09 Φεβρουαρίου 2025

Ἡ Σταύρωση καί τά κατ΄αὐτήν συμβάντα. Ἡ μετάνοια τοῦ ληστοῦ.


†.«Καὶ ὅτε ἀπῆλθον ἐπὶ τὸν τόπον τὸν καλούμενον Κρανίον, ἐκεῖ ἐσταύρωσαν αὐτὸν καὶ τοὺς κακούργους ὃν μὲν ἐκ δεξιῶν ὃν δὲ ἐξ ἀριστερῶν. ὁ δὲ Ἰησοῦς ἔλεγε· πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι.».
     Καί οἱ μέν «παραπορευόμενοι» (Ματθ. 27, 39. Μάρκ. 15, 29), οἱ περί τόν Ἰησοῦν, δηλαδή οἱ ἀρχιερεῖς, οἱ γραμματεῖς, οἱ πρεσβύτεροι, οἱ φαρισαῖοι, οἱ στρατιῶτες, κι αὐτοί ἀκόμη οἱ ληστές που συσταυρώθηκαν μέ τόν Ἰησοῦ, αὐτά ἔπραξαν· ἔβριζαν και χλεύαζαν πικρότατα. Ὁ Ἰησοῦς ὅμως πῶς συμπεριφέρθηκε; Μήπως με κατάρες; Μήπως μέ ὕβρεις; μέ ἀπειλές; Ζήτησε τυχόν ἀπό τόν οὐρανό να πέσει πῦρ, φωτιά, καί νά τούς κατακάψει, ὅπως κάποτε ζήτησαν οἱ Μαθητές Του Ἰάκωβος καί Ἰωάννης γιά τήν συμπεριφορά τῶν Σαμαρειτῶν; Καί θυμᾶστε τί τούς ἀπάντησε τότε ὁ Κύριος; «οὐκ οἴδατε ποίου πνεύματός ἐστε ὑμεῖς· ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε ψυχὰς ἀνθρώπων ἀπολέσαι, ἀλλὰ σῶσαι» (Λουκᾶ 9, 55-56). Ἐκεῖνος πού ἀπάντησε τότε ἔτσι δέν ἦταν δυνατόν τώρα να συμπεριφερθεί διαφορετικά. Γι' αὐτό καί ἀπευθυνόμενος πρός τόν Οὐράνιο Πατέρα λέει: «πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι» πατέρα μου, συγχώρεσέ τους, ἄφησε σ' αὐτούς τούτο τό ἔγκλημά τους, γιατί δέν ξέρουν τί κάνουν.

     Το μεγαλύτερο μέρος, ἀγαπητοί μου, τῆς παραμονῆς του ἐπί τοῦ σταυροῦ ὁ Κύριος τό πέρασε σιωπηλά μόνο κατά διαστήματα μιλοῦσε, αλλά πολύ σύντομα καί πολύ ἐπιγραμματικά.

     Επτά λόγους εἶπε ἐπί τοῦ σταυροῦ ὁ Κύριος. Οἱ τρεῖς πρῶτοι λόγοι. Του αναφέρονται στο περιβάλλον Του, δηλαδή στους εχθρούς Του, στον ἕνα ἀπό τούς δύο ληστές, στη Μητέρα Του καί τόν Ἰωάννη τον μαθητή Του. Οἱ ἄλλοι τρεῖς λόγοι του αναφέρονται σ' αὐτὸ τὸ πάθος Του, ὅπως το «διψῶ». Τέλος, ὁ ἕβδομος λόγος Του ἀναφέρεται στον Ουράνιο Πατέρα Του, πρός τόν Οποῖο καί ἐμπιστεύεται την ψυχή του. Ἐπίσης, ὁ πρῶτος  λόγος, ὅπως καί ὁ τελευταῖος, ἀναφέρονται στον Ουράνιο Πατέρα· δηλαδή ἀρχίζει καί τελειώνει ὁ Κύριος ἐπί τοῦ σταυροῦ μέ προσευχή πρός τόν Πατέρα Του.

     Οἱ ἑπτά αὐτοί λόγοι τοῦ Κυρίου, παρά τήν βραχύτητά τους, ἀποτελοῦν ἀνακεφαλαίωση ὁλόκληρης της ἠθικῆς καί δογματικῆς διδασκαλίας Του, ἀλλά καί μία ἐπιτομή τῆς ἁγίας ζωής του, τῆς μοναδικῆς ἁγιότητος πού ποτέ ἔζησε ἄνθρωπος ἐπάνω στή γῆ.

     Ὁ πρῶτος λόγος τοῦ Κυρίου, εὐθύς μετά τήν Σταύρωση, καί μέσα σε εχθρικότατο περιβάλλον, ὡς ἀπάντηση σέ ὅ,τι ἔγινε, σέ ὅ,τι ἐγίνετο καί σέ ὅ,τι ἐλέγετο γύρω του ἀπὸ τοὺς παραπορευομένους, δηλαδή τους ἀρχιερεῖς καί γραμματεῖς καὶ φαρισαίους, τους στρατιώτες καί τούς ληστές, ἦταν ἡ ἀπάντηση: «πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι.». Τί μεγαλεῖο ἔδειξε ὁ Κύριος! Ἐνῶ οἱ ἄνθρωποι ἔπεφταν ὅλο καί χαμηλότερα και κατέβαιναν ἕνα προς ένα τά σκαλοπάτια τῆς ἀνθρώπινης ἀξιοπρεπείας, ὁ Κύριος έμενε πάντοτε στο ὕψος που κατείχε. «πάτερ, ἄφες αὐτοῖς»· βραχύτατη, ἀλλά περιεκτικότατη προσευχή.

     Όπως είναι γνωστό, οἱ Ρωμαῖοι κατεδίκασαν τον Ἰησοῦ μὲ τὸ αἰτιολογικό ότι έλεγε τον Θεό δικό του Πατέρα, δηλαδή ἔλεγε ὅτι ἔχει πατέρα τόν Θεό.
     Ὁ Κύριος, μέ τόν λόγο Του αὐτόν, «πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι», συνεκεφαλαίωσε όλη τὴν ἠθική διδασκαλία Του, καί ὅσοι ὑπῆρξαν γνήσιοι μαθητές Του, τον μιμήθηκαν. Ο πρωτομάρτυς Στέφανος, λιθοβολούμενος, έκραζε: «Κύριε, μή στήσῃς αὐτοῖς τὴν ἁμαρτίαν ταύτην» (Πράξ. 7, 60), μή λογαριάσεις τήν ἁμαρτία που τώρα με λιθοβολούν. Καί ὁ ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος, λιθοβολούμενος κι αὐτός, προσευχόταν με τις ἴδιες περίπου λέξεις: «Παρακαλώ, Κύριε, Θεέ Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τι ποιούσι».

     Στὸν ὀνειδισμό τοῦ Χριστοῦ ἀπ' ὅλους, ἀπὸ ὅλο τό περιβάλλον τοῦ Κυρίου, μετεῖχαν, ὅπως θὰ θυμᾶστε, καί οἱ δύο ληστές. Ὅταν ὅμως ὁ ἕνας ἐκ τῶν δύο ληστῶν ἄκουσε αὐτόν τόν λόγο τοῦ Κυρίου, τον θαυμάσιο λόγο, να συγχωρεῖ τούς σταυρωτές Του, νὰ ἔχει μία συμπεριφορά ἐξαίρετη ὁ Κύριος ἐπί τοῦ σταυροῦ, να μὴν ὑβρίζει, νά μήν κακολογεῖ, νά μήν καταρᾶται, να μήν ἀγανακτεῖ, ἀλλά να μένει ἤρεμος καὶ ἀτάραχος, ὕστερα ἀπ' αὐτό τό φρικτό βασανιστήριο καί τοῦ σταυροῦ καί τοῦ ἐμπαιγμοῦ, ἔγινε μια μεταστροφή μέσα στην ψυχή του, ἔγινε μία ἐπανάσταση, ἕνα ἀναποδογύρισμα καί ὁ ληστής, που προ ολίγου βλασφημοῦσε, πού πρό ὀλίγου λοιδοροῦσε τὸν Κύριο, ἀμέσως ἄλλαξε.
     «Εἰς δὲ τῶν κρεμασθέντων κακούργων ἐβλασφήμει αὐτὸν λέγων· εἰ σὺ εἶ ὁ Χριστός, σώσον σεαυτόν καὶ ἡμᾶς»· ἐάν εἶσαι σὺ ὁ Χριστός, σῶσε καί τόν ἑαυτό σου κι ἐμᾶς. «ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἕτερος ἐπετίμα αὐτῷ λέγων· οὐδὲ φοβῇ σὺ τὸν Θεόν, ὅτι ἐν τῷ αὐτῷ κρίματι εἰ; καὶ ἡμεῖς μὲν δικαίως· ἄξια γὰρ ὧν ἐπράξαμεν  ἀπολαμβάνομεν· οὗτος δὲ οὐδὲν ἄτοπον ἔπραξε».
     Μένουμε, ἀγαπητοί μου, πράγματι κατάπληκτοι μ' αὐτήν τήν ἀλλαγή τοῦ ληστοῦ.
     Σημειώνει ὁ ἱερός Χρυσόστομος καί λέει: «τὸν κατηγοροῦντα ληστὴν ἐπεστόμιζε καὶ τὰ οἰκεῖα ἁμαρτήματα ἐξωμολογεῖτο καὶ περὶ ἀναστάσεως ἐφιλοσόφει· καὶ ταῦτα οὐ νεκροὺς ἰδὼν ἐγειρομένους, οὐ λεπρούς καθαιρομένους, οὐ χωλοὺς διορθουμένους, οὐ θάλατταν χαλινουμένην, οὐ δαίμονας ἐλαυνομένους, οὐκ ἄρτους πηγάζοντας, οὐ τὰ ἄλλα, ἅπερ ἐθεάσατο τῶν Ἰουδαίων ὁ δῆμος καὶ θεασάμενος ἐσταύρωσεν» (Jean Chrysostome, Sur la providence de Dieu, 14.11.7-7, Εκδ. Cerf, Paris 1961). Αὐτός ὁ ληστής ἀποστόμωνε τὸν ἄλλο πού κατηγοροῦσε τὸν Κύριο. Καί ὅμως, δὲν εἶχε δεῖ τίποτε ἀπό ἐκεῖνα πού εἶχαν δεῖ οἱ Ἰουδαῖοι· οὔτε νεκρούς εἶχε δεῖ νὰ ἀνασταίνονται, οὔτε λεπρούς να καθαρίζονται, οὔτε νὰ ἀνορθώνονται οἱ χωλοί, οὔτε να χαλιναγωγεῖται ἡ τρικυμισμένη θάλασσα, οὔτε ἀκόμη νὰ ἐκδιώκονται οἱ δαίμονες, οὔτε νὰ πολλαπλασιάζονται τα ψωμιά. Κι ὅμως, ἐκεῖνος, ποὺ δὲν τά εἶδε, καί τά δικά του αμαρτήματα ἐξομολογεῖται, καί φιλοσοφεί περί ἀναστάσεως. Ἀλλά ὁ λαὸς τῶν Ἰουδαίων, πού τά εἶδε ὅλα αὐτά, φθάνει να σταυρώσει τόν Ἰησοῦ!
     Πράγματι, βλέπουμε ἐδῶ τὸν ληστή, τόν τέως ληστή, τον μετανοημένο ληστή, να ὑπερασπίζεται τόν Ἰησοῦ, ὅταν οἱ πάντες στρέφονται ἐναντίον Του. Είναι ὁ πρῶτος καί ὁ μόνος πού ἀπολογεῖται ὑπέρ τοῦ Ἰησοῦ. Ἔτσι, ὡς ἐπιχείρημα τῆς ἐπιστομήσεως, τοῦ κλεισίματος τοῦ στόματος τοῦ ἄλλου ληστοῦ, ἔχει τον φόβο τοῦ Θεοῦ. Τί λέει; «οὐδὲ φοβῇ σὺ τὸν Θεόν;». Δεν φοβᾶσαι σύ τόν Θεό;... Ἐμεῖς μέν δικαίως πάσχουμε, γιατί ὑπήρξαμε κακοῦργοι, φόνους κάναμε, γι' αὐτό καί φόνο βρίσκουμε· αὐτός ὅμως εἶναι ἀθῶος, κανένα ἄτοπο δέν ἔπραξε. Λοιπόν, τόν βλασφημᾶς;... Δεν φοβᾶσαι τόν Θεό;... Είδατε, παρακαλώ, ποιό είναι τὸ ἐπιχείρημα τοῦ ληστοῦ γιά να κλείσει το στόμα τοῦ ἄλλου ληστοῦ; «Δεν φοβᾶσαι τόν Θεό;...». Και πάνω σ' αὐτόν τόν φόβο τοῦ Θεοῦ οἰκοδομεῖ ἡ θεία χάρη τὸ καλλιτέχνημα τῆς σωτηρίας τοῦ ληστοῦ.

     Αγαπητοί μου, ἄς προσέξουμε τους γύρω μας, καί προπαντός τά παιδιά μας, να τους βάλουμε τον φόβο τοῦ Θεοῦ. Ἐάν βάλουμε στην ψυχή τῶν παιδιῶν μας τον φόβο τοῦ Θεοῦ, ὅ,τι και να συμβεῖ στή ζωή τους, ὅσο καί νά ἀπεμπολήσουν τὸ ἀγαθό, ὅσο καί νά ξεχάσουν, ὅσο καί νά ἀπομακρυνθούν, θά 'ρθει κάποτε στιγμή –υπάρχει πολλή ἐλπίδα, ὑπάρχει πολύ μεγάλη ἐλπίδα– κάποια στιγμή αὐτός ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ να βλαστήσει.

     Ακόμη, ο ληστής αναγνωρίζει ὅτι εἶναι ἁμαρτωλός, καί συνεπῶς δικαίως τιμωρεῖται ὑπό τῆς δικαιοσύνης τῶν ἀνθρώπων. «Ἐμεῖς, λέει στον ἄλλο ληστή, ανάλογα με αυτά που πράξαμε τώρα ἀπολαμβάνουμε· αὐτοί εἴμαστε, καί αὐτήν τήν τιμωρία πρέπει νά ἔχουμε». Ακόμη, ὁμολογεῖ τὴν ἀθωότητα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τί λέει; «οὗτος δὲ οὐδὲν ἄτοπον ἔπραξε», αὐτός ὅμως δέν ἔκανε τίποτε τό ἄσχημο.
     Γράφει ὁ ἱερός Χρυσόστομος ἐπάνω σ' αὐτό. «Είδες ἐξομολόγησιν απηρτισμένην; εἶδες πῶς ἐν τῷ σταυρῶ τὰ ἁμαρτήματα απεδύσατο;». Είδες σωστή εξομολόγηση; εἶδες πῶς ἐπάνω στόν σταυρό του ὁ ληστης γδύθηκε τά ἁμαρτήματά του; «Οὐδεὶς ἠνάγκασεν, οὐδεὶς ἐβιάσατο, ἀλλ' αὐτὸς ἑαυτὸν ἐξεπόμπευσεν», ὁ ἴδιος κατέκρινε τόν ἑαυτό του καί τόν διαπόμπευσε, κανείς δέν τὸν ἐβίασε. «Οὐκ ἐτόλμησε πρότερον εἰπεῖν, Μνήσθητί μου, Κύριε, ἐν τῇ βασιλεία σου, ἕως ὅτε διὰ τῆς ἐξομολογήσεως ἀπέθετο τῶν ἁμαρτιῶν τὸ φορτίον» (MPG 49.403.34-45).

     Καί τότε, ἀφοῦ εἶπε αὐτὰ ὁ ἕνας ληστής στον άλλο καὶ τὸν ἀποστόμωσε –ὁ Ἰησούς εἶναι ἀκροατής μόνο ἀκούει· καί οἱ τρεῖς, παρακαλώ, με απλωμένα τα χέρια, ὁ καθένας στον δικό του σταυρό– τότε στρέφεται πρός τόν Ἰησοῦ καί ἀνοίγει μαζί του έναν διάλογο· ἕναν διάλογο σωτηρίας: «καὶ ἔλεγε τῷ Ἰησοῦ· μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου»· θυμήσου με, Κύριε, ὅταν θά ἔλθεις στη Βασιλεία Σου.
     Ἡ ἐπίκληση αὐτή τοῦ ληστοῦ πρός τόν Ἰησοῦ εἶναι μία προσευχή θνήσκοντος ἁμαρτωλοῦ πρὸς ἕναν θνήσκοντα Σωτῆρα πεθαίνει ὁ ἕνας, πεθαίνει καί ὁ ἄλλος –ἔτσι τουλάχιστον φαίνεται. Αλλά αὐτή ἡ ἐπίκληση, γιά νά πάρει μια διάσταση πραγματικότητας. ἀπαιτεῖ τήν ὕπαρξη πίστεως αλλιώτικα, είναι μία ούτοπία, ἂν θέλετε καί μία ἀνοησία, διότι καί ὁ ἕνας πεθαίνει, καί ὁ ἄλλος πεθαίνει. Λέει λοιπόν ὁ ἕνας στον ἄλλο: «νά μέ θυμηθείς στη Βασιλεία Σου». Ποιά βασιλεία;... Ἐάν δέν ὑπάρχει κάποια πίστη, αὐτός ὁ λόγος τοῦ ληστοῦ εἶναι ἕνας λόγος παρανοϊκός. Γι' αὐτόν ἀκριβῶς τόν λόγο ἡ πίστη τοῦ ληστοῦ –ὑπογραμμίζω– ἦταν, εἶναι καί θά εἶναι, ἡ πιό μεγάλη που ποτέ προσφέρθηκε στον Ἰησοῦ πίστη! Δὲν ὑπῆρξε ἄνθρωπος πιστότερος ἀπό τόν ληστή, οὔτε καί θά ὑπάρξει ποτέ. Ἐὰν ὁ ᾿Αβραάμ εἶναι ὁ γενάρχης τῆς πίστεως στην Παλαιά Διαθήκη, τότε ὁ ληστής εἶναι ὁ γενάρχης τῆς πίστεως στην Καινή Διαθήκη.

     Καί πράγματι, τί εἶδε ὁ ληστής; Οἱ Μαθητές εἶδαν τόσα καί τόσα θαύματα τοῦ Ἰησοῦ, καί ἔμειναν μαζί Του συναναστρεφόμενοι μ' Αυτόν τρία ολόκληρα χρόνια. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος εἶδε τὸν δοξασμένο Ίησοῦ. Οἱ μετέπειτα Χριστιανοί είδαν τὸ θαῦμα τῆς ἐξαπλώσεως τοῦ Χριστιανισμού. Σᾶς ἐρωτῶ λοιπόν, ἀγαπητοί μου: ὁ ληστής τί εἶδε; Δὲν εἶδε τίποτε ὁ ληστής. Ούτε είδε νεκρούς νὰ ἀνασταίνονται, ούτε λεπρούς να καθαρίζονται –να χρησιμοποιήσω τα λόγια τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου– οὔτε θάλασσα να χαλιναγωγεῖται, οὔτε δαίμονες νά ἀποδιώκονται, οὔτε ἄρτους νά πολλαπλασιάζονται, οὔτε τά ἄλλα θαύματα τοῦ Ἰησοῦ. Τί ἔκανε λοιπόν τόν ληστή να πιστέψει; Ἕνας μόνο λόγος· ἐκεῖνο τό «πάτερ, ἄφες αὐτοῖς». Ἦταν τόσο δυνατός λόγος, τοῦ ἔκανε τόσο μεγάλη ἐντύπωση τοῦ ληστοῦ, διότι ζοῦσε τό δρᾶμα τοῦ ἐσταυρωμένου Ἰησοῦ ὁ ἴδιος προσωπικά, ἀφοῦ καί ὁ ἴδιος ἦταν σταυρωμένος, καί βλέποντας ποιός εἶναι ὁ Ἰησοῦς, ποιά ἡ διαγωγή Του, ποιά ἡ συμπεριφορά Του ἐπί τοῦ σταυροῦ, ἐκεῖ ἄνοιξαν τα μάτια του. Καί τότε ανοίγοντας τά μάτια του, ἔφυγε αὐτό τό κάλυμμα τό δικό του, ἔφυγε καί κάποιο κάλυμμα ἀπό τόν Ἰησοῦ, ἐκεῖνο πού σκέπαζε τήν θεία δόξα Του. Αὐτήν τήν θεία φύση τήν διεῖδε μέσα ἀπό τίς χαραμάδες, θα λέγαμε, τῆς ἀνθρώπινης φύσεως ὁ ληστής, καί ὁμολόγησε ὅτι πραγματικά εἶναι Βασιλεύς, καί δέν ἔχει σημασία ἂν πεθαίνει ἐπί τοῦ σταυροῦ, γιατί εἶναι ἄλλου εἴδους Βασιλεύς.


Απόσπασμα από την 13 ομιλία στην κατηγορία " Τά Πάθη καί ἡ Ἀνάσταση Τοῦ Χριστοῦ ".

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Τά Πάθη καί ἡ Ἀνάσταση Τοῦ Χριστοῦ " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/ta-pauh-kai-h-anastash-toy-xristoy
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_95.html?m=1

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας : Ιερά μονή Κομνηνείου.
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Τά Πάθη καί ἡ Ἀνάσταση Τοῦ Χριστοῦ».🔻
https://drive.google.com/file/d/1MZHbBBM6xAVuBdrlUNHC8E90pw4P_RZb/view?usp=drivesdk

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς «Τά Πάθη καί ἡ Ἀνάσταση Τοῦ Χριστοῦ».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%A4%CE%B1%20%CE%A0%CE%AC%CE%B8%CE%B7%20%CE%BA%CE%B1%CE%AF%20%E1%BC%A1%20%E1%BC%88%CE%BD%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7%20%CE%A4%CE%BF%E1%BF%A6%20%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%E1%BF%A6.?m=1

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.