Ἡ τιμή τῶν γονέων. Ἕνα ὕστατο καθῆκον.

†. Ἐνθυμεῖσθε, τήν περασμένη φορά, πάντοτε ἀναφερόμενοι, βεβαίως εἰς τήν διαθήκην τοῦ Τωβίτ πρός τόν γιό του τόν Τωβία, πού κάνουμε μιά ἀνάλυση, ἀκριβῶς μέ σκοπό νά ὠφεληθοῦμε, εἴχαμε δεῖ νά τοῦ λέγει: «Καὶ μὴ ὑπερίδῃς τὴν μητέρα σου». Δηλαδή, «μήν τήν περιφρονήσεις, τήν μητέρα σου». «Τίμα αὐτὴν πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς σου καὶ ποίει τὸ ἀρεστὸν αὐτῇ καὶ μὴ λυπήσῃς αὐτήν». Καί ὅτι « νά τήν τιμᾶς σ’ ὅλη σου τή ζωή, καί ἀκόμη νά κάνεις ἐκεῖνο τό ὁποῖον τήν εὐχαριστεῖ, καί νά μήν τήν λυπήσεις».

     Καί λέγαμε τήν περασμένη φορά ὅτι πράγματι εἶναι ἀξιοθρήνητο νά περιφρονεῖ κανείς τούς γονεῖς του. Καί λέγει τό βιβλίο τῶν «Παροιμιῶν» -τό λέγαμε τήν περασμένη φορά: «Ἂκουε, υἱέ, πατρὸς τοῦ γεννήσαντός σε καὶ μὴ καταφρόνει ὅτι γεγήρακέ σου ἡ μήτηρ». «Ἄκουσε παιδί μου, ἐγώ πού σέ γέννησα, νά μήν καταφρονήσεις τήν μητέρα σου (πού βεβαίως σέ ἔχει γεννήσει), μόνο καί μόνο γιατί ἔχει γεράσει». Δηλαδή, νά μήν τήν περιφρονήσεις. Πράγματι ἀκούω παιδιά, πολλές φορές πολλούς μεγάλης βέβαια ἡλικίας -ἄνω τῶν 15 ἤ τῶν 18 χρονῶν- νά λέγουν τόν πατέρα τους «γέρο» καί τήν μητέρα τους «γριά». Μέ τόν τρόπο αὐτόν ἀκριβῶς δείχνουν μία περιφρόνηση. Δηλαδή θά ἦταν δύσκολο, θά ἦταν ὑποτιμητικό νά τό νά πεῖ κανείς «πατέρα» καί «μητέρα» καί θά ἦταν εὐκολότερο καί πιό εὔηχον καί πιό ὡραῖο νά πεῖ «γέρο» καί «γριά»; Ἀπό δῶ βλέπει κανένας ἀκριβῶς ὅτι ἀπό τά πολύ πρώϊμα χρόνια ἀρχίζει μία περιφρόνηση πρός τούς γονεῖς. Ἀλλά μή νομίσετε ὅταν καί αὐτοί γεράσουν τά παιδιά τους μέ τή σειρά τους -γιατί ὁ ἕνας ἀντιγράφει τόν ἄλλον, ἡ μία γενεά ἀντιγράφει τήν ἄλλη- μή νομίσετε καί ἐκεῖνοι μέ τή σειρά τους θ’ ἀκούσουν ἀπό τά παιδιά τους τά ἴδια πράγματα. Κι ἐπειδή βεβαίως θά ἔχουν ὡριμάσει καί θά ἔχουν σκεφθεῖ πολλά… ἔ τότε θά τούς κακοφαίνεται νά τούς λέγουν τά παιδιά τους, ὅπως ἐκεῖνοι λέγανε τούς γονεῖς των. Ἀλλά θά εἶναι πολύ ἀργά πιά καί τότε θά δοκιμάσουν ὅλη τήν πικρία. Κι αὐτό εἶναι εὐτύχημα ἀπό μιᾶς πλευρᾶς, γιατί μέ τόν τρόπον αὐτόν θά μετανοήσουν (ἄν μετανοήσουν!) καί θά ἀναθεωρήσουν, ὅτι ἡ συμπεριφορά τους δέν ἦταν σωστή ἔναντι τῶν γονέων. 

     Πάντως, παιδιά, εἶναι ἐντολή τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἡ 5η ἐντολή τοῦ Θεοῦ, πού λέγει: «Τίμα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν μητέρα σου, ἵνα εὖ σοι γένηται, καὶ ἵνα μακροχρόνιος γένῃ ἐπὶ τῆς γῆς τῆς ἀγαθῆς, ἧς Κύριος ὁ Θεός σου δίδωσί σοι.» (Εἶναι στό βιβλίον τῆς «Ἐξόδου», εἶναι καί στό «Δευτερονόμιον»). Δηλαδή, «νά τιμᾶς τόν πατέρα σου καί τή μητέρα σου, γιά νά εὐοδοῦσαι (ἵνα εὖ σοι γένηται, εὖ θά πεῖ καλῶς), γιά νά εὐοδώνεσαι, νά σοῦ πηγαίνουν καλά ὅλα στή ζωή σου καί γιά νά ζήσεις πολλά χρόνια, εἰς τήν γῆ τήν ἀγαθή, δηλαδή στή γῆ τῆς ἐπαγγελίας, στήν ὁποία θά εἰσέλθεις», διότι, ὁ νόμος δόθηκε στήν ἔρημο στό Σινᾶ. Ὥστε βλέπει κανένας, παιδιά, ἐδῶ, δύο σημεῖα, ἄν θέλετε κι ἕνα τρίτο. Τό ἕνα σημεῖον εἶναι· ἄν θέλεις νά ἔχεις προκοπή, τίμα τούς γονεῖς σου. Τό δεύτερο σημεῖο εἶναι: « Ἂν θέλεις νά ζήσεις (αὐτήν τήν βιολογικήν ζωήν) τίμα τούς γονεῖς σου». Καί τό τρίτο σημεῖο τό ὁποῖο θά τό ἀναφέρουμε ἀναγωγικά. Δηλαδή «για νά μπεῖς», λέγει, «γιά νά ζήσεις μέσα στή γῆ τῆς ἐπαγγελίας πού σοῦ δίνει ὁ Θεός». Βέβαια αὐτή ἦταν ἡ γνωστή γῆ Χαναάν, ὅμως δέν παύει, κι ἔχουμε πλῆθος χωρία στήν Ἁγία Γραφή νά μᾶς δείχνουν ὅτι ἦτο τύπος τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Μ’ ἄλλα λόγια εἶναι, νά ἔχεις προκοπή, νά ζήσεις χρόνια, καί ἀκόμη νά κερδίσεις τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Βλέπετε ὅτι σέ ἀντίθετη περίπτωση, δηλαδή ἐάν δέν τιμᾶς τούς γονεῖς σου, τότε σίγουρα τά πράγματα αὐτά πού ὑπόσχεται ὁ Θεός, δέν θά γίνουν, δέν θά πραγματοποιηθοῦν. Ὀφείλουμε, λοιπόν, μετά τόν Θεό νά ἀγαπᾶμε τούς γονεῖς μας. Διότι οἱ τέσσερις πρῶτες ἐντολές, ἀναφέρονται στόν Θεό (ἀπό τό Δεκάλογο ἐννοῶ), ἡ πέμπτη ἐντολή εἶναι ἡ πρώτη πού ἀναφέρεται εἰς τίς σχέσεις μας μέ τόν ἄλλον ἄνθρωπο (δηλαδή οἱ ἕξι ἐντολές, καί εἶναι ἡ πρώτη ἀπό τίς ἕξι ἐντολές (ἡ πέμπτη) πού ἀναφέρεται στήν τιμή τῶν γονιῶν. Γιατί θά πεῖ: «Νά μήν ψευδομαρτυρήσεις… νά μήν κάνεις ἀνήθικες πράξεις… νά μή σκοτώσεις…» κ.λπ. Ὁπότε αὐτή εἶναι ἡ πρώτη ἐντολή. Ἡ παράβαση τῶν τεσσάρων πρώτων -καί ἄλλοτε σᾶς τό ἔχω πεῖ- συνιστᾶ ἀσέβεια, γιατί ἀναφέρεται στόν Θεό. Ἡ παράβαση τῶν ἕξι τελευταίων συνιστᾶ ἁμαρτία. Ἄς προσέχουμε, λοιπόν, πράγματι νά τηροῦμε αὐτήν τήν ἐντολήν (ὅλες!) ἀλλά ἐπειδή ὁ λόγος περί αὐτῆς, νά ἀγαπᾶμε τούς γονεῖς μας, νά τούς ἀγαπᾶμε! 

     Ἀλλά ὅπως λέει ἐδῶ ἡ Σοφία Σειράχ: «Ἐν ὅλῃ καρδίᾳ δόξασον τὸν πατέρα σου καὶ μητρὸς ὠδῖνας μὴ ἐπιλάθῃ» (7, 27). «Μέ ὅλη σου τήν καρδιά», λέγει, «νά δοξάσεις τόν πατέρα σου». Αὐτό τό νά «δοξάσεις» εἶναι «νά τόν τιμήσεις», ὅπως ἔχετε ἀκούσει… θά πῶ κάτι, πολύ-πολύ ἁπλό πραγματάκι πού λέμε ὅταν κάνεις μιά καλή πράξη… εἴτε δώσεις χρήματα ἤ κάνεις μιά ἁπλῶς καλή πράξη μέ μιά κίνησή σου… σώσεις ἕναν ἄνθρωπο… βοηθήσεις ἕναν ἄνθρωπο, τότε ἀκοῦς νά λένε· «Θεός σχωρέσ’ τόν πατέρα σου καί τήν μάνα σου»(ὑποτίθεται ὅτι ἔχουν πεθάνει, ὑποτίθεται). Γιατί τό λέγουν αὐτό; Ἀκριβῶς, πηγαίνει ἡ τιμή στούς γονεῖς. Ὅπως πηγαίνει καί ἡ ἀτιμία εἰς τούς γονεῖς, ὅταν λένε: « Κοίταξε κάτι παιδιά πού ὑπάρχουν! Ποιοί γονεῖς εἶναι ἐκεῖνοι… ποιά μάνα εἶναι αὐτή πού σέ γέννησε καί ποιός πατέρας εἶναι αὐτός πού σ’ ἔθρεψε;». Βλέπετε λοιπόν ὅτι τό θέμα ἀνακλᾶ στούς γονεῖς. Γι’ αὐτό θά πρέπει νά δοξάζουμε τόν πατέρα μας. Ὅπως καί τόν Θεό, ξέρετε, μέ τίς καλές μας πράξεις Τόν δοξάζουμε. «…ὅπως ἴδωσιν», λέει, «οἱ ἄνθρωποι -λέει ὁ Χριστός- ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς» (Ματθ. 5, 16). Ἔτσι καί ἐδῶ, θά δοῦν οἱ ἄνθρωποι τήν καλή σας τήν συμπεριφορά καί θά τιμήσουν τούς γονεῖς. Δέν θά χαιρόσαστε νά τιμηθοῦν οἱ γονεῖς σας; Δέν θά τό θέλατε αὐτό; 

     Ἀλλά καί μήν ξεχάσεις -λέει στή συνέχεια ἡ Σοφία Σειράχ- «Τάς ὠδίνας τῆς μητρός σου μή ἐπιλάθη»· εἶναι οἱ κοιλόπονοι τοῦ τοκετοῦ, πού κοιλοπόνησε ἡ μάνα σου γιά σένα. Σέ ἐγκυμόνησε καί κοιλοπόνησε. Θά τό δοῦμε λίγο πιό κάτω, θά τό πεῖ ὡραῖα ὁ Τωβίτ αὐτό: «Μνήσθητι ὅτι δι᾿ αὐτῶν ἐγεννήθης, καὶ τί ἀνταποδώσεις αὐτοῖς καθὼς αὐτοί σοι;». «Μήν ξεχνᾶς, θυμήσου, ὅτι ἀπό τούς γονεῖς σου γεννήθηκες, δηλαδή τήν ὕπαρξή σου τήν ὀφείλεις στούς γονεῖς σου. Τί μπορεῖς νά τούς ἀνταποδώσεις ὅ,τι ἐκεῖνοι σοῦ ἔχουνε κάνει;».Παιδιά ὅ,τι νά τούς δώσουμε, ὅσο νά τούς ἀναπαύσουμε, ὅσο νά τούς χαροποιήσουμε, ὅσο νά τούς τιμήσουμε καί νά τούς ἀνεβάσουμε, δέν μποροῦμε ποτέ νά φτάσουμε στό νά ἐξισώσουμε ἐκεῖνο τό ὁποῖο μᾶς ἔχουν κάνει αὐτοί. Τί μᾶς ἔχουν κάνει; Μᾶς ἔφεραν στήν ὕπαρξη. Τό φανταστήκατε αὐτό; Μᾶς ἔφεραν στήν ὕπαρξη. Συνεπῶς ἡ ὕπαρξις ἐάν εἶναι ἀνωτέρα ἀπό κάθε ἄλλο πρᾶγμα, τότε τί μπορεῖς ὄντως νά ἀνταποδώσεις στούς γονεῖς σου, ἀφοῦ αὐτοί σέ ἔφεραν εἰς τήν ὕπαρξη; Γι’ αὐτό θά πρέπει νά μήν τούς λυπίζουμε ποτέ τούς γονεῖς μας καί νά τούς προσφέρουμε ὅ,τι ἐπιθυμοῦν. Ὅταν ἤμουνα μικρό παιδί –μικρό παιδί, πραγματικά μικρό παιδί- δηλαδή κάτω τῶν 10 ἐτῶν, βέβαια ὅπως λίγο-πολύ ὅλα τά παιδιά… θά μου πεῖτε: ‘’Γιατί ὅλα τά παιδιά;’’ Ναί, τότε δέν ὑπῆρχε ζάχαρη, ἔκλεβα τό γλυκό. Τώρα δίνουμε στά παιδιά γλυκό καί δέν τό τρῶνε! «Ἄ», λέει, «δέν θέλω!». Γιατί; εἶναι μπουχτισμένα τά παιδιά. Τότε δέν ἤμασταν μπουχτισμένοι, καί τά παιδιά ἀγαποῦν καί πάντα ἀγαποῦν τά γλυκά, ὁπότε ἔκλεψα γλυκό. Ἡ μητέρα μου ἀγανακτοῦσε γι’ αὐτό. Δέν τήν λύπισα σ’ ἄλλα πράγματα τήν μητέρα μου… μέ κάτι τέτοια, σάν κι αὐτό πού σᾶς εἶπα. Τό πιστεύετε ὅτι ὅσες φορές τό θυμᾶμαι ἤ ἀκούω ἕνα παιδί νά ἐξομολογεῖται, καί νά λέγει… να, σάν κι αὐτά πού ἔκανα κι ἐγώ, μικρά πραγματάκια μέσ’ στό σπίτι, ὅτι λυπᾶμαι; Λυπᾶμαι, θλίβομαι, ναί! Σᾶς τό λέγω ἀλήθεια, ναί τώρα πού εἶμαι ἡλικιωμένος ἄνθρωπος, σᾶς τό λέγω ἀλήθεια. Γιά νά μη, λοιπόν, λυπηθεῖτε ποτέ γιά τούς γονεῖς σας ὅτι συμπεριφερθήκατε ἄσχημα καί τούς λυπήσατε, προσέχετε τώρα. Ἐξάλλου αὐτός εἶναι κι ὁ σκοπός τῆς κατηχήσεως νά βοηθήσει ἐγκαίρως. 

     Βέβαια, θά μοῦ πεῖτε: « Κι ἄν οἱ γονεῖς μας μᾶς ζητήσουν κάτι πού δέν πρέπει;». Γιατί μπορεῖ νά μήν ἔχουν καλλιέργεια πνευματική καί νά μᾶς ζητήσουν κάτι πού ἀντιβαίνει στόν νόμο τοῦ Θεοῦ. Ἔ σίγουρα τότε δέν θά πρέπει σ’ αὐτό τό σημεῖο, νά τούς ἀκούσουμε. Βέβαια θά τούς ἐξηγήσουμε ὅτι ὁ Θεός λέγει αὐτό κι ὅτι δέν πρέπει νά ἀφαρμόζουμε ἐκεῖνο τό ὁποῖο μᾶς λένε. Σᾶς λέει ὁ πατέρας, ἡ μητέρα σας: «Δέν θά πᾶτε στήν Ἐκκλησία». Προσέξτε, ὅμως, γιά νά μήν παρανοηθῶ, μπορεῖ νά ‘χετε ζῆλο, καί νά ‘χετε πυρετό, νά ‘χετε μία ἀσθένεια, καί νά θέλετε νά πᾶτε, καί νά κινδυνεύατε ἀπ’ αὐτό γιά μιά χειρότέρευση! Τότε ἄν οἱ γονεῖς σας ποῦν: «Δέν θά πᾶς στήν Ἐκκλησία», δέν εἶναι γιατί ἀντιστέκονται στόν ἐκκλησιασμό σας, ἀλλά ἁπλῶς μιλᾶνε γιά τήν προστασία σας. Εἶναι εἰδική περίπτωση. Ἄν ὅμως λένε οἱ γονεῖς, ὅτι «εἶσαι μαθητής καί κουράζεσαι» -τώρα ἔχετε καί τό Σάββατο ἐλεύθερο, ἐμεῖς δέν τό ‘χαμε κάποτε τό Σάββατο- καί κουράζεστε δῆθεν καί πρέπει νά κοιμηθεῖτε… κι ἄλλα τέτοια πολλά, δέν θά τούς ἀκούσετε. «Ὄχι πατέρα, ὄχι μητέρα, θά πάω στήν ἐκλησία, γιατί ὁ Κύριος εἶπε· ὁ φιλῶν πατέρα ἤ μητέρα ὑπέρ ἐμέ οὐκ ἔστι μου ἄξιος. Αὐτός λέει πού ἀγαπάει τόν πατέρα του καί τήν μητέρα του πιό πάνω ἀπό μένα («ὑπέρ ἐμέ», εἶναι μετ’ αἰτιατικῆς, ὄχι «ὑπέρ ἐμοῦ»), αὐτός δέν μοῦ εἶναι ἄξιος». Ἄν κάποτε θέλει ἕνα παιδί νά ἀφιερωθεῖ στόν Θεό, εἴτε ὡς μοναχός, εἴτε ὡς κληρικός, εἴτε ὡς μοναχή, θέλει νά ἀφιερωθεῖ, ἀναμφισβήτητα θά κάνει μία συζήτηση μέ τό σπίτι του. Ἀλλά ἐάν οἱ γονεῖς ἀντιτίθενται (καί ὑπάρχει ὡριμότητα στό παιδί, νά ἐξηγοῦμαι), τότε τό παιδί δέν θά ἀκούσει τούς γονεῖς του. Δέν θά ἀκούσει. Αὐτό σᾶς τό ὑπογραμμίζω, γιατί ἁπλούστατα ἔρχεται σέ σύγκρουση μέ τήν ἀγάπη στό Χριστό. Αὐτό νά τό γνωρίζετε. Ἐφόσον, ὅμως, ὑπάρχει μία ὡριμότητα. Ἕνα παιδάκι 15 χρονῶν ἤ 17 ὅταν ξεκινάει καί λέει: «Ἐγώ θά κάνω αὐτό ἤ ἐκεῖνο, διότι δέν πρέπει νά σᾶς ἀκούσω», πρέπει νά βάλει λίγο νερό στό κρασί, μέ τήν ἐξῆς ἔννοια: «Γιἀ ν’ ἀκούσω, νά ρωτήσω κι ἄλλους ἀνθρώπους, μήπως εἶμαι ἀνώριμος», διότι πολλές φορές (πολλές φορές!), τίς πιό πολλές φορές, ὑπάρχει μία ἀνωριμότητα, πού συνοδεύεται μ’ ἔναν ἐνθουσιασμό. Ἐκεῖ θά πρέπει νά προσέξουμε.

     Καί πηγαίνουμε, εἰς τόν ἑπόμενον στίχον, τῆς διαθήκης τοῦ Τωβίτ: «Μνήσθητι, παιδίον, ὅτι πολλοὺς κινδύνους ἑώρακεν ἐπὶ σοὶ ἐν τῇ κοιλίᾳ». «Νά θυμηθεῖς, παιδί μου, ὅταν σέ ἐγκυμονοῦσε, πέρασε πολλούς κινδύνους». Σᾶς εἶπα θά τό πεῖ λίγο πιό κάτω ὁ Τωβίτ. Εἶναι αὐτό τό χωρίο τό 4ο. Ἀλλά πρέπει νά σᾶς πῶ τοῦτο. Ἐάν ὁ Τωβίτ καί ἡ Ἄννα εἶχαν μόνο ἕνα παιδί (τόν Τωβία), καί ἐάν οἱ Ἑβραῖοι ἔκαναν πολλά παιδιά, φαίνεται –φαίνεται- θά ὑπῆρχε κάποια δυσκολία στήν Ἄννα, νά γεννήσει ἄλλα παιδιά. Φαίνεται. Εἶναι ἐκεῖνο πού βλέπουμε κάπου-κάπου καί δέν εἶναι καθόλου σπάνιο, νά ὑπάρχει στά ζεύγη (τούς γονεῖς) ἕνα παιδί. Νά λέει κανείς: «Γιατί κάνατε ἕνα παιδί;». Καί νά λέγουν ἐκεῖνοι: «Καί αὐτό μέ μεγάλη δυσκολία». Ναί, ὑπάρχουν πάρα πολλοί λόγοι, πάρα πολλοί. Ὅπως κι ἄν ἔχει τό πρᾶγμα, τό θέμα εἶναι ὅτι ὅταν μία γυναῖκα μένει μόνο μ’ ἕνα παιδί, διότι… χίλια διότι, προφανῶς περνάει κινδύνους. Ὅταν μία γυναῖκα, μία ὑποψηφία μητέρα, πρέπει νά μείνει ὅσο ἐγκυμονεῖ -τό φανταστήκατε αὐτό;- ἐννέα μῆνες εἰς τό κρεβάτι; Φαντάζεστε αὐτήν τήν θυσίαν; Ἡ μητέρα μου ἔλεγε… πρίν ἀπό τόσα χρόνια, ὅτι τό ἕνα πόδι τῆς ἐγκυμονοῦσης γυναικός εἶναι στόν λάκκο. Δηλαδή στόν τάφο. Καί μάλιστα τήν ἐποχή ἐκείνη πού γύρω ἀπό τό θέμα αὐτό τῆς περιποιήσεως μιᾶς γυναικός ἐπιτόκου ἤτανε λιγώτερο πλούσιο ἀπ’ ὅ,τι εἶναι σήμερα. Ὑπῆχε ὁ ἐπιλόχειος πυρετός, σήμερα ἀντιμετωπίζεται, τότε δέν ἀντιμετωπίζετο καί εἴχαμε θνησιμότητα, καί εἰς τήν μητέρα -ἀρκετά ηὐξημένη- καί στά παιδιά. Πέθαιναν καί παιδιά. Γιατί ὑπῆρχε δυσκολία τοκετοῦ… κι ἄλλα, κι ἄλλα πολλά… Καί ἐγώ εἶχα ἕνα ἀδερφάκι ἀκόμα -τό βαφτίσαμε ὅμως, προλάβαμε τό βαφτίσαμε- ἤμουνα 5 χρονῶ ἐγώ τό θυμᾶμαι πολύ καλά, καί τό καημένο, 8 μέρες μόνο ἔζησε, καί πέθανε. Ξέρουμε σήμερα τήν αἰτία, τότε δέν τήν ξέραμε τήν αἰτία γιατί πέθανε, τώρα τήν ξέρουμε τήν αἰτία… τότε τοῦ ἀδελφοῦ μου δηλαδή τήν αἰτία, γιατί πέθανε. Ὑπάρχουν λοιπόν πάρα πολλοί κίνδυνοι, τότε ἦταν ἀξεπέραστοι πολλοί ἀπ’ αὐτούς, σήμερα ξεπερνιῶνται, ἀλλά δέν παύει ὅμως μία γυναῖκα πάντα νά κινδυνεύει. Ἄκουγα μία ὁμιλία, ὅτι ὅταν μία γυναῖκα ἐγκυμονεῖ, στήν πραγματικότητα μέσα στήν κοιλιά της, ἔχει ἔναν κλέφτη! πού τῆς κλέπτει ἐκεῖνα πού ἡ ἴδια χρειάζεται. Καί τό πρῶτο πρᾶγμα πού τῆς κλέπτει εἶναι τό ἀσβέστιο. Γι’ αὐτό μία γυναῖκα μπορεῖ νά πάθει ὀστεοπόρωση ἤ νά χαλάσουν τά δόντια της, ἐπειδή ἐννέα μῆνες τήν ρημάζει τό ἔμβρυον. Βλέπετε λοιπόν ὅτι πράγματι μία γυναῖκα ἔχει ἔναν κλέφτη μέσα στά σπλάχνα της. Ὅπως κι ἄν ἔχει τό πρᾶγμα παιδιά τό θέμα εἶναι ὅτι μία κυοφοροῦσα γυναῖκα, πάντοτε περνάει κινδύνους. Γι’ αὐτό λέγει ἐδῶ ὁ Τωβίτ, παιδί μου, νά θυμᾶσαι ὅτι ὅταν σέ ἐγκυμονοῦσε ἡ μητέρα σου, πέρασε πολλούς κινδύνους. Δέν ξέρω… γι’ αὐτό ἡ μητέρα ἀγαπάει τό παιδί, γιατί πονᾶ… πονᾶ κι αὐτόν τόν βιολογικόν πόνον, ὄχι τόν ψυχικό πόνο μόνον ἀλλά καί τόν βιολογικόν. Διότι ὅταν ἐγκυμονεῖ, λέγει ἡ μητέρα, ἀκούει τό παιδί της. Αὐτό στριφογυρίζει, κινεῖται, καί τό ἀγαπάει ἤδη, ἀπό τήν ἡλικία τήν ἐμβρυακή, γιατί ἀκριβῶς πονᾶ γιατί κινδυνεύει, καί ὅταν γιά κάτι κινδυνεύουμε, τό ἀγαπᾶμε. Πρέπει ὅμως νά ὑπάρχει καί μία ἀναταπόκρισις, ἔτσι; Γι’ αὐτό ποιός θά μποροῦσε νά φανταστεῖ τούς κόπους της; Ἰδίως κατά τήν περίοδο τῆς ἐγκυμοσύνης; Ἀλλά καί τήν βαρυθυμία της. Σκεφθεῖτε, τί σηκώνει, πῶς κινεῖται, πῶς περπατᾶ! Ἀκόμη πόση εἶναι ἡ εὐθύνη της διά τό κυοφορούμενον! Μή κάπου προσκρούσει, γλιστρήσει, πέσει χτυπήσει, μπεῖ σ’ ἕνα αὐτοκίνητο πού ‘χει λακκοῦβες ὁ δρόμος, καί ἀποβληθεῖ τό ἔμβρυον… κ.λπ…. κ.λπ…. κ.λπ. 

     Ἀκόμη οἱ κόποι τῆς ἀνατροφῆς. Γιά νά μεγαλώσεις ἕνα παιδί δέν εἶναι εὔκολο πρᾶγμα, εἶναι πάρα πολύ δύσκολο πρᾶγμα. Ὅταν τό παιδί, σκύβει καί λέει στή μάνα του: «Καί τί ἔκανες γιά μένα;». «Τί ἔκανα γιά σένα; Σέ κυοφόρησα, σέ γέννησα, κινδύνευσα, σέ μεγάλωσα. Τί ἄλλο θά ἤθελες;». Εἶναι μία πάρα πολύ συχνή κουβέντα τῶν παιδιῶν: «Τί ἔκανες γιά μένα;». Τί θά ἤθελες, παιδί μου; Νά σοῦ δίνει ἄδεια νά βγαίνεις κάθε μέρα ἔξω; Νά σοῦ δίνει λεφτά στό χέρι; Νά σέ ντύνει πριγκηπικά; Τί ἤθελες αὐτό; Τ’ ἄλλα δέν τά λογαριάζεις; Ἐκεῖνα εἶναι τά οὐσιώδη, ὄχι αὐτά! Κι ἀκόμα, τό μεγάλο θέμα τῆς ἀγωγῆς. Ξέρετε πόσο δύσκολο πρᾶγμα εἶναι νά ἐπιβάλλεις καί νά ἀγωγεῖς τό παιδί; Λέει ἕνας Πατέρας τῆς Ἐκκκλησίας μας: «Πάντων χαλεπώτατον τό ἐπιμελεῖσθαι ψυχάς». «Εἶναι ἀπ’ ὅλα τό πιό δύσκολο πρᾶγμα τό νά ἐπιμελεῖσαι μίαν ψυχήν, νά γίνει σωστός ἄνθρωπος». Διότι, γιά σκεφθεῖτε, τό παιδί μιᾶς μάνας νά γίνει κλέφτης, νά γίνει ἀπατεῶνας, νά γίνει διαστροφεύς τῆς κοινωνίας, τί εὐθύνη ἔχει ἀπέναντι στόν Θεό καί στούς ἀνθρώπους. Φροντίζει, λοιπόν, νά γίνει καλός ἄνθρωπος. Εἶναι ἐκεῖνο πού λένε μερικές μανάδες -μοῦ τό ‘λεγε καί ἡ μάνα μου!- μοῦ ‘λεγε: «Ἢ θά γίνεις καλός ἀνθρωπος ἤ δέν θέλω νά ζήσεις, νά πεθάνεις!». Τό λένε αὐτό μερικές φορές. Προσέξτε με, δέν θά ‘θελε μιά μάνα νά πεθάνει τό παιδί της, ἀλλά συγκρίνει δύο ποσά. Κι ὅταν δεῖ ὅτι τό παιδί της δέν γίνεται καλός ἄνθρωπος, φτάνει στό σημεῖο νά πεῖ: «Ἒ, ἄς πεθάνει τό παιδί μου». Αὐτό. Παιδιά, ἔχω δεῖ συμπεριφορά παιδιῶν (ἰδίως νέων) τόσο φοβερή, πού ὅταν ἡ μάνα λέγει: «Θά προτιμοῦσα τό παιδί μου νά πεθάνει», τό λέγει κατά κυριολεξία! Ναί, τό λέγει κατά κυριολεξία! Ὅταν τούς βασανίζει ὅλους καί βασανίζει καί τήν κοινωνία στήν ὁποία βρίσκεται αὐτό τό παιδί. 

     Ἀκόμη, γιά νά φανεῖ τί προσφέρει μία μητέρα, ὑπάρχει ἠ ἐντολή πού λέγει –τήν ὁποία ἐπαναλαμβάνει ὁ Εὐαγγελιστής Μᾶρκος (7, 10)- «Ὁ κακολογῶν πατέρα ἤ μητέρα θανάτῳ τελευτάτω». «Ὁ κακολογῶν - θά πεῖ: αὐτός πού λέει κακά λόγια, βρίζει τήν μάνα του ἤ τόν πατέρα του-, αὐτός νά τιμωρεῖται μέ θάνατον». Ἀλλά τί θά λέγατε, παιδιά, ὅταν ὄχι ἁπλῶς κανείς βρίζει τήν μάνα του ἤ τόν πατερα του, πολύ περισσότερο ἐάν χειροδικήσει. Δέν θά ὑπῆρχε μεγαλύτερο κατάντημα, νά ξυλοδέρνει, νά ξυλοφορτώνει ἕνα παιδί τήν μάνα του ἤ τόν πατέρα του. Ἤ νά σπρώνει! Πώ! Πώ! Θέαμα φοβερόν! Νά σπρώξεις τήν μάνα σου ἤ τόν πατέρα σου, φοβερό! Δέν ξέρω ἄν ὑπάρχει τίποτε ἄλλο πιό φοβερό καί πιό ἀχάριστο πρᾶγμα. Θέλετε; Πόσο ἀκόμα φοβερώτερο ὅταν ἕνα παιδί ἔφηβος ἤ νέος ἤ μεγάλος, σκοτώνει τόν πατέρα του ἤ τή μάνα του! Καί τοῦτο, δέν εἶναι καθόλου σπάνιο. Τό βλέπουμε δυστυχῶς νά ὑπάρχει ὅταν ὑπάρχουνε κληρονομικές διαφορές, ὄχι μόνον ἀδέρφια νά σκοτώνονται, ἀλλά νά σκοτώνουν καί τόν πατέρα, διότι ἠδικήθη ἕνα παιδί καί σκοτώνει τόν πατέρα, ἤ σκοτώνει τήν μάνα …κλπ… κλπ. νά τήν κληρονομήσει… κλπ…. κλπ. Ὅπως ἀντιλαμβάνεστε εἶναι φοβερές καταστάσεις αὐτές. Ἄν ξέρω ὅτι κάποιος -καί τό ξέρω δυστυχῶς- ἔχει σκοτώσει τόν πατέρα του… δέν ξέρω, γυρίζει ἡ ψυχή μου ἀνάποδα, δέν μπορῶ νά τονε βλέπω τόν ἄνθρωπο αὐτόν. Μπορεῖ ὁ Θεός νά τόν συγχωρήσει -ἐννοεῖται ἄν μετανοήσει- ἀλλά… δέν ξέρω, ἀπό συναισθηματικῆς πλευρᾶς δέν θέλω νά τονε βλέπω τόν ἄνθρωπο αὐτόν, πού σκότωσε τόν πατέρα του ἤ σκότωσε τήν μάνα του. Δέν μπορῶ νά τό νιώσω μέσα μου καλά. Πιστεύω θά συμφωνεῖτε κι ἐσεῖς. Γι’ αὐτό, λοιπόν, ἄς προσέχουμε παιδιά, ἄς προσέχουμε. Ὕστερα μιλάω μέ τέτοιον ἀποτροπιασμό, ἀλλά ἐάν ὅμως τούς γονεῖς μας τούς σκοτώνουμε μέ ἄλλον τρόπο… μέ τίς θλίψεις, γιατί εἴμαστε κακοκέφαλοι, καί κάνουμε τοῦ κεφαλιοῦ μας, καί θέλουμε ἐμεῖς ἔτσι νά κάνουμε, καί θλίβεται ἡ μάνα, καί θλίβεται ὁ πατέρας καί γρήγορα πηγαίνουν, νωρίς-νωρίς πηγαίνουν στόν τάφο, γιατί με τόν τρόπο μας ἐμεῖς τούς πεθάναμε; Τί θά εἴχατε νά πεῖτε; Ἀλλά ἄς προχωρήσουμε.

      Συνεχίζει ὁ Τωβίτ: «Ὃταν ἀποθάνῃ -ἐννοεῖται: ἡ μητέρα σου-, θάψον αὐτὴν παρ᾿ ἐμοὶ ἐν ἑνὶ τάφῳ». «Παρ’ ἐμοί», δίπλα μου, στόν ἴδιο τάφο, νά τήν θάψεις», λέγει ἐκεῖ. Γιατί ζητάει αὐτό ὁ Τωβίτ; Κατ’ ἀρχάς ἔχει κάτι νά πεῖ αὐτό γιά τόν ἴδιο τόν Τωβίτ, διότι ὁ λόγος πού τώρα κάνει τήν διαθήκη του, εἶναι γιατί τυφλώθηκε, καί θά φύγει τό παιδί του γιά κάποιο ποσόν πού τοῦ χρωστοῦσαν, νά τό πάρει ἀπό κεῖ, ἀπό τούς Ράγους τῆς Μηδίας. Ἀλλά ξέρετε ὅμως ὅτι ἐκείνη πού τόν λύπησε ἤτανε ἡ σύζυγος, ἡ Ἄννα; Σᾶς τό εἶχα πεῖ μιά περασμένη φορά, ὅταν… αὐτή δούλευε - τυφλός τώρα πῶς νά δουλέψει! - καί ἔφερε ἕνα κατσικάκι στό σπίτι, κι ἄκουσε τό βέλασμα, καί λέγει: «Αὐτό τό κατσικάκι ποῦ τό βρῆκες;». «Μοῦ τό χάρισαν τ’ ἀφεντικά μου», λέει ἐκείνη. «Λές ἀλήθεια;». Φαίνεται εἶχε κάποια ἐμπειρία ὅτι ἡ γυναῖκα του μποροῦσε νά λέει καί ψέματα. Δέν ὑπάρχει χειρότερο πρᾶγμα μεταξύ τῶν συζύγων νά ὑπάρχει τό ψέμα, ὁποιασδήποτε μορφῆς, ν’ ἀποφύγει κανείς, νά πεῖ ἐκεῖνο πού δέν θέλει νά πεῖ. Ὄχι ψέμα. Ὄχι ψέμα! Ὅπως ὁμοίως δέν πρέπει οἱ γονεῖς νά λέγουν στά παιδιά ψέματα. Κι ἔτσι θά μάθουν τά παιδιά τους κι ἐκεῖνα μέ τή σειρά τους νά μή λέγουν ψέματα. «Λοιπόν, λές ἀλήθεια;». « Ἀλήθεια σοῦ λέγω». «Σίγουρα;» Τῆς λέει κι ὁ Τωβίτ: «Μήπως εἶναι κλεψιμέϊκο;». Θύμωσε αὐτή. Θύμωσε, πῆρε φωτιά, καί λέγει: «Δέν εἶδα τήν προκοπή σου μέ τό νά τηρεῖς τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ νά ‘χεις τίποτα καλύτερο στήν ζωή σου… κ.λπ… να, τώρα τυφλώθηκες…»- τοῦ ‘πε πολλά… κλπ…. κλπ… Λυπήθηκε κατάκαρδα ὁ Τωβίτ, καί παρεκάλεσε τόν Θεό νά πεθάνει. «Κύριέ μου», λέγει, «ἤ διόρθωσέ μου τά πράγματα ἤ νά πεθάνω». Συνεπῶς μετά ἀπ’ αὐτήν τήν κατάσταση τῆς πικρίας μέ τήν σύζυγο, κάνει τήν διαθήκη του στόν Τωβίτ, γι’ αὐτό ἔχει πολλή μεγάλη ἀξία ἡ πρίπτωση ὅτι λέγει γιά τήν γυναῖκα του, τήν μάνα τοῦ Τωβία, νά τήν θάψει πλάϊ του στόν ἴδιο τάφο! Αὐτό δείχνει…

3η ομιλία στην κατηγορία "Ἡ Πνευματική Διαθήκη τοῦ Τωβίτ".

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ἡ Πνευματική Διαθήκη τοῦ Τωβίτ. " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/palaia-diauhkh/h-pnevmatikh-diauhkh-toy-tvbit
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_7.html?m=1

Ἀπομαγνητοφώνηση, ψηφιοποίηση: Ἠλίας Τσακνάκης.

Επιμέλεια κειμένου : Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ἡ Πνευματική Διαθήκη τοῦ Τωβίτ».🔻
https://drive.google.com/file/d/1RZ1sYHVgLqBWiFNCBGi90Z__kjEnhr2H/view?usp=drivesdk

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Η ευλογία και η κατάρα των γονέων.

†.Ἂ! παιδάκια, ἂν ξέρετε τί εἶναι αὐτή ἡ εὐλογία τῶν γονέων!.. Ἂν τό ξέρατε!.. Κι ἄν ξέρατε τούς ἀντίποδες τῆς εὐλογίας, τήν κατάρα τῶν γονέων!.. Αὐτή ἡ ἰδία ἡ Ἁγία Γραφή μᾶς ὁμιλεῖ καί γιά τήν εὐλογία καί γιά τήν κατάρα. Ὅτι ἡ εὐλογία, λέγει, θεμελειώνει σπίτια παιδιῶν, ἐνῶ ἀντιθέτως ἡ κατάρα «ἐκριζεῖ», ξεριζώνει σπίτια παιδιῶν. Καί ἡ εὐλογία πιάνει καί ἡ κατάρα. Γιατί, θά ρωτήσετε, «πιάνει ἡ κατάρα;» Ἐάν πιάνη ἡ εὐλογία, πιάνη καί ἡ κατάρα. Πιάνει ἡ εὐλογία; Τότε ὡς πρός τί νά λέγεται ἡ εὐλογία, νά δίδεται ἡ εὐλογία, ἐάν δέν πιάνη;

   Ὅταν ὁ Κύριος λέγει: «εὐλογεῖτε καί μή καταρᾶσθε», σημαίνει ὅτι πρέπει νά εὐλογοῦμε διότι ἡ εὐλογία εἶναι κάτι πού ἀκριβῶς βρίσκει ἀπήχησι, ἐφ’ ὅσον φυσικά ἀπέναντί μας ὑπάρχει υἱός εὐλογίας.

  Γιά να τό καταλάβετε αὐτό προσέξατε νά τό ἰδῆτε. Ὅταν ὁ Κύριος ἔστελνε τούς ἑβδομήκοντα μαθητάς καί τούς δώδεκα πρό προσώπου αὐτοῦ, δηλαδή νά κηρύξουν εἰς τίς πόλεις καί τά χωριά τήν Βασίλεια τοῦ Θεοῦ, τούς εἶπε: μπαίνοντας σ’ ἕνα σπίτι θά λέτε «Εἰρήνη τῷ οἲκῳ τούτῳ», εἰρήνη σ’ αὐτό τό σπιτικό. Εἰρήνη βεβαίως εἶναι φορεύς καί τῆς εὐλογίας· ἀλλά ἐάν, λέγει, στό σπίτι ἐκεῖνο ὑπάρχη υἱός εἰρήνης -υἱός λέγεται τώρα ἐδῶ ὁ νοικοκύρης- υἱός εἰρήνης, παιδί τῆς εἰρήνης δηλαδή οἰκογενειάρχης ἄξιος νά ἀποδεχθῆ τήν εἰρήνη τήν ὁποία τοῦ δίδετε, τότε ἡ εἰρήνη σας θά ἀναπαυθῆ εἰς τό σπίτι ἐκεῖνο. Ἐάν ἀντιθέτως ἡ εἰρήνη σας δέν βρῆ ἀπήχησι, διότι δέν ὑπάρχει ἐκεῖ υἱός εἰρήνης, ὑπάρχει ἄνθρωπος ἀτσούμπαλος, ἄνθρωπος περίεργος, τότε ἡ εἰρήνη σας θά ἐπιστρέψη σέ σᾶς. 

  Βλέπετε λοιπόν, ὅτι ἡ εἰρήνη ἐπιστρέφει ὅταν δέν βρῆ πεδίον προσγειώσεως· γυρίζει πίσω. Γι’ αὐτό, ὅταν εὐλογοῦμε ἐμεῖς τούς ἀνθρώπους καί αὐτοί δέν δέχονται τήν εὐλογία μας, γυρίζει ἡ εὐλογία στό κεφάλι μας. Καί τό ἀντίθετο· ὃταν δίνωμε κατάρα, ἀλλά δέν εἶναι ἐκεῖ οἱ ἄνθρωποι ἄξιοι κατάρας, εἶναι ἄνθρωποι ἄξιοι εὐλογίας -διότι πόσες φορές καταρῶνται οἱ ἄνθρωποι ἀνθρώπους ἀξίους εὐλογίας, δηλαδή ἄδικες κατάρες!- τότε οἱ κατάρες πέφτουν στό κεφάλι ἐκεινοῦ, ὁ ὁποῖος τίς ἐκφέρει. Γι’ αὐτό θέλει πάρα πολλή προσοχή στό σημεῖο αὐτό. Ἔτσι, δέν εἶναι δέ καί ἴδιον τοῦ ἀνθρώπου τοῦ πνευματικοῦ, τοῦ καλλιεργημένου, τοῦ χριστιανικά καλλιεργημένου νά καταρᾶται. Ἀπό τό στόμα τοῦ Χριστιανοῦ δέν πρέπει νά βγαίνη κατάρα· πρέπει νά βγαίνη εὐλογία. Γι’ αὐτό τό λόγο ὁ Κύριος εἶπε «εὐλογεῖτε καί μή καταρᾶσθε».

  Βλέπομε συνεπῶς ὅτι αὐτά βρίσκουν ἀπήχησι, παιδιά, κατά μείζονα λόγο, ὅταν ἡ εὐλογία ἢ ἡ κατάρα βγαίνουν ἀπό ἀνθρώπους πού ἔχουνε φύσει-θέσει κοπιάσει ἀπέναντί μας. Καί αὐτοί οἱ ἄνθρωποι πού φύσει-θέσει κοπιάζουν ἀπεναντί μας εἶναι τρεῖς· εἶναι οἱ γονεῖς, εἶναι οἱ ἱερεῖς καί οἱ δάσκαλοι. Οἱ γονεῖς, οἱ ἱερεῖς καί οἱ δάσκαλοι. Οἱ διδάσκαλοι ἐν εὐρείᾳ ἐννοίᾳ διδάσκαλοι· ὄχι ὁ δημοδιδάσκαλος, οἱ διδάσκαλοι αὐτοί πού μᾶς διδάσκουν, αὐτοί οἱ ὁποῖοι μᾶς ἔχουν βοηθήσει.

  Ἔτσι, ἐάν σκάσωμε τούς γονεῖς μας, δέν τούς ἀκοῦμε, ἢ τούς πνευματικούς μας ἢ τούς διδασκάλους μας γενικά, εἴμεθα ὑπόλογοι ἀπέναντι στό Θεό.

  Ξέρετε τί λέγει ὁ Ἀπ. Παῦλος εἰς τήν πρός Ἑβραίους ἐπιστολήν του; «Πείθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν καί ὑπείκετε˙» (Ἑβρ. 13,17) «τοῖς ἡγουμένοις» αὐτοί πού εἶναι οἱ προϊστάμενοί σας. Τώρα, μπορεῖ αὐτοί νά εἶναι οἱ γονεῖς σας -ἐν εὐρείᾳ ἐννοίᾳ ἡγούμενοι- νά εἶναι οἱ γονεῖς σας, νά εἶναι οἱ διδάσκαλοί σας, ἢ οἱ πνευματικοί σας. Στήν προκειμένη περίπτωσι ὁ Ἀπόστολος ὁμιλεῖ συγκεκριμένα γιά τούς πνευματικούς ἡγουμένους, δηλαδή διά τούς ἱερεῖς, τούς προϊσταμένους. Διότι λέγει, ἄν δέν ἀκούσετε, αὐτοί θά στενάζουν, θά κάμνουν τό ἔργο τους μέ στεναγμό· δηλαδή «ἄχ!» θά λένε· ὅπως τό λένε καί οἱ γονεῖς αὐτό πολλές φορές, τό κάνουν κι οἱ γονεῖς· «ἄχ!» λένε, «ἄχ!». Αὐτό τό «ἄχ»! Καί λέγει στή συνέχεια ὁ Ἀπ. Παῦλος: «προσέξτε, μή στενάζουν οἱ ἡγούμενοί σας, οἱ προϊστάμενοί σας, διότι τοῦτο εἶναι σέ σᾶς ἁλυσιτελές». Τί θά πῆ ἁλυσιτελές; -σέ λίγο δέν θά ξέρωμε καί ἀρχαῖα, θά πρέπει νά μεταφράζωμε αὐτά πού λέμε- θά πῆ ἀσύμφορον· εἶναι ἀσύμφορο, δέν σᾶς συμφέρει. Δέν σᾶς συμφέρει νά βαρυγκομάη ὁ ἄλλος, γιατί ἔχει δίκαιο· ἔχει δίκαιο.

   Βλέπετε λοιπόν παιδιά ἐδῶ; ἡ εὐλογία τῶν γονέων! Ἔτσι πολλές φορές, ὅταν μία κοπέλα ἀποφασίζη νά παντρευτῆ, ἀφοῦ κλεφτεῖ -νά τά λέμε ἴσια! ἔτσι; νά τά λέμε ἴσια! νά τά λέμε ἴσια, γιατί ὑπόκειστε σ’ ὅλους τούς κινδύνους- αὐτό τό ξέρετε τί σημαίνει; Σημαίνει ὅτι δέν ξεκινάει μέ εὐλογία ὁ γάμος αὐτός. Ἤ ἄλλες ποικίλες περιπέτειες ἄσχημες καί περίεργες καί παράξενες, σημαίνει: δέν ξεκινάει μέ εὐλογία ὁ γάμος αὐτός! Πρέπει νά ξεκινάη μέ εὐλογία. Προσέξτε κοπέλες! πρέπει νά ξεκινάη μέ εὐλογία τῶν γονέων. Κι ὅπως λέγει ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος Ἀντιοχείας, πρέπει νά ξεκινάη καί μέ τήν εὐλογία τῆς Ἐκκλησίας γιά νά εἶναι ὁ γάμος κατά Θεόν καί νά μή εἶναι κατά σάρκα, κατά κόσμον· κατά σάρκα, σαρκικός γάμος. Καί ξέρετε τί ἐπικρατεῖ στό σαρκικόν γάμον; Ὁ Ἀσμοδαῖος! ἐκεῖνος ὁ φθοροποιός δαίμων, περί τοῦ ὁποίου εἴχαμε κάνει λόγο μιά περάσμενη φορά.

Απόσπασμα από την 15η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης « Τωβίτ ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
"Τωβίτ. (Ὁμιλίες βασισμένες στό βιβλίο τῆς Π. Διαθήκης Τωβίτ).

" εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/vivlion-tovit
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oED0GDYsRHnrDdY5_m61pt

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Καραμίντζα.

Ψηφιοποίηση και επιμέλεια κειμένου δια χειρός του αξιοτίμου κ. Γεωργίου Μαλούση.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Γονείς και προσκόλληση.

†.«Καί εἶπε τῇ θυγατρί αὐτοῦ» Ἐδῶ τώρα θέλω νά προσέξτε, παιδιά, ἕνα ἀληθινά πελώριο κεφάλαιον. Ἐδῶ τώρα ἔχομε κάποιες ὑποθῆκες. Ἡ κόρη φεύγει. Φεύγει ἀπό τό σπίτι. Τήν παίρνει ὁ γαμπρός καί φεύγουν καί πᾶνε στό σπίτι τοῦ γαμπροῦ. Ὁ πατέρας εὐλογεῖ, ἀλλά θά δώση ὅμως καί τίς ὑποθῆκες του· ὅπως καί ἡ μητέρα κι ἐκείνη θά εὐλογήση καί θά δώση τίς ὑποθῆκες της. Ὁ πατέρας στό κείμενό μας δίνει τίς ὑποθῆκες του στήν κόρη του καί ἡ μητέρα ἡ Ἔδνα δίνει τίς ὑποθῆκες της εἰς τόν γαμπρόν.

  Ἔτσι, βλέπομε νά ὑπάρχη μία τρόπον τινά διασταύρωσις. Κι ἀπό τίς δυό πλευρές ἔχομε αὐτές τίς ὑποθῆκες. Δηλαδή, δέν εἶναι μόνον ἡ κοπέλα ἡ ὁποία πρέπει νά προσέξη μερικά πράγματα· πρέπει νά προσέξη καί ὁ γαμπρός. Ὁπωσδήποτε.

  «Καί εἶπε τῇ θυγατρί αὐτοῦ˙ τίμα τούς πενθερούς σου αὐτοί νῦν γονεῖς σου εἰσιν˙» (Τωβ. 10, 12) Αὐτή ἡ φράσις -δέν ξέρω, δέν ἔχω ἐρευνήσει ὅλη τήν Παλαιά Διαθήκη- ἀλλά μοῦ φαίνεται ὅτι εἶναι ἡ μοναδική πρότασις ἐδῶ εἰς τό ἱερό αὐτό κείμενο πού ἀναφέρεται σ’ αὐτό τό πολύ… παρά πολύ σπουδαῖο θέμα: «τίμα τούς πενθερούς σου» λέει στήν κοπέλα, «τώρα αὐτοί εἶναι οἱ γονεῖς σου».

  Ἄν αὐτό τό καταλάβαιναν… τό καταλάβαιναν οἱ κοπέλες, πιστέψτε με, ἕνα πάρα πολύ μεγάλο ποσοστό ἀπό τίς προστριβές πού ὑπάρχουν ἀνάμεσα εἰς τό ζεῦγος, θά εἴχανε ἐκλείψει. Γιατί λέτε; Διότι πάρα πολλές κοπέλες, ὅταν παντρευτοῦν, συνεχίζουν νά ἔχουν ἐξάρτησι ἀκόμη ἀπό τή μαμά καί τό μπαμπά καί δέν μποροῦν νά δοῦν μπροστά τους τόν πεθερό καί τήν πεθερά.

  Αὐτή ἡ ἐξάρτησις τοῦ μπαμπᾶ καί τῆς μαμᾶς πρέπει νά σᾶς πῶ ὅτι ἤδη ἔχει καλλιεργηθεῖ ἀπό τούς ἰδίους τούς γονεῖς πρός τήν κόρη τους· καί τό χειρότερο ὑποθάλπεται αὐτή ἡ κατάστασις καί μέσα εἰς τόν γάμο τῆς κόρης. Ὑποθάλπεται. Καί τό ἀποτέλεσμα ξέρετε ποιό εἶναι; Νά δημιουργεῖται μία διάστασι ἀνάμεσα στήν κόρη, στήν κοπέλα καί τά πεθερικά της. Καί αὐτό ἔχει σάν συνέπεια μία διάστασι ἀνάμεσα στήν κοπέλα καί τόν ἄνδρα της. Κι ἔτσι μέσα τό σπίτι παθαίνει ἀλλοιώσεις, παθαίνει κακό, παθαίνει φθορά. Αὐτό συμβαίνει, ξαναλέγω, ὅταν οἱ γονεῖς καλλιεργοῦν στά παιδιά τους αὐτήν τήν ἐξάρτησιν. Πρέπει νά σᾶς πῶ, κι ἄν οἱ γονεῖς σας δέν τό ἔχουν κάνει μέχρι σήμερα, βοηθήσατέ τους νά τό κάνουνε τώρα σέ σᾶς.

  Τί εἴδους ἐξαρτήσεις μποροῦμε νά ἔχωμε ἀπό τούς γονεῖς μας; Ἠθικές ἢ ψυχολογικές; Λέγει… λέγει… λέγει κάπου ἡ Ἁγία Γραφή, εἶναι μία ὁλόκληρη ἐντολή: «τίμα τόν πατέρα σου καί τή μητέρα σου ἵνα εὖ σοι γένηται καί ἔση μακροχρόνιος ἐπί τῆς γῆς τῆς ἀγαθῆς». Κάπου λέει ἡ Ἁγία Γραφή πάλι τό ἑξῆς, πάλι ἡ Παλαιά Διαθήκη: «διά τοῦτο καταλείψει ἄνθρωπος τόν πατέρα αὐτοῦ καί τήν μητέρα» -καταλείψει! ἄνθρωπος, καταλείψει! ὑπογραμμίζω τό ρῆμα, ἄνθρωπος τόν πατέρα αὐτοῦ καί τήν μητέρα- «καί προσκολληθήσεται τῇ ἰδίᾳ γυναικί, καί ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκαν μία... καί οὕς ὁ Θεός συνέζευξεν ἄνθρωπος μή χωριζέτω»

  Τό ἕνα λέγει: «τίμα τόν πατέρα σου καί τή μητέρα σου», ἐντολή. Τό ἄλλο λέγει: «καταλείψει ἄνθρωπος τόν πατέρα αὐτοῦ καί τήν μητέρα». Τό ἕνα λέει  θά ἐγκαταλείψη καί τό ἄλλο λέει νά τιμᾶς˙ πῶς γίνεται αὐτό; Εἶναι ἀντιφατικό; Ὄχι! παιδιά. Ἐδῶ θέτει ἀκριβῶς ἕνα ξεχώρισμα, μία διάκρισι. Τό «τίμα τόν πατέρά σου καί τή μητέρα σου» ἀναφέρεται εἰς τάς ἠθικάς σχέσεις τοῦ ἀνθρώπου ἔναντι τῶν γονέων του. Ἔχει ὁ ἄνθρωπος ἠθικήν ὑποχρέωσιν ἔναντι τῶν γονιῶν του. Τό «καταλείψει» -ἐγκαταλείψει- αὐτό τό ἐγκαταλείψει δέν ἀναφέρεται εἰς τάς ἠθικάς ὑποχρεώσεις, ἀλλά ἀναφέρεται εἰς τήν ψυχολογικήν κατάστασιν. Δηλαδή· δέν πρέπει νά ὑπάρχη ψυχολογικός σύνδεσμος, ὅταν συμβῆ ὁ γάμος. Ὁ ψυχολογικός αὐτός σύνδεσμος ὀφείλει νά ραγῆ. Προσέξτε! Ψυχολογικός. Γιατί ἄν ὑπάρχη αὐτός ὁ ψυχολογικός σύνδεσμος τῆς κοπέλας πρός τούς γονεῖς της -ἄν τό θέλετε δυστυχῶς… δυστυχέστατα, ὄχι σπάνια καί ψυχολογική σύνδεσις τοῦ ἀγοριοῦ, τοῦ νέου μέ τούς γονεῖς του, τή μάνα του κυρίως· κυρίως τή μάνα του!- τότε ἔχομε τραγικά ἀποτελέσματα.

   Δέν μπορεῖ νά καταλάβη πιά ὁ ἕνας σύζυγος τόν ἄλλον καί δέν μποροῦν νά ἑνωθοῦν οὔτε ἠθικά οὔτε ψυχολογικά, οὔτε συναισθηματικά. Γιατί; Γιατί ὑπάρχει αὐτή ἡ ἐξάρτησις ἡ ψυχολογική ἀπό τούς γονεῖς. Καί βλέπετε -ἐγώ τοὐλάχιστον ἔχω ἀντιμετωπίσει πλῆθος περιπτώσεων, σᾶς τό λέγω μέ θλίψι μου αὐτό τό πρᾶγμα, εἶναι κάτι τό ὁποῖο καί ἐσεῖς πιστεύω θά τό ἔχετε γνωρίση, ἴσως θά ἀκοῦτε ἱστορίες ἀνθρώπων γύρω ἀπό τό θέμα αὐτό- νά ἀκούη ὁ ἄνδρας τή μάνα του καί ὄχι τή γυναῖκα του. Νά δίνη λογαριασμό στή μάνα του καί ὄχι στή γυναῖκα του καί κάθε ἀπόφασι πού θά λαμβάνεται σύμβουλος θά εἶναι ἡ μάνα καί ὄχι ποτέ ἡ γυναῖκα.

  Ἀντίθετα καί ἡ γυναῖκα, νά ’ναι δεμένη μέ τή μάνα της καί νά μή ἀκούη τόν ἄνδρα της ἐκεῖνο τό ὁποῖο τῆς λέγει, ἀλλά νά ἀκούη καί νά ἐφαρμόζη ἐκεῖνο πού τῆς λέει ἡ μάνα της. Περιττόν νά σᾶς πῶ, καταλαβαίνετε μόνοι σας, τί ὀλέθριο εἶναι αὐτό μέσα εἰς τόν γάμον. Ὀλέθριον!

  Γι’ αὐτό τό λόγο θά πρέπη νά προσέξωμε στό σημεῖο αὐτό, χωρίς νά παραβοῦμε τήν ἐντολήν -εἶναι ξεχωριστά πράγματα- «τίμα τόν πατέρα σου καί τήν μητέρα σου», δηλαδή τίς ἠθικές μας ὑποχρεώσεις, πρέπει νά ρήξωμε, νά σπάσωμε… νά σπάσωμε αὐτούς τούς ψυχολογικούς -ψυχολογικούς ὄχι συναισθηματικούς, ἁπλῶς ψυχολογικούς- δεσμούς μέ τούς γονεῖς μας. Τό θέλετε; Στήν περίπτωσι πού ὁ νέος ἢ ἡ νέα δέν κατάφεραν νά σπάσουν αὐτούς τούς ψυχολογικούς δεσμούς μέ τούς γονεῖς των, ἀπερίφραστα θά ἐλέγαμε τοῦτο: «εἶναι ἀνώριμοι»· κι εἶναι ἀνώριμοι πρῶτα πρῶτα γιά τόν γάμο. Ἔχω ἀκούσει αὐτή τή φράσι -τήν ἔχω ἀκούσει ἐγώ αὐτή τή φράσι ἀπό κοπέλα… ἀπό κοπέλες: «Ὁ ἄνδρας μου εἶναι ἀνώριμος, πάτερ μου».

  Ὅταν, ἄς ποῦμε, δέν πᾶνε καλά, ἑτοιμάζονται νά πάρουν διαζύγιο. Προχθές συνέπεσε νά βρεθῶ στό γραφεῖο τῆς Μητροπόλεως καί εἶδα ἕνα παιδί, πού εἶχα πολύ καιρό νά τό δῶ. Ἦταν κατηχητόπουλο κάπου. «Ἒ…, τοῦ λέω, πολλά χρόνια ἔχω νά σέ δῶ. Τί κάνεις; πῶς περνᾶς; πῶς ἐδῶ στή Μητρόπολι; παντρεύεσαι;» Κουνάει τό κεφάλι. «Τό ἀντίθετο!». «Δηλαδή;» Μοῦ λέει: «παίρνω διαζύγιο». Λέω: «γιατί;» -Ἐγώ εἶχα μία δουλειά ἐκεῖ μέ τόν γραμματέα, ὣσπου νά τελειώσω τή δουλειά, τόν ἔχασα. Πήγανε στό μέσα γραφεῖο γιά συμβιβασμόν. Αὐτός ὁ συμβιβασμός ἔχει ἐπιτυχία 1%... οὐσιαστικά, καί ἀφοῦ ἔχει προχωρήσει μέ τούς δικηγόρους καί τά δικαστήρια ἡ ὑπόθεσις τοῦ διαζυγίου· συνεπῶς ἔτσι  τά ἔκανε ὁ νόμος, ἔτσι τά κατάφερε ἡ πολιτεία, ὁ νόμος τῆς πολιτείας, νά φθάνουν τά πράγματα στόν ἐπίσκοπο τελευταῖα, γιά νά βάλη τήν ὑπογραφή του ὁ ἐπίσκοπος ὅτι χωρίζουν, ὃτι δέν μποροῦν νά συμβιβαστοῦν. Φοβερό πρᾶγμα αὐτό. Φοβερό πρᾶγμα ἀπό πλευρᾶς πλέον νομοθεσίας.- Καί βγαίνει γιά μία στιγμή ὁ νέος καί μοῦ λέει: «μπορεῖτε νά ’ρθῆτε λιγάκι μέσα;» Πάω μέσα… -αὐτό ἀκριβῶς ἀντιμετώπιζα!- μία κοπέλα ἡ ὁποία πάνω κάτω αὐτό ἤθελε νά πῆ˙ δέν τό εἶπε, δέν ἤξερε γράμματα, δέν ἤξερε νά πῆ τήν λέξι ἀνώριμος, ἀλλά ἐκεῖνα τά ὁποῖα εἶπε, αὐτό ἀκριβῶς ἤθελαν νά τονίσουν· ὅτι αὐτό τό παιδί ἦταν ἀνώριμο, δέν ἔπρεπε νά παντρευτῆ. Κι ὅμως δέν ἤτανε μικρός, ἀριθμοῦσε τρεῖς δεκαετίες στή ράχη του!

  Λοιπόν… λοιπόν· ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού ἀριθμοῦν καί τέσσερις καί πέντε καί  ἑπτά δεκαετίες στή ράχη τους κι ἀκόμη δέν ἔχουν ὡριμάσει. Ναί! δέν ἔχουν ὡριμάσει. Καί βλέπετε αὐτή ἡ ὡριμότητα εἶναι μεγάλη ὑπόθεσις. Ἄν τό θέλετε, εἶναι σέ πολλούς τομεῖς αὐτή ἡ ὡριμότης· εἶναι σέ πολλούς τομεῖς. Ναί! ναί! ναί.

  Θά σᾶς πῶ μία ἱστορία δική μου, προσωπική. Νά μέ συγχωρέσετε, ἀλλά ἒ… τή θυμήθηκα τώρα. Ἤμουνα πολύ πολύ μικρός, πρέπει νά ’μουνα κάτω τῶν δέκα ἐτῶν ὅταν ἡ μητέρα μου μ’ ἔστειλε στήν λαϊκή ἀγορά νά πάρω κρέας. Βέβαια ἕνα μικρό παιδί νά ψωνίση κρέας εἶναι πολύ δύσκολο, δέν ξέρει τί θά διαλέξη. Εἶδα λοιπόν σ’ ἐκεῖνο τό κούτσουρο, πού ὁ χασάπης ἔκοβε τό κρέας, εἶδα κάτι νεῦρα πού τά χώριζε, τά ἔκοβε ἀπό τό καθαρό τό καλό τό κρέας. Ἡ μητέρα μου μοῦ εἶχε πεῖ: «πρόσεξε νά μήν ἔχη κόκαλα. Τά εἶδα ἐγώ αὐτά τά μαλακά, δέν εἴχανε κόκαλα· ἤτανε νεῦρα ὅμως. Καί λέω στόν χασάπη: «αὐτά θέλω νά μοῦ δώσης». Μέ κοιτάζει… μοῦ λέει: «δέν θά μοῦ τά φέρης πίσω!». «Ὄχι, τοῦ λέω· δέν θά σοῦ τά φέρω πίσω. Αὐτά θέλω νά μοῦ δώσης». Τά ζύγισε, τά ἔβαλε στό χαρτί, τά πῆρα. Πάω στό σπίτι, τά εἶδε ἡ μητέρα μου… Τί θά ἐνομίζατε ὅτι θά ἔπρεπε νά κάνη τώρα; Νά μέ δείρη; Ἀλλά γιατί νά μέ δείρη; Ἒπρεπε ἐκείνη νά φάη ξύλο, διότι… ἀφοῦ μ’ ἔστειλε τόσο μικρό νά ψωνίσω κρέας! Φυσικά δέν μ’ ἔδειρε. Ἒχω φάει πολύ ξύλο ἀπό τή μητέρα μου, τό λέω αὐτό γιά νά τό ξέρετε, ἔχω φάει πάρα πολύ ξύλο˙ ἀπό τόν πατέρα μου ἔτρωγα μία φορά τήν ἑβδομάδα καί ἀπ’ τή μητέρα μου κάθε μέρα. Ἀλλά ἤμουνα ὅμως καί καλό παιδί. Αὐτό ἦταν τό σπουδαῖο. Ὄχι, δέν τό λέω γιά ἔπαινο, ἀλλά ἔτρωγα ξύλο. Ἒτρωγα ξύλο.

   Λοιπόν· ἡ μητέρα μου δέν μ’ ἔδειρε -ὄχι ἀπό ἀδυναμία- γιατί δέν ἔπρεπε νά μέ δείρη. Οὔτε μέ μάλωσε, παρά μόνον μοῦ λέει: «κοίταξε νά δῆς, αὐτά τά λέμε νεῦρα, καί αὐτό δέν εἶναι κρέας». Τίποτα ἄλλο. Τί τό ἔκανε ἐκεῖνο ἐκεῖ, δέν ξέρω τί ἀπέγινε.

  Ἀλλά θά μοῦ πῆτε: «γιατί σᾶς εἶπα τήν ἱστορία;» Δέν τελείωσε ἡ ἱστορία. Πέρασαν μερικές μέρες κι ἦρθε μία φιλενάδα της στό σπίτι μας καί ἄρχισαν νά κουβεντιάζουν. Λέγανε διάφορα. Πῶς τό αὐτί μου πῆρε δέν ξέρω -περνοῦσα ἐκείνη τήν ὥρα- δέν ξέρω πῶς ἄκουσα τήν ἑξῆς στιχομυθία: «ὅτι ἔστειλα τό γιό μου νά πάρη κρέας καί ἔφερε αὐτό κι αὐτό τό κρέας, ἀλλά δέν τόν ἐμάλωσα γιά νά ἔχη τό θάρρος τῆς ζωῆς». Ἀκούσατε; Τό συμπέρασμα! Νά ἔχη τό θάρρος τῆς ζωῆς. Δηλαδή νά βγαίνη ἔξω νά ψωνίζη. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού δέν μποροῦν νά βγοῦν ἔξω νά ψωνίσουν. Δέν ξέρουνε. Δέν μποροῦν. Τί σημαίνει αὐτό; Ἤθελε ἡ μητέρα μου νά ἀποκτήσω ὡριμότητα ὡς πρός τίς σχέσεις μου μέ τούς ἄλλους ἀνθρώπους.

  Ἔτσι τό θέμα τῆς ὡριμότητας εἶναι σέ πολλούς τομεῖς, εἶναι σέ πάρα πολλούς τομεῖς. Ἀλλά ἐκεῖνο ὅμως πού εἶναι πάρα πολύ σπουδαῖο εἶναι μέσα εἰς τόν γάμον. Εἶναι ἕνα εὐπαθές σημεῖο. Ἐπιτέλους ἐπιτέλους ἄν δέν ἤξερα νά ψωνίζω στή ζωή μου, θά ψώνιζε κάποιος ἄλλος γιά μένα… Γιά σύζυγος, στά τελευταῖα, ὅταν εἶναι ἀνώριμοι οἱ ἄνθρωποι τί γίνεται μετά;

   Γι’ αὐτό λοιπόν τό λόγο, ἄς τό προσέξωμε. Ἐάν δῆτε στούς γονεῖς σας ὅτι σᾶς καλλιεργοῦν αὐτήν τήν προσκόλλησιν -ὄχι τήν ἀγάπη· ἄλλο εἶναι ἡ ἀγάπη κι ἄλλο εἶναι ἡ προσκόλησις. Ἡ προσκόλησις εἶναι μία νοσηρή κατάστασις. Ἡ ἀγάπη εἶναι ἡ σωστή. Καί ἐκεῖνος πού ἀγαπάει σωστά, μιλάει ὅπως μιλάει ἐδῶ ὁ Ραγουήλ. Καί τί λέει; -γιατί ἀγαπάει τήν κόρη του, πραγματικά τήν ἀγαπάει- καί τί λέει: «παιδί μου, τώρα γονεῖς σου θά εἶναι τά πεθερικά σου». Ὅταν τό λέγη αὐτό, τό λέει μέ πίκρα; Τό σάλιο του στέγνωσε στό στόμα; Κατάπιε ἕναν κόμπο ἐδῶ στόν λαιμό; Ὄχι! τό λέει ἀνέτως ὁ ἄνθρωπος: «παιδί μου, τώρα οἱ γονεῖς σου εἶναι τά πεθερικά σου». Δέν ἀποξενοῦται ὁ ἴδιος ἀπό τοῦ νά εἶναι ὁ πατέρας τῆς Σάρρας, ἀλλά ἁπλούστατα ξέρει νά τοποθετῆ σωστά τά πράγματα. Κι ἄν οἱ γονεῖς σας, δῆτε… δῆτε νά μή ἐννοοῦν ψυχολογικά νά σᾶς χειραφετήσουν, δηλαδή ἐπιμένουν νά εἴσαστε κάτω ἀπό τόν ποδόγυρό τους καί τά πάντα νά ἐξαρτῶνται ἀπ’ αὐτές τίς μητέρες σας -«μή πλένεις τά πιάτα, θά τά πλύνω ἐγώ» νά λέει ἡ μητέρα, «κάτσε παιδί μου νά διαβάσης», «μην τό κάνης αὐτό, θά τό κάνω ἐγώ»…- γιά ὄνομα τοῦ Θεοῦ! πότε θά ὡριμάση ἡ κοπέλα, πότε θά ὡριμάση ἡ κοπέλα; πρέπει νά ὡριμάση ἡ κοπέλα! πρέπει νά ὡριμάση ἡ κοπέλα!- νά πῆτε: «ἄκουσε μητέρα, πότε θά μάθω ἐγώ νά πλένω τά πιάτα; Καί πότε θά μάθω νά μαγειρεύω; Πρέπει νά μάθω κάποτε; θά τό κάψω τό φαγητό μία δυό φορές, μετά ὅμως θά μάθω. Τί θές; νά μπῶ στό γάμο καί νά μή ξέρω νά μαγειρεύω; Νά μή ξέρω νά ράψω ἕνα κουμπί ἢ νά ψήσω ἕναν καφέ; Εἶναι καλό αὐτό;». Θά τό μάθετε ἐσεῖς στούς γονεῖς σας αὐτό· στίς μητέρες σας.

  Ἐάν παντρευτῆτε καί ἀνακατεύεται ἡ μητέρα σας στό σπίτι σας, μέ τήν ἔννοια νά ἐπιμένη νά δημιουργῆ προσκολλήσεις, ἄς μοῦ  ἐπιτραπεῖ νά τό πῶ, δέν εἶναι καθόλου ἀσέβεια: «ἄκουσε, μητέρα, σέ παρακαλῶ πολύ κάτσε στή γωνιά σου, κάτσε στή γωνιά σου τώρα. Τώρα ἐγώ μέ τόν ἄνδρα μου θά συνεννοοῦμαι γιά ὅλα τά πράγματα τοῦ σπιτιοῦ. Ἔχεις νά μοῦ δώσης μία καλή συμβουλή; δῶσε μοῦ τηνε. Ἓως ἐκεῖ. Δέν θά κάνης τίποτα ἄλλο· οὔτε θά παρεμβαίνης, οὔτε τίποτε ἄλλο». Αὐτά τά πράγματα, παιδιά μου, προσέξατέ τα γιατί γίνονται πηγές πολλοῦ κακοῦ.

Απόσπασμα από την 15η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης « Τωβίτ ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
"Τωβίτ. (Ὁμιλίες βασισμένες στό βιβλίο τῆς Π. Διαθήκης Τωβίτ).

" εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/vivlion-tovit
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oED0GDYsRHnrDdY5_m61pt

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Καραμίντζα.

Ψηφιοποίηση και επιμέλεια κειμένου δια χειρός του αξιοτίμου κ. Γεωργίου Μαλούση.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ἡ ἐκτίμησις τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἄλλου. Σπουδαῖο φέρσιμο τοῦ Ραγουήλ πρός τόν Τωβία, τόν γαμβρό του.

†.Βρισκόμαστε στό 10ο κεφάλαιο ἀπό τό βιβλίο τοῦ «Τωβίτ» πού μᾶς  λέγει τήν μεγάλη ἀνησυχία τήν ὁποία εἶχε πέρασει τό ζεῦγος Τωβίτ καί Ἄννα μέ τήν ἀργοπορία, τήν κάποια ἀργοπορία τοῦ γιοῦ τους τοῦ Τωβία, ὁ ὁποῖος φυσικά δέν εἶχε προβλέψει ὅτι θά συνέβαινε αὐτή ἡ κάποια ἀλλαγή τοῦ προγράμματος, ἡ ὁποία ὅπως εἴδαμε ἀπό την ὅλη ἀφήγησι ἦταν μέσα εἰς τό σχέδιο τοῦ Θεοῦ, ἐφ’ ὅσον συνοδόν εἶχε αὐτόν τόν Ἄγγελον τόν Ραφαήλ.

 Τότε «εἶπε δέ αὐτῷ ὁ πενθερός˙ μεῖνον παρ’ ἐμοί, κἀγώ ἐξαποστελῶ πρός τόν πατέρα σου καί δηλώσουσιν αὐτῷ τά κατά σέ.» (Τωβ. 10, 8) Μεῖνε κοντά μου, παιδί μου -τοῦτο διότι θά ἤθελε ὁπωσδήποτε νά ἔχη κοντά του καί τήν κόρη του, ἡ ὁποία ἦταν μοναχοπαίδι, μοναχοκόρη- καί ἐγώ θά στείλω εἰς τόν πατέρα σου νά εἰδοποιήσω νά μήν ἀνησυχοῦν ἀπό τήν ἀργοπορία σου αὐτή, καί ὅτι θά μείνης μαζί μου. Καί τότε λέγει ὁ Τωβίας πρός τόν πεθερόν του «ἐξαπόστειλόν με πρός τόν πατέρα μου.» (Τωβ. 10, 9) Δέν θά μπορέσω, θά σέ παρακαλέσω πολύ πρέπει νά πάω στόν πατέρα μου.

  Ἔτσι βλέπομε ὁ Τωβίας νά κινῆται ἀνάμεσα σέ δύο συναισθηματικούς πόλους. Ὁ ἕνας πόλος εἶναι ὁ πατέρας του -πού ἤδη εἶχε ἀργήσει καί ἔπρεπε νά εἶχε ἐπιστρέψη- καί ὁ ὁποῖος ἀνησυχεῖ, καί ἡ μητέρα του· ὁ ἄλλος πόλος εἶναι ὁ πεθερός του. Δέν πρέπει ὅμως νά δυσαρεστήση οὔτε τόν ἕναν οὔτε τόν ἄλλον, καί κατά κάποιο τρόπο μοιράζει τά συναισθήματα στή μέση. Εἶναι πραγματικά μία σοφή τοποθέτησις αὐτή πού, ὅταν δύο ἄνθρωποι παντρεύωνται -ὅταν παντρεύωνται δυό ἄνθρωποι, ἀντιλαμβάνεσθε ὅτι εἶναι ἀπό δύο διαφορετικά σπιτικά- καί ἀφοῦ εἶναι ἀπό δυό διαφορετικά σπιτικά ἑπόμενον εἶναι νά ὑπάρχουνε δύο θά λέγαμε ὄψεις συναισθηματικές, δύο κόσμοι συναισθηματικοί.

  Πῶς τώρα θά μπόρεση ὁ σύζυγος καί ἡ σύζυγος πού μπαίνουν στό καινούριο σπιτικό τους νά ἱκανοποιήσουν καί τούς δύο αὐτούς συναισθηματικούς κόσμους; Εἶναι πολύ δύσκολο. Θά πρέπη οὔτε νά δυσαρεστήσουν τόν ἕναν οὔτε τόν ἄλλον˙ καί τόν ἕναν νά ἱκανοποιοῦν καί τόν ἄλλον κατά ἕναν τρόπον πού ἡ διάκρισί τους, ἡ σοφία τους, ἡ ἀγάπη τους θά μπορῆ ἀνά πᾶσα στιγμή νά διακρίνη πῶς πρέπει νά κινοῦνται.

   Ἔτσι λοιπόν, ἀφοῦ ἐλήφθη ἡ ἀπόφασις, βλέπομε ὅτι ὁ Ραγουήλ δέν ἐπιμένει. Δέν εἶναι ἐκεῖνος ὁ πεισματάρης ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος δημιουργεῖ προβλήματα. Εἶναι -τί τά θέλετε!- εἶναι αὐτό τό μεγάλο θέμα τῆς ἐκτιμήσεως τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἄλλου. Εἶναι μεγάλο κεφάλαιο αὐτό. Ἂν ἀγαπητοί μου, μπορούσαμε νά ἐκτιμήσωμε τήν ἐλευθερία τοῦ ἄλλου ἀνθρώπου, ποτέ δέν θα γινώμεθα οὔτε φορτικοί, οὔτε ἐνοχλητικοί, οὔτε ἀνεπιθύμητοι, ὅταν ξέρωμε τά ὅριά μας μέσα εἰς τά ὁποῖα πρέπει νά κινούμεθα. Ἔτσι ὁ Ραγουήλ προτείνει, ἀλλά δέν ἐπιμένει. Δηλαδή ἰδεώδεις καταστάσεις, πραγματικά. Καί μή νομίσετε ὅτι αὐτές οἱ ἰδεώδεις καταστάσεις εἶναι ἐκτός πραγματικότητος. Ὅταν εἴμεθα καλλιεργημένοι ἄνθρωποι, δυνάμεθα νά ζοῦμε αὐτές τίς ἰδεώδεις καταστάσεις, οἱ ὁποῖες βεβαίως γίνονται μέ πολλήν θυσίαν, πλήν ὅμως ἐπιτυγχάνονται.

  Τότε λοιπόν λέγει ὁ Ραγουήλ ὁ πεθερός στόν γαμπρό: πάρε παιδί μου, τή γυναῖκα σου τήν Σάρραν· θά σοῦ δώσω καί τά μισά ἀπ’ τά ὑπάρχοντά μου, ἀπ’ ὅ,τι ἔχω, «σώματα καί κτῆνοι καί ἀργύριον», ἤτοι ὑπηρέτες, δούλους -ἦταν ἡ ἐποχή πού ὑπῆρχε ἡ δουλεία- δούλους, ζωντανά καί χρήματα· κινητή περιουσία. Διότι, ἀφοῦ θά ἔφευγε δέν μποροῦσε νά πάρη ἀκίνητη. Ἑπόμενον ἤτανε, θά ἔπαιρνε κινητή περιουσία.

  Καί τοῦ ἔδωσε τά μισά ἀπό τά ὑπάρχοντά του! Ἐνθυμεῖσθε πού εἴχαμε πεῖ πολλά γιά τό θέμα τῆς προίκας τήν περάσμενη φορά, ὅπως καί ὅτι δέν τά ἔδωσε ὅλα, διότι ἡ φρόνησις αὐτό ἀπαιτεῖ. Ἒπρεπε καί ἐκεῖνοι νά κρατήσουνε κάποια περιουσία νά ζήσουν, νά κινηθοῦν, νά μή εἶναι ὑποτελεῖς τῶν παιδιῶν των. Γιατί οἱ γονεῖς ἔχουνε μία ἰδιαίτερη λεπτή ψυχολογία, πού ἑπόμενον εἶναι ἀφοῦ προηγοῦνται χρονικά καί ἀπό πλευρᾶς θέσεως εἶναι πιό μεγάλοι ἀπ’ τά παιδιά τους καί εἶναι… εἶναι οἱ γονεῖς, τούς πάει στραβά, τούς πάει ἄσχημα, τούς πληγώνει ὅταν πρέπη νά εἶναι κάτω ἀπό τίς διαταγές τῶν παιδιῶν των. Εἶναι κάτι παρά πολύ ἄσχημο. Καί ὅλα αὐτά τά παθαίνουν οἱ γονεῖς, ὅταν δέν κρατοῦν κάτι γιά τόν ἑαυτόν τους, ἀλλά τά δίδουν χωρίς ὅρους στά παιδιά τους καί λένε: «τώρα κυβερνῆστε ἐσεῖς!» Ναί. Θά κυβερνήσουν τά παιδιά. Εἶναι δυό διαφορετικά πράγματα. Τό σπίτι τους θά τό κυβερνήσουν ἐκεῖνοι, ἀλλά μία οἰκονομική ὅμως ἀνεξαρτησία τῶν γονέων εἶναι «ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ», εἶναι πολύ σπουδαῖο στοιχεῖο.

  «Καί εὐλογήσας αὐτούς ἐξαπέστειλε λέγων˙ εὐοδώσει ὑμᾶς τέκνα, ὁ Θεός τοῦ Οὐρανοῦ πρό τοῦ με ἀποθανεῖν.» (Τωβ. 10,11) Εὐλογήσας αὐτούς˙ εἶναι ἡ εὐλογία τῶν γονέων. Ἂ! παιδάκια, ἂν ξέρετε τί εἶναι αὐτή ἡ εὐλογία τῶν γονέων!.. Ἂν τό ξέρατε!.. Κι ἄν ξέρατε τούς ἀντίποδες τῆς εὐλογίας, τήν κατάρα τῶν γονέων!.. Αὐτή ἡ ἰδία ἡ Ἁγία Γραφή μᾶς ὁμιλεῖ καί γιά τήν εὐλογία καί γιά τήν κατάρα. Ὅτι ἡ εὐλογία, λέγει, θεμελειώνει σπίτια παιδιῶν, ἐνῶ ἀντιθέτως ἡ κατάρα «ἐκριζεῖ», ξεριζώνει σπίτια παιδιῶν. Καί ἡ εὐλογία πιάνει καί ἡ κατάρα. Γιατί, θά ρωτήσετε, «πιάνει ἡ κατάρα;» Ἐάν πιάνη ἡ εὐλογία, πιάνη καί ἡ κατάρα. Πιάνει ἡ εὐλογία; Τότε ὡς πρός τί νά λέγεται ἡ εὐλογία, νά δίδεται ἡ εὐλογία, ἐάν δέν πιάνη;

   Ὅταν ὁ Κύριος λέγει: «εὐλογεῖτε καί μή καταρᾶσθε», σημαίνει ὅτι πρέπει νά εὐλογοῦμε διότι ἡ εὐλογία εἶναι κάτι πού ἀκριβῶς βρίσκει ἀπήχησι, ἐφ’ ὅσον φυσικά ἀπέναντί μας ὑπάρχει υἱός εὐλογίας.

  Γιά να τό καταλάβετε αὐτό προσέξατε νά τό ἰδῆτε. Ὅταν ὁ Κύριος ἔστελνε τούς ἑβδομήκοντα μαθητάς καί τούς δώδεκα πρό προσώπου αὐτοῦ, δηλαδή νά κηρύξουν εἰς τίς πόλεις καί τά χωριά τήν Βασίλεια τοῦ Θεοῦ, τούς εἶπε: μπαίνοντας σ’ ἕνα σπίτι θά λέτε «Εἰρήνη τῷ οἲκῳ τούτῳ», εἰρήνη σ’ αὐτό τό σπιτικό. Εἰρήνη βεβαίως εἶναι φορεύς καί τῆς εὐλογίας· ἀλλά ἐάν, λέγει, στό σπίτι ἐκεῖνο ὑπάρχη υἱός εἰρήνης -υἱός λέγεται τώρα ἐδῶ ὁ νοικοκύρης- υἱός εἰρήνης, παιδί τῆς εἰρήνης δηλαδή οἰκογενειάρχης ἄξιος νά ἀποδεχθῆ τήν εἰρήνη τήν ὁποία τοῦ δίδετε, τότε ἡ εἰρήνη σας θά ἀναπαυθῆ εἰς τό σπίτι ἐκεῖνο. Ἐάν ἀντιθέτως ἡ εἰρήνη σας δέν βρῆ ἀπήχησι, διότι δέν ὑπάρχει ἐκεῖ υἱός εἰρήνης, ὑπάρχει ἄνθρωπος ἀτσούμπαλος, ἄνθρωπος περίεργος, τότε ἡ εἰρήνη σας θά ἐπιστρέψη σέ σᾶς. 

  Βλέπετε λοιπόν, ὅτι ἡ εἰρήνη ἐπιστρέφει ὅταν δέν βρῆ πεδίον προσγειώσεως· γυρίζει πίσω. Γι’ αὐτό, ὅταν εὐλογοῦμε ἐμεῖς τούς ἀνθρώπους καί αὐτοί δέν δέχονται τήν εὐλογία μας, γυρίζει ἡ εὐλογία στό κεφάλι μας. Καί τό ἀντίθετο· ὃταν δίνωμε κατάρα, ἀλλά δέν εἶναι ἐκεῖ οἱ ἄνθρωποι ἄξιοι κατάρας, εἶναι ἄνθρωποι ἄξιοι εὐλογίας -διότι πόσες φορές καταρῶνται οἱ ἄνθρωποι ἀνθρώπους ἀξίους εὐλογίας, δηλαδή ἄδικες κατάρες!- τότε οἱ κατάρες πέφτουν στό κεφάλι ἐκεινοῦ, ὁ ὁποῖος τίς ἐκφέρει. Γι’ αὐτό θέλει πάρα πολλή προσοχή στό σημεῖο αὐτό. Ἔτσι, δέν εἶναι δέ καί ἴδιον τοῦ ἀνθρώπου τοῦ πνευματικοῦ, τοῦ καλλιεργημένου, τοῦ χριστιανικά καλλιεργημένου νά καταρᾶται. Ἀπό τό στόμα τοῦ Χριστιανοῦ δέν πρέπει νά βγαίνη κατάρα· πρέπει νά βγαίνη εὐλογία. Γι’ αὐτό τό λόγο ὁ Κύριος εἶπε «εὐλογεῖτε καί μή καταρᾶσθε».

  Βλέπομε συνεπῶς ὅτι αὐτά βρίσκουν ἀπήχησι, παιδιά, κατά μείζονα λόγο, ὅταν ἡ εὐλογία ἢ ἡ κατάρα βγαίνουν ἀπό ἀνθρώπους πού ἔχουνε φύσει-θέσει κοπιάσει ἀπέναντί μας. Καί αὐτοί οἱ ἄνθρωποι πού φύσει-θέσει κοπιάζουν ἀπεναντί μας εἶναι τρεῖς· εἶναι οἱ γονεῖς, εἶναι οἱ ἱερεῖς καί οἱ δάσκαλοι. Οἱ γονεῖς, οἱ ἱερεῖς καί οἱ δάσκαλοι. Οἱ διδάσκαλοι ἐν εὐρείᾳ ἐννοίᾳ διδάσκαλοι· ὄχι ὁ δημοδιδάσκαλος, οἱ διδάσκαλοι αὐτοί πού μᾶς διδάσκουν, αὐτοί οἱ ὁποῖοι μᾶς ἔχουν βοηθήσει.

  Ἔτσι, ἐάν σκάσωμε τούς γονεῖς μας, δέν τούς ἀκοῦμε, ἢ τούς πνευματικούς μας ἢ τούς διδασκάλους μας γενικά, εἴμεθα ὑπόλογοι ἀπέναντι στό Θεό.

  Ξέρετε τί λέγει ὁ Ἀπ. Παῦλος εἰς τήν πρός Ἑβραίους ἐπιστολήν του; «Πείθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν καί ὑπείκετε˙» (Ἑβρ. 13,17) «τοῖς ἡγουμένοις» αὐτοί πού εἶναι οἱ προϊστάμενοί σας. Τώρα, μπορεῖ αὐτοί νά εἶναι οἱ γονεῖς σας -ἐν εὐρείᾳ ἐννοίᾳ ἡγούμενοι- νά εἶναι οἱ γονεῖς σας, νά εἶναι οἱ διδάσκαλοί σας, ἢ οἱ πνευματικοί σας. Στήν προκειμένη περίπτωσι ὁ Ἀπόστολος ὁμιλεῖ συγκεκριμένα γιά τούς πνευματικούς ἡγουμένους, δηλαδή διά τούς ἱερεῖς, τούς προϊσταμένους. Διότι λέγει, ἄν δέν ἀκούσετε, αὐτοί θά στενάζουν, θά κάμνουν τό ἔργο τους μέ στεναγμό· δηλαδή «ἄχ!» θά λένε· ὅπως τό λένε καί οἱ γονεῖς αὐτό πολλές φορές, τό κάνουν κι οἱ γονεῖς· «ἄχ!» λένε, «ἄχ!». Αὐτό τό «ἄχ»! Καί λέγει στή συνέχεια ὁ Ἀπ. Παῦλος: «προσέξτε, μή στενάζουν οἱ ἡγούμενοί σας, οἱ προϊστάμενοί σας, διότι τοῦτο εἶναι σέ σᾶς ἁλυσιτελές». Τί θά πῆ ἁλυσιτελές; -σέ λίγο δέν θά ξέρωμε καί ἀρχαῖα, θά πρέπει νά μεταφράζωμε αὐτά πού λέμε- θά πῆ ἀσύμφορον· εἶναι ἀσύμφορο, δέν σᾶς συμφέρει. Δέν σᾶς συμφέρει νά βαρυγκομάη ὁ ἄλλος, γιατί ἔχει δίκαιο· ἔχει δίκαιο.

   Βλέπετε λοιπόν παιδιά ἐδῶ; ἡ εὐλογία τῶν γονέων! Ἔτσι πολλές φορές, ὅταν μία κοπέλα ἀποφασίζη νά παντρευτῆ, ἀφοῦ κλεφτεῖ -νά τά λέμε ἴσια! ἔτσι; νά τά λέμε ἴσια! νά τά λέμε ἴσια, γιατί ὑπόκειστε σ’ ὅλους τούς κινδύνους- αὐτό τό ξέρετε τί σημαίνει; Σημαίνει ὅτι δέν ξεκινάει μέ εὐλογία ὁ γάμος αὐτός. Ἤ ἄλλες ποικίλες περιπέτειες ἄσχημες καί περίεργες καί παράξενες, σημαίνει: δέν ξεκινάει μέ εὐλογία ὁ γάμος αὐτός! Πρέπει νά ξεκινάη μέ εὐλογία. Προσέξτε κοπέλες! πρέπει νά ξεκινάη μέ εὐλογία τῶν γονέων. Κι ὅπως λέγει ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος Ἀντιοχείας, πρέπει νά ξεκινάη καί μέ τήν εὐλογία τῆς Ἐκκλησίας γιά νά εἶναι ὁ γάμος κατά Θεόν καί νά μή εἶναι κατά σάρκα, κατά κόσμον· κατά σάρκα, σαρκικός γάμος. Καί ξέρετε τί ἐπικρατεῖ στό σαρκικόν γάμον; Ὁ Ἀσμοδαῖος! ἐκεῖνος ὁ φθοροποιός δαίμων, περί τοῦ ὁποίου εἴχαμε κάνει λόγο μιά περάσμενη φορά.

  Τούς εὐλογεῖ. Καί τί λέγει; Λέγει: «παιδάκια μου,παιδιά μου, εἴθε ὁ Θεός νά σᾶς εὐοδώση, νά δῶ παιδιά ἀπό σᾶς πρίν πεθάνω». Ἤτανε μία εὐλογία στήν Παλαιά Διαθήκη νά δοῦν παιδιά παιδιῶν. Ἐκεῖνος ὁ θαυμάσιος ψαλμός ὁ 127ος, ὁ ὁποῖος παρουσιάζει αὐτές  τίς τρεῖς πηγές χαρᾶς. Ἐκεῖ λέγει: «καί ἲδεις τέκνα τέκνων, υἱούς υἱῶν σου». Νά δεῖς λέγει, παιδιά τῶν παιδιῶν σου. Εἶναι δηλαδή αὐτή ἡ εὐλογία τῆς μακροζωΐας, νά γεράση κανείς νά δῆ ἐγγόνια. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού βλέπουν καί δισέγγονα καί κάποτε τρισέγγονα… κάποτε - σπάνιο, πολύ σπάνιο· τά δισέγγονα δέν εἶναι σπάνιο- κάποτε… κάποτε νά προσεγγίζουν πρός τά τρισέγγονα. Αὐτό εἶναι σπάνιο. Θεωρεῖτο δέ στήν Παλαιά Διαθήκη πολύ μεγάλη εὐλογία.   

  Στήν Καινή Διαθήκη ἔχομε ἄλλες εὐλογίες. Ἒχομε καί τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Προσέξτε! ἄν πεθάνωμε νέοι ἢ γέροι –προσέξτε!- ἄν πεθάνωμε νέοι ἢ γέροι, ἄν παντρευτοῦμε ἢ δέν παντρευτοῦμε, ἐάν κάνωμε παιδιά ἢ δέν κάνομε παιδιά, αὐτά εἶναι πολύ μικρῆς σημασίας, γιατί ἔχομε τό maximum, τό μέγιστον· τήν Βασίλεια τοῦ Θεοῦ. Εἶναι πλέον ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ μία πραγματικότητα πού δέν ἦτο εἰς τήν Παλαιά Διαθήκη. Καί συνεπῶς φεύγοντας ὁ ἄνθρωπος ἀπό τόν κόσμον αὐτό, πήγαινε εἰς τόν σκοτεινόν Ἅδη. Δέν εἶχε τίποτα νά ἀπολαύση. Ἦταν ὁ  ζοφερός Ἅδης. Γι’ αὐτό ζητάει ὁ ἄνθρωπος τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης τήν μακροζωΐα· κι εἶναι εὐλογία ἡ μακροζωΐα, γιά νά ἀπολαύση κάποιες χαρές πάνω στή γῆ.

   Αὐτές τώρα οἱ χαρές πάνω στή γῆ γιά τήν Καινή πιά Διαθήκη εἶναι σκιώδεις, δέν ἔχουνε πιά πολύ βάθος. Βεβαίως εἶναι κάποιες χαρές, ἀλλά ἄν τό θέλετε… ἄν τό θέλετε πολύ πολύ, θά λέγαμε χαρές-σχήματα. Περνᾶνε… περνᾶνε -δέ βαριέστε!- δέν ἔχουν καί πολλή σημασία.

  «Καί εἶπε τῇ θυγατρί αὐτοῦ» Ἐδῶ τώρα θέλω νά προσέξτε, παιδιά, ἕνα ἀληθινά πελώριο κεφάλαιον. Ἐδῶ τώρα ἔχομε κάποιες ὑποθῆκες. Ἡ κόρη φεύγει. Φεύγει ἀπό τό σπίτι. Τήν παίρνει ὁ γαμπρός καί φεύγουν καί πᾶνε στό σπίτι τοῦ γαμπροῦ. Ὁ πατέρας εὐλογεῖ, ἀλλά θά δώση ὅμως καί τίς ὑποθῆκες του· ὅπως καί ἡ μητέρα κι ἐκείνη θά εὐλογήση καί θά δώση τίς ὑποθῆκες της. Ὁ πατέρας στό κείμενό μας δίνει τίς ὑποθῆκες του στήν κόρη του καί ἡ μητέρα ἡ Ἔδνα δίνει τίς ὑποθῆκες της εἰς τόν γαμπρόν.

  Ἔτσι, βλέπομε νά ὑπάρχη μία τρόπον τινά διασταύρωσις. Κι ἀπό τίς δυό πλευρές ἔχομε αὐτές τίς ὑποθῆκες. Δηλαδή, δέν εἶναι μόνον ἡ κοπέλα ἡ ὁποία πρέπει νά προσέξη μερικά πράγματα· πρέπει νά προσέξη καί ὁ γαμπρός. Ὁπωσδήποτε.

  «Καί εἶπε τῇ θυγατρί αὐτοῦ˙ τίμα τούς πενθερούς σου αὐτοί νῦν γονεῖς σου εἰσιν˙» (Τωβ. 10, 12) Αὐτή ἡ φράσις -δέν ξέρω, δέν ἔχω ἐρευνήσει ὅλη τήν Παλαιά Διαθήκη- ἀλλά μοῦ φαίνεται ὅτι εἶναι ἡ μοναδική πρότασις ἐδῶ εἰς τό ἱερό αὐτό κείμενο πού ἀναφέρεται σ’ αὐτό τό πολύ… παρά πολύ σπουδαῖο θέμα: «τίμα τούς πενθερούς σου» λέει στήν κοπέλα, «τώρα αὐτοί εἶναι οἱ γονεῖς σου».

  Ἄν αὐτό τό καταλάβαιναν… τό καταλάβαιναν οἱ κοπέλες, πιστέψτε με, ἕνα πάρα πολύ μεγάλο ποσοστό ἀπό τίς προστριβές πού ὑπάρχουν ἀνάμεσα εἰς τό ζεῦγος, θά εἴχανε ἐκλείψει. Γιατί λέτε; Διότι πάρα πολλές κοπέλες, ὅταν παντρευτοῦν, συνεχίζουν νά ἔχουν ἐξάρτησι ἀκόμη ἀπό τή μαμά καί τό μπαμπά καί δέν μποροῦν νά δοῦν μπροστά τους τόν πεθερό καί τήν πεθερά.

  Αὐτή ἡ ἐξάρτησις τοῦ μπαμπᾶ καί τῆς μαμᾶς πρέπει νά σᾶς πῶ ὅτι ἤδη ἔχει καλλιεργηθεῖ ἀπό τούς ἰδίους τούς γονεῖς πρός τήν κόρη τους· καί τό χειρότερο ὑποθάλπεται αὐτή ἡ κατάστασις καί μέσα εἰς τόν γάμο τῆς κόρης. Ὑποθάλπεται. Καί τό ἀποτέλεσμα ξέρετε ποιό εἶναι; Νά δημιουργεῖται μία διάστασι ἀνάμεσα στήν κόρη, στήν κοπέλα καί τά πεθερικά της. Καί αὐτό ἔχει σάν συνέπεια μία διάστασι ἀνάμεσα στήν κοπέλα καί τόν ἄνδρα της. Κι ἔτσι μέσα τό σπίτι παθαίνει ἀλλοιώσεις, παθαίνει κακό, παθαίνει φθορά. Αὐτό συμβαίνει, ξαναλέγω, ὅταν οἱ γονεῖς καλλιεργοῦν στά παιδιά τους αὐτήν τήν ἐξάρτησιν. Πρέπει νά σᾶς πῶ, κι ἄν οἱ γονεῖς σας δέν τό ἔχουν κάνει μέχρι σήμερα, βοηθήσατέ τους νά τό κάνουνε τώρα σέ σᾶς.

  Τί εἴδους ἐξαρτήσεις μποροῦμε νά ἔχωμε ἀπό τούς γονεῖς μας; Ἠθικές ἢ ψυχολογικές; Λέγει… λέγει… λέγει κάπου ἡ Ἁγία Γραφή, εἶναι μία ὁλόκληρη ἐντολή: «τίμα τόν πατέρα σου καί τή μητέρα σου ἵνα εὖ σοι γένηται καί ἔση μακροχρόνιος ἐπί τῆς γῆς τῆς ἀγαθῆς». Κάπου λέει ἡ Ἁγία Γραφή πάλι τό ἑξῆς, πάλι ἡ Παλαιά Διαθήκη: «διά τοῦτο καταλείψει ἄνθρωπος τόν πατέρα αὐτοῦ καί τήν μητέρα» -καταλείψει! ἄνθρωπος, καταλείψει! ὑπογραμμίζω τό ρῆμα, ἄνθρωπος τόν πατέρα αὐτοῦ καί τήν μητέρα- «καί προσκολληθήσεται τῇ ἰδίᾳ γυναικί, καί ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκαν μία... καί οὕς ὁ Θεός συνέζευξεν ἄνθρωπος μή χωριζέτω»

  Τό ἕνα λέγει: «τίμα τόν πατέρα σου καί τή μητέρα σου», ἐντολή. Τό ἄλλο λέγει: «καταλείψει ἄνθρωπος τόν πατέρα αὐτοῦ καί τήν μητέρα». Τό ἕνα λέει  θά ἐγκαταλείψη καί τό ἄλλο λέει νά τιμᾶς˙ πῶς γίνεται αὐτό; Εἶναι ἀντιφατικό; Ὄχι! παιδιά. Ἐδῶ θέτει ἀκριβῶς ἕνα ξεχώρισμα, μία διάκρισι. Τό «τίμα τόν πατέρά σου καί τή μητέρα σου» ἀναφέρεται εἰς τάς ἠθικάς σχέσεις τοῦ ἀνθρώπου ἔναντι τῶν γονέων του. Ἔχει ὁ ἄνθρωπος ἠθικήν ὑποχρέωσιν ἔναντι τῶν γονιῶν του. Τό «καταλείψει» -ἐγκαταλείψει- αὐτό τό ἐγκαταλείψει δέν ἀναφέρεται εἰς τάς ἠθικάς ὑποχρεώσεις, ἀλλά ἀναφέρεται εἰς τήν ψυχολογικήν κατάστασιν. Δηλαδή· δέν πρέπει νά ὑπάρχη ψυχολογικός σύνδεσμος, ὅταν συμβῆ ὁ γάμος. Ὁ ψυχολογικός αὐτός σύνδεσμος ὀφείλει νά ραγῆ. Προσέξτε! Ψυχολογικός. Γιατί ἄν ὑπάρχη αὐτός ὁ ψυχολογικός σύνδεσμος τῆς κοπέλας πρός τούς γονεῖς της -ἄν τό θέλετε δυστυχῶς… δυστυχέστατα, ὄχι σπάνια καί ψυχολογική σύνδεσις τοῦ ἀγοριοῦ, τοῦ νέου μέ τούς γονεῖς του, τή μάνα του κυρίως· κυρίως τή μάνα του!- τότε ἔχομε τραγικά ἀποτελέσματα.

   Δέν μπορεῖ νά καταλάβη πιά ὁ ἕνας σύζυγος τόν ἄλλον καί δέν μποροῦν νά ἑνωθοῦν οὔτε ἠθικά οὔτε ψυχολογικά, οὔτε συναισθηματικά. Γιατί; Γιατί ὑπάρχει αὐτή ἡ ἐξάρτησις ἡ ψυχολογική ἀπό τούς γονεῖς. Καί βλέπετε -ἐγώ τοὐλάχιστον ἔχω ἀντιμετωπίσει πλῆθος περιπτώσεων, σᾶς τό λέγω μέ θλίψι μου αὐτό τό πρᾶγμα, εἶναι κάτι τό ὁποῖο καί ἐσεῖς πιστεύω θά τό ἔχετε γνωρίση, ἴσως θά ἀκοῦτε ἱστορίες ἀνθρώπων γύρω ἀπό τό θέμα αὐτό- νά ἀκούη ὁ ἄνδρας τή μάνα του καί ὄχι τή γυναῖκα του. Νά δίνη λογαριασμό στή μάνα του καί ὄχι στή γυναῖκα του καί κάθε ἀπόφασι πού θά λαμβάνεται σύμβουλος θά εἶναι ἡ μάνα καί ὄχι ποτέ ἡ γυναῖκα.

  Ἀντίθετα καί ἡ γυναῖκα, νά ’ναι δεμένη μέ τή μάνα της καί νά μή ἀκούη τόν ἄνδρα της ἐκεῖνο τό ὁποῖο τῆς λέγει, ἀλλά νά ἀκούη καί νά ἐφαρμόζη ἐκεῖνο πού τῆς λέει ἡ μάνα της. Περιττόν νά σᾶς πῶ, καταλαβαίνετε μόνοι σας, τί ὀλέθριο εἶναι αὐτό μέσα εἰς τόν γάμον. Ὀλέθριον!

  Γι’ αὐτό τό λόγο θά πρέπη νά προσέξωμε στό σημεῖο αὐτό, χωρίς νά παραβοῦμε τήν ἐντολήν -εἶναι ξεχωριστά πράγματα- «τίμα τόν πατέρα σου καί τήν μητέρα σου», δηλαδή τίς ἠθικές μας ὑποχρεώσεις, πρέπει νά ρήξωμε, νά σπάσωμε… νά σπάσωμε αὐτούς τούς ψυχολογικούς -ψυχολογικούς ὄχι συναισθηματικούς, ἁπλῶς ψυχολογικούς- δεσμούς μέ τούς γονεῖς μας. Τό θέλετε; Στήν περίπτωσι πού ὁ νέος ἢ ἡ νέα δέν κατάφεραν νά σπάσουν αὐτούς τούς ψυχολογικούς δεσμούς μέ τούς γονεῖς των, ἀπερίφραστα θά ἐλέγαμε τοῦτο: «εἶναι ἀνώριμοι»· κι εἶναι ἀνώριμοι πρῶτα πρῶτα γιά τόν γάμο. Ἔχω ἀκούσει αὐτή τή φράσι -τήν ἔχω ἀκούσει ἐγώ αὐτή τή φράσι ἀπό κοπέλα… ἀπό κοπέλες: «Ὁ ἄνδρας μου εἶναι ἀνώριμος, πάτερ μου».

  Ὅταν, ἄς ποῦμε, δέν πᾶνε καλά, ἑτοιμάζονται νά πάρουν διαζύγιο. Προχθές συνέπεσε νά βρεθῶ στό γραφεῖο τῆς Μητροπόλεως καί εἶδα ἕνα παιδί, πού εἶχα πολύ καιρό νά τό δῶ. Ἦταν κατηχητόπουλο κάπου. «Ἒ…, τοῦ λέω, πολλά χρόνια ἔχω νά σέ δῶ. Τί κάνεις; πῶς περνᾶς; πῶς ἐδῶ στή Μητρόπολι; παντρεύεσαι;» Κουνάει τό κεφάλι. «Τό ἀντίθετο!». «Δηλαδή;» Μοῦ λέει: «παίρνω διαζύγιο». Λέω: «γιατί;» -Ἐγώ εἶχα μία δουλειά ἐκεῖ μέ τόν γραμματέα, ὣσπου νά τελειώσω τή δουλειά, τόν ἔχασα. Πήγανε στό μέσα γραφεῖο γιά συμβιβασμόν. Αὐτός ὁ συμβιβασμός ἔχει ἐπιτυχία 1%... οὐσιαστικά, καί ἀφοῦ ἔχει προχωρήσει μέ τούς δικηγόρους καί τά δικαστήρια ἡ ὑπόθεσις τοῦ διαζυγίου· συνεπῶς ἔτσι  τά ἔκανε ὁ νόμος, ἔτσι τά κατάφερε ἡ πολιτεία, ὁ νόμος τῆς πολιτείας, νά φθάνουν τά πράγματα στόν ἐπίσκοπο τελευταῖα, γιά νά βάλη τήν ὑπογραφή του ὁ ἐπίσκοπος ὅτι χωρίζουν, ὃτι δέν μποροῦν νά συμβιβαστοῦν. Φοβερό πρᾶγμα αὐτό. Φοβερό πρᾶγμα ἀπό πλευρᾶς πλέον νομοθεσίας.- Καί βγαίνει γιά μία στιγμή ὁ νέος καί μοῦ λέει: «μπορεῖτε νά ’ρθῆτε λιγάκι μέσα;» Πάω μέσα… -αὐτό ἀκριβῶς ἀντιμετώπιζα!- μία κοπέλα ἡ ὁποία πάνω κάτω αὐτό ἤθελε νά πῆ˙ δέν τό εἶπε, δέν ἤξερε γράμματα, δέν ἤξερε νά πῆ τήν λέξι ἀνώριμος, ἀλλά ἐκεῖνα τά ὁποῖα εἶπε, αὐτό ἀκριβῶς ἤθελαν νά τονίσουν· ὅτι αὐτό τό παιδί ἦταν ἀνώριμο, δέν ἔπρεπε νά παντρευτῆ. Κι ὅμως δέν ἤτανε μικρός, ἀριθμοῦσε τρεῖς δεκαετίες στή ράχη του!

  Λοιπόν… λοιπόν· ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού ἀριθμοῦν καί τέσσερις καί πέντε καί  ἑπτά δεκαετίες στή ράχη τους κι ἀκόμη δέν ἔχουν ὡριμάσει. Ναί! δέν ἔχουν ὡριμάσει. Καί βλέπετε αὐτή ἡ ὡριμότητα εἶναι μεγάλη ὑπόθεσις. Ἄν τό θέλετε, εἶναι σέ πολλούς τομεῖς αὐτή ἡ ὡριμότης· εἶναι σέ πολλούς τομεῖς. Ναί! ναί! ναί.

  Θά σᾶς πῶ μία ἱστορία δική μου, προσωπική. Νά μέ συγχωρέσετε, ἀλλά ἒ… τή θυμήθηκα τώρα. Ἤμουνα πολύ πολύ μικρός, πρέπει νά ’μουνα κάτω τῶν δέκα ἐτῶν ὅταν ἡ μητέρα μου μ’ ἔστειλε στήν λαϊκή ἀγορά νά πάρω κρέας. Βέβαια ἕνα μικρό παιδί νά ψωνίση κρέας εἶναι πολύ δύσκολο, δέν ξέρει τί θά διαλέξη. Εἶδα λοιπόν σ’ ἐκεῖνο τό κούτσουρο, πού ὁ χασάπης ἔκοβε τό κρέας, εἶδα κάτι νεῦρα πού τά χώριζε, τά ἔκοβε ἀπό τό καθαρό τό καλό τό κρέας. Ἡ μητέρα μου μοῦ εἶχε πεῖ: «πρόσεξε νά μήν ἔχη κόκαλα. Τά εἶδα ἐγώ αὐτά τά μαλακά, δέν εἴχανε κόκαλα· ἤτανε νεῦρα ὅμως. Καί λέω στόν χασάπη: «αὐτά θέλω νά μοῦ δώσης». Μέ κοιτάζει… μοῦ λέει: «δέν θά μοῦ τά φέρης πίσω!». «Ὄχι, τοῦ λέω· δέν θά σοῦ τά φέρω πίσω. Αὐτά θέλω νά μοῦ δώσης». Τά ζύγισε, τά ἔβαλε στό χαρτί, τά πῆρα. Πάω στό σπίτι, τά εἶδε ἡ μητέρα μου…

  Τί θά ἐνομίζατε ὅτι θά ἔπρεπε νά κάνη τώρα; Νά μέ δείρη; Ἀλλά γιατί νά μέ δείρη; Ἒπρεπε ἐκείνη νά φάη ξύλο, διότι… ἀφοῦ μ’ ἔστειλε τόσο μικρό νά ψωνίσω κρέας! Φυσικά δέν μ’ ἔδειρε. Ἒχω φάει πολύ ξύλο ἀπό τή μητέρα μου, τό λέω αὐτό γιά νά τό ξέρετε, ἔχω φάει πάρα πολύ ξύλο˙ ἀπό τόν πατέρα μου ἔτρωγα μία φορά τήν ἑβδομάδα καί ἀπ’ τή μητέρα μου κάθε μέρα. Ἀλλά ἤμουνα ὅμως καί καλό παιδί. Αὐτό ἦταν τό σπουδαῖο. Ὄχι, δέν τό λέω γιά ἔπαινο, ἀλλά ἔτρωγα ξύλο. Ἒτρωγα ξύλο.

  Λοιπόν· ἡ μητέρα μου δέν μ’ ἔδειρε -ὄχι ἀπό ἀδυναμία- γιατί δέν ἔπρεπε νά μέ δείρη. Οὔτε μέ μάλωσε, παρά μόνον μοῦ λέει: «κοίταξε νά δῆς, αὐτά τά λέμε νεῦρα, καί αὐτό δέν εἶναι κρέας». Τίποτα ἄλλο. Τί τό ἔκανε ἐκεῖνο ἐκεῖ, δέν ξέρω τί ἀπέγινε.

  Ἀλλά θά μοῦ πῆτε: «γιατί σᾶς εἶπα τήν ἱστορία;» Δέν τελείωσε ἡ ἱστορία. Πέρασαν μερικές μέρες κι ἦρθε μία φιλενάδα της στό σπίτι μας καί ἄρχισαν νά κουβεντιάζουν. Λέγανε διάφορα. Πῶς τό αὐτί μου πῆρε δέν ξέρω -περνοῦσα ἐκείνη τήν ὥρα- δέν ξέρω πῶς ἄκουσα τήν ἑξῆς στιχομυθία: «ὅτι ἔστειλα τό γιό μου νά πάρη κρέας καί ἔφερε αὐτό κι αὐτό τό κρέας, ἀλλά δέν τόν ἐμάλωσα γιά νά ἔχη τό θάρρος τῆς ζωῆς». Ἀκούσατε; Τό συμπέρασμα! Νά ἔχη τό θάρρος τῆς ζωῆς. Δηλαδή νά βγαίνη ἔξω νά ψωνίζη. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού δέν μποροῦν νά βγοῦν ἔξω νά ψωνίσουν. Δέν ξέρουνε. Δέν μποροῦν. Τί σημαίνει αὐτό; Ἤθελε ἡ μητέρα μου νά ἀποκτήσω ὡριμότητα ὡς πρός τίς σχέσεις μου μέ τούς ἄλλους ἀνθρώπους.

  Ἔτσι τό θέμα τῆς ὡριμότητας εἶναι σέ πολλούς τομεῖς, εἶναι σέ πάρα πολλούς τομεῖς. Ἀλλά ἐκεῖνο ὅμως πού εἶναι πάρα πολύ σπουδαῖο εἶναι μέσα εἰς τόν γάμον. Εἶναι ἕνα εὐπαθές σημεῖο. Ἐπιτέλους ἐπιτέλους ἄν δέν ἤξερα νά ψωνίζω στή ζωή μου, θά ψώνιζε κάποιος ἄλλος γιά μένα… Γιά σύζυγος, στά τελευταῖα, ὅταν εἶναι ἀνώριμοι οἱ ἄνθρωποι τί γίνεται μετά;

   Γι’ αὐτό λοιπόν τό λόγο, ἄς τό προσέξωμε. Ἐάν δῆτε στούς γονεῖς σας ὅτι σᾶς καλλιεργοῦν αὐτήν τήν προσκόλλησιν -ὄχι τήν ἀγάπη· ἄλλο εἶναι ἡ ἀγάπη κι ἄλλο εἶναι ἡ προσκόλησις. Ἡ προσκόλησις εἶναι μία νοσηρή κατάστασις. Ἡ ἀγάπη εἶναι ἡ σωστή. Καί ἐκεῖνος πού ἀγαπάει σωστά, μιλάει ὅπως μιλάει ἐδῶ ὁ Ραγουήλ. Καί τί λέει; -γιατί ἀγαπάει τήν κόρη του, πραγματικά τήν ἀγαπάει- καί τί λέει: «παιδί μου, τώρα γονεῖς σου θά εἶναι τά πεθερικά σου». Ὅταν τό λέγη αὐτό, τό λέει μέ πίκρα; Τό σάλιο του στέγνωσε στό στόμα; Κατάπιε ἕναν κόμπο ἐδῶ στόν λαιμό; Ὄχι! τό λέει ἀνέτως ὁ ἄνθρωπος: «παιδί μου, τώρα οἱ γονεῖς σου εἶναι τά πεθερικά σου». Δέν ἀποξενοῦται ὁ ἴδιος ἀπό τοῦ νά εἶναι ὁ πατέρας τῆς Σάρρας, ἀλλά ἁπλούστατα ξέρει νά τοποθετῆ σωστά τά πράγματα. Κι ἄν οἱ γονεῖς σας, δῆτε… δῆτε νά μή ἐννοοῦν ψυχολογικά νά σᾶς χειραφετήσουν, δηλαδή ἐπιμένουν νά εἴσαστε κάτω ἀπό τόν ποδόγυρό τους καί τά πάντα νά ἐξαρτῶνται ἀπ’ αὐτές τίς μητέρες σας -«μή πλένεις τά πιάτα, θά τά πλύνω ἐγώ» νά λέει ἡ μητέρα, «κάτσε παιδί μου νά διαβάσης», «μην τό κάνης αὐτό, θά τό κάνω ἐγώ»…- γιά ὄνομα τοῦ Θεοῦ! πότε θά ὡριμάση ἡ κοπέλα, πότε θά ὡριμάση ἡ κοπέλα; πρέπει νά ὡριμάση ἡ κοπέλα! πρέπει νά ὡριμάση ἡ κοπέλα!- νά πῆτε: «ἄκουσε μητέρα, πότε θά μάθω ἐγώ νά πλένω τά πιάτα; Καί πότε θά μάθω νά μαγειρεύω; Πρέπει νά μάθω κάποτε; θά τό κάψω τό φαγητό μία δυό φορές, μετά ὅμως θά μάθω. Τί θές; νά μπῶ στό γάμο καί νά μή ξέρω νά μαγειρεύω; Νά μή ξέρω νά ράψω ἕνα κουμπί ἢ νά ψήσω ἕναν καφέ; Εἶναι καλό αὐτό;». Θά τό μάθετε ἐσεῖς στούς γονεῖς σας αὐτό· στίς μητέρες σας.

  Ἐάν παντρευτῆτε καί ἀνακατεύεται ἡ μητέρα σας στό σπίτι σας, μέ τήν ἔννοια νά ἐπιμένη νά δημιουργῆ προσκολλήσεις, ἄς μοῦ  ἐπιτραπεῖ νά τό πῶ, δέν εἶναι καθόλου ἀσέβεια: «ἄκουσε, μητέρα, σέ παρακαλῶ πολύ κάτσε στή γωνιά σου, κάτσε στή γωνιά σου τώρα. Τώρα ἐγώ μέ τόν ἄνδρα μου θά συνεννοοῦμαι γιά ὅλα τά πράγματα τοῦ σπιτιοῦ. Ἔχεις νά μοῦ δώσης μία καλή συμβουλή; δῶσε μοῦ τηνε. Ἓως ἐκεῖ. Δέν θά κάνης τίποτα ἄλλο· οὔτε θά παρεμβαίνης, οὔτε τίποτε ἄλλο». Αὐτά τά πράγματα, παιδιά μου, προσέξατέ τα γιατί γίνονται πηγές πολλοῦ κακοῦ.

  Λέει κι ἕνα δεύτερο ὁ Ραγουήλ εἰς τήν κόρη του: «ἀκούσαιμί σου ἀκοήν καλήν,» (Τωβ. 10, 12) «Ἀκούσαιμί σου» -εὐκτική· εἴθε- καί εἴθε νά ἀκούσω καλά λόγια γιά σένα· «ἀκοήν καλήν». Δηλαδή νά φτάσουνε καλές εἰδήσεις γιά σένα. Ξέρετε οἱ ἄνθρωποι πᾶνε κι ἔρχονται. Ἒτσι δέν εἶναι; Κάποιοι ἄνθρωποι θά φύγουν ἀπό τήν Νινευή, θά ’ρθοῦν στά Ἐκβάτανα. Θά μάθω νέα σου, θά μάθω. Πρόσεξε! νά ἀκούσω καλά λόγια γιά ’σένα.

   Αὐτό τώρα, ποῦ ἐπεκτείνεται; Ὄχι, φυσικά στό ὅτι σοῦ ἔδωσα τήν πρώτη συμβουλή νά ἀγαπᾶς τά πεθερικά σου· αὐτό εἶναι μία θέσις. Εἶναι ὅμως καί πλῆθος ἄλλες θέσεις. Πρόσεξε! νά εἶσαι τίμια γυναῖκα, μή ἀκούσω ὅτι ἀπατᾶς τόν ἄνδρα σου. Πρόσεξε! νά εἶσαι καλή νοικοκυρά, μή μάθω ὅτι εἶσαι τσαπατσούλα. Πρόσεξε! νά μάθω ὅτι εἶσαι σώφρων καί ὄχι ἄμυαλη καί γλωσσοῦ! Πρόσεξε! νά μάθω ὅτι εἶσαι ἰδεώδης σύζυγος καί μητέρα.

  Εἴδατε; Τί ὡραῖα λόγια! νά μάθω καλά λόγια γιά ’σένα. Πιό μεγάλη ἱκανοποίησι γιά τούς γονεῖς ὑπάρχει ἀπό τοῦ νά ἀκοῦνε καλά λόγια γιά τά παιδιά τους; Εἶναι ὁ πραγματικός ἔπαινος τῶν γονέων τά καλά παιδιά.

   Ναί! γι’ αὐτό βλέπετε πολλές φορές, βγαίνουν στήν ἀγορά οἱ γονεῖς, οἱ ἄνδρες, καί λέγουν: «Ξέρεις τό παιδί μου ἐπέτυχε σ’ ἐκείνη τή σχολή»... «Ξέρεις τό παιδί μου πῆρε ἐκεῖνο τό πτυχίο»... «Ξέρεις τό παιδί μου εἶναι τοῦτο καί ἐκεῖνο…, τοῦ στείλανε ἐκεῖνο τό ἔγγραφο τό ἐπαινετικόν»…, ἐτοῦτο… ἐκεῖνο… καί τά λοιπά. Γιατί βγαίνουν καί τά λένε οἱ γονεῖς καί καμαρώνουν; Γιατί ἁπλούστατα, τά καλά παιδιά εἶναι τό στεφάνι τῶν γονιῶν· τά κακά παιδιά εἶναι ἡ ἀτιμία τῶν γονέων. Γι’ αὐτό γονεῖς πού ἔχουνε παιδιά διεφθαρμένα, κακά παιδιά δέν ξέρουν πού νά κρύψουν τό πρόσωπό τους ἀπό ντροπή μέσα εἰς τήν κοινωνία.

  «Καί ἐφίλησεν αὐτήν», τήν ἀσπάσθηκε. Εἴδατε εἰς τόν γάμον -τί ὡραῖο αὐτό!- ὅταν οἱ γονεῖς πρῶτοι… πρῶτοι θά φιλήσουν τά παιδιά τους. Παντρεύτηκαν, καί τώρα οἱ γονεῖς πρῶτοι θά φιλήσουν τά παιδιά! Εἶναι θά λέγαμε ὁ θαυμασιότερος ἀσπασμός πού ἔχει νά γίνη ἀπό τούς γονεῖς πρός τά παιδιά καί τῶν παιδιῶν πρός τούς γονεῖς. Καί μάλιστα κατά κανόνα αὐτό τό φίλημα ἐκεῖ στόν γάμον εἶναι γεμᾶτο ἀπό δάκρυα… γεμᾶτο ἀπό δάκρυα, ἀλλά εἶναι δάκρυα συγκινήσεως καί χαρᾶς˙ ἕνα μεῖγμα πού δυσκολεύεται κανείς νά προσδιορίση τί ἀκριβῶς εἶναι.

  «Καί Ἔδνα εἶπε πρός Τωβίαν» Καί τώρα ἡ σειρά τῆς Ἔδνας, τῆς μητέρας νά ἀποτείνη καί αὐτή κάποιον λόγον παρακαταθήκης εἰς τόν γαμπρό της, τόν ἄνδρα τῆς κόρης της. «ἀδελφέ ἀγαπητέ» Εἴδατε πῶς τόν προσφωνεῖ; «ἀδελφέ ἀγαπητέ»! ἀγαπητέ μου ἀδελφέ· ὡραία προσφώνησις! Ἢ θά μπορούσαμε νά ποῦμε, «ἀγαπητό μου παιδί». Ἀμέσως δημιουργεῖται μία συγγένεια, διότι ὅταν  ἕνας γονιός ἔχει ἕνα παιδί, ὅταν παντρεύεται, τότε ἔχει δύο παιδιά.

  Ἐπιμένουν πολλοί γονεῖς νά μαθαίνουν νά βλέπουν τόν σύζυγον ἢ τήν σύζυγον τῆς κόρης ἢ τοῦ γιοῦ ξένον ἄνθρωπο. Ἄς ποῦμε τήν κοπέλα πού παίρνει ὁ γιός νά θεωρῆται ξένη. «Εἶναι κόρη σου, κυρά μου!», «εἶναι κόρη σου, δέν εἶναι μόνον ὁ γιός σου». Καί αὐτό προϊόν αὐτῆς τῆς ψυχολογικῆς προσκολλήσεως, πού εἶναι τόσο ὀλεθρία.

  Καί τί λέγει τώρα ἐδῶ ἡ Ἔδνα: «ἀποκαταστήσαι σε ὁ Κύριος τοῦ οὐρανοῦ καί δῴη μοι ἰδεῖν σου παιδία ἐκ Σάρρας τῆς θυγατρός μου, ἵνα εὐφρανθῶ ἐνώπιον τοῦ Κύριου˙» (Τωβ. 10, 12) Λέγει τήν ἰδία συμβουλή σάν εὐχή μᾶλλον ὄχι συμβουλή, σάν εὐχή εἰς τόν γαμπρό της, ὅτι «εἴθε, λέγει, νά σέ ἀποκαταστήση ὁ Κύριος, τοῦ Οὐρανοῦ ὁ Κύριος ὥστε νά δώση σέ μένα νά δῶ παιδιά ἀπό τήν κόρη μου». Εἶναι, ὅπως σᾶς εἶπα καί προηγουμένως, αὐτή ἡ εὐλογία τῶν ἐγγονῶν!

  Καί μιά δεύτερη θέσις· «καί ἰδού παρατίθεμαί σοι τήν θυγατέρα μου ἐν παρακαταθήκῃ, μή λυπήσης αὐτήν» (Τωβ. 10, 13) Τί ὡραῖο πρᾶγμα! θά ’πρεπε, σᾶς εἶπα, κορνίζα νά τά ’χουν ἐκεῖ οἱ ἔγγαμοι ἄνθρωποι καί νά τά διαβάζουν μέρα νύχτα. Σοῦ δίνω, λέγει, τήν κόρη μου «ἐν παρακαταθήκῃ»· πρόσεξε! ἀναλαμβάνεις κάτι στά χέρια σου.

  Γιά νά καταλάβετε αὐτό τό «ἐν παρακαταθήκῃ»· Ὅταν χειροτονούμεθα ἱερεῖς, στή χειροτονία μας γίνεται τό ἑξῆς πάρα πολύ σπουδαῖο. Ὅταν γίνη ὁ καθαγιασμός τῶν Τιμίων Δώρων, ὁ Ἐπίσκοπος δίδει στόν πρεσβύτερον πού χειροτονήθηκε, τοῦ δίδει τόν Ἀμνόν, τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τόν Ἀμνόν -τετράγωνος εἶναι, ἐπάνω στό Ἃγιο δισκάριο- τόν δίδει δέ ὡς ἑξῆς: Ὁ ἱερεύς βάζει τό δεξί χέρι πάνω ἀπό τό ἀριστερό σάν θρόνο, μ’ αὐτή τήν ἔννοια, καί πάνω ἐδῶ τοποθετεῖται ὁ Ἀμνός· ὁ Χριστός, τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Καί τοῦ λέγει ὁ Ἐπίσκοπος: «λάβε τήν παρακαταθήκην ταύτην καί φύλαξον αὐτήν ἕως τῆς δευτέρας τοῦ Χριστοῦ ἐπιφάνειας». Ποιά εἶναι αὐτή ἡ παρακαταθήκη; Τί τοῦ ἔδωσε; Τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Ποῖον εἶναι τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ; ἡ Ἐκκλησία. Τήν Ἐκκλησία αὐτή, λέγει ὁ Ἐπίσκοπος, τώρα σοῦ τήν ἐμπιστεύεται ὁ Χριστός στά χέρια σου. Φύλαξέ την ἕως τῆς δευτέρας ἐπιφανείας τοῦ Χριστοῦ· ἕως ὅτου ἔλθη ὁ Χριστός, δηλαδή μέχρι θανάτου σου, φύλαξε αὐτό πού παίρνεις. Μή τό σπαταλήσης, μή τό κακοποίησης, μή τό προδώσης. Πρόσεξε! Αὐτή εἶναι ἡ μεγάλη παρακαταθήκη στή χειροτονία μας, ὅταν παίρνωμε τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τήν Ἐκκλησία.

 Καί ἐδῶ τώρα τί λέγει; «Σοῦ δίνω, παιδί μου, τήν κόρη μου ἐν παρακαταθήκῃ, πρόσεξέ την». Ὄχι, ἐκεῖνο τό ὁποῖον θά ἔλεγε μία μάνα γιατί ἁπλῶς συναισθηματικά πονάει τήν κόρη της, πού θά ἔλεγε στό γαμπρό «νά μοῦ προσέχης τό κορίτσι μου». Ὄχι, αὐτό τό ἔτσι τό ξερό, ἀλλά διότι ἡ γυναῖκα μέσα εἰς τό γάμον εἶναι ἡ ἀδύνατη πλευρά.

  Καί ἐκεῖνο τό «μή τήν λυπήσης», αὐτό τό θαυμάσιο «μή λυπήσης αὐτήν»! δηλαδή μή φθάσης ἡ ζωή σου νά γίνη τέτοια, πού ἐκείνη νά λυπᾶται. Πρῶτα πρῶτα, μή γίνης ἄσωτος ἄνθρωπος καί ἀνήθικος. Μή πατήσης ἐσύ τό στεφάνι σου, καί πέσεις στή μοιχεία καί τήν λυπήσης, ὅταν ξέρη ὅτι γυρίζεις μέ μία ξένη γυναῖκα. Ἀκόμη μή τή λυπήσης -ἄς μοῦ ἐπιτρέψετε νά πῶ μερικά σύγχρονα πράγματα, ἔ;- μή τήν λυπήσης παίζοντας χαρτιά καί γυρίζοντας στό σπίτι σου τίς πρωϊνές ὧρες, καί τρώγοντας ὅλο τό μεροκάματο καί τή δούλεψί σου στά χαρτιά, καί ἡ γυναῖκά σου δέν ξέρει πῶς νά ζήση τά παιδιά σου. Μή τήν λυπήσης πίνοντας κρασί, καί γυρίζεις στό σπίτι σου μπεκρής καί μεθυσμένος καί δίνεις ξύλο, καί τά παιδιά σου ἀποκτοῦνε τρόμο μέ τή φοβερή ἐκείνη παρουσία σου. Μή τή λυπήσης μέ τό θυμό σου καί μέ τίς βλασφημίες σου. Μή τήν λυπήσης τήν γυναῖκα σου μέ τήν ζηλοτυπία σου. Μή τή λυπήσης τήν γυναῖκα σου μέ μία ἀνοίκεια συμπεριφορά πού μπορεῖς νά ἔχης ἀπέναντί της.

   Ὅλα αὐτά θά τήν λυπήσουν πολύ, πού σημαίνει: φρόντισε νά τήν ἀγαπήσης· φρόντισε νά τήν τιμήσης· φρόντισε ἡ γυναῖκα σου νά γίνη ὁ σύντροφός σου, νά γίνη τό πλευρό σου. Γιατί ὁ Θεός ἀπό τόν Ἀδάμ ὅταν πῆρε νά κάνη τήν γυναῖκα, δέν πῆρε οὔτε ἀπό τό κεφάλι γιά νά διαφεντεύη τοῦ ἀνδρός, οὔτε ἀπό τά πόδια γιά νά εἶναι ἡ γυναῖκα τό ὑποπόδιον τῶν ποδῶν τοῦ ἀνδρός. Ἐπῆρε ἀπό τήν πλευρά γιά νά δείξη ὅτι ἡ γυναῖκα εἶναι στό πλάϊ τοῦ ἀνδρός· οὔτε πιό πάνω, οὔτε πιό κάτω. Ὁ ἄνδρας εἶναι ἡ κεφαλή τῆς οἰκογενείας γιά νά κυβερνᾶ τό σπίτι. Ἀπό πλευρᾶς ὅμως ἀξίας, ἀπό πλευρᾶς πτυχῶν ἀπέναντι στό Θεό, ἀπό πλευρᾶς ἀνθρωπίνης ἰδιότητος εἶναι ἴσοι. «Οὐκ ἔνει ἄρσεν καί θῆλυ˙» Δέν ὑπάρχει λέει τό ἀρσενικό καί τό θηλυκό, λέει ὁ Ἀπ. Παῦλος, «ἀλλά τά πάντα καί ἐν πᾶσι Χριστός»· τά πάντα καί ἐν πᾶσι Χριστός.

  Αὐτό λοιπόν θέλει νά πῆ τώρα ἐδῶ πέρα ἡ Ἔδνα πρός τόν γαμβρό της, ὅταν τοῦ δίνη ἐν παρακαταθήκῃ τήν κόρη της.

  Ὡραῖες συμβουλές! θαυμάσιες. Ἀλήθεια, ξεχαστήκαμε, δέν ἀκούσαμε καμμιά φράσι νά λέη: «κοίταξε, γαμπρέ, νά κάνετε οἰκονομίες, νά κάνετε σπίτια, νά κάνετε διαμερίσματα, νά πάρετε χωράφια καί τρακτέρια γιά νά γίνεται πλούσιοι. Κοίταξε, γαμπρέ, νά τή βγάζης τήν γυναῖκα σου καί περίπατο, στά κέντρα νά διασκεδάζη. Κοίταξε, γαμπρέ, τό καί τό...» Ἀκούσατε τέτοια πράγματα; Ἀκούσατε; Ὄχι. Ὄχι.

   Κι ὅμως, παιδιά μου, τά κριτήρια τῶν συγχρόνων γονέων εἶναι αὐτά, ὅταν λέγουν στά παιδιά τους, ὅτι πρέπει νά προσέχουν. Κάτι τέτοια. Καί οἱ γονεῖς μετά διαμαρτύρονται ὅτι -ἄν ἄλλος σύζυγος μάλιστα ἕνας συγκρατημένος ἄνθρωπος, ὄχι τσιγγούνης, συγκρατημένος ἄνθρωπος- ὅτι ἡ κόρη ὑποφέρει στά χεριά ἑνός τέτοιου ἀνδρός γιατί δέν τήν βγάζει τήν γυναῖκα του στά κέντρα πολύ συχνά νά τρῶνε καί νά πίνουν. Φοβερά πράγματα! Φοβερά. Δηλαδή, ἄν θέλετε νά ἀναζητήσετε τά αἴτια τῶν διαλυμένων οἰκογενειῶν, θά τά βρεῖτε εἰς τούς γονεῖς· τό πῶς μεγαλώνουν τά παιδιά τους, καί τί συμβουλές τους δίνουν, καί πῶς σκέπτονται, καί πῶς μεταβιβάζουν αὐτή τή δική τους τή νοοτροπία στά παιδιά τους. Εἶναι φοβερό πρᾶγμα!

  «Μετά ταῦτα ἐπορεύετο καί Τωβίας εὐλογῶν τόν Θεόν ὅτι εὐώδωσε τήν ὁδόν αὐτοῦ, καί κατευλόγει Ραγουήλ καί Ἔδναν τήν γυναῖκα αὐτοῦ.» (Τωβ. 10, 13) Ἦρθε καί ἡ σειρά τοῦ Τωβία. Τί ἔκανε ὁ Τωβίας; Ἄκουσε τόν πεθερό του, ἄκουσε τήν πεθερά του˙ ἡ νύφη ἄκουσε κι ἐκείνη τόν πατέρα της, ἄκουσε τήν μάνα της. Τί ἔχει τώρα νά πῆ ὁ Τωβίας; Ὁ Τωβίας εὐλόγησε τόν Θεόν. «Εὐλογῶν τόν Θεόν» λέγει «ὅτι εὐώδωσε τήν ὁδόν αὐτοῦ», τόν δοξάζει τόν Θεό γιά τόν ἐπιτυχημένο του γάμο.

  Ἀλήθεια ἕνας ἐπιτυχημένος γάμος εἶναι μία μεγάλη εὐλογία, πού ἀνήκει δόξα καί εὐλογία καί τιμή εἰς τόν Θεόν. Ναί! Ἀκοῦμε πολλές φορές: «δόξα τῷ Θεῷ, ἡ γυναῖκα μου εἶναι πάρα πολύ καλός ἄνθρωπος!», «δόξα τῷ Θεῷ, ὁ σύζυγός μου εἶναι πάρα πολύ καλός ἄνθρωπος!». Πολλές φορές τό ἀκοῦμε αὐτό. Προσέξτε, δέν σημαίνει ἀπουσία ἐλαττωμάτων, διότι ὁ γάμος, ἄν θέλετε, εἶναι ἕνας συνεταιρισμός ἐλαττωμάτων. Ἀλλά ἐν τούτοις ὅμως, δέν εἶναι τόσα καί τέτοια τά ἐλαττώματα πού νά δημιουργοῦν προβλήματα μέσα εἰς τό σπίτι. Δέν εἶναι χαρτοπαιξία, ἀνηθικότης, καί μπεκρολόγημα, ἤ βαναυσότης καί δέν ξέρω τι. Ἀλλά τί εἶναι; Ἐκεῖνα τά ὁποῖα μπορεῖ νά ἔχη ἕνας ἄνθρωπος, ἂ.., συνηθισμένα μικρά ἐλαττώματα· ἰδιοτροπίες μικρές, συνηθισμένες ἀνθρώπινες. Καί βλέπετε νά δοξολογοῦν τόν Θεό οἱ ἄνθρωποι, γιατί ἔχουν ἕναν ἐπιτυχημένο γάμο.

  Ἀλλά μόνον δοξάζει τόν Θεόν ὁ Τωβίας διότι τοῦ εὐώδωσε τόσο πολύ τόν γάμο του; «κατευλόγει Ραγουήλ καί Ἔδναν τήν γυναῖκα αὐτοῦ» κατευλόγει Ραγουήλ καί Ἔδναν, θά πῆ: εὐχαριστοῦσε τά πεθερικά του, εὐχαριστοῦσε τόν πεθερό του καί τήν πεθερά του. Ἔχετε ποτέ ἐσεῖς δεῖ -βεβαίως γίνεται ἀλλά εἶναι λιγάκι σπάνιο- νά εὐχαριστῆ ὁ γαμπρός τά πεθερικά του; Τό ’χετε δεῖ αὐτό; 

  Ἄν ρωτήσετε «σέ τί νά πρέπη νά εὐχαριστήση τώρα ὁ γαμπρός τά πεθερικά του;» Πρῶτα πρῶτα γιά τήν περιουσία. «Μπά;» θά ’λεγε ἕνας, «ἢτανε ὑποχρεωμένοι νά δώσουνε εἰς τήν κόρη τους ἐκεῖνα κι ἐκεῖνα;». Καί μάλιστα μ’ ἐκεῖνο τό «ἦσαν ὑποχρεωμένοι ἤ εἶναι ὑποχρεωμένοι» βλέπετε πολλές φορές δημιουργοῦνται ρήξεις ἀνάμεσα στά πεθερικά καί τό γαμπρό γιατί πολλάκις θέλει περισσότερα αὐτός καί δέν ξέρω τί ἀλλά.

   Εἶναι εὐχαριστημένος καί εὐχαριστεῖ τόν πεθερό του καί τήν πεθερά του. Εἶναι εὐχαριστημένος, ἀλλά μόνον αὐτό; Αὐτό εἶναι τό λιγότερο, παιδιά. Μποροῦσε καί νά μή πάρη καί καθόλου προῖκα. Νά ’τανε πολύ πτωχή κοπέλα καί τελικά ὁ Θεός νά ἤθελε ἔτσι νά παντρευτῆ ἡ Σάρρα χωρίς προῖκα.

   Θέλετε νά σᾶς πῶ ἕνα παράδειγμα; Ὅταν ὁ Ἰωσήφ, ὁ μνήστωρ, ἑτοιμάζεται νά παντρευτῆ τήν Θεοτόκον κατά φύσιν -ἀνύποπτα πράγματα τί θά συνέβαιναν στό σχέδιο τοῦ Θεοῦ, ἀνύποπτα ἀκόμα, ἔτσι; Ἁπλῶς ἀρραβωνίζεται τήν Θεοτόκον- ἡ Θεοτόκος ἀπ’ ὅ,τι τοὐλάχιστον μποροῦμε, δέν ἔχομε βέβαια πληροφορίες στήν Ἁγία Γραφή, ἄλλα ἀπ’ ὅ,τι μποροῦμε νά ἀντιλαμβανώμεθα στήν Ναζαρέτ ἔμενε, ὅπως καί ὁ Ἰωσήφ στή Ναζαρέτ ἔμενε, σημειῶστε δέ ὅτι ἡ Ναζαρετ ἦταν ἕνα… ἕνα παλιοχώρι, ἕνα παλιοχώρι. Βεβαίως καί ἡ Θεοτόκος καί ὁ Ἰωσήφ δέν ἦσαν ἐκ Ναζαρέτ, ἦσαν ἐκ τῆς Ἰουδαίας· κατήγοντο καί οἱ δύο ἀπό βασιλικήν γενεάν, ἀπό τόν Δαυΐδ, ἀπό τήν Βηθλεέμ. Ἄλλο θέμα τώρα ὃτι ὁ Δαυΐδ ὁ πρόγονος ἤτανε πόσο λέτε; Χίλια χρόνια πίσω, χίλια ἑκατό χρόνια πίσω. Δέν μποροῦσε νά σώζεται πιά τίποτε, ἔξω ἀπό μία παλαιά αἴγλη, ὅτι εἴχαμε πρόγονο τόν Δαυΐδ. Ζώντας σ’ ἐκεῖνο τό παλιοχώρι τήν Ναζαρέτ -«δύναταί τι ἀγαθόν εἶναι ἐκ Ναζαρέτ;» εἶπε ὁ Ναθαναήλ εἰς τόν Φίλιππον, «δύναταί τι;» μπορεῖ νά βγῆ κάτι ἀγαθό ἀπό τήν Ναζαρέτ; Τί θά πιστεύατε, ἐμμέσως τό βγάζομε ὅτι εἶχαν περιούσιες; Ὄχι. Δέν εἶχαν περιούσια. Ἡ Θεοτόκος πρέπει νά ἦταν μία πολύ πτωχή καί πολλές φορές θά ’χετε διαβάσει θά ’χετε ἀκούσει στίς ὁμιλίες «ἡ πτωχή κόρη τῆς Ναζαρέτ». Ἔ, τί θά πιστεύατε, ἔπρεπε λοιπόν νά ἔχη προῖκα ἡ Παναγία γιά νά παντρευτῆ;

  Ἄρα, ὅταν εὐχαριστεῖ ὁ Τωβίας τά πεθερικά του δέν εὐχαριστεῖ διότι πῆρε περιούσια. Συνέπεσε νά εἶναι πλούσια τά πεθερικά του. Συνέπεσε· ἁπλῶς συνέπεσε. Ἀλλά τί εὐχαριστεῖ λέτε; Διότι ἔφτιαξαν μία κοπέλα τέτοια πού νά εἶναι κατάλληλη γιά σύζυγος.

   Ἐνθυμεῖσθε στό προηγούμενο κεφάλαιο θά σᾶς τό διαβάσω τήν φράσιν «καί ηὐλόγησεν Τωβίας τήν γυναῖκα αὐτοῦ» τήν ἐπαινοῦσε. Γιατί τήν ἐπαινοῦσε; Εἶχε ἀξία. Πῶς ἔγινε ἡ Σάρρα μία ἀξία, πῶς ἔγινε μία προσωπικότης; Τήν ἔφτιαξαν οἱ γονεῖς της. Βεβαίως, ὁπωσδήποτε ὑπάρχει καί ὁ προσωπικός λόγος. Ἀλλά ἐν τοιαύτῃ περίπτωσει ὅμως, τόν πρῶτον λόγον τόν ἔχουν οἱ γονεῖς.

    Ἔτσι λοιπόν παιδιά, ὅταν εὐχαριστῆ ὁ γαμπρός τά πεθερικά, τά εὐχαριστεῖ τά πεθερικά του γιατί φτιάξανε μία καλή κοπέλα, πού τώρα αὐτή ἡ καλή κοπέλα θά γίνη ἡ καλή σύζυγος αὐτοῦ τοῦ γαμπροῦ. Ἔτσι, ἄν θέλετε, ὁ ὑποψήφιος γαμπρός σας, ἄνδρας σας, σύζυγός σας, ἄν ὁ Θεός τό κρίνη καί τό θέλει νά παντρευτῆτε, ἄν ὁ Θεός τό κρίνη καί τό θέλει, εἴπαμε κι ἄλλοτε τό θέμα αὐτό, καί νά ἐπαινέση τούς γονεῖς σας καί νά τούς εὐχαριστῆ καί νά τούς ἔχη σέ ὑψηλήν τιμήν καί νά μή τούς περιφρονῆ, φροντίστε νά γίνετε καλές κοπέλες γιά νά τιμήσετε τούς γονεῖς σας. Ἢ οἱ γονεῖς σας νά φροντίσουν -οἱ μητέρες, προπαντός οἱ μητέρες, ὄχι ὀλιγότερο οἱ πατέρες, ἀλλά προπαντός οἱ μητέρες- μέ κάθε τρόπο νά βοηθήσουν τίς κοπέλες τους νά γίνουν καλές κοπέλες, εὐλαβεῖς κοπέλες, νοικοκυρές κοπέλες, μέ τιμή κοπέλες, μέ εὐλάβεια κοπέλες, μέ σεβασμό κοπέλες, ὥστε καί ὁ γάμος τους νά εἶναι εὐτυχισμένος καί εὐλογημένος. Ἀλλά καί ὁ ὑποψήφιος γαμπρός νά ἐπαινέση τά πεθερικά καί νά τά εὐλογῆ καί δι’ αὐτῶν νά εὐλογῆ καί νά δοξάζη τόν Θεόν.

    Πρῶτα ὁ Θεός θά συνεχίσωμε τήν μεθεπομένη Κυριακή.

 
15η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης « Τωβίτ ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
"Τωβίτ. (Ὁμιλίες βασισμένες στό βιβλίο τῆς Π. Διαθήκης Τωβίτ).

" εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/vivlion-tovit
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oED0GDYsRHnrDdY5_m61pt

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Καραμίντζα.

Ψηφιοποίηση και επιμέλεια κειμένου δια χειρός του αξιοτίμου κ. Γεωργίου Μαλούση.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

καὶ τότε λαβόντα τὸ ἥμισυ τῶν ὑπαρχόντων αὐτοῦ..καὶ τὰ λοιπά, ὅταν ἀποθάνω καὶ ἡ γυνή μου.Τωβ. 8,21.

†.«Καί τότε λαβόντα τό ἥμισυ τῶν ὑπαρχόντων αὐτοῦ πορεύεσθαι μεθ’ ὑγιείας πρός τόν πατέρα˙ καί τά λοιπά, ὅταν ἀποθάνω καί ἡ γυνή μου» (Τωβ. 8, 21)

   Γιά νά μείνωμε λίγο ἐδῶ εἰς τό σημεῖο αὐτό. Εἶναι ἕνα πάρα πάρα πολύ ἐνδιαφέρον σημεῖο. Ἀπ’ ὅ,τι εἴδαμε σ’ ὅλη τήν περικοπή δέν ἀντιληφθήκαμε πουθενά ὁ Τωβίας νά ζητήση προῖκα· πουθενά! Βλέπομε ὅμως ἐδῶ τόν Ραγουήλ ἀπό μόνος του νά δίδη τά μισά ὑπάρχοντά του. Φυσικά δέν εἶχε ἄλλα παιδιά, εἶχε μόνο τήν Σάρρα˙ καί συνεπῶς, ἀφοῦ εἶχε μόνο τήν Σάρρα, ὅλη ἡ διανομή δέν ἤτανε παρά ὅ,τι θά ἀφοροῦσε μόνο τήν κόρη του.

     Ἐδῶ παρατηροῦμε ὅτι αὐτό τό φαινόμενο τῆς προικοθηρίας εἶναι ἕνα φαινόμενο πού τά παλαιότερα χρόνια ἀπασχολοῦσε βεβαίως περισσότερο. Δυστυχῶς ὅμως καί στήν ἐποχή μας δέν ἔχει μειωθεῖ πολύ ἡ ἔντασίς του. Ὅταν ὁ γαμπρός ζητάη προῖκα καί ζητάη μάλιστα κάποτε πολλή μεγάλη προῖκα, ὅταν ἀντιληφθῆ ὅτι ὁ πεθερός δύναται νά δώση. Κι ἔτσι δίνει τήν ἐντύπωσι ὅτι δέν ἐνδιαφέρεται διά τήν κοπέλα, ἐνδιαφέρεται ὅμως γιά τά χρήματά της, αὐτό πληγώνει τήν κοπέλα. Ἒχω ἀκούσει πολλές φορές αὐτή τήν ἱστορία. Πολλές φορές! Καί βλέπετε νά σοῦ λέγη ἡ κοπέλα ὅτι -ὅταν μάλιστα παντρευτοῦν καί προχωρήσει ὁ γάμος των καί ἡ ζωή των καί ὑπάρχει κανένα συννεφάκι στόν ὁρίζοντα τῆς οἰκογενειακῆς ζωῆς, τότε ἡ γυναῖκα ἀναθυμᾶται τό -ὅτι ὁ σύζυγός της δέν τήν πῆρε αὐτήν γιατί τήν ἀγαποῦσε, ἄλλα διότι ἀπέβλεπε εἰς τά χρήματά της. Εἶναι… εἶναι φοβερό! εἶναι φοβερό! Διότι μιά κοπέλα αἰσθάνεται ὑποτιμητικά, αἰσθάνεται ὅτι αὐτή ἡ ἰδία δέν βρῆκε θέσι μέσα στήν καρδιά τοῦ συζύγου της, ἄλλα τά χρήματά της βρῆκαν θέσι στήν καρδιά τοῦ συζύγου. Ὑποτιμᾶται καί πληγώνεται· καί πολύ δικαιολογημένα.

   Δέν θά ἤθελα ποτέ νά πῶ νά ὑπάρχη ἤ νά μή ὑπάρχη ἡ προῖκα· αὐτό εἶναι ἕνα ἄλλο θέμα. Ἀλλά ἄν θά ἔπρεπε κάτι νά ποῦμε, θά λέγαμε ὅτι -χωρίς κανείς νά πῆ νά καταργηθῆ ὁλότελα ἡ προῖκα- δέν πρέπει ὅμως αὐτή νά ἀποτελῆ τό πρῶτο στοιχεῖο καί τό κριτήριο ἑνός γάμου· δέν πρέπει. Ἁπλούστατα ὅταν ἕνας νέος ἐνδιαφέρεται γιά μία κοπέλα, ἁπλῶς θέλει τήν κοπέλα. Τώρα κατά δικαιοσύνη ὁ πατέρας τί θά δώση εἰς τήν κοπέλα, σάν παιδί του πού εἶναι, αὐτό εἶναι ἕνα ἄλλο θέμα˙ καί βεβαίως ἐπειδή εἶναι παιδί του καί κοντά στό παιδί του ἀποκτᾶ κι ἄλλο ἕνα παιδί, τόν γαμπρόν, θά δώση φυσικά κατά δικαιοσύνη ἐκεῖνα πού θά ἀνήκουν στό παιδί του. Βεβαίως ἐάν ὁ γαμπρός ἔτσι πρέπει νά κινηθῆ, μέ μία ἀνωτερότητα θά πρέπη καί ὁ πεθερός νά κινηθῆ κατά μία ἀνωτερότητα καί δέν θά ἐκμεταλευτῆ τόν χαρακτῆρα τοῦ γαμπροῦ νά πῆ: «ἄ! αὐτός δέν ζήτησε, δέν βαριέσαι, ἄσε»· κι ἄν ἔχη κι ἄλλα παιδιά, νά φυλάξη τήν περιουσία μήπως οἱ ὑπόλοιποι γαμπροί ζητήσουν. Ὁπότε αὐτός θά εἶναι ἕνα θῦμα οὕτως εἰπεῖν, θά ἀδικηθῆ˙ αὐτό δέν εἶναι τίμιο.

    Ἕνας σωστός πατέρας πρέπει νά κρίνη σωστά καί πρέπει μᾶλλον νά ἐκτιμηθῆ ἡ συμπεριφορά ἑνός τέτοιου γαμπροῦ. Καί πρέπει ἀπό φιλοτιμία ἀκόμη ἔτσι τό πρᾶγμα νά γίνη· καί κατά δικαιοσύνη παιδιά, ἔτσι πρέπει.

   Γι’ αὐτό καί λέγει μόνος του ἐδῶ ὁ Ραγουήλ εἰς τόν Τωβία ὅτι θά σοῦ δώσω τά μισά ὑπάρχοντά μου, τή μισή μου περιουσία. Κάνει ἐντύπωσι πού λέγει τό ἤμισι τῶν ὑπαρχόντων; γιατί; Ἐδῶ ὑπάρχει φρόνησι. Διότι πρῶτα πρῶτα θά ἔφευγαν, δέν θά ἔμενε μαζί τους ἄν καί λίγο πιό κάτω βλέπομε ὅτι ἐκεῖνος, ὁ Ραγουήλ ὁ πεθερός του, ἤθελε νά μείνη, ἄλλα ἐπιμένει ὅμως ὁ Τωβίας νά φύγη. Καλῶς ἔπραξε. Ἦταν λόγοι συναισθηματικοί πού ἔπρεπε νά πάη στόν πατέρά του, ἄλλα καί διότι δέν ἔπρεπε νά μείνη ἐκεῖ μέ τόν πεθερό.

   Σᾶς εἶπα, ὑπάρχει πάντα ἕνας κίνδυνος, ὅταν ὁ γαμπρός μπαίνη μέσα στό σπίτι, ἐάν εἶναι βουλητικοί οἱ γονεῖς, εἶναι βουλητικοί ἄνθρωποι, ἔχουνε δηλαδή μεγάλην βουλητικότητα, τότε κυβερνοῦν οἱ γονεῖς τό σπίτι καί ὁ γαμπρός εἶναι τίποτα, δηλαδή εἶναι σάν νά μήν ὑπάρχη μέσα, δέν κυβερνάει ὁ γαμπρός. Τό νά μείνη ὁ γαμπρός μέσα στό σπίτι τῆς νύφης, ἄλλα οἱ γονεῖς νά μήν κυβερνοῦν τό σπίτι, νά εἶναι οἱ γονεῖς, ἁπλῶς οἱ γονεῖς πού θά ἔχουνε τήν πολυθρόνα τους καί τή γωνιά τους, αὐτό εἶναι πάρα πολύ σπουδαῖο καί δίκαιο καί σωστό. Δέν θά πεταχτοῦν φυσικά οἱ γονεῖς, ἄλλα νά μή κυβερνοῦν οἱ γονεῖς.

   Φέρ’ εἰπεῖν, τά χρήματα τοῦ ἀνδρός, κι ἄν δουλεύη καί ἡ γυναῖκα καί τῆς κόρης, τῆς γυναικός, νά τά εἰσπράττη ὅλα ὁ μπαμπάς, ὁ πεθερός ἤ ἡ μαμά, ἡ πεθερά καί αὐτοί νά κάνουν κουμάντο καί νά δίνουν: «πόσα θές νά πᾶς στήν Ἐκκλησία ἔ; πάρε ἕνα δεκάρικο». Τί πράγματα εἶναι αὐτά; τί πράγματα; Τό λέγω, νά τό ξέρετε αὐτό τό πρᾶγμα, διότι τά πεθερικά, οἱ γονεῖς κυβέρνησαν κάποτε τό σπίτι. Ἡ σειρά τους τελείωσε. Τώρα ἔρχεται ἡ σειρά κάποιων ἄλλων, τῶν παιδιῶν τους. Αὐτοί πρέπει νά κυβερνήσουν τώρα τό σπίτι τους· ὄχι πλέον αὐτοί οἱ γονεῖς· τέλειωσε ἐκεῖ πέρα. Δημιουργεῖ πάρα πολλά προβλήματα, μά πάρα πολλά, τά ὁποῖα σᾶς λέγω προβλήματα πολλάκις ἔχω ἀντιληφθεῖ, ἔχω ἀντιμετωπίσει καί βλέπω ὅτι εἶναι πολλάκις καί ἀκανθώδη. Δέν ὑποχωροῦν οἱ γονεῖς· δέν ὑποχωροῦν. Γι’ αὐτό βρισκόμεθα πολλές φορές στήν ἀνάγκη νά συμβουλέψωμε μακριά ἀπό τούς γονεῖς, διότι ἄν οἱ γονεῖς ἔφθαναν νά συμπεριφέρωνται ἔτσι, τότε… τότε δικαιολογημένα τά παιδιά θά σηκωθοῦν νά φύγουν.

   Ἀφοῦ λοιπόν, θά ἔμεναν οἱ γονεῖς μόνοι, ὁ Ραγουήλ καί ἡ Ἔδνα, ἤτανε πολύ φυσικό νά κρατήσουνε μία περιουσία, νά μπορέσουνε νά ζήσουνε καί αὐτοί. Πῶς θά ζοῦσαν; Ἀλλά δέν εἶναι μόνον αὐτό. Καί δίπλα τους νά ἤτανε τά παιδιά τους -προσέξτε! καί νά συγκατοικοῦσαν μαζί, καί νά συγκατοικοῦσαν μαζί!- θά ἔπρεπε οἱ γονεῖς νά κρατήσουν ἕνα μέρος τῆς περιουσίας. Εἶναι ἀφροσύνη -ἀκούσατέ το καλά αὐτό!- εἶναι ἀφροσύνη οἱ γονεῖς νά δώσουν ὁλόκληρη τήν περιουσία τους στά παιδιά τους. Εἶναι τό ἄλλο ἄκρο τώρα αὐτό, ὄχι ὅταν πιά κυβερνοῦν οἱ γονεῖς, εἶναι τώρα τό ἄλλο ἄκρο· νά δώσουν ὁλόκληρη τή διαχείρισι, τά πάντα εἰς τό γαμπρό καί τήν κόρη καί τά λοιπά καί δέν ἔχουν αὐτοί τίποτα στά χεριά τους˙ ἤ εἰς τόν γιό καί τήν νύφη, ἄν ἔχουνε γιό, καί αὐτοί δέν ἔχουνε τίποτα. Τίποτα! Τίποτα! Τίποτα! Τότε, ἐπειδή δυστυχῶς πάρα πολλά παιδιά δέν βλέπουν τόν νόμο τοῦ Θεοῦ μπροστά τους «τίμα τόν πατέρα σου καί τή μητέρα σου», ἄλλα τά συμφέροντά τους, αἰσθάνονται πλέον ὅτι ἐκεῖνα πού πῆραν ἀπό τούς γονεῖς εἶναι κατάδικά τους καί συνεπῶς οἱ γονεῖς εἶναι ἕνα βάρος, τούς ὁποίους πετοῦν.

Διάβαζα τελευταῖα ὅτι ἕνα εἶδος ἱδρυμάτων πού ἀνθεῖ στήν ἐποχή μας εἶναι τά γηροκομεῖα. Ἐνῶ τά οἰκοτροφεῖα ἔχουνε μία παρακμή -παλαιότερα εἶχαν μεγάλη ἀκμή, φέρ’ εἰπεῖν κάθε Μητρόπολις ἔκανε ἕνα, δυό, τρία οἰκοτροφεῖα καί τά λοιπά- ἐνῶ τά οἰκοτροφεῖα τώρα εἶναι ἐν παρακμῇ, τά παιδιά προτιμοῦν νά μή πηγαίνουν σέ οἰκοτροφεῖο· βλέπετε οἱ μαθηταί πλέον δέν θέλουν νά ἔχουν ζυγόν πάνω ἀπό τόν σβέρκο τους καί πᾶνε καί νοικιάζουν δωμάτιο νά κινοῦνται ὅπως τούς ἀρέσει- ἐνῶ λοιπόν αὐτά τά ἱδρύματα εἶναι σέ παρακμή, τά γηροκομεῖα ἀντιθέτως εἶναι σέ ἀκμή. Καί πολλαπλασιάζονται τά γηροκομεῖα. Γιατί; ἐνῶ θά ’λεγε κανένας ὅτι σήμερα οἱ ἄνθρωποι εὐποροῦν λίγο πολύ. Οἱ πτωχοί εἶναι ἐλάχιστοι. Εἶναι ἐλάχιστοι. Καί ἴσως καί αὐτοί πού εἶναι πτωχοί, ἄν πρόσεχαν μερικά πράγματα, ἴσως δέν θά ἦσαν τοὐλάχιστον γιά γηροκομεῖο· ἔξω ἀπό μιά περίπτωσι πού κανείς, πέθαναν τά παιδιά του, δέν ξέρω πῶς ἦρθαν τά πράγματα ἔτσι στή ζωή, καί τελικά καταλήγει στό γηροκομεῖο. Ἄλλη παράγραφος αὐτό. Ἄλλα τό νά ἀνθῆ τό εἶδος εἶναι ἐνδεικτικόν ὅτι κάτι συμβαίνει. Ἁπλούστατα· ὑπάρχει ἡ σκληρότης σήμερα στά παιδιά.

    Λέγει κάπου ὁ Ἄπ. Παῦλος στήν πρός Ρωμαίους «θά ‘ρθη ἐποχή πού οἱ ἄνθρωποι θά εἶναι ἄστοργοι». Ἔ, αὐτή ἡ ἀστοργία ἐπικρατεῖ καί αὐξάνει καί τῶν παιδιῶν πρός τούς γονεῖς καί τῶν γονέων πρός τά παιδιά πολλάκις, ἄλλα προπαντός τῶν παιδιῶν πρός τούς γονεῖς. Γι’ αὐτό τό λόγο εἶναι θέμα φρονήσεως. Οἱ γονεῖς πρέπει νά κρατοῦν ἕνα μέρος τῆς περιουσίας. Καί τί θά ποῦν; Λοιπόν, θά ποῦν τό ἑξῆς: «Παιδιά, σᾶς μοιράσαμε τήν περιουσία, πήρατε ἐκεῖνο πού ἔχετε νά ζήσετε -ξέρω ’γώ τό ἀγόρι νά ἀνοίξη μία δουλεία, ἕνα μαγαζί, ἕνα κάτι· τό κορίτσι προῖκα καί τά λοιπά- ἐκεῖνα τά χωράφια ἤ δέν ξέρω τί, ἐκεῖνα τά χρήματα, αὐτά εἶναι δικά μου. Ὅταν θά πεθάνωμε καί οἱ δύο, εἶναι δικά σας, θά τά μοιράσετε».  

   Κοιτάξτε τί λέει: «ὅταν ἀποθάνω καί ἡ γυνή μου». Ὄχι, νά πεθάνη ὁ σύζυγος, ὁ πατέρας καί ἡ μάνα νά εἶναι στό ἔλεος τῶν παιδιῶν, νά τήν πετάξουνε στό δρόμο τή μάνα˙ ἄλλα πέθανε ὁ πατέρας, θά εἶναι διαχειρίστρια ἡ μητέρα σ’ αὐτό τό ὑπόλοιπο τῆς περιουσίας πού ἄφησε ὁ σύζυγος. Καί ὅταν πεθάνη καί ἡ μητέρα τότε τά παιδιά θά μοιράσουνε αὐτό τό ὑπόλοιπο πού ἔχουν, ὥστε καί οἱ γονεῖς νά ἔχουνε μέσα τους ἕνα αἴσθημα ὅτι τέλος πάντων δέν εἶναι κάτω ἀπό τήν κυριαρχία τῶν παιδιῶν των. Ξέρετε εἶναι πολύ ἄσχημο, εἶναι ὀδυνηρό αἴσθημα.

    Ἔχω καί ἡλικιωμένες κυρίες ἐδῶ ἀκροάτριες, θυμῶνται βέβαια ἴσως ὅτι κάποτε δέν πῆγαν στό κατηχητικό σχολεῖο γιατί στήν ἐποχή τους μπορεῖ νά μή ὑπῆρχε κατηχητικό σχολεῖο καί ἀναπληρώνουν τώρα τίς καρέκλες τοῦ κατηχητικοῦ σχολείου. Χρήσιμο καί αὐτό· πολύ χρήσιμο! Γι’ αὐτό θά μέ θυμηθοῦν καί θά μέ καταλάβουν οἱ ἡλικιωμένες κυρίες ὅτι εἶναι ὀδυνηρό νά αἰσθάνεσαι ὅτι δέν ἔχεις τίποτα καί ὑπάρχει μία, ἐπιτρέψατέ μου νά πῶ, εἶναι καλῆς ποιότητας ὑπερηφάνεια, μία ἀξιοπρέπεια εἶναι· ντρέπεται, ντρέπεται τόν γαμπρό, ντρέπεται ἀκόμη καί τήν κόρη ἤ τό γιό, ντρέπεται ἡ μητέρα ἤ ὁ πατέρας˙ νά πῆ «παιδί μου, ξέρεις δός μου δέκα δραχμές γιά νά πάω στήν Ἐκκλησία». Ἔ, ντρέπεται πῶς νά τό κάνωμε; Εἶναι ἑπόμενον. Ντρέπεται νά ἀνοίξη τό ψυγεῖο νά φάη κάτι. Πολλές φορές πρέπει νά κάνη δίαιτα -οἱ ἡλικιωμένοι ἄνθρωποι κάνουνε δίαιτα- καί δέν ἔχει τόν τρόπο νά ἀγοράση κάτι, διότι δέν κόβει στό μυαλό τῶν παιδιῶν ὅτι οἱ γέροντες πρέπει νά φᾶνε κάτι τό ἰδιαίτερο διότι κάνουν δίαιτα διότι ἔχουν μία ἀρρώστια καί πρέπει νά μποῦν κάτω ἀπό κάποιο διαιτολόγιο˙ καί ἀναγκάζονται οἱ ἄνθρωποι νά τρῶνε ὁ,τιδήποτε εἰς βάρος τῆς ὑγιείας των μόνον καί μόνον γιατί δέν ἔχουν αὐτόν τόν τρόπον νά ψωνίσουν κάτι μέ δικά τους χρήματα· ντρέπονται.

   Βλέπετε πόσα πράγματα βγαίνουν καί ἄν τό θέλετε δέν εἶναι προσωπική μου γνώμη, ὁπωσδήποτε βγαίνουν ἀπό τήν πεῖρα˙ ἀλλά ὁδηγός μας ὅμως ἐδῶ πέρα ποιός εἶναι; Εἶναι ἡ Ἁγία Γραφή. Τί λέει ὁ Ραγουήλ; Ὁ Ραγουήλ λέει: «Θά σοῦ δώσω τά ὑπόλοιπα ὅταν πεθάνω καί ἐγώ καί ἡ γυναῖκα μου». Ἰδού, παρακαλῶ, θεοπνεύστως… θεοπνεύστως πῶς τοποθετοῦνται τά πράγματα!

Απόσπασμα από την 14η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης « Τωβίτ ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
"Τωβίτ. (Ὁμιλίες βασισμένες στό βιβλίο τῆς Π. Διαθήκης Τωβίτ).

" εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/vivlion-tovit
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oED0GDYsRHnrDdY5_m61pt

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Καραμίντζα.

Ψηφιοποίηση και επιμέλεια κειμένου δια χειρός του αξιοτίμου κ. Γεωργίου Μαλούση.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ὁ χιαστί τρόπος τῶν συζύγων. Ἡ ἐπέμβασις τῶν γονέων στά νέα ζεύγη.

†.Ὁ Τωβίας καί ἡ Σάρρα ἔκαναν ἐκείνη τήν θαυμασίαν προσευχήν, βεβαίως περίληψις εἶναι ὅπως μᾶς τήν καταγράφη ἐδῶ ὁ ἱερός συγγραφεύς καί ἡ ὁποία μᾶς δίδει ἕνα σκελετό θαυμασίων θέσεων ἁγιογραφικῶν, θεολογικῶν, ἀνθρωπολογικῶν, πῶς ἀκριβῶς δύναται νά κινῆται ὁ γάμος, δηλαδή ἕνας γάμος ἐν Θεῷ· διότι ἕνας γάμος πού δέν εἶναι ἐν Θεῷ, τότε ἑπόμενον εἶναι νά ἀναζητήση κανείς πολύ γρήγορα τά στοιχεῖα τῆς φθορᾶς καί τῆς διαλύσεως. Γι’ αὐτό ἀκριβῶς αὐτή ἡ προσευχή τοῦ ζεύγους Τωβία καί Σάρρας θά μποροῦσε νά γραφῆ σ’ ἕνα χαρτί καί νά γίνη κορνίζα καί νά μπῆ μέσα σέ κάθε οἰκογένεια νά τήν μελετοῦν συχνά οἱ σύζυγοι καί νά βλέπουν σάν ἕνα εἶδος ὁδηγοῦ πλεύσεως εἰς τό πέλαγος τοῦ βίου τούτου.

    Καί ἀφοῦ ἔκαναν τήν προσευχή τους καί εἶπε ἡ Σάρρα τό «ἀμήν» καί πού στό τέλος ἐζήτησε ὁ Τωβίας νά συγκαταγηράση μαζί της, ἔπεσαν καί κοιμήθηκαν ἥσυχα καί εἰρηνικά˙ καί ἐκοιμήθησαν ἀμφότεροι τήν νύχτα βέβαιοι ὅτι ὁπωσδήποτε ὁ Θεός θά τούς ἐλεοῦσε. Διότι τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ ἐπεκλήθησαν καί εἶχαν ἐμπιστοσύνη στήν ἀγάπη Του καί στήν πρόνοιά Του.

   Ἀλλά ἐνῶ εἶχε δείξει μία κάποια πίστι καί ὁ Ραγουήλ ὁ πατέρας τῆς Σάρρας καί εἶχε εὐχηθεῖ καί εἶχε πεῖ «παιδί μου, εὔχομαι ὁ Θεός νά σᾶς ἐλέηση» καί τά λοιπά, ἀφοῦ εἶχε πεῖ βεβαίως τήν ἀλήθεια τῆς περιπετείας τῆς κόρης του, ὅμως χωρίς νά θέλωμε νά τόν κατηγορήσωμε ὅτι ἔδειξε μίαν ἀπιστία -ὅμως ὁ ἄνθρωπος ἤτανε παθών, σκεφθεῖτε πόσοι ἐπέρασαν καί ὅλοι εἶχαν πεθάνει- γι’ αὐτό ἀκριβῶς τό λόγο χωρίς καθόλου νά μᾶς παραξενέψη ἤ νά τόν κατηγορήσωμε, ὅπως σᾶς εἶπα, ἐσηκώθηκε ξημερώματα καί λέγει εἰς τήν γυναῖκα του: «Στεῖλε μία ὑπηρέτρια νά κοιτάξη στό δωμάτιο, τί γίνεται; Πέθανε;» «καί ἰδέτωσαν εἰ ζῇ˙ εἰ δέ μή, ἵνα θάψωμεν αὐτόν, καί μηδείς γνῷ.» (Τωβ. 8, 12)

   Διότι πραγματικά τί ἔκανε ὁ Ραγουήλ; Μόλις αὐτοί ἐκοιμήθηκαν ἐπῆρε κάποιους δούλους του καί πῆγαν ἔξω στόν κῆπο κι ἔσκαψε ἕνα λάκκο λέγοντας ὅτι ὅ,τι συνέβη καί εἰς τό παρελθόν, θά συμβῆ τώρα καί μέ τόν Τωβία. Βεβαίως σήμερα αὐτό τό πρᾶγμα δέν μποροῦμε εὔκολα νά τό καταλάβωμε: πῶς ἕνας ἐπισκέπτης μας μπορεῖ νά πεθάνη καί νά τόν θάψωμε καί νά μή πάρη κανείς εἴδησι. Ἄν λάβετε ὅμως ὑπ’ ὄψιν τήν ἐποχή ἐκείνη, καί μάλιστα ἕνας ἐπισκέπτης ὁ ὁποῖος μποροῦσε νά ἐμφανισθῆ σέ μία πόλι τήν προτεραία, τήν προηγούμενη μέρα καί τήν ἑπομένη νά ἐξαφανισθῆ. Ὑποτίθεται ὅτι μπῆκε στήν πόλι, ἔφυγε· ποιός τόν εἶδε, ποιός τόν ξέρει καί τά λοιπά. Ἔτσι ὁ θάνατός του θά ἔμενε μυστικό, θά τόν ἔθαπταν καί τίποτα ἄλλο. Καί τοῦτο διότι πλέον εἶχαν οἱ ἄνθρωποι ἀπαυδήσει βλέποντας ὅτι πεθαίνουν οἱ γαμπροί. Καί γιά νά μή δυσφημισθοῦν περισσότερο ὁ Ραγουήλ ἔτσι ἐσκέφθηκε: «Ἂν τόν βροῦν τό πρωΐ πεθαμένο τόν Τωβία, νά σκάψουν καί νά τόν θάψουν».

    Ὅταν ὅμως πῆγε ἡ ὑπηρέτρια τά ξημερώματα -ὁ λάκκος ἕτοιμος!- ἀντελήφθη ὅτι κοιμόντουσαν καί ἀνέπνεαν καί οἱ δυό. Καί τότε «ἀνοίξασα ἡ παιδίσκη τήν θύραν εὗρε τούς δύο καθεύδοντας˙» (Τωβ. 8, 13) καί βγῆκε καί λέγει ὅτι «ζεῖ ὁ Τωβίας».

    Ὅταν τό ἄκουσε αὐτό ὁ Ραγουήλ, διότι ἐκείνη ἡ βραδιά ἦταν ἡ κρίσιμη βραδιά, τότε δόξασε τόν Θεόν καί εἶπε τά ἑξῆς λόγια, τήν ἑξῆς προσευχή: «εὐλογητός εἶ σύ, ὁ Θεός, ἐν πάσῃ εὐλογίᾳ καθαρᾷ καί ἁγίᾳ, καί εὐλογείτωσάν σε οἱ ἅγιοί σου καί πᾶσαι αἱ κτίσεις σου, καί πάντες οἱ ἄγγελοί σου καί οἱ ἐκλεκτοί σου εὐλογείτωσάν σε εἰς τούς αἰῶνας. Εὐλογητός εἶ ὅτι ηὔφρανάς με, καί οὐκ ἐγένετό μοι καθώς ὑπενόουν, ἀλλά κατά τό πολύ ἔλεός σου ἐποίησας μεθ’ ἡμῶν. Εὐλογητός εἶ ὅτι ἠλέησας δύο μονογενεῖς˙ ποίησον αὐτοῖς, δεσπότα, ἔλεος, συντέλεσον τήν ζωήν αὐτῶν ἐν ὑγείᾳ μετ’ εὐφροσύνης καί ἐλέους.» (Τωβ. 8, 15-17)

   Αὐτήν τήν προσευχή εἶπε, παιδιά, ὁ Ραγουήλ. Εἶναι πολύ ὡραία προσευχή. Εἶναι μία δοξολογία πρός τόν Θεόν. Ὅταν λέγει: «σέ εὐλογῶ Κύριε, ἐν πάσῃ εὐλογίᾳ καθαρᾷ καί ἁγίᾳ» ἐννοεῖ μέ μία δοξολογικήν διάθεσιν ἐκ βαθέων. Εἶναι ἀκριβῶς ὅταν πηγαίνωμε νά ποῦμε τό «εὐχαριστῶ» μας εἰς τόν Θεόν γιά κάτι πού περάσαμε μεγάλη ἀγωνία, πολύ μεγάλη ἀγωνία. Καί ἐδῶ ἔρχεται ὁ Θεός νά γλιτώση. Καί ζῶντας αὐτά τά βιώματα τῆς ἀγωνίας καί τῆς σωτηρίας, δοξάζομε τόν Θεόν ἐκ βαθέων. Αὐτό θά πῆ ὅτι «ηὐλόγησεν τόν Θεόν μέ εὐλογία καθαρά καί ἁγία», δηλαδή εἶναι μία βαθιά δοξολογία. Καί ἀναφέρεται εἰς τό θέμα ὅτι καί οἱ δύο ἦταν μονογενεῖς. Καί ὁ Τωβίας ἦταν μονογενής καί θά πενθοῦσαν φυσικά οἱ γονεῖς του ἐάν ἐχάνετο, ἀλλά καί ἡ Σάρρα ἦταν μονογενής κόρη, μονογενές παιδί, ὁπότε θά ἔμεναν καί οἱ γονεῖς της στή θλίψι, ὅτι τελικά δέν μποροῦσε νά παντρευτῆ καί συνέβαινε αὐτό τό φοβερό δυστύχημα. Καί τώρα ἀφοῦ εὐχαριστεῖ τόν Θεόν, τόν παρακαλεῖ νά συντελέση εἰς τήν ζωήν τους, ὥστε νά τήν περάσουν μέ ὑγεία καί εὐφροσύνη καί ἔλεος.

   Βλέπετε τό θέμα τῆς ὑγείας καί τῆς εὐφροσύνης καί τοῦ ἐλέους εἶναι ὁπωσδήποτε πολύ ἀγαθά στοιχεῖα καί πολύ καλά. Εἶναι στοιχεῖα τά ὁποῖα δυνάμεθα νά ζητᾶμε εἰς τήν προσευχή μας. Μία οἰκογένεια ἡ ὁποία ξεκινάει νά συμπήξη τό πρόγραμμα καί τήν πορεία τῆς ζωῆς της ὁπωσδήποτε πρέπει νά ἔχη καί μία καλή ὑγεία.

   Μοῦ φαίνεται, σᾶς τό εἶχα πεῖ αὐτό, ὅτι ἄν δέν ὑπάρχη μία καλή ὑγεία ἤ τέλος πάντων ὑποφερτή ὑγεία, νά μήν ἀποφασίζωμε ποτέ ἕναν γάμον, διότι ὁ γάμος ἔχει φορτίο. Ἔχει φορτίο. Καί τόν ἑαυτό μας πρέπει νά σηκώσωμε, ἀλλά κι ἄλλα πράγματα πρέπει νά σηκώσωμε μέσα εἰς τόν γάμον. Κι ὅταν δέν ὑπάρχη μία σχετικῶς… σχετικῶς καλή ὑγεία, βέβαια ἀπόλυτη ὑγεία δέν θά βρῆ πουθενά κανείς, ἀλλά μία σχετικῶς καλή ὑγεία, ἐάν δέν ὑπάρχη αὐτή, σᾶς εἶπα, νά μή ἀποφασίζωμε ἕναν γάμον. Καί τό νά ζητοῦμε τήν ὑγείαν μέσα εἰς τόν γάμον ὁπωσδήποτε εἶναι ἕνα σπουδαῖο στοιχεῖο καί ἐπιζητητέο.

   Καί τότε ἔδωσε διαταγή ὁ Ραγουήλ νά χώσουν τόν λάκκον, νά τόν γεμίσουν, διότι ὁπωσδήποτε ὁ Θεός ἔδωσε τό ἔλεός Του. Καί τότε… ὤ! τί χαρά σέ ’κεῖνο τό σπίτι τοῦ Ραγουήλ! «καί ἐποίησεν αὐτοῖς» στούς νεονύμφους «γάμον ἡμερῶν δεκατεσσάρων.» (Τωβ. 8, 19)

   Γνωρίζομε ἀπό ἄλλα βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ὅτι ἡ ἑορτή τοῦ γάμου κρατοῦσε συνήθως ἑπτά ἡμέρες. Καί σέ μᾶς ἐδῶ στήν Ἑλλάδα ἀκόμη, ἴσως στά χωριά στήν ἐπαρχία γενικά -ὅταν λέμε ἐπαρχία ὄχι τίς  ἐπαρχιακές πόλεις, ἄλλα ἐννοοῦμε στά χωριά καί κυρίως πιό πολύ ἴσως στά ὀρεινά χωριά, καί μπορεῖ ἀκόμη στά νησιά- μπορεῖ ἀκόμη ὁ γάμος νά κρατάη κάπου τρεῖς μέρες συνήθως. Ξεκινάει ἀπό Παρασκευή, κάπου ἐκεῖ, καί τελειώνει Δευτέρα· ἄν γίνη βέβαια ὁ γάμος κάπου Κυριακή. Εἶναι δηλαδή ἕνα ἀρχαῖο ἔθιμο πού τό εἶχαν οἱ λαοί, ὄχι μόνον οἱ Ἑβραῖοι˙ οἱ Ἑβραῖοι τό εἴχανε ἑπτά ἡμέρες.

    Ἄλλα ἀπό τή μεγάλη του χαρά ὁ Ραγουήλ διπλασιάζει τίς ἡμέρες καί τίς κάνει ἀπό ἑπτά τίς κάνει δεκατέσσερες. Ἄλλα ὅμως, ὄχι μόνο θέλει νά χαρῆ τό γεγονός μένοντας ὁ γαμπρός στίς μέρες τῆς ἑορτῆς, ἄλλα ἤθελε καί κάτι ἄλλο. Διατηρεῖ κάποιους φόβους, ἴσως ἀδιοράτους φόβους ὁ Ραγουήλ. Δέν ξέρομε πολύ. Τό γεγονός εἶναι ὅτι ἐζήτησε ἀπό τόν Τωβία ἐνόρκως -τόν ὅρκισε- τί; Νά μή πάη αὐτός νά ζητήση τά χρήματα ἀπό τούς Ράγους τῆς Μηδίας, πού ἦταν καί ὁ ἀντικειμενικός σκοπός, ὁ τελικός σκοπός τοῦ ταξιδιοῦ. Διότι μή ξεχνᾶμε ὅτι ἐνῶ περνοῦσαν ἀπό τά Ἐκβάτανα γιά νά πᾶνε εἰς τούς Ράγους τῆς Μηδίας ἐκεῖ ἐστάθμευσαν, πού τοῦ εἶπε ὁ Ἀζαρίας, ὁ συνοδός, ὅτι ἐδῶ εἶναι κάποιοι συγγενεῖς σου καί θά μείνωμε καί λοιπά καί τοῦ εἶπε, τοῦ ἔκανε τό συνοικέσιο γιά τήν κοπέλα, ἄλλα ὁ τελικός σκοπός ἦταν νά φθάσουν εἰς τούς Ράγους τῆς Μηδίας, εἰς τόν Γαβαήλ, τόν συγγενή τοῦ πατέρα του καί νά πάρουν ἐκεῖνο τό ποσόν πού τοῦ εἶχε δώσει ὡς δανεικά, τά δέκα ἀργυρά τάλαντα. Τώρα τί κάνει ὁ Ραγουήλ; Διατηρεῖ φόβους. Εἶναι ἀκριβῶς αὐτό πού πολλές φορές λέμε, ὅταν κανείς εἶναι καμμένος ἀπό δυστυχήματα καί τά λοιπά, νά φοβᾶται… νά φοβᾶται καί τή σκιά του. Καί δέν τόν ἀφήνει τόν Τωβία νά πάη στό ταξίδι αὐτό. Καί τόν παρακαλεῖ πολύ καί τοῦ λέγει: «Στεῖλε τόν συνοδό σου, ὥστε ἐκεῖνος νά φέρη τά χρήματα, ἐσύ κάτσε ἐδῶ» καί τόν ἐδέσμευσε μέ τόν ὅρκον. Βεβαίως δέν ὁρκίστηκε ὁ Τωβίας. Τόν ὅρκισε ὁ Ραγουήλ, ὅπως εἶχε ὁρκίσει ὁ Ἀβραάμ τόν δοῦλο του τόν Ἐλεάζαρο ὅτι δέν θά ἔφερνε γυναῖκα ἀπό τήν γύρω περιοχή, ἀπό τήν Χαναάν, ἄλλα ἀπό τήν πατρίδα τους τήν γῆ Χαράν.

    Ὡστόσο, γιά νά μή τόν δυσαρεστήση τόν πεθερό του ὁ Τωβίας, ὁ ὁποῖος ἦταν ἕνα θαυμάσιο παιδί, ὅπως θά δοῦμε παρακάτω, πού θά φανῆ ἀκόμη περισσότερο ὁ χαρακτῆρας τοῦ Τωβία -θαυμάσιο παιδί!- γιά νά μή λυπήση, λοιπόν, τόν πεθερό του παρέμεινε, καί ἀνέθεσε εἰς τόν Ἀζαρια τόν συνοδό του καί τόν παρεκάλεσε καί τοῦ εἶπε: «Σέ παρακαλῶ πολύ, πάρε ἐσύ τό ἔγγραφον, δηλαδή ἐκείνη τήν ἀπόδειξι πού ἔχομε ἀπό τόν Γαβαήλ, καί πάρε καί δυό καμῆλες, πάρε καί ἕναν συνοδόν καί πηγαίνετε νά φορτώσετε τά χρήματα. Καί σέ παρακαλῶ πολύ, πάρε μαζί σου καί τόν Γαβαήλ, νά ’ρθη στό γάμο». Ἦταν συγγενής. Σημειώσατε δέ τό ταξίδι ἀπό τά Ἐκβάτανα μέχρι τούς Ράγους ἤτανε μόλις δύο ἡμέρες· μέ καμήλα δύο ἡμέρες. Δύο νά πᾶνε, δύο νά γυρίσουν καί μία ἡμέρα νά μείνουν, πού θά ἔμεινε ἐκεῖ ὁ συνοδός ὁ Ἀζαρίας, πέντε ἡμέρες ὅλο ὅλο. Πρέπει νά τοῦ εἶπε νά πάη στούς Ράγους τή δεύτερη μέρα τῶν γάμων. Ἡ ὅλη ἡ ἑορτή ἦταν δεκατέσσερες ἡμέρες, συνεπῶς θά ἐπρολάβαινε ἀρκετά ὁ Γαβαήλ νά ἔρθη στούς γάμους τοῦ ἀνεψιοῦ του.

    Ἔτσι κι ἔγινε˙ ὁ δέ πεθερός λέγει εἰς τόν γαμπρό του τόν Τωβία: «Ἔτσι νά κάμης παιδί μου, ὅπως σοῦ εἶπα, νά μείνης ἐδῶ· καί νά πάη ὁ συνοδός σου ἐκεῖ στούς Ράγους˙ καί ἀφοῦ πάρεις ἐκεῖνα πού θά σοῦ δώσω σάν προῖκα τότε νά πᾶς στό καλό, στόν πατέρα σου. «Καί τότε λαβόντα τό ἥμισυ τῶν ὑπαρχόντων αὐτοῦ πορεύεσθαι μεθ’ ὑγιείας πρός τόν πατέρα˙ καί τά λοιπά, ὅταν ἀποθάνω καί ἡ γυνή μου» (Τωβ. 8, 21)

   Γιά νά μείνωμε λίγο ἐδῶ εἰς τό σημεῖο αὐτό. Εἶναι ἕνα πάρα πάρα πολύ ἐνδιαφέρον σημεῖο. Ἀπ’ ὅ,τι εἴδαμε σ’ ὅλη τήν περικοπή δέν ἀντιληφθήκαμε πουθενά ὁ Τωβίας νά ζητήση προῖκα· πουθενά! Βλέπομε ὅμως ἐδῶ τόν Ραγουήλ ἀπό μόνος του νά δίδη τά μισά ὑπάρχοντά του. Φυσικά δέν εἶχε ἄλλα παιδιά, εἶχε μόνο τήν Σάρρα˙ καί συνεπῶς, ἀφοῦ εἶχε μόνο τήν Σάρρα, ὅλη ἡ διανομή δέν ἤτανε παρά ὅ,τι θά ἀφοροῦσε μόνο τήν κόρη του.

     Ἐδῶ παρατηροῦμε ὅτι αὐτό τό φαινόμενο τῆς προικοθηρίας εἶναι ἕνα φαινόμενο πού τά παλαιότερα χρόνια ἀπασχολοῦσε βεβαίως περισσότερο. Δυστυχῶς ὅμως καί στήν ἐποχή μας δέν ἔχει μειωθεῖ πολύ ἡ ἔντασίς του. Ὅταν ὁ γαμπρός ζητάη προῖκα καί ζητάη μάλιστα κάποτε πολλή μεγάλη προῖκα, ὅταν ἀντιληφθῆ ὅτι ὁ πεθερός δύναται νά δώση. Κι ἔτσι δίνει τήν ἐντύπωσι ὅτι δέν ἐνδιαφέρεται διά τήν κοπέλα, ἐνδιαφέρεται ὅμως γιά τά χρήματά της, αὐτό πληγώνει τήν κοπέλα. Ἒχω ἀκούσει πολλές φορές αὐτή τήν ἱστορία. Πολλές φορές! Καί βλέπετε νά σοῦ λέγη ἡ κοπέλα ὅτι -ὅταν μάλιστα παντρευτοῦν καί προχωρήσει ὁ γάμος των καί ἡ ζωή των καί ὑπάρχει κανένα συννεφάκι στόν ὁρίζοντα τῆς οἰκογενειακῆς ζωῆς, τότε ἡ γυναῖκα ἀναθυμᾶται τό -ὅτι ὁ σύζυγός της δέν τήν πῆρε αὐτήν γιατί τήν ἀγαποῦσε, ἄλλα διότι ἀπέβλεπε εἰς τά χρήματά της. Εἶναι… εἶναι φοβερό! εἶναι φοβερό! Διότι μιά κοπέλα αἰσθάνεται ὑποτιμητικά, αἰσθάνεται ὅτι αὐτή ἡ ἰδία δέν βρῆκε θέσι μέσα στήν καρδιά τοῦ συζύγου της, ἄλλα τά χρήματά της βρῆκαν θέσι στήν καρδιά τοῦ συζύγου. Ὑποτιμᾶται καί πληγώνεται· καί πολύ δικαιολογημένα.

   Δέν θά ἤθελα ποτέ νά πῶ νά ὑπάρχη ἤ νά μή ὑπάρχη ἡ προῖκα· αὐτό εἶναι ἕνα ἄλλο θέμα. Ἀλλά ἄν θά ἔπρεπε κάτι νά ποῦμε, θά λέγαμε ὅτι -χωρίς κανείς νά πῆ νά καταργηθῆ ὁλότελα ἡ προῖκα- δέν πρέπει ὅμως αὐτή νά ἀποτελῆ τό πρῶτο στοιχεῖο καί τό κριτήριο ἑνός γάμου· δέν πρέπει. Ἁπλούστατα ὅταν ἕνας νέος ἐνδιαφέρεται γιά μία κοπέλα, ἁπλῶς θέλει τήν κοπέλα. Τώρα κατά δικαιοσύνη ὁ πατέρας τί θά δώση εἰς τήν κοπέλα, σάν παιδί του πού εἶναι, αὐτό εἶναι ἕνα ἄλλο θέμα˙ καί βεβαίως ἐπειδή εἶναι παιδί του καί κοντά στό παιδί του ἀποκτᾶ κι ἄλλο ἕνα παιδί, τόν γαμπρόν, θά δώση φυσικά κατά δικαιοσύνη ἐκεῖνα πού θά ἀνήκουν στό παιδί του. Βεβαίως ἐάν ὁ γαμπρός ἔτσι πρέπει νά κινηθῆ, μέ μία ἀνωτερότητα θά πρέπη καί ὁ πεθερός νά κινηθῆ κατά μία ἀνωτερότητα καί δέν θά ἐκμεταλευτῆ τόν χαρακτῆρα τοῦ γαμπροῦ νά πῆ: «ἄ! αὐτός δέν ζήτησε, δέν βαριέσαι, ἄσε»· κι ἄν ἔχη κι ἄλλα παιδιά, νά φυλάξη τήν περιουσία μήπως οἱ ὑπόλοιποι γαμπροί ζητήσουν. Ὁπότε αὐτός θά εἶναι ἕνα θῦμα οὕτως εἰπεῖν, θά ἀδικηθῆ˙ αὐτό δέν εἶναι τίμιο.

    Ἕνας σωστός πατέρας πρέπει νά κρίνη σωστά καί πρέπει μᾶλλον νά ἐκτιμηθῆ ἡ συμπεριφορά ἑνός τέτοιου γαμπροῦ. Καί πρέπει ἀπό φιλοτιμία ἀκόμη ἔτσι τό πρᾶγμα νά γίνη· καί κατά δικαιοσύνη παιδιά, ἔτσι πρέπει.

   Γι’ αὐτό καί λέγει μόνος του ἐδῶ ὁ Ραγουήλ εἰς τόν Τωβία ὅτι θά σοῦ δώσω τά μισά ὑπάρχοντά μου, τή μισή μου περιουσία. Κάνει ἐντύπωσι πού λέγει τό ἤμισι τῶν ὑπαρχόντων; γιατί; Ἐδῶ ὑπάρχει φρόνησι. Διότι πρῶτα πρῶτα θά ἔφευγαν, δέν θά ἔμενε μαζί τους ἄν καί λίγο πιό κάτω βλέπομε ὅτι ἐκεῖνος, ὁ Ραγουήλ ὁ πεθερός του, ἤθελε νά μείνη, ἄλλα ἐπιμένει ὅμως ὁ Τωβίας νά φύγη. Καλῶς ἔπραξε. Ἦταν λόγοι συναισθηματικοί πού ἔπρεπε νά πάη στόν πατέρά του, ἄλλα καί διότι δέν ἔπρεπε νά μείνη ἐκεῖ μέ τόν πεθερό.

   Σᾶς εἶπα, ὑπάρχει πάντα ἕνας κίνδυνος, ὅταν ὁ γαμπρός μπαίνη μέσα στό σπίτι, ἐάν εἶναι βουλητικοί οἱ γονεῖς, εἶναι βουλητικοί ἄνθρωποι, ἔχουνε δηλαδή μεγάλην βουλητικότητα, τότε κυβερνοῦν οἱ γονεῖς τό σπίτι καί ὁ γαμπρός εἶναι τίποτα, δηλαδή εἶναι σάν νά μήν ὑπάρχη μέσα, δέν κυβερνάει ὁ γαμπρός. Τό νά μείνη ὁ γαμπρός μέσα στό σπίτι τῆς νύφης, ἄλλα οἱ γονεῖς νά μήν κυβερνοῦν τό σπίτι, νά εἶναι οἱ γονεῖς, ἁπλῶς οἱ γονεῖς πού θά ἔχουνε τήν πολυθρόνα τους καί τή γωνιά τους, αὐτό εἶναι πάρα πολύ σπουδαῖο καί δίκαιο καί σωστό. Δέν θά πεταχτοῦν φυσικά οἱ γονεῖς, ἄλλα νά μή κυβερνοῦν οἱ γονεῖς.

   Φέρ’ εἰπεῖν, τά χρήματα τοῦ ἀνδρός, κι ἄν δουλεύη καί ἡ γυναῖκα καί τῆς κόρης, τῆς γυναικός, νά τά εἰσπράττη ὅλα ὁ μπαμπάς, ὁ πεθερός ἤ ἡ μαμά, ἡ πεθερά καί αὐτοί νά κάνουν κουμάντο καί νά δίνουν: «πόσα θές νά πᾶς στήν Ἐκκλησία ἔ; πάρε ἕνα δεκάρικο». Τί πράγματα εἶναι αὐτά; τί πράγματα; Τό λέγω, νά τό ξέρετε αὐτό τό πρᾶγμα, διότι τά πεθερικά, οἱ γονεῖς κυβέρνησαν κάποτε τό σπίτι. Ἡ σειρά τους τελείωσε. Τώρα ἔρχεται ἡ σειρά κάποιων ἄλλων, τῶν παιδιῶν τους. Αὐτοί πρέπει νά κυβερνήσουν τώρα τό σπίτι τους· ὄχι πλέον αὐτοί οἱ γονεῖς· τέλειωσε ἐκεῖ πέρα. Δημιουργεῖ πάρα πολλά προβλήματα, μά πάρα πολλά, τά ὁποῖα σᾶς λέγω προβλήματα πολλάκις ἔχω ἀντιληφθεῖ, ἔχω ἀντιμετωπίσει καί βλέπω ὅτι εἶναι πολλάκις καί ἀκανθώδη. Δέν ὑποχωροῦν οἱ γονεῖς· δέν ὑποχωροῦν. Γι’ αὐτό βρισκόμεθα πολλές φορές στήν ἀνάγκη νά συμβουλέψωμε μακριά ἀπό τούς γονεῖς, διότι ἄν οἱ γονεῖς ἔφθαναν νά συμπεριφέρωνται ἔτσι, τότε… τότε δικαιολογημένα τά παιδιά θά σηκωθοῦν νά φύγουν.

   Ἀφοῦ λοιπόν, θά ἔμεναν οἱ γονεῖς μόνοι, ὁ Ραγουήλ καί ἡ Ἔδνα, ἤτανε πολύ φυσικό νά κρατήσουνε μία περιουσία, νά μπορέσουνε νά ζήσουνε καί αὐτοί. Πῶς θά ζοῦσαν; Ἀλλά δέν εἶναι μόνον αὐτό. Καί δίπλα τους νά ἤτανε τά παιδιά τους -προσέξτε! καί νά συγκατοικοῦσαν μαζί, καί νά συγκατοικοῦσαν μαζί!- θά ἔπρεπε οἱ γονεῖς νά κρατήσουν ἕνα μέρος τῆς περιουσίας. Εἶναι ἀφροσύνη -ἀκούσατέ το καλά αὐτό!- εἶναι ἀφροσύνη οἱ γονεῖς νά δώσουν ὁλόκληρη τήν περιουσία τους στά παιδιά τους. Εἶναι τό ἄλλο ἄκρο τώρα αὐτό, ὄχι ὅταν πιά κυβερνοῦν οἱ γονεῖς, εἶναι τώρα τό ἄλλο ἄκρο· νά δώσουν ὁλόκληρη τή διαχείρισι, τά πάντα εἰς τό γαμπρό καί τήν κόρη καί τά λοιπά καί δέν ἔχουν αὐτοί τίποτα στά χεριά τους˙ ἤ εἰς τόν γιό καί τήν νύφη, ἄν ἔχουνε γιό, καί αὐτοί δέν ἔχουνε τίποτα. Τίποτα! Τίποτα! Τίποτα! Τότε, ἐπειδή δυστυχῶς πάρα πολλά παιδιά δέν βλέπουν τόν νόμο τοῦ Θεοῦ μπροστά τους «τίμα τόν πατέρα σου καί τή μητέρα σου», ἄλλα τά συμφέροντά τους, αἰσθάνονται πλέον ὅτι ἐκεῖνα πού πῆραν ἀπό τούς γονεῖς εἶναι κατάδικά τους καί συνεπῶς οἱ γονεῖς εἶναι ἕνα βάρος, τούς ὁποίους πετοῦν.

   Διάβαζα τελευταῖα ὅτι ἕνα εἶδος ἱδρυμάτων πού ἀνθεῖ στήν ἐποχή μας εἶναι τά γηροκομεῖα. Ἐνῶ τά οἰκοτροφεῖα ἔχουνε μία παρακμή -παλαιότερα εἶχαν μεγάλη ἀκμή, φέρ’ εἰπεῖν κάθε Μητρόπολις ἔκανε ἕνα, δυό, τρία οἰκοτροφεῖα καί τά λοιπά- ἐνῶ τά οἰκοτροφεῖα τώρα εἶναι ἐν παρακμῇ, τά παιδιά προτιμοῦν νά μή πηγαίνουν σέ οἰκοτροφεῖο· βλέπετε οἱ μαθηταί πλέον δέν θέλουν νά ἔχουν ζυγόν πάνω ἀπό τόν σβέρκο τους καί πᾶνε καί νοικιάζουν δωμάτιο νά κινοῦνται ὅπως τούς ἀρέσει- ἐνῶ λοιπόν αὐτά τά ἱδρύματα εἶναι σέ παρακμή, τά γηροκομεῖα ἀντιθέτως εἶναι σέ ἀκμή. Καί πολλαπλασιάζονται τά γηροκομεῖα. Γιατί; ἐνῶ θά ’λεγε κανένας ὅτι σήμερα οἱ ἄνθρωποι εὐποροῦν λίγο πολύ. Οἱ πτωχοί εἶναι ἐλάχιστοι. Εἶναι ἐλάχιστοι. Καί ἴσως καί αὐτοί πού εἶναι πτωχοί, ἄν πρόσεχαν μερικά πράγματα, ἴσως δέν θά ἦσαν τοὐλάχιστον γιά γηροκομεῖο· ἔξω ἀπό μιά περίπτωσι πού κανείς, πέθαναν τά παιδιά του, δέν ξέρω πῶς ἦρθαν τά πράγματα ἔτσι στή ζωή, καί τελικά καταλήγει στό γηροκομεῖο. Ἄλλη παράγραφος αὐτό. Ἄλλα τό νά ἀνθῆ τό εἶδος εἶναι ἐνδεικτικόν ὅτι κάτι συμβαίνει. Ἁπλούστατα· ὑπάρχει ἡ σκληρότης σήμερα στά παιδιά.

    Λέγει κάπου ὁ Ἄπ. Παῦλος στήν πρός Ρωμαίους «θά ‘ρθη ἐποχή πού οἱ ἄνθρωποι θά εἶναι ἄστοργοι». Ἔ, αὐτή ἡ ἀστοργία ἐπικρατεῖ καί αὐξάνει καί τῶν παιδιῶν πρός τούς γονεῖς καί τῶν γονέων πρός τά παιδιά πολλάκις, ἄλλα προπαντός τῶν παιδιῶν πρός τούς γονεῖς. Γι’ αὐτό τό λόγο εἶναι θέμα φρονήσεως. Οἱ γονεῖς πρέπει νά κρατοῦν ἕνα μέρος τῆς περιουσίας. Καί τί θά ποῦν; Λοιπόν, θά ποῦν τό ἑξῆς: «Παιδιά, σᾶς μοιράσαμε τήν περιουσία, πήρατε ἐκεῖνο πού ἔχετε νά ζήσετε -ξέρω ’γώ τό ἀγόρι νά ἀνοίξη μία δουλεία, ἕνα μαγαζί, ἕνα κάτι· τό κορίτσι προῖκα καί τά λοιπά- ἐκεῖνα τά χωράφια ἤ δέν ξέρω τί, ἐκεῖνα τά χρήματα, αὐτά εἶναι δικά μου. Ὅταν θά πεθάνωμε καί οἱ δύο, εἶναι δικά σας, θά τά μοιράσετε».  

   Κοιτάξτε τί λέει: «ὅταν ἀποθάνω καί ἡ γυνή μου». Ὄχι, νά πεθάνη ὁ σύζυγος, ὁ πατέρας καί ἡ μάνα νά εἶναι στό ἔλεος τῶν παιδιῶν, νά τήν πετάξουνε στό δρόμο τή μάνα˙ ἄλλα πέθανε ὁ πατέρας, θά εἶναι διαχειρίστρια ἡ μητέρα σ’ αὐτό τό ὑπόλοιπο τῆς περιουσίας πού ἄφησε ὁ σύζυγος. Καί ὅταν πεθάνη καί ἡ μητέρα τότε τά παιδιά θά μοιράσουνε αὐτό τό ὑπόλοιπο πού ἔχουν, ὥστε καί οἱ γονεῖς νά ἔχουνε μέσα τους ἕνα αἴσθημα ὅτι τέλος πάντων δέν εἶναι κάτω ἀπό τήν κυριαρχία τῶν παιδιῶν των. Ξέρετε εἶναι πολύ ἄσχημο, εἶναι ὀδυνηρό αἴσθημα.

    Ἔχω καί ἡλικιωμένες κυρίες ἐδῶ ἀκροάτριες, θυμῶνται βέβαια ἴσως ὅτι κάποτε δέν πῆγαν στό κατηχητικό σχολεῖο γιατί στήν ἐποχή τους μπορεῖ νά μή ὑπῆρχε κατηχητικό σχολεῖο καί ἀναπληρώνουν τώρα τίς καρέκλες τοῦ κατηχητικοῦ σχολείου. Χρήσιμο καί αὐτό· πολύ χρήσιμο! Γι’ αὐτό θά μέ θυμηθοῦν καί θά μέ καταλάβουν οἱ ἡλικιωμένες κυρίες ὅτι εἶναι ὀδυνηρό νά αἰσθάνεσαι ὅτι δέν ἔχεις τίποτα καί ὑπάρχει μία, ἐπιτρέψατέ μου νά πῶ, εἶναι καλῆς ποιότητας ὑπερηφάνεια, μία ἀξιοπρέπεια εἶναι· ντρέπεται, ντρέπεται τόν γαμπρό, ντρέπεται ἀκόμη καί τήν κόρη ἤ τό γιό, ντρέπεται ἡ μητέρα ἤ ὁ πατέρας˙ νά πῆ «παιδί μου, ξέρεις δός μου δέκα δραχμές γιά νά πάω στήν Ἐκκλησία». Ἔ, ντρέπεται πῶς νά τό κάνωμε; Εἶναι ἑπόμενον. Ντρέπεται νά ἀνοίξη τό ψυγεῖο νά φάη κάτι. Πολλές φορές πρέπει νά κάνη δίαιτα -οἱ ἡλικιωμένοι ἄνθρωποι κάνουνε δίαιτα- καί δέν ἔχει τόν τρόπο νά ἀγοράση κάτι, διότι δέν κόβει στό μυαλό τῶν παιδιῶν ὅτι οἱ γέροντες πρέπει νά φᾶνε κάτι τό ἰδιαίτερο διότι κάνουν δίαιτα διότι ἔχουν μία ἀρρώστια καί πρέπει νά μποῦν κάτω ἀπό κάποιο διαιτολόγιο˙ καί ἀναγκάζονται οἱ ἄνθρωποι νά τρῶνε ὁ,τιδήποτε εἰς βάρος τῆς ὑγιείας των μόνον καί μόνον γιατί δέν ἔχουν αὐτόν τόν τρόπον νά ψωνίσουν κάτι μέ δικά τους χρήματα· ντρέπονται.

   Βλέπετε πόσα πράγματα βγαίνουν καί ἄν τό θέλετε δέν εἶναι προσωπική μου γνώμη, ὁπωσδήποτε βγαίνουν ἀπό τήν πεῖρα˙ ἀλλά ὁδηγός μας ὅμως ἐδῶ πέρα ποιός εἶναι; Εἶναι ἡ Ἁγία Γραφή. Τί λέει ὁ Ραγουήλ; Ὁ Ραγουήλ λέει: «Θά σοῦ δώσω τά ὑπόλοιπα ὅταν πεθάνω καί ἐγώ καί ἡ γυναῖκα μου». Ἰδού, παρακαλῶ, θεοπνεύστως… θεοπνεύστως πῶς τοποθετοῦνται τά πράγματα!

   Καί προχωροῦμε τώρα εἰς τό ἑπόμενο κεφαλαῖο, τό ἔνατο κεφάλαιον, τό ὁποῖον εἶναι πολύ μικρό. Ἒχει μόνον ἕξι χωρία καί ἀναφέρεται εἰς τό ταξίδι τοῦ Ἀζαρία τοῦ συνοδοῦ εἰς τούς Ράγους τῆς Μηδίας. Αὐτός ἔφυγε ἐπῆγε στούς Ράγους γιά νά πάρη τό ἀργύριο. Μόνο γιά τήν ἱστορία θά σᾶς τό πῶ αὐτό τό σημεῖο, ἔτσι γιά λόγους ἐγκυκλοπαιδικῆς γνώσεως -μόνο- πῶς ἐγίνετο τότε ἡ συναλλαγή. «Καί ἐπορεύθη Ραφαήλ καί ηὐλίσθη παρά Γαβαήλ, καί ἔδωκεν αὐτῷ τό χειρόγραφον˙» προσέξτε ἐδῶ «ὅς δέ προήνεγκε τά θυλάκια ἐν ταῖς σφραγίσι καί ἔδωκεν αὐτῷ.» (Τωβ. 9, 5)

   Πῶς ἐγίνετο ἡ συναλλαγή τότε; Ἡ ἐμπιστοσύνη ὅτι τό χαρτί εἶναι ἡ ἀπόδειξις, εἶναι ἔγκυρος καί τά λοιπά, καί τά λοιπά. Θά δοῦμε λίγο πιό κάτω ὅτι ἀπ’ τήν ἀργοπορία αὐτή ὁ Τωβίτ ἀνησυχεῖ καί λέγει: «μήπως πέθανε ὁ Γαβαήλ;», «μήπως δέν τά δίνει τά χρήματα;», «τά ἀρνεῖται;» καί αὐτό σύνηθες˙ πού σοῦ λέει ὁ ἄλλος: «δέ σέ ξέρω, δέ σέ εἶδα», «δέ σέ χρωστάω τίποτα»· σοῦ ἀρνεῖται.

    Ἐδῶ πέρα λοιπόν γίνεται ὡς ἑξῆς τό πρᾶγμα. Βλέπετε ὅτι δέν εἶναι ὁ ἴδιος ἐκεῖνος πού δανείζει τά χρήματα, ὁ Τωβίτ, εἶναι ὁ γιός του, ἀλλά ἐκ τῶν γεγονότων δέν εἶναι οὔτε ὁ γιός του ὁ Τωβίας, εἶναι ὁ Ἀζαρίας ὁ συνοδός. Φυσικά κρατάει μία ἀπόδειξι. Ἡ ἀπόδειξις μποροῦσε νά πλαστογραφηθῆ. Τί ἐγίνετο; Ὅταν ἐγίνετο μία συμφωνία, ἕνας δανεισμός χρημάτων ἢ μία συμφωνία σέ κάτι -αὐτό ἐγίνετο καί στά ἔγγραφα, ἐγίνετο… ἐγίνετο καί εἰς τήν ἀλληλογραφία, τά γράμματα- ἒπαιρναν μία σφραγῖδα· μία σφραγῖδα καί τήν ἔκοβαν· τήν ἔκοβαν -ἄς ποῦμε στργγυλή σφραγῖδα- τήν ἔκοβαν κατά τέτοιο τρόπο, ὥστε νά μή εἶναι στή μέση ἀκριβῶς, σ’ ἄλλο σχῆμα, ἕνας τομεύς τοῦ κύκλου, ἀλλά σ’ ἕνα ἀνώμαλο τμῆμα, ἔτσι ἀνώμαλο κομμένο, ὄχι εὐθύγραμμο. Τό ἔπαιρνε ὁ ἕνας τό ἕνα κομμάτι κι ὁ ἄλλος ἔπαιρνε τό ἄλλο κομμάτι. Ἔτσι μποροῦσε νά στείλη ὁ ἕνας εἰς τόν ἄλλον αὐτό τό κομμάτι τῆς σφραγῖδος, ὅπως τώρα γίνεται ἐδῶ. Κρατάει ὄχι μόνο τό χειρόγραφο, τήν ἀπόδειξι, ἀλλά κρατάει καί τήν σφραγῖδα, τό κομματάκι ὁ Ἀζαρίας˙ καί τό παίρνει ὁ Γαβαήλ, τό ταιριάζει. Βλέπει· ταιριάζει; Καί ἅμα ταίριαζε, τότε ἔλεγε: «εἶναι γνήσιο τό πρᾶγμα», δηλαδή τό πρόσωπο τό ὁποῖον ἦρθε νά μοῦ ζήτηση τά χρήματα, εἶναι τό πρόσωπο πού πρέπει νά πάρη καί τά χρήματα, δέν εἶναι ἀπαταιών.

    Ἔτσι ἦταν δυό πράγματα λοιπόν. Ἤτανε ἡ σφραγῖδα, ἤτανε καί τό χειρόγραφο. Τό χειρόγραφο μποροῦσε γίνει νά μέ τή βοήθεια ἑνός μολυβιοῦ ὡς ἑξῆς. Ἔπαιρναν ἕνα ξύλο, ἕνα ξύλο στρογγυλό ἤ τετράγωνο καί ἐπάνω ἐδῶ ἐχάρασαν διάφορα σχέδια καί κατόπιν τό κόβανε αὐτό τό ξύλο· ὄχι ἔτσι τομή, ἀλλά κατά ἕνα τρόπο πού θά μοροῦσε νά μπαίνη τό ἕνα κομμάτι μέσα στό ἄλλο, καί τό ἕνα… τό ἕνα κομμάτι -προσέξτε τί λέξι θά πῶ τώρα- νά συμβάλη μέ τό ἄλλο καί ἐγίνετο μεταξύ τῶν δύο συμβολή. Τί θά πῆ συμβολή; Συμβολή θά πῆ μία ἕνωσις. Λέμε -ἀπό πλευρᾶς τώρα τροχαίας- λέμε εἰς τήν συμβολή τῶν ὁδῶν τάδε καί τάδε. Τί θά πῆ στή συμβολή τῶν ὁδῶν τάδε καί τάδε; Ἡ συμβολή τῶν ὁδῶν τάδε καί τάδε, στούς ἕξι δρόμους, δηλαδή ἐκεῖ πού καταλήγουν οἱ ἕξι δρόμοι, στήν πλατεία τῶν ἕξι δρόμων. Αὐτό θά πῆ συμβολή, θά πῆ ταίριασμα. Ἔτσι, ἀπό ’κεῖ πῆρε μετά τό ὄνομα τό σύμβολο τῆς πίστεως, πού σημαίνει τό ταίριασμα τῆς πίστεως. Ὁ ὄρος σύμβολον τῆς πίστεως, ὅπως καί συμβολικά μνημεῖα τῆς πίστεως, ἀπό ’κεῖ προέρχεται· ἀπό τή συμφωνία τοῦ ἑνός κομματιοῦ μέ τό ἄλλο καί ἑνώνουν καί λέμε συμφωνοῦμε. Καί ὀνομάστηκε αὐτή ἡ συμφωνία σύμβολον ἀπό τήν συμβολή τήν ἕνωσι. Τό καταλάβατε; Αὐτό βεβαίως κατ’ ἐπέκτασιν σᾶς τό λέγω.

   Ταίριαξαν λοιπόν οἱ σφραγῖδες μία χαρά στόν Ἀζαρία καί τοῦ δίνει τά δέκα τάλαντα. Ἐπῆρε μαζί του καί τόν Γαβαήλ καί ἔρχονται πίσω εἰς τόν γάμον.

   «Καί εὐλόγησε ὁ Τωβίας τήν γυναῖκα αὐτοῦ» (Τωβ. 9, 6) Ἔτσι τελειώνει τό ἔνατον κεφάλαιον μέ αὐτή τή μικρή προτασούλα, ἡ ὁποία μᾶς εἶναι ἐνδιαφέρουσα πολύ. Εὐλόγησε θά πῆ ἐπήνεσε. Ὅτι ἐπήνεσε ὁ Τωβίας τήν γυναῖκα του. Τί θά πῆ ἐπήνεσε; Εἶναι ἡ περίπτωσι πού ὁ σύζυγος, ἄς ποῦμε, ἀνεβάζει ψηλά τή γυναῖκα του, ὅπως καί ἡ σύζυγος δύναται νά ἀνεβάση ψηλά τόν ἄνδρα της. Γιατί συμβαίνει καί τό ἀντίθετον. Εἶναι ἡ ὑποτίμησις, νά ὑποτιμήση ὁ ἕνας τόν ἄλλον.

   Κάποτε ἡ ἀδελφή μου, μικρή ἦταν, εἶχε βρεθεῖ σ’ ἕνα γάμο συμπτωματικά· ὄχι γνωστός γάμος, στήν ἐνορία μας βρέθηκε ἐκεῖ. Καί ἐπερίμενε ὁ γαμπρός τή νύφη. Ἔ, ἡ νύφη καμμιά φορά ἀργεῖ νά ἔρθη στήν Ἐκκλησία -τήν στολίζουν καί τά λοιπά- ἀργεῖ νά ’ρθη. Καί τότε αὐτός σ’ ἕνα κύκλο ἀνθρώπων πολλῶν, τοῦ γαμπροῦ καί τῆς νύφης, φυσικά γνωστοί, βλέποντας τό ρολοϊ του ὅτι ἄργησε ἡ νύφη λέει: «Μμ..., μεγάλης ὄρνιθας αὐγό!» -γιά τή γυναῖκα του, τή μέλλουσα γυναῖκα του- «μεγάλης ὄρνιθας αὐγό!» δηλαδή «σπουδαία! Ἄργησε!» Αὐτό τί ἦταν; Φοβερό˙ φοβερό!

   Ποτέ δέν πρέπει νά ὑποτιμήση ὁ ἕνας σύζυγος τόν ἄλλο. Ποτέ, μά ποτέ! Ἄν ἔχουνε μία διάφορα -θά ’χουνε ἄνθρωποι εἶναι- ὁπωσδήποτε θά ἔχουν πολλές φορές, οἱ διάφορές τους πρέπει νά λύωνται μεταξύ τους. Ποτέ δέν πρέπει αὐτές οἱ διαφορές νά βγοῦν ἔξω ἀπό τόν κλειόν τῆς συζυγίας. Καί ποτέ δέν πρέπει νά μάθη ὁ ἔξω κόσμος τίποτα. Μά ποτέ τίποτα! Ἔξω βέβαια ἀπό τό νά εἶναι ἕνα σοβαρό πρόβλημα ἐνδεχομένως. Ἀλλά θά πᾶμε σέ εἰδικόν ἄνθρωπο νά μᾶς τό λύση τό πρόβλημα καί ὄχι στόν ὃποιον ὃποιον. Καί ὅταν θά πᾶμε δέν θά ἀρχίση ὁ ἕνας σύζυγος νά κατηγορῆ τόν ἄλλον καί νά λέη ἔτσι… ἔτσι. Ὄχι. Ἐάν ἔχουνε μάθη οἱ σύζυγοι ὁ ἕνας νά ἐπαινῆ τόν ἄλλον, τότε ὁπωσδήποτε εἰς αὐτό τό κλῖμα τοῦ ἐπαίνου θά φθάνουν: ποτέ νά μή βρεθοῦν σέ κατάστασι συγκρούσεων καί παραξηγήσεων.

   Αὐτά παιδιά συμβαίνουν στά Ἐκβάτανα.

    Γυρίζει πίσω ὁ Ἀζαρίας μέ τά χρήματα καί μέ τόν Γαβαήλ. Ὁ Τωβίας καί ἡ Σάρρα εἶναι μέσα στίς χαρές τοῦ γάμου, ὅλοι ξεφαντώνουν καί ὅλοι εἶναι εὐχαριστημένοι καί χαρούμενοι.

     Ἐνῶ αὐτά συμβαίνουν πολύ εὐχάριστα καί πολύ ὡραῖα στά Ἐκβάτανα, ὅμως στή Νινευή ἔχει πέσει θλῖψις καί πένθος καί ἀνησυχία -«τί ἔγινε ὁ Τωβίας;»- στό σπίτι τοῦ Τωβίτ καί τῆς γυναίκας του τῆς Ἄννας.

   Πέρασαν οἱ ἡμέρες· διότι προφανῶς καθυστέρησαν θά λέγαμε δεκατέσσερις μέρες. Διότι ὑπελόγιζαν ὅτι τόσο εἶναι τό ταξίδι νά πᾶνε, τόσο νά γυρίσουν, ἔπρεπε νά ’χανε γυρίση.

   Πρῶτος εἶναι ὁ Τωβίτ ἐκεῖνος πού ἄρχισε νά ἀνησυχῆ. «Καί Τωβίτ ὁ πατήρ αὐτοῦ ἐλογίσατο ἑκάστης ἡμέρας˙» ἄρχισε νά μετράη τίς ἡμέρες «καί ὡς ἐπληρώθησαν αἱ ἡμέραι τῆς πορείας καί οὐκ ἢρχοντο, εἶπε˙» (Τωβ. 10, 1) Συνεπληρώθηκε ὁ χρόνος, ἔπρεπε νά εἴχανε γυρίσει. «μήποτε κατῄσχυνται; ἤ μήποτε ἀπέθανε Γαβαήλ καί οὐδείς αὐτῷ δίδωσι τό ἀργύριον; καί ἐλυπεῖτο λίαν» (Τωβ. 10, 2-3) «Μήποτε κατῄσχυνται», μήπως πῆγαν καί τούς εἶπε: «δέν σᾶς ξέρω, φύγετε ἀπό ’δῶ πέρα;». Μήπως μ’ ἀλλά λόγια ντροπιάστηκαν καί ντροπιαζόμενοι ντρέπονται νά γυρίσουν πίσω; Μήπως πέθανε ὁ Γαβαήλ καί τώρα ἡ οἰκογένειά του, τά παιδιά του, ἀγνοεῖ ἤ ἀρνεῖται νά δώση τό χρέος; Σάν τί μπορεῖ νά συμβαίνη;  

   Βλέπετε, χίλιες σκέψεις καί ὑπόνοιες μποροῦν νά μποῦν στό μυαλό, ὅταν ὑπάρχη μία ἀργοπορία. Σήμερα θά λέγαμε: «μήπως ἔγινε ἕνα δυστύχημα;» «Μήπως τοῦτο; Μήπως ἐκεῖνο;» Βλέπετε πόσο ἀνησυχοῦμε! «Καί ἐλυπεῖτο» καί ἐλυπεῖτο βεβαίως. Τί εἶχε εὐχηθεῖ ὁ Τωβίτ; «Παιδί μου, λέγει, Ἂγγελος νά ’ναι μπροστά σας» -χωρίς νά ὑπονοῆ. Ποῦ νά τό ξέρη ὅτι ὁ ὁδηγός Ἂγγελος ἦταν!- «Ἂγγελος παιδί μου, λέγει, νά ’ναι μπροστά σας νά σᾶς ὁδηγῆ στό δρόμο».

   Αὐτό βεβαίως ἦταν μία εὐχή· ὅπως καί ἐμεῖς λέμε ἕνας πού ταξιδεύει νά πάη καί νά γυρίση καλά. Ἀλλά ὅμως τί θά ἐπιτρέψη ὁ Θεός, μποροῦμε νά τό ξέρωμε αὐτό;

   Καί μέ τήν εὐκαιρία θά σᾶς ἔλεγα τό ἑξῆς. Ὅταν ἐμεῖς φεύγωμε ἀπό τό σπίτι μας, νά κάνωμε τό σταυρό μας, νά κάνωμε μία σύντομη προσευχή, δύο λόγια μόνο˙ νά μᾶς φύλαξη ὁ Θεός ἀπό ἀτυχήματα, ἀπό ἀτυχήματα τῆς ψυχῆς, μή στό δρόμο συναντήσωμε πράγματα τά ὁποῖα μπορεῖ νά μᾶς ρίξουν στήν ἁμαρτία· ἀλλά καί ἀτυχήματα τοῦ σώματος -ὀχήματα θά ἀνεβοῦμε… καί πεζοί πού θά εἴμεθα μπορεῖ ἕνα αὐτοκίνητο ν’ ἀνεβῆ πάνω σ’ ἕνα πεζοδρόμιο…, ἢ νά σπάσωμε τό ποδάρι μας ἐκεῖ πού περπατᾶμε…, ἢ… χίλια ἢ· νά πέση ἀπό μία πολυκατοικία μιά γλάστρα νά μᾶς σπάση τό κεφάλι… ἢ νά πέση ἕνα δοκάρι ἀπό μία οἰκοδομή…, χίλια πράγματα- Δρόμος εἶναι. Βγαίνομε ἔξω. Ξέρομε τί μπορεῖ νά συμβῆ;

   Νά παρακαλᾶμε τό Θεό νά μᾶς φυλάη παιδιά· νά μᾶς φυλάη καί νά μᾶς προστατεύη. Ἀλλά, ὅταν θά γυρίσωμε πίσω, μόλις μποῦμε στό σπίτι μας τό πρῶτο πού θά κάνωμε, θά κάνωμε προσευχή εὐχαριστήρια καί θά κάνωμε καί τρεῖς ματάνοιες, ἄν μποροῦμε· καί πρίν φύγωμε καί μετά. «Θεέ μου, σέ εὐχαριστοῦμε πού γυρίσαμε. Μᾶς φύλαξες, σέ εὐχαριστοῦμε πολύ». Νά τό ξέρετε, ὅταν ἀσφαλίζωμε τή ζωή μας μέ τόν σταυρόν καί τήν προσευχή, τότε ὁ Θεός θά μᾶς φυλάττη. Νά τό ξέρετε.

   Βεβαίως ὁ σταυρός μας δέν γίνεται ἔτσι... Νά γίνεται κανονικά. Σήμερα ἕνα μικρό τοῦ ἔδωσα μία εὐχή, κάτι. Τοῦ λέγω: «Θές νά μή σέ πειράζη ποτέ τό κακό; Κάνε σωστά τό σταυρό σου!». Ὑπάρχει ἡ ἀντίληψις, καί δέν εἶναι ἐσφαλμένη, ὅτι μετά τό βάπτισμα πολλές φορές ἔχομε ἀνθρώπους πού πειράζονται ἀπό τόν σατανᾶ. Καί ἐάν μέν πειράζωνται διότι ἔχουν ἁμαρτήσει οἱ ἴδιοι, μέ γειά τους μέ χαρά τους. Ἀλλά πολλάκις ἔχομε νήπια πού πειράζονται, ἔχομε μικρά παιδιά πού ἀκόμη δέν ἔχουν ἁμαρτήσει τά μικρά παιδιά, ὥστε ὁ διάβολος, ὁ σατανᾶς νά ἐπικρατῆ στήν ὕπαρξί τους καί να τά ταλαιπωρῆ τά παιδιά. Καθαρά καθαρά τό βλέπομε ὅτι ἔχομε μία δαιμονοκράτησιν. Ὑπάρχει ἡ ἑξῆς ἀντίληψις, ὁ λαός τή γνωρίζει: δέν βαφτίστηκαν σωστά. Δέν βαφτίστηκαν σωστά! Ὑπάρχει μία σχετική παροιμία, ἄς μή τήν πῶ.

    Ἐγώ θά ἔλεγα καί κάτι ἀκόμη συμπληρωματικό, ὄχι μόνο αὐτό, ἀλλά ὅταν κάνωμε καί στραβά τόν σταυρό μας. Ὁ σταυρός μας θά γίνεται μετ’ εὐλαβείας καί σωστά. Θά εἶναι ὁ σταυρός τοῦ Χριστοῦ πάνω στόν ὁποῖον σταυρώθηκε ὁ Χριστός καί μᾶς ἔδωσε τήν σωτηρία. Ὅταν ἔτσι θά πιστεύωμε καί θά κάνωμε σωστά τό σταυρό μας, τότε πράγματι ὁ σταυρός γίνεται φυγαδευτήριον, ἀλεξιτήριον τῶν δαιμόνων. Ἄν δέν γίνη σωστά ὁ σταυρός ἤ δέν ξέρομε ἤ δέν πιστεύομε ἤ δέν ὑπονοοῦμε τί σημαίνει ὁ σταυρός, τό ὄργανον ἐπί τοῦ ὁποίου ἐσταυρώθηκε ὁ Χριστός, τότε συμβαίνει ἐκεῖνο τό φοβερό: μάγοι νά κρατοῦν τόν σταυρό ἤ εἰκόνες -πολλοί μάγοι στήν ἐποχή μας ἔχουνε εἰκόνες, δέν εἶναι ἐξ ἄλλου καινούριο πρᾶγμα εἶναι πανάρχαιο αὐτό, εἰκόνες καί σταυρό- καί πλανοῦν τούς ἀνθρώπους, καί λέγουν οἱ ἄνθρωποι, «μά ἔχει εἰκόνες, ἔχει σταυρό γιατί δέν φεύγει ὁ διάβολος;». Διότι καί ὁ σταυρός καί ἡ εἰκόνα δέον νά λογισθοῦν σκέτα ξύλα, ἐάν δέν ὑπάρχη ἡ πίστις πού ἀντιπροσωπεύεται ἀπό τίς εἰκόνες καί τόν σταυρόν. 

     Ἐκεῖ λοιπόν, οὔτε ἀπό τόν μάγο ὑπάρχη αὐτή ἡ πίστις εἰς τόν Θεόν, οὔτε ἀπό ’κείνους πού προσέρχονται εἰς τόν μάγον, διότι ἄν εἶχαν πίστι σωστή οὐδέποτε θά προσήρχοντο στόν μάγον πού ἔχει τίς εἰκόνες καί σταυρώνει μέ τόν σταυρό. Γι’ αὐτό ἐπιτρέπει ὁ Θεός νά δαιμονοκρατοῦνται οἱ ἄνθρωποι, ἔστω καί ἄν χρησιμοποιοῦνται οἱ εἰκόνες καί ὁ σταυρός.

   Θέλετε ἕνα μικρό παράδειγμα; Τ’ ἀναστενάρια πού γίνονται στή Χαλκιδική κάθε χρόνο, «πῶς γίνονται;» Κρατοῦν εἰκόνες τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου καί τῆς Ἅγιας Ἑλένης, πού οἱ εἰκόνες ἔχουν μέσα καί τόν σταυρόν. Πῶς συμβαίνουν αὐτά, πού εἶναι καθαρά πνευματιστικά φαινόμενα, πῶς συμβαίνουν αὐτά; πῶς τά ἐπιτρέπει ὁ Θεός; Διότι δέν πιστεύουν οἱ ἄνθρωποι σ’ ἐκεῖνο πού κρατοῦν, τήν εἰκόνα. Δέν πιστεύουν! Γι’ αὐτό πρέπει νά γίνεται σωστά ὁ σταυρός καί πρέπει νά ξέρωμε καί νά πιστεύωμε αὐτό τό ὁποῖον κάμνομε: ὅτι ὁ σταυρός εἶναι ἀποτρόπαιον τοῦ σατανᾶ· ἀπομακρύνει. Καί ἀλεξιτήριον καί φυγαδευτήριον τοῦ σατανᾶ.

   Μετέδωσε ὅμως ὁ καημένος ὁ Τωβίτ, ὁ ταλαιπωρημένος αὐτός ἄνθρωπος, ὁ τυφλός, ὁ φτωχός ἀλλά ὁ δίκαιος καί ὁ ἀκέραιος αὐτός χαρακτήρας, μετέδωσε τήν λύπη του εἰς τήν γυναῖκα του τήν Ἄννα καί ἡ ὁποία ὅταν εἶδε ὅτι ὁ σύζυγος της ἀνησυχεῖ πολύ, ηὐξήθη μέσα της ἡ ἀγωνία κι ἄρχισε νά φωνάζη καί νά λέγη -ὄχι φωνές βέβαια δυνατές, ἀλλά μονολογοῦσε- «ἀπώλετο τό παιδίον, διότι κεχρόνικε˙» χάθηκε τό παιδί· χάθηκε, γιατί πέρασε ὁ καιρός, δέ γύρισε πίσω. «καί ἤρξατο θρηνεῖν αὐτόν καί εἶπεν˙» (Τωβ. 10, 4) Ἄρχισε νά κλαίη καί νά θρηνῆ καί εἶπε: «οὐ μέλει μοι, τέκνον, ὅτι ἀφῆκά σε τό φῶς τῶν ὀφθαλμῶν μου;» (Τωβ. 10,5) Εἶναι ὁ καημός τῆς μάνας πού ἔλεγε: «Τί νά τά κάνω τά λεφτά, παιδάκι μου, ἐσύ πού ἤσουνα τό φῶς τῶν ὀφθαλμῶν μου» -τό λέμε καί σήμερα σάν ἔκφρασι αὐτό, εἶσαι τό φῶς τῶν ματιῶν μου, εἶσαι ἡ βακτηρία μου, τό μπαστούνι μου- «τί νά τά κάνω τά χρήματα; Σ’ ἔχασα παιδί μου». Καί τί ἔκανε ἡ καημένη ἡ Ἄννα; Ἔβγαινε ἔξω καί πήγαινε στό δρόμο πού εἶχαν πάρει γιά νά φύγουν γιά τούς Ράγους τῆς Μηδίας, ὁ γιός της καί ὁ ὁδηγός. Ἔβγαινε ἔξω μήπως τούς δεῖ καί ἔρχονται· μήπως τούς δεῖ. Τήν ἡμέρα της λοιπόν, τήν περνοῦσε στό δρόμο περιμένοντας καί τή νύχτα δέν ἔκλεινε μάτι θρηνῶντας. 

    Ἀλήθεια βλέπετε πῶς οἱ γονεῖς μποροῦν νά αἰσθάνωνται γιά τά παιδιά τους; Γι’ αὐτό παιδιά -μόνο γι’ αὐτό;- σκεφθεῖτε μία γυναῖκα γιά νά φέρη ἕνα παιδί στόν κόσμο, ὅπως λέγεται, τό ἕνα της πόδι εἶναι στόν λάκκο. Τί πόνους, τί κινδύνους  περνᾶ! Πολλές φορές παθαίνει σοβαρές ἀρρώστιες μέχρι πού νά φθάση νά φέρη ἕνα παιδί στόν κόσμον ἤ παιδιά νά φέρη στόν κόσμον. Καί τά παιδιά αὐτά, ὅταν μεγαλώσουν νά περιφρονοῦν τή μάνα τους καί τόν πατέρα τους. Γι’ αὐτό εἶναι πολλή μεγάλη ἁμαρτία· γι’ αὐτό ὁ νόμος προέβλεπε ἡ παράβασι τῆς ἐντολῆς «τίμα τόν πατέρα σου καί τήν μητέρα σου» -τί προέβλεπε;- λιθοβολισμόν. Δηλαδή προέβλεπε καταδίκην εἰς θάνατον. Πότε; Ὄχι, ὅταν ἔδερνες τόν πατέρα σου ἢ τή μάνα σου, ἐάν κακολογοῦσες τόν πατέρα σου καί τή μάνα σου. Λέγει ὁ νόμος ὁ παλαιός «ὁ κακολογῶν -ὄχι ὁ δέρνων!- «ὁ κακολογῶν πατέρα ἤ μητέρα θανάτῳ θανατούσθω». Βλέπετε; Τί θά πῆ κακολογῶν; Αὐτός πού βρίζει τή μάνα του καί τόν πατέρα του, αὐτός πού λέγει πικρά λόγια· βρίζει, λέει βλασφημίες στή μάνα του καί στόν πατέρα του. Εἶναι φοβερό πρᾶγμα, εἶναι φοβερό πρᾶγμα! Ναί! Ναί! Ναί!

    Καί τότε ἀγανακτοῦν οἱ γονεῖς, ἐπειδή περνοῦν τήν ἀγωνία νά μεγαλώσουν τά παιδιά τους, ἀγανακτοῦν οἱ γονεῖς καί δυστυχῶς, βρίσκονται -ἐδῶ ἁμαρτάνουν καί οἱ ἴδιοι- βρίσκονται σέ θέσι νά καταρασθοῦν τά παιδιά τους˙ καί νά ποῦνε καί οἱ γονεῖς μέ βαριά ψυχή, βαριές κουβέντες. Καί τότε γίνεται ἕνας φοβερός κύκλος, φαῦλος κύκλος. Τά μέν παιδιά κάτω ἀπό τήν κατάρα τῶν γονιῶν δυστυχοῦν, οἱ δέ γονεῖς κάτω ἀπό τήν δυστυχία τῶν παιδιῶν γιά τίς κατάρες πού ἔχουν δώσει καί αὐτοί βρίσκονται σέ μία κατάστασι πολύ ἄσχημη. Γιατί εἶναι δυνατόν ποτέ νά εὐτυχοῦν γονεῖς, ὅταν τά παιδιά τους δέν πηγαίνουν καλά;   

    Ἐνθυμοῦμαι κάποτε ἦρθε ἕνας ἄνθρωπος νά μοῦ πῆ τό ἑξῆς˙ ὅτι εἶχε κάνει κάμποσα παιδιά, ἴσως κάπου λιγότερα ἀπό δέκα· κάπου λιγότερα ἀπό δέκα! -τρόμαξε μιά κοπέλα ἃμα ἄκουσε τόν ἀριθμόν δέκα!- Λοιπόν· ὃταν μεγάλωσαν κάπως τά παιδιά -εἶχε καί κορίτσια, ἔπρεπε νά τά παντρέψη, ἦταν φτωχός ἄνθρωπος- λέει στό μεγάλο του τό γιό: «παιδί μου, κοίταξε νά ἰδῆς νά βοηθήσης καί ἐσύ λιγάκι νά παντρέψωμε κάποια ἀδελφή σου, κάποιο κορίτσι· νά βοηθήσης καί ἐσύ λιγάκι». Καί τότε ἐκεῖνος λέγει: «Ἐμένα μέ ρώτησες ὅταν ἔκανες τόσα παιδιά; Νά μή ἔκανες τόσα παιδιά, νά μ’ ἀφήσης ἥσυχο» μέ ἀγανάκτησι ὁ γιός, μέ ἀναίδεια μᾶλλον. Καί ὁ πατέρας τί εἶπε; «Παιδί μου, μέ κατηγορεῖς γιατί ἔκανα παιδιά; Ἔ, λοιπόν, ὁ Θεός ἐσένα νά μή σοῦ δώση παιδιά». Καί παντρεύτηκε ὁ μεγάλος καί δέν ἔκανε παιδιά. Ἒμεινε ἄκληρος. Ὁρίστε! ὁρίστε! θά μοῦ πῆτε: «τυχαῖον;» Μόνο τυχαῖο, παιδιά, δέν εἶναι. Εἶναι φοβερό πρᾶγμα ἡ κατάρα τῶν γονιῶν, ἡ βαρυγκώμια τῶν γονιῶν. Ἀνοῖξτε τήν Ἁγία Γραφή. Τό μαρτυρᾶ ἡ ἰδία ἡ Ἁγία Γραφή διά τήν εὐχήν τῶν γονέων, ἀλλά καί διά τήν κατάρα τῶν γονέων. Ἀλλά καί ἡ πεῖρα αὐτό ἐπιμαρτυρεῖ. Τό ξέρομε πολύ καλά. Γι’ αὐτό θέλει παρά πολλή προσοχή στό σημεῖο αὐτό, νά μή λυπήσωμε τούς γονεῖς μας.

   Σᾶς εἶπα, ὅτι ὁ Τωβίας ἦταν καλό παιδί.

   Βέβαια, ἐλησμόνησα νά σᾶς πῶ, ὁ Τωβίτ προσπαθοῦσε νά παρηγορήση τή γυναῖκα του ὅτι, «ἔ, σιώπα» τῆς λέει «σίγα, μή λόγον ἔχε, ὑγιαίνει». Σιώπα τῆς λέει μή φωνάζεις, μή θρηνεῖς, καλά εἶναι τό παιδί μας, θά ’ρθῆ. Ἐλπίζει, ἀγωνιᾶ ἀπό μέσα του, ἀλλά παρηγορεῖ τήν γυναῖκα του.

    Ὁ Τωβίας αἰσθάνεται ὅτι οἱ γονεῖς του πρέπει νά ἀνησυχοῦν, γιατί πέρασαν οἱ ἡμέρες. Καί ἐδῶ εἶναι τώρα ὁ διακριτικός καί θαυμάσιος νέος. Δέν θέλει νά λυπήση τόν πεθερό του, ὁρκίζοντας τον νά μή πάη εἰς τούς Ράγους τῆς Μηδίας καί τόν ἀκούει τόν πεθερό του γιατί δέν θέλει νά τόν λυπήση. Ὅταν ὅμως τοῦ λέει ὁ πεθερός του «μεῖνε ἀκόμη μερικές ἡμέρες» -ἦταν ἑπόμενο νά τό ζητάη αὐτό ὁ Ραγουήλ διότι εἶχε τήν κόρη του· ὅσο πιό πολύ θά μέναν, θά ἔβλεπε καί πιό πολύ τήν κόρη του. Ἑπόμενον ἤτανε-. Καί τί λέγει ὁ Τωβίας; «ἐξαπόστειλόν με». Ὂχι, σέ παρακαλῶ πολύ, ἄφησέ με νά φύγω, «ὅτι ὁ πατήρ καί ἡ μήτηρ μου οὐκέτι ἐλπίζουσιν ὄψεσθαί με» (Τωβ. 10, 7) Ἔχασαν τήν ἐλπίδα τους πιά ὅτι θά μέ δοῦν. Δηλαδή λυποῦνται πολύ, λυποῦνται πάρα πολύ, σέ παρακαλῶ λοιπόν, ἄφησέ με. Βλέπετε, οὔτε τόν πεθερό λύπησε μέ τό να μήν πάη στούς Ράγους -δέν πῆγε- ἀλλά καί τώρα ὅμως δέν θέλει νά λυπήση τούς γονεῖς του.

   Εἶναι ἡ θαυμασία θέσι τήν ὁποία μπορεῖ νά ἔχη ἤ ὁ ἄνδρας ἤ ἡ γυναῖκα νά κινεῖται ἀνάμεσα στούς δικούς του συγγενεῖς καί εἰς τούς συγγενεῖς τοῦ ἑτέρου συζύγου. Εἶναι τό μεγάλο μυστικό τῆς ἁρμονίας τῶν συζύγων. Αὐτό εἶναι τό μυστικό! Προσέξατε ἐδῶ! αὐτό εἶναι τό μυστικό. Ἀλλά τί γίνεται δυστυχῶς; Νά τί γίνεται. Οἱ μέν γονεῖς τῆς κόρης παίρνουν τό μέρος τῆς κόρης καί οἱ γονεῖς τοῦ γαμπροῦ παίρνουν τό μέρος τοῦ γαμπροῦ καί τότε αὐτομάτως γίνεται ἕνας χωρισμός. Καί τότε μπαίνουνε μέσα οἱ συγγενεῖς καί δημιουργεῖται ἐκεῖνο πού δημιουργεῖται.

    Ὅταν ὅμως οἱ γονεῖς ἤ οἱ συγγενεῖς τῆς κόρης, τῆς κοπέλας ὑπερασπίζουν καί ἀγαποῦν τούς συγγενεῖς τοῦ γαμπροῦ καί ἀντιστρόφως κατ’ ἕνα χιαστί τρόπο, τότε ὑπάρχει μία ἕνωσις ἀνάμεσα στό ζεῦγος. Ἂν μάλιστα τό ζεῦγος εἶχε κάποιες διαφορές, τότε αὐτές ἐξομαλύνονται, καί δέν λέει ἡ γυναῖκα «ἡ μάνα σου» καί δέ λέει ὁ σύζυγος στή γυναῖκα του «ἡ μάνα  σου κι ὁ πατέρας σου», ἀλλά μιλοῦνε μέ καλό τρόπο. Καί ὅταν μάλιστα ἡ γυναῖκα φροντίζη διά τούς συγγενεῖς -ἰδιαίτερα τώρα ἡ γυναῖκα- δηλαδή τώρα ἀνάμεσα στό ζεῦγος φροντίζει ἡ γυναῖκα γιά τούς συγγενεῖς τοῦ ἀνδρός της καί ὁ ἄνδρας γιά τούς συγγενεῖς τῆς  γυναικός του, αὐτό τό πρᾶγμα πῶς νά τό ποῦμε, εἶναι ὑπέροχο.

    Ὅταν βλέπη ἡ γυναῖκα ὅτι ὁ σύζυγος της ἀγαπᾶ τούς γονεῖς της, μέ τήν καλή σημασία τῆς λέξεως, κολακεύεται, ἀνακουφίζεται. Κι ὅταν βλέπη ἀκόμη καί ὁ σύζυγος ὅτι ἡ γυναῖκα του ἀγαπάει τούς γονεῖς του, κι ἐκεῖνος ἀνακουφίζεται. Ἔ, πέστε μου κάτω ἀπό τό κλῖμα αὐτό, εἶναι δυνατόν ποτέ νά δημιουργηθῆ ρήξι σοβαρή ἀνάμεσα εἰς τό ζεῦγος; Ποτέ, ποτέ. Κι ἄν ποτέ… κι ἄν ποτέ τά πράγματα δέν εἶναι ἔτσι, ὁ ἕνας ἐκ τῶν δύο, ἄν καταλαβαίνη μερικά πράγματα, ὅπως τώρα ἐδῶ ὁ Τωβίας, δύναται νά περισσώση τήν κατάστασι. Κι ἔτσι ἕνας νέος πού παντρεύεται -γιατί θά πάρη τώρα τή γυναῖκα του τή Σάρρα νά φύγη, νά πάη στό σπίτι του- μπορεῖ τώρα ἡ γυναῖκα του νά μαλώνη μέ τά πεθερικά της. Τί θέσι θά πάρη τώρα ὁ Τωβίας; Θά ὑπερασπίζεται τούς γονεῖς του; Τή γυναῖκα του; Τί πρέπει νά κάνη; Οὔτε τούς γονεῖς του, οὔτε τή γυναῖκα του. Θά πάρη μία τέτοια στάσι, πού θά πρέπη νά ἐξομαλύνη κάθε τραχύτης πού δημιουργήθηκε, καί ἀκόμη νά μή δημιουργηθῆ σχῖσμα.

    Ὅπως ἀντιλαμβάνεσθε, ὁ γάμος εἶναι ἕνα μεγάλο θέμα, ἕνα μεγάλο πρόβλημα, εἶναι μία μεγάλη δυσκολία, εἶναι ἕνα μεγάλο σκάμμα μέσα στό ὁποῖο μπαίνουν οἱ σύζυγοι νά ἀγωνισθοῦν. Ἐάν δέν ἦταν σκάμμα, δέν θά ἐγράφετο ἕνα βιβλίο πού νά ἀναφέρεται εἰς τόν τρόπο τῆς οἰκογενειακῆς συμβιώσεως. Εἶναι μία ἐπιστήμη, εἶναι καί μία τεχνική, ἄν τό θέλετε. Ἀπαιτεῖ ὄχι ἁπλές γνώσεις, τίς ὁποῖες πολλές φορές διαβάζομε σέ περιοδικά καί ἐφημερίδες. Ἀπαιτεῖ καλλιέργεια ψυχῆς, νά μπορῆ κανείς νά μπῆ μέσα σ’ αὐτό τό σκάμμα καί νά βγῆ νικητής. Γι’ αὐτό λοιπόν τό λόγο, θά παρακαλέσω πολύ πού ἡ σειρά τῶν θεμάτων μας φέτος εἶναι γύρω ἀπό τά θέματα αὐτά, νά τά προσέχετε, νά κρατᾶτε, ἄν θέλετε, ἀκόμη καί σημειώσεις, ὥστε «καιρῷ τῷ δέοντι» νά σᾶς φανοῦν χρήσιμα εἰς τήν ζωή σας καί νά νικήσετε εἰς τόν στίβον τοῦ γάμου.

 
14η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης « Τωβίτ ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
"Τωβίτ. (Ὁμιλίες βασισμένες στό βιβλίο τῆς Π. Διαθήκης Τωβίτ).

" εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/vivlion-tovit
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oED0GDYsRHnrDdY5_m61pt

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Καραμίντζα.

Ψηφιοποίηση και επιμέλεια κειμένου δια χειρός του αξιοτίμου κ. Γεωργίου Μαλούση.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.