03 Αυγούστου 2022

Ἡ κτίσις ὑπὲρ καὶ κατὰ τοῦ ἀνθρώπου. ~MNHMH AΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ~

†.Σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας, ἀγαπητοί μου, τιμᾷ τὴν μνήμην τοῦ ἁγίου μεγαλομάρτυρος Παντελεήμονος. Εἶναι ὁ ἰατρὸς ἅγιος, ποὺ γίνεται δημοφιλέστατος ἀπὸ τὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ, γιατί συχνὰ τὸν ἐπικαλεῖται στὶς ποικίλες ἀρρώστιες ποὺ τὸν μαστίζουν.

Ὁ ἅγιος κατήγετο ἀπὸ τὴν πόλιν τῆς Νικομηδείας τῆς Μικρᾶς Ἀσίας. Καὶ ὁ μὲν πατέρας του, ὁ Εὐστόργιος, ἦταν εἰδωλολάτρης. Πλὴν ὅμως καλὸς ἄνθρωπος καὶ ἀργότερα, μετὰ τὸν θάνατον τῆς συζύγου του, ὁ υἱός του, ὁ ἅγιος Παντελεήμων, τὸν ἔπεισε καὶ ἔγινε Χριστιανός. Ἡ δὲ μητέρα του, ὀνόματι Εὐβούλη, ἦτο Χριστιανὴ ἐκ προγόνων. Ὁ ἅγιος Παντελεήμων γεννήθηκε εἰς τὰ τέλη τοῦ 3ου αἰῶνος. Ἦταν ἕνας νέος στοχαστικὸς καὶ πολὺ μελετηρός. Σπούδασε τὴν ἰατρικὴ τέχνη κοντὰ σὲ ἕναν φημισμένο γιατρό, τὸν Εὐφρόσυνο. Καὶ φαίνεται ὅτι ἔδειχνε πολλὴ προκοπὴ στὴν ἰατρική του ἐπιστήμη. Ταυτόχρονα ἐμάθητευσε καὶ κοντὰ εἰς τὸν εὐλαβῆ ἱερέα Ἐρμόλαον, τοῦ ὁποίου τὴν μνήμη ἐχθὲς ἑορτάσαμε, ἀπ᾿ ὅπου ἐκατηχήθῃ τὸ περιεχόμενον τῆς πίστεως.

Αἰτία τοῦ μαρτυρίου του τί λέτε ἐστάθῃ; Ἡ θεραπεία ἑνὸς τυφλοῦ. Μὲ μόνο ἕναν λόγο ποὺ εἶπε ὁ ἅγιος, νὰ γίνει καλά. Καὶ ἔγινε ὁ τυφλὸς καλά. Δηλαδὴ μὲ ἕναν λόγο... τὴν ἐπίκληση τοῦ ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ. Καὶ ὁ τυφλὸς ἐπίστευσε εἰς τὸν Χριστόν. Καὶ τότε ἐρωτηθείς, πῶς καὶ ἔγινε καλά, καὶ εἶπε ὅτι μὲ τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, εἰς τὸν Ὁποῖον ἐφεξῆς πιστεύει, τὴν ἰδίαν στιγμήν, τὸν ταλαίπωρον αὐτὸν πρώην τυφλόν, τὸν ἀπεκεφάλισαν. Τὸν δὲ ἅγιο Παντελεήμονα ἀνεζήτησαν καὶ τὸν βρῆκαν. Καὶ ἐπειδὴ ἀκριβῶς ἐθεράπευσε αὐτὸν τὸν τυφλόν, ὑπέστῃ φοβερὰ βασανιστήρια, γι᾿ αὐτὸ καὶ μεγαλομάρτυς λέγεται, ἀπὸ τὸν βασιλέα Μαξιμιανό, τὸ 304.

Ἕνας καλοπροαίρετος, ἀγαπητοί μου, ἀκροατής, θὰ ἀναλογιστεῖ καὶ θὰ πεῖ, τὸ τί κακὸ ἔκανε ὁ ἅγιος Παντελεήμων, γιὰ νὰ βρεῖ μαρτυρικὸν θάνατον; Ἀντὶ νὰ ἀνακηρυχθεῖ ἕνας εὐεργέτης τῆς κοινωνίας, καταδιώκεται σὰν ἐχθρὸς τῆς κοινωνίας; Τὸ ἴδιο παράπονο ἐκφράζεται ὑμνογραφικὰ ἀπὸ τὸν Κύριον, εἶναι παρμένο ἀπὸ μία προφητεία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, πρὸς τὸν λαό Του· ἀπὸ τὸν Κύριό μας Ἰησοῦν Χριστόν. «Λαέ μου, τί σοῦ ἔκανα καὶ μὲ σταυρώνεις; Στοὺς τυφλούς σου ἔδωκα τὸ φῶς καὶ στοὺς λεπρούς σου τὸν καθαρισμό. Λαέ μου, τί σοῦ ἔκανα καὶ μὲ σταυρώνεις;».

Βλέπει λοιπὸν κανένας ὅτι ὑπάρχει ἕνας παραλογισμός, ἕνα ἀναποδογύρισμα, θὰ λέγαμε, τῶν ἀξιῶν. Ὁ ἄνθρωπος στρέφεται ἐναντίον τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ καὶ ἐναντίον τῶν ἀνθρώπων τοῦ Θεοῦ, καὶ ἐναντίον τῶν δικαίων τοῦ Θεοῦ. Γιατί; Γιατί μέσα του κατέχεται ἀπὸ ἕνα δαιμονικὸ στοιχεῖο. Καὶ τότε -αὐτὸ θέλω νὰ προσέξετε- τότε ἀναλαμβάνει τὴν ἐκδίκησιν, οὕτως εἰπεῖν, τῆς ὑποθέσεως καὶ τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν ἀνθρώπων, τῶν δικαίων, τί λέτε; Αὐτὴ ἡ ἴδια ἡ κτίσις· ἡ ὁποία, ὅταν δεῖ -μά, θὰ μοῦ πεῖτε, εἶναι ἄλογος ἡ κτίσις- ἡ ὁποία ὅταν δεῖ νὰ ὑπάρχει αὐτὸς ὁ παραλογισμός, νὰ ἐπαινεῖται τὸ κακὸ καὶ νὰ καταδιώκεται τὸ ἀγαθό, ἀγανακτεῖ καὶ ἀναστρέφεται ἐναντίον τῶν ἀδικούντων. Ἔχομε πολλὰ τέτοια παραδείγματα.

Ἄν θέλετε, ἀπ᾿ τὸ ἁγιολόγιο, μιὰ ποὺ ἀναφερόμεθα εἰς τὸν ἅγιον Παντελεήμονα, ὅταν ὁ πατέρας τῆς ἁγίας Βαρβάρας, συνέλαβε τὴν κόρη του, ποὺ ἔτρεχε στὸ βουνὸ γιὰ νὰ γλυτώσει, ἐπειδὴ ἦτο χριστιανή, ἐκεῖνος εἰδωλολάτρης, καὶ τὴν ἔσφαξε μὲ τὰ ἴδια του τὰ χέρια, τὴν ἴδια στιγμή, μόλις ἐπετέλεσε τὸ φοβερὸ αὐτὸ ἔγκλημα τῆς παιδοκτονίας, ἔπεσε ἕνας κεραυνὸς καὶ τὸν ἐσκότωσε ἐπὶ τόπου. Νὰ πῶς ἐκδικεῖται ἡ κτίσις.  Γι᾿ αὐτὸ ἀκόμα, στὴν Σταύρωση τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἐσταυρώθῃ ὁ δίκαιος, βλέποντάς τον σὰν ἄνθρωπο, ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἐσταυρώθῃ, σ᾿ αὐτὸ τὸ πελώριο ἔγκλημα ποὺ ἔκαναν οἱ ἄνθρωποι, τότε ἡ κτίσις διαμαρτύρεται μπροστὰ σὲ αὐτοὺς τοὺς ἀναισθήτους ἀνθρώπους. Ὁ ἥλιος κρύβεται. Πέφτει βαριὰ συννεφιὰ σὰν σκότος. Καὶ σὲ λίγο γίνεται μεγάλος σεισμός. Ἦταν ἡ διαμαρτυρία τῆς κτίσεως, ἡ ὁποία εἶχε ἀγανακτήσει γιὰ ἐκεῖνο τὸ κακὸ ποὺ ἔκαναν, ἐπαναλαμβάνω, οἱ ἀναίσθητοι ἄνθρωποι.

Ἔτσι, ἀγαπητοί, στὰ ἀναγνώσματα τῆς σημερινῆς γραφῆς, ἐχθὲς στὸν Ἑσπερινό, ποὺ ἦταν τὰ δύο ἀπὸ τὴν Σοφία Σολομῶντος, ἀνεφέρετο αὐτὴ ἡ διαμαρτυρία τῆς κτίσεως, ἐναντίον τῶν κακῶν ἀνθρώπων. Ἕνα στίχο σᾶς ἀναφέρω. Λέγει: «Ὅπου ἀγανακτήσει κατ᾿ αὐτῶν ὕδωρ θαλάσσης, ποταμοὶ δὲ συγκλύσουσιν ἀποτόμως»· Σοφία Σολομῶντος, 5,22. Δηλαδὴ θὰ ἀγανακτήσει τὸ νερὸ τῆς θαλάσσης, μὲ ἐκεῖνο τὸ κακὸ ποὺ γίνεται καὶ τὰ ποτάμια ἀποτόμως θὰ πλημμυρίσουν, γιὰ νὰ τοὺς πνίξουν. Ὕστερα, μὴν ξεχνᾶτε ὅτι στὰ ἔσχατα ποὺ θὰ ἔχει πολύνει, πολύνει ἡ ἁμαρτία καὶ ἡ ἀνομία καὶ ἡ ἀποστασία, ἡ θάλασσα, μιὰ ποὺ ἀναφέρθηκα στὴν θάλασσα, σᾶς τὸ λέγω συνειρμικά, ἡ θάλασσα θὰ ἔχει τέτοιον σάλον, σάλος θὰ πεῖ νὰ σηκώνει πελώρια κύματα, ὥστε οἱ ἄνθρωποι, λέγει, θὰ γεμίσουν ἀπὸ φόβο, θὰ τρομάξουν. Καὶ ὁ φόβος των θὰ εἶναι τόσος πολύς, ποὺ θὰ φθάνει ἀκόμη καὶ τὰ ὅρια τοῦ θανάτου. «Ἀποψυχώντων», λέει ἡ Ἀποκάλυψις, ποὺ πεθαίνουν ἀπὸ τὸν φόβο τῆς θαλάσσης, τοῦ σάλου τῆς θαλάσσης. Γιατί; Ἡ ἴδια ἡ κτίσις διαμαρτύρεται ἀγανακτῶσα.

Ἔτσι, ἀγαπητοί μου, βλέπομε αὐτὸ τὸ φοβερό, ὥστε νὰ λέγει ὁ Κύριος, ὅταν ἔμπαινε μέσα στὰ Ἱεροσόλυμα, θριαμβευτικά, τοῦ εἶπαν οἱ κακεντρεχεῖς ἐκεῖνοι ἄρχοντες: «Πὲς νὰ σταματήσουν τὰ παιδιά· νὰ μὴ σὲ ὑμνοῦν, νὰ μὴν σὲ δοξάζουν». Καὶ εἶπε: «Ἄν αὐτοὶ σταματήσουν, οἱ λίθοι κεκράξονται». Τότε θὰ κράξουν οἱ πέτρες. Αὐτό τὸ «οἱ λίθοι κεκράξονται» εἶναι αὐτὸς ὁ ὑπαινιγμὸς ὅτι ἡ κτίσις θὰ ἀρχίσει νὰ διαμαρτύρεται. Προσέξατέ το αὐτό. Ἔχει πάρα πολλὴ σημασία σὲ κάθε ἐποχὴ καὶ στὴν ἐποχή μας, ὅπως θὰ δεῖτε στὴ συνέχεια.

Γι᾿ αὐτὸ ὁ Θεός, βλέποντας τὸν παραλογισμὸ τῶν ἀνθρώπων, κάποτε γιὰ τὸν λαό Του, τὸν Ἰσραήλ, τὸν παραλογισμὸ ποὺ εἶχαν νὰ στρέφονται ἐναντίον τοῦ Θεοῦ, ἀρχίζει ὁ προφήτης Ἠσαΐας τὸ προφητικό του βιβλίο ἔτσι: «Ἄκουε οὐρανὲ καὶ ἐνωτίζου γῆ (:Ἄκου, οὐρανέ, βάλε καλὰ νὰ ἀκούσεις γῆ) ὅτι Κύριος ἐλάλησεν -καὶ τί εἶπε ὁ Κύριος;- υἱοὺς ἐγέννησα καὶ ὕψωσα, αὐτοὶ δὲ μὲ ἠθέτησαν». «Ἐγώ», λέει, «ἔκανα παιδιὰ καὶ τὰ δόξασα. Αὐτοὶ δὲ δὲν μὲ ἀνεγνώρισαν. Μοῦ γύρισαν τὴν πλάτη τους καὶ μὲ ἠθέτησαν». Παραλογισμός! Καὶ ἐπικαλεῖται ὁ προφήτης τὸν οὐρανὸ καί την γῆ, σ᾿ αὐτὸ τὸ τρομερό, θὰ λέγαμε, κατάντημα τῶν ἀνθρώπων.

Καὶ πῶς ἀντιδρᾷ ἡ κτίσις; Ἀξίζει νὰ δοῦμε. Τὸ ἱερὸ κείμενο τῆς Σοφίας τοῦ Σολομῶντος ποὺ ἀκούσαμε, διαβάσαμε χθὲς τὸ ἀπόγευμα, ὅπως σᾶς εἶπα. Παίρνω ἕνα κομματάκι μόνο ποὺ ἀναφέρεται στὸ σημεῖο, στὸ θέμα μας αὐτό· πῶς ἡ κτίσις ἀντιδρᾷ. Ἀκοῦστε: «Συνεκπολεμήσει δὲ αὐτῷ ὁ κόσμος - δηλαδὴ μαζὶ μὲ τὸν Θεό, θὰ πολεμήσουν ὅλα τὰ στοιχεῖα τῆς φύσεως- ἐπὶ τοὺς παράφρονας -Εἴδατε πῶς ἀποκαλεῖ ἐκείνους ποὺ στρέφονται ἐναντίον τοῦ Θεοῦ καὶ ἐναντίον τῶν δικαίων ἀνθρώπων; Παράφρονας, τρελούς. Γιατί ἂν εἶχαν μυαλό, ἔτσι δὲν θὰ ἐκινοῦντο- . Πορεύσονται εὔστοχοι βολίδες ἀστραπῶν καὶ ὡς ἀπὸ εὐκύκλου τόξου τῶν νεφῶν ἐπὶ σκοπὸν ἀλοῦνται, καὶ ἐκ πετροβόλου θυμοῦ πλήρεις ῥιφήσονται χάλαζαι». Δηλαδὴ ἔτσι κεραυνοὶ θὰ στραφοῦν ἐναντίον των, μὲ πολλὴν ἐπιτυχία, καὶ σὰν ἀπὸ καλὰ τανισμένο τόξο, θὰ βροῦν τὸν στόχο του, ποὺ εἶναι οἱ ἀσεβεῖς. Καὶ σὰν πέτρες ποὺ ἐκσφεντονίζονται ἀπὸ καλοζυγισμένη σφενδόνη,  θὰ ἐξαπολυθεῖ πλησμονὴ χαλάζης ἐναντίον των. Στὴ συνέχεια: «Ἀγανακτήσει κατ᾿ αὐτῶν ὕδωρ θαλάσσης (:θὰ ἀγανακτήσει ἐναντίον των τὸ νερὸ τῆς θαλάσσης) ποταμοὶ δὲ συγκλύσουσιν ἀποτόμως (:τὰ ποτάμια θὰ πλημμυρίσουν ἀπότομα καὶ θὰ τοὺς πνίξουν) ἀντιστήσεται αὐτοῖς πνεῦμα δυνάμεως καὶ ὡς λαῖλαψ ἐκλικμήσει αὐτούς (:θὰ ἀντισταθεῖ ὁ δυνατὸς ἄνεμος καὶ σὰν λαίλαπα, σὰν καταιγίδα ποὺ τὰ σηκώνει ὅλα, θὰ τοὺς λιανίσει)».

Βλέπομε λοιπὸν ἐδῶ ὅτι ἡ κτίσις γίνεται ὄργανον τοῦ Θεοῦ, εἴτε προστασίας τοῦ ἀνθρώπου, εἴτε τιμωρίας του. Προσέξτε. Εἴτε προστασίας, εἴτε τιμωρίας. Μία τυπικὴ περίπτωση καὶ προστασίας καὶ τιμωρίας ταυτοχρόνως, εἶναι ὅταν οἱ Ἑβραῖοι πέρασαν ἀπὸ τὴν Ἐρυθρὰ Θάλασσα. Οἱ Ἑβραῖοι πέρασαν ἀβρόχοις ποσίν, χωρὶς νὰ βραχοῦν κἂν τὰ πόδια τους. Καὶ σώθηκαν. Ἄνοιξε ἡ θάλασσα. Ὅταν μπῆκαν οἱ Αἰγύπτιοι, ἔκλεισε ἡ θάλασσα. Καὶ πνίγηκαν μέχρις ἑνός. Τὸ ἴδιο φαινόμενο, τὸ φαινόμενο τοῦ διαχωρισμοῦ τῶν ὑδάτων τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης, αὐτὸ τὸ φυσικὸ φαινόμενο ἢ καλύτερα, τὰ φυσικὰ στοιχεῖα σὲ ἕνα ὑπερφυσικὸ φαινόμενο, οἱ μὲν προστατεύονται, οἱ δὲ τιμωροῦνται. Μὲ τὸ ἴδιο φαινόμενο.

Ἔτσι, ἀκόμα, οἱ δέκα πληγὲς στὴν Αἴγυπτο, δὲν εἶναι παρὰ ἕνα ξεσήκωμα τῆς κτίσεως ἐναντίον τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Φαραώ. Μάλιστα τοῦ ἔλεγαν οἱ δικοί του: «Μά, θέλεις νὰ φθάσεις νὰ καταστραφεῖ ἡ πατρίδα μας, ἡ χώρα μας, γιὰ νὰ τοὺς ἀφήσεις νὰ φύγουν τοὺς Ἑβραίους, νὰ λατρεύσουν τὸν Θεό τους στὴν ἔρημον; Ἐκεῖ τὸ πηγαίνεις;». Λέγεται, καὶ ἡ ἀρχαιολογικὴ σκαπάνη τὸ βρῆκε αὐτό, δὲν θὰ σᾶς πῶ πιὸ πολλὰ γιὰ νὰ μὴν ἀργήσω, ὅτι σὲ ἐκείνους ποὺ κατεδίωξαν τοὺς Ἑβραίους καὶ πνίγηκαν μέσα στὴν Ἐρυθρὰ Θάλασσα, ἀνάμεσά τους ἦταν καὶ ὁ Φαραώ· καὶ ὁ ὁποῖος καὶ αὐτὸς πνίγηκε. Εἶναι χαρακτηριστικὸ αὐτό.

Ὅταν πολεμοῦσε ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυὴ τοὺς Ἀμορραίους, τότε... ἀκοῦστε τί λέγει ἐδῶ τὸ βιβλίο «Ἰησοῦς τοῦ Ναυὴ» στὸ 10ο κεφάλαιο: «Καὶ Κύριος ἐπέρριψεν αὐτοῖς λίθους χαλάζης ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἕως Ἀζηκά, καὶ ἐγένοντο πλείους οἱ ἀποθανόντες διὰ τοὺς λίθους τῆς χαλάζης ἢ οὖς, οὕς ἀπέκτειναν οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ μαχαίρᾳ ἐν τῷ πολέμῳ». Πῆγαν οἱ Ἀμορραῖοι νὰ πολεμήσουν τοὺς Ἰσραηλίτας. Τότε ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυὴ ἐπετέθῃ ἐναντίον των. Καὶ τότε φεύγοντας αὐτοί, ἔπεσε χαλάζι, σὰν πέτρες. Καὶ ἄρχισε νὰ χτυπάει τοὺς Ἀμορραίους, σὲ βαθμὸ ποὺ πιὸ πολλοὶ εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ σκοτώθηκαν, λέει τὸ ἱερὸ κείμενον, ἀπὸ τὸ χαλάζι, παρὰ ἀπὸ τὸ μαχαίρι, τὸ σπαθὶ τῶν Ἑβραίων. Αὐτὸ θὰ πεῖ ὅτι ὁ Θεὸς συνεκπολεμεῖ, πολεμᾷ μαζὶ μὲ τὰ στοιχεῖα τῆς κτίσεως ἐναντίον τῶν κακῶν.

Εἶναι δὲ ἀξιοπαρατήρητο ὅτι ὅταν οἱ δύο προφῆται τῆς Ἀποκαλύψεως, ὁ Ἠλίας καὶ ὁ Ἐνώχ, θὰ λέγουν: «Αὐτὸς εἶναι ὁ Ἀντίχριστος» στὴν πλατεῖα της Ἱερουσαλήμ, καὶ θὰ κηρύσσουν μετάνοια καὶ δείχνοντες τὸν Ἀντίχριστον, τότε θὰ τοὺς πιάσουν. Ὁ Ἀντίχριστος θὰ δώσει ἐντολὴ νὰ τοὺς συλλάβουν καὶ νὰ τοὺς κρεμάσουν. Καὶ ὅταν τοὺς κρεμάσουν καὶ τοὺς ἀφήσουν παραδειγματικὰ 3 ½ μέρες κρεμασμένους, τότε, λέει: «Ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ -τὴν τρίτη ἡμέρα-  ἐγενέτο σεισμὸς μέγας καὶ τὸ δέκατον τῆς πόλεως ἔπεσε· καὶ ἀπεκτάνθησαν ἐν τῷ σεισμῷ ὀνόματα ἀνθρώπων χιλιάδες ἑπτά». Τὸ ἕνα δέκατο τῆς πόλεως γκρέμισε καὶ 7000 σκοτώθηκαν. Γιατί ἔγινε ὁ σεισμός; Ἠγανάκτησε ἡ κτίσις διὰ τὸν ἄδικον θάνατον τῶν δύο προφητῶν.

Ἀκόμη, τὸ ἀντίθετο τώρα, ὅταν θὰ καταφύγει ἡ Ἐκκλησία εἰς τὴν ἔρημον καὶ ὁ διάβολος, ὁ ὄφις ὁ ἀρχαῖος, θὰ τὴν καταδιώξει τὴν Ἐκκλησία, γιὰ νὰ τὴν πνίξει, λέγει μία ... εἰκόνα φοβερή, ἔβγαλε νερὸ ἀπ᾿ τὸ στόμα του -προσέξτε, αὐτὰ εἶναι εἰκόνα, τί σημαίνουν τὸ καθένα, ἔχει πολλὴ σημασία- καὶ ἐπειδὴ δὲν τὴν ἔφθανε, ἔριξε τὸ νερό, ὅπως τὸν κυνηγοῦμε ἕναν ἄνθρωπο καὶ δὲν τὸν φθάνομε, παίρνομε πέτρα καὶ τὸν χτυποῦμε, νὰ τὸν φθάσει ἡ πέτρα μας, ἔβγαλε νερὸ ἀπὸ μέσα του, γιὰ νὰ τὴν καταστήσει, λέει, ποταμοφόρητον, νὰ τὴν πνίξει τὴν Ἐκκλησία. Καὶ ἀκοῦστε τί ἔγινε. «Καὶ ἔβαλεν ὁ ὄφις ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ ὀπίσω τῆς γυναικὸς ὕδωρ ὡς ποταμόν, ἳνα αὐτὴν ποταμοφόρητον ποιήσῃ -καὶ κοιτᾶξτε- καὶ ἐβοήθησεν ἡ γῆ τῇ γυναικί -ἐβοήθησε τὴν γυναῖκα, τὴν Ἐκκλησία. Ποιός; Ἡ γῆ. Ἡ γῆ ἐβοήθησεν- καὶ ἤνοιξε ἡ γῆ τὸ στόμα αὐτῆς (:ἄνοιξε -λέει- τὸ στόμα της) καὶ κατέπιεν τὸν ποταμὸν ὅν ἔβαλεν ὁ δράκων ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ». Σκεφθεῖτε γιὰ μιὰ στιγμὴ νὰ ἀνοίγει ἕνα ὄρυγμα καὶ ὅλο τὸ νερὸ νὰ πέφτει μέσα στὸ ὄρυγμα καὶ νὰ γλυτώνουν ἐκεῖνοι ποὺ κυνηγιῶνται ἀπέναντι ἀπὸ τὸ ὄρυγμα. Τὸ ἀντιλαμβάνεσθε;

Βλέπετε λοιπὸν ἡ κτίσις, ἀπὸ τὴ μιὰ προστατεύει τοὺς εὐσεβεῖς, ἀπὸ τὴν ἄλλη τιμωρεῖ τοὺς ἀσεβεῖς. Καὶ ὅλα αὐτὰ ἂν ρωτήσετε τί σημαίνουν, θὰ σᾶς ἔλεγα τὸ ἑξῆς. Ὁ Θεὸς ἔκανε τὴν κτίσιν, γιὰ νὰ ὑπηρετήσει τὸν ἄνθρωπον. Καὶ ὁ ἄνθρωπος, μαζὶ μὲ τὴν κτίσιν, νὰ λατρεύσουν τὸν Θεό. Ἔτσι, ἡ κτίσις γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ ὁ ἄνθρωπος γιὰ τὸν Θεό. Ὅταν ὅμως ὁ ἄνθρωπος στραφεῖ ἐναντίον τοῦ Θεοῦ, τότε ἡ κτίσις στρέφεται ἐναντίον τοῦ ἀνθρώπου. Ἀκούσατε; Στρέφεται ἐναντίον τοῦ ἀνθρώπου. Καὶ ἔτσι ἐπιτελεῖται αὐτὸ τὸ κακό. Γι᾿ αὐτὸ ὁ ἄνθρωπος δὲν πρέπει νὰ ἁμαρτάνει. Θὰ λέγαμε ὅμως γιὰ τὴν ἐποχή μας, ὅτι ἡ ἀποστασία μας εἶναι ἔκτυπη, εἶναι φοβερή. Εἶναι ἴσως ἡ πιὸ ἔκτυπη περίπτωση ἀποστασίας καὶ ἀμαρτωλότητος στὴν ἐποχή μας, ποὺ βλέπομε τώρα τὴν κτίση νὰ στρέφεται ἐναντίον τοῦ ἀνθρώπου. Ὅλα τὰ σύγχρονα οἰκολογικὰ φαινόμενα εἶναι ἕνας δείκτης. Ἡ φύσις καταστρέφεται διαρκῶς. Καὶ καταστρεφόμενη, στρέφεται ἐναντίον τοῦ ἀνθρώπου. Τὸ ἀκούσατε; Στρέφεται ἐναντίον τοῦ ἀνθρώπου.

Τὸ ἐκπληκτικὸν ὅμως εἶναι, αὐτὸ θέλω νὰ προσέξετε, ὅταν διαβάζομε τὴν Ἁγία Γραφή, ὅτι «ὁ Θεὸς ἐσκλήρυνε», λέει, «τὴν καρδίαν τοῦ Φαραὼ»... Λέγει στὸν Μωυσῆ: «Ἐσὺ θὰ πᾶς. Θὰ τοῦ πεῖς αὐτά. Ἀλλὰ ἐγὼ θὰ σκληρύνω τὴν καρδίαν τοῦ Φαραὼ καὶ δὲν θὰ σοῦ δώσει ἐκεῖνο ποὺ τοῦ ζητᾷς». Αὐτό, ἐπὶ δέκα φορές. Κάνει μεγίστη ἐντύπωση, περίεργο, ὁ Θεὸς νὰ στέλνει τὸν Μωυσῆ, τὸν θεράποντά του. Νὰ ζητάει τί; Τὴν λατρεία τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τοὺς Ἑβραίους. Νὰ τὸ ἐπιτρέψει ὁ Φαραώ. Καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριὰ νὰ πηγαίνει ὁ Θεὸς νὰ σκληραίνει τὴν καρδιὰ τοῦ Φαραώ. Δὲν εἶναι περίεργο; Δὲν εἶναι ἀντιφατικό; Δὲν εἶναι παράξενο; Εἶναι ἔκφρασις, ἀγαπητοί μου, τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Δὲν ἤρχετο ὁ Θεὸς νὰ σκληρύνει τὴν καρδιὰ τοῦ Φαραώ· διότι τότε πῶς θὰ τὸν τιμωροῦσε; Δὲν θὰ ἦτο ἄδικος ὁ Θεός; Τί σημαίνει; Ὅτι ὁ Φαραὼ εἶχε ἐλευθέραν βούλησιν. Ἡ προαίρεσή του ἦτο κακή. Καὶ ἐνῶ ἔδειχνε ὅτι μετανοεῖ, ἐπανήρχετο στὴν κακή του προαίρεση. Καὶ ὅταν λέγει: «Ὁ Θεὸς σκληραίνει» θὰ πεῖ: ἐπιτρέπει ὁ Θεός, παραχωρεῖ ὁ Θεὸς νὰ σκληρύνει καὶ νὰ μείνει σκληρὴ ἡ καρδιὰ τοῦ Φαραώ. Αὐτὸ θὰ πεῖ «σκληραίνει ὁ Θεός».

Αὐτὸ ξέρετε τί σημαίνει γιὰ τὴν ἐποχή μας; Ὅ,τι, ὅ,τι πληγὲς ἔχομε, διαβάστε τὴν Ἀποκάλυψη, θὰ δεῖτε φοβερὲς πληγές, αὐτές, ὄχι θὰ ἔλθουν, ἔχουν ἔλθει. Ζοῦμε ἤδη πληγές. Φοβερὲς πληγές. Ἡ μεγαλύτερη, νομίζω, εἶναι ἡ ραδιενέργεια· ποὺ πεθαίνομε ἀπὸ αὐτήν. Θὰ πεθάνουν στὴν Ἑλλάδα, στὰ δέκα χρόνια αὐτὰ ποὺ ἔρχονται, πολλὲς χιλιάδες κ.λπ. κ.λπ. κ.λπ. Δὲν ἔχομε καθαρὸν ἀέρα. Μᾶς καίει ὁ ἥλιος. Δὲν ἔχομε νερό. Ὅλα αὐτὰ εἶναι πληγές. Προσέξτε ὅμως. Δὲν τίς δίνει ὁ Θεός. Γι᾿ αὐτό σᾶς εἶπα τὸ προηγούμενο παράδειγμα. Ἐμεῖς μὲ τὰ χεράκια μας καὶ τὸν πολιτισμό μας καὶ τὴν τεχνική μας, καταστρέφομε τὴν φύσιν. Ἐμεῖς, ἐμεῖς. Συνεπῶς... ὁ Θεὸς δὲν μᾶς ἐμποδίζει. Μᾶς ἀφήνει καὶ καταστρέφομε τὴν κτίσιν, ἡ ὁποία στρέφεται σὰν τιμωρὸς ἐναντίον μας. Καταλαβαίνετε λοιπὸν ὅτι ἐμεῖς οἱ ἴδιοι φτιάχνομε τίς πληγὲς ἐναντίον τοῦ ἑαυτοῦ μας, ὅτι αὐτὸ τὸ σπίτι μας, την γῆ, ἐμεῖς μὲ τὰ χέρια μας, τὸ καταστρέφομε; Καὶ ἂν μὲν καταστρέψεις τὸ σπίτι ποὺ ἔφτιαξες, μπορεῖς νὰ πᾶς πιὸ πέρα. Ὅταν καταστρέψεις την γῆ, ποῦ θὰ πᾶ; Ποῦ θὰ φύγεις;

Ἀγαπητοί, ὁ ἅγιος Παντελεήμων, ἦταν ἕνας ἀνθός, ἕνα λουλούδι μέσα στὴν κοινωνία ποὺ ζοῦσε. Ἀλλὰ ἡ κοινωνία τὸν ἀπέρριψε. Καὶ νά, τὸν θανάτωσε. Μὲ φοβερὸ μαρτύριο. Τὸ καλὸ ἔτσι, δὲν γίνεται ἀνεκτὸ πολλὲς φορὲς ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους. Καὶ τὸ δίκαιο τὸ ἴδιο. Δὲν γίνεται δεκτὸ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους. Μιὰ τέτοια κοινωνία, σὲ μιὰ τέτοια φοβερὴ ἐποχή, παρουσιάζει τέτοια φαινόμενα, γιατί ἔφυγε ἡ ἐποχή, οἱ ἄνθρωποι, θεληματικὰ ἀπὸ τὸν Θεό. Καὶ ὅταν ὑπάρχει αὐτὴ ἡ ἀποστασία, τότε ὁ Θεὸς ἐπιτρέπει κατὰ παραχώρηση, νὰ πέφτει ὁ ἄνθρωπος στὰ χέρια τοῦ ἑαυτοῦ του. Μὲ τὰ χέρια μας δὲν κάναμε τίς πληγές; Νὰ πέφτει ὁ ἄνθρωπος στὰ χέρια τοῦ ἑαυτοῦ του. Κυριότατος αἴτιος εἶναι αὐτὸς ὁ ἀποστατημένος ἄνθρωπος.

Καὶ μάλιστα ἐδῶ φθάνει ὁ ἄνθρωπος στὸ σημεῖο νὰ μὴν γίνεται δεκτὴ ἡ μετάνοιά του. Ἔχομε πολλὰ σημεῖα, δὲν ἔχω καιρὸ νά σᾱς τὸ δείξω, καὶ μάλιστα μία σύγχρονη περίπτωσις, ποὺ εἶναι τώρα 6-7 χρόνια... «Ὄχι, μὴν μὲ παρακαλᾷς, -εἶπε ὁ Θεὸς σὲ κάποιον ἀσκητή- μὴν μὲ παρακαλᾷς. Θὰ τοὺς τιμωρήσω!». Ξέρετε ποιούς;  Τοὺς Ἕλληνας! Τί μένει; Νὰ μετανοήσομε. Δὲν εἶναι ἀρκετὸ νὰ εὐχηθεῖ ἕνας, ὅσο ἅγιος καὶ νὰ εἶναι. Πρέπει νὰ μετανοήσομε. Γιὰ νὰ μὴν πῶ κάποτε καὶ κάποια μετάνοιά μας, ὅταν εἶναι φαραωνικὴ μετάνοια, δὲν γίνεται δεκτή. Νὰ ἀλλάξομε στάση ἀπέναντι εἰς τὸν Κύριο τῆς δόξης. Βλέπετε πόσες καταστροφές, ἔχομε σήμερα. Ποῦ θὰ πᾶμε; Πρέπει νὰ διψάσομε; Πρέπει νὰ πεινάσομε; Ἢ πρέπει νὰ πεθάνομε ὄχι ἀπὸ καθαρὸν ἀέρα; Πρέπει δηλαδὴ ἐκεῖ νὰ φθάσομε, γιὰ νὰ καταλάβομε ὅτι πρέπει νὰ μετανοήσομε; Ἐμεῖς διασκεδάζομε. Ἐμεῖς μένομε στὶς ἡδονές μας καὶ εἰς τίς ἁμαρτίες μας. Δὲν καταλαβαίνομε ὅτι κάποτε πρέπει νὰ ζήσομε μὲ μία λιτότητα; Δὲν σηκώνει ἄλλο. Ὅτι ὁ εὐδαιμονισμὸς εἶναι ὁ χειρότερος διώκτης καὶ τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῆς κοινωνίας καί τῆς καθ᾿ ὅλου φύσεως; Δὲν τὸ ἀντιλαμβανόμεθα αὐτό; Γι᾿ αὐτὸ λέγει ἡ Σοφία Σολομῶντος: «Ἐρημώνει πᾶσαν τὴν γῆν ἀνομία». Τί θὰ ἐρημώσει ὅλην τὴν γῆν; Ἡ ἀνομία. Ἡ ἀνομία θὰ ἐρημώσει τὴ γῆν. Δὲν φταίει ὁ Θεός.

Συνεπῶς; Ἄς ἐπιστρέψομε εἰς τὸν Κύριον τῶν ἁγίων. Καὶ νὰ παρακαλέσομε καὶ τὸν ἅγιο Παντελεήμονα τὸν μεγαλομάρτυρα, αὐτὸ τὸ θῦμα τῆς τότε ἐποχῆς του. Τῆς τότε κακεντρεχοῦς ἐποχῆς του.


?η ομιλία στην κατηγορία
« Μνήμη Αγίων ».

Όλες οι ομιλίες της κατηγορίας
" Μνήμη Αγίων " εδώ ↓.
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/mnhmh-agivn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40qFnx_UZ0gQ-sphclbJ6E6y

Απομαγνητοφώνηση και ηλεκτρονική επιμέλεια κειμένου:Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ἡ καταγωγή τῆς Εὐχῆς τοῦ Ἰησοῦ καί ἡ ἀξία της.

†.Κάποτε, αγαπητοί μου, ο Κύριος, διερχόμενος σε έναν τόπον, Τον συνήντησαν δύο τυφλοί, οι οποίοι έκραζαν: «Ἰησοῦ, υἱέ Δαυΐδ, ἐλέησον ἡμᾶς». «Ιησού, απόγονε του Δαβίδ», δηλαδή Μεσσία, «ελέησέ μας».

    Είναι πολύ συγκινητικό να βλέπει κανείς τυφλούς ανθρώπους γενικά ασθενείς, να σπεύδουν να βρουν την υγεία των, πολύ δε περισσότερο, όταν αυτή είναι όρασις και δεν βλέπουν γύρω τίποτα, παρά μόνο σκοτάδι, να σπεύδουν να ζητήσουν την θεραπεία τους από τον Θεό. Αλλά εκείνο που κάνει κατάπληξη είναι ότι εκείνοι που είχαν τα μάτια τους δεν έβλεπαν, για να ομολογήσουν τον Ιησού «υιό του Δαβίδ». Δηλαδή Μεσσία. Διότι ο τίτλος «υἱός Δαυΐδ» σημαίνει Μεσσίας, δηλαδή Χριστός. Εκείνοι που δεν είχαν τα μάτια τους και δεν είχαν δει κανένα θαύμα, παρά μόνο είχαν μάθει, είχαν ακούσει, συνεπώς είχαν πιστέψει, αυτοί να ομολογούν τον Ιησούν «υἱόν Δαυΐδ». Κάνει εντύπωση αυτό. 

    Και λίγο πιο κάτω, όταν ο Κύριος θα τους πει «Τι θέλετε;», μάλιστα επί λέξει να σας το πω: «Πιστεύετε ὅτι δύναμαι τοῦτο ποιῆσαι;». «Πιστεύετε -Είδατε; Στη πίστιν ο Κύριος μένει- ότι αυτό Εγώ μπορώ να το κάνω;». «Λέγουσιν αὐτῷ· ναί, Κύριε». Δεν λέγουν: «Ναι, Ιησού». Δεν λέγουν: «Ναι, υιέ Δαβίδ». Αλλά λέγουν: «Ναί, Κύριε». Συνεπώς με το να πουν «Κύριον» τον Ιησούν, ομολογούν την θεότητά Του. Με το να πουν τον Ιησούν «Ἰησοῦν», ομολογούν την ανθρωπότητά Του. Και με το να Τον ονοματίσουν «υἱόν Δαυΐδ», δηλαδή Μεσσίαν, δηλαδή Χριστόν, ομολογούν την θεανθρωπίνη Του φύση και το θεανθρώπινον έργον της σωτηρίας. Είναι καταπληκτικό.

     Αλλά όμως, αγαπητοί μου, η τύφλωσις δεν είναι τόσο σπουδαίο πράγμα, όταν είναι στα μάτια. Τι τώρα, τι αύριο, τι του χρόνου, τι κάποια μέρα, θα κλείσουμε τα μάτια μας. Και θα τα ανοίξομε σε μιαν άλλη ζωή. Αλλά τα μάτια μας δεν θα τ’ ανοίξομε σε μιαν άλλη ζωή, αν από τούτη τη ζωή δεν έχουν ανοίξει κάποια άλλα μάτια. Και αυτά είναι τα μάτια της ψυχής. Συνεπώς εδώ δεν πρόκειται περί τυφλών στο σώμα. Αλλά περί τυφλών στην ψυχή. Όλοι οι άνθρωποι είμεθα τυφλοί. Σε τι; Στο να δούμε τον Θεό. Αν το θέλετε, ο Χριστός εθεράπευε όχι βεβαίως για να φέρει κάποιαν κοινωνικήν, θα λέγαμε, ευτυχίαν. Απόδειξις ότι η Εκκλησία που άφησε στον κόσμον αυτόν και το Πνεύμα το Άγιον, που μένει μέσα στην Εκκλησία, δεν θεραπεύει όλους τους αρρώστους. Έχομε πολλούς αρρώστους. Και οι πιο πολλοί άγιοι, αν όχι όλοι, ήσαν άρρωστοι. Συνεπώς δεν έκανε ο Χριστός θαύματα για να αφήσει μια κληρονομιά θεραπείας όσων θα προσήρχοντο εις την Εκκλησία Του. Τότε η πίστις θα κατηργείτο. Ο Χριστός έκανε θαύματα για να πιστώσει την θεότητά Του. Αλλά και κάτι παραπέρα. Ο Χριστός άνοιγε τα μάτια των τυφλών, τα αυτιά των κωφών και φυγάδευε τους δαίμονες από τους ανθρώπους, για να μπορούν οι άνθρωποι με τις αισθήσεις τους και με τον νου τους να δουν τον Θεό. Ακούσατε· να δουν τον Θεό. Γιατί αυτοί που έβλεπαν τον Ιησούν, έβλεπαν τον Θεό. Γιατί ήταν ο Ενανθρωπήσας Θεός.

     Έτσι λοιπόν οι αισθήσεις αποκαθίστανται, για να δει ο άνθρωπος όχι με τα μάτια μόνο της ψυχής, αλλά και με τα μάτια του σώματος τον Θεό. Αυτό το πράγμα είναι ακατανόητο και πολλοί θα ‘θελαν να το ψιλοκόψουν, δηλαδή να το κάνουν ιδεαλισμόν, βγάζοντας τα μάτια του σώματος, τάχα για να δουν μόνο με τα μάτια της ψυχής των τον Θεό. Ο ευαγγελιστής Ιωάννης λέγει στην πρώτη του επιστολή την καθολική ότι «ὀψόμεθα Αὐτόν καθώς ἐστίν». «Θα Τον δούμε όπως είναι και όπως είμαστε». Όπως θα αναστηθούμε με τα σώματά μας, με τα πλήρη σώματά μας, θα δούμε και Εκείνον με την πλήρη Του σωματική ύπαρξη, που είναι στον ουρανό. Δηλαδή θα Τον δούμε όπως είμαστε, όπως είναι. Γι’ αυτό άνοιγε ο Χριστός τα μάτια και τα αυτιά θεράπευε κ.ο.κ.

    Αλλά, αγαπητοί μου, εδώ πρέπει να μείνομε σε κάτι. Τι είναι εκείνο που άνοιξε τελικά τα μάτια αυτών των δύο τυφλών; Ήταν μία κραυγή. Μάλιστα μία συνεχής κραυγή. Λέγει εδώ ότι οι τυφλοί έκραζαν. Και μάλιστα ο Κύριος δεν τους πρόσεξε -σκοπίμως, εντός εισαγωγικών- για να αποφύγει το πλήθος, που θα έκανε το θαύμα αυτό, κι όταν μπήκε σε ένα σπίτι, οι τυφλοί αυτοί μπήκαν κι αυτοί μέσα στο σπίτι κι εκεί ακόμη συνέχισαν να κράζουν: «Υἱέ Δαυΐδ, ἐλέησον ἡμᾶς!». Συνεπώς έβλεπαν, είχαν μπροστά τους τον Ιησούν, του Οποίου το πρόσωπον δεν αμφισβητούν, προς τον Οποίον αποτείνονται. Γι΄αυτό σας είπα, το «Ιησούς» δεν το ονομάζουν εδώ αλλά προϋποτίθεται,  Τον αποκαλούν «υἱόν Δαυΐδ». Τι είναι εκείνο που τους έκανε να ανοίξουν τα μάτια τους; Αυτή η ομολογία. Προσέξατέ την. «Ιησού, υιέ Δαβίδ», συ που είσαι Κύριος, «ελέησέ μας».

    Δηλαδή να το βάλω σε μία τάξη. «Κύριε»· γιατί το «Ιησού, υιέ Δαβίδ» θα πει «Χριστέ», «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησέ μας». Σας λέει τίποτα αυτό; Είναι η γνωστή προσευχή. Η γνωστή ευχή. «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον ημάς». Αυτή είναι η ευχή. Δεν είναι λοιπόν παρά η καταγωγή της ευχής, της γνωστής ευχής «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με» ή «ἐλέησον ἡμᾶς» , η καταγωγή της είναι από την Αγία Γραφή. Δεν είναι επινόησις των ανθρώπων. Μας την εδίδαξαν και οι Απόστολοι ακόμα. Δεν έχω τον χρόνο να σας πω πιο πολλά. Ο Απόστολος Παύλος, ο Απόστολος Πέτρος και ο ευαγγελιστής Ιωάννης, που αναφέρονται ακριβώς σ’ αυτήν την επίκλησιν του Ιησού Χριστού. Και αυτό το παντοδύναμο όνομα, γιατί πίσω από το όνομα είναι ένα παντοδύναμο πρόσωπο, το πρόσωπο του Θεανθρώπου Ιησού, του τελείου Θεού, του τελείου ανθρώπου· που έχει ειδικήν αποστολή από τον Πατέρα, για την σωτηρία του κόσμου ολόκληρου. Αυτό το πρόσωπο είναι το παντοδύναμο. Μπροστά στο οποίο κάμπτει παν γόνυ, επουρανίων και επιγείων και καταχθονίων. Αυτό λοιπόν άνοιξε τα μάτια των τυφλών.

     Λοιπόν κι εμείς… ω κι εμείς, μη ζητούμε… δεν μας το απαγορεύει ο Θεός να ζητήσομε και την θεραπεία του σώματός μας, αγαπητοί μου, δεν μας το απαγορεύει· είπε να το ζητούμε κι αυτό. Πολλές φορές όμως η αγάπη Του δεν μας δίνει την θεραπεία σε μία σωματική μας αρρώστια.  Πρέπει όμως να γίνει  καλά η ψυχή μας οπωσδήποτε. Οπωσδήποτε. Γι’ αυτό λοιπόν, με την τύφλωση που έχομε και δεν μπορούμε να δούμε τον Θεό, δεν μπορούμε να νιώσομε την παρουσία Του, δεν μπορούμε να Τον εγγίσομε, εκείνο που θα μας κάνει να Τον εγγίσομε, να Τον πλησιάσομε, είναι αυτή η ευχή: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με».

    Αλλά ας προσέξομε, αγαπητοί μου, κάτι εδώ. Η προσευχή αυτή η τόσο μικρή, ευμνημόνευτη, είναι πλήρης προσευχή. Όταν λέμε «πλήρης προσευχή» σημαίνει έχει όλα εκείνα τα στοιχεία, για να αποτελέσει μία προσευχή. Και να γίνει ευπρόσδεκτη από τον Θεό. Αν έχετε προσέξει, στις προσευχές της Εκκλησίας μας, που πρότυπον είναι η Κυριακή Προσευχή, το «Πάτερ ἡμῶν» υπάρχουν δύο θέσεις ή καλύτερα, δύο τμήματα. Στο πρώτο τμήμα, το οποίον είναι και πρώτον, προτάσσεται δηλαδή, αναφερόμεθα εις τον Θεόν και τις ιδιότητές Του. Στο δεύτερο τμήμα αναφερόμεθα εις τα προβλήματά μας. Πάρτε το «Πάτερ ἡμῶν». Κοιτάξτε: «Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά Σου, ἐλθέτω ἡ βασιλεία Σου, γενηθήτω τό θέλημά Σου». Αυτά όλα αναφέρονται στο πρόσωπον του Θεού. Μετά στα δικά μας θέματα: «Γενηθήτω τό θέλημά σου ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς. Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον· καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν· καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ». Αιτήματα δικά μας. Σε κάθε, λοιπόν, προσευχή έχομε αυτά τα δύο τμήματα. Την θεολογία, δηλαδή αποτεινόμεθα στον Θεό και στα ζητήματά μας. Όταν λέμε όμως «την θεολογία» αναφερόμενοι στην θεολογία, αναφερόμεθα στην δοξολογία του Θεού. Γιατί όταν πω τον Θεό «Πατέρα», αυτό είναι δόξα· διότι είναι Πατήρ και Τον ομολογώ Πατέρα. Συνεπώς είναι μία δόξα προς τον Θεό. Όταν πω «να αγιασθεί», δηλαδή να δοξαστεί το όνομά Του, είναι μία δόξα στον Θεό. Έχω προσέξει, υπάρχουν ευχές, και μάλιστα λειτουργικές, όπως είναι η ευχή του Τρισαγίου Ύμνου, που λέμε στην Θεία Λειτουργία, τα τρία τέταρτα της όλης ευχής είναι δοξολογία προς τον Θεό. Συνεπώς είναι το πρώτο τμήμα. Γι΄αυτό λέγει κανείς με έναν τόνο φωνής κατά τέτοιο τρόπο, που αποτείνεται βέβαια προς τον Θεό, εκεί αλλάζει τον τόνο της φωνής, για να πάει στο τελευταίο τέταρτο του όλου μεγέθους της ευχής, που αποτείνεται στο να μας συγχωρεθούν οι δικές μας οι αμαρτίες και να μας αξιώσει ο Θεός κι εμείς να ψάλλομε τον Τρισάγιον Ύμνον.

   Έτσι κι εδώ, αυτή η ευχή είναι πλήρης. Ακούσατέ την. «Κύριε Ιησού Χριστέ» είναι το πρώτον μέρος, το θεολογικόν. «Ελέησόν με». Είναι το δεύτερον μέρος. Εκείνο που αφορά σε μένα, τον άνθρωπο. Ώστε, λοιπόν, να μία πλήρης προσευχή.

     Αλλά, αγαπητοί μου, ας την αναλύσομε. Όταν λέμε «Κύριε» στο δεύτερον πρόσωπον της Αγίας Τριάδος, Το αποκαλούμε «Θεόν». Διότι ο τίτλος «Κύριος» θα πει Θεός. «Ιησού» θα πει «άνθρωπος». Συνεπώς εδώ ομολογούμε ότι ο Ιησούς είναι και Θεός είναι και άνθρωπος πλήρης. «Κύριε Ιησού Χριστέ». Το «Χριστέ» θα πει Μεσσίας, που θα πει το ειδικό έργο που ανέλαβε ο Ενανθρωπήσας Υιός του Θεού. Ήτοι, η Ενανθρώπησις, ο Σταυρός, η Ανάστασις, η Ανάληψις, η Δευτέρα Του παρουσία. Όλα αυτά είναι στον κύκλο του Μεσσίου. Συνεπώς το απολυτρωτικόν έργον του Μεσσίου για τον άνθρωπο, για την Δημιουργία ολόκληρη. Άρα λοιπόν κλείνεται στον κύκλο «Χριστέ» όλο το μυστήριον της θείας Οικονομίας· το οποίον εδώ ομολογούμε, και με την ομολογία μας αυτή δοξάζομε τον Θεό. Δοξάζομε όχι μόνον το πρόσωπο το δεύτερο της Αγίας Τριάδος, αλλά και τον όλον Άγιον Τριαδικόν Θεόν. Ώστε λοιπόν βλέπομε αγαπητοί μου, ότι το μέρος αυτό, το πρώτο είναι θεολογικό, δοξολογικό και αναφέρεται εις την δόξα του Θεού.

      Αλλά και κάτι ακόμα. Είδατε ότι εις την Λειτουργίαν λέμε το Σύμβολον της Πίστεως. Είναι θεμελιώδες αυτό. Τι σημαίνει λέγω το Σύμβολον της Πίστεως; «Πιστεύω εἰς ἕνα Θεόν Πατέρα Παντοκράτορα…καί εἰς ἕνα Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν… καί εἰς τό Πνεῦμα τό Ἅγιον».  Δηλαδή; Αυτό που στο τέλος θα πούμε, συγνώμη, στην αρχή του Συμβόλου της Πίστεως, για να ομολογήσομε, «Πατέρα, Υἱόν καί Ἅγιον Πνεῦμα Θεόν». Δηλαδή τον Άγιον Τριαδικόν Θεόν. Είναι η υψίστη ομολογία. Είναι η υψίστη θεολογία. Πρέπει λοιπόν να πούμε το Σύμβολο της Πίστεως, για να διακηρύξομε την πίστη μας εις τον Άγιον Τριαδικόν Θεόν, διότι σε λίγο θα κοινωνήσομε, και είναι βαρύτατο αμάρτημα να κοινωνήσει κανείς το σώμα και το αίμα του Χριστού και δεν πιστεύει σε δύο πράγματα. Στην θεότητα, δηλαδή στην Αγία Τριάδα και δεύτερον εις το μυστήριον της θείας Οικονομίας. Βαρύτατο αμάρτημα. Μέχρι που λέγει ο Απόστολος Παύλος: «Γι΄ αυτό αρρωσταίνουν πολλοί και κοιμώνται (:πεθαίνουν) ικανοί». Αυτό είναι το μεγάλο αμάρτημα. Η απιστία. Λοιπόν, ανανεώνομε με το να πούμε το Σύμβολον της Πίστεως, την πίστη μας εις τον Άγιον Τριαδικόν Θεόν και εις το μυστήριον της Θείας Οικονομίας, δηλαδή της Ενανθρωπήσεως.

   Έτσι κι εδώ. Όταν λέμε «Κύριε Ιησού Χριστέ», ακούσατέ το, όταν πούμε «Κύριε», στρεφόμεθα εναντίον όλων των αιρετικών, με επικεφαλής τον Άρειον, που αμφισβήτησαν την θείαν φύσιν του Ιησού. Όταν λέμε «Ιησού», στρεφόμεθα εναντίον των μονοφυσιτών οι οποίοι αμφισβήτησαν… -και των Δοκητών, που αμφισβήτησαν την ανθρωπίνην φύσιν του Ιησού. Ότι ήτο κατά το φαινόμενον ή ότι απερροφήθη από την θείαν φύσιν. Κι όταν λέμε «Κύριε Ιησού Χριστέ», ομολογούμε όλο το έργον του Χριστού και στρεφόμεθα εναντίον όλων εκείνων των αιρετικών και μάλιστα συγχρόνων αιρετικών, οι οποίοι δεν ομολογούν τον Ιησούν ως Χριστόν. Δηλαδή, ως λυτρωτήν. Αλλά ως αναμορφωτήν της ανθρωπότητος, ως φιλόσοφον, ως Γκουρού· τελευταία έχομε κι αυτό, ότι είναι διδάσκαλος, με μία ινδική ονομασία, ή ό,τι άλλα θέλετε. Ώστε όταν πω «Κύριε Ιησού Χριστέ» έχω πλήρη ομολογία και στρέφομαι εναντίον όλων των αιρετικών με αυτήν μου την ομολογία.

      Άρα; Άρα είναι πλήρης προσευχή, πλήρης προσευχή. Γι’αυτό, αν κάνω μόνον αυτήν την ευχή, τα κάνω όλα. Γι΄αυτό πολλές φορές, ασκηταί που δεν έχουν την δυνατότητα ή δεν θα ήθελαν, απομονωμένοι, να κάνουν ακολουθίες της Εκκλησίας μας, τον Όρθρο, τον Εσπερινό, μένουν στην ευχή μόνη. Γιατί; Είναι πλήρης προσευχή, πλήρης.

    Αλλά προσέξτε όμως και κάτι άλλο. Αφού είναι πλήρης προσευχή, και αναφερόμεθα εις το «ελέησόν με», το οποίο θα σας αναλύσω λίγο πιο κάτω, δεν έχομε τι άλλο να πετύχομε παρά περιεκτικότατα την πρακτικήν αρετήν και την θεωρίαν.  Δηλαδή να πετύχομε τις αρετές και να φθάσομε με τον δρόμο της προσευχής, αυτής της ευχής, να φθάσομε να ίδομε το πρόσωπον του Χριστού.

     Αλλά προσέξτε όμως. Μερικοί θα έλεγαν την ευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν ημάς». Πολλοί όμως λέγουν «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». Αυτό σε τύπον πληθυντικό εκφράζει κάτι. Εδώ οι δύο τυφλοί έλεγαν «ἐλέησον ἡμᾶς». Θα μπορούσε ο καθένας να έλεγε για λογαριασμό του, για τον εαυτό του «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». Όπως λέμε στον στρατό πολλές φορές… απαγορεύεται να μιλήσομε σε ένα αίτημά μας σε πληθυντικό αριθμό. «Θέλομε ψωμί. Είμαστε άρρωστοι. Είμαστε κουρασμένοι». Απαγορεύεται. Γιατί θεωρείται στάσις. Θα πεις στον στρατό: «Θέλω ψωμί», όχι «θέλομε». «Είμαι κουρασμένος», «είμαι άρρωστος, δεν μπορώ», όχι «δεν μπορούμε». Εδώ αντίθετα. Δεν υπάρχει κανένας φόβος στάσεως, επαναστάσεως και απειθαρχίας. Υπάρχει η έκφραση της αγάπης. «Ἐλέησον ἡμᾶς». Ο κάθε τυφλός δεν μένει στον εαυτό του, αλλά και στον άλλον τυφλόν. Έτσι, άμα λέγουν «Ἐλέησον ἡμᾶς», θα ‘θελαν και οι δύο να θεραπευθούν. Θα ‘λεγε ίσως ο καθένας από πλευράς του: «Κύριε, αν θεραπεύσεις εμένα και δεν θεραπεύσεις τον άλλον, μην θεραπεύσεις ούτε εμένα. Και εμένα και τον άλλον». Αυτό εκφράζει πολλή αγάπη. Την δεύτερη εντολή, την μεγάλη, το «αγαπήσεις τον πλησίον σου ως εαυτόν». Όταν λοιπόν λέμε «ἐλέησον ἡμᾶς», αγκαλιάζομε όλους τους φίλους και τους εχθρούς και ολόκληρη την Δημιουργία. Κατά τον τύπον «Πάτερ ἡμῶν». Δεν λέμε «Πατέρα μου» αλλά «Πάτερ ἡμῶν», Πατέρα μας. Έτσι, αγαπητοί μου, έχομε μπροστά μας την πλήρωση των δυο εντολών. Της αγάπης προς τον Θεό, στον Οποίον αποτεινόμεθα και τον Οποίον δοξάζομε και ομολογούμε, αλλά και την αγάπη προς τον πλησίον με το να συμπεριλάβομε στην προσευχή μας και τα πρόσωπα των πλαϊνών μας, όλων των ανθρώπων.

   Αλλά ακόμα αυτό το «ἐλέησον», τι σημαίνει; Είναι περιεκτική λέξις. Και εκφράζει και δοξολογία και ευχαριστία και μετάνοια και δέηση. Όλα τα εκφράζει, όλα, μα όλα. Είναι περιεκτική αυτή η λέξις όπως σας είπα. Να γίνεις έλεος σε μένα. Να με βοηθήσεις. Να με ελεήσεις. Και τι σημαίνει «ελέησέ με»; Σημαίνει, όπως λέγει ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης «το έλεος του Θεού είναι η Χάρις του Παναγίου Πνεύματος». Αυτό είναι το έλεος του Θεού. Η χάρις του Παναγίου Πνεύματος. Ο δε άγιος Νικόδημος, στην Φιλοκαλία λέγει το εξής περίφημο: «Όταν θέλεις να ζητήσεις το έλεος του Θεού, θα έχεις στον νου σου τα εξής-επί λέξει έτσι τα γράφει. Μάλιστα τα μεταφράζει, είναι στον 5ο τόμο της Φιλοκαλίας, προς το τέλος, τα μεταφράζει για να γίνουν κατανοητά από όλους, για να μην μείνει κανείς που να μην κατανοεί αυτήν την ευχήν– Λυπήσου με και δος μου- πρώτον- πνεύμα δυνάμεως. Δώσε μου την δύναμη, να μην έχω δειλίαν». Διότι η δειλία είναι ίδιον των μη Χριστιανών. Μην το ξεχνάτε αυτό. Οι άνθρωποι που είναι κάτω από την κυριαρχία του σατανά έχουν δειλίαν. Ο πιστός δεν έχει ποτέ δειλίαν. Ακόμη κι όταν στέκομαι μπροστά στον όγκο της πνευματικής ζωής και λέγω … τι θα κάνω εγώ; Κάποτε, όταν διαβάσομε ένα βιβλίο και μας πει κάποιος πνευματικός ή ένα κήρυγμα γίνει, θεωρούμε υπερβολικά αυτά, πολύ βαριά και, είμαστε ανήμποροι εμείς να τα πραγματώσομε. Αγαπητοί μου, μας λείπει πνεύμα δυνάμεως. Γι΄αυτό λέγει ο Απόστολος Παύλος: «δεν μας έδωκε ο Θεός πνεύμα δειλίας, αλλά δυνάμεως και αγάπης και σωφρονισμού».

    «Λυπήσου με και δος μου –δεύτερον- πνεύμα σωφρονισμού. Να έχω μυαλό. Να μπορώ». Γιατί η σωφροσύνη έχει δύο σημασίες. Έχει την σημασία να σκέπτομαι σωστά αλλά και ακόμη να διατηρώ μακριά από τα σαρκικά αμαρτήματα το σκεύος μου, που είναι ναός του Θεού το σώμα μου. «Λυπήσου με και δος μου», τρίτον, «πνεύμα φόβου Θεού». Σήμερα προσπαθούμε να βγάλομε από την αγωγή της νεοτέρας γενεάς τον φόβο του Θεού. Και λέμε ότι δημιουργεί συμπλέγματα κατωτερότητος ο φόβος. Δεν είναι ο φόβος που δημιουργεί τα συμπλέγματα. Το δεχόμαστε κι εμείς, ναι. Ο φόβος δημιουργεί συμπλέγματα κατωτερότητος. Είναι κακό πράγμα ο φόβος. Είναι μεταπτωτικό φαινόμενο. Μα όχι ο φόβος του Θεού. Ο φόβος του Θεού είναι γονιμοποιός. Γονιμοποιεί την ψυχή. Διότι όταν λέγει ο Απόστολος «μετά φόβου καί τρόμου κατεργαζόμενοι τήν ἡμῶν σωτηρίαν», τι άλλο θέλει να πει; Με φόβο και με τρόμο να κατεργάζομαι την σωτηρία μου, μήπως την χάσω, μήπως χάσω τον Θεό. Αυτός ο φόβος είναι γονιμοποιός. «Ἀρχή σοφίας -δηλαδή αρχή αρετής, σοφία στους Εβραίους θα πει αρετή– φόβος Κυρίου». Έβγαλες τον φόβον αυτόν τον γονιμοποιόν; Δεν πρόκειται, αδελφέ μου, ουδέποτε να αποκτήσεις αρετή. Και τότε, από σκαλοπάτι σε σκαλοπάτι θα κατεβαίνεις στο βάθος των κακών και της ασεβείας. Επειδή ακριβώς οι άνθρωποι πέταξαν τον φόβο του Θεού, γι΄αυτό τον λόγο πέφτουν εις τον βυθόν της ασεβείας. Τι είπε ο ληστής ο ένας στον άλλον; «Οὐδὲ φοβῇ σὺ τὸν Θεόν;» . «Δεν φοβάσαι τον Θεό; Και βλασφημάς εναντίον του Ιησού;». Ο ένας ληστής επί του σταυρού, στον άλλον ληστήν επί του σταυρού. Δεν φοβάσαι τον Θεό; Δος μου λοιπόν, Κύριε, λυπήσου με και δώσε μου φόβον Θεού.

     «Δος μου Κύριε πνεύμα αγάπης. Να σε αγαπώ. Είναι η κορυφή όλων. Να σε αγαπώ. Να φθάνω όταν λέγω την ευχή, να νιώθω ότι δεν υπάρχει τίποτα άλλο στον κόσμο πλην Σου. Ο κόσμος παράγει. Ο κόσμος περνά. Δεν μένει τίποτα εις την θέση του. Βοήθησέ με λοιπόν να αισθάνομαι ότι το μόνο σταθερόν είσαι Συ και μόνον Εσύ. Το μόνον αξιαγάπητον πρόσωπον, το αξιέραστον πρόσωπον, το άκρως εφετόν είναι το πρόσωπό Σου. Βοήθησέ με, λοιπόν, δος μου το έλεός Σου, δηλαδή βοήθησέ με να Σε αγαπήσω. Ναι, Κύριε. Δος μου πνεύμα ειρήνης. Να ειρηνεύει η ψυχή μου. Να είμαι σε συνδιαλλαγή μαζί σου. Να μην αισθάνομαι ένοχος απέναντί Σου. Και μέσ’ τον κόσμον αυτόν να αισθάνομαι ειρήνη. Ότι είμαι ασφαλισμένος μέσα στο χέρι το δικό Σου. Ναι, Κύριε. Δος μου πνεύμα καθαρότητος. Να καθαρεύω σε όλα. Να έχω ειλικρίνεια, να είμαι καθαρός στην ψυχή, καθαρός στο σώμα. Λυπήσου με, Κύριε, ελέησέ με και δώσε μου πνεύμα ταπεινοφροσύνης. Να βλέπω ότι είμαι πολύ μικρός. Ότι είμαι ένα μικρό Σου πλάσμα, πλην πλάσμα Σου. Αλλά πολύ μικρό μέσα στην Δημιουργία. Να αισθάνομαι ότι δεν είμαι τίποτα, ότι το παν είσαι Εσύ».

     Έτσι, αγαπητοί μου, θα πουν όλα αυτά και πλήθος όλα τ’ άλλα, ό,τι δεν είπαμε, τα παίρνω από τον άγιο Νικόδημο αυτά που σας είπα, σημαίνουν «ἐλέησον ἡμᾶς». Ελέησέ με. «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησον ἡμᾶς».

     Σύντομη ευχή. Επαναλαμβανομένη. Διαρκώς. Πόσο διαρκώς; Μας το λέγει ο Απόστολος Παύλος: «Ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε». Μπορούμε να δουλεύομε και να ‘χομε στον νου μας τον Θεό. Να ταξιδεύομε, να διαβάζομε, κι εκείνοι που έχουν προχωρήσει στην ευχή, τότε την ευχή την λέγει κι η καρδιά τους όταν κοιμώνται. Παράξενο. Περίεργο. Κι όμως αληθινό, αγαπητοί. Αληθινό είναι. Μπορεί να λέγει κανείς την ευχή όταν κοιμάται; Ναι, σας λέγω, είναι αληθινό! Και επαληθεύει εκείνο που λέγει το «Ἆσμα Ἀσμάτων»: «Ἐγώ καθεύδω καί ἡ καρδία μου ἀγρυπνεῖ». Αγρυπνεί η καρδία και λέγει την ευχή. Αλλά μόνον για κείνους που έχουν πάρα πολύ προχωρήσει στην ευχή. Έτσι, λοιπόν, όταν μας παραγγέλλει ο Απόστολος Παύλος «αδιαλείπτως προσεύχεσθε», στο ερώτημα «και τι μπορούμε αδιαλείπτως να προσευχόμεθα», η απάντηση θα ήταν: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον ημάς».

     Δεν είναι λοιπόν μία ευχή που αφορά τους μοναχούς. Δεν είναι μία ευχή που βγήκε από τα μοναστήρια. Απλώς καλλιεργείται στα μοναστήρια. Είναι μία ευχή που βγαίνει από την Αγία Γραφή. Βλέπομε αυτούς τους τυφλούς να λέγουν: «Υἱέ Δαυίδ, ἐλέησον ἡμᾶς». Κύριε, υιέ Δαβίδ, Ιησού, ελέησον ημάς. Χριστέ, ελέησον ημάς. Έτσι μπορούν να την λέγουν όλοι. Καθένας που βαφτίστηκε. Μικρός ή μεγάλος, μορφωμένος ή αμόρφωτος, με πολλήν σοφία κατά κόσμον ή με απλότητα άνθρωπος· που δεν έχει πολλά πράγματα στη ζωή του να ξέρει. Όλοι μπορούν να λέγουν την ευχή. Οπουδήποτε. Και στο κρεβάτι άμα είμαστε άρρωστοι. Κι όταν είμαστε όρθιοι…[Δυστυχώς, στο σημείο αυτό τελείωσε η κασέτα μαγνητοφώνησης της ομιλίας του μακαριστού γέροντα και δεν ολοκληρώθηκε η ηχογράφησή της].

150η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».

Όλες οι ομιλίες της κατηγορίας " Ομιλίες Κυριακών " 🔻
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

Πηγές:
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

23 Ιουλίου 2022

Τά ἀνυποψίαστα Χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

†.Η Εκκλησία μας, αγαπητοί μου, είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Τόσο γιατί είναι το σώμα του Χριστού, όσο και γιατί τα μέλη Του είμαστε εμείς, εμείς που πιστεύομε στον Χριστό. Και ενωθήκαμε μαζί Του στο Βάπτισμα και εις το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας. Και όπως η ζωή του σώματος ανήκει στον Θεό, έτσι και η οργάνωσις του σώματος ανήκει πάλι εις τον Θεό. Και η οργάνωσις του σώματος αποβλέπει στην καλή και σωστή λειτουργικότητά του. Έτσι, το κάθε μέλος του σώματος, δηλαδή ο κάθε πιστός, έχει και ένα έργο, έχει μια διακονία. 

Έτσι, σημειώνει ο Απόστολος Παύλος στην σημερινή αποστολική του περικοπή: «Καθάπερ ἐν ἑνὶ σώματι μέλη πολλὰ ἔχομεν, τὰ δὲ μέλη πάντα οὐ τὴν αὐτὴν ἔχει πρᾶξιν, ἀλλ’ ἑκάστῳ ὡς ὁ Θεὸς ἐμέρισε μέτρον πίστεως». Δηλαδή «όπως ένα σώμα έχει μέλη πολλά, τα δε μέλη του σώματος δεν ενεργούν, παρά διαφοροτρόπως, το καθένα έχει το καθήκον του, έχει την πράξη την δική του, έχει την διακονία την δική του, άλλη η διακονία των ματιών μου, άλλη του στόματός μου, άλλη των χεριών μου, άλλη των ποδιών μου. Και στον καθέναν ο Θεός μοίρασε κατά το μέτρον της πίστεως του καθενός». Για να μπορέσει, λοιπόν, ο πιστός να ανταποκριθεί στο έργο του αυτό μέσα στην Εκκλησία, πρέπει να του δοθεί μια ικανότης. Και αυτή είναι ένα χάρισμα. Είναι ένα δώρον του Αγίου Πνεύματος.

     Όταν όμως ακούμε για τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, που είναι μοιρασμένα στους πιστούς, δηλαδή σε όλους εμάς, η σκέψη μας συνήθως πηγαίνει… πού πηγαίνει; Στα λαμπερά χαρίσματα, εκείνα που λάμπουν, εκείνα που κάπως διακρίνονται, που ξεχωρίζουν, που εκθαμβώνουν τα μάτια των πολλών. Όπως είναι η γλωσσολαλία, να ομιλήσει κανείς ξαφνικά μία ξένη γλώσσα. Παρότι αυτό το χάρισμα πλέον δεν υπάρχει στην Εκκλησία. Ήτο χάρισμα των πρώτων ημερών της Εκκλησίας. Ή ακόμα αν θέλετε η ίασις των ασθενών, το θεραπευτικόν χάρισμα. Ή ακόμα η απέλασις των δαιμόνων. Να λέγει μία ευχή, να εναποθέτει το χέρι του ο άνθρωπος και να διώχνει τους δαίμονες. Και ο δαιμονισμένος άνθρωπος να γίνεται καλά. Ή ακόμα η προόρασις, η διόρασις, να προγνωρίζει κανείς κάτι και να το αναγγέλλει ή να βλέπει κανείς κάτι, την ώρα που γίνεται, σε μία μακρινή απόσταση. Όλα αυτά, αγαπητοί μου, και όποια άλλα, είναι εκείνα τα οποία πραγματικά δημιουργούν μίαν αίγλη και νομίζομε έτσι ότι αυτά τα χαρίσματα δεν είναι για μας, ότι εμείς είμαστε άμοιροι χαρισμάτων, που να έχομε τέτοια χαρίσματα και συνεπώς είμεθα μέλη ανενέργητα και στατικά.

     Εντούτοις, υπάρχουν χαρίσματα. Ανυποψίαστα. Χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, τα οποία ούτε καν έχομε υποψιασθεί ότι είναι χαρίσματα· που, αν προσέξομε σε αυτά, ίσως ανήκομε σε ένα από αυτά ή αν θέλετε, μπορούμε να καλλιεργήσομε ένα από αυτά. Γι΄αυτό σημειώνει και ο Απόστολος Παύλος και λέγει, πάντα στη σημερινή αποστολική περικοπή· λέγει: «Ἒχοντες δὲ χαρίσματα κατὰ τὴν χάριν τὴν δοθεῖσαν ἡμῖν διάφορα(:«έχοντες», λέει, «χαρίσματα που μας δόθηκαν, κατά την χάριν του Θεού, διαφορετικά το ένα από το άλλο»), εἴτε προφητείαν, κατὰ τὴν ἀναλογίαν τῆς πίστεως,  εἴτε διακονίαν, ἐν τῇ διακονίᾳ -δηλαδή εάν κανείς έχει την διακονία να μένει στην διακονία-, εἴτε ὁ διδάσκων, ἐν τῇ διδασκαλίᾳ (:εάν εκείνος που διδάσκει να μένει στο χάρισμα αυτό),  εἴτε ὁ παρακαλῶν, ἐν τῇ παρακλήσει (:εκείνος ο οποίος παρηγορεί, να μένει εις την παρηγορίαν), ὁ μεταδιδούς, ἐν ἁπλότητι (:εκείνος ο οποίος μεταδίδει, να μεταδίδει με απλότητα), ὁ προϊστάμενος, ἐν σπουδῇ (:εκείνος ο οποίος προΐσταται ενός έργου, να προΐσταται μετ’ επιμελείας), ὁ ἐλεῶν, ἐν ἱλαρότητι (:εκείνος ο οποίος έχει το χάρισμα να ελεεί, να ελεεί με ιλαρότητα)».Να τα χαρίσματα τα ανυποψίαστα. Να υπηρετείς την Εκκλησία, να δίδεις από τα υπάρχοντά σου με απλότητα, να ελεείς με ιλαρότητα, να προΐστασαι ενός έργου με επιμέλεια, φροντίδα ιδιαιτέρα και προσφορά της υπάρξεώς σου. Να, επαναλαμβάνω, αγαπητοί μου, τα ανυποψίαστα χαρίσματα.

     Εδώ ο Απόστολος, αναφέρει, σε αυτήν την περικοπή που σας διάβασα, μία δέσμη από επτά χαρίσματα. Αλλού αναφέρει εννέα χαρίσματα, διαφορετικά. Αλλού άλλα. Διότι τα χαρίσματα είναι πάμπολλα. Πόσα είναι τα χαρίσματα; Όσες και οι ανάγκες της Εκκλησίας. Α, ώστε λοιπόν τα χαρίσματα δεν αποβλέπουν εις το να έχει κανείς το χάρισμα και να καμαρώνει, αλλά αποβλέπουν εις το να υπηρετείται η Εκκλησία δια των χαρισμάτων. Διαμέσου εκείνων οι οποίοι έχουν τα χαρίσματα αυτά. Αν εγώ φορώ τον σταυρόν αυτόν, δεν είναι αδαμαντοκόλλητος, μπορούσε όμως να ήτο και αδαμαντοκόλλητος, μεταλλικός, ένας σταυρός, απλώς. Δεν είναι κόσμημα. Όταν φοράω τον σταυρό, ξέρετε τι λέγω; Διότι προβλέπεται αυτό. Δεν είναι δική μου επινόησις. «Εἶπεν ὁ Κύριος τοῖς αὐτοῦ μαθηταῖς· ὁ θέλων ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ,καὶ ἀκολουθείτω μοι». Δεν είναι κόσμημα. Είναι έργον. Είναι καθήκον. Και δη σκληρόν. Έτσι λοιπόν, δεν μπορούμε να πούμε ότι κάτι λάμπει. Μπορεί βέβαια ένα χάρισμα να μοιάζει ότι λάμπει. Είναι ταυτόχρονα και ένα παράσημο, μία τιμή. Αλλά εκείνος που υπηρετεί την Εκκλησία, δεν έχει μία τιμή; Αλλά είναι κυρίως έργον.

    Και πρώτα πρώτα να πούμε τούτο. Ότι δεν υπάρχει κανείς που να μην έχει κάποιο χάρισμα. Δεν υπάρχει ούτε ένας μέσα στην Εκκλησία, που να μην έχει κάποιο χάρισμα. Εξάλλου αυτό το φανερώνει και η παραβολή των ταλάντων. «Πήρε», λέει, «ο πρώτος πέντε τάλαντα, ο δεύτερος επήρε δύο ο άλλος ένα». Δεν έχει σημασία πόσα πήρε ο καθένας. Σημασία ότι ο καθένας πήρε ένα τάλαντο, κάποια τάλαντα. Αυτό λοιπόν σημαίνει ότι όλοι έχομε κάποιο ή κάποια χαρίσματα.

    Ακόμα το κάθε χάρισμα, πρέπει να καταλάβουμε ότι είναι η συνισταμένη του προσωπικού κόπου, της προσωπικής πίστεως, αλλά και της δωρεάς του Θεού. Το χάρισμα δεν είναι που έρχεται στον άνθρωπο χωρίς ο άνθρωπος να προσφέρει κάτι. Γιατί τότε θα λέγαμε ότι για μια στιγμή, δεν πήρα εγώ το χάρισμα αυτό. Ε, δεν έχω ευθύνη. Όχι, αδελφέ μου. Ακόμη όταν προτρέπει ο Απόστολος και λέγει «Ζηλοῦτε τά χαρίσματα τά κρείττονα», «να ζηλεύετε τα χαρίσματα τα καλύτερα και διώκετε τα καλύτερα χαρίσματα» σημαίνει ότι δεν είναι μόνο θέμα να μου δώσει ο Θεός. Είναι θέμα να Του δώσω κι εγώ. Ξέρετε πώς μοιάζει το πράγμα; Με μία βρύση το χάρισμα του Θεού, που τρέχει. Πόσο θα πάρεις νερό; Εξαρτάται από το δοχείο που θα βάλεις κάτω από την βρύση. Το παράδειγμα είναι του αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων. Να σας το πω καλύτερα πώς το λέγει ο ίδιος. «Η χάρις του Θεού είναι ωκεανός. Το πόσο θα πάρεις από τον ωκεανό, εξαρτάται από το δοχείο που κρατάς». Το ίδιο πράγμα. Μόνο που δεν λέγει «βρύση», λέγει «ωκεανός». Ώστε τι είναι ένα χάρισμα; Η συνισταμένη, η κράσις, το δέσιμο δύο πραγμάτων. Ο προσωπικός μου κόπος και το χάρισμα του Θεού. Ούτε μόνο ο Θεός χαρίζει, ούτε μόνο ο άνθρωπος προσφέρει από το έργο το δικό του. Αλλά είναι και τα δυο μαζί.

      Γι΄αυτό σημειώνει ο Απόστολος: «Κατὰ τὴν ἀναλογίαν τῆς πίστεως». Η πίστις είναι έργον, είναι αρετή. Ό,τι είναι έργον, είναι αρετή. Ό,τι δεν είναι έργον, δεν είναι αρετή. Και τι λέγει λοιπόν εδώ ο Απόστολος; Σου προσφέρει, λέει, ο Θεός το χάρισμα «κατὰ τὴν ἀναλογίαν τῆς πίστεως». Πιο πάνω λέει: «κατὰ τό μέτρον τῆς πίστεως». Είναι το ίδιο. Και ακόμα τι λέγει; Ή μάλλον, αυτό δείχνει ότι είναι η δωρεά, κράμα της προσωπικής σου δουλειάς και της προσφοράς του Αγίου Πνεύματος. Ή ακόμη, αν θέλετε, θυμηθείτε την παραβολή των ταλάντων, που σας είπα προηγουμένως, που, τι ζήτησε ο Κύριος, όταν προσέφερε τα τάλαντα; Τον πολλαπλασιασμόν. Γυρίζει ο πρώτος και λέγει: «Κύριε, τα πέντε σου τάλαντα, γίνηκαν δέκα». Τι σημαίνει αυτό; Δουλεύω αυτό που μου δίνει ο Θεός, και μου δίνει πιο πολλά. «Τα δυο σου Κύριε, τάλαντα, έγιναν τέσσερα». «Το ένα σου τάλαντο, Κύριε, που μου’ δωσες», λέει ο τρίτος, «ε, σε φοβήθηκα, είσαι σκληρό αφεντικό, γυρεύεις να θερίζεις εκεί που δεν σπέρνεις και γυρεύεις να μαζεύεις από εκεί που δεν σκορπίζεις. Λοιπόν επειδή σε φοβήθηκα, δεν κατεχράσθην το τάλαντό σου, το πήρα, το έκρυψα στη γη και τώρα να’ το, παρ’ το». «Δούλε πονηρέ και αχρείε και πονηρέ…», άκουσε αυτός ο δούλος.

    Ακούσατε; Δεν είναι λοιπόν μόνο να το φυλάξεις. Γιατί υπάρχει και η άλλη περίπτωση. Να σπαταλήσεις το τάλαντο. Ο άσωτος υιός της παραβολής, όταν απεμακρύνθη, εσπατάλησεν την  «οὐσίαν» του πατρός.  «Οὐσία» θα πει περιουσία. Εσπατάλησε την περιουσία του πατρός. Και ποια είναι η περιουσία του πατρός; Η προίκα που δίνει στα παιδιά του. Τα τάλαντα! Αυτή είναι η προίκα. Και έρχεσαι και την σπαταλάς. Δεν την σπαταλάς, μου λες. Αλλά την κρύπτεις. Και πάλι αποκαλείσαι αχρείος και οκνηρός δούλος. Άχρηστος, δηλαδή, άνθρωπος, αχρείος, άχρηστος άνθρωπος. Τι φοβερό πράγμα! Βλέπετε ότι πρέπει να δουλέψουμε τα διακονήματα, τα χαρίσματα που μας δίδει ο Θεός, μέσα εις την Εκκλησία και υπέρ της Εκκλησίας;

      Ας έρθομε λοιπόν να δούμε, αγαπητοί μου, τα επιμέρους αυτά επτά ανυποψίαστα ξαναλέγω, χαρίσματα, πλην του πρώτου· που είναι η προφητεία. Μήπως αρχίσουμε να αφυπνιζόμεθα και να λέμε ότι μπορούμε και πρέπει, οφείλομε να υπηρετήσομε σε ένα ή σε περισσότερα από αυτά.

    «Εἴτε προφητείαν», λέγει ο Απόστολος, «κατὰ τὴν ἀναλογίαν τῆς πίστεως». Είναι το χάρισμα της προφητείας. Είναι αυτό που λέγει ο Θεοδώρητος: «Οὐ μόνον τῶν ἐσομένων τήν πρόγνωσιν, ἀλλά καί τῶν κεκρυμμένων τήν γνῶσιν».  Ποιο είναι το χάρισμα της προφητείας; Να γίνω ένας σαν τους τέσσερις μεγάλους προφήτας της Παλαιάς Διαθήκης ή τους δώδεκα ελάσσονας, τους μικρούς; Ή να γίνω… τι να γίνω; Το χάρισμα της προφητείας, ξέρετε, υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει πάντοτε μέσα εις την Εκκλησίαν. Όχι μόνον σαν κάτι που προλέγει τα μέλλοντα, όπως λέγει εδώ ο Θεοδώρητος, «τῶν ἐσομένων τήν πρόγνωσιν», εκείνων που θα γίνουν την πρόγνωσιν, αλλά «καί τῶν κεκρυμμένων τήν γνῶσιν». Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι τα κρυμμένα υπάρχουν όμως. Να γίνει μια αποκάλυψις.

    Και πού μπορεί να γίνει αυτή η αποκάλυψις των παρόντων; Πρώτα πρώτα μέσα στην Αγία Γραφή. Η Αγία Γραφή είναι μπροστά μας. Και καλούμεθα να την ερμηνεύσομε. Αλλά η ερμηνεία της Αγίας Γραφής ακολουθεί τον πεπατημένον δρόμον της λεγομένης «ακαδημαϊκής» ερμηνείας. Αυτή που θα μαθαίναμε στο σχολείο μας ή στο Πανεπιστήμιο. Από καθηγητάς που, αν θέλετε, μπορεί να είναι και άπιστοι άνθρωποι. Και όχι κατά το πλείστον, ε, τυχαίνει και κανένας καθηγητής Θεολογίας να είναι άπιστος άνθρωπος ή στο Γυμνάσιο ή στο Πανεπιστήμιο. Να μην πιστεύει. Αλλά τι κάνει; Διδάσκει την καθιερωμένην ερμηνείαν. Και λέγει το και το. Και αυτό να είναι αληθές, να είναι πραγματικό, να είναι σωστό. Αυτό είναι; Όχι. Είναι η ερμηνεία εκείνη που γίνεται έξω από τους συνήθεις ή σχολαστικούς κανόνες της ερμηνείας. Είναι εκείνη η έκτακτος ερμηνεία του ιδίου σημείου· που στους ακροατάς δημιουργεί έκπληξη. Αν θέλετε, κάποτε άκουσα από έναν καθηγητή της Θεολογίας, της ερμηνείας μάλιστα της Καινής Διαθήκης, άκουσα το εξής να λέγει: «Δεν είδα, δεν βρήκα στον άγιο τον Γρηγόριο τον Παλαμά, ούτε ένα χωρίο της Αγίας Γραφής να το ερμηνεύει σωστά». Περίεργο πράγμα... Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς! Δεν ερμηνεύει ούτε ένα χωρίο της Γραφής σωστά! Γιατί; Είχε δίκιο. Είχε δίκιο! Τον θυμήθηκα χθες το βράδυ, που ετοίμαζα τον λόγον αυτόν να σας τον πω. Γιατί είχε δίκιο; Γιατί αυτός ο καθηγητής ερμηνεύει σύμφωνα με τους κανόνες τους παραδεδομένους ή αν θέλετε, τους σχολαστικούς κανόνες ερμηνείας της Αγίας Γραφής· οι οποίοι δεν είναι και αδιάβλητοι, αν το θέλετε. Ο άγιος Γρηγόριος ερμηνεύει με προφητικό χάρισμα. Αυτό είναι το σπουδαίο. Που λες… «Μα αυτό τι θέλει να πει;». Αυτό θα πει… Αυτό θα πει! Διότι μόνο ο άγιος ερμηνεύει σωστά τον λόγο του Θεού. Αυτός που έχει το προφητικό χάρισμα. Αυτό είναι το προφητικό χάρισμα. Όχι να προλέγω μόνον. Αλλά και να αποκαλύπτω. Είναι πολύ σημαντικό αυτό και θα παρακαλούσα να το προσέξομε.

    Ή, ακόμη, να αποκρυπτογραφεί κανείς την εποχή του. Να αποκρυπτογραφεί την εποχή του. Ξέρετε, ο ιστορικός, δεν μπορεί να γράψει ιστορία της εποχής του. Αλλά ο άγιος, που έχει το χάρισμα της προφητείας, ο πιστός, αποκαλύπτει ποιο είναι το πρόσωπο της εποχής του. Θα σας πω ένα παράδειγμα. Ο Τωβίτ ερμηνεύει έναν προφήτην, τον Ιωνά. Και λέγει στο παιδί του, τον Τωβία: «Παιδί μου, κοίταξε, ο Ιωνάς είναι αληθινός. Είπε ο Θεός, θα καταστρέψει την Νινευί -Δεν την κατέστρεψε· είχαν περάσει 120 χρόνια!-. Ο Ιωνάς είναι αληθινός -δηλαδή ο Θεός είναι αληθινός πίσω από τον Ιωνά-. Παιδί μου, πρόσεξε. Η Νινευί θα καταστραφεί οπωσδήποτε. Γι΄αυτό κοίταξε, άμα θα πεθάνω -ήταν στο τέλος της ζωής του- θα με θάψεις και θα φύγεις. Θα μαζέψεις την περιουσία σου και θα φύγεις. Θα πας… -του είπε πού θα πάει- στους Ράγους της Μηδίας. Εκεί, λέει, θα πας». Όταν έφυγε ο Τωβίας, έγινε η καταστροφή της Νινευί. Ανύποπτα. Ύστερα από τόσα χρόνια. Πώς και έγινε αυτό; Αποκάλυπτε τους καιρούς ο Τωβίτ. Έβλεπε ότι η Νινευί δεν κατεστράφη, γιατί μετενόησε. Τώρα όμως επανήλθε εις την κακίαν της. Συνεπώς επανέρχεται και η προφητεία. Αυτό όμως ήταν ανυποψίαστο για πολλούς. Για τους πάντας. Αλλά ο Τωβίτ, με το προφητικό του πνεύμα, αυτό το προφητικό πνεύμα, αυτό που μιλάμε τόσην ώρα, τι είπε; «Η Νινευί οπωσδήποτε θα καταστραφεί». Βλέπετε παρακαλώ; Ενώ δεν είναι ο πρωτότυπος προφήτης. Ο πρωτότυπος προφήτης είναι ο Ιωνάς. Αλλά ο Τωβίτ επιβεβαιώνει. Αυτό θέλει πάλι προφητικό χάρισμα.

    Αλλά ας προχωρήσουμε. «Εἴτε διακονίαν, ἐν τῇ διακονίᾳ». Είναι οι ποικίλες, αγαπητοί μου, διακονίες, μέσα στο ποιμαντικό έργο της Εκκλησίας. Θα λέγαμε, από θέματα πνευματικά που μπορεί να υπηρετήσει κανείς μέσα στην Εκκλησία, μέχρι το κτίσιμο μιας εκκλησιάς ή την καθαριότητα μίας εκκλησίας, ενός ναού. Ή ακόμα, αν θέλετε, από την γραφειοκρατική εξυπηρέτηση των μελών της Εκκλησίας μέχρι τα τεχνικά στοιχεία, την τεχνική διεκπεραίωση μίας υποθέσεως στην Εκκλησία. Αυτό με μία γενική ονομασία λέγεται «διακονία». Θα ήθελα να σας έλεγα, μήπως σ’ αυτό μπορούμε να βρούμε τον εαυτόν μας; Εδώ μπορούμε να υπηρετήσομε την Εκκλησία; Κι άμα λέμε «Εκκλησία» δεν εννοούμε παρά τους πιστούς. Μπορούμε; Αν προσέξετε, κάποιος παίρνει σύνταξη κι έχει χρόνο στην διάθεσή του. Μπορεί να τρέχει, λοιπόν, σε υποθέσεις ποικίλες ή των μελών της Εκκλησίας ή του ναού. Και γενικά της ενορίας του. Άλλος έχει γερά πόδια, μπορεί να ανεβοκατεβαίνει σκάλες, να τρέχει από δω, από εκεί, έχει χέρια, έχει μάτια, έμαθε κάτι, τρέχει να βοηθήσει από δω από εκεί. Άλλος σκουπίζει, πλένει τα καλύμματα. Όλα αυτά είναι διακονία μέσα στην Εκκλησία.  Και… δεν το λέγω εγώ, το είδατε, είναι χάρισμα. Χάρισμα; Είναι χάρισμα. Έτσι, θα έκλεινα αυτό το διακόνημα, αυτό το χάρισμα, με τούτο. Γίνεται μία λειτουργική ή κηρυκτική σύναξις. Και δεν υπάρχει τρόπος να ειδοποιηθούν οι άνθρωποι. Το λέμε σε πέντε μόνο. Γίνονται ταχυδρόμοι αυτοί οι πέντε και το μαθαίνουν οι πιστοί στα πέρατα της γης. «Έχομε αύριο σύναξη στο τάδε μέρος. Ελάτε να ακούσετε». Τι είναι αυτό; Διακονία είναι. Υπηρετούν μέσα εις την Εκκλησία με προθυμία.

     Τρίτον: «εἴτε ὁ διδάσκων, ἐν τῇ διδασκαλίᾳ». Είναι αυτός που διασαφηνίζει τις αποκεκαλυμμένες αλήθειες. Ή εμβαθύνει ακόμα, αν θέλετε, στον λόγο του Θεού. Και τον μεταδίδει τον λόγον του Θεού εις τους υπολοίπους. Είναι μία συνεχής, θα λέγαμε, μία επί χρόνια, μια ισόβια μελέτη της Αγίας Γραφής, που αποδίδει το χάρισμα αυτό· που θα έλεγε κανένας ότι θέλει πολλή αγρυπνία, θέλει πολλή προσοχή, θέλει πολύ βασανισμό του ιερού κειμένου. Και τότε ο Θεός δίνει το χάρισμα να δει κανείς περισσότερα από εκείνα τα οποία διαβάζει.

     Τέταρτον: «εἴτε ὁ παρακαλῶν, ἐν τῇ παρακλήσει». «Είτε», λέγει, «αυτός ο οποίος παρακαλεί, να είναι στο χάρισμα της παρακλήσεως». Τι θα πει αυτό; Είναι ο διδάσκαλος της παρακλήσεως. Τι θα πει αυτό; Είναι ο διδάσκαλος που δεν απευθύνεται εις τον νου, αλλά είναι εκείνος που εξατομικεύει τα πράγματα και αποτείνεται όχι στον νου, αλλά στην καρδιά και την βούληση ενός ανθρώπου. Να σας πω ένα παράδειγμα. Ομιλεί ο ομιλητής, ο οποίος μπορεί να έχει χάρισμα να ομιλεί, αλλά να μην είναι με το χάρισμα του παρακαλούντος. Όταν πλησιάσει έναν άνθρωπο να είναι αδέξιος. Αντίστροφα, εκείνος που έχει το χάρισμα της παρακλήσεως, να είναι αδέξιος να ομιλήσει. Είδατε μερισμό, χωρισμό των χαρισμάτων; Ομιλεί λοιπόν ο ομιλητής μέσα εις την Εκκλησίαν και ο πλαϊνός ενός κάποιου που έχει το χάρισμα της παρακλήσεως, λέγει: «Ποιος μπορεί να τα κάνει αυτά; Αλίμονό μας. Είμαστε για την κόλαση…». Τον παίρνει ο παρακαλών και του λέει: «Γιατί για την κόλαση; Ο λόγος του Θεού είναι για όλους μας. Δεν είναι για αγγέλους· είναι για ανθρώπους». Τον παίρνει, τον προτρέπει, τον παρηγορεί, τον βοηθάει, τον ενισχύει. Αποτείνεται στην καρδιά του, αποτείνεται στην βούλησή του. Δεν αποτείνεται εις τον νου του. Αυτός είναι εκείνος που έχει το χάρισμα της παρακλήσεως. Έτσι θα λέγαμε ότι παράκλησις σημαίνει παρηγορία, ενίσχυσις, προτροπή ή συμβουλή. Έρχονται άνθρωποι και μας λέγουν: «Πάτερ, πέστε μας, ένα λόγο μόνο, ένα λόγο». Λες: «Τι να σας πω;». «Ένα λόγο». Και τους λες ένα λόγο και παρηγορούνται. Kaι ενισχύονται. Και φεύγουν ενισχυμένοι. Και μπορούν να γυρίσουν ύστερα από καιρό και να σου πουν: «Θυμόσαστε, μας είχατε πει εκείνο. Ε, αυτό μας εστήριξε». Αυτό είναι το χάρισμα της παρακλήσεως.

     Πέμπτον: «ὁ μεταδούς, ἐν ἁπλότητι». «Εκείνος που μεταδίδει, να μεταδίδει με απλότητα». Τι είναι αυτός που μεταδίδει; Είναι αυτός που χορηγεί από τα προσωπικά του υλικά αγαθά. Όχι τα υλικά αγαθά της Εκκλησίας. Από τα προσωπικά του αγαθά. Χωρίς να ζητά –αυτό θα πει «ἐν ἁπλότητι»- την ανθρώπινη δόξα και την ανθρώπινη προβολή. Απλώς ζητάει την κάλυψη των αναγκών του πλησίον. Ακόμα, όταν αυτός ο άνθρωπος έτσι προσφέρει, «ἐν ἁπλότητι» -το ωραίο, «ὁ μεταδούς, ἐν ἁπλότητι», ωραιοτάτη φράσις- είναι κερδισμένος. Διότι λέγει «ευχαριστώ πολύ». Όχι εκείνος που λαμβάνει λέγει «ευχαριστώ» -οφείλει να πει «ευχαριστώ» ο λαμβάνων- αλλά εκείνος που δίδει, λέγει «ευχαριστώ». Γιατί; Γιατί αισθάνεται ότι του δίδεται η ευκαιρία να κερδίσει την Βασιλεία του Θεού, με την παρουσία εκείνου που έχει ανάγκη. Και λέγει αυτός το «ευχαριστώ».

     Έκτον: «ὁ προϊστάμενος, ἐν σπουδῇ». Δηλαδή εκείνος που έχει την επιμέλεια, την φροντίδα των άλλων. Των ορφανών, των χειρών, των συσσιτίων αν θέλετε, ό,τι έργο υπάρχει στην Εκκλησία. Είναι αυτό που λέγει στον Τίτο ο Απόστολος Παύλος, «να μάθουν και οι δικοί μας προΐστασθαι καλών έργων». «Να το μάθουν», λέει, «οι δικοί μας». Αυτός είναι ο προϊστάμενος. Και τι; Καλείται να προΐσταται, να επιμελείται «ἐν σπουδῇ». Δηλαδή τι; Με επιμέλεια, με ζήλο, με φροντίδα. Σαν να είναι δικό του το έργο. Όχι σαν να είναι κάποιου ξένου. Όχι αγγαρεία. Αλλά να το παίρνει θερμά, ζεστά, προσωπικά.

    Και τέλος, έβδομον: «Ὁ ἐλεῶν, ἐν ἱλαρότητι». «Κι εκείνος ο οποίος ελεεί, να ελεεί με ιλαρότητα, με χαρούμενο πρόσωπο». Είναι εκείνος ο οποίος, γενικά, θα λέγαμε, αγαπά να βρίσκεται κοντά στους θλιβομένους, στους πάσχοντας, στους πενθούντας, στους φτωχούς, να τους συνδράμει με κάθε τρόπο, αλλά το πρόσωπό του είναι ιλαρόν, είναι χαρούμενον. Όπως λέγει η Σοφία Σειράχ: «Ἐν πάσῃ δόσει ἱλάρωσον τὸ πρόσωπόν σου». Ό,τι δίνεις, το πρόσωπό σου να είναι χαμογελαστό. «Ἱλάρωσον τὸ πρόσωπόν σου». Ή όπως λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος : «Οὐ μετά ἀλύπου μόνον γνώμης, ἀλλά καί μετά φαιδρᾶς καί χαιρούσης». «Όχι μόνον να είσαι άλυπος, αλλά και χαρούμενος, όταν δίνεις κάτι».

        Αγαπητοί μου, ο Απόστολος ομιλεί για τα χαρίσματα, τα διάφορα χαρίσματα, για να δείξει, όπως λέγει ο Μέγας Φώτιος ότι «Οὐ τό μέν μέγα τό δέ μικρόν ἀλλά ποικίλα καί ἁρμόδια». Δεν υπάρχουν μικρά και μεγάλα χαρίσματα. Υπάρχουν χαρίσματα απλώς μέσ’ την Εκκλησία, τα οποία υπηρετούν έναν σκοπόν. Ακόμη: «Εἰ γάρ καί ἔχεις», λέει ο Ιερός Χρυσόστομος, εἰ γάρ καί χάρις ἐστιν (:αν υπάρχει χάρις) ἀλλ' οὐκ ἁπλῶς ἐκχεῖται (:δεν έρχεται να χυθεί η χάρις απάνω σου), ἀλλά τοσοῦτον ἐπιρρεῖ (:αλλά τόσο επιρρέει επάνω σου) ὅσον ἄν εὖροι σκεῦος πίστεως αὐτό προσενεχθέν (:όσο βρίσκει σκεύος πίστεως που προσηνέχθη στο Πνεύμα το Άγιον, για να μπει μέσα το χάρισμα)».

    Αγαπητοί μου, μπορείτε να φανταστείτε μιαν Εκκλησία, που οι πάντες εργάζονται σαν το μελίσσι, που ο καθένας έχει την διακονία του κατά τρόπον άψογον; Τι ωραίο αυτό! Τι θαυμάσιο! Αν πει κάποιος: «Είμαι άρρωστος και είμαι στο κρεβάτι, δεν έχω την δυνατότητα, τι μπορώ εγώ να κάνω;». Κάνε προσευχή για τους άλλους. Να υπηρετήσεις την διακονίαν της προσευχής. Αρκεί να λείπει η οκνηρία από μας. Αρκεί να φύγει αυτή η εσφαλμένη αντίληψη ότι εμείς δεν έχομε τίποτα, κανένα χάρισμα. Αυτά, αγαπητοί μου, είναι τα ανυποψίαστα χαρίσματα που ο ταπεινός και εργατικός άνθρωπος επισημαίνει, αποδέχεται και αποδίδει. Έτσι η Εκκλησία λαμπρύνεται και ο Χριστός δοξάζεται.

327η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».

Όλες οι ομιλίες της κατηγορίας " Ομιλίες Κυριακών " 🔻
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

Πηγές:
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

20 Ιουλίου 2022

Ἡ ἀκρίβεια στήν Πίστη καί στό Ἦθος. (β΄ ἔκδοσις)

†. Σήμερα η Εκκλησία μας, αγαπητοί μου, τιμά τους Πατέρες της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου. Ένα γνώρισμα των Πατέρων, είτε εν Συνόδω είτε εκτός Συνόδου, ήταν πάντοτε η ακρίβεια εις την διατύπωση των όρων της πίστεως και του ήθους. Και τούτο γιατί εγνώριζαν την αξία και την σημασία της ακριβείας. Είναι γνωστή η περίπτωσις μεταξύ των όρων του Μεγάλου Αθανασίου «ὁμοιούσιος» και «ὁμοούσιος». Καβγάς ολόκληρος. Αλλά ήταν ουσιώδης καβγάς. Άλλο είναι ο «ὁμοιούσιος», δηλαδή ο Υιός προς τον Πατέρα και άλλο είναι ο «ὁμοούσιος». Άλλο είναι να πω άργυρος και άλλο είναι να πω ψευδάργυρος. Το ίδιο είναι; Έτσι, λοιπόν, οι Πατέρες έμεναν πάντοτε εις την ακρίβειαν. Ακριβολογούσαν. Και η ακρίβεια εις το δόγμα, δίδει ακρίβεια και εις το ήθος, την πνευματική ζωή. Γι΄αυτό η Εκκλησία μας σήμερα, Κυριακή των Αγίων Πατέρων της, όπως σας είπα, της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου, εξέλεξε κατάλληλη ευαγγελική περικοπή, όπως ακούσαμε, για να τονιστεί η αξία της ακριβείας.

Ο Κύριος Ιησούς είπε εκείνον τον βαρυσήμαντο λόγο: «Ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν(:σας βεβαιώνω), ἕως ἂν παρέλθῃ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ -α, θα παρέλθει λοιπόν ο ουρανός και η γη…- (:έως ότου περάσει ο ουρανός και η γη), ἰῶτα ἓν ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόμου ἕως ἂν πάντα γένηται». Και όλο αυτό σημαίνει την ακρίβεια της προφητείας δια την πραγμάτωσή της σε ό,τι αφορούσε στο πρόσωπον του Ιησού Χριστού, αλλά και του νόμου Του και συνεπώς την ακρίβεια και του γράμματος και του πνεύματος της Γραφής. Το «ἰῶτα » ή «ἰώδ» ή «γιοντ», είναι το πιο μικρό γράμμα του εβραϊκού αλφαβήτου. Θα ξέρετε ότι αυτό το γιοντ, έτσι το λέμε, το χρησιμοποιούμε ως φανταστικόν αριθμόν εις την Άλγεβρα. Θα το ξέρετε αυτό. Αυτό είναι το γιοντ που λέμε εις την Άλγεβρα. Κάτι ανάλογο με την ελληνικήν υπογεγραμμένην. Δηλαδή κάτι πολύ μικρό. Κεραία δε, που είπε ο Κύριος «ιώτα ἓν ή μία κεραία δεν θα περάσει, δεν θα χαθεί αλλά θα πραγματοποιηθούν όλα» είναι σημείον του εβραϊκού αλφαβήτου, όπως είναι η απόστροφος, όπως είναι το κόμμα ή στο ελληνικό αλφάβητο είναι ο τόνος. Κάτι πολύ λίγο, κάτι πολύ μικρό. Και θέλει να εκφραστεί το ελάχιστον της Γραφής απ’ ό,τι περιέχει. Η Γραφή ζητά να την προσέξομε. Με ακρίβεια. Γιατί η απουσία της ακρίβειας οδηγεί σε σφάλματα, κάποτε κυριολεκτικώς κεφαλαιώδη.

Τι σημαίνει «ακρίβεια»; Προσοχή στην λεπτομέρεια. Πιστότης σε όλο το φάσμα του πράγματος, που πρέπει να ασκηθεί με ακρίβεια. Η ακρίβεια στην έκφραση, στην διατύπωση, στο γράμμα και στο πνεύμα, ώστε να μην εμφιλοχωρήσει η παρερμηνεία. Συνεπώς, η ακρίβεια σαν σαφήνεια. Σπουδαίο πράγμα... Διάβαζα χθες το βράδυ… κάτι ζητούσα στην Παλαιά Διαθήκη και λέει ο Θεός εκεί: «Θα γράψετε τον Νόμο επάνω σε πινακίδες με σαφήνεια –ακούστε:- σφόδρα». Σαφήνεια σφόδρα. Και καθαρογραμμένα και η διατύπωσις και όλα θα είναι με ακρίβεια. Το λέγει ο ίδιος ο Θεός όπως σας είπα.

Ακόμα είναι η ορθή απόδοσις και η ερμηνεία. Ακόμη είναι η επιμελημένη εξακρίβωσις. Ως ακρίβεια πάντοτε. Λέγει ο Ηρόδοτος, ο δικός μας, ο ιστορικός, ο καθ’ ημάς Ηρόδοτος. Λέγει δια την ακρίβεια ότι είναι «τό ἀκριβῶς εἰδέναι». Το να γνωρίζεις με ακρίβεια. «Ἐπίστασθαι». Να γνωρίζω καλά. «Καθορᾱν, μαθεῖν». Απαρέμφατα αυτά. Δηλαδή δίνει τον τόνο τι θα πει, την εικόνα τι θα πει ακρίβεια.

Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, αγαπητοί μου, αγαπούσαν την ακριβολογία. Γι΄αυτό συναντάμε εκφράσεις, όπως του Γελασίου, που λέγει: «Τήν τῶν ἀποστολικῶν δογμάτων ἀκρίβειαν». Όπως του αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, που λέγει: «Ἐν τῇ περί τόν Κύριόν μου ἀκρίβειαν ἠμέληκα». «Έχω αμελήσει», λέει, «για την ακρίβεια που αφορά εις τον Κύριό μου». Λέει ο Ιερός Χρυσόστομος: «Τήν ἀκρίβειαν τῆς πολιτείας». Ακρίβεια παντού, ακρίβεια. Στην επιστολή δε του Βαρνάβα, αρχαίο κείμενο: «Ἀκριβεύοντες οὖν ὀφείλομεν περί τῆς σωτηρίας ἡμῶν». «Οφείλομε», λέει, «να ακριβεύομεν». Να μένομε με ακρίβεια. Ο δε Αμμώνιος λέγει: «Τό ἀκριβές τῆς πίστεως». Και ο Επιφάνιος Κύπρου λέγει: «Τά ἀκριβῆ τοῦ κηρύγματος».

Αγαπητοί μου, είναι κάτι που το φροντίζω, σας το λέγω. Να υπάρχει ακρίβεια εις το κήρυγμα. Αλλά και σαφήνεια. Και ακρίβεια και σαφήνεια. Δόξα τω Θεώ, εμείς οι Έλληνες τουλάχιστον που έχομε την ελληνική μας γλώσσα, είναι η γλώσσα της ακριβείας. Και μάλιστα κατά τέτοιο τρόπο που μας εκπλήσσει η ακρίβεια της εκφράσεως στην ελληνική γλώσσα. Λέγει ένας άλλος εκκλησιαστικός συγγραφεύς: «Ὁ προαμαρτήσας ἀκριβῶς δέ μετανοήσας». Εκείνος που προαμάρτησε, οφείλει με ακρίβεια να μετανοήσει. Και τέλος ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς μας λέγει: «Ἀκρίβεια δέ δεῖ πολύς». Πρέπει να υπάρχει πολλή ακρίβεια.

Βέβαια, να σας πω την αλήθειά μου, όταν πρέπει να μείνομε σε θέματα σπουδαία και να μιλάμε με ακρίβεια, θα πρέπει να μιλάμε σε ολόκληρη την ζωή μας και σε ολόκληρο το 24ωρο με ακρίβεια. Οι άνθρωποι, μας έλεγε ένας καθηγητής μας κάποτε, ξέρετε γιατί μαλώνουν; Γιατί δεν υπάρχει ακρίβεια εις την έκφρασή τους. Ο άλλος δεν καταλαβαίνει καλά, δεν το υπονοεί και στο τέλος μαλώνουν οι άνθρωποι. Όχι, αγαπητοί μου. Θα συνηθίσομε και εις την καθημερινή μας ομιλία να είμεθα με τους άλλους ανθρώπους, καθημερινά πράγματα, εννοείται, να μένουμε εις αυτήν την ακρίβειαν. Και να μάθουμε να κυριολεκτούμε.

Αυτή η ακρίβεια στην πίστη και στο ήθος παραγγέλλεται αλλά και διαφαίνεται σε όλο το μήκος και πλάτος της Αγίας Γραφής. Το πράγμα θα ήταν σαφές, ό,τι τόσην ώρα λέμε, αν διαβάσομε τις «Πράξεις», εκεί που γράφει ο Λουκάς, εις το 18ον κεφάλαιον τα εξής: Σας το διαβάζω γρήγορα: «᾿Ιουδαῖος δέ τις ᾿Απολλὼς ὀνόματι, ᾿Αλεξανδρεὺς τῷ γένει, ἀνὴρ λόγιος (:άνδρας λόγιος, μορφωμένος), κατήντησεν εἰς ῎Εφεσον (:έφθασε στην Έφεσο), δυνατὸς ὢν ἐν ταῖς γραφαῖς (:δυνατός στις γραφές) οὗτος ἦν κατηχημένος τὴν ὁδὸν τοῦ Κυρίου, καὶ ζέων τῷ πνεύματι ἐλάλει καὶ ἐδίδασκεν ἀκριβῶς τὰ περὶ τοῦ Κυρίου, ἐπιστάμενος μόνον τὸ βάπτισμα ᾿Ιωάννου -δεν εγνώριζε το βάπτισμα του Χριστού, αλλά το βάπτισμα του Ιωάννου, το οποίον και είχε χρονικώς βεβαίως προηγηθεί- οὗτός τε ἤρξατο παρρησιάζεσθαι ἐν τῇ συναγωγῇ (:άρχισε να παρουσιάζεται στη συναγωγή και να ομιλεί. - Λόγιος. Μιλούσε με ακρίβεια)· ἀκούσαντες δὲ αὐτοῦ ᾿Ακύλας καὶ Πρίσκιλλα -αυτό το θαυμάσιον ζεύγος, ο Ακύλας και η Πρίσκιλλα, που ήταν από τον Πόντο, Εβραίοι ήσαν όμως- προσελάβοντο αὐτὸν (:τον πήραν ιδιαιτέρως, τον άκουσαν για πρώτη φορά, τον πήραν ιδιαιτέρως, τον Απολλώ- ακούστε:) καὶ ἀκριβέστερον αὐτῷ ἐξέθεντο τὴν ὁδὸν τοῦ Θεοῦ (:και εξέθεσαν, ανέλυσαν την οδόν του Θεού ακριβέστερον)». Δηλαδή μιλούσε με ακρίβεια· και συνεπώς εδώ έχομε μια ακρίβεια παραπάνω από την ακρίβεια. Για να αντιληφθούμε πόσο σημασία έχει, αγαπητοί μου, η ακρίβεια κυρίως σε θέματα πνευματικά, δογματικά και ηθικά. Κι εδώ βλέπομεν το ακριβέστερον του ακριβούς.

Όπως θα γράψει και ο Απόστολος Παύλος εις τους Θεσσαλονικείς: «Αὐτοὶ γὰρ ἀκριβῶς οἴδατε(: «Σεις», λέει, «με ακρίβεια γνωρίζετε») ὅτι ἡ ἡμέρα Κυρίου ὡς κλέπτης ἐν νυκτὶ οὕτως ἔρχεται». Γνωρίζετε με ακρίβεια. Και βέβαια αναφέρεται στα έσχατα, που είναι μέρος της πίστεως τα έσχατα. Ξέρετε δε σήμερα τι κυκλοφορεί... Είδατε, πέρασε η 4η Ιουλίου. Πού είναι εκείνοι που φλυαρούσαν επί φλυαριών φλυαρίες, ότι ήρθε το τέλος του κόσμου και να ανοίγουν τα κιτάπια του Νοστράδαμου και να λένε και να λένε και να λένε... Και μόνον ο Νοστράδαμος; Και τόσοι άλλοι ψευδοπροφήται...Είδατε τίποτα να γίνεται; Είδατε τίποτε; Την ημέρα εκείνη ήταν συννεφιά. Το άκουσα στο ραδιόφωνο, και ήταν συννεφιά. Και έπιασε κουβέντα εκεί ο δημοσιογράφος με μια γυναικούλα. Είχε βγει από την Εκκλησία. Λέει: «Τι νομίζεις;». «Δεν βλέπεις», του λέει, «που συννέφιασε και τελειώνει ο κόσμος;». Επειδή συννέφιασε τελειώνει ο κόσμος; Έγινε τίποτε; Τώρα περιμένομε κάπου εδώ μετά τις 21-22 Ιουλίου, περιμένουνε κάτι άλλο, που είπαν εκείνοι που είπαν κ.λπ. κ.λπ. Δεν έχω καιρό να σας τα αναλύσω περισσότερο. Δηλαδή δεν μένουν εις την ακρίβειαν της Γραφής, αλλά ό,τι κατεβάσει το μυαλό τους, ό,τι έχουν μέσα στην κοιλιά τους, κατά την λαϊκή έκφραση, αυτά εκφράζουν. Δεν είναι σωστά πράγματα. Γι΄αυτό σας λέγω αυτό το θέμα σήμερα, για να καταλάβομε ότι πρέπει να μένομε εις την ακρίβειαν.

Αλλά εάν πρέπει να μιλάμε δια τα έσχατα με ακρίβεια, αναφέρεται και το ήθος για το οποίο πρέπει να μιλάμε με ακρίβεια. Γράφει εις τους Εφεσίους ο Απόστολος Παύλος τα εξής: «Βλέπετε οὖν πῶς ἀκριβῶς περιπατεῖτε». «Βλέπετε» θα πει προσέχετε. «Περιπατεῖτε» θα πει πολιτεύεσθε. Πολιτεύεσθε από πλευράς ήθους. «Ἀκριβῶς». Είδατε;) μὴ ὡς ἄσοφοι(:όχι σαν άσοφοι), ἀλλ᾿ ὡς σοφοί (:αλλ’ ως σοφοί)… συνιέντες τί τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου». Η ακρίβεια λοιπόν στην πίστη η ακρίβεια και εις το ήθος· που αγωνίστηκαν οι Πατέρες εν Συνόδοις, αλλά και εις τις προσωπικές τους διδασκαλίες και συγγραφές, δεν είναι μία σχολαστικότητα που καταναλώνομε τον καιρό μας σαν κάτι το στείρο και άγονο. Αλλά μία ανάγκη, σας είπα, σπουδαιοτάτη.

Η απουσία αυτής της ακριβείας είναι το έργο του διαβόλου. Αλλά και της ανθρωπίνης ραθυμίας, τεμπελιάς. Με αποτέλεσμα την μεγάλη ποικιλία απόψεων περί πίστεως, αλλά και περί ήθους. Ήθος είναι η ηθική ζωή. Φθάνομε να έχομε, αφού δεν ακριβολογούμε, τις προσωπικές μας απόψεις, τις προσωπικές μας θέσεις. Φθάνομε να λέμε ότι το Ευαγγέλιον πρέπει να προσαρμόζεται στην εποχή μας -ακούτε, το Ευαγγέλιο να προσαρμόζεται στην εποχή μας…- και σε εκείνο που εγώ θέλω, κι όχι εγώ να προσαρμόζομαι, ανεξάρτητα της εποχής που ζω, σε εκείνο που επιτάσσει το αιώνιο Ευαγγέλιο. Δηλαδή πλάθομε ο καθένας ένα ατομικό του, προσωπικό του, κατά το δοκούν Ευαγγέλιο. Εγώ έτσι το θέλω. Ο άλλος έτσι το θέλει. Μα το Ευαγγέλιον είναι ένα. Δεν θα ‘ρθει στην εποχή μας και στο κάθε πρόσωπο και στο κάθε υποκείμενο να προσαρμόζεται. Αλλά εμείς σε κάθε εποχή και κάθε πρόσωπο πρέπει να προσαρμοζόμεθα.

Μην λησμονούμε ότι, όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος: «Χριστός χθές καί σήμερον καί εἰς τούς αἰῶνας ὁ αὐτός». Δεν μεταβάλλεται ο Χριστός. Δεν αλλάζει. Μην λέμε λοιπόν… αναχρονισμένο το Ευαγγέλιο και ότι χρήζει, χρειάζεται μίαν ανανέωσιν. Στην πραγματικότητα ξέρετε τι θα ήταν; Μία εκκοσμίκευσις. Ο Χριστός είπε αυτό που ακούσαμε: «Ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων -ακούσαμε το πρωί στο Ευαγγέλιο- τῶν ἐλαχίστων καὶ διδάξῃ οὕτω τοὺς ἀνθρώπους, ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν». Άνθρωπε, ελαχιστοποιείς το Ευαγγέλιο και το κηρύσσεις όπως θέλεις. Ε, λοιπόν, θα ελαχιστοποιηθείς κι εσύ. Θα κριθείς δηλαδή τιποτένιος. Λένε: «Και τι είναι η νηστεία;». Για παράδειγμα σας το λέω. Και τι είναι η νηστεία; Τι είναι η νηστεία; Εντολή είναι η νηστεία. «Μα… δεν είναι σπουδαία». Δεν είναι σπουδαία; Είτε σπουδαία, είτε όχι σπουδαία, είναι εντολή του Θεού. Και όλες οι εντολές του Θεού, σίγουρα είναι σπουδαίες. Γιατί; Γιατί εντέλλεται ο Θεός. Και δείχνει ότι δεν μπορείς, συ ο άνθρωπος, να αυξομειώνεις τις εντολές και να λες: «Αυτή είναι σπουδαία εντολή και μεγάλη, αυτή δεν είναι σπουδαία, είναι μικρή». Όχι αγαπητοί. Είναι ένας άκρατος εγωισμός, που γίνεται κριτής των εντολών του Θεού. Καλείσαι με ταπείνωση, άνθρωπε, να αποδεχθείς αυτό που σου λέγει ο Θεός. Τι θα λες; Το λέγει ο Θεός. Τι θα λες; Το λέγει ο Θεός. Τίποτε άλλο.

Πάντως, μέσα σε αυτόν τον λαόν του Θεού, μέσα σ’ αυτήν την Εκκλησία, σ’ αυτήν την διοίκηση της Εκκλησίας, επικρατεί μία πάλη ανάμεσα στην ακρίβειαν και την ανακρίβειαν, το γνήσιο και νόθο. Τα δόγματα, κατά δυστυχίαν, παραμερίζονται, όταν μας ενοχλούν· γιατί απ’ αυτά βγαίνει το ήθος. Ναι. Από τα δόγματα βγαίνει το ήθος. Επί παραδείγματι, όταν λέμε: «Μην πορνεύεις» αυτό τι είναι; Ήθος. Ναι, αλλά αυτό βγαίνει από το δόγμα. «Ποιο δόγμα;», θα μου πείτε. Δεν λέει ο Απόστολος Παύλος ότι τα σώματά μας είναι ναός του Αγίου Πνεύματος; Αυτό τι αποτελεί; Δεν αποτελεί μίαν αλήθειαν, ένα δόγμα; Από πού λοιπόν βγαίνει το ήθος; Ότι δεν πρέπει να πορνεύεις; Από το δόγμα ότι το σώμα σου είναι ναός του Αγίου Πνεύματος. Έτσι λοιπόν αν χαλάσω το δόγμα, το μετατρέψω, το αλλοιώσω, κατά ανάγκην θα αλλοιωθεί και το ήθος. Είναι πάρα πολύ, αγαπητοί μου, φυσικό.

Το ήθος το θέλομε μάλλον όχι όπως μας το προσφέρει το Ευαγγέλιον, αλλά μάλλον επί μίας φιλοσοφικής ηθικής. Όχι ευαγγελικής ηθικής· φιλοσοφικής ηθικής. Είναι γνωστό ότι όλα τα φιλοσοφικά συστήματα, έχουν την ηθική τους. Όλα. Και το υλιστικόν σύστημα έχει την ηθική του, κ.ο.κ. Το θέμα είναι τεράστιο, όπως βλέπετε. Γιατί κρίνει τη σωτηρία μας. Ένα νόθο Ευαγγέλιον δεν σώζει ποτέ. Γι΄αυτό πολέμησαν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, δια την ακρίβειαν του δόγματος, εις τας Οικουμενικάς και εις τας τοπικάς Συνόδους. Ναι . Κάποτε άκουσα ένα πολύ σπουδαίον, έναν πολύν πολιτικόν, είναι πάρα πολλά χρόνια, πάνω από 40 χρόνια, που απεκάλεσε τον Μέγα Αθανάσιον ότι ήταν σχολαστικός και περιοριζόταν, δεν είχε δηλαδή ένα ευρύ πνεύμα. Μακαρίτης αυτός ο πολιτικός, προ πολλών ετών. Την ίδια στιγμή είπα… -ήτανε δίπλα μου και τον άκουσα: «Ταλαίπωρε και φτωχέ άνθρωπε, λες με στενό μυαλό τον Μέγαν Αθανάσιον; Ποιος είσαι συ; Που θα πεις με στενό μυαλό τον Μέγαν Αθανάσιον;». Απλώς είναι ένα επικάλυμμα ένα νοθευμένο Ευαγγέλιον, των αδυναμιών μας. Και ένας σιγαστήρας της συνειδήσεώς μας. Λέμε και νομίζομε, όταν λέμε και λέμε για την αγάπη, αγάπη, όλο, λέει το Ευαγγέλιο είναι αγάπη… Είναι κι άλλα πράγματα, που εκφράζουν την αγάπη. Μην θέλομε να τα συνοψίσομε τον εαυτόν μας στα λοιπά θέματα, χαλαρόν.

Στην εποχή μας, οι έννοιες των λέξεων διαφοροποιούνται. Μιλάνε για αγάπη. Ναι. Και εννοούν τον έρωτα στην πορνική του μορφή... Μιλάνε για την αγάπη του Θεού και του έχουν αφαιρέσει την ιδιότητα του Κριτού. «Α, λέει, ο Θεός είναι αγάπη, τι θα πει θα κρίνει;». Θα σε κρίνει, άνθρωπε. Και το ένα και το άλλο. Μιλάνε για Παράδοση -ω, εδώ δα…- και εννοούν την ελληνικήν Παράδοσιν κατά το πλείστον την αρχαιοελληνική παράδοση και βέβαια όχι την χριστιανική παράδοση της Εκκλησίας. Και εισάγουν… και τι δεν εισάγουν μέσα εις την ζωήν μας, με αυτήν την, επ’ ονόματι της παραδόσεως, κατάστασή μας. Γιατί η παράδοσις η αρχαιοελληνική μπήκε μέσα εις την ζωή μας την χριστιανική και βέβαια έχει αλλοιώσει πάρα πολλά πράγματα.

Και το αποτέλεσμα; Βήμα με βήμα να προχωρούμε εις την αποχριστιάνισιν του λαού μας, ώστε παγκόσμια πια να λέμε ότι - ακούστε συνέπειες… – ότι ο αστερισμός του Ιχθύος, δηλαδή η περίοδος του Χριστιανισμού, 2000 χρόνια τώρα, ξόφλησε πλέον. Και έρχεται ο αστερισμός του Υδροχόου, δηλαδή η περίοδος του Αντιχρίστου, με το όνομα «Νέα Εποχή»( New Age) και που δεν είναι τίποτε άλλο παρά η εποχή της αποστασίας. Με το να μην κρατούμε λοιπόν την ακρίβεια, βλέπετε πού φθάνομε; Να ποια είναι λοιπόν η σημασία και η αξία των όσων είπε ο Χριστός για την ακρίβεια και της πίστεως και του ήθους.

Αγαπητοί, η ακρίβεια της πίστεως και του ήθους έχει παραμεριστεί σαν κάτι το αναχρονισμένο. Και συνεπώς δύσχρηστο. Σημειώνεται μία ραγδαία δε εξέλιξη παρακμής χριστιανικής! Και μην νομίσετε, όταν ο πνευματικός άνθρωπος παρακμάζει, συμπαρασύρει μαζί του πάσης μορφής παρακμήν. Έχετε την εντύπωση ότι ο πολιτισμός μας δεν βρίσκεται σε παρακμή; Μην μου πείτε ότι έχομε ύψιστα άλματα εις την τεχνολογία, στον τεχνικόν πολιτισμόν. Ουσιαστικά έχομε πνευματικήν παρακμήν. Γενικά. Παρακμήν. Ναι. Μιλάμε για ανθρωπισμό και είναι ο πιο απάνθρωπος αιώνας απ’ όλους τους αιώνες του Χριστιανισμού.

Σήμερα ο σωστός και ακριβής Χριστιανός περνάει μία δοκιμασία. Γίνεται μάρτυρας συνειδήσεως· που ίσως αύριο θα γίνει και μάρτυρας αίματος. Είναι το μαρτύριο που περνούσε και ο Λωτ σαν κάτοικος των παρηκμασμένων Σοδόμων, ώστε να γράφει ο Απόστολος Πέτρος στην δευτέρα του επιστολή: «Καὶ δίκαιον Λὼτ καταπονούμενον ὑπὸ τῆς τῶν ἀθέσμων ἐν ἀσελγείᾳ ἀναστροφῆς ἐρρύσατο (:γλύτωσε ο Θεός) βλέμματι γὰρ καὶ ἀκοῇ (:με τα μάτια και με την ακοή) ὁ δίκαιος -Λωτ- ἐγκατοικῶν ἐν αὐτοῖς (:κατοικώντας ανάμεσα σε αυτές τις πόλεις -Πεντάπολις ήτο) ἡμέραν ἐξ ἡμέρας ψυχήν δικαίαν ἀνόμοις ἔργοις ἐβασάνισεν». Όλα αυτά που έβλεπε, τα βρώμικα, τα φοβερά, στον δρόμο να κυλίονται οι άνθρωποι από την ομοφυλοφιλία. «Πωπω», να λέει! Να κλείνει τα μάτια. «Πώπω, εκεί…» Ξέρετε εκείνο το περιστατικό, που έφθασαν από μικρού έως μεγάλου στο σπίτι του Λωτ, όταν είδαν τους δύο άνδρας, οι δύο άγγελοι, εις τύπον του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, και ήταν, λέει, ωραίοι νέοι κτλ. και πήγαν στην πόρτα του Λωτ. Την χτυπούν. «Άνοιξέ μας». «Τι θέλετε;». «Δώσε μας», λέει, «αυτούς τους νέους να γαμβρεύσομε», δηλαδή ομοφυλικώς να συνέλθομε μαζί τους. Ακούτε; Δεν μπορούσε πια να μείνει αυτή η πόλις. Μπορούσε να μείνει; Και ήλθε η καταστροφή, όπως ήλθε, που την ξέρετε όλοι σας.

Μην λησμονούμε ότι θα κριθούμε με βάση το Ευαγγέλιον που άφησε ο Χριστός και οι Απόστολοι. Και όπως διετηρήθη στην εκκλησιαστική μας παράδοση. Και όπως μας το διασώζουν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας και όχι όπως διαμορφώνει- ακούστε- το Ευαγγέλιον, το λεγόμενον «Εκκλησιαστικόν Δίκαιον». Τι είναι το Εκκλησιαστικόν Δίκαιον; Ο τρόπος σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας. Κι επειδή η Πολιτεία αλλάζει διαρκώς τους νόμους της, αλλάζει και τις σχέσεις της με την Εκκλησία. Θυμηθείτε, αυτόματο διαζύγιο· θυμηθείτε, μοιχεία· θυμηθείτε, έκτρωση· θυμηθείτε, θυμηθείτε…

Αγαπητοί, ό,τι άλλο κι αν είναι από τον κόσμο, είναι από τον διάβολο. Να το ξέρομε αυτό το πράγμα. Όσοι κατανοούν, ας κατανοούν. Και όσοι θέλουν να σωθούν, βεβαίως θα σωθούν. Μόνον η ακρίβεια στην πίστη και στο ήθος σώζει. Και μόνον αυτή.


809η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».

Όλες οι ομιλίες της κατηγορίας " Ομιλίες Κυριακών " 🔻
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

Πηγές:
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

16 Ιουλίου 2022

Ἀγών ὑπέρ τοῦ ὀρθοδόξου φρονήματος.

†.«Ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων καὶ διδάξῃ οὕτω τοὺς ἀνθρώπους, ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν· ὃς δ᾿ ἂν ποιήσῃ καὶ διδάξῃ, οὗτος μέγας κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν».

     Υπάρχει, αγαπητοί μου, μία τάσις εις τους ανθρώπους, ένεκα ακριβώς αυτής της πεσμένης των καταστάσεως, να αλλοιώνουν πάντοτε την αλήθειαν. Υπάρχει η τάσις να βάζουν πολλοί το υποκείμενό τους μέσα εις το αντικείμενον· με αποτέλεσμα να επέρχεται μία αλλοίωσις, μία φθορά. Φυσικά αυτό είναι αποτέλεσμα του εγωισμού του ανθρώπου, ο οποίος εγωισμός είναι ο πυρήνας της αμαρτίας που υπάρχει στον κάθε άνθρωπο, απόγονο του Αδάμ, που είναι πεσμένος. Περιττό να σας πω ότι αυτό υπάρχει και εις τον διάβολον. Ο διάβολος, ακριβώς κατεξοχήν υπερήφανος, δεν θα ήθελε ποτέ να δεχθεί την αλήθειαν του Θεού, όπως προσφέρεται, αλλά θα ήθελε να βάλει το υποκείμενό του μέσα. Και να διαστρέψει την αλήθειαν του Θεού.

     Έτσι, όπως αντιλαμβάνεσθε, η ακεραιότης του λόγου του Θεού, είναι ένα σπουδαιότατον κεφάλαιον, που πρέπει ο κάθε πιστός, αν θα ήθελε πράγματι να σωθεί, να το προσέξει. Ο Κύριος, έχοντας ακριβώς υπόψη Του ότι Τον ακούουν άνθρωποι, όχι απλώς άνθρωποι πεπτωκότες, αλλά και ικανά διεστραμμένοι, όπως ήσαν οι άρχοντες του λαού, οι ιερείς, ο κλήρος, οι Φαρισαίοι, οι Γραμματείς και οι Νομικοί, αυτοί οι οποίοι ήσαν ταγοί του λαού, οι άνθρωποι αυτοί είχαν πολύ μεγάλον εγωισμόν και έτσι ήθελαν πάντοτε να διαστρέφουν τον λόγο του Θεού. Μόνο, αγαπητοί μου, μόνο αγαπητοί μου, αν λογαριάσει κανείς αυτήν την ραβινική τους παραγωγή που λέγεται Ταλμούδ και περιέχει μέσα έξι χιλιάδες εντολές, μόνο αυτό είναι αρκετό για να καταλάβετε…- εκ των οποίων οι πιο πολλές εντολές είναι μία διαστροφή, είναι μία διαστροφή της αληθείας, μπορείτε να καταλάβετε από κει πώς οι άνθρωποι αυτοί εκινούντο.

    Ο Κύριος είπε ακριβώς γι’ αυτή την περίπτωση ότι όλα αυτά τα κατασκευάσματα είναι εντάλματα ανθρώπων. Καθίστανται τόσο βαριά, ώστε οι ίδιοι οι οποίοι εντέλλονται αυτά δεν μπορούν ούτε με το μικρό τους δακτυλάκι να τα σηκώσουν. Δηλαδή τίποτα, ούτε το πιο ελάχιστο απ’ αυτά δεν μπορούν να κρατήσουν. Και όμως οι άνθρωποι αυτοί απαιτούσαν αυτά τα πράγματα όλα να επιβληθούν στον λαό. Και μάλιστα περιέχει η Αγία Γραφή, η Καινή Διαθήκη μερικές τέτοιες περιπτώσεις. Ότι αν δεν έπλυναν τα χέρια τους – στο κάτω-κάτω της γραφής είναι θέμα καθαριότητος, όχι όμως και θέμα θρησκευτικόν- ότι ήταν αμαρτία, διότι με να φάγουν με άπλυτα χέρια, καθίσταντο αμαρτωλοί... Και άλλα πολλά. Έχοντας λοιπόν μπροστά Του ο Κύριος ένα πλήθος ανθρώπων, που μπορούσαν να διαστρέφουν την αλήθειαν, αλλά και να έχουν μίαν εκλεκτικότητα έναντι του λόγου του Θεού, είπε αυτόν τον λόγον τον βαρυσήμαντο: ότι «ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων καὶ διδάξῃ οὕτω τοὺς ἀνθρώπους, ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν».  

      Γιατί ονόμασε ο Κύριος «μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων»; Ποιες είναι αυτές οι εντολές; «Τούτων». Ποιες αυτές; Ποιων «τούτων»; Εκείνα τα οποία ο Κύριος διδάσκει. Και γιατί τις λέει «ἐλάχιστες»; Διότι ελάχιστες εθεωρούντο από  τους ανθρώπους, κάνοντας μίαν επιλογήν. Και λέγαν: «αυτή η εντολή είναι σπουδαία», «εκείνη δεν είναι σπουδαία, στο καλάθι των αχρήστων, δεν μας ενδιαφέρει». Σημειώσατε δε ότι αυτό υπάρχει πάντοτε μέσα στην Εκκλησίαν. Οι πιστοί πάντα το κάνουν αυτό. Ρίξτε μια ματιά, να πω, τι; Στο περιβάλλον; Αγαπητοί μου, στον εαυτό μας να ρίξομε μία ματιά, βλέπομε ότι κι εμείς επιλέγομε τον λόγον του Θεού. Όταν διαβάζομε την Γραφή ή όταν ακούμε κήρυγμα, κρατούμε εκείνο το οποίον δεν είναι οδυνηρόν εις την εφαρμογήν του· το ανώδυνον. Και εγκαταλείπομε το οδυνηρόν και το βάζομε στην άκρη. Και λέμε «Ε, αυτά είναι για κάποιους άλλους». Και έτσι υποτιμούμε τον λόγον του Θεού και έχομε μίαν διάκρισιν περί σπουδαίων και περί μη σπουδαίων εντολών του Θεού. Μπροστά ακριβώς σε αυτό το φαινόμενον ο Κύριος είπε…- ειρωνεύεται, τρόπον τινά, σαν να λέγει: «Θεωρείτε ελάχιστες τις εντολές; Ε, λοιπόν, σας λέγω εάν λύσετε, δηλαδή παραβείτε, εάν δεν εφαρμόσετε, εάν υποτιμήσετε μία απ’ αυτές τις νομιζόμενες για σας ελάχιστες εντολές, ελάχιστοι θα κληθείτε στη Βασιλεία του Θεού». Δηλαδή τιποτένιοι. Δηλαδή δεν θα μπείτε στην Βασιλεία του Θεού.

     Βλέπετε λοιπόν, αγαπητοί, ότι το θέμα της τηρήσεως των εντολών είναι πολύ σπουδαίο και ότι πρέπει μετ’ ακριβείας να βλέπομε τον λόγον του Θεού και να μην τον περιτέμνομε; Και να μην τον επιλέγομε; Αλλά να τον εφαρμόζομε ολόκληρον; Γιατί; Διότι δεν σώζεσαι, αδελφέ μου, εάν όλον τον νόμον τηρήσεις, εις έναν πταίσεις. Έτσι δεν μας λέγει ο αδελφόθεος Ιάκωβος; Εάν εις έναν νόμον πταίσεις, σε μίαν εντολή δεν πας καλά, τότε είσαι παραβάτης όλου του νόμου. Για να το καταλάβετε αυτό, μπορείς να είσαι ένας καλός πολίτης, αλλά εάν έναν νόμον παραβείς, μπαίνεις στη φυλακή. Μπορείς να επικαλεστείς στο δικαστήριο ότι είσαι καλός πολίτης; Δεν αμφισβητεί το δικαστήριο ότι είσαι καλός πολίτης. Αλλά βλέπει μπροστά του την παραβαινομένην εντολήν. Και σε βάζει στη φυλακή. Αυτό ακριβώς εννοεί ο λόγος του Θεού.

       Αλλά το σπουδαίον δεν είναι μόνον αυτό. Το σπουδαίον, αγαπητοί μου, είναι ότι αν διαστρέψομε την αλήθειαν του Ευαγγελίου, τότε δεν έχομε την Ορθοδοξίαν. Δεν έχομε το ορθόδοξον, που προσφέρεται από τον Θεόν ατόφιο. Αυτό θα πει ορθόδοξον. Να πιστεύω τον λόγον του Θεού, όπως ακριβώς προσφέρεται ο λόγος του Θεού, χωρίς προσθαφαιρέσεις και χωρίς περιτομές. Και το ακόμα σπουδαιότερον: Εκ της Ορθοδοξίας προκύπτει η ορθοπραξία. Πρέπει δηλαδή, αν έχω ακριβή αντίληψη περί του λόγου του Θεού, να εφαρμόσω ορθά τον λόγο του Θεού. Εάν έχω διαστρέψει την αλήθειαν, και τα βιώματά μου δεν θα είναι διεστραμμένα; Οπωσδήποτε ναι. Όπως λοιπόν αντιλαμβάνεσθε, είναι μία πάρα πολύ σπουδαία υπόθεσις, που πρέπει να την προσέξομε πολύ.

       Ας δούμε λοιπόν τι πρέπει να κάνομε. Πρέπει πρώτα να γνωρίσομε το περιεχόμενο της πίστεώς μας. Όπως ερμηνεύεται από την Εκκλησία και μέσα εις την Εκκλησία. Μην ξεχνάμε ότι οι αιρέσεις γεννήθηκαν με την προσπάθεια να ερμηνευθεί ο λόγος του Θεού κατά το δοκούν. Όπως κανείς νόμιζε, όπως κανείς ήθελε. Η Εκκλησία ερμηνεύει το Ευαγγέλιον και είναι η ταμιούχος της ορθής ερμηνείας. Όταν προέκυψαν οι αιρέσεις, όπως σήμερα η Εκκλησία μας γιορτάζει την μνήμη των 630 θεοφόρων Πατέρων της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου, η οποία συνήλθε στην Χαλκηδόνα, για να στερεώσει το δόγμα των δύο φύσεων του Χριστού, κατ΄ουσίαν λοιπόν να χτυπήσει τον Μονοφυσιτισμόν, ότι ο Ιησούς είναι τέλειος Θεός, είναι και τέλειος άνθρωπος, διότι στο θέμα του Αρείου χτυπήθηκε η θεότητα του Χριστού από τον Αρειανισμόν και η Α΄Οικουμενική Σύνοδος ετόνισε την τελειότητα της θείας φύσεως του Ιησού, η Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος -χριστολογική η Α΄, χριστολογική και η Δ΄- έρχεται να στερεώσει την τελείαν ανθρωπίνην φύσιν του Χριστού. Δηλαδή το ακριβώς αντίθετο από εκείνο το οποίον έλεγε ο Άρειος, το λέγουν τώρα καινούριοι αιρετικοί· όπως ο Ευτυχής, ο Διόσκουρος κ.λπ.

    Όπως λοιπόν αντιλαμβάνεσθε, αυτά όλα ήταν κατατεθειμένα στην Εκκλησία. Πολλοί νομίζουν ότι εξ αφορμής των Συνόδων, η Εκκλησία απέκτησε νέα δόγματα. Δεν υπάρχει πιο μεγάλη πλάνη. Αγαπητοί μου, τα δόγματα αυτά ήσαν κατατεθειμένα εις την Εκκλησίαν. Πάντοτε η Εκκλησία επίστευε, επί παραδείγματι, ο Ιησούς Χριστός είναι τέλειος άνθρωπος και τέλειος Θεός, δηλαδή τέλειος Θεάνθρωπος. Όταν προέκυψε θέμα, τότε η Εκκλησία ηναγκάσθη εν Συνόδω να κατοχυρώσει αυτήν την αλήθειαν. Αυτή η αλήθεια, αυτή η πίστις, δεν είναι καινούρια, δεν έρχεται στο φως με την παρουσία μίας Συνόδου. Απλώς είναι υπάρχουσα και κατατεθειμένη στην Εκκλησίαν. Είναι η πίστις της Εκκλησίας. Και έρχεται τώρα μία Σύνοδος να μαντρώσει και να κατοχυρώσει εκείνο το οποίον η Εκκλησία ανέκαθεν επίστευε. Δεν είναι λοιπόν καινούρια πράγματα. Πώς είναι μερικοί που λέγουν ότι «Τα δόγματα και τα δόγματα και οι Σύνοδοι…» και τ’ απορρίπτουν συλλήβδην. Πόσο φοβερό πράγμα είναι αυτό! Και νομίζουν ότι είναι ακίνητα πράγματα. Ακίνητα είναι, γιατί η αλήθεια είναι ακίνητη. Και τους φιλοσόφους αν πάρετε, αγαπητοί μου, αυτό πιστεύουν. Ότι η αλήθεια είναι ακίνητη, αμετάβλητη. Δεν είναι δυνατόν να μεταβάλλεται. Πώς, λοιπόν, εσύ θα ήθελες την αλήθειαν να μην μεταβάλλεται και τα δόγματα να τα θεωρείς, αδελφέ μου, σκουριασμένα και παρωχημένα και άχρηστα; Και ακόμη εμπόδιον δήθεν για μία επέκταση της χριστιανικής σου ζωής και πίστεως μέσα στον σύγχρονον κόσμον;

      Αλλά, αγαπητοί, θα σας έλεγα, δύο πράγματα γέννησαν την αίρεσιν. Η άγνοια και ο εγωισμός. Και αν μεν κανείς είναι εγωιστής με δαιμονικόν εγωισμόν, θα γίνει αιρετικός και θα επιμείνει στην αίρεσή του. Οι πολλοί, όμως, δεν κινούνται έτσι. Οι πολλοί, οι πάρα πολλοί, οι πιστοί μας, κινούνται από άγνοια. Δεν γνωρίζουν το περιεχόμενο της πίστεως. Λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος ότι «ἡ ἄγνοια τῶν γραφῶν εἰσήγαγεν καί τήν λύμην τῶν αἱρέσεων καί τόν διεφθαρμένον βίον ἀλλά καί τά ἄνω κάτω πεποίηκεν». Τα πάντα τα αναποδογύρισε. Γιατί; Υπάρχει η άγνοια των γραφών. Δεν μελετούμε επαρκώς τον λόγον του Θεού. Δεν γνωρίζομε το περιεχόμενο της πίστεώς μας. Είναι τραγικόν. Είναι τραγικό να λεγόμαστε Χριστιανοί και να μη γνωρίζομε το περιεχόμενον της πίστεώς μας.

     Θα ήθελα να σας πω ένα παράδειγμα. Πέστε μου, σας παρακαλώ, σήμερα μάλιστα που τα επαγγέλματα βγαίνουν, θα λέγαμε, σαν κατάρτιση από σχολές, λίγο πολύ. Και τα πιο μικρά επαγγέλματα και εύκολα, κι αυτά βγαίνουν από σχολές. Δεν μαθαίνομε κάποτε και την ιστορία του επαγγέλματός μας; Ή δεν θα είχαμε την περιέργεια να μάθομε την Ιστορία του επαγγέλματός μας; Η ιστορία της επιστήμης διδάσκεται πάντοτε στο Πανεπιστήμιο. Η ιστορία κάθε επιστήμης. Η ιστορία της Ιατρικής. Η ιστορία της Φυσικής κ.ο.κ. Εσύ, αδελφέ μου, δεν έχεις την περιέργεια να μάθεις την ιστορία του Χριστιανισμού; Σήμερα δεν μπορεί κανείς να ζήσει και να είναι καλός επιστήμων, να βγάλει και χρήματα και να έχει περιωπή, εάν δεν γνωρίζει καλά την δουλειά του, εάν δεν ανανεώνει την γνώση του, επειδή οι γνώσεις διαρκώς γίνονται καινούριες στο κάθε επάγγελμα. Αδελφέ μου, δεν έχεις την περιέργεια να γνωρίσεις το περιεχόμενο της πίστεώς σου; Δεν ερώτησες ποτέ, αδελφέ μου, να πεις… Πόθεν έρχομαι και πού πηγαίνω; Ποιος είμαι; Τι θα πει άνθρωπος; Γιατί υπάρχω; Πού πηγαίνω; Ποιος είναι ο προορισμός μου; Ποιος είναι ο σκοπός μου; Να παντρευτώ; Να κάνω παιδιά; Μετά θα πεθάνω. Κι ύστερα τα παιδιά μου θα κάνουν κι αυτά παιδιά κι ύστερα θα πεθάνουν». Μα αυτό πια δεν αφορά το πρόσωπό μας· αφορά το γένος. Δεν αφορά εμένα, αφορά την γενιά. «Εγώ όμως σαν πρόσωπο τι θα γίνω; Θα τελειώσω; Δηλαδή τελειώνω, κι είμαι σίγουρος ότι τελειώνω;» Δεν έχω την περιέργεια λοιπόν να το γνωρίσω; Η Γραφή θα με βοηθήσει. Η μελέτη του λόγου του Θεού. Οι Πατέρες είναι το κλειδί· γιατί είναι η ερμηνεία της Αγίας Γραφής μέσ’ την Εκκλησία και με την Εκκλησία. Γιατί αν δεν έχω το κλειδί αυτό να μελετήσω την Γραφή κι αρχίζω να μελετώ και να κατανοώ όπως εγώ θέλω, τότε αντιλαμβάνεσθε, αγαπητοί μου, ότι γρήγορα θα γίνω αιρετικός, θα διαστραφώ, θα παρεκκλίνω.

    Αλλά, τι να πω; Να πω κανένα παράδειγμα; Να πω ότι πάμε σε μία κηδεία, βλέπομε έναν άνθρωπο που πέθανε, συγγενή μας ή φίλο μας, οδυρόμεθα, φεύγομε και λέμε: «Ε, αυτή είναι η ζωή. Όλοι θα πεθάνομε. Είναι η τελευταία μας κατοικία ο τάφος». Αδελφέ μου, η τελευταία σου κατοικία ο τάφος; Αλήθεια, όλοι θα πεθάνουμε; Αλήθεια αυτός είναι ο προορισμός μας, να πεθάνουμε; Δεν ήχησε στα αυτιά σου, αδελφέ μου, το «Χριστός Ἀνέστη...και τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι, ζωήν χαρισάμενος»; Αυτά δεν ήχησαν στα αυτιά σου ποτέ; Πώς ακούς την Λειτουργία; Πώς ακούς τις ακολουθίες και τις εορτές του έτους; Πώς διαβάζεις την Γραφή; Λέγει ο Κύριος: «Βλέπετε πῶς ἀκούετε». «Προσέχετε πώς ακούτε». Κι αν θέλετε, ακριβώς αυτή η γνώσις είναι η λυδία λίθος για κάθε αίρεση. Δεν είναι ανάγκη να μελετήσομε τις αιρέσεις. Είναι περιττόν. Επιτρέψατέ μου να σας πω. Είναι περιττόν. Γνωρίζεις την αλήθειαν; Ό,τι κίβδηλον, ό,τι ψεύτικον έλθει, τότε θα δοκιμάσεις το ψεύτικο στο αληθινό που κατέχεις και θα πεις: «Αυτό είναι ψεύτικον». Έμαθες να αναγνωρίζεις τον χρυσόν; Αληθινά τον χρυσόν; Αν σου ‘ρθει μπρούντζος με μείγμα χρυσού, θα πεις: «Αυτό δεν είναι χρυσός». Έτσι, αγαπητοί, η γνώσις της Γραφής είναι και η λυδία λίθος της αληθείας.

    Αλλά πρέπει όμως όχι μόνον να γνωρίσομε την αλήθεια, πρέπει να γνωρίσομε και το περιεχόμενον, να ζήσομε το περιεχόμενο της αληθείας. Γιατί αλλιώτικα δημιουργούμε διανοητικούς ανθρώπους. Μην ξεχνάμε, είναι οι άνθρωποι οι οποίοι ασχολούνται με την υψηλήν γνώσιν της Γραφής, αλλά δεν βιώνουν εκείνο το οποίον πρέπει να βιώσουν. Μην ξεχνάμε ότι ο λόγος του Θεού δεν έρχεται να ικανοποιήσει τον νου. Αλλά έρχεται να σώσει ολόκληρον τον άνθρωπο. Να γίνει αίμα μας, να γίνει σώμα μας. Αυτός ο λόγος του Θεού. Πρέπει να μας θρέψει ο λόγος του Θεού. Και πρέπει να ζήσομε. Αλλά όχι απλώς να τηρήσομε τις εντολές του Θεού κατά έναν ηθικιστικόν τρόπον. Όχι. Αλλά πρέπει κάτι άλλο. Πρέπει να κάνομε, να πετύχομε αυτό που λέγει ο Απόστολος Παύλος. Να μεταμορφωθούμε. «Μεταμορφοῦσθε», λέγει, «τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νοός ὑμῶν, εἰς τό δοκιμάζειν τί τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, τό εὐάρεστον καί τέλειον». «Να μεταμορφώνεσθε με την ανακαίνιση του νοός σας». Και αλλού λέγει: «Εμείς έχομε νουν Χριστού και γνωρίζομε τα νοήματα του σατανά». Τι είναι αυτός ο «νοῦς τοῦ Χριστοῦ»; Είναι το να γίνω ένας μικρός Χριστός. Να σκέπτομαι όπως σκέπτεται ο Χριστός. Σας έχουν πει καμία φορά, αγαπητοί μου, ότι σκέπτεσθε με εκείνον τον τάδε και μοιάζετε πολύ στην νοοτροπία; Σας το έχουν πει αυτό; Αν σας το έχουν πει είναι αυτό το ίδιο που λέμε τώρα. Το να αναγνωρίσει ο άλλος ότι σκέπτομαι όπως σκέπτεται ο Χριστός. Αυτό θα πει «έχω νουν Χριστού». Δεν σκέπτομαι διαφορετικά. Ενεργώ όπως θα ενήργει ο Χριστός. Δεν είναι μακρινά πράγματα αυτά. Μην πούμε ότι… «εγώ με τον Χριστό θα συγκριθώ; Εγώ με τον Χριστό θα συγκριθώ;

    Αγαπητοί μου, δεν είναι θέμα συγκρίσεως. Είναι θέμα να μιμηθώ να φτάσω να γίνω σαν τον Χριστό. Όσο μπορώ, όσο φτάνω. Διαρκώς, συνεχώς. Γιατί νομίζετε ότι ενηνθρώπησε ο Λόγος του Θεού; Ας μου επιτραπεί να πω αυτήν την απλή κουβέντα: «για τα μαύρα μάτια»; Έτσι για το θεαθήναι; Έτσι να πούμε για γούστο; Ο Υιός του Θεού ενηνθρώπησε για δύο λόγους. Πρώτον για να δούμε την ζωή Του και να την μιμηθούμε. Να φέρει το Ευαγγέλιον πάνω στη γη· που σημαίνει να φέρει τον τρόπο ζωής του ουρανού πάνω στη γη και ότι είναι δυνατόν να εφαρμοστεί το Ευαγγέλιον επάνω στη γη. Το δεύτερον είναι οντολογικό. Με την ενανθρώπησή Του να σώσει την ύπαρξή μας ολόκληρη από τον θάνατο και την φθορά και να αναστηθούμε και να βρεθούμε στην Βασιλεία του Θεού και στην μακαριότητά Του. Αυτός είναι ο λόγος. Τι λέτε, λοιπόν; Πρέπει να μείνομε με την ψιλήν γνώσιν; Με την γυμνή γνώσιν; Απλώς να ικανοποιούμε τον νου μας; Απλώς να λέμε ότι μελετούμε; Και να μην εφαρμόζομε εκείνο το οποίον ο λόγος του Θεού εντέλλεται;

     Αλλά και κάτι ακόμη. Σας είπα προηγουμένως ότι σήμερα η Εκκλησία μας γιορτάζει τη μνήμη των 630 θεοφόρων Πατέρων που έλαβαν μέρος στην Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο στην Χαλκηδόνα, απέναντι από την Μικρά Ασία, από την Κωνσταντινούπολη απέναντι. Γνωρίζετε, παρακαλώ, ότι οι Πατέρες όχι ορθώς φρονούσαν μόνον, όχι ορθώς ζούσαν μόνον, αλλά και ορθώς διεκήρυσσον την πίστιν. Και την διεκήρυσσον. Δηλαδή πρέπει τώρα να εκθέσομε εις τους άλλους το περιεχόμενον της πίστεώς μας. Διότι έρχονται διαρκώς καινούριοι άνθρωποι εις τον κόσμον. Και πρέπει όχι μόνο οι καινούριοι άνθρωποι -τα παιδιά σας δηλαδή- να μάθουν την αλήθειαν, αλλά θα πρέπει και να διορθώνω εκείνους που δεν πήραν καλή γνώση του περιεχομένου της πίστεώς μας. Και συνεπώς πρέπει διαρκώς να γίνομαι ένας ιεραπόστολος. Να λέγω παντού πάντα την αλήθεια. Μπήκατε καμία φορά σε κανένα ταξί; Ασφαλώς ναι. Είδατε πλάι στον σταυρό, που έχει κρεμασμένο μπροστά στο παρμπρίζ ο οδηγός, να έχει και ένα πεταλάκι με μία μπλε χάντρα; Το έχετε δει αυτό; Αυτήν είναι μία στραβή πίστη. Ο άνθρωπος αυτός δεν ξέρει ακριβώς τι πιστεύει. Πιστεύει ότι από τον σταυρό βγαίνει μία δύναμις. Αλλά και από την μπλε χάντρα και το πέταλο, βγαίνει μία κάποια άλλη δύναμη, ε, ή η μία ενεργήσει ή η άλλη ενεργήσει, δεν πειράζει, ας τα έχομε και τα δύο και όποιο πιάσει... Είπατε ποτέ αγαπητοί μου στον οδηγό, όταν είδατε αυτό το φαινόμενο, ότι αυτό που κάνει δεν είναι σωστό; Του το έχετε πει αυτό; Και πλήθος άλλα υπάρχουν, για να μην πολυπραγμονώ, πλήθος άλλα· που πρέπει πάντοτε να διορθώνομε. Προσέξτε όμως, όχι εισαγγελικά, σαν να είμαστε εισαγγελείς και δημόσιοι κατήγοροι. Και να λέμε: «Κοίταξε να ιδείς το και το και αλίμονό σου…». Όχι, αγαπητοί. Με πολλή αγάπη, με πολλή αδελφικότητα θα διορθώσομε τον άλλον να μην τον προσβάλλομε. Να τον διορθώσομε. Ακόμη να του πούμε να μας συγχωρεί που θα του πούμε αυτό το κάτι, ότι ίσως το παρέλειψε. Ξέρει ίσως πολλά αλλά αυτό του διέφυγε. Κι ερχόμαστε τώρα να του το πούμε, για να το διορθώσει και αυτό. Όταν με αγάπη του το πούμε, τότε, τι νομίζετε, ο ένας αδελφός θα διορθώνει τον άλλον.

     Και τότε θα έχομε μία χριστιανική κοινωνία, δηλαδή την Εκκλησία του Χριστού, η οποία θα ορθοδοξεί αλλά και θα ορθοβιοί, θα ζει σωστά. Και δεν θα έχομε αυτό το φοβερό φαινόμενο μέσ’ την Εκκλησία, ο καθένας να ζει ή να πιστεύει κατά το δοκούν. Δεν λέμε στη Θεία Λειτουργίαν να μας δώσει ο Κύριος «τήν ἑνότητα τῆς πίστεως καί τήν κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος»; Τι είναι αυτό; Εδώ ακριβώς, αγαπητοί μου, είναι όλη η προσφορά της Εκκλησίας. Η ενότης της πίστεως είναι εκείνο που πιστεύω να το πιστεύει και ο άλλος και ο άλλος. Η πίστις της Εκκλησίας. Και ποια είναι η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος; Είναι ο τελικός μας σκοπός. Να γίνομε κοινωνοί του Αγίου Πνεύματος. Να αποκτήσομε το Πνεύμα το Άγιον. Να έχομε Θεό. Για να ζήσομε από την παρούσα ζωή μέσα στην Βασιλεία του Θεού. Να καταστήσομε την Βασιλεία του Θεού πρώτα πρώτα γεγονός της υπάρξεώς μας. Θα κλείσουμε εμείς μέσα μας την Βασιλείαν του Θεού. Και όταν θα πάμε εκεί, στην Βασιλεία του Θεού, τότε Εκείνη θα μας κλείσει μέσα στον εαυτόν της.

      Έτσι λοιπόν βλέπετε, αγαπητοί, η σημερινή ημέρα, που η Εκκλησία μας προβάλλει τους 630 Θεοφόρους Πατέρας, τους προβάλλει προς μίμησιν. Δεν είναι ένα γεγονός που απλώς ανήκει στο παρελθόν. Διάβαζα χθες το βράδυ τον δογματικόν Όρον της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου. Δεν είναι πάρα πολύ εκτενής. Είναι μόλις 5-6 φύλλα ενός βιβλίου. Είναι πάρα πολύ λίγο. Και εκεί είναι αποκρυσταλλωμένη όλη η απόφασις περί του προσώπου του Ιησού Χριστού. Αν, λοιπόν, όλα αυτά σιγά σιγά τα γνωρίσομε… μάλιστα αν θέλετε να ξέρετε, όταν άρχισα να διαβάζω, για μια στιγμή δεν αντελήφθηκα ότι είναι η αρχαία γλώσσα. Δεν ήμουνα καλός στα Αρχαία. Για να μην πείτε ότι ήμουνα καλός στα φιλολογικά και έτσι τα ξέρω. Όχι. Όταν συνήντησα ένα «τοίνυν», ένα «λοιπόν», α, λέω, είναι αρχαία γλώσσα. Δηλαδή, με άλλα λόγια, θέλω να σας πω, λίγο το παλιό γυμνάσιο να είχαμε τελειώσει, την γλώσσα αυτή την καταλαβαίνομε. Πιστέψτε με, την καταλαβαίνομε. Άλλο τώρα ότι είναι μία συμφορά ότι πια τα παιδιά μας δεν ξέρουν Αρχαία Ελληνικά και δηλαδή δεν ξέρουν Ελληνικά. Άλλη παράγραφος αυτό. Αλλ΄ όμως νομίζω ότι πρέπει να έχομε πάντοτε την φιλομάθειαν, να πηγαίνομε να διαβάζομε. Να ερωτούμε. Να ακούμε λόγο Θεού, λόγο Θεού άρτον· ο Οποίος θα μας φέρει εις το επίπεδο του κηρύγματος, εις το επίπεδον της προσφοράς, όλα τα κατατεθειμένα της Εκκλησίας. Μη μιλάμε μόνο και να λέμε… - θα μου πείτε αυτό είναι δικό μας θέμα· ναι· μη μιλάμε πάντα και να λέμε: «Να είμαστε καλοί άνθρωποι». Πρέπει να γνωρίσομε το περιεχόμενο της πίστεώς μας, για να γνωρίσομε τον δρόμο μας, να γνωρίσομε την πορεία μας.

    Έτσι λοιπόν, η προβολή των 630 Θεοφόρων Πατέρων, δεν είναι μία ανάμνησις, μία μνήμη που ανήκει στο παρελθόν, μία μνήμη μουσειακή. Είναι μία μνήμη ζωντανή. Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας υπάρχουν και θα υπάρχουν πάντοτε. Υπάρχουν στη Βασιλεία του Θεού. Υπάρχουν με τα κηρύγματά τους. Υπάρχουν με τα θεσπίσματά τους και με τα δόγματά τους. Υπάρχουν στη ζωή μας, οδηγοί σε ένα δύσκολο δρόμο, σε μία δύσκολη εποχή, που τα πάντα διαλύονται, που τα πάντα καταρρακώνονται και που πρέπει να μείνομε όρθιοι. Οι Πατέρες λοιπόν είναι οι φωτοδόται, είναι οι στυλοβάται. Είναι η βακτηρία εκείνη, επί της οποίας θα στηριχθούμε, για να ομολογήσομε ορθήν πίστιν, ορθήν βίωσιν, για να δούμε μίαν ημέραν το πρόσωπο του Θεού.

110η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».

Όλες οι ομιλίες της κατηγορίας " Ομιλίες Κυριακών " 🔻
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

Πηγές:
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.