Αθανάσιος Άμβωνας: 03/01/25

01 Μαρτίου 2025

Προετοιμασία γιά τήν Θ. Εὐχαριστία.

†.Με τρία μεγάλα συνθήματα, αγαπητοί μου, η σημερινή ευαγγελική περικοπή μάς προετοιμάζει για το μεγάλο γεγονός του Πάσχα. Και είναι η αγάπη προς τους εχθρούς, η νηστεία και η αφιλαργυρία. Κατ’ ουσίαν, τα συνθήματα αυτά μας παρασκευάζουν για την συμμετοχή μας στο ποτήριον της Θείας Ευχαριστίας. Διότι, όπως λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος, «Οπότε κοινωνείς, Πάσχα επιτελείς». Αλλά και επιπλέον, την περίοδον αυτήν της Μεγάλης Τεσσαρακοστής οι άνθρωποι συχνότερα, πυκνότερα, μετέρχονται εις το Ποτήριον της ζωής. Μάλιστα επενοήθη η τετελεσμένη Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων- το είπα διπλά, τετελεσμένη και προηγιασμένη, το ίδιο είναι- ακριβώς για τις ανάγκες του λαού να κοινωνεί συχνά. Εξάλλου, θα λέγαμε, οι πιστοί, τώρα την Σαρακοστή έχουν νηστεία διαρκή, προσευχή τονισμένη, μελέτη πιο έντονη, άσκηση κάθε αρετής και όλα αυτά αποβλέπουν εις την ένωσίν μας με τον Ιησούν Χριστόν.

Και οφείλομε, τουλάχιστον την περίοδον μιας Τεσσαρακοστής, πολύ παραπάνω της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, να βγάλομε πολύ το κέρδος. Διότι εάν ο Νώε επί 120 χρόνια -120 χρόνια!- προετοίμαζε την Κιβωτόν, που θα δεχόταν μέσα την οικογένειά του και τα ζώα που του είπε ο Θεός να μαζέψει και να βάλει μέσα εις την Κιβωτόν -ήταν ένα θωρηκτό, αγαπητοί μου, ένα τεράστιο καράβι ήτανε, η Κιβωτός του Νώε, και σας είπα, 120 χρόνια ηργάζετο για να τελειώσει αυτήν την Κιβωτόν- πόσο περισσότερο θα πρέπει εμείς να προετοιμάζομε τον εαυτόν μας για να δεχθούμε ως άλλη κιβωτός, το άσπιλον Σώμα και Αίμα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού;

Εάν ο θεόπτης Μωυσής, με τόσην επιμέλεια κατεσκεύασε την άλλην εκείνην κιβωτό, που έβαλε μέσα τις πλάκες του Νόμου, με την χρυσή επένδυση κ.λπ. και την στάμνα με το μάννα, την χρυσή στάμνα με το μάννα, εις ενθύμιον, εις ανάμνησιν ότι ο λαός ετράφη εις την έρημον, πόσον περισσότερον εμείς που θα βάλομε μέσα μας τον Νομοθέτη και τον Τροφοδότη, που θα λάβομε το αληθινό μάννα; Γιατί ο Χριστός είπε: «Η σάρκα μου είναι το αληθινό μάννα». Το είπε στους Καπερναΐτας που Τον αναζητούσαν μετά από τον χορτασμό των πεντακισχιλίων. «Όχι», λέει, «όπως το μάννα εκείνο που έπεσε από τον ουρανό, που το έφαγαν οι πατέρες σας και απέθαναν. Εγώ είμαι το μάννα το αληθινό». Πόση, λοιπόν, περισσότερη προετοιμασία πρέπει να επιβάλομε στον εαυτόν μας, προκειμένου να δεχθούμε, όπως σας είπα, τον Νομοθέτην και τον Τροφοδότην με το Αίμα Του και το Σώμα Του που θα μας προσφέρει; Και ακόμη, εάν ο σοφός Σολομών επί επτά έτη έκτιζε τον περίφημον ομώνυμον ναόν, πόσο θα πρέπει εμείς να ευπρεπίζομε τις ψυχές μας, που θα γίνουν ναοί Θεού ζώντος; «Ὑμεῖς ἐστέ», λέγει, «ναοὶ Θεοῦ ζῶντος», λέγει ο Απόστολος Παύλος στην Α΄ προς Κορινθίους επιστολή του.

Όταν έρχεται η ώρα της προσελεύσεως των πιστών εις το Άγιον Ποτήριον, να κοινωνήσουν, ο ιερεύς καλεί με τούτα τα λόγια: «Μετὰ φόβου Θεοῦ, πίστεως καὶ ἀγάπης προσέλθετε». Δηλαδή «να προσέλθετε με φόβο Θεού, με πίστιν Θεού και με αγάπην Θεού». Τι σημαίνει αυτή η εξαγγελία που λέγεται πριν κοινωνήσουν οι πιστοί;

Πρώτα πρώτα καλεί με το «προσέλθετε». Εάν οι πιστοί δεν προσέλθουν να κοινωνήσουν, τρόπον τινά σαν να αθετούν την τελεσθείσα Θεία Λειτουργία. Το φανταστήκατε αυτό; Πόσες φορές μένει μόνος ο ιερεύς, ο οποίος βεβαίως, κατά κανόνα και υποχρεωτικά, πρέπει να κοινωνήσει. Και να βγει έξω και να πει: «Προσέλθετε» και να μην προσέλθει κανείς! Κι όταν έχει να κοινωνήσει ένα νήπιο, ένα μωρουδάκι, θα λέγαμε: «Η Θεία Λειτουργία έγινε γι’ αυτό το μωρουδάκι;». Γιατί όχι; Για όλους όμως έγινε. Γι'αυτό είναι, όπως σας είπα, ένας τρόπος απωθήσεως της Θείας Λειτουργίας. Καλά. Ετελέσθη, ακούσαμε, είδαμε, αλλά δεν προσερχόμεθα... Μην ξεχνάτε ότι η Θεία Λειτουργία θέτει τραπέζι. Γι’ αυτό λέγεται και «Αγία Τράπεζα». Όπου τελεσιουργείται το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας. Αλλά δεν προσερχόμεθα. Είναι σαν να βλέπομε ένα τραπέζι πλούσιο από την τηλεόραση. Άπλωσε το χέρι σου να πάρεις να φας. Δεν μπορείς. Μόνο το βλέπεις. Ποίο το κέρδος;

Αλλά τι είναι η Θεία Λειτουργία; Την οποίαν, τρόπον τινά, σας είπα, απωθούμε. Τρόπον τινά. Ερωτάει ο άγιος Καβάσιλας, ο άγιος Νικόλαος Καβάσιλας Θεσσαλονίκης. «Τι είναι», λέγει, «η Θεία Λειτουργία»; Έγραψε ένα θαυμάσιο βιβλίο περί της Θείας Λειτουργίας. Το βιβλίο αυτό κυκλοφορεί και με μετάφραση ευτυχώς. Μπορείτε να το διαβάσετε. Θα αποκτήσετε βαθείαν γνώσιν, όσο τούτο είναι δυνατόν, του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας, που τελεσιουργείται μες στο πλαίσιον της Θείας Λειτουργίας. Και απαντά ο άγιος Καβάσιλας - σε απόδοση το λέγω, όχι κείμενο, δεν πειράζει, μικρό είναι-: «Της τελετής των ιερών μυστηρίων πράξις μεν είναι η μεταβολή των δώρων στο Θείο και Αίμα, σκοπός δε να αγιασθούν οι πιστοί». Δηλαδή τι είναι η Θεία Λειτουργία; Είναι μία τελετή. «Όπου η πράξις», λέγει, «είναι η μεταβολή των δώρων, του προσφόρου που προσφέρεται και του οίνου, σε θείον σώμα και αίμα. Αλλά και ο σκοπός είναι να αγιασθούν οι πιστοί». Έτσι αρχίζει το κείμενό του στο βιβλίο του αυτό. Δύο πράγματα. Ένα έργον και ένας σκοπός. Εάν δεν ικανοποιηθεί ο σκοπός, ως προς τι το έργον;

Βέβαια δεν ακριβολογώ αυτή την στιγμή. Διότι η Θεία Λειτουργία καθεαυτήν, όταν τελεστεί το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας, έχει μέγα κέρδος και δια τους κεκοιμημένους. Μην το ξεχνάμε αυτό. Αλλά ως προς τους ζώντας, εάν δεν προσέλθουν να κοινωνήσουν, θα έλεγα, ως προς τι τότε η Θεία Λειτουργία; Έτσι, ουσιαστικά πρέπει όλοι, υπογραμμίζω, όλοι να προσέλθουν εις το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας. Δεν καινοτομώ. Αυτή ήτο η πράξις της αρχαίας Εκκλησίας. Δεν έμενε κανείς που να μην κοινωνήσει. Διαβάστε παλιά κείμενα, όπως του αγίου Ιουστίνου του Φιλοσόφου, που κάνει στην απολογία του την δεύτερη, κάνει ακριβή περιγραφή, ότι …πώς οι Χριστιανοί κοινωνούν κ.λπ. κ.λπ. Και μάλιστα η απολογία του αυτή ήταν και στον αυτοκράτορα της Ρώμης. Αλλά και εις την Βουλήν, να το πούμε έτσι, η οποία ήταν περί τον αυτοκράτορα. Δύο απολογίες. Κι εκεί περιγράφει τι είναι η Θεία Λειτουργία και πώς κοινωνούσαν οι πιστοί. Ήτανε τόσο βασικής σημασίας να κοινωνούν οι πιστοί όλοι, ώστε υπάρχει κανών Συνόδου Οικουμενικής που λέγει: «Εκείνος ο οποίος δεν θα κοινωνήσει, πρέπει να εξηγήσει γιατί δεν κοινωνεί. Γιατί αλλιώτικα», λέγει, «επιβάλλεται εις αυτόν κύρωσις». «Γιατί δεν κοινώνησες;. Αυτό, γιατί δεν κοινώνησες; Τι συμβαίνει; Για ποιον λόγο;».

Αυτά τα λέγω, για να δείτε, να συγκρίνομε, αγαπητοί μου, ποία ήταν η πράξη προσεγγίσεως του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας εις την αρχαίαν Εκκλησίαν και ποια είναι σήμερα. Αλλά φυσικά πρέπει να ξέρομε τι κοινωνούμε. Να έχομε την σφραγίδα του αληθινού Χριστιανού. Γιατί αλλιώτικα προχωρούμε να βεβηλώσομε το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας.

Πρέπει, λοιπόν, να είμαστε πάντοτε παρασκευασμένοι. Πάντοτε. Για να είμεθα έτοιμοι να μετέχομε των μυστηρίων Σώματος και Αίματος του Χριστού. Πάλι ο άγιος Καβάσιλας μας σημειώνει ότι ο Θεός μάς δίδει, λέει, τα μυστήριά Του, αλλά απαιτεί από εμάς, σε μετάφραση σας το λέγω, οπωσδήποτε να γίνομε άξιοι να δεχθούμε και να τα φυλάξομε. Μάλιστα, να σας πω και πώς το λέγει: «Τὸ γὲ ἐπιτηδείους γενέσθαι -«ἐπιτήδειος» θα πει «κατάλληλος». «Πρέπει να γίνουμε», λέει, «κατάλληλοι»- πρὸς τὸ δέξασθαι(: για να δεχθούμε) αὐτὰ(τα μυστήρια) καὶ φυλάξαι ἐξ ἀνάγκης ἀπαιτεῖ παρ’ ἡμῶν». Και ζητάει από μας ο Θεός να φυλάξομε εκείνα τα οποία πήραμε.

Αναφέρει μία περίπτωση η οποία είναι πάρα πολύ σπουδαία. «Πρόσεξες», λέει ο άγιος Καβάσιλας, ο άγιος Νικόλαος Καβάσιλας, «επρόσεξες ότι στην παραβολή του σπορέως, ‘’ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ’’, βγήκε αυτός που σπέρνει να σπείρει». Δεν λέγει «ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ ἀρῶσαι τὰ χωράφια του». Δηλαδή να σκάψει, να βάλει άροτρο. Αυτό είναι δικό σου θέμα. Το προσέξατε; Έρχεται ο Θεός να σπείρει. Αλλά πρέπει να βρει το χωράφι της ψυχής κατάλληλον για να σπείρει τον σπόρο του. Κι επειδή δεν το βρίσκει κατάλληλο το χωράφι της ψυχής, γι'αυτό ο Κύριος είπε την παραβολή αυτή, για να δείξει ότι ένα μέρος του σπόρου έπεσε, λέει, στον δρόμο, στο χέρσο έδαφος, ένα άλλο μέρος, λέει, έπεσε μέσα στις αγκαθιές κ.λπ. κ.λπ. Ένα τέταρτο μέρος έπεσε εις την γην την αγαθήν· που δείχνει ότι η πλειονότης των πιστών μας δεν φροντίζουν να παρασκευάσουν το χωράφι της ψυχής. «Γιατί υπάρχουν», λέει, «και πέτρες. Έπεσε», λέει, «ο σπόρος επάνω σε μία πέτρα»· και «διὰ τὸ μὴν ἔχειν ἰκμάδα» -μία πέτρα δεν διατηρεί υγρασία - «ἐξηράνθη ὁ σπόρος», που είναι ο λόγος του Θεού.

Μετά, λοιπόν, την εξαγγελία που κάνει η Εκκλησία και μας λέει «Μετὰ φόβου Θεοῦ, πίστεως καὶ ἀγάπης προσέλθετε», αγαπητοί μου, ας αναλύσομε λίγο λεπτομερώς, αυτήν την εξαγγελίαν της Εκκλησίας. Λέγει: «Μετὰ φόβου Θεοῦ προσέλθετε». Πρέπει να προσέλθομε. Αλλά πώς; Πρώτος όρος. «Μετὰ φόβου Θεοῦ». Τι σημαίνει αυτό; Αφού διαθέτομε επίγνωση του τι κοινωνούμε, θα πρέπει φυσικά να έχομε τον φόβο του Θεού. Άνθρωπε, λέει και σε μία ευχή στην ακολουθία της Θείας Μεταλήψεως, άνθρωπε, ξέρεις τι κοινωνείς; Ξέρεις τι κοινωνείς; Λέμε στην ευχή της ακολουθίας της Θείας Μεταλήψεως: «Θεουργόν Αἷμα φρίξον, ἄνθρωπε, βλέπων· ἄνθραξ γάρ ἐστί τούς ἀναξίους φλέγων». «Είναι Αίμα που θα σε κάνει Θεόν. Θα σε θεώσει». Βλέποντας αυτά, βλέποντας αυτό, να αισθανθείς ρίγος, φρίκη: «Εμένα να θεώσει; Ο Θεός; Παίρνω το Αίμα του Ενανθρωπήσαντος Θεού Λόγου!».

Μία παρενθεσούλα. Λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος ότι το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας είναι πανομοιοτύπως πανομοιότυπον με εκείνο που τελεσιούργησε ο Κύριος κατά τον Μυστικόν Δείπνον εις το Υπερώον της Ιερουσαλήμ. Το ίδιο! Δεν αλλάζει σε τίποτα. «Λάβετε, φάγετε, αυτό είναι το Σώμα μου. Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες · αυτό είναι το Αίμα μου». Έχομε, λοιπόν, πραγματικά εδώ να γευθούμε το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Αδερφέ, έχεις επίγνωσιν; Εάν έχεις επίγνωση, τότε θα αισθανθείς μίαν φρίκην. Με την έννοια: «Ποιος είμαι εγώ; Ποιος είμαι εγώ;». Αλλά πρόσεχε. Εάν οπωσδήποτε ανάξια, απροετοίμαστα προσέλθεις, είναι κάρβουνο που θα σε κάψει. «Ἄνθραξ γὰρ ἐστὶν τοὺς ἀναξίους φλέγων».

Ώστε λοιπόν; Έχει δύο όψεις. Εάν αξίως προσέλθομε, τότε έχομε μεγίστην ωφέλειαν. Αιώνιον ζωήν. Εάν, όμως, αναξίως, έχομε καταδίκη. Γι'αυτό λέμε: «Μὴ εἰς κρῖμα ἢ εἰς κατάκριμα». «Μην φθάσω να κοινωνήσω ώστε να καταδικαστώ». Ακόμη λέμε: «Ναί, ὁ Θεὸς ἡμῶν, καὶ μηδένα ἡμῶν ἔνοχον ποιήσῃς τῶν φρικτῶν Σοῦ τούτων καὶ ἐπουρανίων μυστηρίων, μηδὲ ἀσθενῆ ψυχῇ καὶ σώματι (:ούτε να φθάσομε να αρρωστήσομε - Θα το δούμε λίγο πιο κάτω) ἐκ τοῦ ἀναξίως αὐτῶν μεταλαμβάνειν (:με το να μεταλαμβάνομε ανάξια) ἀλλὰ δὸς ἡμῖν, μέχρις τῆς ἐσχάτης ἡμῶν πνοῆς, ἀξίως ὑποδέχεσθαι τὴν μερίδα τῶν ἁγιασμάτων Σου» κ.λπ. «Άξια να υποδεχόμεθα το Σώμα Σου και το Αίμα Σου, Εσένα τον Ίδιον».

Ο φόβος πρέπει να υπάρχει, αν γνωρίζομε ότι είμεθα ένοχοι. Εάν κοινωνήσομε ανάξια. Επειδή δεν προετοιμαστήκαμε καταλλήλως. Μπαίνομε στον χώρο του Θεού. Αυτήν την αίσθησιν πρέπει να έχομε. Και αυτό πρέπει να μας γεμίζει με φόβον. Αν άγγελοι, λέει στην προς Εβραίους ο Απόστολος Παύλος, επιθυμούν παρακύψαι, πού; Εις το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας. Κάθε ναός που λειτουργεί προς τιμήν του Σώματος του Χριστού και του Αίματος, άγγελοι παρίστανται. Και μερικοί άξιοι ιεράρχαι, ιερείς, έβλεπαν τους αγγέλους αυτούς. Δεν λέγει το τροπάριον του αγίου Σπυρίδωνος, ότι «συλλειτουργούσες», λέει, «με αγγέλους». Ο Ιερός Χρυσόστομος λέγει: «Γνωρίζω κάποιον ο οποίος συλλειτουργούσε με τους αγίους αγγέλους». Αυτόν που γνώρισε δεν ήταν παρά ο εαυτός του, αλλά για λόγους μετριοφροσύνης δεν το αποκαλύπτει…· κ.λπ. κλπ. Ο πατήρ Νικόλαος, νυν άγιος, Νικόλαος Πλανάς -του αιώνος μας είναι, με τον Παπαδιαμάντη κάνανε τις λειτουργίες- το ίδιο, κ.ο.κ. Και ο Θεός ξέρει σε πόσους και σε ποιους αποκαλύπτεται. Γιατί είναι οι άγγελοι; «Οι οποίοι επιθυμούν», λέει, «να παρακύψουν προς τιμήν του ανακειμένου», μας λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος, «προς τιμήν του Ιησού Χριστού, που είναι επάνω στην Αγία Τράπεζα».

Κι εμείς δεν έχομε καμίαν συναίσθησιν όλων αυτών... Γι'αυτό πρέπει να προσερχόμεθα όπως πρέπει. Χωρίς σπρωξίματα, χωρίς φωνές, χωρίς διαμαρτυρίες. Ναι, αγαπητοί. Μάλιστα τις μεγάλες γιορτές Χριστούγεννα, Πάσχα κ.λπ. σπρώχνονται οι άνθρωποι να κοινωνήσουν, αγανακτούν… Πωπωπω! Να είμεθα σεμνά ντυμένοι ακόμα. Ναι, σεμνά ντυμένοι. Αλλά πρέπει να είμαστε και την Δευτέρα σεμνά ντυμένοι. Περισσότερο αποτείνομαι προς τις κυρίες. Διότι δεν είσαστε οι Χριστιανοί μόνον της Κυριακής. Αλλά και οι Χριστιανοί και της Δευτέρας. Γιατί αλλιώτικα, αν την Κυριακή πάω στην Εκκλησία με μία σεμνή ενδυμασία, αλλά την Δευτέρα με άσεμνη ενδυμασία κυκλοφορώ, δεν νομίζετε πως αυτό είναι μία υποκρισία; Ο ένας πίσω από τον άλλον. Όχι σπρωξίματα. Με κίνδυνο μάλιστα να προκαλέσουν και ζημίαν. Πρώτα οι άνδρες, μετά οι γυναίκες. Δεν είναι ιδιοτροπία του ιερέως να το λέγει αυτό. Ούτε δείχνει κανέναν μισογυνισμόν. Δεν είναι ο ιερεύς μισογύνης. Ο Θεός να φυλάξει. Αλλά έτσι λέγεται το πράγμα. Από ποιον; Από τον Απόστολο Παύλο. «Πρώτα», λέει, «ο άντρας, μετά η γυναίκα». Αυτή είναι η τάξις. «Διότι πρώτα», λέει, ο απόστολος Παύλος, «εδημιουργήθη ο Αδάμ, μετά η Εύα».

Θα ανοίγομε καλά το στόμα μας. Προσέξτε αυτό. Δεν θα περιμένομε μέχρι να ξεκινήσει η λαβίδα. Θα το έχομε ανοιχτό το στόμα μας. Για να κανονίσει ο ιερεύς, μην πάθει καμία ζημία. Πώς ανοίγεις το στόμα σου; Πώς αισθάνεσαι; Γιατί θα έχει αμαρτία ο ιερεύς, αν, υποτεθεί, γίνει κάποια ζημία. Θα κρατάμε με τα δυο μας χέρια το μάκτρον. Αυτό το κόκκινο ύφασμα. «Μάκτρον», από το «μάσσω». Δηλαδή θα σκουπιστούμε κ.λπ. κ.λπ. τα χείλη μας κ.τ.λ. Και αφού λάβομε με ασφάλεια, άκραν ασφάλειαν τον θείον Μαργαρίτην, τότε θα σφογγίσομε τα χείλη μας με το μάκτρον αυτό και ήρεμα, πολύ ήρεμα, γιατί μερικοί διαθέτουν μιαν νευρικότητα. Και πολλές φορές αυτή η νευρικότητα, που είναι μία κακώς νοουμένη ευλάβεια, η οποία προκαλεί ζημία. Τότε, με ήρεμον τρόπον και σιωπηλά θα επιστρέψομε εις την θέσιν μας. Αν μας έδωσε μεγάλη μερίδα ο ιερεύς -εμείς δίνομε μεγάλη μερίδα εδώ, να με συγχωρέσετε που το λέω αυτό- υπάρχει κίνδυνος, όταν, με κάποια έστω ψυχολογική ταραχή, πάμε αν φύγομε, πάμε εκείνη την ώρα να καταπιούμε, να κοντυλιαστούμε, να μην καταπιούμε σωστά. Κρατάμε ό,τι πήραμε μες στο στόμα μας. Μεταξύ γλώσσης και ουρανίσκου. Κάνομε μεταβολή, πηγαίνομε στη θέση μας και τότε καταπίνομε. Αν θέλετε ακόμη, γιατί λέμε «Μη φτύσεις»; Δεν είναι το σάλιο μας ιερόν για να μη φτύσομε. Προσέξατέ το. Αλλά απλούστατα, για να μην κάθισε κάτι στα δόντια μας, να μην φτύσουμε. Άρα λοιπόν δεν μασάμε. Αλλά μεταξύ γλώσσης και ουρανίσκου κρατούμε τον Αμνόν και Τον καταπίνομε. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Γιατί αν πάθομε ζημιά, σας είπα, είναι μεγάλη η αμαρτία.

Έρχεται ο δεύτερος όρος της εξαγγελίας. «Μετά πίστεως». Τι σημαίνει αυτό; Δεν πρόκειται για μία γενικοτέρα πίστη, αλλά για την πίστη ότι αυτό που προσλαμβάνεις, αδελφέ μου, είναι Σώμα και Αίμα Χριστού. Ἐν μυστηρίῳ. Δεν υποπίπτει εις τας αισθήσεις μας. Είναι μυστήριον. Γι'αυτό λέγει ο Απόστολος Παύλος: «Εκείνος ο οποίος κοινωνεί το Αίμα του Χριστού και το Σώμα και δεν πιστεύει ότι είναι Σώμα και Αίμα Χριστού, αυτός», λέγει, «κρίμα, καταδίκη εσθίει και πίνει, μη διακρίνων το Σώμα του Κυρίου». Δεν ξεχωρίζει. Νομίζει πως είναι απλό ψωμί, απλό κρασί. Ας το προσέξομε αυτό. Βέβαια αυτό το «ἀναξίως» έχει ευρύ φάσμα που λέγει εις την Α΄προς Κορινθίους ο Απόστολος Παύλος στο 11ο κεφάλαιο. Αλλά πέρασε η ώρα και δυστυχώς βιάζομαι. Κι αυτό εκφράζεται με το «μὴ διακρίνων τὸ Σῶμα τοῦ Κυρίου». Επιμένω και υπογραμμίζω. Γι΄αυτό, λίγο πριν κοινωνήσομε λέμε την ευχή, την πρώτη ευχή. Ακούστε: «Ἔτι πιστεύω ὅτι τοῦτο αὐτὸ ἐστὶ τὸ ἄχραντον Σῶμα Σου (: Αυτό τούτο είναι το Άχραντο Σώμα Σου) καὶ τοῦτο αὐτὸ ἐστὶν τὸ τίμιον Αἷμα Σου». Είδατε; Ανανεώνομε την πίστη μας.

Και πάμε εις τον τρίτον όρον. «Προσέλθετε», λέει, «μετὰ ἀγάπης». Αυτή η αγάπη δεν αναφέρεται, αγαπητοί μου, εις τον πλησίον. Αναφέρεται εις τον Χριστόν. Το να πιστεύεις, πιστεύω ότι αυτή η γυναίκα είναι η μάνα μου. Καλώς. Αλλά την κακοποιώ όμως. Δεν την αγαπώ. Είναι αρκετό; Πρέπει, λοιπόν, όχι να πιστεύω μόνο, αλλά και να αγαπώ τον Θεόν. Μου έδωσε τόσα! Με αγαπάει τόσο! Εγώ να μην Τον αγαπώ; Σε δεύτερη μοίρα, αγαπητοί, έρχεται η αγάπη προς τον πλησίον.

Αγαπητοί, προκειμένου, λοιπόν, να προσέλθομε στο μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας, πρέπει να προετοιμαζόμαστε καταλλήλως. Και τότε τα Τίμια Δώρα θα γίνονται για μας πηγή χαράς, σοφίας, αγιότητος, υγείας και ζωής αιωνίου. Αμήν.

790η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».

► Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίαι Κυριακῶν " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_25.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://drive.google.com/file/d/1EiDp29JkRk7OQUNh2N_NVeJL2TTZ-FsY/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40ru7w20Jp2hDAJjA7k7mq_z

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%E1%BD%89%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CE%B9%20%CE%9A%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%E1%BF%B6%CE%BD.?m=1

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ἐγερτήριον Σάλπισμα.

†.Ακούσαμε, αγαπητοί μου, στην σημερινή αποστολική περικοπή, να μας λέγει ο μέγας των Εθνών Παύλος τα εξής από την προς Ρωμαίους επιστολή του. Σε μετάφραση: «Να δέχεστε όποιον έχει ασθενική πίστη, χωρίς να επικρίνετε τις απόψεις του. Για παράδειγμα, ένας πιστεύει πως μπορεί να φάει τα πάντα, ενώ ο άλλος, που έχει ασθενική πίστη, τρώει μόνο χόρτα. Αυτός που τρώει τα πάντα, ας μην περιφρονεί όποιον δεν τρώει. Αλλά κι αυτός που δεν τρώει, ας μην κατακρίνει όποιον τρώει. Γιατί ο Θεός τον έχει δεχτεί στην Εκκλησία Του. Ποιος είσαι εσύ που κρίνεις έναν ξένο υπηρέτη; Μόνο ο Κύριός Του μπορεί να κρίνει αν στέκεται ή όχι στην πίστη. Και θα σταθεί, γιατί ο Κύριος έχει την δύναμη να τον στηρίξει».

Αγαπητοί μου, όπως παρατηρούμε, στη σημερινή, όπως είπαμε, αποστολική περικοπή, να γίνεται ένα εγερτήριον σάλπισμα. Φαίνεται ότι οι πιστοί ατονούν στην πνευματική τους πορεία· που τελικά φτάνουν να κοιμώνται πνευματικά. Έτσι, το εγερτήριον σάλπισμα, κατά καιρούς, που κάνει ο λόγος του Θεού, είναι αναγκαίον. Τι μας λέγει;

«Εἰδότες τὸν καιρόν, ὅτι ὥρα ἡμᾶς ἤδη ἐξ ὕπνου ἐγερθῆναι· νῦν γὰρ ἐγγύτερον ἡμῶν ἡ σωτηρία ἢ ὅτε ἐπιστεύσαμεν. Ἡ νὺξ προέκοψεν, ἡ δὲ ἡμέρα ἤγγικεν. Ἀποθώμεθα οὖν τὰ ἔργα τοῦ σκότους καὶ ἐνδυσώμεθα τὰ ὅπλα τοῦ φωτός. Ὡς ἐν ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν». Λέγει ο Παύλος: Δηλαδή «γνωρίζοντες καὶ ἀναγνωρίζοντες τὸν καιρόν», ότι είναι πια ώρα να σηκωθούμε από τον ύπνο· διότι τώρα είμαστε πιο κοντά εις την σωτηρίαν που έρχεται δια του Ιησού Χριστού, την ημέρα της Δευτέρας Του παρουσίας, παρά τότε που επιστεύσαμε. Η νύχτα πέρασε. Η ημέρα πλησίασε. Έτσι, λοιπόν, σαν παιδιά της ημέρας να πολιτευθούμε -«περιπατήσωμεν»- «εὐσχημόνως», με καλό σχήμα.

Κάτω από αυτές τις εικόνες, αγαπητοί, του ύπνου, της νύχτας και της ημέρας, τι θέλει να υποδηλώσει ο λόγος του Θεού; Για να το εννοήσομε, αυτές τις εικόνες, πρέπει να θυμηθούμε μια σημερινή επέτειο. Για να αντιληφθούμε τι σημαίνει ότι πρέπει να σηκωθούμε από τον ύπνο. Πρέπει να ξυπνήσομε. Βεβαίως, όχι τον βιολογικόν ύπνον. Είναι, αγαπητοί μου, η έξοδος του Αδάμ από τον Παράδεισον του Θεού. Ο Αδάμ στον Παράδεισο ήταν μέσα στο φως του Θεού. Ήταν θεωμένος. Είχε θεωρία Θεού. Είχε κοινωνία Θεού. Κι έτσι είχε θεωρία Θεού. Δηλαδή «έβλεπε». Αυτό το «έβλεπε» το βάζω σε εισαγωγικά. Αλλά πάντως ήταν μία θεωρία μετά του Θεού Λόγου. Αυτόν που αργότερα, ο Θεός Λόγος, θα πάρει σάρκα και θα έρθει ανάμεσά μας. Είχε, λοιπόν, κοινωνία.

Όταν εκείνο το δειλινό ήρθε ο Θεός Λόγος, το υπογραμμίζω, να δει τον Αδάμ. Δεν ήτο κάτι... πρώτη φορά. Ήταν σύνηθες. Ας μου επιτραπεί έτσι να πω πολύ πολύ ανθρώπινα, όπως κάνομε το απογευματάκι -λέει «δειλινό» η Αγία Γραφή- το απογευματάκι, αφού τελειώσομε τις δουλειές της ημέρας μας, κάνομε επισκέψεις. Πηγαίνομε εμείς αλλού, έρχονται άλλοι σε μας. Έτσι ήταν συνηθισμένη περίπτωση αυτή η κοινωνία του Αδάμ με τον Θεό Λόγο. Εκείνο, όμως, το απόγευμα, αφού το μεσημέρι είχαν παραβεί την εντολή του Θεού, λέγει ο Θεός Λόγος: «Ἀδάμ, ποῦ εἶ;». «Πού είσαι, Αδάμ;». Ο Αδάμ κρύφτηκε! Κρύφτηκε γιατί είχε αμαρτήσει. Και ντρεπόταν να εμφανιστεί. -«Πού είσαι;». -«Εδώ είμαι, Κύριε». -«Γιατί κρύφτηκες;». Εν τω μεταξύ δε, προσπάθησε κάπως να κρύψει την ασχημοσύνη. «Ποιος σου είπε ότι είσαι γυμνός;». Γιατί είπε: -«Ντρέπομαι, γιατί είμαι γυμνός». -«Και ποιος σου είπε ότι είσαι γυμνός; Ποιος ήρθε να σου το ανακοινώσει αυτό;». Βεβαίως ήθελε να πει: «Είσαι γυμνός. Αλλά γιατί τώρα το συνειδητοποιείς; Ποιος ήρθε να σου το πει;». Βλέπετε, από την στιγμή που μπαίνει η αμαρτία, αρχίζει και η ντροπή. Ένα μικρό παιδάκι δεν ντρέπεται, γιατί δεν έχει αμαρτίες.

Βλέπετε τι κοινωνία είχε ο Αδάμ; Ο Αδάμ ήταν όλος φως. Αλλά εξορίστηκε από τον Παράδεισο. Αυτή η αυτοθέωσή του, κατά την υπόδειξη του σατανά, τον έκανε τελικά να βρεθεί έξω από τον Παράδεισο. Χωρίς πλέον το φως του Θεού. Γυμνός. Γυμνός από τι; Από την χάρη του Θεού. Γυμνός από την πρώτη θεοΰφαντη στολή. Εκείνο που ακούσαμε πιο πίσω, την Κυριακή του Ασώτου, που ειπώθηκε: «Φέρετε τήν στολήν τήν πρώτην». Αυτή είναι η στολή η πρώτη. Εκείνη την οποία είχε ο Αδάμ και δεν ντρεπόταν. Και που παίρνομε ξανά στο Βάπτισμα. Αλλά την παίρνομε την στολήν αυτήν όχι ἐνεργείᾳ, αλλά δυνάμει. Δεν ξέρω αν το σκεφτήκατε ποτέ. Στη Βασιλεία του Θεού, δεν θα υπάρχει ιματισμός. Το σκεφθήκατε ποτέ; Ο προφήτης Ηλίας ήταν μονοχίτων. Μια προβιά φορούσε. Όταν όμως αρπάχτηκε «ὡς εἰς οὐρανόν», την πέταξε την προβιά αυτή. Δεν την είχε ανάγκη. Γιατί απλούστατα είναι η στολή της θεώσεως.

Ναι. Έτσι ο άνθρωπος έμεινε γυμνός απ’ αυτήν την πρώτη θεοΰφαντη στολή της θεώσεως. Μέσα σε ένα σκοτάδι αγνωσίας Θεού. Και μέσα στο σκοτάδι αυτό, οι απόγονοι του Αδάμ έπεσαν στον πνευματικόν ύπνο· που είναι ο ύπνος της αποστασίας. Δεν αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος τι θα πει «αποστατώ». Το αποφασίζει. Δεν το συνειδητοποιεί. Εξάλλου και ο Αδάμ σημείωσε ένα σημείον αποστασίας, όταν παρέβη την εντολήν του Θεού. Αποστασιοποιήθηκε από τον Θεόν. Ο άνθρωπος χάνει πια από τον οπτικό του ορίζοντα τον Θεό. Συγχέει δε· το πρώτο σύμπτωμα αυτής της αποστάσεως είναι η σύγχυσις ανάμεσα Κτίστου και κτίσεως. Δηλαδή έχει αγνωσία Θεού και θεοποιεί εκείνο που είναι μπροστά του. Εάν δεν το έκανε ο Αδάμ, το έκαναν οι απόγονοί του· ευθύς αμέσως. Δηλαδή ειδωλολατρία. Το πρώτο σύμπτωμα, λοιπόν, είναι η ειδωλολατρία. Είναι εκείνο που γράφει στο 1^ο κεφάλαιο στην προς Ρωμαίους επιστολή του ο Παύλος: «Αντί να τιμήσουν και να προσκυνήσουν τον Κτίστην, προσκύνησαν και θεοποίησαν την κτίσιν».

Έτσι ο άνθρωπος, αυτό που βλέπει μπροστά του πια, δεν έχει κοινωνία με τον Θεό Λόγο, για να ξέρει τον Θεό. Κι ό,τι βλέπει μπροστά του, το θεοποιεί. Βλέπει τον ουρανό, τα αστέρια, τον ήλιο, την σελήνη, βλέπει τα νερά, βλέπει την γη, ό,τι βλέπει. Κι όλα αυτά τα θεοποιεί. Έχομε τι; Πολυθεΐα. Γιατί; Γιατί πέφτει ο άνθρωπος εις την ειδωλολατρία. Είναι δυστύχημα ότι υπάρχουν πολλοί Χριστιανοί μας που ξαναπέφτουν πάλι εις αυτήν την ειδωλολατρία. Ναι. Τι είναι παρακαλώ ο Πανθεϊσμός που επικρατεί στην εποχή μας; Τι είναι, παρακαλώ, ο Μασονισμός, που έχει πανθεϊστική τοποθέτηση; Τι είναι η Θεοσοφία που έχει κι αυτή πανθεϊστική τοποθέτηση; Ο γνωστός αρχαίος, από προ Χριστού εμφανισθείς, Γνωστικισμός; Τι είναι όλα αυτά;

Ακόμη, έπεσε και σε έναν άλλον ύπνον ο άνθρωπος. Στον ύπνο της αμαρτίας. Ο ύπνος αυτός είναι μία αληθινή αφασία των δυνάμεων της ψυχής. Και οι δυνάμεις της ψυχής είναι ο νους, το συναίσθημα, η βούλησις. Ο νους έπεσε σε αφασία. Καταλαβαίνομε τι θα πει αφασία. Το συναίσθημα· σε αφασία… Η βούλησις· σε αφασία... Γιατί και τα τρία τώρα αυτά υπηρετούν την αμαρτία. Η αμαρτία έρχεται να διαστρέψει τις δυνάμεις της ψυχής. Και ο άνθρωπος συγχέει τώρα το αγαθόν με το κακόν. Πρώτα συνέχεε την κτίσιν με τον Κτίστην και τώρα συγχέει το αγαθόν με το κακόν. Βλέπετε, σήμερα οι άνθρωποι δεν διακρίνουν τι είναι καλό και κακό. Την πορνεία, φερειπείν, την θεωρούν κάτι καλό…· κ.ο.κ. Αντιθέτως, την εγκράτεια την θεωρούν κάτι που είναι αφύσικο πράγμα. Την νηστεία, μην πάμε μακριά, μια που ανοίγει η Μεγάλη Τεσσαρακοστή αρχίζει, θεωρούν την νηστεία ότι είναι κάτι κακό. Ποιο είναι το επιχείρημά τους; Το επιχείρημα είναι το εξής: Ότι «αφού ο Θεός μού έδωσε ένα στομάχι, μου έδωσε μια όρεξη και μου δίνει τα αγαθά Του, πάει να πει ότι εγώ πρέπει να τα γευτώ. Τι θα πει, λοιπόν, νηστεία;». Στο γενετήσιο το ίδιο. Μου έδωσε αυτό που μου έδωσε. Τι θα πει εγκράτεια; Και δεν αντιλαμβάνεται ο ταλαίπωρος άνθρωπος ότι ακριβώς δια βρώσιν εχάσαμε τον Παράδεισον. Επειδή ακριβώς δεν ετηρήθη η εντολή της νηστείας, γι'αυτό εχάθη ο Παράδεισος. Δεν το αντιλαμβάνεται αυτό.

Ούτε ακόμη αντιλαμβάνεται ότι η παρούσα ζωή δεν είναι παρά ένα στάδιον· του οποίου σταδίου μικρογραφία είναι μία Τεσσαρακοστή· που στο τέρμα της είναι ο σταυρός. Και λίγο, ένα βήμα μετά είναι η Ανάσταση. Δεν το αντιλαμβάνεται ο φτωχός άνθρωπος αυτό. Γιατί βλέπει με μάτια σαρκικά, βιταλιστικά, ζωικά μάτια. Τα μάτια της ψυχής είναι πεπηρωμένα, τυφλά. Δεν βλέπει.

Αλλά ο αγαθός Θεός, που αγαπά τον άνθρωπον, δεν τον άφησε μέσα σ’ αυτό το πυκνό σκοτάδι της αγνωσίας του Θεού και της αμαρτίας. Αλλά, αφού όπως λέγει ο Παύλος «ἡ νὺξ προέκοψεν -δηλαδή η νύχτα προχώρησε-, ἡ δὲ ἡμέρα ἤγγικεν» -Πώς «ἤγγικεν» η ημέρα; Με την παρουσία του Χριστού. Γιατί; Έρχεται Αυτός, ο Θεός Λόγος, παίρνει την ανθρωπίνη φύση, για να γίνει πάλι σε μας φως και ζωή. Ο Χριστός είναι το φως. Ο Χριστός είναι η ζωή του κόσμου, είναι ο νοητός Παράδεισος· που ο άνθρωπος οφείλει, αν είναι έξυπνος, να επιστρέψει εις Αυτόν. Αυτή είναι η ευφυΐα. Δεν θέλω να αρνηθώ την κοσμικήν ευφυΐαν· η οποία, όμως, δεν είναι απλώς να αντιλαμβάνομαι κάτι ως επινόηση επί παραδείγματι. Εάν αυτό τελικά στραφεί εις βάρος μου. Είναι αληθινή ευφυΐα; Αληθινή ευφυΐα είναι να αντιληφθώ, εκεί που θα φθάσω, θα ωφεληθώ;

Ο Ιησούς Χριστός είναι το ξύλον της ζωής. Γι'αυτό εξεδιώχθη από τον Παράδεισον. Για να μην δοκιμάσει το ξύλον της ζωής, τον καρπόν του ξύλου της ζωής. «Ξύλον» θα πει δένδρον. «Δύο δένδρα», λέει, «ο Θεός εφύτευσε εις τον Παράδεισον». Δηλαδή είναι η ανθρωπίνη και η θεία φύσις του Χριστού. Είναι ο Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός. Κι έπρεπε τότε να μην δοκιμάσει, για να μην… αθανατιστεί. Και ήταν σε κατάσταση πτώσεως. Και συνεπώς, θα έμενε στην αθανασία πεπτωκώς. Έτσι έπρεπε να μην δοκιμάσει. Θα εδοκίμαζε, εάν μετενόει. Εάν εγίνετο καινούριος άνθρωπος, τότε θα δοκίμαζε· που είναι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Ναι. Για να αφθαρτιστεί και για να αθανατοποιηθεί τότε.

Ο Ιησούς Χριστός είναι η ογδόη, ανέσπερος ημέρα. Η ημέρα εκείνη η ογδόη, που δεν έχει εσπέρας. «Και ἐγένετο πρωί, και ο Θεός», λέει, «έκανε την εβδόμη ημέρα». Και δεν είπε «ἐγένετο ἑσπέρας». Αλλά αυτή, όμως, η εβδόμη ημέρα τσαλαπατήθηκε από τον άνθρωπο, για να τοποθετηθεί η ογδόη ημέρα, που είναι η Κυριακή του Πάσχα. Η ημέρα, η εορτή των εορτών. Η μεγάλη ημέρα. Γιατί Εκείνος που την δημιούργησε λέγεται «ὀγδόη ἡμέρα». Είναι ο Ιησούς Χριστός.

Έτσι κηρύσσεται στον παρόντα κόσμο, από την αγάπη του Θεού, το ευαγγέλιον της σωτηρίας. Η μετάνοια εξαγγέλλεται. Και η επιστροφή· «Ελάτε. Φταίξατε. Θα σας συγχωρήσω», λέει ο Θεός Λόγος. Εκείνος που μίλησε στον Αδάμ, μιλούσε εις τον Αδάμ, στον Παράδεισο μέσα. Γι’ αυτό η παλαιά προφητεία του Ησαΐου λέγει: «Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν, ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκότει εἶδε φῶς μέγα καὶ τοῖς καθημένοις ἐν χώρᾳ καὶ σκιὰ θανάτου φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς». Aυτή είναι η μεγάλη ευλογία του Θεού, αγαπητοί μου, στον πεσμένο άνθρωπο, που ευρίσκετο μες στο σκοτάδι και εις τον ύπνον της αγνωσίας.

Σάλπισμα, λοιπόν, εγερτήριον. Όμως, παρότι «τὸ φῶς ἐλήλυθεν εἰς τὸν κόσμον» -όπως μας λέγει ο ευαγγελιστής Ιωάννης, έχει έλθει το φως εις τον κόσμον, που είναι ο Ιησούς Χριστός- ἠγάπησαν οἱ ἄνθρωποι μᾶλλον τὸ σκότος ἢ τὸ φῶς». Πώς το εξηγεί κανείς αυτό; Ας μην κάνω εξήγηση περισσότερη παρά μόνον ότι είναι εξοργιστικό. Άνθρωπε, έμαθες τυφλοπόντικας μέσα στους διαδρόμους της γης, του χώματος. Κι όταν σε βγάζουν στην επιφάνεια, ξανατρυπώνεις εκεί; Με δύο λόγια: Γιατί; «Ἦν γάρ –λέγει ο ευαγγελιστής Ιωάννης- πονηρά, φαῦλα, τὰ ἔργα τῶν ἀνθρώπων». «Πᾶς γὰρ ὁ φαῦλα πράσσων, μισεῖ το φῶς, καὶ οὐκ ἔρχεται πρὸς τὸ φῶς, ἵνα μὴ φανερωθῇ τὰ ἔργα αὐτοῦ». Αυτή είναι η ψυχολογία του πράγματος. «Γιατί θέλω να μένω στα έργα μου, που τ’ αγαπώ, τα πονηρά, τα σκοτεινά, τα βρώμικα, τα εβδελυγμένα. Θέλω να μένω σ΄αυτά. Γι'αυτό, δεν θέλω το φως...».

Ή, ακόμη, ενώ ο Χριστός «ἦν(:ήτο) τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον», μας λέει στο πρώτο κεφάλαιό του ο ευαγγελιστής Ιωάννης «και πολλοί εδέχθησαν το φως» κάποια στιγμή. Όμως, ανάμεσα εις τους πιστούς τώρα, αυτό που μας ενδιαφέρει, αρχίζει πρώτα πρώτα πάλι ο ύπνος, που είναι τώρα η αφασία των μεριμνών. Οι μέριμνες. Οι μέριμνες. Οι μέριμνες… Άνθρωπε, για δες την ζωή σου, κάπως μακροσκοπικά, βάλε τον εαυτό σου απέναντι και δες τον. Ήσουν έφηβος. Λαχτάρα να βγάλω την κάθε τάξη στο σχολειό. Λαχτάρα, μέριμνα να πάω πιο πάνω, στο Πανεπιστήμιο. Μετά να πάω στρατιώτης. Μέριμνα… «Τι δουλειά θα κάνω; Θα βρω δουλειά;». «Μέριμνα: Να παντρευτώ». Ε, παρακάτω παντρεύεσαι, κάνεις παιδιά. Μέριμνα για τα παιδιά. Και δεν τελειώνει εδώ. Η μέριμνα να τα παντρέψεις τα παιδιά. Ούτε εδώ τελειώνει. «Τώρα… θα κάνουν τα παιδιά μου, παιδιά; Θα αποκτήσω εγγόνια;». Μέριμνα για τα εγγόνια. Φτωχέ, ταλαίπωρε άνθρωπε, πότε θα βγεις από την αφασία των μεριμνών του βίου τούτου; Γι'αυτό ο Κύριος ειδοποιεί: «Προσέχετε ἑαυτοῖς, μήποτε βαρυνθῶσι (:βαρύνουν και πέσουν σε υπνηλία) αἱ καρδίαι ὑμῶν, ἐν κραιπάλῃ καὶ μέθῃ καὶ μερίμναις βιοτικαῖς, καὶ αἰφνίδιος ἐφ΄ ὑμᾶς ἐπιστῇ ἡ ἡμέρα ἐκείνη». Ποια είναι «ἡ ἡμέρα ἐκείνη»; Της Δευτέρας του Χριστού Παρουσίας. «Θα’ ρθει», λέει, «ξαφνικά». Ή ο θάνατός σου.

Ακόμη, είναι ο ύπνος της χλιαρότητος· που ξέρετε τι λέει εκεί στο βιβλίο της Αποκαλύψεως. «Θα σε ξεράσω - λέει ο Θεός- γιατί δεν είσαι ούτε ψυχρός, ούτε θερμός αλλά χλιαρός». Και είναι γνωστό, αν πιούμε ένα ζεστό τσάι, δεν ξερνάμε. Αν πιούμε ένα παγωμένο νερό, δεν ξερνάμε. Αν πιούμε, όμως, ελαφρώς χλιαρό, μας δημιουργείται μία αναγούλα. Να ξεράσομε. Είναι πάρα πολύ ψυχολογημένο και παρατηρημένο αυτό. Είναι, λοιπόν, ο ύπνος της χλιαρότητος. Είναι ο χειρότερος ύπνος. Γιατί δίδει την ψευδαίσθηση ότι υπάρχει εγρήγορσις, ότι υπάρχει πνευματική ζωή, ότι υπάρχει ηθική επάρκεια, ότι υπάρχει η σωτηρία. Αλλά ψευδαίσθησις πολλές φορές. Ήταν ο ύπνος των Φαρισαίων και των Σαδδουκαίων, που τελικά έμειναν έξω από την σωτηρία. Πίστευαν ότι είναι στον χώρο της σωτηρίας. Αλλά είχανε τον ύπνον. Είναι ο ύπνος των πιο πολλών Χριστιανών μας. Γι'αυτό και το εγερτήριο σάλπισμα αυτών των λιποθυμισμένων συνειδήσεων. «Σηκωθείτε», λέγει ο Παύλος, «ξυπνήστε!».

Ας προσέξομε, όμως, τι μας λέγει ο λόγος του Θεού. «Εἰδότες τὸν καιρόν», λέει. Ποιον «καιρόν»; «Εἰδότες τὸν καιρὸν κατεπείγοντα καὶ ἀρετὴν ἀπαιτοῦντα», λέει ο Οικουμένιος. Να δείτε ότι ο καιρός κατεπείγεται, περνάει πολύ γρήγορα. Και απαιτεί την αρετή, απαιτεί την αγιότητα. Οι καιροί; Χαλεποί. Απαιτούν εγρήγορση. Απαιτούν υπευθυνότητα. Τουλάχιστον δια τον εαυτόν μας απαιτούν την προσευχήν και την νήψιν, την καθαρότητα του νου και της καρδιάς.

Κι ακόμη, λέει ο Παύλος: «Νῦν ἐγγύτερον ἡμῶν ἡ σωτηρία». «Τώρα», λέγει, «είμαστε πιο κοντά». Σε τι; «Τουτέστι ὁ τῆς κρίσεως καιρός». Είμαστε πιο κοντά στην ημέρα της Δευτέρας του Χριστού παρουσίας, παρότι τότε, χθες δηλαδή, προχθές, πέρσι, που επιστεύσαμε. Είμαστε πιο κοντά. Ο χρόνος διαρκώς μικραίνει, μικραίνει. «Καθ’ ἑκάστην γὰρ ἡμέραν πλησιέστεροι τῆς δεσποτικῆς γινόμεθα παρουσίας», λέγει ο Θεοφύλακτος. «Όλο και πιο κοντά πηγαίνομε στην ημέραν εκείνην». Γι'αυτό γράφει ο Απόστολος… Τι γράφει; «Ἡ νὺξ προέκοψεν, ἡ δὲ ἡμέρα ἤγγικεν». «Η νύχτα του παρόντος βίου προχώρησε. Η ημέρα της Δευτέρας του Χριστού παρουσίας πλησίασε».

Η Δευτέρα παρουσία, λοιπόν, του Κυρίου πρέπει να είναι αδιάλειπτα εις τον οπτικόν μας ορίζοντα. Για δυο λόγους: Να μην αμαρτάνομε, αλλά και να προετοιμαζόμεθα για την αγιότητα. Πρέπει αυτή δε η οπτική μας τοποθέτηση στην ημέρα εκείνη, να είναι το κριτήριο όλων των πράξεών μας.

Και ακόμη τι λέγει ο Παύλος; «Ὡς ἐν ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν». Σαν να ‘ναι μέρα. Ή εν όψει της κρίσεως, της ημέρας της μεγάλης, να περπατούμε, λέγει, να σηκωθούμε από τον ύπνο και να περπατάμε με ευσχημοσύνη. Και «εὐσχημοσύνη» θα πει «ὡς πολλῶν ἡμᾶς ὁρώντων». Γιατί πολλοί μας βλέπουν· οι άγγελοι και οι άνθρωποι. Ποιος θα βγει γυμνός, μόλις σηκωθεί από το κρεβάτι του ή από το λουτρό του να βγει έξω· έτσι όπως είναι. Δεν βγαίνει. Βγαίνει με ευσχημοσύνη. Ντυμένος και περιποιημένος. Τι είναι εκείνα που θα κάνουν την ευσχημοσύνη μας; Είναι η πίστις. Η πίστη δίδει το πρέπον σχήμα στον άνθρωπο. Η πίστη τοποθετεί τον άνθρωπο εντός εαυτού. Ενώ η αθεΐα και η αδιαφορία τοποθετεί τον άνθρωπο εκτός εαυτού. Ακόμα είναι η αγάπη. Η αγάπη δίνει το περιεχόμενο εις τον άνθρωπο, το νόημα· τον προσοικειώνει με την κτίση, αλλά και με την έλλογο και την άλογο κτίσιν. Η απουσία της χριστιανικής αγάπης τον αλλοτριώνει τον άνθρωπο και από την κτίση και από τον Θεό. Η ελπίδα. Η χριστιανική ελπίδα δίδει νόημα εις την ύπαρξη και προσανατολισμό προς την αιωνίαν κατάπαυσιν.

Ακόμη, ως άγιοι πρέπει να περιπατούμε. Ο αγιασμός είναι η υψίστη ευσχημοσύνη· που καθιστά τον άνθρωπο βασιλέα της Δημιουργίας. Και είναι το νόημα της κτίσεως. Και γίνεται ο άνθρωπος το παιδί του Θεού. Ο μη άγιος, ο ρυπαρός, ο βέβηλος, είναι ο πλανεμένος άνθρωπος, ο παρορίτης της κτίσεως. Είναι ο Κάιν που αυτοδικαιώνεται και πουθενά δεν ησυχάζει. Ο αγιασμένος άνθρωπος είναι το αληθινό κόσμημα της κτίσεως.

Αγαπητοί, εγερτήριον σάλπισμα μάς δίνει σήμερα ο ουρανός. Δεν θα τρέξομε σε τόπους αμαρτίας· που σήμερα δυστυχώς οι Χριστιανοί μας τρέχουν εις τους τόπους της αμαρτίας. Η προκειμένη Μεγάλη Τεσσαρακοστή μπορεί να πραγματώσει αυτό το εγερτήριον. Ας αρχίσομε, λοιπόν, να αφυπνιζόμεθα, να ξυπνάμε, να ανησυχούμε, γιατί ο καιρός έφθασε. Να νήφομε. Είναι ακόμη μια ευκαιρία της αγάπης του Θεού και να σωθούμε.

666η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».