†. Ἡ νηστεία στὴν ἐφηβεία· πῶς πρέπει νὰ ἀντιμετωπίσει ὁ ἡ ἔφηβος τὴν οἰκογένειά του, σε περίπτωσι ποὺ τοῦ ἐμποδίζεται ἡ νηστεία;
Ἡ νηστεία εἶναι ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ καὶ πρέπει να τηροῦμε τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ. Ἐπειδὴ ἀκριβῶς δὲν τήρησαν οἱ πρωτόπλαστοι τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν νηστεία -ὁ Θεὸς εἶπε· δὲν θὰ φᾶτε ἀπὸ τὸν καρπόν. Νή σιτεία, νηστεία, δὲν θὰ φᾶτε!- ἔχασαν τὸν παράδεισον. Μερικοὶ νομίζουν ὅτι εἶναι μικρὴ ἡ ἐντολὴ αὐτὴ τῆς νηστείας, ὅμως δὲν εἶναι καθόλου μικρή. Μερικοί μάλιστα τὴν διαστρέφουν καὶ λέγουν ὅτι δὲν βλάπτουν τὰ εἰσερχόμενα ἀλλὰ τὰ ἐξερχόμενα... τὰ ὁποῖα δὲν ἔχουν καμμία σχέσι μὲ τὴν νηστεία ἀλλὰ εἶναι διδασκαλία τοῦ Κυρίου πάνω σ' ἄλλο θέμα!
Εἶναι λοιπὸν ἐντολὴ ἡ ὁποία ἔχει ἕνα πλούσιο παιδαγωγικὸν χαρακτήρα. Παιδαγωγικό σημαίνει ὅτι εἰδικῶς αὐτὴ ἡ ἐντολή, ἡ ὁποία εἶναι ἡ πρώτη που δόθηκε στὸν παράδεισον, καὶ ἡ ὁποία εἶναι εἰσαγωγικὴ τῶν ὑπολοίπων ἀρετῶν, -στὰ θανάσιμα ἁμαρτήματα ποὺ εἶναι 7, πρῶτο ἁμάρτημα εισαγωγικὸν τῶν ὑπολοίπων ἁμαρτημάτων εἶναι ἡ γαστριμαργία, τὸ ἀντίθετον τῆς νηστείας- ἔχει πλούσιο χαρακτῆρα παιδαγωγικό, κυρίως γιὰ τὴν παιδική, εφηβικὴ καὶ νεανικὴ ἡλικία. Μὲ λίγα λόγια μόνον· ὅταν μπορῶ νὰ λέγω τὸ ὄχι γιατὶ τὸ λέγει ὁ Θεὸς τὸ ὄχι, αὐτὸ σημαίνει ὅτι α) ἔχω μίαν ἐξησκημένη νόησιν ποὺ συλλαμβάνει τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. β) ἔχω μία χαλυβδωμένη βούλησι γιὰ νὰ μπορῶ νὰ λέγω τὸ ὄχι. Δὲν εἶναι εὔκολο πράγμα. Ὅταν μὲ καλοῦν οἱ σειρήνες τῆς ἁμαρτί- ας, μπορῶ νὰ πῶ τὸ ὄχι; Καὶ μέσα στην ζωή, πόσα πράγματα εἶναι ποὺ μὲ καλοῦν καὶ μὲ ὁδηγοῦν στὴν ἁμαρτία;
Ἂν λοιπὸν λέγω στὸ φαγητὸ τὸ ὄχι, θὰ πῶ καὶ στὴν ἀνηθικότητα τὸ ὄχι! Ἂν ρωτήσει κανεὶς πῶς νὰ ἀποφύγω τὰ σαρκικὰ ἁμαρτήματα; θὰ τοῦ ἀπαντοῦσα· μάθε να νηστεύεις! Μάθε νὰ λὲς τὸ ὄχι στις τροφές, καὶ μετὰ στὶς ἡδονές! Αλλά, ὅταν λέγω τὸ ὄχι γιατὶ ἡ βούλησίς μου χαλυβδώνεται, τὸ συναίσθημα δὲν μένει ξένο, γιατὶ ἐγὼ ἀγαπῶ τὸν Θεὸν ποὺ μοῦ λέγει τὸ ὄχι γιὰ νὰ μένω ξένος ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Ἔτσι, ἡ νόησίς μου συλλαμβάνει τὴν ἐντολήν, τὸ συναίσθημά μου συμφωνεῖ σ᾿ αὐτὸ ποὺ λέγει ὁ Θεός, καὶ ἀγαπῶ τὸν Θεὸν γιὰ ἐκεῖνο ποὺ μοῦ λέγει (τὸ κάνω μὲ χαρά), καὶ ἡ βούλησίς μου χαλυβδώνεται. Ἂν ἕνας ἄνθρωπος καταφέρει να φτιάξει ἕνα ὡραῖο χαρακτῆρα, νόησι, βούλησι, συναίσθημα, τότε γίνεται μία ωραία προσωπικό της.
Νὰ ἡ παιδαγωγικὴ ἀξία τῆς ἐντολῆς τῆς νηστείας. Ἕνα τυπικό παράδειγμα ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφή. Ὅταν ἔγινε ἡ αἰχμαλωσία τοῦ νοτίου βασιλείου, δηλαδή τοῦ Ἰούδα, ἀπὸ τὸν Ναβουχοδονόσορα, ἐκεῖνος ἔσυρε τὸν λαὸ στὴν Βαβυλῶνα, καὶ 4 λαμπρὰ παλικάρια. Ήταν ἔφηβοι, κάτω ἀπὸ 20 χρόνων, οἱ περίφημοι 3 Παῖδες καὶ ὁ προφήτης Δανιήλ, λίγο μεγαλύτερός τους. Ἦταν ἀπὸ τὴν φυλὴν τοῦ Ἰούδα καὶ εἶχαν βασιλικὴν καταγωγήν· αὐτὸ ἔχει βαρύτητα, διότι, υποτίθεται ὅτι ἔμαθαν στὸ σπίτι τους νὰ εἶναι σὰν ἀρχοντόπουλα. Ὅμως ὅταν μεταφέρθηκαν στὴν Βαβυλῶνα καὶ ὁ βασιλιὰς πῆρε ἀπὸ ὅλους τοὺς λαοὺς ποὺ εἶχε ὑποδουλώσει (ἡ Βαβυλῶνα ἦταν αὐτοκρατορία) τοὺς ἐκλεκτοτέρους νέους καὶ τοὺς ἔφερε στὸ παλάτι του, χρησιμοποίησε, θὰ λέγαμε τὰ test τῆς ἐποχῆς του, καὶ διάλεξε μόνον αὐτὰ τὰ τέσσερα παιδιά. Σκεφθείτε τί αὐστηρὰ ἐπιλογὴ ἔγινε! ἔδωσε δὲ ἐντολὴ νὰ παρακολουθοῦν μαθήματα μέσα στὸ παλάτι καὶ νὰ τρῶν ἀπὸ τὸ βασιλικό φαγητό. Ἐπειδὴ ἦταν ἀρχοντόπουλα, θὰ ἔλεγε κανείς -ἐπιτρέψατέ μου τὴν φρᾶσι- «Πόσο τὰ εὐνόησε ἡ «τύχη» γιὰ νὰ ξαναβρεθοῦν πάλι σὲ βασιλικό περιβάλλον»; -Ποιά τύχη καὶ ποῦ εὐνοήθηκαν; Δὲν πίστευαν σὲ καμμία τύχη καὶ εὔνοια ἀλλὰ στὸν Θεό. Ὅταν εἶδαν τὰ φαγητὰ τῶν βαβυλωνίων ποὺ τὰ ἀπηγόρευε ὁ μωσαϊκὸς νόμος, ὅπως χοιρινά μοσχοψημένα, ροδοκοκκινισμένα, αὐτοὶ εἶπαν -Ὄχι! Νηστεία! ὄχι! Μάλιστα πῆγαν καὶ λένε στὸν μάγειρα (τὴν ἐποχὴ ἐκείνη ὁ μάγειρας ἦταν καὶ σύμβουλος τοῦ βασιλέως, ἦταν καὶ ἕνα εἶδος στρατηγοῦ· μάλιστα ἐκεῖνος ποὺ ἔκαψε καὶ ἐσύλησε τὴν Ἱερουσαλήμ ἦταν ὁ μάγειρας τοῦ Ναβουχοδονόσωρος. Μυστικῶς, ἑρμηνεύεται ἀπὸ τοὺς Πατέρες ὡς ἑξῆς· Ἱερουσαλὴμ εἶναι ἡ Ἐκκλησία καὶ ἡ ψυχή, καὶ ἐσυλήθη ἀπὸ τὸν μάγειρα, ἀπὸ τὴ γαστριμαργία!). Εἶπαν λοιπὸν στὸν μάγειρα -Σὲ παρακαλοῦμε, ἐμεῖς θέλουμε ὄσπρια καὶ λαχανικά. -Ἀδύνατον, λέγει· ἂν ἀντιληφθεῖ ὁ βασιλιὰς ὅτι ἀδυνατίζετε, θὰ τιμωρήσει ἐμένα. Τοῦ λέγουν· -Δέκα ἡμέρες νὰ μᾶς δώσεις ὄσπρια καὶ ἂν δεῖς ὅτι ἀδυνατίσαμε, νὰ μᾶς δώσεις ἀπὸ τὰ κρέατα τοῦ βασιλιά. Τὸν φώτισε καὶ ὁ Θεός –καὶ αὐτὸ εἶναι καὶ ἀπάντησι σ᾿ αὐτὸ ποὺ ρωτάμε: «πῶς θὰ ἀντιμετωπίσουμε τὴν οἰκογένειά μας ποὺ δὲν νηστεύει» καὶ λέγει - Εντάξει. Ἔτρωγαν ἔσπρια. Ὅταν πέρασαν οἱ ἡμέρες, παρατήρησε ὅτι ἦταν ροδοκόκκινοι καὶ τελικῶς συνεφώνησε νὰ μὴν τοὺς δώσει ποτὲ ἀπὸ τὸ βασιλικό τραπέζι. Τὰ ἄλλα παιδιά, μαθηταὶ τοῦ σχολείου μέσα στὸ παλάτι, πήγαιναν καὶ ἔπαιρναν ἐκεῖνα τὰ ροδοκοκκινιστά γουρουνόπουλα καὶ τοὺς τὰ πήγαιναν «στὴ μύτη»! Αὐτοὶ δὲν ἔφαγαν ποτέ, οὔτε μία φορά. Ὅταν ἦρθε ὁ καιρὸς τῶν ἐξετάσεων, ὁ ἴδιος ὁ βασιλιὰς ἤθελε νὰ ἐξετάσει τὴν σοφία τῶν μαθητῶν, καὶ διαπίστωσε ὅτι οἱ μόνοι ποὺ ἦταν ἄξιοι σοφίας ἦταν τὰ 4 αὐτὰ παλικάρια· ὅλους τοὺς ἄλλους τοὺς ἔδιωξε. Εμ βέβαια! ὅταν τρως καλά, πίνεις καλά...
Οἱ ἀρχαῖοι Έλληνες ἔλεγαν «πλατεία γαστήρ δὲν ἀπεργάζεται λεπτὸν νοῦν», δὲν κάνει λεπτὸ μυαλό! Δὲν μπορεῖς νὰ σκεφθεῖς καλά. Φάε καὶ πιὲς καλὰ καὶ πήγαινε νὰ διαβάσεις! Πήγαινε νὰ κάνεις προσευχή! Οὔτε διάβασμα μπορεῖς νὰ κάνεις, οὔτε προσευχή! Οἱ νέοι αὐτοὶ ἐπειδὴ δὲν ἔτρωγαν τὰ καλὰ φαγητά, ἦταν καὶ ἔξυπνοι· τὸ μυαλό τους έκοβε «ξυράφι», καὶ ἀνεδείχθησαν σὲ ὕπατα ἀξιώματα.
Μπόρεσαν ἄλλοτε καὶ εἶπαν στὸν Ναβουχοδονόσορα· «Δὲν προσκυνοῦμε τὴν εἰκόνα τοῦ Μαρδούχ», τοῦ πολιούχου της Βαβυλῶνος, γιατὶ εἶχαν μάθει νὰ λένε τὸ ὄχι στην τροφή. Ἔτσι, ὅταν βρέθηκαν στο καμίνι, ἄλλο θαῦμα ἐκεῖ ὁ Θεὸς τοὺς προστατεύει καὶ δὲν καίγονται.
Δύο λόγια καὶ γιὰ τοὺς γονεῖς σας. Θὰ παρακαλέσετε· «Μητέρα, θὰ μοῦ μαγειρεύεις κάτι τὸ ἰδιαίτερο· δὲν εἶναι σπουδαῖο πράγμα». Τὸ νὰ βάλεις μια πατάτα, ἕνα ὄσπριο δίπλα, ἕνα λαχανικό, καὶ νὰ εἶναι νηστήσιμο, δὲν εἶναι σπουδαῖον. Οἱ κοπέλες· μάθετε νὰ μαγειρεύετε το δικό σας φαγητό, ἂν ἡ μητέρα σας δὲν μαγειρεύει. Ἂν τὸ σπίτι σας ἐπιμένει, γιατὶ ὑπάρχουν ποικίλες ἀντιδράσεις σ' αὐτὴν τὴν ἐποχή, μποροῦμε νὰ ποῦμε· - Ἂν μοῦ βάζεις κρέας νὰ φάω, δὲν θὰ τὸ φάω καὶ θὰ φάω ψωμὶ σκέτο. Τὸ σπουδαῖο εἶναι ὅτι θὰ μάθετε τοὺς ἰδίους τοὺς γονεῖς σας νὰ ἀρχίσουν να νηστεύουν, ὅταν ἔχετε σταθερότητα. Μὴν λυγίσετε. Εἶναι ἡ σταθερότητα που χαρίζει ἡ νηστεία, ὅταν τὴν ἀγαποῦμε καὶ τὴν θέλουμε, καὶ μᾶς κάνει ἕνα χαλύβδινο καὶ ὡραῖο χαρακτήρα. Αὐτὸς ὁ χαρακτὴρ φτιάχνεται μόνον μὲ τὴν ἐν Χριστῷ νηστεία.
