†.Εἴχαμε πεῖ τήν περασμένη φορά, παιδιά, ὅτι ὁ διάβολος, προκειμένου να προκαλέσει ζημιά στους πρωτοπλάστους και να πετύχει τελικά τήν καταστροφή τους, προχωρεῖ σταδιακά σε τέσσερις φάσεις· καί λέγαμε ὅτι ἡ πρώτη φάση, τό πρῶτο βῆμα του, εἶναι ἡ συνύπαρξη. Κινεῖται μέσα στόν Παράδεισο, ἐπιζητεῖ τήν συντροφιά τῆς Εὔας, πιάνει κουβέντα μαζί της, ἄν καί εἶναι ζῶο· ἐνῶ, ὅπως λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, ἡ Εὔα ὄφειλε νά μήν ἔχει καμμία σχέση μαζί του.
Κατόπιν, ἡ δεύτερη φάση του εἶναι ὁ διάλογος. Καί μάλιστα ὁ διάλογος αὐτός τίθεται πονηρότατα. Κινεῖται ὅπως ὅταν θέλουμε να μάθουμε ἀπό ἕναν ἄνθρωπο κάτι πού ἀγνοοῦμε. Δηλαδή ρωτᾶμε ὄχι ξεκάθαρα, ἀλλά κατά τέτοιον τρόπο, ὥστε νά μᾶς πεῖ ἐκεῖνα πού ἐμεῖς ἀγνοούσαμε. Ρίχνουμε δηλαδή στα ρηχά και πιάνουμε στα βαθιά.
Μετά τόν διάλογο ἔρχεται ἡ τρίτη φάση εἶναι ἡ διείσδυση. Γι' αὐτήν θα μιλήσουμε, παιδιά, σήμερα. Καί ἡ τελευταία φάση εἶναι ἡ ἀνατροπή.
Ας δοῦμε πρῶτα τί εἶναι αὐτή ἡ διείσδυση.
Ἀφοῦ βέβαια ὁ διάβολος, μέ πολλή πονηριά, ἔπεισε τήν Εὔα ὅτι ὁ Θεός ἀπαγόρευσε την βρώση του καρποῦ ἀπό φθόνο προς αυτούς γιά νά μή γίνουν θεοί, τότε ἡ Εὔα, ὅπως λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, «τῇ ἐλπίδι τῆς ἰσοθείας φυσηθεῖσα, μεγάλα ἣν λοιπὸν φανταζομένη» (Εἰς τὴν Γένεσιν, Ομιλία IC', PG 53, 129). Φυσιώθηκε η Εὔα· δηλαδή υπερηφανεύτηκε· μέσα της ἔνιωσε ἕνα κάτι, ὅτι ἔχει μιά ἐλπίδα, τήν ἐλπίδα γιά τήν ισοθεία, να γίνει ἴση μέ τόν Θεό! Ὅταν ὁ διάβολος τῆς εἶπε ὅτι μπορεῖ νά γίνει ἴση μέ τόν Θεό, ἐκείνη μέσα της ἔνιωσε μιά ἔπαρση.
Αλήθεια, ἔνιωσε μιά ἔπαρση!... Ἄρχισε λοιπόν ὁ νοητικός καί ὁ συναισθηματικός και ο βουλητικός της κόσμος να κάνει μια διεργασία γύρω από αυτό τό θέμα τῆς ἰσοθεΐας. Αυτό σημαίνει πώς ὁ σατανᾶς ἤδη πέτυχε μία διείσδυση μέσα στον ψυχικό της κόσμο.
Αὐτή ἡ διείσδυση, παιδιά, είναι φοβερό πράγμα· ἀρχίζει νά τά ἀλλοιώνει όλα.
Αλλά ας θυμηθοῦμε καί πάλι τήν ἱστορία τῶν Μωαβιτῶν καί τῶν Ἰσραηλιτών, που λέγαμε και μια περασμένη φορά. (Βλ. Μάθημα 43ο, σσ. 10-12) Ὅταν οἱ Ἰσραηλῖτες ἤδη πλησίαζαν να μποῦν στή γῆ τῆς ἐπαγγελίας, οἱ Μωαβίτες φοβήθηκαν ἀπό τήν παρουσία τους· γι' αυτό χρησιμοποίησαν και αυτοί τήν ἴδια μέθοδο, την συνύπαρξη και τον διάλογο, και τώρα προχωρούν στη διείσδυση.
Κάλεσαν λοιπόν τους Εβραίους σ' ἕνα γλεντοκόπημά τους θρησκευτικού χαρακτήρα. Ἐκεῖ, ἀφοῦ ἔφαγαν καί ήπιαν, μέθυσαν καί ἦρθαν σε κέφι οἱ Ἑβραῖοι –ὄχι βεβαίως όλοι· μόνο είκοσι τρεῖς χιλιάδες άνδρες– τότε, λέει το κείμενο, «ετελέσθησαν τῷ Βεελφεγώρ».
Ακούστε πῶς τό λέει: «Καὶ ἐκάλεσαν αὐτοὺς –οἱ Μωαβίτες τούς Ισραηλίτες– εἰς τὰς θυσίας τῶν εἰδώλων αὐτῶν, καὶ ἔφαγεν ὁ λαὸς τῶν θυσιῶν αὐτῶν καὶ προσεκύνησαν τοῖς εἰδώλοις αὐτῶν· ἔφαγαν τά είδωλόθυτα, ἐκεῖνα πού προσφέρθηκαν στα εἴδωλα, και προσκύνησαν τα είδωλα. «Καὶ ἐτελέσθη Ἰσραὴλ τῷ Βεελφεγώρ»· ἐτελέσθη –ἀπό τό τελετουργώ–, δηλαδή δέχθηκε τελετουργία, θρησκευτική μύηση, θρησκευτική τελετή, «καὶ ὠργίσθη θυμῷ Κύριος τῷ Ἰσραήλ» (Αριθμ. 25, 2-3), ὁ Θεός ὀργίστηκε εναντίον τῶν Ἑβραίων.
Τί ἔγινε ἐδῶ πέρα δηλαδή; Ἔγινε μία διείσδυση πλέον μέσα στόν λαό τοῦ Θεοῦ, καί οἱ Μωαβίτες πέτυχαν τόν σκοπό τους. Δέν μποροῦσαν νά κάνουν διαφορετικά, παρά να δεχθοῦν τή συμβουλή πού τούς ἔδωσε ἕνας μάγος, πού τόν κάλεσαν ἀπό τή Μεσοποταμία, να τούς πεῖ τί πρέπει νά κάνουν γιά νά ἀντιμετωπίσουν τούς Ἰσραηλῖτες. Κι ἐκεῖνος ὁ μάγος τούς εἶπε: Τί να σᾶς πῶ; Τούς προστατεύει ὁ Θεός. Τούς προστατεύει ὁ ἀληθινός Θεός! Δέν ἔχω τίποτα νά σᾶς πῶ,
Ἐπειδή ὅμως ὁ Θεός ἐμπόδιζε τον Βαλαάμ, αὐτόν τόν ψευδοπροφήτη, τον μάγο, τόν ἐμπόδιζε να καταραστεῖ τόν λαό τοῦ Θεοῦ, αὐτός, ἐπειδή οἱ Μωαβίτες του ἔδωσαν πολλά χρήματα, τούς λέει: Θά σᾶς πῶ τί θά κάνετε. Ως γνήσιο παιδί τοῦ σατανᾶ ὁ Βαλαάμ, πραγματικά γνήσιο, υπέδειξε σ' αυτούς αὐτήν τή μέθοδο, τῆς διεισδύσεως.
Ξεκίνησαν ἀπό τήν ἀρχή· τούς ἔπιασαν φιλική κουβέντα –νά μήν τά ξαναλέω– κι ἔτσι μπῆκαν μέσα στη ζωή τῶν Ἰσραηλιτῶν. Ἐλατε· δεν είναι κακό πράγμα... Ελάτε στη γιορτή μας. Κακό πράγμα εἶναι;... Ελάτε στη γιορτή μας! Κι εκεί έγινε το φοβερό· ἔπεσανκαί στήν εἰδωλατρία και στην πορνεία!
Σημειῶστε δέ ὅτι αὐτοί οἱ εἴκοσι τρεῖς χιλιάδες ἄνδρες πού ἐνέδωσαν θανατώθηκαν. Θανατώθηκαν... πρέπει νά σᾶς τό πῶ αὐτό. Ἔγινε δηλαδή πολύ κακό στο στρατόπεδο τοῦ Ἰσραήλ.
Εἴδατε μέ ποιόν τρόπο πέτυχαν οἱ Μωαβίτες;
Σημειῶστε δέ ὅτι στην Αποκάλυψη, στήν ἐπιστολή τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ πρός μία ἀπό τίς ἑπτά Ἐκκλησίες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, υπάρχει υπόμνηση πού ἀναφέρεται στον Βαλαάμ. Συγκεκριμένα, Βαλαάμ ἑρμηνεύεται αὐτός που νικάει τόν λαό, δηλαδή Νικόλαος. Καί ὑπῆρχε μία αἵρεση τότε πού οἱ οπαδοί της ονομάζονταν Νικολαΐτες, μιά γνωστική αἵρεση. Αὐτοί οἱ Γνωστικοί προσπαθοῦσαν να διεισδύσουν μέσα στήν Ἐκκλησία· να διεισδύσουν καί νά εἰσπηδήσουν. Καί λέει ἐκεῖ ὁ Χριστός: Εγώ μισῶ τὰ ἔργα τῶν Νικολαϊτών. Σέ ἀγαπῶ, λέει στόν ἐπίσκοπο τῆς Ἐφέσου, ἐπειδή κι ἐσύ μισεῖς τά ἔργα τῶν Νικολαϊτών. (Αποκ. 2, 6)
Εἴδατε, παρακαλῶ, ὅτι ἡ μέθοδος αυτή ξεκίνησε ἀπό τόν διάβολο; Την συναντούμε στούς Μωαβίτες με τούς Εβραίους, τήν συναντούμε στους Νικολαΐτες μέ τούς Χριστιανούς. Αλλά καί διαρκῶς μέσα στοὺς αἰῶνες υπάρχει αὐτή ἡ διείσδυση. Θυμηθεῖτε ἀκόμη ὅτι σ' ὁλόκληρη τήν ἱστορία τῶν Ἰσραηλιτῶν δέν γίνεται τίποτε άλλο παρά μια διαρκής προσπάθεια διεισδύσεως τῶν γειτονικῶν λαῶν, οἱ ὁποῖοι βέβαια ήταν φορείς τῆς εἰδωλολατρίας.
Σᾶς θυμίζω μόνο ὅτι ἐπί Σολομῶντος εἶχε γίνει τόση πολλή διείσδυση, ὥστε ἔφθασε αυτός ο Σολομῶν να παντρευτεῖ γυναῖκες εἰδωλολάτρισσες, πράγμα που το απαγόρευε ὁ νόμος. (Ὁ Σολομῶν, ἐκτός ἀπό τήν κόρη του Φαραώ, ἀπέκτησε ἀκόμη 700 γυναῖκες εἰδωλολάτρισσες και 300 παλλακίδες. (Γ' Βασ. 11,3)) Αυτές μάλιστα ζήτησαν ἀπό τόν Σολομώντα, τόν κτήτορα του περίλαμπρου ἐκείνου ομώνυμου ναοῦ τοῦ Θεοῦ, νά κτίσει καί ναούς είδωλολατρικούς, μέσα σ' αυτήν τήν Ἱερουσαλήμ, γιά χάρη τους. (Ὁ Σολομῶν ἔχτισε ναούς γιά τόν Χαμῶς, τόν θεό τῶν Μωαβιτῶν, καί γιά τόν θεό τῶν Ἀμμωνιτῶν. Ἔχτισε ἐπίσης ναό γιά τήν Αστάρτη, τήν θεότητα τῶν Σιδωνίων. (Γ' Βασ. 11, 4-8. 11, 33)) Καί ὀργίστηκε ὁ Θεός ἀπό αὐτό, καί τοῦ λέει: Θά σε τιμωρήσω αυστηρά. Αλλά για χάρη τοῦ πατέρα σου, τοῦ Δαβίδ, δέν θά τιμωρήσω ἐσένα, αλλά τούς ἀπογόνους σου. (Βλ. Γ' Βασ. 11, 9-13)
Καί ἡ τιμωρία, παιδιά, ἦταν ὅτι, μόλις πέθανε ὁ Σολομῶν, τό ἑνωμένο βασίλειο τοῦ Ἰσραήλ, γιά πρώτη φορά στην Ιστορία, χωρίστηκε σε δύο βασίλεια· στο λεγόμενο βόρειο και στο λεγόμενο νότιο βασίλειο. Καί ἔφθασαν μάλιστα αὐτά τά δύο βασίλεια, μέσα στη διαδρομή τῆς ἱστορίας τους, νά ἔχουν μεταξύ τους και ἐχθροπραξίες! Ποιά ἦταν ἡ αἰτία; Ἡ διείσδυση τῶν ἀπ᾽ ἔξω στοιχείων, δηλαδή τῶν γυναικῶν ἐκείνων πού μπῆκαν μέσα στη ζωή τῶν Ἰσραηλιτῶν καί δημιούργησαν αὐτήν τήν ἱστορία.
Θα λέγαμε ὅτι γιά μᾶς τοὺς Χριστιανούς αὐτή ἡ διείσδυση σήμερα εἶναι ἡ μόδα. Ἐν εὐρεῖᾳ ἐννοίᾳ ἡ μόδα· ὄχι μόνο ὁ τρόπος που ντυνόμαστε, ἀλλά ἡ νοοτροπία, τό πῶς θὰ ζήσουμε. Αὐτό εἶναι ἡ μόδα, αυτό θὰ πεῖ μόδα, τό πῶς θά σκεφθοῦμε καί τό πῶς θά ζήσουμε. Ἡ μόδα λοιπόν εἶναι μία διείσδυση στη ζωή τῶν Χριστιανῶν. Πῶς ντύνονται οἱ ἄλλοι; καί οἱ Χριστιανοί να ντυθοῦν κατά παρόμοιο τρόπο. Πῶς κινοῦνται; πῶς διασκεδάζουν οἱ ἄλλοι; καί οἱ Χριστιανοί να κινοῦνται καί νά διασκεδάζουν κατά παρόμοιο τρόπο. Αὐτό ἀποτελεῖ μία διείσδυση.
Ακόμα, αὐτή ἡ ἴδια ἡ μουσική είναι μία διείσδυση. Λέμε: Μά είναι ώραία ή μουσική αυτή. Ναί, ὡραία ἀλλά ἅμα τήν ἀκοῦς, τί ζημιά μπορεῖ νά σοῦ κάνει...! Θά μπεῖ μέσα στην ψυχή σου, καί θά φθάσεις στο τελευταῖο στάδιο, τῆς ἀνατροπής. Τό ντύσιμο, ή διασκέδαση... ὅλα αὐτά, οπωσδήποτε ἀποτελοῦν σοβαρότατη διείσδυση γιά τόν Χριστιανό ἄς τό προσέχουμε. Δέν είναι περιορισμός τό νά ποῦμε σέ ἕναν Χριστιανό ὅτι πρέπει να προσέχει το ντύσιμό του, να προσέχει τό περπάτημά του, το χτένισμά του, τόν τρόπο τῆς ζωῆς του. Δέν εἶναι ἕνας περιορισμός αχαρις, πού θέλει να καταπιέσει... –χρησιμοποιῶ τή δική σας ἔκφραση– ὄχι, ἀλλά εἶναι μιά προστασία από αυτήν ἀκριβῶς τή διείσδυση. Ας το καταλάβουμε, παιδιά.
Πρέπει νά σᾶς πῶ ὅτι αὐτή ἡ διείσδυση ὑπάρχει σε κάθε μορφή προπαγάνδας. Τί θά πεῖ προπαγάνδα; Κατά λέξη σημαίνει διάδοση" θέτω κάτι ὑπό διάδοση. Propagate σημαίνει διαδίδω. Αλλά κάθε διάδοση είναι μία διείσδυση, πού πάει νά μπεῖ μέσα στίς ἀντιλήψεις ἐκείνων πού θά τήν δεχθοῦν, εἴτε ἡ προπαγάνδα αυτή εἶναι πολιτική είτε οικονομική είτε βιοθεωριακή. Βιοθεωριακή –από τη βιοθεωρία– εἶναι μιά προπαγάνδα γιά τόν τρόπο πού θά ζεῖ κάποιος.
Κοιτάξτε σήμερα σ' ὅλα τά σπίτια πῶς ἔχει διεισδύσει αὐτή ἡ προπαγάνδα ή βιοθεωριακή, δηλαδή πως θα ζήσουμε μέσα στο σπίτι μας. Υπάρχει δέ μία όμοιογένεια βιοθεωρίας σήμερα στα σπίτια για το ποιός θα εἶναι ὁ κοσμοθεωριακός προσανατολισμός μας, δηλαδή τί προσανατολισμό ενός πιστεύω θά ἔχουμε. Καί τό χειρότερο εἶναι ὅτι ἐνῶ ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί ἔχουμε τόν προσανατολισμό μας, ἔχουμε τήν πίστη μας, δέν μᾶς χρειάζεται ἄλλη κοσμοθεωρία, ὅμως ἔρχονται ἀπ᾽ ἔξω, μ' αυτή τήν διείσδυση καί τήν προπαγάνδα, διάφορες κοσμοθεωρίες, διάφορα ξένα πιστεύω, ἀλλότρια τοῦ Χριστιανισμοῦ, καί ἐπιβάλλονται μέ κάθε τρόπο.
Σᾶς ἀναφέρω μόνο τόν Υλισμό. Τί εἶναι ὁ Ὑλισμός; Μιά κοσμοθεωρία, μία βιοθεωρία, πού στον πιστό πού τήν ἀποδέχεται μετατρέπεται σ' ἕναν τρόπο ζωῆς, σ' ἕναν τρόπο του σκέπτεσθαι. Βλέπετε πόσο σοβαρό είναι;
Ακόμη, αὐτά ὅλα γίνονται καί μέσα ἀπό τίς διαφημίσεις. Μια διαφήμιση, παιδιά, εἴτε μπεῖ στά μαζικά μέσα ἐνημερώσεως, πού εἶναι ἡ τηλεόραση ἤ τό ραδιόφωνο, εἴτε μπεῖ μέσα στο λεωφορείο, εἴτε κολληθεῖ στους τοίχους, ἀφίσες, ἐπιγραφές... ὅλα αὐτά δέν εἶναι παρά μία διείσδυση, γιατί μπαίνουν σιγά-σιγά μέσα στην ψυχή.
Ξέρετε, υπάρχει ἕνα δόγμα, θα λέγαμε, στο θέμα αὐτό τῆς προπαγάνδας καί τῆς διαφημίσεως, πού λέει: Πες πως κάποτε οἱ ἄλλοι θά τό δεχθοῦν. Ακούσατε τί είπα; Πές πές... κάποτε οἱ ἄλλοι θα το δεχθοῦν! Ξέρετε πῶς λέγεται αυτό; Ἂν σᾶς τό πῶ, δέν θά τό δεχθεῖτε καί ὅμως γίνεται. Αυτό λέγεται πλύση εγκεφάλου! αὐτό τό πές, πές, πές! Στην αρχή ὁ λαός θ' αντιδράσει, ὁ κόσμος θ᾽ ἀντιδράσει· σιγά-σιγά όμως, θα το δεχθεί. Είναι σατανική μέθοδος! είναι φοβερή μέθοδος! (Η τακτική τῆς ἐπαναλήψεως συνεχῶς τῶν ἴδιων ἀπόψεων - ἰδεῶν -γνωμών, γιά νά πεισθοῦν ὅλο καί περισσότεροι, -γνωστή καί ὡς πές πές στο τέλος κάτι θα μείνει- ἔχει ἀποδοθεῖ στόν διαβόητο Γιόζεφ Γκαίμπελς, υπουργό Προπαγάνδας τοῦ Γ΄ Ράιχ.)
Γι' αὐτόν τόν λόγο ἄς τό προσέξουμε. Ὁ ἐχθρός εἶναι ἔνδον τῶν τειχῶν. Δέν εἶναι ἔξω ἀπό τά τείχη ο ἐχθρός· εἶναι μές στα τείχη. Καί ἔχει μπεῖ καί ἐνεργεῖ μέσα στην πόλη τῆς πίστεως δι' αὐτῆς τῆς διεισδύσεως. Καί ποῦ δέν ἔχει μπε... Ἔχει μπει μέσα στην Παιδεία μας. Νὰ σᾶς τό ὑποδείξω; νά σᾶς τό ἀναφέρω; νά σᾶς τό ἀναλύσω; Ἔχει μπεῖ μέσα στην οικογένεια. Ἔχει μπεῖ μέσα στον κοινωνικό μας βίο. Ἔχει μπεῖ μέσα σ' αὐτήν τήν πατρίδα μας. Καί σε κάθε πατρίδα, ἄν τό θέλετε· ὄχι μόνο τήν ἑλληνική μας πατρίδα. (Οι Σιωνιστές χρησιμοποιοῦν τίς οἰκονομικές επιχειρήσεις τους όχι μόνο για κερδοσκοπικούς σκοπούς, αλλά κυρίως χάριν τῶν σιωνιστικών τους σκοπῶν, πού εἶναι ἡ παγκόσμια επικράτησή τους, με την κατάκτηση τῆς παγκόσμιας οικονομίας καί τήν ἐξαφάνιση τοῦ Χριστιανισμοῦ. Γι' αὐτό ἐπιδιώκουν νά ἔχουν ἐπιχειρήσεις πού ἐπηρεάζουν περισσότερο τα πλήθη, όπως μουσική, κινηματογράφο, τύπο, τηλεόραση, ραδιόφωνο, διαφημίσεις, μόδα... (Αριστ. Δελήμπασης, Πάσχα Κυρίου, Αθήνα 1985, σ. 606))
Ὅλα αὐτά, πραγματικά, δείχνουν τό μέγεθος τῆς ζημιᾶς πού ἐπιτελεῖται μέ αὐτήν τή διείσδυση.
Καί ὅταν ὁλοκληρωθεῖ καί τό τρίτο βήμα, ἡ τρίτη φάση, πού ὁ διάβολος κατάφερε ήδη να διεισδύσει στην ψυχή τῆς Εὔας –ἐπανέρχομαι στο θέμα μου ·και νά τῆς δημιουργήσει τήν ἐπιθυμία τῆς ἰσοθείας, τότε δέν μένει πλέον παρά το τελευταῖο στάδιο ἡ ἀνατροπή, τό ἀναποδογύρισμα, ή τρικλοποδιά.
Σημειώνει ὁ ἱερός Χρυσόστομος: Ο διάβολος ...... ἶνα τὴν ἀπάτην εἰσαγαγεῖν δυνηθείη, καὶ τὴν γυναῖκα ὑποσκελίσας, τὸν οἰκεῖον σκοπὸν ἀποπληρώσῃ» (Εἰς τὴν Γένεσιν, Ὁμιλία IC', PG 53, 129). Αφοῦ θὰ μποροῦσε νά ἐξαπατήσει καί νά τρικλοποδήσει τήν γυναίκα, θα ολοκλήρωνε τον δικό του σκοπό. Το υποσκελίζω θά πεῖ βάζω τρικλοποδιά, ἔτσι ποὺ ὁ ἄλλος νά ἀνατραπεῖ, νά ἀναποδογυριστεῖ καί νά πραγματώσω τόν τελικό μου σκοπό. Ποιός ήταν ο τελικός σκοπός τοῦ διαβόλου; Ο θάνατος τῶν πρωτοπλάστων. Καί αὐτό, ὅπως σᾶς ἔλεγα, τό ἔμαθε ἀπό τήν Εὔα. Ὁ διάβολος δέν τό γνώριζε τήν ψάρεψε την Εὔα, καί τό ἔμαθε ἀπό αὐτήν, γιατί ἡ Εὔα ἔδειξε μιά ἀφέλεια.
Ἔχουμε λοιπόν τό φαινόμενο τῆς ἀνατροπής. Ἀλλά ἕως ὅτου ἔλθει ὁ θάνατος, θά ἀποχωρήσει βεβαίως ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπό τούς πρωτοπλάστους, ἀλλά καί οἱ πρωτόπλαστοι θά ἀναχωρήσουν ἀπό τόν Παράδεισο. Βλέπετε πόσα κακά δημιουργήθηκαν!... Αλλά, μή νομίζετε, τό ἴδιο πράγμα ὁ διάβολος τό κάνει σε κάθε μας βήμα, παιδιά.
Ἐδῶ θά ἤθελα νά σᾶς πῶ κάτι πού εἶναι ἐντελῶς ἀνθρώπινο καί προσωπικό, ἐννοῶ δηλαδή μέσα στην καθημερινότητά μας, γιά τό πῶς ἔρχεται ὁ διάβολος να μᾶς ἀνατρέψει, ἀφοῦ μᾶς πείσει ὅτι δέν εἶναι τίποτα σπουδαῖο αὐτό ἢ ἐκεῖνο· Κάνε το αυτό, καί σέ ἀναποδογυρίζει.
Θά σᾶς διαβάσω μια πολύ ωραία θέση, τοῦ ἁγίου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου, καί θά σᾶς τήν ἐξηγήσω.
«Πρὸ μὲν τοῦ τελεσθῆναι τὴν ἀνομίαν σμικρύνει αὐτὴν ὁ ἐχθρὸς ἐν ὀφθαλμοῖς αὐτῶν σφόδρα, μάλιστα δὲ τὴν ἐπιθυμίαν τῆς σαρκικῆς ἡδονῆς τοσοῦτον ἐλαττεῖ αὐτὴν πρὸ τοῦ γενέσθαι, ὥστε σχεδὸν φαίνεσθαι τῷ ἀδελφῷ ταύτην μηδὲν διαφέρουσαν τοῦ ἐκχέαντος ποτήριον ψυχροῦ ὕδατος εἰς τὸ ἔδαφος.» (Εὐεργετινός, τόμος Α΄, ἐκδ. Ἱερᾶς καί Σεβασμίας Δεσποτικής Μονής Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Κρονίζης Κουβαρά Αττικῆς, Ἀθῆναι 1957, σ. 32)
Ὅταν ὁ ἐχθρός θέλει να δημιουργήσει ανατροπή στόν ἄνθρωπο, καί μάλιστα στα σαρκικά αμαρτήματα, παρουσιάζει, πρίν ἀπό τήν τέλεση τῆς ἁμαρτίας, τό πράγμα πολύ μικρό τόσο μικρό, σάν ἕνα τίποτα. Τί εἶναι; Νά, σάν νά πάρεις ένα ποτήρι νερό καί νά τό χύσεις. Τί εἶναι; Σπουδαῖο πράγμα... Ὅταν ὅμως ἐπιτελεσθεῖ ἡ ἁμαρτία, τότε ὁ πονηρός δέν ἀπέρχεται λέγοντας καθ' ἑαυτόν σε τρικλοπόδησα καί σ' ἔριξα, αλλά ἔρχεται νά δώσει καί τή χαριστική βολή, νά ἐμπνεύσει τήν ἀπελπισία, καί νά πεῖ στόν πεσμένο ἄνθρωπο: Τώρα... Α, τώρα δέν σώζεσαι! Δεν σώζεσαι!... Αὐτό πού ἔκανες, δέν σώζεσαι!...
Ξέρετε δέ πῶς λέγεται αυτή ή μέθοδος πού χρησιμοποιεῖ ὁ διάβολος για να ανατρέψει; Λέγεται μέθοδος τοῦ μυρμηκολέοντος,
Τί εἶναι αὐτός ὁ μυρμηκολέων; Μυρμηκολέων θα πεῖ μυρμηγκο-λεοντάρι. Είναι μέθοδος του διαβόλου, ὁ ὁποῖος ἐνεργεῖ στον πιστό σάν ἕνα φανταστικό ζώο, πού μπροστά είναι σαν μυρμηγκάκι και πίσω σαν ένα τεράστιο λεοντάρι. Δηλαδή σημαίνει πως ο διάβολος στην αρχή τήν ἁμαρτία την παρουσιάζει τόσο μικρή, σάν ἕνα μυρμηγκάκι, καί ὅταν τήν ἐπιτελέσεις σοῦ τήν παρουσιάζει σαν ένα λεοντάρι. Είναι κάτι, δηλαδή, πραγματικά φοβερό! (Την αλληγορική αυτή ερμηνεία υποστηρίζει ὁ ὅσιος Νικόδημος ὁ Αγιορείτης (Συμβουλευτικὸν Εγχειρίδιον, κεφ. η΄, Ενότητα: Ὅτι ὁ διάβολος μὴ ἀπολαύων τῶν ἡδονῶν τῶν αἰσθήσεων, ἀποθνήσκει· καὶ διατὶ λέγεται μυρμηκολέων, ἔκδ. Νεκτάριος Παναγόπουλος, 1991, σσ. 143-144). Ἄλλοι Πατέρες δίνουν ἄλλη ἀλληγορική ερμηνεία: «Ότι παρὰ τῷ Ἰὼβ εἰρημένον, "μυρμηκολεων ὤλετο παρὰ τὸ μὴ ἔχειν βοράν" (Ιώβ 4,11), τὸν διάβολόν φησιν αἰνιγματίζειν. Ὡς λέων μὲν προέρχεται ωρυόμενος καὶ τίνα καταπίῃ ζητῶν· ἡττηθεὶς δέ, οὐκέτι ὡς λέων, ἀλλ᾽ εἰς μύρμηκα συσταλείς, κατησχυμμένος ἀφίσταται καὶ διόλλυται, βορὰν ἐν ἀνθρώποις μὴ εὑρίσκων. Βορὰ δὲ καὶ ἰσχὺς τοῦ διαβόλου ἡ ἐν ἀνθρώποις εὑρισκομένη ἁμαρτία· ἧς ἀπούσης, ἐκεῖνος ὅλλυται » (Φωτίου Λεξικογράφου, Βιβλιοθήκη, 280.254b)
Πρέπει νά σᾶς πῶ ὅτι αὐτό, δυστυχώς, δέν εἶναι μόνο στα άτομα είναι και στις κοινωνίες, στις οικογέννειες, εἶναι καί στούς λαούς. Αυτό το φαινόμενο τῆς ἀνατροπής στούς λαούς λέγεται παρακμή, λέγεται διάλυση! Θά τό πῶ ἄλλη μιά φορά· παρακμή και διάλυση! Δέν ξέρω ἂν ὑπερβάλλω. Πολύ φοβάμαι ὅτι ὁ διάβολος ἔχει δουλέψει πολύ καλά ἐδῶ στην πατρίδα μας, στα ἤθη μας καί στή ζωή μας, και πολύ φοβάμαι μήπως ἤδη ἔχει φθάσει στο τελευταίο του στάδιο, στο στάδιο τῆς ἀνατροπῆς. Αὐτό θα σήμαινε ὅτι βρισκόμαστε πιά μπροστά στην πραγματικότητα τῆς παρακμῆς καί τῆς διαλύσεως! Καί ρωτάει κανείς; τί θα γίνει παρακάτω; τί μένει ἀκόμη παρακάτω;... (Ὁ κυριότερος τῶν σκοπῶν τοῦ Διεθνοῦς Σιωνισμοῦ εἶναι νά κυριαρχήσουν στήν ἀνθρωπότητα, υποδαυλίζοντας τά πιό απάνθρωπα ἔνστικτα καί ἤθη, διά τῆς μεθοδικῆς προωθήσεως τῆς ἀνηθικότητος, διαφθορᾶς καί ἐκφυλισμοῦ τῶν χριστιανικῶν λαῶν. Βλ. Πρωτόκολλα τῶν Σοφών της Σιών, Πρόλογος και Κεφάλαιον Γ΄, ἐκδ. Νεκτ. Παναγόπουλος, Αθήναι 1932, σσ. 11 και 54-62)
Βέβαια ἡ Ἑλλάς πολλές φορές ἔφθασε στο φαινόμενο τῆς παρακμῆς. Σας θυμίζω τους χρόνους τοῦ ἀποστόλου Παύλου όταν ήρθε στην Ελλάδα· ἀλλά καί λίγο πιο μπροστά από τόν ἀπόστολο Παῦλο, τόν 2ον αιώνα π.Χ., ὅταν εἶχε πιά ἀποκορυφωθεῖ ἡ παρακμή στην Ελλάδα, δηλαδή τό θρησκευτικό συναίσθημα εἶχε διαλυθεῖ. Δέν ὑπῆρχε πια τίποτα σ' αὐτήν τήν Ελλάδα· ὅλα εἶχαν βγει στο σφυρί. Φείδομαι τῶν αὐτιῶν σας, λυπᾶμαι τ' αὐτιά σας, γιά νά μή σᾶς πῶ τί συνέβαινε στήν ἀρχαία Ἑλλάδα, κάπου ἐκεῖ στα μέσα του 2ου αιώνα, ὅταν οἱ Ρωμαῖοι χωρίς κόπο κατέλαβαν τήν Ἑλλάδα.
Καί ἡ Ρώμη τότε ήταν σφριγηλό κράτος, δύναμη ίσχυρή, γιατί είχε κάποια ἁγνότητα ἠθῶν. Ὅταν ὅμως κι ἐκείνη δέχθηκε αυτές τις διαδικασίες ἐπιδράσεων, ἔφθασε βέβαια στο σημεῖο να ζήσει την πτώση της, καί μάλιστα πτώση παταγώδη. Ο Αλάριχος (Βασιλιάς τῶν Βησιγότθων (396-410 μ.Χ.), αργότερα, τόν 4ον αιώνα μ.Χ., κατέστρεψε πραγματικά τή Ρώμη, γιατί τά ἤθη στον δυτικό κόσμο ήταν πιά σέ βαθμό άπελπιστικό, δηλαδή παρακμή και διάλυση.
Καί τώρα, ὅλος ὁ κόσμος, καί ἡ πατρίδα μας, περνάει αὐτήν τήν παρακμή. Βλέπει κανείς τήν τέχνη, τις καλές τέχνες ἐννοῶ, μουσική, ζωγραφική... βλέπει τον τρόπο πού σκέπτονται οἱ ἄνθρωποι... Δεν ξέρω βέβαια ἂν κάποιοι, ὅταν τ' ἀκούσουν αυτά, ἴσως με αντικρούσουν· δικαίωμά τους. Δέν εἶναι πάντα εὔκολο να κρίνει κανείς τήν ἐποχή του. Μπορεί κάποιοι να λένε ότι ἔχουμε μᾶλλον ἀναγέννηση. Αλλά δέν βλέπω πουθενά καμμιά ἀναγέννηση... βλέπω μια παρακμή! Γιατί ακριβῶς καί τό θρησκευτικό αἴσθημα έχει πέσει, εφόσον ἐπικρατεῖ ἀθεΐα. Κι ὅπου ἐπικρατεῖ ἀθεΐα, ἐκεῖ ἐπέρχεται καί ἡ παρακμή.
Ὁ χρυσοῦς αἰών του Περικλέους ἦταν γιατί ὑπῆρχε θρησκευτική πίστη. Αργότερα ὁ Λουκιανός, ὅταν γράφει τούς Νεκρικούς Διαλόγους του, ζεῖ πιά σέ μιά φοβερή παρακμή. Ὁ Λουκιανός ἁπλῶς γράφει σέ βιβλία ἐκεῖνα πού εἶχαν ἤδη βγεῖ στό σφυρί, καί ἡ πίστη καί ἡ ἠθική καί τά πάντα. Τα πάντα είχαν βγεῖ στό σφυρί! (Ο Λουκιανός θεωρεῖται ὁ σπουδαιότερος από τους σοφιστές του 2ου μ.Χ. αἰῶνος. Στούς Νεκρικούς Διαλόγους παρουσιάζει τριάντα διαλογικά στιγμιότυπα, στά ὁποῖα συμμετέχουν γνωστές προσωπικότητες πού ἔχουν πεθάνει καί βρίσκονται πια στον Αδη καί συνομιλοῦν γιά ζητήματα τῆς παρούσης ζωῆς. Θέλει μ' αὐτόν τόν πρωτότυπο τρόπο ὁ Λουκιανός να καυτηριάσει και να χλευάσει τις θρησκευτικές ιδέες καί τίς ἀντιλήψεις τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς του πρίν ἀκόμα διαδοθεῖ ὁ Χριστιανισμός καί ἐνῶ ἡ θρησκευτική πίστη καί ἡ ἠθική συνεχῶς ξεπέφτουν, λόγω τῆς ὑλικῆς ευμάρειας πού ἐπικρατοῦσε) Ἔτσι, πραγματικά, τήν ἀκμή τή συνοδεύει τό θρησκευτικό αἴσθημα· ὅταν αὐτό πέσει, τότε ἔχουμε παρακμή.
Πάντως θά ἤθελα νά σᾶς ἐπισημάνω ὅτι ὅλα αὐτά ὁπωσδήποτε ἀποτελοῦν τά τέσσερα στάδια πού ὁ διάβολος μετῆλθε στον Παράδεισο, γιά νά καταστρέψει τούς πρωτοπλάστους. Καί έκτοτε τις μεθόδους αυτές τις χρησιμοποιεῖ διαρκῶς ὁ διάβολος για να πλανᾶ καὶ να καταστρέφει τούς ἀνθρώπους.
Ἀλλά ἄς ἐπανέλθουμε, παιδιά, στην ἀπάντηση πού ἔδωσε ἡ Εὔα στο φίδι: «Καὶ εἶπεν ἡ γυνὴ τῷ ὄφει· ἀπὸ καρποῦ τοῦ ξύλου τοῦ παραδείσου φαγούμεθα, ἀπὸ δὲ τοῦ καρποῦ τοῦ ξύλου, ὅ ἐστιν ἐν μέσῳ τοῦ παραδείσου, εἶπεν ὁ Θεός, οὐ φάγεσθε ἀπ' αὐτοῦ, οὐδὲ μὴ ἅψησθε αὐτοῦ, ἵνα μὴ ἀποθάνητε» (Γέν. 3, 3-4). Καί εἶπε ἡ γυναίκα στο φίδι· ἀπό τόν καρπό τῶν δένδρων τοῦ Παραδείσου θά τρῶμε· ἀπό τόν καρπό όμως τοῦ δένδρου πού εἶναι στή μέση τοῦ Παραδείσου, εἶπε ὁ Θεός νά μή φᾶμε ἀπό αὐτό, οὔτε νά τό ἀγγίξουμε, γιά νά μήν πεθάνουμε· «οὐδὲ μὴ ἅψησθε αὐτοῦ, ἵνα μὴ ἀποθάνητε»! οὔτε νά τό ἀγγίξετε, γιά νά μήν πεθάνετε! Προσέξτε αὐτό τό σημεῖο.
Θά ἤθελα νά μείνω ἀκριβῶς ἐπάνω σ' αὐτό, ὅτι δέν ἔπρεπε οὔτε νά ἀγγίξουν τόν καρπό. Αὐτή ἡ θέση τῆς Ἁγίας Γραφῆς κρύβει πολλή αξία ὡς πρός τόν ἀγώνα τοῦ πιστοῦ· γι' αυτό παρακολουθῆστε.
Τό ἄγγιγμα τοῦ καρποῦ δέν θά ἦταν τίποτε ἄλλο παρά τό προοίμιο τῆς παραβάσεως τῆς ἐντολῆς τοῦ Θεοῦ, νά μή γευθοῦν τόν καρπό.
Νά σᾶς πῶ ἕνα παράδειγμα. Ὅταν θέλω να και πνίσω, ἀλλά δέν ἔχω τσιγάρα, δέν εἶναι εὔκολο νά καπνίσω. Ὅταν ὅμως ἔχω στα χέρια μου ἕνα πακέτο τσιγάρα, δηλαδή τα κρατάω τά τσιγάρα, τότε μπαίνω πιό πολύ στον πειρασμό· είμαι στην αρχή, είμαι στο προοίμια τοῦ νά καπνίσω.
Γι' αὐτό ὁ Θεός, κόβοντας τό αἴτιο, κόβοντας το προοίμιο τῆς ἁμαρτίας, είπε σοφότατα: οὔτε θα αγγίξετε τον καρπό! Πόσο σοφό, ἀλήθεια! Πράγματι, ἡ ἁμαρτία, η κάθε αμαρτία, έχει καί τά προοιμιά της και τά αἴτιά της.
Θά σᾶς θυμίσω κάτι ἀπό τήν ἱστορία τοῦ Ἰσραήλ.
Ὁ Θεός, ὅταν οἱ δύο ἄγγελοι ἐπισκέφθηκαν τόν Λώτ γιά νά τόν βοηθήσουν να φύγει από τήν πόλη, ἐν ὄψει τῆς καταστροφῆς τῆς ἁμαρτωλότατης πενταπόλεως, εἶχε πεῖ στόν Λώτ: «σῴζων σῴζε τὴν σεαυτοῦ ψυχήν»· σπεῦσε να σώσεις τη ζωή σου· «μὴ περιβλέψῃ εἰς τὰ ὀπίσω, μηδὲ στῇς ἐν πάσῃ τῇ περιχώρῳ· εἰς τὸ ὄρος σώζου, μήποτε συμπαραληφθῇς» (Γέν. 19, 17). Μήν κοιτάξεις πίσω σου, οὔτε να σταθεῖς σέ ὅλη τήν περίχωρο τῆς πόλεως στο βουνό θα σωθεῖς· πρόσεξε μήπως και συμπεριληφθεῖς μὲ ἐκείνους πού θά καταστραφοῦν.
Εἶναι στή Γένεση, στο κεφάλαιο 19, στίχος 17. Πιστεύω ὅτι ἔχετε Παλαιά Διαθήκη· νά τό βρεῖτε.
Ἐδῶ ἔχουμε τρεῖς ὅρους σωτηρίας. Ποιός εἶναι ὁ πρῶτος ὄρος; «μὴ περιβλέψῃ εἰς τὰ ὀπίσω», νά μήν κοιτάξεις πίσω σου.
Οἱ πρωτόπλαστοι ἔπρεπε νά κοιτάζουν τόν Θεό· ἀλλά γύρισαν τό πρόσωπό τους να κοιτάξουν πλάγια, να κοιτάξουν τό φίδι. Ἔπρεπε πάντα νά ἔχουν τή μνήμη τοῦ Θεοῦ καί πάντα να σκέπτονται τόν Θεό· ἀλλά ἐδῶ κάνουν μιά παράβαση, κοιτάζουν πλάι, κοιτάζουν πίσω δηλαδή, κοιτάζουν πρός τό φίδι, δεν κοιτάζουν μπροστά τους. Καί ἐκεῖ ἀκριβῶς δημιουργεῖται τό λάθος.
Εἶναι ἐκεῖνο πού τό λέμε κάποτε καί αἰσθητά, τό λέμε καί νοητά: Κοίτα, παιδί μου, τη δουλειά σου! κοί τα μπροστά σου! Το λέμε, είναι καθημερινή ἔκφραση. Ὅταν ἔρχεσαι καί λές Ξέρεις, μ' ἐνοχλεῖ ἐκεῖνος κι ἐκεῖνος ὁ συμμαθητής μου και τα λοιπά, ἐμεῖς σοῦ λέμε: Βρέ παιδάκι μου, κοίτα τή δουλειά σου! κοίτα μπροστά σου ἐσύ!... Τί θά πεῖ κοίτα μπροστά σου; Δέν σημαίνει μή γυρίσεις τό κεφάλι σου, αλλά μήν ἀσχολεῖσαι μέ πλαϊνά πράγματα· έχε τα μάτια σου καρφωμένα σ' ἕναν σκοπό. Κι αὐτός ὁ σκοπός ποιός είναι; ὁ Θεός. Να φθάσουμε στον Θεό· αὐτός εἶναι ὁ σκοπός.
Εἶναι αὐτό πού θά μᾶς πεῖ ὁ Κύριος ἀργότερα: «Οὐδεὶς ἐπιβαλὼν τὴν χεῖρα αὐτοῦ ἐπ' ἄροτρον καὶ βλέπων εἰς τὰ ὀπίσω εὔθετός ἐστιν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ» (Λουκά 9, 62). Ἔβαλες το χέρι σου επάνω στό ἄροτρο γιά νά ὀργώσεις; δέν θά κάνεις ἴσια αυλακιά. Αμα κοιτάζεις πίσω σου, θα κάνεις στραβή αυλακιά. Τό παράδειγμα, φυσικά, εἶναι ἀπό τήν ἐποχή πού ὑπῆρχαν τά ἄροτρα μέ τά ζώα.
Τί θέλει νά πεῖ μ' αυτό; Ἐάν ἔβαλες το χέρι σου ἐπάνω στό ἄροτρο νά ὀργώσεις τήν πνευματική σου ζωή καί κοιτάζεις από δῶ καί ἀπό ἐκεῖ, δέν θά καταστεῖς «εὔθετος», κατάλληλος γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεου.
Παιδάκια, τό ἀκούσατε; Δέν μπορεῖ νά γίνει κανείς κατάλληλος γιά τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἂν κοιτάζει αριστερά και δεξιά· μόνο μπροστά του θα κοιτάζει! Αυτό θέλει πολλή προσοχή!
Τί σημαίνει στην πράξη; Παράδειγμα: Δέν ἔχεις ἁμαρτήσει στη ζωή σου; Δόξα τῷ Θεῷ! Ἅγιος ὁ Θεός! Προχώρα μπροστά σου· μή κοιτάζεις τίποτε ἄλλο! Θά σου ποῦν οἱ ἄλλοι ότι έχεις παρωπίδες. Ξέρετε γιατί βάζουμε τις παρωπίδες στα άλογα; Το κάνουμε αυτό ἀκριβῶς γιά νά μή τρομάξουν, για να μην τρομάξει το ζῶο ἀπό τήν κίνηση πού ὑπάρχει ἀριστερά και δεξιά. Τοῦ βάζουν λοιπόν τις παρωπίδες για να κρατάει ἴσιο τόν δρόμο του. Είναι μειονέκτημα αυτό γιά τό ἄλογο; εἶναι μειονέκτημα ἐάν δέν ἔχει παρωπίδες; Ἄν εἶναι μειονέκτημα, τότε γιατί ὁ κάτοχος του ζώου βάζει τις παρωπίδες, αὐτά τά πλαϊνά καλύμματα ἐδῶ, πού κρύβουν τόν γύρο ορίζοντα, γιά νά βλέπει μόνο μπροστά; Τις βάζει γιά νά μή τρομάζει το ζώο. Βάλτε ένα ζώο χωρίς παρωπίδες να περπατήσει στον δρόμο, νά δεῖτε τί θά γίνει... θά ἀφηνιάσει!
Ἔτσι κι ἐμᾶς· θά μᾶς κατηγορήσουν ὅτι ἔχουμε παρωπίδες. Αὐτές ὅμως εἶναι χρηστές, εἶναι χρήσιμες παρωπίδες!
Δέν μοῦ λέτε, σᾶς παρακαλῶ ὅταν περνᾶμε ἀπό ἕναν τόπο καί βρωμάει ψοφίμι, τί κάνουμε; δέν κλείνουμε τη μύτη μας; Ναί, γιατί δέν θέλουμε να μυρίσουμε αυτήν τη βρώμικη μυρωδιά. Γιατί νά μή κλείσουμε καί τά μάτια μας στα ποικίλα καλέσματα τοῦ κόσμου τούτου; Παρωπίδες εἶναι αὐτό, μέ τήν καλή σημασία. Εάν δέν τό καταλαβαίνουν οἱ κοσμικοί ἄνθρωποι, ἐμᾶς μᾶς περισσεύει. Ἂς μᾶς κατηγορήσουν ὅ,τι θέλουν. Καί μόνο γιατί ἔχει κάποιος τήν ἰδιότητα τοῦ Χριστιανοῦ, εἶναι ἀρκετό νά τόν κατηγοροῦν καί νά τόν εἰρωνεύονται. Αλλά πρέπει νά ἀντέχουμε νά ἔχουμε τήν ἰδιότητα τοῦ Χριστιανοῦ!
Μάλιστα, παιδιά! θα βάλουμε παρωπίδες, γιατί μᾶς χρειάζονται να περπατούμε ἴσια, για να μήν ἀφηνιάσουμε στον δρόμο τῆς ζωῆς μας! Και βλέπει κανείς σήμερα τούς νέους, που πετάνε αυτές τις χρηστές παρωπίδες, ὅτι ἔχουν κυριολεκτικά αφηνιάσει στη ζωή τους· θυμίζουν ἄλογα κυριολεκτικά, ζώα χωρίς λογική, νά τό πῶ ἔτσι καί μεταφορικά· δηλαδή θυμίζουν ζώα πού δέν ξέρουν πιά τί κάνουν. Περπατάνε στον δρόμο, φωνάζουν, σπάζουν βιτρίνες, βρίζουν, χτυποῦν, χτυπιοῦνται... Ἄνθρωποι εἶναι αὐτοί ἤ ἀφηνιασμένα άλογα, ἀφηνιασμένα ὄντα; Παιδιά, αὐτοί, στό ὄνομα τῆς ἐλευθερίας, δέν ἔχουν τίς παρωπίδες· τίς ἔχουν πετάξει!
Ἀλλά καί κάτι ἀκόμη. Ὑπῆρξε ἡ ζωή μας άμαρτωλή; εἴχαμε κάνει μέχρι τώρα ἁμαρτίες; Μή γυρίσουμε πίσω νά τίς κοιτάξουμε. Μη γυρίσουμε πίσω νά ποῦμε κάποτε είχα ἐκεῖνον τόν φίλο, τή φίλη, ἔκανα ἐκεῖνο κι ἐκεῖνο. Μή γυρίζεις πίσω θα πάθεις ὅ,τι ἔπαθε ἡ γυναίκα τοῦ Λώτ. Τί λέει ὁ Κύριος; τί εἰδοποιεῖ στό Κατά Λουκᾶν Εὐαγγέλιο; «Μνημονεύετε τῆς γυναικὸς Λώτ», να θυμόσαστε τήν γυναίκα τοῦ Λώτ.(Λουκά 17, 32) Τί ἔγινε αὐτή; Στήλη αλατιού. Πρόσεξε, παιδί μου· ἄν γυρίζεις καί κοιτάζεις πίσω τη ζωή σου, τί ἔκανες πρῶτα δηλαδή, γιά νά ἔχεις ἀναμνήσεις κακές καί νά ἐπανασυνδέσεις το παρόν σου μέ τό βρώμικο παρελθόν σου, πρόσεξε, θα γίνεις στήλη άλατιού. Τί σημαίνει αυτό; θά ἀπολιθωθεῖς! θα χάσεις τη χάρη τοῦ Θεοῦ! Θα απολιθωθείς, πρόσεξέ το!...
Αυτό λοιπόν σημαίνει «μὴ περιβλέψης εἰς τὰ ὀπίσω», μή κοιτάξεις πίσω.
Ο δεύτερος ὄρος σωτηρίας εἶναι: «μηδὲ στῆς ἐν πάσῃ τῇ περιχώρω» ούτε να σταθεῖς σε όλη την περιοχή τῆς περιχώρου, δηλαδή στα γύρω-γύρω μέρη, γιατί οὔτε ἐκεῖ εἶναι ἡ σωτηρία.
Τί εἶναι ἡ περίχωρος; Ὁ Εὐγένιος Βούλγαρης κάνει μιά ωραία ἑρμηνεία καί λέει ὅτι εἶναι τά αἴτια τῆς ἁμαρτίας. («Πρέπει, δεύτερον, ὁ ἐν μετανοίᾳ νὰ μὴ μείνῃ οὔτε εἰς ἐκείνας τὰς περιστάσεις ὁποῦ γειτονεύουσι, τουτέστιν νὰ ἀπομακρύνεται καὶ νὰ ἀπέχῃ ὅσον δύναται ἀπὸ τὰς αἰτίας καὶ ἀφορμὰς ἐκείνας, αἱ ὁποῖαι δύνανται εύκολα εἰς τὴν προτέραν ζωὴν νὰ τὸν ανακυλήσουν.» (Αδολεσχίας Φιλοθέου, Α΄, Ἐκ τῆς Γενέσεως ἐπιστάσεις, ἐκδ. ἀδελ. Ζωσιμάδων, ἐν Ἱεροσολύμοις φωνή, σ. 60) Ἐάν ἡ πόλη εἶναι ἡ ἁμαρτία, ἡ περίχωρος εἶναι τά αἴτια τῆς ἁμαρτίας. Αν λοιπόν δέν εἶσαι μέν στην πόλη, στην περιοχή τῆς ἁμαρτίας, ἀλλά εἶσαι στα περίχωρά της, στα γύρω-γύρω της, τότε μοιάζεις μέ τήν πεταλούδα τή νυκτερινή που γυρίζει γύρω-γύρω ἀπό τή φλόγα τοῦ καντηλιού, καί τό πρωί τή βρίσκουμε στο λάδι μέσα πνιγμένη! Τότε, να το ξέρεις, ἡ σωτηρία σου δέν ὑπάρχει! Αν δηλαδή δεν πηγαίνεις στήν ἀνηθικότητα, αλλά παίρνεις ανήθικα περιοδικά, βλέπεις ἀνήθικες εἰκόνες, κουβεντιάζεις μέ τίς φίλες σου, μέ τούς φίλους σου, μέ τούς συμμαθητές σου ἀνήθικες κουβέντες, τότε είσαι στη γύρω περιοχή, είσαι στα περίχωρα· τότε, νά τό ξέρεις, γρήγορα θά μπεῖς καί στήν πόλη, τότε θα κάνεις καί τήν ἁμαρτία.
Ἂν πεῖ κανεὶς ἐγώ δεν πειράζομαι, τότε τήν ἀπάντηση τήν ἔχει. Πρῶτα πρῶτα δεν ξέρει τόν ἑαυτό του, για να λέει τις κουβέντες αὐτές. Τὴν ἀπάντηση όμως τήν ἔχει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ· «ὁ δοκῶν ἑστάναι βλεπέτω μὴ πέσῃ» (Α΄ Κορ. 10, 12), αὐτός πού νομίζει ότι στέκεται όρθιος ἄς προσέξει να μή πέσει! Παιδιά, είναι φοβερό πράγμα νά μήν ἔχει κανείς στοιχειώδη αυτογνωσία.
Αν νομίζουμε πώς θα σωθοῦμε στην περίχωρο, τότε διαψεύδουμε τόν Θεό, πού παραγγέλλει ὅτι δέν ὑπάρχει ἡ σωτηρία ἐκεῖ. Ἀλλά ὁ Θεός δεν διαψεύδεται· στο τέλος ἐμεῖς θά διαψευστοῦμε, ἐμεῖς θα πέσουμε θύματα τῆς ἀνοίας μας, δηλαδή τῆς κουταμάρας μας, τῆς βλακείας μας... νά τό πῶ καλύτερα, τῆς χαζομάρας μας!... Αὐτό θά πεῖ ἄνοια· χαζομάρα, ἀμυαλοσύνη!
Βλέπετε.... Ας προσέξουμε λοιπόν, γιατί ἐκεῖ δέν υπάρχει σωτηρία· ἐκεῖ εἶναι τά αἴτια τῆς ἁμαρτίας· εἶναι τό «μὴ ἄψησθε αὐτοῦ», κατά κυριολεξία! μήν ἀγγίξετε τον καρπό!... Μπορεῖ νά πεῖ κάποιος: Μά δέν θά τόν φάω, Κύριε... Νά, στο δένδρο εἶναι· πάω καί τόν ἀγγίζω. Ὄχι! Οὔτε θά τόν ἀγγίξετε! Μακριά! μακριά!
Ο τρίτος ὄρος τῆς σωτηρίας εἶναι: «εἰς τὸ ὄρος σώζου», στο βουνό θα σωθεῖς· στο βουνό!
Πράγματι, πιό πέρα ἀπό τήν πεντάπολη πού καταστράφηκε ήταν ἕνα βουνό· ὁ Θεός λοιπόν εἶπε στον Λώτ: Ἐκεῖ θά πᾶς νὰ σωθεῖς.
Τί σημαίνει «εἰς τὸ ὄρος σώζου»; Σημαίνει πώς μόνο ὅταν ἔχεις ἀναβάσεις πνευματικές, τότε μπορεῖς νά σωθεῖς. Μόνον ὅταν ἀνεβαίνεις πνευματικά, ἔχεις την σιγουριά ὅτι δέν κατεβαίνεις. Ἀφοῦ ἀνεβαίνεις, είναι δυνατόν νά κατεβαίνεις; Μόνο ἐκεῖ πραγματικά ὑπάρχει ἡ σωτηρία.
Θά μοῦ πεῖτε: Εἶναι ἀπόλυτο αὐτό;
Νά σᾶς πῶ. Εἶναι μερικά πράγματα, πού, πῶς νά τὸ κάνουμε; εἶναι ἀπόλυτα. Γιατί τάχα σ' ένα σωρό άλλους τομεῖς τῆς ζωῆς μας μιλάμε για μια απολυτότητα, και για την πνευματική ζωή δεν θέλουμε να μιλήσουμε μὲ ἀπολυτότητα;
Πείτε μου, σᾶς παρακαλῶ· σ' ἕναν χώρο πού εἶναι μολυσμένος ἀπό κάποιο εἰδικό μικρόβιο, ἐκτάκτως μετ ταδοτικό, –όπως είναι τῆς εὐλογιᾶς, μου φαίνεται, που λένε πώς μόνο που θα περάσεις ἀπό τό δωμάτιο τοῦ ἀσθενοῦς, μόνο πού θ' αναπνεύσεις τόν ἀέρα τοῦ χώρου, ἁρπάζεις το μικρόβιο– ἐκεῖ τί χρειάζεται; δέν χρειάζεται ἀπολυτότητα; Γι' αυτό λέμε: Δὲν θὰ μπεῖς στόν χῶρο αὐτόν· ἀπαγορεύεται αυστηρώς!... Δέν θά μπεῖς· ἀπαγορεύεται!
Τί εἶναι αὐτό; Απόλυτο. Γιατί τάχα σε μερικά τέτοια θέματα λέμε ἀπαγορεύεται ἀπολύτως, καί κανείς δεν σκανδαλίζεται, ἐνῶ στα πνευματικά, όταν πούμε Κοίταξε· μόνο την πνευματική σου ζωή θα προσέξεις· ὅλα τά ἄλλα θὰ σὲ ἀποπροσανατολίσουν, γιατί ἐκεῖ σκανδαλίζονται μερικοί καί λένε πώς δεν πρέπει να εἴμαστε ἀπόλυτοι; Λένε: Ἔ, ὄχι δά καί τόση ἀπολυτότητα... Ας είναι και λίγο πιο χαλαρά...
Παιδιά, ἄν δείξουμε χαλαρότητα, δὲν θὰ σωθοῦμε τελικά. Αὐτό τό βλέπουμε νὰ ἐπαναλαμβάνεται στους ἀνθρώπους μας, στους Χριστιανούς μας, πού ὅταν ἀρχίζουν κάποιες χαλαρότητες, στο τέλος ξεπέφτουν.
Φυσικά, δέν μιλῶ γιά τήν κακῶς νοούμενη ἀπολυτότητα, γιατί πολλές φορές τό απόλυτο εἶναι κάτι τό ἄκαμπτο· θέλω νὰ πῶ ὅτι δέν πρέπει να υπάρχουν υποχωρήσεις. Αλλά, χρησιμοποιώντας κανείς τήν πνευματική διάκριση, θά ξέρει πῶς νά κινηθεῖ.
Βεβαίως, ὅπως τό προηγούμενο πού σᾶς εἶπα, δέν θα βάλουμε τις παλάμες μας δεξιά καί ἀριστερά στα μάτια μας! Για σκεφθεῖτε την περίπτωση· θά ἦταν πολύ κωμικό!... ἤ νά βάλει κανείς τίποτα μαντήλες ἐδῶ στα μάτια του καί νά περπατάει στον δρόμο, καί νά ἔχει κατεβασμένα τα μάτια νά μή δεῖ τίποτα! Δέν θά ἦταν γελοῖο; Αναμφισβήτητα γελοῖο. Δέν θά κινηθεῖ μέσα στην πόλη; δέν θά χρησιμοποιήσει τά ἀγαθά τοῦ πολιτισμοῦ; Γι' αυτό σᾶς εἶπα ὅτι θέλει διάκριση τό πράγμα.
Ὅταν μιλᾶμε γιά μιά ἀπολυτότητα, δέν ἐννοοῦμε ἐκείνη τήν ἄκαμπτη απολυτότητα, ἀλλά ἐννοοῦμε ὅτι δέν θά κάνει κάποιος καμμία απολύτως υποχώρηση. Καμμία! Τίποτα! Θα κινηθεί άνετα μέσα στην πόλη, θα πάει στο σχολείο του, θα μάθει γράμματα, θά πάει στα μαγαζιά, θα ψωνίσει.... θα κινηθεῖ ἄνετα· ἀλλά δέν θα μετέλθει τίποτε τό ἁμαρτωλό. Αυτό μέ τήν ἔννοια ὅτι δέν πρέπει νά νοθεύσει τή ζωή του μέ κάτι πού εἶναι ἐπικίνδυνο καί ἁμαρτωλό, καί πού τελικά θά τόν ἀπομακρύνει ἀπό τή σωτηρία του.
Παιδιά, ὅπως ἀντιλαμβάνεστε, σχολιάσαμε αυτό τό σημεῖο· «οὐδὲ μὴ ἅψησθε αὐτοῦ», οὔτε νά τόν ἀγγίξετε αὐτόν τόν καρπό. Καί νά σκεφτεῖτε ὅτι αὐτό δέν τό εἶπα ἐγώ· τό εἶπε ὁ Θεός! Κι ὁ Θεός βέβαια ἀγαπᾶ τόν ἄνθρωπο, πού δημιούργησε μέσα στη σοφία Του καί τήν ἀγάπη Του καί τή δύναμή Του· τόν ἀγαπᾶ πολύ, καί θέλει ἀσφαλῶς ὁ ἄνθρωπος να γίνει παιδί Του. Αν λοιπόν πραγματικά θέλουμε να γίνουμε παιδιά του Θεοῦ, θα πρέπει να λέμε μια μεγάλη κουβέντα, για κάθε τί πού διαβάζουμε στον λόγο του Θεού για κάθε τί! Ξέρετε ποιά είναι αυτή ή κουβέντα, ἡ σωτήρια ἐκείνη κουβέντα; Τό εἶπε ὁ Θεός!... Δέν μ' ἐνδιαφέρει τι σχολιάζουν οἱ ἄνθρωποι· δέν μ' ἐνδιαφέρει τί λέει ὁ κόσμος· ὁ κόσμος μεταβάλλεται, «ὁ κόσμος ὅλος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται» (Α΄ Ιωάν. 5, 19)· μέ ἐνδιαφέρει τί λέει ὁ Θεός. Και ἀπό τή στιγμή πού θα πιστέψω ὅτι τό λέει ὁ Θεός ἔχω εἰρήνη καί χαρά μέσα στην ψυχή μου, εἶμαι ἐλεύθερος!
Κυριακή, 18 Μαρτίου 1984
46η ομιλία στην κατηγορία « Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία ».
►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/palaia-diauhkh/xristianikh-kosmologia-anurvpologia
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pgmRsIiRCioth8a5E4bM7r
Απομαγνητοφώνηση :
Ιερά μονή Κομνηνείου.
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1
🔸Λίστα ομιλιών της σειράς «Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία.».🔻
https://drive.google.com/file/d/1PKTpnYb1nptUbWKH5jo6DJwk7IVel9BA/view?usp=drivesdk
🔸📜 Απομαγνητοφωνημενες ομιλίες της σειράς «Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία.».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20%CE%9A%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1%20~%20%CE%91%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%89%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1.?m=1
🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk
__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0
📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1
📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️ https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0
__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share
Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου. https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk
†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.