Αθανάσιος Άμβωνας

14 Απριλίου 2021

Τό κατ' εὐδοκίαν καί τό κατά παραχώρηση θέλημα τοῦ Θεοῦ.

†.Τί εἶναι ἡ εὐλογία; Καί εὐλόγησε, λέγει, αὐτούς ὁ Θεός. Τί θά πεῖ αὐτό, εὐλόγησε ὁ Θεός; Τί εἶναι αὐτή ἡ εὐλογία; Εὐλογία εἶναι ἡ κατάφαση τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἡ θέληση τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἡ εὔνοια τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἡ εὐδοκία τοῦ Θεοῦ, εἶναι τό θέλω τοῦ Θεοῦ. Μ’ ἄλλα λόγια, μποροῦσε νά κάνει τήν δημιουργία ὁ Θεός καί νά μήν τήν εὐλογήσει; Μποροῦσε νά τό κάνει αὐτό. Νά πεῖ, ἔκανα τή δημιουργία, τώρα δέν μοῦ ἀρέσει, καί τήν καταστρέφω. Σημαίνει· δέν τήν εὐλογῶ. Δέν ὑπάρχει σ’ αὐτό πού ἔφτιαξα ἡ κατάφαση, ἡ θέληση. Αὐτό συμβαίνει σέ ὅλους μας. Κατασκευάζουμε κάτι καί δέν μᾶς ἀρέσει. Τό χαλᾶμε. Συνεπῶς ἡ δημιουργία ὁλόκληρη χωρίς τήν κατάφαση τοῦ Θεοῦ, δηλαδή χωρίς τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ δέν μπορεῖ νά σταθεῖ. Πολύ παραπάνω δέ ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος.

Ἐδῶ ἴσως γεννηθεῖ ἡ ἀπορία. Ἀφοῦ τίποτα δέν μπορεῖ νά σταθεῖ χωρίς τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ, τότε ὁ διάβολος καί ὁ ἁμαρτωλός καί ἀσεβής ἄνθρωπος, πῶς μποροῦν νά στέκονται; Μήπως καί αὐτοί ἔχουν τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ; Σᾶς ἀπαντῶ. Δέν ὑπάρχει ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ στό διάβολο. Οὔτε φυσικά καί στόν ἁμαρτωλό ἄνθρωπο. Ἀλλά ἐδῶ ὑπάρχει τό «κατά παραχώρηση» θέλημα τοῦ Θεοῦ. Εἶναι καταπληκτικό. Ὁ Θεός θέλει νά ὑπάρχει ὁ διάβολος; Βέβαια ὁ Θεός δέν ἔκανε τό διάβολο. Ὁ Θεός ἔκανε τόν ἀγαθό ἄγγελο, ἀλλά μέ τήν προαίρεσή του, τήν ἐλευθερία του, ἔχει ἁμαρτήσει. Ὁ Θεός δέν τόν ξαναγυρίζει στό μηδέν. Διότι θέλει νά ὑπάρχει ὁ διάβολος. Αὐτό τό «θέλω» τοῦ Θεοῦ, δέν εἶναι κατ’ εὐδοκία, δέν εἶναι ἀπό κατάφαση, ἀλλά γιατί τό παραχωρεῖ ὁ Θεός νά ὑπάρχει. Εἶναι ἐκεῖνο τό φοβερό πού λέγει ὁ πατέρας Ἰουστίνος Πόποβιτς, ὅταν ἦρθε ὁ Χριστός στόν κόσμο καί τόν σταύρωσαν οἱ ἄνθρωποι,τόν θανάτωσαν, λέγει τὸ ἑξῆς· «Οἱ ἄνθρωποι καταδίκασαν τόν Θεό σέ θάνατο καί ὁ Θεός καταδίκασε τούς ἀνθρώπους στήν ἀθανασία.» Δηλαδή σέ καταδικάζω νά μή πεθάνεις. Ξέρεις τί θά πεῖ αὐτό; Ὁ ἄνθρωπος μέσα στή γῆ αὐτή θά πεῖ· δέν μ΄ ἀρέσει ἡ ζωή αὐτοκτονῶ. Αὐτοκτονεῖς; Δέν ἔχεις δικαίωμα νά τό λές αὐτό· ἀλλά ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει λές· μπορῶ νά αὐτοκτονήσω. Ξέρεις τί θά πεῖ τό νά βρεθεῖς σάν ψυχή, ἐκεῖ πού θά βρεθεῖς, καί μετά τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν μέ τό πλῆρες σῶμά σου, καί νά θέλεις νά πεθάνεις, νά θέλεις νά γίνεις μηδέν καί νά μήν μπορεῖς; Εἶναι φοβερό. Αὐτό θά πεῖ καταδίκασε ὁ Θεός καί τό διάβολο καί τούς ἀσεβεῖς νά μήν πεθαίνουν, τούς καταδίκασε στήν ἀθανασία. Αὐτό εἶναι τό θέλημα τοῦ Θεοῦ ὄχι κατ’ εὐδοκία, ἀλλά κατά παραχώρηση. Τό παραχωρεῖ αὐτό ὁ Θεός. Ἐκεῖνο πού πρέπει νά καταλάβουμε εἶναι ὅτι χωρίς τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ τίποτα δέν στέκεται. Τίποτα μέσα σ’ ὁλόκληρη τήν δημιουργία. Λέγει πολύ ὡραία ὁ 103 ψαλμός· «Ἀποστρέψαντος δέ Σου τό πρόσωπον, ταραχθήσονται». Ὅλα τά πράγματα, ὅλα τά κτίσματα, ὅταν ἐσύ γυρίσεις τό πρόσωπό σου, θά ταραχθοῦν. «Ἀντανελεῖς τό πνεῦμα αὐτῶν, καί ἐκλείψουσι, καί εἰς τόν χοῦν αὐτῶν ἐπιστρέψουσιν». Θά γυρίσουν πίσω στό χῶμα. Ἀντιθέτως· «ἐξαποστελεῖς τό Πνεῦμα σου (θά στείλεις τό Πνεῦμα σου τό Ἅγιο) καί κτισθήσονται (θά δημιουργηθοῦν), καί ἀνακαινιεῖς τό πρόσωπον τῆς γῆς». (Καί θά τό κάνει τό πρόσωπο τῆς γῆς καινούριο). «Ἀνοίξαντός σου τήν χεῖρα, τά σύμπαντα πλησθήσονται χρηστότητος». Ὅταν θ’ ἀνοίξεις τό χέρι σου, τά σύμπαντα ὅλα θά γεμίσουν ἀπό εὐλογίες, ἀπό χρηστότητα.

Ἡ εὐλογία εἶναι ἕνα στοιχεῖο τελείως ἀπαραίτητο. Ὅταν εὐλογεῖ ὁ Θεός τήν κτίση, τό χρόνο καί τόν ἄνθρωπο αὐτά εὐοδώνονται. Θά ἤθελα νά σᾶς κάνω ἕνα ἐρώτημα πρίν προχωρήσω στήν εὐλογία καί στό περιεχόμενό της. Θά ἤθελα νά σᾶς ρωτήσω, ὅ,τι κάνουμε ἐμεῖς, ἔχουμε τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ; Ἀποφασίζουμε νά μάθουμε γράμματα. Νά πραγματοποιήσουμε ἕνα ταξίδι, νά ἀγοράσουμε ἕνα ἀντικείμενο, νά διεκπεραιώσουμε μία ὑπόθεση, ἔχουμε τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ γι’ αὐτό τό ὁποῖο κάνουμε; Ζητᾶμε τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ; Ἄν μοῦ πεῖτε· καί πῶς μποροῦμε νά ζητήσουμε τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ; Νά σᾶς πῶ. Καταρχᾶς μέν τό ἀντικείμενο πού θά ζητήσουμε νά γίνει ἀντικείμενο τῆς προσευχῆς μας. Θά ποῦμε ἁπλά στήν προσευχή μας· «Κύριε, ἔχω σκοπό νά κάνω ἕνα ταξίδι. Αὐτό τό ταξίδι τό εὐοδώνεις; Τό εὐλογεῖς; Τό θέλεις; Ἐάν τό θέλεις, ἐσύ τό θέλεις, προσέξτε, ἐφόσον εἶναι κάτω ἀπό τό θέλημα τῆς εὐδοκίας σου, τῆς εὔνοιάς σου, τότε νά τό ἐπιτρέψεις νά γίνει. Ἐάν ἀντιθέτως δέν τό θέλεις, τότε ἐμπόδισε, νά μή γίνει». Ποιό τό ἀποτέλεσμα; Νά εἶστε σίγουροι ὅτι θά πάρετε ἀπάντηση. Διότι, ἐάν πεῖτε, Θεέ μου, ἐγὼ θέλω νά γίνει αὐτό, γιατί τό θέλω ἐγώ, τότε, πιθανῶς θά τό ἐπιτρέψει ὁ Θεός. Θές νά πᾶς ταξίδι; Ἐπιμένεις; Πήγαινε. Πήγαινε. Θυμηθεῖτε τόν ἄσωτο τῆς παραβολῆς. Τί εἶπε; Πατέρα, δῶσέ μου τό ἐπιβάλλον μέρος τῆς περιουσίας. Δῶσέ μου τό μέρος τῆς περιουσίας πού μοῦ ἀνήκει. Πάρε το. Φοβερή αὐτή ἡ ἐλευθερία πού δίνει ὁ Θεός στόν ἄνθρωπο. Φοβερή. Τρομάζει ὁ ἄνθρωπος, ὅταν δεῖ σέ ποιό βαθμό φθάνει ἡ ἐλευθερία πού τοῦ δίνει ὁ Θεός. Θές νά φύγεις; Φύγε. Στό δίνω. Ἀλλά ἐγὼ δέν τό θέλω τό ταξίδι. Συνεπῶς δέν θά ἔχεις τό θέλημα τῆς εὐδοκίας μου, ἀλλά θά ἔχεις τό θέλημα τῆς παραχώρησής μου. Δηλαδή ἄν σου τύχει κανένα δυστύχημα στό δρόμο, νά τό ξέρεις εἶναι γιατί ἐγὼ δέν θά σ’ ἔχω εὐλογήσει. Δέν θά σ’ ἔχω προστατεύσει. Ἤθελες μόνος σου νά τό κάνεις αὐτό. Ἀλλά θά εἶναι χωρίς τή δική μου εὐλογία.

Απόσπασμα από την 25η ομιλία στην κατηγορία
« Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/xristianikh-kosmologia-anurvpologia
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pgmRsIiRCioth8a5E4bM7r

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς «Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία.».🔻
https://drive.google.com/file/d/1PKTpnYb1nptUbWKH5jo6DJwk7IVel9BA/view?usp=drivesdk

🔸📜 Απομαγνητοφωνημενες ομιλίες της σειράς «Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία.».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20%CE%9A%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1%20~%20%CE%91%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%89%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Τί ἀποκαλύπτει ἡ Ἁγία Γραφή γιά τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ.

†. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης λέγει ὅτι «ἀθεώρητος ἡ τοῦ ἀνθρώπου φύσις». (Ἁγίου Γρηγορίου Νύσσης: Περί κατασκευῆς τοῦ ἀνθρώπου, ἐκδόσεις Τέρτιος).

Ἡ φύση τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἀθεώρητος. Δηλαδή δέν τήν ἔχει δεῖ ὁ ἄνθρωπος τήν ἀνθρώπινη φύση. Σήμερα τό ξέρουμε αὐτό. Τήν ἐποχή ἐκείνη δέν μποροῦσαν νά τό ξέρουν. Παρά μόνο ἕνα πάρα πολύ δυνατό φιλοσοφικό μυαλό θά μποροῦσε νά τό διαισθανθεῖ. Σήμερα ξέρουμε ὅτι οὔτε τήν ὕλη δέν ἔχουμε δεῖ. Δέν εἶναι παιδαριῶδες αὐτό οὔτε ἁπλῶς ἕνας τρόπος τοῦ λέγειν. Ὁ ἄνθρωπος οὔτε τήν ὕλη δέν ἔχει δεῖ. Διότι μόνο θεωρίες ἔχουμε γιά τή δομή τῆς ὕλης. Λέμε ὅτι ἀποτελεῖται ἀπό τά ἄτομα τῆς ὕλης καί τό ἄτομο τῆς ὕλης ἀποτελεῖται ἀπό εκείνα κι εκείνα… Κι ὅτι ὑπάρχουν ἑλκτικές δυνάμεις ἀνάμεσα στούς πυρῆνες καί τά ἠλεκτρόνια γύρω ἀπό τούς πυρῆνες. Kαί αὐτά μεταξύ τους τά ἄτομα καί οἱ ἑλκτικές δυνάμεις ἔχουν ἕνα τρόπο νά συνδέονται. Βλέπετε, πάω νά κόψω ἕνα σίδερο καί δέν κόβεται ὁ σίδηρος, γιατί ἔχει πάρα πολύ μεγάλες ἑλκτικές δυνάμεις, ἐνῶ οἱ ἑλκτικές δυνάμεις μέσα στό νερό εἶναι χαλαρές. Γι’ αὐτό καί μετακινεῖται, παίρνει σχῆμα τό νερό ποικίλο. Δέν εἶδε ὁ ἄνθρωπος τή δομή τῆς ὕλης, ἀλλά ἔφτιαξε κάποιες θεωρίες γιά νά ἀποκτήσει μία εἰκόνα μέ κάποια δεδομένα πού ἔχει. Ἐάν, λοιπόν, τήν ὕλη δέν εἴδαμε καί τή δομή της καί ὅτι ξέρουμε εἶναι ἀποτέλεσμα θεωρίας ἢ θεωριῶν, πόσο μᾶλλον νά δεῖ κανείς τήν ἀνθρώπινη φύση! Ἔχουμε τό ὑλικό σῶμα γιά τό ὁποῖο μιλᾶμε τόσην ὥρα, πού εἶναι παρμένο ἀπό τή γῆ. Ἔχουμε τό φαινόμενο τῆς ζωῆς. Εἶναι ὕλη σύν ζωή. Εἶναι ἐπιπλέον τό θέμα ψυχή. Σύν ψυχή. Θέλετε ἀκόμη νά πῶ; Σέ ὅλα αὐτά, σῶμα, ὕλη, ζωή, ψυχή, προσθέσατε, παρακαλῶ, τό φαινόμενο τῆς ζωῆς. Αὐτά εἶναι ἀθεώρητα πράγματα. Δέν τά εἴδαμε ποτέ. Ἐάν τά εἴχαμε δεῖ δέν θά ὑπῆρχαν οἱ ἀντίθετες ἀπόψεις νά λέγουν ὑπάρχει ἢ δέν ὑπάρχει ψυχή; Ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού λένε ὅτι δέν ὑπάρχει ψυχή. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού δέν πιστεύουν ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι κατ’ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Τί σημαίνει αὐτό; Σημαίνει ὅτι ἀθεώρητος εἶναι πράγματι ἡ φύση τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης.

Ἀλλά παρ’ ὅλα αὐτά μποροῦμε νά δοῦμε, ὅπως ἡ Ἁγία Γραφή μᾶς ἀποκαλύπτει μερικά πράγματα, νά δοῦμε τί εἶναι αὐτό τό κατ’ εἰκόνα. Λέγει ὁ Ἀπ. Παῦλος « τοῦ Χριστοῦ, ὃς ἐστιν εἰκὼν τοῦ Θεοῦ». (Β’ Πρός Κορινθίους,4,4) καί «ὃς ἐστιν (ὁ Χριστός)εἰκὼν τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀοράτου, πρωτότοκος πάσης κτίσεως». (Πρός Κολασσαείς,1,15) καί «τά πάντα δι’ αὐτοῦ καί εἰς αὐτόν ἔκτισται.» Ἐδῶ ἔχουμε κάτι σπουδαῖο. Τί εἶναι ὁ Χριστός; Δέν εἶναι ὁ Θεός Λόγος. Εἶναι ὁ Θεός Λόγος καί ἡ ἀνθρώπινη φύση. Συνεπῶς Θεάνθρωπος. Αὐτός εἶναι ὁ Χριστός. Ὁ Χριστός, ὁ Θεάνθρωπος, εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι μᾶς λέγει ἡ Ἁγία Γραφή. Καί ὅτι τά πάντα διά τοῦ Ἰησοῦ ἔγιναν, διά τοῦ Θεοῦ Λόγου καί γιά λογαριασμό του ἔγιναν. Ἀναφέρεται καί στήν ἀνθρώπινη φύση. Ἀλλά ἂς τό δοῦμε αὐτό. Γιατί ἐμεῖς ξέρουμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι κατ’ εἰκόνα Θεοῦ. Ἐδῶ λέγει ὅτι ὁ Χριστός εἶναι κατ’ εἰκόνα Θεοῦ. Ἐάν ὁ Χριστός εἶναι κατ’ εἰκόνα Θεοῦ, τότε ὁ ἄνθρωπος εἶναι κατ’ εἰκόνα Χριστοῦ. Συνεπῶς ὁ ἄνθρωπος εἶναι εἰκόνα εἰκόνος. Ὁ Θεός, ὁ Χριστός, ὁ ἄνθρωπος.

Ἂν μάθω καί πιστέψω καί δεχτῶ ὅτι εἶμαι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, αὐτό γιά τή ζωή μου ἀλλά καί γιά τό περιβάλλον μου ἔχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία. Λέγει ὁ ἅγιος Εἰρηναῖος τά ἑξῆς σπουδαία μάλιστα: «Ἐν τοῖς πρόσθεν χρόνοις ἐλέγετο μέν κατ’ εἰκόνα Θεοῦ γεγονέναι τόν ἄνθρωπον, οὐκ ἐδείκνυτο δέ». Ἐδῶ μία μικρή παρένθεση. Εἴδατε ὅτι μᾶς χρειάζονται τά ἀρχαῖα. Πῶς θά διαβάζαμε τά κείμενα αὐτά; Θά μοῦ πεῖτε, θά μᾶς τά προσφέρουν σέ μετάφραση. Κι ἂν δέν μᾶς τά μεταφράζουν; Οἱ ξένοι, Εὐρωπαῖοι, Ἀμερικανοί, Γιαπωνέζοι, μαθαίνουν ἀρχαῖα Ἑλληνικά γιά νά διαβάζουν πρωτοτύπως καί τήν Ἁγία Γραφή καί τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας καί τούς ἀρχαίους Ἕλληνες συγγραφεῖς. Δέν ἐξυπηρετεῖ ἐπιστημονικά ἡ μετάφραση. Πρέπει νά ξέρω τό κείμενο. Νά δῶ τή λέξη. Νά δῶ τό σχηματισμό της, τήν ἔννοιά της, τήν ὑφή της, τή δομή της. Ἂν αὐτά τά πράγματα δέν τά μάθω, δέ θά μάθω ποτέ τό νόημα τῶν πραγμάτων. Καί πῶς θά τά μάθω ἂν δέν ξέρω ἀρχαία Ἑλληνικά; Εἰλικρινά, σᾶς λέγω, εἶναι ἔγκλημα. Σέ λίγο δέν θά μπορεῖτε νά διαβάσετε ἕνα κείμενο μέ τόνους. Ὅπως ἐγὼ δέν μπορῶ νά διαβάσω ἕνα κείμενο χωρίς τόνους. Θά μοῦ πεῖτε θά συνηθίσω. Ἐγὼ μέν θά συνηθίσω, δέν ἔχει καί πολλή σημασία. Για σᾶς ὅμως πού θά συνηθίσετε τό χωρίς τόνους κείμενο καί θά πρέπει νά διαβάσετε τόσα βιβλία πού τυπώθηκαν μέχρι τώρα μέ τόνους, τί θά γίνει; Πού θά τά βλέπετε παράξενα αὐτά. Καί αὐτό εἶναι ἕνα δυστύχημα. Στό τέλος θά ἀποκοπεῖτε ἀπό τίς ρίζες καί τῆς πίστης καί τῆς γενιᾶς μας. Ναί, ἔχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία. Ἂς εἶναι. «Ἐν τοῖς πρόσθεν χρόνοις…» Ποιούς πρόσθεν χρόνους; Δηλαδή πρό Χριστοῦ. Λεγόταν μέν ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔγινε κατ’ εἰκόνα Θεοῦ, «οὐκ ἐδείκνυτο δε». Δέν φαινόταν ὅμως. «Ἔτι γάρ ἀόρατος ἦν ὁ Λόγος οὗ κατ’ εἰκόνα ὁ ἄνθρωπος ἐγεγόνει.» (Γιατί ἀκόμα ὁ Λόγος ἦταν ἀόρατος, δέν εἶχε γίνει ἄνθρωπος. Εἶναι τό δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος. Δέν εἶχε, λοιπόν, ἀκόμη γίνει ἄνθρωπος, γιατί ὁ ἄνθρωπος ἔγινε κατ’ εἰκόνα τοῦ Λόγου). Πῶς γίνεται αὐτό; Ἐδῶ θέλω νά προσέξετε. Λέμε ὅτι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἄνθρωπος. Ποιανοῦ ἔμοιασε; Τοῦ Ἀδάμ. Λάθος! Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ὅταν εἶχε «στό νοῦ του» νά κάνει τόν κόσμο, τό ἄκρον ἄωτον τῆς δημιουργίας θά ἦταν ὁ ἄνθρωπος. Ἡ κορυφή τῆς δημιουργίας θά ἦταν ὁ ἄνθρωπος. Ὅταν εἶχε σκοπό λοιπόν νά κάνει τόν ἄνθρωπο, εἶχε σκοπό νά κάνει μία ὕπαρξη μέ τήν ὁποία ὁ ἴδιος ὁ Θεός Λόγος θά ἑνωνόταν καί ἑνωμένος τώρα μέ αὐτό τό πλάσμα πού λέγεται ἄνθρωπος, θά ἐπικοινωνοῦσε μέ τή δημιουργία του. Καί θά γινόταν ὁ ἀόρατος Θεός ὁρατός στή δημιουργία του. Στά ζῶα καί σέ κάποια δημιουργήματα πού τοῦ ἔμοιαζαν. Δηλαδή τούς ἀνθρώπους.

Ὥστε δέν ἔγινε ὁ Θεός σύμφωνα μέ τήν εἰκόνα τοῦ Ἀδάμ. Ἀλλά ὁ Ἀδάμ ἔγινε σύμφωνα μέ τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Δέν ἔχει σημασία πού ἱστορικά προηγεῖται ὁ Ἀδάμ τοῦ Χριστοῦ. Δέν ἔχει καμία σημασία. Ἄρα λοιπόν βλέπομε ἐδῶ ὅτι ὁ ἄνθρωπος, ὁ Ἀδάμ, γίνεται μέ βάση τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ Λόγου πού θά ἐπρόκειτο νά ἐνανθρωπήσει. Γι’ αὐτό πῆρε ὁ ἄνθρωπος τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Ἐπειδή ὅμως ἀκόμη δέν φάνηκε ὁ Χριστός καί ἤδη γράφεται ἡ Παλαιά Διαθήκη, τί λέγει; Ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔγινε κατ’ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ ὁ Χριστός εἶναι Θεός, δέν εἶναι λάθος. Μέ τή διαφορά μόνο πὼς ἐκεῖ εἶναι περιληπτικά, ἐνῶ στήν Καινή Διαθήκη εἶναι ἀναλυτικά. Ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔγινε κατά τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, ἀφοῦ εἶναι Θεός, ὁ ὁποῖος Χριστός κατά τήν ἀνθρώπινη φύση του εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀοράτου, διότι ἐπιτέλους ὁ ἴδιος ὁ Χριστός εἶναι καί Θεός. Ἡ ἀνθρώπινη φύση εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά στό ἴδιο πρόσωπο στόν Ἰησοῦ Χριστό εἶναι καί ἡ θεία καί ἡ ἀνθρώπινη φύση. Μέ βάση λοιπόν τή θεία καί ἀνθρώπινη φύση γίνεται ὁ ἄνθρωπος. Ἄρα, ποῦ εἶναι παρακαλῶ τώρα τό κατ’ εἰκόνα; Ἀναμφισβήτητα εἶναι σέ ὁλόκληρο τόν ἄνθρωπο. Εἶναι καί στήν ἀνθρώπινη φύση. Ἂν πεῖ κάποιος, δηλαδή ὁ Θεός εἶναι ἄνθρωπος; Δίνομε ἀνθρώπινες διαστάσεις στό Θεό; Ναί. Γιατί; Γιατί ὁ Θεός σάρξ ἐγένετο. Φαίνεται παράξενο ἐκ πρώτης ὄψεως. Ὁ ἄπειρος, ὁ ἀπερινόητος Θεός, τό ἄπειρον πνεῦμα γίνεται ἄνθρωπος. Ἄρα ποῦ εἶναι ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο; Σ’ ὁλόκληρο τόν ἄνθρωπο. Καταπληκτικό! Καταπληκτικό! Ὅταν κοινωνοῦσε ὁ ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος ἔβλεπε τό Χριστό στά μέλη του ὁλόκληρο. Καί μάλιστα εἶχε μία ἀνάλυση πού δέ θά ἀντέχατε αὐτή τή στιγμή νά σᾶς τήν κάνω, τό πῶς ἀκριβῶς ἔβλεπε τό Χριστό στά μέλη του. Σ’ ὅλα τά μέλη του ἀναδυόμενο τό Χριστό. Διότι πῶς θά ἔπαιρνε τό Χριστό σ’ ὅλα τά μέλη του, ἐάν δέν ἦταν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, ἐάν ὁ Χριστός δέν ἦταν κι αὐτός τό ἴδιο; Στήν ἀνθρώπινή του φύση. Καί γράφει σέ ἕνα ποίημα: « Ποῦ νά σταθῶ; Ποῦ νά καθίσω; Ποῦ νά ἁπλώσω τά πόδια μου, ποῦ τά χέρια μου; Ὅλα τά βλέπω θεοειδή, χριστοειδή· αἰδοῦμαι, ντρέπομαι, ποῦ νά κοιτάξω;» Καί φανταστεῖτε ὅτι δέν εἶναι φιλολογία. Δέν εἶναι μία ἔμπνευση φιλολογική τό ποίημα.

Ὁ ἅγιος Συμεὼν ὁ νέος Θεολόγος ζοῦσε μέσα στό ἄκτιστο φῶς τοῦ Θεοῦ. Κι αὐτά τά πράγματα τά ἔβλεπε. Ἔβλεπε τήν ὕπαρξή του νά εἶναι μέσα στό φῶς τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι φοβερά μυστήρια, φοβερά πράγματα. Ξαναγυρίζω στόν ἅγιο Εἰρηναῖο, ὁ ἄνθρωπος ἔγινε κατά τήν εἰκόνα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. « Ἔτι γάρ ἀόρατος ἦν ὁ Λόγος οὗ κατ’ εἰκόνα ὁ ἄνθρωπος ἐγεγόνει». «Διά τοῦτο καί τήν ὁμοίωσιν ῥᾳδίως ἀπέβαλε, (Ἐπειδή δέν ἔβλεπε τό πρότυπό του, γιατί ὁ Λόγος ἐνανθρώπησε μετά, ἐπειδή δέν τόν ἔβλεπε, γι’ αὐτό καί εὔκολα ἀπέβαλε τό καθ’ ὁμοίωση. Δέν εἶχε πρόσωπο νά ζητάει νά ὁμοιάζει. Δέν εὐθύνεται βέβαια γι’ αὐτό ὁ Θεός.) ὁπότε δέ σάρξ ἐγένετο ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ τά ἀμφότερα ἐπεκύρωσε. (δηλαδή ὅταν ἔγινε σάρξ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, τότε καί τά δυό, καί τό κατ’ εἰκόνα καί τό κατ’ ὁμοίωση, τά ἐπεκύρωσε.)καί γάρ τήν εἰκόνα ἔδειξε ἀληθῶς αὐτός τοῦτο γενόμενος ὅπερ ἦν ἡ εἰκὼν αὐτοῦ. (Δηλαδή ἡ ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ εἶναι τό πρωτότυπο τῆς κατασκευῆς τοῦ ἀνθρώπου, πού ἀποτελεῖ καί εἰκόνα τοῦ πρωτοτύπου, δηλαδή τοῦ Χριστοῦ.) καί τήν ὁμοίωσιν βεβαίως κατέστησεν συνεξομοιώσας τόν ἄνθρωπον τῷ ἀοράτῳ πατρί» (δηλ. πῶς συνεξομοίωσε τόν ἄνθρωπο μέ τόν ἀόρατο πατέρα; Ὅταν εἶπε στήν Κ. Δ. « ἔσεσθε οὖν ὑμεῖς τέλειοι ὥσπερ ὁ πατήρ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς τέλειός ἐστι.» Δηλαδή νά ὁμοιάσετε τοῦ πατέρα σας. Εἶναι τό καθ’ ὁμοίωση.)

Απόσπασμα από την 16η ομιλία στην κατηγορία
« Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία ».

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Πῶς δημιουργεῖται μία ψυχή;

†.[...] Καί τόν μέν Ἀδάμ ὁ Θεός τόν ἔκανε ἔτσι. Πῶς; Ἐπῆρε, λέγει, μέ τά χέρια του ὁ Θεός χῶμα, ἔκανε τήν ἀνθρώπινη κατασκευή, δηλαδή ἐπῆρε ὑλικά, ἔκανε τήν ἀνθρώπινη κατασκευή, ἐφύσηξε. Δηλαδή δέν πῆρε ὑλικά καί ἔδωσε τό ἀνθρώπινο πνεῦμα. Καί ἔγινε ὁ Ἀδάμ. Ὁ πρωτόπλαστος. Ἐγὼ πῶς ἔγινα; Ἐφύσηξε στήν δική μου κατασκευή ὁ Θεός γιά νά γίνει ἡ ψυχή μου; ἐγὼ ἤμουν μέσα στήν μητέρα μου καί στόν πατέρα μου. Ἦλθε ὁ Θεός καί ἐκεῖ μέ δημιούργησε φυσώντας πάλι; Μέ ἄλλα λόγια, πῶς δημιουργεῖται μετά μία ψυχή; Κοιτάξτε πόσες ψυχές ἔχουμε. Ἑκατομμύρια ψυχές ἔχουμε. Ἂν θέλετε, δισεκατομμύρια ψυχές ἔχουν περάσει πάνω ἀπό τόν πλανήτη μας. Ὅλες αὐτές οἱ ψυχές πῶς ἔγιναν; Καί τό μέν ἀνθρώπινο σῶμα, τό καταλαβαίνουμε πῶς γίνεται. Ξέρουμε, πῶς γίνεται. Ὅπως καί στά ζῶα. Ὅπως καί στά φυτά. Ἔχουμε τόν σπόρο. Κι ἔχοντας τόν σπόρο ἔχουμε τό καινούριο φυτό. Ἢ τό καινούριο ζῶο. Ἔχω τό αὐγό κι ἔχω τήν καινούρια κότα. Ἔτσι, λοιπόν, ὑπάρχει ὁ σπόρος, τό σπέρμα. Σέ ὅλα τά ζωντανά πράγματα. Καί μέ τόν τρόπο αὐτόν ἔχουμε τόν πολλαπλασιασμό. Ἡ ψυχή; Πῶς πολλαπλασιάζεται ἡ ψυχή; Πολλαπλασιάζεται; Πῶς γίνεται ἡ ψυχή; Πάνω στό ἐρώτημα αὐτό, ἔχουν διατυπωθεῖ διάφορες θεωρίες, διότι στό βάθος ἀποτελεῖ ἕνα μυστήριο τό θέμα καί εἶναι εὔλογη ἡ ἀπορία.

Ἡ θεωρία τῆς ἀπόρροιας.

Ὑπάρχει ἡ θεωρία τῆς ἀπόρροιας. Αὐτό πού ἀπορρέει, φεύγει ἀπό κάπου. Δηλαδή γιά νά καταλάβετε, παίρνω μία κηρήθρα, ἡ ὁποία εἶναι γεμάτη ἀπό μέλι, τό παράδειγμα δέν εἶναι δικό μου, τό παράδειγμα εἶναι πανάρχαιο. Παίρνω τήν κηρήθρα, καί τήν βλέπετε νά ἔχει μία αὐτοτέλεια. Τήν ζουλῶ τήν κηρήθρα καί ἀρχίζει νά ρέει τό μέλι. Τό μέλι, λέμε, ρέει ἢ ἀπορρέει. Ἐκεῖνο πού ἔχω μέσα στό πιάτο μου, εἶναι ἡ ἀπόρροια ἐκείνου τοῦ πράγματος πού ζούληξα. Τῆς κηρήθρας. Σημαίνει λοιπόν, ἀπό ἕνα πρᾶγμα, μ’ ἕνα ζούληγμα ἔχω κάτι ἄλλο. Μήπως, λοιπόν, ὅταν ὁ Θεός ἐνεφύσησε, φύσηξε στό πρόσωπο τό ἀνθρώπου, ὁ Θεός ἔβγαλε κάτι ἀπό μέσα του καί τό ἔδωσε στόν ἄνθρωπο; Ἐάν ὑποτεθεῖ ὅτι ἡ ψυχή εἶναι ἀπόρροια τοῦ Θεοῦ, ὅπως τό μέλι ἀπόρροια τῆς κηρήθρας, τότε θά πρέπει ἡ ψυχή μου νά εἶναι ἕνα κομματάκι τῆς θεότητας. Διότι καί ὁ Θεός λέγεται πνεῦμα καί ἐγὼ λέγομαι πνεῦμα. Μήπως λοιπόν εἶναι αὐτό; Ἀλλά τότε θά ἔπρεπε, ὁ Θεός νά κατακερματίζεται. Δηλαδή νά παίρνουμε ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι, ὅσο περισσότεροι γινόμεθα, νά παίρνουμε κομματάκια - κομματάκια ἀπό τήν θεότητα. Ἀλλά τό πνεῦμα δέν κατακερματίζεται. Δέν κομματιάζεται. Δέν εἶναι δυνατόν αὐτό τό πρᾶγμα. Κι ὕστερα κάτι ἄλλο. Ἂν ἐγὼ ἁμαρτάνω, τότε θά ἁμάρτανε τί; Ἕνα κομματάκι τῆς θεότητας. Μά ἡ θεότητα δέν ἁμαρτάνει ποτέ. Εἶναι ἄτρεπτος. Χωρίς τροπή. Δηλαδή χωρίς ἀλλαγή. Δέν μεταβάλλεται ἡ θεία οὐσία. Ἂν λοιπόν δεχθῶ ὅτι τό φύσημα ἦταν κάτι πού ἔφυγε ἀπό τόν Θεό, οὐσία δηλαδή καί ἦλθε σέ μένα τόν ἄνθρωπο, τότε θά πεῖ ὅτι ἔχω ψυχές, δημιουργία ψυχῶν ἐξ ἀπορροίας, δηλαδή ἀπό τήν ἀπόρροια. Αὐτό διδάσκει ὁ Πανθεϊσμός. Διότι, ἂν ἐγὼ ἔχω ἕνα κομματάκι τῆς θεότητας εἶμαι ὁ Θεός! Ἂν ἐσύ ἔχεις ἕνα κομματάκι τῆς θεότητας εἶσαι θεός. Τότε ἐμεῖς ἀποτελοῦμε τήν φύση, καί τότε λοιπόν ὅλη ἡ φύση εἶναι Θεός.

Ποιός δίνει λοιπόν τίς ψυχές; Τίς δίνει ὁ Θεός. Ποιός Θεός; Ἡ φύση. Θεός ~ φύση. Φύση ~ Θεός.

Δηλαδή Πανθεϊσμός. Τόν Πανθεϊσμό διδάσκει καί ὁ Βουδισμός. Ὁ Βουδισμός δυστυχῶς εἰσήχθη καί στήν Ἑλλάδα καί δέν ἔχει λίγα θύματα. Οἱ θρησκεῖες διακινοῦνται, οἱ εἰδωλολατρικές θρησκεῖες. Μέ ὅλα τά παρακλάδια του, γιατί ἔχει πολλές, θά λέγαμε, ἐκδόσεις. Κάθε Γκουρού, κάθε δάσκαλος ἔχει κι ἕναν τρόπο νά διδάξει τόν Βουδισμό καί ἕνα περιεχόμενο. Δέν εἶναι ἕνα κλειστό θέμα δηλαδή ὁ Βουδισμός, ἀλλά ἕνα ἀνοικτό θέμα. Βασικά καί θεμελιακά ὁ Βουδισμός εἶναι Πανθεϊσμός. Συνεπῶς, ἡ θεωρία ὅτι οἱ ψυχές ἀπέρρευσαν ἀπό τήν θεία οὐσία, δῆθεν ἀπό τό φύσημα πού ἔκανε ὁ Θεός, εἶναι ἀπορριπτέα. Καί καταδικαστέα.

Θέλετε νά ἐπιμείνω λίγο στό ἐνεφύσησε. Πολύ ἀκριβῶς τό εἶπε, πολύ ὡραῖα τό εἶπε ὁ ἱερός συγγραφέας. Ὅταν ἐγὼ φυσῶ μέ τό στόμα μου, δέν δίδω τίποτε ἀπό τήν οὐσία μου. ἀπολύτως τίποτα. Προσλαμβάνω ἀέρα καί ἀποδίδω ἀέρα. Ἀλλά ὁ προσλαμβανόμενος καί ἀποδιδόμενος ἀέρας, δέν ἔχει καμία σχέση μέ τήν δική μου τήν οὐσία. Ἄρα βλέπουμε ἐδῶ ὅτι πολύ σωστά βάζει τό ρῆμα «ἐνεφύσησε» γιά νά δείξει δυό πράγματα. Ταυτοχρόνως. Πρῶτο ὅτι δέν εἶναι ἡ ψυχή ἀπό τήν θεία οὐσία καί δεύτερο ὅτι δέν εἶναι ἀπό τήν ὑπάρχουσα ὕλη, ἀλλά ὑπάρχει ἕνας ξεχωριστός δημιουργικός τρόπος γιά τήν ψυχή.

Ἡ θεωρία τοῦ Δαρβίνου.

Ὑπάρχει καί μία δεύτερη θεωρία. Προσέξτε ἐδῶ. Ὅταν ἔχω τήν δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου, ἑνός ἀνθρώπου στά σπλάχνα τῆς μάνας του, ὅταν συλλαμβάνεται ἕνας ἄνθρωπος, ἐκεῖ κατά τή σύλληψή του, τί ὑπάρχει; Ὑπάρχει τό σῶμα του; Ἀναμφισβήτητα! Διότι δέν θά ἦταν κατανοητή ἡ σύλληψη. Ἐκεῖ ἡ ψυχή ὑπάρχει;

Ἐδῶ τώρα νά δοῦμε πόσο πρακτικά εἶναι αὐτά καί πόσο ὑπάρχουν στήν καθημερινότητα, ἀρκεῖ νά σᾶς πῶ ἕνα σημεῖο. Τό θέμα τῆς ἔκτρωσης. Δηλαδή τό νά πετάξουμε τό ἔμβρυο. Νά διακόψουμε τήν κύηση. Εἴτε τό θέλουμε, ἔτσι, δέν θέλουμε ἄλλο παιδί, ἢ γιατί ἀκόμη ὑπάρχει κάποιος λόγος. Ἂς ποῦμε, κυκλοφορεῖ τώρα, μεταδίδεται ἡ ἐρυθρά, ἡ ἱλαρά, δέν ξέρω τί, καί ὅπως ξέρετε μία νεαρή γυναίκα, ὅταν ἐγκυμονεῖ καί δέν πέρασε τίς ἀρρώστιες αὐτές, κινδυνεύει τό ἔμβρυο νά πάθει ζημιά. Νά κάνουμε λοιπόν ἔκτρωση. Νά ἀποβάλλουμε τό ἔμβρυο. Μά, δέν εἶναι ἄνθρωπος πού θά τόν σκοτώσουμε; Ὄχι, λένε μερικοί. Διότι μέχρι τριῶν μηνῶν, ὄχι μόνο δέν κινδυνεύει ἡ γυναίκα, λέγουν, κινδυνεύει καί παρακινδυνεύει, ἀλλά καί τό ἔμβρυο δέν εἶναι ἄνθρωπος. Τότε τί εἶναι; Εἶναι ἁπλῶς μόνο μία σωματική ὕπαρξη, ἀλλά δέν ἔχει ψυχή. Ἐάν ὑποτεθεῖ ὅτι προηγεῖται τό σῶμα καί ἀκολουθεῖ ἡ ψυχή τότε ἔχουμε τή θεωρία τοῦ Δαρβινισμοῦ. Ὅτι γεννιέται πρῶτα ἕνα ζῶο, ὁ ἄνθρωπος, καί ὕστερα προσλαμβάνει καί τή ψυχή καί γίνεται ἄνθρωπος. Ποιά ἡ διαφορά μεταξύ τοῦ πιθήκου καί τοῦ ἀνθρώπου; Ὅτι ὁ πίθηκος δέν ἔχει λογική ψυχῆ. Ὥστε λοιπόν, μήπως μέσα στά σπλάχνα τῆς μάνας τοῦ ἀνθρώπου, σᾶς τό λέγω ὁ Χέγκελ τό ὑποστήριξε αὐτό καί ἄλλοι ἐπιστήμονες, πλαστογράφοι τῆς ἐπιστήμης ὅμως, μήπως περνάει ἀπό κάποια στάδια ζωώδους μορφῆς καί ζωῆς; Καί κατόπιν γίνεται ἄνθρωπος; Ἂν δεχθεῖ ὅτι τό ἔμβρυο δέν ἔχει ψυχή ἕως τούς τρεῖς μῆνες, ἢ καί παρακάτω τότε δέχομαι τήν θεωρία τοῦ Δαρβίνου. Ὅτι ὁ ἄνθρωπος περνάει ἀπό τή ζωώδη κατάσταση. Ἀλλά αὐτό ἀπό Εὐαγγελικῆς πλευρᾶς εἶναι ἀπορριπτέο. Λέει σαφῶς τό ἱερό κείμενο: «Ὁ Θεός ἔκανε τόν ἄνθρωπο. Δέν ἔχει καμία σχέση μέ τά ζῶα. Τά ζῶα ἔγιναν πολύ πιό μπροστά. Ἄλλη πράξη δημιουργική. Τελείως ἄλλη πράξη.

Ἡ Πλατωνική θεωρία περί ὕπαρξης τῶν ψυχῶν.

Εἶναι ἀκόμη ἡ Πλατωνική θεωρία περί ὕπαρξης τῶν ψυχῶν. Ὅτι οἱ ψυχές δέν δημιουργήθηκαν, ἀλλά προϋπάρχουν. Εἶναι ἀδημιούργητες καί ἄχρονες. Ἁμάρτησαν, λέει, σ’ ἕνα χῶρο τοῦ οὐρανοῦ, καί γιά νά τιμωρηθοῦν, ὁ Θεός ἐγκλωβίζει αὐτές τίς ψυχές σ’ ἕνα σῶμα, κι ὅταν συλλαμβάνεται ἕνας ἄνθρωπος, παίρνει ὁ Θεός μία ψυχή, ἀπ’ αὐτές πού ὑπάρχουν στόν οὐρανό, τήν βάζει σ’ ἕνα ἔμβρυο καί γίνεται ἕνας ἄνθρωπος. Καί ἔτσι σάν ἄνθρωπος νά ἐξιλεωθεῖ στήν ζωή του καί μετά νά ξεφύγει πάλι ἡ ψυχή νά ξαναπάει στόν οὐρανό. Ὅτι δηλαδή ἡ ψυχή προϋπάρχει. Αὐτή εἶναι μία Πλατωνική ἀντίληψη περί τῆς ὑπάρξεως τῶν ψυχῶν. Ἂν δεχθοῦμε ὅτι ἡ ψυχή ἔγινε πρώτη καί τό σῶμα ἔγινε κατόπιν, τότε μιλᾶμε γι’ αὐτή τήν προΰπαρξη τῶν ψυχῶν, τήν ὁποία προΰπαρξη ἡ Ἐκκλησία μας ἔχει καταδικάσει. Εἶναι αἱρετική θέση καί σέ κανένα σημεῖο ἡ Ἁγία Γραφή δέν μιλάει γιά τέτοιο πρᾶγμα.

Ἅμα σύλληψη, ἅμα ἄνθρωπος.

Τότε λοιπόν τί ἔγινε; Πρῶτα ἔγινε ἡ ψυχή καί μετά ἔγινε τό σῶμα; Πρῶτα ἔγινε τό σῶμα καί μετά ἔγινε ἡ ψυχή; Οὔτε τό ἕνα οὔτε τό ἄλλο. Ἀκοῦστε: ἅμα σύλληψη, ἅμα ἄνθρωπος! Ψυχή καί σῶμα ταυτοχρόνως τήν ἴδια στιγμή συνυπάρχουν. Ψυχή καί σῶμα. Καί ὅπως λέγει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης, ὥστε νά μήν εἶναι, λέγει, ὁ ἄνθρωπος «ἑαυτοῦ προγενέστερός τε καί νεώτερος». Νά εἶναι εἴτε προγενέστερος, εἴτε νεότερος τοῦ ἑαυτοῦ του. Ὄχι. Εἶναι ταυτόχρονο. Δέν προηγεῖται οὔτε τό σῶμα οὔτε ἡ ψυχή. Ταυτόχρονα εἶναι αὐτά τά πράγματα. Συνεπῶς, πρακτικά, ξέρετε τί σημαίνει αὐτό; Ἅμα σύλληψη, ἅμα ἄνθρωπος;

Σημαίνει, ἐάν κάνει κανείς ἔκτρωση, τότε αὐτό εἶναι φόνος μέ ὅλες τίς συνέπειες, ὅπως ἂν θά σκότωνε τό παιδί του στήν κούνια. Θά ἔβαζε τά χέρια του νά τό πνίξει. Εἶναι τό ἴδιο. Ἔγκλημα! Εἶναι τό ἴδιο ἔγκλημα, μέ τίς ἴδιες διαστάσεις, μέ κανένα ἐλαφρυντικό, ὅταν φονεύουμε καί τό ἔμβρυο, πού εἶναι στά σπλάχνα τῆς μάνας, ἔστω καί ἂν εἶναι ἡλικίας ἑνός δευτερολέπτου. Τί νά πῶ ἄλλο; Τό ἔμβρυο εἶναι πλήρης ἄνθρωπος. Πλήρης ἄνθρωπος. Ὅπως καί ὁ σπόρος εἶναι πλῆρες φυτό. Δυνάμει, σιγά - σιγά θά ξεδιπλωθεῖ. Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος σιγά-σιγά θά ξεδιπλωθεῖ. Δυνάμει εἶναι πλήρης ἄνθρωπος.

Ἡ διαδοχή τοῦ γένους.

Τότε λοιπόν μήπως ὁ Θεός δημιουργεῖ κάθε μία ψυχή ξεχωριστά; Ὄχι. Διότι ἂν ὁ Θεός δημιουργεῖ ψυχές, φέρεται ὁ Θεός ὅτι δέν συνετέλεσε τή δημιουργία του. Διότι μᾶς λέγει σαφῶς ἡ Ἁγία Γραφή, ὅτι ὅταν ὁ Θεός ἔκανε καί τόν ἄνθρωπο συνετέλεσε τήν δημιουργία του. Δηλαδή ἔκλεισε ἡ δημιουργία. Ἀπό τότε ὅταν κατέπαυσε τῶν ἔργων του, δέ δημιούργησε οὔτε ἕνα ἄτομο τῆς ὕλης παραπάνω. Ἀλλά οὔτε δύναται νά ἐκμηδενισθεῖ καί νά ἐξαφανισθεῖ ἔστω καί ἕνα ἄτομο τῆς ὕλης. Αὐτό τό ξέρουμε καί ἀπό τήν ἐπιστήμη ἀκόμη. Ἄρα, λοιπόν, ἂν ὁ Θεός δημιουργεῖ καινούριες ψυχές, θά πρέπει νά θεωρηθεῖ ὅτι ὁ Θεός δέν συνετέλεσε τήν δημιουργία του, ἀλλά συνεχίζει νά δημιουργεῖ. Ἀλλά κι ἂν ὑποτεθεῖ ὅτι ὁ Θεός δημιουργεῖ μία - μία ξεχωριστή ψυχή,- τότε δέν ἑρμηνεύεται ἡ κληρονομικότητα τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος. Διότι θά ἔπρεπε κάθε καινούρια ψυχή, σώνει καί καλά νά φέρει τό προπατορικό ἁμάρτημα; Ἀφοῦ εἶναι καινούρια; Γιατί ἂν τό φέρει τό προπατορικό ἁμάρτημα; Οὔτε λοιπόν ἀπό κεῖ συμφωνεῖ τό πρᾶγμα, νά δοῦμε ὅτι ὁ Θεός μπορεῖ νά δημιουργεῖ ξεχωριστές ψυχές. Ἀκόμα, μήπως ὑπάρχει περίπτωση, ὅταν δέν εὐλογεῖ ὁ Θεός μία ἕνωση γάμου, ὅπως ἔχουμε τά λεγόμενα ἐξώγαμα παιδιά, ὁ Θεός γίνεται ὑπηρέτης τῶν ἐξώγαμων παιδιῶν; Δηλαδή συντελεῖ στό νά γίνει ἕνας ἄνθρωπος, ἂν οἱ γονεῖς του, ἔτσι θέλησαν, ὅπως καί τυχαίως καί δέν ξέρω τί; Τόν κάνουμε ὑπηρέτη τῶν ἄνομων πράξεων; Ἄνομων καταστάσεων; Βλέπετε ὅλα αὐτά δέν εὐοδώνουν, τό νά δεχθοῦμε ὅτι ὁ Θεός δημιουργεῖ μία ψυχή κάθε μία ξεχωριστή. Τότε λοιπόν τί μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι ὑπάρχει γιά τή δημιουργία μίας καινούργιας ψυχῆς;

Ὑπάρχει ἡ θεωρία τῆς λεγόμενης μεταφύτευσης. Προσέξτε αὐτό τό σημεῖο. Ὅπως θά ξέρετε, ἔχουμε πολλά φυτά τά ὁποῖα δέν πολλαπλασιάζονται μέ σπόρο ἀλλά μέ καταβολάδα. Βάζουμε ἕνα κλαδί, τό βάζουμε στό ἔδαφος, κάνει ρίζες, κόβουμε τό κλαδί αὐτό ἀπό τό μητρικό φυτό καί ἔχουμε ἕνα καινούριο φυτό. Αὐτό θά μπορούσαμε νά τό ποῦμε ὅτι εἶναι ἡ θεωρία τῆς καταβολάδος ἢ ἀκόμη τῆς μεταφύτευσης μέ τόν τρόπο αὐτό. Προσέξτε ἐδῶ. Βασικά ἀποτελεῖ ἕνα μυστήριο. Ἀλλά, ἔχουμε κάποιους ὑπαινιγμούς γιά νά στηρίζουμε αὐτή τή θεωρία, στήν ἴδια τήν Ἁγία Γραφή.

Ὅπως θά ξέρετε, εἶπε ὁ Θεός, αὐξάνεσθε καί πληθύνεσθε. Δηλαδή; «Ἐν αὐτῷ, ὅπως λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος, ἦσαν οἱ λόγοι τῆς διαδοχῆς τοῦ γένους». Τί θά πεῖ «ἐν αὐτῷ»; Μέσα στόν ἴδιο τόν ἄνθρωπο ἦσαν οἱ λόγοι τῆς διαδοχῆς. Τί θά πεῖ διαδοχή; Διαδοχή, θά πεῖ κληρονομικότητα, νά

βγάλει νέους ἀπογόνους. Οἱ λόγοι, λοιπόν, τῆς διαδοχῆς ἦσαν μέσα στόν ἴδιο τόν ἄνθρωπο. Διότι ἔτσι ἐξηγεῖται ἐκεῖνο τό «αὐξάνεσθε καί πληθύνεσθε». Τί θά πεῖ «πληθύνεσθε»; Ποῦ τό εἶπε ὁ Θεός τό «πληθύνεσθε»; Τό εἶπε στούς πρωτόπλαστους. Δέν συντελεῖ ὁ Θεός λοιπόν, τώρα, παρά οἱ ἴδιοι οἱ ἄνθρωποι. Ἄρα μέσα στόν ἴδιο τόν ἄνθρωπο εἶναι ἡ δυνατότητα αὐτοῦ τοῦ πολλαπλασιασμοῦ τῶν ψυχῶν. Ὅπως εἶναι καί ὁ πολλαπλασιασμός τῶν σωμάτων.

Απόσπασμα από την 23η ομιλία στην κατηγορία
« Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία ».

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Γάμος και τεκνογονία.

†.Αὐξάνεσθε καί πληθύνεσθε.

Τί σημαίνει αὐτό τό «πληθύνεσθε»; Εἶναι ἡ εὐλογία τῆς τεκνογονίας διά τοῦ γάμου. Πρέπει δηλαδή νά πάρουμε τήν εὐλογία αὐτή. Ἐδῶ προσέξτε κάτι. Προσέξτε κάτι. Ὁ πολιτικός γάμος δέν ἔχει τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ. Διότι πέρα ἀπό μία φυσική κατάσταση εἶναι ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ. Ἐάν δέν πάρεις τήν εὐλογία, πῶς γίνεται; Θά μοῦ πεῖς· καί δέν μπορεῖς νά κάνεις παιδιά ἅμα δέν παντρευτεῖς μέ τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ; Ναί, ἀλλά αὐτά τά παιδιά τί θά γίνουν; Ἂν πεῖτε ὅτι κι ἐκεῖνος πού παντρεύεται στήν ἐκκλησία καί παίρνει τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ, μήπως ἔχει πιό πολύ προκοπή; Θά σᾶς ἀπαντήσω. Καί πότε συνειδητοποίησε ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος πάει νά παντρευτεῖ στήν ἐκκλησία, πότε συνειδητοποίησε, σᾶς ξαναλέω ἄλλη μία φορά, τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ; Ἀλλά τί; Ὅταν λέμε παντρεύομαι, ἁπλῶς βάζουμε τό θέμα τῆς Ἐκκλησίας σάν μία τελετή. Τί κουφέτα θά ἔχουμε, τί μπομπονιέρες θά προσφέρουμε, μέσα σέ τί τούλια θά εἶναι στολισμένη ἡ νύφη καί τί φιγούρα θά κάνει, καί ἂν πετύχουν ὡραῖες οἱ φωτογραφίες, ὅταν τήν φωτογραφίζουμε. Καί τόν γαμπρό. Δέ θέλω νά πῶ ὅτι πρέπει νά βγάλουμε τίς μπομπονιέρες καί τά κουφέτα καί τό ντύσιμο τῆς νύφης. Ὄχι. Τά λευκά τῆς νύφης εἶναι τό σύμβολο τῆς ἁγνότητας καί τῆς καθαριότητας. Ὄχι. Δέν θά τά βγάλουμε. Ἀλλά δέν μποροῦμε νά μείνουμε σέ αὐτά. Ὅταν παντρεύεται κανείς μέ τέτοια νοοτροπία καί μετά τό σπιτικό του δέν πηγαίνει καλά, σημαίνει ὅτι δέν ἔχει ἀξιοποιήσει αὐτή τήν εὐλογία πού δίνει ὁ Θεός στό γάμο. Εἶναι σπουδαῖο πράγμα αὐτό. Δέν ξέρω αὔριο πῶς θά εἶναι διαμορφωμένη ἡ κοινωνία. Μπορεῖ σέ πέντε-δέκα χρόνια ἡ κοινωνία μας νά ἔχει περισσότερη καί περισσότερη ἐξαχρείωση. Δέν θά ποῦμε δέ βαριέσαι καί τί εἶναι ὁ θρησκευτικός γάμος, νά, οἱ παπάδες παίρνουν δέκα λεπτά ἐκεῖ, καί τίποτα ἄλλο. Δέν εἶναι αὐτό. Ἀλλά ἐάν θά κάνετε θρησκευτικό γάμο νά ἀξιοποιήσετε αὐτή τήν εὐλογία τοῦ γάμου. Πῆρες ἕνα πτυχίο καί γράφει ἐπάνω τό ὄνομά σου καί δέν ξέρω τί ἄλλο γράφουν ἐπάνω. Καί τό βαθμό σου. Δέν ἀξιοποιεῖς τό πτυχίο σου. Φταίει τό πτυχίο σου; Καί τώρα ἐάν δέν ἀξιοποιεῖς τήν εὐλογία τοῦ γάμου, φταίει ἡ εὐλογία μετά; Ἀκόμη τό νά ἀποκτήσουμε παιδιά ἢ ὄχι εἶναι θέμα τοῦ Θεοῦ. Πόσο χαίρομαι κάπου-κάπου ἅμα ἀκούω γιατρούς νά τό λέγουν αὐτό. Ἡ στειρότητα στήν Παλαιά Διαθήκη ἦταν μία ἀπουσία εὐλογίας. Ἀλλά στήν Παλαιά Διαθήκη. Στήν Παλαιά Διαθήκη κύρια, θά λέγαμε, ἀγαθά ἤσαν κυρίως δύο. Φυσικά ἀγαθά αὐτά τά δύο. Ἡ μακροζωία «ἔσῃ μακροχρόνιος ἐπί τῆς γῆς τῆς ἀγαθῆς» καί ἡ πολυτοκία, τά πολλά παιδιά. Φυσικά εἶναι περιττό νά σᾶς πῶ ὅτι στήν Καινή Διαθήκη αὐτά τά δυό φυσικά ἀγαθά ἔχουν ἀξία, ἀλλά σχετική. Δηλαδή μέ ἄλλα λόγια ἂν δέν κάνεις παιδιά αὔριο, μή πεῖς δέν ἔχω τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού μαραζώνουν, μαραζώνουν, γιατί δέν ἔκαναν παιδιά. Δέν πειράζει. Ἦταν ἀγαθό τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, δέν εἶναι ἀγαθό τῆς Καινῆς Διαθήκης. Τό γιατί, δέν εἶναι τῆς ὥρας νά σᾶς τό ἐξηγήσω. Γι’ αὐτό ὑπῆρξε ἐκείνη ἡ εὐλογία πού λέγει στόν 127 ψαλμό «Καί ἴδοις υἱοὺς τῶν υἱῶν σου. Εἰρήνη ἐπί τόν Ἰσραήλ». (Ψαλμός 127,6) Καί θά δεῖς τά παιδιά τῶν παιδιῶν σου. Θά δεῖς ἐγγόνια, δισέγγονα, τρισέγγονα. Θά ζήσεις πολλά χρόνια καί θά δεῖς πλῆθος ἀπό τούς ἀπογόνους σου γύρω σου. Αὐτό δέν ὑπάρχει πιά. Ὅ,τι σοῦ δώσει ὁ Θεός, ὅ,τι ἐπιτρέψει ὁ Θεός. Δέν εἶναι δηλαδή πιά ἀγαθό τῆς Καινῆς Διαθήκης.

Ὁ ἔλεγχος τῶν γεννήσεων.

Ἀλλά παρά ταῦτα, πρέπει νά σᾶς πῶ ἐδῶ, ὅτι ὑπάρχει κάτι φοβερό. Ποιό εἶναι τό φοβερό; Εἶναι ἡ ἱστορία πού χαλκεύτηκε τόν περασμένο αἰῶνα ἀπό κάποιον Ἄγγλο Οἰκονομολόγο καί κληρικό πού πέθανε τό 1834 καί ὀνομαζόταν Θωμᾶς Μάλθους. Καί ἡ θεωρία του ὀνομάστηκε Μαλθουσιανισμός. Ἐπειδή δέ τήν ἐπεξεργάστηκαν τήν θεωρία αὐτή,πῆρε τὸ ὄνομα νεομαλθουσιαλισμός. Τί εἶπε αὐτή ἡ θεωρία; Προσέξτε. Διατύπωσε ὅτι ὁ πληθυσμός αὐξάνει κατά γεωμετρική πρόοδο. Καί σάν οἰκονομολόγος πού ἦταν εἶπε ὅτι ἂν αὐξηθεῖ ὁ πληθυσμός θ’ ἀρχίσουμε νά πεινᾶμε. Διότι τά τρόφιμα δέν αὐξάνουν γεωμετρικά. Γεωμετρική πρόοδος εἶναι 2, 4, 8, 16, 32, 64, μία ἀριθμητική πρόοδος εἶναι 1, 2, 3, 4, 5, 6. Αὐξάνει τό ἕνα πολύ τό ἄλλο λίγο, θά πεινάσει λοιπόν ὁ κόσμος. Ἔτσι ἡ θεωρία του αὐτή ἀπό οἰκονομολογική πέρασε νά γίνει κοινωνιολογική! Πρέπει νά σᾶς πῶ, μέ κάποιες ἐπεξεργασίες πού ἔφτιαξε αὐτή ἡ θεωρία του, σήμερα ἡ θεωρία τοῦ νεομαλθουσιαλισμοῦ εἶναι στή μέγιστη ἐπικαιρότητα. Καί φέρει τό ὄνομα ἔλεγχος τῶν γεννήσεων, ἡ προγραμματισμένη οἰκογένεια. Ἔχουνε βγάλει καί ἀφίσες σ’ ὅλο τόν κόσμο. Στήν Κίνα, ἐάν, λέγει, κάνεις ἕνα παιδί, τότε ἔχεις καί ἀπό πάνω ἐπιμίσθιο. Ἐάν κάνεις δυό χάνεις τό ἐπιμίσθιο. Ἐάν κάνεις τρία δέν σοῦ δίνουν καθόλου σημασία. Σ’ ἀναγκάζουν λοιπόν νά κάνεις ἕνα παιδί. Γιατί; Εἴμαστε, λέγει, ἕνα δισεκατομμύριο ἄνθρωποι, τί θά κάνουμε; Πρέπει νά ἐλαττωθοῦμε. Ἔτσι καί ὁ Δυτικός κόσμος ἔχει αὐτή τή θεωρία. Τοῦ Μάλθους. Πού λέγει: προγραμματισμένη οἰκογένεια καί μέ ἀφίσες, μέ διαφημίσεις κτλ. παρουσιάζουν στά περιοδικά κτλ. ἕναν ἄνδρα, μία γυναίκα, τόν μπαμπά καί τή μαμά, μέ ἕνα ἢ δυό παιδάκια. Εἶναι ἡ μόδα τοῦ ἑνός ἢ τῶν δυό παιδιῶν. Νά πῶ κάτι ἄλλο; Κι ἐπειδή ὑπάρχει αὐτή ἡ θεωρία, ἂν κάποιο παιδί στό σχολεῖο ἐρωτηθεῖ· ἡ μητέρα σου πόσα παιδιά ἔχει καί ἀπαντήσει· εἴμαστε τέσσερα, πέντε· τῆς λένε: μπά, τί εἶναι ἡ μάνα σου, κουνέλα; Τό παιδί ντρέπεται μετά. Πάει σπίτι καί στενοχωριέται. Μάλιστα μοῦ εἶχε τύχει κάποτε ἕνα περιστατικό πού ἦταν μία ἐγκυμονοῦσα, καί ὅταν ἡ κοπέλα ἄκουσε τό «κουνέλα εἶναι ἡ μάνα σου» προσβλήθηκε. Καί πῆγε καί προσπάθησε νά κλωτσήσει τήν κοιλιά τῆς μάνας της γιά νά πεθάνει τό παιδί. Βρέ, παιδί μου, γιατί τό χτυπᾶς; Καί κατόπιν ἀνακάλυψε ὅτι ἡ δασκάλα εἶπε αὐτό. Βλέπετε, παρακαλῶ; Καί σήμερα τό παιδί μίας πολύτεκνης οἰκογένειας ντρέπεται νά πάει μέ τά ἄλλα του τ’ ἀδέλφια. Δαιμονικά πράγματα. Τό ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς προγραμματισμένης οἰκογένειας, ξέρετε ποιό εἶναι; Εἶναι οἱ ἐκτρώσεις. Καί ἡ ἀποποινικοποίηση τῶν ἐκτρώσεων. Ὥστε, λοιπόν, τί εἶναι οἱ ἐκτρώσεις; Εἶναι ὁ φόνος ἐκ προμελέτης. Δικαιολογίες; Δέν ἔχουμε πολλά χρήματα νά ζήσουμε. Ἐργάζεται καί ἡ σύζυγος ἔξω. Τί θά κάνουμε; Ἀπιστία καί φιλαυτία. Εἶναι ἀνάγκη νά πιστέψει ὁ νέος καί ἡ νέα στήν πρόνοια καί τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεός εἶπε· αὐξάνεσθε καί πληθύνεσθε. Δικό σου θέμα εἶναι πόσα παιδιά θά σοῦ δώσει ὁ Θεός, ἀλλά ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει δέν μπορεῖς νά μπεῖς στή θεωρία τοῦ προγραμματισμοῦ. Εἶναι θεωρία δαιμονική.

Απόσπασμα από την 25η ομιλία στην κατηγορία
« Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία ».

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Τό ἀνθρώπινο σῶμα.

†.Γιά τήν ἀνθρώπινη κατασκευή τό ἀρχέτυπό της δέν εἶναι ἄλλο παρά αὐτός ὁ Θεός δημιουργός. Τοῦ Θεοῦ Λόγου τήν εἰκόνα, τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Θεοῦ Λόγου τήν εἰκόνα φέρομε ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι. Πάντως μέ τά μέλη του ὅπως εἶναι κατασκευασμένα, ἔχομε τίς τέχνες, ἔχομε τίς καλές τέχνες, ἔχομε τήν ἐπιστήμη, ἔχομε τήν τεχνική, καί ὅλα αὐτά δείχνουν ποῦ μπορεῖ νά φθάσει ὁ ἄνθρωπος.

Ἀλλά ἡ ἀνθρώπινη κατασκευή, δηλαδή ἡ σωματική του κατασκευή ἔχει μία ξεχωριστῆ ἀξία, ὄχι τόσο στήν ἐπιτηδειότητα τῶν χεριῶν του καί τῶν ματιῶν του νά κατασκευάζει ὅ,τι κατασκευάζει ὁ ἄνθρωπος. Ἡ ἀξία τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος εἶναι κάπου ἀλλοῦ. Εἶναι σέ κάποια ἄλλα σημεῖα, τά ὁποῖα θά ἤθελα ἰδιαιτέρως νά προσέξετε, καί πού ἡ γνώση αὐτῶν τῶν πραγματικοτήτων, θά μᾶς ἔκανε νά ἔχουμε μία πολύ διαφορετική στάση ἀπέναντι στό σῶμα μας.

Τό ἕνα εἶναι ὅτι τό ἀνθρώπινο σῶμα καθίσταται ναός τοῦ Θεοῦ! Αὐτό τό ἀνεβάζει πάρα πολύ ψηλά τό ἀνθρώπινο σῶμα. Πάρα πολύ ψηλά. Σκεφθεῖτε δηλαδή ὅτι ὁ Θεός ἀπό ὁλόκληρη τήν δημιουργία του διαλέγει μόνον τόν ἄνθρωπο νά ἔρθει νά κατοικήσει μέσα σ΄ αὐτόν. Λέγει ὁ Ἀπ.Παῦλος «οὐκ εἴδατε ὅτι τό σῶμα ὑμῶν ναός τοῦ ἐν ὑμῖν Ἁγίου Πνεύματος ἐστίν;» (Πρός Κορινθίους Α΄, κεφ.6, 20.) (Δέν γνωρίζετε ὅτι τό σῶμα σας εἶναι ὁ ναός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος;). Ἀλλοῦ δέ λέγει ὁ Κύριος: «Ἐλευσόμεθα καί μονήν παρ΄ αὐτῷ ποιήσωμεν». Ποιοί ἐλευσόμεθα; Ἐγὼ καί ὁ Πατήρ καί τό Πνεῦμα τό Ἅγιον θά ἔλθουμε, λέγει, γι΄ αὐτό μιλάει σέ πληθυντικό πρόσωπο, καί θά κάνουμε σ΄ αὐτόν, τόν ἄνθρωπο, μονήν, κατοικία. Αὐτό σημαίνει, ὅταν λέμε ἱερά μονή. Θά πεῖ ἱερά κατοικία. Δηλαδή θά κάνουμε κατοικία στόν ἄνθρωπο. Εἶναι ἀκατανόητο αὐτό! Εἶναι ἀσύλληπτο! Δέν μπόρεσε ποτέ ὁ ἄνθρωπος νά συλλάβει ὅτι μπορεῖ ὁ ἴδιος νά γίνει κατοικία τοῦ Θεοῦ. Πάντοτε ὁ ἄνθρωπος στίς φυσικές θρησκεῖες τοποθετοῦσε τόν Θεό ψηλά, στόν Ὄλυμπο, στόν οὐρανό, πάντως, ποτέ μέσα στήν ἴδια του τήν ὕπαρξη. Μποροῦσε νά πιστεύει ὅτι ὁ Θεός τόν βλέπει, ἀλλά ὅτι δέν μποροῦσε ποτέ νά κατοικήσει μέσα στήν ἴδια του τήν ὕπαρξη. Πάντα ὁ ἄνθρωπος ἔβλεπε τήν εὐτέλειά του. Αὐτή τήν ἀλήθειά μᾶς τήν ἀποκαλύπτει ὁ ἴδιος ὁ Θεός!

Καί μᾶς λέγει ὅτι ἔρχεται νά κατοικήσει μέσα στόν ἴδιο τόν ἄνθρωπο. Λέγει καί στήν Π.Δ. ὁ Θεός, ἀνανεώνεται στήν Κ.Δ, ὅτι θά γίνετε ὁ λαός μου καί ἐγὼ θά γίνω ὁ Θεός σας. Θά γίνω ὁ πατέρας σας κι ἐσείς τά παιδιά μου. Οἱ θυγατέρες μου καί τά ἀγόρια μου. Καί ἐγὼ θά «ἐμπεριπατήσω» λέγει, σέ σᾶς. Θάρθω νά περπατήσω μέσα στίς ὑπάρξεις σας. Ὄχι στίς ψυχές σας. Στίς ὑπάρξεις σας. Πού δείχνει μία δυναμικότητα, ὅτι ὁ Θεός ἔρχεται νά κατοικήσει δυναμικά, ὄχι παθητικά. (Λευϊτικόν κεφ. 26, 12.) Αὐτό τό «ἐμπεριπατῶ» δείχνει μία δυναμικότητα. Ὅτι ὁ Θεός κατοικεῖ μέσα μας καί ὅτι ἡ θεία ἐνέργεια ἐνεργεῖ μέσα μας. Βέβαια, ὅταν λέγω, κατοικεῖ μέσα μας, προσέξτε, νά κάνω μία μικρή διάκριση, οὐσιωδεστάτη φυσικά. Δέν εἶναι ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ πού κατοικεῖ μέσα μας. Ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι δυνατόν ποτέ νά ταιριάξει μέ τήν κτιστή δημιουργία. Αὐτό ὑπάρχει μόνον στόν Ἰησοῦ Χριστό. Ἐκεῖ ἔχομε τήν ἕνωση θείας καί ἀνθρωπίνης φύσεως, ἀλλά μόνον στόν Ἰησοῦ Χριστό. Ὅταν λέμε ὅτι ὁ Θεός ὑπάρχει, βρίσκεται, κατοικεῖ, πάντοτε αὐτό συμβαίνει διά τῶν ἐνεργειῶν του. Νά σᾶς πῶ ἕνα μικρό παράδειγμα. Ὅταν λέμε ὅτι ὁ ἥλιος μπῆκε ἀπ΄ τό παράθυρό μας καί τόν ἔχομε μέσα στό δωμάτιό μας τόν ἥλιο, βέβαια δέν ἦρθε ὁ ἥλιος ὡς οὐράνιο σῶμα νά μπεῖ μέσα στό δωμάτιό μας. Δέν χωράει, δέν εἶναι δυνατόν. Θά μᾶς ἔκαιγε, θά ἦταν ἀδύνατο, ἀδιανόητο. Ἀλλά τί; Ἔρχεται τό ἡλιακό φῶς. Καί λέμε ὅτι ἔχομε τόν ἥλιο μέσα στό σπίτι μας, δηλ. τήν ἐνέργεια τοῦ ἡλίου. Ἔτσι κι ἐδῶ, ἡ ἄκτιστος ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ ἔρχεται καί κατοικεῖ μέσα μας. Τήν ὁποία ὅμως ἄκτιστη ἐνέργεια, στέλνει καί ὁ Πατήρ, γιατί εἶναι μία οὐσία καί ὁ Πατήρ καί ὁ Υἱός καί τό Πνεῦμα τό Ἅγιον. Γι΄ αὐτό ἀκριβῶς λέγει «ἐλευσόμεθα» θά ἔλθουμε. Οὐδέποτε ἔρχεται μόνο ὁ Πατήρ. Ἢ μόνον ὁ Υἱός. Ἢ μόνο τό Πνεῦμα τό Ἅγιο. Ὅτι πραγματικά παίρνομε τόν Θεό μέσα μας καί ὄχι στήν ψυχή μας, ἀλλά καί στό σῶμα καί στήν ψυχή, ἀπόδειξη ὅτι ὅταν κοινωνοῦμε τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ δέν ἀνοίγουμε φυσικά τό πνευματικό μας στόμα, ἀλλά ἀνοίγουμε τό σωματικό μας στόμα. Τό ἔχετε αὐτό τό πρᾶγμα ὑπολογίσει; Τό ἔχετε σκεφθεῖ; Ὅτι τό στόμα μας τοῦτο, ρεαλιστικότατα, αὐτό τό στόμα μας μέ τά δόντια μας καί μέ τήν γλώσσα μας, αὐτό τό στόμα ἀνοίγουμε γιά νά πάρουμε τόν Ἰησοῦ Χριστό. Ποῦ σημαίνει ὅτι τόν δεχόμεθα ὡς ὁλόκληρη ὕπαρξη. Καί σωματικά καί πνευματικά. Καί στό σῶμα μας καί στήν ψυχή μας. Αὐτό εἶναι μία μεγάλη ἀλήθεια. Βλέπετε, λοιπόν, ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι πράγματι κατοικητήριον, ναός τοῦ Θεοῦ.

Εἶναι ὅμως καί μία δεύτερη μεγάλη ἀλήθεια, ἡ ὁποία ἀνεβάζει τήν ἀξία «ἄνθρωπος». Τό ἀνθρώπινο σῶμα εἶναι μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Λέγει ὁ Ἀπ. Παῦλος στό ἴδιο κεφ. «οὐκ οἴδατε ὅτι τά σώματα ὑμῶν μέλη Χριστοῦ ἐστιν;» (Πρός Κορινθ. Α΄ κεφ. 6, 15.) Δέν γνωρίζετε ὅτι τά σώματά σας (βλέπετε; Δέν λέγει, οἱ ψυχές σας, λέγει, τά σώματά σας) ὅτι εἶναι μέλη τοῦ Χριστοῦ; Δηλ. τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι πολύ φυσικό αὐτό. Διότι ὅταν παίρνω καί κοινωνῶ τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ καί δέχομαι καί μέ τό σῶμα μου καί μέ τήν ψυχή μου, δέχομαι μέ τήν ὕπαρξή μου ὁλόκληρη τόν Χριστό. Ἐδῶ προβάλλεται μάλιστα ἰδιαιτέρως τό σῶμα, διότι ὁ Ἀπόστολος ἔχει λόγους νά προβάλλει τό σῶμα. Ἂς μήν ἀνοιχθῶ πιό πολύ. Τό κάνει γιά λόγους ἠθικῆς καί σωφροσύνης, γιά νά πεῖ ὅτι δέν μπορεῖς νά σπαταλᾶς τό σῶμα σου στήν ἀνηθικότητα.

Ὁπότε σκοπίμως προβάλλει τό σῶμα. Γιά νά δείξει ὅτι ὁλόκληρος ὁ ἄνθρωπος, καί τό σῶμα του δηλαδή, εἶναι μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Μάλιστα ἑνώνεται κατά τέτοιο τρόπο, ὥστε δέν θά εἴχαμε καμία τελειοτέρα ἕνωση ἀπό αὐτήν, τήν ὁποίαν ἔχομε.

Λέγει ὁ Νικόλαος Καβάσιλας, ἕνας θεολόγος Βυζαντινός, στήν «ἐν Χριστῷ ζωή» τό λέγει αὐτό, σ΄ ἕνα του σπουδαῖο βιβλίο, λέγει ὅτι, ἐάν φορέσουμε τά ροῦχά μας μπορεῖ νά μᾶς τά βγάλουν. Ἀλλά καί ὁποιοδήποτε ἀντικείμενο πού μποροῦμε νά ἔχουμε, μποροῦν νά μᾶς τό πάρουν. Γιατί ἡ ἕνωση πού ἔχομε μέ τά πράγματά μας εἶναι μηχανική. Ἄλλ΄ ἀκόμα μπορεῖ νά μᾶς βγάλουν καί τό δέρμα μας. Δικό μας εἶναι. Ἀλλά μποροῦν νά μᾶς τό βγάλουν τό δέρμα μας; Βεβαίως ὅταν μέ στήσουν νά ὑποστῶ μαρτύριο μπορεῖ νά μοῦ τό βγάλουν τό δέρμα μου. Μπορεῖ νά μοῦ βγάλουν τά κόκκαλά μου, νά μέ συντρίψουν, ἀλλά δέν μποροῦν νά μέ χωρίσουν ἀπό τόν Ἰησοῦ Χριστό! Καί μάλιστα κατά ἕναν τέτοιο τρόπο πού εἶναι καταπληκτικός. Μάλιστα μέ τήν εὐκαιρία νά σᾶς πῶ ἐδῶ, ἴσως νά μήν τό ξέρετε, γνωρίζετε τό γιατί θαυματουργοῦν τά λείψανα τῶν ἁγίων; Τά κόκκαλά τους; Ξέρετε γιατί θαυματουργοῦν; Διότι ὅσο ζοῦσαν εἶχαν ἑνωθεί μέ τόν Ἰησοῦ Χριστό. Βλέπετε ὅτι, ὅ,τι νά τά κάνουμε, νά τά κάψουμε, νά τά τελειώσουμε, νά τά πετάξουμε, ὅ,τι νά κάνουμε, δέν μποροῦμε νά τά χωρίσουμε ἀπό τήν ἕνωσή τους μέ τόν Ἰησοῦ Χριστό. Εἶναι μέλη ἀναπόσπαστα τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Καί ὅταν θά ἀναστηθοῦν οἱ ἄνθρωποι τότε θά ἀναδειχθοῦν πραγματικά μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, γιατί θά εἶναι μέσα στήν Ἐκκλησία Του, τή θριαμβεύουσα, δηλ. στήν Βασιλεία Του. Βλέπετε τί σύνδεσμο μπορεῖ νά ἔχει ὁ ἄνθρωπος μέ τόν Ἰησοῦ Χριστό; Πολύ πέρα ἀπό κεῖνον πού μπορεῖ νά ἔχω μέ τό πετσί μου. Δέν λέω, μέ τά ροῦχα μου. Μέ τό πετσί μου τό ἴδιο. Μία στενοτάτη σύνδεση ὑπάρχει. Αὐτό εἴδατε πόσο ἀνεβάζει τόν ἄνθρωπο, τόν κάνει πραγματικά πάρα πολύ σπουδαῖο. Πάρα πολύ μεγάλο. Τό σῶμά μας εἶναι ὅπως τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ δέν εἶναι ὅπως τό σῶμα τό δικό μας. Ἀλλά ἐμεῖς εἴμαστε ὅπως τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Μέ βάση αὐτό τό σχέδιο γινήκαμε ἐμεῖς. Γι΄ αὐτό ἡ ἀνθρώπινη κατασκευή παίρνει τήν ἀνυπολόγιστη ἀξία της, ἐπειδή γινήκαμε μέ τό χνάρι, τό ἀρχέτυπό τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Γιατί ὁ Θεός δέν ἔγινε κάτι ἄλλο. Ἔγινε ἄνθρωπος. Αὐτό πού εἶμαι ἐγὼ καί παίρνω τήν ἀξία μου.

Βλέπετε, κάποτε ἅμα τά συνειδητοποιήσουμε αὐτά ὅλα, θ΄ ἀρχίσουμε νά εὐλαβούμεθα τό σῶμα μας. Πάρα πολύ νά τό εὐλαβούμεθα. Γι΄ αὐτό ὅταν κηδεύουμε ἕναν ἄνθρωπο, σᾶς εἶχα πεῖ μία περασμένη φορά, ἔχομε κεριά στό φέρετρό του γύρω, θυμιάζουμε τόν νεκρό ἄνθρωπο. Ἀλλά καί τόν ζῶντα ἄνθρωπο τόν θυμιάζομε. Γιατί; Γιατί εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ καί γιατί ἔχει πάρα πολύ μεγάλη ἀξία. Δέν τό συλλαμβάνετε. Οὔτε ἐγὼ μπορῶ νά τό συλλάβω οὔτε ἐσεῖς. Εἶναι ἕνα μυστήριο, τό πόσο μεγάλη εἶναι ἡ ἀξία του. Ξέρετε πότε θά δοῦμε τήν ἀξία «ἄνθρωπος;». Ὅταν φύγουμε ἀπό τόν παρόντα κόσμο, βρεθοῦμε στήν κοινή ἀνάσταση, στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἐκεῖ θά ἀντιληφθοῦμε τί ἀξία ἔχει ἡ ἀνθρώπινη ὕπαρξη. Πρέπει νά ποῦμε ἀκόμα ὅτι τό σῶμα ὡς κατασκευή, δέν ἔγινε ἀπό τόν Θεό γιά νά φυλακίσει κατά τίς πλατωνικές δοξασίες τήν ψυχή. Ὅταν δηλαδή θά ἔκανε τήν ψυχή ὁ Θεός, δέν θά ἐρχόταν νά τήν φυλακίσει μέσα στό ἀνθρώπινο σῶμα. Ὅπως οἱ ἄνθρωποι ἐπενόησαν καί ἐδόξασαν, δηλαδή φαντάστηκαν καί ἐγνωμοδότησαν. Ὄχι. Διότι ἁπλούστατα ἡ ψυχή εἶναι τό ἄλλο ἥμισυ τῆς ἀνθρωπίνης ὑπάρξεως. Καί δέν μποροῦμε νά λογαριάσουμε τόν ἄνθρωπο ὡς ἄνθρωπο, ὅταν δέν ἔχει σῶμα ἢ ὅταν δέν ἔχει ψυχή. Δέν εἶναι, λοιπόν, κάτι πού ὁ κυρίως ἄνθρωπος εἶναι ἡ ψυχή καί τό σῶμά του εἶναι ἡ φυλακή του. Τό λέγω αὐτό, γιατί ἡ ἀλήθεια εἶναι πὼς μέ τόν Βουδισμό πού εἰσῆλθε στήν Δύση καί στήν Ἑλλάδα, τέτοιες δοξασίες μπορεῖτε νά τίς ἀκούσετε. Ὅτι ὁ ἄνθρωπος περνᾶ τά διάφορα στάδια καθάρσεως μέ τίς ἀλλεπάλληλες μετενσαρκώσεις, γιά νά γίνει στό τέλος ἕνα καθαρό πνεῦμα. Δέν ὑπάρχει πιό δαιμονικό δόγμα ἀπό τοῦ νά εἰπωθεῖ ὅτι ὁ ἄνθρωπος θά καταλήξει ἕνα καθαρό πνεῦμα. Γιατί σ΄ αὐτή τήν περίπτωση ἔχομε τήν ἄρνηση τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ. Ἐάν δηλαδή ὁ ἄνθρωπος καταλήγει νά γίνει ἕνα καθαρό πνεῦμα, ἀπαλλαγμένο ἀπό τόν σωματικό παράγοντα, πῶς εἶναι δυνατόν τότε ὁ Θεός νά ἔρθει νά μπεῖ μέσα σ΄ ἕνα ἀνθρώπινο σῶμα, πού θεωρεῖται ὅτι εἶναι κάτι ἀκάθαρτο. Γι΄ αὐτό ἂν θά πήγαινε κανείς στόν Βουδισμό νά διδάξει τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, τοῦ Θεοῦ δηλαδή, θά ἦταν κάτι ἀκατανόητο, κάτι ἀσύλληπτο. Καί τό δυστύχημα εἶναι ὅτι Χριστιανοί Ὀρθόδοξοι μάλιστα στήν πατρίδα μας δέχονται βουδιστικές θέσεις. Κι ἐδῶ στή Λάρισα ἑτοιμάζεται μία διάλεξη στίς 15 Ἀπριλίου. Στό Ἐμπορικό καί Βιομηχανικό Ἐπιμελητήριο. Καί εἶναι ν΄ ἀπορεῖ κανένας πῶς μποροῦν νά ὑπάρχουν Χριστιανοί καί νά παρασύρονται ἐκεῖ. Πῶς ἐξηγεῖται; Δέν ὑπάρχει ἄλλη ἐξήγηση παρά ὅτι ὑπάρχει μία βαθιά ἄγνοια. Ἂν ξέραμε τί εἶναι ὁ ἄνθρωπος καί πόσο ψηλά στέκεται, ποιά εἶναι ἡ ἀνθρώπινη κατασκευή, ἀναμφισβήτητα δέν θά φθάναμε σ΄ αὐτό τό κατάντημα. Ἴσως νά διακρίνετε στά θέματά μας αὐτά καί τήν μεγάλη ἀξία τῶν θεμάτων πού ἔχομε. Καί τήν ἐπικαιρότητά τους. Τό ὑπογραμμίζω αὐτό. Τήν ἐπικαιρότητά τους.

Τό ἀνθρώπινο, λοιπόν, σῶμα θά συναπολαύσει μετά τῆς ψυχῆς, ἀφοῦ πάντοτε εἶναι ἑνωμένο καί μέ τήν ἀνάσταση πού θά ἔχουμε θά ξαναενωθεῖ, γιατί τί θά πεῖ παρακαλῶ θάνατος; Μία ὡραῖα ρήση τοῦ Μ. Ἀντωνίου δίνει τήν ἀπάντηση: «Ζωή ἐστιν ἡ ἕνωσις καί συνάφεια τοῦ νοός καί τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος. Ὁ δέ θάνατος ἐστιν οὐκ ἀπώλεια τῶν συναφθέντων ἀλλά διάλυσις τῆς γνώσεως αὐτῶν. Τοῦ γάρ Θεοῦ πάντα σώζεται καί μετά τήν διάλυσιν». Τί εἶναι, λέγει, ἡ ζωή; Ἡ ἕνωση καί ἡ συνάφεια τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος. Τί εἶναι ὁ θάνατος; Ὁ θάνατος δέν εἶναι ἡ ἀπώλεια ἐκείνων πού ἑνώθηκαν, ἀλλά ἁπλῶς χωρίστηκαν. Εἶναι ἡ διάλυσις τῆς γνώσεώς των. Γιά τόν Θεό καί τό ἕνα μέρος, πού δέν ἔχει πιά συνάφεια ἡ ψυχή μέ τό σῶμα καί τό ἄλλο μέρος γιά τόν Θεό διασώζονται. Καί μετά τήν διάλυση. Γι΄ αὐτό καί θά ἐπιφέρει καί τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν ὁ Θεός. Εἶναι ὁ μόνος δυνατός. Ὁ ὁποῖος μπορεῖ αὐτό νά τό κάνει. Εἶναι τόσο μεγάλο μυστήριο, πού βέβαια τό ἀνθρώπινο μυαλό δέν τό χωράει. Ἔχομε τήν βεβαιότητα τῆς ἀνάστασης τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι ὁ πρωτότοκος τῶν νεκρῶν, πού δέν ξαναπεθαίνει πιά, ἀνασταίνεται καί ζεῖ στούς αἰῶνες τῶν αἰώνων. Ὅταν θ΄ ἀναστηθοῦμε, τό ἀνθρώπινο σῶμα θά παρασταθεῖ ἐνώπιον τοῦ θρόνου τοῦ δικαίου κριτοῦ νά δώσει λόγο. Ὄχι μόνο ἡ ψυχή ὅ,τι ἔπραξε. Ἀλλά καί τό σῶμα. Ἐνήστευσα; Ἀναφέρεται στό σῶμα. Θά πάρω τόν ἔπαινο. Ἐπόρνευσα; Θά πάρω τήν τιμωρία. Γι΄ αὐτό λέγει ὁ Ἀπ. Παῦλος χαρακτηριστικά «πᾶν ἁμάρτημα ὅ ἐὰν ποιήσῃ ἄνθρωπος ἐκτός τοῦ σώματός ἐστι, ὁ δέ πορνεύων εἰς τό ἴδιον σῶμα ἁμαρτάνει». (Κορινθίους Α’ κεφ.6, 18.) Εἴδατε ποῦ ἁμαρτάνει; Ἁμαρτάνει στό ἴδιο σῶμα. Θά δώσω λόγον στόν Θεόν καί γιά ὅ,τι ἐργάστηκα μέ τό σῶμα μου. Εἴτε ἀγαθό, εἴτε κακό. Εἶναι δόγμα πίστεως τῆς Ἐκκλησίας μας αὐτό, ὅτι θά δώσουμε λόγο στό Θεό καί μέ τήν ψυχή καί μέ τό σῶμα. Ἐάν κοπίασα γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ σωματικά, ἵδρωσα, κουράστηκα, ἀρρώστησα γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, θά ἔχει τόν ἔπαινο. Καί τό σῶμά μου. Γιατί; Γιατί θά δοξασθεῖ. Θυμηθεῖτε τό δοξασμένο σῶμα τοῦ Χριστοῦ στή Μεταμόρφωση. Εἶπε ὁ Χριστός : «Οἱ δίκαιοι ἐκλάμψουσιν ὡς ὁ ἥλιος ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Πατρός αὐτῶν». (Ματθ. κεφ. 13, 43.) Οἱ δίκαιοι ὅταν θ΄ ἀναστηθοῦν μέ τό σῶμα τους. Ἀλλά καί στήν κόλαση θά εἶναι μέ τό σῶμά τους οἱ ἁμαρτωλοί. Πού σημαίνει, ἐκεῖ θά δώσουν λόγο καί μέ τό σῶμά τους οἱ ἁμαρτωλοί. Καί θά βασανίζονται εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων καί μέ τό σῶμά τους, ὄχι μόνο μέ τήν ψυχή τους. Βλέπετε, λοιπόν, ὅτι τό σῶμα ἔχει καί αὐτό, ὅπως βλέπετε στή συνέχεια τοῦ θέματός μας, τήν ἀξία του, ἀνά πάσα στιγμή.

Ὁ Ἀπ. Παῦλος λέγει: «ἀπεκδεχόμενοι τήν ἀπολύτρωσιν τοῦ σώματος ἡμῶν». (Πρός Ρωμαίους κεφ. 8ο, 23.) Περιμένουμε τήν λύτρωσιν τοῦ σώματός μας. Τήν περιμένουμε. Γιά μήν πῶ ἡ δομή τοῦ Χριστιανισμοῦ εἶναι ἡ σωτηρία ὁλοκλήρου του ἀνθρώπου καί τῆς ψυχῆς του καί τοῦ σώματός του.

Απόσπασμα από την 21η ομιλία στην κατηγορία
« Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία ».

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ἐλεύθερος ἄνθρωπος εἶναι αὐτός πού εἶναι κάτω ἀπό τό Θεό.

†.Τί εἶναι ὁ αὐτονομισμός; Ὁ αὐτονομισμός εἶναι, ὅταν ὁ ἄνθρωπος θέλει νά εἶναι αὐτόνομος ἀπό τό Θεό. Δηλαδή νά μήν ἔχει καμία ἐξάρτηση ἀπό τό Θεό. Σήμερα ἔχουμε πολλούς Χριστιανούς πού ζοῦν μέ αὐτό τόν αὐτονομισμό. Καί δέν εἶναι τίποτα ἄλλο παρά τό προπατορικό ἁμάρτημα ἀνανεούμενο καί ἐπαναλαμβανόμενο μέσα στήν Ἱστορία. Καί εἶναι τό πρῶτο ἀνθρώπινο ἁμάρτημα. Ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα δὲν ἔκαναν καμία ἄλλη ἁμαρτία μέσα στόν παράδεισο παρά αὐτή καί μόνο. Τό ἁμάρτημα τῆς αὐτονομίας. Ὅταν καθ’ ὑποβολή τοῦ διαβόλου ζήτησαν νά θεωθοῦν χωρίς τό Θεό. Τί τούς εἶπε ὁ διάβολος; Ὁ Θεός σᾶς εἶπε νά μήν δοκιμάσετε ἀπό τόν καρπό, σᾶς ἔβαλε μία ἐντολή ἀκριβῶς γιά νά σᾶς ἐμποδίσει νά γίνετε θεοί. Ψεῦδος! Γι’ αὐτό καί ὁ Κύριος εἶπε, ὅτι ὁ διάβολος εἶναι ἀπ’ ἀρχῆς ψεύτης. Αὐτός γεννάει τό ψεῦδος. Καί κατόπιν ὑποβάλλει στούς πρωτόπλαστους νά δοκιμάσουν ἀπό τόν καρπό, δηλαδή νά παραβοῦν τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ, δηλαδή νά μήν ἐξαρτῶνται ἀπό τόν Θεό, ὥστε νά ἐπιτύχουν νά θεωθοῦν. Αὐτή λοιπόν ἡ κατάσταση, ἡ κατάσταση νά θεωθεῖ δηλαδή κανείς χωρίς τόν Θεό, λέγεται αὐτονομία. Καί εἶναι αὐτή ἡ οὐσία τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος. Ἀλλά αὐτό τό προπατορικό ἁμάρτημα, πού πολλές φορές λέμε, τόσο ἀνόητοι ἦσαν οἱ πρωτόπλαστοι νά χάσουν τόν παράδεισο κτλ. τό ἐπαναλαμβάνουμε κι ἐμεῖς. Δέν εἶναι ἕνα ἁμάρτημα πού ἔγινε μία φορά καί τελείωσε. Ἀλλά εἶναι ἕνα ἁμάρτημα ἐπαναλαμβανόμενο ὄχι σέ κάποιες ἐποχές ἢ σέ κάποιες γενεές, ἀλλά σέ ὅλες τίς γενεές, σέ ὅλες τίς ἐποχές, μέχρι πού νά τελειώσει ὁ κόσμος, καί δυστυχῶς ἀπό τήν πλειονότητα τῶν ἀνθρώπων. Καί ἂν τό θέλετε, δυστυχῶς εἶναι καί πολλοί ἐκεῖνοι οἱ Χριστιανοί, πάρα πολλοί Χριστιανοί, οἱ ὁποῖοι δέχονται ὅτι πρέπει νά ἔχουμε μία ἀπό τόν Θεό αὐτονομία. Δηλαδή νά εἶναι ἀνεξάρτητοι. Σοῦ λέει, δέν εἶμαι ἄθεος, πιστεύω στόν Θεό. Ἀλλά ὁ Θεός εἶναι στόν οὐρανό κι ἐγὼ εἶμαι στήν γῆ. Ἐκεῖνος κοιτάζει, ὅ,τι κοιτάζει στόν οὐρανό κι ἐγὼ κοιτάζω ὅ,τι κοιτάζω στήν γῆ. Ὅ,τι θά ἐπιτύχω, θά τό ἐπιτύχω ἐγὼ ὁ ἴδιος! Καί συνεπῶς, ἀφοῦ θά ἐπιτύχω ἐγὼ ὁ ἴδιος ὅ,τι θά ἐπιτύχω, δέν κινοῦμαι περί τόν Θεό, ἀλλά περί τόν ἑαυτό μου. Καί ἔτσι ἔχουμε τό λεγόμενο ἀνθρωποκεντρισμό. Ἐνῶ δέν εἶναι ὁ ἀνθρωποκεντρισμός παρά τό προπατορικό ἁμάρτημα. Γιατί αὐτό ζήτησε καί ὁ Ἀδάμ νά κάνει. Νά κινηθεῖ, νά θεωθεῖ χωρίς τό Θεό. Ἔτσι καί ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος εἶναι αὐτονομημένος ἄνθρωπος. Δέν μιλῶ γιά τούς ἄθεους. Ἀλλά γιά ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι πιστεύουν στόν Θεό, ἀλλά δέν θέλουν νά ἔχουν καμία σχέση μέ τό Θεό. Νά μή ρυθμίζει τή ζωή τους ὁ Θεός, ἀλλά νά ρυθμίζουν οἱ ἴδιοι τή ζωή τους. Πάντως, ἕνας ὁ ὁποῖος στόν αὐτονομισμό ἔχει τήν αἴσθηση, καλύτερα τήν ψευδαίσθηση, ὅτι εἶναι ἐλεύθερος ἄνθρωπος, στήν πραγματικότητα εἶναι δοῦλος. Εἶναι δοῦλος τοῦ ἴδιου τοῦ ἑαυτοῦ του. Τήν ἀληθινή ἐλευθερία, μᾶς τή δίνει ὁ Θεός, πού γνωρίζει τήν κατασκευή μας, μᾶς ἀγαπᾶ, εἴμαστε παιδιά του. Γιά νά μπορέσουμε νά ἀποκτήσουμε τό ἀληθινό μέτρο τῆς ἐλευθερίας, θά πρέπει νά ἀπαλλαγοῦμε ἀπό τήν αὐτονομία. Ἐλεύθερος ἄνθρωπος εἶναι αὐτός πού εἶναι κάτω ἀπό τό Θεό. Γιατί μόνο ὁ Θεός ἐλευθερώνει, λέγει ὁ Ἀπ. Παῦλος «τῇ ἐλευθερίᾳ ᾖ ὁ Χριστός ἡμᾶς ἐλευθέρωσε στήκετε καὶ μὴ πάλιν ζυγῷ δουλείας ἐνέχεσθαι.» (Πρός Γαλάτας 5,1) Μείνετε στερεοί στήν ἐλευθερία τήν ὁποία ὁ Θεός, ὁ Χριστός μᾶς ἐλευθέρωσε. Καί νά μή μπαίνετε πάλι κάτω ἀπό ζυγούς δουλείας. Καί αὐτοί οἱ ζυγοί τῆς δουλείας εἶναι πάμπολλοι. Ἕνας ἀπό αὐτούς τούς ζυγούς εἶναι ἡ αὐτονομία!

Ἀλλά θά ἔπρεπε νά σᾶς πῶ, ὅτι σ’ ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος ὑπακούει στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, δέν δημιουργεῖται μία ἑτερονομία. Θά ἐξηγήσω τήν λέξη. Ἑτερονομία θά πεῖ νά ὑπάρχει κάποιος ἀπό πάνω μου καί νά κινοῦμαι ἐγὼ πάντοτε κατά τή θέληση ἐκείνου τοῦ κάποιου, κατά τρόπο πού ἐγὼ νά μήν ἔχω πλέον ἐλευθερία θελήσεως. Αὐτό λέγεται ἑτερονομία. Καί δέν εἶναι ὑπακοή ἀλλά ὑποταγή. Ὅπως ἀκριβῶς ὑποτάσσεται κάποιος δοῦλος στό ἀφεντικό του. Ὅπως συνέβαινε στήν ἀρχαία ἐποχή μέ τούς δούλους. Ἀλλά αὐτό σημαίνει ὅτι δέν θά εἶμαι σέ αὐτονομία, θά πέσω στήν ἑτερονομία; Ἄλλος θά κυβερνάει τή ζωή μου; Ὅταν κυβερνάει ὁ Θεός τή ζωή μου, δέν τήν κυβερνᾶ ἐρήμην της ἐλευθερίας μου. Θέλω νά εἶμαι κάτω ἀπό τόν νόμο τοῦ Θεοῦ καί συνεπῶς κάτω ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Πῶς ἕνα παιδί μέ τό νά ὑποτάσσεται στό σπίτι του, στούς γονεῖς του, γιατί τούς ἀγαπᾶ καί τό ἀγαποῦν δέν σημαίνει ὅτι καταργεῖται ἡ ἐλευθερία του. Ἀλλά σημαίνει ὅτι ὁ ἴδιος δίδει τόν ἑαυτό του νά ὑποτάσσεται στούς γονεῖς του. Εἶναι ἐλεύθερος! Ἀπόδειξη ὅτι ὁ Θεός δέν μᾶς δουλώνει, δέν μᾶς ὑποδουλώνει, δέν μᾶς ὑποτάσσει ὅπως ὑποτάσσουν ἐχθρικά στρατεύματα. Εἶναι ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἀνά πᾶσα στιγμή δύναται νά πεῖ, δέν δέχομαι τό Θεό. Μπορεῖ νά ἐγκαταλείψει τόν Θεό. Ἀνά πάσα στιγμή. Τρανό παράδειγμα, αὐτοί οἱ πρωτόπλαστοι. Οἱ πρωτόπλαστοι δέχθηκαν μία ἐντολή. Μποροῦσαν νά κάνουν ὅμως ὅ,τι θέλουν. Ἦσαν ἐλεύθεροι. Μποροῦσαν μέ τήν ἐλευθερία τους νά ποῦν: θά ὑπακούσουμε στόν Θεό ἢ δέν θά ὑπακούσουμε στόν Θεό. Προτίμησαν τό τελευταῖο. Νά μήν ὑπακούσουν στόν Θεό. Δέν σημαίνει λοιπόν, ὅτι, ὅταν εἶμαι στήν ὑπακοή τοῦ Θεοῦ, εἶμαι σέ ἑτερονομία. Δηλαδή σέ μία ὑποταγή πού ἡ βούλησή μου, ἡ θέλησή μου εἶναι σκλαβωμένη. Καί δέν μπορῶ νά κάνω κάτι διαφορετικό. Ἂν καμιά φορά, καί γιά νά τά παίρνουμε λίγο πρακτικότατα τά πράγματα, ἂν καμιά φορᾶ στήν πνευματική μας ζωή αἰσθανόμαστε αὐτό τό θέλει ὁ Θεός, ἀλλά ἐμεῖς δυσανασχετοῦμε, δέν μποροῦμε, ἐδῶ δέν πρόκειται περί ὑποταγῆς, γιατί καταρχάς μόνοι μας θέλουμε νά ζήσουμε τήν Χριστιανική ζωή· θέλω ἐπί παραδείγματι τό πρωί νά σηκωθῶ νά πάω στήν Ἐκκλησία, ἀλλά βαριέμαι, τί θά πρέπει νά κάνω τώρα ἐδῶ; Ὁ Θεός θέλει νά πάω στήν ἐκκλησία. Ἐγὼ δέν θέλω νά πάω στήν Ἐκκλησία. Δέν θέλω πραγματικά στήν ἐκκλησία; Ἢ ἁπλῶς βαριέμαι; Ἂν εἶχα ἕνα τρόπο νά βρισκόμουνα στήν Ἐκκλησία θά ἤθελα. Δέν ἔχω ἀντίρρηση.

Τί εἶναι λοιπόν ἐκεῖνο τό ὁποῖο μέ ἐμποδίζει; Ὄχι ὅτι δέν θέλω νά πάω στήν Ἐκκλησία, ἀλλά μία νωθρότητα τοῦ σώματός μου. Ὄχι τῆς ψυχῆς μου· τοῦ σώματός μου. Κάποτε καί τῆς ψυχῆς μου μπορεῖ νά εἶναι, ἐνῶ στό βάθος θέλω. Τί πρέπει νά κάνω τώρα ἐδῶ ἐγώ; Πρέπει αὐτό τό νωθρό ἑαυτό μου νά τόν σπρώξω, τρόπον τινά. Γι’ αὐτό ὁ Χριστός εἶπε, ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ βιάζεται. Καί βιασταί ἁρπάζουσιν αὐτήν. Ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ὑφίσταται βιασμό. Εἶναι σάν μία πόλη, ἡ ὁποία ἔχει ψηλά τείχη, καί ὑπάρχουν ἀπ’ ἔξω οἱ ἐκπορθοῦντες τήν πόλη αὐτή. Αὐτοί πού τή βιάζουν, βιάζουν τά τείχη της, τελικά ρίπτουν τά τείχη της καί μπαίνουν μέσα στήν πόλη. Ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, λοιπόν, βιάζεται. Δέν ἐκβιάζεται. Καί ἐκεῖνοι πού εἶναι βιαστές, αὐτοί τήν κερδίζουν. Τί θά ἐκβιάσω; Ὁ Χριστός εἶπε ὅτι ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι μέσα μας. Ξεκινάει ἀπό μέσα μας. Ξεκινάει ἀπό τό ἐσωτερικό μας. Ξεκινάει ὑποκειμενικά γιά νά καταλήξει ἀντικειμενικά. Θά γίνει καί ἀπ’ ἔξω μας ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Προσέξτε με τί εἶπα. Εἶναι ἀπό μέσα μας καί θά γίνει κι ἀπ’ ἔξω μας. Διότι ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι μόνο μέσα μου. δέν εἶναι δηλαδή μία πνευματική κατάσταση. Ἀλλά εἶναι καί μία δημιουργία πού εἶναι γύρω μου. Ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ὅμως μερικοί λένε δυστυχῶς, ἂν καί δέν εἶναι τώρα τό θέμα μας αὐτό, ὅτι ἡ κόλαση καί ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι πνευματικές καταστάσεις. Λάθος! Γιατί ὁ ἄνθρωπος ἔχει σῶμα. Καί μέ τό σῶμα του θά βρεθεῖ καί στά δυό. Καί στήν κόλαση καί στή βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Αὐτὸ συνεπῶς σημαίνει ὅτι καί ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ καί ἡ κόλαση εἶναι καί ἐξ ὑποκειμένου καί ἐξ ἀντικειμένου. Εἶναι καί μέσα μου, εἶναι καί ἀπ’ ἔξω μου. Γιά νά φθάσω λοιπόν ἐγὼ τώρα τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἂν τήν ἐγκαθιδρύσω μέσα μου, πρέπει νά βιάσω τό νωθρό ἑαυτό μου. Καί τί θά πῶ; «Σήκω, θά πῶ στόν ἑαυτό μου, σήκω. Σήκω ἀπ’ τό κρεβάτι σου. Πήγαινε στήν ἐκκλησία». Βαριέσαι νά κάνεις προσευχή. «Σήκω νά κάνεις προσευχή». Πρέπει νάἐκβιάσω τόν ἑαυτό μου γιά νά κάνω προσευχή. Ὅπως, καί ἂν τό θέλετε, νά τό πάρω παράλληλο καί σέ βιοτικά πράγματα. Στό σχολεῖο. Πέστε μου σᾶς παρακαλῶ. Ἐγὼ μία ζωή ὁλόκληρη, ὅταν ἤμουν ἔφηβος, τέτοια ἐποχή, ἄνοιξη, πάντα εἶχα ἐξετάσεις. Διάβαζα καί ἔβλεπα τήν ὡραία φύση καί ἔλεγα, «τί ὡραία κι ἐγὼ εἶμαι κλεισμένος μέσα· πότε θά τελειώσει αὐτή ἡ ἱστορία; Μία ζωή, ἔλεγα, εἶμαι κλεισμένος καί δέν ἀπολαμβάνω τήν ἄνοιξη». Ὅταν τελείωσαν τά διαβάσματα καί οἱ ἐξετάσεις, ὅποτε μποροῦσα νά χαρῶ τήν ἄνοιξη. Ποιός μέ κρατοῦσε μέσα; Ἐγὼ ὁ ἴδιος. Γιατί; Ἐβίαζα τόν ἑαυτό μου νά καθίσω νά διαβάσω καί νά δώσω ἐξετάσεις. Δέν μέ βίαζε κανένας. Ἐγὼ ἐβίαζα τόν ἑαυτό μου. Συνεπῶς; Εἶμαι ἐλεύθερος. Δέν ὑποτάσσομαι· ὅμως ὑπακούω στό θέλημα τοῦ Θεοῦ· γιατί κρίνω ὅτι αὐτό εἶναι τό συμφέρον μου. Τό νά μήν πέσω στό ἁμάρτημα τῆς αὐτονομίας, δέν σημαίνει ὅτι κατ’ ἀνάγκη θά πέσω στήν ἑτερονομία. Ὄχι! Ἀλλά στήν ὑπακοή τοῦ Θεοῦ μέ ὅλη μου τήν ἐλευθερία νά ἐκβιάζω τόν ἑαυτό μου γι’ αὐτό τό ζήτημα. Πάνω σ’ αὐτό τό σημεῖο, θά ‘θελα νά σᾶς ἔλεγα, ἐπειδή δυστυχῶς ὑπάρχουν πολλά φιλοσοφικά συστήματα, ἰδίως τά ὑπαρξιακά ἢ ἂν θέλετε τά ὑπαρξιστικά, νά τό πῶ ἔτσι, καί τὰ ὁποῖα ἑλκύουν πολύ τούς ἀνθρώπους σήμερα, καί μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι ἡ νεολαία μας κυρίως ζεῖ τά συμπεράσματα πιά αὐτῶν τῶν ὑπαρξιστικῶν φιλοσοφικῶν συστημάτων. Τί ἀκριβῶς εἶναι, αὐτά τά ὑπαρξιστικά φιλοσοφικά συστήματα, πού ἀναφέρονται δηλαδή στήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη; Δέν ἔχουν τίποτα ἄλλο παρά μία ἀνθρωποκεντρική θεμελίωση. Βάζουν στό κέντρο τόν ἄνθρωπο. Καί συνεπῶς ἐπαναλαμβάνουν τό προπατορικό ἁμάρτημα. Τό ἐπιχείρημα; Ἡ ἀπόλυτη ἐλευθερία. Ἐξάλλου αὐτό ὁ διάβολος εἶπε στούς πρωτόπλαστους. Ἔχετε μία δέσμευση. Ναί μέν ὅλα δικά σας, γιατί λέγει, σᾶς εἶπε ὁ Θεός, πονηρότατος, σᾶς εἶπε ὁ Θεός, λέγει, νά μήν δοκιμάσετε κανένα καρπό ἀπό τόν κῆπο, τόν παράδεισο. «Ὄχι, λέει ἡ Εὕα, ἀλλά μόνο ἀπ’ αὐτό τό δέντρο.» (Γένεσις κεφ. 3,2) Ὡς ἂν τούς ἔλεγε· ὅτι ὁ Θεός ὅλα τά ἀπαγορεύει (κι αὐτό δέν μᾶς λέγουν καί αὐτοί οἱ ἄνθρωποι; Μᾶς λένε ὅτι, εἶσαι Χριστιανός; Ὅλα σέ σένα ἀπαγορεύονται. Ποιά ἀπαγορεύονται; Κι ἐμεῖς λέμε: Νά μόνο αὐτό ἀπαγορεύεται. Ἡ ἀνηθικότητα ἀπαγορεύεται, τά ναρκωτικά ἀπαγορεύονται, ἡ τεμπελιά ἀπαγορεύεται, τό ψέμα ἀπαγορεύεται, ἂχ καημένε…..) λέει τώρα ὁ διάβολος στούς πρωτόπλαστους: εἶναι γιά νά μήν ἀνοίξουν τά μάτια σας. Δηλαδή τούς ὑποβάλλει τήν ἀπόλυτη ἐλευθερία. Καί ἐδῶ τά ὑπαρξιακά, ὑπαρξιστικά αὐτά συστήματα, τά ἀνθρωποκεντρικά, αὐτά ὑποβάλλουν τήν ἀπόλυτη ἐλευθερία. Ὅταν τό παιδί φτάνει νά λέγει ὅτι δέν ἀναγνωρίζω οὐδεμία αὐθεντία· οὔτε τό δάσκαλό μου, οὔτε τόν καθηγητή μου, οὔτε τόν ἱερέα, οὔτε τόν πατέρα μου, οὔτε τήν μάνα μου. Αὐθεντία δέν ὑπάρχει. Τότε ποιός εἶναι αὐθεντία; Εἶμαι ἐγώ. Καί ποιός εἶναι γιά τόν καθένα ἡ αὐθεντία; Ἡ ἀφεντιά του. Ἀλλά ἐάν ἐγὼ εἶμαι ἡ αὐθεντία γιά τόν ἑαυτό μου, τότε μπορῶ νά λέγω ὅτι αἰσθάνομαι ἀπόλυτη ἐλευθερία. Τό σύνθημα τῆς ἀπόλυτης ἐλευθερίας. Ἀλλά ὅταν ἀκολουθήσω τό σύνθημα τῆς ἀπολύτου ἐλευθερίας, στήν πραγματικότητα ἔχω δουλωθεῖ. Ἔχω γίνει δοῦλος. Ἐλεύθερος δέν εἶμαι νά καπνίσω; Ἐλεύθερος εἶμαι. Μά, ὅταν καπνίσω γίνομαι δοῦλος τοῦ τσιγάρου. Ἐλεύθερος δέν εἶμαι νά πιῶ ναρκωτικά; Ἐλεύθερος εἶμαι. Ἐάν τά πιῶ, τότε γίνομαι δοῦλος τῶν ναρκωτικῶν. Καί βλέπετε τούς ἀνθρώπους νά γίνονται τά θύματα τῆς ἀπόλυτης ἐλευθερίας. Νά σᾶς παρακαλοῦν καί νά σᾶς λέγουν: Ἐλευθερῶστε μας! Ἐλευθερῶστε μας. Θέλω νά ἐλευθερωθῶ ἀπό τά ναρκωτικά, μά δέν μπορῶ. Πιάστε με, βάλτε με κάπου, κάντε μέ ἀποτοξίνωση, θέλω νά ἐλευθερωθῶ. Γιατί παιδί μου; Εἶσαι δοῦλος; Καί ζητᾶς ἐλευθερία; Μά ἐν ὀνόματι τῆς ἐλευθερίας δέν ξεκίνησες νά κάνεις ὅ,τι ἔκανες, νά παίρνεις ναρκωτικά; Πῶς τώρα λέγεις, σῶστέ με, ἐλευθερῶστέ μέ; Ἅ, σημαίνει λοιπόν, ὅτι ἡ ἀπόλυτη ἐλευθερία τήν ὁποία διάλεξες σέ ὁδήγησε σέ σκλαβιά. Μετά ἡ ἀνηθικότητα. Ἀρχίζουν ἀπό τό Δημοτικό Σχολεῖο ἀκόμα νά ἔχουν φίλους ἢ φίλες. Λένε: εἶμαι ἐλευθερωμένη κοπέλα. Ἀκούσατε: εἶναι τίτλος τῆς ἐποχῆς μας αὐτό. Ἐλευθερωμένη κοπέλα. Παλιότερα λέγαμε χειραφετημένη κοπέλα. Σήμερα, λέγεται, «ἡ ἐλευθερωμένη κοπέλα». Ἀκοῦστε τί εἶπα. Ἡ ἐλευθερωμένη κοπέλα. Δηλαδή νά κάνει ὅ,τι θέλει. Θύματα πέφτουν καί ἐγκλημάτων ἀκόμα. Ἀλλά ἔχουν ἤδη πέσει θύματα τοῦ ἴδιου του ἑαυτοῦ τους. Εἶναι δυστυχισμένα πλάσματα οἱ κοπέλες αὐτές. Ὥστε θά ξέρετε πολύ καλά, ὅτι ἡ ἀπόλυτη ἐλευθερία, στό τέλος ὁδηγεῖ στό μή προορισμό τῆς ὑπάρξεως. Δέν μπορεῖς νά ὁδηγηθεῖς στή θέωση. Χάνεις τόν προορισμό σου. Καί ποῦ φθάνεις; Στήν κόλαση! Ξέρετε πῶς τό ἔλεγε αὐτό ὁ Σάρτρ; Αὐτός πού διέφθειρε τήν νεολαία τῆς Εὐρώπης. Ἔλεγε: «Ὁ ἄλλος ἄνθρωπος εἶναι ἡ κόλασή μου». Οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας λένε, ὅταν δεῖς τόν ἄλλον ἄνθρωπο εἶναι ὡς νά εἶδες τό Θεό. Διότι ὁ ἄνθρωπος εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, εἶναι εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Εἶδες, λέει, τόν πλησίον σου, τόν ἀδελφόν σου; Εἶδες Κύριον τόν Θεόν σου. Καί ὁ Χριστιανισμός ὑπαρξισμός εἶναι. Δηλαδή ἀναφέρεται στήν ὕπαρξη. Ἀλλά εἶναι θεοκεντρικός. Καί ὅλα τ’ ἄλλα συστήματα ὑπαρξισμός εἶναι, ἀλλά ἀναφέρονται στήν ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου. Εἶναι ἀνθρωποκεντρικά συστήματα. Ποῦ ὁδηγεῖ ὁ Χριστιανισμός ποῦ ἐνδιαφέρεται γιά τήν ὕπαρξη; Ὁδηγεῖ στό Θεό. Εἶδες, λέγει, τόν ἀδελφό σου; Εἶδες Κύριον τόν Θεόν σου. Αὐτό δέν εἶχε πεῖ καί ὁ Ἰακὼβ στόν Ἠσαῦ, ὅταν τόν εἶδε; Εἶδα, λέγει, ὅταν εἶδα τό πρόσωπό σου, ὡς νά εἶδον τόν Κύριον, τόν Θεόν μου». Ὁπότε μέσα στή θέα τῶν προσώπων τῶν ἄλλων ἀνθρώπων εἶναι εὐτυχισμένος ὁ ἄνθρωπος. Μέσα στήν ἀγάπη καί τήν κοινωνία τῶν προσώπων τῶν ἄλλων. Ὁ ὑπαρξισμός, ὁ ἐγωκεντρισμός ποῦ ὁδηγεῖ; Στήν ἀπομόνωση. Δηλαδή δέν ἀναγνωρίζω κανένα πρόσωπο· εἶμαι ἡ αὐθεντία, καί μόνο ἐγὼ εἶμαι ἡ αὐθεντία. Ἡ παρουσία τοῦ ἄλλου γιά μένα εἶναι κόλαση. Κόλαση! Καί στό τέλος ἀπομονώνομαι καί εἶμαι δυστυχισμένος. Γι’ αὐτό σήμερα ἔχουμε τήν κόλαση στούς ἀνθρώπους πρίν ἀπό τήν κόλαση. Μέσα στήν ψυχή τους ἔχει ἐγκαθιδρυθεῖ ἡ κόλαση. Καί αἰσθάνονται δυστυχισμένοι ἄνθρωποι. Αὐτή, λοιπόν, ἡ ἀπόλυτη ἐλευθερία ὁδηγεῖ στήν κατάσταση τῆς δουλείας. Πρέπει νά ἐλευθερωθοῦμε. Κι ἔτσι νά ἀνοίξει πραγματικά ὁ δρόμος γιά νά μπορέσουμε νά φθάσουμε στή θέωση. Αὐτά δηλαδή πρέπει νά παραμεριστοῦν. Πρέπει νά τά βγάλουμε ἀπό τήν μέση. Ὅπως καταλάβατε, στήν ἐποχή μας ἔχουμε πολλά ἐμπόδια. Ἐγώ σᾶς τά συνόψισα γιά νά τά δεῖτε σέ μία θεωρητική θεμελίωση. Καί νά μήν παγιδεύεστε, ὅπως παγιδεύτηκαν οἱ πρωτόπλαστοι.

Απόσπασμα από την 21η ομιλία στην κατηγορία
« Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία ».

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ποιά εἶναι ἡ θέση τοῦ χριστιανοῦ ἢ τοῦ χριστιανισμοῦ ἀπέναντι τοῦ πολιτισμοῦ;

†.Σήμερα εἴμαστε χριστιανοί. Καί εἴμαστε μπροστά στό φαινόμενο τοῦ πολιτισμοῦ. Βέβαια σέ κάθε ἐποχή ὁ ἄνθρωπος ἀνέπτυξε πολιτισμό. Ἀπό τήν στιγμή πού ἄρχισε νά κάνει τό χῶμα ἀγγεῖο καί νά τό βάζει στό φοῦρνο καί νά τό ψήνει, ἔκανε πολιτισμό. Καί καλές τέχνες. Ὅταν βρίσκουμε μέσα στά σπήλαια χαράγματα, ἐκεῖ ὁ ἄνθρωπος ἔκανε καλλιτεχνία. Αὐτό εἶναι πολιτισμός. Καί μπορεῖ νά πεῖ κανένας ὅτι ὅλα αὐτά γίνονται, γιατί ὁ ἄνθρωπος ἔχει μέσα του αὐτή τήν δημιουργικότητα. Ἀλλά ὅμως ἐκεῖ πού ἔφθασε ὁ πολιτισμός ὁ χριστιανός πῶς θά κινηθεῖ; Ἐδῶ ὑπάρχει ἕνα πρόβλημα, τό ὁποῖο πολύ μέ ἔχει ἀπασχολήσει τά τελευταῖα χρόνια καί ὄχι μόνο. Ἀπό τότε πού ἄρχισα νά καταλαβαίνω τόν ἑαυτό μου, τό πρόβλημα αὐτό μέ ἀπασχολεῖ. Εἶναι ἀνάγκη νά μᾶς ἀπασχολήσει τό πρόβλημα αὐτό. Ἂν δέ μᾶς ἀπασχολήσει σημαίνει ὅτι ὑποδουλωθήκαμε χωρίς ὅρους σ’ αὐτό τό θηρίο πού λέγεται πολιτισμός. Ποιά εἶναι ἡ θέση δηλαδή τοῦ χριστιανοῦ ἢ τοῦ χριστιανισμοῦ ἀπέναντι τοῦ πολιτισμοῦ; Πῶς δηλαδή πρέπει νά σταθῶ ἐγὼ σάν χριστιανός ἀπέναντι στόν πολιτισμό;

Πρέπει νά ποῦμε κατ’ ἀρχάς ὅτι μεταξύ του χριστιανισμοῦ καί τοῦ πολιτισμοῦ ὑπάρχει μία ἀντινομία. Ὁ πολιτισμός εἶναι ἡ προσπάθεια τοῦ ἀνθρώπου νά κάνει ὡραία τή ζωή του ἐπάνω στή γῆ. Νά ξαναβρεῖ καί νά ξαναφτιάξει αὐτό πού ἔχασε. Τί; Τόν παράδεισο. Θέλει νά φτιάξει λοιπόν ἐπάνω στή γῆ τόν παράδεισο. Ποιόν παράδεισο; Ἐκεῖνον πού ἔχασε.

Λέγει ἡ Ἁγία Γραφή ὅτι ὁ Θεός ἔκανε τούς πρωτοπλάστους στόν παράδεισο τῆς τρυφῆς. Τρυφή θά πεῖ ἀπόλαυση. Βεβαίως δέν ἐννοοῦμε τήν ἀπόλαυση πού αἰσθανόμαστε σήμερα, καθισμένοι σέ μία σειζλόνγκ πολυτελείας, τραβώντας τόν καπνό τοῦ τσιγάρου μας κατά ἡδονιστικό τρόπο καί πίνοντας διάφορα ποτά, οὐίσκι, κόκα - κόλα, δέν ξέρω τί.

Καί βλέποντας ἔτσι ἀπλανῶς. Τί φοβερό! Ἅμα βλέπω αὐτή τήν εἰκόνα … λέγω· ἐκεῖ ἔφτασε ὁ ἄνθρωπος; Ὅταν λέμε, λοιπόν, τρυφή τοῦ παραδείσου, δέν ἐννοοῦμε τόν ἄνθρωπο πού ἀπολαμβάνει μέ ὅλες τίς αἰσθήσεις του τίς ἡδονές τῆς ζωῆς του. Νά φυλάξει ὁ Θεός! Ἡ τρυφή εἶναι μία ἀπόλαυση λεπτή, τήν ὁποία δέν μποροῦμε σήμερα νά καταλάβουμε.

Θέλει ὁ ἄνθρωπος τώρα νά φέρει τόν παράδεισο στή γῆ καί παράδεισο ἐννοεῖ τήν ἀπόλαυση. Τήν τρυφή μέ τήν ἔννοια τῶν ἡδονῶν. Καί ἕναν παράδεισο στόν ὁποῖο βεβαίως δέν θά περπατάει ὁ Θεός. Ἀλλά θά περπατάει μόνον ὁ ἄνθρωπος καί δέν θά ἔχει καμμία ἀνάγκη ἀπό τό Θεό. Στόν παράδεισο τόν ἀρχαῖο ὁ Θεός ἐπεσκέπτετο τούς πρωτοπλάστους.

Σκεφθεῖτε νά ἔχετε ἐπισκέπτη τόν Θεό. Διαβάζουμε στήν Ἁγία Γραφή, ὅτι ὁ Κύριος πῆγε σ’ ἕνα σπίτι κι ἐκεῖ ἔγινε ἐκεῖνο κι ἐκεῖνο παρακάτω κλπ …, σ’ ἕνα σπίτι! Ὁ ἐνανθρωπήσας Θεός! Δηλαδή ἂν ἤμουνα ἐγὼ ὁ νοικοκύρης ἐκείνου τοῦ σπιτιοῦ, τί θά ἔλεγα, ὅτι ὁ Παντοκράτωρ πού ἔγινε ἄνθρωπος ἦρθε στό σπίτι μου; Καί τόν βλέπω; Πώ, πώ, ἀσύλληπτο πρᾶγμα! Ἀσύλληπτο εἶναι τό πῶς οἱ πρωτόπλαστοι ἐδέχοντο τίς ἐπισκέψεις τοῦ ἰδίου τοῦ Χριστοῦ, πρίν γίνει ἄνθρωπος. Τοῦ Θεοῦ Λόγου. Νά ἡ

ἀντινομία, λοιπόν, τοῦ πολιτισμοῦ.

Θέλει νά φτιάξει ἕναν παράδεισο ἐπί τῆς γῆς χωρίς τό Θεό! Ἕναν παράδεισο τοῦ τεχνικοῦ καί πνευματικοῦ πολιτισμοῦ.

Ὁ χριστιανισμός μᾶς λέγει, «οὐκ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν» (Προς Εβραίους κεφ. 13, 14)

Ἐδῶ δέν ἔχομε πατρίδα. Ἡ ζωή μας εἶναι παροδική. Ὅτι ὅλα τά πράγματα εἶναι ἕνα σχῆμα. Καί ἡ ἰδιοκτησία καί ὁ πλοῦτος καί ὁ γάμος. Εἶναι σχήματα τοῦ παρόντος αἰῶνος. Συνεπῶς δέν πρέπει νά δώσω πάρα πολύ διάσταση σ’ αὐτά. Λέγει ὁ Ἀπ. Παῦλος: «οἱ ἔχοντες γυναῖκας ὡς μή ἔχοντες» (Α΄ Προς Κορινθίους κεφ. 7, 29)

Αὐτοί πού ἔχουν γυναῖκες, δηλαδή παντρεύτηκαν, θά ζοῦν, θ’ ἀγαποῦν τήν σύζυγό τους, ἀλλά θά ζοῦν κατά τρόπο τέτοιο, σάν νά μήν εἶχαν παντρευτεῖ. Δηλαδή; Νά ἔχουν μπροστά τους τό θέμα τῆς σωτηρίας. Νά μήν τούς ἐμποδίζει ἡ γυναίκα τους γιά τό θέμα τῆς σωτηρίας.

“Οι ἀγοράζοντες, λέγει, ὡς μή κατέχοντες” (Α΄ Προς Κορινθίους κεφ. 7, 30)

Ὅταν παίρνουμε ἕνα σπίτι, ἕνα χωράφι, ἕνα μαγαζί, ἕνα αὐτοκίνητο, θά τό ἔχουμε σάν νά μήν τό ἔχουμε. Σήμερα μερικοί ἀγοράζουν αὐτοκίνητο, τό πλένουν, τό ξαναπλένουν, τό καθαρίζουν, τό ξανακαθαρίζουν … τό ἔχουν κάνει εἴδωλο τό αὐτοκίνητο.

Μία μερική ὑποδούλωση. «Οἱ δέ χρώμενοι τῷ κόσμω τούτω ὡς μή καταχρώμενοι» (Α΄ Προς Κορινθίους κεφ. 7, 31)

Αὐτοί πού κάνουν χρήση τοῦ κόσμου καί τοῦ πολιτισμοῦ, ὡς μή καταχρώμενοι, να μὴν φτάνουν στήν κατάχρηση. Τίποτα ἀπὸ αὐτὰ. Θά μπῶ στό αὐτοκίνητο, θά λέγαμε μέ τήν σύγχρονη γλώσσα μας, καί θά ξανακατεβῶ ἀπό τό αὐτοκίνητο, νά κάνω τήν δουλειά μου. Ἄναψα τό ἠλεκτρικό, εἶδα, ἔκανα τή δουλειά μου, τελείωσε. Ὄχι νά κολλήσω ἐπάνω στόν πολιτισμό. Μήν κάνω κατάχρηση, ἀλλά χρήση τοῦ κόσμου τούτου. Γιατί; «Παράγει τό σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου» (Α΄ Προς Κορινθίους κεφ. 7, 31)

Περνάει ἡ μορφή του. «Οὐκ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν». Δέν ἔχουμε ἐδῶ πατρίδα. «Ἀλλά τήν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν». Τήν μελλοντική περιμένουμε καί ἐπιζητοῦμε. Ὑπάρχει λοιπόν μία ἀντινομία ἢ δέν ὑπάρχει ἀντινομία; Ἀνάμεσα στόν πολιτισμό καί στό χριστιανισμό; Αὐτό ἀκριβῶς εἶναι τό

πρόβλημα καί ἐπιθυμῶ νά σᾶς κάνω καί ἐσᾶς κοινωνούς τοῦ ἰδίου προβλήματος. Γιατί; Διότι ὁπωσδήποτε ὁ χριστιανός δέν πρέπει νά ἔχει προβλήματα. Ἐκεῖνο πού ἔχει γίνει πιά τῆς μόδας εἶναι ἡ λέξη πρόβλημα. Συναντᾶμε ἕναν ἄνθρωπο στό δρόμο καί τοῦ λέμε τί κάνει καί ἀμέσως μᾶς ἀπαντάει: Προβλήματα, προβλήματα. Έ, ὄχι ἔτσι, ὄχι. Ὁ χριστιανός ἔχει τό πρόβλημα τῆς σωτηρίας του. Πῶς θά σωθεῖ. Πῶς θά ἐπιτύχει νά σωθεῖ.

Ἀλλά ἐδῶ ὅμως εἶναι θέμα σωτηρίας. Καί συνεχῶς θέλω νά σᾶς κάνω κοινωνούς αὐτοῦ του προβλήματος. Διότι ἂν δέν προσέξουμε καί μποῦμε μέσα στό χάος, στό πέλαγος τοῦ πολιτισμοῦ, τότε … πῶς θά σωθοῦμε; Ὑπάρχει λοιπόν αὐτή ἡ ἀντινομία, ὑπάρχει ἕνα πρόβλημα.

Σᾶς ἀπαντῶ ὡς ἑξῆς. Δέν ὑπάρχει γενική λύση. Ὑπάρχει ὅμως λύση. Ἀλλά ἡ λύση εἶναι προσωπική. Ὁ καθένας καλεῖται νά λύει τό πρόβλημα προσωπικά. Ἐάν ἐρωτήσει κανείς πῶς θά λύσει τό πρόβλημα σχέσεων χριστιανισμοῦ καί πολιτισμοῦ, δέν μπορῶ νά σᾶς ἀπαντήσω. Ἀλλά ἐάν κάποιος ὅμως ἀπ’ αὐτά πού ἀκούει ἀρχίζει νά βρίσκει μίαν ἄκρη, τότε μπορεῖ νά λύσει τό πρόβλημα αὐτό. Εἶναι προσωπικό πρόβλημα. Δέν εἶναι πρόβλημα πού

ἀποτείνεται πρός ὅλους τούς ἀνθρώπους, γιά νά λυθεῖ γενικά, ὁμαδικά. Δέν γίνεται αὐτό.

Θά μᾶς βοηθήσει μία θαυμάσια περικοπή ἀπό ἕνα πανάρχαιο βιβλίο.

Λέγεται ἡ “πρός Διόγνητον ἐπιστολή”.

(Προς Διόγνητον, ΒΕΠΕΣ 2, ν, 9. Έκδ: Αποστολικής Διακονίας της Ελλάδος, Αθήναι 1955)

Εἶναι, ὅπως λέγεται, τό διαμάντι τῆς μεταποστολικῆς φιλολογίας. Μετά δηλαδή ἀπό τήν Ἁγία Γραφή. Εἶναι

ἡ παραγωγή τῶν ἀποστολικῶν Πατέρων αὐτό, ὅπως λέγεται. Δέν ξέρομε ποιός τήν ἔγραψε αὐτή τήν ἐπιστολή.

Εἶναι ἄγνωστος ὁ συγγραφέας ἢ ὁ ἀποστολέας. Ἀλλά θά προσπαθήσουμε νά ἀναλύσουμε τήν ἐπιστολή, ὅσο εἶναι δυνατόν. Κι ἐκεῖ θά δοῦμε πῶς μπορεῖ νά κινηθεῖ ὁ χριστιανός ἔναντι τοῦ πολιτισμοῦ. Διότι οὔτε δύναται νά ἀρνηθεῖ τόν πολιτισμό οὔτε δύναται νά τόν ἀποδεχθεῖ ἐξ ὁλοκλήρου. Πόσο θά ἀρνηθεῖ καί πόσο δέν θά ἀρνηθεῖ; Αὐτό εἶναι ἕνα προσωπικό θέμα.

“Χριστιανοί γάρ οὔτε γῇ οὔτε φωνῇ οὔτε ἔθεσι διακεκριμένοι τῶν λοιπῶν ἀνθρώπων” (διότι οἱ χριστιανοί οὔτε ὡς πρός τήν πατρίδα, οὔτε ὡς πρός τή γλῶσσα, οὔτε ὡς πρός τά ἤθη ξεχωρίζουν ἀπό τούς λοιπούς ἀνθρώπους). Ἀπό τήν ἀρχή ὁ συγγραφέας περιγράφει τή θέση τῶν χριστιανῶν. Οἱ χριστιανοί εἶναι μέσα στόν κόσμο αὐτό. Δέν εἶναι ἔξω ἀπό

τόν κόσμο. Ἄρα λοιπόν ἔχουν ἐπαφή μέ τόν πολιτισμό. “Οὔτε γάρ που πόλεις ἰδίας κατοικοῦσιν, οὔτε διαλέκτῳ τινὶ παρηλλαγμένῃ χρώνται” (οὔτε ξεχωριστές πόλεις κατοικοῦν, οὔτε καμιά παραλλαγμένη διάλεκτο χρησιμοποιοῦν) «κατοικοῦντες δέ πόλεις ἑλληνίδας τε καί βαρβάρους ὡς ἕκαστος ἐκληρώθη. Καί τοῖς ἐγχωρίοις ἔθεσιν ἀκολουθοῦντες ἔν τε ἐσθῆτι καί διαίτῃ πατρίδας οἰκοῦσιν ἰδίας, ἀλλ’ ὡς πάροικοι», (δηλαδή κατοικοῦντες σέ πόλεις ἑλληνικές ἢ βαρβαρικές. Λέγαν οἱ ἀρχαῖοι:

Ἑλληνική πόλις.

Μπορεῖ νά μήν ἦταν ἑλληνική, ἀλλά ἦταν πολιτισμένη. Βαρβαρική πόλις σήμαινε ὅτι ἡ πόλις αὐτή δέν εἶχε πολιτισμό. Μ’ ἄλλα λόγια, κατοικοῦν σέ πόλεις εἴτε πολιτισμένες, εἴτε ἀπολίτιστες, ὁ καθένας ἐκεῖ πού κληρώθηκε νά κατοικεῖ καί ἀκολουθοῦν τά ντόπια ἔθιμα καί στά ροῦχα καί στό φαγητό. Σήμερα ἔχει γενικευθεῖ περίπου ἡ στολή τῶν ἀνθρώπων σ’ ὅλη τήν ὑφήλιο. Ἀλλά καί ἀκόμη διατηροῦνται οἱ λεγόμενες τοπικές ἐνδυμασίες.

Ὁ καθένας ντύνεται κατά τίς συνήθειες τοῦ τόπου του. Καί τρώγει κατά τίς συνήθειες τοῦ τόπου του. Πατρίδες κατοικοῦν δικές τους.

Ἀλλά, ἐδῶ τώρα ἂς προσέξουμε. Σάν πάροικοι. Ναί, ἔχουν πατρίδα ὁ καθένας, δέν εἶναι ὁ καθένας ἄπατρις. Ἀλλά ὁ καθένας ὅμως κατοικεῖ μ’ ἕνα αἴσθημα ὅτι εἶναι πάροικος καί παρεπίδημος. Ὅπως ἕνας πού πάει σέ μία ξένη πόλη καί λέει φιλοξενοῦμαι. Ποῦ εἶναι ἡ πατρίδα μας; Ἡ πατρίδα μας εἶναι στόν οὐρανό. Κατοικοῦμε στήν πόλη, ἀλλά εἴμαστε πάροικοι)· «μετέχουσι πάντων ὡς πολίται καί πανθυπομένουσι ὡς ξένοι»

(Τί ὡραία αὐτά! Μετέχουν σέ ὅλα σάν πολίτες. Θά ψηφίσουν, θά πληρώσουν τόν φόρο τους. Καί τά ὑπομένουν ὅλα. Ὅ,τι μπορεῖ νά περνάει ἕνας πολίτης, σάν νά εἶναι ξένος). «Πᾶσα ξένη πατρίς ἐστιν αὐτῶν καί πᾶσα πατρίς ξένη» (Εἴδατε ἕνα ὡραῖο σχῆμα ἐδῶ; Κάθε ξένη πατρίδα, κάθε ξένος τόπος, εἶναι πατρίδα τους. Καί κάθε πατρίδα τους εἶναι ἕνας ξένος τόπος.)Νά σᾶς πῶ ἕνα μικρό παράδειγμα. Ἤμουν κάτοικος Κηφισιᾶς Ἀθηνῶν.

Ἦταν … ἕνα πολύ ὡραῖο προάστιο, ἴσως τό ὡραιότερο προάστιο τῶν Ἀθηνῶν.

Ἡ Κηφισιά. Ἐπειδή ἀγαπῶ τό περιβάλλον, αἰσθανόμουν μία λύπη ὅτι θά ἀποχωριστῶ τήν Κηφισιά, ἐρχόμενος στή Λάρισα, στή φοβερή Λάρισα, τήν ἀποψιλωμένη, τήν ἄδεντρη, τήν μέ τόν μολυβένιο οὐρανό καί τά καμένα χωράφια. Τό 1960, ὅταν ἦρθα ἐδῶ ἔκαιγαν τά χωράφια καί

ἔβλεπε κανείς ἕναν οὐρανό μολυβένιο. Δέν ἦταν γαλανός ὁ οὐρανός, ἦταν θαμπός. Ὑπῆρχε μία ἀχλύς καί ἔβλεπες τά χωράφια μαῦρα, μία μαύρη γῆ. Βέβαια περιττό νά σᾶς πῶ ὅτι δέν θά μποροῦσε νά γίνει κἂν σύγκριση. Εἶπα μία κουβέντα, καθεαυτόν ὅμως. «Θεέ μου ποῦ με φέρνεις; Ποῦ ἔρχομαι;», εἶπα. Ἀλλά ἀπήντησα ἀμέσως.

Ἀφοῦ κατοικοῦν ἄνθρωποι ἐδῶ, ἀναμφισβήτητα, ἐγὼ τί ἔχω κανένα παραπάνω προνόμιο νά μήν ἔρθω ἐδῶ; Καί ἔφυγε αὐτή ἡ σκέψη. Εἶχα πεῖ ὅμως πρίν φύγω ἀπό τήν Κηφισιά, τήν ἰδιαιτέρα μου πατρίδα, εἶχα πεῖ: Κηφισιά, ἂν σέ ξεχάσω, ὅπως ἔλεγαν οἱ Ἑβραῖοι γιά τήν Ἱερουσαλήμ εὐρισκόμενοι στή Βαβυλώνα.

Ἂν σέ ξεχάσω, νά μέ ξεχάσει τό χέρι μου, νά παραλύσει τό χέρι μου, νά κολλήσει ἡ γλώσσα στόν λάρυγγά μου! Τό ἔλεγα αὐτό. Ἔφυγε ἡ μνήμη τῆς Κηφισιᾶς γρήγορα. Οὔτε τή θυμᾶμαι πιά. Ἔχουν περάσει 23 χρόνια. Μπορῶ νά σᾶς πῶ ὅτι τὴν ξέχασα ὕστερα ἀπό τίς πρῶτες ἡμέρες! Δέν ξέρω γιατί. Ἕνα μόνο σᾶς λέγω, ὅτι ἔζησα καί ζῶ αὐτό, “πᾶσα ξένη, κάθε ξένος τόπος, πατρίς καί πᾶσα πατρίς ξένη”. Ξένος εἶμαι ἐδῶ, ἀλλά καί ντόπιος εἶμαι ἐδῶ … κι ὅπου νά πάω εἶμαι ξένος. Αὐτό εἶναι ὁ χριστιανός. Αὐτή εἶναι ἡ σχέση του μέ τόν πολιτισμό καί μέ τόν κόσμο αὐτό.

Ζητῶ συγγνώμη, γιατί σᾶς εἶπα αὐτό τό παράδειγμα, ἀλλά ἐπειδή τό ἔζησα, πρόχειρο τό εἶχα καί σᾶς τό εἶπα)· “νυμφεύονται ὡς πάντες” (οἱ χριστιανοί παντρεύονται ὅπως ὅλοι οἱ ἄνθρωποι). “τεκνογονοῦσι” (κάνουν παιδιά), “ἀλλ’ οὐ ρίπτουσι τά γεννώμενα” (ἀλλά δέν ἀπορρίπτουν ἐκεῖνα πού γεννοῦν. Δέν τά πετᾶνε τά παιδιά τους. Εἴτε μέ ἐκτρώσεις, εἴτε ἀκόμη ζωντανά καί γεννημένα, πού τά πετοῦν καί τά σκοτώνουν τά παιδιά τους)· “τράπεζα κοινήν παρατίθενται ἀλλ’ οὐ κοίτην” (τρῶνε ὅλοι μαζί, ἀλλά δέν ἀνακατεύουν τούς γάμους τους μέ τή μοιχεία)· “Ἐν σαρκί τυγχάνουσι” (ἀκοῦστε αὐτή τή φράση) ἐν σαρκί τυγχάνουσιν ἀλλ’ οὐ κατά σάρκα ζῶσι (δηλαδή εἶναι μέ σώματα, ἀλλά δέν ζοῦνε σαρκικά. Δέν εἶναι ὁ τρόπος τῆς ζωῆς τους σαρκικός. Γιατί ἔγινε ὁ κατακλυσμός; Γιατί ἐπέφερε ό Θεός τήν καταδίκη, τήν τιμωρία αὐτή τοῦ κατακλυσμοῦ; Εἶδε τήν πολλή ἁμαρτία καί εἶπε: “οὐ μή καταμείνη τό Πνεῦμα μου ἐπ’ αὐτοῖς (δέν θά μείνει τό Ἅγιό μου Πνεῦμα σ’ αὐτούς, (γιατί;) διά τό εἶναι αὐτούς σάρκας”, (γιατί εἶναι σαρκικοί).

Ὁ χριστιανός σάρκα φοράει, σῶμα φοράει, ἀλλά δέν ζεῖ ὅμως κατά σαρκικό τρόπο. “Ἐπί γῆς διατρίβουσιν, ἀλλ’ ἐν οὐρανῶ πολιτεύονται” (στή γῆ μένουν, ἀλλά πολιτεύονται οὐράνια), “πείθονται τοῖς ὁρισμένοις νόμοις καί τοῖς ἰδίοις βίοις νικῶσι τούς νόμους”, (ὑπέροχο καί αὐτό. Πείθονται στούς ὁρισμένους νόμους. Εἶναι πολίτες νομοταγεῖς, οἱ χριστιανοί.

Δέν παραβαίνουν τούς νόμους τῆς πολιτείας πού κατοικοῦν. Ἔστω καί ἂν αὐτή ἡ πολιτεία εἶναι εἰδωλολατρική. Ἀλλά μέ τόν τρόπο πού ζοῦν, μέ τόν ὡραῖο τρόπο πού ζοῦν τή ζωή τους, ξεπερνοῦν τούς νόμους! Δέν εἶναι δηλαδή παράνομοι πολίτες. Τί ὑπέροχο αὐτό!

Καί πραγματικά, εἶναι ἐκεῖνο ὑπέροχο καὶ πού λέει καί ὁ Ἀπ. Παῦλος “νόμος δικαίω οὐ κεῖται”. Στόν εὐσεβῆ ἄνθρωπο δέν ὑπάρχει νόμος, γιατί ἡ ἴδια ἡ εὐσέβειά του ἔχει ὑπερβεῖ, ἔχει ξεπεράσει τό νόμο).

Ὥστε, ἐάν ἔτσι πάνω κάτω προσεγγίσουμε τό θέμα μέ τήν χριστιανική μας ἰδιότητα, ποιά θά εἶναι ἡ σχέση μας ἔναντι τοῦ πολιτισμοῦ; Θά λέγαμε ὅτι τό κριτήριο τοῦ πολιτισμοῦ εἶναι ὁ Χριστός. Ὅσο πιό πολύ Χριστό βάζεις μέσα σου, τόσο λιγότερο χρησιμοποιεῖς τόν πολιτισμό σε ὅ,τι εἶναι ἐξεζητημένο . Ἄλλο πρᾶγμα τό νά δημιουργηθεῖ ἕνα πολιτιστικό ἐπίπεδο πού ἐξυπηρετεῖ καί ἄλλο πρᾶγμα εἶναι τά ἐξεζητημένα.

Τὸ ἐξεζητημένο εἶναι ὅ,τι κι ὅπως θά γυρίσεις, νά πατᾶς κουμπιά καί νά κινεῖσαι. Έ, ὄχι δά. Πάει πολύ! Περπάτα καί λιγάκι, καημένε. Ὅλο τό αὐτοκίνητο, ξέρω γώ. Περπάτα καί λιγάκι. Κούνα καί λίγο τά χέρια σου, ὄχι ὅλο κουμπιά. Ἐκζήτηση! Ὅταν λοιπόν ὁ χριστιανός χρησιμοποιεῖ κάποια στοιχεῖα τοῦ

πολιτισμοῦ, ὄχι ἐξεζητημένα ὅμως, τότε μπορεῖ νά λέγει ὅτι στέκεται σάν χριστιανός σωστά ἔναντι τοῦ πολιτισμοῦ. Δηλαδή τό κριτήριο εἶναι ὁ Χριστός. Ἔχομε πράγματα, τοῦ πολιτισμοῦ πράγματα, τά ὁποῖα μπορεῖ νά εἶναι σάπια; Ἔ, βέβαια.Ἔχομε πολλά τέτοια πράγματα. Θά πρέπει αὐτά νά τά ἐνσωματώσουμε στήν ὕπαρξή μας; Κάθε ἄλλο. Ὥστε λοιπόν τό κριτήριο εἶναι ὁ Χριστός. Θά λέγαμε, ὁ Χριστός εἶναι Θεάνθρωπος. Μέ τήν ἀνθρώπινή του φύση ὁ Χριστός ἔζησε στή γῆ. Μέ τήν θεία του εἶναι Θεός. Ὁ Χριστός ὅμως παρά ταῦτα ἐρωτήθηκε ποῦ μένει ἀπό τόν Ἰωάννη καί τόν Ἀνδρέα. Κύριε, ποῦ μένεις; Καί πῆγαν, λέγει, ἐκεῖ πού ἔμενε. Ἀλλά αὐτό τό “ποῦ μένεις;” … βεβαίως τό σπίτι πού ἔμενε δέν ἦταν ἰδιοκτησία του. Ἦταν κάποιου, ἴσως, ἂς τό ποῦμε συγγενικοῦ ἀτόμου, ἀφοῦ ἔγινε ἄνθρωπος εἶχε κάποιους συγγενεῖς ἀπ’ τήν Θεοτόκο καί ἀπό τόν Ἰωσήφ. Κάποιο φιλικό σπίτι. Ἀλλά ἦταν σπίτι. Ὑπῆρξαν φορές πού ὁ Χριστός ἔμεινε στήν ὕπαιθρο; Βέβαια, τό εἶπε. Ὅλα, λέει, τά’ ἀγρίμια καί τά πουλιά τοῦ δάσους καί τοῦ βουνοῦ ἔχουν φωλιές, ἀλλά ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου δέν ἔχει ποῦ νά πλαγιάσει. Δέν εἶχε λοιπόν τίποτα δικό του, ἔμενε καί ἔξω πολλές φορές. Ἡ ἀνάγκη τό ἔκανε. Ἔμενε σέ σπίτι; Ναί, ἀλλά τό σπίτι ὅμως δέν εἶναι ἕνα πολιτιστικό στοιχεῖο; Δέν φοροῦσε ροῦχα; Εἶχε ἕνα χιτώνα ὁ ὁποῖος ἦταν ἄρραφος καί ὑφαντός δί’ ὅλου. Δηλαδή ὁλόκληρος ἦταν ἄρραφος. Αὐτός ὁ χιτώνας δέν ὑφάνθηκε σέ κάποιον ἀργαλειό; Ὁ ἀργαλειός δέν εἶναι ἕνα στοιχεῖο πολιτιστικό; Να, λοιπόν πού ὁ Χριστός μπῆκε μέσα στόν πολιτισμό τῆς ἐποχῆς του. Πῶς μπῆκε ὅμως; Ὅσο χρειαζόταν. Δέν ἔφαγε μαγειρεμένο φαγητό; Πόσες φορές! Δέν ἤπιε κρασί; Τό κρασί τί εἶναι; Τό κρασί εἶναι ἀκριβῶς ἕνα πολιτιστικό στοιχεῖο.

Ἀπό τό σταφύλι γίνεται ὁ μοῦστος μέ μία διαδικασία κατασκευῆς. Δέν κάθισε σέ ἀνακλινδρα; Ἀναμφισβήτητα. Ὥστε εἶχε ἐπαφή ὁ Χριστός μέ τόν πολιτισμό. Ἀλλά εἴπαμε. Τόσο ὅσο ἦταν ἀνάγκη. Ὥστε ἡ ἀνθρώπινή του φύση εἶχε μία ἐπαφή μέ τόν πολιτισμό. Ἔχει ὅμως καί τή θεότητά Του. Ἔ, λοιπόν, τό κριτήριό μας θά εἶναι ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς Χριστός!

Ὁ Χριστός θά κάνει καινούριο τόν κόσμο. Ὁ πολιτισμός ἀποπειρᾶται νά βελτιώσει τόν κόσμο. Εἶναι μία ταλαιπωρία σκέτη. Γιατί πετυχαίνει ὁ ἄνθρωπος τό ἀντίθετο. Μέ τόν πολιτισμό καταστρέφει τόν κόσμο. Μέχρι πρίν 10-20 χρόνια δέν μπορούσαμε νά καταλάβουμε ὅτι ὁ πολιτισμός θά

μποροῦσε νά καταστρέψει τή φύση. Τώρα τό βλέπουμε μέ φόβο καί μέ τρόμο.

Σέ μία παγκόσμια κλίμακα. Γίνεται μία τρύπα σ’ ἕνα πλοῖο καί χύνεται τό πετρέλαιο στή θάλασσα. Πῶς νά μαζέψεις αὐτό τό πετρέλαιο; Δέν ξέρουν ποῦ νά βάλουν τά λύματα, δηλαδή τά σκουπίδια, ἀπό τίς πυρηνικές ἀντιδράσεις. Τά βάζουν μέσα σέ κιβώτια μέ χοντρό μολύβι καί πᾶνε καί τά πετᾶνε μέσα στούς ὠκεανούς. Ἂς ὑποθέσουμε ὅτι ἡ ἱστορία θά ἐπεκταθεῖ στά 1000-2000 χρόνια ἀκόμα, ἢ ἂν θέλετε, ἀπεριορίστως, σέ σχέση μ’ ἐκείνους πού δέν πιστεύουν στόν ἐρχομό τοῦ Χριστοῦ. Ἡ θάλασσα κάποια μέρα δέν θά φάει αὐτά τά μολύβια; Θά τά φάει. Κι ἂν βγεῖ ἐκείνη ἡ ραδιενέργεια στή θάλασσα … τί θά γίνει; Νά ὁ ταλαίπωρος ἄνθρωπος, πού νομίζει ὅτι μέ τόν πολιτισμό θά διορθώσει τά πράγματα.

Λοιπόν, ὁ χριστιανός αὐτό δέν τό πιστεύει. Ὁ χριστιανός πιστεύει ὅτι ἡ κτίση θά ἀνανεωθεῖ. Ἀλλά θά ἀνανεωθεῖ ὄχι μέ τόν πολιτισμό.Θά τήν ἀνανεώσει ὁ Χριστός. Γι’ αὐτό καί ἡ ἀνακαίνιση τῆς κτίσης λέγεται καί ἀνακεφαλαίωση. Γι’ αὐτό καί ὁ Χριστός λέγεται ἀνακαινιστής καί ἀνακεφαλαιωτής. Θά πεῖ ὁ Χριστός: “ἰδού καινά ποιῶ πάντα”. Τά κάνει ὅλα καινούρια. Ὁ χριστιανός ἔχει τό αἴσθημα ὅτι κατοικεῖ σ’ ἕναν παλιωμένο κόσμο.

Κι ὅπως ἀκριβῶς μπαίνουμε σ’ ἕνα σπίτι πού πάλιωσεκαί ἀπό στιγμή σέ στιγμή ἑτοιμάζεται νά πέσει, κάνουμε μικρές διορθώσεις. Βάζουμε ἕνα τζάμι πού ἔσπασε, ἕνα δοκάρι γιά νά στηρίξουμε ἕναν τοῖχο. Αὐτό τό αἴσθημα ἔχει ὁ χριστιανός. Θεωρεῖ τόν κόσμο παλαιωμένο. Γιατί περιμένει τήν ἀνακαίνιση τῆς δημιουργίας. Ἀλλά ἡ ἀνακαίνιση τῆς δημιουργίας διά τοῦ πολιτισμοῦ θά ἔλεγα ὅτι εἶναι ἕνα προανάκρουσμα τῆς ἀνακαίνισης τῆς κτίσης. Ἐάν ὁ πολιτισμός ἔτσι κινεῖται τότε μποροῦμε νά τοποθετηθοῦμε μέσα σ’ αὐτόν σωστά. Ἂν δέν κινεῖται ἔτσι κι ὁ πολιτισμός νομίζει ὅτι θά διορθώσει τή δημιουργία, ὅτι θά κάνει τόν ἄνθρωπο νά μήν κάνει καθόλου κόπο κλπ εἶναι ἕνας πολιτισμός … δαιμονικός.

Ἕνας πολιτισμός πού καταστρέφει τόν ἄνθρωπο, καταστρέφει τήν φύση καί αὐτοκαταστρέφεται. Ὅπως ἀκριβῶς ὅταν γίνει ἕνας πυρηνικός ὄλεθρος.

Τί ἔκτισε ὁ ἄνθρωπος πάνω στή γῆ; Τί ἔφτιαξε; Πέφτει μία βόμβα τήν ὁποία ὁ ἴδιος τήν ἔφτιαξε καί ἡ ὁποία εἶναι ἀποτέλεσμα τοῦ πολιτισμοῦ τοῦ τεχνικοῦ καί καταστρέφει κι’ αὐτόν τόν ἴδιο τόν πολιτισμό. Ἀλήθεια εἶναι φοβερό πρᾶγμα. Ἂν γίνουμε σωστοί χριστιανοί, θά δοῦμε σωστά τόν πολιτισμό καί θά τόν χρησιμοποιήσουμε σωστά.

Εὔχομαι νά μήν καταληφθοῦμε ποτέ ἀπό τήν μανία, ἀπό τήν τρέλα, τήν μέθη τοῦ πολιτισμοῦ, νά μή γίνουμε δοῦλοι ἀλλά κύριοι τοῦ πολιτισμοῦ. Καί κύριος τοῦ πολιτισμοῦ εἶναι μόνο ὁ ἀληθινός χριστιανός!

Απόσπασμα από την 27η ομιλία στην κατηγορία
« Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία ».

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Οἱ ὅροι ψυχή καί πνεῦμα στον άνθρωπο και στα ζώα.

†.Στήν Ἁγία Γραφή πολλές φορές, ἔχουμε τούς ὅρους «ψυχή» καί «πνεῦμα» ἐναλλασσόμενους. Εἶναι ἀδιάφορο. Δηλαδή ἄλλοτε μέν χρησιμοποιεῖται ἡ λέξη, ὁ ὅρος «ψυχή», ἄλλοτε ὁ ὅρος «πνεῦμα».

Ἡ λέξη πνεῦμα, εἶναι πολυσήμαντη. Σημειώσατε ὅτι πνεῦμα σημαίνει καί ἄνεμος. «Τό πνεῦμα, λέγει ὁ Κύριος, ὅπου θέλει πνεῖ, καί τήν φωνήν αὐτοῦ ἀκούεις καί οὐκ οἶδας πόθεν ἔρχεται» (Κατά Ἰωάννην κεφ.3,8) Δηλαδή τό πνεῦμα, ὁ ἄνεμος, ὅπου θέλει φυσάει. Τήν φωνή του κατανοοῦμε διά τῆς μετακίνησης τῶν δέντρων. Ὁ Σωκράτης στά ἀπομνημονεύματα τοῦ Ξενοφῶντος λέει, παίρνουμε ἀντίληψη τοῦ ἀνέμου ἀπό τήν κίνηση τῶν ἀντικειμένων, τῶν δέντρων κτλ.. Ὁ ἄνεμος φυσάει, ὅπου θέλει. Τήν φορά του, τήν κατεύθυνσή του, τήν καταλαβαίνεις, λέει ὁ Κύριος. Ἀλλά ἀπό ποῦ ξεκίνησε νά φυσᾶ καί ποῦ θά τελειώσει νά φυσάει, δέν τό γνωρίζεις. Ἐδῶ ποιά ἔννοια λοιπόν, ἔχει τό πνεῦμα; Ἔχει τήν ἔννοια τοῦ ἀνέμου. Ἔχουμε μετά τό Ἅγιο Πνεῦμα. Τό τρίτο πρόσωπο τῆς Αγίας Τριάδος. Ἔχουμε καί τό ἀνθρώπινο πνεῦμα. Ἀλλά καί πλῆθος ἄλλες ἔννοιες πού δέν εἶναι τῆς ὥρας νά τίς ποῦμε.

Ὁμοίως καί ἡ λέξη ψυχή. Εἶναι πολυσήμαντη. Πολλές φορές σημαίνει ἠθική ὑπόσταση. Ἄλλοτε σημαίνει αὐτό πού σας εἶπα, πνεῦμα. Ἄλλοτε σημαίνει ζωή. Ὅταν λέμε ἐπί παραδείγματι τό λουλούδι ἔχει ψυχή, σημαίνει ἔχει ζωή. Τό καημένο τό μερμηγκάκι, γιατί τό σκοτώνεις, ἔχει ψυχή. Δηλαδή ἔχει ζωή. Ὥστε εἶναι μία πολυσήμαντη λέξη καί τό πνεῦμα καί ἡ ψυχή.

Ἐδῶ ὅταν μιλᾶμε γιά τό ἀνθρώπινο πνεῦμα καί γιά τήν ἀνθρώπινη ψυχή, ἂν θά τά λέγαμε, ἄλλοτε ἔτσι, ἄλλοτε ἔτσι, δέν ἔχει σημασία. Νά σᾶς πάρω σάν παράδειγμα δυό χωρία ἀπό τήν Ἁγία Γραφή. Λέγει ὁ Κύριος «μή φοβηθῆτε ἀπό τῶν ἀποκτεννόντων τό σῶμα, τήν δέ ψυχήν μή δυναμένων ἀποκτεῖναι» (Κατά Ματθαῖον κεφ. 10, 28) Μή φοβηθεῖτε ἀπό ἐκείνους πού σᾶς σκοτώνουν τό σῶμα. Σᾶς γδέρνουν, σᾶς…κτλ., ἀλλά μή δυνάμενοι νά σκοτώσουν τήν ψυχή. Βλέπετε; Ψυχή λοιπόν τί εἶναι ἐδῶ; Εἶναι τό ἄλλο στοιχεῖο τῆς ὑπάρξεώς μας. Αὐτό πού λέμε πνεῦμα. Ἕνα ἄλλο. Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος λέγει: «τό μέν πνεῦμα πρόθυμον, ἡ δέ σάρξ ἀσθενής» (Κατά Μάρκον κεφ. 14, 38) Τί ἐννοεῖ πνεῦμα ἐδῶ;
Ἐννοεῖ πάλι τήν ψυχή. Βλέπετε λοιπόν, ἀδιαφόρως χρησιμοποιοῦνται οἱ δυό αὐτές λέξεις, οἱ δυό ὅροι.

Ἡ ἔκφραση στό ἱερό κείμενο, λέγει «ψυχή ζῶσα». Ἴσως νά μοιάζει ὅτι εἶναι πλεοναστική. Διότι ἡ ψυχή, ἐάν μάλιστα ἔχει τήν ἔννοια τῆς ζωῆς, πού λέγαμε καί προηγουμένως, τότε ἡ ψυχή εἶναι ζωή. Σάν νά ἔλεγα, λοιπόν, ζωή πού ζεῖ. Μά ἡ ζωή ζεῖ. Καί δέν θά μποροῦσε νά ἐννοηθεῖ ὅτι ἡ ψυχή δέν θά μποροῦσε νά ζεῖ. Εἶναι λοιπόν ἕνας πλεονασμός, θά λέγαμε, ἐκ πρώτης ὄψεως. Ψυχή ζῶσα. Δέν εἶναι ὅμως. Διότι στά ζῶα καί στά φυτά ἀκόμα ἔχουμε αὐτή τήν ψυχή μέ τήν ἔννοια τῆς ζωῆς. Ἀλλά γιά τόν ἄνθρωπο σημαίνει ὅτι τό πνεῦμα ταυτοχρόνως εἶναι καί ζωή. Δηλαδή δέν εἶναι ἁπλῶς ἡ ζωή μου, ἀλλά εἶναι τό πνεῦμα τό ὁποῖο δίνει ζωή σέ μένα. Γιατί μποροῦσα νά ἔχω δυό πράγματα. Νά ἔχω τό πνεῦμα καί τή ζωή. Ἐκείνη πού ἔχουν τά ζῶα. Διότι καί ἐγὼ κινοῦμαι ὅπως κινοῦνται τά ζῶα. Τρέφομαι, ὅπως τρέφονται. Κοιμοῦμαι, ὅπως κοιμοῦνται. Ἀποθνήσκουν,
ὅπως ἀποθνήσκω κ.ο.κ.. Δηλαδή ὑπάρχουν κοινά στοιχεῖα. Ἡ ζωή γιά νά ὑπάρξει, γιά νά συντηρηθεῖ, θέλει προϋποθέσεις, θέλει ὁρισμένη θερμοκρασία. Ἅμα τήν ὑπερβῶ πρός τά πάνω ἢ πρός τά κάτω δέν μπορῶ νά ζήσω. Ἂν ἡ θερμοκρασία ἀνέβει 60, 70, 80, 90ο δέν μπορῶ νά ζήσω. Θά πεθάνω. Ὅταν ἡ θερμοκρασία κατέβει 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80ο κάτω τοῦ μηδενός, δέν μπορῶ νά ζήσω. Θά πεθάνω. Τό ἴδιο πρᾶγμα θά συμβεῖ καί μ’ ἕνα ζῶο. Ἀλλά αὐτό πού ἔχω ἀνάγκη γιά νά ζήσω δέν εἶναι κάτι ξεχωριστό ἀπό τό πνεῦμα μου. Εἶναι τό ἴδιο πρᾶγμα. Ὅταν, λοιπόν, λέγει «εἰς ψυχήν ζῶσαν» θά πεῖ, ψυχή, δηλαδή πνεῦμα, τό ὁποῖο πνεῦμα ταυτοχρόνως δίδει καί τή ζωή στά μέλη μου, στό σῶμα μου. Καί τό ὁποῖο πνεῦμα δέν ἔχει καμία σχέση μέ τήν ψυχή τῶν ζώων. Δηλαδή μέ τήν ζωή τῶν ζώων. Δέν ἔχει σχέση. Ἐκεῖ εἶναι μόνο ζωή. Ἐδῶ εἶναι τό πνεῦμα πού περιέχει καί τή ζωή. Δέν εἶναι δυό πράγματα, λοιπόν, εἶναι ἕνα πρᾶγμα.

Απόσπασμα από την 23η ομιλία στην κατηγορία
« Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία ».

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.