†.Ώς προς το αξίωμα του ιερέως. Εδώ πρέπει να γίνει μία διασάφηση. Η γενική αυτή ιεροσύνη που υπάρχει στους πιστούς, που είπε: «ἱερεῖς, βασίλειον ἱεράτευμα», κάθε βαπτισμένος είναι και ένας ιερεύς, αυτή η γενική ιεροσύνη δεν υποκαθιστά την λειτουργικήν ιεροσύνη και συνεπώς να παραμερίζει το μυστήριο της ιεροσύνης, όπως δυστυχώς πράττουν οι προτεστάνται· οι οποίοι λένε και μιλούν για μια γενική ιεροσύνη, αλλά δεν έχουν την ιδική των ιεροσύνη, γι΄αυτό και κατήργησαν το μυστήριο της ιεροσύνης.
Πρέπει να σας πω ότι το μυστήριο της ιεροσύνης είναι το μυστήριο της Εκκλησίας. Και το μυστήριο της Εκκλησίας είναι το μυστήριο της σωτηρίας.
Γι΄αυτό η ιεροσύνη, το μυστήριο της ιεροσύνης τελείται κατά τη Θεία Λειτουργία, η Θεία Λειτουργία προέρχεται από την ιεροσύνη, συνίσταται από την ιεροσύνη και ταυτοχρόνως συνιστά την ιεροσύνη. Δηλαδή ο ιερεύς τελεί την λειτουργία, ο αρχιερεύς, ο επίσκοπος, τελεί την Λειτουργία, δυνάμει της ιεροσύνης του -παρακαλώ προσέξτε αυτό το σημείο- δυνάμει της ιεροσύνης του και ταυτοχρόνως μέσα στην Λειτουργία αποκτάται η ιεροσύνη. Γι' αυτό διακρίνεται ωστόσο, αλλά και ταυτίζεται η ιεροσύνη, το μυστήριο της ιεροσύνης με το μυστήριο της Εκκλησίας. Διακρίνεται και ταυτίζεται. Είναι πολύ σπουδαίο αυτό. Είναι πολύ σπουδαίο. Αυτό ακριβώς το κατήργησαν οι Προτεστάνται, γι΄αυτό στην πραγματικότητα επειδή κατήργησαν την ιεροσύνη, δεν έχουν εκκλησία. Οι Προτεστάνται δεν είναι εκκλησία. Είναι χριστιανικές κοινότητες. Δεν είναι Εκκλησία! Το ξαναλέω άλλη μία φορά. Κι αν μερικές φορές ομιλούν περί προτεσταντικής «εκκλησίας» ή ψεύδονται ή ομιλούν, ομιλούν καταχρηστικώς. Και ξαναλέγω άλλη μία φορά. Δεν είναι «εκκλησία» επειδή δεν έχουν μυστήριο ιεροσύνης. Με την ειδική σημασία της λέξεως. Είδατε αρκετά το ετόνισα. Ελπίζω διασάφησα την ειδικήν ιεροσύνη και τη γενική ιεροσύνη. Αλλά τόσο η γενική όσο και η ειδική ιεροσύνη ξεκινούν από τον Χριστόν και καταλήγουν πάλι εις τον Χριστόν, η καθεμία όμως έχει τη δική της πορεία. Επ’ ουδενί λόγω αντικαθιστά η μία την άλλη, επ’ ουδενί λόγω!
Ο πιστός σαν ιερεύς, με τη γενική έννοια της ιεροσύνης, συμβάλλει εις την θυσίαν της Αγίας Τραπέζης, συμβάλλει, αφενός μεν με τις υλικές προσφορές του· όταν ο πιστός θα φέρει το πρόσφορό του και το κρασί του αυτά θα τα προσφέρει στον ιερέα και με την προσφορά του αυτή συμβάλλει εις την προσφορά του ιερέως εν ειδική εννοία, που θα γίνει προς τον Θεόν. Όταν θα πάρει ο ιερεύς το άγιο δισκάριο, που είναι μέσα ο αμνός, που είναι το ψωμί- ακόμη ψωμί είναι, ακόμα δεν είναι Σώμα Χριστού- και θα πει: «Τά Σά ἐκ τῶν Σῶν, Σοί προσφέρομεν», αυτό αγαπητοί μου, του το ΄φεραν οι πιστοί· έχομε λοιπόν μία αλυσίδα προσφοράς. Ο πιστός παίρνει το πρόσφορο· το ζύμωσε, το ΄φτιαξε και το φέρνει στην Εκκλησία· το παίρνει ο ιερεύς, και τώρα έχει την τελική αναφορά· την πρώτη αναφορά λοιπόν την έχει ο πιστός, την τελική αναφορά, την πρώτη ως ιερεύς εν γενική εννοία, την τελική αναφορά την έχει ο ιερεύς εν ειδική εννοία. Ώστε λοιπόν βλέπομε ότι ο πιστός με τη γενική έννοια του ιερέως προσφέρει και εκείνος τα δώρα του τα υλικά. Αλλά κάτι ακόμα περισσότερο είναι ότι έχει την πνευματική του συνεργασία με τον ιερέα, δηλαδή προσφέρει δια του ιερέως και μετά του ιερέως ό,τι θα προσφέρει. Προσέξτε, δια του ιερέως. Δια των χειρών του ιερέως. Και μαζί με τον ιερέα, ό,τι θα προσφέρει. Οπότε βλέπομε αυτό στην πράξη είναι ως εξήγηση.
Και τώρα θα με καταλάβετε. Μπορεί ο ιερεύς να λειτουργήσει μόνος του; Παίρνει ένα πρόσφορο, ανοίγει τον ναό, μπαίνει μέσα, λέει «Εὐλογητός ὁ Θεός», «Εὐλογημένη ἡ Βασιλεία» και ξεκινάει τη Θεία Λειτουργία. Μπορεί; Όχι. Όχι για λόγους τεχνικούς. Όχι διότι δεν έχει ψάλτη και ποιος θα πει το «ἀμήν» απέξω, το «Κύριε ἐλέησον». Όχι δια λόγους τεχνικούς. Δια λόγους εκκλησιολογικούς. Απαγορεύεται ο ιερεύς να τελέσει μόνος του τη Θεία Λειτουργία χωρίς να είναι και ένας πιστός. Απαγορεύεται. Αυτό, ξαναλέγω άλλη μία φορά, όχι δια λόγους τεχνικούς, αλλά δια λόγους εκκλησιολογικούς. Δηλαδή ποιοι είναι οι εκκλησιολογικοί λόγοι; Όλα αυτά που σας λέγω τόσην ώρα. Τόσην ώρα σας λέγω αυτό. Δηλαδή εγώ ο ιερεύς για μια στιγμή που είμαι ιερεύς, δεν μπορώ να τελέσω τη Θεία Λειτουργία; Όχι. Πρέπει να ‘σαι κι εσύ, ο λαϊκός. Γιατί πρέπει η δική μου ιεροσύνη και η δική σου να αποτελέσουν την προσφορά στον Θεό. Με άλλα λόγια, το λαϊκό στοιχείο που έχει τη γενική ιεροσύνη πρέπει να είναι παρόν. Παρόν. Γι΄αυτό και ο λαός κοινωνεί Σώματος και Αίματος, όπως και ο ιερεύς, Σώματος και Αίματος.
Γιατί το λέγω αυτό; Γιατί εν όψει όλων αυτών των συνεδρίων κ.τ.λ., παρακαλώ καταρτίζεσθε, να ξέρετε πού βρισκόμεθα… Η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία- προηγουμένως σας είπα για τους Προτεστάντες, τώρα σας λέγω και για τη ρωμαιοκαθολική εκκλησία- αυτή δεν κοινωνεί τους πιστούς με αίμα Χριστού, παρά μόνο με σώμα. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι δίδει προνόμια στον κλήρο τα οποία δεν παίρνει ο λαός. Γι΄αυτό και ο ρωμαιοκαθολικός ιερεύς δύναται να λειτουργήσει μόνος του, κάθε μέρα, στο δωμάτιό του, λίγα λεπτά και δέκα λεπτά, από δέκα λεπτά έως μία ώρα είναι η λειτουργία των Ρωμαιοκαθολικών. Των παπικών. Και σε δέκα λεπτά τελείται η Θεία Λειτουργία, κοινωνεί μόνος του και πάει στη δουλειά του. Αυτά η Ορθοδοξία μας δεν τα γνωρίζει. Γιατί; Διότι εσφαλμένα προχώρησαν, ηγνόησαν τον λαόν. Ο λαός, η παρουσία του λαού, του λαϊκού στοιχείου είναι θεμελιωδεστάτης σημασίας. Και το εκφράζει η εκκλησία μας με αυτόν τον τρόπο. Δεν μπορείς, ω ιερεύ, να λειτουργήσεις χωρίς το λαϊκό στοιχείο, χωρίς να υπάρχει κι άλλος μέσα. Να είναι παρών και άλλος. Βλέπετε πόσο σπουδαία είναι αυτά τα πράγματα; Αλλά προχωρώ.
Πρέπει να σας πω ακόμη ότι η γλώσσα της Θείας Λειτουργίας είναι συντεταγμένη εις πρώτον πληθυντικόν πρόσωπον. Τι σημαίνει αυτό, εις α΄πληθυντικόν πρόσωπον; Σημαίνει ότι προβλέπει, ο τύπος, η μορφή της Λειτουργίας, προβλέπει περισσότερους λειτουργούς του ενός; Για να είναι συντεταγμένη σε α΄πληθυντικό ; Όχι. Σημαίνει ότι είναι παρών ο λαός. Και σημαίνει όλος ο κόσμος, κλήρος και λαός, άπασα η εκκλησία προσφέρει την αναφορά της εις τον Θεόν. Ο Απόστολος Πέτρος αποκαλεί τους πιστούς ως «λίθους ζῶντας» οι οποίοι οικοδομούνται, όπως λέγει τώρα εις την Α΄επιστολή του 2,5 «εἰς οἶκον πνευματικόν».
Ο δε Απόστολος Παύλος αποκαλεί τους πιστούς «ναούς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». Κρατήστε αυτό: Είμαι ναός του Αγίου Πνεύματος. Κρατήσατέ το. Τι θα πει «είμαι ναός του Αγίου Πνεύματος»; Θα πει ότι εις αυτόν τον ζώντα ναόν του Θεού, ο κάθε πιστός είναι για τον εαυτό του, τον δικό του τον ναό, ο φύλακάς του και ο ιερέας του. Είμαι ναός - ο κάθε πιστός- ναός τους ζώντος Θεού. Πολλές φορές το λέει αυτό ο Απόστολος Παύλος. Πολλές φορές μας το’ χει πει. Αλλά όταν ομιλεί περί ναού; Εννοεί και τον ιερέα. Ποιος είναι ο ιερεύς; Εγώ είμαι ο ναός, εγώ είμαι ο ιερεύς. Εγώ είμαι και ο φύλακας του ναού του Θεού, του εαυτού μου δηλαδή. Καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό;
Αλλά, αγαπητοί μου, εάν εις την Παλαιά Διαθήκη, το θύμα που προσεφέρετο, το θύμα, είχε την εξής έννοια αυτής της θυσίας. Υποκαθιστούσε τον ένοχον. Έπαιρνε ο άνθρωπος ένα πρόβατο, επήγαινε το θυσίαζε, αντί να θυσιαστεί ο ίδιος. Εχύνετο το αίμα του ζώου και με τον τρόπο αυτόν εγίνετο η προσφορά, η θυσία αντί του ενόχου. Το πρόβατο που δεν φταίει σε τίποτα, αντί του ενόχου. Χύνεται το αίμα του ζώου. Γιατί τότε θα ‘πρεπε εμείς οι ίδιοι να αυτοφονευόμεθα. Δεν το θέλει αυτό ο Θεός. Αλλά εδώ τώρα έχομε μία θυσία πολύ πέρα από αυτήν, η οποία υπήρχε στην Παλαιά Διαθήκη. Όταν έπαιρνα ένα πρόβατο και το θυσίαζα ήμουν εντάξει απέναντι στον Θεόν. Τώρα όχι. Το θύμα της λατρείας που θα θυσιάσω τώρα εις τον Θεόν είναι ο εαυτός μου. Το εγώ μου. Ακούστε πώς το λέγει αυτό ο Απόστολος Παύλος: Στην προς Ρωμαίους επιστολή: «Παρακαλῶ οὖν ὑμᾶς (:Σας παρακαλώ, λοιπόν, αδελφοί), ἀδελφοί δια τῶν οἰκτιρμῶν τοῦ Θεοῦ-προσέξτε- παραστῆσαι τά σώματα ὑμῶν» -να παραστήσετε τα σώματά σας. Μάλιστα το ρήμα «παραστῆσαι», «παρίστημι» ή «παρίσταμαι» έχει λειτουργικήν διάσταση, είναι όπως ακριβώς θα φέρουν τα πρόσφορα να τα παρουσιάσουν εδώ οι άνθρωποι, στον Θεό, πηγαίνοντάς τα εκεί στη βόρεια πύλη. Παλαιότερα προσεφέροντο στην ωραία πύλη και μάλιστα την ώρα του «Αποστόλου». Απομεινάρι αυτής της προσφοράς του λαού είναι όταν βγαίνει την ώρα του «Αποστόλου» ο ιερεύς και θυμιάζει. Διότι εκείνα τα οποία προσέφεραν οι πιστοί τα εθυμίαζε ο ιερεύς και τα έπαιρνε μέσα. Τα ‘παιρνε μέσα. Λοιπόν αυτό λέγεται: «παραστήνω». Δηλαδή κάνω μία παράσταση των δώρων μου. Γι’ αυτό χρησιμοποιεί τη λέξη «παραστῆσαι» ο Απόστολος Παύλος. Είναι λειτουργικής διαστάσεως και είναι από την Παλαιά Διαθήκη.
Τι τώρα να «παραστήσετε»; Τα πρόσφορά σας; Το κρασί σας; Τι; Τι; Τι; Προσέξτε: τά σώματα ὑμῶν. Τα σώματά σας. «Θυσίαν ζῶσαν». Ζωντανή θυσία. «Ἁγίαν, εὐάρεστον τῷ Θεῷ, τήν λογικήν λατρείαν ὑμῶν». «Λογική» θα πει πνευματική. Την πνευματική λατρεία. Ώστε λοιπόν θα προσφέρω τον εαυτό μου! Αλλά τότε είμαι ιερεύς, αν προσφέρω τον εαυτό μου. Και λέγει ο Απόστολος Πέτρος, Α΄2, 5: «Καὶ αὐτοὶ ὡς λίθοι ζῶντες οἰκοδομεῖσθε, οἶκος πνευματικός, ἱεράτευμα ἅγιον, ἀνενέγκαι πνευματικὰς θυσίας εὐπροσδέκτους τῷ Θεῷ διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ». «Ώστε να φέρετε πνευματικές θυσίες, που είναι ευπρόσδεκτες στον Θεό διαμέσου του Ιησού Χριστού, του μεσίτου». Ώστε λοιπόν η θυσία του ιερατεύοντος πιστού είναι, του ιερατεύοντος πιστού, με τη γενική έννοια του ιερέως, όλοι εσείς δηλαδή.
Πρώτον· είναι θυσία αινέσεως, ο καρπός των χειλέων, όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος. Λέει, Εβραίους 13,15. «Δια τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀναφέρωμεν», το -ρω- με ωμέγα, δηλαδή «ας αναφέρομεν». Βλέπετε το ρήμα «ἀναφέρω»; Εξ ου και η ευχή της αγίας αναφοράς, το βλέπετε; Λειτουργική λέξη και αυτή, ας αναφέρομεν «θυσίαν», τι θυσίαν; «Αἰνέσεως». Δηλαδή ύμνος, ύμνος, δοξολογία, ύμνος, από το στόμα μου, «διὰ παντὸς τῷ Θεῷ, τοῦτ᾿ ἔστι (:δηλαδή) καρπὸν χειλέων-δεν λέγει καρπόν καρδίας, λέει καρπόν χειλέων, δηλαδή να ψάλλω στον Θεό- ὁμολογούντων τῷ ὀνόματι αὐτοῦ». Με το να ψάλλω, να αινέσω τον Θεόν και να ομολογώ το όνομα του Θεού.
Δεύτερον, «θυσίαν δικαιοσύνης». Λέει ο 50ός Ψαλμός: «ὅτι εἰ ἠθέλησας θυσίαν, ἔδωκα ἄν», «αν πραγματικά ζήτησες θυσία, σου την έδωσα», λέει ο πιστός στον Θεό. Ποια; «ὁλοκαυτώματα οὐκ εὐδοκήσεις», δηλαδή «δεν θέλεις ολοκαυτώματα, δηλαδή τα ζώα να τα ρίξουμε στη φωτιά να καούν». «Θυσία τῷ Θεῷ(:γιατί θυσία στον Θεό είναι) πνεῦμα συντετριμμένον, καρδίαν συντετριμμένην καὶ τεταπεινωμένην ὁ Θεὸς οὐκ ἐξουδενώσει (:δεν θα απωθήσει, δεν θα διώξει ο Θεός). Τότε εὐδοκήσεις θυσίαν δικαιοσύνης, ἀναφορὰν καὶ ὁλοκαυτώματα(:Τότε θα ευδοκήσεις, τότε θα θελήσεις και τότε θα δεχθείς θυσίαν δικαιοσύνης, αναφοράν και ολοκαταυτώματα)». Τι είναι αυτή η «θυσία δικαιοσύνης»; Όλος ο στίχος και όλη η περικοπή μας λέει το εξής: είναι η θυσία της μετανοίας. Μεγάλη θυσία στον Θεό… Είναι η θυσία της μετανοίας, που με την αμαρτία μας προσβάλαμε τον Θεό και λυπήσαμε το Πνεύμα το Άγιον. Ακόμη, δικαιοσύνη θα πει αρετή. Είναι η θυσία της αρετής. Θα βάλω στο θυσιαστήριο με τα κάρβουνα, με τα κάρβουνα που καίνε μέσα, της προσφοράς, θα βάλω τις αρετές μου να γίνουν θυμίαμα να ανεβούν στον ουρανό. Δεν λέγει κάπου στο «Κύριε, ἐκέκραξα», «κατευθυνθήτω ἡ προσευχή μου ὡς θυμίαμα ἐνώπιόν σου»; «Δεν σου προσφέρω θυμίαμα, σου προσφέρω την προσευχή μου. Αν θέλεις, Κύριε, σου προσφέρω και το θυμίαμα, μαζί με την προσευχή μου. Αλλά όπως αυτή την στιγμή ανεβαίνει το θυμίαμα, έτσι θα ανεβεί η προσευχή μου, έτσι θα ανεβούν και οι αρετές μου. Οι αρετές μου, δηλαδή: η αγιότητά μου». Ώστε λοιπόν ποια είναι η «θυσία της δικαιοσύνης»; Η θυσία της δικαιοσύνης είναι η θυσία των αρετών. Να προσφέρω τις αρετές μου. Να είμαι άγιος άνθρωπος.
Τρίτον, η θυσία της ελεημοσύνης. Λέει προς τους Εβραίους ο Απόστολος Παύλος: «Τῆς εὐποιΐας(: καλών πράξεων) καί κοινωνίας μή ἐπιλανθάνεσθε (:μην ξεχνάτε, να έχετε συναίσθηση της παρουσίας του άλλου και να του κάνετε καλό πάντοτε). Τοιαύταις γάρ θυσίαις εὐαρεστεῖται ὁ Θεός». Ώστε λοιπόν θυσία είναι αυτό; Και μάλιστα, ευάρεστη θυσία; Μάλιστα.
Ώστε έχομε, αγαπητοί μου, τη θυσίαν της αινέσεως, καρπόν χειλέων, θυσίαν δικαιοσύνης, μετανοίας και αρετών και θυσίαν ελεημοσύνης. Αυτά ως προς το ιερατικό αξίωμα. Έχομε συνεπώς αυτήν τη γενική ιεροσύνη.
Και ως προ το αξίωμα το βασιλικόν τώρα. Στο βάπτισμα, λαμβάνομε ως αρραβώνα την κληρονομία, της κληρονομίας μας, τη σφραγίδα του Αγίου Πνεύματος. Το ακούμε εκεί χαρακτηριστικά, όταν το λέγει ο ιερεύς. «Σφραγίς Πνεύματος Ἁγίου». Αλλά σφραγίδα θα πει ότι χαράσσεται κάτι επάνω μας. Ποιο είναι αυτό το χάραγμα; Θα δούμε δε στην Αποκάλυψη παρακάτω, πολύ αργότερα, ίσως του χρόνου, δεν ξέρω, ούτε του χρόνου, πολύ πολύ αργότερα, όταν ο Αντίχριστος θα βάζει το θηρίο το χάραγμα το δικό του. Αλλά και οι πιστοί έχουν το χάραγμα το δικό τους. Ποιο είναι αυτό το χάραγμα; Δεν σας λέω τώρα, με τον Αντίχριστο ποιο είναι το χάραγμα του θηρίου, του αντιχρίστου, σας λέω μόνο το χάραγμα του πιστού. Είναι ο Σταυρός με τον οποίον χαράσσεται νοητώς ο άνθρωπος και παίρνει τη σφραγίδα του Αγίου Πνεύματος. Αυτό, μετά της ελευθέρας αποδοχής, να βαπτιστώ και να γίνω Χριστιανός. Ώστε λοιπόν, όταν παίρνω αυτήν τη σφραγίδα του Αγίου Πνεύματος, τότε γίνομαι ο άνθρωπος που δέχομαι μίαν επαγγελία, έναν αρραβώνα, μία υπόσχεση ότι θα γίνω βασιλιάς.
Όχι δούλος. Βασιλιάς. Θέλετε να το δείτε; Το βιβλίο της Αποκαλύψεως, 4,4: «Καὶ κυκλόθεν τοῦ θρόνου θρόνοι εἴκοσι τέσσαρες», «γύρω από τον θρόνο, του καθημένου επί του θρόνου, του Θεού, είδα θρόνους είκοσι τέσσερις». Δις δώδεκα, που σημαίνει πλήθος, και είναι οι πιστοί· «καὶ ἐπὶ τοὺς θρόνους τοὺς εἴκοσι τέσσαρας πρεσβυτέρους καθημένους» -γιατί πρεσβύτεροι; Δια το ώριμον της αγιότητος. Όταν θα ΄ρθει η ώρα να προχωρήσουμε στα οράματα του αγίου Ιωάννου του Ευαγγελιστού, πω πω, τι μεγαλείο εκεί! - «περιβεβλημένους ἐν ἱματίοις λευκοῖς(:ντυμένους με λευκά ιμάτια), καὶ ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτῶν στεφάνους χρυσοῦς(:χρυσά στεφάνια)». Συνεπώς ο πιστός δεν είναι δούλος. Αλλά είναι εστεμμένος. Είναι εστεμμένος, είναι βασιλιάς. Και λέγει ο Κύριος: «Οἱ δίκαιοι ἐκλάμψουσιν ὡς ὁ ἥλιος ἐν τῇ Βασιλείᾳ τοῦ Πατρός αὐτῶν (:Θα λάμψουν σαν τον ήλιο εις την Βασιλείαν του Πατέρα των)». Τι σημαίνει όμως εδώ, εις την γη, ότι έχομε το βασιλικό αξίωμα; Εδώ στη γη. Θα μου πείτε, ναι, στον ουρανό, εστεμμένοι, μάλιστα. Εδώ στη γη, τι σημασία έχει αυτό; Τι έννοια έχει; Να βασιλεύω επί των παθών μου.
Να είμαι κύριος πάσης της κτίσεως, ολοκλήρου της δημιουργίας. Όταν ο Θεός είπε στους πρωτοπλάστους να είναι κύριοι, να κατακυριεύσουν την κτίσιν, δεν εννοούσε εδώ ο Θεός, όταν έλεγε στον Αδάμ να γίνει κύριος της κτίσεως με την έννοια να κατακτήσει την κτίσιν, όπως σήμερα την κατακτούμε. Προσέξτε αυτό το σημείο. Γιατί σήμερα η κατάκτηση της κτίσεως είναι το άνοιγμα του τάφου μας. Όταν κατακτώ την ατομική ενέργεια, ανοίγω τον τάφο μου να πάθω καρκίνο, γιατί η ραδιενέργεια με σκοτώνει. Όταν κατακτώ τα μυστικά της κτίσεως και τα αποδεσμεύω για να τα χρησιμοποιήσω, αυτά με σκοτώνουν. Ή έχετε αντίρρηση; Αυτό που τρώμε, μας σκοτώνει. Αυτό που πίνομε, μας σκοτώνει. Πρώτα, δεν μας σκότωναν αυτά. Τώρα που κατακτούμε τα μυστικά της κτίσεως αυτά μας σκοτώνουν. Δεν είναι λοιπόν αυτό. Θα ήταν παράξενο ο Θεός να πει να γίνομε κύριοι της κτίσεως, και αυτή η κυριότητά μας να μας σκοτώσει στο τέλος. Δεν είναι αυτό. Θα πει: εγώ είμαι εις την κορυφήν της δημιουργίας. Δεν υπάρχει κανένα κτίσμα που να είναι πιο πάνω από μένα. Όλα αυτά είναι κάτω από μένα. Είμαι κύριος της κτίσεως. Βλέπετε ή μπορείτε να δείτε νεότερο ή παλαιότερο ασκητή. Δεν έχει τίποτε. Είναι κύριος της κτίσεως. Γιατί είναι κύριος της κτίσεως; Και τα θηρία ακόμη υποτάσσονται εις αυτόν. Ολόκληρη η κτίση. Λέγει, επί παραδείγματι, ο αββάς Μωυσής, ο οποίος κάποτε, πήγαν επισκέπται να τους περιποιηθεί, και δεν είχε νερό στην έρημο πώς να βράσει λίγα όσπρια; Βγαίνει έξω, βάζει ένα τσουκαλάκι και λέγει: «Κύριε, στείλε μου λίγο νερό». Αμέσως λοιπόν ήρθε ένα σύννεφο και εγέμισε μόνο το τσουλακάκι με νερό. Το πήρε, έβρασε τα όσπρια και τα έδωσε τους επισκέπτας. Αυτό θα πει «είμαι βασιλεύς της κτίσεως». Αυτό θα πει.
Και μάλιστα, όχι κατ’ αυτόνομον τρόπο, που αποδεσμεύω τα μυστικά της κτίσεως για να με σκοτώσουνε. Τι θα πει αυτόνομο τρόπο; Ότι δεν υπάρχει ο Θεός. Είμαι κύριος της κτίσεως, αλλά να γνωρίζω ότι πάνω από μένα είναι ο απόλυτος κύριος ο Θεός. Αλλ’ ακόμη είμαι κύριος και επί των παθών μου. Τι κυβερνά τα πάθη μου; Ο ηγεμών νους. «Καί πνεύματι ἡγεμονικῷ στήριξόν με». «Ἡγεμονικῷ» . «Ἡγεμών» θα πει «βασιλεύς». «Με βασιλικό νου, στήριξέ με. Να είναι ο νους βασιλιάς. Αυτός να κυβερνά την ύπαρξή μου. Να μη γίνομαι δούλος των ανθρώπων. Να μην γίνομαι δούλος των ιδεών. Να μη γίνομαι δούλος της ύλης». Αυτό θα πει από την παρούσα ζωή να είμαι με το αξίωμα του βασιλέως.
Απόσπασμα από την 5η ομιλία στο βιβλίο της Καινής Διαθήκης
« Ιερά Αποκάλυψις ».
†.«Καὶ ἐποίησεν ἡμᾶς βασιλείαν, ἱερεῖς τῷ Θεῷ καὶ πατρὶ αὐτοῦ». Δηλαδή: «Μας κατέστησε βασίλειον ιερέων εις τον Θεόν και Πατέρα Του».
Αγαπητοί, πρόκειται περί ενός εξόχως σπουδαίου χωρίου, θεολογικοτάτου χωρίου, και θα παρακαλέσω πάρα πολύ να προσέξομε εις την θέσιν αυτήν. Ότι μας καθιστά εμάς ένα βασίλειο ιερέων, ένα «βασίλειον ἱεράτευμα» ο Χριστός στον Πατέρα Του.
Εις τον στίχον αυτόν καταρχάς βλέπουμε με πολλήν σαφήνειαν να υπάρχει η ουσία και το έργον του Χριστιανισμού. Δηλαδή ο Χριστιανισμός βλέπομε εδώ να είναι όχι μία θρησκεία, αλλά μία βασιλεία. Αυτό αποτελεί την ουσία του Χριστιανισμού. Οι χριστιανοί είναι βασιλείς και ιερείς. Αυτό αποτελεί το έργον του Χριστιανισμού. Αν σας πουν: «Ποια είναι η ουσία του Χριστιανισμού;». Θα απαντήσετε ότι είναι μία βασιλεία. «Και ποιο είναι το έργο του Χριστιανισμού;». Να καταστήσει τους πολίτας του πιστού βασιλείς και ιερείς. Θα μου πείτε, αυτά είναι πολύ μεγάλα πράγματα... Μάλιστα, αγαπητοί μου, είναι πολύ μεγάλα πράγματα. Πόσο μεγάλα; Όσο ο ουρανός. Τόσο μεγάλα είναι όλα αυτά. Πέστε μου λοιπόν, αν κάποτε μάθομε ότι, είμαι Χριστιανός, σημαίνει ότι είμαι πολίτης μιας βασιλείας, είμαι ιερεύς και βασιλεύς, όπως θα δείτε στην ανάλυση της συνεχείας, τότε πώς θα μπορούσα να πω πια πως ο Χριστιανιμός είναι μία θρησκεία, όπως είναι όλες οι φυσικές θρησκείες και σας έχω εξηγήσει, φυσική θρησκεία θα πει εκείνη η οποία είναι κατ’ επίνοιαν δηλαδή κατ’ επινόησιν. Όλες οι θρησκείες, αγαπητοί μου, είναι κατ’ επινόησιν. Κατ' επινόησις! Ο Χριστιανισμός είναι αποκάλυψις, αλλά δεν είναι θρησκεία, είναι βασιλεία. Και συνεπώς εγώ ο Χριστιανός δεν είμαι εκείνος ο οποίος απλώς θα βολευτώ στη ζωή μου. Ας το προσέξομε. Χριστιανός δεν σημαίνει εκείνος ο οποίος πληρώνει τον φόρο του, δεν ενοχλεί την αστυνομία, ούτε τις δικαστικές αρχές, είναι ο καλός και χρηστός πολίτης. Εξάλλου, έτσι έχομε μάθει να νομίζουμε ότι είναι ο Χριστιανός. Ο καλός και αγαθός πολίτης. Ότι αυτό αποτελεί μίαν επίπτωσιν, του να είναι ο Χριστιανός ένας καλός και αγαθός πολίτης, έτερον εκάτερον. Αλλάγι΄αυτό ήρθε ο Χριστός εις τον κόσμον; Για να μας κάνει ανθρώπους καλούς και αγαθούς, που έλεγε ο Πλάτων; Εάν, αγαπητοί μου, ήρθε γι΄αυτό ο Χριστός τότε σας ερωτώ. Ήταν περιττός. Το λέγουν αυτό οι Πατέρες. Ήταν περιττός να ‘ρθει ο Χριστός. Θα μας έκανε καλούς και αγαθούς πολίτες ο Πλάτων...
Μα δεν είναι, αγαπητοί μου, ο Χριστιανισμός απλώς για να με κάνει καλό πολίτη. Αλλά θα με καταστήσει βασιλέα και ιερέα του Θεού. Κάτι το οποίον ποτέ δεν φαντάστηκαν οι εκτός Χριστιανισμού. Ούτε οι μεγαλύτεροι φιλόσοφοι. Οι χριστιανοί λοιπόν είναι αξιωματούχοι. Γιατί χάριν αυτών ο Θεός ιδρύει βασιλείαν επάνω στη γη. Όταν προσευχόμεθα λέμε: «Ἐλθέτω ἡ βασιλεία Σου». Ίσως μάλιστα εδώ, να κάνω μια διασάφηση, να υπονοήσετε ότι πιθανώς να σας εξαγγείλω τον προγραμματισμό κάποιου χριστιανικού κόμματος, που τώρα θα πρέπει να ξέρετε ενόψει πιθανών εκλογών να ψηφίσετε κ.τ.λ. Μην περιμένετε τέτοια πράγματα ποτέ. Όταν ομιλούμε περί βασιλείας του Θεού επί της γης, κάθε άλλο παρά εννοούμε, όπως εννοούν τα πολιτικά κόμματα να εγκαθιδρύσουν τον Χριστιανισμό επάνω εις την γην. Πόρρω απέχει... Και άλλες φορές σας το’ χω αναλύσει αυτό, δεν είναι της ώρας να ξαναμιλήσω. Μόνο τούτο επιγραμματικά σας λέγω. Όσο απέχει η ανατολή από τη δύση, τόσο απέχει η θεολογία της βασιλείας του Θεού από τα πολιτικά κόμματα που επιχειρούνται να εγκαθιδρυθούν, τάχα για να εγκαταστήσουν την Βασιλεία του Θεού επάνω εις την γην. Βέβαια, ξέρω ίσως κάποιοι αδελφοί να μην συμφωνούν με αυτό που λέγω, αλλά σας λέγω, ότι όχι αυτό που είναι για να συμφωνούμε ή να μην συμφωνούμε, αλλά αυτό που είναι η αλήθεια. Αυτό εγώ σας λέγω. Εξάλλου σ’ αυτό το τραπέζι δεν κάθομαι παρά για να σας πω την αλήθεια. Γιατί αν έπρεπε να σας πω πράγματα τα οποία να μην είναι αλήθεια, θα’ ταν περιττός ο κόπος να κατέρχομαι και να σας λέγω ό,τι σας λέγω. Όχι· μόνο την αλήθεια. Όπως οι αιώνες την έζησαν ερμηνεύοντας τον λόγο του Θεού.
Απόσπασμα από την 5η ομιλία στο βιβλίο της Καινής Διαθήκης
« Ιερά Αποκάλυψις ».
†.Πρέπει να σας πω ότι το μυστήριο της ιεροσύνης είναι το μυστήριο της Εκκλησίας. Και το μυστήριο της Εκκλησίας είναι το μυστήριο της σωτηρίας.
Γι΄αυτό η ιεροσύνη, το μυστήριο της ιεροσύνης τελείται κατά τη Θεία Λειτουργία, η Θεία Λειτουργία προέρχεται από την ιεροσύνη, συνίσταται από την ιεροσύνη και ταυτοχρόνως συνιστά την ιεροσύνη. Δηλαδή ο ιερεύς τελεί την λειτουργία, ο αρχιερεύς, ο επίσκοπος, τελεί την Λειτουργία, δυνάμει της ιεροσύνης του -παρακαλώ προσέξτε αυτό το σημείο- δυνάμει της ιεροσύνης του και ταυτοχρόνως μέσα στην Λειτουργία αποκτάται η ιεροσύνη. Γι' αυτό διακρίνεται ωστόσο, αλλά και ταυτίζεται η ιεροσύνη, το μυστήριο της ιεροσύνης με το μυστήριο της Εκκλησίας. Διακρίνεται και ταυτίζεται. Είναι πολύ σπουδαίο αυτό. Είναι πολύ σπουδαίο. Αυτό ακριβώς το κατήργησαν οι Προτεστάνται, γι΄αυτό στην πραγματικότητα επειδή κατήργησαν την ιεροσύνη, δεν έχουν εκκλησία. Οι Προτεστάνται δεν είναι εκκλησία. Είναι χριστιανικές κοινότητες. Δεν είναι Εκκλησία! Το ξαναλέω άλλη μία φορά. Κι αν μερικές φορές ομιλούν περί προτεσταντικής «εκκλησίας» ή ψεύδονται ή ομιλούν, ομιλούν καταχρηστικώς. Και ξαναλέγω άλλη μία φορά. Δεν είναι «εκκλησία» επειδή δεν έχουν μυστήριο ιεροσύνης. Με την ειδική σημασία της λέξεως. Είδατε αρκετά το ετόνισα. Ελπίζω διασάφησα την ειδικήν ιεροσύνη και τη γενική ιεροσύνη. Αλλά τόσο η γενική όσο και η ειδική ιεροσύνη ξεκινούν από τον Χριστόν και καταλήγουν πάλι εις τον Χριστόν, η καθεμία όμως έχει τη δική της πορεία. Επ’ ουδενί λόγω αντικαθιστά η μία την άλλη, επ’ ουδενί λόγω!
Ο πιστός σαν ιερεύς, με τη γενική έννοια της ιεροσύνης, συμβάλλει εις την θυσίαν της Αγίας Τραπέζης, συμβάλλει, αφενός μεν με τις υλικές προσφορές του· όταν ο πιστός θα φέρει το πρόσφορό του και το κρασί του αυτά θα τα προσφέρει στον ιερέα και με την προσφορά του αυτή συμβάλλει εις την προσφορά του ιερέως εν ειδική εννοία, που θα γίνει προς τον Θεόν. Όταν θα πάρει ο ιερεύς το άγιο δισκάριο, που είναι μέσα ο αμνός, που είναι το ψωμί- ακόμη ψωμί είναι, ακόμα δεν είναι Σώμα Χριστού- και θα πει: «Τά Σά ἐκ τῶν Σῶν, Σοί προσφέρομεν», αυτό αγαπητοί μου, του το ΄φεραν οι πιστοί· έχομε λοιπόν μία αλυσίδα προσφοράς. Ο πιστός παίρνει το πρόσφορο· το ζύμωσε, το ΄φτιαξε και το φέρνει στην Εκκλησία· το παίρνει ο ιερεύς, και τώρα έχει την τελική αναφορά· την πρώτη αναφορά λοιπόν την έχει ο πιστός, την τελική αναφορά, την πρώτη ως ιερεύς εν γενική εννοία, την τελική αναφορά την έχει ο ιερεύς εν ειδική εννοία. Ώστε λοιπόν βλέπομε ότι ο πιστός με τη γενική έννοια του ιερέως προσφέρει και εκείνος τα δώρα του τα υλικά. Αλλά κάτι ακόμα περισσότερο είναι ότι έχει την πνευματική του συνεργασία με τον ιερέα, δηλαδή προσφέρει δια του ιερέως και μετά του ιερέως ό,τι θα προσφέρει. Προσέξτε, δια του ιερέως. Δια των χειρών του ιερέως. Και μαζί με τον ιερέα, ό,τι θα προσφέρει. Οπότε βλέπομε αυτό στην πράξη είναι ως εξήγηση.
Και τώρα θα με καταλάβετε. Μπορεί ο ιερεύς να λειτουργήσει μόνος του; Παίρνει ένα πρόσφορο, ανοίγει τον ναό, μπαίνει μέσα, λέει «Εὐλογητός ὁ Θεός», «Εὐλογημένη ἡ Βασιλεία» και ξεκινάει τη Θεία Λειτουργία. Μπορεί; Όχι. Όχι για λόγους τεχνικούς. Όχι διότι δεν έχει ψάλτη και ποιος θα πει το «ἀμήν» απέξω, το «Κύριε ἐλέησον». Όχι δια λόγους τεχνικούς. Δια λόγους εκκλησιολογικούς. Απαγορεύεται ο ιερεύς να τελέσει μόνος του τη Θεία Λειτουργία χωρίς να είναι και ένας πιστός. Απαγορεύεται. Αυτό, ξαναλέγω άλλη μία φορά, όχι δια λόγους τεχνικούς, αλλά δια λόγους εκκλησιολογικούς. Δηλαδή ποιοι είναι οι εκκλησιολογικοί λόγοι; Όλα αυτά που σας λέγω τόσην ώρα. Τόσην ώρα σας λέγω αυτό. Δηλαδή εγώ ο ιερεύς για μια στιγμή που είμαι ιερεύς, δεν μπορώ να τελέσω τη Θεία Λειτουργία; Όχι. Πρέπει να ‘σαι κι εσύ, ο λαϊκός. Γιατί πρέπει η δική μου ιεροσύνη και η δική σου να αποτελέσουν την προσφορά στον Θεό. Με άλλα λόγια, το λαϊκό στοιχείο που έχει τη γενική ιεροσύνη πρέπει να είναι παρόν. Παρόν. Γι΄αυτό και ο λαός κοινωνεί Σώματος και Αίματος, όπως και ο ιερεύς, Σώματος και Αίματος.
Γιατί το λέγω αυτό; Γιατί εν όψει όλων αυτών των συνεδρίων κ.τ.λ., παρακαλώ καταρτίζεσθε, να ξέρετε πού βρισκόμεθα… Η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία- προηγουμένως σας είπα για τους Προτεστάντες, τώρα σας λέγω και για τη ρωμαιοκαθολική εκκλησία- αυτή δεν κοινωνεί τους πιστούς με αίμα Χριστού, παρά μόνο με σώμα. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι δίδει προνόμια στον κλήρο τα οποία δεν παίρνει ο λαός. Γι΄αυτό και ο ρωμαιοκαθολικός ιερεύς δύναται να λειτουργήσει μόνος του, κάθε μέρα, στο δωμάτιό του, λίγα λεπτά και δέκα λεπτά, από δέκα λεπτά έως μία ώρα είναι η λειτουργία των Ρωμαιοκαθολικών. Των παπικών. Και σε δέκα λεπτά τελείται η Θεία Λειτουργία, κοινωνεί μόνος του και πάει στη δουλειά του. Αυτά η Ορθοδοξία μας δεν τα γνωρίζει. Γιατί; Διότι εσφαλμένα προχώρησαν, ηγνόησαν τον λαόν. Ο λαός, η παρουσία του λαού, του λαϊκού στοιχείου είναι θεμελιωδεστάτης σημασίας. Και το εκφράζει η εκκλησία μας με αυτόν τον τρόπο. Δεν μπορείς, ω ιερεύ, να λειτουργήσεις χωρίς το λαϊκό στοιχείο, χωρίς να υπάρχει κι άλλος μέσα. Να είναι παρών και άλλος. Βλέπετε πόσο σπουδαία είναι αυτά τα πράγματα;
Απόσπασμα από την 5η ομιλία στο βιβλίο της Καινής Διαθήκης
« Ιερά Αποκάλυψις ».
†.«Χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ Θεοῦ, ὁ ὢν καὶ ὁ ἦν καὶ ὁ ἐρχόμενος, καὶ ἀπὸ τῶν ἑπτὰ πνευμάτων, ἃ ἐνώπιον τοῦ θρόνου αὐτοῦ, καὶ ἀπὸ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ μάρτυς ὁ πιστός, ὁ πρωτότοκος τῶν νεκρῶν καὶ ὁ ἄρχων τῶν βασιλέων τῆς γῆς. Τῷ ἀγαπῶντι ἡμᾶς καὶ λούσαντι ἡμᾶς ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν ἐν τῷ αἵματι αὐτοῦ». Δηλαδή «να έχετε την χάριν και την ειρήνην από τον Ιησούν Χριστόν, ο Οποίος είναι ο μάρτυς ο πιστός, είναι ο πρωτότοκος των νεκρών, είναι ο άρχων των βασιλέων της γης. Και όλα αυτά γιατί μας αγαπά. Δηλαδή εις εκείνον που μας αγαπά και μας έλουσε από τας αμαρτίας μας με το αίμα Του». Τι ανήκει σε εκείνον ο Οποίος μας αγαπά και μας έλουσε από τις αμαρτίες μας με το αίμα Του; Η δόξα και το κράτος εις τους αιώνας των αιώνων, όπως τελειώνει το προοίμιον.
Ο Λόγος του Θεού εξάλλου, γι΄αυτό, αγαπητοί μου, εστάθη ο Ιησούς Χριστός ο μάρτυς ο πιστός, και ο πρωτότοκος των νεκρών, δηλαδή ο Λόγος του Θεού που ενηνθρώπησε, ήταν να δώσει το αίμα Του επί του σταυρού, να μας καθαρίσει από τις αμαρτίες μας, επειδή μας αγαπούσε. Υπογραμμίζω, επειδή μας αγαπούσε. Δεν υπάρχει άλλο κίνητρο και ελατήριο εις τον Θεόν έξω από την αγάπη. Και για να εκφράσει ο Θεός την αγάπη Του, έδωκε τον σταυρόν εις τον Υιόν Του τον ενανθρωπήσαντα. Αλλά δεν μας εκαθάρισε, αγαπητοί μου, μόνον· αλλά, -κάτι το οποίο αποτελεί την αρνητικήν όψιν της αγάπης του Θεού- αλλά επροχώρησε και θετικώς ο Θεός στην προσφορά του αυτή. Και αυτή η θετική προσφορά είναι ότι μας καθιστά εμάς που επιστεύσαμε εις Αυτόν και δεχθήκαμε το αίμα Του για να καθαριστούμε, μας καθιστά «βασίλειον ἱεράτευμα». «Βασίλειον ἱεράτευμα». «Καὶ ἐποίησεν ἡμᾶς βασιλείαν, ἱερεῖς τῷ Θεῷ καὶ πατρὶ αὐτοῦ». Δηλαδή: «Μας κατέστησε βασίλειον ιερέων εις τον Θεόν και Πατέρα Του».
Αγαπητοί, πρόκειται περί ενός εξόχως σπουδαίου χωρίου, θεολογικοτάτου χωρίου, και θα παρακαλέσω πάρα πολύ να προσέξομε εις την θέσιν αυτήν. Ότι μας καθιστά εμάς ένα βασίλειο ιερέων, ένα «βασίλειον ἱεράτευμα» ο Χριστός στον Πατέρα Του.
Εις τον στίχον αυτόν καταρχάς βλέπουμε με πολλήν σαφήνειαν να υπάρχει η ουσία και το έργον του Χριστιανισμού. Δηλαδή ο Χριστιανισμός βλέπομε εδώ να είναι όχι μία θρησκεία, αλλά μία βασιλεία. Αυτό αποτελεί την ουσία του Χριστιανισμού. Οι χριστιανοί είναι βασιλείς και ιερείς. Αυτό αποτελεί το έργον του Χριστιανισμού. Αν σας πουν: «Ποια είναι η ουσία του Χριστιανισμού;». Θα απαντήσετε ότι είναι μία βασιλεία. «Και ποιο είναι το έργο του Χριστιανισμού;». Να καταστήσει τους πολίτας του πιστού βασιλείς και ιερείς. Θα μου πείτε, αυτά είναι πολύ μεγάλα πράγματα... Μάλιστα, αγαπητοί μου, είναι πολύ μεγάλα πράγματα. Πόσο μεγάλα; Όσο ο ουρανός. Τόσο μεγάλα είναι όλα αυτά. Πέστε μου λοιπόν, αν κάποτε μάθομε ότι, είμαι Χριστιανός, σημαίνει ότι είμαι πολίτης μιας βασιλείας, είμαι ιερεύς και βασιλεύς, όπως θα δείτε στην ανάλυση της συνεχείας, τότε πώς θα μπορούσα να πω πια πως ο Χριστιανιμός είναι μία θρησκεία, όπως είναι όλες οι φυσικές θρησκείες και σας έχω εξηγήσει, φυσική θρησκεία θα πει εκείνη η οποία είναι κατ’ επίνοιαν δηλαδή κατ’ επινόησιν. Όλες οι θρησκείες, αγαπητοί μου, είναι κατ’ επινόησιν. Κατ΄ επινόησιν! Ο Χριστιανισμός είναι αποκάλυψις, αλλά δεν είναι θρησκεία, είναι βασιλεία. Και συνεπώς εγώ ο Χριστιανός δεν είμαι εκείνος ο οποίος απλώς θα βολευτώ στη ζωή μου. Ας το προσέξομε. Χριστιανός δεν σημαίνει εκείνος ο οποίος πληρώνει τον φόρο του, δεν ενοχλεί την αστυνομία, ούτε τις δικαστικές αρχές, είναι ο καλός και χρηστός πολίτης. Εξάλλου, έτσι έχομε μάθει να νομίζουμε ότι είναι ο Χριστιανός. Ο καλός και αγαθός πολίτης. Ότι αυτό αποτελεί μίαν επίπτωσιν, του να είναι ο Χριστιανός ένας καλός και αγαθός πολίτης, έτερον εκάτερον. Αλλάγι΄αυτό ήρθε ο Χριστός εις τον κόσμον; Για να μας κάνει ανθρώπους καλούς και αγαθούς, που έλεγε ο Πλάτων; Εάν, αγαπητοί μου, ήρθε γι΄αυτό ο Χριστός τότε σας ερωτώ. Ήταν περιττός. Το λέγουν αυτό οι Πατέρες. Ήταν περιττός να ‘ρθει ο Χριστός. Θα μας έκανε καλούς και αγαθούς πολίτες ο Πλάτων...
Μα δεν είναι, αγαπητοί μου, ο Χριστιανισμός απλώς για να με κάνει καλό πολίτη. Αλλά θα με καταστήσει βασιλέα και ιερέα του Θεού. Κάτι το οποίον ποτέ δεν φαντάστηκαν οι εκτός Χριστιανισμού. Ούτε οι μεγαλύτεροι φιλόσοφοι. Οι χριστιανοί λοιπόν είναι αξιωματούχοι. Γιατί χάριν αυτών ο Θεός ιδρύει βασιλείαν επάνω στη γη. Όταν προσευχόμεθα λέμε: «Ἐλθέτω ἡ βασιλεία Σου». Ίσως μάλιστα εδώ, να κάνω μια διασάφηση, να υπονοήσετε ότι πιθανώς να σας εξαγγείλω τον προγραμματισμό κάποιου χριστιανικού κόμματος, που τώρα θα πρέπει να ξέρετε ενόψει πιθανών εκλογών να ψηφίσετε κ.τ.λ. Μην περιμένετε τέτοια πράγματα ποτέ. Όταν ομιλούμε περί βασιλείας του Θεού επί της γης, κάθε άλλο παρά εννοούμε, όπως εννοούν τα πολιτικά κόμματα να εγκαθιδρύσουν τον Χριστιανισμό επάνω εις την γην. Πόρρω απέχει... Και άλλες φορές σας το’ χω αναλύσει αυτό, δεν είναι της ώρας να ξαναμιλήσω. Μόνο τούτο επιγραμματικά σας λέγω. Όσο απέχει η ανατολή από τη δύση, τόσο απέχει η θεολογία της βασιλείας του Θεού από τα πολιτικά κόμματα που επιχειρούνται να εγκαθιδρυθούν, τάχα για να εγκαταστήσουν την Βασιλεία του Θεού επάνω εις την γην. Βέβαια, ξέρω ίσως κάποιοι αδελφοί να μην συμφωνούν με αυτό που λέγω, αλλά σας λέγω, ότι όχι αυτό που είναι για να συμφωνούμε ή να μην συμφωνούμε, αλλά αυτό που είναι η αλήθεια. Αυτό εγώ σας λέγω. Εξάλλου σ’ αυτό το τραπέζι δεν κάθομαι παρά για να σας πω την αλήθεια. Γιατί αν έπρεπε να σας πω πράγματα τα οποία να μην είναι αλήθεια, θα’ ταν περιττός ο κόπος να κατέρχομαι και να σας λέγω ό,τι σας λέγω. Όχι· μόνο την αλήθεια. Όπως οι αιώνες την έζησαν ερμηνεύοντας τον λόγο του Θεού. Λοιπόν· προσευχόμεθα: «ἐλθέτω ἡ βασιλεία Σου», και οι Χριστιανοί συμβασιλεύουν με τον Χριστόν και γίνονται ιερείς που προσφέρουν την λατρεία τους στον Άγιο Τριαδικό Θεό.
Αλλά, θα ερωτήσετε: «Από πού αυτά τα αξιώματα; Πόθεν; Από πού τα παίρνομε εμείς οι Χριστιανοί αυτά τα αξιώματα;». Και επειδή πρόκειται περί αξιωμάτων αλήθεια, εφιστώ ιδιαιτέρως την προσοχή σας.
Κατ’ αρχάς, πηγή των αξιωμάτων είναι αυτός ο Κύριος Ιησούς Χριστός. Ερχόμενος ο Κύριος εις τον κόσμον, δηλαδή ερχόμενος ως άνθρωπος, εχρίσθη υπό του Πατρός, εχρίσθη ως άνθρωπος, γιατί ο Θεός Λόγος δεν χρίεται υπό του Πατρός, εφόσον ο Θεός Λόγος είναι ισότιμος με τον Πατέρα, πάντοτε ομιλούμε δια την ανθρωπίνη φύσιν, δηλαδή δια τον Ιησούν Χριστόν. Όταν λέμε Ιησούν Χριστόν, εννοούμε πάντα την ανθρωπίνη φύση. Εχρίσθη λοιπόν ο Ιησούς Χριστός, ο Υιός και Λόγος του Θεού γενόμενος άνθρωπος, υπό του Πατρός εχρίσθη με ένα τρισσόν αξίωμα. Του Προφήτου, του Αρχιερέως και του Βασιλέως. Το τρισσόν αυτό αξίωμα του Κυρίου μας μαρτυρείται τόσον υπό της Παλαιάς Διαθήκης, όσον και κυρίως υπό της Καινής Διαθήκης. Δεν θα ανατρέξω, παρά μόνο σε μία περικοπή που αναπτύσσομε τώρα, για να αντιληφθούμε ότι πράγματι μαρτυρείται το τρισσόν αυτό αξίωμα του Ιησού Χριστού.
Είχαμε αναλύσει την περασμένη φορά ότι δια του τριπλού επιθετικού προσδιορισμού «ὁ μάρτυς ὁ πιστός», που σας διάβασα και προηγουμένως, αλλά αναλύσαμε και την περασμένη φορά, «ὁ μάρτυς ὁ πιστός» αποδίδεται το προφητικόν αξίωμα του Χριστού, διότι ήρθε να μαρτυρήσει την αλήθεια και να πει ποια είναι η αλήθεια, δηλαδή ήρθε να μιλήσει. «Προφήτης» δεν είναι αυτός που λέγει το μέλλον μόνον. Είναι εντελώς στενή η έννοια του προφήτου που λέγει το μέλλον. Με την ευρεία έννοια, «προφήτης» είναι αυτός που ομιλεί για τον Θεό. Αυτός λέγεται «προφήτης». Αν θέλετε, η λέξις «προφήτης» βρίσκεται και εις την ελληνικήν φιλολογία, την προχριστιανική και εις τον Όμηρο· η λέξη προφήτης πάντα δεν είναι εκείνος ο οποίος προλέγει το μέλλον, αλλά αυτός ο οποίος ομιλεί. Και φυσικά πολλάκις δύναται να πει κάτι για το μέλλον.
Είναι του «πρόφημι» που θα πει «προλέγω», αλλά δεν είναι πάντοτε η προφητεία ή το να προείπω κάτι, αλλά και απλώς να είπω. Το μεγαλύτερο μέρος του έργου των προφητών δεν είναι το μέλλον, είναι το παρόν. Σας το είχα πει στην εισαγωγή των θεμάτων που έχομε φέτος. Λοιπόν ο Χριστός είναι «ὁ μάρτυς ὁ πιστός» - το προφητικό Του αξίωμα. Ήρθε να μαρτυρήσει για την αλήθεια. Ακόμη και μάλιστα είναι ο κατεξοχήν διδάσκαλος ουρανίων πραγμάτων.
Δεύτερον, ὁ πρωτότοκος τῶν νεκρῶν. Με αυτόν τον χαρακτηρισμόν αποδίδεται το αρχιερατικό αξίωμα του Κυρίου μας, που ο Ίδιος ο Κύριος είναι ο θύτης και το θύμα. Είναι ὁ προσφέρων, όπως λέμε στη Θεία Λειτουργία, πολύ χαρακτηριστικά. Ὁ προσφέρων καί προσφερόμενος. Αυτός που προσφέρει και αυτός που προσφέρεται. Είναι βεβαίως ακατανόητο πώς είναι ο θύτης και το θύμα, αλλά αυτό είναι ακατανόητο μόνο στην θεανθρωπίνη φύση του Χριστού.
Και τρίτον, «ὁ ἄρχων τῶν βασιλέων τῆς γῆς», που αποδίδεται με τον χαρακτηρισμόν αυτόν, το βασιλικό Του αξίωμα ότι είναι ο βασιλεύς των βασιλέων.
Τα τρία αυτά αξιώματα του Χριστού, αγαπητοί, απεργάζονται την σωτηρία μας. Με τα τρία αυτά. Το προφητικόν, το αρχιερατικόν και το βασιλικόν έχομε τη σωτηρία μας.Με το πρώτο, το προφητικό, αποκαλύπτεται ο αληθής Θεός. Με το δεύτερο, προσάγεται η ανθρωπότητα εις τον Θεόν, προσάγεται, ανα-φέρεται, όταν επί παραδείγματι, παίρνομε το Άγιον Ποτήριον και το Άγιον Δισκάριο, κατά την ευχή της αγίας αναφοράς, αναφέρομεν τα δώρα προς τον Θεόν. Αναφέρω θα πει «σηκώνω και τα πηγαίνω προς τον Θεόν». Τα προσφέρω. Σταυροειδώς. «Τά σά ἐκ τῶν σῶν σοί προσφέρομεν». Αλλά εδώ έχομε την αναφοράν ολοκλήρου της ανθρωπότητος. Την αναφορά αυτή την έκανε ο Χριστός επί του σταυρού. Έκανε την αναφορά αρχιερατικώς, δηλαδή ιερατικώς επί του σταυρού, ιεράτευσεν ο Χριστός την ανθρωπίνη φύση στον Πατέρα. Ακριβέστερα, στον Πατέρα, στον Λόγο και στο Πνεύμα το Άγιον. Και, με το τρίτο έχομε ότι η κτίσις γίνεται αληθής βασιλεία του Θεού και κυριαρχία του Θεού. Αλλά με το βάπτισμα και το χρίσμα που κάθε πιστός παίρνει, ενσωματώνεται εις το σώμα του Χριστού. Την Εκκλησία. Και με τον τρόπον αυτό ο κάθε πιστός προσοικειούται σε κάποιο βαθμό και των τριών αξιωμάτων του Χριστού. Ο Χριστός προφήτης; Και ο πιστός γίνεται προφήτης. Ο Χριστός αρχιερεύς; Και ο πιστός γίνεται εν τινι μέτρω ιερεύς. Ο Χριστός βασιλεύς; Και ο πιστός γίνεται εν τινι μέτρω γίνεται βασιλεύς. Ώστε λοιπόν σημαίνει ότι ο άνθρωπος παίρνει τα αξιώματα αυτά από τον Χριστόν, ο οποίος Χριστός τα πήρε από τον Πατέρα. Εχρίσθη ο Χριστός με το τρισσόν αυτό αξίωμα. Αλλά, ακριβώς παίρνοντας εμείς τα τρία αυτά του Χριστού, έτσι μπορούμε να βλέπομε αυτό που λέγει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στην Αποκάλυψη μετά από το τρισσόν αξίωμα του Χριστού ότι «ἐποίησεν ἡμᾶς βασιλείαν, ἱερεῖς τῷ Θεῷ καὶ πατρὶ αὐτοῦ». Πότε «ἐποίησεν ἡμᾶς» πότε μας έκανε εμάς «βασιλείαν» και «ἱερεῖς τῷ Θεῷ»; Αφού ο Χριστός εστάθη ο μάρτυς ο πιστός, εστάθη ο πρωτότοκος των νεκρών, εστάθη ο άρχων των βασιλέων.
Η θέσις αυτή υπάρχει ήδη στην Παλαιά Διαθήκη. Αυτός ο Θεός λέγει δια του Μωυσέως τα εξής. Έξοδ.19,6: «Ὑμεῖς δὲ ἔσεσθέ μοι βασίλειον ἱεράτευμα καὶ ἔθνος ἅγιον. ταῦτα τὰ ῥήματα ἐρεῖς τοῖς υἱοῖς Ἰσραήλ». Τι ωραίον! Αυτά τα λόγια λέγει να πεις, λέγει στον Μωυσέα εις τους Ισραηλίτας. Ότι εσείς θα μου γίνετε «βασίλειον ἱεράτευμα, ἔθνος ἅγιον». Μπορείτε να συλλάβετε, αγαπητοί μου, τι θα πει «βασίλειον ἱεράτευμα, ἔθνος ἅγιον»; Και δια του προφήτου Ησαΐου λέγει· 61,6: «Ὑμεῖς δὲ ἱερεῖς Κυρίου κληθήσεσθε(:Εσείς θα κληθείτε ιερείς του Κυρίου), λειτουργοὶ Θεοῦ· ἰσχὺν ἐθνῶν κατέδεσθε καὶ ἐν τῷ πλούτῳ αὐτῶν θαυμασθήσεσθε» Το πρώτο λέγει θα γίνετε ιερείς του Θεού. Το δεύτερον, ότι εσείς θα αποκτήσετε(«κατέδεσθε», θα φάτε, κατά λέξη) τον πλούτο των εθνών και δια του πλούτου αυτών θα θαυμαστείτε.
Δηλαδή σημαίνει όχι όπως ερμηνεύουν οι Εβραίοι να γίνομε πλουτοκράτορες και κοσμοκράτορες. Ω οι ευλογημένοι άνθρωποι! Οι ταλαίπωροι! Πώς έχουν παρανοήσει τον λόγο του Θεού! Αλλά με την έννοια ότι θα γίνετε σεις βασιλείς. Αλλά η ορθή έννοια του ιερέως και του βασιλέως θα μας δοθεί μόνον εν Χριστώ Ιησού. Εάν δεν έχω την παρουσία του Χριστού, τότε ε βέβαια, τότε μελετώντας την Παλαιά Διαθήκη, χωρίς το φως της Καινής Διαθήκης, τότε ωραιότατα μπορώ να μετατρέψω, χωρίς σοβινιστικό, εθνικιστικό τρόπο, φυλετικό τρόπο την Αγία Γραφή και να πω ότι «για μένα λέγει η Γραφή, για μένα που είμαι Εβραίος να γίνω κοσμοκράτωρ και πλουτοκράτης». Φοβερό πράγμα! Παρανόησις του λόγου του Θεού, φοβερή. Βάσει αυτών κινούνται,αγαπητοί μου, οι Εβραίοι. Είναι αξιολύπητοι. Είναι αξιολύπητοι. Πραγματικά, δεν θα γίνουν ποτέ κοσμοκράτορες με την έννοια ότι θα χαρούν. Μόλις γίνουν- θα γίνουν, θα γίνουν γιατί αυτοί θα φέρουν τον Αντίχριστο- μόλις γίνουν, θα αναλωθούν. Και συνεπώς δεν θα χαρούν τίποτα. Ματαιοπονούν πραγματικά. Είναι εκείνο που λέγει ο δεύτερος Ψαλμός «ἐκγελάσεται αὐτούς ὁ Κύριος», «θα γελάσει μαζί τους», δηλαδή είναι μία ανθρωποπαθής έκφρασις που ο Θεός θα τους πει: «Ταλαίπωροι και φτωχοί άνθρωποι, τόσος κόπος, τόσοι αγώνες, αιώνες ολόκληροι αγωνίζεσθε να γίνετε κοσμοκράτορες. Τι βγάλατε; Ήρθε το τέλος. Τι βγάλατε;». Όχι λοιπόν με αυτήν την έννοια. Αλλά, ας προχωρήσουμε.
Στην Καινή Διαθήκη, αγαπητοί μου, ο Απόστολος Πέτρος παίρνει τα της Παλαιάς και τα ανανεώνει πλέον, καινοδιαθηκικώς, ως εξής: Α΄Πέτρου, 2,5&9: «Ὑμεῖς δὲ γένος ἐκλεκτόν». Ποιοι; Εσείς οι Χριστιανοί. Όχι πλέον η συναγωγή. Σεις οι Χριστιανοί. «βασίλειον ἱεράτευμα, ἔθνος ἅγιον, λαὸς εἰς περιποίησιν». Ώστε λοιπόν το «ἔθνος τό ἅγιον» και το «βασίλειον ἱεράτευμα» δεν είναι πλέον για τους Εβραίους. Είναι για τους Χριστιανούς. Αυτό είναι. Αυτό είναι το φως της Καινής Διαθήκης. Νέα διάσταση παίρνει το πράγμα «ὅπως τὰς ἀρετὰς ἐξαγγείλητε τοῦ ἐκ σκότους ὑμᾶς καλέσαντος εἰς τὸ θαυμαστὸν αὐτοῦ φῶς». Βλέπετε πουθενά να υπάρχει το υλιστικό στοιχείον; Πουθενά. Γι΄αυτό ακριβώς θα λέγαμε, αυτοί που θα ήθελαν να κάνουν χριστιανικά κόμματα γυρίζουν πίσω στην Παλαιά Διαθήκη. Πέφτουν ή το καταλαβαίνουν ή δεν το καταλαβαίνουν, ή συνειδητά ή ασυνείδητα, πέφτουν στο ίδιο λάθος που έπεσαν οι Εβραίοι. Στο ίδιο ακριβώς λάθος. Συνεπώς κάθε πιστός που είναι βαπτισμένος και είναι χρισμένος με το άγιο μύρο είναι προφήτης, ιερεύς και βασιλεύς.
Αλλά τι σημαίνει εγώ ο Χριστιανός που βαπτίστηκα και εχρίσθην ότι είμαι «προφήτης, ιερεύς και βασιλεύς»; Τι σημαίνει αυτό; Πρώτον· ως προς το αξίωμα του προφήτου. Είναι η έμπνευσις του Αγίου Πνεύματος και τα πολλαπλά χαρίσματά του. Γι΄αυτό ο Ευαγγελιστής Ιωάννης εις την 1η του επιστολή, 2,20, βεβαιώνει στους νεοφωτίστους και λέγει ότι «χρῖσμα ἔχετε ἀπὸ τοῦ ἁγίου, καὶ οἴδατε πάντα». «Έχετε χρίσμα από τον Άγιον Θεόν και τα γνωρίζετε όλα». Τι ακριβώς γνωρίζει κανείς; Εκείνα τα οποία είναι προς σωτηρίαν του. Αυτά τα γνωρίζει. Γνωρίζει την πλάνη του κόσμου, γνωρίζει τας μεθόδους του διαβόλου, γνωρίζει τις παγίδες του εαυτού του ο κάθε άνθρωπος και του ανοίγεται ο δρόμος δια να ιδεί το συμφέρον, το πνευματικόν συμφέρον του. Το Άγιον Πνεύμα, λοιπόν, που το παίρνομε με το χρίσμα και έχομε αυτό το χρίσμα του προφήτου, το Άγιον Πνεύμα είναι ο εσωτερικός μας διδάσκαλος που μας ανοίγει τη διάνοια να κατανοήσομε τις σωτηριώδεις αλήθειες και μας βοηθά να απαλλαγούμε από τις πλάνες του κόσμου και να κατανοήσουμε τις πονηριές του και τις παγίδες του. Το πόσο σπουδαίο είναι αυτό, αγαπητοί μου, το πόσο σπουδαίο, δεν ξέρω πώς να το φωνάξω πιο δυνατά να το ακούσετε, είναι όταν βλέπει κανένας τους ανθρώπους που είναι εκτός Χριστιανισμού, ή είναι Χριστιανοί αλλά «έσβησαν» το Πνεύμα το Άγιον, αχρήστευσαν το Χρίσμα που πήραν, το αχρήστευσαν, γιατί ζουν κατά κόσμο και κινούνται και σκέπτονται κατά κόσμον, πώς ενεργούν στη ζωή τους.
Και βλέπει κανείς τα άτοπα, τα ανόητα, τα επικίνδυνα που μετέρχονται και τα κρημνώδη και λέγει: «Δεν έχουνε μυαλό αυτοί οι άνθρωποι; Δεν βλέπουνε; Δεν καταλαβαίνουνε;». Σήμερα πρόσεξα έναν στίχο -και είναι η τρίτη φορά που το αναφέρω σήμερα- από τον 118ο Ψαλμό· λέγει εκεί: «Εἶδον ἀσυνετοῦντας καὶ ἐξετηκόμην». «Είδα», λέγει, «τους ανθρώπους να μένουν ασύνετοι», λέει ο Ψαλμωδός, «και άρχισα να λιώνω μέσα μου». Λιώνει πραγματικά κανένας όταν βλέπει να επικρατεί η μωρία γύρω του. Αν βλέπατε κάποιον επί παραδείγματι να κόβει, να έχει ανεβεί σε ένα δέντρο, σε ένα κλαδί να κάθεται και να κρατάει ένα πριόνι και να κόβει, να κάθεται στο κλαδί μεγαλοπρεπώς, εν πάση ανέσει και ασφαλεία, και να κόβει με το πριόνι το κλαδί που κάθεται, τι θα λέγατε; Τι θα λέγατε; Ε, λοιπόν, να το πάρω σε μία μεγέθυνση το πράγμα. Ως πολιτεία, πέστε μου, ως πολιτεία, ελληνική πολιτεία, κόβουμε το κλαδί που καθόμαστε; Το κόβουμε, αγαπητοί! Ρίξτε μια ματιά στην παιδεία, να δείτε τι βαθιά κρίση περνάει η παιδεία μας. Βαθιά κρίση περνάει! Ρίξτε μια ματιά στις συνήθειες, στα ήθη και έθιμα που εισάγονται καθημερινά στην κοινωνική και ιδιωτική μας ζωή. Πώς αρχίζει ο νεοέλληνας να σκέπτεται. Πώς αρχίζει να ζει· που είναι στοιχεία που έζησαν οι λαοί όταν μπήκαν στον χώρο της παρακμής. Είναι στοιχεία παρακμής αυτά. Είναι σημάδια παρακμής. Ήδη ετονίσθησαν από φιλοσόφους. Δηλαδή θα λέγαμε από ανθρώπους που μπορούσαν λίγο να κοιτάζουν στην Ευρώπη από τον περασμένο αιώνα. Ότι η Ευρώπη αργοπεθαίνει. Κι εμείς παίρνομε αυτά όλα σαν την τελευταία λέξη της προκοπής και της προόδου. Εδώ είναι ακριβώς που βλέπεις ότι πάμε να πεθάνουμε κι εμείς. Πάμε κατά κρημνού και δεν το βλέπουν οι άνθρωποι αυτό... Δεν το βλέπουν! Και σε πιάνει μέσα σου ένα αίσθημα παράξενο και περίεργο, λιώνεις πραγματικά μέσα σου όταν βλέπεις τους ανθρώπους να ενεργούν όπως ενεργούν και πηγαίνουνε κατά κρημνού. Για να μην πω ιδιωτικές περιπτώσεις και ιστορίες που βλέπομε γύρω μας. Από δω να καταλάβετε τι θα πει αυτό το χρίσμα του Αγίου Πνεύματος. Είμαι προφήτης. Δηλαδή με άλλα λόγια, εν ευρεία πάντα εννοία, με άλλα λόγια, να’ χω διδάσκαλό μου το Πνεύμα του Θεού να μπορώ να βλέπω, να μπορώ να κρίνω, αυτά που θα’ λεγε κάποιος σαν κοινό νου. Αυτά που θα μας χάριζε το Πνεύμα του Θεού ως κοινόν νουν, ούτε τον κοινόν νουν δεν έχομε. Και, πολλές φορές, μιλάμε εν ονόματι μιας πολλής και βαθιάς σοφίας. Και πρόκειται περί μωρίας, μωρίας, μωρίας! Κατά το «οὕς ὁ Θεός βούλεται ἀπωλέσαι μωραίνει». Φαίνεται ότι ο Θεός αποφάσισε να μας καταστρέψει, γι΄αυτό έχομε μωρανθεί. Και τούτο γιατί αφήσαμε τον Θεό. Το είπα απλώς σαν παράδειγμα να καταλάβετε τι θα πει «έχω το προφητικόν πνεύμα». Δηλαδή έχω διδάσκαλό μου το Πνεύμα του Θεού, που με φωτίζει πώς πρέπει να προχωρώ.
Δεύτερον, ως προς το αξίωμα του ιερέως. Εδώ πρέπει να γίνει μία διασάφηση. Η γενική αυτή ιεροσύνη που υπάρχει στους πιστούς, που είπε: «ἱερεῖς, βασίλειον ἱεράτευμα», κάθε βαπτισμένος είναι και ένας ιερεύς, αυτή η γενική ιεροσύνη δεν υποκαθιστά την λειτουργικήν ιεροσύνη και συνεπώς να παραμερίζει το μυστήριο της ιεροσύνης, όπως δυστυχώς πράττουν οι προτεστάνται· οι οποίοι λένε και μιλούν για μια γενική ιεροσύνη, αλλά δεν έχουν την ιδική των ιεροσύνη, γι΄αυτό και κατήργησαν το μυστήριο της ιεροσύνης. Πρέπει να σας πω ότι το μυστήριο της ιεροσύνης είναι το μυστήριο της Εκκλησίας. Και το μυστήριο της Εκκλησίας είναι το μυστήριο της σωτηρίας. Γι΄αυτό η ιεροσύνη, το μυστήριο της ιεροσύνης τελείται κατά τη Θεία Λειτουργία, η Θεία Λειτουργία προέρχεται από την ιεροσύνη, συνίσταται από την ιεροσύνη και ταυτοχρόνως συνιστά την ιεροσύνη. Δηλαδή ο ιερεύς τελεί την λειτουργία, ο αρχιερεύς, ο επίσκοπος, τελεί την Λειτουργία, δυνάμει της ιεροσύνης του -παρακαλώ προσέξτε αυτό το σημείο- δυνάμει της ιεροσύνης του και ταυτοχρόνως μέσα στην Λειτουργία αποκτάται η ιεροσύνη. Γι' αυτό διακρίνεται ωστόσο, αλλά και ταυτίζεται η ιεροσύνη, το μυστήριο της ιεροσύνης με το μυστήριο της Εκκλησίας. Διακρίνεται και ταυτίζεται. Είναι πολύ σπουδαίο αυτό. Είναι πολύ σπουδαίο. Αυτό ακριβώς το κατήργησαν οι Προτεστάνται, γι΄αυτό στην πραγματικότητα επειδή κατήργησαν την ιεροσύνη, δεν έχουν εκκλησία. Οι Προτεστάνται δεν είναι εκκλησία. Είναι χριστιανικές κοινότητες. Δεν είναι Εκκλησία! Το ξαναλέω άλλη μία φορά. Κι αν μερικές φορές ομιλούν περί προτεσταντικής «εκκλησίας» ή ψεύδονται ή ομιλούν, ομιλούν καταχρηστικώς. Και ξαναλέγω άλλη μία φορά. Δεν είναι «εκκλησία» επειδή δεν έχουν μυστήριο ιεροσύνης. Με την ειδική σημασία της λέξεως. Είδατε αρκετά το ετόνισα. Ελπίζω διασάφησα την ειδικήν ιεροσύνη και τη γενική ιεροσύνη. Αλλά τόσο η γενική όσο και η ειδική ιεροσύνη ξεκινούν από τον Χριστόν και καταλήγουν πάλι εις τον Χριστόν, η καθεμία όμως έχει τη δική της πορεία. Επ’ ουδενί λόγω αντικαθιστά η μία την άλλη, επ’ ουδενί λόγω!
Ο πιστός σαν ιερεύς, με τη γενική έννοια της ιεροσύνης, συμβάλλει εις την θυσίαν της Αγίας Τραπέζης, συμβάλλει, αφενός μεν με τις υλικές προσφορές του· όταν ο πιστός θα φέρει το πρόσφορό του και το κρασί του αυτά θα τα προσφέρει στον ιερέα και με την προσφορά του αυτή συμβάλλει εις την προσφορά του ιερέως εν ειδική εννοία, που θα γίνει προς τον Θεόν. Όταν θα πάρει ο ιερεύς το άγιο δισκάριο, που είναι μέσα ο αμνός, που είναι το ψωμί- ακόμη ψωμί είναι, ακόμα δεν είναι Σώμα Χριστού- και θα πει: «Τά Σά ἐκ τῶν Σῶν, Σοί προσφέρομεν», αυτό αγαπητοί μου, του το ΄φεραν οι πιστοί· έχομε λοιπόν μία αλυσίδα προσφοράς. Ο πιστός παίρνει το πρόσφορο· το ζύμωσε, το ΄φτιαξε και το φέρνει στην Εκκλησία· το παίρνει ο ιερεύς, και τώρα έχει την τελική αναφορά· την πρώτη αναφορά λοιπόν την έχει ο πιστός, την τελική αναφορά, την πρώτη ως ιερεύς εν γενική εννοία, την τελική αναφορά την έχει ο ιερεύς εν ειδική εννοία. Ώστε λοιπόν βλέπομε ότι ο πιστός με τη γενική έννοια του ιερέως προσφέρει και εκείνος τα δώρα του τα υλικά. Αλλά κάτι ακόμα περισσότερο είναι ότι έχει την πνευματική του συνεργασία με τον ιερέα, δηλαδή προσφέρει δια του ιερέως και μετά του ιερέως ό,τι θα προσφέρει. Προσέξτε, δια του ιερέως. Δια των χειρών του ιερέως. Και μαζί με τον ιερέα, ό,τι θα προσφέρει. Οπότε βλέπομε αυτό στην πράξη είναι ως εξήγηση.
Και τώρα θα με καταλάβετε. Μπορεί ο ιερεύς να λειτουργήσει μόνος του; Παίρνει ένα πρόσφορο, ανοίγει τον ναό, μπαίνει μέσα, λέει «Εὐλογητός ὁ Θεός», «Εὐλογημένη ἡ Βασιλεία» και ξεκινάει τη Θεία Λειτουργία. Μπορεί; Όχι. Όχι για λόγους τεχνικούς. Όχι διότι δεν έχει ψάλτη και ποιος θα πει το «ἀμήν» απέξω, το «Κύριε ἐλέησον». Όχι δια λόγους τεχνικούς. Δια λόγους εκκλησιολογικούς. Απαγορεύεται ο ιερεύς να τελέσει μόνος του τη Θεία Λειτουργία χωρίς να είναι και ένας πιστός. Απαγορεύεται. Αυτό, ξαναλέγω άλλη μία φορά, όχι δια λόγους τεχνικούς, αλλά δια λόγους εκκλησιολογικούς. Δηλαδή ποιοι είναι οι εκκλησιολογικοί λόγοι; Όλα αυτά που σας λέγω τόσην ώρα. Τόσην ώρα σας λέγω αυτό. Δηλαδή εγώ ο ιερεύς για μια στιγμή που είμαι ιερεύς, δεν μπορώ να τελέσω τη Θεία Λειτουργία; Όχι. Πρέπει να ‘σαι κι εσύ, ο λαϊκός. Γιατί πρέπει η δική μου ιεροσύνη και η δική σου να αποτελέσουν την προσφορά στον Θεό. Με άλλα λόγια, το λαϊκό στοιχείο που έχει τη γενική ιεροσύνη πρέπει να είναι παρόν. Παρόν. Γι΄αυτό και ο λαός κοινωνεί Σώματος και Αίματος, όπως και ο ιερεύς, Σώματος και Αίματος.
Γιατί το λέγω αυτό; Γιατί εν όψει όλων αυτών των συνεδρίων κ.τ.λ., παρακαλώ καταρτίζεσθε, να ξέρετε πού βρισκόμεθα… Η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία- προηγουμένως σας είπα για τους Προτεστάντες, τώρα σας λέγω και για τη ρωμαιοκαθολική εκκλησία- αυτή δεν κοινωνεί τους πιστούς με αίμα Χριστού, παρά μόνο με σώμα. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι δίδει προνόμια στον κλήρο τα οποία δεν παίρνει ο λαός. Γι΄αυτό και ο ρωμαιοκαθολικός ιερεύς δύναται να λειτουργήσει μόνος του, κάθε μέρα, στο δωμάτιό του, λίγα λεπτά και δέκα λεπτά, από δέκα λεπτά έως μία ώρα είναι η λειτουργία των Ρωμαιοκαθολικών. Των παπικών. Και σε δέκα λεπτά τελείται η Θεία Λειτουργία, κοινωνεί μόνος του και πάει στη δουλειά του. Αυτά η Ορθοδοξία μας δεν τα γνωρίζει. Γιατί; Διότι εσφαλμένα προχώρησαν, ηγνόησαν τον λαόν. Ο λαός, η παρουσία του λαού, του λαϊκού στοιχείου είναι θεμελιωδεστάτης σημασίας. Και το εκφράζει η εκκλησία μας με αυτόν τον τρόπο. Δεν μπορείς, ω ιερεύ, να λειτουργήσεις χωρίς το λαϊκό στοιχείο, χωρίς να υπάρχει κι άλλος μέσα. Να είναι παρών και άλλος. Βλέπετε πόσο σπουδαία είναι αυτά τα πράγματα; Αλλά προχωρώ.
Πρέπει να σας πω ακόμη ότι η γλώσσα της Θείας Λειτουργίας είναι συντεταγμένη εις πρώτον πληθυντικόν πρόσωπον. Τι σημαίνει αυτό, εις α΄πληθυντικόν πρόσωπον; Σημαίνει ότι προβλέπει, ο τύπος, η μορφή της Λειτουργίας, προβλέπει περισσότερους λειτουργούς του ενός; Για να είναι συντεταγμένη σε α΄πληθυντικό ; Όχι. Σημαίνει ότι είναι παρών ο λαός. Και σημαίνει όλος ο κόσμος, κλήρος και λαός, άπασα η εκκλησία προσφέρει την αναφορά της εις τον Θεόν. Ο Απόστολος Πέτρος αποκαλεί τους πιστούς ως «λίθους ζῶντας» οι οποίοι οικοδομούνται, όπως λέγει τώρα εις την Α΄επιστολή του 2,5 «εἰς οἶκον πνευματικόν».
Ο δε Απόστολος Παύλος αποκαλεί τους πιστούς «ναούς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». Κρατήστε αυτό: Είμαι ναός του Αγίου Πνεύματος. Κρατήσατέ το. Τι θα πει «είμαι ναός του Αγίου Πνεύματος»; Θα πει ότι εις αυτόν τον ζώντα ναόν του Θεού, ο κάθε πιστός είναι για τον εαυτό του, τον δικό του τον ναό, ο φύλακάς του και ο ιερέας του. Είμαι ναός - ο κάθε πιστός- ναός τους ζώντος Θεού. Πολλές φορές το λέει αυτό ο Απόστολος Παύλος. Πολλές φορές μας το’ χει πει. Αλλά όταν ομιλεί περί ναού; Εννοεί και τον ιερέα. Ποιος είναι ο ιερεύς; Εγώ είμαι ο ναός, εγώ είμαι ο ιερεύς. Εγώ είμαι και ο φύλακας του ναού του Θεού, του εαυτού μου δηλαδή. Καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό;
Αλλά, αγαπητοί μου, εάν εις την Παλαιά Διαθήκη, το θύμα που προσεφέρετο, το θύμα, είχε την εξής έννοια αυτής της θυσίας. Υποκαθιστούσε τον ένοχον. Έπαιρνε ο άνθρωπος ένα πρόβατο, επήγαινε το θυσίαζε, αντί να θυσιαστεί ο ίδιος. Εχύνετο το αίμα του ζώου και με τον τρόπο αυτόν εγίνετο η προσφορά, η θυσία αντί του ενόχου. Το πρόβατο που δεν φταίει σε τίποτα, αντί του ενόχου. Χύνεται το αίμα του ζώου. Γιατί τότε θα ‘πρεπε εμείς οι ίδιοι να αυτοφονευόμεθα. Δεν το θέλει αυτό ο Θεός. Αλλά εδώ τώρα έχομε μία θυσία πολύ πέρα από αυτήν, η οποία υπήρχε στην Παλαιά Διαθήκη. Όταν έπαιρνα ένα πρόβατο και το θυσίαζα ήμουν εντάξει απέναντι στον Θεόν. Τώρα όχι. Το θύμα της λατρείας που θα θυσιάσω τώρα εις τον Θεόν είναι ο εαυτός μου. Το εγώ μου. Ακούστε πώς το λέγει αυτό ο Απόστολος Παύλος: Στην προς Ρωμαίους επιστολή: «Παρακαλῶ οὖν ὑμᾶς(:Σας παρακαλώ, λοιπόν, αδελφοί), ἀδελφοί δια τῶν οἰκτιρμῶν τοῦ Θεοῦ-προσέξτε- παραστῆσαι τά σώματα ὑμῶν» -να παραστήσετε τα σώματά σας. Μάλιστα το ρήμα «παραστῆσαι», «παρίστημι» ή «παρίσταμαι» έχει λειτουργικήν διάσταση, είναι όπως ακριβώς θα φέρουν τα πρόσφορα να τα παρουσιάσουν εδώ οι άνθρωποι, στον Θεό, πηγαίνοντάς τα εκεί στη βόρεια πύλη. Παλαιότερα προσεφέροντο στην ωραία πύλη και μάλιστα την ώρα του «Αποστόλου». Απομεινάρι αυτής της προσφοράς του λαού είναι όταν βγαίνει την ώρα του «Αποστόλου» ο ιερεύς και θυμιάζει. Διότι εκείνα τα οποία προσέφεραν οι πιστοί τα εθυμίαζε ο ιερεύς και τα έπαιρνε μέσα. Τα ‘παιρνε μέσα. Λοιπόν αυτό λέγεται: «παραστήνω». Δηλαδή κάνω μία παράσταση των δώρων μου. Γι’ αυτό χρησιμοποιεί τη λέξη «παραστῆσαι» ο Απόστολος Παύλος. Είναι λειτουργικής διαστάσεως και είναι από την Παλαιά Διαθήκη.
Τι τώρα να «παραστήσετε»; Τα πρόσφορά σας; Το κρασί σας; Τι; Τι; Τι; Προσέξτε: τά σώματα ὑμῶν. Τα σώματά σας. «Θυσίαν ζῶσαν». Ζωντανή θυσία. «Ἁγίαν, εὐάρεστον τῷ Θεῷ, τήν λογικήν λατρείαν ὑμῶν». «Λογική» θα πει πνευματική. Την πνευματική λατρεία. Ώστε λοιπόν θα προσφέρω τον εαυτό μου! Αλλά τότε είμαι ιερεύς, αν προσφέρω τον εαυτό μου. Και λέγει ο Απόστολος Πέτρος, Α΄2, 5: «Καὶ αὐτοὶ ὡς λίθοι ζῶντες οἰκοδομεῖσθε, οἶκος πνευματικός, ἱεράτευμα ἅγιον, ἀνενέγκαι πνευματικὰς θυσίας εὐπροσδέκτους τῷ Θεῷ διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ». «Ώστε να φέρετε πνευματικές θυσίες, που είναι ευπρόσδεκτες στον Θεό διαμέσου του Ιησού Χριστού, του μεσίτου». Ώστε λοιπόν η θυσία του ιερατεύοντος πιστού είναι, του ιερατεύοντος πιστού, με τη γενική έννοια του ιερέως, όλοι εσείς δηλαδή.
Πρώτον· είναι θυσία αινέσεως, ο καρπός των χειλέων, όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος. Λέει, Εβραίους 13,15. «Δια τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀναφέρωμεν», το -ρω- με ωμέγα, δηλαδή «ας αναφέρομεν». Βλέπετε το ρήμα «ἀναφέρω»; Εξ ου και η ευχή της αγίας αναφοράς, το βλέπετε; Λειτουργική λέξη και αυτή, ας αναφέρομεν «θυσίαν», τι θυσίαν; «Αἰνέσεως». Δηλαδή ύμνος, ύμνος, δοξολογία, ύμνος, από το στόμα μου, «διὰ παντὸς τῷ Θεῷ, τοῦτ᾿ ἔστι(:δηλαδή) καρπὸν χειλέων-δεν λέγει καρπόν καρδίας, λέει καρπόν χειλέων, δηλαδή να ψάλλω στον Θεό- ὁμολογούντων τῷ ὀνόματι αὐτοῦ». Με το να ψάλλω, να αινέσω τον Θεόν και να ομολογώ το όνομα του Θεού.
Δεύτερον, «θυσίαν δικαιοσύνης». Λέει ο 50ός Ψαλμός: «ὅτι εἰ ἠθέλησας θυσίαν, ἔδωκα ἄν», «αν πραγματικά ζήτησες θυσία, σου την έδωσα», λέει ο πιστός στον Θεό. Ποια; «ὁλοκαυτώματα οὐκ εὐδοκήσεις», δηλαδή «δεν θέλεις ολοκαυτώματα, δηλαδή τα ζώα να τα ρίξουμε στη φωτιά να καούν». «Θυσία τῷ Θεῷ(:γιατί θυσία στον Θεό είναι) πνεῦμα συντετριμμένον, καρδίαν συντετριμμένην καὶ τεταπεινωμένην ὁ Θεὸς οὐκ ἐξουδενώσει (:δεν θα απωθήσει, δεν θα διώξει ο Θεός). Τότε εὐδοκήσεις θυσίαν δικαιοσύνης, ἀναφορὰν καὶ ὁλοκαυτώματα(:Τότε θα ευδοκήσεις, τότε θα θελήσεις και τότε θα δεχθείς θυσίαν δικαιοσύνης, αναφοράν και ολοκαταυτώματα)». Τι είναι αυτή η «θυσία δικαιοσύνης»; Όλος ο στίχος και όλη η περικοπή μας λέει το εξής: είναι η θυσία της μετανοίας. Μεγάλη θυσία στον Θεό… Είναι η θυσία της μετανοίας, που με την αμαρτία μας προσβάλαμε τον Θεό και λυπήσαμε το Πνεύμα το Άγιον. Ακόμη, δικαιοσύνη θα πει αρετή. Είναι η θυσία της αρετής. Θα βάλω στο θυσιαστήριο με τα κάρβουνα, με τα κάρβουνα που καίνε μέσα, της προσφοράς, θα βάλω τις αρετές μου να γίνουν θυμίαμα να ανεβούν στον ουρανό. Δεν λέγει κάπου στο «Κύριε, ἐκέκραξα», «κατευθυνθήτω ἡ προσευχή μου ὡς θυμίαμα ἐνώπιόν σου»; «Δεν σου προσφέρω θυμίαμα, σου προσφέρω την προσευχή μου. Αν θέλεις, Κύριε, σου προσφέρω και το θυμίαμα, μαζί με την προσευχή μου. Αλλά όπως αυτή την στιγμή ανεβαίνει το θυμίαμα, έτσι θα ανεβεί η προσευχή μου, έτσι θα ανεβούν και οι αρετές μου. Οι αρετές μου, δηλαδή: η αγιότητά μου». Ώστε λοιπόν ποια είναι η «θυσία της δικαιοσύνης»; Η θυσία της δικαιοσύνης είναι η θυσία των αρετών. Να προσφέρω τις αρετές μου. Να είμαι άγιος άνθρωπος.
Τρίτον, η θυσία της ελεημοσύνης. Λέει προς τους Εβραίους ο Απόστολος Παύλος: «Τῆς εὐποιΐας(: καλών πράξεων) καί κοινωνίας μή ἐπιλανθάνεσθε (:μην ξεχνάτε, να έχετε συναίσθηση της παρουσίας του άλλου και να του κάνετε καλό πάντοτε). Τοιαύταις γάρ θυσίαις εὐαρεστεῖται ὁ Θεός». Ώστε λοιπόν θυσία είναι αυτό; Και μάλιστα, ευάρεστη θυσία; Μάλιστα.
Ώστε έχομε, αγαπητοί μου, τη θυσίαν της αινέσεως, καρπόν χειλέων, θυσίαν δικαιοσύνης, μετανοίας και αρετών και θυσίαν ελεημοσύνης. Αυτά ως προς το ιερατικό αξίωμα. Έχομε συνεπώς αυτήν τη γενική ιεροσύνη.
Και ως προ το αξίωμα το βασιλικόν τώρα. Στο βάπτισμα, λαμβάνομε ως αρραβώνα την κληρονομία, της κληρονομίας μας, τη σφραγίδα του Αγίου Πνεύματος. Το ακούμε εκεί χαρακτηριστικά, όταν το λέγει ο ιερεύς. «Σφραγίς Πνεύματος Ἁγίου». Αλλά σφραγίδα θα πει ότι χαράσσεται κάτι επάνω μας. Ποιο είναι αυτό το χάραγμα; Θα δούμε δε στην Αποκάλυψη παρακάτω, πολύ αργότερα, ίσως του χρόνου, δεν ξέρω, ούτε του χρόνου, πολύ πολύ αργότερα, όταν ο Αντίχριστος θα βάζει το θηρίο το χάραγμα το δικό του. Αλλά και οι πιστοί έχουν το χάραγμα το δικό τους. Ποιο είναι αυτό το χάραγμα; Δεν σας λέω τώρα, με τον Αντίχριστο ποιο είναι το χάραγμα του θηρίου, του αντιχρίστου, σας λέω μόνο το χάραγμα του πιστού. Είναι ο Σταυρός με τον οποίον χαράσσεται νοητώς ο άνθρωπος και παίρνει τη σφραγίδα του Αγίου Πνεύματος. Αυτό, μετά της ελευθέρας αποδοχής, να βαπτιστώ και να γίνω Χριστιανός. Ώστε λοιπόν, όταν παίρνω αυτήν τη σφραγίδα του Αγίου Πνεύματος, τότε γίνομαι ο άνθρωπος που δέχομαι μίαν επαγγελία, έναν αρραβώνα, μία υπόσχεση ότι θα γίνω βασιλιάς.
Όχι δούλος. Βασιλιάς. Θέλετε να το δείτε; Το βιβλίο της Αποκαλύψεως, 4,4: «Καὶ κυκλόθεν τοῦ θρόνου θρόνοι εἴκοσι τέσσαρες», «γύρω από τον θρόνο, του καθημένου επί του θρόνου, του Θεού, είδα θρόνους είκοσι τέσσερις». Δις δώδεκα, που σημαίνει πλήθος, και είναι οι πιστοί· «καὶ ἐπὶ τοὺς θρόνους τοὺς εἴκοσι τέσσαρας πρεσβυτέρους καθημένους» -γιατί πρεσβύτεροι; Δια το ώριμον της αγιότητος. Όταν θα ΄ρθει η ώρα να προχωρήσουμε στα οράματα του αγίου Ιωάννου του Ευαγγελιστού, πω πω, τι μεγαλείο εκεί! - «περιβεβλημένους ἐν ἱματίοις λευκοῖς(:ντυμένους με λευκά ιμάτια), καὶ ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτῶν στεφάνους χρυσοῦς(:χρυσά στεφάνια)». Συνεπώς ο πιστός δεν είναι δούλος. Αλλά είναι εστεμμένος. Είναι εστεμμένος, είναι βασιλιάς. Και λέγει ο Κύριος: «Οἱ δίκαιοι ἐκλάμψουσιν ὡς ὁ ἥλιος ἐν τῇ Βασιλείᾳ τοῦ Πατρός αὐτῶν (:Θα λάμψουν σαν τον ήλιο εις την Βασιλείαν του Πατέρα των)». Τι σημαίνει όμως εδώ, εις την γη, ότι έχομε το βασιλικό αξίωμα; Εδώ στη γη. Θα μου πείτε, ναι, στον ουρανό, εστεμμένοι, μάλιστα. Εδώ στη γη, τι σημασία έχει αυτό; Τι έννοια έχει; Να βασιλεύω επί των παθών μου.
Να είμαι κύριος πάσης της κτίσεως, ολοκλήρου της δημιουργίας. Όταν ο Θεός είπε στους πρωτοπλάστους να είναι κύριοι, να κατακυριεύσουν την κτίσιν, δεν εννοούσε εδώ ο Θεός, όταν έλεγε στον Αδάμ να γίνει κύριος της κτίσεως με την έννοια να κατακτήσει την κτίσιν, όπως σήμερα την κατακτούμε. Προσέξτε αυτό το σημείο. Γιατί σήμερα η κατάκτηση της κτίσεως είναι το άνοιγμα του τάφου μας. Όταν κατακτώ την ατομική ενέργεια, ανοίγω τον τάφο μου να πάθω καρκίνο, γιατί η ραδιενέργεια με σκοτώνει. Όταν κατακτώ τα μυστικά της κτίσεως και τα αποδεσμεύω για να τα χρησιμοποιήσω, αυτά με σκοτώνουν. Ή έχετε αντίρρηση; Αυτό που τρώμε, μας σκοτώνει. Αυτό που πίνομε, μας σκοτώνει. Πρώτα, δεν μας σκότωναν αυτά. Τώρα που κατακτούμε τα μυστικά της κτίσεως αυτά μας σκοτώνουν. Δεν είναι λοιπόν αυτό. Θα ήταν παράξενο ο Θεός να πει να γίνομε κύριοι της κτίσεως, και αυτή η κυριότητά μας να μας σκοτώσει στο τέλος. Δεν είναι αυτό. Θα πει: εγώ είμαι εις την κορυφήν της δημιουργίας. Δεν υπάρχει κανένα κτίσμα που να είναι πιο πάνω από μένα. Όλα αυτά είναι κάτω από μένα. Είμαι κύριος της κτίσεως. Βλέπετε ή μπορείτε να δείτε νεότερο ή παλαιότερο ασκητή. Δεν έχει τίποτε. Είναι κύριος της κτίσεως. Γιατί είναι κύριος της κτίσεως; Και τα θηρία ακόμη υποτάσσονται εις αυτόν. Ολόκληρη η κτίση. Λέγει, επί παραδείγματι, ο αββάς Μωυσής, ο οποίος κάποτε, πήγαν επισκέπται να τους περιποιηθεί, και δεν είχε νερό στην έρημο πώς να βράσει λίγα όσπρια; Βγαίνει έξω, βάζει ένα τσουκαλάκι και λέγει: «Κύριε, στείλε μου λίγο νερό». Αμέσως λοιπόν ήρθε ένα σύννεφο και εγέμισε μόνο το τσουλακάκι με νερό. Το πήρε, έβρασε τα όσπρια και τα έδωσε τους επισκέπτας. Αυτό θα πει «είμαι βασιλεύς της κτίσεως». Αυτό θα πει.
Και μάλιστα, όχι κατ’ αυτόνομον τρόπο, που αποδεσμεύω τα μυστικά της κτίσεως για να με σκοτώσουνε. Τι θα πει αυτόνομο τρόπο; Ότι δεν υπάρχει ο Θεός. Είμαι κύριος της κτίσεως, αλλά να γνωρίζω ότι πάνω από μένα είναι ο απόλυτος κύριος ο Θεός. Αλλ’ ακόμη είμαι κύριος και επί των παθών μου. Τι κυβερνά τα πάθη μου; Ο ηγεμών νους. «Καί πνεύματι ἡγεμονικῷ στήριξόν με». «Ἡγεμονικῷ» . «Ἡγεμών» θα πει «βασιλεύς». «Με βασιλικό νου, στήριξέ με. Να είναι ο νους βασιλιάς. Αυτός να κυβερνά την ύπαρξή μου. Να μη γίνομαι δούλος των ανθρώπων. Να μην γίνομαι δούλος των ιδεών. Να μη γίνομαι δούλος της ύλης». Αυτό θα πει από την παρούσα ζωή να είμαι με το αξίωμα του βασιλέως.
Αλλ’ αγαπητοί μου, ο Χριστός, ο Οποίος μας κάνει βασιλείς και ιερείς, έρχεται. «Ἰδού ἔρχεται». Πώς ακούτε αυτή την λέξη «ἔρχεται»; Για τους πιστούς είναι ένα άνοιγμα. Έρχεται. «Ιδού ἔρχεται μετά νεφελῶν καί ὄψεται αὐτόν πᾶς ὀφθαλμός καί οἵτινες αὐτόν ἐξεκέντησαν καί κόψονται ἐπ'αὐτόν πᾶσαι αἱ φυλαί τῆς γῆς. Ναί. Ἀμήν». «Να, έρχεται με τα σύννεφα του ουρανού, με τις νεφέλες του ουρανού, και θα τον δει κάθε μάτι. Και αυτοί που τον ελόγχισαν. Και τότε θα κλάψουν και θα χτυπήσουν τα στήθη τους, όλες οι φυλές της γης. Ναι. Αμήν». Οι στίχοι 7 και 8 που σας διάβασα τώρα, αγαπητοί μου, αυτοί κλείουν το προοίμιον. Και αποτελούν και την κεντρική ιδέα όλου του βιβλίου. Όπως συμβαίνει πολλές φορές και στις επιστολές του Αποστόλου Παύλου, στο προοίμιον να έχει την κεντρική ιδέα της επιστολής. Ποια είναι αυτή η κεντρική ιδέα του βιβλίου της Αποκαλύψεως; Είναι η Δευτέρα του Χριστού παρουσία. Θα είναι το κεντρικό σημείο γύρω από το οποίο θα στρέφονται ό,τι θα μας πει και θα μας μιλήσει το βιβλίο της Αποκαλύψεως. Ο Χριστός έρχεται. Ο Χριστός έρχεται!
Με την εισαγωγή του «ἰδού» θέλει να μας επιστήσει την προσοχήν. Και επί της κεντρικής αυτής ιδέας. Κάτι που το κάνει πολύ συχνά η Αγία Γραφή. Ιδού, λένε οι ιερείς ευαγγελιστές στα Ευαγγέλιά τους, δηλαδή «να, και έγινε εκείνο και έγινε εκείνο». Ώστε λοιπόν ξαφνικά μας λένε: «Να, έρχεται». Που είναι όπως σας είπα το κύριο μέρος του βιβλίου της Αποκαλύψεως. Αλλ’ αυτή ακριβώς η εικόνα, «Ἰδού ἔρχεται μετά τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ καί ὄψεται πᾶς ὀφθαλμός καί ἐκεῖνοι πού ἐξεκέντησαν», «εκείνοι που ελόγχισαν τον Χριστόν, και αυτοί θα χτυπάν το κεφάλι τους και το στήθος τους βλέποντας Ποιον ελόγχισαν», έχομε μία θαυμασία εικόνα ερχομένου Χριστού και ταυτοχρόνως μία φοβερή εικόνα. Εδώ συναντώνται δύο προφητείες χριστολογικές. Και οι δύο ανήκουν στην Παλαιά Διαθήκη. Και είναι σε συνδυασμό εδώ. Η μια ανήκει εις τον προφήτην Δανιήλ και η άλλη ανήκει εις τον προφήτην Ζαχαρία. Αυτές οι δύο προφητείες είναι εκείνες που έδωσαν το άνοιγμα για την σύνθεση αυτού του οράματος και ταυτοχρόνως προφητείαι που ο Ευαγγελιστής Ιωάννης μάς παραθέτει και κλείει το προοίμιό του.
Αλλά, επειδή όμως είναι πολύ μεγάλο θέμα και η ώρα ετελείωσε, θα κλείσουμε. Θα ’θελα μόνο να σας έλεγα: Όταν κάποτε φτάσει μια στιγμή, αλλά φτάσει όμως, δεν θα ‘ναι συναισθηματικό πράγμα, να ‘ναι ένα φτασμένο πράγμα μέσ’ την καρδιά μας, ότι ο Χριστός έρχεται, τότε γίνεται ένας πόθος, μια ελπίδα, μια νοσταλγία· τότε τίποτα δεν μας κρατά στην παρούσα ζωή. Δεν επιθυμούμε να πεθάνουμε ή να φύγουμε. Όχι! Απλώς ο Χριστός έρχεται. Είναι μια βαθιά-βαθιά ελπίδα αυτή. Είναι ένα τραγουδάκι, όμορφο τραγουδάκι των κατηχητικών σχολείων, που λέγει «ο Χριστός έρχεται ξανά στη γη». Όσες φορές το ακούω αυτό, ειλικρινά με συγκινεί. Έτσι πρέπει να αρχίσομε, αγαπητοί μου, μέσα μας να αισθανόμεθα αυτήν την εμπειρία. Ο Χριστός έρχεται. Ήταν η εμπειρία της πρώτης χριστιανικής Εκκλησίας. Μ’ αυτήν την εμπειρία έζησε η Εκκλησία, μ’ αυτήν την εμπειρία έδωσε τους μάρτυρες, μ’ αυτήν την εμπειρία έδωσε και τους αγίους. Με αυτήν την εμπειρία, αγαπητοί μου, θα ξαναδώσει μάρτυρες και θα ξαναδώσει αγίους. Το εύχομαι μ’ όλη μου την καρδιά.
5η ομιλία στο βιβλίο της Καινής Διαθήκης
« Ιερά Αποκάλυψις ».
†.Όπως θα ενθυμείσθε, από τον θρήνον των βασιλέων, των εμπόρων και των ναυτικών, εις όσα φοβερά ηκούσθησαν δια την οριστικήν καταστροφήν της Βαβυλώνος, έρχεται ένα σαν όαση ουράνιο διάψαλμα, να ακουστεί ως αντίλαλος του ουρανού. Είναι η φωνή των αγίων και όλων των ουράνιων όντων και μάλιστα εν όψει ότι θα ακολουθήσει η τελευταία πράξις της Αποκαλύψεως, που είναι η τελική και οριστική κρίσις.
Ποιος είναι ο «ὄχλος»; Είναι οι άγγελοι, είναι, όπως θα δούμε λίγο πιο κάτω οι 24 πρεσβύτεροι, οι άγιοι και όλος ο ουρανός. Και ψάλλουν: «Αλληλούια!». Δηλαδή: «Αινείτε τον Κύριον»! Τρεις φορές ψάλλουν το Αλληλούια. Όπως θα δείτε στη συνέχεια, εις τιμήν και δόξαν του Αγίου Τριαδικού Θεού, όπως λέγει ο Ανδρέας Καισαρείας «τῷ Θεῷ φησίν ἀναπέμπεσθαι τρισσῶς, διά τήν τρισυπόστατον τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί ἁγίου Πνεύματος ἑνιαίαν θεότητα». «Προς τιμήν και δόξαν του αγίου Τριαδικού Θεού, τρεις φορές λέγουν το αλληλούια». «Αλληλούια», όπως θα ξέρετε, είναι αυτή η γνωστή λειτουργική επιφώνησις που στους Ψαλμούς τη συναντούμε 24 φορές και στην Καινή Διαθήκη τη συναντούμε 4 φορές. Συνέχεια της δοξολογίας του αλληλούια είναι η απόδοσις εις τον Θεόν, η δόξα, η δύναμις και η σωτηρία. Η σωτηρία είναι αποτέλεσμα της δυνάμεως του Θεού και συνεπώς αποφέρει την δόξαν του Θεού.
«ὅτι ἀληθιναὶ καὶ δίκαιαι αἱ κρίσεις αὐτοῦ· ὅτι ἔκρινε τὴν πόρνην τὴν μεγάλην, ἥτις διέφθειρε τὴν γῆν ἐν τῇ πορνεία αὐτῆς, καὶ ἐξεδίκησε τὸ αἷμα τῶν δούλων αὐτοῦ ἐκ χειρὸς αὐτῆς». 19,2. «Γιατί είναι αληθινές και δίκαιες οι κρίσεις του Θεού, γιατί έκρινε την πόλη τη μεγάλη που διέφθειρε την γην με την πορνεία της και ο Θεός εξεδίκησε το αίμα των δούλων Του των πιστών, των Χριστιανών, από το χέρι αυτής της πόρνης της γυναικός».
Η θέσις αυτή είναι μια απάντησις που δίδεται εις τον προφητικόν λόγον του Κυρίου Ιησού που είναι εις τα Ευαγγέλια, στο Λουκά 18,7 και που συχνά αν έχετε αντιληφθεί, αναφέρομαι παραλλήλως εις τα Ευαγγέλια, για να δείτε με τον τρόπον αυτόν, το κύρος του βιβλίου της Αποκαλύψεως· επειδή προσβάλλεται το βιβλίο της Αποκαλύψεως από πολλούς, έτσι παραλλήλως αναφερόμεθα εις τα Ευαγγέλια και στην λοιπήν Αγίαν Γραφήν για να κατοχυρώνεται το βιβλίον της Αποκαλύψεως.
Τι σημαίνει εδώ ότι είναι αληθινές και δίκαιες οι κρίσεις του Θεού και ότι κρίνει τώρα την πόλη τη μεγάλη και εκδικείται τώρα το αίμα των Χριστιανών ο Χριστός; Ακούσατέ το πώς το λέγει στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο. Αναφέρεται στο θέμα της επιμόνου προσευχής, εκεί με τον άδικον κριτήν, στην παραβολή του αδίκου κριτού. «Ὁ δὲ Θεὸς οὐ μὴ ποιήσῃ τὴν ἐκδίκησιν τῶν ἐκλεκτῶν αὐτοῦ τῶν βοώντων πρὸς αὐτὸν ἡμέρας καὶ νυκτός, καὶ μακροθυμῶν ἐπ᾿ αὐτοῖς; Λέγω ὑμῖν ὅτι ποιήσει τὴν ἐκδίκησιν αὐτῶν ἐν τάχει. Πλὴν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐλθὼν ἆρα εὑρήσει τὴν πίστιν ἐπὶ τῆς γῆς;». Ο Θεός, όταν δια των προσευχών μας επικαλούμεθα την βοήθειά Του, από τους εχθρούς τους δικούς Του να απαλλαγούμε εμείς, αναφερόμενοι πάντοτε σε θέματα πίστεως, δεν θα αργήσει, το λέγει ο Ίδιος, «ἐν τάχει». Θα έλθει. Και θα έρχεται για τον κάθε πιστό. Αυτό το «ἐν τάχει» είναι σχετικόν. Η Εκκλησία επί παραδείγματι παρακαλούσε τον Χριστό να απαλλαγεί από τους διωγμούς. Και βεβαίως η απαλλαγή ήλθε στις αρχές του 4ου μ.Χ. αιώνος. Θα μου πείτε, πόσες γενεές πέρασαν έως τις αρχές του 4ου αιώνος; Αναμφισβήτητα πολλές. Αλλά αυτό το «ἐν τάχει», αγαπητοί μου, δεν μετριέται με την ανθρώπινη ζωή, αλλά με την αιωνιότητα. Με την Ιστορία και με την αιωνιότητα. Διότι και ιστορικά θα λέγαμε «τι είναι 100 και 200 και 300 χρόνια;». Δεν είναι τίποτε. Αυτό να το γνωρίζουμε γιατί πολλές φορές νομίζομε ότι πρέπει να μετράμε τα πράγματα σύμφωνα με τον χρόνο της ανθρώπινης ζωής.
Αλλά το θέμα, ο Κύριος λέγει, δεν είναι εδώ, το θέμα δεν είναι αν ο Θεός θα εκδικηθεί το αίμα των μαρτύρων Του επί της γης. Το θέμα δεν είναι εδώ. Ο Θεός είναι «πιστός». «Πιστός ὁ Θεός». «Ο Θεός είναι αδύνατο να ψευστεί», όπως είδαμε σήμερα στην προς Εβραίους επιστολή στην αποστολική περικοπή που ακούσαμε το πρωί. Είναι αδύνατον ο Θεός να ψευστεί. Άρα το θέμα είναι κάπου αλλού. Γι' αυτό λέγει εδώ: «Πλην, δηλαδή αυτά σας τα βεβαίωσα, μη ρίπτετε το βάρος εκεί. Κάπου αλλού είναι το βάρος». «Πλὴν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐλθὼν ἆρα εὑρήσει τὴν πίστιν ἐπὶ τῆς γῆς;». «Όταν Εγώ επανέλθω στην γην και θα παραλάβω τους πιστούς μου», όπως είπε στους μαθητάς Του, «θα φύγω και θα γυρίσω και θα σας παραλάβω», για να παραλάβει τους πιστούς Του, «εἰς συνάντησιν εἰς ἀέρα», που λέγει ο Απόστολος Παύλος, «θα βρω πιστούς;». Εκεί είναι το θέμα, θα βρει πιστούς;
Αγαπητοί μου, να ‘στε σίγουροι, ο Θεός θα μας δικαιώσει. Αλλά για να μας δικαιώσει πρέπει να είμεθα πιστοί και να αναμένομε. Και να περιμένομε. Και να είμεθα όρθιοι ανά πάσα στιγμή. Θυμηθείτε, παρακαλώ, την παραβολήν των δέκα παρθένων. Είχαν το λάδι τους φυλάξει για την υποδοχή του Νυμφίου. Έπεσαν, λέγει, να κοιμηθούν. Γιατί νύσταξαν. Εχρόνιζε ο Νυμφίος. Ξέρετε τι είναι οι δέκα παρθένοι; Είναι οι Χριστιανοί όλοι. Αἱ πέντε μωραί, αἱ πέντε φρόνιμοι. Σημαίνει βάζει πέντε και πέντε, για να βγάλει την υπόνοια ποσοστών ανθρώπων που θα σωθούν. Μην πούμε ότι θα σωθούν οι δυο και θα πάνε στην κόλαση οκτώ. Όχι, βάζει πέντε και πέντε για να βγάλει αυτήν την υπόνοια. Και τι γίνεται εκεί; Οι άφρονες παρθένοι, το ότι είναι παρθένοι και οι δέκα σημαίνει ότι έχουν τη χριστιανική ιδιότητα, αλλά άφρονες όμως. Τι θα πει «άφρονες»; Δεν είχαν δουλέψει την πνευματική τους ζωή. Δεν καλλιέργησαν την πίστη, την αγάπη και την ελπίδα. Δεν καλλιέργησαν,δηλαδή, την πνευματική τους ζωή. Αυτό σημαίνει «δεν έχουν λάδι». Σημαίνει δεν έχουν το Πνεύμα του Θεού. Δεν κατάφεραν στη ζωή τους, δεν εφρόντισαν στη ζωή τους να έχουν το Πνεύμα του Θεού. Οι άλλες; Είχανε λάδι. Είχανε το Πνεύμα του Θεού. Νύσταξαν όλες. Γιατί αργούσε να ΄ρθει ο Νυμφίος· που σημαίνει ότι μια ανθρώπινη ζωή δεν μπορεί να περιμένει τον ερχομό του Χριστού. Θα τελειώσει αυτή η ανθρώπινη ζωή. Και πεθαίνομε, και πεθαίνομε. Όλες λοιπόν έπεσαν να κοιμηθούν. Είδατε; Να κοιμηθούν. Ο θάνατος είναι ύπνος.
Ηκούσθη σάλπιγγα την νύχτα. «Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται, βγείτε να Τον προϋπαντήσετε!». Ξύπνησαν όλες. Η ανάσταση όλων. Ευσεβών και ασεβών. Οι άφρονες Χριστιανοί τι έκαναν; Γύρευαν την ώρα εκείνη λάδι. Δηλαδή; Δεν είχαν τίποτα. Οι άλλες; Οι μυαλωμένες; Δηλαδή οι Χριστιανοί που εφρόντισαν στην παρούσα ζωή; Τι έκαναν; Αμέσως άναψαν τα λυχνάρια τους. Δηλαδή; Η καθεμία παρουσίασε τον καρπόν της εργασίας της. Παρουσίασε το Πνεύμα του Θεού που έχει. Και τότε έσπευσαν οι άλλες να πάνε να βρουν -τι να βρουν; Έμειναν απέξω από τον νυμφώνα.
Αυτό είναι το θέμα που μας ενδιαφέρει, αγαπητοί. Όχι αν έλθει ο Χριστός. Όχι αν θα εκδικηθεί το αίμα το χυμένο επάνω στη γη των αγίων Του και των μαρτύρων Του. Αυτό θα γίνει· γιατί είναι αξιόπιστος. Εμείς τι κάνομ.; Γι΄αυτό λέγει ο Κύριος «Πλὴν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐλθὼν ἆρα εὑρήσει τὴν πίστιν ἐπὶ τῆς γῆς;». Πάντως, όπως σας διάβασα προηγουμένως, το ιερό κείμενο από την Αποκάλυψη αιτιολογείται με τον τρόπον αυτόν, όταν λέγει ο όχλος «ὅτι ἀληθιναὶ καὶ δίκαιαι αἱ κρίσεις αὐτοῦ», αιτιολογείται η δοξολογία του Θεού. Διότι στις αληθινές και δίκαιες κρίσεις Του, έκρινε την αγιοκτόνον Βαβυλώνα. Και δεν θα παραλείψω άλλη μία φορά να σας πω, πολλάκις σας το΄χω πει και θα το επαναλάβω εις το μέλλον ότι, όπως λέγει ο Αρέθας, Βαβυλώνα δεν είναι η παλιά και αρχαία Βαβυλώνα. Ούτε η Ρώμη. Ούτε η παλιά Ρώμη. Ούτε η νέα Ρώμη. Αλλά είναι ο διεφθαρμένος κόσμος. Βεβαίως τύποι του διεφθαρμένου κόσμου ήταν η παλιά Βαβυλώνα και η παλιά Ρώμη. Αλλά όμως είναι ο διεφθαρμένος κόσμος· που δεν δέχεται τους Χριστιανούς, δεν δέχεται το Ευαγγέλιο, και δημιουργεί προβλήματα στους Χριστιανούς και διωγμόν μέχρις αίματος.
«Καὶ δεύτερον εἴρηκαν· ἀλληλούϊα· καὶ ὁ καπνὸς αὐτῆς ἀναβαίνει εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων». Για δεύτερη φορά λέγει ο όχλος: «Ἀλληλούϊα». «Και ο καπνός της πόλεως ανεβαίνει», λέγει, «ανεβαίνει», προσέξτε, «εις τους αιώνας των αιώνων». Ξεπερνά την εικόνα αυτός ο χαρακτηρισμός· διότι μία πόλις που πυρπολείται δεν είναι δυνατόν να καίεται εις τους αιώνας των αιώνων. Τι σημαίνει εδώ; Βλέπομε τούτο, ότι επαναλαμβάνεται η δοξολογία εν όψει της θέας της καταστροφής της Βαβυλώνος, που δεν πρόκειται πλέον να αναβιώσει ποτέ και να επαναλάβει αυτήν την βρωμερή συμπεριφορά της. Ο καπνός αυτής της πυρικαύστου πόλεως θυμίζει τον καπνόν της καύσεως Σοδόμων και Γομόρρας, και που δεν είναι τίποτα άλλο, παρά ο τύπος της αιωνίου κολάσεως. Γι’ αυτόν τον λόγο λέγει «εἰς αἰῶνας αἰώνων». Σας είπα ξεπερνά την εικόνα. Ξεπερνά τον χρόνον. Και πηδά στην αιωνιότητα· που δείχνει ότι η Βαβυλώνα τιμωρουμένη είναι ο κόσμος ο βεβλημένος εις την λίμνην που καίεται με πυρ και θείο· που είναι τύπος της αιωνίου κολάσεως.
«Καὶ ἔπεσαν οἱ εἴκοσι καὶ τέσσαρες πρεσβύτεροι καὶ τὰ τέσσαρα ζῶα καὶ προσεκύνησαν τῷ Θεῷ τῷ καθημένῳ ἐπὶ τῷ θρόνῳ λέγοντες· ἀμήν, ἀλληλούϊα».19,4. Βλέπομε πάλι, αγαπητοί μου, στο προσκήνιο αυτή η προσφιλής εικόνα των είκοσι τεσσάρων πρεσβυτέρων και των τεσσάρων ζώων που λειτουργικά πλαισιώνουν τον θρόνον του Θεού. Είναι τόσο αγαπητή αυτή η εικόνα, τόσο αγαπητή, λειτουργική, σας είπα. Θέλετε να τη ζήσετε; Στο χέρι μας είναι. Προσέξατέ το. Κάθε Θεία Λειτουργία είναι μία επανάληψις αυτής της ουρανίου εικόνος. Είναι ο θρόνος του Χριστού, είναι η Αγία Τράπεζα, ο ανακείμενος Χριστός, ο αναπαυόμενος Χριστός. Στα φρικτά Του μυστήρια. Στα είδη του άρτου και του οίνου· το Σώμα Του και το Αίμα Του. Άγγελοι περιτριγυρίζουν προς τιμήν του Χριστού, του ανακειμένου Χριστού, την αγίαν Τράπεζα. Μία ευλαβής ψυχή τα ζει αυτά. Γιατί ξέρει ότι έτσι είναι. Ξεφεύγουν από τις αισθήσεις μας. Αλλά ένας άνθρωπος ο οποίος θέλει να ζήσει λειτουργικά, όλα αυτά μπορεί να τα ζήσει. Μέχρι συγκλονισμού. Και δεν είναι λίγοι εκείνοι οι άγιοι, οι οποίοι, ενώ λειτουργούσαν, ζούσαν αυτήν την ουράνια λειτουργία, όπως ο άγιος Σπυρίδων, έβλεπε, «συλλειτουργούσε», λέγει το τροπάριό του, το απολυτίκιό του, «με αγγέλους». Λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος: «Γνωρίζω κάποιον- και φαίνεται ότι είναι ο ίδιος και κρύπτει επιμελώς τον εαυτό του- «ο οποίος, σας βεβαιώνω, έλεγε ο Ιερός Χρυσόστομος, συλλειτουργούσε με αγγέλους». Ναι, αγαπητοί. Ο πιστός άνθρωπος όταν συνέχει τον εαυτό του, τον κρατά, όταν συγκεντρώνει τον εαυτό του και αγαπά πολύ τον Κύριον, ζει αυτήν την λειτουργική εικόνα του ουρανού.
«Καὶ φωνὴ ἀπὸ τοῦ θρόνου ἐξῆλθε λέγουσα· αἰνεῖτε τὸν Θεὸν ἡμῶν πάντες οἱ δοῦλοι αὐτοῦ καὶ οἱ φοβούμενοι αὐτόν, οἱ μικροὶ καὶ οἱ μεγάλοι». 19,5. «Βγήκε», λέγει, «φωνή από τον θρόνον που έλεγε: ‘’Αινείτε, υμνείτε, δοξάζετε τον Θεόν οι δούλοι Του, κι εκείνοι που τον φοβείσθε, μικροί και μεγάλοι’’». Πάνω σ΄αυτό γράφει ο Ανδρέας Καισαρείας: «Θρόνος δέ τοῦ Θεοῦ, τά Χερουβίμ καί τά Σεραφείμ. Ἀφ' ὧν ὑμνεῖν αὐτόν ἐγκελεύονται, οὐχ οἱ μεγάλοι μόνον, ἀλλά καί οἱ μικροί ἐν κατορθώμασι, καταλλήλως ἕκαστος τῆς οἰκείας δυνάμεως». Δηλαδή «η φωνή που βγήκε από τον θρόνον του Θεού, ποια είναι αυτή η φωνή; Είναι η φωνή των Χερουβείμ και των Σεραφείμ. Δηλαδή οι ουράνιες αυτές δυνάμεις λέγουν: «Αἰνεῖτε τὸν Θεὸν». Αυτή είναι η φωνή που βγήκε. Και τι διατάσσουν; Ότι όχι μόνο οι μεγάλοι, αλλά και οι μικροί να υμνήσουν τον Θεόν». Ποιοι είναι οι μεγάλοι και ποιοι είναι οι μικροί; Οι μεγάλοι και οι μικροί στα κατορθώματα της αγιότητος. Εκείνοι που κατόρθωσαν ό,τι κατόρθωσαν στην παρούσα ζωή και είναι όλοι αυτοί μέσα στον χώρο της Βασιλείας του Θεού. Και ο λόγος αυτού του ουρανίου προσκλητηρίου που λέγουν οι ουράνιες δυνάμεις των Χερουβείμ και των Σεραφείμ, να υμνηθεί ο Θεός, είναι ότι ο Θεός θέτει πλέον τέρμα εις το κακόν και έρχεται η ώρα της ηθικής τάξεως. Διότι μπήκε η αμαρτία, ο διάβολος, και τα ανεστάτωσε όλα. Τίθεται πλέον τέρμα. Γι' αυτό και ζητείται να υμνηθεί ο Θεός από τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ, που αυτά ζητούν από τους αγίους του ουρανού να υμνήσουν τον Θεόν.
«Καὶ ἤκουσα ὡς φωνὴν ὄχλου πολλοῦ καὶ ὡς φωνὴν ὑδάτων πολλῶν καὶ ὡς φωνὴν βροντῶν ἰσχυρῶν, λεγόντων· ἀλληλούϊα· ὅτι ἐβασίλευσε Κύριος ὁ Θεὸς ὁ παντοκράτωρ. Χαίρωμεν-ας χαίρομεν· με ωμέγα το ω, υποτακτική- καὶ ἀγαλλιώμεθα καὶ δῶμεν τὴν δόξαν αὐτῷ, ὅτι ἦλθεν ὁ γάμος τοῦ ἀρνίου καὶ ἡ γυνὴ αὐτοῦ ἡτοίμασεν ἑαυτήν». 19,7. Ως απάντηση εις την αγγελική εκείνην φωνήν που βγήκε από τον θρόνον είναι ότι ολόκληρη η φωνή της Εκκλησίας, μια φωνή μετά των ουρανίων δυνάμεων, μια φωνή, που η ένταση αυτής της φωνής παρομοιάζεται με τρεις εικόνες· με την πτώσιν πολλών υδάτων - Είδατε όταν πάμε σε έναν καταρράκτη τι θόρυβος γίνεται;-· με την φωνή όχλου πολλού. Όπως φωνάζουν φερειπείν μέσα σε ένα γήπεδο, πώς φωνάζει ο όχλος;-· και με ισχυρές βροντές. Έτσι παρομοιάζονται οι φωνές ολοκλήρου της Εκκλησίας και των αγγέλων, που καλούνται να υμνολογήσουν τον Θεόν.
Αγαπητοί μου, επιτρέψατέ μου εδώ να σας προσκαλέσω σε κάτι γιατί λέγει: «χαίρωμεν καί ἀγαλλιώμεθα». Ελάτε να χαρούμε κι εμείς κάτι. Αυτή την ομοφρονία όλων των όντων του Θεού. Βλέπετε όλα τα όντα του Θεού πώς χαίρουν; Βλέπετε τι ομόφρονα είναι τα όντα του Θεού; Όλα φρονούν το ίδιο. Και βλέπει κανείς μία ενότητα εδώ. Βλέπει ότι μεταξύ των αγαθών της Βασιλείας του Θεού είναι αυτή η διάχυτος αγάπη και η διάχυτος ομοφρονία. Δεν λέγει ο ένας αυτό κι εκείνος το άλλο. Εκείνο που λέγει ο ευαγγελιστής Λουκάς στις Πράξεις. Ότι του πλήθους των πιστευσάντων είναι η ψυχή και η καρδία μία. Πόσο μάλλον εάν αυτό το πλήθος είναι πια στον ουρανό. Η ψυχή και η καρδιά είναι μία. Η φωνή είναι μία. Η φωνή είναι μία. Να ποια είναι αυτή εδώ η ενότητα, η ουράνια ενότητα, που δίνει πραγματικά τη χαρά της Βασιλείας του Θεού. Θέλετε να το δοκιμάσουμε; Σας προσκαλώ σε κάτι. Θα μου πείτε είναι πολύ δύσκολο. Ωστόσο εγώ σας προσκαλώ. Σε μία μικρή κοινότητα εκκλησιαστική που είναι στο σπίτι σας. Η κατ’ οίκον εκκλησία. Όταν οι σύζυγοι είναι ομόφρονες και τα παιδιά είναι ομόφρονα. Και όλοι λέγουν το ίδιο πράγμα. Όλοι συμφωνούν στο ίδιο πράγμα. Πέστε μου, μέσα σε εκείνο το σπίτι τι βασιλεύει; Ξέρω κάποιος θα μου πει: «Θα΄ τανε πολύ ανιαρό πράγμα να υπάρχει ομοφροσύνη. Ενώ η αντίθεσις είναι κάτι που δίνει τόνο σε μία ομάδα ανθρώπων».
Όχι, αγαπητοί μου, οι αντιθέσεις σε αυτήν την περίπτωση δεν έχουν καμία θέση. Μπορούμε να ‘χουμε την αντίθεση σε άλλα πράγματα, όπως ακριβώς έχουμε την ποικιλία των χρωμάτων μέσα στις αντιθέσεις τους, που δίνουν την ομορφιά της όλης εικόνος. Αλλά είναι άλλο πράγμα εκεί. Όπως κι εδώ θα είχαμε το ίδιο μες στην οικογένεια. Είναι ο πατέρας. Ο πατέρας δεν είναι η μητέρα. Είναι η μητέρα. Η μητέρα δεν είναι τα παιδιά. Ο καθένας είναι ένα χρώμα. Ο καθένας είναι ένας ήχος. Αλλά όλοι αυτοί οι ήχοι δίνουν μία αρμονία. Όλα αυτά τα χρώματα δίνουν έναν ζωγραφικό πίνακα. Μέσα σε ένα ζωγραφικό πίνακα ασφαλώς έχομε πολλά χρώματα, αλλά έχουμε αρμονία. Μέσα σε μια συναυλία έχουμε πολλούς ήχους, αλλά έχουμε αρμονία. Έτσι δεν είναι εκείνη η αντίθεση που θα είχαμε, να πω: «Όχι, δεν είναι έτσι αυτό, εγώ θα κάνω το δικό μου το θέλημα!», για να δώσουμε τάχα ζωή και τόνο μέσα σε μία ομάδα. Είναι δαιμονισμός! Βλέπει κανείς ότι μέσα σε δαιμονική ομάδα ανθρώπων, εκεί που δηλαδή ο διάβολος κυβερνά, βλέπετε τους ανθρώπους αυτούς ποτέ δεν μπορούν να συνεννοηθούν. Ο ένας λέει αυγά κι ο άλλος λέει καλάθια. Ο ένας λέει Α κι ο άλλος λέει Ω.
Σας παρακαλώ, για κοιτάξτε τι ωραία εικόνα είναι αυτή μέσα στο σπίτι! Η κατ’ οίκον εκκλησία! Φροντίδα της αρχαίας εκκλησίας ήτο αυτή. Να δημιουργήσει την κατ’ οίκον εκκλησία. Και το σύνολο των κατ’ οίκον εκκλησιών, απετέλει την Εκκλησία. Με έψιλον κεφαλαίο. Σήμερα έχομε αυτή τη συμφορά στην Εκκλησία μας. Ποια συμφορά; Αισθανόμεθα ότι τα πράγματα έχουν ξεφτίσει, έχουν ξεθυμάνει. Έχουνε ρημάξει. Γιατί; Ξέρετε; Γιατί δεν καλλιεργήσαμε την κατ’ οίκον εκκλησία. Κάνω ένα προσκλητήριο στην αγάπη σας. Ο καθένας και η καθεμιά, αν μάλιστα εδώ είσαστε και ο σύζυγος και η σύζυγος, κουβεντιάστε το αυτό. Συζητήσατέ το και πείτε πώς μπορούμε να κάνομε το σπίτι μας έναν παράδεισο, μια γωνιά του παραδείσου του Θεού. Μία κατ΄ οίκον εκκλησία. Σας βεβαιώνω είναι η θετικοτέρα συμβολή σας στο έργο της ανορθώσεως και της αναζωπυρώσεως της Εκκλησίας μας.
Το περιεχόμενο της δοξολογίας όλων αυτών είναι η διακήρυξις ότι «ἐβασίλευσεν Κύριος ὁ Θεός ὁ Παντοκράτωρ». Δηλαδή ότι γίνεται κύριος της δημιουργίας Του ο Θεός και ηθικώς! Και προς τον Οποίον ανήκει το «ἀλληλούια». Δεν είναι κύριος ο Θεός της δημιουργίας Του; Όταν λέγει ο Κύριος ότι ονομάζει τον διάβολον: «ὁ ἄρχων τοῦ κόσμου τούτου» και λέγει: «ὁ ἄρχων τοῦ κόσμου τούτου ἐκβληθήσεται ἔξω», «θα πεταχτεί έξω», δεν είναι κύριος ο Θεός της δημιουργίας Του; Είναι, αγαπητοί μου, και παραμένει ο κύριος της δημιουργίας Του. Αλλά όταν ο Θεός κάνει ελεύθερες υπάρξεις, ελεύθερα όντα, όταν τα όντα αυτά ελευθέρως δώσουν τον εαυτόν τους εις τον Θεόν, τότε κυβερνά και τις καρδιές. Συνεπώς είναι Κύριος όχι μόνο της δημιουργίας–φύση, αλλά τώρα είναι και ηθικώς, Κύριος των λογικών όντων. Μ’ αυτήν την έννοια, αφού πια το κακό οριστικά περιορίζεται και ρίπτεται εις το πυρ το αιώνιον, όπως θα δούμε στα επόμενα κεφάλαια, τότε πλέον δεν έχουν παρά οι άγιοι να δοξάσουν τον Θεό, γιατί πια ο Θεός γίνεται κύριος Παντοκράτωρ αυτής της δημιουργίας Του και των καρδιών των λογικών όντων.
Όλη η Εκκλησία καλεί τον εαυτόν της να χαρεί. Και να δώσει δόξαν στον Θεό για ένα παμμέγιστον γεγονός. Και το παμμέγιστον αυτό γεγονός είναι εκείνο που αποτελεί και το νόημα της Ιστορίας. Ο γάμος του Αρνίου μετά της νύμφης Εκκλησίας. Βεβαίως, περί του γεγονότος τούτου, του γάμου του Αρνίου μετά της Εκκλησίας, που σας είπα το νόημα της Ιστορίας, ακούστε τι είπα: «είναι το νόημα της Ιστορίας». Ποιο νόημα έχει η Ιστορία; Η ένωση του σαρκωμένου Θεού Λόγου μετά της Εκκλησίας, δηλαδή των πιστών, των ανθρώπων και δια της Εκκλησίας μετά της κτιστής λοιπής δημιουργίας. Αυτό είναι το νόημα της ενανθρωπήσεως του Υιού του Θεού, αυτό είναι το νόημα της υπάρξεως του κόσμου, αυτό είναι το νόημα της υπάρξεως του κόσμου, αυτό είναι το νόημα της Ιστορίας. Αυτό είναι το τελευταίον παμμέγιστον γεγονός.
Και, βέβαια, γι΄αυτό το γεγονός θα μας μιλήσει ο ιερός Ευαγγελιστής στο 21ον κεφάλαιον πρώτα ο Θεός, ίσως και του χρόνου αν θέλει ο Θεός και ζήσουμε, που αυτά τα 2-3 τελευταία κεφάλαια 20, 21,22 κεφάλαια του βιβλίου της Αποκαλύψεως είναι αληθινή απόλαυσις, είναι η αφρόκρεμα της πνευματικότητος· που βλέπει κανείς να περνά η Εκκλησία της ιστορίας στην αιωνιότητα. Και βλέπει κανείς αυτό το πέρασμα από την ιστορία στην αιωνιότητα. Και βλέπει κανείς με απαράμιλλες εικόνες περιγραφής, να περιγράφεται η Εκκλησία της αιωνιότητος. Δηλαδή αυτής της Βασιλείας του Θεού πια, της θριαμβευούσης μέσα εις τους αιώνας των αιώνων. Αν ο Θεός μας αξιώσει να φθάσουμε σε αυτά τα κεφάλαια. Βέβαια εκεί θα μιλήσει λεπτομερώς ο ιερός Ευαγγελιστής γι’ αυτόν τον γάμον του Αρνίου μετά της Εκκλησίας.
Ωστόσο τώρα, κατά τη συνήθεια του προφήτου, γίνεται μία προεξαγγελία και που προετοιμάζει τον αναγνώστη να μπει στο νόημα των πραγμάτων. Όταν, λέγει «γάμοι τοῦ ἀρνίου», ο γάμος του Αρνίου, τι σημαίνει αυτό; Λέγει ο Ανδρέας Καισαρείας: «Γάμον δέ Ἀρνίου τήν τῆς Ἐκκλησίας πρός Χριστόν, λέγει, συνάφειαν». Είναι η συνάφεια, η ένωση Χριστού και Εκκλησίας. Δηλαδή αυτό που σας είπα, ο σαρκωμένος Θεός που ενώνεται με τους ανθρώπους και δια των ανθρώπων με την λοιπήν Εκκλησίαν, και είναι πια ο Θεός με τη δημιουργία Του, ασύγχυτα πάντοτε, ηνωμένος εις τους αιώνας των αιώνων. Και το μυστήριον αυτής της συναφείας εκφράζεται με τον γάμον. Κι αν το θέλετε, ο γάμος, αυτό το άλλο μυστήριο εκφράζει τούτο το μεγάλο μυστήριο που λέγει και ο Απόστολος Παύλος: «Ἐγώ δέ λέγω, τό μυστήριο τοῦτο ὅτι εἶναι μέγα εἰς Χριστόν καί εἰς τήν Ἐκκλησίαν». Ποιο μυστήριο; Το μυστήριο της ενώσεως Χριστού και Εκκλησίας. Αυτό περί του οποίου τώρα λέγει εις το βιβλίο της Αποκαλύψεως.
Εικόνα δε και τύπος αυτού του μεγάλου μυστηρίου είναι το άλλο μυστήριον, η ένωσις μες στον γάμο ανδρός και γυναικός. Όταν καταστρέφομε την εικόνα, προσβάλλομε το πρωτότυπο. Όταν καταστρέφω έναν άνθρωπο, βρίζω έναν άνθρωπο, προσβάλλω την εικόνα του Θεού. Και δια της εικόνος του Θεού η ύβρις μου περνά, διαβαίνει εις το πρωτότυπο. Και εάν υβρίζω τον γάμον, παίρνω διαζύγιο, ή ζω τη μοιχεία καθ’ οιονδήποτε τρόπον, τότε υβρίζω το μυστήριον ενώσεως Χριστού και Εκκλησίας. Να γιατί είναι βαρύ αμάρτημα η μοιχεία. Δεν είναι απλώς ένα περιστατικόν.
Οι μυωπάζοντες όμως άνθρωποι, που φτιάχνουν τους ανθρωπίνους νόμους και μιλάνε για μια χειραφέτηση της τιμιότητος του γάμου και ότι μπορούν οι άνθρωποι να κινούνται ελευθερίως μέσα στον χώρο του γάμου και να ζουν τη μοιχείαν, ασφαλώς δεν μπόρεσαν ποτέ να συλλάβουν το θεολογικό υπόβαθρο του μυστήριου του γάμου. Γιατί βλέπουνε στο μυστήριο του γάμου τι βλέπουνε; Βλέπουνε μόνο μία φυσική ένωση και όχι μία υπερφυσική. Αλλά η φυσική έγινε χάριν της υπερφυσικής. Και όχι η υπερφυσική χάριν της φυσικής. Και τι θα πει «θεώρηση φυσική». Και τι θα πει «θεώρηση φυσική του γάμου»; Όπως πηγαίνω την κατσίκα μου στον τράγο, με συγχωρείτε και θα πάει κι ο άλλος την κατσίκα του στον τράγο και θα ‘ναι ο ίδιος ο τράγος για πολλές κατσίκες, με συγχωρείτε για την γλώσσα μου, αλλά έτσι θα πει «βλέπω κατά φυσικό τρόπο τον γάμο». Αλλά δεν είναι αυτό. Ο γάμος έχει υπερφυσικόν υπόβαθρον. Έχει θεολογικόν υπόβαθρον. Είναι αυτό που σας είπα. Έρχεται να δώσει την εικόνα εκείνη του μεγάλου μυστηρίου της ενώσεως Χριστού και Εκκλησίας· που θα γίνει σε μία απέραντη έκταση πια και φανερή στα έσχατα. Μέσα στη Βασιλεία του Θεού.
Αυτήν την ωραία εικόνα του γάμου την βρίσκομε γνωστή στην Παλαιά Διαθήκη και την χρησιμοποιεί ήδη ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής. Αλλά και ο ίδιος ο Κύριος χρησιμοποιεί την εικόνα του γάμου εις τα Ευαγγέλια. Λέγει, επί παραδείγματι, ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής, Ιω. 3,29: «Ὁ ἔχων τήν νύμφην ( ποιος έχει την νύμφην; Την Εκκλησία; Είναι ο Χριστός) νυμφίος ἐστίν. νυμφίος εστίν». Είναι γαμβρός, είναι νυμφίος. «Ὁ δέ φίλος τοῦ νυμφίου -ποιος είναι φίλος του νυμφίου; Είναι ο Ιωάννης- ὁ ἐστηκώς καί ἀκούων αὐτοῦ -που στέκεται και ακούει- χαρά χαίρει διά τήν φωνήν τοῦ νυμφίου». «Εγώ είμαι ο φίλος του Νυμφίου», λέγει. «Εγώ ο Ιωάννης ο Βαπτιστής. Είμαι ο φίλος του Νυμφίου. Και χαίρομαι όταν ακούω τον Νυμφίο που έχει την νύμφην. Και χαίρομαι χαράν μεγάλην». Εβραϊσμός. Χαίρομαι με χαρά.
Ο Κύριος είπε, Ματθ.9,15. Όταν κάποτε προσεβλήθη η ομάδα των μαθητών Του από τους κακεντρεχείς Φαρισαίους, γιατί δεν νηστεύουν ενώ οι μαθηταί του Ιωάννου και των Φαρισαίων νηστεύουν, απήντησε: 9,15 «Μὴ δύνανται οἱ υἱοὶ τοῦ νυμφῶνος πενθεῖν ἐφ' ὅσον χρόνον μετ' αὐτῶν ἐστίν ὁ Νυμφίος;». Είναι δυνατόν «οἱ υἱοὶ τοῦ νυμφῶνος» τα παιδιά του νυμφώνα, να πενθούν -γιατί τι είναι η νηστεία; Πένθος είναι. Ακούσατε τι είναι η νηστεία; Πένθος είναι. «Μπορούν να πενθούν όταν μαζί τους είναι, όσο καιρό είναι μαζί τους ο Νυμφίος; Εγώ είμαι ο Νυμφίος της Εκκλησίας. Εγώ, ο Χριστός. Και είμαι μαζί τους. Πώς λοιπόν θα νηστεύσουν;». Λέει παρακάτω: «Θα ‘ρθουνε μέρες που θα παρθεί απ’ αυτούς ο Νυμφίος, θα φύγει, και τότε θα νηστεύσουν». Βλέπετε πώς ονομάζει ο Κύριος εδώ τον εαυτό Του; Νυμφίο!
Εκεί όμως που έχομε μία εντονοτάτη εικόνα, σε βαθμό που κανείς εκπλήσσεται για την τολμηρότητα των εικόνων και την τολμηρότητα της συναφείας του γάμου, είναι το βιβλίο «Ἆσμα Ἀσμάτων». Αυτό το περίφημο βιβλίο, που κανείς να είχε την δυνατότητα να το αναλύσει… Και ενώ μοιάζει ότι είναι ένα ερωτικό ειδύλλιον άμα το διαβάζει κανείς, στην πραγματικότητα δεν είναι παρά αυτή η ένωσις του Χριστού μετά της Εκκλησίας.
Και ποια είναι αυτή η ετοιμασία της γυνής του Αρνίου, όπως λέγει, δηλαδή της Εκκλησίας; Κατ΄αρχάς είναι η χρονική ετοιμασία. Είναι όταν οι ψυχές των εσφαγμένων δια την μαρτυρίαν του Ιησού Χριστού εζήτησαν δικαίωσιν, όπως διαβάζομε στο έκτο κεφάλαιο της Αποκαλύψεως, στίχος 10. Και τους εδόθη η απάντησις να περιμένουν λίγο δια να προστεθούν και άλλοι αδελφοί των, οι οποίοι και αυτοί θα δώσουν το αίμα τους για την μαρτυρία του Ιησού Χριστού. Είναι λοιπόν η πρώτη ετοιμασία, προετοιμασία χρονική. Είναι θέμα αριθμού. Να γίνει ο αριθμός των μελών της Εκκλησίας περισσότερος και περισσότερος.
Έχομεν όμως και την ποιοτικήν ετοιμασίαν της γυνής του Αρνίου. Λέγει το ιερό κείμενο πάλι: «Καὶ ἐδόθη αὐτῇ(:και δόθηκε σ’ αυτήν, την γυναίκα, την Εκκλησία) ἵνα περιβάληται βύσσινον λαμπρὸν καθαρόν- ερμηνεύει ο ιερός Ευαγγελιστής: τὸ γὰρ βύσσινον τὰ δικαιώματα τῶν ἁγίων ἐστί». Βέβαια, ακριβέστερα, ερμηνεύει ο άγγελος. «Δόθηκε», λέγει, «να ντυθεί λαμπρό βύσσινο, καθαρό ιμάτιο». Τι είναι αυτό το βύσσινο; Δηλαδή αυτό το χρώμα; Είναι τα δικαιώματα, είναι οι αρετές των αγίων. Και αυτή η στολή την οποία περιβάλλεται η Εκκλησία, το βύσσινον το λαμπρόν και καθαρόν, είναι σε αντίθεση με την στολή της γυναικός της πόρνης της μεγάλης, όπως θα ενθυμείσθε και είναι, εδώ βλέπει κανείς, ενώ εκεί είναι τα βδελύγματα, έχει, λέει, η πόρνη γυναίκα εδώ ονόματα βδελυγμάτων, σιχαμένα πράγματα. Αυτή η γυναίκα, η Εκκλησία, είναι τα δικαιώματα των αγίων, ο χρωματισμός της στολής της. Οι αρετές των αγίων της. Είναι η αγιότητα των αγίων της.
Πραγματικά, αγαπητοί μου, η αγιότητα είναι η στολή που παίρνουν οι άγιοι από τον κόσμον αυτόν όσο ζουν. Και αν το θέλετε, είναι η μόνη στολή που παίρνουν. Έναν άγιον, αν τον στολίσετε όσο θέλετε, δεν θα πάρει από τα λαμπρά ρούχα τίποτε μαζί του. Ούτε αν του κάνουμε λαμπρή κηδεία, ούτε αν δεν του κάνουμε, τίποτε δεν θα πάρει από αυτά. Μια στολή θα πάρει μαζί του λαμπρή, την αγιότητα! Την στολή της αγιότητος. Των αρετών τη στολή. Γι΄αυτό και οι άγιοι εφρόντιζαν να εξυφάνουν κατά τη διάρκεια της επιγείου ζωής των, αυτήν την στολή, που μπορούν να περάσουν από το τελωνείο. Η μόνη στολή. Τίποτε άλλο δεν μπορούν να πάρουν.
Αλλά λέγει ότι «ἐδόθη». «Καὶ ἐδόθη αὐτῇ». «Εδόθηκε εις αυτήν να ντυθεί αυτή τη στολή τη λαμπρά». «Ἐδόθη»; Τι σημαίνει «ἐδόθη»; Σημαίνει ότι ο αγιασμός των αγίων της Εκκλησίας είναι καρπός τόσον του προσωπικού κόπου των αγίων, όσον και της θείας Χάριτος. Κανείς δεν γίνεται άγιος χωρίς τη Χάρη του Θεού. Η αγιότητα μέσα στον χριστιανικόν χώρον ουδέποτε είναι αυτόνομη. Αν σας πουν ότι υπάρχουν σπουδαίοι άνθρωποι με πολλήν αρετήν, αλλά είναι όχι στον χώρο της Εκκλησίας, έχουνε μία αυτόνομη, ξεκομμένη από τον Θεό, δηλαδή αυτό θα πει «αυτόνομη», αυτόνομη αγιότητα, αυτόνομη αρετή, αυτή δεν κατορθώνει να φθάσει σε ύψη αφενός, αφετέρου δεν περνάει από το τελωνείον του θανάτου. Δεν διασώζεται. Δεν μπαίνει στη Βασιλεία του Θεού.
Ξέρετε, το έχω ακούσει πολλές φορές αυτό, γι΄αυτό σας το λέγω. Ακούμε ανθρώπους που λένε, δύο κατηγορίες περιπτώσεων θα σας πω. Η μία: Λέει μία γυναίκα: «Ο άνδρας μου είναι πολύ καλύτερος από μένα, αλλά δεν έρχεται στην Εκκλησία». Τι να το κάνω; Η καλοσύνη του αυτή είναι ανενέργητη. Ανώφελη. Ακούσατε τι είπα; Ανώφελη! Δεν περνάει στην αιωνιότητα αυτή η καλοσύνη του. Και το άλλο: «Βλέπομε», λέει, «Μασόνους, αλλά είναι πολύ καλοί άνθρωποι». Το ξέρομε δε κατά πόσο είναι ή δεν είναι καλοί άνθρωποι. Αλλά το θέμα είναι ότι είναι μία αυτονομημένη καλοσύνη, αν υποτεθεί ότι υπάρχει μία καλοσύνη. Αυτονομημένη. Δεν έχει καμία σχέση με την αγιότητα των αγίων της Εκκλησίας. Μα απολύτως καμία σχέση. Τίποτα δεν διασώζεται μέσα στη Βασιλεία του Θεού. Μη, λοιπόν, μας θαμπώνουν τέτοιες περιπτώσεις. Σας το είπα για να το ‘χουμε υπόψη μας.
Εδώ αυτό το «ἐδόθη» και η Εκκλησία ντύνεται και είναι τα δικαιώματα των Αγίων, οι αρετές των Αγίων, ωραία το εκφράζει ο Απόστολος Παύλος, Εφεσίους 2,10. Λέγει ο Απόστολος: «Αὐτοῦ γάρ ἐσμεν ποίημα(:είμεθα δημιούργημα του Θεού), κτισθέντες ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ(:που εδημιουργηθήκαμε εν Χριστώ Ιησού - δεν λέγει: «ἐν Θεῷ», λέγει: «ἐν Χριστῷ», δεν έχω καιρό να σας το ερμηνεύσω πιο πολύ, έχει πολλή αξία αυτό) ἐπὶ ἔργοις ἀγαθοῖς(:με σκοπό να έχομε τα άγια έργα, την αγιότητα- ώστε λοιπόν ο σκοπός που ο Χριστός μάς έκανε είναι να έχομε εν Χριστώ αγιότητα, εν Χριστώ αγιότητα), οἷς προητοίμασεν ὁ Θεὸς ἵνα ἐν αὐτοῖς περιπατήσωμεν». Αλλά, όπως σας εξήγησα προηγουμένως επί της εικόνος του γάμου, εκκλησίας και Αρνίου, θα επανέλθει ο ιερός Ευαγγελιστής στα πιο κάτω κεφάλαιά του, γι΄αυτό και εγώ δεν θα εξαντλήσω το θέμα φυσικά.
Και συνεχίζει το ιερό κείμενο: «Καὶ λέγει μοι -Και μου λέγει:-· γράψον, μακάριοι οἱ εἰς τὸ δεῖπνον τοῦ γάμου τοῦ ἀρνίου κεκλημένοι. καὶ λέγει μοι· οὗτοι οἱ λόγοι ἀληθινοὶ τοῦ Θεοῦ εἰσι». Και μου λέγει: «Γράψε». Ποιος; Ο άγγελος. «Γράψε: Ευτυχισμένοι αυτοί που είναι καλεσμένοι στο δείπνο του Αρνίου, του γάμου του δείπνου του Αρνίου. Και μου λέγει: Αυτοί οι λόγοι του Θεού είναι αληθινοί».
Αγαπητοί μου, αφού ήρθε η ώρα του γάμου του Αρνίου ήδη στρώνεται το γαμήλιο τραπέζι. Εκείνο που λέγει «Καὶ λέγει μοι· γράψον», «και μου λέγει: Γράψε», διότι αυτά τα οποία βλέπει ο Ιωάννης πρέπει να τα γράψει, τι σημαίνει; Σημαίνει ότι ο οδηγός άγγελος πληροφορεί τον Ιωάννη να γράψει γι'αυτό το μακαριστό δείπνο ώστε, όταν θα αναγινώσκεται, θα διαβάζεται, από τους πιστούς της στρατευομένης Εκκλησίας, να κάνουν αφενός μεν συνειδητή υπομονή για τις θλίψεις του παρόντος αιώνος στον οποίον ευρίσκονται, αλλά και ταυτοχρόνως να προετοιμάζονται για εκείνον το ουράνιον δείπνον. Γι΄αυτό λέγει: «Γράψον». Να διαβαστεί αυτό το πράγμα που θα γραφτεί.
Η έκφραση της χαράς του γάμου του Αρνίου, δηλαδή της ενώσεως που σας λέγω, Χριστού και Εκκλησίας, φανερώνεται εδώ με ένα γαμήλιο τραπέζι, δηλαδή με την παρουσία αυτής της ίδιας της Βασιλείας του Θεού. Πολλές φορές ο Κύριος μίλησε γι’ αυτόν τον δείπνον στα Ευαγγέλια. Πολλές φορές. Όπως είναι το δείπνο των γάμων του Υιού του Βασιλέως, όπως είναι το δείπνο εις το οποίον δείπνον τρεις κατηγορίες ανθρώπων αρνούνται να προσέλθουν: «Αγρόν ἠγόρασα, ζεύγη βοῶν πέντε ἠγόρασα, γυναῖκα ἔγημα οὐ δύναμαι ἐλθεῖν», η παραβολή των δέκα παρθένων και ακόμα η παραβολή του ασώτου υιού. Εκείνο το «σφάξτε το μοσχάρι το σιτευτό και ελάτε να χαρούμε» στο βάθος, όλα αυτά, αγαπητοί μου, είναι προοίμια εκείνου του μεγάλου δείπνου. Αλλά κατεξοχήν, κατεξοχήν, είναι το τελευταίο δείπνο που ο Χριστός έκανε επί της γης, είναι ο Μυστικός λεγόμενος Δείπνος, που παρέθεσε ο Κύριος στους μαθητάς Του τη Μεγάλη Πέμπτη, κατά τη διάρκεια του οποίου δείπνου παρέθεσε και το κατεξοχήν «ἱερεῖον». «Ἱερεῖον» θα πει σφάγιον. Τον εαυτόν Του! Το σώμα Του και το αίμα Του! Το μυστήριο, δηλαδή, της Θείας Ευχαριστίας· που όλα αυτά έρχονται να δείξουν τη μακαριότητα της Βασιλείας του Θεού.
Είναι αξιοσημείωτον ότι δεν ομιλεί ούτε ο Κύριος, ούτε το εν λόγω χωρίον της Αποκαλύψεως που αναλύομε τώρα, περί «ἀρίστου». Όπως θα ξέρετε, «ἄριστον» στην αρχαία Ελληνική θα πει το μεσημεριανό τραπέζι. Είναι το «πρό ἄριστον» είναι το πρωινό, το κολατσιό. Είναι το «ἄριστον», το μεσημεριανό και το «δεῖπνον», το βραδινό. Σε όλες τις παραβολές, κι εδώ τώρα εν προκειμένω, στην Αποκάλυψη, παραβολές που ο Κύριος ομίλησε, παντού ομιλεί περί δείπνου και όχι περί αρίστου.
Σας κάνει εντύπωση αυτό; Ακούστε γιατί. Ο λόγος είναι ο εξής: Στην ανατολή οι άνθρωποι ειργάζοντο όλη την ημέρα ή στους αγρούς ή στις άλλες δουλειές τους. Και συνεπώς δεν έμενε χρόνος να συγκεντρωθούν αυτοί και οι φίλοι τους σε ένα τραπέζι. Όταν εβράδιαζε και τέλειωναν οι δουλειές τους, όλοι μαζί ευρίσκοντο σε ένα τραπέζι σε ένα σπίτι για να φάνε. Όπως θα γνωρίζετε, το βράδυ οι άνθρωποι μαζεύονται και λένε τα δικά τους. Προσέξτε εδώ να δείτε. Μαζεύονται και λένε τα θέματά τους. Είναι μία ωραία συνήθεια αυτή, η οποία μάλιστα περισσότερο καλλιεργείται στην ανατολή, το να καθίσουν στο τραπέζι και να κουβεντιάσουν. Είναι όπως σας είπα, μια ωραία συνήθεια, το να καθίσει κανείς στο τραπέζι με τους φίλους του για να κουβεντιάσουν.Εμείς νομίζουμε ότι είναι τραπέζι, είναι για να διασκεδάσουμε, να πιούμε κρασί και να αρχίσουμε να τραγουδάμε.
Είναι μία λανθασμένη θέση αυτή, αγαπητοί μου. Σε ένα τραπέζι, βραδινό μάλιστα, μπορούμε να καθίσουμε να φάμε και να συζητήσουμε. Και μάλιστα να συζητήσουμε σοβαρά θέματα. Όταν λέω «σοβαρά», δεν εννοώ θέματα οικονομικά, αλλά εννοώ πνευματικά θέματα. Σοβαρά θέματα. Έτσι βλέπομε ότι συζητούσαν στην ανατολή. Γιατί είχαν μπροστά τους τη νύχτα και είχαν άνεση οι άνθρωποι να κουβεντιάσουν. Δεν τους επίεζε το να ανοίξουν το απόγευμα το μαγαζί τους. Και να είναι περιορισμένος ο χρόνος του μεσημεριού. Γι’ αυτόν τον λόγο εδώ ομιλεί το ιερό κείμενο περί δείπνου· που σημαίνει ότι η Βασιλεία του Θεού καλείται «δεῖπνον», διότι, μετά τον κόπον της ημέρας του βίου τούτου, όλη η οικογένεια του Θεού μαζεύεται, για να γευτεί τη μακαριότητα της Βασιλείας και να έχει την άνεση της αιωνιότητος.
Γράφει ο Ανδρέας Καισαρείας: «Δεῖπνον δέ Χριστοῦ, ἡ τῶν σωζομένων ἑορτή καί εὐφροσύνη ἐναρμόνιος· ᾗς μακάριοι τευξόμενοι, καί τῷ ἁγίῳ τῶν καθαρῶν ψυχῶν Νυμφίῳ εἰς τόν αἰώνιον Νυμφῶνα, συνεισελευσόμενοι». «Τι είναι», λέει, «το δείπνο του Χριστού; Είναι η εορτή των σωζομένων. Εκείνοι που θα σωθούν! Είναι η εναρμόνιος χαρά και ευφροσύνη· που όλοι αυτοί θα πετύχουν την ένωσή τους με τον Σωτήρα Χριστό, στον νυμφώνα Του, όταν θα μπουν».
Υπάρχει όμως, αγαπητοί μου, στα λίγα λεπτά που μας μένουν, κι ένα ακόμη δείπνο, προσέξτε αυτό, που αναφέρεται από τον ιερόν Ευαγγελιστήν, στο ίδιο κεφάλαιο λίγο πιο κάτω. Είναι στους στίχους 17 και 18. Και που είναι ένα φρικτό τραπέζι, φρικτό τραπέζι! Το αναφέρομε εδώ μόνο για μια σύγκριση. Γιατί εκεί θα κάνομε ανάλυση, πρώτα ο Θεός, άμα θα φθάσομε. Ακούστε: «Δεῦτε», ακούστηκε πάλι μια φωνή, «συνάχθητε εἰς τὸ δεῖπνον τὸ μέγα τοῦ Θεοῦ, ἵνα φάγητε –στα όρνεα του ουρανού αποτείνεται η φωνή, στα κοράκια του ουρανού- σάρκας βασιλέων καὶ σάρκας χιλιάρχων καὶ σάρκας ἰσχυρῶν καὶ σάρκας ἵππων καὶ τῶν καθημένων ἐπ᾿ αὐτῶν, καὶ σάρκας πάντων ἐλευθέρων τε καὶ δούλων, καὶ μικρῶν τε καὶ μεγάλων». Φρικτό! «Ω κοράκια, ω κοράκια της γης, ελάτε, μαζευτείτε να φάτε τα πτώματα των ανθρώπων εκείνων που στάθηκαν αντίθεοι». Φρικτό τραπέζι. Σας είπα την ανάλυση θα την κάνομε λίγο πιο κάτω όταν θα φθάσομε πρώτα ο Θεός.Τα δύο αυτά δείπνα συμβολίζουν την Βασιλεία του Θεού και την αιωνία κόλαση. Και θυμίζουν τους λόγους του Κυρίου που είπε: «Καί ἀπελεύσονται οὗτοι εἰς κόλασιν αἰώνιον, οἱ δέ δίκαιοι εἰς ζωήν αἰώνιον». Τα δύο δείπνα. Αλλά και την ετυμηγορίαν, την καταδικαστικήν απόφασιν εκείνου του κριτηρίου που λέγει: «Ἐπείνασα γάρ καί ἐδώκατέ μοι φαγεῖν» ή «Ἐπείνασα γάρ καί οὐκ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν» κλπ. Επάνω σ’ αυτό ωραιότατα ο άγιος Συμεών ο νέος Θεολόγος μεταφέρει το θέμα στην πνευματική κατάρτιση του καθενός και γράφει στον 57ο λόγο του. «Επειδή επείνασα την επιστροφή σου», λέει ο Χριστός στην κάθε ψυχή, «και τη μετάνοιά σου, και δεν μου έδωσες να φάγω και να πληρώσω την επιθυμία μου, δηλαδή δεν μετενόησες από τα κακά σου. Εδίψησα τη σωτηρία σου και δεν μου έδωκες να πιω. Γυμνός ήμουν από τις δικές σου ενάρετες πράξεις και δεν με έντυσες με αυτές. Ήμουν σε φυλακή στενοτάτη και μολυσμένη και σκοτεινή της καρδιάς σου και δεν θέλησες να με επισκεφθείς. Και να με βγάλεις στο φως. Είδες πού εκειτόμουν με την ασθένεια της δικής σου αμελείας και απραξίας και δεν με υπηρέτησες με τα καλά σου έργα. Λοιπόν, φεύγε από κοντά μου!».
Αγαπητοί μου, βλέπομε εδώ, εν αντιθέσει με τους αμαρτωλούς οι δίκαιοι, όχι μόνο θα έχουν ασκήσει την αγάπη, αλλά και προπαντός και κυρίως θα έχουν γίνει σκεύη τίμια και εύχρηστα εις τον Κύριον, και ναοί στολισμένοι για να κατοικήσει εκεί ο άγιος Τριαδικός Θεός. Και μέλη του μεγάλου σώματος του Χριστού, την Εκκλησία. Γι΄αυτό και τους αποκαλεί εδώ η Αποκάλυψις «μακαρίους και κεκλημένους», καλεσμένους. Είναι ο τέταρτος μακαρισμός της Αποκαλύψεως αυτός, και θεωρεί αληθινά μακαρίους εκείνους που θα τύχουν αυτής της Βασιλείας του Θεού. Ως προς το «κεκλημένοι», καλεσμένοι, είναι ταυτόσημο με το «ἐκλεκτοί». Διότι, έχοντες υπόψιν την παραβολήν του μεγάλου δείπνου που είπε ο Κύριος, όλοι κλήθηκαν, αλλά όλοι δεν ανταποκρίθηκαν. Εκείνοι που ανταποκρίθηκαν ως κλητοί ήσαν και εκλεκτοί. Γι' αυτό και επιμένει ο άγγελος για τον μακαρισμό των κεκλημένων αυτών. Αυτοί οι λόγοι που σου λέγω είναι αληθινοί του Θεού, σου λέγω αλήθεια, οι λόγοι του Θεού είναι αληθινοί.
Αλλά, θα συνεχίσουμε…
Κυριακή 17-4-1983
75η ομιλία στο βιβλίο της Καινής Διαθήκης
« Ιερά Αποκάλυψις ».
