«Ὅ μισεῖς, μηδενί ποιήσεις».

†. Καί πάλι, ἀγαπητά μας παιδιά, ἡ ἀγάπη τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ μας, μᾶς δίδει αὐτήν τήν ἀγαθή εὐκαιρία, νά ἀκουστεῖ ὁ λόγος Του. Νά ἐπιτευχθεῖ, θά λέγαμε, ἡ κατήχηση τῆς πίστεως καί τῆς πνευματικῆς ζωῆς στό δικό Του τό ὄνομα. Καί εἶναι ἀνάγκη αὐτό νά γίνει, διότι ὑπάρχουν μύριες «κατηχήσεις» (τήν λέξη «κατήχηση» τήν βάζω ἐντός εἰσαγωγικῶν), τίς ὁποῖες ὅμως ἐμπνέει ὁ διάβολος. Ἅμα βγεῖ ἕνα παιδί λίγο πιό ἐξω, θά ὑποστεῖ αὐτήν τήν «κατήχησιν», ἡ ὁποία ὅμως εἶναι δαιμονική. Εἶτε γιά νά πάρει ναρκωτικά, εἴτε γιά νά δείξει τεμπελιά, εἴτε νά κομματιστεῖ, εἴτε… εἴτε… εἴτε…, ὅ,τι θέλετε, εἴτε νά βρεθεῖτε σέ τίποτα δίχτυα παραθρησκειῶν, εἴτε στά δίχτυα τῆς μαγείας… κ.ο.κ. Ὑπάρχουν, λοιπόν, ὄντως μύριες «κατηχήσεις», ἐμπνεόμενες ἀπό τόν διάβολο. Καί τό ἀποτέλεσμα εἶναι ὅτι εἶναι οἱ δαιμονίζοντες καί παρουσιάζουν ἕνα θέαμα οἰκτρό. 

      Δέν ξέρω ἄν σᾶς δόθηκε ποτέ ἡ εὐκαιρία νά δεῖτε νέους πού πῆραν στραβό δρόμο, πῶς δέχονται ἐπιδράσεις τοῦ σατανᾶ, καί εἶναι δαιμονισμένοι νέοι. Δηλαδή ἄρρωστοι, ἔχουν χάσει τήν προσωπικότητά τους. Τό χειρότερο εἶναι αὐτό· νά χάσεις τήν προσωπικότητά σου. Εἶναι φοβερό πρᾶγμα καί στήν ἐποχή μας οἱ περιπτώσεις αὐτές ἔχουνε γίνει πάρα πολλές. Ἡ ἐξάπλωσις τοῦ κακοῦ, σέ μιά παγκοσμία κλίμακα πού βοηθᾶται καί ἐνισχύεται ἀπό τά Μέσα Ἐνημερώσεως, κυριότατα ἀπό τήν τηλεόραση, εἶναι ἔμπνευσις καί ἔργον τοῦ σατανᾶ. 

      Τί θά ἀντιτάξουμε -ἐρωτῶ- τί θά ἀντιτάξουμε σ’ αὐτό τό καθημερινά ἀναπτυσσόμενο κακό; Τί θά ἀντιτάξουμε; Τί ἄλλο παρά τήν Χριστιανική κατήχηση. Γι’ αὐτό χαίρομαι ὅταν σᾶς βλέπω. Βέβαια, ἄν ἔπρεπε νά δοῦμε τά πράγματα συγκριτικά, δηλαδή σέ σχέση μέ ὅλους τούς νέους τῆς πόλεώς μας, εἴσαστε λίγοι, ἀλλά ὅταν ἐδῶ καί πολλά-πολλά χρόνια… παραπάνω… κάπου 25 χρόνια, στόν Τύρναβο ἔκανα Κατηχητικό, ἐρχόντουσαν ὅλα τά παιδιά τοῦ Σχολείου. Ἤτανε πλημμυρίδα, πλημμυρίδα πραγματική! Εἶχε ἔλθει ἕνας σύμβουλος ἐκπαιδευτικός νά ἐπιθεωρήσει τό Σχολεῖο, καί ὅταν κάποιος καθηγητής τόν ἔφερε στήν Παναγία Φανερωμένη καί εἶδε τί γινόταν, τρόμαξε ὁ ἄνθρωπος, καί μοῦ εἶπε -τότε, πρίν 25 χρόνια!-: «Στήν Άθήνα πρέπει νά θεωρεῖται ἐπιτυχία ἄν τελικά μαζευτοῦν πέντε παιδιά, ὡς ἀνώτερο Κατηχητικό Σχολεὶο!». Πέντε παιδιά! Βέβαια χαίρομαι, πολύ χαίρομαι, κι ἀξίζει γιά σᾶς κάθε κόπος νά σᾶς προσφερθεῖ, ὅ,τι πρέπει νά σᾶς προσφερθεῖ.

    Τά θέματά μας, φέτος, εἶναι θέματα πνευματικοῦ καταρτισμοῦ, κι ὅπως ἔχετε ἀντιληφθεῖ αὐτά τά τέσσερα τελευταῖα χρόνια, δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά μία προσπάθεια, καί νά κατηχηθοῦμε στό δόγμα τῆς πίστεώς μας, ἀλλά καί εἰς τόν τρόπο τῆς ζωῆς μας, πῶς πρέπει νά ζήσουμε. Καί θά σᾶς θύμιζα, ὅπως καί πέρυσι καί πρόπερσι εἴχαμε ἀναφερθεῖ, εἰς τήν πνευματική διαθήκη τοῦ Τωβίτ. Αὐτό τό θαυμάσιο, θά λέγαμε, βιβλίο, καί εἰδικότερα αὐτή ἡ περικοπή, τό μνημειῶδες πού ἀναφέρεται στό 4ο κεφάλαιο τοῦ βιβλίου αὐτοῦ πού εἶναι ἡ διαθήκη τοῦ Τωβίτ, στόν γιό του, τόν Τωβία. Γιά κείνους πού ἔρχονται γιά πρώτη φορά, θά ἤθελα νά κάνω μία πάρα πολύ σύντομη ἀναφορά γιά νά δοῦμε περί τίνος πρόκειται. 

     Βρισκόμεθα στήν ἐποχή πού οἱ Ἀσσύριοι εἶχαν αἰχμαλωτίσει τό Βόρειο Βασίλειο τοῦ Ἰσραήλ. Ἀνάμεσα σ’ ἐκείνους πού αἰχμαλώτευσαν ἤτανε καί μία οἰκογένεια, ἡ οἰκογένεια τοῦ Τωβίτ. Ἤτανε τρεῖς ἄνθρωποι, αὐτός, ἡ γυναῖκα του καί ὁ γιός του. Ἦταν ἕνας σωστός Ἰσραηλίτης, ἕνας σωστός λάτρης τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ, πιστός ἄνθρωπος. Αὐτοί σύρθηκαν στή Νινευῆ, τήν μεγάλη πόλη τῆς ἀρχαιότητος καί πρωτεύουσα τῶν Ἀσσυρίων. Παρά τίς δυσμενέστατες συνθῆκες πού ἐκεῖ ζῆσαν στήν αἰχμαλωσία, δέν ἔπαυε ὁ Τωβίτ νά τηρεῖ τόν νόμο τοῦ Θεοῦ. Ὅσο τοῦτο τοῦ ἦταν δυνατό. Μέχρι ἀκόμη καί τό διαιτολόγιο, δηλαδή νά μή φάγει πράγματα τά ὁποῖα τά ἀπηγόρευε ὁ νόμος, φέρ’ εἰπεῖν, χοιρινό κρέας… κ.λπ. - παρότι δέν ἦταν πάντα στό χέρι του τί θά ἔπρεπε νά φάει, ὅπως καί οἱ ἄλλοι αἰχμάλωτοι. Ὡστόσο, συνέβη κάποιο περιστατικό στήν οἰκογένεια αὐτή, πού δέν εἶναι τῆς ὥρας τώρα νά τό ἀναφέρω, καί ἔτσι φοβήθηκε μήπως δέν ζήσει, ἔστειλε τό παιδί του κάπου πολύ-πολύ μακριά, πολυήμερο ταξίδι γά νά πάρει κάποια χρήματα πού ‘χε δανείσει σ’ ἕναν συμπατριώτη του. Καί φοβήθηκε -ἤδη τυφλός ὁ Τωβίτ- μήπως, ἐπιστρέφοντας τό παιδί του, δέν τόν εὔρισκε ζωντανόν, καί σκέφθηκε νά κάνει τήν διαθήκη του. 

     Βέβαια, ἀπ’ ἄκρου εἰς ἄκρον εἶναι ἕνα πνευματικό μνημεῖο ἡ διαθήκη αὐτή, δέν ἀναφέρει τίποτε ἄλλο, σ’ ἕνα σημεῖο, μόνο, λέγει γιά τά χρήματα αὐτά πού θά ἔπαιρνε, τίποτε ἄλλο. Τίποτε ἄλλο. Μά ἀπολύτως τίποτε ἄλλο! Ὅλο τό κείμενο, τό 4ο κεφάλαιο τοῦ βιβλίου ἀναφέρεται είς τήν πνευματική διαθήκη, κι ὅπως σᾶς εἶπα εἶναι ἕνα μνημεῖον καί γιά γονεῖς καί γιά παιδιά, γιά νά γνωρίζουν, πῶς πρέπει νά τοποθετοῦνται οἱ σχέσεις γονέων καί παιδιῶν. Τό βιβλίο αὐτό -ἕνα ἀπό τά 49 βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης- εἶναι θεόπνευστο βεβαίως ἀφοῦ περιέχεται στόν κανόνα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης- καί ὅπως γράφει ἕνας καθηγητής τοῦ Πανεπιστημίου (ὁ Παναγιώτης Μπρατσιώτης, ἤτανε καθηγητής Παλαιᾶς Διαθήκης, ἤδη μακαρίτης), ὅτι εἶναι ἕνα βιβλίο ἐποικοδομητικόν, μέ τήν μορφήν μιᾶς χαριεστάτης (:χαριτωμένης) διηγήσεως. Εἶναι ἕνα βιβλίο πολύ χρήσιμο, πολύ ἐποικοδομητικό. Καί ὅπως λέγει ὁ Ἰωήλ Γιαννακόπουλος πού ἔχει ὑπομνηματίσει τήν Παλαιά Διαθήκη (κι αὐτός μακαρίτης) εἶναι, λέγει, πραγματικός πλοῦτος τό βιβλίον τοῦ Τωβίτ, διδασκαλίας θεωρητικῆς καί πρακτικῆς. Διδάσκει δέ ταῦτα διά λόγου καί παραδείγματος. Ἔτσι, καταλαβαίνετε, ὅτι κι ἐμεῖς ἔχουμε ὄντως νἀ ὠφεληθοῦμε ἀπό τήν ἀνάλυση αὐτή. 

     Ἀλλά, παιδιά, ἄς δοῦμε τώρα τό κείμενο. Θά ἐνθυμεῖσθε ὅτι εἴχαμε ἀναλύσει, στό τελευταῖο μας μάθημα, τόν 14ον στίχον, πού ἀναφέρεται εἰς τήν πνευματική καλλιέργεια τοῦ νέου, ἐκεῖ πού λέγει ὁ Τωβίτ στόν Τωβία, «Παιδί μου», λέει, «Τέκνον», «ἴσθι πεπαιδευμένος ἐν πάσῃ ἀναστροφῇ σου», «νά εἶσαι πεπαιδευμένος», δηλαδή μορφωμένος (εἶναι Παρακείμενος, ἔ;) «σέ κάθε σου σχέση μέ τούς ἄλλους ἀνθρώπους». Και, ἄν θυμόσαστε, κάναμε τρία -τέσσερα θέματα πάνω σ’ αὐτό. Τί θά πεῖ καλλιεργημένος ἄνθρωπος. Ὡραῖο θέμα, καλλιεργημένος ἄνθρωπος! Ξέρετε πόσο σπουδαῖο εἶναι κάθε παιδί ἀπό τήν παιδική του ἡλικία, κάτω ἀπ’ τά δέκα του χρόνια, νά ποθήσει νά γίνει σοφός καί ἅγιος. Σοφός: νά μαθει πολλά, καί ἅγιος. Γιατί ἄν γίνει σοφός, χωρίς νά γίνει ἅγιος -κάτι λέει πάνω σ’ αὐτό ὁ Πλάτων- δέν ἔχει τίποτα νά κερδίσει, μᾶλλον μπορεῖ καί νά ζημιώσει μέ τήν σοφία του αὐτή, ἡ ὁποία νά εἶναι πονηρά καί καταστρεπτική. Ἀλλά καί ἄν εἶναι ἅγιος, μπορεῖ ἴσως νά μήν εἶναι σοφός, ἀλλά δέν θά ἦταν πολύ ὡραῖο νά ἦτο καί σοφός; Πολλά ἰδανικά βάζουν τά παιδιά στή ζωή τους… ἐγώ θά γινόμουνα αὐτό, ἐγώ θά γινόμουνα ἐκεῖνο, κάποιοι στόχοι. Ἐγώ τοῦτο σᾶς λέγω, καί πιστεύω νά εἶναι καλό πρᾶγμα αὐτό πού θά σᾶς πῶ. Βάλετε στόχο τήν σοφία και τήν ἁγιότητα. Ὁ Σολομών, εἶναι γνωστή ἡ ἱστορία του, τοῦ ζητήθηκε τί θέλει (ἀπό τόν Θεό), κι ὁ Θεός ἄκουσε τό ἐξῆς καταπληκτικό ἀπό τόν Σολομῶντα: «Σοφία». Βέβαια ἔτσι γρήγορα-γρήγορα ἀνοίγω καί κλείνω μία παρένθεση, πίσω ἀπ’ αὐτό πού λέμε σοφία, εἶναι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ, ὁ Θεός Λόγος. Καί ἐπειδή δέν ζήτησε πλοῦτον καί ἀξιώματα, ὁ Θεός τοῦ ἔδωσε τήν σοφία, καί τοῦ ἔδωσε καί πλοῦτον καί ἀξιώματα. Γιατί δέν ζήτησε αὐτά πού περνᾶνε, ἀλλά αὐτά πού μένουν. 

     Ἄν ὁ Θεός δεῖ ὅτι… ποτέ μή ζητήσετε ξέρετε νά νά γίνετε πλούσιοι… μπούουου! στήν ἐποχή μας αὐτά πού λέω, δέν ἰσχύουν. Ὄοοχι! ἀλλά γιά σᾶς, ὄχι ἔτσι. Μή ζητήσετε νά γίνετε πλούσιοι, ἁπλῶς νά ζήσετε, τίποτε ἄλλο. Ζητήσατε, ὅμως, νά γίνετε σοφοί καί ἅγιοι. Αὐτό νά εἶναι τό ἰδανικό σας. Καί τότε ὁ Θεός -ἄν κρίνει- θά σᾶς δώσει κι ἄλλα-κι ἄλλα πράγματα. Δέν θά «ἐλαττονήσει» -νά χρησιμοποιήσω αὐτό τό ρῆμα ἀπό τήν Ἁγία Γραφή- δέν θά λιγοστέψουν, τά ἐφόδιά σας μέσα στό σπίτι. Οἱ ἀποθῆκες σας; Πάντα γεμᾶτες. Τό πορτοφόλι σας; Πάντα γεμᾶτο. Δέν θά ἐπιδιώξετε, ὅμως, τό πορτοφόλι σας νά εἶναι γεμᾶτο· θά σᾶς τό γεμίζει ὁ Θεός. Ἔτσι, μήν κολλήσει ἡ καρδιά στά χρήματα καί στά ὑλικά πράγματα. Στήν σοφία τοῦ Θεοῦ καί στήν ἁγιότητα. Σοφία καί ἁγιότητα. Καί αὐτά ὅλα βέβαια καί πολλά ἄλλα εἴχαμε πεῖ πέρυσι -ἐνθυμεῖσθε-) γιά τόν καλλιεργημένο ἄνθρωπο. Ὅμως γιά νά γίνεις καλλιεργημένος ἄνθρωπος, πρέπει νά ἔχεις τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Ἄν δέν ἔχουμε τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, δέν πετυχαίνουμε, βεβαίως, τίποτα . 

     Μετά τήν παραγγελία «καί ἴσθι πεπαιδευμένος ἐν πάσῃ ἀναστροφῇ σου», λέγει στή συνέχεια ὁ Τωβίτ στόν Τωβία (15ος στίχος, ὁ ἑπόμενος. Εἶναι δέ ἡμιστίχιον, διότι τό δεύτερον ἡμιστίχιον, ἀναφέρεται εἰς τήν μέθην, καί, πρῶτα ὁ Θεός, αὐτό τό θέμα θά ‘χουμε τήν ἐρχομένη Κυριακή), καί λέγει, λοιπόν, εἰς τό πρῶτον ἡμιστίχιον: «Καὶ ὃ μισεῖς, μηδενὶ ποιήσῃς», «Ἐκεῖνο τό ὁποῖο», λέει, «ἐσύ μισεῖς, σέ κανένα νά μήν τό κάνεις». Σπουδαῖο αὐτό! Εἶναι μία μικρή φρασούλα αὐτή, ἀλλά μεστή περιεχομένου, καί θά ἤθελα νά τήν προσέξουμε. Εἶναι ἕνας γενικός κανόνας γιά ὅλα τά εἴδη τῶν σχέσεων πού ἀφοροῦν τόν πλησίον, τόν ἄλλον ἄνθρωπο, γιά νά μήν πῶ… γιά νά μήν πῶ… καί τά ζῶα! Σκοτώνοντας μία ἐνοχλητική μῦγα τό μεσημέρι, εἶπα: «Γιατί τήν σκότωσα; Ἐπειδή εἶναι μῦγα. Καί ποιός τήν ἔκανε τήν μῦγα; Τήν ἔκανε ὁ Θεός». Προσέξτε μήν πάρουμε ὑπερβολές καί ποῦμε ὅτι… ἔ, κάναμε κακό, γιατί σκοτώσαμε μία μῦγα! Προσέξτε, ἀλλά θέλω νά σᾶς πῶ ὅτι ἀκόμη ὄχι μόνο στίς σχέσεις μας μέ τούς ἄλλους ἀνθρώπους, ἀλλά καί μέ τά ζῶα, καί μέ τά φυτά, ἔχουμε μίαν ἀγαθήν σχέσιν γιατί εἴμεθα ἐνταγμένοι μέσα στή φύση καί ἔχουμε ὅλα τά χαρακτηριστικά τῆς φύσεως, πού ἔχουν καί τά ζῶα. Βεβαίως. Καί εἴμεθα ὅλοι θά λέγαμε μία οἰκογένεια σ’ αὐτό τόν φυτικό καί ζωϊκό κόσμο, ἐφόσον ὑπάρχει ἡ διατροφή μας μ’ αὐτά τά γενικά χαρακτηριστικά, ὁ πολλαπλασιασμός, ἡ ἀναπνοή… κ.λπ. κ.λπ. Ἔτσι πρέπει ν’ ἀγαπᾶμε ὅλο τό περιβάλλον μας, πολύ δέ παραπάνω τό ἀνθρώπινο περιβάλλον μας. Ἔτσι, γιατί νά κάνω κακό σ’ ἕνα ζῶο, τί μοῦ χρωστάει, ἐπειδή ὁ Θεός τό ἔκανε νά εἶναι μῦγα; Γιατί αὐτήν τήν στιγμή, σᾶς λέγω, ἐλέγχθηκα: «Γιατί τήν σκότωσα τήν μῦγα; Ἐπειδή εἶναι μῦγα; Καί ποιός τήν ἔκανε τή μῦγα; Τήν μῦγα τήν ἔκανε ὁ Θεός». Ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει, τά ζῶα αὐτά τά μικρά τά μεγάλα… ὅ,τι εἶναι, μᾶς ἐνοχλοῦν πολλές φορές, γιατί παραβήκαμε τόν νόμο τοῦ Θεοῦ μέσα στόν Παράδεισο. Γι’ αὐτό μᾶς ἐνοχλοῦν, ἀλλιώτικα δέν ἔκανε ὁ Θεός τά ζῶα γιά νά μᾶς ἐνοχλοῦν. Ὡστόσο, θά ἤθελα νά σᾶς ἔλεγα ὅτι ἐδῶ ἔχουμε ἕνα θέμα σχέσεων.  

     «Ἐκεῖνο τό ὁποῖο», λέει, «ἐσύ μισεῖς, σέ κανέναν νά μήν τό κάνεις». Θά λέγαμε ὅτι αὐτό εἶναι μιά σπουδαιοτάτη θέσις, κοινωνικῆς συμβιώσεως. Πῶς νά ζήσουμε μέσα σέ μία κοινωνία ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι! Θά μποροῦσε νά σκεφθεῖ αὐτόν τόν κανόνα ὁ κάθε ἄνθρωπος -δυνάμει τοῦ κατ’ εἰκόνα πού ἔχουμε, χωρίς ἀκόμη νά ἔχουμε τό Εὐαγγέλιο- πού θά ἤθελε νά ζήσει εἰρηνικά σέ ἕνα κοινωνικό περιβάλλον. Γιατί νά κάνω στόν ἄλλον αὐτό τό κάτι τό ὁποῖον ἐγώ μισῶ; Δέν θά ἤθελα, φέρ’ εἰπεῖν, νά ἔχει δυνατά τό ραδιόφωνό του αὐτός καί νά μ’ ἐνοχλεῖ. Θά τό χαμηλώσω ἐγώ τό δικό μου τό ραδιόφωνο. Θυμοῦμαι, πολλές φορές, ἔμενα σ’ ἕνα σπίτι ὅταν πρωτόρθα ἐδῶ στή Λάρισα, ἡ βρύση τῆς κουζίνας… γύριζα πολλές φορές ἀργά, οἱ ἄνθρωποι αὐτοί κοιμόντουσαν πολύ νωρίς, γιατί ὁ σύζυγος σηκώνονταν στίς 4 τό πρωΐ , εἶχε μιά εἰδική ἐργασία καί κοιμόντουσαν πολύ ἐνωρίς, ἀπό τίς 9 ἡ ὥρα κοιμόντουσαν, ὅταν ἄνοιγα ὅμως τή βρύση αὐτή «φώναζε»… -ξέρετε κάποιες βρῦσες πού φωνάζουν... - καί βέβαια ἦταν ἀκριβῶς ἡ βρύση τῆς κουζίνας μου στήν κρεβατοκάμαρα αὐτονῶν. Ἕνας τοῖχος χώριζε, σίγουρα τούς ξυπνοῦσα. Καί θυμᾶμαι ἄνοιγα πολύ λίγο, καί καθόμουνα μέ τό ποτήρι ἀπό κάτω, νά περιμένω πότε θά γεμίσει. Δέν ἤθελα νά τούς ξυπνήσω. Ναί. γιατί; Γιατί δέν θά ἤθελα ἐμένα νά μέ ξυπνήσουν ἄν ἔπρεπε νά σηκωθῶ στίς 4 τό πρωΐ. Ἐκεῖνο, λοιπόν, πού μισεῖς, στόν ἄλλον νά μήν τό κάνεις. Σημειώσατε δέ ὅτι εἶναι μία θέσις φυσική - δυνάμει τοῦ κατ’ εἰκόνα πού σᾶς εἶπα- γι’ αὐτό αὐτήν τήν θέση τήν ὑπεστήριζε καί ὁ Ἰσοκράτης (πού τόν μαθαίνουμε στό σχολειό, εἶναι θαυμάσιος… ὄχι ὁ Σωκράτης, ὁ Ἰσοκράτης), καί ἀκόμη ὁ Φίλων (ὁ Ἑβραῖος, αὐτός, φιλόσοφος), ὁ ὁποῖος, ἐπιτέλους, ἤτανε καί ἐμπνευσμένος ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη, ἐπηρεασμένος προφανῶς ἀπό τό βιβλίο τοῦ Τωβίτ, ἀλλά τήν θέση αὐτήν τήν βρίσκουμε καί στούς στωϊκούς φιλοσόφους. Γιατί; Γιατί εἶναι μία, θά λέγαμε, μία θέσις τοῦ κατά φύσιν σωστοῦ ἀνθρώπου, τοῦ κατά φύσιν! Αὐτή ἡ ρῆσις (δηλαδή αὐτή ἡ κουβέντα) ἔχει ἀρνητικό χαρακτῆρα· δηλαδή μήν κάνεις τό κακό στόν ἄλλον ἄνθρωπο. Ἐνῶ τήν θετική ὄψη «Κάνε τό καλό στόν ἄλλον ἄνθρωπο», αὐτό ἀνήκει ἀποκλειστικά στόν Ἰησοῦν Χριστόν, καί μάλιστα τό ἀκούσαμε στή σημερινή εὐαγγελική περικοπή. Πάντως ἔστω καί ἡ ἀρνητική ὄψις ἄν τηρεῖται, θά λέγαμε, ὅτι συμβάλλει τά μέγιστα στήν κοινωνική δικαιοσύνη καί εἰρήνη. Δέν μαλώνουν οἱ ἄνθρωποι. Ὅταν ἐγώ δέν θέλω νά σοῦ κάνω κάτι πού ἐγώ τό μισῶ! Δέν μαλώνουν οἱ ἄνθρωποι!

     Σήμερα ἡ ἐποχή μας πάσχει ἀπό τό κόμπλεξ (ἔτσι;) τῆς ἐλευθερίας καί τῆς δημοκρατίας. Ἅμα πεῖς τόν ἄλλον λιγάκι νά περιοριστεῖ… «Ἂ», σοῦ λέγει, «μοῦ περιορίζεις τήν ἐλευθερία μου». Κόμπλεξ εἶναι αὐτό, παιδιά, εἶναι κόμπλεξ. «Σᾶς παρακαλῶ κύριε μή βάζετε τά πόδια στό ἀπέναντι κάθισμα τοῦ τρένου, γιατί…»- Ἒ, δέν εἶναι καλό (Σᾶς ἔλεγα μιά φορά ἔ; Τό θυμόσαστε;), νά τό ξαναπῶ, πού κάποιος τό θυμόσαστε, ἔβγαλε τά παπούτσια του, ἔ, σέ λίγο ἔβγαλε τίς κάλτσες του, καί σέ λίγο ἄρχισε νά τρίβει τά δάχτυλά του μέ τό χέρι του! Ὁ ἄλλος θά ξεράσει. (Γέλια).Σίγουρα! Λοιπόν, ἀντιλαμβάνεστε ὅτι ὁ ἄλλος ἅμα τοῦ πεῖς νά μήν τό κάνει αὐτό, θά σοῦ πεῖ: «Δεσμεύει τήν ἐλευθερία μου». Ὁ ἄνθρωπος αὐτός δέν ἔχει μέσα του τό αἴσθημα τῆς ἐλευθερίας, ἔχει τό κόμπλεξ τῆς ἐλευθερίας. 

     Νά πῶ καί κάτι ἄλλο; Σήμερα μιλᾶμε γιά δημοκρατία. Ἔ, λοιπόν, μπορῶ νά σᾶς πῶ ὅτι οἱ περισσότεροι Ἕλληνες αὐτήν τήν στιγμή πάσχουν ἀπό τό κόμπλεξ τῆς δημοκρατίας. Μόλις κάποιος κάτι πεῖ, ἐπιτέλους νά περιορίσει αὐτό τό κακό: «Ἂ! Ἐχουμε δημοκρατία!». Καί «δημοκρατία» ἐννοοῦν ἀσυδοσία. Συνεπῶς, δημοκρατία συνώνυμο ἤ ταυτόσημο μέ τήν ἀσυδοσία. Κι ὅμως, ὅσο καμιά ἄλλη ἔννοια δέν ἔχει κακοποιηθεῖ, ὅσο ἡ ἔννοια τῆς ἐλευθερίας καί τῆς δημοκρατίας. Ἔτσι, παιδιά, θά ἤθελα νά σᾶς ἔλεγα: Δέν μπορεῖ ἡ δική μου ἐλευθερία, νά φθάνει νά καταργεῖ τήν ἐλευθερία τοῦ ἀλλουνοῦ. Ἄρα ἐγώ θά σεβαστῶ τόν ἄλλον ἄνθρωπο ἤ δέν γίνεται ἀλλιώτικα. Σ’ ἕνα κοινωνικό χῶρο ἡ ἐλευθερία τοῦ ἀτόμου περιορίζεται. Γιατί; Διότι ζοῦνε κι ἄλλοι ἄνθρωποι. Χάριν τῆς ἐλευθερίας τοῦ συνόλου. Δέν μπορῶ ἐγώ νά κάνω κάτι πού νά βλάψει τόν ἄλλον ἤ τό κοινωνικό σύνολο. Δέν μπορῶ νά λέγω ὅτι περπατῶ σ’ ἕνα πάρκο καί μπορῶ νά πετάω σκουπίδια στόν δρόμο, τρώγω τήν σοκολάτα… καπνίζω τά τσιγάρα… δέν ξέρω τι καί τά πετάω αὐτά χάμω! Ὄχι, γιατί ἁπλούστατα βλάπτω τό κοινωνικό σύνολο. «Δέν ἔχω δικαίωμα νά τά πετάξω;». «Ὄχι, κύριε, δέν ἔχεις δικαίωμα. Μοῦ περιορίζεις τήν ἐλευθερία». Ποιά ἐλευθερία; Ἡ ἐλευθερία σου εἶναι τόση, ὅση νά μή βλαφτεῖ ἡ ἐλευθερία τοῦ συνόλου.

     Εἶναι πολύ σπουδαῖο αὐτό, παιδιά! Καί τότε, ὅταν σκεφθοῦμε ἔτσι, τί εἶναι ἐλευθερία, τί εἶναι δημοκρατία, τί θά πεῖ «δέν θά κάνω κακό στόν ἄλλον ἄνθρωπο, γιατί τό μισῶ»… μά ὁτιδήποτε… ὁτιδήποτε… σᾶς εἶπα, ἀνοιγμένο τό ραδιόφωνο σέ μιά ἀκατάλληλη ὥρα, τότε θά ἔχουμε μία εἰρήνη, καί μία εὔρυθμη συμβίωση, μία ὡραία κοινωνική ζωή. Αὐτό πετυχαίνεται ἄν σκεφθῶ: Δέν μπορῶ νά ἐνοχλήσω τόν ἄλλον ἄν ἐγώ δέν ἐπιθυμῶ νά ἐνοχληθῶ. Πάντως θά ἐπανέλθω, ἡ ῥῆσις αὐτή: «Ὅ μισεῖς, μηδενί ποιήσεις» εἶναι πάρα πολύ σπουδαία κι ἄν τήν ἐφαρμόζαμε θά εἴχαμε ἄριστες κοινωνίες. Γι’ αὐτό καί θά ξανατονίσω πάλι, γιατί ἡ δημοκρατία κι ἡ ἐλευθερία, -ἀναγκαστικά τά λέγω αὐτά τόσο πολύ γιατί, τ’ ἀκοῦς εἰς τήν διαπασῶν αὐτά τά πράγματα καί ἀγανακτεῖς- ἀπαιτεῖ ὡρίμους πνευματικούς ἀνθρώπους. Ἐάν δέν εἶσαι πνευματικά ὥριμος ἄνθρωπος, δέν μπορεῖς νά μετέλθεις, οὔτε τήν δημοκρατία οὔτε τήν ἐλευθερία. Ἔτσι μέσα σέ μία κοινωνία πού ἐπικαλούμεθα δημοκρατία καί ἐλευθερία, τήν κοινωνία αὐτή τήν μεταβάλλουμε σέ ἀναρχία. Καί δέν εἶναι τίποτε ἄλλο, αὐτό πού βλέπετε σήμερα· μιά ἀναρχία. Καί στήν ἑλληνική κοινωνία, σέ βαθμό πού νά φοβᾶσαι νά βγεῖς τό βράδυ ἀπό τό σπίτι σου.

     Ὅμως αὐτή ἡ ρήση, ὅπως σᾶς εἶπα –«ῥῆσις»… ἔτσι περισπωμένη παρακαλῶ, μή μοῦ πεῖτε: «Δέν ἔχουμε τούς τόνους», ἡ ρῆσις-τῆς ρήσεως, ἀπό τό ρῆμα λέγω εἶναι… θά ξαναγυρίσουν οἱ τόνοι, εἶναι ἀνάγκη νά ξαναγυρίσουν, καί ἡ καθαρεύουσα καί ἡ ἀρχαία ἑλληνική, γιατί μόνο ἄν ἔχουμε τό κριτήριον τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς, μποροῦμε νά χρησιμοποιοῦμε ὅπως θέλουμε, μετά, τήν δημοτική. Ὅπως μᾶς ἀρέσει. Κι ἄς τήν λογοτεχνήσουμε, ὅπως μᾶς ἀρέσει. Ἄν δέν κρατᾶμε τό κλειδί τῆς ἀρχαίας γλώσσης, νεοελληνικά δέν θά μάθουμε ποτέ! Λοιπόν, αὐτή ἡ ρῆσις πού ἀνήκει στήν Παλαιά Διαθήκη, εἶναι ἐλλιπής. Γιατί; Γιατί στερεῖται τῆς θετικῆς ὄψεως, καί ὅπως σᾶς εἶπα προηγουμένως, αὐτήν τήν ἀνεπλήρωσε ὁ Ἲδιος ὁ Κύριός μας. Τί εἶπε; «Πάντα οὖν ὅσα ἂν θέλητε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, οὕτω καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε ὁμοίως -δέν λέγει: «Κάτι πού μισεῖς, ἀλλά ὅ,τι θέλεις νά σοῦ κάνουν οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι, αὐτό θά κάνεις καί σύ»-· οὗτος γάρ ἐστιν ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται», «γιατί αὐτός εἶναι ὁ νόμος καί οἱ προφῆτες». Τί σημαίνει αὐτό; Θέλω, ἐπί παραδείγματι, νά μέ ἀγαποῦν. Δέν εἶναι μόνο «οὔ κλέψεις», «οὐ ψευδομαρτηρήσεις»… ἀλλά εἶναι καί ἡ θετική ὄψις, θέλω νά μέ ἀγαποῦν. Τότε τί πρέπει νά κάνω; Πρέπει κι ἐγώ νά ἀγαπῶ τούς ἄλλους. Ποιός θ’ ἀρχίσει πρῶτος; Ὁ φιλότιμος ἄνθρωπος, ὁ κάθε φιλότιμος, ἀρχίζει αὐτός πρῶτος, δέν περιμένει τόν ἄλλον ν’ ἀρχίσει, ἀρχίζει αὐτός. Καί τότε δίνει τό ξεκίνημα γι’ αὐτήν τήν ὡραία θέση πού μᾶς εἶπε ὁ Κύριος: «Θέλω νά μ’ ἀγαπᾶς; Θά σέ ἀγαπήσω ἐγώ. Δέν θά περιμένω νά μέ ἀγαπήσεις, γιά νά σέ ἀγαπήσω, ἀλλά ἐγώ θά σέ ἀγαπήσω. Τώρα, ἐάν κατά κάποιον τρόπο δέν ἀνταποκριθεῖς, δέν πειράζει. Ἄν ἀνταποκριθεῖς, ἀκόμα καλύτερα». Ἔτσι, τί βλέπουμε ἐδῶ; Περιληπτικά θά τό λέγαμε ὡς ἐξῆς: «Ἀγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς ἑαυτόν». Θά ἀγαπήσεις τόν πλησίον σου ὅπως τόν ἑαυτό σου. Καί ὅ,τι θέλεις καλό νά σοῦ κάνουν θά τό κάνεις κι ἐσύ. 

     Ἀλλά αὐτή ἡ ἐντολή, ἄν τό θέλετε, ἔχει καί φυσικές διαστάσεις. Δηλαδή, δέν θά ἤτανε ὑποχρεωτικό νά μᾶς ἀποκαλυφθεῖ. Γιατί; Διότι ὁ ἄνθρωπος… Τί ἔλεγε ὁ Τερτυλλιανός; «Ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου», λέει, «εἶναι φύσει Χριστιανή». Ὁ δέ Θεοφύλακτος ἔλεγε: «Καί γάρ ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ καί οἱ προφῆται ἐκεῖνα λέγουσιν ἅ καί ὁ φυσικός νόμος». Τί λέγει ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ, τί λέγουν οἱ προφῆτες; Ἐκεῖνα πού λέγει καί ὁ φυσικός νόμος. Αὐτό πού θά μπορούσαμε νά εἴχαμε χωρίς νά μᾶς ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός, νά ζοῦμε εἰρηνικά καί ἁρμονικά καί ν’ ἀγαπάει ὁ ἕνας τόν ἄλλον. Ναί. Βλέπει κανείς σ’ αὐτήν τήν κοινωνία -παρ’ ὅτι εἶναι ἐνστικτῶδες- στίς μέλισσες, στά μυρμήγκια καί στά ἀγελαῖα ζῶα. Πόσο περισσότερο εἰς τόν ἄνθρωπο! Γι’ αὐτό, παιδιά, ἔτσι πρέπει νά κινούμεθα. Διορθώνει, μ’ ἄλλα λόγια, ὁ Θεός ἐδῶ, τί; Τήν στραβωμένη φύση μας. Ἔχει στραβώσει ἡ φύση μας, καί ἐπαναφέρει διά τῶν ἐντολῶν Του, τό κατά φύσιν. Ἐκεῖνο πού εἶναι τέλειον καί ὑπερφυσικόν ξέρετε ποιό εἶναι(σήμερα τ’ ἀκούσαμε); «Ἀγαπᾶτε τούς ἐχθρούς ὑμῶν». Αὐτό εἶναι ξεπέρασμα τοῦ ἑαυτοῦ μας. Ν’ ἀγαπᾶς ἐκεῖνον πού εἶναι ἐχθρός σου· πού πηγάζει ἀπό τήν συμπεριφορά τοῦ Θεοῦ πρός τούς ἀνθρώπους. Αὐτό; Ὦ, αὐτό εἶναι θέμα ἀποκαλύψεως! Ὡστόσο ἄς καταλάβουμε τί διορθώνει, παιδιά, μιά χαλασμένη κοινωνία τῶν ἀνθρώπων. Τί τήν διορθώνει; Αὐτό πού εἶπε ὁ Τωβίτ στόν Τωβία: «Ὅ μισεῖς, μηδενί ποιήσεις». Ἐκεῖνο πού μισεῖς σέ κανένα νά μήν τό κάνεις. Παιδιά, καλή χρονιά. Ὁ Κύριος μαζί σας.

35η ομιλία στην κατηγορία "Ἡ Πνευματική Διαθήκη τοῦ Τωβίτ".

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ἡ Πνευματική Διαθήκη τοῦ Τωβίτ. " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/palaia-diauhkh/h-pnevmatikh-diauhkh-toy-tvbit
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_7.html?m=1

Ἀπομαγνητοφώνηση, ψηφιοποίηση: Ἠλίας Τσακνάκης.

Επιμέλεια κειμένου : Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ἡ Πνευματική Διαθήκη τοῦ Τωβίτ».🔻
https://drive.google.com/file/d/1RZ1sYHVgLqBWiFNCBGi90Z__kjEnhr2H/view?usp=drivesdk

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Γίνεσθε οἰκτίρμονες.

†.Η ευαγγελική διδασκαλία του πνευματικού βίου, αγαπητοί μου, είναι ανύποπτα ανωτέρα από κάθε άλλη ανθρώπινη διδασκαλία, κυρίως φιλοσοφική διδασκαλία, που θέλει να διορθώσει τον πνευματικό βίο του ανθρώπου.Έτσι, ο Χριστός, ο Κύριός μας, για να μας υπενθυμίσει το «κατ’εἰκόνα» και να ανορθώσει το «καθ’ ὁμοίωσιν», μας έδωσε και την ηθικήν διδασκαλίαν. Διακρίνομε δηλαδή τόσο την δογματικήν διδασκαλίαν, όσο και την ηθικήν διδασκαλίαν. Γιατί αυτό συνιστά τον σκοπό της ανθρωπίνης υπάρξεως· η ηθική διδασκαλία. Είναι ο δρόμος. Δεν είναι το τέρμα. Είναι ο δρόμος που θα μας οδηγήσει εις το να δεχθούμε, ό,τι ο Θεός έχει ετοιμάσει για μας. Και κυρίως είναι η θέωσις.

       Έτσι ο Κύριος εισάγει την έννοια της φιλανθρωπίας, με την κυριολεκτική, θα λέγαμε, σημασία και μας προτρέπει: «Ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν καὶ ἀγαθοποιεῖτε καὶ δανείζετε μηδὲν ἀπελπίζοντες, καὶ ἔσται ὁ μισθὸς ὑμῶν πολύς, καὶ ἔσεσθε υἱοὶ ὑψίστου, ὅτι αὐτὸς χρηστός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους καὶ πονηρούς. Γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες».

   Αυτά ακούσαμε, στη σημερινή ευαγγελική περικοπή, αγαπητοί μου. Αδιάφορον της ηθικής στάθμης του άλλου, όποιος και να είναι αυτός, οφείλεις συ να τον αγαπάς και να τον φροντίζεις με κάθε τρόπο. Αυτές οι ηθικές θέσεις ήταν άγνωστες, αγαπητοί, εις τον αρχαίον κόσμον, που στο βάθος ήταν άσπλαχνος και σκληρός. Κανένα φιλανθρωπικόν ίδρυμα δεν υπήρχε στην αρχαιότητα. Αυτό που σήμερα λέμε Γηροκομείον, Βρεφοκομείον, Νοσοκομείον… Δεν υπήρχε τίποτα από όλα αυτά. Όλα αυτά είναι έργα του Χριστιανισμού. Ρίξτε μια ματιά σε καμία αρχαία πόλη, εννοείται προ Χριστού, είτε ελληνική και λεγομένη «πολιτισμένη», είτε βάρβαρη πόλη, δεν θα βρείτε πουθενά τέτοια ιδρύματα να υπάρχουν. Η πρόνοια η κοινωνική ήταν ανύπαρκτη, τελείως ανύπαρκτη. Η φιλανθρωπία ήταν άγνωστη. Και το σπουδαίον είναι ότι αυτός ο πνευματικός βίος, δεν έχει φιλοσοφικήν προέλευσιν ή εξάρτησιν. Παρ’ ότι φιλοτίμως βέβαια προ Χριστού, δικαιολογημένα, μπορούσαν οι φιλόσοφοι να λέγουν ηθικούς κανόνες, για να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής των ανθρώπων. Όπως λέει κάποιος ξένος ότι ο Σωκράτης δεν κατάφερε να διορθώσει ούτε τους ανθρώπους της γειτονιάς του. Βέβαια σπουδαία ήταν αυτά τα οποία έλεγαν, αλλά όλα αυτά δεν είχαν γνώμονα τον Θεόν. Ούτε εκ του Θεού εξηρτώντο. Συνεπώς ήτανε, θα λέγαμε, μία φιλοσοφία ανθρωπιστική, που ξεκινούσε από τον άνθρωπο, και προ Χριστού δικαιολογημένα, γιατί δεν υπήρχε η Αποκάλυψις, και φιλότιμη μάλιστα, αλλά ξεκινούσε από τον άνθρωπο για να φθάσει εις τον άνθρωπο και με τον τρόπο αυτόν δεν υπήρχε εξάρτηση από τον Θεό, εις τρόπον ώστε οι άνθρωποι να έχουν αυθεντία εις τον τρόπο του βιώματός των. Γιατί ο Θεός είναι βεβαίως Αυθεντία, έχει το κύρος.

      Έτσι ο Κύριος είπε, συμπερασματικά απ’ όλα εκείνα τα οποία προηγουμένως ανέφερε, δηλαδή «Δανείζετε», λέει, «μηδέν ἀπελπίζοντες»· είναι και στην Παλαιά Διαθήκη αυτό, το «να δανείζετε». «Ἀπελπίζω» θα πει: «ελπίζω από». Δεν έχει την έννοια του «απελπίζουμε» στη σύγχρονη έννοια του όρου, αλλά «ελπίζω από». Δηλαδή δεν θα πάρετε τόκον. Δεν θα έχετε ελπίδα ότι θα δώσω μεν αυτά αλλά θα πάρω τον τόκο, θα πάρω περισσότερα από το κεφάλαιον το οποίον εδάνεισα. Και όταν λέμε «δανείζω», σημαίνει, προϋποθέτει το ρήμα ότι θα πάρω πίσω το κεφάλαιο. Βέβαια εκείνος που δανείζει, ας το ξέρομε, να είναι έτοιμος κάποτε να μην του επιστραφεί ούτε το κεφάλαιον. Να είμεθα έτοιμοι γι΄αυτό, σας το είπα. Θα δώσομε όμως χρήματα, ό,τι χρειαστεί ο άλλος. Δεν πειράζει αν δεν είναι σε θέση να μας επιστρέψει. Εξάλλου δεν θα δώσουμε καμία ολόκληρη περιουσία. Ούτε ακόμη- έμεινα σ’ αυτό το «δανείζω»- ούτε ακόμη θα δανείζουμε εις τρόπον ώστε ο άλλος να κάνει βιομηχανίες, εταιρείες…όχι. Όχι. Ας πάει να βρει απ’ όπου θέλει χρήματα, αυτός που θέλει να κάνει περιουσία και να αυξήσει τα αγαθά του. Όχι. Θα δανείσομε σε εκείνον ο οποίος έχει ανάγκη. Και που δεν μπορεί να πάρει ίσως-ίσως ούτε το ψωμί του. «Μηδέν ἀπελπίζοντες».

     Και μάλιστα η Παλαιά Διαθήκη λέγει το εξής: «Αν σου αφήσει ενέχυρον», λέει, «το παλτό του», δηλαδή το ιμάτιό του, το οποίο ήταν, θα λέγαμε, δίκην παλτού το ιμάτιον, το εξωτερικό αυτό κάλυμμα που είχε ο άνθρωπος, «πρόσεξε» –επειδή χρησιμοποιείτο αυτό και σαν κουβέρτα τη νύχτα σε πολλούς ανθρώπους, φτωχούς ανθρώπους, το ιμάτιον, «πρόσεξε, θα το κρατήσεις ενέχυρο μέχρι το βράδυ. Μετά θα το επιστρέψεις. Γιατί όταν ο άνθρωπος δεν έχει να σκεπαστεί και γογγύσει, αυτό δεν θα είναι εις βάρος σου;». Είδατε φιλανθρωπία; Από τον Θεό πάντοτε.

     Ωστόσο, το συμπέρασμα σε όλα αυτά που είπε, να αγαπάμε τους εχθρούς μας, τούτο ή εκείνο, το συμπέρασμα: «Γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες, καθὼς καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστί». «Τοῦτο ἐστίν ὃ λέγει, ἐξισοῦται πῶς δυνάμεθα τῷ Θεῷ», λέγει εδώ ο Ιερός Χρυσόστομος, «τό ἐλεεῖν καί οἰκτίρειν. Οὐκ εἶπεν, ἐάν νηστεύσητε, ὃμοιοι ἐστέ τῷ Πατρί ὑμῶν, οὐκ εἶπεν ἐάν παρθενεύσητε, οὐδέ εἶπεν ἐάν εὒχησθε, ὃμοιοι ἐστέ τῷ Πατρί ὑμῶν» . Αλλά τι; «Γίνεσθε οἰκτίρμονες». «Δεν θα ομοιάσεις», λέει, «του Θεού, εάν παρθενεύσεις, εάν νηστεύσεις, εάν, τέλος πάντων, αλλάξει η διαγωγή σου απέναντι στον Θεό. Αλλά τι είπε;», λέει ο Ιερός Χρυσόστομος· «Αυτό που θα σε κάνει ίσον με τον Πατέρα, εννοείται στην ποιότητα. Τι; Γίνεσθε οικτίρμονες». Εάν γίνομε οικτίρμονες προς πάντας, άνευ διακρίσεως, όπως σας είπα στην αρχή, τότε εξισούμεθα κατά κάποιον τρόπο με τον Θεόν, γιατί Εκείνος είναι οικτίρμων, προς τους ανθρώπους και μάλιστα προς τους αχαρίστους ακόμη. Μπορεί να βρέξει ο Θεός και να μην πούμε ένα ευχαριστώ εις τον Θεόν. «Α», λέμε, «α, έβρεξε, α…ωραία, το χωράφι μου, α, καλά». Άνθρωπε, σήκωσε το κεφάλι σου προς τον ουρανό και πες εις τον Θεόν ένα ευχαριστώ. «Γιατί λέει ο Θεός», λέει ο Κύριος, «ανατέλλει τον ήλιόν Του και βρέχει και για τα χωράφια των πονηρών ανθρώπων και για τα χωράφια των ευχαρίστων ανθρώπων, των ανθρώπων που είναι ευχάριστοι, δηλαδή δεν είναι αχάριστοι».

      Αλλά τι θα πει οικτίρμων; Αυτός που έχει αισθήματα οίκτου ή συμπαθείας ή ελέους ή λύπης προς τον άλλον άνθρωπο, ξαναλέγω δια τρίτην φοράν, ανεξάρτητα από κάθε ιδιοτέλεια προς τον άλλον άνθρωπον. Αυτόν τον συμπαθώ, τον βοηθώ· τον άλλον δεν τον συμπαθώ, δεν τον βοηθώ. Δηλαδή σε όποια ηθική κατάσταση και ποιότητα μπορεί να βρίσκεται ο άλλος άνθρωπος. Έτσι, «οἰκτίρμων», λέει ο Απόστολος Παύλος, «σπλάχνα οἰκτιρμῶν». Διότι εθεωρείτο ότι εδώ εις τα σπλάχνα του ανθρώπου, όπου είναι η καρδιά, όπου είναι τα ευγενή, θα λέγαμε, όργανα, μέσ’ τον άνθρωπο, είναι εκείνα τα οποία, πραγματικά στρέφονται προς τον άλλον άνθρωπο. Κι εκεί φωλιάζει το να είσαι οικτίρμων άνθρωπος.

     Έτσι οικτίρμων είναι ο Θεός ως ελεήμων, και ως πλήρους ελέους προς τα δημιουργήματά Του· και που αποτελεί για τους ανθρώπους ένα αρχέτυπον μιμήσεως. Διότι αν πούμε αυτός ο άνθρωπος για μένα είναι αρχέτυπον, άνθρωπος είναι. Θα υστερεί. Μπορώ βέβαια να πάρω παραδείγματα κι από ανθρώπους που έχουνε σπλάχνα οικτιρμών. Αλλά κυρίως θα πάρω από τον Θεόν. Γιατί, ξαναλέγω, οι άνθρωποι είναι άνθρωποι και κάπου μπορούν να υστερούν· ενώ ο Θεός βεβαίως δεν υστερεί.

     Για να εκτιμήσομε και για να συνειδητοποιήσομε τι σημαίνει ότι ο Θεός είναι οικτίρμων, ώστε να Τον μιμηθούμε, κατά την προτροπήν του Κυρίου μας, «όπως», λέει, «ο Πατήρ σας είναι οικτίρμων», θα αναλύσομε κάποιες θέσεις από τον 102^ον Ψαλμόν, που εμφανίζει τον Θεόν πράγματι οικτίρμονα. Θα δούμε τον Ψαλμόν αυτόν. Μερικές μόνο θέσεις θα πάρομε.

    «Οἰκτίρμων καὶ ἐλεήμων ὁ Κύριος», λέγει ο Ψαλμός, «μακρόθυμος καὶ πολυέλεος». Ότι ο Κύριος είναι ἐλεήμων, οἰκτίρμων, λυπάται τον άνθρωπο που είναι δυστυχής. Και είναι και μακρόθυμος. Δηλαδή αναβάλλει την οργή Του. Γιατί βέβαια μην ξεχνάμε μία θέση βασικοτάτη, βασικοτάτη. Είναι η εξής: Ο Θεός είναι και αγάπη, αλλά είναι και τιμωρός. Είναι δίκαιος. Έχει αγάπη, αλλά είναι και δίκαιος. Και η μία ιδιότητά Του δεν αναιρεί την άλλη ιδιότητά Του. Αλλά αναβάλλει όμως να τιμωρήσει, για να έρθουν σε συναίσθηση οι άνθρωποι και να μετανοήσουν. Αυτό θα πει «μακρόθυμος». «Αναβάλλω την τιμωρία εις τον άνθρωπο, μήπως μετανοήσει ο άνθρωπος αυτός». Και πολυέλεος. Δηλαδή έχει μέσα Του σε έναν μεγάλο αριθμό, σε ένα πλήθος και ποιότητα και αριθμό, το έλεός Του, το οποίον δίδει στους ανθρώπους.

     Ανάλυσις λοιπόν του «οἰκτίρμων» είναι αυτός ο στίχος του 102^ου ψαλμού. Και είναι, όπως σας είπα, οι χαρακτηρισμοί, αν αναλύσομε, εννοείται, «ἐλεήμων», «μακρόθυμος», «πολυέλεος». Αυτά είναι επιμέρους αναλυόμενα στοιχεία των οικτιρμών. Και αυτά γράφονται στην Παλαιά Διαθήκη, σημειώσατέ το· που είναι παιδαγωγός εις Χριστόν η Παλαιά Διαθήκη. Διότι η διάστασις του πολυελέου του Θεού είναι η Ενανθρώπησις. Το μέγα έλεός Του, το κορυφαίον, είναι η Ενανθρώπησις. Να πώς το λέγει αυτό και το γράφει ο ευαγγελιστής Ιωάννης: «Οὕτω γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον -τόσο, λέει, πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμον-, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ' ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον». Όλα τα άλλα, να βρέξει ο Θεός, να βγάλει τον ήλιο Του, να σου δώσει να φας, είναι μικρά και επιμέρους στοιχεία του ότι είναι πολυέλεος. Αλλά το κορυφαίο, ποιο είναι; Ότι έστειλε τον Υιόν Του να σώσει τον κόσμο.

    Ποίες είναι οι πτυχές των οικτιρμών του Κυρίου; Ακούστε. Συνέχεια: «Οὐκ εἰς τέλος ὀργισθήσεται, οὐδὲ εἰς τὸν αἰῶνα μηνιεῖ». Τι θα πει αυτό; Ο Θεός μπορεί να εξοργιστεί μαζί μας. Και να προβεί και σε τιμωρία. Αλλά δεν θα το κρατήσει έως το τέλος αυτό. Δηλαδή θα είναι πάντοτε εκείνο που σας είπα προηγουμένως· ότι θα είναι μακρόθυμος. Θα περιμένει. Μήπως επιστρέψει ο αμαρτωλός. Και δεν μας συμφέρει, αγαπητοί μου, να υποβάλομε την μακροθυμίαν του Θεού, ας το πούμε, ας το πούμε, πώς να το πούμε, σε πειρασμό. Να εξαντλήσομε, δηλαδή, τη μακροθυμία του Θεού. Να το προσέξομε. Μη λέμε «Α, ο Θεός είναι αγαθός κι εγώ μπορώ να αμαρτάνω και να αναβάλω διαρκώς τη διόρθωσή μου». Όχι.

       «Οὐδὲ εἰς τὸν αἰῶνα μηνιεῖ». Τι θα πει αυτό; Θα πει ότι δεν θα μείνει με μῆνιν, δηλαδή με οργή ως το τέλος. Όχι. Είναι φιλάνθρωπος ο Κύριος. Και θα μας λυπηθεί. Έτσι αναβάλλει διαρκώς, θα λέγαμε, την οργή Του. Κι όπως λέγει ο Μέγας Αθανάσιος ότι έστειλε τον μονογενή Υιόν Του δια να αθετήσει την φθοράν. Όταν ο Χριστός λέει «Δεν ήρθα να κρίνω τον κόσμον, αλλά ίνα σώσω τον κόσμον», κι όμως ο Ίδιος είπε ότι «θα έρθω να κρίνω τον κόσμον». Πότε; Εις το τέλος. Εις το τέλος. Ας το προσέξομε αυτό. Μακροθυμεί, είπαμε ο Κύριος. Ούτε εις τον αιώνα· ούτε στον παρόντα, εννοείται, αιώνα. Ο παρών· γιατί εδώ είναι το προσκήνιον κάθε δοκιμασίας μας. Μηνιεῖ. Θα μείνει με μῆνιν, με οργήν εναντίον μας. Αλλά μας συγχωρεί. Τούτο μόνο να θυμηθούμε, αγαπητοί. Ό,τι να έχομε διαπράξει, όταν προσέλθομε εις τον πνευματικόν και ζητήσομε συγχώρεση από τον Θεό, διά του πνευματικού, δεν συγχωρεί ο Θεός; Αρκεί να έχομε πράγματι μετάνοια. Αρκεί να μην κρυβόμαστε, να μην ψευδόμεθα. Θα μου πείτε «Είναι δυνατόν στην εξομολόγηση να ψευδόμεθα;». Πολλές φορές, για να δημιουργήσουμε μίαν καλήν εντύπωσιν εις τον πνευματικόν, μπορούμε κι αυτό να το μετέλθουμε. «Αλλά άνθρωποι, άνθρωποι», θα λέγαμε, «ο πνευματικός είναι άνθρωπος. Μπορεί να ξέρει το εσωτερικό σου; Το βλέπει μόνον ο Θεός. Κι αν έχεις ειλικρίνειαν, ποτέ δεν θα φθάσεις να θέλεις να δικαιολογείσαι ή να ψεύδεσαι και εις αυτήν την Εξομολόγησιν. Αλίμονό σου. Καλύτερα να μην εξομολογηθείς, παρά να θέλεις να ψευσθείς εις τον Θεόν». «Θεός», λέγει η Αγία Γραφή, «οὐ μυκτηρίζεται». Μυκτηρίζω θα πει εμπαίζω. Ήταν ένας τρόπος κοροϊδίας των αρχαίων Εβραίων να πιάνουν τα ρουθούνια τους. Τα δικά μας τα παιδιά βγάζουν τη γλώσσα τους. Και κοροϊδεύουν. Εδώ να πιάνεις τα ρουθούνια σου και να μιλάς, να μονολογείς και ακόμη να κάνεις φσου, φσου, απ’ τη μύτη σου. Αυτό θα πει μυκτηρίζω. «Ο Θεός», λέγει, «δεν μυκτηρίζεται, δεν εμπαίζεται ο Θεός». Έχεις πολύ λανθασμένη, αδελφέ μου, αντίληψη περί του Θεού.

      Και συνεχίζει ο Ψαλμός: « Οὐ κατὰ τὰς ἀνομίας ἡμῶν ἐποίησεν ἡμῖν, οὐδὲ κατὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν ἀνταπέδωκεν ἡμῖν, ὅτι κατὰ τὸ ὕψος τοῦ οὐρανοῦ ἀπὸ τῆς γῆς ἐκραταίωσε Κύριος τὸ ἔλεος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς φοβουμένους αὐτόν· καθόσον ἀπέχουσιν ἀνατολαὶ ἀπὸ δυσμῶν, ἐμάκρυνεν ἀφ᾿ ἡμῶν τὰς ἀνομίας ἡμῶν».

    Παίρνει δύο μέτρα, δύο αποστάσεις. Ο Θεός, λέει, είναι τόσο οικτίρμων, μας συγχωρεί, όσο απέχει η ανατολή από τη δύση. Μία εικόνα. Δεύτερη εικόνα: Όσο απέχει η γη από τον ουρανό. Είναι εκείνο το χαριτωμένο χαριτωμένο που λέμε σε ένα μικρό παιδάκι: «Με αγαπάς;(πολύ μικρό παιδάκι). Με αγαπάς;». «Σε αγαπώ». «Πόσο;». Και ανοίγει τα χέρια του και λέει: «Τόσο σε αγαπάω». Ε, αυτό το «τόσο» εις τον Θεόν είναι η ανατολή με την δύση, η γη με τον ουρανόν.

     Έτσι ο Κύριος, δεν μετρά τα ελέη Του με το βάρος των αμαρτιών μας. Εννοείται, εάν μετανοήσουμε. Βέβαια να σας πω εδώ τι έκανε ο αρχαίος κόσμος για να εξιλεωθεί έναντι, αν το θέλετε, ψευδών θεών; Έκανε θυσίες. Έκανε ακόμη και ανθρωποθυσίες. Ναι, ναι. Θυμηθείτε την Ιφιγένεια. Για να πάει καλός καιρός, να ταξιδέψουν εις την Τροία κ.λπ. Ακόμη, έκανε εκατόμβες. Τι ήταν η εκατόμβη; Άνοιγαν ένα μεγάλο τετράγωνο λάκκο, έβαζαν επάνω δοκάρια κι επάνω εκεί στα δοκάρια έσφαζαν εκατό βόδια! Εκατό βόδια; Ολόκληρη περιουσία. Κι εκείνος που ήθελε να εξιλεωθεί ήταν κάτω από τα δοκάρια και το αίμα των βοών, των βοδιών έπεφτε επάνω στην κεφαλή του. Ακούτε; Λέει ο Απόστολος Παύλος: «Ούτε το αίμα τράγων και βοών κ.λπ. ωφελεί τίποτα». Ήταν τύπος της θυσίας του Χριστού. Πολύ απλά, έχυσε ο Κύριος το αίμα Του. Μετενόησες; Εξομολογήθηκες; Θα πας να κοινωνήσεις. Τι ωραίο! Ούτε εκατόμβες, ούτε ανθρωποθυσίες, ούτε απολύτως τίποτε.

     Σημειώσατε, όποτε εξέκλιναν σε ειδωλολατρία οι Εβραίοι, θυσίαζαν ακόμη και τα παιδιά τους! Ακούσατε;Τα παιδιά τους. Τι ήταν, παρακαλώ, ο Βάαλ; Ήταν ένα τενεκεδένιο άγαλμα, τενεκεδένιο, σιδηρούν, και είχε σαν καμινάδα ήτανε κι έβγαινε ο καπνός από πάνω, από κάτω η φωτιά, είχε τις αγκάλες του ανοιχτές ο Βάαλ, κι εκεί έριχναν τα μικρά παιδιά τους, τα οποία όταν έβλεπαν τι γίνεται, το ένα παιδί με το άλλο, ξέρετε, συνεννοείται, επικοινωνεί, τσίριζαν, κυριολεκτικά τσίριζαν τα παιδιά... Και ρίχναν τα μικρά παιδιά στην αγκαλιά του αγάλματος του σιδερένιου, του πυρακτωμένου, για να καούν. Σου ζητάει ο Θεός τέτοια πράγματα; Ο ίδιος ο Θεός δεν είναι Εκείνος ο Οποίος εστηλίτευσε αυτήν την κατάσταση; Τι; Θα μετανοήσεις και θα αλλάξει η ζωή σου. Αυτό είναι όλο.

     Ακόμα, λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος, λέει το εξής: «Εάν οι αμαρτίες σου είναι πολλές- έρχονται πολλοί και λένε: ‘’Έχω πάρα πολλές αμαρτίες’’- ξέρεις πώς μοιάζει το έλεος του Θεού; Με έναν ωκεανόν. Ξέρεις πώς μοιάζουν οι αμαρτίες σου; Μοιάζουν με μερικές σπίθες φωτιάς. Τι λες, αν πέσουν οι σπίθες μέσα στον ωκεανό, δεν θα σβήσει αυτή η φωτιά;». Και λέει ο Ιερός Χρυσόστομος: «Τι λέγω, ωκεανός; Ο ωκεανός έχει όρια». Πάρτε από την Ευρώπη, φερ’ ειπείν, τον Ατλαντικό ωκεανό. Πού τερματίζει; Τερματίζει στις Ηνωμένες Πολιτείες. «Ο ωκεανός», λέει, «έχει όρια. Το έλεος του Θεού δεν έχει όρια». Αυτά μας λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος, αγαπητοί. Έτσι, θα πρέπει να προσέξομε πολύ.

     Λέει ακόμα ένα σημείο: «Τὸν λυτρούμενον ἐκ φθορᾶς τὴν ζωήν σου». Ναι. Από τη φθοράν του σώματος και την φθοράν της ψυχής. Όπως είναι τα δυστυχήματα. Όπως είναι οι συντυχούσες αμαρτίες. Όπως είναι, όπως είναι η εμπερίστατος αμαρτία· η οποία πραγματικά φθείρει, λιώνει τον άνθρωπο και στην ψυχή και στο σώμα. «Τὸν στεφανοῦντά σε», λέει άλλο σημείο, «ἐν ἐλέει καὶ οἰκτιρμοῖς». Είναι ο στέφανος της Βασιλείας του Θεού. Αφού προηγουμένως εδώ στη Γη στεφανώθηκες με την προαίρεσή σου την αγαθή. Και θα ‘ρθει η ώρα που ο Θεός θα σου δώσει τη Βασιλεία Του. Και τι μπορεί να συγκριθεί με τη Βασιλεία του Θεού;

    Τέλος, αν υπάρχει τέλος, «τὸν ἐμπιπλῶντα ἐν ἀγαθοῖς τὴν ἐπιθυμίαν σου». «Αυτός», λέει, «ο Οποίος χορηγεί, χορταίνει, γεμίζει με αγαθά εκείνο που επιθυμείς». Και «ἀνακαινισθήσεται ὡς ἀετοῦ ἡ νεότης σου». Αυτό που το λέει τόσο ωραία ο Δαβίδ. «Θα γίνεις καινούριος σαν τον αετό». «Ο αετός», λέγει, «ανακαινίζεται, ανανεώνεται ο αετός, έτσι η νεότητά σου θα ανακαινισθεί, θα γίνει καινούρια και καινούρια». Και μάλιστα, επιτραπείτω μοι να σας πω και τούτο, γιατί μερικοί, όταν είναι νέοι άνθρωποι, νομίζουν ότι θα κερδίσουνε τον κόσμον αυτόν, αν τον απολαύσουν. «Τώρα», λέει, «που είμαι νέος. Άμα γεράσω, πάει πια». Ξέρετε τι λέει ο Δαβίδ πάνω σ’αυτό; Λέει: «Τόν εὐφραίνοντά μου τήν νεότητα». «Αυτός που ευφραίνει τη νεότητά μου». Παλικάρι μου, κοπέλα μου, μην πας σ’ αυτά τα βαλτονέρια για να βρεις την ευχαρίστηση και τη χαρά. Εκείνος που ευφραίνει τη νεότητά σου, είσαι έφηβος, είσαι νέος, είναι μόνον ο Θεός. Τίποτε άλλο. Μόνον ο Θεός. Όλα τ’ άλλα είναι πραγματικά μία απάτη.

    Αγαπητοί, «οἰκτίρμων καὶ ἐλεήμων ὁ Κύριος». Γι΄αυτό θέλει τα γνήσια παιδιά Του να είναι κι αυτοί οικτίρμονες στους συνανθρώπους των. Ν’ αγαπούν  τους συνανθρώπους των, όπως και να είναι. Ο Κύριος μάς είπε: «Ἔσεσθε οὖν ὑμεῖς τέλειοι, ὥσπερ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς τέλειός ἐστιν». Και αυτή η τελειότης βεβαίως είναι στα μέτρα του ανθρώπου, όσο τούτο είναι δυνατόν. Άλλο είναι η τελειότητα του Θεού και άλλο η τελειότητα του ανθρώπου. Οφείλει όμως, οφείλει να αντιγράφει τον Θεόν ως Πατέρα Του, να είναι τέλειος και οικτίρμων. Τι είναι λοιπόν τελειότης, που μας καλεί ο Κύριος να επιτύχομε; Τι είναι η τελειότης; Να γίνομε οικτίρμονες. Είναι η αγάπη που θα έχει κάνει καινούρια, ολόκληρη τη ζωή μας. Αμήν.

851η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».

Όλες οι ομιλίες της κατηγορίας " Ομιλίες Κυριακών " 🔻
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

Πηγές:
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ἄς μάθωμε νά συγχωροῦμε.

†.Πάντοτε, αγαπητοί μου, στις ανθρώπινες σχέσεις θα υπάρχουν διαφορές. Και πολλές φορές ο ένας θα είναι ο αδικών και ο άλλος ο αδικούμενος. Και ἐν στενῇ και ἐν εὐρείᾳ ἐννοίᾳ. Και τίθεται το ερώτημα: Το πώς θα μπορούν αυτές οι σχέσεις να αποκαθίστανται, πράγμα πολύ αναγκαίον για την ομαλή συνύπαρξη των ανθρώπων. Πώς αλλιώς παρά με την ανεξικακία ή με την αμνησικακία, να μη θυμάται κανείς την κακία του άλλου, που εκφράζονται με την εκ βάθους καρδίας συγχωρητικότητα. Κι αν συμβαίνουν, υποτίθεται, απεριόριστες προστριβές, πόσο μπορεί να ισχύει αυτή η συγχωρητικότητα; Απεριόριστα. Αρκεί φυσικά, ο αδικών, ο πταίων, να ζητά συγνώμη.

    Κατά την εβραϊκή αντίληψη, η συγνώμη, έστω και αν εζητείτο, περισσότερο περιορίζετο ωστόσο στις τρεις φορές. Εννοείται την ημέρα. Όχι σε όλη του τη ζωή. Την ημέρα. Και ο Απόστολος Πέτρος κάποτε άκουσε τον Κύριο να λέγει: «᾿Εὰν δὲ ἁμαρτήσῃ εἰς σὲ ὁ ἀδελφός σου, ὕπαγε καὶ ἔλεγξον αὐτὸν· ἐάν σου ἀκούσῃ, ἐκέρδησας τὸν ἀδελφόν σου». Δηλαδή υποτίθεται ότι τον συγχωρείς. Και όχι μόνον αυτό αλλά τον κερδίζεις κιόλας. Και με μεγαλοψυχία ο απόστολος Πέτρος νόμιζε ότι αν ξεπερνούσε το εβραϊκόν όριον -αυτό το οποίον υπήρχε, δεν ήταν γραμμένο στην Παλαιά Διαθήκη, όχι, υπήρχε ως αντίληψις εις τους Εβραίους, ήτο διδασκαλία των Ραββίνων· ερωτά λοιπόν τον Κύριον: «Κύριε, έως επτά φορές εάν αμαρτήση σε μένα ο αδελφός μου, θα τον συγχωρήσω;». Θα επαναλάβω· την ημέρα 7 φορές. Και ο Κύριος του απαντά: «Όχι επτά φορές, όπως νομίζεις, αλλά έως εβδομηκοντάκις επτά».  Δηλαδή εβδομήντα φορές το επτά. Δεν είναι 7*7= 49=490. Αλλά σημαίνει: Είπες επτά; Εγώ σου λέω εβδομήντα φορές το επτά. Είναι έκφρασις που δείχνει το απεριόριστον. Όσες φορές και αν αμαρτήσει ο αδερφός σου, κι έρθει και σου ζητήσει συγνώμη, οφείλεις να τον συγχωρήσεις. Προσέξτε. Οφείλεις να τον συγχωρήσεις.

       Και για να εδραιώσει ο Κύριος αυτήν την σπουδαιοτάτην ηθικήν θέσιν, που καθορίζει τις σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ των, είπε την παραβολή των μυρίων ταλάντων και του χρεώστου δούλου, που ακούσαμε, αγαπητοί μου, στη σημερινή ευαγγελική περικοπή.

     Πώς άρχισε ο Κύριος τον λόγο Του, για να δείξει τη μεγάλη αυτή αλήθεια της συγχωρητικότητος; Είπε: «Διὰ τοῦτο ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν…». «Γι΄αυτό τον λόγο έμοιασε η βασιλεία των ουρανών…». Και ακολουθεί η παραβολή. Πολύ συχνά ο Κύριος αναφέρεται σε αυτή τη φράση. Δηλαδή περίπου στερεότυπη. Όπως: «Τίνι ὁμοιώσω τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν; -«Με τι να την παρομοιάσω τη Βασιλεία των Ουρανών;»- ή «ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν». «Έμοιασε, μοιάζει η βασιλεία των ουρανών», κλπ. Αυτό το «Τίνι ὁμοιώσω», «με τι να την παρομοιάσω τη βασιλεία του Θεού», δείχνει την προσπάθεια του Κυρίου να μεταφέρει μια ουράνια πραγματικότητα πάνω στη Γη. Έχει πει ο Κύριος επτά παραβολές, αποτελούν μία δέσμη αυτές οι επτά παραβολές, κι όλες αρχίζουν έτσι: «Τίνι ὁμοιώσω τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν;»· που δείχνει ότι αυτές οι επτά παραβολές δεν είναι τίποτε άλλο παρά επτά πτυχές μιας πραγματικότητος. Της βασιλείας του Θεού. Αλλά η Βασιλεία του Θεού ή η Βασιλεία των ουρανών είναι μια ουρανία πραγματικότητα. Ενώ εδώ στη Γη ζούμε μέσα σε μια γήινη πραγματικότητα. Αυτή η μεταφορά -γι΄αυτό λέει ο Κύριος «Τίνι ὁμοιώσω»- αυτή η μεταφορά ουρανίων πραγμάτων σε γήινες πραγματικότητες, με ποια γλώσσα θα γίνει; Ποια είναι η γλώσσα που θα μιλήσουμε; Και ποια αυτή η γλώσσα θα μπορεί να μεταφέρει αυτές τις ουράνιες πραγματικότητες; Είναι δύσκολο. Είναι αδύνατον. Λέει ο απόστολος Παύλος, που είδε ουράνια πράγματα, ότι δεν είναι δυνατόν να μεταφέρει κανείς τα ουράνια πράγματα εδώ στη Γη. Δεν υπάρχει περιγραφή. «Οὐκ ἐξὸν ἐστίν  ἀνθρώπῳ λαλῆσαι». Δεν είναι δυνατόν, εκφεύγουν, η περιγραφή ουρανίων πραγμάτων, δεν μπορεί να μεταφερθεί. Κι όμως αυτή η μεταφορά είναι ανάγκη να γίνει. Και πώς γίνεται; Γίνεται με παρομοιώσεις. Η γλώσσα των παρομοιώσεων. Γι΄αυτό λοιπόν μία παραβολή δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία παρομοίωσις, παρά μία εικόνα, ένας τρόπος να εκφραστούμε για πράγματα ανέκφραστα, μέσα στον χώρο των γηίνων πραγματικοτήτων. Και εν προκειμένω έχομε την παραβολή που ακούσαμε σήμερα.

     Η παραβολή, μιλώντας γενικά τώρα, θα ήθελα να το γνωρίζετε ότι έχει το μειονέκτημα της απουσίας ορισμού. Πώς να ορίσεις; Ουράνια πράγματα ορίζονται; Τι είναι η Βασιλεία του Θεού, ορίζεται; Τι υπάρχει στη Βασιλεία του Θεού, ορίζεται; Δεν ορίζεται. Δεν είναι δυνατόν δηλαδή να χρησιμοποιηθεί ορισμός. Το λέει η λέξις. Ορίζω. Ορίζω θα πει βάζω όρια. Αλλά η Βασιλεία του Θεού δεν ορίζεται, δεν έχει όρια. Δεν μπορεί να μπει λοιπόν μέσα στα καλούπια ορίων. Γι΄αυτό και δεν ορίζεται. Είναι γνωστό, και μάλιστα κατ΄ επιστήμην ομιλούντες, ότι όταν θέλομε να δώσομε ακριβή περιγραφή ενός πράγματος, δίδομε ορισμόν. Εάν δεν δώσομε ορισμόν, δεν μιλάμε κατ’ επιστήμην. Το ξέρομε αυτό το πράγμα. Αυτό λοιπόν είναι ένα μειονέκτημα, ότι απουσιάζει ο ορισμός. Αλλά εκ της φύσεως των πραγμάτων, δεν είναι δυνατόν, όπως είπαμε, να τεθεί ορισμός. Κι έτσι μιλάμε με πολλές παρομοιώσεις, με πολλές εικόνες. Αυτό είναι ένα πλεονέκτημα· διότι μπορούμε να δούμε με πολλούς τρόπους, πολλές πτυχές ενός πράγματος και συνεπώς έχομε έναν πλούτον ερμηνευτικόν. Είναι πάρα πολύ σπουδαίο αυτό. Έτσι έχομε το μειονέκτημα του ορισμού, της απουσίας του ορισμού, έχομε όμως το πλεονέκτημα μιας πληθωρικής ερμηνείας. Γι΄αυτό βλέπετε που λέμε, όταν ερμηνεύομε το Ευαγγέλιο, ένας πατήρ το ερμηνεύει έτσι, άλλος το ερμηνεύει έτσι, άλλος το ερμηνεύει έτσι. Τι σημαίνει αυτό; Αντιφάσεις; Ελλείψεις; Όχι. Ουράνιες πραγματικότητες ερμηνεύομε. Συνεπώς έχομε τη δυνατότητα να πούμε πάρα πολλά πράγματα. Τόσα πολλά, επιτρέψατέ μου να σας το πω, ανεξαντλήτως. Όσο σκάβεις, βρίσκεις. Ναι. Όσο ερευνάς, γνωρίζεις.

     Έτσι, στην παραβολή που ακούστηκε, που είπαμε σήμερα, ευαγγελική περικοπή, εδώ ξεδιπλώνεται σ’ αυτήν την παραβολή των μυρίων ταλάντων, μία πτυχή της βασιλείας των Ουρανών· που είναι η συγχωρητικότης και η αμνησικακία. Έχομε εδώ μία ωραία και βαθιά αποκάλυψη του πνεύματος της Βασιλείας του Θεού. Τι είναι η Βασιλεία του Θεού; Η Βασιλεία του Θεού είναι αγάπη. Τι είναι η Βασιλεία του Θεού; Είναι ελπίδα. Τι είναι η Βασιλεία του Θεού; Είναι η θέα του προσώπου του Χριστού. Τι είναι η Βασιλεία του Θεού; Η συγχωρητικότης και ανεξικακία. Κ.ο.κ. Βλέπετε λοιπόν ότι εδώ η παραβολή αυτή δίδει σε μία πτυχή, το πνεύμα της Βασιλείας του Θεού. Και πρέπει ακόμη να πούμε ότι η Βασιλεία του Θεού έχει δύο σκέλη. Μία, ενιαία είναι. Μία είναι, το ξαναλέγω. Έχει δύο σκέλη. Το ουράνιον σκέλος και το γήινον σκέλος. Το ουράνιον σκέλος είναι οι ουράνιες πραγματικότητες. Το γήινο σκέλος είναι εδώ στη Γη. Και ξέρετε τι είναι η Βασιλεία του Θεού; Ω, αν ξέραμε! Ξέρομε. Αλλά ποτέ δεν το σκεφθήκαμε. Είναι η Εκκλησία. Η Εκκλησία μέσα στην Ιστορία είναι η Βασιλεία του Θεού, στο γήινον σκέλος.

     Αλλά τα δύο σκέλη κρατούν ένα σώμα. Μία είναι η Βασιλεία του Θεού. Αυτός που είμαι εδώ, στο γήινο σκέλος της Βασιλείας του Θεού, αυτός θα είμαι και εκεί. Δεν μπορώ να είμαι κάτι διαφορετικό εδώ και κάτι διαφορετικό εκεί. Γι΄αυτό, αν φύγω άγιος, θα ζήσω εν αγιότητι στη Βασιλεία του Θεού. Αν δεν φύγω άγιος, αλλά μοχθηρός, κακοήθης, παραβάτης των εντολών του Θεού κλπ., δεν μπορώ να μπω στη Βασιλεία του Θεού. Δεν είναι δυνατόν. Γιατί δεν μπήκα ήδη στη γηίνη πραγματικότητα. Δεν μπήκα στα μυστήρια της Εκκλησίας, μέσα στην πνευματική ζωή, στη ζωή του Αγίου Πνεύματος, εν Χριστώ Ιησού. Ή μέσα στη ζωή του Χριστού εν Αγίω Πνεύματι. Δεν μπήκα. Δεν μπορώ λοιπόν να μπω, ούτε σε εκείνη την ουράνια πραγματικότητα.

      Με τι λοιπόν ωμοιώθη η Βασιλεία των Ουρανών; «Ἀνθρώπῳ βασιλεῖ, ὃς ἠθέλησε συνᾶραι λόγον μετὰ τῶν δούλων αὐτοῦ». «Με κάποιον βασιλέα άνθρωπον, που θέλησε να λογαριαστεί με τους δούλους του». Να του δώσουν λογαριασμό, πού βρίσκονται στα οικονομικά. Πράγματι και ενώ εδίδετο ο λόγος, βρέθηκε κάποιος δούλος, μας λέγει η παραβολή, ο οποίος χρωστούσε στο αφεντικό του, στον κύριό του μύρια τάλαντα! Ο αριθμός μύρια, όπως θα γνωρίζετε είναι ο δέκα χιλιάδες(10.000). Συνεπώς μύρια τάλαντα σημαίνει ένα ποσόν 10.000 ταλάντων. Πρέπει όμως ευθύς εξαρχής να πούμε ότι στην παραβολή αυτή βλέπομε ότι ο κάθε άνθρωπος έχει να δώσει λόγο στον Θεό για τα πεπραγμένα του. Είναι μία μεγάλη αλήθεια, είναι μία μεγάλη πραγματικότης, που δυστυχώς διαφεύγει σε πολλούς χριστιανούς μας. Όσο για κείνους που μιλάνε για ελευθερία, μία ελευθερία κατασκεύασμα του δικού τους του μυαλού, λένε ότι… «αφού είμαι ελεύθερος, γιατί θα πρέπει να δώσω λόγο των πεπραγμένων μου; Διότι αυτό θα πει είμαι ελεύθερος. Δεν έχω λόγο να δώσω λόγο πουθενά. Ούτε σε ανθρώπους ούτε στον Θεό». Αλλά θα βρεθούν προ εκπλήξεως οι άνθρωποι αυτοί, όταν αντιληφθούν ότι η έννοια της ελευθερίας δεν είναι όπως αυτοί νόμισαν, δίδοντες μία διάσταση φιλοσοφική. Αλλά όπως τη νοεί την ελευθερία ο λόγος του Θεού. Έτσι η κρίσις του Θεού, αγαπητοί μου, είναι μία φοβερή πραγματικότητα. Και είναι η κρίσις τόσο προσωπική, όσο και γενική. Ο καθένας που φεύγει από τον παρόντα κόσμον, κρίνεται. Και όταν έλθει ο Χριστός, θα κριθεί ολόκληρη η ανθρωπότητα, στη γενική κρίση.

     Και τότε εμφανίζεται, όπως λέγει η περικοπή, ένας οφειλέτης μυρίων ταλάντων. Δεν ξέρω αν γνωρίζετε τι ήταν το τάλαντο. Ήταν το μεγαλύτερο νόμισμα, το οποίον δεν είχαν μόνον οι Έλληνες, είχαν κι άλλοι λαοί και ήταν τριών ποιοτήτων. Ήταν το χρυσούν τάλαντον, ήταν το αργυρούν, ήταν και το χαλκούν. Μάλιστα όταν ο Τωβίτ στέλνει τον γιο του στους Ράγους της Μηδίας, με ένα παλιό χρέος ενός φίλου, θα του έδινε λοιπόν το χρέος αυτό, γιατί ήταν κάποια τάλαντα. Το τάλαντο το χρυσούν ήταν βεβαίως κι εκείνο που είχε τη μεγαλύτερη αξία. Είχε πολύ βάρος. Ήτο ασήκωτο. Και η αξία ενός χρυσού ταλάντου, αττικού ταλάντου, αττικού -σας είπα τον Τωβίτ, για να σας πω ότι και στην Ανατολή χρησιμοποιούσαν το τάλαντο· το αττικό τάλαντο ήταν… όχι αρχαιολογική αξία, αλλά πραγματική, εις χρυσόν, ήτο, παρακαλώ, διακόσιες σαράντα χρυσές λίρες Αγγλίας. Ήταν το τάλαντο το αττικόν. Μύρια τάλαντα σημαίνει δύο εκατομμύρια τετρακόσιες χιλιάδες χρυσές λίρες Αγγλίας! Με την πραγματική αξία, τη σημερινή. Αυτό δείχνει πόσο χρεώστης ήταν αυτός ο άνθρωπος έναντι του Θεού.

       Ναι. Το χρέος είναι οι αμαρτίες. Γι’ αυτό λέμε στην Κυριακή προσευχή: «καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν», και άφησέ μας, δηλαδή συγχώρεσέ μας, δηλαδή να διαγράψεις, τι; Τὰ ὀφειλήματα. «Ὀφείλημα» θα πει χρέος. Να διαγράψεις τα χρέη μας. Και τα οφειλήματα αυτά είναι, οφειλήματα παραβάσεων και οφειλήματα παραλείψεων. Τι παρέβην και τι έπρεπε να κάνω και δεν το έκανα. Πόσο βαθύ σκοτάδι αγαπητοί μου υπάρχει σε πολλούς που νομίζουν ότι είναι αθώοι απέναντι του Θεού! «Εγώ», λέει, «εγώ δεν έχω αμαρτίες». Κι αν βέβαια κάποιες ειπωθούν… «Και τι είναι αυτό; Όλοι οι άνθρωποι κάνουν αυτό, κάνουν εκείνο». Φοβερό πράγμα, φοβερόν! Το χρέος μένει ανεξόφλητον. Κάποτε είχα πει…, πολλές φορές το έχω πει, δεν πειράζει αν γρήγορα γρήγορα το ξαναπώ εν παρενθέσει, ότι το χρέος μεγαλώνει απέναντι στον Θεό, γιατί είναι ο Θεός. Ανάλογα με το πρόσωπο είναι και η εκτίμηση του χρέους. Δηλαδή· για να το καταλάβομε… Τι είπαμε είναι το χρέος; Παράβασις. Και ακόμη τι είναι; Παράλειψις. Να πάρω μία παράβαση εντολής. Παραβαίνω μία εντολή. Εάν σε ένα μικρό παιδί δώσω ένα χαστούκι, δεν έχει και πολλή σημασία αυτό. Θα κλάψει αυτό, το πολύ να μου διαμαρτυρηθούν οι γονείς του. Αν δώσω το ίδιο χαστούκι στον Δήμαρχο της πόλεως, το πράγμα διαφέρει. Εάν δώσω στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ένα χαστούκι δημοσίως, το πράγμα ακόμη διαφέρει. Εάν τώρα κάνω μία προσβολή στον Θεό, πόση είναι η προσβολή; Όσο είναι το πρόσωπον. Ο Θεός είναι άπειρος και η προσβολή είναι άπειρος. Ο Θεός είναι αιώνιος και η προσβολή είναι αιώνιος.

    Λέει κάποιος, ερωτά ο Ιερός Χρυσόστομος, λέει κάποιος: «Καλά, εγώ αμάρτησα για ένα λεπτό, και θα τιμωρούμαι αιώνια;». Ναι. Γιατί; Γιατί σε Εκείνον που αμάρτησες, είναι άπειρος και αιώνιος. Για να καταλάβομε, γιατί με το ποσόν αυτό ο Κύριος θέλει να δείξει πως ο κάθε άνθρωπος είναι χρεώστης. Και μη λέμε, αγαπητοί μου, εκείνο το παραμύθι κυριολεκτικά του διαβόλου παραμύθι, ότι δεν έχομε αμαρτίες και ότι δεν κάνομε τίποτα και ότι είμεθα αθώοι άνθρωποι. Έτσι, ποιος μπορεί να εξοφλήσει αυτόν τον όγκον του χρέους; Ένας μόνον. Ο Θεός. Όπως εδώ έρχεται ο δούλος και τον παρακαλεί τον Κύριό του: «Κύριε», λέει,  «μακροθύμησον ἐπ᾿ ἐμοὶ», «μακροθύμησε σε μένα, θα σου το εξοφλήσω». Τι θα εξοφλήσεις, άνθρωπε; Τι θα εξοφλήσεις; Δούλος είσαι και δεν είναι δυνατόν να δουλεύεις για να δίνεις χρήματα στο αφεντικό. Δούλος είσαι. Τι θα κάνεις; Ένας το ξόφλησε το χρέος για τον καθένα μας. Ο Ιησούς Χριστός. Λέει στους Κολοσσαείς ο Απόστολος Παύλος: «Καὶ ὑμᾶς, νεκροὺς ὄντας ἐν τοῖς παραπτώμασι -νεκροί στα παραπτώματα-, συνεζωοποίησεν ὑμᾶς σὺν αὐτῷ -μαζί με τον Χριστόν, ο Πατήρ μας εζωοποίησε-, χαρισάμενος ἡμῖν πάντα τὰ παραπτώματα -μας χάρισε όλα μας τα παραπτώματα- ἐξαλείψας τὸ καθ' ἡμῶν χειρόγραφον -Ξέρετε ότι το χρέος είναι με ένα χειρόγραφο, με μία συναλλαγματική, με ένα συμβόλαιο, με ένα χαρτί. Με ένα χαρτί, που λέμε «σε τυλίγει σε μία κόλλα χαρτί ο δανειστής σου». Χειρόγραφο χρέους. Ε, λέγει, μας  το εξάλειψε αυτό- προσηλώσας αὐτὸ -Ποιο; Το χειρόγραφο προσηλώσας, το κάρφωσε- τῷ σταυρῷ». Εκεί το χρέος. Σαν να είναι ο δανειστής στον οποίον χρωστάμε και να μας πει: «Το βλέπεις; Στο χέρι μου το κρατάω. Μου χρωστάς. Το βλέπεις;». Και να πάει μπροστά στα μάτια μας να το σχίσει. Αυτό θα πει το κάρφωσε πάνω εις τον σταυρό. Εκπληκτικόν.

     Και μη έχων ο δούλος να εξοφλήσει το χρέος στην παραβολή, τι κάνει ο κύριος; Δεν είχε. «Ἐκέλευσεν πραθῆναι». «Διέταξε να πουληθεί». «Να πουληθεί», λέει, «η γυναίκα, του…-έτσι εγίνετο στην αρχαιότητα. Το υλικό της παραβολής είναι παρμένο από την αρχαιότητα και από την πραγματικότητα-, τα παιδιά του, ό,τι είχε και δεν είχε και να προσμετρηθεί». Ξέρετε πόσο κόστιζε ένας δούλος; Πάμφθηνος. Η γυναίκα δε ακόμα πιο φθηνή. Λοιπόν; Τι να εξοφλήσεις άνθρωπε; Και τι γίνεται τώρα; Εν τω μεταξύ ο δούλος πωλούμενος… κι αυτός ακόμη θα επωλείτο ο δούλος για να εισπράξει το αφεντικό το χρέος που του όφειλε. Τι σήμαινε; Ότι θα υφίστατο αλλοτρίωσιν. Θα αλλοτριώνετο από τον κύριόν του. Τι θα πει αυτό; Αυτή η αλλοτρίωσις είναι η αιωνία κόλασις. Σε πουλάει το αφεντικό. Σε διώχνει ο Θεός. Όταν σε διώχνει ο Θεός, πού θα πας; Πού αλλού; Δεν υπάρχει πουθενά αλλού, παρά η κόλασις. Αυτή η αλλοτρίωσις.

     Ο δούλος είδε ότι δεν υπάρχει σωτηρία. «Πεσὼν οὖν ὁ δοῦλος -Και τον παρακαλούσε, Μακροθύμησε- λέει-σε μένα». Έπεσε, γονάτισε κάτω. Και το αφεντικό: «Σπλαγχνισθεὶς δὲ ὁ κύριος…». Τι ωραίες εικόνες! Είναι μία απλή πράξη αιτήσεως μακροθυμίας· που είπε ο δούλος: «Μακροθύμησον ἐπ᾿ ἐμοὶ». Και αυτό όλο επέφερε την αλλαγή, την εξόφληση του χρέους. «Λυπήσου με». «Στα χαρίζω». «Λυπήσου με». «Στα χαρίζω!». Αυτό δείχνει περίτρανα ότι η μετάνοια και η αίτησις συγχωρήσεως, αγαπητοί μου, μας απαλλάσσει από την αιώνια καταδίκη.

      Αλλά ας προσέξομε και κάτι ερμηνευτικό. Όταν ο Κύριος λέγει «ἐκέλευσεν πραθῆναι», διέταξε να πουληθεί, αυτό εκφράζει το πνεύμα της Παλαιάς Διαθήκης. Διότι «πᾶσα παράβασις καὶ παρακοὴ ἔλαβεν ἔνδικον μισθαποδοσίαν». Παρέβης; Θα τιμωρηθείς. Αντίθετα το «σπλαχνισθείς» εκφράζει το πνεύμα της Καινής Διαθήκης.  Αυτά βέβαια ως προς τις σχέσεις ανθρώπου-Θεού. Μένουν όμως και οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων.

      Και σημειώνει η παραβολή: «Ἐξελθὼν δὲ ὁ δοῦλος ἐκεῖνος…». Μόλις βγήκε από τον χώρο, το γραφείο του αφεντικού, κατεβαίνει τα σκαλοπάτια βρίσκει έναν σύνδουλό του. «Α, έλα εδώ, έλα εδώ. Μου χρωστάς 100 δηνάρια». Εκατό δηνάρια… δύο λίρες. «Έλα δω. Ξόφλησέ μου το χρέος που μου οφείλεις». Εκεί βάζει τη λέξη: «Ἒπνιγεν αὐτὸν». Αυτό που λέμε στη γλώσσα μας: «Με έπνιξε ο δανειστής μου». Αυτό είναι κυριολεξία. Δεν είναι μεταφορικό. Διότι ο δανειστής έβαλε τον αντίχειρα, το μεγάλο δάχτυλο, εδώ στο καρύδι του χρεοφειλέτου και το ζουλούσε το δάχτυλό του και κυριολεκτικά τον έπνιγε. «Δώσ’ μου αυτά που μου χρωστάς». «Ἒπνιγεν αὐτὸν».  «Σε παρακαλώ», του λέει, «μακροθύμησε σε μένα, θα σου τα πληρώσω». Τι είναι 100 δηνάρια; Δύο λίρες. Ε, εύκολο είναι. «Όχι· τώρα!». Και τον έβαλε στη φυλακή. Είδαν τη συμπεριφορά αυτή οι άλλοι σύνδουλοι, τρόμαξαν και πήγαν και διασάφησαν εις τον κύριόν των αυτά που είδαν και άκουσαν. Τότε βέβαια ο κύριος εκάλεσε τον δούλον και του λέει: «Δούλε αχρείε και πονηρέ, εγώ σου χάρισα τόσο υπέρογκο ποσόν, εσύ δεν μπορούσες να μακροθυμήσεις εις τον σύνδουλόν σου;». Εδώ όμως δείχνει την πελώρια διαφορά των όσων χρεωστούμε στον Θεό και των όσων μας χρωστούν οι άλλοι άνθρωποι σε μας. Εντούτοις, ενώ το ποσόν είναι μικρό… δηλαδή τι θα πει; Άνθρωπος και άνθρωπος. Μου δίνουν ένα σκαμπίλι… αυτό που σας είπα το παράδειγμα προηγουμένως. Το ίδιο είναι με το σκαμπίλι που θα δώσω στον Θεό και θα Τον προσβάλλω; Είναι μικρό πράγμα, είναι πολύ μικρό. Εντούτοις, δεν μπορούμε να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας, για να μπορούμε να συγχωρήσουμε τους άλλους ανθρώπους για εκείνα τα οποία μας έχουν κάνει. Πολύ δε παραπάνω όταν μας ζητούν επίμονα τη συγνώμη.

    Το συμπέρασμα της παραβολής; Ω, το συμπέρασμα της παραβολής το εξάγει ο ίδιος ο Κύριος: «Οὕτω καὶ ὁ πατήρ μου ὁ ἐπουράνιος ποιήσει ὑμῖν -Έτσι θα σας κάνει και ο Πατέρας μου ο επουράνιος-, ἐὰν μὴ ἀφῆτε ἕκαστος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ ἀπὸ τῶν καρδιῶν ὑμῶν τὰ παραπτώματα αὐτῶν». «Εάν δεν αφήσετε», λέει, «τα αμαρτήματα των άλλων από την καρδιά σας, με την καρδιά σας».

      Αγαπητοί μου, ο Θεός απεκάλυψε το πνεύμα της βασιλείας Του. Αλλά οι άνθρωποι δεν συμμορφώνονται με αυτό. Και τίθεται το ερώτημα: Μας συμφέρει; Να μην συμμορφωθούμε; Δεν θα μπούμε στη Βασιλεία του Θεού. Μας συμφέρει; Κι αν υποτεθεί ακόμη ότι ο Θεός παρά ταύτα μας συγχωρούσε, κι αν δεν συγχωρούσαμε τους άλλους ανθρώπους, εμείς, θα είχαμε ειρήνη, ερωτώ, θα είχαμε ειρήνη στην ψυχή μας, και οι σχέσεις μας θα ήταν αγαθές με τον πλησίον μας; Όχι. Μας συμφέρει; Όχι. Μήπως δημιουργεί αυτοτιμωρία ένας που δεν συγχωρεί και αυτοβασανίζεται; Και αυτοτιμωρείται; Μας συμφέρει; Όχι. Έτσι λοιπόν, δεν μας συμφέρει. Διότι ούτε ο Θεός μας συγχωρεί, ούτε αγαθές σχέσεις μπορούμε να έχουμε, να αναπτύξουμε με τους άλλους ανθρώπους, αν δεν μάθουμε να ζητούμε τόσο τη συγχώρηση του Θεού, όσο και να δίδομε συγχώρηση εις τους άλλους ανθρώπους. Εμπρός λοιπόν, αγαπητοί μου, εμπρός λοιπόν, ας μάθομε να συγχωρούμε απεριόριστα. Και εύκολο είναι και μας συμφέρει.

539η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».

Όλες οι ομιλίες της κατηγορίας " Ομιλίες Κυριακών " 🔻
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

Πηγές:
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Μεστοί ἀγαθωσύνης πού ἐκφράζεται μέ τήν συγχωρητικότητα, τήν νηστεία καί τήν ἐλεημοσύνη.

†.Μήνυμα αγαθοσύνης, αγαπητοί μου, σήμερα, η Εκκλησία μας μάς δίνει. Ενόψει της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, μας λέγει ποιοι πρέπει να είμαστε. Και έτσι στη σημερινή ευαγγελική περικοπή, μας δίνει αυτό το μήνυμα της αγαθοσύνης.

    Η αγαθοσύνη δεν είναι απλώς μία τήρηση εντολών. Διότι, όπως θα ακούσετε λίγο πιο κάτω, θα δοθεί ίσως η εντύπωσις, αλλά η ψευδής εντύπωσις, ότι πρόκειται περί κάποιων εντολών σαν κάτι που έρχονται να βοηθήσουν απλώς τον άνθρωπο να κάνει κάτι στη ζωή του. Και ακόμη για να δώσει και ένα χρώμα εις αυτήν την περίοδον της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Όχι, αγαπητοί μου. Αλλά έχουμε μία μεταβολή, μια αλλαγή μέσα στον άνθρωπο. Η αγαθοσύνη δεν είναι παρά η ροπή προς κάτι το καινούριο, το πνευματικό, το αγαθό, κάτι που ο άνθρωπος θέλει να κάνει το καλό. Λέγει ο Απόστολος Παύλος εις την προς Ρωμαίους επιστολήν του τα εξής: «Πέπεισμαι δέ, ἀδελφοί μου, καὶ αὐτὸς ἐγὼ περὶ ὑμῶν, ὅτι καὶ αὐτοὶ(εσείς δηλαδή)μεστοί ἐστε ἀγαθωσύνης(Είσαστε γεμάτοι από αγαθοσύνη)».

     Για να καταλάβουμε τι θα πει αγαθοσύνη, θα σας έλεγα τούτο. Θα πάρω το αντίθετο. Ρωτούμε πολλές φορές έναν άνθρωπο: «Γιατί έκανες αυτό το κακό; Γιατί έσπασες εκείνο το πράγμα; Γιατί κατέστρεψες εκείνο το αντικείμενον;». Και απαντάει: «Δεν είχα λόγους». «Τότε γιατί;».  «Έτσι το ήθελα, έτσι, έτσι το επιθυμούσα». Αυτό σημαίνει ότι ο άνθρωπος αυτός έχει μία ροπή στο κακό. Σαν να είναι το κακό μέσα στο κύτταρό του. Και δεν ευχαριστιέται παρά μόνο όταν βλέπει το κακό. Ε, το αντίθετο αυτού είναι η αγαθοσύνη. Σαν να είναι το καλό μέσα στο κύτταρό του και να επιθυμεί να κάνει πάντα το καλό. Να είναι τρόπον τινά  από τη φύση του την ίδια τέτοιος που να θέλει να κάνει πάντα το καλό. Αλλά προσέξτε. Σαν να είναι από τη φύση του την ίδια…

     Όχι αγαπητοί μου, ακριβώς. Η αγαθοσύνη είναι δώρο του Αγίου Πνεύματος. Λέει στην προς Γαλάτας επιστολήν του ο Απόστολος Παύλος: «ὁ δὲ καρπὸς τοῦ Πνεύματός ἐστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη», και τα λοιπά, «… ἀγαθωσύνη ». Ώστε αυτή η ροπή, αυτό το σπρώξιμο της ψυχής μας πάντα προς το καλό, είναι κάτι που το δίδει το Πνεύμα το Άγιον. Ρίξτε μια ματιά στην εποχή μας, εις τους συγχρόνους μας ανθρώπους και μάλιστα στη νεολαία μας, ιδιαιτέρως εις την νεολαία μας, όχι όμως αποκλειστικά εις την νεολαία μας και θα δείτε να έχουν αυτή τη ροπή και αυτήν την μανία στην καταστροφή. Άρα βλέπομε οι καρποί του Αγίου Πνεύματος έχουν αρθεί. Δεν υπάρχουν. Είναι λοιπόν καρπός του Αγίου Πνεύματος. Γι΄αυτό λέγει ο Απόστολος Παύλος εις την προς Ρωμαίους επιστολή του ότι «πέπεισμαι», «έχω πειστεί ότι όχι απλώς έχετε αγαθοσύνη αλλά ότι είσαστε μεστοί αγαθοσύνης, είσαστε γεμάτοι από αγαθοσύνη». Από αυτή τη ροπή προς το καλό. Αλήθεια, αυτό δείχνει ότι το Πνεύμα το Άγιον πραγματικά διαμορφώνει ολόκληρη τη ζωή του πιστού ανθρώπου. Αυτό είναι μία αληθινή ευλογία. Ο άνθρωπος αισθάνεται καινούριος πια. Αυτό είναι το «καινούριος άνθρωπος». Αισθάνεται κάτι άλλο. Αισθάνεται ότι είναι ελευθερωμένος από τον εαυτό του, ελευθερωμένος ακόμη και από αυτόν τον χώρο και τον χρόνο. Και ήδη ζει μέσα στη Βασιλεία του Θεού. Είναι ένα άλλο πράγμα. Είναι μία αληθινή εμπειρία που αισθάνεται ο άνθρωπος. Δεν είναι κάτι που κατανοείται. Είναι κάτι που βιώνεται.

    Αλλά έχοντας αυτά υπόψη η Εκκλησία μας έρχεται να μας πει τώρα πώς πρέπει να κινηθούμε μέσα στη Μεγάλη Σαρακοστή, που σημαίνει ότι όχι μόνο ειδικά στη Μεγάλη Σαρακοστή, αλλά σε ολόκληρη τη ζωή μας. Αλλά επειδή όμως θέλει να βοηθήσει τον νωθρόν άνθρωπον, τον αμελή, γι΄αυτό βάζει αυτές τις, αυτά τα κομμάτια του χρόνου, όπως είναι μία Σαρακοστή, για να βοηθηθεί ο άνθρωπος να κάνει πάντα μια αρχή.  Δεν είναι τίποτα άλλο, παρά εκείνο που έλεγαν οι ασκηταί: «Βάζω αρχή». Έτσι είναι οι Σαρακοστές μέσα στον χρόνο. Και είναι σε μία κυκλική κίνηση. Βάζω αρχή, κάνω αρχή. Και δεν έρχεται να μας δώσει, σας είπα, μία ρετσέτα, μία συνταγή για κάποια πραγματάκια, για κάποιες προϋποθέσεις, αλλά μας θέλει να είμαστε αλλαγμένοι άνθρωποι.

     Και μας λέγει… Όπως ακούσατε, είναι από το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, στο έκτο κεφάλαιο. Λέγει: «Ἐὰν γὰρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος» κτλ. Ώστε το μήνυμα της συγχωρήσεως, της αφέσεως. Δεύτερον: «Ὅταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί» κλπ· που σημαίνει… δεύτερο μήνυμα. Η νηστεία. «Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς». Τρίτο μήνυμα. Είναι η ελεημοσύνη.

    Αλλά ας τα δούμε αυτά, αγαπητοί μου, λίγο πιο λεπτομερέστερα. Και πρώτα πρώτα είναι η νηστεία. Ο Κύριος διορθώνει την εντολή της νηστείας. Όπως ετέθη στην Παλαιά Διαθήκη, δεν νομοθετεί για τη νηστεία, αλλά διορθώνει τη νηστεία. Αν θέλετε, ακόμη την επανατοποθετεί. Επειδή οι Εβραίοι είχαν παρανοήσει και έγινε γι’αυτούς μία υπόθεση εξωτερική και μάλιστα μία υπόθεση επιδείξεως. Και ο Κύριος λέγει: «Όχι, δεν θα κινηθείς να νηστεύσεις όπως οι υποκριταί. Αλλά θα νηστεύσεις έτσι και έτσι»· που δείχνει μία επανατοποθέτηση και όχι θεσμοθέτηση της νηστείας. Γιατί η νηστεία προϋπήρχε.  Το λέγω αυτό για να δείτε πόσο παλιά είναι η νηστεία και ότι Αυτός ο ίδιος ο Θεός τη θεσμοθετεί μέσα εις αυτήν την Παλαιά Διαθήκη, για να μην πω ότι η νηστεία είναι συνηλικιώτης με το ανθρώπινο γένος.

     Αλλά τι είναι εδώ τώρα η νηστεία; Η νηστεία είναι το αντιστάθμισμα της παρακοής των πρωτοπλάστων· που στον πυρήνα είναι η υπακοή. Οι πρωτόπλαστοι δεν ετήρησαν την εντολήν της νηστείας, παρακούσαντες. Για να γίνουν θεοί χωρίς τον Θεό. Ζητώντας μία αυτόνομη θέωση. Αλλά τώρα, για να πετύχουμε αυτό, γιατί ο Υιός του ανθρώπου, ο Υιός του Θεού, ήρθε στον κόσμο για να μας ξαναβάλει εις στον Παράδεισο, μας ξαναβάλει πάλι στη Βασιλεία του Θεού ή, καλύτερα, να μας βάλει στη Βασιλεία του Θεού. Αφού θα περνούσαμε ξανά από τον Παράδεισο, κι έναν Παράδεισο κρείττονα, καλύτερο, αγαθότερο Παράδεισο. Έρχεται να μας πει: «Θα βαδίσουμε τον ίδιο δρόμο. Εκείνον που βάδισαν οι πρωτόπλαστοι κατά την έξοδό των από τον Παράδεισον. Εκείνοι έφαγαν και δεν υπήκουσαν. Εσείς δεν θα φάτε και θα υπακούσετε. Πρέπει λοιπόν να έχετε υπακοή και  νηστεία, για να ξαναγυρίσετε πάλι εις τον Παράδεισον». Κανείς, αγαπητοί μου, άγιος δεν μπήκε στον Παράδεισον χωρίς νηστεία και χωρίς υπακοή. Είναι λοιπόν μία επαναφορά, μία αποκατάσταση του κακού που κάναμε. Ερχόμαστε να πούμε: «Κύριε, ἐν τῷ Ἀδάμ (γιατί είμεθα εις την οσφύν του Αδάμ· όλο το ανθρώπινο γένος) παρέβημεν τήν ἐντολήν Σου. Τώρα υπακούομε και νηστεύομε».

    Ακόμα νηστεύομε για να πενθήσουμε. Γιατί η νηστεία είναι δείγμα πένθους. Όταν κάποτε κατηγόρησαν οι Φαρισαίοι τον Κύριον, γιατί οι μαθηταί οι δικοί Του δεν νηστεύουν, ενώ οι μαθηταί οι δικοί των και οι μαθηταί του Ιωάννου ενήστευαν, ο Κύριος είπε: «Εφόσον έχουν τον Νυμφίο μαζί τους, πώς είναι δυνατόν να νηστεύσουν; Σε ένα γάμο δεν νηστεύουν. Θα ‘ρθουν οι μέρες που θα αρθεί ο Νυμφίος(που είναι ο Χριστός, ο Νυμφίος της Εκκλησίας) και τότε θα νηστέψουν. Και θα νηστεύουν μέχρι τη Δευτέρα του Χριστού Παρουσία».  Ώστε είναι ένα πένθος η νηστεία, αγαπητοί μου. Δεν το κάνομε για τον Θεό. Το κάνομε για τον εαυτό μας. Μερικοί νομίζουν ότι υποχρεώνουν τον Θεό με το να νηστέψουν. Είναι ανοησία. Πενθούμε. Και τη Μεγάλη Παρασκευή δεν πενθούμε τον Θεό. Πολύ περίεργο θα ήταν. Πενθούμε τη δική μας κατάσταση, που έφθασε να σταυρώσει η ανθρωπότητα τον Θεό της.

    Έτσι η νηστεία είναι σπουδαίο στοιχείο. Αλλά δεν πρέπει να είναι κάτι αναγκαστικό. Βέβαια αναγκαστικό θα είναι με την έννοια να σπρώξουμε, να κινήσουμε τη νωθρή μας φύση. Αλλά θα κινεί όμως από την ελευθερία μας, θα είναι κάτι που θα το έχουμε καταλάβει. Θα αισθανόμαστε ότι πραγματικά πρέπει να δείξουμε το πένθος μας. Και τη μεταβολή μας ενώπιον του Θεού.

    Αλλά ακόμα το δεύτερο είναι η συγχώρησις. Για σκεφτείτε αυτό το θέμα της συγχωρήσεως, πόσο σπουδαίο είναι. Μας κάνει μιμητάς του Χριστού· που επάνω εις τον Σταυρό συγχωρούσε τους σταυρωτάς Του. Μας κάνει μιμητάς του Θεού, ο Οποίος μας συγχωρεί. Και όχι μόνο μας συγχωρεί αλλά έρχεται να μας συναντήσει με την Ενανθρώπηση εδώ στη γη, αφού ολότελα άφησε εκείνο που εμείς το κάναμε και μας προσλαμβάνει πάλι στη δική Του την βασιλεία. Για σκεφθείτε! Το μίσος χωρίζει τον άνθρωπο από τον Θεό.

     Όπως θα ξέρετε, εκείνο  το στοιχείο που χωρίζει το ανδρόγυνο είναι η μοιχεία. Δεν είναι ούτε οι καυγάδες ούτε τι άλλο. Ασυμφωνία χαρακτήρος και άλλα πολλά. Ένα πράγμα μόνο χωρίζει το ανδρόγυνο. Η μοιχεία. Διότι ο γάμος είναι εις τύπον ενώσεως Χριστού και Εκκλησίας. Και η μοιχεία είναι μία άρνηση αυτής της ενώσεως και συνεπώς μία καταστροφή αυτού του τύπου ενώσεως Χριστού και Εκκλησίας. Το μίσος είναι μία άρνηση του τύπου της ενώσεως των τριών προσώπων στην Αγία Τριάδα. Διότι οι πιστοί είναι ηνωμένοι εις τύπον της ενώσεως της Αγίας Τριάδος. Ο Χριστός είπε: «ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς ἕν ἐσμεν». «Να είναι, Κύριε, οι Χριστιανοί ένα, όπως εμείς είμαστε ένα». Όταν όμως οι Χριστιανοί δεν είναι ένα αλλά τους χωρίζει το μίσος, τότε η συμπεριφορά τους αυτή καταστρέφει την εικόνα του μυστηρίου της ενώσεως εν μια ουσία των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδος. Και αυτό είναι πάρα πολύ σοβαρό. Δεν είναι δυνατόν ποτέ εκείνος που έχει το μίσος να μπει στη Βασιλεία του Θεού. Διότι ο Χριστιανισμός είναι μίμησις, όπως λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, είναι μίμησις  της Αγίας Τριάδος. Αν λοιπόν δεν μιμηθούμε αυτήν την ενότητα των προσώπων της Αγίας Τριάδος, πώς μπορούμε να ειπωθούμε ότι είμαστε Χριστιανοί; Δεν είναι δυνατόν αυτό ποτέ να γίνει. Συνεπώς, αγαπητοί μου, θα πρέπει να συγχωρούμε. Με όλη μας την καρδιά. Λέγει εδώ ο Κύριος, να συγχωρούμε τόσο με την καρδιά μας, γιατί αλλιώτικα κινδυνεύουμε να μη μας συγχωρήσει ο Θεός.

     Και ερχόμεθα εις το τρίτο στοιχείο, που είναι το θέμα των θησαυρών, της συλλογής χρημάτων, του θησαυρού γενικά, το να θησαυρίζω, το να πλουτίζω. Λέγει εδώ ο Κύριος: «Μη θησαυρίζετε θησαυρούς επί της γης, που η σκουριά και οι κλέφτες καταστρέφουν, η σκουριά και το σκουλήκι καταστρέφει…». Και αναφέρεται όχι μόνο στα χρήματα, αλλά και στα αντικείμενα. Γι΄αυτό λέει «το σκουλήκι». Αλλά και οι κλέπται κλέπτουν. Βλέπετε, σήμερα, δεν ξέρουμε πώς να ασφαλίσομε τα αγαθά μας, γιατί έχει πολύνει η κλοπή. Είναι ένα σημάδι των καιρών αυτό, του ότι οι άνθρωποι κλέπτουν. Κλέπτουν, κλέπτουν, φοβερά κλέπτουν. Φανερά και κρυφά κλέπτουν.

    Αλλά εδώ πρώτα- πρώτα έχει το μήνυμα της απλής ζωής. Ότι να μην είσαι πλούσιος άνθρωπος, γιατί ο πλούτος σου θα σε δυσκολέψει μέχρι του βαθμού του αδυνάτου να δεις τον Θεό. Είναι σχεδόν αδύνατον. Βάζω το «σχεδόν», διότι λέγει «τὰ ἀδύνατα παρὰ ἀνθρώποις δυνατὰ παρὰ τῷ Θεῷ ἐστιν». Έξω όμως από αυτό το θέμα του πλούτου, έρχεται να μας πει ο Κύριος και τούτο. Όταν τοποθετείς σαν αντικείμενο των ενδιαφερόντων σου τα χρήματα. Γιατί για μια στιγμή, δεν ξέρω, μπορεί κάτι να συνέβη και να βρέθηκες πάρα πολύ πλούσιος. Αλλά δεν είναι το θέμα αν βρέθηκες ή δεν βρέθηκες πλούσιος. Το θέμα είναι ποιο είναι το αντικείμενο των βλέψεών σου, ποιος είναι ο στόχος της ζωής σου. Είναι τα χρήματα;  Στην εποχή μας είναι τα χρήματα δυστυχώς ο στόχος της ζωής μας. Μέχρι τέτοιου βαθμού που φθάνομε να καταστρέψομε τη ζωή μας για τα χρήματα, ανοητότατα φυσικά, διότι πια καμιά αξία δεν θα είχαν αν καταστρέφαμε τη ζωή μας. Το να καταστρέψω τη ζωή μου, αγαπητοί μου, για να βγάλω χρήματα, τότε σε τι θα με ωφελήσουν τα χρήματα, αφού ήδη κατέστρεψα τη ζωή μου; Για να τα έχω να πηγαίνω στους γιατρούς; Ή να πεθάνω και να τα βρουν άλλοι; Μα είναι πολύ κουτό, μα είναι αφάνταστα κουτό. Ο πλούσιος άνθρωπος είναι ο πιο κουτός άνθρωπος απ’ όλα τα δημιουργήματα που υπάρχουν. Είναι ο πιο κουτός άνθρωπος. Πολύ δε παραπάνω όταν είναι κολλημένος επάνω εις τα χρήματα. Είναι πολύ κουτός άνθρωπος. Είναι αξιολύπητος, αξιοθρήνητος. Ακόμα και τα πουλιά του ουρανού τον λυπούνται και τα σκουλήκια της γης. Είναι πιο ευτυχισμένα αυτά. Πράγματι, βλέπω πολλές φορές τα σκουλήκια της γης και λέει κανείς: «Είναι ευτυχισμένα;». Ο Θεός, αγαπητοί μου, δεν έκανε κανένα δημιούργημά Του δυστυχισμένο. Μπορεί να βλέπομε την σκουληκαντέρα να τρώει χώμα και να τρυπάει και να μένει μέσα στη γη. Είναι ευτυχής. Όπως την έκανε ο Θεός είναι ευτυχής. Ο άνθρωπος όμως επειδή δεν γίνεται αυτό που τον έκανε ο Θεός, είναι δυστυχής. Γι΄αυτό τον λόγο θα πρέπει να προσέχει στο σημείο αυτό.

     Αλλά όταν ο Κύριος λέγει «Μη θησαυρίζετε» θέλει να πει και κάτι άλλο. Διότι αν υποτεθεί ότι έρχονται χρήματα  στα χέρια μου, τι να κάνω; Βεβαίως θα ζήσω. Αλά θα πρέπει να γίνω και κοινωνός των άλλων. Είναι η ελεημοσύνη. Θα πρέπει δηλαδή να προσέξω πάρα πολύ το θέμα αυτό, το κεφάλαιο αυτό της ελεημοσύνης. Οι άλλοι άνθρωποι να γίνουν κοινωνοί των δικών μου αγαθών. Η ελεημοσύνη έχει πάρα πολλές βεβαίως πτυχές. Δεν είναι μόνο απλώς να πάρω χρήματα και να πω στον άλλον: «Πάρε αυτά». Όταν είμαι ο ευεργετικός άνθρωπος καθ’ οιονδήποτε τρόπον. Και το μέσον της ευεργετικότητός μου είναι τα χρήματα. Μπορεί να κάνω κτίσματα στον τόπο που βρίσκομαι. Να φτιάξω ένα σχολείο. Να φτιάξω μία Εκκλησία. Να φτιάξω έναν δρόμο. Να βοηθήσω τους ανθρώπους να βελτιώσουν τη ζωή τους. Ξαναλέγω, μπορεί να μη βάλω στα χέρια των ανθρώπων τα χρήματα. Όταν όμως δώσω τις δυνατότητες, αυτοί δουλεύοντας να μπορούν να ζήσουν, γιατί εγώ έκανα μιαν αρχή να φτιάξω, όπως σας είπα ένα δρόμο σε ένα ορεινό χωριό, κι αυτοί οι άνθρωποι μετά να μπορούν να κινηθούν με τα εμπορεύματά τους και να ζήσουν. Είμαι ένας ευεργέτης. Δεν κάθομαι στα δικά μου τα χρήματα. Μέχρι τον περασμένο αιώνα και αρχές τούτου του αιώνος, αγαπητοί μου, είχαμε πολλούς ευεργέτες. Πλούσιοι, σπουδαίοι. Μεγάλοι πλούσιοι. Αλλά και ευεργέτες ταυτοχρόνως.

     Στην εποχή μας δεν έχουμε ευεργέτες… Όχι βεβαίως ότι η ταπεινοφροσύνη τους κάνει να κρύβονται. Αντιθέτως μάλιστα, αν κάτι δώσουν κάποτε, τρέχουν γρήγορα γρήγορα να διαφημισθούν από τις εφημερίδες. Αλλά δεν έχομε ευεργέτες. Που οι άνθρωποι σημαίνει έχουν χάσει την αντίληψη της κοινωνικότητος. Ότι πια οι άνθρωποι δεν σκέφτονται, δεν αισθάνονται ότι υπάρχει δίπλα τους ο άλλος άνθρωπος. Ζουν μόνοι τους. Ζουν πραγματικά, ηθικά ζουν μόνοι τους. Είναι μεμονωμένοι. Είναι φοβερό πράγμα. Γι' αυτό τον λόγο ας προσέξουμε πάρα πολύ και το σημείο αυτό.

    Έτσι, βλέπομε, αγαπητοί μου, ότι ενόψει της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, η Εκκλησία μας μας προβάλλει αυτά τα τρία συνθήματα. Τα είπα «συνθήματα». Τις τρεις προτάσεις. Της νηστείας, της συγχωρητικότητος και της ελεημοσύνης. Όχι κατά έναν τρόπο, όπως σας είπα και στην αρχή, τυπικόν, εξωτερικόν να κινηθούμε σε αυτά. Αλλά κάτι που θα βγαίνει από μέσα μας πραγματικά. Εκείνο το «μεστοί πάσης ἀγαθωσύνης». Να είμαστε γεμάτοι από αυτά τα κίνητρα τα αγαθά, για το καλό.

    Πότε θα γίνει αυτό; Ε, να σας πω πότε θα γίνει αυτό. Ιδιαιτέρως μάλιστα ως προς το θέμα του θησαυρού μας. Ξέρετε ότι τον στόχο που βάζω, στέκεται ταυτόχρονα και κριτήριο των όσων θα ενεργήσω. Αν βάλω στόχο μου τα χρήματα, τότε θα ενεργώ με κάθε τρόπο για τα χρήματα. Αν βάλω στόχο μου σαν ορειβάτης να ανεβώ στην κορυφή του Ολύμπου, ασφαλώς θα περπατήσω και θα γίνει ταυτοχρόνως και το κριτήριο για να ανεβώ επάνω εις την κορυφή του Ολύμπου. Ποιος λοιπόν είναι ο στόχος μου; Ποιος είναι ο θησαυρός μου; Γιατί ο θησαυρός είναι στόχος. Ποιος είναι ο θησαυρός μου; Είναι το Πάσχα του Χριστού. Είναι ο Χριστός. Αν βάλω λοιπόν σαν στόχο τον Χριστό μου, το Πάσχα του Χριστού μου, τότε δεν χρειάζεται να μου ειπωθεί ότι πρέπει να είμαι ο άνθρωπος που θα συγχωρώ ή ο άνθρωπος που θα μεταφέρω τα αγαθά μου στους άλλους ανθρώπους. Όχι. Τότε μόνος μου πια το καταλαβαίνω. Γιατί; Έλεγε ο Τερτυλλιανός ότι ο άνθρωπος, η ψυχή του ανθρώπου είναι «φύσει χριστιανή». Έτσι μας έκανε ο Θεός. Μας έκανε αγαθούς, μας έκανε αγαθούς, με αγαθοσύνη. Αλλά τότε γιατί μας το λέει η Αγία Γραφή; Γιατί το ξεχάσαμε. Γιατί διαστραφήκαμε. Και επειδή έγινε η διαστροφή, έρχεται να γίνει τώρα εδώ η διόρθωσις και η υπόμνησις. Και με τον τρόπον αυτόν να μπορούμε να ξαναγυρίσομε στον αρχικό μας στόχο, που είναι Αυτός ο Χριστός, ο Θεός Λόγος, που μας δημιούργησε.

 

137η ομιλία στην κατηγορία « Ομιλίες Κυριακών ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίαι Κυριακῶν " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: 
Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.