Οἱ Χριστιανοί μέσα στόν κόσμο.

†.Ο αληθινός Χριστιανός, αγαπητοί μου, αισθάνεται πολύ μεγάλη τιμή και ευλογία από τον Θεό, γιατί γνώρισε τον Χριστό και γιατί είναι ένας εκλεκτός Του. Βέβαια είναι εκλεκτός με την έννοια ότι ο Χριστός τον διάλεξε για να γίνει πιστός. αλλά και ο πιστός, όχι λιγώτερο, όπως λέγει ο Μωυσής στο Δευτερονόμιο, διάλεξε τον Χριστό για Θεό του[1]. (Βλ. Δευτ. 26,16-19).  Έτσι λοιπόν όσοι ακολουθούν τον Χριστό λέγονται «κλητοί»
(Βλ. Ρωμ. 1,6-7.8,28. Α' Κορ. 1,2. 24. Ιούδ. 1,1. Αποκ. 17,14).
καλεσμένοι, «εκλεκτοί»
(Βλ. Ψαλμ. 88,4.104,6. Σ. Σολ. 3,9. Ησ. 65,9. 14. Ματθ. 20,16).
, διαλεγμένοι, και «πιστοί»
(Βλ. Σ. Σολ. 3, 9. Εφεσ. 1,1. Α' Τιμ. 4, 3. Αποκ. 17, 14 κ.α).

Το δίλημμα του Χριστιανού.

        Όμως για πολλούς Χριστιανούς, που δεν έχουν βαθύνει σ' αυτήν την κλήση του Χριστού και που δέχονται την επίδραση του κόσμου, αυτή τη γοητεία -γοητεία από το γόης, μάγος- αυτή τη μαγεία του κόσμου, με τα χρυσόχαρτά του -οπωσδήποτε γυαλίζει ο κόσμος, έχει μια λαμπερότητα. άλλο βέβαια ότι είναι χρυσόχαρτα και δεν είναι αληθινός χρυσός- για πολλούς Χριστιανούς όλα αυτά είναι άγνωστα, με αποτέλεσμα να μαγεύονται από τον κόσμο, να γοητεύονται. Αλλά από την στιγμή που ο Χριστιανός θα αρχίσει να γοητεύεται απ' αυτά που προσφέρει ο κόσμος, αυτομάτως βρίσκεται μέσα σε έναν προβληματισμό, και ο προβληματισμός αυτός είναι: πώς μπορώ εγώ ο Χριστιανός να σταθώ σαν Χριστιανός μέσα σ' έναν κόσμο, ο οποίος ασκεί διαρκώς επάνω μου έλξη και γοητεία;
        Έτσι λοιπόν βλέπουμε να τίθεται ένα δίλημμα. γιατί πράγματι πολλές φορές είμαστε μοιρασμένοι ανάμεσα στον Χριστό και τον κόσμο. Πολλές φορές φθάνουμε σ' εκείνο το φοβερό -ακρότητα φυσικά- να είμαστε μόνο κατ' όνομα Χριστιανοί, ενώ στην πραγματικότητα ζούμε και πολιτευόμαστε κατά κόσμον, έχοντας δυστυχώς ένα βαθύ κοσμικό φρόνημα. Είναι δε γνωστό ότι εκείνος ο οποίος έχει κοσμικό φρόνημα δεν μπορεί να λέγεται Χριστιανός. Λέγει σαφώς ο ευαγγελιστής Ιωάννης «μη αγαπάτε τον κόσμον μηδέ τα εν τω κόσμω»,
(Ιωάν. 2,15).
μην αγαπάτε τον κόσμο, λέει, ούτε ό,τι υπάρχει μέσα στον κόσμο. Και όταν λέει κόσμον, δεν εννοεί εδώ το σύνολο των ανθρώπων, ούτε εννοεί το σύμπαν, αλλά εννοεί τους  ανθρώπους, τον κόσμο, εν εννοία ηθική.

Τί είναι κόσμος.

        Όπως λέγει ωραιότατα ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος, «κόσμος εστίν όνομα περιεκτικόν επιπίπτον επί τα ειρημένα πάθη».
(Άγ. Ισαάκ ο Σύρος, Ευρεθέντα Ασκητικά, ανατύπ. Ιωακείμ Σπετσιέρη, Λόγος Λ', Εκδ. Ρηγοπούλου, Θεσ/νίκη 1978, σ. 131).
Το λέει εξ άλλου και ο ευαγγελιστής Ιωάννης αυτό. στον οποίο κόσμο λέει ότι υπάρχει η επιθυμία η κακή, η αλαζονεία του βίου και λοιπά.
(Βλ. Ιωάν. 2,16).
Τί είναι λοιπόν κόσμος; Το περιεκτικόν όνομα των παθών. Δηλαδή αν έπρεπε να ονομάσουμε όλα τα πάθη που μαστίζουν τον άνθρωπο με ένα όνομα, αυτά θα τα λέγαμε: κόσμος, και αν θα έπρεπε να κάνουμε μία ανάλυση της εννοίας κόσμος, θα αναφέραμε τα επιμέρους ονόματα των παθών.
Έτσι αντιλαμβάνεσθε ότι η άγνοια πολλών από μας, ή απλώς η αδυναμία της βουλήσεώς μας, μας κάνει και ελκόμαστε από τον κόσμο, ώστε τελικά -ας μην το κρύβουμε- να χάνουμε τη σωτηρία μας. Είναι το πρόβλημα της κάθε εποχής στους Χριστιανούς. ίσως όχι τόσο στους αρχαίους Χριστιανούς, όπως θα το δούμε στη συνέχεια, όσο σ' εμάς στην εποχή μας. Διότι αυτό που σήμερα λέμε κόσμος είναι πάλι Χριστιανοί, αλλά που κοσμικοποιήθηκαν, που έγιναν ολότελα κόσμος. Είναι όμως Χριστιανοί. Οπότε γίνεται μία αντιδιαστολή των Χριστιανών που έχουν φρόνημα Χριστού και των Χριστιανών που έχουν φρόνημα του κόσμου.  
        Εμείς πού βρισκόμαστε; Αν έχω μπροστά μου ένα, όπως βλέπω, εκλεκτό ακροατήριο, εκλεκτούς ανθρώπους, εκλεκτούς με την έννοια ότι εξελέγησαν από τον Θεό, που γνωρίζουν τον Θεό, τότε πιστεύω ότι είστε, ή θα θέλατε να είστε, ή μάλλον όλοι μας να είμαστε, στην μερίδα των Χριστιανών που έχουν επίγνωση Χριστού και διαρκώς αποτοξινώνονται απ' αυτό το λεγόμενο κοσμικό φρόνημα.

Ποια η βασική αιτία απομακρύνσεως από την πνευματική ζωή.

        Βέβαια στους πολλούς μία βασική αιτία του ότι δεν ζουν πνευματική ζωή είναι η άγνοια, όπως λέγει ο άγιος Κλήμης Ρώμης στη δευτέρα του επιστολή προς τους Κορινθίους. Λέει: «αμαρτάνομεν ουκ ειδότες», αμαρτάνουμε χωρίς να το ξέρουμε, «πόθεν εκλήθημεν και υπό τίνος και εις ον τόπον, και όσα υπέμεινεν Ιησούς Χριστός παθείν ένεκα ημών».
(Αγ. Κλήμης Ρώμης, Β ' Προς Κορινθίους, κεφ. 1, παρ. 2, 3).
Θεωρείται μεγάλη αμαρτία η άγνοια του περιεχομένου της Πίστεώς μας. Ποιος είναι εκείνος που με καλεί; Πού με καλεί να βρεθώ; Τί υπέστη ο Κύριος Ιησούς Χριστός για μένα; Αν αυτά τα αγνοώ, τότε αμαρτάνω, γιατί αυτή η άγνοια είναι εκείνη που θα με ρίξει και στην ποικίλη αμαρτία.
        Το ίδιο λέει και ο ιερός Χρυσόστομος, αναφερόμενος στις Γραφές. ότι η άγνοια των Γραφών έχει εισαγάγει και την αίρεση και τον διεφθαρμένο βίο, και όλα τα 'χει αναποδογυρίσει, «και τα άνω κάτω πεποίηκεν»,
(Άγ. Ιωάννης Χρυσόστομος, Εις τον Λάζαρον, MPG 48, σ. 995: «Μεγάλη ασφάλεια προς το μη αμαρτάνειν των Γραφών η ανάγνωσις, μέγας κρημνός και βάραθρον βαθύ των Γραφών η άγνοια, μεγάλη προδοσία δωτηρίας το μηδέν από των θείων ειδέναι νόμων. τούτο και αιρέσεις έτεκε, τούτο και βίον διεφθαρμένον εισήγαγε, τούτο τα άνω κάτω πεποίηκεν»).
όλα τα 'χει αναποδογυρίσει αυτή η άγνοια! Γι' αυτό πρέπει διαρκώς να γνωρίζουμε το θέλημα του Θεού, διαρκώς να μελετούμε την Αγία Γραφή, να μελετούμε και τους Πατέρες της Εκκλησίας μας.

Ποια η στάση του Χριστιανού μέσα στον κόσμο.

        Στην αγάπη σας, για να δούμε την απάντηση σ' αυτό το πολύ-πολύ ζωηρό και φλέγον πρόβλημα, δηλαδή στο ποια είναι η στάση μου ως Χριστιανού μέσα στον κόσμο -μην ξεχνάτε, αυτό είναι το θέμα μας- στην αγάπη σας θα διαβάσω ένα θαυμάσιο κείμενο της πρωτοχριστιανικής παραγωγής. είναι η επιστολή Προς Διόγνητον, η οποία, αν και βραχεία, μικρή, θεωρείται ο αδάμας, το διαμάντι της πρωτοχριστιανικής γραμματείας! Βέβαια το κείμενο υπάρχει στην Πατρολογία. μπορείτε να το βρείτε πάρα πολύ εύκολα και να το διαβάσετε. είναι στον δεύτερο τόμο της Πατρολογίας. Εγώ από 'κει έχω πάρει μόνο μερικές θέσεις, τις οποίες και θα δούμε.

Η Προς Διόγνητον επιστολή.

        Η υπόθεση της επιστολής είναι η εξής. Ο συγγραφέας της -άγνωστος ποιος είναι, εικάζεται ότι είναι ο άγιος Ιουστίνος ο Μάρτυς και Φιλόσοφος, αλλά πιθανότατα δεν είναι- στέλνει μία επιστολή σε κάποιον «κράτιστον», εξοχώτατον, ονόματι Διόγνητον, ο οποίος τον είχε ρωτήσει τί είναι οι Χριστιανοί, τί πιστεύουν οι Χριστιανοί και πώς αυτοί στέκονται στον κόσμο. Ο ιερός συγγραφέας του απαντάει μ' αυτό το θαυμάσιο κείμενο, που μοιάζει μάλλον με μικρή πραγματεία παρά με επιστολή. Εμείς θα πάρουμε μερικά μόνο σημεία από τον ιερό συγγραφέα, που αναφέρονται πιο ειδικά και πολύ συμπυκνωμένα στη θέση των Χριστιανών μέσα στον κόσμο. Λέγει λοιπόν τα εξής:

Οι Χριστιανοί εξωτερικώς δεν ξεχωρίζουν από τους άλλους ανθρώπους.

        «Χριστιανοί ούτε γη ούτε φωνή ούτε έθεσι διακεκριμένοι των λοιπών εισιν ανθρώπων... τοις εγχωρίοις έθεσιν ακολουθούντες, εν τε εσθήτι και διαίτη και τω λοιπώ βίω θαυμαστήν και ομολογουμένως παράδοξον ενδείκνυνται την κατάστασιν της εαυτών πολιτείας.»
(Προς Διόγνητον, ΒΕΠΕΣ 2, V, 1-4. Έκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι 1955, σ. 253).
Δηλαδή: Οι Χριστιανοί ούτε από τον τόπο που κατοικούν ούτε από τη γλώσσα που μιλούν ούτε από τις εξωτερικές συνήθειες ξεχωρίζουν από τους άλλους ανθρώπους, ακολουθώντας τις τοπικές συνήθειες, και στο ντύσιμο και στο φαγητό και στον υπόλοιπο βίο. παρά ταύτα η πολιτεία τους φανερώνεται θαυμαστή και ομολογουμένως παράδοξη.
        Αναφέρει εδώ ο συγγραφέας, αγαπητοί μου, μέσα ο' αυτά τα πολύ λίγα λόγια, κάποιες θέσεις πολύ περιληπτικά, για να μας δώσει παρακάτω κατά θαυμαστό φιλολογικό τρόπο μία ανάλυσή τους σε επιμέρους σημεία. Πάντως εδώ βλέπει κανείς σ' αυτούς τους στίχους ότι οι Χριστιανοί δεν είναι εξωκοινωνικοί, δεν είναι δηλαδή έξω από την κοινωνία των ανθρώπων, αλλά ζουν, και μπορούν να ζουν και οφείλουν να ζουν, στον τόπο που γεννήθηκαν, στην εποχή τους, στην κάθε εποχή.

Η πραγμάτωση της χριστιανικής ζωής απαιτεί ένα ισχυρό θέλω.

        Ο χριστιανικός βίος δεν είναι ουτοπικός, όπως πολλοί θα νόμιζαν. Δεν είναι απραγματοποίητος ο χριστιανικός βίος, ούτε το να ζήσεις ευαγγελικά είναι αδύνατον. Ο χριστιανικός βίος δεν είναι ουτοπία. και δεν είναι ουτοπία για κάθε εποχή, και για την εποχή που εγράφη το Ευαγγέλιο και για τον 20ό αιώνα. Και αν υποτεθεί ότι πάμε στον 25ο αιώνα ή στον 30ό αιώνα, κι εκεί και πάντα θα είναι επικαιρότατος ο Χριστιανισμός και κατορθωτός, αρκεί να θέλει κανείς να ζήσει με κάθε συνέπεια την χριστιανική ζωή. Αν πολλές φορές λέμε «ναι, θέλω, αλλά δεν μπορώ», στην πραγματικότητα είναι δεν θέλω. Θα μου πείτε «θέλω». Όχι. δεν θέλω. Όχι δεν μπορώ, αλλά δεν θέλω. Πίσω από το δεν μπορώ είναι το δεν θέλω, έστω κι αν τα χείλη λένε το θέλω.
        Είναι εκείνο που έλεγε κι ο ιερός Αυγουστίνος -για να σας κάνω μία ανατομία ψυχολογική. θα το δείτε πολύ καλά. Όταν επέστρεψε ο ιερός Αυγουστίνος στον Χριστό από τον κοσμικό τρόπο ζωής του και από τις ηδονές του, όπως έγραφε ο ίδιος στις Εξομολογήσεις του, παρακαλούσε τον Θεό να έλθει η σωτηρία. Τον παρακαλούσε θερμά να έλθει η σωτηρία. στο βάθος όμως ευχόταν να αργήσει λίγο η σωτηρία, γιατί ακόμα αγαπούσε τις ηδονές του... 
(Βλ. Αγίου Αυγουστίνου, Αι εξομολογήσεις, Μετάφραση Ανδρέα Δαλέζιου, Έκδοση 6η, Τεύχος Α', Αθήναι 1980, σ. 182. «Σου εζήτησα την αγνότητα, και Σου είπα: "Δώσε μου την αγνότητα, την εγκράτεια, αλλ' όχι αμέσως", διότι εφοβούμουν μήπως, εάν με εισήκουες, θα εθεράπευες αμέσως την φιληδονία μου, την οποίαν επροτιμούσα να απολαμβάνω, παρά να καταστέλλω.»).
Αυτό είμαστε κι εμείς. θέλουμε να σωθούμε, αλλά αγαπάμε τις ηδονές, και λέμε το δεν μπορώ, στο βάθος όμως είναι το δεν θέλω. Το θέλω είναι η μαγική λέξη, είναι το κλειδί για να πραγματώσει κανείς την χριστιανική ζωή στην κάθε εποχή, που δεμένο και με τη χάρη του Θεού, όπως θα δούμε λίγο πιο κάτω, κάνει το θαύμα που λέγεται χριστιανικός βίος.
        Πάντως, σας είπα, ο Χριστιανός ζει στην εποχή του μέσα στον κόσμο μαζί με τους άλλους ανθρώπους.

Άλλο κοινωνικός άνθρωπος και άλλο κοσμικός.

        Από μια παρανόηση των Κορινθίων, όταν τους είχε πει ότι δεν πρέπει να μετέχουν θα λέγαμε στις κοσμικές εκδηλώσεις, αυτοί νόμισαν ότι θα έπρεπε να φύγουν στα βουνά. Προσέξτε, άλλο πράγμα ο Μοναχισμός. Δεν μιλώ γι' αυτόν τώρα. Είναι άλλο πράγμα ο Μοναχισμός, από τον οποίο δεν λείπει το κοινωνικό στοιχείο. λείπει μόνο το κοσμικό στοιχείο. Εδώ πρέπει να κάνουμε σαφή διάκριση μεταξύ του κοινωνικού και του κοσμικού στοιχείου. Κοινωνικό στοιχείο θα πει το «χαίρειν μετά χαιρόντων και κλαίειν μετά κλαιόντων».
(Ρωμ. 12, 15. Πρβλ. Ψαλμ. 34, 13-14. Σ. Σειρ. 7, 32-36. Α' Κορ. 12,12-30. Α' Ιωάν. 1, 3-7. κ.α.).
Είναι το να πάω σ' ένα νοσοκομείο να δω τους αρρώστους. να πάω στο σπίτι του πένθους, όπως λέει ο Εκκλησιαστής. «Είναι προτιμότερο, λέει, να πάει κανείς στο σπίτι του πένθους, παρά στο σπίτι του πότου, της διασκεδάσεως.»
(Εκκλ. 7, 2-4).
Αυτό λέγεται κοινωνικό στοιχείο. αν πηγαίνω σε χορούς και διασκεδάσεις και σε κάθε κοσμική προβολή, αυτό λέγεται κοσμικό στοιχείο.
        Ο κοινωνικός άνθρωπος, αν το θέλετε, στο βάθος δεν είναι κοσμικός. και αν θέλετε, ακόμα χειρότερα, ο κοσμικός δεν είναι κοινωνικός. Ο κοσμικός, που γυρίζει στις ποικίλες κοσμικές εκδηλώσεις της ζωής για να απολαύσει, δεν πηγαίνει στους τόπους της θλίψεως, του πόνου και της αρρώστιας, λέει ότι έχει μία ευαισθησία... ότι δεν αντέχει η καρδιά του... ότι είναι...! Κι αν ακόμα υποτεθεί ότι θα δώσει κάποια χρήματα για φτωχούς, ω..., θα τα δώσει μόνο διά του λεγομένου φιλανθρωπικού χορού. θα χορέψει για να δώσει τα χρήματά του! Αυτός όμως δεν είναι κοινωνικός άνθρωπος. Απατά τον εαυτό του, αν νομίζει ότι είναι κοινωνικός, είναι κοσμικός άνθρωπος.

Ο Χριστιανός τοπικά είναι μέσα στον κόσμο, ενώ τροπικά έξω απ' αυτόν.

        Από μία λοιπόν τέτοια παρανόηση των Κορινθίων, σημειώνει στην πρώτη του επιστολή ο απόστολος Παύλος: «Έγραψα υμίν εν τη επιστολή μη συναναμίγνυσθαι πόρνοις, και ου πάντως τοις πόρνοις του κόσμου τούτου ή τοις πλεονέκταις ή άρπαξιν ή ειδωλολάτραις. επί οφείλεται άρα εκ του κόσμου εξελθείν. νυν δε έγραψα υμίν μη συναναμίγνυσθαι εάν τις αδελφός ονομαζόμενος ή πόρνος ή... ή... ή...».
(Α' Κορ. 5,9-11).
        Δηλαδή: Έγραψα στην επιστολή να μην ανακατεύεστε με πόρνους και με ανηθίκους ανθρώπους αλλά δεν εννοώ όλους γενικώς τους πόρνους του κόσμου. Διότι θα πάω στον χασάπη, στον μπακάλη, στον φούρναρη. Οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να απατούν τη γυναίκα τους, μπορεί να είναι διεφθαρμένοι, μπορεί να είναι κλέφτες, να είναι άρπαγες, να είναι ειδωλολάτρες. Δεν με ενδιαφέρει αυτό, εγώ θα πάω στον φούρναρη να πάρω το ψωμί και στον λαχανοπώλη να πάρω τα λαχανικά. Αλλά, λέει ο απόστολος Παύλος, αν έπρεπε να μην συναναστρέφεσθε κι αυτούς που είναι στον κόσμο, θα έπρεπε να εξέλθετε, να φύγετε απ' τον κόσμο, να πάρετε τα βουνά. Δεν εννοώ αυτό, λέει ο απόστολος Παύλος, αλλά εννοώ ότι αν κάποιος αδελφός έχει τη φήμη ότι είναι ανήθικος, ότι είναι πλεονέκτης ή ό,τι άλλο, αυτόν να μην τον κάνετε παρέα. Και το λέει αυτό, τόσο για να προφυλάξει τους Χριστιανούς του, για να μην μολυνθούν εννοείται, δηλαδή παρασυρθούν και αυτοί σε ίδιες αμαρτίες, όσο και για να παραδειγματίσουν τον αδελφό αυτό και να τον κάνουν να συνέλθει.
        Ώστε μπορώ να ζω μέσα στην πόλη που γεννήθηκα, η οποία πόλη μου μπορεί να είναι ειδωλολατρική, αποστατημένη από τον Θεό -δεν έχει καμία σημασία. Οι τρεις Παίδες και ο Δανιήλ στην Βαβυλώνα πώς ζούσαν, και μάλιστα μέσα στο παλάτι του Ναβουχοδονόσωρος παρακαλώ; Θαυμάσια. Ο Τωβίτ με την οικογένειά του στην αμαρτωλή Νινευή πώς ζούσε; Και πολλοί άλλοι -λέω μόνο ονόματα γνωστά από την Αγία Γραφή. Η Εσθήρ, αυτή η Ιουδαία βασίλισσα -βασίλισσα!- που τον βασιλιά τον Πέρση τον είχε σύζυγο και που το σπίτι του ήτανε χαρέμι, πώς ζούσε;       
       Διατηρούσε την πατρώα Πίστη. προς τιμήν της υπάρχει στην Παλαιά Διαθήκη και ένα βιβλίο με το όνομα Εσθήρ.

Τροπική, και όχι τοπική η έξοδος του Χριστιανού.

        Βλέπετε; Βλέπετε ότι δεν φεύγουμε από τον τόπο μας, αλλά κάτι γίνεται μέσα μας. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι πρέπει να ξεχωρίσουμε το κοσμικό μας φρόνημα από το χριστιανικό μας φρόνημα. είναι δυο ξεχωριστά πράγματα. Ο κόσμος έτσι σκέπτεται, εγώ όμως σαν Χριστιανός αλλιώς σκέπτομαι. Συνεπώς η έξοδός μου από τον κόσμο δεν θα είναι τοπική -άλλο πράγμα ο Μοναχισμός, σας το ξαναλέω- αλλά η έξοδός μου θα είναι τροπική.

        Είναι εκείνο που λέγει ο Θεός, τόσο στην Παλαιά, όσο και στην Καινή Διαθήκη -είναι στη Β' Κορινθίους, 6, 17: «εξέλθετε εκ μέσου αυτών και αφορίσθητε», βγήτε από ανάμεσά τους και χωρισθείτε, «και ακαθάρτου μη άπτεσθε, καγώ εισδέξομαι υμάς»,

(Πρβλ. Ησ. 52, 11. Ιεζ. 20, 34. 41. Σοφ. 3, 20. Ζαχ. 10, 3. Αποκ. 18, 4).

μην εγγίξετε τίποτα το ακάθαρτο, και εγώ θα σας δεχθώ.

        Τί σαν υπάρχουν κακόφημα σπίτια σε μία πόλη; Μα, εάν δεν πάω ποτέ, δεν άπτομαι ακαθάρτου. Τί σαν υπάρχουν ταβερνεία, που μεθούν οι άνθρωποι; Εάν δεν πάω ποτέ, δεν άπτομαι ακαθάρτου. Τί σαν υπάρχουν συμμορίες και παρέες βρώμικες; Εάν δεν πάω ποτέ, δεν άπτομαι ακαθάρτου. Συνεπώς είμαι στην πόλη μου, αλλά έξω απ' αυτή. Πώς εξήλθα; Τροπικώς. Και τότε με δέχεται ο Θεός. «καγώ εισδέξομαι υμάς», λέει, τότε θα σας δεχθώ.

        Αλλά αυτά που σας είπα πολύ-πολύ γενικά, αγαπητοί μου, ας τα δούμε τώρα διαφοροποιημένα, όπως μας τα παρουσιάζει η επιστολή Προς Διόγνητον.

Οι Χριστιανοί, αν και πάροικοι, αγαπούν και υπερασπίζονται την πατρίδα τους.

        Πρώτο. Οι Χριστιανοί, λέει, «πατρίδας οικούσιν ιδίας, αλλ' ως πάροικοι».

(Προς Διόγνητον, ΒΕΠΕΣ 2, V, 5. Έκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι 1955, σ. 253).

Ο καθένας κατοικεί στην πατρίδα του. αλλά σαν να είναι χωρίς πατρίδα, ως πάροικοι. Ξέρετε ποιος λέγεται πάροικος και παρεπιδημών. Ο πάροικος είναι όπως εσείς, που μείνατε χθες το βράδυ στη Λάρισα. Δεν είστε Λαρισαίοι όμως, ήρθατε από την Αθήνα. Μένοντας μια βραδυά στη Λάρισα, λέγεστε πάροικοι. Έτσι λοιπόν είναι και ο Χριστιανός, λέγει, κατοικεί στην πατρίδα του, δηλαδή στον τόπο που γεννήθηκε, αλλά κατοικεί σαν πάροικος, σαν να μην είναι πατρίδα του. Δηλαδή ο πιστός έχει πατρίδα.

        Θέλετε κάτι ακόμη; Ο πιστός, αφού έχει πατρίδα, είναι φιλόπατρις. Προσέξτε αυτό. είναι μία αξία που στην εποχή μας έχει ξεθυμάνει, και είναι κατάντημα! Η έννοια της φιλοπατρίας στην εποχή μας έχει ξεθυμάνει. Μπήκε ένα κοσμοπολίτικο πνεύμα, και αισθανόμαστε ότι δεν έχουμε πατρίδα, ή ότι δεν αξίζει η έννοια της πατρίδος. Είναι φοβερό, είναι κατάντημα, όπως θα το δούμε στη συνέχεια.

         Σε κατάσταση ανάγκης ο Χριστιανός υπερασπίζεται την πατρίδα του, ακόμα κι αν ζει μέσα σε μία πολιτεία ειδωλολατρική. Και όπως έχει αποδειχθεί, και το βλέπουμε στην ιστορία του Χριστιανισμού, οι καλύτεροι στρατιώτες μέσα σε ειδωλολατρικά κράτη ήταν οι Χριστιανοί.    

       Θυμηθείτε τους αγίους Τεσσαράκοντα Μάρτυρες, ήταν σαράντα στρατιώτες από διαφορετικούς τόπους. Ήταν γενναίοι στρατιώτες. Θυμηθείτε τον άγιο Δημήτριο, που ήτανε θα λέγαμε Διοικητής της Θεσσαλονίκης κατά τη ρωμαϊκή κατοχή. Επίσης τον άγιο Γεώργιο. τον άγιο Θεόδωρο τον Στρατηλάτη -στρατηλάτης! Θυμηθείτε τον άγιο Μελέτιο τον Στρατηλάτη, που σήμερα γιορτάσαμε, τον άγιο Θεόδωρο τον Τύρωνα. Τύρων είναι λατινική λέξη. tiro, που θα πει θαλαμοφύλακας. Δηλαδή ο ένας ήταν στρατηλάτης κι ο άλλος θαλαμοφύλακας -οι δύο ακρότητες. Στρατιωτικοί. Δεν τους εμπόδισε τίποτα να σταθούν Χριστιανοί. Όταν έρχεται η ώρα όμως για να ομολογήσουν τον Χριστό, δίνουν την ομολογία τους. Τους κοστίζει το μαρτύριο, αλλά δεν έχει σημασία αυτό, το θέμα είναι ότι μένουν στρατιώτες, και μάλιστα γενναίοι στρατιώτες.

        Έτσι σε μια πατρίδα ο Χριστιανός είναι ο καλύτερος φύλακάς της, προστατεύει την πατρίδα του από ξένες επιβουλές και επιδράσεις. Μην το ξεχνάτε αυτό. Τα καλύτερα παιδιά μας σαν στρατιώτες δεν είναι οι ανήθικοι άνθρωποι, που θα πουν, και θα λένε πάντοτε, εκείνο που έλεγαν οι Γάλλοι στον Β' Παγκόσμιο πόλεμο, «Pourquoi?», «Γιατί να πολεμήσω;» ή -που έγραφαν προ καιρού στους τοίχους του Πανεπιστημίου: «Κάτω ο πόλεμος, έρωτα θέλουμε.»!... Φυσικά κάτω ο πόλεμος, δεν θέλουμε τον πόλεμο, αλλά άμα γίνει, νέοι μου, τότε τί θα πείτε;... Εκείνοι που θα πολεμήσουν είναι πάντοτε οι Χριστιανοί.

Πρώτα η Πίστη, κι έπειτα η πατρίδα.

        Εν τούτοις η αξία της πατρίδος δεν θεωρείται ανώτερη της χριστιανικής ιδιότητος. γι' αυτό, όπως ήδη είπαμε, όταν απαιτηθεί, τότε ο Χριστιανός στρατιώτης βάζει πρώτα την Πίστη του, και μετά την πατρίδα του. Δεν προδίδει ποτέ την πατρίδα του, αλλά πεθαίνει για την Πίστι του. Γι' αυτό, μην το ξεχνάτε, δεν θα πούμε ποτέ το λέγει η πολιτεία, και θα απεμπολήσω τον Χριστό. Όχι. το λέγει ο Χριστός. δεν προδίδω την πατρίδα μου, αλλά γίνομαι Μάρτυς και θυσιάζομαι για τον Χριστό. Και τούτο γιατί ο Χριστιανός γνωρίζει ότι είναι πάροικος στον παρόντα κόσμο και ότι η αληθινή του πατρίδα δεν είναι αυτό που λέγεται Ελλάς ή ό,τι άλλο, αλλά Ουρανός, Βασιλεία του Θεού. γιατί, όπως λέει στην Προς Εβραίους ο απόστολος Παύλος, «ου γαρ έχομεν ώδε μένουσαν πόλιν, αλλά την μέλλουσαν επιζητούμεν».

(Εβρ. 13,14).

Χρήση του πολιτισμού. όχι κατάχρηση.

        Δεύτερο. Οι Χριστιανοί, λέει η Προς Διόγνητον, «μετέχουσι πάντων ως πολίται και πάνθ' υπομένουσιν ως ξένοι». δηλαδή οι Χριστιανοί, σαν πολίτες μιας πόλεως, μετέχουν σε όσα προσφέρει αυτή η πόλη, και ταυτόχρονα τα πάντα υπομένουν, σαν να μην ήταν πολίτες αυτής της πόλεως.

        Δηλαδή ο Χριστιανός, όταν μετέχει ως πολίτης μιας πόλεως, σημαίνει ότι έχει πολιτικά δικαιώματα αλλά και πολιτικές υποχρεώσεις. Ψηφίζει όπως όλοι, αλλά τους αρίστους, χωρίς ιδιοτέλεια, δεν κρίνει τα συμφέροντά του με βάση την τσέπη του, αλλά με βάση το γενικό συμφέρον. Μετέχει του πολιτισμού, αλλά κατά το μέτρο που θέτει το Πνεύμα το Άγιο, και το μέτρο αυτό αναφέρεται από το Πνεύμα του Θεού διά γραφίδος αποστόλου Παύλου -Α' Κορινθίους, 7, 31: «οι χρώμενοι τω κόσμω τούτο ως μη καταχρώμενοι». εκείνοι που κάνουν χρήση του κόσμου, μη κάνουν κατάχρηση. Προσέξτε αυτό το σημείο. είναι πολύτιμο. Χρήση του πολιτισμού, ποτέ κατάχρηση. Δεν θα περάσω στον χώρο της υπερβολής, γιατί θα ξεφτίσω, γιατί θα κάνω θεότητά μου τότε τον πολιτισμό. Θα τον χρησιμοποιήσω στο μέτρο που μου υπαγορεύει το Πνεύμα του Θεού. Το κριτήριο θα είναι ανά πάσα στιγμή μέσα μου, και θα το βρίσκω ανά πάσα στιγμή μέσα μου, βελτιούμενο και βελτιούμενο, όσο ανεβαίνω τα σκαλοπάτια της πνευματικότητος.

Χριστιανός και ιδιοκτησία.

       Ο Χριστιανός, αφού μένει στην πόλη του και μετέχει πάντων της πόλεως και της πατρίδος του, έχει και ιδιοκτησία. Θα μου πείτε: «Μπορεί ο Χριστιανός να έχει ιδιοκτησία;». Ναι, μπορεί, δεν απαγορεύεται. Δεν είναι καταραμένο πράγμα, δεν είναι εχθρικά διακείμενο στην πνευματικότητα, αλλά κατά το αυτό μέτρο, που δίνει πάλι το Πνεύμα το Άγιο διά γραφίδος αποστόλου Παύλου στην ίδια περικοπή, οι Χριστιανοί μπορεί να έχουν, αλλά να μην κατέχουν, «οι αγοράζοντες ως μη κατέχοντες».

(Α' Κορ. 7, 30).

Θα αγοράζουμε, αλλά θα είμαστε σαν να μην κατέχουμε.

        Βέβαια νομικώς αυτό εδώ το ρολόι μου ανήκει. Αν για μια στιγμή αναζητηθεί ο ιδιοκτήτης του, θα πω «είμαι εγώ». και αν αμφισβητηθεί ο ιδιοκτήτης του, θα προσκομίσω και πιστοποιητικά, τίτλους ιδιοκτησίας, γιατί οι άνθρωποι δεν είναι τίμιοι. Θα προσκομίσω και τίτλους ιδιοκτησίας.

         Ποια θα είναι η σχέση μου λοιπόν με την ιδιοκτησία μου; Σαν να μην έχω τίποτα στον παρόντα κόσμο. «οι αγοράζοντες ως μη κατέχοντες». Προσέξτε. όχι ως μη έχοντες, αλλά «ως μη κατέχοντες». Δεν θα λέω «Το ρολόι μου!», «Το αυτοκίνητο μου!», «Τα λεφτά μου!», που θυμίζει εκείνο που έλεγε ο φιλάργυρος της παραβολής. «Και θα πω στην -ψυχή μου: "Ψυχή μου, έχεις πολλά αγαθά. φάε, πιες,... δικά σου είναι όλα!"». (Λουκ. 12,19).

         Είδατε; Έχει ιδιοκτησία ο Χριστιανός. δεν κολ¬λάει όμως στην ιδιοκτησία. Έτσι μπορεί να είναι ελεήμων και να προσφέρει από τα αγαθά του. Σας είπα, νομικώς του ανήκουν αλλά δεν πιστεύει, δεν βασίζεται σ' αυτά που έχει. απλώς τον εξυπηρετούν στις ανάγκες του και στις ανάγκες της οικογενείας του. Τί λέει ο απόστολος Παύλος; «ταις χρείαις μου και τοις ούσι μετ' εμού υπηρέτησαν αι χείρες αύται». (Πράξ. 20, 34).

Δούλευε, έβγαζε χρήματα ο απόστολος Παύλος, κι έτσι υπηρετούσε τις ανάγκες του και τις ανάγκες εκείνων που ήταν μαζί του. Βλέπετε;

Πρώτα η Πίστη, κι έπειτα τα αξιώματα.

        Ακόμα, ο Χριστιανός σπουδάζει, μετέρχεται τέχνες και επιστήμες, καταλαμβάνει αξιώματα μέσα στην πολιτειακή ιεραρχία και αποδέχεται κάθε προνόμιο, όπως όλοι οι πολίτες. αλλά εάν για κάποιους λόγους υποστεί διωγμό, είτε για την χριστιανική του ιδιότητα είτε για κάτι με το οποίο δεν συμβιβάζεται, τότε ευχαρίστως δέχεται την έκπτωση, τον κατατρεγμό και την περιφρόνηση, κάποτε μπορεί να φθάσει και να γίνει ένας Μάρτυς. Έτσι λοιπόν, αν για κάποιο λόγο η πολιτεία υποτιμήσει τον Χριστιανό που κατέλαβε κάποια αξιώματα, τότε εκείνος δεν πικραίνεται εναντίον της πολιτείας, ούτε μέσα του αισθάνεται μίσος και κακία.

Ο Χριστιανός δεν είναι κολλημένος στην ύλη.

        Ο απόστολος Παύλος παραθέτει στην Προς Εβραίους ένα υπέροχο τεμάχιο. Αποτείνεται στους Χριστιανούς, κι ακούστε τί λέγει: «και την αρπαγήν των υπαρχόντων υμών μετά χαράς προσεδέξασθε, γινώσκοντες έχειν εν εαυτοίς κρείττονα ύπαρξιν εν ουρανοίς και μένουσαν» (Εβρ. 10, 34).

 -ύπαρξις θα πει αυτό που λέμε υπάρχοντα, δηλαδή περιουσία. Και την αρπαγή, λέει, των υπαρχόντων σας με χαρά την δεχθήκατε -γιατί;- γιατί δεν κολλήσατε πάνω σ' αυτά. Είχατε υπάρχοντα, είχατε περιουσία. Κάποια στιγμή η πολιτεία στρέφεται εναντίον σας, επειδή έχετε την χριστιανική ιδιότητα, και σας δημεύει την περιουσία. εσείς όμως δεν στενοχωρείσθε. Ακούσατε; «μετά χαράς, λέει, προσεδέξασθε»! επειδή γνωρίζατε ότι έχετε για τους εαυτούς σας μια καλύτερη περιουσία στον Ουρανό, μόνιμη! Αυτό ακριβώς θα πει αυτό που σας διάβασα, «μετέχουσι πάντων ως πολίται, και πάνθ' υπομένουσιν ως ξένοι».

Ο Χριστιανός δεν είναι πατριδολάτρης, γιατί «του Κυρίου η γη και το πλήρωμα αυτής».

        Τρίτο. «Πάσα ξένη πατρίς εστιν αυτών, και πάσα πατρίς ξένη». (Προς Διόγνητον, ΒΕΠΕΣ 2, V, 6. Έκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι 1955, σ. 253).

Μάλιστα ό,τι σας διαβάζω τώρα, αλλά και κάποια άλλα παρακάτω που θα πούμε, χωρίς ανάλυση, έχουνε μία ποιητικότητα, μία άφθαστη λογοτεχνική αξία. Το λέγω έτσι, εν παρόδω. Κάθε ξένος τόπος είναι πατρίδα τους, λέει, και κάθε πατρίδα γι' αυτούς είναι ξένη. Δηλαδή δεν παύουν να αγαπούν την δική τους την πατρίδα οι Χριστιανοί. όμως, όπως σας είπα, αν υπάρξει κάποιος λόγος, κάποια ανάγκη οικονομική, κάποτε και θρησκευτική, μπορούν να εκπατρισθούν, να πάνε σ' άλλον τόπο. Όμως όπου και να πάνε, βολεύονται, γιατί θεωρούν ως πατρίδα τους αυτόν τον νέο τόπο. αλλά και όταν μένουν στην πατρίδα τους, αισθάνονται ότι μπορεί να φύγουν. συνεπώς ζουν με το αίσθημα ότι είναι ξένοι.

Έτσι οι Χριστιανοί αισθάνονται όπως ο Αβραάμ, ο οποίος έφυγε από την πατρίδα του. Του λέει ο Θεός: «Φύγε από 'δώ, κι έλα σ' έναν τόπο που θα σου δείξω». (Γέν. 12,1).

Ξέρετε πώς ζούσε στον τόπο αυτό που εγκαταστάθηκε, παρ' ότι ήταν ο τόπος της επαγγελίας, της υποσχέσεως του Θεού; Ως ξένος και παρεπίδημος. Γι' αυτό και δεν έκτισε σπίτι ο Αβραάμ. ήταν σκηνίτης. Έτσι κι ο Ισαάκ, έτσι και ο Ιακώβ. Είναι πολύ χαρακτηριστικό. Δεν θέλω να πω ότι δεν πρέπει να χτίσουμε σπίτι. θέλω να πω ότι και για το σπίτι που θα χτίσουμε θα πρέπει να πούμε: «Ε, μπορεί σήμερα να το κατοικούμε. αύριο...;».

        Σ' ένα κελλί ενός μοναχού ήταν γραμμένο: «Κελλί μου, έμεινα σ' εσένα, μετά από μένα κάποιος άλλος θα μείνει.»! Έτσι, σήμερα μένουμε στο σπίτι μας, μπορεί αύριο να μη μένουμε. Σήμερα είμαστε εδώ σ' αυτόν τον ναό. αύριο μπορεί να μην είμαστε, να μας διώξουν, και να βρεθούμε κάπου άλλου. Τί πρέπει να κάνουμε; Γι' αυτό πρέπει να αισθάνεται κανείς κάθε ξένο τόπο σαν πατρίδα του, και την πατρίδα του σαν έναν ξένο τόπο. Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι ο Χριστιανός είναι κοσμοπολίτης, με την ουμανιστική μάλιστα έννοια, αλλά έχει την αίσθηση ότι όπου και να πάει «του Κυρίου η γη και το πλήρωμα αυτής»,

(Ψαλμ. 23,1. Α' Κορ. 10, 26).

ότι η γη είναι του Θεού Πατέρα. όπου και να πάμε, από τον Θεό δεν χωριζόμαστε.

Τί είναι ο γάμος για τον Χριστιανό.

        Τέταρτο -προσέξτε τώρα. Οι Χριστιανοί, λέει, παντρεύονται όπως όλοι και τεκνογονούν, «αλλ' ου ρίπτουσι τα γεννώμενα».

(Προς Διόγνητον, ΒΕΠΕΣ 2, V, 6. Έκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι 1955, σ. 253).

Οι Χριστιανοί παντρεύονται και τεκνογονούν όπως όλοι, αλλά δεν πετάνε ή δεν εκθέτουν εκείνα που γεννιούνται. Δηλαδή οι Χριστιανοί έρχονται σε γάμου κοινωνία, δηλαδή παντρεύεται ο Χριστιανός, -ε, βέβαια- αλλά ο γάμος του Χριστιανού ευλογείται από τον Θεό.

        Ευλογείται από τον Θεό ο γάμος. Γι' αυτό γράφει ο άγιος Ιγνάτιος προς τον άγιο Πολύκαρπο: «Πρέπει δε... μετά γνώμης του επισκόπου την ένωσιν ποιείσθαι, ίνα ο γάμος η κατά Κύριον», για να είναι κατά Θεόν ο γάμος, λέει, σύμφωνα με την γνώμη της Εκκλησίας, δηλαδή του επισκόπου, «και μη κατ' επιθυμίαν», όχι γιατί μ' αρέσεις και σ' αρέσω, αδιάφορο αν δεν πρέπει να σε παντρευτώ, γιατί είσαι αλλόθρησκος άνθρωπος και λοιπά, «Πάντα εις τιμήν Θεού γινέσθω.».

(Αγ. Ιγνάτιος, Προς Πολύκαρπον, ΒΕΠΕΣ, V, 40. Έκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι 1955, σ. 283).

         Συνεπώς ο Χριστιανός παντρεύεται. αλλά ο γάμος του είναι κάτω από την ευλογία του Θεού. Αυτό θα πει γάμος. δέχομαι την ευλογία του Θεού. Άρα ο Χριστιανός δεν δέχεται τον πολιτικό γάμο επ' ουδενί λόγω! Τον θεωρεί πορνεία, γιατί είναι. και είναι, επειδή είναι ανευλόγητος. Λέει ο απόστολος Παύλος: «είτε ουν εσθίετε είτε πίνετε είτε τι ποιείτε», εάν τρώτε ή πίνετε ή κάτι κάνετε, «είτε τι ποιείτε», το πιο μικρό, «πάντα εις δόξαν Θεού ποιείτε», πρέπει να έχουν όλα την σφραγίδα της ευλογίας του Θεού και την σφραγίδα της δόξης του Θεού. Κι εσύ, αδελφέ μου, ολόκληρο θέμα στη ζωή σου, που είναι ο γάμος, παντρεύεσαι ανευλόγητα;! χωρίς τον Θεό;!...

Ο πολιτικός γάμος.

        Αγαπητοί μου, προσέξτε -δεν είναι κακία αυτό που θα πω. Αν το παιδί σας, ο μη γένοιτο, παντρευτεί με πολιτικό γάμο, δεν θα πάτε στον γάμο του! είναι σε αταξία. Αν συγγενικό ή φιλικό σας πρόσωπο παντρευτεί με πολιτικό γάμο, δεν θα πάτε! θα του πείτε ότι είναι σε αταξία. Δεν θα βρίσετε ούτε θα δείρετε, αλλά θα πείτε ότι είναι σε αταξία. Προσέξτε με,  ούτε δώρο θα πάτε! διότι με την παρουσία σας, την επίσκεψή σας ή το δώρο σας επικροτείτε κάτι που ο Θεός δεν το θέλει, είναι παράνομο. Αυτό που προέτρεπε ο απόστολος Παύλος τους Κορινθίους για κάποιον αιμομίκτη Χριστιανό, να μην του μιλάνε για να ντραπεί και να συνέλθει, (Βλ. Α' Κορ. 5,1-11).

αυτό θα κάνετε κι εσείς. Θα δείχνετε την δυσαρέσκειά σας, όχι σήμερα-αύριο και για δέκα μέρες, αλλά μέχρι που να διορθωθεί.

       Θα λέτε καλημέρα, αλλά πάντα θα υπενθυμίζετε με τη στάση σας. «Αγαπητέ μου φίλε ή παιδί μου, είσαι σε αταξία.» Θα τον κάνετε τον άλλο να σκεφθεί, και τότε να πει: «Τί κάνω;». Αν τον επιδοκιμάσουμε, τότε δεν τον διορθώνουμε.

Χριστιανοί και εκτρώσεις.

        Έτσι λοιπόν ο Χριστιανός παντρεύεται και γεννά παιδιά. αλλά δεν κάνει εκτρώσεις. Κι αν γεννήσει, δεν εκθέτει τα παιδιά τα οποία έχει γεννήσει ως ανεπιθύμητα. Όχι το γεννάμε και το πετάμε!

        Η Διδαχή των Δώδεκα Αποστόλων μάλιστα, ένα πανάρχαιο βιβλίο, αναφερόμενη στην οδό του θανάτου, γράφει τα εξής: «Η δε του θανάτου οδός εστιν αύτη... -λέει πολλά. και μεταξύ άλλων λέγει: φονείς τέκνων, φθορείς πλάσματος Θεού...». Είδατε; «φονείς τέκνων»! αυτοί που σκοτώνουν τα παιδιά τους, αυτοί που φθείρουν το πλάσμα του Θεού, «ρυσθείητε, τέκνα, από τούτων απάντων»,

(Διδαχή των δώδεκα Αποστόλων, ΕΠΕ, κεφ. ε', στ. 1-3, Εκδ. Οίκ. Ελ. Μερετάκη, «Το Βυζάντιον», Θεσ/νίκη 1993, σ. 16).

απαλλαγείτε, παιδιά μου, λέει το βιβλίο της Διδαχής, απ' όλα αυτά.

Χριστιανοί και αγωγή των παιδιών.

        Αλλά και σε θέματα αγωγής των παιδιών τους οι Χριστιανοί δεν αμελούν την εν Κυρίω παιδαγωγία. Σήμερα μάλιστα είναι πολύ δύσκολη η αγωγή των παιδιών. Δεν την αμελούν ούτε μένουν σ' εκείνη την, προσέξτε, εσφαλμένη αντίληψη περί ελευθερίας, η οποία αντίληψη περί ελευθερίας είναι ταυτόσημη με την ασυδοσία σήμερα... Δεν έχουν αυτή την αντίληψη περί ελευθερίας οι Χριστιανοί μέσα στον κόσμο, αλλά μένουν πάλι σ' εκείνη την προτροπή του βιβλίου της Διδαχής, που λέγει: «Ουκ αρείς την χείρα σου από του υιού σου ή από της θυγατρός σου, αλλά από νεότητος διδάξεις τον φόβον του Θεού», (Διδαχή των δώδεκα Αποστόλων, ΕΠΕ, κεφ, δ', στ. 9, Εκδ. Οίκ. Ελ. Μερετάκη, «Το Βυζάντιον», Θεσ/νίκη 1993, σ. 16).

δεν θα σηκώσεις το χέρι σου από το αγόρι σου και από το κορίτσι σου. θα το κρατάς το παιδί σου! «Μα...» Θα το κρατάς γερά το παιδί σου!

-Μητέρα, να πάω... ένα παρτάκι θα κάνουμε.

-Όχι, παιδί μου, δεν θα πας.

-Μα...

-Όχι, παιδί μου, δεν θα πας.

-Μα, με καταπιέζεις!

-Κάποια μέρα θα με ευγνωμονείς, παιδάκι μου.

-Μα...

-Όχι, παιδί μου, δεν θα πας. Δεν θα πας. τελείωσε.

        Είδατε; «ουκ άρεις την χείρα σου» λέει, δεν θα σηκώσεις το χέρι σου -ποιο;- το χέρι που χειραγωγεί, που παιδαγωγεί τα παιδιά σου, και να πεις: «Ε,...». Ξέρετε τί θα πει σηκώνω το χέρι μου -είναι και σύγχρονη λέξη- χειρ-αφέτηση. Χειραφετώ, δηλαδή αφήνω το παιδί μου από το χέρι μου, κι εκείνο παίρνει τον δρόμο που θέλει! και αυτό το κάνω δήθεν για να μην καταπιέζεται... έχοντας αυτήν την τρομερά, την εγκληματικά εσφαλμένη αντίληψη περί ελευθερίας!

        Έτσι θα λέγαμε ότι εν ευρεία έννοια αυτό εδώ που αναφέρει η Προς Διόγνητον, ότι οι Χριστιανοί παντρεύονται και γεννούν παιδιά όπως όλοι «αλλ' ου ρίπτουσι τα γεννώμενα», δεν είναι μόνον η περίπτωση να μην πετάξω το παιδί όταν νεογεννήθηκε, αλλά είναι και να μην πετάξω το παιδί μου κι ως προς την αγωγή. να μη πω «ας κάνει ό,τι θέλει». Υπάρχει η αντίληψη ότι «το παιδί μου ας τραβήξει τον δρόμο του, αυτόν που θέλει»! Το αγόρι. «Ε, αγόρι είναι...». Το κορίτσι. «Ε, φύγαμε από τις παλιές προκαταλήψεις, που 'λεγαν να φυλάξω το κορίτσι μου...». Όχι. Μην πετάξεις το παιδί σου! Μην το πετάξεις και το κάνεις έκθετο στις ποικίλες επιδράσεις των ρευμάτων της εποχής, όλων αυτών που είναι ολετήρες, καταστροφείς των παιδιών μας και όλων μας. Δεν θα αφήσεις το παιδί σου!

        Βέβαια θέλει τέχνη, για να μη πει το παιδί ότι το κρατάμε από το σβέρκο. Θέλει τέχνη. Ε, αυτή η τέχνη είναι η τέχνη των γονιών. Και πρέπει να σας θυμίσω και να σας πω, αν είστε γονείς με παιδιά, μη γυρεύετε άλλες δουλειές πιο έξω για να συμπληρώσετε τον χρόνο της ζωής σας, γιατί έχετε ανία μέσα στο σπίτι, ιδίως οι γυναίκες. η τέχνη να κρατάς τα παιδιά σου κάτω από τον ζυγό του Κυρίου είναι η τέχνη των τεχνών και η επιστήμη των επιστημών, που λέει και ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος.

(Βλ. Άγ. Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, Απολογητικά, MPG 35, Λόγος Β', παρ. ις', σ. 435,12: «τω όντι γαρ αύτη μοι φαίνεται τέχνη τις είναι τεχνών, και επιστήμη επιστημών, άνθρωπον άγειν, το πολυτροπώτατον ζώον και ποικιλώτατον»).

Χριστιανοί και κοινωνικές σχέσεις.

         Πέμπτο. «Τράπεζαν κοινήν παρατίθενται, αλλ' ου κοινήν».

(Προς Διόγνητον, ΒΕΠΕΣ 2, V, 7. Έκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι 1955, σ. 253).

Οι Χριστιανοί, λέει, παραθέτουν κοινό τραπέζι, συγκαλούν φίλους, αλλά το τραπέζι τους δεν είναι ακάθαρτο από ευωχίες και απρέπειες.

       Εδώ ο ιερός Χρυσόστομος λέγει το εξής πολύ χαρακτηριστικό: «μέτεχε τραπεζών και λουτρών αμαρτίας άπεχε».

(Άγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Κατά Μεθυόντων, MPG 50, Λόγος Α', παρ. α', σ. 433: «Απόλαυε λουτρών, μέτεχε τραπέζης, οινοποσία κέχρησο συμμέτρω, καν κρεών απογεύεσθαι μέλλης, ο κωλύων ουδείς. πάντων απόλαυσον, μόνον αμαρτίας απόστηθι»).

Θες να πας στα λουτρά; Πήγαινε. Θες να πας σ' ένα τραπέζι; Πήγαινε. Σε μία φιλική συγκέντρωση; Πήγαινε. Πρόσεξε μόνο κάτι. από την αμαρτία θα απέχεις! Δεν είναι λοιπόν αυτό καθεαυτό το τραπέζι. Μάλιστα μπορούμε να πούμε ότι το αγιώ¬τατο Μυστήριο της Εκκλησίας μας, η Θεία Ευχαριστία, σε τραπέζι παρατέθηκε. Σήμερα το πρωί πού καθίσαμε; Στο τραπέζι του Χριστού, στο τραπέζι του Θεού. Και τί γίναμε; Συνδαιτυμόνες Του. Καθήσαμε μαζί Του, βλέπετε, και φάγαμε το Σώμα Του και ήπιαμε το Αίμα Του πάνω σε μία τράπεζα. Δεν είναι λοιπόν το τραπέζι. Μην ξεχνάτε δε ότι οι Χριστιανοί πάντοτε έκαναν τραπέζια, τις αγάπες,  γι' αυτό και η Βασιλεία του Θεού με τραπέζι παρομοιάζεται, με δείπνο, και μάλιστα μέγα δείπνο.

(Βλ. Λουκ. 14,16-24).

Δεν πρέπει όμως το τραπέζι να είναι βρώμικο, να γίνονται απρέπειες.

         Εδώ να σας πω κάτι. Υπάρχει και μια άλλη γραφή. Το κείμενο που έχω λέει «κοινήν». «τράπεζαν κοινήν παρατίθενται, αλλ' ου κοινήν». Εδώ το ερμηνεύουμε έτσι κοινό τραπέζι παραθέτουν, δηλαδή στους φίλους. Όμως κοινό θα πει και ακάθαρτο. Αλλά υπάρχει και η γραφή, σε άλλον κώδικα, που αντί «κοινήν» λέει «θοίνην» -όμικρον-γιώτα και ήτα. Θοίνη θα πει τραπέζι με ευωχία και διασκέδαση. αυτό που όταν αρχίζουμε να τρώμε και να πίνουμε, μετά αρχίζουμε να μεθάμε, να τραγουδάμε, να τα σπάμε, να χορεύουμε, να μιλάμε άσχημα, άπρεπα, και λοιπά! Στρώνουν τραπέζι οι Χριστιανοί και καλούν φίλους, αλλά δεν διασκεδάζουν έτσι.

        Πηγαίνουν και επισκέψεις. «Ελάτε να φάμε» θα μας πουν κάποιοι Χριστιανοί φίλοι μας. θα πάμε. Πώς θα φάμε; Όπως λέγει ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος. «μετά σωφροσύνης φάγε και πίε, ως πρέπει τέκνοις Θεού»... όμορφα, μετρημένα, χαριτωμένα, σαν παιδιά Θεού!

(Άγ. Ισαάκ ο Σύρος, Ευρεθέντα Ασκητικά, ανατύπ. Ιωακείμ Σπετσιέρη, Λόγος Ζ', Εκδ. Ρηγοπούλου, Θεσ/νίκη 1978, σ. 33).

Το θέμα των λεγομένων κοινωνικών σχέσεων και της "ψυχαγωγίας πρέπει να πούμε ότι αποτελούν την αχίλλειο πτέρνα των Χριστιανών, επειδή ακριβώς εμφορούνται οι Χριστιανοί μας από αυτό το κοσμικό φρόνημα.

Χριστιανοί και μοιχεία.

        Και κάτι ακόμη. Ένα άλλο χειρόγραφο, αντί «κοινήν», βάζει «κοίτην». Κοίτη θα πει κρεββάτι. κι έτσι αυτό που γράφει τώρα η Προς Διόγνητον θα το εξηγήσουμε ως εξής,τράπεζα κοινή παραθέτουν, αλλά όχι κοινό κρεββάτι. Τί θα πει αυτό; Ότι όταν αρχίσουν να χαλαρώνουν τα ήθη των Χριστιανών, τότε να κοιμάται ο ένας με τη γυναίκα του άλλου. Αυτό είναι φοβερό. Στην εποχή μας βεβαίως η μοιχεία είναι ελευθερωμένη από τον πολιτειακό νόμο, όπως και από τον νόμο του Θεού, αλλά και από κάθε παραδοσιακή δέσμευση. Λέμε: «Και τί είναι όλα αυτά; Προλήψεις είναι. Και τί θα πει μοιχεία;»! Δυστυχώς η μοιχεία, σας το βεβαιώνω, δημιουργεί πανωλεθρία -ξέρετε πού;- στους Χριστιανούς μας! Είναι δυνατόν;!... Για να μην πω και για το προηγούμενο, -πολλοί θα είναι μάρτυρες από σας που με ακούτε- ότι και Χριστιανοί μας κάνουν εκτρώσεις! Και Χριστιανοί μας κάνουν εκτρώσεις, και Χριστιανοί μας κάνουν μοιχείες!...

Θα μου πείτε: «Ε, τότε... τότε είμαστε άξιοι πολλών δακρύων και πολλών οδυρμών!». Γι' αυτό ακριβώς έχουμε πρόβλημα στο πώς θα σταθούμε σαν Χριστιανοί μέσα σ' έναν τέτοιο διεφθαρμένο κόσμο.

       Λέγει ο άγιος Ιγνάτιος στον άγιο Πολύκαρπο πάλι: «Ταις αδελφαίς μου προσλάλει αγαπάν τον Κύριον, και τοις συμβίοις αρκείσθαι σαρκί και πνεύματι».

(Άγ. Ιγνάτιος, Προς Πολύκαρπον, ΒΕΠΕΣ, V, 40. Έκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι 1955, σ. 283).

Πες στις αδερφές μου, λέει, στις γυναίκες, στις Χριστιανές, να αγαπάνε τον Θεό και να αρκούνται στον σύζυγό τους σαρκικά και πνευματικά. Θα το ξαναπώ -εύσχημος τρόπος: οι γυναίκες να αρκούνται στους συζύγους τους. «Ο άνδρας μου». ή: «Η γυναίκα μου». τίποτε άλλο.

        Το λέγει κι ο απόστολος Παύλος αυτό. και μάλιστα, αναφερόμενος στο θέμα της ανηθικότητος, λέει στους Θεσσαλονικείς το εξής: «το μη υπερβαίνειν και πλεονεκτείν εν τω πράγματι τον αδελφόν αυτού», πλεονεκτείν και υπερβαίνειν, δεν θα βγεις από τα όρια του γάμου, δεν θα κοιτάξεις τρίτον άνθρωπο, «διότι έκδικος ο Κύριος περί πάντων τούτων... ου γαρ εκάλεσεν ημάς ο Θεός επί ακαθαρσία, αλλ' εν αγιασμώ».

(Α' Θεσ. 4, 6-7).

        Τί θα πει λοιπόν είμαι Χριστιανός μέσα στον κόσμο αυτό; Δεν τρέχω στη μοιχεία. Κι αν είμαι νέος, αν είμαι άγαμος, δεν τρέχω στην πορνεία. μένω σώφρων, για να έρθει η Εκκλησία μ' εκείνα τα στεφάνια, είτε αγόρι είμαι είτε κορίτσι, να με στεφανώσει στον στίβο της αγνότητος και της παρθενίας. Και για το κορίτσι και για το αγόρι. Αυτό θα πει είμαι Χριστιανός μέσα σ' έναν κόσμο διεφθαρμένο.

Οι Χριστιανοί έχουν σάρκα, αλλά δεν ζουν σαρκικά.

        Έκτο. «Εν σαρκί τυγχάνουσιν -οι Χριστιανοί- αλλ' ου κατά σάρκα ζώσιν.»,

(Προς Διόγνητον, ΒΕΠΕΣ 2, V, 8. Έκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι 1955, σ. 253).

Αυτή είναι, θα λέγαμε, μια περιληπτική έκφραση του πνευματικού ανθρώπου. Οι Χριστιανοί βρίσκονται εν σαρκί, «εν σαρκί τυγχάνουσιν», είναι με σάρκα, όπως τώρα δηλαδή κι εγώ κι εσείς είμαστε με το σώμα μας και έχουμε την ύπαρξή μας, «αλλ' ου κατά σάρκα ζώσιν», δεν ζουν όμως σαρκικά.

         Ο Θεός δημιούργησε την ύλη και το σώμα, για να υψώνεται όμως προς τον Θεό. Αλλά από τη στιγμή που αυτό δεν γίνεται και το σώμα αποκόπτεται από τον Θεό, τότε το σώμα γίνεται ψυχικό, γίνεται βιολογικό, γίνεται σαρκικό. Μας θυμίζει αυτό που λέει ο Θεός για τους ανθρώπους της εποχής του κατακλυσμού. «ου μη καταμείνη το πνεύμα μου εν τοις ανθρώποις τού¬τοις εις τον αιώνα», δεν θα μείνει το Πνεύμα μου το Άγιον σ' αυτούς, «διά το είναι αυτούς σάρκας»! (Γέν. 6, 3).

        Μα, σάρκες δεν ήταν; Δεν εννοεί αυτό, αλλά ότι οι σάρκες, τα σώματά τους, έγιναν σαρκικά, δηλαδή έπεσαν βαρειά προς τη γη, αντί να ανεβούν προς τον Ουρανό. Γι' αυτό ο Χριστιανός και την ύλη ακόμη την πνευματώνει, όπως το ψωμί και το κρασί το μεταβάλλει ο Θεός σε Σάρκα και Αίμα Χριστού, ή όπως πνευμάτωσε ο Θεός Λόγος την σάρκα που προσέλαβε.

Γράφει πάλι ο άγιος Ιγνάτιος στους Εφεσίους: «Α δε και κατά σάρκα πράσσετε, ταύτα πνευματικά εστιν. εν Ιησού γαρ Χριστώ πάντα πράσσετε.».

(Άγ. Ιγνάτιος, Προς Εφεσίους, ΒΕΠΕΣ VIII, Έκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι 1955, σελ. 266, 8).

Το «πράσσετε» δεν είναι Προστακτική. είναι Ενεστώτας. Δηλαδή εκείνα τα οποία πράττετε σαρκικά και είναι εν Χριστώ, λέει, αυτά τελικά μεταβάλλονται σε πνευματικά. Είμαστε σ' ένα τραπέζι. Τί είναι το τραπέζι; Η διαδικασία κατά την οποία βάζουμε φαΐ, ψωμί και νερό στο στομάχι μας. κάτι σαρκικό θα λέγαμε. Αν όμως γίνει όπως θέλει ο Θεός, το τραπέζι αυτό λέγεται πνευματικό. Δεν τρώμε πνεύμα... αλλά το σαρκικό, το υλικό, το μεταβάλλουμε σε κάτι το πνευματικό, σε κάτι το ανώτερο.

       Το κριτήριο των υλικών πραγμάτων, αγαπητοί μου, είναι ο Ιησούς Χριστός. Γι' αυτό γράφει και ο απόστολος Παύλος: «παν ο ουκ εκ πίστεως, αμαρτία εστίν»,

(Ρωμ. 14, 23).

ό,τι δεν προέρχεται από την πίστη, είναι αμαρτία. Δηλαδή ακόμα και τα πιο θαυμάσια πράγματα, όταν δεν είναι εκ πίστεως, δηλαδή όταν είναι έξω από τον Ιησού Χριστό, είναι αμαρτία. Γι' αυτό, πολύ σύντομα, σας λέγω το εξής. Προσέχετε από τους κυκλοφορούντες ουμανισμούς, τους ανθρωπισμούς. γιατί όλοι αυτοί οι ουμανισμοί μιλάνε για τον άνθρωπο, αλλά χωρίς τον Θεό. μιλάνε για την ειρήνη, αλλά χωρίς τον Χριστό. μιλάνε για πνεύμα, αλλά χωρίς το Πνεύμα το Άγιο.

Τα πάντα θεώνται υπό το πρίσμα του Ουρανού.

          Έβδομο. «Επί γης διατρίβουσιν, αλλ' εν ουρανώ πολιτεύονται.»

(Προς Διόγνητον, ΒΕΠΕΣ 2, V, 9. Έκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι 1955, σ. 253).

Είναι η προηγούμενη έννοια με μια άλλη έκφραση. Στη γη ζουν, αλλά στον Ουρανό πολιτεύονται οι Χριστιανοί. Τα έργα τους είναι επίγεια, όπως και η ζωή τους. αλλά βιώνουν το του Αποστόλου, «ημών το πολίτευμα εν ουρανοίς υπάρχει», (Φιλιπ. 3, 20).

διότι εκεί είναι η πατρίδα τους. Όλα τα έργα τους περνούν πάντα από το κριτήριο του Ουρανού. τα πάντα θεώνται υπό το πρίσμα του Ουρανού. το κάθε επίγειο συμφέρον σε οποιονδήποτε τομέα της ζωής τους κρίνεται πάντοτε από το ουράνιο συμφέρον.

         Μου λένε να πάω για μια δουλειά που θα βγάλω πολλά. Πώς θα κρίνω; «Για το συμφέρον σου είναι» θα μου πουν. Πώς θα κρίνω; «Μα, για το συμφέρον σου είναι!» Το αν είναι ή δεν είναι συμφέρον θα κριθεί με βάση τον Ουρανό. Μήπως αυτό με κάνει να ζημιώσω πνευματικά; Τί λέει ο Κύριος; «Αν το μάτι σου το δεξιό σε σκανδαλίζει, βγάλ' το.» (Ματθ. 5, 29.18, 9. Μάρκ. 9, 47).

Τί θα πει αυτό; Αν αυτό το συμφέρον σου είναι τόσο σπουδαίο, σαν το δεξί σου μάτι ή σαν το δεξί σου χέρι, τότε κόφ' το, βγάλ' το, γιατί σε συμφέρει να μπεις στη Βασιλεία του Θεού χωρίς αυτό το κάποιο συμφέρον.

        Συνεπώς, αγαπητοί μου, για οποιοδήποτε επίγειο συμφέρον μας -βασικό αυτό που σας λέω και πολύ γενικό- σαν Χριστιανοί μέσα στον κόσμο αυτό, θα έχουμε το εξής κριτήριο: Αυτό που θεωρώ συμφέρον, είναι συμφέρον ουράνιο ή δεν είναι; Αν είναι συμφέρον ουράνιο, θα κάνω αυτό που υπάρχει μέσα στον κόσμο αυτό. αν δεν είναι, θα το αρνηθώ. Θα με αποκαλέσουν κουτό. Η έννοια όμως του κουτού και του έξυπνου δεν είναι στο πρόσκαιρο, αλλά στο μόνιμο. Εάν εγώ κερδίσω τη Βασιλεία του Θεού κι εσύ στο τέλος τη χάσεις, έλα τότε να μου πεις ποιος είναι ο έξυπνος και ποιος είναι ο κουτός.

Οι Χριστιανοί με τη ζωή τους ξεπερνούν τους πολιτειακούς νόμους.

        Όγδοο, και τελευταίο. «Πείθονται τοις ωρισμένοις νόμοις -οι Χριστιανοί- και τοις ιδίοις βίοις νικώσι τους νόμους.»

(Προς Διόγνητον, ΒΕΠΕΣ 2, V, 10. Έκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι 1955, σ. 253).

Τί ωραίο! Πείθονται, λέει, στους ανθρώπινους νόμους, τους νόμους της πολιτείας. αλλά με τον τρόπο που ζούνε ξεπερνούνε τους νόμους. Αυτό αποτελεί θέση ιδεώδους πολιτείας, όπου οι νόμοι μένουν αργοί επειδή δεν υπάρχει παραβάτης!

       Ο Πλάτων θα ζήλευε! κι αυτός είχε ονειρευτεί μία τέτοια πολιτεία. αλλά η ιδεώδης πολιτεία, όπως την ονειρεύτηκε και τη ζήλεψε, έμεινε γι' αυτόν και για τους επιγόνους του μία ουτοπία. Την ιδεώδη πολιτεία μόνον οι αληθινοί Χριστιανοί μπορούν να την επιτύχουν. Αν όμως στις χριστιανικές μας κοινωνίες, κατά δυστυχίαν, υπάρχει ο νόμος και ο χωροφύλακας, είναι γιατί δεν ζούμε ευαγγελικά.

        Οι Χριστιανοί έχουν υποχρέωση να τηρούν τους νόμους της πολιτείας, εφ' όσον όμως αυτοί οι νόμοι δεν αντίκεινται στον νόμο του Θεού. Γι' αυτό οι Χριστιανοί είναι νομοταγείς, είναι οι πλέον νομοταγείς πολίτες. Αλλ' όταν ο νόμος της πολιτείας αντίκειται στον νόμο του Θεού, τότε αρνούνται, και μεταβάλλονται σε Μάρτυρες.

Η ευαγγελική ζωή δεν είναι σε καμία περίπτωση ουτοπία. ο καθένας μπορεί να τη ζήσει, εάν θέλει.

    Αγαπητοί μου, η ευαγγελική εφαρμογή σε κάθε εποχή δεν είναι ουτοπία. Όταν πηγαίνουμε και παρακολουθούμε έναν κύκλο μελέτης Αγίας Γραφής και όταν εκκλησιαζόμαστε και προσευχόμαστε, δείχνουμε ότι επιθυμούμε να ζήσουμε την ευαγγελική ζωή. αλλά μη γεννηθεί μέσα μας η αντίληψη ότι αυτή η ευαγγελική ζωή είναι μία ουτοπία. είναι θέμα σωστής πίστεως. Απ' τη στιγμή που θα πιστέψω σωστά και θα πάρω σωστά τα πράγματα, θα ξεκινήσω και θα βρω ποια θα είναι η θέση μου στην παρούσα ζωή μέσα σ' έναν κόσμο διεφθαρμένο, που ολοταχώς αποστατεί από τον Θεό.

         Η παρουσία των Χριστιανών αποτελεί ένα διαρκές ιστορικό θαύμα, και οι νέοι άνθρωποι -προ παντός οι νέοι, και κάνω έκκληση στους νέους- μπορούν να ζήσουν αυτό το θαύμα, αρκεί να το θέλουν. Είναι εκείνο που γράφει, που σημειώνει στην πρώτη του επιστολή ο ευαγγελιστής Ιωάννης. «και αύτη εστίν η νίκη η νικήσασα τον κόσμον, η πίστις ημών».

(Α' Ιωάν. 5,4).

Και με την πίστη αυτή στον Ιησού Χριστό, νικούν τον κόσμο.

«Όπως είναι η ψυχή στο σώμα, είναι και οι Χριστιανοί στον κόσμο»!

Χωρίς να αναλύσω, θα σας διαβάσω και μερικά υπόλοιπα από την Προς Διόγνητον επιστολή.

«Αγαπώσι πάντας -οι Χριστιανοί- και υπό πάντων διώκονται.

»Αγνοούνται, και κατακρίνονται. Θανατούνται, και ζωοποιούνται.

»Πτωχεύουσι, και πλουτίζουσι πολλούς. πάντων υστερούνται, και εν πάσι περισσεύουσιν.

»Ατιμούνται, και εν ταις ατιμίαις δοξάζονται,  βλασφημούνται, και δικαιούνται.

»Λοιδορούνται, και ευλογούσιν. υβρίζονται, και τιμώσιν.

»Αγαθοποιούντες ως κακοί κολάζονται. κολαζόμενοι χαίρουσιν ως ζωοποιούμενοι.

»Απλώς δ' ειπείν, όπερ εστίν εν σώματι ψυχή, τούτ' εισιν εν κόσμω Χριστιανοί»,

(Προς Διόγνητον, ΒΕΠΕΣ 2, V, 11 - VI, 1. Έκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι 1955, σ. 253).

και με λίγα λόγια, λέει η Προς Διόγνητον, κλείνοντας το θέμα μας, όπως είναι η ψυχή στο σώμα, έτσι είναι και οι Χριστιανοί στον κόσμο.

Οι Χριστιανοί είναι το «άλας της γης» και το «φως του κόσμου»!

        «Αυτοί δε συνέχουσι τον κόσμον».

(Πρός Διόγνητον, ΒΕΠΕΣ 2, VI, 7. Έκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι 1955, σ. 253).

Αν ο κόσμος υπάρχει ακόμα, αν ο κόσμος αυτός, που ολοταχώς φεύγει από τον Θεό σαν ένας διάττοντας αστέρας, αν αυτός ο κόσμος αποστατεί και δεν καταστρέφεται ακόμα, είναι γιατί υπάρχουν οι Χριστιανοί, είναι γιατί αυτοί συνέχουν, συγκρατούν τον κόσμο!

        Αγαπητοί, αυτή είναι η θέση των Χριστιανών στον κόσμο. Οι Χριστιανοί είναι το «φως του κόσμου», είναι το «άλας της γης».

(Βλ. Ματθ. 5,13-14).

27η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες εις προσκυνητὰς ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίες εἰς προσκυνητὰς " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omilies-eis-proskynhtas
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pcaJFSqeP8BhtiUyk-htJ9

Απομαγνητοφώνηση :

“ΛΟΓΟΙ ΑΦΥΠΝΙΣΕΩΣ”

† π. ΑΘΑΝ. ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΜΝΗΝΕΙΟΥ

ΣΤΟΜΙΟΝ ΛΑΡΙΣΗΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ»

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Τρείς ιστορικές φάσεις που ο Θεός ξεχώρισε τό λαό του ἀπό τόν κόσμο.

†.Από πότε ξεκίνησε αυτό; Αυτό ξεκίνησε από τη στιγμή που οι δύο άνθρωποι, Αδάμ και Εύα, έγιναν τέσσερις. Είναι ο πατέρας και η μητέρα, το πρώτο παιδί, ο Κάιν και το δεύτερο παιδί, ο Άβελ. Μέσα σ’ αυτήν την οικογένεια των τεσσάρων ανθρώπων αντιπροσωπεύεται ο κόσμος και η Εκκλησία, ή ο λαός του Θεού. Ο κόσμος αντιπροσωπεύεται από τον Κάιν. Ο κόσμος του Θεού, ο λαός του Θεού αντιπροσωπεύεται από τον Άβελ. Και εκείνο που σας είπα, ότι ο κόσμος επιβουλεύεται, σκέπτεται κακώς δια τον λαόν του Θεού, φαίνεται στο πρόσωπο του Κάιν. Βέβαια, δεν θα σας έλεγα ‒ γιατί ίσως κάποια άλλη φορά το έχω πει αυτό, ίσως να έχετε έλθει, να το έχετε ακούσει σε καμμιά κασέτα – ότι ο Κάιν είναι ο πρώτος Αντίχριστος επί της γης. Πίσω του, δε, στέκεται ο διάβολος. Ο διάβολος άκουσε ότι θα του συντριβεί η κεφαλή του (δηλαδή, η δύναμίς του) και τότε βάζει και ότι θα συντριβεί από έναν απόγονον της Εύας, απόγονον της Εύας, και το ’βλεπε αυτό στο πρόσωπο του Άβελ. Και βάζει τον Κάιν (του βρήκε κακή προαίρεση), τον βάζει να σκοτώσει τον αδελφό του τον Άβελ. Γιατί; Για να μην υπάρξει ο λαός του Θεού, να μην αναπτυχθεί και υπάρξει Εκείνος που θα συντρίψει την κεφαλήν του όφεως. Και αυτός ο απόγονος από την γενιά του Άβελ θα ήταν ο Ιησούς Χριστός. Είδατε από πού ξεκινάει η ιστορία του Αντιχρίστου;

Τα παρέρχομαι όμως αυτά, δεν θέλω περισσότερο να μιλήσω, παρά μόνο να σας πω το εξής: Ότι όταν ο Κάιν εφόνευσε τον Άβελ – θα πω και αρκετή ιστορία μέσα στο σημερινό μας θέμα, για να σας ξεκουράσω και λίγο και γιατί έτσι πρέπει – παρατηρούμε το εξής καταπληκτικό. Λέγει η Γραφή ότι  «Ἔγνω δὲ Ἀδάμ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, καὶ συλλαβοῦσα ἔτεκεν υἱόν». Πάλι δηλαδή ξανασυνευρέθη με τη γυναίκα του και εγέννησε παιδί, αγόρι. «Καὶ ἐπωνόμασε τὸ ὄνομα αὐτοῦ Σήθ» (Σ-η-θ, Σηθ) «λέγουσα» (ποιος; η Εύα) «ἐξανέστησε γάρ μοι ὁ Θεὸς σπέρμα ἕτερον ἀντὶ Ἄβελ, ὃν ἀπέκτεινε Κάϊν.

(Γέν. 4, 25-26.) «Σηθ» σημιτικά θα πει «αντικατάστασις», ή «αντικαταστάτης».

Έτσι, βλέπουμε εδώ ότι ενώ ο Αδάμ και η Εύα έκαναν πάρα πολλά παιδιά (ο Αδάμ έζησε 930 χρόνια), έκαναν τόσα πολλά παιδιά, ώστε μας προκαλεί η Αγία Γραφή να προσέξουμε σ’ αυτό το χωρίο. Τι θα πει «εις αντικατάστασιν του Άβελ»; Τι θα πει; Αφού έκανες τόσα αγόρια, Αδάμ και Εύα, κάνατε τόσα αγόρια και τόσα κορίτσια, δεν αντικατέστησαν όλα αυτά τον Άβελ; Όχι. Μας προκαλεί να αντιληφθούμε ότι εδώ κρύβει ένα μυστικό νόημα. Θα το δείτε αυτό το μυστικό νόημα στο Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο. Είναι γνωστό ότι ο Ματθαίος χρησιμοποιεί τη γενεαλογία του Χριστού κατά κατιούσα κλίμακα (κατεβαίνει από τον Αβραάμ έως τον Ιωσήφ και την Θεοτόκον, ο δε Λουκάς την ανιούσα. Και λέγει ότι ο Ιησούς, που είχε φαινομενικόν πατέρα τον Ιωσήφ και εγεννήθηκε από την Μαρία, ο οποίος Ιωσήφ (διότι ελαμβάνετο πάντοτε το άρρεν φύλο στη γενεαλογία) ο Ιωσήφ ήταν υιός του Τάδε, ο οποίος ήταν υιός του Τάδε και εκείνος του Τάδε, και ανεβαίνοντας, ανεβαίνοντας, φθάνει και λέγει: «τοῦ Σήθ, τοῦ Ἀδάμ, τοῦ Θεοῦ». (Λουκ. 3, 37.)

Χρησιμοποιείται λοιπόν στη γενεαλογία ο Σηθ. Α, να λοιπόν! Αυτή η πρόκληση της Παλαιάς, που ετέθη από το Πνεύμα το Άγιον, ερμηνεύεται και κατανοείται από την αναφορά πια, την ιστορική, από το Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον. Είναι εκπληκτικό.

Συνεπώς, τι σημαίνει εδώ; Ότι εδώ έχομε τον Άβελ ή τον Σηθ (που εφονεύθη ο Άβελ και αντικαθίσταται από τον Σηθ). Είναι εκείνος ο οποίος θα εδημιουργούσε τον λαό του Θεού. Και να! Από τις πρώτες σελίδες της Παλαιάς Διαθήκης, στο Βιβλίον της Γενέσεως, διαβάζουμε το εξής: Γεννήθηκαν παιδιά στον Κάιν. Βέβαια, μεταξύ τους τ’ αδέλφια, φυσικά, παντρεύτηκαν. Χώρισαν όμως τα αδέλφια. Κοιτάξτε κάτι περίεργο. Χώρισαν τα αδέλφια. Είναι εκείνο που θα λέγαμε, «χωρισμένα αδέλφια τα χωρίζει ο Θεός». Ο Θεός χωρίζει; Ο Θεός χωρίζει. Υπάρχουν περιπτώσεις που ο Θεός χωρίζει. Χωρίζει λοιπόν τη γενεά του Κάιν, και μάλιστα λέγει εδώ ότι κατέναντι, λέγει, εγκατεστάθη ο Κάιν, στην γην Ναιδ. Ναιδ, κατέναντι Εδέμ. (Γέν. 4, 16.)

Εκεί, λέει, έκτισε πόλη ‒ πόλη όχι με την έννοια όπως την εννοούμε σήμερα (πόλις θα πει από το «πολίζω», κατοικώ δηλαδή) ‒ δηλαδή έναν συνοικισμό· και άρχισαν να γίνονται πολλοί οι άνθρωποι στη γενεά του Κάιν. Και η γενεά του Σηθ [ήσαν] πολλοί. Ήσαν πολλοί, και από ’δω και από ’κει. Και ακούστε πώς, παρακαλώ, εδώ ο Θεός ονομάζει τους μεν απογόνους του Σηθ «υιούς του Θεού» ‒ προσέξτε, «υιούς του Θεού» ‒ τους δε απογόνους του Κάιν τους αποκαλεί «υιούς ανθρώπων» (ή «άνθρωποι»). 

Τώρα θα μπορούμε να καταλάβουμε εκείνο το ψαλμικό χωρίο που λέγει (το χρησιμοποίησε και ο Κύριος, [για] να απολογηθεί στους Φαρισαίους), που λέγει εκείνο το χωρίο: «Ἐγὼ εἶπα· θεοί ἐστε καὶ υἱοὶ Ὑψίστου». (Ψαλμ. 81, 6.)

(Εγώ σας ονόμασα παιδιά του Θεού, θεούς και παιδιά του Υψίστου, του Θεού). Το λέγει η Γραφή, το λέγει ο Θεός. «Ὑμεῖς δὲ ἀποθνήσκετε ὡς ἄνθρωποι». (Ψαλμ. 81, 7.)

(σεις δε, πεθαίνετε σαν άνθρωποι). Η ερμηνεία το ξέρετε ποια είναι; «Εγώ σας κατέταξα στον λαό του Θεού, να είσαστε παιδιά του Θεού, και εσείς ζείτε και πεθαίνετε σαν κοινοί άνθρωποι, απόγονοι του Κάιν». Τώρα μπορούμε να κατανοήσουμε, αγαπητοί μου, αυτό το πάρα πολύ σπουδαίο χωρίο. 

Το συμπέρασμα είναι ότι ο Θεός θέλει χωριστά δύο κόσμους. Τους θέλει χωριστά ο Θεός. Σ’ αυτό επιμένω πολύ. Όμως, επειδή δεν εκρατήθηκε αυτό το χώρισμα… Γιατί δεν κρατήθηκε; Ακούστε: «Ἰδόντες δὲ οἱ υἱοὶ τοῦ Θεοῦ τὰς θυγατέρας τῶν ἀνθρώπων ὅτι καλαί εἰσιν, ἔλαβον ἑαυτοῖς γυναῖκας ἀπὸ πασῶν, ὧν ἐξελέξαντο». (Γέν. 6, 2.) 

Είδαν, λέει τα παιδιά του Θεού (η γενεά του Σηθ) τις θυγατέρες των υιών των ανθρώπων, δηλαδή τις κόρες της γενεάς του Κάιν, ότι ήσαν όμορφες. Ύστερα Νωεμίν, κ.λπ. Η λέξις αυτή, όπως είναι και σ’ ένα άλλο [βιβλίο] η Νωεμίν, εκεί στο Βιβλίο της Ρουθ, κ.λπ., και ένα άλλο όνομα που είναι από τις θυγατέρες του Κάιν, θα πει «ωραία», αυτό που σήμερα θα λέγαμε Πανωραία ‒ έχουμε και γυναικείο όνομα «Πανωραία» κ.λπ. – ή Ευμορφία. Είδαν ότι ήσαν όμορφες και τις παντρεύτηκαν. Τι είχε πει ο Θεός; «Δεν θα κάνετε συγγενολόγια με την άλλη πλευρά». Αυτοί κάνανε συγγενολόγια. Παντρεύτηκαν. Και λέει στη συνέχεια: «Καὶ εἶπε Κύριος ὁ Θεός», όταν είδε το αποτέλεσμα. Γιατί; Διότι το αποτέλεσμα ξέρετε ποιο ήταν; Να αρχίσουν τα παιδιά του Θεού να αμαρτάνουν όπως αμάρταναν τα παιδιά του Κάιν, οι απόγονοι του Κάιν. «Καὶ εἶπεν Κύριος ὁ Θεός· οὐ μὴ καταμείνῃ τὸ πνεῦμά μου ἐν τοῖς ἀνθρώποις τούτοις εἰς τὸν αἰῶνα διὰ τὸ εἶναι αὐτοὺς σάρκας» (Γένεσις, 6ον κεφάλαιον, στ. 2-3). Τι θα πει αυτό; Δεν θα μείνει το Πνεύμα μου το Άγιον σ’ αυτούς, γιατί έγιναν σαρκικοί άνθρωποι, αμαρτωλοί, σαρκικοί. Και το αποτέλεσμα ξέρετε ποιο ήταν; Ο Κατακλυσμός. Σημειώσατέ το: ο Κατακλυσμός.

Ο Θεός λοιπόν λέγει: «Δεν θα μειγείτε». Μείγονται, έρχεται ο κατακλυσμός. Και αυτό σημαίνει ότι έχουμε την πρώτην φάσιν διαχωρισμού των ανθρώπων σε δύο στρατόπεδα, σε δύο λαούς, που τον χωρισμόν αυτόν τον κάνει ο Θεός. Γι’ αυτό, θα ’λεγε κανένας, ο Οικουμενισμός ‒ ξέρετε, έχουμε πολλούς οικουμενισμούς, δεν είναι μόνο ο θρησκευτικός Οικουμενισμός, είναι και ο πολιτικός Οικουμενισμός (λέμε «η ηνωμένη Ευρώπη», αύριο θα πούμε η ηνωμένη Ασία, ηνωμένος κόσμος...) ‒ ξέρετε ότι αυτό εξυπηρετεί τον Αντίχριστο τελικά; Διότι αυτό το «ηνωμένος», δεν είναι γιατί έρχεται η ένωσις, θα λέγαμε, ομοιοκλήτως, αλλά ετεροκλήτως. Έρχονται να ενωθούν πράγματα τα οποία είναι ετερόκλητα.

Θα ’θελα να σας ερωτήσω, αλήθεια: Αγαπάτε τους συμπατριώτες σας, εκεί που μένει ο καθένας. Από την πολλή σας αγάπη, θα βάζατε όλους, αδιακρίτως, τη μια βραδιά δυο-τρεις-πέντε, την άλλη βραδιά δυο-τρεις-πέντε στο σπίτι σας (άνδρες, γυναίκες...); Θα τους βάζατε στο σπίτι σας; Θα τους βάζατε να κοιμηθούν στο κρεβάτι σας; Ετερόκλητος ένωσις λοιπόν, ε; Ετερόκλητος ένωσις! Δεν είναι πράγματα που είναι ομοιογενή. Αυτό λέει ο Θεός. Γι’ αυτό, αυτοί όλοι οι οικουμενισμοί δεν είναι παρά ετερόκλητοι και στο τέλος θα φέρουν τον Αντίχρι[στο]... Συγνώμη! Ο Αντίχριστος θα χρησιμοποιήσει αυτά όλα για να έρθει η καταστροφή του κόσμου. Προσέξτε, αλήθεια σας λέγω. Το βλέπει κανείς στην Αγία Γραφή, και μάλιστα βλέπετε με πόση επιμονή επιμένω στην Αγία Γραφή. Δεν λέγω πράγματα αλλότρια της Αγίας Γραφής, ξένα.

Μετά από τον Κατακλυσμό όμως, που σώθηκε ο Νώε, η γυναίκα του, τα τρία του παιδιά και οι τρεις γυναίκες, επέρχεται πάλι πλήθυνση της αμαρτίας, πλεονασμός της αμαρτίας. Είναι τα έθνη που πια εξαπλώνονται πάνω στη γη. Το αποτέλεσμα είναι ότι ο Θεός επιθυμεί πάλι διαχωρισμό, και μέσα από έναν λαό, αυτόν τον λαό που κατοικούσε (σημιτικής προελεύσεως), που κατοικούσε ανάμεσα στα δύο ποτάμια, τον Τίγρη και τον Ευφράτη (το σημερινό Ιράκ), να διαλέξει έναν άνθρωπο που ελέγετο Αβραάμ, να τον πάρει και να του πει ότι από αυτόν θα κάνουμε καινούργιο λαό, και αυτός ο λαός θα είναι λαός του Θεού, ο οποίος ονομάζεται «περιούσιος». Περιούσιος από το «περιουσία». Δηλαδή θα είναι – προσέξτε με, πολλοί νομίζουν «περιούσιος» θα πει «εκλεκτός»· δεν θα πει εκλεκτός, θα πει «περιουσία» – ο οποίος θα είναι η περιουσία του Θεού, δηλαδή ο λαός του Θεού. Έτσι, ακούστε τι λέγει στον Αβραάμ: «Ἔξελθε ἐκ τῆς γῆς σου καὶ ἐκ τῆς συγγενείας σου καὶ ἐκ τοῦ οἴκου τοῦ πατρός σου καὶ δεῦρο εἰς τὴν γῆν, ἣν ἄν σοι δείξω». (Γέν. 12, 1.) 

Εκείνο το «ἔξελθε» (βγες) να το θυμόσαστε. Στην ομιλία, λίγο παρακάτω, έχω κάτι πολύ σπουδαίο να σας πω. Αυτό το «έξελθε, βγες», αυτός ο τρόπος εξόδου κατ’ αρχάς ήτανε, προσέξτε με, τοπικός. «Φύγε», δηλαδή, «από την πατρίδα σου και πήγαινε στον τόπο που θα σου πω». Κατόπιν είναι και τροπικός, θα το δούμε λίγο πιο κάτω. «Θα βγεις, λοιπόν, από την πατρίδα σου, από τους συγγενείς σου και από το σπίτι του πατέρα σου και θα έρθεις σε μια γη που θα σου δείξω». Δεν είπε ποια θα είναι αυτή η γη, για να τον κρατήσει στην φόρμα της πίστεως. «Καὶ ποιήσω σε εἰς ἔθνος μέγα» (θα σε κάνω μεγάλο έθνος) «καὶ εὐλογήσω σε καὶ μεγαλυνῶ τὸ ὄνομά σου, καὶ ἔσῃ εὐλογημένος» (και θα είσαι ευλογημένος). (Γέν. 12, 2.)

Πράγματι, ξέρετε όλοι την ιστορία του Αβραάμ. Παρ’ ότι δεν είχε παιδί... τα παρατρέχω αυτά, τα γνωρίζετε. Από τον Αβραάμ προήλθε ένας ολόκληρος λαός, ο λαός του Ισραήλ. Και Ισραήλ, ξέρετε, ονομάστηκε (μετονομάστηκε «Ισραήλ») ο Ιακώβ, που εξηπάτησε τον αδελφό του τον Ησαύ και πήρε τα πρωτοτόκια. Ο Θεός τον επονόμασε Ισραήλ, και «Ισραήλ» θα πει «ηγαπημένος». Είναι ο αγαπημένος λαός του Θεού. Έτσι, όταν δημιουργείται αυτός ο λαός, ο Θεός δίδει συνεχώς εντολές να μη μειγούν με τους γειτονικούς των λαούς καθ’ οιονδήποτε τρόπον. Να ζουν ξέχωρα. Αυτό που σήμερα θα το λέγαμε απομόνωση, εθνική απομόνωση, που μοιάζει, στα μυαλά των ανθρώπων που ορθολογίζουν, παράξενο πράγμα («θα απομονωθούμε;»). Το σχέδιο του Θεού όμως ήταν αυτό.

Το σχέδιο του Θεού όμως ήταν αυτό. Έπρεπε να απομονωθούν, διότι η μεγαλύτερη αμαρτία που επετελέσθη από τους Ισραηλίτας, αγαπητοί μου, ήταν αυτή. Ποια; Ότι ο λαός αυτός δεν ετήρησε την εντολή του Θεού και εμείγη. Θα σας πω μόνο ένα χαρακτηριστικό, γιατί όλες οι τιμωρίες που επήλθαν στον λαόν αυτόν ήταν αποτέλεσμα του ότι εμείγησαν με τους ειδωλολάτρας.

Έτσι, αγαπητοί, για παράδειγμα, που σας είπα, όταν οι Εβραίοι είναι στα πρόθυρα να μπουν στη Γη της Επαγγελίας, οι Μωαβίται φοβούνται. Καλούν έναν μάγο από τη Μεσοποταμία, τον Βαλαάμ. Ο βασιλιάς των δε (των Μωαβιτών), ο Βαλάκ, τον παρακαλεί, αφού του ’δωσε πλούσια δώρα, να καταραστεί αυτόν τον λαόν να μην περάσει μέσα από τη γη του, δηλαδή να τσακιστεί εκεί στην έρημο, γιατί εφοβείτο κατάληψη της γης του ο Βαλάκ, ο βασιλιάς των Μωαβιτών. Δεν κατάφερε τίποτε να κάνει ο Βαλαάμ. Διαβάστε εκεί, στο Βιβλίο των Αριθμών.

(Αριθ. 22-25.) 

Είναι πολύ αξιόλογη αυτή η ιστορία, η οποία αναφέρεται και εις το Βιβλίον της Αποκαλύψεως, (Αποκ. 2, 14-15.) 

αυτή η ιστορία, ως επανάληψη του φαινομένου. Και λέει το εξής στο βιβλίο της Αποκαλύψεως, όταν λέγει για τον Βαλαάμ εκεί ο Χριστός, ότι ό,τι έκανε [ήταν] ό,τι έκανε τότε ο παλιός Βαλαάμ. Και Βαλαάμ θα πει «Νικόλαος», εξ ου και οι «Νικολαΐται», που αναφέρονται στο Βιβλίον της Αποκαλύψεως. Ξέρετε τι είπε εις τον Βαλάκ; Του λέει «Κοίταξε, αυτούς τους προστατεύει ο Θεός. Εγώ δεν μπορώ να κάνω τίποτα. Γι’ αυτό, άκουσέ με. Θα κάνεις το εξής. Θα τους βάλεις να αμαρτήσουν. Θα τους καταφέρεις να ’ρθούν να προσκυνήσουν τους δικούς σου θεούς. Τότε θα οργισθεί ο Θεός εναντίον των και θα τους τσακίσει». Ακούτε πονηρή μέθοδος; Αυτή τη μέθοδο των Νικολαϊτών την μετέρχονται δυστυχώς οι άνθρωποι του κόσμου μέχρι σήμερα: εκείνο το «να παρασύρουμε». Αποτέλεσμα: Παρέσυραν, τους είπαν «Έχουμε γιορτή. Ελάτε να φάμε, να πιούμε, να είμαστε καλοί γείτονες». Τι το λογικότερον; Κι εκεί μέθυσαν αυτοί, οι Ισραηλίται, πόρνευσαν, και ετελέσθη Βεελφεγώρ, λέει εκεί, στο Βιβλίο των Αριθμών. (Αριθ. 25, 1-5.) 

Ετελέσθη, από το «τελετουργώ». Προσέφεραν θυσίες εις τον Βεελφεγώρ, τον θεόν των Μωαβιτών. Και τότε οργίσθηκε ο Θεός, και ήλθε η αποδεκάτισις. Εφονεύθησαν, από τους υπολοίπους Εβραίους, αυτοί που αμάρτησαν ‒ αριθμός: είκοσι τρεις χιλιάδες ‒ σε μια μέρα. Ανελέητη, δηλαδή, τιμωρία του λαού.

Έτσι, τι βλέπομε εδώ; Βλέπομε ότι πράγματι ο Θεός ήθελε έναν λαό που να μη μείγεται, να μην ανακατεύεται με αυτό που λέγεται «κόσμος», έναν κλειστό και ξέχωρο από τους άλλους λαούς, λαόν. Όμως πάλι αυτή η απομόνωσις δεν εκράτησε πολύ. Επανειλημμένως και επανειλημμένως οι Εβραίοι έκαναν αυτήν την αποστασία τους. Τους τιμωρεί ο Θεός με την αιχμαλωσία στη Συρία και εις την Βαβυλωνία και, να μην πολυπραγμονώ, το θέμα είναι ότι ο λαός αυτός έφθασε τσακισμένος, καραβοτσακισμένος μέσα στην Ιστορία, με αυτές τις παλινδρομήσεις του μεταξύ Θεού κα ειδωλολατρείας.

Εδώ τελειώνει η δευτέρα φάσις που ζητάει ο Θεός το ξεχώρισμα. Αυτή η δευτέρα φάσις δείχνει ότι ο λαός αυτός – προσέξτε – απέτυχε. Και προβαίνει ο Θεός σε μία τρίτη και τελευταία στην Ιστορία φάση· και αυτή, το τρίτο χώρισμα, είναι η Εκκλησία. Εδώ θέλω τώρα ιδιαιτέρως να προσέξετε, γιατί σας είπα προηγουμένως ότι όλα τα άλλα αποτελούν [προϋπόθεση] για να ξέρουμε την ιστορία, την προϊστορία του πράγματος, πώς έχει το πράγμα. Έτσι ο Θεός δημιουργεί την Εκκλησία μέσα στην Ιστορία.

Έχετε ακούσει, όταν λειτουργεί ο Επίσκοπος, που βγαίνει στην Ωραία Πύλη και λέει «Κύριε, ευλόγησον την άμπελον ταύτην ήν εφύτευσεν η δεξιά σου»;

(Βλ. και Ψαλμ. 79, 15-16.) 

Αυτή η άμπελος ήταν ο παλαιός Ισραήλ. «Εφύτευσε ο Θεός την άμπελον» τι θα πει; Τους πήρε τους Εβραίους από την Αίγυπτο και τους έβαλε στη γη Χαναάν. Ο Θεός τους φύτεψε εκεί. Όπως θα ’λεγα εγώ (δεν είμαι Θεσσαλός) «με εφύτευσε ο Θεός εις την Θεσσαλίαν (έκφρασις). Ο Χριστός είπε: «Ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος ἡ ἀληθινή». Είναι στο 15 κεφάλαιο, στο Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιον. (Ιω. 15, 1.) 

Τι θα πει «εγώ είμαι η άμπελος η αληθινή»; Υπήρχε καμμία ψεύτικη; Ναι. Ήταν η πρώτη άμπελος, ο Ισραήλ, ο οποίος, όπως λέγει ο Θεός, «Εγώ σε εκάλεσα να κάνεις», λέγει, «σταφύλια σωρήκ» (είναι ένα είδος εκλεκτής ποιότητος, ας πούμε σουλτανίνα, ας πούμε ροζακί), «κι εσύ μου έγινες», λέει, «σταφύλι Σοδόμων και Γομόρας»,

(Ησαΐας 5, 2, Δευτερον. 32, 32.) 

λέει ο Θεός. Συνεπώς, ξέπεσε ο λαός. Γίνεται τώρα άλλη άμπελος. Αλλά αυτή η άμπελος, αυτή τη φορά, είναι αυτό το θεανθρώπινον πρόσωπον του Ιησού Χριστού. «Εγώ είμαι η άμπελος η αληθινή. Εσείς τα κλήματα». (Ιω. 15, 5.) 

(οι κληματόβεργες). Ηνωμένες οι κληματόβεργες με τον κορμόν, που είναι το θεανθρώπινον πρόσωπον, σας λέγω, του Ιησού Χριστού. Δηλαδή; Δηλαδή η Εκκλησία. Το βλέπει κανείς ολοφάνερα αυτό το πράγμα.

Έτσι, έχοντας αυτήν την τρίτην φάσιν, η Εκκλησία μπαίνει στον κόσμον, εξαπλώνεται στον κόσμον. Αλλά ο κόσμος είναι επικίνδυνος. Κινδυνεύει η Εκκλησία να απορροφηθεί από τον κόσμον. Παλαιά η μέθοδος του διαβόλου, μέχρι σήμερα. Και τότε το Πνεύμα του Θεού καταχωρεί στην Καινή Διαθήκη, δια γραφίδος Αποστόλου Παύλου, στη δευτέρα του προς Κορινθίους Επιστολήν, στο 6ο κεφάλαιον, (Στ. 16-18.)

εκείνο που ο Θεός είπε στην Παλαιά Διαθήκη (ανανέωση λοιπόν). Ακούσατέ το και μην τρομάξετε. Μην τρομάξετε.

«Εἶπεν ὁ Θεὸς ὅτι ἐνοικήσω ἐν αὐτοῖς καὶ ἐμπεριπατήσω, καὶ ἔσομαι αὐτῶν Θεός, καὶ αὐτοὶ ἔσονταί μοι λαός». Είπε ο Θεός – ο Θεός το είπε, κανείς άλλος, ο Θεός το είπε – ότι «θα κατοικήσω ανάμεσά τους», όπως και ο Θεός τότε στον παλαιό Ισραήλ, «καὶ ἐμπεριπατήσω». Δεν σημαίνει «θα κατοικήσω». (Ξέρετε, μέσα στο σπίτι μας μπορεί να ’χουμε μια γιαγιά, η οποία κατοικεί βέβαια, αλλά δεν περπατάει, άρα λοιπόν δεν έχει δυναμική θέση μέσα στην οικογένεια. Έχει στατική, σε μια καρέκλα ή σε ένα κρεβάτι). Ο Θεός λέγει: «Όχι θα ενοικήσω μόνο, αλλά και εμπεριπατήσω». Ξέρετε τι θα πει; Θα πάρω δυναμική θέση μέσα στον λαό μου, ώστε οι άλλοι να λέγουν ότι ο Θεός των Χριστιανών είναι ζωντανός Θεός. «Καὶ αὐτοὶ», λέγει, «ἔσονταί μοι λαός». Αυτοί θα σταθούν λαός μου (υπογραμμίζω το «λαός μου») και εγώ γι’ αυτούς θα είμαι ο Θεός τους· «διὸ» (γι’ αυτό τον λόγο) – εδώ μην τρομάξετε –  «ἐξέλθατε ἐκ μέσου αὐτῶν καὶ ἀφορίσθητε, λέγει Κύριος». «Ἐξέλθατε». Θυμόσαστε τι σας είπα για τον Αβραάμ, που του λέει ο Θεός «ἔξελθε ἐκ τῆς γῆς σου»; «Ἐξέλθατε», βγείτε!

Τώρα, πώς θα βγούμε; Θα πούμε, «Κύριε, που να πάμε σαν Εκκλησία; Στα βουνά; Σε πεδιάδες που ακόμα δεν κατοικήθηκαν;» Όχι, η έξοδος θα είναι τροπική. Τροπική. Ζούμε μέσα στον κόσμο. Αλλά δεν θα ζούμε όπως ο κόσμος. Θα το ξαναπώ. Ζούμε μέσα στον κόσμον, αλλά δεν θα ζούμε όπως ο κόσμος. Το καταλάβατε, παρακαλώ; Αυτό αποτελεί το κεντρικό σημείο της ομιλίας μας.

Και λέγει στη συνέχεια: «Ἐκ μέσου αὐτῶν», από ανάμεσά τους, φύγετε «λέγει Κύριος, καὶ ἀκαθάρτου μὴ ἅπτεσθε». Και οτιδήποτε είναι ακάθαρτο, λέγει, μην το εγγίζετε, ούτε καν έτσι να μην κάνετε. «Μὴ ἅπτεσθε». Προσέξτε. Είναι γεγονός ότι πάρα πολλά πράγματα μπορούν να θεωρηθούν αμαρτωλά. Τι; Τι είναι το ακάθαρτο – όχι αμαρτωλό – ακάθαρτο; Κοπριές; Τα κόπρανα του ανθρώπου; Οι μύξες; Βρώμικα δεν είναι όλα αυτά τα πράγματα; Βρώμικα είναι. Όταν τα πιάσουμε πάμε και πλενόμαστε. Δεν είναι βρώμικα. Επιτρέψατέ μου να σας πω, θα είχα πάρα πολλά να σας πω, όχι σήμερα φυσικά… Ούτε το αίμα της γυναικός που αποβάλλεται, το ωάριον κατά μήνα, είναι ακάθαρτον. Το λέγουν σαφώς οι Αποστολικές διαταγές. Τρεις σελίδες καταγράφουν πάνω στο θέμα αυτό. Μη μου πείτε τότε «γιατί θεωρείται ακάθαρτος η γυναίκα;» Σας είπα, είναι άλλο θέμα. Ούτε το σπέρμα είναι ακάθαρτον. Τίποτα δεν είναι ακάθαρτον. Το λέγει και ο Άγιος Αθανάσιος στην Επιστολή του προς Αμούν, όπου η επιστολή του αυτή επήρε κανονική διάσταση, δηλαδή μπήκε στους Κανόνες.

Λοιπόν, τίποτε μα τίποτε δεν είναι ακάθαρτο. Ούτε το ποντίκι, ούτε η κατσαρίδα, ούτε οι κοπριές, ούτε τα κόπρανα. Τίποτα! Γιατί θα ήταν περίεργο να μας πει ο Θεός «τίποτε το ακάθαρτο να μην πιάσετε», αφού είμαστε μέσα σ’ αυτά, ή η φύση μας συντελείται μέσα σ’ αυτά. Τότε τι είναι το ακάθαρτον; Ένα μόνο πράγμα: Η αμαρτία. «Πρόσεξε παιδί μου, μην πας στην πορνεία», θα πουν στο νέον άνθρωπο, στα παιδιά, οι γονείς, ο Θεός. «Μην πας στην πορνεία, αυτό είναι ακάθαρτο. Μην πάς στη μοιχεία, είναι ακάθαρτο. Μην κλέψεις, είναι ακάθαρτο. Μη σκοτώσεις, είναι ακάθαρτο». Η αμαρτία είναι εκείνη που λέγεται, με μία μόνο λέξη, «ακαθαρσία». Αυτό βέβαια ο Θεός δεν το θέλει. Και τι λέγει εδώ; Όχι μόνο να μην το κάνετε, να μην το διαπράξετε. Ούτε και να το εγγίσετε! «Μὴ ἅπτεσθε». Ούτε να το εγγίσετε. Και τότε, όταν θα γίνουν τα πράγματα έτσι, «κἀγὼ εἰσδέξομαι ὑμᾶς» (τότε θα σας δεχθώ), «καὶ ἔσομαι ὑμῖν εἰς πατέρα» (θα είσαστε παιδιά μου, θα είμαι πατέρας σας), «καὶ ὑμεῖς ἔσεσθέ μοι εἰς υἱοὺς καὶ θυγατέρας, λέγει Κύριος παντοκράτωρ» (και εσείς θα είσαστε τα αγόρια μου και τα κορίτσια μου). Τι ωραία... Τι ωραία!

Λοιπόν, αγαπητοί, βλέπετε τι θα πει «είμαι λαός του Θεού». Θα πρέπει συνεπώς να μείνω έξω από εκείνα που ο Θεός δεν θέλει. Στο ερώτημα «ο Χριστιανός πρέπει να ξεχωρίζει;», μα τόσην ώρα τι λέμε; Αλλά αν θέλατε να το δείτε πιο καθαρότερα, ακούστε άλλα χωρία τώρα της Καινής Διαθήκης, και πόσο ο Θεός επιμένει στο να ξεχωρίζει ο λαός Του από τον κόσμο, ο οποίος κόσμος, όπως μας λέγει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στην Πρώτη του Επιστολή, «ὅλος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται». (Α΄ Ιω. 5, 19.) 

 Όλος, λέει, ο κόσμος, η έννοια κόσμος, είναι στην αγκαλιά του διαβόλου. Το ακούσατε; Είναι στην αγκαλιά του διαβόλου. Φοβερό πράγμα.

Ακούστε λοιπόν τι λέει το Πνεύμα το Άγιον. Β΄ Κορινθίους, 6, 14: «Μὴ γίνεσθε ἑτεροζυγοῦντες ἀπίστοις».

Μη γίνεστε, λέγει το Πνεύμα το Άγιον, ετεροζυγούντες με τους απίστους. Τι είναι ο ετεροζυγούμενος ή ετεροζυγών (ενεργητικό); Τι είναι ακριβώς αυτό; Προσέξτε τι είναι. Όταν όργωναν ‒ μια εικόνα που οι παλαιοί θα την θυμούνται ακόμα ‒ έβαζαν δύο ζώα, ας πούμε δύο βόδια. Έβαζαν από πάνω έναν ζυγόν, ένα ξύλο, να κρατείται ευθυγράμμισις στο βάδισμα των ζώων για να οργώσουν. Λέει η Αγία Γραφή, η Παλαιά Διαθήκη, λέει: «Δεν θα βάλεις δύο διαφορετικά ζώα». Δεν θα βάλεις, ας πούμε, γαιδουράκι και βόδι, διότι δεν είναι ίσης δυνάμεως και τότε το ένα θα τραβάει το άλλο. Από μια παρόμοια περίπτωση, που είπε κάτι κάπου η Γραφή, λέει ο Θεός: Όταν θ’ αλωνίζουν τα βόδια σου, μην τους βάζεις φίμωτρο, ασ’ τα να φάνε όσο θέλουνε. «Ἄξιος ὁ ἐργάτης τοῦ μισθοῦ αὐτοῦ», (Α΄ Τιμόθ. 5, 18.) λέει ο Απόστολος Παύλος. Μὴ τῷ Θεῷ μέλει περί τῶν βοῶν;» (Α΄ Κορ. 9, 9.) 

Μήπως ο Θεός ενδιαφέρεται για τα βόδια; Ουχί πάντως περί ημών εγράφη; Δεν γράφτηκε για μας; Α, ώστε λοιπόν έχουν μεταφορική σημασία εκείνα τα παράξενα που υπάρχουν στην Αγία Γραφή, στην Παλαιά Διαθήκη, τα οποία επιτέλους-επιτέλους αποβλέπουν και εις την ωφέλειαν των ζωών. Τι λέει; Όταν σου πει δεν θα βάλεις γαϊδουράκι και βόδι, θέλει να σου πει: Συ, άμα θα γίνεις Χριστιανός (τότε για τους Εβραίους, αλλά και όταν θα γίνεις Χριστιανός), δεν θα είσαι σ’ αυτό που λέει «μὴ γίνεσθε ἑτεροζυγοῦντες ἀπίστοις». Είναι γνωστό ότι το βόδι ήταν καθαρό ζώο. Ο γάιδαρος ήταν ακάθαρτο ζώο. Δεν θα μπεις κάτω από τον ίδιο ζυγό. Χώρια. Το ακούσατε;

Δεν θα παντρευτείς μια κοπέλα η οποία είναι κοσμική. Δεν θα παντρευτείς ένα νέον που είναι κοσμικός και τρέχει από ’δω και από ’κει. Πρόσεξε! «Μὴ συναναμίγνυσθαι πόρνοις», λέει στην Α΄ Προς Κορινθίους, 5, 9. Τι θα πει αυτό; Μὴν συναναμίγνυσθε, μην ανακατεύεστε με τους πόρνους. Και μάλιστα λέει το εξής: «Μὴ συναναμίγνυσθαι», λέει ευθύς πιο κάτω, «ἐάν τις ἀδελφὸς ὀνομαζόμενος ᾖ» (ότι είναι), [εάν] κάποιος αδελφός έχει φήμη ότι είναι «πόρνος ἢ πλεονέκτης ἢ εἰδωλολάτρης ἢ λοίδορος ἢ μέθυσος ἢ ἅρπαξ, τῷ τοιούτῳ μηδὲ συνεσθίειν». (Α΄ Κορ. 5, 11.)

Είναι κάποιος ο οποίος έχει φήμη ότι είναι μέθυσος, ότι είναι άρπαγας, ότι βρίζει («λοίδορος»), ή [είναι] ειδωλολάτρης ή πλεονέκτης ή πόρνος; Όχι μόνο να μην κάνετε παρέα, ούτε να φάτε μαζί του. «Μηδὲ συνεσθίειν». Αυτό θα πει ξεχωρίζω από τους ανθρώπους.

Θα πει ο Απόστολος Παύλος στην Προς Ρωμαίους, 12, 2: «Μὴ συσχηματίζεσθαι τῷ αἰῶνι τούτῳ». Συσχηματίζομαι θα πει μπαίνω στο ίδιο σχήμα, στο ίδιο καλούπι. Αν βάλω σε μία κανάτα νερό, σε ένα ποτήρι βάλω νερό και το κάνω πάγο, βγαίνει ένα ποτήρι (σχήμα). Αυτό σημαίνει ότι το νερό πήρε το σχήμα του ποτηριού. Εσύ λοιπόν, Χριστιανέ, μην μπεις στο καλούπι του κόσμου να πάρεις το σχήμα του κόσμου. Αυτό θα πει «μὴ συσχηματίζεσθαι τῷ αἰῶνι τούτῳ». Ο αιών τούτος, ο αιών αυτός, είναι ο κοσμικός αιών, η κοσμική κατάστασις. Αλλά τι; «Ἀλλὰ μεταμορφοῦσθαι τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νοὸς ὑμῶν», αλλά να μεταμορφώνεσθε εις την ανακαίνιση του νοός σας, δηλαδή της νοοτροπίας σας. Να σκέπτεσθε καθημερινά περισσότερο και περισσότερο χριστιανικά και ευαγγελικά. «Εἰς τὸ δοκιμάζειν ὑμᾶς τί τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, τὸ ἀγαθὸν καὶ εὐάρεστον καὶ τέλειον». Δηλαδή, τι θέλει ο Θεός από μένα; Τι είναι εκείνο που Τον ευαρεστεί; Ποιο είναι το θέλημά Του το ιερόν και άγιον; Αυτό να κάνω.

Έτσι, αγαπητοί μου, είδατε τι θα πει «ξεχωρίζω». Είναι η τελευταία φάσις. Μετά έρχεται το τέλος της Ιστορίας, έρχεται το τέλος του κόσμου. Μετά δεν υπάρχει πια η σωτηρία. Γι’ αυτό, αν δεν προσέξουμε τότε σαν Χριστιανοί, και αδιαφορούμε και μπερδευόμαστε με τον κόσμο, τότε επέρχεται η εκκοσμίκευσις. Και εκκοσμίκευσις θα πει «γίνομαι και εγώ κόσμος». Ξέρετε αυτή τη στιγμή ‒ δεν θα αναφερθώ σε περιστατικά (τι να πω... είναι να οδύρεται κανείς και να χτυπιέται) ‒ ξέρετε αυτή η Εκκλησία μας, αυτή η Ορθόδοξος Χριστιανική Εκκλησία μας, πόση φθορά έχει υποστεί γενόμενη εκκοσμικευμένη; Το ξέρετε αυτό; Και εκκοσμίκευσις δεν είναι, βέβαια, να κτισθεί ένας ναός, ούτε να μπει το ηλεκτρικό. Μερικοί νομίζουν ότι εκκοσμίκευσις είναι να μπει το ηλεκτρικό. Δεν είναι αυτό εκκοσμίκευσις. Απλώς, χρησιμοποιούνται τα πράγματα του κόσμου τούτου για το καλό. Ξέρετε τι λέει ο Απόστολος Παύλος; Είναι στην Α΄ Προς Κορινθίους, στο 7ο  κεφάλαιο (Στχ. 31.)  : «Οἱ δὲ χρώμενοι τῷ κόσμῳ τούτῳ ὡς μὴ καταχρώμενοι». «Χρώμενοι». Το λέει στους Χριστιανούς. Δηλαδή, εκείνοι που χρησιμοποιούν τον κόσμον (αν μπορούμε να τον χρησιμοποιούμε, βέβαια). Δεν χρησιμοποίησε ο Απόστολος Παύλος πλοιάριο να ταξιδεύσει; Δεν ανέβηκε άραγε επάνω σε κάποιο ζώο; Δεν έμεινε σε σπίτια; Αυτά δεν είναι του πολιτισμού στοιχεία; Δεν θα γίνει κατάχρησις, γιατί άμα γίνει κατάχρησις του πολιτισμού, τότε τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά. Τότε είναι κάτι πάρα πολύ επικίνδυνο. Τότε ο Χριστιανός αρχίζει να εκκοσμικεύεται.

Θα φτιάξεις το σπίτι σου άμα παντρέψεις τα παιδιά σου. Θα τους βάλεις και έπιπλα κ.λπ. Πρόσεξε. Χρειάζονται τα έπιπλα. Πρόσεξε. Να ’ναι όμορφα; Να ’ναι όμορφα· δεν σου λέει κανείς όχι. Και ο Θεός έκανε τη φύση πολύ ωραία. Πρόσεξε: Τα παιδιά σου να μάθουν να μην αλλάζουν κάθε ένα χρόνο και κάθε δύο χρόνια το σαλόνι ή την κρεβατοκάμαρα γιατί πέρασε η μόδα και πρέπει να πάρουμε τώρα καινούργια… και καινούργια… και καινούργια. Αυτό λέγεται εκκοσμίκευση. Το να αποκτήσεις μια μικρή περιουσία, ας πούμε, να εξυπηρετηθείς κ.λπ., δεν είναι αμαρτία. Όταν όμως τρέχεις στο κυνηγητό αυτό του κόσμου (ν’ αρπάξουμε, ν’ αποκτήσουμε, ν’ αποκτήσουμε, να κάνουμε, να φτιάξουμε…) πρόσεξε, αυτό είναι εκκοσμίκευση. Γι’ αυτό λέει ο Απόστολος Παύλος: Αυτοί που χρησιμοποιούν τον κόσμον, «οἱ χρώμενοι τῷ κόσμῳ τούτῳ», δεν είναι αμαρτία «ὡς μὴ καταχρώμενοι», δεν πρέπει δηλαδή να φθάσουν σε μία κατάχρηση, κ.λπ. κ.λπ.

Έτσι, και θα φάμε και θα πιούμε. Ωραία μας το λέγει αυτό εις την Προς Διόγνητον Επιστολήν του ο άγνωστος αυτός πρώιμος συγγραφεύς. Λέει πόσα πράγματα! Οι Χριστιανοί – ίσως να σας το ’χω πει, αν έχετε ξανάρθει εδώ – οι Χριστιανοί δεν μένουν σε ξεχωριστές πόλεις. Προσέξτε, δεν μένουν σε ξεχωριστές πόλεις. Ντύνονται όπως οι άνθρωποι της εποχής των. Τρώνε και πίνουν όπως όλοι οι άνθρωποι. Παντρεύονται όπως όλοι οι άνθρωποι και κάνουν παιδιά όπως όλοι οι άνθρωποι, αλλά τα γεννώμενα (αυτά που γεννιόνται) δεν τα πετούν (δηλαδή δεν κάνουν έκτρωση). Αδελφή μου, αδελφέ μου, είσαι Χριστιανός και πιστεύεις ότι μπορείς να κάνεις έκτρωση; Αυτή τη στιγμή, αν μου επετρέπετο – σαν πνευματικός σας το λέγω αυτό – αν μου επετρέπετο αυτή τη στιγμή να αποκαλυφθούμε εδώ οι παρόντες ποιοι έχουνε κάνει έκτρωση, θα δείτε και θα τρομάξετε. Θα δείτε και θα τρομάξετε. Λοιπόν, έκανες έκτρωση; Να τι λέει ο συγγραφεύς της Προς Διόγνητον Επιστολής: «Γεννάνε όπως όλοι οι άνθρωποι, οι Χριστιανοί, αλλά τα γεννώμενα δεν τα πετούν», δεν κάνουν εκτρώσεις. Διότι εάν κάνεις έκτρωση, και μάλιστα στη σημερινή κατάσταση, που όλα έχουν αποποινικοποιηθεί (και η μοιχεία και η έκτρωση και τα σου ’πα και τα μου ’πες...), δεν μπορείς να πεις ότι εγώ, αφού αποποινικοποιήθηκαν, θα τα κάνω και εγώ. Είσαι κόσμος τότε, είσαι κοσμικός άνθρωπος.

Ακόμη, λέγει, είναι κάτω από τους νόμους της πολιτείας που βρίσκονται, με τη ζωή τους όμως ξεπερνούν τους νόμους της πολιτείας. Δεν χρειάζεται ο χωροφύλακας για τον Χριστιανόν, και δεν χρειάζεται γιατί ξεπερνάει με τον τρόπο που ζει τις εντολές και τους νόμους της πολιτείας. Αυτό θα πει ζω μέσα σε μία κοινωνία, σε μία εποχή, ζώντας μέσα στον λαό του Θεού, και αποτελώ τον λαό του Θεού και το θέλημα του Θεού.

Και ο κόσμος, να το ξέρετε, αν η Εκκλησία εκκοσμικεύεται, ο κόσμος δεν σώζει. Προσέξτε! Ο κόσμος δεν σώζει. Αν πηγαίνω και ανάβω το κεράκι μου ή κάπου-κάπου εξομολογούμαι και κοινωνώ ή πηγαίνω στην εκκλησία, αν δεν ζήσω με ανακαινισμένη νοοτροπία, χριστιανική, να το ξέρουμε: αυτό το πράγμα δεν σώζει. Προσέξτε, δεν σώζει. Θα μου πείτε, και ποιοι θα σωθούν; Θα σωθούν. Βέβαια θα είναι οι λίγοι, ναι, το είπε η Αγία Γραφή, αναφέρεται και στην Παλαιά, αναφέρεται και στην Καινή. Είναι το «λεῖμμα». «Λεῖμμα». Το λείμμα θα σωθεί, το υπόλοιπον, το υπόλοιπον του λαού του Θεού. Αν αποδεκατίζεται ο λαός του Θεού από το κοσμικό φρόνημα και την εκκοσμίκευση, μόνο το υπόλοιπο θα σωθεί. Γι’ αυτό, αγαπητοί μου, να μην προβληματιζόμαστε.

Πάνω στο θέμα του να λέμε «Ποιες πρέπει να είναι οι σχέσεις μου με τον κόσμον; Σαν άνθρωπος που είμαι στον κόσμο, δεν πρέπει κι εγώ να ταιριάξω;» Όχι. Δεν πρέπει να ταιριάξεις. Δεν θα στείλεις το παιδί σου στο πάρτι, την κόρη σου στο πεζοδρόμιο. Ξέρετε πόσες μητέρες είναι εκείνες οι οποίες, τῃ ανοχῄ του πατέρα, στέλνουν την κόρη να βγει απ’ τα 14 της χρόνια, απ’ τα 15 της; Γιατί, άμα δεν βγει, πώς θα παντρευτεί; Θα την έχομε γεροντοκόρη, άμα δεν βγει κι αυτή, να αρχίσει να αναζητά... Πρέπει να πάει σε κάποια καφετέρια, από την καφετέρια στη ντίσκο, από τη ντίσκο να μου έρθει στις 12, από τις 12 να μου έρθει στις 3... Να μου έρθει το πρωί την άλλη μέρα στο σπίτι. (Γιατί έτσι σκέπτονται). Βέβαια, κάποτε οι γονείς ανησυχούν άμα δουν τα παραπάνω. Μα, άνοιξες κατήφορο. Σταματάει τίποτε τον κατήφορο; Είσαι με κοσμικόν φρόνημα. Σκέπτεσαι κοσμικά. Δεν σκέπτεσαι σωστά. Θα πεις: «Όχι καλό μου παιδάκι. Δεν είναι καλός τόπος εκεί». Θα το πείτε στα παιδάκια σας από 10 χρονών, που θ’ αρχίσουν τα μαθητικά πάρτι του Δημοτικού σχολείου. «Όχι παιδάκι μου. Θέλεις να βγούμε μια βόλτα;» Αν, μάλιστα, διαθέτετε και αυτοκίνητο... Το να διαθέτεις αυτοκίνητο δεν είναι κοσμικό πράγμα, είναι ένας τρόπος ανάγκης. Παλιότερα είχαν τις καρότσες. (Καρότσες, τα κάρα, καρότσες). Τώρα έχουμε τα αυτοκίνητα. Δεν πειράζει. Αλλά μην πας σε τόπο που θα βλάψει. Πήγαινε σε μια παραλία, όχι να κάνουνε το μπάνιο τους· κάπου αλλού. Πήγαινε στο βουνό. Πάρε μαζί σου και το ψωμάκι σου. Ας πούμε, η μητέρα να πάρει κάποια εφόδια, να φάνε τα παιδιά εκεί, να παίξουν, και ούτω καθεξής. Μπορείτε να βρίσκετε σχήματα ψυχαγωγίας των παιδιών σας, αλλά και της δικής σας διεξόδου. Όχι με αμαρτωλούς ανθρώπους. Όχι με ανθρώπους οι οποίοι άγονται και φέρονται από τη νοοτροπία του κόσμου τούτου.

Και μη ξεχνάτε ότι, αν τιμούμε τους αγίους και αν τιμούμε τους μάρτυρες, είναι γιατί αυτοί οι άνθρωποι δεν ανακατεύθηκαν με τον κόσμο και με το κοσμικόν φρόνημα. Στον κόσμο ήσαν, στον κόσμο ζούσαν, αλλά δεν ήσαν όμως κοσμικοί άνθρωποι. Και μες στην Εκκλησία καλούνται όλοι οι πιστοί να γίνουν άγιοι και μάρτυρες. Πώς; Μάρτυς είσαι όταν βλέπεις, κι εσύ και το παιδί σου, ο κόσμος να διασκεδάζει και να λες «Όχι». Μάρτυς είσαι, γιατί αρνείσαι. Μάρτυς είσαι. Και άγιος είσαι, όταν ξεχωρίζεις. Αυτό θα πει άγιος: ξεχωρισμένος. Αυτό θα πει άγιος. Λέμε «Άγιο Ποτήριον». Θα πει: ξεχωρισμένο από τα άλλα ποτήρια. Άγιος είσαι, ξεχωρισμένος από τον κόσμον. Και εκείνοι που θα μπουν στη Βασιλεία του Θεού θα είναι οι μάρτυρες και οι άγιοι.

Σας ευχαριστώ που με ακούσατε.

Απόσπασμα από την 47η ομιλία στην κατηγορία « Ομιλίες εις προσκυνητὰς ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίες εἰς προσκυνητὰς " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omilies-eis-proskynhtas
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pcaJFSqeP8BhtiUyk-htJ9

Απομαγνητοφώνηση :  «Κάλαμος ὀξυγράφου».

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ο φόβος και η αγάπη του Θεού φυλάσσουν απο την αμαρτία.

 

†.Θα πρέπει να προσέξουμε να καλλιεργούμε μέσα μας τον φόβο τού Θεού. Ο φόβος τού Θεού είν’ η αρχή τής σωτηρίας μας. Και θα σκεφθούμε: “τι συνέπειες μπορώ να έχω εγώ, εάν διαπράξω την αμαρτία;” Βεβαίως, όχι ευχάριστες συνέπειες. Ξέρουμε όλοι μας ότι οι συνέπειες της αμαρτίας είναι φοβερές. Γι’ αυτό, λοιπόν, θα καλλιεργώ τον φόβο τού Θεού.

   Ξέρετε, η εποχή μας δεν καλλιεργεί τον φόβο τού Θεού. Καλλιεργεί τους λεγομένους “αθεοφόβους ανθρώπους”. Έχετε ακούσει που λέγουν “μη μιλάτε για τον φόβο τού Θεού! Γιατί τα παιδιά σας καταπιέζονται, κομπλεξάρονται! ” ; Και δεν ξέρω τι άλλες εκφράσεις τέτοιες λένε. Γιατί υπάρχει ο φόβος, αγαπητοί, εκείνος που πρέπει να αποβάλλεται. Κι εκείνος ο φόβος, ο οποίος πρέπει να καλλιεργείται.
   Ποιος είν’ ο φόβος που πρέπει να αποβάλλεται: στο παιδί μου δε θα πω ότι υπάρχουνε βρικόλακες, ότι υπάρχουν καλικαντζάρια, οπως αυτές τις μέρες, που είναι (τι περίεργο πράγμα!!) …! Μας λένε να πετάξουμε τον φόβο και καλλιεργούν αυτά τα μέσα μαζικής ενημερώσεως αυτόν τον περίεργον φόβον, αυτόν που πρέπει, πραγματικά, να πετάξουμε. Και μιλάνε για καλικαντζάρους, μιλάνε για βρικόλακες, μιλάνε για τούτα, για κείνα! Και, πέστε μου, πολλές φορές, όχι μόνο τα παιδιά, και οι μεγάλοι κάνουν ανώμαλον ύπνο, επειδή φοβούνται εκείνα, τα οποία βλέπουν; Και λέγει ο Λόγος τού Θεού: “εφοβήθησαν εκεί, που δεν υπήρχε φόβος”. Κι είναι ψαλμικός στίχος αυτός. Αυτά δε θα τα φοβηθούμε. Δε θα πουμε στο παιδί μας ότι “είναι νύχτα και πρέπει να φοβάσαι”. Να βγει απ’ την πόρτα, να κοιμηθεί μες στο δάσος, οπουδήποτε! Να μη φοβάται το παιδί μας. Κι εμείς. Να είμεθα άφοβοι. Ούτε βρικόλακες ούτε καλικαντζάρους ούτε φαντάσματα ούτε τίποτε Να κάνουμε τον Σταυρό μας και να προχωρούμε. Να είμεθα άφοβοι. Τι θα φοβηθούμε; Την αμαρτία! Θα φοβηθούμε τον Θεό, για να μη διαπράξουμε την αμαρτία! Αυτός είναι καλός φόβος. Ο άλλος δεν είναι καλός, πρέπει ν’ αποβληθεί.
   Ο κόσμος; Ο κόσμος βάζει τα αντίστροφα. Τα ανάποδα. “-Όχι, δε θα φοβηθείς τον Θεό και θα φοβηθείς τα στοιχεία τού κόσμου τούτου.” Τι φοβερό πράγμα! Αντιλαμβάνεστε, αγαπητοί! Ακόμη δεν είν’ αρκετός ο φόβος τού Θεού να μας φυλάξει από την αμαρτία. Πρέπει να μπει και η αγάπη τού Θεού. Η αγάπη τού Θεού είναι πολύ σπουδαίο στοιχείο. Πιστέψτε με: όσα δεν πετυχαίνει ο φόβος τα πετυχαίνει η αγάπη. Ένα μικρό παράδειγμα: Ας πάρουμε τον εαυτόν μας σε μεγάλη ηλικία, όπως είμαστε. Τι θα μπορούσαμε να πούμε; Ότι φοβόμαστε τη μητέρα μας και τον πατέρας μας, εάν ζουν, για να μη διαπράξουμε κάτι κακό απέναντί τους; Όχι!! Αλλά τι; Η αγάπη!! Πώς θα κάνουμε κάτι, για να μην τους λυπήσουμε τους γονείς μας; Είναι δε γνωστό ότι η αγάπη είναι ανωτέρα τού φόβου.
   Θα πρέπει να έχουμε αγάπη, για να μη διαπράξουμε κάτι. Ένας σύζυγος δε θα μπορούσε ποτέ να κάνει κάτι κακό, αν αγαπάει τη σύζυγό του. Και αντίστροφα. Μπορεί ν’ αμαρτήσει ένας άνδρας, αν αγαπάει τη γυναίκα του; Να πάει, δηλαδή, έξω, να κάνει μια άλλη αμαρτία, με άλλη γυναίκα, αν αγαπάει τη γυναίκα του; Όχι. Κάποτε ο Σωκράτης είχε βρεθεί, μας λέγει εκεί ο Ξενοφών, μας διηγείται, είχε πάει σ’ έναν φίλο του, ζωγράφο, ο οποίος ζωγράφιζε μία πόρνη γυναίκα, που επόζαρε, και τη ζωγράφιζε ο ζωγράφος. Αυτή η πόρνη γυναίκα εκάλεσε τον Σωκράτη ν’ αμαρτήσουν. Κι εκείνος λέγει: “άκουσε να σου πω: ευχαρίστως θα ‘ρχόμουνα μαζί σου, αν δεν είχα κάποια καλύτερή σου στο σπίτι να με περιμένει”. Και τα είπε αυτά ο ειδωλολάτρης Σωκράτης! Είχε κάποια άλλη γυναίκα στο σπίτι του, τη γυναίκα του, που τον αγαπούσε και τον περίμενε. Βλέπετε, λοιπόν, η αγάπη δε σ’ αφήνει ν’ αμαρτήσεις.
   Αν αγαπάς τον Ιησούν Χριστόν, δεν αμαρτάνεις! “Πώς θα κάνω αυτό το πράγμα; Πώς το κάνω και προσβάλλω τον Χριστόν;” Ξέρετε δε, τον φιλότιμον Χριστιανόν τον ευαίσθητον Χριστιανόν, όταν έρθει η αμαρτία κι αισθάνεται ότι λύπησε τον Χριστόν, ξέρετε πόσο στεναχωρείται; Δε στεναχωρείται για να μην τιμωρηθεί! Σπουδαίο κι αυτό, αλλά κατώτερο. Αλλά στεναχωρείται και κλαίει και οδύρεται, γιατί ελύπησε τον Χριστόν! Αυτό θα πει ανωτέρα ψυχή, καλλιεργημένη, χριστιανική ψυχή.

Απόσπασμα από την 26η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες εις προσκυνητὰς ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίες εἰς προσκυνητὰς " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omilies-eis-proskynhtas
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pcaJFSqeP8BhtiUyk-htJ9

Απομαγνητοφώνηση : Μαρία Δερμιτζάκη:
https://youtube.com/@orthodoxaskirtimata

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Αυτή είναι η Ορθοδοξία μας.

†.Ο Απόστολος Παύλος, δέσμιος στη Ρώμη, γράφει στον Τιμόθεο, στη Β΄ του επιστολή, μέσα από τα κακοπαθήματά του από τις φυλακίσεις, κατατρεγμούς και διωγμούς: «είδα γαρ ο πεπίστευκα». Τα περνάω όλα αυτά διότι γνωρίζω σε ποιόν έχω πιστέψει. Δηλαδή αξίζει, γιατί ξέρω ποιος είναι ο Ιησούς Χριστός. Είναι δε, ωραιοτάτη αυτή η θέσις του, «είδα γαρ ο πεπίστευκα» γιατί γνωρίζω σ' εκείνον τον οποίον έχω πιστέψει. Αλλά αυτό εμείς, μέσα από τυχόν κακοπάθειές μας, μπορούμε να το πούμε; Μπορούμε να πούμε «γνωρίζω σε ποιόν έχω πιστέψει;» Αυτό το «γνωρίζω». Από πού; Μέσω της Ορθοδοξίας. Μέσω της Ορθοδοξίας μας θα γνωρίσουμε ποιος είναι πραγματικά ο Ιησούς Χριστός.

Βέβαια έχουμε τη μεγάλη ευλογία εμείς οι Ορθόδοξοι Έλληνες να έχουμε αυτή την ορθή πίστη. Έξω από την Ορθοδοξία μας παραπαίει η παρέκκλιση, η αίρεση. Και δεν έχουμε σαφή εικόνα του προσώπου του Ιησού Χριστού. Γιατί αν ξέρεις ποιος είναι ο Ιησούς Χριστός, πεθαίνεις για Αυτόν. Αν όμως δεν ξέρεις ποιος είναι και έχεις μία εσφαλμένη εικόνα, ένα κακέκτυπο του προσώπου Του, τότε βέβαια δεν μπορείς να πεθαίνεις για Αυτόν. Για αυτόν λοιπόν τον λόγο είμαστε ευτυχείς που είμαστε Ορθόδοξοι. Γιατί αυτό θα πει Ορθοδοξία, το να έχω σωστή πίστη, πιστή εικόνα του Θεανθρωπίνου προσώπου του Ιησού Χριστού. Διότι υπάρχει μία υποκειμενική αντίληψη του Ευαγγελίου, δηλαδή
του προσώπου του Ιησού Χριστού, η οποία αλλάζει τα πράγματα.
Για παράδειγμα προχτές είχαμε την Κυριακή του σπορέως, αφιερωμένη στους Πατέρες της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, η οποία στήριξε την ορθόδοξη θέση για το θέμα των ιερών εικόνων. Και δεν είναι απλώς να βάλουμε ή να μη βάλουμε τις εικόνες. Το θέμα είναι να μπορεί να απεικονιστεί το πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Εάν έγινε άνθρωπος, βεβαίως μπορεί. Εάν δεν έγινε άνθρωπος, αλλά νομίζουμε ότι έγινε άνθρωπος, τότε βεβαίως όχι. Η Ορθοδοξία πού βρίσκεται; Στο ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο Λόγος του Θεού ο οποίος έγινε άνθρωπος. «Ο Λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσε εν ημίν…». Άρα λοιπόν η Ορθοδοξία είναι να επιμείνει και να στηρίξει την αληθινή ανθρώπινη φύση του Χριστού. Ο Χριστός δεν είναι μία φύση, είναι δύο φύσεις. Είναι η Θεία και η ανθρωπίνη. Αντίθετα ο Αρειανισμός που τον πολέμησε η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος, έλεγε ότι ο Χριστός δεν είναι Θεός αλλά μόνο άνθρωπος. Και έτσι ο Αρειανισμός διασώζει μόνο την ανθρωπίνη φύση και όχι τη Θεία. Τι είπαν οι ορθόδοξοι; Ότι είναι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος.

Η Α΄ και η Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος είναι τα δύο άκρα, οι δύο πόλοι που στρέφονται γύρω από το Θεανθρώπινο πρόσωπο του Χριστού. Συνεπώς, καταλαβαίνουμε ότι μόνο μέσα στην Ορθοδοξία έχουμε το σωστό πρόσωπο του Χριστού. Ποιο είναι; Είναι Θεανθρώπινο. Τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος.
Έτσι στην Εκκλησία μας έχουμε δύο πράγματα τα οποία είναι ισόκυρα: α) η Αγία Γραφή και β) η Ιερά Παράδοση. Τι είναι η Ιερά Παράδοση; Ό,τι ειπώθηκε για τον Ιησού Χριστό. Χρονικά προηγείται η Ιερά Παράδοση από την Αγία Γραφή διότι η Ιερά Παράδοση μας διασώζει, για παράδειγμα ότι το Ευαγγέλιο του Ματθαίου το έγραψε ο Ματθαίος, το Ευαγγέλιο του Λουκά το έγραψε ο Λουκάς, ότι οι Πράξεις των Αποστόλων είναι έργο του Λουκά, ότι η επιστολή προς Ρωμαίους είναι επιστολή του Παύλου κοκ. Ποιος μας διασώζει και μας πιστοποιεί ότι είναι γνήσια αυτά τα βιβλία; Η Ιερά Παράδοση. Ακόμα και η Αγία Γραφή στηρίζεται επάνω στην Ιερά Παράδοση αν λάβετε υπόψη ότι αρκετά χρόνια μετά από την Ανάληψη του Χριστού άρχισε να γράφεται η Αγία Γραφή. Έως τότε υπήρχε η Ιερά Παράδοση. Και τι είναι η Ιερά Παράδοση; Αυτό που πήραν οι απόστολοι και το παρέδωσαν στην Εκκλησία. Αλλά τι παρέλαβαν; Παρέλαβαν τον Χριστό και παραδίδουν τον Χριστό. Η Ιερά Παράδοση είναι ο ίδιος ο Χριστός. Λέει στους Κορινθίους ο απόστολος Παύλος «εγώ παρέλαβον από του Κυρίου ώ και παρέδωκα υμίν». Τι παρέλαβε; Παρέλαβε το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Αλλά το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας είναι ο Χριστός. Συνεπώς θα το λέγαμε έτσι: Πήρα τον Χριστό και σας έδωσα τον Χριστό. Ώστε η Παράδοση είναι η παραλαβή και παράδοση του Χριστού.
Η Αγία Γραφή γράφτηκε για να μας παρουσιάσει ποιος είναι ο Ιησούς Χριστός. Αλλά πως θα μπορέσουμε να ερμηνεύσουμε την Αγία Γραφή; Δεδομένου ότι εκεί είναι ο μεγάλος ύφαλος που προσκρούουν οι άνθρωποι. Ο Χριστός ρώτησε: «τι λένε οι άνθρωποι για μένα;» Και απαντούν οι μαθητές Του «άλλος λέει ότι είσαι ένας προφήτης, άλλος ότι είσαι ο Πρόδρομος που αναστήθηκε ( όπως το έλεγε ο Ηρώδης), άλλος τούτο, άλλος εκείνο». «Εσείς τι λέτε για μένα;» Και ο απόστολος Πέτρος λέει « Εσύ είσαι ο Υιός του Θεού του ζώντος». Τι βλέπουμε λοιπόν εδώ; Παίρνοντας την Αγία Γραφή ο καθένας έχει διαφορετική αντίληψη περί του προσώπου του Χριστού. Ο ένας λέει αυτό, ο άλλος εκείνο. Μέχρι και σήμερα. Ρωτήστε ποιος είναι ο Ιησούς Χριστός; Θα πουν είναι ένα κοινωνιολόγος, ένας φιλόσοφος, ένα άγιος άνθρωπος. Όλα αυτά δεν είναι σωστά. Ο Ιησούς Χριστός είναι ο Υιός του Θεού που έγινε άνθρωπος.
Ενώ έχουμε την Αγία Γραφή, ποιός θα την ερμηνεύσει σωστά; Η Ιερά Παράδοση, οι Πατέρες της Εκκλησίας. Συνεπώς για να έχουμε σαφή εικόνα του προσώπου του Ιησού Χριστού χρειαζόμαστε δύο πράγματα. Την Αγία Γραφή και την Ιερά Παράδοση. Η Ιερά Παράδοση είναι και αυτή γραμμένη. Είναι ότι είπαν οι Αποστολικοί Πατέρες και όλοι οι άλλοι Πατέρες για το πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Δηλαδή ερμήνευσαν σωστά εν Αγίω Πνεύματι. Αυτά τα δύο συνιστούν ό,τι πιστεύουμε. Και πιστεύουμε ορθώς, δηλαδή Ορθοδοξία.
Θα σας πω τι είναι η Ιερά Παράδοση και τι θα απαντούσαμε αν μας ρωτούσαν. Είναι πολλά πράγματα η Ιερά Παράδοση. Και πρώτα- πρώτα είναι:
Α) Οι 7 Οικουμενικές Σύνοδοι αλλά και οι τοπικές Σύνοδοι. Το συνοδικό σύστημα. Δηλαδή οι Πατέρες της Εκκλησίας όλοι μαζί, εν Αγίω Πνεύματι αποφαίνονται για το πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Όλοι μαζί οι Πατέρες στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο το 318 μ.Χ. είπαν ότι ο Χριστός είναι ο Θεός Λόγος που έγινε άνθρωπος. Στην Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο είπαν ότι ο Χριστός είναι και τέλειος άνθρωπος. Το συμπέρασμα αυτό βγαίνει όταν συγκεντρώνεται όλη η Εκκλησία για να ερμηνεύσει. Άρα λοιπόν οι οικουμενικές σύνοδοι και οι τοπικές σύνοδοι δεν είναι τίποτα άλλο παρά εκείνο που εκφράζει την Ορθοδοξία. Λέμε ότι η Οικουμενική Σύνοδος έχει εγκυρότητα πέρα για πέρα. Θα σας πω ένα παράδειγμα. Ο Απόστολος Παύλος δεν ήταν θεόπνευστος; Εν τούτοις δεν θέλει να πει κάτι εάν δεν συμφωνεί όλη η Εκκλησία. Θεόπνευστος ο Παύλος. Ο Χριστός είπε στον Ανανία «Μόνο θα τον βαφτίσεις, δεν θα τον διδάξεις στη Δαμασκό. Εγώ θα του αποκαλύψω αυτά που θέλω». Άμεσα από τον Θεό. Όπως άκουσαν τη διδασκαλία του Χριστού οι 12 μαθητές Του, έτσι ακούει τώρα και ο Παύλος που είναι μεταγενέστερος. Εν τούτοις γράφει στου Γαλάτας β΄, 1-2 πως «ύστερα από 14 χρόνια ξανανέβηκα στα Ιεροσόλυμα, μου αποκαλύφθηκε να ανεβώ. Εξέθεσα στους μαθητές, στον απόστολο Πέτρο, στον ευαγγελιστή Ιωάννη και στον άγιο Ιάκωβο, σ΄ αυτός που είναι και ο στύλος της Εκκλησίας, ανέθεσα το ευαγγέλιο το οποίο κηρύττω στους ειδωλολάτρες. «Κατ΄ιδίων δε τοις δοκούσι μήπως εις κενόν τρέχω ή έδραμον». ( Γαλ. β΄2 ). Σε αυτούς που θεωρούνται στύλοι ανέθεσα και τους είπα: αυτό διδάσκω, τα λέω καλά; Τα λέω καλά; Ένας Παύλος. Να το ακούσει η Εκκλησία, να τον εγκρίνει η Εκκλησία. Ο θεόπνευστος Παύλος «ώστε να μην τρέχω στο κενό, κούφια ή έτρεξα κούφια, δηλαδή μήπως δεν έκανα τίποτα». Βλέπετε λοιπόν ότι το συνοδικό σύστημα εδώ είναι πάρα πολύ σπουδαίο. Δεν μπορεί να πει κάποιος κάτι επειδή έτσι του ήρθε. Συμφωνεί η Εκκλησία; Βεβαίως έχουμε γνώμες Πατέρων, απομονωμένες, άλλα τις ενέκρινε η Εκκλησία. Κάτι είπε ο Ιερός Χρυσόστομος, κάτι είπε ο Μέγας Βασίλειος. Το είπανε ξεχωριστά, δεν το είπανε σαν σύνοδος. Το εγκρίνει όμως η Εκκλησία. Αυτό λέγεται Παράδοσις.
Β) Ένα δεύτερο σημείο είναι η Θεία Λειτουργία. Η Θεία Λειτουργία μας παρεδώθηκε διαμέσου της ιεροσύνης και έτσι έχουμε δια της ιεροσύνης με την τέλεση του Μυστηρίου. Το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Έξω από τη Θεία Λειτουργία, χωρίς ιεροσύνη, ένας λαϊκός αν τελέσει τη Θεία Λειτουργία, έχει Σώμα και Αίμα Χριστού; Βέβαια όχι. Αλλά το Σώμα και το Αίμα του Χριστού είναι η Εκκλησία, δηλαδή η Παράδοση, δηλαδή αυτό που μας παρεδώθη. Σας το ξαναλέω, η Θεία Λειτουργία είναι το Μυστήριο της Εκκλησίας χωρίς την οποία Θεία Λειτουργία δεν έχουμε Εκκλησία. Για παράδειγμα οι Προτεστάντες δεν έχουν Εκκλησία. Γιατί δεν έχουν ιεροσύνη. Κι αφού δεν έχουν ιεροσύνη, δεν έχουν το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, άρα δεν έχουν Εκκλησία και πέφτουν στο κενό. Για να καταλάβετε τι θα πει είμαι Ορθόδοξος: Βλέπετε πόσοι Ευαγγελικοί και Προτεστάντες υπάρχουν σήμερα στην Ελλάδα; Ο Θεός να φυλάξει! Επειδή λένε λίγα καλά λόγια; Επειδή παρουσιάζονται σαν πρόβατα ήρεμα και επιεική και νομίζουμε ότι εκεί είναι η αλήθεια; Δεν είναι. Το θέμα δεν είναι αν έχω χριστολογία, όταν για παράδειγμα έχω αρετές κ.α. και παρουσιάζομαι ήρεμος και καλός. Αυτό είναι δευτερεύον. Αυτό είναι δορυφόρος. Πιστεύεις στο Σώμα και στο Αίμα του Χριστού; Έχεις το Σώμα και το Αίμα του Χριστού; Αν δεν το έχεις δεν είσαι τίποτα. Δεν έχεις Εκκλησία. Για αυτό και οι Προτεστάντες είναι κατακομματιασμένοι, κατακερματισμένοι, επειδή δεν είναι Εκκλησία.
Γ) Ένα τρίτο σημείο είναι τα σοφά, θεόπνευστα συγγράμματα των Πατέρων της Εκκλησίας. Ό,τι σας είπα πιο πριν, είναι εκείνα τα οποία περιέχουν την αποδεκτή ερμηνεία της Αγίας Γραφής χωρίς την οποία δεν μπορούμε να ερμηνεύσουμε ορθά την Αγία Γραφή.
Δ) Ένα τέταρτο σημείο είναι ο μοναχισμός. Όπως θα ξέρετε οι προτεστάντες δεν έχουν μοναχισμό. Ο μοναχισμός ο οποίος και από τους Ορθοδόξους πολεμείται, αλλά από εκείνους που έχουν άγνοια και δεν γνωρίζουν τι είναι ο μοναχισμός. Ο μοναχισμός είναι έκφραση της Εκκλησίας. Δεν είναι αποπαίδι της Εκκλησίας, δεν είναι νόθο παιδί της Εκκλησίας. Είναι η άριστη έκφραση της Εκκλησίας. Ο μοναχισμός έχει τις ρίζες του στην Παλαιά Διαθήκη. Είναι γνωστό ότι όλοι οι προφήτες, και ο Μωυσής και ο Ααρών και ο Ησαϊας, όλοι πλην δύο, ήσαν έγγαμοι. Διότι έπρεπε να τονιστεί ο γάμος για να υπάρχει ο λαός του Θεού ιστορικά, να μη χαθεί, για να έρθει ο Μεσσίας. Έπρεπε να υπάρχει το πλαίσιο. Ο λαός του Ισραήλ είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο ήρθε ο Μεσσίας ως άνθρωπος. Δύο προφήτες ήταν άγαμοι, ο Ηλίας και ο Ελισσαίος. Ο Ηλίας είχε την ακτημοσύνη, υπακοή στο Θεό και παρθενία. Είναι τρεις αρετές του μοναχισμού. Παρθενία, υπακοή και ακτημοσύνη. Μαθητής του ήταν ο Ελισσαίος και είχανε δημιουργήσει μία σχολή. Δηλαδή μοναστικά τάγματα το οποία ήταν στην εποχή τους και ζούσαν μοναστικά. Ίσως πρώτη φορά το ακούτε αυτό. Πηγαίνετε στο Δ΄ Βασιλειών να δείτε ότι αυτοί οι άνθρωποι, κάπου 400 – 500 στον αριθμό, λεγόταν «υιοί των προφητών». Ήσαν μάρτυρες της αναλήψεως του προφήτη Ηλία, ζούσαν στα δάση εκεί κοντά στον Ιορδάνη ποταμό. Έχουμε γνωστό το περιστατικό με το τσεκουράκι που του έφυγε ενός και του έπεσε μέσα στο ποτάμι και λέει «δεν είναι και δικό μου το τσεκουράκι», είχαν ακτημοσύνη. Αυτοί οι άνθρωποι έγραψαν αρκετά βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης, τα λεγόμενα «Χρονικά». Ώστε λοιπόν οι ρίζες του μοναχισμού είναι στην Παλαιά Διαθήκη.
Καλύτερα, ο μοναχισμός έχει τις ρίζες του μέσα στον Παράδεισο. Οι πρωτόπλαστοι ζούσαν με παρθενία. Προσέξτε, αν ο Θεός τους ευλόγησε για να κάνουν παιδία, αυτό εν όψει της πτώσεως. Δηλαδή εκ των προτέρων ο Θεός το κάνει. Εν όψει της πτώσεως δημιουργεί τον άνθρωπο άρρεν και θήλυ, γιατί ήξερε ο Θεός από πριν για την πτώση. Μπροστά στο Θεό η γνώση είναι μία. Έκανε τον άνθρωπο με τα δύο φύλα και επειδή θα ερχόταν ο θάνατος, για να μη χαθεί ο άνθρωπος, μπαίνει ο γάμος. Μέσα στον Παράδεισο όμως δεν υπήρχε ο γάμος. Διαβάστε την Αγία Γραφή και θα δείτε ότι μετά την πτώση των πρωτοπλάστων «έγνω Αδάμ την γυναίκα αυτού». «Έγνω» θα πει την αναγνωρίζει ως γυναίκα του. Δηλαδή έρχεται σε σχέση γάμου, έξω από τον Παράδεισο.
Συνεπώς μέσα στον Παράδεισο υπήρχαν οι τρεις αρετές του μοναχισμού. Βεβαίως ακτημοσύνη. Είχαν περιουσία; Θα ήταν αδιανόητο. Βεβαίως παρθενία. Και βεβαίως υπακοή στο Θεό. «Έσπασε» η υπακοή. Βγήκαν από τον Παράδεισο και αρχίζει μετά η πορεία της ανθρωπότητας. Ώστε οι ρίζες του μοναχισμού ήταν σ΄αυτόν τον αρχαίο Παράδεισο.
Ξέρετε τι θα πει μοναχισμός; Μια πρόγευση του τι θα είναι η Βασιλεία του Θεού. Όταν θα αναστηθούμε βεβαίως δεν θα υπάρχει ο γάμος. Είπε ο Χριστός ότι στη Βασιλεία του Θεού ούτε παντρεύονται, ούτε νυμφεύονται. Δεν θα υπάρχει ο γάμος. Θα υπάρχει η υπακοή και φυσικά η ακτημοσύνη. Βλέπετε λοιπόν ότι επανέρχεται η ανθρωπότητα σε αυτά τα τρία στοιχεία που συνιστούν το μοναχισμό; Και είναι η Βασιλεία του Θεού. Τι είναι ο μοναχισμός στον παρόντα κόσμο; Μία πρόγευση τη Βασιλείας του Θεού. Πείτε μου τώρα αν είναι η εκλεκτότερη έκφραση της Εκκλησίας ο μοναχισμός. Βλέπετε πόσο έχει παρανοηθεί ο μοναχισμός και είναι πολέμιοι του μοναχισμού και κληρικοί ακόμη και επίσκοποι και λαϊκοί ακόμη. Μόλις κάποιο μοναστήρι γίνει, αμέσως να το χτυπήσουμε. Τηλεόραση, περιοδικά, εφημερίδες. Αυτό δείχνει πόσο λίγο ορθόδοξοι είμαστε. Για αυτό σας τα λέω αυτά, για να καταλάβουμε τι θα πει είμαι Ορθόδοξος Χριστιανός.
5) Πέμπτο σημείο είναι η ασκητική πνευματικότητα. Μόνο αν ξέραμε την πνευματικότητα των ρωμαιοκαθολικών και των προτεσταντών, τότε θα μπορούσαμε να εκτιμήσουμε τι θα πει ορθόδοξος ασκητική πνευματικότητα. Η πνευματικότητα είναι ο τρόπος με τον οποίο εγώ θα ζήσω και θα σταθώ απέναντι σε εκείνα που μου προσέφερε ο ουρανός. Ασκητικός θα πει με άσκηση, με δυσκολία. Από πού ξεκινά η ορθόδοξος ασκητική πνευματικότητα; Από τον Σταυρό του Χριστού. Ο Σταυρός όμως του Χριστού είναι Πάθος, είναι θυσία, είναι κάρφωμα. Από εκεί ξεκινάει. Γιατί αλλιώτικα, αν δεν ξεκινάει η πνευματικότητά μας από τον Σταυρό του Χριστού, δηλαδή της θυσίας, του κόπου, της δυσκολίας, της πιέσεως του εαυτού μας… Τι είπε ο Χριστός… «Η Βασιλεία του Θεού βιάζεται και βιασταί αρπάζουσιν αυτήν». Θέλεις να βάλεις τη Βασιλεία του Θεού μέσα σου; Θα ασκήσεις βία στον εαυτό σου. Βιάζομαι, βιαστή, αρπάζω. Όλα αυτά γιατί; Γιατί ο εαυτός μου είναι νωθρός, τεμπέλικος και πρέπει να ασκήσω βία για να μπορέσω να αποκτήσω τη Βασιλεία του Θεού. Έτσι αν δεν το κάνω αυτό και έχω μια πνευματικότητα ραστώνης, τεμπελιάς, ανέσεως, αυτό σημαίνει ότι έχω βάλει το στοιχείο του κόσμου στη ζωή μου. Και αυτό σημαίνει ότι ο χριστιανισμός τον οποίο δέχομαι είναι εκκοσμικευμένος.

Η μεγάλη πληγή της Εκκλησίας μας, ο μεγάλος διώκτης της Εκκλησίας μας είναι ο κόσμος, η εκκοσμίκευση. Όμως όταν έχω εκκοσμίκευση δεν σώζομαι γιατί η ορθόδοξη πνευματικότητα ξεκινά από τον Σταυρό. Αλλιώτικα δεν έχω σωτηρία. Όταν λέω «έχω τα αγαθά μου, τρώω και πίνω». Εντάξει. Δεν σου λέει ο Θεός να μη φας και να μη πιείς, αλλά η Εκκλησία βάζει τη νηστεία. Σου λέει Τετάρτη, Παρασκευή, Σαρακοστές θα νηστέψεις. Η αποθήκη σου είναι γεμάτη και στη γεμίζει ο Θεός. Θα πεις όμως, σήμερα θα νηστέψουμε και θα το κάνουμε ελεημοσύνη. Η νηστεία είναι υπόμνηση σταυρικού βίου ασκητικής πνευματικότητας.

Ο Απόστολος Παύλος γράφει στους Φιλιππισίους «πολλοί γαρ περιπατούσιν, ους πολλάκις έλεγον υμίν ων δε και κλαίων λέγω τους εχθρούς του σταυρού του Χριστού». Πολλοί από σας πολιτεύονται, ζουν, για τους οποίους πολλές φορές σας έλεγα, τώρα δε, και πάλι σας ξαναγράφω κλαίγοντας. Τι; Για τους εχθρούς του Σταυρού του Χριστού. Χριστιανοί αυτοί! Εχθρούς του Σταυρού του Χριστού! Πού είναι η εχθρικότητα; Ο Σταυρός είναι το σύμβολο της ασκητικότητας και της θυσίας. Όταν όμως εσύ απορρίπτεις την ασκητικότητα, απορρίπτεις τη θυσία, δεν γίνεσαι εχθρός του Σταυρού; Και λέει «ων το τέλος απώλεια», που το τέλος τους είναι η απώλεια, δηλαδή η κόλαση, «ων ο θεός ην η κοιλία», δηλαδή ο θεός είναι η κοιλιά, δηλαδή η άνεση, δηλαδή η απουσία ασκήσεως, «και η δόξα εν τη αισχύνη αυτών» και η δόξα τους είναι σε πράγματα που είναι να ντρέπεται κανείς. Θέλετε να πάρετε μια εικόνα; Ο σύγχρονος Χριστιανός σου λέει να φάω και να πιώ, να έχω φιλενάδες και να γλεντάω. Να είναι και έγγαμος και να λέει… τι, με μία γυναίκα θα μείνω! Να λέει η γυναίκα… με έναν άντρα θα μείνω! Γι’ αυτό σήμερα η μοιχεία είναι στην ημερήσια διάταξη. Κάπου 80% είναι από μοιχεία τα διαζύγια. Αυτό δείχνει ότι οι άνθρωποι, δείχνουν τη δόξα τους, την τιμή τους ή τον ανδρισμό τους (οι άνδρες) σε πράγματα που θα έπρεπε να ντρέπονται «των οποίων η δόξα είναι εν τη αισχύνη αυτών», σε πράγματα που είναι άξια ντροπής, «οι τα επίγεια φρονούντες» αυτοί που φρονούν τα επίγεια. Αυτοί οι Χριστιανοί βεβαίως δεν αγωνίζονται και λέγονται εχθροί του Σταυρού του Χριστού, διότι δεν ξεκινάει η πνευματικότητά τους από τον Σταυρό της θυσίας. Μπορεί να κάνουν ελεημοσύνη αλλά αυτό είναι κατοπινό. Μπορεί να έχουν μία αγάπη γενικότερη (αν αυτό μπορεί να λέγεται καθαρή αγάπη). Τίποτα, τίποτα. Θα πρέπει να ξεκινήσει η ασκητικότητά μας από τον Σταυρό του Χριστού.

Ο δε απόστολος Παύλος στα Λύστρα, είχε υποστεί τόσο άγριο λιθοβολισμό που θεωρούσαν ότι είχε σκοτωθεί. Τον έσυραν, τον τράβηξαν από το πόδι σαν σκυλί, έξω από την πόλη. Πήγαν νύκτα οι χριστιανοί να τον πάρουν να τον θάψουν. Και ο Παύλος ζούσε. Σηκώθηκε και ξέρετε τι είπε; Καταπληκτικό! Άλλο να τα λες σε μία αίθουσα, ένα ναό, σε ένα ιερό σπουδαστήριο, σε μία συντροφιά και άλλο να το ζεις αυτό το πράγμα. «Διά πολλών θλίψεων δει ημάς εισελθείν εις την Βασιλεία του Θεού». «Δει» θα πει πρέπει. Πρέπει δια πολλών θλίψεων να μπούμε στη Βασιλεία του Θεού , αλλιώς δεν μπαίνουμε.

Έκτο σημείο, Ορθόδοξη Παράδοση είναι η αδιάλειπτος δοξολογία, στις ακολουθίες όπως ακόμα και στην προσωπική μας προσευχή. 

Στην προσωπική μας προσευχή λέμε «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με» και έχω διαρκώς τη μνήμη του Θεού. Η προσευχή εκεί πρέπει να καταλήγει. Στη μνήμη του Θεού. Αλλά και η Εκκλησία έχει αυτή την αδιάλειπτη προσευχή. Υπήρχαν μοναστήρια στο Βυζάντιο που είχαν 24ωρη δοξολογία. Ήταν χωρισμένοι οι μοναχοί σε τρία τμήματα, τρείς ομάδες. Η μία ομάδα δοξολογούσε τον Θεό 8 ώρες, δηλαδή προσευχές 8 ώρες. Έφευγαν αυτοί και ερχόταν η άλλη ομάδα χωρίς διακοπή και μετά η τρίτη ομάδα και μετά πάλι η 1η ομάδα. Για αυτό σε εμάς τους ορθοδόξους οι ακολουθίες είναι μακρές. Αυτό είναι ο λόγος. Οι Ρώσοι που πήραν από το Βυζάντιο, διατήρησαν ακριβέστερα, γιατί εμείς κάναμε περικοπές, και η Θεία Λειτουργία τους κρατάει 2,3,4 ώρες. Ο Όρθρος περισσότερο. Πάντως η αδιάλειπτη δοξολογία που μιμείται η Εκκλησία τις ουράνιες Δυνάμεις, τα Χερουβίμ και τα Σεραφείμ, έχουν ασίγητο δοξολογία, χωρίς να σιγούν, στον Θεό. Όπως λέει εκεί στο όραμά του ο προφήτης Ησαΐας στο 6ο κεφ. «είδα εκεί τα Σεραφείμ να υμνούν το Θεό ασιγήτοις στόμασιν», διαρκώς, διαρκώς, διαρκώς.

Έβδομο σημείο: Ορθόδοξη Παράδοση είναι η δογματική εικονογραφία. Η εικόνα που είναι ιστορημένη, δηλαδή ζωγραφισμένη κατά τρόπο που να εκφράζει δογματικές αλήθειες. Ο αγιογράφος μπορεί να έχει κάποιες ελευθερίες, για αυτό έχουνε μία ποικιλία, αλλά δεν πρέπει να ξεφύγει από εκείνα που έχει ορίσει η Παράδοση και μάλιστα η Ζ΄ Οικουμενικά Σύνοδος. Θα ζωγραφίζει τον Χριστό έτσι και έτσι και όχι αλλιώς. Τι εκφράζει μία εικόνα; Κάθε σημείο της εικόνας είναι και μία δογματική αλήθεια. Ενώ η Δύση ζωγραφίζει έναν ρεαλιστικό κόσμο, δηλαδή όπως τον βλέπει τον φυσικό κόσμο. Οι Παναγίες της Δύσεως δεν είναι παρά πρόσωπα φιλενάδων των ζωγράφων. Είναι γνωστό αυτό. Εμείς δεν πήραμε ποτέ άνθρωπο για μοντέλο να κάνουμε για παράδειγμα την Παναγία. Διότι η Ορθόδοξη Εκκλησία ζωγραφίζει έναν θεομένο κόσμο. Ενώ η Δύση ζωγραφίζει έναν ξεπεσμένο κόσμο, που είναι καταδικασμένος σε θάνατο. Για αυτό έχει τον ρεαλισμό και εμείς έχουμε τον αντιρεαλισμό. 

Ρεαλισμός θα πει κάτι που είναι πραγματικό. Εμείς είμαστε έξω από ό,τι βλέπουμε, το νατουραλιστικό, το φυσικό. Δέστε τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Υπάρχει άνθρωπος σε αυτό το στυλ; Δεν υπάρχει. Είναι ο θεομένος άνθρωπος που είναι έξω από αυτόν τον κόσμο.

Όγδοο σημείο: Έχουμε την υμνογραφία μας. Είναι ποίηση που εκφράζει όπως και τα χρώματα στην εικονογραφία, με τα λόγια, δόγματα και πνευματικά βιώματα. Διαβάζεις ένα τροπάριο, διαβάζεις έναν κανόνα της Εκκλησίας μας και σε ανεβάζει. Δηλαδή είναι θέματα, προϊόντα άφθαστου μεγαλείου που με λίγα λόγια εκφράζονται με τρόπο λογοτεχνικό, ποιητικό.

Ένατο σημείο είναι η υμνολογία, η λεγόμενη Βυζαντινή μουσική, η οποία είναι σεμνοπρεπής, ιεροπρεπής. Δεν είναι μουσική θυμελική, δηλαδή θεατρική μουσική. Αν ακούσουμε μία εκκλησιαστική υμνολογία της Δύσεως, π.χ. τα κατά Ιωάννη πάθη του Μπαχ, ο Μεσσίας του Χέντελ. Ωραία μουσική αλλά δεν είναι εκκλησιαστική, είναι κοσμική. Αν ακούσετε την ορθόδοξη υμνολογία, αυτή σε ανεβάζει πραγματικά στον ουρανό. Για αυτό η υμνολογία είναι πάρα πολύ σπουδαία. Μοναδική. Μην ξεχνάτε ότι οι Ρώσοι έγιναν ορθόδοξοι χριστιανοί επειδή τους γοήτευσε η ορθόδοξη βυζαντινή υμνολογία. Όλα αυτό αποτελούν, ξαναλέω, εκφράσεις της Ορθοδόξου Παραδόσεως.

Δέκατο σημείο είναι οι Μάρτυρες και οι Άγιοι που κυκλώνουν το θρόνο του Χριστού. Είναι γνωστό ότι οι Προτεστάντες απορρίπτουν τους Αγίους και χτυπούν, προσβάλουν τους Αγίους ότι δεν πρέπει να τους τιμούμε. Ακόμη και την Παναγία να μη τιμούμε. Οι Άγιοι είναι οι φίλοι του Χριστού και τιμώνται επειδή τους τιμά ο Θεός. Και δοξάζονται επειδή τους δοξάζει ο Θεός. Στο Α΄ Βασιλειών β΄κεφ,30 στίχος λέει «τους δοξάζοντάς μου δοξάσω», εκείνοι που με δοξάζουν, αυτούς θα τους δοξάσω, αυτό λέει ο Θεός. Και επειδή το λέει ο Θεός ότι δοξάζει τους Αγίους Του, τους δοξάζουμε και εμείς με λιτανείες, με τροπάρια, με εορτές, με θυμιάματα τους τιμούμε και τους δοξάζουμε και εμείς. Έχουμε πλουσιότατη υμνογραφία για τους Αγίους. Ξέρετε, δεν είναι μόνο αυτή που υπάρχει. Υπάρχει ανέκδοτος υμνογραφία πολύ μεγάλη. Πρώτα-πρώτα του Ρωμανού του Μελωδού. Κάτι ελάχιστο έχουμε. Ίσως το ένα χιλιοστό από εκείνα τα οποία έγραψε ο λεγόμενος «Πίνδαρος της Εκκλησίας». Όλα αυτό είναι τιμή προς τους Αγίους μας.

Ενδέκατο σημείο είναι τα λείψανα τον Αγίων. Οι Προτεστάντες λένε: «πάρτε από εδώ αυτά τα κόκαλα». Για να μην πω ότι και ορθόδοξοι δεν τιμούν τα λείψανα των Αγίων. Ο Άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας ο Θεσσαλονικεύς λέει ότι όσο ζούσαν οι Άγιοι ήσαν θεομένοι. Ενωμένοι με το Άγιο Πνεύμα. Και το σώμα τους και η ψυχή τους. Όταν πέθαναν, το σώμα εναπετέθη στον τάφο και η ψυχή στον Παράδεισο. Αλλά χωρίστηκε η ψυχή από το σώμα, και εν Χριστώ Ιησού και εν Αγίω Πνεύματι είναι ενωμένα, διότι το Άγιο Πνεύμα είναι και στη ψυχή που είναι στον Παράδεισο και στο σώμα που είναι στον τάφο. Δεν χωρίστηκαν ούτε από τον Χριστό, ούτε από το Πνεύμα το Άγιον. Και τα λείψανα (λείψανα θα πει απομεινάρια, λείπει το σώμα και έμειναν το οστά) είναι θεομένα γιατί όσο ζούσαν αυτοί οι Άγιοι ήταν θεομένοι, ενωμένοι με το Πνεύμα το Άγιον. Θαυματουργούν τα λείψανα, δίνουν χάρη και μόνο να τα αγγίξεις. Λέει ο Ιερός Χρυσόστομος ότι ακόμα και η λειψανοθήκη που είναι μέσα τα λείψανα έχει χάρη. Όταν ο Χριστός πήγαινε να κάνει καλά τον δούλο του εκατόνταρχου, στο δρόμο εκείνη η αιμορροούσα πήγε και ακούμπησε το κράσπεδο των ιματίων του Ιησού και σκέφτηκε: «εγώ θα γίνω καλά αν ακουμπήσω το κράσπεδο». Και ο Χριστός είπε ότι από μέσα μου βγήκε δύναμη. Αυτή η δύναμη είναι ακόμη και από τα ρούχα. Τον Απόστολο Παύλο στην Έφεσο του έπαιρναν τις ποδιές που είχε στον αργαλειό και τα μαντήλια που σκούπιζε τον ιδρώτα του «εκ του χρωτός αυτού», από το δέρμα. Τα έπαιρναν αυτά και μόνο που τα ακουμπούσαν πάνω σε δαιμονισμένους και σε αρρώστους, γινόταν καλά. Και μόνο η σκιά του Αποστόλου Πέτρου να έπεφτε πάνω σε έναν άρρωστο γινόταν καλά. Αυτό είναι τα Άγια Λείψανα. Όλα έχουν τη ρίζα τους στην Αγία Γραφή.

Δωδέκατο σημείο: Ο μη συγκερασμός Εκκλησίας και κόσμου. Το παν δυνατόν κάνει η Εκκλησία να μην συγκεραστεί, ενωθεί με αυτό που λέγεται «κόσμος», εν εννοία ηθική. Λέγει ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος ότι «κόσμος» είναι όνομα περιεκτικό όλων των παθών. Δηλαδή μία λέξη που δείχνει όλα τα πάθη. Αν θέλεις να αναλύσεις τη λέξη «κόσμος», θα μιλήσεις με τα ονόματα των επιμέρους παθών. Μα είναι δυνατόν ποτέ η Εκκλησία να είναι ενωμένη με τον «κόσμο»; Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης λέγει: «Εάν κανείς αγαπά τον κόσμο, η αγάπη του Θεού Πατέρα δεν είναι σε αυτόν». Τι σημαίνει αυτό; Όχι να μην αγαπώ τον κόσμο… γιατί η Αγία Γραφή λέει ότι τόσο αγάπησε ο Θεός τον κόσμο, ώστε τον Υιό του Αυτόν τον Μονογενή έδωσε… κτλ. Να μη λέω… πώς ζει ο κόσμος, να ζω και εγώ. Χορεύει ο κόσμος, θα χορεύω και εγώ. Αν το κάνουμε έτσι, ανακατεύουμε την Εκκλησία με τον κόσμο. Αφήνεις τον κόσμο να μπαίνει μέσα στην Εκκλησία. Αντί η Εκκλησία να εκκλησιαστικοποιεί τον κόσμο, αντίθετα ο κόσμος κοσμικοποιεί την Εκκλησία. Αυτό λέγεται εκκοσμίκευση. Μία τέτοια κατάσταση είναι αδύνατον, αδύνατον να σώζει. Για παράδειγμα η Ρώμη, η δυτική «εκκλησία», είναι εις το έπακρον εκκοσμικευμένη. Όταν ο Πάπας έχει τράπεζα και η επωνυμία της τράπεζας είναι «του Αγίου Πνεύματος», μεγάλη βλασφημία. Αυτή συντηρεί πολέμους. Πρόσφατα στην Σερβία. Γράφτηκαν στις κοσμικές εφημερίδες: «Η Ρώμη, ο Πάπας, το Βατικανό συντηρεί τον πόλεμο στη Σερβία και αυτός είναι η αιτία που γίνεται αυτό το μακελειό στη Σερβία. Στέλνει όπλα το Βατικανό». Η Εκκλησία όπλα; Να φυλάξει ο Θεός! Βλέπετε λοιπόν ότι η Δυτική Εκκλησία είναι ολότελα εκκοσμικευμένη! Και σας ερωτώ. Μπορεί να σώζει μια τέτοια Εκκλησία; Αν είναι Εκκλησία! Στην εποχή μας έχουμε χάλια, δεχόμαστε επιδράσεις τόσες που να λέμε… ποια είναι η ορθόδοξη Εκκλησία; Όχι πώς ο καθένας καταντάει στον εαυτό του την ορθοδοξία του. Άλλο θέμα. Αλλά η Ορθόδοξη Εκκλησία σαν θέση είναι αυτά τα οποία λέμε και που μόνο με τον τρόπο αυτό σώζουν.

Και κάτι ακόμη να προσέξουμε, είναι πολύ επίκαιρο. Στις μέρες μας γίνεται μία καπήλευση της Ορθοδοξίας από την πολιτική. Λέμε να ενωθούν οι ορθόδοξοι λαοί για να πολεμήσουν το ισλαμικό τόξο κ.α. Προσέξτε γιατί αυτοί που τα λένε αυτά, ούτε ζουν ορθόδοξα, ούτε πιστεύουν ορθόδοξα. Αντίθετα, με άλλους τρόπους πολεμούν την Ορθόδοξη Εκκλησία. Γεννηθήκαμε ορθόδοξοι και αυτό συνιστά ένα μέγα προνόμιο για εμάς ιδιαίτερα τους Έλληνες. Τίποτα να μην είναι ικανό να μας υποκλέψει την Ορθόδοξη πίστη. Τίποτα. Θα έρθουν μέρες δύσκολες. Έρχεται σαν μαύρο σύννεφο ο καθολικισμός, δηλαδή η παπική «εκκλησία». Σαν μαύρο σύννεφο θα πέσει πάνω στην ορθοδοξία και στις ορθόδοξες Εκκλησίες της ανατολής, στην Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουκρανία. Είναι γνωστό αυτό και από τις εφημερίδες. Ξέρετε τι γίνεται στην Ουκρανία; Μάχη ολόκληρη με τους Ουνίτες ρωμαιοκαθολικούς και με τους Ορθοδόξους. Όπως οι Κροάτες που είναι παπικοί, με τους ορθοδόξους Σέρβους. Ακόμη και μέσα στον 2ο παγκόσμιο πόλεμο που έσφαξαν οι Κροάτες 800 χιλιάδες με 1 εκατομμύριο ορθοδόξους Σέρβους. Υπάρχουν μίση. Αυτά έχουν γραφτεί. Για αυτό θα πρέπει με κάθε τρόπο να είμαστε όρθιοι, τίποτα να μην είναι ικανό να μας υποκλέψει την ορθόδοξη πίστη μας.

Ας φυλάξουμε λοιπόν την Ορθοδοξία μας σαν τον πιο πολύτιμο θησαυρό μας. Αλλά και την ορθοπραξία μας. Δεν είναι αρκετό να πιστεύω ορθόδοξα. Πρέπει να ζω και ορθόδοξα. Ορθοδοξία και Ορθοπραξία. Και να μην ξεχνάμε ότι η Ορθοδοξία είναι αυτός ο ίδιος ο Χριστός. Ο οποίος παραγγέλει σε δύο Εκκλησίες της Αποκαλύψεως από τις 7 ιστορικές Εκκλησίες της Μικράς Ασίας, στην πρώτη στην Εκκλησία των Θυατείρων γράφει: «Ό έχετε κρατήσατε άχρις ου αν ήξω» (Αποκ.β΄25). Εκείνο το οποίο έχετε. Τι έχετε; Την ορθόδοξη πίστη σας, κρατήσατέ το έως ότου ξανάρθω. Πότε; Κατά τη Δευτέρα Του Παρουσία.

Στη δε, Εκκλησία της Φιλαδελφείας παραγγέλει ο Χριστός «κράτει ο έχεις» (Αποκ. γ΄11). κράτα αυτό που έχεις. Την ορθοδοξία σου και την ορθοπραξία σου. Είναι η ορθόδοξη πνευματικότης που ξεκινά από τον Σταυρό του Χριστού, «ίνα μηδείς λάβη τον στέφανόν σου» (Αποκ. γ΄11). Ώστε κανείς να μην πάρει το στεφάνι σου, το βραβείο σου να μην το πάρει κάποιος άλλος.

Αυτά είναι η Ορθόδοξη πνευματικότητα. Αυτά όλα είναι η Ορθόδοξη Παράδοση μαζί με την Αγία Γραφή, που είναι η Ορθόδοξη ερμηνεία της Αγίας Γραφής και που όλα αυτά με μία λέξη τα λέμε Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΜΑΣ.

Σας ευχαριστώ που με ακούτε.

77η ομιλία στην κατηγορία « Ομιλίες εις προσκυνητὰς ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίες εἰς προσκυνητὰς " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omilies-eis-proskynhtas
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pcaJFSqeP8BhtiUyk-htJ9

Πηγές :
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια :
Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.