†.Ποιοί είναι οι ειδωλολάτρες; Είναι όλοι εκείνοι, όπως γράφει ο Απόστολος Παύλος: «ἐσεβάσθησαν καὶ ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει παρὰ τὸν κτίσαντα. Και μετήλλαξαν τὴν ἀλήθειαν τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ ψεύδει» (Ρωμ.1, 25) Είναι εκείνοι που σεβάστηκαν και λάτρεψαν την κτίση παρά τον Θεό δημιουργό. Και ακούστε, αυτό το "μετήλλαξαν" την αλήθεια του Θεού με το ψεύδος. Δηλαδή το φάσμα της ειδωλολατρίας είναι πάρα πολύ ευρύ. Τόσο στη θεωρητική θεώρηση όσο και στην πρακτική θεώρηση. Δηλαδή ποιά είναι αυτή η θεωρητική θεώρηση; Είναι η άρνηση του αληθινού Θεού, είναι η θεοποίηση των υλικών αγαθών, των ιδεών, του γάμου, του σκοπού της ζωής, αυτά δέ αποτελούν στη συνέχεια, θα λέγαμε, και την πρακτική θεώρηση της ειδωλολατρίας.
θα 'θελα να σας έλεγα ένα σημείο. Μόνο ένα σημείο. Γιατί μπορεί να σας παραξένεψε. Δηλαδή ο γάμος.. ναί, ναί. Όταν κανείς κάνει τον γάμο σκοπό, και όλα τ' άλλα τα βάλει μέσα, που θα εξυπηρετήσουν αυτόν τον σκοπό. Ένα μικρό παράδειγμα και Θα πέσετε από τα σύννεφα. Όταν επί παραδείγματι, κλέβω για να συντηρήσω την οικογένειά μου, -το παράδειγμα μάλιστα δεν είναι δικό μου. Είναι ενός ορθοδόξου ξένου- κλέβω για να συντηρήσω την οικογένειά μου. Όταν με πιάσουν και μου πούν γιατί έκλεψες; εγώ απλά, και με πεποίθηση για το επιχείρημά μου, λέγω: "Διότι ήθελα να ζήσω την οικογένειά μου." Ο άνθρωπος που κλέβει για να ζήσει την οικογένειά του, έκανε είδωλο την οικογένειά του. Διότι έκανε σκοπό της ζωής του την οικογένειά του. Όταν μία χήρα γυναίκα, δέν έχει χρήματα να ζήσει τα παιδιά της και εκδίδεται. Κι' άμα τη ρωτήσετε γιατί το κάνεις αυτό; είναι φοβερό. "Τί να έκανα πάτερ μου; Πώς να ζήσω τα παιδιά μου;" Βλέπετε; Αυτή έκανε ειδωλολατρία τα παιδιά της. Μή σας κάνει εντύπωση. Αυτές οι θέσεις υπάρχουν διάχυτες. Σας τις αποκαλύπτω για να βγούμε από μιά ανύποπτη κατάσταση ότι τυχόν δέν είμαστε ειδωλολάτρες. Να βγούμε. Ν' αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε τί θα πεί είμαι τηρητής του νόμου του Θεού, και δέν είμαι ειδωλολάτρης.
Σας είπα ότι είναι αξιοπρόσεκτο εκείνο το «μετήλλαξαν τὴν ἀλήθειαν τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ ψεύδει.» Ξέρετε τί σημαίνει αυτό; Σημαίνει, η ψευδής αντίληψη για τον Θεό. Από την άρνηση μέχρι την παραποίηση της γνώσεως του Θεού. Αυτό θα πει μεταλλάσω. Αλλάζω. Αφού θα προσθέσουμε ξένα στοιχεία στις ιδιότητες του Θεού ή θα αφαιρέσουμε ή θα προσθέσουμε. Και θα πούμε, δέν είναι ο Θεός έτσι, είναι έτσι. Άν πούμε δέν είναι έτσι, αλλά είναι έτσι και τα λοιπά, κι' αυτό είναι μία μεταλλαγή της αληθείας περί του Θεού. Θα ξαναπώ την φράση «μετήλλαξαν τὴν ἀλήθειαν τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ ψεύδει». Οι άνθρωποι αυτοί δέχονται την τύχη. Α, δηλαδή αν παίρνω λαχεία, παίζω προ-πο είμαι ειδωλολάτρης; Ναί, ναί, ναί. Λέγανε οι αρχαίοι Έλληνες, δέν έχει πάρα πολύ σχέση με αυτό, αλλά έχει μιά λέξη που είναι χρήσιμη. "Άνθρωποι τύχης είδωλον επλάσαντο, πρόφασιν ιδίης αβουλίης".
Α, ώστε λοιπόν έπλασαν το είδωλο της τύχης; Ναί, είδωλο είναι. Διότι άμα πιστεύω στην τύχη δέν πιστεύω στο Θεό. Μα μπορώ να πιστεύω στον Θεό και στην τύχη; Ή θα πιστεύεις στον Θεό και στην πρόνοιά του, ότι τα βλέπει όλα ή θα πιστεύεις την τύχη. Τύχη θα πεί μία περιοχή του σύμπαντος που δεν επικρατεί εκεί ούτε η γνώση ούτε η παρουσία του Θεού. Αυτό θα πεί τύχη. Το δέχεσαι αυτό; Τότε σημαίνει μειώνεις τον Θεό. Τότε σημαίνει μεταλλάσσεις την αλήθεια του Θεού στο ψεύδος. Την αυτόματο γένεση, άμα λέει κανείς ότι ο κόσμος έγινε μόνος του, οι άνθρωποι έγιναν μόνοι τους. Η αυτόματος γένεσις των ζώντων. Των ζώντων όντων, δηλαδή του ανθρώπου και των ζώων. Την αιωνιότητα της ύλης, που λέει ο υλισμός, ότι η ύλη υπήρχε υπάρχει και θα υπάρχει μιά αιώνια φωτιά, την παντοδυναμία του ανθρώπου, το μεγαλείο των έργων του ανθρώπου, όλα αυτά αποτελούν ειδωλολατρία. Όλα αυτά αποτελούν μεταλλαγή της αληθείας του Θεού στο ψεύδος. Και συνεπώς την λατρεία του ειδώλου του Θεού, που είναι η κτίσις. Ακούστε τι είπα: Το είδωλο του Θεού είναι η κτίσις. Γιατί; Το λέει ο Απ. Παύλος. ότι «ἥ τε ἀΐδιος αὐτοῦ» η αϊδιότητά του, η σοφία του, όλα αυτά καθρεφτίζονται μέσα στη δημιουργία, θα πρέπει να τα δείς αυτά και ν' ανεβάσεις τα μάτια σου προς τον Θεό. Όταν πείς ότι η σοφία του Θεού δέν είναι ο Θεός αλλά η φύσις είναι η σοφία, τότε σημαίνει το είδωλο του Θεού, η κτίσις που δείχνει τη σοφία του Θεού, δείχνει την δύναμη του Θεού, τότε σημαίνει λατρεύεις το είδωλό του Θεού που είναι η κτίση.
Δεν είναι τυχαίο αγαπητοί μου και το ότι κατακλείει ο άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής την θεολογικωτάτη του επιστολή, την πρώτη του επιστολή, με τούτη την φράση: «Τεκνία, φυλάξατε ἑαυτοὺς ἀπὸ τῶν εἰδώλων·».
(Α Ιω. 5,21) Παιδάκια, λέει ο άγιος Ιωάννης, φυλάξατε τον εαυτό σας από τα είδωλα.
«καὶ πᾶσι τοῖς ψευδέσι». Αυτό το «καὶ πᾶσι τοῖς ψευδέσι» αγαπητοί μου, είναι, γενικός χαρακτηρισμός για τα επτά προηγούμενα αμαρτήματα, τις επτά μεγάλες κατηγορίες αμαρτωλών. Αυτές οι επτά κατηγορίες εκεί υπάγονται.
Καὶ πᾶσι τοῖς ψευδέσι. Σ' όλους τους ψευδείς. Τί θα πεί αυτό; Μονολεκτικά. Σ' όλους τους ψευδείς. Ψευδείς λέγονται διότι μετήλθαν και διέπραξαν και εβίωσαν το μή όν. Το μή υπάρχων. Την μή αλήθεια. Εκείνο που δέν ήταν αλήθεια. Εκείνο που είναι ψεύδος. Εν ευρεία εννοία. Η αμαρτία γενικά χαρακτηρίζεται ψεύδος. Επειδή αντίκειται στην αλήθεια πού είναι η αρετή, το αγαθό και ο Χριστός.
Είναι αξιοπρόσεκτο ότι τόσο το ψεύδος όσο και η αλήθεια, από τον ιερό Ευαγγελιστή Ιωάννη δέν γράφονται εν εννοία νοησιαρχική, όπως στους Έλληνες, που λέμε "λέγω ψέματα", αλλά με την έννοια την βιωματική που θα πεί "κάνω ψέματα" ή κάνω αλήθεια. Λέει στην Αποκάλυψη «καὶ πᾶς ὁ φιλῶν καὶ ποιῶν ψεῦδος».
(Αποκ. 22,15)
Αυτός που αγαπάει και κάνει το ψεύδος. Στο Ευαγγέλιό του «ὁ δὲ ποιῶν τὴν ἀλήθειαν ἔρχεται πρὸς τὸ φῶς».
(Ιω. 3,21) Ποιεί την αλήθεια. Κάνει την αλήθεια.
Η θέσις όλων αυτών αγαπητοί, είναι «ἐν τῇ λίμνῃ τῇ καιομένῃ ἐν πυρὶ καὶ θείῳ, ὅ ἐστιν ὁ θάνατος ὁ δεύτερος». (Αποκ. 21,8)
Είναι μία εικόνα της κολάσεως και ταυτίζεται με εκείνο που ο Κύριος είπε για την γέενα του πυρός. Λίμνη συνεκδοχικά σημαίνει, συσσώρευση παντός υγρού. Και συνεπώς είναι ο περιορισμένος εκείνος χώρος μέσα στον οποίον κινείται το λιωμένο θειάφι. Είναι μία εικόνα η εικόνα της καιομένης λίμνης με το θειάφι, που λέει ο Ησαΐας: «ὁ θυμὸς Κυρίου ὡς φάραγξ (δηλ. σάν κοίλωμα, σάν λίμνη) ὑπὸ θείου καιομένη» (Ησ. 30,33).
Αλλά και από την τιμωρία των Σοδόμων όπου ο «Κύριος ἔβρεξεν ἐπὶ Σόδομα καὶ Γόμοῤῥα θεῖον, καὶ πῦρ παρὰ Κυρίου ἐξ οὐρανοῦ».
(Γεν.19,24) έχουμε τον ιστορικό τύπο της κολάσεως. Σημασία έχει ότι η κόλαση είναι ο θάνατος ο δεύτερος. Ο αιώνιος δηλαδή χωρισμός του ανθρώπου από τον Θεό. Η κόλαση αγαπητοί μου είναι μία πραγματικότητα. Κι' αν θέλουμε να μην πάμε, να ακολουθήσουμε αυτό που λέει ο άγιος Σιλουανός: "Έχε το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι."
Απόσπασμα από την 89η ομιλία στο βιβλίο της Καινής Διαθήκης
« Ιερά Αποκάλυψις ».
†. Έκτη περίπτωση. Είναι οι φαρμακοί. «τοῖς δὲ.. φαρμακοῖς». Κατά κυριολεξία είναι οι δηλητηριαστές. Αυτοί οι οποίοι δηλητηριάζουν. Κατά μεταφορά είναι οι μάγοι και οι γόητες. Ο γόης είναι ο μάγος. Στην Καινή Διαθήκη, αναφέρεται η λέξη γόης. Γι' αυτό και λέγεται γοητεύω, δηλαδή μαγεύω, και σιγά-σιγά η λέξη ξέπεσε να λέγεται γοητεία, γητεία, γητιά. Όταν λέμε, να σε γητέψω. Ή, ξέρει μία γητιά η γειτόνισσα, σημαίνει αυτό. Είναι από τη λέξη γόης, γοητεία, γοητεύω, δηλαδή μαγεύω. Μετέρχομαι μαγεία.
Πάντως ο κατάλογος των ασχολουμένων με τη μαγεία και τον κύκλο της μαγείας, είναι μακρύς. Είναι πολλές οι πλευρές. Από το απλό ξεμάτιασμα με νερό και λάδι, ή με κάρβουνα, ή με αλάτι, μέχρι τον πνευματισμό, τα μέντιουμ, μέχρι το λύσιμο δήθεν μαγειών και μέχρι την μαύρη μαγεία, εκεί που θα πάμε κάνουμε μάγεια για να καταστρέψουμε έναν άνθρωπο, όλα αυτά, είναι μία κατηγορία η οποία δέν είναι ανεκτή στον Θεό, αποτελεί λατρεία και τέχνη του διαβόλου και καταδικάζεται από τον Θεό. Από δέ τον άγιο Κύριλλο Ιεροσολύμων, όλος αυτός ο κύκλος ονομάζεται "κακοτεχνία" τις κακοτεχνίες, λέει, φεύγετε, μακριά από κακοτεχνίες. Κακοτεχνία, κάθε τί που είναι μαγικό. Όλα αυτά αγαπητοί μου η Αγία Γραφή τα σημειώνει ως εξής, θα σας πάρω δύο - τρεις περιπτώσεις από την Αγία Γραφή. Δύο από την Παλαιά και μία από την Καινή Διαθήκη.
Δευτερονόμιο 18, 10 - 12. «οὐχ εὑρεθήσεται ἐν σοὶ..μαντευόμενος μαντείαν..φαρμακὸς.. ἐπερωτῶν τοὺς νεκρούς.ἔστι γὰρ βδέλυγμα Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου πᾶς ποιῶν ταῦτα·» Δέν θα βρεθεί λέγει ανάμεσά σας, στον λαό τον δικό μου, λέει ο Θεός, και ο λαός του Θεού είναι η Εκκλησία. Δηλαδή δέν μπορεί να είσαι χριστιανός και να είσαι μαντευόμενος. Να μετέρχεσαι μαντεία. Και ξέρετε μαντεία; Μαντεία μέχρι, μέχρι, που άν ανεβαίνω στο σκαλοπάτι, πήγε το αριστερό μου ή το δεξί μου πόδι.. Μαντεύομαι εκεί. Άν ανεβαίνω κάποια σκάλα και έφθασε το αριστερό μου ν' ανεβεί, ά, λέω, δέν θα πάω καλά. Ή, πήγε το δεξί μου πόδι στο πρώτο σκαλοπάτι, θα πάω καλά. Απ' αυτά, τα καθημερινά που ζούμε συνεχώς, μέχρι να τρέχω να γυρεύω αποκαλύψεις μέσα στα πνευματιστικά τραπεζάκια και στα μέντιουμ. Φαρμακός. Δέν πρέπει να υπάρχει ανάμεσά σας φαρμακός, δηλαδή μάγος. «ἐπερωτῶν τοὺς νεκρούς».
Είναι ο πνευματιστής. Διότι τους νεκρούς, τα πνεύματα τάχα καλούμε. «ἔστι γὰρ βδέλυγμα Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου πᾶς ποιῶν ταῦτα·» (Δευτ. 18,12)
Γιατί όλα αυτά είναι -είδατε- το βδέλυγμα, είναι, λέει, σίχαμα. Στον Θεό αυτά είναι σίχαμα.
Το δέ βιβλίο της "Εξόδου" σημειώνει: «φαρμακοὺς οὐ περιποιήσετε». (Εξ. 22,18)
Δηλαδή, τους μάγους, δέν θα τους αφήσουμε να ζήσουν. Θα τους εξολοθρεύσετε. Η δέ Καινή Διαθήκη σημειώνει: «πονηροὶ δέ ἄνθρωποι καὶ γόητες (διότι οι μάγοι πονηροί άνθρωποι είναι) προκόψουσιν ἐπὶ τὸ χεῖρον, πλανῶντες καὶ πλανώμενοι». (Β Τιμ. 3,13) Η προκοπή τους θα είναι απ' το κακό στο χειρότερο. Αυτοί που πλανούν τους άλλους και πλανώνται και οι ίδιοι.
Ο καθηγητής Μπρατσιώτης, σημειώνει στο βιβλίο του υπομνήματός του στην Αποκάλυψη: "Διατί δέ όχι και οι παντί γόητες, οι επί βλάβη του πλησίον μας ασκούντες το γόητρον αυτών, του λόγου, της τέχνης, της γραφίδος, της σωματικής χάριτος και λοιπά;" Γιατί τάχα, λέει, δεν μπορούν να θεωρηθούν μάγοι και εκείνοι οι οποίοι μετέρχονται τον λόγο, την τέχνη, την γραφίδα, την συγγραφή και την ομορφιά την σωματική; Ναι, αγαπητοί, πρέπει να σας πώ αυτό. Του λόγου οι μάγοι είναι οι διάφοροι δημαγωγοί, οι καθοδηγητές οι ποικίλοι, που παρασύρουν άκακες ψυχές στην διαφθορά. Μάγοι του λόγου είναι. Της τέχνης η μαγεία, είναι ο κινηματογράφος, η τηλεόραση, το θέατρο, ο χορός, η μουσική, η ζωγραφική, όταν αυτά παρασύρουν τους ανθρώπους στην αμαρτία. Και αυτό είναι γοητεία, δηλαδή μαγεία.
Της γραφίδος; Είναι η λογοτεχνία. Είναι η φιλοσοφία. Είναι η πορνογραφία. Πόσα τέτοια γράφονται και πουλιούνται σαν συγγράμματα, βιβλία, και τα λοιπά, που παρασύρουν τους ανθρώπους και τους απομακρύνουν από την εν Χριστώ απλότητα. Και αυτοί μάγοι της γραφίδος είναι. Και αυτοί έχουν την ίδια κατηγορία εκεί στους φαρμακούς.
Και ώς προς τη σωματική χάρη. Το ξέρετε. Είναι η μόδα, όλοι αυτοί οι οίκοι μόδας που δείχνουν την μόδα, πλασάρουν την μόδα στους ανθρώπους. Οι άνθρωποι θέλουν να ζουν την μόδα και με τον τρόπον αυτόν δελεάζονται οι ψυχές και τα σώματα. Και πέφτουν στην αμαρτία. Τα καλλιστεία. Τί είναι τα καλλιστεία παρακαλώ; Μιά μαγεία είναι. Τί είναι ο γυμνισμός παρακαλώ; Όλα αυτά είναι μαγείες, που οδηγούν τους ανθρώπους μακριά από τον Θεό.
Απόσπασμα από την 89η ομιλία στο βιβλίο της Καινής Διαθήκης
« Ιερά Αποκάλυψις ».
†.Τέταρτον. Οι φονείς. Ποιοί είναι οι φονείς τώρα. «τοῖς δὲ δειλοῖς καὶ ἀπίστοις καὶ ἐβδελυγμένοις καὶ φονεῦσι»
(Αποκ. 21,8). Είναι οι πάσης φύσεως και μορφής φονιάδες. Πρώτα-πρώτα είναι οι κοινοί δολοφόνοι. Είναι αυτοί που σκοτώνουνε. Σκοτώνουν τον άλλον άνθρωπο. Οι κοινοί δολοφόνοι. Οι κοινοί εγκληματίες. Δεύτερον, είναι όλοι εκείνοι οι λυμεώνες, οι καταστροφείς της ειρήνης, και δημιουργούν εμπόλεμες καταστάσεις. Τρίτον, είναι εκείνοι που σκοτώνουν τον εαυτό τους. Οι αυτοκτονούντες. Τέταρτον, είναι αυτοί που καταστρέφουν την υγεία των ανθρώπων και συνεπώς πεθαίνουν οι άνθρωποι γρήγορα, είτε έμμεσα είτε άμεσα για να κερδίζουν χρήματα. Έχουν δηλαδή μπροστά στα μάτια τους το κέρδος. Και δέ λογαριάζουν την υγεία των άλλων ανθρώπων. Και συντομεύεται η ζωή του άλλου ανθρώπου, των άλλων ανθρώπων, μόνο και μόνο για να βάλουν αυτοί στην τσέπη τους χρήματα. Και πέμπτον, όλοι εκείνοι που προβαίνουν στις εκτρώσεις των εμβρύων.
Βέβαια όλα αυτά που σας είπα τώρα, θα μου πείτε, και οι κοινοί δολοφόνοι; Και αυτοί αφού εκθιάζουμε σήμερα τους δράκους και λέμε ζήτω ο δράκος, γιατί όχι; Όλοι αυτοί, έχουν τους λόγους τους και τις δικαιολογίες τους και τις θέσεις τους. Ιδίως η τελευταία περίπτωση, ότι, γιατί είναι φόνος μία έκτρωση; Γιατί είναι φόνος μία έκτρωση απλούστατα. Διότι Άμα συλλήψει, άμα άνθρωπος. Πώς θέλεις να δείς τον άνθρωπο; Να τον δείς έτοιμο, ολόκληρο, να σου πεί "καλημέρα μαμά καλημέρα μπαμπά;" Και τότε θα είναι άνθρωπος; Όταν ήδη φτιάχνεται, κτίζεται, δομείται μέσα στα σπλάχνα της μάνας του ο μέλλον άνθρωπος, αυτός δέν είναι άνθρωπος; Είναι ολόκληρος άνθρωπος. Είναι πλήρης άνθρωπος. Πλήρης, με τη διαφορά, πως η πληρότητά του δέν φαίνεται ακόμη. Αλλά είναι πλήρης άνθρωπος. Ό,τι θα πάρει, θα πάρει μόνο τροφή για να ξεδιπλωθεί. Κατά τ' άλλα είναι δυνάμει πλήρης, πλήρης, πλήρης άνθρωπος. Γι' αυτό λέμε, άμα συλλήψει άμα άνθρωπος. Την στιγμή που συλλαμβάνεται στα σπλάχνα μιας γυναικός ένας άνθρωπος, είναι άνθρωπος. Από την στιγμή εκείνη. Έτσι θα μπορούσαμε να πούμε αγαπητοί μου ότι και οι εκτρώσεις είναι φόνος.
Απόσπασμα από την 89η ομιλία στο βιβλίο της Καινής Διαθήκης « Ιερά Αποκάλυψις ».
†.«τοῖς δὲ δειλοῖς καὶ ἀπίστοις καὶ ἐβδελυγμένοις».
(Αποκ. 21,8)
Ποιοι είναι αυτοί οι εβδελυγμένοι; Κατά λέξη θα πεί, οι σιχαμένοι. Προσέξτε με εδώ. Σας παρακαλώ αυτό το σημείο, δηλαδή αυτή την περίπτωση ανθρώπων να την προσέξουμε. Ο εβδελυγμένος είναι αυτός που έχει επάνω του βδέλυγμα, σίχαμα. Αυτό που λέμε, τον σιχαίνομαι αυτόν τον άνθρωπο, τον σιχαίνομαι. Δηλαδή θα το μεταφράσουμε έτσι: Οι σιχαμένοι. Ποιοι είναι αυτοί αυτοί οι σιχαμένοι; Τον χαρακτηρισμό τον δίνει ο Θεός. Δέν μπορώ εγώ να πώ τον άλλον ότι είναι σιχαμένος. Τον χαρακτηρισμό το δίνει ο Θεός. Ποιος είναι ο σιχαμένος; Είναι εκείνος ο οποίος έχει βρώμικα ρούχα, είναι άπλυτος. Ποιός είναι αυτός ο σιχαμένος;
Ακούστε αγαπητοί μου. Υπάρχουν οι εξής έννοιες εβδελυγμένου ανθρώπου, σιχαμένου.
Η πρώτη. Είναι όταν ο πιστός άνθρωπος, ο βαπτισμένος καταφρονήσει τον Θεό και έρθει σε επαφή με την ειδωλολατρία ή τα ειδωλολατρικά έθιμα. Αυτός είναι σιχαμένος. Διότι η ειδωλολατρία είναι βδέλυγμα, είναι σίχαμα. Ο Θεός απεχθάνεται, σιχαίνεται την ειδωλολατρία. Συνεπώς ο μετερχόμενος ειδωλολατρία είναι εβδελυγμένος είναι σιχαμένος.
Αλλά για να το προσέξουμε. Εάν κάνεις βαπτίστηκε Χριστιανός Ορθόδοξος και γίνεται Μασόνος, εφόσον η Μασονία είναι άλλη θρησκεία και δή ειδωλολατρική, διότι μετέρχεται μυστήρια ειδωλολατρικά. Όπως είναι τα μυστήρια τα Ελευσίνια, τα Ορφικά, τα μυστήρια της Ίσιδος και ό,τι άλλα μυστήρια, διότι το λέγουν αυτοί οι άνθρωποι, ότι έχουν δανειστεί απ' όλα αυτά τα μυστήρια, στοιχεία και τα οποία χρησιμοποιούν, αποκαλύπτουν δέ προοδευτικά στην ανάβαση του μυουμένου από βαθμό σε βαθμό. Όλοι δέ οι βαθμοί μυήσεως, το ξέρετε, είναι 33. Μπορεί ίσως του πρώτου βαθμού να μην καταλαβαίνει πολλά πράγματα, αλλά όσο προχωρεί η μύηση τόσο περισσότερο είναι κατανοητή αυτή η μύηση πιά μέσα στα μυστήρια τα ειδωλολατρικά. Έτσι, αν κάποιος Χριστιανός Ορθόδοξος γίνει Μασόνος είναι εβδελυγμένος.
Το αστείο, είναι, ότι θεωρούν οι Μασόνοι τους μή Μασόνους ακαθάρτους και εβδελυγμένους. Το αστείο του πράγματος. Άν είναι αστείο. Άν είναι αστείο.
Έχετε πάει ποτέ σε καρνάβαλο αγαπητοί μου; Ή σε καρναβαλικά πανηγύρια; Ο άνθρωπος που πηγαίνει είναι εβδελυγμένος.
Ακόμη ό,τι άλλο, όπως είναι οι αναστενάρηδες. Πηγαίνουμε να δούμε τους αναστενάρηδες. Είμαστε εβδελυγμένοι. Διότι εκεί έχουμε ένα κατάλοιπο των Ορφικών μυστηρίων. Και γενικά είδατε πόση διαφήμιση γίνεται, όταν κάνουμε, δήθεν τάχα για την παράδοση, αναβίωση παλιών ειδωλολατρικών εθίμων; Εάν μετέχουμε σ' αυτά τα έθιμα, τα ειδωλολατρικά, αναμφισβήτητα είμαστε εβδελυγμένοι. Δέν θέλει πιό πολύ φιλοσοφία για να το καταλάβουμε. Θυμηθείτε όταν οι Εβραίοι επιστρέφουν στην γή της επαγγελίας, πως πλανήθηκαν και πήγαν και έφαγαν σε γειτονικό τους λαό, στους Μαδιανίτες, που τους παρέσυραν, έφαγαν θυσίες που προσφέρονταν εις τον Βεελφεγώρ και έπεσαν στην πορνεία. Έπεσαν δηλαδή σε τελετές ειδωλολατρικές και ο Θεός τους τιμώρησε σκληρά. Κάτι ανάλογο λέει ο Θεός δια του προφήτου Ώσηε. Λέγει: «αὐτοὶ εἰσῆλθον πρὸς τὸν Βεελφεγὼρ καὶ ἀπηλλοτριώθησαν εἰς αἰσχύνην» (Ωσ. 9,10)
Αποξενώθηκαν σε πράγματα που είναι άξια ντροπής. Έμ, βέβαια, όταν, τί να σας πώ, ντρέπομαι τ' αυτιά σας, ντρέπομαι αυτά που γίνονται σε κάποια πανηγύρια για να δείξουν τα όργανα της γονιμότητας της φύσεως και τα περιφέρουν τα όργανα αυτά, αϊδοία και τα λοιπά για να δείξουν την γονιμότητα. Φρίκη! Φρίκη! Γι' Αυτό τα λέει ο Θεός. «εἰσῆλθον πρὸς τὸν Βεελφεγὼρ» που είναι ο θεός της γονιμότητος, και απαλλοτριώθηκαν σε αισχύνη. Αποξενώθηκαν από 'μένα και έπεσαν σε πράγματα τα οποία είναι άξια ντροπής. Και έγιναν οι εβδελυγμένοι ώς οι αγαπημένοι. Δηλαδή έγιναν οι εβδελυγμένοι αυτοί που πρώτα για μένα ήσαν οι αγαπημένοι. Βλέπετε;
Δεύτερον. Εβδελυγμένοι είναι όσοι μετέρχονται παρά φύσιν πράξεις. Γενετήσιες κυρίως. Και με τον τρόπον αυτόν κακοποιούν και προσβάλλουν την ίδια την φύση. Όχι κακοποιούν και προσβάλλουν τον νόμο του Θεού, αλλά προσβάλλουν και κακοποιούν την ίδια τη φύση. Σήμερα οι παρά φύσιν πράξεις έχουν φτάσει σε τέτοια έκταση και σε τέτοια αναισχυντία πού μπορούμε να πούμε, αποτελούν όλα αυτά ένα σημάδι των εσχάτων. Το λέει αυτό ο άγιος Ιερώνυμος και στηρίζεται πάνω ακριβώς στους λόγους του Κυρίου. Ο ίδιος ο Κύριος είπε εκεί «ὡς ἐγένετο ἐν ταῖς ἡμέραις Λώτ·» τότε στα Σόδομα και τα Γόμορα, «κατὰ τὰ αὐτὰ ἔσται» τα ίδια θα γίνουν, «ᾗ ἡμέρᾳ» κατά την οποία, «ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἀποκαλύπτεται» όταν θα έλθει ο υιός του ανθρώπου, θα έλθει ο Χριστός, τα ίδια πράγματα θα γίνονται. (Λουκ. 17, 28/30)
Βέβαια εκεί έχει ευρύτερο χαρακτήρα. Εκείνη την ξενοιασιά των Σοδομιτών. Φύτευαν, οικοδομούσαν, εμπορεύοντουσαν, αλλά και ζούσαν και τις αμαρτίες τους. Δηλαδή μ' άλλα λόγια, ευδαιμονισμός, -αυτό που έχει τόσο πολύ η εποχή μας- ευδαιμονισμός και σαρκολατρεία σε βαθμό διατροφής. Φοβερό, φοβερό. Όταν, -λέει ο άγιος Ιερώνυμος- όταν θα γίνει το αμάρτημα της ομοφυλοφιλίας πολύ πάνω στη γή, τότε θα έλθει ο Χριστός είς τον κόσμο. Και το αμάρτημα αυτό μπολιάζεται διαρκώς και επεκτείνεται σε ευρείες μάζες. Προσέξτε αγαπητοί μου, πρόσεξε αγαπητοί μου, να μας φυλάει ο Θεός. Αναμφισβήτητα αυτοί που ακούνε λόγο Θεού είναι απαλλαγμένοι πιστεύω από αυτά τα αμαρτήματα. Αλλά να μας φυλάξει ο Θεός. Να φυλάξει ο Θεός και τα παιδιά σας. Ωστόσο όλοι αυτοί θεωρούνται εβδελυγμένοι.
Εβδελυγμένοι τρίτον είναι και όσοι τίθονται στην υπηρεσία του θηρίου ή του Αντιχρίστου ή του Ψευδοπροφήτου. Όπως είναι, η συνύπαρξη χριστιανικής και μαρξιστικής ιδιότητος. Όποιος θα 'θελε να είναι μαρξιστής κατά συνείδηση και χριστιανός κατά συνείδηση, είναι αδιανόητο πράγμα αυτό, είναι αδιανόητο πράγμα αυτό, το ένα είναι υλισμός και αθεΐα και το άλλο είναι ό,τι είναι ο Χριστιανισμός. Αυτά τα δύο πράγματα όποιος θα ήθελε να τα συμβιβάσει μέσα του και να τα ζήσει, αυτός μπαίνει στην υπηρεσία του Αντιχρίστου. Του θηρίου. Ή του Ψευδοπροφήτου. Και συνεπώς είναι κι' αυτός εβδελυγμένος.
Απόσπασμα από την 89η ομιλία στο βιβλίο της Καινής Διαθήκης
« Ιερά Αποκάλυψις ».
†.«τοῖς δὲ δειλοῖς καὶ ἀπίστοις». (Αποκ. 21,8)
Είναι οι άπιστοι. Όπως βλέπουμε εδώ το θέμα της πίστεως ή απιστίας έχει δύο όψεις. Η μια όψεις είναι οι αναξιόπιστοι στη θεία κλήση. Εκείνοι που εκλήθησαν από τον Χριστό κατά το «ἀξίως περιπατῆσαι τῆς κλήσεως ἧς ἐκλήθητε» που λέει Εφεσίους 4,1 ο Απόστολος Παύλος, και να εκπίπτουν, να εκπίπτουν αγαπητοί μου αυτής της κλήσεως. Από τί; Από διαφόρους λόγους, και τελικά να φέρονται αναξιόπιστοι αυτής της κλήσεως. Το βάπτισμά μας όπως ξέρετε, είναι μία θεία κλήσις. Και όταν δέν ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις του αγίου Βαπτίσματος, είναι μία αναξιοπιστία. Λέμε, δεν δίνω πίστη σ' αυτόν τον άνθρωπο. Δηλαδη είναι αναξιόπιστος. Από εμπορικής πλευράς το λέμε πολλές φορές. Βλέπετε ότι αυτή η αναξιοπιστία είναι ένα σημαντικό πράγμα.
Ακόμη αναξιοπιστία είναι όταν αναλάβουμε ευθύνες θείας οικονομίας. Δηλαδη όπως είναι η ιεροσύνη. Ή άλλα διακονήματα μέσα εις την Εκκλησία. Τι λέει εκεί ο Απόστολος Παύλος. Είμαστε διάκονοι, λέει, μυστηρίων Θεού. Είμαστε διαχειριστές, οικονόμοι, διαχειριστές μυστηρίων Θεού. Εάν λοιπόν κάποιος ανέλαβε να είναι ιερεύς, ομιλητής του λόγου του Θεού, λειτουργός του Θεού, κατηχητής, λαϊκός ακόμη, οποιοδήποτε διακόνημα.. και δέν φανεί, δέν φανεί σωστός απέναντι στη διακονία του, αυτός είναι άπιστος, δηλαδή αναξιόπιστος.
Ακούστε πώς το λέει αυτό σε μία παραβολή του ο Κύριος.
«τίς ἄρα ἐστὶν ὁ πιστὸς οἰκονόμος καὶ φρόνιμος, ὃν καταστήσει ὁ κύριος ἐπὶ τῆς θεραπείας αὐτοῦ;»
(Λουκ. 12,42)
Ποιος άραγε θα είναι εκείνος ο πιστός και φρόνιμος οικονόμος, δηλαδή ο αξιόπιστος τον οποίον θα καταστήσει ο κύριός του, επάνω στα υπάρχοντά του, επάνω στο "έχει" του, στο "είναι" του, που είναι η Εκκλησία; Που είναι η Εκκλησία, αυτή είναι η θεραπεία. Που είναι η Εκκλησία, και του κάνει του άλλου να είναι ο υπεύθυνος σ' ένα τομέα μέσα στην Εκκλησία. Εάν δέν φανεί αξιόπιστος; Τι λόγο θα δώσουμε αγαπητοί μου εμείς οι ιερείς έναντι του Θεού; Κατά πόσο ποιμάναμε θεοφιλώς ή όχι το ποίμνιό του. Εάν φανήκαμε αξιόπιστοι, εάν φανήκαμε φρόνιμοι οικονόμοι του, διαχειριστές του ή όχι.
Πολλές φορές το σκέφτομαι αυτό και λέγω, να μας ελεήσει ο Θεός. Να μας ελεήσει. Παραλείψεις; Παραβάσεις; Πλήθος! Πλήθος! Ο Κύριος να μας βοηθήσει, να μας ελεήσει, τουλάχιστον να καταλαβαίνουμε έστω, στοιχειωδώς, να μπορούμε να δείξουμε αξιοπιστία. Να σταθούμε πιστοί οικονόμοι όσο μας είναι τούτο δυνατόν. Και να εύχεστε κι εσείς για μας παρακαλώ. Να εύχεστε, γιατί το λέει κάπου ο Απόστολος Παύλος, τί άλλο, λέει, θα θέλατε να είμαστε; Παρά να είμαστε πιστοί οικονόμοι μυστηρίων Θεού. Διότι το ζητάει από τον λαό, να βρεθούν -οι Απόστολοι έ- να βρεθούν πιστοί οικονόμοι μυστηρίων Θεού.
Είναι όμως και η άλλη όψη στο θέμα άπιστος. Είναι οι κοινοί απιστοι. Είναι εκείνοι οι οποίοι απιστούν στο Θεανθρώπινο πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Γιατί αν το θέλετε, βλέπετε μένω συνεχώς τον Ιησού Χριστό, διότι τον Θεό πολλοί δέν τον αρνούνται. Άλλο ότι κατασκευάζουν ένα Θεό στα μέτρα τους. Όπως τον κρίνουν. Έναν Θεό μάλιστα, έναντι του οποίου, σαν να μήν αισθανόμαστε καμία ευθύνη, δέν μας βλέπει, ζούν σ' έναν δεϊσμό, δηλαδή έναν δεϊστικό Θεό. Δέν εξηγώ πιο πολύ. Ένας Θεός ο οποίος δεν έχει σχέση με τη δημιουργία του, ούτε με τους ανθρώπους. Δέν ασχολείται. Κάθεται σε μία
μακαριότητά του ο Θεός και δεν έχει καμία σχέση με τη δημιουργία του. Οι άνθρωποι μπορούν να τον σκέφτονται και τίποτε άλλο. Ουδεμία ευθύνη έναντι ενός τέτοιου δεϊστικού Θεού. Καμία ευθύνη.
Λοιπόν έναντι του Θεού υπάρχει μία στάσις και μία πίστις. Δέν είναι αυτό. Δέν είναι αυτό. Το κριτήριο της πίστεως είναι το Θεανθρώπινο πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Το ακούσατε; Αυτό είναι το κριτήριο της αληθούς πίστεως. Αυτοί λοιπόν απιστούν. Και το φάσμα αυτής της απιστίας ξεκινάει, -φάσμα ευρύ φάσμα- ξεκινάει από την αθέτηση κάποιων σημείων από τα λόγια του Ιησού Χριστού έως την πλήρη αθεΐα. Όταν σου πεί κάποιος: Αυτό στην Αγία Γραφή δέν το δέχομαι. Αυτό είναι υπερβολικό. Αυτό δέν είναι γραμμένο για μένα, είναι για τους μοναχούς επί παραδείγματι, είναι για τους κληρικούς. Δέν είναι για μένα. Όταν έχει αυτές τις αντιρρήσεις σημαίνει ότι αυτός δεν πιστεύει. Ε, απ' σημείο της αμφισβητήσεως κάποιων σημείων του λόγου του Θεού, μέχρι την πλήρη αθεΐα, σ' όλο αυτό το φάσμα, σ' όποιο σημείο κι αν βρίσκεται αυτός ο άνθρωπος είναι άπιστος. Και θα κριθεί συνεπώς.
Απόσπασμα από την 89η ομιλία στο βιβλίο της Καινής Διαθήκης
« Ιερά Αποκάλυψις ».
†.Και πρώτα-πρώτα είναι οι δειλοί. Τοῖς δὲ δειλοῖς... Σας κάνει εντύπωση αγαπητοί μου ότι προηγείται η δειλία όλων των άλλων αμαρτημάτων;
Και θα μπορούσατε να φανταστείτε ποτέ ότι η δειλία θα μπορούσε να αποτελεί βαρύ αμάρτημα και δή στην σειρά το πρώτο; Θα μπορούσατε αυτό να το φανταστείτε; Εάν τώρα το αναλύσουμε, πιστεύω να δικαιώσετε το γιατί η δειλία είναι βαρύ αμάρτημα.
Κατ' αρχάς πρέπει να πούμε ότι από την δειλία πάσχουν πολλοί πιστοί. Σας παρακαλώ αυτό το σημείο να το θυμόσαστε. Να το θυμάμαι κι' εγώ για τον εαυτό μου. Δέν ξέρω αύριο τι έρχεται. Δέν ξέρω αύριο τι θα υπάρχει. Δέν ξέρω πού θα βρίσκομαι και δέν ξέρω τι δειλία μπορεί να δείξω. Δέν το ξέρω. Δέν προεξοφλεί ποτέ κανείς το μέλλον σε τέτοια θέματα. Ποτέ. Εκείνος ο οποίος προεξοφλεί το μέλλον ότι θα είναι γενναίος, δέν ξέρει τίποτε. Μάλιστα χαρακτηριστικώς θα σας έλεγα αναφέρεται στο μαρτυρολόγιο του αγίου Πολυκάρπου Σμύρνης, μία ιστορία, είναι περιστατικό. Για κάποιον "Κόηντον " που είχε έρθει από το εσωτερικό της Μικράς Ασίας εις την Σμύρνη με καμία 12άρια πιστούς χριστιανούς, αποφασισμένοι όλοι να μαρτυρήσουν. Είναι εκείνο που λέει κάνεις "θα πάω να γίνω μάρτυρας." κάτσε καλά. Πας να γίνεις μάρτυρας...
Την ίδια εποχή, διότι ο συντάκτης αυτής της βιογραφίας του μαρτυρολογίου του αγίου Πολυκάρπου, γράφει βεβαίως το μαρτυρολόγιο του αγίου Πολυκάρπου, γράφει και την ιστορία του Κοήντου αυτού, την ίδια στιγμή να αναζητείται να συλληφθεί ο άγιος Πολύκαρπος και κρύπτεται. Κρύπτεται απο σπίτι σε σπίτι ο άγιος Πολύκαρπος. Μάλιστα σε αγροτικά σπίτια. Ήρθε κάποια στιγμή, από μία προδοσία, και συνελήφθη ο άγιος Πολύκαρπος. Κρυπτόμενος όμως. Διότι ακολούθησε την συμβουλή του Κυρίου, την εντολή του Κυρίου, ότι όταν θα σας διώχνουν, φεύγετε. «ὅταν δὲ διώκωσιν ὑμᾶς ἐν τῇ πόλει ταύτῃ, φεύγετε εἰς τὴν ἄλλην·» (Ματθ. 10,23)
Όταν σας κυνηγούν θα κρύβεστε Ήρθε η ώρα να συλληφθείτε άλλη παράγραφος. Αυτήν την εντολή του κυρίου μας ακολούθησε ο Άγιος Πολύκαρπος. Και όταν ήρθε η ώρα να συλληφθεί, συλληφθείς δεν αρνήθηκε τον Χριστό. Ο άλλος, ο Κόηντος, γι' αυτό και αναφέρει το περιστατικό αυτό ο βιογράφος, μ' αυτούς τους κάπου 12, που φτάνουν στην Σμύρνη με καύχηση, υπερηφάνεια, λέγοντες ότι θα μαρτυρήσουν για τον Χριστό. Πήγαν λοιπόν και λένε: "ξέρετε, είμαστε Χριστιανοί." Βεβαίως τους συνέλαβαν αμέσως, τους οδήγησαν στην φυλακή και ορίστηκε να ριχθούν στα θηρία. Όταν οδηγήθηκαν στο θέατρο για να ριφθούν στα θηρία, στο στάδιο, δειλίασαν αγαπητοί μου και θυσίασαν στα είδωλα. Και το αναφέρει το περιστατικό αυτό ο συγγραφέας, ο βιογράφος, για να δείξει πόσο απονενοημένο πράγμα είναι το να καυχάται κανείς ότι δεν είναι δειλός. Και να παρουσιάζει παλικαρισμούς και να λέει: εγώ; εγώ να δειλιάσω; Μή λέμε μεγάλη κουβέντα αγαπητοί μου. Δέν ξέρω τι θα κάνω, δέν ξέρετε τί θα γίνετε. Εκείνους που χαρακτηρίζουμε δειλούς, σε μία στιγμή μπορεί να γίνουν λεοντάρια. Κι' εκείνοι που μπορεί να εμφανίζονται λεοντάρια να φανούν δειλότατοι και να υποχωρήσουν.
Πάντως πρέπει να σας πώ ότι κρίνοντες έτσι γενικά τους Χριστιανούς μας, μας καταλαμβάνει δειλία όλους μας. Λίγο ή πολύ. Πρέπει να σας το πώ αυτό. Κάτι που έρχεται σαν σύννεφο και μας καλύπτει όλους τους πιστούς, είναι η δειλία. Και φαίνεται στην ίδια τη ζωή μας, όπως θα το δείτε, αναλυόμενο το θέμα. Ο δειλός τί είναι; Ο δειλός είναι ο αντιτιθέμενος εις τον αγωνιζόμενο. Και εις τον νικώντα. Προηγουμένως τί είπε; Ότι Εκείνος που διψά κι εκείνος που αγωνίζεται και νικά, να έρθει να του δώσω το νερό της ζωής. Ο δειλός τί είναι; Ο δειλός είναι εκείνος ο οποίος δεν αναλαμβάνει τον πνευματικό του αγώνα επειδή τον βρίσκει βαρύ, δυσκατόρθωτο, αλλά προπαντός να φοβείται τις αντίθεες δυνάμεις του κόσμου. Προπαντός αυτό. Δηλαδή για να καταλάβετε, ό,τι έρχεται σε αντίθεση από εκείνο που πιστεύει, φοβείται να το αντιμετωπίσει και τελικά προδίδει εκείνο που πιστεύει ένεκα της δειλίας του.
Ακόμα είναι η δειλία, όπως σας είπα της πίστεως, σε καιρό διωγμού. Ο διωγμός βέβαια παίρνει μία μεγάλη κλιμάκωση. Μή ξεχνάμε ότι το Ευαγγέλιο και στις πιο χρυσές εποχές του είχε τον διωγμό του. Διότι είναι στη φύση του μέσα να υπάρχει ο διωγμός. Ευαγγέλιο που δεν έχει διωγμό δεν είναι γνήσιο. Θα το πώ άλλη μία φορά. Είναι στη φύση του Ευαγγελίου να διώκεται. Αλλιώτικα θα έπρεπε να διαψευσθείε, ο ίδιος ο λόγος του Θεού. Λέει ο Απόστολος Παύλος ότι «καὶ πάντες δὲ οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ διωχθήσονται·» (Β Τιμ. 3,12) Απ' την στιγμή που παίρνεις την απόφαση να ζήσεις ευσεβή ζωή, θα υποστείς διωγμό. Είδατε τί λέγει; «πάντες οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν διωχθήσονται».
Και ο Κύριος αφιερώνει τον τελευταίο του μακαρισμό σε εκείνους οι οποίοι θα διωχθούν.
«μακάριοί ἐστε ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς καὶ διώξωσι καὶ εἴπωσι πᾶν πονηρὸν ῥῆμα καθ᾿ ὑμῶν ψευδόμενοι ἕνεκεν ἐμοῦ».(Ματθ. 5,11) Λέγει Μακάριοι είσαστε, ευτυχισμένοι είσαστε όταν σας διώξουν, όταν θα βγάλουν λόγια πονηρά για σας. Πονηρά ε; Ρήματα πονηρά. Θα πούν ότι αυτός είναι τέτοιος και τέτοιος και τέτοιος.. Μή φοβηθείτε. Τα ίδια έκαναν και είς τους προφήτες. Οι προφήτες παρακαλώ, δεν έζησαν κάποιες εποχές, όχι όλοι, καλές; Άλλοι σε πολύ δύσκολες εποχές. Στην Παλαιά Διαθήκη, πέστε μου, ποιός προφήτης δεν διώχθηκε; Ποιος προφήτης; Άν σας πώ, κι αυτός ο Μωυσής ακόμη κινδύνευσε να λυντσαρισθεί από τους Εβραίους που θέλησαν να γυρίσουν πίσω στην Αίγυπτο, και μόλις πρόλαβε, μόλις πρόλαβε ο Μωυσής, ο ηγέτης και προφήτης. Μόλις πρόλαβε μαζί με τον αδερφό του τον Ααρών που πήγανε στην σκηνή του μαρτυρίου να κρυφτούν. Από εκείνο το μαινόμενο πλήθος. Και εκεί κατέβηκε αμέσως η θεία δόξα και τους έκανε πέρα τους διώκοντας. Και λέγει ο Θεός "Ε, ήρθε η ώρα όλους αυτούς να τους σακατέψω". Δέν υπάρχει κανείς πού να θέλησε να ζήσει η ζωή Θεού, ζωή ευσεβείας, και να μην διώχθηκε. Να το ξέρετε δηλαδή αυτό. Ευαγγέλιο που δεν διώκεται δεν είναι γνήσιο.
Άρα, θα λέγαμε, ότι πάντα υπάρχει ο διωγμός του Ευαγγελίου. Που; Από πού; Από την ειρωνεία, την χλεύη, τις αντιθέσεις των οικείων μας, δέν διαψεύδεται η Αγία Γραφή όταν λέγει «καὶ ἐχθροὶ τοῦ ἀνθρώπου οἱ οἰκιακοὶ αὐτοῦ». (Ματθ. 10,36)
Ο Κύριος περιφραστικά επάνω σ' αυτό πόσα είπε: «ἦλθον γὰρ διχάσαι ἄνθρωπον κατὰ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ καὶ θυγατέρα κατὰ τῆς μητρὸς αὐτῆς καὶ νύμφην κατὰ τῆς πενθερᾶς αὐτῆς». (Ματθ. 10,35) θα στραφεί, λέει, η μάνα εναντίον σου, ο πατέρας σου, ο πατέρας εναντίον του γιου και ο γιος εναντίον του πατέρα. Όλα αυτά τι δείχνουν; Διωγμό μέχρι το σημείο του μαρτυρίου του αίματος. Όλη αυτή η κλιμάκωση είναι ένα μαρτύριο. Ε, λοιπόν αγαπητοί, η δειλία, σ' οποιοδήποτε σημεία αυτής της κλιμακώσεως βρίσκεται η εποχή σου, εάν δείξεις την δειλία, τότε ανήκεις στην κατηγορία που λέει: τοῖς δὲ δειλοῖς... τὸ μέρος αὐτῶν ἐν τῇ λίμνῃ τῇ καιομένῃ ἐν πυρὶ καὶ θείῳ, ὅ ἐστιν ὁ θάνατος ὁ δεύτερος». (Αποκ. 21,8).
Αντιλαμβάνεσθε λοιπόν ότι το θέμα της δειλίας είναι μεγάλο πράγμα. Βλέπετε το παιδί πάει στο σχολείο, και το κοροϊδεύουν οι συμμαθητές του επειδή κάνει το σταυρό του. Επειδή πηγαίνει στην Εκκλησία. Επειδή πηγαίνει στο κατηχητικό σχολείο. Και να γυρίσει σπίτι και να πεί, δέν ξαναπάω στην Εκκλησία, δέν κάνω τον σταυρό μου. Γιατί παιδάκι μου, να λέγουν οι γονείς. Διότι με κοροϊδεύουν τα παιδιά. Δειλία! Ακούσατε; Δειλία! Να μας φυλάξει ο Θεός.
Ακόμα, σε δύσκολες στιγμές είναι η δειλία προ ανθρωπίνων δικαστηρίων και βασανιστηρίων. Νομίζετε ότι όσοι ήχθησαν από τους χριστιανούς μπροστά σε βασιλείς και ηγεμόνες -το είπε ο Κύριος, και εκεί θα δώσετε λέγει λόγο, θα σας ζητήσουν απολογία- όσοι οδηγήθησαν μπροστά σε δικαστήρια και ηγεμόνες, όλοι αυτοί έδωσαν την καλήν ομολογία; Έτσι νομίζετε; Όχι δεν είναι έτσι αγαπητοί μου. Υπήρξαν και εκείνοι οι οποίοι εγκατέλειψαν τον αγώνα από δειλία. Θυσίασαν εις τα είδωλα. Είναι οι μελανές μορφές των Χριστιανών μας.
Γι' αυτό λέγει ο Απ. Παύλος πάνω σ' αυτό: «μὴ οὖν ἐπαισχυνθῇς τὸ μαρτύριον τοῦ Κυρίου ἡμῶν μηδὲ ἐμὲ τὸν δέσμιον αὐτοῦ, ἀλλὰ συγκακοπάθησον τῷ εὐαγγελίῳ κατὰ δύναμιν Θεοῦ». (Β Τιμ. 1,8)
Μήν λοιπόν ντραπείς το μαρτύριο του κυρίου μας Ιησού Χριστού. Δηλαδή την μαρτυρία.
Αλλά και τον σταυρό του. Λέγει ο άγιος Κύριλλος πάνω σ' αυτό. Γιατί ξέρετε, τώρα ο σταυρός, τέλος πάντων καθιερώθηκε, όπως και να το κάνουμε καθιερώθηκε. Υπήρξε εποχή που θεωρούταν αντικείμενον χλεύης. Λέγει ο άγιος Κύριλλος: Ντρέπεσαι να κάνεις τον σταυρό σου; Γιατί να ντραπείς; Επειδή εθεωρείτο όργανο επί του οποίου εθανατούντο οι εγκληματίες; Οι κακούργοι; Λοιπόν, άν ο Χριστός, λέγει, δέν είχε αναστηθεί, να ντραπώ να κάνω το σταυρό μου. Αφού ο Χριστός αναστήθηκε, θα κάνω τον σταυρό μου.
Γιατί, ναί, σταυρώθηκε ο Χριστός ανέστήθηκε όμως. Δέν ντρέπομαι να κάνω τον σταυρό μου. Αυτό είναι το μεγάλο πράγμα. Γι' αυτό, λέγει, μη φοβηθείς, μην ντραπείς να δώσεις την μαρτυρία σου για τον Κύριο Ιησού Χριστό, αλλά και τον σταυρό του. Αλλά και το μαρτύριο που θα σε καλέσει ο Χριστός να υποστείς, μή το ντραπείς. Διότι εκείνος που υφίσταται μαρτύριο εξευτελίζεται. Σας θυμίζω όχι μακρινούς χρόνους, μόλις αγαπητοί μου 150 χρόνια πίσω. Το μαρτύριο του αγίου Γεδεών. Του έν Τυρνάβω μαρτυρήσαντος. Ο οποίος μαρτύρησε, θα λέγαμε, περίπου 20 αιώνες μετά Χριστόν. Περίπου, ας το πούμε έτσι. Το μαρτύριο του πως ήταν; 30 Δεκεμβρίου εορτάζουμε. Τον έγδυσαν, του έβαλαν μία αντεριά από πρόβατο με τις κοιλιές επάνω στο κεφάλι του, γυμνός, και τον έβαλαν ανάποδα σε ένα γάιδαρο και τον περιέφεραν μέσα στον Τύρναβο, στους δρόμους για διαπόμπευση. Διότι εκείνος ο οποίος Θα υποστεί το μαρτύριο διαπομπεύεται. Γι' αυτό λέει εδώ ο Απόστολος «μὴ οὖν ἐπαισχυνθῇς» (Β Τιμ. 1,8)
Μήν ντραπείς. «μηδὲ ἐμὲ τὸν δέσμιον αὐτοῦ» Ούτε εμένα που είμαι τώρα φυλακισμένος στη Ρώμη για λογαριασμό του κυρίου μας Ιησού. Μήν με ντραπείς ούτε εμένα. «ἀλλὰ συγκακοπάθησον τῷ εὐαγγελίῳ» Κοιτάξτε τι βάζει. «Συγκακοπάθησον». Γιατί βάζει την πρόθεση σύν; Για να δείξει ότι το Ευαγγέλιο ήδη κακοπαθεί. Είναι αυτό που σας είπα. Ευαγγέλιον μαρτυρικό. Πρέπει λοιπόν, αφού το Ευαγγέλιο διαδιδόμενο υφίσταται μαρτύριο, κακοπάθεια, εσύ κηρύσσοντας το Ευαγγέλιο φρόντισε να συγκακοπαθήσεις με το Ευαγγέλιο. Ωραίο αυτό έ; Να συγκακοπαθήσω με το Ευαγγέλιο! «κατὰ δύναμιν Θεοῦ». «οὐ γὰρ ἔδωκεν ἡμῖν ὁ Θεὸς πνεῦμα δειλίας, ἀλλὰ δυνάμεως καὶ ἀγάπης καὶ σωφρονισμοῦ». (Β Τιμ. 1,7) Διότι ο Θεός δέν μας έχει δώσει πνεύμα δειλίας, αλλά πνεύμα δυνάμεως, πνεύμα αγάπης, πνεύμα σωφρονισμού.
Τέλος θα λέγαμε είναι δειλία πρό του σταυρικού Ευαγγελίου, και η αγάπη προς την κοσμική ζωή. Το Ευαγγέλιο είναι σταυρικό. Δέν συμφωνείτε; Ανοίξατέ το να το δούμε. Λέει τόσα πράγματα που δείχνουν τη σταυρικότητά του, που δείχνουν την κακοπάθειά του. Φοβάσαι να το εφαρμόσεις αδελφέ μου; Γιατί φοβάσαι; Διότι θέλεις τις ηδονές του κόσμου. Τί είσαι λοιπόν; Είσαι δειλός. Είναι μία δειλία μπροστά στην πνευματική ζωή. Φοβάσαι την πνευματική ζωή.
Τέτοιους Χριστιανούς έχουμε πολλούς αγαπητοί, πρέπει να σας το πώ. Με λύπη σας το λέω αυτό. Πάνω σ' αυτό γράφει ο Αρέθας: « Δειλούς καλεί τους εκουσίω ασθενεία προς τα απολαυστικά του παρόντος αιώνος αποκλείναντας». Εκείνοι που θεληματικά παρουσιάζουν μία ασθενή βούληση και έτσι στρέφονται προς τα απολαυστικά και ηδονιστικά του αιώνος τούτου. Δειλία! Γιατί δέ μένεις εγκρατής αδελφέ μου; Γιατί τρέχεις την ανηθικότητα και δε μένεις εγκρατής; Φοβάσαι έ; Γιατί Φοβάσαι; Θα σας το πεί. Μήν αρρωστήσω, μή τρελαθώ, λέει. Ακούστε, μή τρελαθώ. Και οι γονείς σπρώχνουν τα παιδιά του στην ανηθικότητα μην τρελαθούν μένοντας εγκρατείς. Τα σπρώχνουν στην κοσμική ζωή μήν τυχόν γίνουν υποχόντρια. Μήπως γίνουν μελαγχολικά. Μήπως γίνουν ψυχοπαθή τα παιδιά τους αν δεν βγούν έξω να ξεσκάσουν. Να ξεσκάσουν, θα ξεσκάσουνε, αλλά να ξεσκάσουν στην κοσμική ζωή; Αυτό είναι δειλία αγαπητοί μου.
Απόσπασμα από την 89η ομιλία στο βιβλίο της Καινής Διαθήκης
« Ιερά Αποκάλυψις ».
†. Σήμερα η Εκκλησία μας σεβασμιώτατε, αγαπητοί μου αδελφοί, εορτάζει την προσκύνησιν του Τιμίου και ζωοποιού Σταυρού. Το Συναξάριον της ημέρας αναφέρει ότι ευρισκόμεθα εις το μέσον της πορείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και ο κόπος από την άσκησιν είναι αρκετός και φανερός, ώστε η Εκκλησία μας, τρίτη Κυριακή των Νηστειών σήμερα, προβάλλει, όπως λέγει το Συναξάριο, εις ημάς, ως βοήθημα κραταιότατον, τον Πανάγιον Σταυρόν, την χαράν του κόσμου, των πιστών την δύναμιν, των δικαίων το στήριγμα και των αμαρτωλών την ελπίδα, ίνα ευλαβώς Αυτόν κατασπαζόμενοι, λάβωμεν χάριν και δύναμιν προς τελείωσιν του θείου της νηστείας αγώνος.
Αλλά γιατί ο Τίμιος Σταυρός του Χριστού είναι η χαρά, είναι η δύναμις, το στήριγμα και η ελπίδα πάντων; Διότι αποτελεί το θεμέλιον της σωτηρίας μας. Από τον Τίμιον Σταυρό του Χριστού πηγάζει η Εκκλησία· και όλα εκείνα τα μυστήρια τα οποία την συνιστούν: το Βάπτισμα, η Θεία Ευχαριστία και όλα τα άλλα μυστήρια. Συνεπώς ο Τίμιος Σταυρός είναι το θεμέλιον της Εκκλησίας.
Ακόμη, ο Τίμιος Σταυρός είναι η ήττα του διαβόλου. Είναι η εξασθένησις της αμαρτίας, η κατάργησις του κέντρου του θανάτου, η ανάπλασις του ανθρώπου και η ανακεφαλαίωσις των πάντων, όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος. Και δεν είναι τι άλλο η ανακεφαλαίωσις των πάντων, παρά η σύναψις, η ένωσις, σύναψις ουρανού και γης. Σε όλα αυτά θεμέλιον είναι ο Τίμιος Σταυρός. Γι’ αυτό λέγει ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων στην 13η του Κατήχηση: «Ὑπέμεινε δέ ταῦτα ὁ σωτήρ εἰρηνοποιήσας διά τοῦ αἴματος τοῦ σταυροῦ τά ἐν οὐρανοῖς καί τά ἐπί γῆς». Επέφερεν ειρήνην ανάμεσα στα ουράνια και στα επίγεια· τον Θεό και τον άνθρωπο. Αυτή ακριβώς, όπως σας είπα, είναι η ανακεφαλαίωσις, δηλαδή η σύναψις, η ένωσις ουρανού και γης.
Γι’αυτό πάλι γράφει ο Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων στην ίδια του την Κατήχηση: «Λάμβανε οὖν πρῶτον ἀῤῥαγὲς θεμέλιον τὸν σταυρὸν καὶ ἐποικοδόμει τὰ λοιπά τῆς πίστεως». Βάλε θεμέλιο αρραγές, αράγιστο, σίγουρο. Και πάνω σ’ αυτό να εποικοδομήσεις ό,τι αφορά στην πίστη. Ώστε πράγματι λοιπόν ο Τίμιος Σταυρός είναι θεμέλιον. Και τούτο διότι εφόσον ο Τίμιος Σταυρός του Χριστού έχει την δύναμιν υπέρ πάσαν άλλην εγκοσμίαν και ουρανίαν δύναμιν, επειδή επ’αυτού απλώθηκε Αυτός ο Ενανθρωπήσας Υιός του Θεού.
Βεβαίως, ο Σταυρός, όργανον θανατικής εκτελέσεως· ανάμεσα, αριστερά και δεξιά, του Τιμίου Σταυρού του Κυρίου, υψώθηκαν άλλοι δύο σταυροί. Αλλά αυτοί οι σταυροί ήσαν των ληστών. Ο Σταυρός του Χριστού πήρε τη δύναμη από Εκείνον που απλώθηκε επάνω σε αυτόν. Είναι το «ὑποπόδιον τῶν ποδῶν» του Θεού, με την Ενανθρώπηση που εστερεώθηκε επάνω εις τον Τίμιον Σταυρόν. Προσέξατέ το αυτό. Δεν παίρνει δύναμη ο Σταυρός, αν επ’ αυτού δεν απλωθεί το σώμα του Χριστού. Κι αν ακόμη δεν πιστεύουμε εις Εκείνον, ο οποίος απλώθηκε πάνω σ’ αυτόν. Διότι ο Τίμιος Σταυρός δραστηριοποιείται από την πίστιν εις Εκείνον που εσταυρώθηκε. Δηλαδή, θα το επαναλάβω, εις τον Θεάνθρωπον Ιησούν Χριστόν. Εάν δεν πιστεύεις σε Εκείνον που σταυρώθηκε, ότι είναι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος αδερφέ μου, τότε αυτόν που κρατάς δεν είναι ο σταυρός του Χριστού. Είναι ο σταυρός του ληστού. Ανενέργητος. Κι όταν ο σταυρός μένει ανενέργητος, σε τι διαφέρει από τον κάθε σταυρό από τους χιλιάδες σταυρούς που οι Ρωμαίοι κατεσκεύασαν για να θανατώνουν τους εγκληματίες και τους καταδίκους;
Ακόμα, δεν είναι η πίστις μόνον εις Εκείνον που απλώθηκε στον Σταυρό, αλλά είναι και το συνεπές βίωμα· αν ανταποκρίνεσαι εις Εκείνον που είπε ό,τι είπε· δηλαδή εις το Ευαγγέλιόν Του. Ώστε όταν πιστεύεις εις τον Τίμιον Σταυρόν, δηλαδή σε Εκείνον που σταυρώθηκε, πιστεύεις Ποιος είναι, ξέρεις Ποιος είναι, ενσυνειδήτως πιστεύεις και κατόπιν συμμορφώνεσαι με ό,τι Εκείνος είπε, τότε στα χέρια σου ο Σταυρός είναι παντοδύναμον όργανον.
Πολλές φορές θα έχετε αναρωτηθεί, στο αυτοκίνητο βάζομε έναν σταυρό, άραγε για να μας φυλάει; Άραγε για λόγους διακοσμητικούς; Ή απλής «παραδόσεως»; Ε, έτσι το βρήκαμε, χωρίς να ξέρομε τίποτα περισσότερο. Και πώς τότε γίνονται δυστυχήματα; Πώς φοράμε σταυρό επάνω μας το καλοκαίρι και πηγαίνομε στη θάλασσα να κολυμπήσουμε και πνιγόμαστε; Πώς και έγινε; Για ρωτήσατε, για εξακριβώσατε. Αγαπητοί μου, ο Τίμιος Σταυρός έγινε κόσμημα. Έγινε απλώς ένα στολίδι, ένα διακοσμητικό στοιχείο. Τίποτε άλλο. Του αφαιρέσαμε την δύναμη. Κι έτσι ο Τίμιος Σταυρός μένει ανενέργητος. Γιατί στα χέρια της μαγίσσης ο σταυρός κρατιέται; Μένει ανενέργητος. Είναι, κι άλλοτε σας το έχω πει, ο εγκλωβισμένος σταυρός. Δηλαδή, είναι εκπληκτικόν πώς η αγάπη του Θεού υποχωρεί- θα το δούμε και λίγο πιο κάτω αυτό-, ώστε να αποδέχεται να εγκλωβίζεται από τις πονηρές δυνάμεις. Μα οι πονηρές δυνάμεις δεν τρέπονται εις φυγήν; Ναι. Παρά ταύτα, αποδέχεται ο Χριστός να εγκλωβίζεται ο Τίμιος Σταυρός από τις δαιμονικές δυνάμεις,όπως και τις Μασωνικές δυνάμεις, οι οποίες είναι δαιμονικές δυνάμεις. Το αποδέχεται. Με τη διαφορά μόνο πως συμβολικά εγκλωβίζουν τον Τίμιον Σταυρόν εντός ενός τριγώνου. Το μασωνικόν σύμβολον. Δηλαδή «σε έχω αιχμάλωτο». Είναι ο αιχμάλωτος σταυρός του Χριστού. Το αφήνει ο Χριστός. Κατά παραχώρησιν.
Όταν όμως πιστεύεις ποιος είναι Αυτός που απέθανε επί του Σταυρού και συμμορφούσαι αδελφέ μου όπως ο Χριστός θέλει, τότε άκου να δεις τι λέγει ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων: «ἐπὶ μετώπου μετὰ παρρησίας. δακτύλοις ἡ σφραγὶς καὶ ἐπὶ πάντων ὁ σταυρὸς γινέσθω». Λέει: «Με τα δάχτυλα τα τρία», βλέπετε η παράδοσις; Είναι του 350 μ.Χ. αυτή η Κατήχησις. Βλέπετε η Παράδοσις; Ότι το σημείον του σταυρού είναι παράδοσις αρχαιοτάτη. Πού είναι οι αιρετικοί που λέγουν: «γιατί κάνεις τον σταυρό σου;». Πού είναι οι Χιλιασταί; Πού είναι οι Προτεστάνται; Πού είναι όλοι αυτοί; Επί μετώπου λοιπόν. Μετά παρρησίας. Με τα δάχτυλα. Δακτύλους. Να μπει η σφραγίδα του Σταυρού. Είναι σφραγίδα. Όπως το βλέπουμε εις τον προφήτη Ιεζεκιήλ, που το λέγει εκεί. Ο σταυρός είναι σφραγίδα. Είναι το σημείον Τ. Και στο φοινικικό και στο εβραϊκό αλφάβητο, το σημείο Τ είναι ένας σταυρός. Διασώζεται στη μικρογράμματη γραφή την Λατινική. Το μικρό t. Σταυρός είναι.
«Ἐπί ἂρτων-συνεχίζει ο άγιος Κύριλλος- βιβρωσκομένων». Στα ψωμιά που θα φάμε. Δεν ξέρω αν ο πατέρας σας το έκανε αυτό σπίτι. Στο δικό μου γινόταν. Έπαιρνε το καρβέλι το ψωμί, της οκάς, είχαμε την οκά, και με το μαχαίρι πριν κόψει, σταύρωνε από το κάτω μέρος του ψωμιού, χάρασσε, τρεις σταυρούς. Αυτό είναι. Βλέπετε η Παράδοση. Αν ρωτούσα τον πατέρα μου «γιατί, πατέρα μου, το κάνεις;», ίσως να μην ήξερε να απαντήσει. Κι όμως είναι μια παράδοση αρχαιοτάτη, από την αρχαίαν Εκκλησίαν. Τι σημαίνει αυτό; Ότι είναι Αποστολική η Παράδοση.
«ἐπί ἄρτων βιβρωσκομένων καί ἐπί ποτηρίων πινομένων, ἐν εἰσόδοις, ἐν ἐξόδοις»: όταν μπαίνουμε, όταν βγαίνουμε. Αν ρωτήσετε, γιατί με το φως το Πασχαλινό κάνουμε το σημείο του σταυρού εις το ανώφλι του σπιτιού μας; Είναι αυτό. Μπαίνεις, βγαίνεις το σημείο του σταυρού. Αλλά εκεί έχει και κάποια άλλη σημασία, με τα πρωτότοκα που εφονεύθησαν, απέθανον εις την Αίγυπτον κλπ –να μην μακρύνω τον λόγον.
«πρό τοῦ ὕπνου»· ή μπαίνεις στο σπίτι σου ή βγαίνεις,όταν πας να κοιμηθείς, «κοιταζομένοις καί διανισταμένοις»,όταν πέσουμε στο κρεβάτι μας, όταν σηκωθούμε από το κρεβάτι μας, «ὁδεύουσι καί ἠρεμοῦσι»,όταν περπατάμε,όταν στεκόμαστε, «μέγα τό φυλακτήριον», μεγάλο φυλακτήριον ο σταυρός.
«δωρεάν διά τούς πένητας»· δεν έχει τίποτα να πληρώσεις. Δεν είναι κάποια ασφαλιστική εταιρεία που πρέπει να πληρώνεις κάθε χρόνο συνδρομήν. Συνεπώς, είναι δωρεάν για τους φτωχούς. «χωρίς καμάτου διά τούς ἀσθενεῖς», δεν απαιτείται να καταβάλλουν κόπο οι ασθενείς για να τον κάνουν τον σταυρόν τους.
«ἐπειδή παρά Θεοῦ ἡ χάρις. Σημεῖον πιστῶν καί φόβος δαιμόνων». Είναι το σημείο των πιστών, ο φόβος των δαιμόνων. Προηγουμένως σας είπα για τον εγκλωβισμένο σταυρό. Περιμένετε. «ἐθριάμβευσε γὰρ αὐτοὺς ἐν αὐτῷ, δειγματίσας ἐν παῤῥησίᾳ».Γιατί, λέει, ο Χριστός επάνω στον Σταυρό Του ήτο θριαμβευτής. Και επαραδειγμάτισε, «δειγματίσας»· αφού επαραδειγμάτισε με παρρησία τους δαίμονες, ενώπιον των οφθαλμών των αγίων αγγέλων.
«Ὃταν γάρ ἴδωσιν τόν σταυρόν», οι δαίμονες όταν δουν τον σταυρό, «ὑπομιμνήσκονται τοῦ Ἐσταυρωμένου», θυμούνται τον Εσταυρωμένον. Γιατί άραγε; Γιατί οι δαίμονες πιστεύουν εις τον Εσταυρωμένον. Περίεργο! Δε λέγει η Αγία Γραφή ότι τα δαιμόνια πιστεύουν και φρίττουν; Όχι μόνο πιστεύουν, αλλά και φρίττουν. Μας βάζουν να λέμε ότι δεν υπάρχει άλλη ζωή. Κι όμως οι δαίμονες είπαν δια στόματος Γεργεσηνού: «Ήλθες να μας βασανίσεις πριν την ώρα μας; Μη μας στείλεις εις τον άδην· επίτρεψε να πάμε σε εκείνους τους χοίρους». Βλέπετε πώς πιστεύουν οι δαίμονες; Μόνο που δεν μπορούν να ενεργοποιήσουν την πίστη τους με αγάπη. Δεν μπορούν. Ούτε να ταπεινωθούν, ούτε να αγαπήσουν οι δαίμονες. Πιστεύουν όμως. Όταν όμως οι άνθρωποι δεν πιστεύουν, παραχωρεί ο Θεός να αιχμαλωτίζεται ο Τίμιος Σταυρός του Χριστού και να μην ενεργεί. Τούτο γίνεται για την τιμωρία εκείνων των ανθρώπων που δεν πιστεύουν.
«μή διά το δωρημαίον», δηλαδή για τη δωρεά, που δεν κοστίζει σε κανέναν τίποτε, «καταφρόνει τῆς σφραγίδος·μην καταφρονήσεις, λέγει, τη σφραγίδα αυτή, επειδή σου προσφέρεται δωρεάν, «ἀλλά διά τοῦτο μᾶλλον τίμησον τόν ευεργέτην», αλλά ακριβώς για αυτόν τον λόγο να τιμήσεις τον ευεργέτη Χριστό, που σου έδωσε αυτό το όπλο.
«Τοῦτο μέχρι σήμερον θεραπεύει νόσους», ο Σταυρός, «τοῦτο μέχρι σήμερον δαίμονας ἀπελαύνει, φαρμάκων τε καὶ ἐπαοιδῶν ἀνατρέπει γοητείας». Αυτό, λέγει, ανατρέπει τις μαγείες των μάγων και των επαοιδών. Για να το καταλάβετε, γιατί πιστεύω μέσα σας να λέτε, να μένετε με μια απορία: Μα, μα πώς είναι δυνατόν να εγκλωβίζεται ο Τίμιος Σταυρός; Στα χέρια του πιστού, ενεργεί ο Τίμιος Σταυρός. Στα χέρια όμως του μη πιστού, δεν ενεργεί.
Και μάλλον γίνεται και καταισχύνη του ως εξής: Τότε, στην εποχή του Αποστόλου Παύλου στην Έφεσο, ήσαν επτά αδέλφια κάποιου αρχιερέως Σκευά. Αρχιερέως, εννοείται, Ισραηλιτών. Και εξόρκιζαν δαιμονισμένους. Πήγαιναν σε ένα σπίτι να εξορκίσουν κάποιον. Και λένε: «Σε διατάσσουμε δαίμονα ή δαιμόνια, στο όνομα του Παύλου, ο οποίος κηρύσσει τον Χριστόν, να φύγεις ή να φύγετε». Και τότε οι δαίμονες απαντούν: «Και τον Ιησούν γνωρίζουμε και τον Παύλο επιστάμεθα. Εσείς ποιοι είστε;». Και τότε όρμησαν, όρμησε ο δαιμονισμένος, δια χειρών δαιμονιζομένων, δια χειρών δικών του που του έβαζαν δύναμη οι δαίμονες και τους έδειρε ανελέητα. Βλέπετε παρακαλώ; Αν δεν πιστεύεις, δεν μπορείς να κάνεις χρήση του ονόματος του Χριστού και του Τιμίου Σταυρού.
Ο Τίμιος Σταυρός, αγαπητοί μου, είναι σύμβολο της «ασθενείας» του Χριστού. Την λέξη «ασθένεια» τη βάζω εντός εισαγωγικών. Και εννοείται η αδυναμία του Θεού. Ναι. Διότι πώς θα ήταν δυνατόν ποτέ να αφήσει ο Χριστός τον εαυτόν Του να σταυρωθεί επάνω εις τον Σταυρόν; Φάνηκε ότι ο Υιός του Θεού έχει ασθένειαν. Δηλαδή είναι αδύναμος. Όταν του έλεγαν οι σταυρωταί: «Κατέβα από τον Σταυρό για να δούμε και να πιστέψουμε». Ο Τίμιος Σταυρός λοιπόν είναι το σύμβολον της «ασθενείας» του Θεού.
Είναι ταυτόχρονα το σύμβολον της δυνάμεως του Θεού. Και της αγάπης του Θεού. Και της σοφίας του Θεού. Γιατί όλα αυτά; Γιατί απλούστατα ο Θεός έκανε- ας μου επιτραπεί η έκφρασις- ένα σχέδιον δια να παγιδεύσει και εξουδετερώσει τον διάβολον. Το σχέδιον της «ασθενείας» του Τιμίου Σταυρού. Πώς δηλαδή; Ο διάβολος ανέβασε εις τον Σταυρόν τον Χριστόν. Τα δε όργανά του, οι σταυρωταί, δεν ήξεραν τι κάνουν. Λέει ο Απόστολος Παύλος: «Εάν εγνώριζαν, δε θα σταύρωναν τον Κύριον της δόξης».
Συνεπώς, τι έγινε εδώ; Ο Σταυρός, όπως λέγουν οι Πατέρες, είναι το άγγιστρον, ένα άγγιστρον. Σαν κι αυτό που ψαρεύουμε στη θάλασσα. Στο άγγιστρον βάζουμε ένα δόλωμα. Το σώμα του Χριστού επί του Σταυρού ήταν το δόλωμα. Αλλά ασθενές. Το ψάρι, πάει να φάει εκείνο που του βάλαμε, το δόλωμα. Δε βλέπει το άγγιστρον. Διότι ο διάβολος χάρηκε που ανέβασε τον Χριστό επί του Σταυρού. Το είπε ο Θεός στον Παράδεισο στους Πρωτοπλάστους. Ότι «εσύ θα του δαγκώσεις τη φτέρνα εκείνου του απογόνου της Εύας, αλλά αυτός όμως θα σου συντρίψει το κεφάλι». Διότι το να πληγώσεις τη φτέρνα, δείχνει μικρή πληγή. Και είναι μικρή η πληγή ο θάνατος του Χριστού επί του Σταυρού, διότι ανεστήθη ο Χριστός. Αλλά ο διάβολος όμως συνετρίβη. Τι έγινε; Ανέβασε τον Χριστόν εις τον Σταυρόν, έβαλε τα όργανά του να Τον σταυρώσουν, αλλά όταν ο Χριστός πέθανε, η ψυχή Του πήγε στον Άδη. Αλλά δεν πήγε ως αιχμάλωτος, που πάνε οι ψυχές των κεκοιμημένων. Επήγε ως θριαμβευτής. Και τότε αντελήφθη ο διάβολος-τα τροπάρια τα αναστάσιμα θα τ’ακούσετε σε λίγες μέρες και θα δείτε αυτά που σας λέω-τότε ο διάβολος την έπαθε. Πήγε να φάει το δόλωμα, να λαφυραγωγήσει τον Χριστό και λαφυραγωγήθηκε. Το άγγιστρον Σταυρός, κάθισε στον λαιμό του. Όπως ακριβώς μπαίνει το άγγιστρον εις το ψάρι και εξουδετερώνεται.
Ήταν λοιπόν αυτό το σοφό σχέδιο του Θεού, να εξουδετερώσει τον διάβολον. Αν ερωτήσετε γιατί; Δεν είναι ο Παντοδύναμος Θεός να του δώσει-επιτρέψατέ μου- μία στο κεφάλι και να τελειώνει η ιστορία; Όχι. Οι πρωτόπλαστοι από τον διάβολον έπαθαν. Έπρεπε λοιπόν τώρα και ο διάβολος να πάθει από άνθρωπο. Όχι από τον Θεό. Θα μπορούσε να πει ο διάβολος: «Ε, βέβαια, εγώ τι να κάνω, κτίσμα είμαι, Εσύ ο Παντοδύναμος Θεός μού έδωσες μια και με νίκησες». Όχι. Ανθρώπους ενίκησες; Άνθρωπος θα σε νικήσει. Αυτή είναι η σοφία του Θεού. Έπρεπε άνθρωπος να νικήσει τον διάβολο. Γι’αυτό ακριβώς ο Χριστός δεν απεκάλυπτε τον εαυτόν Του. Όταν ο Πέτρος είπε «σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος», εσύ είσαι ο Υιός του Θεού του ζώντος, ο Κύριος επετίμησε και τον Πέτρο και τους άλλους. Τι θα πει «επετίμησε»; Τους επέπληξε. Τι εννοούσε; Να μην το πουν. Να πω και κάτι που θα σας φανεί παράξενο; Και να μην τ’ακούσει και ο διάβολος. Μην σας φαίνεται παράξενο αυτό. Αυτή η έκφραση «μην τ’ακούσει ο διάβολος», ο διάβολος δεν είναι πανταχού παρών, είναι έκφρασις των Πατέρων.
Ώστε, βλέπει, κανείς εδώ, αγαπητοί, ότι ο Τίμιος Σταυρός είναι παντοδύναμος. Είναι το σύμβολον της παντοδυναμίας. Κι ακόμη αν θέλετε, όταν ξανάρθει ο Χριστός,θα προηγείται το σύμβολο του Σταυρού. Θα πουν εκείνοι που Τον σταύρωσαν: «Ποιος είναι αυτός που έρχεται μετά των νεφελών του ουρανού;». Διότι θα αναγνωρίσουν την ταυτότητα του Ερχομένου, δια του προηγουμένου Σταυρού. Θα προηγείται ο Σταυρός. Διότι ο Σταυρός είναι η ταυτότητα του Χριστού. Και τότε «ὄψονται», όπως λέει στο πρώτο κεφάλαιο της Αποκαλύψεως· και μετά τι; «καί κόψονται». Θα δουν και θα χτυπάνε το στήθος και θα τραβάνε τα μαλλιά τους. «Αυτός είναι Εκείνος τον Οποίον εμείς εσταυρώσαμε;». Ο Χριστός ο ίδιος δεν είπε ότι θα προηγηθεί το δικό Του σημείο; Προ της ελεύσεώς Του; Στον ουρανό. Και το δικό Του σημείο είναι ο Τίμιος Σταυρός.
Γι’ αυτό, αγαπητοί μου, λέγει και ο άγιος Κύριλλος: «Τοῦτο», το σύμβολο, «μετὰ τοῦ Ἰησοῦ φαίνεσθαι μέλλει», πρόκειται να φανεί, «πάλιν ἐξ οὐρανοῦ. προηγήσεται γὰρ τοῦ βασιλέως τό τρόπαιον». Το τρόπαιον. Ο Σταυρός είναι τρόπαιον. Πέθανε για να αναστηθεί. Γιατί εμείς είχαμε πεθάνει και έπρεπε να μας αναστήσει. Τρόπαιο λοιπόν, «ἵνα ἰδόντες ὃν ἐξεκέντησαν», για να δουν εκείνοι που Τον λόγχισαν, «καί ἐκ τοῦ Σταυροῦ γνόντες τόν ἠτιμασμένον». Και από τον Σταυρό να καταλάβουν Εκείνον τον οποίον είχαν ατιμάσει.
Αγαπητοί, σεβασμιώτατε, αγαπητοί μου, «καύχημα μέν τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας», λέγει ο άγιος Κύριλλος, «καί πᾶσα πράξις Ἰησοῦ», ό,τι ο Χριστός έκανε είναι καύχημα, «καύχημα δέ καυχημάτων ὁ σταυρός»· αλλά το αποκορύφωμα των καυχημάτων είναι ο Σταυρός. «Μή τοίνυν ἐπαισχυνθώμεθα τῷ σταυρῷ τοῦ σωτῆρος, ἀλλά μᾶλλον ἐγκαυχώμεθα»· μην ντρεπόμαστε τον σταυρό του Χριστού. Μάλλον να τον έχουμε καύχημα. Μην κάνουμε κάτω από το σακάκι μας το σημείον του σταυρού. Μη στερούμε τον εαυτό μας να σταυρώσουμε την ύπαρξή μας σε ένα εστιατόριο ή σε κάποιο συμπόσιο.
Με τη δύναμη αυτής της ακτίστου ενεργείας του Τιμίου Σταυρού, πέτυχαν τα πάντα οι δίκαιοι της Παλαιάς Διαθήκης. Σημειώνει στην «προς Εβραίους» ο Απόστολος· «κατηγωνίσαντο», προσέξτε, δια της ακτίστου ενεργείας του Τιμίου Σταυρού: «οἳ διὰ πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας, εἰργάσαντο δικαιοσύνην, ἐπέτυχον ἐπαγγελιῶν, ἔφραξαν στόματα λεόντων, ἔσβεσαν δύναμιν πυρός, ἔφυγον στόματα μαχαίρας, ἐνεδυναμώθησαν ἀπὸ ἀσθενείας, ἐγενήθησαν ἰσχυροὶ ἐν πολέμῳ, παρεμβολὰς ἔκλιναν ἀλλοτρίων». Δηλαδή έτρεψαν σε φυγή τους εχθρούς. Ακόμα και στην Καινή Διαθήκη με τη δύναμη του Τιμίου Σταυρού έδωσαν τη ζωή τους υπέρ του Χριστού, ποιοι; Οι Άγιοι Πάντες. Ενίκησαν τον διάβολον. Ενίκησαν τη σάρκα. Ενίκησαν τα πάθη. Ενίκησαν τον κόσμον.
Με τη δύναμη του Τιμίου Σταυρού που προβάλλει σήμερα μπροστά μας, σεβασμιώτατε και αγαπητοί μου, θα νικήσουμε και εμείς τις αντίθεες δυνάμεις και τον κακό εαυτό μας και θα εισέλθουμε νικηταί εις την βασιλείαν του Θεού.
†.Προσέξτε τώρα. Οι Χριστιανοί, λέει, παντρεύονται όπως όλοι και τεκνογονούν, «αλλ' ου ρίπτουσι τα γεννώμενα».
(Προς Διόγνητον, ΒΕΠΕΣ 2, V, 6. Έκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι 1955, σ. 253).
Οι Χριστιανοί παντρεύονται και τεκνογονούν όπως όλοι, αλλά δεν πετάνε ή δεν εκθέτουν εκείνα που γεννιούνται. Δηλαδή οι Χριστιανοί έρχονται σε γάμου κοινωνία, δηλαδή παντρεύεται ο Χριστιανός, -ε, βέβαια- αλλά ο γάμος του Χριστιανού ευλογείται από τον Θεό.
Ευλογείται από τον Θεό ο γάμος. Γι' αυτό γράφει ο άγιος Ιγνάτιος προς τον άγιο Πολύκαρπο: «Πρέπει δε... μετά γνώμης του επισκόπου την ένωσιν ποιείσθαι, ίνα ο γάμος η κατά Κύριον», για να είναι κατά Θεόν ο γάμος, λέει, σύμφωνα με την γνώμη της Εκκλησίας, δηλαδή του επισκόπου, «και μη κατ' επιθυμίαν», όχι γιατί μ' αρέσεις και σ' αρέσω, αδιάφορο αν δεν πρέπει να σε παντρευτώ, γιατί είσαι αλλόθρησκος άνθρωπος και λοιπά, «Πάντα εις τιμήν Θεού γινέσθω.» (Αγ. Ιγνάτιος, Προς Πολύκαρπον, ΒΕΠΕΣ, V, 40. Έκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι 1955, σ. 283).
Συνεπώς ο Χριστιανός παντρεύεται. αλλά ο γάμος του είναι κάτω από την ευλογία του Θεού. Αυτό θα πει γάμος. δέχομαι την ευλογία του Θεού. Άρα ο Χριστιανός δεν δέχεται τον πολιτικό γάμο επ' ουδενί λόγω! Τον θεωρεί πορνεία, γιατί είναι. και είναι, επειδή είναι ανευλόγητος. Λέει ο απόστολος Παύλος: «είτε ουν εσθίετε είτε πίνετε είτε τι ποιείτε», εάν τρώτε ή πίνετε ή κάτι κάνετε, «είτε τι ποιείτε», το πιο μικρό, «πάντα εις δόξαν Θεού ποιείτε», πρέπει να έχουν όλα την σφραγίδα της ευλογίας του Θεού και την σφραγίδα της δόξης του Θεού. Κι εσύ, αδελφέ μου, ολόκληρο θέμα στη ζωή σου, που είναι ο γάμος, παντρεύεσαι ανευλόγητα;! χωρίς τον Θεό;!...
Αγαπητοί μου, προσέξτε -δεν είναι κακία αυτό που θα πω. Αν το παιδί σας, ο μη γένοιτο, παντρευτεί με πολιτικό γάμο, δεν θα πάτε στον γάμο του! είναι σε αταξία. Αν συγγενικό ή φιλικό σας πρόσωπο παντρευτεί με πολιτικό γάμο, δεν θα πάτε! θα του πείτε ότι είναι σε αταξία. Δεν θα βρίσετε ούτε θα δείρετε, αλλά θα πείτε ότι είναι σε αταξία. Προσέξτε με, ούτε δώρο θα πάτε! διότι με την παρουσία σας, την επίσκεψή σας ή το δώρο σας επικροτείτε κάτι που ο Θεός δεν το θέλει, είναι παράνομο. Αυτό που προέτρεπε ο απόστολος Παύλος τους Κορινθίους για κάποιον αιμομίκτη Χριστιανό, να μην του μιλάνε για να ντραπεί και να συνέλθει, (Βλ. Α' Κορ. 5,1-11). αυτό θα κάνετε κι εσείς. Θα δείχνετε την δυσαρέσκειά σας, όχι σήμερα-αύριο και για δέκα μέρες, αλλά μέχρι που να διορθωθεί. Θα λέτε καλημέρα, αλλά πάντα θα υπενθυμίζετε με τη στάση σας. «Αγαπητέ μου φίλε ή παιδί μου, είσαι σε αταξία.» Θα τον κάνετε τον άλλο να σκεφθεί, και τότε να πει: «Τί κάνω;». Αν τον επιδοκιμάσουμε, τότε δεν τον διορθώνουμε. Έτσι λοιπόν ο Χριστιανός παντρεύεται και γεννά παιδιά. αλλά δεν κάνει εκτρώσεις. Κι αν γεννήσει, δεν εκθέτει τα παιδιά τα οποία έχει γεννήσει ως ανεπιθύμητα. Όχι το γεννάμε και το πετάμε!
Η Διδαχή των Δώδεκα Αποστόλων μάλιστα, ένα πανάρχαιο βιβλίο, αναφερόμενη στην οδό του θανάτου, γράφει τα εξής: «Η δε του θανάτου οδός εστιν αύτη... -λέει πολλά. και μεταξύ άλλων λέγει: φονείς τέκνων, φθορείς πλάσματος Θεού...». Είδατε; «φονείς τέκνων»! αυτοί που σκοτώνουν τα παιδιά τους, αυτοί που φθείρουν το πλάσμα του Θεού, «ρυσθείητε, τέκνα, από τούτων απάντων», (Διδαχή των δώδεκα Αποστόλων, ΕΠΕ, κεφ. ε', στ. 1-3, Εκδ. Οίκ. Ελ. Μερετάκη, «Το Βυζάντιον», Θεσ/νίκη 1993, σ. 16).
απαλλαγείτε, παιδιά μου, λέει το βιβλίο της Διδαχής, απ' όλα αυτά.
Αλλά και σε θέματα αγωγής των παιδιών τους οι Χριστιανοί δεν αμελούν την εν Κυρίω παιδαγωγία. Σήμερα μάλιστα είναι πολύ δύσκολη η αγωγή των παιδιών. Δεν την αμελούν ούτε μένουν σ' εκείνη την, προσέξτε, εσφαλμένη αντίληψη περί ελευθερίας, η οποία αντίληψη περί ελευθερίας είναι ταυτόσημη με την ασυδοσία σήμερα... Δεν έχουν αυτή την αντίληψη περί ελευθερίας οι Χριστιανοί μέσα στον κόσμο, αλλά μένουν πάλι σ' εκείνη την προτροπή του βιβλίου της Διδαχής, που λέγει: «Ουκ αρείς την χείρα σου από του υιού σου ή από της θυγατρός σου, αλλά από νεότητος διδάξεις τον φόβον του Θεού», (Διδαχή των δώδεκα Αποστόλων, ΕΠΕ, κεφ, δ', στ. 9, Εκδ. Οίκ. Ελ. Μερετάκη, «Το Βυζάντιον», Θεσ/νίκη 1993, σ. 16).
δεν θα σηκώσεις το χέρι σου από το αγόρι σου και από το κορίτσι σου. θα το κρατάς το παιδί σου! «Μα...» Θα το κρατάς γερά το παιδί σου!
-Μητέρα, να πάω... ένα παρτάκι θα κάνουμε.
-Όχι, παιδί μου, δεν θα πας.
-Μα...
-Όχι, παιδί μου, δεν θα πας.
-Μα, με καταπιέζεις!
-Κάποια μέρα θα με ευγνωμονείς, παιδάκι μου.
-Μα...
-Όχι, παιδί μου, δεν θα πας. Δεν θα πας. τελείωσε.
Είδατε; «ουκ άρεις την χείρα σου» λέει, δεν θα σηκώσεις το χέρι σου -ποιο;- το χέρι που χειραγωγεί, που παιδαγωγεί τα παιδιά σου, και να πεις: «Ε,...». Ξέρετε τί θα πει σηκώνω το χέρι μου -είναι και σύγχρονη λέξη- χειρ-αφέτηση. Χειραφετώ, δηλαδή αφήνω το παιδί μου από το χέρι μου, κι εκείνο παίρνει τον δρόμο που θέλει! και αυτό το κάνω δήθεν για να μην καταπιέζεται... έχοντας αυτήν την τρομερά, την εγκληματικά εσφαλμένη αντίληψη περί ελευθερίας!
Έτσι θα λέγαμε ότι εν ευρεία έννοια αυτό εδώ που αναφέρει η Προς Διόγνητον, ότι οι Χριστιανοί παντρεύονται και γεννούν παιδιά όπως όλοι «αλλ' ου ρίπτουσι τα γεννώμενα», δεν είναι μόνον η περίπτωση να μην πετάξω το παιδί όταν νεογεννήθηκε, αλλά είναι και να μην πετάξω το παιδί μου κι ως προς την αγωγή. να μη πω «ας κάνει ό,τι θέλει». Υπάρχει η αντίληψη ότι «το παιδί μου ας τραβήξει τον δρόμο του, αυτόν που θέλει»! Το αγόρι. «Ε, αγόρι είναι...». Το κορίτσι. «Ε, φύγαμε από τις παλιές προκαταλήψεις, που 'λεγαν να φυλάξω το κορίτσι μου...». Όχι. Μην πετάξεις το παιδί σου! Μην το πετάξεις και το κάνεις έκθετο στις ποικίλες επιδράσεις των ρευμάτων της εποχής, όλων αυτών που είναι ολετήρες, καταστροφείς των παιδιών μας και όλων μας. Δεν θα αφήσεις το παιδί σου!
Βέβαια θέλει τέχνη, για να μη πει το παιδί ότι το κρατάμε από το σβέρκο. Θέλει τέχνη. Ε, αυτή η τέχνη είναι η τέχνη των γονιών. Και πρέπει να σας θυμίσω και να σας πω, αν είστε γονείς με παιδιά, μη γυρεύετε άλλες δουλειές πιο έξω για να συμπληρώσετε τον χρόνο της ζωής σας, γιατί έχετε ανία μέσα στο σπίτι, ιδίως οι γυναίκες. η τέχνη να κρατάς τα παιδιά σου κάτω από τον ζυγό του Κυρίου είναι η τέχνη των τεχνών και η επιστήμη των επιστημών, που λέει και ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος.
(Βλ. Άγ. Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, Απολογητικά, MPG 35, Λόγος Β', παρ. ις', σ. 435,12: «τω όντι γαρ αύτη μοι φαίνεται τέχνη τις είναι τεχνών, και επιστήμη επιστημών, άνθρωπον άγειν, το πολυτροπώτατον ζώον και ποικιλώτατον»).
Απόσπασμα από την 27η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες εις προσκυνητὰς ».
†.Ο χριστιανικός βίος δεν είναι ουτοπικός, όπως πολλοί θα νόμιζαν. Δεν είναι απραγματοποίητος ο χριστιανικός βίος, ούτε το να ζήσεις ευαγγελικά είναι αδύνατον. Ο χριστιανικός βίος δεν είναι ουτοπία. και δεν είναι ουτοπία για κάθε εποχή, και για την εποχή που εγράφη το Ευαγγέλιο και για τον 20ό αιώνα. Και αν υποτεθεί ότι πάμε στον 25ο αιώνα ή στον 30ό αιώνα, κι εκεί και πάντα θα είναι επικαιρότατος ο Χριστιανισμός και κατορθωτός, αρκεί να θέλει κανείς να ζήσει με κάθε συνέπεια την χριστιανική ζωή. Αν πολλές φορές λέμε «ναι, θέλω, αλλά δεν μπορώ», στην πραγματικότητα είναι δεν θέλω. Θα μου πείτε «θέλω». Όχι. δεν θέλω. Όχι δεν μπορώ, αλλά δεν θέλω. Πίσω από το δεν μπορώ είναι το δεν θέλω, έστω κι αν τα χείλη λένε το θέλω.
Είναι εκείνο που έλεγε κι ο ιερός Αυγουστίνος -για να σας κάνω μία ανατομία ψυχολογική. θα το δείτε πολύ καλά. Όταν επέστρεψε ο ιερός Αυγουστίνος στον Χριστό από τον κοσμικό τρόπο ζωής του και από τις ηδονές του, όπως έγραφε ο ίδιος στις Εξομολογήσεις του, παρακαλούσε τον Θεό να έλθει η σωτηρία. Τον παρακαλούσε θερμά να έλθει η σωτηρία. στο βάθος όμως ευχόταν να αργήσει λίγο η σωτηρία, γιατί ακόμα αγαπούσε τις ηδονές του...
(Βλ. Αγίου Αυγουστίνου, Αι εξομολογήσεις, Μετάφραση Ανδρέα Δαλέζιου, Έκδοση 6η, Τεύχος Α', Αθήναι 1980, σ. 182. «Σου εζήτησα την αγνότητα, και Σου είπα: "Δώσε μου την αγνότητα, την εγκράτεια, αλλ' όχι αμέσως", διότι εφοβούμουν μήπως, εάν με εισήκουες, θα εθεράπευες αμέσως την φιληδονία μου, την οποίαν επροτιμούσα να απολαμβάνω, παρά να καταστέλλω.»).
Αυτό είμαστε κι εμείς. θέλουμε να σωθούμε, αλλά αγαπάμε τις ηδονές, και λέμε το δεν μπορώ, στο βάθος όμως είναι το δεν θέλω. Το θέλω είναι η μαγική λέξη, είναι το κλειδί για να πραγματώσει κανείς την χριστιανική ζωή στην κάθε εποχή, που δεμένο και με τη χάρη του Θεού, όπως θα δούμε λίγο πιο κάτω, κάνει το θαύμα που λέγεται χριστιανικός βίος.
Πάντως, σας είπα, ο Χριστιανός ζει στην εποχή του μέσα στον κόσμο μαζί με τους άλλους ανθρώπους.
Από μια παρανόηση των Κορινθίων, όταν τους είχε πει ότι δεν πρέπει να μετέχουν θα λέγαμε στις κοσμικές εκδηλώσεις, αυτοί νόμισαν ότι θα έπρεπε να φύγουν στα βουνά. Προσέξτε, άλλο πράγμα ο Μοναχισμός. Δεν μιλώ γι' αυτόν τώρα. Είναι άλλο πράγμα ο Μοναχισμός, από τον οποίο δεν λείπει το κοινωνικό στοιχείο. λείπει μόνο το κοσμικό στοιχείο.
Διότι πρέπει να κάνουμε σαφή διάκριση μεταξύ του κοινωνικού και του κοσμικού στοιχείου. Κοινωνικό στοιχείο θα πει το «χαίρειν μετά χαιρόντων και κλαίειν μετά κλαιόντων».
(Ρωμ. 12, 15. Πρβλ. Ψαλμ. 34, 13-14. Σ. Σειρ. 7, 32-36. Α' Κορ. 12,12-30. Α' Ιωάν. 1, 3-7. κ.α.).
Είναι το να πάω σ' ένα νοσοκομείο να δω τους αρρώστους. να πάω στο σπίτι του πένθους, όπως λέει ο Εκκλησιαστής. «Είναι προτιμότερο, λέει, να πάει κανείς στο σπίτι του πένθους, παρά στο σπίτι του πότου, της διασκεδάσεως.»
(Εκκλ. 7, 2-4).
Αυτό λέγεται κοινωνικό στοιχείο. αν πηγαίνω σε χορούς και διασκεδάσεις και σε κάθε κοσμική προβολή, αυτό λέγεται κοσμικό στοιχείο.
Ο κοινωνικός άνθρωπος, αν το θέλετε, στο βάθος δεν είναι κοσμικός. και αν θέλετε, ακόμα χειρότερα, ο κοσμικός δεν είναι κοινωνικός. Ο κοσμικός, που γυρίζει στις ποικίλες κοσμικές εκδηλώσεις της ζωής για να απολαύσει, δεν πηγαίνει στους τόπους της θλίψεως, του πόνου και της αρρώστιας, λέει ότι έχει μία ευαισθησία... ότι δεν αντέχει η καρδιά του... ότι είναι...! Κι αν ακόμα υποτεθεί ότι θα δώσει κάποια χρήματα για φτωχούς, ω..., θα τα δώσει μόνο διά του λεγομένου φιλανθρωπικού χορού. θα χορέψει για να δώσει τα χρήματά του! Αυτός όμως δεν είναι κοινωνικός άνθρωπος. Απατά τον εαυτό του, αν νομίζει ότι είναι κοινωνικός, είναι κοσμικός άνθρωπος.
Από μία λοιπόν τέτοια παρανόηση των Κορινθίων, σημειώνει στην πρώτη του επιστολή ο απόστολος Παύλος: «Έγραψα υμίν εν τη επιστολή μη συναναμίγνυσθαι πόρνοις, και ου πάντως τοις πόρνοις του κόσμου τούτου ή τοις πλεονέκταις ή άρπαξιν ή ειδωλολάτραις. επί οφείλεται άρα εκ του κόσμου εξελθείν. νυν δε έγραψα υμίν μη συναναμίγνυσθαι εάν τις αδελφός ονομαζόμενος ή πόρνος ή... ή... ή...».
(Α' Κορ. 5,9-11).
Δηλαδή: Έγραψα στην επιστολή να μην ανακατεύεστε με πόρνους και με ανηθίκους ανθρώπους αλλά δεν εννοώ όλους γενικώς τους πόρνους του κόσμου. Διότι θα πάω στον χασάπη, στον μπακάλη, στον φούρναρη. Οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να απατούν τη γυναίκα τους, μπορεί να είναι διεφθαρμένοι, μπορεί να είναι κλέφτες, να είναι άρπαγες, να είναι ειδωλολάτρες. Δεν με ενδιαφέρει αυτό, εγώ θα πάω στον φούρναρη να πάρω το ψωμί και στον λαχανοπώλη να πάρω τα λαχανικά. Αλλά, λέει ο απόστολος Παύλος, αν έπρεπε να μην συναναστρέφεσθε κι αυτούς που είναι στον κόσμο, θα έπρεπε να εξέλθετε, να φύγετε απ' τον κόσμο, να πάρετε τα βουνά. Δεν εννοώ αυτό, λέει ο απόστολος Παύλος, αλλά εννοώ ότι αν κάποιος αδελφός έχει τη φήμη ότι είναι ανήθικος, ότι είναι πλεονέκτης ή ό,τι άλλο, αυτόν να μην τον κάνετε παρέα. Και το λέει αυτό, τόσο για να προφυλάξει τους Χριστιανούς του, για να μην μολυνθούν εννοείται, δηλαδή παρασυρθούν και αυτοί σε ίδιες αμαρτίες, όσο και για να παραδειγματίσουν τον αδελφό αυτό και να τον κάνουν να συνέλθει.
Ώστε μπορώ να ζω μέσα στην πόλη που γεννήθηκα, η οποία πόλη μου μπορεί να είναι ειδωλολατρική, αποστατημένη από τον Θεό -δεν έχει καμία σημασία. Οι τρεις Παίδες και ο Δανιήλ στην Βαβυλώνα πώς ζούσαν, και μάλιστα μέσα στο παλάτι του Ναβουχοδονόσωρος παρακαλώ; Θαυμάσια. Ο Τωβίτ με την οικογένειά του στην αμαρτωλή Νινευή πώς ζούσε; Και πολλοί άλλοι -λέω μόνο ονόματα γνωστά από την Αγία Γραφή. Η Εσθήρ, αυτή η Ιουδαία βασίλισσα -βασίλισσα!- που τον βασιλιά τον Πέρση τον είχε σύζυγο και που το σπίτι του ήτανε χαρέμι, πώς ζούσε;
Διατηρούσε την πατρώα Πίστη. προς τιμήν της υπάρχει στην Παλαιά Διαθήκη και ένα βιβλίο με το όνομα Εσθήρ.
Βλέπετε; Βλέπετε ότι δεν φεύγουμε από τον τόπο μας, αλλά κάτι γίνεται μέσα μας. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι πρέπει να ξεχωρίσουμε το κοσμικό μας φρόνημα από το χριστιανικό μας φρόνημα. είναι δυο ξεχωριστά πράγματα. Ο κόσμος έτσι σκέπτεται, εγώ όμως σαν Χριστιανός αλλιώς σκέπτομαι. Συνεπώς η έξοδός μου από τον κόσμο δεν θα είναι τοπική -άλλο πράγμα ο Μοναχισμός, σας το ξαναλέω- αλλά η έξοδός μου θα είναι τροπική.
Είναι εκείνο που λέγει ο Θεός, τόσο στην Παλαιά, όσο και στην Καινή Διαθήκη -είναι στη Β' Κορινθίους, 6, 17: «εξέλθετε εκ μέσου αυτών και αφορίσθητε», βγήτε από ανάμεσά τους και χωρισθείτε, «και ακαθάρτου μη άπτεσθε, καγώ εισδέξομαι υμάς»,
(Πρβλ. Ησ. 52, 11. Ιεζ. 20, 34. 41. Σοφ. 3, 20. Ζαχ. 10, 3. Αποκ. 18, 4).
μην εγγίξετε τίποτα το ακάθαρτο, και εγώ θα σας δεχθώ.
Τί σαν υπάρχουν κακόφημα σπίτια σε μία πόλη; Μα, εάν δεν πάω ποτέ, δεν άπτομαι ακαθάρτου. Τί σαν υπάρχουν ταβερνεία, που μεθούν οι άνθρωποι; Εάν δεν πάω ποτέ, δεν άπτομαι ακαθάρτου. Τί σαν υπάρχουν συμμορίες και παρέες βρώμικες; Εάν δεν πάω ποτέ, δεν άπτομαι ακαθάρτου. Συνεπώς είμαι στην πόλη μου, αλλά έξω απ' αυτή. Πώς εξήλθα; Τροπικώς. Και τότε με δέχεται ο Θεός. «καγώ εισδέξομαι υμάς», λέει, τότε θα σας δεχθώ.
Απόσπασμα από την 27η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες εις προσκυνητὰς ».
†. Μας περιγράφει, αγαπητοί μου, ο ευαγγελιστής Λουκάς, τις πρώτες ημέρες της ζωής της Εκκλησίας, μετά την Πεντηκοστή. Και γράφει, όπως ακούσαμε εις το σημερινόν αποστολικόν ανάγνωσμα που είναι από τις Πράξεις: «Οἱ μὲν οὖν διασπαρέντες ἀπὸ τῆς θλίψεως τῆς γενομένης ἐπὶ Στεφάνῳ διῆλθον ἕως Φοινίκης καὶ Κύπρου καὶ Ἀντιοχείας». Δηλαδή μετά από τον λιθοβολισμόν του Στεφάνου, έπεσε ένας φόβος εις την πόλιν της Ιερουσαλήμ. Έφυγαν πολλοί. Όχι οι Απόστολοι. Έφυγαν πολλοί, διεσπάρησαν, λέγει. Και άρχισαν να κηρύσσουν Χριστόν εις την ύπαιθρον. Κι εδώ βλέπομε ότι ήδη το κήρυγμα του Ευαγγελίου έφθασε εις την Φοινίκην, έφθασε εις την Κύπρον και εις την Αντιόχειαν. Και τότε αντελήφθησαν ότι ήδη το κήρυγμα του Ευαγγελίου είχε φθάσει εις την Κύπρο και την Αντιόχεια, αντελήφθησαν οι Απόστολοι, που είχαν μείνει μέσα εις την πόλιν και βέβαια εν συνέχεια ενήργησαν σχετικά.
Ωστόσο, πώς ακριβώς διεδόθη το Ευαγγέλιον…, ανώνυμοι το διέδωσαν. Γράφει πάλι ο Λουκάς: «Τινές ἐξ αὐτῶν ἄνδρες Κύπριοι καὶ Κυρηναῖοι, οἵτινες εἰσελθόντες εἰς Ἀντιόχειαν ἐλάλουν πρὸς τοὺς Ἑλληνιστάς, εὐαγγελιζόμενοι τὸν Κύριον Ἰησοῦν». Ένα είναι γεγονός ότι εξεδηλώθη μία προκοπή πέρα ως πέρα από κάθε προσδοκία τους διά την διάδοσιν του Ευαγγελίου. Είχαν μείνει έκπληκτοι εκείνοι που διέδιδαν το Ευαγγέλιο. Σας είπα: ανώνυμοι. Σημειώνει ο Λουκάς μια πολύ χαρακτηριστική φρασούλα: «Καὶ ἦν χεὶρ Κυρίου μετ᾿ αὐτῶν». «Ήταν», λέει, «χέρι Κυρίου μαζί τους». Είναι μία εβραϊκή έκφρασις που σημαίνει βοήθεια. Βοήθεια του ουρανού.
Αν έχετε προσέξει στην Αγιογραφία μας, πολλές φορές από μία εικόνα ενός αγίου ή κάποιων αγίων, να βγαίνει από τη γωνία του όλου πλαισίου της εικόνος, από τη γωνία την αριστερή συνήθως, μπορεί όμως και από τη δεξιά, να βγαίνει ένα χέρι και να ευλογεί. Αυτή είναι η χειρ Κυρίου, που δίνει ευλογία. Εικονογραφικώς έτσι παριστάνεται.
Ένα κήρυγμα λοιπόν, μία ιεραποστολική προσπάθεια, είχε εδώ όλη την ευλογία του Θεού. Ξεκίνησε δηλαδή όπως βλέπουμε σαφώς και ο Ευαγγελισμός του κόσμου, του εθνικού κόσμου. Γι΄αυτό επέτρεψε ο Θεός, ένας λόγος, δεν είναι ο μόνος, τον διασκορπισμόν των χριστιανών από την Ιερουσαλήμ, με τον λιθοβολισμόν του Στεφάνου, ακριβώς διότι, ενώ τους είπε ο Κύριος να ξεχυθούν μετά την Πεντηκοστή, έμεναν ακόμα εις τα Ιεροσόλυμα. Βλέπετε ότι όταν κάποτε ο Θεός θέλει κάτι, ενώ μας το παρήγγειλε, μετά δημιουργεί έναν βίαιο τρόπο. Μην τρομάζομε. Είναι μέσα στο σχέδιο του Θεού αυτός ο βίαιος τρόπος, να μας ταρακουνήσει, όπως λέμε στη γλώσσα μας, να μας ξυπνήσει, να αντιληφθούμε μερικά πράγματα. Και τούτο διότι ο Κύριος είπε εις τους μαθητάς Του την ημέρα της Αναλήψεώς Του: «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αὐτοὺς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν». «Και να τους διδάσκετε όλα να τα φυλάττουν, εκείνα που σας παρήγγειλα Εγώ», λέει ο Κύριος. Έτσι λοιπόν ξεκινά το κήρυγμα του Χριστού, με πολλή καρποφορία και με πολλή ευλογία. Σας υπενθυμίζω: «Καὶ ἦν χεὶρ Κυρίου μετ᾿ αὐτῶν».
Τίθεται όμως το ερώτημα: Αυτά γράφτηκαν, αυτά διαβάστηκαν, αυτά ακούστηκαν σήμερα στην Εκκλησία. Τίθεται λοιπόν το ερώτημα: Αυτή η ευλογία της διαδόσεως του Ευαγγελίου, διετήρησε την ίδια θερμότητα μέσα εις τους είκοσι διαρρεύσαντας αιώνας; Δυστυχώς όχι. Είναι γνωστό ότι κανείς κάποτε στους τρεις, τέσσερις πρώτους αιώνες δεν εγίνετο δεκτός εις την Εκκλησίαν - και δεκτός με την έννοιαν να παρίσταται εις την Θείαν Λειτουργίαν, και με την έννοια ότι ηδύνατο να κοινωνήσει, ένα απομεινάρι της εποχής είναι το «Τάς θύρας, τάς θύρας…». Ήταν παράγγελμα αυτό. Τεχνικό παράγγελμα. «Κλείστε τις πόρτες, θυρωροί, κλείστε τις πόρτες! Ουδείς αμύητος, ουδείς κατηχούμενος». Έπρεπε μόνον να είναι οι πιστοί μέσα εις την Εκκλησίαν. Έτσι βλέπομε ότι υπήρχε μία αυστηρότητα εις το θέμα αυτό.
Κανείς λοιπόν δεν εγίνετο δεκτός μη βαπτισθείς εις την Εκκλησίαν. Αλλά για να βαπτιστεί έπρεπε να δεχθεί την Κατήχησιν. Το βάπτισμα συνήθως ακολουθούσε την Κατήχησιν. Και όπου εκρίνετο βέβαια επαρκής η Κατήχησις, γιατί μπορούσε -ας χρησιμοποιήσω μία σύγχρονη έκφραση- να μείνει κανείς μεταξεταστέος· διότι ύστερα από μία μακρά κατήχηση, μηνών, έτους, ετών, ήρχετο επίσκοπος και έκανε εξετάσεις, ούτως ειπείν «Πες μου εσύ αυτό, πες μου εσύ εκείνο», κι αν κάποιος δεν εγνώριζε την Κατήχησιν, τότε ανεβάλλετο η βάπτισή του για την προσεχή φορά. Και η βάπτισις, όπως είναι γνωστό, εγίνετο χοντρικά, μία φορά τον χρόνο, δύο φορές τον χρόνο. Χριστούγεννα έως Θεοφάνια, γι΄αυτό λέμε αντί του Τρισαγίου ύμνου «Ὅσοι εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε» προς τιμήν των το λέμε αυτό, και το Πάσχα. «Ὅσοι εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε, Χριστὸν ἐνεδύσασθε. Αἰνεῖτε τὸν Θεὸν, ἀλληλούια».
Έτσι, υπήρχε μία αυστηρότης. Γι΄αυτό είχαμε και σπουδαίους Χριστιανούς. Και όπως είπε κάποιος: Από την πόρτα, λέγει, έμπαιναν οι Κατηχούμενοι, δηλαδή προκειμένου να βαπτιστούν εις την Εκκλησίαν, αφού εδέχθησαν δαψιλή, λιπαρά Κατήχηση, αν θέλετε να δείτε ένα δείγμα της Κατηχήσεως των Κατηχουμένων, πάρτε παρακαλώ τον τόμον εκείνον που αναφέρεται στις «Κατηχήσεις» του αγίου Κυρίλλου, είναι γραμμένες το 350 μ. Χ. να δείτε τι ζητούσε ο άγιος Κύριλλος και τι έπρεπε να μάθουν οι Κατηχούμενοι. Ένα μικρό απόσπασμα του περιεχομένου βρίσκεται και εις τις Αποστολικές Διαταγές. Ας είναι. Θέματα και δόγματος, θέματα δε και ήθους. Δεν μπορείς να είσαι ανήθικος. Πρέπει να μάθεις γιατί δεν πρέπει να είσαι ανήθικος. Αλλά και θέματα δόγματος. Ότι ο Θεός είναι Τριαδικός, τούτο, εκείνο, εκείνο, εκείνο.
Αυτή ήταν η αρχή της Εκκλησίας μας, που έλαμψε. Γιατί όπως σας είπα, από τη μία πόρτα έμπαιναν οι βαπτισμένοι αφού είχαν λιπαράν κατήχησιν, για να βγουν, λέει από την άλλην πόρταν της Εκκλησίας ως μάρτυρες. Αυτή όμως η αρχή της Εκκλησίας, εχαλάρωσε. Μετά από την ανάδειξη του Χριστιανισμού ως επισήμου θρησκείας του κράτους. Έτσι έφθασε να προηγείται το Βάπτισμα και να ακολουθεί η κατήχησις. Αλλά τότε η κατήχησις άρχισε να αμελείται. «Ε καλά… ε, καλά, θα…». Δεν υπήρχε εκείνο που θα κινούσε να προωθήσει η απουσία του Βαπτίσματος. Αυτή δε η κατάστασις έφθασε να δημιουργήσει μία χαλαρότητα και ήθους και πίστεως εις τα μέλη της Εκκλησίας μας. Και η κατήχησις απέβλεπε βεβαίως στη γνώση του δόγματος, αλλά και εις την διόρθωσιν του βίου.
Τι κόσμο βρήκε ο Χριστιανισμός; Τον γνωστό μας εθνικόν κόσμον. Ειδωλολατρικόν, με πλήθος ελαττώματα, κακίας και πάθη. Αυτά έπρεπε να διορθωθούν. Με την παραμέληση όμως της Κατηχήσεως, άρχισαν και οι ανάλογοι καρποί. Άγνοια του δόγματος της πίστεως και ημελημένος βίος. Κι όπως έγραψε κάποτε κάποιος, συγκεκριμένα ο μακαριστός Τρεμπέλας στην Κατηχητική του ότι μέσα σε ένα μεγάλο καζάνι που έβραζε το νερό, ξαφνικά, λέγει, απότομα, χύθηκε μία πολύ μεγάλη ποσότητα κρύου νερού. Και κόπηκε η βράση. Αυτό συνέβη. Έτσι βλέπομε στη Ρωσία, επί παραδείγματι, που εκατηχήθη ορθοδόξως, αλλά κατηχήθηκε πολύ χοντρικά, έσπευδαν να βαπτιστούν στα ποτάμια όλος ο λαός, ομαδικά ομαδικά. Δεν έμεναν περιθώρια κατηχήσεως. Αλλά και στον δικό μας εδώ χώρο τον Ελληνικό, τα ίδια. Έτσι λοιπόν οι άνθρωποι αυτοί, ούτε βίο διόρθωσαν, ούτε γνώση πίστεως απέκτησαν. Και κόπηκε η βράση. Δηλαδή ο ζήλος, εκείνος ο ενθουσιασμός, εκείνο το «Είμαι Χριστιανός». Γιατί μου κόστισε να είμαι Χριστιανός.
Και η κατήχησις μετά το Βάπτισμα, κατοπινά, είτε γίνεται με την μορφήν εφεξής, τουλάχιστον εις τον χώρον τον δικό μας, με την μορφή των κατηχητικών μαθημάτων, είτε δεν γίνεται καθόλου. Λέμε «έχομε κατηχητικά σχολεία. Πρέπει να πάει το παιδί στο Κατηχητικό σχολείο». Αλλά πόσα παιδιά πάνε στο σχολείο; Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο; Όσα παιδιά πηγαίνουν τώρα στο σχολείο, πηγαίνουν άλλα τόσα παιδιά στο κατηχητικό σχολείο; Αυτά λοιπόν όλα τα παιδιά, δεν πήραν κατήχηση και δεν θα την πάρουν ποτέ. Και εκεί που γίνεται η κατήχησις, είτε σαν συχνότητα, τι είναι; Μία ώρα την εβδομάδα είναι…· είτε σαν περιεχόμενο, το έχομε ζήσει το περιεχόμενο της κατηχήσεως, μάλιστα έφθασε εις τα ανώτερα κατηχητικά σχολεία να έχει περισσότερον πολιτιστικόν χαρακτήρα η κατήχησις και ολιγότερον πνευματικό χαρακτήρα ή και καθόλου. Γιατί, λέει, οι ανάγκες σήμερα είναι πολιτιστικές… κλπ κλπ. Μα τότε δεν μπορούμε να μιλάμε για χριστιανική κατήχηση. Όλα αυτά λοιπόν δείχνουν ότι το περιεχόμενο της Κατηχήσεως είναι ανεπαρκέστατο.
Και οι επιπτώσεις; Βαρύτατες. Ο λαός μας, ο ορθόδοξος λαός μας, ζει δυστυχώς σε μία παχυλή άγνοια. Και το ήθος του; Ω, το ήθος…! Είναι θέμα πολλών δακρύων. Είναι βαθύτατα κοσμικό. Έτσι έχομε, αποκτήσαμε τους Χριστιανούς μας με εκκοσμικευμένην νοοτροπίαν. Είναι γνωστό δε ότι ο εκκοσμικευμένος τρόπος ζωής δεν σώζει. Προσέξατέ το. Δεν σώζει. Δεν μπορούμε να έχομε σωτηρία. Έτσι, απ’ αυτούς τους εκκοσμικευμένους Χριστιανούς μας, ένας αριθμός, επειδή ακριβώς δεν υπάρχει θεμελίωσις, δεν υπάρχει γνώσις, ένας αριθμός λοιπόν παρασύρεται στις αιρέσεις, αλλά και σε ενδοκοσμικά θρησκεύματα. Βλέπετε σήμερα τους Έλληνες Ορθοδόξους να στρέφονται στον Ινδουισμό και όπου αλλού. Είπαμε ότι είναι ενδοκοσμικές θρησκείες. Γιατί; Γιατί τον Θεό, τον τοποθετούν όλες αυτές οι θρησκείες, εντός του κόσμου. Και είναι, σε τελευταία ανάλυση, ένας πανθεϊσμός.
Αλλά, αλλά αυτό το κακέκτυπον ιουδαϊκής θρησκείας, που δεν υπάρχει η ιουδαϊκή θρησκεία, απλώς είναι το προοίμιο του Χριστιανισμού, εν τοιαύτη περιπτώσει, έτσι το συνηθίζουν να το λένε, ξαναλέγω, ένας είναι ο Θεός, και αφού είναι ένας ο Θεός, είναι μία η θρησκεία. Ο Θεός του Ισραήλ, ο Άγιος του Ισραήλ είναι ο Θεός της Καινής Διαθήκης. Αναμφισβήτητα. Αλλά θέλησαν να τα χωρίσουν. Έτσι θέλησαν πιο πολύ οι Εβραίοι. Γιατί δεν απεδέχθησαν την Καινή Διαθήκη. Όμως είναι μία η θρησκεία, ένας ο Θεός. Έτσι έχομε ένα κακέκτυπον, κατασκευασμένο κάπου τον 8ον αιώνα μ.Χ. από τον Ιουδαϊσμό, από τον Χριστιανισμό και από ντόπιες παραδόσεις Αραβικές και έχομε τον διαβόητον Ισλαμισμόν. Στην Ευρώπη, οὐχ ἧττον και στην Ελλάδα, ξεκινούν οι άνθρωποι να προσέλθουν εις τον Ισλαμισμόν. Σας κάνει εντύπωση; Προ ολίγων ετών, όχι πολλών, έγινε παρουσίαση της ελληνικής μεταφράσεως του Κορανίου, στον «Παρνασσό» των Αθηνών -ο «Παρνασσός» είναι ένα φιλολογικόν ίδρυμα - σε μία μεγάλη αίθουσα, δηλαδή παρόντος και του Αρχιεπισκόπου Αθηνών, και εχρηματοδοτήθη αυτή η μετάφρασις από κάποιον εφοπλιστή. Ακούσατε;
Ένας αριθμός ακόμη, ζει μια…,ο μεγαλύτερος, μια ανέμελη ζωή. Δεν βαριέσαι! Κάνει τον σταυρό του, τον κάνει δε κακεκτύπως τον σταυρόν του, χωρίς βεβαίως καμίαν, μα καμίαν υποψίαν αλλαγής. Αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν καν υποψία του Χριστιανισμού, τι είναι ο Χριστιανισμός…Και τελευταία, ένας αριθμός, επόμενον είναι, να ασχολείται με τον σατανισμόν και την σατανολατρίαν και μάλιστα η νεότερη γενεά μας, με κοινωνικές επιπτώσεις. Να πω πολύ δυσάρεστες; Ο Θεός να βάλει το χέρι Του. Είμεθα μάρτυρες και γνώσται όλοι.
Τι πρέπει να γίνει; Καλλιέργεια της κατηχήσεως και του κηρύγματος. Το κήρυγμα πρέπει να είναι κατήχησις. Πρέπει να είναι μάθημα. Από το μανθάνω, μαθαίνω. Το κήρυγμα δεν είναι διακοσμητικόν στοιχείον, που θα το λέμε στα πανηγύρια και στις γιορτές. Και να είναι λίγα λεπτά, ίσα και μόνα να καλύψουμε το επίπεδο της εορτής, με τη λειτουργία την πανηγυρική, με την αρτοκλασία - δεν λείπουν να το σημειώνουν αυτό, ότι έχει και αρτοκλασία στη γιορτή- και με ένα κήρυγμα ολίγων λεπτών. Συνήθως ως διακοσμητικόν. Τίποτε άλλο. Αχ, άνθρωποί μου, έχετε μικρόφωνο στα χέρια σας και μιλάτε τον λόγο του Θεού από κάπου, ένας τόπος που πανηγυρίζει, η Αθήνα, δεν ξέρω πού, και μάλιστα από το πρώτο πρόγραμμα, το λεγόμενον «Κρατικό πρόγραμμα», και δεν λέτε τίποτα; Τι λόγο θα δώσετε; Το κήρυγμα είναι μάθημα. Δεν έγινε η κατήχησις. Αλλά και αν έγινε η κατήχησις, όπως στην αρχαιότητα, θα πρέπει να ανανεώνεται αυτή η κατήχησις, γιατί ποτέ δεν μπορούμε να πούμε ότι έχουμε φθάσει σε μίαν επάρκειαν. Πάντως πρέπει να ξεκινήσει το κήρυγμα ως μάθημα. Η κατήχησις σωστά. Αν θέλουμε να δούμε καλύτερες εκκλησιαστικές ημέρες.
Και το θέμα είναι πρώτιστα θέμα αγάπης εις τον Ιησούν Χριστόν. Αν αγαπάς τον Χριστό, σίγουρα μεταδίδεις στον πλαϊνό σου τον Χριστόν. Ο Κύριος, δε, αποτεινόμενος μετά την Ανάστασή Του στον Απόστολο Πέτρο, του λέγει: «Σίμων Ἰωνᾶ, ἀγαπᾷς με πλεῖον τούτων;». Και παίρνει την απάντηση: «Ναί, Κύριε, σὺ οἶδας ὅτι φιλῶ σε». Συ γνωρίζεις ότι σε αγαπώ. Επειδή είχε τριπλήν άρνησιν. Τι του είπε ο Κύριος; «Βόσκε τά ἀρνία μου». Δηλαδή «να κάνεις ποιμαντική». «Βόσκε τά ἀρνία μου», τους χριστιανούς. Επανελήφθη δεύτερη και τρίτη φορά αυτή η ερώτησις. Και στην καταφατική απάντηση του Πέτρου, ο Κύριος απαντούσε: «Ποίμαινε τά πρόβατά μου» στη δεύτερη απάντησή του. Και στην τρίτη: «Βόσκε τά ἀρνία μου». «Μ΄αγαπάς; Να ασκήσεις ποιμαντική».
Πώς ασκείται η ποιμαντική; Με το κήρυγμα, με την κατήχηση, με τα Μυστήρια της Εκκλησίας. Παρατηρούμε λοιπόν ότι η Ποιμαντική, δηλαδή η ιεραποστολή, συνδέεται με την αγάπη του Χριστού. Αγαπάς τον Χριστό; Θα ασκήσεις ιεραποστολή. Αν αγαπάς τον πλησίον σου, θα ευαγγελιστείς εις αυτόν τον Χριστόν.
Σήμερα όμως τίθεται το ερώτημα: Αυτή η αγάπη υπάρχει; Μήπως απεψύγη; Μήπως πάγωσε; Που λέει ο Χριστός: «Στις εσχάτες μέρες η αγάπη των πολλών θα ψυγεί», δηλαδή θα κρυώσει, θα παγώσει. Ο Απόστολος Παύλος, αγαπητοί μου, έγραφε: «Ἐὰν γὰρ εὐαγγελίζωμαι, οὐκ ἔστι μοι καύχημα· ἀνάγκη γάρ μοι ἐπίκειται (μου είναι ανάγκη)· οὐαὶ δὲ μοί ἐστιν ἐὰν μὴ εὐαγγελίζωμαι». «Αλίμονό μου», λέει, «εάν δεν ευαγγελίζομαι, εάν δεν κηρύσσω το Ευαγγέλιο».
Ο δε 58ος κανόνας των Αγίων Αποστόλων, εντέλλεται τα εξής: «Ἐπίσκοπος, ἢ πρεσβύτερος, ἀμελῶν τοῦ κλήρου ἢ τοῦ λαοῦ, καὶ μὴ παιδεύων αὐτοὺς τὴν εὐσέβειαν,(δεν παιδαγωγεί τον λαό εις την ευσέβεια, δηλαδή εις τον Χριστιανισμόν, δηλαδή δεν κάνει κατήχηση), ἀφοριζέσθω (δηλαδή να μην κοινωνεί)· ἐπιμένων δὲ τῇ ἀμελείᾳ καὶ ῥᾳθυμίᾳ καθαιρείσθω(Εάν όμως επιμένει σε αυτήν την αμέλεια, τότε, ή ο Επίσκοπος ή ο πρεσβύτερος πρέπει να καθαιρείται)». Τι θα λέγαμε; Εάν υπάρχουν πρεσβύτεροι ή επίσκοποι που εμποδίζουν στον χώρο τους να ακουστεί ο λόγος του Θεού; Εμποδίζουν! Είναι εκείνος ο άλλος λόγος που είπε ο Χριστός: «Ούτε αυτοί μπαίνουν στη Βασιλεία, αλλά κι εκείνοι που θέλουν να μπουν, τους εμποδίζουν». Στην ερμηνεία του δε ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης σε αυτόν τον κανόνα, βάζει μια φρασούλα, δηλαδή «να διδάσκει καθ’ εκάστην», λέει. Κάθε μέρα. Με ποικίλες μορφές. Είτε κήρυγμα από άμβωνος, είτε στην Εξομολόγηση, είτε στην Κατήχηση, είτε κατ’ ιδίαν. Δεν έχει σημασία. Και ο Απόστολος Παύλος στην Έφεσο που έμεινε τρία χρόνια, έκανε και κατ’ ιδίαν κατήχησιν.
Αλλά εάν υποχρεούται ο κληρικός να διδάσκει, αγαπητοί μου, τον λαό και ο λαός πρέπει να προσέρχεται στη διδασκαλία, είναι δίκαιο. Φροντίζουμε για σας. Εσείς πώς ακούτε; Έρχεστε να ακούσετε; Και μόνο τότε έρχεται η ευλογία του Κυρίου. Γι΄αυτό ο λαός ποτέ δεν πρέπει να απουσιάζει από τον λόγο του Θεού. Γράφει ο Απόστολος Παύλος στους Εβραίους: «Μὴ ἐγκαταλείποντες τὴν ἐπισυναγωγὴν ἑαυτῶν(τη συγκέντρωσή σας), καθὼς ἔθος τισίν » κλπ. «Όπως είναι συνήθεια», λέει, σε μερικούς να εγκαταλείπουν την επισυναγωγή, τη συγκέντρωση, να ακούσουν τον λόγο του Θεού». Και για την αμέλεια του λαού, γράφει ο Παύλος πάλι εις τους Εβραίους: «Καὶ γὰρ ὀφείλοντες εἶναι διδάσκαλοι διὰ τὸν χρόνον (τόσον καιρό ακούτε· οφείλατε να είσαστε διδάσκαλοι), πάλιν χρείαν ἔχετε τοῦ διδάσκειν ὑμᾶς τινα τὰ στοιχεῖα τῆς ἀρχῆς τῶν λογίων τοῦ Θεοῦ(τα στοιχειώδη, λέει, από τη Θεολογία, τα στοιχειώδη), καὶ γεγόνατε χρείαν ἔχοντες γάλακτος καὶ οὐ στερεᾶς τροφῆς». «Και είσαστε πάλι στην ανάγκη να πίνετε γαλατάκι και όχι στερεά τροφή».
Και κάτι που πρέπει να σχολιάσουμε. Όταν ακούστηκε ότι η Αντιόχεια δέχτηκε το κήρυγμα του Ευαγγελίου, τότε οι Απόστολοι, όπως σας είπα, είχαν μείνει στα Ιεροσόλυμα, έστειλαν τον Βαρνάβαν να δει τι γίνεται. Ο άνθρωπος ήταν και Κύπριος. Όταν είδε την κίνηση στην Αντιόχεια, χάρηκε. Ακούστε πώς το γράφει ο Λουκάς: «Καὶ ἰδὼν τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ ἐχάρη, καὶ παρεκάλει πάντας τῇ προθέσει τῆς καρδίας προσμένειν τῷ Κυρίῳ». Χάρηκε. Και είπε: «Μπράβο, με την καρδιά σας, έτσι προσμένειν τῷ Κυρίῳ». Είδατε; Χάρηκε. Γιατί; Για την προκοπή του Ευαγγελίου. Δεν φθόνησε. Γιατί ο φθόνος υπάρχει σε κάθε εποχή. Και μπορεί να προσβάλει τον εργάτη του Ευαγγελίου. Συνήθως έτσι γίνεται. Και ο Κύριος έγινε αντικείμενον φθόνου των διδασκάλων του Ισραήλ. Και το λέμε αυτό γιατί έντονα ζούμε αυτόν τον φθόνον. Συνήθως ο εργάτης του Ευαγγελίου, που φθονεί, δεν καθάρισε την καρδιά του, δεν είναι αγιασμένος άνθρωπος.
Και δικαιολογεί για τη συμπεριφορά αυτή του Βαρνάβα ο Λουκάς: «Ὃτι ἦν ἀνὴρ ἀγαθὸς καὶ πλήρης Πνεύματος Ἁγίου καὶ πίστεως». Αυτός ήτο ο Βαρνάβας. Αγαθός άνθρωπος. Γεμάτος από Πνεύμα Θεού. Πώς μπορούσε να φθονήσει; Ο δε Παύλος παραπονείται: «Τινές μὲν καὶ διὰ φθόνον καὶ ἔριν (γκρίνια, μάλωμα, τσακωμοί…), τινὲς δὲ καὶ δι' εὐδοκίαν τὸν Χριστὸν κηρύσσουσιν· Τί γάρ; (Ε, και;). Πλὴν παντὶ τρόπῳ, εἴτε προφάσει εἴτε ἀληθείᾳ, Χριστὸς καταγγέλλεται. (Τι με νοιάζει;, λέει, στο τέλος- τέλος. Αυτοί είναι υπεύθυνοι για τον εαυτό τους. Εμένα ένα με ενδιαφέρει. Ότι ο Χριστός καταγγέλλεται, κηρύσσεται). Καὶ ἐν τούτῳ χαίρω, ἀλλὰ καὶ χαρήσομαι». «Σ΄αυτό το πράγμα χαίρομαι και θα χαρώ».
Αγαπητοί, σήμερα ο λαός μας βρίσκεται στο χάος της άγνοιας του Ευαγγελίου. Γι΄αυτό και η αποδοχή πολλών αιρέσεως και ο διεφθαρμένος βίος. «Ἡ ἄγνοια τῶν Γραφῶν ( λέει ο Ιερός Χρυσόστομος) τά ἄνω κάτω πεποίηκεν ( Όλα τα αναποδογύρισε)». Και γράφει ο Παύλος στον επίσκοπο -επίσκοπον πλέον- Τιμόθεο στην Έφεσο: «Σύ οὖν τέκνον μου, ἃ ἤκουσας (εκείνα που άκουσες) παρ' ἐμοῦ διὰ πολλῶν μαρτύρων, ταῦτα παράθου πιστοῖς ἀνθρώποις(Να τα παραθέσεις, λέει, σε πιστούς ανθρώπους), οἵτινες ἱκανοὶ ἔσονται καὶ ἑτέρους διδάξαι (που θα σταθούν ικανοί να διδάξουν και άλλους παρακάτω). Βγάλε δηλαδή ιεροκήρυκες. Βγάλε ομιλητές του λόγου του Θεού, λέει στον Τιμόθεο ο Παύλος.
Και για να του σημειώσει πιο κάτω: «Κήρυξον τὸν λόγον, ἐπίστηθι εὐκαίρως ἀκαίρως ἐν πάσῃ διδαχῇ». Εὐκαίρως ἀκαίρως. Βρες κι εσύ την ευκαιρία. Και θα αιτιολογήσει προφητικά: «Ἒσται γὰρ καιρὸς(γιατί θα υπάρξει καιρός), ὅτε τῆς ὑγιαινούσης διδασκαλίας οὐκ ἀνέξονται (δεν θα ανέχονται οι άνθρωποι την υγιά διδασκαλίαν), ἀλλὰ κατὰ τὰς ἐπιθυμίας τὰς ἰδίας ἑαυτοῖς ἐπισωρρεύσουσι διδασκάλους κνηθόμενοι(που γαργαλούν, λέει) τὴν ἀκοήν -Ωραία πραγματάκια. Ο Ισλαμισμός τι κάνει; Γαργαλάει την ακοήν- καὶ ἀπὸ μὲν τῆς ἀληθείας τὴν ἀκοὴν ἀποστρέψουσιν, ἐπὶ δὲ τοὺς μύθους ἐκτραπήσονται». Και αυτός ο καιρός είναι κατεξοχήν η εποχή μας, αγαπητοί μου.
Όποιος λοιπόν αγαπά τον Κύριον Ιησούν Χριστόν, ας αρχίσει να καταρτίζεται, για να μεταδώσει και πιο πέρα τον λόγο του Θεού. Και να συντελέσει στη γνώση του Θεού στον λαό μας. Δεν είναι μόνον ο άμβων που κηρύσσει. Είναι και το κατηχητικό σχολείο, είναι και κάθε τόπος και κάθε χρόνος, είναι οι λεγόμενοι «φιλικοί κύκλοι μελέτης της Αγίας Γραφής», όλα αυτά που σημειώνει ο Παύλος, εὐκαίρως ἀκαίρως. Κάθε τόπος, κάθε χρόνος. Και γρήγορα θα γίνει αντιληπτό ότι «χείρ Κυρίου εὐλογεῖ τό ἔργον τοῦ κηρύγματος». Όποιος αγαπά τον Κύριον, ας το σκεφτεί.
