Η κτίσις όπως ξέρετε, αποτελεί το είδωλον του Κτίστου, που είναι ο Θεός. Η κτίσις είναι η εξωτερική προβολή του Θεού. Είναι κάτι που ο Θεός το δημιουργεί, αλλά δεν αποτελεί κάτι από την ουσία Του. Είναι έξω από την ουσία Του. Αυτή η διαφορά υπάρχει ανάμεσα στο «γεννώ» και στο «δημιουργώ». Ο Ιησούς Χριστός, ο Θεός Λόγος, είναι από την ουσία του Πατρός, και συνεπώς εκφράζεται αυτό, το ότι εγεννήθη από τον Πατέρα. Η κτίσις είναι έργα των χειρών του Θεού, η ουσία της κτίσεως δεν έχει καμία σχέσιν με την ουσία του Θεού, γι' αυτό και εκφράζεται ως δημιουργία, ως ποίησις, ποίημα, κάτι που βγαίνει από τα χέρια εκείνου που κατασκευάζει κάτι. Όταν λέμε όμως είδωλον, ότι η κτίσις αποτελεί την εξωτερική προβολή του Θεού, εννοούμε ό,τι ακριβώς συμβαίνει και εις την Οπτικήν, ποΥ είναι ένα μάθημα που το μαθαίνουμε στο σχολείο. Δηλαδή για να μην πουν κάποιο ότι: «Μα εγώ δεν πήγα στο σχολείο, τι ακριβώς είναι;. Είναι όταν προβάλλουμε ένα αντικείμενο μπροστά σ' έναν καθρέπτη και ο καθρέπτης μάς αποδίδει το αντικείμενον;» Όxι. Τι; Το είδωλό του. Όταν θα βάλω τ' ωρολόγι μου μπροστά σε έναν καθρέπτη, θα δείξει ένα ρολόγι. Δεν σημαίνει όμως ότι αυτό που βλέπω στον καθρέπτη είναι τ' ωρολόι, αλλά είναι το είδωλο του ρολογιού. Για να έχει ένα είδωλο, πρέπει να έχω έξω από τον καθρέπτη ένα αντικείμενο. Κι' έτσι λοιπόν, το αντικείμενο που είναι έξω από τον καθρέπτη, το λέγω «αντικείμενον». Αυτό που φαίνεται στον καθρέπτη, αλλά δεν είναι πραγματικό, το λέγω «είδωλον».
Το είδωλον, εδώ, αν θα μου αποδώσει το αντικείμενο, δεν είναι παρά να μου αποδώσει τα χαρακτηριστικά του. Θα μου αποδώσει το μέγεθος του ρολογιού, θα μου δείχνει την ώρα, όλα αυτά όμως δεν είναι το ρολόγι μου. Είναι το είδωλό του. Το ίδιο πράγμα συμβαίνει, αγαπητοί μου, στον Θεό ως προς την κτίσιν. Ως προς την δημιουργίαν. Δηλαδή στην κτίσιν προβάλλονται τα γνωρίσματα του Θεού, όπως είναι η σοφία, η απειρότητα, η θεότητα, η παντοδυναμία. Και προβάλλονται μέσα στην κτίσιν, σαν να ‘ναι τώρα η κτίσις ένας καθρέπτης, που το αντικείμενό της είναι ο Θεός. Και ταυτόχρονα είναι έξω από την δημιουργία και προβάλλεται ο Θεός στη δημιουργία. Δηλαδή ο Θεός είναι σοφός, είναι πολύ φυσικό, αυτό που δημιούργησε να είναι κατά σοφό τρόπο φτιαγμένο. Βλέπω λοιπόν την σοφία του Θεού μέσα στην κτίσιν. Αλλά, βλέπω την σοφία. Δηλαδή βλέπω τα χαρακτηριστικά του Θεού. Βλέπω τη σοφία. Βλέπω μετά ότι ένα γραμμάριο ύλης, αγαπητοί μου, έχει μια τρομακτικήν δύναμη μέση του. Βλέπετε, σου λέγει, μια ατομική βόμβα και έχει εκείνο που θα σκάσει είναι λίγο, δεν είναι πολύ· και σου λέει ότι εκείνο το πραγματάκι έχει μια τρομακτική δύναμη. Τώρα, σας παρακαλώ, το σύμπαν ολόκληρο, τι δύναμη έχει; Ε, τότε ποιος είναι ο Θεός; Κι έτσι βλέπω την παντοδυναμία του Θεού να ανακλάται μέσα στην κτίσιν.
Μετά βλέπω την απειρότητα του Θεού. Έφτασε το μυαλό μας, η σκέψη μας, δεν λέγω το μάτι μας, πού να φτάσει το μάτι μας να συλλάβει την έννοια των περάτων του σύμπαντος; Πού να το συλλάβει το φτωχό μας το μυαλό. Δεν το συλλαμβάνει. Το μυαλό μας δουλεύει - η δομή του είναι τέτοια - μεταξύ του μηδενός και του απείρου. Αυτές τις δυο ακρότητες δεν τις συλλαμβάνει. Αν επιτρέπεται, αν επιτρέπεται, να με συγχωρέσετε γι' αυτό, αν είχα μια, εκείνο το σχήμα της ανισότητος, θα έβαζα το ανθρώπινο μυαλό, που καταλαβαίνει ό,τι είναι πιο πάνω από το μηδέν. Και ό,τι είναι πιο κάτω από το άπειρο. Να σας το κάνω και με μια τέτοια σχέση. Ό,τι είναι λοιπόν πιο πάνω από το μηδέν, το μυαλό μου το καταλαβαίνει. Ό,τι είναι πιο κάτω από το άπειρο, το μυαλό μου το καταλαβαίνει. Πέρα από το μηδέν και πέρα από το άπειρο, κόκκαλο. Η δομή είναι του μυαλού μου τέτοια. Του ανθρωπίνου μυαλού. Έτσι, το σύμπαν μού παρουσιάζεται άπειρο. Δεν είναι όμως άπειρο. Είναι άπειρο; Έτσι εμφανίζεται στο μυαλό μου. Τότε μπορώ να πω, ότι εκείνος που το δημιούργησε είναι άπειρος. Αλλ' αυτά τα πράγματα δεν μπορεί να τα κάνει κανένα ον, παρά μόνον αυτό που λέγεται Θεός. Έτσι η θεότητα, η απειρότητα, η πανσοφία, η παντοδυναμία και όλα εκείνα τα γνωρίσματα του Θεού, που είναι στο πρόσωπό Του, ανακλώνται επάνω εις την δημιουργία Του, όπως ανακλάται ένα αντικείμενον σ' έναν καθρέπτη. Συνεπώς η σοφία που υπάρχει στον κόσμο είναι το είδωλον του Θεού. Η παντοδυναμία που υπάρχει στον κόσμο είναι το είδωλον του Θεού. Δεν μπορώ να πω ένα λουλούδι που είναι σοφά φτιαγμένο, ότι αυτό το λουλούδι είναι ο Θεός. Αλλά ότι ανακλά την σοφία του Θεού. Δεν πρέπει λοιπόν να ταυτίσω τον Θεόν με την κτίσιν. Ούτε ακόμα θα πρέπει να πω ότι δεν έχει καμίαν σχέση ο Θεός με την κτίσιν. Ούτε θα ταυτίσω τον Θεόν με την κτίσιν, ούτε θα Τον βγάλω από την δημιουργία, να Τον κρύψω κάπου, και να πω ότι ο Θεός δεν έχει καμία σχέση με την δημιουργία. Αλλά έτσι ανακλάται ο Θεός, με τα χαρακτηριστικά Του μέσα στην δημιουργία Του. Συνεπώς, η κτίσις σκοπόν έχει, δια των ειδωλικών αυτών καταστάσεων, δηλαδή δια των ανακλάσεων των ιδιοτήτων, και ενεργειών του Θεού, να ανεβάσει εμένα, τον λογικόν άνθρωπον, γιατί η δομή του μυαλού μου - μην το ξεχνάτε αυτό το θέμα της δομής του μυαλού, γιατί υπάρχει μια αλαζονεία, που νομίζουν μερικοί άνθρωποι, –γι' αυτό σας έκανα προηγουμένως εκείνη την σχέση της ανισότητος-, που νομίζουν, αν δεν καταλάβαμε σήμερα κάτι, αύριο θα το καταλάβουμε. Ναι, αυτό το κάτι όμως είναι μέσα στις δυνατότητες; Γιατί αν δεν είναι μέσα στις δυνατότητες, ούτε αύριο, ούτε μεθαύριο, ποτέ. Κι αυτή η ίδια η επιστήμη και η φιλοσοφία, ως προς το θέμα της δυνατότητος του νου, γνωρίζει τους περιορισμούς. Κι είναι ανάγκη να το ξέρουμε αυτό. Για να νικούμε μια αλαζονεία του νου. Έτσι, ο σκοπός είναι, εγώ, με την δομή που διαθέτω του νου μου, με όλες αυτές τις ενέργειες του Θεού που ανακλώνται στην κτίσιν, σαν σκάλα ν' αρχίσω να ανεβαίνω για να βρω το αντικείμενο που ανακλάται. Ειδικότερα, το πρόσωπον που ανακλάται μέσα στην κτίσιν. Ο Θεός. Όπως όταν βλέπω σ' έναν καθρέπτη ένα πρόσωπο, τι κάνω; Συνεχίζω να βλέπω στον καθρέπτη, ή γυρίζω στρέφω το πρόσωπό μου από τον καθρέπτη, δεν κοιτάζω πια στον καθρέπτη. Γυρίζω να δω ποιο είναι το πρόσωπο αυτό, το οποίο προβάλλεται στον καθρέπτη. Αυτό πρέπει να κάνει ο άνθρωπος, να μην μένει μέσα στην κτίσιν, αλλά ανά πάσα στιγμή να στρέφει πέρα από την κτίσιν τα μάτια του, τον νου του, για να ανακαλύψει το ανακλώμενον πρόσωπον μέσα εις την κτίσιν. Τώρα, αν τελικά οι άνθρωποι χάσουν από τον οπτικό ορίζοντα της νοήσεώς των τον Θεόν, και μείνουν μόνον με την κτίσιν, δηλαδή βλέπουν μόνο να ανακλώνται οι ενέργειες του Θεού, χωρίς να αναζητήσουν τον Θεόν, για λόγους που θα δούμε λίγο πιο κάτω, τότε ο άνθρωπος αρχίζει να βλέπει μόνο τα είδωλα, τάς ανακλάσεις κι επειδή ταυτίζει αυτές τις ανακλάσεις, την σοφία, την παντοδυναμία, την απειρότητα, με τον καθρέπτη, σαν κι εκείνο το παιδικό, τι να πάω στο παιδικό, ούτε το παιδί αυτό το πράγμα δεν το κάνει, η γάτα μπορεί να το κάνει για μια στιγμή, ένα ζώο, ο σκύλος αν δει ένα πρόσωπο η γάτα στον καθρέπτη, αμέσως κοιτάζει καλά να δει ποια είναι αυτή η άλλη γάτα; Γιατί εταύτισε το είδωλο με το αντικείμενο. Και νομίζει ότι το αντικείμενο είναι μέσα εκεί στον καθρέπτη, ή ότι πράγματι είναι κάτι, είναι μια άλλη γάτα μέσα στον καθρέπτη. Ενώ δεν είναι παρά ένα είδωλον. Είναι είδωλον.
Έτσι, λοιπόν, αν ο άνθρωπος κάνει αυτήν την σύγχυση των ιδιοτήτων του Θεού μέσα στην κτίση και πει : «Τι ωραία πράγματα φιάχνει η φύσις». Τότε εταύτισε τα είδωλα που υπάρχουν μέσα στην κτίσιν με τον Θεόν. Δηλαδή πλέον δέ βλέπει τον Θεόν, αλλά βλέπει την κτίσιν· την οποίαν και θεοποιεί. Αυτό λέγεται λατρεία των ειδώλων. Δηλαδή των χαρακτηριστικών του Θεού, που δεν είναι ο Θεός, αλλά τα χαρακτηριστικά Του μέσα στην κτίσιν, και λατρεύει ο άνθρωπος αυτά τα χαρακτηριστικά του Θεού, που ανακλώνται μέσα στην δημιουργία. Έτσι έκανε την θεά Αθηνά, λατρεύοντας την σοφία. Έκανε τον θεό Απόλλωνα λατρεύοντας την τέχνη, λατρεύοντας την ομορφιά. Έκανε τον θεό Δία, λατρεύοντας την δύναμη. Και ούτω καθεξής. Έκανε την θεά Δήμητρα, λατρεύοντας την γη. Ο Απόλλων, ξέρω ‘γω, ο θεός του ηλίου, των καλών τεχνών, της ομορφιάς. Αυτά όμως είναι χαρακτηριστικά του Θεού. Του ενός Θεού. Δεν υπάρχει θεός Απόλλων και θεά Αθηνά. Δεν θα θεοποιήσω την σοφία. Δεν θα θεοποιήσω την ομορφιά. Δεν θα θεοποιήσω την γη. Αλλά τι; Θα προσπαθήσω να δω πέρα από αυτά τα οποία ανακλώνται, τον αληθινόν Θεόν. Βέβαια για μας που χοντρικά τουλάχιστον δεν είμαστε ειδωλολάτραι, μοιάζει το πράγμα πολύ απλούν. Τόσο που θα μου λέγατε, και δικαιολογημένα αγαπητοί μου ότι «Τι μας τα λέτε αυτά; Αυτά είναι αυτονόητα». Αν θα σκεφθείτε, αγαπητοί μου, ότι πέρασαν από τον κόσμον αυτόν, απ' τον πλανήτη αυτόν σοφοί άνθρωποι, που δεν μπόρεσαν να ξεχωρίσουν τον Θεόν από τα δημιουργήματα, και εταύτισαν τον Θεόν με τα δημιουργήματα, και ελάτρευσαν την κτίσιν παρά τον κτίστην, τότε θα μου λέγατε, ε, και δικαιολογημένα. Αλλά τέλος πάντων, ίσως σε παρωχημένες εποχές. Και αν σας έλεγα ότι το ίδιο πράγμα ισχύει μέχρι σήμερα. Εάν, επί παραδείγματι, εκείνοι οι οποίοι παρασύρονται εις τον τεκτονισμόν, εις τον μασονισμόν, δεν είναι άνθρωποι μορφωμένοι; Δεν ξέρουνε γράμματα; Δεν κατέχουν ενδεχομένως και πτυχία; Πώς ακριβώς πιστεύουν εις την ειδωλολατρία; Διότι οι μασόνοι είναι ειδωλολάτραι. Μην το ξεχνάτε αυτό. Είναι θρησκεία ο μασονισμός. Και μάλιστα ειδωλολατρική θρησκεία μυστηριακής υφής. Το λέγουν οι ίδιοι οι τέκτονες αυτό στα συγγράμματά τους. Πώς λοιπόν μπορεί να παρασυρθεί ένας μορφωμένος άνθρωπος, να μπορεί να λέει, ότι ο ήλιος, ο Μ.Α.Τ.Σ., ο Μ-έγας Α-ρχιτέκτων Τ-ου Σ-ύμπαντος, μπορεί να είναι ο Θεός; Πώς μπορεί να ταυτίζει την δύναμη του ηλίου, την σοφία με την οποίαν είναι φτιαγμένος, το φως του με τον Θεόν; Ότι αυτό είναι ο Θεός;
Διάβαζα προχθές, χθες, δια τον πολύν Ωριγένην, ο οποίος πίστευε ότι ο ήλιος, τώρα θα γελάσετε ίσως, αλλά πρέπει να εξηγήσει κανείς πιο πολλά για να φθάσει να μην γελάσει, αλλά να κλάψει. Ότι ο ήλιος, η σελήνη και τ' αστέρια έχουν νόηση. Είναι λογικά όντα. Εάν λοιπόν, ακόμη και μέσα στον χώρο τον χριστιανικόν, όπως ο πολύς Ωριγένης, έφθασε να πει αυτά τα πράγματα, τότε πόσο περισσότερο οι άνθρωποι ανά πάσα στιγμή θα πλανώνται; Παρά το φως του Χριστού που έχομε. Από την στιγμή που θα αρνηθώ τον Χριστόν, αυτομάτως γίνομαι ειδωλολάτρης. Και εφόσον ηρνήθησαν οι χριστιανικοί λαοί, ηρνήθησαν τον Χριστόν, αυτομάτως έχουν πέσει εις την ειδωλολατρίαν. Ή την χοντρή ειδωλολατρία, ή την λεπτήν. Εκείνη που ίσως δεν φαίνεται και πολύ εύκολα. Ωστόσο όλα αυτά ο Απόστολος Παύλος μάς τα λέει εις την προς Ρωμαίους επιστολήν του Α' κεφάλαιο ,19-23, συμπτυγμένα, για να μας πει ποιος ήταν ο αρχαίος κόσμος, πώς εκινήθη, αλλά δυστυχώς, δυστυχέστατα, και πώς μέχρι σήμερα κινείται. Και λέγει: «Τὸ γνωστὸν τοῦ Θεοῦ φανερόν ἐστιν ἐν αὐτοῖς· (το γνωστόν του Θεού, δηλαδή η γνώσις του Θεού έχει γίνει φανερή εις τους ανθρώπους. Γιατί;) ὁ γὰρ Θεὸς αὐτοῖς ἐφανέρωσε. (Γιατί ο Θεός εφανέρωσε τον εαυτό Του εις αυτούς. Πώς; Αιτιολογεί ο Απόστολος και λέγει:) τὰ γὰρ ἀόρατα αὐτοῦ (οι αόρατες ιδιότητές Του) ἀπὸ κτίσεως κόσμου (από τον καιρό που κτίστηκε ο κόσμος, γιατί εναπετέθησαν σαν σφραγίδα οι αόρατες ενέργειες του Θεού. Θέλετε ακόμη αγαπητοί μου; Όχι μόνον οι ενέργειες που σας ανέφερα προηγουμένως, αλλά και οι λεγόμενες ηθικές ενέργειες, ακόμα και η αγάπη, είναι αποτυπωμένη μέσα στο σύμπαν. Και η αγάπη του Θεού. Και το έλεος του Θεού, όλα. Βλέπετε ότι δεν πάει να χαθεί τίποτε. Παρ' ότι το σύμπαν εμφανίζεται μετά την πτώσιν των πρωτοπλάστων, σημειώσατε αυτό, δεν πάει να χαθεί τίποτε, απλούστατα διότι υπάρχει η πρόνοια και η αγάπη του Θεού, η οποία συνδυάζεται, η αγάπη με την σοφία. Η πρόνοια δεν είναι παρά η συνισταμένη της δυνάμεως, της σοφίας και της αγάπης του Θεού.) Τὰ γὰρ ἀόρατα αὐτοῦ ἀπὸ κτίσεως κόσμου τοῖς ποιήμασι νοούμενα καθορᾶται, ἥ τε ἀΐδιος αὐτοῦ δύναμις καὶ θειότης, (δηλαδή η θεότητα, να σας το μεταφράσω : διότι οι αόρατες ιδιότητές Του, δηλαδή η αιωνία δύναμίς Του και η θεότητά Του, βλέπονται καθαρά, αφότου εδημιουργήθη ο κόσμος και γίνονται νοητές διαμέσου των δημιουργημάτων. Αλλά αυτό που γίνεται νοητό διαμέσου των δημιουργημάτων, αυτό ακριβώς ελατρεύτηκε. Ενώ αυτό έπρεπε να είναι το μέσον, ο τρόπος για να φτάσει , ο άνθρωπος να γνωρίσει τον Θεό) εἰς τὸ εἶναι αὐτοὺς ἀναπολογήτους, (για να γίνουν αναπολόγητοι, να μην πουν οι άνθρωποι ‘’Δεν ήξερα’’) διότι γνόντες τὸν Θεὸν οὐχ ὡς Θεὸν ἐδόξασαν ἢ εὐχαρίστησαν, ἀλλ᾿ ἐματαιώθησαν ἐν τοῖς διαλογισμοῖς αὐτῶν, καὶ ἐσκοτίσθη ἡ ἀσύνετος αὐτῶν καρδία· φάσκοντες εἶναι σοφοὶ (ισχυριζόμενοι ότι είναι σοφοί) ἐμωράνθησαν, καὶ ἤλλαξαν τὴν δόξαν τοῦ ἀφθάρτου Θεοῦ ἐν ὁμοιώματι εἰκόνος φθαρτοῦ ἀνθρώπου καὶ πετεινῶν καὶ τετραπόδων καὶ ἑρπετῶν». Έφθασαν στο σημείο στο τέλος να θεοποιήσουν την κτίσιν και να πουν ότι ο Θεός είναι ένας άνθρωπος, του κάνανε και το άγαλμά του, ένα πτηνό ή ένα τετράποδο, ένα φίδι, ένας κροκόδειλος, ό,τι άλλο. Εκεί λέει έφτασε η ασύνετος καρδία των, δηλαδή η αφροσύνη τους.
Ώστε λοιπόν ειδωλολατρία είναι, όταν ο άνθρωπος περιορίζει τον πνευματικόν του οπτικόν ορίζοντα, εις ό,τι είναι κτιστόν και δεν επεκτείνεται πέραν από εκείνο που βλέπει προς τον Θεόν. Αυτό λέγεται ειδωλολατρία.
Απόσπασμα από την 13η ομιλία στο βιβλίο της Καινής Διαθήκης « Ιερά Αποκάλυψις ».
Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ἱερά Ἀποκάλυψις " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/kainh-diauhkh/iera-apokalycis
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40qa7vUvidbEX6OBGq3b9WeV
Επιμέλεια κειμένου : Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.
🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk
__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0
📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1
📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0
__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share
Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk
†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.