14 Απριλίου 2021

Τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ ἐπάνω τῶν ὑδάτων – Ἡ δημιουργία τοῦ φωτός.

†.Κατά τήν δημιουργία παρίστατο, ἦταν δηλαδή δημιουργός, ὁ Ἅγιος Τριαδικός Θεός, δηλαδή ὁ Πατήρ, ὁ Υἱός καί τό Πνεῦμα τό Ἅγιον.
Ὁ Πατήρ ἤθελε, ὁ Υἱός δημιουργοῦσε καί τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ζωοποιοῦσε.

~  Ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ κατά τή δημιουργία τοῦ κόσμου ~

   Ἀναφέρεται εἰδικά τό δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, τό ὁποῖον ὀνομάζεται Σοφία, ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ! Λέγει τό βιβλίο τῶν παροιμιῶν : «Ἐγὼ ἡ σοφία.. ἡνίκα ἡτοίμαζε τόν οὐρανόν, συμπαρήμην αὐτῷ (δηλαδή τῷ Θεῷ). Ἐγὼ ἡ σοφία.. ἤμην παρ’ αὐτῷ ἁρμόζουσα» (Παροιμίαι Σολομῶντος, κεφ. 8, 12,27,30).
Ἐγώ ἡ Σοφία, ὅταν ὁ Πατήρ ἑτοίμαζε τόν οὐρανόν ἤμουνα παροῦσα, μαζί του. Ἐγώ ἡ Σοφία ἤμουν κοντά του καί ἅρμοζα τήν δημιουργία. Τί ὡραία αὐτή ἡ εἰκόνα! Δηλαδή βλέπουμε πραγματικά, τό δεύτερο πρόσωπο, τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ νά δημιουργεῖ τόν κόσμο. Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης θά μᾶς πεῖ τό ἑξῆς: «Πάντα δι’ αὐτοῦ 
ἐγένετο καί χωρίς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδέ ἓν ὃ γέγονεν» (Κατά Ιωάννην, κεφ 1, 3) Ἐδῶ ἀντιλαμβάνεσθε ποιά εἶναι ἡ ταυτότητα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ; Εἶναι ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ! Δηλαδή ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ἐδημιούργησε τόν κόσμο. Αὐτή ἡ Σοφία σέ κάποια στιγμή χρονική τῆς δημιουργίας, προσέλαβε τήν ἀνθρώπινη φύση. Ἐκεῖνος πού ἦταν μαζί μας, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, εἶναι ὁ δημιουργός τοῦ παντός. Καταπληκτικό!
Καί λέγει ἐδῶ ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης, ὅλα, πάντα, μέχρι τό τελευταῖο ἄτομο τῆς ὕλης, καί τό τελευταῖο ὑπατομικό στοιχεῖο τῆς ὕλης, ὅλα, διά τοῦ Υἱοῦ, δι’ αὐτοῦ. Διά τίνος; Δι’ ἐκείνου πού ἐνηνθρώπησε, διά τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐγένετο. Δηλαδή ἐγένοντο (ἀττική σύναξη). «Καί χωρίς αὐτοῦ (τοῦ Λόγου πού ἐνηνθρώπησε, τοῦ Ἰησοῦ δηλαδή Χριστοῦ) ἐγένετο οὐδέ ἓν ὃ γέγονεν (Δέν ἔγινε τίποτε ἀπ’ ὅ,τι ἔχει γίνει.)». Ὁ δέ Ἀπόστολος Παῦλος θά μᾶς πεῖ: «Τά πάντα δι’ αὐτοῦ καί εἰς αὐτόν ἔκτισται» (Προς Κολασσαείς, κεφ. 1, 6) Ὅλα κτίσθηκαν, δημιουργήθηκαν δηλαδή διά τοῦ Υἱοῦ, διά τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀλλά καί γιά λογαριασμό τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Δηλαδή ὁ Υἱός, ἡ Σοφία ἡ Ἐνυπόστατος (Ἐνυπόστατος θά πεῖ προσωπική, πρόσωπο) Σοφία ἔκανε τόν κόσμο. Καί τόν ἔκανε γιά τόν ἑαυτό της. Αὐτό εἶναι τό μεγαλειώδες. Ὁ Θεός κάνει τόν κόσμο γιά τόν ἑαυτό του.
Ὁ Θεός Λόγος, τό δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, πού ὅπως λέγει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης «καί ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν», ἦρθε καί ἔστησε τήν σκηνή του, τήν κατοικία του, ἀνάμεσά μας. Τί νά ποῦμε πάνω σ’ αὐτό.. Μᾶς ἐπισκέφθηκε ὁ Θεός! Μᾶς ἐπισκέφθηκε διά τοῦ τρόπου τῆς ἐνανθρώπησης! Δέν ἦρθε μ’ ἕναν κεραυνό, μέ μία βροντή, μέ μία ἀστραπή, μέ μία φωνή.. ἀλλά ἦρθε ὅμοιος μέ μᾶς. Τόν ἀναγνωρίζουμε; Λέει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης αὐτή τήν τόσο ὡραία, ρεαλιστική μάλιστα σκηνή, θέση, στάση : «Ἐν τῷ κόσμῳ ἦν (ὁ Θεός ἦταν στόν κόσμο, ὄχι μόνο ὡς πανταχού παρών, ἀλλά καί ὡς φροντιστής καί κυβερνήτης τοῦ παντός) καί ὁ κόσμος δι’ αὐτοῦ ἐγένετο, (καί ἡ δημιουργία ἔγινε διά τοῦ Υἱοῦ) καί ὁ κόσμος αὐτόν οὐκ ἔγνω (ὁ κόσμος δέν τόν ἀνεγνώρισε). Εἰς τά ἴδια ἦλθε, (ἦλθε εἰς τό σπίτι μας, ἦλθε στό χῶρο μας, ἦρθε πάνω στό φλούδι τῆς γῆς) καί οἱ ἴδιοι (εἰδικότερα οἱ Ἑβραῖοι, γενικότερα οἱ ἄνθρωποι) αὐτόν οὐ παρέλαβον» (δέν τόν παρέλαβαν, γιατί δέν τόν ἀναγνώρισαν. Ὄχι γιατί δέν ἔδωσε ἐπαρκῆ στοιχεῖα νά τόν ἀναγνωρίσουν, ἀλλά γιατί οἱ ἄνθρωποι εἴχανε κακεντρέχεια.) «Ὅσοι δέ ἐλαβον αὐτόν (ὅσοι πίστεψαν καί τόν πῆραν) ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν τέκνα Θεοῦ γενέσθαι (ἔδωσε εἰς αὐτούς τήν ἐξουσία νά ὀνομασθοῦν παιδιά τοῦ Θεοῦ)». (Κατά Ιωάννην, κεφ. 1, 10-12) Εἶναι πραγματικά κάτι τό ἐξαιρετικά μεγαλειῶδες τό νά ἀνακαλύπτει κανείς τή Σοφία τοῦ Θεοῦ, τήν ἐνυπόστατη. Ἐνυπόστατη θά πεῖ, ὅπως εἴπαμε, πρόσωπο. Ὄχι ἁπλῶς ἀφηρημένο πράγμα, ὅπως λέμε, ἡ σοφία ἑνός ἀνθρώπου.
Ἐδῶ δέν εἶναι ἡ σοφία τοῦ Θεοῦ ἀπρόσωπο πρᾶγμα ἀλλά ἕνα πρόσωπο. Κι ἐπειδή σοφῶς κινεῖται, λέγεται, ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ. Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ πού ἐνανθρώπησε.
Πιστεύω το κατανοείτε. Εἶναι αὐτός πού ἀρνοῦνται σήμερα οἱ ἄνθρωποι. Ἀρνοῦνται τόν Ἰησοῦ Χριστό, καί ὄχι τόν ἀρνοῦνται ἁπλῶς, ἀλλά καί τόν ὑβρίζουν. Εἶναι, ἀχαρακτήριστο! Εἶναι ἀδιανόητο! Εἶναι τό μεγαλύτερο ἔγκλημα πού μπορεῖ νά κάνει ποτέ ἕνας ἄνθρωπος, 
νά ἀρνεῖται τόν Ἰησοῦν Χριστόν! Δέν εἶναι μεγάλο ἔγκλημα νά πορνεύσω, νά μοιχεύσω, νά σκοτώσω, νά.. νά.. ὅ,τι θέλετε.. Τί ἁμαρτίες ὑπάρχουν.. Τίποτε δεν εἶναι τόσο μεγάλο ἔγκλημα ὄσο ἡ ἁμαρτία νά ἀρνηθῶ τόν Ἰησοῦ Χριστό! Εἶναι ἡ μεγαλύτερη ἁμαρτία! Χαρακτηρίζεται ἀπό τόν Εὐαγγελιστή Ἰωάννη ἀντίχριστος κατάσταση. Ποιός, λέγει, εἶναι ὁ ἀντίχριστος; Αὐτός πού ἀρνεῖται ὅτι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἄνθρωπος, ἤ ὅτι ὁ Ἰησοῦς εἶναι Θεός. Δηλαδή εἴτε ἀρνεῖσαι τήν θεία τού φύση καί λές ὅτι εἶναι ἕνας ἁπλός ἄνθρωπος Χριστός, ὁ Ἰησοῦς, εἴτε ἀρνεῖσαι τήν ἀνθρωπίνη του φύση, ὅτι πραγματικά ἐνηνθρώπησε. Ἐάν ἀρνεῖσαι τήν θεανθρώπινη φύση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ εἶσαι ἀντίχριστος.

~ Τό Ἅγιο Πνεῦμα κατά τή δημιουργία τοῦ κόσμου ~

   Ἀλλά καί τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ἐπεφέρετο ἐπάνω τῶν ὑδάτων. Ὑπερίπτατο, τρόπον τινά, πετοῦσε πάνω ἀπό τά νερά τῆς γῆς. Δέν λέγει γιά ἄλλα νερά πουθενά.. Πάνω ἀπό τά νερά τῆς γῆς! Ὁ Μωυσῆς ἀφηγεῖται μόνο τήν ἱστορία τῆς γῆς. Τόν ἐνδιαφέρει μόνο ἡ γῆ. Διότι ἡ γῆ θά εἶναι ἡ κατοικία τοῦ ἀνθρώπου. Τί θά πεῖ ὅτι καί Πνεῦμα Θεοῦ ἐπεφέρετο ἐπάνω τῆς ἀβύσσου; Ἐπειδή τό Ἅγιο Πνεῦμα στήν Καινή Διαθήκη ἐνεφανίσθη ὡς περιστερά, ὡς πτηνό, δέν εἶναι τό Πνεῦμα τό Ἅγιον περιστέρι, αὐτό τό «ὡσεί περιστερά» ἤ στήν Πεντηκοστή «ὡσεί πύρινες φλόγες» δηλαδή αὐτό τό σάν, σάν.. σάν.. δείχνει ἕναν τρόπο. Τό Πνεῦμα τό Ἅγιο ἔρχεται νά ἐπωάσει τά νερά γιά νά βγάλουν τήν ζωή. Πόσο ὑπέροχο εἶναι! Ἡ κλώσσα κάθεται πάνω ἀπό τά αὐγά καί ὕστερα ἀπό 21 ἡμέρες βγάζει κοτοπουλάκια. Ἀλλά ἡ κλώσσα βγάζοντας τά κοτοπουλάκια κάθεται ἐπάνω σ’ αὐτά μέ πολλή στοργή. Ἄν ποτέ σπίτι σας βάλατε κλώσσα θά δεῖτε μέ πόση προσοχή κάθεται ἐπάνω σ’ αὐτά.  Ἔτσι καί τό Πνεῦμα τό Ἅγιον. Σάν (πάντα σάν, αὐτό τό «σάν», τρόπον τινά) νά ἀγκαλιάζει τά νερά, αὐτό θά πεῖ ὑπερίπτατο, νά τά κλωσσήσει, νά τά ζεστάνει, γιά νά βγεῖ ἀπό ‘κεῖ ἡ ζωή. Καί πράγματι, ὅπως θά δοῦμε πιό κάτω γιά τό φαινόμενο τῆς ζωῆς, ἡ πρώτη ζωή ἐμφανίσθηκε στά νερά. Εἶναι καταπληκτικό! Πού δείχνει ὅτι τό Πνεῦμα τό Ἅγιον δίνει τή ζωή, καί συντηρεῖ ἐκεῖνο πού ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ, τό δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, ἐδημιούργησε.

~ Τά κίνητρα τῆς δημιουργίας τοῦ κόσμου ~

   Ἀλλά γιατί ὁ Θεός ὅμως προέβη στήν δημιουργία; Γιά ποιό λόγο ὁ Θεός ἔκανε τόν κόσμο; Ὁ Θεός εἶχε κάποια ἀνάγκη ἀπό τόν κόσμο; Ἤθελε ὁ Θεός ὁ ἴδιος νά πάρει κάτι ἀπό τόν κόσμο; Ζητοῦσε τίποτα ἀπό τή δημιουργία; Ἀναμφισβήτητα ὄχι! Συνεπῶς τό πρῶτο ἐλατήριο τοῦ Θεοῦ εἶναι ὅτι ὁ Θεός ἀγαποῦσε. Εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πού φέρνει στήν ὕπαρξη ὅλα τά δημιουργήματα. Ἄν ἐρωτήσετε αὐτό τό πολύ καί δύσκολο στή λογική μας ἐρώτημα· γιατί ὁ Θεός ἔκανε τόν κόσμο; Γιατί ὑπάρχουν τόσες χιλιάδες εἴδη ζωικοῦ καί φυτικοῦ βασιλείου; Γιατί αὐτή ἡ πλησμονή ζωής;
Κάθε τετραγωνικό ἑκατοστό ὕλης ἔχει ζωή. Ἡ ζωή σφύζει ἐπάνω στήν ἐπιφάνεια τῆς γῆς! Εἴτε πᾶτε στήν ἐπιφάνεια τῆς γῆς ἤ στά βάθη τῶν ὠκεανῶν, θά βρεῖτε ζωή! Γιατί μέ τόση πληθωρικότητα ὁ Θεός ἔκανε αὐτή τή δημιουργία; Ποῦ ἀποβλέπει; Καί γιατί αὐτό τό ἀπέραντο, τό τρομακτικά ἀπέραντο σύμπαν; Ποῦ ἀποβλέπει; Δέν ὑπάρχει καμία ἄλλη ἀπάντηση παρά μόνο αὐτή. Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ! Μόνη ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἔκανε τήν δημιουργία. Ὁ Θεός εἶναι ἀνενδεής. Δέν ἔχει ἀνάγκη ἀπό τίποτε. Οὔτε νά δοξάζεται, οὔτε νά λατρεύεται, οὔτε τίποτε χρειάζεται. Ἄν ζητᾶ τήν δόξα καί τήν λατρεία του, εἶναι γιά νά γίνει αὐτή ἡ δημιουργία, διά τῆς ἐλευθέρας προσφορᾶς τοῦ ἀνθρώπου, πού εἶναι ἡ λατρεία καί ἡ δοξολογία, μέτοχος τῆς μακαριότητας τοῦ Θεοῦ. Νά γίνει μέτοχος ὁ ἄνθρωπος καί διά τοῦ ἀνθρώπου ὁλόκληρη ἡ δημιουργία μέτοχος τῆς μακαριότητας καί τῆς εὐτυχίας τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτό ὁ Θεός ἔκανε τόν κόσμο. Ἀπό ἀγάπη, νά μήν εἶναι μόνος του, μόνος στήν μακαριότητά του, ἀλλά στήν μακαριότητα νά εἶναι ὅ,τι δημιουργεῖ. Καί ὁ Θεός ὅ,τι κάνει εἶναι εὐτυχισμένο. Θά σᾶς πῶ ἕνα μικρό παράδειγμα. Τά σκουλήκια πού εἶναι μέσα στά ξύλα καί στή γῆ, ἤ τά σκουλήκια πού εἶναι μέσα στό ξύλο τῶν δέντρων καί δέν βλέπουν τό φῶς τοῦ ἥλιου, τά σκουλήκια αὐτά εἶναι εὐτυχῆ; Εἶναι εὐτυχῆ! Ὁ Θεός δέν κάνει δυστυχισμένα πλάσματα. Ἐκεῖνο πού καθιστά δυστυχισμένα τά πλάσματα εἶναι ἡ ἁμαρτία. Ἡ χριστιανική ἀνθρωπολογία βέβαια λέγει ὅτι πολλά ζῶα σήμερα εἶναι δυστυχῆ.  Ἤ πεινοῦν, ἤ κρυώνουν ἤ ἀποθνήσκουν κι αὐτό γιατί διεσαλεύθη ἡ τάξη ἀπό τήν ἁμαρτία τῶν ἀνθρώπων. Θά τό δοῦμε ὅμως αὐτό ἀναλυτικά. Τώρα μόνο αὐτό καταθέτω, ὅτι ὁ Θεός δέν δημιουργεῖ δυστυχισμένα πλάσματα. Δεύτερος λόγος πού ὁ Θεός ἔκανε τή δημιουργία εἶναι γιατί ἤθελε. Ἐάν δέν ἤθελε δέν θά ἔκανε τήν δημιουργία. Ἀλλ’ ἐπειδή ἤθελε, ἔκανε τήν δημιουργία. Λέγει ὁ ψαλμωδός «Πάντα, ὅσα ἠθέλησεν ὁ Κύριος ἐποίησεν» (Ψαλμός 134, 6)  Ἔκανε ὅ,τι ἤθελε. Ὅ,τι δέν ἤθελε δέν τό ἔκανε. Συνεπῶς ὅ,τι ἔχει δημιουργηθεί εἶναι ἀπό τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Κι ἐκεῖνα πού μοιάζουν περίεργα, δέν ξέφυγαν ἀπό τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἀλλά εἶναι μέσα στό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἐμεῖς δέν ἔχουμε πιά τό μυαλό πού εἴχαμε, ὅταν ὁ Θεός μᾶς ἔκανε, ὅπως ἔκανε τόν Ἀδάμ. Ἔχει σκοτισθεῖ τό μυαλό μας, καί πολλές φορές θέτουμε ἐρωτήματα. Αὐτό τί χρειάζεται; Ἐκεῖνο γιατί; Δέν ξέφυγε τίποτα ἀπό τόν Θεό! Ἡ δημιουργία δέν εἶναι κάτι πού ἔχει στραβά πράγματα, ψεγάδια..
Ὅσα ἤθελε ὁ Θεός ἔκανε. Δέν ἔκανε ὅ,τι δέν ἤθελε. Αὐτά τά δυό, λοιπόν, εἶναι τά κίνητρα τρόπον τινά τοῦ Θεοῦ, πού δημιουργεῖ τόν κόσμο. Τό θέλημά Του καί ἡ ἀγάπη Του.

~ Ἡ γένεση τοῦ φωτός ~

   Καί τώρα προχωροῦμε λίγο πιό κάτω. «Καί εἶπεν ὁ Θεός γενηθήτω φῶς. καί ἐγένετο φῶς». (Γένεσις, κεφ. 1, 3) Εἶπε ὁ Θεός νά γίνει φῶς καί ἔγινε φῶς. Αὐτό τό «γενηθήτω» εἶναι μέ ἕνα (ν), ἀπό τό ρῆμα γίγνομαι καί ὄχι ἀπό τό ρῆμα γεννῶ. Ἄν ἦταν μέ δυό (ν) θά ἔπρεπε νά τό ἑρμηνεύαμε νά γεννηθεῖ, δηλαδή νά γεννηθεῖ ὅπως γεννιέται κάτι τό ζωντανό, ἀλλά εἶναι ἀπό τό ρῆμα γίγνομαι. Καί εἶπεν ὁ Θεός νά γίνει φῶς. Καί ἔγινε φῶς! Οὐσιαστικά ἀπό δῶ ἀρχίζει ἡ δημιουργία. Οἱ δυό πρῶτοι στίχοι ὁ 1ος καί ὁ 2ος δηλαδή κατά τό «ἐν ἀρχῇ…», εἶναι μία περίληψη τῶν ὅσων θά μᾶς πεῖ παρακάτω. Συνεπῶς εἶναι μία εἰσαγωγή, ἕνα προοίμιο ἤ ἀκόμη μία συμπυκνωμένη ἔκθεση ὁλοκλήρου τῆς δημιουργίας. Τώρα, ἡ ἀφήγηση τῆς δημιουργίας ἀρχίζει μέ αὐτό : «Καί εἶπεν ὁ Θεός γενηθήτω φῶς καί ἐγένετο φῶς» καί ἔγινε ἡ πρώτη ἡ ἡμέρα ἡ δημιουργική, πού δείχνει ὅτι ἀπό δῶ ξεκινᾶ πιά τήν δημιουργία. Ξεκινᾶ ἡ δημιουργία μέ τό φῶς! Οὔτε μέ τόν οὐρανό, οὔτε μέ τήν γῆ ἀλλά μέ τό φῶς! Ἴσως θά τεθεῖ ἡ ἐρώτηση, ὅτι ὅλα ὅσα ἔγιναν, ἔγιναν τήν 4η ἡμέρα ὅπως θά δοῦμε στήν συνέχεια, πῶς λοιπόν τό φῶς ἔγινε τήν πρώτη ἡμέρα; Πῶς συμβιβάζεται αὐτό; Θά μπορούσαμε νά ποῦμε, ὅτι, ὅταν ὁ Θεός ἔκανε τήν πρώτη ἡμέρα τό φῶς, ἐκεῖ συμπεριλαμβάνεται ὁλόκληρη ἡ δημιουργία. Ὁ ἥλιος δέν εἶναι πηγή φωτός ἀλλά φορέας φωτός. Ἄν ἔχω ἕνα κουτί σπίρτα, τά σπίρτα αὐτά ἔχουν ἀποθηκευμένο τό πῦρ, τήν φωτιά, τό φῶς. Τραβάω ἕνα σπίρτο καί ἀνάβω καί φτιάχνω φῶς. Ἐκεῖ μέσα ἔχω φῶς, πού σημαίνει τό σπίρτο εἶναι ἕνας φορέας, δέν εἶναι πηγή φωτός. Ἡ πηγή τοῦ φωτός εἶναι ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ! Εἶπε νά γίνει φῶς· αὐτή εἶναι ἡ πηγή. Ὁ ἥλιος εἶναι φορέας καί δέν εἶναι ἡ πηγή τοῦ φωτός. Ἡ πηγή τοῦ φωτός εἶναι ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ. Εἶπε νά γίνει φῶς!Αὐτή εἶναι ἡ πηγή, καί ὁ ἥλιος εἶναι φορέας καί δέν εἶναι ἡ πηγή τοῦ φωτός. Ἀλλά κάτι ἀκόμα. Ὁ Μωυσῆς ἀνά πᾶσα στιγμή τοποθετεῖ ἕνα παρατηρητή ἐπί τῆς ἐπιφανείας τῆς γῆς, καί ὅτι ναί μέν τό φῶς ἔγινε τήν πρώτη ἡμέρα, καί ὁλόκληρη ἡ δημιουργία μαζί μέ τό φῶς, ἀλλά ἕνας παρατηρητής πού εἶναι στήν ἐπιφάνεια τῆς γῆς καί ἔχει αὐτή τήν πυκνότατη νέφωση πάνω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆς γῆς δέν μπορεῖ νά δεῖ τόν ἥλιο. Ὅταν τά σύννεφα θά πέσουν ὑπό τήν μορφήν τῆς βροχῆς καί θά σχηματισθοῦν οἱ ὠκεανοί, τότε βεβαίως τό φῶς τοῦ ἥλιου θά φθάσει μέχρι τήν ἐπιφάνεια τῆς γῆς. Ἄρα γιά ἕναν παρατηρητή λέγεται αὐτό, ὄχι ὅτι ἐμφανίζεται ὁ ἥλιος τήν τέταρτη ἡμέρα, ‘έγινε κι αὐτός τήν πρώτη ἡμέρα. Τά πάντα ἔγιναν τήν πρώτη ἡμέρα. Τίς ὑπόλοιπες ἡμέρες ἤ διαμορφώνονται ἤ ἀναφαίνονται.  Ὁ ἥλιος, λοιπόν, ἀνεφάνη τήν 4η ἡμέρα διά τόν παρατηρητή τόν ἐπί τῆς ἐπιφανείας τῆς γῆς εὑρισκόμενο.  Ὑπάρχει μία θεωρία, ὅτι ἡ γῆ ἀπεσπάσθη ἀπό τόν ἥλιον, γι’ αὐτό καί γυρίζει γύρω ἀπό τόν ἥλιον. Μάλιστα. Τήν ἀποδέχομαι τήν θεωρία αὐτή. Ὅτι πράγματι ἡ γῆ εἶναι δυνατόν νά ἔχει ἀποσπαστεῖ ἀπό τόν ἥλιο. Ὅπως καί οἱ ἄλλοι  μεγάλοι πλανῆτες. Δέν λέω γιά μικρότερους, γιά δορυφόρους τῶν πλανητῶν, ὅπως εἶναι καί ἡ σελήνη μας. Γιατί ἡ σελήνη φαίνεται ὅτι ἀπεσπάσθη ἀπό τήν γῆν καί γυρίζει γύρω ἀπό τή γῆ. Βεβαίως ὅλα αὐτά ξεκίνησαν ἀπό τόν πάτρονα ἥλιον. Πῶς, λοιπόν, τώρα μποροῦμε νά μιλᾶμε ὅτι ἔχουμε πρῶτα τή γῆ καί μετά τόν ἥλιο; Γι’ αὐτό σᾶς ἐξήγησα. Ὄχι. Καί ὁ ἥλιος καί ἡ γῆ δημιουργήθηκαν τήν πρώτη ἡμέρα. Οὐδόλως ἔρχεται σέ ἀντίθεση τό ὅτι ἡ γῆ ἀπεσπάσθη ἀπό τόν ἥλιον. Καί ἐπειδή ὁ τρόπος ἔκθεσης εἶναι δημώδης, λέγει ὁ Μωυσῆς ὅτι ὁ Θεός ἔκανε τήν 4η ἡμέρα τόν ἥλιο. Γιά ἕναν παρατηρητή, λοιπόν, ὁ ἥλιος ἔγινε τήν 4η ἡμέρα. Δέν ἔγινε τήν πρώτη ἡμέρα. Ἀλλά, ἐδῶ ὅμως τίθεται τό ἐρώτημα. Καλά, ἀλήθεια, τά πάντα ἔγιναν τήν πρώτη ἡμέρα; Τά πάντα.. Τά πάντα..? Τίς ὑπόλοιπες ἡμέρες? 
Τίς ὑπόλοιπες ἡμέρες ἔχουμε τήν διαμόρφωση. Δηλαδή τήν πρώτη ἡμέρα τί ἔγινε; Ἔγινε ἡ ὕλη! Εἴτε ἥλιος λέγεται, εἴτε γῆ λέγεται, εἴτε σελήνη λέγεται, εἴτε δισεκατομμύρια γαλαξίες λέγονται, ὁλόκληρο τό σύμπαν ἔγινε τήν πρώτη ἡμέρα. Τίς ἄλλες ἡμέρες τί βλέπουμε; Νά διαχωριστεῖ, λέει, τό πάνω νερό καί τό κάτω νερό, τά σύννεφα ἀπό τούς ὠκεανούς. Νά φανεῖ ἡ ξηρά. Νά βγάλει ἡ γῆ χορτάρι. Νά γίνουν τά ψάρια μές στή θάλασσα, δηλαδή τά ζῶα τῆς θαλάσσης, τοῦ νεροῦ. Νά γίνουν τά ἑρπετά. Νά γίνει ἡ πόα, τό χορτάρι καί μετά ἡ ξυλώδης βλάστηση, πού ἔχει ξύλινο κορμό. Μετά νά γίνουν τά τετράποδα, τά πτηνά. Καί μετά νά γίνει ὁ ἄνθρωπος! Δηλαδή τί ἔχουμε τίς ὑπόλοιπες πέντε ἡμέρες; Τήν διαμόρφωση τῆς γῆς. Αὐτό ἔχουμε. Καί δέν ἔχουμε δημιουργία ἐκ τοῦ μή ὄντος ἀλλά διαμόρφωση ἐκ τοῦ ὄντος. Θά πεῖ ὁ Θεός : «Ἡ γῆ νά βγάλει χορτάρι. Ἡ γῆ νά βγάλει τά ἑρπετά. Μετά γιά τόν ἄνθρωπο. Θά πάρει χῶμα. Δηλαδή τί; Ὕλη!
Δέν κάνει τόν ἄνθρωπο ἐκ τοῦ μηδενός, ἀλλά ἐκ τῆς ὑπαρχούσης ὕλης, καί δημιουργεῖ τόν ἄνθρωπο. Συνεπῶς τίς πέντε ἡμέρες ἔχουμε τήν δημιουργία ὡς διαμόρφωση ἐκ τοῦ εἶναι, ἐκ τῆς ὑπάρξεως. Τήν πρώτη ἡμέρα ἔχουμε τήν δημιουργία ἐκ τοῦ μή ὄντος, ἀπό τήν μή ὕπαρξη, ἐκ τοῦ μηδενός. Καί ἔχουμε τήν παρουσία τοῦ ὑλικοῦ χώρου πιά. Ἀλλά θά μοῦ πεῖτε. Ἐδῶ τήν πρώτη ἡμέρα ἔγινε τό φῶς κι ἐσεῖς μιλᾶτε γιά ὕλη, τί συμβαίνει; Πράγματι. Τί θά πεῖ ὕλη; Καί τί θά πεῖ ἐνέργεια; Τό φῶς εἶναι ἐνέργεια. Ἡ θερμότητα εἶναι ἐνέργεια. Ὁ ἠλεκτρισμός εἶναι ἐνέργεια. Αὐτή ἡ ἐνέργεια ποῦ ὑπάρχει δέν εἶναι συνδεδεμένη μέ τήν ὕλη; Εἴτε ποῦμε ἐνέργεια, εἴτε ποῦμε ὕλη εἶναι τό ἴδιο πράγμα. Εἶναι ἕνα νόμισμα στίς δυό του ὄψεις. Ἀπό τήν ὕλη περνᾶμε στήν ἐνέργεια,καί ἀπό τήν ἐνέργεια περνᾶμε στήν ὕλη, εἶναι παρά πολύ ἁπλό. Ἄν πάρετε ἕνα ξύλο καί τό βάλετε νά καεῖ, ἐνῶ ἔχετε μία ὕλη περνᾶτε στήν ἐνέργεια. Δηλαδή ἀποδίδεται ἡ ἐνέργεια τοῦ ξύλου ὑπό τήν μορφή τῆς φωτιᾶς. Ἐπάνω στή γῆ μας ἔχουμε αὐτούς τούς διαρκεῖς μετασχηματισμούς. Ἐκείνη ἡ σχέση δέ πού δημιουργεῖ, πού συνδέει τήν ὕλη μέ τήν ἐνέργεια εἶναι ἡ γνωστή σχέση τοῦ Ἀϊνστάιν. Εἶναι θεμελιώδης καί βασική. Ὅτι ἡ ἐνέργεια ἰσοῦται μέ τήν μάζα, πού ἡ μάζα εἶναι ἡ ὕλη ἐπί τό τετράγωνο τῆς ταχύτητας τοῦ φωτός. Βλέπετε, λοιπόν, ἡ ταχύτητα τοῦ φωτός εἶναι μία κατάσταση. Μία κατάσταση δυναμική, μία κατάσταση τῆς ὕλης. Βγάλτε τήν κατάσταση αὐτῆς τῆς ὕλης καί θά δεῖτε ὅτι ἡ ἐνέργεια (Ἔ) ἰσοῦται μέ τήν μάζα, μέ τήν ὕλη. Πράγματι ἰσοῦται. Διότι εἴτε μάζα πῶ, ὕλη εἶναι, εἴτε ἐνέργεια πῶ, εἶναι τό ἴδιο πράγμα. Ἀλλά τίθεται τό ἐρώτημα, ποιό ἔγινε πρῶτα, «ἡ κότα ἤ τό αὐγό;». Ἔ, κάποτε ξεκίνησε κάτι. Ἀφοῦ, λοιπόν, ξεκίνησε κάτι, θά πρέπει νά εἶναι ἤ ἡςκότα πού κάνει τό αὐγό, δηλαδή ὁ Θεός νά ἔκανε τήν κότα, ἤ νά ἔκανε τό αὐγό, ἀπό τό ὁποῖο θά βγεῖ καί ἡ κότα. Τό ἐρώτημα δέν εἶναι ἀνόητο. Προσέξατέ τό, τί ἔγινε πρῶτα, ἡ ὕλη ἤ ἡ ἐνέργεια; Ἀφοῦ τό ἴδιο πράγμα εἶναι καί προῆλθε ἐκ τοῦ μηδενός.. Τό βιβλίο τῆς Γενέσεως μᾶς λέγει ὅτι τό πρῶτο πρᾶγμα πού ἔγινε, ἤ ἄν θέλετε, αὐτό πού ἔγινε ἦταν ἡ ἐνέργεια. Δηλαδή τό φῶς!  Ἐδῶ προσέξτε νά δεῖτε κάτι τό ἐξαιρετικά μεγαλειῶδες. Ἦταν τό φῶς! Τό φῶς, ἐνέργεια, εἶναι ἡ ἄριστη ποιότητα ἐνέργειας. Εἶναι πιό πάνω καί ἀπό τόν ἠλεκτρισμό καί ἀπό τήν θερμότητα. Ἡ ἐνέργεια φῶς. Ὥστε ἀπό τήν ἐνέργεια φῶς, πού ὁ Θεός εἶπε νά γίνει, ἔγινε κατόπιν ἡ ὕλη. Ἀλλά αὐτό τό πράγμα τό ἀνακαλύψαμε μόλις τόν 20ο αἰώνα, ὅταν καταφέραμε νά μετασχηματίσουμε τήν ἐνέργεια σέ ὕλη καί τήν ὕλη σέ ἐνέργεια. Καί μένουμε κατάπληκτοι ὅταν βλέπουμε τήν Ἁγία Γραφή νά λέγει ὅτι τό πρῶτο πράγμα πού ἔγινε ἦταν τό φῶς. Εἶναι ἤ δέν εἶναι μεγαλειῶδες αὐτό τό ὁποῖο τώρα ἀνακαλύψαμε; Στόν 20ο αἰώνα τό ἀνακαλύψαμε. Αὐτό ὅμως γράφτηκε πρίν 3.500 χρόνια. Καί νά φανταστεῖτε ὅτι οἱ ἄπιστοι χλεύαζαν τήν Ἁγία Γραφή καί ἔλεγαν ἀκόμη ὅτι τό βιβλίο τῆς Γενέσεως εἶναι παραμύθι. Ὅτι ἔγινε πρῶτα τό φῶς καί μετά τήν 4η ἡμέρα ἔγινε ὁ ἥλιος. Τά θεωροῦσαν ἀντιφατικά πράγματα, βλακεῖες.. Καθόλου βλακεῖες! Δικαιώνεται ἡ Ἁγία Γραφή! Ἀποστομώνει ἡ Ἁγία Γραφή τούς χλευαστές της! Καί μόνο ἀπ’ αὐτό, μόνο ἀπ’ αὐτό τό σημεῖο τῆς Ἁγίας Γραφῆς ὅτι τό πρῶτο πρᾶγμα πού ἔγινε ἦταν τό φῶς καί ἐκ τοῦ φωτός ἔγινε ἡ ὕλη, αὐτό πρέπει νά μᾶς κάνει νά ποῦμε ὅτι πιστεύουμε στό Θεό, στόν Ἅγιο Τριαδικό Θεό. Εἶναι τόσο μεγάλο, τόσο φοβερά μεγάλο, πού ἀφήνει τόν ἄνθρωπο τῆς ἐποχῆς μας κατάπληκτο. Ἀλλά ἐν προκειμένῳ θά διαβάσω τί λέει καί ἡ ἐπιστήμη πάνω σ’ αὐτό. Ὁ Πώλ Κουντίκ (Πὼλ Κουντίκ, Γάλλος ἀτομικός φυσικός ἔγραψε τή βιβλιογραφία γιά τή θεωρία τῆς σχετικότητας), ἀτομικός φυσικός, Γάλλος, γράφει: «Ἔχουμε τό δικαίωμα νά ἐκπλησσόμεθα γι’ αὐτό μέσα σ’ ἕνα σύμπαν πού παρουσιάζεται σέ ὅλες του τίς ἐκφάνσεις σάν ἠλεκτρομαγνητική σύνθεση; Τό σύμπαν μᾶς ἀναγκάζει νά ταυτίζουμε τίς βαθύτερες ἰδιότητές του μέ τίς ἰδιότητες τοῦ φωτός». Τί θαυμαστή περιπέτεια! Τό σύμπαν μᾶς ἀναγκάζει νά ταυτίσουμε τίς βαθύτερες ἰδιότητές του μέ τίς ἰδιότητες τοῦ φωτός. Νά θαυμάσουμε ὅτι ξεκίνησε τό σύμπαν ἀπό τό φῶς. Οἱ ποιητές δέν θά ἔχουν πιά μόνοι τό προνόμιο νά ἀποθεώνουν τό φῶς μέ τούς στίχους τους. Ὁλόκληρη ἡ ἐπιστήμη ἔχει γίνει ὕμνος πρός τό φῶς. Εἶναι καταπληκτικό! Ἐγώ, σᾶς εἶπα, θά γινόμουν Χριστιανός μόνο ἀπ’ αὐτό τό σημεῖον. Βάλτε καί ὅλα τ’ ἄλλα τῆς Ἁγίας Γραφῆς, γιά νά γίνει κανείς ἕνας ἀκλόνητος Χριστιανός. Ὁ δέ καθηγητής τῆς Ὀρυκτολογίας καί Βιολογίας Μαριέλ ντέ Σεραί γράφει: «Ἡ Γραφή ἐμάντευσε τό ἐξαγόμενον τῶν νεοτάτων ἀνακαλύψεων». (Ἐμάντευσε! Αὐτό τό «ἐμάντευσε» θα τό λέγαμε ὡς ἑξῆς: Ὅτι ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι θεόπνευστος. Διότι δέν μπορεῖ κανείς νά μαντεύσει τέτοια πράγματα, καί μάλιστα ἐπιστημονικά ἐπιτεύγματα, πρίν ἀπό 3.500 χρόνια ἀπό σήμερα.
Εἶναι καταπληκτικό! Τό πρῶτο πρᾶγμα πού ἀποτελεῖ τήν δημιουργία εἶναι τό φῶς. Καί αὐτό ὄχι μόνον δέν εὑρίσκεται σέ ἀντίθεση μέ τήν πρόοδο τῶν φυσικῶν γνώσεων, ἀλλά μάλιστα παρέχει τήν ὑποστήριξή της καί τό κῦρός της στήν ἐπιστήμη». Εἶναι πάρα πολύ σπουδαῖα σημεῖα αὐτά γιά νά ξέρει κανείς νά ἀπολογεῖται. Ὥστε, λοιπόν, τί βλέπουμε; Βλέπουμε ὅτι αὐτή ἡ μεγάλη ἀλήθεια τῆς Ἁγίας Γραφῆς ἔρχεται μόλις στόν 20ο αἰώνα νά ἐπαληθευθεῖ.

~ Γιατί ἐδημιούργησε ὁ Θεός τό φῶς; ~

   Γιατί ὁ Θεός ἔκανε τό φῶς; Τό φῶς!  Ὅ,τι ὡραιότερο στή δημιουργία, τό φῶς! Σκεφθεῖτε τήν ἀπουσία τοῦ φωτός. Τί ἔχετε; Τίποτα! Πῶς θά προβληθεῖ ἡ τέχνη, ἡ ἐπιστήμη, ἡ ὀμορφιά; Μέ τήν ἀπουσία τοῦ φωτός τίποτε δεν προβάλλεται. Ὅλα μέ τό φῶς. Γιατί, λοιπόν, ὁ Θεός ἔκανε πρῶτα τό φῶς; Καί γιατί ξεκίνησε ὁλόκληρη ἡ δημιουργία ἀπό τό φῶς; Καί διεμορφώθη ἡ ὕλη ἀπό τό φῶς; Διότι «ὁ Θεός φῶς ἐστι!» Μᾶς λέγει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὅτι ὁ Θεός εἶναι φῶς. Ἀλλά τό φῶς τοῦ Θεοῦ εἶναι ἄκτιστο. Εἶναι τό φῶς πού εἶδαν οἱ τρεῖς μαθητές, Πέτρος, Ἰάκωβος καί Ἰωάννης, ἐπάνω στό Θαβώρ. Αὐτό τό φῶς τοῦ Θεοῦ, ξαναλέμε εἶναι ἄκτιστο. Αὐτό τό ἴδιο φῶς θά ἔχουμε κι ἐμεῖς στήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Στήν εἰκονογραφία μας βάζουμε στούς Ἁγίους ἐπάνω ἕνα φωτοστέφανο. Γύρω ἀπό τό κεφάλι. Αὐτό τό φωτοστέφανο εἶναι ὁ τρόπος νά ἐκφράσουμε αὐτό τό ἄκτιστο φῶς. Τί θά πεῖ «ἄκτιστο»; Αὐτό πού δέν τό ἐδημιούργησε ὁ Θεός, ἀλλά εἶναι δεμένο μέ τήν φύση τοῦ Θεοῦ. Εἶναι δεμένο μέ τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ. Προσέξτε. Αὐτή ἡ ἐνέργεια δέν εἶναι ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ, ἀλλά εἶναι δεμένη μέ τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ. Καί ἐπειδή ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ δέν φαίνεται, ὁ Θεός γίνεται γνωστός μόνο μέ τίς ἐνέργειές του. Ἐκεῖνο, λοιπόν, πού κάνει τά ὄντα, τούς ἀνθρώπους, τούς ἀγγέλους, νά γνωρίσουν τόν Θεό, εἶναι οἱ ἄκτιστές του ἐνέργειες. Ὅταν λέμε «ἄκτιστη» ἐννοοῦμε θεότητα. Γιατί ἄν εἶναι κτιστό πράγμα εἶναι κτίση πιά, εἶναι κατώτερο ἀπό ἐμᾶς. Ὁ Θεός εἶναι ἄκτιστος. Αὐτό τό ἄκτιστο φῶς ἔρχεται σέ ἐπαφή μέ τήν δημιουργία τήν ὁρατή κι ἐμεῖς μποροῦμε νά ποῦμε, νά ὁ Θεός! Νά ὁ Θεός! Ἐκεῖνο τό φῶς εἶδε καί ὁ Μωυσῆς στό Σινά, καί ὅταν κατέβηκε ἀπό τό Σινά τό πρόσωπό του ἦταν φωτεινό τόσο πού δέν τό ἄντεχαν οἱ Ἑβραῖοι νά τό ἀτενίσουν. Αὐτό, λοιπόν, τό ἄκτιστο φῶς, ἔρχεται νά δώσει τήν εἰκόνα τρόπον τινά τῆς δημιουργίας. Εἶναι καταπληκτικό!  Ὁ μέν ἄνθρωπος εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ἡ δέ δημιουργία εἶναι εἰκόνα τῆς ἄκτιστης ἐνέργειάς του, πού εἶναι τό φῶς. Εἶναι καταπληκτικό! Γι’ αὐτό, λοιπόν, ὁ Θεός ἔκανε τό φῶς. Ἔκανε τή δημιουργία ὑπό τή μορφή τοῦ φωτός. Καί ἀπό ἐκεῖ ξεκινάει μετά νά γίνει καί νά διαμορφωθεῖ ὅ,τι ἔγινε, ὁ γνωστός μας κόσμος, ὅπως τόν βλέπουμε. «Καί εἶδεν ὁ Θεός τό φῶς, ὅτι καλόν». (Γένεσις, κεφ. 1, 4) Εἶδε ὁ Θεός τό φῶς ὅτι ἦτο καλόν. Ἐδῶ εἶναι μία ἀνθρωπομορφική ἔκφραση διά τό ἐπιτυχές τῆς δημιουργίας. Ὅτι, ὅταν ὁ Θεός ἔκανε τό φῶς, τό ὁποῖον εἶναι ποίημα, εἶναι δημιούργημα, εἶπε ὅτι ἦταν καλό. Προσέξτε. Ἄλλο τό ἄκτιστο φῶς καί ἄλλο τό κτιστό φῶς. Αὐτό εἶναι κτιστό φῶς. Ὁ ἥλιος εἶναι κτιστό φῶς. Ὅταν τό εἶδε ὁ Θεός εἶπε: «Καλόν εἶναι». Τί θά πεῖ αὐτό, «καλόν εἶναι»; Ἐπιτυχημένο εἶναι. Ὁ Θεός θά μποροῦσε νά κρίνει καί νά πεῖ «ἀποτυχημένο»; «Ἤ ἐπιτυχημένο»; Ὄχι! Εἶναι γιά μᾶς. Εἶναι ἕνας ἀνθρωπομορφικός τρόπος γιά νά ἐκφρασθεῖ ὅτι ἡ δημιουργία εἶναι ἐπιτυχής, εἶναι ὡραία. Ἄν, λοιπόν, ὅ,τι δημιουργεῖ ὁ Θεός εἶναι καλό, ἀφοῦ τό φῶς εἶναι καλό, ὅλα τ’ ἄλλα εἶναι καλά. Ἀλλά καί τό καταπληκτικό, ὅτι καί κατά τήν διαμόρφωση πού κάνει ὁ Θεός, σέ κάθε διαμόρφωση θά πεῖ, εἶναι καλό. Εἶναι καλό. Εἶναι ἕνα σημεῖο, τό ὁποῖο ἐπαναλαμβάνεται σέ κάθε δημιουργική πράξη τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά καί γιά κάτι ἀκόμα, ὅπως λέγει ἕνας ἐκκλησιαστικός συγγραφεύς, ὁ Θεοδώρητος, γιά νά πείσει τούς ἀχάριστους, νά μήν παραπονιοῦνται γιά μερικά πράγματα στήν δημιουργία, αὐτό εἶναι καλό κι ἐκεῖνο δέν εἶναι καλό. Ὅ,τι ὁ Θεός δημιουργεῖ εἶναι καλό. Καί κάτι ἀκόμη. Γιά νά δώσει ἀποστομωτική ἀπάντηση, ὅτι δέν ὑπάρχει ὁ Θεός τοῦ σκότους καί ὁ Θεός τοῦ φωτός. Γιά νά ἀπαντήσει στήν λεγόμενη περσική διαρχία. Πού πίστευαν οἱ Πέρσες καί πολλοί ἄλλοι διαρχιστές, ὅτι ὑπάρχει ὁ θεός τοῦ φωτός καί ὁ θεός τοῦ σκότους. Καί αὐτοί οἱ δυό θεοί παλεύουν διαρκῶς, χωρίς ποτέ ὁ ἕνας νά καταφέρει νά νικήσει τόν ἄλλο. Τό ἔβγαλαν αὐτό ἀπό τή διαδοχή τῆς νύχτας καί τῆς ἡμέρας. Ὁ Θεός ἔκανε τό φῶς κι ὅταν μπαίνει ἀνάμεσα ἕνα ἀντικείμενο γίνεται σκιά. Καί ἡ σκιά, τό σκότος, δέν εἶναι παρά ἡ ἀπουσία τοῦ φωτός. Δημιουργός τοῦ φωτός καί τοῦ σκότους εἶναι ὁ Θεός. Δέν ὑπάρχει διαρχία. Δέν ὑπάρχουν δυό θεοί. Ἕνας εἶναι ὁ Θεός. Καί ὅ,τι κάνει ὁ Θεός εἶναι πολύ καλό. Εἶναι πολύ ὡραῖο. Εἶναι θαυμαστό. Ἔτσι πού οἱ ἄνθρωποι νά θαυμάσουν τόν Θεό, τήν ἀγάπη του, τήν σοφία του, νά τόν δοξάσουν, νά τόν λατρεύσουν καί μέ τόν τρόπο αὐτό νά μετάσχουν στή μακαριότητα, δηλαδή στήν εὐτυχία τοῦ Θεοῦ. Πόσο μεγάλα πράγματα εἶναι αὐτά.. Πόσο μεγάλα!

14-11-1982


4η ομιλία στην κατηγορία
« Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/xristianikh-kosmologia-anurvpologia
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pgmRsIiRCioth8a5E4bM7r

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

«Ἡ κατάστασις τῆς γῆς.Ὁ Ἅγιος Τριαδικός Θεός δημιουργός τοῦ κόσμου».

†.Ο Ἅγιος Τριαδικός Θεός δημιουργός τοῦ κόσμου. Ὁ Υἱός καί τό Πνεῦμα τό Άγιον». Ἡ δημιουργία τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς «Ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεός τόν οὐρανόν καί τήν γῆν. ἡ δέ γῆ ἦν ἀόρατος και ἀκατασκεύαστος και σκότος ἐπάνω τῆς ἀβύσσου καί Πνεῦμα Θεοῦ ἐπεφέρετο ἐπάνω τοῦ ὕδατος. καί εἶπεν ὁ Θεός γενηθήτω φῶς. καί ἐγένετο φῶς.» (Γένεσις, κεφ. 1, 1-2 )

   Κάθε φορά, ἀλήθεια, πού διαβάζει κανείς αὐτούς τούς στίχους, αἰσθάνεται μέσα του μία μεγαλοπρέπεια. Τή μεγαλοπρέπεια τοῦ Θεοῦ. Ἤδη εἴδαμε τόν πρῶτο στίχο, πού ἀναφέρεται στή δημιουργία τοῦ χώρου καί τοῦ χρόνου στόν οὐρανό καί τή γῆ. Καί πηγαίνουμε στό δεύτερο στίχο. «Ἡ δέ γῆ ἦν ἀόρατος και ἀκατασκεύαστος και σκότος ἐπάνω τῆς ἀβύσσου καί Πνεῦμα Θεοῦ ἐπεφέρετο ἐπάνω τοῦ ὕδατος». Ἡ δέ γῆ ἦτο ἀόρατος, ἀφανής, ἀκατασκεύαστος, ἀδιαμόρφωτος. Καί σκοτάδι ἐπάνω στήν ἄβυσσο καί Πνεῦμα Θεοῦ ὑπερίπτατο, ἐπεφέρετο, ἐπάνω ἀπό τό νερό. Ἡ κατάσταση τῆς γῆς. Ας δοῦμε αὐτό τό στίχο στήν ἀνάλυσή του. «Ἡ δέ γῆ»· με αὐτό τό σύνδεσμο τόν ἀντιθετικό «δέ», ἐφόσον ὡραιότατα μᾶς εἶπε, ὅτι ὁ Θεός ἐποίησεν τόν οὐρανό καί τή γῆ, δείχνει ὅτι περνᾶμε στό θέμα «γῆ». Καί ὅτι πράγματι τό θέμα «γῆ» ἐνδιαφέρει τόν ἱερό συγγραφέα καί περί αὐτῆς θά μᾶς ὁμιλήσει. Μέ τόν τρόπο αὐτό ὅμως λογοτεχνικότατα περνάει στό θέμα τῆς γῆς, φυσικότατα, ὅπως λέμε στό «Πάτερ ἡμῶν….γενηθήτω τό θέλημά σου». Μιλᾶμε γιά τόν Πατέρα μας πού εἶναι στούς οὐρανούς. «Ὡς ἐν οὐρανῶ καί ἐπί τῆς γῆς». Καί μέ αὐτό τό «ὡς ἐν οὐρανῶ καί ἐπί τῆς γῆς», περνάει ἀπό τό θέμα «οὐρανός» στό θέμα «γῆ». «Τόν ἄρτον ἡμῶν τόν ἐπιούσιον» κ.ο.κ.. Ὅλα αὐτά ἀναφέρονται πιά στά θέματα τῆς γῆς. Περνᾶμε δηλαδή ἀπό τά οὐράνια θέματα, στά ἐπίγεια θέματα. Ἔτσι κι ἐδῶ, «ὁ Θεός ἐποίησεν τόν οὐρανόν καί τήν γῆν· ἡ δέ γῆ ἦν ἀόρατος καί ἀκατασκεύαστος». Αὐτό δείχνει ὅτι μέ τόν τρόπο αὐτό ἔχουμε ἕνα πέρασμα στή γῆ. Ὅτι ἐφεξῆς ὁ ἱερός συγγραφέας θά ἀσχοληθεῖ μόνο μέ τή γῆ. Αὐτή τόν ἐνδιαφέρει. Ἐάν τώρα μέσα στήν πορεία τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου, θά μποροῦσε νά ἐνδιαφέρει καί ὁ οὐρανός, αὐτό, θά λέγαμε, ὅτι δέν θά μποροῦσε νά εἶχε προβλεφθεῖ. Νομίζω ὅτι κατ’ ἀρχάς τόν ἄνθρωπο τόν ἐνδιαφέρει ἡ γῆ. Ὅτι ἔτσι ἔχουν τά πράγματα τό βλέπουμε καί ἀπό τό ἑξῆς σημεῖο. Σύγχρονοι ἄνθρωποι, πού δέν ἔχουν καμία σχέση μέ τό λόγο τοῦ Θεοῦ, ἀναρωτιοῦνται καί λένε. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ξεκινάει νά κατακτήσει τή δημιουργία, τόν κόσμο, τό σύμπαν, τ’ ἀστέρια, πῶς τό κάνει αὐτό; Ἀφοῦ δέν τακτοποίησε τήν κατάκτησή του ἐπάνω στή γῆ. Ἀφοῦ τήν ἴδια του τήν κατοικία δέν τήν ἔχει τακτοποιήσει. Καί ἐφόσον δέν ἔχουμε ἐπάνω στή γῆ οὔτε εἰρήνη, οὔτε εὐτυχία, καί τρωγόμαστε οἱ ἄνθρωποι καί πολέμους κάνουμε κτλ γιατί νά τρέχουμε τώρα παραπέρα; Εἶναι φανερό ὅτι ὁ πόλεμος εἶναι ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος κάνει τούς ἀνθρώπους νά ψάχνουν γιά ἄλλα πράγματα παραπέρα. Ἔλεγε ὁ Ἠράκλειτος ὅτι ὁ πόλεμος εἶναι ὁ πατέρας ὅλων τῶν πραγμάτων. Πράγματι παρατηρεῖται ἕνα λαχάνιασμα στούς ἀνθρώπους νά κατακτήσουν τή γῆ. Ἔκριναν ὅτι ἡ κατάκτηση τῆς γῆς θά γίνει διά τοῦ οὐρανοῦ. Ἐάν ἐπί παραδείγματι κατακτήσουμε τή σελήνη, τότε ἀπό τή σελήνη θά μποροῦμε νά ἐφορεύουμε ἐφ’ ὅλης τῆς γῆς. Καί οὕτω καθεξῆς. Δηλαδή λόγοι καθαρά στρατιωτικοί καί κατακτητικοί ὠθοῦν τούς ἀνθρώπους νά κινηθοῦν ἔτσι.

Ὁ μετεωρολογικός ἤ ἀστρολογικός οὐρανός και ὁ πνευματικός οὐρανός.

   Παρά ταῦτα, θά μοῦ λέγατε, εἶναι μία πραγματικότητα. Μάλιστα. Θά μπορούσαμε ὅμως νά ποῦμε, καί σᾶς τό ἔχω πεῖ αὐτό ἀπό τήν περασμένη φορά, ὅτι, ὅταν λέγει ὁ ἱερός συγγραφέας «οὐρανός καί γῆ», οὐρανός δέν εἶναι πάντοτε αὐτό πού λέμε, οὐρανός μετεωρολογικός ἤ ἀστρικός. Εἶναι καί ὁ πνευματικός οὐρανός. Εἶναι ὁ κόσμος τῶν ἀγγέλων. Ὅταν, λοιπόν, λέγει ἡ Ἁγία Γραφή. «ὁ Θεός ἐποίησεν τόν οὐρανόν καί τήν γῆν», μποροῦμε νά τό δοῦμε καί ἀπό αὐτή τήν ἄποψη. Ὁ Θεός ἔκανε τόν πνευματικό καί ὑλικό κόσμο. Ἀλλά γῆ τότε εἶναι ὁλόκληρο τό σύμπαν. Διότι πράγματι καί ὁ ἥλιος εἶναι γῆ. Δηλαδή μέ τήν ἔννοια τήν εὐρεία. Ὅτι ἀπό τά ἴδια ὑλικά εἶναι φτιαγμένος καί ὁ ἥλιος. Ἤ ἄν θέλετε, ἀντίστροφα, ἐάν ἡ γῆ μας ἀποσπάσθηκε ἀπό τόν ἥλιο, κατά μία θεωρία, τότε τά ὑλικά τά ὁποῖα συναντοῦμε στή γῆ, τά συναντοῦμε στόν ἥλιο, ὁ ὁποῖος εἶναι ἡ βασική ἀρχή, ἡ ἀφετηρία θά λέγαμε τῆς συνθέσεως τῆς γῆς. Ἀλλά καί ἡ σελήνη τό ἴδιο. Ὅταν πήγαμε στό φεγγάρι, βρήκαμε τί; Βρήκαμε γῆ. Βεβαίως χρησιμοποιοῦμε τεχνικούς ὅρους, ὅπως ἐπί παραδείγματι «προσελήνωση» ἤ «προσγείωση». Γιά νά διακρίνουμε τή γῆ ἀπό τή σελήνη ἤ ἀπό τόν Ἄρη. «Προσαρείωση» θά λέγαμε ἐκεῖ; Ἐννοώντας ὅτι κατεβαίνουμε στόν Ἄρη. 

Ἣ «προσηλίωση», ἄν ὑποτεθεῖ ὅτι μπορούσαμε νά ταξιδεύσουμε καί νά πᾶμε στόν ἥλιο καί νά προσγειωθοῦμε στήν ἐπιφάνεια τοῦ ἥλιου. Σχῆμα λόγου, ἔ; Σχῆμα λόγου. Ὁλόκληρο τό σύμπαν στήν πραγματικότητα εἶναι γῆ. Ἐν εὐρείᾳ ἐννοίᾳ. Ὅπου καί νά πᾶμε θά βροῦμε τά ὑλικά στοιχεῖα πού συναντοῦμε στή γῆ. Ἄλλο τώρα ὅτι μπορεῖ νά συναντήσουμε καί κάτι ἄλλο πού δέν τό ἔχουμε στή γῆ, ἤ στή γῆ νά ὑπάρχει καί νά μήν ὑπάρχει κάπου ἀλλοῦ ἀπό πλευρᾶς ὕλης. Φαίνεται δέ ὁλόκληρο τό σύμπαν εἶναι φτιαγμένο ἀπό τά γνωστά μας στοιχεῖα, πού τά μαθαίνουμε στή φυσική ἀπό τόν πίνακα τοῦ Μεντελέγεφ καί ἡ δομή, φαίνεται, τοῦ σύμπαντος εἶναι μέ αὐτά τά στοιχεῖα. Ξεκινᾶμε ἀπό τό ὑδρογόνο καί φτάνουμε στά πολυσύνθετα στοιχεῖα, ἀπό τά ὁποία εἶναι κτισμένη ὁλόκληρη ἡ δημιουργία.

Τό βιβλίο τῆς Γενέσεως δέν εἶναι μία ἐπιστημονική πραγματεία, δέν εἶναι ἕνα βιβλίο, τό ὁποῖο θά ἤθελε νά δώσει ἐπιστημονικά στοιχεῖα, ὅπως θά ἦταν μία Ἀστρολογία ἤ μία Γεωλογία, ἀλλά εἶναι ἕνα βιβλίο, ὅπου ἀποκαλύπτει ὁ Θεός τό θέλημά Του καί σκοπούς ἔχει ποιμαντικούς καί θρησκευτικούς. Δηλαδή πῶς θά μάθει καί ὁ πιό ἁπλός ἄνθρωπος, ὅτι ἡ δημιουργία, ὁ κόσμος ὅλος εἶναι δημιουργία τοῦ Θεοῦ. Καί ὅτι ὁ Θεός εἶναι πατέρας μας, τόν ὁποῖο ὀφείλουμε νά ἀγαποῦμε. Καί νά τηροῦμε τίς ἐντολές του. Αὐτός ἦταν ὁ σκοπός πού γράφηκε τό βιβλίο τῆς Γενέσεως, δηλαδή μέ δημώδη τρόπο γιά ποιμαντικούς καί θρησκευτικούς σκοπούς. Ἄλλο τώρα ὅτι παρά τήν ἁπλότητα τοῦ βιβλίου, δέν εἶναι ἀφελές, δέν εἶναι ἁπλοϊκό, εἶναι ἁπλό. Δέν εἶναι ἀφελές βιβλίο, ἀλλά ἔχει μία ἀκρίβεια πού μας καταπλήσσει κυριολεκτικά.

Ὁ πνευματικός κόσμος δημιουργήθηκε πρό τοῦ ὑλικοῦ κόσμου.

   Ἔτσι θά ἀσχοληθοῦμε μέ τή γῆ μας πιά ἀπό δῶ καί μπρός. Ὅλα τά ἄλλα οὐράνια σώματα δέν θά μᾶς ἀπασχολήσουν. «Ἡ δέ γῆ ἦν ἀόρατος». Ἡ γῆ ἦταν ἀόρατος. Δηλαδή σέ ποιόν δέν ἦταν ὁρατός; Ὅταν λέμε ὅτι κάτι εἶναι ὁρατό ἤ ἀόρατο, προϋποθέτουμε κάποιο μάτι. Ἦταν κανείς πού ἔβλεπε; Ἄν μοῦ πεῖτε, ὁ Θεός, μά ὁ Θεός εἶναι ἐκεῖνος πού δημιουργεῖ καί βλέπει τά πάντα. Γιά τόν Θεό δέν ὑπάρχει τίποτα τό συγκεκαλυμμένο. Ὁ Θεός τά βλέπει ὅλα. Τότε σέ ποιόν ἦταν ἀόρατος ἡ γῆ; Μήπως στούς ἀγγέλους; Εἶναι γνωστό ὅτι κι ἐδῶ ἔχουμε μία ἀκρίβεια τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ὅτι ὁ Θεός ἐποίησε τόν οὐρανό καί τή γῆ. Ἄν δεχθοῦμε καί τήν εὐρύτερη ἔννοια ὅτι οὐρανός εἶναι ὁ πνευματικός κόσμος, πράγματι ὁ πνευματικός κόσμος δημιουργήθηκε πρό τοῦ ὑλικοῦ κόσμου. Μᾶς τό λέγει τό βιβλίο τοῦ Ἰώβ· ὅτι, «ὅτε ἐγενήθησαν ἄστρα ᾔνεσαν μέ ἄγγελοι». Ὅταν δηλαδή οἱ ἄγγελοι εἶδαν τό σύμπαν τότε μέ «ᾔνεσαν», μέ ἐδοξολόγησαν. Ὥστε, νά ἐδῶ πῶς ἔχει ἔρεισμα ἡ ἑρμηνεία πού σᾶς εἶπα προηγουμένως, ὅτι ὁ οὐρανός δύναται νά θεωρηθεῖ ὄχι ὁ ἀστρικός οὐρανός ἀλλά ὁ πνευματικός οὐρανός, ὁ ὁποῖος βεβαίως σᾶς ξαναλέγω προηγεῖται. Μήπως, λοιπόν, οἱ ἄγγελοι δέν ἔβλεπαν τή γῆ, ἦτο ἀόρατος; Ὄχι! Τώρα ἐδῶ πιά ὁ Μωυσῆς γράφει καί ἐννοεῖ πάντοτε μέ τή φυσική διάσταση καί ὄχι μέ τήν πνευματική διάσταση. Τότε σέ ποιόν; Δέν ὑπῆρχε ἄνθρωπος. Ἐδῶ ὑποθέτει ἕνα μάτι παρατηρητῆ. Κάνει μία ὑπόθεση. Αὐτό πού σᾶς λέγω εἶναι πάρα πολύ σπουδαῖο, διότι θά λύσει πάρα πολλές μας ἀπορίες παρακάτω, ὅταν θά μελετοῦμε αὐτό τό κεφάλαιο τῆς Γενέσεως. Μπαίνει, λοιπόν, ἕνας ὑποθετικός παρατηρητής. Καί αὐτός ὁ ὑποθετικός παρατηρητής εἶναι τοποθετημένος στήν ἐπιφάνεια τῆς γῆς. Καί ὅπως θά ἔβλεπε αὐτός ὁ παρατηρητής, ἔτσι θά ἔκρινε τήν περιγραφή πού μᾶς κάνει τό βιβλίο τῆς Γενέσεως. 

Ἡ ἀκατασκεύαστος γῆ. 

  Ὥστε γι’ αὐτό τό μάτι τοῦ ὑποθετικοῦ παρατηρητῆ ἡ γῆ ἦταν ἀόρατος. Ἀπό τί ἦταν ἀόρατος; Δηλαδή ἀφανής πού δέν μποροῦσε κανείς νά τή δεῖ; Τί ἦταν ἐκεῖνο πού ἔκανε ἀόρατη τή γῆ; Ἦταν ἡ πυκνότατη νέφωση πού ὑπῆρχε ἄνω τῆς ἐπιφανείας τῆς γῆς. Θέλετε; Ὅλοι οἱ ὠκεανοί πού ὑπάρχουν σήμερα μέ φοβερά μεγάλο ὄγκο νεροῦ, ὑπερίπταντο. Οἱ ὠκεανοί καλύπτουν πολύ μεγάλη ἐπιφάνεια, τά ¾ τῆς ἐπιφάνειας τῆς γῆς. Ὑπάρχουν βάθη θαλασσῶν μέχρι 9.000 καί 10.000 μέτρα. Σκεφθεῖτε ἐδῶ στή Μεσόγειο, πού εἶναι μία κλειστή θάλασσα, στό ἀκρωτήριο Ταίναρο, στό ἄκρο τῆς Πελοποννήσου, τό βάθος τῆς θάλασσας εἶναι 4.000 μέτρα! Τό βάθος! Εἶναι δέ καί τό πιό βαθύ σημεῖο τῆς Μεσογείου. Γι’ αὐτό ἔχει καί φοβερές τρικυμίες ἐκεῖ. Λοιπόν, τί ὄγκος νεροῦ ὑπάρχει σήμερα στούς ὠκεανούς; Αὐτός ὁ ὄγκος τοῦ νεροῦ κάποτε ὑπερίπτατο. Ἦταν πάνω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆς γῆς. Γιατί; Διότι ἡ γῆ ἦταν σέ θερμή κατάσταση. Ναί, τό λέγει αὐτό ἡ ἐπιστήμη. Καί συνεπῶς ὅλο αὐτό τό νερό ἦταν ὑπό μορφή νεφῶν. Καί ἦταν πάνω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆς γῆς. Ἐδῶ ἔχουμε κάποια συννεφιά, αὐτές οἱ γνωστές συννεφιές πού ἔχουμε. Νά, ἐχθές εἴχαμε συννεφιά καί ἦταν ἡμέρα σκοτεινή. Δηλαδή δέν εἴχαμε φῶς. Μᾶλλον εἴχαμε λίγο φῶς ἥλιου ἀπό διάχυση. Ὄχι ἀπό ἄμεση ἀκτινοβολία. Μπορεῖτε νά φανταστεῖτε, νά ἔχουμε ὅλους τους ὠκεανούς πάνω ἀπό τό κεφάλι μας; Περνάει τό φῶς; Ἀναμφισβήτητα ὄχι. Ὅταν συνεπῶς λέγει ὅτι ἡ γῆ ἦταν ἀόρατος, σημαίνει γιά ἕναν παρατηρητή ἐπί τῆς ἐπιφάνειας τῆς γῆς, ὅτι δέν ἔφθανε τό ἡλιακό φῶς στήν ἐπιφάνεια τῆς γῆς. Αὐτό ἐξάλλου θά τό δοῦμε λίγο πιό κάτω, στόν ἕκτο στίχο εἶναι, που ἐκεῖ ὁ Θεός θά προχωρήσει νά διαμορφώσει τά νερά. Ἐκεῖνα τά ὁποῖα θά πέσουν στήν ἐπιφάνεια τῆς γῆς κι ἐκεῖνα πού θά ἀνέρχονται ἄνω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆς γῆς καί θά εἶναι τά σύννεφα. Θά πεῖ «ἀνά μέσον τοῦ ὕδατος καί τοῦ ὕδατος»· ἀκοῦστε τή φράση αὐτή. Εἶναι στόν 6ο στίχο, εἶναι πιό κάτω. «Ἀνά μέσον τοῦ ὕδατος καί τοῦ ὕδατος». Ἀνάμεσα, λέει, στό νερό καί στό νερό. Ποιό νερό καί νερό; Τό νερό πού εἶναι ἀπό κάτω, πού εἶναι θάλασσα καί τό νερό πού εἶναι ἀπό πάνω πού εἶναι τά σύννεφα. Τώρα ὅμως τό νερό εἶναι ὅλο ἐπάνω. Σέ λίγο θά ψύχεται ἡ γῆ, θά πέσει τό νερό καί τότε θά ἔχουμε τό νερό ἀπό κάτω καί ἀπό πάνω. Καί κάτι ἀκόμα. Θά τό διαμορφώσει ὁ Θεός καί θά ἔχουμε τήν τελική μορφή, τήν ὁποία ἔχουμε σήμερα. Ὥστε νά γιατί ἡ γῆ ἦταν ἀόρατος. «Καί ἀκατασκεύαστος». Ἦταν λέγει ἡ γῆ ἀκατασκεύαστη. Δηλαδή ἀδιαμόρφωτη γῆ. Ὄχι διαμορφωμένη. Τί σημαίνει αὐτό; Ὅπως θά ξέρετε ὅτι ὅλο τό σύμπαν ἦταν ἀδιαμόρφωτο καί συνεπῶς καί ἡ γῆ πού ἀποτελεῖ μέρος τοῦ σύμπαντος.

 Ἡ γῆ ἀσήμαντο μέρος τοῦ σύμπαντος.

   Ξέρετε τί μέρος τοῦ σύμπαντος ἀποτελεῖ ἡ γῆ μας; Ἕνα πολλοστημόριο ἀσήμαντο. Λογαριάσετε μία ἀπέραντη παραλία, σκεπασμένη χιλιόμετρα ὁλόκληρα μέ ἄμμο. Καί σκύψτε πάρετε ἕνα κόκκο ἄμμου καί πεῖτε· αὐτή εἶναι ἡ γῆ σέ σχέση μέ τό σύμπαν. Ἀσημαντότης! Ἄν ἐρωτήσετε· καί καλά σ’ αὐτή τήν ἀσημαντότητα, πού λέγεται γῆ, ἐτοποθέτησε ὁ Θεός τόν ἄνθρωπο; Ἀλήθεια ὑπάρχει ἄνθρωπος ἀλλοῦ; Βέβαια δέν εἶναι στό σημερινό μας θέμα. Ἴσως τό δοῦμε ὅμως, γιατί πρέπει ὅλα αὐτά νά λύνονται σάν ἀπορίες. Φαίνεται ὅτι δέν ὑπάρχει πουθενά. Ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι τό μοναδικό πλάσμα μέσα σ’ ὁλόκληρη τή δημιουργία. Ἄν ὑπάρχει ζωή σέ ἄλλους χώρους τοῦ σύμπαντος ἤ ὄχι, αὐτό δέν τό ξέρουμε. Γιά τήν ὥρα δέν ἔχει βρεθεῖ ζωή. Οὔτε κἄν ζωή. Νεκρό τό σύμπαν; Ἔτσι φαίνεται. Κι ἔγινε αὐτό τό σύμπαν γιά νά ὑπηρετήσει τή γῆ; Ἔτσι φαίνεται. Μά εἶναι καταπληκτικό! Δηλαδή ὅλα γιά τόν ἄνθρωπο; Ἔτσι φαίνεται. Μά τόσο σπουδαῖος εἶναι ὁ ἄνθρωπος; Ἔτσι φαίνεται. Δηλαδή; Εἶναι αὐτό πού λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος «Προφῆται ἐστάλησαν, ὁ οὐρανός, λἐγει, ἐτανύσθη…». Καί ὅπως λέγει ὁ Πασκάλ πολύ ὡραῖα, ὅτι ὁ ἥλιος σκοτώνει, ἀλλά δέν ξέρει γιατί σκοτώνει. Τρομερά μεγάλος ὁ ἥλιος σέ σχέση μέ τόν ἄνθρωπο. Ὁ ἄνθρωπος ὅμως ξέρει, γιατί πεθαίνει. Ποῦ σημαίνει ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔχει συνείδηση. Εἶναι ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Τό σύμπαν εἶναι τρομακτικό. Τρομακτικό ὄχι ἀπό πλευρᾶς μόνο ἐκτάσεως, ἀλλά καί ἀπό πλευρᾶς ἀφιλοξενίας. Σκεφθεῖτε· ποῦ νά πάει κανείς στό σύμπαν; Ἐκεῖνοι πού πῆγαν στῇ σελήνη εἴπαν ὅτι εἶναι τρομακτικό τό σύμπαν. σοῦ δημιουργεῖ φόβο. Τρομακτικό! Πολύ τρομακτικό!

Το σύμπαν ἐκφράζει τή σοφία τοῦ Θεοῦ.

   Ἀλήθεια, τό ἀφιλόξενο σύμπαν, γιατί ἔγινε; Γιά νά ἐκφράσει τί; Νά ἐκφράσει βεβαίως τή δύναμη τοῦ Θεοῦ, γιά νά μάθεις, ἄνθρωπε, νά μή βλασφημᾶς καί νά σέβεσαι τό Θεό. Ἐκφράζει ἀκόμα τή σοφία τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά ἔχει καί μία πρακτική ἀξία. Αὐτό τό σύμπαν θά γίνει ἡ φιλόξενη βασιλεία τοῦ Θεοῦ! Θά ἀνακατασκευασθεῖ. Θά ἀναδιαρθρωθεῖ. Θά κάνει τά πάντα καινά ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὅταν θά ξαναρθεῖ, πού εἶναι ὁ δημιουργός τοῦ παντός. Εἶναι καταπληκτικό! Γι’ αὐτό, σᾶς εἶπα, ὅταν τά πράγματα κάποτε μιλήσουν στήν καρδιά μας, αἰσθανόμαστε ἕνα δέος. Τότε προσκυνοῦμε τόν Θεό καί τόν λατρεύουμε μ’ ὅλη μας τήν καρδιά. Εἶναι περίφημα πράγματα, μεγαλόπρεπα πράγματα.

 Ἡ διαμόρφωση τῆς γῆς.

   Ὥστε ἡ γῆ ἦτο ἀκατασκεύαστος. Ἦταν ἀδιαμόρφωτη. Εἶναι στήν πορεία της νά γίνει ἡ κατοικία τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτοῦ τοῦ μοναδικοῦ ὄντος ἐπάνω στή γῆ. Ἀλλά ὅταν λέγει «ἀδιαμόρφωτη» ἡ γῆ μας, τί σημαίνει; Δέν εἶχε πάρει αὐτή τήν ὀμορφιά πού ἔχει σήμερα. Ἦταν κατ’ ἀρχάς αὐτό τό σκοτάδι πού ἐπικρατοῦσε ἕνεκα αὐτῆς τῆς νεφώσεως τῆς ὑψηλῆς. Καί ὅτι ἔπρεπε ἡ γῆ νά γίνει κόσμος. Ὅπως θά ξέρετε, στήν ἑλληνική γλώσσα κόσμος θά πεῖ στολίδι. Στολισμός, στολίδι. Λέμε κόσμημα, κοσμῶ, στολίζω, στόλισμα. Οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ἤθελαν νά δείξουν ὅτι ἡ γῆ, τό σύμπαν εἶναι στολισμένο. Ἔχει ὀμορφιές. Ἔχει στολίδια, ἔχει πλουμίδια. Ἔπρεπε ἡ γῆ νά γίνει κόσμος. Νά γίνει στολίδι, νά στολιστεῖ. Καί ὁ Θεός τώρα, ὁ Θεός Λόγος ἀπό τά χοντρά πηγαίνει στά ψιλά. Ἐκ τοῦ μή ὄντος δημιουργεῖ τό εἶναι καί τώρα ἐκ τοῦ εἶναι προβαίνει στή διαμόρφωση. Καί ἐδῶ θά δοῦμε τώρα ὄχι πιά τή δύναμη τοῦ Θεοῦ σ’ αὐτό τό ἀπέραντο σύμπαν, ἀλλά τή σοφία τοῦ Θεοῦ στίς λεπτομέρειες. Ὅταν θά πάρει ὁ Θεός Λόγος νά δημιουργήσει τά ζῶα καί τά φυτά. Καί σήμερα ἐμεῖς μέ τό μικροσκόπιο θά βρίσκουμε τή δομή αὐτοῦ τοῦ σύμπαντος μέ τό φαινόμενο τῆς ζωῆς σ’ ἕνα πλοῦτο ἀπίθανα μεγάλο καί καταπληκτικό. Ἕνα πλοῦτο πού ἀφήνει ὅλους ἐμᾶς κατάπληκτους. Ὁ ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος, λέγει, νά διαβάζουμε ἄπληστα, ἀχόρταγα, τά βιβλία τῶν φυσιοδιφῶν. (Ἁγίου Ἰσαάκ τοῦ Σύρου, κεφ. 23, 14-15: Πατερικαί Ἐκδόσεις «Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς») Ἐκεῖ θά βρίσκουμε τήν παντοδυναμία, τήν σοφία καί τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτό καί ὁ Κύριος ἔκανε προσκλητήριο ἔρευνας καί παρατηρήσεως. Δηλαδή μᾶς καλεῖ νά γίνουμε μαθητές παρατηρήσεως. Νά μαθητεύσουμε στήν παρατήρηση. Καί εἶπε: «Καταμάθετε τά κρίνα τοῦ ἀγροῦ» (Κατά Ματθαῖον, κεφ. 6, 28) Πάρτε, λέει, ἕνα κρινάκι, αὐτά πού πατᾶμε, ὅταν βγοῦμε τήν ἄνοιξη στό λιβάδι. Ὁ Θεός τά στόλισε καί δέν πειράζει, ἄν τά πατήσεις. Σοῦ ἔστρωσε χαλί μέ λουλούδια. Ἐσύ ὁ ἄνθρωπος ὁ βασιλιάς τῆς δημιουργίας νά πατήσεις ἐπάνω. Σκύψε, πάρε ἕνα λουλουδάκι, αὐτό πού δέν τό πρόσεξες μέχρι τώρα καί πάρε ἕνα φακό καί κοίταξέ το. Μοῦ ἔκανε ἐντύπωση πού μία Τράπεζα πέρυσι ἔβγαλε ἕνα ἡμερολόγιο καί εἶχε ἀκριβῶς ἀπό τήν πανίδα τῆς Ἑλλάδας, τά πουλιά τῆς πατρίδας μας καί ἔλεγε· αὐτά πού δέν προσέχουμε σάν πολύ συνηθισμένα.. Καί ὅμως. Ἄν πάρουμε ἕναν φακό καί ἀρχίσουμε μάλιστα νά μελετοῦμε καί περισσότερα πράγματα, ὄχι ἁπλῶς νά παρατηρήσουμε, θά μείνουμε κατάπληκτοι. Ἐκεῖνο πού εἶπε ὁ Κύριος· οὔτε ὁ Σολομών δέν ντύθηκε σ’ ὅλη του τή βασιλική δόξα, ὅπως εἶναι ντυμένο σέ συνδυασμούς χρωμάτων καί ὀμορφιᾶς ἕνα ἁπλό κρινάκι τοῦ ἀγροῦ. Αὐτά λέγονται «διαμόρφωση τῆς γῆς». 

 Ἡ δημιουργία τοῦ στερεώματος.

   Συνεπῶς μέχρι τώρα μένει ἡ γῆ ἀδιαμόρφωτη. Δέν ἔχει ἐμφανισθεῖ τό φαινόμενο τῆς ζωῆς, οὔτε μέ τή μορφή τῶν φυτῶν οὔτε μέ τή μορφή τῶν ζώων. Εἶναι δηλαδή αὐτό πού θά λέγαμε σήμερα «ἡ νεκρά ὕλη». Καί μάλιστα ἡ ἐπιφάνεια τῆς γῆς ἦταν ὄχι διαμορφωμένη, ὅπως σήμερα εἶναι. Οἱ λίμνες, οἱ θάλασσες, τ’ ἀκρωτήρια, τά νησιά ἦταν ὅπως ἕνα «καραγιαπί». Ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ νά τό πῶ ἔτσι χοντρικά. «Καί σκότος ἐπάνω τῆς ἀβύσσου». Καί σκοτάδι ἐπάνω ἀπό τήν ἄβυσσο. Τί θά πεῖ ἄβυσσος; Ἡ ἄβυσσος παράγεται ἀπό τό στερητικό «α» καί «βυθός». Ἄβυθος! Δηλαδή χωρίς βυθό. Κατά λέξη εἶναι τά πολλά νερά πού στεροῦνται πυθμένος, δέν ἔχουν πάτο. Καί αὐτά ἐκάλυπταν τή γῆ. Ἐπί λέξει, λοιπόν, ἄβυσσος θά πεῖ· νερά πολλά χωρίς νά ὑπάρχει πυθμένας. Ὅταν ἐπί παραδείγματι πᾶμε στόν Εἰρηνικό ὠκεανό καί ρίξουμε βολίδα, δηλαδή ἕνα βαρίδι μέ σχοινί νά δοῦμε ποῦ θά πάει ἡ βολίδα. Ἔ, ματαιοπονοῦμε. Θά ποῦμε, ἐδῶ ἡ θάλασσα εἶναι ἄβυσσος! Χωρίς πάτο. Τό λέγει αὐτό καί ὁ Ἰωνάς, ὅταν τόν ἔριξαν στή θάλασσα. «Ἄβυσσος, λέγει, ἐκύκλωσέ με ἐσχάτη». Ἡ τελευταία ἄβυσσος! Ἡ πιό βαθιά θάλασσα, τά πιό πολλά νερά τόν ἐκάλυψαν. Τότε ἦρθε ἐκεῖνο τό ψάρι νά τόν καταπιεῖ. Λέγει ὅμως ὅτι τό σκότος ἦταν ἐπάνω ἀπό τήν ἄβυσσο. Πράγματι εἶναι τό σκοτάδι πού ὑπῆρχε μεταξύ τοῦ νεροῦ πού ἦταν ἀπό κάτω, ὅπως σας εἶπα καί τοῦ νεροῦ πού ἦταν ἀπό πάνω.

 Σᾶς εἶπα προηγουμένως γιά τόν 6ο στίχο. Θά σᾶς τόν πῶ ὡς ἑξῆς. «Εἶπε ὁ Θεός νά γίνει (τη δευτέρα μάλιστα δημιουργική ἡμέρα) στερέωμα ἐν μέσῳ τοῦ ὕδατος καί ἔστω διαχωρίζον ἀνά μέσον ὕδατος καί ὕδατος». Νά γίνει στερέωμα, πού νά χωρίζει τό ἕνα νερό ἀπό τό ἄλλο νερό. Ὅλα αὐτά πάντοτε, σᾶς ὑπενθυμίζω, θά τό πῶ πάρα πολλές φορές, γιά ἕνα παρατηρητή πού εἶναι στήν ἐπιφάνεια τῆς γῆς. 

 Ἡ παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

   «Καί Πνεῦμα Θεοῦ ἐπεφέρετο ἐπάνω τοῦ ὕδατος» Πνεῦμα Θεοῦ ὑπερίπτατο τρόπον τινά πάνω ἀπό τό νερό. Ποιό εἶναι αὐτό τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ πού ὑπερίπταται τοῦ ὕδατος, πού στέκεται πάνω ἀπό τό νερό; Πάντα μέ τό φῶς τῆς Καινῆς Διαθήκης πρόκειται γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα. Τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι πάνω ἀπό τό νερό τῆς γῆς. Ἀλλά ἐάν ὁ Θεός εἶναι Πνεῦμα, τότε δέν ἔχει ἔννοια ἡ φράση «Πνεῦμα Θεοῦ». Διότι τότε θά τό μεταφράζαμε ὡς ἑξῆς: Καί Πνεῦμα Θεοῦ ἐπεφέρετο ἐπάνω τῶν ὑδάτων θά τό λέγαμε: «καί Πνεῦμα Πνεύματος». Εἶναι λιγάκι περίεργο. Ὅταν, λοιπόν, λέγει, «καί Πνεῦμα Θεοῦ» σημαίνει ὅτι εἶναι κάτι ἄλλο. Καί αὐτό τό ἄλλο εἶναι πράγματι, ὑπό τό φῶς τῆς Κ.Δ., τό τρίτο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος. Εἶναι τό Ἅγιο Πνεῦμα! Ὅπως καί τώρα τό λέμε, στή γλώσσα τῆς Καινῆς Διαθήκης, τό Πνεῦμα Θεοῦ. Δηλαδή ἐδῶ Θεό ἐννοοῦμε τόν Πατέρα. Καί Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, ἐννοοῦμε τό τρίτο πρόσωπο. Δηλαδή ὁ Πατήρ νά στείλει τό Ἅγιό Του Πνεῦμα. Ὥστε βρίσκουμε ἐδῶ τό Ἅγιο Πνεῦμα! Μά βέβαια. Διότι εὐθύς παρακάτω θά μιλήσει διά τό δεύτερον πρόσωπο. Ἐκεῖνο τό «καί εἶπεν ὁ Θεός». «Εἶπεν ὁ Θεός γεννηθήτω φῶς καί ἐγένετο φῶς». Αὐτό τό «εἶπεν» ἐκφράζει τόν Θεόν Λόγον. Εἶναι ὁ Λόγος τοῦ Πατρός. Καί ὁ Λόγος τοῦ Πατρός εἶναι ἐκεῖνος πού δημιουργεῖ τόν κόσμο. Εἶναι τό δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος. Σᾶς θυμίζω αὐτό τό ψαλμικό «τῷ Λόγῳ Κυρίου οἱ οὐρανοί ἐστερεώθησαν». Μέ τόν Λόγο τοῦ Κυρίου, δηλαδή τοῦ δευτέρου προσώπου τῆς Ἁγίας Τριάδας, οἱ οὐρανοί ἔγιναν. Ἤ ἐκεῖνο τό θαυμάσιο πού λέγει ὁ 32ος ψαλμός· «τῷ Λόγῳ Αὐτοῦ ἐθεμελιώθησαν οἱ οὐρανοί, καί τῷ Πνεύματι Αὐτοῦ συνέχονται». Δηλαδή αὐτό τό «Αὐτοῦ» ποιό εἶναι; Εἶναι ὁ Πατήρ! Καί ὅτι ἐθεμελιώθησαν οἱ οὐρανοί, ἔγιναν, δημιουργήθηκαν τῷ Λόγῳ. Μέ τόν Λόγο Του, μέ τόν Υἱό Του. Καί συνέχονται, συγκρατοῦνται καί ὑπάρχουν καί ζοῦν μέ τό Πνεῦμά Του τό Ἅγιο. Θά σᾶς ξαναδιαβάσω τόν στίχο. «Τῷ Λόγῳ Αὐτοῦ ἐθεμελιώθησαν οἱ οὐρανοί καί τῷ Πνεύματι Αὐτοῦ συνέχονται».

 Ἡ παρουσία τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

  Ὥστε, λοιπόν, βλέπουμε ἐδῶ νά ὑπάρχει ὁλόκληρη ἡ Ἁγία Τριάς. Πάρα πολύ ὡραία τό λέγει αὐτό ὁ ἅγιος Εἰρηναῖος: «Τοῦ μέν Πατρός εὐδοκοῦντος καί κελεύοντος, τοῦ δέ Υἱοῦ πράσσοντος καί δημιουργοῦντος, τοῦ δέ Πνεύματος τρέφοντος και αὔξοντος». Ὅτι ὁ Πατήρ εὐδοκεῖ καί διατάσσει. Εἶπεν ὁ Θεός. Ὁ Υἱός Τοῦ ὁ Λόγος πράττει καί δημιουργεῖ. Καί τό Πνεῦμα τό Ἅγιον τρέφει καί αὐξάνει. Καί ὅπως λέγει καί ὁ Θεόφιλος Ἀντιοχείας, εἶναι στόν ἴδιο τόμο. «Φωνή δέ τί ἄλλο ἐστίν ἀλλ’ ἤ ὁ Λόγος ὁ τοῦ Θεοῦ, ὅς ἐστιν καί Υἱός Αὐτοῦ». Τί εἶναι λέγει ἡ φωνή τοῦ Θεοῦ; Εἶναι ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ. Ὁ Υἱός Του. Καί συνεπῶς, ὅταν εἶπε ὁ Θεός, σημαίνει δημιουργεῖ διά τοῦ Υἱοῦ Του. Διά τοῦ Λόγου Του. Τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου Του. Εἶναι ἀληθινά μεγαλειῶδες. Θά ξαναπῶ, λοιπόν, ἄλλη μία φορά· ἐδῶ ἔχουμε τήν παρουσία τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ. 

Τά θεμέλια μιᾶς θρησκείας.

   Ἀλλά προσέξατε τί λέγει στόν πρῶτο στίχο; Ὁ πρῶτος στίχος λέγει «Ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεός τόν οὐρανόν καί τήν γῆν». Αὐτό τί ἐκφράζει; Ὅτι ὁ Θεός εἶναι ἕνας. Καί ὁ Θεός, λέγει, εἶπε καί ἐγένετο τό φῶς. Εἶπε ἀκόμη: «Πνεῦμα Θεοῦ ἐπεφέρετο ἐπάνω τῶν ύδάτων». Αὐτό τί ἐκφράζει; Ὅτι ὁ Θεός εἶναι Ἕνας, ἀλλά Τριαδικός. Ὥστε στόν πρῶτο μέν στίχο, στό πρῶτο βιβλίο ὁλοκλήρου της Ἁγίας Γραφῆς μπαίνει ὁ θεμέλιος. Ὅτι ὁ Θεός εἶναι Ἕνας. Στόν δεύτερο στίχο ὁ δεύτερος θεμέλιος. Ὅτι ὁ Θεός εἶναι Ἕνας, ἀλλά Τριαδικός, εἶναι τρία πρόσωπα. Καί πράγματι ὁ θεμέλιος μίας θρησκείας εἶναι ἡ γνώση τοῦ ποιός εἶναι ὁ Θεός. Εἶναι ὁ θεμέλιος. Ἀκοῦστε τά θεμέλια. Τρία εἶναι τά θεμέλια μίας θρησκείας, τῆς ὁποιασδήποτε θρησκείας. Τό πρῶτο θεμέλιο εἶναι ὁ Θεός. Τό δεύτερο θεμέλιο εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Καί τό τρίτο θεμέλιο εἶναι ἡ σχέση τοῦ ἀνθρώπου μέ τό Θεό ἤ τοῦ Θεοῦ μέ τόν ἄνθρωπο. Τρία, λοιπόν, πράγματα εἶναι τά ὁροθέσια, εἶναι τά θεμέλια μιᾶς θρησκείας. Ὁ Θεός, ὁ ἄνθρωπος καί ἡ σχέση ἀνάμεσα στά δυό αὐτά πρόσωπα. Θεός καί ἄνθρωπος. Αὐτό λέγεται θρησκεία. Ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ, ποιός εἶναι ὁ Θεός, ὁ ἄνθρωπος καί ἡ σχέση αὐτῶν τῶν δυό. Αὐτό λέγεται θρησκεία. Αὐτός εἶναι ὁ θεμέλιος πάσης θρησκείας. Παντοῦ θά συναντήσετε αὐτό. Καί ἄν θέλετε νά κρίνετε, ὅπως ἐπί παραδείγματι τό Μασονισμό, ἐάν εἶναι, ἤ δέν εἶναι θρησκεία, ἔτσι θά σκεφθεῖτε. Καί ἄν βροῦμε αὐτά τά τρία στοιχεῖα, αὐτομάτως λέμε. Εἶναι θρησκεία. Τελείωσε, πιά. Εἶναι χαρακτηριστικά στοιχεῖα.

Τά τρία πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος συνδημιουργοῦν.

   Ἐδῶ, λοιπόν, πράγματι, τό πρῶτο θεμέλιο εἶναι· ποιός εἶναι ὁ Θεός! Μονάς ἐν Τριάδι καί Τριάς ἐν Μονάδι. Ὁ Θεός εἶναι μονάδα, ἕνας εἶναι ὁ Θεός. Ἀλλ’ εἶναι Τριαδικός. Τρία πρόσωπα. Μία εἶναι ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ, τρία τά πρόσωπα. Αὐτό λέγεται Μονάς (ἕνας ὁ Θεός) ἐν Τριάδι (μέσα σέ τρία πρόσωπα) καί Τριάς (τρία πρόσωπα) ἐν Μονάδι (μέσα σέ μία μονάδα, σέ μία οὐσία). Καί ἀμέσως, σᾶς εἶπα καί ἐπαναλαμβάνω, μπαίνει ὁ θεμέλιος τοῦ ποιός εἶναι ὁ Θεός. Ἕνας καί Τριαδικός. Μπαίνει ἀπό τούς δυό πρώτους στίχους τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Εἶναι πραγματικά μεγαλειῶδες. Ἀφοῦ ξεκινᾶμε νά μάθουμε ποιός εἶναι ὁ Θεός, στό σημεῖο αὐτό, λοιπόν, ἔπρεπε νά μάθουμε ποιός εἶναι ὁ Θεός. Καί αὐτή τήν πληρότητα τῆς ἀποκαλύψεως τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ θά μᾶς τήν κάνει ὁ ἐνανθρωπήσας Θεός Λόγος. Τό δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, πού θά ἔρθει νά μᾶς πεῖ μέ πληρότητα πιά καί ὄχι μέ συσκίαση. Διότι θά ἔλεγε κανείς ὁ Θεός καί Πνεῦμα Θεοῦ, εἶπεν ὁ Θεός, δέν τό βλέπω πολύ σαφές. Ναί, διότι ὑπῆρχε κίνδυνος εἰδολωλατρήσεως τῶν Ἑβραίων, καί ἔπρεπε νά μείνουν στήν μονοθεΐα. Τό μόνο, λοιπόν, πού ἔπρεπε νά γίνει ἦταν νά ἀποκαλυφθεῖ μέν ὁ Τριαδικός Θεός, ἀλλά κατά κάποιο τρόπο συσκιασμένο, γιά νά μήν φθάσουν καί ποῦν οἱ Ἑβραῖοι, ὅτι οἱ θεοί εἶναι πολλοί. Αὐτός ἦταν ἕνας κίνδυνος. Ἦταν ἀνώριμοι οἱ ἄνθρωποι. Ἔμενε, λοιπόν, αὐτή ἡ ἀποκάλυψη νά εἶναι προνόμιο μοναδικό τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ πού ἦρθε νά ἀποκαλύψει ὅτι ὁ Θεός εἶναι Τριαδικός. Ἐνθυμεῖσθε τί λέγει ἐκεῖ στό κατά Ἰωάννη Εὐαγγέλιο. Στήν ἀρχιερατική του προσευχή λέγει ὁ Κύριος· «ἐφανέρωσά σου τό ὄνομα τοῖς ἀνθρώποις» (13 Κατά Ἰωάννην, κεφ. 17, 6) Ἀπεκάλυψα τό ὄνομά σου στούς ἀνθρώπους. Ποιό εἶναι τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ; Τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι Γιαχβέ, Κύριος. Αὐτό ἀνήκει στήν Παλαιά Διαθήκη. Πράγματι ὁ Θεός εἶναι Ἕνας καί λέγεται Κύριος. Χωρίς νά παύει νά εἶναι Κύριος, τώρα πᾶμε σέ μία πιό κάτω ἀποκάλυψη, διότι ἔχουμε τρεῖς ἀποκαλύψεις τοῦ Θεοῦ. Καί δέν ἔχουμε πιά ἄλλη ἀποκάλυψη. Λέγει ἐκεῖ ὁ Θεός στόν Μωϋσέα. «Τό ὄνομά μου, Κύριος, δέν τό ἀπεκάλυψα εἰς τον Ἀβραάμ» (14 Ἔξοδος, κεφ. 6, 3) Ἐκεῖ ἀπεκάλυψε τό ὄνομα Θεός. Ἀλλά μποροῦσε νά πεῖ κανείς ὅτι εἶναι καί ἄλλοι θεοί. Τό ὄνομα «Κύριος» δηλαδή ἀπόλυτος καί δέν ὑπάρχουν ἄλλοι θεοί, τό ἀποκαλύπτει στόν Μωϋσέα. Πού θά πεῖ «Γιαχβέ», Κύριος. Ποιά εἶναι ἡ τρίτη ἀποκάλυψη πού γίνεται; Γίνεται στόν Ἰησοῦ Χριστό καί εἶναι Πατήρ, Υἱός καί Ἅγιο Πνεῦμα. «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτούς, εἰς τό ὄνομα (δέν λέει στά ὀνόματα, γιατί εἶναι ἕνας Θεός) τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» (15 Κατά Ματθαῖον, κεφ. 28, 19)

   Ὥστε παρατηροῦμε ἐδῶ κατά ἕνα θαυμαστό τρόπο ὅτι πραγματικά σ’ ὁλόκληρη τη δημιουργία συμπαρίστανται τά τρία πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος καί συνδημιουργοῦν. Ὁ Πατήρ θέλει, ὁ Υἱός προβαίνει στή δημιουργία καί τό Πνεῦμα τό Ἅγιο ζωοποιεῖ τή δημιουργία. Ἀλλά τί θά πεῖ θέλει; Τί θά πεῖ δημιουργεῖ ὁ Υἱός; Καί τί θά πεῖ ζωοποιεῖ τό Πνεῦμα τό Ἅγιον; Αὐτό, πρῶτα ὁ Θεός, θά τό δοῦμε στή συνέχεια.


7-11-1982


3η ομιλία στην κατηγορία
« Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/xristianikh-kosmologia-anurvpologia
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pgmRsIiRCioth8a5E4bM7r

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

«Ἐποίησεν»  «ὁ Θεός»  «τόν οὐρανόν καί τή γῆν».

†.Ἀναφερόμενοι στή Χριστιανική Κοσμολογία εἴχαμε ἀναλύσει τό «ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεός τόν οὐρανόν καί τήν γῆν» πού εἶναι ὁ πρῶτος στίχος τοῦ πρώτου κεφαλαίου τοῦ πρώτου βιβλίου τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Εἴδαμε ὅτι τό «ἐν ἀρχῇ» ἐκφράζει χρόνο καί ὅτι ὁ Θεός ἐθεμελίωσε μαζί μέ τό χῶρο καί τό χρόνο. Καί ὅτι ὁ χῶρος καί ὁ χρόνος εἶναι δυό στοιχεῖα που συνδέονται μεταξύ τους καί δέν εἶναι δυνατόν (ἀδιανόητο γιά τό ἀνθρώπινο μυαλό) αὐτά νά χωρίσουν, ἀφοῦ κάθε μεταβολή τῆς δημιουργίας ἐκφράζει χρόνο. Μεταβολή λέγαμε ὅτι ἔχει καί κάθε τί τό στατικό καί φαινομενικά ἀκίνητο. Δέν ὑπάρχει τίποτα ἀκίνητο. Ὁ δημιουργός τοῦ χρόνου εἶναι ὁ Θεός· διότι «ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεός τόν οὐρανόν καί τήν γῆν». Καί εἴχαμε δεῖ τό θέμα τοῦ χρόνου ὡς πρός τήν δημιουργία ὅτι, ἀφοῦ ὑπάρχει ἀρχή, θά μπεῖ καί τέλος. Ὑπάρχουν δυό θέσεις. Ἡ πρώτη εἶναι ἀπό φυσικῆς πλευρᾶς τό τέλος τοῦ κόσμου, ἡ θεωρία τοῦ θερμικοῦ θανάτου τοῦ σύμπαντος, ὁ νόμος τῆς ἐντροπίας. Ὅταν ὅλα τά σημεῖα τῆς ἐνέργειας εἶναι ἐπί τοῦ αὐτοῦ ἐπιπέδου, ὅπως στό παράδειγμα τῆς θάλασσας, τότε πλέον δέν ἔχουμε ἀπόδοση ἐνέργειας. Καί αὐτό λέγεται «θερμικός θάνατος» τοῦ σύμπαντος, διότι ἡ κατωτέρα μορφή ἐνέργειας, πού πιά δέν δύναται νά ἀποδώσει καί πού πίπτει τό δυναμικό της σέ ὅλα τά σημεῖα στό ἴδιο ἐπίπεδο, εἶναι ἡ θερμότητα. Εἶναι, θά λέγαμε, ἡ πιό εὐτελής μορφή ἐνέργειας. Ἡ πρώτη μορφή ἐνέργειας εἶναι τό φῶς. Καί ἡ τελευταία μορφή εἶναι ἡ θερμότητα. Αὐτό ἀπό φυσικῆς πλευρᾶς μᾶς τό διατυπώνει καί ἡ ἴδια ἡ ἐπιστήμη ὅτι ὑπάρχει τέλος. Μερικοί λέγουν, ἰδίως ὁ ὑλισμός, ὅτι δέν ὑπάρχει τέλος στή δημιουργία οὔτε ἀρχή. «Ποιός Θεός, λέει, ἔκανε τόν κόσμο;» Αὐτό εἶναι παράλογο ἀπό λογικῆς πλευρᾶς. Προσέξτε με, ἀπό λογικῆς πλευρᾶς. Διότι πᾶν ὅ,τι ἔχει μεταβολή, πᾶν ὅ,τι ἔχει τή σφραγίδα τοῦ χρόνου, αὐτό σημαίνει ὅτι θά τελειώσει, διότι ἄρχισε. Ὁ ἄνθρωπος ὅμως δέν μπόρεσε νά συλλάβει τήν ἔννοια τῆς ἀρχῆς, διότι δέν μπορεῖ νά συλλάβει, τί ὑπάρχει πρίν ἀπό τήν ἀρχή. Καί μία δεύτερη θέση. Δέν εἶναι μόνο ἡ φυσική θέση ὅτι τελειώνει ὁ κόσμος, ἀφοῦ ἄρχισε, ἀλλά εἶναι καί ἡ ἀποκαλυπτική θέση ὅτι δηλαδή, ὅταν λέμε τελειώνει ἡ δημιουργία, κατά τήν Ἁγία Γραφή, δέν σημαίνει ὅτι ἐξαφανίζεται, δέν σημαίνει ὅτι γίνεται μηδέν, ἀλλά σημαίνει ὅτι θά ἀλλάξει, θά μεταβληθεῖ. Καί εἴχαμε πεῖ τό παράδειγμα ἑνός ἱματίου, διότι τό παράδειγμα δέν εἶναι δικό μου, εἶναι τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Εἶναι ἀπό τόν 101 ψαλμό, στίχ. 26 καί ἑξῆς πού λέγει «καί πάντα ὡς ἱμάτιον παλαιωθήσονται». Θά παλιώσουν σάν τό παλτό, τό ἱμάτιο. «Καί ὡσεί περιβόλαιον ἑλίξεις αὐτούς, καί ἀλλαγήσονται». Καί θά βάλει τό μέσα ἔξω, ὅπως κάναμε κάποτε, ὅταν δέν εἴχαμε χρήματα νά ἀγοράσουμε ἄλλα ροῦχα. Τά γυρίζαμε μέσα ἔξω καί τά κάναμε πάλι καινούργια. Ἔτσι, λέει Θεέ μου, θά κάνεις τούς οὐρανούς καί τή γῆ. Θά τά γυρίσεις μέσα-ἔξω. Τώρα αὐτό τό μέσα ἔξω τί σημαίνει; Εἶναι εἰκόνα. Ὁ Θεός τό ξέρει αὐτό. Οὔτε μποροῦμε νά τό συλλάβουμε. Διότι δέν θά ἔχουμε πιά παρά ἕνα ἰδιότυπο χρόνο, πού λέγεται αἰωνιότητα. Αὐτή εἶναι ἡ αἰώνια ζωή. Μέ πόση ἁπλότητα λέμε, νά κερδίσεις τήν αἰώνια ζωή. Ἂν μπορούσαμε νά βαθύνουμε σ’ αὐτά τά πράγματα, πού μέ μία μονοκονδυλιά οἱ ἄνθρωποι τῆς ἐπιπολαιότητας καί τῆς ἐπιφάνειας τά διαγράφουν! Καί σοῦ λένε, δέν ὑπάρχει τίποτα. Τόσο ἀβασάνιστα; Τόσο ἀβασάνιστα; Ἡ στάση αὐτή ἐκφράζει τήν ρηχότητα τῶν ἀνθρώπων. Ἀλλά, ἐάν ὁ Θεός θεμελιώνει τό χρόνο, εἶναι φανερό ὅτι ὁ ἴδιος εἶναι ἔξω ἀπό τό χρόνο. Ἐάν ἐγὼ θεμελιώνω τό σπίτι μου, ἐγὼ εἶμαι ἔξω ἀπό τό θεμέλιο πού βάζω. Διότι δέν θά εἶχε ἔννοια καί ἐγὼ νά θεμελιώνω καί νά εἶμαι ὁ ἴδιος τό θεμέλιο. Θά ἦταν ἀδιανόητο. Ὁ Θεός, λοιπόν, θεμελιώνει τό χρόνο, ἀλλά εἶναι ἔξω ἀπό τό χρόνο. Πού σημαίνει εἶναι κύριος τοῦ χρόνου. Σημαίνει ὅτι δέν παλιώνει ὁ Θεός.

 Ὑπάρχει μία ὡραία ἔκφραση στήν Ἁγία Γραφή. «Ὁ παλαιός τῶν ἡμερῶν». Ἡ Ἁγία Γραφή ἐκφράζεται δημωδῶς γιά νά γίνει κατανοητή καί ἀπό τό πιό μικρό παιδί καί τόν πιό ἀγράμματο ἄνθρωπο. «Ὁ παλαιός τῶν ἡμερῶν». Μάλιστα παρουσιάζεται ὁ Θεός μέ τά ἄσπρα γένια. Κι ὁ Χριστός στήν Ἀποκάλυψη παρουσιάζεται μέ ἄσπρα γένια καί ἄσπρα μαλλιά. Σάν τό χιόνι ἄσπρα. Καί λέγεται «ὁ παλαιός τῶν ἡμερῶν». Κυρίως ὅμως ὁ Πατήρ λέγεται «ὁ παλιός τῶν ἡμερῶν». Δηλαδή αὐτός πού πάλιωσε στήν ἡλικία. Τί θά πεῖ πάλιωσε; Σημαίνει αὐτός, (γιατί πὼς νά τό ἐκφράσουμε ἀλλιώτικα) πού δέν τόν νικάει ὁ χρόνος. Εἶναι ὁ πιό παλιός ἀπ’ ὅλους, ἀπ’ ὅλα, ἀλλά ὑπάρχει. Εἶναι ἔκφραση, σᾶς εἶπα, δημώδης, γιά νά μᾶς πεῖ ἡ Ἁγία Γραφή ὅτι ὁ Θεός εἶναι ἔξω ἀπό τόν χρόνο. Ὅπως θά δοῦμε λίγο πιό κάτω εἶναι καί ἔξω ἀπό τό χῶρο. Ὁ Θεός εἶναι πανταχοῦ παρών, ἀλλά ταυτοχρόνως δέν ἔχει καμία σχέση οὔτε μέ τό χρόνο οὔτε μέ τό χῶρο. Ὅπως ἀκριβῶς καί ὁ ζωγράφος. Βάζει τήν σφραγίδα του στόν μουσαμά πού ζωγραφίζει, ἀλλά δέν ἔχει καμία σχέση μέ τό μουσαμά πού ζωγραφίζει. Οὔτε μές στό μουσαμά εἶναι ὁ ζωγράφος οὔτε στή ζωγραφιά. Εἶναι ἀπ’ ἔξω. Κι ὅμως τήν σφραγῖδα του, τήν ἰδιοφυία του, τίς καλλιτεχνικές του ἐφέσεις, τίς τοποθετεῖ ἐπάνω στόν μουσαμά, ἀλλά αὐτός δέν εἶναι ἐκεῖ. Ἔτσι καί ὁ Θεός.

Ἐπεξηγήσεις γιά τό «ἐποίησεν».

   Καί ἔρχομαι στήν παρακάτω λέξη. «Ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν». Τώρα θά κάνουμε καί μερικές γλωσσικές παρατηρήσεις. Καί καλό θά ἦταν νά γράφονται οἱ λέξεις, γιατί δέν κάνουμε πιά ἀρχαία στό σχολεῖο καί θά μᾶς εἶναι κινέζικα αὐτά. Οἱ Κινέζοι, ξέρετε, μαθαίνουν ἑλληνικά. Ἐδῶ εἶναι τώρα τό περίεργο. Οἱ Κινέζοι μαθαίνουν ἑλληνικά. Οἱ Ἕλληνες δέν μαθαίνουν ἑλληνικά. Ἂς εἶναι. Ἄλλη παράγραφος αὐτό. Λοιπόν, «ἐποίησεν». Εἶναι τοῦ ρήματος ποιῶ καί σημαίνω φτιάχνω, κατασκευάζω, κάνω. Ἔτσι τό μεταφράζουμε. Κάνω. Βέβαια, θά σᾶς θυμίσω μία ἄλλη λέξη, ἕνα οὐσιαστικό. Ὁ ποιητής. Λέμε· ὁ ποιητής, αὐτός που γράφει ποιήματα. Θά πεῖ· ὁ δημιουργός. Αὐτός πού δημιουργεῖ αὐτό που λέμε ποιήματα, κατασκευάσματα. Συνεπῶς τό «ἐποίησεν» εἶναι τοῦ ρήματος ποιῶ. Ποιῶ σημαίνει κατασκευάζω. Στήν ἑλληνική γλώσσα τό ρῆμα ποιῶ ἔχει μόνο μία σημασία. Βέβαια ἔχει ἴσως πολλές φάσεις, ἀλλά μόνο μία σημασία. Πού θά πεῖ «ποιῶ ἐκ τοῦ ὄντος». Δηλαδή ἀπό κάτι που ὑπάρχει φτιάχνω κάτι. Ἀπό κάτι πού δέν ὑπάρχει, δέν μπορώ νά φτιάξω κάτι. Τί λέει ὁ Ἕλληνας καί ὁ Ἑβραῖος γιά τό «μηδέν»; Ἡ Ἁγία Γραφή θέλει νά μιλήσει γιά τό μηδέν. Τό μηδέν στήν ἑλληνική σκέψη εἶναι ὅ,τι λέει καί τό ἴδιο. «Μηδέν». Δέν ὑπάρχει τό μηδέν. Μήν μοῦ πεῖτε ὅτι στά Μαθηματικά βάζουμε ἕνα μηδέν. Αὐτό εἶναι σύμβολο. Μηδέν δέν ὑπάρχει, λέει ὁ Ἕλληνας. Ὁ Ἑβραῖος λέγει, κατ’ ἀποκάλυψη, ὑπάρχει μηδέν. Διότι, πρίν γίνει ὅ,τι ἔγινε, ὑπῆρχε μηδέν. Ἀδιανόητο! Θά τό δοῦμε λίγο πιό κάτω. Γι’ αὐτό στήν ἑβραϊκή γραμματεία, φιλολογία, διατυπώνεται ἕνα ρῆμα, πού ἐκφράζει τήν δημιουργία καί ἐκ τοῦ μή ὄντος καί ἐκ τοῦ ὄντος. Καί αὐτό τό ρῆμα λέγεται ἑβραϊκά «μπαρά». Θά πεῖ ποιῶ. Ἀλλά τό «μπαρά» ἔχει δυό σημασίες. Ἡ πρώτη σημασία εἶναι ὅτι θά πεῖ δημιουργῶ ἐκ τοῦ μηδενός. Οἱ Λατίνοι θά τό ἔλεγαν creatsio prima, πρώτη δημιουργία. Δημιουργία ἐκ τοῦ μηδενός. Καί ἡ δεύτερη ἔννοια «μπαρά» θά πεῖ δημιουργῶ ἐκ τοῦ ὄντος. Ἀπό κάτι πού ὑπάρχει. Οἱ Λατίνοι θά τό ἔλεγαν creatsio secunda, δεύτερη δημιουργία. Γιά νά τό καταλάβετε, νά σᾶς πῶ ἐπί παραδείγματι, νά κάνετε ἕνα πλεκτό χωρίς νά σᾶς δώσω μαλλιά. Θά μοῦ πεῖτε· δῶσέ μου μαλλί, νά σοῦ φτιάξω πλεκτό. Τό πρῶτο εἶναι ἐκ τοῦ μηδενός. Τό δεύτερο εἶναι ἐκ τοῦ ὑπάρχοντος, ἐκ τοῦ ὄντος. Δηλαδή ὅτι ἔχετε τό μαλλί καί μπορεῖτε νά φτιάξετε μία ζακέτα, ἕνα πλεκτό. Ὥστε «μπαρά» σημαίνει ὁ Θεός «ἐποίησεν». Τό ἐποίησε στόν ἀόριστο. Δημιούργησε τόν οὐρανό καί τή γῆ. Δημιούργησε ἐκ τοῦ μηδενός καί κατόπιν διεμόρφωσε αὐτό πού ἐδημιούργησε ἐκ τοῦ μηδενός.

 Ἡ ἀποκαλυπτική ἀλήθεια.

   Ὁ Θεός, ὅταν ποιεῖ, στέκεται ἔξω ἀπό ἐκεῖνο, τό ὁποῖο δημιουργεῖ. Ὅταν ἐγὼ κατασκευάζω ἕνα ἀντικείμενο, εἶμαι ἔξω ἀπό τό ἀντικείμενο αὐτό. Προσέξτε εἶναι πολύ σπουδαῖο αὐτό. Καί ἐδῶ οἱ διάφορες θέσεις, φιλοσοφικές, ἑλληνικές κυρίως, εἶναι ποικίλες, γιατί δέν μπόρεσαν νά πιάσουν αὐτές τίς ἀποκαλυπτικές ἀλήθειες. Ἀποκαλυπτικές εἶναι αὐτές οἱ ἀλήθειες. Ἔπρεπε νά ἀποκαλυφθεῖ ἡ ἀλήθεια, διότι τό ἀνθρώπινο μυαλό πλανηθέν καί σκοτισθέν δέν μποροῦσε αὐτά τά πράγματα νά τά φτάσει.

Ἡ γνώμη τῶν στωικῶν φιλοσόφων.

   Λοιπόν, τό πρῶτο πράγμα εἶναι ὅτι μπορεῖ νά ἔχω μία δημιουργία ἐξ ἀπορροῆς; Τί θά πεῖ αὐτό; Τό ὑπεστήριζαν οἱ στωικοί φιλόσοφοι. Γιατί ἐδῶ τώρα πρέπει νά δοῦμε ποιά εἶναι ἡ σχέση τοῦ Θεοῦ μέ τόν κόσμο. Μπορεῖ νά μοιάζουν πολύ θεωρητικά αὐτά, εἶναι ὅμως θεμελιώδη. Κάποιος που τοῦ ἔλεγα τί θέμα νά σᾶς κάνω, μοῦ λέγει· μήπως δέν εἶναι πολύ πνευματικά θέματα; Λέω Ἁγία Γραφή εἶναι. Μπορεῖ νά μήν εἶναι πνευματικά θέματα; Κι ὅταν θεμελιώσει κανείς αὐτές τίς ἔννοιες, τότε μπορεῖ νά πλανηθεῖ; Ὅπως θά σᾶς πῶ λίγο πιό κάτω γιά τόν πανθεϊσμό. Καί κυκλοφορεῖ ὁ Γιογκισμός καί οἱ Γκουρού καί παρασύρονται οἱ φοιτητές μας καί οἱ φοιτήτριές μας. Ἂν πᾶτε στά Πανεπιστήμια ἀμέσως θά σᾶς ποῦν· ἐλᾶτε νά ἀκούσετε μία διάλεξη περί Βουδισμοῦ κτλ. καί μπορεῖ νά παρασυρθεῖτε. Καί αντιλαμβάνεται κανείς ὅτι ἐκεῖ θεμελιωδέστατο στοιχεῖο ὑπάρχει, ποιό; Τό θέμα τῆς σχέσης Θεοῦ-κόσμου. Τί σχέση ὑπάρχει ἐκεῖ; Πανθεϊστική. Σπουδαιότατα θέματα, αὐτά που ἀναπτύσσουμε. Γι’ αὐτό καί ἐπικαλοῦμαι ὅλη σας τήν προσοχή σ’ αὐτά. Οἱ στωικοί φιλόσοφοι ἔλεγαν ὅτι ἡ σχέση Θεοῦ καί κόσμου εἶναι σχέση ἀπορροῆς. Ἐπειδή δέν μποροῦσαν νά συλλάβουν τήν ἐκ τοῦ μηδενός δημιουργία, γι’ αὐτό εἶπαν ὅτι ὁ κόσμος βγῆκε ἀπό τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ καί ἀποτελεῖ ἕνα μέρος τῆς οὐσίας τοῦ Θεοῦ ὁ κόσμος. Μέ τόν ἴδιο τρόπο πού, ὅταν πάρουμε μία κηρήθρα (τό παράδειγμα εἶναι τῶν στωικῶν καί ὄχι δικό μου) γεμάτη μέλι καί ζουλήξουμε αὐτή τήν κηρήθρα, τότε τό μέλι ἀρχίζει νά ρέει. Ἔτσι, λέγει, προῆλθε ὁ κόσμος ἀπό τό Θεό. Κι ὅταν λέμε, ὅτι ὁ Θεός ἔκανε τόν κόσμο σημαίνει ὅτι ὁ κόσμος ἀπέρρευσε ἀπό τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ. Ἀπορρέει ἀπό τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ ὁ κόσμος. Καί συνεπῶς ὁ κόσμος μετέχει τῆς οὐσίας τοῦ Θεοῦ. Αὐτό εἶναι ξένο πράγμα. Ἐδῶ βάζει τό ρῆμα «ἐποίησε» πού σημαίνει ὅτι ὁ Θεός δέν ἔχει καμία σχέση ἀπό πλευρᾶς οὐσίας μέ τόν κόσμο. Ἄλλη ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ καί ἄλλη ἡ οὐσία τοῦ κόσμου. Δέν εἶναι ἀπορροή τῆς οὐσίας τοῦ Θεοῦ. Νά σᾶς πῶ ἕνα σημεῖο; Ἐάν ἁμαρτάνει ὁ κόσμος, τότε σημαίνει ὅτι ἁμαρτάνει ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ ἀπέρρευσε ἀπό τό Θεό ὁ κόσμος. Νά, λοιπόν, ἀμέσως μία πρώτη ἔνσταση ὅτι ὁ κόσμος δέν εἶναι ἀπορροή τῆς οὐσίας τοῦ Θεοῦ ἀλλά εἶναι δημιούργημα, καί εἶναι ἔξω ἀπό τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ.

 Ἡ γνώμη τοῦ Πλάτωνα.

   Ὁ Πλάτων ἔλεγε μία ἄλλη θέση περί τοῦ ὅτι ὁ Θεός ἐδημιούργησε τόν κόσμο. Ὄχι, ἔλεγε, δέν ἐδημιούργησε ὁ Θεός τόν κόσμον. Τότε; Τότε ὁ Θεός πάντοτε ὑπάρχει, αἰώνιος, χωρίς ἀρχή καί χωρίς τέλος. Καί ὁ κόσμος πάντοτε ὑπάρχει χωρίς ἀρχή καί χωρίς τέλος. Δηλαδή δέν δημιουργήθηκε ὁ κόσμος; Ὁ Πλάτων εἰσάγει δυό ἀρχές. Δυό φιλοσοφικές ἀρχές. Εἶναι ἡ ἀρχή «Θεός» καί ἡ ἀρχή «κόσμος». Τότε ὁ Θεός τί σχέση ἔχει μέ τόν κόσμο; Ἁπλούστατα, ὁ Θεός ἔχει μπροστά του τήν ὕλη, ἡ ὁποία ὑπάρχει, ἀδιαμόρφωτη ὅμως, καί τήν διαμορφώνει. Συνεπῶς κατά τόν Πλάτωνα ἡ σχέση τοῦ Θεοῦ μέ τόν κόσμο εἶναι σχέση διαμορφωτοῦ. Εἶναι σχέση διακοσμητοῦ. Ἀλλά ὑπῆρχε, ὑπάρχει καί θά ὑπάρχει πάντα ἡ δημιουργία. Αὐτό λέγει ὁ ὑλισμός σήμερα. Τί περίεργη σύμπτωση! Ὁ ὑλισμός δέν θέλει νά ἀκούσει γιά τόν Πλάτωνα, τόν ὁποῖο θεωρεῖ ἰδεαλιστή καί δέν αἰσθάνεται καθόλου καλά. Καί ὅμως αὐτή ἡ ἀρχή τοῦ Πλάτωνα εἶναι ἀρχή τοῦ ὑλισμοῦ. Νά σᾶς τό πῶ ἐπί λέξει, ὅπως εἶναι γραμμένο στό μικρό φιλοσοφικό λεξικό.

(Μ.Ρόζενταλ - Π.Γιουντίν(1963): Πλῆρες μικρό φιλοσοφικό λεξικό, Κ. Αναγνωστίδη, Αθήναι, στό λῆμμα Ὕλη.)

«Ἡ ὕλη ὑπῆρχε, ὑπάρχει καί θά ὑπάρχει. Εἶναι μία αἰώνια φωτιά». Δηλαδή χωρίς ἀρχή καί τέλος. Μά καί ὁ Θεός εἶναι χωρίς ἀρχή καί χωρίς τέλος. Συνεπῶς εἶναι πλατωνική θέση. Ὁ Θεός ἔχει μπροστά του τή δημιουργία, λέγει ὁ Πλάτων, και τή διαμορφώνει. Δίνω ἕνα κομμάτι πηλό νά μοῦ φτιάξει ἕνα πήλινο δοχεῖο, ἕνα ἀγγεῖο. Τόν πηλό δεν τόν ἔκανε ὁ ἀγγειοπλάστης. Ἁπλῶς τώρα τόν διαμορφώνει.

Ἡ χριστιανική διδασκαλία περί κόσμου. 

   Ἡ ἀνωτέρω θέση εἶναι ξένη στή χριστιανική διδασκαλία, τελείως ξένη. Διότι, ἁπλούστατα, ὁ Θεός δέν εἶναι ξένος στόν κόσμο πού δημιουργεῖ. 

Ὁ Πλάτων βάζει καί ἕνα τρίτο στοιχεῖο, τίς ἰδέες. Οἱ ἰδέες εἶναι τά πρότυπα. Ὁ Θεός κατά τόν Πλάτωνα ἀντιγράφει τά πρότυπα καί φτιάχνει τόν κόσμο. Δηλαδή διαμορφώνει τόν κόσμο σύμφωνα μέ τίς ἰδέες. Μέ τά αἰώνια αὐτά πρότυπα. Τελείως ξένα πράγματα. Δέν ἔχουν καμία σχέση μέ τή δημιουργία ἀπό χριστιανικῆς πλευρᾶς. Ὁ Θεός ἔκανε τόν κόσμο. Εἶναι ὁ κύριος του κόσμου, ὅπως θά ἰδοῦμε. Καί ὁ Θεός ἀγαπάει τόν κόσμο.

Καί ὅλα εἶναι δημιουργήματα δικά του. Δέν μένουν ξένα ἀπ’ αὐτόν. Δέν εἶναι ἀλλοτριωμένα τά δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ. Διευκρινίζω κι αὐτό τό σημεῖο, γιατί μερικοί λένε, ὅτι εἶναι ἰδεαλιστές, δέν εἶναι ὑλιστές. Καί παίρνουν θέσεις τοῦ Πλάτωνα καί νομίζουν ὅτι εἶναι θέσεις χριστιανικές. Δέν ἔχουν καμία σχέση οἱ θέσεις τοῦ Πλάτωνα μέ τίς θέσεις τῆς ἀποκάλυψης, δηλαδή τοῦ Εὐαγγελίου, τοῦ Χριστιανισμοῦ. Καμία σχέση δέν ἔχουν.

 Ἡ σχέση τοῦ Θεοῦ μέ τόν κόσμο.

   Καί ἕνα τρίτο πρέπει νά διευκρινίσουμε σχετικά μέ τή σχέση τοῦ Θεοῦ μέ τόν κόσμο. Ποιά εἶναι ἡ σχέση τοῦ Θεοῦ μέ τόν κόσμο. Εἶναι τό λεγόμενο θεολογικό ἢ κοσμολογικό πρόβλημα στή φιλοσοφία ὅτι ταυτίζεται ὁ Θεός μέ τόν κόσμο. Ὅτι δηλαδή ὅταν λέμε «κόσμος» ἢ «Θεός» εἶναι τό ἴδιο πράγμα. Καί ὅτι ὁ κόσμος δημιουργεῖ, δηλαδή ὁ Θεός κόσμος δημιουργεῖ τόν ἑαυτό του. Καί αὐτό λέγεται πανθεϊσμός. Ἀπό τό «πᾶν» καί «θεός». Πού θά πεῖ ὅ,τι ὑπάρχει εἶναι Θεός. Εἶναι κομμάτι τοῦ Θεοῦ. Μέσα στήν δημιουργία ὁ,τιδήποτε εἶναι κομμάτι τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά τότε ξέρουμε πολύ καλά ὅτι ἡ δημιουργία δέν ἔχει συνείδηση. Εἶναι ἀσυνείδητος. Ὁ ἥλιος ἔχει συνείδηση; Εἶναι πρόσωπο ὁ ἥλιος; Ἡ γῆ ἔχει συνείδηση; Ἐρωτῶ, λοιπόν. 

Νά πάρω μόνο τή μικρή μας ἐδῶ γειτονιά, ἂν καί ἔχουμε ἐπίδραση ἀπό ὁλόκληρο τό σύμπαν. Νά πάρω τή μικρή μας γειτονιά, ἥλιο καί γῆ. Δέν λογαριάζω τούς ἄλλους πλανῆτες, οὔτε τή σελήνη πού ἀσκεῖ τόσες ἐπιδράσεις. Ἁπλοποιῶ τό παράδειγμα. Ἔχουμε μέ τήν ἀκτινοβολία τοῦ ἥλιου τόσες ἐπιπτώσεις ἐπάνω στή γῆ. Ἔχουμε τό χειμώνα, τό καλοκαίρι. 

Ἔχουμε τίς βροχές, τά χιόνια, τίς ξηρασίες, τούς ἀνέμους, τίς παλίρροιες. 

Ἔχουμε τόσα καί τόσα ἐπάνω στή γῆ. Εἶναι οἱ γνωστές μεταβολές που ὑπάρχουν. Αὐτές γίνονται κατά συνείδηση; Δηλαδή ξέρει ὁ ἥλιος τί φτιάχνει; Ξέρει ἡ γῆ τί ὑφίσταται; Ἀναμφισβήτητα ὄχι. Κι ἕνα μικρό παιδάκι, ἂν ἐρωτήσουμε θά μᾶς τό πεῖ αὐτό. Γιατί δέν ὑπάρχει συνείδηση. Δέν ὑπάρχει ἐγώ. Πῶς, λοιπόν, εἶναι δυνατόν σέ μία δημιουργία πού ἔχει τήν σφραγῖδα τῆς δυνάμεως, τῆς σοφίας καί τῆς ἀγάπης νά ἐπιτυγχάνονται αὐτά μέ καταπληκτικό τρόπο καί νά εἶναι ἀποτελέσματα μιᾶς ἀσυνείδητης ἐνέργειας. Ἀδύνατον! Ἀδύνατον! Καί ὅμως ὅλες οἱ ἀνατολικές θρησκεῖες πού ἔχουν εἰσβάλει στήν Δύση ἔχουν πανθεϊστικό ὑπόβαθρο. Ὁ Βουδισμός, ὁ Ἰνδουισμός, πού ἔρχονται τώρα καί στήν Ἑλλάδα, στήν Εὐρώπη, στήν Ἀφρική. Οἱ Γκουρού, (Γκουρού θά πεῖ διδάσκαλος) ἡ Γιόγκα (Γιόγκα θά πεῖ ἄσκηση) εἶναι μία ἄλλη περίπτωση. Πηγαίνουν καί κάνουν ἐκεῖ τίς ἀσκήσεις. Ἀλλά δέν εἶναι ἁπλή γυμναστική, ὅπως θέλουν νά πιστεύουμε. Παραπλανοῦν τούς ἀνθρώπους. Μᾶς λέγουν, μία ἁπλή γυμναστική εἶναι. Δέν εἶναι καθόλου γυμναστική. Ἔχει τελετουργικό χαρακτήρα. Ὅπως ἐμεῖς θά λέγαμε· κάνουμε μετάνοιες. Ἀπό μία ἄποψη οἱ μετάνοιες, ὁπωσδήποτε εἶναι μία ἄσκηση. Κάμπτω τήν μέση μου, κάμπτω τά γόνατά μου, κάμπτω τόν τράχηλο, ἀνασηκώνομαι, ξαναπέφτω, ἀνακύπτω κ.ο.κ.. Ἀπό μία ἄποψη ἕνας πού μέ βλέπει καί δέν ξέρει τίποτα, θά ἔλεγε ὅτι κάνω γυμναστική. Ἀλλά ἐγὼ κάνω γυμναστική; Ἢ ἔχει τελετουργικό χαρακτήρα αὐτό πού κάνω; Ἔτσι καί ὅταν κάθομαι γιά νά κάνω τίς διάφορες ἀσκήσεις τῆς Γιόγκα. Τό λένε οἱ ἴδιοι; Δέν τό λένε μόνο στούς πρώτους πρώτους πού θά πᾶνε. Σέ ἐφημερίδες καί τέτοια δέν θά τά δεῖτε αὐτά γραμμένα. Ἀλλά μετά τά λένε· ἔχουν τελετουργικό χαρακτήρα αὐτές οἱ ἀσκήσεις. Δηλαδή ὅπως λέγω «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἐλέησόν με», ἔτσι λένε κι αὐτοί. «Χάρε Κρίσνα, Χάρε Κρίσνα, Κρίσνα, Κρίσνα, Κρίσνα, Χάρε Κρίσνα» κτλ.. Ἐπιστροφή στό Κρίσνα. Ἐπιστροφή στό Θεό «Πάν». Στό Θεό «Πάν». Δηλαδή; Πανθεϊσμός! Προσέξτε μήν πλανηθοῦμε. Προσέξτε.

   Ὥστε, ἀνακεφαλαιώνω τά τελευταῖα αὐτά σημεῖα. Σημειῶστε ὅτι ὁ Μασονισμός ἐπί παραδείγματι εἶναι πανθεϊστικός. Ἡ θεοσοφία, πού ἔχει τήν καταγωγή της ἀπό τόν Ἰνδουισμό, τόν Βουδισμό, εἶναι πανθεϊστική. 

Μή νομίσετε δηλαδή ὅτι εἶναι πράγματα μακρινά καί δέν μᾶς προσεγγίζουν. Μέσα μας, γύρω μας εἶναι. Θέλετε νά σᾶς πῶ μία ἔκφραση; Βέβαια, θά μοῦ πεῖτε, ἔκφραση εἶναι. Αὐτές ὅμως οἱ ἐκφράσεις εἶναι ἐκεῖνες που πολλές φορές ἢ προδίδουν ἢ προδιαθέτουν. Λέμε: «Τί ὡραῖο λουλούδι!» «Τί φτιάχνει ἡ φύση!». Αὐτό τί εἶναι; Αὐτό εἶναι πανθεϊστικό. Ἡ φύση φτιάχνει ; ‘Η ὁ Θεός φτιάχνει; Βλέπετε; Καί τό λέμε στήν καθημερινή μας ζωή. Ἡ φύση, ἡ φύση, δημιουργεῖ ἡ φύση. Ὄχι κύριοι, θά λέγαμε, δέν δημιουργεῖ ἡ φύση. Ὁ Θεός δημιουργεῖ. Ὁ Πατήρ πού λέγει ὁ Χριστός ἕως ἄρτι ἐργάζεται καί ἐγὼ ἐργάζομαι. Ἐγὼ ὁ Θεός Λόγος, πού τά δημιούργησα ὅλα, ἐργάζομαι. Καί ὁ Πατήρ μου ἐργάζεται. Τί ἐργάζεται; Ὅ,τι ὑπάρχει. Ὄχι βεβαίως ὅτι ὁ Θεός κάνει νέα πράγματα, γιατί κατέπαυσε τῆς δημιουργίας, ἀλλά βέβαια πῶς ἐργάζεται; Στό νά συντηρεῖ, νά διευθετεῖ, νά κυβερνᾶ τά πάντα.

Ὁ Θεός δέν ταυτίζεται μέ τή φύση. 

  Ὥστε βλέπουμε ὅτι δέν ταυτίζεται ὁ Θεός μέ τή φύση. Ἀνακεφαλαιώνω. Ἡ δημιουργία, πάντοτε σέ σχέση μέ τόν Θεό, δέν εἶναι ἀποτέλεσμα ἀπορροῆς ἀπό τό Θεό, ὅπως ἔλεγαν οἱ στωικοί, οὔτε ἀκόμη, ὅπως ἔλεγε ὁ Πλάτων, ὅτι ὁ κόσμος εἶναι συναΐδιος μέ τό Θεό, συνάναρχος. Ὑπάρχει ὁ Θεός πάντοτε, χωρίς ἀρχή καί χωρίς τέλος. Καί τρίτον, ὅτι ὁ Θεός δέν ταυτίζεται μέ τή δημιουργία. Εἶναι ἔξω ἀπό τή δημιουργία του σάν οὐσία. Ποῦ εἶναι, λοιπόν, ἡ πολυθεϊστική θέση καί τί σημαίνει αὐτό; Ποιά εἶναι ἡ ὀρθόδοξος, ποιά εἶναι ἡ χριστιανική πλευρά; Ὅ,τι φτιάχνει εἶναι ἔξω ἀπό τό Θεό. Αὐτό λέγεται, προσέξτε με, ἐξωτερική προβολή. Προβάλλει ἐξωτερικά. Ὅ,τι κάνει ὁ Θεός τό κάνει χωρίς αὐτό τό κάτι νά προϋπῆρχε, ἢ ἀκόμα αὐτό τό κάτι νά ἔχει σχέση μέ τή δική του οὐσία. Ἀπό ποῦ τό κάνει ὁ Θεός; Ἀπό τό μηδέν. Ἐδῶ τώρα βρήκαμε ἕνα ὅριο τῆς λογικῆς μας. Τί θά πεῖ ἀπό τό μηδέν; Θά πεῖ ἀπό τό μηδέν πού δέν καταλαβαίνουμε τίποτα. 

 Ὁ Θεός ἐκ τοῦ μηδενός ἔκανε τά πάντα.

   Ὁ Ἀριστοτέλης ἔλεγε: «Ἐκ τοῦ μηδενός μηδέν». Ἦταν καί φιλοσοφικό δόγμα. Εἶναι κάτι πού εἶναι αὐταπόδεικτο. Ἀπό τό μηδέν τί θά βγάλεις; Δέν ὑπάρχει μηδέν. Κι ὅμως σ’ αὐτό τό ἀκατανόητο στήν ἀνθρώπινη σκέψη ἔρχεται ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ νά μᾶς πεῖ ὅτι ὁ Θεός ἐκ τοῦ μηδενός ἔκανε τά πάντα. Ἡ μητέρα Σολομωνή τῶν ἑπτά Μακκαβαίων ἔλεγε στό παιδί της τό τελευταῖο: «Παιδί μου, μήν ξεχνᾶς ὅτι ὁ Θεός ἐκ τοῦ μή ὄντος εἰς τό εἶναι παρήγαγε τά πάντα». Δημιούργησε τά πάντα ἐκ τοῦ μή ὄντος. Ἐκ τοῦ μή ὑπάρχοντος. Δηλαδή ἀπό τό μηδέν. Εἶναι θέση ἀντιλογική. Δέν τήν καταλαβαίνουμε. Προσέξτε ὅμως. Αὐτός ὁ Θεός εἶναι Θεός ὑπερβατικός, ἀφοῦ δημιουργεῖ τό χρόνο καί τόν κόσμο. Ὁ κόσμος ξέρετε εἶναι ὁ χῶρος. Ὁ Θεός δέν ἔχει καμία σχέση οὔτε μέ τό χρόνο οὔτε καί μέ τό χῶρο, εἶναι ἀπ’ ἔξω ἀπ’ αὐτά. Καί συνεπῶς εἶναι ὑπερβατικός. Εἶναι πέρα ἀπό τόν κόσμο καί τό χρόνο. Ἀλλά εἶναι τόσο ὡραῖος ὁ κόσμος, τόσο δυνατός καί τόσο σοφός, ὥστε ὅλοι οἱ ἐπιστήμονες ὅλων τῶν αἰώνων, ὅλων τῶν ἐποχῶν μένουν ἔκπληκτοι καί μάλιστα σήμερα μέ τά τελειότατα ὄργανα, πού μποροῦμε νά βλέπουμε τίς ἀτέρμονες ἐσχατιές τοῦ σύμπαντος. Σήμερα δέν ὑπάρχουν ἐσχατιές, ὑπάρχουν χωρίς νά ὑπάρχουν. Ἔφθασε τό μάτι μας 18 δισεκατομμύρια ἔτη φωτός. Γιά νά ἔρθει ἀπό ἐκείνη τήν γωνίτσα τοῦ σύμπαντος τό φῶς, πού τρέχει 300 ἑκατομμύρια μέτρα τό δευτερόλεπτο, ἤτοι κάνει τόν γύρο τῆς γῆς 7,5 φορές σέ ἕνα δευτερόλεπτο, τό φῶς κάνει νά ‘ρθεῖ ἀπό ἐκεῖ 18 χιλιάδες ἑκατομμύρια χρόνια. Τί λέτε; Εἶναι μεγάλο τό σύμπαν; Ἀσυλλήπτως μεγάλο. Ἀσυλλήπτως! Εἶναι ἕνα σύμπαν φοβερό, δυνατό. Καί λέμε· δέν ὑπάρχει Θεός! Ἀλλοίμονό μας! Το σύμπαν φανερώνει τή δύναμη καί τη σοφία τοῦ Θεοῦ! Ἂν κανείς σκύψει νά δεῖ τήν δημιουργία, θά μείνει ἔκπληκτος. Κι ὅσο πιό πολλά γράμματα μαθαίνει τόσο πιό πολύ βλέπει τή σοφία τοῦ Θεοῦ. Μά καί τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Γιά νά μείνουν τά ὄντα, γιά νά μείνει ἡ δημιουργία Του, νά μήν χαθεῖ, τί σοφίζεται ὁ Θεός! Τί καταπληκτικούς συνδυασμούς κάνει!  Ὥστε, λοιπόν, ὁ Θεός ἔκανε τόν κόσμο, ὁ Ἕνας Θεός, ὁ Θεός αὐτός ὁ ὑπερβατικός, ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ Θεός δυνάμεως, σοφίας καί ἀγάπης.

Τό πρόσωπο τοῦ ἀνθρώπου καί τό πρόσωπο τοῦ Θεοῦ.

   Κοιτάξτε τί λέγει. «Ὁ Θεός». Τό βάζει ἐνάρθρως. Βάζει ἄρθρο γιατί; Διότι πρόκειται περί συγκεκριμένου Θεοῦ. Κοιτάξτε τί λένε οἱ ἄνθρωποι: «Μία ἀνώτερα δύναμη τά ‘φτιαξε». Ποιά εἶναι αὐτή ἡ ἀνωτέρα δύναμη, ἄνθρωπε; Πράγματα ἀσαφῆ, πράγματα νερουλά. Ὄχι. Ὁ Θεός! Τό ἄρθρο ὄχι μόνο ἐκφράζει συγκεκριμένο Θεό, ἐκφράζει καί κάτι ἄλλο πολύ σπουδαῖο, σπουδαιότατο. Προσωπικό Θεό. Ὁ Θεός! Προσωπικός Θεός που ἔχει συνείδηση τοῦ ἑαυτοῦ του, διότι ἀλλοιώτικα ἡ δύναμη, ἡ σοφία καί ἡ ἀγάπη πῶς θά μποροῦσαν νά ἐκφρασθοῦν, ἐάν δέν εἶχε συνείδηση ὁ Θεός; Ἕνας Θεός πού μᾶς ἀγκαλιάζει καί μᾶς δίνει τό δικαίωμα νά τόν ἀγκαλιάσουμε. Γιατί ἔκανε τά δημιουργήματά του, ἐμᾶς τούς ἀνθρώπους, πρόσωπα. Καί ζητάει νά συναντηθεῖ ὁ προσωπικός Θεός μέ τούς προσωπικούς ἀνθρώπους. Ἡ μεγαλύτερη εὐτυχία μέσα στήν δημιουργία ἡ συνάντηση τοῦ ἀνθρώπου μέ τό Θεό. Τό πρόσωπο τοῦ ἀνθρώπου μέ τό πρόσωπο τοῦ Θεοῦ.

Ὁ Θεός τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς.

   Ἐδημιούργησε, λοιπόν, ὁ Θεός τόν οὐρανό καί τή γῆ. Τώρα ἐδῶ ἔχουμε μία ἀδυναμία στήν ἑβραϊκή λέξη. Ἐνῶ ὑπάρχει ἕνας πλοῦτος στήν ἑλληνική. Βλέπετε δέν ὑπάρχει καμία γλώσσα ἄρτια καί τέλεια. Ἀνθρώπινες γλῶσσες. Οἱ Ἕλληνες θά γράφανε: «Ὁ Θεός ἐποίησε τό σύμπαν». Μία λέξη. Τό σύμπαν. Οἱ Ἑβραῖοι γράφουν: «Ὁ Θεός ἐποίησε τόν οὐρανόν καί τήν γῆν». Διότι δέν ὑπάρχει μία λέξη πού νά συμπεριλαμβάνει καί τόν οὐρανό καί τή γῆ. Δέν ὑπάρχει στήν ἑβραϊκή φιλολογία. Ἀλλά παρά τή διαφοροποίηση, μέ τό νά μᾶς πεῖ ὅτι τό σύμπαν εἶναι ὁ οὐρανός καί ἡ γῆ, αὐτό ἔχει μία πολύ μεγάλη σημασία καί ἀξία, διότι ἐξυπηρετεῖ μία σπουδαία θέση. Ὅτι ὁ Θεός εἶναι δημιουργός καί τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς. Καί συνεπῶς ἡ διαρχία πάει περίπατο. Τί θά πεῖ διαρχία; Πίστευαν οἱ ἄνθρωποι, ἰδίως οἱ γνωστικοί, καί ὁ Πλάτων τό πίστευε, ὅτι ὑπάρχει ὁ Θεός ὁ καλός καί ὁ Θεός ὁ κακός. Ἡ Θεοσοφία, που εἶναι ἡ θεωρία τοῦ Μασονισμοῦ, εἶναι διαρχική. Πῶς ἐκφράζεται; Ὁ Θεός τοῦ φωτός καί ὁ Θεός τῆς ὕλης. Ὁ Θεός τῶν πνευμάτων καί ὁ Θεός τῶν σωμάτων. Αὐτό δέν ἔλεγε ὁ Πλάτων; Ἔλεγε ὅτι τό σῶμα εἶναι ἡ φυλακή τῆς ψυχῆς. Καί θά ἐλευθερωθοῦν οἱ ψυχές ἀπό τά σώματα καί θά φύγουν ἂν πᾶνε σέ ὡραίους φωτεινούς κόσμους; Ὄχι. Ὁ Θεός εἶναι ὁ Θεός τῶν σωμάτων καί τῶν πνευμάτων. Ὁ Θεός εἶναι τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς. Δέν ὑπάρχει Θεός γῆς, Θεός ὕλης. Καί Θεός πνεύματος, Θεός οὐρανοῦ. Ὁ Θεός εἶναι Ἕνας. Δέν ὑπάρχει κακό στήν ὕλη. Νά μέ συμπαθᾶτε, τώρα θά κατέβω πολύ χαμηλά. Ἐκεῖνο πού θά φᾶμε, θά πάει στό στομάχι μας, θά γίνει μέσα μία οὐσία πολύ ἄσχημη, πού ἅμα ρευθοῦμε καμιά φορά, ἀνεβαίνει τό περιεχόμενο τοῦ στομάχου καί αἰσθανόμεθα πολύ ἄσχημα στό στόμα μας. Ὅ,τι τρῶμε ἔρχεται στά ἔντερα καί βγαίνει ὡς κόπρος. Εἶναι σιχαμένα πράγματα; Ὄχι. Κι αὐτά τά ἔχει κάνει ὁ Θεός; Καί ποιός σᾶς εἶπε ὅτι εἶναι κάτι κακό; Ἡ ἔννοια τοῦ κακοῦ εἶναι μόνο στήν ἁμαρτία. Μόνο στήν ἀποστασία καί στήν παράβαση. Δέν εἶναι στήν ὕλη. Καί ὅμως οἱ ἄνθρωποι ἐνετόπισαν τό κακό σ’ αὐτή τούτη τή ἴδια τήν ὕλη. Δέν ὑπῆρχε κακό μέσα στήν ὕλη. Τό κακό εἶναι στήν προαίρεση. Στήν ἁμαρτία. Ἀκόμα τό γάμο τόν θεωροῦσαν βρώμικο οἱ γνωστικοί. Τό γράφει ὁ Ἀπ. Παῦλος. Θά ἔρθει καιρός πού θά σᾶς λένε, μή παντρεύεσθε, διότι εἶναι ἁμαρτία ὁ γάμος. Ἁμαρτία ὁ γάμος; Ποῦ εἶναι ἡ ἁμαρτία; Πουθενά! Μόνο στήν παράβαση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, ἐκεῖ εἶναι ἡ ἁμαρτία. Ἂν μάθουμε αὐτά τά θεμελιώδη, τά βασικά, θά βγάζουμε σωστά συμπεράσματα, γιά ὅ,τι μᾶς τυχαίνει στή ζωή μας. Ὥστε, λοιπόν, ὁ ὑλικός καί ὁ πνευματικός κόσμος εἶναι δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ. Ἡ ὕλη δέν εἶναι ἀρχή. Δημιουργήθηκε. Καί ὁ Θεός δημιουργεῖ καί τόν κόσμο καί τόν οὐρανό. Ποιός εἶναι ὁ οὐρανός; Στήν Ἁγία Γραφή ἔχουμε τήν λέξη «οὐρανό» μέ τρεῖς σημασίες. Εἶναι ὁ μετεωρολογικός οὐρανός, εἶναι ὁ ἀστρικός οὐρανός καί ὁ πνευματικός οὐρανός. Λέμε. τά σύννεφα εἶναι στόν οὐρανό. Εἶναι ὁ μετεωρολογικός οὐρανός. Ἢ τά πουλιά πετᾶνε στόν οὐρανό. Λέμε· ὁ ἥλιος εἶναι στόν οὐρανό. Εἶναι ὁ ἀστρικός οὐρανός. Λέμε. ὁ Θεός εἶναι στόν οὐρανό. Εἶναι ὁ πνευματικός οὐρανός. Ὁ Θεός, λοιπόν, δημιουργεῖ τόν οὐρανό καί τή γῆ.

Ὁ Θεός εἶναι Τριαδικός.

   Καί ἐδῶ τελειώνει ὁ πρῶτος στίχος. Ὁ πρῶτος στίχος μᾶς ὁμιλεῖ περί ἑνός Θεοῦ ὅτι εἶναι ἡ ποιητική αἰτία τῶν πάντων. Οἱ παρακάτω στίχοι, 2 καί 3, δείχνουν ὅτι ὁ Θεός εἶναι Τριαδικός. Ἀπό τόν 2ο στίχο τῆς Ἁγίας Γραφῆς τῆς Π.Δ. μᾶς λέγει ὅτι ὁ Θεός εἶναι Ἕνας ἀλλά Τριαδικός. Καί εἰσάγεται τό δόγμα τῆς Ἁγίας Τριάδας. Ὁ Θεός εἶναι ἕνας καί τρία πρόσωπα. Καταπληκτικό! Καταπληκτικό! Πάντα βέβαια μέ τό φῶς τῆς Και. νής Διαθήκης.

Ἀνακεφαλαίωση τῶν σκέψεων περί Θεοῦ. 

   Τό συμπέρασμα ποιό εἶναι; Νά ἀνακεφαλαιώσουμε . Πρῶτο, ὁ κόσμος εἶχε ἀρχή. Δεύτερο, δέν εἶναι ἀποτέλεσμα τύχης ὁ κόσμος. Τρίτο, δέν εἶναι ὁ κόσμος ἀπόρροια τοῦ Θεοῦ, οὔτε ταυτίζεται ὁ Θεός μέ τόν κόσμο, οὔτε εἶναι συνάναρχος μέ τόν κόσμο. Τέταρτο, ὁ κόσμος ἔγινε ἀπό τό Θεό, τόν Ἕνα Θεό, ὄχι ἀπό πολλούς θεούς. Πέμπτο, ὁ Θεός εἶναι ὑπερβατικός. Πέρα καί πάνω ἀπ’ ὅλους καί ἀπ’ ὅλα. 

Τί θά λέγαμε γιά τό Θεό; Ἐκεῖνο πού λέει ἕνας Πατήρ τῆς Ἐκκλησίας μας. «Ὁ Θεός, ἡ μακαρία φύσις! Ἡ ἄφθονος ἀγαθότης! Τό ἄκρως ἐφετόν! Ἐκεῖνο πού κάνει τήν ἀνθρώπινη ψυχή νά φθάσει εἰς ἐκεῖνο πού σέ τίποτα ἄλλο δέν θά ἀνεπαύετο. Τό πολυπόθητον κάλλος! Ἡ ἀρχή τῶν ὄντων! Ἡ πηγή τῆς ζωῆς! Τό νοερόν φῶς! Ἡ ἀκατάληπτος σοφία!» Αὐτός εἶναι ὁ Θεός. Ὁ προσωπικός Θεός. Ὁ Δημιουργός πού ἔκανε καί ἐμᾶς πρόσωπα. Γιά νά ἔχει τί; Νά ἔχει μαζί μας κοινωνία. Δέν ἔχει κανείς παρά πραγματικά νά δοξάσει τήν δύναμη, τή σοφία καί τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ.

31-10-1982


2α ομιλία στην κατηγορία 
« Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/xristianikh-kosmologia-anurvpologia
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pgmRsIiRCioth8a5E4bM7r

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

«Ἐν ἀρχῇ» - Ἡ δημιουργία τοῦ χωροχρόνου.

 

†.Πρέπει κατ’ ἀρχήν νά εὐχαριστήσουμε τόν Ἅγιο Τριαδικό Θεό πού μᾶς 
ἀξίωσε πάλι νά ἐπανέλθουμε στόν τόπο αὐτό νά ἀκουστεῖ ὁ θεῖος του λόγος. 

  Στήν ἀρχαία Ἐκκλησία ἡ βάπτιση γινόταν σέ μεγάλη ἡλικία. Ἐπειδή 
τώρα ὑπάρχει ὁ νηπιοβαπτισμός, ἡ κατήχηση γίνεται μετά τό βάπτισμά μας. Εἶναι μία ἀληθινή εὐλογία νά καταλάβουμε ὅτι πρέπει νά συμπληρώσουμε τήν κατήχησή μας μετά τό βάπτισμά μας. Δέν εἶναι ἡ κατήχηση οὔτε πολυτέλεια, οὔτε κάτι τό ἔκτακτο ἤ ἄν θέλετε κάτι τό προαιρετικό. Ἡ κατήχηση εἶναι ἀναγκαιοτάτη. Ἄν συνειδητοποιήσουμε ὅτι πρέπει νά ἀποκτήσουμε τή γνώση τοῦ περιεχομένου τῆς πίστεώς μας, τότε ἀναμφισβήτητα θά φροντίσουμε νά συμπληρώνουμε τήν γνώση μας, τήν πνευματική, τήν θεολογική, τή χριστιανική, ὄχι μόνο στήν παιδική ἤ ἐφηβική ἡλικία, ἀλλά σέ ὁλόκληρη τή ζωή μας. Οἱ μαθητές τοῦ Χριστοῦ μέχρι πού πέθαναν ἐλέγοντο μαθητές˙ πού σημαίνει εἶχαν πνεῦμα μαθητείας. Κι ἐμεῖς μέχρι πού νά πεθάνουμε πρέπει νά ἔχουμε πνεῦμα μαθητείας. Ἄν θέλετε, ὅλα τά κακά πού ἔχουν ἐπισωρευθεῖ στή ζωή μας, εἶναι ἐπειδή ἀκριβῶς λείπει ἡ κατήχηση. Ὁ λαός μας, στή συντριπτική πλειοψηφία του, εἶναι ἀπληροφόρητος στά θέματα τῆς πίστεως. Εἶναι ἀκατήχητος. Καί αὐτή εἶναι ἡ μεγάλη συμφορά.


Ἡ χριστιανική κοσμολογία καί ἡ χριστιανική ἀνθρωπολογία

   Τά φετινά μας θέματα θά εἶναι ἡ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ καί ἡ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ. Τί εἶναι αὐτή ἡ Κοσμολογία; Ὑπάρχει ἕνα μάθημα, ἤ ὑπῆρχε τουλάχιστον στήν ἐποχή μου, ἡ λεγόμενη Κοσμογραφία. Μήπως εἶναι κάτι ἀνάλογο; Καί ἡ ἀνθρωπολογία; Τί ἀκριβῶς εἶναι; Θυμᾶμαι, στό σχολείο γιά λόγους ἐποπτικούς, εἴχαμε καί ἕναν σκελετό. Πιστεύω κι ἐσεῖς στό σχολεῖο σας νά ἔχετε δεῖ κάποιο σκελετό ἀνθρώπινο σέ φυσικό μέγεθος. Καί ἐκεῖ γινόταν ἡ μελέτη τῶν ὀστῶν κι ἄλλα πράγματα γύρω ἀπό τήν ἀνθρώπινη κατασκευή. Μήπως εἶναι αὐτό; Θά λέγαμε περίπου ναί.
Ὅταν λέμε Κοσμολογία ἐννοοῦμε ὅτι ἀναφερόμεθα στά θέματα περί δημιουργίας τοῦ κόσμου. Πελώριο θέμα αὐτό, πού ἀπησχόλησε πάντα τούς φιλοσόφους, καί μάλιστα τούς πρώϊμους φιλοσόφους, ὡς πρός τούς ¨Ἕλληνες ἐννοῶ πρώϊμους φιλοσόφους, ἄν θέλετε, τούς προσωκρατικούς φιλοσόφους πού προσπαθοῦσαν νά μποῦν στό μυστήριο τῆς δημιουργίας. Τί εἶναι ὁ κόσμος; Ποιός τόν δημιούργησε; Τί σκοπό ἔχει; Ποῦ θά καταλήξει; Αὐτό τό πράγμα λέγεται κοσμολογία χριστιανική. Καί ὅταν λέμε ἀνθρωπολογία χριστιανική ἐννοοῦμε τά θέματα, πού ἀναφέρονται στή δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου. Γιατί λέγεται χριστιανική; Διότι θά τό δοῦμε τό θέμα ὄχι ἀπό φιλοσοφικῆς πλευρᾶς, μά οὔτε καί ἀπό ἐπιστημονικῆς πλευρᾶς. Ἀλλά θά τό δοῦμε ἀπό πλευρᾶς χριστιανικῆς, ἁγιογραφικῆς. Θά μοῦ πεῖτε, ὅμως, ὅτι ναί, ἀλλά ἡ ἐπιστήμη ἤ ἡ φιλοσοφία μπορεῖ νά λέγει τοῦτο ἤ ἐκεῖνο. Μάλιστα. Κάπου κάπου θά ἀναφερόμαστε καί στά θέματα τῆς φιλοσοφίας καί τῆς ἐπιστήμης. Ὅμως νά σᾶς πῶ ὅτι τώρα θά κάνουμε ἐπιστημονική ἀνάλυση; Τότε δέ θά ἦταν κατήχηση ἐδῶ πέρα. Τότε τί θά γίνει; Ἀκοῦστε τί θά γίνει. Οἱ χρυσοχόοι ἔχουν μία πέτρα, πού λέγεται «λυδία λίθος». Ὅταν τούς πᾶτε ἕνα κόσμημά σας χρυσό ἤ πού τό ὑπολογίζεται ὅτι εἶναι χρυσό, ἤ ψάχνετε πόσων καρατίων εἶναι, τό παίρνει ὁ χρυσοχόος τό κόσμημά σας τό τρίβει ἐπάνω στήν πέτρα καί ἐπάνω στήν πέτρα μένει μία γραμμή ἀπό τό μέταλλο. Βάζει μετά ἕνα ὀξύ καί ἀπό τόν τρόπο πού θά σκουραίνει ἤ ὄχι καί πόσο θά σκουραίνει, αὐτό πού ἄφησε ὡς μέταλλο πάνω στήν πέτρα τό κόσμημα, κρίνει, ἄν εἶναι χρυσός καί πόσων καρατίων εἶναι.
Ἔτσι, ἐάν μάθουμε πολύ καλά ἀπό χριστιανικῆς πλευρᾶς τό περιεχόμενο τῆς πίστεώς μας, βῆμα βῆμα, σᾶς βεβαιώνω, ὅποιες θεωρίες κι ἄν διαβάσετε ἤ ἄν ἀκούσετε περί δημιουργίας τοῦ κόσμου καί δημιουργίας τοῦ ἀνθρώπου θά μπορεῖτε, ἀνά πᾶσα στιγμή νά κρίνετε, ἐάν αὐτό ἀντέχει χριστιανικά. Διότι ἐπιτέλους αὐτή τή στιγμή αὐτό εἶναι τό θέμα μας. Μᾶς ἐνδιαφέρουν ἀπό χριστιανικῆς πλευρᾶς ὅλα ἐκεῖνα τά ὁποῖα κυκλοφοροῦν.
Φέτος, ἐπί παραδείγματι, γιορτάζουμε τά ἑκατό χρόνια ἀπό τότε πού δημοσιεύθηκε ἡ θεωρία τοῦ Δαρβίνου, ἡ θεωρία τῆς ἐξελίξεως. Ἡ θεωρία αὐτή λέγει ὅτι τά εἴδη ἔχουν μία ἐξέλιξη καί ὁ ἄνθρωπος προέρχεται ἀπό τόν πίθηκο. Πόσα τέτοια λέγονται ἢ γράφονται στίς ἐφημερίδες κτλ.. Καί ἀναρωτιέστε· δηλαδή δέν μᾶς ἔκανε ὁ Θεός; Καταγόμαστε ἀπό τόν πίθηκο κατά ἐξελικτικό τρόπο καί τυχαῖο; Δηλαδή αὐτή ἡ ἐξέλιξη δέν ἔχει κανένα σχέδιο; Γίνεται ἔτσι μέ τόν παράγοντα τύχη; Αὐτός ὁ κόσμος τυχαῖα βρέθηκε; Καί τί εἶναι αὐτός ὁ κόσμος; Σ’ ὅλα αὐτά θά μπορεῖτε ἀνά πᾶσα στιγμή νά ἀπαντήσετε πρῶτα στόν ἑαυτό σας καί μετά καί εἰς τό περιβάλλον σας, ἐάν μάθετε πολύ καλά τά θέματα αὐτά.
Συνεπῶς θά δοῦμε αὐτά τά θέματα, τήν Χριστιανική Κοσμολογία καί τήν Χριστιανική Ἀνθρωπολογία, ἀπό ἁγιογραφικής πλευρᾶς. Τί λέγει ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ. Τί μᾶς ἀποκαλύπτει ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ.

Τό βιβλίο τῆς Γενέσεως. 

   Βέβαια ὁλόκληρη ἡ Ἁγία Γραφή ἀναφέρεται στά θέματα αὐτά. Ὅμως τό κατ’ἐξοχήν βιβλίο ἀπ’ ὅπου θά πάρουμε ὅλες τίς πληροφορίες, που θά ἀναλύσουμε, θά εἶναι τό βιβλίο τῆς Γενέσεως. Τό βιβλίο αὐτό εἶναι γραμμένο ἀπό τό Μωϋσέα τόν 15ο αἰώνα π.Χ.. Εἶναι τό πρῶτο βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καί συνεπῶς καί ὁλοκλήρου τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Τό βιβλίο αὐτό θεωρεῖται ἀπό πάρα πολλούς, πού εἶναι ἀπληροφόρητοι, ὅτι εἶναι μυθικό καί δέν ἀντέχει στήν ἐπιστήμη. Ὅτι δέν μποροῦμε πιά νά ἀναφερόμαστε στήν ἱστορία τοῦ Ἀδάμ καί τῆς Εὕας καί ὅτι ὁ Θεός ἔκανε σέ ἕξι μέρες τόν κόσμο. Κι ὅμως παρ’ ὅ,τι σᾶς εἶπα ὅτι δέν κάνουμε ἐπιστήμη, ἐν τούτοις θά δεῖτε ὅτι εἶναι τόσο καταπληκτικά αὐτά τά ὁποῖα γράφει ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ πού ἀφήνουν κατάπληκτο τό μελετητή, ὄχι τόν ἀναγνώστη, τό μελετητή, σέ σχέση μ’ ἐκεῖνα τά ὁποῖα λέγει ἡ ἐπιστήμη. Κι ἔτσι, χωρίς νά κάνουμε ἐπιστήμη, θά συγκρίνουμε τά πράγματα μέ τήν ἐπιστήμη. Καί θά παίρνουμε μία αὐθεντική ἀπάντηση. Εἶναι γνωστό ὅτι οὔτε οἱ φιλόσοφοι, οὔτε οἱ ἐπιστήμονες μποροῦν νά μᾶς δώσουν αὐθεντική ἀπάντηση. Σήμερα λένε αὐτό κι αὔριο λένε ἐκεῖνο. Διαρκῶς ἡ ἐπιστήμη ἀναθεωρεῖ. Γι’ αὐτό ἐξάλλου λέμε ὅτι διατυπώνουν θεωρίες. Ὅταν βροῦν οι ἐρευνητές ἐπιστήμονες κάτι καλύτερο ἐγκαταλείπουν τήν παλαιότερη θεωρία καί διατυπώνουν νεότερη θεωρία. Ἀλλά καί πάλι θεωρία. Οἱ ἐπιστημονικές ἀλήθειες εἶναι πολύ λίγες. Ὡς ἐπί τό πλεῖστον στήν ἐπιστήμη κινούμεθα μέ τίς θεωρίες. Δηλαδή μέ ἕνα ἐπιστημονικό «πιστεύω». Αὐτό εἶναι ἡ θεωρία. Ἕνα ἐπιστημονικό «πιστεύω». Καί δέν εἶναι ἡ δομή ὁλοκλήρου της ἐπιστήμης ἀπό ἐπιστημονικές ἀλήθειες. Δηλαδή κάτι πού νά εἶναι ἀποδεδειγμένο. Γι’ αὐτό λέμε ἡ θεωρία τῆς ἐξελίξεως. Ἡ θεωρία περί τῆς γενέσεως τοῦ σύμπαντος. Ποιά θεωρία; Α’, Β’, Γ’, Δ’ θεωρία. Πλῆθος θεωριῶν. Καί ὅλες αὐτές προσπαθοῦν, ἀποπειρῶνται νά δώσουν μία ἀπάντηση. Γιατί δέν ἔχει δοθεῖ αὐθεντική ἀπάντηση. 

  Πρίν προχωρήσω στό θέμα, θά ‘θελα νά πῶ ὅτι τό βιβλίο τῆς Γενέσεως εἶναι πολύ ἀρχαῖο, εἶναι 3.500 ἐτῶν. Ἴσως κάποιος θά ἔλεγε: « Μά τέτοιο παλιό βιβλίο θά πάρουμε νά ἀντλήσουμε πληροφορίες;» Τό καταπληκτικό εἶναι ὅτι ἔχουν γραφεῖ καί διατυπωθεῖ σ’ αὐτό τό βιβλίο τόσα πολλά πράγματα, τά ὁποῖα σήμερα μόλις ἀνακαλύπτουμε. Αὐτό ἀνεβάζει τή βαθμολογία τῆς θεοπνευστίας τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Καί εἰδικότερα τοῦ βιβλίου τῆς Γενέσεως. Ἀκόμη πρέπει νά σᾶς πῶ ὅτι μπορεί νά ἀκούσετε ἤ νά διαβάσετε ὅτι ὁ συγγραφέας τοῦ βιβλίου τῆς Γενέσεως πιθανόν νά χρησιμοποίησε ἐξωβιβλικές πηγές, νά πῆρε ἀπό τούς Βαβυλωνίους ἤ τούς Αἰγυπτίους στοιχεῖα νά συνθέσει τό βιβλίο «Γένεσις». Ὑπάρχει τόση ἀπόσταση μεταξύ τῶν βαβυλωνιακῶν καί τῶν αἰγυπτιακῶν πηγῶν ἀπό τήν Ἁγία Γραφή, ὥστε θά ἦταν ἀστεῖο νά ποῦμε ὅτι ὁ Μωυσῆς ἐπῆρε στοιχεῖα ἀπό τήν βαβυλωνιακή ἤ τήν αἰγυπτιακή φιλολογία, κοσμολογία, ἀνθρωπολογία. Θά τό δεῖ κανείς μέ μία πρώτη ματιά, ἄν διαβάσει ἕνα κείμενο βαβυλωνιακό ἤ αἰγυπτιακό καί διαβάσει καί τήν Ἁγία Γραφή. Θά τό δεῖ ἀμέσως. Ἐπειδή στήν ἐποχή μας ἔχουμε θεοποιήσει τήν ἐπιστήμη, κατά κάποιο τρόπο θά τήν χρησιμοποιοῦμε καί θά ἀναφερόμαστε σ’ αὐτήν. Καθώς θα ἀναλύουμε τήν Ἁγία Γραφή, θά ἀναλύουμε δηλαδή τά θέματα αὐτά ἀπό τήν Ἁγία Γραφή, ὅπου χρειάζεται θά γίνεται ἀναφορά καί στήν ἐπιστήμη. 

Γνῶμες εἰδικῶν ἐπιστημόνων

   Πρίν προχωρήσω θά ἤθελα σ’ αὐτό τό σημεῖο νά σᾶς ἔλεγα τήν γνώμη δύo μεγάλων ἐπιστημόνων. Ὁ μεγάλος φυσικός Amber (Ἀμπέρ, Ἀντρέ Μαρί (1775-1836), Γάλλος φυσικομαθηματικός.), πρός τιμήν τοῦ ὁποίου ἔχουμε τή μονάδα μετρήσεως τοῦ ρεύματος, εἶπε τό ἑξῆς: « Ὁ Μωυσῆς, αὐτά πού ἔγραψε πρίν 3.500 χρόνια ἀπό σήμερα, ἤ εἶχε τίς γεωλογικές καί κοσμογραφικές γνώσεις τῆς ἐποχῆς μας, ἤ ἦταν θεόπνευστος.» Ἀλλά τό νά ἔχει τίς γνώσεις τῆς ἐποχῆς μας ὁ Μωυσῆς εἶναι ἐντελῶς ἀδύνατον. Πῶς θά ἦταν δυνατόν νά ἔχει τίς γνώσεις τῆς ἐποχῆς μας; Ἐδῶ δέν γνώριζαν ἄν ἡ Γῆ γυρίζει γύρω ἀπό τόν ἥλιο ἤ ὁ ἥλιος γύρω ἀπό τή Γῆ. Ἕνα θέμα πού ἦταν τελείως ἀνύποπτο καί μάλιστα τόν 15ο αἰώνα π. Χ.. Ἀφοῦ, λοιπόν, δέν εἶχε τίς γνώσεις τῆς ἐποχῆς μας ὁ Μωυσῆς καί μάλιστα αὐτά τά δεδομένα τῆς Γεωλογίας πού εἶναι ἀνακαλύψεις τῶν τελευταίων 100 ἐτῶν, δέν μένει παρά ἐκεῖνα πού κατέγραψε ὁ Μωυσῆς στό βιβλίο τῆς Γενέσεως νά εἶναι θεόπνευστα. Καί μία ἄλλη γνώμη τοῦ Λά Παράν. Ὁ μεγάλος αὐτός γεωλόγος τῆς Γαλλικῆς Ἀκαδημίας εἶπε τό ἑξῆς: «Ἐάν ἔπρεπε νά συνοψίσω σέ 40 γραμμές τά αὐθεντικότερα πορίσματα τῆς Γεωλογίας, θά ἀντέγραφα τό κείμενο τῆς Γενέσεως. Δηλαδή τήν ἱστορία τῆς δημιουργίας, ὅπως τήν ἔγραψε ὁ Μωυσῆς.» Ἡ γνώμη αὐτή δίνει ἕνα ἀπροσμέτρητο κῦρος καί μία μεγαλειώδη αὐθεντία στό βιβλίο τῆς Γενέσεως.
  Αὐτά σάν μία μικρή εἰσαγωγή στά θέματα πού θά κάνουμε φέτος. Ἐγώ προσωπικά, ἄν θέλετε, τά θεωρῶ μεγαλειώδη θέματα. Πολύ σπουδαῖα. Ὅταν μποῦμε στά θέματα τῆς χριστιανικῆς ἀνθρωπολογίας θά ποῦμε τί θά πεῖ « ἄνθρωπος», τί εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Κάποτε ἕνας Ἕλληνας φιλόσοφος, ὁ Διογένης, εἶχε πάρει ἕναν κόκορα. Τόν εἶχε μαδήσει καί εἶπε: «Νά ὁ ἄνθρωπος!» Ὅπως ξέρετε τά πόδια εἶναι κανονικά, οἱ φτεροῦγες ἔμοιαζαν μέ χέρια. Κι ἔτσι λέει εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι μυστήριο! Μυστήριο! Δέν ξέρουμε τί εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Μέχρι τώρα δέν ἀπάντησε κανείς τί εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Οὔτε ἡ ἐπιστήμη, οὔτε ἡ φιλοσοφία. Πολύ δέ παραπάνω ποιός εἶναι ὁ σκοπός πού ὑπάρχει ὁ ἄνθρωπος.

Ἡ γυναίκα καί ὁ φεμινισμός

  Θέλετε παρακάτω; Λέμε, ἡ γυναίκα εἶναι ἄνθρωπος; Βέβαια κάτω ἀπό τό κλίμα τῆς Ἁγίας Γραφῆς, κάτω ἀπό τό κλίμα τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ἐρώτηση φαίνεται ἀνόητη. Εἶναι αὐτονόητο ὅτι εἶναι ἄνθρωπος ἡ γυναίκα. Κι ὅμως δέν ἦταν κάποτε αὐτονόητο. Κι αὐτό εἶχε πρακτικές συνέπειες. Γι’ αὐτό κι ἀναπτύχθηκε ὁ φεμινισμός. Σήμερα λέμε ὅτι ἡ γυναίκα εἶναι ἴση μέ τόν ἄνδρα. Κάποτε γίνονταν διαμάχες γιά τό θέμα αὐτό. Ἄν μάθουμε ὅμως πώς ἔγινε ἡ γυναίκα, ἀπό ποῦ ἔγινε ἡ γυναίκα καί πῶς στάθηκε δίπλα στόν ἄνδρα, θά πάρουμε ὅλα τά στοιχεῖα τοῦ γνήσιου χριστιανικοῦ φεμινισμοῦ. Γι’ αὐτό τά κείμενα αὐτά εἶναι πολυτιμότατα! Μᾶς γεμίζουν μέ ἐνθουσιασμό τήν ψυχή καί σάν «λυδία λίθος» μποροῦν νά μᾶς δίνουν ἀνά πάσα στιγμή τό γνήσιο καί ἀληθινό. Διότι ξέρετε πόσα φοβερά πράγματα ἔχει ὁ κοσμικός φεμινισμός; Ἔχει τόσα ἀρνητικά στοιχεῖα, πού κάνουν τή γυναίκα νά εἶναι ἕνα κατάντημα. Ὁ κοσμικός φεμινισμός φαινομενικά προσπαθεί να κάνει τήν γυναῖκα ἴση μέ τόν ἄνδρα· στην πραγματικότητα ὅμως τήν ἀνδροποιεῖ καί τήν εὐτελίζει. Ἐμεῖς θά κρατᾶμε τό μέτρο. Καί τό μέτρο τό δίνει ἡ Ἁγία Γραφή. Ἡ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ! 

   Καί τώρα ἔρχομαι στό ἱερό κείμενο:
«1) Ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεός τόν οὐρανόν καί τήν γῆν. 2) ἡ δέ γῆ ἢν ἀόρατος καί ἀκατασκεύαστος, καί σκότος ἐπάνω τῆς ἀβύσσου, καί πνεῦμα Θεοῦ ἐπεφέρετο ἐπάνω τοῦ ὕδατος.3) καί εἶπεν ὁ Θεός ˙γενηθήτω φῶς˙ καί ἐγένετο φῶς.»
(Γένεσις, κεφ. 1, στ. 1-3)
Σταματῶ ἕως ἐδῶ. « Ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεός τόν οὐρανόν καί τήν γῆν». Νά τό μεταφράσω. Εἶναι ἁπλό. «Στήν ἀρχή ὁ Θεός ἐδημιούργησε τόν οὐρανόν καί τήν Γῆν.» Τί σημαίνει αὐτό; Λέγει ὁ Ἀκάκιος Καισαρείας: «Εἶναι τό ἴδιο πρός τό «ἐποίησεν ὁ Θεός ἀρχήν τοῦ χρόνου καί ἀρχήν τοῦ κόσμου.» Ὥστε, λοιπόν, βλέπουμε ὅτι ἐξ ἀρχῆς τίθενται δυό στοιχεῖα. Τό στοιχεῖο τοῦ χρόνου καί τό στοιχεῖο τοῦ χώρου. Βέβαια, ἂν κανείς ξέρει ἔστω καί λίγα μαθηματικά καί λίγη φυσική ἀπό τό σχολεῖο, θά τά ἀπολαύσει τά θέματα αὐτά. Ὁ στίχος αὐτός: «Ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεός τόν οὐρανόν καί τήν γῆν» (Γένεσις, κεφ. 1, στ. 1) 
κατά τή συνήθεια τοῦ ἱεροῦ συγγραφέα, ἀποτελεῖ καί τό προοίμιον τοῦ ὅλου βιβλίου. Ὥστε τί θά μᾶς πεῖ ἐδῶ; Θά μᾶς πεῖ καί θά μᾶς καταδείξει ὅτι ὁ Θεός ἔκανε τόν οὐρανό καί τή Γῆ. «Ἐν ἀρχῇ». Ἄς μείνουμε στίς δυό πρῶτες λέξεις. «Ἐν ἀρχῇ». Ὅταν λέγει «ἀρχῇ» ἀμέσως ὑποδηλώνει χρόνο. Λέμε: «Ὅταν θ’ ἀρχίσουν τά μαθήματα.» Αὐτό
τί ὑποδηλώνει; Χρόνο. Ὅταν θά ἀρχίσω νά τρώω. Ὑποδηλώνει χρόνο. 
Ἀλλά ὁ χρόνος στούς ἀρχαίους ἔμεινε ἀπαρατήρητος. Δηλαδή οἱ ἀρχαῖοι φιλόσοφοι παρατήρησαν κυρίως τό θέμα τῆς δημιουργίας ἐρήμην τοῦ χρόνου. Δηλαδή δέν πρόσεξαν τό θέμα τοῦ χρόνου. Ἔβλεπαν μπροστά τους μόνο τή δημιουργία. Ἀλλά δημιουργία χωρίς τό χρόνο εἶναι ἕνα ἀκατανόητο πράγμα. Εἶναι τελείως ἀκατανόητο. Ἁπλούστατα, διότι μέσα στή δημιουργία ἔχουμε συμβεβηκότα, ἔχουμε γεγονότα. Αὐτά τά γεγονότα ἔχουν ἀρχή καί τέλος. Ἔστω ἐπί μέρους. Ἂς ποῦμε ὅτι θά ἀρχίσει τό μάθημά μας καί θά τελειώσει. Μετά θά ἀρχίσει ἡ ὁμιλία ἡ παρακάτω καί
θά τελειώσει. Αὐτά εἶναι συμβεβηκότα, αὐτά πού συμβαίνουν. Αὐτά εἶναι 
μικρά μικρά κομμάτια χρόνου. Ἀλλά καί ὁλόκληρη ἡ δημιουργία ὁπωσδήποτε ἀποτελεῖται ἀπό αὐτά τά μικρά μικρά κομμάτια τοῦ χώρου πού γίνεται μία ἐκδήλωση. Ἀκόμη καί κάτι ἄν στέκεται. Κι ἄν εἶναι στατικό. Λέμε ἕνα κτίριο, προσέξτε με, ἕνα κτίριο. Τί ἔχει αὐτό; Δέν ἔχει τίποτα συμβεβηκότα. Ποιός σᾶς τό εἶπε; Πῶς δέν ἔχει; Μέσα στό χρόνο ἔχει συμβεβηκότα. Ἔχει τήν φθορά. Ὑπάρχει τίποτα χωρίς τήν φθορά; Δέν ἔχει σημασία ἂν ὁ ναός αὐτός κρατήσει 200 χρόνια, ὁ Ὄλυμπος κρατήσει 500.000 χρόνια καί τό ρολόι μου κρατήσει μόνο 5 χρόνια. Δέν ἔχει καμία σημασία αὐτό. Σημασία ἔχει ὅτι ὑπάρχει μεταβολή. Καί ἡ μεταβολή πάντα γράφεται μέ τό χρόνο. Δέν εἶναι, λοιπόν, ἡ δημιουργία κάτι στατικό. Μπαίνει ὁ χρόνος. Αὐτό εἶναι πρός τιμήν τῆς Ἁγίας Γραφῆς, γιατί μᾶς 
εἰσάγει ἀμέσως στή δημιουργία τοῦ χώρου καί τοῦ χρόνου. Μέ τό «ἐν 
ἀρχῇ» ἀναφέρεται στό χρόνο. Μέ τό «ἐποίησεν τόν οὐρανόν καί τήν γῆν» 
ἀναφέρεται στό χῶρο. Καί ἔτσι ἔχουμε τοῦτο τό καταπληκτικό. Χρειάστηκαν χιλιάδες χρόνια γιά νά τό καταλάβει ὁ ἄνθρωπος. Καί τό κατάλαβε μόλις τώρα. Βέβαια οἱ φιλόσοφοι κάτι εἶχαν ἀρχίσει νά ἀντιλαμβάνονται, ἀλλά ἡ ἐπιστήμη τώρα τελευταία τό διατύπωσε.
Χῶρος καί χρόνος εἶναι δυό πράγματα πού δημιουργήθηκαν ταυτόχρονα καί δέν χωρίζουν. Λέμε ἔχω ἕνα ὕφασμα. Τό ὕφασμα αὐτό ἀποτελεῖται ἀπό κλωστές. Ποιά εἶναι ἡ διευθέτηση τῶν κλωστῶν τοῦ ὑφάσματος; Ἀπό τίς κάθετες καί τίς ὁριζόντιες. Ἐάν βγάλω τίς κάθετες 
κλωστές, ἔχω ὕφασμα; Ἔχω ἁπλῶς μία σειρά ἀπό κλωστές. Δέν ἔχω ὅμως 
ὕφασμα. Ἐάν βγάλω τίς ὁριζόντιες καί μείνουν οἱ κάθετες, ἔχω ὕφασμα; Ὄχι. Γιά νά ἔχω ὕφασμα πρέπει νά ἔχω καί τίς ὁριζόντιες καί τίς κάθετες κλωστές. Γιά νά ἔχω τή δημιουργία πρέπει νά ἔχω καί τό χῶρο καί τό χρόνο. Δέν νοεῖται ὁ χῶρος χωρίς τό χρόνο. Δέν νοεῖται ὁ χρόνος χωρίς τό χῶρο. Εἶναι δυό πράγματα τά ὁποῖα ὑπάρχουν ταυτόχρονα. Μήπως ἔγινε λίγο πιό μπροστά ὁ χρόνος; Ὄχι. Μήπως ἔγινε λίγο πιό μπροστά ὁ χῶρος; Ὄχι. Ἔγιναν μαζί.
Αὐτό τό λέγει πολύ ὡραῖα ὁ ἱερός Αὐγουστίνος. Βεβαίως τό λέγει ἀπό
τήν Ἁγία Γραφή. Τί λέγει; Αὐτό τό θαυμάσιο καί ἀξιομνημόνευτο ρητό 
του: «Non in tempore sed cum tempore finxit deus mudum». «Ὄχι ἐν χρόνῳ, 
ἀλλά μετά χρόνου, ὁ Θεός ἐστερέωσε, ἐδημιούργησε τόν κόσμο.» Που δείχνει ὅτι δέν ὑπῆρχε ὁ χρόνος καί σέ κάποια στιγμή ξεκινᾶ ἡ δημιουργία. Ἀλλά ὁ χῶρος καί ὁ χρόνος εἶναι μαζί. Εἶναι μεγαλειῶδες! Εἶναι μεγαλειῶδες!
Ὁ Πλάτων εἶχε πεῖ τό ἑξῆς: « Ὁ Θεός ἔκανε τόν κόσμο μαζί μέ τό χρόνο, ὥστε ἂν ποτέ διαλυθοῦν, νά διαλυθοῦν μαζί.» Εἶναι μεγάλη ἀλήθεια αὐτή, τήν ὁποία θά δοῦμε πιό κάτω.
  Ἔτσι φθάνομε, ἀπό τό «ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεός τόν οὐρανόν καί τήν γῆν», φθάνομε στό χωροχρόνο τοῦ Ἀϊνστάιν. Ξέρετε ὅτι μέχρι πρίν τοῦ
Ἀϊνστάιν τά φαινόμενα τά ἐξετάζαμε ἐπιστημονικά ἐρήμην τοῦ χρόνου. 
Σήμερα λέμε ὅτι ἡ ταχύτητα ἰσοῦται μέ τό διάστημα διά τοῦ χρόνου. Ὁ χρόνος μπαίνει μέσα σέ ὅλα τά στοιχεῖα. Ἀλλά προσέξτε! Ὁ χρόνος δέν εἴχαμε ἀντιληφθεῖ ὅτι παίζει ἕναν τόσο σπουδαῖο ρόλο, ὅταν κάποτε ἡ ταχύτητα γίνει πολύ μεγάλη. Ὅταν ἡ ταχύτητα μέ τήν ὁποία μπορεῖ νά κινηθεῖ ἡ ὕλη φθάσει στήν ὁριακή τιμή τῆς ταχύτητας τοῦ φωτός, τότε ἀμέσως ἔχομε ἐνέργεια. Ἡ ἐνέργεια ξέρετε μέ τί ἰσοῦται. Ἡ ἐνέργεια εἶναι ἴση μέ τή μάζα ἐπί τό τετράγωνον τῆς ταχύτητας τοῦ φωτός. Αὐτό εἶναι 
ἕνα θεμέλιο. Γιά νά δοῦμε ὅτι ἀπό τό «ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεός τόν οὐρανόν καί τήν γῆν» πού μοιάζει ἁπλοϊκό, καί ὅμως δέν εἶναι ἁπλοϊκό, εἶναι ἁπλῶς ἁπλοῦν. Ἁπλοϊκό θά πεῖ ἀφελές, κουτό. Ἁπλοῦν θά πεῖ σοφό, ἀλλά προσφέρεται πολύ ἁπλά. Αὐτό τό ἁπλοῦν μᾶς κάνει σήμερα καί
φθάνομε στόν χωροχρόνο τοῦ Ἀϊνστάιν. Καταπληκτικό! Μεγαλειῶδες!

Ἡ ἀρχή καί τό τέλος.

   Ἀλλά καί ἀκόμη κάτι ἄλλο. Ὅταν λέγει «ἐν ἀρχῇ» σημαίνει ὅτι ἔχομε 
ἀρχή καί τέλος. Διότι πάντα ὅ,τι ἀρχίζει τελειώνει. Εἶναι ἂν θέλετε καί μία 
φιλοσοφική θέση αὐτή. Ὅ,τι ἀρχίζει, τελειώνει. Αὐτό ξέρετε τί μεγάλη ἀξία ἔχει γιά τήν ἀρετή τῆς ὑπομονῆς; Κάποτε, ἐπί παραδείγματι, μπορεῖ νά μέ ταλαιπωρεῖ ἕνας ἄνθρωπος. Νά μοῦ λέει, νά μοῦ λέει, νά μοῦ λέει καί νά μέ ταλαιπωρεῖ ἀφάνταστα. Ξέρετε πῶς ὑπομένω; Ὅτι ὁπωσδήποτε κάποτε θά τελειώσει. Κάποια ὥρα θά τελειώσει. Ναί. Αὐτό εἶναι πολύ σπουδαῖο, διότι ἀφοῦ θά τελειώσει, γιατί νά τοῦ βάλω τίς φωνές; Κάνω ὑπομονή. Ἡ ζωή μας ἔχει βάσανα. Λέμε θά τελειώσει. Ὅσα καί νά εἶναι. Καί ἂν δώσουμε ἀξία στή ζωή καί πέρα ἀπό τό θάνατο, τότε γεννιέται μία 
σπουδαιότατη ἀρετή. Ἡ ἀρετή τῆς ὑπομονῆς. Ὅλα τελειώνουν. Μέσα στό
λαό μας, καί στόν πιό ἀγράμματο ἄνθρωπο, εἶναι διαποτισμένη αὐτή ἡ
ἀλήθεια. Ὅ,τι ἀρχίζει, τελειώνει.
Ὅταν, λοιπόν, λέει «ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεός τόν οὐρανόν καί τήν γῆν», ὑπονοεῖ καί τέλος. Καί λέμε τώρα· ἡ δημιουργία ἔχει τέλος; Μά βέβαια. Ὑπάρχει τέλος; Μά ἀφοῦ ὑπῆρξε ἀρχή; Ὑπάρχει καί τέλος. Καί ποιό εἶναι αὐτό τό τέλος; Τί ἔννοια ἔχει αὐτό τό τέλος τῆς δημιουργίας; Δηλαδή αὐτό τό σύμπαν θά τελειώσει μία μέρα; Τό φαντάζεσθε ὅτι αὐτοί οἱ ἴδιοι οἱ ἐπιστήμονές μᾶς μιλοῦν γιά τό τέλος τοῦ σύμπαντος;
Ἡ φυσική πλευρά τῆς δημιουργίας
Ἔχομε δυό πλευρές. Εἶναι ἡ φυσική πλευρά καί ἡ ἀποκαλυπτική πλευρά. Καί πρῶτα-πρῶτα νά πάρουμε τή φυσική πλευρά. Μᾶς λέγει ἡ ἴδια ἡ ἐπιστήμη ὅτι τό σύμπαν πεθαίνει. Μάλιστα γιά τόν ἥλιο τό δικό μας -ὑπάρχουν δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων ἥλιοι- λέγεται ὅτι πεθαίνει. Ἂν θέλετε νά σᾶς δώσω καί μερικά στοιχεῖα. Ὑπολογίζουν ὅτι ἡ ὅλη ζωή τοῦ ἥλιου εἶναι 107 ἐπί 10 εἰς τήν ἐνάτην χρόνια. Δηλαδή δέκα εἰς τήν 
ἐνάτη εἶναι τό δισεκατομμύριο. Συνεπῶς 107 δισεκατομμύρια χρόνια εἶναι ἡ ὅλη ζωή τοῦ ἥλιου. Μέχρι τώρα ἔχει μόλις τή νηπιακή ἡλικία τῶν 6 ἐπί 10 εἰς τήν ἐνάτην. Δηλαδή ἂν εἴχαμε ἕναν ἄνθρωπο που θα ζοῦσε 107 χρόνια, αὐτός εἶναι τώρα 6 χρονῶν. Ἔχει νά ζήσει αὐτός ὁ ἄνθρωπος ἀκόμα 101 χρόνια. Ἡ ζωή, λοιπόν, τοῦ ἥλιου μας εἶναι 6 ἐπί 10 εἰς τήν ἐνάτην, δηλαδή ἕξι δισεκατομμύρια χρόνια. 
Ἀκοῦστε ὅμως τώρα. Ὁ ἥλιος χάνει ὕλη. Χάνει τήν ὕλη διά τῆς ἐνεργείας, διά τοῦ φωτός. Μάλιστα ἡ Γῆ μας, ἂν τό θέλετε, γίνεται βαρύτερη καί βαρύτερη δεχόμενη ὕλη ὑπό τή μορφή τοῦ φωτός. Μέσα σέ ἕνα δευτερόλεπτο χάνει ὁ ἥλιος τέσσερα ἑκατομμύρια τόννους ὕλης. Μέσα σέ
ἕνα λεπτό χάνει 250 δισεκατομμύρια τόννους. Σέ ἕνα 24ωρο χάνει 360 δισεκατομμύρια τόνους ὕλης. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, τί θά γίνει; Ἀφοῦ χάνει, δέν προστίθεται τίποτα, ἀκόμη κι ἂν περάσουν, ἄλλα 101 δισεκατομμύρια χρόνια. Θά τά χάσει αὐτά ὁ ἥλιος. Ἄρα πεθαίνει ὁ ἥλιος. Ὅπως πε-
θαίνει ὁ ἥλιος, πεθαίνει καί τό σύμπαν. Ὁλόκληρο τό σύμπαν πεθαίνει.
Τί θά πεῖ ὅμως πεθαίνει τό σύμπαν; Πεθαίνει μέ τό λεγόμενο θερμικό θάνατο. Ἡ θεωρία τοῦ θερμικοῦ θανάτου μᾶς λέει τά ἑξῆς: Ὅπως ξέρετε, κατά τό δεύτερο θερμοδυναμικό ἀξίωμα αὐτῆς τῆς 
ποιοτικῆς ὑποτιμήσεως τῆς ἐνέργειας, δέν χάνεται τίποτα. Ἡ ποιότητα 
μόνο πέφτει. Αὐτό δείχνει ὅτι δέν ἔχουμε ἀπώλεια ἐνέργειας. Ξέρετε ὅτι 
ὑπάρχει ἡ ἀρχή τῆς διατηρήσεως τῆς ὕλης, ἡ ἀρχή τοῦ Λαβουαζιέ, Ἀντουᾶν Λωρᾶν Λαβουαζιέ (Antoine Laurent Lavoisier), Γάλλος χημικός, 1743 -1794. Σύμφωνα μέ τήν ἀρχή τῆς διατηρήσεως τῆς ἐνέργειας, δέν χάνεται τίποτα. 
Ἀλλά τότε θά μοῦ πεῖτε, πῶς πεθαίνουν τά πράγματα; Πεθαίνουν, γιατί κινεῖται ἡ γῆ γύρω ἀπό τόν ἥλιο. Ἡ θερμοκρασία τοῦ ἥλιου εἶναι τέτοια πού τήν κάνει νά κινεῖται. Τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τούς ἄλλους πλανῆτες. Ἐάν ὁ ἥλιος δέν ἔχει θερμοκρασία, δέν ἔχει φῶς, θά κινεῖται; Δέν θά κινεῖται. Τότε τί θά γίνει; Σημαίνει ὅτι ἡ ἐνέργεια τοῦ σύμπαντος που εἶναι ὑπό μορφή τοῦ φωτός πέφτει στή μορφή τῆς θερμότητας. Ἡ θερμότητα εἶναι ἡ πιό χαμηλή μορφή ἐνέργειας. Καί κάθε σημεῖο τῆς ἐνέργειας αὐτῆς εἶναι ἐπί τοῦ αὐτοῦ ἐπιπέδου. Καί ἀφοῦ δέν ἔχουμε διαφορά δυναμικοῦ, ἔχομε θάνατο. Ἕνα παράδειγμα: Ἡ θάλασσα ἔχει ἐνέργεια; Τρομακτική! Τρομακτική! Ἐάν εἴχαμε τή
θάλασσα πάνω ἀπό τόν Ὄλυμπο, γιά φανταστεῖτε, καί ἔπεφτε μέσα σέ ἕναν μεγάλο ἀγωγό, τί θά μᾶς κινοῦσε! Τί μηχανήματα, τί ἠλεκτρισμό θά μᾶς παρήγαγε! Ἀλλά γιά νά πᾶμε τή θάλασσα στόν Ὄλυμπο θέλουμε ἐνέργεια. Δέν μποροῦμε νά τήν πᾶμε τή θάλασσα στόν Ὄλυμπο. Ἡ θάλασσα εἶναι σ’ ἕνα ἐπίπεδο. Γιά νά σηκώσω τή θάλασσα πιό πάνω θέλω ἐνέργεια. Ἄρα, λοιπόν,γιά νά τῆς δώσω ἐνέργεια τί θά πάρω; Θά πάρω λιγότερη ἀπό αὐτή πού θά τῆς δώσω. Δέν ἀξίζει ὁ κόπος. Γιατί; Ἡ θάλασσα ἔχει μεγάλη ἀξία, ἐπειδή εἶναι ἐνέργεια, ἀλλά τήν ἔχει στό ἴδιο ἐπίπεδο.Προσέξτε, στό ἴδιο ἐπίπεδο. Δέν μπορῶ νά τό ἐκμεταλλευτῶ τό στοιχεῖο αὐτό τῆς ἐνέργειας. Καί ἡ θάλασσα θά ἔμενε ἀκίνητη μετά. Μπορεῖ ν΄ἀνεβεῖ ἡ θάλασσα στή στεριά; Μένει ἐκεῖ. Ἔτσι καί ἡ ἐνέργεια τοῦ σύμπαντος θά πέσει στό αὐτό ἐπίπεδο. Ὅλα τά σημεῖα τῆς ἐνέργειας θά εἶναι στό αὐτό ἐπίπεδο. Δέν θά ἔχουν διαφορά, μέ ἀποτέλεσμα νά μήν 
ὑπάρχει κίνηση. Δηλαδή θάνατος! Ἀλλά θάνατος δέ σημαίνει ἐξαφάνιση. 
Σημαίνει ἀκινησία. Ἐνας πεθαμένος ἄνθρωπος, γιατί εἶναι πεθαμένος; 
Γιατί εἶναι νεκρός; Δέν ἔχει κίνηση. Δέν ἔχει ζωή. Κατά τά ἄλλα, ἡ ὕλη του; Κλεῖστέ τον, παρακαλῶ, ἑρμητικά, μέσα σέ μία γυάλα, νά μή φύγει τίποτα ἀπ’ ὅ,τι διαλυθεῖ καί ζυγίζετε κάθε χρόνο αὐτό πού ἔχετε μέσα στή γυάλα. Δέν θά χαθεῖ τίποτα. Κι ὅμως ἔχουμε θάνατο.
Ἔτσι, λοιπόν, ἡ ἐπιστήμη μᾶς λέει ὅτι ἔχουμε τόν θερμικό θάνατο τοῦ σύμπαντος καί αὐτό γίνεται μέ βάση τόν νόμο τῆς ἐντροπίας. Ἔτσι λέγεται στή φυσική. Αὐτά ἀπό φυσικῆς πλευρᾶς. 
Ὥστε, λοιπόν, καλά εἶπε ὁ Μωυσῆς θεοπνεύστως ὅτι τό σύμπαν εἶχε ἀρχή. Ἂν θέλετε ἀκόμα, μήν πᾶτε στούς φιλοσόφους, πηγαίνετε στά ὑλιστικά συστήματα, τίς ὑλιστικές θεωρίες τῆς ἐποχῆς μας. Ἀνοῖξτε, ἐπί παραδείγματι, τό μικρό φιλοσοφικό λεξικό, πηγαίνετε στό λῆμμα «ὕλη». Ξέρετε τί θά δεῖτε; Ὅτι εἶναι αἰώνια ἡ ὕλη. Ἀφέλεια! Κι ὅμως μ΄αὐτά ποτίζουν τούς ἀνθρώπους σήμερα στήν ἐποχή μας τά ὑλιστικά συστήματα.
Ἡ ἀποκαλυπτική πλευρά τῆς δημιουργίας.
Ἀλλά ἔχομε καί τήν ἀποκαλυπτική πλευρά. Τό τέλος, ὅπως μᾶς λέει ἡ ἐπιστήμη, δέν εἶναι ἡ ἐξαφάνιση. Εἶναι ἀκινησία. Μάλιστα. Μᾶς ἀποκαλύπτει ὁ Θεός καί μᾶς λέγει: Τό τέλος πράγματι δέν εἶναι ἐξαφάνιση. Γιατί ὅ,τι δημιουργεῖ ὁ Θεός δέν γυρίζει στό μηδέν, ὅπως θά
δοῦμε παρακάτω. Ὁ Θεός ἐκ τοῦ μηδενός ἔκανε τόν κόσμο. Καί μετά τί γίνεται; Γίνεται ἀλλαγή. Μεταλλαγή σέ ἰδιότυπο χωροχρόνο. Κι αὐτός ὁ ἰδιότυπος χωροχρόνος μετά ἀπό τό θάνατο τοῦ σύμπαντος, ὁ ὁποῖος δέν συμπίπτει μέ τό φυσικό θάνατο -σημειώσατέ το αὐτό- ἀλλά μέ τήν Δευτέρα τοῦ Χριστοῦ Παρουσία. Αὐτός ὁ ἰδιότυπος χωροχρόνος δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. 
Ἀκοῦστε πὼς τό λέει ἕνας Ψαλμός. Ὁ 101 Ψαλμός στ. 26-27: «Κατ’ ἀρχάς Σύ, Κύριε, τήν γῆν θεμελίωσας, καί τά ἔργα τῶν χειρῶν Σου εἰσίν οἱ οὐρανοί˙ αὐτοί ἀπολοῦνται, σύ δέ διαμένεις, (Μποροῦν νά χαθοῦν. Σύ ὅμως μένεις. Δέν θά χαθοῦν ὅμως.) καί πάντες ὡς ἱμάτιον παλαιωθήσονται, (Ὅλοι οἱ οὐρανοί, ὅλη ἡ γῆ, ὁλόκληρη ἡ δημιουργία θά παλιώσει ὅπως τό ἱμάτιο.) καί ὡσεί περιβόλαιον ἐλίξεις αὐτούς καί ἀλλαγήσονται. (Καί Σύ σάν καλός ράφτης θά τό γυρίσεις μέσα ἔξω τό ἱμάτιο καί θά τό κάνεις καινούργιο.)». Ξέρετε παλιότερα πού ἦταν ἀκριβά τά ροῦχα τά γυρίζαμε μέσα ἔξω καί τά κάναμε πάλι καινούργια. Αὐτό θά κάνει ὁ Θεός. Θά γυρίσει, λέει, μέσα-ἔξω τήν δημιουργία. Τί θά πεῖ αὐτό τό «μέσα-ἔξω»; Εἶναι θέμα τοῦ Θεοῦ. Θά γίνει καινούργια ἡ δημιουργία.
Καί λέει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης:(Ἀποκάλυψις Ἰωάννου, κεφ.21,στ. 1-5) 
«Καί εἶδον οὐρανόν καινόν καί γῆν καινήν· ὁ γάρ πρῶτος οὐρανός καί ἡ πρώτη γῆ ἀπῆλθον, καί ἡ θάλασσα οὐκ ἔστιν ἔτι. Ἄρα θά ’χει ἄλλη μορφή τό σύμπαν. Δέν θά εἶναι ἡ σφαιρική μορφή. Δέν θά εἶναι ἡ θάλασσα, δέν θά εἶναι ὅπως ξέρομε τό σύμπαν. Παίρνει τήν θάλασσα σάν στοιχεῖο.
Καί εἶπεν ὁ καθήμενος ἐπί τῷ θρόνῳ (ὁ Χριστός)· ἰδού καινά ποιῶ πάντα.»
(Νά, ὅλα τά κάνω καινούργια!) Ὥστε βλέπομε, λοιπόν, ὅτι ὁ Θεός θεμελιώνει τό χρόνο, θεμελιώνει τόν χῶρο, ἀλλά ὁ ἴδιος μένει ἔξω ἀπό τό χῶρο καί τό χρόνο. Δέν ταυτίζεται μέ τό χῶρο καί τό χρόνο, ἀλλά εἶναι δημιουργός τοῦ χωροχρόνου, δημιουργός 
τοῦ σύμπαντος.
24-10-1982

1η ομιλία στην κατηγορία 
« Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/xristianikh-kosmologia-anurvpologia
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pgmRsIiRCioth8a5E4bM7r

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.