†. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης λέγει ὅτι «ἀθεώρητος ἡ τοῦ ἀνθρώπου φύσις». (Ἁγίου Γρηγορίου Νύσσης: Περί κατασκευῆς τοῦ ἀνθρώπου, ἐκδόσεις Τέρτιος).
Ἡ φύση τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἀθεώρητος. Δηλαδή δέν τήν ἔχει δεῖ ὁ ἄνθρωπος τήν ἀνθρώπινη φύση. Σήμερα τό ξέρουμε αὐτό. Τήν ἐποχή ἐκείνη δέν μποροῦσαν νά τό ξέρουν. Παρά μόνο ἕνα πάρα πολύ δυνατό φιλοσοφικό μυαλό θά μποροῦσε νά τό διαισθανθεῖ. Σήμερα ξέρουμε ὅτι οὔτε τήν ὕλη δέν ἔχουμε δεῖ. Δέν εἶναι παιδαριῶδες αὐτό οὔτε ἁπλῶς ἕνας τρόπος τοῦ λέγειν. Ὁ ἄνθρωπος οὔτε τήν ὕλη δέν ἔχει δεῖ. Διότι μόνο θεωρίες ἔχουμε γιά τή δομή τῆς ὕλης. Λέμε ὅτι ἀποτελεῖται ἀπό τά ἄτομα τῆς ὕλης καί τό ἄτομο τῆς ὕλης ἀποτελεῖται ἀπό εκείνα κι εκείνα… Κι ὅτι ὑπάρχουν ἑλκτικές δυνάμεις ἀνάμεσα στούς πυρῆνες καί τά ἠλεκτρόνια γύρω ἀπό τούς πυρῆνες. Kαί αὐτά μεταξύ τους τά ἄτομα καί οἱ ἑλκτικές δυνάμεις ἔχουν ἕνα τρόπο νά συνδέονται. Βλέπετε, πάω νά κόψω ἕνα σίδερο καί δέν κόβεται ὁ σίδηρος, γιατί ἔχει πάρα πολύ μεγάλες ἑλκτικές δυνάμεις, ἐνῶ οἱ ἑλκτικές δυνάμεις μέσα στό νερό εἶναι χαλαρές. Γι’ αὐτό καί μετακινεῖται, παίρνει σχῆμα τό νερό ποικίλο. Δέν εἶδε ὁ ἄνθρωπος τή δομή τῆς ὕλης, ἀλλά ἔφτιαξε κάποιες θεωρίες γιά νά ἀποκτήσει μία εἰκόνα μέ κάποια δεδομένα πού ἔχει. Ἐάν, λοιπόν, τήν ὕλη δέν εἴδαμε καί τή δομή της καί ὅτι ξέρουμε εἶναι ἀποτέλεσμα θεωρίας ἢ θεωριῶν, πόσο μᾶλλον νά δεῖ κανείς τήν ἀνθρώπινη φύση! Ἔχουμε τό ὑλικό σῶμα γιά τό ὁποῖο μιλᾶμε τόσην ὥρα, πού εἶναι παρμένο ἀπό τή γῆ. Ἔχουμε τό φαινόμενο τῆς ζωῆς. Εἶναι ὕλη σύν ζωή. Εἶναι ἐπιπλέον τό θέμα ψυχή. Σύν ψυχή. Θέλετε ἀκόμη νά πῶ; Σέ ὅλα αὐτά, σῶμα, ὕλη, ζωή, ψυχή, προσθέσατε, παρακαλῶ, τό φαινόμενο τῆς ζωῆς. Αὐτά εἶναι ἀθεώρητα πράγματα. Δέν τά εἴδαμε ποτέ. Ἐάν τά εἴχαμε δεῖ δέν θά ὑπῆρχαν οἱ ἀντίθετες ἀπόψεις νά λέγουν ὑπάρχει ἢ δέν ὑπάρχει ψυχή; Ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού λένε ὅτι δέν ὑπάρχει ψυχή. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού δέν πιστεύουν ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι κατ’ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Τί σημαίνει αὐτό; Σημαίνει ὅτι ἀθεώρητος εἶναι πράγματι ἡ φύση τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης.
Ἀλλά παρ’ ὅλα αὐτά μποροῦμε νά δοῦμε, ὅπως ἡ Ἁγία Γραφή μᾶς ἀποκαλύπτει μερικά πράγματα, νά δοῦμε τί εἶναι αὐτό τό κατ’ εἰκόνα. Λέγει ὁ Ἀπ. Παῦλος « τοῦ Χριστοῦ, ὃς ἐστιν εἰκὼν τοῦ Θεοῦ». (Β’ Πρός Κορινθίους,4,4) καί «ὃς ἐστιν (ὁ Χριστός)εἰκὼν τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀοράτου, πρωτότοκος πάσης κτίσεως». (Πρός Κολασσαείς,1,15) καί «τά πάντα δι’ αὐτοῦ καί εἰς αὐτόν ἔκτισται.» Ἐδῶ ἔχουμε κάτι σπουδαῖο. Τί εἶναι ὁ Χριστός; Δέν εἶναι ὁ Θεός Λόγος. Εἶναι ὁ Θεός Λόγος καί ἡ ἀνθρώπινη φύση. Συνεπῶς Θεάνθρωπος. Αὐτός εἶναι ὁ Χριστός. Ὁ Χριστός, ὁ Θεάνθρωπος, εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι μᾶς λέγει ἡ Ἁγία Γραφή. Καί ὅτι τά πάντα διά τοῦ Ἰησοῦ ἔγιναν, διά τοῦ Θεοῦ Λόγου καί γιά λογαριασμό του ἔγιναν. Ἀναφέρεται καί στήν ἀνθρώπινη φύση. Ἀλλά ἂς τό δοῦμε αὐτό. Γιατί ἐμεῖς ξέρουμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι κατ’ εἰκόνα Θεοῦ. Ἐδῶ λέγει ὅτι ὁ Χριστός εἶναι κατ’ εἰκόνα Θεοῦ. Ἐάν ὁ Χριστός εἶναι κατ’ εἰκόνα Θεοῦ, τότε ὁ ἄνθρωπος εἶναι κατ’ εἰκόνα Χριστοῦ. Συνεπῶς ὁ ἄνθρωπος εἶναι εἰκόνα εἰκόνος. Ὁ Θεός, ὁ Χριστός, ὁ ἄνθρωπος.
Ἂν μάθω καί πιστέψω καί δεχτῶ ὅτι εἶμαι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, αὐτό γιά τή ζωή μου ἀλλά καί γιά τό περιβάλλον μου ἔχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία. Λέγει ὁ ἅγιος Εἰρηναῖος τά ἑξῆς σπουδαία μάλιστα: «Ἐν τοῖς πρόσθεν χρόνοις ἐλέγετο μέν κατ’ εἰκόνα Θεοῦ γεγονέναι τόν ἄνθρωπον, οὐκ ἐδείκνυτο δέ». Ἐδῶ μία μικρή παρένθεση. Εἴδατε ὅτι μᾶς χρειάζονται τά ἀρχαῖα. Πῶς θά διαβάζαμε τά κείμενα αὐτά; Θά μοῦ πεῖτε, θά μᾶς τά προσφέρουν σέ μετάφραση. Κι ἂν δέν μᾶς τά μεταφράζουν; Οἱ ξένοι, Εὐρωπαῖοι, Ἀμερικανοί, Γιαπωνέζοι, μαθαίνουν ἀρχαῖα Ἑλληνικά γιά νά διαβάζουν πρωτοτύπως καί τήν Ἁγία Γραφή καί τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας καί τούς ἀρχαίους Ἕλληνες συγγραφεῖς. Δέν ἐξυπηρετεῖ ἐπιστημονικά ἡ μετάφραση. Πρέπει νά ξέρω τό κείμενο. Νά δῶ τή λέξη. Νά δῶ τό σχηματισμό της, τήν ἔννοιά της, τήν ὑφή της, τή δομή της. Ἂν αὐτά τά πράγματα δέν τά μάθω, δέ θά μάθω ποτέ τό νόημα τῶν πραγμάτων. Καί πῶς θά τά μάθω ἂν δέν ξέρω ἀρχαία Ἑλληνικά; Εἰλικρινά, σᾶς λέγω, εἶναι ἔγκλημα. Σέ λίγο δέν θά μπορεῖτε νά διαβάσετε ἕνα κείμενο μέ τόνους. Ὅπως ἐγὼ δέν μπορῶ νά διαβάσω ἕνα κείμενο χωρίς τόνους. Θά μοῦ πεῖτε θά συνηθίσω. Ἐγὼ μέν θά συνηθίσω, δέν ἔχει καί πολλή σημασία. Για σᾶς ὅμως πού θά συνηθίσετε τό χωρίς τόνους κείμενο καί θά πρέπει νά διαβάσετε τόσα βιβλία πού τυπώθηκαν μέχρι τώρα μέ τόνους, τί θά γίνει; Πού θά τά βλέπετε παράξενα αὐτά. Καί αὐτό εἶναι ἕνα δυστύχημα. Στό τέλος θά ἀποκοπεῖτε ἀπό τίς ρίζες καί τῆς πίστης καί τῆς γενιᾶς μας. Ναί, ἔχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία. Ἂς εἶναι. «Ἐν τοῖς πρόσθεν χρόνοις…» Ποιούς πρόσθεν χρόνους; Δηλαδή πρό Χριστοῦ. Λεγόταν μέν ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔγινε κατ’ εἰκόνα Θεοῦ, «οὐκ ἐδείκνυτο δε». Δέν φαινόταν ὅμως. «Ἔτι γάρ ἀόρατος ἦν ὁ Λόγος οὗ κατ’ εἰκόνα ὁ ἄνθρωπος ἐγεγόνει.» (Γιατί ἀκόμα ὁ Λόγος ἦταν ἀόρατος, δέν εἶχε γίνει ἄνθρωπος. Εἶναι τό δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος. Δέν εἶχε, λοιπόν, ἀκόμη γίνει ἄνθρωπος, γιατί ὁ ἄνθρωπος ἔγινε κατ’ εἰκόνα τοῦ Λόγου). Πῶς γίνεται αὐτό; Ἐδῶ θέλω νά προσέξετε. Λέμε ὅτι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἄνθρωπος. Ποιανοῦ ἔμοιασε; Τοῦ Ἀδάμ. Λάθος! Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ὅταν εἶχε «στό νοῦ του» νά κάνει τόν κόσμο, τό ἄκρον ἄωτον τῆς δημιουργίας θά ἦταν ὁ ἄνθρωπος. Ἡ κορυφή τῆς δημιουργίας θά ἦταν ὁ ἄνθρωπος. Ὅταν εἶχε σκοπό λοιπόν νά κάνει τόν ἄνθρωπο, εἶχε σκοπό νά κάνει μία ὕπαρξη μέ τήν ὁποία ὁ ἴδιος ὁ Θεός Λόγος θά ἑνωνόταν καί ἑνωμένος τώρα μέ αὐτό τό πλάσμα πού λέγεται ἄνθρωπος, θά ἐπικοινωνοῦσε μέ τή δημιουργία του. Καί θά γινόταν ὁ ἀόρατος Θεός ὁρατός στή δημιουργία του. Στά ζῶα καί σέ κάποια δημιουργήματα πού τοῦ ἔμοιαζαν. Δηλαδή τούς ἀνθρώπους.
Ὥστε δέν ἔγινε ὁ Θεός σύμφωνα μέ τήν εἰκόνα τοῦ Ἀδάμ. Ἀλλά ὁ Ἀδάμ ἔγινε σύμφωνα μέ τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Δέν ἔχει σημασία πού ἱστορικά προηγεῖται ὁ Ἀδάμ τοῦ Χριστοῦ. Δέν ἔχει καμία σημασία. Ἄρα λοιπόν βλέπομε ἐδῶ ὅτι ὁ ἄνθρωπος, ὁ Ἀδάμ, γίνεται μέ βάση τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ Λόγου πού θά ἐπρόκειτο νά ἐνανθρωπήσει. Γι’ αὐτό πῆρε ὁ ἄνθρωπος τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Ἐπειδή ὅμως ἀκόμη δέν φάνηκε ὁ Χριστός καί ἤδη γράφεται ἡ Παλαιά Διαθήκη, τί λέγει; Ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔγινε κατ’ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ ὁ Χριστός εἶναι Θεός, δέν εἶναι λάθος. Μέ τή διαφορά μόνο πὼς ἐκεῖ εἶναι περιληπτικά, ἐνῶ στήν Καινή Διαθήκη εἶναι ἀναλυτικά. Ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔγινε κατά τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, ἀφοῦ εἶναι Θεός, ὁ ὁποῖος Χριστός κατά τήν ἀνθρώπινη φύση του εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀοράτου, διότι ἐπιτέλους ὁ ἴδιος ὁ Χριστός εἶναι καί Θεός. Ἡ ἀνθρώπινη φύση εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά στό ἴδιο πρόσωπο στόν Ἰησοῦ Χριστό εἶναι καί ἡ θεία καί ἡ ἀνθρώπινη φύση. Μέ βάση λοιπόν τή θεία καί ἀνθρώπινη φύση γίνεται ὁ ἄνθρωπος. Ἄρα, ποῦ εἶναι παρακαλῶ τώρα τό κατ’ εἰκόνα; Ἀναμφισβήτητα εἶναι σέ ὁλόκληρο τόν ἄνθρωπο. Εἶναι καί στήν ἀνθρώπινη φύση. Ἂν πεῖ κάποιος, δηλαδή ὁ Θεός εἶναι ἄνθρωπος; Δίνομε ἀνθρώπινες διαστάσεις στό Θεό; Ναί. Γιατί; Γιατί ὁ Θεός σάρξ ἐγένετο. Φαίνεται παράξενο ἐκ πρώτης ὄψεως. Ὁ ἄπειρος, ὁ ἀπερινόητος Θεός, τό ἄπειρον πνεῦμα γίνεται ἄνθρωπος. Ἄρα ποῦ εἶναι ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο; Σ’ ὁλόκληρο τόν ἄνθρωπο. Καταπληκτικό! Καταπληκτικό! Ὅταν κοινωνοῦσε ὁ ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος ἔβλεπε τό Χριστό στά μέλη του ὁλόκληρο. Καί μάλιστα εἶχε μία ἀνάλυση πού δέ θά ἀντέχατε αὐτή τή στιγμή νά σᾶς τήν κάνω, τό πῶς ἀκριβῶς ἔβλεπε τό Χριστό στά μέλη του. Σ’ ὅλα τά μέλη του ἀναδυόμενο τό Χριστό. Διότι πῶς θά ἔπαιρνε τό Χριστό σ’ ὅλα τά μέλη του, ἐάν δέν ἦταν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, ἐάν ὁ Χριστός δέν ἦταν κι αὐτός τό ἴδιο; Στήν ἀνθρώπινή του φύση. Καί γράφει σέ ἕνα ποίημα: « Ποῦ νά σταθῶ; Ποῦ νά καθίσω; Ποῦ νά ἁπλώσω τά πόδια μου, ποῦ τά χέρια μου; Ὅλα τά βλέπω θεοειδή, χριστοειδή· αἰδοῦμαι, ντρέπομαι, ποῦ νά κοιτάξω;» Καί φανταστεῖτε ὅτι δέν εἶναι φιλολογία. Δέν εἶναι μία ἔμπνευση φιλολογική τό ποίημα.
Ὁ ἅγιος Συμεὼν ὁ νέος Θεολόγος ζοῦσε μέσα στό ἄκτιστο φῶς τοῦ Θεοῦ. Κι αὐτά τά πράγματα τά ἔβλεπε. Ἔβλεπε τήν ὕπαρξή του νά εἶναι μέσα στό φῶς τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι φοβερά μυστήρια, φοβερά πράγματα. Ξαναγυρίζω στόν ἅγιο Εἰρηναῖο, ὁ ἄνθρωπος ἔγινε κατά τήν εἰκόνα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. « Ἔτι γάρ ἀόρατος ἦν ὁ Λόγος οὗ κατ’ εἰκόνα ὁ ἄνθρωπος ἐγεγόνει». «Διά τοῦτο καί τήν ὁμοίωσιν ῥᾳδίως ἀπέβαλε, (Ἐπειδή δέν ἔβλεπε τό πρότυπό του, γιατί ὁ Λόγος ἐνανθρώπησε μετά, ἐπειδή δέν τόν ἔβλεπε, γι’ αὐτό καί εὔκολα ἀπέβαλε τό καθ’ ὁμοίωση. Δέν εἶχε πρόσωπο νά ζητάει νά ὁμοιάζει. Δέν εὐθύνεται βέβαια γι’ αὐτό ὁ Θεός.) ὁπότε δέ σάρξ ἐγένετο ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ τά ἀμφότερα ἐπεκύρωσε. (δηλαδή ὅταν ἔγινε σάρξ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, τότε καί τά δυό, καί τό κατ’ εἰκόνα καί τό κατ’ ὁμοίωση, τά ἐπεκύρωσε.)καί γάρ τήν εἰκόνα ἔδειξε ἀληθῶς αὐτός τοῦτο γενόμενος ὅπερ ἦν ἡ εἰκὼν αὐτοῦ. (Δηλαδή ἡ ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ εἶναι τό πρωτότυπο τῆς κατασκευῆς τοῦ ἀνθρώπου, πού ἀποτελεῖ καί εἰκόνα τοῦ πρωτοτύπου, δηλαδή τοῦ Χριστοῦ.) καί τήν ὁμοίωσιν βεβαίως κατέστησεν συνεξομοιώσας τόν ἄνθρωπον τῷ ἀοράτῳ πατρί» (δηλ. πῶς συνεξομοίωσε τόν ἄνθρωπο μέ τόν ἀόρατο πατέρα; Ὅταν εἶπε στήν Κ. Δ. « ἔσεσθε οὖν ὑμεῖς τέλειοι ὥσπερ ὁ πατήρ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς τέλειός ἐστι.» Δηλαδή νά ὁμοιάσετε τοῦ πατέρα σας. Εἶναι τό καθ’ ὁμοίωση.)
Απόσπασμα από την 16η ομιλία στην κατηγορία
« Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία ».
Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/xristianikh-kosmologia-anurvpologia
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pgmRsIiRCioth8a5E4bM7r
🔸Λίστα ομιλιών της σειράς «Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία.».🔻
https://drive.google.com/file/d/1PKTpnYb1nptUbWKH5jo6DJwk7IVel9BA/view?usp=drivesdk
🔸📜 Απομαγνητοφωνημενες ομιλίες της σειράς «Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία.».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20%CE%9A%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1%20~%20%CE%91%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%89%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1.?m=1
🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk
__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0
📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1
📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0
__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share
Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk
†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.
