«Πρόσεχε σεαυτῷ παιδίον ἀπό πάσης πορνείας» (δ΄).

†. Εὐρισκόμεθα πάντοτε εἰς τήν πνευματική διαθήκη τοῦ Τωβίτ πρός τόν γιό του, τόν Τωβία. Καί τοῦ λέγει σέ κάποιο σημεῖο: «Πρόσεχε σεαυτῷ, παιδίον, ἀπό πάσης πορνείας». Μέχρι τώρα εἴδαμε μόνο τό πρῶτον ἡμιστίχιον, πού ἀνεφέρεται εἰς τό «Πρόσεχε σεαυτῷ», ὅτι ἔχει ἕνα γενικότερο χαρακτῆρα, δέν εἶναι μόνο νά προσέχει κανείς ἐκεῖνο τό ὁποῖον ἤδη θέλει νά τονίσει ὁ Τωβίτ, ἀλλά, ἐπαναλαμβάνω, ἔχει ἕναν γενικότερο χαρακτῆρα. Πρέπει νά προσέχουμε τοῦτο… ἤ ἐκεῖνο… καί μάλιστα σᾶς εἶχα ἀναλύσει τό πῶς ὁ Μέγας Βασίλειος ἀναπτύσσει τό θέμα αὐτό. Ἀλλά ἡ πρόταση εἶναι εὐρυτέρα καί εἰδικωτέρα. Δηλαδή εἶναι πιό μεγάλη (ἀπό τό «Πρόσεχε σεαυτῷ»), καί εἰδικεύει ὁ Τωβίτ καί λέγει· «Πρόσεχε σεαυτῷ, παιδίον, ἀπό πάσης πορνείας» ἀπό κάθε ἀνηθικότητα. 

     Ἐδῶ εἰδικεύει καί ἀναφέρεται είς τά σαρκικά ἁμαρτήματα. Ὁ Τωβίτ βέβαια ἔβλεπε ὅτι τό παιδί του ξεκινάει γιά ἕνα μακρινό ταξίδι καί ὅτι θά πήγαινε σέ πανδοχεῖα, δρόμος ἦταν αὐτός, πολλά μποροῦσαν νά συμβοῦν. καί εἶναι γνωστό ὅτι ὅταν κανείς εἶναι ἔξω ἀπό τό σπίτι του, ταξιδεύει, πολλές φορές προσφέρεται εὐκολοτέρα ἡ ἀνηθικότητα, γι’ αὐτό ἀκριβῶς τοῦ λέγει: «Πρόσεχε σεαυτῷ παιδίον ἀπό πάσης πορνείας». Διότι ὁ ὄφις τῆς ἀνηθικότητας παντοῦ καιροφυλακτεῖ, ὥστε νά λέγει ὁ Ἅγιος Νεῖλος ὁ Σιναΐτης: «Μή θαρρήσεις εἰς τόν δαίμονα τῆς πορνείας ἕως θανάτου σου». «Νά μη», λέγει, «πάρεις θάρρος ἔναντι τοῦ δαίμονος τῆς πορνείας ἕως ὅτου πεθάνεις». Ἔστω κι ἄν -πιστέψατέ με, σᾶς τό λέγω ἀλήθεια, κι ἔχουμε πολλές τέτοιες ἱστορίες- κι ἄν φθάσεις στά 100 σου χρόνια. Πού θά ‘λεγε κάποιος… ἔ... 100 χρονῶ ἕνας ἄνθρωπος θά ἔπρεπε νά προσέχει στόν δαίμονα τῆς πορνείας; Δέν εἶναι μιά ὑπόθεσις πού ἀφορᾶ στούς νέους; Λάθος! Ἀφορᾶ σέ ὅλους σέ κάθε ἡλικία! Ἔρχομαι νά σᾶς πῶ ὅτι πρό πολλῶν ἐτῶν, βρῆκα στό Νοσοκομεῖο (στό δωμάτιο τῶν κρατουμένων, διότι οἱ φυλακές εἶχαν ἐδῶ ἕνα δωμάτιο, πού ἐνοσηλεύοντο κρατούμενοι, καί βέβαια τό παράθυρο εἶχε σίδερα κι ἀπ’ ἐξω ὑπῆρχε φρουρός-φύλακας), βρῆκα ἕναν γέροντα 84 ἐτῶν, ὁ ὁποῖος ἔκανε φόνο ἀπό μία ὑπόθεση ἀντιζηλίας, γιά μιά γυναῖκα. Ἀκοῦτε; 84 ἐτῶν! Καί βέβαια -Ὂχι γιατί τό λέγει αὐτό ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, ὄχι γιατί οἱ Πατέρες ἀπό τήν ἐμπειρία τους μᾶς βεβαιώνουν, ἀλλά τό εἶδα καί ἐγώ. Τό εἶδα ἀπό μία ἐμπειρία. Ἄν ἔπρεπε νά σᾶς πῶ περισσότερα, θά σᾶς ἔλεγα κι ἄλλα παραδείγματα. Σᾶς λέγω μόνο αὐτό τό χτυπητό παράδειγμα. Γι’ αὐτό δέν πρέπει νά ἔχουμε ποτέ ἐμπιστοσύνη στόν ἑαυτό μας (ὑπογραμμίζω τή θέση αὐτή), καί νά ποῦμε, νά ἐγώ μπορῶ νά ξεκινήσω κάτι, ἀλλά θά εἶμαι σέ θέση σέ κάποιο σημεῖο νά σταματήσω. Πρόκειται περί μιᾶς χιονοστιβάδος. Ξεκίνησε τήν πορεία πρός τά κάτω της ἡ χιονοστιβάδα; Εἶναι ἀδύνατον πλέον νά συγκρατηθεῖ. Γι’ αὐτό θέλει πάρα πολλή προσοχή ἀπό τήν ἀρχή, ὅπως θά δοῦμε στήν συνέχεια τοῦ θέματός μας. Γιατί, ἄν κανείς ἔχει τήν ἐμπιστοσύνη στόν ἑαυτόν του ὅτι δέν θά συμβεῖ κάτι κακό, τότε ὅπως λέγουν οἱ Πατέρες «πεσεῖται πτῶμα ἐξαίσιον» («πτῶμα» ἀπό τό πίπτω). Δηλαδή θά πέσει σέ βαθμόν ὑπερβολικόν. Αὐτό θά πεῖ «πτῶμα ἐξαίσιον». 

     Ἀλλά πρέπει νά διακρίνουμε αὐτό τό «ἀπό πάσης πορνείας», γιατί προφανῶς ἐδῶ ὑπαινίσσεται ὁ Τωβίτ ἕνα πολυκέφαλο θηρίο, ὅταν λέγει «ἀπό κάθε πορνεία». Ἄρα, λοιπόν δέν εἶναι μόνο αὐτό πού λέμε πορνεία, γιά νά λέγει «ἀπό κάθε πορνεία»; Ἄρα λοιπόν πράγματι καί ἔτσι εἶναι πρόκειται γιά ἕνα πολυκέφαλο, ὅπως σᾶς εἶπα, θηρίο. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος κάνοντας σαφῆ ἀναφορά τῶν σαρκικῶν ἁμαρτημάτων στίς Ἐπιστολές του, καί στήν «Πρός Ρωμαίους» καί εἰς τήν «Α΄πρός Κορινθίους», μᾶς λέγει πολλά. Ἐπί παραδείγματι, λέει, στήν Α΄πρός Κορινθίους κατ’ εἶδος μάλιστα αὐτήν τήν πορνεία -ἀφοῦ λέγει ἀπό πάσης πορνείας ὁ Τωβίτ- ἐδῶ λέει κατά εἶδος, κατά περίπτωση, μᾶς λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στό 6ο κεφάλαιο. «Μή πλανᾶσθε· οὔτε πόρνοι οὔτε εἰδωλολάτραι οὔτε μοιχοὶ οὔτε μαλακοὶ οὔτε ἀρσενοκοῖται... βασιλείαν Θεοῦ οὐ κληρονομήσουσι». Βλέπετε πόσες περιπτώσεις ἀπαριθμεῖ; Δέν τίς ἀναλύω τώρα γιατί θά τίς ἀναλύσουμε λίγο πιό κάτω, σέ σειρά θεμάτων (ὄχι βέβαια μόνο σήμερα). Εἰς δέ στήν «Πρός Ρωμαίους Ἐπιστολή» κάνει μία λεπτομερῆ ἀναφορά στήν ὁμοφυλοφιλία, αὐτή ἡ ὁποία στήν ἐποχή μας τόσο πολύ ἐπικρατεῖ, καί λέγει - γιατί ἀναφέρεται τό ἁμάρτημα αὐτό καί στά κορίτσια, στίς γυναῖκες, καί εἰς τούς ἄνδρες- λέγει: «Αἵ τε γὰρ θήλειαι αὐτῶν μετήλλαξαν τὴν φυσικὴν χρῆσιν (:Καί οἱ γυναῖκες (κατά λέξη οἱ θηλυκές, θά τό πῶ λίγο πιό κάτω) μετήλλαξαν (:ἄλλαξαν) τήν φυσικήν χρῆσιν, -δηλαδή τόν γάμο-, εἰς τὴν παρὰ φύσιν, ὁμοίως δὲ καὶ οἱ ἄρσενες (κατά λέξη, ἀρσενικοί, δέν λέγει «ἄνδρες», θά τό ποῦμε γιατί) ἀφέντες τὴν φυσικὴν χρῆσιν τῆς θηλείας -δηλαδή τόν γάμον- ἐξεκαύθησαν (:πῆραν φωτιά, φωτιά ἐπιθυμίας) ἐν τῇ ὀρέξει αὐτῶν εἰς ἀλλήλους, (:στήν ἐπιθυμία τους νά κάνουν τήν ἁμαρτία μεταξύ τους) ἄρσενες ἐν ἄρσεσι τὴν ἀσχημοσύνην κατεργαζόμενοι (:ἀρσενικοί μέ ἀρσενικούς -εἴδατε λεπτομερῆ περιγραφή;- κατεργαζόμενοι τήν ἀσχημοσύνη». Ἐδῶ λέγει «θήλειαι» κι ὄχι γυναῖκες, λέει «ἄρσενες» κι ὄχι ἄνδρες. Διότι ὁ τίτλος «γυνή» εἶναι τιμητικός, καί ὁ τίτλος «ἀνήρ» (ἄνδρας) εἶναι τιμητικός, καί ἐκφράζει τόν ἄνθρωπον μέ τήν ψυχή του τό σῶμα του, τό ὅτι εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Ὅταν ποῦμε «θηλυκιά»-«ἀρσενικός», τότε κατεβαίνουμε σ’ ἕνα πολύ χαμηλό ἐπίπεδο, στό ἐπίπεδο τοῦ ζώου, καί ἔτσι μιλάει ὑποτιμητικά ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γιά νά δείξει σέ ποιό κατάντημα εὐρίσκετο ὁ ἀρχαῖος κόσμος ὅταν τόν βρῆκε -ὅπως τόν βρῆκε- ὁ Χριστιανισμός. Φυσικά αὐτά θά τά ἀναλύσουμε λεπτομερῶς, ἴσως τήν προσεχῆ φορά… θά δοῦμε. Καί νά τά πάρουμε μέ τή σειρά αὐτά τά πράγματα, γιά νά τά δοῦμε πῶς ἀκριβῶς τά πράγματα ἔχουν.

     Πρίν ὅμως προχωρήσουμε θά ἤθελα νά κάνω μία ἀναφορά στόν Μέγα Βασίλειο ὁ ὁποῖος λέγει:«Καί εἰπεῖν ὀκνῶ καί σιωπᾶν οὐ βούλομαι»: «Καί νά μιλήσω διστάζω καί νά σιωπήσω δέν θέλω, ἀναφερόμενος σέ τέτοια θέματα». Καί ἐκεῖνο πού λέγει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος: «Οὐ βούλομαι σεμνότητι λόγων καλλωπίζεσθαι, ἀλλά σεμνούς ποιήσαι τούς ἀκούοντας». «Δεν θέλω», λέγει, «ἁπλῶς νά μιλάω μέ ὡραιολογίες, ἀλλά ὡραίους καί σεμνούς νά κάνω ἐκείνους οἱ ὁποῖοι μέ ἀκοῦν». Γιατί θά μποροῦσε κάποιος νά πεῖ: «Μά αὐτά τά θέματα δέν λέγονται ἀπ’ ἄμβωνος… ἤ δέν λέγονται στό Κατηχητικό Σχολεῖο, πῶς, λοιπόν, ἐγώ τολμῶ νά πῶ αὐτό…». Μά, γι’ αὐτό ἀνέφερα τόν Ἱερό Χρυσόστομο καί τόν Μέγα Βασίλειο, γιά νά ἀντιληφθοῦμε, παιδιά, ὅτι εἶναι πράγματα τά ὁποῖα πρέπει νά λέγονται. Ἐξάλλου, τό Σχολεῖο σας, ὁ δρόμος καί ἡ τηλεόραση πρό πολλοῦ αὐτά σᾶς τά ἔχουν διδάξει. Μέ μία διαφορά, ὅτι σᾶς τά ἐδίδαξαν κακεκτύπως. Ὄχι κατ’ ἕναν τρόπον πού νά σᾶς βοηθήσουν νά ἀποφύγετε, ἀλλά κατά ἕναν τρόπον πού νά σᾶς σπρώξουν σ’ αὐτά τά σαρκικά ἁμαρτήματα. Ἔτσι λοιπόν παίρνω τό θάρρος καί μιλῶ ὅπως μιλῶ ἤ θά μιλήσω παρακάτω. Γιατί ἄν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ (ἡ Καινή Διαθήκη) δέν διστάζει νά μιλήσει μέ αὐτήν τήν ὠμή γλῶσσα, γιατί ἐγώ θά διστάσω; Ὅπως ἀκριβῶς ὅταν ἔχουμε μία γάγγραινα, μία πληγή, θά τήν κρύψουμε; Θά βάλουμε ἐπιδέσμους; Ἢ θά τήν ἐγχειρήσουμε, θά τήν ἐκθέσουμε τήν πληγήν αὐτήν, μόνο καί μόνο γιά νά θεραπεύσουμε τόν ἄνθρωπο πού πάσχει ἀπ’ αὐτήν 

     Ἄς δοῦμε λοιπόν κατ’ εἶδος αὐτά τά σαρκικά ἁμαρτήματα. Γι’ αὐτό καί σᾶς παρακαλω πάρα πολύ -ἤδη ὑπάρχει- νά διατηρήσουμε πολλή προσοχή, κι ἐπειδή θά ἔχουμε μία σειρά θεμάτων νά μή λείψετε στά προσεχή μας θέματα καί νά δείξετε -ἐφόσον ἐκτιμᾶτε τό θέμα αὐτό- πολλή σοβαρότητα, διότι εἶναι σοβαρά θέματα αὐτά. Εἶναι πολύ σοβαρά. Ἄν εἶναι ἱκανά νά στέκονται μία ἀφετηρία δημιουργίας τοῦ κόσμου, γιατί τί ἄλλο εἶναι; Τό ἀκριβότερο σχέδιο τοῦ Θεοῦ, τό πιό σοφό, τό πιό θαυμαστό, τό πιό ἐκπληκτικό, πού ἀκόμη δέν κατεβήκαμε στό βάθος νά ἐκτιμήσουμε αὐτό τό σχέδιο τοῦ Θεοῦ, πῶς ἀκριβῶς λειτουργεῖ τό μεγάλο θέμα τῆς γενετικῆς… πῶς γίνεται ὁ καινούριος ἄνθρωπος; Τό μεγαλειῶδες, μέσα σέ ὁλόκληρο τό σύμπαν… ἄν κομματιάσω τόν ἥλιο καί τόν κάνω ἑκατό κομμάτια, ἔ δέν ἔκανα τίποτα δέν εἶναι σπουδαῖο, ἀπό ἄψυχο σῶμα πάλι ἄψυχα βγάζω. Τό νά πάρω μία πέτρα καί νά τήν κάνω κομμάτια, ἀπό ἄψυχο πρᾶγμα, ἄψυχα βγάζω. Ἀλλά τό νά μπορῶ ὅμως ἀπό τόν ἄνθρωπο νά βγάλω καινούριο ἄνθρωπο δέν εἶναι αὐτό, τό πιό μεγάλο μυστήριο τοῦ Θεοῦ καί τό πιό σοφό; Ἀκόμη, ἀφοῦ εἶμαι τό πιό μεγάλο καί τό πιό σοφό μυστήριο τοῦ Θεοῦ, δέν θά μπορούσαμε νά τό ποῦμε –μέσα στό χῶρο τῆς φύσεως- σάν τά Ἅγια τῶν Ἁγίων, πού μέ πολύ προσοχή θά πρέπει ἐκεῖ νά μποῦμε γιά νά κατανοήσουμε αὐτά τά θαυμαστά πράγματα τοῦ Θεοῦ; Ἀναμφισβήτητα ναί. Πρέπει, λοιπόν, νά δείξουμε μία σοβαρότητα. Ἄν τώρα ὁ διάβολος κατάφερε, αὐτό τό τόσο σοβαρό θέμα νά τό βγάλει στό πεζοδρόμιο καί νά τό γελοιοποιήσει ἤ νά τό μεταβάλλει σ’ ἕνα στοιχεῖον ψυχαγωγίας, αὐτό δείχνει τήν μοχθηρότητα τοῦ διαβόλου. Ὁ διάβολος παιδιά ἔχει καταφέρει καίρια χτυπήματα στόν ἄνθρωπο. Καίρια χτυπήματα! Μή νομίσουμε ὅτι εἶναι ἁπλῶς νά μέ βάλει νά κλέψω, νά πῶ ψέματα. Εἶναι ἄλλα πολύ-πολύ σοβαρά. Εἶναι μεθοδος, προπαντός, τῆς διαστροφῆς, τήν ὁποία μετέρχεται ὁ διάβολος. Πρέπει, λοιπόν, ἐμεῖς νά ἀνασυνταχθοῦμε, νά δείξουμε σοβαρότητα, νά καταλάβουμε τό θέμα αὐτό καί νά τό κρατήσουμε ὑψηλά, πολύ ὑψηλά. Ἐάν θά ἐγίνετο ἕνα μάθημα στό Πανεπιστήμιο, μάθημα βιολογίας, οἱ φοιτητές τῆς Ἰατρικῆς, ἐν προκειμένῳ, δέν θά ἔδειχαν μία σοβαρότητα; Ἐδῶ εἶναι κάτι πολύ περισσότερο, διότι δέν βλέπουμε τό θέμα ἀπό βιολογικῆς πλευρᾶς, τό βλέπουμε καί ἀπό πνευματικῆς πλευρᾶς. καί ἀπό πλευρᾶς τοποθετήσεως τοῦ Θεοῦ Δημιουργοῦ. Γι’ αὐτό, λοιπόν, θά ἐπικαλεστῶ τήν προσοχή σας, ἀλλά καί τήν σοβαρότητά σας. Ὅποιος θά ἐπονηρεύετο, ἔρχεται σ’ ἐκεῖνο πού προηγουμένως εἶπα· γίνεται θῦμα τοῦ σατανᾶ, πού γελοιοποιεῖ τά ὅσια, τά ἅγια καί τά ἱερά.

     Καί πρῶτα ὁ χαρακτηρισμός τοῦ Παύλου πού εἶπε: «Μή πλανᾶσθε· οὔτε πόρνοι οὔτε εἰδωλολάτραι οὔτε μοιχοὶ οὔτε μαλακοὶ οὔτε ἀρσενοκοῖται... βασιλείαν Θεοῦ οὐ κληρονομήσουσιν». Αὐτό θά ἀναλύσουμε, κατ’ αὐσίαν. Ὄχι σήμερα ὅλο, γιατί εἶναι μεγάλο θέμα. Ὅταν λέγει «Μή πλανᾶσθε» στούς Κορινθίους, γιατί ἄραγε τό λέγει αὐτό; διότι, εἶναι πράγματι πλάνη καί μάλιστα μεγάλου μεγέθους, νά νομίζουμε τό ἀφύσικον, ὡς φυσικόν. Τό παράνομο ὡς νόμιμο, τό ἁμαρτωλό, ὡς ἠθικῶς οὐδέτερο. Ἡ ἐποχή μας -κατ’ ἐξοχήν ἡ ἐποχή μας- αὐτές τίς ἔννοιες τίς ἔχει μπερδεμένες. Κι αὐτό εἶναι ἕνα δεῖγμα ἐσχάτης παρακμῆς. Ὅταν ὁ Παῦλος ἦρθε στήν Κόρινθο καί εἶδε ἐπιτοπίως τήν κατάσταση… στήν πόλη ἐκείνη πού ἐλατρεύετο ἡ πάνδημος Ἀφροδίτη καί διετηροῦσε στό ἱερόν της 1000 ἱεροδούλους, δηλαδή χίλιες γυναῖκες πού ἐπεδίδοντο εἰς τήν λεγομένην «ἱεράν πορνείαν»… μάλιστα τελευταῖα ἐξεδόθη ἀπό κάποιον συγγραφέα ἕνα βιβλίο, κάθε ἄλλο ἀπό χριστιανικῆς πλευρᾶς (κάθε ἄλλο!) καί κάνει ἀναφορά εἰς τήν «ἱεράν πορνείαν». Δηλαδή ἀποτελοῦσε στοιχεῖο τῆς λατρείας στά εἴδωλα. Στοιχεῖον ἀποτελοῦσε! Πώς ἐμεῖς ἔχουμε τό θυμίαμα… ἔχουμε τίς μετάνοιες… πώς ἔχουμε τό ἄναμμα τοῦ κεριοῦ, ἀποτελοῦσε, λοιπόν, στοιχεῖον λατρείας! Δέν θέλω νά προχωρήσω πιό πολύ, γιατί θά ἔπρεπε κανείς νά ντρέπεται, σέ ποιό σκαλοπάτι κάτω-κάτω κατεβαίνει ὁ ἄνθρωπος ὅταν χάσει ἀπό τόν ὀπτικό του ὁρίζοντα τόν Θεό. 

     Ὅμως καί ἡ ἐποχή μας εἶναι παρομοία. Καί ἡ τότε ἐποχή τοῦ Παύλου (στήν Ἑλλάδα) καί ἡ ἐποχή μας σήμερα -παγκοσμίως θά ἔλεγα ὄχι πιά στόν Ἑλληνικό χῶρο- εἶναι μία ἐποχή παρακμῆς. Βέβαια τό στοιχεῖο τῆς παρακμῆς εὔκολα κανείς ὅταν βρίσκεται μέσα σ’ αὐτό, δέν τό καταλαβαίνει, δέν τό ἀντιλαμβάνεται. Στήν πραγματικότητα, ὅμως, παιδιά, ἄν κανείς διατηρεῖ λίγο τό πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, μπορεῖ νά πεῖ ὅτι πρόκειται περί παρακμῆς. Σέ ὅλους τούς τομεῖς! Μή σᾶς ξεγελᾶ ἡ περίπτωση ὅτι ἔχουμε ἕναν τεχνικό πολιτισμό πολύ ὑψηλόν… μποροῦμε, φέρ’ εἰπεῖν, νά διεξάγουμε πολέμους μέ ἀκρίβεια καταπληκτική… κ.λπ. Αὐτό δέν εἶναι στοιχεῖον προόδου! Ὅταν μάλιστα κατ’ ἐπιστήμην θά μπορούσαμε νά σκοτώνουμε τους ἄλλους ἀνθρώπους, σᾶς ἐρωτῶ: Αὐτό εἶναι πρόοδος ἤ παλιν-βαρβαρισμός; Δηλαδή εἶναι κάτι πού πᾶμε μπροστά ἤ εἶναι κάτι πού πᾶμε πίσω, νά μποροῦμε νά σκοτώνουμε νά καταστρέφουμε… αὐτή τή στιγμή εἴμεθα σέ μιά ἐποχή, σέ μιά στιγμή, αὐτήν τήν ἱστορική στιγμή (τώρα πού σᾶς μιλῶ! Αὐτή τήν στιγμή!), ὅταν δέν ξέρουμε τί ἐξέλιξη θά ἔχει ὁ Περσικός… ὁ λεγόμενος πόλεμος τοῦ Περσικοῦ Κόλπου. Αὐτό τό πρᾶγμα εἶναι πρόοδος; εἶναι προαγωγή; ἤ εἶναι βαθμοί κατάπτωσης ὀπισθοδρόμησης. Γι’ αὐτό πρέπει νά βγοῦμε ἀπό μία πλάνη πού μποροῦμε νά ἔχουμε, τί ἀκριβῶς εἶναι πρόοδος. Καί μιά ἐποχή παρακμῆς εἶναι ἡ ἐποχή ἐκείνη ἡ ὁποία διαστρέφει τά πράγματα. Γι’ αὐτό λέγει ὁ Ἡσαΐας στό 5ο κεφάλαιο στίχος 20: «Οὐαὶ οἱ λέγοντες- Ἀλίμονο ἐκεῖνοι πού λένε-τὸ πονηρὸν καλὸν καὶ τὸ καλὸν πονηρόν, τό κακό, (τό πονηρό πρᾶγμα) τό λέν ὅτι εἶναι καλό, καί τό καλό τό λένε ὅτι εἶναι πονηρό. Οἱ τιθέντες τὸ σκότος φῶς καὶ τὸ φῶς σκότος, αὐτοί πού θέτουν τό σκοτάδι γιά φῶς κι αὐτοί πού τό φῶς τό μετατρέπουν σέ σκοτάδι, οἱ τιθέντες τὸ πικρὸν γλυκὺ καὶ τὸ γλυκὺ πικρόν». «Ἀλίμονο σέ κείνους οἱ ὁποῖοι θέτουν τό πικρό καί τό λέν ὅτι εἶναι γλυκύ, καί τό γλυκύ τό λένε πικρόν!». Ἄν βαθύνουμε σ’ αὐτά τά λόγια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πού μᾶς τά λέγει ὁ προφήτης Ἡσαΐας, θά μπορούσαμε, παιδιά, πολλά πράγματα νά ἀνακαλύψουμε. Μέ μία λέξη, μ’ ἕναν χαρακτηρισμό· πρόκειται περί διαστροφῆς τῶν πραγμάτων. Ὅταν διαστρέφομε τά πράγματα. Κι αὐτό θά πεῖ «μή πλανᾶσθε». Σάν νά μᾶς λέει ὁ Ἀπόστολος: «Μή διαστρέφετε τά πράγματα. Δεῖτε τα ὅπως πραγματικά εἶναι, ὄχι ὅπως τά μάτια σας μποροῦν νά τά βλέπουν στήν ἐποχή σας -στήν ὅποια ἐποχή σας- κατά ἕναν τρόπο πού νά νομίζετε ὅτι αὐτά ἀποτελοῦν τήν ἀλήθεια καί τήν πραγματικότητα».

     Γράφει, λοιπόν, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: «Μή πλανᾶσθε· οὔτε πόρνοι... βασιλείαν Θεοῦ οὐ κληρονομήσουσιν». «Μήν ἔχετε πλανεμένη ἀντίληψη, τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ οἱ ἀνήθικοι δέν θά κληρονομήσουν». Λέει περί πόρνων ἀνθρώπων, ἄνδρες ἤ γυναῖκες. Τί εἶναι ἡ πορνεία; (γιά νά ἀρχίσουμε νά τά παίρνουμε ἕνα-ἕνα). Τί εἶναι ἡ πορνεία; Δέν νομίζω δέν ὑπάρχει παιδί πού νά μήν καταλαβαίνει τί πρᾶγμα εἶναι ἡ πορνεία. Κι ὅμως πρέπει νά τήν δοῦμε γιατί ἴσως νά τήν βλέπουμε σάν κάτι τό φυσιολογικό. Ξέρετε πόσα παιδιά εἶναι ἀνύποπτα, νεαρά (ἀγόρια κορίτσια)… γίνεται σφαγιασμός στά σχολειά μας -στήν Μέση καί στήν Ἀνωτέρα ἐκπαίδευση- σφαγιασμός ψυχῶν καί σωμάτων; Μή νομίσετε ὅτι ὁ σφαγιασμός εἶναι νά πάρω ἕνα μαχαίρι καί νά κόβουμε κεφάλια! Ἀλλά ὅταν οἱ ψυχές καταστρέφονται, ὅταν τά σώματα φθείρονται, τότε δέν ἔχουμε μιά καταστροφή; Ὅταν πιστεύουν ὅτι ἡ πορνεία εἶναι κάτι ἀναγκαῖον, φυσικόν… κάτι πού ἔτσι τά πράγματα ἔχουν… αὐτό εἶναι διαστροφή! «Μή πλανᾶσθε, μή πλανᾶσθε», λέει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. 

     Λοιπόν, τί εἶναι ἡ πορνεία; Θά πάρουμε δύο θέσεις, μία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου καί μία τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Νύσσης, γιά νά δοῦμε καί νά προσανατολιστοῦμε. Βέβαια, τά θέματα πού θά κάνουμε δέν θά εἶναι τά συνήθη καί τά κοινά, πού θά μποροῦσε νά μιλήσει κανείς, γιά ὑπάρχουσες ἀρρώστειες, γιά στατιστικές, γιά ἄλλα πράγματα, ἐκεῖνα πού μπορεῖτε κάπου ἀλλοῦ νά τ’ ἀκούσετε ἤ νά τά διαβάσετε, σ’ ἕνα σχετικό βιβλίο. Θά δοῦμε τό θέμα στίς ρίζες του, στή Θεολογία του. Μπορεῖ κάτι νά ποῦμε κι ἀπό τ’ ἄλλα, ἀλλά κυρίως θέλω νά δοῦμε τίς ρίζες τοῦ θέματος. Λέγει λοιπόν ὁ Μέγας Βασίλειος: «Ἡ πορνεία γάμος οὐκ ἔστιν: ἀλλ̓ οὐδὲ γάμου ἀρχή». Αὐτό εἶναι στήν 199 Ἐπιστολή του πού ἀπετέλεσε καί κανόνα (ἔχουμε καί κανόνες τοῦ Μεγάλου Βασιλείου) καί εἶναι ὁ 26ος κανών. Εἶναι στό Πηδάλιο αὐτά γραμμένα. Τί εἶπε; «Ἡ πορνεία δέν εἶναι γάμος (ὑπογραμμίζω). Οὔτε ἀκόμα εἶναι ἡ ἀρχή τοῦ γάμου, τό ξεκίνημα τοῦ γάμου». Ὥστε, λοιπόν, οὔτε ξεκίνημα, οὔτε γάμος εἶναι ἡ πορνεία. Τί λέγει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης (εἶναι σέ μιά του Ἐπιστολή, τήν 2α); «Πορνεία ἐστὶ καὶ λέγεται -καί εἶναι καί λέγεται- ἡ χωρὶς ἀδικίας ἑτέρου γινομένη τισὶ τῆς ἐπιθυμίας ἐκπλήρωσις». Ἡ ἐκπλήρωση, ἡ πραγμάτωση τῆς ἐπιθυμίας. Κάνω τήν ἐπιθυμία μου. 

    Ἔτσι αὐτές οἱ δύο θέσεις τῶν δύο Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας, μᾶς στέλνουν πίσω στόν θεσμό τοῦ γάμου μέσα στόν Παράδεισο. Ὁ Θεός μετά ἀπό τήν δημιουργία τῶν δύο φύλων, ἀφοῦ εἶπε «Ποιήσωμεν ἄνθρωπον…» -βλέπετε ἐδῶ ὅτι καί ἡ γυναῖκα εἶναι ἄνθρωπος- καί μάλιστα ὑπό δύο φύλα, καί λέει στή συνέχεια: «Καὶ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον, -ἀκοῦστε- ἄρσεν καὶ θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς». Τόν ἄνθρωπον! Ὥστε, λοιπόν, κι ὁ ἄνδρας εἶναι ἄνθρωπος καί ἡ γυναῖκα εἶναι ἄνθρωπος. Πόσο σοφά, πόσο ὡραῖα πόσο ἀποκαλυπτικά, πόσο ἐπίκαιρα, σέ μιά ἐποχή πού πολλές φορές ψάχνουμε νά βροῦμε, τί εἶναι ὁ ἄνδρας, τί εἶναι ἡ γυναῖκα. Μετά λοιπόν ἀπό τή δημιουργία τῶν δύο φύλων (τοῦ ἀνδρός καί τῆς γυναικός) εἶπε: «Αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε καὶ πληρώσατε τὴν γῆν καὶ κατακυριεύσατε αὐτῆς». «Αὐξάνεσθε» θά πεῖ «Νά μεγαλώσετε». Ὅπως βλέπουμε ἕνα μικρό παιδί καί τοῦ λέμε «νά μεγαλώσει». Διότι δέν θά μπορέσει νά ἐκπληρώσει τόν προορισμό του, ἐάν δέν μεγαλώσει. Κατόπιν τί εἶπε; «Πληθύνεσθε». Τί θά πεῖ «πληθύνεσθε»; Ἐσεῖς οἱ δύο νά γίνετε τέσσερις, ὀκτώ, δεκάξι, τριανταδύο, ἐξήντα τέσσερις… γιά νά πάρω αὐτήν τήν πρόοδο ἀπ’ τά Μαθηματικά πού λέμε γεωμετρική πρόοδος. Καί στή συνέχεια: «Καὶ εὐλόγησεν αὐτοὺς ὁ Θεός», «καί τούς εὐλόγησε». 

     Ἐδῶ τώρα προσέξτε. Παρατηροῦμε ὅτι πρῶτα ὁ Θεός δημιουργεῖ τόν ἄνθρωπον κατά τό «ποιήσωμεν ἄνθρωπον» καί εἶναι ἡ πρώτη φάσις καί συνιστᾶ τήν ὕπαρξη τό «εἶναι» καί μετά τήν ὁλοκλήρωση τῶν δύο φύλων ἔρχεται ὁ Θεός, σέ μία δευτέρα μετά φάση πού εἶναι ἡ εὐλογία. Ἔχομε, λοιπόν, ὕπαρξη καί εὐλογία. Αὐτό πρέπει ἰδαίτερα νά τό προσέξουμε, διότι ἡ δημιουργία χωρίς τήν εὐλογία δέν θά μποροῦσε ποτέ νά εὐοδωθεῖ παρότι ὁ Ἲδιος ὁ Θεός ἐδημιούργησε. Πρέπει, λοιπόν, ἐκεῖνο τό ὁποῖο δημιουργεῖται, πρέπει καί νά εὐλογηθεῖ. «Καί εὐλόγησεν αὐτούς ὁ Θεός». Ἐξάλλου αὐτό τό «εὐλόγησεν ὁ Θεός», δέν ἀναφέρεται μόνο εἰς τόν ἄνθρωπο, ἀλλά σέ ὁλόκληρη τήν δημιουργία. Ἔχουμε, λοιπόν, δύο πράγματα: φύσιν καί εὐλογίαν (νά τό ἐνθυμεῖσθε) φύσιν (δηλαδή δημιουργία) καί εὐλογία. Τώρα, ἡ πορνεία ἀναφέρεται στήν φύσιν, ἀλλά δέν ἀναφέρεται εἰς τήν εὐλογία. Εἶναι καίριο σημεῖο αὐτό καί, παρακαλῶ, προσέξατέ το. Θά τό ξαναπῶ ἄλλη μία φορά. Ἡ πορνεία ἀναφέρεται στήν φύσιν. Ἔχω τό ἀνθρώπινο σῶμα μου καί κάνω αὐτό πού θέλω. Ἀλλά αὐτό ὅμως δέν ἀποτελεῖ καί εὐλογία! 

 

12η ομιλία στην κατηγορία "Ἡ Πνευματική Διαθήκη τοῦ Τωβίτ".

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ἡ Πνευματική Διαθήκη τοῦ Τωβίτ. " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/palaia-diauhkh/h-pnevmatikh-diauhkh-toy-tvbit
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_7.html?m=1

Ἀπομαγνητοφώνηση, ψηφιοποίηση: Ἠλίας Τσακνάκης.

Επιμέλεια κειμένου : Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ἡ Πνευματική Διαθήκη τοῦ Τωβίτ».🔻
https://drive.google.com/file/d/1RZ1sYHVgLqBWiFNCBGi90Z__kjEnhr2H/view?usp=drivesdk

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

«Πρόσεχε σεαυτῷ παιδίον» (γ΄).

†. Συνεχίζουμε τό θέμα πού εἴχαμε τήν περασμένη φορά γιά τήν συμβουλή τοῦ Τωβίτ (στήν πνευματικήν του διαθήκη) πρός τόν Τωβία, τόν γιό του, μέ τήν παραίνεση «Πρόσεχε σεαυτῷ, παιδίον». «Πρόσεχε», λέγει, «τόν ἑαυτό σου, παιδίον, ἀπό πάσης πορνείας». Καί εἴδαμε καί τό καταδείξαμε ὅτι αὐτή ἡ προσοχή δέν ἀναφέρεται μόνο εἰς τήν ψυχήν, ἀλλά καί εἰς τό σῶμα, ἐφόσον ὁ ἑαυτός μας, ἡ ὕπαρξίς μας, δέν εἶναι μόνο ἡ ψυχή μας, ἀλλά εἶναι καί τό σῶμα μας. Καί τό εἴδαμε αὐτό, ὅταν, φέρ’ εἰπεῖν, λέγει μία θέσις τοῦ Μεθοδίου Ὀλύμπου: «Ἂνθρωπος λέγεται κατά φύσιν, οὔτε ψυχή χωρίς σώματος, οὔτε πάλιν σῶμα χωρίς ψυχή, ἀλλά τό ἐκ συστάσεως ψυχῆς καί σώματος εἰς μίαν μορφήν συντεθέν». Ὅτι «ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι μόνον ἡ ψυχή, οὔτε εἶναι μόνο τό σῶμα, ἀλλά ἄνθρωπος λέγεται καί ἡ ψυχή καί τό σῶμα μαζί». 

     Συνεπῶς πῶς μποροῦμε νά ἐννοήσουμε αὐτό τό «Πρόσεχε σεαυτῷ» ὅσον ἀφορᾶ στό σῶμα; Ὁ Τωβίτ λέγει καί προσθέτει τοῦτο: «Πρόσεχε σεαυτῷ, παιδίον, ἀπό πάσης πορνείας», δηλαδή ἀπό κάθε ἀνηθικότητα. Πού σημαίνει αὐτόμάτως ὅτι ἀναφέρεται είς τό σῶμα. Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου… κ.λπ. ὁπότε ἀναφέρεται εἰς τό σῶμα. Πράγματι τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου δέν εἶναι κάτι ἔξω ἀπό τόν ἑαυτόν του. Καί τήν περασμένη φορά τό εἴπαμε καί τώρα μέ δύο λόγια τό ἐπαναλάβαμε. Διότι τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου εἶναι κατοικητήριον τοῦ Θεοῦ. Εἶναι ναός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καί εἶναι μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Βεβαίως ὅταν λέμε ὅτι εἶναι ναός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: «Οὐκ οἴδατε», λέγει, «δέν γνωρίζετε ὅτι τά σώματά σας εἶναι ναός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος;». Καί βεβαίως ὁμιλεῖ διά τά σώματα, διότι ὁ Ἀπόστολος ἀνεφέρθη εἰς τό σῶμα τῆς ἀνηθικότητος. Ἀλλά ἡ ἀνηθικότητα προσβάλλει καί τό σῶμα καί τήν ψυχή, καί προβάλλει τό σῶμα -ἀναδείξεως χάριν (ὅπως λέμε στό συντακτικό)- δηλαδή γιά νά ἀναδειχθεῖ καί νά τονιστεῖ ἡ περίπτωσις τῆς ἀξίας τοῦ σώματος. 

     Ἀλλά ὁ ὅλος ἄνθρωπος εἶναι κατοικητήριον τοῦ Θεοῦ, εἶναι ναός (τό ἴδιο εἶναι) τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καί ἀκόμη, ὅπως λέγει ὁ Ἀπόστολος στούς Κορινθίους, εἴμεθα καί μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Δέν εἴμεθα νοητά μέλη, ἀλλά εἴμεθα ὀντολογικά μέλη καί ὀργανικά (τό ἴδιο εἶναι). Ὅπως ἀκριβῶς τά δάκτυλά μου ἀνήκουν στήν παλάμη, ἡ παλάμη ἀνήκει στόν βραχίονα, ὁ βραχίονας ἀνήκει στό σῶμα μου, δηλαδή ὑπάρχει μία ὀργανική ἑνότης, ἔτσι ἀκριβῶς εἶναι καί οἱ ἄνθρωποι. Διότι ὅταν γινόμεθα κοινωνοί τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ, δέν ἀνοίγουμε τό στόμα τῆς ψυχῆς, ἀνοίγουμε τό στόμα τοῦ σώματος. Καί ὑπονοεῖται ὅτι θά τραφεῖ καί τό σῶμα καί ἡ ψυχή. Κι ἅμα παίρνουμε τόν Χριστόν, Τόν παίρνουμε «σωματικῷ εἴδει», δηλαδή μέ εἶδος σώματος. Διότι, ἀφοῦ παίρνω μέ τό στόμα μου, βλέπετε συνεπῶς ὅτι εἴμεθα μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, ὀργανικά, ὀντολογικά καί, ἄρα, ὁ ὅλος ἄνθρωπος εἶναι αὐτά τά τρία, κατοικητήριον τοῦ Θεοῦ - δέν λέγει ὁ Θεός: «Εἴσαστε ὁ λαός μου καί θά ἐμπεριπατήσω σέ σᾶς, δηλαδή θά περπατήσω ἀνάμεσά σας»; Τό λέγει αὐτό στήν Παλαιά Διαθήκη, τό ἐπαναλαμβάνει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στήν «Β΄ πρός Κορινθίους» ἐπιστολή του, καί ἐν συνεχείᾳ «εἴμεθα ναός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος»- γιατί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος; Δέν εἴμεθα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος; Πάλι χάριν ἀναδείξεως, ἐπειδή τό Πνεῦμα τό Ἅγιο μένει στήν Ἐκκλησία, κατά τά ἄλλα βεβαίως δέν χωρίζει τό Πνεῦμα τό Ἅγιο οὔτε ἀπό τόν Πατέρα οὔτε ἀπό τόν Υἱό. Καί ἀκόμη, μέλη Χριστοῦ. 

     Ἀκόμη θά μπορούσαμε νά ποῦμε, ὅτι το «Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου» ἀναφέρεται στό σῶμα, διότι τό σῶμα μας θά ἀναστηθεῖ. Καί ὅταν θά ἀναστηθεῖ, θά λογοδοτήσει. Καλύτερα: Θά λογοδοτήσουμε μπροστά στόν Κριτή Χριστό ὡς πλήρεις ἄνθρωποι. Καί λέγει τό ἐξῆς, πολύ διασαφηστικό ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στήν «Β΄ πρός Κορινθίους» ἐπιστολή του (5,10): «Τοὺς γὰρ πάντας ἡμᾶς φανερωθῆναι δεῖ ἔμπροσθεν τοῦ βήματος τοῦ Χριστοῦ», ὅτι «ὅλοι», λέει, «πρέπει νά φανερωθοῦμε (ὁπωσδήποτε, ὅταν θά γίνει ἡ ἀνάσταση τῶν νεκρῶν) μπροστά στό βῆμα του Χριστοῦ», «ἵνα κομίσηται ἕκαστος τὰ διὰ τοῦ σώματος πρὸς ἃ ἔπραξεν, εἴτε ἀγαθὸν εἴτε κακόν». Προσέξτε αὐτο τό ἀξιολογότατον: « ὥστε θά κομίσει (:θά πάρει, θά ἀπολάβει) ὁ καθένας, ἐκεῖνα τά ὁποῖα ἔπραξε μέ τό σῶμα του», «τὰ διὰ τοῦ σώματος πρὸς ἃ ἔπραξεν», «πρός τά ὁποῖα ἔπραξεν, εἴτε ἀγαθὸν εἴτε κακόν». Συνεπῶς, ἄν εἶμαι ἀνήθικος, θά λογοδοτήσω. Κι ὅταν μοῦ λέγει: «Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου», πρέπει νά προσέχω ἀσφαλῶς καί τό σῶμα μου σέ θέματα ἀνηθικότητος. Αὐτό τό τονίζουμε καί τό ξανατονίζουμε γιατί δυστυχῶς ὑπάρχει ἡ ἀντίληψις ὅτι… «Ἒ, δέν πειράζει, τό σῶμα δέν ἔχει καί πολλή σημασία…»· γιά νά μήν πῶ ὅτι λέγουν ὅτι «Τό σῶμα εἶναι… ἄ, θά πάει στόν τάφο, δέν ἔχει καί πολύ ἀξία». Μάλιστα χρησιμοποιοῦν καί κάποια χωρία τῆς Ἁγίας Γραφῆς γιά νά τό δείξουν αὐτό. Ποιός σᾶς τό εἶπε; Τό σῶμα ἔχει ἀξία! Μπορεῖ προσωρινά νά βρεθεῖ στόν τάφο καί νά λιώσει. Ἔχει ἀξία! Θά ἀναστηθεῖ! Καί ἐπαναλαμβάνω, ὅτι κάναμε καί τί ἁμαρτίες ὑπάρχουν μέ τό σῶμα, λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος (Α΄ Κορ, 6,18) : «Πᾶν ἁμάρτημα ὃ ἐὰν ποιήσῃ ἄνθρωπος -κοιτᾶξτε ἐδῶ συμφωνία τῆς Γραφῆς!- ἐκτὸς τοῦ σώματός ἐστιν, ὁ δὲ πορνεύων εἰς τὸ ἴδιον σῶμα ἁμαρτάνει». Κάθε ἁμάρτημα εἶναι ἐξω ἀπ’ τό σῶμα, εἶναι στήν ψυχή. Ἡ ἀνηθικότητα ἀναφέρεται καί εἰς τήν ψυχἠ καί εἰς τό σῶμα. Ἐδῶ τώρα τί λέει ὁ Τωβίτ; «Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου ἀπό κάθε πορνεία». Ἀλλά ἐδῶ βλέπει κανένας ὅτι προσβάλλει ἡ ἁμαρτία τῆς ἀνηθικότητος τόν ὅλον ἄνθρωπον. Ἀλλά καί τό σῶμα κατ’ ἐξοχήν. Ἔτσι ὁ ὅλος ἄνθρωπος γίνεται (καί πρέπει νά γίνεται) ἕνα δοξολογικό στοιχεῖο. Καί πάλι στούς Κορινθίους γράφει ὁ Ἀπόστολος: «Δοξάσατε δὴ τὸν Θεὸν ἐν τῷ σώματι ὑμῶν καὶ ἐν τῷ πνεύματι ὑμῶν, ἅτινά ἐστι τοῦ Θεοῦ». «Νά δοξάσετε λοιπόν» (αὐτό τό «δή» θά πεῖ «λοιπόν», εἶναι τό συμπέρασμα, -ἐξάλλου τό τελευταῖο χωρίο εἶναι τοῦ κεφαλαίου, τοῦ 6ου,-) περί τῆς ἀξίας τοῦ σώματος καί περί τῆς καταδίκης τῶν σαρκικῶν ἁμαρτημάτων), γι’ αὐτό λέγει: «Δοξάσατε, λοιπόν, τόν Θεόν» καί προτάσσει τό σῶμα τοῦ Πνεύματος. Βλέπετε; Γιατί τό προτάσσει; Γιατί τό βάζει πρῶτο; Γιατί ἀκριβῶς θέλει νά τονίσει τήν ἀξία τοῦ σώματος, καί δέν μποροῦμε νά τό θεωροῦμε ὅτι εἶναι τιποτένιο. Ὅπως κάποιοι αἱρετικοί (οἱ Νικολαΐτες συγκεκριμένα)… καί ξέρετε ὅτι ὁ Νεονικολαϊτισμός… ἔ κατά καιρούς… ὅπως καί στήν ἐποχή μας… φουντώνει. 

     Τί ἔλεγε ὁ Νικολαϊτισμός; «Τό σῶμα δέν ἔχει ἀξία καί μποροῦμε, λοιπόν, ἀφοῦ δέν ἔχει ἀξία, νά τό καταστρέψουμε». Ὁ Νικολαϊτισμός εἶναι μία ἔκφρασις τοῦ Γνωστικισμοῦ καί συνεπῶς τῆς δυαρχίας, καί συνεπῶς τῆς καταδίκης τοῦ σώματος… πῶς θά τό καταστρέψουμε; Θά τό καταστρέψουμε μέ τήν νηστεία; Μέ τήν ἄσκηση, ὅπως μποροῦσαν νά λέγουν οἱ Στωϊκοί; Ἢ νά τό καταστρέψουμε μέ τίς ἀπολαύσεις; Ἔτσι βγῆκε ἡ ἔκφραση, (πού θεωρεῖται κεντρικό σημεῖο τοῦ Νικολαϊτισμοῦ, πού ὁ Ἀπόστολος ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης χτυπάει τόν Νικολαϊτισμό, στό βιβλίον τῆς Ἀποκαλύψεως): «Παραχρῆσθαι τῆς σαρκός». Δηλαδή νά κάνουμε παράχρηση τῆς σαρκός, νά κάνουμε ὑπερβολή χρήσεως τῆς σαρκός, νά τήν καταστρέψουμε τήν σάρκα, σάν κάτι τό κακόν. Μήπως ἡ ἄσκησις; Γιατί μπορεῖ νά πεῖ κάποιος ἔχουμε τούς ἀσκητές… Ἡ ἄσκησις μέσα στόν χῶρο τοῦ Χριστιανισμοῦ, δέν εἶναι σωματοκτόνος, ἀλλά εἶναι παθοκτόνος! Σκοτώνω τά πάθη, δέν σκοτώνω τό σῶμα. Τό σῶμα ἔχει μεγάλη ἀξία καί, παρακαλῶ, ἐπειδή ὑπάρχει μία πάρα πολύ ἐσφαλμένη ἀντίληψη γύρω ἀπό τό σῶμα ἐπανέρχομαι καί ἐπανέρχομαι, τονίζω καί ξανατονίζω. Ἴσως δέν θά ἦταν ὑπερβολή νά ἔλεγε ὅτι πλάϊ στήν ψυχή εἶναι τό σῶμα. Δέν θά ἦταν ὑπερβολή ἄν ἔλεγα ὅτι τό σῶμα ἔχει τήν ἰδίαν ἀξίαν μέ τήν ψυχή. Τί λέτε; Θά μοῦ πεῖτε: «Ὁ Κύριος δέ λέγει ὅτι τό πνεῦμα ἐστί τό ζωοποιοῦν, ἡ σάρξ εἰς τίποτε δέν ὠφελεῖ … κ.λπ…. κ.λπ.;». Δέν ἐννοεῖ τήν περίπτωση αὐτή πού λέμε τώρα. Μά πεθαίνει ὁ ἄνθρωπος… τό σῶμα λιώνει… μά θ’ ἀναστηθεῖ! Καί ποιός σᾶς εἶπε ὅτι στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ θά εἴμεθα σάν ψυχές; Θά εἴμεθα σάν ἄνθρωποι καί μέ τήν ψυχή μας καί μέ τό σῶμα μας. Ἀπόδειξις; ὁ Παῦλος. Τί λέει; «Δοξάσατε λοιπόν -ἐννοεῖ τόν Θεόν- ἐν τῷ σώματι ὑμῶν καὶ ἐν τῷ πνεύματι ὑμῶν, ἅτινά ἐστι τοῦ Θεοῦ». Νά τό βαρύ πυροβολικό ἐναντίον τοῦ Γνωστικισμοῦ καί γενικότερα τῆς Δυαρχίας. Πού «καί τά δυό», λέγει, «εἶναι τοῦ Θεοῦ». Καί τό σῶμα εἶναι τοῦ Θεοῦ καί τό πνεῦμα εἶναι τοῦ Θεοῦ. Κι ὅταν ὁ Θεός ἔκανε τόν ἄνθρωπο (ψυχή καί σῶμα) τά ἔκανε -προσέξτε με!- ταυτόχρονα. Ἐάν ἔχουμε μία ἔκφραση πού λέει: «Ὁ Θεός λαβών χοῦν ἀπό τῆς γῆς καί ἐφύσηξε στούς μυκτῆρας…» δείχνει ὅτι τό σῶμα ἔγινε λίγο πιό μπροστά ἀπό τό πνεῦμα. Εἶναι ἔκφρασις περιγραφική. Ἡ κατασκευή τοῦ ἀνθρώπου ἔγινε (σῶμα καί ψυχή) ταυτόχρονα! Τό ὑπογραμμίζω. Ταυτόχρονα. Καί συνεπῶς ὁ ἄνθρωπος μέ τό σῶμα του καί μέ τήν ψυχή του γίνεται ἕνα δοξολογικό στοιχεῖο γιά τόν Θεό. Ἄν ὁ ἄνθρωπος γινόνταν πρῶτα σῶμα καί μετά ἔμπαινε ψυχή (τρόπον τινα, λέω τήν λέξη «ἔμπαινε», δέν εἶναι σωστή ἔκφρασις), τότε, παιδιά, θά λέγαμε ὅτι προηγεῖται τό ζωῶδες καί ἀκολουθεῖ τό πνευματικό. Τότε ἀμέσως βρίσκει ἔρεισμα ἡ θεωρία τοῦ Δαρβίνου. Ἐάν λέγαμε πρῶτα ἡ ψυχή καί μετά τό σῶμα, θά ἔβρισκε ἔρεισμα ἡ Πλατωνική θέσις ὅτι προηγοῦνται οἱ ψυχές τῶν σωμάτων, κι ἁπλῶς μπαίνουνε οἱ ψυχές τιμωρούμενες μέσα στά σώματα πού εἶναι ἡ φυλακή τῶν πνευμάτων. Τίποτα ἀπ’ ὅλα αὐτά. Δέν ἔχει καμμία σχέση ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ μέ ὅλα αὐτά. Ταυτόχρονος δημιουργία. Εἴδατε πόσο ἐπιμένω;

     Πῶς πρέπει, λοιπόν, νά προσέχουμε τό σῶμα μας; Πῶς πρέπει; Κατ’ ἀρχάς, ἐφόσον ὁ Θεός μᾶς ἔβαλε μέσα στόν χῶρο καί στόν χρόνο ἔβαλε ὅρια, καί δέν ἔβαλε βέβαια ὅρια μόνο στόν ἄνθρωπο, ἀλλά σέ κάθε κατασκευή του ἔβαλε ὅρια. Ἄρα δέν πρέπει ποτέ νά γίνεται ὑπέρβαση τῶν φυσικῶν του ὁρίων. Ὅπως μπορεῖ νά γίνει ὑπέρβασις τῶν φυσικῶν ὁρίων τοῦ σώματος μέ τήν ὑπερβολική ἐργασία. Ἄν δουλέψεις 8 ὧρες, πάει καλά. Ἄν δουλέψεις 15 ὧρες, ἀρχίζεις νά κουράζεσαι. Ἄν δουλέψεις 20 ὧρες, ἀρχίζεις νά μήν αἰσθάνεσαι καλά. Ἄν δέν κοιμηθεῖς καί δουλέψεις 24 ὧρες, τά πράγματα δέν πᾶνε καλά. Ἄν βάλεις ἄλλες 24 ὧρες καί χωρίς νά κοιμηθεῖς, θά πεθάνεις. Τί σημαίνει αὐτό; Σημαίνει ὅτι τό σῶμα ἔχει ὅρια. Ἔτσι δέν πρέπει νά ὑπερβαίνουμε τά ὅρια τῶν δυνατοτήτων του. 

     Θυμᾶμαι ἦταν Κατοχή -πῶς μοῦ 'ρθε τώρα στό μυαλό…- δηλαδή ἐμπόλεμος κατάστασις… ἦταν ὁ Β’ Παγκόσμιος πόλεμος… ἤμουνα μικρός, δηλαδή ἕνα παιδάκι κάποιων χρονῶν… καί κάτι θέλαμε νά φτιάξουμε, ἕνα παράπηγμα … μή λέω πιό πολλά, καί εἴχαμε κόψει ἕνα πεῦκο μέ τόν πατέρα μου -ὁλόϊσιο σάν κυπαρίσσι- νά τό κάνουμε σκεπή, σ’ ἐκεῖνο τό παράπηγμα πού εἴχαμε φτιάξει. Ἤτανε βαρύ αὐτό τό δέντρο καί πολύ μακρύ. Ἔτσι ὁ πατέρας μου κι ἐγώ ἕνα πρωϊνό τό μεταφέραμε ἀπό ἕνα σημεῖο σ’ ἕνα ἄλλο σημεῖο, ἐκεῖ πού θά φτιάχναμε τή σκεπή αὐτοῦ τοῦ παραπήγματος. Ἤτανε ἕνα κορμός… βέβαια ἡ βάση ἤτανε ἀρκετά χοντρή, ἡ κορυφή ἤτανε πιό λεπτή. Ὁ πατέρας μου εἶχε φυσικά την βάση στόν ὦμο του, καί γώ ἀπό πίσω εἶχα τό ἄλλο ἄκρον αὐτοῦ τοῦ στύλου. Μιά γιαγιά πού την βρήκαμε στόν δρόμο… «Ἒ μάστορα», λέει στόν πατέρα μου -τό θυμοῦμαι ἐπί λέξει!- «τό ξύλο εἶναι βαρύ, καί τό παιδί μικρό!» (Χά! Χά! Χά! γέλια ἀπό τόν Γέροντα) καί ὁ πατέρας τῆς ἀπαντάει: «Ἒ τί νά κάνουμε, γιαγιά, τά πράγματα ἦρθαν ἔτσι». Πράγματι, δέν μποροῦμε νά φορτώσουμε σ’ ἕνα μικρό παιδί πολλά πράγματα. Σ’ ἕνα μεγαλύτερο, ἀσφαλῶς περισσότερα. Δηλαδή θέλω νά καταλάβετε ὅτι τό σῶμα μας ἔχει δυνατότητες, τίς ὁποῖες δέν πρέπει νά ὑπερβεῖ. Καί δέν πρέπει διότι τά κατασκευαστικά δεδομένα τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος εἶναι τέτοια πού δέν εἶναι ἀπεριόριστα, πῶς νά τό κάνουμε. 

     Ἀκόμη εἶναι ἡ ἄσωτη ψυχαγωγία. Ἄστε ὅτι στραπατσαρίστηκε, βέβαια, ἡ ἔννοια τῆς ψυχαγωγίας… τί νά πεῖ κανείς γι’ αὐτό, ἀλλά ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει ὅταν ψυχαγωγούμεθα, πού εἶναι μία ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου ἡ ψυχαγωγία καί διά τήν ψυχή του -ἐξ οὗ καί ἡ ἔννοια και ἡ λέξις «ψυχαγωγία»- καί τοῦ σώματος ἀνάγκη, ὅταν ὅμως αὐτή ἡ ψυχαγωγία δέν ξεκουράζει, ἀλλά κουράζει καί ἐξαντλεῖ τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη (καί τό σῶμα του καί τήν ψυχή του) καί τήν ἐξαντλεῖ συνήθως ὅταν κι αὐτή ὑπερβαίνει τά ὅριά της καί εἶναι ἄσωτη. Λέμε: «Νά πιοῦμε κρασί, νά πιοῦμε… νά πιοῦμε! Νά μεθύσουμε». Βέβαια ξεκινᾶμε ἕνα τραπέζι… «Ἒ, νά φᾶμε νά πιοῦμε, νά ψυχαγωγηθοῦμε…», λέμε. Ὅταν, ὅμως, πιοῦμε καί μεθύσουμε, ὅταν φᾶμε σέ βαθμό πού νά ξερνᾶμε καί νά χαλάσουμε τό στομάχι μας, κι ἄλλα πολλά τέτοια, αὐτή ἡ ψυχαγωγία τελικά βοηθάει τόν ἄνθρωπον; Ὑπερβαίνουμε τά ὅρια. Βλάπτει μία τέτοια ἄσωτη ψυχαγωγία. Κι ἅμα λέγει «Πρόσεχε, παιδί μου, τόν ἑαυτόν σου» ἐννοεῖ καί ὅλα αὐτά. 

     Ἀκόμη εἶναι -στήν ἐποχή μας μάλιστα ἰδαιτέρως- ὁ ὑπέρμετρος ἀθλητισμός. Καί τοῦτο διότι, ἐνῶ κυρίως οἱ Ἕλληνες ξέρετε ἠθλοῦντο καί ἦτο εὐγενής ὁ ἀθλητισμός γιά τούς ἀρχαίους Ἕλληνες εἴχανε κάτι πού ἐμεῖς δέν τό ‘χουμε σήμερα. Ὑπῆρχε βεβαίως ὁ συναγωνισμός, ἀλλά δέν ὑπῆρχε αὐτό πού λέμε «ρεκόρ». Διότι σήμερα ὅταν φθάνουμε νά παίρνουμε οὐσίες τέτοιες πού νά μᾶς διεγείρουν στό νά μποροῦμε νά ἀποδώσουμε στόν ἀθλητισμό… διότι πρέπει… πόσο πηδάει ἕνας ἄνθρωπος; Ἑνάμιση μέτρο, δύο μέτρα;... Ὂχι, πρέπει νά πηδήξουμε τρία μέτρα. Αὐτό εἶναι ἀφύσικο, καί γιά νά τό πετύχουμε, γιατί ὑπάρχει αὐτός ὁ συναγωνισμός, ἡ ἔννοια τοῦ «ρεκόρ», παίρνουμε καί οὐσίες τέτοιες, δηλαδή ἔχουμε τά λεγόμενα ντοπαρίσματα. Σᾶς ρωτῶ, τέτοια πράγματα βοηθοῦν τόν ἄνθρωπο; Μετά ἀπό ἕνα ντοπάρισμα τέτοιο -εἶναι ὑπερβολική προπάθεια- τό σῶμα δέν θά καταπέσει; Σίγουρα ναί. Δέν ὑπηρετεῖ πιά ὁ ἀθλητισμός, παιδιά, τήν ὑγεία, ἐκεῖνο πού ἔλεγαν οἱ ἀρχαῖοι καί πού ξαναλέγω δέν τό ἔχουμε ἐμεῖς πιά σήμερα- «Νοῦς ὑγιὴς ἐν σώματι ὑγιεῖ», δέν τό ἔχουμε αὐτό πιά. Ἀλλά τί λέμε; «Δέν μᾶς ἐνδιαφέρει ἄν ἔχουμε ψυχή σέ κατάσταση ὑγείας, μᾶς ἐνδιαφέρει νά ἔχουμε ἐπιδόσεις στόν ἀθλητισμό». Τί φοβερό! Γι’ αὐτό βλέπετε πολλές φορές … δέν ξέρω… ἀσφαλῶς δέν εἶναι ὅλοι ἀλλά πάρα πολλοί ἀθλητές μας, οἱ ὁποῖοι ἔχουνε ὑψηλές ἐπιδόσεις, δυστυχῶς δέν ἔχουν πνευματικήν καλλιέργειαν. Ὄχι μόνο πνευματική μέ τήν ἔννοια Χριστιανική, οὔτε κἄν πολιτιστική καλλιέργεια δέν ἔχουν. Ἀπό τήν φάτσα πού θά τόν δεῖς, θά καταλάβεις τόν σύγχρονο ἀθλητή -λυποῦμαι πού τό λέγω, δέν θά ‘πρεπε νά εἶναι ἔτσι- ὅτι στερεῖται μιᾶς ἰδιαιτέρας καλλιεργείας. Δέν εἶναι κρῖμα αὐτό; Αὐτά λέγονται μονομέρειες, κι αὐτές οἱ μονομέρεις ὁδηγοῦν ὁπωσδήποτε στήν καταστροφή τοῦ ἀνθρώπου. Γι’ αὐτό λέγει: «Πρόσεχε σεαυτῷ», πρόσεχε τόν ἑαυτόν σου, τό σῶμα ἀκόμη, δηλαδή πρέπει νά βρίσκεται -ὅπως λέγει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος- «εἴσω -θά πεῖ μέσα- τῶν ὅρων». «Μέσα ἀπό τούς ὅρους του, μέσα ἀπό τά ὅριά του, μέσα ἀπό τίς δυνατότητές του». Μήν ὑπερβεῖς τά ὅριά σου. Ὁ καθένας, βέβαια, ἤ μᾶλλον ὅλοι οἱ ἄνθρωποι δέν ἔχουν ὁρισμένα σύνορα, ὅρια. Ἄλλος ἔχει πιό λίγο-ἄλλος ἔχει πιό πολύ. Μάθε ποιά εἶναι τά ὅριά σου καί ποτέ νά μήν τά ὑπερβεῖς. 

     Πρέπει ἀκόμα τό σῶμα μας νά τό φιλοκαλοῦμε, πρᾶγμα πού ἐξασφαλίζει σ’ αὐτό τήν ὑγεία. Ἀλλά ὄχι ὅμως νά τό καλλωπίζουμε. Στόν Ἰσοκράτη πού στέλνει μία ἐπιστολή «πρός Δημόνικον», νομίζω τό διδάσκεστε καί στό Σχολεῖο, ἐκεῖ λέγει, πρέπει νά εἴμεθα φιλόκαλοι, ὄχι καλλωπιστές. Ἄλλο πρᾶγμα εἶναι τό «φιλόκαλον» κι ἄλλο πρᾶγμα εἶναι ὁ καλλωπισμός. Τί εἶναι τό «φιλόκαλον»; Νά μπορῶ νά εἶμαι καθαρός, νά πλένομαι, νά ‘χω… ἔ ,ροῦχα ζεστά τόν χειμῶνα, ἐλαφρά τό καλοκαίρι, νά ἔχω μίαν εὐεξίαν, ἀλλά νά δημιουργῶ, ὅμως, κάτι τό ἀμήχανο (ἀμήχανο θά πεῖ τό ἄφτιαχτο, τό ἀνεπιτήδευτο)… ἔ μέ ἁπλότητα… πλύθηκα… ἔ καθαρίστηκα, χτενίστηκα… ὅ,τι ἔχω νά κάνω… καί ἔχω μίαν παρουσίαση. Καί τά ροῦχα μου καθαρά, περιποιημένα, σιδερωμένα… «Καλλωπίζω» τί θά πεῖ; Ζητῶ τό ἐξεζητημένο, ζητῶ τό παραπάνω, ἐκεῖνο πού εἶναι ἔκκεντρον (ἔχει φύγει ἀπό τό κέντρο του). Γι’ αὐτό καί λέμε ἐκκεντρικός ἄνθρωπος, ἐκκεντρικό ντύσιμο, ἐκκεντρικόν χτένισμα. Ἐκεῖνο πού γίνεται μόνο καί μόνο γιά νά προκαλέσει τήν προσοχή τοῦ περιβάλλοντος. «Ποτέ», λέγει -ὄχι Χριστιανός, ὁ Ἰσοκράτης!- «μή γίνετε καλλωπιστές, ἀλλά φιλόκαλοι». Αὐτό πρέπει ὁμοίως νά τό προσέξουμε. Θά ἐπαναλάβω ὅτι ἡ καθαριότητα εἶναι καλυτέρα φιλοκαλία καί ἡ καλυτέρα ὀμορφιά. Δέν σοῦ εἶναι ἀρκετό τό ὅτι πλύθηκες, χτενίστηκες, ἔχεις ὡραῖο δέρμα, μάλιστα κι ἅμα εἴσαστε νέα παιδιά, νέοι ἄνθρωποι, ἀγόρια-κορίτσια… ἀποτείνομαι στά κορίτσια, γιατί, κορίτσι μου, πρέπει νά βάψεις τά μάτια σου; Ἀφοῦ θά βάψεις αὐτό δέν εἶναι φιλοκαλία, εἶναι καλλωπισμός. Αὐτό θά σέ βλάψει. Γιά νά μήν πῶ τί φοβερά πράγματα ὑπάρχουν σ’ αὐτά τά φάρμακα (τίς βαφές), οἱ ὁποῖες εἶναι τρομερά ἐπικίνδυνες γιά τήν σωματική ὑγεία. Μέχρι, ὁδηγοῦν εἰς τόν θάνατον... ὅταν βάζεις τέτοια πράγματα στά μαλλιά σου… στό δέρμα σου… στά μάτια σου… αὐτά βλάπτουν! Καί ποιός σοῦ εἶπε, κοπέλα μου, ὅτι εἶσαι ὡραία ὅταν βάψεις τά μάτια σου. Εἶσαι ὡραία, ὅταν δέν βάψεις τά μάτια σου. Αὐτό λέγεται «ἀμήχανον κάλλος»! Δηλαδή ἀνεπιτήδευτη ὀμορφιά, πολύ ἁπλᾶ, μά πάρα πολύ ἁπλᾶ. Ὅλα τ’ ἄλλα δέν εἶναι καλά. Πρέπει λοιπόν καί σ’ αὐτό νά προσέχουμε. Πρόσεχε σεαυτῷ!

     Ἀκόμη μήν ξεχνᾶμε ὅτι ἡ ὑγεία εἶναι τό πρῶτο ἀγαθό, ἀπό τά σωματικά ἀγαθά. Ἔχουμε τά πνευματικά καί τά ὑλικά, τά σωματικά. Ἡ ὑγεία εἶναι τό πρῶτο, τό μεγαλύτερο σωματικό ἀγαθό. Γι’ αὐτό δέν πρέπει νά δημιουργοῦμε ποτέ νά ὑπερβολές στή διατήρηση τῆς ὑγείας μας. Θά φᾶμε τό κανονικό (ὄχι παραπάνω ἀπ’ ὅ,τι πρέπει). Δέν θά κάνουμε ἀδυνατίσματα, μάλιστα χάριν καλλωπισμοῦ, καί μάλιστα ἀδυνατίσματα μέ φάρμακα, τά ὁποῖα εἶναι τρομερά ἐπικίνδυνα. Πρέπει νά διατηροῦμε, λοιπόν, μία καλήν ὑγείαν. Ἀκόμα, δέν πρέπει νά ἐκθέτουμε τό σῶμα μας σέ κάθε λογῆς κίνδυνο, ὅπως εἶναι ἡ ταχύτητα… -στήν ἐποχή μας, ξέρετε, ὑπάρχει ἡ μανία τῆς ταχύτητος…- νά πάρω μοτοσυκλέτα, νά πατάω γκάζι… καί νά βουΐζει ὁ κόσμος, ἤ νά τρέχω μέ 200 χιλιόμετρα… Ὄχι παιδιά! Ἡ ταχύτητα τῶν ὀχημάτων εἶναι κακό πρᾶγμα. Ἀκόμη, ἐπικίνδυνες ὀρειβασίες. Μόλις χιονίσει, τρέχουμε στίς κορυφές τῶν βουνῶν, καί μετά… τρέξτε- σῶστε! Γιατί χάθηκαν οἱ ὀρειβάτες. Ὡραία εἶναι ἡ ὀρειβασία, καί τό χιόνι εἶναι ὡραῖο, ὄχι ὅμως νά κινδυνεύω νά πάθω κακό. Ἤ τά ἐπικίνδυνα σπόρ, πού σπάζει ὁ ἄλλος τήν μέση του… καί δέν ξέρω τί ἄλλο παθαίνει.

     Ὅπως εἴδαμε, παιδιά, ὁ ἑαυτός μας εἶναι ὁλόκληρη ἡ ἀνθρωπίνη μας ὕπαρξη, καί συνεπῶς τό «Πρόσεχε σεαυτῷ», ἀναφέρεται τόσο στήν ψυχή, ὅσο καί στό σῶμα. Δηλαδή εἰς ὁλόκληρον τόν ἄνθρωπον. Καί ἡ ἐντολή τοῦ Τωβίτ πρός τόν Τωβία, ἡ ἐντολή τοῦ Θεοῦ (κατά βάσιν ἐντολή τοῦ Θεοῦ εἶναι, ἄν τό θέλετε λέγεται καί προγενέστερα τοῦ Τωβίτ, διότι εἶναι γραμμένο στό Δευτερονόμιο) πρέπει πάντοτε, μά πάντοτε, νά ἐνηχεῖ εἰς τ’ αὐτιά μας. «Πρόσεχε σεαυτῷ, παιδίον»! «Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου, παιδί μου».

11η ομιλία στην κατηγορία "Ἡ Πνευματική Διαθήκη τοῦ Τωβίτ".

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ἡ Πνευματική Διαθήκη τοῦ Τωβίτ. " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/palaia-diauhkh/h-pnevmatikh-diauhkh-toy-tvbit
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_7.html?m=1

Ἀπομαγνητοφώνηση, ψηφιοποίηση: Ἠλίας Τσακνάκης.

Επιμέλεια κειμένου : Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ἡ Πνευματική Διαθήκη τοῦ Τωβίτ».🔻
https://drive.google.com/file/d/1RZ1sYHVgLqBWiFNCBGi90Z__kjEnhr2H/view?usp=drivesdk

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

«Πρόσεχε σεαυτῷ παιδίον» (β΄).

†. Όπως θά ἐνθυμεῖσθε, παιδιά, πρό τῶν διακοπῶν τῶν Χριστουγέννων, συνεχίζοντες βεβαίως, τήν θαυμασία πνευματική διαθήκη τοῦ Τωβίτ, εἴχαμε μείνει σέ ἐκείνη τήν προτροπή πού λέγει ὁ πατέρας ὁ Τωβίτ στόν γιό του, τόν Τωβία: «Πρόσεχε σεαυτῷ, παιδίον, ἀπό πάσης πορνείας». Καί εἴχαμε μείνει σ’ αὐτήν τήν πολυτιμοτάτη φράση καί προτροπή στό «Πρόσεχε σεαυτῷ παιδίον», «Πρόσεχε, παιδί μου», λέγει, «στόν ἑαυτό σου». Ἐπειδή, ὅμως, τό θέμα τῆς προσοχῆς πρός τόν ἑαυτό μας δέν τελείωσε, γι’ αὐτό καί συνεχίζουμε νά δοῦμε τό περιεχόμενο καί τήν ἔννοια τοῦ «Πρόσεχε σεαυτῷ». Πρέπει νά σᾶς ὑπενθυμίσω, διότι ἤδη τήν περασμένη φορά σᾶς τό εἶχα πεῖ, ὅτι ὁ Μέγας Βασίλειος ἔκανε μιά ὄχι ὁμιλία-μιά πραγματεία πάνω στό θέμα αὐτό, τό ὁποῖο βεβαίως εἶναι ἁγιογραφικό, τό λέγει ὁ Θεός στήν Παλαιά Διαθήκη: «Πρόσεχε σεαυτῷ», καί μάλιστα ὁλόκληρη ἡ φράσις εἶναι: «Πρόσεχε σεαυτῷ καὶ φύλαξον τὴν ψυχήν σου σφόδρα». Ἔτσι ὁ Μέγας Βασίλειος πῆρε αὐτές τίς δύο λέξεις, «πρόσεχε σεαυτῷ» κι ἔκανε αὐτήν τήν πραγματείαν. Σώζεται, ὑπάρχει, καί ἀπό ἐκεῖ πῆρα κάποια στοιχεῖα καί σᾶς εἶπα πῆρα -ὅπως καί σήμερα θά πάρω μερικά στοιχεῖα- γιά νά δοῦμε κάτι περισσότερο. 

      «Πρόσεχε σεαυτῷ -λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος ἀναλύοντας τό χωρίο τοῦτο- μήτε τοῖς θνητοῖς ὡς ἀϊδίοις ἐναπομείνῃς, μήτε τῶν ἀϊδίων ὡς παρερχομένων καταφρονήσῃς». «Ἀΐδιος» θά πεῖ αὐτό πού δέν ὑπάρχει· πού δέν ἔχει οὔτε ἀρχή, οὔτε τέλος. Σέ τοῦτο διαφέρει ἀπό τό «αἰώνιος»- ὁ Θεός δέ καταχρηστικῶς λέμε ὅτι εἶναι αἰώνιος, ὁ Θεός εἶναι αΐδιος. Διότι ὁ ἄνθρωπος εἶναι αἰώνιος. Ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἀρχή, ἀλλά δέν ἔχει τέλος. Ὁ Θεός δέν ἔχει οὔτε ἀρχή, οὔτε τέλος. Γι’ αὐτό λέγεται ἀΐδιος. Πρόσεχε, λοιπόν, τόν ἑαυτόν σου, λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος, «μήτε τοῖς θνητοῖς ὡς ἀϊδίοις ἐναπομείνῃς», «μήν κολλήσεις πάνω σέ πράγματα τά ὁποῖα εἶναι θνητά, περνοῦν, καί μείνεις σ’ αὐτά σάν νά εἶναι ἀΐδια, δηλαδή αἰώνια» (τώρα δέν κάνω διάκριση τοῦ «αἰωνίου» καί τοῦ «αϊδίου», γι’ αὐτό λέγω αἰωνίου. «Οὔτε ἀκόμα ἐκεῖνα πού εἶναι ἀΐδια (αἰώνια) φθάσεις νά τά καταφρονήσεις. Δηλαδή μήν κολλήσεις στά παροδικά καί μήν ἀφήσεις ἐκεῖνα, τά ὁποῖα εἶναι αἰώνια». 

     Πράγματι, ἔχει πάρα πολλή σημασία αὐτό πού λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος, νά προσέχουμε, γιατί οἱ ἄνθρωποι κολλᾶνε σ’ ἐκεῖνα τά ἐφήμερα καί δέν βλέπουν ἐκεῖνα τά ὁποῖα εἶναι αἰώνια. Ἐπάνω σ’ αὐτό, ὁ Κύριος μᾶς εἶπε μία πρόταση, τήν ὁποία πρέπει νά ἔχουμε πάντοτε ὑπόψιν, καί μάλιστα εἶναι μία εἰκόνα τήν ὁποία μποροῦμε νά θυμόμαστε. Εἶπε: «Μνημονεύετε τῆς γυναικός Λώτ» (Λουκ. 17,32). Τήν ἱστορία τοῦ Λώτ τήν γνωρίζετε. Τήν ἱστορία τῆς γυναικός τοῦ Λώτ, πού εἶχαν πάρει παραγγελία ἡ οἰκογένεια φεύγοντας ἀπό τά Σόδομα νά μήν κοιτάξουν πίσω, ἐκείνη γύρισε καί κοίταξε καί ἔγινε, λέγει, στήλη ἁλατιοῦ. Ἐκεῖνοι δέν στάθηκαν -ὁ ἄνδρας της καί τά παιδιά της- νά δοῦν… νά τήν πάρουν… ξέρω γώ… τίποτα, προχώρησαν, δέν γύρισαν πίσω, προχώρησαν, διότι καί οἱ ἴδιοι ἐκινδύνευαν, συνοδευόμενοι ἀπό τούς δύο ἀγγέλους. Παιδιά, γιατί ὁ Κύριος μᾶς εἶπε νά θυμόμαστε τήν γυναῖκα τοῦ Λώτ; Τί ἔκανε ἡ γυναῖκα τοῦ Λώτ; Γύρισε καί κοίταξε πίσω. Τί; Ἡ καρδιά της εἶχε μείνει στό σπίτι της, στό νοικοκυριό της, στά ἀγαθά της καί δέν τῆς πήγαινε καλά… «Θά καταστραφεῖ, δηλαδή, τώρα ἡ πόλις -διότι τούς εἶπαν οἱ ἄγγελοι, θά καταστραφεῖ ἡ πόλις-… καί τώρα τό σπίτι μας θά καταστραφεῖ;». Γύρισε νά κοιτάξει τί θά γίνει τό σπίτι της, κι ἐκεῖ ἔγινε στήλη ἁλατιοῦ. Γιατί τώρα μᾶς τό λέει ὁ Κύριος; Βέβαια τό εἶπε εἰδικά γιά τήν καταστροφή τῆς Ἱερουσαλήμ, δέν θά μείνω, ὅμως, σ’ αὐτό, γενικεύω τό θέμα· ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος γυρίζει πίσω καί βλέπει τήν ὕλη καί τά ὑλικά πράγματα, αὐτός στό τέλος γίνεται στήλη ἁλατιοῦ. Πῶς; Ἀπολιθοῦται! Γίνεται πέτρινος. Δέν ἔχει πλέον πνευματικά ἐνδιαφέροντα, πνευματικά πλέον νεκρός! Γι’ αὐτό λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος: «Πρόσεχε τά φθαρτά μέ τά αἰώνια μήν τά μπερδέψεις». Τά φθαρτά εἶναι φθαρτά καί πρέπει νά τά κοιτάζουμε σάν φθαρτά. Τά αἰώνια εἶναι αἰώνια καί πρέπει νά τά προσέχουμε ἰδιαιτέρως. 

     Μέ ποιόν τρόπο, ὅμως, θά ἀσκεῖται αὐτή ἡ προσοχή στόν ἑαυτό μας; «Μέ τήν αὐτοπαρατήρηση καί μέ τήν αὐτοκριτική», μᾶς λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος. Λέγει στή συνέχεια ὁ ἃγιος Πατήρ: «Μὴ παύσῃ διερευνώμενος σεαυτόν», «μήν πάψεις», λέγει, «νά διερευνᾶς τόν ἑαυτό σου», «εἴ σοι κατ' ἐντολὴν ὁ βίος πρόεισιν», «ἐάν σέ σένα ὁ βίος σου προχωρᾶ κατά τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ: Εἶμαι στίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ;». «Μή τι κατά τάς ἐνθυμήσεις ἥμαρτες», «μήπως στούς λογισμούς σου ἔχεις ἁμαρτήσει», «μή τι ἡ γλῶσσα παρώλισθε τῆς διανοίας προεκδραμοῦσα», «μήπως ἡ γλῶσσα σου», λέει, «γλίστρησε καί ἔδειξε προπέτεια, ἔτρεξε πιό γρήγορα ἀπό τήν διάνοια», «μή ἐν τοῖς ἔργοις τῶν χειρῶν πέπρακται τι τῶν ἀβουλήτων», «μήπως στά ἔργα τῶν χειρῶν σου (δηλαδή, στίς πράξεις σου) ἔχεις πράξει κάτι πού δέν θά ἔπρεπε, ἀθέλητο». Πού δέν θά ἔπρεπε· ἀθέλητο εἰς τόν Θεό. Ἀκόμη λέγει: «Πρόσεχε σεαυτῷ, ὅτι θνητὸς εἶ», «μήν ξεχνᾶς ὅτι εἶσαι θνητός», «ὅτι γῆ εἶ, καὶ εἰς γῆν ἀπελεύσῃ», «γιατί εἶσαι χωματένιος καί στό χῶμα θά ἀπολήξεις». Ἔτσι πού ὅταν βλέπουμε τούς ἀνθρώπους πολλές φορές νά διεκδικοῦν, νά περνάει ἡ ζωή τους νά φθάνουν πρό τοῦ χείλους τοῦ τάφου καί πάλι νά διεκδικοῦν καί νά ζητοῦν νά προβληθοῦν, λέμε: «Μά δέν εἶναι φιλόσοφοι αὐτοί οἱ ἄνθρωποι; Δέν σκέπτονται; Τί θά κερδίσουν περισσότερο, ἀκόμη μάχονται στή ζωή τους; Ὁ τάφος εἶναι ἀνοικτός καί τούς περιμένει». Γιατί; Γιατί ἔχουν ξεχάσει ὅτι θά πεθάνουν. Εἶναι κάτι περίεργο, κάτι πού μᾶς πλανᾶ ὁ διάβολος: «Οἱ ἄλλοι πεθαίνουν, ὄχι ἐμεῖς! Οἱ ἄλλοι παθαίνουν ὅ,τι παθαίνουν, ὄχι ἐμεῖς! Οἱ ἄλλοι ἀρρωσταίνουν, ὄχι ἐμεῖς!». Ὅταν ὅμως λέει κανείς ὅτι… «Ἒ, σήμερα πέθανε… ὁ δικός μου ἄνθρωπος… ὁ γείτονας… ὁ φίλος… αὔριο θά πεθάνω ἐγώ». Ἄν τό λέγω ἔτσι, τότε δέν ξεχνῶ ὅτι θά πεθάνω, ὅτι εἶμαι θνητός. 

     Λέγει κάποιος πού μιλάει γιά τούς… πῶς νά διοικεῖ κανένας, ἕνας ἀρχαῖος, παλιός -δέν θυμάμαι νά σᾶς τό πῶ γιατί δέν τό σημείωσα, θά σᾶς τό ‘λεγα- ὅτι πρέπει νά διοικεῖ κανείς, μ’ αὐτόν τόν τρόπο… μ’ ἐκεῖνο τόν τρόπο… μ’ ἐκεῖνο τόν τρόπο… (τρεῖς τρόπους) καί ὁ τρίτος εἶναι: «καί νά μήν ξεχνᾶ ὅτι εἶναι θνητός». Ναί, ὅτι εἶναι θνητός. Ξέρετε ὅτι αὐτό ἐλέγετο -κι αὐτό τώρα τό θυμήθηκα- κάποτε ἀπό ἕναν ὑπηρέτη στό βασιλέα τῶν Περσῶν: «Καί μήν ξεχνᾶς, βασιλιᾶ, ὅτι εἶσαι θνητός!». Εἶναι μεγάλο πρᾶγμα αὐτό. Μήν ἐνεργοῦμε, λοιπόν, σάν ἀθάνατοι, ἀλλά νά ἐνεργοῦμε σάν θνητοί. Κι αὐτό μᾶς κάνει καί συνερχόμεθα. Ἐκεῖνος πού πιστεύει ὅτι εἶναι θνητός εἶναι μετριόφρων, δέν εἶναι ἀλαζόνας. Δέν εἶναι κακοήθης. Εἶναι συγχωρητικός, ὅταν λέει: « Θά πεθάνουμε… Ὃλοι θά πεθάνουμε». Δέν εἶναι ἄδικος… καί πολλά ἄλλα… Πότε; Ὅταν ὑπάρχει αὐτή ἡ μνήμη τοῦ θανάτου. Γιατί ὁ θάνατος, παιδιά, εἶναι ὁ μεγάλος φιλόσοφος, πού δέν ἀφήνει τόν ἄνθρωπο νά ἀλαζονεύει, ὅπως ὅταν θά ἐκινεῖτο σάν νά πίστευε ὅτι εἶναι ἀθάνατος.

     Καί συνεχίζει ὁ ἃγιος Πατήρ: «Μεμνημένος οὖν τῆς φύσεως, οὐκ ἐπαρθήσῃ ποτέ». «Ὅταν γνωρίζεις ποιά εἶναι ἡ ἀνθρωπίνη σου φύση, ποτέ δέν θά ὑπερηφανευτεῖς»: «Τί εἶμαι;»… Θυμᾶμαι τόν μακαριστόν Παναγιώτη Τρεμπέλα -αὐτός πού ἔχει προσφέρει τόση ἐργασία καί ἔχουμε καί τήν Καινή του Διαθήκη σέ μετάφραση, σε ἑρμηνευτική ἀπόδοση κ.λπ.- σέ μιά ὁμιλία πού εἶχε κάνει κάποτε εἶπε (τό ‘χε πεῖ μάλιστα καί λίγο ὠμά): « Ἒ… καί μή ξεχνᾶμε», λέγει, «ἀπό ποῦ βγήκαμε, ἀπό ποῦ προερχόμαστε…». Δηλαδή ὄχι πῶς γεννηθήκαμε… πῶς συλληφθήκαμε, πῶς ἔγινε ἡ σύλληψή μας. Ἔ, ἅμα τό θυμᾶται κανείς αὐτό, πόσο μικροί εἴμαστε… καί ἀπό ποῦ βγήκαμε… αὐτό μᾶς κάνει νά ταπεινούμεθα. Διότι, γιά σκεφθεῖτε ἐσεῖς νά ‘χετε σπίτι σας ἕνα… μωρό, καί νά πεῖτε, αὐτό τό μωρό ὅταν μεγαλώσει, θά σᾶς δέρνει, θά γίνει βάναυσος, θά γίνει δήμιος, θά γίνει φονιᾶς, θά γίνει… δέν ξέρω τί θά γίνει… τό φανταστήκατε; Αὐτό τό νήπιο! Ἔ, αὐτό τό νήπιο μπορεῖ νά κάνει αὐτά; Πόσο περισσότερο ἄν δοῦμε ποιός εἶναι ὁ ἄνθρωπος στή σύλληψή του -μόλις συλληφθεῖ!- στά σπλάχνα τῆς μάνας του… Καί τότε; Αὐτός ὁ ἄνθρωπος σηκώνει τράχηλον, σβέρκο, ἐναντίον τοῦ Θεοῦ, ἐναντίον τῶν γονιῶν του, ἐναντίον τῆς κοινωνίας μέσα στήν ὁποία βρίσκεται; Πῶς, λοιπόν, προήλθαμε; Δέν ἔχουμε παρά νά τό θυμόμαστε αὐτό, γιατί πράγματι εἶναι πάρα πολύ σπουδαῖο.

      Ἀκόμη ἐπιγραμματικά λέγει ὁ ἃγιος Πατήρ: «Μεμνήσῃ δὲ σαυτοῦ, ἐὰν προσέχῃς σεαυτῷ». Δηλαδή: «Νά θυμᾶσαι τόν ἑαυτόν σου, ἐάν προσέχεις τόν ἑαυτό σου». Τί λέει τό ρητό; «Πρόσεχε σεαυτῷ». Ἐάν, λοιπόν, προσέχεις τόν ἑαυτό σου, τότε θά θυμᾶσαι τόν ἑαυτό σου. Γιατί «προσέχω» θά πεῖ: Ὃλα αὐτά πού λέμε τώρα, καί πού πολύ περισσότερα ἔχει ὁ Μέγας Βασίλειος, ἅμα, λοιπόν, προσέχω τόν ἑαυτό μου, τότε μπορῶ νά θυμᾶμαι πράγματι καί ὅλα αὐτά, ὅτι δηλαδή ἀπό ποῦ προέρχομαι… κ.λπ. … κ.λπ…. Γιατί, ἀλλιώτικα, ὅταν κανείς δέν θυμᾶται -δηλαδή δέν προσέχει- τότε δέν θυμᾶται. Καί τότε ὅταν δέν θυμᾶται, τότε χάνει τόν ἑαυτόν του καί τελικά εἶναι αὐτοδιαλυόμενος. Μόνος του διαλύεται. 

     Καί τέλος, -ἄν ὑπάρχει τέλος σέ ὅλα αὐτά τά ὁποῖα πρέπει νά προσέχουμε- λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος: «Πρόσεχε οὖν σεαυτῷ, ἵνα προσέχῃς Θεῷ·». Δηλαδή, «Πρόσεχε, λοιπόν, τόν ἑαυτόν σου, γιά νά μπορεῖς νά προσέχεις τόν Θεό». Πελώριο πρᾶγμα εἶναι αὐτό, παιδιά. Διότι ἄν ρωτήσει κάποιος: «Πῶς μπορῶ νά προσέχω τόν Θεό;», δηλαδή νά ἔχω πάντα τήν προσοχή μου στόν Θεό… τί θέλει ὁ Θεός ἀπό μένα; Τί ἐντέλλεται ὁ Θεός; Θά τό πετύχεις μόνο ἐάν προσέχεις τόν ἑαυτό σου. Κι ἄν ἔτσι, παιδιά, προσέχουμε τόν ἑαυτό μας, θά προσέχουμε τί ὁ Θεός θέλει ἀπό μᾶς. Βλέπετε ὅτι αὐτή ἡ μικρή ἐντολή -μικρή στό μέγεθος, «πρόσεχε σεαυτῷ», μόνο δύο λέξεις εἶναι- ἔχει τόσο πλοῦτο! 

     Ἀλλά ὅταν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ παραγγέλλει: «Πρόσεχε σεαυτῷ» πού βέβαια μ’ αὐτόν τόν λόγο (εἶναι στό Δευτερονόμιο γραμμένο) βέβαια μέ αὐτόν τόν λόγο τόν θεόπνευστο προπέμπει ὁ Τωβίτ τόν γιό του, τόν Τωβία, πού θά πήγαινε εἰς τούς Ράγους τῆς Μηδίας, καί φυσικά δέν θά πρέπει νά ἐννοοῦσε μόνο, μ’ ἐκεῖνο τό «Πρόσεχε τήν ψυχή σου», ἀλλά «καί τό σῶμα σου». Ὅταν μιά μητέρα λέγει στά παιδιά της (πού φεύγουν γιά τό Σχολεῖο): «Παιδιά, προσέξτε!», τί νά προσέξουν; Πῶς θά τό ἐννοήσουν αὐτό τό «προσέχετε»; «Βέβαια προσέχετε τίς κακές συναναστροφές, προσέχετε νά εἶστε καλοί μαθητές, βέβαια προσέχετε καί τά αὐτοκίνητα στόν δρόμο». Συνεπῶς αὐτό τό «προσέχετε» δέν εἶναι μόνο στόν τομέα τῆς ψυχῆς, εἶναι καί στόν τομέα τοῦ σώματος. Καί ὅτι τά πράγματα εἶναι ἔτσι, πρῶτα θά τό δείξουμε αὐτό, θά τό καταδείξουμε ὅτι δέν εἶναι τό «πρόσεχε σεαυτῷ» μόνο στήν ψυχή, ἀλλά εἰς τόν ὅλο ἄνθρωπο, καί μετά θά δοῦμε τί ἀκριβῶς πρέπει νά προσέχουμε καί εἰς τό σῶμα μας.

     Ὅταν ὁ Θεός, παιδιά, ἔκανε τόν ἄνθρωπο, εἶπε: «Ποιήσωμεν ἄνθρωπον» δέν εἶπε: «Ποιήσωμεν ψυχήν», οὔτε εἶπε: «Ποιήσωμεν σῶμα», διότι ἁπλούστατα ὁ ἄνθρωπος περιέχει καί τήν ψυχή καί τό σῶμα. Ὅταν λέμε «ἄνθρωπο», αὐτό ἐννοοῦμε. Ὅταν πᾶμε στό νεκροταφεῖο καί σκάψουμε ἕναν τάφο, ἐκεῖ βέβαια… καί βγάλουμε τά ὀστά, τά λέμε «λείψανα». Λείψανα, θά πεῖ ἀπομεινάρια. Δηλαδή κάτι πού ἀπέμεινε, ἀλλά δέν εἶναι κάτι τό ὅλον. Ἡ ψυχή ἔφυγε ἀπό κεῖ, καί τό σῶμα ἔλιωσε, κι ἔμειναν μόνο τά ὀστά, τά κόκκαλα. Ἄρα σωστά λέμε «λείψανα». Καταλαβαίνετε τήν λέξη «λείψανα»: ἀπομεινάρια, αὐτά πού ἔχουν μείνει» (ἀπομείνει). Ἔτσι ὅταν ὁ Θεός, παιδιά, εἶπε: «Ποιήσωμεν ἄνθρωπον», «Νά κάνουμε τόν ἄνθρωπο», ἐννοοῦσε ὅ,τι εἶναι ἡ ὅλη κατασκευή, αὐτό πού ἐγώ αὐτή τήν στιγμή εἶμαι, κι αὐτό πού ἐσεῖς αὐτή τή στιγμή εἴσαστε. Συνεπῶς, ὅταν ξεκινᾶ ὁ Θεός τρόπον τινα νά δημιουργήσει τόν ἄνθρωπο, δέν προηγήθηκε ἡ ψυχή τοῦ σώματος, διότι αὐτό θά ἦτο ἡ πλατωνική ἀντίληψη περί τοῦ ἀνθρώπου, γι’ αὐτό στό τέλος ὁ Πλάτων καταδικάζει τό σῶμα, τό ὁποῖον λέγει «σῆμα» -εἶναι οὐδέτερον: τό σῆμα- καί θά πεῖ «τάφος». Λέμε σῶμα, σῶμα-σῆμα, εἶναι ὁ τάφος, καί λέγεται καί θεωρεῖται τό σῶμα, ὁ τάφος τῆς ψυχῆς. Ὄχι. Δέν ἔκανε ὁ Θεός τήν ψυχή γιά νά τήν βάλει σ’ ἕνα σῶμα. Οὕτε πάλι ἔκανε τό σῶμα πρῶτα ἐρήμην τῆς ψυχῆς, γιατί θά ἐδικαιώνετο ἡ θεωρία τοῦ Δαρβίνου, ὅτι πρῶτα ὁ ἄνθρωπος ἔγινε ζῶο (ζῶο ἄλογο ἔτσι; Δηλαδή χωρίς λογική) καί κατόπιν κατασκεύασε τόν ἄνθρωπο, δηλαδή προχώρησε… ἔ τά γνωστά τῆς θεωρίας τοῦ Δαρβίνου, καί ἔγινε καί ἀνεδείχθη ἄνθρωπος. Ὄχι! Ὅταν ὁ Θεός εἶπε: «Ποιήσωμεν ἄνθρωπον» ἐννοοῦσε ταυτόχρονη κατασκευή καί τοῦ σώματος καί τῆς ψυχῆς. Αὐτό, παιδιά, εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Τί εἶναι, λοιπόν, ὁ ἄνθρωπος; Ἄς δοῦμε τί ἀπαντοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας καί οἱ διδάσκαλοι. 

     Κατ’ ἀρχάς νά δοῦμε -ὑπάρχουν πολλές θέσεις, ὅλες βέβαια εἶναι σύμφωνες ἀλλά δυό-τρεῖς ἐγώ ἐπεστράτευσα- τί λέγει ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος, ὁ φιλόσοφος. «Τί γάρ ἐστιν ὁ ἄνθρωπος, ἀλλ' ἤ τό ἐκ ψυχῆς καί σώματος συνεστός ζῶον λογικόν;». «Τί εἶναι», λέγει «ὁ ἄνθρωπος;». «Τί ἄλλο παρά τό λογικόν ζῶον;» . «Ζῶον», μέ τήν ἔννοια πού ζεῖ. «Ὁ ἄνθρωπος εἶναι», λέμε, φέρ’ εἰπεῖν λέγει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, «ζῶον θεούμενον». Δηλαδή ὕπαρξις πού ζεῖ καί θεοῦται. «Τί εἶναι, λοιπόν», λέγει «ὁ ἄνθρωπος;». Δέν εἶναι παρά αὐτή ἡ ὕπαρξις, ἡ ὁποία συνίσταται ἀπό ψυχή καί σῶμα. «Μή οὖν καθεαυτήν ψυχή ἄνθρωπος;». Προσέξτε αὐτό: «Μή, λοιπόν, εἶναι ἀπό μόνη της ἡ ψυχή, ἄνθρωπος;». Ὅταν ἔχουμε τόν θάνατο κι ὁ θάνατος εἶναι ξέρετε μία τιμωρία, ταυτόχρονα δέ εἶναι καί μία εὐεργεσία -δέν εἶναι βέβαια τῆς ὥρας νά κάνω πιό πολλή ἀνάλυση- τό θέμα εἶναι ὅτι οἱ ἅγιοι στόν Παράδεισο -πού εἶναι μόνο σάν ψυχές-περιμένουν τήν ὥρα τῆς ἀναστάσεως, λαχταροῦν τήν ὥρα τῆς ἀναστάσεως, τό γράφει αὐτό τό βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως… : «Πότε», λέγει, «Κύριε, θά μᾶς ξαναδώσεις πίσω τά σώματά μας; Πότε θἀ ἐκδικήσεις τό αἷμα μας πού χύθηκε πάνω στή γῆ (αὐτό ἐννοεῖ). Πότε θά ἀναστηθοῦμε;». Καί τοῦτο διότι ἡ ψυχή μόνη της, γυμνή ἀπό τό σῶμα -νά τό πῶ ἔτσι- δέν αἰσθάνεται καλά. Ἐπιθυμεῖ νά ἐπανέλθει εἰς τό σῶμα τό ὁποῖον ἄφησε. «Μή οὖν καθεαυτήν ψυχή ἄνθρωπος;» λέει ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος. Δηλαδή «Μήπως ἀπό μόνη της ἡ ψυχή εἶναι ἄνθρωπος;». «Οὔ, ἀλλ' ἀνθρώπου σῶμα καλεῖται κατ’ ἰδίαν μέν τούτων οὐδέτερον ἄνθρωπος ἐστίν». Οὔτε τό σῶμα μόνο του εἶναι ἄνθρωπος, οὔτε ἡ ψυχή μόνη της εἶναι ἄνθρωπος. «Τό δέ ἐκ τῆς ἀμφοτέρων συμπλοκῆς καλεῖται ἄνθρωπος». Τί εἶναι ὁ ἄνθρωπος; Ἡ συμπλοκή -ὡραία λέξις, ὡραία, εὔστοχος!- ψυχῆς καί σώματος, αὐτό ἀποτελεῖ τόν ἄνθρωπον. Αὐτό, λοιπόν, εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Ὅταν, συνεπῶς, λέγει: «Πρόσεχε σεαυτῷ» πρέπει νά δοῦμε τόν ὅλον ἄνθρωπον, ὄχι μόνο τήν ψυχή, ἀλλά καί τό σῶμα.

     Ἀλλά ἐδῶ μιά πού μιλήσαμε γι’ αὐτό τό θέμα, ἄνθρωπος εἶναι τόσο ὁ ἄνδρας, ὅσο καί ἡ γυναῖκα. Ἁπλῶς εἶναι ὁ ἄνθρωπος ὑπό δύο φύλα. Τό φύλον τοῦ ἀνδρός καί τό φύλον τῆς γυναικός. Ἀλλά καί ὁ ἄνδρας καί ἡ γυναῖκα εἶναι ἄνθρωποι. Καί μάλιστα λέγει ὁ Κλήμης ὁ Ἀλεξανδρεύς, πάνω σ’ αὐτό σημεῖο -τό λέγω γιατί ἔχουμε καί κοπέλες πού τ’ ἀκοῦν, γιατί πολλές φορές νά θεωρηθεῖ ὅτι ἄνθρωπος εἶναι μόνον ὁ ἄνδρας. Ὄχι· ἄνθρωπος εἶναι καί ὁ ἂνδρας καί ἡ γυναῖκα. Λέγει τά ἐξῆς, στό σύγγραμμά του «Παιδαγωγός», στο α΄ κεφάλαιο: «Ἐν ἐκείνῳ τῷ αἰώνι», δηλαδή «στόν αἰῶνα τόν ἄληκτο πού δέν τελειώνει ποτέ, στήν αἰωνιότητα», «τά ἔπαθλα (:τά βραβεῖα) οὐκ ἄρρενι καί θηλείᾳ», «δέν θά εἶναι μόνο στόν ἄνδρα καί στήν γυναῖκα», «ἀνθρώπῳ δέ ἀπόκειται», ὄχι γιατί θά δοθοῦν στόν ἄνδρα ἤ στήν γυναῖκα· στόν ἄνθρωπο! «Κοινόν οὗν καί τ’ ὄνομα ἀνδράσιν καί γυναιξίν ὁ ἄνθρωπος». «Εἶναι κοινό τό ὄνομα καί εἰς τόν ἄνδρα καί εἰς τήν γυναῖκα». Τί εἶναι ὁ ἄνδρας; Ἂνθρωπος. Τί εἶναι ἡ γυναῖκα; Ἂνθρωπος. Καί μάλιστα ὁ Ἱππόλυτος λέγει τό ἐξῆς· βάζει ἄρθρον θηλυκό, καί λέγει: «ἡ ἄνθρωπος». Ὁ ἄνθρωπος-ἡ ἄνθρωπος- τῆς ἀνθρώπου. Τὀ ἄρθρο εἶναι θηλυκό γιά νά δηλώσει τό φύλον, ἀλλά ἄνθρωπος ὁ ἕνας, ἄνθρωπος καί ὁ ἄλλος. Γιά νά μή σᾶς πῶ ὅτι στήν προχριστιανική γραμματεία ὑπῆρχε καί ἡ λέξις «ἀνδρίς» -στήν Ἑλληνική γλῶσσα! Ἡ ἀνδρίς-τῆς ἀνδρίδος. Ὁ ἄνδρας (ὁ ἀνήρ)-ἡ ἀνδρίς (ἡ γυναῖκα)- πού δείχνει ἐδῶ πέρα κατά ἕναν πολύ ὡραῖο τρόπο ὅτι καί ὁ ἄνδρας καί ἡ γυναῖκα εἶναι τό ἴδιο. Νά ἐκεῖ πρέπει νά ἀναζητᾶμε τίς ρίζες τῆς ἰσότητος καί ὄχι παρακαλῶ… γιατί φοράει ὁ ἄνδρας παντελόνια, νά βάλουμε καί μεῖς… γιατί ὁ ἄνδρας γίνεται φορτηγατζῆς, νά γίνει καί ἡ γυναῖκα φορτηγατζοῦ! Ὄχι. Ὁ καθένας στήν δουλειά του. Γιατί ὅλοι δέν εἶναι γιά τήν ἴδια δουλειά, ἁπλούστατα. Βλέπετε, παρακαλῶ, ὁ ἀληθινός φεμινισμός ποῦ εἶναι κατατεθειμένος; Κατατεθειμένος μέσα στήν Ἁγία Γραφή, μέσα στούς Πατέρες, μέσα στόν λόγο τοῦ Θεοῦ. Τί κάνουν οἱ Πατέρες; Οἱ Πατέρες ἀπλῶς ἑρμηνεύουν τόν λόγο τοῦ Θεοῦ.

     Ἀλλά ἀκοῦστε τί λέγει ἀκόμη κι ὁ Μεθόδιος Ὀλύμπου πάνω ἀκριβῶς στό θέμα πού ζητᾶμε. Ὁ ἄνθρωπος λέγεται κατά φύσιν, οὔτε ψυχή χωρίς σώματος, οὔτε πάλιν σῶμα χωρίς ψυχή, ἀλλά τό ἐκ συστάσεως ψυχῆς καί σώματος εἰς μίαν μορφήν συντεθέν. Τί εἶναι ὁ ἄνθρωπος; Οὔτε ἡ ψυχή μόνη της, οὔτε τό σῶμα μόνο του, ἀλλά καί τά δυό σέ μία σύνθεση, σέ μία μορφή. Αὐτό, λέγει, εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Συνεπῶς, παιδιά, ὅπως βλέπουμε, τό συμπέρασμα εἶναι ὅτι ὅταν ἀποτείνεται ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ καί λέγει: «Πρόσεχε σεαυτῷ», ἐννοεῖ τόν ὅλον ἄνθρωπο. Κι ὅταν ὁ Τωβίτ λέγει αὐτό στόν Τωβία: «Πρόσεχε σεαυτῷ»… προσέξτε τί λέγει: «Πρόσεχε σεαυτῷ, παιδίον, ἀπό πάσης πορνείας». Μά τό θέμα τῆς ἀνηθικότητος ποῦ εἶναι; Εἶναι στό σῶμα. Πρόσεχε, λοιπόν, καί τό σῶμα σου! Δέν πρέπει νά πεῖ κανείς ἐκεῖνο πού κάποτε μοῦ εἶπε ἕνας γιατρός -ἤμουνα μικρός, μόλις εἶχα ἀπολυθεῖ ἀπό στρατιώτης-: «Ἂ» λέει, «ξέρετε … μάλιστα μοῦ ἔφερε καί παράδειγμα τήν Μαρία τήν Μαγδαληνή… μπορεῖ κανείς νά εἶναι πόρνος εἰς τό σῶμα καί νά μήν εἶναι στήν ψυχή!». Κατ’ ἀρχάς, τοῦ λέγω, ἡ Μαρία ἡ Μαγδαληνή δέν ὑπῆρξε πόρνη. Δαιμονισμένη ναί, πόρνη ὄχι! Πόρνη ὄχι! Αὐτή ἡ πολύ μεγάλη παρεξήγηση πού ὑπάρχει στόν λαό μας ὅταν δέν πιάνουνε στά χέρια τους τά τεφτέρια τῆς πίστεως νά μελετήσουν καί νά διαβάσουν. 

     Εἴδατε; Μπορῶ νά διαχωρίζω καί νά λέγω ὅτι δέν πειράζει, τό σῶμα μου ἄς εἶναι ὅ,τι θέλει καί ἡ ψυχή ἀρκεῖ νά εἶναι καθαρή; Μά πῶς θά εἶναι καθαρή ἡ ψυχή; Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἕνα. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἕνα.Δέν μπορεῖς νά λές ὅτι μ’ αὐτό τό σῶμα τῆς ὑπάρξεώς μου ἁμαρτάνω καί μέ τό ἄλλο δέν ἁμαρτάνω! Δέν μποροῦμε νά τό ποῦμε αὐτό. Ὁ ἄνθρωπος, ξαναλέγω, παιδιά, εἶναι ἕνα, ἑνιαῖος. Ψυχή καί σῶμα εἶναι αὐτό πού λέμε: ἄνθρωπος. Συνεπῶς, βλέπει κανείς ἐδῶ ὅτι καί τό σῶμα πρέπει νά προσέξουμε. Γιατί; Διότι ἁπλούστατα τό σῶμα μαζί μέ τήν ψυχή προβάλλεται πρός ἀνάδειξιν (ἔτσι λέμε στά φιλολογικά), προβάλλεται τό σῶμα τῆς ψυχῆς, μάλιστα ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τό κάνει αὐτό, προβάλλει τό σῶμα τῆς ψυχῆς γιά νά δείξει τήν σημασία καί τήν ἀξία τοῦ σώματος· ὅταν λέει: «Δοξάσατε δὴ τὸν Θεὸν ἐν τῷ σώματι ὑμῶν καὶ ἐν τῷ πνεύματι ὑμῶν». Προβάλλει τό σῶμα, ἔχει σημασία αὐτό. Γιά νά δείξει ὅτι ὁ ὅλος ἄνθρωπος εἶναι, πρῶτον: ναός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Δεύτερον: εἶναι κατοικητήριον τοῦ Θεοῦ. Καί τρίτον: εἶναι μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Μέλος! Κι ὁ Χριστός, δηλαδή ὁ Θεός Λόγος πῆρε τήν ἀνθρωπίνη φύση, πῆρε τήν ἀνθρωπίνη φύση ,πῆρε τήν πραγματική ἀνθρωπίνη φύση, καί ψυχή καί σῶμα. Αὐτό τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, δηλαδή τήν ἀνθρωπίνη φύση τήν κοινωνοῦμε, καί τήν κοινωνοῦμε ἀνοίγοντας αὐτό τοῦτο τό στόμα μας, μέ τά 32 μας δόντια. Τό σῶμα μας εἶναι ἐκεῖνο πού δέχεται τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, καί τρέφεται καί ἡ ψυχή καί τό σῶμα. Ὁ ἄνθρωπος, λοιπόν, εἶναι ἕνα ἑνιαῖο ὅλον.

10η ομιλία στην κατηγορία "Ἡ Πνευματική Διαθήκη τοῦ Τωβίτ".

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ἡ Πνευματική Διαθήκη τοῦ Τωβίτ. " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/palaia-diauhkh/h-pnevmatikh-diauhkh-toy-tvbit
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_7.html?m=1

Ἀπομαγνητοφώνηση, ψηφιοποίηση: Ἠλίας Τσακνάκης.

Επιμέλεια κειμένου : Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ἡ Πνευματική Διαθήκη τοῦ Τωβίτ».🔻
https://drive.google.com/file/d/1RZ1sYHVgLqBWiFNCBGi90Z__kjEnhr2H/view?usp=drivesdk

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

«Πρόσεχε σεαυτῷ παιδίον» (α΄).

†. Συνεχίζουμε, παιδιά, τό θέμα μας, πάντοτε ἀπό τήν περίφημη πνευματική διαθήκη τοῦ Τωβίτ. Ὁ Τωβίτ προχωρεῖ σ’ ἕνα νέο θέμα καταθέτοντάς το κι αὐτό στήν πνευματική διαθήκη χάριν τοῦ γιοῦ του, τοῦ Τωβία. 

     Λέγει: «Πρόσεχε σεαυτῷ, παιδίον, ἀπὸ πάσης πορνείας». Δηλαδή: «Προσεχε τόν ἑαυτό σου, παιδί μου, ἀπό κάθε μορφῆς ἀνηθικότητα». Εἶναι μιά συμβουλή πολύ μεγάλης ἀξίας, πού ἴσως ἐλάχιστοι γονεῖς εἶναι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι θά μποροῦσαν ἔτσι νά συμβουλεύσουν τά παιδιά τους. Γιά νά μήν πῶ ὅτι ὑπάρχει καί ἡ ἀντίθετος ἄποψη ὅτι σπρώχνουν τά παιδιά τους οἱ γονεῖς εἰς τά σαρκικά ἁμαρτήματα, εἰς τήν ἀνηθικότητα. Καί τά ἀγόρια τους (προπαντός), ἀλλά δυστυχῶς, τόν τελευταῖο καιρό καί τά κορίτσια τους! Συμβουλεύει, λοιπόν, ὁ Τωβίτ τό παιδί του νά προσέχει ἀπό κάθε μορφῆς ἀνηθικότητα, δηλαδή κάθε μορφῆς, σᾶς εἶπα, σαρκικῶν πράξεων. Ὅμως, τό θέμα εἶναι πολύ μεγάλο, κι ἐπειδή αὐτή ἡ πρότασις τόσο μικρή πού εἶναι, περιέχει δύο θέσεις, θά πάρουμε τήν πρώτη θέση, τώρα, πρίν τίς γιορτές, καί ἀμφιβάλλω, βέβαια, ἄν θά τελειώσουμε, οὔτε κἄν τήν πρώτη θέση, γιά νά δοῦμε τή δεύτερη μετά τίς γιορτές, πρῶτα ὁ Θεός, διεξοδικά. 

     Τό μικρόν ἡμιστίχιον εἶναι: «Πρόσεχε σεαυτῷ, παιδίον», δηλαδή «Παιδί μου, πρόσεξε τόν ἑαυτό σου». Θά τό πάρουμε αὐτοτελῶς τό «Πρόσεχε σεαυτῷ», διότι τό νά προσέχεις τόν ἑαυτό σου δέν εἶναι μόνο τά σαρκικά ἁμαρτήματα, ὅπως θά λέγαμε, «Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου… μή λερωθεῖς… μήν πάθεις κανένα δυστύχημα… ἤ ὅ,τι ἄλλο». Ἔτσι θά δοῦμε αὐτό τό ἡμιστίχιον, πού εἶναι μία ἐντολή τοῦ Θεοῦ, πῶς ἀκριβῶς τίθεται γιά κάθε ἄνθρωπο. Καί θά ‘θελα καί θά παρακαλοῦσα -ὅπως πάντοτε προσέχετε- νά προσέξετε, γιά νά τό δοῦμε λίγο βαθύτερα. Ὁ Θεός παραγγέλλει στήν Παλαιά Διαθήκη, κατ’ ἐπανάληψη, τό θέμα αὐτό. Εἶναι ἐντολή βεβαίως. Εἰς τό Δευτερονόμιον εἰς τό 4ον κεφάλαιον στόν 9ον στίχον λέγει: «Πρόσεχε σεαυτῷ καὶ φύλαξον τὴν ψυχήν σου σφόδρα», δηλαδή «Πρόσεξε τόν ἑαυτό σου (ἤ: πρόσεχε τόν ἑαυτό σου) καί φύλαξε πάρα πολύ τήν ψυχή σου». Ἀκόμη στό Δευτερονόμιον στό 15ον κεφάλαιον στόν 9ον στίχον λέγει: «Πρόσεχε σεαυτῷ, μὴ γένηται ῥῆμα κρυπτὸν ἐν τῇ καρδίᾳ σου ἀνόμημα», «Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου γιά νά μή δημιουργηθεῖ μέσα στήν καρδιά σου, μία κρυφή σκέψη ἤ ἐπιθυμία, ἡ ὁποία θά χαρακτηρίζετο ἁμαρτωλή» («ἀνόμημα»). Πρόσεξε. Δηλαδή: «Μήν καλλιεργεῖς μέσα στήν ψυχή σου κάποια σκέψη ἤ ἐπιθυμία ἁμαρτωλή». 

     Βλέπετε εἶναι πάρα πολύ σπουδαῖο τό θέμα αὐτό καί θά πρέπει νά τό κοιτάξουμε. Ὅταν προκαλεῖται ἐδῶ ἡ προσοχή καί λέγει ὅτι πρέπει νά προσέχουμε, ἀλλά ἀπό τί πρέπει νά προσέχουμε; Προφανῶς ἀπό κάτι κακό ἤ κάτι ἐχθρικό. Αὐτό πρέπει νά τό ἐρευνήσουμε νά τό δοῦμε, τί ἀκριβῶς εἶναι τό κακό καί τό ἐχθρικό, ἀπό τό ὁποῖο πρέπει νά προσέχουμε; Βέβαια θά μοῦ πεῖτε ὅτι εἶναι ὁ διάβολος. Ναί, ἀναμφισβήτητα ὁ διάβολος εἶναι ἐχθρός ἀπό τόν ὁποῖον πρέπει νά προσέχουμε, καί πρέπει ἀκόμα νά ἐξερευνοῦμε τίς μεθοδεῖες του, νά τίς κατανοοῦμε. Ὁ διάβολος ἔχει μεθοδεῖες εἶναι παμπόνηρος, εἶναι παμπάλαιος, ἔχει πεῖρα, τήν περισσοτέρα πού θά μποροῦσε νά ἔχει ἕνας ἄνθρωπος. Γνωρίζει πολλά. Πρέπει, λοιπόν, νά ἀνιχνεύουμε τίς μεθοδεῖες τοῦ σατανᾶ, καί νά λέμε ὅτι ἐδῶ ὁ διάβολος μᾶς ἄνοιξε παγίδα, μᾶς ἄνοιξε λάκκο γιά νά μᾶς καταστρέψει. Γι’ αὐτό λοιπόν θά πρέπει νά γνωρίζουμε αὐτές τίς παγίδες τοῦ σατανᾶ. Λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ὅτι «Ἐμεῖς ἔχουμε νοῦν Χριστοῦ, καί γνωρίζουμε τίς μεθοδεῖες τοῦ σατανᾶ». Τό νά διαθέτει κανείς «νοῦν Χριστοῦ» εἶναι πολύ μεγάλο! Θά πεῖ: νά σκέπτομαι ὅπως θά ἐσκέπτετο ὁ Χριστός. Εἶναι πολύ σπουδαῖο καί πολύ μεγάλο. Ὁπότε ἄν ἔχουμε αὐτόν τόν «νοῦν Χριστοῦ» ἀνιχνεύουμε τίς κακοτοπιές τοῦ σατανᾶ. 

     Ἐχθρός, ὅμως, παιδιά, εἶναι καί ὁ κόσμος. Κι ὅταν λέμε «κόσμο», τόν ἐννοοῦμε ἐν ἐννοίᾳ πνευματικῇ, ὄχι μέ τήν ἔννοια τῶν ἀνθρώπων, τοῦ ἀριθμοῦ τῶν ἀνθρώπων. Ὄχι. Δηλαδή τοῦ πληθυσμοῦ. Ἀλλά μέ τήν ἔννοια τήν ἠθική, τήν πνευματική, πού λέγει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὅτι «ὁ κόσμος ὅλος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται». Ὃλος ὁ κόσμος, δηλαδή ἐκεῖνος, θά λέγαμε, ο «ἐσμός», ἐκεῖνο τό «μάτσο», ἐκεῖνο τό «πακέτο» ὅπως λέγεται σήμερα στήν ἐποχή μας καί δέν μ‘ ἀρέσει καθόλου ἡ λέξις -μεταφράζω τό ‘’packet’’ τό Ἀγγλικό, τό Ἀμερικάνικο καί τό κάναν Ἑλληνικά κι εἶναι πολύ, πάρα πολύ ἄσχημο, πάρα πολύ ἄσχημο! Θά τό λέγαμε Ἑλληνικά «δέσμη», πού βρίσκεται ὅλος ὁ κόσμος στήν ἀγκαλιά τοῦ διαβόλου, «ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται». Τί εἶναι ὁ κόσμος; Λέγει ὁ Ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος: «Ὄνομα περιεκτικόν», δηλαδή σύντομον ὄνομα πού περιέχει τά πάθη τοῦ κόσμου. «Ἄν θέλαμε», λέγει, «νά ἀναλύσουμε τήν ἔννοια «κόσμος», θά μιλούσαμε γιά τά ἐπιμέρους πάθη». Ἄν πάλι θά θέλαμε μέ ἕνα περιεκτικό ὄνομα νά μιλήσουμε γιά τά πάθη, θά τά λέγαμε «κόσμος». Ὁ κόσμος, λοιπόν, εἶναι ἐχθρικός. Ὁ διάβολος ἐσταύρωσε τόν Χριστόν, ἀλλά καί ὁ κόσμος ἐσταύρωσε τόν Χριστόν. Θά πρέπει, συνεπῶς, νά δοῦμε αὐτά τά δύο ὡς ἐχθρικῶς διακείμενα σ’ ἐμᾶς. Να, λοιπόν, δύο ἐχθροί. 

     Ἀλλά προσέξετε, ὅμως: Ὃταν ὁ Θεός ἔβαλε τούς πρωτοπλάστους στόν Παράδεισο τούς εἶπε: «Ἐργάζεσθαι αὐτόν καί φυλάσσειν». «Νά τόν ἐργάζεσθε καί νά τόν φυλάττετε». Ἀλλά ἀπό ποιόν θά ἔπρεπε ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα νά φυλάττουν τόν Παράδεισο; Ὑπῆρχε ἐχθρός; Ὑπῆρχε κλέπτης; Τί ὑπῆρχε; Καί ὕστερα, πῶς θά ἔπρεπε νά φυλάττουν; Ἔπρεπε νά εἶχε μπεῖ κάποια μάντρα, κάποια πόρτα; Ποῦ; Πῶς; Παιδιά, Οὐσιαστικά ὁ Παράδεισος, βεβαίως ἦταν ἕνα ἐξωτερικό φαινόμενο, ἦτο ἕνας τόπος τῆς γῆς. Ἀλλά στήν πραγματικότητα ὁ Παράδεισος ἤτανε μέσα εἰς τήν ψυχή τοῦ Ἀδάμ. Ὅπως ὁ Κύριος εἶπε ὅτι «ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐντός ὑμῶν ἐστίν». Θά ἔπρεπε συνεπῶς ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα νά φυλάττουν τόν ἑαυτόν τους. Αὐτό ἐννοεῖ, νά φυλάσσουν τόν Παράδεισο. Τόν ἑαυτόν τους, γιά νά μή χάσουν τόν Παράδεισο ἤ, καλύτερα, γιά νά μή χάσουν τόν ἑαυτόν τους. Βλέπετε λοιπόν ὅτι αὐτό τό «φυλάσσειν», ἀναφέρεται εἰς τόν ἑαυτόν τους. Ἀλλά τότε ὑπάρχει ἐδῶ ἕνας τρίτος ἐχθρός, πού μπορεῖ νά μᾶς καταστρέψει. Κι αὐτός εἶναι… τί; -περίεργο!-: ὁ ἵδιος ὁ ἑαυτός μας. Πότε; Ἐάν δέν φυλᾶμε τόν ἑαυτόν μας. Γι’ αὐτό, λοιπόν, ἄς προσέξουμε στό σημεῖο αὐτό, λέγει ἡ Ἁγία Γραφή: «Φύλαξον σεαυτόν», «πρόσεχε σεαυτῷ», «νά προσέχεις τόν ἑαυτό σου», ἤ: «Φύλαξον τὴν ψυχήν σου σφόδρα»… κ.λπ. «νά φυλάξεις τήν ψυχή σου πάρα πολύ». Ἀπό ποιόν; Βεβαίως ἀπό τόν διάβολο, βεβαίως ἀπό τόν κόσμο, προπαντός ὅμως ἀπό τόν ἑαυτό σου· ἕναν ἑαυτόν πού μπορεῖ νά σέ προδώσει. Πολύ δέ παραπάνω θά ἴσχυε ἡ ἐντολή νά φυλάσσουμε τόν Παράδεισον (νά φυλάσσουμε τόν ἑαυτό μας), μετά ἀπό τήν ἀπώλεια τοῦ Παραδείσου, πού ὑπάρχει πολύ μεγαλύτερος ὁ κίνδυνος ἀπ’ ὅ,τι τότε στόν Ἀδάμ καί τήν Εὔα. Κι ἄν οἱ πρωτόπλαστοι ἔχασαν τόν Παράδεισον, ἐμεῖς πολύ εὐκολώτερα θά μπορούσαμε νά χάσουμε τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι ἐκεῖνος ἔχασε τόν Παράδεισο διότι δέν ἐφύλαξε τόν ἑαυτό του, καί μεῖς πρέπει τώρα νά φυλάσσουμε τόν ἑαυτό μας. Αὐτός, λοιπόν, εἶναι ὁ κυριώτατος, ὁ πρῶτος ἐχθρός. Μάλιστα, λέγει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος: « Ἂν ἐσύ δέν βλάψεις τόν ἑαυτό σου (δηλαδή προσέχεις τόν ἑαυτό σου), κανείς δέν μπορεῖ νά σέ βλάψει, οὔτε ὁ κόσμος, οὔτε ὁ διάβολος». Ἄν θέλετε… ἔτσι… ἀπό πλευρᾶς δυνάμεως, πρῶτα εἶναι ὁ ἐχθρός - ἑαυτός μας, μετά εἶναι ὁ ἐχθρός-κόσμος, καί τελευταῖος εἶναι ὁ ἐχθρός -διάβολος. Γι’ αὐτό, λοιπόν, ἄς προσέχουμε πάρα πολύ τόν ἑαυτό μας. 

     Καί θά πρέπει τώρα νά δοῦμε πῶς ἀκριβῶς θά φυλάξουμε τόν ἑαυτό μας. Μάλιστα θά πεῖ κάποιος: «Μά πῶς μπορῶ νά φυλάξω τόν ἐαυτόν μου, ὅταν γύρω μου ὑπάρχουν τόσα πράγματα;». Ναί. Γιά νά τό καταλάβουμε, ὑπάρχει ἕνα ἄλλο χωρίον τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης (εἶναι στίς «Παροιμίες») πού λέγει: «Πάσῃ φυλακῇ τήρει σὴν καρδίαν», «Μέ κάθε φύλαγμα νά φυλάττεις τήν καρδιά». Οἱ Νηπτικοί Πατέρες λέγουν: «Εἶδες; Δέν λέγει: ‘’Πάσῃ φυλακῇ τήρει σούς ὀφθαλμούς’’, ἀλλά ‘’πάσῃ φυλακῇ τήρει σὴν καρδίαν’’, ‘’μέ κάθε φύλαγμα νά φυλάττεις τήν καρδιά σου’’». Γιατί; Γιατί ἁπλούστατα μέσα εἰς τόν κόσμον αὐτόν πού ζοῦμε, χωρίς νά παρασκευάσουμε ἐμεῖς τό κακό, τά μάτια μας, ὅπως περπατᾶμε στόν δρόμο, βλέπουν, τ’ αὐτιά μας, ἀκοῦν. Ἀντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ὅτι δέν εἶναι δυνατόν νά φυλάξουμε τα μάτια μας, θά ἔπρεπε νά βάλουμε παρωπίδες. Δέν γίνεται! Θά πρέπει νά κλείσουμε τά μάτια μας, νά κλείσουμε τά αὐτιά μας… ἀλλά τότε τί; Πρέπει μέ κάθε τρόπο νά φυλάξουμε τήν καρδιά μας. Δηλαδή, αὐτό πού εἴδαμε καί αὐτό πού ἀκούσαμε, δέν πρέπει νά κατέβει στήν καρδιά μας καί νά καλλιεργηθεῖ. Ἔτσι, σᾶς εἶπα αὐτό τό παράλληλο χωρίο γιά νά ἀντιληφθεῖτε πῶς ἀκριβῶς πρέπει νά φυλάξουμε τόν ἑαυτό μας. 

     Ἀναμφισβήτητα θά πρέπει νά φυλάξουμε τίς αἰσθήσεις μας, δέν τίθεται θέμα, διότι, ὅταν στόν δρόμο δῶ κάτι συμπτωματικά πού δέν εἶναι σωστό, δέν εἶναι καλό, τότε ἴσως ἔχω τή δύναμη νά ἀποσύρω τά μάτια μου, ἀλλά θά μέ ἐνισχύσει καί ὁ Θεός, γιατί ἐγώ δέν παρεσκεύασα τήν εἰκόνα πού τώρα βλέπουν τά μάτια μου. Ὅταν ὅμως πάω νά πληρώσω γιά να δῶ τήν εἰκόνα τήν κακή -ὅπως εἶναι ὁ κινηματογράφος, ὅπως εἶναι ἡ τηλεόρασις… κ.λπ.- τότε, τί λέτε, θά μέ φυλάξει ὁ Θεός; Ἀναμφισβήτητα ὄχι. Δέν θά μέ φυλάξει ὁ Θεός. Γιατί; Διότι δέν θέλω ἐγώ νά φυλάξω τόν ἑαυτό μου. Ἄρα, βλέπετε ἐδῶ ὅτι πρέπει ἐμεῖς νά κάνουμε προσπάθεια νά φυλάττουμε καί ὁ Θεός δίδει τήν χάρη Του καί συμπληρώνει αὐτό μας τό φύλαγμα. Γιατί ἄν ὁ Θεός δέν στείλει τήν χάρη Του νά μᾶς φυλάξει, τί νά σᾶς τό πῶ, εἶναι ἐκεῖνο πού λέγει ἕνας ἄλλος ψαλμικός στίχος ὅτι «Ἐὰν μὴ Κύριος οἰκοδομήσῃ οἶκον, εἰς μάτην ἐκοπίασαν οἱ οἰκοδομοῦντες· ἐὰν μὴ Κύριος φυλάξῃ πόλιν, εἰς μάτην ἠγρύπνησεν ὁ φυλάσσων» (Ψαλμ. 126,1). «Ἐάν δέν φυλάξει ὁ Θεός τήν πόλη», λέγει, «ἄδικα φυλᾶνε οἱ σκοποί. Ἄν ὁ Θεός, λοιπόν, δέν φυλάξει τόν ἄνθρωπο, μάταια φροντίζεις, ἀλλά θά φυλάξει τήν πόλη, θά φυλάξει τόν ἄνθρωπο, ὅταν ἡ πόλις θέλει πραγματικά νά φυλαχτεῖ, κι ὅταν ὁ ἄνθρωπος θέλει πραγματικά νά φυλαχτεῖ». 

     Λοιπόν, λέγει τώρα ὁ Μέγας Βασίλειος, τόν ὁποῖον θά ἐπιστρατεύσουμε, θά κατακλέψουμε! Βέβαια ἄν ἔπρεπε νά τόν κατακλέψουμε ὁλότελα-ὁλότελα θά θέλαμε πολλά θέματα, ἀλλά ἐν τοιαύτη περιπτώσει μερικά, μόνο, στοιχεῖα θά πάρουμε ἀπό μία θαυμασία ὁμιλία του πού κάποτε ἔκανε μέ τίτλο: «Πρόσεχε σεαυτῷ», «Νά προσέχεις τόν ἑαυτό σου». Λέγει, λοιπόν, ὅτι «θά προσέχεις τήν καρδιά σου, διότι ἐκεῖ ἐν τῷ κρυφέῳ τῆς καρδίας ἐργαστηρίῳ τελεσιουργεῖται ἡ ἁμαρτία». Ποῦ τελεσιουργεῖται ἡ ἁμαρτία; «Ἐν τῷ κρυφέῳ τῆς καρδίας ἐργαστηρίῳ». Λογαριάζει τήν καρδιά μ’ ἕνα ἐργαστήριο -κρυφό εἶναι!- Ποῦ ξέρετε ἐσεῖς αὐτήν τήν στιγμή ἐγώ τί σκέπτομαι; Ποῦ ξέρω ἐγώ τί σκέφτεστε ἐσεῖς, ἤ τί ἐπιθυμεῖτε ἐσεῖς αὐτήν τήν ὥρα; Δέν μπορῶ νά τό γνωρίζω. Εἶναι, λοιπόν, κρυφό ἐργαστήρι. Ἐκεῖ τελεσιουργεῖται καί ἡ ἀρετή, ἐκεῖ τελεσιουργεῖται καί ἡ κακία καί ἡ ἁμαρτία. Γι’ αὐτό λέγει «Πρόσεχε σεαυτῷ μὴ ποτὲ γένηται ῥῆμα κρυπτὸν ἐν τῇ καρδίᾳ σου ἀνόμημα» ἤ ὅπως λέγει, πάλι ὁ Μέγας Βασίλειος ὁ ὁποῖος θυμάται τόν λόγο τοῦ Κυρίου πού λέγει: «Ὁ γὰρ ἐμβλέψας γυναικὶ πρὸς τὸ ἐπιθυμῆσαι, ἤδη ἐμοίχευσεν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ». Αὐτό εἶναι, πού λέει καί ἡ Παλαιά Διαθήκη, ὅλα στό κρυφό ἐργαστήρι τῆς καρδιᾶς. Κοίταξες, εἶδες, ἐπεθύμησες, κανείς δεν σέ εἶδε καί τώρα τελεσιουργεῖται μέσα σου ἡ ἁμαρτία.

     Ἀλλά, παιδιά, ὅταν λέγει: «Πρόσεχε σεαυτῷ» («Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου»), ποιός εἶναι ὁ ἑαυτός μας; Νά ἕνα ἐρώτημα. Εἴδαμε κατ’ ἀρχάς, τί πρέπει νά προσέξουμε. Τώρα νά δοῦμε ποιός εἶναι αὐτός ὁ ἑαυτός μας, τόν ὁποῖον πρέπει νά προσέξουμε. Εἶναι ὁλόκληρη ἡ ὕπαρξίς μας. Εἶναι καί ἡ ψυχή μας, εἶναι καί τό σῶμα μας. «Ἄνθρωπος» δέν λέγεται ἡ ψυχή. «Ἄνθρωπος» λέγεται καί ἡ ψυχή καί τό σῶμα. Βέβαια ὑπονοεῖται ὅτι ἄν προσέξω τήν ψυχή μου, θά προσέξω καί τό σῶμα μου, ἀλλά ὑπονοεῖται. Θά ‘θελα νά ρωτήσω, φέρ’ εἰπεῖν ὁ Μέγας Βασίλειος, δέν κάνει ἀναφορά στό σῶμα, θά ‘θελα ὅμως νά ρωτήσω: Σήμερα ὑπονοεῖται ὅτι πρέπει νά φυλάξουμε τό σῶμα μας; Φοβᾶμαι, ὄχι. Ὅταν ἐπί παραδείγματι, τό ἐκθέτουμε σέ ποικίλλους κινδύνους… στόν κίνδυνο, ἐπί παραδείγματι, τῆς ταχύτητος… ἄ νά σᾶς πάρω αὐτή τήν περίπτωση… εἶναι κάποιο παιδί, δέν ξέρω ἄν μ’ ἀκούει, ἔχει φάει τούς γονεῖς του νά τοῦ πάρουν μηχανή, βαρειά μηχανή! Μοτοσυκλέτα. «Βρέ παιδάκι μου!...». «Ὂχι!». Γιατί; Ἔχει γοητευτεῖ κι ἔχει κυριευθεῖ ἀπό τό πάθος πού λέγεται ταχύτητα. Ὁ Μέγας Βασίλειος, λοιπόν, δέν ἀναφέρεται γιατί ὑπονοεῖται, ὅτι ἄν προσέχεις τήν ψυχή σου θά προσέχεις καί τό σῶμα σου, ἀλλά εἴπαμε, δυστυχῶς, τά εὐκόλως ἐννοούμενα, δέν εὐκόλως πιά ἐννοούμενα· γι’ αὐτό τόν λόγο θά μιλήσουμε, ὄχι σήμερα δέν προλαβαίνουμε, μετά τίς γιορτές, καί πῶς πρέπει νά προσέξουμε καί τό σῶμα μας. 

     Γι’ αὐτό, λοιπόν, τόν λόγο θά ἤθελα νά δοῦμε ἐδῶ -καί σᾶς ξαναλέγω ἄλλη μία φορά- ἐκεῖνο πού συνιστᾶ τήν ὕπαρξή μας ὁλόκληρη εἶναι· καί ἡ ψυχή καί τό σῶμα.Καί πρῶτα-πρῶτα νά δοῦμε τήν ψυχή μας πού εἶναι τό κυριώτατον μέρος. Εἶναι γνωστό ὅτι ἡ ψυχή μας συνιστᾶ τήν νόηση, τό συναίσθημα καί τήν βούληση. Αὐτά τά τρία. Βέβαια Ἠ ψυχή δέν εἶναι τρία κομμάτια, εἶναι μία ἡ ψυχή, ἁπλῆ, ὄχι σύνθετος (αὐτό θά πεῖ «ἁπλῆ»), καί ἑνιαία. Ἔχει, ὅμως, αὐτές τίς τρεῖς, θά λέγαμε οὕτως εἶπεῖν, ὄψεις της. Ποιές εἶναι αὐτές οἱ ὄψεις; Εἶναι ἡ νόησις, τό συναίσθημα καί ἡ βούλησις. Πρέπει λοιπόν νά προσέχουμε αὐτές τίς τρεῖς ὄψεις τῆς ψυχῆς. Τί νά προσέχουμε; Νά βρίσκονται μεταξύ των σέ μία ἰσορροπία. Αὐτό εἶναι πάρα πολύ σπουδαῖο καί πάρα πολύ σημαντικό. Δηλαδή, νά μή βρίσκεται ἡ μία ὄψις ὑπερτεροῦσα τῆς ἄλλης, θά ἔπρεπε νά εἶναι σέ ἰσορροπία. Δέν μπορεῖ ἡ νόησις νά ἀναπτυχθεῖ, νά αὐξηθεῖ σέ βάρος τοῦ συναισθήματος. Οὔτε πάλι τό συναίσθημα σέ βάρος τῆς βουλήσεως. Ἴσως σᾶς ἔχω πεῖ ὅτι ἡ σύγχρονη παιδεία ἀναπτύσσει μόνο τήν νόηση. Δέν ἀναπτύσσει τό συναίσθημα -πολύ παραπάνω τό συναίσθημα- ἀλλά τόν τελευταῖο καιρό καί τή βούληση τήν ἴδια. Προπαντός ὅμως τό συναίσθημα. Δέν τό καλλιεργεῖ. Δηλαδή καλλιεργεῖται ἕνα κομμάτι μόνο τῆς ἀνθρωπίνης προσωπικότητος καί ὄχι ὁλόκληρη ἡ προσωπικότητα. Γι’ αὐτό, λοιπόν, θά πρέπει νά προσέξουμε νά καλλιεργεῖται ὁλόκληρη ἡ προσωπικότητα. Ὁλόκληρη. Καί τό συναίσθημα καί ἡ βούλησις καί ἡ νόησις. 

     Ἀκόμη θά πρέπει αὐτές οἱ τρεῖς δυνάμεις τῆς ψυχῆς νά βρίσκονται σέ μία εἰρηνική σχέση, ὄχι σέ μία ἐμπόλεμο κατάσταση ἤ σέ σύγκρουση. Μπορεῖ τό συναίσθημά μου νά βρίσκεται σέ σύγκρουση μέ τή νόησή μου; Βεβαίως! Πάρα πολλές φορές συμβαίνει αὐτό. Βεβαίως! Ὁ νοῦς μου νά λέγει α’ καί ἡ καρδιά μου νά λέγει β΄. Ξέρετε πῶς μοιάζει ἡ νόησις μέ τό συναίσθημα; Ὅπως μέ τούς δύο συζύγους. Καί ἡ οἰκογένεια ἔχει μία κεφαλή. Καί ἡ κεφαλή εἶναι ὁ σύζυγος. Ἄν, λοιπόν, ὑπάρχουν δυό κεφαλές θά ὑπάρχει σύγκρουση. Ἄν ὑπάρχει μία κεφαλή, τότε ἡ γυναῖκα ὑποτάσσεται εἰς τόν ἄνδρα. Δηλαδή ἄν τελικά τό συναίσθημα θά ἤθελε νά κάνει τό δικό του θέλημα, τότε θά ναυαγήσει ὁ ἄνθρωπος. Γι’ αὐτό ὁ νοῦς λέγεται «ἡγεμών». «Καί πνεύματι ἡγεμονικῷ στήριξόν με…», «νά μέ στηρίξεις μέ πνεῦμα ἡγεμονικό». Πρέπει λοιπόν νά καταλάβουμε ὅτι ὁ νοῦς ὁ ἡγεμών πρέπει αὐτός νά κυβερνᾶ τόν ἄνθρωπο, δέν πρέπει νά εἶναι χαλασμένος ὁ βασιλεύς νοῦς. Αὐτός λοιπόν σέ συνεργασία μέ τό συναίσθημα καί τή βούληση, ἀλλά ἔχει τόν τελικό λόγο. Δέν θά πρέπει νά εἶναι σέ σύγκρουση, σέ ἐμπόλεμη κατάσταση, ὁ νοῦς μέ τή βούληση καί μέ τό συναίσθημα. Γι’ αὐτό θά πρέπει καί αὐτό, ὅπως ἀντιλαμβάνεστε, νά τό προσέχουμε. 

     Ἀκόμη, θά πρέπει νά προσέχουμε νά μήν προσβληθεῖ κάποια ἀπό τίς τρεῖς ὄψεις τῆς ψυχῆς. Νά μήν προσβληθεῖ, ἐπί παραδείγματι, ὁ νοῦς μας ἀπό κάποια ἀρρώστεια. Ἀπό τί ἀρρώστεια μπορεῖ νά προσβληθεῖ; Ἀπ’ αὐτό πού λέγεται «ὀρθολογισμός». Εἶναι φοβερή ἀρρώστεια αὐτό τό πρᾶγμα, ὁ ὀρθολογισμός. Ὄχι ἡ ὀρθή λογική, ἀλλά ὁ ὀρθολογισμός! Δέν ἔχει καμμία σχέση ὁ ὀρθολογισμός μέ τήν ὀρθή λογική, τόν ὀρθόν λόγον. Γίνεται κατάχρησις τοῦ ὅρου. Λέμε «ὀρθός λόγος» καί στήν πραγματικότητα εἶναι ἄλλο πρᾶγμα, δέν εἶναι ὁ ὀρθός λόγος, εἶναι αὐτό πού λέμε ὀρθολογισμός. Κι ὅταν ἀρρωστήσει ὁ νοῦς ἀπό τόν ὀρθολογισμό, πού δέν δέχεται παρά μόνον ὅ,τι βλέπει καί ἀκούει… δέν δέχεται, φέρ’ εἰπεῖν, τήν πίστη… κ.λπ… κ.λπ…, τότε αὐτός ὁ νοῦς εἶναι ἄρρωστος.

     Μπορεῖ ἀκόμα νά ἀρρωστήσει τό συναίσθημα. Θά μοῦ πεῖτε: «Ἀπό τί μπορεῖ νά ἀρρωστήσει;». Εἶναι ἐκεῖνο πού λέμε νοσηρά αἰσθήματα, νοσηρά συναισθήματα. Νοσηρότητες. Δέν εἶναι καλό πρᾶγμα, ὅταν ἀγαπᾶμε ὑπερβολικά κάτι πού δέν πρέπει… ξέρω γώ… ν’ ἀγαπῶ τήν γάτα μου, τό σκυλάκι μου, νά πηγαίνω νά ξοδεύω πάρα πολλά λεφτά γιά νά τό ταΐζω ὅταν τά παιδιά τῆς γειτονιᾶς μου μπορεῖ νά ὑστεροῦνται ἀπό ψωμί… κ.λπ. κ.λπ… κ.λπ… αὐτό εἶναι ἕνα νοσηρόν αἴσθημα. Νοσηρές, λοιπόν, καταστάσεις τῆς ψυχῆς, κυρίως τοῦ συναισθήματος. Θέλω νά καταλάβετε ὅτι ἡ ἁμαρτία προσβάλλει κάτι ἀπό τίς τρεῖς αὐτές δυνάμεις τῆς ψυχῆς. Τό συναίσθημα μπορεῖ ἀκόμη νά προσβληθεῖ ἀπό τό μῖσος. Θά ‘μαι προσεκτικός. Θά προσέχω τόν ἑαυτό μου, νά μήν ἀρρωστήσει τό συναίσθημά μου. Καί βέβαια μέ τήν νεωτέρα, θά λέγαμε, τοποθέτηση τῶν πραγμάτων, ἡ καρδιά εἶναι ἡ ἕδρα τοῦ συναισθήματος, ἐνῶ κατά τήν ἀρχαῖα ψυχολογία ἡ καρδιά εἶναι ἡ ἕδρα τῶν νοημάτων, δηλαδή δέν εἶχε ἀκόμη κατανοηθεῖ ὁ ρόλος τοῦ ἐγκεφάλου πού εἶναι ἡ ἕδρα τοῦ νοῦ. Δέν ἔχουν σημασία αὐτά… δέν ἔχει καμμία σημασία, δηλαδή μπορεῖ νά ἀποτελοῦν αὐτά ἕδρες τῆς ψυχῆς, στήν πραγματικότητα εἶναι ἡ μία καί ἀδιαίρετη ψυχή. Ποῦ ἔχει τήν ἕδρα της δέν ἔχει καί πάρα πολλή σημασία, καθόλου σημασία δέν ἔχει. Φέρ’ εἰπεῖν, ἄν κάνω μία ἐγχείρηση κι ἀλλάξω τήν καρδιά μου, πάρω μία καινούρια καρδιά, τί θά πιστεύατε, θά ἀποκτήσω τά συναισθήματα τοῦ δότου αὐτῆς τῆς καρδιᾶς, καί θά χάσω τά δικά μου συναισθήματα; Ἀναμφισβήτητα ὄχι. Ὂχι. Ἡ ψυχή, παιδιἀ, εἶναι ἁπλωμένη σέ ὁλόκληρο τό σῶμα. Θέλετε νά εἶμαι ἀκριβέστερος; Ὁλόκληρο τό σῶμα ὑπόκειται εἰς τήν ψυχήν. Τό σῶμα δέν περιέχει τήν ψυχήν, ἀλλά ἡ ψυχή περιέχει τό σῶμα. Ἀλλά δέν θέλω τώρα νά ποῦμε πιό πολλά.

    Ἔτσι θά προσέχω ἀκόμα τήν βούλησή μου, νά μήν ἀρρωστήσει ἀπό τήν ἀκηδία, αὐτήν τήν πνευματική τεμπελιά. Καί εἶναι βαριά ἀρρώστεια ὅταν τήν καταλάβει τήν βούλησή μου αὐτή ἡ ἀκηδία. Ἀκόμη, λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος: «Πρόσεχε οὖν σεαυτῷ, ἵνα δυνατὸς ᾖς διακρίνειν τὸ βλάπτον ἀπὸ τοῦ σῴζοντος». «Πρόσεχε, τόν ἑαυτό σου, νά μπορεῖς νὰ διακρίνεις τί βλάπτει, τί ὠφελεῖ. Τί καταστρέφει, τί σώζει». Ἄν ρωτήσετε: «Οἱ ἄνθρωποι γνωρίζουν πῶς νά διακρίνουν;». Ἔ, οἱ πιό πολλοί ὄχι. Ναί. Εἶναι δυστύχημα. Δέν ἔχουν τήν διάκριση τί βλάπτει καί τί ὠφελεῖ. 

     Ἀκόμη συνιστᾶ ὁ Μ. Βασίλειος, πάντοτε στό θέμα τῆς προσοχῆς τοῦ ἑαυτοῦ μας: «Πρόσεχε σεαυτῷ, τουτέστι· πανταχόθεν σεαυτὸν περισκόπει». «Ἀπό παντοῦ», λέγει, «τόν ἑαυτό σου νά τόν βλέπεις». Γιατί; Ἐπειδή ὑπάρχουν πολλές παγίδες γύρω. Ἔχετε δεῖ τά πουλιά, -τά ὁποῖα εἶναι μονίμως φοβισμένα- πώς ὅταν κατεβοῦν κάτω στή γῆ γιά νά φᾶνε κάτι, κοιτάζουν γύρω-γύρω. Γιατί; Γιατί φοβοῦνται ὅτι κάποια παγίδα μπορεῖ κάποια στιγμή, νά στηθεῖ γι’ αὐτά. Δέν θά ‘θελα νά παρουσιάζουμε τήν νευρικότητα τῶν πουλιῶν, νά κοιτάζουμε, μ’ αὐτήν τήν ἔννοια γύρω-γύρω, ἀλλά θά πρέπει ὅμως νά εἴμαστε προσεκτικοί καί νά ἐρευνοῦμε κάθε τι, μήπως κάτι μᾶς βλάψει. Πρέπει, λοιπόν, νά περισκοποῦμε, νά ἐξετάζουμε γύρω μας. 

     Ἀκόμη λέγει: «Πρόσεχε σεαυτῷ, τουτέστι μήτε τοῖς σοῖς, μήτε τοῖς περὶ σέ, ἀλλὰ σεαυτῷ μόνῳ πρόσεχε». Εἶναι γνωστό, παιδιά, ὅτι περιβαλλόμεθα ἀπό πράγματα καί πρόσωπα. Ἀπό ‘να περιβάλλον, ἔμψυχο καί ἄψυχο. «Μήν προσέχεις τόσο», λέει, «αὐτά, ὅσο τόν ἑαυτόν σου. Γιατί ἄν προσέχεις τόν ἑαυτόν σου, τότε βεβαίως θά προσέξεις καί ἐκεῖνα πού εἶναι γύρω σου ἤ πρόσωπα ἤ πράγματα». Τό θέμα ὅμως εἶναι πάρα πολύ μεγάλο καί σπουδαῖο. Ἡ ὥρα ὅμως ἔχει τελειώσει, γι’ αὐτό, παιδιά, πρῶτα ὁ Θεός, θά συνεχίσουμε μετά τίς γιορτές. Τοῦτο μόνο λέμε ὅτι θά πρέπει νά προσέχουμε τόν ἑαυτό μας.

9η ομιλία στην κατηγορία "Ἡ Πνευματική Διαθήκη τοῦ Τωβίτ".

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ἡ Πνευματική Διαθήκη τοῦ Τωβίτ. " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/palaia-diauhkh/h-pnevmatikh-diauhkh-toy-tvbit
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_7.html?m=1

Ἀπομαγνητοφώνηση, ψηφιοποίηση: Ἠλίας Τσακνάκης.

Επιμέλεια κειμένου : Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ἡ Πνευματική Διαθήκη τοῦ Τωβίτ».🔻
https://drive.google.com/file/d/1RZ1sYHVgLqBWiFNCBGi90Z__kjEnhr2H/view?usp=drivesdk

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ἡ ἐλεημοσύνη ἀπαλλάσσει ἀπό τόν αἰώνιο θάνατο καί ἐξομοιώνει μέ τόν ἐλεήμονα Θεό.

†. Πάντοτε, παιδιά, εὐρισκόμεθα εἰς τήν ὡραιοτάτην καί ὠφελιμοτάτην καί πολύ ἐποικοδομητική, πνευματική διαθήκη τοῦ Τωβίτ. Μάλιστα χαίρομαι πού βλέπω καί πάρα πολλά παιδιά σήμερα, δέν ξέρω γιατί… ἴσως γιατί ἔχετε κάποια ἀργία στό σχολεῖο… δέν ξέρω… πάντως τό θέμα εἶναι ὅτι βλέπω πάρα πολλά σήμερα κι ὁμολογουμένως, ἀπό τήν πλευρά αὐτήν, τουλάχιστον χαίρομαι. Ἐνθυμεῖσθε εἴχαμε ἀναφερθεῖ στό πολύ προσφιλές θέμα τοῦ Τωβίτ στόν γιό του, τόν Τωβία, γιά τήν ἐλεημοσύνη. Σήμερα θά κλείσουμε τό θέμα αὐτό τό περί τῆς ἐλεημοσύνης καί θά προχωρήσουμε τήν ἑπομένη -πρῶτα ὁ Θεός- Κυριακή σ’ ἕνα πολύ ἐνδιαφέρον θέμα τό ὁποῖον δέν θά ἐξαντληθεῖ, μόνο θά κάνουμε μία μικρή εἰσαγωγή σ’ αὐτό τό πολύ σπουδαῖο θέμα, ἀλλά θά συνεχίσουμε, ἐάν θέλει ὁ Θεός, μετά τίς γιορτές, πού θά δεῖτε πόσο σᾶς ἐνδιαφέρει. Καί τώρα, παιδί μου, λέγει, «πρόσεχε σεαυτῷ, παιδίον, ἀπὸ πάσης πορνείας», «ἀπό πάσης ἀνηθικότητος». Εἶναι ἕνα ἐξαιρετικό θέμα γι’ αὐτό θά πρέπει, κάνοντας ἀρχή ἀπό την ἐρχομένη Κυριακή, νά μή λείψει κανένα παιδί. 

     Τώρα ἄς τελειώσουμε τό θέμα περί τῆς ἐλεημοσύνης. Λέει ὁ ἱερός συντάκτης: «Διότι ἐλεημοσύνη ἐκ θανάτου ῥύεται καὶ οὐκ ἐᾷ εἰσελθεῖν εἰς τὸ σκότος»· «διότι», λέγει, «ἡ ἐλεημοσύνη ἀπαλλάσσει ἀπό τόν θάνατον καί δέν ἐπιτρέπει νά εἰσέλθει κανείς εἰς τό σκοτάδι». Ἐδῶ, ποιός εἶναι ὁ θάνατος καί ποιό εἶναι τό σκοτάδι; Εἶναι, παιδιά, ὁ αἰώνιος θάνατος και ἡ αἰωνία κόλαση. Διότι ὅταν λέγει «θάνατο» ἐννοεῖ τό θάνατον τῆς ψυχῆς, δηλαδή τόν χωρισμόν τῆς ψυχῆς ἀπό τόν Θεό. Καί ὅταν λέγει «σκότος» ἐννοεῖ τήν αἰωνία κόλαση. Ὅτι ἡ ἐλεημοσύνη ἀπαλλάσσει. Πράγματι μᾶς λέγει ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος τά ἐξῆς: «Ἡ γάρ κρίσις ἀνέλεος τῷ μή ποιήσαντι ἔλεος. Κατακαυχᾶται ἔλεος κρίσεως». Δηλαδή: « Ἡ κρίσις -τοῦ Θεοῦ ἡ κρίσις- εἶναι χωρίς ἔλεος, γιά κεῖνον πού δέν ἔκανε ἔλεος!». Καί ἀκόμα, τό ἔλεος, κατακαυχᾶται, δηλαδή… ἔτσι, καυχιέται ἔναντι τῆς κρίσεως, ὅτι καταφέρνει τό ἔλεος (δηλαδή ἡ ἐλεημοσύνη, ἐν εὐρεῖᾳ ἐννοίᾳ) ὅτι ὑπερνικᾶ τή δικαιοσύνη καί τήν κρίση τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά καί τό περιεχόμενον τῆς κρίσεως, ὅπως ὁ Κύριος μᾶς τό ἀποκαλύπτει, εἶναι τό ἴδιο. Λέγει σ’ ἐκεῖνο τό θαυμαστό κεφάλαιο τό Κατά Ματθαῖον Εὐαγγέλιο: «Τότε ἐρεῖ καί τοῖς ἐξ εὐωνύμων - τότε θά πεῖ καί σ’ ἐκείνους πού εἶναι ἀπό τ’ ἀριστερά του- πορεύεσθε ἀπ᾿ ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον τὸ ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ. Ἐπείνασα γάρ, καὶ οὐκ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν». Δηλαδή: «Πηγαίνετε εἰς τήν κόλασιν, διότι ἐπείνασα καί δέν μοῦ δώσατε νά φάγω». Τί βλέπει κανείς ἐδῶ; Βλέπει Ὃτι πράγματι ἡ κρίσις εἶναι ἀνέλεος. Δηλαδή, σκληρή, σ’ ἐκεῖνον πού δέν ἔκανε ἔλεος. Τί; «Ἐπείνασα καί δέν μοῦ δώσατε νά φάγω». Εἴδατε; Ἀλλά σημειώνει ἀκόμη ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος καί λέγει: «Ἀδελφοί, ἐάν τις ἐν ὑμῖν πλανηθῇ ἀπὸ τῆς ἀληθείας, καὶ ἐπιστρέψῃ τις αὐτόν, γινωσκέτω ὅτι ὁ ἐπιστρέψας ἁμαρτωλὸν ἐκ πλάνης ὁδοῦ αὐτοῦ σώσει ψυχὴν ἐκ θανάτου καὶ καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν». Δηλαδή: «Ἐάν κάποιος πλανηθεῖ ἀπό τήν ἀλήθεια καί αὐτή ἡ ἀλήθεια εἶναι καί θεωρητική καί πρακτική, καί τόν ἐπιστρέψει κάποιος ἄλλος, ἄς γνωρίζει ὅτι ἐκεῖνος πού ἐπιστρέφει ἁμαρτωλόν ἀπό δρόμο πλανεμένο θά σώσει ψυχήν ἐκ θανάτου καί θά καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν». Μάλιστα ἐδῶ μέ τήν εὐκαιρία, ἐπειδή ἐτέθη καί μία ἀπορία… λέγει… κάποιος ἐρωτᾶ: «Πρόκειται περί ἀπολύτου περιπτώσεως;». Ὄχι, δέν πρόκειται περί ἀπολύτου περιπτώσεως, διότι… βέβαια σώζεται ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἐπιστρέφει, ἀλλά καί ἐκεῖνος πού ἐνεργεῖ τήν ἐπιστροφή κι αὐτός σώζεται, ἀλλά δέν εἶναι ἀπόλυτη ἡ περίπτωση διότι ἁπλῶς ἐδῶ τά πράγματα ἐμποδίζουν τήν πραγμάτωση μιᾶς ἁμαρτίας ἤ κάποιων ἁμαρτιῶν πού θά βαράθρωναν τόν ἄνθρωπον. Τόν ἐμποδίζουν. Δέν σημαίνει μ’ αὐτό δηλαδή ὅτι δέν θά πάω νά ἐξομολογηθῶ, διότι ἅμα θά κάνω ἐλεημοσύνη, θά γλυτώσω. Ἐνθυμοῦμαι -μές στήν Κατοχή ἦταν- γνωρίζαμε κάποιον, ὁ ὁποῖος ἀπεκαλύφθη (ἤτανε πολύ νέος ἄνθρωπος, πολύ νέος, πέθανε κάπου τριάντα χρονῶν, εἶχε τήν καρδιά του) καί αὐτός ἀπεκαλύφθη μετά τόν θάνατό του ὅτι ἦταν Μασσῶνος, τέκτων. Ἐκεῖ δέ στήν κηδεία του -δέν εἶχα πάει ἐγώ εἶχε πάει ἡ μητέρα μου- ὅτι φώναζαν, ἔλεγαν, ἔκλαιγαν γυναῖκες… κ.τλ… ἐκεῖ, ὅτι εἶχαν ἐλεηθεῖ. Ὅτι δηλαδή τούς ἔκανε πολλές-πολλές ἐλεημοσύνες. Τίθεται τό ἐρώτημα: «Αὐτός ὁ ἄνθρωπος ἔκανε ἐλεημοσύνες, ἀλλά σώθηκε;». Πιστεύω, καταλαβαίνετε, δέν εἶναι δύσκολο ν’ ἀπαντήσουμε. Ὄχι. Διότι ἐνῶ πέθανε μέ τήν ἰδιότητα τοῦ Μασσώνου, φυσικά ἡ πίστις του εἶχε ναυαγήσει. Ἄρα (καί ἡ λέξις «ναυαγῶ» εἶναι τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, «περί τήν πίστιν», λέει, «ναυαγήσαντες», εἶναι δική του φράση αὐτή) πῶς εἶναι δυνατόν ποτέ, ὅσες ἐλεημοσύνες κι ἄν εἶχε κάνει αὐτός ὁ ἄνθρωπος, νά σωθεῖ; Θέλω νά σᾶς δείξω ὅτι ἠ περίπτωση πού λέγει ἐδῶ ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος δέν ἔχει ἀπολυτότητα. Ναί μέν, ἀλλά.

     Λοιπόν προχωρῶ. Ἄν ἀντιληφθήκατε, σ’ αὐτό πού λέει ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος πρόκειται γιά μία πνευματική ἐλεημοσύνη, ἐκεῖνος πού θά σώσει «ἐκ πλάνης ὁδοῦ», προσφέρει λοιπόν μία ἐλεημοσύνη πνευματικῶν διαστάσεων. Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος λέγει, στό ἴδιο, θά λέγαμε, στυλ, πού λέει καί ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος: «Ἡ ἀγάπη καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν». Καί ἡ ἀγάπη εἶναι γνωστό ὅτι εἶναι ἡ μάνα τῆς ἐλεημοσύνης. Κι ὁ Σοφός Σειράχ λέει ἀκόμη: «Ἐλεημοσύνη ἀντὶ ἁμαρτιῶν προσανοικοδομηθήσεταί σοι.» (3, 14), δηλαδή :«Ἀντί τῶν ἁμαρτιῶν θά προσανοικοδομηθεῖ σέ σένα ἡ ἐλεημοσύνη». Δηλαδή εἶναι πολύ σπουδαῖο πρᾶγμα ἡ ἐλεημοσύνη. Δέν σ’ ἀφήνει νά κάνεις ἀμαρτίες, ἐφόσον βεβαίως κατά θετικόν τρόπον κι ὅπως θέλει ὁ Θεός, νόμιμον τρόπον, γίνεται ἡ ἐλεημοσύνη, ἀλλά ὅταν εἶσαι ἐλεήμων ὁ Θεός θά σέ γλυτώσει ἀπό τοῦ να κάνεις τουλάχιστον βαριές ἁμαρτίες. Θά σέ προστατέψει, θά σέ φυλάξει.

     Γιά νά τό καταλάβουμε αὐτό περισσότερο θά σᾶς πῶ κι ἕνα παράδειγμα. Ὁ Ναβουχοδονόσωρ κάποτε, αὐτός ὁ φοβερός βασιλιᾶς, ἔμεινε στήν Ἱστορία ὡς τρομερός βασιλιᾶς. Βαβυλώνιος, ἔκανε καί αὐτός τήν αὐτοκρατορία του… ἔτσι γίνονται κάποιες αὐτοκρατορίες καί μετά πέφτουν, ἔφτασε μέχρι τήν Αἴγυπτο. Βεβαίως κατέκτησε καί τήν Παλαιστίνη, λεηλάτησε τόν Ναό τοῦ Σολομῶντος, τόν βεβήλωσε, ἐπῆρε ἀπό κεῖ ὅ,τι βρῆκε, κυρίως ἀντικείμενα, δοχεῖα γιά λατρευτική χρήση ἀργυρᾶ καί χρυσᾶ, ὅλα αὐτά τά κουβάλησε στήν Βαβυλῶνα καί βέβαια ἡ βεβήλωση τοῦ Ναοῦ ἦτο μία τιμωρία τῶν Ἑβραίων διότι ζοῦσαν ἁμαρτωλά, ἀλλά, ὅπως λέγει ὁ Θεός, θά σᾶς τιμωρήσω μέ κάτι τέτοιο, ἀλλά ἐγώ κατόπιν θά τιμωρήσω καί ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος θά ‘χει κάνει τέτοια βεβήλωση. Γίνεται ὄργανον τιμωρητικόν στά χέρια τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί ταυτόχρονα ἔχει αὐτό τό ὄργανον τίς δικές του τίς ἁμαρτίες πού θά τιμωρηθεῖ ἀπό τόν Θεό. Κάποτε λοιπόν εἶδε ἕνα ὄνειρο ὁ Ναβουχοδονόσωρ, ἕνα τρομερό ὄνειρο. Ἕνα δέντρο μεγαλόπρεπο, πού φώλιαζαν ἐκεῖ τά πουλιά… κ.λπ… ἅπλωνε σ’ ὅλη τήν γῆ τά κλαριά του, κι ἀκούστηκε μιά φωνή: «Τό δέντρο νά κοπεῖ! Μόνο ἡ ρίζα του νά μείνει». Καί κόπηκε τό δέντρο. Τρόμαξαν τά πουλιά κι ἔφυγαν. Δέν ἤξερε τί εἶναι αὐτό τό ὄνειρο. Πολλοί προσπάθησαν νά τό ἐξηγήσουν. Τοῦ λέγει ὁ Δανιήλ: «Βασιλιᾶ, τό δέντρο εἶσαι σύ. Καί θά σέ κόψει ὁ Θεός. Θά σέ κόψει γιατί ἔκανες πολλές ἁμαρτίες, πολλές-πολλές ἁμαρτίες». Γιά τήν ἀμαρτία δέ τοῦ ὅτι βεβήλωσε τόν Ναόν τοῦ Σολομῶντος, τιμωρήθηκε ὁ ἔγγονός τοῦ Ναβουχοδονόσωρος… ἀλλά πάει μακριά τό θέμα. «Κι ἄν δέν μετανοήσεις θά πάθεις πολύ κακό». Ἀκοῦστε τί τοῦ εἶπε, λοιπόν, στή συνέχεια ὁ Δανιήλ: «Διὰ τοῦτο, βασιλεῦ, ἡ βουλή μου ἀρεσάτω σοι καὶ τὰς ἁμαρτίας σου ἐν ἐλεημοσύναις λύτρωσαι καὶ τὰς ἀδικίας ἐν οἰκτιρμοῖς πενήτων· ἴσως ἔσται μακρόθυμος τοῖς παραπτώμασί σου ὁ Θεός». Δηλαδή: «Βασιλιᾶ εἴθε ἡ συμβουλή μου νά σοῦ ἀρέσει, αὐτά πού θά σοῦ πῶ δηλαδή, καί τίς ἁμαρτίες σου νά τίς σώσεις μέ ἐλεημοσύνες (ἐν ἐλεημοσύναις λύτρωσαι), καί ὅσες ἀδικίες ἔκανες, μέ τό νά λυπηθεῖς τούς πτωχούς». Εἶναι ἡ ἴδια ἔννοια μέ δύο ἐκφράσεις. Εἶναι αὐτό πού λέμε -ὄχι σάν λέξη, ἀλλά σάν φράση- «ἕν διά δυοῖν»- μία ἔννοια μέ δύο ἐκφράσεις. Ἴσως θά σταθεῖ μακρόθυμος ὁ Θεός γιά τίς ἁμαρτίες σου. 

     Βλέπετε, λοιπόν, ὅτι τό θέμα τῆς ἐλεημοσύνης εἶναι τόσο μεγάλο, εἶναι τό τρανό! Βέβαια -ὅπως λέγαμε καί τήν περασμένη φορά- δέν εἶναι μόνο νά πεῖ κανείς «πᾶρε χρήματα», νά δείξεις ἀγάπη στόν ἄλλον ἄνθρωπο, καί μάλιστα στόν περιθωριακόν ἄνθρωπο, στόν φτωχό, τόν ἀνήμπορο. Δεῖξ’ του καλωσύνη, δεῖξ’ του ἀγάπη, δέν εἶναι μόνο τά χρήματα πού θά δώσουμε. Σᾶς ἔλεγα τήν περασμένη φορά, τό νά περάσεις ἀπό ‘να πεζοδρόμιο στό ἄλλο ἕναν τυφλό, τό νά ἐξυπηρετήσεις ἕναν ἄνθρωπο σέ μιά ἀνάγκη, σέ μιά δουλειά. Ἀκόμα μιά διεύθυνση… ξέρετε ὅταν κανείς πάει σέ μία πόλη πού δέν τήν ξέρει καί ρωτάει: «Ποῦ εἶναι τό πρακτορεῖο τῶν λεωφορείων… Ἒ; Ἢ ποῦ εἶναι ἡ Νομαρχία… κ.λπ….» μήν πεῖτε…: «Θά πᾶς ἴσια, μετά ἀριστερά, μετά θά στρίψεις δεξιά, θά πᾶς πρός τά πάνω… θά πᾶς πρός τά κάτω»… ποῦ θά πάει, πάει τά ‘χασε αὐτός, μπερδεύτηκε… Κάνε ἕναν κόπο καί πήγαινέ τον μέχρι ἐκεῖ τόν ἄνθρωπο αὐτόν. Αὐτό τί εἶναι; Εἶναι ἐλεημοσύνη. Πᾶρε ἀπό ἕναν ἄνθρωπο -ἐμένα μοῦ τό ‘χουν κάνει πολλές φορές, ἐσεῖς μοῦ τό ‘χετε κάνει- νά κρατῶ τσάντες στόν δρόμο, καί κάποιος ἀπό πίσω μου νά 'ρθει νά μοῦ ἁρπάξει μιά τσάντα γιά νά μέ βοηθήσει. Ὦ τί ἀνακούφισις εἶναι αὐτό! Τί ἀνακούφισις! Αὐτό τί εἶναι; Ἐλεημοσύνη. Χρειάζεται χρήματα; Ὄχι, τά λέγαμε τήν περασμένη φορά αὐτά. Συνεπῶς βλέπει κανένας τί μεγάλο πρᾶγμα εἶναι, καί εἶναι θέμα ἀγάπης πραγματικά, κι ἄν τό θέλετε ὁ ἐλεήμων διαθέτει μίαν ὡραίαν ψυχήν.

     Πάντως πρέπει νά ποῦμε ὅτι ἡ ἐλεημοσύνη βοηθᾶ ἀκόμα καί τόν κεκοιμημένον, δηλαδή ἐκεῖνον πού πέθανε. Βέβαια ὅσο ζοῦμε, παιδιά, νά κάνουμε καλές πράξεις, νά κάνουμε ἐλεημοσύνη, νά εἴμαστε εὐάρεστοι στό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ὅμως νά πού ὁ Θεός δίδει κι αὐτή τήν εὐκαιρία, νά ὠφεληθεῖ καί ἕνας πού ἔφυγε ἀπό τόν παρόντα κόσμον, ἐάν ἀπό τά ὑπάρχοντά του δοθοῦν ἐλεημοσύνες. Εἶναι πασίγνωστο αὐτό, τό ξέρουμε ὅλοι. Γι’ αὐτό ἀπό τά ὑπάρχοντα τῶν κεκοιμημένων κάνουμε ἐλεημοσύνη, ἐκεῖνοι πού ἔμειναν στό σπίτι μέσα ἑνός ἀνθρώπου. Καί ὅπως μᾶς πληροφορεῖ τό βιβλίο (τό 8ο συγκεκριμένα) τῶν «Ἀποστολικῶν Διαταγῶν», στήν 25η παράγραφο, μᾶς εἰδοποιεῖ τοῦτα: «Καί διδόσθω ἐκ τῶν ὑπαρχόντων αὐτοῖς πένησιν εἰς ἀνάμνησιν αὐτῶν», δηλαδή «γι’ αὐτούς πού πέθαναν, ἔφυγαν, νά δοθοῦν ἀπ’ τά ὑπάρχοντά τους», «ταῦτα δὲ περὶ εὐσεβῶν λέγομεν, περὶ γὰρ ἀσεβῶν, ἐὰν τὰ τοῦ κόσμου δῷς πένησιν, οὐδὲν ὀνήσεις αὐτόν», μιλᾶμε γιά τούς εὐσεβεῖς ἀνθρώπους πού πέθαναν κι ἔφυγαν μέ πίστη στόν Χριστό. Γιά τούς ἀσεβεῖς; Ὤ! Ὃλα τά ὑπάρχοντά τους, ὅλα τά ἀγαθά τοῦ κόσμου νά δώσετε στούς πτωχούς, δέν ἔχουν νά ὠφεληθοῦν. Εἴδατε; «Οὐδὲν ὀνήσεις αὐτόν». Πού σημαίνει ότι μπορεῖς νά ὠφελήσεις ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος εἶχε κάποια εὐσέβεια, ἁμαρτίες ἔχουμε ὅλοι. Ἂν, λοιπόν, αὐτός ὁ ἄνθρωπος δεχθεῖ (ἤ καλύτερα ὁ Θεός) τίς ἐλεημοσύνες ὐπέρ αὐτοῦ τοῦ ἀνθρώπου, αὐτός ἔχει μία ὠφέλεια. Ὥστε καί οἱ κεκοιμημένοι ἔχουν ὠφέλεια. Ἐξάλλου ἡ Θεία Λειτουργία τί εἶναι; Ὠφέλεια ζώντων καί κεκοιμημένων. Κι ὅπως ὁ Ἅγιος Νικόλαος ὁ Καβάσιλας, λέγει τά ἐξῆς: «Περισσότερον ὠφελοῦνται οἱ κεκοιμημένοι (ἀπό τήν Θεία Λειτουργία) παρά οἱ ζῶντες». Βλέπετε; Ἡ ὠφέλεια, λοιπόν, ὑπάρχει, γι’ αὐτό ἀκριβῶς καί προσφέρουμε ὅ,τι προσφέρουμε στή λατρεία ὑπέρ τῶν κεκοιμημένων, πρόσφορο, κρασί… κ.λπ. ἀλλά προπαντός -ὄχι προπαντός- ἀλλά καί ἐλεημοσύνες, ὑπέρ τῆς ψυχῆς τοῦ κεκοιμημένου. Μόνο ἐδῶ μιά πού ἔφτασα στό σημεῖο αὐτό, ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ νά πῶ τό ἐξῆς· πολλοί προσφέρουν ἀντί μνημοσύνου… στά γηροκομεῖα, στά ἱδρύματα τά κοινωφελῆ… κ.λπ. χρήματα γιά τήν «μνήμη τοῦ τάδε, τοῦ α΄, β΄». Προσέξτε! Ποτέ «ἀντί μνημοσύνου»! «Ἀντί στεφάνου» ναί, «ἀντί μνημοσύνου» ποτέ! Ποτέ δέν μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι μία ἐλεημοσύνη εἶναι ἀνωτέρα ἀπό τήν προσευχομένη ὑπέρ τοῦ κεκοιμημένου Ἐκκλησία. Ποτέ. Πρῶτα εἶναι ἡ λατρεία, τό μνημόσυνο, ἡ Θεία Λειτουργία, καί μετά εἶναι ἡ ἐλεημοσύνη. Ἔτσι ξαναλέγω· ὑπέρ τοῦ κεκοιμημένου ὄχι «ἀντί μνημοσύνου» ἀλλά «ἀντί στεφάνου ἤ στεφάνων». Αὐτό, ναί. 

     Καί προχωροῦμε στόν ἑπόμενο καί τελευταῖο στίχο, πού ἐπισφραγίζει ὅ,τι λέει ὁ Τωβίτ πού παραγγέλλει στό παιδί του, τόν Τωβία. «Δῶρον γὰρ ἀγαθόν ἐστιν ἐλεημοσύνη πᾶσι τοῖς ποιοῦσιν αὐτὴν ἐνώπιον τοῦ ῾Υψίστου». Ὅτι εἶναι δῶρον ἀγαθόν ἡ ἐλεημοσύνη, σ’ ὅσους κάνουν αὐτήν μπροστά εἰς τόν Θεόν. Ἐδῶ ὅμως προσέξτε· «δῶρον ἀγαθόν» τίνος; Δῶρον ἀγαθόν τοῦ Θεοῦ γιά κείνους γιά κείνους οἱ ὁποῖοι κάνουν τήν ἐλεημοσύνη. Μέ ἄλλα λόγια, ἐδῶ ἐμφανίζεται ἡ ἐλεημοσύνη σάν ἕνα δῶρο πού δίδει ὁ Θεός σέ κείνους πού ἔχουν ἀγαθήν πρόθεσιν νά δεχθοῦν τό δῶρο αὐτό. Διότι ἡ ἐλεημοσύνη εἶναι μιά ἀρετή, πού θά λέγαμε, εἶναι ἕνα παιδί τῆς ἀγάπης, εἶναι μία μορφή ἀγάπης. Λοιπόν ἐρωτῶ: Ποιό χάρισμα καί ποιά ἀρετή εχουμε ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι πού δέν προέρχεται ἀπό τόν Θεό; Ἐμεῖς, παιδιά, δέν εἴμεθα πηγή, οὔτε τῆς ἀγάπης, οὔτε τῆς πίστεως, οὔτε ὁποιασδήποτε ἀρετῆς. Ἔρχεται ἀπ’ ἐξω κάθε ἀρετή. Ἀπό ποῦ; Ἀπό τόν Θεό. Πῶς; Ὡς ἄκτιστος ἐνέργεια. Αὐτό πού μαθαίνετε στό σχολεῖο σας ἴσως… ξέρω γώ… στήν ἠθική… δέν ξέρω ποῦ μαθαίνετε, στά θρησκευτικά σας, ὅτι ἔχουμε τίς λεγόμενες ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ ἤ ἰδιότητες τοῦ Θεοῦ ἤ ἀρετές τοῦ Θεοῦ. Εἶναι οἱ ἄκτιστες ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεός εἶναι Ἐκεῖνος πού ἔχει τά πάντα, πᾶν ἀγαθόν. Αὐτό τό στέλνει πρός τά δημιουργήματά Του, πρός τούς ἀνθρώπους ἐν προκειμένῳ. Ὅταν ὑπάρχει μία ἀγαθή προαίρεσις, ἀποδέχεται αὐτό πού δίνει ὁ Χριστός, ὁ Θεός καί τότε ἀνακλᾶ ὁ ἄνθρωπος τήν ἀρετήν αὐτήν καί ἐμφανίζεται πλέον ὅτι ἔχει μιά ἀρετή. Τήν ἀποδίδει στόν Θεό, γυρίζει πίσω στόν Θεό. Γυρίζει ὡς εὐχαριστία, ὡς πρᾶξις. 

     Ἔτσι, λοιπόν, καί ἡ ἐλεημοσύνη εἶναι πολύ χαρακτηριστικό ἐδῶ πού λέγει ὅτι «εἶναι δῶρον ἀγαθόν». Δῶρον ἀγαθόν τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπον! Καί ἀρκεῖ ὁ ἄνθρωπος νά τό ἀποδεχτεῖ. Γι’ αὐτό ὁ Θεός εἶναι -μεταξύ τῶν ἄλλων- καί ἐλεήμων. Λέγει ὁ προφήτης Ἱερεμίας: «Ὃτι ἐλεήμων ἐγώ εἰμί, λέγει Κύριος» (3, 12). Τί λέγει ὁ Κύριος; «ὅτι εἶμαι ἐλεήμων». Καί εἰς τό βιβλίον τῆς «Ἐξόδου» λέγει: «Ἐλεήμων εἰμί». Ὁ Θεός, λοιπόν, εἶναι ἐλεήμων καί τό δίδει αὐτό σάν ἄκτιστη ἐνέργεια, καί ὅσοι ἔχουν καλή προαίρεση τό ἀποδέχονται καί γίνονται κι αὐτοί ἐλεήμονες. Τό καταλάβετε; Τό λέγω γιά νά προσέξτε τοῦτο: Δέν ἔχουμε τίποτα δικό μας καλό. Ὅλα ἔρχονται ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Μή καυχηθεῖ κανείς ὅτι «ἐγώ εἶμαι ἐλεήμων». Ἁπλῶς ἀπεδέχθης τό δῶρο πού σοῦ ἔστειλε ὁ Θεός. Ἔτσι λοιπόν αὐτός πού ἐλεεῖ -γιά νά ξαναγυρίσουμε στό θέμα μας- ἐξισοῦται, (ἐξομοιοῦται καλύτερα) μέ τόν Θεόν. Γιά θυμηθεῖτε τήν Ταβιθᾶ στίς «Πράξεις» τῶν Ἀποστόλων: «Αὔτη ἦν πλήρης ἀγαθῶν ἔργων καί ἐλεημοσυνῶν ὧν ἐποίει». «Ἀπό έλεημοσύνες πού ἔκανε ἦταν γεμάτη αὐτή». Ἐκεῖνο τό «πλήρης» σημαίνει· ὅλη της ἡ ζωή κι ὅλη της ἡ καρδιά ἦταν γεμάτη ἀπό ἐλεημοσύνη. Παιδιά, ἡ ἐλεημοσύνη ἀνοίγει αὐτές τίς πύλες τοῦ οὐρανοῦ. Κι ἄν ἀκόμα δέν μπορεῖς νά ἐλεήσεις, ἀλλά θέλεις, πάλι ἀνοίγεις τίς πύλες τοῦ οὐρανοῦ. Λέγει ὁ Κλήμης ὁ Ἀλεξανδρεύς στό σύγγραμμά του με τον τίτλο «Στρωματεῖς» (4,6) -σᾶς λέω καί καμμιά παραπομπή καμιά φορά ἄν θέλετε νά βρεῖτε κάτι- λέει τά ἐξῆς: «Ἐλεημοσύνη δε εἶναι βούλεται οὐ μόνον τό ἔλεον ποιοῦντας, ἀλλά καί τούς ἐθέλοντας ἐλεεῖν κἄν μή δύνωνται». «Δέν εἶναι μόνο γιά κείνους οἱ ὁποῖοι κάνουν τήν ἐλεημοσύνη, ἀλλά καί γιά κείνους πού θά ἤθελαν νά κάνουν, ἀλλά δέν μποροῦν». Μόνο πού πρέπει νά ὑπάρχει μιά ἐπίγνωση αὐτῆς τῆς ἀρετῆς, θά τό ἐπαναλάβω, ὅτι προέρχεται ἀπό τόν Θεόν καί ἐπιστρέφει εἰς τόν Θεόν. Ὅπως καί ἡ πίστις, ἔρχεται ἀπό τόν Θεό καί γυρίζει στόν Θεό. Ὅπως καί ἡ ἀγάπη, ἔρχεται ἀπό τόν Θεό καί ἐπιστρέφει στόν Θεό. 

     Ἡ ἐλεημοσύνη, ἀκόμα, πρέπει νά εἶναι καρπός μιᾶς μας εὐγνωμοσύνης γιά κεῖνα τά ἀγαθά πού μᾶς ἔχει δώσει. Τότε αὐτή ἡ ἐλεημοσύνη γίνεται κατ’ ἐπίγνωσιν. «Κύριε, ἐμένα μέ ἐλέησες, μοῦ ‘δωσες καί τί δέν μοῦ ‘δωσες, ἔ λοιπόν κι ἐγώ θά δείχνω τό ἔλεός μου στούς ἄλλους ἀνθρώπους, γιατί θέλω νά Σέ εὐχαριστήσω, θέλω νά Σοῦ πῶ τό ΄΄εὐχαριστω μου΄΄». Γι’ αὐτό λέγει ὁ Ἀβάς Δωρόθεος: «Οὕτως διδόντες ὡς αὐτοί λαμβάνοντες καί αὔτη ἐστίν ἡ ἐν γνώσει ἐλεημοσύνη». «Ὅπως παίρνουμε ἔτσι νά δώσουμε, κι αὐτή εἶναι ἡ κατ’ ἐπίγνωσιν ἐλεημοσύνη». Αἰσθάνεσαι ὅτι εἶσαι ὑποχρεωμένος ἀπέναντι στόν Θεό; Κάνε ὅ,τι μπορεῖς. Ὄχι νά ξεπληρώσεις τόν Θεό! Ἄπαγε! Ἀλλά νά Τοῦ δείξεις τήν εὐγνωμοσύνη σου γιά κάθε δική Του εὐεργεσία. Κι ὅσο δίνεις, τόσο λαμβάνεις. Λέει ἕνα αἴνιγμα: «Τί εἶναι ἐκεῖνο πού ὅσο τό κόβουμε μεγαλώνει;». Εἶναι ὁ λάκκος. Ὅσο τόν κόβεις, τόσο πιό μεγάλος γίνεται. Αὐτό ἐφαρμόζεται, παιδιά, στό θέμα τοῦτο: ὅσο πιό πολλά δίνεις, τόσο πιό πολλά λαβαίνεις, καί μάλιστα πνευματικά πράγματα. Ὅσο πιό πολλά πνευματικά πράγματα δίνεις… φέρ’ εἰπεῖν βοήθησε τόν ἄλλο τόν συμμαθητή σου, πέσ’ του ἕνα πρόβλημα πού δέν τό καταλαβαίνει. Νά τό ξέρεις· ἐσύ τό πρόβλημα πού τοῦ ‘πες, θά τό χεις καταλάβει καλύτερα. Ὅσο, λοιπόν, δίνουμε, τόσο πιό πολλά παίρνουμε. Τά πλούτη ὁ Θεός τά ἔδωσε γιά διαχείριση τῶν ἀγαθῶν γιά τούς πτωχούς. Καί ἔτσι τί ἐπιτελεῖται; Ἐπιτελεῖται μία κοινωνία ἀγάπης. Στό ἐρώτημα: «Γιατί ὑπάρχουν πλούσιοι καί πτωχοί;». Ἡ ἀπάντησις: Γιά νά δημιουργεῖται μία κοινωνία ἀγάπης. Ἄν ἐρωτήσετε, γιατί ὑπάρχουν νερά ἐπάνω στά βουνά καί νερά κάτω στήν πεδιάδα; Γιά νά ὑπάρχει κίνησις. Γιατί ἄν ὅλα τά νερά ἦταν στήν πεδιάδα, δέν θά ‘χαμε κίνηση. Ξέρετε πόσο νερό ἔχει ἡ θάλασσα; Ἀλλά εἶναι στό ἴδιο ἐπίπεδο καί δέν μπορεῖ νά μᾶς ἀποδώσει κίνηση. Ἄν ἔχουμε, λοιπόν, διαφορά ὕψους, ἔχουμε καί κίνηση. Κι ἄν ἔχουμε διαφορά ἀγαθῶν, ἔχουμε κοινωνία ἀγάπης. Ἡ ἐλεημοσύνη δέ σημαίνει: ποιῶ ἔλεος μετά τοῦ πλησίον. Δηλαδή μέ τόν πλαϊνό μου κάνω ἔλεος. Κι ὁ ἐλεήμων μέ κάθε τρόπο, θά λέγαμε, ὑλικό ἤ πνευματικό, γίνεται εὐεργετικός εἰς τόν πλησίον. Ἡ ἐλεημοσύνη, παιδιά, καταστρέφει τόν ἐγωϊσμό. Θυμηθεῖτε ἐκείνη τήν συμπεριφορά -στήν παραβολή- τοῦ ἄφρονος πλουσίου… «Ἂ!», λέγει, «Θά χαλάσω τίς παλιές μου ἀποθῆκες, θά μαζέψω τά γενήματά μου ἐκεῖ… Θά πῶ στήν ψυχή μου: Ἒχεις πολλάααα… χρόνια νά φᾶς!». Ἐκεῖνο το «μου», «ψυχή μου», «ἀποθῆκες μου», «τρόφιμά μου», αὐτά τά καταστρέφει ἡ ἐλεημοσύνη, δηλαδή καταστρέφει τόν ἐγωϊσμό. «Τίς ὁ τῆς ἐλεημοσύνης τεχνίτης ἐστίν;», ἐρωτᾶ ὁ Ἱερός Χρυσόστομος. «Ποιος», λέγει, «εἶναι ὁ τεχνίτης τῆς ἐλεημοσύνης;».

 

8η ομιλία στην κατηγορία "Ἡ Πνευματική Διαθήκη τοῦ Τωβίτ".

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ἡ Πνευματική Διαθήκη τοῦ Τωβίτ. " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/palaia-diauhkh/h-pnevmatikh-diauhkh-toy-tvbit
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_7.html?m=1

Ἀπομαγνητοφώνηση, ψηφιοποίηση: Ἠλίας Τσακνάκης.

Επιμέλεια κειμένου : Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ἡ Πνευματική Διαθήκη τοῦ Τωβίτ».🔻
https://drive.google.com/file/d/1RZ1sYHVgLqBWiFNCBGi90Z__kjEnhr2H/view?usp=drivesdk

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.