VIDEO
†. Ὅπως ξέρουμε, πολλὰ ἀπὸ τὰ σχολικά βιβλία περιέχουν
γεγονότα καὶ θεωρίες ἀντίθετα μὲ τὸν Χριστιανισμό· ποιά θὰ πρέπει νὰ εἶναι ἡ στάσι μας πάνω σ᾿ αὐτά;
Βεβαίως, δὲν εἶναι φαινόμενο τῆς ἐποχῆς· ἦταν φαινόμενο καὶ ἄλλων ἐποχῶν. Στὴν ἐποχὴ ποὺ πήγαινα ἐγὼ σχολεῖο, στρέφονταν κατὰ τοῦ Βυζαντίου καὶ ἔλεγαν ὅτι ἦταν ὁ «σκοτεινός μεσαίων»! φαίνεται ὅτι ἔπρεπε νὰ ἀνακαλυφθεῖ τὸ βυζάντιον ἀπὸ τοὺς εὐρωπαίους, γιατὶ ἐμεῖς δὲν κάνουμε τίποτε παραπάνω ἀπὸ τὸ νὰ πιθηκίζουμε· ὅ,τι ποῦν οἱ ξένοι, τὸ λέμε καὶ ἐμεῖς, καὶ δὲν μποροῦμε οὔτε πάνω στην δική μας κληρονομιὰ νὰ κρίνουμε καὶ νὰ ἁπλωθοῦμε. Εἶναι ἕνα μειονέκτημά μας γιατὶ εἴμαστε σνομπιστές. Δὲν θέλουμε μόνοι μας νὰ ἐνεργήσουμε σὲ κάτι περίεργον καὶ μᾶς κατατρώγει ἡ ξενομανία. Ἔτσι ὑπῆρχε ἡ ἀντίληψις ἀπὸ κάποιους συγγραφεῖς ποὺ γράψαν βιβλία ὅτι δὲν εἶναι ἀξιόλογο τὸ βυζάντιο, οὔτε ἀπὸ φιλοσοφικῆς, οὔτε ἀπὸ τέχνης... ἦταν ἄνευ σημασίας, καὶ ὑπῆρχε στροφή (στα βιβλία τοῦ σχολείου) πρὸς τὴν κλασσικὴ ἀρχαιότητα, ἡ ὁποία «βλάφθηκε»
Ἔπρεπε νὰ ἔρθουν οἱ εὐρωπαῖοι γιὰ νὰ ἀνακαλύψουν πρῶτα τὴν εἰκόνα. Γιατί ἔχουμε τοὺς ἱεροσύλους που κλέβουν τὶς εἰκόνες καὶ τὶς πωλοῦν ἀστρονομικά ποσά; - Διότι ἔχουν ἀξία! Πρῶτα δὲν εἶχαν ἀξία; -Τὸ θέμα εἶναι πῶς ἐκτιμᾶται ἕνα ἀντικείμενο. Τώρα ποὺ εἶπαν ὅτι ἔχει ἀξία ἡ βυζαντινή τέχνη, τώρα καὶ μιὰ παλιὰ εἰκόνα ἔχει ἀξία. Ἄρχισε νὰ ἐπανατοποθετεῖται τὸ θέμα τῆς τέχνης τοῦ βυζαντίου. Σήμερα οἱ δικές μας λατρευτικὲς εἰκόνες στολίζουν τὰ μουσεῖα καὶ τὰ σαλόνια τῶν εὐρωπαίων.
Στὸ θέμα αὐτὸ βοήθησε καὶ ἡ σύγχρονη τέχνη, ἡ ὁποῖα δὲν κινεῖται στὸ χῶρο ἀλλὰ στὸ ἐπίπεδο, καὶ ἐπειδὴ εἶναι ἀντιρεαλιστικὴ ἡ ἐποχή μας, καὶ τὰ στοιχεῖα αὐτὰ τὰ συναντοῦμε στὴν εἰκόνα -ἡ ὁποία δὲν εἶναι στὸ χῶρο, δὲν εἶναι τρισδιάστατη, καὶ δὲν εἶναι ρεαλιστική, ἀλλὰ ἀντιρεαλιστική- γι' αὐτὸ ἡ εἰκόνα ἔχει πολλὴ μεγάλη ἀξία. Ἔρχεται νὰ θεωρηθεῖ ὅτι εἶναι πρόδρομος τῆς συγχρόνου τέχνης! Δείγματα δὲ εἶναι οἱ εἰκόνες ποὺ πωλοῦνται πανάκριβα.
Εἴτε λοιπὸν διότι δὲν κάνουν καλὲς ἐκτιμήσεις οἱ ξένοι, εἴτε διότι μισοῦν τὴν Ἑλλάδα καὶ δὲν θὰ ἤθελαν νὰ ἀναδειχθεῖ, λένε διάφορες θεωρίες, τὶς ὁποῖες παίρνουμε, δὲν διστάζουμε νὰ τὶς βάλουμε καὶ στὰ σχολικὰ ἐγχειρίδια, καὶ τότε τὸ κακὸ γίνεται φοβερόν! Μαθαίνουμε πράγματα ποὺ δὲν εἶναι σωστά. Αὐτὰ ἀφοροῦν τὴν ἑλληνικὴ ἱστορία, καὶ τὴν ἐπιστήμη, ὅπως εἶναι ὁ δαρβινισμός.
Θὰ πρέπει λοιπὸν νὰ γίνει κριτική· θὰ σηκωθοῦν 2, 3 μαθητὲς καὶ μαθήτριες οἱ ὁποῖοι θὰ ποῦν μὲ εὐγένεια· «Με συγχωρεῖτε κύριε καθηγητά, βεβαίως τὸ βιβλίο λέγει αὐτά, ἀλλὰ νομίζω ὅτι δὲν εἶναι σωστά»
«Δὲν εἶναι τὰ πράγματα ἔτσι, ἀλλὰ ἔτσι καὶ ἔτσι»
Ἀλλὰ ἂν πεῖτε, ὅπως συμβαίνει μὲ φοιτητὲς καὶ μάλιστα θεολογίας, ὅτι μπορεῖ νὰ μπεῖ ἕνα πράγμα ποὺ δὲν τὸ δέχεται ὁ φοιητής, θὰ τὸ γράψεις ὅπως τὸ λέγει τὸ βιβλίο τοῦ καθηγητοῦ (διότι τότε θὰ μὲ μηδενίσουν!) -Τότε τί γίνεται; Πρέπει νὰ εἶμαι ἄριστος μαθητής, να γράψω ἄψογα, νὰ ἔχω τὶς ἀντιρρήσεις μου, καὶ τότε δὲν μπορεῖ νὰ μὲ μηδενίσει ὁ καθηγητής! Δικαίωμά μου νὰ ἔχω αὐτὴν τὴν ἄποψι! Ἂν ὅμως εἶμαι μέτριος μαθητής, δὲν πρέπει νὰ γράψω παρὰ ὅ,τι λέγει τὸ βιβλίο, ἀλλὰ ἀπὸ μέσα μου θὰ ἀπορίψω ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα διδάσκονται.
Θὰ λέγαμε· ἂν ὑποτεθεῖ ὅτι οἱ πρῶτοι Χριστιανοὶ ἔπρεπε νὰ πᾶνε σχολείο, τί ἔπρεπε νὰ κάνουν; -Νὰ μάθουν γράμματα. Πάρτε τὸν ἱερὸ Χρυσόστομο, ὁ ὁποῖος μαθήτευσε σὲ ὀνομαστὸ διδάσκαλο τῆς ρητορικῆς, τὸν Λιβάνιο. Ήταν φιλόσοφος καὶ ρήτωρ καὶ εἶχε σχολή. Ἐκεῖ ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος πῆρε ἐκεῖνα ποὺ τοῦ ἐχρειάζοντο· ἐκεῖνα ποὺ δὲν ἔπρεπε διότι ὁ Λιβάνιος ἦταν εἰδωλολάτρης, τὰ ἀπέριψε. Βεβαίως ὡς μαθήματα μπορεῖ νὰ μὴν τὰ ἀπέριψε· τὰ ἀπέριψε στην ζωή του. Ὁ μέγας Βασίλειος καὶ ὁ Ἅγιος Γρηγόριος, ὅταν ἦρθαν στὴν σοφὴ Ἀθῆνα, ὅμως εἰδωλολατρική, ἔμαθαν γράμματα! Στα μαθήματα διδάσκονταν ἡ εἰδωλολατρεία, ὅμως δὲν ἄρχισαν νὰ βρίζουν τοὺς καθηγητές τους! Πιθανότατα μποροῦσαν νὰ κάνουν κριτική, ἔμαθαν ὅμως ἐκεῖνα ἐκεῖ, καὶ τοὺς χρησίμευσαν ὡς θέσεις, καὶ ἀργότερα ὡς κήρυκες τοῦ ἄμβωνος καὶ συγγραφεῖς μπόρεσαν αὐτὰ ὅλα νὰ τὰ πλήξουν!
Μποροῦμε νὰ κάνουμε κριτική, νὰ ἔχουμε τὸν ἀντίλογό μας, θα μάθουμε ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα λέγονται, θὰ γράψουμε στὶς ἐξετάσεις σύμφωνα μὲ τὰ βιβλία, ἀλλὰ οὐδέποτε θὰ δεχθοῦμε αὐτὲς τὶς θέσεις. Ἂν μάλιστα πυκνώσουν οἱ ἀντιθέσεις σ᾿ ὅλα τὰ σχολεῖα τῆς Ἑλλάδος καὶ οἱ καθηγητές διαμαρτυρηθοῦν στὴν διεύθυνσί τους ὅτι οἱ μαθητὲς δὲν τὰ δέχονται αὐτά (μακάρι να γινόταν ἔτσι, ἀλλὰ δυστυχῶς δὲν γίνεται), τότε θὰ σκεφθοῦν πολὺ ἐκεῖνοι ποὺ συντάσσουν τὰ σχολικὰ ἐγχειρίδια, ἂν πρέπει νὰ βάλουν αὐτὲς ἢ ἐκεῖνες τὶς θέσεις.
