Γενικά περί Γάμου.

†. Ὅπως θά γνωρίζετε ὅτι ἱερολόγησις μυστηριακή τοῦ γάμου εἰς τήν Παλαιά Διαθήκη δέν ὑπῆρχε, ἀλλά ὑπῆρχε ὅμως μία ἐπίσημη στιγμή, ἡ ὁποία καθιστοῦσε τόν γάμον ἀδιάλυτον· δηλαδή δέν μποροῦσε νά πῆ ὁ ἄνδρας ὅτι θά ἀφήσω τήν γυναῖκα μου ἤ ἡ γυναῖκα νά ἀφήση τόν ἄνδρα. Ἀδιάλυτον τόν γάμον!

  Μάλιστα γιά νά ἀναφέρω μία εἰκόνα ἡ ὁποία αὐτή κυρίως ἴσχυε εἰς τήν Παλαιά Διαθήκη καί πού τήν χρησιμοποιεῖ ὁ ἱερός Χρυσόστομος -ἄν ἐνθυμοῦμαι καλά- διά τόν χριστιανικόν γάμον καί πού εἶναι σέ ἕνα παλιό τυπικό τοῦ γάμου, λέγει: «πρόσεξε, διότι αὐτή τή στιγμή» -μάλιστα ἔβαζαν τήν νύφη μπροστά στήν εἰκόνα τῆς Παναγίας καί τό γαμβρό μπροστά στήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ χωριστά, ὁ ἕνας ἀπό δῶ καί ὁ ἄλλος ἀπό κεῖ· καί τούς ἔλεγε ὁ ἱερεύς, ἔλεγε στόν ἄνδρα γιά τήν γυναῖκα καί ἀντιστρόφως στήν γυναῖκα γιά τόν ἄνδρα- «παίρνεις τώρα αὐτή τή γυναῖκα», ἄς μιλήσω μόνο γιά τό ἕνα πρόσωπο, «τήν παίρνεις μπροστά στά μάτια τοῦ Θεοῦ, μπροστά στά μάτια τῆς Παναγίας, μπροστά στά μάτια τῶν ἁγίων καί τῶν Ἀγγέλων. Πρόσεξε! ὅλοι αὐτοί παρίστανται ἐδῶ!» Σημειώσατε δέ ὅτι ὁ γάμος ἐγίνετο κατά τήν τέλεσιν τῆς Θείας Λειτουργίας, γι’ αὐτό ἐπειδή μετά ἀπεσπάσθη, διατηρεῖ τά χνάρια του. Καί ποιά εἶναι τά χνάρια του; Εἶναι τό μόνο μυστήριο, ὅπως καί τό βάπτισμα γιατί κι ἐκεῖνο ἦτο ἐνσωματωμένο μέ τή Θεία Λειτουργία, ἀρχίζει -ὅλοι θά τό ἔχετε προσέξει αὐτό- μέ τό «Εὐλογημένη ἡ Βασιλεία». Βλέπετε σηκώνομε τό Εὐαγγέλιον ψηλά, λέμε «Εὐλογημένη ἡ Βασιλεία», πού θυμίζει Θεία Λειτουργία. Σημαίνει ὅτι ἀπεσπάσθη ἀπό τή Θεία Λειτουργία.

  Κι ἀκόμη θέλετε κάτι ἄλλο; λέμε καί τό «Πάτερ Ἡμῶν» πού τό λέμε στή Θεία Λειτουργία γιά νά μή πῶ κι ἄλλα σημεῖα. Ἄς μείνω σέ αὐτά, τά ὁποῖα δείχνουν ὅτι ἀπό κεῖ ἀπεσπάσθη τό μυστήριον τοῦ γάμου. Συνεπῶς κατά τήν τέλεσι τῆς Θείας Λειτουργίας κατά μείζονα λόγο εἶναι παρόντες οἱ Ἄγγελοι…, οἱ Ἅγιοι ὅλοι… διά τό μυστήριο πού θά τελεσθῆ. Καί τονίζεται καί λέγεται εἰς τό γαμβρόν «πρόσεξε, ἐνώπιον ὅλων αὐτῶν παίρνεις τή γυναῖκα αὐτή· πρόσεξε δέν θά τήν ἀφήσης ποτέ, δέν θά τήν κακοποιήσης, δέν θά προκαλέσης ποτέ ζημίαν εἰς αὐτήν, οὔτε θά πάρης ποτέ διαζύγιον». Ἐπικαλοῦνται μάρτυρες ὁ Θεός καί οἱ Ἅγιοί Του καί οἱ Ἄγγελοι.   

   Ἔτσι καί ἐδῶ στήν Παλαιά Διαθήκη τό ἴδιο πρᾶγμα συνέβαινε. Ἦταν μάρτυς ὁ Θεός. Γι’ αὐτό, ὅταν κατόπιν ὁ Μωϋσῆς ἔδωσε τό διαζύγιο, τό ἐπέτρεψε, τό ἐπέτρεψε διότι ἦταν σκληροτράχηλοι, κακοί οἱ Ἑβραῖοι. Μποροῦσαν δηλαδή νά θανατώσουν τή γυναῖκα τους, ἐάν ὑποτεθῆ ὅτι σέ κάτι δέν θά συμφωνοῦσαν. Καί ἐλέγετο τό διαζύγιον «βιβλίον ἀποστασίου». Ἐρωτήθηκε ὁ Κύριος «πῶς ὁ  Μωϋσῆς ἔδωσε τό βιβλίο ἀποστασίου;» δηλαδή τό δικαίωμα διαζυγίου; «καί σύ λές ὅτι εἶναι ἀδιάλυτος ὁ γάμος;» Καί εἶπε ὅτι αὐτό ὁ Μωϋσῆς τό ἔκανε ἐξ ἀνάγκης, ἕνεκα τῆς σκληροκαρδίας σας. Ἀλλά ἀπό τήν ἀρχή ὁ Θεός ἐποίησεν τόν ἄνθρωπο ἄρσεν καί θῆλυ. Καί «οὖς ὁ Θεός συνέζευξεν», λέγει ἡ Γραφή, λέγει ὁ Κύριος στούς ἀντιπάλους του, «ἄνθρωπος μή χωριζέτω». Ἐκείνους πού ὁ Θεός ἔχει συζεύξει ἐν ἐπισήμῳ στιγμῇ διά τῶν δεσμῶν τοῦ γάμου, ἄνθρωπος νά μήν ὑπάρξη πού νά σταθῆ  στή μέση νά τούς διαλύση· εἴτε μάνα εἶναι αὐτή, εἴτε πατέρας εἶναι, εἴτε γείτονας, εἴτε φίλος ἤ τρίτον πρόσωπον καθ’ οἱονδήποτε τρόπον· καθ’ οἱονδήποτε τρόπον! Εἴτε ἐν ὀνόματι τῆς πονηρίας, εἴτε ἐν ὀνόματι δῆθεν τῆς καλοσύνης καί τοῦ ἐνδιαφέροντος, δέν πρέπει ποτέ νά ὑπάρξη τρίτο πρόσωπο, τό ὁποῖον νά ἐπέμβη στή διάλυσι ἑνός γάμου.

  Ἔτσι λοιπόν ὑπάρχει ὁπωσδήποτε ἐδῶ πέρα μία μαρτυρία. Εἶναι ἡ ἐπίσημη στιγμή. Ὁ Θεός βλέπει. Γι’ αὐτό παρακάτω, ὅπως θά δοῦμε στήν ὅλη συνέχεια, ὑπάρχουν κάποια σημεῖα, ὄχι βεβαίως μυστηριακῆς τελετῆς, ἀλλά ὁπωσδήποτε μιᾶς τελετῆς. Ἕνα σημεῖο παρακάτω εἶναι τοῦτο: Ἐπῆρε τήν κόρη ἀπό τό χέρι. Προσέξτε αὐτό τό σημεῖο εἶναι κυριότατον! Ἐπῆρε τήν κόρη του ἀπό τό χέρι ὁ πατέρας. Εἰς περίπτωσι θανάτου ἦταν ἡ μητέρα, εἰς περίπτωσι θανάτου τῆς μητέρας ἦταν ἕνας κηδεμών. Ἦταν ἀδιανόητο, ὅπως καί μέχρι πρίν ἀπό ἐλάχιστα χρόνια, ἀδιανόητο μία κοπέλα νά παντρευτῆ μόνη της. Σήμερα οἱ κοπέλες παντρεύονται μόνες τους, δέν ἔχουν κανέναν ἀνάγκη καί οὔτε κανέναν ρωτοῦν. Ἄν τούς ἀρέσει ἔτσι, ὅπως τούς ἀρέσει, ἔτσι κινοῦνται. Ἀδιανόητο αὐτό!

    Ὁ πατέρας λοιπόν θά πάρη τό χέρι τῆς κόρης, ὅπως καί τό παίρνει ἐδῶ, καί πηγαίνει καί τό ἁρμόζει στό χέρι τοῦ ἀνδρός. Ἔχετε προσέξει ὅτι αὐτό τό σημεῖο τό ἔχομε εἰς τόν μυστηριακόν πλέον, τόν Χριστιανικόν γάμον; Ὑπάρχει δέ εἰδική εὐχή, πού κύριον σημεῖον τῆς εὐχῆς λέγει τοῦτο ὁ ἱερεύς πρός τόν Θεόν: «Κύριε, ἄρμοσον αὐτούς». Ἄρμοσον, ἁρμόζω, πού σημαίνει παίρνω τά δυό χέρια καί τά βάζω μαζί, τά ὁποῖα μένουν ἑνωμένα μέχρι τήν ἀπόλυσιν τοῦ γάμου. Θά τό ἔχετε δεῖ στούς γάμους αὐτό τό πρᾶγμα. Αὐτό σημαίνει ἄρμοσον· ἓνωσον, νά ἑνώσης. Καί ἄν θά ἐρωτούσατε «σέ κάθε μυστήριον ποῖο εἶναι τό κεντρικό σημεῖον;» θά ἐλέγαμε: 

-Διά τή Θεία Λειτουργία, διά τό μυστήριον τῆς Θείας Εὐχαριστίας: «καί ποίησον τόν μέν ἄρτον τοῦτον τίμιον σῶμα τοῦ Χριστοῦ σου, καί λοιπά» εἶναι τό κύριον σημεῖον.

-Στήν ἐξομολόγησι εἶναι ἡ εὐχή τό κύριον σημεῖον.-

-Εἰς τό βάπτισμα: «βαπτίζεται ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ… τάδε, εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος», εἶναι τό κύριον σημεῖον· αὐτό ἄν δέν εἰπωθῆ, δέν ἔγινε μυστήριο. Αὐτό μόνο νά εἰπωθῆ εἶναι τελειωμένο μυστήριο.

-Ποιό εἶναι τό κύριον σημεῖον εἰς τό γάμον; Ἐάν τό ἀναζητήσωμε, θά βροῦμε ὅτι εἶναι αὐτό: ἡ ἄρμοσις τῶν χειρῶν μέ τήν ἀνάλογον εὐχήν.

  Ἡ ἄρμοσις τῶν χειρῶν, ἡ ἕνωσις τῆς Σάρρας μέ τόν τόν Τωβία ἀποτελεῖ τό κεντρικόν σημεῖον τοῦ χριστιανικοῦ, τοῦ μυστηριακοῦ πλέον γάμου. Εἶναι ὑπέροχο! ὑπέροχο πραγματικά. Καί πρέπει νά σᾶς πῶ γιά τήν βιβλικήν ἱστορίαν αὐτό, ὅτι εἶναι ἡ μοναδική μαρτυρία πού ὑπάρχει μέσα εἰς τήν Παλαιά Διαθήκη τελετῆς γάμου μέ τό σημεῖο μάλιστα τῆς ἀρμόσεως τῶν χειρῶν· εἶναι ἡ μοναδική μαρτυρία. Δέν ξέρομε πῶς ἐγίνετο ὁ γάμος εἰς τήν Παλαιά Διαθήκη. Αὐτή ἐδῶ ἡ μαρτυρία τοῦ βιβλίου τοῦ «Τωβίτ» μᾶς εἶναι πολυτιμότατη. Καί προφανῶς οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας προκειμένου νά συντάξουν καί νά καθορίσουν καί νά πλαισιώσουν τό μυστήριο τοῦ γάμου, ὁπωσδήποτε πρέπει νά ἐδανείσθησαν ἀπό τά σημεῖα αὐτά, τά ὁποῖα τώρα ἀναλύομε.

  Μέ τό θέμα τῆς ἀρμόσεως τῶν χειρῶν νά σᾶς πῶ καί κάτι ἄλλο. Σᾶς εἶπα ὅτι μέχρι τό τέλος στόν Χριστιανικόν πλέον γάμον τά χέρια μένουν ἡνωμένα, μέχρι πού νά ποῦμε τό «δι’ εὐχῶν». Γι’ αὐτό καί τά στεφάνια, ἀπό τά ὁποῖα βεβαίως καί παράγεται καί ἡ λέξις στεφανώνω καί ὁ γάμος λέγεται στεφάνωμα. «Πότε στεφανώθηκες;» λέμε. Δέν λέμε «πότε ὑπανδρεύθης;», «πότε ἐνυμφεύφθης;» καί τά λοιπά. Τό ὑπανδρεύομαι ἐπί γυναικός, τό νυμφεύομαι ἐπί ἀνδρός· τό καταλαβαίνετε, ἔτσι; Ὁ ἄνδρας παίρνει γυναῖκα, συνεπῶς νυμφεύεται· ἡ γυναῖκα παίρνει ἄνδρα, συνεπῶς ὑπανδρεύεται. Ἄν καί σήμερα ἡ ὀνομασία εἶναι κοινή εἴτε ἄνδρας τό λέγει, εἴτε γυναῖκα τό λέγει. Τό στεφάνωμα δέν εἶναι στοιχειῶδες σημεῖον τοῦ γάμου καί ἴσως ἐπειδή εἶναι ἐντυπωσιακόν ἐπεκράτησε -κατά λαϊκόν μόνο τρόπον ὄχι κατά μυστηριακόν- ἐπεκράτησε νά λέγεται στεφάνωμα, ἀλλά δέν ἀποτελεῖ ὅμως οὐσιῶδες σημεῖον τοῦ γάμου.

  Σέ μία Ἐκκλησία τῆς ἐπαρχίας μας -δέν θυμᾶμαι αὐτή τήν στιγμή ποῦ- εἶχα συναντήσει παλαιά στέφανα, δηλαδή στέφανα πού ἐχρησιμοποιοῦντο πρίν ἀπό ἑκατό ἤ διακόσια χρόνια καί εἶχαν τήν μορφή τῆς μίτρας, τῆς κορώνας, δηλαδή ὅπως εἶναι αὐτό πού φοροῦν οἱ Βασιλεῖς. Εἰδικότερα αὐτό πού φοράει ἡ Βασίλισσα πού εἶναι ἕνα πλαίσιο γύρω γύρω μέ γαρνιτούρα καί τά λοιπά, καί βάζει πάνω στό κεφάλι της. Ἐξ οὗ λέγεται καί στέψις· ἔ; στέψις τῶν Βασιλέων. Μεταλλικά, βέβαια ὄχι ἀπό χρυσάφι καί ἀσήμι, ἀλλά πάντως ὅμως ἦταν ἔ, σχετικῶς καλλιτεχνικά· σχετικῶς. Τέτοια ἐχρησιμοποιοῦντο εἰς τόν γάμον.

   Καί τί ἦτο αὐτό; Ἦτο καί εἶναι ἕνα ἀπομεινάρι τῆς στεφανώσεως ἑνός ἀθλητοῦ, ὅπως ἐγίνετο εἰς τό στάδιον. Δηλαδή ὅτι -τό σημειώνει ὁ ἱερός Χρυσόστομος αὐτό κι εἶναι ὑπέροχο- ὅτι ἐφτάσατε εἰς τό τέρμα τοῦ σταδίου. Ἀφοῦ ξεκινήσατε ἀπό τήν ἀφετηρία πού σᾶς ἐδόθη τό ξεκίνημα, ὅπως οἱ δρομεῖς, ἐφθάσατε εἰς τό τέρμα. Ξεκινήσατε δηλαδή ἀπό τό σημεῖον τῆς ὑπάρξεως τῆς ζωῆς σας σάν παιδιά, σάν ἔφηβοι, σάν νέοι καί φθάνετε τώρα εἰς τό τέρμα τοῦ σταδίου. Τίνος σταδίου; Τοῦ ἀγῶνος ὑπέρ τῆς σωφροσύνης, ὑπέρ τῆς ἁγνότητος, ὑπέρ τῆς ἐγκρατείας. Καί τώρα ἡ Ἐκκλησία σᾶς τιμᾶ, διότι καί οἱ δυό σας, καί ὁ ἄνδρας καί ἡ γυναῖκα, μείνατε ἁγνοί καί ἔρχεται ἡ Ἐκκλησία νά σᾶς στεφανώση. Εἶναι δηλαδή εἰκόνα παρμένη ἀπό τούς ἀθλητάς καί τό στάδιον. Νά σᾶς ἐπαινέση ἐν ἐπισήμῳ στιγμῇ.

   Αὐτά δέ πού σᾶς λέγω τώρα -καί ἔχω κοπέλες βεβαίως μπροστά μου πού ἡ καθεμία δέν ξέρω πῶς ὁ Θεός θά τήν ὁρίσει- εὐελπιστῶ γιά πολλά πράγματα, ὅτι αὐτά μένουν μέσα στήν καρδιά σας. 

   Νά σᾶς πῶ κι ἕνα περιστατικό. Μόλις τήν περασμένη ἑβδομάδα μέ πῆρε μία κοπέλα τηλέφωνο, μάλιστα ἐπιμόνως γιατί ξαναπῆρε τηλέφωνο καί δέν μέ βρῆκε τήν πρώτη φορά. Τί ἤθελε νά μοῦ πῆ; Μοῦ λέει: «εἶμαι ἡ τάδε, ἤμουνα μαθήτρια τοῦ ἀνωτέρου κατηχητικοῦ σχολείου στόν Ἅγιο Ἀχίλλιο ἐπί σειρά ἐτῶν. Εἶμαι τόσο ἐτῶν, ἐτελείωσα τό Γυμνάσιο, δέν πῆγα πιό πάνω, ἔμεινα στό σπίτι μου -εἶναι αὐτό πού σᾶς ἔχω πῆ πολλές φορές νά τελειώση κανείς Γυμνάσιο καί νά μείνη νοικοκυρά στό σπίτι της- ἀρραβωνιάστηκα καί σᾶς καλῶ στό γάμο μου καί σᾶς πῆρα γιά νά καθορίσω τά προσκλητήρια, τήν ὥρα καί τά λοιπά, καί τά λοιπά· πῶς θά σᾶς βόλευε ἐσᾶς. Διότι ὅταν ἐρχόμουν μαθήτρια στό ἀνώτερο κατηχητικό σχολεῖο, τόσο πολύ εἶχα βοηθηθεῖ, ὥστε εἶπα ὁ π. Ἀθανάσιος θά μέ παντρέψη ὅταν θά ἔρθη ἡ ὥρα τοῦ γάμου μου». Καί αὐτή τήν ὑπόσχεσί της τήν ἐτήρησε ἐκείνη τήν στιγμή, καί τώρα ἦρθε νά μέ πάρη τηλέφωνο νά μοῦ τό πῆ αὐτό. Τῆς εἶπα βέβαια ὅτι ἦταν ἀδύνατον νά βρεθῶ εἰς τόν γάμο της. Κράτησα τό ὄνομά της καί τή διεύθυνσί της, ἁπλῶς θά τῆς στείλω ἕνα δωράκι γιά εὐχές.

   Μοῦ ἔκανε ἐντύπωσι! Αὐτό μοῦ δίνει κουράγιο νά σᾶς πῶ τοῦτο: ὅτι καί σεῖς πού τά ἀκοῦτε αὐτά ἀναλόγως θά ἐνεργήσετε. Ὅτι δηλαδή αὐτά δέν θά πᾶνε χαμένα, ἀλλά μέσα στήν καρδιά σας θά μείνουν καί θά σᾶς βοηθήσουν. Τό πιστεύω. Ἐξ ἄλλου κι ὁ σκοπός πού λέγονται εἶναι ἀκριβῶς νά βοηθηθῆτε.

  Ἀλλά στή συνέχεια λέγει ὁ Ραγουήλ εἰς τόν Τωβία: «ἰδού κατά τόν νόμον Μωϋσέως κομίζου αὐτήν καί ἄπαγε πρός τόν πατέρα σου». (Τωβ. 7, 12) Κοιτάξτε! κατά τόν νόμον Μωϋσέως· ἐνεργοῦμε δηλαδή σύμφωνα μέ τόν νόμο τοῦ Μωϋσῆ, πού σημαίνει σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅτι ἐκεῖνα τά ὁποῖα αὐτή τή στιγμή μετερχόμεθα, ὅ,τι διαδικασία θά χρειασθεῖ ἤ χρειάζεται ἤ ἔγινε ἤ θά γίνη, ὅλα αὐτά εἶναι σύμφωνα μέ τόν νόμον τοῦ Μωϋσέως. Τί σήμαινε αὐτό; Σήμαινε ὅτι οἱ προηγούμενοι ἄνδρες δέν εἶχαν μέσα τους ἁγνά ἐλατήρια. Ἐπήγαιναν πιθανῶς γιά τήν προῖκα. Σᾶς τό εἶχα ἐξάλλου πεῖ αὐτό. Καί ἐφόσον πήγαιναν σάν προικοθῆραι, τό δαιμόνιον αὐτό ἔπνιγε, ἐφόνευε τούς ὑποψηφίους αὐτούς γαμβρούς. «Καί ἄπαγε πρός τόν πατέρα σου» καί πήγαινε στόν πατέρα σου. Δέν γίνεται σώγαμβρος ὁ Τωβίας! θά τό πῶ ἔτσι. Διότι ἐδῶ παρατηρεῖται τό ἑξῆς φαινόμενο: πολλοί γονεῖς πού ἔχουν μόνο μία κόρη θέλουν νά κρατήσουν τόν γαμπρόν μές στό σπίτι. Καί τί γίνεται ἐδῶ; Ἐάν μέν οἱ γονεῖς ἁπλῶς εἶναι συνδεδεμένοι συναισθηματικά μέ τήν κοπέλα καί θά ἤθελαν νά μήν φύγη μακριά τους, εἶναι ὅμως καλοί ἄνθρωποι, ἔχουν περιουσία τήν ὁποία θά μποροῦσε νά ἀναλάβη ὁ γαμπρός καί μάλιστα ἄν δέν ἔχη ἐπάγγελμα νά ἀναλάβη αὐτός τή διαχείρισι αὐτῆς τῆς περιουσίας, ἤ τό κατάστημα, ἤ τό ἐργοστάσιο, ἤ τά χωράφια ὅ,τι εἶναι, τό πρᾶγμα δέν εἶναι καί σπουδαῖο. Θά ἔλεγα εἶναι καί ὄμορφο.

   Ἀλλά πολλές φορές συμβαίνει τό ἑξῆς: ὅταν οἱ γονεῖς τῆς κοπέλας, τῆς μοναχοκόρης, θά ἤθελαν γαμπρόν ἐσωτερικόν -σώγαμπρον- διατηροῦν πολλάκις ἕνα αὐταρχισμόν καί ὅταν ὁ γαμπρός μπῆ μέσα στό σπίτι -ἀλλοίμονο!- δέν κυβερνάει ὁ γαμπρός τό σπίτι. Συνεχίζει νά τό κυβερνάη ἡ μαμά καί μπαμπάς. Αὐτό εἶναι τό δυστύχημα καί ὁ γαμπρός αἰσθάνεται φοβερά ἄσχημα. Οὐδέποτε αἰσθάνεται πρωτοβουλία μέσα του, πνίγεται αὐτή ἡ πρωτοβουλία καί ἄν μέν ἔχη ζωτικότητα καί ἀνδρισμόν, τότε ὁπωσδήποτε θά συμβῆ ἐπεισόδιο παρακάτω. Καί θά γίνη ρήξις καί θά πάρη τή γυναῖκα του νά σηκωθοῦν νά φύγουν καί θά τσακωθοῦν μέ τούς γονεῖς. Ἔτσι συνήθως γίνεται παιδιά. Ἤ ἄν δέν ἔχει πολλήν βουλητικότητα θά μείνη ἐκεῖ -καί δέν σᾶς τό κρύπτω τό ἔχω δεῖ σέ πολλούς τέτοιους ἄνδρες- θά μαραζώνη καί μόνο τήν ἀνδρικήν του προσωπικότητα δέν θά ἀναπτύσση. Ἀρκεῖ νά σᾶς πῶ -τό ἔχω δεῖ πολλές φορές αὐτό κι ἔχω μείνει κατάπληκτος! Καί ὅσες φορές τό βλέπω δέν μπόρεσα νά τό συνηθίσω. Καί πάντα μέ ἀφήνει κατάπληκτον!- ὅτι ὁ μισθός τοῦ γαμπροῦ πηγαίνει στά χέρια τοῦ πεθεροῦ καί ὁ πεθερός ἤ ἡ πεθερά εἶναι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι ρυθμίζουν τήν ἀγορά, τά ψώνια· τί θά πάρωμε, τί θά ξοδέψωμε καί τά λοιπά. Δέν ἔχουν στά χέρια τους οὔτε ἡ κόρη -ἡ νύφη νά ποῦμε- οὔτε ὁ γαμπρός ἔχουν στά χέρια τους τήν διαχείρισιν. Εἶναι φοβερά πράγματα αὐτά! εἶναι φοβερά πράγματα  αὐτά!

   Ὅταν οἱ γονεῖς παντρέψουν τά παιδιά τους, αὐτοί πρέπει νά πᾶνε εἰς τήν ἄκρην. Ἡ διαχείρισις ἀνήκει εἰς τήν κοπέλα καί εἰς τόν ἄνδρα. Αὐτοί τώρα ξεκινοῦν τό καινούριο τους σπιτικό, αὐτοί ἔχουν τώρα τήν ἱστορία τους νά γράψουνε. Οἱ ἄλλοι, τελείωσε ἡ ἱστορία τους, θά καθήσουν στή γωνία τους. Καί ἄν πραγματικά θέλουν ἐν εἰρήνῃ νά τελειώσουν τίς ἡμέρες τους, μποροῦν νά λέγουν μία συμβουλή στά παιδιά τους. Ποτέ παρέμβασι· ποτέ! γιατί οἱ παρεμβάσεις τοῦ πεθεροῦ καί τῆς πεθερᾶς ἤ τοῦ μπαμπᾶ ἤ τῆς μαμᾶς, αὐτές οἱ παρεμβάσεις εἶναι τρομακτικά φοβερές καί πολλάκις ὁδηγοῦν καί εἰς αὐτό τό διαζύγιον.

   Αὐτά ὅλα νά προσεχθοῦν παιδιά, εἶναι πτυχές περιπτώσεων πού πρέπει νά τίς λαβαίνωμε ὑπόψιν. Μήν ποῦμε: «ἔ, δέ βαριέσαι. Ναί μέν, μπορεῖ νά ἔχη ἐπεισόδια ἡ ὑπόθεσι, ἀλλά δέν πειράζει θά τά βολέψωμε». Ὄχι! Αὐτά τά πράγματα πρέπει νά ξεκαθαρίζουν ἀπό τήν ἀρχή. Γι’ αὐτό καί λέγει ὁ Ραγουήλ. «Πάρε παιδί μου, τήν κόρη» -μοναχοκόρη καί πλουσία!- ἀλλά εἶναι ὅμως εὐσεβής ἄνθρωπος, εἶναι δίκαιος, ὅ ἄνθρωπος πού στάθηκε εἰλικρινής νά πῆ, θά ἔλεγα, τό κουσούρι τῆς κόρης του, δέν μποροῦσε νά μήν φανῆ ὁ εἰλικρινής ἄνθρωπος καί στά παρακάτω καί τί λέγει: -δέν τοῦ τό ζήτησε αὐτό ὁ Τωβίας, μόνος του ὁ Ραγουήλ τό εἶπε- «παιδί μου, πάρε τήν κόρη μου γυναῖκα σου καί πήγαινε στό σπίτι σου». Γιατί εἶναι ὁ δίκαιος  καί εὐσεβής Ἑβραῖος. Ξέρει αὐτό πού εἶπε ἐν πνεύματι ἁγίω ὁ Ἀδάμ -γιατί ὁ Ἀδάμ ὑπῆρξε ὁ πρῶτος προφήτης ἐπί τῆς γῆς, μήν τό ξεχνᾶτε αὐτό- «διά τοῦτο καταλείψει ἄνθρωπος τόν πατέρα αὐτοῦ καί τήν μητέρα, καί προσκολληθήσεται τῇ ἰδίᾳ γυναικί, καί ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν, καί οὕς ὁ Θεός συνέζευξεν ἄνθρωπος μή χωριζέτω». Τί θά πῆ αὐτό «καταλείψει»; Θά πῆ: ἐγκαταλείψει. Ἀλλά θά πῆτε: δέν ἔρχεται σέ ἀντίθεσι μέ ἐκεῖνο τό ἄλλο «τίμα τόν πατέρα σου καί τή μητέρα σου;» Καί λέγει «ἄνθρωπος» -βέβαια ἄνθρωπος ἀναφέρεται στόν ἄνδρα σέ σχέσι μέ τήν γυναῖκα, ἀλλά εἶναι καί στή γυναῖκα σέ σχέσι μέ τόν ἄνδρα καί τά λοιπά. Τό ἴδιο πρᾶγμα εἶναι.- δέν ἔρχεται σέ ἀντίθεσι μέ τήν ἐντολήν «τίμα τόν πατέρα σου καί τή μητέρα σου;» Σέ ὅση ἀντίθεσι ἔρχεται ἐκεῖνο πού εἶπε ὁ Χριστός «ὁ φιλῶν πατέρα ἤ μητέρα ὑπέρ ἐμέ, οὐκ ἔστί μου ἄξιος»(Μάτθ. ι΄, 37) ἄλλο τόσο καί αὐτό τό θέμα.

   Τό «καταλείψει» δέν πρόκειται περί ἠθικῆς ἐγκαταλείψεως -προσέξτε ἐδῶ, καί ἄν κρατᾶτε σημειώσεις γράψτέ το- πρόκειται περί ψυχολογικῆς ἐγκαταλείψεως. Τί σημαίνει αὐτό; Τά παιδιά μας παντρεύτηκαν; δέν θά μείνουν μαζί μας! Ἤ ἄν μείνουν μαζί μας, δέν θά ἐξαρτῶνται ἀπό ἡμᾶς. Ὁ ἄνδρας θά ἐξαρτᾶται ἀπό τήν γυναῖκα του. Ἡ γυναῖκα θά ἐξαρτᾶται ἀπό τόν ἄνδρα της. Οἱ δυό αὐτοί θά εἶναι ἡνωμένοι. Πλέον ἔχουν ἀποσπασθεῖ, ὅπως τό ἔμβρυο ἀποσπᾶται ἀπό τήν μάνα του, καί ναί μέν μέχρι τότε ἐτρέφετο μέσα στά σπλάχνα τῆς μάνας του, τώρα ὅμως ἀποσπασθέν ἀπό τά σπλάχνα τῆς μάνας δέν τρέφεται πιά, εἶναι ξεχωριστή ὕπαρξι.

   Ἔτσι καί ἐδῶ, τό ἀνδρόγυνο δέν θά πρέπη πλέον νά ἐξαρτᾶται ψυχολογικά -σᾶς εἶπα μπορεῖ νά συγκατοικοῦν, δέν ἔχει σημασία· ἕτερον ἑκάτερον- ἀλλά δέν θά ἐξαρτῶνται ψυχολογικά ἀπό τούς γονεῖς. Μέ ἄλλα λόγια ἐκεῖνο πού σᾶς εἶπα προηγουμένως, δέν θά ἐπεμβαίνουν οἱ γονείς στή ζωή τοῦ ζεύγους· «ἄν θά κάνουν παιδιά»…. καί «πόσα παιδιά θά κάνουν»…. «ἄν θά πρέπη νά κινηθοῦν ἔτσι»…. «ἤ νά  κινηθοῦν ἀλλιῶς» … Αὐτά ἀνήκουν στό ζεῦγος, κανείς δέν μπορεῖ νά ἐπέμβη. Συνεπῶς, τό «καταλείψει ἄνθρωπος» σημαίνει ψυχολογικά θά ἐγκαταλείψη. Ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνδρός πρός τήν γυναῖκα καί τῆς γυναικός πρός τόν ἄνδρα εἶναι μία ἀγάπη πολύ διαφορετική ἀπό ἐκείνη τήν ἀγάπη πού ἔχουν τά παιδιά πρός τούς γονεῖς. Ἡ μία δέν καταργεῖ τήν ἄλλη. Ὃπως ἄν ἀγαπῶ τόν Θεό, δέν σημαίνει ὅτι δέν μπορῶ νά ἀγαπῶ τόν πατέρα μου. Καί ἄν ἀγαπῶ τόν πατέρα μου, δέν σημαίνει ὅτι δέν μπορῶ νά ἀγαπῶ τόν φίλο μου ἤ τόν συμμαθητή μου ἤ τόν συνάνθρωπό μου.

   Εἶναι ἐπίπεδα ποικίλα τῆς ἀγάπης, ποικίλης ἀγάπης, πού ὅλα ξεκινοῦν ἀπό ἕνα κέντρο. Θά λέγαμε νά! αὐτά τά ποικίλα ἐπίπεδα! Ἐπίπεδο ἐδῶ… ἐπίπεδο… ἐπίπεδο… ὅλα εἶναι ὁμόκεντρα αὐτά τά ἐπίπεδα, ἀλλά εἶναι διαφορετικά ἐπίπεδα. Καί δέν σημαίνει ὅτι τό ἕνα ἐπίπεδο δύναται νά ἀντικαθιστᾶ τό ἄλλο· ὅτι ἡ ἀγάπη τῆς γυναικός ἀντικαθιστᾶ τήν ἀγάπη τῶν γονιῶν. Ὄχι! Ἕτερον ἑκάτερον!

   Καί τί σημαίνει τώρα ἐδῶ; Αὐτό τό φοβερό πού γίνεται. Πολλοί ἄνδρες παντρεύονται ἀλλά ἔχουν μία φοβερή προσκόλλησι πρός τούς γονεῖς των, τήν μητέρα καί τόν πατέρα. Τό ἀποτέλεσμα; Ἡ γυναῖκα νά αἰσθάνεται ξένη, κι ὅταν λέγει κάτι νά συνεννοηθοῦν μεταξύ τους, ὁ ἄνδρας νά λέη: «ἂ! αὐτό λέγει ἡ μάνα μου!» ἤ «αὐτό λέγει ὁ πατέρας μου!». Θά μποροῦσε νά τοῦ πῆ ἡ γυναῖκα του: «ἔ, ἄντε νά ζήσης μέ τή μάνα σου καί τόν πατέρα σου». Εἶναι ἀνάποδο παιδιά! Καί ἀντιστρόφως· ἡ κόρη νά ἔχη προσκόλλησι στή μάνα καί τόν πατέρα καί τότε νά ἐξαρτᾶται ὄχι πιά ἀπό τόν σύζυγό της, ἀλλά νά ἐξαρτᾶται ἀπό τούς γονεῖς της. Ὀλέθρια πράγματα αὐτά· ὀλέθρια, καταστρεπτικότατα πράγματα αὐτά. Ὁ Θεός νά φυλάξη! Δέν θά πρέπει ποτέ ἔτσι νά κινηθοῦν. Οἱ γονεῖς πρέπει νά ἔχουν τήν πρόνοια νά ἐλευθερώνουν τά παιδιά τους ψυχολογικά. Καί νά λέγουν: «παιδάκι μου, μέ τόν ἄνδρα σου ἤ μέ τήν γυναῖκα σου. Τέλειωσε. Ἔλα ἀπό μένα νά πάρης μία συμβουλή, ἀλλά ὄχι ποτέ νά ἔχης ψυχολογική ἐξάρτησι. Ὄχι, ποτέ!». Γιά νά σᾶς πῶ καί ἄλλα φοβερότερα πράγματα, τέτοιου εἴδους ἐξαρτήσεως τοῦ ἀνδρός ἤ τῆς γυναικός ἀπό τούς γονεῖς, τά ὁποῖα βλέπομε μέσα εἰς τόν κόσμον αὐτόν, στήν κοινωνίαν αὐτήν καί ἐκπλησσώμεθα καί λέμε: «πῶς ζοῦν οἱ ἄνθρωποι καί πῶς οἱ ἴδιοι καταστρέφουν τήν εὐτυχία τους!».

   Ἔτσι ἐδῶ πέρα στέλνει ὁ Ραγουήλ τήν κόρη του μαζί μέ τόν ἄνδρα της, καί σημειώνει ἀκόμη ἕνα σπουδαῖο στοιχεῖο: «καί εὐλόγησεν αὐτούς». Αὐτό τό ὁποῖον ἱερολογεῖται ὡς εὐλογία μέσα εἰς τόν γάμον, καί ἐπειδή σᾶς εἶπα ἡ ἱερολογία γάμου ὑπῆρχε στή Παλαιά Διαθήκη, ἐδῶ ὁ πατέρας εὐλογεῖ· διότι τό θέμα τῆς εὐλογίας ἀναφέρεται πλέον εἰς τούς πρεσβύτας, οἱ ὁποῖοι δύνανται νά εὐλογοῦν. Σημειώσατε ὅτι αὐτό καί σέ μᾶς ὑπάρχει, τούς χριστιανούς· ὁ μεγαλύτερος δύναται νά εὐλογῆ τόν μικρότερον πάντοτε, καί εἶναι θά λέγαμε θέσις αὐτή τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ὅτι «τό ἔλαττον εὐλογεῖται πάντοτε ὑπό τοῦ κρείττονος». (Ἑβρ. 7, 7) 

   Μάλιστα αὐτό τό χρησιμοποιεῖ ἡ Ἁγία Γραφή, ὁ ἀπόστολος Παῦλος εἰς τήν πρός Ἑβραίους ἐπιστολήν του γιά νά πῆ ὅτι, ὅταν εὐλογήθηκε ὁ Ἀβραάμ ἀπό τόν Μελχισεδέκ, ὁπωσδήποτε ὁ Ἀβραάμ ἦτο κατώτερος τοῦ Μελχισεδέκ· αὐτός ὁ γενάρχης τῶν Ἑβραίων ἦταν κατώτερος του Μελχισεδέκ! διότι κατά προφητικόν λόγον ὁ Μελχισεδέκ εἶναι ὁ τύπος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. «Σύ εἶ ἱερεύς εἰς τόν αἰῶνα» λέει ὁ δεύτερος ψαλμός «κατά τήν τάξιν Μελχισεδέκ».

   Καί ἑρμηνεύοντας εἰς τήν πρός Ἑβραίους ὁ Ἀπόστολος λέγει ὅτι ἄνευ ἀντιλογίας «τό ἔλαττον εὐλογεῖται ὑπό τοῦ κρείττονος». Ἔτσι δέν μπορεῖ νά εὐλογήση ἕνα μικρό παιδί τούς γονεῖς του, ἀλλά δύνανται ὅμως νά εὐλογήσουν οἱ γονεῖς τό παιδί τους. «Παιδί μου, νά ἔχης τήν εὐχή μου», εἶναι ἡ εὐχή· «νά ’χης τήν εὐχή μου», «νά ’χης τήν εὐλογία μου». Δέν μπορεῖ νά καταραστῆ τό παιδί τούς γονεῖς του, εἶναι ἀνάποδο. Ἀφῆστε ὅτι ἀπαγορεύεται ἡ κατάρα· νά φυλάξη ὁ Θεός! τό λέγω τώρα μόνον σάν θέσι. Ἀλλά οἱ γονεῖς ὅμως δύνανται νά καταραστοῦν τό παιδί τους, πού σημαίνει ὅτι πιάνει αὐτό τό πρᾶγμα. Ὄχι δύνανται μέ τήν ἔννοια ὅτι μποροῦν νά καταριῶνται· νά φυλάξη ὁ Θεός! Θέλω νά πῶ δηλαδή ὅτι ἡ κατάρα τῶν γονέων ἔχει ἔρεισμα στά παιδιά, ἐνῶ ὅταν τό παιδί καταρᾶται τόν πατέρα του καί τήν μάνα του καί μάλιστα καί ἀδίκως, αὐτό δέν ἔχει καμμιά βάσι· δέν μπορεῖ. 

   Ἔτσι οἱ γονεῖς εὐλογοῦν τά παιδιά τους. Καί θά ἔλεγα ὅτι, ὅταν ξεκινήση κανείς γιά γάμο ἤ ὁ,τιδήποτε ἄλλο, ἀρκεῖ νά εἶναι κατά Θεόν αὐτό τό κάτι, πρέπει νά ξεκινάη μέ εὐλογία· διότι τήν εὐλογία ἄν τήν πάρης ἀπό τούς γονεῖς σου, οἱ γονεῖς σου τήν πῆραν ἀπό τούς γονεῖς των καί οὕτω καθ’ ἑξῆς, ὅπως οἱ Ἑβραῖοι, φτάνομε εἰς τόν Ἀβραάμ ὁ ὁποῖος παίρνει τήν εὐλογία ἀπό τόν Θεό. Πίσω ἀπό τήν εὐλογία τῶν γονιῶν σου εἶναι ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ, καί ἐφ’ ὅσον καί καθ’ ὅσον οἱ γονεῖς σου ἐνεργοῦν κατά Θεόν. Αὐτό νά μήν τό ξεχνοῦμε! ὅτι πίσω ἀπό τήν εὐλογία τῶν γονιῶν εἶναι ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ.

   «Καί ἐκάλεσεν Ἔδναν τήν γυναῖκα αὐτοῦ» (Τωβ. 7, 13) δέν ἐτελείωσε ἀκόμη ὁ γάμος, ἐκάλεσε καί τήν γυναῖκα του, τήν Ἔδνα. Εἶναι παροῦσα καί ἐκείνη, εἶναι μάρτυς. Καί ἐκείνη συγκατατίθεται. Δέν ἔχομε ἐδῶ πέρα διαφορά γνώμης, δέν ἔχομε διχογνωμία μέσα εἰς τό ζεῦγος· νά πῆ ὁ πατέρας «ἐγώ θά τήν δώσω τήν κόρη μου» καί νά λέγη ἡ μάνα «ὄχι». Καλεῖται καί ἡ σύζυγος. Ἡ Ἔδνα δίνει καί αὐτή τήν μαρτυρία της.

   Καί ἀφοῦ ὑπάρχει συμφωνία σέ ὅλους -σέ ποιούς ὅλους; προσέξτε! στόν πατέρα καί τήν μητέρα- σ’ αὐτές τίς περιπτώσεις μποροῦμε νά καλοῦμε συγγενεῖς, μπαρμπάδες, θεῖες, ξαδέλφια, κουμπάρους, κουμπάρες κι ὅλο τό συγγενολόι; Πρός Θεοῦ! ποτέ μήν καλεῖτε συγγενολόι στό σπίτι σας προκειμένου νά πάρετε ἀποφάσεις. Ὁ καθένας ἔχει τήν γνώμη του, καί τό χειρότερο τό συγγενολόι ἐπεμβαίνει στή ζωή τῆς οἰκογενείας. Ποτέ! ἱκανοί οἱ γονεῖς. Τέλειωσε! Οἱ γονεῖς καί τά παιδιά τους μεταξύ τους. Ὃ,τι κάνετε μέσα στό σπίτι σας. Ποτέ δέν θά καλέσετε εἰς βοήθειαν ἄλλους συγγενεῖς, ἐκτός ἄν δέν ὑπάρχη πατέρας καί ἡ μητέρα θά ζητήση τή βοήθεια κάποιου. Ἄν δέν ζητήση, δέν θά μπῆ κανείς. Ὑπάρχουν γυναῖκες πού θαυμάσια τά βγάζουνε πέρα. Γιατί λοιπόν νά μποῦν συγγενεῖς; Νά τά μπερδέψουν περισσότερο; Διότι εἶναι ἑπόμενον, ὅσο περισσότεροι ὑπάρχουν μέσα εἰς τήν οἰκογένειαν, στό συγγενολόι, νά ὑπάρχουν καί διαφορετικότερες γνῶμες. Ἀλλά τί θά γίνη ἐκεῖ πέρα, ψηφοφορία θά κάνωμε; Τί θά γίνη;

Απόσπασμα από την 12η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης « Τωβίτ ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
"Τωβίτ. (Ὁμιλίες βασισμένες στό βιβλίο τῆς Π. Διαθήκης Τωβίτ).

" εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/vivlion-tovit
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oED0GDYsRHnrDdY5_m61pt

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Καραμίντζα.

Ψηφιοποίηση και επιμέλεια κειμένου δια χειρός του αξιοτίμου κ. Γεωργίου Μαλούση.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.