Ἀνάγκη νά ἐξιχνιάσωμε τήν ταυτότητα τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας. ~ 11/14 ~

†.Ἀγαπητοί, εὐρισκόμεθα πάντοτε εἰς τό βιβλίον τῆς Σοφίας Σειράχ εἰς τό 24ον κεφάλαιον, εἰς τόν 18ον στίχον: «ἐγώ, μήτηρ της ἀγαπήσεως της καλῆς, καὶ φόβου καὶ γνώσεως καὶ της ὁσίας ἐλπίδος, δίδομαι οὗν πάσι τοῖς τέκνοις μου, ἀειγενὴς τοῖς λεγομένοις ὑπ’ αὐτοῦ».

Εγώ, ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, εἶμαι ἡ μητέρα τῆς καλῆς καί ἁγνῆς καί ἀνιδιοτελοῦς ἀγάπης, τοῦ θείου φόβου, τῆς ὀρθῆς γνώσεως, τῆς ἁγίας ἐλπίδος. Ἐγώ λοιπόν χαρίζομαι ὑπό τοῦ Θεοῦ σέ ὅλα τά τέκνα μου, γεννωμένη διαρκῶς - δηλ. ἀναγεννιέμαι - ἀπό τήν διδασκαλία πού παρέχουν τά λόγια τοῦ Θεοῦ». Εἶναι ἕνα πολύ ὡραῖος στίχος, πολύ ὡραῖος!

Ἐδῶ ἐνθυμεῖσθε, μέχρι τώρα εἴχαμε κάποιες εἰκόνες παρμένες ἀπό τήν φύση· τή φύση τῆς Παλαιστίνης, ἀπό τό φυτικό κυρίως βασίλειο, πού ἐκεῖ ἔδειχνε τή μεγαλοπρέπεια, τήν ὠφελιμότητα, χρησιμότητα τῆς Σοφίας, τήν ὡραιότητα, ἀπό τό φυτικό αὐτό βασίλειο τῆς Παλαιστίνης. Τώρα μεταφέρεται ἀπό τίς εἰκόνες τῶν φυτῶν, στήν εἰκόνα τῆς μητέρας. Ὅλα εἶναι εἰκόνες. Καί εἶναι ὄντως ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία ἡ μητέρα τῆς ἀγάπης, τοῦ φόβου τοῦ Θεοῦ, τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ καί τῆς ἐλπίδος, ἐφόσον ὅλα αὐτά ἀποτελοῦν τίς ἄκτιστες ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ. Ἄκτιστες ἐνέργειες! Πολλές φορές ἔχομε μιλήσει γιά τίς ἄκτιστες ἐνέργειες. Φερ’ εἰπεῖν ἡ ἀγάπη. Ἡ ἀγάπη πηγή της ἔχει τό Θεό. Φεύγει ἀπό κεῖ ὡς ἐνέργεια, ἀπό τήν θεία οὐσία γι’ αὐτό καί οἱ ἐνέργειες εἶναιλ θεῖες καί λέγονται ἄκτιστες, ὅπως καί ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἄκτιστος, μόνο πού οἱ ἐνέργειες αὐτές ἔρχονται σέ ἐπαφή μέ ὅ,τι κτιστόν, ἐνῶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ δέν ἔχει οὐδεμίαν σχέση μέ ὅ,τι κτιστόν. Φεύγουν λοιπόν ἀπό τήν ἄκτιστην οὐσία τοῦ Θεοῦ - οἱ ἄκτιστες ἐνέργειες - καί ἔρχονται ἐδῶ εἰς τόν κόσμον, εἰς τούς ἀνθρώπους. Ὁ Θεός, διά τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν ἐπικοινωνεῖ μέ τόν κτιστόν κόσμον. Ἔτσι ἡ ἀγάπη δέν εἶναι ἕνα φαινόμενο αὐτοφυές εἰς τόν ἄνθρωπο. Ἔρχεται ἔξωθεν. Στόν ἄνθρωπο εἶναι ἡ περίπτωσις τῆς ἀνταποκρίσεως. Ἐάν δηλ. ὁ ἄνθρωπος θ’ ἀνταποκριθῆ στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ἔρχεται λοιπόν ἀπ’ ἔξω, ἔρχεται ἀπό τό Θεό. Ἀνακλᾶ ἡ ἀνθρώπινη προαίρεσις τήν θεία ἐνέργεια. Ὅταν λέγω «ἀνακλᾶ» σημαίνει, ἀποδέχομαι καί ἐπιστρέφω - ὄχι κατά βλάσφημον τρόπον - ἀλλά κατά τρόπον πού δείχνω τήν ἀποδεκτικότητά μου στό Θεό, δηλ. ἀνταποκρίνομαι. Στέλνει ὁ Θεός τήν ἄκτιστον ἐνέργεια τῆς ἀγάπης Του, ἀποδέχομαι ἐγώ καί ἀνταποδίδω, ἀνακλῶ, δηλ. ἀγαπῶ τό Θεό. Αὐτή ἡ ἀγάπη στόν Θεό, δέν εἶναι αὐτογενής, ἀλλά ἔρχεται ἀπ’ ἔξω καί ἀποτείνεται πρός τό Θεό. Ὅπως καί ἡ πίστις. Ὅταν θά ἔπρεπε νά πιστέψω, ἡ πίστις εἶναι ἐνέργεια ἄκτιστος, ἔρχεται ἀπό τό Θεό. Ἐγώ ἐκεῖνο πού ’ναι δικό μου, εἶναι κατά πόσο θ’ ἀνταποκριθῶ, μέ τήν ἐλευθέρα μου προαίρεση εἰς αὐτήν τήν ἄκτιστον ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ δηλαδή αὐτή τή συμπεριφορά τοῦ Θεοῦ κ.ο.κ.

Ἐδῶ λοιπόν ὁμιλεῖ περί ἀγάπης, ὁμιλεῖ περί θείου φόβου, περί ὀρθῆς γνώσεως, περί ἁγίας ἐλπίδος. Ὅλα αὐτά ἔρχονται ἀπό τόν Θεό. Ἄκτιστες ἐνέργειες. Ἀλλά ὅταν λέγει, ὅτι αὐτές οἱ ἐνέργειες φεύγουν ἀπό μένα - λέει ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, ὅτι Ἐγώ εἶμαι ἡ μητέρα αὐτῶν τῶν ἄκτιστων ἐνεργειῶν - δείχνει καθαρά ὅτι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία εἶναι ὁμοούσιος μέ τόν Πατέρα. Ἀφοῦ φεύγουν ἀπό τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ τήν ἄκτιστη; Ἄρα λοιπόν ἐδῶ σαφῶς ἀφοῦ φεύγουν καί ἀποτελοῦν τή μητέρα πού εἶναι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία ἄρα λοιπόν ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία εἶναι ὁμοούσιος μέ τόν Πατέρα. Μιάς οὐσίας. Φαίνεται ἀπό δῶ καθαρά. Ξέρετε πόσες καί πόσες τέτοιες περιπτώσεις ἔχομε, σημεῖα, Π. καί Κ. Δ. πού δείχνουν τό Τριαδικόν τοῦ Θεοῦ, τό ὁμοούσιον τῶν τριῶν προσώπων, κ.ο.κ.; Πράγματι λοιπόν ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία τοῦ Θεοῦ, δηλ. ὁ Θεός Λόγος, εἶναι, ἀφοῦ λέγει, ἀπό μένα φεύγει ἡ ἀγάπη, ἀπό μένα φεύγει ἡ ἐλπίδα, εἶναι ἡ Αὐτοζωή, εἶναι τό Αὐτοφῶς, ἡ Αὐτοδικαιοσύνη, ἡ Αὐτοαλήθεια, ἡ Αὐτοαθανασία. Δηλ. ὅτι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, ὁ Θεός Λόγος, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, εἶναι αὐτό, πού εἶναι, ὡς πηγή. Ἐγώ δέν ἔχω τήν ἀλήθειαν. Ἐγώ εἶμαι ἀποδέκτης τῆς ἀλήηθείας. Ἐγώ δέν ἔχω τήν ζωή, ἀλλά εἶμαι ἀποδέκτης τῆς ζωῆς, κ.ο.κ. Τώρα μποροῦμε νά καταλάβωμε πιό καίρια ἐκεῖνο πού λέγει ἡ Κ. Δ., τό λέγει ὁ Ἰησοῦς Χριστός: «ἐγώ εἰμι τὸ φῶς τοῦ κόσμου·» ( Ἰωάν. 8, 12) Κατ’ ἀπόλυτον ἐκτίμησιν. «ἐγώ εἰμι ἡ ἀλήθεια». Κατ’ ἀπόλυτον ἐκτίμησιν. «ἐγώ εἰμι ἡ ἀνάστασις καὶ ἡ ζωή» ( Ἰωάν. 11, 25)

ἤ «ἐγώ εἰμι ἡ ὁδὸς» ( Ἰωάν. 14, 6) Δηλ. εἶμαι καί τό τέρμα καί ὁ τρόπος γιά τό τέρμα. Μ’ ἄλλα λόγια, «ἐγώ εἰμι ἡ ἀλήθεια» σημαίνει «ἐγώ εἶμαι τό τέρμα». Διότι ἐκεῖ θά καταλήξωμε, στήν ἀλήθεια. Ἀλλά ἐάν λέγη «ἐγώ εἰμι ἡ ὁδός», λέει ὁ Χριστός, σημαίνει ὅτι ὁ Χριστός εἶναι καί ὁ τρόπος νά φθάσω στήν ἀλήθεια. Καί τό τέρμα καί ἡ ὁδός. «Ἐγώ εἰμι ἡ ὁδός καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή» νά τά βάλω ὅλα μαζί αὐτά, ὅπως ἀκριβῶς διατυπώνονται. Ὅλα αὐτά ἀναφέρονται στόν χαρακτηρισμό ἐδῶ τῆς Σοφίας Σειράχ, πού λέει «ἐγώ μήτηρ». Ἐγώ εἶμαι ἡ μητέρα, δηλ. καί τοῦ φωτός καί τῆς ζωῆς καί τῆς ἀγάπης κλπ. Ἐγώ. Εἶναι πάρα πολύ σπουδαῖο. Πάρα πολύ σπουδαῖο.

Ἀλλά ἐνῶ εἶναι μήτηρ ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία αὐτῶν τῶν ἀγαθῶν, τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν, ταυτόχρονα εἶναι καί θυγατέρα. Προσέξτε. Αὐτό τό δίπολο, μήτηρ - θυγάτηρ, εἶναι συνηθέστατο σάν σχῆμα στόν ἅγιο Ἰωάννη τῆς Κλίμακος. Ἄν διαβάσετε ἐκεῖ τίς ὁμιλίες του, θά δῆτε ὅτι αὐτή ἡ ἀρετή γεννάει ἐκείνη τήν ἀρετή, ἤ ἡ ἐναλλαγή μεταξύ μητρός καί θυγατρός. Δηλ. ἐκεῖνο πού εἶναι μάνα εἶναι καί κόρη, γίνεται θυγατέρα, κι αὐτό πού εἶναι θυγατέρα, γίνεται μάνα. Αὐτό τό σχῆμα, αὐτό τό δίπολο «μήτηρ - θυγάτηρ», σᾶς εἶπα εἶναι συνηθέστατο εἰς τόν ἅγιον Ἰωάννη τῆς Κλίμακος καί ὅσοι τόν διαβάζετε, πρέπει νά τό ἔχετε παρατηρήσει.

Ἔτσι κι ἐδῶ. Ὅταν ὁ Πατήρ ἀναφέρεται εἰς τούς λόγους τοῦ Υἱοῦ, κι αὐτοί γίνονται ἀποδεκτοί ἀπό τά τέκνα τοῦ Θεοῦ - οἱ λόγοι - τότε ὁ Υἱός «γεννᾶται ἀεί», πάντοτε, στίς καρδιές τῶν τέκνων. Θά σᾶς ξαναδιαβάσω τό χωρίον, τή μετάφρασή του. «Ἐγώ λοιπόν χαρίζομαι ὑπό τοῦ Θεοῦ σέ ὅλα τά τέκνα μου». Χαρίζομαι, μέ κάνουν ἰδιοκτησία τους, μέ κάνουν κτῆμα τους. Ἐγώ γεννῶ, ἀλλά καί ταυτόχρονα γεννῶμαι, γεννιέμαι. Γεννωμένη διαρκῶς - στήν μετάφραση πάντα - ἀπό τήν διδασκαλία πού παρέχουν τά λόγια τοῦ Θεοῦ - σᾶς διαβάζω τή μετάφραση τοῦ χωρίου πού σᾶς εἶπα - ἔτσι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, γεννᾶ (μήτηρ) καί γεννᾶται (θυγάτηρ). Ποιόν γεννᾶ; Τόν πιστόν ἄνθρωπον. Ποῦ γεννᾶται; στόν πιστόν ἄνθρωπον!

Τό θέμα αὐτό θυμίζει τούς στίχους τῆς ὠδῆς τοῦ Ἠσαΐου, πού λέγαμε τό χειμώνα, θά ἐνθυμεῖσθε, αὐτή ἡ θαυμασία ὠδή. Λέγει: «καὶ ὡς ἡ ὠδίνουσα ἐγγίζει τοῦ τεκεῖν καὶ ἐπί τῆ ὠδῖνι αὐτῆς ἐκέκραξεν, οὕτως ἐγενήθημεν τῷ ἀγαπητῷ σου διά τὸν φόβον σου, Κύριε, - ἀποτεινόμενοι στόν Πατέρα, ἀναφερόμενοι στόν Υἱόν - ἔτσι, λέει γινήκαμε εἰς τόν ἀγαπημένο σου, τόν Υἱό σου, ἐν γαστρὶ ἐλάβομεν καὶ ὠδινήσαμεν», ποιόν ἐλάβαμε ἐν γαστρί; δηλ. πήραμε τρόπον τινά ἕνα σπέρμα, γιά νά ἐγκυμονήσωμε. Ποιόν; Τόν Θεόν Λόγον. Ἐκεῖνος μᾶς γέννησε, τώρα θά τόν γεννήσομε ἐμεῖς. Τόν προσλαμβάνομε δίκην σπέρματος. Εἴδατε; Ἐν γαστρὶ ἐλάβομεν. Τόν πήραμε στήν κοιλιά μας, στά σπλάχνα μας, κι ὠδινήσαμε. Ἄρχισε νά ’ναι ζωντανό πρᾶγμα αὐτό, γιατί ὅταν μεγαλώνει τό ἔμβρυον, τότε ἀναμφισβήτητα προκαλεῖται πόνος στή γυναίκα. Ὅταν ἑτοιμάζεται ἰδίως νά γεννήση, «καὶ ἐτέκομεν· καί γεννήσαμε, πνεῦμα σωτηρίας σου ἐποιήσαμεν ἐπὶ τῆς γῆς…» ( Ἡσ. 26, 17-18)

Βλέπει λοιπόν κανένας σαφῶς ὅτι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία μᾶς γεννᾶ καί τή γεννᾶμε. Μᾶς δίνει καί τῆς δίνομε. Αὐτό ὅμως εἶναι μία πάρα πολύ στενή σχέσις ἀνάμεσα στήν Ἐνυπόστατο Σοφία τοῦ Θεοῦ, τόν Ἰησοῦν Χριστόν - διαρκῶς σᾶς τό ὑπενθυμίζω αὐτό - καί ἡμῶν τῶν πιστῶν. Εἴμαστε τέκνα Του καί μητέρες Του.

Θά σᾶς θυμίσω ἀκόμη κάτι ἄλλο, - τώρα τό θυμήθηκα - ὅταν κάποτε ἡ Θεοτόκος, μέ τά ὑπόλοιπα ἐκεῖνα παιδιά τοῦ Ἰωσήφ - δέν ἦταν δικά της παιδιά - κάπου πῆγαν, ἀναζητοῦντες τόν Κύριον. Ἤτανε σ’ ἕνα σπίτι καί δίδασκε. Ἤτανε τόσος κόσμος, ἦταν ἀδύνατον νά προσεγγίση ἡ Θεοτόκος, καί τότε τοῦ λέγουν ὅτι «ἡ μητέρα σου ἀπ’ ἔξω σέ ζητάει καί τ’ ἀδέλφια σου». (Μάρκ. 3, 32)

Κι ὁ Κύριος ἀπήντησε - ὄχι ὅτι ἀρνεῖται τή μητέρα του ἀλλά γιά νά δείξη αὐτό τό σχῆμα πού λέμε ἐδῶ - καί μάλιστα αὐτή ἡ περικοπή ἀναφέρεται καί τώρα στό Δεκαπενταύγουστο, ὡς Εὐαγγελική περικοπή: «Ποιά εἶναι ἡ μητέρα μου καί τά’ ἀδέλφια μου; Νά ἡ μητέρα μου, ὁ καθένας ἀπό σᾶς, λέει, εἶναι μητέρα μου καί ὁ καθένας ἀπό σᾶς εἶναι ἀδέλφια μου, ἐάν τηρῆτε τό λόγο μου». Ὥστε τί εἶπε; Ὁ καθένας ἀπό σᾶς εἶναι μάνα μου. Δέν ὑποτιμᾶ τήν Θεοτόκον. Ἀλλά θέλει ν’ ἁπλώση νά ἐπεκτείνη τό πρᾶγμα, μ’ αὐτό τό σχῆμα πού σᾶς εἶπα. Ὅ Ἰησοῦς Χριστός γεννᾶ καί γεννᾶται. Ἔτσι, λέμε ὅτι γεννιέται μεσ’ τήν καρδιά μας ὁ Χριστός, ἐκεῖνος μᾶς γέννησε, δηλ. μᾶς δημιούργησε, Ἐκεῖνος τώρα γίνεται παιδί μας καί τόν γεννᾶμε ἐμεῖς. Γιά νά ἐννοήσωμε καί νά καταλάβωμε αὐτό τό ἀμοιβαῖον τοῦ σχήματος.

   Καί προχωροῦμε εἰς τόν ἑπόμενον στίχον, τόν 19ον:

«προσέλθετε πρός με, οἱ ἐπιθυμοῦντές μου, καὶ ἀπὸ τῶν γεννημάτων μου ἐμπλήσθητε·». Λέγει ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, - πάντοτε στό α΄ ἑνικόν πρόσωπον - δηλ. πλησιάσατέ με ὅσοι μέ ἐπιθυμεῖτε, καί χορτάσατε ἀπό τούς καρπούς καί τά γεννήματά μου. Μετά ἀπό τίς εἰκόνες - θά ξαναποῦμε - τοῦ φυτικοῦ βασιλείου τῆς Παλαιστίνης, πού εἴπαμε καί προηγουμένως, ἐδῶ προβαίνει ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, σέ μία πρόσκληση. Προσέξτε, σέ μία πρόσκληση. Ὕστερα ἀπό τήν αὐτοσύστασή Της καί τή θαυμαστή αὐτοπροβολή της, θυμόσαστε πώς ἄρχισε τό κεφάλαιο, «Ἐγώ ἡ Σοφία θά ἐγκωμιαστῶ, θά ἐγκωμιάσω τόν Ἑαυτό μου, κ.ο.κ»., καί λέμε ἀπό τήν αὐτοπροβολή της ἐλπίζει ὅτι κάποιοι θά τήν ἐπιθυμούσαν νά τήν καταστήσουνε κοινωνό τους. Τό ἐλπίζει αὐτό ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία. Ξέρετε, ὅπως καί κάθε φιλόσοφος, ὅταν πῆ ὡραία πράγματα, κι ἄν ζῆ σέ μία ἐποχή πού δέν τόν καταλαβαίνει ἡ ἐποχή του, ὅμως ἄν αὐτά γραφτοῦν, κάποτε μέσα στούς αἰῶνες, θά ἔχει ὁ φιλόσοφος αὐτός τούς θαυμαστάς του. Σίγουρα. Ἔτσι καί δῶ, μέσα στούς αἰῶνες, θά ἔχη ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία τούς θαυμαστάς της. Εἶναι πάρα πολύ ὡραῖο αὐτό. Γι’ αὐτό λοιπόν ἔρχεται ἐδῶ νά δημιουργήση μίαν πρόσκλησιν. Προβαίνει λοιπόν στήν ἑξῆς πρόσκληση: «προσέλθετε πρός με, οἱ ἐπιθυμοῦντές μου», ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι μέ ἐπιθυμεῖτε. Ἐκεῖνοι πού στήν καρδιά τους γεννήθηκε ἡ ἐπιθυμία ἡ δική μου, δηλ. μέ ἐπεθύμησαν. Αὐτοί, ἐλᾶτε σ’ ἐμένα. Ὁ καλύτερος τρόπος, ὅπως βλέπομε ἐδῶ, νά πλησιάση ὁ ἄνθρωπος τό Θεό, εἶναι νά τόν ἐπιθυμήση. Αὐτό τό καταλαβαίνομε μέ πάρα - πάρα πολλά γήϊνα πράγματα. Μιά κοπέλα πού γνώρισες καί τήν ἐπεθύμησες προκειμένου νά τήν παντρευτῆς, τήν ἀγαπᾶς, ἀφοῦ προηγουμένως τήν ἐπεθύμησες, κ.ο.κ. Μύρια παραδείγματα ἀπό τήν καθημερινότητα, δέ χρειάζεται νά ἐξηγήσωμε πιό πολύ, ὅτι ὁ καλύτερος τρόπος νά πλησιάσει κανείς τό Θεό, εἶναι νά τόν ἐπιθυμήση. Κι ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἐπιθυμεῖ τόν Θεό, τότε καί ὁ Θεός ἐπιθυμεῖ τόν ἄνθρωπο. Καί τότε γίνεται μία συνάντηση θείας καί ἀνθρωπίνης ἐπιθυμίας, μία συνάντησις ἀμοιβαίας ἐπιθυμίας. Μία σειρά θέσεων ἀγάπης καί ἐπιθυμίας τῆς Σοφίας - τῆς Ἐνυποστάτου πάντοτε - παραθέτει ἡ Σοφία Σολομῶντος. Ἀκοῦστε τί γράφει, ἡ Σοφία Σολομῶντος: «ἐπιθυμήσατε οὖν τῶν λόγων μου, ποθήσατε καὶ παιδευθήσεσθε», λέγει, ἐπιθυμήσατε τά λόγια μου, ποθήσατε τά λόγια μου καί θά παιδαγωγηθεῖτε. «Λαμπρὰ καὶ ἀμάραντος ἐστιν ἡ σοφία καὶ εὐχερῶς θεωρεῖται, - λέει ἐδῶ ὁ ἱερός συγγραφεύς - ὅτι εἶναι λαμπρά καί ἀμάραντη, λέγει, ἡ σοφία, δέν μαραίνεται ποτέ καί θεωρεῖται (βλέπεται) - ἀπό τό θεωρῶ (βλέπω) - μέ εὐχέρεια, ὑπὸ τῶν ἀγαπώντων αὐτὴν - ἀπό ποιούς; - ἀπό κείνους πού τήν ἀγαποῦν, καὶ εὑρίσκεται ὑπό τῶν ζητούντων αὐτήν» (Σ. Σολ. 6, 11-12) καί βρίσκεται ἀπό κείνους πού τήν ζητοῦν. Τί νά σᾶς θυμίσω ἀπό τήν Κ. Δ.; νά σᾶς θυμίσω τήν Μαρία τήν Μαγδαληνή; Δέ μποροῦσε νά ἡσυχάση. Δέ μποροῦσε! Πῆγε στό μνημεῖον ἔκλαιγε. «Γύναι, τί κλαίεις; τίνα ζητεῖς»; ποιόν ζητᾶς; νόμισε ὅτι εἶναι ὁ κηπουρός. Λέει τόν «Ἰησοῦν». Ἤξερε βέβαια ὅτι εἶχε πεθάνει. Διότι τόν εἴχανε θάψει ἐκεῖ, ἐνταφιάσει ἐκεῖ, ἤτανε παροῦσα, τά παρακολουθοῦσε ὅλα. Κι ἐκεῖνο τό «Μαρία…». Γυρίζει νά δῆ καλύτερα· γιατί ἀκόμα ἤτανε καί αὐγή, δέν εἶχε φωτίσει καλά. «Ραββουνί»!( Ἰωάν. 20, 16) Διδάσκαλε! Πότε τόν εὑρίσκ юει; Ὅταν ἔχει δείξει τόν πόθο της, τόν πόθο της. Ναί. Τήν ἀγάπη της. Καί πόσα ἄλλα μπορεῖ νά πῆ κανένας! Ἔτσι «εὑρίσκεται ὑπὸ τῶν ζητούντων αὐτήν, φθάνει τοὺς ἐπιθυμοῦντας προγνωσθῆναι, καταφθάνει αὐτούς πού ἐπιθυμοῦν νά τή γνωρίσουν καί νά τήν κατανοήσουν, ὅτι τοὺς ἀξίους αὐτῆς αὕτη περιέρχεται ζητοῦσα» (Σ. Σολ. 6, 16) γιατί τούς ἄξιους γι’ αὐτήν περιέρχεται, γυρίζει, τριγυρνᾶ καί τούς ζητάει. Γι’ αὐτό καί ὁ σοφός Σολομών ἔφθασε νά λέγει ὅτι: «ὑπέρ ὑγίειαν καὶ εὐμορφίαν ἠγάπησα αὐτὴν καὶ προειλόμην αὐτὴν ἀντὶ φωτός ἔχειν, ὅτι ἀκοίμητον τὸ ἐκ ταύτης φέγγος» (Σ. Σολ. 7, 10) Πιό πάνω ἀπ’ τήν ὑγεία, πιό πάνω ἀπό τήν ὀμορφιά, ἀγάπησα τήν Ἐνυπόστατον Σοφία τοῦ Θεοῦ. «καί προειλόμην», τήν προτίμησα ἀντί ἀκόμη τοῦ φωτός, γιατί λέγει εἶναι ἀκοίμητο, δέν σβήνει ποτέ τό φέγγος, τό φεγγοβόλημα τό δικό της. Μάλιστα ἐδῶ γιά νά δεῖτε πόσο ἀμοιβαία εἶναι τά πράγματα, χρησιμοποιώντας τό ρῆμα «ἐπιθυμῶ», (ἀγαπῶ - ἐπιθυμῶ), ὁ Χριστός εἶπε στούς μαθητᾶς του - πιστεύω ὅτι καταλάβατε μέχρι τώρα, ὅτι κινοῦμαι παράλληλα ἀνάμεσα στήν Ἐνυπόστατο Σοφία τῆς Π. Δ. καί μέ τόν Ἰησοῦν Χριστόν τῆς Κ. Δ. γιά νά δείχνεται ἀνά πάσα στιγμή ἡ ταυτότητα· ὅτι εἶναι ἕνα πρόσωπο. Πιστεύω ἔχω γίνει ἀντιληπτός σ’ αὐτό τό σημεῖο - λοιπόν ὁ Χριστός εἶπε λίγο πρό τοῦ Πάσχα: «ἐπιθυμίᾳ ἐπεθύμησα, τοῦτο το πάσχα φαγεῖν μεθ’ ὑμῶν.. ». «ἐπιθυμίᾳ ἐπεθύμησα», ἑβραϊσμός. «χαίρω χαρά». «Ἐπιθυμῶ ἐπιθυμία», δίνει τόνο στήν ἐπιθυμία, ἀφοῦ μπαίνει καί τό ρῆμα, πού εἶναι τό ἴδιο. Τί; Νά φάγω, λέει, τό Πάσχα, δηλ. νά σταθῶ ὁμοτράπεζος μέ σᾶς μαζί σας. Γιατί; Ἀλλοῦ λέει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὅτι τούς ἠγάπησε μέχρι τέλους. Τούς μαθητᾶς του. Κι ἐκεῖνοι τόν ἀγάπησαν. Κι ἔτσι βλέπει κανείς, μέσα σ’ αὐτήν τήν ἀγάπη, τήν ἀμοιβαία, κινεῖται μία ἀμοιβαία ἐπιθυμία. Εἶναι πάρα πολύ σπουδαία πράγματα αὐτά. Ἐδῶ μποροῦμε νά μιλᾶμε, ἀγαπητοί μου, γιά πνευματική ζωή.

Τί νομίζετε; νά μήν πῶ ψέματα, νά μήν κλέψω; Δέν σᾶς μοιάζουν πολύ χοντρά αὐτά τά πράγματα; Τώρα.. νά κλέψω; Νά πῶ ψέματα; Δέν εἶναι χοντρά αὐτά τά πράγματα; Αὐτό θά μέ κάνει Χριστιανό, νά μήν πῶ ψέματα καί νά μή κλέψω; Μοῦ τό λένε καί οἱ φιλόσοφοι αὐτό θά ἔλεγα σέ τελευταία ἀνάλυση. Μοῦ τό λέει καί ἡ ἀνάγκη ἡ κοινωνική. Νά μήν εἶμαι ἕνας ψεύτης μέσα στήν κοινωνία καί ἕνας κλέφτης. Ἀλλά ἐκεῖνο πού μοῦ λέει ἡ Κ. Δ., αὐτή ἡ ἀμοιβαία ἀγάπη μέ τόν Ἰησοῦν Χριστόν, ἀφοῦ ἀνακαλύψω ποιός εἶναι.

Ἀκόμα ἡ Σοφία ἡ Ἐνυπόστατος θά πῆ: «ἐγώ τοὺς ἐμὲ φιλοῦντας ἀγαπῶ, οἱ δὲ ἐμὲ ζητοῦντες εὐρήσουσι χάριν»

(Παρ. Σολ. 8, 17)

Ἐγώ, λέει, ἀγαπάω ἐκείνους πού μέ ἀγαποῦν, κι ἐκεῖνοι πού μέ ζητοῦν, θά βροῦν χάρη. Ἔτσι, μία εἰκόνα προσκλήσεως, ἐπειδή μᾶς τό εἶπε τό χωρίον πού διαβάσαμε, σᾶς τό ξαναθυμίζω «προσέλθετε πρός με, οἱ ἐπιθυμοῦντές μου» κλπ., πρόσκληση. Ἔτσι, μία εἰκόνα προσκλήσεως μᾶς παρέχει ἀγαπητοί τό βιβλίο τῶν Παροιμιῶν. Εἶναι πασίγνωστο αὐτό τό χωρίον καί μάλιστα τό ἀκοῦμε συνήθως τίς παραμονές τῶν μεγάλων γιορτῶν τῶν Θεομητορικῶν. Ὅποτε γιορτάζομε τήν Παναγία μας, στόν Ἑσπερινό, ἔχομε στερεότυπα αὐτήν τήν περικοπή, τή γνωρίζετε. «Ἡ σοφία, λέγει, ᾠκοδόμησεν ἐαυτῇ οἶκον». Ἔκτισε τό σπίτι της, ἔκτισε γιά τόν ἑαυτό της σπίτι, καί ξέρετε ποιό εἶναι τό σπίτι τῆς Σοφίας. Ἔκτισε, προσέξτε, γιατί εἶναι κτιστό. Εἶναι ἡ Θεοτόκος καί βεβαίως σάν ἄνθρωπος εἶναι κτιστή. Τήν προετοίμασε γιά νά γίνη τό κατοικητήριο τῆς Σοφίας, ἡ Θεοτόκος! «καὶ ὑπήρεισε στύλους ἑπτά·» καί τή στερέωσε τήν οἰκία της, τόν οἶκον αὐτῆς, ἐπάνω σέ ἑπτά στύλους. Δηλ. τό 7, ἀριθμός ἀπέραντος, δείχνει ὅτι ἐδῶ ἡ Σοφία στερεώνεται ἐπάνω σ’ ἕνα πρόσωπο, τήν Παναγία, ἡ ὁποία εἶναι τόσο στερεωμένη στήν ἁγιότητα<, «ἔσφαξε τὰ ἑαυτῆς θύματα, ἐκέρασεν, (κεράννυμι ~ ἀναμιγνύω) ἀνέμειξε, νερό μέ κρασί - δέν ἔπιναν οἱ ἀρχαῖοι τό κρασί ἄκρατον ἀλλά κεκραμμένον, τό ξέρετε αὐτό - εἰς κρατήρα, σ’ ἕνα ποτήρι μεγάλο, τὸν ἑαυτῆς οἶνον, τό δικό της κρασί, καὶ ἡτοιμάσατο τὴν ἑαυτῆς τράπεζαν·», ποιά εἶναι ἡ τράπεζα; Εἶναι ἡ μυστική τράπεζα. Ποιό εἶναι τό κρασί; Εἶναι τό αἷμα τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας, ὅταν θά Ἐνηνθρώπιζε. Ποιά εἶναι τά ἑαυτῆς σφάγια; Εἶναι τό καθαυτό σφάγιον, ὁ μόσχος ὁ σιτευτός, ἡ ἴδια Σοφία, ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἐπί τοῦ Σταυροῦ ὡς θυσία. «ἀπέστειλε τοὺς ἑαυτῆς  δούλους

συγκαλοῦσα  μετὰ ὑψηλοῦ κηρύγματος ἐπὶ κρατήρα λέγουσα·», κι ἔστειλε, λέει, τούς δούλους Της, μέ ὑψηλόν κήρυγμα, δηλ. κήρυγμα πού δέν ἀκούστηκε ἄλλοτε στή γῆ. Θά τό ἔχετε δεῖ πολλές φορές, σέ μία πρόποση, σηκώνει κανείς τό ποτήρι, μάλιστα ὁ οἰκοδεσπότης, τυχόν ἕνα τιμώμενον πρόσωπον, κρατάει τό ποτήρι κι ἐκεῖ λέει κάποια πράγματα, μία προσφώνηση. Αὐτό θά πῆ «ἐπὶ κρατήρα λέγουσα», τί; «ὅς ἐστιν ἄφρων, ἐκκλινάτω πρός με, ὅποιος δέν ἔχει πολύ μυαλό, ἄς ἀλλάξη κατεύθυνση δρόμου καί νά ’ρθῆ σέ μένα, καὶ τοῖς ἐνδεέσι φρενῶν εἶπεν· κι ἐκεῖνοι πού εἶναι φτωχοί στό μυαλό τούς εἶπε, ἔλθετε φάγετε τῶν ἐμῶν ἄρτων καὶ πίετε οἶνον, τούς ἄρτους μου, τό κρασί μου, ὅν ἐκέρασα ὑμίν·»

(Παρ. Σολ. 9, 1)

πού ἔχω ἀναμείξει μέ νερό γιά σᾶς. Βλέπετε λοιπόν ὅτι ἔχομε ἐδῶ ἕνα θαυμάσιον προσκλητήριον τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας. Θαυμάσιο!

Καί συνεχίζει τό χωρίον ἀπό τήν Σοφίαν Σειράχ, «καὶ ἀπὸ τῶν γεννημάτων μου ἐμπλήσθητε·» καί ἀπ’ τά γεννήματά μου νά χορτάσετε. Καί ποιά εἶναι αὐτά τά γεννήματα; Ὅπως λέμε - οἱ χωρικοί τό λένε - «πῶς πῆγαν φέτος τά γεννήματά σου»; λέει ὁ ἕνας στόν ἄλλον. δηλ. ἡ καρποφορία. Εἶχες καρποφορία; Ποιά εἶναι τά γεννήματα; Θά μᾶς ἀπαντήση ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία: «τὰ δὲ ἐμὰ γεννήματα κρείσσω ἀργυρίου ἐκλεκτοῦ», εἶναι πιό καλύτερα κι ἀπ’ τό πιό καλό ἀσήμι, τά δικά μου γεννήματα. Γιατί, θά πῆ στή συνέχεια «βέλτιον ἐμὲ καρπίζεσθαι ὑπέρ χρυσίον καὶ λίθον»

(Παρ. Σολ. 8, 19)

γιατί εἶναι πολύ - πολύ καλύτερο νά καρπίζεσθε ἐμένα ἀπό τό χρυσάφι καί τούς πολυτίμους λίθους.

Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἔχει τήν Ἐνυπόστατον Σοφίαν, δηλ. τόν Ἰησοῦν Χριστόν, ὄντως τά ἔχει ὅλα. Καί ὑλικά καί πνευματικά. Λέγει ὁ Παῦλος: «ἐν ᾧ, ἐν τῷ ὁποίῳ, Χριστῷ δηλ., εἰσι πάντες οἱ θησαυροὶ τῆς σοφίας καὶ τῆς γνώσεως ἀπόκρυφοι»

(Κολ. 2, 3)

ἐκεῖ εἶναι κρυμμένοι, λέει, ὅλοι οἱ θησαυροί τῆς σοφίας καί τῆς γνώσεως. Στόν Ἰησοῦν Χριστόν. Ἔχεις τόν Χριστό; Ἔχεις τόν θησαυρόν αὐτόν τόν ἀπόκρυφον. Πράγματι ὡς πρός τήν πρόσκλησιν, ἀκοῦμε τώρα τόν Ἰησοῦν Χριστόν, νά λέγει, στήν Κ. Δ. : «Δεῦτε πρὸς με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς»

(Ματθ. 12, 28)

Ἐλᾶτε σέ μένα ὅλοι ἐκεῖνοι πού κοπιάζετε, ἐκεῖνοι πού εἴσαστε φορτωμένοι, ὄχι μόνο ἀπό τή ζωή ἀλλά καί ἀπό τίς ἁμαρτίες καί ἀπό τά ὑπαρξιακά σας, λεγόμενα προβλήματα, κι ἐγώ θά σᾶς ἀναπαύσω. Εἴδατε; Θά σᾶς ἀναπαύσω. Προσκλητήριον, πρόσκλησις. Ἐξ ἄλλου, ὁλόκληρο τό Εὐαγγέλιον, ὅπου φθάση, εἶναι ἕνα προσκλητήριον σέ ἀνθρώπους, λαούς καί ἔθνη, σέ ὅλους τους αἰῶνες, ἕως τό τέλος τῆς Ἱστορίας. Αὐτό εἶναι τό Εὐαγγέλιον. Ἕνα διαρκές προσκλητήριον, ἐννοεῖται, προσκλητήριον, πάντοτε σωτηρίας. Γι’ αὐτό Ἐνηνθρώπησε, γιά νά κάνη αὐτό τό προσκλητήριο τῆς σωτηρίας αἰσθητότερον. Πάντως διακρίνομε, καί πάλι θά πῶ καί θά ξαναπῶ, τήν ταύτιση τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας, μέ τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Γι’ αὐτό κάνομε τά θέματα αὐτά, γι’ αὐτό ἐπιμένω πολύ. Εἶναι τό ἴδιο πρόσωπο, πάντα τό ἴδιο πρόσωπο. Ἔτσι, θά λέγαμε γιά τόν ἑαυτό μας, τί πλοῦτος καί τί εὐτυχία, γιά τόν ἑαυτό μας, πού πιστέψαμε εἰς τόν Ἰησοῦν Χριστόν! Πόσο δυστυχισμένοι ἐκεῖνοι πού τόν ἀπέπεμψαν το Χριστό ἀπ’ τή ζωή τους, τοῦ γύρισαν τήν πλάτη τους. Τί κρίμα!

   Καί πηγαίνομε εἰς τόν 20ον στίχον:

«το γάρ μνημόσυνόν μου ὑπὲρ το μέλι γλυκύ, καὶ ἡ κληρονομία μου ὑπὲρ μέλιτος κηρίον».

Γιατί καί μόνη ἡ θύμισή μου, εἶναι γλυκύτερη ἀπό τό μέλι καί ἡ κληρονομία πού χαρίζω εἶναι γλυκύτερη ἀπό ὁλόκληρη τήν κηρήθρα τοῦ μελιοῦ. Ἐδῶ δικαιολογεῖ ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, τήν πρόσκλησή της, σ’ ἐκείνους πού τήν ἐπιθυμοῦν. Τό γιατί δηλ. τούς καλεῖ. Λέγει ὅτι καί μόνη - ἐδῶ νά προσέξουμε, κι εἶναι τόσο ἀληθινό - ἡ θύμισή της, δίδει γλυκύτητα καί μακαριότητα.

Πράγματι τό βεβαιώνει αὐτό ὁ ψαλμωδός: «Ἐπιθυμητά - ἐννοεῖται τά δικαιώματα τοῦ Κυρίου - ὑπέρ χρυσίον καὶ λίθον τίμιον πολὺν καὶ γλυκύτερα ὑπὲρ μέλι καὶ κηρίον» (Ψαλμ. 18ος , 11) Κηρίον θά πῆ κηρύθρα, πού ἔχει μέσα τό μέλι. Ἀκόμη θά πῆ, στόν ἴδιο ψαλμό. «τὰ δικαιώματα Κυρίου εὐθέα, εὐφραίνοντα καρδίαν», πού εὐφραίνουν τήν καρδιά. Καί θά πῆ στόν 118ον ψαλμό: «ὡς γλυκέα τῷ λάρυγγί μου τά λόγιὰ σου, ὑπέρ μέλι τῷ στόματί μου» (Ψαλμ. 118, 103) Πόσο γλυκά, λέει, τά λόγια σου στό στόμα μου ἤ στό λάρυγγά μου καί τό στόμα μου. Πιό πάνω ἀπό τό μέλι. Κι αὐτό εἶναι μία ἀλήθεια. Ἄν δῆτε, πολλές προσευχές ἁγίων καί στήν Π. Δ. θά δῆτε, ναί, προσευχές ἁγίων, προφητῶν, τοῦ Δαυΐδ, ἐκεῖνο πού σᾶς ἔλεγα μία περασμένη φορά, μ’ ἐκείνη τήν διπλήν ἐπανάληψιν «Κύριέ μου, Κύριε, Κύριέ μου Κύριε» γεμάτη γλυκύτητα προσευχή. Γιατί; γιατί αἰσθάνεται ὁ Δαυΐδ πάρα πολλή γλυκύτητα. Ἔχομε λοιπόν προσευχές προφητῶν, δικαίων τῆς Π. Δ. ἀλλά καί τῆς Κ. Δ., ἔχομε στούς ἁγίους μέσα στήν Ἐκκλησία προσευχές τους πού εἶναι γλυκύτατες, πού ἐκφράζουν τή γλυκύτητά τους πρός τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Ναί! Ἐδῶ, θά λέγαμε, ὅτι, αὐτό πού λέγει ὁ ψαλμωδός εἰς τόν 118ον ψαλμόν, ὅτι εἶναι πιό πάνω ἀπό τό μέλι στό στόμα μου, «γλυκέα τῷ λάρυγγί μου τά λόγιὰ σου», αὐτό ἀγαπητοί μου, θά μοῦ ἐπιτρέψετε νά σᾶς πῶ ὅτι δέν εἶναι μία ἁπλή εἰκόνα ἀλλά εἶναι καί μία, πολλάκις πραγματικότητα. Σᾶς τό ἔχω ξαναπεῖ αὐτό. Κάτι ἀνάλογο λέγει ὁ ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος. Ὅταν αἰσθάνεται ὁ ἄνθρωπος τήν γλυκύτητα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Οὔτε, λέει, κοιμᾶται, οὔτε εἶναι ξύπνιος! Εἶναι σέ μία κατάσταση ἡμιεγρηγόρσεως, λέγει ὁ ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος, ὅταν αἰσθάνεται αὐτή τήν γλυκύτητα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ - προσέξτε - χωρίς εἰκόνες. Χωρίς εἰκόνες! Τίποτα ἀπό εἰκόνες, γιατί οἱ εἰκόνες εἶναι πολλές φορές ἐπικίνδυνες. Ἔτσι κι ἐδῶ, νά αἰσθάνεται κανείς γλυκύτητα. Πῶς καμμιά φορά τό στόμα μας εἶναι λιγάκι στυφό, καί παίρνομε καμμία καραμέλα καί γλυκαινόμαστε, ἔτσι, ὀντολογικά, πραγματικά, ὄχι εἰκονικά, ὄχι μεταφορικά, νά γλυκαθῆ ὁ λάρυγγας τοῦ μελετητοῦ τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, ἀπό τή μνήμη τοῦ Θεοῦ, ἀπό τό λόγο τοῦ Θεοῦ. Νά αἰσθανθῆ ἐδῶ στό λαιμό του μία γλυκύτητα. Αὐτό λοιπόν πού γράφει ὁ ψαλμωδός, εἶναι πραγματικότης. Μεσ’ τούς αἰῶνες, πολλοί εἶναι ἐκεῖνοι πού ἔχουν αἰσθανθεῖ αὐτήν τήν γλυκύτητα καί δέν διαψεύδουν τόν ὑμνογράφο, τόν Δαυΐδ. Δέν τόν διαψεύδουν.

Ἀλλά καί μόνη ἡ μνήμη τοῦ Θεοῦ, φέρει χαρά. Καί μόνη ἡ μνήμη τοῦ Θεοῦ! Λέγει πάλι ὁ ψαλμωδός στόν 76ον ψαλμόν του: «ἐμνήσθην τοῦ Θεοῦ καὶ εὐφράνθην·» (Ψαλμ. 76ος, 4) Πόσο ὡραῖο εἶναι αὐτό! Μποροῦμε ὅλοι μας, ἀγαπητοί μου νά τό ἀποκτήσωμε. Ὅλοι μας, ὅλοι μας! Προσέξτε! Ὅπως ὅταν ἔχομε τήν μνήμη ἑνός πολύ ἀγαπημένου μας προσώπου, ὁποιοδήποτε εἶναι αὐτό τό πρόσωπο, ἔχομε τήν μνήμη αὐτοῦ τοῦ ἀγαπημένου μας προσώπου, πού δέν εἶναι παρών καί αἰσθανόμεθα μία χαρά. Ἔτσι αἰσθάνεται χαρά ὁ ἄνθρωπος ὅταν ἔχει βαθύνει μεσ’ τόν Θεό, ὅταν τόν ἔχει ποθήσει, ἐπιθυμήσει. Καί μόνη ἡ μνήμη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ φέρει χαρά.

Νά τώρα θυμήθηκα, στό Ὡρολόγιο τό μεγάλο εἶναι μία ἀκολουθία στόν Ἰησοῦν Χριστόν. Ἕνας Κανόνας εἰς τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Ἐκεῖ λέει συνέχεια «Ἰησοῦ μου γλυκύτατε, γλυκύτατε Ἰησοῦ μου κλπ., κλπ»., εἶναι στό μεγάλο Ὡρολόγιο πηγαίνετε σπίτι σας νά τό βρεῖτε αὐτό. Ὁ συντάκτης αὐτοῦ τοῦ Κανόνος δέν ἦταν ἔξω ἀπ’ αὐτή τή γλυκύτητα, κι ἄπ’ αὐτή τήν χαρά, ἐπί τῆ μνήμῃ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἀλήθεια λοιπόν πρέπει ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ σέ μᾶς νά γίνη ἀγάπη, καί τότε ἡ ἀγάπη δίνει χαρά, ἡ μνήμη ἀπό τήν ἀγάπη, δίνει χαρά. Ἐμεῖς πολλές φορές ἔχομε μόνο μία γνώση, δέν προχωρήσαμε στήν ἀγάπη. Δέν θά ὑπῆρχε πιό ψυχρό πρᾶγμα ἀπό κάτι τέτοιο. Ὅπως - νά μέ συμπαθᾶτε γιά τά παραδείγματα ἀλλά τά χρησιμοποιεῖ καί ἡ ἰδία ἡ Ἁγία Γραφή - κάποιος νέος γνώρισε μία κοπέλα. Ὄχι ἁπλῶς τή γνώρισε ἀλλά καί ζήτησε καί ἔμαθε κι ἀπό δῶ κι ἀπό κεῖ, ἄν εἶναι καλή, ἄν εἶναι τίμια, ἄν εἶναι σπουδαία, ἔμαθε πολλά. Ἀλλοίμονο ὅμως, δέν γεννήθηκε μέσα στήν καρδιά του ἡ ἀγάπη. Ὡς πρός τί λοιπόν αὐτή ἡ γνῶσις; Τό καταλαβαίνομε; Πρέπει αὐτή ἡ γνώση νά μᾶς ὁδηγήση στήν ἀγάπη, κι ὅταν ἀκόμη ἀπουσιάζει τό ἀγαπώμενον πρόσωπον, ἀκόμη καί τότε νά μᾶς δίνη χαρά. Αὐτό σημαίνει «ἐμνήσθην τοῦ Θεοῦ καί εὐφράνθην».

Ἀλλά καί ἡ μνήμη τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, σάν κληρονομία του, γιατί λέει ἐδῶ «καὶ ἡ κληρονομία μου ὑπέρ μέλιτος κηρίον». Τά ἐγκόσμια φέρουν μία πρόσκαιρη χαρά. Μοῦ χάρισαν ἕνα κοστούμι, ἕνα αὐτοκίνητο, ἕνα ταξίδι, ἕνα σπίτι, πολλά χρήματα, ὅλα αὐτά δίνουν βέβαια μιά εὐχαρίστηση, μιά χαρά ἄς τό ποῦμε, ἀλλά εἶναι πρόσκαιρα ὅμως. Ἐνῶ τά οὐράνια καί αἰώνια δίνουν μία ἀληθινή χαρά. Ἀκόμη καί τήν ὥρα τοῦ φρικτοῦ μαρτυρίου! Ἀκόμα κι ἐκείνη τήν ὥρα.

Εἶναι δέ ἰδιαίτερον χάρισμα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Μόνο, γιά ὅλα αὐτά χρειάζεται πνεῦμα ἡρωϊκό, ὄχι πνεῦμα δειλίας. Πνεῦμα ἡρωϊκό. Γιά νά μήν ἐμπλεκόμεθα εἰς τήν κοσμικότητα. Γιατί ἡ κοσμικότητα κατακαλύπτει ὅλες αὐτές τίς πραγματικότητες. Πάντως ἄς ξεκινήσουμε. Δέν εἶναι οὐτοπίες. Ὄχι. Οὔτε ἄπιαστα πράγματα. Ν’ ἀποκτοῦμε βέβαια πρῶτες αὐτές τίς γεύσεις, κι αὐτές οἱ γεύσεις, θά φέρουν βαθύτερες καί βαθύτερες καί μονιμότερες γεύσεις.

   Καί πηγαίνομε εἰς τόν ἑπόμενον στίχον τόν 21ον: «οἱ ἐσθίοντες μέ ἔτι πεινάσουσι, καὶ οἱ πίνοντές μέ ἔτι διψήσουσιν». Δέν ὑπάρχει κόρος, μπούχτισμα. Ὅσοι μέ τρώγουν, θά πεινάσουν περισσότερο, κι ὅσοι μέ πίνουν θά διψάσουν πιό πολύ. Καί προσθέτει ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία ἐδῶ ὅτι ἡ ἐπιθυμία της πού προκαλεῖται εἰς τούς ἀνθρώπους εἶναι ἀκόρεστος, ἀχόρταστη. Εἶναι ἕνα σχῆμα, γιά νά δείξη αὐτήν τήν διαρκῶς αὐξανόμενη ἐπιθυμία. Ὄχι μόνο ἐδῶ εἰς τήν γῆν ἀλλά καί εἰς τήν αἰωνιότητα. Πρό παντός εἰς τήν αἰωνιότητα. Δέν θά ὑπάρχει κορεσμός τῆς θεωρίας τοῦ προσώπου τοῦ Χριστοῦ. Εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ποτέ. Ἐξ ἄλλου οἱ ἄγγελοι, ὅταν λέγουν τόν γνωστόν ὕμνον πού μᾶς ἀποκαλύπτει ὁ προφήτης Ἠσαΐας «ἅγιος,ἅγιος, ἅγιος Κύριος σαβαώθ»

( Ἡσ. 6, 3)

πού ἀναφέρονται εἰς τό πρόσωπον τοῦ καθημένου ἐπί τοῦ θρόνου, κι αὐτός εἶναι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, ἡ μετέπειτα Ἐνανθρωπήσασα, ὁ Θεός Λόγος, ὅπως μᾶς τό ἀποκαλύπτει ὁ Ἰωάννης, - δέν θά παύσω συνεχῶς νά τά λέω καί νά τά ξαναλέω αὐτά τά σημεῖα - ἐκεῖ δέν βαρύνονται τά Σεραφίμ νά ὑμνοῦν.., νά ὑμνοῦν.., νά ὑμνοῦν, ἀκορέστως. Γιατί; ἀκοῦστε γιατί. Ὅταν ὑμνήσουν καί τελειώση ὁ ὕμνος, ἔχουν μία ἀποκάλυψιν, ἀποκάλυψιν γνώσεως τοῦ καθημένου ἐπί τοῦ θρόνου. Τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας. Ὁπότε αὐτή ἡ ἀποκάλυψη ἡ καινούρια ἐπιφέρει, γεννᾶ, δημιουργεῖ, προκαλεῖ μία δοξολογία αὐθόρμητη. Καί τί καλύτερο νά πῆ κανείς παρά τόν ἴδιον ὕμνο. «ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος …». Ὅταν τελειώση ὁ ὕμνος ἔχομε νέα ἀποκάλυψη γνώσεως τοῦ θεανθρωπίνου προσώπου τοῦ Χριστοῦ. Καί πάλιν ἐπανάληψη τοῦ ὕμνου, εἰς τό διηνεκές. Δέν ὑπάρχει κόρος, δέν ὑπάρχει χορτασμός. «Κόρος», τό μπούχτισμα, (ὤχ!, τά ἴδια θά λέω;) δέν ὑπάρχει. Ἀνανέωσις αὐτῆς τῆς πείνας καί τῆς δίψας καί τῆς ἐπιθυμίας. Εἶναι πάρα πολύ ὡραῖο πρᾶγμα. Γι’ αὐτό στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ δέν ὑπάρχει κορεσμός, ἐδῶ στή γῆ ὑπάρχει τό μπούχτισμα, ὁ κορεσμός.

Ὑπάρχει ὅμως καί τό ἀντίθετον σχῆμα. Ὄχι γιά νά καταστρατεύση αὐτό πού εἴπαμε ἀλλά γιά νά τό ἐπιρρώση, γιά νά δειχθῆ ἐδῶ ἡ ἀπόλυτος πληρότητα. Ἀντίθετο σχῆμα. Λέγει στήν Σαμαρείτιδα γυναίκα ὁ Χριστός : «ὅς δ’ ἄν πίῃ ἐκ τοῦ ὕδατος οὗ ἐγὼ δώσω αὐτῷ, οὐ μή διψήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα» ( Ἰωάν. 4, 14)

Τό νερό πού θά δώσω ἐγώ, σ’ ἐκεῖνον, πού θά τό πιῆ, δέν θά διψάση ποτέ. «ἀλλά τό ὕδωρ ὅ δώσω αὐτῷ, γενήσεται, θά γίνη, ἐν αὐτῷ πηγὴ ὕδατος ἁλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον». Ἐδῶ τί ὑπάρχει; Ὑπάρχει ἀγαπητοί μου, πίνω καί δέν ξαναδιψῶ πιά, ἐνῶ προηγουμένως πίνω καί ξαναδιψῶ. Ἐδῶ δείχνει μία ἀπολυτότητα, μία πληρότητα. Καί λέγει ὅτι αὐτός πού θά πιῆ ἀπ’ τό δικό μου τό νερό δέν θά ξαναδιψάση ποτέ. Δέν εἶναι ἀντίθετο. Εἶναι ἕνα ἄλλο σχῆμα, γιά νά στερεώση τό πρῶτο σχῆμα.

Ἀκόμα ὑπάρχει ἕνα τρίτο σχῆμα, πού δείχνει τό σχῆμα αὐτό τήν ἀπουσία τῶν ἀναγκῶν. Σημειώνει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης (ὁ Χριστός τό λέει) στήν Ἀποκάλυψη : «οὐ πεινάσουσιν ἔτι οὐδέ διψήσουσιν ἔτι, … ὅτι τὸ ἀρνίον τὸ ἀνά μέσον τοῦ θρόνου ποιμαίνει αὐτούς, καὶ ὁδηγήσει αὐτοὺς ἐπί ζωῆς πηγὰς ὑδάτων …» ( Ἀποκ. 7, 16-17)

δηλ. ἐδῶ ἀπουσία ἀναγκῶν. Καί τά τρία σχήματα δείχνουν τήν ἀπολυτότητα καί τήν πληρότητα καί τή μακαριότητα.

Κι ἐνῶ λέγει αὐτά ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, ὁ Ἰησοῦς Σριστός βεβαιώνει: «ἐγώ τῷ διψῷντι, δώσω ἐκ τῆς πηγῆς τοῦ ὕδατος τῆς ζωῆς δωρεάν»

( Ἀποκ. 21, 6)

στην Ἀποκάλυψη λίγο πρίν τό τέλος. Ἐγώ, λέει, θά δώσω εἰς τόν διψώντα νερό, πηγή ὕδατος ζῶντος. Τί λέει στήν Π. Δ. ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία; τί λέει ἐδῶ ὁ Χριστός; Τό ἴδιο πρᾶγμα. Τολμᾶ νά πῆ ἄνθρωπος, ὅτι «ἐγώ ἔχω τό νερό πού δέν διψᾶ ποτέ ἄν κανείς τό πιῆ, καί θά ἔχη πληρότητα, μακαριότητα ἐπάνω στά ὑπαρξιακά του προβλήματα; Τολμάει αὐτό νά τό πῆ ὁ πιό τρανός, ὁ πιό σπουδαῖος ἄνθρωπος τῆς γῆς, ὁ πιό φιλόσοφος, ὁ φιλόσοφος τῶν φιλοσόφων; Τολμάει κανείς αὐτό νά τό πῆ; Ἀλλά καί εἰς τούς Καπερναΐτας εἶπε ὁ Χριστός: «ἐγώ εἰμι ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς· ὁ ἐρχόμενος πρός με οὐ μή πεινάσῃ, καὶ ὁ πιστεύων εἰς ἐμὲ οὐ μὴ διψήσῃ πώποτε» ( Ἰωάν. 6, 35)

ἐκεῖνος πού ἔρχεται σέ μένα, οὔτε θά πεινάση, οὔτε θά διψάση ποτέ. Αὐτές δέ οἱ φράσεις, «οὐ μή πεινάσῃ, οὐ μή διψήσῃ» δέν ἐκφράζουν αὐτήν τήν ἀπόλυτη πνευματική ἱκανοποίηση καί στόν παρόντα αἰῶνα καί εἰς τόν μέλλοντα; Δέν εἶναι τά ἴδια λόγια τοῦ ἰδίου προσώπου;

Καί ἡ Κ. Δ. τελειώνει, βέβαια μέ τό βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως, τώρα στό 22ον κεφάλαιο τό τελευταῖο - τελευταῖο, στόν 17ον στίχον, τελειώνει μ’ ἕνα προσκλητήριο. Γιατί ὁ λόγος περί προσκλητηρίου.

Λέει ὁ Χριστός: «καὶ ὁ διψῶν ἐρχέσθω, καὶ ὁ θέλων λαβέτω ὕδωρ ζωῆς δωρεάν», αὐτός πού διψάει ἄς ἔλθη. Προσκαλῶ. Καί προσκαλεῖ ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, μέσα εἰς τούς αἰῶνες διαρκῶς πιστούς ἀνθρώπους. Ἐν τούτοις οἱ ἄνθρωποι.. ἐκεῖ τό λέει νομίζω εἰς τόν προφήτη Ἱερεμία. «Δύο κακά, λέει, ἔκανε ὁ ἀγαπημένος μου λαός. Τό ἕνα εἶναι ὤρυξεν - ἔσκαψεν - φρέαρ συντετριμμένον, δηλ. ἕνα πηγάδι πού δέν βρῆκε καλό νερό, καί ἀπό ἐκεῖ πίνει» ( Ἱερ. 2, 13) Αὐτή μάλιστα ἡ προφητεία, ἀκόμη καί σέ τροπάρια λέγεται τή Μ. Ἑβδομάδα. Φρέαρ συντετριμμένον. Δηλ. πηγάδι, ἄς τό ποῦμε κατά λέξη κατακομματιασμένο. Ἀκριβέστερα νά τό ποῦμε ἔτσι. Δέν ἔχει καλό νερό, βρωμάει τό νερό. Καί πάει ὁ κάθε.. νά πῶ ἄνθρωπος; Ἀλλά λέω κάθε Χριστιανός. Γιατί δέν γνώρισε τήν πηγή τῆς ζωῆς, καί πηγαίνει νά πιῆ νερό καί νά ξεδιψάση, καί νά λύση τά ὑπαρξιακά του προβλήματα, νά λύση τό θέμα τοῦ θανάτου ἀπό φρέατα συντετριμμένα. Δέν εἶναι κρίμα; Ἰδίως οἱ Μασσῶνοι, ἄφησαν τόν Χριστό καί πῆγανε στή Μασσωνία! Οἱ ταλαίπωροι αὐτοί ἄνθρωποι, καί πᾶνε σέ φρέατα συντετριμμένα. Ἀλλά καί ἐκεῖνοι πού κυνηγᾶνε τίς ἡδονές, σέ φρέατα συντετριμμένα δέν τρέχουν νά πιοῦν νερό; Τί κρίμα!

Ἔτσι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία εἶναι ἡ ἀκόρεστος θεωρία (ἀπό τό βλέπω= θεωρῶ), πού καλύπτει κάθε ἀνάγκη, σωματική καί πνευματική, καί εἰς τόν παρόντα καί εἰς τόν μέλλοντα αἰῶνα.  Ἀγαπητοί μου, ἄν καί πέρασε ἡ ὥρα, ἀλλά ἄς ξεκινήσωμε κάτι, καί μάλιστα αὐτό τό κάτι εἶναι τό τελευταῖο χωρίο. Ὄχι τοῦ κεφαλαίου. Τό τελευταῖο χωρίο τῶν ὅσων λέγει ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία γιά τόν ἑαυτό της. Λοιπόν 22ον χωρίον:

«ὁ ὑπακούων μου οὐκ αἰσχυνθήσεται, καὶ οἱ ἐργαζόμενοι ἐν ἐμοὶ οὐχ ἁμαρτήσουσι».

ποιος μέ προσέχει καί ὑπακούει στούς λόγους μου, ποτέ δέν θά νροπιαστῆ, κι ὅσοι ἐργάζονται ὑπό τήν ἔμπνευσή μου, δέν θά περιπέσουν σέ σφάλματα.

Ἀκόμη λοιπόν ἕνας στίχος ὁμολογίας καί βεβαιώσεως τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας. Σᾶς εἶπα, εἶναι ὁ τελευταῖος στίχος. Κατακλείεται μέ αὐτόν τόν στίχο, ὅ,τι προβάλλει ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία. Οἱ ὑπόλοιποι στίχοι τοῦ κεφαλαίου, δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά προτροπές τοῦ ἱεροῦ συντάκτου τοῦ Σειράχ, πού λέγει: «νά τί σᾶς παρουσίασα· ἐγώ δοκίμασα αὐτή τή χαρά εὔχομαι λοιπόν νά μήν κρατήσω γιά τόν ἑαυτό μου ἐκεῖνα πού δοκίμασα, κι ἔρχομαι τώρα νά σᾶς τά δώσω κι ἐσᾶς». Εἶναι ἐκεῖνο πού λέγει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης στήν Α΄ του Ἐπιστολή. Ὅτι ἐμεῖς δοκιμάσαμε τή χαρά τοῦ Χριστοῦ, τήν μακαριότητα τοῦ Χριστοῦ. Δέν θέλομε νά κρατήσομε γιά τόν ἑαυτόν μας αὐτή τή μακαριότητα ἀλλά ἐρχόμαστε νά γίνωμε κοινωνοί σέ σᾶς, δηλ. νά γίνετε ἐσεῖς κοινωνοί σέ μᾶς, ἀπ’ τή χαρά τήν δική μας, τή μακαριότητα τήν δική μας. Αὐτό εἶναι. Δέν κρατῶ γιά τόν ἑαυτόν μου, λέω καί σέ σᾶς. Ὡστόσο, πλημμυρισμένος μάλιστα ἀπό τόν θαυμασμόν ὁ Σειράχ γιά ὅ,τι ἀνεκάλυψε ἀπό τήν Ἐνυπόστατο Σοφία, ἔρχεται νά τά θέση ὅλα αὐτά στήν δημοσιότητα. Γιά εὐρύτερη ὠφέλεια. Ἐδῶ πάντως ὁμιλεῖ ἡ Σοφία, σ’ αὐτό τό χωρίο, καί βεβαιώνει ὅτι ὅποιος προσέχει καί ἐφαρμόζει ὅ,τι λέγει Ἐκείνη, ποτέ στή ζωή του δέν θά ντροπιαστῆ. Ἀλήθεια ποιός πίστεψε εἰς τόν Χριστόν καί ντροπιάστηκε; Ποιός ἔζησε τό Εὐαγγελικόν ἦθος καί ἐζημίωσε; Ποιός κατηγορήθηκε γιατί ἡ ἐλπίδα του ἦταν ὁ Θεός; Ποιός χάθηκε γιατί ἔδεσε στό λιμάνι τῆς πίστεως στό Θεό, τήν ὕπαρξή του; Κοντά στό Θεό ὑπάρχει πλήρης ὑπαρξιακή ἱκανοποίησις.

Ὅ,τι ἀφορά δηλ. τήν ὕπαρξή μου. Ἔξω ἀπ’ τό Θεό ὑπάρχει τό ἀνικανοποίητον τῆς ζωῆς, καί τό ἀκατανόητον τῆς ἀνθρωπίνης ὑπάρξεως. Ἄν ντρεπόμαστε τόν Χριστό, εἶναι γιατί ἀκόμη δέν κατανοήσαμε τίποτε ἀπό Ἐκεῖνον. Γιά μᾶς ὁ κόσμος στέκεται θησαυρός καί ὁ Χριστός στέκεται σκύβαλα. Αὐτό εἶναι ἡ τραγικότητά μας!

Ἀλλά πρῶτα ὁ Θεός, ἀγαπητοί μου, θά συνεχίσωμε τήν ἐρχομένη Τρίτη.

204η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης 
« Σοφία Σειράχ ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Σοφία Σειράχ " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/sofia-seirax
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oRvQcJSffpry9_VIhWtola

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Σοφία Σειράχ».🔻
https://drive.google.com/file/d/15yPd5yULQpwqBdVJzrpusJNL6wa2BczM/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς «Σοφία Σειράχ».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40o1lCOake2wwX61iRYZNi-M

🔸📜 Απομαγνητοφωνημενες ομιλίες της σειράς «Σοφία Σειράχ».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%A3%CE%BF%CF%86%CE%AF%CE%B1%20%CE%A3%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AC%CF%87.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Προτροπές - Συμβουλές του πατρός Αθανασίου. (49)

†. «ὡς κιννάμωμον καὶ ἀσπάλαθος ἀρωμάτων δέδωκα ὀσμὴν καὶ ὡς σμύρνα ἐκλεκτὴ 
διέδωκα εὐωδίαν, ὡς χαλβάνη καὶ ὄνυξ καὶ στακτὴ καὶ ὡς λιβάνου ἀτμὶς ἐν σκηνῇ». Δέν θά κάνω περιγραφή λεπτομερῆ, γιατί θά μᾶς πάρη πολύς χρόνος. Τήν ἀπόδοση μόνο: Ὅπως ἡ εὔοσμη κανέλα - τό κιννάμωμον - καί ὁ ἀρωματικός ἀσπάλαθος, ἔδωσα καί δίδω εὐωδία, καί ὅπως ἡ ἐκλεκτή σμύρνα, σκορπίζω ἄρωμα. Ὅπως ἡ χαλβάνη καί ὁ ὄνυξ καί ἡ στακτή καί τό θυμίαμα τοῦ λιβανιοῦ, σκορπῶ τήν εὐωδία μου μπροστά στή σκηνή τοῦ μαρτυρίου.
Εἶναι κάποια ὑλικά, ἀγαπητοί μου, πού ὁ Θεός - τό ἴδιο πρόσωπο ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, ὁ Ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ - εἶχε δώσει ἐντολή εἰς τόν Μωϋσέα, νά κατασκευάσουν θυμίαμα. Τό θυμίαμα πρός λατρείαν, ἦταν ἀπό τέσσερα μέρη. Καί λέει ἐκεῖ ὁ Θεός, τέσσερα μέρη θά πάρης ἀπό ἐκεῖνο.. ἀπό ἐκεῖνο.. θά τά σμίξης καί θά τά κάνης θυμίαμα. Τό γνωστό μας μοσχολίβανο. Ἡ βάση δέ τοῦ μοσχολίβανου, πιστεύω τό ξέρετε ὅλοι σας, εἶναι τό λιβάνι. Τό τρίβουν, τό κάνουνε σκόνη καί μετά προσθέτουν διάφορα ἀρώματα. Σά γνωστά μας ποικίλα - ποικίλα ἀρώματα. Μέ τήν διαφορά μόνο πού τά ἀρώματα τά δικά μας εἶναι πιά ἐκχυλίσματα, δέν πᾶμε νά πάρωμε τήν κανέλα ἀτόφια, θά πάρωμε τό ἔλαιον τῆς κανέλας καί δέν ξέρω τί ἄλλο θά πάρωμε καί τά ἀναμιγνύομε. Θέλετε μιά λεπτομέρεια; (ἀπό τήν Π. Δ. τώρα αὐτό). Καί λέγει (ὁ Θεός) : «ὅταν θά κατασκευάσης αὐτό τό θυμίαμα, θά τό χρησιμοποιῆς μόνο γιά λατρευτικούς σκοπούς. Πρόσεξε, στή σύνθεση πού σοῦ ’πα, δέν θά τό χρησιμοποιήσης γιά νά μυρίζεσαι!», ἔτσι νά βάλωμε λιβάνι γιά νά μυριζόμαστε, γιατί μᾶς ἀρέσει. Ὄχι. Ἄλλο πρᾶγμα ὅταν θυμιάσωμε στό σπίτι μας καί τό θυμίαμα πού θυμιάζομε γεμίζει ὅλος ὁ χῶρος καί βέβαια φθάνει καί μέχρι τή μύτη μας. Ἄλλο αὐτό! κι ἄλλο ν’ ἀνάψω εἰδικά θυμίαμα, νά κάψω, μόνο καί μόνο γιά νά μυρίζω.
Προσέξατέ το, εἶπα «λεπτομέρεια». Ξέρετε πόσες τέτοιες «λεπτομέρειες» ὑπάρχουν στήν Π. Δ.; Κι ὅμως εἶναι λησμονημένες. Γιατί δέν προσέχομε ἐκεῖνα πού 
λέγει ἡ Π. Δ. καί τό κυριώτατο εἶναι αὐτό. Πρόσεξε, θά διακρίνης αὐτό πού θά προσφέρης στό Θεό, ἀπό ἐκεῖνο πού ἐσύ θά χρησιμοποιήσης. Ἐδῶ εἶναι τό πολύ σπουδαῖο. Τό πολύ σπουδαῖο. Θά μοῦ πεῖτε, τό λάδι τῆς ἐλιᾶς τό χρησιμοποιοῦμε γιά ν’ ἀνάψωμε τά κανδήλια. Τό χρησιμοποιοῦμε βεβαίως καί γιά νά φᾶμε. Μάλιστα. Ἀλλά τό λάδι πού ἤδη ξεχωρίσαμε στό μπουκάλι μας, ἄν θέλετε νά τό πάρω χοντρικά ἔτσι, πού εἶναι τώρα γιά τά κανδήλια, εἶναι γιά τά κανδήλια. Δέν θά πηγαίνω στήν κουζίνα νά πάρω τό μπουκάλι τοῦ λαδιοῦ γιά νά ἀνάψω τό κανδήλι. Θά ἔχω μπουκάλι γιά τό κανδήλι! Μή μέ πῆτε< «λεπτολόγον». Σᾶς ἀνέφερα δέν τά λέγω ἐγώ αὐτά τά πράγματα. Σᾶς ἀνέφερα. Δηλ. πάντα θά ξεχωρίζωμε κάτι, καί γιά νά τό καταλάβετε, γιά νά μήν παρανοηθῶ, σᾶς ἐρωτῶ. Στό σπίτι σας, ὅταν κάνετε πρόσφορο, ἔχετε εἰδικό σκεῦος, μέσα στό ὁποῖον ἐκεῖ ζυμώνετε τό πρόσφορό σας; Καί ἐρωτῶ. Στό ἴδιο σκεῦος ζυμώνετε καί τό ψωμί σας; Ὄχι. Ἔχετε ξεχωριστό σκεῦος. Ἔχετε ξεχωριστή πετσέτα πού θά βάλετε τό πρόσφορο, γιά νά τό πάτε στή Ἐκκλησία. Αὐτό τό ξεχώρισμα. Τό Ἅγιο Ποτήριο τό χρησιμοποιοῦμε γιά νά πίνομε νερό, κρασί; Ἄπαγε! Αὐτό θά πῆ «ἁγιάζω». Ἡ λέξις «ἁγιάζω» ἔχει δύο σημασίες. Ἡ μία σημασία, 
ἐπί ἀνθρώπων, πού θά πῆ ὅταν γίνομαι πνευματικῶς ἀνώτερος. Τό ἄλλο, ὅταν ξεχωρίζω. «Ἁγίασέ μου, λέει, τό καί τό». Δηλ. ξεχώρισέ μου.
Γι’ αὐτό, ὅπως βλέπομε ἐδῶ, ἀγαπητοί, ἡ πράξις τοῦ θυμιάματος στή λατρεία, εἶναι ἐντολή τοῦ Θεοῦ. Καί ὁ Θεός μᾶς ἔδωσε αὐτά τά ὑλικά, γιά νά τά χρησιμοποιοῦμε στή λατρεία. Αὐτό τό ἀγαπάει ὁ Θεός. Γιατί ἐκφράζει τά ἁγνά ἀνθρώπινα αἰσθήματα. Νά ἔχωμε τήν καλή συνήθεια, τό πρωΐ καί τό βράδυ ἤ τουλάχιστον μιά φορά τήν ἡμέρα, γιατί πολλοί ἄνθρωποι τό πρωΐ δέν προλαβαίνουν, μέ τίς δουλειές τους, ἄλλοι γιατί τό βράδυ, γιά κάποιο λόγο ἀπουσιάζουν πολλές ὧρες, ἀργοῦν νά ἐπιστρέψουν, ὅμως τουλάχιστον μία φορά τήν ἡμέρα ἄν ὄχι δύο, νά ἔχωμε λοιπόν 
αὐτήν τήν καλή συνήθεια, στήν προσευχή μας νά θυμιάζουμε. Εἶναι λατρεία. Τό κανδήλι τό ἑτοιμάσαμε. Ἀνάβει. Τό θυμιατό τό ἑτοιμάσαμε. Ἄν γιά μία στιγμή δέν ἔχομε κανδήλι ἤ ἄν θέλετε πρόσθετα μέ τό κανδήλι χρησιμοποιήσωμε κι ἕνα κεράκι, 
τό ἀναψομε, ὅλα αὐτά ἀποτελοῦν στοιχεῖα λατρείας, στοιχεῖα θυσίας. Νά ἔχωμε πάρα πολύ τή συνήθεια αὐτή.
Μπορῶ νά σᾶς πῶ ὅτι πολλά παιδιά μας πού εἶναι φοιτητές καί ζοῦν Θεσ/νίκη, Ἀθήνα ἤ ὁπουδήποτε ἀλλοῦ, κι ἔχουνε δικό τους δωμάτιο - ἐννοεῖται νοικιάζουν κάπου - χρησιμοποιοῦν καί τό θυμίαμα καί τό κανδήλι καί τό κεράκι. Ἐγώ τουλάχιστον, ὅσους.. ἔτσι φθάνω κάπου καί τούς προμηθεύω κατά κάποιον τρόπο, ναί, καί τούς τό τονίζω αὐτό, νά κάνουν προσευχή ἀνάβοντας θυμίαμα κλπ. Ἄν ξέρατε αὐτό πόσο ἐπίδραση ἔχει στήν πνευματική ζωή τοῦ προσευχομένου, μόλις καί ἀνάγκη νά σᾶς τό πῶ. Γιατί ἕνα παιδί πού ἔτσι σκέπτεται, ἀγόρι ἤ κορίτσι, στό σπίτι, θ’ ἀνάψει τό καρβουνάκι, τό θυμίαμα, τό κανδήλι, δέν μπορεῖ νά πάει εὔκολα στήν ἁμαρτία. Στήν ἁμαρτία εὔκολα δέν μπορεῖ νά πάει! Ἐγώ τουλάχιστον, ἀπό τούς παρόντες ἐδῶ γονεῖς, μπορῶ νά σᾶς πῶ, γνωρίζω παιδιά σας τά 
ὁποία χρησιμοποιοῦν αὐτά τά στοιχεῖα τῆς λατρείας. Κι ὁ Θεός βεβαίως χαίρεται γι’ αὐτό - διότι Ἐκεῖνος ἔδωσε τήν ἐντολή νά θυμιάζουμε - καί ἱκανοποιεῖ τά αἰτήματά μας.
Ἐδῶ ὑπάρχει μία μυστική σχέσις, πού κι ἄλλοτε σᾶς τήν ἔχω πεῖ, λέει κάπου στήν Π. Δ. ὅτι «Ἐγώ, λέγει, δίδω τίς εὐλογίες μου ἐν δικαιοσύνη, ἐν σταθμῷ». Τά σταθμά εἶναι τά ζύγια. Συνεπῶς θά μοῦ δώσης, θά σοῦ δώσω. Προσέξτε αὐτό τό σημεῖο. Ὅταν πάω σ’ ἕνα μαγαζί ν’ ἀγοράσω κάτι, βεβαίως τό ἀντικείμενο τό ζυγίζουν, τό πληρώνω, τό παίρνω. Αὐτό λέγει τώρα ὁ Θεός. Ὅτι τό ἔλεός του, λέγει, τό δίδει «ἐν σταθμῷ». Κύριε, ὅταν λές «ἔλεος», εἶναι ἀντιφατικό, γιατί τό ἔλεος σημαίνει, προσφέρεται χωρίς νά σοῦ προσφερθεῖ τίποτα. Ἐν τούτοις, ἐπειδή εἶναι πολύ 
μεγαλύτερο ἐκεῖνο πού θά σοῦ δώση ὁ Θεός ἀπό ἐκεῖνο πού θά τοῦ δώσης ἐσύ, δέν παύει ἀπό τοῦ νά παραμένη ἔλεος, ἀλλά θά σοῦ ζητήση καί κάτι. «Ἐν σταθμῷ». Σᾶς τό ἔχω καί ἄλλοτε πεῖ, τό θυμόσαστε; Κλασσική περίπτωσις εἶναι ἡ θεία Λειτουργία. 
Μπορεῖτε νά συγκρίνετε ἕνα πρόσφορο. Τί εἶναι ἕνα πρόσφορο; Πόσο ἀλεύρι εἶναι; 
Πόσο κόπο ἔχει; Ἕνα προσφοράκι, μπροστά στό σῶμα τοῦ Χριστοῦ! Ἐρωτῶ, συγκρίνεται τό ἕνα μέ τό ἄλλο; 
Θά τοῦ πᾶς λοιπόν τό πρόσφορο καί θά σοῦ δώση τό σῶμα Του. Θά σοῦ δώση λοιπόν τό ἔλεός Του, γιατί τό σῶμα Του εἶναι τό ἔλεός Του. Ἐσύ τί τοῦ ’χεις δώσει; Τιποτένιο πρᾶγμα, πολύ μικρό. Ἀλλά ἐάν δέν πᾶς δέν θά σοῦ δώση.
Ἔτσι, στήν προσευχή μας, θέλετε τά αἰτήματά σας νά γίνονται πραγματικότητα; ἐάν καί ἐφόσον κρίνει ὁ Θεός; Ἀνάψτε ἕνα κεράκι. Τί εἶναι ἕνα κεράκι; Ἀνάψτε τό κανδήλι σας, βάλετε ἕνα θυμίαμα στό καρβουνάκι σας. Καί πεῖτε τότε: «Κύριε, δῶσε μου τόν ἁγιασμό· ν’ ἁγιάζομαι». Εἶναι πολύ μεγάλο πρᾶγμα. Ἤ «δώσ’ μου κάτι ἄλλο.. κλπ».. Δώσατε νά σᾶς δώση. Γιατί ὁ Κύριος προσφέρει τό ἔλεός Του «ἐν 
σταθμῷ». Καί ἔτσι λέει ὁ ψαλμωδός «κατευθυνθήτω ἡ προσευχή μου ὡς θυμίαμα ἐνώπιόν σου» (Ψαλμ. 140ος, 2)
Ἔτσι νά γίνη ὄμορφη ἡ προσευχή μου, ὅπως καί τό θυμίαμα. Κι ὅπως εὐωδιάζει τό θυμίαμα, ἔτσι καί ἡ δική μου ἡ προσευχή. Καί ἔτσι, ἀγαπητοί, ὅταν ἐδῶ ἐμφανίζεται ὅτι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία εἶναι θυμίαμα, ἔτσι μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι ἔχομε ὅταν θυμιάζομε, στήν αἴσθηση τῆς πνευματικῆς μας ὀσφρήσεως, τήν παρουσία τοῦ Χριστοῦ. Γιατί Ἐκεῖνος εἶναι θυμίαμα! Ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία. Γιατί ὅλα αὐτά πού σᾶς διάβασα στό χωρίο δέν εἶναι παρά ὑλικά πού συνιστοῦν ἕνα εὐρύτερο, βεβαίως, θυμίαμα. Εἶπα «εὐρύτερο». Γιατί τό «στενό» εἶναι μόνο τέσσερα ὑλικά.

Απόσπασμα από την 203η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης 
« Σοφία Σειράχ ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Σοφία Σειράχ " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/sofia-seirax
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oRvQcJSffpry9_VIhWtola

Πηγή :
Ἀπομαγνητοφώνηση, ψηφιοποίηση :  Ἠλίας Τσακνάκης.

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ἀνάγκη νά ἐξιχνιάσωμε τήν ταυτότητα τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας. ~ 10/14 ~

†.Συνεχίζομε, ἀγαπητοί μου, τό 24ον κεφάλαιον τῆς Σοφίας Σειράχ ἐδῶ πού βλέπει κανείς ἀπό ἕναν ἄλλον δρόμον τήν Ἱστορία τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Βέβαια, ἴσως εἶναι λανθασμένη ἡ ἔκφρασις «Ἱστορία ἀπό ἄλλο δρόμο» γιατί Ἱστορία πάντοτε εἶναι ὅταν καταλαμβάνομε τό χῶρο καί τό χρόνο. Ὡς Ἐνυπόστατος Σοφία, ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ, δέν μποροῦσε, ὅσο ἔμενε ἔξω ἀπό τήν Ἐνανθρώπηση, νά εἶναι Ἱστορία. Ἀλλά ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ νά πῶ, ὅτι οἱ ἐπεμβάσεις της μέσα στήν Ἱστορία πρίν ἀπό τήν Ἱστορία, τήν κάνουν νά ἔχει Ἱστορία. Δέν εἶναι τόσο λάθος αὐτό - παρ’ ὅτι διόρθωσα τό πρᾶγμα - τό νά ποῦμε ὅτι ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ ἡ Ἐνυπόστατος, πού εἶναι ὁ μετέπειτα Ἰησοῦς Χριστός, εἶναι ὁ Θεός Λόγος, λέγαμε στά τελευταῖα μας χωρία ἤ μᾶλλον ἀπ’ τό 13ο χωρίο καί πέρα, ὅπως βλέπομε ὅτι παραβάλλει τόν ἑαυτό της ὡς κέδρον ἤ ὡς κυπάρισσον γιά νά δείξη τή μεγαλοπρέπεια, τήν ὠφελιμότητα, τήν ἀγάπη παίρνοντας στοιχεῖα, εἰκόνες ἀπό τό φυτικό βασίλειο τῆς Παλαιστίνης πρός τό λαό της τόν Ἰσραήλ κι εἴχαμε πεῖ τήν περασμένη φορά, ὅτι παρέβαλε τόν Ἑαυτό της, ὡς κέδρον καί ὡς κυπάρισσον.

   Στό 13ον λοιπόν χωρίον λέει: «ὡς κέδρος ἀνυψώθην, (εἰς α΄ πρόσωπον) ἐν τῷ Λιβάνῳ καὶ ὡς κυπάρισσος ἐν ὄρεσιν Ἀερμών·» δηλ. ὑψώθηκα ἀνάμεσα στόν λαό μου, σάν κέδρος τοῦ Λιβάνου καί σάν κυπαρίσσι στά ὅρη Ἀερμών.

Αὐτά λέγαμε, ἀγαπητοί τήν περασμένη φορά καί κάπως ἔτσι τελειώναμε, ὅτι τό καύχημα τοῦ λαοῦ τοῦ Ἰσραήλ, ἦτο ἀκριβῶς ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία. Δέν τήν ἀνεγνώρισαν οἱ Ἑβραῖοι. Μέχρι σήμερα, λέγουν «ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ», πλήν ὅμως δέν κατενόησαν ὅτι ὁ «ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ» ταυτίζεται μέ τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Καί τόν μέν ἅγιό τοῦ Ἰσραήλ ὑπερυψώνουν, τόν δέ Ἰησοῦν Χριστόν, πού πῆρε τήν ἀνθρωπίνη φύση, καταδικάζουν, δηλ. μία θά λέγαμε σχιζοφρενική συμπεριφορά. Γιατί ἀλλιώτικα πῶς νά τό ἐξηγήση κανείς αὐτό, ὅτι εἶναι μία σχιζοφρενική συμπεριφορά; Ὄχι ὀλιγώτερο ὅμως καί μεῖς. Μάλιστα θά μποροῦσα νά προσθέσω στό προηγούμενο λέμε ὅτι ὁ Θεός τῆς Π. Δ. εἶναι κακός Θεός, τιμωρός - γιά νά μή νομίσετε ὅτι μόνον οἱ Ἑβραῖοι τήν ἔχουνε πάθει, κι ἐμεῖς τήν παθαίνομε - ἐνῶ ὁ Θεός τῆς Κ. Δ. εἶναι καλός. Μά εἶναι ὁ ἴδιος Θεός. Μά εἶναι ὁ ἴδιος Θεός, ὁ ἴδιος Κύριος. Καί βεβαίως ὁ Θεός καθορίζει μία θρησκεία. Κι ἐφόσον λοιπόν εἶναι Ἕνας Θεός, ἄρα εἶναι μία θρησκεία. Κι ἄλλοτε σᾶς ἔλεγα, ὅτι.. τί εἶναι ὁ Χριστιανισμός; Εἶναι ἡ προέκτασις τῆς Π. Δ. καί εἶναι ἡ φανέρωσις ἡ πλήρης φανέρωσις, τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος εἶναι Τριαδικός. Ἕνας λοιπόν εἶναι ὁ Θεός. Καί ἔτσι τό λέμε ἐμεῖς τώρα, οἱ Ἕλληνες, ὅτι ὁ Θεός τῆς Π. Δ. εἶναι κακός, τιμωρός, περίεργος, ἐνῶ ὁ Θεός τῆς Κ. Δ. εἶναι ἀγαθός. Εἶναι ξαναλέγω, εἶναι ὁ ἴδιος! Ὅμως καί κάπου ἀλλοῦ ζοῦμε - ἐμεῖς τουλάχιστον οἱ Ἕλληνες - πού εἴμεθα ἕνας περιούσιος λαός τοῦ Θεοῦ παράλληλα μέ τόν περιούσιο λαό τοῦ Θεοῦ - τούς Ἑβραίους - κι ἀκόμη μία σχιζοφρενικότητα. 

Ἀπό τή μία καύχημά μας, λέμε, ὅτι ἔχομε τήν Ὀρθοδοξία κι ἄπ’ τήν ἄλλη προσβάλλομε τήν Ὀρθοδοξία. Γιατί, τί σημαίνει Ὀρθοδοξία; λέγαμε τήν περασμένη φορά - λέγω κάτι γιά νά συνδέσω - δέν εἶναι τίποτε ἄλλο ἡ Ὀρθοδοξία, παρά ἡ πίστις εἰς τή Θεανθρωπίνη φύση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Στήν Θεανθρωπίνη φύση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ! Δηλ. τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας. Δηλαδή τοῦ Θεοῦ Λόγου, τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ πού σαρκώθηκε. Αὐτό εἶναι Ὀρθοδοξία. Παραβάλλατε τήν περίπτωση τοῦ Ἀρειανισμοῦ. Πολέμησε ἡ Ἐκκλησία τόν Ἀρειανισμόν, πού δέν ἐδέχετο τήν θεία φύση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁρίστε! Ἤ πάρετε ὅλες ἐκεῖνες τίς παραφυάδες πού ἐπιζοῦν μέχρι σήμερα τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ, πού δέχονται αὐτοί τήν ἄλλη φύση τοῦ Χριστοῦ, τήν θεία καί ὄχι τήν ἀνθρωπίνη, κλπ., κλπ. Ὀρθοδοξία εἶναι νά δεχθῆς καί τή θεία καί τήν ἀνθρωπίνη φύση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Γιά νά δοῦμε ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες σήμερα πράγματι Ὀρθοδοξοῦμε;

Πολλούς θά βροῦμε ἀπό τήν πλευρά τοῦ Ἀρειανισμοῦ, πολλούς θά βροῦμε ἀπό τήν πλευρά τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ. Πάντως τό θέμα εἶναι ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι τό καύχημά μας, κι αὐτή εἶναι ἡ Ὀρθοδοξία μας. Ἀλλά ἐμεῖς ἀκόμη, ἄν ὁ Χριστός εἶναι τό καύχημά μας, δηλ. ἡ Ὀρθοδοξία μας, τό ξαναλέγω, ὁ Χριστός εἶναι ἡ Ὀρθοδοξία μας, μήν μοῦ πῆτε ὅτι οἱ Ρωμαιοκαθολικοί, Προτεστάνται, οἱ ποικίλοι αἱρετικοί, κι αὐτοί πιστεύουν στό Χριστό. Πῶς πιστεύουν εἰς τόν Ἰησοῦν Χριστόν; αὐτό εἶναι τό πολύ σπουδαῖο. Τότε, ἄν τό καύχημά μας εἶναι ὁ Χριστός, ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, πού Ἐνηνθρώπησε, τότε γιατί ντρεπόμαστε νά τόν ὁμολογήσομε ὅταν προσβάλλεται;

Γιατί ντρεπόμαστε ἀκόμη - ἕνα πολύ στοιχειῶδες - νά κάνωμε τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ ἐνώπιον τῶν ἄλλων; Θέλομε νά κρύψομε τήν ἰδιότητά μας ὡς Χριστιανοί Ὀρθόδοξοι, κάτι περίεργο πρᾶγμα. Ντρεπόμαστε νά ζήσομε τό Εὐαγγελικόν ἦθος. Βέβαια ἀπαιτεῖ πολλά γιά νά ζήσης τό Εὐαγγελικόν ἦθος! Κάτι πού θά σ’ ἔκανε νά διακρίνεσαι, νά ξεχωρίζης ἀπό τήν κοσμική ζωή τῶν σημερινῶν «Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν». Ἀλλά δέ θέλομε νά ξεχωρίζουμε. Αὐτό δέν ἀποτελεῖ ἕνα σημεῖον ὑψίστης ἀχαριστίας πρός τήν Ἐνυπόστατον Σοφίαν τήν Ἐνανθρωπήσασα; ἀλλά κι ἕνα σημάδι ἐσχάτης θρησκευτικῆς παρακμῆς;

Καί λέγαμε ὅτι ὅταν διαπιστώνεται θρησκευτική παρακμή, αὐτό ὑπῆρξε σέ ὅλους τους λαούς σέ κάθε ἐποχή - ἀδιάφορον ἄν εἶχαν εἰδωλολατρεία - τότε ἀκολουθεῖ καί κοινωνική καί ἐθνική παρακμή.

Θυμοῦμαι τόν ἀείμνηστο καθηγητή μου - φιλόλογο - τόν Εὐστράτιο Καλαντζή, πού εἶχα τήν πολύ μεγάλη εὐτυχία νά τόν ἔχω τουλάχιστον δύο χρόνια καθηγητή στό σχολεῖο, ἄς ποῦμε στό Λύκειο - τότε ἤτανε τό ὀκτατάξιον Γυμνάσιον - πού μᾶς ἔλεγε ἐκεῖνο πού ἴσως παραξενεύει γιά λίγο: «δέν ἔχει σημασία ἄν εἶσαι Χριστιανός ἤ εἰδωλολάτρης - μιά στιγμή αὐτό ἐννοεῖται - ἀρκεῖ νά εἶσαι θρησκευτικός ἄνθρωπος». Καί ἡ θρησκευτικότητα τῶν Ἀθηναίων ἔφτιαξε ἕναν Παρθενώνα. Ἀντιθέτως ὅταν ἕνας λαός ἀρχίζει νά μή πιστεύη - ἀδιάφορον ποῦ πιστεύει! - τότε ἀρχίζει νά ξεφτίζη.

   Θυμάμαι στρατιώτης ἤμουνα ὅταν εἶχα διαβάσει τόν «ΠΑΥΛΟ» τοῦ Holzner, κάπου ἐκεῖ γράφει τό ἑξῆς: «Ὅταν ὁ Παῦλος ἦρθε στήν Ἀθήνα, δέν ἦταν ἡ Ἀθήνα τοῦ Πλάτωνος, τοῦ Σωκράτους, τοῦ Ἀριστοτέλους. Ἦταν μιά ξεφτισμένη Ἀθήνα. Γιατί; γιατί ἁπλούστατα οἱ Σοφισταί, ἄν θέλετε ἔτσι νά τό πάρομε, Πρωταγόρας κλπ ,κλπ. πού ἤρχοντο στήν Ἀθήνα νά διδάξουν Ρητορική - ὄχι λιγότερο δίδασκαν καί φιλοσοφία - αὐτοί, πάνω - κάτω κήρυτταν ὅτι οἱ Θεοί εἶναι ψεύτικοι. Καί ἦσαν οἱ Θεοί ψεύτικοι, δέν ὑπῆρχε ἀντίρρησις. Ναί! γκρεμίζεις τούς Θεούς τοῦ Ὀλύμπου. Στή θέση τους ὅμως τί βάζεις; Τίποτα. Ὅταν ὁ Παῦλος ἦρθε στήν Ἀθήνα, γκρέμισε τούς Θεούς τοῦ Ὀλύμπου. Ἔβαλε ὅμως στή θέση τους τόν Ἰησοῦν Χριστόν.

Ἔτσι, μιά κοινωνία ἀνθρώπων πού ζεῖ θρησκευτική παρακμή, σίγουρα θά εἶναι καί σ’ ὅλους τούς ἄλλους τομεῖς, σέ κατάσταση παρακμῆς. Τότε μπορεῖ νά θεοποιεῖ τά πάντα. Γκρεμίζοντας τούς Θεούς ἤ τόν Θεόν, νά θεοποιεῑ τά πάντα.

Θυμηθεῖτε ὅταν ὁ Νέρων, - ὁ Νέρων! - στό Ὠδεῖο τοῦ Ἡρώδου τοῦ Ἀττικοῦ, ἀποθεώθηκε ἀπό τούς  Ἀθηναίους! Ἀποθεώθηκε! καί μάλιστα οἱ Ἀθηναῖοι τόν πάντρεψαν μέ τήν θεά Ἀθηνᾶ! Καί τοῦ ’δωσαν καί προίκα, - γιατί ἡ γυναίκα δίδει βεβαίως τήν προίκα - πολλά χρυσά τάλαντα. Ὅταν φθάνωμε στό σημεῖο αὐτό, ν’ ἀποθεώνεται ἕνα τέρας, - γιατί τί ἄλλο ἦταν ὁ Νέρων - ὅμως ὅταν φθάνη ἐκεῖ ὁ λαός, νά ἐπαινῆ, ν’ ἀνεβάζη, αὐτό σημαίνει παρακμή. Ἡ Ἑλλάδα ζοῦσε τότε, στά Ρωμαϊκά χρόνια, μία πολύ βαθειά παρακμή. Ἔτσι δέν ἔχει σημασία πού πιστεύεις. Πιστεύεις; πόσο περισσότερο ὅμως ἔχει σημασία ὅταν πιστεύεις εἰς τόν ἀληθινό Θεό! Κι αὐτό ἔχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία. Πάντως σήμερα ξαναγυρίζομε, ἀγαπητοί μου, εἰς τήν εἰδωλολατρεία τῶν προγόνων μας καί πρόσχημα ἔχομε τόν Χριστιανισμόν.

Σήμερα ἔχομε καί πολιτικοποιήσει κατά κάποιον τρόπον τήν Ὀρθοδοξίαν. Θέλοντας νά κάνωμε μία ἑνότητα τῶν Ὀρθοδόξων λαῶν, δέν διστάζουνε οἱ πολιτικοί μας καί ἄλλοι ἀκόμα, πολιτικολογοῦντες καί φιλοσοφοῦντες, νά θέλουν νά χρησιμοποιήσουν τήν Ὀρθοδοξία. Ὅλα αὐτά εἶναι ὅμως ἁπλῶς ἕνα ἐπίχρισμα. Σᾶς εἶπα τήν περασμένη φορά, γι’ αὐτό ξαναγύρισα νά σᾶς κάνω μία μικρή ἐπανάληψη τῶν περασμένων, βέβαια πολλά προσέθεσα καινούρια, αὐτό πού μέ ἐντυπωσίασε, πού λέγει ὁ Μ. Βασίλειος. Λέγει ὅτι «Ἑλληνισμόν (Ἑλληνισμός θά πῆ εἰδωλολατρεία) χριστιανισμοῦ προσωπείῳ κρυπτόμενον». Ὅτι ὁ Ἑλληνισμός, ἡ εἰδωλολατρεία, κρύπτεται πίσω ἀπό τό προσωπεῖον - τήν μουτσούνα - τοῦ Χριστιανισμοῦ. Δηλ. ζοῦμε τήν εἰδωλολατρεία, ἐμεῖς σήμερα, οἱ Ἕλληνες, παρ’ ὅτι εἶναι 1.500 χρόνια μετά τόν Μ. Βασίλειο, πού κρύπτεται ὅμως πίσω ἀπ’ αὐτό τό προσωπεῖο τοῦ Χριστιανισμοῦ, σ’ ὅλη της τή δόξα ἡ εἰδωλολατρεία μας. Αὐτή εἶναι ἡ ἀλήθεια, καί νά μήν κρυβόμαστε.

Γι’ αὐτό λοιπόν, ἔχοντες οἱ περισσότεροι αὐτήν τήν ἐπίχρισιν τοῦ Χριστιανισμοῦ, ἔχομε τό φαινόμενον νά ἔχομε Χριστιανούς Ὀρθοδόξους βαφτισμένους, πού δέν γνωρίζουν οὔτε κἄν τόν προορισμό τους. Δέν γνωρίζουν τόν λόγο της ὑπάρξεώς των, δέν γνωρίζουν τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν.

Ἄν πῆς γιά τόν Ἰησοῦν Χριστόν, θά σοῦ πεῖ, «ἔ, καλός εἶναι!» ἤ «ἔ, ξέρω ’γώ; φιλόσοφος εἶναι»! Ἔ, ὅταν ἔχομε μία τέτοια κατάσταση, τότε τί περιμένουμε; Περιμένουμε - καί τό ζοῦμε τί περιμένουμε! μόνο αὔριο θά εἶναι περισσότερη ἄν δέ μετανοήσομε - μία ὑποβάθμιση, μία παρακμή, σέ ὅλους τους τομεῖς τῆς ζωῆς μας. Καί κοινωνικῶς - μή μᾶς ἐκπλήσσουν διάφορα κοινωνικά φαινόμενα, πού εἶναι φοβερά - ἀλλά καί ἐθνικῶς. Ναί! Μή μᾶς φαίνεται περίεργο αὐτό τό πρᾶγμα, ὅταν ὁ Θεός ἔχει βάλει, ὅπως στούς Ἑβραίους, στόν παλιό του λαό, ἔβαλε δίπλα τούς Φιλισταίους, γιά νά τούς «τσιγκλοῦν» - ἐπιτρέψατέ μου τή λέξη - γιά νά συνέρχονται ἀπό τήν εἰδωλολατρεία τους οἱ Ἑβραῖοι, ἔτσι ἔχει βάλει καί σέ μᾶς, τούς Τούρκους δίπλα, νά μᾶς τσιγκλοῦν. Μή νομίσετε, εἶναι οἱ «νεώτεροι Φιλισταῖοι» στόν λαό τοῦ Θεοῦ, πού λέγεται Ὀρθόδοξος Ἑλληνικός Χριστιανικός λαός.

   Καί προχωροῦμε, ἀγαπητοί, νά δοῦμε τό καινούριο μας θέμα. Εὐρισκόμεθα εἰς τόν 14ον στίχον:

«ὡς φοῖνιξ ἀνυψώθην ἐν αἰγιαλοῖς καὶ ὡς φυτὰ ῥόδου ἐν Ἱεριχώ, ὡς ἐλαία εὐπρεπὴς ἐν πεδίῳ, καὶ ἀνυψώθην ὡς πλάτανος».

Δηλ. ἀνυψώθηκα - συνεχίζει νά λέγει ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, εἰς α΄ ἑνικόν πρόσωπον - ἀνυψώθηκα ὅπως ἀνυψοῦται τό δέντρον τοῦ φοίνικος, εἰς τά παράλια τῆς Παλαιστίνης καί ὅπως τά φυτά τῆς τριανταφυλλιᾶς στήν Ἱεριχώ, καί σάν λιόδεντρο ὡραῖο στήν πεδιάδα καί ἀνυψώθηκα μεγαλοπρεπής σάν πλατάνι. Ἐδῶ βλέπομε μία συνέχιση παρομοιώσεων τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας, ἀπό τό φυτικό βασίλειο τῆς Παλαιστίνης. 

Ὁ φοίνικας, ὑψώνεται πράγματι μεγαλοπρεπής. Εἶναι θερμή κάπως ἡ χώρα, εὐδοκιμεῖ πολύ ὁ φοίνικας ἐκεῖ, καί μάλιστα ὁ παράλιος φοίνικας, πού ἐπικρατεῖ χωρίς τήν παρουσία ἄλλων δέντρων. Συνεπῶς ἔτσι νά προβάλλεται τό δάσος τῶν φοινίκων καί ἔτσι νά προβάλλεται καί ἡ μεγαλοπρέπεια τῶν φοινίκων. Κατόπιν ἀναφέρεται ἡ τριανταφυλλιά. Τό ρόδον! Ἡ τριανταφυλλιά. Ἡ Ἱεριχώ - γιατί ἀναφέρει καί τήν Ἱεριχώ - μέχρι σήμερα εἶναι περίφημη, ἀπό τά πολλά καί πλούσια τριαντάφυλλά της, καί εἶναι μία ὡραία εἰκόνα - αἰσθητικῶς ὡραία τουλάχιστον - ὅταν βλέπεις μία πόλη γεμάτη ἀπό τριανταφυλλιές ἀλλά καί γεμάτη ἀπό μυρωδιές ἀπό τά ρόδα, ἀπό τά τριαντάφυλλα. Ἔτσι ἐμφανίζεται ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία τοῦ Θεοῦ στόν χῶρο τοῦ λαοῦ της. Ὡραία, ὡραία καί μυρωδάτη! Βεβαίως μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, εἶναι τό μύρον τό εὔοσμον. Καί ξέρετε ὅτι ἡ ἀνθρωπίνη φύσις ἐμυρώθη, δηλ. πῆρε ἄρωμα ἀπό τό Πνεῦμα τό Ἅγιον. Τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ἔχρισε τήν ἀνθρωπίνη φύση τοῦ Χριστοῦ. Ἀνθρωπίνη! γιατί Πατήρ, Υἱός καί Ἅγιον Πνεῦμα εἶναι πρόσωπα ἴσα, δέν ὑπερέχει τό ἕνα τοῦ ἄλλου, ὅμως ἐδῶ τό Πνεῦμα τό Ἅγιον χρίει τήν ἀνθρωπίνη φύση τοῦ Χριστοῦ. Καί ἄν θά διαβάσετε, φερ’ εἰπεῖν, τό «Ἆσμα Ἀσμάτων», στήν Π. Δ., θά δῆτε πώς ἐκεῖ ἐγκωμιάζεται Ἐκεῖνος. Ποῦ ἐγκωμιάζεται; σ’ Ἐκείνην. Ἐκεῖνος εἶναι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, ὁ Θεός Λόγος, μέ τήν ἀνθρωπίνη του φύση. Ἐκείνη εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Καί ἐγκωμιάζεται ἐκεῖ καί ἡ ὀμορφιά Ἐκείνου καί ἡ μυρωδιά Ἐκείνου. Ἀλλά κι Ἐκεῖνος μέ τή σειρά του ἐγκωμιάζει Ἐκείνην. Ποιάν; Τήν Ἐκκλησίαν, δηλ. τό σῶμα Σου. Γιατί αὐτό εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Μέ τά ὡραιότερα, θά λέγαμε, χρώματα τοῦ λόγου, γιά νά τήν παρουσιάση ὡραία καί εὔοσμον. Μετά ἐμφανίζεται ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία σάν ὄμορφη ἐλαία - λιόδεντρο δηλ.- σέ πεδινό χῶρο. Εἶναι τό ἀγαπημένον δένδρον, ἡ ἐλιά, τό τόσο πολύτιμο γιά τό λάδι του. Βέβαια εἴδατε, παίρνει φυτά, πού εἶναι ἄλλα ὡραῖα, ἄλλα μεγαλοπρεπῆ, ἄλλα χρήσιμα, ὠφέλιμα. Ἐδῶ δέν μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι ἡ ἐλιά εἶναι μεγαλοπρεπής. Δέν εἶναι σάν τό πλατάνι, δέν εἶναι σάν τό κυπαρίσσι, δέν εἶναι σάν τήν κέδρο, ἀλλά εἶναι πάρα πολύ χρήσιμη, ὠφέλιμη, γιατί τό λάδι της εἶναι τόσο σπουδαῖο. Ἤδη στό Δευτερονόμιο γίνεται λόγος γιά τό ἐλαιόλαδο πού ἔπρεπε νά χρησιμοποιεῖται στήν Ἑπτάφωτη λυχνία. Δηλ. ἔπρεπε κάθε πρωΐ καί κάθε ἀπόγευμα νά ἀναφτῆ αὐτή ἡ Ἑπτάφωτος λυχνία καί νά τροφοδοτεῖται μέ τό λιόλαδο. Προσέξτε τό λιόλαδο, ἄν ἔχετε τήν ἀπορία, στήν ἔρημο πού ἔβρισκαν τό λιόλαδο, θά σᾶς ἀπαντήσω. Δέν εἶναι μόνο τό θέμα τοῦ ἐλαίου. Εἶναι κι ἄλλα πράγματα τά ὁποῖα οἱ Ἑβραῖοι μποροῦσαν νά προμηθεύονται ἀπό τούς γύρω γειτονικούς λαούς. Βέβαια σάν λαός ἦταν ἐκεῖ πού ἦταν, στήν ἔρημο, κι ἐκινεῖτο στήν ἔρημο κλπ. ὅμως κάποια «συνεργεία» προμηθεύονταν κάποια ὑλικά ἀπό τούς γύρω γειτονικούς λαούς.

Τέλος, ἐδῶ λέει, ὅτι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία ὑψοῦται σάν πλατάνι, πού εἶναι εὐσκιόφυλλο, τό πλατάνι. Ἡ ἐλιά, ξέρετε, δέν ἔχει πλούσια σκιά. Ἄν πάτε νά μείνετε κάτω ἀπό ἕνα λιόδεντρο τό καλοκαίρι, θά ψηθεῖτε. Ἐνῶ τό πλατάνι ἔχει πλατιά φύλλα καί δίνει πλούσια σκιά. Θά λέγαμε ἐδῶ, τό πλατάνι εἶναι ὁ τύπος τρόπον τινά τῆς προστασίας τοῦ Ἰσραήλ. Ἐμφανίζεται μέ πλατάνι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, ὅτι ἔρχομαι νά ρίξω τή σκιά μου πάνω ἀπό σᾶς, νά σᾶς προστατέψω. Ὅλες αὐτές οἱ εἰκόνες δείχνουν τήν ὀμορφιά - ἐπαναλαμβάνω, τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας, δηλ. τοῦ Ἁγίου τοῦ Ἰσραήλ - ἀλλά καί τήν ὠφέλεια πού προσφέρει εἰς τό λαό της, καί ὅτι αὐτή ἔδωσε στό λαό της ὅ,τι ὡραῖον καί ὅ,τι χρήσιμο. Καί ὅπως εἶναι αὐτά τά φυτά ἀγαπητά εἰς τόν ἄνθρωπον, εἶναι οἰκεία φυτά, τά γνωρίζομε, κι ἐμεῖς τά ἔχομε ἐδῶ στήν πατρίδα μας, κι ὅπως εἶναι πολύ γνωστά, οἰκεία, ἀγαπητά φυτά, ἔτσι καί ἡ Σοφία ἀναζητᾶ νά ἀγαπηθῆ ἀπό τό λαό της. Καί γι’ αὐτό παρομοιάζει ἔτσι τόν Ἑαυτόν της. Ζητάει νά ἀγαπηθεῖ. Θά τό δοῦμε αὐτό στό μεθεπόμενον χωρίον, ὅταν πιά ἀνοιχτά θά πῆ: «Σᾶς ἀγαπάω». «Μέ ἀγαπᾶτε»; «Σᾶς ἀγαπάω». «Μέ ἀγαπᾶτε»;

   Τώρα ἄς πᾶμε στό 15ον χωρίον, γιατί ἀκόμη δέν τελείωσε ἡ περιγραφή τοῦ φυτικοῦ βασιλείου μέ τίς παρομοιώσεις.

«ὡς κιννάμωμον καὶ ἀσπάλαθος ἀρωμάτων δέδωκα ὀσμὴν καὶ ὡς σμύρνα ἐκλεκτὴ διέδωκα εὐωδίαν, ὡς χαλβάνη καὶ ὄνυξ καὶ στακτὴ καὶ ὡς λιβάνου ἀτμὶς ἐν σκηνῇ». Δέν θά κάνω περιγραφή λεπτομερῆ, γιατί θά μᾶς πάρη πολύς χρόνος. Τήν ἀπόδοση μόνο: Ὅπως ἡ εὔοσμη κανέλα - τό κιννάμωμον - καί ὁ ἀρωματικός ἀσπάλαθος, ἔδωσα καί δίδω εὐωδία, καί ὅπως ἡ ἐκλεκτή σμύρνα, σκορπίζω ἄρωμα. Ὅπως ἡ χαλβάνη καί ὁ ὄνυξ καί ἡ στακτή καί τό θυμίαμα τοῦ λιβανιοῦ, σκορπῶ τήν εὐωδία μου μπροστά στή σκηνή τοῦ μαρτυρίου. Εἶναι κάποια ὑλικά, ἀγαπητοί μου, πού ὁ Θεός - τό ἴδιο πρόσωπο ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, ὁ Ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ - εἶχε δώσει ἐντολή εἰς τόν Μωϋσέα, νά κατασκευάσουν θυμίαμα. Τό θυμίαμα πρός λατρείαν, ἦταν ἀπό τέσσερα μέρη. Καί λέει ἐκεῖ ὁ Θεός, τέσσερα μέρη θά πάρης ἀπό ἐκεῖνο.. ἀπό ἐκεῖνο.. θά τά σμίξης καί θά τά κάνης θυμίαμα. Τό γνωστό μας μοσχολίβανο. Ἡ βάση δέ τοῦ μοσχολίβανου, πιστεύω τό ξέρετε ὅλοι σας, εἶναι τό λιβάνι. Τό τρίβουν, τό κάνουνε σκόνη καί μετά προσθέτουν διάφορα ἀρώματα. Τά γνωστά μας ποικίλα - ποικίλα ἀρώματα. Μέ τήν διαφορά μόνο πού τά ἀρώματα τά δικά μας εἶναι πιά ἐκχυλίσματα, δέν πᾶμε νά πάρωμε τήν κανέλα ἀτόφια, θά πάρωμε τό ἔλαιον τῆς κανέλας καί δέν ξέρω τί ἄλλο θά πάρωμε καί τά ἀναμιγνύομε.

   Θέλετε μιά λεπτομέρεια; (ἀπό τήν Π. Δ. τώρα αὐτό). Καί λέγει (ὁ Θεός) : «ὅταν θά κατασκευάσης αὐτό τό θυμίαμα, θά τό χρησιμοποιῆς μόνο γιά λατρευτικούς σκοπούς. Πρόσεξε, στή σύνθεση πού σοῦ ’πα, δέν θά τό χρησιμοποιήσης γιά νά μυρίζεσαι!», ἔτσι νά βάλωμε λιβάνι γιά νά μυριζόμαστε, γιατί μᾶς ἀρέσει. Ὄχι. Ἄλλο πρᾶγμα ὅταν θυμιάσωμε στό σπίτι μας καί τό θυμίαμα πού θυμιάζομε γεμίζει ὅλος ὁ χῶρος καί βέβαια φθάνει καί μέχρι τή μύτη μας. Ἄλλο αὐτό! κι ἄλλο ν’ ἀνάψω εἰδικά θυμίαμα, νά κάψω, μόνο καί μόνο γιά νά μυρίζω.

Προσέξατέ το, εἶπα «λεπτομέρεια». Ξέρετε πόσες τέτοιες «λεπτομέρειες» ὑπάρχουν στήν Π. Δ.; Κι ὅμως εἶναι λησμονημένες. Γιατί δέν προσέχομε ἐκεῖνα πού λέγει ἡ Π. Δ. καί τό κυριώτατο εἶναι αὐτό.

Πρόσεξε, θά διακρίνης αὐτό πού θά προσφέρης στό Θεό, ἀπό ἐκεῖνο πού ἐσύ θά χρησιμοποιήσης. Ἐδῶ εἶναι τό πολύ σπουδαῖο. Τό πολύ σπουδαῖο. Θά μοῦ πεῖτε, τό λάδι τῆς ἐλιᾶς τό χρησιμοποιοῦμε γιά ν’ ἀνάψωμε τά κανδήλια. Τό χρησιμοποιοῦμε βεβαίως καί γιά νά φᾶμε. Μάλιστα. Ἀλλά τό λάδι πού ἤδη ξεχωρίσαμε στό μπουκάλι μας, ἄν θέλετε νά τό πάρω χοντρικά ἔτσι, πού εἶναι τώρα γιά τά κανδήλια, εἶναι γιά τά κανδήλια. Δέν θά πηγαίνω στήν κουζίνα νά πάρω τό μπουκάλι τοῦ λαδιοῦ γιά νά ἀνάψω τό κανδήλι. Θά ἔχω μπουκάλι γιά τό κανδήλι! Μή μέ πῆτε «λεπτολόγον». Σᾶς ἀνέφερα δέν τά λέγω ἐγώ αὐτά τά πράγματα. Σᾶς ἀνέφερα. Δηλ. πάντα θά ξεχωρίζωμε κάτι, καί γιά νά τό καταλάβετε, γιά νά μήν παρανοηθῶ, σᾶς ἐρωτῶ. Στό σπίτι σας, ὅταν κάνετε πρόσφορο, ἔχετε εἰδικό σκεῦος, μέσα στό ὁποῖον ἐκεῖ ζυμώνετε τό πρόσφορό σας; Καί ἐρωτῶ. Στό ἴδιο σκεῦος ζυμώνετε καί τό ψωμί σας; Ὄχι. Ἔχετε ξεχωριστό σκεῦος. Ἔχετε ξεχωριστή πετσέτα πού θά βάλετε τό πρόσφορο, γιά νά τό πάτε στή Ἐκκλησία. Αὐτό τό ξεχώρισμα. Τό Ἅγιο Ποτήριο τό χρησιμοποιοῦμε γιά νά πίνομε νερό, κρασί; Ἄπαγε! Αὐτό θά πῆ «ἁγιάζω». Ἡ λέξις «ἁγιάζω» ἔχει δύο σημασίες. Ἡ μία σημασία, ἐπί ἀνθρώπων, πού θά πῆ ὅταν γίνομαι πνευματικῶς ἀνώτερος. Τό ἄλλο, ὅταν ξεχωρίζω. «Ἁγίασέ μου, λέει, τό καί τό». Δηλ. ξεχώρισέ μου. Γι’ αὐτό, ὅπως βλέπομε ἐδῶ, ἀγαπητοί, ἡ πράξις τοῦ θυμιάματος στή λατρεία, εἶναι ἐντολή τοῦ Θεοῦ. Καί ὁ Θεός μᾶς ἔδωσε αὐτά τά ὑλικά, γιά νά τά χρησιμοποιοῦμε στή λατρεία. Αὐτό τό ἀγαπάει ὁ Θεός. Γιατί ἐκφράζει τά ἁγνά ἀνθρώπινα αἰσθήματα. Νά ἔχωμε τήν καλή συνήθεια, τό πρωΐ καί τό βράδυ ἤ τουλάχιστον μιά φορά τήν ἡμέρα, γιατί πολλοί ἄνθρωποι τό πρωΐ δέν προλαβαίνουν, μέ τίς δουλειές τους, ἄλλοι γιατί τό βράδυ, γιά κάποιο λόγο ἀπουσιάζουν πολλές ὧρες, ἀργοῦν νά ἐπιστρέψουν, ὅμως τουλάχιστον μία φορά τήν ἡμέρα ἄν ὄχι δύο, νά ἔχωμε λοιπόν αὐτήν τήν καλή συνήθεια, στήν προσευχή μας νά θυμιάζουμε. Εἶναι λατρεία. Τό κανδήλι τό ἑτοιμάσαμε. Ἀνάβει. Τό θυμιατό τό ἑτοιμάσαμε. Ἄν γιά μία στιγμή δέν ἔχομε κανδήλι ἤ ἄν θέλετε πρόσθετα μέ τό κανδήλι χρησιμοποιήσωμε κι ἕνα κεράκι, τό ἀναψομε, ὅλα αὐτά ἀποτελοῦν στοιχεῖα λατρείας, στοιχεῖα θυσίας. Νά ἔχωμε πάρα πολύ τή συνήθεια αὐτή.

Μπορῶ νά σᾶς πῶ ὅτι πολλά παιδιά μας πού εἶναι φοιτητές καί ζοῦν Θεσ/νίκη, Ἀθήνα ἤ ὁπουδήποτε ἀλλοῦ, κι ἔχουνε δικό τους δωμάτιο - ἐννοεῖται νοικιάζουν κάπου - χρησιμοποιοῦν καί τό θυμίαμα καί τό κανδήλι καί τό κεράκι. Ἐγώ τουλάχιστον, ὅσους.. ἔτσι φθάνω κάπου καί τούς προμηθεύω κατά κάποιον τρόπο, ναί, καί τούς τό τονίζω αὐτό, νά κάνουν προσευχή ἀνάβοντας θυμίαμα κλπ. Ἄν ξέρατε αὐτό πόσο ἐπίδραση ἔχει στήν πνευματική ζωή τοῦ προσευχομένου, μόλις καί ἀνάγκη νά σᾶς τό πῶ.

Γιατί ἕνα παιδί πού ἔτσι σκέπτεται, ἀγόρι ἤ κορίτσι, στό σπίτι, θ’ ἀνάψει τό καρβουνάκι, τό θυμίαμα, τό κανδήλι, δέν μπορεῖ νά πάει εὔκολα στήν ἁμαρτία. Στήν ἁμαρτία εὔκολα δέν μπορεῖ νά πάει! Ἐγώ τουλάχιστον, ἀπό τούς παρόντες ἐδῶ γονεῖς, μπορῶ νά σᾶς πῶ, γνωρίζω παιδιά σας τά ὁποία χρησιμοποιοῦν αὐτά τά στοιχεῖα τῆς λατρείας. Κι ὁ Θεός βεβαίως χαίρεται γι’ αὐτό - διότι Ἐκεῖνος ἔδωσε τήν ἐντολή νά θυμιάζουμε - καί ἱκανοποιεῖ τά αἰτήματά μας.

Ἐδῶ ὑπάρχει μία μυστική σχέσις, πού κι ἄλλοτε σᾶς τήν ἔχω πεῖ, λέει κάπου στήν Π. Δ. ὅτι «Ἐγώ, λέγει, δίδω τίς εὐλογίες μου ἐν δικαιοσύνη, ἐν σταθμῷ». Τά σταθμά εἶναι τά ζύγια. Συνεπῶς θά μοῦ δώσης, θά σοῦ δώσω. Προσέξτε αὐτό τό σημεῖο. Ὅταν πάω σ’ ἕνα μαγαζί ν’ ἀγοράσω κάτι, βεβαίως τό ἀντικείμενο τό ζυγίζουν, τό πληρώνω, τό παίρνω. Αὐτό λέγει τώρα ὁ Θεός. Ὅτι τό ἔλεός του, λέγει, τό δίδει «ἐν σταθμῷ». Κύριε, ὅταν λές «ἔλεος», εἶναι ἀντιφατικό, γιατί τό ἔλεος σημαίνει, προσφέρεται χωρίς νά σοῦ προσφερθεῖ τίποτα. Ἐν τούτοις, ἐπειδή εἶναι πολύ μεγαλύτερο ἐκεῖνο πού θά σοῦ δώση ὁ Θεός ἀπό ἐκεῖνο πού θά τοῦ δώσης ἐσύ, δέν παύει ἀπό τοῦ νά παραμένη ἔλεος, ἀλλά θά σοῦ ζητήση καί κάτι. «Ἐν σταθμῷ». Σᾶς τό ἔχω καί ἄλλοτε πεῖ, τό θυμόσαστε; Κλασσική περίπτωσις εἶναι ἡ θεία Λειτουργία. Μπορεῖτε νά συγκρίνετε ἕνα πρόσφορο. Τί εἶναι ἕνα πρόσφορο; Πόσο ἀλεύρι εἶναι; Πόσο κόπο ἔχει; Ἕνα προσφοράκι, μπροστά στό σῶμα τοῦ Χριστοῦ! Ἐρωτῶ, συγκρίνεται τό ἕνα μέ τό ἄλλο; Θά τοῦ πᾶς λοιπόν τό πρόσφορο καί θά σοῦ δώση τό σῶμα Του. Θά σοῦ δώση λοιπόν τό ἔλεός Του, γιατί τό σῶμα Του εἶναι τό ἔλεός Του. Ἐσύ τί τοῦ ’χεις δώσει; Τιποτένιο πρᾶγμα, πολύ μικρό. Ἀλλά ἐάν δέν πᾶς δέν θά σοῦ δώση.

Ἔτσι, στήν προσευχή μας, θέλετε τά αἰτήματά σας νά γίνονται πραγματικότητα; ἐάν καί ἐφόσον κρίνει ὁ Θεός; Ἀνάψτε ἕνα κεράκι. Τί εἶναι ἕνα κεράκι; Ἀνάψτε τό κανδήλι σας, βάλετε ἕνα θυμίαμα στό καρβουνάκι σας. Καί πεῖτε τότε: «Κύριε, δῶσε μου τόν ἁγιασμό· ν’ ἁγιάζομαι». Εἶναι πολύ μεγάλο πρᾶγμα. Ἤ «δώσ’ μου κάτι ἄλλο.. κλπ».. Δώσατε νά σᾶς δώση. Γιατί ὁ Κύριος προσφέρει τό ἔλεός Του «ἐν σταθμῷ». Καί ἔτσι λέει ὁ ψαλμωδός «κατευθυνθήτω ἡ προσευχή μου ὡς θυμίαμα ἐνώπιόν σου». (Ψαλμ. 140ος, 2) Ἔτσι νά γίνη ὄμορφη ἡ προσευχή μου, ὅπως καί τό θυμίαμα. Κι ὅπως εὐωδιάζει τό θυμίαμα, ἔτσι καί ἡ δική μου ἡ προσευχή. Καί ἔτσι, ἀγαπητοί, ὅταν ἐδῶ ἐμφανίζεται ὅτι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία εἶναι θυμίαμα, ἔτσι μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι ἔχομε ὅταν θυμιάζομε, στήν αἴσθηση τῆς πνευματικῆς μας ὀσφρήσεως, τήν παρουσία τοῦ Χριστοῦ. Γιατί Ἐκεῖνος εἶναι θυμίαμα!

Ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία. Γιατί ὅλα αὐτά πού σᾶς διάβασα στό χωρίο δέν εἶναι παρά ὑλικά πού συνιστοῦν ἕνα εὐρύτερο, βεβαίως, θυμίαμα. Εἶπα «εὐρύτερο». Γιατί τό «στενό» εἶναι μόνο τέσσερα ὑλικά.

   Καί πηγαίνομε εἰς τόν ἑπόμενον στίχον, τόν 16ον. Συνεχίζει ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία πάντα στό α΄ ἑνικόν πρόσωπον.

«ἐγὼ ὡς τερέμινθος ἐξέτεινα κλάδους μου, καὶ οἱ κλάδοι μου κλάδοι δόξης καὶ χάριτος».

Δηλ. ἐγώ ἅπλωσα τά κλαδιά μου σάν τερέβινθος. Εἶναι τερέμινθος τό κείμενο, ἡ ἀπόδοσις εἶναι τερέβινθος. Καί εἶναι τά κλαδιά μου αὐτά, μεγαλοπρεπῆ καί χαριτωμένα. Σᾶς εἶπα τήν ἀπόδοση. Ἔχομε κι ἐδῶ πάλι μία εἰκόνα ἀπό τό φυτικό βασίλειο. Εἶναι ἡ τερέβινθος, εἶναι ἕνα δέντρο ψηλό, φθάνει τά 6 με 7 μέτρα, ἔχει ὡραῖα κλαδιά, σάν σύνολο. Μέ αὐτή τήν εἰκόνα ἐξομοιοῦται ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία. Ἀλλά ἐδῶ ἄς προσέξωμε κάτι. Ὅλα αὐτά βεβαίως τά ἐδημιούργησε ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία. Γιατί, ὅπως μᾶς πληροφορεῖ ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης, ὅτι «χωρίς αὐτοῦ - τοῦ Θεοῦ Λόγου - οὐδέ ἕν γέγονεν ὅ γέγονεν». Τίποτα δέν ἔγινε ἀπ’ ὅ,τι ἔχει γίνει. Ὅλα λοιπόν αὐτά, τά κτίσματα, σάν κτίσματα τοῦ Θεοῦ Λόγου, ἀνακλοῦν αὐτό πού εἶναι ὁ Θεός Λόγος.

    Ἐπιτρέψατέ μου νά προεκτείνω λιγάκι τό θέμα. Ἔχω τήν αἴσθηση ὅτι, ὅ,τι χρησιμοποίησε ὁ Ἰησοῦς Χριστός στίς παραβολές Του κλπ. ἀπό τό φυτικό - ζωϊκό βασίλειο, αὐτό τό ὑλικό τό ἔκτισε τόν καιρό τῆς δημιουργίας, γιά νά χρησιμοποιηθῆ τόν καιρό πού θά Ἐνηνθρώπιζε, γιά νά τό προσφέρη εἰς τούς ἀνθρώπους. Ἐγώ αὐτήν τήν αἴσθηση ἔχω. Ὅταν μιλᾶ γιά τό κλῆμα, δέν ἔγινε γιά νά ἔχομε τό κρασί ἁπλῶς, ἤθελε νά παρομοιάση τόν Ἑαυτό της ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία μέ τό κλῆμα, κ.ο.κ. Ἐδῶ ὅταν λέει διά τήν τερέμινθον, εἶναι ἐδῶ ἡ ὑψίστη ὡραιότης, ἀλλά καί ἡ ὑψίστη, ἡ ἀνυπέρβλητος εὐωδία. Ὅταν εὐωδιάζει τό θυμίαμα, πού λέγαμε προηγουμένως, πρέπει νά σκεφτόμαστε τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Γιατί Ἐκεῖνος παρομοίασε τόν Ἑαυτό Του μέ θυμίαμα. Ἀλλά εἶναι ἀκόμη καί ἡ θαυμαστή ὠφελιμότης. Ὡραιότης - ὠφελιμότης. Ἐδῶ βλέπει κανείς τήν χρήση τῆς «καταφατικῆς θεολογίας» ἀπό τή Γραφή.

Τώρα ἐπιτρέψατέ μου λιγάκι. Σᾶς εἶπα, βλέπει καί διακρίνει μέ ὅλα αὐτά καί πλεῖστα ὅλα ὅσα ἄλλα σημεῖα Κ. καί Π. Διαθήκης, τήν καταφατική θεολογία τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Διότι ὑπάρχει καί ἡ λεγομένη «ἀποφατική θεολογία».

Ἡ «καταφατική Θεολογία» θέλει ἀπό πράγματα τῆς φύσεως γύρω, ἀπό τήν δημιουργίαν, ἀπό τήν κτίση, νά ὁδηγήση εἰς τόν Θεόν.

Ἡ «ἀποφατική θεολογία» δέν χρησιμοποιεῖ τή φύση, κατ’ εὐθείαν τήν ἀποκάλυψη. Πάντως καί ἡ ἀποφατική καί ἡ καταφατική θεολογία ὁδηγοῦν εἰς τόν Θεόν, εἰς τόν Κτίστην καί Δημιουργόν, τόν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν.

Ἡ μελέτη τῆς φύσεως καί ἡ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς ἀποκαλύπτουν τή σοφία, τήν ἀγάπη καί τή δύναμη τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας. Γι’ αὐτό συνιστᾶ ὁ ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος, μένοντας στήν καταφατική θεολογία καί θεωρεῖται, ἐγώ τουλάχιστον τό θεωρῶ ἕνα κλασσικό κομμάτι ἀπό τά ἔργα τοῦ ἁγίου Ἰσαάκ τοῦ Σύρου, καί εἶναι εἰς τόν 23ον του Λόγον. Ἄν ἔχετε τόν ἅγιον Ἰσαάκ στό σπίτι σᾶς μπορεῖτε νά τό βρεῖτε αὐτό.. Ἀκοῦστε τί λέγει καί ἀναφέρεται εἰς τήν φύσιν, δηλ. εἰς τήν «καταφατικήν θεολογίαν». Ἀκοῦστε τί λέγει: «Ἀνάγνωθι συνεχῶς καί ἀκορέστως, νά διαβάζης συνεχῶς καί ἀχόρταστα, ἐν ταῖς βίβλοις τῶν διδασκάλων περί προνοίας Θεοῦ», εἰς τά 

βιβλία τῶν φυσιοδιφῶν· τῆς Φυσικῆς, τῆς Βοτανικῆς, τῆς Φυτολογίας, τῆς Ζωολογίας. Πιάσε, διάβασε, ἀκόρεστα διάβασε. Προσέξτε· εἶναι λίγο δυσκολώτερο, γιατί κανείς πρέπει νά εἶναι πανεπιστήμων, νά πιάση τήν ἴδια τή φύση στά χέρια του καί νά ἀρχίση νά τήν ἐρευνά. Δέν μποροῦμε, δέν εἶναι εὔκολο. Θά πάρομε τά βιβλία. Γιατί ὄχι λιγότερον - ἄν μᾶς δοθῆ μία εὐκαιρία - τό νά πάρω ἕνα λουλουδάκι, νά πάρω ἕνα ζωάκι, νά πάρω ἕνα φτερωτό ἀπ’ αὐτά τά πολλά τά ζουζούνια πού εἶναι τώρα τό καλοκαίρι καί νά τά δῶ, νά τά ἐρευνήσω, νά τά μελετήσω. Ἄν ἔχω καί κάποιο φακό μαζί μου, νά κοιτάξω, πῶς εἶναι αὐτό τό φυτό, ἤ αὐτό τό πτερωτόν κλπ. Ἕνα μυρμηγκάκι. Ξέρετε ὅτι τό μυρμήγκι ἱδρώνει; Ναί, τί εἶναι ὁ μύρμηγκας, θά λέγαμε, γιά νά ἱδρώση κιόλας; Ναί, ἱδρώνει τό μυρμήγκι, καί μοῦ λέει ὅτι πρέπει νά ἱδρώνω κι ἐγώ. Ὄχι ἀπό καύσωνα, ἀλλά ἀπό ἐργασία. Γιατί ἀπό τήν ἐργατικότητά του ἱδρώνει τό μυρμήγκι. Ὅλα αὐτά, ξέρετε, διδάσκουν. Καί γιά νά μή νομίσετε ὅτι.. ὅτι.. ὅτι.., να! ἡ Ἁγία Γραφή δέ λέει: «Ἔλα ἐδῶ, τεμπέλη ἄνθρωπε· ἔλα νά δής τό μερμήγκι πῶς δουλεύει, ἔλα νά δῆς ἡ μέλισσα πῶς δουλεύει»!

Κάνει προσκλητήριον στόν τεμπέλη ἄνθρωπο, κ.ο.κ. Λοιπόν «περί προνοίας Θεοῦ», Πῶς; προνοεῖ ὁ Θεός; Προνοεῖ.. δέν εἶναι μόνο ἡ πρόνοια στό θέμα τοῦ φαγητοῦ, εἶναι καί στό θέμα πῶς νά μή χαθῆ ἕνα ζῶον, ἤ νά μή χαθῆ ἕνα φυτόν. Βάζει ὅριο στόν πάγο. Βάζει ὅριο στή θερμότητα. «Ὅριον ἔθου». Ἔβαλες ὅριον. «Ὅριον ἔθου ὅ οὐ παρελεύσονται». (Ψαλμ. 103ος, 9) Αὐτό τό λέει γιά τή θάλασσα. Ἔβαλε ὅριο καί δέν θά περάση. Δέν θά πάω σέ ὑπερβολικές τιμές ψύχους, σέ ὑπερβολικές τιμές θερμότητος, γιατί δέν μπορεῖ νά ἐπιζήση τίποτα. «Διότι αὗται καθοδηγούσι τόν νοῦν - αὐτά τά βιβλία - εἰς τό ἰδεῖν τήν τάξιν τῶν κτισμάτων τοῦ Θεοῦ, καί τῶν ἔργων αὐτοῦ, καί ἐνδυναμούσιν αὐτός ἐξ αὐτῶν, δυναμώνει ὁ νοῦς ἐξ αὐτῶν, καί κατασκευάζουσιν αὐτόν», κάνουν τό νοῦ.. (ξέρετε ὅτι εἶναι μετάφρασις ὁ ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος, ἀπό τήν Συριακή. Δέν εἶναι πάρα - πάρα πολύ ἐπιτυχής μετάφραση. Παλιά μετάφρασις ἀλλά εἶναι μετάφρασις. Ὄχι πολύ ἐπιτυχής. Καί τώρα κυκλοφορεῖ καί μετάφρασις μεταφράσεως. Γι’ αὐτό βρίσκει κανείς καί καμμιά ἔτσι ..ἀσυνταξία λιγάκι περίεργη). Δηλ.τόν νοῦ «κεκτῆσθαι νοήματα φωτολαμπῆ ἐκ τῆς λεπτότητος αὐτῶν, δηλ. ὁ νοῦς φωτίζεται, - μπά! τί εἶναι αὐτό; τί εἶναι ἐκεῖνο..; - καί ὀδεῦσαι ποιούσι μετά καθαρότητος πρός κατανόησιν τῶν κτισμάτων τοῦ Θεοῦ».

Μετά, λέει ὁ ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος, συνέχεια, ἀφήνει τή φύση καί πιάνει τήν Ἱστορία ἤ ἄν θέλετε πιάνει τήν ἀποκάλυψη ἤ ἄν θέλετε χρησιμοποιεῖ τήν ἀποφατική θεολογίαν. «Ἀνάγνωθι καί ἐν τοῖς Εὐαγγελίοις, στά Εὐαγγέλια νά διαβάζης, τοῖς διατειθεμένοις ὑπό τοῦ Θεοῦ εἰς ἐπίγνωσιν πάσης τῆς οἰκουμένης, ἴνα ἐφοδιαστῆ, ἐκ τῆς δυνάμεως τῆς προνοίας αὐτοῦ τῆς κατά πᾶσαν γενεάν, καί βυθισθῆ ὁ νοῦς σου εἰς τά θαυμάσια τοῦ Θεοῦ», ἐπιτρέψατέ μου νά μείνω στό τελευταῖο ἡμιστίχιον.

Μ’ ἀρέσει αὐτή ἡ λεξούλα του. Καί βυθισθῆ ὁ νοῦς σου, λέγει, στά θαυμάσια τοῦ Θεοῦ. Δέν ἀφήνει περιθώρια, ξέρετε, αὐτό τό βύθισμα τοῦ νοῦ στά ὡραῖα τοῦ Θεοῦ, γιά νά βυθίζεται σέ ἁμαρτωλά πράγματα ὁ νοῦς. Μάλιστα ἀπό παιδαγωγικῆς πλευρᾶς, θά ἔλεγα, μάθετε τά παιδιά σας ἀγαπητοί μου, νά βυθίζονται στά ὡραῖα τοῦ Θεοῦ. Εἴτε φύσις, εἴτε Ἱστορία, εἴτε Εὐαγγέλια καί ἀποκάλυψις. Νά βυθίζονται σ’ αὐτά. Θά γίνουν ἄνθρωποι μέ βάθος. Πραγματικά λοιπόν καί ἡ Ἐπιστήμη τῆς φύσεως καί τό Εὐαγγέλιον ἀλλά καί ἡ Ἱστορία, ὁδηγοῦν στόν κατασκευαστή της. Καί ἡ Ἱστορία μήν τό ξεχνᾶτε. Εἶναι ἡ θεολογία τῆς Ἱστορίας. Ἀρκεῖ βεβαίως κανείς νά εἶναι ἀνεπηρέαστος ἀπό τίς ποικίλες θεωρίες πού ὑπάρχουν, τόσο διά τήν Ἱστορίαν - τή φιλοσοφία τῆς Ἱστορίας - ὅσο καί διά τή φύσιν μέ τίς διάφορες θεωρίες πού ὑπάρχουν.

  Ἄς προχωρήσωμε στο 17ον χωρίον:

«ἐγὼ ὡς ἄμπελος βλαστήσασα χάριν, καὶ τά ἄνθη μου καρπός δόξης καὶ πλούτου».

Δηλ. Ἐγώ ἡ Σοφία, ὅπως ἡ θαλερή ἄμπελος πού βλαστάνει ὡραίους καί καρποφόρους τούς κλάδους της, ἔχω ἄνθη πού καρποφοροῦν δόξα καί πλοῦτο.

Εἶναι τό τελευταῖον παράδειγμα πού παίρνει ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, ἀπό τό φυτικόν βασίλειον. Καί παρομοιάζεται μέ τήν ἄμπελον. Ναί, ἡ ἄμπελος. Τό ἄφησε τελευταῖο τό φυτό αὐτό. Ἐγώ θά τό αἰσθανόμουν νά τό πῶ ἔτσι. «Ἀναδείξεως χάριν» ἔτσι λέμε στά φιλολογικά. Τό σπουδαῖο τό ἀφήνομε τελευταῖο ὄχι γιατί εἶναι τελευταῖο, ἀλλά τελειώνοντας τό λόγο μας, γιά νά ἀναδείξωμε ἐκεῖνο τό τελευταῖο. Ἔ, λοιπόν, ἀφήνεται τελευταία ἡ ἄμπελος «ἀναδείξεως χάριν» τῆς ὁποίας οἱ καρποί, ὅπως διαβάζομε στήν Ἁγίαν Γραφήν, «εὐφραίνουσι καρδίαν» ἀνθρώπου. (Σοφ. Σειρ. 40, 20) Εὐχαριστοῦν, λέει, τόν ἄνθρωπον. Εἶναι μία εἰκόνα ἡ ἄμπελος, πού ἀργότερα, ὅταν ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία θά Ἐνανθρωπήση, θά πῆ τό ἴδιο, γιά νά δείξη τήν ἑνότητα - τό ἴδιο παράδειγμα - γιά νά δείξη τήν ἑνότητα ἀνάμεσα σ’ αὐτήν καί τούς ἀνθρώπους. Θά πῆ: «Ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος ἡ ἀληθινή, καὶ ὁ πατήρ μου ὁ γεωργός ἐστι». «ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος, ὑμεῖς τὰ κλήματα» - κλήματα θά πῆ κληματόβεργες - «ὁ μένων ἐν ἐμοὶ κἀγὼ ἐν αὐτῷ, οὗτος φέρει καρπὸν πολύν, ὅτι χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθαι ποιεῖν  οὐδέν». «καθὼς ἠγάπησέ με ὁ πατήρ, κἀγὼ ἠγάπησα ὑμᾶς· μείνατε ἐν τῇ ἀγάπῃ τῇ ἐμῇ». ( Ἰωάν. 15, 1&5&9) Ὅλη ἡ ἱστορία εἶναι αὐτό τό σημεῖο. «…μείνατε ἐν τῇ ἀγάπῃ τῇ ἐμῇ», μείνετε στήν ἀγάπη μου. Ἐγώ σᾶς ἀγαπῶ. Ἀγαπῆστε κι ἐσεῖς ἐμένα. Αὐτή ἡ περικοπή τοῦ Ἰωάννου, μᾶς ἔδωσε τήν ὡραιοτέρα ἀνάλυση ἐκ τῶν εἰκόνων τοῦ φυτικοῦ βασιλείου πού βλέπετε στήν Π. Δ. πῶς ἐκεῖ; καί στήν Κ. Δ. εἴδατε πῶς ἐδῶ; τό ἐπισφράγισμα εἶναι θά τό ξαναπῶ, «μείνατε ἐν τῇ ἀγάπῃ τῇ ἐμῇ», στή δική μου τήν ἀγάπη. Κι αὐτή τή θέση, περί «πηγῆς ἀγάπης», γιατί ἡ κληματόβεργα εἶναι ἡνωμένη μέ τόν κορμόν τῆς ἀμπέλου, γι’ αὐτό λέω «πηγή», αὐτή ἡ πηγή τῆς ἀγάπης, θά μᾶς τή δώση εἰς τό ἑπόμενον χωρίον, ἄν προλάβομε νά τό ποῦμε σήμερα. Ὡστόσο ἐδῶ γίνεται λόγος περί ἀμπέλου, πού πολύ συχνά γίνεται λόγος στήν Π. Δ. Ἄλλοτε λέγεται ὁ λαός Ἰσραήλ «ἄμπελος» κι ἄλλοτε «ἄμπελος» λέγεται ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία. Διά τόν λαόν ὡς «ἄμπελος», ἐγράφησαν τά ἑξῆς: «ἄμπελον ἐξ Αἰγύπτου μετῇρας…», ἄμπελον ἀπό τήν Αἴγυπτο μετέφερες. Τί μετέφερε ὁ Θεός ἀπό τήν Αἴγυπτο; Τό λαό Του. Ὁ λαός Του λοιπόν εἶναι ἡ ἄμπελος. «ἐξέβαλες ἔθνη καὶ κατεφύτευσας αὐτὴν·» (Ψαλμ. 79ος , 9) ἔβγαλες, ἔδιωξες ἀπ’ τή γῆ Χαναάν ἔθνη καί ἐφύτευσες ἐκεῖ τήν ἄμπελό σου, τό λαό σου. «ἐκάλυψεν ὄρη ἡ σκιά αὐτῆς καὶ αἱ ἀναδενδράδες αὐτῆς, τά κλαδιά δηλαδή, τὰς κέδρους τοῦ Θεοῦ·», Δηλ. ἁπλώθηκε ὁ λαός σου σ’ ὅλη τήν Παλαιστίνη. Εἴδατε λοιπόν ἐδῶ ὁ λαός παρομοιάζεται μέ μίαν ἄμπελον. Τώρα αὐτή ἡ ἄμπελος - πού εἶναι ὁ λαός - ἄρχισε νά ἀποδίδη πονηρούς καρπούς ἀντί ἀγαθούς. Καί λέγει ὁ Θεός, διά τοῦ προφήτου Ἱερεμίου: «ἐγώ σὲ ἐφύτευσά σε ἄμπελον καρποφόρον πᾶσαν ἀληθινήν·», ἀληθινό ἀμπέλι, καρποφόρο ἀμπέλι. Ἀληθινήν - προσέξτε ὑπογραμμίζω, κάτι ἔχει νά μᾶς πῆ αὐτό - «πῶς ἐστράφης εἰς πικρίαν, ἡ ἄμπελος ἡ ἀλλοτρία»; ( Ἰερ. 2, 21) πῶς λοιπόν ἐσύ ἔγινες πικρό ἀμπέλι, ἀλλότριο ἀμπέλι; Σέ ἄλλον προφήτη, στόν Ἠσαΐα λέει· «ἔγινες ἀμπέλι Σοδόμων καί Γομόρρας», ἀποδίδεις καρπούς Σοδόμων καί Γομόρρας. Ἐσύ ὁ ἀγαπημένος μου λαός. Ἀλλά ἐπειδή αὐτή ἡ ἄμπελος - ὁ λαός - ἀπεδείχθη ψευδής - ἡ λέξις «ψευδής» γιά τήν ἄμπελο εἶναι στόν Ὠσηέ τόν προφήτη - γι’ αὐτό ὁ Κύριος τώρα ἀναλαμβάνει εἰς τόν Ἑαυτόν Του πλέον τήν ἀληθινήν ἄμπελον. Γι’ αὐτό εἶπε: «Ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος ἡ ἀληθινή». Αὐτός εἶναι ὁ λόγος πού προσθέτει τό «ἀληθινή». Δηλ. κοιτάξτε. Ὁ Θεός ἔκανε τόν Ἀδάμ. Ἀπεδείχθη σκάρτος. Ἀναλαμβάνει τώρα ὁ δημιουργός τοῦ Ἀδάμ, ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, ἀναλαμβάνει νά διορθώση τόν Ἀδάμ, στόν Ἑαυτό τῆς. Γίνεται ἄνθρωπος, κι εἶναι ὁ νέος Ἀδάμ. Ἐδῶ ὁ λαός ἀναδεικνύεται ἀπ’ τό Θεό Λόγο ὡραία ἄμπελος, ἀλλά μετεστράφη εἰς ψευδῆ, εἰς ἄμπελον Γομόρρας καί Σοδόμων. Ἀναλαμβάνει τώρα στόν Ἑαυτό του. Εἴδατε ὅλα τά ἀναλαμβάνει στόν Ἑαυτό του ὁ Θεός Λόγος! γι’ αὐτό λέγει, ἐγώ εἶμαι τό ἀμπέλι τό ἀληθινό, ἐλᾶτε νά ἐκκεντριστεῖτε, νά μπολιαστεῖτε σέ μένα. Ὄχι σέ ἀνθρώπινα σχήματα, ὄχι σέ φιλοσόφους, ὄχι σέ σπουδαίους ἀνθρώπους. Ἀπεδείχθησαν μεσ’ τήν ἱστορία ὅλοι αὐτοί ψευδεῖς. Ἐγώ εἶμαι ἡ ἄμπελος ἡ ἀληθινή. Ἐλᾶτε λοιπόν νά ἑνωθεῖτε μέ μένα. Ἕνωση - προσέξτε! - ὄχι ἠθική, ὀντολογική. Ὅπως τό κλαδί εἶναι ἑνωμένο μέ τόν κορμόν. Κι αὐτή ἡ ὀντολογική ἕνωσις ἐπιτυγχάνεται μόνον μέ τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ

Χριστοῦ. Εἴδατε; Μέ τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ. Ὅταν κοινωνοῦμε, μᾶς προσλαμβάνει κι ἔχομε ἕνωση μαζί του ὀντολογική.

Στή συνέχεια, λέγει, μπροστά μάλιστα σ’ αὐτήν τήν φθορά τῆς ἀμπέλου, ὁ ψαλμωδός τρομάζει. Κύριε, Κύριε! Γι’ αὐτό λέγει: «ὁ Θεός τῶν δυνάμεων, - λέει ὁ ψαλμωδός - ἐπίστρεψον δή, καὶ ἐπίβλεψον ἐξ οὐρανοῦ, γύρνα καί ξανακοίταξε τό ἀμπέλι σου αὐτό, ἀπό τόν οὐρανό, καὶ ἴδε καὶ ἐπὶσκεψαι τὴν ἄμπελον ταύτην καὶ κατάρτισαι αὐτὴν, ἥν ἐφύτευσεν ἡ δεξιά σου». (Ψαλμ. 79ος , 15) Αὐτό πού ἀκοῦμε ἀπό τόν Ἐπίσκοπο στή θεία Λειτουργία, τό ξέρετε ὅλοι. Τί; Ξαναγύρνα Κύριε, νά ἐπισκεφθῆς τήν ἄμπελον αὐτήν καί νά τήν καταρτίσης (καταρτίζω~κατά + ἀρτιώνω, δηλ. τήν ὁλοκληρώνω), αὐτήν πού φύτευσε ἡ δεξιά σου. Προσέξτε τί εἶναι αὐτή ἡ ἄμπελος; Εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Καί τί σημαίνει «ἐπίσκεψαι», νά ἐπισκεφθῆς αὐτήν τήν ἄμπελον; Ἐδῶ ἔχομε πλέον ὄχι μίαν ἐπίσκεψιν θείας Χάριτος ἀλλά ἐπίσκεψιν ὀντολογικήν, μέ τήν Ἐνανθρώπηση. Καί ἦρθε ὁ Χριστός, καί ἦρθε καί μᾶς ἐπισκέφτηκε. Ἐπεσκέφθη τήν «ἄμπελόν» Του. Καί ὁ σκοπός; Νά τήν καταρτίση, δηλ. νά τήν ἁγιάση.

Ὅλα αὐτά εἶναι πάρα πολύ σπουδαία, ἀγαπητοί μου. Ἀλλά κι ἀκόμη, χρησιμοποιώντας τό φυτόν «ἄμπελος», ἔχομε ἐδῶ μία διόραση μυστική, θά λέγαμε, ὅτι ἀπό τό ἀμπέλι πού εἶναι ὁ Χριστός, θά ἔχομε τό αἷμα Του πού θά μᾶς σώση. Γιατί ὁ Χριστός ἔλαβε, λέει, ἐκ τοῦ γεννήματος τῆς ἀμπέλου, δηλ. τό κρασί, καί εἶπε: «πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες·». (Ματθ. 26, 27) Στόν Μυστικό Δεῖπνο. Βλέπετε λοιπόν ὅτι ἔτσι, ἡ ἄμπελος ἡ ἀληθινή εἶναι ὁ Χριστός. Καί μή μοῦ πεῖτε ὅτι δέν μπορεῖ νά αἰσθανθῆ κανείς ταυτότητα τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας μέ τόν Ἰησοῦν Χριστόν!

Εὐχαριστῶ πού μέ ἀκούσατε.

203η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης 
« Σοφία Σειράχ ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Σοφία Σειράχ " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/sofia-seirax
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oRvQcJSffpry9_VIhWtola

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Σοφία Σειράχ».🔻
https://drive.google.com/file/d/15yPd5yULQpwqBdVJzrpusJNL6wa2BczM/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς «Σοφία Σειράχ».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40o1lCOake2wwX61iRYZNi-M

🔸📜 Απομαγνητοφωνημενες ομιλίες της σειράς «Σοφία Σειράχ».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%A3%CE%BF%CF%86%CE%AF%CE%B1%20%CE%A3%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AC%CF%87.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ἀνάγκη νά ἐξιχνιάσωμε τήν ταυτότητα τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας. ~ 9/14 ~

†.Ἀγαπητοί μου, εὐρισκόμενοι πάντοτε, εἰς τό βιβλίον τῆς Σοφίας Σειράχ, εἰς τό 24ο κεφάλαιον, συνεχίζουμε τήν ἀνάλυση τῶν χωρίων αὐτοῦ τοῦ περισπουδάστου πραγματικά κεφαλαίου. Εἴμεθα εἰς τόν 12ον στίχον, τόν ὁποῖον, στήν ἀνάλυσή του, τήν περασμένη φορά, δέν ὁλοκληρώσαμε. Ξαναδιαβάζω λοιπόν τό στίχο: «καὶ ἐῥῤίζωσα, λέγει ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία τοῦ Θεοῦ, στό Α΄ ἑνικό πρόσωπο, ἐν λαῷ δεδοξασμένῳ, ἐν μερίδι Κυρίου κληρονομίας αὐτοῦ», δηλ. καί ἔριξα ρίζες, σέ λαό δοξασμένο, πού ἦταν μερίδιο τῆς κληρονομίας τοῦ Κυρίου. Λέγαμε τήν περασμένη φορά ὅτι εἶναι ἕνα θαυμάσιο χωρίον αὐτό, ἀναλύσαμε γιατί εἶναι λαός δεδοξασμένος ὁ λαός τοῦ Ἰσραήλ καί μετά θά δοῦμε τί σημαίνει «ἐρρίζωσα» σ’ αὐτό τό λαό, πού λέγει ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία.

Εἴδαμε τήν περασμένη φορά ὅτι αὐτό τό «λαός δοξασμένος-δεδοξασμένος» δέν εἶναι δοξασμένος μέ τήν κοινή - συνήθη ἔννοια, ἐνθυμεῖσθε, λέγαμε, μήπως στάθηκε πολυπληθής λαός, μήπως μεγάλο κράτος σέ ἔκταση, μήπως ἦταν ἕνας λαός πού ἔδωσε μάχες καί τίς κέρδισε, εἶναι ἕνας νικηφόρος λαός, μήπως ἀνέπτυξε πολιτισμόν, τέχνες; Τίποτα ἀπ’ ὅλα αὐτά. Αὐτό λέγαμε τήν περασμένην φοράν. Ὅτι στό λαό αὐτό δέν ὑπῆρχε καμμία ἰδιαίτερη πολιτισμική ἔμπνευσις, οὔτε κἄν ἀθλητισμός - ἀπηγορεύετο ὁ ἀθλητισμός - οὔτε φιλοσοφία, τίποτε, ἀπολύτως τίποτε ἀπ’ ὅλα αὐτά, γιά ὅλα ἐκεῖνα γιά τά ὁποία οἱ Ἕλληνες βεβαίως εἶναι ἔνδοξοι. Διότι ὅλους αὐτούς τούς τομεῖς οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες τούς ἐκαλλιέργησαν. Αὐτά λέγαμε τήν περασμένη φορά. Ἀλλά, ἐν τούτοις, ἐδῶ ἀποκαλεῖται λαός ἔνδοξος. Γιατί; Ὅλη ἡ δόξα τοῦ Ἰσραήλ, βρίσκεται στήν ἐκλογή του. Ὅτι δηλ. αὐτόν τόν λαόν ἐξέλεξε καί ἐδόξασε ὁ Θεός. Ἀλλά πίσω ὅμως ἀπό τόν λαόν αὐτόν ἡ ἐκλογή βρίσκεται κυριώτατα εἰς τόν Ἁβραάμ, πού ἦταν ἐνάρετος ἄνθρωπος, ἀλλά προπαντός καί κυριώτατα ἦτο πιστός εἰς τόν Θεόν, ἐγνώριζε τόν ἀληθινόν Θεόν, ὁ Θεός ὁ ἀληθινός τοῦ ἀπεκαλύφθη, τόν ἀπεδέχθη καί ἔμεινε πιστός - ὁ Ἁβραάμ πάντοτε - εἰς τόν ἀληθινόν Θεόν. Ἐκεῖ εἶναι ὅλη ἡ δόξα τοῦ λαοῦ αὐτοῦ.

   Ἐπίσης λέγαμε τήν περασμένη φορά, δέν πειράζει ἄν πάρω καί κάτι ἀπ’ τά περασμένα πού εἶπα, μέ βάση αὐτή τήν πίστη σ’ αὐτόν τόν ἀληθινό Θεό, ὁ λαός αὐτός κατέγραψε τήν ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ, πού ἀναφέρεται στήν ἀποκάλυψη τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ, στήν ἀποκάλυψη τῆς Ἱστορίας τῆς δημιουργίας. «ἐν ἀρχῆ ἐποίησεν ὁ θεός τὸν οὐρανόν καὶ τὴν γῆν…», καί δέν ὑπάρχει τίποτα τό μυθῶδες, ἐνῶ ἀντίθετα σ’ ὅλες τίς κοσμολογίες καί κοσμογονίες τῆς ἀρχαιότητος καί τῶν Ἑλλήνων, ὑπάρχει κάτι τό πολύ - πολύ μυθῶδες, ἄλλο ἐάν στούς Ἕλληνες ὑπάρχει κατά κάποιον τρόπο ἕνας συμβολισμός. Φερ’ εἰπεῖν, λέει, ὁ Κρόνος τρώγει τά παιδιά του. Ὅταν γεννήθηκε ὁ Ζεύς ἤθελε νά τόν φάει κι αὐτόν, καί οἱ ἑρμηνευταί ἤ τουλάχιστον οἱ Ἕλληνες πού ἔφτιαξαν αὐτούς τούς μύθους, ἤθελαν πίσω ἀπ’ αὐτούς τούς μύθους νά κρύψουν κάποιες φιλοσοφικές ἀλήθειες. Καί ὁ Κρόνος εἶναι ὁ Πανδαμάτωρ χρόνος, πού τρώει τά πάντα. Καί τούς θεούς ἀκόμη τρώει. Κατάφερε ὅμως νά γλυτώση ὁ Ζεύς, μ’ ἕνα τέχνασμα τῆς Ρέας, τῆς μάννας του κλπ. κλπ.. Παραμύθια! Ἄλλο τώρα, σᾶς ξαναλέγω, ὅτι πίσω ἀπό τούς μύθους αὐτούς κρύβεται μία ἀλήθεια ἤ περίπου μία ἀλήθεια ἤ μία σκέψη φιλοσοφική τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων. Ἐνῶ ὅ,τι καταγράφει ὁ Ἰσραήλ, εἶναι ἀλήθεια πέρα γιά πέρα. Ἑκατό τοῖς ἑκατό. Μύθος δέν ὑπάρχει. «Ἐν ἀρχῆ ἐποίησεν ὁ Θεός τὸν οὐρανόν καὶ τὴν γῆν…», μόνον αὐτόν τό στίχο νά εἴχαμε, θά εἴμεθα πάρα πολύ πλούσιοι στή γνώση μας περί τῆς δημιουργίας, περί τοῦ χώρου καί περί τοῦ χρόνου. Ἀλλά ἄς εἶναι, στή συνέχεια ὁ λαός αὐτός, πάντοτε βεβαίως κατ’ ἀποκάλυψιν Θεοῦ, ἀποκαλύπτει τήν Ἱστορία τῆς δημιουργίας, ἀποκαλύπτει τήν Ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ Λόγου, τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας, μάλιστα κατά ἕναν διπλοῦν τρόπον, γιά κατοχύρωσιν. Ὁ ἕνας τρόπος εἶναι ἡ προφητεία καί ὁ ἄλλος τρόπος εἶναι ἡ Ἱστορία. Ἔτσι ἡ προφητεία δικαιώνεται ἀπό τήν Ἱστορίαν καί ἐπαληθεύεται ἀπό τήν Ἱστορίαν, ἀλλά καί ἡ Ἱστορία ἐπαληθεύεται ἀπό τήν προφητείαν. Κανένας λαός δέν ἔχει προφητείαν. Προφητεία μόνο κατέχει ὁ Ἰσραήλ, κανείς ἄλλος, γιατί εἶναι κάτι πού λέγεται γιά τό μέλλον, καί μάλιστα ἐπί σπουδαίων πραγμάτων, γεγονότων, πού θά ἦσαν γεγονότα καί προσώπων. Ὅπως φερ’ εἰπεῖν ἡ προφητεία τοῦ Μεσσίου, κ.ο.κ. Κι αὐτά ἐπαλήθευσαν κατά ἕναν ὁμολογουμένως καταπληκτικόν τρόπον. Γιά νά δεῖτε δηλ. ποῦ εἶναι ἡ δόξα τοῦ Ἰσραήλ. Ἀκόμη, στή θεολογία τῆς Ἱστορίας. Οἱ λαοί ἴσως φιλοσόφησαν στήν Ἱστορία. Σᾶς ἔλεγα τήν περασμένη φορά ὅτι οἱ Ἕλληνες δέν φιλοσόφησαν στήν Ἱστορία τό θεώρησαν παρακατιανό πρᾶγμα αὐτό, ἐπειδή εἶναι γεγονότα συμβεβηκότα, καί ὅτι δέν ἔχουν μίαν σταθερότητα αὐτά τά πράγματα καί συνεπῶς δέν ἀξίζει νά φιλοσοφοῦμε ἐπί μή σταθερῶν πραγμάτων. Ἔτσι τό νόμιζαν. Ἐνῶ ἡ φιλοσοφία τῆς Ἱστορίας εἶναι πάρα πολύ σπουδαία. Μά πάρα πολύ σπουδαία. Οἱ Ἑβραῖοι δέν φιλοσόφησαν ἐπί τῆς Ἱστορίας. Ἡ φιλοσοφία γι’ αὐτούς ἦταν τελείως ἄγνωστη. Θεολόγησαν ἐπάνω στήν Ἱστορία, ἐπάνω στά γεγονότα. Θά λέγαμε, ἀπό μιάν ἄποψη, τό βιβλίο τῆς Π. Δ. εἶναι ἕνα ἐγχειρίδιον τῆς θεολογίας τῆς Ἱστορίας, δηλ. δίδει ἀπάντηση, τό γιατί αὐτό ἔτσι καί τό γιατί ἐκεῖνο ἔτσι. Ὅ,τι θά ἔλεγε δηλ. ἡ φιλοσοφία, ἐδῶ τό κάνει ἡ Θεολογία, τό κάνει δηλ. ἡ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά πρό παντός καί κυριώτατα, ὁ λαός αὐτός ἔδωσε τήν παρουσίαν τῆς Πανάγνου Μαρίας, τῆς Θεοτόκου, πού εἶναι ἕνας ἐλεύθερος καρπός τῆς βαθειᾶς εὐσέβειας τοῦ λαοῦ - τουλάχιστον σέ κάποια πρόσωπα τῆς Π. Δ. - καί πού ἐξ αὐτῆς, τῆς Μαρίας τῆς Θεοτόκου, θά εἴχαμε τήν Ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ Λόγου. Βλέπει λοιπόν κανείς ποῦ εἶναι ἡ δόξα τοῦ Ἰσραήλ. Ὅταν, ἐπί παραδείγματι λέει ὁ ψαλμωδός, τό λένε κι οἱ προφῆτες, «θά ’ρθοῦν ἀπό ὅλα τά μέρη τῆς γῆς νά προσκυνήσουν τόν Θεόν εἰς τήν Ἱερουσαλήμ», τί σημαίνει αὐτό; Ὡς νά εἶναι τό κέντρον τῆς γῆς ἡ Ἱερουσαλήμ. Καί εἶναι τό κέντρον τῆς γῆς. Γιατί ἐκεῖ στήθηκε και ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ. Μήν τό ξεχνᾶτε αὐτό.

Κάποτε οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ἔλεγαν ὅτι τό κέντρον τῆς γῆς εἶναι οἱ Δελφοί, καί αὐτό τό εἶχαν αἰσθητοποιήσει μέ τήν τέχνη, μ’ ἕναν λίθο - σώζεται ὁ λίθος αὐτός, εἶναι στό μουσεῖο τῶν Δελφῶν - πού εἶχε ἕνα σχῆμα, τέλος πάντων, γλυπτή πέτρα, καί ἐλέγετο ὅτι αὐτός εἶναι ὁ ὀμφαλός τῆς γῆς. Ὁ ὀμφαλός τῆς γῆς δέν εἶναι στούς Δελφούς. Οἱ Δελφοί ἔσβησαν. Ὁ ὀμφαλός τῆς γῆς εἶναι στήν Ἱερουσαλήμ. Ἐκεῖ πού ὁ Χριστός ἐσταυρώθη. Αὐτό εἶναι πολύ χαρακτηριστικό, κλπ., κλπ., κλπ.. εἶναι πάρα πολλά.  Πάντως γράφει ὁ ἀπ. Παῦλος: «… ὧν, τῶν ὁποίων, ἡ υἱοθεσία, δηλ. στούς ὁποίους Ἑβραίους, εἰς τόν ὁποῖον λαόν, στούς ὁποίους δηλ. ἀνήκει ἡ υἱοθεσία, γιατί ἦσαν παιδιά τοῦ Θεοῦ - ἔτσι ἐλέγοντο -, καὶ ἡ δόξα καὶ αἱ διαθῆκαι καὶ ἡ νομοθεσία καὶ ἡ λατρεία καὶ αἱ ἐπαγγελίαι, ὧν, τῶν ὁποίων, οἱ πατέρες, εἰς τούς ὁποίους ἀνήκουν οἱ πατέρες προφῆται, Ἁβραάμ, Ἰσαάκ, Ἰακώβ, κλπ., καὶ ἐξ ὧν ὁ Χριστός τὸ κατὰ σάρκα» (Ρωμ. 9, 4-5) καί ἐκ τῶν ὁποίων κατάγεται ὡς πρός τήν ἀνθρωπίνην του φύση Αὐτός ὁ Χριστός. Μέ δύο ἀράδες, δύο σειρές, στήν πρός Ρωμαίους ἐπιστολή του, ὁ ἀπ. Παῦλος καθορίζει αὐτή τή δόξα τοῦ Ἰσραήλ.

   Θά πῆ ἀκόμη ὁ Τωβίτ στόν Τωβία τόν γιό του, τόν 6ον αἰῶνα π. Χ. Ὅταν τοῦ ἐφιστᾶ τήν προσοχή, τοῦ λέγει «πρόσεχε παιδί μου.. », θά πήγαινε πολύ μακριά, νά πάρη κάτι χρήματα, πού κάποιος συμπατριώτης τους χρωστοῦσε εἰς τόν Τωβίτ, καί τοῦ δίνει κάποιες συμβουλές. Εἶναι περίφημες αὐτές οἱ συμβουλές, περιέχονται εἰς τό 4ο κεφάλαιο τοῦ βιβλίου «Τωβίτ». Ἅμα θά πάτε σπίτι σας, διαβάσατε αὐτές μετά προσοχῆς ἰδιαιτέρας. Ἀρκεῖ νά σᾶς πῶ ὅτι τό κεφάλαιον αὐτό - μόνον αὐτό! - τό ἔκανα σέ 71 θέματα στά παιδιά τοῦ ἀνωτέρου Κατηχητικοῦ Σχολείου. Τρία χρόνια κράτησε ἡ ἀνάλυση αὐτοῦ τοῦ ἑνός κεφαλαίου! Περίφημο! Μεταξύ λοιπῶν τῶν πολλῶν ἄλλων, ἐφιστᾶ τήν προσοχή εἰς τό παιδί του τόν Τωβία, τά ἑξῆς: «… παιδίον… διότι υἱοὶ προφητῶν ἐσμέν, εἴμαστε παιδιά προφητῶν, Νῶε, Ἁβραάμ, Ἰσαάκ, Ἰακώβ, οἱ πατέρες ἡμῶν ἀπό τοῦ αἰῶνος» (Τωβίτ 4,12) Αὐτοί εἶναι οἱ πρόγονοί μας. Ἐκεῖνο πού θά λέγαμε δηλ. ἐμεῖς: «μή ξεχνᾶς παιδί μου Ἕλληνα, τούς προγόνους σου, τούς ἥρωες τούς δοξασμένους, τούς σπουδαίους». Ναί. Ἐδῶ βέβαια καί πολλές φορές σᾶς τό ἔχω πεῖ αὐτό, ἡ Ἑλλάς καί ὁ Ἰσραήλ, εἶναι δύο λαοί παράλληλοι καί δύο λαοί περιούσιοι τοῦ Θεοῦ, δηλ. περιουσία τοῦ Θεοῦ. Ἰσραήλ καί Ἑλλάς. Ἡ διαφορά τους; Πάρα πολύ μεγάλη. Οἱ Ἕλληνες θά εἶχαν νά προβάλλουν ἡρωϊσμόν. Οἱ Ἑβραῖοι, Ἰσραηλίται, ἁγιότητα, καί μεταξύ ἁγιότητος καί ἡρωϊσμού βεβαίως ὑπάρχει διαφορά, ἄλλο τώρα ὅτι ὁ ἡρωϊσμός ζητάει ἁγιότητα, καί ἡ ἁγιότητα θέλει τόν ἡρωϊσμόν. Δέν μπορεῖς νά σταθῆς σάν ἅγιος, ἄν δέν εἶσαι ἥρωας. Εἶναι, σᾶς εἶπα, δύο παράλληλοι λαοί. Βέβαια μέ κριτήρια διαφορετικά ὁ κάθε ἕνας λαός. Ἐδῶ λοιπόν ἰδιαιτέρως λέγει ὁ Τωβίτ στόν Τωβία, ὅτι νά ποιοί εἶναι οἱ πρόγονοί μας. Σπουδαῖοι, τρανοί. Πάντως ἡ δόξα τοῦ Ἰσραήλ δέν περιορίζεται στήν Ἱστορία, ἀλλά ἐπεκτείνεται καί εἰς τήν αἰωνιότητα. Ὅταν φερ’ εἰπεῖν ὁ Κύριος εἶπε εἰς τους 12 μαθητάς του ὅτι «ἐσεῖς θά καθήσετε ἐπί 12 θρόνων δόξης, γιά νά κρίνετε τίς 12 φυλές τοῦ Ἰσραήλ», αὐτό εἶναι κάτι πού πιά δέν ἀνήκει στήν Ἱστορία. Εἶναι κάτι πιά πού θά ἔχει τελειώσει ἡ Ἱστορία, θά εἶναι στό τέλος τῆς Ἱστορίας. Θά ’ναι στό μεταίχμιο τοῦ τέλους τῆς Ἱστορίας καί τῆς αἰωνίου ζωῆς. Βλέπετε λοιπόν ὅτι εἶναι μία ἐπέκτασις τῆς δόξης τοῦ Ἰσραήλ. Καί βέβαια ἐδῶ οἱ 12 φυλές, δέν εἶναι ἀκριβῶς οἱ 12 φυλές τοῦ Ἰσραήλ μόνον, δέν εἶναι μόνον, ξαναλέγω. Ἀπόδειξις ὅτι στό βιβλίον τῆς Ἀποκαλύψεως, ἀναφέρει τίς 12 φυλές ἀλλά δέν ἀναφέρει τούς παλαιούς 12 γενάρχες, τά παιδιά τοῦ Ἰακώβ, ἀλλά εἶναι κατά τέτοιο τρόπο ὀνοματισμένοι, πού δείχνει ὅτι δέν εἶναι παρά στό τέλος - τέλος, στό βάθος - βάθος, αὐτοί οἱ Ἀπόστολοι οἱ 12, γιατί πιά φεύγομε ἀπό τήν Παλαιά καί πᾶμε στήν Καινή Διαθήκη, πού θά κρίνουν ὄχι τις12 φυλές τοῦ Ἰσραήλ ἀλλά ὁλόκληρη τήν ὑφήλιο. Γιά σκεφθῆτε αὐτό τό πρᾶγμα! Νά λοιπόν, θά ἐπαναλάβω, ποῦ εἶναι ἡ δόξα τοῦ Ἰσραήλ. Καί τοῦτο διότι βέβαια ὑπάρχει μία δόξα πρόσκαιρη, ὑπάρχει καί μία δόξα αἰωνία, καί πρέπει πάντοτε νά ἐξετάζωμε τήν ἔννοια τῆς δόξης. Ὑπάρχει καί μία δόξα ντροπῆς. Αὐτή δά, ἐπικρατεῖ στήν ἐποχή μας σέ πολύ μεγάλον βαθμόν. Εἶναι ἐκεῖνο πού λέει στήν πρός Φιλιππισίους ὁ ἀπ. Παῦλος: «καὶ ἡ δόξα ἐν τῇ αἰσχύνῃ αὐτῶν» (Φιλιπ. 3, 19) καί ἡ δόξα τους εἶναι σέ πράγματα πού θά ἔπρεπε νά ντρέπονται. Σήμερα προβάλλονται καί μικροί καί μεγάλοι, πρό παντός οἱ νέοι μας, νά θέλουν νά δοξασθοῦν ἐπί πραγμάτων καί ἀνοήτων ἀκόμη, ἀλλά καί αἰσχρῶν. Νά σοῦ πῆ πόσες φιλενάδες εἶχε, νά σοῦ πῆ πώς μεθάει, νά σοῦ πῆ.. δέν ξέρω, πράγματα πολύ ἄσχημα καί περίεργα, αἰσχρά, ἀλλά καί ἀνόητα πράγματα. Ὁ Ἰσραήλ ἔχει τήν αἰωνία δόξα, γιατί σ’ αὐτόν ἐγκατεστάθη καί Ἐνηνθρώπησε ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία. Διότι τό κατά σάρκα τοῦ Θεοῦ Λόγου, τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας, εἶναι ἀπό τόν Ἰσραήλ. Αὐτό μή τό ξεχνοῦμε. Καί αὐτή ἡ ἀνθρωπίνη φύσις πού πῆρε ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, θά μένη εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Δέν πρόκειται ποτέ ὁ Ἰησοῦς Χριστός νά ἀποβάλη τήν ἀνθρωπίνη Του φύση. Θά εἶναι ἐκείνη τήν ὁποία θά θεωροῦν οἱ πολίται τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ καί διά τοῦ προσώπου τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, θά θεωροῦν τόν Πατέρα καί τό Πνεῦμα τό Ἅγιον! Κι ἀπό ἐκεῖ θά ἀπορρέουν ὅλες θά λέγαμε, οἱ θεῖες ἐνέργειες, ἡ θεία μακαριότητα.

   Ἀκόμα ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία μᾶς λέγει σ’ αὐτό τό χωρίον πού σᾶς διάβασα προηγουμένως, «καὶ ἐῥῤίζωσα ἐν λαῷ δεδοξασμένῳ», ρίζωσα, λέγει, σέ λαό πού εἶναι δοξασμένος. Προσέξτε αὐτό τό «ἐῥῤίζωσα». Θά πεῖ ριζώνω. Δέν θέλει πιό πολύ ἀνάλυση νά τό καταλάβωμε. Θά πῆ ρίχνω τίς ρίζες μου. Βέβαια κατά κυριολεξία αὐτό ἀναφέρεται εἰς τό φυτικό βασίλειο. Τό φυτικό βασίλειο βεβαίως ἔχει ρίζες, πού πρέπει νά τίς ρίξη στό ἔδαφος καί νά μεγαλώση, νά τραφῆ, κ.ο.κ. Ἀλλά κατ’ ἐπέκτασιν, μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι τό «ριζώνω», μεταφορικῶς εἶναι καί σέ ἄλλα πράγματα. «Ἐρρίζωσα σ’ ἕναν τόπο». Ὅπως ὁ λαός λέει: «τό τζάκι μου ἔπιασε στάχτη». Μάλιστα λέγανε παλιά γιά τούς τσιγγάνους - τώρα ἔχουν ἐγκατασταθεῖ οἱ τσιγγάνοι - «δέν πιάνει τό τζάκι τους στάχτη», γιατί ὅλο μετακινούνται. Ἔτσι, «ἔπιασε τό τζάκι μου στάχτη» θά πῆ ρίζωσα σ’ ἕνα τόπο. Ἐγώ ἔγινα δημότης, ἄς το ποῦμε, ὄχι τυπικῶς, οὐσιαστικῶς, ἔγινα δημότης Λαρίσης. Δηλ. ρίζωσα ἐδῶ πού ἦλθα, γιατί ἔχω πάρα - πάρα πολλά χρόνια πού εἶμαι ἐδῶ. Ἔτσι βλέπετε, τό ρῆμα «ριζώνω» ἔχει μία μεταφορική σημασία. Φεύγει δηλ. ἀπό τήν εἰκόνα τοῦ φυτοῦ. Ἐδῶ λοιπόν, τί σημαίνει ὅταν λέγει ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία ὅτι «ἐρρίζωσα εἰς αὐτόν τόν λαόν», τί σημαίνει; Σημαίνει πολλά. Σημαίνει κατ’ ἀρχάς ὅτι ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ ἐρρίζωσε μέσα εἰς τήν γενεαλογία τοῦ λαοῦ. Τό καί σπουδαιότερον. Τό καί σπουδαιότερον! Αὐτό, τό πῶς ρίζωσε, ἀναφέρεται ἀπό τόν Ματθαῖον καί τόν Λουκᾶ. Διαβάζομε στόν Ματθαῖον ἐπί παραδείγματι πού ἔχει τήν κατιούσα κλίμακα, ἐνῶ ὁ Λουκᾶς ἔχει τήν ἀνιούσα: «Ἁβραάμ ἐγέννησε τόν Ἰσαάκ, Ἰσαάκ ἐγέννησε τόν Ἰακώβ καί τούς 12 πατριάρχας καί μετά φθάνομε στό Δαυΐδ, μετά ἀπό κεῖ προχωροῦμε, Ἰεσσαί - Δαυΐδ προχωροῦμε.. προχωροῦμε.. καί λέμε ἀπό 'κεῖ μετά ἡ Θεοτόκος ἡ ὁποία κατάγεται ἀπό τήν γενεά τοῦ Δαυΐδ, ἐγέννησε τόν Ἰησοῦ, τόν λεγόμενον Χριστόν. Σημειώσατε ὅτι καί ὁ Ἰωσήφ, νομικός πατέρας τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, - νομικός - ὄχι πραγματικός, ὀντολογικός, δέν ἦτο ἐκ τοῦ σπέρματος ἀφοῦ ἐκ παρθένου ἦτο ἡ γέννησις, ἀλλά ὁ Ἰωσήφ ἐφέρετο ὡς πατέρας, μ’ ἕνα νομικό σχῆμα. Διότι ἀλλιώτικα ἡ Θεοτόκος, κι ἄλλοτε σᾶς τό ἔχω πεῖ, θά ἐλιθοβολεῖτο, ἐάν ἔλεγε ὅτι εἶναι παιδί της καί θά τῆς ἔλεγαν ποῦ εἶναι ὁ ἄνδρας σου; Συνεπῶς εἶσαι κλεψίγαμος. Τήν λέξιν αὐτήν, «κλεψίγαμος», τήν ἐνθυμεῖσθε, εἶναι ἀπό τούς Χαιρετισμούς πού λέμε ἐκεῖ. Δέν ἦτο κλεψίγαμος. Τήν θεώρησε γιά μία στιγμή, κι αὐτός ὁ Ἰωσήφ. Ἀλλά ἄγγελος πληροφορεῖ ὅτι τά πράγματα δέν εἶναι ἔτσι. Ἐάν λοιπόν ὁ ἴδιος ὁ Ἰωσήφ δέν θά πίστευε, πόσο μᾶλλον ὁ λαός, οἱ Ἰσραηλίται; Καί ἔτσι, γιά νά ὑπάρχει ἕνα νομικόν κάλυμμα, φέρεται ὡς ἀνήρ τῆς Θεοτόκου. Ἐνῶ δέν εἶναι ἄνδρας της, εἶναι, σᾶς εἶπα, νομικό κάλυμμα. Ἀλλά καί ὁ Ἰωσήφ ἀκόμη ἦτο ἀπό τήν γενεά τοῦ Δαυΐδ, καί ἡ Θεοτόκος ἀπό τήν γενεά τοῦ Δαυΐδ. Ἔτσι, ὅταν τίθεται τό γενεαλογικό δέντρον, θέλει νά δείξη ὅτι καθορίστηκε εἰς αὐτόν τόν λαόν ἡ ρίζα τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας, ὅταν θά Ἐνηνθρώπιζε. Σᾶς κάνει ἐντύπωση! Αὐτός ὁ κατάλογος πού ἀκοῦμε τήν Κυριακή τήν πρό τῶν Χριστουγέννων, καί πού εἶναι ἕνας κατάλογος, θά λέγαμε, λίγο ἀνιαρός, ἔχει ἐξαιρετικόν πλοῦτον σοφίας, κινήσεως, δράσεως. Ἀλλά καί κυριώτατα, διότι ὁ Ἁβραάμ εἶναι ὁ γενάρχης αὐτοῦ τοῦ καινούριου λαοῦ, ἐπειδή εἶναι ὁ Πατήρ τῆς πίστεως καί ὁ Ἰησοῦς, δηλ. ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία πού θά Ἐνηνθρώπιζε, θά ἦτο ὁ φορέας τῆς διαθήκης τῆς πίστεως. Ὄχι τοῦ νόμου, τῆς πίστεως. Κι ἔτσι βλέπετε νά ὑπάρχει αὐτή ἡ γενεαλογία. Δέν ὑπάρχει πουθενά ὁ Μωϋσῆς. Ὁ Μωϋσῆς εἶναι ἀπό τήν φυλή τοῦ Λευΐ, δέν ἔχει καμμιά σχέση σ’ αὐτό τό θέμα. Γιατί δεν ἔχει σχέση; Γιατί ἁπλούστατα ὁ Μωϋσῆς θά ἦταν φορέας τῆς διαθήκης τοῦ νόμου, ὁ ὁποῖος θά ἦτο ἀτελής καί κανείς δέν θά μποροῦσε νά δικαιωθεῖ ἀπό τήν διαθήκη τοῦ νόμου. Ἔτσι λοιπόν βλέπομε ἐδῶ, αὐτή ἡ γενεαλογία, «Ἁβραάμ ἐγέννησε τόν Ἰσαάκ…» δέν πάει πιό πίσω. Πιό πίσω πάει ὁ Λουκᾶς, κατά τήν ἀνοδικήν, θά λέγαμε περιγραφή, δηλ. τήν κλιμάκωση πρός τά πάνω. Καί λέγει μάλιστα ἐδῶ «Ἁβραάμ» καί πηγαίνει πίσω φθάνει στόν Σήθ, πού θά πῆ «ἀντικατάστασις» στό γιό τοῦ Ἀδάμ (εἰς ἀντικατάστασιν τοῦ Ἄβελ, ὄχι τοῦ Κάϊν). Δέν εἶναι ἀπό τήν γενεά τοῦ Κάϊν. Ὑπάρχει πολύς λόγος. Καί λέει ἐκεῖ: «τοῦ Σήθ, τοῦ Ἀδάμ, τοῦ Θεοῦ». (Λουκ. 3, 38) Ἔτσι οἱ δύο αὐτές περιγραφές, μᾶς δείχνουν σαφῶς τήν ἀφετηρία. Ὅτι ἀπό τό Θεό ἔγινε ὁ ἄνθρωπος καί ὅτι μέσα στό ἀνθρώπινο γένος ρίζωσε μέ τήν Ἐνανθρώπησή της ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία. Εἰδικότερα, κατάγεται ἀπό τήν ρίζα τοῦ Ἰεσσαί. Δέν εἶναι τυχαῖο τό ὅτι χρησιμοποιεῖται ἐδῶ ἀπό τόν προφήτη Ἠσαΐα μάλιστα, ἡ λέξις «ρίζα». Κι ἐμεῖς στή γλῶσσα μας τό λέμε αὐτό, "ποιές εἶναι οἱ ρίζες σου;" Ἐδῶ λένε καί κάτι ἄλλο. Ἀπό ποιό νταμάρι κατάγεσαι; Τό λένε ἐδῶ στή Θεσσαλία, ἤ ποιά εἶναι ἡ ρίζα σου, οἱ ρίζες σου; Τό λέμε. Πολύ συχνά. Καί τό λέγαμε πάντοτε. Ἔτσι θά σημειώση ἐδῶ ὁ Ἠσαΐας ὅτι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, παίρνοντας τήν ἀνθρωπίνη φύση, θά κατήγετο ἐκ τῆς ρίζης Ἰεσσαί. Ἀκοῦστε τί γράφει: «Καὶ ἐξελεύσεται ῥάβδος ἐκ τῆς ρίζης Ἰεσσαί, - Ἰεσσαί εἶναι ὁ πατέρας τοῦ Δαυΐδ - καὶ ἄνθος ἐκ τῆς ῥίζης ἀναβήσεται. καὶ ἀναπαύσεται ἐπ’ αὐτὸν», αὐτό πού θά βλαστήση ἀπό τή ρίζα τοῦ Ἰεσσαί, καί εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός, θά ἀναπαυθῆ, λέει, ἐπάνω σ’ αὐτόν. Ποῦ; στήν ἀνθρωπίνη του φύση. Ἐδῶ γίνεται λόγος περί τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως. «ἀναπαύσεται ἐπ’ αὐτόν, λέει, πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, - στήν ἀνθρωπίνη φύση πάντοτε - πνεῦμα σοφίας καὶ συνέσεως, πνεῦμα βουλῆς καὶ ἰσχύος, πνεῦμα γνώσεως καὶ εὐσεβείας·». ( Ἡσ. 11, 1-2) Εἶναι στό 11ον κεφάλαιον τοῦ προφήτου Ησαΐου. Αὐτό καί μόνο δείχνει αὐτή τήν ἀληθινή Ἐνανθρώπηση τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας. Ὅτι πραγματικά πῆρε ἀνθρώπινη φύση. Πραγματικά! Γιατί θά πλήξη ἀργότερα - τόν 1ο αἰῶνα μ.Χ. - θά πλήξη τούς αἱρετικούς ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι ἔλεγαν ὅτι τήν ἀνθρωπίνη φύση ὁ Θεός Λόγος τήν πῆρε ἔτσι.. θεωρητικά, «κατά δόκησιν», ἔτσι τό ’λεγαν. Οἱ λεγόμενοι «Δοκῆται». Ὅτι δέν ἦταν πραγματικός ἄνθρωπος ἀλλά ἐφαίνετο σάν ἄνθρωπος. Ἐνῶ δέν ἦταν ἔτσι. Ἐδῶ εἶναι ἡ ἀπάντηση, καί μόνον ἐδῶ; Εἴδατε ὅμως, καί στήν Π. Δ. δίνονται ἀπαντήσεις γιά θέματα αἱρέσεων, πού ἀνεφύησαν εἰς τόν χῶρον τῆς Κ. Δ. Ρίζωσε πραγματικά στό ἀνθρώπινο γένος, στόν Ἰσραήλ. Δηλ. ὁ Χριστός μπῆκε στήν ἀνθρωπίνη ρίζα, γιά νά τήν ἐξαγιάση, νά τήν ἀφθαρτίση καί γιά νά τήν ἀθανατίση. Ἔγινε σάρξ ἐκ τῆς σαρκός μας καί ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων μας. Κάνοντας μία παρένθεση μοῦ ἔλεγε μία κυρία προχθές. «Σᾶς εὐχαριστοῦμε πολύ γιά τά θέματα πού μᾶς κάνετε - τά κατά Τρίτην θέματα - γιατί ἔτσι αἰσθανόμαστε βαθύτερα ποιός εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός», δηλ. τήν ταυτότητά του. Ἀλλιώτικα, - μοῦ ἔλεγε μία κυρία σᾶς εἶπα - προσεύχομαι, τώρα πού ἀκούω αὐτά. Βεβαίως, εἶναι ἐκεῖνο πού ὁ ἀπ. Παῦλος, ὄχι μία φορά, ὄχι δύο, ὄχι τρεῖς, ἀλλά κατ’ ἐπανάληψιν ἀναφέρει στίς Ἐπιστολές του τή λέξη «ἐπίγνωσις», τό οὐσιαστικόν «ἐπίγνωσις» ἤ καί τό ρῆμα «ἐπιγνῶναι» - ἡ πρόθεσις «ἐπί» δείχνει τό βάθος μιάς γνώσεως - καί ἡ διατύπωσις εἶναι συνήθως «εἰς ἐπίγνωσιν τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ…» πού σημαίνει, τό νά γνωρίσης βαθειά ποιός εἶναι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ. Διότι αὐτή ἡ βαθεία γνῶσις, θά σέ βοηθήση πάρα πολύ στή ζωή σου, θά συντελέση τά μέγιστα στή σωτηρία σου. Εἶναι πολύ σπουδαῖο. Λοιπόν κλείνω τήν παρένθεσή μου αὐτή, γιά νά σᾶς πῶ ὅτι δέν εἶναι θέματα ἁπλῶς θεωρητικά. Εἶναι πάρα πολύ σπουδαία θέματα. Μπαίνουν μέσα στή ζωή μας. Προχωρῶ γιά νά σᾶς πῶς ἀκριβῶς μπῆκε μέσα στόν λαό τοῦ Θεοῦ - εἰς τούς Ἰσραηλίτας- ἡ Σοφία ἡ Ἐνυπόστατος, ἄν θέλετε γενικώτερα, εἰς τό ἀνθρώπινον γένος. Διότι ἁπλῶς ἔγινε μία κίνησις ἀποκλειστικότητος, γιά νά γίνη μετά μία κίνησις ἐξαφανίσεως τῆς ἀποκλειστικότητος. Εξηγῶ.  Ὁ Θεός, ἀπ’ ὅλους τους ἀνθρώπους πού ὑπῆρχαν τότε στή γῆ ἐπάνω, ἔκανε μίαν ἐκλογή ἑνός ἀνθρώπου. Ἐκ τοῦ ἀνθρώπου αὐτοῦ παρήχθη ἕνα λαός. Ὁ Ἁβραάμ καί οἱ ἀπόγονοί του. Αὐτό εἶναι μία σύγκλισις τῶν ἀνθρώπων. Ἕνα μάζεμα. Τόσο μάζεμα, πού νά συγκεντρωθεῖ σ’ ἕνα πρόσωπο, εἰς τόν Ἁβραάμ. Τώρα, φοῦ ἔκλεισε αὐτό, ἐξυπηρέτησε ὅ,τι ἐξυπηρέτησε, ἔγινε ἕνας λαός, τό πλαίσιον τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τώρα ἦρθε ὁ Μεσσίας, καί τώρα γίνεται ἡ ἀντίστροφος κίνησις. Εἶναι ἡ ἑξῆς. Ἡ σύγκλισις ἦταν γιά νά ’ρθη τό πρόσωπο τῆς Παναγίας καί τοῦ Χριστοῦ. Τώρα ὁ Χριστός παίρνει τούς 12 μαθητάς Σου. Εἶναι ὅλοι Ἰσραηλίται. Δέν εἶναι ἀπό τούς Ἐθνικούς οἱ μαθηταί του, καί τώρα τούς λέγει - οἱ 12 μαθηταί μπροστά του - : «πορευθέντες εἰς τὸν κόσμον ἅπαντα, σ’όλα τα Ἔθνη, κηρύξατε τό εὐαγγέλιον πάσῃ τῇ κτίσει». (Μάρκ. 16, 15) Τώρα γίνεται ἡ ἀντίστροφος κίνησις. Πρῶτα σύγκλισις, τώρα μία ἀπόκλισις. Καί στρεφόμεθα πρός ὅλα τά Ἔθνη. Αὐτό δείχνει πολύ τή σοφία τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεός δέν βιάζεται. Βλέπετε πόσους αἰῶνες χρειάστηκαν, γιά νά γίνουν ὅλα αὐτά. Καί ἔτσι ἔχομε τό κήρυγμα σ’ ὅλη τή γῆ. Δέν σφαλλόμεθα βεβαίως, ὅταν ποῦμε - καθόλου μάλιστα, ἀκριβολογοῦμε μᾶλλον - ὅταν ποῦμε, δέν μπῆκε στή ρίζα τοῦ Ἰσραήλ, μπῆκε στή ρίζα τῆς ἀνθρωπότητος. Ἀλλά μιλώντας εἰδικώτερα, λέμε στή ρίζα τοῦ Ἰσραήλ. Ὡστόσο, γιά νά δοῦμε αὐτή τή ρίζα τοῦ Ἰσραήλ, ἐκ τοῦ ὁποίου θά κινηθῆ ἡ σωτηρία πρός ὅλα τά Ἔθνη, πρός ὅλους τους ἀνθρώπους, γράφει τά ἑξῆς ὁ ἀπ. Παῦλος. Εἶναι στήν πρός Ἑβραίους Ἐπιστολή του: «οὐ γάρ δήπου ἀγγέλων ἐπιλαμβάνεται, ἀλλὰ σπέρματος Ἁβραάμ ἐπιλαμβάνεται». Βέβαια δέν μένει ἁπλῶς εἰς τό θέμα «ἄνθρωπος», πηγαίνει καί εἰς τό θέμα «ἄγγελος». Δηλ. νά πάρη ἀγγελική οὐσία. Βέβαια δέν λέγει «σπέρμα ἀγγέλων», γιατί οἱ ἄγγελοι δέν ἔχουν σπέρμα, δέν ἔχουνε σωματική φύση, ἔχουν ὅμως μίαν φύσιν. Εἶναι πνευματικοί. Περιττό νά σᾶς πῶ, τό γνωρίζετε, ὅτι ἡ φύσις τῶν ἀγγέλων ὡς πνευματική, φαίνεται χονδροειδέστατα ὑλική, σέ σχέση μέ τήν θεία φύση, δηλ. τήν ἄκτιστον φύση τοῦ Θεοῦ. Βέβαια πνεῦμα λέγεται ὁ Θεός, πνεῦμα λέγονται καί οἱ ἄγγελοι, ἡ διαφορά ὅμως εἶναι τρομακτική. Ὅση εἶναι μεταξύ πνεύματος καί ὕλης ἡ διαφορά. Αὐτά μας τά λέγει καί ὁ ἅγιος Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης. Λοιπόν δέν παίρνει οὐσία ἀπό τούς ἀγγέλους, γιά νά κατέβη δηλ. στό ἐπίπεδον τῆς οὐσίας τῶν ἁγίων ἀγγέλων ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, ἀλλά παίρνει ἀνθρώπινη φύση. Εἶναι χαρακτηριστικό. Καί μάλιστα λέγει «ἐπιλαμβάνεται (ἐπιλαμβάνομαι~παίρνω) σπέρματος Ἁβραάμ», δηλ. ἀνθρώπου. Τό σπέρμα εἶναι πάρα πολύ σπουδαῖο καί σημαντικό. Θά λέγαμε ὅτι ἡ ρίζα τῆς ἀνθρωπότητος εἶναι στό σπέρμα. Γιατί ὄχι καί σέ ὅλα τά ζῶα καί σέ ὅλα τά φυτά. Ὅταν ἔχω ἕνα σποράκι, ἐκεῖ δέν εἶναι ἡ ρίζα τοῦ παλαιοῦ φυτοῦ; καί ὅλων τῶν παλαιῶν φυτῶν ἀπό δημιουργίας; Ἔτσι καί στά ζῶα. Συνεπῶς ἔχω καινούριο ὀργανισμό, ἀπό ποῦ; ἀπό τό γονιμοποιημένο σπέρμα. Εἶναι πάρα πολύ σπουδαῖο. Ἐπιτρέψατε, πιστεύω τό καταλαβαίνομε πάρα πολύ καλά. Ἐκεῖ εἶναι ἡ ρίζα. Καί ἐν προκειμένω γιά τούς ἀνθρώπους, ἐκεῖ εἶναι ἡ ρίζα τῆς ἀνθρωπότητος. Εἰς τό ἀνθρώπινον σπέρμα. Ἔτσι, ἐπιλαμβάνεται, λέει, σπέρματος Ἁβραάμ. Μποροῦσε νά πεῖ «σπέρματος ἀνθρώπου». Ἀλλά ἐπειδή ἐξειδικεύει τήν περίπτωσην, διότι ἔπρεπε - τό ’λεγα προηγουμένως, τό σχῆμα τῆς συγκλίσεως - νά βρεθῆ στόν λαόν αὐτόν, νά κατοικήση στόν λαόν αὐτόν, - θυμόσαστε τά προηγούμενε χωρία, ποῦ, λέει, νά κατοικήσω; σέ ποιόν λαό; - συνεπῶς θά πάρη ἀπό τό σπέρμα τοῦ Ἁβραάμ. «ὅθεν - συνεχίζει ὁ Παῦλος - ὤφειλε κατὰ πάντα τοῖς ἀδελφοῖς ὁμοιωθῆναι, νά ὁμοιωθῆ κατά πάντα, δηλ. νά γίνη ἀληθής ἄνθρωπος, ἀληθέστατος, ἑκατό τοῖς ἑκατό ἄνθρωπος - νά κι ἐδῶ ἕνα χωρίο πού πλήττει τόν Δοκητισμόν πού σᾶς ἔλεγα προηγουμένως - ἵνα ἐλεήμων γένηται, γιά νά γίνη ἐλεήμων, καὶ πιστός ἀρχιερεὺς τὰ πρὸς τὸν Θεόν, εἰς τὸ ἱλάσκεσθαι τὰς ἁμαρτίας τοῦ λαοῦ. ἐν ᾧ γάρ πέπονθεν αὐτὸς πειρασθείς, δύναται τοῖς πειραζομένοις βοηθῆσαι» ( Ἑβρ. 2, 16-18) Εἶναι ἐκεῖνο πού λένε οἱ Πατέρες, ὅτι ἐπῆρε ὁλόκληρη τήν ἀνθρωπίνη φύση, διά νά θεραπεύση ὁλόκληρη τήν ἀνθρωπίνη φύση. Γιατί ἐάν κάτι δέν ἔπαιρνε, τό μή προσλαμβανόμενον, θά ἔμενε καί ἀθεράπευτον. Συνεπῶς προσλαμβάνει ὁλόκληρη τή φύση προσλαμβάνει τόν ἄνθρωπο, ὡς ψυχή καί ὡς σῶμα! Γιατι, ναί, ναί, μήν σᾶς κάνει ἐντύπωση, παρ’ ὅτι δέν θ’ ἀσχοληθῶ τώρα, τό ἔχομε ἄλλοτε πεῖ, καί μάλιστα στήν ὥρα τῶν «ἀποριῶν» μας ἐκεῖ στό σπέρμα ὑπάρχει καί ἡ ψυχή τοῦ μελλοντικοῦ ἀνθρώπου. Ναί, μήν σᾶς κάνει καθόλου ἐντύπωση. Βέβαια εἶναι μυστήριο. Ποῦ; Πῶς; Πῶς; Δέν βάζει βέβαια ὁ Θεός σ’ ἕναν ἄνθρωπο πού γεννιέται, τήν ὥρα πού συλλαμβάνεται ἤ τήν ὥρα πού γεννιέται, νά τοῦ βάλη μία ψυχή. Ὄχι, ὄχι, ὄχι. Γι’ αὐτό καί τό γεννώμενον ἔχει ὁμοιότητες μέ τόν γενάρχη. Μᾶς κάνει ἐντύπωση ἐκεῖ στό βιβλίο τῆς Γενέσεως, εἶναι στό 4ο κεφάλαιο, ἄν θυμάμαι καλά, στήν ἀρχή, ὅταν ὁ Ἀδάμ, λέει, ἐγέννησε τόν Κάϊν, τότε εἶδε ἄνθρωπον κατά τήν ἰδέαν αὐτοῦ, δηλ. νά τοῦ μοιάζει. Ναί εἶναι πάρα πολύ σημαντικό αὐτό, καί μεταφέρονται - ποιός δέν τό ξέρει αὐτό - ὄχι μόνο σωματικά γνωρίσματα ἀλλά μεταφέρονται καί ψυχικά γνωρίσματα. Ναί. Εἶσαι καλό παιδί σάν τόν πατέρα σου ἤ σάν τόν παππού σου. Εἶσαι κακό παιδί σάν τόν πατέρα σου ἤ σάν τόν παππού σου, κ.ο.κ. Βλέπετε ὅτι ἔχομε μία μεταβίβαση τῶν χαρακτηριστικῶν, καί τοῦ σώματος καί τῆς ψυχῆς. Γι’ αὐτό ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία πῆρε ὁλόκληρο τόν ἄνθρωπο. Μήν τό ξεχνᾶτε. Πῆρε καί τήν ἀνθρωπίνη ψυχή ἐπῆρε καί τό ἀνθρώπινο σῶμα. Ὅταν φερ’ εἰπεῖν λέγει ὁ Χριστός «τετάρακται ἡ ψυχή μου» ἡ ἀνθρωπίνη του φύσις, δηλ. ἡ ψυχή του ταράσσεται. Ἐδάκρυσεν ὁ Ἰησοῦς, γιά τό θέμα τοῦ θανάτου τοῦ Λαζάρου - ἀπ’ τά κλάματα ἐννοεῖται τῶν ἀδελφῶν - καί «…ἐνεβριμήσατο τῷ πνεύματι…» ( Ἰωάν. 11, 33) θά πῆ μάλωσε τόν Ἑαυτόν του, δηλ. τήν ψυχή του. Ἐμάλωσε τήν ψυχή του. Γιατί κλαῖς; ἀφοῦ νά, σέ λίγα λεπτά θ’ ἀναστηθῆ ὁ Λάζαρος; Πάντοτε στό ἐπίπεδο, στή διάσταση τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως. Ἑκατό τοῖς ἑκατό ἄνθρωπος ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, μέ σῶμα καί ψυχή. Ἐξ ἄλλου «ἄνθρωπος» αὐτό θά πῆ. Σῶμα καί ψυχή. Ἔτσι, λοιπόν, τό σπέρμα κυριολεκτικῶς ἀποτελεῖ τή ρίζα, κυριολεκτικῶς. Τό καταλαβαίνομε ὅλοι. Ἔτσι πράγματι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία ἐρρίζωσε στό ἀνθρώπινον γένος. Καί ἡ ρίζα εἶναι κοινή. Εἶναι ἡ ρίζα τοῦ Ἀδάμ. Γιά λόγους, σᾶς εἶπα, τεχνικούς, ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ νά τό πῶ ἔτσι, παίρνει, ἐπιλαμβάνεται σπέρματος Ἁβραάμ. Γιά νά βρεθῆ μέσα στόν λαό τοῦ Ἁβραάμ. Ἀλλά στήν πραγματικότητα ἡ ρίζα εἶναι κοινή. Εἶναι τό σπέρμα τοῦ Ἀδάμ. Διότι θά ἐθεράπευε ὁλόκληρη τήν ἀνθρωπότητα ἡ Ἐνανθρώπησις τοῦ Θεοῦ Λόγου. Ὅλοι οἱ λαοί εἶναι κοινῆς ρίζης. Ὅλοι οἱ λαοί. Ὁποιοσδήποτε κι ἄν εἶναι αὐτός, Κινέζος, Ιαπωνέζος εἶναι, Σκύθης θά λέγαμε, ἄν μιλούσαμε τήν παλιά φρασεολογία, Ἀφρικανός, Αὐστραλός - ἐννοεῖται ντόπιος ἰθαγενής - ὅτι νά ’ναι, ὅλοι εἴμεθα ἀπό κοινή ρίζα. Λέει ὁ ἀπ. Παῦλος, κι αὐτό ἤτανε μία ἀλήθεια κυριολεκτικῶς ἐξ ἀποκαλύψεως, ὅταν σήμερα, 20 αἰῶνες μετά, μποροῦμε νά λέμε ὅτι κάποιοι ἄνθρωποι εἶναι ἀπό ξεχωριστή κατασκευή.. ἄν εἶναι δυνατόν! Μωρία, σκέτη μωρία εἶναι! Ὅτι οἱ Ἀφρικανοί εἶναι ἄλλης κατασκευῆς. Τί ἀνόητα πράγματα! Καί μόνο γιατί ἀπό Ἀφρικανόν μπορεῖς νά παντρευτεῖς, νά κάνης παιδί, δείχνει ὅτι εἶναι ἄλλος ἄνθρωπος; εἶναι ἄλλο πρᾶγμα; Ἄν εἶναι δυνατόν ποτέ! Θά πῆ λοιπόν, ἐξ ἀποκαλύψεως ὄντως, ὁ ἀπ. Παῦλος στούς Ἀθηναίους : «ἐποίησέ τε ἐξ ἑνός αἵματος πᾶν ἔθνος ἀνθρώπων κατοικεῖν ἐπὶ πᾶν τὸ πρόσωπον τῆς γῆς». (Πραξ. 17, 26) Ἔτσι, ὁ Χριστός, ἀγαπητοί μου, ἔλαβε τό ἀνθρώπινον αἷμα, ἄν θέλετε κατ’ ἄλλην ἔκφρασιν, ἔλαβε τήν μορφή τῆς ρίζης τοῦ σπέρματος, καί μᾶς ἔδωσε τό δικό του αἷμα, γιά νά μᾶς ἁγιάση. Ἄν θέλετε καί τή δική του ρίζα. Ποιά εἶναι ἡ ρίζα τοῦ Χριστοῦ; ἀνθρώπινη ρίζα! Ὁ Χριστός ἔπαθε καί πέθανε καί ἀνεστήθη, ὥστε, τώρα τό ἔχομε δυνάμει, θά τό ἔχομε ἐνεργεία κατά τήν κοινήν ἀνάστασιν. Θά πάρωμε αὐτό τό λῆμμα τῆς ἀνθρωπίνης του φύσεως (ρίζα!) τῆς ἀφθαρσίας καί τῆς ἀθανασίας. Ἔτσι ἔχομε καί τό αἷμα καί τό σπέρμα. Καί τά δύο συνιστοῦν τήν ρίζα. Ἀκόμη θά λέγαμε, ρίζωσε σημαίνει ὅτι εἰσῆλθε στήν ἀνθρώπινη Ἱστορία, μέ ὅλα τά συμβεβηκότα τῆς ἀνθρωπίνης Ἱστορίας, κλπ., κλπ.

   Καί προχωροῦμε στόν ἑπόμενο στίχο. Ξέρετε, πράγματι, αἰσθάνεται κανείς πολύ κοντά του τήν Ἐνυπόστατο Σοφία, ὅταν παίρνει τήν ἀνθρωπίνη μας φύση. Εἶσαι, Κύριέ μου, τόσο κοντά; Θυμάμαι, ἐπιτρέψατέ μου, ἐλπίζω δέν εἶναι κουτό αὐτό πού θά σᾶς πῶ, ἤμουν στρατιώτης ὅταν ἡ μητέρα μου πέθανε. Βέβαια τήν ἀγαποῦσα. Βέβαια ἔκλαιγα. Δέν μ’ ἔβλεπαν οἱ ἄλλοι βέβαια νά κλαίω, ἔκλαιγα ὡστόσο. Καί ἔλεγα τό ἑξῆς: «Ἄχ! νά τήν ἔβλεπα»! Ἐκεῖνο πού πάρα πολλές φορές τό λένε οἱ ἄνθρωποι. Ἀλλά νά! ἡ σάρκα μου δέν εἶναι ἡ σάρκα της; Ἡ σάρκα μου δέν εἶναι ἡ σάρκα της; Τήν βλέπω, νά, ἔχω τήν σάρκα της. Αὐτό μεταφέρατέ τό τώρα, τό νά πῆτε: «εἴμεθα σάρκα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ». «ὁ τρώγων μου τὴν σάρκα καὶ πίνων μου τὸ αἷμα, ἐν ἐμοί μένει κἀγώ ἐν αὐτῷ» ( Ἰωάν. 6, 56) καί τί ἔχομε; Σέ μένα κι ἐγώ σέ Ἐκεῖνον, δηλ. μία - ὅπως λέγεται στή δογματική - «ἀλληλοπεριχώρησις». Κάτι πού εἶναι τόσο δικό μας καί γιά νά μήν φανῆ πολύ κουτό αὐτό πού εἶπα, λέει ὁ ἅγιος Συμεών ὁ νέος Θεολόγος, στά ποιήματά του τό λέγει αὐτό - δέ θυμάμαι σέ ποιό ποίημά του τό λέει - ὅτι ἀφοῦ κοινώνησε, κοιτάζει τά μέλη του, τά μέλη του! Ὅλα του τά μέλη, καί αἰσθάνεται μία ντροπή, ἤ καλύτερα, τά θεωρεῖ «αἰδέσιμα» - σεβαστά- τά μέλη του. Κοίταξε, λέει ὅλα αὐτά εἶναι.. εἶναι σάρκα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ! Μέ προσέλαβε ὁ Χριστός. Δέν τόν προσέλαβα! Μέ προσέλαβε ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Εἶναι καταπληκτικό. Γι’ αὐτό σας εἶπα, αὐτά τά πράγματα ὅταν κάποτε μποροῦμε νά τά συνειδητοποιήσωμε, μᾶς τοποθετοῦν διαφορετικά.

   Καί προχωροῦμε εἰς τόν ἑπόμενον στίχον, τόν 13ον: «ὡς κέδρος ἀνυψώθην ἐν τῷ Λιβάνῳ καὶ ὡς κυπάρισσος ἐν ὄρεσιν Ἀερμών·». Δηλ. ὑψώθηκα - πάντοτε σέ πρῶτο πρόσωπο ἑνικό, πάντα μιλάει ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία - ἀνάμεσα στό λαό μου, σάν κέδρος τοῦ Λιβάνου καί σάν κυπαρίσσι στά ὅρη Ἀερμών. Ἐδῶ ἀκολουθοῦν πέντε χωρία. Τό πρῶτο εἶναι αὐτό πού σᾶς διάβασα, πού περιγράφεται, ἡ μεγαλοπρέπεια τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας, ἀφοῦ ἐξέλεξε γιά κατοικία της τή χώρα τοῦ Ἰσραήλ. Καί ἡ περιγραφή αὐτή γίνεται μέ εἰκόνες τοῦ φυτικοῦ βασιλείου τῆς χώρας τοῦ Ἰσραήλ. Παίρνει δηλ. τό φυτικό βασίλειο. Αὐτό κι ἐμεῖς τό χρησιμοποιοῦμε στή γλῶσσα μας, ὅταν λέμε φερ’ εἰπεῖν τό τραγούδι τῆς πορτοκαλιᾶς, τῆς νεραντζιᾶς, τῆς τριανταφυλλιᾶς. Δίνομε ὀνόματα, γυναικεῖα κυρίως, ὅταν λέμε «Νεραντζούλα», ὅταν λέμε «Τριανταφυλλιά», παίρνομε ἀπό τά φυτά, ἀπό τό φυτικό βασίλειο, γιά νά δείξωμε τή χάρη κάποιων γνωρισμάτων τοῦ φυτικοῦ βασιλείου. Ἔτσι παίρνει ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, εἰκόνες τοῦ φυτικοῦ βασιλείου, γιά νά παρουσιάσει τόν Ἑαυτό της μέσα εἰς τό λαό της. Θά δῆτε, εἶναι πολύ ὡραία αὐτή ἡ περιγραφή καί βλέπομε ὅτι ἀρχίζει μέ τήν κέδρο τοῦ Λιβάνου. Εἶναι ἡ κέδρος, ὁ βασιλιάς τῶν δέντρων, ἐκεῖ στήν περιοχή. Ὁ Λίβανος εἶναι ἕνα ψηλό βουνό βορείως τῆς Παλαιστίνης, καί ἐπειδή γίνεται καί λόγος περί Ἀερμών, κι αὐτό εἶναι βουνό, πού οἱ πλαγιές του κατεβαίνουν στή Μεσόγειο θάλασσα. Κι αὐτό εἶναι βουνό τῆς Παλαιστίνης, καί μάλιστα πολλές φορές γίνεται χρήση τοῦ ὅρους Ἀερμών. «Ὅταν κατεβαίνει, λέει, δροσούλα τό καλοκαίρι, ἀπό κεῖ ἀπό τό ὅρος Ἀερμών». Ὅπως θά λέγαμε ἐμεῖς, «ἔρχεται ἡ δροσούλα ἀπό τόν Ὄλυμπο καί ξεχύνεται εἰς τήν πεδιάδα τῆς Θεσσαλίας». Νά, κάπως ἔτσι. Λέγει ἡ Σοφία, ὅτι ὑψώθηκε τό ὄνομά της στή χώρα τοῦ Ἰσραήλ, ὡς ἡ κέδρος τοῦ Λιβάνου καί ὡς κυπάρισσος ἐν ὄρεσιν Ἀερμών. Πράγματι, ὅταν ὁ Δαυΐδ συνέλεξε χρήματα καί ὑλικά, ἀκόμη κι ἀπό τό προσωπικό του ταμεῖο, προκειμένου ν’ ἀνοικοδομηθῆ ὁ ναός τοῦ Θεοῦ - ὁ ὁμώνυμος ναός τοῦ Σολομῶντος - ἔκαμε προσευχή ἐνώπιον ὅλου τοῦ λαοῦ καί εἶπε τά ἑξῆς, γιά νά δείξη πόσο δοξασμένος εἶναι ὁ Κύριος, θά λέγαμε ὅπως ἡ κέδρος τοῦ Λιβάνου, ὅπως ἡ κυπάρισσος τοῦ Ἀερμών. Ἔτσι δοξασμένος, ὑψηλός, εἶναι ὁ Κύριος τοῦ Ἰσραήλ. Στήν προσευχή του δέ αὐτή εἶπε τά ἑξῆς, μπροστά στόν λαό. Ἐκκλησίασε τό λαό, δηλ. μάζεψε τό λαό καί εἶπε: «εὐλογητός εἶ Κύριε, ὁ Θεός Ἰσραήλ - καί ξέρετε ἀποτείνεται εἰς τήν Ἐνυπόστατον Σοφίαν - ὁ Πατήρ ἡμῶν ἀπὸ τοῦ αἰῶνος καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος». Μήν σᾶς κάνει ἐντύπωση πού λέει «ὁ Πατήρ ἡμῶν», γιατί ὁ Ἰησοῦς Χριστός λέγεται «ὁ Πατήρ τοῦ μέλλοντος αἰῶνος». Πατήρ, εἴδατε; εἶναι στόν προφήτη Ἠσαΐα, Πατήρ τοῦ μέλλοντος αἰῶνος: «σοί, Κύριε, ἡ μεγαλωσύνη, - εἴδατε; ἡ κέδρος, ἡ κυπάρισσος - καὶ ἡ δύναμις καὶ τό καύχημα καὶ ἡ νίκη καὶ ἡ ἰσχύς, ὅτι σὺ πάντων τῶν ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ ἐπί τῆς γῆς δεσπόζεις, ἀπὸ προσώπου σου ταράσσεται πᾶς βασιλεὺς καὶ ἔθνος. Παρὰ σοῦ ὁ πλοῦτος καὶ ἡ δόξα, σὺ πάντων ἄρχεις, Κύριε, ὁ ἄρχων πάσης ἀρχῆς, καὶ ἐν χειρί σου ἰσχὺς καὶ δυναστεία καὶ ἐν χειρί σου, παντοκράτωρ, μεγαλύναι καὶ κατισχύσαι τὰ πάντα». (Παραλειπ. Α΄ 29, 11-12) Εἴδατε ἐδῶ ἀπόδοσις μεγαλοσύνης καί μεγαλοπρεπείας; Αὐτό πού μέ δυό λέξεις εἶπε ἐδῶ ἡ Σοφία. Τί εἶπε; ὅτι ὑψώθηκα σάν τήν κέδρον τοῦ Λιβάνου, σάν τό κυπαρίσσι τοῦ Ἀερμών. Ἐδῶ τά λέγει πιό πλατιά ὁ Δαυΐδ, γιά νά δείξη τή μεγαλοπρέπεια τοῦ Κυρίου. Τοῦ Κυρίου τοῦ Ἰσραήλ, τοῦ Ἁγίου τοῦ Ἰσραήλ, ὁ ὁποῖος ἤδη ἐνοίκησε, κατοίκησε δηλ. εἰς τόν χῶρον αὐτόν. «καί νῦν Κύριε, - καί τώρα ἑτοιμάζονται νά κτίσουν τόν ναόν, πρός τιμήν αὐτοῦ τοῦ Κυρίου τοῦ Ἰσραήλ - εξομολογούμεθά σοι καὶ αἰνοῦμεν τὸ ὄνομα τῆς καυχήσεώς σου…».. Ἐσύ καυχᾶσαι, κι ἐμεῖς καυχόμεθα γιά λογαριασμό σου, «…ὅτι σὰ τὰ πάντα, καὶ ἐκ τῶν σῶν δεδώκαμέν σοι». (Αὐτόθι 29, 13-14) Ὅλα εἶναι δικά σου, κι ἀπό τά δικά σου πήραμε, γιά νά σοῦ δώσουμε. Διότι, ὅτι θά σοῦ δώσουμε, ὅτι θά κτίσουμε, θά εἶναι ἀπό τά δικά σου. Οἱ λίθοι, ἡ ξυλεία, ὁ χρυσός, ὁ ἄργυρος, δικά σου εἶναι. Κι ἀπό τά δικά σου θά δώσωμε σέ σένα. Εἶναι ἐκεῖνο πού λέμε στή θεία Λειτουργία: «Τά σά ἐκ τῶν σῶν σοι προσφέρομεν», σοῦ προσφέρομε τά δικά σου ἐκ τῶν ἰδικῶν σου, καί ὁ ἄρτος εἶναι δικός σου καί ὁ οἶνος εἶναι δικός σου· ἐμεῖς βάλαμε μόνο τόν κόπο μας σ’ αὐτά. Γι’ αὐτό δέν λέει «σίτος», «σταφυλή», ἀλλά λέει «ἄρτος», λέει «οἶνος». Βάλαμε τόν κόπο μας, κατά τόν ἅγιο Νικόλαον τόν Καβάσιλα, καί σοῦ τά προσφέρομε. Εἴδατε; Δικά σου εἶναι, καί ἐκ τῶν ἰδικῶν σου, σοῦ προσφέρομε. Αὐτά εἶναι γραμμένα στό Α΄ Παραλειπομένων, στό 29ον κεφάλαιον, καί μετά τήν προσευχή, λέει ἐδῶ ὁ ἱερός συγγραφεύς: «καὶ κάμψαντες τὰ γόνατα προσεκύνησαν τῷ Κυρίῳ, καὶ τῷ βασιλεῖ» (Παραλειπ. Α΄ 29, 20) γονάτισαν, ὅλος ὁ λαός καί προσκύνησαν τόν Κύριον, τόν Βασιλέα. Ὁ Ἱερεμίας ὁμολογεῖ τό ἑξῆς: «Ἴασαί με, Κύριε, καὶ ἰαθήσομαι·, θεράπευσέ μέ Κύριε καί θά θεραπευθῶ, βάλε τό χέρι σοῦ ἐπάνω μου καί θά γίνω καλά, σῶσόν με, καὶ σωθήσομαι·, σῶσε με καί θά σωθῶ, δηλ. νά θέλης νά μέ σώσης, ὅτι καύχημά μου σὺ εἶ» ( Ἱερεμ. 17, 14) γιατί σύ εἶσαι τό καύχημά μου! Τό καύχημά μου! Θυμηθεῖτε ἐκεῖνο τό «ὁ καυχώμενος ἐν Κυρίῳ καυχάσθῳ». Διότι ὁ Κύριος εἶναι τά πάντα γιά τό λαό του, γι’ αὐτό κι ὁ Μωϋσῆς λέγει: «οὗτος, λέει στόν λαό - ποιός οὗτος; ὁ Ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ, ὁ Κύριος - καύχημά σου, αὐτός εἶναι τό καύχημα σου, ὁ Κύριος ὁ Θεός σου, καὶ οὗτος Θεός σου, ὅστις ἐποίησε ἐν σοί, ἔκανε σέ σένα, τὰ μεγάλα καὶ τὰ ἔνδοξα ταῦτα, ἅ εἴδοσαν οἱ ὀφθαλμοί σου» (Δευτ. 10, 21) ὅλα ἐκεῖνα πού εἶδαν τά μάτια σου, τό πέρασμα ἀπό τήν Ἐρυθρά θάλασσα, τό μάννα στήν ἔρημο κ.ο.κ. Καί ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία ἔτσι ἔνδοξα, ἔνδοξη ἐμφανίζεται εἰς τήν Ἱστορία τοῦ Ἰσραήλ, ὡς κέδρος, ὡς κυπάρισσος. Παίρνει παράδειγμα ἀπό τό φυτικό βασίλειο ὅπως σᾶς εἶπα. Ἀλλά ἄς δοῦμε τό θέμα καί λίγο στήν Κ. Δ. Σημειώνει ὁ Ματθαῖος τό ἑξῆς - γιατί κάτι πού ἀξίζει, γίνεται καύχημα, γίνεται φήμη: «καὶ ἐξῆλθεν ἡ φήμη αὕτη, ποιά; ὅταν ἀνέστησε τήν κόρη τοῦ Ἰαείρου - εἰς ὅλην τὴν γῆν ἐκείνην». (Ματθ. 9, 26) Σ’ ὅλη τήν περιοχή ἐκείνη λέγει, βγῆκε φήμη, ἐννοεῖται ὑπέρ τοῦ Χριστοῦ. Κι ὁ Λουκᾶς: «καὶ φήμη ἐξῆλθεν καθ’ ὅλης τῆς περιχώρου περὶ αὐτοῦ» (Λουκ. 4, 14) «Φήμη ἐξῆλθεν». Καί φημίζεται, ὅτι ἀξίζει, ὅπως σᾶς εἶπα. Γι’ αὐτό λέει ἐδῶ εἶμαι ὑψηλή σάν τήν κέδρο τοῦ Λιβάνου, σάν τήν κυπάρισσο τοῦ Ἀερμών. Ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες (ἐμεῖς οἱ Ελληνες.. !) παράλληλος, περιούσιος λαός τοῦ Κυρίου, καύχημά μας ἔχομε τήν Ὀρθοδοξία. Ἀλλά Ὀρθοδοξία σημαίνει ἡ πλήρης ἀποδοχή τῆς Θεανθρωπίνης φύσεως τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, δηλ. τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας τοῦ Θεοῦ, πού σαρκώθηκε. Καί πολεμήσαμε ὑπέρ αὐτῆς, τούς Ἀρειανούς καί τούς ἄλλους αἱρετικούς. Εἶναι τό ἴδιο καύχημα μέ τούς Ἰσραηλίτας, γιατί εἶναι τό ἴδιο πρόσωπο, τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας, ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Ἀλλ’ οἱ Ἰσραηλίται δέν τό ἀντελήφθησαν δυστυχῶς. Τό μυστήριον τῆς τυφλώσεως, παραμένει σ’ αὐτούς ἀκόμη νά καλύπτει τήν ἀντίληψή τους. Ἀλλά ἄν ὁ Χριστός εἶναι τό καύχημά μας, τότε γιατί ντρεπόμαστε νά τόν ὁμολογήσωμε ὅταν προσβάλλεται; Γιατί ντρεπόμαστε νά κάνωμε τό σημεῖον τοῦ Σταυροῦ ἐνώπιον ἄλλων; Γιατί ντρεπόμαστε νά ζήσωμε τό Εὐαγγελικόν ἦθος; Αὐτό δέν ἀποτελεῖ σημεῖον ὑψίστης ἀχαριστίας καί ἐσχάτης θρησκευτικῆς παρακμῆς; Καί ὅταν διαπιστώνεται θρησκευτική παρακμή, τότε ἀκολουθεῖ - προσέξτε - καί κοινωνική καί ἐθνική παρακμή.

202α ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης 
« Σοφία Σειράχ ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Σοφία Σειράχ " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/sofia-seirax
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oRvQcJSffpry9_VIhWtola

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Σοφία Σειράχ».🔻
https://drive.google.com/file/d/15yPd5yULQpwqBdVJzrpusJNL6wa2BczM/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς «Σοφία Σειράχ».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40o1lCOake2wwX61iRYZNi-M

🔸📜 Απομαγνητοφωνημενες ομιλίες της σειράς «Σοφία Σειράχ».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%A3%CE%BF%CF%86%CE%AF%CE%B1%20%CE%A3%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AC%CF%87.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.