†.«Καί εἶπε τῇ θυγατρί αὐτοῦ» Ἐδῶ τώρα θέλω νά προσέξτε, παιδιά, ἕνα ἀληθινά πελώριο κεφάλαιον. Ἐδῶ τώρα ἔχομε κάποιες ὑποθῆκες. Ἡ κόρη φεύγει. Φεύγει ἀπό τό σπίτι. Τήν παίρνει ὁ γαμπρός καί φεύγουν καί πᾶνε στό σπίτι τοῦ γαμπροῦ. Ὁ πατέρας εὐλογεῖ, ἀλλά θά δώση ὅμως καί τίς ὑποθῆκες του· ὅπως καί ἡ μητέρα κι ἐκείνη θά εὐλογήση καί θά δώση τίς ὑποθῆκες της. Ὁ πατέρας στό κείμενό μας δίνει τίς ὑποθῆκες του στήν κόρη του καί ἡ μητέρα ἡ Ἔδνα δίνει τίς ὑποθῆκες της εἰς τόν γαμπρόν.
Ἔτσι, βλέπομε νά ὑπάρχη μία τρόπον τινά διασταύρωσις. Κι ἀπό τίς δυό πλευρές ἔχομε αὐτές τίς ὑποθῆκες. Δηλαδή, δέν εἶναι μόνον ἡ κοπέλα ἡ ὁποία πρέπει νά προσέξη μερικά πράγματα· πρέπει νά προσέξη καί ὁ γαμπρός. Ὁπωσδήποτε.
«Καί εἶπε τῇ θυγατρί αὐτοῦ˙ τίμα τούς πενθερούς σου αὐτοί νῦν γονεῖς σου εἰσιν˙» (Τωβ. 10, 12) Αὐτή ἡ φράσις -δέν ξέρω, δέν ἔχω ἐρευνήσει ὅλη τήν Παλαιά Διαθήκη- ἀλλά μοῦ φαίνεται ὅτι εἶναι ἡ μοναδική πρότασις ἐδῶ εἰς τό ἱερό αὐτό κείμενο πού ἀναφέρεται σ’ αὐτό τό πολύ… παρά πολύ σπουδαῖο θέμα: «τίμα τούς πενθερούς σου» λέει στήν κοπέλα, «τώρα αὐτοί εἶναι οἱ γονεῖς σου».
Ἄν αὐτό τό καταλάβαιναν… τό καταλάβαιναν οἱ κοπέλες, πιστέψτε με, ἕνα πάρα πολύ μεγάλο ποσοστό ἀπό τίς προστριβές πού ὑπάρχουν ἀνάμεσα εἰς τό ζεῦγος, θά εἴχανε ἐκλείψει. Γιατί λέτε; Διότι πάρα πολλές κοπέλες, ὅταν παντρευτοῦν, συνεχίζουν νά ἔχουν ἐξάρτησι ἀκόμη ἀπό τή μαμά καί τό μπαμπά καί δέν μποροῦν νά δοῦν μπροστά τους τόν πεθερό καί τήν πεθερά.
Αὐτή ἡ ἐξάρτησις τοῦ μπαμπᾶ καί τῆς μαμᾶς πρέπει νά σᾶς πῶ ὅτι ἤδη ἔχει καλλιεργηθεῖ ἀπό τούς ἰδίους τούς γονεῖς πρός τήν κόρη τους· καί τό χειρότερο ὑποθάλπεται αὐτή ἡ κατάστασις καί μέσα εἰς τόν γάμο τῆς κόρης. Ὑποθάλπεται. Καί τό ἀποτέλεσμα ξέρετε ποιό εἶναι; Νά δημιουργεῖται μία διάστασι ἀνάμεσα στήν κόρη, στήν κοπέλα καί τά πεθερικά της. Καί αὐτό ἔχει σάν συνέπεια μία διάστασι ἀνάμεσα στήν κοπέλα καί τόν ἄνδρα της. Κι ἔτσι μέσα τό σπίτι παθαίνει ἀλλοιώσεις, παθαίνει κακό, παθαίνει φθορά. Αὐτό συμβαίνει, ξαναλέγω, ὅταν οἱ γονεῖς καλλιεργοῦν στά παιδιά τους αὐτήν τήν ἐξάρτησιν. Πρέπει νά σᾶς πῶ, κι ἄν οἱ γονεῖς σας δέν τό ἔχουν κάνει μέχρι σήμερα, βοηθήσατέ τους νά τό κάνουνε τώρα σέ σᾶς.
Τί εἴδους ἐξαρτήσεις μποροῦμε νά ἔχωμε ἀπό τούς γονεῖς μας; Ἠθικές ἢ ψυχολογικές; Λέγει… λέγει… λέγει κάπου ἡ Ἁγία Γραφή, εἶναι μία ὁλόκληρη ἐντολή: «τίμα τόν πατέρα σου καί τή μητέρα σου ἵνα εὖ σοι γένηται καί ἔση μακροχρόνιος ἐπί τῆς γῆς τῆς ἀγαθῆς». Κάπου λέει ἡ Ἁγία Γραφή πάλι τό ἑξῆς, πάλι ἡ Παλαιά Διαθήκη: «διά τοῦτο καταλείψει ἄνθρωπος τόν πατέρα αὐτοῦ καί τήν μητέρα» -καταλείψει! ἄνθρωπος, καταλείψει! ὑπογραμμίζω τό ρῆμα, ἄνθρωπος τόν πατέρα αὐτοῦ καί τήν μητέρα- «καί προσκολληθήσεται τῇ ἰδίᾳ γυναικί, καί ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκαν μία... καί οὕς ὁ Θεός συνέζευξεν ἄνθρωπος μή χωριζέτω»
Τό ἕνα λέγει: «τίμα τόν πατέρα σου καί τή μητέρα σου», ἐντολή. Τό ἄλλο λέγει: «καταλείψει ἄνθρωπος τόν πατέρα αὐτοῦ καί τήν μητέρα». Τό ἕνα λέει θά ἐγκαταλείψη καί τό ἄλλο λέει νά τιμᾶς˙ πῶς γίνεται αὐτό; Εἶναι ἀντιφατικό; Ὄχι! παιδιά. Ἐδῶ θέτει ἀκριβῶς ἕνα ξεχώρισμα, μία διάκρισι. Τό «τίμα τόν πατέρά σου καί τή μητέρα σου» ἀναφέρεται εἰς τάς ἠθικάς σχέσεις τοῦ ἀνθρώπου ἔναντι τῶν γονέων του. Ἔχει ὁ ἄνθρωπος ἠθικήν ὑποχρέωσιν ἔναντι τῶν γονιῶν του. Τό «καταλείψει» -ἐγκαταλείψει- αὐτό τό ἐγκαταλείψει δέν ἀναφέρεται εἰς τάς ἠθικάς ὑποχρεώσεις, ἀλλά ἀναφέρεται εἰς τήν ψυχολογικήν κατάστασιν. Δηλαδή· δέν πρέπει νά ὑπάρχη ψυχολογικός σύνδεσμος, ὅταν συμβῆ ὁ γάμος. Ὁ ψυχολογικός αὐτός σύνδεσμος ὀφείλει νά ραγῆ. Προσέξτε! Ψυχολογικός. Γιατί ἄν ὑπάρχη αὐτός ὁ ψυχολογικός σύνδεσμος τῆς κοπέλας πρός τούς γονεῖς της -ἄν τό θέλετε δυστυχῶς… δυστυχέστατα, ὄχι σπάνια καί ψυχολογική σύνδεσις τοῦ ἀγοριοῦ, τοῦ νέου μέ τούς γονεῖς του, τή μάνα του κυρίως· κυρίως τή μάνα του!- τότε ἔχομε τραγικά ἀποτελέσματα.
Δέν μπορεῖ νά καταλάβη πιά ὁ ἕνας σύζυγος τόν ἄλλον καί δέν μποροῦν νά ἑνωθοῦν οὔτε ἠθικά οὔτε ψυχολογικά, οὔτε συναισθηματικά. Γιατί; Γιατί ὑπάρχει αὐτή ἡ ἐξάρτησις ἡ ψυχολογική ἀπό τούς γονεῖς. Καί βλέπετε -ἐγώ τοὐλάχιστον ἔχω ἀντιμετωπίσει πλῆθος περιπτώσεων, σᾶς τό λέγω μέ θλίψι μου αὐτό τό πρᾶγμα, εἶναι κάτι τό ὁποῖο καί ἐσεῖς πιστεύω θά τό ἔχετε γνωρίση, ἴσως θά ἀκοῦτε ἱστορίες ἀνθρώπων γύρω ἀπό τό θέμα αὐτό- νά ἀκούη ὁ ἄνδρας τή μάνα του καί ὄχι τή γυναῖκα του. Νά δίνη λογαριασμό στή μάνα του καί ὄχι στή γυναῖκα του καί κάθε ἀπόφασι πού θά λαμβάνεται σύμβουλος θά εἶναι ἡ μάνα καί ὄχι ποτέ ἡ γυναῖκα.
Ἀντίθετα καί ἡ γυναῖκα, νά ’ναι δεμένη μέ τή μάνα της καί νά μή ἀκούη τόν ἄνδρα της ἐκεῖνο τό ὁποῖο τῆς λέγει, ἀλλά νά ἀκούη καί νά ἐφαρμόζη ἐκεῖνο πού τῆς λέει ἡ μάνα της. Περιττόν νά σᾶς πῶ, καταλαβαίνετε μόνοι σας, τί ὀλέθριο εἶναι αὐτό μέσα εἰς τόν γάμον. Ὀλέθριον!
Γι’ αὐτό τό λόγο θά πρέπη νά προσέξωμε στό σημεῖο αὐτό, χωρίς νά παραβοῦμε τήν ἐντολήν -εἶναι ξεχωριστά πράγματα- «τίμα τόν πατέρα σου καί τήν μητέρα σου», δηλαδή τίς ἠθικές μας ὑποχρεώσεις, πρέπει νά ρήξωμε, νά σπάσωμε… νά σπάσωμε αὐτούς τούς ψυχολογικούς -ψυχολογικούς ὄχι συναισθηματικούς, ἁπλῶς ψυχολογικούς- δεσμούς μέ τούς γονεῖς μας. Τό θέλετε; Στήν περίπτωσι πού ὁ νέος ἢ ἡ νέα δέν κατάφεραν νά σπάσουν αὐτούς τούς ψυχολογικούς δεσμούς μέ τούς γονεῖς των, ἀπερίφραστα θά ἐλέγαμε τοῦτο: «εἶναι ἀνώριμοι»· κι εἶναι ἀνώριμοι πρῶτα πρῶτα γιά τόν γάμο. Ἔχω ἀκούσει αὐτή τή φράσι -τήν ἔχω ἀκούσει ἐγώ αὐτή τή φράσι ἀπό κοπέλα… ἀπό κοπέλες: «Ὁ ἄνδρας μου εἶναι ἀνώριμος, πάτερ μου».
Ὅταν, ἄς ποῦμε, δέν πᾶνε καλά, ἑτοιμάζονται νά πάρουν διαζύγιο. Προχθές συνέπεσε νά βρεθῶ στό γραφεῖο τῆς Μητροπόλεως καί εἶδα ἕνα παιδί, πού εἶχα πολύ καιρό νά τό δῶ. Ἦταν κατηχητόπουλο κάπου. «Ἒ…, τοῦ λέω, πολλά χρόνια ἔχω νά σέ δῶ. Τί κάνεις; πῶς περνᾶς; πῶς ἐδῶ στή Μητρόπολι; παντρεύεσαι;» Κουνάει τό κεφάλι. «Τό ἀντίθετο!». «Δηλαδή;» Μοῦ λέει: «παίρνω διαζύγιο». Λέω: «γιατί;» -Ἐγώ εἶχα μία δουλειά ἐκεῖ μέ τόν γραμματέα, ὣσπου νά τελειώσω τή δουλειά, τόν ἔχασα. Πήγανε στό μέσα γραφεῖο γιά συμβιβασμόν. Αὐτός ὁ συμβιβασμός ἔχει ἐπιτυχία 1%... οὐσιαστικά, καί ἀφοῦ ἔχει προχωρήσει μέ τούς δικηγόρους καί τά δικαστήρια ἡ ὑπόθεσις τοῦ διαζυγίου· συνεπῶς ἔτσι τά ἔκανε ὁ νόμος, ἔτσι τά κατάφερε ἡ πολιτεία, ὁ νόμος τῆς πολιτείας, νά φθάνουν τά πράγματα στόν ἐπίσκοπο τελευταῖα, γιά νά βάλη τήν ὑπογραφή του ὁ ἐπίσκοπος ὅτι χωρίζουν, ὃτι δέν μποροῦν νά συμβιβαστοῦν. Φοβερό πρᾶγμα αὐτό. Φοβερό πρᾶγμα ἀπό πλευρᾶς πλέον νομοθεσίας.- Καί βγαίνει γιά μία στιγμή ὁ νέος καί μοῦ λέει: «μπορεῖτε νά ’ρθῆτε λιγάκι μέσα;» Πάω μέσα… -αὐτό ἀκριβῶς ἀντιμετώπιζα!- μία κοπέλα ἡ ὁποία πάνω κάτω αὐτό ἤθελε νά πῆ˙ δέν τό εἶπε, δέν ἤξερε γράμματα, δέν ἤξερε νά πῆ τήν λέξι ἀνώριμος, ἀλλά ἐκεῖνα τά ὁποῖα εἶπε, αὐτό ἀκριβῶς ἤθελαν νά τονίσουν· ὅτι αὐτό τό παιδί ἦταν ἀνώριμο, δέν ἔπρεπε νά παντρευτῆ. Κι ὅμως δέν ἤτανε μικρός, ἀριθμοῦσε τρεῖς δεκαετίες στή ράχη του!
Λοιπόν… λοιπόν· ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού ἀριθμοῦν καί τέσσερις καί πέντε καί ἑπτά δεκαετίες στή ράχη τους κι ἀκόμη δέν ἔχουν ὡριμάσει. Ναί! δέν ἔχουν ὡριμάσει. Καί βλέπετε αὐτή ἡ ὡριμότητα εἶναι μεγάλη ὑπόθεσις. Ἄν τό θέλετε, εἶναι σέ πολλούς τομεῖς αὐτή ἡ ὡριμότης· εἶναι σέ πολλούς τομεῖς. Ναί! ναί! ναί.
Θά σᾶς πῶ μία ἱστορία δική μου, προσωπική. Νά μέ συγχωρέσετε, ἀλλά ἒ… τή θυμήθηκα τώρα. Ἤμουνα πολύ πολύ μικρός, πρέπει νά ’μουνα κάτω τῶν δέκα ἐτῶν ὅταν ἡ μητέρα μου μ’ ἔστειλε στήν λαϊκή ἀγορά νά πάρω κρέας. Βέβαια ἕνα μικρό παιδί νά ψωνίση κρέας εἶναι πολύ δύσκολο, δέν ξέρει τί θά διαλέξη. Εἶδα λοιπόν σ’ ἐκεῖνο τό κούτσουρο, πού ὁ χασάπης ἔκοβε τό κρέας, εἶδα κάτι νεῦρα πού τά χώριζε, τά ἔκοβε ἀπό τό καθαρό τό καλό τό κρέας. Ἡ μητέρα μου μοῦ εἶχε πεῖ: «πρόσεξε νά μήν ἔχη κόκαλα. Τά εἶδα ἐγώ αὐτά τά μαλακά, δέν εἴχανε κόκαλα· ἤτανε νεῦρα ὅμως. Καί λέω στόν χασάπη: «αὐτά θέλω νά μοῦ δώσης». Μέ κοιτάζει… μοῦ λέει: «δέν θά μοῦ τά φέρης πίσω!». «Ὄχι, τοῦ λέω· δέν θά σοῦ τά φέρω πίσω. Αὐτά θέλω νά μοῦ δώσης». Τά ζύγισε, τά ἔβαλε στό χαρτί, τά πῆρα. Πάω στό σπίτι, τά εἶδε ἡ μητέρα μου… Τί θά ἐνομίζατε ὅτι θά ἔπρεπε νά κάνη τώρα; Νά μέ δείρη; Ἀλλά γιατί νά μέ δείρη; Ἒπρεπε ἐκείνη νά φάη ξύλο, διότι… ἀφοῦ μ’ ἔστειλε τόσο μικρό νά ψωνίσω κρέας! Φυσικά δέν μ’ ἔδειρε. Ἒχω φάει πολύ ξύλο ἀπό τή μητέρα μου, τό λέω αὐτό γιά νά τό ξέρετε, ἔχω φάει πάρα πολύ ξύλο˙ ἀπό τόν πατέρα μου ἔτρωγα μία φορά τήν ἑβδομάδα καί ἀπ’ τή μητέρα μου κάθε μέρα. Ἀλλά ἤμουνα ὅμως καί καλό παιδί. Αὐτό ἦταν τό σπουδαῖο. Ὄχι, δέν τό λέω γιά ἔπαινο, ἀλλά ἔτρωγα ξύλο. Ἒτρωγα ξύλο.
Λοιπόν· ἡ μητέρα μου δέν μ’ ἔδειρε -ὄχι ἀπό ἀδυναμία- γιατί δέν ἔπρεπε νά μέ δείρη. Οὔτε μέ μάλωσε, παρά μόνον μοῦ λέει: «κοίταξε νά δῆς, αὐτά τά λέμε νεῦρα, καί αὐτό δέν εἶναι κρέας». Τίποτα ἄλλο. Τί τό ἔκανε ἐκεῖνο ἐκεῖ, δέν ξέρω τί ἀπέγινε.
Ἀλλά θά μοῦ πῆτε: «γιατί σᾶς εἶπα τήν ἱστορία;» Δέν τελείωσε ἡ ἱστορία. Πέρασαν μερικές μέρες κι ἦρθε μία φιλενάδα της στό σπίτι μας καί ἄρχισαν νά κουβεντιάζουν. Λέγανε διάφορα. Πῶς τό αὐτί μου πῆρε δέν ξέρω -περνοῦσα ἐκείνη τήν ὥρα- δέν ξέρω πῶς ἄκουσα τήν ἑξῆς στιχομυθία: «ὅτι ἔστειλα τό γιό μου νά πάρη κρέας καί ἔφερε αὐτό κι αὐτό τό κρέας, ἀλλά δέν τόν ἐμάλωσα γιά νά ἔχη τό θάρρος τῆς ζωῆς». Ἀκούσατε; Τό συμπέρασμα! Νά ἔχη τό θάρρος τῆς ζωῆς. Δηλαδή νά βγαίνη ἔξω νά ψωνίζη. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού δέν μποροῦν νά βγοῦν ἔξω νά ψωνίσουν. Δέν ξέρουνε. Δέν μποροῦν. Τί σημαίνει αὐτό; Ἤθελε ἡ μητέρα μου νά ἀποκτήσω ὡριμότητα ὡς πρός τίς σχέσεις μου μέ τούς ἄλλους ἀνθρώπους.
Ἔτσι τό θέμα τῆς ὡριμότητας εἶναι σέ πολλούς τομεῖς, εἶναι σέ πάρα πολλούς τομεῖς. Ἀλλά ἐκεῖνο ὅμως πού εἶναι πάρα πολύ σπουδαῖο εἶναι μέσα εἰς τόν γάμον. Εἶναι ἕνα εὐπαθές σημεῖο. Ἐπιτέλους ἐπιτέλους ἄν δέν ἤξερα νά ψωνίζω στή ζωή μου, θά ψώνιζε κάποιος ἄλλος γιά μένα… Γιά σύζυγος, στά τελευταῖα, ὅταν εἶναι ἀνώριμοι οἱ ἄνθρωποι τί γίνεται μετά;
Γι’ αὐτό λοιπόν τό λόγο, ἄς τό προσέξωμε. Ἐάν δῆτε στούς γονεῖς σας ὅτι σᾶς καλλιεργοῦν αὐτήν τήν προσκόλλησιν -ὄχι τήν ἀγάπη· ἄλλο εἶναι ἡ ἀγάπη κι ἄλλο εἶναι ἡ προσκόλησις. Ἡ προσκόλησις εἶναι μία νοσηρή κατάστασις. Ἡ ἀγάπη εἶναι ἡ σωστή. Καί ἐκεῖνος πού ἀγαπάει σωστά, μιλάει ὅπως μιλάει ἐδῶ ὁ Ραγουήλ. Καί τί λέει; -γιατί ἀγαπάει τήν κόρη του, πραγματικά τήν ἀγαπάει- καί τί λέει: «παιδί μου, τώρα γονεῖς σου θά εἶναι τά πεθερικά σου». Ὅταν τό λέγη αὐτό, τό λέει μέ πίκρα; Τό σάλιο του στέγνωσε στό στόμα; Κατάπιε ἕναν κόμπο ἐδῶ στόν λαιμό; Ὄχι! τό λέει ἀνέτως ὁ ἄνθρωπος: «παιδί μου, τώρα οἱ γονεῖς σου εἶναι τά πεθερικά σου». Δέν ἀποξενοῦται ὁ ἴδιος ἀπό τοῦ νά εἶναι ὁ πατέρας τῆς Σάρρας, ἀλλά ἁπλούστατα ξέρει νά τοποθετῆ σωστά τά πράγματα. Κι ἄν οἱ γονεῖς σας, δῆτε… δῆτε νά μή ἐννοοῦν ψυχολογικά νά σᾶς χειραφετήσουν, δηλαδή ἐπιμένουν νά εἴσαστε κάτω ἀπό τόν ποδόγυρό τους καί τά πάντα νά ἐξαρτῶνται ἀπ’ αὐτές τίς μητέρες σας -«μή πλένεις τά πιάτα, θά τά πλύνω ἐγώ» νά λέει ἡ μητέρα, «κάτσε παιδί μου νά διαβάσης», «μην τό κάνης αὐτό, θά τό κάνω ἐγώ»…- γιά ὄνομα τοῦ Θεοῦ! πότε θά ὡριμάση ἡ κοπέλα, πότε θά ὡριμάση ἡ κοπέλα; πρέπει νά ὡριμάση ἡ κοπέλα! πρέπει νά ὡριμάση ἡ κοπέλα!- νά πῆτε: «ἄκουσε μητέρα, πότε θά μάθω ἐγώ νά πλένω τά πιάτα; Καί πότε θά μάθω νά μαγειρεύω; Πρέπει νά μάθω κάποτε; θά τό κάψω τό φαγητό μία δυό φορές, μετά ὅμως θά μάθω. Τί θές; νά μπῶ στό γάμο καί νά μή ξέρω νά μαγειρεύω; Νά μή ξέρω νά ράψω ἕνα κουμπί ἢ νά ψήσω ἕναν καφέ; Εἶναι καλό αὐτό;». Θά τό μάθετε ἐσεῖς στούς γονεῖς σας αὐτό· στίς μητέρες σας.
Ἐάν παντρευτῆτε καί ἀνακατεύεται ἡ μητέρα σας στό σπίτι σας, μέ τήν ἔννοια νά ἐπιμένη νά δημιουργῆ προσκολλήσεις, ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ νά τό πῶ, δέν εἶναι καθόλου ἀσέβεια: «ἄκουσε, μητέρα, σέ παρακαλῶ πολύ κάτσε στή γωνιά σου, κάτσε στή γωνιά σου τώρα. Τώρα ἐγώ μέ τόν ἄνδρα μου θά συνεννοοῦμαι γιά ὅλα τά πράγματα τοῦ σπιτιοῦ. Ἔχεις νά μοῦ δώσης μία καλή συμβουλή; δῶσε μοῦ τηνε. Ἓως ἐκεῖ. Δέν θά κάνης τίποτα ἄλλο· οὔτε θά παρεμβαίνης, οὔτε τίποτε ἄλλο». Αὐτά τά πράγματα, παιδιά μου, προσέξατέ τα γιατί γίνονται πηγές πολλοῦ κακοῦ.
Απόσπασμα από την 15η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης « Τωβίτ ».
►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
"Τωβίτ. (Ὁμιλίες βασισμένες στό βιβλίο τῆς Π. Διαθήκης Τωβίτ).
" εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/vivlion-tovit
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oED0GDYsRHnrDdY5_m61pt
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Καραμίντζα.
Ψηφιοποίηση και επιμέλεια κειμένου δια χειρός του αξιοτίμου κ. Γεωργίου Μαλούση.
__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0
📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1
📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0
__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share
Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk
†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.