†.Ασφαλώς είμεθα όλοι, κατά τεκμήριον, που εδώ βρίσκεσθε αγαπητοί μου, Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Και αυτό είναι αληθές. Όλοι εβαπτισθήκαμε, και μάλιστα έχοντες το προνόμιον να είμεθα Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Αλλά, αυτή την αλήθειαν, ότι είμεθα Ορθόδοξοι Χριστιανοί, δυστυχώς δεν την ομολογούμε. Και η αιτία είναι ότι δεν θέλομε να ξεχωρίζομε από τους ανθρώπους που λέγονται «κόσμος». Διότι πάντοτε θα υπάρχει, ας είμεθα όλοι οι Έλληνες βαπτισμένοι (ή σχεδόν όλοι οι Έλληνες), δεν παύομε όμως, δεν παύει όμως μες στην ιστορία να υπάρχει αυτός ο διαχωρισμός, όπως θα δούμε στη συνέχεια, του λαού του Θεού και του κόσμου. Έτσι, κατά κάποιον τρόπο, δεν θέλομε (γι’ αυτό δεν ομολογούμε) να ξεχωρίζομε από τον κόσμον, διότι αισθανόμεθα υποτιμητικά.
Είναι ένας πολύ μεγάλος πειρασμός να θέλεις να ξεχωρίζεις από τον κόσμο. Αυτό όμως αποτελεί ένα πρόβλημα των Χριστιανών και, αν θέλετε, ένα τονισμένο πρόβλημα στην εποχή μας, διότι η εποχή μας είναι τέτοια που θέλει όλα να τα ανακατώσει και να τα ενώσει. Και ακόμα, η επίπτωσις, το να μην θέλει ο Χριστιανός να ξεχωρίζει από τον κόσμον, είναι βαρυτάτη, όπως θα τη δείτε στη συνέχεια.
Μία πρώτη επίπτωσις είναι η απώλεια της χριστιανικής μας ταυτότητος. Δεν φαίνεσαι πια σαν χριστιανός, διότι, αφού δεν θέλεις να ξεχωρίζεις, δεν φαίνεσαι πια σαν χριστιανός. Και, ακόμα, η συνταύτιση – η άλλη πλευρά (το ίδιο είναι) – με τον κόσμον, η συνταύτιση. Συνεπώς, δεν ξεχωρίζεις πια σε τίποτε. Είναι αυτό που ο Χριστός είπε: «Ἐὰν τὸ ἅλας μωρανθῇ, ἐν τίνι ἁλισθήσεται;» (Ματθ. 5, 13.)
Εάν, λέει, το αλάτι χάσει την αλιστική του ιδιότητα, με τι θα αλατισθεί; Είναι άχρηστο, το πετάμε στον δρόμο. Ούτε, λέει, και για κοπριά δεν κάνει. Το πετάμε στον δρόμο και ποδοπατείται υπό των ανθρώπων. Πράγματι, ανάλατοι Χριστιανοί στο τέλος αυτή την επίπτωση έχουν, να ποδοπατούνται από τους κοσμικούς, να λένε «Α, εσύ... Εσύ που τα πρόδωσες όλα! Σε καταφέραμε, σε κερδίσαμε». Βλέπετε, λοιπόν, ότι έχομε εδώ πολύ σοβαρές επιπτώσεις.
Και βέβαια, αυτή η συνταύτιση με τον κόσμον δεν επιτελείται με μίαν αποκήρυξη επίσημο του Χριστιανισμού. Δεν βγαίνει κάποιος να πει «Εγώ αποκηρύσσω τον Χριστιανισμόν, αποκηρύσσω το βάπτισμά μου!». Όχι, αλλά επιτελείται με μια προοδευτική προσχώρηση στο φρόνημα του κόσμου· ή, αν θέλετε, με μια διαλεκτική που υπάρχει, ανάμεσα στον Χριστιανό και τον κόσμο. Και όταν λέμε «διαλεκτική» εννοούμε: όταν ανοίγουμε συζήτηση. Δηλαδή, «Μου είπες να έρθω σ’ εκείνη τη διασκέδαση. Καλά. Δεν πρέπει να ’ρθω, αλλά αφού επιμένεις, τότε θα ’ρθω, αλλά ξέρεις, δεν θα χορέψω». Αυτό είναι μία διαλεκτική, μία συζήτηση, και από τη συζήτηση αυτή πάμε σιγά-σιγά, βήμα-βήμα πηγαίνομε στο να προσχωρήσουμε και να ταυτιστούμε ολότελα.
Θυμάμαι έναν συνάδελφό μου, ταλαίπωρο παιδί, όταν υπηρετούσαμε. Υπηρετούσαμε την βασική μας εκπαίδευση και είμεθα κάπου στην Ελλάδα, μακριά από την Αθήνα, και βγήκαμε με την πρώτη μας έξοδο. Βέβαια, είχαμε μια παρέα όμορφη, που δεν πηγαίναμε ούτε σε άσχημους τόπους, κ.λπ. κ.λπ. Μαζί ήμαστε, εκκλησιαζόμαστε μαζί, παίρναμε κάποιες άδειες, σε ένα διπλανό χωριό, κ.λπ. κ.λπ. Βγήκαμε κάποτε στη μεγάλη την πόλη. Όταν γυρίσαμε, αυτό το παιδί είχε πάει μαζί τους (ήμαστε παρέα, καμμιά δεκαπενταριά). Αυτός πήγε μαζί τους, με τον κόσμο, τους πολλούς, τους πολλούς στρατιώτες. Και του είπαν ότι αυτοί θα πήγαιναν σε σπίτια αμαρτίας. Εκείνος δεν ήθελε. Αυτοί επέμεναν και έλεγαν ότι «Κοίταξε... Τέλος πάντων, συνόδευσέ μας». Αυτός τους εσυνόδευσε, αλλά όταν έφθασε μέχρις εκεί, το δεύτερο βήμα ήταν της πτώσεως, να τον καταφέρουν να πέσει και αυτός στην αμαρτία. Και το άκουσα αυτό από δύο συναδέλφους όταν, στα φορτηγά μέσα, γυρίζαμε στη μονάδα μας. Από πίσω μου πιασμένοι, τώρα, (στα φορτηγά σας είπα, απ’ τα σίδερα του αυτοκινήτου) άκουσα από πίσω μου αυτό να το λένε, με τι; Με ειρωνική διάθεση. «Τον καταφέραμε τον... τάδε»· και θυμάμαι και το όνομά του από τότε ακόμα (δεν σας το λέγω). «Τον καταφέραμε να κάνει ό,τι κάναμε κι εμείς». Αυτό λέγεται «διαλεκτική». Βήμα-βήμα, σιγά-σιγά. Είναι η χειροτέρα μέθοδος του διαβόλου. Είναι δε και η πρώτη, διότι μέσα εις τον Παράδεισον τι έκανε ο διάβολος; Έπιασε και τους έδωσε ξύλο στους πρωτοπλάστους; Τους πέταξε έξω από τον Παράδεισο; Τι; Άνοιξε διάλογον. Η μέθοδος της διαλεκτικής.
Λοιπόν. Θα λέγαμε όμως σήμερα, ο κόσμος μας ‒ ο Χριστιανικός μας κόσμος – πάσχει από αυτό, το ότι ανοίγει διάλογο με την αμαρτία, με τον διάβολο, με τον κόσμο. Είναι αλήθεια ότι τα μηνύματα του Θεού έρχονται πάντοτε μέσα στον κόσμο, αλλ’ ο κόσμος δεν έχει πάντοτε μια θετική στάση απέναντι στον Θεό, απέναντι στα μηνύματά Του. Ο Θεός λέγει «αυτό θα κάνετε» ή «αυτό είναι η αλήθεια». Άλλοι μεν αποδέχονται, άλλοι δεν αποδέχονται. Αυτομάτως – προσέξτε αυτό το σημείον – αυτομάτως ξεχωρίζουν οι άνθρωποι και κατατάσσονται σε δύο στρατόπεδα: Σε εκείνους οι οποίοι αποδέχονται και σε εκείνους οι οποίοι δεν αποδέχονται. Και εκείνοι οι οποίοι αποδέχονται το θέλημα του Θεού, εκείνο που ο Θεός δηλαδή θέλει, αυτοί λέγονται «λαός του Θεού». Εκείνοι που δεν αποδέχονται το θέλημα του Θεού, αυτοί λέγονται «κόσμος».
Αυτομάτως, λοιπόν, η ανθρωπότητα χωρίζεται σε δύο στρατόπεδα. Μην ξεχνάτε δε, ότι η παρουσία του Χριστού μοίρασε, διήρεσε τον κόσμον σε δύο στρατόπεδα. Μάλιστα λένε, «Μα ο Χριστός είναι ειρηνοποιός». Ειρηνοποιός κατά την έννοια που νοείται από την Γραφή, όχι ειρηνοποιός με την έννοια να ενωθούν, να μειγούν, τα άμεικτα, να μειγούν τα άμεικτα, εκείνα που δεν μείγονται. Κι έτσι, ο Χριστός είπε εκείνον τον φοβερό λόγο: «Ήλθα να βάλω, τι νομίζετε;», λέει, «ότι ήλθα να βάλω ειρήνη στη γη; Ήλθα να βάλω μάχαιραν και πυρ, μαχαίρι και φωτιά».
(Ματθ. 10, 34, Λουκ. 12, 49.)
Τι σημαίνει αυτό; Ήλθε, λέγει ακόμη ό Ίδιος, να διχάσει. Και δεν παίρνει να πει να διχάσει την Ευρώπη με την Ασία, αλλά να διχάσει τον γιο με τον πατέρα και τη μάνα με την κόρη και τη νύφη με την πεθερά. (Λουκ. 12, 53.)
Αυτός ο διχασμός δεν είναι παρά (προσέξτε, είναι έκφρασις αυτό, ότι ήρθε να διχάσει) παρά [το ότι] η διδασκαλία του αυτομάτως κάποιους τους κάνει να αποδέχονται και κάποιους να μην αποδέχονται. Έτσι, το αποτέλεσμα είναι σαν να έχει βάλει ο Χριστός το μαχαίρι και τον διχασμόν. Δεν τον έβαλε ο Χριστός, αλλά η κακή προαίρεση των ανθρώπων, με τον καυστικόν άνεμον που λέγεται διάβολος.
Έτσι, βλέπει κανένας εδώ ότι έχομε τον λαό του Θεού, που ακούει στο θέλημα του Θεού, και αυτό που λέγεται «κόσμος». Έτσι, ο κόσμος νοείται ‒ αυτό θα είναι μέχρι το τέλος της Ιστορίας, μην το ξεχνάτε αυτό ‒ «κόσμος» εννοείται το σύνολο των ανθρώπων που δεν θέλει να έχει καμμία κοινωνία με τον Θεό, που θέλει να ζει στην αυτονομία του, να ζει στην αυταρέσκειά του, να ζει στην αυτάρκειά του, να ζει στον εγωισμό του. Αυτός ο κόσμος, δηλαδή αυτοί οι άνθρωποι, αυτή η μερίδα, λέγονται «κόσμος».
Κόσμος ακόμα είναι το σύνολο των ανθρώπων που είτε αποδέχονται την ύπαρξη του Θεού ή και το θέλημά Του, αλλά δεν ανταποκρίνονται όμως στο θέλημα του Θεού. Λένε «Ναι, πιστεύω στον Θεό». Προσέξτε, μη μας ξεγελά η περίπτωση. «Πιστεύω στον Θεό. Πιστεύω, και πηγαίνω και κάπου-κάπου στην εκκλησία». Δεν εφαρμόζει όμως το θέλημα του Θεού. «Θα μου πείτε», λέει ο Χριστός, «εκείνη την ημέρα: “Κύριε, δεν σε αποδεχθήκαμε; Δεν πιστέψαμε, αφού ακούσαμε το κήρυγμά σου, που το έκανες στις πλατείες μας; Πώς τώρα μας αποδοκιμάζεις;”. Και θα τους πω: Φύγετε από μένα, δεν σας γνωρίζω» (δηλαδή δεν σας αναγνωρίζω) «εσείς που είσαστε οι εργάται της ανομίας. Δεν εφαρμόσατε το θέλημά μου».
(Ματθ. 7, 21-23.)
Έτσι λοιπόν έχομε, αγαπητοί μου, τους ανθρώπους οι οποίοι αποδέχονται τον Θεό, την ύπαρξή Του, μάλιστα μερικοί φθάνουν να λένε «πιστεύω σε μια ανωτέρα δύναμη» ‒ που θα πει «τίποτα», που θα πει «τίποτα» αυτό το πράγμα (δεν είναι συγκεκριμένο πράγμα) – και αυτοί στο τέλος να αποτελούν αυτό που λέμε κόσμο. Είτε, ακόμη, στρέφουν τα νώτα τους στον Θεό, είτε, αποστατούντες, ή ακόμη και αρνούμενοι την ύπαρξη του Θεού, που είναι το φαινόμενον της αθεΐας. Όπως και αν έχει το πράγμα, όλα αυτά λέγονται με μία λέξη «κόσμος».
Αν θέλετε να σας προσθέσω ακόμη κάτι, λέγει ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος: «Αν». λέγει, «θέλεις να πεις όλα τα πάθη που υπάρχουν στον κόσμον αυτόν μόνο με μία λέξη, θα τα πεις “κόσμος”. Αν θέλεις να αναλύσεις την έννοια “κόσμος”, είναι τα επιμέρους πάθη».
Αυτά όλα, αγαπητοί μου, λέγονται «κόσμος»· και τώρα αυτοί οι δύο κόσμοι έρχονται σε μία αντιπαράθεση. Ο ένας απέναντι εις τον άλλον. Ο κόσμος του Θεού και ο λαός του Θεού. Και επιθυμεί, ο μεν λαός του Θεού να χριστοποιήσει τον κόσμον ‒ μια επίσημη μορφή του είναι η Ιεραποστολή, αλλά μία ανεπίσημη είναι όταν εσύ πεις στο παιδί σου, στον γείτονά σου, στον συμπολίτη σου, του πεις δυο καλά λόγια για να γίνει Χριστιανός, να επιστρέψει, να μετανοήσει ‒ και από την άλλη μεριά ο αποστασιασμένος κόσμος επιθυμεί να καταργήσει και να εξαφανίσει τον λαό του Θεού. Γι’ αυτό υπάρχουν και οι διωγμοί, σε όλους τους αιώνες. Όταν λέμε διωγμούς, μην πηγαίνει το μυαλό σας στους τρεις πρώτους αιώνες. Ο διωγμός ήταν, είναι και θα είναι πάντοτε, διότι όταν σε περιθωριοποιεί, όταν δεν σου δίνει σημασία, όταν δεν σε αφήνει κατ’ αξίαν να ανέλθεις κοινωνικά, επειδή μόνο και μόνο είσαι Χριστιανός, αυτό δεν είναι διωγμός; Και τόσα και τόσα και τόσα άλλα… Όταν στην Παιδεία οι δάσκαλοι, οι εκπαιδευτικοί γενικά, κηρύσσουν στους μαθητάς τους πράγματα τα οποία είναι άθεα, και σου λέει, αν θέλουν να στηριχθούν κάπου, να πουν «το Υπουργείον είναι εκείνο το οποίον επιβάλλει αυτήν την ύλην στο α΄ και β΄ σχολικό βιβλίο», όλα αυτά είναι ένας διωγμός, και αυτό το πράγμα πρέπει να το καταλάβουμε.
Από πότε ξεκίνησε αυτό; Αυτό ξεκίνησε από τη στιγμή που οι δύο άνθρωποι, Αδάμ και Εύα, έγιναν τέσσερις. Είναι ο πατέρας και η μητέρα, το πρώτο παιδί, ο Κάιν και το δεύτερο παιδί, ο Άβελ. Μέσα σ’ αυτήν την οικογένεια των τεσσάρων ανθρώπων αντιπροσωπεύεται ο κόσμος και η Εκκλησία, ή ο λαός του Θεού. Ο κόσμος αντιπροσωπεύεται από τον Κάιν. Ο κόσμος του Θεού, ο λαός του Θεού αντιπροσωπεύεται από τον Άβελ. Και εκείνο που σας είπα, ότι ο κόσμος επιβουλεύεται, σκέπτεται κακώς δια τον λαόν του Θεού, φαίνεται στο πρόσωπο του Κάιν. Βέβαια, δεν θα σας έλεγα ‒ γιατί ίσως κάποια άλλη φορά το έχω πει αυτό, ίσως να έχετε έλθει, να το έχετε ακούσει σε καμμιά κασέτα – ότι ο Κάιν είναι ο πρώτος Αντίχριστος επί της γης. Πίσω του, δε, στέκεται ο διάβολος. Ο διάβολος άκουσε ότι θα του συντριβεί η κεφαλή του (δηλαδή, η δύναμίς του) και τότε βάζει και ότι θα συντριβεί από έναν απόγονον της Εύας, απόγονον της Εύας, και το ’βλεπε αυτό στο πρόσωπο του Άβελ. Και βάζει τον Κάιν (του βρήκε κακή προαίρεση), τον βάζει να σκοτώσει τον αδελφό του τον Άβελ. Γιατί; Για να μην υπάρξει ο λαός του Θεού, να μην αναπτυχθεί και υπάρξει Εκείνος που θα συντρίψει την κεφαλήν του όφεως. Και αυτός ο απόγονος από την γενιά του Άβελ θα ήταν ο Ιησούς Χριστός. Είδατε από πού ξεκινάει η ιστορία του Αντιχρίστου;
Τα παρέρχομαι όμως αυτά, δεν θέλω περισσότερο να μιλήσω, παρά μόνο να σας πω το εξής: Ότι όταν ο Κάιν εφόνευσε τον Άβελ – θα πω και αρκετή ιστορία μέσα στο σημερινό μας θέμα, για να σας ξεκουράσω και λίγο και γιατί έτσι πρέπει – παρατηρούμε το εξής καταπληκτικό. Λέγει η Γραφή ότι «Ἔγνω δὲ Ἀδάμ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, καὶ συλλαβοῦσα ἔτεκεν υἱόν». Πάλι δηλαδή ξανασυνευρέθη με τη γυναίκα του και εγέννησε παιδί, αγόρι. «Καὶ ἐπωνόμασε τὸ ὄνομα αὐτοῦ Σήθ» (Σ-η-θ, Σηθ) «λέγουσα» (ποιος; η Εύα) «ἐξανέστησε γάρ μοι ὁ Θεὸς σπέρμα ἕτερον ἀντὶ Ἄβελ, ὃν ἀπέκτεινε Κάϊν.
(Γέν. 4, 25-26.)
«Σηθ» σημιτικά θα πει «αντικατάστασις», ή «αντικαταστάτης».
Έτσι, βλέπουμε εδώ ότι ενώ ο Αδάμ και η Εύα έκαναν πάρα πολλά παιδιά (ο Αδάμ έζησε 930 χρόνια), έκαναν τόσα πολλά παιδιά, ώστε μας προκαλεί η Αγία Γραφή να προσέξουμε σ’ αυτό το χωρίο. Τι θα πει «εις αντικατάστασιν του Άβελ»; Τι θα πει; Αφού έκανες τόσα αγόρια, Αδάμ και Εύα, κάνατε τόσα αγόρια και τόσα κορίτσια, δεν αντικατέστησαν όλα αυτά τον Άβελ; Όχι. Μας προκαλεί να αντιληφθούμε ότι εδώ κρύβει ένα μυστικό νόημα. Θα το δείτε αυτό το μυστικό νόημα στο Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο. Είναι γνωστό ότι ο Ματθαίος χρησιμοποιεί τη γενεαλογία του Χριστού κατά κατιούσα κλίμακα (κατεβαίνει από τον Αβραάμ έως τον Ιωσήφ και την Θεοτόκον, ο δε Λουκάς την ανιούσα. Και λέγει ότι ο Ιησούς, που είχε φαινομενικόν πατέρα τον Ιωσήφ και εγεννήθηκε από την Μαρία, ο οποίος Ιωσήφ (διότι ελαμβάνετο πάντοτε το άρρεν φύλο στη γενεαλογία) ο Ιωσήφ ήταν υιός του Τάδε, ο οποίος ήταν υιός του Τάδε και εκείνος του Τάδε, και ανεβαίνοντας, ανεβαίνοντας, φθάνει και λέγει: «τοῦ Σήθ, τοῦ Ἀδάμ, τοῦ Θεοῦ». (Λουκ. 3, 37.)
Χρησιμοποιείται λοιπόν στη γενεαλογία ο Σηθ. Α, να λοιπόν! Αυτή η πρόκληση της Παλαιάς, που ετέθη από το Πνεύμα το Άγιον, ερμηνεύεται και κατανοείται από την αναφορά πια, την ιστορική, από το Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον. Είναι εκπληκτικό.
Συνεπώς, τι σημαίνει εδώ; Ότι εδώ έχομε τον Άβελ ή τον Σηθ (που εφονεύθη ο Άβελ και αντικαθίσταται από τον Σηθ). Είναι εκείνος ο οποίος θα εδημιουργούσε τον λαό του Θεού. Και να! Από τις πρώτες σελίδες της Παλαιάς Διαθήκης, στο Βιβλίον της Γενέσεως, διαβάζουμε το εξής: Γεννήθηκαν παιδιά στον Κάιν. Βέβαια, μεταξύ τους τ’ αδέλφια, φυσικά, παντρεύτηκαν. Χώρισαν όμως τα αδέλφια. Κοιτάξτε κάτι περίεργο. Χώρισαν τα αδέλφια. Είναι εκείνο που θα λέγαμε, «χωρισμένα αδέλφια τα χωρίζει ο Θεός». Ο Θεός χωρίζει; Ο Θεός χωρίζει. Υπάρχουν περιπτώσεις που ο Θεός χωρίζει. Χωρίζει λοιπόν τη γενεά του Κάιν, και μάλιστα λέγει εδώ ότι κατέναντι, λέγει, εγκατεστάθη ο Κάιν, στην γην Ναιδ. Ναιδ, κατέναντι Εδέμ.
(Γέν. 4, 16.)
Εκεί, λέει, έκτισε πόλη ‒ πόλη όχι με την έννοια όπως την εννοούμε σήμερα (πόλις θα πει από το «πολίζω», κατοικώ δηλαδή) ‒ δηλαδή έναν συνοικισμό· και άρχισαν να γίνονται πολλοί οι άνθρωποι στη γενεά του Κάιν. Και η γενεά του Σηθ [ήσαν] πολλοί. Ήσαν πολλοί, και από ’δω και από ’κει. Και ακούστε πώς, παρακαλώ, εδώ ο Θεός ονομάζει τους μεν απογόνους του Σηθ «υιούς του Θεού» ‒ προσέξτε, «υιούς του Θεού» ‒ τους δε απογόνους του Κάιν τους αποκαλεί «υιούς ανθρώπων» (ή «άνθρωποι»).
Τώρα θα μπορούμε να καταλάβουμε εκείνο το ψαλμικό χωρίο που λέγει (το χρησιμοποίησε και ο Κύριος, [για] να απολογηθεί στους Φαρισαίους), που λέγει εκείνο το χωρίο: «Ἐγὼ εἶπα· θεοί ἐστε καὶ υἱοὶ Ὑψίστου» (Ψαλμ. 81, 6.)
(Εγώ σας ονόμασα παιδιά του Θεού, θεούς και παιδιά του Υψίστου, του Θεού). Το λέγει η Γραφή, το λέγει ο Θεός. «Ὑμεῖς δὲ ἀποθνήσκετε ὡς ἄνθρωποι»
(Ψαλμ. 81, 7.) (εσεις δε, πεθαίνετε σαν άνθρωποι). Η ερμηνεία το ξέρετε ποια είναι; «Εγώ σας κατέταξα στον λαό του Θεού, να είσαστε παιδιά του Θεού, και εσείς ζείτε και πεθαίνετε σαν κοινοί άνθρωποι, απόγονοι του Κάιν». Τώρα μπορούμε να κατανοήσουμε, αγαπητοί μου, αυτό το πάρα πολύ σπουδαίο χωρίο.
Το συμπέρασμα είναι ότι ο Θεός θέλει χωριστά δύο κόσμους. Τους θέλει χωριστά ο Θεός. Σ’ αυτό επιμένω πολύ. Όμως, επειδή δεν εκρατήθηκε αυτό το χώρισμα… Γιατί δεν κρατήθηκε; Ακούστε: «Ἰδόντες δὲ οἱ υἱοὶ τοῦ Θεοῦ τὰς θυγατέρας τῶν ἀνθρώπων ὅτι καλαί εἰσιν, ἔλαβον ἑαυτοῖς γυναῖκας ἀπὸ πασῶν, ὧν ἐξελέξαντο». (Γέν. 6, 2.)
Είδαν, λέει τα παιδιά του Θεού (η γενεά του Σηθ) τις θυγατέρες των υιών των ανθρώπων, δηλαδή τις κόρες της γενεάς του Κάιν, ότι ήσαν όμορφες. Ύστερα Νωεμίν, κ.λπ. Η λέξις αυτή, όπως είναι και σ’ ένα άλλο [βιβλίο] η Νωεμίν, εκεί στο Βιβλίο της Ρουθ, κ.λπ., και ένα άλλο όνομα που είναι από τις θυγατέρες του Κάιν, θα πει «ωραία», αυτό που σήμερα θα λέγαμε Πανωραία ‒ έχουμε και γυναικείο όνομα «Πανωραία» κ.λπ. – ή Ευμορφία. Είδαν ότι ήσαν όμορφες και τις παντρεύτηκαν. Τι είχε πει ο Θεός; «Δεν θα κάνετε συγγενολόγια με την άλλη πλευρά». Αυτοί κάνανε συγγενολόγια. Παντρεύτηκαν. Και λέει στη συνέχεια: «Καὶ εἶπε Κύριος ὁ Θεός», όταν είδε το αποτέλεσμα. Γιατί; Διότι το αποτέλεσμα ξέρετε ποιο ήταν; Να αρχίσουν τα παιδιά του Θεού να αμαρτάνουν όπως αμάρταναν τα παιδιά του Κάιν, οι απόγονοι του Κάιν. «Καὶ εἶπεν Κύριος ὁ Θεός· οὐ μὴ καταμείνῃ τὸ πνεῦμά μου ἐν τοῖς ἀνθρώποις τούτοις εἰς τὸν αἰῶνα διὰ τὸ εἶναι αὐτοὺς σάρκας» (Γένεσις, 6ον κεφάλαιον, στ. 2-3). Τι θα πει αυτό; Δεν θα μείνει το Πνεύμα μου το Άγιον σ’ αυτούς, γιατί έγιναν σαρκικοί άνθρωποι, αμαρτωλοί, σαρκικοί. Και το αποτέλεσμα ξέρετε ποιο ήταν; Ο Κατακλυσμός. Σημειώσατέ το: ο Κατακλυσμός.
Ο Θεός λοιπόν λέγει: «Δεν θα μειγείτε». Μείγονται, έρχεται ο κατακλυσμός. Και αυτό σημαίνει ότι έχουμε την πρώτην φάσιν διαχωρισμού των ανθρώπων σε δύο στρατόπεδα, σε δύο λαούς, που τον χωρισμόν αυτόν τον κάνει ο Θεός. Γι’ αυτό, θα ’λεγε κανένας, ο Οικουμενισμός ‒ ξέρετε, έχουμε πολλούς οικουμενισμούς, δεν είναι μόνο ο θρησκευτικός Οικουμενισμός, είναι και ο πολιτικός Οικουμενισμός (λέμε «η ηνωμένη Ευρώπη», αύριο θα πούμε η ηνωμένη Ασία, ηνωμένος κόσμος...) ‒ ξέρετε ότι αυτό εξυπηρετεί τον Αντίχριστο τελικά; Διότι αυτό το «ηνωμένος», δεν είναι γιατί έρχεται η ένωσις, θα λέγαμε, ομοιοκλήτως, αλλά ετεροκλήτως. Έρχονται να ενωθούν πράγματα τα οποία είναι ετερόκλητα.
Θα ’θελα να σας ερωτήσω, αλήθεια: Αγαπάτε τους συμπατριώτες σας, εκεί που μένει ο καθένας. Από την πολλή σας αγάπη, θα βάζατε όλους, αδιακρίτως, τη μια βραδιά δυο-τρεις-πέντε, την άλλη βραδιά δυο-τρεις-πέντε στο σπίτι σας (άνδρες, γυναίκες...); Θα τους βάζατε στο σπίτι σας; Θα τους βάζατε να κοιμηθούν στο κρεβάτι σας; Ετερόκλητος ένωσις λοιπόν, ε; Ετερόκλητος ένωσις! Δεν είναι πράγματα που είναι ομοιογενή. Αυτό λέει ο Θεός. Γι’ αυτό, αυτοί όλοι οι οικουμενισμοί δεν είναι παρά ετερόκλητοι και στο τέλος θα φέρουν τον Αντίχριστο! Ο Αντίχριστος θα χρησιμοποιήσει αυτά όλα για να έρθει η καταστροφή του κόσμου. Προσέξτε, αλήθεια σας λέγω. Το βλέπει κανείς στην Αγία Γραφή, και μάλιστα βλέπετε με πόση επιμονή επιμένω στην Αγία Γραφή. Δεν λέγω πράγματα αλλότρια της Αγίας Γραφής, ξένα.
Μετά από τον Κατακλυσμό όμως, που σώθηκε ο Νώε, η γυναίκα του, τα τρία του παιδιά και οι τρεις γυναίκες, επέρχεται πάλι πλήθυνση της αμαρτίας, πλεονασμός της αμαρτίας. Είναι τα έθνη που πια εξαπλώνονται πάνω στη γη. Το αποτέλεσμα είναι ότι ο Θεός επιθυμεί πάλι διαχωρισμό, και μέσα από έναν λαό, αυτόν τον λαό που κατοικούσε (σημιτικής προελεύσεως), που κατοικούσε ανάμεσα στα δύο ποτάμια, τον Τίγρη και τον Ευφράτη (το σημερινό Ιράκ), να διαλέξει έναν άνθρωπο που ελέγετο Αβραάμ, να τον πάρει και να του πει ότι από αυτόν θα κάνουμε καινούργιο λαό, και αυτός ο λαός θα είναι λαός του Θεού, ο οποίος ονομάζεται «περιούσιος». Περιούσιος από το «περιουσία». Δηλαδή θα είναι – προσέξτε με, πολλοί νομίζουν «περιούσιος» θα πει «εκλεκτός»· δεν θα πει εκλεκτός, θα πει «περιουσία» – ο οποίος θα είναι η περιουσία του Θεού, δηλαδή ο λαός του Θεού. Έτσι, ακούστε τι λέγει στον Αβραάμ: «Ἔξελθε ἐκ τῆς γῆς σου καὶ ἐκ τῆς συγγενείας σου καὶ ἐκ τοῦ οἴκου τοῦ πατρός σου καὶ δεῦρο εἰς τὴν γῆν, ἣν ἄν σοι δείξω». (Γέν. 12, 1.)
Εκείνο το «ἔξελθε» (βγες) να το θυμόσαστε. Στην ομιλία, λίγο παρακάτω, έχω κάτι πολύ σπουδαίο να σας πω. Αυτό το «έξελθε, βγες», αυτός ο τρόπος εξόδου κατ’ αρχάς ήτανε, προσέξτε με, τοπικός. «Φύγε», δηλαδή, «από την πατρίδα σου και πήγαινε στον τόπο που θα σου πω». Κατόπιν είναι και τροπικός, θα το δούμε λίγο πιο κάτω. «Θα βγεις, λοιπόν, από την πατρίδα σου, από τους συγγενείς σου και από το σπίτι του πατέρα σου και θα έρθεις σε μια γη που θα σου δείξω». Δεν είπε ποια θα είναι αυτή η γη, για να τον κρατήσει στην φόρμα της πίστεως. «Καὶ ποιήσω σε εἰς ἔθνος μέγα» (θα σε κάνω μεγάλο έθνος) «καὶ εὐλογήσω σε καὶ μεγαλυνῶ τὸ ὄνομά σου, καὶ ἔσῃ εὐλογημένος» (και θα είσαι ευλογημένος) [12].
(Γέν. 12, 2.)
Πράγματι, ξέρετε όλοι την ιστορία του Αβραάμ. Παρ’ ότι δεν είχε παιδί... τα παρατρέχω αυτά, τα γνωρίζετε. Από τον Αβραάμ προήλθε ένας ολόκληρος λαός, ο λαός του Ισραήλ. Και Ισραήλ, ξέρετε, ονομάστηκε (μετονομάστηκε «Ισραήλ») ο Ιακώβ, που εξηπάτησε τον αδελφό του τον Ησαύ και πήρε τα πρωτοτόκια. Ο Θεός τον επονόμασε Ισραήλ, και «Ισραήλ» θα πει «ηγαπημένος». Είναι ο αγαπημένος λαός του Θεού. Έτσι, όταν δημιουργείται αυτός ο λαός, ο Θεός δίδει συνεχώς εντολές να μη μειγούν με τους γειτονικούς των λαούς καθ’ οιονδήποτε τρόπον. Να ζουν ξέχωρα. Αυτό που σήμερα θα το λέγαμε απομόνωση, εθνική απομόνωση, που μοιάζει, στα μυαλά των ανθρώπων που ορθολογίζουν, παράξενο πράγμα («θα απομονωθούμε;»). Το σχέδιο του Θεού όμως ήταν αυτό.
Το σχέδιο του Θεού όμως ήταν αυτό. Έπρεπε να απομονωθούν, διότι η μεγαλύτερη αμαρτία που επετελέσθη από τους Ισραηλίτας, αγαπητοί μου, ήταν αυτή. Ποια; Ότι ο λαός αυτός δεν ετήρησε την εντολή του Θεού και εμείγη. Θα σας πω μόνο ένα χαρακτηριστικό, γιατί όλες οι τιμωρίες που επήλθαν στον λαόν αυτόν ήταν αποτέλεσμα του ότι εμείγησαν με τους ειδωλολάτρας.
Έτσι, αγαπητοί, για παράδειγμα, που σας είπα, όταν οι Εβραίοι είναι στα πρόθυρα να μπουν στη Γη της Επαγγελίας, οι Μωαβίται φοβούνται. Καλούν έναν μάγο από τη Μεσοποταμία, τον Βαλαάμ. Ο βασιλιάς των δε (των Μωαβιτών), ο Βαλάκ, τον παρακαλεί, αφού του ’δωσε πλούσια δώρα, να καταραστεί αυτόν τον λαόν να μην περάσει μέσα από τη γη του, δηλαδή να τσακιστεί εκεί στην έρημο, γιατί εφοβείτο κατάληψη της γης του ο Βαλάκ, ο βασιλιάς των Μωαβιτών. Δεν κατάφερε τίποτε να κάνει ο Βαλαάμ. Διαβάστε εκεί, στο Βιβλίο των Αριθμών.
(Αριθ. 22-25.)
Είναι πολύ αξιόλογη αυτή η ιστορία, η οποία αναφέρεται και εις το Βιβλίον της Αποκαλύψεως,
(Αποκ. 2, 14-15.)
αυτή η ιστορία, ως επανάληψη του φαινομένου. Και λέει το εξής στο βιβλίο της Αποκαλύψεως, όταν λέγει για τον Βαλαάμ εκεί ο Χριστός, ότι ό,τι έκανε [ήταν] ό,τι έκανε τότε ο παλιός Βαλαάμ. Και Βαλαάμ θα πει «Νικόλαος», εξ ου και οι «Νικολαΐται», που αναφέρονται στο Βιβλίον της Αποκαλύψεως. Ξέρετε τι είπε εις τον Βαλάκ; Του λέει «Κοίταξε, αυτούς τους προστατεύει ο Θεός. Εγώ δεν μπορώ να κάνω τίποτα. Γι’ αυτό, άκουσέ με. Θα κάνεις το εξής. Θα τους βάλεις να αμαρτήσουν. Θα τους καταφέρεις να ’ρθούν να προσκυνήσουν τους δικούς σου θεούς. Τότε θα οργισθεί ο Θεός εναντίον των και θα τους τσακίσει». Ακούτε πονηρή μέθοδος; Αυτή τη μέθοδο των Νικολαϊτών την μετέρχονται δυστυχώς οι άνθρωποι του κόσμου μέχρι σήμερα: εκείνο το «να παρασύρουμε». Αποτέλεσμα: Παρέσυραν, τους είπαν «Έχουμε γιορτή. Ελάτε να φάμε, να πιούμε, να είμαστε καλοί γείτονες». Τι το λογικότερον; Κι εκεί μέθυσαν αυτοί, οι Ισραηλίται, πόρνευσαν, και ετελέσθη Βεελφεγώρ, λέει εκεί, στο Βιβλίο των Αριθμών.
(Αριθ. 25, 1-5.)
Ετελέσθη, από το «τελετουργώ». Προσέφεραν θυσίες εις τον Βεελφεγώρ, τον θεόν των Μωαβιτών. Και τότε οργίσθηκε ο Θεός, και ήλθε η αποδεκάτισις. Εφονεύθησαν, από τους υπολοίπους Εβραίους, αυτοί που αμάρτησαν ‒ αριθμός: είκοσι τρεις χιλιάδες ‒ σε μια μέρα. Ανελέητη, δηλαδή, τιμωρία του λαού.
Έτσι, τι βλέπομε εδώ; Βλέπομε ότι πράγματι ο Θεός ήθελε έναν λαό που να μη μείγεται, να μην ανακατεύεται με αυτό που λέγεται «κόσμος», έναν κλειστό και ξέχωρο από τους άλλους λαούς, λαόν. Όμως πάλι αυτή η απομόνωσις δεν εκράτησε πολύ. Επανειλημμένως και επανειλημμένως οι Εβραίοι έκαναν αυτήν την αποστασία τους. Τους τιμωρεί ο Θεός με την αιχμαλωσία στη Συρία και εις την Βαβυλωνία και, να μην πολυπραγμονώ, το θέμα είναι ότι ο λαός αυτός έφθασε τσακισμένος, καραβοτσακισμένος μέσα στην Ιστορία, με αυτές τις παλινδρομήσεις του μεταξύ Θεού κα ειδωλολατρείας.
Εδώ τελειώνει η δευτέρα φάσις που ζητάει ο Θεός το ξεχώρισμα. Αυτή η δευτέρα φάσις δείχνει ότι ο λαός αυτός – προσέξτε – απέτυχε. Και προβαίνει ο Θεός σε μία τρίτη και τελευταία στην Ιστορία φάση· και αυτή, το τρίτο χώρισμα, είναι η Εκκλησία. Εδώ θέλω τώρα ιδιαιτέρως να προσέξετε, γιατί σας είπα προηγουμένως ότι όλα τα άλλα αποτελούν [προϋπόθεση] για να ξέρουμε την ιστορία, την προϊστορία του πράγματος, πώς έχει το πράγμα. Έτσι ο Θεός δημιουργεί την Εκκλησία μέσα στην Ιστορία.
Έχετε ακούσει, όταν λειτουργεί ο Επίσκοπος, που βγαίνει στην Ωραία Πύλη και λέει «Κύριε, ευλόγησον την άμπελον ταύτην ήν εφύτευσεν η δεξιά σου»;
(Βλ. και Ψαλμ. 79, 15-16.)
Αυτή η άμπελος ήταν ο παλαιός Ισραήλ. «Εφύτευσε ο Θεός την άμπελον» τι θα πει; Τους πήρε τους Εβραίους από την Αίγυπτο και τους έβαλε στη γη Χαναάν. Ο Θεός τους φύτεψε εκεί. Όπως θα ’λεγα εγώ (δεν είμαι Θεσσαλός) «με εφύτευσε ο Θεός εις την Θεσσαλίαν (έκφρασις). Ο Χριστός είπε: «Ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος ἡ ἀληθινή». Είναι στο 15 κεφάλαιο, στο Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιον.
(Ιω. 15, 1.) Τι θα πει «εγώ είμαι η άμπελος η αληθινή»; Υπήρχε καμμία ψεύτικη; Ναι. Ήταν η πρώτη άμπελος, ο Ισραήλ, ο οποίος, όπως λέγει ο Θεός, «Εγώ σε εκάλεσα να κάνεις», λέγει, «σταφύλια σωρήκ» (είναι ένα είδος εκλεκτής ποιότητος, ας πούμε σουλτανίνα, ας πούμε ροζακί), «κι εσύ μου έγινες», λέει, «σταφύλι Σοδόμων και Γομόρας»,
(Ησαΐας 5, 2, Δευτερον. 32, 32.)
λέει ο Θεός. Συνεπώς, ξέπεσε ο λαός. Γίνεται τώρα άλλη άμπελος. Αλλά αυτή η άμπελος, αυτή τη φορά, είναι αυτό το θεανθρώπινον πρόσωπον του Ιησού Χριστού. «Εγώ είμαι η άμπελος η αληθινή. Εσείς τα κλήματα» (Ιω. 15, 5.)
(οι κληματόβεργες). Ηνωμένες οι κληματόβεργες με τον κορμόν, που είναι το θεανθρώπινον πρόσωπον, σας λέγω, του Ιησού Χριστού. Δηλαδή; Δηλαδή η Εκκλησία. Το βλέπει κανείς ολοφάνερα αυτό το πράγμα.
Έτσι, έχοντας αυτήν την τρίτην φάσιν, η Εκκλησία μπαίνει στον κόσμον, εξαπλώνεται στον κόσμον. Αλλά ο κόσμος είναι επικίνδυνος. Κινδυνεύει η Εκκλησία να απορροφηθεί από τον κόσμον. Παλαιά η μέθοδος του διαβόλου, μέχρι σήμερα. Και τότε το Πνεύμα του Θεού καταχωρεί στην Καινή Διαθήκη, δια γραφίδος Αποστόλου Παύλου, στη δευτέρα του προς Κορινθίους Επιστολήν, στο 6ο κεφάλαιον,
(Στ. 16-18.) εκείνο που ο Θεός είπε στην Παλαιά Διαθήκη (ανανέωση λοιπόν). Ακούσατέ το και μην τρομάξετε. Μην τρομάξετε.
«Εἶπεν ὁ Θεὸς ὅτι ἐνοικήσω ἐν αὐτοῖς καὶ ἐμπεριπατήσω, καὶ ἔσομαι αὐτῶν Θεός, καὶ αὐτοὶ ἔσονταί μοι λαός». Είπε ο Θεός – ο Θεός το είπε, κανείς άλλος, ο Θεός το είπε – ότι «θα κατοικήσω ανάμεσά τους», όπως και ο Θεός τότε στον παλαιό Ισραήλ, «καὶ ἐμπεριπατήσω». Δεν σημαίνει «θα κατοικήσω». (Ξέρετε, μέσα στο σπίτι μας μπορεί να ’χουμε μια γιαγιά, η οποία κατοικεί βέβαια, αλλά δεν περπατάει, άρα λοιπόν δεν έχει δυναμική θέση μέσα στην οικογένεια. Έχει στατική, σε μια καρέκλα ή σε ένα κρεβάτι). Ο Θεός λέγει: «Όχι θα ενοικήσω μόνο, αλλά και εμπεριπατήσω». Ξέρετε τι θα πει; Θα πάρω δυναμική θέση μέσα στον λαό μου, ώστε οι άλλοι να λέγουν ότι ο Θεός των Χριστιανών είναι ζωντανός Θεός. «Καὶ αὐτοὶ», λέγει, «ἔσονταί μοι λαός». Αυτοί θα σταθούν λαός μου (υπογραμμίζω το «λαός μου») και εγώ γι’ αυτούς θα είμαι ο Θεός τους· «διὸ» (γι’ αυτό τον λόγο) – εδώ μην τρομάξετε – «ἐξέλθατε ἐκ μέσου αὐτῶν καὶ ἀφορίσθητε, λέγει Κύριος». «Ἐξέλθατε». Θυμόσαστε τι σας είπα για τον Αβραάμ, που του λέει ο Θεός «ἔξελθε ἐκ τῆς γῆς σου»; «Ἐξέλθατε», βγείτε!
Τώρα, πώς θα βγούμε; Θα πούμε, «Κύριε, που να πάμε σαν Εκκλησία; Στα βουνά; Σε πεδιάδες που ακόμα δεν κατοικήθηκαν;» Όχι, η έξοδος θα είναι τροπική. Τροπική. Ζούμε μέσα στον κόσμο. Αλλά δεν θα ζούμε όπως ο κόσμος. Θα το ξαναπώ. Ζούμε μέσα στον κόσμον, αλλά δεν θα ζούμε όπως ο κόσμος. Το καταλάβατε, παρακαλώ; Αυτό αποτελεί το κεντρικό σημείο της ομιλίας μας. Και λέγει στη συνέχεια: «Ἐκ μέσου αὐτῶν», από ανάμεσά τους, φύγετε «λέγει Κύριος, καὶ ἀκαθάρτου μὴ ἅπτεσθε». Και οτιδήποτε είναι ακάθαρτο, λέγει, μην το εγγίζετε, ούτε καν έτσι να μην κάνετε. «Μὴ ἅπτεσθε». Προσέξτε. Είναι γεγονός ότι πάρα πολλά πράγματα μπορούν να θεωρηθούν αμαρτωλά. Τι; Τι είναι το ακάθαρτο – όχι αμαρτωλό – ακάθαρτο; Κοπριές; Τα κόπρανα του ανθρώπου; Οι μύξες; Βρώμικα δεν είναι όλα αυτά τα πράγματα; Βρώμικα είναι. Όταν τα πιάσουμε πάμε και πλενόμαστε. Δεν είναι βρώμικα. Επιτρέψατέ μου να σας πω, θα είχα πάρα πολλά να σας πω, όχι σήμερα φυσικά… Ούτε το αίμα της γυναικός που αποβάλλεται, το ωάριον κατά μήνα, είναι ακάθαρτον. Το λέγουν σαφώς οι Αποστολικές διαταγές. Τρεις σελίδες καταγράφουν πάνω στο θέμα αυτό. Μη μου πείτε τότε «γιατί θεωρείται ακάθαρτος η γυναίκα;» Σας είπα, είναι άλλο θέμα. Ούτε το σπέρμα είναι ακάθαρτον. Τίποτα δεν είναι ακάθαρτον. Το λέγει και ο Άγιος Αθανάσιος στην Επιστολή του προς Αμούν, όπου η επιστολή του αυτή επήρε κανονική διάσταση, δηλαδή μπήκε στους Κανόνες. Λοιπόν, τίποτε μα τίποτε δεν είναι ακάθαρτο. Ούτε το ποντίκι, ούτε η κατσαρίδα, ούτε οι κοπριές, ούτε τα κόπρανα. Τίποτα! Γιατί θα ήταν περίεργο να μας πει ο Θεός «τίποτε το ακάθαρτο να μην πιάσετε», αφού είμαστε μέσα σ’ αυτά, ή η φύση μας συντελείται μέσα σ’ αυτά. Τότε τι είναι το ακάθαρτον; Ένα μόνο πράγμα: Η αμαρτία. «Πρόσεξε παιδί μου, μην πας στην πορνεία», θα πουν στο νέον άνθρωπο, στα παιδιά, οι γονείς, ο Θεός. «Μην πας στην πορνεία, αυτό είναι ακάθαρτο. Μην πάς στη μοιχεία, είναι ακάθαρτο. Μην κλέψεις, είναι ακάθαρτο. Μη σκοτώσεις, είναι ακάθαρτο». Η αμαρτία είναι εκείνη που λέγεται, με μία μόνο λέξη, «ακαθαρσία». Αυτό βέβαια ο Θεός δεν το θέλει. Και τι λέγει εδώ; Όχι μόνο να μην το κάνετε, να μην το διαπράξετε. Ούτε και να το εγγίσετε! «Μὴ ἅπτεσθε». Ούτε να το εγγίσετε. Και τότε, όταν θα γίνουν τα πράγματα έτσι, «κἀγὼ εἰσδέξομαι ὑμᾶς» (τότε θα σας δεχθώ), «καὶ ἔσομαι ὑμῖν εἰς πατέρα» (θα είσαστε παιδιά μου, θα είμαι πατέρας σας), «καὶ ὑμεῖς ἔσεσθέ μοι εἰς υἱοὺς καὶ θυγατέρας, λέγει Κύριος παντοκράτωρ» (και εσείς θα είσαστε τα αγόρια μου και τα κορίτσια μου). Τι ωραία... Τι ωραία! Λοιπόν, αγαπητοί, βλέπετε τι θα πει «είμαι λαός του Θεού». Θα πρέπει συνεπώς να μείνω έξω από εκείνα που ο Θεός δεν θέλει. Στο ερώτημα «ο Χριστιανός πρέπει να ξεχωρίζει;», μα τόσην ώρα τι λέμε; Αλλά αν θέλατε να το δείτε πιο καθαρότερα, ακούστε άλλα χωρία τώρα της Καινής Διαθήκης, και πόσο ο Θεός επιμένει στο να ξεχωρίζει ο λαός Του από τον κόσμο, ο οποίος κόσμος, όπως μας λέγει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στην Πρώτη του Επιστολή, «ὅλος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται».
(Α΄ Ιω. 5, 19.)
Όλος, λέει, ο κόσμος, η έννοια κόσμος, είναι στην αγκαλιά του διαβόλου. Το ακούσατε; Είναι στην αγκαλιά του διαβόλου. Φοβερό πράγμα.
Ακούστε λοιπόν τι λέει το Πνεύμα το Άγιον. Β΄ Κορινθίους, 6, 14: «Μὴ γίνεσθε ἑτεροζυγοῦντες ἀπίστοις». Μη γίνεστε, λέγει το Πνεύμα το Άγιον, ετεροζυγούντες με τους απίστους. Τι είναι ο ετεροζυγούμενος ή ετεροζυγών (ενεργητικό); Τι είναι ακριβώς αυτό; Προσέξτε τι είναι. Όταν όργωναν ‒ μια εικόνα που οι παλαιοί θα την θυμούνται ακόμα ‒ έβαζαν δύο ζώα, ας πούμε δύο βόδια. Έβαζαν από πάνω έναν ζυγόν, ένα ξύλο, να κρατείται ευθυγράμμισις στο βάδισμα των ζώων για να οργώσουν. Λέει η Αγία Γραφή, η Παλαιά Διαθήκη, λέει: «Δεν θα βάλεις δύο διαφορετικά ζώα». Δεν θα βάλεις, ας πούμε, γαιδουράκι και βόδι, διότι δεν είναι ίσης δυνάμεως και τότε το ένα θα τραβάει το άλλο. Από μια παρόμοια περίπτωση, που είπε κάτι κάπου η Γραφή, λέει ο Θεός: Όταν θ’ αλωνίζουν τα βόδια σου, μην τους βάζεις φίμωτρο, ασ’ τα να φάνε όσο θέλουνε. «Ἄξιος ὁ ἐργάτης τοῦ μισθοῦ αὐτοῦ»,
(Α΄ Τιμόθ. 5, 18.)
λέει ο Απόστολος Παύλος. Μὴ τῷ Θεῷ μέλει περί τῶν βοῶν;»
(Α΄ Κορ. 9, 9.)
Μήπως ο Θεός ενδιαφέρεται για τα βόδια; Ουχί πάντως περί ημών εγράφη; Δεν γράφτηκε για μας; Α, ώστε λοιπόν έχουν μεταφορική σημασία εκείνα τα παράξενα που υπάρχουν στην Αγία Γραφή, στην Παλαιά Διαθήκη, τα οποία επιτέλους-επιτέλους αποβλέπουν και εις την ωφέλειαν των ζωών. Τι λέει; Όταν σου πει δεν θα βάλεις γαϊδουράκι και βόδι, θέλει να σου πει: Συ, άμα θα γίνεις Χριστιανός (τότε για τους Εβραίους, αλλά και όταν θα γίνεις Χριστιανός), δεν θα είσαι σ’ αυτό που λέει «μὴ γίνεσθε ἑτεροζυγοῦντες ἀπίστοις». Είναι γνωστό ότι το βόδι ήταν καθαρό ζώο. Ο γάιδαρος ήταν ακάθαρτο ζώο. Δεν θα μπεις κάτω από τον ίδιο ζυγό. Χώρια. Το ακούσατε; Δεν θα παντρευτείς μια κοπέλα η οποία είναι κοσμική. Δεν θα παντρευτείς ένα νέον που είναι κοσμικός και τρέχει από ’δω και από ’κει. Πρόσεξε! «Μὴ συναναμίγνυσθαι πόρνοις», λέει στην Α΄ Προς Κορινθίους, 5, 9. Τι θα πει αυτό; Μὴν συναναμίγνυσθε, μην ανακατεύεστε με τους πόρνους. Και μάλιστα λέει το εξής: «Μὴ συναναμίγνυσθαι», λέει ευθύς πιο κάτω, «ἐάν τις ἀδελφὸς ὀνομαζόμενος ᾖ» (ότι είναι), [εάν] κάποιος αδελφός έχει φήμη ότι είναι «πόρνος ἢ πλεονέκτης ἢ εἰδωλολάτρης ἢ λοίδορος ἢ μέθυσος ἢ ἅρπαξ, τῷ τοιούτῳ μηδὲ συνεσθίειν».
(Α΄ Κορ. 5, 11.)
Είναι κάποιος ο οποίος έχει φήμη ότι είναι μέθυσος, ότι είναι άρπαγας, ότι βρίζει («λοίδορος»), ή [είναι] ειδωλολάτρης ή πλεονέκτης ή πόρνος; Όχι μόνο να μην κάνετε παρέα, ούτε να φάτε μαζί του. «Μηδὲ συνεσθίειν». Αυτό θα πει ξεχωρίζω από τους ανθρώπους. Θα πει ο Απόστολος Παύλος στην Προς Ρωμαίους, 12, 2: «Μὴ συσχηματίζεσθαι τῷ αἰῶνι τούτῳ». Συσχηματίζομαι θα πει μπαίνω στο ίδιο σχήμα, στο ίδιο καλούπι. Αν βάλω σε μία κανάτα νερό, σε ένα ποτήρι βάλω νερό και το κάνω πάγο, βγαίνει ένα ποτήρι (σχήμα). Αυτό σημαίνει ότι το νερό πήρε το σχήμα του ποτηριού. Εσύ λοιπόν, Χριστιανέ, μην μπεις στο καλούπι του κόσμου να πάρεις το σχήμα του κόσμου. Αυτό θα πει «μὴ συσχηματίζεσθαι τῷ αἰῶνι τούτῳ». Ο αιών τούτος, ο αιών αυτός, είναι ο κοσμικός αιών, η κοσμική κατάστασις. Αλλά τι; «Ἀλλὰ μεταμορφοῦσθαι τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νοὸς ὑμῶν», αλλά να μεταμορφώνεσθε εις την ανακαίνιση του νοός σας, δηλαδή της νοοτροπίας σας. Να σκέπτεσθε καθημερινά περισσότερο και περισσότερο χριστιανικά και ευαγγελικά. «Εἰς τὸ δοκιμάζειν ὑμᾶς τί τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, τὸ ἀγαθὸν καὶ εὐάρεστον καὶ τέλειον». Δηλαδή, τι θέλει ο Θεός από μένα; Τι είναι εκείνο που Τον ευαρεστεί; Ποιο είναι το θέλημά Του το ιερόν και άγιον; Αυτό να κάνω. Έτσι, αγαπητοί μου, είδατε τι θα πει «ξεχωρίζω». Είναι η τελευταία φάσις. Μετά έρχεται το τέλος της Ιστορίας, έρχεται το τέλος του κόσμου. Μετά δεν υπάρχει πια η σωτηρία. Γι’ αυτό, αν δεν προσέξουμε τότε σαν Χριστιανοί, και αδιαφορούμε και μπερδευόμαστε με τον κόσμο, τότε επέρχεται η εκκοσμίκευσις. Και εκκοσμίκευσις θα πει «γίνομαι και εγώ κόσμος». Ξέρετε αυτή τη στιγμή ‒ δεν θα αναφερθώ σε περιστατικά (τι να πω... είναι να οδύρεται κανείς και να χτυπιέται) ‒ ξέρετε αυτή η Εκκλησία μας, αυτή η Ορθόδοξος Χριστιανική Εκκλησία μας, πόση φθορά έχει υποστεί γενόμενη εκκοσμικευμένη; Το ξέρετε αυτό; Και εκκοσμίκευσις δεν είναι, βέβαια, να κτισθεί ένας ναός, ούτε να μπει το ηλεκτρικό. Μερικοί νομίζουν ότι εκκοσμίκευσις είναι να μπει το ηλεκτρικό. Δεν είναι αυτό εκκοσμίκευσις. Απλώς, χρησιμοποιούνται τα πράγματα του κόσμου τούτου για το καλό. Ξέρετε τι λέει ο Απόστολος Παύλος; Είναι στην Α΄ Προς Κορινθίους, στο 7ο κεφάλαιο (Στχ. 31.) : «Οἱ δὲ χρώμενοι τῷ κόσμῳ τούτῳ ὡς μὴ καταχρώμενοι». «Χρώμενοι». Το λέει στους Χριστιανούς. Δηλαδή, εκείνοι που χρησιμοποιούν τον κόσμον (αν μπορούμε να τον χρησιμοποιούμε, βέβαια). Δεν χρησιμοποίησε ο Απόστολος Παύλος πλοιάριο να ταξιδεύσει; Δεν ανέβηκε άραγε επάνω σε κάποιο ζώο; Δεν έμεινε σε σπίτια; Αυτά δεν είναι του πολιτισμού στοιχεία; Δεν θα γίνει κατάχρησις, γιατί άμα γίνει κατάχρησις του πολιτισμού, τότε τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά. Τότε είναι κάτι πάρα πολύ επικίνδυνο. Τότε ο Χριστιανός αρχίζει να εκκοσμικεύεται. Θα φτιάξεις το σπίτι σου άμα παντρέψεις τα παιδιά σου. Θα τους βάλεις και έπιπλα κ.λπ. Πρόσεξε. Χρειάζονται τα έπιπλα. Πρόσεξε. Να ’ναι όμορφα; Να ’ναι όμορφα· δεν σου λέει κανείς όχι. Και ο Θεός έκανε τη φύση πολύ ωραία. Πρόσεξε: Τα παιδιά σου να μάθουν να μην αλλάζουν κάθε ένα χρόνο και κάθε δύο χρόνια το σαλόνι ή την κρεβατοκάμαρα γιατί πέρασε η μόδα και πρέπει να πάρουμε τώρα καινούργια… και καινούργια… και καινούργια. Αυτό λέγεται εκκοσμίκευση. Το να αποκτήσεις μια μικρή περιουσία, ας πούμε, να εξυπηρετηθείς κ.λπ., δεν είναι αμαρτία. Όταν όμως τρέχεις στο κυνηγητό αυτό του κόσμου (ν’ αρπάξουμε, ν’ αποκτήσουμε, ν’ αποκτήσουμε, να κάνουμε, να φτιάξουμε…) πρόσεξε, αυτό είναι εκκοσμίκευση. Γι’ αυτό λέει ο Απόστολος Παύλος: Αυτοί που χρησιμοποιούν τον κόσμον, «οἱ χρώμενοι τῷ κόσμῳ τούτῳ», δεν είναι αμαρτία «ὡς μὴ καταχρώμενοι», δεν πρέπει δηλαδή να φθάσουν σε μία κατάχρηση, κ.λπ. κ.λπ. Έτσι, και θα φάμε και θα πιούμε. Ωραία μας το λέγει αυτό εις την Προς Διόγνητον Επιστολήν του ο άγνωστος αυτός πρώιμος συγγραφεύς. Λέει πόσα πράγματα! Οι Χριστιανοί – ίσως να σας το ’χω πει, αν έχετε ξανάρθει εδώ – οι Χριστιανοί δεν μένουν σε ξεχωριστές πόλεις. Προσέξτε, δεν μένουν σε ξεχωριστές πόλεις. Ντύνονται όπως οι άνθρωποι της εποχής των. Τρώνε και πίνουν όπως όλοι οι άνθρωποι. Παντρεύονται όπως όλοι οι άνθρωποι και κάνουν παιδιά όπως όλοι οι άνθρωποι, αλλά τα γεννώμενα (αυτά που γεννιόνται) δεν τα πετούν (δηλαδή δεν κάνουν έκτρωση). Αδελφή μου, αδελφέ μου, είσαι Χριστιανός και πιστεύεις ότι μπορείς να κάνεις έκτρωση; Αυτή τη στιγμή, αν μου επετρέπετο – σαν πνευματικός σας το λέγω αυτό – αν μου επετρέπετο αυτή τη στιγμή να αποκαλυφθούμε εδώ οι παρόντες ποιοι έχουνε κάνει έκτρωση, θα δείτε και θα τρομάξετε. Θα δείτε και θα τρομάξετε. Λοιπόν, έκανες έκτρωση; Να τι λέει ο συγγραφεύς της Προς Διόγνητον Επιστολής: «Γεννάνε όπως όλοι οι άνθρωποι, οι Χριστιανοί, αλλά τα γεννώμενα δεν τα πετούν», δεν κάνουν εκτρώσεις. Διότι εάν κάνεις έκτρωση, και μάλιστα στη σημερινή κατάσταση, που όλα έχουν αποποινικοποιηθεί (και η μοιχεία και η έκτρωση και τα σου ’πα και τα μου ’πες...), δεν μπορείς να πεις ότι εγώ, αφού αποποινικοποιήθηκαν, θα τα κάνω και εγώ. Είσαι κόσμος τότε, είσαι κοσμικός άνθρωπος. Ακόμη, λέγει, είναι κάτω από τους νόμους της πολιτείας που βρίσκονται, με τη ζωή τους όμως ξεπερνούν τους νόμους της πολιτείας. Δεν χρειάζεται ο χωροφύλακας για τον Χριστιανόν, και δεν χρειάζεται γιατί ξεπερνάει με τον τρόπο που ζει τις εντολές και τους νόμους της πολιτείας. Αυτό θα πει ζω μέσα σε μία κοινωνία, σε μία εποχή, ζώντας μέσα στον λαό του Θεού, και αποτελώ τον λαό του Θεού και το θέλημα του Θεού. Και ο κόσμος, να το ξέρετε, αν η Εκκλησία εκκοσμικεύεται, ο κόσμος δεν σώζει. Προσέξτε! Ο κόσμος δεν σώζει. Αν πηγαίνω και ανάβω το κεράκι μου ή κάπου-κάπου εξομολογούμαι και κοινωνώ ή πηγαίνω στην εκκλησία, αν δεν ζήσω με ανακαινισμένη νοοτροπία, χριστιανική, να το ξέρουμε: αυτό το πράγμα δεν σώζει. Προσέξτε, δεν σώζει. Θα μου πείτε, και ποιοι θα σωθούν; Θα σωθούν. Βέβαια θα είναι οι λίγοι, ναι, το είπε η Αγία Γραφή, αναφέρεται και στην Παλαιά, αναφέρεται και στην Καινή. Είναι το «λεῖμμα». «Λεῖμμα». Το λείμμα θα σωθεί, το υπόλοιπον, το υπόλοιπον του λαού του Θεού. Αν αποδεκατίζεται ο λαός του Θεού από το κοσμικό φρόνημα και την εκκοσμίκευση, μόνο το υπόλοιπο θα σωθεί. Γι’ αυτό, αγαπητοί μου, να μην προβληματιζόμαστε. Πάνω στο θέμα του να λέμε «Ποιες πρέπει να είναι οι σχέσεις μου με τον κόσμον; Σαν άνθρωπος που είμαι στον κόσμο, δεν πρέπει κι εγώ να ταιριάξω;» Όχι. Δεν πρέπει να ταιριάξεις. Δεν θα στείλεις το παιδί σου στο πάρτι, την κόρη σου στο πεζοδρόμιο. Ξέρετε πόσες μητέρες είναι εκείνες οι οποίες, τῃ ανοχῄ του πατέρα, στέλνουν την κόρη να βγει απ’ τα 14 της χρόνια, απ’ τα 15 της; Γιατί, άμα δεν βγει, πώς θα παντρευτεί; Θα την έχομε γεροντοκόρη, άμα δεν βγει κι αυτή, να αρχίσει να αναζητά... Πρέπει να πάει σε κάποια καφετέρια, από την καφετέρια στη ντίσκο, από τη ντίσκο να μου έρθει στις 12, από τις 12 να μου έρθει στις 3... Να μου έρθει το πρωί την άλλη μέρα στο σπίτι. (Γιατί έτσι σκέπτονται). Βέβαια, κάποτε οι γονείς ανησυχούν άμα δουν τα παραπάνω. Μα, άνοιξες κατήφορο. Σταματάει τίποτε τον κατήφορο; Είσαι με κοσμικόν φρόνημα. Σκέπτεσαι κοσμικά. Δεν σκέπτεσαι σωστά. Θα πεις: «Όχι καλό μου παιδάκι. Δεν είναι καλός τόπος εκεί». Θα το πείτε στα παιδάκια σας από 10 χρονών, που θ’ αρχίσουν τα μαθητικά πάρτι του Δημοτικού σχολείου. «Όχι παιδάκι μου. Θέλεις να βγούμε μια βόλτα;» Αν, μάλιστα, διαθέτετε και αυτοκίνητο... Το να διαθέτεις αυτοκίνητο δεν είναι κοσμικό πράγμα, είναι ένας τρόπος ανάγκης. Παλιότερα είχαν τις καρότσες. (Καρότσες, τα κάρα, καρότσες). Τώρα έχουμε τα αυτοκίνητα. Δεν πειράζει. Αλλά μην πας σε τόπο που θα βλάψει. Πήγαινε σε μια παραλία, όχι να κάνουνε το μπάνιο τους· κάπου αλλού. Πήγαινε στο βουνό. Πάρε μαζί σου και το ψωμάκι σου. Ας πούμε, η μητέρα να πάρει κάποια εφόδια, να φάνε τα παιδιά εκεί, να παίξουν, και ούτω καθεξής. Μπορείτε να βρίσκετε σχήματα ψυχαγωγίας των παιδιών σας, αλλά και της δικής σας διεξόδου. Όχι με αμαρτωλούς ανθρώπους. Όχι με ανθρώπους οι οποίοι άγονται και φέρονται από τη νοοτροπία του κόσμου τούτου. Και μη ξεχνάτε ότι, αν τιμούμε τους αγίους και αν τιμούμε τους μάρτυρες, είναι γιατί αυτοί οι άνθρωποι δεν ανακατεύθηκαν με τον κόσμο και με το κοσμικόν φρόνημα. Στον κόσμο ήσαν, στον κόσμο ζούσαν, αλλά δεν ήσαν όμως κοσμικοί άνθρωποι. Και μες στην Εκκλησία καλούνται όλοι οι πιστοί να γίνουν άγιοι και μάρτυρες. Πώς; Μάρτυς είσαι όταν βλέπεις, κι εσύ και το παιδί σου, ο κόσμος να διασκεδάζει και να λες «Όχι». Μάρτυς είσαι, γιατί αρνείσαι. Μάρτυς είσαι. Και άγιος είσαι, όταν ξεχωρίζεις. Αυτό θα πει άγιος: ξεχωρισμένος. Αυτό θα πει άγιος. Λέμε «Άγιο Ποτήριον». Θα πει: ξεχωρισμένο από τα άλλα ποτήρια. Άγιος είσαι, ξεχωρισμένος από τον κόσμον. Και εκείνοι που θα μπουν στη Βασιλεία του Θεού θα είναι οι μάρτυρες και οι άγιοι.
Σας ευχαριστώ που με ακούσατε.
47η ομιλία στην κατηγορία « Ομιλίες εις προσκυνητὰς ».
†.Συνεχίζουμε,αγαπητοί μου, τον επίλογο του βιβλίου της Αποκ. ο οποίος επίλογος, έχει βεβαίως μερικές επαναλήψεις
θέσεων από το όλο βιβλίον, αλλά έχει όμως και σημεία τα οποία είναι μεστά. Γι αυτό και δεν μας αφήνουν να προχωρήσουμε κάπως πιο κάτω για να τελειώσουμε το βιβλίο αυτό.
Ευρισκόμεθα εις τον 11ον στίχοι του τελευταίου κεφαλαίου : «ὁ ἀδικῶν ἀδικησάτω ἔτι, καὶ ὁ ῥυπαρὸς ῥυπαρευθήτω ἔτι, καὶ ὁ δίκαιος δικαιοσύνην ποιησάτω ἔτι, καὶ ὁ ἅγιος ἁγιασθήτω ἔτι.» Δηλ. αυτός που αδικεί, ακόμη ας αδικεί. Αυτός που είναι ρυπαρός, ακόμη ας είναι ρυπαρός. Αυτός που είναι δίκαιος, ας μετέρχεται την αρετήν, της "δικαιοσύνην" δηλ. την αγιότητα, ακόμα πιο πολύ.Και αυτός που είναι άγιος, να γίνεται ακόμη περισσότερο άγιος.
Ίσως θεωρηθεί περίεργος αυτή η θέσις, όπως τουλάχιστον εκφέρεται αλλά δεν πρόκειται περί προτροπής.
Το να πει δηλ. ότι αυτός που αδικεί, ας συνεχίσει να αδικεί και ας ανεβεί κι άλλα σκαλοπάτια ακόμη αδικίας. Αναμφισβήτητα δεν είναι θέμα προτροπής.
Ο άγιος Ανδρέας Καισαρείας σημειώνει "ουχ ως εις αδικίαν και ρυπαρίαν προτρέπων τα παρατεθέντα είρηκε. Μη γένοιτο!" (Δεν τα είπε αυτά ο Χριστός ακριβώς για να προτρέψει να γίνουν οι άνθρωποι οι ρυπαροί περισσότερο ρυπαροί.)
"Αλλ' ως το της γνώμης φυλλάτων ακατανάγκαστον, ώς αν είπη έκαστος, το αρέσκον αυτά ποιησάτω. ου βιάζων την προαίρεσιν!
(Αλλά σαν να ήθελε να ειπή, εφ' όσον η προαίρεσις είναι χωρίς εξαναγκασμόν, ότι ο καθένας ας κάνει αυτό που του αρέσει.)
'Ομως, αυτό για να το καταλάβουμε, ο προφήτης Ιεζεκιήλ σημειώνει: «τάδε λέγει Κύριος· ὁ ἀκούων ἀκουέτω, καὶ ὁ ἀπειθῶν ἀπειθήτω,» (Ιεζ. 3,27)Μας είναι πολύτιμο αυτό το χωρίο, γι'αυτό θα παρακαλέσω προσέξατε το.
Είναι ανάλογο μ' εκείνο το οποίο είπε ο Χριστός: «ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω.» (Ματθ. 11.15), που εξυπακούεται ότι εκείνος που δεν έχει αυτιά, δηλ. δεν θέλει, ας μην ακούσει. Διότι ένας που πάει ν' ακούσει λόγο, έχει αυτιά, ακούει φυσικά. Τ' αυτιά του δουλεύουν. 'Οταν λοιπόν λέγει ο Κύριος "ο έχων ώτα ακούει ακουέτω" σημαίνει ότι εκείνος που δεν έχει ώτα, δεν έχει αυτιά, ας μην ακούσει. Δηλ. εάν δεν θέλει, ας μην ακούσει. Αυτή την έννοια έχει. Ό δε Ησαΐας γράφει (αναφερόμενος στην ερήμωση της Βαβυλώνος) «ὁ ἀθετῶν ἀθετεῖ, ὁ ἀνομῶν ἀνομεῖ.» (Ησ. 21,2) 2.Εννοώντας ότι η πόλις θα μείνει αμετανόητος, παρ' ότι εγγίζει το τέλος της. Είδατε; ὁ ἀθετῶν ἀθετεῖ, ὁ ἀνομῶν ἀνομεῖ. Έχομε μία θαυμασία του προφήτου Δανιήλ, πάνω ακριβώς σ' αυτό το σημείο.Και αναφέρεται στα έσχατα.Γι' αυτό σας είπα, προσέξτε, είναι μια ενδιαφέρουσα θέσις, χρησιμοτάτη για μας.
Λέγει ο Δανιήλ, εις το 12ο κεφ. στ. 10 : «ἐκλεγῶσι καὶ ἐκλευκανθῶσι καὶ πυρωθῶσι καὶ ἁγιασθῶσι πολλοί, καὶ ἀνομήσωσιν ἄνομοι· καὶ οὐ συνήσουσι πάντες ἄνομοι, καὶ οἱ νοήμονες συνήσουσι.» Όταν, λέγει, θα φθάσει το τέλος, τότε θα εκλεγούν οι δίκαιοι, θα αναδειχθούν, θα λευκανθούν από τις θλίψεις. 'Οπως ακριβώς βάζομε στο φούρνο μέσα και πυρώνουμε υλικά άκαυστα. Τα ίδια τα τούβλα του φούρνου, όταν ξεκινάμε το πύρωμα είναι μαύρα. οταν πυρώσει ο φούρνος, γίνονται άσπρα. Έτσι, λέγει, οι δίκαιοι θα αναδειχθούν, θα λευκανθούν με τις θλίψεις, θα καθαρισθούν όπως η φωτιά καθαρίζει μέσα στο καμίνι, θα αγνισθούν πολύ.
Οι παράνομοι όμως, θα εκτραπούν σε περισσότερες και μεγαλύτερες ανομίες. 'Ολοι οι ασεβείς δεν θα εννοήσουν τίποτα απ 'όσα έχουν προφητευτεί.
Οι ευσεβείς όμως, θα εννοήσουν πολύ καλά τα πάντα. Αυτό θέλει να πει εδώ ο προφήτης Δανιήλ.
Αλλά ας προσέξωμε. Ας προσέξωμε, είναι σημαντικό, όπως σας εξήγησα.
Ο άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής, στο προκείμενο χωρίο θέτει αυτήν την θέσιν σε δύο ζεύγη που έχουν μίαν ρυθμικήν απόδοσιν. Το πρώτο ζεύγος: Ο αδικών και ο δίκαιος.
Το δεύτερο ζεύγος: Ο ρυπαρός και ο άγιος.
Ποιός είναι ο αδικών, ποιός είναι ο δίκαιος; Ο αδικών εν ευρεία εννοία και ο δίκαιος εν ευρεία έννοια, και σημαίνει αυτός που αμαρτάνει κι αυτός που είναι ευσεβής. Αλλά, επάνω σε τί; Επάνω στα θέματα της πίστεως.
Διότι, το "ρυπαρός" έρχεται να δώσει μια πιο ειδικότερη ερμηνεία του θέματος. 'Αρα λοιπόν ο αδικών και ο δίκαιος,
(ξέρετε,δικαιοσύνη στην Αγ. Γραφή σημαίνει αγιότητα εν ευρεία εννοία, δεν είναι η δικαιοσύνη με τη στενή έννοια όπως λέμε "οι δίκαιοι της Π.Δ." σημαίνει οι άγιοι της Π.Δ.) έτσι με την ευρεία αυτή έννοια, είναι οι αμαρτάνοντες (στο θέμα της πίστεως κυρίως). H οι άλλοι, οι μη αμαρτάνοντες, στο θέμα της ευσεβείας, είναι δηλ. ευσεβείς.
Ο "ρυπαρός" με το αντίστοιχον "ο άγιος", ο ρυπαρός εν εννοία ηθική, σημαίνει αυτός που αμαρτάνει κυρίως στα σαρκικά αμαρτήματα. Εν αντιδιαστολή προς το "άγιος" που σημαίνει ο άμωμος εν εννοία ηθική. Και αρνητικώς και θετικώς. Δηλ. και δεν κάνει πράξεις αμαρτίας και ζει ζωή αγιότητος:
Πάντως, η έννοια του όλου χωρίου, δείχνει ότι οι άνθρωποι της γής είναι πνευματικώς χωρισμένοι σε δύο στρατόπεδα. Δύο στρατόπεδα. Εκείνων που ευσεβούν και αγιάζονται
κατ' αύξησιν. Και εκείνων που ασεβούν και ρυπαίνονται, ομοίως κατ' αύξησιν. Σε τρόπον ώστε,ανάμεσα στα δύο αυτά στρατόπεδα να υπάρχει ένα χάσμα το οποίο διαρκώς μεγαλώνει.
Οι μεν, πηγαίνουν διαρκώς προς την αγιότητα, οι δε, διαρκώς προς την ασέβεια και προς τη ρυπαρότητα. Αυτή την έννοια έχει το "έτι", το "ακόμη".
Συνεπώς, απομακρυνόμενοι οι μεν από τους δε, το χάσμα το κάνουν μεγαλύτερο.
Εάν απομονώσουμε από το όλο χωρίο το "ο άγιος αγιασθήτω έτι", αγαπητοί μου, θα' χουμε πολλά πράγματα να πούμε.
Στους εσχάτους και δύσκολους και χαλεπούς αυτούς καιρούς, που ζούμε, άλλος τρόπος διατηρήσεις της αγιότητός μας δεν υπάρχει, παρά μόνον η αύξησις. Αν θέλετε είναι νόμος οικονομολογικός. Θέλεις να διατηρήσεις τα κεφάλαιά σου; Πρέπει να τα αυξάνεις. Εάν σταματήσεις να τα αυξάνεις, αυτά θα αρχίσουν να ελαττώνονται.
Έτσι, εάν θέλουμε, πραγματικά, να αυξηθούμε στην αγιότητα ή μάλλον να διατηρηθούμε στην αγιότητα, πρέπει να την αυξάνουμε την αγιότητα.
Αυτή την έννοια, έχει αγαπητοί, το ότι ο λόγος του Θεού μας παραγγέλει και μας λέγει, όταν ο κόσμος διαρκώς θα απομακρύνεται από τον Θεόν , η αποστασία του θα γίνεται μεγαλυτέρα και μεγαλυτέρα, τον ίδιο χρόνο, οι πιστοί πρέπει να προσεγγίζουν περισσότερο και περισσότερο τον Θεό.
Ξέρετε τι σημαίνει; Ότι δεν πρέπει να υπάρχει καμμία σχέση ανάμεσα στα δύο αυτά στρατόπεδα. Δεν πρέπει να υπάρχει καμμία σχέση ανάμεσα στον άγιο και τον ευσεβή με τον ασεβή και το ρυπαρό.
Δεν θ' ανοίξουν διάλογο ο ένας με τον άλλο. Κανένα διάλογο. Δεν θα πουν "ελάτε να κουβεντιάσουμε".
Γιατί αν πουν "ελάτε να κουβεντιάσουμε", τότε εκείνοι που θα αδικηθούν, εκείνοι που θα ζημιώσουν, θα είναι οι άγιοι.
Δεν χρειάζεται διάλογος. Θέλουν να διορθωθούν οι άλλοι; Ο δρόμος είναι ανοικτός. Απλούστατα, μπορούν να διορθωθούν. Το "Έλα να κουβεντιάσουμε", όχι με την έννοια να σου διασαφήσω ποια είναι η πνευματική ζωή, αλλά με την έννοια ότι, ν' αρχίσωμε να βάζωμε λίγο νερό στο κρασί μας.
Προσέξτε αγαπητοί μου. Κατά τεκμήριο, είσαστε πνευματικοί άνθρωποι, εφ' όσον πληρείτε τον χώρον αυτόν και ακούτε λόγον Θεού, τον οποίον αγαπάτε.
Κατά τεκμήριο, λοιπόν, είσαστε ευσεβείς άνθρωποι. Εάν θέλωμε να διατηρήσωμε αυτήν την ευσέβειά μας, μήν ερωτοτροπούμε με τον κόσμον.
Μήν ερωτοτροπούμε με τους ασεβείς ανθρώπους. Μή προσπαθούμε να έχομε προσεγγίσεις, γιατί θα χαλάσουμε. Αντιθέτως, θα πρέπει να αυξάνουμε στην αγιότητα και στην αρετή.
Αν μου πείτε: "Μα γιατί έτσι αφήνει ο Θεός να υπάρχει αυτή η συνύπαρξις; Η όχι τροπική, η τοπική συνύπαρξις, όχι
τροπική. Απλώς, εις τον κόσμον αυτόν συνυπάρχουμε οι μεν με τους δε. Μη μας παραξενεύει.
Ενθυμείσθε την παραβολήν των ζιζανίων, που είπε ο Κύριος και όταν στο χωράφι με το σιτάρι, που εσπάρη εφύτρωσαν και τα ζιζάνια; Ενθυμείσθε, οι αγρότες εκείνοι, οι εργάτες, τί είπαν στο αφεντικό τους; "Να πάμε να ξεβοτανίσουμε το χωράφι;" Και τους είπε εκείνο τον παράξενο λόγο: "Αφετε συναυξάνειν". Αφήστε να μεγαλώνουν και ο σίτος και τα ζιζάνια.
Μεγαλώνει το ένα μεγαλώνει και το άλλο. Με την παραβολή, αντιληφθήκατε το νόημα των λόγων "Ο δίκαιος να γίνεται πιο δίκαιος, ο άγιος πιο άγιος, ο ασεβής πιο ασεβής και ο ρυπαρός πιο ρυπαρός".
Αυτό σημαίνει, μεγαλώνει το ένα, μεγαλώνει και το άλλο. Και συνεπώς, μεγαλώνουν μεν, είναι στον ίδιο χώρο, στο χωράφι του κόσμου τούτου, αλλά εύκολα κανείς διακρίνει, ο σίτος σίτος, το ζιζάνιο ζιζάνιο. Δεν μπορεί να γίνει το ζιζάνιο σίτος, ούτε ο σίτος ζιζάνιο.
Εκείνο που έχει σημασία, είναι ότι, το θέμα βρίσκεται κάτω από τη δική μας την προαίρεση. Εμείς πώς το θέλουμε το πράγμα. Εάν εμείς θέλουμε να μείναμε στην αγιότητα θα μείνωμε. Και πρέπει να αυξηθούμε. Μη πει κανένας, εκείνο το δαιμονικό, γιατί δαιμονικό είναι και δυστυχώς και κηρύσεται αυτό το δαιμονικό, πολλές φορές κηρύσσεται αυτό το δαιμονικό από τον άμβωνα, ποιό; Ότι η αγιότητα έχει κάποια όρια. Η πνευματικότητα είναι αυτή που είναι. Έχει ένα σχήμα και το σχήμα αυτό της αγιότητος κλείνει, είναι κλειστό σχήμα.
Αγαπητοί μου, η ευσέβεια δεν έχει σχήμα. Και η ευσέβεια διαρκώς αυξάνει. Μην ακούτε λοιπόν ότι "Είμαστε φτασμένοι". 'Οχι! 'Εχουμε ανάγκη διαρκούς αυξήσεως.
Προσέξτε τι σημειώνει ο προφήτης Δανιήλ: «οὐ συνήσουσι πάντες ἄνομοι, καὶ οἱ νοήμονες συνήσουσι.» Τί θα πεί αυτό; Οι ασεβείς θα μείνουν ανύποπτοι, σ' αυτό το επιτελούμενο μυστήριο της ανομίας που θα το εργάζεται ο Αντίχριστος, ανύποπτοι.
Εάν πάμε να τους το πούμε, να τους βγάλαμε από την ανυποψία και να τους κάνωμε να υποψιαστούν, οι πιο πολλοί
δεν θα μας καταλάβουν. "ού συνήσουσιν" λέει "οι άνομοι".
Δεν θα καταλάβουν. Αλλά οι νοήμονες, οι ευσεβείς "συνήσουσι", οι ευσεβείς θα κατανοούν την πραγματικότητα, τον καιρόν και θα προσέχουν.
Εδώ βρίσκεται, αγαπητοί μου, η "εν Χριστώ σοφία".
Λέμε, ποιός είναι έξυπνος άνθρωπος; Ποιός είναι έξυπνος;
Βέβαια την ευφυία, μπορούμε να την έχομε εκλεκτικά. Μπορεί κάποιος να είναι πολύ έξυπνος άνθρωπος στο εμπόριο του, αλλά να μην είναι εξυπνός στις κοινωνικές του σχέσεις, ή
στην πνευματικότητά του. Βεβαίως αυτή η εκλεκτικότητα, δεν είναι καλό πράγμα. Πρέπει κανείς άμα είναι έξυπνος, να είναι έξυπνος. Το μυαλό του να κόβει.
Αλλά θα κρίναμε όμως από την ποιότητα των ενδιαφερόντων του ανθρώπου, για να δούμε τί είναι αληθινή ευφυία.
Εαν υποτεθεί ότι είμαι έξυπνος στο εμπόριο μου και βγάζω λεφτά πολλά, και δεν ξοδεύω τίποτα, και μαζεύω διαρκώς, μήπως φτάσω σαν τον άφρονα εκείνο πλούσιο, που θα φθάσει να μου πει ο Θεός: "Άφρων ταύτη τη νυκτί..." την
ψυχή σου ζητάνε από σένα. Αυτά δε που ετοίμασες..."τίνι έσται"; ποιανού θα μείνουν;
Ξέρετε πόσοι άνθρωποι, αγαπητοί μου, αγωνίζονται σκοτώνονται να βγάλουν χρήματα, και κάποτε ανακαλύπτουν ότι έχει περάσει η ζωή τους. Δεν είναι κρίμα; Δεν την χάρηκαν τη ζωή τους. Την πέρασαν στερημένη για να βγάλουν λεφτά, για να έχουν για το μέλλον. Ποιό μέλλον; Κι' αν ακόμη δέν πεθάνουν, έχουν γεράσει όμως. Τώρα, το να τα δώσουν στα παιδιά τους, δεν έχει και πολλή σημασία. Αυτοί που δεν δούλεψαν θα τα φάνε γρήγορα, θα τα σπαταλήσουν. Τα παιδιά, ναι! ναι! Το λέει θαυμάσια ο ιερός Χρυσόστομος και η πείρα το αποδεικνύει.
Αλλά, ποιά είναι τότε η ευφυία; Η αληθινή ευφυία; Να καταλάβεις το πραγματικό σου συμφέρον. Το πνευματικό σου συμφέρον. Και ποιο είναι;
Είναι το εν Χριστώ συμφέρον. Είναι αυτό που λέγει εδώ ο Δανιήλ: "και οι νοήμονες (οι έξυπνοι) συνήσουσι", θα καταλάβουν. Θα μπορούμε να μελετάμε τον καιρόν, τους καιρούς, να ξέρομε τι γίνεται γύρω μας και να αυξάνωμε στην αγιότητα. Γι' αυτό σας εξήγησα ότι μη πυρωνόμαστε, μη σκανδαλιζόμαστε, γιατί η εποχή μας είναι δύσκολη, γιατί υπάρχουν πολλοί που παίρνουν το δρόμο της απωλείας. 'Αστε τους στο δρόμό τους. Εκείνο που έχομε να κάνομε εμείς, είναι ό,τι κάνουν κι εκείνοι. Αυξάνουν στο κακό; Κι εμείς στο καλό. Και θα πρέπει να κατανοούμε πολύ καλά, ποιο είναι το πραγματικό μας συμφέρον.
Δεν νομίζετε ότι είναι κάτι που πραγματικά πρέπει να το προσέξουμε;
Ιδού έρχομαι ταχύ και ο μισθός μου μετ' έμού, αποδούναι εκάστω ως το έργον έσται αυτού". (Αποκ. 22,12)
Να! έρχομαι γρήγορα και ο μισθός μου είναι μαζί μου, για να αποδώσω στον καθένα σύμφωνα με το έργο του. Εδώ, προφανώς, ομιλεί ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς Χριστός, και θέλει να δηλώσει για μια ακόμη φορά την εγγύτητα της ελεύσεώς του, αλλά και την ιδιότητά του ως δικαίου κριτού και μισθαποδοτου. Πάντως, κεντρικό σημείο του όλου στίχου, είναι η έννοια του μισθού. Κεντρικό σημείο.
"Ιδού έρχομαι ταχύ. Μας τό 'πε ήδη κάποιες άλλες φορές πιο μπροστά και καθ' όλο το μήκος του βιβλίου της Αποκ. ".. και ο μισθός μου είναι μαζί μου". Κεντρικό σημείο λοιπόν, είναι η έννοια του μισθού. Βασικά, εδώ στο χωρίο αυτό, η έννοια του μισθού έχει δύο όψεις. Η πρώτη - προσέξτε αυτό το σημείο - ότι ο Χριστός έχει τον δικό του μισθο. Που δίδεται από τους πιστούς εις τον Χριστόν. Ή, οι πιστοί είναι ο μισθός του Χριστού. Και η δευτέρα όψις, ότι ο Χριστός δίδει μισθό στους πιστούς, που είναι ο εαυτός του. Το καταλάβατε; Θα το ξαναπώ άλλη μια φορά. Η πρώτη όψις, ο Χριστός θά πάρει τον δικό του μισθό που είναι οι πιστοί. Του ανήκουν, είναι ο μισθός του. Οι πιστοί θα πάρουν τον μισθό τους, που είναι ο Χριστός. Τους ανήκει. Δηλ. εδώ βλέπομε η έννοια του μισθού να έχει αυτές τις δύο όψεις. Και σ' αυτό το χωρίο της Αποκ. έχουμε και τις 2 όφεις. Σαφώς. Θα τις δούμε και τις δύο. Εχει σημασία.
Η πρώτη όψις, ότι ο Χριστός έχει μισθό. Γράφει ο Ησαΐας «ἰδοὺ Κύριος Κύριος μετὰ ἰσχύος ἔρχεται καὶ ὁ βραχίων μετὰ κυρίας· ἰδοὺ ὁ μισθὸς αὐτοῦ μετ᾿ αὐτοῦ καὶ τὸ ἔργον ἐναντίον αὐτοῦ.» (40, 10) «εἴπατε τῇ θυγατρὶ Σιών· ἰδοὺ ὁ σωτήρ σοι παραγέγονεν ἔχων τὸν ἑαυτοῦ μισθὸν καὶ τὸ ἔργον πρὸ προσώπου αὐτοῦ./καὶ καλέσει αὐτὸν λαὸν ἅγιον, λελυτρωμένον ὑπὸ Κυρίου· σὺ δὲ κληθήσῃ ἐπιζητουμένη πόλις καὶ οὐκ ἐγκαταλελειμμένη./ Τίς οὗτος ὁ παραγενόμενος ἐξ Ἐδώμ, ἐρύθημα ἱματίων ἐκ Βοσόρ, οὕτως ὡραῖος» κλπ... (62, 11 - 12/ 63, 1) Να! Ο Κύριος! Ο Κύριος έρχεται με δύναμη, με ισχύ και το χέρι του με εξουσία, "μετά κυρίας", μετά κυριότητος. Ιδού! να ο μισθός του είναι μαζί του. "Ο μισθός του", ο δικός του μισθός. Και το έργο του είναι μπροστά του. Πείτε στην θυγατέρα Σιών, στην Ιερουσαλήμ, πείτε στην Εκκλησία, γιατί αυτή είναι η Ιερουσαλήμ, να ο Σωτήρας σου, ήλθε. Και έχει τον δικό του μισθό και το έργο του είναι μπροστά του. Και θα καλέσει τον λαό του άγιο, λυτρωμένο από τον Κύριο. Συ δε ω Ιερουσαλήμ, ω Εκκλησία, δεν θα είσαι η αγνοουμένη, η εγκαταλελειμένη, αλλά η επιζητουμένη πόλις. Και συ ακριβώς, θα είσαι ο μισθός του Κυρίου σου. Ότι αναφέρεται στον Ιησού Χριστό,αγαπητοί μου, ακούστε τι λέγει εδώ: «Τίς οὗτος ὁ παραγενόμενος ἐξ Ἐδώμ, ἐρύθημα ἱματίων ἐκ Βοσόρ, οὕτως ὡραῖος» κλπ" και πιο πάνω: «φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ·» (40,3) «καὶ ὄψεται πᾶσα σάρξ τὸ σωτήριον τοῦ Θεοῦ,» (40,5) «Τίς οὗτος ὁ παραγενόμενος ἐξ Ἐδώμ, ἐρύθημα ἱματίων ἐκ Βοσόρ» (63,1) "Φωνή βοώντος εν τη ερήμω" ξέρομε ότι αναφέρεται εις τον Χριστόν. Ποιος είναι αυτός που έρχεται από την Εδώμ, "εξ Εδώμ", και τα ρούχα του (τα ιμάτιά του") είναι κόκκινα; Είναι η ενανθρώπηση του Θεού Λόγου και το πάθος του. Η σταυρική του θυσία. Σαφέστατα λοιπόν, σαφέστατα ο Ησαΐας αναφέρεται εις το πρόσωπο του ενανθρωπήσαντος Υιού του Θεού ,δηλ. του Ιησού Χριστού. Και δια τον Χριστόν ομιλεί ότι είναι ο μισθός τον μαζί του. Και ποιος είναι αυτός ο μισθός του; Αναμφισβήτητα είναι ο λελυτρωμένος λαός. Ο λαός ο άγιος, αυτός είναι ο μισθός του.
Επάνω σ' αυτό ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας σημειώνει: "Μισθόν ονομάζει τον εκ του κατά σάρκα τεθνάναι καρπόν." Δηλ. ο Χριστός ο καρπός του ότι πέθανε επί του σταυρού.".. έφη γάρ, ότι αμήν λέγω υμίν εάν μη ο κόκος του σίτου πεσών εις την γην αποθάνει αυτός μόνος μένει, εάν δε αποθάνει καρπόν πλείονα φύει. Ουκούν ουκ άμισθος ούτε άκαρπος η οικονομία," Ωστε, λοιπόν, η οικονομία (θα πει το μυστήριο της ενανθρωπήσεως) δεν μένει ούτε χωρίς μισθόν ούτε χωρίς καρπόν. Α, ώστε λοιπόν έχει μισθό ο Χριστός.
O'Ανθιμος Ιεροσολύμων σημειώνει ερμηνεύοντας το χωρίο της, Αποκ. : "'Οπερ σημαίνει ότι η ανθρωπίνη φύσις ήν προσείληφεν (την οποία πήρε) ο Υιός του Θεού, επί τη Θεία αυτου υποστάσει, ανθ'ων υπέστη καμάτων τε και παθημάτων υπέρ της σωτηρίας του παντός, έλαβεν μισθών και αμοιβήν, το συμπροσκυνήσθαι άμα τη Θεότητι αυτού, αχώριστος και αδιάστατος ούσα της Θεότητος και το συμπαραγενέσθαι εν τη εσχάτη ημέρα ίνα κρίνη." Τί σημαίνει αυτό; Αυτό το "συμπροσκυνήσθαι και συμπαραγενέσθαι"; και ποιος είναι αυτός ο "μισθός" του; Προσέξτε. Ποίος ο "κόπος" του Θεού; Ο κόπος του Θεού είναι η ενανθρώπισή του και τα παθήματά του με αποκορύφωμα τον Σταυρόν. Είναι ο κόπος του. Είναι η δουλειά του. Ποιά είναι η "πληρωμή" του τώρα του Ιησού Χριστού, Να πληρωθεί εκείνο που εκέρδισε. Ποιο εκέρδισε; "Εξηγόρασας ημάς εκ της κατάρας του νόμου τω τιμίω σου αίματι...κλπ" Μας "εξηγόρασες" δηλ. μας εκέρδισες. Κοπίασες και πήρες τον μισθό σου. Ποιός είναι ο μισθός σου; Ο λαός σου. Όπως λέγει ο Ησαΐας: "ο λαός ο άγιος ο λελυτρωμένος υπό του Κυρίου. «καὶ καλέσει αὐτὸν λαὸν ἅγιον, λελυτρωμένον ὑπὸ Κυρίου·» (62,12) Αυτός είναι ο μισθός του Χριστού.
Προσέξτε ακόμη κάτι άλλο. Λέει ότι, εδώ, όχι μόνο ένεκα της υποστατικής του ενώσεως προσκυνείται... (διότι η ανθρωπίνη φύση του Χριστού προσκυνείται ένεκα της υποστατικής του ενώσεως, διότι είναι ένα πρόσωπο. Δύο οι φύσεις: η Θεία και η ανθρωπίνη. Και, όπως σας έλεγα μιά περασμένη φορά, το σώμα του Χριστού είναι λατρευτόν. Και στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας έχομε λατρεία. Έχομε λατρευτικήν, όχι τιμητικήν, λατρευτικήν προσκύνησιν, προ του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας, προ του Αγίου "Αρτου, του Σώματος και του Αίματος του Χριστού.) αλλά , ο μισθός του, λέγει ο Ανθιμος Ιεροσολύμων, και η αμοιβή του, είναι να προσκυνείται και ως άνθρωπος. Δηλ. ο μισθός του είναι να προσκυνηθεί και η ανθρώπινη του φύσις. Και όχι μόνο το "συμπροσκυνείσθαι" αλλά και το "συμπαραγενέσθαι εν τη εσχάτη ημέρα ίνα κρίνη". Ποιο είναι το συπαραγενέσθαι; Το να βρεθούν και τα δυο μαζί. Ποιά; Και η θεότητα και η ανθρωπότητα. Δηλ. να κρίνει όχι μόνο ως Θεός αλλά να κρίνει και ως άνθρωπος. Αυτός είναι ο μισθός του. Το ότι η ανθρωπίνη του φύσις εκέρδισε αυτά: Την προσκύνησιν και το ότι, ως "υιός ανθρώπου", όπως μας λέγει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, θά 'ρθει να κρίνει τον κόσμον. «μέλλει γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεσθαι ἐν τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ μετὰ τῶν ἀγγέλων αὐτοῦ, καὶ τότε ἀποδώσει ἑκάστῳ κατὰ τὴν πρᾶξιν αὐτοῦ.» (Ματθ. 16,27) Οταν έρθει ο Υιός του ανθρώπου μετά των αγίων αγγέλων, δεν λέει ο Θεός, δεν λέει ο Λόγος, λέει ο Υιός του ανθρώπου. Αυτός είναι ο μισθός του. Το ότι η ανθρωπίνη του φύσις συνδοξάζεται με την Θεία και ότι συμμετέχει εις την κρίσιν που θα κάνει ο Θεός, είναι καταπληκτικό αγαπητοί μου αυτό. Είναι καταπληκτικό, προσέξατέ το. Που σημαίνει ότι, όπως λέγει ο Χριστός «οὐδὲ γὰρ ὁ πατὴρ κρίνει οὐδένα, ἀλλὰ τὴν κρίσιν πᾶσαν δέδωκε τῷ υἱῷ,/ἵνα πάντες τιμῶσι τὸν υἱόν (ως άνθρωπο), καθὼς τιμῶσι τὸν πατέρα.» (Ιωάν.5, 22 - 23) Αυτός λοιπόν είναι ο μισθός του ως προς την ανθρωπίνη του φύση, διότι η ανθρωπίνη και τους φύση εκοπίασε. Ο Χριστός ίδρωσε, ο Χριστός πείνασε, ο Χριστός κρύωσε, ζεστάθηκε, κουράστηκε (κεκοπίακώς εκ της οδοιπόρίας") και σταυρώθηκε. 'Εχει λοιπόν τον μισθό του. Και ο μισθός του είναι αυτά, συν του ότι κερδίζει τον λαό του. Είναι κτήμα του.Γι' αυτό λέγει ο Απ. Παύλος: «Οὐκ οἴδατε ὅτι ναὸς Θεοῦ ἐστε καὶ τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ οἰκεῖ ἐν ὑμῖν;» (Α Κορ. 3,16) Δεν ξέρετε ότι είσαστε ναός του Θεού, του Αγίου Πνεύματος και δεν ανήκετε στον εαυτό σας; «ἠγοράσθητε γὰρ τιμῆς·» (Α Κορ. 6,20) Τι θα πει ηγοράσθητε γαρ τιμής; Μας εξηγόρασε. Είμαστε κτήμα του. ΕίμασΘε ο μισθός του. Όλα αυτά που σας είπα τα λέει ο Απ. Παύλος στην Προς Εβραίους επιστολή 1,8-9. Είναι ο αιώνιος μισθός του Χριστού ακούσατέ τον. «πρὸς δὲ τὸν υἱόν·(λέγει ο Πατήρ) ὁ θρόνος σου, ὁ Θεός, εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος· (ο Θεός~κλητική, ο θρόνος σου, ω Θεέ εις τον αιώνα του αιώνος. Μα, άν είναι Θεός μόνον, τότε τον έχει πάντα τον θρόνο. Αλλά αναφέρεται και εις την ανθρωπίνη φύση) ῥάβδος εὐθύτητος ἡ ῥάβδος τῆς βασιλείας σου./ἠγάπησας δικαιοσύνην (με την ανθρωπίνη φύση: αυτό θα πει "δικαιοσύνη") καὶ ἐμίμησας ἀνομίαν· (με την ανθρωπίνη φύση" όχι ως Θεός) διὰ τοῦτο (γι' αυτό το λόγο) ἔχρισέ σε, ὁ Θεός, ὁ Θεός σου ἔλαιον ἀγαλλιάσεως παρὰ τοὺς μετόχους σου· (Γι' αυτό το λόγο ώ Θεέ, ο Θεός σου σε έχρισε, χριστος-χρίω-Χριστός, με το λάδι της αγαλλιάσεως. Σε ανεκήρυξε δηλαδή κεχρισμένον, χριστον. παρά τους μετόχους σου, παραπάνω από τους συντρόφους σου, τους Αποστόλους και τους άλλους ανθρώπους). Είναι ο μέγας μισθός του Χριστού.
Τό 'χατε ποτέ φανταστεί ότι ο Χριστός έχει μισθό; 'Εχομε όμως και την άλλην όψιν. Του μισθού την άλλην oψιν. Είναι ο κόπος των πιστών που ο μισθός τους είναι ο Χριστός. Ο Χριστός έχει εμάς μισθό κι εμείς έχουμε μισθό,για τον δικό μας τον κόπο, τον Χριστόν. Αυτή η έννοια, όπως και η πρώτη, είναι διάχυτη στην Αγία Γραφή και στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη. Αγαπητοί μου, είναι διάχυτη αυτή η έννοια. Αλλά, πριν αναλύσωμε αυτήν την όψη, το ποιος είναι ο μισθός των πιστών, καλό θα ήταν να διασαφήσουμε το θέμα του μισθού διότι έτυχε πολλής παρανοήσεως, εκ μέρους και της φιλοσοφίας και της εν γένει κοσμικής νοοτροπίας.
Οπως θα ξέρετε, ο Κάντ εκατηγόρησε τον χριστιανισμό διότι στην ηθική του χρησιμοποίησε τον μισθό, την αμοιβή. Δηλ. ο Κάντ ζητα το αγαθό μη εξαρτώμενο από το Θεό ή από άλλα ελατήρια, θέλει το αγαθό, ο Κάντ, αυτόνομο. Ανεξάρτητο από το Θεό. Θέλει το αγαθό για το αγαθό. Να κάνεις το καλό, όχι γιατί το λέγει ο Θεός, ούτε γιατί θα έχεις κάποιο μισθό. Αλλά να κάνεις το καλό απλώς γιατί αγαπάς το καλό. Τίποτα άλλο. Και συνεπώς, θεωρήθηκε,η άποψη αυτή του Κάντ, ανωτέρα ως προς τα ελατήρια. Και συνεπώς η ηθική του Ευαγγελίου καταδικάζεται δήθεν στο σημείο αυτό. Αλλά, εάν το Ευαγγέλιο προβάλλει την αμοιβή και τον μισθό... (Μήπως δεν μας κατηγορούν, αγαπητοί μου και μας οι απ' έξω άνθρωποι; Πάτε, λέει, να κερδίσετε τη βασιλεία του Θεού. Συμφεροντολόγοι. Μακάρι να κοιτούσαμε πραγματικά. Γιατί δεν μας κατηγορούν ότι είμαστε συμφεροντολόγοι στις δουλειές μας και στα εμπόριά μας και στα χρήματά μας; τέλος πάντων..) Εάν το Ευαγγέλιο προβάλλει την αμοιβή και το μισθό, όπως νοείται, πρέπει να ερευνήσωμε πώς ακριβώς νοείται αυτός ο μισθός. Παρακολουθήστε.
Η έννοια του μισθού περιέχει την έννοια της δικαιοσύνης. Και συνεπώς εκφράζει τη δικαιοσύνη του Θεού. Tί θα πει μισθός; Δούλεψα, θα πληρωθώ. 'Οταν, λοιπόν, μιλάμε για τον μισθό, έχομε την έννοια της δικαιοσύνης. Και ξαναλέγω άλλη μια φορά, και συνεπώς έχομε εδώ την έκφραση της δικαιοσύνης του Θεού. Πρώτο σημείο λοιπόν η δικαιοσύνη του Θεού. Έτσι ο Θεός δεν περιορίζεται στο χώρο της αγάπης, που μιλάμε όλο για την αγάπη του Θεού, αλλά επεκτείνεται και στον χώρο της δικαιοσύνης, που η ιδιότητά του και η ενέργειά του ως δίκαιος, είναι ιδιότης αναπαλοτρίωτος. Είναι δική του. Κανείς δεν μπορεί να του την πάρει.
Έτσι βλέπουμε και κάτι ακόμη: οτι η έννοια της δικαιοσύνης συνδέεται άρρηκτα με την έννοια της ελευθερίας: Δουλεύω ελευθέρως και πληρώνομαι ελευθέρως. Διότι εάν δεν είμαι ελεύθερος, θα δουλέψω αλλά δεν θα πληρωθώ. Οπως είναι οι δούλοι της αρχαιότητος. Οι δούλοι δεν επληρώνοντο. Δούλευαν αλλά δεν πληρώνονταν. Συνεπώς έχουμε τώρα την έννοια του μισθού,ο μισθός έχει την έννοια της δικαιοσύνης και την έννοια της ελευθερίας. Ο Θεός αφήνει ελεύθερο τον άνθρωπο να ενεργήσει θετικά ή αρνητικά απέναντι στο Ευαγγέλιο. Ό,τι θέλεις κάνε. Αλλά ο Θεός δεν θέλει, αλλά και ούτε συμφέρει στον άνθρωπο να σταθεί αρνητικά απέναντι στο Ευαγγέλιο. Δεν συμφέρει στον άνθρωπο. Μπορεί, προσέξτε, μπορεί, αλλά δεν συμφέρει! Ο Θεός δίνει τη δυνατότητα να μπορέσει ο άνθρωπος. Δέν το θέλει όμως. Γι' αυτό λέγει ο Απ. Παύλος ,θα λέγαμε κλασσική διατύπωσις, «Πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ᾿ οὐ πάντα συμφέρει· (όλα μου επιτρέπονται αλλά όλα δεν με συμφέρουν) πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ᾿ οὐκ ἐγὼ ἐξουσιασθήσομαι ὑπό τίνος. ('όλα μου επιτρέπονται αλλά εγώ δεν θα γίνω δούλος από τίποτε. Δεν θα εξουσιασθώ από τίποτε.) » (Α΄Κορ.6,12) Αυτή είναι η έννοια της Ευαγγελικής ελευθερίας. Όχι ασυδοσία που την έχομε έξω. Αυτή είναι η έννοια. Ως δυνατότητα και αγαθού και κακού και εκλογή μόνο του αγαθού. Διότι αυτό θέλει ο Θεός και αυτό εμένα με συμφέρει. Μ' αυτή λοιπόν την έννοια, υπεισέρχεται η δικαιοσύνη του Θεού. Με την έννοια ότι θα επαινέσει το αγαθό και θα το επιβραβεύσει αλλά και θα καταδικάσει το κακό και θα το τιμωρήσει. Μ' αυτή την έννοια λοιπόν συνδέεται η δικαιοσύνη και η ελευθερία. Ο μισθός είναι μία αντίδοσις. Δίνεις και παίρνεις. Και συνεπώς είναι η έννοια της δικαιοσύνης όπως σας είπα.
Ο μισθός του Χριστού για τον κόπο των παθημάτων του είναι ο πιστός Χριστιανός. Και ο μισθός του πιστού χριστιανού,για τον κόπο του αγώνος του, είναι ο Χριστός. 'Έτσι, μπαίνει ένα και κύριο στοιχείο, το στοιχείο της αγάπης. Έχομε, συνεπώς, τρεις έννοιες για το μισθό, που συμπληρώνουν την έννοια του μισθού. Την δικαιοσύνη, την ελευθερία και την αγάπη. Όταν εισέλθει η αγάπη, εξαφανίζεται το ελατήριο της φιλαυτίας. Και δεν υπάρχει η φιλαυτία. Αυτά τα γράφει ωραιότατα ο ιερός Χρυσόστομος, ως εξής είναι στην 5η του ομιλία προς Ρωμαίους, λέει, "μείζων ο μισθός, εάν μη επ' ελπίδι μισθού ποιείς". Ο μεγαλύτερος μισθός είναι όταν δεν ελπίζεις για μισθό. Ακούστε! Ο μεγαλύτερος σου μισθός είναι όταν δεν ελπίζεις για μισθό. "Φιλήσωμεν αυτόν ως φιλείν χρη". Ας αγαπήσωμε τον Χριστό όπως πρέπει να τον αγαπούμε. "τούτο γάρ ο μέγας μισθός". Γιατί αυτός είναι ο μισθός μας. Να αγαπήσωμε τον Χριστό. Μπαίνει λοιπόν η έννοια της δικαιοσύνης, η έννοια της, ελευθερίας, δεν νοείται δικαιοσύνη χωρίς ελευθερία, μπαίνει και η έννοια της αγάπης:
Έτσι ο χριστιανός, όπως λέγει και ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς στους Στρωμματείς του 7,12, λέγει: "Μισθόν γνώσεως (ο χριστιανός δίδει) τω σωτήρι και διδασκάλω, την αποχήν των κακών και την ενέργειαν της ευποιείας. Τί μισθό δίνω εγώ στον Χριστό; Με το να απέχω από το κακό και να κάνω το καλό. Αυτό το μισθό του δίνω του Χριστού. Και ο Χριστός τι δίνει σε μένα; Τον εαυτόν του. Την βασιλεία του. Αλλά η βασιλεία του δεν είναι χωρισμένη από τον Χριστό. 'Οπου ο Χριστός και η βασιλεία του. Αρα, λοιπόν, μου δίνει τον εαυτόν του, δηλ. τη βασιλεία του.
Ο άγιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης, χωρίς να αυτονομήσει το αγαθό, σημειώνει σε μια του επιστολή "Ει όντως φιλάρετος, ίδης αν, ότι και χωρίς αμοιβής, αυτή η αρετή μισθός εστίν". Εάν αγαπάς την αρετή και μόνο αυτή η αρετή που έχεις είναι η αμοιβή σου. Χωρίς να μένει στην αυτονομία.
Με αυτή την έννοια,αγαπητοί μου,τίθεται ο μισθός από το Ευαγγέλιο, σαν θέμα δικαιοσύνης, αγάπης κι ελευθερίας. Μάλιστα και τα τρία αυτά χαρακτηριστικά, εκφράζονται θαυμάσια στην παραβολή των μισθωτών εργατών. Το πρωί, κάποιο αφεντικό, βρίσκει κάποιους εργάτες: - Δέν σας μίσθωσε κανείς; - Όχι. - Πόσο θέλετε να δουλέψετε στο αμπέλι μου; - Ένα δηνάριο. - Πηγαίνετε τώρα. Κατά τις 10 βρίσκει κάποιους άλλους: - Δεν σας μίσθωσε κανείς; - Όχι. - Πόσο θέλετε; Εγώ θα σας δώσω ένα δηνάριο. Πηγαίνετε στο χωράφι. Το μεσημέρι το ίδιο. Μία ώρα πριν τελειώσει το μεροκάματο, λέει σε κάποιους τελευταίους: - Πηγαίνετε και θα σας ικανοποιήσω. Πηγαίνετε. Ήρθε η ώρα της πληρωμής. Πλήρωσε τους τελευταίους πρώτα. Και τί τους πλήρωσε; Τους πλήρωσε, αγαπητοί μου, ένα δηνάριο. Οι πρώτοι είπαν: Εμείς δουλέψαμε όλη τη μέρα. Ε! λοιπόν, θα πρέπει να μας δώσει παραπάνω, αφού δίνει σ' αυτούς που ήρθανε πριν μιά ώρα, τους δίνει ένα δηνάριο, θα μας δώσει εμάς παραπάνω. Δίνει και σ' αυτούς ένα δηνάριο. Στραβομουτσούνιασαν. Και λέει εκεί: «ἑταῖρε, (λέει ο κύριος στην παραβολή) οὐκ ἀδικῶ σε· (φίλε δεν σε αδικώ) οὐχὶ δηναρίου συνεφώνησάς μοι; (δεν συμφωνήσαμε μ' ένα δηνάριο;) ἆρον τὸ σὸν καὶ ὕπαγε· (πάρε το δηνάριο σου και πήγαινε στο καλό. Τόσο δεν συμφωνήσαμε; Αυτό σου δίνω.) θέλω δὲ τούτῳ τῷ ἐσχάτῳ δοῦναι ὡς καὶ σοί· (εγώ θέλω να δώσω σ' αυτόν τον τελευταίο, που ήρθε τώρα, να του δώσω όσο σου εδωσα κι εσένα. Τί σε νοιάζει;) 'ἢ οὐκ ἔξεστί μοι ποιῆσαι ὃ θέλω ἐν τοῖς ἐμοῖς; ( Ή δεν μου επιτρέπεται, να κάνω εκείνο που θέλω,στα δικά μου τα υπάρχοντα;) (Ματθ. 1 - 15) Εδώ, αγαπητοί μου, υπάρχει ακριβώς και η δικαιοσύνη του Θεού. Τόσο σε συμφώνησα, ένα δηνάριο πάρτό. Ξέρετε τι είναι το δηνάριο; Είναι η βασιλεία του Θεού. Πάρτο. Τόσο δεν σε συμφώνησα; Τί σου είπα; Δεν σε γέλασα.
Υπάρχει ακόμα και η ελευθερία του Θεού «θέλω δὲ τούτῳ τῷ ἐσχάτῳ δοῦναι ὡς καὶ σοί·/ ἢ οὐκ ἔξεστί μοι ποιῆσαι ὃ θέλω ἐν τοῖς ἐμοῖς;» Δεν έχω δικαίωμα να κάνω ότι θέλω στα δικά μου; Η ελευθερία. Και ακόμη, το ότι δίνει και στον τελευταίο ένα δηνάριο (και σ' αυτόν τη βασιλεία του Θεού), αυτό είναι τώρα η αγάπη του Θεού.
Η έννοια του μισθού ,λοιπόν αγαπητοί μου, Ευαγγελικά έχει αυτές τις τρεις διαστάσεις: της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της αγάπης. Αυτή την έννοια έχει, εκείνη, που δεν πιάνει το μυαλό του κόσμου ν'αντιληφθεί και φθάνουν να κατηγορούν ότι υπάρχει ο μισθός. Φυσικά, πρέπει να πούμε,ότι το έργο του ανθρώπου μπροστα στο έργο του Θεού, ούτε καν έργο λογίζεται. Τί προσέφερε ο Θεός για μένα τον φτωχό; Τι προσφέρω εγώ εις τον Θεόν; Υπάρχει σύγκριση; Υπάρχει σύγκριση; Τί κάνω εγώ; Εγώ σταυρώθηκε; Εγώ έκανα τίποτα; Ενώ ο Χριστός έκανε τόσα για μένα. Λοιπόν, παρά ταύτα, ο Θεός απαιτεί, στη χάρη και στο έργο της σωτηρίας που παρέχει, το έργο του ανθρώπου. Το ζητά. Οπότε, αμέσως τίθεται το θέμα της αντιδόσεως. Ο αμοιβαίος δηλ. μισθός.
Ένα τυπικό παράδειγμα θα σας δώσω για όσα σας είπα γιατί ίσως να μην τα θυμόσαστε φεύγοντας, και δεν ξέρω αν σας κούρασα,γιατί ίσως νά 'ταν λιγάκι δύσκολο το θέμα σήμερα... "Ενα τυπικό παράδειγμα, (αυτό θα το πάρετε και θα το θυμόσαστε) είναι το πρόσφορο του πιστού.
Όταν το πηγαίνει στην Εκκλησία, δεν πηγαίνει σιτάρι, πηγαίνει ψωμί, πρόσφορο. Και κρασί. Δεν πηγαίνει σταφύλια, πηγαίνει κρασί. Ωραιότατα λέει ο Καβάσιλας στη Θεία του Λειτουργία, λέει το εξής: "υπό τα είδη του άρτου και του οίνου προσφέρουμε τον κόπο μας." Αλέσαμε το σιτάρι, το κάναμε δηλ. αλεύρι το ζυμώσαμε το ψήσαμε. Το σταφύλι το πατήσαμε,ζυμώθηκε,έγινε κρασί. Συνεπώς, όταν πηγαίνουμε το πρόσφορο μας και το κρασί μας, δεν πηγαίνουμε παρά τον κόπο μας. Ακούτε, πηγαίνουμε τον κόπο μας. Το δώρο μας είναι από τον κόπο μας. Έχουνε δίκαιο μερικοί που λένε ότι: "Δεν το πλήρωσα, δεν το 'φτιαξα, δεν έχει αξία". Βεβαίως δεν έχει αξία. Πρέπει να υπάρχει εκεί ο κόπος. Βέβαια, δύναται να αλλαχθεί ο κόπος. Αν δώσω χρήματα, τα χρήματα κάπου αλλού δούλεψα. Εν τοιαύτη περιπτώσει, αυτό είναι κάτι υποδεέστερο. Ας είναι. Και τι θα πάρω από τον Χριστόν, Εγώ τι του πήγα; 'Ένα ψωμί του πήγα και λίγο κρασί. Τι θα πάρω; Το μέγιστο. Το Σώμα του και το Αίμα του! Αυτός είναι ο μισθός αγαπητοί μου. Ο αμοιβαίος μισθός. Προσέξατε το. Ο αμοιβαίος μισθός. Του πηγαίνω το δώρο μου και μου δίνει το δώρο του. Παίρνει το δικό μου και παίρνω το δικό του. Παίρνει εμένα και παίρνω Εκείνον. Αυτή είναι η έννοια του μισθού μέσα στο Ευαγγέλιο.
Αυτή η ορθόδοξος έννοια του μισθού, στους Λατίνους δεν υπάρχει έτσι. Αυτοί στηρίζονται στον προσωπικό τους κόπο, στα έργα τους και στις αξιομισθίες των αγίων. Αυτό είναι ξένο στην Ορθόδοξη πνευματικότητα. Οι προτεστάντες ακόμη, μένουν μόνο στη χάρη του Θεού, και όχι στον προσωπικό κόπο. Τον προσωπικό κόπο τον εξαφανίζουν. Γι αυτό και δεν τους αρέσει η Επιστολή του αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου. Δεν τους αρέσει που μιλάει για κόπο, για εργασία, για αγώνα για αρετή. Με αυτή, λοιπόν, την έννοια, πλέον ο μισθός είναι διάχυτος, αγαπητοί μου, μέσα στην Αγία Γραφή. Όταν λέγει η εντολή «τίμα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν μητέρα σου, ὃν τρόπον ἐνετείλατό σοι Κύριος ὁ Θεός σου, ἵνα εὖ σοι γένηται καὶ ἵνα μακροχρόνιος γένῃ ἐπὶ τῆς γῆς, ἧς Κύριος ὁ Θεός σου δίδωσί σοι.» (Δευτ. 5,16) Τί σημαίνει εδώ; Ένας μισθός. Θα τηρήσεις αυτό και θά 'χεις το μισθό σου.
Οι εξαγγελόμενοι 9 Μακαρισμοί από τον Κύριο ταυτοχρόνως προβάλουν και τον μισθόν. Τί λέγει εκεί; «μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι, (δια της ιδίας των προαιρέσεως δηλ. πτωχοί) ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.» Ότι κληρονομήσουσι την γην...ότι...ότι...ότι... Μπαίνει δίπλα και ο μισθός. Ο Κύριος είπε σαφώς: «ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρανοῖς·» (Ματθ.5,12)" και συνεχίζει: «ὃς ἐὰν ποτίσῃ, (λέει ο Κύριος) ἕνα τῶν μικρῶν τούτων ποτήριον ψυχροῦ μόνον εἰς ὄνομα μαθητοῦ, ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐ μὴ ἀπολέσῃ τὸν μισθὸν αὐτοῦ. (δεν θα χάσει τον μισθό του) » (Ματθ. 10,42) Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης μας λέγει, προ του φάσματος του Αντιχρίστου και της επερχομένης πλάνης: «βλέπετε ἑαυτούς (προσέχετε τον εαυτό σας) ἵνα μὴ ἀπολέσωμεν ἃ εἰργασάμεθα (να μή χάσουμε εκείνα που δουλέψαμε.) ἀλλὰ μισθὸν πλήρη ἀπολάβωμεν.» (Β Ιω. 1,8) Είδατε, "ἃ εἰργασάμεθα", εκείνα που δουλέψαμε. Είναι ο κόπος,ο αγώνας της πνευματικής ζωής, οι ιδρώτες της πνευματικής ζωής αλλά μισθόν πλήρη απολάβωμεν." Αλλά να πάρουμε ολόκληρο μισθό. Μπορεί να πάρει κανείς και μισό μισθό;
Η στάση του ανθρώπου απέναντι στο Θεό μπορεί να πάρει τρεις μορφές. Ως στάση δούλου, ως στάση μισθωτού και ως στάση υιού. Αυτός που έχει δουλικό φρόνημα τηρεί το Ευαγγέλιο διότι λέγει "εντέλλεται ο Θεός". Ο μισθωτός υπολογίζει στο μισθό που θα πάρει από το Ευαγγέλιο. Ο υιός τηρεί το Ευαγγέλιο, μόνο από την αγάπη του προς τον Θεό. Οι δύο πρώτοι μένουν στη δικαιοσύνη, ο πρώτος ούτε κάν στη δικαιοσύνη. Αλλά ο τρίτος,ο υιός, έχει και τα τρία αυτά στοιχεία του μισθού. 'Εχει και την αγάπη. Και τα 3 βεβαίως είναι νόμιμα. Προσέξτε! Και τα 3 είναι νόμιμα. Αλλά το τελευταίο, αν σταθεί κανείς σαν υιός απέναντι στο Θεό, αυτό είναι το μέγιστο. Γι' αυτό σημειώνει ο Απ. Παύλος, ο οποίος λέγει βέβαια ότι είναι "δούλος του Χριστού", αλλά στην πραγματικότητα είναι υιός του Θεού. Γράφει στην Β' προς Κορινθίους 5,9 «διὸ καὶ φιλοτιμούμεθα, εἴτε ἐνδημοῦντες εἴτε ἐκδημοῦντες, εὐάρεστοι αὐτῷ εἶναι.» Φιλοτιμούμεθα, Κοιτάξτε αυτή η λέξη, η παρωχημένη, η παραμερισμένη αυτή λέξη, που λέγεται "Φιλοτιμία."Διότι έχει πεθάνει το φιλότιμο από τον κόσμον αυτόν. Μένει μόνο αραχνιασμένο σε κάποιους ανθρώπους, λίγους, φιλοτιμούμεθα λέγει, φιλοτιμούμεθα απέναντι στο Θεό, είτε ζούμε στον παρόντα κόσμο, είτε φεύγουμε από τον παρόντα κόσμο, να είμεθα ευάρεστοι. Να τον ευχαριστούμε τον Θεόν. οχι από μισθό, όχι από καθήκον, όχι από δουλικότητα, αλλά από αγάπη. Έτσι, αγαπητοί μου, έρχεται ο Χριστός: «ἀποδοῦναι ἑκάστῳ ὡς τὸ ἔργον ἔσται αὐτοῦ.» (Αποκ. 22,12) Έρχεται ο Χριστός, να δώσει στο έργο του καθενός, το μισθό του. Αυτή είναι η έννοια του μισθού.
Αλλά ας δούμε ακόμη 2-3 σημεία, πρίν κλείσωμε το χωρίο αυτό. Όταν έρχεται ο Χριστός ἀποδοῦναι ἑκάστῳ ὡς τὸ ἔργον ἔσται αὐτοῦ είναι η ώρα των μεγάλων λογαριασμών. Οι μεγάλοι λογαριασμοί! Ας θυμηθούμε την παραβολή των ταλάντων, όταν ζήτησε λόγον. Πέστε μου, τι κάνατε εσείς; Πήρατε τάλαντα; Ξέρετε, τάλαντο εδώ, δεν είναι μόνο τα χαρίσματα, τάλαντο είναι και η ψυχή μας. Είναι αυτό το "κατ' εικόνα", που πήραμε τάλαντο πολύτιμο και καλούμεθα να το αυξήσουμε. Να περάσουμε από το "κατ' εικόνα στο καθ' ομοίωσιν".
Η απόδοση του μισθού πρέπει να πούμε ότι είναι απολύτως προσωπική, μη μεταβιβαζόμενη σε άλλους ανθρώπους. Δεν υπάρχουν αξιομισθίες εδώ. Δεν μπορώ να πω ότι, εγώ έγινα πολύ άγιος και θα σου δώσω λίγη αγιότητα. Δεν μεταβιβάζεται η αγιότητα. Και συνεπώς και ο μισθός είναι απόλυτα προσωπικός. Γι'αυτό λέγει εδώ «ἀποδοῦναι ἑκάστῳ (στον καθένα) ὡς τὸ ἔργον ἔσται αὐτοῦ.» Όπως θα είναι το έργο του. Εκείνο το "ὡς τὸ ἔργον ἔσται αὐτοῦ" δείχνει ακόμα και την ποιότητα του έργου. Εάν έκτισες με χρυσό, με άργυρο, με πολύτιμους λίθους, με καλάμι ή χόρτο, όπως λέγει ο Απ. Παύλος. Ποιά παρακαλώ είναι η ποιότητα του έργου σου; Δείχνει ακόμη και τον όγκος του έργου. Εάν απέφερες μισθόν εκατονταπλάσιον ή εξηκονταπλάσίον ή τριακονταπλάσιον. Και λέει "ἔργον" σε ενική εκφορά για να δηλώσει το ενιαίο της πνευματικότητος. Δεν μπορεί να κάνεις έργον σε μια αρετή εδώ και κάπου αλλού να χωλαίνεις και ν' αμαρτάνεις. Δεν μπορείς να είσαι πόρνος και ελεήμων. Μερικοί νομίζουν ότι μπορεί να είναι στην πορνεία, αρκεί να κάνουν ελεημοσύνες. 'όχι! Ένα είναι το έργο, ένας και ο μισθός. Λέει ο κύριος ότι "ο μισθός μου μετ' εμού είναι", είναι μαζί μου, που δείχνει ότι ο αληθής και ο αιώνιος και ανέκκλητος μισθαποδότης είναι μόνος ο Χριστός. Κανένας άλλος.
Και τέλος, όταν ο ιερός Ευαγγελιστής χρησιμοποιεί το ρήμα "ἀποδοῦναι" ν' αποδώσω, δείχνει αυτόν τον αμοιβαίο μισθό : Αυτόν που δίνει ο πιστός στον Χριστό για το έργο Του και αυτόν που δίνει ο Χριστός στον πιστό για τον αγώνα του και για το έργο του.
†.Συνεχίζομε, αγαπητοί μου, από το βιβλίο της Σοφίας Σειράχ, ευρισκόμενοι στον 9ο στίχο του 21ου κεφαλαίου. «Στυππεῖον συνηγμένον συναγωγὴ ἀνόμων, καὶ ἡ συντέλεια αὐτῶν φλὸξ πυρός». Δηλαδή, η σύναξη των ανόμων μοιάζει με στουπί-το γνωστό μας στουπί- μοιάζει με στουπί συγκεντρωμένο, που το τέλος τους, όπως εκείνο το στουπί, θα είναι η ανάφλεξις, να καεί.
Αυτό είναι το χωρίο. Αναφέρεται στη συναγωγή των παρανόμων ανθρώπων, των διεφθαρμένων ανθρώπων, των ανθρώπων που αποτελούν «συναγωγή πονηρευομένων», όπως λέγει ο Ψαλμωδός. Όμως βέβαια μία συναγωγή, δηλαδή μία συγκέντρωση, «συναγωγή» θα πει συγκέντρωση, μία συναγωγή ανθρώπων είναι κάτι αγαθόν. Ο Θεός έκανε τον άνθρωπο αγελαίον, δηλαδή να είναι μία κοινωνική ύπαρξις. Δεν ζουν οι άνθρωποι μόνοι τους, αλλά ζουν σε ομάδες, σε κοινωνίες, γιατί ακριβώς έτσι υπάρχει μέσα στον άνθρωπο η τάσις να είναι μία κοινωνική ύπαρξις.
Γι΄αυτό λέγει και ο Ψαλμωδός: «Ἰδοὺ δὴ τί καλὸν ἢ τί τερπνόν, ἀλλ’ ἢ τὸ κατοικεῖν ἀδελφοὺς ἐπὶ τὸ αὐτό;». «Να», λέει, «τι ωραιότερο, τι καλύτερο, τι τερπνότερο από του να μένουν, να κατοικούν μαζί οι αδελφοί;». Είτε είναι σαρκικοί αδελφοί, είτε είναι πνευματικοί αδελφοί. Κατά μείζονα λόγο όταν είναι πνευματικοί αδελφοί. Γι΄αυτό και ο Κύριος είπε κάτι που είναι πάρα πολύ σημαντικόν: «Πάλιν ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἐὰν δύο ὑμῶν συμφωνήσωσιν ἐπὶ τῆς γῆς περὶ παντὸς πράγματος οὗ ἐὰν αἰτήσωνται, γενήσεται αὐτοῖς παρὰ τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς. Οὐ γάρ εἰσι δύο ἢ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα, ἐκεῖ εἰμι ἐν μέσῳ αὐτῶν». «Σας βεβαιώνω», λέει, «αν συμφωνήσουν δύο άνθρωποι -συμφωνήσουν- επάνω στη γη και ζητήσουν οποιοδήποτε πράγμα από τον Πατέρα μου τον ουράνιο, θα τους το δώσει. Διότι όπου είναι μαζεμένοι δύο ή τρεις άνθρωποι, αλλά μαζεμένοι στο δικό μου το όνομα, συνεπώς μία πνευματική συντροφιά εν Χριστώ Ιησού, εν ονόματι του Χριστού, εκεί βρίσκομαι κι Εγώ ανάμεσά τους».
Βλέπετε λοιπόν ότι ο άνθρωπος είναι μία κοινωνική ύπαρξις και μάλιστα όταν συμφωνούν-συμφωνούν…- για κάποιο πράγμα, πνευματικό πράγμα, θα τους το δώσει ο Θεός. Βέβαια πήρε ο Κύριος, θα έλεγα, τον ελάχιστον αριθμόν, τον μίνιμουμ αριθμόν, δύο. Διότι δύο αποτελούν ήδη μία κοινωνία. Αλλά χωρίς να μείνω περισσότερο, θα σας έλεγα ότι τόσο δύσκολο πράγμα είναι δύο άνθρωποι να συμφωνήσουν; Ενώ ο άνθρωπος είναι κοινωνική ύπαρξις, εντούτοις δεν συμφωνούν. Γιατί; Ε…, να μην επεκταθώ, εγωισμοί πολλοί υπάρχουν, ο καθένας θέλει να κάνει το δικό του το θέλημα, γι΄αυτό συνήθως δεν συμφωνούν. Και στις πνευματικές ακόμη συντροφιές. Είναι, είναι… θλιβερόν.
Όμως παρά ταύτα δεν παύει από του να είναι μία ευλογία η κοινωνία ανθρώπων στο όνομα του Ιησού Χριστού. Γι΄αυτό, ξέρετε, ο Άγιος Τριαδικός Θεός, έκανε τον άνθρωπο κοινωνικό, επειδή ο Ίδιος είναι κοινωνικός. Είναι η κοινωνία των τριών Προσώπων της Αγίας Τριάδος. Είναι ο Πατήρ, ο Υιός και το Πνεύμα το Άγιον. Συνιστούν μίαν κοινωνίαν. Και αυτό έχει πολλή σημασία. Εξάλλου τι άλλο είναι οι άνθρωποι, η δημιουργία και η ζωή τους; Δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία εικόνα της Αγίας Τριάδος. Γι΄αυτό και πρέπει ο πιστός, ο χριστιανός να μιμείται την Αγία Τριάδα. Γι΄αυτό λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος ότι: «Τι είναι Χριστιανισμός; Μίμησις Ἁγίας Τριάδος». Μίμησις Ἁγίας Τριάδος. Αυτό είναι ο Χριστιανισμός.
Εδώ λοιπόν έχουμε μία καλή συναγωγή. Είπαμε, συναγωγή θα πει μάζεμα· που εμπνέεται από τον Χριστόν και είναι βεβαίως στο δικό Του το όνομα.
Αλλά μία συναγωγή πονηρευομένων ανθρώπων, στο όνομα τίνος είναι; Γιατί μαζεύονται; Προφανώς είναι στο όνομα της αμαρτίας. Ή καλύτερα στο όνομα του σατανά· διότι όταν είναι μία συναγωγή ανθρώπων πονηρών, που σκέπτονται το πονηρόν και το κακόν, τι άλλο μπορεί να είναι παρά εις το όνομα του σατανά; Και τέτοιες συνάξεις πάντοτε γίνονται· και θα γίνονται. Και το περιεχόμενο τέτοιων συνάξεων πονηρευομένων ανθρώπων:
Πρώτον: Είναι οι σκοτεινές, είναι οι βύθιες δυνάμεις του Άδου, που βασιλιάς εκεί είναι ο διάβολος. Σκοτεινές δυνάμεις. Ο Σιωνισμός, ο Μασονισμός. Αυτοί μαζεύονται πράγματι κρυφά, μακριά από το φως της δημοσιότητας, για να επιβάλλουν τα θελήματά τους σε ολόκληρη την Υφήλιο.
Δεύτερον. Είναι οι σκευωροί, αυτοί που κάνουν διάφορες σκευωρίες, που επιβουλεύονται την ασφάλεια και την ακεραιότητα και ανθρώπων και εθνών· όπως είναι ο Αναρχισμός, οι ανατροπείς καθεστώτων, οι δόλιες ετοιμασίες πολέμου, δόλιες. Να ξεγελάσουν τον διπλανό, να του πουν ότι φιλικώς φέρονται, ενώ βεβαίως οι σκέψεις τους είναι άλλες. Δεν θα το ξεχάσω, μα δεν θα το ξεχάσω, λίγες μέρες προ της 28ης Οκτωβρίου, σε ένα κέντρον διασκεδάσεως λαϊκού τύπου, είχε κληθεί ο τότε Μεταξάς, ο πρωθυπουργός της Ελλάδος και ο τότε πρέσβης της Ιταλίας, για να διαδηλώσουν… -εγώ τους είδα· είμαστε έξω από τα κάγκελα, μικρά παιδάκια είμαστε και έξω απ’ τα κάγκελα του κέντρου αυτού τους βλέπω, αυτοκίνητα, τι γινόταν εκεί…-για να διαδηλώσουν οι Ιταλοί την καλή γειτονία τους. Λίγες μέρες μετά οι Ιταλοί εκήρυσσαν τον πόλεμο εναντίον της Ελλάδος…
Πάρτε τους Γερμανούς, στην Ολυμπιάδα του 1936. Εξαπέλυσαν περιστέρια εκεί εις το στάδιο του Βερολίνου, να διαδηλώσουν τη διάθεση της ειρήνης που είχαν. Κι όμως εκείνοι ετοιμαζόντουσαν για πόλεμο. Κ.ό.κ. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι δολίως ετοιμάζονται για να καθυποτάξουν τον πλαϊνό τους, είτε πρόσωπον, είτε λαός.
Ακόμη πράξεις δολιοφθοράς, πράξεις σαμποτάζ, πράξεις προβοκάτσιες. Να κάνουν κάτι και να αποδώσουν την ευθύνη σε κάποιους άλλους. Οι οποίοι κάποιοι άλλοι να είναι αθώοι, να μην έχουν ιδέα.
Ακόμη, οργανώνουν συνωμοσίες. Σας θυμίζω από την Αγία Γραφή τη συνωμοσία που έγινε εις βάρος του Παύλου στα Ιεροσόλυμα. Σημειώνει ο Λουκάς στις Πράξεις, είναι στο 23ο κεφάλαιο. Ήδη ήταν κρατούμενος από τον Λυσία τον χιλίαρχο, από τη φασαρία που έγινε εις τον χώρο του ναού. Και ζήτησαν κάποιοι να μεταφερθεί στο Συνέδριο, ώστε στον δρόμο αυτοί να λυντσάρουν τον Παύλο. Αυτοί ήσαν κάτι παραπάνω από 40 άνθρωποι. Ακούστε τι σημειώνει ο Λουκάς: «Ποιήσαντές τινες τῶν Ἰουδαίων συστροφὴν» -συστροφή θα πει μία συναγωγή, μία συντροφιά, αλλά με κακό σκοπό – «ἀναθεμάτισαν ἑαυτούς, λέγοντες μήτε φαγεῖν μήτε πιεῖν ἕως οὗ ἀποκτείνωσι τὸν Παῦλον»- και όρισαν στον εαυτό τους, να μη φάνε, να μην πιουν έως ότου σκοτώσουν τον Παύλο. Συνωμοσία, ε; «Ἦσαν δὲ πλείους τεσσαράκοντα οἱ ταύτην τὴν συνωμοσίαν πεποιηκότες»- ήσαν παραπάνω από 40 άνθρωποι εκείνοι που έκαναν αυτήν τη συνωμοσία.
Ώστε βλέπουμε και εδώ αποτελούν οι άνθρωποι αυτοί…τι αποτελούν; Μία, θα λέγαμε, συντροφιά, «συναγωγή πονηρευομένων ανθρώπων».
Τρίτον. Είναι και οι χαρτοπαίζοντες. Μην σας κάνει εντύπωση αυτό. Κι αυτοί είναι «συναγωγή πονηρευομένων ανθρώπων». Κοιτάζει ο ένας πώς να κλέψει τον άλλον. Ιδίως στα μεγάλα επίσημα χαρτοπαίγνια, αλλά και ιδιωτικότερα εις τα σπίτια.
Τέταρτον. Είναι και οι ασωτεύοντες άνθρωποι. Κι αυτοί αποτελούν μία συναγωγή πονηρευομένων ανθρώπων. Πώς θα ασωτεύσουν περισσότερο… Ποιον, ποια θα πειράξουν, τι θα γίνει, πώς θα διασκεδάσουν.
Πέμπτον. Είναι και οι συκοφάντες «πονηρευομένων ανθρώπων συναγωγή»· που απεργάζονται σχέδια εξοντώσεως. Πώς θα εξοντώσουν κάποιον.
Έκτον. Είναι όλοι εκείνοι που μελετούν τον θάνατο των άλλων καθ’ οιονδήποτε τρόπον, καθ’ οιονδήποτε τρόπον. Μάλιστα, θα λέγαμε, από τα ναρκωτικά, έμποροι ναρκωτικών, οι οποίοι μετακινούν τα ναρκωτικά. Και τι, οι άνθρωποι αυτοί έχουν σχέδια βεβαίως, συσκέπτονται κ.λπ. πώς θα τα μετακινήσουν. Αυτοί ασφαλώς εις βάρος, μέχρι θανάτου άλλων ανθρώπων.
Αλλά ομοίως, και μη σας κάνει εντύπωση αυτό, είναι και όλοι εκείνοι οι οποίοι πωλούν τρόφιμα, τα οποία έχουν συντηρητικά τα οποία είναι επικίνδυνα, καρκινογόνα. Δεν ξέρω αν έχετε- εμείς έχομε- ένα μακρύ κατάλογο με τα λεγόμενα Ε. Είναι τριψήφιοι αριθμοί και είναι μπροστά ένα Ε και ακολουθεί ένας τριψήφιος αριθμός. Πάρτε μία πορτοκαλάδα, λεμονάδα, πάρτε μία κονσέρβα, πάρτε ό,τι θέλετε, θα δείτε Ε, το ελληνικό Ε -και το λατινικό το ίδιο είναι- και δίπλα είναι ο αριθμός. Ο αριθμός αυτός είναι κωδικός. Που φανερώνει τι περιέχει μέσα αυτό που αγοράσατε. Και ο κατάλογος αυτός γράφει δίπλα: Καρκινογόνον ή βλάπτει στα έντερα ή βλάπτει στο αίμα ή κάπου και που κανένα αβλαβές.
Όλοι αυτοί λοιπόν για να σερβίρουν κάτι όπως το θέλουν, να περνάει βιομηχανικά, προφανώς δεν διστάζουν να βάζουν ουσίες, οι οποίες τελικά απολήγουν στο κακό των καταναλωτών. Ποιος δεν το ξέρει αυτό σήμερα; Για να μη μιλήσω και για εκείνους οι οποίοι μετέρχονται και τη νοθεία.
Όλοι αυτοί συσκέπτονται σαν άνθρωποι πονηρευόμενοι. Ακόμη, ακόμη, εδώ θέλω να προσέξετε, είναι όλοι οι αιρετικοί, που κινούνται εις βάρος της Ορθοδοξίας μας. Και προπαντός ο Οικουμενισμός, τον οποίον εξυφαίνουν πράγματι δυνάμεις του σκότους. Δεν είναι μόνο το Βατικανό. Πίσω από το Βατικανό είναι πάλι οι Μασόνοι, πάλι τούτοι κι εκείνοι κι εκείνοι… Και όλοι αυτοί δεν είναι παρά πρόδρομοι, ανοίγουν τον δρόμο δηλαδή για την ένωση όλων των θρησκειών, για να διευκολύνουν στο έργο του τον Αντίχριστον· ο οποίος όταν θα έλθει, θα καταργήσει όλες τις θρησκείες- μας το λέγει αυτό ο Απόστολος Παύλος- και κατόπιν θα ζητηθεί να προσκυνηθεί ο ίδιος.
Βλέπετε, παρακαλώ; Έτσι ο Οικουμενισμός αυτή τη στιγμή, δηλαδή η προσπάθεια ενώσεως όλων των θρησκειών. Το προβάδισμα -τουλάχιστον κατά φανερόν τρόπον- το έχει το Βατικανό, η Ρώμη, τουλάχιστον. Δεν μπορεί βεβαίως να οργανώσει η Μασονία τον Οικουμενισμόν, δεν πρέπει να φαίνεται… Πρέπει να φαίνεται μία Χριστιανική Εκκλησία. Και εν προκειμένω είναι η ρωμαϊκή εκκλησία, δηλαδή ο Πάπας. Και ο Οικουμενισμός είναι πολλά χρόνια που δουλεύει. Και ήδη μπορούμε να πούμε και το βλέπουμε αυτό, το βλέπουμε ολοκάθαρα, ότι ήδη προσέβαλε ανώτατα διοικητικά στελέχη της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας. Ξεκινούν από τους Πατριάρχες και κατεβαίνουνε προς τα κάτω…
Λέγει ο Μέγας Φώτιος το εξής: Γιατί, σημειώσατε, ότι υπάρχουν αλλεπάλληλα συνέδρια, συνελεύσεις ανθρώπων που υπηρετούν τον Οικουμενισμό. Τελευταία στο Balamand του Λιβάνου, που έγινε σύναξις των Ρωμαιοκαθολικών- ένας χρόνος είναι- Ρωμαιοκαθολικών και Ορθοδόξων. Κάποιες Εκκλησίες- η ελληνική δεν πήγε- κάποιες Εκκλησίες δεν πήγαν, κάποιες πήγαν. Ειπώθηκαν πράγματα φοβερά. Θα σας δώσω παρακάτω ένα δείγμα. Λέγει ο Μέγας Φώτιος γι’αυτά τα συνέδρια, που οι άνθρωποι αυτοί περιτρέχουν τήδε κακείσε, για να επιτύχουν ακριβώς αυτήν την ένωση των Εκκλησιών, λέει ο Μέγας Φώτιος: «Συναγωγαί πονηρευομένων εἰσί(όπως είναι το Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών, πότε, πέρυσι είναι που είχε γίνει; Πρόπερσι, στην Αυστραλία; Τερατώδη πράγματα, φοβερά πράγματα. Λοιπόν: «Συναγωγαί πονηρευομένων εἰσί τά παρά ταύτην-τά παρά τήν Ἐκκλησίαν- συνέδρια καί Σύνοδος ἀθετούντων». Έτσι λέγει ο Μέγας Φώτιος. Οπότε βλέπει κανείς ότι αυτοί οι άνθρωποι απεργάζονται το κακό της Ορθοδοξίας μας.
Αγαπητοί μου, προσέξτε. Λέγει ο λόγος του Θεού στο χωρίο που αναφέραμε ότι όλοι αυτοί συνιστούν το «στυππεῖον», το στουπί, το γνωστό μας στουπί. Είναι από τα υφαντήρια, είναι κλωστές, κυρίως είναι κλωστές από βαμβάκι, βαμβακερά υφάσματα και τα χρησιμοποιούμε σε ποικίλους σκοπούς, ιδίως στα μηχανοστάσια κλπ. Το ξέρετε όλοι το στουπί.
Στο τέλος, θα είναι η καταστροφή αυτών όλων. Και λέγει η Σοφία Σειράχ: «Και η συντέλεια αυτών φλόξ πυρός». Θα αναφλεγούν, θα καταστραφούν. Το βεβαιώνει ακόμη και ο λόγος του Θεού. Λέγει ο προφήτης Ησαΐας, είναι στο πρώτο κεφάλαιο: «Καὶ ἔσται ἡ ἰσχὺς αὐτῶν (η δύναμή τους) ὡς καλάμη στιππύου καὶ αἱ ἐργασίαι αὐτῶν ὡς σπινθῆρες πυρός (δηλαδή στουπί και φωτιά), καὶ κατακαυθήσονται οἱ ἄνομοι καὶ οἱ ἁμαρτωλοί ἅμα, καὶ οὐκ ἔσται ὁ σβέσων». Όλοι αυτοί οι άνομοι θα καταστραφούν. Δεν θα υπάρχει κανείς που να τους σώσει, να σβήσει αυτή τη φωτιά.
Προσέξτε τις λέξεις «ἰσχὺς» και «ἐργασία». «Ἡ ἰσχὺς αὐτῶν καὶ αἱ ἐργασίαι αὐτῶν». Ποια είναι η ισχύς τους; Είναι η κοσμική δύναμις που διαθέτουν, η κοσμική δύναμις την οποίαν διαθέτουν. Ή, καλύτερα, η δαιμονική δύναμις. Και «αἱ ἐργασίαι αὐτῶν» είναι τα επιτηδεύματά τους τα πονηρά.
Η εποχή μας έχει κατακλυστεί με τέτοιες, όπως είδαμε, συναγωγές ανόμων ανθρώπων. Και το βεβαιώνει το Πνεύμα του Θεού. Λέγει ο Ψαλμωδός: «Οἱ πονηρευόμενοι ἐξολοθρευθήσονται». Αυτοί που σκέπτονται πονηρά θα εξολοθρευθούν. Αφού βέβαια θα έχουν προκαλέσει απροσμέτρητον κακόν. Ιδίως εις τον χώρον της Ορθοδοξίας. Απροσμέτρητο κακό.
Ένας δικός μας, ο πατήρ Ιωάννης ο Ρωμανίδης – ήταν καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Ορθόδοξος- αναφέρεται για το Συνέδριο που έγινε στο Balamand του Λιβάνου, αναφέρεται στον βέβαιο κίνδυνο που θα διατρέξουν οι ορθόδοξες μειονότητες της Διασποράς, όπως έχουμε Ορθοδόξους στην Ευρώπη, στην Αμερική, όπου έχουμε, Αυστραλία, μέσα στα προσεχή πενήντα χρόνια. Θα διατρέξουν κίνδυνο. Ο κίνδυνος να απορροφηθούν.
Και ο πατήρ Γεώργιος Καψάνης που είναι στο Άγιον Όρος στη μονή Γρηγορίου, σας διαβάζω τι γράφει: «Επαληθεύονται έτσι αι προβλέψεις ότι η σχεδιασθείσα και εκφρασθείσα στο Balamand από το Βατικανόν ένωσις εις την οποίαν σύρονται οι Ορθόδοξοι, ευρισκόμενοι και σήμερον υπό δυσμενεστάτας εθνικάς και πολιτικάς περιστάσεις και αιχμαλωσίας αλλοθρήσκων κρατών, θα γίνει χωρίς συμφωνίαν εις τας δογματικάς διαφοράς».
Αυτό το διάβασα στο «ΦΩΣ ΕΘΝΩΝ», το τελευταίο τεύχος που κυκλοφορεί. Το «Φως Εθνών», που είναι ένα περιοδικό ιεραποστολικό. Δηλαδή, τι; Ξέρετε; Ότι θα γίνει , de facto, όπως λέγεται, αυτή η ένωσις. Αφού βλέπουν ότι δεν τα καταφέρνουν να λύσουν διαφορές δογματικές. Και μάλιστα λέει εκεί στο άρθρο: «Ε, κατόπιν», λέει, «κατόπιν, βρίσκομε τις διαφορές!». Κατόπιν; Κατόπιν εορτής; Αν είναι δυνατόν. Πώς είναι δυνατόν;
Αγαπητοί μου, πραγματικά κινδυνεύουμε. Ότι βρισκόμαστε δε, ε, όχι εμείς ίσως τόσο οι Έλληνες· Βούλγαροι, Ρουμάνοι, Σέρβοι, όλοι αυτοί που είναι ορθόδοξοι, κάτω όντως από συνθήκες πολιτικώς δυσμενείς. Συνεπώς, προσπαθούν να απορροφήσουν τους Ορθοδόξους, να ενωθούμε με τον Πάπα και στη συνέχεια να ακολουθηθεί η οδός του Οικουμενισμού. Σας τα λέγω για να σας σημειώσω ότι όλοι αυτοί συνιστούν «συναγωγή πονηρευομένων ανθρώπων». Γι΄αυτό, είναι ευτυχείς εκείνοι οι οποίοι μένουν και θα μένουν Ορθόδοξοι -ίσως λίγοι θα μείνουν- γιατί οι καιροί είναι χαλεποί, είναι δύσκολοι οι καιροί.
Αλλά η τιμωρία του Θεού δεν περιορίζεται στην Ιστορία, αλλά περιμένουν και την αιώνια κρίση. Αναμφισβήτητα. «Διότι ἰδοὺ -λέγει ο προφήτης Μαλαχίας- ἡμέρα Κυρίου ἔρχεται καιομένη ὡς κλίβανος καὶ φλέξει αὐτούς(σαν φούρνος, λέει, που κατακαίει και θα έρθει να τους φλέξει, να τους πυρπολήσει), …καὶ οὐ μὴ ὑπολειφθῇ ἐξ αὐτῶν ρίζα οὐδὲ κλῆμα». Ούτε ρίζα, ούτε κλαδί.
Και ιστορικός τύπος της Κολάσεως, αγαπητοί- μην το ξεχνάτε- είναι η καταστροφή των Σοδόμων και της Γομόρρας. Κανείς δεν σώθηκε. Μόνο ο Λωτ και η οικογένειά του. Κανείς. Όλοι βρήκαν θάνατο. Είναι ιστορικός τύπος της κολάσεως. Είναι κάτι που πάρα πολλές φορές σας το έχω αυτό αναφέρει. Λέει εκεί το βιβλίο της Γενέσεως: «Καὶ Κύριος ἔβρεξεν ἐπὶ Σόδομα καὶ Γόμορρα θεῖον, καὶ πῦρ παρὰ Κυρίου ἐξ οὐρανοῦ».
Αν κάποιος διαμαρτυρηθεί και πει: «Γιατί ο Θεός εγκαίρως δεν επεμβαίνει να μην γίνουν αυτά;», θα απαντούσαμε: «Ο Θεός μακροθυμεί». «Μα, γίνεται ζημιά». Είναι και το στοιχείο της ελευθερίας. Και μακροθυμεί. Είναι δύο πράγματα. Απαντάει σε αυτό, μάλιστα με αναφορά το τέλος της Ιστορίας, απαντάει ο Απόστολος Πέτρος και λέγει στη Β΄του επιστολή: «Οὐ βραδύνει ὁ Κύριος τῆς ἐπαγγελίας(δεν βραδύνει ο Κύριος της υποσχέσεως. Ο Κύριος το υποσχέθηκε), ὡς τινὲς βραδυτῆτα ἡγοῦνται(όχι σαν μερικούς που θεωρούν τον Κύριο ότι βραδύνει), ἀλλὰ μακροθυμεῖ εἰς ἡμᾶς (Είδατε; Μακροθυμεί σε μας), μὴ βουλόμενός τινας ἀπολέσθαι(μη θέλοντας να καταστραφεί έστω και ένας), ἀλλὰ πάντας εἰς μετάνοιαν χωρῆσαι(αλλά εάν είναι δυνατόν, όλοι να βρεθούν, να προχωρήσουν εις την μετάνοιαν). Ἣξει δὲ ἡ ἡμέρα Κυρίου ὡς κλέπτης ἐν νυκτί». Θα έλθει δε η ημέρα του Κυρίου σαν τον κλέφτη τη νύχτα. Πότε ξέρομε πότε θα ‘ρθει ο κλέφτης, έτσι ακριβώς θα ‘ρθει ο Χριστός.
Αρκεί να θυμηθούμε ακόμη και την παραβολή των ζιζανίων. Ξέρετε πόσες φορές με κράτησε κι εμένα από μία μου αγανάκτηση για κάτι αυτή η παραβολή; Αρκεί λοιπόν να θυμηθούμε και την παραβολή των ζιζανίων, που είπε ο Κύριος όταν… την ξέρετε, να μην την αναφέρω, «εσπάρη μεν ο σίτος, την νύχτα όμως άνθρωπος κακός», λέει, «έσπειρε και ζιζάνια, το είδαν οι εργάτες, “Κύριε, να τα ξεριζώσουμε τα ζιζάνια”». Κι ο Κύριος είπε εκείνο το περίεργο και εκ πρώτης όψεως…δεν ξέρω, ακατανόητον: «Ἄφετε συναυξάνεσθε ἀμφότερα μέχρι τοῦ θερισμοῦ». «Αφήστε να μεγαλώσουν μαζί, ο σίτος και τα ζιζάνια, έως ότου έλθει ο θερισμός, έως ότου έλθει η ημέρα της κρίσεως, η Δευτέρα του Χριστού παρουσία. Και τότε», λέει ο Κύριος, «αυτά μεν θα συλλεγούν «πρὸς τὸ κατακαῦσαι» (θα καούν), «ο δε σίτος εις τις αποθήκες», που είναι η βασιλεία του Θεού. Είναι ακατανόητο, αγαπητοί μου.
Δεν σημαίνει αυτό ότι δεν θα πολεμήσουμε μία αίρεση. Δεν σημαίνει θα σταυρώσουμε τα χέρια μας. Προς Θεού. Γιατί θα υπάρχει παρανόησις. Δεν μπορείς όμως να πάρεις, φερ’ ειπείν, τον αιρετικό, όπως έκαναν στον Μεσαίωνα, και να τον κάψεις. Δεν μπορείς να τον κάψεις, δεν είναι δυνατόν. Κ.ό.κ. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν πρέπει να υποστηρίζουμε την Εκκλησία μας, κυρίως τους πιστούς, να τους φυλάξουμε. Εξάλλου ποιος είναι ο σκοπός ενός επισκόπου, παρά να επισκοπεί το ποίμνιό του και να το φυλάει ακριβώς από εκείνους οι οποίοι το καταστρέφουν.
Εμάς προσωπικά, αγαπητοί, ασφαλώς μας ενδιαφέρει αυτό το θέμα. Θα ακούσουμε τι στάση πήρε ο Δαβίδ έναντι των πονηρών ανθρώπων. Κατ’ αρχάς, λέει, ο Δαβίδ. Με όλα αυτά που ακούσαμε. Ακούστε: «Συναγωγή πονηρευομένων περιέσχον με(Με κύκλωσαν. Ήρθαν γύρω μου άνθρωποι διεφθαρμένοι)».Δεν είναι δυνατόν, λίγο ή πολύ, ανάλογα με τη θέση που έχει ο καθένας, να μην τύχει προσεγγίσεως διεφθαρμένων ανθρώπων.
Και μία που αναφέρω αυτό, ο Παύλος δεν είχε τέτοιους πονηρευομένους που τον περιτριγύριζαν; Όπου πήγαινε, αυτό πάθαινε. Και για να μη δημιουργήσω εντύπωση με την προηγούμενη αναφορά στην παραβολή των ζιζανίων, ο Παύλος, όταν ήρθε ο ανιψιός του από αδελφή στη φυλακή που τον τηρούσε ο Λυσίας, ο χιλίαρχος Ρωμαίος και ζήτησε να δει τον θείο του, του λέει: «Θείε, κάνουν συνωμοσία», λέει στον Παύλο ο νεαρός, «Θείε, πήρε το αυτί μου μία συνωμοσία. Θέλουν να σε σκοτώσουν(Αυτό που σας διάβασα προηγουμένως). Όταν θα ζητήσουν οι αρχιερείς να πας στο Συνέδριο, στον δρόμο αυτοί θα σε σκοτώσουν, θα σε λιντσάρουν». Ο Παύλος λέει στον σκοπό που τον φυλούσε, τον στρατιώτη: «Σε παρακαλώ, πάρε τον νεανία αυτόν και οδήγησέ τον εις τον Λυσία. Κάτι έχει να του πει». Και ο Λυσίας έλαβε πρόνοια και τη νύχτα με πολύ ιππικό και στρατό, πήραν τον Παύλο και τον πήγαν στην Καισάρεια. Τι δηλαδή; Ο Παύλος άφησε να γίνει αντικείμενο λιντσαρίσματος; Όχι βεβαίως. Αυτό, για να διορθωθεί μία τυχόν αντίληψις, ότι αν βλέπουμε κάτι το κακό, να το αφήνουμε να γίνεται. Όχι. Αφήνουμε τους ανθρώπους που πολλές φορές δεν θα προβούμε, ξαναλέγω, να τους σκοτώσουν, ο Θεός να φυλάξει, δεν είναι δυνατόν.
Αλλά συνεχίζομε. Ακόμη, πώς θα σταθούμε απέναντι εκείνων που σκέπτονται πονηρά εις βάρος μας. Θα μισήσουμε εκ βαθέων με τέλειο μίσος αυτές τις καταστάσεις. Όχι τους ανθρώπους. Τις καταστάσεις. Δηλαδή, όπως λέει ο Ψαλμωδός: «Ἐμίσησα ἐκκλησίαν πονηρευομένων». Δηλαδή εμίσησα τους ανθρώπους, όχι τα πρόσωπα, ξαναλέω, αλλά τον τρόπο με τον οποίο μετέρχονται για να κάνουν το κακό.
Εχθές διάβαζα, δεν ξέρω σήμερα αν θα το πούμε, δεν θα προλάβουμε, ίσως, ίσως, στην επιστολή του Βαρνάβα, είναι πρωτοχριστιανική αυτή η παραγωγή, κάτι που δεν είχα δει μέχρι τώρα και μου έκανε εντύπωση. «Να νηστεύεις για τους εχθρούς σου!». Το ακούσατε εσείς ποτέ; Να νηστεύεις για τους εχθρούς σου! Δηλαδή να φωτίσει ο Θεός τους εχθρούς σου να μετανοήσουν. Να νηστεύεις. Ναι. Είναι καταπληκτικό, καταπληκτικόν..!
Εν τοιαύτη περιπτώσει, αυτό το τέλειο μίσος που το λέει ο Ψαλμωδός σε άλλο σημείο, θα πει να μην αφήσω κάποια γωνίτσα συμπαθείας μέσα στην καρδιά μου, ως προς τι; Ως προς εκείνα τα οποία εργάζονται οι άνθρωποι αυτοί. Αυτό είναι τό «τέλειον μίσος ἐμίσουν αὐτούς». Βλέπετε; Μισώ με μίσος. Αυτός ο πλεονασμός. Και ακόμη η πρόσθεσις του περί «τέλειον». Για να δείξει ότι δεν μπορεί ποτέ να φτάσουμε να γίνουμε άνθρωποι αυτού του σιναφιού. Ο Θεός να φυλάξει. Ποτέ να μη βρεθούμε σε τέτοια συνάφεια. Ποτέ!
Ακόμη θα πει… μάλιστα αν κάποτε έχουμε συμφέροντα, ε; Συνήθως έτσι γίνεται. Τα συμφέροντα είναι εκείνα τα οποία στο τέλος μάς γονατίζουν και αποδεχόμεθα. Δεν έχουμε παρά να θυμηθούμε εκείνο που είπε ο Κύριος, ότι αν σε σκανδαλίσει το δεξί σου χέρι, κόψε του, το μάτι σου το δεξί, βγάλτο. Τι θα πει αυτό; Παρά να μπεις στην αιώνια κόλαση ακέραιος, υποτίθεται, αλλά θα είσαι για την κόλαση. Αλλά όσο συμφέρον και αν έχεις, πόσο συμφέρον, όσο για να έχεις το δεξί σου χέρι ή το δεξί σου μάτι.. Τι σημαίνει αυτό; Έχουμε κάτι περισσότερο συμφέρον από του να έχουμε το χέρι μας και το μάτι μας; Είναι προτιμότερο να το κόψεις, δηλαδή να μην έχεις αυτά τα συμφέροντα, παρά να μπεις εις τον κύκλο, εις το σινάφι τέτοιων ανθρώπων. Ποτέ. Ποτέ. Ποτέ!
Γι΄αυτό πάλι θα συμβουλεύσει ο Δαβίδ, αυτός που τόσα έπαθε από κακούς ανθρώπους, συνωμότας και σκευωρούς: «Μή παραζήλου ἐν πονηρευομένοις». Μην τους ζηλεύεις και βρεθείς εις τον χώρον τον δικό τους. Και σε τέτοιες περιπτώσεις πρέπει να μάθουμε να λέμε στον εαυτό μας: «Ἐκκλίνατε ἀπ’ ἐμοῦ πονηρευόμενοι». Το τελευταίο είναι στον 118ο ψαλμό. «Φύγετε από μένα, εσείς που είσαστε πονηροί άνθρωποι. Δεν θέλω να έχω μαζί σας καμία συντροφιά».
Έτσι, με τη χάρη του Θεού μπορεί να λέγει κανείς ότι απαλλάσσεται από τη δική τους παρουσία. Πάντως να ξέρουμε ότι στον κόσμο αυτόν υπάρχουν οι πονηρευόμενοι άνθρωποι, οι διεφθαρμένοι άνθρωποι. Κι όσο πιο ψηλά στέκεσαι, τόσο περισσότεροι είναι και αυτοί. Ας προσέχουμε όσο μπορούμε. Και θα λέμε: «Κύριε, τι να πω; Στο χέρι το δικό Σου βρίσκομαι, όταν άνθρωποι επιβουλεύονται ίσως-ίσως όχι μόνο την ευτυχία μου, αλλά και τη ζωή μου…».
«Ὁδὸς ἁμαρτωλῶν ὡμαλισμένη ἐκ λίθων, καὶ ἐπ’ ἐσχάτῳ αὐτῆς βόθρος ᾅδου». Δηλαδή, ο δρόμος των αμαρτωλών φαίνεται καθαρισμένος από πέτρες και εξομαλισμένος. Δηλαδή η ζωή τους δεν έχει εμπόδια. Αλλά στο τέλος αυτού του δρόμου έχει ανοίξει το στόμα του το βάραθρον, ο βόθρος, το βάραθρον του Άδου.
Είναι μία αλήθεια, μία μεγάλη αλήθεια· την οποία, αγαπητοί, μας έχει ήδη ο Κύριος πει και μας έχει ειδοποιήσει. Είναι από την επί του Όρους ομιλία. Να σας τη διαβάσω: «Εἰσέλθετε διὰ τῆς στενὴς πύλης· ὅτι πλατεῖα ἡ πύλη καὶ εὐρύχωρος ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ἀπώλειαν, καὶ πολλοί εἰσιν οἱ εἰσερχόμενοι δι’ αὐτῆς.Τί στενὴ ἡ πύλη καὶ τεθλιμένη ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ζωήν, καὶ ὀλίγοι εἰσὶν οἱ εὑρίσκοντες αὐτήν!».Δεν σας τη μεταφράζω. Σας είναι πολύ γνωστή.
Τι βλέπουμε λοιπόν εδώ; Ο Κύριος μας παρουσιάζει αυτούς τους δύο δρόμους. Είναι γνωστό ότι στην αρχαιότητα ένας δρόμος ξεκινούσε από μία πύλη, η οποία ήταν πύλη θριάμβου συνήθως. Οι Ρωμαίοι συνήθιζαν την περίπτωση, όχι οι Έλληνες. Όπως λέμε «η πύλη του Αδριανού» στην Αθήνα, αλλά φτιάχτηκε στην εποχή τη Ρωμαϊκή, η Ρώμη είχε πάρα πολλές τέτοιες πύλες που ήταν κυρίως θρίαμβοι. Από κει ή περνούσε από κάτω δρόμος ή ξεκινούσε δρόμος. Γι΄αυτό ο Κύριος με την πραγματικότητα της τότε καταστάσεως, μίλησε για πύλη και οδό. Φαρδιά πύλη, πλατύς δρόμος, στενή πύλη, στενός δρόμος. Πάντως είναι η διδασκαλία περί των δύο οδών. Του πλατέος δρόμου και του στενού δρόμου. «Εσείς», λέει, «μη βαδίσετε τον πλατύ δρόμο, γιατί στο τέλος πηγαίνει στην απώλεια. Θα βαδίσετε τον στενό δρόμο, ο οποίος βεβαίως είναι γεμάτος από πειρασμούς, από δυσκολίες. Αλλά στο τέλος είναι η αιώνιος ζωή».
Έτσι, μια που έγινε αυτή η αναφορά στους δύο δρόμους, δεν έχουμε παρά να θυμηθούμε και το ξεκίνημα του Ηρακλή, όταν ήταν έφηβος, έτσι μας λέγει η Μυθολογία, ότι βρήκε μπροστά τους δύο δρόμους. Δύο γυναίκες αντιπροσώπευαν τους δρόμους αυτούς. Ήταν, λέγει, η Αρετή και η Κακία. Και η μεν Κακία έλεγε στον Ηρακλή: «Θα σου δώσω, θα σου δώσω, θα σου δώσω…Όλα ευχάριστα είναι στον δικό μου τον δρόμο». Πηγαίνει μετά η Αρετή και λέει: «Ο δικός μου ο δρόμος είναι στενός, τεθλιμμένος, είναι κακοτράχαλος. Διάλεξε.». Και ο Ηρακλής, μας λέγει η Μυθολογία, διάλεξε τον δρόμο της Αρετής.
Βλέπετε λοιπόν ότι είναι γνωστό το θέμα. Και ό,τι δηλαδή θα λέγαμε, είπαν στον Ηρακλή, ε, αυτό είπε και ο Κύριος, αυτό εννοούσε. Ουσιαστικά οι δύο δρόμοι δεν είναι παρά δύο τρόποι ζωής που προβάλλονται στον κάθε άνθρωπο που βγαίνει στη ζωή. Δύο τρόποι ζωής. Να ο ένας, να ο άλλος.
Η παλαιά Χριστιανική Γραμματολογία, όπως σας είπα, κάνει λόγο περί των δύο αυτών οδών, σαν μία συνοπτική διδασκαλία του κάθε Χριστιανού. Το βιβλίο της Διδαχής αρχίζει έτσι: «Ὁδοί δύο εἰσί(δύο δρόμο υπάρχουν), μία της ζωής καί μία τοῦ θανάτου, διαφορά δέ πολλή μεταξύ τῶν δύο ὁδῶν(Υπάρχει όμως μεγάλη διαφορά ανάμεσα στους δύο αυτούς δρόμους)».
Και η επιστολή Βαρνάβα, σας ανέφερα προηγουμένως- ίσως είναι η πρώτη φορά που σας αναφέρομαι σε αυτήν την επιστολή- λέγει: «Ὁδοί δύο εἰσί διδαχής καί εξουσίας, ἡ τε τοῦ φωτός καί ἡ τοῦ σκότους(στη Διδαχή έχουμε την ονομασία «ζωής-θανάτου». Εδώ έχουμε την ονομασία «φωτός-σκοταδιού, σκότους». Διαφορά δέ πολλή τῶν δύο ὁδῶν. Ἐφ’ ἧς μέν γάρ εἰσίν τεταγμένοι φωταγωγοί ἂγγελοι τοῦ Θεοῦ(στον ένα δρόμο του φωτός, είναι, λέγει, εκεί τεταγμένοι άγγελοι φωταγωγοί), ἐφ’ ἧς δέ ἂγγελοι τοῦ σατανᾶ(στον άλλο δρόμο είναι οι άγγελοι του σατανά, οι δαίμονες). Και ὁ μεν ἐστίν κύριος ἀπό αιώνων καί εἰς τούς αιώνας(στον δρόμο της ζωής είναι ο Κύριος, ο αιώνιος Κύριος), ὁ δε ἂρχων καιροῦ τοῦ νῦν τῆς ἀνομίας(ενώ στον άλλο δρόμο είναι ο διάβολος, ὁ άρχων του νυν αιώνος)».Αυτό είναι στην 18η παράγραφο της επιστολής του Βαρνάβα.
Λοιπόν. Γίνεται δε ανάλυσις και στη μια και στην άλλη επιστολή, τι σημαίνει «οδός ζωής ή φωτός» και τι σημαίνει «οδός θανάτου ή σκότους». Γίνεται μία πολύ καλή ανάλυσις, σαν να έχετε μπροστά σας εκείνα τα βοηθήματα που έχουμε στην εξομολόγηση, που αναφέρονται: «Μήπως έκανες αυτό, μήπως εκείνο;». Πρόσεξε να δεις τι θα πει «οδός φωτός». Είναι εκείνο, εκείνο, εκείνο… Τι θα πει «οδός σκότους»; Είναι εκείνο, εκείνο, εκείνο…
Εντούτοις η οδός της ζωής είναι στενή. Γιατί; Γιατί απαιτεί πλήρωση του καθήκοντος και βέβαια θέλει και κόπο και θυσία. Ενώ ο δρόμος ο άλλος, της ξενοιασιάς, της αδιαφορίας, της φιλαυτίας, είναι ο δρόμος των πολλών, που βέβαια στο τέρμα του ο δρόμος αυτός έχει τον βόθρο, το πηγάδι, τον λάκκο του Άδου. Και αυτός ο δρόμος, δυστυχώς οδεύεται από τους πολλούς, επειδή δεν βλέπουν το τέρμα. Και η όρασή τους-η όραση του τέρματος αυτού καλύτερα- είναι θέμα πίστεως, αλλά και εμπειρίας από τους άλλους γύρω μας. Προσέξτε, θέμα πίστεως. Πιστεύεις αυτό που σου λέγει ο λόγος του Θεού; Δεν βλέπεις ότι το τέρμα του δρόμου που διάλεξες δεν θα σε βγάλει σε καλό… Το πιστεύεις; Θα σωθείς. Θέμα πίστεως.
Είναι και θέμα εμπειρίας, σας είπα. Τι έπαθε ο Α, ο Β, ο Γ, ο Δ, τόσοι και τόσοι είναι εκείνοι γύρω μας, οι οποίοι οδηγήθηκαν στο κακό, στη ζημιά, στη φθορά και στον αιώνιο θάνατο. Το είδες αυτό; Είναι και η εμπειρία. Είναι λοιπόν δύο πράγματα. Και η πίστις και η εμπειρία.
Ακόμη στους ανθρώπους, τι στέκεται δηλαδή αιτία που διαλέγουν τον φαρδύ τον δρόμο και δεν βλέπουν τι γίνεται παρακάτω· στους ανθρώπους έχει διαμορφωθεί ένας τρόπος του σκέπτεσθαι, στους πάρα πολλούς, στο σύνολο σχεδόν των ανθρώπων, ένας τρόπος του σκέπτεσθαι, μία φιλοσοφία της ζωής. Βλέπετε σήμερα υπάρχει η Α φιλοσοφία της ζωής. Αυτή καθορίζει τι είναι ορθόν και τι είναι λανθασμένο. Αλλά όχι βεβαίως με κριτήρια ευαγγελικά, αλλά με κριτήρια κοσμικά. Μέσα σ’ αυτήν την ισορροπία είμεθα ήδη βυθισμένοι οι άνθρωποι, ιδίως η νέα μας γενεά. Πάει στο σχολειό, πάει από δω, από κει, στην κοινωνία βγαίνει και βλέπει ότι αυτά είναι τα γνωρίσματα έξω, αυτός είναι ο τρόπος, αυτή είναι η φιλοσοφία της ζωής. Κι έτσι σου λέει: «Όλοι όπως σκέπτονται, σκέπτομαι κι εγώ, θα σκέπτομαι διαφορετικά;».
Σας είπα όμως ότι δεν είναι ευαγγελικά τα κριτήρια, αλλά κοσμικά. Λέγει επάνω σε αυτό το σημείο το βιβλίο των Παροιμιών: «Ἒστιν ὁδός, ἣ δοκεῖ παρὰ ἀνθρώποις ὀρθὴ εἶναι, τὰ δὲ τελευταῖα αὐτῆς ἔρχεται εἰς πυθμένα ᾅδου». Υπάρχει δρόμος που μοιάζει στους ανθρώπους ότι είναι σωστός, ορθός. Εκεί που τελειώνει όμως είναι το πηγάδι και πέφτεις μέσα. Α, ώστε λοιπόν μοιάζει ο τρόπος ζωής ορθός στους πολλούς. Σ’ αυτό συντελεί το σύνολο της κοινωνικότητας. Αυτό το «όλοι έτσι κάνουν». «Μα παιδάκι μου, μα…». «Όλοι έτσι κάνουν». Δεν μπορείς να απαγκιστρωθείς από αυτό το «όλοι έτσι κάνουν».
Βέβαια, αν ψάξετε θα βρείτε ότι στο βάθος αυτής της κουβέντας υπάρχει η ανθρωπαρέσκεια. Θέλουμε να αρέσουμε εις τους ανθρώπους, γι΄αυτό και ακολουθούμε εκείνο το οποίον οι άνθρωποι θέλουν και ακολουθούν και σκέπτονται.
Στην εποχή μας όμως υπάρχουν παράγοντες που η νέα γενεά βαδίζει τον δρόμο του θανάτου χωρίς να το προσμετρά. Διάβαζα σε ένα περιοδικό, επιστήμονες το γράφουν, εκείνο το «Τι θα γίνει; Επιτέλους, τι θα γίνει; Πού πάει η γενεά μας;». Αλήθεια, το σκεφτήκαμε; Όχι πανελλήνια. Παγκόσμια. Προσέξτε, παγκόσμια. Δεν είναι πια ένα θέμα στα στενά όρια μιας πατρίδος. Είναι φαινόμενο παγκόσμιο. Τι θα γίνει; Πού πάει αυτή η γενεά; Ποια θα είναι αύριο η ανθρωπότητα; Σε αυτό το κακό που πηγαίνει η νέα γενεά, οι νέοι άνθρωποι, συνετέλεσαν τα εξής στοιχεία.
Πρώτον. Αυτό που ήδη σας είπα. Η φιλοσοφία της ζωής· η οποία είναι υλιστική εις το έπακρον. Τι θα φάμε, τι θα πιούμε; Πώς θα ντυθούμε; Τι θα σπουδάσουμε; Πόσα λεφτά θα βγάλουμε; Θα ακολουθήσω εκείνο το α ή το β επάγγελμα, για να έχω κάπου πολλά χρήματα. Επενδύσεις υλιστικές, πέρα για πέρα, πέρα για πέρα.
Δεύτερον. Στην εποχή μας υπάρχει η αρχή της ήσσονος προσπαθείας. Εδώ δα είναι αυτή η αρχή διάχυτη. Τι σημαίνει; Ότι όσο μπορώ, λιγότερο θα προσπαθήσω για να κερδίσω περισσότερα. Αυτό υπάρχει σε ένα ευρύ φάσμα, σε όλο το φάσμα της ζωής. Από την εκπαίδευση μέχρι την υπαλληλική εργασία, ιδιότητα, παντού. Πώς μπορώ να δουλεύω λιγότερο και να βγάζω περισσότερα. Αυτή η αρχή της ήσσονος, της πιο μικρής, δηλαδή της ήσσονος προσπαθείας. Ολέθριον, ολέθριον, μόνο να το σκεφτούμε είναι ολέθριον… Να πω ότι τα παιδιά μας βγαίνουν αγράμματα; Ή αύριο περισσότερο αγράμματα και μεθαύριο ακόμη περισσότερο αγράμματα; Είναι αυτό το μίνιμουμ, θα λέγαμε, της αποδόσεως. Γιατί, αν δουλέψεις φιλοτίμως, θεωρείσαι ανόητος. Και όχι μόνο ανόητος, αλλά και κάτι άλλο. Εμποδίζεις τους άλλους με τον τρόπο που δουλεύεις να καθιερώσουν την αρχήν της ήσσονος προσπαθείας. Γι΄αυτό και σε κυνηγούν οι άλλοι. Είσαι εχθρός τους. Και κοροϊδεύουν. «Θέλεις να μας κάνεις τον έξυπνο; Ποιος είσαι εσύ; Εσύ θα σώσεις τον κόσμο;». Και άλλα πολλά τέτοια.
Τρίτον. Σας λέω τώρα τι συντελεί στο να ακολουθεί ο πολύς ο κόσμος την πλατείαν οδόν, την εξωμαλισμένην, που δεν υπάρχουν πέτρες τάχα. Όλα είναι ομαλά, ωραία, τσουλάνε πολύ ωραία. Τρίτον. Είναι το πολυδιαφημισμένο από τα Μέσα Μαζικής Ενημερώσεως κακό παράδειγμα, σαν υπόδειγμα προς μίμησιν. Προβάλλουν φοβερά πράγματα. Και οι νέοι μας, οι άνθρωποί μας θέλουν να μιμηθούν αυτά τα προβαλλόμενα υποδείγματα. Αυτά τα σύγχρονα ινδάλματα, είτε ανήκουν εις τον χώρον του αθλητισμού, ποδοσφαίρου, είτε δεν ξέρω πού αλλού, είναι, είναι ανυπόφορα ρηχά και κούφια. Φοβερό πράγμα… Αυτά προβάλλουν. Νέοι μου, αυτά είναι τα υποδείγματά σας. Μιμηθείτε τα, όσο μπορείτε περισσότερο. Κι έτσι η νέα γενιά γίνεται κούφια γενεά, χωρίς περιεχόμενο…
Τέταρτον. Σε όλη αυτήν την κατάσταση -εδώ είναι τώρα…- δεν υπάρχουν πνευματικά αντισταθμίσματα. Πόσες φορές λέμε: Πού είναι η πνευματική ηγεσία; Πού είναι; Πού είναι; Ποια πνευματική ηγεσία; Όλοι είναι προδομένοι κι όλοι έχουνε γίνει το ίδιο. Δεν υπάρχουν πνευματικά αντισταθμίσματα. Μη μου πείτε ότι θα μπορούσε να προκαλέσει αυτά τα πνευματικά αντισταθμίσματα η Ορθόδοξος Εκκλησία μας. Ναι, αλλά φρόντισαν οι εχθροί της ανθρωπότητας, θα λέγαμε, αυτές οι αντίθεες δυνάμεις, οι σκοτεινές δυνάμεις, φρόντισαν εγκαίρως να εγκλωβίσουν κάθε προσπάθεια της Εκκλησίας, ακριβώς για να πετύχουν του σκοπού των. Να καταστρέψουν την ανθρωπότητα. Η Διοίκηση της Εκκλησίας; Χμ… Επροδόθη και προδίδει… Ναι. Επροδόθη και προδίδει. Βλέπει κανείς μια κατάσταση που λυπάται κατάβαθα. Εκείνοι που θα ήσαν φύσει θέσει, οι αρμόδιοι να βοηθήσουν τον σύγχρονο κόσμο και τη νέα γενεά, δεν κάνουν τίποτε, έξω από κάποιες ίσως εξαιρέσεις.
Δεν κάνουν τίποτα. Γιατί; Το να ακούτε, επί παραδείγματι, το τάδε στέλεχος της Εκκλησίας, ή το τάδε… δεν θέλω να σας βάλω βέβαια σε σκέψεις, αλλά αφού δημοσιεύονται, εγώ τι να πω; Κάτι λιγότερο; Ότι είναι τέκτων, ότι είναι Μασόνος, ότι είναι άνθρωπος ο οποίος είναι της ντόλτσε βίτα, της γλυκιάς ζωής. Ή όπως έλεγε ο μακαρίτης επίσκοπος, αλήθεια, τον θυμόσαστε; «Εγώ είμαι μπουρζουά παπάς!» Τ’ άκουσα με τα αυτιά μου. Το είπε ο ίδιος. Το άκουσα με τα αυτιά μου. Θυμόσαστε, ε; «Εγώ είμαι μπουρζουά παπάς!» Τέτοιοι άνθρωποι πώς να ποδηγετήσουν την ανθρωπότητα;Ναι. Κατ’ όνομα είναι Ορθόδοξοι, Χριστιανοί Επίσκοποι, είναι Εκκλησία. Αλλά έχουν εγκλωβιστεί, έχουν δεθεί, έχουν απομονωθεί. Φρόντισαν οι σκοτεινές δυνάμεις να τους βάλουν να αγαπάνε αυτά τα πράγματα. Να επιθυμούν αυτά τα πράγματα. Ή, αν θέλετε καλύτερα, να αναδεικνύουν μέσα στην Εκκλησία ανθρώπους που αλώνονται από τις ηδονές και το χρήμα. Αυτούς προβάλλουν. Κι έτσι δεν υπάρχουν τα πνευματικά, δυστυχώς, τα πνευματικά αντισταθμίσματα…
Ο αιώνας μας, πέμπτον ακόμη, γι’αυτό τσουλάν οι άνθρωποι, με συγχωρείτε για μερικές λέξεις που λέω, τσουλάνε, κυλούν, πορεύονται σε αυτόν τον πλατύ δρόμο, τον εξομαλισμένο από πέτρες, δυσκολίες δηλαδή, γιατί ο αιώνας μας επιπλέον χαρακτηρίζεται ένας αιών της ακηδίας, ο κατεξοχήν αιών της ακηδίας, της πνευματικής τεμπελιάς, του «δεν βαριέσαι»; Του «δενβαριεστισμού», της φιληδονίας, της ακρατείας και της φιλαυτίας. Ό,τι φιλήδονο, οι σύγχρονοι άνθρωποι το αγαπούν. Γι’αυτό ακριβώς παρουσιάζουν και την ακράτεια, όσο σε καμία άλλη εποχή. Κι όλα αυτά βεβαίως εξυπηρετούν τη φιλαυτία. Για να δείτε τι σχέση υπάρχει ανάμεσα στη φιληδονία και τη φιλαυτία, λέει ο Κούνκελ, ένας Αμερικανός ψυχίατρος το εξής- το οποίον δεν είναι καθόλου περίεργο όπως το λέει- ότι: «Θέλετε να θεραπεύσετε, λέγει, τη φιληδονία, την πορνεία κλπ; Θεραπεύσατε τη φιλαυτία». Διότι η αναζήτησις των ηδονών, δεν είναι παρά γιατί προδίδεται ένας άνθρωπος φίλαυτος. Πώς θα ευχαριστήσω τον εαυτό μου. Ναι.
Έβδομον. Είναι η φοβερά εξάπλωσις ηδονιστικών ουσιών· από το κάπνισμα, το οινόπνευμα έως τα ναρκωτικά. Με τα τελευταία μάλιστα, τα ναρκωτικά, η νέα γενεά αδυνατεί πια να αντιδράσει και γίνεται σωματικά και πνευματικά παράλυτη. Δεν μπορεί σε τίποτε να αντιδράσει. Και ρωτά κανείς αυτό που είπαμε στην αρχή. Παγκοσμίως, πού πηγαίνουμε; Η ηθική στάθμη έχει πέσει. Η οικολογία επροδόθη. Και δεν μπορεί πια να συνεχίσει να γίνεται η Γη μας, η Γη μας, ο πλανήτης μας, να γίνεται ο οίκος μας, η κατοικία μας, κατοικία των ανθρώπων.Ε
Εδώ ακόμη έχουμε και φοβερές κοινωνικές ακαταστασίες. Μάλιστα λέει ο Κύριος στο Κατά Λουκάν 21,25, αν και είναι στα έσχατα ,αλλά θα σας το πω: «Καὶ ἐπὶ τῆς γῆς συνοχὴ ἐθνῶν ἐν ἀπορίᾳ ἠχούσης θαλάσσης καὶ σάλου, ἀποψυχόντων ἀνθρώπων ἀπὸ φόβου καὶ προσδοκίας τῶν ἐπερχομένων τῇ οἰκουμένῃ». «Όταν», λέγει, «η θάλασσα θα έχει μανιάσει, θα μπαίνει μέσα στην ξηρά η θάλασσα, θα βουλιάζει η θάλασσα». Έτσι είπε ο Κύριος. Οι άνθρωποι, τα έθνη θα συνέχονται, θα τρομάζουν. Έχει ειπωθεί για τη Μεσόγειο ότι όλα τα λιμάνια της Μεσογείου θα κατεβούν. Δηλαδή θα έχουμε τήξη των πάγων και θα έχουμε πολύ νερό από τους πόλους, διότι κ.τ.λ. κ.τ.λ. και έτσι το νερό θα είναι περισσότερο και τα λιμάνια της Μεσογείου, ειδικά της Μεσογείου, θα βουλιάξουν. Όλα αυτά τρομάζουν τους ανθρώπους, για όλα αυτά που έρχονται. Έτσι είπε ο Κύριος.
Αγαπητοί. Ας μη θεωρηθούμε απαισιόδοξοι. Αν ο Θεός δεν βάλει το χέρι Του, δεν γίνεται τίποτα. Αλλά το μέλλον είναι δυστυχώς ζοφερόν. Βαίνομε στα έσχατα της Ιστορίας. Όλα το δείχνουν. Φθάσαμε στην ανοησία να πριονίζουμε το κλαδί που καθόμαστε. Ή χαλάμε το σπίτι μας, τη Γη, για να πάμε πού; Μπορεί να έχουμε ίσως κάποιες βελτιώσεις κοινωνικές, αλλά η ανθρωπότητα βαίνει στο τέλος της, που και για τους πολλούς το τέλος αυτού του δρόμου είναι ο βόθρος του Άδου.
172α ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης
« Σοφία Σειράχ ».
Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :" Σοφία Σειράχ " εδώ ⬇️
