Γιατί όποιος θέλει να σώση την ζωήν του, θα την χάση. Και όποιος χάση την ζωήν του για μένα και για το Ευαγγέλιον, αυτός θα την κερδίσει την ζωήν του.
Καθώς ακούμε αγαπητοί μου αυτούς τους λόγους του Κυρίου, που τους απευθύνει τόσο προς τους μαθητάς Του όσο και προς τον όχλον, αισθανόμεθα να υπάρχη μια σκληρή απολυτότης. Ή θα ανήκεις εις τον Κύριον και θα σωθείς ή δεν θα ανήκεις και θα απολεσθής.
Αλλά ας δούμε τα πράγματα από πιο κοντά. Πριν προχωρήσουμε, πρέπει να κάνουμε μια εξομάλυνση του ιερού κειμένου. Ότι η λέξις, ο όρος «ψυχή» εδώ έχει δύο σημασίες. Η πρώτη σημασία σημαίνει «ζωή» και η δευτέρα σημασία, «ψυχή» σημαίνει «πνεύμα». Έτσι, όταν ο Κύριος λέγη «ός αν θέλη την ψυχήν αυτού σώσαι», όποιος θέλει να σώση την ζωή του, αφήνει, όπως βλέπομε, περιθώρια εδώ να φανή πολύ καθαρά ότι ο άνθρωπος έχει εξουσία της ζωής του. Ο ίδιος άνθρωπος έχει εξουσία της ζωής του. Φυσικά, πίσω από τον άνθρωπο, εξουσία της ζωής του έχει ο Θεός. Αλλά όμως ο άνθρωπος χειρίζεται την ζωήν του. Μόνο ο Θεός έχει, θα λέγαμε, την υψηλήν επιστασίαν των ανθρωπίνων ψυχών, αφήνει όμως τους ανθρώπους να χειρίζονται την ίδια τους την ζωή. Και αυτή η εξουσία στον άνθρωπο είναι να εκλέξει την αιωνία ζωή ή την αιωνία απώλεια. Ό,τι θέλει διαλέγει ο άνθρωπος. Και το περίεργον είναι ότι ενώ ο άνθρωπος, και ποιος δεν θα ήθελε, να σώση την ζωήν του, φθάνει στο τέλος να την χάνει. Αυτό σημαίνει ότι ο άνθρωπος παίρνει λανθασμένη πορεία.
Από τι εξαρτάται; Δηλαδή αυτή η λανθασμένη πορεία, από τι εξαρτάται; Από την στάση που θα πάρωμε απέναντι του Ιησού Χριστού και του Ευαγγελίου Του. Ο Ιησούς Χριστός ζητά την θυσία αυτής της βιολογικής μας ζωής, για να κερδίσωμε αυτήν την αιωνία ζωή. Και όταν λέμε «βιολογική ζωή», εννοούμε αυτό που με συντηρεί στην ζωή. Να φάγω, να πιω, να κοιμηθώ, να αναπτυχθώ, και απλώς να ζω και να υπάρχω. Όπως ακριβώς «βιολογική ζωή» έχουν και τα ζώα.
Ο Κύριος λοιπόν λέγει ότι πρέπει να θυσιάσω αυτήν την βιολογικήν μου ζωή, για να κερδίσω την αιωνία ζωή. Αν δεν θυσιασθή η βιολογική ζωή, τότε χάνεται η πνευματική ζωή. Συνεπώς που υπάρχει ο κίνδυνος; Στην απολυτοποίηση της βιολογικής ζωής. Τι σημαίνει ότι «απολυτοποιώ την βιολογική μου ζωή;» Ότι η βιολογική ζωή έχει υψίστην αξία, χωρίς να αναγνωρίζεται η αξία της αιωνίου ζωής. Αυτό θα πη «απολυτοποίηση της βιολογικής ζωής.» Δίνω δηλαδή υψίστην αξία και λέγω ότι δεν υπάρχει τίποτε άλλο παρά μόνον η ζωή μου. Ακόμα, όταν αυτή η βιολογική ζωή, γίνει ο σκοπός της ανθρωπίνης μου υπάρξεως. Δηλαδή αυτό το οποίο λέμε «ζω για να ζω, τρώγω για να ζω». Αλλά να ζω όμως κατά έναν τρόπο πάντοτε μέσα σ’ αυτά τα επίγεια σχήματα. Είναι εκείνο που πολλές φορές βλέπομε στους ανθρώπους, με κάθε φροντίδα να διατηρούν αυτή τους την βιολογική ζωή. Αν τους πης για μια στιγμή να νηστέψουν, αισθάνονται ένα φοβερό φόβο ότι θα χάσουν αυτή τους την βιολογική ζωή. Ότι θα αδυνατίσουν κλπ.
Θέλετε ακόμη να προχωρήσω; Είναι δυστύχημα, θα το πω όμως. Ακόμη αγαπητοί μου αν περιορίσεις τον άλλον άνθρωπο λίγες μέρες για να κοινωνήση, την γενετησία του ζωή, τρέμει, φοβείται, γιατί αισθάνεται, όταν μειώσει την γενετησία του ζωή και το φαΐ του, ότι θα πεθάνη. Και όταν αισθανθή ότι αυτά φεύγουν από την ζωή του, αισθάνεται ότι χάνει την ζωή του. Είναι κάτι που το έχω βυθομετρήσει σε πολλούς, αγαπητοί μου, ανθρώπους. Και εκπλήσσομαι. Βέβαια, περιττόν να σας πω ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν αφήνουν ουδέ τον ελάχιστον χώρον για ν’ αναπτυχθεί η πνευματική τους ζωή. Ζουν μόνο την βιολογική τους ζωή. Αυτή που ζουν και τα ζώα. Τα οποία δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά τρώγουν, πίνουν και συνέρχονται, Τίποτα άλλο. Ακόμη, αν θέλετε, αν φθάσω στο σημείο να έχω ακόμη μια τέτοια στάση απέναντι στην βιολογική μου ζωή, ώστε να την κάνω είδωλο, φθάνω να την προσκυνώ, να το προσκυνώ το είδωλο αυτό της βιολογικής μου ζωής. Από πού φαίνεται; Φαίνεται αγαπητοί μου όταν φροντίζω υπερβολικά για την υγεία μου. Μη χάσω κάτι από την υγεία μου. Πρωί, μεσημέρι, βράδυ ασχολούμαι για την υγεία μου. Αν θέλετε, αυτή η κατάσταση είναι λανθάνουσα μέσα στους ανθρώπους ως εξής: Όταν ερωτήσωμε κάποιον τι κάνει, λέει: «Καλά είμαστε, όχι και πολύ καλά δηλαδή, έ, προβλήματα, αλλά δόξα τω Θεώ, έχομε την υγείαν μας.» Ύψιστον αγαθόν βάζουν την υγεία. Αναμφισβητήτως αγαπητοί μου η υγεία είναι ένα αγαθόν. Είναι ύψιστον; Αλλά από τα σαρκικά αγαθά, τα υλικά αγαθά. Δεν είναι το ύψιστον πνευματικόν αγαθόν. Αλλά είναι το αγαθόν εκείνον που… ναι μεν, μεγάλο, σπουδαίο, αλλά ανήκει……
Ύψιστον αγαθόν να είσαι δίκαιος, άγιος. Αυτό είναι στον χώρο τον πνευματικό. Ύψιστον αγαθόν εις τον χώρον τον υλικόν ήτο η μακροζωία. Αλλά η μακροζωία, βλέπετε ότι σαν αγαθό, δεν πέρασε στην Καινή Διαθήκη. Ενώ στην Παλαιά Διαθήκη ήταν ύψιστον αγαθόν. Υλικόν όμως.
Έτσι βλέπομε τον άνθρωπο να είναι τρόπον τινά γατζωμένος, (προσέξτε τι ρήμα είπα) γατζωμένος εις αυτήν την βιολογικότητά του. Γατζωμένος. Στην υγεία του. Μην χάσει κάτι. λίγο κάπου τον πονά, τρέχει αμέσως στον γιατρό. Τρέμει, φοβάται, μήπως χάσει αυτήν την ζωή του. Αυτό λέγεται απολυτοποίηση της ζωής. Απολυτοποιώ την ζωήν μου, την επίγειο ζωήν μου. Αυτό, λέγει ο κύριος, οδηγεί εις την απώλειαν, οδηγεί εις την καταστροφήν. Στην αιωνία απώλεια.
Ο Κύριος όμως θέλει να τονίσει ότι δεν πρέπει να υπάρχει αυτή η απολυτοποίηση αλλά η σχετικοποίηση. Τι είναι αυτή η σχετικοποίηση της ζωής; Εκφράζεται ως εξής: Βεβαίως φροντίζω για την ζωή μου, φροντίζω και για την υγεία μου. Διότι η ζωή είναι ένα δώρο του Θεού. Είναι ένα σπουδαίο δώρο του Θεού. Είπαμε, από τα φυσικά δώρα, το ύψιστον δώρον. Η ζωή και η υγεία. Γι’ αυτό και η αυτοκτονία είναι βαρύ αμάρτημα. Πρέπει να φροντίσω ασφαλώς. Αλλά δεν πρέπει να μείνω κατά έναν παθολογικό τρόπο στην φιλοζωία. Διότι τι θα πει «απολυτοποίηση της ζωής;» Φιλοζωία. Ν’αγαπώ την ζωούλα μου. Και μόνο την ζωούλα μου. Και πρέπει λοιπόν εγώ να φυγω βήμα-βήμα από αυτήν την βιολογικότητά μου και να προχωρώ εις την πνευματικοποίηση της ζωής μου. Αυτό θα πη ότι πρέπει να σχετικοποιώ την ζωήν μου. Να φεύγω από αυτήν την φιλοζωίαν. Είπα «βήμα-βήμα.» Ξέρετε, στην Μυτιλήνη υπάρχει ένα δάσος που λέγεται «απολιθωμένο». Ήταν δάσος κάποτε, δένδρα. Και σήμερα έχουν σωθεί οι κορμοί τους και είναι πέτρινοι. Πως έγιναν αυτά τα δένδρα από ξύλα σε πέτρα; Κύτταρο-κύτταρο, βιολογικό, ξύλινο, βιολογικό κύτταρο, κύτταρο-κύτταρο άλλασε την ύλη τουμε νεκρά ύλη και σιγά-σιγά έφθασε αυτό το δένδρο, αυτά τα δένδρα να γίνουν πέτρινα! Αυτή η μετασχημάτησις αγαπητοί μου πρέπει να συμβαίνει και εις τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος γεννιέται βιολογικός. Πρέπει σιγά-σιγά να γίνεται πνευματικός. Βήμα-βήμα, μέρα με την μέρα, ώρα με την ώρα. Αυτό ο Κύριος το εκφράζει με τα εξής λόγια: «Ο μισών την ψυχήν αυτού». Αυτός που μισεί την ψυχήν του. Δηλαδή αυτός που δεν προσέχει. Δεν προσέχει μάλιστα κατά έντονον τρόπον, όπως ήδη εξηγήσαμε, την βιολογική του ζωή. Που δείχνει βεβαίως αυτό, «μισώ την ψυχήν μου», την τελευταία φάση περιφρονήσεως της βιολογικότητός μου. Έφθασαν αγαπητοί μου οι Πατέρες να λέγουν «να εύχεσαι να μην έχεις πολλή υγεία!» Ακούσατε; Περίεργο πράγμα. Αυτό είναι εντελώς αντίθετο από εκείνο που ο λαός μας πιστευει, ότι πρέπει πάντα να έχει μια καλή υγεία.
Αυτή η σχετικοποίηση της ζωής ανοίγει έναν χώρο σπουδαίο. Τον χώρο της διακονίας στο έργο του Θεού. Ανοίγει την αφιέρωση, ανοίγει την άσκηση, ανοίγει το μαρτύριο. Ο άνθρωπος που δεν προσέχει την ζωήν του την παρούσα κατά έναν φιλόζωον τρόπον, είναι έτοιμος να θυσιάσει τα πάντα. Ν’ αφιερωθεί στον Θεό και να μαρτυρήσει για την αγάπη του Χριστού. Βέβαια, θα λέγαμε, ρίζα της θεωρήσεως μιας σχετικοποιημένης πάντα ζωής είναι η ανάσταση. Είναι η Ανάσταση του Χριστού και είναι και η ανάσταση των νεκρών. Βλέπει και πρέπει να βλέπει ο πιστός την αιωνία ζωή. Γιατί, πώς να το πούμε, αν δεν βλέπει κάτι άλλο, δεν θα δώσει αυτό που έχει. Όπως ακριβώς άμα πηγαίναμε να ψωνίσωμε, τότε ανοίγομε το πορτοφόλι μας και δίνομε χρήματα, όταν ακριβώς βλέπωμε το αντικείμενο που θέλομαι ν’ αγοράσωμε. Ποτέ δεν δίδομε χρήματα χωρίς να ψωνίσωμε τίποτα. Βλέπετε την αγάπη του Θεού; Μας έβαλε μπροστά το αντικείμενον της ανταλλαγής, της αγοράς αν θέλετε. «Δώσε αίμα και πάρε πνεύμα», λέγουν οι Πατέρες. Θα το πω άλλη μια φορά. «Δώσε αίμα και πάρε πνεύμα». Τι θα πει «δίδω αίμα;» Δίδω βιολογικότητα. Και τι παίρνω; Παίρνω πνευματικότητα. Αλλά όταν έχω ανά πάσα στιγμή αγαπητοί μου αυτήν την βιολογικότητα, ανά πάσα στιγμή, την έχω μπροστά σ’ εκείνο που ζητώ. Την αιώνα ζωή! Έφθασε ο Κύριος να μας πη, να μην φοβηθούμε, αυτήν την βιολογικότητα της ζωής άμα την χάσουμε. Μας είπε κάτι πολύ σπουδαίο. «Θριξ εκ της κεφαλής ημών ου μη απόληται.» Μη φοβηθήτε, λέγει. Μη φοβηθήτε. Ακόμα και την κακοποίηση που μπορούν να σας κάνουν οι άνθρωποι. Ακόμη και το μαρτύριο. Μη φοβηθήτε. Μια τρίχα απ΄’το κεφάλι σας δεν θα χαθή. Και ξέρετε γιατί δεν θα χαθή μια τρίχα. Γιατί θ’αναστηθούμε. Και θα πάρωμε πίσω ολόκληρη την ύπαρξή μας. Όχι απλώς διατηρείται η ψυχή αλλά θ’αναστηθούμε. Θα πάρωμε πίσω το σώμα μας. Θα πάρωμε ολόκληρη την ύπαρξή μας. Άφθαρτη και αθάνατη. Τα λόγια του Κυρίου είναι απόλυτα. Εννοούν ό,τι λέγουν. «Μία τρίχα από το κεφάλι σας δεν θα χαθή».
Πάντως, πρέπει να τονίσωμε ότι είναι εντελώς αδύνατο να βιώση κανείς την πνευματική ζωή, την ευαγγελική ζωή, αν έχει φιλοζωία. Δεν μπορεί αυτό να το επιτύχη. Και δυστυχώς σήμερα έχομε πολλούς, τους περισσότερους ίσως, φιλοζώους χριστιανούς. Οι οποίου είναι χριστιανοί ανέραστοι. Μέσα τους δεν αναπτύσσεται κανένας πόθος, ούτε για τον Χριστό, ούτε για την αιωνία ζωή. Απλώς τηρούν, απλώς τηρούν μερικές εντολές. Δηλαδή μια ηθικότητα και τίποτε περισσότερο. Οι οποίοι ουσιαστικά είναι εχθροί του Σταυρού του Χριστού. Για τους οποίους γράφει ο Απόστολος Παύλος στην προς Φιληππησίους επιστολή του: «των οποίων η κοιλιά είναι ο Θεός. Και κλαίγοντας, λέγη, γράφω γι’αυτούς τους εχθρούς του Σταυρού του Χριστού». Γιατί; Γιατί απολυτοποίησαν την βιολογική τους ζωή.
Ο Κύριος, για να στηρίξει αυτούς Του τους λόγους, είπε το εξής παρακάτω: «Τι γαρ ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδήση τον κόσμον όλον και ζημιωθή την ψυχήν αυτού; Ή τι δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα της ψυχής αυτού;» Διότι τι έχει να ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδήση όλον τον κόσμον, υλικά πράγματα, βιολογικά πράγματα, και ζημιώση την ψυχή του; Ή τι δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα για την ψυχή του; Εδώ τώρα η έννοια «ψυχή» έχει την έννοια «πνεύμα». Τι μπορεί να δώσει για αντάλλαγμα; Ο Μέγας Αλέξανδρος αγαπητοί μου βέβαια έζησε προ Χριστού. Ετάφη στην Αλεξάνδρεια. Κάποτε ο αββάς Σισώης, ένας μεγάλος ασκητής, στάθηκε μπροστά στον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και άρχισε να φιλοσοφεί για την ματαιότητα του κόσμου. «Αλέξανδρε, που είσαι; Αλέξανδρε, που είναι ο κόσμος που κατέκτησες; Αλέξανδρε, που είσαι;» Φιλοσοφούσε την ματαιότητα της ζωής.
Αλλά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι κι εμείς γινόμαστε μικροί Αλέξανδροι, γιατί προσπαθούμε να κερδήσωμε πολλά στην παρούσα ζωή, ενώ δεν έχουμε τίποτα να κερδήσωμε. Σημειώνει ο ιερός Δαμασκηνός σ’εκείνα τα περίφημα «Νεκρώσιμα τροπάριά του». Που τα’ακούμε στις κηδείες. Πρέπει να πηγαίνωμε στις κηδείες. Πρέπει να πηγαίνωμε για ν’αντιλαμβανώμεθα την ματαιότητα της ζωής. Πρέπει να πηγαίνωμε και μέχρι τον τάφο. Πρέπει να πηγαίνωμε και εις την ανακομιδή των λειψάνων. Όταν βγάζωμε τα κόκαλα. Είπα την λέξη «κόκαλα». Έτσι για να δούμε κατά ωμόν τρόπον, ρεαλιστικόν, που φθάνη ο άνθρωπος. Αγαπητοί μου λέγη ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός: «Κατενόησα εν τοις μνήμασι και είδον τα οστά τα γεγυμνωμένα και είπον (Κοίταξα στον τάφο και είδα τα γυμνά κοκαλα και είπα) άρα τις έστι, βασιλεύς ή στρατιώτης, ή πλούσιος ή πένης, ή δίκαιος ή αμαρτωλός;» (Αυτά τα κόκαλα σε ποιον ανήκουν; ) «Πάντα ματαιότητα τα ανθρώπινα, όσα ουχ υπάρχει μετά θάνατον (Ό,τι δεν μπορεί να συνοδεύση τον άνθρωπο μετά τον θάνατο, είναι μάταιο). Ου παραμένει ο πλούτος, ου συνοδεύει η δόξα. (Δεν μένει ο πλούτος, δεν συνοδεύει η δόξα τον άνθρωπον) Επελθών γαρ ο θάνατος, ταύτα πάντα εξηφάνισται». (Ήλθε ο θάνατος, όλα έφυγαν από την μέση.) Ματαιότης λοιπόν. Και πράγματι αγαπητοί μου, όταν φθάσαμε να κατακτήσωμε τον κόσμον, φθάνομε να οικούμε τον τάφον, να κατοικούμε τον τάφον. Τι ωφέλησε τον πλούσιον νενανίσκο, όταν του είπε ο Κύριος «πούλησε τα υπάρχοντά σου και έλα μαζί μου». Εκεινος εσκυθρώπιασε. Λυπήθηκε. Επειδή ήταν κολλημένη η ζωή του στα υλικά πράγματα. Και τα υλικά πράγματα, κολλημένα στη ζωή του. Τι κέρδισε; Τίποτα. Τίποτα δεν κέρδισε. Ζημίωσε.
Αγαπητοί μου, ας καθήσωμε να θεολογήσωμε την ανθρωπίνη ζωή. Έξω από τον Ιησούν Χριστόν η ψυχή μας αισθάνεται ένα χάος. Δεν γνωρίζομε ούτε τι είναι ζωή ούτε τι είναι θάνατος. «Ουδείς αναβέβηκεν, λέγη ο Κύριος, εις τον ουρανόν, ει μη ο εκ του ουρανού καταβάς, ο Υιός του ανθρώπου, ο ων εν τω ουρανώ». Κανείς δεν πήγε στον ουρανό, παρά μόνον Εκείνος που κατέβηκε από τον ουρανό. Αυτός που έγινε άνθρωπος. Αλλά και που υπάρχει στον ουρανό. Και που είναι στους κόλπους του Πατρός. Εκείνος εξηγήσατο. Εκείνος μας είπε τι είναι η ζωή και τι είναι ο θάνατος. Τα θέλγητρα της ζωής. Αν βέβαια είναι θέλγητρα. Είναι η ζάχαρη που καλύπτει το χάπι το πικρό. Αυτά είναι τα θέλγητρα της ζωής. Δηλαδή ένα σακχαρόπηκτο χάπι, που εξαπατά τον άνθρωπο. Εξαπατούν τον άνθρωπο τα θέλγητρα της ζωής. Νόημα η ζωή χωρίς τον Ιησούν Χριστόν δεν έχει. Γι’αυτό, βλέπετε, ο άνθρωπος, όταν διασκεδάση και τελειώση η διασκέδαση, πέφτει πάλι σε μια κατάθλιψη. Και σπεύδει πάλι να ξαναδιασκεδάση, για να ξαναγεμίσει φαινομενικά την ζωή του. Και αυτό δεν είναι παρά ένα μαγγανοπήγαδο, που το γυρίζει και το γυρνά σ’ολόκληρη την ζωή του, ο φτωχός, ταλαίπωρος, πλανεμένος άνθρωπος.
Ο Κύριος, αν προσέξατε, στην σημερινή ευαγγελική περικοπή, είπε ότι θα ξανάρθη. Εν τη δόξη του Πατρός Αυτού, μετά των αγγέλων των αγίων. Θα ξανάρθη. Και αυτό για τους αγίους που πιστεύουν εις τον Χριστόν και απηρνήθησαν την ζωήν τους, δεν κόλλησαν στον παρόντα κόσμο, είναι μια εμπειρία. Ότι ο Χριστός θα ξανάρθη. Το ζουν αυτό, το νιώθουν, το αισθάνονται. Είναι ευτυχείς. Αξίζει αγαπητοί μου να μην απολυτοποιήσωμε την ζωή μας. Αξίζει. Γιατί θα ζημιώσωμε στο τέλος. Λέγει κάποιος σύγχρονος άγιος, λέγει: «Δεν θα ήθελα να είμαι στον Παράδεισο, ούτε στον Παράδεισο, χωρίς τον Ιησούν Χριστόν!» Που σημαίνει ο Χριστός δίνει πραγματικά το νόημα. Ή εκείνο που γράφει ο Απόστολος Παύλος: «Τις ημάς χωρίσει από της αγάπης του Χριστού; Ποιος μπορεί να μας χωρίση από την αγάπη του Χριστού; Θλίψης; Ή στενοχωρία; Ή διωγμός; Ή λιμός; (πείνα) Ή γυμνότης; Ή κίνδυνος; Ή μάχαιρα; Πέπεισμαι γαρ ότι ούτε θάνατος, ούτε ζωή, ούτε άγγελοι, ούτε αρχαί, ούτε δυναμεις, (σκοτεινές εννοείται, δαίμονες) ούτε ενεστώτα, ούτε μέλλοντα, (και μέλλον είναι ο Παράδεισος, ξέρετε. Να εδώ που βλέπομε μια συμφωνία) ούτε ύψωμα (αν μου δώσουν αξιώματα στην ζωή) ούτε βάθος (αν με ταπεινώσουν και με καρπαζώσουν στην ζωή) ούτε τις κτίσις ετέρα συνήσεται ημάς χωρίσαι από της αγάπης του Θεού, της εν Χριστώ Ιησού του Κυρίου ημών». Κανείς δεν μπορεί να μας χωρίσει από την αγάπη του Χριστού. Κανείς. Ναι αγαπητοί μου. Ο βίος είναι σύντομος και η ποιότητά του αμφίβολη και απατηλή. Μη διστάζομε λοιπόν να απαρνηθούμε τον εαυτόν μας. Να σηκώσωμε τον σταυρό μας και να ακολουθήσωμε τον Κύριον. Ο κόπος και η θυσία δεν πηγαίνουν χαμένα. Γιατί ο Κύριός μας ανεστήθη. Κι εμείς θ’αναστηθούμε. Και όπως μας είπε, ούτε μια τρίχα από το κεφάλι μας δεν θα χαθή. Όποιος πιστεύει και αγαπάει τον Κύριον Ιησούν Χριστόν, πάντα τον ακολουθεί.
†. Κάποτε, αγαπητοί μου, ο Κύριος βρέθηκε σε μία Συναγωγή κατά την ημέρα του Σαββάτου, όπου και δίδαξε τον λόγο του Θεού. Ανάμεσα στο πλήθος, ήτο και μία γυναίκα ραχητική και μη δυναμένη καν να ανορθώσει το κεφάλι της. Την είδε ο Κύριος και της λέγει: «Γύναι, ἀπολέλυσαι τῆς ἀσθενείας σου». Και έθεσε τα χέρια Του επάνω της και αμέσως η γυναίκα εκείνη ανορθώθηκε.
Ο αρχισυνάγωγος φθόνησε τον Ιησού και δήθεν γεμάτος από αγανάκτηση, ότι τάχα Σάββατο έγινε η θεραπεία, στρέφεται προς τον όχλο και ζητά να μην προσέρχεται σε ημέρα Σαββάτου και να θεραπεύονται την ημέρα αυτήν, διότι ο νόμος έλεγε ότι ήτο αργία. Και τότε ο Κύριος στρέφεται προς αυτόν και τον αποκαλεί «υποκριτή», λέγοντάς του: «Ο καθένας από σας το Σάββατο δεν ποτίζει το βόδι του ή το υποζύγιό του; Αυτήν λοιπόν η γυναίκα, που είναι θυγατέρα του Αβραάμ, που ο σατανάς την έδεσε 18 όλα χρόνια, δεν έπρεπε να λυθεί από την αρρώστια της την ημέρα του Σαββάτου;»
Αυτό αγαπητοί μου το γεγονός της συγκυπτούσης εκείνης γυναικός σ’ εκείνη την Συναγωγή, γίνεται ένα σύμβολο. Σύμβολο της συγκυπτούσης ανθρωπότητος. Πράγματι, η ανθρωπότητα έχει πολλές ομοιότητες με τη συγκύπτουσα εκείνη γυναίκα που θεράπευσε ο Κύριος. Όταν ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο, τον έκανε σωματικά όρθιο. Είναι το μόνο ον μέσα στη Δημιουργία που έχει φυσική στάση όρθια. Όλα τα άλλα ζώα και τα θηλαστικά κυρίως, που είναι κοντινά στον άνθρωπο, και αυτά όλα περιπατούν με τα τέσσερα. Δεν είναι φυσική η θέσις της μαϊμούς να περπατάει με τα δυο της· με τα τέσσερα. Η μαϊμού είναι εκατό τοις εκατό ζώο. Ήταν, είναι και θα είναι μαϊμού πάντοτε. Δεν έχει καμία σχέση ο άνθρωπος με τη μαϊμού. Ο άνθρωπος μόνος επλάσθη όρθιος. Και επλάσθη όρθιος όχι μόνο σωματικά, αλλά και πνευματικά όρθιος· έχοντας ορθό φρόνημα, λογική, με ανδρεία βούληση και με υγιές συναίσθημα. Ο άνθρωπος, με την όρθιά του στάση, μπορούσε να ατενίζει τον ουρανό, εκεί που βρίσκεται και ο Δημιουργός του. Έρχεται όμως ο διάβολος, ο μισόκαλος, αυτός ο οποίος μισεί το καλό, μισεί το ωραίο, έρχεται και υποβάλλει την αμαρτία στον άνθρωπο, που τελικά ο άνθρωπος, υπό το βάρος της ενοχής και της αμαρτίας, συγκύπτει και πίπτει και ηθικά και οντολογικά. Έκτοτε, ο άνθρωπος είναι ο ηθικά πεπτωκώς, ο ηθικά πεσμένος, αλλά και ο οντολογικά θνήσκων. Μην ξεχνάτε ότι ο άνθρωπος παραβαίνοντας την εντολή του Θεού, πίπτει με τον θάνατον. Και γίνεται-από το «πίπτω»- γίνεται πτώμα. Έτσι λοιπόν ο άνθρωπος από όρθιος γίνεται οριζόντιος· γιατί είναι πεσμένος.
Ακόμα ο διάβολος καθιστά ταπεινωμένο τον άνθρωπο, με γήινο φρόνημα και υλιστικό. Να κοιτάζει πια ο άνθρωπος προς τα κάτω, όχι προς τον ουρανό. Η βούλησή του γίνεται χαλαρή και ανίσχυρη. Και το συναίσθημά του γίνεται νοσηρό. Μια συγκεφαλαίωση αυτής της καταστάσεως της πτώσεως του ανθρώπου είναι η ειδωλολατρία και ο χαμερπής βίος. Σας είπα, συγκεφαλαίωση είναι· διότι τι είναι η ειδωλολατρία παρά μια στροφή προς την κτίση και δεν βλέπει ο άνθρωπος παραπέρα από εκείνο που τον περιβάλλει. Και δεν μπορεί να δει τίποτα παραπέρα· γιατί είναι τυφλός πια, ή καλύτερα, είναι συγκύπτων. Και δεν βλέπει πια τον Δημιουργό του, αλλά βλέπει μόνον το περιβάλλον του. Κι εκεί, μυωπάζουσα η νόησή του, δεν βλέπει παρά μόνο εκείνο που βλέπει. Και δέχεται μόνον εκείνο που αντιλαμβάνεται. Κι έτσι έχοντας μέσα του ο άνθρωπος την ανάγκη έμφυτη να στραφεί προς τον Δημιουργό του, δηλαδή το λεγόμενο θρησκευτικό αίσθημα, στρέφεται προς την κτίση και ειδωλολατρεί. Αλλά η ειδωλολατρία έχει μια βαριά συνέπεια: τον χαμερπή βίο.
Αν θέλετε να δούμε αυτά τα δύο φαινόμενα, θα τα διαβάσουμε στο πρώτο κεφάλαιο της Προς Ρωμαίους επιστολής. Και λέγει ο Απόστολος Παύλος, δεν διστάζει να κάνει τολμηρή και ρεαλιστική περιγραφή και να πει: Ο «ἄνθρωπος ἐν τιμῇ ὢν οὐ συνῆκε». Πλασμένος με τιμή, δεν το κατενόησε. Και ο άνθρωπος αυτός «παρασυνεβλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις καὶ ὡμοιώθη αὐτοῖς», όπως λέγει ένας ψαλμικός στίχος.(Ψαλμ 48,13) Όχι, όχι! Δεν «παρασυνεβλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις καὶ ὡμοιώθη αὐτοῖς». Όχι. Κάτι παρακάτω.
Κι εκεί λέγει τολμηρά, ότι η ασύνετη καρδιά τους, ο ασύνετος νους τους, επειδή δεν λάτρευσαν τον Θεό, αλλά την κτίση, «παρέδωκεν αὐτοὺς ὁ Θεὸς εἰς πάθη ἀτιμίας.».Τι; «Ἂρσενες ἐν ἄρσεσι τὴν ἀσχημοσύνην κατεργαζόμενοι»-ο τίτλος «ἀνήρ» είναι τιμητικός, ενώ ο τίτλος «αρσενικός» είναι υποτιμητικός. «Αἵ τε γὰρ θήλειαι αὐτῶν μετήλλαξαν τὴν φυσικὴν χρῆσιν εἰς τὴν παρὰ φύσιν»…(και οι «θηλυκές»· δεν λέει οι «γυναίκες»),το ίδιο έκαναν και κάνουν. Δηλαδή η ομοφυλοφιλία· που δεν υπάρχει ούτε στα ζώα. Γιατί; Γιατί άφησαν τον αληθινό Θεό, λάτρεψαν την κτίση, που είναι η λατρεία του σατανά, γιατί πίσω από την κτίση είναι ο διάβολος και ο άνθρωπος μετά σύρεται σε χαμερπή βίο. Αυτή είναι η εικόνα του αρχαίου κόσμου, του μακράν του Θεού· όπως τον κατήντησε τον κόσμο ο διάβολος, αγαπητοί μου.
Είναι γνωστό ότι ο Θεός καταράστηκε τον όφιν, τον διάβολο, τον αρχαίο όφιν, που λέει ο ευαγγελιστής Ιωάννης, τον σατανά, τον αντικείμενο, με το σχήμα του φιδιού. Να, λέγει ο Θεός ότι να τρώγει χώμα σε όλη του τη ζωή. «Καὶ γῆν φαγῇ πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς σου»(Γέν.3,14): να τρως χώμα σε όλη σου τη ζωή. Τι θα πει «να τρως χώμα σε όλη σου τη ζωή;». Να είσαι πάντοτε στραμμένος προς την ύλη, προς την χαμέρπεια. Και το χειρότερο, ότι αυτό το αποτέλεσμα της κατάρας του ο διάβολος, το υποβάλλει τώρα στον άνθρωπο, με την υλιστική θεώρηση της ζωής. Και τον κάνει τώρα τον άνθρωπο, ο οποίος δεν πήρε τέτοια κατάρα από τον Θεό, δεν πήρε καν κατάρα ο άνθρωπος, ο άνθρωπος πήρε μόνο κατάρα εν τη εκτελέσει του έργου του, δηλαδή ενώ θα εργάζεται την γη, εν τω έργω, εν τη επιτελέσει και όχι σ’ αυτήν την ίδια τη γη, στα χέρια του, στην ύπαρξή του. Και τώρα ο άνθρωπος, αγαπητοί μου, βόσκει γη, βόσκει χώμα. Είναι πια ο άνθρωπος υλιστικός.
Έτσι η ανθρωπότητα έγινε πράγματι συγκύπτουσα. Οι εκφράσεις του Λουκά στην σημερινή Ευαγγελική περικοπή, προς εκείνη την συγκύπτουσα γυναίκα, που είπε ο Κύριος, έχουν ως εξής: ότι η γυναίκα αυτή είχε «πνεῦμα ἀσθενείας»· δηλαδή πονηρό πνεύμα, που προκαλούσε αυτήν την πτώση- αυτό θα πει «πνεῦμα ἀσθενείας »· «ἣν(:την οποία) ἔδησεν(κατά τους λόγους του Κυρίου) ὁ σατανᾶς ἰδοὺ δέκα καὶ ὀκτὼ ἔτη (:18 ολόκληρα χρόνια)», « καὶ μὴ δυναμένη ἀνακῦψαι εἰς τὸ παντελές»(:και μη δυναμένη να σηκώσει τη ράχη της και το κεφάλι της ολότελα).Αυτά όλα δείχνουν ότι ο διάβολος είχε δεμένη ολόκληρη την ανθρωπότητα, που ήτο αδύνατο η ανθρωπότητα, δια ιδίων μέσων, να ελευθερωθεί.
Έρχεται όμως ο Χριστός, ο Κύριός μας και ελευθερώνει τον άνθρωπον από την δέσμευση του διαβόλου. Μας λέγει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στην πρώτη του επιστολή: «εἰς τοῦτο ἐφανερώθη ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ἵνα λύσῃ τὰ ἔργα τοῦ διαβόλου»(Α΄Καθολική επιστολή Ιωάννου:3,8).Γι’ αυτό, λέγει, φανερώθηκε ο Υιός του Θεού· για να λύσει τα έργα του διαβόλου. Και «έργα του διαβόλου», σας το είπα τι είναι. Είναι η ειδωλολατρία, σαν ασθένεια της ψυχής. Ο άνθρωπος έχει εφεξής μία ροπή να ειδωλολατρεί. Προσέξτε. Μια ροπή να ειδωλολατρεί. Είναι μια μόνιμη αρρώστια. Προσέξτε. Ο λαός του Ισραήλ στην έρημο παίρνει την εντολή να αγνιστεί και να περιμένει τον νόμο. Πόσο να περιμένει; 800 χρόνια; 40 ημέρες! Μόνο. Και δεν έχει υπομονή. Και ειδωλολατρεί! Λατρεύοντας εκείνο το χρυσό μοσχάρι. Είναι καταπληκτικό, αγαπητοί μου. Ήρθε ο Χριστιανισμός στην Ευρώπη, στην Ελλάδα, ξαπλώθηκε στον λεγόμενο «Δυτικό κόσμο». Συμπλέχτηκε μαζί με τον Χριστιανισμό και η ειδωλολατρία. Πόσα τέτοια στοιχεία ειδωλολατρικά σέρνομε μέσα στη ζωή μας, την λεγομένη «Χριστιανική»; Ρέπει ο άνθρωπος, ρέπει, είναι η παλιά αρρώστια, ρέπει προς την ειδωλολατρία.
Η ειδωλολατρία λοιπόν είναι έργο του διαβόλου. Και είναι η ασθένεια της ψυχής. Είναι και η ασθένεια του σώματος. Είναι και ο θάνατος. Αυτά είναι τα έργα του διαβόλου. Δεν θα πέθαινε ο άνθρωπος, εάν δεν αμάρτανε. Κατά τη ρητή μάλιστα προειδοποίηση του Θεού.
Και πώς λύει τα έργα του διαβόλου τώρα ο Χριστός; Πρώτον. Ανορθώνει τον άνθρωπο ηθικά και πνευματικά, με τον νέο τρόπο ζωής που φέρει στον κόσμο αυτόν· και που είναι η επιστροφή στον Θεό και η υπακοή σε Αυτόν. Παίρνει το Πνεύμα του Θεού ο άνθρωπος και γίνεται πνευματοφόρος. Δεύτερον. Ανορθώνει και σωματικά τον άνθρωπο, με την ανάσταση των νεκρών. Μην το ξεχνάτε αυτό: ότι κεντρικό σημείο του Χριστιανισμού είναι η ανάστασις των νεκρών. Αδελφοί μου, αν δεν το πιστεύετε, συγκρίνατέ το, αυτό που δεν πιστεύετε, με το Σύμβολο της Πίστεως, που λέγει «προσδοκῶ ἀνάστασιν νεκρῶν», όπως λέει ο πατήρ Ιουστίνος Πόποβιτς, «να συγκρίνεις και να δεις κατά πόσο είσαι Χριστιανός». Αν δεν πιστεύεις ότι θα αναστηθούν οι νεκροί, δεν είσαι Χριστιανός. Γιατί αποτελεί κεντρικό σημείο της πίστεως. Κεντρικό σημείο. Η Ανάστασις του Χριστού και η ανάστασις των νεκρών.
Έτσι λοιπόν, θα αναστηθούν οι νεκροί. Τι θα πει «θα αναστηθούν οι νεκροί»; Από το ἀνά + ἳστημι, ἀνίστημι. Θα ξανασταθώ στα πόδια μου. Αυτό το σώμα που έφαγε ο τάφος. Έπεσα, γιατί έγινα νεκρός. Νεκρός, αυτό που λέμε «θάνατος». Αυτό το σώμα, που το’ φαγε ο θάνατος, ο τάφος, η φωτιά, τα σκουλήκια, τα ψάρια, οι βόμβες… αυτό το ίδιο σώμα. Είναι δυνατός ο Θεός. Θα αναστηθεί. Και θα ξανασταθεί στα πόδια του. Αν μου πείτε: «ανοησίες», θα μείνετε με την ανοησία σας. Αυτός είναι ο λόγος του Θεού. Ο καθαρός, ο ατόφιος, ο γνήσιος. Θα σταθεί πάλι με τα πόδια του. Αυτό θα πει «ἀνάστασις». Από το «ἀνίστημι». Αυτό είναι έργο καθαρά του Χριστού. Γι’ αυτό είπε ο Κύριος εδώ, αν έπρεπε να συνοψίσουμε αυτές τις δύο θέσεις: «Γύναι, ἀπολέλυσαι τῆς ἀσθενείας σου». Είσαι ελεύθερη από αυτήν την ασθένειά σου, από αυτήν την αδυναμία σου. Είσαι ελεύθερη. Δηλαδή δεν είσαι πια εκείνο που ήσουν. Ω συγκύπτουσα ανθρωπότητα, σου λέει ο Κύριός σου, ο Δημιουργός σου, που σε αναδημιουργεί: «Ἀπολέλυσαι τῆς ἀσθενείας σου».
Και ένα τρίτο. Επιθέτει ο Κύριος τα χέρια Του επάνω σε αυτήν την γυναίκα. «Καὶ ἐπέθηκεν αὐτῇ τὰς χεῖρας Αὐτοῦ». Γιατί; Και κατ’ επέκταση, κατ’ επέκταση, στην ανθρωπότητα. Για να δώσει χαρίσματα· το μέγιστο των οποίων χαρισμάτων είναι η υιοθεσία. Γιατί με την υιοθεσία ο άνθρωπος κληρονομεί την βασιλεία του Θεού.
Αγαπητοί μου, η ημέρα του Σαββάτου, που ο Κύριος θεράπευσε την συγκύπτουσα γυναίκα, είναι μια ξεχωριστή μέρα. Το Σάββατο είναι η εβδόμη ημέρα· που ο Θεός ανεπαύθη. Σάββατο θα πει ανάπαυσις. Εβραϊκά. Δηλαδή τι θα πει «ἀνεπαύθη ο Θεός»; Δεν υπάρχει κόπωση, για να αναπαυθεί ο Θεός. Σημαίνει ότι ο Θεός δεν δημιουργεί πλέον τίποτε καινούριο. Δεν υπάρχει συμπληρωματική δημιουργία, ούτε ένα άτομο της ύλης. Ουδεμία συμπληρωματική δημιουργία δεν υπάρχει.
Μέσα σε αυτήν όμως την έβδομη ημέρα, ο Θεός δεν δημιουργεί κάτι καινούριο, αλλά εργάζεται όμως ένα σπουδαιότατο έργο. Την πρόνοια και την κυβέρνηση του παντός. Εργάζεται ακόμα, μέσα σε αυτή την έβδομη ημέρα, η οποία ξέρετε ποια είναι; Από τότε που επλάσθη ο άνθρωπος και τελείωσε η δημιουργία του… ο άνθρωπος επλάσθη την έκτη ημέρα, δηλαδή εκεί τελειώνει η μεγάλη χρονική περίοδος της έκτης ημέρας. Και αρχίζει η 7η ημέρα. Αυτήν την ημέρα που διερχόμεθα, που διάγουμε, δηλαδή από τότε που τελείωσε η δημιουργία του Αδάμ και της Εύας, μέχρι σήμερα, είμαστε μέσα στην έβδομη ημέρα. Είναι αυτή η 7η ημέρα. Ζούμε στην 7η ημέρα. Μην το ξεχνούμε. Μέσα σε αυτόν τον χρόνο, τώρα ο ίδιος ο Θεός αναδημιουργεί τον άνθρωπο, τον πεσμένο από τον διάβολο άνθρωπο, τον αναδημιουργεί προπαντός με την Ενανθρώπησή Του.
Όταν κατηγορείται, επί παραδείγματι, από τους Ιουδαίους ότι εργάζεται το Σάββατο, όπως και πλάγια τον κατηγόρησε και ο αρχισυνάγωγος, ότι την ημέρα του Σαββάτου επιτέλεσε αυτό το έργον, ο Κύριος απήντησε και απαντούσε: «ὁ πατήρ μου ἕως ἄρτι ἐργάζεται, κἀγὼ ἐργάζομαι.»: Ο Πατέρας μου μέχρι τώρα εργάζεται, κι εγώ εργάζομαι. Όχι εργάζεται για κάτι καινούριο. Δηλαδή για να προσθέσει κάτι στην Δημιουργία. Αλλά για να αναδημιουργήσει την παλαιωθείσα Δημιουργία. Και προπαντός τον παλαιωμένο άνθρωπο. Και τον αναδημιουργεί τον άνθρωπο, με τους μεγάλους σταθμούς του δικού Του βίου. Ενανθρώπησις, Σταύρωσις, Ανάστασις, Ανάληψις· που είναι, όπως λέγει ο άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας, «τά ποιητικά τῆς σωτηρίας μας» .
Την εβδόμη ημέρα ο Χριστός αναπαύτηκε στον τάφο· που είναι ο αληθής Σαββατισμός και η αληθινή ανάπαυσις,για να περάσει τώρα ο Χριστός, με την ανθρωπίνη Του, εννοείται, φύση, αυτή που προσέλαβε από μας, για να περάσει στην ογδόη ημέρα· που είναι η ατέρμων αιωνιότης και που προβάλλεται η ανθρώπινη Του φύση, όχι θεία, η ανθρώπινή Του φύσις αληθινά η καινή κτίσις. Η καινούρια Δημιουργία. Και αυτή η καινή κτίσις είναι το αναστημένο Του σώμα· που «θάνατος αὐτοῦ», όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος, «οὐκέτι κυριεύει»[Ρωμ 6,9]. Δεν ξανακυριεύεται πια από τον θάνατο το σώμα του Χριστού. Και αυτή είναι η «μία των Σαββάτων». Η ημέρα του Κυρίου. Η Κυριακή. Αυτή τώρα είναι η ογδόη ημέρα. Λέγεται ογδόη γιατί έχομε επανάληψη της εβδομάδος. Αφήνομε την εβδόμη και πάμε πάλι προς την πρώτη ημέρα. Και αυτή η πρώτη, γι’ αυτό λέγεται «η μία των Σαββάτων». «Σάββατο» θα πει εβδομάδα, και είναι αυτή η καινούρια ημέρα, η ημέρα του Κυρίου, η Κυριακή. Είναι η αιωνιότητα. Είναι ο χρόνος της Βασιλείας του Θεού.
Γι’ αυτό, αγαπητοί μου, ο άνθρωπος οφείλει να δοξολογεί πάντοτε τον Κύριο, πάντοτε, για όλα αυτά, ιδιαίτερα όμως την ημέρα της Κυριακής. Αγαπητοί μου, ας θυμηθούμε πάλι την συγκύπτουσα εκείνη γυναίκα, μέσα στη Συναγωγή. Η γυναίκα αυτή είχε κάποια σπουδαία γνωρίσματα· η γυναίκα αυτή εφαίνετο να ήτο ευσεβής· γιατί διαφορετικά ο Κύριος, θεραπεύοντάς την, θα της έλεγε «ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου». Δεν της το είπε αυτό. Δεν της είπε «σου συγχωρούνται οι αμαρτίες σου». Ώστε να είναι αιτία αυτής ακριβώς της κακοπαθείας της οι αμαρτίες της. Να το ξέρετε αυτό, αγαπητοί μου. Καθένας που πάσχει, δεν είναι πάντοτε αποτέλεσμα των αμαρτιών του. Να το γνωρίζουμε αυτό. Ακόμα, δεν ζητά από αυτήν ούτε καν την πίστη· διότι όταν την απολύει, δεν της λέγει: «ἡ πίστις σου σέσωκέ σε». Καθόλου· διότι έβλεπε ο Κύριος την εσωτερική της διάθεση, ότι είχε ήδη πιστέψει στον Κύριο.
Ακόμα, την αποκαλεί «θυγατέρα του Αβραάμ» και όχι του Αδάμ. Και αυτό είναι χαρακτηριστικό. Διότι, όπως λέγει ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας: «τήν οὐ μᾶλλον διά τό γένος, ὅσον διά τήν πίστιν Ἀβραάμ οὔσαν θυγατέρα»: ότι δεν ήταν θυγατέρα για το γένος από τον Αβραάμ, αλλά για την πίστη. Όπως κι ο καθένας που πιστεύει εις τον Χριστό, είναι παιδί του Αβραάμ. Όχι εξ αίματος· αλλά διότι έχει κοινό γνώρισμα την πίστη. Οι Εβραίοι είναι μόνον σαρκικά απόγονοι του Αβραάμ. Όχι όμως ότι είναι και από την πίστη. Γι’ αυτό ο Κύριος τους είπε: «Ο Αβραάμ, ο Αβραάμ σας κατηγορεί στον Θεό· διότι αν είσαστε γνήσια παιδιά του Αβραάμ, που είναι ο Πατριάρχης της πίστεως,θα γνωρίζατε ποιος είμαι. Θα γνωρίζατε την φωνή μου. Να σας πω ποιοι είσαστε, λέει ο Κύριος, παιδιά του σατανά, του διαβόλου είσαστε· και όχι του Αβραάμ.» Η γυναίκα αυτή λοιπόν, δεν ήταν καν παιδί, απόγονος του Αδάμ. Αλλά ήτο παιδί του Αβραάμ. Είχε δηλαδή πίστη. Ουσιαστικά ο Κύριος πλέκει εγκώμιο στη γυναίκα αυτήν.
Κι ακόμη μην ξεχνάμε ότι παρά την τρομερή παραμόρφωσή της,δεν παρέλειπε να πηγαίνει κατά Σάββατον στην Συναγωγή, για να υμνεί τον Θεό και να ακούει τον λόγο τον δικό Του. Και αυτή της η επιμέλεια αμείφθηκε. Εκείνο το Σάββατο, μοναδική φορά, ίσως πρώτη και τελευταία φορά, στην παγκόσμια Ιστορία, εκείνο το Σάββατο, είχε επισκεφθεί εκείνη την τοπική Συναγωγή, αυτός ο ίδιος ο Θεός! Ο Γιαχβέ· που ενηνθρώπησε. Και ήρθε σε εκείνη την Συναγωγή. Και αμείφθηκε με το να δει το πρόσωπο του Ενανθρωπήσαντος Θεού. Η γυναίκα αυτή, δεν ζήτησε, αγαπητοί μου, από τον Κύριον καν να θεραπευθεί! Πήγε να ακούσει μόνο τον λόγο Του. Αλλά ο Κύριος την κάλεσε για να την θεραπεύσει· διότι με υπομονή υπέφερε την δοκιμασία της. Ήτο γυναίκα πίστεως, αρετής, υπομονής, επιμονής, γι’ αυτό και εδικαιώθη.
Έτσι, αγαπητοί, από τη μια η συγκύπτουσα γυναίκα, σαν σύμβολο της συγκυπτούσης ανθρωπότητος, κι από την άλλη μεριά, η ίδια η συγκύπτουσα αυτή γυναίκα της Συναγωγής, δείχνουν ότι μοναδικός ιατρός και ελευθερωτής είναι ο Χριστός, και μόνον ο Χριστός. Γι’ αυτό δικαιολογημένα, όπως σημειώνει ο Ευαγγελιστής Λουκάς στον επίλογο αυτού του θαύματος ότι «Πᾶς ὁ ὄχλος ἔχαιρεν ἐπὶ πᾶσι τοῖς ἐνδόξοις τοῖς γινομένοις ὑπ᾿ αὐτοῦ». Γι’ αυτό κι εμείς ας δοξάζουμε τον Κύριό μας Ιησού Χριστό που μας ελευθέρωσε από τα έργα του διαβόλου.
†. Ένα αριστουργηματικό διάγραμμα του αμώμου, αψόγου και αληθούς ανθρώπου, μάς δίδει ο 14ος Ψαλμός. Ολόκληρος. Μή ξεχνάτε ότι δέν είναι μόνο, και δέν πρέπει να είναι μόνο οι 144.000 εκείνοι οι οποίοι διέλαμψαν εν παρθενία και αφιερώσεις, αλλά πάς πιστός. Δέν μπορεί κανείς να πεί ότι εγώ επειδή δέν είμαι αφιερωμένος θα είμαι και λιγάκι στρεβλός στην ζωή μου. Όχι! Θα γίνουμαι ειλικρινείς και ευθείς άνθρωποι. Ακούστε λοιπόν ότι όλους μας ενδιαφέρει αυτός ο ψαλμός. Καί θα πρέπει εκεί να καθρεπτιζόμεθα, είς τον 14ον ψαλμόν. Θα κάνω πάρα πολύ σύντομη ανάλυση πολύ σύντομη. Γιατί η ώρα παρήλθε. "Κύριε, τίς παροικήσει ἐν τῷ σκηνώματί σου; ἢ τίς κατασκηνώσει ἐν ὄρει ἁγίῳ σου;" (Ψαλ. 14, 1) (Κύριε, λέγει, ποιός θα 'ρθει να παροικήσει στο σκήνωμά σου που είναι οι αυλές σου. Ακόμα τότε δέν είχε γίνει ο ναός του Σολομώντος. Εκεί που είναι η κιβωτός της Διαθήκης. Τα σκηνώματα τα ιερά και τα άγια. Ποιός θα' ρθει να παροικήσει; Ποιός θα 'ρθει να κατασκηνώση στο άγιον όρος σου; Το όρος Σιών;) "πορευόμενος ἄμωμος καὶ ἐργαζόμενος δικαιοσύνην, λαλῶν ἀλήθειαν ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ," (Ψαλ. 14, 2) (θα 'ρθεί να κατοικήσει εκεί, μόνον εκείνος ο οποίος περπατάει στην ζωή του χωρίς μώμον, χωρίς κατηγορίαν. Είναι εκείνος που εργάζεται την αρετήν, τήν καθ' όλου αρετήν, εργαζόμενος δικαιοσύνη. Είναι εκείνος ο οποίος λέγει πάντα την αλήθειαν. Καί κοιτάξτε ακρίβεια του πράγματος, ως προς το ποιώ την αλήθεια. Δέν λέγει λαλών αλήθειαν, αλλά λαλών αλήθειαν εν τη καρδία αυτού. Γιατί πολλές φορές μπορεί να πώ την αλήθεια με το στόμα μου, αλλά από μέσα μου να 'χω επεξεργαστή δολοπλοκίες και ψευτιές. Μπορεί να μην τις χρησιμοποιήσω. Το θέμα είναι ότι δέν πρέπει ούτε κάν από μέσα μου να σκεφθώ πονηρά.) "ὃς οὐκ ἐδόλωσεν ἐν γλώσσῃ αὐτοῦ" (εκείνος ο οποίος δέν εδημιούργησε δόλον είς τον πλησίον του με την γλώσσα του.) "οὐδὲ ἐποίησε τῷ πλησίον αὐτοῦ κακὸν καὶ ὀνειδισμὸν οὐκ ἔλαβεν ἐπὶ τοῖς ἔγγιστα αὐτοῦ." (Ψαλ. 14, 3) (είναι εκεινος ο οποίος δέν έκανε ποτέ το κακό στον πλησίον του. Εκείνοι που λένε, δέν πάτησα μυρμηγκάκι• πολύ υποκρισία βρίσκει κανείς εκεί. Άς το προσέχουμε αγαπητοί μου. Είναι μεγάλη υπόθεση να πεί κανείς, δέν έβλαψα τον πλησίον μου. Καί δέν επέφερε ονειδισμόν, δυσφήμηση στον πλαϊνό του, σ' αυτούς που είναι γύρω του, κοντά του.) "ἐξουδένωται ἐνώπιον αὐτοῦ πονηρευόμενος," (δέν εκτιμά ποτέ τον πονηρό άνθρωπο ο άμωμος και ο άδολος άνθρωπος, δέν πιάνει να κάνει συνεταιρισμούς και νταλαβέρια και παρέες) "τοὺς δὲ φοβουμένους τὸν Κύριον δοξάζει·" (αντιθέτως τιμά εκείνους οι οποίοι φοβούνται τον Θεον, φοβούνται και τηρούν τις εντολές του Θεού) "ὁ ὀμνύων τῷ πλησίον αὐτοῦ καὶ οὐκ ἀθετῶν·" (Ψαλ. 14, 4) (εκείνος που παίρνει τούς όρκους του —στην Παλαιά Διαθήκη έπαιρναν όρκους, στην Καινή Διαθήκη απαγορεύεται— καί δέν τους αθετεί. Δέν είναι δηλ. ο άνθρωπος που αθετεί τις υποσχέσεις του) "τὸ ἀργύριον αὐτοῦ οὐκ ἔδωκεν ἐπὶ τόκῳ καὶ δῶρα ἐπ᾿ ἀθῴοις οὐκ ἔλαβεν." (τα χρήματά του δέν τα τοκίζει για να ζεί απο τους τόκους πίνοντας το αίμα των ανθρώπων που τους δανείζει. Καί δέν έλαβε δωροδοκίες, γιά να κατηγορηθεί καί να προσβληθεί καί να μπεί στην φυλακή ο αθώος.) "ὁ ποιῶν ταῦτα, οὐ σαλευθήσεται εἰς τὸν αἰῶνα." (Ψαλ. 14, 5) (αυτός που τα κάνει αυτά θα μείνη στερεός, ακλόνητος καί είς την παρούσα ζωή και είς την μέλλουσαν) Αυτό είναι το διάγραμμα του αμώμου ανθρώπου.
Απόσπασμα από την 59η ομιλία στο βιβλίο της Καινής Διαθήκης « Ιερά Αποκάλυψις ».