†.Καἱ ᾠκοδόμησεν ὁ Θεὸς τὴν πλευράν, ἣν ἔλαβεν ἀπὸ τοῦ Ἀδάμ, εἰς γυναῖκα καὶ ἤγαγεν αὐτὴν πρὸς τὸν Ἀδάμ.» (Γέν. 2, 22).
Λέγαμε την περασμένη φορά, παιδιά, ὅτι ὁ Θεός δημιούργησε τήν γυναίκα από την πλευρά τοῦ Ἀδάμ. Καί εἴπαμε πολλές θέσεις σχετικά μέ τό τί σημαίνει αὐτό καί τί πρακτικές επιπτώσεις ἔχει. Καί τελειώνει τό χωρίο λέγοντας ὅτι ὁ Θεός οἰκοδόμησε, δηλαδή ἔκτισε, ἔφτιαξε, κατασκεύασε αυτήν τήν πλευρά πού πῆρε ἀπό τόν Ἀδάμ «εἰς γυναῖκα». Ἔτσι λοιπόν ἡ γυναίκα, λέγαμε, εἶναι ὁμοούσιος μέ τόν ἄνδρα, εἶναι τῆς ἴδιας οὐσίας.
Θά ἤθελα νά μείνω στο τελευταῖο ἡμιστίχιο –γιατί τόν στίχο τόν εἴχαμε αναλύσει την περασμένη φορά– πού λέει: «καὶ ἤγαγεν αὐτὴν πρὸς τόν Ἀδάμ». Εἶναι μία πραγματικά χαριτωμένη πτυχή. Καί ὁδήγησε τήν γυναίκα ὁ Θεός στόν Ἀδάμ... «ἤγαγεν»!
Νά τό φανταστούμε, κάπως, πῶς νά τό πῶ; σάν νά πῆρε τήν γυναίκα ἀπό τό χέρι ὁ ἀόρατος Θεός καί τήν ὁδήγησε στον Αδάμ. Σάν νά πῆρε μέν τήν πλευρά του Ἀδάμ ὁ Θεός, νά πῆγε λίγο πιο πέρα, ἐκεῖ νά κατασκεύασε τη γυναίκα, καί τώρα νά τή φέρνει πίσω στον Αδάμ! Εἶναι πολύ χαριτωμένη αὐτή ἡ σκηνή· ἀλλά ἔχει καί πολλά σπουδαῖα στοιχεῖα.
Πάντως τό γεγονός εἶναι ὅτι ἡ δημιουργία τῆς γυναίκας συνετελέσθη, ἔγινε. Καί τώρα βλέπουμε τήν χειραγώγηση τῆς Εὔας πού κάνει ὁ Θεός πρός τόν Αδάμ.
Ἡ κίνηση αὐτή δείχνει ὅτι ὁ Θεός προσφέρει τήν γυναίκα σάν ἕνα δῶρο στή μοναξιά του Αδάμ. Ἀφοῦ πρῶτα ὁδήγησε ὁ Θεός μπροστά στον Αδάμ ὅλα τά ζῶα γιά νά ἀντιληφθεῖ ἀκριβῶς αὐτήν τή μοναξιά του, τώρα ὁ Θεός δημιουργεῖ τή γυναίκα καί τήν φέρνει ὁ ἴδιος μπροστά στόν Ἀδάμ.
Δέν ξέρω ἄν παρατηρήσατε ὅτι, ὅταν κάποτε πηγαίνετε οἰκογενειακά σ' ἕνα σπίτι, κρατώντας κάποιο δῶρο γι' αὐτό τό σπίτι, θά ἐπιθυμούσατε τό δῶρο αυτό νά τό κρατᾶτε ἐσεῖς γιά νά τό προσφέρετε, καί ὄχι κάποιο ἄλλο μέλος τῆς οἰκογενείας σας. Συνήθως ὅλοι θά ἤθελαν νά κρατοῦν τό δῶρο, ἴσως ἕνα γλυκό ἤ ἕνα ἀντικείμενο, γιά νά τό προσφέρουν οἱ ἴδιοι· φυσικά ἕνας θά τό κρατάει. Ἔχετε προσέξει ὅτι ἐπιθυμοῦμε ὅλοι μας, ὁ καθένας για λογαριασμό του, να πάρει τό δῶρο καί νά τό προσφέρει;
Ἐδῶ γιά μᾶς εἶναι μιά μικρή χαρά· ἡ χαρά ὅτι ἐκ μέρους τῆς οἰκογενείας μας δίνουμε τό δῶρο αὐτό. Λογαριάστε λοιπόν ὅτι κάπως ἔτσι θά αἰσθανόταν καί ὁ Θεός τή χαρά τῆς προσφορᾶς τοῦ δώρου του στον Ἀδάμ! Εἶναι πολύ χαριτωμένο.
Γιά νά μήν νομίσετε δέ ὅτι αὐτά προσπαθῶ νά τά αἰσθητοποιήσω γιά νά τά καταλάβετε, νά τά κατεβάσω δηλαδή στό ἐπίπεδο τῆς ἀνθρώπινής μας ψυχολογίας, θά ἐπικαλεσθῶ πάλι τήν Ἁγία Γραφή γι' αὐτό τό πράγμα.
Στίς Παροιμίες, ἕνα βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης –πού κατά τήν παράδοση ανήκει στον Σολομῶντα, δηλαδή τό ἔγραψε ἐκεῖνος τό βιβλίο αυτό– στό 8ο κεφάλαιο ἀναφέρεται ἐκεῖ ἡ ἐνυπόστατος Σοφία, πού εἶναι τό δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος. Καί λέγεται ἐνυπόστατος γιατί εἶναι προσωπική Σοφία, εἶναι πρόσωπο δηλαδή, ἔχει ὑπόσταση· δέν εἶναι ἡ ἀφηρημένη ἔννοια τῆς σοφίας.
Ἐκεῖ λοιπόν ἀναφέρεται ὅτι ὅταν ὁ Θεός Πατήρ δημιουργοῦσε, ἦταν πλάι του ἡ Σοφία, πού καί αὐτή συνδημιουργοῦσε. (Βλ. Παρ. 8, 28 30: «ἡνίκα ήτοίμαζε τὸν οὐρανόν, συμπαρήμην αὐτῷ... ἤμην παρ' αὐτῷ ἁρμόζουσα»). Τό ἑβραϊκό κείμενο (Τό μασοριτικό κείμενο εἶναι μία συλλογή ἀπό ἑβραϊκά χειρόγραφα τῶν 39 ἀπό τά 49 βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης σέ φωνηεντισμένη μορφή, ἔτσι ὅπως ἐμφανίζεται μετά τήν κριτική ὑποτίθεται ἐργασία τῶν Μασοριτῶν (7ος-11ος αι. μ.Χ.), δηλαδή τῶν Ἰουδαίων λογίων πού προσπάθησαν νά ἀνασυντάξουν τό ἀρχαῖο κείμενο συμπιλώντας ἄλλα χειρόγραφα. Τό ἀξιοσημείωτο εἶναι ὅτι τά χειρόγραφα του Κουμράν συμφωνοῦν πλήρως μέ τό κείμενο τῶν Ο΄ (3ος αι. π.Χ.) καί ὄχι μέ τό μασοριτικό τῶν Ἑβραίων. Παρά ταῦτα, σέ κάποια εδάφια, τό μασοριτικό κείμενο είναι περισσότερο ακριβές από τήν ἑλληνική μετάφραση τῶν Ο'). –ὄχι ἡ μετάφραση τῶν Ἑβδομήκοντα, αλλά αὐτή ἀπό τό ἑβραϊκό– διασώζει τήν ἑξῆς φράση: Κι ἐγώ, λέει ἡ Σοφία, εὐφραινόμουν να βρίσκομαι ανάμεσα στούς ἀνθρώπους, δηλαδή ἡ χαρά μου ήταν να βρίσκομαι ανάμεσα στους ἀνθρώπους! (Πρβλ. Παρ. 8, 31: «καὶ ἐνευφραίνετο ἐν υἱοῖς ἀνθρώπων»).
Αὐτήν τή χαρά τοῦ Θεοῦ Λόγου τή βρίσκουμε και στο βιβλίο Άσμα Ασμάτων, πού πίσω ἀπό ἐκεῖνο τό εἰδύλλιο κρύβεται ἡ ἐπιθυμία τοῦ Θεοῦ Λόγου νά ἔρθει πρός τήν Ἐκκλησία, στούς ἀνθρώπους.
Καί πράγματι, θα λέγαμε ὅτι ἦταν ἕνα εἶδος ἀνυπομονησίας –ἄν ἐπιτρέπεται ἀνθρώπινα νά τό ποῦμε– τό πότε θά ἔρθει ἡ ὥρα τῆς ἐνανθρωπήσεως. Διότι τό σχέδιο τοῦ Θεοῦ ἦταν ἡ ἐνανθρώπησή Του, ἀνεξάρτητα ἀπό τήν πτώση τῶν πρωτοπλάστων (Στή Θεολογία ἐμπροϋπόθετη σάρκωση σημαίνει πώς ὁ Λόγος ἔγινε ἄνθρωπος γιά νά σώσει τόν ἄνθρωπο ἀπό τή φθορά καί τόν θάνατο· προϋπόθεση τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως ἦταν ἡ ὕπαρξη τῆς ἁμαρτίας. Αντίθετα, ἡ ἀπροϋπόθετη σάρκωση σημαίνει πώς ὁ Λόγος θά ἐσαρκοῦτο ἄσχετα ἀπό τήν πτώση τῶν πρωτοπλάστων· εἴτε δηλαδή ἁμάρταναν οἱ ἄνθρωποι εἴτε ὄχι, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ θά γινόταν ἄνθρωπος. Σε πολλά χωρία τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ὅπως καί στη διδασκαλία πολλῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας (Εἰρηναῖος Λιῶνος, Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, Ἰσαάκ ο Σύρος, Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, Νικόλαος Καβάσιλας, κ.ἄ.), βρίσκουμε τήν ὀρθόδοξη θέση τῆς Ἐκκλησίας μας, ἡ ὁποία συμπυκνώνεται στη φράση: «ἄνθρωπος γίνεται Θεός, ἵνα Θεὸν τὸν Ἀδὰμ ἀπεργάσηται» (δοξαστικό τῶν Αἴνων τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου). Βλ. Θεοδωρήτου Κύρου, Ἐρωτήσεις εἰς τὴν Γένεσιν, Κ', PG 80, 105D και μεγ. Αθανασίου, Λόγος περὶ τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Λόγου, PG25, 96: «αὐτὸς γὰρ ἐνηνθρώπησε, ἵνα ἡμεῖς θεοποιηθῶμεν»). Ἄρα αὐτή ἡ προσφορά τοῦ Θεοῦ (πάντα εἶναι ὁ Θεός Λόγος ὅσον ἀφορᾶ στη δημιουργία) (Βλ. π. Αθανασίου Μυτιληναίου, Ἡ Γένεσις, Τόμος Β΄, Μάθημα 13ο, ἐκδ. Ι. Μ. Κομνηνείου, Στόμιον Λαρίσης, 2018, σ. 21 κ.ε.) ή προσφορά τοῦ Θεοῦ Λόγου πρός τόν Ἀδάμ, φέρνοντάς του ὡς δῶρο τήν γυναίκα, ἦταν κάτι πού ἔδινε ανέκφραστη χαρά στόν Θεό. Διότι ἡ χαρά εἶναι κτῆμα τοῦ Θεοῦ φυσικά. Από τόν Θεό πηγάζει ἡ χαρά. Γι' αὐτό ὁ Χριστός ἔλεγε: Τήν χαρά τή δική μου σᾶς δίνω. (Βλ. Ἰωάν. 15, 11: «Ταῦτα λελάληκα ὑμῖν ἵνα ἡ χαρὰ ἡ ἐμὴ ἐν ὑμῖν μείνῃ καὶ ἡ χαρὰ ὑμῶν πληρωθῇ». Πρβλ. Ἰωάν. 14, 27) Ὄχι καθώς δίνει ὁ κόσμος τήν χαρά, ἀλλά τήν δική μου χαρά σᾶς δίνω. Σκεφθεῖτε λοιπόν ἐδῶ τώρα τή χαρά τοῦ Θεοῦ καθώς πρόσφερε τήν γυναίκα ὡς δῶρο στόν Ἀδάμ!
Τό ὅτι πραγματικά τήν ἔδωσε ὡς δῶρο, θά τό πεῖ λίγο αργότερα κι ὁ Ἀδάμ. Ὅταν οἱ δυό τους θά ἔχουν ἁμαρτήσει, γιά νά δικαιολογηθεῖ ὁ Ἀδάμ ἀπέναντι στόν Θεό, πού τόν ρώτησε γιατί παρέβη τήν ἐντολή Του, ξέρετε τί ἀπάντησε ὁ Ἀδάμ; «ἡ γυνή, ἣν ἔδωκας μετ᾿ ἐμοῦ, αὕτη μοι ἔδωκεν ἀπὸ τοῦ ξύλου, καὶ ἔφαγον» (Γέν. 3, 12)! Ἡ γυναίκα πού μοῦ ἔδωσες νά εἶναι μαζί μου! Ὥστε λοιπόν Ἐσύ μου τήν ἔδωσες νά εἶναι μαζί μου!... Γι' αὐτό σᾶς εἶπα ὅτι ὁ Ἀδάμ ἐδῶ βλέπει τήν Εὔα ὡς δῶρο τοῦ Θεοῦ.
Αλλά, μιά πού τό εἴπαμε αὐτό –θά τό ξαναπούμε ὅμως ὅταν θά φθάσουμε στο οἰκεῖο σημεῖο– κοιτάξτε τώρα μέ τί μοιάζει ἡ περίπτωση· εἶναι σάν νά πᾶμε σέ κάποιους ἀνθρώπους γλυκά, καί νά τούς πιάσει εὐκοιλιότητα, καί μετά νά μᾶς πάρουν τηλέφωνο καί νά μᾶς ποῦν: Ξέρετε, τά γλυκά πού μᾶς φέρατε μᾶς πείραξαν!...
Πόσο ἄσχημο πράγμα αὐτό... πόσο άσχημο! Γιατί τό λές; Γιατί τό λέτε αυτό;... Καί εἶσαι σίγουρος ὅτι τά γλυκά τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν σᾶς πείραξαν; Μπορείκάτι ἄλλο νά σᾶς πείραξε.
Ὄχι, ὄχι! τά γλυκά που μᾶς φέρατε... τα δικά σας γλυκά, αὐτά μᾶς πείραξαν!...
Εἶναι εὐγενές; εἶναι πρέπον;
Βέβαια, ἐδῶ στόν Ἀδάμ εἶναι κάτι βαρύτερο. Κοιτάξτε τί εἶπε: Ἡ γυναίκα πού μοῦ ἔδωσες, αὐτή μέ ἐξ.απάτησε. Δέν φταίω ἐγώ. Ἔμμεσα σάν νά Τοῦ ἔλεγε: Ἐσύ, ὁ Θεός, φταῖς γιά τό δῶρο πού μοῦ ἔκανες!... Βαρύ πράγμα! πολύ βαρύ!
Ὡστόσο, ἐκεῖνο πού ἔχει πολλή σημασία εἶναι ὅτι ἐδῶ ὁ Θεός φέρεται ὡς ὁ κυρίως νυμφαγωγός γιά τόν ἄνδρα.
Τί εἶναι ὁ νυμφαγωγός; Εἶναι ὁ κουμπάρος, δηλαδή ἐκεῖνος πού ὁδηγεῖ τή νύφη πρός τόν γαμπρό. Ὁ ρόλος ἐξάλλου τοῦ κουμπάρου αὐτός εἶναι στήν πραγματικότητα· νά φροντίσει γιά τή σύζευξη δύο ἀνθρώπων. Ἀλλά καί ὅ,τι κι ἂν συμβεῖ μέσα στον γάμο τους, αὐτός θά φροντίσει να τούς συμβουλεύσει, ὥστε νά μή διαλυθεῖ ἡ οἰκογένεια.
Μέ τήν εὐκαιρία μάλιστα σᾶς λέω, μιά πού ἔγινε κουβέντα, ποτέ μήν ἀναλάβετε να παντρέψετε ἀνθρώπους ὅταν εἴσαστε σε μικρή ηλικία, γιατί δέν θά εἶσαστε σέ θέση νά τούς βοηθήσετε. Καί ποτέ νά μήν ἀναλάβετε να παντρέψετε ανθρώπους στή ζωή σας, ὅταν ξέρετε ὅτι ἡ ζωή τους εἶναι ἄτακτη. Θα διαλέξετε να παντρέψετε ἀνθρώπους πού ξέρετε ὅτι, ἄν ὑποτεθεῖ ὅτι θά συνέβαινε κάτι καί θά τούς λέγατε μία κουβέντα γιά νά ἀποκατασταθεῖ ἡ εἰρήνη καί ἡ ἀγάπη ἀνάμεσά τους, θά σᾶς ἀκούσουν. Ἀλλιῶς μήν ἀναλάβετε. Εἶναι πολύ λεπτό τό σημεῖο αὐτό.
Θά μοῦ πεῖτε: Μά ἐμεῖς μέχρι τώρα δέν ξέραμε ὅτι πρέπει να παίξει τέτοιον ρόλο ὁ κουμπάρος. Ἁπλῶς λέγαμε ὅτι εἶναι ἕνα πρόσωπο που παραστέκεται ἐκεῖ σαν κολώνα πλάι στούς νεονύμφους, καί τίποτε ἄλλο. Καί μετά αὐτός ὁ κουμπάρος δέν ἔχει παρά νά βαφτίσει καί τά παιδιά καί νά κουβαλάει δῶρα.
Δέν εἶναι αὐτός ὁ ρόλος τοῦ κουμπάρου· εἶναι βαθύτερος, εἶναι οὐσιαστικότερος. Τά λέω αυτά γιατί κάποτε πρέπει νά ξαναγυρίσουμε στήν οὐσία τῶν πραγμάτων καί νά ξεφύγουμε ἀπ' αὐτούς τούς τύπους, πού ἔχουν μείνει πιά σκέτοι και μόνοι τους ἄνευ περιεχομένου.
Αλλά ἐδῶ τώρα νυμφαγωγός εἶναι ὁ Θεός. Δηλαδή αὐτός ὁδηγεῖ τή γυναίκα στόν Ἀδάμ, καί συνεπῶς εἶναι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος τρόπον τινά θα παντρέψει τόν Ἀδάμ.
Τοῦτο, ὅτι ὁ Θεός εἶναι ὁ νυμφαγωγός, φαίνεται πολύ ὡραῖα ἀπό μία θαυμάσια προσευχή, απλή, σύντομη, αλλά πολύ χαρακτηριστική, του Ελιέζερ, πού ἦταν ὑπηρέτης τοῦ Ἀβραάμ.
Ὁ κύριός του, ὁ Ἀβραάμ, ὅταν τόν ἔστειλε στην Μεσοποταμία νά βρεῖ νύφη γιά τόν γιό του, τοῦ εἶπε: Κοίταξε θά πᾶς στήν ἰδιαίτερη πατρίδα μου· ἀπό ἐκεῖ θά βρεῖς νύφη. Πρόσεξε καλά!... Μάλιστα τόν ὅρκισε, διότι εἶχε τούς λόγους του ὁ Ἀβραάμ, τούς ὁποίους δεν θά ἀναφέρω τώρα. Ὁ Ἐλιέζερ λοιπόν εἶχε ἐπωμισθεῖ μεγάλη αποστολή γιά το θέμα αυτό, γιατί ἔπρεπε νά μήν προσκρούσει στο θέλημα τοῦ Θεοῦ, πού ἔβγαλε τόν Αβραάμ ἀπό τήν παλιά του πατρίδα καί τόν ἔφερε στή γῆ Χαναάν.
Τώρα ὁ Ἐλιέζερ ποῦ νά βρεῖ νύμφη ἐκεῖ!... Τί ἔκανε τότε; Ἔκανε προσευχή, παιδιά. Διότι, ζώντας κοντά στόν Αβραάμ, εἶχε ζήσει τοῦτο τό γεγονός· ὅτι στήν οὐσία ὁ νυμφαγωγός εἶναι ὁ Θεός· δέν θά ἦταν ὅ ἴδιος. Ὁ Ἐλιέζερ θά ἦταν ὁ ἄνθρωπος πού ἁπλῶς θά βοηθοῦσε τά πράγματα πίσω ὅμως ἀπό τόν Ἐλιέζερ θά ἦταν ὁ Θεός.
Καί ἀκοῦστε τήν προσευχή του: «Κύριε, ὁ Θεὸς τοῦ κυρίου μου Αβραάμ, εὐόδωσον ἐναντίον ἐμοῦ σήμερον καὶ ποίησον ἔλεος μετὰ τοῦ κυρίου μου Αβραάμ» (Γέν. 24, 12-14). Δηλαδή: Κύριε, ἐσύ πού εἶσαι ὁ Θεός τοῦ κυρίου μου Αβραάμ, κάνε νά πᾶνε βολικά τά πράγματα γιά μένα σήμερα, νά εὐοδωθοῦν, ὥστε νά κάνεις ἔλεος στον κύριό μου Αβραάμ, δηλαδή νά τόν βοηθήσεις να βρεθεῖ μιά νύφη.
Κι ἐκεῖ, λέει ὁ Ἐλιέζερ: Θά βάλω κάποια σημάδια. Καί ἄν ἔτσι ἔρθουν τά πράγματα, τότε θα καταλάβω ὅτι μοῦ δείχνεις ἐσύ, Κύριε, ποιά εἶναι ἡ νύφη πού πρέπει να πάρει σάν σύζυγό του ὁ γιός τοῦ κυρίου μου ὁ Ἰσαάκ.
Καί δέν πρόλαβε να τελειώσει τήν προσευχή του, καί ἡ νύφη εἶχε ἔλθει· ἦταν ἡ περίφημη Ρεβέκκα.
Τήν ἱστορία αυτή, πού εἶναι γραμμένη στα 24ο καί 25ο κεφάλαια τῆς Γενέσεως, θά σᾶς συμβούλευα νά τήν διαβάσετε μέ κάποια πιό ἰδιαίτερη προσοχή.
Θαυμάζει κανείς αυτήν τη θαυμάσια κοπέλα... τήν παρθένο, ὅπως λέει τό κείμενο, ἡ ὁποία συγκατατέθηκε να πάει μέ τόν Ἐλιέζερ καί νά γίνει γυναίκα τοῦ Ἰσαάκ, γιατί απλούστατα ὁ Θεός φώτισε καί ἐκείνη να συμπεριφερθεῖ ἄριστα, ὥστε νά γίνει σύζυγος τοῦ πατριάρχου Ἰσαάκ! Ἔτσι, ἀπό τόν Ἀβραάμ, τόν Ἰσαάκ καί τόν Ἰακώβ θά προερχόταν ὁλόκληρος πραγματικά λαός, ὁ εὐλογημένος λαός τοῦ Ἰσραήλ.
Βλέπετε λοιπόν ὅτι ἦταν θέμα θερμῆς προσευχῆς; Πίστευε ὁ Ἐλιέζερ ὅτι πίσω ἀπ' ὅλη αὐτή τήν ὑπόθεση τῆς ἀναζητήσεως νύμφης ἦταν ὁ Θεός, ὅτι Ἐκεῖνος πραγματικά θά φρόντιζε γιά τήν ὑπόθεση αὐτή. Αὐτό εἶναι στηριγμένο στό ὅτι ὁ Θεός ἤγαγε τήν Εὔα πρός τόν Ἀδάμ.
Γι' αὐτό, παιδιά, νά τό ξέρετε, ἄν θέλετε νά βγάζουμε κι ἕνα πρακτικό συμπέρασμα- ὅτι γιά τό μεγάλο θέμα τοῦ γάμου –καί εἶναι πολύ μεγάλο θέμα, διότι μπορεῖ νά σταθεῖ πραγματικά λιμάνι ἤ ναυάγιο ὁ γάμος- θά πρέπει νά ἐρωτᾶται ὁ Θεός. Καί ὁ Θεός έρωτᾶται διά τῆς προσευχῆς, τῆς ἐπίμονης προσευχῆς, καί διά στόματος τοῦ πνευματικοῦ ἤ ἄλλων πνευματικῶν ἀνθρώπων.
Γι' αὐτόν τόν λόγο, ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος, ἐπίσκοπος Ἀντιοχείας, στήν ἐπιστολή του πρός τόν ἅγιο Πολύκαρπο, ἐπίσκοπο Σμύρνης, λέει τά ἑξῆς: «Πρέπει δὲ τοῖς εἰς γάμον ἐρχομένοις μετὰ γνώμης τοῦ ἐπισκόπου τὴν ἕνωσιν ποιεῖσθαι, ἵνα ὁ γάμος ᾖ κατὰ Κύριον καὶ μὴ κατ' ἐπιθυμίαν. Πάντα εἰς τιμὴν Θεοῦ γινέσθω.» (Πρὸς Πολύκαρπον, V2, ΒΕΠΕΣ τ. 2, σ. 318). Πρέπει, λέει, σ᾽ ἐκείνους πού πρόκειται να παντρευτοῦν νά γίνεται ο γάμος τους κατόπιν γνώμης τοῦ ἐπισκόπου.
Τί θά πεῖ «μετὰ γνώμης τοῦ ἐπισκόπου»; Νά ἐγκρίνει δηλαδή τόν γάμο ἡ Ἐκκλησία, νά τόν ἐγκρίνει ὁ ἐπίσκοπος. Νά τόν ἐγκρίνει ὁ πρεσβύτερος ἤ ὁ πνευματικός, γιατί φυσικά ἕνας ἄνθρωπος, ὁ ἐπίσκοπος, δέν μπορεῖ νά τά προλάβει ὅλα. Σήμερα μία ολόκληρη πόλη εἶναι –ὑποτίθεται– χριστιανική· τότε βεβαίως ἦταν μόνο λίγοι ἄνθρωποι Χριστιανοί. Ἔτσι, ὑπάρχουν οἱ πρεσβύτεροι, πού βοηθοῦν τόν ἐπίσκοπο στο θέμα αὐτό. Θά ἔπρεπε νά ληφθεῖ ἡ γνώμη τῆς Ἐκκλησίας. Συμφωνεῖ ἡ Ἐκκλησία γι' αὐτόν τόν γάμο;
Δηλαδή, ἕνα παλληκάρι θέλει να παντρευτεῖ μιά νέα κοπέλα. Καλό θά ἦταν νά πεῖ: Σκέφτομαι γι' αὐτήν τήν κοπέλα. Τί γνώμη ἔχετε; πῶς τή βλέπετε; Εγώ τή θέλω· ἐσεῖς πῶς τή βλέπετε; Καί ἡ κοπέλα τό ἴδιο· θά πάει να ρωτήσει τόν πνευματικό. Ὥστε αὐτός ὁ γάμος, λέει ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος, νά εἶναι κατά Κύριον, σύμφωνα μέ τόν Θεό, καί νά μήν εἶναι κατ' ἐπιθυμίαν.
Ἄν τώρα πεῖ κάποια από σᾶς Μπά, ἀστεῖο πράγμα... Εγώ θα πάρω ἐκεῖνον πού θέλω εγώ, αυτό εἶναι κατ' ἐπιθυμίαν. Βεβαίως θα πάρεις ἐκεῖνον πού θέλεις· δέν θά σοῦ δώσουμε ἐκεῖνον πού θέλουμε ἐμεῖς! θά βρεθεῖ κάποιος ἄνθρωπος· ἀλλά νά ἐρωτηθεῖ καί ἡ Ἐκκλησία ἄν αὐτός ὁ γάμος εἶναι σωστός. Δηλαδή δέν θά βροῦμε ἐμεῖς, οἱ ἱερεῖς, τή νύφη καί τόν γαμπρό... ἀλλά ἐμεῖς θά ποῦμε τό σύμφωνοι! Δέν ξέρω ἄν μέ καταλάβατε. Δηλαδή εἶναι ἕνα εἶδος ἐγκρίσεως· συμφωνοῦμε.
Ξαναλέω, δέν εἴμαστε ἐμεῖς ἐπιφορτισμένοι να βρίσκουμε ἐμεῖς τίς νύφες καί τούς γαμπρούς ὄχι! –τό εἴδατε αὐτό τό πράγμα να το κάνουμε;- αλλά πρέπει ὅμως νά ποῦμε; Ναί, σου ταιριάζει, παιδί μου, αὐτός ὁ νέος, αὐτή ἡ νέα. Σου ταιριάζει. Αἰσθάνομαι ὅτι θά πᾶτε καλά.
Ὅταν, ἐπί παραδείγματι, δημιουργοῦνται κάποιες σχέσεις πού εἶναι τελείως αταίριαστες, κι ὕστερα ἀπό λίγο παίρνουν διαζύγιο οἱ ἄνθρωποι αὐτοί, ποιός φταίει; Καί γιατί ὑπάρχει το διαζύγιο, ἐνῶ στο βάθος ὁ γάμος εἶναι ἀδιάλυτος, ὅπως θά δοῦμε τήν ἐρχόμενη φορά. Διότι, ἁπλούστατα, οἱ ἄνθρωποι κινοῦνται μέ κριτήριο τήν ἐπιθυμία καί ὄχι μέ τό τί θέλει ὁ Θεός. Καί βέβαια δέν εἶναι μόνο τό θέμα τοῦ γάμου· γιά ὁποιοδήποτε θέμα ἐξετάζουμε τί θέλει ὁ Θεός. Αλλά επειδή ὁ γάμος εἶναι πολύ μεγάλο θέμα, εἶναι ἕνας σταθμός στή ζωή τοῦ ἀνθρώπου, γι' αὐτό ὅλως καί κατ' ἐξοχήν πρέπει νά ἐρωτᾶται ἡ Ἐκκλησία.
«Καὶ εἶπεν Αδάμ τοῦτο νῦν ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων μου καὶ σὰρξ ἐκ τῆς σαρκός μου· αὕτη κληθήσεται γυνή, ὅτι ἐκ τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς ἐλήφθη αὕτη.» (Γέν. 2, 23) Καί εἶ πε ὁ Ἀδάμ· τοῦτο τώρα εἶναι ὀστό από τά ὀστά μου καί σάρκα ἀπό τή σάρκα μου· αυτή θά ὀνομασθεῖ γυναίκα, γιατί πάρθηκε ἀπό τόν ἄνδρα της.
Τά λόγια αὐτά τοῦ Ἀδάμ, ὅταν εἶδε τόν Θεό νά τοῦ φέρνει τήν Εὔα, ἦταν μία απάντηση πού ἔλεγε πολλά.
Μέ αὐτό τό «νῦν» πού εἶπε ἐδῶ ὁ Ἀδάμ, θέλει νά διακρίνει τόν τρόπο πού ἔγινε ἡ Εὔα ἀπό τίς μετέπειτα γεννήσεις. Διότι ἡ Εὔα πάρθηκε ἀπό τήν πλευρά του Αδάμ· παρακάτω ὅμως ὅλες οἱ ἄλλες γυναῖκες πού θά γίνονταν δέν θά λαμβάνονταν βεβαίως ἀπό τήν πλευρά τοῦ ἄνδρα, ἀλλά θά ἦταν ἄλλος ὁ τρόπος δημιουργίας πιά. Ἐδῶ λοιπόν ἔχουμε μιά ξεχωριστή δημιουργία· για αὐτό ὁ Ἀδάμ λέει «νῦν», τώρα, αὐτήν τή στιγμή, αυτό τό νέο ὄν εἶναι ἀπό μένα. Αλλά ἐφεξῆς δέν θά εἶναι ἔτσι· θά εἶναι διαφορετικά.
Ακόμη βλέπουμε ὅτι δίνει ὄνομα, καί τό ὄνομα εἶναι γυνή.
Θά μοῦ πεῖτε: Καί τό ὄνομα Εὔα;
Λοιπόν· ἄν ψάξετε, δέν θά βρεῖτε πουθενά ἀλλοῦ τό ὄνομα Εὔα, παρά μόνο για πρώτη φορά στο 4ο κεφάλαιο, στον στίχο 1, καί στό ἴδιο κεφάλαιο, στίχο 25. Δυό φορές μόνο αναφέρεται ὡς Εὔα στό βιβλίο τῆς Γενέσεως. Καί ἄλλη μία φορά στο βιβλίο Τωβίτ, στο 8ο κεφάλαιο, ὅπου θά δοῦμε μία θαυμάσια προσευχή πού κάνει ὁ Τωβίας τήν πρώτη βραδυά του γάμου, ἔχοντας πλάι του τήν Σάρρα, τη σύζυγό του. Θά τό δοῦμε ὅμως αὐτό τήν ἐρχόμενη φορά. Ἔτσι, μόνο τρεῖς φορές ἀναφέρεται ἡ ὀνομασία Εὔα.
Αλλά πληροφορούμαστε –καί θά τό δοῦμε αὐτό πιό ἰδιαίτερα- ὅτι ὅταν ξέπεσαν οἱ πρωτόπλαστοι, τότε ὁ Ἀδάμ ὀνόμασε τήν γυναίκα Ζωή (Βλ. Γέν. 3, 20: «καὶ ἐκάλεσεν Ἀδὰμ τὸ ὄνομα τῆς γυναικὸς αὐτοῦ Ζωή, ὅτι αὕτη μήτηρ πάντων τῶν ζώντων». Φλαβίου Ἰωσήπου, Ἰουδαϊκή Αρχαιολογία, 1, 36,3: «ἔσσα δὲ καθ᾽ Ἑβραίων διάλεκτον καλεῖται γυνή, τὸ δ' ἐκείνης ὄνομα τῆς γυναικὸς Εὔα ἦν σημαίνει δὲ τοῦτο πάντων μητέρα».), γιατί από αυτήν θα προερχόταν μετά, διά τῶν γεννήσεων, ἡ ζωή τῶν ἀνθρώπων. Συνεπῶς Εὔα σημαίνει ζωή. Γι' αὐτόν τόν λόγο δέν ἀναφέρεται ἡ λέξη Εὔα· ἀναφέρεται ἡ ὀνομασία Ζωή.
Τό ὄνομα λοιπόν πού τῆς ἔδωσε αρχικά ἦταν γυνή. Στά ἑλληνικά ἔτσι θά τό ἀποδίδαμε· στα ἑβραϊκά ὅμως ὑπάρχει ἡ λέξη ἰσά, πού εἶναι τό θηλυκό τῆς λέξεως ἴσ, ἄνδρας. Αν πάρουμε τό ἑβραϊκό κείμενο στην μετάφραση τοῦ Συμμάχου καί ὄχι τή μετάφραση τῶν Ἑβδομήκοντα, θά τό γράφαμε: ἀνδρίς ἡ ἀνδρίς, τριτόκλιτο, τῆς ἀνδρίδος. Ὥστε λοιπόν εἶναι ὁ ἀνήρ καί ἡ ἀνδρίς. Τό γεγονός ὅτι καί ἡ λέξη ἀνδρίς, πού ἀναφέρεται στη γυναίκα, παράγεται ἀπό τή λέξη ἀνήρ, δείχνει τό ὁμοούσιο τῆς ἀνθρώπινης φύσεως. (Ἡ λέξη Ἀδάμ, στά ἑβραϊκά (adam), εἶναι ἕνας οὐδέτερος ὅρος πού σημαίνει ἄνθρωπος, καί ὄχι συγκεκριμένα ἄνδρας. Στό ἑβραϊκό κείμενο ὅλες οἱ ἀναφορές στον Αδάμ εἶναι οὐδέτερες, μέχρι ὁ Θεός νά πάρει ἀπό τή σάρκα τοῦ Ἀδάμ καί νά κάνει τή γυναίκα, στα ἑβραϊκά πως ishah. Μόνο σ' αὐτό τό σημεῖο ὁ Αδάμ ὀνομάζεται ἄνδρας -στά ἑβραϊκά ish. Ἡ ἑβραϊκή λέξη ishah ὑπονοεῖ τήν προέλευσή της μέσα ἀπό τή λέξη ish, κάτι πού μιμοῦνται στα ἑλληνικά οἱ λέξεις ἀνδρίς καί ἄνδρας, ὅπως καί στά ἀγγλικά οἱ λέξεις woman καί man. Βλ. Ἡ Γένεσις, Τόμ. Β΄, Μάθημα 14ο, ἐκδ. Ι. Μ. Κομνηνείου, Στόμιον 2018)
Τό ὅτι ὁ Ἀδάμ, παιδιά, ἀποκάλεσε τήν γυναίκα όστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων του καί σάρκα ἐκ τῆς σαρκός του εἶναι ἕνας πολύ μεγάλος και βαθύς λόγος. Αὐτός ὁ βαθύς λόγος, τό ὅτι ἀποκάλεσε τη γυναίκα σάρκα του καί κόκκαλό του, ἔχει ἐπιπτώσεις. Ποιές εἶναι αὐτές; Θά ἤθελα νά σᾶς διαβάσω δύο περικοπές ἀπό τήν Καινή Διαθήκη, καί θά δεῖτε ἐκεῖ τί ἐπιπτώσεις ὑπάρχουν.
Ὅμως, ὅταν τίς αντέγραψα γιά νά σᾶς τίς διαβάσω, ἔκανα τή σκέψη ὅτι, λίγο πολύ, κάθε κοπέλα θα ἀντιδροῦσε ἀκούγοντας αὐτά πού θά διαβάσω. Αλλά ὀφείλω νά τά διαβάσω, διότι εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. Και ξέρετε γιατί θά ἀντιδροῦσε; διότι σήμερα αναπνέουμε ἕναν ἄλλον ἀέρα. Δέν ἀναπνέουμε τόν ἀέρα τῆς Ἁγίας Γραφῆς, τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, ἀλλά ἀναπνέουμε ἕναν ἀέρα ἀλλότριο, ξένο ἀέρα. Γι' αὐτόν ἀκριβῶς τόν λόγο, παιδιά, θά διαβάσω μέ ἐπιμονή τό κείμενο, καί μάλιστα θά τό ἀναλύσουμε.
Ἄν θέλουμε πραγματικά να λεγόμαστε Χριστιανοί, πρέπει να γυρίσουμε πίσω, στον λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἄν μάλιστα σᾶς ἔλεγε ὁ ἑαυτός σας, ἤ σᾶς τό ψιθύριζε ὁ διάβολος ἤ σᾶς τό ἔλεγαν οἱ ἄνθρωποι ἀπ᾽ ἔξω, ὅτι εἶστε ἀναχρονισμένοι ἄνθρωποι καί γυρίζετε πίσω, θά ἀπαντούσατε ὅτι ὁ Χριστιανισμός δέν κάνει ἀναχρονισμένους ἀνθρώπους, γιατί εἶναι πάντοτε καινούργιος. «Ἰησοῦς Χριστὸς χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας» (Ἑβρ. 13, 8). Κάτι δεν πηγαίνει καλά στη ζωή μας· καί αυτό, τό ὅτι κάτι δέν πηγαίνει καλά στη ζωή μας, τό βλέπουμε ἀπό τά ἀποτελέσματα· από τά διαζύγια, ἀπό τόν τρόπο πού ζουν σήμερα οἱ ἄνθρωποι καί λοιπά καί λοιπά. Πρέπει λοιπόν να γυρίσουμε πίσω· ναί, να γυρίσουμε σ' ἐκεῖνο πού λέει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ.
Ἀκοῦστε λοιπόν τί γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος πάνω στο θέμα αὐτό, ὅτι ὁ Ἀδάμ εἶπε πώς ἡ γυναίκα εἶναι ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων του καί σάρκα ἐκ τῆς σαρκός του, ἀναφερόμενος στις επιπτώσεις. Προσέξτε.
Τό πρῶτο εἶναι ἀπό τήν Α΄ Προς Κορινθίους ἐπιστολή του, 11ο κεφάλαιο, 7-13. Λέει: «Ὁ ἀνὴρ... εἰκὼν καὶ δόξα Θεοῦ ὑπάρχων· γυνὴ δὲ δόξα ἀνδρός ἐστιν». Ὁ ἄνδρας εἶναι εἰκόνα καί δόξα τοῦ Θεοῦ, λέει, καί ἡ γυναίκα εἶναι δόξα τοῦ ἄνδρα της.
Δηλαδή, ὁ ἄνδρας, ὡς πρῶτος πού ἔγινε, ἀνακλα τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ καί τή δόξα Του. Ἡ γυναίκα ἔγινε ἀπό τόν Ἀδάμ· συνεπῶς ἔρχεται μετά απ' αυτόν. Ἄρα, ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ εἶναι ὁ ἄνδρας, ἐνῶ ἡ δόξα τοῦ ἄνδρα εἶναι ἡ γυναίκα. Εἶναι σάν νά θέλει νά πεῖ ὅτι ἀνάμεσα στόν Θεό καί στή γυναίκα μεσολαβεῖ ὁ ἄνδρας.
Καί συνεχίζει: «οὐ γάρ ἐστιν ἀνὴρ ἐκ γυναικός, ἀλλὰ γυνὴ ἐξ ἀνδρός» αἰτιολογεῖ· διότι δέν ἔγινε ὁ ἄνδρας ἀπό τή γυναίκα, ἀλλά ἡ γυναίκα ἔγινε ἀπό τόν ἄνδρα· «καὶ γὰρ οὐκ ἐκτίσθη ἀνὴρ διὰ τὴν γυναῖκα, ἀλλὰ γυνὴ διὰ τὸν ἄνδρα» καί δέν δημιουργήθηκε ὁ ἄνδρας γιά τή γυναίκα, ἀλλά ἡ γυναίκα γιά τόν ἄνδρα· «διὰ τοῦτο ὀφείλει ἡ γυνὴ ἐξουσίαν ἔχειν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς διὰ τοὺς ἀγγέλους» γι' αὐτό ἡ γυναίκα πρέπει νά ἔχει ἐπάνω στο κεφάλι της κάλυμμα ὡς δεῖγμα ἐξουσίας ἐξαιτίας τῆς παρουσίας τῶν ἀγγέλων.
Δέν σᾶς ἀνέφερα τόν λόγο που γράφει ἐδῶ ὁ Ἀπόστολος αὐτά· θά σᾶς τόν ἀναφέρω ὅμως. Βέβαια δέν θέλω νά μείνω σ' αὐτό, ἀλλά ἁπλῶς θέλω νά σᾶς πῶ τί γράφει, γιά νά δείξει ὅτι ἡ γυναίκα εἶναι κάτω ἀπό τήν ὑποταγή τοῦ ἀνδρός, ὅσο κι ἂν αὐτό δέν ἀρέσει. Ἦταν λοιπόν τό θέμα ἂν ἡ γυναίκα ἔπρεπε νά φοράει κάλυμμα ἐπάνω στο κεφάλι της ἤ νά μή φοράει. Τό θέμα τοῦ καλύμματος ἦταν σημαντικό.
Ἔχετε προσέξει πώς, ἐπειδή ἀκριβῶς διαβάζουμε αὐτήν τήν περικοπή, κάποιες γυναῖκες, τουλάχιστον όταν πηγαίνουν να προσευχηθοῦν, ἰδίως δημοσίως, φοροῦν ἕνα κάλυμμα στο κεφάλι; Δηλαδή σκεπάζουν τό κεφάλι τους μέ μιά μανδήλα, ἕνα κάλυμμα. Θά τό ἔχετε δεῖ σέ πολλές γυναῖκες αὐτό τό πράγμα. Εἶναι αὐτό πού σᾶς λέω τόσην ὥρα. Γι' αὐτό τό θέμα μιλάει ἐδῶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος.
Ἐγώ δέν θά μείνω σ' αυτό, παρά θέλω νά σᾶς πῶ, ἐξ ἀφορμῆς αὐτοῦ, τί γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος ὡς πρός τό θέμα τῶν σχέσεων ἀνδρός και γυναικός. Καί λέει: «διὰ τοῦτο ὀφείλει ἡ γυνὴ ἐξουσίαν ἔχειν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς». Τί εἶναι ἡ ἐξουσία ἐπί τῆς κεφαλῆς; Δηλαδή, βάζοντας τό κάλυμμα, δείχνει ὅτι εἶναι κάτω ἀπό μία ἐξουσία. Ἡ μανδήλα, τό κάλυμμα εἶναι ἕνας τρόπος φανερώσεως ὅτι ἡ γυναίκα εἶναι κάτω από μία ἐξουσία. Σύμβολο εἶναι. Προσέξτε· εἶναι σύμβολο.
Μιά γυναίκα λοιπόν που φοράει ἕνα κάλυμμα δείχνει πώς αναγνωρίζει ὅτι εἶναι κάτω ἀπό τήν ἐξουσία τοῦ ἄνδρα. Εἶναι πολύ σπουδαῖο αὐτό.
Τώρα ἐδῶ βέβαια ὁ Ἀπόστολος θά βάλει τά πράγματα στη θέση τους, γιά νά μή νομισθεῖ ὅτι πρέπει νά ὑπάρχει μιά ὑπεροχή στόν ἄνδρα: «πλὴν οὔτε ἀνὴρ χωρὶς γυναικὸς οὔτε γυνὴ χωρὶς ἀνδρὸς ἐν Κυρίῳ». Ὅταν ὅλα αὐτά γίνονται σύμφωνα μέ τούς νόμους πού ὅρισε ὁ Κύριος, νά εἴμαστε εἰλικρινεῖς, λέει ὁ Ἀπόστολος, οὔτε ὁ ἄνδρας υπάρχει χωρίς τήν γυναίκα, οὔτε ἡ γυναίκα ὑπάρχει χωρίς τόν ἄνδρα· διότι πῶς θά γεννηθεῖ ὁ καινούργιος ἄνδρας καί ἡ καινούργια γυναίκα;
Καί συνεχίζει: «ὥσπερ γὰρ ἡ γυνὴ ἐκ τοῦ ἀνδρός, οὕτω καὶ ὁ ἀνὴρ διὰ τῆς γυναικός, τὰ δὲ πάντα ἐκ τοῦ Θεοῦ». Διότι ὅπως ἡ γυναίκα, ἡ πρώτη γυναίκα, ἡ Εὔα, προῆλθε «ἐκ τοῦ ἀνδρός», ἀπό τόν ἄνδρα, κατά παρόμοιο τρόπο καί ὁ κάθε ἄνδρας ἔρχεται στήν ὕπαρξη –κοιτάξτε ἀκρίβεια– «διὰ τῆς γυναικός», μέσω της γυναίκας. Διότι ἡ γυναίκα δέν γεννᾶ, ἀλλά τίκτει –λέμε τοκετός. Ὁ ἄνδρας γεννᾶ. Συνεπῶς ὁ ἄνδρας ἔρχεται στή ζωή μέ τή μεσολάβηση τῆς γυναίκας.
Ὥστε ἐδῶ βλέπει κανείς ὅτι ὅλα αὐτά εἶναι ἐκ τοῦ Θεοῦ· «τὰ δὲ πάντα ἐκ τοῦ Θεοῦ». Ὁ Θεός τά ἔκανε ἔτσι· ὑπάρχει μία ἱεραρχία. Δηλαδή, στήν τελευταία ἀνάλυση, ἡ περικοπή πού σᾶς διάβασα εἶναι γιά νά κατανοήσουμε ὅτι υπάρχει μία ἱεραρχία. Τί εἶναι αὐτή ἡ ἱεραρχία; Ὅτι δέν μπορεῖ ἡ γυναίκα νά ἐξουσιάζει ἐπάνω στόν ἄνδρα.
Βεβαίως θά δοῦμε παρακάτω ὅτι πρέπει νά ὑπάρχει μία βουλή, μιά σύσκεψη, μιά συζήτηση και συνεννόηση ἀνάμεσα στόν ἄνδρα καί τή γυναίκα, ἀναμφισβήτητα· θά συσκέπτονται δηλαδή μέσα στο σπίτι· ἀλλά τόν τελευταῖο λόγο θά τόν ἔχει ὁ ἄνδρας.
Κι ἂν κάποτε ὑπάρξει διαφωνία, τί θά γίνει;
Τό διαζύγιο, θά μοῦ πεῖτε!
Ὄχι· θά ὑποταχθεῖ ἡ γυναίκα καί θά ὑπερισχύσει ἡ γνώμη τοῦ ἄνδρα. Αν τελικά δέν συμφωνήσουν, θά ὑποχωρήσει ἡ γυναίκα, θα γίνει στο τέλος αὐτό πού λέει ὁ ἄνδρας.
Μά, θά πεῖτε, δέν εἶναι πολύ συμφέρον.
Ἔ, τί νά κάνουμε; κάποια στιγμή θα φάει τά μοῦτρα του, καί κατά κάποιο τρόπο θα καταλάβει ὅτι δέν είχε σκεφθεῖ σωστά· γιατί, διαφορετικά, ἄν τραβάει ὁ ἕνας ἀπό 'δῶ κι ὁ ἄλλος ἀπό 'κει, τί θα γίνει;
Παιδιά, ξέρετε πόσο μεγάλη αξία ἔχει αὐτή ἡ περικοπή πού λέει ἐδῶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος; Ἐάν λαμβανόταν ὑπ' ὄψιν αὐτή ἡ περικοπή, θά εἴχαμε πολύ εὐλογημένες οἰκογένειες. Αλλά ἐπειδή ἀκριβῶς δέν λαμβάνεται ὑπ' ὄψιν αὐτή ἡ περικοπή, προπαντός ἐκ μέρους τῆς γυναίκας, ἀλλά καί ἐπειδή οἱ ἄνδρες κάνουν κατάχρηση πάνω στο θέμα αυτό, ὅπως θά δοῦμε λίγο πιό κάτω, ἔχουμε τήν ἀποτυχία.
Αλλά ἂς δοῦμε τί ἄλλο λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, στήν Πρὸς Ἐφεσίους ἐπιστολή του, στο 5ο κεφάλαιο καί στίχους 22-23. Ἐδῶ ἀναφέρει ποιά πρέπει νά εἶναι ἡ στάση τοῦ ἄνδρα ἀπέναντι στη γυναίκα, καί τό ἀντίστροφο. Λέει: «Αἱ γυναῖκες τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν ὑποτάσσεσθε ὡς τῷ Κυρίῳ»· οἱ γυναῖκες νά ὑποτάσσεσθε στούς ἄνδρες σας ὅπως στον Κύριο.
Πρέπει νά σᾶς πῶ ὅτι ἐδῶ συμπλέκει τό θέμα τοῦ ζεύγους ἄνδρα καί γυναίκας μέ τό θέμα ἑνός ἄλλου ζεύγους. Καί τό ἄλλο ζεῦγος εἶναι τό πρότυπο εἶναι ὁ Χριστός καί ἡ Ἐκκλησία. Βάσει αὐτοῦ τοῦ προτύπου πρέπει νά κινεῖται τό ἀντίτυπο, τό ζεῦγος ἄνδρα και γυναίκας.
Λοιπόν, οἱ γυναῖκες ὀφείλουν νά ὑποτάσσονται στούς ἄνδρες τους, ἡ κάθε μιά στον σύζυγό της, «ὡς τῷ Κυρίῳ», ὅπως θά ὑποτασσόταν στον Κύριο! Πῶς τόν θεωρεῖ τόν ἄνδρα τώρα ἐδῶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος; Τόν θεωρεῖ σάν νά εἶναι ἀπό προσώπου Θεοῦ! ὅπως καί ὁ πνευματικός καί ὁ ἱερέας εἶναι ἀπό προσώπου Θεοῦ! ἀλλά καί ὁ ἡγούμενος σ' ἕνα μοναστήρι εἶναι ἐπίσης ἀπό προσώπου Θεοῦ! Ναί, ναί, καί ὁ ἄνδρας εἶναι ἀπό προσώπου Θεοῦ! Αλλά, ἀφοῦ εἶναι ἀπό προσώπου Θεοῦ, πρέπει νά εἶναι προσεκτικός καί νά μήν κάνει καμμία κατάχρηση αὐτῆς του τῆς ἐξουσίας.
Καί ἐξηγεῖ: «ὅτι ὁ ἀνήρ ἐστι κεφαλὴ τῆς γυναικός, ὡς καὶ ὁ Χριστὸς κεφαλὴ τῆς ἐκκλησίας καὶ αὐτός ἐστι σωτὴρ τοῦ σώματος». Διότι ὁ ἄνδρας εἶναι ἡ κεφαλή τῆς γυναίκας, ὅπως καί ὁ Χριστός εἶναι ἡ κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας και σωτήρας τοῦ σώματος. Νά γιατί πρέπει νά ὑπακούει τελικά στόν ἄνδρα ή γυναίκα. «ἀλλ᾿ ὥσπερ ἡ ἐκκλησία ὑποτάσσεται τῷ Χριστῷ, οὕτω καὶ αἱ γυναῖκες τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν ἐν παντί». Ἀλλά ὅπως ἡ Ἐκκλησία ὑποτάσσεται στόν Χριστό, ἔτσι ἀκριβῶς καί οἱ γυναῖκες νά ὑποτάσσονται στούς συζύγους τους στο κάθε τί· γιά νά μή γίνει σχίσμα μέσα στήν οἰκογένεια.
Ἀλλά, ἐπειδή δέν πρέπει νά γίνεται κατάχρηση ἐκ μέρους τοῦ ἄνδρα, προσθέτει: «οἱ ἄνδρες ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας ἑαυτῶν, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς ἠγάπησε τὴν ἐκκλησίαν». Βλέπετε το παράδειγμα, ανά πάσα στιγμή προβάλλεται το πρωτότυπο: ὅπως ὁ Χριστός ἀγάπησε τήν Ἐκκλησία, κατά παρόμοιο τρόπο κι ἐσεῖς νά ἀγαπᾶτε τίς γυναῖκες σας.
»οὕτως ὀφείλουσιν οἱ ἄνδρες ἀγαπᾶν τὰς ἑαυτῶν γυναῖκας ὡς τὰ ἑαυτῶν σώματα»· μέ τόν ἴδιο τρόπο οἱ ἄνδρες ὀφείλουν νά ἀγαποῦν τίς γυναῖκες τους ὅπως ἀγαποῦν τά σώματά τους. Διότι, ἂν σκεφθεῖ ὁ ἄνδρας ὅτι ἀπό τό σῶμα τό δικό του ἦλθε στήν ὕπαρξη ἡ γυναίκα καί ὅτι αὐτή εἶναι μέλος του σώματός του, τότε...πόσο βαθύς ὁ λόγος...! Καί πόσο σπουδαῖες αὐτές οἱ ἐπιπτώσεις στην πράξη πιά... πόσο σπουδαῖες...!
Καταλαβαίνετε τί σημαίνει ὅτι ἀνά πᾶσα στιγμή, ὅπως πρέπει ὁ κάθε ἄνθρωπος νά ἔχει μπροστά του τή σκέψη ὅτι ὁ ἄλλος ἄνθρωπος εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ –πῶς νά τόν προσβάλλω;– ἔτσι καί ὁ κάθε σύζυγος να λέει: ἡ σύζυγός μου εἶναι ἀπό μένα, εἶναι ἀπό τήν ὕπαρξή μου, εἶναι ἀπό τή σάρκα μου, εἶναι σάρκα μου! πῶς μπορῶ νά τήν κακομεταχειρίζομαι...
Καί συνεχίζει: «ὁ ἀγαπῶν τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα ἑαυτὸν ἀγαπᾶ»· διότι ἐκεῖνος πού ἀγαπᾶ τή γυναίκα του, στην πραγματικότητα τόν ἑαυτό του ἀγαπᾶ, ἀφοῦ εἶναι σάρκα του ἡ γυναίκα του «οὐδεὶς γάρ ποτε τὴν ἑαυτοῦ σάρκα ἐμίσησεν, ἀλλ᾽ ἐκτρέφει καὶ θάλπει αὐτήν, καθὼς καὶ ὁ Κύριος τὴν ἐκκλησίαν» γιατί κανείς ποτέ δέν μίσησε τήν ἴδια του τή σάρκα, τό σῶμα του, ἀλλά τί τό κάνει; τό ἐκτρέφει καί τό περιποιεῖται, ὅπως κι ὁ Κύριος περιποιεῖται καί φροντίζει τήν Ἐκκλησία. Εἴδατε; ἀνά πᾶσα στιγμή ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀναφέρει τό παράλληλο, το πρωτότυπο ζεῦγος.
Καί συμπληρώνει: «ὅτι μέλη ἐσμεν τοῦ σώματος αὐτοῦ, ἐκ τῆς σαρκὸς αὐτοῦ καὶ ἐκ τῶν ὀστέων αὐτοῦ»· γιατί ὅλοι εἴμαστε μέλη του σώματός Του, ἀπό τή σάρκα Του καί ἀπό τά ὀστᾶ Του!
Ἐδῶ τώρα γίνεται μιά διόρθωση. Αὐτήν τή διόρθωση θά ἤθελα νά τήν προσέξετε, γιατί ἀνήκει στην Καινή Διαθήκη. Προηγουμένως ὁ Ἀδάμ εἶπε ὅτι ἡ γυναίκα εἶναι ἀπό τά ὀστᾶ του καί ἀπό τή σάρκα του. Ἐδῶ τώρα μᾶς λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος ὅτι ἐμεῖς, ὅλοι μας, καί οἱ ἄνδρες καί οἱ γυναῖκες, εἴμαστε μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, ἀπό τή σάρκα Του καί τά ὀστᾶ Του. Δηλαδή πως εἴμαστε;
Ὁ Χριστός ἀνέλαβε τήν ἀνθρώπινη φύση. Τό ὅτι ἱστορικά τήν ἀνέλαβε μεταγενέστερα ἀπό τόν Ἀδάμ -δηλαδή πρίν δυό χιλιάδες χρόνια από μᾶς, ἐνῶ ὁ Ἀδάμ ἔζησε τότε πού ἔζησε, πολύ παλιά- δέν ἔχει καθόλου σημασία. Διότι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ δέν πῆρε τήν ἀνθρώπινη μορφή ἀντιγράφοντας τό πρότυπο Ἀδάμ, ἀλλά, ἔχοντας ὑπ᾽ ὄψιν πῶς θά ἔφτιαχνε τήν ἀνθρώπινη φύση Του, κατασκεύασε τόν Αδάμ. Εἶναι κάτι πού σᾶς τό ἔλεγα καί παλαιότερα, ἂν θυμόσαστε, σ' ἕνα πολύ παλαιότερο μάθημά μας. (Βλ. π. Αθανασίου Μυτιληναίου, Ἡ Γένεσις, Τόμος Β΄, Μάθημα 160, ἐκδ. Ἱερᾶς Μονῆς Κομνηνείου, Στόμιον Λαρίσης 2017, καί ἁγ. Εἰρηναίου, Ἔλεγχος καὶ ἀνατροπὴ τῆς ψευδωνύμου γνώσεως, 5, 16, 2, ΒΕΠΕΣ 5, 166, 11-17)
Βάσει λοιπόν τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, ἔγινε ὁ παλαιός Ἀδάμ, ἔστω καί ἄν ἱστορικά προηγεῖται ὁ παλαιός Ἀδάμ. Από τόν καιρό λοιπόν πού ὁ Κύριος πῆρε τήν ἀνθρώπινη φύση μας, δέν εἴμαστε πλέον ἀπό τά ὀστᾶ καί τή σάρκα τοῦ Ἀδάμ, ἀλλά ἀπό τά ὀστᾶ καί τή σάρκα τοῦ καινούργιου Ἀδάμ, τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Πῶς γίνεται αὐτό;
Καταρχάς, σᾶς κάνει εντύπωση ὅτι ἐδῶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀναφέρεται σέ σάρκα καί ὀστᾶ; Ἡ ἔκφραση σάρκα καί ὀστᾶ δείχνει ἕναν ρεαλισμό, δείχνει μία ὠμότητα. Δέν λέει σῶμα, πού εἶναι τό κρέας καί τά κόκκαλα· λέει σάρκα καί ὀστᾶ! Μ' αὐτόν τόν ρεαλισμό θέλει να δείξει δηλαδή ὅτι εἶναι πραγματικά τό κύτταρο πού παίρνουμε ἀπό τόν Χριστό.
Ναί, αὐτό συμβαίνει στο μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας· ὅταν κοινωνοῦμε οἱ πιστοί, γινόμαστε σάρκα ἀπό τή σάρκα Του καί ὀστᾶ ἀπό τά ὀστᾶ Του!... Τό σκεφτήκατε ποτέ αὐτό;
Ὥστε λοιπόν τό μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας εἶναι πραγματικά τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ! (Βλ. π. Αθανασίου Μυτιληναίου, Το μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας, ἐκδ. Ἱερᾶς Μονῆς Κομνηνείου, Στόμιον 2016)Πραγματικά τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ! Μάλιστα. Συνεπῶς, ὅταν ἐγώ κοινωνῶ, γίνομαι σάρκα και ὀστᾶ τοῦ Χριστοῦ· γίνεσαι καί ἐσύ γίνεται καί ὁ ἄνδρας, γίνεται καί ἡ γυναίκα. Ἡ ἰσότητα τοῦ ἄνδρα και τῆς γυναίκας εἶναι πλέον μέσα στόν ἴδιο τόν Ἰησοῦ Χριστό. Ἐκεῖ, τότε πιά, θά πεῖ ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Γαλ. 3, 28)· δέν ὑπάρχει διαφορά ανάμεσα στόν ἄνδρα καί στή γυναίκα. Σε ποιό σημεῖο εἶναι ἡ μή διαφορά; στό ὅτι καί ὁ ἄνδρας καί ἡ γυναίκα εἶναι σάρκα καί αἷμα τοῦ Χριστοῦ.
Ὑπάρχει ὅμως καί ἡ διαφορά· κι αὐτή ἡ διαφορά εἶναι γιά νά ὑπάρχει μιά ὀργάνωση ζωῆς. Καί γιά νά ὑπάρχει αὐτή ἡ ὀργάνωση τῆς ζωῆς, ὁ ἀπόστολος Παῦλος μᾶς θυμίζει τήν παλαιά ἐκείνη πράξη, πῶς ἔγινε ἡ Εὔα ἀπό τόν Ἀδάμ, καί ἐπικαλεῖται τά λόγια τοῦ Ἀδάμ –τοῦ προφήτου Αδάμ- γιά νά πεῖ ὅτι ἡ γυναίκα ἔγινε ὕστερα ἀπό τόν Ἀδάμ, καί ὀφείλει νά ὑποτάσσεται στόν ἄνδρα.
Ἄν αὐτά, παιδιά, ὡς πρακτικές πιά ἐπιπτώσεις, μέσα ἀπό αὐτά τά βαθειά θεολογικά θέματα τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, τά προσέξουμε, τότε εὔκολα ἐννοεῖται ὅτι θα μποροῦμε νά ἔχουμε μιά εὐλογημένη οἰκογένεια· τότε μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι εἴμαστε Χριστιανοί.
Διότι τί σημαίνει Χριστιανός; ἁπλῶς νά πάει στήν Ἐκκλησία; ἁπλῶς νά ἐξομολογεῖται; ἁπλῶς νά κοινωνεῖ; ἁπλῶς νά προσεύχεται; ἁπλῶς νά μετέχει σ' ἕναν κύκλο μελέτης Αγίας Γραφῆς ἤ σ' ἕναν κύκλο κηρύγματος; Ἐάν αὐτά δέν γίνουν ἐπίγνωση, δέν γίνουν στόχος καί δέν μποῦν μέσα στο κύτταρο τῆς ὑπάρξεώς μας να τα καταλάβουμε καί νά τά ἀφομοιώσουμε, τότε δέν μποροῦμε νά λεγόμαστε Χριστιανοί.
Γι' αυτό ὡς Χριστιανοί αποτυγχάνουμε, παιδιά· γι' αὐτό βρίσκει ὁ διάβολος τήν ἀφορμή νά παρασύρει στήν ἁμαρτία τούς ἀνθρώπους καί φθάνουμε σε τέτοια καταντήματα.
Ἀλλά ἄς ξαναγυρίσουμε στις ρίζες μας, τίς θεολογικές μας ρίζες, νά δοῦμε ποιά εἶναι ἡ τοποθέτησή μας κι ἀπό κεῖ θά ξεκινήσουμε γιά νά οἰκοδομήσουμε καί τή ζωή μας καί τή σωτηρία μας.
Νά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Θεός!
Κυριακή, 8 Ἰανουαρίου 1984
37η ομιλία στην κατηγορία « Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία ».
►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/palaia-diauhkh/xristianikh-kosmologia-anurvpologia
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pgmRsIiRCioth8a5E4bM7r
Απομαγνητοφώνηση :
Ιερά μονή Κομνηνείου.
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1
🔸Λίστα ομιλιών της σειράς «Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία.».🔻
https://drive.google.com/file/d/1PKTpnYb1nptUbWKH5jo6DJwk7IVel9BA/view?usp=drivesdk
🔸📜 Απομαγνητοφωνημενες ομιλίες της σειράς «Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία.».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20%CE%9A%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1%20~%20%CE%91%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%89%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1.?m=1
🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk
__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0
📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1
📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️ https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0
__⬇️ Facebook ⬇️__ https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share
Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου. https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk
†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.