Περί Ἀργολογίας.

†. Είχε δίκιο, αγαπητοί μου, ο άγιος Εφραίμ ο Σύρος, να παρακαλεί τον Θεόν να μην του παραχωρήσει μερικές κακίες, που μαστίζουν τους ανθρώπους, όπως είναι η αργολογία, γι' αυτό και έλεγε στην προσευχή του: «Κύριε, καὶ Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, πνεῦμα ἀργίας, περιεργείας, φιλαρχίας, καὶ ἀργολογίας μή μοι δῷς». Λέγει: «Μη μου δώσεις». Αλλά γιατί λέγει: «Μη μου δώσεις»; Δίδει ο Θεός κακίες; Ο Θεός όταν βλέπει μία ψυχή, η οποία είναι αμελής και επανερχομένη εις τα ίδια και εις τα ίδια, προκειμένου να την τιμωρήσει, παραχωρεί να καταληφθεί η ψυχή αυτή από πάθη. Φοβούμενος, λοιπόν, ο άγιος Εφραίμ ο Σύρος μήπως δείχνει κάποια αμέλεια και ολιγωρία και αφροντισιά για να εφαρμόσει τον νόμο του Θεού, παρακαλεί τον άγιον Θεόν να μην παραχωρήσει, ώστε να καταληφθεί από τα πάθη και τις κακίες αυτές, μεταξύ των οποίων είναι και η αργολογία.

     Τι είναι όμως η αργολογία; Είναι η πολυλογία. Είναι η φλυαρία. Η ματαιολογία, είναι η περιττολογία, είναι οι ανόητοι λόγοι, είναι τα... χασομερόλογα. Είναι αυτός που λέγει πολλά, χωρίς να λέγει τίποτα. Αυτός είναι ο αργολόγος, αυτή είναι η αργολογία. Και ίσως σε πολλούς υπάρχει η αντίληψις ότι... «Ε, δεν είναι και σπουδαίο πράγμα το να είναι κανείς φλύαρος άνθρωπος, αργολόγος, δεν έχει τι άλλο να κάνει, σκοτώνει τον καιρό του, λέει, λέει, λέει, ε, ανοησίες, να περάσει η ώρα, δεν έχει και πολλή σημασία».

     Αγαπητοί μου, το γνωρίζετε ότι ο Κύριος καταδικάζει την αργολογία, για την οποία θα ζητήσει λόγο εν ημέρα Κρίσεως; Λέγει συγκεκριμένα, Ματθ.12, 36: «Λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι πᾶν ῥῆμα ἀργὸν ὃ ἐὰν λαλήσωσιν οἱ ἄνθρωποι, ἀποδώσουσι περὶ αὐτοῦ λόγον ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως· ἐκ γὰρ τῶν λόγων σου δικαιωθήσῃ καὶ ἐκ τῶν λόγων σου καταδικασθήσῃ». «Σας βεβαιώνω», λέγει ο Κύριος, «ότι για κάθε αργόν λόγον, για κάθε αργολογία, για κάθε περιττόν λόγον, που θα λαλήσουν οι άνθρωποι, θα αποδώσουν λόγο την ημέρα της κρίσεως. Και τούτο διότι από τα λόγια σου θα δικαιωθείς ή από τα λόγια σου θα καταδικαστείς».

     Ώστε, λοιπόν, είναι ένα τόσο σοβαρό αμάρτημα η αργολογία; Που μπορώ να υποστώ την αιωνία κόλαση; Αγαπητοί μου, δεν το λέγω εγώ. Το λέγει ο Κύριος. Και πραγματικά και εγώ απορώ και αισθάνομαι άσχημα, γιατί ποιος από μας δεν έχει βρεθεί λίγο ή πολύ σε μία κατάσταση αργολογίας;

     Ωστόσο η αργολογία, για να δούμε πιο καλύτερα και βαθύτερα το θέμα αυτό, είναι ένας δείκτης ότι έχομε ένα κούφιο και πτωχό εσωτερικό κόσμο. Άνθρωπος ο οποίος είναι αργολόγος, μέσα του δεν έχει τίποτα, είναι κούφιος άνθρωπος. Λέγει πάλι ο Κύριος: «Ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος –και αναφέρεται ακριβώς στο σημείο αυτό, γιατί είναι η ιδία περικοπή– ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ ἐκβάλλει ἀγαθά, καὶ ὁ πονηρὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ πονηροῦ θησαυροῦ ἐκβάλλει πονηρά». «Εκείνος ο οποίος λέγει καλά πράγματα, έχει ένα θησαυροφυλάκιο μέσα του από αγαθά πράγματα. Αντιθέτως, εκείνος ο οποίος λέγει αργολογίες, αυτός έχει μέσα του ένα θησαυροφυλάκιον, αλλά γεμάτο από κουρέλια και βρωμιές. Δεν έχει τίποτα. Είναι ένας φτωχός άνθρωπος, είναι ένας κούφιος άνθρωπος». Οπότε βλέπει κανένας ότι η αργολογία, αυτόν τον άνθρωπο προδίδει τον άνθρωπον τον κούφιο. Και συνεπώς ο κούφιος άνθρωπος δεν είναι δυνατόν ποτέ να είναι ένας σοβαρός άνθρωπος. Δεν μπορεί ποτέ ένας κούφιος άνθρωπος να μπορέσει να κάνει κάτι σωστό.

     Αλλά ας δούμε την ανάλυση της αργολογίας, όπως μας την κάνει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, για να δούμε, θα λέγαμε, την χρωματική της κλίμακα, πώς ακριβώς ξεδιπλώνεται μπροστά μας, για να αντιληφθούμε ότι είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα η αργολογία και δεν μπορούμε, με κάποια ελαφρά συνείδηση, να την μετερχόμεθα και να μην την διορθώνουμε. Λέγει, λοιπόν, ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος: «Πολυλογία ἐστὶ κενοδοξίας καθέδρα (:είναι η καθέδρα, η καρέκλα, ο θρόνος της κενοδοξίας)». Άνθρωπος που λέει πολλά, λέει πολλά, αυτός ο άνθρωπος στο βάθος είναι κενόδοξος. Θέλει να προσελκύσει το ενδιαφέρον των άλλων. Γιατί αν έλεγε σωστά πράγματα, βεβαίως δεν θα ήταν κενόδοξος.

     Σημειώσατε ότι στο σημείο αυτό και η Αγία Γραφή έχει επαναλήψεις πολλές και λέγει πολλά σε πολλά πράγματα . Μάλιστα αν διαβάσουμε την Παλαιά Διαθήκη, όπως ειδικότερα είναι το βιβλίο της «Εξόδου» ή το «Δευτερονόμιον» ή το «Λευιτικόν», θα δείτε επαναλήψεις επί επαναλήψεων. Μήπως κι εκεί έχομε κάτι ανάλογο; Αναμφισβήτητα όχι. Διότι εκεί δεν έχομε αργολογία, επειδή δεν είναι ματαιολογία. Είναι πράγματα σωστά. Γιατί όμως τα επαναλαμβάνει εκεί ο λόγος του Θεού; Τα επαναλαμβάνει για δύο λόγους. Πρώτον είναι δια να τυπωθούν στο μυαλό του αναγνώστου. Και να του επιστηθεί η προσοχή. Και δεύτερον να διατηρείται διαρκώς η μνήμη αυτού του λόγου. Ώστε δεν είναι ματαιολογία αν αυτός ο λόγος του Θεού επαναλαμβάνει διαρκώς και διαρκώς τα ίδια πράγματα.

     Η ματαιολογία είναι δια πράγματα τα οποία δεν έχουν καμίαν σημασίαν. Είναι ασημαντολογία, ασήμαντα πράγματα, δεν έχουν καμία σημασία. Ώστε μπορεί κανείς να λέγει πολλά και να μην είναι πολυλογία. Να λέγει ολίγα και να είναι πολυλογία. Γιατί είναι αργολογία. Καθετί που αφορά στη σωτηρία του ανθρώπου, στην οικοδομή του ανθρώπου, δεν μπορεί να είναι ποτέ ματαιολογία και αργολογία. Καθετί που δεν έχει τίποτα να προσφέρει στον άλλον άνθρωπο, αυτό οπωσδήποτε είναι ματαιολογία. Ένας, λοιπόν, ο οποίος δεν έχει πραγματικά τίποτα μέσα του, θέλει όμως να φανεί, δηλαδή  είναι κενό-δοξος, ζητά δόξα, αλλά είναι κούφια δόξα αυτή, προφανώς προσπαθεί να κάνει, να δείξει, να επιδειχθεί, με το να παρουσιάζει πράγματα τα οποία δεν έχουν καμία αξία, είναι της πεντάρας. Ώστε ωραία το λέγει αυτό ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, ότι η αργολογία είναι η καθέδρα, είναι ο θρόνος της κενοδοξίας.

     «Πολυλογία ἐστίν, ἀγνωσίας τεκμήριον». Είναι η απόδειξη ότι δεν ξέρεις τίποτα. Έλεγε κάποτε ένας Γάλλος συγγραφεύς, στέλνοντας μία επιστολή σε κάποιον: «Σου γράφω πολλά, γιατί δεν έχω καιρό». Οξύμωρο. Του γράφει πολλά, γιατί δεν έχει καιρό; Ναι, αγαπητοί μου, γιατί εκείνος ο οποίος θα είχε να γράψει σωστά πράγματα, θα ήθελε πολύν καιρό. Εκείνος ο οποίος δεν έχει καιρό να μελετήσει, αυτός λέγει πολλά. Συνεπώς δείχνει ο άνθρωπος ο οποίος λέγει πολλά, κούφια όμως, ότι είναι απαίδευτος άνθρωπος, δεν έχει γνώση.

     «Πολυλογία ἐστὶν καταλαλιᾶς θύρα». Είναι η πόρτα της κατηγορίας. Διότι μέσα στα πολλά τα λόγια που λέγει κανείς, οπωσδήποτε του ανοίγεται η πόρτα για να κατηγορήσει άλλους ανθρώπους.

«Πολυλογία ἐστὶ εὐτραπελίας χειραγωγός» Τι είναι η «ευτραπελία»; Το «ευτράπελον» και η «ευτραπελία» είναι εκείνα τα αστεία, τα οποία είναι πρόστυχα. Είναι δεύτερα. Δεν αντέχουν στην ντροπή, δεν αντέχουν στην ευπρέπεια. Όταν κανείς λέγει πολλά, και κάτι τέτοιοι άνθρωποι είναι περιζήτητοι στις παρέες, όταν κάνουν διασκεδάσεις και συντροφιές, για να λέγουν πολλά και μέσα στα πολλά να λέγουν πολλά βρώμικα πράγματα. Αγαπητοί μου, αν ξέρατε τι είναι η «ευτραπελία»! Ένας σοβαρός άνθρωπος δεν είναι ποτέ ευτράπελος. Ας προσέξομε πολύ στο σημείο αυτό. Άλλο πράγμα είναι το γόνιμο, το έξυπνο, το ωραίο, το καθαρό αστείο, το λογοπαίγνιο το καθαρό, εκείνο που δημιουργεί μια άνεση στ' αυτιά των ακροατών και αισθάνονται πολύ ευχάριστα όταν τον ακούν, και άλλο πράγμα είναι η ευτραπελία. Η ευτραπελία είναι τα πρόστυχα λόγια. Είναι τα «σόκιν» που λένε. Ο άνθρωπος ο οποίος λέγει πολλά λόγια, στο τέλος εκεί καταλήγει.

     «Πολυλογία ἐστὶ ψεύδους ὑπουργός». «Υπουργεῖ», υπηρετεί η πολυλογία το ψεύδος. Διότι λέει, λέει, λέει κανείς πολλά κούφια πράγματα, κούφια, ε, όλα αυτά κάποτε θέλει να τα μπαλώσει. Διότι αφού λέγει πολλά, θα αναγκαστεί να λέει και ψέματα.

     «Πολυλογία ἐστὶ κατανύξεως διάλυσις». Θέλει κανείς να έχει μίαν κατάνυξιν, μία συντριβή της καρδιάς του. Η πολυλογία τα διαλύει όλα.

     «Πολυλογία ἐστὶ ἀκηδίας δημιουργός». Δημιουργεί η πολυλογία την ακηδία. Αυτήν την πνευματική τεμπελιά, εκείνο το ελαφρύ. Προσέξτε, οι σύγχρονοι άνθρωποι ζουν αυτήν την κατάσταση. Και είναι δυσάρεστο. Πολλά πράγματα στους συγχρόνους ανθρώπους έχουν προπαρασκευάσει και παρασκευάσει, και διαρκώς παρασκευάζουν αυτήν την κατάσταση, ώστε να βρίσκονται σε αυτήν την ακηδία. Είναι η τηλεόρασις, είναι το έντυπο χαρτί καθ' οιονδήποτε τρόπον, οι εικόνες καθ' οιονδήποτε τρόπον, ο κινηματογράφος κ.τ.λ. Και οι άνθρωποι είναι το άγχος της ζωής. Όλα αυτά κάνουν τον άνθρωπο να μην θέλει κάτι σοβαρό, να μη θέλει κάτι βαθύ. Αν υποτεθεί ότι υπάρχει ένα θεατρικό έργο, το οποίο είναι πολύ σοβαρό, είναι κλασικό, δεν θα είχε τόσο κόσμο, όσο σε μία κωμωδία θα πήγαιναν οι άνθρωποι. Γιατί ζητούν το ρηχό. Η πολυλογία, αγαπητοί μου, γεννάει την τεμπελιά του νου. Και η τεμπελιά του νου οδηγεί τον άνθρωπο στην επιπολαιότητα και εις την ρηχότητα. Εξάλλου, ένας άνθρωπος που λέγει πολλά λόγια και δεν έχουν τίποτα αντίκρισμα τα λόγια του αυτά, αναμφισβήτητα, δεν είναι επιπόλαιος και ρηχός άνθρωπος;

     «Πολυλογία ἐστὶ συννοίας σκορπισμός». Η «σύν-νοια» είναι η περισυλλογή, το μάζεμα του νου. Σκορπίζει το μάζεμα του νου η πολυλογία. Άνθρωποι οι οποίοι θα ήθελαν πραγματικά να μαζέψουν τον νου τους, να τον συγκεντρώσουν και να σκεφθούν, δεν μπορεί να είναι άνθρωποι αργόλογοι.

     «Πολυλογία ἐστὶ φυλακῆς ἀφανισμός». Αφανίζει κάθε φύλαγμα, που πήραμε εντολή, αγαπητοί μου, να φυλάττομε τον Παράδεισον του Θεού. Εκείνες οι τρεις εντολές που μας έδωκε ο Θεός στον Παράδεισο, να νηστεύσομε από τον καρπόν του δένδρου της γνώσεως του καλού και του κακού, από του να φυλάττομε τον Παράδεισον και να εργαζόμεθα τον Παράδεισον. Ο Παράδεισος είναι η ψυχή μας, μέσα εις την οποία θα 'ρθει ο Χριστός να μείνει, για να την μεταβάλει την ψυχή μας σε Βασιλεία Του. Οφείλομε, λοιπόν, να εργαζόμεθα τις αρετές, οφείλομε να υπακούομε τις εντολές του Θεού και οφείλομε να φυλάττομε τον Παράδεισον. Από ποιον; Από τον εαυτό μας! Όταν έρχεται η πολυλογία δημιουργεί στον Παράδεισον της ψυχής μας ένα ξέφραγο αμπέλι. Δεν έχει πια όρια η ψυχή, δεν έχει φράκτη η ψυχή. Γιατί; Γιατί άφραγο στόμα δημιουργεί άφραγη ψυχή. Και είναι επόμενον σε μία άφραγη ψυχή, τότε πολλοί δαίμονες να εισέλθουν κι εκεί να σπείρουν κάθε λογής ζιζάνιο.

     «Πολυλογία ἐστὶ θέρμης ψυκτήριον». Ψύχει, λέγει, παγώνει κάθε θέρμη, κάθε ζεστασιά της καρδιάς. Πόσες φορές αισθανόμεθα τον εαυτό μας παγωμένο, νεκρό εσωτερικά, παγωμένο. Πού οφείλεται; Στην πολυλογία. Στην αργολογία.

     Και, τέλος, «πολυλογία ἐστὶν προσευχῆς ἀμαύρωσις». Αμαυρώνει την προσευχή η πολυλογία.

     Και σας ερωτώ, αγαπητοί μου: Είναι μεγάλο θέμα η πολυλογία, η αργολογία; Εάν καταφέρνει τόσα δεινά να φέρνει μέσα στην ψυχή μου, να γιατί ο Κύριος είπε ότι θα δώσουμε λόγο για κάθε αργό λόγο, εν ημέρα Κρίσεως. Στην καθημερινότητά μας, αυτή η αργολογία εμφανίζεται με ασήμαντα πράγματα, όπως είναι η ατέλειωτη συζήτηση για το ποδόσφαιρο, για την μόδα, για την κοσμική κίνηση. Όταν λέμε, λέμε, λέμε... γι' αυτά τα θέματα. Αυτά τα τρία. Θα τα ξαναπώ. Για το ποδόσφαιρο, για την μόδα και για την κοσμική κίνηση. Όταν μιλάμε διαρκώς γύρω από τα θέματα αυτά, είμεθα αργόλογοι άνθρωποι. Διότι δεν υπάρχει κανένα περιεχόμενο και δεν υπάρχει σοβαρότης, αλλά ματαιολογία.

     Πρέπει, όμως, να αναζητήσομε το φάρμακο της αργολογίας, αν διαπιστώσομε ότι πάσχομε από αυτήν. Και το φάρμακο, αγαπητοί μου, είναι το εξής: Πρώτον, είναι η σιωπή. Είναι η σιγή. Δεύτερον, είναι η διαρκής ενασχόλησή μας σε μία εργασία. Τρίτον, είναι η εμβάθυνσις και, τέταρτον, είναι η οργάνωση μιας συζητήσεως.

     Ας αρχίσω από το τελευταίο. Πρέπει να σας πω, ότι το να συζητά ο άνθρωπος είναι μία ευλογία. Ο Κύριος ομιλούσε διαρκώς. Γι' αυτό και ονομάστηκε Λόγος. «Λόγος» έχει δύο σημασίες. Σημαίνει νους, λογική, σημαίνει και λόγος, ο έναρθρος λόγος, η ομιλία. Ο Θεός Λόγος ομιλεί. Αυτός ομιλεί και στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη. Ο Κύριος δεν έπαυε από του να βρίσκει ευκαιρίες διαρκώς να ομιλεί. Μα είτε σε ένα τραπέζι κάποιου Φαρισαίου, είτε στο πηγάδι στην Σαμάρεια με κάποια Σαμαρίτισσα, είτε οπουδήποτε, είτε πήγαινε προς τα Ιεροσόλυμα, είτε ευρίσκετο μέσα εις το πλοιάριον, οπουδήποτε ο Κύριος ωμίλει. Το θέμα του έναρθρου λόγου είναι μία ευλογία. Μόνο ο άνθρωπος έχει τον έναρθρον λόγον. Έτσι καλείται να οργανώσει την ομιλία του και να φτιάξει αυτό το θαύμα, το θαύμα, που λέγεται συζήτηση.

     Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν οργανώσει την συζήτησή τους και την είχαν αναγάγει σε τέχνη. Είναι η περίφημη «διαλεκτική τέχνη». Κι αυτή η διαλεκτική τέχνη, δεν είναι τίποτε άλλο παρά η φιλοσοφία! Είναι, λοιπόν, μεγάλο πράγμα το να μπορεί κανείς πραγματικά να έχει αυτήν την τέχνη. Να ξέρει πότε θα μιλήσει, πότε δεν θα μιλήσει και τι θα πει. Να έχει αίσθηση του μέτρου. Οι αρχαίοι Έλληνες καλλιέργησαν πάρα πολύ την αίσθηση του μέτρου. Γι'αυτό η πολυλογία και η αργολογία είναι η απουσία του μέτρου. Όταν έχομε αυτό το μέτρο μέσα μας, ξέρομε πόσο θα μιλήσουμε, τι θα πούμε, πώς θα ωφελήσουμε, με κάθε τρόπο, ώστε να ευχαριστηθεί ο άλλος και να ωφεληθεί. Πρέπει, λοιπόν, να οργανώσουμε την συζήτησή μας. Όταν, ξέρετε, πηγαίνομε σε ένα σπίτι, το 'χετε προσέξει, θα σας το πω, θα το ιδείτε, εγώ το έχω προσέξει και είναι κάτι που με ενοχλεί πάρα πολύ, όταν κάποιος αρχίσει να λέγει κάτι, τότε κάποιος δεύτερος αρχίζει να μιλά με τον διπλανό του κι ένας πέμπτος με τον έκτον αρχίζει να μιλάει με τον διπλανό του. Και τότε γίνονται μικρές ομάδες και σε λίγο γίνεται μία χάβρα και όλοι μιλούν και κανείς δεν ακούει. Γιατί αυτό; Θα ομιλεί ένας. Όταν σταματήσει αυτός, θα πάρει τον λόγο κάποιος άλλος. Και θα ακούνε όλοι οι άλλοι. Μετά θα μιλήσει ένας τρίτος. Και όποιος θέλει, θα μιλήσει. Αλλά όλοι αυτοί που μιλούν, πρέπει οπωσδήποτε να μάθουν και να ακούνε. Δεν μπορείς να ομιλείς, αν δεν έχεις μάθει να ακούς. Πρέπει, λοιπόν, να μάθομε να ακούμε. Αυτό θα πει «οργανώνω την συζήτησή μου».

     Αλλά ας έρθω, αγαπητοί μου, στο δεύτερο σημείο. Είναι η ενασχόλησις, το δεύτερο φάρμακο εναντίον της αργολογίας. Αργία, περιέργεια και αργολογία, όπως μας λέγει ο άγιος Εφραίμ ο Σύρος, είναι αδελφούλες ομογάλακτες. Πηγαίνουν πλάι πλάι. Η αργία, η περιέργεια και η αργολογία. Ο άνθρωπος που έμαθε πάντοτε να ασχολείται με κάτι, δεν του μένει καιρός να ανοίγει κουβέντες οπουδήποτε, οτιδήποτε, με οποιονδήποτε. Κοιτάζει την δουλειά του. Γι' αυτό αγαπητοί μου, θα πρέπει να έχομε πάντοτε μία απασχόληση, για να μην πέφτουμε στην αργολογία.

     Τρίτο φάρμακο είναι η εμβάθυνσις. Να βαθαίνομε πάντοτε. Είναι το σκάψιμο της σκέψεως. Να σκεπτόμαστε. Και όταν κανείς σκέφτεται, δεν αφήνει περιθώρια για αργολογία. Γίνεται ένας βαθύς άνθρωπος. Με τον τρόπον αυτόν φυγαδεύεται η επιπολαιότητα. Ο Μέγας Βασίλειος πολλάκις εκεί που κουβέντιαζε, έπεφτε σε περισυλλογή, γιατί ήθελε να βαθύνει εκείνο το οποίον έλεγε ή εκείνο το οποίον ήκουε. Ο Παπαδιαμάντης, ο διηγηματογράφος μας, δεν ήταν πολύλογος άνθρωπος· έπιανε μία γωνιά και εκεί εκάθητο και εσκέπτετο. Και τον βλέπει κανείς να είναι γλαφυρότατος μέσα στα διηγήματά του. Έτσι ο άνθρωπος ο οποίος μαθαίνει να βαθαίνει, δεν είναι δυνατόν ποτέ να πέφτει εις το αμάρτημα της αργολογίας.

     Και ένα τέταρτο. Είναι η σιωπή, είναι η σιγή. Ω, γι' αυτή τη σιγή, αγαπητοί μου, ακούσατε. Λέγει η «Σοφία Σειράχ». Δηλαδή να μάθομε να σωπαίνομε πολλές φορές να σωπαίνουμε. Όχι πάντα να μιλάμε. Να έχομε και την ώρα που θα σιωπήσομε. Λέγει η «Σοφία Σειράχ» 20,7: «Ἄνθρωπος σοφὸς σιγήσει έως καιρού». «Ο σοφός άνθρωπος ξέρει πότε θα σιωπήσει». «Έως καιρού». Και πότε θα μιλήσει. Θα μιλήσει. Αλλά και θα σιωπήσει. Ο δε «Εκκλησιαστής» 3,7 λέγει: «Καιρὸς τοῦ σιγᾶν καὶ καιρὸς τοῦ λαλεῖν». Υπάρχει ώρα που πρέπει να σιωπήσουμε και υπάρχει η ώρα που πρέπει να μιλήσουμε. Αν έχομε, λοιπόν, αυτό το μέτρο, τότε αναμφισβήτητα ξέρομε πότε θα μιλάμε και πότε θα σιωπούμε.

     Και πάλι αναλύει την σιωπή, αγαπητοί μου, ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος στον 13ο λόγο του. Λέγει τα εξής: «Σιωπή ἐν γνώσει –δηλαδή, μια σιωπή συνειδητή, που ξέρεις γιατί σιωπάς· όχι γιατί δεν έχεις τίποτα να πεις, αλλά γιατί ξέρεις να σιωπάς– μήτηρ προσευχῆς (:είναι η μάνα της προσευχής), αίχμαλωσίας ανάκλησις (:είναι η ανάκληση όταν αιχμαλωτίστηκες από τα πάθη), ζωγράφος κολάσεως (:σου διαζωγραφίζει μέσα σου τα δεινά της κολάσεως εάν έχεις την περισυλλογή και την σιωπή και σκέπτεσαι και είσαι θεωρητικός άνθρωπος και μπαίνεις εις τα μέλλοντα να γίνουν)». Είναι «γνώσεως προσθήκη (:έρχεται να σου προσθέσει γνώση η σιωπή, διότι όταν σιωπάς, ξέρεις να μαθαίνεις), ἀφανής προκοπή (:είναι η προκοπή εκείνη που δεν φαίνεται από πού σου έρχεται, κι όμως προκόβεις. Ένας άνθρωπος που προκόβει, είναι γιατί σιωπά)». Και τέλος, «λεληθυῖα ἀνάβασις (:είναι η ανάβασις η πνευματική, η κρυφή πνευματική ανάβασις. Ανεβαίνεις και κανείς δεν αντιλαμβάνεται πώς ανεβαίνεις. Γιατί η σιωπή σού δημιουργεί γνώση Θεού)».

     Η σιωπή, αγαπητοί μου, κάποτε είναι μία τρομακτική βοή, πολύ πιο δυνατή από τα λόγια. Θυμηθείτε τον Κύριο προ του Πιλάτου: «Οὐκοῦν βασιλεὺς εἶ σύ». Ο Κύριος σιωπά. Ουδεμία απάντησις. «Σε μένα δεν αποκρίνεσαι; Δεν ξέρεις ότι έχω το δικαίωμα και έχω και το αξίωμα να σε καταδικάσω σε θάνατο ή όχι;». Εταράχθη ο Πιλάτος. Γιατί; Διότι ο κατηγορούμενος δεν μιλούσε. Η σιωπή; Κραυγαλέα είναι η σιωπή. Μάλιστα κάποτε, σε περιπτώσεις που η σιωπή, η σιωπή μένει διαρκώς, δημιουργεί τέτοια ανησυχία στο περιβάλλον, ώστε τρέμουν οι εχθροί. Στο «Δ΄ Μακκαβαίων» συναντούμε το εξής καταπληκτικό: Δίνει διαταγή ο Αντίοχος ο Επιφανής να του κοπεί η γλώσσα του τέταρτου Μακκαβαίου, δηλαδή του τετάρτου γιου της Σολομωνής, και λέγει ο Μακκαβαίος ο τέταρτος: «Κἂν ἀφέλῃς τὸ τῆς φωνῆς ὄργανον, καὶ σιωπώντων ἀκούει ὁ Θεός». «Κι αν ακόμη μου κόψεις τα όργανα της ομιλίας, μου κόψεις την γλώσσα, ο Θεός ξέρει να ακούει κι εκείνους που σιωπούν. Κι αλίμονο μάλιστα αν κανείς αδικεί εκείνον που έμαθε να σιωπά. Εκδικείται για λογαριασμό του ο Θεός!». Είναι φοβερό πράγμα η σιωπή. Είναι φοβερό όπλο η σιωπή. Κι είναι το τελευταίο φάρμακο κατά της αργολογίας.

     Αγαπητοί μου, γράφει ο Απόστολος Παύλος: «Ὁ λόγος ὑμῶν πάντοτε ἐν χάριτι (:ο λόγος σας να είναι χαριτωμένος), ἅλατι ἠρτυμένος (:αλατισμένος), εἰδέναι πῶς δεῖ ὑμᾶς ἑνὶ ἑκάστῳ ἀποκρίνεσθαι (:για να ξέρετε πώς θα μιλάτε στον καθένα)». Ξέρετε ότι στην Βασιλεία του Θεού δεν θα μιλάμε. Πολύ δε παραπάνω δεν θα υπάρχει αργολογία. Γιατί θα είμεθα απορροφημένοι από το πρόσωπο του Χριστού, του Δοξασμένου, και δεν θα μένει καιρός να βλέπει ο ένας τον άλλον. Μπορούμε να βλέπομε ο ένας τον άλλον, αλλά δεν θα μένει ο καιρός. Έτσι, αγαπητοί μου, θα μπορέσομε να πούμε ότι θα πρέπει με κάθε τρόπο όταν σιωπούμε, αρχίζουμε να μαθαίνουμε και τα μυστήρια του ουρανού. Κι όταν αρχίσομε να σιωπούμε και να χρησιμοποιούμε τα φάρμακα εναντίον της αργολογίας, τότε θα έχομε γίνει νικηταί ενός φοβερού πάθους, φοβεροτάτου πάθους: της αργολογίας.

15η ομιλία στην κατηγορία :  "Ὁμιλίες Χαιρετισμῶν. Ὁμιλίες τῶν πέντε Παρασκευῶν τῶν Χαιρετισμῶν"

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίες Χαιρετισμῶν. Ὁμιλίες τῶν πέντε Παρασκευῶν τῶν Χαιρετισμῶν" εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/milies-xairetism-n
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_9.html?m=1

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ὁμιλίες Χαιρετισμῶν. Ὁμιλίες τῶν πέντε Παρασκευῶν τῶν Χαιρετισμῶν».🔻
https://drive.google.com/file/d/1KRKcnIbrmAoOMzsW80296JZ1OPDiWnTP/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς «Ὁμιλίες Χαιρετισμῶν. Ὁμιλίες τῶν πέντε Παρασκευῶν τῶν Χαιρετισμῶν».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pJ07DV3ARtGRuPQcpZRNwT

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς «Ὁμιλίες Χαιρετισμῶν. Ὁμιλίες τῶν πέντε Παρασκευῶν τῶν Χαιρετισμῶν».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%9F%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%B5%CF%82%20%CE%A7%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8E%CE%BD.?m=1

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Περί Περιεργείας.

†. Ησθάνετο, αγαπητοί μου, ανάγκη της ψυχής του ο άγιος Εφραίμ ο Σύρος όταν απηύθυνε προς τον Θεόν την προσευχή του «Κύριε και Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, πνεῦμα ἀργίας, περιεργίας, φιλαρχίας, καί ἀργολογίας μή μοι δῷς». Κι όπως λέγαμε μια περασμένη φορά, αναλύοντες αυτές τις τέσσερις κακίες, την αργία, την περιέργεια, την φιλαρχία και την αργολογία, ότι με την αργία, άμεσα και οργανικά, συνδέεται η περιέργεια.

     Λέγει ο Απόστολος Παύλος εις την Β΄ προς Θεσσαλονικείς επιστολή του στο 3ο κεφάλαιο, 11° χωρίον: «Ακούομεν γάρ τινας περιπατοῦντας ἐν ὑμῖν ἀτάκτως, μηδὲν ἐργαζομένους, ἀλλὰ περιεργαζομένους». «Ακούμε», λέγει, «μαθαίνομε ότι μερικοί από σας πολιτεύονται άτακτα, ζουν άτακτα, οι οποίοι τίποτα δεν εργάζονται αλλά περιεργάζονται». Δηλαδή, αντί να εργάζονται, ασκούν την κακίαν της περιεργείας. Μη έχοντες εργασία, γυρίζουν από δω, γυρίζουν από κει, και έτσι περίεργοι όντες μαθαίνουν απ' αυτόν, μεταφέρουν στον άλλον κ.ο.κ. Γι'αυτό, λέγει, ένας πατήρ της Εκκλησίας μας: «Ἀπὸ γὰρ ἀργίας, περιέργεια καὶ ἀπὸ περιεργείας ἀταξία». Βέβαια, «από την αργία μεταπίπτομε εις την περιέργεια και από την περιέργεια εις την αταξίαν». 

     Εντούτοις, αγαπητοί μου, η περιέργεια που εμφανίζεται σαν κακία και σαν πάθος είναι ένα υποκατάστατο μιας αγαθής περιεργείας, η οποία είναι έμφυτος εις τον άνθρωπον. Είναι εκείνο το οποίον λέγεται ότι «φύσει ὁ ἄνθρωπος ὀρέγεται τοῦ εἰδέναι». «Εκ φύσεως ο άνθρωπος αγαπά να γνωρίζει». Και πώς ακριβώς αγαπά να γνωρίζει; Δια μίας τάσεως, μιας εφέσεως, έχοντας αυτήν την περιέργεια της γνώσεως. Συνεπώς είναι έμφυτο πράγμα αυτό. Και πράγματι είναι κάτι που συνιστά στοιχείον της εικόνος Θεού μέσα μας, και έτσι η εικόνα, ο άνθρωπος, αναζητά το αρχέτυπό της, τον Θεόν.

     Αυτή η περιέργεια, η οποία υπάρχει έμφυτη εις τον άνθρωπον, η αγαθή περιέργεια, είναι εκείνη η οποία οδηγεί, αν το θέλετε, εις την περιπέτειαν της γνώσεως. Είπα εις την περιπέτειαν της γνώσεως, διότι ο άνθρωπος δεν τελειώνει ποτέ στο να θέλει να γνωρίζει. Όσο πιο πολλά γνωρίζει, τόσο πιο πολλά θέλει να γνωρίζει. Δεν σταματά ποτέ εις την απλή γνώση, αλλά θέλει διαρκώς να βαθαίνει. Έτσι, αυτή η περιέργεια τον οδηγεί εις την επιστήμη και εις την σοφία. Γιατί ο άνθρωπος είναι σοφός και επιστήμων; Επειδή είναι περίεργος. Δηλαδή ερωτά: «Τι είναι αυτό;». Κανένα ζώο δεν ρωτά τι είναι αυτό. Από την στιγμή που ο άνθρωπος θα θέσει το ερώτημα: «Τι είναι αυτό;», μπροστά στο κάθε αντικείμενο της κτίσεως, αλλά παίρνει ως αντικείμενο ακόμη και τον εαυτό του, «τι είναι αυτό;» από κει αρχίζει η γνώσις, αρχίζει η επιστήμη, η σοφία. Βλέπετε, λοιπόν, ότι αυτή η περιέργεια πράγματι είναι σπουδαίον στοιχείο. Λέγει ο Ισοκράτης: «Ἐὰν ἧς φιλομαθής, ἔσει καί πολυμαθής». «Εάν», λέγει, «είσαι άνθρωπος που αγαπάς να μαθαίνεις, έχεις την περιέργεια της γνώσεως, τότε γρήγορα θα γίνεις πολυμαθής, θα γίνεις ένας σοφός άνθρωπος».

     Αλλά δεν είναι μόνο εις την επιστήμη, εις την σοφία, αναγκαία η περιέργεια η οποία, αν το θέλετε, κάνει τον άνθρωπο ζωντανόν. Είναι σε όλους τους τομείς της ζωής μας, εις αυτήν την πνευματικήν ζωήν. Αλίμονο εάν ο Χριστιανός δεν είχε αυτήν την αγαθήν περιέργειαν. Να αναζητήσει, να μάθει, να πληροφορηθεί, να γνωρίσει. Οι αρχαίοι Χριστιανοί, τα πρώτα χρόνια, όταν μάθαιναν ότι υπήρχε κάποιος ασκητής ή κάποιοι ασκηταί ή κάποιοι σοφοί και σπουδαίοι και άγιοι άνθρωποι σε ερημιές, εκινούντο μέρες ολόκληρες, ταξίδια και δεν λογάριαζαν κόπους και έξοδα, να παν, και μάλιστα σε βαθιές ερήμους, να παν να ακούσουν και να δουν έναν άγιο άνθρωπο. Και μάλιστα πόσες φορές πήγαιναν κι αυτός ο άγιος άνθρωπος, που είχε μέσα στο πρόγραμμά του να μη μιλάει, τον έβλεπαν μόνο. Εκάθηντο εκεί δυο τρεις μέρες. Τον έβλεπαν. Μόνο τον έβλεπαν. Και μετά έφευγαν. Πολύ δε παραπάνω εθεωρούσαν τον εαυτό τους πολύ ευτυχή αν ο άνθρωπος αυτός, ο άγιος άνθρωπος, μπορούσε να πει πέντε λόγια. Είχαν την δίψα να γνωρίσουν την χριστιανική ζωή. Είχαν την δίψα να γνωρίσουν την βαθιά πνευματική ζωή. «Πώς κατάφερε αυτός ο άνθρωπος να ανεβεί τόσο ψηλά; Πρέπει να μάθομε τα μυστικά του». Προσέξτε, υπογραμμίζω, γιατί θα αναφερθώ και σε κάποια άλλα μυστικά παρακάτω. «Πώς κατάφερε ο άνθρωπος αυτός να ανέβει τόσο ψηλά, εις υψηλήν θεωρίαν πνευματικήν. Πρέπει να το μάθομε κι εμείς. Γιατί κι εμείς θέλομε να ανεβούμε». Υπήρχε λοιπόν αυτή η καλή περιέργεια, η οποία πραγματικά ανέβαζε τους Χριστιανούς και τους έκανε να μιμούνται τους αγίους.

     Αλλά πρέπει να πούμε όμως ότι αυτή, όπως ήδη σας ανέφερα, η αγαθή περιέργεια, με την πτώση του ανθρώπου, αμέσως πήρε άλλη τροπή, άλλη κατεύθυνση. Κι έγινε ένοχη περιέργεια. Δεν στρέφεται πια μόνον στα αγαθά αλλά στρέφεται και εις τα πονηρά. Και συνεπώς αυτή η περιέργεια έπαψε πλέον να είναι αγαθή, έπαψε να είναι ωφέλιμη και εποικοδομητική και κατήντησε μία πληγή, ένα πάθος, μία κακία μέσα εις τον άνθρωπον. Σπουδαίον είναι ότι αυτή η περιέργεια πρωτοϋπήρξε, η ένοχος περιέργεια, μέσα εις τους πρωτοπλάστους. Είχαν την αγία απλότητα όσο ζούσαν μέσα εις τον Παράδεισον. Εδέχθηκαν με πάσαν απλότητα τον λόγο του Θεού, ότι δεν έπρεπε να δοκιμάσουν από τους καρπούς ενός δένδρου. Όταν όμως μπήκε η υποβολή του διαβόλου, τότε γεννήθηκε η ένοχη περιέργεια: «Τι τάχα να είναι αυτός ο καρπός; Τι τάχα να είναι;». Τους εφούντωσε την φαντασία ο διάβολος λέγοντάς τους ότι θα θεωθούν, ότι θα γίνουν θεοί και ότι ο Θεός, ζηλοτυπών, δεν τους άφησε να δοκιμάσουν τον καρπόν αυτόν. Ως να εδεσμεύετο ο Θεός να περιμαντρώσει τον καρπόν αυτόν αν υποτεθεί ότι θα εκινδύνευε το κύρος του Θεού αν οι πρωτόπλαστοι έτρωγαν από τον καρπόν αυτόν... Τι ανόητοι που είναι οι άνθρωποι, αλήθεια! Και τι πονηρός που είναι ο διάβολος! Τότε γεννήθηκε, όπως σας είπα, μία δίψα περιεργείας. Μετετράπη η αγαθή περιέργεια της γνώσεως του Θεού εις πονηρήν περιέργεια. Και τότε επήραν να δοκιμάσουν, αν δοκιμάσουν, τι τάχα θα βγει απ' αυτό; Και όταν είδαν τι βγήκε, τότε γέμισαν από ντροπή. Αλλά ήταν πια αργά. Η ένοχη περιέργεια είχε πια εγκατασταθεί μες στην ψυχή τους και η αγία απλότητα είχε δραπετεύσει.

     Έτσι, αγαπητοί μου, έκτοτε, μπορούμε να ειπούμε ότι είναι μερικά πράγματα, τα οποία δεν πρέπει να γνωρίσει ο άνθρωπος. Κι αυτά τα μερικά πράγματα που δεν πρέπει να γνωρίσει, επιτρέψατέ να τα απαριθμήσομε ένα προς ένα. Και πρώτα πρώτα κάποια μυστήρια του Θεού, όχι όλα τα μυστήρια, τα οποία ο Θεός δεν θέλει να γνωρίσουν οι άνθρωποι. Ο ίδιος ο Κύριος όταν ερωτήθηκε δια τον χρόνον της επανόδου του εις την γην: «Κύριε, πότε θα έλθεις; Πότε θα αποκαταστήσεις την βασιλείαν εις τον Ισραήλ; Πότε θα εγκατασταθεί η Εκκλησία Σου; Πότε, Κύριε;» κι ο Κύριος απάντησε στους μαθητάς του: «Οὐχ ὑμῶν ἐστι γνῶναι χρόνους ἢ καιροὺς οὓς ὁ πατὴρ ἔθετο ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσία». «Δεν είναι δικό σας θέμα να ερευνάτε και να γνωρίζετε εκείνο το οποίον είναι κάτω από την εξουσία του Θεού». Είναι μυστήριον. Είναι απόκρυφον, σεσιγημένον μυστήριον.

     Αλλά πόσες φορές, όταν ανοίγουμε, αγαπητοί μου, την Αγία Γραφή, προσπαθούμε να αποκρυπτογραφήσουμε εκείνα τα οποία η Αγία Γραφή δεν αναφέρει; Και δεν πρόκειται περί του σκαψίματος μέσα στα βαθιά νοήματα της Αγίας Γραφής, για το οποίο σκάψιμο μάς καλεί το ίδιο το Πνεύμα του Θεού να εργαστούμε αν δείτε, από τη φύση της το κείμενο της Αγίας Γραφής, Παλαιάς και Καινής Διαθήκης, είναι μία επιφάνεια εδάφους και ένα υπέδαφος άνευ τέρματος και άνευ βάθους. Και η επιφάνεια είναι αυτό που θα διάβαζα, μία διήγησις, μία ιστορία, ένα γεγονός. Το υπέδαφος, το λατομείον εκείνο το ατελείωτο, είναι όλες οι αλήθειες που μπορούν οι αιώνες να σκάβουν και να λατομούν αλατομήτως. Βεβαίως καλούμεθα να λατομήσουμε την Αγία Γραφή. Να αποκρυπτογραφήσουμε τα μυστήριά της. Να την γνωρίσουμε. Μας καλεί ο ίδιος ο Θεός. Και μας λέγει ασυνέτους όταν δεν το κάνομε αυτό. Όταν οι μαθηταί Του σε μία στιγμή δείχνουν αδυναμία να μπουν στο νόημα των λόγων Του, λέγει: «Ἀκμὴν καὶ ὑμεῖς (:Ώστε λοιπόν κι εσείς) ἀσύνετοί έστε;  (:ασύνετοι είστε; Κι εσείς δεν καταλαβαίνετε;)». Ώστε πρέπει έτσι.

     Αλλά κάποια μυστήρια, όμως, τα οποία ο Θεός έχει σφραγίσει δεν πρέπει αυτά να τα πολυπραγμονούμε. Γι' αυτό λέγει ο άγιος Αναστάσιος ο Σιναΐτης: «Οὐ δεῖ περιεργάζεσθαι τὰ σεσιωπημένα τῇ Γραφή». «Δεν πρέπει να περιεργάζεται κανείς εκείνα τα οποία έχουν αποσιωπηθεί από την Γραφήν». Τι θα γίνει εάν εμείς τα αποσιωπημένα και τα κεκρυμμένα της Γραφής προσπαθήσομε να τα παραβιάσομε; Είναι πολύ απλό. Θα πέσομε στην πλάνη. Είναι η αμοιβή μας. Είναι πολύ απλό. Θα πέσομε στην πλάνη, θα πλανηθούμε. Θέλει κανείς να πλανηθεί; Ας παραβιάσει τα μυστικά, εκείνα τα οποία είναι απαραβίαστα. Είναι, λοιπόν, μια περιέργεια που ξεπερνάει τα όρια. Αυτή ένοχη περιέργεια.

     Είναι και μια άλλη περιέργεια. Μια δεύτερη. Είναι όταν ο άνθρωπος θέλει να ερευνήσει το μέλλον. Όχι βεβαίως το απώτατον μέλλον ή τα έσχατα της Ιστορίας. Αλλά το μέλλον το δικό του. Το μέλλον της δικής του της ιστορίας. Και θέλει να μάθει αν θα παντρευτεί ή δεν θα παντρευτεί, αν θα επιτύχει σε έναν σκοπό του ή δεν θα πετύχει· κι επειδή ακριβώς... πώς, πού, να ερωτήσει τον Θεόν; Πώς θα απαντήσει ο Θεός; Ο Θεός δεν απαντά σε αυτές τις περιπτώσεις. Τότε ξέρει μια άλλη πόρτα, ένα παραπόρτι. Είναι η πόρτα του διαβόλου. Είναι η μαγεία. Και πηγαίνει στο φλυτζάνι του καφέ, και πηγαίνει στην χαρτορίχτρα, και πηγαίνει στο μέντιουμ, να πληροφορηθεί σε αυτές τις πόρτες «τί δεῖ γενέσθαι», τι θα γίνει· τι θα γίνει! Έτσι έκανε και ο Σαούλ ο ταλαίπωρος, να δει την άλλη μέρα εάν θα νικούσε τους Φιλισταίους ή όχι και πήγε εις το μέντιουμ, σε εκείνη την μεσάζουσα γυναίκα να πληροφορηθεί για την έκβαση της μάχης της επομένης ημέρας. Και βεβαίως επήρε την απάντηση, επήρε απάντηση, ναι, την επέτρεψε ο Θεός την απάντηση. Ξέρετε ότι οι δαίμονες δεν γνωρίζουν το μέλλον. Θα σας το πω άλλη μία φορά, οι δαίμονες δεν γνωρίζουν το μέλλον. Στον «αέρα» απαντούν οι δαίμονες. Πετάνε μία κουβέντα και επαληθεύει. Γιατί; Γιατί το επιτρέπει ο Θεός να επαληθεύσει αυτή η κουβέντα των δαιμόνων, για να τιμωρήσει εκείνους που πήγαν στην πόρτα εκείνη. Και πώς τους τιμωρεί; Με την πλάνη. Ποια πλάνη; Του ότι θα δεχθούν τελικά ότι ο διάβολος ξέρει το μέλλον. Και θα ξαναπάνε. Δηλαδή με την πλάνη, επλανήθησαν.

     Ο Θεός να φυλάξει να μην έχομε ποτέ αυτήν την ένοχη περιέργεια, να μάθομε το μέλλον, τι θα μας συμβεί. Γι' αυτό λέγει κάποιος εκκλησιαστικός συγγραφεύς: «Μὴ μαντεία περιεργάζεσθε», «να μην περιεργάζεσθε μαντικές τέχνες». Ένας άλλος εκκλησιαστικός πατήρ λέγει: «Εί βούλει Χριστιανὸς γενέσθαι, φέρε μοὶ πάντα τὰ περίεργα σου». «Εάν θέλεις να γίνεις Χριστιανός, φέρε μου εδώ όλα τα περίεργά σου». Τι είναι εκείνα τα «περίεργα»; Όπως διαβάζομε στο βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων, όταν ο Απόστολος Παύλος εις την Έφεσον εκήρυττε το Ευαγγέλιο και επίστευσαν οι Εφέσιοι, τότε έφεραν τα βιβλία τους, που ήσαν γραμμένα τα «περίεργα»! Τα «περίεργα» είναι οι μαγικές συνταγές, συμβουλές, όλα εκείνα τα οποία αναφέρονται εις την θεωρητική της μαγείας. Και ελέγοντο «βίβλοι τῶν τὰ περίεργα πραξάντων». Ή «εκείνοι οι οποίοι έπρασσαν τα "περίεργα"». Λέγει λοιπόν τώρα εδώ ο Καλλίνικος μοναχός, αυτός είναι. «Θέλεις να γίνεις Χριστιανός; Φέρε μου εδώ όλα εκείνα τα οποία έχεις, από τα "περίεργα". Έχεις βιβλία μαγικά; Έχεις ονειροκρίτες; Τι έχεις μέσα στο σπίτι σου; Φέρτα εδώ. Φέρτα εδώ να τα κάψομε! Γιατί αυτά, αδελφέ μου, δεν είναι δυνατόν ποτέ να αποτελούν περιέργεια αγαθή. Είναι δαιμονική, αμαρτωλή, ένοχη περιέργεια».

     Έχομε και μια άλλη περιέργεια. Μία τρίτη. Είναι η περιέργεια των αισθήσεων. Προσέξατε εδώ. Μπορεί στην πρώτη και στη δεύτερη ίσως να μην είμεθα ίσως ένοχοι, ίσως, αλλά εις την τρίτην είμεθα όλοι ένοχοι. Πώς είναι η περιέργεια των αισθήσεων; Όταν θέλομε να δοκιμάσομε, να γνωρίσομε, δια των αισθήσεων, εκείνα τα οποία δεν πρέπει να γνωρίσομε. Θα πάρω τρεις αισθήσεις. Θα πάρω την όραση, θα πάρω την ακοή θα πάρω και την γεύση.

     Η όρασις, όπως ξέρετε, περιεργάζεται και κλέπτει ξένα πράγματα. Περιεργαζόμεθα τους ανθρώπους. Περιεργαζόμεθα ξένα κάλλη, ξένες ομορφιές. Και εκεί χαζεύομε και κλέπτουμε. Βγάζει, όπως λέγει ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στο «Συμβουλευτικόν» του «εγχειρίδιον», βγάζουν τα μάτια κάτι αόρατα και μακρύτατα χέρια και κλέπτουν, κλέπτουν, κλέπτουν... Διαρκώς κλέπτουν. Τι κλέπτουν; Όλα αυτά τα ξένα πράγματα. Είναι αυτό που λέμε, με απλά λόγια: «Τρώμε με τα μάτια». Και τα μάτια μας δεν τα φυλάμε. Πολλές φορές όταν βγαίνομε στον δρόμο για περίπατο, γι' αυτόν τον σκοπό βγαίνομε. Για να δούμε. Και για να μας δουν. Όταν βγαίνουμε στην πλατεία της πόλεώς μας ή του χωριού μας, γι'αυτό βγαίνομε. Να μας δούνε και να τους δούμε. Όταν πάμε σούρτα φέρτα σε έναν ορισμένο δρόμο, πήγαινε-έλα, πήγαινε-έλα, όχι γιατί έχομε δουλειά, έτσι, είναι για να μακραίνομε αυτήν την αμαρτωλή όραση και να βλέπομε και να μας βλέπουν. Έτσι με τα μάτια μας δημιουργούμε αυτήν την περιέργεια. Τι φοράει αυτός, τι φοράει αυτή. Πώς είναι ντυμένος αυτός, πώς είναι ντυμένη εκείνη. Πώς περπατάει αυτός, πώς γελάει εκείνη. Και γιατί γελάει έτσι, και τι θέλει που γελάει έτσι, και πώς και τι και κοιτάζομε και κοιτάζομε και κοιτάζομε.

     Κι όμως, παραγγέλλει, αγαπητοί μου, ο λόγος του Θεού, είναι στις «Παροιμίες» 4, 25 «Οἱ ὀφθαλμοί σου ὀρθὰ βλεπέτωσαν». «Τα μάτια σου να βλέπουν σωστά». «Οἱ ὀφθαλμοί σου ὀρθὰ βλεπέτωσαν». «Τα μάτια σου να βλέπουν σωστά. Να βλέπουν απλά. Να βλέπουν όπως θα έβλεπαν τα μάτια ενός μικρού παιδιού». Ο Κύριος επεκαλέσθη ένα μικρό παιδί και είπε: «Αν δεν γίνετε σαν το μικρό αυτό παιδί, στην Βασιλεία του Θεού δεν θα μπείτε». Ένα παιδί είναι...ας το πούμε, ανόητο. Δεν έχει ακόμη ανεπτυγμένη την νόησή του. Έχει κι άλλες κακίες το παιδί. Αλλά έχει όμως και μία αρετή σπουδαία. Είναι η απλότητα. Βλέπει απλά. Προσέξτε με, βλέπει απλά, δεν ξέρει τίποτα, βλέπει απλά. Ε, αυτό εννοούσε ο Κύριος. Την απλότητα. Βλέπετε απλά. Όταν βλέπεις, μην τρως τον άλλον, μην έχεις ένοχη περιέργεια. Βλέπε όπως είναι τα αντικείμενα. Μην προσθέτεις, μην αφαιρείς. Μην ντύνεις, μην γδύνεις. Βλέπε απλά.

     Μετά είναι η ακοή. Τ' αυτιά, τα οποία τέρπονται, ευχαριστιούνται να ακούν. Τι να ακούν; Να ακούν ιστορίες βρώμικες, ανέκδοτα γαργαλιστικά, και ό,τι, ό,τι βρωμερόν τ' αυτιά ευχαριστιούνται να ακούν. Βλέπετε κάποτε, στους ηλικιωμένους μάλιστα ανθρώπους, όταν πια το σώμα δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις επιθυμίες του και στις ορμές του, η ψυχή ευχαριστείται -γιατί αυτή στο βάθος από μέσα πορνεύει- αγαπά να βλέπει, αγαπά να ακούει. Το σώμα είναι νεκρό περίπου. Αλλά η ψυχή δεν είναι νεκρή. Και πολλές φορές νομίζομε ότι μετάνοια, προσέξτε αυτό το σημείο, θα 'θελα έτσι ιδιαιτέρως να σα τονίσω, αγαπητοί μου, νομίζομε πολλές φορές μετάνοια ότι... τι είναι; «Μετάνοια είναι», λέμε, «να μετανοήσω να μην ξανακάνω μία πράξη». Όχι, είναι να αλλάξω φρόνημα! Να μην πάω ξανά στην ανηθικότητα, αλλά να μην κάθομαι στο καφενείο να καυχιέμαι τα παλιά μου κατορθώματα. Τι πέτυχα, τι μάντρες πήδηξα και πού μπήκα και σε ποιες κρεβατοκάμαρες εισέδυσα για να αμαρτήσω κι εκεί να κάνω τον παλικαρά και τον ήρωα. Δεν είναι μετάνοια αυτό. Μετάνοια θα πει να αλλάξει η νοοτροπία μου πάνω στις πράξεις που κάποτε διέπραξα. Έτσι, παρακαλώ πολύ στο θέμα αυτό της ακοής, πρέπει να μισήσουμε, να μην ανεχόμαστε να ακούσουμε κάτι βρώμικο.

     Μετά είναι η γεύσις. Ο Θεός έκανε την γεύση να δοκιμάζομε βεβαίως όλους τους καρπούς της γης, με την γλυκύτητά τους και τις ιδιαίτερες γεύσεις τους. Όταν όμως κάνομε κάτι το εξεζητημένο, τότε δεν είναι πια η γεύσις, αλλά είναι η λαιμαργία. Όταν πια θέλομε να γαργαλάμε το λαρύγγι μας με ό,τι είναι ευχάριστο. Λέγει ο Μέγας Βασίλειος: «Βρωμάτων περιεργεία πρὸς ἡδονὴν μετασκευάζων τὴν τράπεζαν». «Πρόσεξε, δεν θα φτιάχνεις το τραπέζι σου κατά τρόπον που να δημιουργείς περιέργεια, δηλαδή ποικιλία τέτοια φαγητών, που να δημιουργεί ηδονή». Όχι. Θα είναι ευχάριστο το φαγητό, νόστιμο το φαγητό, όχι εξεζητημένο.

     Ας προσέξομε, αγαπητοί, αυτές τις τρεις αισθήσεις, που εκεί επικρατεί η περιέργεια, στα μάτια, στ' αυτιά, στην γεύση.

     Είναι, όμως, και η περιέργεια στο να μάθομε ξένα πράγματα. Ένα τέταρτο σημείο. Είναι η περιέργεια για την οποία η εποχή μας έχει ιδιαιτέρως το καύχημά της. Καυχιέται η εποχή μας. Ξέρετε σήμερα η εποχή μας έχει πολύ ανεπτυγμένη την περιέργεια του ιδιωτικού βίου των άλλων. «Πώς μπήκες, πώς βγήκες, τι κάνεις στην κρεβατοκάμαρά σου...» για όνομα του Θεού. Κι αυτά θα τα δεις αύριο στις εφημερίδες και στα περιοδικά. Βάζουν οι δημοσιογράφοι, οι νοσηροί δημοσιογράφοι το μάτι στην κλειδαρότρυπα να δουν τι κάνεις μέσα στο σπίτι σου, μέσα στην κρεβατοκάμαρά σου. Για όνομα του Θεού. Και μη νομίσετε ότι είναι μόνο αυτοί. Και όλοι εκείνοι που αγοράζουν αυτά τα έντυπα και τα διαβάζουν μετά περιεργείας, ανήκουν στο ίδιο πάθος. Είναι αυτή η ένοχη περιέργεια το να μάθομε τον ιδιωτικό βίο των άλλων ανθρώπων. Τι μας νοιάζει; Τι κάνει ο άλλος τι μ' ενδιαφέρει; Γι' αυτόν τον λόγο ας προσέξομε επάνω σ' αυτό.

     Τονίζει ιδιαιτέρως μάλιστα ο Απόστολος Παύλος για τις χήρες, εκείνες τις χήρες που είναι κουτσομπόλες, λέει στην Α΄ προς Τιμόθεον επιστολή του, 5ο κεφάλαιο, 13: «ἅμα δὲ καὶ ἀργαὶ (:δεν κάνουν δουλειά, γυρίζουν) μανθάνουσι περιερχόμεναι τὰς οἰκίας, οὐ μόνον δὲ ἀργαί, ἀλλὰ καὶ φλύαροι καὶ περίεργοι, λαλοῦσαι τὰ μὴ δέοντα (:αργές, τεμπέλες, φλύαρες, περίεργες πάνε από σπίτι σε σπίτι, παίρνουν από δω, πηγαίνουν από κει και κάνουν το κουτσομπολιό τους». Αυτό είναι φοβερό πράγμα. Είναι φοβερό πράγμα! Απ' αυτό, λέγει ο άγιος Εφραίμ ο Σύρος, «Κύριε, γλύτωσέ με απ' αυτήν την περιέργεια, γλύτωσέ με». Και λέγει ο ίδιος ο άγιος Εφραίμ μια που τον ανέφερα: «Μὴ περιεργάζου τὰ μὴ ἴδιά σου, διὰ νὰ μὴ ἀπωλέσῃς τὰ ἴδιά σου!». «Μην περιεργάζεσαι εκείνα που είναι ξένα, για να μην χάσεις τα δικά σου». Τι περιεργάζεσαι; Περιεργάζεσαι κάνει ο άλλος; Θα χάσεις αυτά που έχεις εσύ. Πρόσεξε το: θα χάσεις αυτά που έχεις εσύ. Ο δε Μέγας Βασίλειος τονίζει επάνω σ' αυτό: «Παῦσον τὰ τοῦ δεῖνος κακὰ περιεργαζόμενος». «Παύσε», λέει, «να περιεργάζεσαι του ενός και του αλλουνού τις άσχημες πλευρές του». Τι σε νοιάζει; Ποιος σε έβαλε κριτή, άνθρωπε; Ποιος σε έβαλε; Να περιεργάζεσαι και να μαθαίνεις τι κάνει ο άλλος.

     Η περιέργεια, αγαπητοί μου, είναι κακό πράγμα. Η περιέργεια αποδεικνύει, προσέξατε αυτό, έλλειψη αυτογνωσίας. Σημαίνει δεν ξέρεις ποιος είσαι εσύ και πας να ζητάς να μάθεις τι κάνει ο άλλος. Ακόμη παρουσιάζει έλλειψη σεβασμού. Δεν σέβεσαι την προσωπικότητα του αλλουνού, δεν τον σέβεσαι. Πας να δεις τι κάνει, να μάθεις τι κάνει, σώνει και καλά. Έχει έλλειψη αγάπης η περιέργεια. Δεν αγαπάς τον άλλον όταν είσαι περίεργος, να μάθεις εκείνα τα οποία ο άλλος δεν σου λέγει. Καλύπτεται, βέβαια, πάντα η περιέργεια, γιατί πρέπει πάντα να δικαιολογείται, από ένα δήθεν ενδιαφέρον. «Πηγαίνω γιατί ενδιαφέρομαι για να μάθω», έτσι λένε οι άνθρωποι. Στην πραγματικότητα όμως αυτό το ενδιαφέρον δεν συνοδεύεται παρά με την κατηγορία και το κουτσομπολιό. Είναι γνωστό, ίσως όλοι να είμεθα περίεργοι, αλλά οι περίεργοι άνθρωποι είναι και ενοχλητικοί και ασυμπαθείς. Και αν κάποιος ξεπερνάει τα όρια, στο σπίτι μας και την παρέα μας, οπωσδήποτε δεν τον θέλομε.

     Αγαπητοί μου, πρέπει να θεραπεύσομε την αρρώστια αυτήν. Είναι φοβερή αρρώστια. Θεραπεύεται με εξής τρία φάρμακα. Με την αυτογνωσία, γιατί η απουσία της κάνει την περιέργεια. Να αρχίσομε να βλέπομε τον εαυτό μας. Όταν ο άλλος πάθει κάτι και το μάθομε, μην τρέξομε να μάθομε πιο πολλά. Αλλά να πούμε «Σήμερα του γείτονα, αύριο εμένα». Κι όταν μπορώ να λέγω ότι και σε εμένα μπορεί να συμβεί αυτό που συνέβη στον γείτονα, τότε με την αυτογνωσία μου θα περιοριστώ να μην είμαι άνθρωπος περίεργος. Κι όταν σέβομαι τον άλλον κι όταν αγαπώ τον άλλον, τότε οπωσδήποτε, αγαπητοί μου, θα έχω θεραπεύσει το πάθος της περιεργείας.

14η ομιλία στην κατηγορία :  "Ὁμιλίες Χαιρετισμῶν. Ὁμιλίες τῶν πέντε Παρασκευῶν τῶν Χαιρετισμῶν"

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίες Χαιρετισμῶν. Ὁμιλίες τῶν πέντε Παρασκευῶν τῶν Χαιρετισμῶν" εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/milies-xairetism-n
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_9.html?m=1

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ὁμιλίες Χαιρετισμῶν. Ὁμιλίες τῶν πέντε Παρασκευῶν τῶν Χαιρετισμῶν».🔻
https://drive.google.com/file/d/1KRKcnIbrmAoOMzsW80296JZ1OPDiWnTP/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς «Ὁμιλίες Χαιρετισμῶν. Ὁμιλίες τῶν πέντε Παρασκευῶν τῶν Χαιρετισμῶν».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pJ07DV3ARtGRuPQcpZRNwT

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς «Ὁμιλίες Χαιρετισμῶν. Ὁμιλίες τῶν πέντε Παρασκευῶν τῶν Χαιρετισμῶν».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%9F%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%B5%CF%82%20%CE%A7%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8E%CE%BD.?m=1

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Περί Αὐτογνωσίας.

†. Τώρα την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, αγαπητοί μου, πολύ συχνά ακούεται η μικρά, εκείνη, κατανυκτική προσευχή του αγίου Εφραίμ, η οποία συνοδεύεται και με γονυκλισία: «Κύριε και Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, πνεῦμα ἀργίας, περιεργίας, φιλαρχίας καί ἀργολογίας, μή μοι δῷς. Πνεῦμα δέ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονῆς καί ἀγάπης, χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ. Ναί, Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τά ἐμά πταίσματα καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου».

     Ο όσιος πατήρ αισθάνεται ότι όταν αυτές οι πρώτες τέσσερις κακίες, που είναι το πνεύμα της αργίας, της περιεργείας, της φιλαρχίας και της αργολογίας και εν συνεχεία η επίτευξις των άλλων τεσσάρων αρετών, όπως είναι η σωφροσύνη, η ταπεινοφροσύνη, η υπομονή και η αγάπη, τότε θα επιτύχει κανείς ικανοποιητικά πνευματικά επίπεδα. Σαν κλειδί, όμως, αυτών των τεσσάρων αρετών προς επιτυχίαν και των τεσσάρων κακιών προς αποφυγήν των, προς περικοπήν των, θέτει την αυτογνωσία. Γι' αυτό λέγει: «Ναί, Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τά ἐμά πταίσματα». «Βοήθησέ με, χάρισέ μου το να μπορώ να ιδώ τα δικά μου τα πταίσματα», και έτσι, με τον τρόπον αυτόν, να αποφύγω και την κατάκριση των άλλων και την δική μου προκοπή».

     Η όλη προσευχή, όπως αντιληφθήκατε, αρχίζει με μίαν επίκλησιν προς τον Κύριον της ζωής: «Κύριε και Δέσποτα τῆς ζωῆς μου». Πραγματικά έχει πάρα πολλή σημασία αυτό, διότι μόνον ο Κύριος της ζωής είναι ο γνώστης της ανθρωπίνης κατασκευής. Κανείς δεν γνωρίζει, ούτε ο ιατρός, ούτε ο φιλόσοφος, ούτε ο κοινωνιολόγος, ούτε εγώ ο ίδιος τον εαυτό μου. Κανείς δεν γνωρίζει τόσο, όσο γνωρίζει ο κατασκευαστής μου. Και ο κατασκευαστής μου είναι ο Κύριος της ζωής μου. Είναι Αυτός ο Οποίος με δημιούργησε. Γι' αυτό αγαπητοί μου, πολλές φορές, όταν αναρωτιόμαστε τι ωφελεί τον άνθρωπο ή τι είναι ικανό να τον κάνει να αρρωστήσει, βεβαίως δεν θέλω να πω ότι θα απορρίψομε την γνώμη μιας πείρας που έχουν οι άνθρωποι, αλλά εφόσον όμως αυτή η πείρα που έχουν οι άνθρωποι, όπως η ιατρική πείρα, η κοινωνική πείρα κ.ο.κ. εφόσον αυτή η πείρα θα έρχεται, θα απορρέει από αυτό το οποίον λέγει και εντέλλεται ο Θεός δημιουργός μου.

     Ένα μικρό παράδειγμα. «Πρέπει ή δεν πρέπει –συνηθισμένο ερώτημα για έναν νέον άνθρωπο, κυρίως για τον έφηβο να μείνω εν παρθενία στα νεανικά μου χρόνια;». Η απάντησις: Ο κόσμος λέγει «Όχι». Πάρα πολλοί ιατροί, όχι όλοι -δόξα τω Θεώ- λέγουν «Όχι». Πολλοί κοινωνιολόγοι και εκπαιδευτικοί και ψυχολόγοι, όχι όλοι ευτυχώς, λέγουν «Όχι». Τι λέγει ο Χριστός; Ο κατασκευαστής μου; Ο κατασκευαστής μου, ο Οποίος γνωρίζει την μάρκα μου και τη δομή μου και την λειτουργία μου όσο κανένας άλλος, μου λέγει: «Θα μείνεις εν παρθενία μέχρι τον γάμο σου». Ποιον θα ακούσω; Προφανώς τον Κύριο της ζωής μου. Συνεπώς αποτείνομαι προς τον Κύριο της ζωής μου. «Κύριε και Δέσποτα τῆς ζωῆς μου...». Διότι εσύ μου έδωσες σήμερα την φυσικήν ζωήν, σε Σένα ελπίζω ότι θα μου δώσεις και την πνευματικήν ζωήν, και την αιωνίαν ζωήν. Διότι ποια η αξία το να επιτύχω την φυσικήν ζωήν, την βιολογικήν ζωήν, με τα εντάλματα των ανθρώπων, και χάσω την αιωνίαν ζωήν, που σε Σένα υπάρχει;

     Καλό, λοιπόν, θα ήταν να αρχίσομε αυτήν την προσευχήν, από το κλειδί της επιτυχίας της, που είναι η αυτογνωσία. Διότι αν θέλει ο Θεός, στην σειρά των Παρασκευών, της ακολουθίας των Χαιρετισμών προς την Θεοτόκον, θα αναλύσομε αυτήν την προσευχήν. Γι' αυτό, κάνοντες αρχή από απόψε, ερωτούμε: «Από πού θα αρχίσομε;». Προφανώς από το κλειδί της επιτυχίας. Ποιο είναι αυτό; Είναι η αυτογνωσία! «Ναί, Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοὶ τοῦ ὁρᾶν τὰ ἐμὰ πταίσματα», «δώρισέ μου το δώρο αυτό, το ανεκτίμητο, να μπορώ να δω τα δικά μου τα πταίσματα». Με άλλα λόγια, «βοήθησέ με να έχω αυτήν την αυτογνωσία». Αλλά αυτή η αυτογνωσία, αγαπητοί μου, πράγματι αποτελεί κλειδί. Οι αρχαίοι Έλληνες το είχαν κατανοήσει αυτό. Γι΄ αυτό και υπήρχε στη μετώπη του μαντείου των Δελφών εκείνο το περίφημο ρητό «γνῶθι σαὐτόν» «γνώριζε τον εαυτό σου». Γιατί πράγματι αποτελεί κόμβον όλων των περιπτώσεων του ανθρώπου και των ενεργειών του. Οι πατέρες έλεγαν τούτο: «Ἀρχὴ σωτηρίας τὸ ἐπιγνῶναι τινὰ ἑαυτόν». «Η αρχή της σωτηρίας είναι σε κάποιον το να αρχίσει να έχει επίγνωση του εαυτού του». Να ξέρει δηλαδή πού ακριβώς βρίσκεται, ποια είναι η όλη του κατάσταση, ποιος είναι αυτός ο ίδιος.

     Αγαπητοί μου, ξέρετε ότι ο άνθρωπος εξερευνά τα βάθη των ουρανών- εννοείται των φυσικών ουρανών, εξερευνά την γην, τα βάθη των θαλασσών, εισχωρεί μέσα σε ζούγκλες και άβατους τόπους, που ποτέ άνθρωπος δεν επάτησε κι όμως δεν έχει εξερευνήσει αυτόν τον ίδιο τον εαυτόν του. Καταρχάς η ανθρωπότητα δεν εξερεύνησε αυτό το ον που λέγεται άνθρωπος. Και ύστερα, ο κάθε άνθρωπος δεν έχει εξερευνήσει αυτήν την «terra incognita», αυτήν την άγνωστη γη, την άγνωστη χώρα. Δεν την έχει εξερευνήσει. Ανεξαιρέτως. Μας το λέγει η Ψυχολογία ότι ο άνθρωπος δεν έχει εξερευνήσει τον εαυτόν του. Μας το λέγει όμως και ο λόγος του Θεού. Κυρίως ο λόγος του Θεού.

     Γι' αυτό τον λόγο πρέπει να έχομε μία στροφή προς τα μέσα. Αυτή η στροφή προς τα μέσα θα μας κάνει να δούμε ακριβώς ποια είναι η κατάστασίς μας, ποιος είμαι εγώ. Να ανακαλύψω το εγώ μου. Το αφήνω και ενεργεί, όπως ενεργεί, παθιασμένο, κουβαλάει μαζί του όστρακα και κελύφη και του κόβουν την ταχύτητά του στον δρόμο του, εμφανίζεται κακομοιριασμένο, κακοποιημένο, που μπορεί ακόμη να δημιουργήσει και το γέλιο των άλλων ανθρώπων, κι όμως εγώ ποτέ δεν έκανα τον κόπο να κοιτάξω αυτό το «εγώ» μου, να ιδώ ποιος είμαι και πώς κινούμαι, πώς με βλέπουν οι άλλοι άνθρωποι, πώς με βλέπει ο Θεός. Είναι η επιστήμη των επιστημών και η τέχνη των τεχνών, να γνωρίσω τον εαυτό μου! Κι αν ακριβώς, αγαπητοί μου, αν ακριβώς πάσχομε σαν άνθρωποι και σαν κοινωνίες, είναι ακριβώς αυτή η απουσία της αυτογνωσίας. Εάν πάσχω, είναι γιατί δεν ξέρω ποιος είμαι εγώ. Εάν η κοινωνία πάσχει, είναι γιατί οι διοικούντες, οι κυβερνώντες, πάντοτε οι προϊστάμενοι, εκείνοι οι οποίοι προΐστανται κάποιας ομάδας ανθρώπων, είναι γιατί δεν εγνώρισαν τον άνθρωπο και δεν εγνώρισαν τον άνθρωπο επειδή δεν εγνώρισαν τον εαυτό τους. Πώς θα γνωρίσω τον άλλο άνθρωπο; Δεν θα τον ψαχουλεύω να τον γνωρίσω, ούτε φυσικά θα τον βάλω στη χημική ανάλυση, ούτε στο τραπέζι, θα λέγαμε, της ανατομίας. Θα τον γνωρίσω τον όποιον άλλον άνθρωπον, εάν καθίσω στο σκαμνί τον εαυτόν μου και αρχίσω να αναλύω τον εαυτόν μου. Από τη στιγμή που θα αναλύσω τον εαυτόν μου και θα τον γνωρίσω, τότε εγνώρισα όλους τους ανθρώπους. Από δω θα ξεκινήσει και η αγάπη και η φιλανθρωπία, από δω θα ξεκινήσουν όλες οι αρετές! Πραγματικά από την αυτογνωσία ξεκινούν όλες οι αρετές.

     Όταν, όμως, θα ξεκινήσω, αγαπητοί μου, να ερευνώ τον εαυτό μου, αναμφισβήτητα δεν θα πρέπει να υποστώ μίαν... θα λέγαμε, έτσι, λάμψη στα μάτια μου, από κάτι που υπάρχει μέσα στην ανθρώπινη ψυχή και εκ της κατασκευής της λάμπει. Να αρχίσω φερ' ειπείν να γοητεύομαι με τας πολυπλόκους λειτουργίας του μυαλού μου. Αν μάλιστα τύχει να είμαι και μορφωμένος άνθρωπος, βλέπω τις δαιδαλώδεις σκέψεις που κάνω. Και αρχίζω να υφίσταμαι ένα είδος ναρκισσισμού, να αυτοθαυμάζομαι. Αυτό δημιουργεί μια κατάσταση ψευδή, βεβαίως, αυτογνωσίας. Δεν είναι αληθινή αυτογνωσία. Όπως λέγουν οι Πατέρες, ότι η ψυχή αφ' εαυτής έχει το κάλλος της. Και όταν εγώ δω το κάλλος της ψυχής μου, αφ' εαυτής, από μόνη της, από κατασκευή της, τότε αρχίζω να γοητεύομαι. Δεν θα κοιτάξω το κάλλος. Θα με παρασύρει αν δω το κάλλος της ψυχής· αλλά θα ιδώ τις πληγές της! Θα αντιπαρέλθω τα κάλλη της ψυχής, τις δυνατότητες του νου μου, της καρδιάς μου, της βουλήσεώς μου, θα τα βάλω στην άκρη. Και θα προσπαθήσω να ιδώ τα έλκη της ψυχής μου. Θα κατέβω στη συνείδησή μου και θα αρχίσω άτεγκτος κριτής και αδυσώπητος, διότι ξέρει η συνείδησις του πεπτωκότος ανθρώπου να δημιουργεί, όπως λέγει η Ψυχολογία, μηχανές. Και τότε θα αρχίσουν οι μηχανές, και θα μου λέγει ένας μηχανισμός ότι «ε, αυτός είναι έτσι και εκείνο είναι έτσι», και θα αρχίσει να δικαιολογείται η συνείδησις. Θα είμαι άτεγκτος κριτής. Θα κρίνω την συνείδησή μου με βάση και κριτήριο πάντοτε των λόγων του Θεού.

     Δεν θα αρκεστώ να μείνω στη συνείδησή μου· εις το τι έπραξα και δεν έπραξα. Αλλά θα κατέβω και εις τα εφέσεις της ψυχής μου και εις τις ροπές της ψυχής μου, που είναι κάτω από την συνείδησή μου, ή δίπλα στην συνείδησή μου. Γιατί, όπως ξέρετε, από την στιγμή που ο Αδάμ ημάρτησε, δημιουργήθηκε το διαβόητον υποσυνείδητον. Υποσυνείδητον δεν είχε ο Αδάμ. Είχε μόνο συνείδηση. Από την στιγμή που είπε στον Θεό: «Όχι εγώ... η γυναίκα που μου έδωσες, αυτή μου έδωσε τον καρπό και έφαγα» σημαίνει ότι την ενοχή της συνειδήσεώς του δεν την παραδέχτηκε, αλλά την επέρριψε εις τον Θεόν και συνεπώς αφού επέρριψε εις τον Θεόν την ενοχή του σημαίνει ότι πια την έβαλε πλάι στην συνείδηση, την ενοχή, δηλαδή την στιγμή εκείνη, εκείνη τη στιγμή δημιουργήθηκε η παρασυνείδησις. Δηλαδή αυτό που λέμε σήμερα υποσυνείδητο. Θα ερευνήσω και αυτό. Είναι εκείνο που σας είπα προηγουμένως ότι δημιουργεί η συνείδηση μηχανές για να κρύπτει το υποσυνείδητο. Αλλά και τον εαυτό της ακόμα να κρύπτει. Θα κατεβώ και εις αυτό το υποσυνείδητο για να κρίνω τον εαυτό μου. Και τότε θα πω: «Αθανάσιε, είσαι αυτός· και λυπούμαι για λογαριασμό σου, που είσαι και κληρικός· λυπούμαι. Έχεις αυτό, εκείνο, εκείνο, αυτό το πάθος, εκείνο το πάθος, εκείνο το πάθος, αυτήν την έφεσιν, εκείνη, εκείνη, αυτήν την ροπήν, εκείνη, εκείνη. Ίσως να μην το διέπραξες ποτέ, αλλά είσαι ακάθαρτος». Βέβαια, βέβαια, θα σωθώ εάν δεν διέπραξα εκείνο που έπεφτε εις το συνειδητό μου ή εις την συνείδησή μου. Θα σωθώ. Αλλά για να γίνω άγιος πρέπει να καθαρίσω και την συνείδηση και το υποσυνείδητον.

     Αυτό έκαναν εξάλλου εις την έρημο οι άγιοι. Και εκεί κατηνάλωσαν την ζωή των. Στο να καθαρίσουν την συνείδηση και το υποσυνείδητο. Αν ήταν δυνατόν να το εξαλείψουν. Και να επανέλθουν εις την αρχέγονο κατάσταση, τον προ-πτωτικόν Αδάμ. Και ο προπτωτικός Αδάμ είναι ο Ιησούς Χριστός. Ο νέος Αδάμ. Είναι ο εν Χριστώ άνθρωπος. Αυτός είναι ο εν Χριστώ άνθρωπος. Και ελάτε να μου πείτε αν έχομε να κάνομε δουλειά ή όχι... Και ελάτε να μου πείτε αν η υπόθεσις το να ζήσω πνευματική ζωή –μην απογοητευόμεθα όμως, μην απογοητευόμεθα αν είναι εύκολη... Κι αν είναι υπόθεσις μιας ημέρας ή ενός έτους... Έτσι πραγματικά θα αρχίσω να βλέπω τον εαυτό μου.

     Αλλά το να δω τον εαυτό μου, αγαπητοί μου, πρέπει να πούμε ότι δεν είναι μόνο δικό μου έργον. Είναι και έργον του Θεού. Είναι έργον της χάριτός Του. Γι' αυτόν τον λόγο κάνω προσευχή και Του λέγω: «Ναί, Δέσποτα, Βασιλεῦ, δώρησαί μοὶ τοῦ ὁρᾶν τὰ ἐμὰ πταίσματα». «Δώσε μου αυτό το δώρο να μπορώ να βλέπω». Είναι συνεπώς ο μεγάλος προβολέας. Όπως, θα λέγαμε, είναι ένα σκοτεινό σπίτι, ένα σκοτεινό δωμάτιο, είναι ο εαυτός μου. Δεν έχω την διάθεση να τον ψαχουλέψω. Αλλά άμα ψαχουλεύω εδώ, δεν έχω εικόνα του όλου χώρου. Έχω ανάγκη φωτός. Αυτό το φως που θα διαυγάζει αυτόν τον σκοτεινόν χώρον είναι το Φως του Θεού. Είναι η χάρις του Χριστού. Και τότε θα μου φωτίσει τον χώρον αυτόν και τότε θα δω ποιος είμαι. Μάλιστα επειδή γνωρίζει ο κατασκευαστής μου, ο Χριστός, ότι όταν ρίξει άπλετο φως στη συνείδησή μου, θα τρομάξω, ακούστε το αυτό, θα τρομάξω, και υπάρχει ο κίνδυνος να απογοητευθώ, γι'αυτό ρίπτει λίγο λίγο φως. Κάποτε σε ορισμένες γωνιές της συνειδήσεως. Κάποτε σε όλο τον χώρο της συνειδήσεως. Αλλά ξεκινάει ως αμυδρό φως. Και όσο προχωρά, το φως αυτό αυξάνει. Εγώ το έχω δει αυτό σε πάρα πολλούς ανθρώπους όταν εξομολογούνται. Σήμερα μου λέγουν τα α αμαρτήματα και λέγουν δεν έχουν τίποτα. Λένε αλήθεια. Ύστερα από λίγο καιρό έρχονται, αφού ακούνε λόγο Θεού, δηλαδή έρχεται η χάρις του Θεού, τότε βλέπουνε κι άλλα πράγματα. Και λένε: «Αυτά δεν τα είχα δει άλλοτε». Και συνεπώς λέγουν και βγάζουν και βγάζουν. Γιατί; Γιατί τώρα αρχίζουν και τα βλέπουν. Γιατί τώρα τα βλέπουν; Γιατί τώρα φωτίζει τον χώρο της συνειδήσεώς τους ο Θεός. Είναι ανάγκη λοιπόν να παρακαλέσομε τον Κατασκευαστή μας να μας δώσει την χάρη Του, να μπορούμε βλέπουμε εκείνα τα οποία υπάρχουν μέσα μας. Γι'αυτό πρέπει να προσευχόμεθα. Θα έλεγα  εμπόνως,επιμόνως, μετά δακρύων!

     Αυτό το «ὁρᾶν», «δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τὰ ἐμὰ πταίσματα», αυτό το «όραν», το βλέπειν, δηλαδή αυτό το μάτι της ψυχής, πρέπει να έχει υγεία. Γι'αυτό πρέπει να παρακαλάμε τον Θεό να μας δίνει υγιές μάτι ψυχής. Αυτό το υγιές μάτι της ψυχής είναι θεμελιώδους σημασίας, θεμελιώδους, όπως ακριβώς το να πρέπει να γίνω καλλιτέχνης ή άνθρωπος επιστήμης και παρατηρήσεως και πειράματος, και να μην έχω μάτια. Ε, πώς είναι δυνατόν... Είπα παρατηρήσεως και να μην έχω μάτια. Είναι αδιανόητο πράγμα. Πρέπει, λοιπόν, να έχω μάτια και μάλιστα καλά μάτια. Και μάλιστα μάτια που να μη μου δίνουν ψευδαισθήσεις. Αλλά να έχω μάτια που να βλέπουν εξ αντικειμένου, σωστά, με ακρίβεια. Λοιπόν, αυτό το μάτι της ψυχής, «δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τὰ ἐμὰ πταίσματα»,το να βλέπω τα πταίσματά μου, τα αμαρτήματά μου, είναι, όπως σας εξήγησα, ανάγκη να είναι υγιές.

     Πώς θα ξεκινήσει αυτό; Πώς δηλαδή θα γίνει το μάτι υγιές; Αν υποτεθεί ότι δεν είναι υγιές. Εκείνο που κάνει το μάτι της ψυχής υγιές είναι η ταπεινοφροσύνη! Είναι η ταπεινοφροσύνη. Θα σας πω ένα ωραίο από τον άγιο Μάρκο τον ασκητή. Λέγει το εξής: «Ὁ ταπεινόφρων καὶ ἔργον ἔχων πνευματικὸν ἀναγιγνώσκων τὰς θείας γραφὰς πάντα εἰς ἑαυτὸν νοήσει καὶ οὐκ εἰς ἕτερον». «Ο ταπεινός άνθρωπος, όταν διαβάζει», λέγει, «την Αγία Γραφή, ό,τι καταλαβαίνει, ουδέποτε λέγει: "Α, αυτό είναι για τους άλλους", αλλά λέγει: "Αυτό είναι για μένα"». Δηλαδή τι αποκτά; Αυτογνωσία. Πώς αποκτά την αυτογνωσία; Όταν έχει ταπείνωση. Ο ταπεινόφρων άνθρωπος. Είναι μεγάλο πράγμα. Αγαπητοί μου, είναι μεγάλο πράγμα. Ας προσέξουμε το θέμα αυτό. Στον εγωιστή πείτε ό,τι θέλετε. Δεν βλέπει τίποτα. Ο εγωιστής είναι τυφλός. Είναι τυφλός. Όπως και αυτός που δεν έχει αγάπη είναι τυφλός, κι αυτός που δεν έχει ταπείνωση είναι τυφλός. Πείτε του ό,τι θέλετε. Δεν βλέπει. Δεν σας κοροϊδεύει. Δεν βλέπει! Δυστύχημα...

     Αλλά εάν δω τον πραγματικό μου εαυτό, τότε θα αντιληφθώ ότι έχω πολλά πράγματα να κοιτάξω. Και τότε... ω, τότε, τότε δεν έχω καιρό να κοιτάξω τον άλλον άνθρωπο. Κι αν δεν έχω καιρό να κοιτάξω τον άλλον άνθρωπο, τότε δεν θα κατακρίνω. Ή, από μία στοιχειώδη αυτογνωσία, στοιχειώδη, θα πω: «Μα κι εγώ είμαι το ίδιο πράγμα, αν αυτός κάνει σήμερα αυτό, γιατί εγώ δεν θα το κάνω αύριο; Ποιος μου το εξασφαλίζει; Κι αν ακόμη ψάξω, θα βρω ότι κι εγώ έχω στοιχεία, που, αν βρεθώ στις συνθήκες που αυτός βρέθηκε, δεν ξέρω κι εγώ τι μπορεί να κάνω. Διαβάζω για ένα έγκλημα, για μία κλοπή, για μία πράξη βίας, οποιασδήποτε φύσεως, ποιος μου λέει εμένα, εάν βρεθώ κάτω από τις ίδιες συνθήκες, δεν θα κάνω το ίδιο;». Αδελφέ μου, αυτό το εξασφαλίζεις για τον εαυτό σου ότι δεν θα το κάνεις; Εάν το εξασφαλίζεις και είσαι σίγουρος, να το ξέρεις, μέτρο και κριτήριο: δεν έχεις αυτογνωσία. «Για όλους τους ανθρώπους είναι όλα δυνατά. Εγώ μπορώ να κάνω εγκλήματα; Γιατί δεν μπορώ να κάνω; Εάν με εγκαταλείψει η χάρις του Θεού, αν, αν, γιατί δεν μπορώ να κάνω;». Γι' αυτό τον λόγο ας λέμε: «Όλα μπορώ να τα κάνω. Μόνο η χάρις του Θεού αν με φυλάξει, τότε δεν θα κάνω εκείνα τα οποία σήμερα βλέπω στον άλλον και τρομάζω». Θα 'λεγα για μια καλή γυναίκα, που 'ναι νοικοκυρά, που έχει στο σπίτι της πολλή δουλειά να κάνει, όταν κάθεται και φτιάχνει το σπιτικό της και πάντα έχει μία απασχόληση, θα εξετάσει της γειτόνισσας το σπίτι σε ποια κατάσταση καθαριότητος βρίσκεται ή όχι; Αναμφισβήτητα όχι. Γιατί; Έχει να κοιτάξει το δικό της το σπίτι. Γιατί ακριβώς έχει πολλή δουλειά να κάνει.

     Έτσι κι εδώ. Δεν θα ερευνήσω τον άλλον, δεν θα ψάχνω τον άλλον. Τον εαυτό μου, τον εαυτόν μου μόνο θα βλέπω, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι αν δω κάτι στον άλλον δεν θα του το διορθώσω. Διότι αυτήν την στιγμή, εάν εγώ επί παραδείγματι ως πνευματικός σου πω ότι «Αυτό το πράγμα έχεις δεν σε κατηγορώ. Σου λέγω απλώς ότι έχεις κάτι για να το διορθώσεις κι εσύ που το βλέπω εγώ και δεν το βλέπεις εσύ». Σημαίνει λοιπόν ότι εξετάζω τον εαυτό μου και μένω στον εαυτό μου, δεν σημαίνει ότι δεν θα βοηθήσω τον άλλον να διορθωθεί. Άπαγε, κάθε άλλο. Αλλά όταν ακριβώς μπορώ να βλέπω τον εαυτό μου, όπως είναι η παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου, θυμηθείτε την, ο Τελώνης έβλεπε μόνο τον εαυτόν του, ο Φαρισαίος έβλεπε τον άλλον και όχι τον εαυτό του! Είναι φοβερό πράγμα... Όταν τελικά αποκτήσω την αυτογνωσία, τότε αναμφισβήτητα οδηγούμαι, αγαπητοί μου, στο να αποκτήσω όλες τις αρετές. Την πίστη, την ελπίδα, την αγάπη, την προσευχή. Αναφέρω τις κεφαλαιώδεις αυτές και θεολογικές αρετές.

     Λέγει ο όσιος Πέτρος ο Δαμασκηνός: «Οὐδὲν κρεῖττον τοῦ γνῶναι τὴν οἰκείαν ἀσθενείαν καὶ ἀγνωσίαν, οὐδὲν χεῖρον τοῦ ταῦτα ἀγνοεῖν». «Δεν υπάρχει καλύτερο πράγμα από του να γνωρίζεις ποιος είσαι, την δική σου ασθένεια. Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από του να αγνοείς ποιος είσαι. Δεν υπάρχει...».

     Τέλος, πρέπει να σας πω και κάτι. Ο αληθινός, ο ταπεινός άνθρωπος, όταν κοιτάζει τον εαυτό του και βρίσκει τα ελαττώματά του... έχει βεβαίως και αρετές, δεν τίθεται θέμα, τι κάνει; Όπως κοιτάζει τον εαυτόν του, ο Θεός κάνει το εξής: βάζει το χέρι του μπροστά και κρύβει τα καλά. Του λένε οι άλλοι άνθρωποι: «Κοίταξε, έχεις αυτό το καλό». Έχει βάλει το χέρι Του εκεί όμως ο Θεός και δεν βλέπει αυτός. Για να μην υψηλοφρονήσει, τον προστατεύει ο Θεός και του κρύπτει τα καλά. Ή μικραίνει τα καλά. Εάν οι άνθρωποι επιμένουν στο σημείο αυτό, του να του λέγουν τα καλά του, τότε είναι ως να του ρίπτουν εις τα χέρια του διαβόλου τον άνθρωπον αυτόν.

     Και, τέλος, ο όσιος πατήρ Θεόδωρος λέγει τα εξής θαυμάσια: «Τὸ δεσποτικὸν λόγον ἐπὶ νοῦν ἔχε, τὸ δοῦλος ἀχρεῖος εἶναι καὶ μήπω τὴν ἐντολὴν πεπληρωκέναι (:έχε πάντα στον νου σου αυτό που είπε ο Χριστός: "Είμαι δούλος αχρείος και οφείλω να εκπληρώσω τις εντολές του Θεού") τῷ ὄντι, τῷ ὄντι γάρ, ἐφ' ὅσον ἐν τῷ παρόντι βίῳ έσμέν (:όσο ακόμη είμεθα εις τον παρόντα βίο) οὔπω τῆς ἐξορίας ἀνακεκλήμεθα, ἀλλ' ἀκμὴν ἐπὶ τὸν ποταμὸν Βαβυλῶνος καθεζόμεθα (:όσο ακόμη ζούμε, δεν έχομε ανακληθεί από την εξορία την βαβυλωνιακή, είμαστε ακόμη εις τις ακτές της Βαβυλώνος, του Ευφράτου ποταμού και κλαίμε την εξορία μας) ἀκμὴν περὶ τὴν Αἰγύπτιον πλινθουργίαν ταλαιπωροῦμεν, μήπω τὴν γῆν τῆς ἐπαγγελίας θεασάμενοι (:ακόμη είμαστε στη γη της σκλαβιάς, την Αίγυπτον, την πνευματική Αίγυπτο και τα έργα μας είναι η πλινθουργία, όπως τότε οι Εβραίοι ως δούλοι στον Φαραώ, και εργαζόμεθα τα έργα τα καθημερινά και είμεθα σκλάβοι. Όσο, λοιπόν, ακόμη είμεθα στην παρούσα ζωή και η γη της επαγγελίας είναι μακράν, ας ταπεινοφρονούμε. Ας έχομε, λοιπόν, αυτήν την αυτογνωσία, ας λέμε ότι είμεθα δούλοι αχρείοι). Ἐπειδὴ οὔπω ἐξεδυσάμεθα τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον, τὸν φθειρόμενον κατὰ τὰς ἐπιθυμίας τῆς ἀπάτης, οὔπω ἐφορέσαμεν τὴν εἰκόνα τοῦ ἐπουρανίου· ἔτι γὰρ τὴν εἰκόνα τοῦ χοϊκοῦ φοροῦμεν· οὐκ ἔχομεν τοίνυν ὁδὸν καυχήσεως, ἀλλὰ δακρύειν ὀφείλομεν, δεόμενοι τοῦ δυναμένου σώζειν ἡμᾶς (:Φορούμε ακόμα την εικόνα του χοϊκού, του χωματένιου ανθρώπου· δεν ντυθήκαμε ακόμα την εικόνα και την φορεσιά του επουρανίου ανθρώπου. Πώς, λοιπόν, θα καυχηθούμε, τι θα πούμε; Ότι είμεθα ότι... Τίποτα... Να κλάψομε, να στραφούμε στον εαυτό μας, να δούμε τον πραγματικό εαυτό μας, για να μπορέσουμε να σωθούμε)». 

     Αγαπητοί μου, πράγματι είναι αναγκαιοτάτη αυτή η στροφή προς την αυτογνωσία. Λέγει πάλι ο Ησύχιος ο πρεσβύτερος, το θαυμάσιο που είναι και αγιογραφικό: «Οὐαὶ τοῖς ἀπολωλεκόσι τὴν καρδίαν, φησὶ· καὶ τί ποιήσουσιν, ὅταν ἐπισκέψηται Κύριος; (:Αλίμονο σε κείνους που έχασαν την καρδιά τους. Και την χάνουν όταν δεν έχουν αυτογνωσία. Και όταν θα έρθει ο Θεός να κρίνει την καρδιά, τι θα κάνουν τότε;)». «Δι' ὃ σπουδαστέον ἡμῖν, ἀδελφοί»· «Γι' αυτό, αγαπητοί μου αδελφοί», λέγει, εδώ ο όσιος Ησύχιος, «είναι ανάγκη να φροντίσουμε να κατακτούμε δια της αυτογνωσίας την καρδιά μας».

11η ομιλία στην κατηγορία :  "Ὁμιλίες Χαιρετισμῶν. Ὁμιλίες τῶν πέντε Παρασκευῶν τῶν Χαιρετισμῶν"

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίες Χαιρετισμῶν. Ὁμιλίες τῶν πέντε Παρασκευῶν τῶν Χαιρετισμῶν" εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/milies-xairetism-n
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_9.html?m=1

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ὁμιλίες Χαιρετισμῶν. Ὁμιλίες τῶν πέντε Παρασκευῶν τῶν Χαιρετισμῶν».🔻
https://drive.google.com/file/d/1KRKcnIbrmAoOMzsW80296JZ1OPDiWnTP/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς «Ὁμιλίες Χαιρετισμῶν. Ὁμιλίες τῶν πέντε Παρασκευῶν τῶν Χαιρετισμῶν».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pJ07DV3ARtGRuPQcpZRNwT

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς «Ὁμιλίες Χαιρετισμῶν. Ὁμιλίες τῶν πέντε Παρασκευῶν τῶν Χαιρετισμῶν».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%9F%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%B5%CF%82%20%CE%A7%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8E%CE%BD.?m=1

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Περί Ἀργίας.

†. Η ευλάβεια, αγαπητοί μου, και η κατανυκτικότης των ημερών αυτών πολύ συχνά  χρησιμοποιεί την ευχή του αγίου Εφραίμ του Σύρου: «Κύριε και Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, πνεῦμα ἀργίας, περιεργίας, φιλαρχίας καί άργολογίας, μή μοι δῷς. Πνεῦμα δέ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονῆς καί ἀγάπης, χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ. Ναί, Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τά ἐμά πταίσματα καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου, ὅτι εὐλογητός εἶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Αμήν». Η μικρή αυτή ευχή, περιέχει, όπως ήδη λέγαμε την περασμένη Παρασκευή, τέσσερις κακίες και τέσσερις αρετές. Στην αγάπη σας, θα κάνουμε προσπάθεια να αναλύσομε σήμερα την πρώτην κακίαν, αυτή που αναφέρεται εις το πνεύμα της αργίας. Πριν όμως δούμε την κακίαν αυτήν της αργίας, λέγει ο όσιος πατήρ: «Κύριε καὶ Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, μὴ μοὶ δῷς πνεῦμα ἀργίας». Τι σημαίνει αυτό το «πνεῦμα ἀργίας»;

     «Πνεῦμα» σημαίνει ενέργεια, και πίσω από την ενέργεια, προφανώς υπάρχει ο ενεργών. Συνεπώς όταν λέμε, λέγει εδώ η ευχή «πνεῦμα ἀργίας», σημαίνει την κακίαν της αργίας, την οποίαν ενεργεί ο ενεργών, δηλαδή ο διάβολος. Ώστε «πνεῦμα ἀργίας», θα το λέγαμε έτσι: τον διάβολον, ο οποίος εμπνέει την αργίαν. Είναι δε διδασκαλία της Εκκλησίας μας ότι οι δαίμονες είναι φορείς πονηρών ενεργειών. Γι'αυτό λέμε «πνεύμα ἀργίας», «πνεῦμα περιεργείας», «πνεῦμα πορνείας», «πνεῦμα βλασφημίας», «πνεῦμα ἀκηδίας» κ.ο.κ. Όπως, αντιστοίχως, παρακάτω λέγει: «Δὸς μοὶ πνεῦμα σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης» κ.λπ. Τι είναι αυτό το «πνεύμα»; Πάλι είναι μία ενέργεια. Αλλά η ενέργεια του Θεού που σημαίνει την αρετήν της αγάπης που ενεργεί ο Θεός. Άρα, λοιπόν, εδώ ενέργεια, άκτιστος δε ενέργεια, άκτιστος ενέργεια, την οποία ενεργεί ο Θεός, εις τον Οποίον υπάρχουν όλες οι ενέργειες οι αγαθές. Δηλαδή κάθε αρετή. Η κάθε αρετή είναι αποτέλεσμα της ενεργείας, της ακτίστου ενεργείας του Θεού.

     Ώστε, λοιπόν, το πνεύμα της αργίας, περί του οποίου ο λόγος σήμερα, αγαπητοί μου, είναι όχι απλώς μία κακία, αλλά είναι μία κακία την οποία φέρει ένας δαίμων. Ο δαίμων της αργίας. Συνεπώς δεν έχομε να παλαίψομε, αν υποτεθεί ότι έχομε έναν πόλεμον, εναντίον της αργίας, δεν έχομε να παλαίψομε εναντίον μιας αφηρημένης εννοίας, αλλά έχομε να παλαίψομε εναντίον μιας προσωπικής καταστάσεως. Δηλαδή του δαίμονος, ο οποίος δαίμων φέρει το πάθος της αργίας. Αυτό να το γνωρίζομε, ότι οι κακίες δεν είναι απρόσωπες έννοιες, αλλά είναι απλώς φερόμενα στοιχεία, φερόμενες κακίες από φορείς-πρόσωπα. Και οι φορείς-πρόσωπα είναι οι δαίμονες. Έλεγε ο Απόστολος Παύλος δεν είναι η πάλη μας προς σάρκα και αίμα, αλλά προς αυτές τις δυνάμεις τις επουράνιες. Τις δαιμονικές δυνάμεις, που έχομε πραγματικά να παλαίψομε. Έτσι ένας αγώνας του Χριστιανού δεν είναι ποτέ ένας θεωρητικός ή ένας εννοιολογικός αγώνας. Είναι ένας αγών προσωπικός. Ημείς, τα πρόσωπα, προς τα προσωπικά πνεύματα της πονηρίας. Και αντιλαμβάνεσθε, λοιπόν, ότι ο αγών  είναι δεινός.

     Ως πρώτη, λοιπόν, κακία, ο όσιος Εφραίμ ο Σύρος, όπως είδατε, αναφέρει την αργία. Η αργία είναι δεινή αμαρτία, δεινή κακία. Τι είναι η «αργία»; Βεβαίως δεν πρόκειται δια την «σχολήν», κατά το «σχολάζω». Δεν είναι δηλαδή η ανάπαυσις, δεν είναι εκείνο το οποίον επιβάλλει ο Θεός ως κατάσταση καταπαύσεως από τα έργα μας την εβδόμην ημέρα. Αλλά είναι η αεργία. Δηλαδή το να μη θέλω να κάνω καμία εργασίαν. Το μη εργάζεσθαι. Είναι η φυγοπονία, η οκνηρία, ή όπως λέγουν οι πατέρες, η ακηδία. Δηλαδή ἀ-κήδομαι, δεν φροντίζω, η αμεριμνησία, εκείνο το «Δεν βαριέσαι...». Αυτή, λοιπόν, είναι η πρώτη κακία. Και πραγματικά, μπορούμε να πούμε ότι από αυτήν την κακίαν της θα την ονομάζω από δω και μπρος- ακηδίας, απ' αυτήν την κακίαν απορρέουν πλήθος κακιών. Διότι όταν ο άνθρωπος είναι αμελής, ο άνθρωπος είναι οκνηρός, τεμπέλης, δεν φροντίζει, είναι πολύ φυσικό από αυτό να γεννηθούν πολλές άλλες κακίες. Έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες -το γνωρίζετε ότι η μητέρα πάσης κακίας είναι η αργία. Είδατε; Η μάνα κάθε κακίας είναι η αργία. Και του ψεύδους και της κλοπής και του φθόνου και του μίσους κ.ο.κ. Ώστε, λοιπόν, πραγματικά, είναι κεφαλάρι, είναι μάνα πολλού κακού.

     Ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος λέγει ότι «Ακηδία ἐστί, πάρεσις ψυχῆς καὶ νοὸς ἔκλυσις» ότι η ακηδία είναι η παράλυση της ψυχής... Πώς ένας ο οποίος παθαίνει ένα είδος παραλύσεως ή από την πείνα ή από τον κόπο ή από κάποια αρρώστια και δεν μπορεί να ορθώσει τα μέλη του, αλλά είναι παραλελυμένα τα μέλη του, έτσι, λέγει, είναι η ακηδία για την ψυχήν. Είναι η παράλυση της ψυχής. Αλλά είναι και η έκλυσις του νοός. Δηλαδή το απόκαμα του νου. Όταν ο νους βαριέται και να σκεφθεί. Είναι δε γνωστό ότι στην εποχή μας το παν γίνεται δυνατόν να τεθεί σε αργία ο νους. Θα το δούμε και λίγο πιο κάτω αυτό. Το παν δυνατόν! Και ξέρετε τι είναι εκείνο το οποίο θέτει σε αργία τον νουν; Ω, αν το καταλαβαίνατε, ω αν το αντιλαμβανόμαστε αγαπητοί μου, θα ετρομάζαμε! Είναι η τηλεόρασις! Διότι η τηλεόρασις προσφέρει εικόνες και συνεπώς ο νους αδρανεί, διότι δεν δημιουργεί έννοιες και μένει σε αυτήν την αεργία,σ΄ αυτήν την αργία δηλαδή και δεν παράγει τίποτε. Γι' αυτό αν προβάλλει κάποιος εικόνες, εκείνες που θέλει, με το περιεχόμενο το επιδιωκόμενον, καταφέρνει να κάνει αυτό που λέμε στην εποχή μας «πλύσιν εγκεφάλου». Γιατί; Γιατί ο εγκέφαλος αφήνεται στα χέρια εκείνου που προβάλλει τις εικόνες. Αδρανεί. Όταν, όμως, ο εγκέφαλος δραστηριοποιείται και σκέπτεται, δεν αφήνει ποτέ να υποστεί πλύσιν. Μα ποτέ, μα ποτέ. Αντιθέτως, κάνει κριτική σε κάθε ενέργεια εξωτερική, που πάει να αποδυναμώσει και να αχρηστεύσει τον νου.

     Πραγματικά, λοιπόν, η ακηδία «έστί πάρεσις ψυχῆς καὶ νοὸς ἔκλυσις». Και ακόμα, λέγει ο άγιος Ιωάννης, «περιεκτικός ἐστί θάνατος». Λέμε βέβαια ότι έχομε θάνατο του νου, όταν ο νους δεν καταλαβαίνει· ένας άνθρωπος ο οποίος έχασε το μυαλό του. Ή έχομε θάνατο της καρδιάς, όταν έχομε μία πόρρωσιν. Ή, επιτέλους, θάνατον του σώματος, ή νέκρωσιν ενός μέλους του σώματος. Όλα αυτά είναι επιμέρους θάνατοι. Τι είναι ακηδία; Λέει ο άγιος Ιωάννης. Είναι περιεκτικός θάνατος. Δηλαδή σε όλους τους τομείς της ανθρωπίνης υπάρξεως είναι θάνατος. Και από σωματικής δηλαδή πλευράς και από πνευματικής πλευράς.

     Ώστε, λοιπόν, πρέπει να διακρίνομε τον θάνατον αυτόν και στα σωματικά έργα και εις τα πνευματικά έργα. Αλλά ας δούμε, αγαπητοί μου, πρώτα τα σωματικά έργα. Είναι γνωστό ότι ο άνθρωπος κατασκευάστηκε για να εργάζεται. Ο Θεός ετοποθέτησε τον άνθρωπο εις τον Παράδεισον και την πρώτη εντολή που του έδωκε ήταν αυτή: «Εργάζεσθαι καὶ φυλάσσειν τὸν Παράδεισον». Να εργάζεται και να φυλάττει τον Παράδεισον. Είδατε; Να εργάζεται. Διότι η εργασία είναι μέσα, θα λέγαμε, είναι στοιχείο μέσα εις αυτήν την δομή του ανθρώπου. Δηλαδή θα λέγαμε ότι η εργασία είναι μία ανάγκη, ένας νόμος βιολογικός, ένας νόμος ακόμη, αν θέλετε, πνευματικός, γιατί πρέπει να δουλεύει και ο νους, και ένας νόμος κοινωνικός. Ένας νόμος, λοιπόν, βιολογικός. Ναι! Λέγει ο Οικουμένιος το εξής: «Ο άνθρωπος», λέγει, «έχει έτσι τα μέλη του φτιαγμένα, ακριβώς για να εργάζεται. Διότι γι' αυτόν τον σκοπό έγιναν τα μέλη για να εργάζεται. Αλλιώτικα αχρηστεύονται». Ένας άνθρωπος ο οποίος δεν δουλεύει, σκουριάζει. Υφίσταται αρρώστιες. Παθαίνει ένα είδος αγκυλώσεως των μελών του και σιγά σιγά αποθνήσκει. Είναι, λοιπόν, ανάγκη βιολογική η εργασία, η κίνησις. Είναι ανάγκη. Γι΄ αυτό εκείνοι οι οποίοι δεν εργάζονται, έχουν επινοήσει την κίνηση και τις εκδρομές, γιατί ακριβώς δεν έχουν άλλη δουλειά να κάνουν, έχουν πολλά χρήματα και κινούνται με τον τρόπον αυτόν, των σπορ... Τι να κάνουμε...

     Είναι όμως και ανάγκη κοινωνική. Μπορείτε, αγαπητοί μου, να φανταστείτε μία κοινωνία ανθρώπων μέσα στην οποία δεν εργάζονται οι άνθρωποι; Η κοινωνία αυτή πού θα καταλήξει; Ή μάλλον δεν είναι ανάγκη να τρέξουμε μακριά, να βρούμε καμιά ίσως παραδειγματική κοινωνία, η δική μας είναι· είναι πάρα πολλοί νέοι που δεν εργάζονται και τρέπονται εις το έγκλημα. Εάν ένας άνθρωπος έχει ανάγκες κοινωνικές και δεν έχει χρήματα, τι θα κάνει; Θα κλέψει, θα πει ψέματα, θα κάνει ληστεία, θα μετέλθει κάθε τρόπο, για να έλθουν χρήματα στην κυριότητά του. Αλλά οι τρόποι που θα χρησιμοποιήσει είναι οπωσδήποτε παράνομοι. Είναι έξω από τους νόμους εκείνους που διέπουν μια κοινωνία. Ο τεμπέλης άνθρωπος είναι μία πληγή, αγαπητοί μου, είναι μία πληγή. Πολλές φορές δυστυχεί, δεν έχει να φάει. Έτσι θα αναγκαστεί να κλέψει. Θα πει ψέματα. Είναι ένα παράσιτο ο τεμπέλης άνθρωπος.

     Θα μου πείτε, πρέπει να τονίζεται αυτό; Μα το τονίζει η Αγία Γραφή, αγαπητοί μου. Ξέρετε τι λέγει εις το βιβλίο των «Παροιμιών»; Είναι στο έκτο κεφάλαιο. Καλεί τον άνθρωπο να κοιτάξει μετά προσοχής και να μελετήσει το μυρμήγκι και την μέλισσα.  «Ιθι πρὸς τὸν μύρμηκα, ὦ όκνηρέ, καὶ ζήλωσον ἰδὼν τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ καὶ γενοῦ ἐκείνου σοφώτερος…... ἢ πορεύθητι πρὸς τὴν μέλισσαν καὶ μάθε ὡς ἐργάτις ἐστὶ τήν τε ἐργασίαν ὡς σεμνὴν ποιεῖται». «Έλα εδώ, τεμπέλη άνθρωπε, έλα εδώ οκνηρέ πήγαινε να δεις και να σπουδάσεις την πολιτείαν των μυρμήκων και την κοινωνίαν των μελισσών, κι εκεί θα πάρεις πολλά διδάγματα, και να φανείς σοφότερος», λέγει, «του μύρμηκος και της μελίσσης, που εκτιμά τόσο πολύ την εργασία, άοκνος, ουδέποτε κάθεται η μέλισσα. Και κινείται με έναν τέτοιον τρόπον, εύρυθμον, κοινωνικά, στην δική της την κυψέλη, την δική της την κοινωνία, ώστε να είναι αξιοζήλευτη η ζωή των μελισσών μέσα στην κυψέλη. Έλα, λοιπόν, οκνηρέ, να πάρεις από κει μαθήματα». Είναι υποτιμητικό για τον άνθρωπο, τον βασιλέα των ζώων, να καλείται να πάρει διδάγματα από τα ζώα. Είναι υποτιμητικό και είναι λυπηρό, έφθασε ο άνθρωπος να κατέβει πιο κάτω και από αυτά, αγαπητοί μου, τα ζώα.

     Αλλά, εκεί που είναι πραγματικά πολύ χτυπητό, όταν η Αγία Γραφή αναφέρεται στο θέμα της τεμπελιάς, είναι αυτά που λέγει ο Απόστολος Παύλος στους Θεσσαλονικείς. Είχε μάθει ότι κυκλοφόρησε στη Θεσσαλονίκη ανάμεσα στους Χριστιανούς ότι ο Χριστός έρχεται. Κι έρχεται γρήγορα. Συνεπώς είναι περιττό να δουλεύουμε. Έκλεισαν τα μαγαζιά τους και περιήρχοντο στους δρόμους ή πήγαιναν στα υπάρχοντα ανοιχτά μαγαζιά και έπιαναν την κουβέντα και τίποτε άλλο. Μέσα σε μία ατέλειωτη τεμπελιά. Τους ελέγχει αυστηρότατα ο Απόστολος Παύλος. Ακούστε τι λέγει: «Παραγγέλλομεν δὲ ὑμῖν, ἀδελφοί, ἐν ὀνόματι τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, στέλλεσθαι ὑμᾶς ἀπὸ παντὸς ἀδελφοῦ ἀτάκτως περιπατοῦντος (:Σας παραγγέλλομε, στο όνομα του Κυρίου μας Ιησού, να αποχωρίζεσθε από κάθε αδελφόν ο οποίος άτακτα περιπατεί· δηλαδή άτακτα πολιτεύεται» -Τι θα πει «άτακτα»; Θα πει τεμπέλικα. Ο ατάκτως ζων είναι ο τεμπέλης. Διότι ο Θεός, είναι Θεός τάξεως. Και εργασίας. Και εφόσον ο Θεός έθεσε την εργασίαν ως τάξιν, εκείνος αναιρώντας την εργασία και μένοντας στην οκνηρία, ζει ατάκτως. Δηλαδή ζει τεμπέλικα- «καὶ μὴ κατὰ τὴν παράδοσιν ἣν παρέλαβον παρ' ἡμῶν (:και δεν ζουν μερικοί κάποιοι όπως εγώ σας είπα, να εργάζεσθε».

     Ο Χριστιανός εργάζεται, αγαπητοί μου. Τον κατηγόρησαν κάποτε τον Κύριον ότι και το Σάββατο εργάζεται. Ηργάζετο βέβαια τα έργα όχι τα βιοποριστικά, αλλά την φιλανθρωπία. Και είπε εκείνο το «Ὁ πατήρ μου ἕως ἄρτι ἐργάζεται, κἀγὼ ἐργάζομαι». «Έως τώρα ο Πατέρας μου εργάζεται, κι εγώ εργάζομαι». Η εργασία! Μεγάλο πράγμα! Μεγάλο πράγμα! Τον ανεβάζει τόσο ψηλά τον άνθρωπο και τον κάνει ανενδεή. Εάν ο Θεός ο ανενδεής εργάζεται, εμείς οι ενδεείς, εμείς που έχομε ανάγκες, πόσο περισσότερο πρέπει να εργαζόμεθα, για να καλύπτομε τις ανάγκες μας; Ακούστε: Τις υλικές μας ανάγκες! Τις υλικές μας! Ο Χριστιανισμός δεν ενδιαφέρεται απλώς για ένα δήθεν υψηλό πνεύμα. Ενδιαφέρεται για ολόκληρον τον άνθρωπον, γι'αυτό ακριβώς και παραγγέλλει να εργάζεται και να μην τεμπελιάζει. Και συνεχίζει ο Απόστολος και λέγει: «Αὐτοὶ γὰρ οἴδατε πῶς δεῖ μιμεῖσθαι ἡμᾶς (:Σεις οι ίδιοι γνωρίζετε πώς πρέπει να μας μιμείσθε) ὅτι οὐκ ἠτακτήσαμεν ἐν ὑμῖν (:ότι ανάμεσά σας δεν τεμπελιάσαμε) οὐδὲ δωρεὰν ἄρτον ἐφάγομεν παρά τινος (:ούτε φάγαμε ψωμί τζάμπα από κάποιον –εννοεί, δηλαδή, ότι δεν καθίσαμε άεργοι ανάμεσά σας, περιμένοντας από σας να φάμε), άλλ' έν κόπῳ καὶ μόχθῳ, νύκτα καὶ ἡμέραν ἐργαζόμενοι, πρὸς τὸ μὴ ἐπιβαρῆσαί τινα ὑμῶν (:με κόπο και μόχθο, νύκτα και ημέρα δουλεύομε, για να μην επιβαρύνουμε κανέναν από σας) οὐχ ὅτι οὐκ ἔχομεν ἐξουσίαν (:επήραμε εξουσία από τον Κύριο να τρώμε από σας· όχι, λοιπόν, ότι δεν έχομε εξουσία), ἀλλ᾽ ἵνα ἑαυτοὺς τύπον δῶμεν ὑμῖν εἰς τὸ μιμεῖσθαι ἡμᾶς (:να σας δώσομε παράδειγμα για να μας μιμείσθε. Ότι πρέπει, δηλαδή, να εργάζεσθε)». Και συνεχίζει: «Ότε ἦμεν πρὸς ὑμᾶς τοῦτο παρηγγέλλομεν ὑμῖν (:Όταν ήμασταν ανάμεσά σας, αυτό σας παραγγέλλομε), ὅτι εἴ τις οὐ θέλει ἐργάζεσθαι, μηδὲ ἐσθιέτω (:εκείνος που δεν θέλει να εργάζεται, ούτε να τρώει· δεν έχει δικαίωμα να φάει εκείνος που δεν εργάζεται. Δεν έχει δικαίωμα να φάει). Ακούομεν γάρ τινας περιπατοῦντας ἐν ὑμῖν ἀτάκτως (:γιατί ακούμε ανάμεσά σας να υπάρχουν μερικοί που πολιτεύονται τεμπέλικα), μηδὲν ἐργαζομένους, ἀλλὰ περιεργαζομένους (:που δεν εργάζονται, αλλά περιεργάζονται. Γυρίζουν από δω, γυρίζουν από κει, κουτσομπολεύουν κ.λπ. -Και την οποία κακία της περιεργείας, πρώτα ο Θεός, αγαπητοί μου, θα αναλύσομε την ερχομένη Παρασκευή)».

     Και συνεχίζει ο Απόστολος: «Τοῖς δὲ τοιούτοις παραγγέλλομεν καὶ παρακαλοῦμεν διὰ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ –όχι εγώ ο Παύλος, ο Κύριος, παραγγέλλομεν καὶ παρακαλοῦμεν– ἵνα μετὰ ἡσυχίας ἐργαζόμενοι τὸν ἑαυτῶν ἄρτον ἐσθίωσιν (:ώστε μετά ησυχίας να δουλεύουν την δουλειά τους και να τρώνε το ψωμί τους)». Εκείνο το «μετὰ ἡσυχίας»... Αυτό το «μετὰ ἡσυχίας»... Πώς να το πω; Χωρίς αναστατώσεις, χωρίς φωνές, χωρίς ατέλειωτα δικαιώματα και ατέλειωτες απεργίες. Αυτό θα πει το «μετά ἡσυχίας». Με ταπεινοφροσύνη. Να σκύψεις και να αρχίσεις να δουλεύεις. Εάν δεν πληρώνεσαι, έχεις το δικαίωμα να ζητήσεις να πληρωθείς. Όταν όμως αρχίσεις να πληρώνεσαι, τότε δούλεψε, αγαπητέ μου. Διότι όταν δουλέψεις, και να φωνάζεις, και να σε πληρώνουν παραπάνω, και πάλι φωνάζεις και σε πληρώνουν παραπάνω, και ζητάς πιο πολλά λεφτά και λιγότερη δουλειά και συνεχώς ποσά αντιστρόφως ανάλογα, τα λεφτά να μεγαλώνουν, η δουλειά να μικραίνει, οι ώρες να μικραίνουν, τότε, τότε, τότε πού θα φτάσομε; Αυτό θα πει «μετὰ ἡσυχίας». «Εἰ δέ τις οὐχ ὑπακούει τῷ λόγῳ ἡμῶν διὰ τῆς ἐπιστολῆς, τοῦτον σημειοῦσθε, καὶ μὴ συναναμίγνυσθε αὐτῷ, ἵνα (:Εάν κάποιος από σας -λέγει- δεν θέλει να συμμορφωθεί με εκείνα τα οποία γράφω στην επιστολή μου, αυτόν -λέει- να τον σημειώνετε και να τον απομονώνετε, να μην του κάνετε συντροφιά, για να ντραπεί)». Πού σήμερα! Ποιον σήμερα! Να μην κάνομε συντροφιά για να ντραπεί...! Σήμερα, αγαπητοί μου, η τεμπελιά είναι δόξα και τιμή. Καυχιέται κανείς ότι καταφέρνει να έχει χρήματα χωρίς να δουλεύει. Και θεωρείται ανόητος, επιτρέψατέ μου, κορόιδο, εκείνος ο οποίος εργάζεται για να βγάλει το ψωμί του...

     Αλλά είναι όμως, αγαπητοί, και η πνευματική εργασία. Δεν είναι μόνο η σωματική εργασία, η βιολογική, εκείνη που είναι ανάγκη του σώματος και που έχομε ανάγκη να δουλέψομε για να φάμε. Αλλά είναι και η πνευματική εργασία. Είναι εκείνο που σας έλεγα προηγουμένως. Είναι η εργασία του νου. Όταν θα πρέπει να αρχίσομε να δουλεύουμε, να σκεφτόμαστε, αλλά προπαντός και κυρίως να εργαζόμεθα το έργο των αρετών. Σας θυμίζω την παραβολή των ταλάντων. Ενθυμείσθε πώς απεκάλεσε εκείνον τον δούλον που πήρε το ένα τάλαντον ο Κύριός του, που το έκρυψε και δεν το δούλεψε; «Δούλε οκνηρέ», «δούλε τεμπέλη». Και τον επιπλήττει δριμύτατα τον δούλον αυτόν. Γιατί; Γιατί δεν δούλεψε το τάλαντό του. Δηλαδή ποιο; Τα προσόντα που του έδωκε ο Θεός, την ικανότητα, το «κατ' εικόνα» και να το δουλέψει και να το κάνει «καθ' ὁμοίωσιν» Να φθάσει, δηλαδή, να ομοιάσει του Θεού στις αρετές.

     Το ξέρετε ότι έχομε πολλή δουλειά να κάνομε, αγαπητοί μου, στον τομέα αυτόν; Κι όλο γλυστράμε. Κι όλο ξαναγυρίζομε πίσω, και πάλι πρέπει να σηκωνόμεθα και πάλι δουλειά πρέπει να κάνομε. Χωρίς να σταματούμε μια ζωή ολόκληρη πρέπει να αγωνιζόμαστε για την πνευματική μας οικοδομή. Όχι δια τις οικοδομές τις υλικές, τα σπίτια, τι θα κάνομε . Αλλά για την πνευματική μας οικοδομή. Δια τον οίκον της ψυχής μας, για τις αρετές. Πάρα πολλοί άνθρωποι, μετά δυστυχίας το λέγω, δεν αγωνίζονται. Και δεν οικοδομούν τον οίκον της ψυχής των. Τον αφήνουν έτσι, ερειπωμένον, αραχνιασμένον, και που να περπατούν μέσα πολλά ζωύφια, δηλαδή πολλά πάθη και πολλοί δαίμονες να τον καθιστούν κατοικητήριο τον οίκον της ψυχής των. Πρέπει, λοιπόν, να δουλέψομε. Θυμόσαστε, παρακαλώ, εκεί που λέγει, σας το είπα, που λέγει ο Θεός, έδωκε εντολή εις τους πρωτοπλάστους να εργάζονται και να φυλάσσουν τον Παράδεισον; Τι έπρεπε να εργάζονται; Να σκάπτουν; Ήταν τόσο εύφορο το έδαφος, ώστε παρήγαγε πλουσιοτάτους καρπούς. Να ποτίζουν; Μας λέγει η Αγία Γραφή ότι ανέβλυζε νερό και επότιζε τον Παράδεισο. Τι έπρεπε να κάνουν; Να κτίσουν σπίτι; Να φτιάξουν ρούχα; Τίποτα. Ανενδεείς ήσαν, δεν είχαν καμία ανάγκη. Ζούσαν μέσα σε μία μακαριότητα υλική. Πού ήταν η εργασία; Κυρίως. Ήταν στον πνευματικό τομέα. Και να φυλάσσουν τι; Να φυλάσσουν τον Παράδεισον; Ναι. Από ποιον; Δεν υπήρχαν άλλοι άνθρωποι. Κλέπται; Λησταί; Κακοποιοί; Καταχρασταί; Καταπατηταί; Δεν υπήρχαν. Τότε από ποίον να φυλάξουν τον Παράδεισον; Από τον διάβολον; Ναι, από τον διάβολο. Αλλά ο διάβολος είναι πνεύμα. Μπορούσε να μπαίνει παντού. Από ποιον να φυλάξουν τον Παράδεισον; Από τον Αδάμ έπρεπε να φυλάξει τον Παράδεισο ο Αδάμ! Δηλαδή να φυλάξει τον εαυτό του, για να μη χάσει τον Παράδεισον. Έπρεπε να εργαστεί το έργο των αρετών, την αγιότητα, και να φυλάσσει αυτό το οποίο δουλεύει, το έργο των αρετών, για να μην το χάσει. Το έχασε όμως. Διότι δούλευε μεν, αλλά δεν εφύλαττε όμως. Και έχασε ακριβώς εκείνα που δούλεψε ο Αδάμ. Του τ' άρπαξε ο διάβολος.

     Είναι και κάτι άλλο όμως που πρέπει να δουλέψομε, και δεν απαιτεί λίγο κόπο. Είναι η γνώσις του Θεού! Η γνώσις του Θεού, αγαπητοί μου, είναι αναγκαιοτάτη. Λέει ο Απόστολος Παύλος: «Ἀγνωσίαν γὰρ Θεοῦ τινες ἔχουσι· πρὸς ἐντροπὴν ὑμῖν λέγω». «Σας το λέω για ντροπή σας. Δεν δουλέψατε να μάθετε Ποιος είναι ο Θεός και τι θέλει από σας;». Ώστε, λοιπόν, έχομε πολύ να δουλέψομε. Και σωματικά και πνευματικά. Και να εξορίσομε, αγαπητοί μου, την κακίαν της αργίας, της ακηδίας.

     Αν με ρωτήσετε, πώς θα μπορέσομε να την θεραπεύσουμε; Θα σας απαντούσα: Πρώτον, θα κάνομε αρχή προσπαθείας. Όλα τα πράγματα αρχίζουν με μία προσπάθεια. Και με μίαν αρχήν. Όλα αρχίζουν με μίαν αρχήν. Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός. Θα αρχίσομε. Μα... σταματήσαμε. Θα ξανακάνομε αρχή. Και πάλι σταματήσαμε. Και πάλι αρχή. Πάντα θα κάνομε αρχή προσπαθείας.

     Δεύτερον. Θα κάνομε προσευχή. Θα παρακαλέσουμε τον Θεό να μας απαλλάξει απ' αυτό το πάθος.

     Τρίτον. Θα απέχομε από την αργολογία. Είναι παρατηρημένο, οι άνθρωποι που λένε πολλές κουβέντες, δεν δουλεύουν. Φερμουάρ, λοιπόν, στο στόμα. Για να μπορέσουμε να κάνουμε λίγο δουλειά. Ακόμη, η δουλειά ξέρετε, θέλει υπομονή. Θα υπομείνομε, θα κάνομε υπομονή στο έργο που εργαζόμεθα. Είτε σωματικό είτε πνευματικό. Θα μελετούμε ακόμη τα λόγια του Θεού, θα μελετούμε την Αγία Γραφή. Και τέλος θα αποκτήσομε την αγία συνήθεια της θεωρίας του νου. Θα δουλεύει το μυαλό μας. Η θεωρία του νου. Θα βαθαίνομε μέσα εις τον λόγο του Θεού. Θα βαθαίνομε εις την αγάπη του Θεού, εις τα μυστήρια του Θεού. Και βαθαίνοντας, αγαπητοί μου, θα έχομε εξορίσει την αργία, πραγματικά, και θα ζούμε όπως ο Θεός θέλει.

12η ομιλία στην κατηγορία :  "Ὁμιλίες Χαιρετισμῶν. Ὁμιλίες τῶν πέντε Παρασκευῶν τῶν Χαιρετισμῶν"

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίες Χαιρετισμῶν. Ὁμιλίες τῶν πέντε Παρασκευῶν τῶν Χαιρετισμῶν" εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/milies-xairetism-n
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_9.html?m=1

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ὁμιλίες Χαιρετισμῶν. Ὁμιλίες τῶν πέντε Παρασκευῶν τῶν Χαιρετισμῶν».🔻
https://drive.google.com/file/d/1KRKcnIbrmAoOMzsW80296JZ1OPDiWnTP/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς «Ὁμιλίες Χαιρετισμῶν. Ὁμιλίες τῶν πέντε Παρασκευῶν τῶν Χαιρετισμῶν».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pJ07DV3ARtGRuPQcpZRNwT

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς «Ὁμιλίες Χαιρετισμῶν. Ὁμιλίες τῶν πέντε Παρασκευῶν τῶν Χαιρετισμῶν».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%9F%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%B5%CF%82%20%CE%A7%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8E%CE%BD.?m=1

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.