†«Ὅς γὰρ ἂν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν· ὃς δ᾿ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ἕνεκεν ἐμοῦ καὶ τοῦ εὐαγγελίου, οὗτος σώσει αὐτήν».
Γιατί όποιος θέλει να σώση την ζωήν του, θα την χάση. Και όποιος χάση την ζωήν του για μένα και για το Ευαγγέλιον, αυτός θα την κερδίσει την ζωήν του.
Καθώς ακούμε αγαπητοί μου αυτούς τους λόγους του Κυρίου, που τους απευθύνει τόσο προς τους μαθητάς Του όσο και προς τον όχλον, αισθανόμεθα να υπάρχη μια σκληρή απολυτότης. Ή θα ανήκεις εις τον Κύριον και θα σωθείς ή δεν θα ανήκεις και θα απολεσθής.
Αλλά ας δούμε τα πράγματα από πιο κοντά. Πριν προχωρήσουμε, πρέπει να κάνουμε μια εξομάλυνση του ιερού κειμένου. Ότι η λέξις, ο όρος «ψυχή» εδώ έχει δύο σημασίες. Η πρώτη σημασία σημαίνει «ζωή» και η δευτέρα σημασία, «ψυχή» σημαίνει «πνεύμα». Έτσι, όταν ο Κύριος λέγη «ός αν θέλη την ψυχήν αυτού σώσαι», όποιος θέλει να σώση την ζωή του, αφήνει, όπως βλέπομε, περιθώρια εδώ να φανή πολύ καθαρά ότι ο άνθρωπος έχει εξουσία της ζωής του. Ο ίδιος άνθρωπος έχει εξουσία της ζωής του. Φυσικά, πίσω από τον άνθρωπο, εξουσία της ζωής του έχει ο Θεός. Αλλά όμως ο άνθρωπος χειρίζεται την ζωήν του. Μόνο ο Θεός έχει, θα λέγαμε, την υψηλήν επιστασίαν των ανθρωπίνων ψυχών, αφήνει όμως τους ανθρώπους να χειρίζονται την ίδια τους την ζωή. Και αυτή η εξουσία στον άνθρωπο είναι να εκλέξει την αιωνία ζωή ή την αιωνία απώλεια. Ό,τι θέλει διαλέγει ο άνθρωπος. Και το περίεργον είναι ότι ενώ ο άνθρωπος, και ποιος δεν θα ήθελε, να σώση την ζωήν του, φθάνει στο τέλος να την χάνει. Αυτό σημαίνει ότι ο άνθρωπος παίρνει λανθασμένη πορεία.
Από τι εξαρτάται; Δηλαδή αυτή η λανθασμένη πορεία, από τι εξαρτάται; Από την στάση που θα πάρωμε απέναντι του Ιησού Χριστού και του Ευαγγελίου Του. Ο Ιησούς Χριστός ζητά την θυσία αυτής της βιολογικής μας ζωής, για να κερδίσωμε αυτήν την αιωνία ζωή. Και όταν λέμε «βιολογική ζωή», εννοούμε αυτό που με συντηρεί στην ζωή. Να φάγω, να πιω, να κοιμηθώ, να αναπτυχθώ, και απλώς να ζω και να υπάρχω. Όπως ακριβώς «βιολογική ζωή» έχουν και τα ζώα.
Ο Κύριος λοιπόν λέγει ότι πρέπει να θυσιάσω αυτήν την βιολογικήν μου ζωή, για να κερδίσω την αιωνία ζωή. Αν δεν θυσιασθή η βιολογική ζωή, τότε χάνεται η πνευματική ζωή. Συνεπώς που υπάρχει ο κίνδυνος; Στην απολυτοποίηση της βιολογικής ζωής. Τι σημαίνει ότι «απολυτοποιώ την βιολογική μου ζωή;» Ότι η βιολογική ζωή έχει υψίστην αξία, χωρίς να αναγνωρίζεται η αξία της αιωνίου ζωής. Αυτό θα πη «απολυτοποίηση της βιολογικής ζωής.» Δίνω δηλαδή υψίστην αξία και λέγω ότι δεν υπάρχει τίποτε άλλο παρά μόνον η ζωή μου. Ακόμα, όταν αυτή η βιολογική ζωή, γίνει ο σκοπός της ανθρωπίνης μου υπάρξεως. Δηλαδή αυτό το οποίο λέμε «ζω για να ζω, τρώγω για να ζω». Αλλά να ζω όμως κατά έναν τρόπο πάντοτε μέσα σ’ αυτά τα επίγεια σχήματα. Είναι εκείνο που πολλές φορές βλέπομε στους ανθρώπους, με κάθε φροντίδα να διατηρούν αυτή τους την βιολογική ζωή. Αν τους πης για μια στιγμή να νηστέψουν, αισθάνονται ένα φοβερό φόβο ότι θα χάσουν αυτή τους την βιολογική ζωή. Ότι θα αδυνατίσουν κλπ.
Θέλετε ακόμη να προχωρήσω; Είναι δυστύχημα, θα το πω όμως. Ακόμη αγαπητοί μου αν περιορίσεις τον άλλον άνθρωπο λίγες μέρες για να κοινωνήση, την γενετησία του ζωή, τρέμει, φοβείται, γιατί αισθάνεται, όταν μειώσει την γενετησία του ζωή και το φαΐ του, ότι θα πεθάνη. Και όταν αισθανθή ότι αυτά φεύγουν από την ζωή του, αισθάνεται ότι χάνει την ζωή του. Είναι κάτι που το έχω βυθομετρήσει σε πολλούς, αγαπητοί μου, ανθρώπους. Και εκπλήσσομαι. Βέβαια, περιττόν να σας πω ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν αφήνουν ουδέ τον ελάχιστον χώρον για ν’ αναπτυχθεί η πνευματική τους ζωή. Ζουν μόνο την βιολογική τους ζωή. Αυτή που ζουν και τα ζώα. Τα οποία δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά τρώγουν, πίνουν και συνέρχονται, Τίποτα άλλο. Ακόμη, αν θέλετε, αν φθάσω στο σημείο να έχω ακόμη μια τέτοια στάση απέναντι στην βιολογική μου ζωή, ώστε να την κάνω είδωλο, φθάνω να την προσκυνώ, να το προσκυνώ το είδωλο αυτό της βιολογικής μου ζωής. Από πού φαίνεται; Φαίνεται αγαπητοί μου όταν φροντίζω υπερβολικά για την υγεία μου. Μη χάσω κάτι από την υγεία μου. Πρωί, μεσημέρι, βράδυ ασχολούμαι για την υγεία μου. Αν θέλετε, αυτή η κατάσταση είναι λανθάνουσα μέσα στους ανθρώπους ως εξής: Όταν ερωτήσωμε κάποιον τι κάνει, λέει: «Καλά είμαστε, όχι και πολύ καλά δηλαδή, έ, προβλήματα, αλλά δόξα τω Θεώ, έχομε την υγείαν μας.» Ύψιστον αγαθόν βάζουν την υγεία. Αναμφισβητήτως αγαπητοί μου η υγεία είναι ένα αγαθόν. Είναι ύψιστον; Αλλά από τα σαρκικά αγαθά, τα υλικά αγαθά. Δεν είναι το ύψιστον πνευματικόν αγαθόν. Αλλά είναι το αγαθόν εκείνον που… ναι μεν, μεγάλο, σπουδαίο, αλλά ανήκει……
Ύψιστον αγαθόν να είσαι δίκαιος, άγιος. Αυτό είναι στον χώρο τον πνευματικό. Ύψιστον αγαθόν εις τον χώρον τον υλικόν ήτο η μακροζωία. Αλλά η μακροζωία, βλέπετε ότι σαν αγαθό, δεν πέρασε στην Καινή Διαθήκη. Ενώ στην Παλαιά Διαθήκη ήταν ύψιστον αγαθόν. Υλικόν όμως.
Έτσι βλέπομε τον άνθρωπο να είναι τρόπον τινά γατζωμένος, (προσέξτε τι ρήμα είπα) γατζωμένος εις αυτήν την βιολογικότητά του. Γατζωμένος. Στην υγεία του. Μην χάσει κάτι. λίγο κάπου τον πονά, τρέχει αμέσως στον γιατρό. Τρέμει, φοβάται, μήπως χάσει αυτήν την ζωή του. Αυτό λέγεται απολυτοποίηση της ζωής. Απολυτοποιώ την ζωήν μου, την επίγειο ζωήν μου. Αυτό, λέγει ο κύριος, οδηγεί εις την απώλειαν, οδηγεί εις την καταστροφήν. Στην αιωνία απώλεια.
Ο Κύριος όμως θέλει να τονίσει ότι δεν πρέπει να υπάρχει αυτή η απολυτοποίηση αλλά η σχετικοποίηση. Τι είναι αυτή η σχετικοποίηση της ζωής; Εκφράζεται ως εξής: Βεβαίως φροντίζω για την ζωή μου, φροντίζω και για την υγεία μου. Διότι η ζωή είναι ένα δώρο του Θεού. Είναι ένα σπουδαίο δώρο του Θεού. Είπαμε, από τα φυσικά δώρα, το ύψιστον δώρον. Η ζωή και η υγεία. Γι’ αυτό και η αυτοκτονία είναι βαρύ αμάρτημα. Πρέπει να φροντίσω ασφαλώς. Αλλά δεν πρέπει να μείνω κατά έναν παθολογικό τρόπο στην φιλοζωία. Διότι τι θα πει «απολυτοποίηση της ζωής;» Φιλοζωία. Ν’αγαπώ την ζωούλα μου. Και μόνο την ζωούλα μου. Και πρέπει λοιπόν εγώ να φυγω βήμα-βήμα από αυτήν την βιολογικότητά μου και να προχωρώ εις την πνευματικοποίηση της ζωής μου. Αυτό θα πη ότι πρέπει να σχετικοποιώ την ζωήν μου. Να φεύγω από αυτήν την φιλοζωίαν. Είπα «βήμα-βήμα.» Ξέρετε, στην Μυτιλήνη υπάρχει ένα δάσος που λέγεται «απολιθωμένο». Ήταν δάσος κάποτε, δένδρα. Και σήμερα έχουν σωθεί οι κορμοί τους και είναι πέτρινοι. Πως έγιναν αυτά τα δένδρα από ξύλα σε πέτρα; Κύτταρο-κύτταρο, βιολογικό, ξύλινο, βιολογικό κύτταρο, κύτταρο-κύτταρο άλλασε την ύλη τουμε νεκρά ύλη και σιγά-σιγά έφθασε αυτό το δένδρο, αυτά τα δένδρα να γίνουν πέτρινα! Αυτή η μετασχημάτησις αγαπητοί μου πρέπει να συμβαίνει και εις τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος γεννιέται βιολογικός. Πρέπει σιγά-σιγά να γίνεται πνευματικός. Βήμα-βήμα, μέρα με την μέρα, ώρα με την ώρα. Αυτό ο Κύριος το εκφράζει με τα εξής λόγια: «Ο μισών την ψυχήν αυτού». Αυτός που μισεί την ψυχήν του. Δηλαδή αυτός που δεν προσέχει. Δεν προσέχει μάλιστα κατά έντονον τρόπον, όπως ήδη εξηγήσαμε, την βιολογική του ζωή. Που δείχνει βεβαίως αυτό, «μισώ την ψυχήν μου», την τελευταία φάση περιφρονήσεως της βιολογικότητός μου. Έφθασαν αγαπητοί μου οι Πατέρες να λέγουν «να εύχεσαι να μην έχεις πολλή υγεία!» Ακούσατε; Περίεργο πράγμα. Αυτό είναι εντελώς αντίθετο από εκείνο που ο λαός μας πιστευει, ότι πρέπει πάντα να έχει μια καλή υγεία.
Αυτή η σχετικοποίηση της ζωής ανοίγει έναν χώρο σπουδαίο. Τον χώρο της διακονίας στο έργο του Θεού. Ανοίγει την αφιέρωση, ανοίγει την άσκηση, ανοίγει το μαρτύριο. Ο άνθρωπος που δεν προσέχει την ζωήν του την παρούσα κατά έναν φιλόζωον τρόπον, είναι έτοιμος να θυσιάσει τα πάντα. Ν’ αφιερωθεί στον Θεό και να μαρτυρήσει για την αγάπη του Χριστού. Βέβαια, θα λέγαμε, ρίζα της θεωρήσεως μιας σχετικοποιημένης πάντα ζωής είναι η ανάσταση. Είναι η Ανάσταση του Χριστού και είναι και η ανάσταση των νεκρών. Βλέπει και πρέπει να βλέπει ο πιστός την αιωνία ζωή. Γιατί, πώς να το πούμε, αν δεν βλέπει κάτι άλλο, δεν θα δώσει αυτό που έχει. Όπως ακριβώς άμα πηγαίναμε να ψωνίσωμε, τότε ανοίγομε το πορτοφόλι μας και δίνομε χρήματα, όταν ακριβώς βλέπωμε το αντικείμενο που θέλομαι ν’ αγοράσωμε. Ποτέ δεν δίδομε χρήματα χωρίς να ψωνίσωμε τίποτα. Βλέπετε την αγάπη του Θεού; Μας έβαλε μπροστά το αντικείμενον της ανταλλαγής, της αγοράς αν θέλετε. «Δώσε αίμα και πάρε πνεύμα», λέγουν οι Πατέρες. Θα το πω άλλη μια φορά. «Δώσε αίμα και πάρε πνεύμα». Τι θα πει «δίδω αίμα;» Δίδω βιολογικότητα. Και τι παίρνω; Παίρνω πνευματικότητα. Αλλά όταν έχω ανά πάσα στιγμή αγαπητοί μου αυτήν την βιολογικότητα, ανά πάσα στιγμή, την έχω μπροστά σ’ εκείνο που ζητώ. Την αιώνα ζωή! Έφθασε ο Κύριος να μας πη, να μην φοβηθούμε, αυτήν την βιολογικότητα της ζωής άμα την χάσουμε. Μας είπε κάτι πολύ σπουδαίο. «Θριξ εκ της κεφαλής ημών ου μη απόληται.» Μη φοβηθήτε, λέγει. Μη φοβηθήτε. Ακόμα και την κακοποίηση που μπορούν να σας κάνουν οι άνθρωποι. Ακόμη και το μαρτύριο. Μη φοβηθήτε. Μια τρίχα απ΄’το κεφάλι σας δεν θα χαθή. Και ξέρετε γιατί δεν θα χαθή μια τρίχα. Γιατί θ’αναστηθούμε. Και θα πάρωμε πίσω ολόκληρη την ύπαρξή μας. Όχι απλώς διατηρείται η ψυχή αλλά θ’αναστηθούμε. Θα πάρωμε πίσω το σώμα μας. Θα πάρωμε ολόκληρη την ύπαρξή μας. Άφθαρτη και αθάνατη. Τα λόγια του Κυρίου είναι απόλυτα. Εννοούν ό,τι λέγουν. «Μία τρίχα από το κεφάλι σας δεν θα χαθή».
Πάντως, πρέπει να τονίσωμε ότι είναι εντελώς αδύνατο να βιώση κανείς την πνευματική ζωή, την ευαγγελική ζωή, αν έχει φιλοζωία. Δεν μπορεί αυτό να το επιτύχη. Και δυστυχώς σήμερα έχομε πολλούς, τους περισσότερους ίσως, φιλοζώους χριστιανούς. Οι οποίου είναι χριστιανοί ανέραστοι. Μέσα τους δεν αναπτύσσεται κανένας πόθος, ούτε για τον Χριστό, ούτε για την αιωνία ζωή. Απλώς τηρούν, απλώς τηρούν μερικές εντολές. Δηλαδή μια ηθικότητα και τίποτε περισσότερο. Οι οποίοι ουσιαστικά είναι εχθροί του Σταυρού του Χριστού. Για τους οποίους γράφει ο Απόστολος Παύλος στην προς Φιληππησίους επιστολή του: «των οποίων η κοιλιά είναι ο Θεός. Και κλαίγοντας, λέγη, γράφω γι’αυτούς τους εχθρούς του Σταυρού του Χριστού». Γιατί; Γιατί απολυτοποίησαν την βιολογική τους ζωή.
Ο Κύριος, για να στηρίξει αυτούς Του τους λόγους, είπε το εξής παρακάτω: «Τι γαρ ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδήση τον κόσμον όλον και ζημιωθή την ψυχήν αυτού; Ή τι δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα της ψυχής αυτού;» Διότι τι έχει να ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδήση όλον τον κόσμον, υλικά πράγματα, βιολογικά πράγματα, και ζημιώση την ψυχή του; Ή τι δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα για την ψυχή του; Εδώ τώρα η έννοια «ψυχή» έχει την έννοια «πνεύμα». Τι μπορεί να δώσει για αντάλλαγμα; Ο Μέγας Αλέξανδρος αγαπητοί μου βέβαια έζησε προ Χριστού. Ετάφη στην Αλεξάνδρεια. Κάποτε ο αββάς Σισώης, ένας μεγάλος ασκητής, στάθηκε μπροστά στον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και άρχισε να φιλοσοφεί για την ματαιότητα του κόσμου. «Αλέξανδρε, που είσαι; Αλέξανδρε, που είναι ο κόσμος που κατέκτησες; Αλέξανδρε, που είσαι;» Φιλοσοφούσε την ματαιότητα της ζωής.
Αλλά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι κι εμείς γινόμαστε μικροί Αλέξανδροι, γιατί προσπαθούμε να κερδήσωμε πολλά στην παρούσα ζωή, ενώ δεν έχουμε τίποτα να κερδήσωμε. Σημειώνει ο ιερός Δαμασκηνός σ’εκείνα τα περίφημα «Νεκρώσιμα τροπάριά του». Που τα’ακούμε στις κηδείες. Πρέπει να πηγαίνωμε στις κηδείες. Πρέπει να πηγαίνωμε για ν’αντιλαμβανώμεθα την ματαιότητα της ζωής. Πρέπει να πηγαίνωμε και μέχρι τον τάφο. Πρέπει να πηγαίνωμε και εις την ανακομιδή των λειψάνων. Όταν βγάζωμε τα κόκαλα. Είπα την λέξη «κόκαλα». Έτσι για να δούμε κατά ωμόν τρόπον, ρεαλιστικόν, που φθάνη ο άνθρωπος. Αγαπητοί μου λέγη ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός: «Κατενόησα εν τοις μνήμασι και είδον τα οστά τα γεγυμνωμένα και είπον (Κοίταξα στον τάφο και είδα τα γυμνά κοκαλα και είπα) άρα τις έστι, βασιλεύς ή στρατιώτης, ή πλούσιος ή πένης, ή δίκαιος ή αμαρτωλός;» (Αυτά τα κόκαλα σε ποιον ανήκουν; ) «Πάντα ματαιότητα τα ανθρώπινα, όσα ουχ υπάρχει μετά θάνατον (Ό,τι δεν μπορεί να συνοδεύση τον άνθρωπο μετά τον θάνατο, είναι μάταιο). Ου παραμένει ο πλούτος, ου συνοδεύει η δόξα. (Δεν μένει ο πλούτος, δεν συνοδεύει η δόξα τον άνθρωπον) Επελθών γαρ ο θάνατος, ταύτα πάντα εξηφάνισται». (Ήλθε ο θάνατος, όλα έφυγαν από την μέση.) Ματαιότης λοιπόν. Και πράγματι αγαπητοί μου, όταν φθάσαμε να κατακτήσωμε τον κόσμον, φθάνομε να οικούμε τον τάφον, να κατοικούμε τον τάφον. Τι ωφέλησε τον πλούσιον νενανίσκο, όταν του είπε ο Κύριος «πούλησε τα υπάρχοντά σου και έλα μαζί μου». Εκεινος εσκυθρώπιασε. Λυπήθηκε. Επειδή ήταν κολλημένη η ζωή του στα υλικά πράγματα. Και τα υλικά πράγματα, κολλημένα στη ζωή του. Τι κέρδισε; Τίποτα. Τίποτα δεν κέρδισε. Ζημίωσε.
Αγαπητοί μου, ας καθήσωμε να θεολογήσωμε την ανθρωπίνη ζωή. Έξω από τον Ιησούν Χριστόν η ψυχή μας αισθάνεται ένα χάος. Δεν γνωρίζομε ούτε τι είναι ζωή ούτε τι είναι θάνατος. «Ουδείς αναβέβηκεν, λέγη ο Κύριος, εις τον ουρανόν, ει μη ο εκ του ουρανού καταβάς, ο Υιός του ανθρώπου, ο ων εν τω ουρανώ». Κανείς δεν πήγε στον ουρανό, παρά μόνον Εκείνος που κατέβηκε από τον ουρανό. Αυτός που έγινε άνθρωπος. Αλλά και που υπάρχει στον ουρανό. Και που είναι στους κόλπους του Πατρός. Εκείνος εξηγήσατο. Εκείνος μας είπε τι είναι η ζωή και τι είναι ο θάνατος. Τα θέλγητρα της ζωής. Αν βέβαια είναι θέλγητρα. Είναι η ζάχαρη που καλύπτει το χάπι το πικρό. Αυτά είναι τα θέλγητρα της ζωής. Δηλαδή ένα σακχαρόπηκτο χάπι, που εξαπατά τον άνθρωπο. Εξαπατούν τον άνθρωπο τα θέλγητρα της ζωής. Νόημα η ζωή χωρίς τον Ιησούν Χριστόν δεν έχει. Γι’αυτό, βλέπετε, ο άνθρωπος, όταν διασκεδάση και τελειώση η διασκέδαση, πέφτει πάλι σε μια κατάθλιψη. Και σπεύδει πάλι να ξαναδιασκεδάση, για να ξαναγεμίσει φαινομενικά την ζωή του. Και αυτό δεν είναι παρά ένα μαγγανοπήγαδο, που το γυρίζει και το γυρνά σ’ολόκληρη την ζωή του, ο φτωχός, ταλαίπωρος, πλανεμένος άνθρωπος.
Ο Κύριος, αν προσέξατε, στην σημερινή ευαγγελική περικοπή, είπε ότι θα ξανάρθη. Εν τη δόξη του Πατρός Αυτού, μετά των αγγέλων των αγίων. Θα ξανάρθη. Και αυτό για τους αγίους που πιστεύουν εις τον Χριστόν και απηρνήθησαν την ζωήν τους, δεν κόλλησαν στον παρόντα κόσμο, είναι μια εμπειρία. Ότι ο Χριστός θα ξανάρθη. Το ζουν αυτό, το νιώθουν, το αισθάνονται. Είναι ευτυχείς. Αξίζει αγαπητοί μου να μην απολυτοποιήσωμε την ζωή μας. Αξίζει. Γιατί θα ζημιώσωμε στο τέλος. Λέγει κάποιος σύγχρονος άγιος, λέγει: «Δεν θα ήθελα να είμαι στον Παράδεισο, ούτε στον Παράδεισο, χωρίς τον Ιησούν Χριστόν!» Που σημαίνει ο Χριστός δίνει πραγματικά το νόημα. Ή εκείνο που γράφει ο Απόστολος Παύλος: «Τις ημάς χωρίσει από της αγάπης του Χριστού; Ποιος μπορεί να μας χωρίση από την αγάπη του Χριστού; Θλίψης; Ή στενοχωρία; Ή διωγμός; Ή λιμός; (πείνα) Ή γυμνότης; Ή κίνδυνος; Ή μάχαιρα; Πέπεισμαι γαρ ότι ούτε θάνατος, ούτε ζωή, ούτε άγγελοι, ούτε αρχαί, ούτε δυναμεις, (σκοτεινές εννοείται, δαίμονες) ούτε ενεστώτα, ούτε μέλλοντα, (και μέλλον είναι ο Παράδεισος, ξέρετε. Να εδώ που βλέπομε μια συμφωνία) ούτε ύψωμα (αν μου δώσουν αξιώματα στην ζωή) ούτε βάθος (αν με ταπεινώσουν και με καρπαζώσουν στην ζωή) ούτε τις κτίσις ετέρα συνήσεται ημάς χωρίσαι από της αγάπης του Θεού, της εν Χριστώ Ιησού του Κυρίου ημών». Κανείς δεν μπορεί να μας χωρίσει από την αγάπη του Χριστού. Κανείς. Ναι αγαπητοί μου. Ο βίος είναι σύντομος και η ποιότητά του αμφίβολη και απατηλή. Μη διστάζομε λοιπόν να απαρνηθούμε τον εαυτόν μας. Να σηκώσωμε τον σταυρό μας και να ακολουθήσωμε τον Κύριον. Ο κόπος και η θυσία δεν πηγαίνουν χαμένα. Γιατί ο Κύριός μας ανεστήθη. Κι εμείς θ’αναστηθούμε. Και όπως μας είπε, ούτε μια τρίχα από το κεφάλι μας δεν θα χαθή. Όποιος πιστεύει και αγαπάει τον Κύριον Ιησούν Χριστόν, πάντα τον ακολουθεί.
290η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».
Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίαι Κυριακῶν " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.
Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια:
Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.
🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk
__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0
📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1
📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0
__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share
Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk
†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.
