†. «κύκλῳ οἱ ἀσεβεῖς περιπατοῦσι·» (Ψαλ. 11,9)
Όταν το είδα το χωρίο αυτό τρόμαξα, στην δύναμη της διατυπώσεώς του. Ακούστε το. Είναι πολύ χαρακτηριστική αυτή η φράσις, ότι οι ανόσιοι και οι ασεβείς κινούνται κυκλοτεράν. Πού κυκλοτεράν; Κυκλώνουν τους ευσεβείς. Τους κάνουν κύκλο, δηλαδή τους εγκλωβίζουν. Προσπαθούν να εγκλωβίζουν τους ευσεβείς. Και αυτός ο εγκλωβισμός των ευσεβών πολλές φορές έχει πολλές μορφές μέσα στην Ιστορία. Πρώτα - πρώτα εγκλωβίζουν τους πιστούς στις κατακόμβες. Πήγαιναν οι πιστοί να λατρεύσουν τον Θεό. Εκεί πήγαιναν, κύκλωναν την κατακόμβη και τους έβαζαν φωτιά και τους έκαιγαν, ή τους έπιαναν τους έβγαζαν έξω για να τους ρίξουν στα θηρία.
Εγκλωβίζουν ακόμη τους πιστούς με τους ανοσίους νόμους. Ψηφίζουν νόμους οι οποίοι είναι ανόσιοι, είναι ασεβείς. Και ο ευσεβής δεν ξέρει τώρα τι να κάνει με τους νόμους αυτούς. Σας θυμίζω ένα συγκεκριμένο παράδειγμα. Οι μασόνοι, οι τέκτονες έχουν ένα σχήμα εγκλωβισμού του Τιμίου Σταυρού. Είναι το μασονικόν τρίγωνον που έχει την μύτη προς τα κάτω. Είναι σύμβολο μασονικό. Δεν μου μένει χρόνος να σας πω πιο πολλά γι αυτό το τρίγωνο. Και στη μέση βάζουν έναν Σταυρό. Αυτό είναι το σήμα της ΧΑΝ και της ΧΕΝ. Ξέρετε τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει αιχμάλωτος Σταυρός. Σημαίνει εγκλωβισμένος Σταυρός. Είναι αυτό που λέγει κύκλῳ οἱ ἀσεβεῖς περιπατοῦσι. Κυκλώνουν. Εγκλωβίζουν για να εξουδετερώσουν τρόπον τινά με το σύμβολον, να εξουδετερώσουν την δύναμη του Τιμίου Σταυρού.
Βλέπομε ότι ο Αντίχριστος ακόμη αγαπητοί μου θα εγκλωβίσει τους πιστούς με οικονομικόν αποκλεισμόν. Ακούστε τι γράφει στο βιβλίο της Αποκαλύψεως 13 Κεφάλαιον: «καὶ ποιεῖ πάντας, τοὺς μικροὺς καὶ τοὺς μεγάλους, καὶ τοὺς πλουσίους καὶ τοὺς πτωχούς, καὶ τοὺς ἐλευθέρους καὶ τοὺς δούλους, ἵνα δώσωσιν αὐτοῖς χάραγμα ἐπὶ τῆς χειρὸς αὐτῶν τῆς δεξιᾶς ἢ ἐπὶ τῶν μετώπων αὐτῶν,/καὶ ἵνα μή τις δύνηται ἀγοράσαι ἢ πωλῆσαι εἰ μὴ ὁ ἔχων τὸ χάραγμα, τὸ ὄνομα τοῦ θηρίου ἢ τὸν ἀριθμὸν τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ.» (Αποκ. 13, 16 - 17) Θα πάρεις το χάραγμα στο μέτωπο ή στο χέρι ώστε να μπορείς να αγοράσεις και να πουλήσεις. Δεν θα μπορείς να συναλλάσσεσαι οικονομικά εάν δεν υποχωρήσεις. Αυτό τι είναι; Εγκλωβισμός. Σου λέει: Διάλεξε. Η θα πεθάνεις από την πείνα ή θα υποχωρήσεις.
Προσέξτε μια φρασούλα που χθές, εν όψει να σας κάνω αυτήν την ομιλία την πρόσεξα: «καὶ ποιεῖ πάντας... ἵνα δώσωσιν». Κατά λέξη, μεταφράζω, «και κάνει όλους... για να δώσουν» το χέρι τους, το μέτωπό τους να χαραχθεί. Αυτό το «ποιεῖ πάντας» θυμίζει, προσέξτε παρακαλώ, θυμίζει μεθόδευση, μεθόδευση που θα κάνει ο Ψευδοπροφήτης για λογαριασμό του Αντιχρίστου. Θα σε φέρει γύρω βόλτα. Ξεκινάμε τώρα με τα 666 από εδώ κι από εκεί, σιγά σιγά, αυτή λέγεται μεθόδευση. Πιστεύω ότι η φρασούλα «καὶ ποιεῖ πάντας... ἵνα δώσωσιν» είναι ταυτόσημη με το «κύκλῳ οἱ ἀσεβεῖς περιπατοῦσι·» που λέει ο Ψαλμωδός που σε φέρνει γύρω βόλτα, σου μεθοδεύει το πως να σε εγκλωβίσει.
Απόσπασμα από την ερμηνεία του 11ου Ψαλμού. 8η ομιλία στην κατηγορία « Ἀνάλυσις Ψαλμῶν ». Βιβλίου της Παλαιάς Διαθήκης.
†.Συνεχίζουμε,αγαπητοί μου, τον επίλογο του βιβλίου της Αποκ. ο οποίος επίλογος, έχει βεβαίως μερικές επαναλήψεις
θέσεων από το όλο βιβλίον, αλλά έχει όμως και σημεία τα οποία είναι μεστά. Γι αυτό και δεν μας αφήνουν να προχωρήσουμε κάπως πιο κάτω για να τελειώσουμε το βιβλίο αυτό.
Ευρισκόμεθα εις τον 11ον στίχοι του τελευταίου κεφαλαίου : «ὁ ἀδικῶν ἀδικησάτω ἔτι, καὶ ὁ ῥυπαρὸς ῥυπαρευθήτω ἔτι, καὶ ὁ δίκαιος δικαιοσύνην ποιησάτω ἔτι, καὶ ὁ ἅγιος ἁγιασθήτω ἔτι.» Δηλ. αυτός που αδικεί, ακόμη ας αδικεί. Αυτός που είναι ρυπαρός, ακόμη ας είναι ρυπαρός. Αυτός που είναι δίκαιος, ας μετέρχεται την αρετήν, της "δικαιοσύνην" δηλ. την αγιότητα, ακόμα πιο πολύ.Και αυτός που είναι άγιος, να γίνεται ακόμη περισσότερο άγιος.
Ίσως θεωρηθεί περίεργος αυτή η θέσις, όπως τουλάχιστον εκφέρεται αλλά δεν πρόκειται περί προτροπής.
Το να πει δηλ. ότι αυτός που αδικεί, ας συνεχίσει να αδικεί και ας ανεβεί κι άλλα σκαλοπάτια ακόμη αδικίας. Αναμφισβήτητα δεν είναι θέμα προτροπής.
Ο άγιος Ανδρέας Καισαρείας σημειώνει "ουχ ως εις αδικίαν και ρυπαρίαν προτρέπων τα παρατεθέντα είρηκε. Μη γένοιτο!" (Δεν τα είπε αυτά ο Χριστός ακριβώς για να προτρέψει να γίνουν οι άνθρωποι οι ρυπαροί περισσότερο ρυπαροί.)
"Αλλ' ως το της γνώμης φυλλάτων ακατανάγκαστον, ώς αν είπη έκαστος, το αρέσκον αυτά ποιησάτω. ου βιάζων την προαίρεσιν!
(Αλλά σαν να ήθελε να ειπή, εφ' όσον η προαίρεσις είναι χωρίς εξαναγκασμόν, ότι ο καθένας ας κάνει αυτό που του αρέσει.)
'Ομως, αυτό για να το καταλάβουμε, ο προφήτης Ιεζεκιήλ σημειώνει: «τάδε λέγει Κύριος· ὁ ἀκούων ἀκουέτω, καὶ ὁ ἀπειθῶν ἀπειθήτω,» (Ιεζ. 3,27)Μας είναι πολύτιμο αυτό το χωρίο, γι'αυτό θα παρακαλέσω προσέξατε το.
Είναι ανάλογο μ' εκείνο το οποίο είπε ο Χριστός: «ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω.» (Ματθ. 11.15), που εξυπακούεται ότι εκείνος που δεν έχει αυτιά, δηλ. δεν θέλει, ας μην ακούσει. Διότι ένας που πάει ν' ακούσει λόγο, έχει αυτιά, ακούει φυσικά. Τ' αυτιά του δουλεύουν. 'Οταν λοιπόν λέγει ο Κύριος "ο έχων ώτα ακούει ακουέτω" σημαίνει ότι εκείνος που δεν έχει ώτα, δεν έχει αυτιά, ας μην ακούσει. Δηλ. εάν δεν θέλει, ας μην ακούσει. Αυτή την έννοια έχει. Ό δε Ησαΐας γράφει (αναφερόμενος στην ερήμωση της Βαβυλώνος) «ὁ ἀθετῶν ἀθετεῖ, ὁ ἀνομῶν ἀνομεῖ.» (Ησ. 21,2) 2.Εννοώντας ότι η πόλις θα μείνει αμετανόητος, παρ' ότι εγγίζει το τέλος της. Είδατε; ὁ ἀθετῶν ἀθετεῖ, ὁ ἀνομῶν ἀνομεῖ. Έχομε μία θαυμασία του προφήτου Δανιήλ, πάνω ακριβώς σ' αυτό το σημείο.Και αναφέρεται στα έσχατα.Γι' αυτό σας είπα, προσέξτε, είναι μια ενδιαφέρουσα θέσις, χρησιμοτάτη για μας.
Λέγει ο Δανιήλ, εις το 12ο κεφ. στ. 10 : «ἐκλεγῶσι καὶ ἐκλευκανθῶσι καὶ πυρωθῶσι καὶ ἁγιασθῶσι πολλοί, καὶ ἀνομήσωσιν ἄνομοι· καὶ οὐ συνήσουσι πάντες ἄνομοι, καὶ οἱ νοήμονες συνήσουσι.» Όταν, λέγει, θα φθάσει το τέλος, τότε θα εκλεγούν οι δίκαιοι, θα αναδειχθούν, θα λευκανθούν από τις θλίψεις. 'Οπως ακριβώς βάζομε στο φούρνο μέσα και πυρώνουμε υλικά άκαυστα. Τα ίδια τα τούβλα του φούρνου, όταν ξεκινάμε το πύρωμα είναι μαύρα. οταν πυρώσει ο φούρνος, γίνονται άσπρα. Έτσι, λέγει, οι δίκαιοι θα αναδειχθούν, θα λευκανθούν με τις θλίψεις, θα καθαρισθούν όπως η φωτιά καθαρίζει μέσα στο καμίνι, θα αγνισθούν πολύ.
Οι παράνομοι όμως, θα εκτραπούν σε περισσότερες και μεγαλύτερες ανομίες. 'Ολοι οι ασεβείς δεν θα εννοήσουν τίποτα απ 'όσα έχουν προφητευτεί.
Οι ευσεβείς όμως, θα εννοήσουν πολύ καλά τα πάντα. Αυτό θέλει να πει εδώ ο προφήτης Δανιήλ.
Αλλά ας προσέξωμε. Ας προσέξωμε, είναι σημαντικό, όπως σας εξήγησα.
Ο άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής, στο προκείμενο χωρίο θέτει αυτήν την θέσιν σε δύο ζεύγη που έχουν μίαν ρυθμικήν απόδοσιν. Το πρώτο ζεύγος: Ο αδικών και ο δίκαιος.
Το δεύτερο ζεύγος: Ο ρυπαρός και ο άγιος.
Ποιός είναι ο αδικών, ποιός είναι ο δίκαιος; Ο αδικών εν ευρεία εννοία και ο δίκαιος εν ευρεία έννοια, και σημαίνει αυτός που αμαρτάνει κι αυτός που είναι ευσεβής. Αλλά, επάνω σε τί; Επάνω στα θέματα της πίστεως.
Διότι, το "ρυπαρός" έρχεται να δώσει μια πιο ειδικότερη ερμηνεία του θέματος. 'Αρα λοιπόν ο αδικών και ο δίκαιος,
(ξέρετε,δικαιοσύνη στην Αγ. Γραφή σημαίνει αγιότητα εν ευρεία εννοία, δεν είναι η δικαιοσύνη με τη στενή έννοια όπως λέμε "οι δίκαιοι της Π.Δ." σημαίνει οι άγιοι της Π.Δ.) έτσι με την ευρεία αυτή έννοια, είναι οι αμαρτάνοντες (στο θέμα της πίστεως κυρίως). H οι άλλοι, οι μη αμαρτάνοντες, στο θέμα της ευσεβείας, είναι δηλ. ευσεβείς.
Ο "ρυπαρός" με το αντίστοιχον "ο άγιος", ο ρυπαρός εν εννοία ηθική, σημαίνει αυτός που αμαρτάνει κυρίως στα σαρκικά αμαρτήματα. Εν αντιδιαστολή προς το "άγιος" που σημαίνει ο άμωμος εν εννοία ηθική. Και αρνητικώς και θετικώς. Δηλ. και δεν κάνει πράξεις αμαρτίας και ζει ζωή αγιότητος:
Πάντως, η έννοια του όλου χωρίου, δείχνει ότι οι άνθρωποι της γής είναι πνευματικώς χωρισμένοι σε δύο στρατόπεδα. Δύο στρατόπεδα. Εκείνων που ευσεβούν και αγιάζονται
κατ' αύξησιν. Και εκείνων που ασεβούν και ρυπαίνονται, ομοίως κατ' αύξησιν. Σε τρόπον ώστε,ανάμεσα στα δύο αυτά στρατόπεδα να υπάρχει ένα χάσμα το οποίο διαρκώς μεγαλώνει.
Οι μεν, πηγαίνουν διαρκώς προς την αγιότητα, οι δε, διαρκώς προς την ασέβεια και προς τη ρυπαρότητα. Αυτή την έννοια έχει το "έτι", το "ακόμη".
Συνεπώς, απομακρυνόμενοι οι μεν από τους δε, το χάσμα το κάνουν μεγαλύτερο.
Εάν απομονώσουμε από το όλο χωρίο το "ο άγιος αγιασθήτω έτι", αγαπητοί μου, θα' χουμε πολλά πράγματα να πούμε.
Στους εσχάτους και δύσκολους και χαλεπούς αυτούς καιρούς, που ζούμε, άλλος τρόπος διατηρήσεις της αγιότητός μας δεν υπάρχει, παρά μόνον η αύξησις. Αν θέλετε είναι νόμος οικονομολογικός. Θέλεις να διατηρήσεις τα κεφάλαιά σου; Πρέπει να τα αυξάνεις. Εάν σταματήσεις να τα αυξάνεις, αυτά θα αρχίσουν να ελαττώνονται.
Έτσι, εάν θέλουμε, πραγματικά, να αυξηθούμε στην αγιότητα ή μάλλον να διατηρηθούμε στην αγιότητα, πρέπει να την αυξάνουμε την αγιότητα.
Αυτή την έννοια, έχει αγαπητοί, το ότι ο λόγος του Θεού μας παραγγέλει και μας λέγει, όταν ο κόσμος διαρκώς θα απομακρύνεται από τον Θεόν , η αποστασία του θα γίνεται μεγαλυτέρα και μεγαλυτέρα, τον ίδιο χρόνο, οι πιστοί πρέπει να προσεγγίζουν περισσότερο και περισσότερο τον Θεό.
Ξέρετε τι σημαίνει; Ότι δεν πρέπει να υπάρχει καμμία σχέση ανάμεσα στα δύο αυτά στρατόπεδα. Δεν πρέπει να υπάρχει καμμία σχέση ανάμεσα στον άγιο και τον ευσεβή με τον ασεβή και το ρυπαρό.
Δεν θ' ανοίξουν διάλογο ο ένας με τον άλλο. Κανένα διάλογο. Δεν θα πουν "ελάτε να κουβεντιάσουμε".
Γιατί αν πουν "ελάτε να κουβεντιάσουμε", τότε εκείνοι που θα αδικηθούν, εκείνοι που θα ζημιώσουν, θα είναι οι άγιοι.
Δεν χρειάζεται διάλογος. Θέλουν να διορθωθούν οι άλλοι; Ο δρόμος είναι ανοικτός. Απλούστατα, μπορούν να διορθωθούν. Το "Έλα να κουβεντιάσουμε", όχι με την έννοια να σου διασαφήσω ποια είναι η πνευματική ζωή, αλλά με την έννοια ότι, ν' αρχίσωμε να βάζωμε λίγο νερό στο κρασί μας.
Προσέξτε αγαπητοί μου. Κατά τεκμήριο, είσαστε πνευματικοί άνθρωποι, εφ' όσον πληρείτε τον χώρον αυτόν και ακούτε λόγον Θεού, τον οποίον αγαπάτε.
Κατά τεκμήριο, λοιπόν, είσαστε ευσεβείς άνθρωποι. Εάν θέλωμε να διατηρήσωμε αυτήν την ευσέβειά μας, μήν ερωτοτροπούμε με τον κόσμον.
Μήν ερωτοτροπούμε με τους ασεβείς ανθρώπους. Μή προσπαθούμε να έχομε προσεγγίσεις, γιατί θα χαλάσουμε. Αντιθέτως, θα πρέπει να αυξάνουμε στην αγιότητα και στην αρετή.
Αν μου πείτε: "Μα γιατί έτσι αφήνει ο Θεός να υπάρχει αυτή η συνύπαρξις; Η όχι τροπική, η τοπική συνύπαρξις, όχι
τροπική. Απλώς, εις τον κόσμον αυτόν συνυπάρχουμε οι μεν με τους δε. Μη μας παραξενεύει.
Ενθυμείσθε την παραβολήν των ζιζανίων, που είπε ο Κύριος και όταν στο χωράφι με το σιτάρι, που εσπάρη εφύτρωσαν και τα ζιζάνια; Ενθυμείσθε, οι αγρότες εκείνοι, οι εργάτες, τί είπαν στο αφεντικό τους; "Να πάμε να ξεβοτανίσουμε το χωράφι;" Και τους είπε εκείνο τον παράξενο λόγο: "Αφετε συναυξάνειν". Αφήστε να μεγαλώνουν και ο σίτος και τα ζιζάνια.
Μεγαλώνει το ένα μεγαλώνει και το άλλο. Με την παραβολή, αντιληφθήκατε το νόημα των λόγων "Ο δίκαιος να γίνεται πιο δίκαιος, ο άγιος πιο άγιος, ο ασεβής πιο ασεβής και ο ρυπαρός πιο ρυπαρός".
Αυτό σημαίνει, μεγαλώνει το ένα, μεγαλώνει και το άλλο. Και συνεπώς, μεγαλώνουν μεν, είναι στον ίδιο χώρο, στο χωράφι του κόσμου τούτου, αλλά εύκολα κανείς διακρίνει, ο σίτος σίτος, το ζιζάνιο ζιζάνιο. Δεν μπορεί να γίνει το ζιζάνιο σίτος, ούτε ο σίτος ζιζάνιο.
Εκείνο που έχει σημασία, είναι ότι, το θέμα βρίσκεται κάτω από τη δική μας την προαίρεση. Εμείς πώς το θέλουμε το πράγμα. Εάν εμείς θέλουμε να μείναμε στην αγιότητα θα μείνωμε. Και πρέπει να αυξηθούμε. Μη πει κανένας, εκείνο το δαιμονικό, γιατί δαιμονικό είναι και δυστυχώς και κηρύσεται αυτό το δαιμονικό, πολλές φορές κηρύσσεται αυτό το δαιμονικό από τον άμβωνα, ποιό; Ότι η αγιότητα έχει κάποια όρια. Η πνευματικότητα είναι αυτή που είναι. Έχει ένα σχήμα και το σχήμα αυτό της αγιότητος κλείνει, είναι κλειστό σχήμα.
Αγαπητοί μου, η ευσέβεια δεν έχει σχήμα. Και η ευσέβεια διαρκώς αυξάνει. Μην ακούτε λοιπόν ότι "Είμαστε φτασμένοι". 'Οχι! 'Εχουμε ανάγκη διαρκούς αυξήσεως.
Προσέξτε τι σημειώνει ο προφήτης Δανιήλ: «οὐ συνήσουσι πάντες ἄνομοι, καὶ οἱ νοήμονες συνήσουσι.» Τί θα πεί αυτό; Οι ασεβείς θα μείνουν ανύποπτοι, σ' αυτό το επιτελούμενο μυστήριο της ανομίας που θα το εργάζεται ο Αντίχριστος, ανύποπτοι.
Εάν πάμε να τους το πούμε, να τους βγάλαμε από την ανυποψία και να τους κάνωμε να υποψιαστούν, οι πιο πολλοί
δεν θα μας καταλάβουν. "ού συνήσουσιν" λέει "οι άνομοι".
Δεν θα καταλάβουν. Αλλά οι νοήμονες, οι ευσεβείς "συνήσουσι", οι ευσεβείς θα κατανοούν την πραγματικότητα, τον καιρόν και θα προσέχουν.
Εδώ βρίσκεται, αγαπητοί μου, η "εν Χριστώ σοφία".
Λέμε, ποιός είναι έξυπνος άνθρωπος; Ποιός είναι έξυπνος;
Βέβαια την ευφυία, μπορούμε να την έχομε εκλεκτικά. Μπορεί κάποιος να είναι πολύ έξυπνος άνθρωπος στο εμπόριο του, αλλά να μην είναι εξυπνός στις κοινωνικές του σχέσεις, ή
στην πνευματικότητά του. Βεβαίως αυτή η εκλεκτικότητα, δεν είναι καλό πράγμα. Πρέπει κανείς άμα είναι έξυπνος, να είναι έξυπνος. Το μυαλό του να κόβει.
Αλλά θα κρίναμε όμως από την ποιότητα των ενδιαφερόντων του ανθρώπου, για να δούμε τί είναι αληθινή ευφυία.
Εαν υποτεθεί ότι είμαι έξυπνος στο εμπόριο μου και βγάζω λεφτά πολλά, και δεν ξοδεύω τίποτα, και μαζεύω διαρκώς, μήπως φτάσω σαν τον άφρονα εκείνο πλούσιο, που θα φθάσει να μου πει ο Θεός: "Άφρων ταύτη τη νυκτί..." την
ψυχή σου ζητάνε από σένα. Αυτά δε που ετοίμασες..."τίνι έσται"; ποιανού θα μείνουν;
Ξέρετε πόσοι άνθρωποι, αγαπητοί μου, αγωνίζονται σκοτώνονται να βγάλουν χρήματα, και κάποτε ανακαλύπτουν ότι έχει περάσει η ζωή τους. Δεν είναι κρίμα; Δεν την χάρηκαν τη ζωή τους. Την πέρασαν στερημένη για να βγάλουν λεφτά, για να έχουν για το μέλλον. Ποιό μέλλον; Κι' αν ακόμη δέν πεθάνουν, έχουν γεράσει όμως. Τώρα, το να τα δώσουν στα παιδιά τους, δεν έχει και πολλή σημασία. Αυτοί που δεν δούλεψαν θα τα φάνε γρήγορα, θα τα σπαταλήσουν. Τα παιδιά, ναι! ναι! Το λέει θαυμάσια ο ιερός Χρυσόστομος και η πείρα το αποδεικνύει.
Αλλά, ποιά είναι τότε η ευφυία; Η αληθινή ευφυία; Να καταλάβεις το πραγματικό σου συμφέρον. Το πνευματικό σου συμφέρον. Και ποιο είναι;
Είναι το εν Χριστώ συμφέρον. Είναι αυτό που λέγει εδώ ο Δανιήλ: "και οι νοήμονες (οι έξυπνοι) συνήσουσι", θα καταλάβουν. Θα μπορούμε να μελετάμε τον καιρόν, τους καιρούς, να ξέρομε τι γίνεται γύρω μας και να αυξάνωμε στην αγιότητα. Γι' αυτό σας εξήγησα ότι μη πυρωνόμαστε, μη σκανδαλιζόμαστε, γιατί η εποχή μας είναι δύσκολη, γιατί υπάρχουν πολλοί που παίρνουν το δρόμο της απωλείας. 'Αστε τους στο δρόμό τους. Εκείνο που έχομε να κάνομε εμείς, είναι ό,τι κάνουν κι εκείνοι. Αυξάνουν στο κακό; Κι εμείς στο καλό. Και θα πρέπει να κατανοούμε πολύ καλά, ποιο είναι το πραγματικό μας συμφέρον.
Δεν νομίζετε ότι είναι κάτι που πραγματικά πρέπει να το προσέξουμε;
Ιδού έρχομαι ταχύ και ο μισθός μου μετ' έμού, αποδούναι εκάστω ως το έργον έσται αυτού". (Αποκ. 22,12)
Να! έρχομαι γρήγορα και ο μισθός μου είναι μαζί μου, για να αποδώσω στον καθένα σύμφωνα με το έργο του. Εδώ, προφανώς, ομιλεί ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς Χριστός, και θέλει να δηλώσει για μια ακόμη φορά την εγγύτητα της ελεύσεώς του, αλλά και την ιδιότητά του ως δικαίου κριτού και μισθαποδοτου. Πάντως, κεντρικό σημείο του όλου στίχου, είναι η έννοια του μισθού. Κεντρικό σημείο.
"Ιδού έρχομαι ταχύ. Μας τό 'πε ήδη κάποιες άλλες φορές πιο μπροστά και καθ' όλο το μήκος του βιβλίου της Αποκ. ".. και ο μισθός μου είναι μαζί μου". Κεντρικό σημείο λοιπόν, είναι η έννοια του μισθού. Βασικά, εδώ στο χωρίο αυτό, η έννοια του μισθού έχει δύο όψεις. Η πρώτη - προσέξτε αυτό το σημείο - ότι ο Χριστός έχει τον δικό του μισθο. Που δίδεται από τους πιστούς εις τον Χριστόν. Ή, οι πιστοί είναι ο μισθός του Χριστού. Και η δευτέρα όψις, ότι ο Χριστός δίδει μισθό στους πιστούς, που είναι ο εαυτός του. Το καταλάβατε; Θα το ξαναπώ άλλη μια φορά. Η πρώτη όψις, ο Χριστός θά πάρει τον δικό του μισθό που είναι οι πιστοί. Του ανήκουν, είναι ο μισθός του. Οι πιστοί θα πάρουν τον μισθό τους, που είναι ο Χριστός. Τους ανήκει. Δηλ. εδώ βλέπομε η έννοια του μισθού να έχει αυτές τις δύο όψεις. Και σ' αυτό το χωρίο της Αποκ. έχουμε και τις 2 όφεις. Σαφώς. Θα τις δούμε και τις δύο. Εχει σημασία.
Η πρώτη όψις, ότι ο Χριστός έχει μισθό. Γράφει ο Ησαΐας «ἰδοὺ Κύριος Κύριος μετὰ ἰσχύος ἔρχεται καὶ ὁ βραχίων μετὰ κυρίας· ἰδοὺ ὁ μισθὸς αὐτοῦ μετ᾿ αὐτοῦ καὶ τὸ ἔργον ἐναντίον αὐτοῦ.» (40, 10) «εἴπατε τῇ θυγατρὶ Σιών· ἰδοὺ ὁ σωτήρ σοι παραγέγονεν ἔχων τὸν ἑαυτοῦ μισθὸν καὶ τὸ ἔργον πρὸ προσώπου αὐτοῦ./καὶ καλέσει αὐτὸν λαὸν ἅγιον, λελυτρωμένον ὑπὸ Κυρίου· σὺ δὲ κληθήσῃ ἐπιζητουμένη πόλις καὶ οὐκ ἐγκαταλελειμμένη./ Τίς οὗτος ὁ παραγενόμενος ἐξ Ἐδώμ, ἐρύθημα ἱματίων ἐκ Βοσόρ, οὕτως ὡραῖος» κλπ... (62, 11 - 12/ 63, 1) Να! Ο Κύριος! Ο Κύριος έρχεται με δύναμη, με ισχύ και το χέρι του με εξουσία, "μετά κυρίας", μετά κυριότητος. Ιδού! να ο μισθός του είναι μαζί του. "Ο μισθός του", ο δικός του μισθός. Και το έργο του είναι μπροστά του. Πείτε στην θυγατέρα Σιών, στην Ιερουσαλήμ, πείτε στην Εκκλησία, γιατί αυτή είναι η Ιερουσαλήμ, να ο Σωτήρας σου, ήλθε. Και έχει τον δικό του μισθό και το έργο του είναι μπροστά του. Και θα καλέσει τον λαό του άγιο, λυτρωμένο από τον Κύριο. Συ δε ω Ιερουσαλήμ, ω Εκκλησία, δεν θα είσαι η αγνοουμένη, η εγκαταλελειμένη, αλλά η επιζητουμένη πόλις. Και συ ακριβώς, θα είσαι ο μισθός του Κυρίου σου. Ότι αναφέρεται στον Ιησού Χριστό,αγαπητοί μου, ακούστε τι λέγει εδώ: «Τίς οὗτος ὁ παραγενόμενος ἐξ Ἐδώμ, ἐρύθημα ἱματίων ἐκ Βοσόρ, οὕτως ὡραῖος» κλπ" και πιο πάνω: «φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ·» (40,3) «καὶ ὄψεται πᾶσα σάρξ τὸ σωτήριον τοῦ Θεοῦ,» (40,5) «Τίς οὗτος ὁ παραγενόμενος ἐξ Ἐδώμ, ἐρύθημα ἱματίων ἐκ Βοσόρ» (63,1) "Φωνή βοώντος εν τη ερήμω" ξέρομε ότι αναφέρεται εις τον Χριστόν. Ποιος είναι αυτός που έρχεται από την Εδώμ, "εξ Εδώμ", και τα ρούχα του (τα ιμάτιά του") είναι κόκκινα; Είναι η ενανθρώπηση του Θεού Λόγου και το πάθος του. Η σταυρική του θυσία. Σαφέστατα λοιπόν, σαφέστατα ο Ησαΐας αναφέρεται εις το πρόσωπο του ενανθρωπήσαντος Υιού του Θεού ,δηλ. του Ιησού Χριστού. Και δια τον Χριστόν ομιλεί ότι είναι ο μισθός τον μαζί του. Και ποιος είναι αυτός ο μισθός του; Αναμφισβήτητα είναι ο λελυτρωμένος λαός. Ο λαός ο άγιος, αυτός είναι ο μισθός του.
Επάνω σ' αυτό ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας σημειώνει: "Μισθόν ονομάζει τον εκ του κατά σάρκα τεθνάναι καρπόν." Δηλ. ο Χριστός ο καρπός του ότι πέθανε επί του σταυρού.".. έφη γάρ, ότι αμήν λέγω υμίν εάν μη ο κόκος του σίτου πεσών εις την γην αποθάνει αυτός μόνος μένει, εάν δε αποθάνει καρπόν πλείονα φύει. Ουκούν ουκ άμισθος ούτε άκαρπος η οικονομία," Ωστε, λοιπόν, η οικονομία (θα πει το μυστήριο της ενανθρωπήσεως) δεν μένει ούτε χωρίς μισθόν ούτε χωρίς καρπόν. Α, ώστε λοιπόν έχει μισθό ο Χριστός.
O'Ανθιμος Ιεροσολύμων σημειώνει ερμηνεύοντας το χωρίο της, Αποκ. : "'Οπερ σημαίνει ότι η ανθρωπίνη φύσις ήν προσείληφεν (την οποία πήρε) ο Υιός του Θεού, επί τη Θεία αυτου υποστάσει, ανθ'ων υπέστη καμάτων τε και παθημάτων υπέρ της σωτηρίας του παντός, έλαβεν μισθών και αμοιβήν, το συμπροσκυνήσθαι άμα τη Θεότητι αυτού, αχώριστος και αδιάστατος ούσα της Θεότητος και το συμπαραγενέσθαι εν τη εσχάτη ημέρα ίνα κρίνη." Τί σημαίνει αυτό; Αυτό το "συμπροσκυνήσθαι και συμπαραγενέσθαι"; και ποιος είναι αυτός ο "μισθός" του; Προσέξτε. Ποίος ο "κόπος" του Θεού; Ο κόπος του Θεού είναι η ενανθρώπισή του και τα παθήματά του με αποκορύφωμα τον Σταυρόν. Είναι ο κόπος του. Είναι η δουλειά του. Ποιά είναι η "πληρωμή" του τώρα του Ιησού Χριστού, Να πληρωθεί εκείνο που εκέρδισε. Ποιο εκέρδισε; "Εξηγόρασας ημάς εκ της κατάρας του νόμου τω τιμίω σου αίματι...κλπ" Μας "εξηγόρασες" δηλ. μας εκέρδισες. Κοπίασες και πήρες τον μισθό σου. Ποιός είναι ο μισθός σου; Ο λαός σου. Όπως λέγει ο Ησαΐας: "ο λαός ο άγιος ο λελυτρωμένος υπό του Κυρίου. «καὶ καλέσει αὐτὸν λαὸν ἅγιον, λελυτρωμένον ὑπὸ Κυρίου·» (62,12) Αυτός είναι ο μισθός του Χριστού.
Προσέξτε ακόμη κάτι άλλο. Λέει ότι, εδώ, όχι μόνο ένεκα της υποστατικής του ενώσεως προσκυνείται... (διότι η ανθρωπίνη φύση του Χριστού προσκυνείται ένεκα της υποστατικής του ενώσεως, διότι είναι ένα πρόσωπο. Δύο οι φύσεις: η Θεία και η ανθρωπίνη. Και, όπως σας έλεγα μιά περασμένη φορά, το σώμα του Χριστού είναι λατρευτόν. Και στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας έχομε λατρεία. Έχομε λατρευτικήν, όχι τιμητικήν, λατρευτικήν προσκύνησιν, προ του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας, προ του Αγίου "Αρτου, του Σώματος και του Αίματος του Χριστού.) αλλά , ο μισθός του, λέγει ο Ανθιμος Ιεροσολύμων, και η αμοιβή του, είναι να προσκυνείται και ως άνθρωπος. Δηλ. ο μισθός του είναι να προσκυνηθεί και η ανθρώπινη του φύσις. Και όχι μόνο το "συμπροσκυνείσθαι" αλλά και το "συμπαραγενέσθαι εν τη εσχάτη ημέρα ίνα κρίνη". Ποιο είναι το συπαραγενέσθαι; Το να βρεθούν και τα δυο μαζί. Ποιά; Και η θεότητα και η ανθρωπότητα. Δηλ. να κρίνει όχι μόνο ως Θεός αλλά να κρίνει και ως άνθρωπος. Αυτός είναι ο μισθός του. Το ότι η ανθρωπίνη του φύσις εκέρδισε αυτά: Την προσκύνησιν και το ότι, ως "υιός ανθρώπου", όπως μας λέγει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, θά 'ρθει να κρίνει τον κόσμον. «μέλλει γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεσθαι ἐν τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ μετὰ τῶν ἀγγέλων αὐτοῦ, καὶ τότε ἀποδώσει ἑκάστῳ κατὰ τὴν πρᾶξιν αὐτοῦ.» (Ματθ. 16,27) Οταν έρθει ο Υιός του ανθρώπου μετά των αγίων αγγέλων, δεν λέει ο Θεός, δεν λέει ο Λόγος, λέει ο Υιός του ανθρώπου. Αυτός είναι ο μισθός του. Το ότι η ανθρωπίνη του φύσις συνδοξάζεται με την Θεία και ότι συμμετέχει εις την κρίσιν που θα κάνει ο Θεός, είναι καταπληκτικό αγαπητοί μου αυτό. Είναι καταπληκτικό, προσέξατέ το. Που σημαίνει ότι, όπως λέγει ο Χριστός «οὐδὲ γὰρ ὁ πατὴρ κρίνει οὐδένα, ἀλλὰ τὴν κρίσιν πᾶσαν δέδωκε τῷ υἱῷ,/ἵνα πάντες τιμῶσι τὸν υἱόν (ως άνθρωπο), καθὼς τιμῶσι τὸν πατέρα.» (Ιωάν.5, 22 - 23) Αυτός λοιπόν είναι ο μισθός του ως προς την ανθρωπίνη του φύση, διότι η ανθρωπίνη και τους φύση εκοπίασε. Ο Χριστός ίδρωσε, ο Χριστός πείνασε, ο Χριστός κρύωσε, ζεστάθηκε, κουράστηκε (κεκοπίακώς εκ της οδοιπόρίας") και σταυρώθηκε. 'Εχει λοιπόν τον μισθό του. Και ο μισθός του είναι αυτά, συν του ότι κερδίζει τον λαό του. Είναι κτήμα του.Γι' αυτό λέγει ο Απ. Παύλος: «Οὐκ οἴδατε ὅτι ναὸς Θεοῦ ἐστε καὶ τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ οἰκεῖ ἐν ὑμῖν;» (Α Κορ. 3,16) Δεν ξέρετε ότι είσαστε ναός του Θεού, του Αγίου Πνεύματος και δεν ανήκετε στον εαυτό σας; «ἠγοράσθητε γὰρ τιμῆς·» (Α Κορ. 6,20) Τι θα πει ηγοράσθητε γαρ τιμής; Μας εξηγόρασε. Είμαστε κτήμα του. ΕίμασΘε ο μισθός του. Όλα αυτά που σας είπα τα λέει ο Απ. Παύλος στην Προς Εβραίους επιστολή 1,8-9. Είναι ο αιώνιος μισθός του Χριστού ακούσατέ τον. «πρὸς δὲ τὸν υἱόν·(λέγει ο Πατήρ) ὁ θρόνος σου, ὁ Θεός, εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος· (ο Θεός~κλητική, ο θρόνος σου, ω Θεέ εις τον αιώνα του αιώνος. Μα, άν είναι Θεός μόνον, τότε τον έχει πάντα τον θρόνο. Αλλά αναφέρεται και εις την ανθρωπίνη φύση) ῥάβδος εὐθύτητος ἡ ῥάβδος τῆς βασιλείας σου./ἠγάπησας δικαιοσύνην (με την ανθρωπίνη φύση: αυτό θα πει "δικαιοσύνη") καὶ ἐμίμησας ἀνομίαν· (με την ανθρωπίνη φύση" όχι ως Θεός) διὰ τοῦτο (γι' αυτό το λόγο) ἔχρισέ σε, ὁ Θεός, ὁ Θεός σου ἔλαιον ἀγαλλιάσεως παρὰ τοὺς μετόχους σου· (Γι' αυτό το λόγο ώ Θεέ, ο Θεός σου σε έχρισε, χριστος-χρίω-Χριστός, με το λάδι της αγαλλιάσεως. Σε ανεκήρυξε δηλαδή κεχρισμένον, χριστον. παρά τους μετόχους σου, παραπάνω από τους συντρόφους σου, τους Αποστόλους και τους άλλους ανθρώπους). Είναι ο μέγας μισθός του Χριστού.
Τό 'χατε ποτέ φανταστεί ότι ο Χριστός έχει μισθό; 'Εχομε όμως και την άλλην όψιν. Του μισθού την άλλην oψιν. Είναι ο κόπος των πιστών που ο μισθός τους είναι ο Χριστός. Ο Χριστός έχει εμάς μισθό κι εμείς έχουμε μισθό,για τον δικό μας τον κόπο, τον Χριστόν. Αυτή η έννοια, όπως και η πρώτη, είναι διάχυτη στην Αγία Γραφή και στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη. Αγαπητοί μου, είναι διάχυτη αυτή η έννοια. Αλλά, πριν αναλύσωμε αυτήν την όψη, το ποιος είναι ο μισθός των πιστών, καλό θα ήταν να διασαφήσουμε το θέμα του μισθού διότι έτυχε πολλής παρανοήσεως, εκ μέρους και της φιλοσοφίας και της εν γένει κοσμικής νοοτροπίας.
Οπως θα ξέρετε, ο Κάντ εκατηγόρησε τον χριστιανισμό διότι στην ηθική του χρησιμοποίησε τον μισθό, την αμοιβή. Δηλ. ο Κάντ ζητα το αγαθό μη εξαρτώμενο από το Θεό ή από άλλα ελατήρια, θέλει το αγαθό, ο Κάντ, αυτόνομο. Ανεξάρτητο από το Θεό. Θέλει το αγαθό για το αγαθό. Να κάνεις το καλό, όχι γιατί το λέγει ο Θεός, ούτε γιατί θα έχεις κάποιο μισθό. Αλλά να κάνεις το καλό απλώς γιατί αγαπάς το καλό. Τίποτα άλλο. Και συνεπώς, θεωρήθηκε,η άποψη αυτή του Κάντ, ανωτέρα ως προς τα ελατήρια. Και συνεπώς η ηθική του Ευαγγελίου καταδικάζεται δήθεν στο σημείο αυτό. Αλλά, εάν το Ευαγγέλιο προβάλλει την αμοιβή και τον μισθό... (Μήπως δεν μας κατηγορούν, αγαπητοί μου και μας οι απ' έξω άνθρωποι; Πάτε, λέει, να κερδίσετε τη βασιλεία του Θεού. Συμφεροντολόγοι. Μακάρι να κοιτούσαμε πραγματικά. Γιατί δεν μας κατηγορούν ότι είμαστε συμφεροντολόγοι στις δουλειές μας και στα εμπόριά μας και στα χρήματά μας; τέλος πάντων..) Εάν το Ευαγγέλιο προβάλλει την αμοιβή και το μισθό, όπως νοείται, πρέπει να ερευνήσωμε πώς ακριβώς νοείται αυτός ο μισθός. Παρακολουθήστε.
Η έννοια του μισθού περιέχει την έννοια της δικαιοσύνης. Και συνεπώς εκφράζει τη δικαιοσύνη του Θεού. Tί θα πει μισθός; Δούλεψα, θα πληρωθώ. 'Οταν, λοιπόν, μιλάμε για τον μισθό, έχομε την έννοια της δικαιοσύνης. Και ξαναλέγω άλλη μια φορά, και συνεπώς έχομε εδώ την έκφραση της δικαιοσύνης του Θεού. Πρώτο σημείο λοιπόν η δικαιοσύνη του Θεού. Έτσι ο Θεός δεν περιορίζεται στο χώρο της αγάπης, που μιλάμε όλο για την αγάπη του Θεού, αλλά επεκτείνεται και στον χώρο της δικαιοσύνης, που η ιδιότητά του και η ενέργειά του ως δίκαιος, είναι ιδιότης αναπαλοτρίωτος. Είναι δική του. Κανείς δεν μπορεί να του την πάρει.
Έτσι βλέπουμε και κάτι ακόμη: οτι η έννοια της δικαιοσύνης συνδέεται άρρηκτα με την έννοια της ελευθερίας: Δουλεύω ελευθέρως και πληρώνομαι ελευθέρως. Διότι εάν δεν είμαι ελεύθερος, θα δουλέψω αλλά δεν θα πληρωθώ. Οπως είναι οι δούλοι της αρχαιότητος. Οι δούλοι δεν επληρώνοντο. Δούλευαν αλλά δεν πληρώνονταν. Συνεπώς έχουμε τώρα την έννοια του μισθού,ο μισθός έχει την έννοια της δικαιοσύνης και την έννοια της ελευθερίας. Ο Θεός αφήνει ελεύθερο τον άνθρωπο να ενεργήσει θετικά ή αρνητικά απέναντι στο Ευαγγέλιο. Ό,τι θέλεις κάνε. Αλλά ο Θεός δεν θέλει, αλλά και ούτε συμφέρει στον άνθρωπο να σταθεί αρνητικά απέναντι στο Ευαγγέλιο. Δεν συμφέρει στον άνθρωπο. Μπορεί, προσέξτε, μπορεί, αλλά δεν συμφέρει! Ο Θεός δίνει τη δυνατότητα να μπορέσει ο άνθρωπος. Δέν το θέλει όμως. Γι' αυτό λέγει ο Απ. Παύλος ,θα λέγαμε κλασσική διατύπωσις, «Πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ᾿ οὐ πάντα συμφέρει· (όλα μου επιτρέπονται αλλά όλα δεν με συμφέρουν) πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ᾿ οὐκ ἐγὼ ἐξουσιασθήσομαι ὑπό τίνος. ('όλα μου επιτρέπονται αλλά εγώ δεν θα γίνω δούλος από τίποτε. Δεν θα εξουσιασθώ από τίποτε.) » (Α΄Κορ.6,12) Αυτή είναι η έννοια της Ευαγγελικής ελευθερίας. Όχι ασυδοσία που την έχομε έξω. Αυτή είναι η έννοια. Ως δυνατότητα και αγαθού και κακού και εκλογή μόνο του αγαθού. Διότι αυτό θέλει ο Θεός και αυτό εμένα με συμφέρει. Μ' αυτή λοιπόν την έννοια, υπεισέρχεται η δικαιοσύνη του Θεού. Με την έννοια ότι θα επαινέσει το αγαθό και θα το επιβραβεύσει αλλά και θα καταδικάσει το κακό και θα το τιμωρήσει. Μ' αυτή την έννοια λοιπόν συνδέεται η δικαιοσύνη και η ελευθερία. Ο μισθός είναι μία αντίδοσις. Δίνεις και παίρνεις. Και συνεπώς είναι η έννοια της δικαιοσύνης όπως σας είπα.
Ο μισθός του Χριστού για τον κόπο των παθημάτων του είναι ο πιστός Χριστιανός. Και ο μισθός του πιστού χριστιανού,για τον κόπο του αγώνος του, είναι ο Χριστός. 'Έτσι, μπαίνει ένα και κύριο στοιχείο, το στοιχείο της αγάπης. Έχομε, συνεπώς, τρεις έννοιες για το μισθό, που συμπληρώνουν την έννοια του μισθού. Την δικαιοσύνη, την ελευθερία και την αγάπη. Όταν εισέλθει η αγάπη, εξαφανίζεται το ελατήριο της φιλαυτίας. Και δεν υπάρχει η φιλαυτία. Αυτά τα γράφει ωραιότατα ο ιερός Χρυσόστομος, ως εξής είναι στην 5η του ομιλία προς Ρωμαίους, λέει, "μείζων ο μισθός, εάν μη επ' ελπίδι μισθού ποιείς". Ο μεγαλύτερος μισθός είναι όταν δεν ελπίζεις για μισθό. Ακούστε! Ο μεγαλύτερος σου μισθός είναι όταν δεν ελπίζεις για μισθό. "Φιλήσωμεν αυτόν ως φιλείν χρη". Ας αγαπήσωμε τον Χριστό όπως πρέπει να τον αγαπούμε. "τούτο γάρ ο μέγας μισθός". Γιατί αυτός είναι ο μισθός μας. Να αγαπήσωμε τον Χριστό. Μπαίνει λοιπόν η έννοια της δικαιοσύνης, η έννοια της, ελευθερίας, δεν νοείται δικαιοσύνη χωρίς ελευθερία, μπαίνει και η έννοια της αγάπης:
Έτσι ο χριστιανός, όπως λέγει και ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς στους Στρωμματείς του 7,12, λέγει: "Μισθόν γνώσεως (ο χριστιανός δίδει) τω σωτήρι και διδασκάλω, την αποχήν των κακών και την ενέργειαν της ευποιείας. Τί μισθό δίνω εγώ στον Χριστό; Με το να απέχω από το κακό και να κάνω το καλό. Αυτό το μισθό του δίνω του Χριστού. Και ο Χριστός τι δίνει σε μένα; Τον εαυτόν του. Την βασιλεία του. Αλλά η βασιλεία του δεν είναι χωρισμένη από τον Χριστό. 'Οπου ο Χριστός και η βασιλεία του. Αρα, λοιπόν, μου δίνει τον εαυτόν του, δηλ. τη βασιλεία του.
Ο άγιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης, χωρίς να αυτονομήσει το αγαθό, σημειώνει σε μια του επιστολή "Ει όντως φιλάρετος, ίδης αν, ότι και χωρίς αμοιβής, αυτή η αρετή μισθός εστίν". Εάν αγαπάς την αρετή και μόνο αυτή η αρετή που έχεις είναι η αμοιβή σου. Χωρίς να μένει στην αυτονομία.
Με αυτή την έννοια,αγαπητοί μου,τίθεται ο μισθός από το Ευαγγέλιο, σαν θέμα δικαιοσύνης, αγάπης κι ελευθερίας. Μάλιστα και τα τρία αυτά χαρακτηριστικά, εκφράζονται θαυμάσια στην παραβολή των μισθωτών εργατών. Το πρωί, κάποιο αφεντικό, βρίσκει κάποιους εργάτες: - Δέν σας μίσθωσε κανείς; - Όχι. - Πόσο θέλετε να δουλέψετε στο αμπέλι μου; - Ένα δηνάριο. - Πηγαίνετε τώρα. Κατά τις 10 βρίσκει κάποιους άλλους: - Δεν σας μίσθωσε κανείς; - Όχι. - Πόσο θέλετε; Εγώ θα σας δώσω ένα δηνάριο. Πηγαίνετε στο χωράφι. Το μεσημέρι το ίδιο. Μία ώρα πριν τελειώσει το μεροκάματο, λέει σε κάποιους τελευταίους: - Πηγαίνετε και θα σας ικανοποιήσω. Πηγαίνετε. Ήρθε η ώρα της πληρωμής. Πλήρωσε τους τελευταίους πρώτα. Και τί τους πλήρωσε; Τους πλήρωσε, αγαπητοί μου, ένα δηνάριο. Οι πρώτοι είπαν: Εμείς δουλέψαμε όλη τη μέρα. Ε! λοιπόν, θα πρέπει να μας δώσει παραπάνω, αφού δίνει σ' αυτούς που ήρθανε πριν μιά ώρα, τους δίνει ένα δηνάριο, θα μας δώσει εμάς παραπάνω. Δίνει και σ' αυτούς ένα δηνάριο. Στραβομουτσούνιασαν. Και λέει εκεί: «ἑταῖρε, (λέει ο κύριος στην παραβολή) οὐκ ἀδικῶ σε· (φίλε δεν σε αδικώ) οὐχὶ δηναρίου συνεφώνησάς μοι; (δεν συμφωνήσαμε μ' ένα δηνάριο;) ἆρον τὸ σὸν καὶ ὕπαγε· (πάρε το δηνάριο σου και πήγαινε στο καλό. Τόσο δεν συμφωνήσαμε; Αυτό σου δίνω.) θέλω δὲ τούτῳ τῷ ἐσχάτῳ δοῦναι ὡς καὶ σοί· (εγώ θέλω να δώσω σ' αυτόν τον τελευταίο, που ήρθε τώρα, να του δώσω όσο σου εδωσα κι εσένα. Τί σε νοιάζει;) 'ἢ οὐκ ἔξεστί μοι ποιῆσαι ὃ θέλω ἐν τοῖς ἐμοῖς; ( Ή δεν μου επιτρέπεται, να κάνω εκείνο που θέλω,στα δικά μου τα υπάρχοντα;) (Ματθ. 1 - 15) Εδώ, αγαπητοί μου, υπάρχει ακριβώς και η δικαιοσύνη του Θεού. Τόσο σε συμφώνησα, ένα δηνάριο πάρτό. Ξέρετε τι είναι το δηνάριο; Είναι η βασιλεία του Θεού. Πάρτο. Τόσο δεν σε συμφώνησα; Τί σου είπα; Δεν σε γέλασα.
Υπάρχει ακόμα και η ελευθερία του Θεού «θέλω δὲ τούτῳ τῷ ἐσχάτῳ δοῦναι ὡς καὶ σοί·/ ἢ οὐκ ἔξεστί μοι ποιῆσαι ὃ θέλω ἐν τοῖς ἐμοῖς;» Δεν έχω δικαίωμα να κάνω ότι θέλω στα δικά μου; Η ελευθερία. Και ακόμη, το ότι δίνει και στον τελευταίο ένα δηνάριο (και σ' αυτόν τη βασιλεία του Θεού), αυτό είναι τώρα η αγάπη του Θεού.
Η έννοια του μισθού ,λοιπόν αγαπητοί μου, Ευαγγελικά έχει αυτές τις τρεις διαστάσεις: της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της αγάπης. Αυτή την έννοια έχει, εκείνη, που δεν πιάνει το μυαλό του κόσμου ν'αντιληφθεί και φθάνουν να κατηγορούν ότι υπάρχει ο μισθός. Φυσικά, πρέπει να πούμε,ότι το έργο του ανθρώπου μπροστα στο έργο του Θεού, ούτε καν έργο λογίζεται. Τί προσέφερε ο Θεός για μένα τον φτωχό; Τι προσφέρω εγώ εις τον Θεόν; Υπάρχει σύγκριση; Υπάρχει σύγκριση; Τί κάνω εγώ; Εγώ σταυρώθηκε; Εγώ έκανα τίποτα; Ενώ ο Χριστός έκανε τόσα για μένα. Λοιπόν, παρά ταύτα, ο Θεός απαιτεί, στη χάρη και στο έργο της σωτηρίας που παρέχει, το έργο του ανθρώπου. Το ζητά. Οπότε, αμέσως τίθεται το θέμα της αντιδόσεως. Ο αμοιβαίος δηλ. μισθός.
Ένα τυπικό παράδειγμα θα σας δώσω για όσα σας είπα γιατί ίσως να μην τα θυμόσαστε φεύγοντας, και δεν ξέρω αν σας κούρασα,γιατί ίσως νά 'ταν λιγάκι δύσκολο το θέμα σήμερα... "Ενα τυπικό παράδειγμα, (αυτό θα το πάρετε και θα το θυμόσαστε) είναι το πρόσφορο του πιστού.
Όταν το πηγαίνει στην Εκκλησία, δεν πηγαίνει σιτάρι, πηγαίνει ψωμί, πρόσφορο. Και κρασί. Δεν πηγαίνει σταφύλια, πηγαίνει κρασί. Ωραιότατα λέει ο Καβάσιλας στη Θεία του Λειτουργία, λέει το εξής: "υπό τα είδη του άρτου και του οίνου προσφέρουμε τον κόπο μας." Αλέσαμε το σιτάρι, το κάναμε δηλ. αλεύρι το ζυμώσαμε το ψήσαμε. Το σταφύλι το πατήσαμε,ζυμώθηκε,έγινε κρασί. Συνεπώς, όταν πηγαίνουμε το πρόσφορο μας και το κρασί μας, δεν πηγαίνουμε παρά τον κόπο μας. Ακούτε, πηγαίνουμε τον κόπο μας. Το δώρο μας είναι από τον κόπο μας. Έχουνε δίκαιο μερικοί που λένε ότι: "Δεν το πλήρωσα, δεν το 'φτιαξα, δεν έχει αξία". Βεβαίως δεν έχει αξία. Πρέπει να υπάρχει εκεί ο κόπος. Βέβαια, δύναται να αλλαχθεί ο κόπος. Αν δώσω χρήματα, τα χρήματα κάπου αλλού δούλεψα. Εν τοιαύτη περιπτώσει, αυτό είναι κάτι υποδεέστερο. Ας είναι. Και τι θα πάρω από τον Χριστόν, Εγώ τι του πήγα; 'Ένα ψωμί του πήγα και λίγο κρασί. Τι θα πάρω; Το μέγιστο. Το Σώμα του και το Αίμα του! Αυτός είναι ο μισθός αγαπητοί μου. Ο αμοιβαίος μισθός. Προσέξατε το. Ο αμοιβαίος μισθός. Του πηγαίνω το δώρο μου και μου δίνει το δώρο του. Παίρνει το δικό μου και παίρνω το δικό του. Παίρνει εμένα και παίρνω Εκείνον. Αυτή είναι η έννοια του μισθού μέσα στο Ευαγγέλιο.
Αυτή η ορθόδοξος έννοια του μισθού, στους Λατίνους δεν υπάρχει έτσι. Αυτοί στηρίζονται στον προσωπικό τους κόπο, στα έργα τους και στις αξιομισθίες των αγίων. Αυτό είναι ξένο στην Ορθόδοξη πνευματικότητα. Οι προτεστάντες ακόμη, μένουν μόνο στη χάρη του Θεού, και όχι στον προσωπικό κόπο. Τον προσωπικό κόπο τον εξαφανίζουν. Γι αυτό και δεν τους αρέσει η Επιστολή του αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου. Δεν τους αρέσει που μιλάει για κόπο, για εργασία, για αγώνα για αρετή. Με αυτή, λοιπόν, την έννοια, πλέον ο μισθός είναι διάχυτος, αγαπητοί μου, μέσα στην Αγία Γραφή. Όταν λέγει η εντολή «τίμα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν μητέρα σου, ὃν τρόπον ἐνετείλατό σοι Κύριος ὁ Θεός σου, ἵνα εὖ σοι γένηται καὶ ἵνα μακροχρόνιος γένῃ ἐπὶ τῆς γῆς, ἧς Κύριος ὁ Θεός σου δίδωσί σοι.» (Δευτ. 5,16) Τί σημαίνει εδώ; Ένας μισθός. Θα τηρήσεις αυτό και θά 'χεις το μισθό σου.
Οι εξαγγελόμενοι 9 Μακαρισμοί από τον Κύριο ταυτοχρόνως προβάλουν και τον μισθόν. Τί λέγει εκεί; «μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι, (δια της ιδίας των προαιρέσεως δηλ. πτωχοί) ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.» Ότι κληρονομήσουσι την γην...ότι...ότι...ότι... Μπαίνει δίπλα και ο μισθός. Ο Κύριος είπε σαφώς: «ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρανοῖς·» (Ματθ.5,12)" και συνεχίζει: «ὃς ἐὰν ποτίσῃ, (λέει ο Κύριος) ἕνα τῶν μικρῶν τούτων ποτήριον ψυχροῦ μόνον εἰς ὄνομα μαθητοῦ, ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐ μὴ ἀπολέσῃ τὸν μισθὸν αὐτοῦ. (δεν θα χάσει τον μισθό του) » (Ματθ. 10,42) Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης μας λέγει, προ του φάσματος του Αντιχρίστου και της επερχομένης πλάνης: «βλέπετε ἑαυτούς (προσέχετε τον εαυτό σας) ἵνα μὴ ἀπολέσωμεν ἃ εἰργασάμεθα (να μή χάσουμε εκείνα που δουλέψαμε.) ἀλλὰ μισθὸν πλήρη ἀπολάβωμεν.» (Β Ιω. 1,8) Είδατε, "ἃ εἰργασάμεθα", εκείνα που δουλέψαμε. Είναι ο κόπος,ο αγώνας της πνευματικής ζωής, οι ιδρώτες της πνευματικής ζωής αλλά μισθόν πλήρη απολάβωμεν." Αλλά να πάρουμε ολόκληρο μισθό. Μπορεί να πάρει κανείς και μισό μισθό;
Η στάση του ανθρώπου απέναντι στο Θεό μπορεί να πάρει τρεις μορφές. Ως στάση δούλου, ως στάση μισθωτού και ως στάση υιού. Αυτός που έχει δουλικό φρόνημα τηρεί το Ευαγγέλιο διότι λέγει "εντέλλεται ο Θεός". Ο μισθωτός υπολογίζει στο μισθό που θα πάρει από το Ευαγγέλιο. Ο υιός τηρεί το Ευαγγέλιο, μόνο από την αγάπη του προς τον Θεό. Οι δύο πρώτοι μένουν στη δικαιοσύνη, ο πρώτος ούτε κάν στη δικαιοσύνη. Αλλά ο τρίτος,ο υιός, έχει και τα τρία αυτά στοιχεία του μισθού. 'Εχει και την αγάπη. Και τα 3 βεβαίως είναι νόμιμα. Προσέξτε! Και τα 3 είναι νόμιμα. Αλλά το τελευταίο, αν σταθεί κανείς σαν υιός απέναντι στο Θεό, αυτό είναι το μέγιστο. Γι' αυτό σημειώνει ο Απ. Παύλος, ο οποίος λέγει βέβαια ότι είναι "δούλος του Χριστού", αλλά στην πραγματικότητα είναι υιός του Θεού. Γράφει στην Β' προς Κορινθίους 5,9 «διὸ καὶ φιλοτιμούμεθα, εἴτε ἐνδημοῦντες εἴτε ἐκδημοῦντες, εὐάρεστοι αὐτῷ εἶναι.» Φιλοτιμούμεθα, Κοιτάξτε αυτή η λέξη, η παρωχημένη, η παραμερισμένη αυτή λέξη, που λέγεται "Φιλοτιμία."Διότι έχει πεθάνει το φιλότιμο από τον κόσμον αυτόν. Μένει μόνο αραχνιασμένο σε κάποιους ανθρώπους, λίγους, φιλοτιμούμεθα λέγει, φιλοτιμούμεθα απέναντι στο Θεό, είτε ζούμε στον παρόντα κόσμο, είτε φεύγουμε από τον παρόντα κόσμο, να είμεθα ευάρεστοι. Να τον ευχαριστούμε τον Θεόν. οχι από μισθό, όχι από καθήκον, όχι από δουλικότητα, αλλά από αγάπη. Έτσι, αγαπητοί μου, έρχεται ο Χριστός: «ἀποδοῦναι ἑκάστῳ ὡς τὸ ἔργον ἔσται αὐτοῦ.» (Αποκ. 22,12) Έρχεται ο Χριστός, να δώσει στο έργο του καθενός, το μισθό του. Αυτή είναι η έννοια του μισθού.
Αλλά ας δούμε ακόμη 2-3 σημεία, πρίν κλείσωμε το χωρίο αυτό. Όταν έρχεται ο Χριστός ἀποδοῦναι ἑκάστῳ ὡς τὸ ἔργον ἔσται αὐτοῦ είναι η ώρα των μεγάλων λογαριασμών. Οι μεγάλοι λογαριασμοί! Ας θυμηθούμε την παραβολή των ταλάντων, όταν ζήτησε λόγον. Πέστε μου, τι κάνατε εσείς; Πήρατε τάλαντα; Ξέρετε, τάλαντο εδώ, δεν είναι μόνο τα χαρίσματα, τάλαντο είναι και η ψυχή μας. Είναι αυτό το "κατ' εικόνα", που πήραμε τάλαντο πολύτιμο και καλούμεθα να το αυξήσουμε. Να περάσουμε από το "κατ' εικόνα στο καθ' ομοίωσιν".
Η απόδοση του μισθού πρέπει να πούμε ότι είναι απολύτως προσωπική, μη μεταβιβαζόμενη σε άλλους ανθρώπους. Δεν υπάρχουν αξιομισθίες εδώ. Δεν μπορώ να πω ότι, εγώ έγινα πολύ άγιος και θα σου δώσω λίγη αγιότητα. Δεν μεταβιβάζεται η αγιότητα. Και συνεπώς και ο μισθός είναι απόλυτα προσωπικός. Γι'αυτό λέγει εδώ «ἀποδοῦναι ἑκάστῳ (στον καθένα) ὡς τὸ ἔργον ἔσται αὐτοῦ.» Όπως θα είναι το έργο του. Εκείνο το "ὡς τὸ ἔργον ἔσται αὐτοῦ" δείχνει ακόμα και την ποιότητα του έργου. Εάν έκτισες με χρυσό, με άργυρο, με πολύτιμους λίθους, με καλάμι ή χόρτο, όπως λέγει ο Απ. Παύλος. Ποιά παρακαλώ είναι η ποιότητα του έργου σου; Δείχνει ακόμη και τον όγκος του έργου. Εάν απέφερες μισθόν εκατονταπλάσιον ή εξηκονταπλάσίον ή τριακονταπλάσιον. Και λέει "ἔργον" σε ενική εκφορά για να δηλώσει το ενιαίο της πνευματικότητος. Δεν μπορεί να κάνεις έργον σε μια αρετή εδώ και κάπου αλλού να χωλαίνεις και ν' αμαρτάνεις. Δεν μπορείς να είσαι πόρνος και ελεήμων. Μερικοί νομίζουν ότι μπορεί να είναι στην πορνεία, αρκεί να κάνουν ελεημοσύνες. 'όχι! Ένα είναι το έργο, ένας και ο μισθός. Λέει ο κύριος ότι "ο μισθός μου μετ' εμού είναι", είναι μαζί μου, που δείχνει ότι ο αληθής και ο αιώνιος και ανέκκλητος μισθαποδότης είναι μόνος ο Χριστός. Κανένας άλλος.
Και τέλος, όταν ο ιερός Ευαγγελιστής χρησιμοποιεί το ρήμα "ἀποδοῦναι" ν' αποδώσω, δείχνει αυτόν τον αμοιβαίο μισθό : Αυτόν που δίνει ο πιστός στον Χριστό για το έργο Του και αυτόν που δίνει ο Χριστός στον πιστό για τον αγώνα του και για το έργο του.
†.Συνεχίζομε, αγαπητοί μου, από το βιβλίο της Σοφίας Σειράχ, ευρισκόμενοι στον 9ο στίχο του 21ου κεφαλαίου. «Στυππεῖον συνηγμένον συναγωγὴ ἀνόμων, καὶ ἡ συντέλεια αὐτῶν φλὸξ πυρός». Δηλαδή, η σύναξη των ανόμων μοιάζει με στουπί-το γνωστό μας στουπί- μοιάζει με στουπί συγκεντρωμένο, που το τέλος τους, όπως εκείνο το στουπί, θα είναι η ανάφλεξις, να καεί.
Αυτό είναι το χωρίο. Αναφέρεται στη συναγωγή των παρανόμων ανθρώπων, των διεφθαρμένων ανθρώπων, των ανθρώπων που αποτελούν «συναγωγή πονηρευομένων», όπως λέγει ο Ψαλμωδός. Όμως βέβαια μία συναγωγή, δηλαδή μία συγκέντρωση, «συναγωγή» θα πει συγκέντρωση, μία συναγωγή ανθρώπων είναι κάτι αγαθόν. Ο Θεός έκανε τον άνθρωπο αγελαίον, δηλαδή να είναι μία κοινωνική ύπαρξις. Δεν ζουν οι άνθρωποι μόνοι τους, αλλά ζουν σε ομάδες, σε κοινωνίες, γιατί ακριβώς έτσι υπάρχει μέσα στον άνθρωπο η τάσις να είναι μία κοινωνική ύπαρξις.
Γι΄αυτό λέγει και ο Ψαλμωδός: «Ἰδοὺ δὴ τί καλὸν ἢ τί τερπνόν, ἀλλ’ ἢ τὸ κατοικεῖν ἀδελφοὺς ἐπὶ τὸ αὐτό;». «Να», λέει, «τι ωραιότερο, τι καλύτερο, τι τερπνότερο από του να μένουν, να κατοικούν μαζί οι αδελφοί;». Είτε είναι σαρκικοί αδελφοί, είτε είναι πνευματικοί αδελφοί. Κατά μείζονα λόγο όταν είναι πνευματικοί αδελφοί. Γι΄αυτό και ο Κύριος είπε κάτι που είναι πάρα πολύ σημαντικόν: «Πάλιν ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἐὰν δύο ὑμῶν συμφωνήσωσιν ἐπὶ τῆς γῆς περὶ παντὸς πράγματος οὗ ἐὰν αἰτήσωνται, γενήσεται αὐτοῖς παρὰ τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς. Οὐ γάρ εἰσι δύο ἢ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα, ἐκεῖ εἰμι ἐν μέσῳ αὐτῶν». «Σας βεβαιώνω», λέει, «αν συμφωνήσουν δύο άνθρωποι -συμφωνήσουν- επάνω στη γη και ζητήσουν οποιοδήποτε πράγμα από τον Πατέρα μου τον ουράνιο, θα τους το δώσει. Διότι όπου είναι μαζεμένοι δύο ή τρεις άνθρωποι, αλλά μαζεμένοι στο δικό μου το όνομα, συνεπώς μία πνευματική συντροφιά εν Χριστώ Ιησού, εν ονόματι του Χριστού, εκεί βρίσκομαι κι Εγώ ανάμεσά τους».
Βλέπετε λοιπόν ότι ο άνθρωπος είναι μία κοινωνική ύπαρξις και μάλιστα όταν συμφωνούν-συμφωνούν…- για κάποιο πράγμα, πνευματικό πράγμα, θα τους το δώσει ο Θεός. Βέβαια πήρε ο Κύριος, θα έλεγα, τον ελάχιστον αριθμόν, τον μίνιμουμ αριθμόν, δύο. Διότι δύο αποτελούν ήδη μία κοινωνία. Αλλά χωρίς να μείνω περισσότερο, θα σας έλεγα ότι τόσο δύσκολο πράγμα είναι δύο άνθρωποι να συμφωνήσουν; Ενώ ο άνθρωπος είναι κοινωνική ύπαρξις, εντούτοις δεν συμφωνούν. Γιατί; Ε…, να μην επεκταθώ, εγωισμοί πολλοί υπάρχουν, ο καθένας θέλει να κάνει το δικό του το θέλημα, γι΄αυτό συνήθως δεν συμφωνούν. Και στις πνευματικές ακόμη συντροφιές. Είναι, είναι… θλιβερόν.
Όμως παρά ταύτα δεν παύει από του να είναι μία ευλογία η κοινωνία ανθρώπων στο όνομα του Ιησού Χριστού. Γι΄αυτό, ξέρετε, ο Άγιος Τριαδικός Θεός, έκανε τον άνθρωπο κοινωνικό, επειδή ο Ίδιος είναι κοινωνικός. Είναι η κοινωνία των τριών Προσώπων της Αγίας Τριάδος. Είναι ο Πατήρ, ο Υιός και το Πνεύμα το Άγιον. Συνιστούν μίαν κοινωνίαν. Και αυτό έχει πολλή σημασία. Εξάλλου τι άλλο είναι οι άνθρωποι, η δημιουργία και η ζωή τους; Δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία εικόνα της Αγίας Τριάδος. Γι΄αυτό και πρέπει ο πιστός, ο χριστιανός να μιμείται την Αγία Τριάδα. Γι΄αυτό λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος ότι: «Τι είναι Χριστιανισμός; Μίμησις Ἁγίας Τριάδος». Μίμησις Ἁγίας Τριάδος. Αυτό είναι ο Χριστιανισμός.
Εδώ λοιπόν έχουμε μία καλή συναγωγή. Είπαμε, συναγωγή θα πει μάζεμα· που εμπνέεται από τον Χριστόν και είναι βεβαίως στο δικό Του το όνομα.
Αλλά μία συναγωγή πονηρευομένων ανθρώπων, στο όνομα τίνος είναι; Γιατί μαζεύονται; Προφανώς είναι στο όνομα της αμαρτίας. Ή καλύτερα στο όνομα του σατανά· διότι όταν είναι μία συναγωγή ανθρώπων πονηρών, που σκέπτονται το πονηρόν και το κακόν, τι άλλο μπορεί να είναι παρά εις το όνομα του σατανά; Και τέτοιες συνάξεις πάντοτε γίνονται· και θα γίνονται. Και το περιεχόμενο τέτοιων συνάξεων πονηρευομένων ανθρώπων:
Πρώτον: Είναι οι σκοτεινές, είναι οι βύθιες δυνάμεις του Άδου, που βασιλιάς εκεί είναι ο διάβολος. Σκοτεινές δυνάμεις. Ο Σιωνισμός, ο Μασονισμός. Αυτοί μαζεύονται πράγματι κρυφά, μακριά από το φως της δημοσιότητας, για να επιβάλλουν τα θελήματά τους σε ολόκληρη την Υφήλιο.
Δεύτερον. Είναι οι σκευωροί, αυτοί που κάνουν διάφορες σκευωρίες, που επιβουλεύονται την ασφάλεια και την ακεραιότητα και ανθρώπων και εθνών· όπως είναι ο Αναρχισμός, οι ανατροπείς καθεστώτων, οι δόλιες ετοιμασίες πολέμου, δόλιες. Να ξεγελάσουν τον διπλανό, να του πουν ότι φιλικώς φέρονται, ενώ βεβαίως οι σκέψεις τους είναι άλλες. Δεν θα το ξεχάσω, μα δεν θα το ξεχάσω, λίγες μέρες προ της 28ης Οκτωβρίου, σε ένα κέντρον διασκεδάσεως λαϊκού τύπου, είχε κληθεί ο τότε Μεταξάς, ο πρωθυπουργός της Ελλάδος και ο τότε πρέσβης της Ιταλίας, για να διαδηλώσουν… -εγώ τους είδα· είμαστε έξω από τα κάγκελα, μικρά παιδάκια είμαστε και έξω απ’ τα κάγκελα του κέντρου αυτού τους βλέπω, αυτοκίνητα, τι γινόταν εκεί…-για να διαδηλώσουν οι Ιταλοί την καλή γειτονία τους. Λίγες μέρες μετά οι Ιταλοί εκήρυσσαν τον πόλεμο εναντίον της Ελλάδος…
Πάρτε τους Γερμανούς, στην Ολυμπιάδα του 1936. Εξαπέλυσαν περιστέρια εκεί εις το στάδιο του Βερολίνου, να διαδηλώσουν τη διάθεση της ειρήνης που είχαν. Κι όμως εκείνοι ετοιμαζόντουσαν για πόλεμο. Κ.ό.κ. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι δολίως ετοιμάζονται για να καθυποτάξουν τον πλαϊνό τους, είτε πρόσωπον, είτε λαός.
Ακόμη πράξεις δολιοφθοράς, πράξεις σαμποτάζ, πράξεις προβοκάτσιες. Να κάνουν κάτι και να αποδώσουν την ευθύνη σε κάποιους άλλους. Οι οποίοι κάποιοι άλλοι να είναι αθώοι, να μην έχουν ιδέα.
Ακόμη, οργανώνουν συνωμοσίες. Σας θυμίζω από την Αγία Γραφή τη συνωμοσία που έγινε εις βάρος του Παύλου στα Ιεροσόλυμα. Σημειώνει ο Λουκάς στις Πράξεις, είναι στο 23ο κεφάλαιο. Ήδη ήταν κρατούμενος από τον Λυσία τον χιλίαρχο, από τη φασαρία που έγινε εις τον χώρο του ναού. Και ζήτησαν κάποιοι να μεταφερθεί στο Συνέδριο, ώστε στον δρόμο αυτοί να λυντσάρουν τον Παύλο. Αυτοί ήσαν κάτι παραπάνω από 40 άνθρωποι. Ακούστε τι σημειώνει ο Λουκάς: «Ποιήσαντές τινες τῶν Ἰουδαίων συστροφὴν» -συστροφή θα πει μία συναγωγή, μία συντροφιά, αλλά με κακό σκοπό – «ἀναθεμάτισαν ἑαυτούς, λέγοντες μήτε φαγεῖν μήτε πιεῖν ἕως οὗ ἀποκτείνωσι τὸν Παῦλον»- και όρισαν στον εαυτό τους, να μη φάνε, να μην πιουν έως ότου σκοτώσουν τον Παύλο. Συνωμοσία, ε; «Ἦσαν δὲ πλείους τεσσαράκοντα οἱ ταύτην τὴν συνωμοσίαν πεποιηκότες»- ήσαν παραπάνω από 40 άνθρωποι εκείνοι που έκαναν αυτήν τη συνωμοσία.
Ώστε βλέπουμε και εδώ αποτελούν οι άνθρωποι αυτοί…τι αποτελούν; Μία, θα λέγαμε, συντροφιά, «συναγωγή πονηρευομένων ανθρώπων».
Τρίτον. Είναι και οι χαρτοπαίζοντες. Μην σας κάνει εντύπωση αυτό. Κι αυτοί είναι «συναγωγή πονηρευομένων ανθρώπων». Κοιτάζει ο ένας πώς να κλέψει τον άλλον. Ιδίως στα μεγάλα επίσημα χαρτοπαίγνια, αλλά και ιδιωτικότερα εις τα σπίτια.
Τέταρτον. Είναι και οι ασωτεύοντες άνθρωποι. Κι αυτοί αποτελούν μία συναγωγή πονηρευομένων ανθρώπων. Πώς θα ασωτεύσουν περισσότερο… Ποιον, ποια θα πειράξουν, τι θα γίνει, πώς θα διασκεδάσουν.
Πέμπτον. Είναι και οι συκοφάντες «πονηρευομένων ανθρώπων συναγωγή»· που απεργάζονται σχέδια εξοντώσεως. Πώς θα εξοντώσουν κάποιον.
Έκτον. Είναι όλοι εκείνοι που μελετούν τον θάνατο των άλλων καθ’ οιονδήποτε τρόπον, καθ’ οιονδήποτε τρόπον. Μάλιστα, θα λέγαμε, από τα ναρκωτικά, έμποροι ναρκωτικών, οι οποίοι μετακινούν τα ναρκωτικά. Και τι, οι άνθρωποι αυτοί έχουν σχέδια βεβαίως, συσκέπτονται κ.λπ. πώς θα τα μετακινήσουν. Αυτοί ασφαλώς εις βάρος, μέχρι θανάτου άλλων ανθρώπων.
Αλλά ομοίως, και μη σας κάνει εντύπωση αυτό, είναι και όλοι εκείνοι οι οποίοι πωλούν τρόφιμα, τα οποία έχουν συντηρητικά τα οποία είναι επικίνδυνα, καρκινογόνα. Δεν ξέρω αν έχετε- εμείς έχομε- ένα μακρύ κατάλογο με τα λεγόμενα Ε. Είναι τριψήφιοι αριθμοί και είναι μπροστά ένα Ε και ακολουθεί ένας τριψήφιος αριθμός. Πάρτε μία πορτοκαλάδα, λεμονάδα, πάρτε μία κονσέρβα, πάρτε ό,τι θέλετε, θα δείτε Ε, το ελληνικό Ε -και το λατινικό το ίδιο είναι- και δίπλα είναι ο αριθμός. Ο αριθμός αυτός είναι κωδικός. Που φανερώνει τι περιέχει μέσα αυτό που αγοράσατε. Και ο κατάλογος αυτός γράφει δίπλα: Καρκινογόνον ή βλάπτει στα έντερα ή βλάπτει στο αίμα ή κάπου και που κανένα αβλαβές.
Όλοι αυτοί λοιπόν για να σερβίρουν κάτι όπως το θέλουν, να περνάει βιομηχανικά, προφανώς δεν διστάζουν να βάζουν ουσίες, οι οποίες τελικά απολήγουν στο κακό των καταναλωτών. Ποιος δεν το ξέρει αυτό σήμερα; Για να μη μιλήσω και για εκείνους οι οποίοι μετέρχονται και τη νοθεία.
Όλοι αυτοί συσκέπτονται σαν άνθρωποι πονηρευόμενοι. Ακόμη, ακόμη, εδώ θέλω να προσέξετε, είναι όλοι οι αιρετικοί, που κινούνται εις βάρος της Ορθοδοξίας μας. Και προπαντός ο Οικουμενισμός, τον οποίον εξυφαίνουν πράγματι δυνάμεις του σκότους. Δεν είναι μόνο το Βατικανό. Πίσω από το Βατικανό είναι πάλι οι Μασόνοι, πάλι τούτοι κι εκείνοι κι εκείνοι… Και όλοι αυτοί δεν είναι παρά πρόδρομοι, ανοίγουν τον δρόμο δηλαδή για την ένωση όλων των θρησκειών, για να διευκολύνουν στο έργο του τον Αντίχριστον· ο οποίος όταν θα έλθει, θα καταργήσει όλες τις θρησκείες- μας το λέγει αυτό ο Απόστολος Παύλος- και κατόπιν θα ζητηθεί να προσκυνηθεί ο ίδιος.
Βλέπετε, παρακαλώ; Έτσι ο Οικουμενισμός αυτή τη στιγμή, δηλαδή η προσπάθεια ενώσεως όλων των θρησκειών. Το προβάδισμα -τουλάχιστον κατά φανερόν τρόπον- το έχει το Βατικανό, η Ρώμη, τουλάχιστον. Δεν μπορεί βεβαίως να οργανώσει η Μασονία τον Οικουμενισμόν, δεν πρέπει να φαίνεται… Πρέπει να φαίνεται μία Χριστιανική Εκκλησία. Και εν προκειμένω είναι η ρωμαϊκή εκκλησία, δηλαδή ο Πάπας. Και ο Οικουμενισμός είναι πολλά χρόνια που δουλεύει. Και ήδη μπορούμε να πούμε και το βλέπουμε αυτό, το βλέπουμε ολοκάθαρα, ότι ήδη προσέβαλε ανώτατα διοικητικά στελέχη της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας. Ξεκινούν από τους Πατριάρχες και κατεβαίνουνε προς τα κάτω…
Λέγει ο Μέγας Φώτιος το εξής: Γιατί, σημειώσατε, ότι υπάρχουν αλλεπάλληλα συνέδρια, συνελεύσεις ανθρώπων που υπηρετούν τον Οικουμενισμό. Τελευταία στο Balamand του Λιβάνου, που έγινε σύναξις των Ρωμαιοκαθολικών- ένας χρόνος είναι- Ρωμαιοκαθολικών και Ορθοδόξων. Κάποιες Εκκλησίες- η ελληνική δεν πήγε- κάποιες Εκκλησίες δεν πήγαν, κάποιες πήγαν. Ειπώθηκαν πράγματα φοβερά. Θα σας δώσω παρακάτω ένα δείγμα. Λέγει ο Μέγας Φώτιος γι’αυτά τα συνέδρια, που οι άνθρωποι αυτοί περιτρέχουν τήδε κακείσε, για να επιτύχουν ακριβώς αυτήν την ένωση των Εκκλησιών, λέει ο Μέγας Φώτιος: «Συναγωγαί πονηρευομένων εἰσί(όπως είναι το Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών, πότε, πέρυσι είναι που είχε γίνει; Πρόπερσι, στην Αυστραλία; Τερατώδη πράγματα, φοβερά πράγματα. Λοιπόν: «Συναγωγαί πονηρευομένων εἰσί τά παρά ταύτην-τά παρά τήν Ἐκκλησίαν- συνέδρια καί Σύνοδος ἀθετούντων». Έτσι λέγει ο Μέγας Φώτιος. Οπότε βλέπει κανείς ότι αυτοί οι άνθρωποι απεργάζονται το κακό της Ορθοδοξίας μας.
Αγαπητοί μου, προσέξτε. Λέγει ο λόγος του Θεού στο χωρίο που αναφέραμε ότι όλοι αυτοί συνιστούν το «στυππεῖον», το στουπί, το γνωστό μας στουπί. Είναι από τα υφαντήρια, είναι κλωστές, κυρίως είναι κλωστές από βαμβάκι, βαμβακερά υφάσματα και τα χρησιμοποιούμε σε ποικίλους σκοπούς, ιδίως στα μηχανοστάσια κλπ. Το ξέρετε όλοι το στουπί.
Στο τέλος, θα είναι η καταστροφή αυτών όλων. Και λέγει η Σοφία Σειράχ: «Και η συντέλεια αυτών φλόξ πυρός». Θα αναφλεγούν, θα καταστραφούν. Το βεβαιώνει ακόμη και ο λόγος του Θεού. Λέγει ο προφήτης Ησαΐας, είναι στο πρώτο κεφάλαιο: «Καὶ ἔσται ἡ ἰσχὺς αὐτῶν (η δύναμή τους) ὡς καλάμη στιππύου καὶ αἱ ἐργασίαι αὐτῶν ὡς σπινθῆρες πυρός (δηλαδή στουπί και φωτιά), καὶ κατακαυθήσονται οἱ ἄνομοι καὶ οἱ ἁμαρτωλοί ἅμα, καὶ οὐκ ἔσται ὁ σβέσων». Όλοι αυτοί οι άνομοι θα καταστραφούν. Δεν θα υπάρχει κανείς που να τους σώσει, να σβήσει αυτή τη φωτιά.
Προσέξτε τις λέξεις «ἰσχὺς» και «ἐργασία». «Ἡ ἰσχὺς αὐτῶν καὶ αἱ ἐργασίαι αὐτῶν». Ποια είναι η ισχύς τους; Είναι η κοσμική δύναμις που διαθέτουν, η κοσμική δύναμις την οποίαν διαθέτουν. Ή, καλύτερα, η δαιμονική δύναμις. Και «αἱ ἐργασίαι αὐτῶν» είναι τα επιτηδεύματά τους τα πονηρά.
Η εποχή μας έχει κατακλυστεί με τέτοιες, όπως είδαμε, συναγωγές ανόμων ανθρώπων. Και το βεβαιώνει το Πνεύμα του Θεού. Λέγει ο Ψαλμωδός: «Οἱ πονηρευόμενοι ἐξολοθρευθήσονται». Αυτοί που σκέπτονται πονηρά θα εξολοθρευθούν. Αφού βέβαια θα έχουν προκαλέσει απροσμέτρητον κακόν. Ιδίως εις τον χώρον της Ορθοδοξίας. Απροσμέτρητο κακό.
Ένας δικός μας, ο πατήρ Ιωάννης ο Ρωμανίδης – ήταν καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Ορθόδοξος- αναφέρεται για το Συνέδριο που έγινε στο Balamand του Λιβάνου, αναφέρεται στον βέβαιο κίνδυνο που θα διατρέξουν οι ορθόδοξες μειονότητες της Διασποράς, όπως έχουμε Ορθοδόξους στην Ευρώπη, στην Αμερική, όπου έχουμε, Αυστραλία, μέσα στα προσεχή πενήντα χρόνια. Θα διατρέξουν κίνδυνο. Ο κίνδυνος να απορροφηθούν.
Και ο πατήρ Γεώργιος Καψάνης που είναι στο Άγιον Όρος στη μονή Γρηγορίου, σας διαβάζω τι γράφει: «Επαληθεύονται έτσι αι προβλέψεις ότι η σχεδιασθείσα και εκφρασθείσα στο Balamand από το Βατικανόν ένωσις εις την οποίαν σύρονται οι Ορθόδοξοι, ευρισκόμενοι και σήμερον υπό δυσμενεστάτας εθνικάς και πολιτικάς περιστάσεις και αιχμαλωσίας αλλοθρήσκων κρατών, θα γίνει χωρίς συμφωνίαν εις τας δογματικάς διαφοράς».
Αυτό το διάβασα στο «ΦΩΣ ΕΘΝΩΝ», το τελευταίο τεύχος που κυκλοφορεί. Το «Φως Εθνών», που είναι ένα περιοδικό ιεραποστολικό. Δηλαδή, τι; Ξέρετε; Ότι θα γίνει , de facto, όπως λέγεται, αυτή η ένωσις. Αφού βλέπουν ότι δεν τα καταφέρνουν να λύσουν διαφορές δογματικές. Και μάλιστα λέει εκεί στο άρθρο: «Ε, κατόπιν», λέει, «κατόπιν, βρίσκομε τις διαφορές!». Κατόπιν; Κατόπιν εορτής; Αν είναι δυνατόν. Πώς είναι δυνατόν;
Αγαπητοί μου, πραγματικά κινδυνεύουμε. Ότι βρισκόμαστε δε, ε, όχι εμείς ίσως τόσο οι Έλληνες· Βούλγαροι, Ρουμάνοι, Σέρβοι, όλοι αυτοί που είναι ορθόδοξοι, κάτω όντως από συνθήκες πολιτικώς δυσμενείς. Συνεπώς, προσπαθούν να απορροφήσουν τους Ορθοδόξους, να ενωθούμε με τον Πάπα και στη συνέχεια να ακολουθηθεί η οδός του Οικουμενισμού. Σας τα λέγω για να σας σημειώσω ότι όλοι αυτοί συνιστούν «συναγωγή πονηρευομένων ανθρώπων». Γι΄αυτό, είναι ευτυχείς εκείνοι οι οποίοι μένουν και θα μένουν Ορθόδοξοι -ίσως λίγοι θα μείνουν- γιατί οι καιροί είναι χαλεποί, είναι δύσκολοι οι καιροί.
Αλλά η τιμωρία του Θεού δεν περιορίζεται στην Ιστορία, αλλά περιμένουν και την αιώνια κρίση. Αναμφισβήτητα. «Διότι ἰδοὺ -λέγει ο προφήτης Μαλαχίας- ἡμέρα Κυρίου ἔρχεται καιομένη ὡς κλίβανος καὶ φλέξει αὐτούς(σαν φούρνος, λέει, που κατακαίει και θα έρθει να τους φλέξει, να τους πυρπολήσει), …καὶ οὐ μὴ ὑπολειφθῇ ἐξ αὐτῶν ρίζα οὐδὲ κλῆμα». Ούτε ρίζα, ούτε κλαδί.
Και ιστορικός τύπος της Κολάσεως, αγαπητοί- μην το ξεχνάτε- είναι η καταστροφή των Σοδόμων και της Γομόρρας. Κανείς δεν σώθηκε. Μόνο ο Λωτ και η οικογένειά του. Κανείς. Όλοι βρήκαν θάνατο. Είναι ιστορικός τύπος της κολάσεως. Είναι κάτι που πάρα πολλές φορές σας το έχω αυτό αναφέρει. Λέει εκεί το βιβλίο της Γενέσεως: «Καὶ Κύριος ἔβρεξεν ἐπὶ Σόδομα καὶ Γόμορρα θεῖον, καὶ πῦρ παρὰ Κυρίου ἐξ οὐρανοῦ».
Αν κάποιος διαμαρτυρηθεί και πει: «Γιατί ο Θεός εγκαίρως δεν επεμβαίνει να μην γίνουν αυτά;», θα απαντούσαμε: «Ο Θεός μακροθυμεί». «Μα, γίνεται ζημιά». Είναι και το στοιχείο της ελευθερίας. Και μακροθυμεί. Είναι δύο πράγματα. Απαντάει σε αυτό, μάλιστα με αναφορά το τέλος της Ιστορίας, απαντάει ο Απόστολος Πέτρος και λέγει στη Β΄του επιστολή: «Οὐ βραδύνει ὁ Κύριος τῆς ἐπαγγελίας(δεν βραδύνει ο Κύριος της υποσχέσεως. Ο Κύριος το υποσχέθηκε), ὡς τινὲς βραδυτῆτα ἡγοῦνται(όχι σαν μερικούς που θεωρούν τον Κύριο ότι βραδύνει), ἀλλὰ μακροθυμεῖ εἰς ἡμᾶς (Είδατε; Μακροθυμεί σε μας), μὴ βουλόμενός τινας ἀπολέσθαι(μη θέλοντας να καταστραφεί έστω και ένας), ἀλλὰ πάντας εἰς μετάνοιαν χωρῆσαι(αλλά εάν είναι δυνατόν, όλοι να βρεθούν, να προχωρήσουν εις την μετάνοιαν). Ἣξει δὲ ἡ ἡμέρα Κυρίου ὡς κλέπτης ἐν νυκτί». Θα έλθει δε η ημέρα του Κυρίου σαν τον κλέφτη τη νύχτα. Πότε ξέρομε πότε θα ‘ρθει ο κλέφτης, έτσι ακριβώς θα ‘ρθει ο Χριστός.
Αρκεί να θυμηθούμε ακόμη και την παραβολή των ζιζανίων. Ξέρετε πόσες φορές με κράτησε κι εμένα από μία μου αγανάκτηση για κάτι αυτή η παραβολή; Αρκεί λοιπόν να θυμηθούμε και την παραβολή των ζιζανίων, που είπε ο Κύριος όταν… την ξέρετε, να μην την αναφέρω, «εσπάρη μεν ο σίτος, την νύχτα όμως άνθρωπος κακός», λέει, «έσπειρε και ζιζάνια, το είδαν οι εργάτες, “Κύριε, να τα ξεριζώσουμε τα ζιζάνια”». Κι ο Κύριος είπε εκείνο το περίεργο και εκ πρώτης όψεως…δεν ξέρω, ακατανόητον: «Ἄφετε συναυξάνεσθε ἀμφότερα μέχρι τοῦ θερισμοῦ». «Αφήστε να μεγαλώσουν μαζί, ο σίτος και τα ζιζάνια, έως ότου έλθει ο θερισμός, έως ότου έλθει η ημέρα της κρίσεως, η Δευτέρα του Χριστού παρουσία. Και τότε», λέει ο Κύριος, «αυτά μεν θα συλλεγούν «πρὸς τὸ κατακαῦσαι» (θα καούν), «ο δε σίτος εις τις αποθήκες», που είναι η βασιλεία του Θεού. Είναι ακατανόητο, αγαπητοί μου.
Δεν σημαίνει αυτό ότι δεν θα πολεμήσουμε μία αίρεση. Δεν σημαίνει θα σταυρώσουμε τα χέρια μας. Προς Θεού. Γιατί θα υπάρχει παρανόησις. Δεν μπορείς όμως να πάρεις, φερ’ ειπείν, τον αιρετικό, όπως έκαναν στον Μεσαίωνα, και να τον κάψεις. Δεν μπορείς να τον κάψεις, δεν είναι δυνατόν. Κ.ό.κ. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν πρέπει να υποστηρίζουμε την Εκκλησία μας, κυρίως τους πιστούς, να τους φυλάξουμε. Εξάλλου ποιος είναι ο σκοπός ενός επισκόπου, παρά να επισκοπεί το ποίμνιό του και να το φυλάει ακριβώς από εκείνους οι οποίοι το καταστρέφουν.
Εμάς προσωπικά, αγαπητοί, ασφαλώς μας ενδιαφέρει αυτό το θέμα. Θα ακούσουμε τι στάση πήρε ο Δαβίδ έναντι των πονηρών ανθρώπων. Κατ’ αρχάς, λέει, ο Δαβίδ. Με όλα αυτά που ακούσαμε. Ακούστε: «Συναγωγή πονηρευομένων περιέσχον με(Με κύκλωσαν. Ήρθαν γύρω μου άνθρωποι διεφθαρμένοι)».Δεν είναι δυνατόν, λίγο ή πολύ, ανάλογα με τη θέση που έχει ο καθένας, να μην τύχει προσεγγίσεως διεφθαρμένων ανθρώπων.
Και μία που αναφέρω αυτό, ο Παύλος δεν είχε τέτοιους πονηρευομένους που τον περιτριγύριζαν; Όπου πήγαινε, αυτό πάθαινε. Και για να μη δημιουργήσω εντύπωση με την προηγούμενη αναφορά στην παραβολή των ζιζανίων, ο Παύλος, όταν ήρθε ο ανιψιός του από αδελφή στη φυλακή που τον τηρούσε ο Λυσίας, ο χιλίαρχος Ρωμαίος και ζήτησε να δει τον θείο του, του λέει: «Θείε, κάνουν συνωμοσία», λέει στον Παύλο ο νεαρός, «Θείε, πήρε το αυτί μου μία συνωμοσία. Θέλουν να σε σκοτώσουν(Αυτό που σας διάβασα προηγουμένως). Όταν θα ζητήσουν οι αρχιερείς να πας στο Συνέδριο, στον δρόμο αυτοί θα σε σκοτώσουν, θα σε λιντσάρουν». Ο Παύλος λέει στον σκοπό που τον φυλούσε, τον στρατιώτη: «Σε παρακαλώ, πάρε τον νεανία αυτόν και οδήγησέ τον εις τον Λυσία. Κάτι έχει να του πει». Και ο Λυσίας έλαβε πρόνοια και τη νύχτα με πολύ ιππικό και στρατό, πήραν τον Παύλο και τον πήγαν στην Καισάρεια. Τι δηλαδή; Ο Παύλος άφησε να γίνει αντικείμενο λιντσαρίσματος; Όχι βεβαίως. Αυτό, για να διορθωθεί μία τυχόν αντίληψις, ότι αν βλέπουμε κάτι το κακό, να το αφήνουμε να γίνεται. Όχι. Αφήνουμε τους ανθρώπους που πολλές φορές δεν θα προβούμε, ξαναλέγω, να τους σκοτώσουν, ο Θεός να φυλάξει, δεν είναι δυνατόν.
Αλλά συνεχίζομε. Ακόμη, πώς θα σταθούμε απέναντι εκείνων που σκέπτονται πονηρά εις βάρος μας. Θα μισήσουμε εκ βαθέων με τέλειο μίσος αυτές τις καταστάσεις. Όχι τους ανθρώπους. Τις καταστάσεις. Δηλαδή, όπως λέει ο Ψαλμωδός: «Ἐμίσησα ἐκκλησίαν πονηρευομένων». Δηλαδή εμίσησα τους ανθρώπους, όχι τα πρόσωπα, ξαναλέω, αλλά τον τρόπο με τον οποίο μετέρχονται για να κάνουν το κακό.
Εχθές διάβαζα, δεν ξέρω σήμερα αν θα το πούμε, δεν θα προλάβουμε, ίσως, ίσως, στην επιστολή του Βαρνάβα, είναι πρωτοχριστιανική αυτή η παραγωγή, κάτι που δεν είχα δει μέχρι τώρα και μου έκανε εντύπωση. «Να νηστεύεις για τους εχθρούς σου!». Το ακούσατε εσείς ποτέ; Να νηστεύεις για τους εχθρούς σου! Δηλαδή να φωτίσει ο Θεός τους εχθρούς σου να μετανοήσουν. Να νηστεύεις. Ναι. Είναι καταπληκτικό, καταπληκτικόν..!
Εν τοιαύτη περιπτώσει, αυτό το τέλειο μίσος που το λέει ο Ψαλμωδός σε άλλο σημείο, θα πει να μην αφήσω κάποια γωνίτσα συμπαθείας μέσα στην καρδιά μου, ως προς τι; Ως προς εκείνα τα οποία εργάζονται οι άνθρωποι αυτοί. Αυτό είναι τό «τέλειον μίσος ἐμίσουν αὐτούς». Βλέπετε; Μισώ με μίσος. Αυτός ο πλεονασμός. Και ακόμη η πρόσθεσις του περί «τέλειον». Για να δείξει ότι δεν μπορεί ποτέ να φτάσουμε να γίνουμε άνθρωποι αυτού του σιναφιού. Ο Θεός να φυλάξει. Ποτέ να μη βρεθούμε σε τέτοια συνάφεια. Ποτέ!
Ακόμη θα πει… μάλιστα αν κάποτε έχουμε συμφέροντα, ε; Συνήθως έτσι γίνεται. Τα συμφέροντα είναι εκείνα τα οποία στο τέλος μάς γονατίζουν και αποδεχόμεθα. Δεν έχουμε παρά να θυμηθούμε εκείνο που είπε ο Κύριος, ότι αν σε σκανδαλίσει το δεξί σου χέρι, κόψε του, το μάτι σου το δεξί, βγάλτο. Τι θα πει αυτό; Παρά να μπεις στην αιώνια κόλαση ακέραιος, υποτίθεται, αλλά θα είσαι για την κόλαση. Αλλά όσο συμφέρον και αν έχεις, πόσο συμφέρον, όσο για να έχεις το δεξί σου χέρι ή το δεξί σου μάτι.. Τι σημαίνει αυτό; Έχουμε κάτι περισσότερο συμφέρον από του να έχουμε το χέρι μας και το μάτι μας; Είναι προτιμότερο να το κόψεις, δηλαδή να μην έχεις αυτά τα συμφέροντα, παρά να μπεις εις τον κύκλο, εις το σινάφι τέτοιων ανθρώπων. Ποτέ. Ποτέ. Ποτέ!
Γι΄αυτό πάλι θα συμβουλεύσει ο Δαβίδ, αυτός που τόσα έπαθε από κακούς ανθρώπους, συνωμότας και σκευωρούς: «Μή παραζήλου ἐν πονηρευομένοις». Μην τους ζηλεύεις και βρεθείς εις τον χώρον τον δικό τους. Και σε τέτοιες περιπτώσεις πρέπει να μάθουμε να λέμε στον εαυτό μας: «Ἐκκλίνατε ἀπ’ ἐμοῦ πονηρευόμενοι». Το τελευταίο είναι στον 118ο ψαλμό. «Φύγετε από μένα, εσείς που είσαστε πονηροί άνθρωποι. Δεν θέλω να έχω μαζί σας καμία συντροφιά».
Έτσι, με τη χάρη του Θεού μπορεί να λέγει κανείς ότι απαλλάσσεται από τη δική τους παρουσία. Πάντως να ξέρουμε ότι στον κόσμο αυτόν υπάρχουν οι πονηρευόμενοι άνθρωποι, οι διεφθαρμένοι άνθρωποι. Κι όσο πιο ψηλά στέκεσαι, τόσο περισσότεροι είναι και αυτοί. Ας προσέχουμε όσο μπορούμε. Και θα λέμε: «Κύριε, τι να πω; Στο χέρι το δικό Σου βρίσκομαι, όταν άνθρωποι επιβουλεύονται ίσως-ίσως όχι μόνο την ευτυχία μου, αλλά και τη ζωή μου…».
«Ὁδὸς ἁμαρτωλῶν ὡμαλισμένη ἐκ λίθων, καὶ ἐπ’ ἐσχάτῳ αὐτῆς βόθρος ᾅδου». Δηλαδή, ο δρόμος των αμαρτωλών φαίνεται καθαρισμένος από πέτρες και εξομαλισμένος. Δηλαδή η ζωή τους δεν έχει εμπόδια. Αλλά στο τέλος αυτού του δρόμου έχει ανοίξει το στόμα του το βάραθρον, ο βόθρος, το βάραθρον του Άδου.
Είναι μία αλήθεια, μία μεγάλη αλήθεια· την οποία, αγαπητοί, μας έχει ήδη ο Κύριος πει και μας έχει ειδοποιήσει. Είναι από την επί του Όρους ομιλία. Να σας τη διαβάσω: «Εἰσέλθετε διὰ τῆς στενὴς πύλης· ὅτι πλατεῖα ἡ πύλη καὶ εὐρύχωρος ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ἀπώλειαν, καὶ πολλοί εἰσιν οἱ εἰσερχόμενοι δι’ αὐτῆς.Τί στενὴ ἡ πύλη καὶ τεθλιμένη ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ζωήν, καὶ ὀλίγοι εἰσὶν οἱ εὑρίσκοντες αὐτήν!».Δεν σας τη μεταφράζω. Σας είναι πολύ γνωστή.
Τι βλέπουμε λοιπόν εδώ; Ο Κύριος μας παρουσιάζει αυτούς τους δύο δρόμους. Είναι γνωστό ότι στην αρχαιότητα ένας δρόμος ξεκινούσε από μία πύλη, η οποία ήταν πύλη θριάμβου συνήθως. Οι Ρωμαίοι συνήθιζαν την περίπτωση, όχι οι Έλληνες. Όπως λέμε «η πύλη του Αδριανού» στην Αθήνα, αλλά φτιάχτηκε στην εποχή τη Ρωμαϊκή, η Ρώμη είχε πάρα πολλές τέτοιες πύλες που ήταν κυρίως θρίαμβοι. Από κει ή περνούσε από κάτω δρόμος ή ξεκινούσε δρόμος. Γι΄αυτό ο Κύριος με την πραγματικότητα της τότε καταστάσεως, μίλησε για πύλη και οδό. Φαρδιά πύλη, πλατύς δρόμος, στενή πύλη, στενός δρόμος. Πάντως είναι η διδασκαλία περί των δύο οδών. Του πλατέος δρόμου και του στενού δρόμου. «Εσείς», λέει, «μη βαδίσετε τον πλατύ δρόμο, γιατί στο τέλος πηγαίνει στην απώλεια. Θα βαδίσετε τον στενό δρόμο, ο οποίος βεβαίως είναι γεμάτος από πειρασμούς, από δυσκολίες. Αλλά στο τέλος είναι η αιώνιος ζωή».
Έτσι, μια που έγινε αυτή η αναφορά στους δύο δρόμους, δεν έχουμε παρά να θυμηθούμε και το ξεκίνημα του Ηρακλή, όταν ήταν έφηβος, έτσι μας λέγει η Μυθολογία, ότι βρήκε μπροστά τους δύο δρόμους. Δύο γυναίκες αντιπροσώπευαν τους δρόμους αυτούς. Ήταν, λέγει, η Αρετή και η Κακία. Και η μεν Κακία έλεγε στον Ηρακλή: «Θα σου δώσω, θα σου δώσω, θα σου δώσω…Όλα ευχάριστα είναι στον δικό μου τον δρόμο». Πηγαίνει μετά η Αρετή και λέει: «Ο δικός μου ο δρόμος είναι στενός, τεθλιμμένος, είναι κακοτράχαλος. Διάλεξε.». Και ο Ηρακλής, μας λέγει η Μυθολογία, διάλεξε τον δρόμο της Αρετής.
Βλέπετε λοιπόν ότι είναι γνωστό το θέμα. Και ό,τι δηλαδή θα λέγαμε, είπαν στον Ηρακλή, ε, αυτό είπε και ο Κύριος, αυτό εννοούσε. Ουσιαστικά οι δύο δρόμοι δεν είναι παρά δύο τρόποι ζωής που προβάλλονται στον κάθε άνθρωπο που βγαίνει στη ζωή. Δύο τρόποι ζωής. Να ο ένας, να ο άλλος.
Η παλαιά Χριστιανική Γραμματολογία, όπως σας είπα, κάνει λόγο περί των δύο αυτών οδών, σαν μία συνοπτική διδασκαλία του κάθε Χριστιανού. Το βιβλίο της Διδαχής αρχίζει έτσι: «Ὁδοί δύο εἰσί(δύο δρόμο υπάρχουν), μία της ζωής καί μία τοῦ θανάτου, διαφορά δέ πολλή μεταξύ τῶν δύο ὁδῶν(Υπάρχει όμως μεγάλη διαφορά ανάμεσα στους δύο αυτούς δρόμους)».
Και η επιστολή Βαρνάβα, σας ανέφερα προηγουμένως- ίσως είναι η πρώτη φορά που σας αναφέρομαι σε αυτήν την επιστολή- λέγει: «Ὁδοί δύο εἰσί διδαχής καί εξουσίας, ἡ τε τοῦ φωτός καί ἡ τοῦ σκότους(στη Διδαχή έχουμε την ονομασία «ζωής-θανάτου». Εδώ έχουμε την ονομασία «φωτός-σκοταδιού, σκότους». Διαφορά δέ πολλή τῶν δύο ὁδῶν. Ἐφ’ ἧς μέν γάρ εἰσίν τεταγμένοι φωταγωγοί ἂγγελοι τοῦ Θεοῦ(στον ένα δρόμο του φωτός, είναι, λέγει, εκεί τεταγμένοι άγγελοι φωταγωγοί), ἐφ’ ἧς δέ ἂγγελοι τοῦ σατανᾶ(στον άλλο δρόμο είναι οι άγγελοι του σατανά, οι δαίμονες). Και ὁ μεν ἐστίν κύριος ἀπό αιώνων καί εἰς τούς αιώνας(στον δρόμο της ζωής είναι ο Κύριος, ο αιώνιος Κύριος), ὁ δε ἂρχων καιροῦ τοῦ νῦν τῆς ἀνομίας(ενώ στον άλλο δρόμο είναι ο διάβολος, ὁ άρχων του νυν αιώνος)».Αυτό είναι στην 18η παράγραφο της επιστολής του Βαρνάβα.
Λοιπόν. Γίνεται δε ανάλυσις και στη μια και στην άλλη επιστολή, τι σημαίνει «οδός ζωής ή φωτός» και τι σημαίνει «οδός θανάτου ή σκότους». Γίνεται μία πολύ καλή ανάλυσις, σαν να έχετε μπροστά σας εκείνα τα βοηθήματα που έχουμε στην εξομολόγηση, που αναφέρονται: «Μήπως έκανες αυτό, μήπως εκείνο;». Πρόσεξε να δεις τι θα πει «οδός φωτός». Είναι εκείνο, εκείνο, εκείνο… Τι θα πει «οδός σκότους»; Είναι εκείνο, εκείνο, εκείνο…
Εντούτοις η οδός της ζωής είναι στενή. Γιατί; Γιατί απαιτεί πλήρωση του καθήκοντος και βέβαια θέλει και κόπο και θυσία. Ενώ ο δρόμος ο άλλος, της ξενοιασιάς, της αδιαφορίας, της φιλαυτίας, είναι ο δρόμος των πολλών, που βέβαια στο τέρμα του ο δρόμος αυτός έχει τον βόθρο, το πηγάδι, τον λάκκο του Άδου. Και αυτός ο δρόμος, δυστυχώς οδεύεται από τους πολλούς, επειδή δεν βλέπουν το τέρμα. Και η όρασή τους-η όραση του τέρματος αυτού καλύτερα- είναι θέμα πίστεως, αλλά και εμπειρίας από τους άλλους γύρω μας. Προσέξτε, θέμα πίστεως. Πιστεύεις αυτό που σου λέγει ο λόγος του Θεού; Δεν βλέπεις ότι το τέρμα του δρόμου που διάλεξες δεν θα σε βγάλει σε καλό… Το πιστεύεις; Θα σωθείς. Θέμα πίστεως.
Είναι και θέμα εμπειρίας, σας είπα. Τι έπαθε ο Α, ο Β, ο Γ, ο Δ, τόσοι και τόσοι είναι εκείνοι γύρω μας, οι οποίοι οδηγήθηκαν στο κακό, στη ζημιά, στη φθορά και στον αιώνιο θάνατο. Το είδες αυτό; Είναι και η εμπειρία. Είναι λοιπόν δύο πράγματα. Και η πίστις και η εμπειρία.
Ακόμη στους ανθρώπους, τι στέκεται δηλαδή αιτία που διαλέγουν τον φαρδύ τον δρόμο και δεν βλέπουν τι γίνεται παρακάτω· στους ανθρώπους έχει διαμορφωθεί ένας τρόπος του σκέπτεσθαι, στους πάρα πολλούς, στο σύνολο σχεδόν των ανθρώπων, ένας τρόπος του σκέπτεσθαι, μία φιλοσοφία της ζωής. Βλέπετε σήμερα υπάρχει η Α φιλοσοφία της ζωής. Αυτή καθορίζει τι είναι ορθόν και τι είναι λανθασμένο. Αλλά όχι βεβαίως με κριτήρια ευαγγελικά, αλλά με κριτήρια κοσμικά. Μέσα σ’ αυτήν την ισορροπία είμεθα ήδη βυθισμένοι οι άνθρωποι, ιδίως η νέα μας γενεά. Πάει στο σχολειό, πάει από δω, από κει, στην κοινωνία βγαίνει και βλέπει ότι αυτά είναι τα γνωρίσματα έξω, αυτός είναι ο τρόπος, αυτή είναι η φιλοσοφία της ζωής. Κι έτσι σου λέει: «Όλοι όπως σκέπτονται, σκέπτομαι κι εγώ, θα σκέπτομαι διαφορετικά;».
Σας είπα όμως ότι δεν είναι ευαγγελικά τα κριτήρια, αλλά κοσμικά. Λέγει επάνω σε αυτό το σημείο το βιβλίο των Παροιμιών: «Ἒστιν ὁδός, ἣ δοκεῖ παρὰ ἀνθρώποις ὀρθὴ εἶναι, τὰ δὲ τελευταῖα αὐτῆς ἔρχεται εἰς πυθμένα ᾅδου». Υπάρχει δρόμος που μοιάζει στους ανθρώπους ότι είναι σωστός, ορθός. Εκεί που τελειώνει όμως είναι το πηγάδι και πέφτεις μέσα. Α, ώστε λοιπόν μοιάζει ο τρόπος ζωής ορθός στους πολλούς. Σ’ αυτό συντελεί το σύνολο της κοινωνικότητας. Αυτό το «όλοι έτσι κάνουν». «Μα παιδάκι μου, μα…». «Όλοι έτσι κάνουν». Δεν μπορείς να απαγκιστρωθείς από αυτό το «όλοι έτσι κάνουν».
Βέβαια, αν ψάξετε θα βρείτε ότι στο βάθος αυτής της κουβέντας υπάρχει η ανθρωπαρέσκεια. Θέλουμε να αρέσουμε εις τους ανθρώπους, γι΄αυτό και ακολουθούμε εκείνο το οποίον οι άνθρωποι θέλουν και ακολουθούν και σκέπτονται.
Στην εποχή μας όμως υπάρχουν παράγοντες που η νέα γενεά βαδίζει τον δρόμο του θανάτου χωρίς να το προσμετρά. Διάβαζα σε ένα περιοδικό, επιστήμονες το γράφουν, εκείνο το «Τι θα γίνει; Επιτέλους, τι θα γίνει; Πού πάει η γενεά μας;». Αλήθεια, το σκεφτήκαμε; Όχι πανελλήνια. Παγκόσμια. Προσέξτε, παγκόσμια. Δεν είναι πια ένα θέμα στα στενά όρια μιας πατρίδος. Είναι φαινόμενο παγκόσμιο. Τι θα γίνει; Πού πάει αυτή η γενεά; Ποια θα είναι αύριο η ανθρωπότητα; Σε αυτό το κακό που πηγαίνει η νέα γενεά, οι νέοι άνθρωποι, συνετέλεσαν τα εξής στοιχεία.
Πρώτον. Αυτό που ήδη σας είπα. Η φιλοσοφία της ζωής· η οποία είναι υλιστική εις το έπακρον. Τι θα φάμε, τι θα πιούμε; Πώς θα ντυθούμε; Τι θα σπουδάσουμε; Πόσα λεφτά θα βγάλουμε; Θα ακολουθήσω εκείνο το α ή το β επάγγελμα, για να έχω κάπου πολλά χρήματα. Επενδύσεις υλιστικές, πέρα για πέρα, πέρα για πέρα.
Δεύτερον. Στην εποχή μας υπάρχει η αρχή της ήσσονος προσπαθείας. Εδώ δα είναι αυτή η αρχή διάχυτη. Τι σημαίνει; Ότι όσο μπορώ, λιγότερο θα προσπαθήσω για να κερδίσω περισσότερα. Αυτό υπάρχει σε ένα ευρύ φάσμα, σε όλο το φάσμα της ζωής. Από την εκπαίδευση μέχρι την υπαλληλική εργασία, ιδιότητα, παντού. Πώς μπορώ να δουλεύω λιγότερο και να βγάζω περισσότερα. Αυτή η αρχή της ήσσονος, της πιο μικρής, δηλαδή της ήσσονος προσπαθείας. Ολέθριον, ολέθριον, μόνο να το σκεφτούμε είναι ολέθριον… Να πω ότι τα παιδιά μας βγαίνουν αγράμματα; Ή αύριο περισσότερο αγράμματα και μεθαύριο ακόμη περισσότερο αγράμματα; Είναι αυτό το μίνιμουμ, θα λέγαμε, της αποδόσεως. Γιατί, αν δουλέψεις φιλοτίμως, θεωρείσαι ανόητος. Και όχι μόνο ανόητος, αλλά και κάτι άλλο. Εμποδίζεις τους άλλους με τον τρόπο που δουλεύεις να καθιερώσουν την αρχήν της ήσσονος προσπαθείας. Γι΄αυτό και σε κυνηγούν οι άλλοι. Είσαι εχθρός τους. Και κοροϊδεύουν. «Θέλεις να μας κάνεις τον έξυπνο; Ποιος είσαι εσύ; Εσύ θα σώσεις τον κόσμο;». Και άλλα πολλά τέτοια.
Τρίτον. Σας λέω τώρα τι συντελεί στο να ακολουθεί ο πολύς ο κόσμος την πλατείαν οδόν, την εξωμαλισμένην, που δεν υπάρχουν πέτρες τάχα. Όλα είναι ομαλά, ωραία, τσουλάνε πολύ ωραία. Τρίτον. Είναι το πολυδιαφημισμένο από τα Μέσα Μαζικής Ενημερώσεως κακό παράδειγμα, σαν υπόδειγμα προς μίμησιν. Προβάλλουν φοβερά πράγματα. Και οι νέοι μας, οι άνθρωποί μας θέλουν να μιμηθούν αυτά τα προβαλλόμενα υποδείγματα. Αυτά τα σύγχρονα ινδάλματα, είτε ανήκουν εις τον χώρον του αθλητισμού, ποδοσφαίρου, είτε δεν ξέρω πού αλλού, είναι, είναι ανυπόφορα ρηχά και κούφια. Φοβερό πράγμα… Αυτά προβάλλουν. Νέοι μου, αυτά είναι τα υποδείγματά σας. Μιμηθείτε τα, όσο μπορείτε περισσότερο. Κι έτσι η νέα γενιά γίνεται κούφια γενεά, χωρίς περιεχόμενο…
Τέταρτον. Σε όλη αυτήν την κατάσταση -εδώ είναι τώρα…- δεν υπάρχουν πνευματικά αντισταθμίσματα. Πόσες φορές λέμε: Πού είναι η πνευματική ηγεσία; Πού είναι; Πού είναι; Ποια πνευματική ηγεσία; Όλοι είναι προδομένοι κι όλοι έχουνε γίνει το ίδιο. Δεν υπάρχουν πνευματικά αντισταθμίσματα. Μη μου πείτε ότι θα μπορούσε να προκαλέσει αυτά τα πνευματικά αντισταθμίσματα η Ορθόδοξος Εκκλησία μας. Ναι, αλλά φρόντισαν οι εχθροί της ανθρωπότητας, θα λέγαμε, αυτές οι αντίθεες δυνάμεις, οι σκοτεινές δυνάμεις, φρόντισαν εγκαίρως να εγκλωβίσουν κάθε προσπάθεια της Εκκλησίας, ακριβώς για να πετύχουν του σκοπού των. Να καταστρέψουν την ανθρωπότητα. Η Διοίκηση της Εκκλησίας; Χμ… Επροδόθη και προδίδει… Ναι. Επροδόθη και προδίδει. Βλέπει κανείς μια κατάσταση που λυπάται κατάβαθα. Εκείνοι που θα ήσαν φύσει θέσει, οι αρμόδιοι να βοηθήσουν τον σύγχρονο κόσμο και τη νέα γενεά, δεν κάνουν τίποτε, έξω από κάποιες ίσως εξαιρέσεις.
Δεν κάνουν τίποτα. Γιατί; Το να ακούτε, επί παραδείγματι, το τάδε στέλεχος της Εκκλησίας, ή το τάδε… δεν θέλω να σας βάλω βέβαια σε σκέψεις, αλλά αφού δημοσιεύονται, εγώ τι να πω; Κάτι λιγότερο; Ότι είναι τέκτων, ότι είναι Μασόνος, ότι είναι άνθρωπος ο οποίος είναι της ντόλτσε βίτα, της γλυκιάς ζωής. Ή όπως έλεγε ο μακαρίτης επίσκοπος, αλήθεια, τον θυμόσαστε; «Εγώ είμαι μπουρζουά παπάς!» Τ’ άκουσα με τα αυτιά μου. Το είπε ο ίδιος. Το άκουσα με τα αυτιά μου. Θυμόσαστε, ε; «Εγώ είμαι μπουρζουά παπάς!» Τέτοιοι άνθρωποι πώς να ποδηγετήσουν την ανθρωπότητα;Ναι. Κατ’ όνομα είναι Ορθόδοξοι, Χριστιανοί Επίσκοποι, είναι Εκκλησία. Αλλά έχουν εγκλωβιστεί, έχουν δεθεί, έχουν απομονωθεί. Φρόντισαν οι σκοτεινές δυνάμεις να τους βάλουν να αγαπάνε αυτά τα πράγματα. Να επιθυμούν αυτά τα πράγματα. Ή, αν θέλετε καλύτερα, να αναδεικνύουν μέσα στην Εκκλησία ανθρώπους που αλώνονται από τις ηδονές και το χρήμα. Αυτούς προβάλλουν. Κι έτσι δεν υπάρχουν τα πνευματικά, δυστυχώς, τα πνευματικά αντισταθμίσματα…
Ο αιώνας μας, πέμπτον ακόμη, γι’αυτό τσουλάν οι άνθρωποι, με συγχωρείτε για μερικές λέξεις που λέω, τσουλάνε, κυλούν, πορεύονται σε αυτόν τον πλατύ δρόμο, τον εξομαλισμένο από πέτρες, δυσκολίες δηλαδή, γιατί ο αιώνας μας επιπλέον χαρακτηρίζεται ένας αιών της ακηδίας, ο κατεξοχήν αιών της ακηδίας, της πνευματικής τεμπελιάς, του «δεν βαριέσαι»; Του «δενβαριεστισμού», της φιληδονίας, της ακρατείας και της φιλαυτίας. Ό,τι φιλήδονο, οι σύγχρονοι άνθρωποι το αγαπούν. Γι’αυτό ακριβώς παρουσιάζουν και την ακράτεια, όσο σε καμία άλλη εποχή. Κι όλα αυτά βεβαίως εξυπηρετούν τη φιλαυτία. Για να δείτε τι σχέση υπάρχει ανάμεσα στη φιληδονία και τη φιλαυτία, λέει ο Κούνκελ, ένας Αμερικανός ψυχίατρος το εξής- το οποίον δεν είναι καθόλου περίεργο όπως το λέει- ότι: «Θέλετε να θεραπεύσετε, λέγει, τη φιληδονία, την πορνεία κλπ; Θεραπεύσατε τη φιλαυτία». Διότι η αναζήτησις των ηδονών, δεν είναι παρά γιατί προδίδεται ένας άνθρωπος φίλαυτος. Πώς θα ευχαριστήσω τον εαυτό μου. Ναι.
Έβδομον. Είναι η φοβερά εξάπλωσις ηδονιστικών ουσιών· από το κάπνισμα, το οινόπνευμα έως τα ναρκωτικά. Με τα τελευταία μάλιστα, τα ναρκωτικά, η νέα γενεά αδυνατεί πια να αντιδράσει και γίνεται σωματικά και πνευματικά παράλυτη. Δεν μπορεί σε τίποτε να αντιδράσει. Και ρωτά κανείς αυτό που είπαμε στην αρχή. Παγκοσμίως, πού πηγαίνουμε; Η ηθική στάθμη έχει πέσει. Η οικολογία επροδόθη. Και δεν μπορεί πια να συνεχίσει να γίνεται η Γη μας, η Γη μας, ο πλανήτης μας, να γίνεται ο οίκος μας, η κατοικία μας, κατοικία των ανθρώπων.Ε
Εδώ ακόμη έχουμε και φοβερές κοινωνικές ακαταστασίες. Μάλιστα λέει ο Κύριος στο Κατά Λουκάν 21,25, αν και είναι στα έσχατα ,αλλά θα σας το πω: «Καὶ ἐπὶ τῆς γῆς συνοχὴ ἐθνῶν ἐν ἀπορίᾳ ἠχούσης θαλάσσης καὶ σάλου, ἀποψυχόντων ἀνθρώπων ἀπὸ φόβου καὶ προσδοκίας τῶν ἐπερχομένων τῇ οἰκουμένῃ». «Όταν», λέγει, «η θάλασσα θα έχει μανιάσει, θα μπαίνει μέσα στην ξηρά η θάλασσα, θα βουλιάζει η θάλασσα». Έτσι είπε ο Κύριος. Οι άνθρωποι, τα έθνη θα συνέχονται, θα τρομάζουν. Έχει ειπωθεί για τη Μεσόγειο ότι όλα τα λιμάνια της Μεσογείου θα κατεβούν. Δηλαδή θα έχουμε τήξη των πάγων και θα έχουμε πολύ νερό από τους πόλους, διότι κ.τ.λ. κ.τ.λ. και έτσι το νερό θα είναι περισσότερο και τα λιμάνια της Μεσογείου, ειδικά της Μεσογείου, θα βουλιάξουν. Όλα αυτά τρομάζουν τους ανθρώπους, για όλα αυτά που έρχονται. Έτσι είπε ο Κύριος.
Αγαπητοί. Ας μη θεωρηθούμε απαισιόδοξοι. Αν ο Θεός δεν βάλει το χέρι Του, δεν γίνεται τίποτα. Αλλά το μέλλον είναι δυστυχώς ζοφερόν. Βαίνομε στα έσχατα της Ιστορίας. Όλα το δείχνουν. Φθάσαμε στην ανοησία να πριονίζουμε το κλαδί που καθόμαστε. Ή χαλάμε το σπίτι μας, τη Γη, για να πάμε πού; Μπορεί να έχουμε ίσως κάποιες βελτιώσεις κοινωνικές, αλλά η ανθρωπότητα βαίνει στο τέλος της, που και για τους πολλούς το τέλος αυτού του δρόμου είναι ο βόθρος του Άδου.
172α ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης
« Σοφία Σειράχ ».
Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :" Σοφία Σειράχ " εδώ ⬇️
†.Ο αδικών αδικησάτω έτι, και ο ρυπαρός ρυπαρευθήτω έτι, και ο δίκαιος δικαιοσύνην ποιησάτω έτι, και ο άγιος αγιασθήτω έτι." Δηλ. αυτός που αδικεί, ακόμη ας αδικεί. Αυτός που είναι ρυπαρός, ακόμη ας είναι ρυπαρός. Αυτός που είναι δίκαιος, ας μετέρχεται την αρετήν, της "δικαιοσύνην" δηλ. την αγιότητα, ακόμα πιο πολύ.Και αυτός που είναι άγιος, να γίνεται ακόμη περισσότερο άγιος.
Ίσως θεωρηθεί περίεργος αυτή η θέσις, όπως τουλάχιστον εκφέρεται αλλά δεν πρόκειται περί προτροπής. Το να πει δηλ. ότι αυτός που αδικεί, ας συνεχίσει να αδικεί και ας ανεβεί κι άλλα σκαλοπάτια ακόμη αδικίας. Αναμφισβήτητα δεν είναι θέμα προτροπής. Ο άγιος Ανδρέας Καισαρείας σημειώνει "ουχ ως εις αδικίαν και ρυπαρίαν προτρέπων τα παρατεθέντα είρηκε.Μη γένοιτο!"(Δεν τα είπε αυτά ο Χριστός ακριβώς για να προτρέψει να γίνουν οι άνθρωποι οι ρυπαροί περισσότερο ρυπαροί.) "Αλλ' ως το της γνώμης φυλλάτων ακατανάγκαστον, ώς αν είπη έκαστος, το αρέσκον αυτά ποιησάτω. ου βιάξω την προαίρεσιν! (Αλλά σαν να ήθελε να ειπή, εφ' όσον η προαίρεσις είναι χωρίς εξαναγκασμόν, ότι ο καθένας ας κάνει αυτό που του αρέσει.) Αυτή την έννοια έχει "Ο ρυπαρός ρυπαρευθήτω έτι, ο αδικών αδικησάτω έτι,ο δικαιος δικαιοσύνην ποιησάτω έτι και ο άγιος αγιασθήτω έτι."'Ομως, αυτό για να το καταλάβουμε,ο προφήτης Ιεζεκιήλ σημειώνει: " Τάδε λέγει κύριος. Ο ακούων ακουέτω και ο απειθών απειθήτω." Μας είναι πολύτιμο αυτό το χωρίο,γι'αυτό θα παρακαλέσω προσέξατέ το. Είναι ανάλογο μ' εκείνο το οποίο είπε ο Χριστός: "ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω", που εξυπακούεται ότι εκείνος που δεν έχει αυτιά, δηλ. δεν θέλει, ας μην ακούσει.Διότι ένας που πάει ν' ακούσει λόγο, έχει αυτιά, ακούει φυσικά. Τ'αυτιά του δουλεύουν. 'Οταν λοιπόν λέγει ο Κύριος "ο έχων ώτα ακούει ακουέτω" σημαίνει ότι εκείνος που δεν έχει ώτα, δεν έχει αυτιά, ας μην ακούσει. Δηλ. εάν δεν θέλει, ας μην ακούσει. Αυτή την έννοια έχει. Ό δε Ησαΐας γράφει (αναφερόμενος στην ερήμωση της Βαβυλώνος) "ο αθετών αθετει,ο ανομών ανομεί" Εννοώντας ότι η πόλις θα μείνει αμετανόητος, παρ' ότι εγγίζει το τέλος της. Είδατε; Ο αθετών αθετει,ο ανομών ανομεί. Έχομε μία θαυμασία του προφήτου Δανιήλ, πάνω ακριβώς σ' αυτό το σημείο. Και αναφέρεται στα έσχατα. Γι' αυτό σας είπα, προσέξτε, είναι μια ενδιαφέρουσα θέσις, χρησιμοτάτη για μας. Λέγει ο Δανιήλ,εις το 12ο κεφ. στ. 10 : "εκλεγώσι και εκλευκανθώσι και πυρωθώσι και αγιασθώσι πολλοί, και ανομήσωσιν άνομοι και ού συνήσουσι πάντες άνομοι, και οι νοήμονες συνήσουσι," Όταν,λέγει, θα φθάσει το τέλος, τότε θα εκλεγούν οι δίκαιοι, θα αναδειχθούν,θα λευκανθούν από τις θλίψεις. 'Οπως ακριβώς βάζομε στο φούρνο μέσα και πυρώνουμε υλικά άκαυστα. Τα ίδια τα τούβλα του φούρνου, όταν ξεκινάμε το πύρωμα είναι μαύρα. οταν πυρώσει ο φούρνος, γίνονται σπρα. Έτσι,λέγει,οι δίκαιοι θα αναδειχθούν, θα λευκανθούν με τις θλίψεις, θα καθαρισθούν όπως η φωτιά καθαρίζει μέσα στο καμίνι, θα αγνισθούν πολύ. Οι παράνομοι όμως, θα εκτραπούν σε περισσότερες και μεγαλύτερες ανομίες. 'Ολοι οι ασεβείς δεν θα εννοήσουν τίποτα απ 'όσα έχουν προφητευτεί. Οι ευσεβείς όμως, θα εννοήσουν πολύ καλά τα πάντα. Αυτό θέλει να πει εδώ ο προφήτης Δανιήλ. Αλλά ας προσέξωμε. Ας προσέξωμε, είναι σημαντικό, όπως σας εξήγησα. Ο άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής,στο προκείμενο χωρίο θέτει αυτήν την θέσιν σε δύο ζεύγη που έχουν μίαν ρυθμικήν απόδοσιν. Το πρώτο ζεύγος: Ο αδικών και ο δίκαιος. Το δεύτερο ζεύγος: Ο ρυπαρός και ο άγιος. Ποιός είναι ο αδικών, ποιός είναι ο δίκαιος: Ο αδικών εν ευρεία εννοία και ο δίκαιος εν ευρεία έννοια, και σημαίνει αυτός που αμαρτάνει κι αυτός που είναι ευσεβής. Αλλά, επάνω σε τί; Επάνω στα θέματα της πίστεως. Διότι, το "ρυπαρός" έρχεται να δώσει μια πιο ειδικότερη ερμηνεία του θέματος. 'Αρα λοιπόν ο αδικών και ο δίκαιος, (ξέρετε,δικαιοσύνη στην Αγ. Γραφή σημαίνει αγιότητα εν ευρεία εννοία, δεν είναι η δικαιοσύνη με τη στενή έννοια όπως λέμε "οι δίκαιοι της Π.Δ." σημαίνει οι άγιοι της Π.Δ.) έτσι με την ευρεία αυτή έννοια, είναι οι αμαρτάνοντες (στο θέμα της πίστεως κυρίως). H οι άλλοι, οι μη αμαρτάνοντες, στο θέμα της ευσεβείας, είναι δηλ. ευσεβείς. Ο "ρυπαρός" με το αντίστοιχον "ο άγιος", ο ρυπαρός εν εννοία ηθική, σημαίνει αυτός που αμαρτάνει κυρίως στα σαρκικά αμαρτήματα. Εν αντιδιαστολή προς το "άγιος" που σημαίνει ο άμωμος εν εννοία ηθική. Και αρνητικώς και θετικώς. Δηλ. και δεν κάνει πράξεις αμαρτίας και ζει ζωή αγιότητος. Πάντως, η έννοια του όλου χωρίου, δείχνει ότι οι άνθρωποι της γής είναι πνευματικώς χωρισμένοι σε δύο στρατόπεδα. Δύο στρατόπεδα. Εκείνων που ευσεβούν και αγιάζονται κατ'αύξησιν. Και εκείνων που ασεβούν και ρυπαίνονται, ομοίως κατ' αύξησιν. Σε τρόπον ώστε,ανάμεσα στα δύο αυτά στρατόπεδα να υπάρχει ένα χάσμα το οποίο διαρκώς μεγαλώνει. Οι μεν, πηγαίνουν διαρκώς προς την αγιότητα, οι δε, διαρκώς προς την ασέβεια και προς τη ρυπαρότητα. Αυτή την έννοια έχει το "έτι", το "ακόμη". Συνεπώς, απομακρυνόμενοι οι μεν από τους δε,το χάσμα το κάνουν μεγαλύτερο.
Εάν απομονώσουμε από το όλο χωρίο το "ο άγιος αγιασθήτω έτι",αγαπητοί μου, θα'χουμε πολλά πράγματα να πούμε. Στους εσχάτους και δύσκολους και χαλεπούς αυτούς καιρούς, που ζούμε, άλλος τρόπος διατηρήσεις της αγιότητός μας δεν υπάρχει, παρά μόνον η αύξησις. Αν θέλετε είναι νόμος οικονομολογικός : Θέλεις να διατηρήσεις τα κεφάλαιά σου. Πρέπει να τα αυξάνεις. Εάν σταματήσεις να τα αυξάνεις, αυτά θα αρχίσουν να ελαττώνονται. Έται, εάν θέλουμε, πραγματικά, να αυξηθούμε στην αγιότητα ή μάλλον να διατηρηθούμε στην αγιότητα, πρέπει να την αυξάνουμε την αγιότητα. Αυτή την έννοια, έχει αγαπητοί, το ότι ο λόγος του Θεού μας παραγγέλει και μας λέγει, όταν ο κόσμος διαρκώς θα απομακρύνεται από τον Θεόν , η αποστασία του θα γίνεται μεγαλυτέρα και μεγαλυτέρα, τον ίδιο χρόνο, οι πιστοί πρέπει να προσεγγίζουν περισσότερο και περισσότερο τον Θεό. Ξέρετε τι σημαίνει; Ότι δεν πρέπει να υπάρχει καμμία σχέση ανάμεσα στα δύο αυτά στρατόπεδα. Δεν πρέπει να υπάρχει καμμία σχέση ανάμεσα στον άγιο και τον ευσεβή με τον ασεβή και το ρυπαρό. Δεν θ' ανοίξουν διάλογο ο ένας με τον άλλο. Κανένα διάλογο. Δεν θα πουν "ελάτε να κουβεντιάσουμε". Γιατί αν πουν "ελάτε να κουβεντιάσουμε", τότε εκείνοι που θα αδικηθούν, εκείνοι που θα ζημιώσουν, θα είναι οι άγιοι. Δεν χρειάζεται διάλογος θέλουν να διορθωθούν οι άλλοι, ο δρόμος είναι ανοικτός. Απλούστατα, μπορούν να διορθωθούν. Το "έλα να κουβεντιάσουμε", όχι με την έννοια "να σου διασαφήσω ποια είναι η πνευματική ζωή", αλλά με την έννοια ότι, "ν' αρχίσωμε να βάζωμε λίγο νερό στο κρασί μας". Προσέξτε αγαπητοί μου. Κατά τεκμήριο, είσαστε πνευματικοί άνθρωποι, εφ' όσον πληρείτε τον χώρον αυτόν και ακούτε λόγον Θεού, τον οποίον αγαπάτε. Κατά τεκμήριο, λοιπόν, είσαστε ευσεβείς άνθρωποι. Εάν θέλωμε να διατηρήσωμε αυτήν την ευσέβειά μας, μήν ερωτοτροπούμε με τον κόσμον. Μήν ερωτοτροπούμε με τους ασεβείς ανθρώπους. Μη προσπαθούμε να έχομε προσεγγίσεις, γιατί θα χαλάσουμε. Αντιθέτως, θα πρέπει να αυξάνουμε στην αγιότητα και στην αρετή.
Αν μου πείτε: μα γιατί έτσι αφήνει ο Θεός να υπάρχει αυτή η συνύπαρξις -ή όχι τροπική- η τοπική συνύπαρξις,όχι τροπική. Απλώς, εις τον κόσμον αυτόν συνυπάρχουμε οι μεν με τους δε. Μη μας παραξενεύει. Ενθυμείσθε την παραβολήν των ζιζανίων, που είπε ο Κύριος και όταν στο χωράφι με το σιτάρι, που εσπάρη εφύτρωσαν και τα ζιζάνια; Ενθυμείσθε, οι αγρότες εκείνοι,οι εργάτες, τί είπαν στο αφεντικό τους: "Να πάμε να ξεβοτανίσουμε το χωράφι;" και τους είπε εκείνο τον παράξενο λόγο: "Αφετε συναυξάνειν". Αφήστε να μεγαλώνουν. Και ο σίτος και τα ζιζάνια. Μεγαλώνει το ένα μεγαλώνει και το άλλο. Με την παραβολή, αντιληφθήκατε το νόημα των λόγων "ο δίκαιος να γίνεται πιο δίκαιος, ο άγιος πιο άγιος,ο ασεβής πιο ασεβής και ο ρυπαρός πιο ρυπαρός". Αυτό σημαίνει: Μεγαλώνει το ένα, μεγαλώνει το άλλο. Και συνεπώς, μεγαλώνουν μεν, είναι στον ίδιο χώρο (στο χωράφι του κόσμου τούτου) αλλά, εύκολα κανείς διακρίνει, ο σίτος σίτος, το ζιζάνιο ζιζάνιο.Δεν μπορεί να γίνει το ζιζάνιο σίτος, ούτε ο σίτος ζιζάνιο. Εκείνο που έχει σημασία, είναι ότι, το θέμα βρίσκεται κάτω από τη δική μας την προαίρεση. Εμείς πώς το θέλουμε το πράγμα. Εάν εμείς θέλουμε να μείναμε στην αγιότητα θα μείνωμε. Και πρέπει να αυξηθούμε. Μη πει κανένας, εκείνο το δαιμονικό. (Γιατί δαιμονικό είναι και δυστυχώς και κηρύσεται αυτό το δαιμονικό, πολλές φορές κηρύσσεται αυτό το δαιμονικό από τον άμβωνα) Ποιο; Ότι η αγιότητα έχει κάποια όρια. Η πνευματικότητα είναι αυτή που είναι. Έχει ένα σχήμα και το σχήμα αυτό της αγιότητος κλείνει, είναι κλειστό σχήμα. Αγαπητοί μου, η ευσέβεια δεν έχει σχήμα. Και η ευσέβεια διαρκώς αυξάνει. Μην ακούσετε λοιπόν ότι "είμαστε φτασμένοι". 'Οχι! 'Εχουμε ανάγκη διαρκούς αυξήσεως. Προσέξτε τι σημειώνει ο προφήτης Δανιήλ: "πάντες άνομοι ου συνήσουσι και οι νοήμονες συνήσουσι". Τί θα πεί αυτό; Οι ασεβείς θα μείνουν ανύποπτοι, σ'αυτό το επιτελούμενο μυστήριο της ανομίας που θα το εργάζεται ο αντίχριστος. Ανύποπτοι. Εάν πάμε να τους το πούμε, να τους βγάλαμε από την ανυποψία και να τους κάνωμε να υποψιαστούν, οι πιο πολλοί δεν θα μας καταλάβουν. "ού συνήσουσιν" λέει "οι άνομοι". Δεν θα καταλάβουν. Αλλά οι νοήμονες,οι ευσεβείς, "συνήσουσι".οι ευσεβείς θα κατανοούν την πραγματικότητα, τον καιρόν και θα προσέχουν. Εδώ βρίσκεται, αγαπητοί μου, η "εν Χριστώ σοφία". Λέμε: ποιός είναι έξυπνος άνθρωπος; ποιος είναι έξυπνος; Βέβαια την ευφυία, μπορούμε να την έχομε εκλεκτικά. Μπορεί κάποιος να είναι πολύ έξυπνος άνθρωπος στο εμπόριο του, αλλά να μην είναι εξυπνός στις κοινωνικές του σχέσεις, ή στην πνευματικότητά του. Βεβαίως αυτή η εκλεκτικότητα, δεν είναι καλό πράγμα. Πρέπει κανείς άμα είναι έξυπνος να είναι έξυπνος. Το μυαλό του κόβει. Αλλά θα κρίναμε όμως από την ποιότητα των ενδιαφερόντων του ανθρώπου. Για να δούμε τι είναι αληθινή ευφυία. Εαν υποτεθεί ότι είμαι έξυπνος στο εμπόριο μου και βγάζω λεφτά πολλά, και δεν ξοδεύω τίποτα, και μαζεύω διαρκώς, μήπως φτάσω σαν τον άφρονα εκείνο πλούσιο, που θα φθάσει να μου πει ο Θεός: "άφρων ταύτη τη νυκτί την ψυχή σου ζητάνε από σένα. Αυτά δε που ετοίμασες τίνι έσται"; Ποιανού θα μείνουν; Ξέρετε πόσοι άνθρωποι, αγαπητοί μου, αγωνίζονται σκοτώνονται να βγάλουν χρήματα, και κάποτε ανακαλύπτουν ότι έχει περάσει η ζωή τους. Δεν είναι κρίμα; Δεν την χάρηκαν τη ζωή τους. Την πέρασαν στερημένη για να βγάλουν λεφτά, για να έχουν για το μέλλον. Ποιό μέλλον; Κι' αν ακόμη δέν πεθάνουν, έχουν γεράσει όμως. Τώρα, το να τα δώσουν στα παιδιά τους, δεν έχει και πολλή σημασία. Αυτοί που δεν δούλεψαν θα τα φάνε γρήγορα, θα τα σπαταλήσουν. Τα παιδιά, ναι! ναι! Το λέει θαυμάσια ο ιερός Χρυσόστομος και η πείρα το αποδεικνύει. Αλλά, ποιά είναι τότε η ευφυία; Η αληθινή ευφυία; Να καταλάβεις το πραγματικό σου συμφέρον. Το πνευματικό σου συμφέρον. Και ποιο είναι; Είναι το εν Χριστώ συμφέρον. Είναι αυτό που λέγει εδώ ο Δανιήλ: "και οι νοήμονες (οι έξυπνοι) συνήσουσι", θα καταλάβουν, θα μπορούμε να μελετάμε τον καιρόν, τους καιρούς. Να ξέρομε τι γίνεται γύρω μας και να αυξάνωμε στην αγιότητα. Γι'αυτό σας εξήγησα ότι μη πυρωνόμαστε, μη σκανδαλιζόμαστε, γιατί η εποχή μας είναι δύσκολη,γιατί υπάρχουν πολλοί που παίρνουν το δρόμο της απωλείας. 'Αστε τους στο δρόμό τους. Εκείνο που έχομε να κάνομε εμείς, είναι ότι κάνουν κι εκείνοι: Αυξάνουν στο κακό, κι' εμείς στο καλό.Και θα πρέπει να κατανοούμε πολύ καλά, ποιο είναι το πραγματικό μας συμφέρον. Δεν νομίζετε ότι είναι κάτι που πραγματικά πρέπει να το προσέξουμε;
Απόσπασμα από την 99η ομιλία στο βιβλίο της Καινής Διαθήκης « Ιερά Αποκάλυψις ».
