14 Απριλίου 2021

Χριστιανική Ἀνθρωπολογία. 10/59. Ἡ δημιουργία τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος. Β'.

†.Εἴχαμε ἀναφερθεῖ ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἀποτελεῖται ἀπό τά ὑλικά στοιχεῖα τά συναντώμενα στή φύση, δηλ. στή γῆ. Καί συνεπῶς πράγματι εἶναι χοῦς, χῶμα ἀπό τή γῆ. Καί μάλιστα δώσαμε καί μερικές ἀναλύσεις τῆς κατασκευῆς του, ἀλλά παρά ταῦτα, ἐκ πρώτης ὄψεως, μοιάζει νά ἔχει μία εὐτέλεια, μία φτώχεια δηλαδή. Ἐν τούτοις τό ἀνθρώπινο σῶμα ἔχει ἀξία, γιατί ἔχει κατασκευασθεῖ γι΄ αὐτήν τήν αἰωνιότητα. Αὐτό εἶναι πού κάνει τό ἀνθρώπινο σῶμα, ἢ ἂν θέλετε γενικά τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη καί συνεπῶς συμπεριλαμβανομένου καί τοῦ σώματος, τό κάνει νά ἔχει μεγίστη ἀξία. Τόσο μεγάλη ἀξία, ὥστε γι’ αὐτό τό σῶμα, γι΄ αὐτόν τόν ἄνθρωπο δηλαδή,
(γιατί ἄνθρωπος θά πεῖ σῶμα καί ψυχή), ἀπεστάλησαν οἱ προφῆτες, ἐτανύσθηκε ὁ οὐρανός, ὁ ἔναστρος οὐρανός, ὅπως λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, ἀλλά ἦλθε καί αὐτός ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ γιά νά δείξει ἀκριβῶς τή μεγάλη ἀξία «ἄνθρωπος». Καί ἀπό τήν πλευρά τοῦ σώματος. Τό σῶμα, λοιπόν, εἶναι μέρος τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως, χωρίς τό ὁποῖο σῶμα ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά λέγεται ἄνθρωπος. Αὐτό εἶναι ἕνα δόγμα τῆς πίστεώς μας, θεμελιῶδες, τό ὁποῖον βεβαίως οὐδέποτε διανοήθηκε ὁ ἄνθρωπος, ὅπως καί ὅλες οἱ φυσικές θρησκεῖες. Καμία φυσική θρησκεία. Φυσική θά πεῖ κατ΄ ἐπινόηση θρησκεία. Ὅπως δηλαδή τήν φαντάστηκαν οἱ ἄνθρωποι. Ὁ Χριστιανισμός δέν εἶναι κατ΄ ἐπίνοια, κατ΄ ἐπινόηση θρησκεία. Εἶναι ἐξ ἀποκαλύψεως.
Καί ἔτσι μας λέγει τό βιβλίο Σοφία Σολομῶντος, ὅτι ὁ Θεός ἔκτισε τόν ἄνθρωπο «ἐπ΄ ἀφθαρσίᾳ καί εἰκόνα τῆς ἰδῖας ἰδιότητος ἐποίησεν αὐτόν, φθόνῳ δέ διαβόλου θάνατος εἰσῆλθεν εἰς τόν κόσμον». (Σοφία Σολομῶντος κεφ. 2, 23) Ὥστε, λοιπόν, ὁ Θεός ἐδημιούργησε τόν ἄνθρωπο γιά νά εἶναι ἀθάνατος. Εἴδατε; Ἔπ΄ ἀφθαρσία. Πρέπει νά σᾶς πῶ ὅτι ὑπάρχει διάκριση μεταξύ ἀφθαρσίας καί ἀθανασίας. Ἡ ἀφθαρσία ἀναφέρεται στήν μεταβολή τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος, ὅπως ἐπί παραδείγματι τοῦ ὅτι μεγαλώνω, τοῦ ὅτι ἀρρωσταίνω, τοῦ ὅτι αἰσθάνομαι αὐτή τή στιγμή νά πεινῶ ἢ νά εἶμαι χορτᾶτος. Αὐτές οἱ μεταβολές τοῦ σώματος λέγονται φθορά. Ὅλες αὐτές. Τό ὅτι εἶμαι νέος καί γηράσκω… Αὐτά δέν ἀναφέρονται στό θέμα «θνητότητα», ἀλλά στό θέμα «φθαρτότητα». Ἔτσι ὁ Χριστός, ὅπως γνωρίζετε, ἐνίκησε καί τή φθαρτότητα καί τή θνητότητα. Καί τά δύο.

Ὁ θάνατος ἀφύσικο φαινόμενο.

   Ἔτσι βλέπομε ὅτι τό ἀνθρώπινο σῶμα, ὁ ἄνθρωπος καλύτερα, ἔχει κατασκευασθεῖ νά εἶναι ἄφθαρτος. Καί ὅτι ὁ θάνατος, γιά τόν ὁποῖο θά μιλήσουμε ἰδιαιτέρως, ὁ θάνατος εἶναι ὁ μεγάλος παρείσακτος μέσα στή δημιουργία. Ὁ θάνατος δημιουργήθηκε ἀπό τό φθόνο τοῦ διαβόλου. Δηλαδή ὁ διάβολος εἰσηγήθηκε στούς πρωτοπλάστους τήν παρακοή καί ἡ παρακοή ἐγέννησε τόν θάνατο. Ὁ θάνατος ὅμως, ὅπως τό βλέπετε καθαρά, δέν εἶναι δημιουργία τοῦ Θεοῦ. Ὁ θάνατος δέν εἶναι φυσικό φαινόμενο! Θά τό πῶ ἄλλη μία φορά. Ὁ θάνατος δέν εἶναι φυσικό φαινόμενο. Δέν εἶναι ἐκεῖνο πού πολύ λαϊκά λέμε, τί νά κάνουμε; Πεθαίνομε. Ὁ θάνατος… ἔτσι εἶναι, ἔτσι εἶναι, νά πεθαίνουμε. Δέν εἶναι καθόλου ἔτσι νά πεθαίνουμε. Ὁ θάνατος εἶναι τό πιό ἀφύσικο πρᾶγμα!
Τό πιό παραλογικόν πρᾶγμα καί ἡ μεγαλύτερη καλικατούρα μέσα στή δημιουργία. Ὁ θάνατος 
ἐξοβελίζεται. Καί ὑπερνικᾶται μέ τό θάνατο καί τήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Καί θά ἀναστηθοῦν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι. Συνεπῶς βλέπομε καθαρά ὅτι ὁ Θεός δέν ἔκανε τό θάνατο, ἀλλά ἔκανε τόν ἄνθρωπο γιά νά εἶναι ἀθάνατος.

Ἡ ὑπεροχή τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος ἔναντι τοῦ σώματος τῶν ζώων.

   Ἐάν τώρα τό ἀνθρώπινο σῶμα συγκριθεῖ μέ τό σύμπαν καί μέ ὅλα τά δημιουργήματα πού ὑπάρχουν μέσα στήν κτίση, βέβαια ἡ ἀνθρώπινη κατασκευή ὑπερέχει αἰσθητῶς. Ἴσως σέ μερικά σημεῖα τά ζῶα νά ὑπερέχουν. Ὅπως ἐπί παραδείγματι ἔχομε ζῶα, τά ὁποῖα ἔχουνε μεγαλύτερο φάσμα ἀκουστικῆς. Ὅπως εἶναι ὁ σκύλος. Ἀκούει μέχρι 30.000 κύκλους τό δευτερόλεπτο. Ἐνῶ ὁ ἄνθρωπος ἀκούει γύρω στίς 15.000ἕως 18.000, τό πολύ 20.000 κύκλους τό δευτερόλεπτο. Ἔχομε ζῶα τά ὁποῖα τρέχουν περισσότερο ἀπό τόν ἄνθρωπο. Ἔχομε ζῶα τά ὁποῖα ἔχουν εἰδικά χαρακτηριστικά. Βλέπουν καλύτερα. Ὅπως ἡ γάτα, φέρ΄ εἰπείν, μπορεῖ νά βλέπει πολύ καλά. Μπορεῖ ἄλλα ζῶα, ὅπως τά πουλιά, νά ἔχουν ἕνα ὀπτικό πεδίον 180°ἄνετα - ἄνετα, ἐνῶ ὁ ἄνθρωπος διά νά καλύψει τίς 180° εἶναι δύσκολο, διότι τά μάτια του ὅπως εἶναι μπροστά δέν μποροῦν νά βλέπουν πλάγια. Ἡ κατασκευή τῶν ματιῶν του εἶναι ἔτσι πού μπορεῖ νά ἔχει μία εἰκόνα λίγο ἀριστερά λίγο δεξιά, ἂς ποῦμε νά προσεγγίζει τίς 180°. Ὑστερεῖ σέ κάποια σημεῖα, ὑπερέχει ὅμως ὡς πρός τή σωματική κατασκευή. Ἔγιναν ἔτσι γιά νά θαυμάσουμε καί τά ζῶα, τά ὁποῖα εἶναι κι αὐτά δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ. Ἐκεῖ πού θά μπορούσαμε νά ποῦμε ὅτι ὑπερέχει ἡ ἀνθρώπινη κατασκευή εἶναι ὅτι μπορεῖ νά δημιουργεῖ αὐτό πού δέν δημιουργοῦν τά ζῶα. Κι ἂν ἀκόμη τά ζῶα εἴχανε μυαλό. Διότι τά ἀνθρώπινα χέρια, τά ἀνθρώπινα μάτια, εἶναι ἔτσι κατασκευασμένα, πού μπορεῖ τελικά ὁ ἄνθρωπος νά κατασκευάζει, ὄχι ἐπειδή ἔχει μυαλό, ἀλλά ἐπειδή αὐτά τά ὄργανά του εἶναι κατάλληλα νά μποροῦν νά δημιουργήσουν. Δηλαδή καταλαβαίνετε, τί σημαίνει αὐτό, ὅπως ἂς ποῦμε τό χελιδόνι χτίζει τή φωλιά του, τήν χτίζει μέ τό ράμφος του. Παίρνει λάσπη μέ τό στόμα του. Ἔχομε καταπληκτικές φωλιές ζώων. Ἡ μέλισσα ἐπί παραδείγματι κάνει τήν κηρήθρα της κατά ἕνα καταπληκτικό τρόπο. Τήν κάνει μέ τή βοήθεια βέβαια τοῦ στόματος καί τῶν πρώτων, θά λέγαμε, ποδιῶν της. Ἔχει ἕξι πόδια ἡ μέλισσα. Μέ τά δυό πρῶτα πόδια καί μέ τήν βοήθεια τοῦ στόματος φτιάχνει τήν κηρήθρα της. Τίποτε ἄλλο δέν φτιάχνει ὅμως. Φτιάχνει μόνον αὐτό. Τίποτε ἄλλο. Δέν μπορεῖ τίποτε ἄλλο νά κάνει. Γιατί εἶναι κατασκευασμένα τά ὄργανα της μόνο γι΄ αὐτό. Τίποτε ἄλλο. Κι ἂν ἀκόμη εἶχε λογική, τό ξαναλέγω. Ἐνῶ τά ἀνθρώπινα χέρια καί τά ἀνθρώπινα μάτια, ὅπως εἶναι τοποθετημένα καί κατασκευασμένα, μποροῦν νά φτιάξουν ὅ,τι φτιάχνουν. Τόν πολιτισμό ὁλόκληρο.
Ἀλλά, γενικά, θά λέγαμε, ὅτι τά μέλη τοῦ ἀνθρώπου, πού εἶναι κατά τέτοιο τρόπο κατασκευασμένα, ὥστε καί ἐπιτήδεια νά εἶναι καί νά ἐκφράζουν καί τό ἀρχέτυπό τους. Γιά τήν ἀνθρώπινη κατασκευή τό ἀρχέτυπό της δέν εἶναι ἄλλο παρά αὐτός ὁ Θεός δημιουργός. Τοῦ Θεοῦ Λόγου τήν εἰκόνα, τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Θεοῦ Λόγου τήν εἰκόνα φέρομε ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι. Πάντως μέ τά μέλη του ὅπως εἶναι κατασκευασμένα, ἔχομε τίς τέχνες, ἔχομε τίς καλές τέχνες, ἔχομε τήν ἐπιστήμη, ἔχομε τήν τεχνική, καί ὅλα αὐτά δείχνουν ποῦ μπορεῖ νά φθάσει ὁ ἄνθρωπος.
Ἀλλά ἡ ἀνθρώπινη κατασκευή, δηλαδή ἡ σωματική του κατασκευή ἔχει μία ξεχωριστῆ ἀξία, ὄχι τόσο στήν ἐπιτηδειότητα τῶν χεριῶν του καί τῶν ματιῶν του νά κατασκευάζει ὅ,τι κατασκευάζει ὁ ἄνθρωπος. Ἡ ἀξία τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος εἶναι κάπου ἀλλοῦ. Εἶναι σέ κάποια ἄλλα σημεῖα, τά ὁποῖα θά ἤθελα ἰδιαιτέρως νά προσέξετε, καί πού ἡ γνώση αὐτῶν τῶν πραγματικοτήτων, θά μᾶς ἔκανε νά ἔχουμε μία πολύ διαφορετική στάση ἀπέναντι στό σῶμα μας.

Τό ἀνθρώπινο σῶμα ναός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

   Τό ἕνα εἶναι ὅτι τό ἀνθρώπινο σῶμα καθίσταται ναός τοῦ Θεοῦ! Αὐτό τό ἀνεβάζει πάρα πολύ ψηλά τό ἀνθρώπινο σῶμα. Πάρα πολύ ψηλά. Σκεφθεῖτε δηλαδή ὅτι ὁ Θεός ἀπό ὁλόκληρη τήν δημιουργία του διαλέγει μόνον τόν ἄνθρωπο νά ἔρθει νά κατοικήσει μέσα σ΄ αὐτόν. Λέγει ὁ Ἀπ.Παῦλος «οὐκ εἴδατε ὅτι τό σῶμα ὑμῶν ναός τοῦ ἐν ὑμῖν Ἁγίου Πνεύματος ἐστίν;» (Πρός Κορινθίους Α΄, κεφ.6, 20.) (Δέν γνωρίζετε ὅτι τό σῶμα σας εἶναι ὁ ναός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος;). Ἀλλοῦ δέ λέγει ὁ Κύριος: «Ἐλευσόμεθα καί μονήν παρ΄ αὐτῷ ποιήσωμεν». Ποιοί ἐλευσόμεθα; Ἐγὼ καί ὁ Πατήρ καί τό Πνεῦμα τό Ἅγιον θά ἔλθουμε, λέγει, γι΄ αὐτό μιλάει σέ πληθυντικό πρόσωπο, καί θά κάνουμε σ΄ αὐτόν, τόν ἄνθρωπο, μονήν, κατοικία. Αὐτό σημαίνει, ὅταν λέμε ἱερά μονή. Θά πεῖ ἱερά κατοικία. Δηλαδή θά κάνουμε κατοικία στόν ἄνθρωπο. Εἶναι ἀκατανόητο αὐτό! Εἶναι ἀσύλληπτο! Δέν μπόρεσε ποτέ ὁ ἄνθρωπος νά συλλάβει ὅτι μπορεῖ ὁ ἴδιος νά γίνει κατοικία τοῦ Θεοῦ. Πάντοτε ὁ ἄνθρωπος στίς φυσικές θρησκεῖες τοποθετοῦσε τόν Θεό ψηλά, στόν Ὄλυμπο, στόν οὐρανό, πάντως, ποτέ μέσα στήν ἴδια του τήν ὕπαρξη. Μποροῦσε νά πιστεύει ὅτι ὁ Θεός τόν βλέπει, ἀλλά ὅτι δέν μποροῦσε ποτέ νά κατοικήσει μέσα στήν ἴδια του τήν ὕπαρξη. Πάντα ὁ ἄνθρωπος ἔβλεπε τήν εὐτέλειά του. Αὐτή τήν ἀλήθειά μᾶς τήν ἀποκαλύπτει ὁ ἴδιος ὁ Θεός!
Καί μᾶς λέγει ὅτι ἔρχεται νά κατοικήσει μέσα στόν ἴδιο τόν ἄνθρωπο. Λέγει καί στήν Π.Δ. ὁ Θεός, ἀνανεώνεται στήν Κ.Δ, ὅτι θά γίνετε ὁ λαός μου καί ἐγὼ θά γίνω ὁ Θεός σας. Θά γίνω ὁ πατέρας σας κι ἐσείς τά παιδιά μου. Οἱ θυγατέρες μου καί τά ἀγόρια μου. Καί ἐγὼ θά «ἐμπεριπατήσω» λέγει, σέ σᾶς. Θάρθω νά περπατήσω μέσα στίς ὑπάρξεις σας. Ὄχι στίς ψυχές σας. Στίς ὑπάρξεις σας. Πού δείχνει μία δυναμικότητα, ὅτι ὁ Θεός ἔρχεται νά κατοικήσει δυναμικά, ὄχι παθητικά. (Λευϊτικόν κεφ. 26, 12.)
Αὐτό τό «ἐμπεριπατῶ» δείχνει μία δυναμικότητα. Ὅτι ὁ Θεός κατοικεῖ μέσα μας καί ὅτι ἡ θεία ἐνέργεια ἐνεργεῖ μέσα μας. Βέβαια, ὅταν λέγω, κατοικεῖ μέσα μας, προσέξτε, νά κάνω μία μικρή διάκριση, οὐσιωδεστάτη φυσικά. Δέν εἶναι ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ πού κατοικεῖ μέσα μας. Ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι δυνατόν ποτέ νά ταιριάξει μέ τήν κτιστή δημιουργία. Αὐτό ὑπάρχει μόνον στόν Ἰησοῦ Χριστό. Ἐκεῖ ἔχομε τήν ἕνωση θείας καί ἀνθρωπίνης φύσεως, ἀλλά μόνον στόν Ἰησοῦ Χριστό. Ὅταν λέμε ὅτι ὁ Θεός ὑπάρχει, βρίσκεται, κατοικεῖ, πάντοτε αὐτό συμβαίνει διά τῶν ἐνεργειῶν του. Νά σᾶς πῶ ἕνα μικρό παράδειγμα. Ὅταν λέμε ὅτι ὁ ἥλιος μπῆκε ἀπ΄ τό παράθυρό μας καί τόν ἔχομε μέσα στό δωμάτιό μας τόν ἥλιο, βέβαια δέν ἦρθε ὁ ἥλιος ὡς οὐράνιο σῶμα νά μπεῖ μέσα στό δωμάτιό μας. Δέν χωράει, δέν εἶναι δυνατόν. Θά μᾶς ἔκαιγε, θά ἦταν ἀδύνατο, ἀδιανόητο. Ἀλλά τί; Ἔρχεται τό ἡλιακό φῶς. Καί λέμε ὅτι ἔχομε τόν ἥλιο μέσα στό σπίτι μας, δηλ. τήν ἐνέργεια τοῦ ἡλίου. Ἔτσι κι ἐδῶ, ἡ ἄκτιστος ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ ἔρχεται καί κατοικεῖ μέσα μας. Τήν ὁποία ὅμως ἄκτιστη ἐνέργεια, στέλνει καί ὁ Πατήρ, γιατί εἶναι μία οὐσία καί ὁ Πατήρ καί ὁ Υἱός καί τό Πνεῦμα τό Ἅγιον. Γι΄ αὐτό ἀκριβῶς λέγει «ἐλευσόμεθα» θά ἔλθουμε. Οὐδέποτε ἔρχεται μόνο ὁ Πατήρ. Ἢ μόνον ὁ Υἱός. Ἢ μόνο τό Πνεῦμα τό Ἅγιο. Ὅτι πραγματικά παίρνομε τόν Θεό μέσα μας καί ὄχι στήν ψυχή μας, ἀλλά καί στό σῶμα καί στήν ψυχή, ἀπόδειξη ὅτι ὅταν κοινωνοῦμε τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ δέν ἀνοίγουμε φυσικά τό πνευματικό μας στόμα, ἀλλά ἀνοίγουμε τό σωματικό μας στόμα. Τό ἔχετε αὐτό τό πρᾶγμα ὑπολογίσει; Τό ἔχετε σκεφθεῖ; Ὅτι τό στόμα μας τοῦτο, ρεαλιστικότατα, αὐτό τό στόμα μας μέ τά δόντια μας καί μέ τήν γλώσσα μας, αὐτό τό στόμα ἀνοίγουμε γιά νά πάρουμε τόν Ἰησοῦ Χριστό. Ποῦ σημαίνει ὅτι τόν δεχόμεθα ὡς ὁλόκληρη ὕπαρξη. Καί σωματικά καί πνευματικά. Καί στό σῶμα μας καί στήν ψυχή μας. Αὐτό εἶναι μία μεγάλη ἀλήθεια. Βλέπετε, λοιπόν, ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι πράγματι κατοικητήριον, ναός τοῦ Θεοῦ.

Τό ἀνθρώπινο σῶμα μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ.

   Εἶναι ὅμως καί μία δεύτερη μεγάλη ἀλήθεια, ἡ ὁποία ἀνεβάζει τήν ἀξία «ἄνθρωπος». Τό ἀνθρώπινο σῶμα εἶναι μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Λέγει ὁ Ἀπ. Παῦλος στό ἴδιο κεφ. «οὐκ οἴδατε ὅτι τά σώματα ὑμῶν μέλη Χριστοῦ ἐστιν;» (Πρός Κορινθ. Α΄ κεφ. 6, 15.)
Δέν γνωρίζετε ὅτι τά σώματά σας (βλέπετε; Δέν λέγει, οἱ ψυχές σας, λέγει, τά σώματά σας) ὅτι εἶναι μέλη τοῦ Χριστοῦ; Δηλ. τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι πολύ φυσικό αὐτό. Διότι ὅταν παίρνω καί κοινωνῶ τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ καί δέχομαι καί μέ τό σῶμα μου καί μέ τήν ψυχή μου, δέχομαι μέ τήν ὕπαρξή μου ὁλόκληρη τόν Χριστό. Ἐδῶ προβάλλεται μάλιστα ἰδιαιτέρως τό σῶμα, διότι ὁ Ἀπόστολος ἔχει λόγους νά προβάλλει τό σῶμα. Ἂς μήν ἀνοιχθῶ πιό πολύ. Τό κάνει γιά λόγους ἠθικῆς καί σωφροσύνης, γιά νά πεῖ ὅτι δέν μπορεῖς νά σπαταλᾶς τό σῶμα σου στήν ἀνηθικότητα.
Ὁπότε σκοπίμως προβάλλει τό σῶμα. Γιά νά δείξει ὅτι ὁλόκληρος ὁ ἄνθρωπος, καί τό σῶμα του δηλαδή, εἶναι μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Μάλιστα ἑνώνεται κατά τέτοιο τρόπο, ὥστε δέν θά εἴχαμε καμία τελειοτέρα ἕνωση ἀπό αὐτήν, τήν ὁποίαν ἔχομε.
Λέγει ὁ Νικόλαος Καβάσιλας, ἕνας θεολόγος Βυζαντινός, στήν «ἐν Χριστῷ ζωή» τό λέγει αὐτό, σ΄ ἕνα του σπουδαῖο βιβλίο, λέγει ὅτι, ἐάν φορέσουμε τά ροῦχά μας μπορεῖ νά μᾶς τά βγάλουν. Ἀλλά καί ὁποιοδήποτε ἀντικείμενο πού μποροῦμε νά ἔχουμε, μποροῦν νά μᾶς τό πάρουν. Γιατί ἡ
ἕνωση πού ἔχομε μέ τά πράγματά μας εἶναι μηχανική. Ἄλλ΄ ἀκόμα μπορεῖ νά μᾶς βγάλουν καί τό δέρμα μας. Δικό μας εἶναι. Ἀλλά μποροῦν νά μᾶς τό βγάλουν τό δέρμα μας; Βεβαίως ὅταν μέ στήσουν νά ὑποστῶ μαρτύριο μπορεῖ νά μοῦ τό βγάλουν τό δέρμα μου. Μπορεῖ νά μοῦ βγάλουν τά κόκκαλά μου, νά μέ συντρίψουν, ἀλλά δέν μποροῦν νά μέ χωρίσουν ἀπό τόν Ἰησοῦ Χριστό! Καί μάλιστα κατά ἕναν τέτοιο τρόπο πού εἶναι καταπληκτικός. Μάλιστα μέ τήν εὐκαιρία νά σᾶς πῶ ἐδῶ, ἴσως νά μήν τό ξέρετε, γνωρίζετε τό γιατί θαυματουργοῦν τά λείψανα τῶν ἁγίων; Τά κόκκαλά τους; Ξέρετε γιατί θαυματουργοῦν; Διότι ὅσο ζοῦσαν εἶχαν ἑνωθεί μέ τόν Ἰησοῦ Χριστό. Βλέπετε ὅτι, ὅ,τι νά τά κάνουμε, νά τά κάψουμε, νά τά τελειώσουμε, νά τά πετάξουμε, ὅ,τι νά κάνουμε, δέν μποροῦμε νά τά χωρίσουμε ἀπό τήν ἕνωσή τους μέ τόν Ἰησοῦ Χριστό. Εἶναι μέλη ἀναπόσπαστα τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Καί ὅταν θά ἀναστηθοῦν οἱ ἄνθρωποι τότε θά ἀναδειχθοῦν πραγματικά μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, γιατί θά εἶναι μέσα στήν Ἐκκλησία Του, τή θριαμβεύουσα, δηλ. στήν Βασιλεία Του. Βλέπετε τί σύνδεσμο μπορεῖ νά ἔχει ὁ ἄνθρωπος μέ τόν Ἰησοῦ Χριστό; Πολύ πέρα ἀπό κεῖνον πού μπορεῖ νά ἔχω μέ τό πετσί μου. Δέν λέω, μέ τά ροῦχα μου.
Μέ τό πετσί μου τό ἴδιο. Μία στενοτάτη σύνδεση ὑπάρχει. Αὐτό εἴδατε πόσο ἀνεβάζει τόν ἄνθρωπο, τόν κάνει πραγματικά πάρα πολύ σπουδαῖο. Πάρα πολύ μεγάλο. Τό σῶμά μας εἶναι ὅπως τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ δέν εἶναι ὅπως τό σῶμα τό δικό μας. Ἀλλά ἐμεῖς εἴμαστε ὅπως τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Μέ βάση αὐτό τό σχέδιο γινήκαμε ἐμεῖς. Γι΄ αὐτό ἡ ἀνθρώπινη κατασκευή παίρνει τήν ἀνυπολόγιστη ἀξία της, ἐπειδή γινήκαμε μέ τό χνάρι, τό ἀρχέτυπό τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ.
Γιατί ὁ Θεός δέν ἔγινε κάτι ἄλλο. Ἔγινε ἄνθρωπος. Αὐτό πού εἶμαι ἐγὼ καί παίρνω τήν ἀξία μου.
Βλέπετε, κάποτε ἅμα τά συνειδητοποιήσουμε αὐτά ὅλα, θ΄ ἀρχίσουμε νά εὐλαβούμεθα τό σῶμα μας. Πάρα πολύ νά τό εὐλαβούμεθα. Γι΄ αὐτό ὅταν κηδεύουμε ἕναν ἄνθρωπο, σᾶς εἶχα πεῖ μία περασμένη φορά, ἔχομε κεριά στό φέρετρό του γύρω, θυμιάζουμε τόν νεκρό ἄνθρωπο. Ἀλλά καί τόν ζῶντα ἄνθρωπο τόν θυμιάζομε. Γιατί; Γιατί εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ καί γιατί ἔχει πάρα πολύ μεγάλη ἀξία. Δέν τό συλλαμβάνετε. Οὔτε ἐγὼ μπορῶ νά τό συλλάβω οὔτε ἐσεῖς. Εἶναι ἕνα μυστήριο, τό πόσο μεγάλη εἶναι ἡ ἀξία του. Ξέρετε πότε θά δοῦμε τήν ἀξία «ἄνθρωπος;». Ὅταν φύγουμε ἀπό τόν παρόντα κόσμο, βρεθοῦμε στήν κοινή ἀνάσταση, στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἐκεῖ θά ἀντιληφθοῦμε τί ἀξία ἔχει ἡ ἀνθρώπινη ὕπαρξη. Πρέπει νά ποῦμε ἀκόμα ὅτι τό σῶμα ὡς κατασκευή, δέν ἔγινε ἀπό τόν Θεό γιά νά φυλακίσει κατά τίς πλατωνικές δοξασίες τήν ψυχή. Ὅταν δηλαδή θά ἔκανε τήν ψυχή ὁ Θεός, δέν θά ἐρχόταν νά τήν φυλακίσει μέσα στό ἀνθρώπινο σῶμα. Ὅπως οἱ ἄνθρωποι ἐπενόησαν καί ἐδόξασαν, δηλαδή φαντάστηκαν καί ἐγνωμοδότησαν. Ὄχι. Διότι ἁπλούστατα ἡ ψυχή εἶναι τό ἄλλο ἥμισυ τῆς ἀνθρωπίνης ὑπάρξεως. Καί δέν μποροῦμε νά λογαριάσουμε τόν ἄνθρωπο ὡς ἄνθρωπο, ὅταν δέν ἔχει σῶμα ἢ ὅταν δέν ἔχει ψυχή. Δέν εἶναι, λοιπόν, κάτι πού ὁ κυρίως ἄνθρωπος εἶναι ἡ ψυχή καί τό σῶμά του εἶναι ἡ φυλακή του. Τό λέγω αὐτό, γιατί ἡ ἀλήθεια εἶναι πὼς μέ τόν Βουδισμό πού εἰσῆλθε στήν Δύση καί στήν Ἑλλάδα, τέτοιες δοξασίες μπορεῖτε νά τίς ἀκούσετε. Ὅτι ὁ ἄνθρωπος περνᾶ τά διάφορα στάδια καθάρσεως μέ τίς ἀλλεπάλληλες μετενσαρκώσεις, γιά νά γίνει στό τέλος ἕνα καθαρό πνεῦμα. Δέν ὑπάρχει πιό δαιμονικό δόγμα ἀπό τοῦ νά εἰπωθεῖ ὅτι ὁ ἄνθρωπος θά καταλήξει ἕνα καθαρό πνεῦμα. Γιατί σ΄ αὐτή τήν περίπτωση ἔχομε τήν ἄρνηση τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ. Ἐάν δηλαδή ὁ ἄνθρωπος καταλήγει νά γίνει ἕνα καθαρό πνεῦμα, ἀπαλλαγμένο ἀπό τόν σωματικό παράγοντα, πῶς εἶναι δυνατόν τότε ὁ Θεός νά ἔρθει νά μπεῖ μέσα σ΄ ἕνα ἀνθρώπινο σῶμα, πού θεωρεῖται ὅτι εἶναι κάτι ἀκάθαρτο. Γι΄ αὐτό ἂν θά πήγαινε κανείς στόν Βουδισμό νά διδάξει τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, τοῦ Θεοῦ δηλαδή, θά ἦταν κάτι ἀκατανόητο, κάτι ἀσύλληπτο. Καί τό δυστύχημα εἶναι ὅτι Χριστιανοί Ὀρθόδοξοι μάλιστα στήν πατρίδα μας δέχονται βουδιστικές θέσεις. Κι ἐδῶ στή Λάρισα ἑτοιμάζεται μία διάλεξη στίς 15 Ἀπριλίου. Στό Ἐμπορικό καί Βιομηχανικό Ἐπιμελητήριο. Καί εἶναι ν΄ ἀπορεῖ κανένας πῶς μποροῦν νά ὑπάρχουν Χριστιανοί καί νά παρασύρονται ἐκεῖ. Πῶς ἐξηγεῖται; Δέν ὑπάρχει ἄλλη ἐξήγηση παρά ὅτι ὑπάρχει μία βαθιά ἄγνοια. Ἂν ξέραμε τί εἶναι ὁ ἄνθρωπος καί πόσο ψηλά στέκεται, ποιά εἶναι ἡ ἀνθρώπινη κατασκευή, ἀναμφισβήτητα δέν θά φθάναμε σ΄ αὐτό τό κατάντημα. Ἴσως νά διακρίνετε στά θέματά μας αὐτά καί τήν μεγάλη ἀξία τῶν θεμάτων πού ἔχομε. Καί τήν ἐπικαιρότητά τους. Τό ὑπογραμμίζω αὐτό. Τήν ἐπικαιρότητά τους.
Τό ἀνθρώπινο, λοιπόν, σῶμα θά συναπολαύσει μετά τῆς ψυχῆς, ἀφοῦ πάντοτε εἶναι ἑνωμένο καί μέ τήν ἀνάσταση πού θά ἔχουμε θά ξαναενωθεῖ, γιατί τί θά πεῖ παρακαλῶ θάνατος; Μία ὡραῖα ρήση τοῦ Μ. Ἀντωνίου 
δίνει τήν ἀπάντηση: «Ζωή ἐστιν ἡ ἕνωσις καί συνάφεια τοῦ νοός καί τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος. Ὁ δέ θάνατος ἐστιν οὐκ ἀπώλεια τῶν συναφθέντων ἀλλά διάλυσις τῆς γνώσεως αὐτῶν. Τοῦ γάρ Θεοῦ πάντα σώζεται  καί μετά τήν διάλυσιν». Τί εἶναι, λέγει, ἡ ζωή; Ἡ ἕνωση καί ἡ συνάφεια τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος. Τί εἶναι ὁ θάνατος; Ὁ θάνατος δέν εἶναι ἡ ἀπώλεια ἐκείνων πού ἑνώθηκαν, ἀλλά ἁπλῶς χωρίστηκαν. Εἶναι ἡ διάλυσις τῆς γνώσεώς των. Γιά τόν Θεό καί τό ἕνα μέρος, πού δέν ἔχει πιά συνάφεια ἡ ψυχή μέ τό σῶμα καί τό ἄλλο μέρος γιά τόν Θεό διασώζονται. 
Καί μετά τήν διάλυση. Γι΄ αὐτό καί θά ἐπιφέρει καί τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν ὁ Θεός. Εἶναι ὁ μόνος δυνατός. Ὁ ὁποῖος μπορεῖ αὐτό νά τό κάνει. Εἶναι τόσο μεγάλο μυστήριο, πού βέβαια τό ἀνθρώπινο μυαλό δέν τό χωράει. Ἔχομε τήν βεβαιότητα τῆς ἀνάστασης τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι ὁ πρωτότοκος τῶν νεκρῶν, πού δέν ξαναπεθαίνει πιά, ἀνασταίνεται καί ζεῖ στούς αἰῶνες τῶν αἰώνων. Ὅταν θ΄ ἀναστηθοῦμε, τό ἀνθρώπινο σῶμα θά παρασταθεῖ ἐνώπιον τοῦ θρόνου τοῦ δικαίου κριτοῦ νά δώσει λόγο. Ὄχι μόνο ἡ ψυχή ὅ,τι ἔπραξε. Ἀλλά καί τό σῶμα. Ἐνήστευσα; Ἀναφέρεται στό σῶμα. Θά πάρω τόν ἔπαινο. Ἐπόρνευσα; Θά πάρω τήν τιμωρία. Γι΄ αὐτό λέγει ὁ Ἀπ. Παῦλος χαρακτηριστικά «πᾶν ἁμάρτημα ὅ ἐὰν ποιήσῃ
ἄνθρωπος ἐκτός τοῦ σώματός ἐστι, ὁ δέ πορνεύων εἰς τό ἴδιον σῶμα ἁμαρτάνει». (Κορινθίους Α’ κεφ.6, 18.)
Εἴδατε ποῦ ἁμαρτάνει; Ἁμαρτάνει στό ἴδιο σῶμα. Θά δώσω λόγον στόν Θεόν καί γιά ὅ,τι ἐργάστηκα μέ τό σῶμα μου. Εἴτε ἀγαθό, εἴτε κακό. Εἶναι δόγμα πίστεως τῆς Ἐκκλησίας μας αὐτό, ὅτι θά δώσουμε λόγο στό Θεό
καί μέ τήν ψυχή καί μέ τό σῶμα. Ἐάν κοπίασα γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ σωματικά, ἵδρωσα, κουράστηκα, ἀρρώστησα γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, θά ἔχει τόν ἔπαινο. Καί τό σῶμά μου. Γιατί; Γιατί θά δοξασθεῖ. Θυμηθεῖτε τό δοξασμένο σῶμα τοῦ Χριστοῦ στή Μεταμόρφωση. Εἶπε ὁ Χριστός : «Οἱ δίκαιοι ἐκλάμψουσιν ὡς ὁ ἥλιος ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Πατρός αὐτῶν». (Ματθ. κεφ. 13, 43.)
Οἱ δίκαιοι ὅταν θ΄ ἀναστηθοῦν μέ τό σῶμα τους. Ἀλλά καί στήν κόλαση θά εἶναι μέ τό σῶμά τους οἱ ἁμαρτωλοί. 
Πού σημαίνει, ἐκεῖ θά δώσουν λόγο καί μέ τό σῶμά τους οἱ ἁμαρτωλοί. Καί θά βασανίζονται εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων καί μέ τό σῶμά τους, ὄχι μόνο μέ τήν ψυχή τους. Βλέπετε, λοιπόν, ὅτι τό σῶμα ἔχει καί αὐτό, ὅπως βλέπετε στή συνέχεια τοῦ θέματός μας, τήν ἀξία του, ἀνά πάσα στιγμή.
Ὁ Ἀπ. Παῦλος λέγει: «ἀπεκδεχόμενοι τήν ἀπολύτρωσιν τοῦ σώματος ἡμῶν». (Πρός Ρωμαίους κεφ. 8ο, 23.)
Περιμένουμε τήν λύτρωσιν τοῦ σώματός μας. Τήν περιμένουμε. Γιά μήν πῶ ἡ δομή τοῦ Χριστιανισμοῦ εἶναι ἡ σωτηρία ὁλοκλήρου του ἀνθρώπου καί τῆς ψυχῆς του καί τοῦ σώματός του.
Καί τώρα τίθεται τό ἐρώτημα: Ποιά στάση πρέπει νά κρατήσουμε ἀπέναντι στό σῶμά μας, ἀφοῦ μάθαμε αὐτά τά στοιχεῖα; Ποιά στάση πρέπει νά κρατήσουμε; Αὐτό εἶναι τώρα.

Συλλογισμοί τῶν ἀσεβῶν περί τῆς ζωῆς.

   Θά ἤθελα νά σᾶς δείξω κατ΄ ἀρχάς τί στάση κρατάει ὁ κόσμος. Ὑπάρχουν οἱ ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι δέν ἔχουν καμία γνώση ὅλων αὐτῶν. Ἄλλοι μπορεῖ νά ἔχουν γνώση, ἀλλά ἀδιαφοροῦν, δηλαδή δέν πιστεύουν. Στό βιβλίο «Σοφία Σολομῶντος» ἀναφέρεται κατά ὑποδειγματικό, κλασικό
τρόπο, τό πῶς μιλάει ὁ ἁμαρτωλός σέ ἄπιστους, πού δέν ἔχουν καμία γνώση τῶν μυστηρίων τοῦ Θεοῦ. Εἶναι κλασικός τύπος.
«Εἶπον γάρ ἐν ἐαυτοῖς λογισάμενοι οὐκ ὀρθῶς (εἶπαν οἱ ἁμαρτωλοί καί ἀσεβεῖς ἄνθρωποι στόν ἑαυτό τους, ὄχι βέβαια ὀρθά) ὀλίγος ἐστι καί λυπηρός ὁ βίος ἡμῶν, καί οὐκ ἔστιν ἴασις ἐν τελευτῇ ἀνθρώπου, καί οὐκ ἐγνώσθη ὁ ἀναλύσας ἐξ ἅδου». (Σοφία Σολομῶντος κεφ. 2ο, 1-11)
Τί εἶπαν αὐτοί; Εἶπαν ὅτι ἡ ζωή μας εἶναι μικρή καί γεμάτη ἀπό λύπες. Καί δέν ὑπάρχει πιά θεραπεία τοῦ κακοῦ, ὅταν φθάσουμε νά πεθάνουμε. Δέν μποροῦμε νά ξαναγυρίσουμε. Καί κανείς δέν εἶναι ἐκεῖνος πού μπορεῖ νά γύρισε, ὅταν ἀπέθανε καί κατέβηκε στόν ἅδη. Κανείς δέν γύρισε πίσω).
Τί παρατηρήσεις κάνουν; Ἐντελῶς φυσικές. Γιατί; Τούς λείπει ἡ γνώση. Τούς λείπει τό γιατί ὁ ἄνθρωπος ἔφθασε νά πεθάνει. Τούς λείπει ἡ γνώση τῆς ἀνάστασης τῶν νεκρῶν. Μάλιστα αὐτά δέν τά ἀκοῦμε στήν καθημερινή μας ζωή; Πόσοι εἶναι ἐκεῖνοι πού λένε, καί ποιός γύρισε νά μᾶς πεῖ τί ὑπάρχει ἐκεῖ κάτω; Καί τό λένε μάλιστα εἰρωνικά, σάν νά μιλᾶνε γιά πράγματα μέ τά ὁποῖα μποροῦμε νά παίζουμε. Ἐνῶ εἶναι τόσο πολύ σοβαρά. Συνεχίζουν νά λέγουν: «ὅτι αὐτοσχεδίως ἐγεννήθημεν, (Πώ, πώ, εἴδατε; Αὐτοσχεδίως ἐγεννήθημεν. Δηλαδή ἔτσι «κουτουροῦ», στήν τύχη. Ἂν ἔπρεπε νά τό διατυπώσουμε μέ ἕνα σύγχρονο ὅρο θά λέγαμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος παρήχθη ἀπό τήν νεκράν ὕλην αὐτομάτως. Εἶναι ἡ αὐτόματος γένεση καί τῶν ζώων καί τῶν ἀνθρώπων. Συνεπῶς λοιπόν, στριφογύρισαν, λέει, τά μόρια τῆς ὕλης, στριφογύριζαν, στριφογύριζαν καὶ ἔφτιαξαν τήν ζωή καί ἀπό ἐκεῖ ἄρχισαν νά στριφογυρίζουν, νά στριφογυρίζουν καί ἔφτιαξαν τόν ἄνθρωπο. Τυχαίως, λοιπόν, τυχαίως. Ποιός Θεός μᾶς ἐδημιούργησε; Κανένας. Εἴδατε πῶς τό λέγουν ἐδῶ; Ὅτι «αὐτοσχεδίως ἐγεννήθημεν καί μετά τοῦτο ἐσόμεθα ὡς οὐχ ὑπάρξαντες» (καί μετά ἄπ΄αὐτό θά εἴμαστε σάν μήν ὑπήρξαμε ποτέ. Ὁ Σάρτρ, ὁ Γάλλος αὐτός φιλόσοφος ὑπαρξιστής, μηδενιστής, ἔλεγε: Τί εἶναι ὁ ἄνθρωπος; Εἶναι, λέγει, ὅπως ὅταν σέ μία ἠρεμοῦσα ἐπιφάνεια νεροῦ γίνει γιά μία στιγμή εἶναι πίδακας, ἕνα συντριβανάκι, δηλαδή ἕνα μέρος τοῦ νεροῦ παίρνει ὕπαρξη, ὑπόσταση, ξαναπέφτει κάτω τό νερό αὐτό καί ξαναγίνεται πάλι ἡ ἠρεμοῦσα ἐπιφάνεια τοῦ νεροῦ. Αὐτό, λέγει, εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Ἀπό τήν ὕλη ἀνεβαίνει ὁ ἄνθρωπος, ἀναδεικνύεται, ξανακατεβαίνει στήν ὕλη, χάνεται.
Εἴδατε πῶς τό λέγουν οἱ ἀρχαῖοι; Τό λέγαν στήν ἐποχή τοῦ Σολομῶντος αὐτό. Καί μετά τοῦτο ἐσόμεθα ὡς οὐχ ὑπάρξαντες. (Σάν νά μήν ὑπήρξαμε ποτέ) ὅτι καπνός ἡ πνοή ἐν ρισίν ἡμῶν, καί ὁ λόγος σπινθήρ ἐν κινήσει καρδίας ἡμῶν, (γιατί, λέει, ἡ πνοή μας στή μύτη μας εἶναι σάν ἕνας καπνός, καί ὁ λόγος μας σάν μία σπίθα, ἕνας σπινθήρας πού κινεῖται στίς καρδιές μας, στίς ψυχές μας. Δέν ὑπάρχει ψυχή, λένε. Τί λέει ὁ ὑλισμός; Ἂν ἀνοίξετε τό μικρό φιλοσοφικό
λεξικό, πού εἶναι ὑλιστικό, θά δεῖτε νά λέγουν τί εἶναι ἡ ψυχή. Μία ἐνέργεια, λέει, τῆς ὕλης, μία μορφή τῆς ὕλης. Δέν εἶναι τίποτε ἄλλο. Καί ὅπως ἀκριβῶς τό ἠλεκτρικό φεύγει ἀπό τόν λαμπτῆρα, ὅταν δέν διοχετεύεται 
ἐκεῖ καί εἶναι ἄχρηστο, δέν ἀνάβει, Ὅπως ἀπό τήν σόμπα ἂν σταματήσει ἡ φωτιά κ.ο.κ., ἔτσι, λέγει, τό μικρό φιλοσοφικό λεξικό, εἶναι καί ἡ ἀνθρώπινη ψυχή. Μία ἐνέργεια, μία μορφή τῆς ὕλης, γιατί ξέρουμε ὅτι πράγματι ἡ ἐνέργεια εἶναι μία μορφή τῆς ὕλης. Αὐτό εἶναι ἡ ψυχή; Αὐτό εἶναι ἡ ψυχή. Βλέπετε, λοιπόν, πῶς σκέπτονται;) οὗ σβεσθέντος τέφρα ἀποβήσεται τό σῶμα καί τό πνεῦμα διαχυθήσεται ὡς χαῦνος ἀήρ. (Ὅταν, λέει, σβήσει, φύγει ἡ ἐνέργεια αὐτή, καταπαύσει, τότε ὁ ἄνθρωπος γίνεται τέφρα, γίνεται στάχτη. Τίποτ΄ ἄλλο. Χάνεται, λέει, αὐτή ἡ ἐνέργεια, διαχέεται ἡ ἐνέργεια μές στή δημιουργία. Τίποτε ἄλλο) καί τό ὄνομα ἡμῶν ἐπιλησθήσεται 
ἐν χρόνῳ (θά ξεχασθεῖ τ΄ ὄνομά μας) καί οὐδείς μνημονεύσει τῶν ἔργων ἡμῶν καί παρελεύσεται ὁ βίος ἡμῶν ὡς ἴχνη νεφέλης καί ὡς ὁμίχλη διασκεδασθήσεται διωχθεῖσα ὑπό ἀκτίνων ἡλίου καί ὑπό θερμότηττος αὐτοῦ βαρυνθεῖσα σκιᾶς γάρ πάροδος ὁ βίος ἡμῶν (πέρασμα σκιάς, λέει, εἶναι ἡ ζωή μας) καί οὐκ ἔστιν ἀναποδισμός τῆς τελευτῆς ἡμῶν, ὅτι κατεσφραγίσθη καί οὐδείς ἀναστρέφει. (Ἀναποδισμός θά πεῖ γύρισμα. Κανείς δέν ξαναγυρίζει πίσω. Τά πράγματα ἔτσι δημιουργήθηκαν, κατασκευάσθηκαν, κατεσφραγίσθησαν καί κανείς δέν γυρίζει πίσω. Οὐδείς ἀναστρέφει. 
Ἐμεῖς ξέρομε ὅτι ξαναγυρίζομε. Ὅτι ἔχομε ἀνάσταση τῶν νεκρῶν. Μιλοῦν οἱ ὑλιστές τοῦ 10ου αἰώνα πρό Χριστοῦ. Εἴδατε ταυτότητα ἰδεῶν; Καί σήμερα ἔτσι μιλᾶνε) δεῦτε οὖν (Ἄ, τώρα τό πρακτικό συμπέρασμα. Βλέπετε; Ὅπως θά τοποθετήσεις τήν φιλοσοφία σου, θά εἶναι καί ἡ ζωή σου. Τί λέγουν; Τά ἐπακόλουθα τῆς φιλοσοφίας τους. Ὁ Χριστιανός πού ξέρει ποιά εἶναι ἡ ἀξία τοῦ σώματος τί θά πεῖ; Τά ἐπακόλουθα τῆς πίστεώς του. Ἀκοῦστε λοιπόν τί λέγουν οἱ ὑλισταί) δεῦτε οὖν (ἐλᾶτε λοιπόν) καί ἀπολαύσωμεν τῶν ὄντων ἀγαθῶν καί χρησώμεθα τῇ κτίσει ὡς ἐν νεότητι σπουδαίως. (Ἐλᾶτε, λέει, νά κάνουμε χρήση τῶν ὑπαρχόντων ἀγαθῶν, ὅ,τι ὑπάρχει μέσα στή δημιουργία, σάν νέοι ἄνθρωποι καί νά διασκεδάσουμε, νά φᾶμε, νά πιοῦμε) οἴνου πολυτελοῦς καί μύρων πλησθῶμεν (νά γεμίσουμε ἀπό ἀρώματα, ἀπό κρασί πολυτελές) καί μή παροδευσάτω ἡμᾶς ἄνθος ἀέρος (μή περάσει κάτι πού νά μήν τό μυρίσει ἡ μύτη μας) στεψώμεθα ρόδων κάλυξι πρίν ἢ μαρανθῆναι (νά βάλουμε στεφάνια μέ λουλούδια τριανταφυλλιᾶς, πρίν τά λουλούδια μαρανθοῦν, ἀλλά πρίν κι ἐμεῖς μαραθοῦμε) μηδείς ἡμῶν ἄμοιρος ἔστω τῆς ἡμετέρας ἀγερωχίας. (Κανείς νά μήν μείνει ἄμοιρος. Βλέπετε κάνουν καί προσηλυτισμό. Εἴδατε ὁ προσηλυτισμός ἐδῶ; Ἐλᾶτε, εἴμαστε ἐμεῖς, ἐλᾶτε κι ἐσεῖς. Κανείς νά μή μείνει ἄμοιρος τῆς δικῆς μας ἀγερωχίας. Πού σημαίνει αὐτή ἡ ἀγερωχία, μία ὑπερηφάνεια. Τί σημαίνει ἀγερωχία; Ποῦ θά φθάσουμε νά πεθάνουμε. Εἶναι ἡ ἀγερωχία καί ἡ ὑπερηφάνεια τῆς εὐθανασίας. Ξέρετε ὅτι μιλώντας γιά τήν εὐθανασία λέμε νά πεθάνουμε ἀξιοπρεπῶς.
Ἔτσι ἦρθε ἡ ὥρα νά δοῦμε ὅτι παθαίνουμε «πάρκινσον», παθαίνομε «καρκίνο», παθαίνομε ἀρρώστιες πού μᾶς φεύγουν τά οὖρα κτλ., τό μυαλό. Πρίν συμβοῦν αὐτά, ἐλᾶτε νά αὐτοκτονήσουμε. Ἡ εὐθανασία. Τό ἐπιχείρημα. Γιατί αὐτοκτονεῖς ἄνθρωπε; Ὅπως τελευταία ὁ ἀντιπρόεδρος μίας τέτοιας ἑταιρείας τῆς εὐθανασίας, ὁ διάσημος φιλόσοφος Κέσλερ αὐτοκτόνησε μέ τήν γυναίκα του. Γιατί αὐτοκτονεῖς διάσημε φιλόσοφε Κέσλερ; Γιατί ἔπρεπε νά ζήσουμε καί νά πεθάνουμε ἀξιοπρεπῶς. Ἰδού ἡ ἀγερωχία. Ἐλᾶτε, λέγει, ἐλᾶτε, νά μετέχετε κι ἐσεῖς τῆς δικῆς μας ἀγερωχίας). Πανταχῇ καταλίπωμεν σύμβολα τῆς εὐφροσύνης, ὅτι αὕτη ἡ μερίς ἡμῶν καί ὁ κλῆρος οὗτος. (Παίρνει ἠθική στάση στήν κοινωνία;) καταδυναστεύσωμεν πάντα δίκαιον (φτωχόν, δίκαιον ἄνθρωπον, νά γίνουμε δυνάστες του) μή φεισώμεθα χήρας (νά μήν λυπηθοῦμε τήν χήρα γυναίκα καί νά ποῦμε, χήρα γυναίκα!) μηδέ πρεσβύτου ἐντραπῶμεν πολιᾶς πολυχρονίους (οὔτε νά ντραποῦμε τά ἄσπρα μαλλιά ἑνός γέρου ἀνθρώπου. Δηλαδή ἀσέβεια! Δηλαδή ἀντικοινωνικές πράξεις. Ἔμ, βέβαια) ἔστω δέ ἡμῶν ἡ ἰσχύς νόμος τῆς δικαιοσύνης (ἄ, τό δίκαιον τοῦ ἰσχυροτέρου, ἡ ζούγκλα. Τό λεοντάρι τρώει τή μαϊμού, γιατί εἶναι πιό δυνατό, φυσικά) τό γάρ ἀσθενές ἄχρηστον ἐλέγχεται» (Εἶσαι τιποτένιος ἐσύ, ἐγὼ σέ τρώγω, δέν εἶσαι τίποτε. Τό δίκαιον τοῦ ἰσχυροτέρου). Ὥστε βγαίνει καί ἠθική! Βεβαίως βγαίνει καί ἠθική. Βγαίνει βιοθεωρία. Ἀπό ποιά; Ἀπό τήν κοσμοθεωρία τους. Ποιά; Τήν ὑλιστική. Τί στάση πῆραν ἀπέναντι στό σῶμα; Ἀπέναντι στόν ἄνθρωπο; Ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι τίποτα.
Ὅτι αὐτοσχεδίως εὑρέθηκε.

Ἡ στάση τῶν πιστῶν ἀπέναντι στό ἀνθρώπινο σῶμα.

   Καί ὅμως τό ἀνθρώπινο σῶμα εἶναι δημιούργημα τοῦ Θεοῦ, ἔχει τρομακτικά ἀπέραντα μεγάλη ἀξία καί σημασία. Αὐτό τό σῶμα πού εἶναι εἰκόνα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τό ὑπογραμμίζω, θά ἀναστηθεῖ καί θά συναπολαύσει μετά τῆς ψυχῆς τήν θέα τοῦ Θεοῦ. Θά ξαναδοῦμε μέ τά μάτια τοῦ σώματος, τό πρόσωπο τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Ἐμεῖς πῶς πρέπει νά σταθοῦμε; Θά φυλάξουμε τό σῶμα μας. Θά τό φυλάξουμε ἀπό τήν ἁμαρτία. Τήν ποικίλη ἁμαρτία. Τήν ἀνηθικότητα κυρίως, ἡ ὁποία προσβάλλει τό ἀνθρώπινο σῶμα. Δέν θά κάνουμε σαρκικές ἁμαρτίες. Δέν θά ἐκθέτουμε τόν ἑαυτό μας σέ καταχρήσεις. Δέ θά πίνουμε οἰνοπνευματώδη, δέν θά καπνίζουμε, δέν θά παίρνουμε ναρκωτικά γιά νά καταστρέψουμε τό σῶμά μας. Τό σῶμα μας ἔχει μεγάλη ἀξία. Ἂν ἀρρωστήσει παρά τήν θέλησή μας θά ὑπομείνουμε. Ἐάν ὅμως δέν ἀρρωσταίνει παρά τήν θέλησή μας καί γίνουμε ἐμεῖς οἱ αἴτιοι τῆς ἀσθενείας του ἢ τοῦ θανάτου του ἔχομε εὐθύνη. Ἐάν τρέχουμε μέ μεγάλη ταχύτητα καί σκοτωθοῦμε, ἔχομε εὐθύνη. Γενικά πρέπει νά σταθοῦμε ἀπέναντι σ΄ αὐτό τό δημιούργημα πού λέγεται «ἀνθρώπινο σῶμα» μέ εὐλάβεια καί σεβασμό. Γιατί θά κληρονομήσει βασιλεία Θεοῦ. Αὐτά ὡς πρός τήν κατασκευή τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος. Τώρα δέν μᾶς μένει παρά νά δοῦμε καί τήν κατασκευή τῆς ἀνθρωπίνης ψυχῆς.

10-4-1983


22α ομιλία στην κατηγορία 
« Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/xristianikh-kosmologia-anurvpologia
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pgmRsIiRCioth8a5E4bM7r

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς «Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία.».🔻
https://drive.google.com/file/d/1PKTpnYb1nptUbWKH5jo6DJwk7IVel9BA/view?usp=drivesdk

🔸📜 Απομαγνητοφωνημενες ομιλίες της σειράς «Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία.».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20%CE%9A%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1%20~%20%CE%91%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%89%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.