†.[…]Πολλοί κατηγορούν φερειπείν τον Μοναχισμό και λέγουν και φλυαρούν ... και αποκαλούν ... Κάποιος από σας μου έδωσε ένα απόκομμα, κάποιου ανοήτου δημοσιογράφου, -δεν φοβήθηκε το μάτι μου όσο τους δημοσιογράφους, για πολλούς λόγους, για πολλούς ... πόσο αβασάνιστα γράφουν- ότι αρπάζουν τα παιδιά, λέει, κάτι καλόγεροι και τα στέλνουν στο Άγιον Όρος ... και τα κάνουνε γενίτσαρους ...κ.λ.π, κ.λ.π, ενώ ο Μοναχισμός είναι θέμα εκκλησίας. Στη Λειτουργία ευχόμεθα για τους μοναχούς, για τον Μοναχισμό. Και είναι η εκλεκτοτέρα μορφή, της εκκλησίας. Οχι επειδή είμαι μοναχός σας τα λέγω αυτά, δεν πάσχω από κόμπλεξ σε τέτοια θέματα. Έκανα αυτό που πίστευα, και το πιστεύω και το αγαπώ. Δεν υπάρχει κανένα κόμπλεξ. Θα μου πείτε: γιατί το λέτε; Ένας ο οποίος πραγματικά δεν έχει κόμπλεξ, δε λέει τίποτα. Ε, έτσι ήρθε η κουβέντα. Πιστεύει κανείς εκείνο που κάνει, αν το πιστέψει, δεν πάσχει από κόμπλεξ.
Έχω πολλάκις πεί, αν ήμουνα πάλι 18 χρονών, παρότι δεν έγινα 18 χρόνων μοναχός, εάν ήμουνα, γινόμουνα 18 χρονών,
θα ξαναδιάλεγα αυτό που διάλεξα. Και έχω πεί μεταξύ αστείου και σοβαρού, ένα δεν θα διάλεγα από όλα αυτά. Την Ιεροσύνη, την αγαπώ. Την αγαμία, την αγαπώ. Ότι κάνω, το αγαπώ. Το κήρυγμα, το αγαπώ• δε θέλω να σας το αποδείξω, νομίζω το καταλαβαίνετε.
Όταν θα γινόμουνα πάλι 18 χρονών, ένα πράγμα μόνο δεν θα ήθελα να ξαναγίνει.
Ποιό είναι αυτό; Να γίνω, Ηγούμενος. Ναι, ναι, να γίνω Ηγούμενος. Για να μην πώ κάτι άλλο• ούτε Επίσκοπος στην εποχή μας!
Λυπούμαι που το λέγω. Το χειρότερο παράδειγμα,
έδωσαν οι επίσκοποι στην εποχή μας. Και βέβαια δεν είναι μόνο στην εποχή μας, έχουμε και άλλες εποχές, άν κανείς διαβάσει λίγο την εκκλησιαστική ιστορία θα το δεί, και μάλιστα πολλή άσχημες μορφές, πολλή άσχημες ... αλλά, έν τη αύτη περιπτώση , θα 'θελα να έλεγα, ότι είναι κάποια πράγματα που ... Φερειπείν ένα αξίωμα είναι, ένα αξίωμα, που έχει βάρος, του Επισκόπου το αξίωμα. Όπως λέει ο Απόστολος Παύλος: «εἴ τις ἐπισκοπῆς ὀρέγεται, καλοῦ ἔργου ἐπιθυμεῖ.» (Α Τιμ. 3, 1), έργου, δεν λέει αξιώματος, λέει έργου. Και όπως λέει ο άγιος Ιγνάτιος στον άγιο Πολύκαρπο, -αν θυμάμαι καλά- ότι: "ο Επίσκοπος βάλλεται επειδή είναι ο Επίσκοπος". Διότι όπως είναι ο πύργος, διότι πρέπει να καταβληθεί, να πέσει ο πύργος, και βάλλεται και από τον διάβολο κι από τα όργανα του διαβόλου, τους κακούς, κακοήθεις ανθρώπους. Ναι, αν όμως κανείς ξέρει, ότι Επίσκοπος σημαίνει θυσία και προσφορά, τότε, αν αυτό το πίστευα, και το 'θελα, και θα το έκανα τότε, ε, θα ήθελα να ήμουνα Επίσκοπος. Για να μην νομίσετε όμως, ότι επιθυμώ πράγματα που δεν τα 'φτασα, σας λέω και τούτο, -μυστικό, δεν θα το πείτε πουθενά-, επειδή, δε σπούδασα θεολογία, αποκλείομαι να γίνω Επίσκοπος, και τελείωσε η ιστορία.
Απόσπασμα από την 225η ομιλία στην κατηγορία : " Ἀπαντήσεις ἀποριῶν (Κατηχήσεων Ἀνδρῶν – Γυναικῶν) "
Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας : " Ἀπαντήσεις ἀποριῶν (Κατηχήσεων Ἀνδρῶν – Γυναικῶν) " εδώ ⬇️
†.Πολλοί γονείς αποκρύπτουν από τα παιδιά τους διάφορες καταστάσεις που υπάρχουν μέσα στο σπίτι, όπως μία οικονομική δυσπραγία ή ακόμα έναν θάνατο προσφιλούς προσώπου και δεν ξέρω τι άλλα πράγματα. Τα κρύβουν από τα παιδιά ώστε τα παιδιά να μην μάθουν για να μην γίνουν δυστυχή. Και οι γονείς επιθυμούν τα παιδιά τους να είναι πάντοτε ευτυχή και πάντοτε αμέριμνα. Το παιδί μου, λέει, να μην ξέρει τίποτα. Να πάει στο σχολειό του, να βρει και το φαγητό του. Τώρα θα δανειστώ εγώ, θα κόψω το σβέρκο μου -με συμπαθάτε- τι θα κάνω εγώ για να μεγαλώσω το παιδί μου, αυτό δεν ενδιαφέρει.
Δεν νομίζετε πως αυτό είναι μία κακή τακτική; Ότι τα παιδιά μας πρέπει να τα ενημερώνομε στην πορεία της οικογενείας μας; Με την εξής διαφορά. Ότι εδώ, ανάλογα με την ηλικία των παιδιών και ανάλογα με την ψυχολογία των παιδιών μας -υπάρχουν παιδιά που είναι ευαίσθητα, υπάρχουν παιδιά που δεν είναι πολύ ευαίσθητα- θα πρέπει να τους κάνομε κοινωνούς των κοινών. Εκείνα που έχουμε στο σπίτι μας να τα γνωρίζουν.
Να πει η μητέρα, παιδιά μου κοιτάξτε η δουλειά του πατέρα σας δεν πάει καλά, ή περνάμε μία οικονομική κρίση δεν θα ξοδεύουμε, πρέπει να κάνουμε οικονομία, θα προσέξετε λοιπόν και τις σόλες των παπουτσιών σας ακόμα, αν είναι δυνατόν, να μην της λιώσετε.
Εγώ θυμάμαι, μικροί άμα είμαστε το άκουγα σε πολλούς γονείς αυτό "μην τρέχετε πολύ θα λιώσετε τα παπούτσια και θα τρέχουμε πάλι στο τσαγκάρη". Σήμερα Βεβαίως το να πεί η οικογένεια στο παιδί, μην τρέχεις γιατί θα λιώσουν τα παπούτσια, θεωρείται φοβερό και τρομερό! Καταπίεση επί καταπιέσεως. Οτι το παιδί μου, δέν το αφήνω να τρέξει για να μην λιώσουν οι σόλες των παπουτσιών του. Και όταν εμείς παίζαμε κυνηγητό, κουτσό, εκείνα τα γνωστά παιχνίδια και τα λοιπά.. λιώναν οι σόλες και έλεγαν οι γονείς "πάλι τσαγκάρη θέλουμε".
Προσέξτε, οι γονείς πρέπει να είναι ανακοινωτικοί, με διάκριση όμως. Πρέπει ακόμη να πούμε ότι ένα πρόσωπο προσφιλές πέθανε. Με τρόπο θα το πούμε. Θα πάρουμε τα παιδιά μας σε μία κηδεία. Βεβαίως δεν θα είναι ίσως η κηδεία προσφιλούς προσώπου αλλά θα είναι μία κηδεία. Περνάμε από μία Εκκλησία κι εκεί βλέπουμε μία κηδεία. Θα πάρομε τα παιδιά μας και θα πάμε μέσα εις την Εκκλησίαν. Και τα παιδιά μας δεν θα πάθουν κάτι πολύ άσχημο γιατί το πρόσωπο αυτό δεν ήταν γνωστό, αλλά επήραν όμως μία γεύση του περιβάλλοντος του πένθους και της κηδείας. Τι πετυχαίνομε; Πετυχαίνομε αγαπητοί μου την προσαρμογή των παιδιών μας με την πραγματικότητα της ζωής. Το παιδί μας αν δέν το φέρομε σε επαφή με την πραγματικότητα της ζωής θα είναι ένα παιδί ωμό, ένα παιδί που δεν θα μπορεί να κινηθεί και να ζήσει στη ζωή του. Πρέπει να ξέρει ότι κάποτε θα είναι μετρημένα εκείνα που θα ξοδέψει, ότι υπάρχει ο θάνατος εις τον κόσμον, ότι υπάρχει η αρρώστια, υπάρχει ο πόλεμος, υπάρχει ό,τι υπάρχει. Και θα πρέπει το παιδί να το προσαρμόζομε εις την ζωή. Δεν νομίζετε ότι έτσι πρέπει να γίνεται;
Όπως λοιπόν οι ποιμένες της Εκκλησίας πρέπει να ειδοποιούν τον λαό ότι θα περάσει δεινά ο λαός του Θεού, ότι ο Χριστιανός θα περάσει δεινά γιατί το όνομα Χριστιανός επαναλαμβάνω κοστίζει, έτσι και οι γονείς θα πουν στα παιδιά τους την πραγματικότητα της ζωής. Ξαναλέγώ όμως, με διάκριση και με ψυχολογικότητα.
Απόσπασμα από την 40η ομιλία στο βιβλίο της Καινής Διαθήκης « Πράξεις τῶν Ἀποστόλων ».
†.Θυμάμαι τον πατέρα μου, κι αυτό, βεβαίως, είναι γνωστό κι άλλοτε σας τό ‘χω πει- (είναι πολύ διαδεδομένο, μόνο που τώρα όλ’ αυτά, σιγά-σιγά, χάνονται πια), όταν έπαιρνε το καρβέλι, το ψωμί, το καρβέλι - το στρογγυλό το καρβέλι, το γύριζε ύπτια, ανάσκελα, στην αγκαλιά του, έπαιρνε το μαχαίρι και, με τη μύτη τού μαχαιριού, έκανε τρεις χαρακιές, δηλαδή τρεις Σταυρούς απ’ το πίσω μέρος. Δηλαδή το σταύρωνε. Έκανε το σημείο τού Σταυρού επάνω εις το ψωμί. Το ξέρετε, γιατί, ίσως, πιθανώς και στο σπίτι σας να γινόταν από τους κάπως πιο πίσω, τους γονείς σας ξέρω ‘γώ κτλ. . Να το κάνετε μέχρι σήμερα, αγαπητοί μου. Εσείς, σαν πατεράδες στο σπίτι σας, να το κάνετε, να σταυρώνετε το ψωμί. Θα παρακαλέσω πολύ. Στο Άγιον Όρος θα συναντήσετε στα ποτήρια, όταν οι μοναχοί πίνουν το νερό, να κάνουν επάνω εις το ποτήρι το σημείο τού Σταυρού. Το σταυρώνουν τρεις φορές και μετά το πίνουν. Ή κάνουν τον Σταυρό τους και πίνουν το νερό. Στον καφέ. Σε καθετί. “Ό,τι θα πιούμε”, λέει εδώ, “ό,τι πίνουμε κι ό,τι τρώμε”. Φυσικά! Ό,τι πίνουμε. Και στη λεμονάδα θα έλεγα, σε οτιδήποτε, παντού! Ό,τι πίνουμε. “Εσθίων και πίνων” θα κάνεις το σημείο τού Σταυρού, “καθήμενος, κοιταζόμενος, εξανιστάμενος, λαλών, περιπατών”. “Καθήμενος”, “κοιταζόμενος”, όταν κάθεσαι, σε μια δεδομένη στιγμή, να κάνουμε το σημείο τού Σταυρού. Καθόμαστε να διαβάσουμε την Αγία Γραφή ή διαβάζουμε κάτι πολύ σημαντικό στην Αγία Γραφή ή σε ένα άλλο πνευματικό βιβλίο: κάνουμε το σημείο τού Σταυρού. Ήρθε ένας πειρασμός: κάνουμε το σημείο τού Σταυρού. Ή αισθανόμεθα την ανάγκη να δοξολογήσουμε τον Θεόν: κάνουμε το σημείο τού Σταυρού. Πολλές φορές, το έχετε προσέξει, όταν κουβεντιάζουμε -αυτά έχουνε μείνει πια σαν υποκατάστατα στη ζωή μας και τ’ ανακαλύπτουμε- βλέπετε, εκεί που κουβεντιάζουμε, λέμε κανένα παράξενο πράγμα ή λέμε, ακόμη, κάτι, από το οποίο θα θέλαμε να φυλαχτούμε. Όπως κουβεντιάζουμε, λέμε “ο Θεός να με φυλάξει!!” και κάνουμε το σημείο τού Σταυρού. Αυτό είν’ ένα κατάλοιπο. Ένα κατάλοιπο των παλιών Χριστιανών, που έκαναν τον Σταυρό τους σ’ οτιδήποτε. Εκεί που κουβεντιάζουν, λένε “λαλών, καθήμενος, περιπατών”. Βλέπετε, αυτό το “κοιταζόμενος” -όταν πέφτεις να κοιμηθείς- και “εξανιστάμενος” -όταν πας να σηκωθείς. Από πολλά χρόνια σάς το είχα πει -και πόσο χάρηκα που ξέρω ότι υπάρχουν άνθρωποι που το άκουσαν και το κάνουν από τότε- είναι τούτο: μόλις ανοίξουμε τα μάτια μας, αγαπητοί μου, μόλις ανοίξουμε τα μάτια μας (!!) , ενώ είμεθα ακόμη στο κρεβάτι, ξαπλωμένοι, κι ανοίγουμε τα μάτια μας και βλέπουμε, φυσικά, το φως ή ανάβουμε το φως τού ηλεκτρικού (μπορεί να μην ξημέρωσε ακόμη, δεν έχει σημασία), να πει κανείς το “δόξα Σοι τω δείξαντι το φως” και να κάνετε το σημείο τού Τιμίου Σταυρού. Είναι πολύ ωραίο το σημείο τού Τιμίου Σταυρού. Αυτό είν’ ανεξάρτητο από την προσευχή του. Την προσευχή του θα την κάνει σε λίγο, δεν έχει σημασία. Όπως σηκώνεται θα το κάνει, θα πει αυτούς τους έναν-δυο στίχους στη δοξολογία του. Και θα κάνει τον Τίμιό του Σταυρό. Όπως και, όταν πέφτει να κοιμηθεί, την ώρα που πέφτει, ανεξάρτητα από την προσευχή -κάναμε την προσευχή μας, τελειώσαμε, τώρα πάμε να πέσουμε στο κρεβάτι μας- θα κάνουμε πάλι το σημείο τού Σταυρού. Ώστε, παντού και πάντοτε, να ασφαλιζόμεθα από την παρουσία τού Τιμίου Σταυρού ή από ‘Κείνον, ο οποίος εσταυρώθη στον Σταυρό. Στο αυτοκίνητό μας, πολλές φορές σάς το έχω πει αυτό -και, θα παρακαλέσω, τηρείτε το, είναι κι αυτό μια ασφάλεια, κατά το “ασφαλίζου”, “σφραγίζου”- όταν δεν θέλετε να πάθετε ποτέ ατύχημα, ή, για να δείξει ο Θεός οτι σας προστατεύει, (μπορεί) να σας συμβεί το “παρά λίγο” ατύχημα (γελάει γλυκά εδώ ο Πατέρας Αθανάσιος), και να πείτε “με φύλαξε ο Θεός” και πάλι κάνετε το σημείο τού Σταυρού, ε; “Με φύλαξε ο Θεός!” . Πριν φύγετε από το σπίτι σας, ανεξάρτητα από την πρωινή και βραδινή προσευχή σας, κάνετε τρεις μετάνοιες, προσκυνήστε την εικόνα τού Χριστού και της Παναγίας και πείτε με δύο λόγια: “Χριστέ μου, φύλαξέ με κι εμένα και τους συνεπιβάτας μου και το αυτοκίνητο” . Τίποτ’ άλλο. Απλά, αυτό όλο. Όταν θα γυρίσετε στο σπίτι σας, η πρώτη σας δουλειά, κατ’ ευθείαν (!!), κατευθείαν, θα πάτε, θα κάνετε, πάλι, τρεις μετάνοιες, θα πείτε “Χριστέ μου, Σ’ ευχαριστώ που με φύλαξες! Παναγία μου, Σ’ ευχαριστώ που με φύλαξες κι εμένα και τους συνεπιβάτες μου και το αυτοκίνητό μου!” . Πόσες φορές αυτό το κασόνι, που λέγετ’ αυτοκίνητο, γίνεται φέρετρο ολοκλήρου οικογενείας! Είναι φοβερό! Έτσι, μπορούμε να προσευχόμεθα, με τον τρόπον αυτόν, εναποθέτοντες την ελπίδα μας και την προστασία μας στα Χέρια τού Θεού. Και νά ‘χετε πάντα την ελπίδα και την πίστη ότι ο Θεός θα σας φυλάξει. Και, ξαναλέω, αν συμβεί κάτι, θα πείτε “παρά τρίχα μάς φύλαξε ο Θεός!” . Φοράμε τον Σταυρό εδώ, φορεμένο στο στήθος μας. Θα σας έλεγα είναι το άριστον φυλαχτόν. Πολλές φορές ερωτάτε “τι φυλαχτό να βάλουμε;” . Ό,τι άλλο έχουμε φυλαχτό. Τον Τίμιο Σταυρό. Απ’ οποιανδήποτε ύλη. Θέλετε να είν’ από ξύλο; Δεν έχετε χρήματα; Κάντε από ξύλο! Από σίδερο! Θέλετε να είναι αργυρός, αργυρούς, ασημένιος; Ας είναι ασημένιος! Θέλετε να είναι χρυσός; Κάντε χρυσό! Δεν έχει σημασία. Αν κάνουμε έναν Σταυρό χρυσό, σημαίνει ότι δίδουμε τιμή εις τον Τίμιον Σταυρόν, θέλοντας, έτσι, να τιμήσουμε. Αλλά δεν έχει σημασία η ουσία τής ύλης όσο σημασία έχει αυτό το σημείον με τη βαθιά επίγνωση του τι είναι! Τι είν’ ο Τίμιος Σταυρός. Τι είναι! Γι’ αυτό θα πρέπει να γνωρίζουμε, έστω και στοιχειωδώς, την θεολογίαν τού Τιμίου Σταυρού. Ένας που φοράει τον Σταυρό ξέρετε τι σημαίνει; Φοράει τον Σταυρό! Ξέρετε τι σημαίνει; Φοράει τον Σταυρό! Το καταλάβατε; Φοράει τον Σταυρό! Δηλαδή το Σταυρικό Ευαγγέλιο φοράει. Αυτό θα πει “φορώ τον Σταυρό”: φορώ το Σταυρικό Ευαγγέλιο. “Κάνω το σημείο τού Σταυρού” ξέρετε τι σημαίνει; Σταυρώνω τα πάθη μου! Το λέει ο Απόστολος Παύλος στον εαυτό του! Σταυρώνω τις σάρκες μου τις αμαρτωλές! Αυτό θα πει “κάνω το σημείο τού Σταυρού” : νεκρώνω τον εαυτόν μου. Γιατί, τι είναι ο Σταυρός; Όργανον νεκρώσεως. Νεκρώνω τον εαυτόν μου. Στα πάθη μου, σε οτιδήποτε. Αλλά, έτσι, όταν κάνω τον Τίμιο Σταυρό, δεν κινδυνεύω! Κάνουμε το σημείο τού Σταυρού -κι αυτό είναι μια ωραία συνήθεια- κι αυτό κατάλοιπο, όταν πάμε να κάνουμε το μπάνιο μας. Τόσο στο μπάνιο του σπιτιού μας όσο και στη θάλασσα. Κάπου-κάπου μπορεί να δει κανένας κανέναν κολυμβητή, που ετοιμάζεται να μπει μέσα στη θάλασσα, να κάνει τον Τίμιο Σταυρό. Δυο πράγματα έκαναν οι παλιότεροι κολυμβηταί. Τώρα δεν ξέρω, μπορεί κι αυτό να μη γίνεται, μπορεί το ένα μόνο να γίνεται. Έρριχναν λίγο νερό, έμπαιναν σιγά-σιγά μες στη θάλασσα, σιγά-σιγά. Δηλαδή, με τα πόδια τους προχωρούσαν, προχωρούσαν κι έπαιρναν νερό από την επιφάνεια της θαλάσσης, σαν πιτσιλίσματα, και τα έρριχναν επάνω τους. Ξέρετε τι θα πει αυτό; Προετοιμάζεται ο οργανισμός να μπει να σε μιαν άλλη θερμοκρασία. Διότι, με τη θερμοκρασία που έχει, αν κάνει βουτιά μέσα στη θάλασσα, μπορεί να πάθει ό,τι παθαίνει ένα ποτήρι, όταν βάλουμε ζεστό νερό μέσα: κρακ! Δηλαδή μπορεί να πάθει συγκοπή ο άνθρωπος. Όταν όμως, βρέχεται λίγο-λίγο, λίγο-λίγο, δεν ξέρω αν το ξέρατε αυτό (γι’ αυτό δεν είναι τυχαίο αυτό που κάνουν οι κολυμβηταί οι υποψήφιοι), σημαίνει ότι συνηθίζω σιγά-σιγά σε μια καινούργια θερμοκρασία. Είναι πολύτιμο. Αυτά, σαν μια προφύλαξη. Αλλά και το σημείο τού Τιμίου Σταυρού, για να μη με βρει κανένα ατύχημα μέσα στη θάλασσα. Η θάλασσα είναι άυλη. Δεν ξέρεις τι έχει η θάλασσα. Και επικίνδυνη η θάλασσα. Αλλά και στο λουτρό τού σπιτιού μας, όταν θα μπούμε να κάνουμε μπάνιο, πρέπει να κάνουμε το σημείο τού Σταυρού. Ας μου επιτραπεί να σας πω κάτι. Να τα λέμε, έτσι, καθαρά-καθαρά, έτσι; Κάθε γωνίτσα να φωτίζουμε. Κάθε γωνίτσα να φωτίζουμε. Θα πρέπει, όταν αισθανθούμε ότι, μπαίνοντας στο μπάνιο μας, να κάνουμε μπάνιο, ιδίως οι νεότεροι, τα νέα παιδιά, ότι μπορεί να γίνει ο χώρος εκείνος μία παγίδα για μιαν αμαρτία. Αν νομίζει κανείς ότι μπορεί ν’ αμαρτήσει, καλύτερα να μην κάνει μπάνιο. Καλύτερα. Δεν πειράζει. Καλύτερα να μυρίζει από ιδρώτες κτλ παρά να μυρίζει από τη βρομιά τής αμαρτίας. Είναι προτιμότερο. Αν, πάλι, δεν αισθάνεται ότι μπορεί να πέσει σε πειρασμό, τουλάχιστον εκείνη την ώρα, αλλά είναι παγίδα, όμως, το λουτρό, γιατί εμφωλεύουν δαίμονες στα λουτρά, μη σας κάνει εντύπωση αυτό, υπάρχει το ευχολόγιο μέσα στους εξορκισμούς: “ω, δαιμόνιο”, λέει, “εσύ που κρύβεσαι εκεί κι εκεί και στα λουτρά. Και στα λουτρά!” . Μη σας κάνει καθόλου εντύπωση αυτό. Λοιπόν, θα πρέπει να κάνουμε την προσευχή μας, ίσως, κάποτε, αν κανείς αισθάνεται αδυναμία στον εαυτό του, ίσως, κάποτε, εκ βαθέων!! “Χριστέ μου, σε ικετεύω, θα πάω να κάνω το μπάνιο μου, φύλαξέ με, να μην κάνω κάποια αμαρτία μετά το μπάνιο μου!” Και, αφού θα κάνει την προσευχή του αυτή, θα κάνει και τον Σταυρό του, διότι πρέπει να γλιτώσει από έναν κίνδυνο ηθικόν, πνευματικόν. Αλλά κι ένα γλίστρημα μπορούμε να έχουμε τώρα, σωματικό γλίστρημα! Ξέρω ‘γώ, έπεσε σαπουνάδα χάμω, γλιστρήσαμε μέσα στη μπανιέρα, μέσα στο ντουζ δεν ξέρω τι, να σκοτωθούμε! Λίγοι έχουν πεθάνει μέσα εις το λουτρό τους; Όχι λίγοι! Γι’ αυτό, λοιπόν, πρέπει, παντού και πάντοτε, να ασφαλιζόμεθα με την προσευχή, με την πίστη στον Εσταυρωμένον. Ομολογούμε δε τούτη μας την πίστη, κάνοντας το σημείο τού Σταυρού!
Απόσπασμα από την 28η ομιλία στο βιβλίο των "Κατηχησεων του Αγίου Κυρίλλου" Αρχιεπισκόπου ιεροσολύμων.
†.Η σύνεσις, η φρονιμάδα δηλαδή η Φρόνησις, είναι μία προίκα αληθινή και πρέπει να πούμε ότι, δέν συνάζεται την τελευταία στιγμή, όπως και η υλική προίκα δεν συνάζεται την τελευταία στιγμή. είναι υπόθεσις μιας ολοκλήρου ζωής. Θα πώ κάτι που παλιότερα σας το είχα πεί. Όταν έχετε κορίτσια, - μην κοιτάτε ότι καταργήθηκαν οι προίκες και τα ό, τι - ό, τι..- πάντα στο κορίτσι σας να ετοιμάζεται κάτι. Και νομίζω μία φρόνιμη μητέρα, συνετή μητέρα, θα πρέπει να φροντίζει για το κορίτσι τις μόλις γεννιέται.
Επήγε στην αγορά να ψωνίσει τα καθημερινά πράγματα, - τί έχει να ψωνίσει από την αγορά - ας αγοράσει κάτι και για το κορίτσι της ως προίκα, ας πάρει μία πετσέτα. Πήγε στα εμπορικά να ψωνίσει, ας πάρει ένα σεντόνι. Να 'χει ένα μπαούλο, - μα πάτερ μπαούλα τώρα στην εποχή που ζούμε.. - ναί, γιατί? Διότι φτάνουμε στο σημείο, η κοπέλα να μην έχει τίποτα και να δημιουργούνται προβλήματα. Δέν θα' θελα να τονίσω το θέμα της προίκας, να έχει η κοπέλα σπουδαία προίκα, όχι, ούτε να γίνει στόχος προικοθηρών ανδρών, όχι. Να μήν έχει το στοιχειώδες νοικοκυριό της; Και όταν το κοριτσάκι αυτό μεγαλώνει, να πεί η μητέρα στο κοριτσάκι της, το κοριτσάκι των 6 - 7 χρονών : «Το βλέπεις αυτό το μπαούλο είναι δικό σου» και όταν θα αρχίσει να μαθαίνει στο σχολείο ή στο σπίτι να κεντά, να δώσει μία μαξιλαροθήκη η μητέρα στο κοριτσάκι της να βάλει το μονόγραμμά της, να κεντήσει το μονόγραμμα. Το κορίτσι, θα αρχίσει να αποκτά μία συνείδηση των υπαρχόντων της. Κάνω την προίκα μου, κάνω το νοικοκυριό μου.
Έτσι τί πετυχαίνετε; Δέν πετυχαίνετε το θέμα προίκα, πετυχαίνεται το θέμα φρονιμάδα στο παιδί. Προνοητικότητα, σύνεσις. Διότι, έτσι μαθαίνει η μητέρα στο παιδί της σιγά-σιγά, να γίνεται φρόνιμη κοπέλα, να ενδιαφέρεται και να φροντίζει δια το μέλλον της, και ούτω καθεξής. Πώς νομίζετε ότι γίνεται φρόνιμο το παιδί μου, με το να του λέγω να γίνει φρόνιμο; Αυτό είναι μία κουβέντα. Το παιδί μου πρέπει να βλέπει φρόνιμες ενέργειες και του πατέρα και της μητέρας, φρόνιμες ενέργειες. Έτσι λοιπόν η σύνεσις, η φρονιμάδα, πώς την εννοούμε; Σας είπα, με το να λέμε έχω μυαλό, προνοητικότητα, φτάνει το μάτι μου μακριά, φροντίζω, κοιτάζω γύρω μου, κόβει το μάτι μου, κόβει δηλαδή το μυαλό μου και είναι μία υπόθεση, που ξεκινάει από τα νηπιακά χρόνια. Δέν αποκτάται εκείνη τη στιγμή, όπως βεβαίως και μία προίκα, δέν αποκτάται την τελευταία στιγμή.
Δέν θα πάμε στα εμπορικά να ψωνίσουμε τί να ψωνίσουμε και να κουβαλήσουμε στο σπίτι μας.. Όχι! Λίγο -λίγο. Για να γίνει και η σχετική αφομοίωσις συνέσεως στο παιδί μας.
Απόσπασμα από την 44η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης « Σοφία Σειράχ ».
