Μακάριοι οἱ πεινῶντες καί διψῶντες τήν δικαιοσύνην, ὅτι αὐτοί χορτασθήσονται.

†.Βρισκόμαστε, ἀγαπητοί μου, μπροστά στον τέταρτο μακαρισμό τοῦ Χριστοῦ μας, πού ἀναφέρεται στή μεγάλη αρετή της δικαιοσύνης. Λέει: «μακάριοι οἱ πεινῶντες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην, ὅτι αὐτοὶ χορτασθήσονται» (Ματθ. 5, 6.), δηλαδή εὐτυχισμένοι εἶναι αὐτοί πού πεινοῦν καί διψοῦν γιά τή δικαιοσύνη, γιατί αὐτοί θα χορτάσουν.

     Θα πρέπει ὅμως νά ντρεπόμαστε ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι ὅταν μιλᾶμε γιά δικαιοσύνη, διότι, ἁπλούστατα, δικαιοσύνη ἐπάνω στή γῆ δέν ὑπάρχει. Γι' αὐτό ὁ Θεός συνιστᾶ καί λέει διά τοῦ προφήτου Ἡσαΐου: «δικαιοσύνην μάθετε, οἱ ἐνοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς» ('Hσ. 26, 9.), μάθετε νά εἶστε δίκαιοι, ὅλοι ἐσεῖς πού κατοικεῖτε ἐπάνω στή γῆ, ὄχι βέβαια μόνο στή γῆ τοῦ Ἰσραήλ, ἀλλά σέ ὅλη τήν οἰκουμένη.

     Ἐκεῖνο γιά τό ὁποῖο τόσο πείνασε καί δίψασε ἡ ἀνθρωπότητα εἶναι ἡ δικαιοσύνη, τόσο σε μικρή κλίμακα, ὅπως στις σχέσεις ανάμεσα σε δύο ἀνθρώπους, ὅσο καί σέ μεγαλύτερη κλίμακα, όπως στις σχέσεις ἀνάμεσα σε δύο ἤ καί περισσότερους λαούς.

     Ὅλα τά πολιτικά καί τά κοινωνικά συστήματα δέν είναι τίποτε ἄλλο παρά μία προσπάθεια γιά τήν ἀπονομή τῆς δικαιοσύνης. Ἔτσι λένε. Ωστόσο, ποτέ μά ποτέ δέν ὑπῆρξε, οὔτε θα υπάρξει πάνω στή γῆ, κράτος δικαίου ἤ κοινωνία δικαίου, σε ικανοποιητικό βαθμό. Ποτέ! Είναι μία δυστυχία αυτό, καί συμβαίνει γιατί το πρόβλημα βρίσκεται μέσα στόν ἴδιο τόν ἄνθρωπο. Νομίζουν πολλοί ὅτι ἂν ἀλλάζουμε συστήματα πολιτικά, κοινωνικά, τότε θα πετυχαίνουμε περισσότερη δικαιοσύνη. Ἔτσι, βλέπουμε το ἕνα πολίτευμα να διαδέχεται τό ἄλλο, στην προσπάθεια πάντοτε να πετύχουμε αὐτή τήν κοινωνική δικαιοσύνη, όχι μόνο ανάμεσα στούς ἀνθρώπους, ἀλλά καί στούς λαούς.

     Ξαναλέω ὅμως, καί ἴσως αὐτό νά εἶναι ἕνα βασικό σημεῖο τῆς ἀποψινής μας ομιλίας, ὅτι τό θέμα τῆς δικαιοσύνης εἶναι θέμα μέσα στον ίδιο τόν ἄνθρωπο. Καί ἐπειδή ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐπιμένει νά μή λύνει τό πρόβλημα αὐτό μέσα του, γι' αὐτό ἡ ἀδικία τελικά έπικρατεῖ στή ζωή, ἀπό τήν ἐποχή τῶν πρωτοπλάστων.

     Ὅταν λέω ὅτι τό πρόβλημα είναι μέσα στον κάθε ἄνθρωπο, ἐννοῶ ὅτι πρέπει να γίνουμε πνευματικοί ἄνθρωποι, ὥστε νά μποροῦμε νά ἔχουμε τό αἴσθημα τῆς δικαιοσύνης. Καί τότε, ἄν ὅλοι κάνουν τό ἴδιο, θα φτιάξουμε μία κοινωνία δικαιοσύνης.

     Αλλά σᾶς ρωτῶ: Ὅσο κι ἂν εἶναι κανείς ρομαντικός άνθρωπος, ἀπόλυτος, ιδεατός, θα μπορούσε ποτέ να φανταστεῖ ὅτι θά είχαμε μια κοινωνία δικαίου; Ποτέ. Γιατί απλούστατα το πρόβλημα αὐτό δέν λύνεται ἀπό τόν κάθε ἄνθρωπο ξεχωριστά, ἐπειδή δέν ἔχουμε πνευματικούς ἀνθρώπους, παρά πάντοτε μόνο λίγους. Ἔτσι, ἀφοῦ ἡ κοινωνία μας δέν ἀποτελεῖται ἀπό πνευματικούς ἀνθρώπους, επόμενο εἶναι νὰ ἀναζητάμε συνεχῶς τή δικαιοσύνη, χωρίς ποτέ νά τήν ἀγγίζουμε, παρά μόνον ἐλάχιστα και μεμονωμένα.

     Αλλά τί εἶναι δικαιοσύνη;

     Η λέξη δικαιοσύνη στην Αγία Γραφή ἔχει διπλῆ σημασία. Δικαιοσύνη ἐννοεῖ, ὅπως λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, «ἢ τὴν καθ᾽ ὅλου ἀρετὴν, ἢ τὴν μερικὴν ταύτην τὴν ἀπεναντίας τῇ πλεονεξία κειμένην» (Ιερ. Χρυσόστομος, Εἰς τὸ Κατὰ Ματθαῖον, Ὁμιλία ιε΄, MPG 57, 227, 20-23.). Δηλαδή ἡ δικαιοσύνη ἔχει δύο όψεις, τουλάχιστον δύο, γιατί θά δοῦμε καί μία τρίτη στο τέλος. Ἡ μία όψη δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά τό νά ζεῖ ὁ ἄνθρωπος καί νά πολιτεύεται σύμφωνα μέ τίς ἀπαιτήσεις τοῦ δικαίου. Αὐτή ἡ ἔννοια ταιριάζει μάλιστα στη λέξη δικαιοσύνη. Ἡ ἄλλη ὄψη είναι τό νά ἔχει κανείς τήν «καθ' ὅλου ἀρετήν», πού λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, διότι ἡ λέξη δικαιοσύνη σημαίνει καί ἁγιότητα, σημαίνει το σύνολο τῶν ἀρετῶν. Καί τό νά εἶναι κανείς ἄνθρωπος πού θά ζεῖ σύμφωνα μέ τίς απαιτήσεις τοῦ δικαίου εἶναι πολύ σπουδαῖο. Δηλαδή ὁ ἄνθρωπος νά μή ζηλεύει τα αγαθά τοῦ ἄλλου, νά μήν τά ὑποβλέπει, νά μήν τά ἐπιθυμεῖ, νά μή θέλει νά τοῦ τά ἁρπάξει, εἴτε κλέβοντας εἴτε ληστεύοντας εἴτε... ὅπως ἀλλιῶς μπορεῖ, πάντως νά μή θέλει να αρπάζει τά ἀγαθά τοῦ ἄλλου.

     Δικαιοσύνη εἶναι τὸ νὰ ὑπάρχουν ανάμεσα στον Θεό, στόν ἑαυτό μου καί στόν πλησίον μου οἱ νόμιμες σχέσεις. Προσέξτε το αυτό. Δικαιοσύνη εἶναι οἱ νόμιμες σχέσεις ανάμεσα σ' ἐμένα καί τόν Θεό, σ' ἐμένα καί τόν ἑαυτό μου, καί σ' ἐμένα καί τόν πλησίον. Ἡ δικαιοσύνη ἀπέναντι στόν Θεό εἶναι νά μέ διδάξει ὁ Θεός ποιό εἶναι τό θέλημά Του, ποιό εἶναι τό δίκαιόν Του, κι εγώ να το κάνω. Ἔχετε προσέξει αυτό που λέμε συνήθως στις προσευχές μας –καί μάλιστα κατά κόρον, και στη μεγάλη Δοξολογία καὶ ἀλλοῦ– αὐτό τό «δίδαξόν με τὰ δικαιώματά σου»; Αυτό σημαίνει δίδαξέ με τί είναι δίκαιο και Σοῦ ἀνήκει, νὰ τὸ κάνω, νά Σοῦ τὸ ἀποδώσω. Αὐτά εἶναι τὰ δικαιώματα του Θεοῦ.

     Λοιπόν. Ἡ δική μου δικαιοσύνη ἀπέναντι στον Θεό είναι, κατά κάποιον τρόπο, νά μήν Τόν ἀδικήσω, νά Τοῦ ἀποδώσω ὅ,τι Τοῦ ἀνήκει. Αυτό λέγεται εὐσέβεια. Ὕστερα, ἡ δικαιοσύνη ἀπέναντι στόν ἑαυτό μου εἶναι νά ἀποδώσω στόν ἑαυτό μου ἐκεῖνο πού τοῦ ὀφείλω, εἴτε σωματικά εἴτε πνευματικά· δηλαδή ἔχω χρέος νά ἐξασφαλίσω στόν ἑαυτό μου, μέ τόν τρόπο τῆς ζωῆς μου, τή σωτηρία. Αυτό λέγεται σωφροσύνη. Καί, τέλος, ἡ δικαιοσύνη απέναντι στον πλησίον εἶναι νά τοῦ ἀποδώσω ἐκεῖνο πού πρέπει. Αυτό λέγεται δικαιοσύνη, δηλαδή παραμένει ἡ ἴδια λέξη.

     Αὐτά ὅλα ὁ ἀπόστολος Παύλος τα συνοψίζει, και μάλιστα μᾶς τά λέει σέ δύο σημεῖα στίς ἐπιστολές του. Σᾶς ἀναφέρω τή μία, Προς Τίτον, στο 2ο κεφάλαιο, πού λέει: «σωφρόνως και δικαίως καὶ εὐσεβῶς ζήσωμεν ἐν τῷ νῦν αἰῶνι» (Tίτ. 2, 12.). Να ζήσουμε στην παροῦσα ζωή σωφρόνως και δικαίως και ευσεβώς. Δηλαδή να ζήσουμε με σωφροσύνη και έγκράτεια στον εαυτό μας, μὲ δικαιοσύνη απέναντι στον πλησίον, ἀλλά καί με εὐσέβεια απέναντι στον Θεό. Αυτό μάλιστα καλά είναι να το γνωρίζουμε καί ἀπ' έξω· είναι μία πολύ μικρή πρόταση: «σωφρόνως καὶ δικαίως καὶ εὐσεβῶς ζήσωμεν ἐν τῷ νῦν αἰῶνι».

     Θα μείνουμε βέβαια στη δικαιοσύνη, δηλαδή σ' αὐτά πού ὀφείλουμε στον πλησίον. Δέν θά μείνουμε οὔτε στην ευσέβεια οὔτε στη σωφροσύνη.

     Η δικαιοσύνη πρός τόν πλησίον ἐκφράζεται και μὲ ἔργα καὶ μὲ λόγια.

     Πάνω στην πράξη, ή δικαιοσύνη εμφανίζεται κατά έναν πολύ αντιληπτό τρόπο σε όλους. Γι' αυτό μας προστάζει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ καί λέει: «Ζυγὰ δίκαια καὶ σταθμία δίκαια καὶ χοῦς δίκαιος ἔσται ἐν ὑμίν» (Λευϊτ. 19, 36.). Δηλαδή: Τα ζυγίσματα, τα μετρήματα, αὐτό πού θα πουλήσεις, αὐτό πού θα δώσεις, νά εἶναι δίκαια· τὰ σταθμά νά εἶναι δίκαια. Ἀλλά καί ἀπό τήν περιοχή πού ἔχεις σάν χωράφι σου, σαν οικόπεδό σου, μήν πάρεις ἀπό τόν ἄλλο τίποτα περισσότερο· θα κρατᾶς ἐκεῖνο πού σοῦ ἀνήκει.

     Αντίθετα, λέει ὁ Θεός: «ζυγοι δόλιοι βδέλυγμα ἐνώπιον Κυρίου» (Παρ. 11, 1.). Ὅταν οἱ ζυγοὶ εἶναι δόλιοι, ὅταν δηλαδή προσπαθείς να κλέψεις στο ζύγι, αυτό είναι βδέλυγμα, εἶναι σίχαμα ἐνώπιον τοῦ Κυρίου.

     Ακόμα ἀδικία εἶναι καί ἡ νοθεία, διότι θέλεις να κερδίσεις περισσότερο, καί γι' αυτό νοθεύεις τό προϊόν σου.

     Πολλές φορές, κάποιοι δικηγόροι και γιατροί –να ἔρθω σε κάποια επαγγέλματα- ζητοῦν ὑπερβολική ἀμοιβή· καί γιά νά τό δικαιολογήσουν αυτό, μακραίνουν χρονικά μία υπόθεση οἱ πρῶτοι, ή μακραίνουν τή νοσηλεία οἱ δεύτεροι. Αὐτό ὅμως εἶναι ἀδικία.

     Ανέφερα ἔτσι, ἐνδεικτικά, τό ἐπάγγελμα τοῦ δικηγόρου ἤ τοῦ γιατροῦ· ἀλλά αυτό συμβαίνει μέ ὅλα τά Επαγγέλματα. Λίγο-πολύ, όλοι στον χώρο τους, στο ἐπάγγελμά τους, στην εργασία τους, μπορεῖ νά σκεφθοῦν κάτι για προσωπικό τους όφελος, καί τελικά να ἀδικήσουν τόν ἄλλο με οποιονδήποτε τρόπο. Ο καθένας ἐπινοεῖ, τόν βρίσκει τον τρόπο του!

     Ακόμη εἶναι καί οἱ προϊστάμενοι, πού πρέπει να ἀποδίδουν τήν δίκαιη μισθοδοσία στους υπαλλήλους καί στούς ἐργάτες. Λέει μάλιστα τό Δευτερονόμιον: «Οὐκ ἀπαδικήσεις μισθὸν πένητος καὶ ἐνδεοῦς». Τόν φτωχό ἐργάτη ἢ ὑπάλληλό σου δέν θά τόν ἀδικήσεις μέ τόν μισθό πού θά τοῦ δώσεις ἴσως λιγότερο ή θα καθυστερήσεις νά τοῦ τόν πληρώσεις. Μάλιστα τό τονίζει: «αὐθημερὸν ἀποδώσεις τὸν μισθὸν αὐτοῦ» (Δευτ. 24, 14-15.), τήν ἴδια μέρα θα πληρώσεις τόν ἐργάτη σου.

     Ἀλλά καί οἱ ὑπάλληλοι καί οἱ ἐργάτες δέν πρέπει νὰ ἀδικοῦν τόν ἐργοδότη μέ τήν οκνηρία τους, αλλά καί μέ θεληματικές ζημιές πού μπορεῖ νά προκαλέσουν ἀπό ἐκδίκηση. Υπάρχει μεγάλο ρεπερτόριο ἀδικίας τοῦ ἐργάτη πρός τόν ἐργοδότη!

     Ακόμη, να εργάζονται, όπως λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, «μὴ κατ' ὀφθαλμοδουλίαις» (Ἐφεσ. 6, 6. Κολ. 3, 22.). Οφθαλμοδουλία σημαίνει ότι δουλεύει κανείς ἐπιλεκτικά· δηλαδή  λέει: «Με βλέπει ὁ ἐργοδότης, δουλεύω· δεν με βλέπει, δεν δουλεύω». Αὐτή εἶναι ἡ ὀφθαλμοδουλία, και είναι πράγματι δουλεία τῆς ψυχῆς. Μόνο ένας άνθρωπος μέ δουλική ψυχή σκέπτεται μέ τόν τρόπο αὐτό. Ὅλα αυτά λοιπόν πρέπει να τηροῦνται σωστά καί ἀπό τοὺς μέν καί ἀπό τούς δέ.

     Ακόμα, οἱ στρατιωτικοί πρέπει νά εἶναι δίκαιοι πρός τούς ὑφισταμένους τους.

     Καί οἱ δικαστές πρέπει να αποδίδουν το δίκαιο, προπαντός σήμερα μέσα στην κοινωνία πού ζοῦμε, πού εἶναι πολλοί οἱ ἀντίδικοι. Πρέπει νά ἀποδίδουν τό δίκαιο ἀπροσωπόληπτα, χωρίς δωροδοκίες καί δωροληψίες. Οὔτε να πάρει ὁ δικαστής δώρο –«τά δώρα, λέει ἡ Ἁγία Γραφή, τυφλώνουν τον δικαστή» (Βλ. Σ. Σειρ. 20, 29. «ξένια καὶ δῶρα ἀποτυφλεῖ ὀφθαλμοὺς σοφῶν»)– οὔτε ἐκεῖνος ποὺ δικάζεται να σκέπτεται να δώσει δώρο στον δικαστή. Αυτό είναι το γνωστό μας λάδωμα –έτσι τό λένε– νά τό πῶ κι ἐγώ στήν ἁπλοελληνική.

     Ακόμα καί στίς σχέσεις μας μέ τή γειτονιά πρέπει νά εἴμαστε δίκαιοι. Νά μή βάζουμε, ἄς ποῦμε, τά σκουπίδια μας μπροστά στην πόρτα τῶν ἄλλων, ἀλλά να τα ρίχνουμε στον κάδο τῶν ἀπορριμάτων. Γιατί δηλαδή πρέπει να σκουπίσει κανείς τήν πόρτα του, τήν αυλή του, το πεζοδρόμιό του, καί νά ρίχνει τα σκουπίδια στην πόρτα τῶν ἄλλων; Αὐτὸ εἶναι συνηθέστατο! Τό ἀκούω διαρκῶς καί διαρκῶς. Φθάνουν καί μέχρι τό δικαστήριο! Πολλές φορές, επίσης, ενοχλούμε τον γείτονά μας βάζοντας το ραδιόφωνο ή την τηλεόραση δυνατά, ή τραγουδάμε μεσάνυχτα, καί ἔχουμε τα παράθυρά μας ἀνοιχτά το καλοκαίρι, γιατί ἔτσι μᾶς ἀρέσει! Ὁ ἄλλος κοιμᾶται, καί δέν τόν σεβόμαστε! Ὅλα αὐτά συμβαίνουν γιατί δεν υπάρχει πνεῦμα δικαιοσύνης.

     Αντιλαμβάνεσθε ὅτι τό θέμα τῆς δικαιοσύνης στις σχέσεις τῶν ἀνθρώπων εἶναι εὐρύτατο. Αὐτός πού εἶναι δίκαιος στα λόγια, εἶναι βέβαια δίκαιος και στα ἔργα. Ὁ ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος λέει: «εἴ τις ἐν λόγω οὐ πταίει, οὗτος τέλειος ἀνήρ» (Ιακ. 3, 6). Ἐκεῖνος πού δεν φταίει μέ τά λόγια του, δηλαδή δέν ἔχει κάτι τό ἐπιλήψιμο σ' αὐτά, αὐτός εἶναι τέλειος ἄνθρωπος. Αὐτός βέβαια θά ἐνεργήσει καί κατά ανάλογο τρόπο.

     Ἡ κατάκριση, ἡ συκοφαντία, ἡ δυσφήμιση, το ψέμα, εἶναι ἀδικία τῆς γλώσσας, δηλαδή ἀδικοῦμε τόν άλλο μέ τά λόγια μας.

     Ὁ ἅγιος Ἰάκωβος λέει γιά τή γλώσσα: «καὶ ἡ γλῶσσα πῦρ, ὁ κόσμος τῆς ἀδικίας... ἀκατάσχετον κακόν, μεστὴ ἰοῦ θανατηφόρου». Δηλαδή: Ἡ γλώσσα εἶναι φωτιά, ἕνας κόσμος πολλῆς ἀδικίας... ἕνα κακό που δεν μπορείς να το περιορίσεις, γεμάτη από δηλητήριο θανατηφόρο. Εἶναι εκείνο που λέει ο λαός, ότι  "ἡ γλώσσα κόκκαλα δέν ἕχει –εἶναι ἕνας μῦς δέν ἕχει κόκκαλα– και κόκκαλα τσακίζει".

     Λέγεται ὅτι οἱ γιατροί, για να εξακριβώσουν την ὅλη ὑγεία του σώματος, το πρώτο πράγμα που ἕχουν να κάνουν εἶναι νὰ κοιτάξουν την κατάσταση της γλώσσας. Σου λέει ο γιατρός: «Νὰ δῶ τή γλώσσα σου». Απ' αὐτό ἐξαρτᾶται ή νοσηρότητα ή ἡ ὑγεία. Η γλώσσα εἶναι καθρέφτης της ὑγείας. Αλλά κι ὁ καθρέφτης τῆς δικαιοσύνης θα λέγαμε πώς είναι πάλι η γλώσσα. Ἂν εἶσαι ἄνθρωπος κατήγορος, ἂν εἶσαι άνθρωπος συκοφάντης, δυσφημιστής, ψεύτης και τα λοιπά, δεν εἶναι δυνατόν νά ἔχεις πνευματική ὑγεία, καί βέβαια θὰ εἶσαι πιθανότατα ἄδικος καί ψεύτικος ἄνθρωπος καί σέ ὅλους τούς ἄλλους τομεῖς τῆς ζωῆς σου.

     Ἔχουμε ὅμως καί τή δικαιοσύνη σαν καθολική ἀρετή, πού εἶναι ἡ ἄλλη σημασία τῆς λέξεως, ὅπως σὰς εἶπα στήν ἀρχή. Ὁ εὐαγγελιστής Λουκᾶς ἀναφέρει στό εὐαγγέλιό του: «Ζαχαρίας καὶ Ἐλισσάβετ ἦσαν δίκαιοι ἀμφότεροι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, πορευόμενοι ἐν πάσαις ταῖς ἐντολαῖς καὶ δικαιώμασι τοῦ Κυρίου άμεμπτοι» (Λουκ. 1, 5-6.). Ήταν καί οἱ δύο δίκαιοι. Αὐτό δέν σημαίνει ὅτι εἶχαν τήν ἀρετή τῆς δικαιοσύνης, ἀλλά ὅτι τηροῦσαν τόν νόμο τοῦ Θεοῦ. Ἄρα λοιπόν ἦταν ἄμεμπτοι, ἀκατηγόρητοι, δηλαδή ζοῦσαν τήν καθολική άρετή, τήν ἁγιότητα. 

     Στην Αγία Γραφή, πολλές φορές, ἴσως τίς περισσότερες, ἡ ἁγιότητα λέγεται δικαιοσύνη. Το χωρίο αὐτό μᾶς δίνει τήν ἔννοια αὐτῆς τῆς καθολικῆς δικαιοσύνης.

     Ἡ δικαιοσύνη λοιπόν ἐδῶ εἶναι ἡ ἁγιότητα, εἶναι ἡ πλήρωση τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἡ πίστη καί ἡ ἀγάπη, θεωρία καί πράξη· αὐτά τά δύο.

     Ἐδῶ ὁ μακαρισμός λέει: «μακάριοι οἱ πεινῶντες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην». Ἡ πεῖνα καί ἡ δίψα εἶναι ἡ λαχτάρα γιά τήν πνευματική ζωή. Ας θυμηθοῦμε ἐκεῖνον τόν πλούσιο νεανίσκο, πού πῆγε καί ζήτησε ἀπό τόν Κύριο τήν αἰώνια ζωή. «Κύριε, ρώτησε, τί νά κάνω για να κερδίσω τήν αἰώνια ζωή;» (Λουκ. 18, 18.). Τό πρῶτο ἐπίπεδο ἑρμηνείας τοῦ μακαρισμοῦ εἶναι ἡ ἐπιθυμία τοῦ νά ἐπικρατήσει στή γῆ ἡ δικαιοσύνη, δηλαδή τό δίκαιο. Τό δεύτερο εἶναι ἡ ἐπιθυμία τοῦ νά ἐπικρατήσει ἡ δικαιοσύνη μέ τήν εὐρεῖα σημασία της, δηλαδή ἡ ἀρετή, ἡ ἁγιότητα, ὄχι μόνο στον καθένα γιά τόν ἑαυτό του, ἀλλά καί στή γῆ.

     Καί ἡ πνευματική τελειότητα, ἡ ἁγιότητα, πρέπει να γίνει ὁ μοναδικός μεγάλος πόθος τῆς ζωῆς μας. Ἡ ἁγιότητα! Μή τό ξεχνᾶμε αὐτό.

     Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἔλεγε: «τὰ πάντα ἡγοῦμαι σκύβαλα εἶναι ἵνα Χριστὸν κερδήσω» (Φιλ. 3, 8.). Τά θεωρῶ ὅλα τιποτένια, μπροστά στο μεγάλο θέμα τό να κερδίσω τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, να κερδίσω τόν Χριστό.

     Βέβαια ὁ πιστός ἄνθρωπος μπορεῖ νά ἔχει μέσα του τήν ἀναζήτηση τοῦ ἄκρου ἐφετοῦ. Τὸ ἄκρον έφετόν εἶναι ὁ Θεός, ἡ ἀκρότητα· ἡ κορυφή τῶν ἐπιθυμιών εἶναι ὁ Θεός. Ὅλα τά ἄλλα δεν τα απορρίπτει βέβαια, γιατί όλα μας τά ἔδωσε ὁ Θεός. Και θα δουλέψουμε, καί θά φᾶμε, και θα πιούμε, θα κτίσουμε και το σπίτι μας, θα φροντίζουμε νά εἶναι καθαρό, θα το στολίσουμε, χωρίς υπερβολές βέβαια· γενικά θά ἔχουμε τήν κοινωνική μας ζωή μέ τούς ἄλλους ἀνθρώπους. Όλα ἀποκτοῦν ἀξία ὅταν ὑπάρχει το κορυφαίο, δηλαδή ή ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ. Τὸ ἄκρον ἐφετόν, αυτό να αναζητήσουμε, καί μόνο τότε ὅλα παίρνουν την πραγματική τους διάσταση καί ἀξία.

     Εἶναι χαρακτηριστικό ότι στον μακαρισμό αυτό δέν λέει «οἱ πεινάσαντες» καί «οἱ διψάσαντες», αλλά «οἱ πεινῶντες» καί «οἱ διψῶντες». Με αυτό θέλει να δείξει ὅτι πρόκειται για μία διαρκή κατάσταση!

     Πρέπει ἀκόμη νά δοῦμε καί μία τρίτη σημασία τῆς λέξεως δικαιοσύνη, ὅπως σᾶς τήν προανήγγειλα από τήν ἀρχή. Καί ἐδῶ ἔχουμε βέβαια τη λέξη δικαιοσύνη, ἀλλά ἡ ἔννοιά της εἶναι πάλι μέσα στην Αγία Γραφή, καί θά τή βρεῖτε στην Παλαιά Διαθήκη, στο Δ΄ Μακκαβαίων, τό ἐκτός ἀριθμοῦ, πού εἶναι τό 50ο βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Εἶναι γραμμένο στα ἑλληνικά, ἐκφρασμένο πραγματικά υπέροχα.

     Εἶναι γνωστό ὅτι ἔχουμε τέσσερις κεφαλαιώδεις ἀρετές, ἀπό τίς ὁποῖες πηγάζουν ὅλες οἱ ἄλλες οἱ ἀρετές. Αὐτές εἶναι: ἡ φρόνηση, ἡ σωφροσύνη, ἡ ἀνδρεία καί ἡ δικαιοσύνη. Εἴδατε; δικαιοσύνη! 

     Ἡ ἔννοια τῆς ἀρετῆς τῆς δικαιοσύνης ἐδῶ εἶναι ὁ καθορισμός τῆς σχέσεως, σε ποσότητα καί ποιότητα, ἀνάμεσα στις τρεῖς πρῶτες ἀρετές. Δηλαδή, μ' ἄλλα λόγια, δέν μπορεῖ νὰ ἔχει κανείς τεράστια φρόνηση, νὰ ἔχει πολύ μυαλό, ἀλλά νά ἔχει τὴν ἀνδρεία τοῦ λαγού, δηλαδή νά εἶναι δειλός άνθρωπος! Δεν μπορεί αὐτό νά γίνει. Πρέπει λοιπόν νά ἔχει σέ μία ισοτιμία καί τή φρόνηση καί τή σωφροσύνη καί τήν ἀνδρεία. Μπορεῖ νά ἔχει σωφροσύνη, νά εἶναι ἁγνός ἄνθρωπος, ἀλλά νά εἶναι ἐπιπόλαιος, νά μήν ἔχει φρόνηση. Ερχεται λοιπόν ή δικαιοσύνη τώρα σαν ζυγαριά, για να δώσει ισοτιμία σ' αὐτά πού ἔχει κάποιος. Άρα λοιπόν ἡ δικαιοσύνη ἐδῶ ἔρχεται να βοηθήσει να έχει κανείς αὐτά τά τρία, φρόνηση, σωφροσύνη καί ἀνδρεία, αλλά σέ μία ισότητα μεταξύ τους. Ἄν ἔτσι ἔχουν τα πράγματα, τότε ή δικαιοσύνη, ὅπως μᾶς τή λέει ἐδῶ, εἶναι ἀναγκαιότατη, καί τότε παίρνει ἕνα ἄλλο ὄνομα, πού λέγεται διάκριση.

     Η καινούργια, ή τρίτη έννοια της δικαιοσύνης λοιπόν, εἶναι ἡ διάκριση. Δεν μπορεί, με άλλα λόγια, ο ἄνθρωπος νά ἔχει κάτι σε μεγάλο βαθμό, και κάπου ἀλλοῦ νὰ ὑστερεῖ. Συνεπώς, ἂν λείψει ή δικαιοσύνη ὡς διάκριση, κινδυνεύει να χάσει καί τίς τρεῖς ἄλλες ἀρετές.

     Καί ἐρχόμαστε τώρα στην αμοιβή: «Ὅτι αὐτοὶ χορτασθήσονται», αὐτοί θα χορτάσουν, συμπληρώνεται στον μακαρισμό. Μιλάει για χορτασμό· ἀλλὰ ποῦ; Αγαπητοί μου, καί στήν παροῦσα ζωή, ἀλλά καί όλοκληρωτικά στη μέλλουσα.

     Στην παροῦσα ζωή, ἐκεῖνοι που ποθοῦν τήν ἱκανοποίηση τῶν ἀναγκῶν καί τῶν ἐπιθυμιών τους μέ τήν ἀδικία, μοιάζουν μ' ἐκείνους πού προσπαθοῦν νά ξεδιψάσουν μέ αλατισμένο νερό! Τό κενό, τό ανικανοποίητο, θα μένει πάντοτε μέσα στην ψυχή τους, ὅταν προσπαθοῦν νά κερδίζουν χωρίς τή δικαιοσύνη. Ἐκεῖνοι ποὺ διψοῦν καὶ πεινούν για την πνευματική τελειότητα, αὐτοί θά ἱκανοποιούν τους βαθύτερους πόθους τῆς ψυχῆς τους, καί ὁ Θεός τῆς δικαιοσύνης βέβαια θά εἶναι μόνιμος συγκάτοικός τους.

     Ἂν ἀσκοῦν τή δικαιοσύνη, θα έχουν μία βαθειά εἰρήνη στη συνείδησή τους, ὅτι δέν ἀδίκησαν κανέναν. Πολλές φορές, ξέρετε, το λέμε: «Δὲν ἀδίκησα κανέναν». Εἶναι πολύ ἐπιπόλαια ἐκφορά κουβέντας, «Δέν ἀδίκησα κανέναν»! Εγώ, ἄν ψάξω τόν ἑαυτό μου, θά δῶ ὅτι ἔχει ἀδικήσει καί ἐσᾶς. Αν δεν κάνω καλό μάθημα, σᾶς ἀδικῶ. Ἂν ὁ καθηγητής στο σχολείο δεν κάνει καλό μάθημα, ἀδικεῖ. Δέν ἀδικεῖ; Κι ὕστερα λέμε: «Δέν ἀδίκησα κανέναν»! Δέν ἀδικήσαμε κανέναν...

     Στη μέλλουσα ζωή ἐκεῖνοι ποὺ πεινούν καί διψούν για τη δικαιοσύνη, ἐκεῖ θα χορτάσουν πλήρως.

     Μιλώντας ὁ ἀπόστολος Πέτρος για την καινούργια γῆ καί τούς καινούργιους οὐρανούς, μᾶς λέει ὅτι ἐκεῖ μόνιμα πια θα κατοικεῖ ἡ δικαιοσύνη, με όλες τις ἔννοιές της, καί μέ τήν πρώτη καί μέ τή δεύτερη καί μέ τήν τρίτη. Γράφει στην Β΄ ἐπιστολή του: «Καινοὺς δὲ οὐρανοὺς καὶ γῆν καινὴν, κατὰ τὸ ἐπάγγελμα αὐτοῦ προσδοκῶμεν, ἐν οἷς δικαιοσύνη κατοικεί» (Β' Πέτρ. 3, 13). Κατά τήν ὑπόσχεσή Του, περιμένουμε καινούργια γῆ καί καινούργιους οὐρανούς, στούς ὁποίους κατοικεῖ δικαιοσύνη. Βλέπετε, ἐδῶ στή γῆ δέν κατοικεῖ δικαιοσύνη· ἐκεῖ ὅμως, δηλαδή στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, θά κατοικεῖ ἡ δικαιοσύνη.

     Ἔτσι, ἀγαπητοί μου, ἂς ἀσκήσουμε τή δικαιοσύνη σε όλες της τις πλευρές, καί θά μᾶς δώσει ὅ,τι δικαιώνει τήν ὕπαρξή μας.

     Κυριακή, 10 Δεκεμβρίου 1995

4η ομιλία στην κατηγορία 
« Οἱ Μακαρισμοί ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Οἱ Μακαρισμοί " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/oi-makarismoi
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_18.html?m=1

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας : Ιερά μονή Κομνηνείου.
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Οἱ Μακαρισμοί».🔻
https://drive.google.com/file/d/1SWUXwnar9CGEWX6Ki-Kycr3hLQAyza3b/view?usp=drivesdk

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς «Οἱ Μακαρισμοί».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%9F%CE%B9%20%CE%9C%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%AF.?m=1

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Μακάριοι οἱ πραεῖς, ὅτι αὐτοί κληρονομήσουσι τήν γῆν.

†.Κάποτε ρώτησαν κάποιον  πνευματικό ἄνθρωπο πῶς θά ἀναγνώριζε ἕναν ἅγιο, καί ἐκεῖνος ἀπάντησε: «Από τήν πραότητά του»! Πραγματικά, ἡ πραότητα εἶναι τό φυσικό αποτέλεσμα τῶν δύο πρώτων μακαρισμῶν. Ἔτσι, μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ, προχωροῦμε στον τρίτο μακαρισμό, πού λέει: «Μακάριοι οἱ πραεῖς, ὅτι αὐτοὶ κληρονομήσουσι τὴν γῆν», (Ματθ. 5, 5) δηλαδή εὐτυχισμένοι εἶναι οἱ πρᾶοι ἄνθρωποι, γιατί αὐτοί θά κληρονομήσουν τή γῆ.

     Ἡ πραότητα εἶναι ὁ καρπός τῆς ταπεινοφροσύνης, ἡ συναίσθηση τῆς ἀθλιότητος καί ἡ λύπη γιά τήν ἁμαρτωλότητά μας. Δηλαδή ὁ ἄνθρωπος ὅταν βλέπει ποιός πραγατικά εἶναι, ὅ,τι καί νά κάνει ὁ συνάνθρωπός του, δέν μπορεῖ νά σηκώσει φωνή ἤ νά τόν ἐλέγξει ἄγρια. Εἶναι κατά κάποιον τρόπο σάν νά ἀνακλᾶται ὁ ἑαυτός του στόν ἄλλο ἄνθρωπο, καί ὅταν βλέπει ποιός εἶναι, τοῦ φέρεται ἤρεμα καί ταπεινά, μένει σε πραότητα. Βλέπετε λοιπόν ὅτι, πράγματι, ὁ τρίτος μακαρισμός εἶναι ὁ καρπός τῶν δύο πρώτων, της πτωχείας καί τοῦ πένθους. Αν βλέπουμε τόν ἑαυτό μας στόν ἄλλο ἄνθρωπο, δεν θυμώνουμε, αλλά μένουμε σε μια κατάσταση πραότητας.

     Ἡ πραότητα εἶναι ἡ ἀρετή τῆς ἀπάθειας από το πάθος τοῦ θυμοῦ καί τῆς ὀργῆς. Ὁ πρᾶος ἄνθρωπος εἶναι ἤπιος, ἥμερος, ἐπιεικής, ὑπομονετικός. Κι ὅπως λέει ὁ μέγας Βασίλειος, «οι κατεσταλμένοι τὰ ἤθη καὶ παντὸς πάθους ἀπηλλαγμένοι, ὡς μηδεμίαν ἔχειν ταραχὴν ἐνοικοῦσαν αὐτῶν ταῖς ψυχαῖς, οὗτοι πραείς προσαγορεύονται». (Μέγας Βασίλειος, Ὁμιλία εἰς τὸν λγ' Ψαλμόν, MPG 29, 356, 54.) Δηλαδή:  Ονομάζονται πρᾶοι ἄνθρωποι ἐκεῖνοι πού ἔχουν ἀπαλλαγεῖ ἀπό τά πάθη τους, καί δέν ἔχουν καμία ταραχή πού νά κατοικεῖ μέσα στίς ψυχές τους.

     Αλλά ὅπως οἱ δύο προηγούμενοι μακαρισμοί τοῦ Κυρίου μας παρεξηγήθηκαν, ἔτσι ἔχει παρεξηγηθεί καί ὁ τρίτος. Ὁ πρᾶος ἄνθρωπος θεωρεῖται ὅτι δέν ἔχει ψυχικό σθένος, ὅτι εἶναι χωρίς ἀνδρεία, καί ἡ πραότητά του φαίνεται σάν ἀδυναμία τοῦ χαρακτῆρος, δηλαδή δέν μπορεῖ νά εἶναι ἀνδρεῖος, γι' αὐτό ἀκριβῶς μένει πρᾶος. Πρόκειται ὅμως για μία πλάνη. Βέβαια πρέπει νά σᾶς πῶ ὅτι ὑπάρχουν πρᾶοι ἄνθρωποι, πού ἀπό τή φύση τους εἶναι ἔτσι· ἀλλά ὑπάρχουν καί πρᾶοι ἄνθρωποι, πού ἔχουν πάρα πολύ ἀγωνισθεῖ γιά νὰ ἔλθουν στην κατάσταση τῆς πραότητος. Καί ἐκεῖνος βέβαια πού ἔχει ἀγωνισθεῖ γιά νά φθάσει στην πραότητα, ἔχει πολύ μεγαλύτερη αξία ἀπό ἐκεῖνον πού ἀπό τη φύση του, γιατί έτσι γεννήθηκε, εἶναι πρώτος άνθρωπος.

     Πάντως, γιά νά εἶναι κανείς πρᾶος, χρειάζεται πολύ περισσότερη ψυχική δύναμη καί ἐπιβολή στον ἑαυτό του. Το να μείνει δηλαδή κανείς ήρεμος, αόργητος –χωρίς  ὀργή– ὅταν ἀδικεῖται, ὅταν παραμερίζεται, καί νά μή θυμώσει καί φωνάξει καί ἐξαγριωθεῖ, αυτό πραγματικά χρειάζεται πιό πολλή δύναμη. Συνεπῶς ἡ παρουσία του πράου ἀνθρώπου δέν εἶναι παρουσία ἀνθρώπου πού δέν ἔχει μέσα του ψυχική δύναμη, δηλαδή δέν εἶναι ἄνθρωπος ζωντανός· κάθε ἄλλο! Εδώ ἀκριβῶς εἶναι ἡ παρανόηση που υπάρχει. Αντίθετα, αὐτός πού δέν εἶναι πρᾶος ἔχει ἀδύναμο χαρακτήρα· δέν μπορεῖ νά ἀντέξει μία κατάσταση, καί θυμώνει. Ὁ πρᾶος εἶναι δυνατός.

     Ἐν τούτοις ἡ πραότητα δεν στερείται, ὅπως κανείς θα πίστευε, από νεύρο ψυχῆς, ἀπό αὐτό πού ἔπρεπε να διαθέτουν οἱ πρωτόπλαστοι για να απομακρύνουν τον Διάβολο. Το νεύρο ψυχῆς εἶναι ἐκεῖνο ποὺ θὰ ἔπρεπε νὰ ἔχει ἡ Εὕα αρχικά, καί μετά ὁ Ἀδάμ, για να μποροῦν νὰ ποῦν στὸν Διάβολο να αποχωρήσει, ἢ ἐκεῖνο πού εἶχε ὁ Κύριος, ὁ Ὁποῖος εἶναι εἰκόνα πραότητος, ὅταν εἶπε στον Διάβολο: «Ὕπαγε ὀπίσω μου, σατανᾶ» (Ματθ. 4, 10. Λουκ. 4, 8.). Καί δέν θά τό εἶπε αὐτό μέ κάποια, θα λέγαμε, πραότητα... ὅπως: «Σε παρακαλῶ, σήκω, φύγε», αλλά μέ νεῦρο ψυχῆς: «Ὕπαγε ὀπίσω μου, σατανᾶ!...».

     Τό ἴδιο πράγμα εἶχε πεῖ καί στόν ἀπόστολο Πέτρο, ὅταν τὸν ἐμπόδιζε να πάει στά Ἱεροσόλυμα: «Ὕπαγε ὀπίσω μου, σατανᾶ· σκάνδαλόν μου εἶ· ὅτι οὐ φρονεῖς τὰ τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ τὰ τῶν ἀνθρώπων» (Ματθ. 16, 23.). Τό ἴδιο θά συνέβη, ἐπίσης, ὅταν ὁ Κύριος έφτιαξε ἕνα φραγγέλιο από σχοινιά και έβγαλε ὅλους τοὺς ἐμπόρους μέσα ἀπό τόν ναό –χωρίς βεβαίως να χτυπήσει κανέναν– καί  ἀναποδογύρισε τα τραπέζια τῶν κολλυβιστῶν, τῶν σαράφηδων, καί τά κλουβιά πού εἶχαν μέσα περιστέρια καί τέτοια. Αυτά βέβαια δέν ἔγιναν μέ μακαρία ηρεμία! Ὄχι· ἔγιναν μέ νεύρο ψυχής. (Βλ. Ματθ. 21, 12-13.)

     Ἐδῶ λοιπόν θά ἤθελα νά καταλάβουμε ὅτι ἡ πραότητα δεν στερείται ψυχικής δυνάμεως, καί δέν σημαίνει ὅτι ὁ πρᾶος δέν ἔχει νεύρο ψυχῆς, ἤ ὅταν ἔχει κανείς νεύρο ψυχῆς δέν ἔχει καί πραότητα. Αυτό πρέπει να το καταλάβουμε. Το νεύρο τῆς ψυχῆς –είχαμε καί ἄλλοτε πεῖ, ὅταν μιλήσαμε γιά τόν θυμό– τό ἔδωσε ὁ Θεός στόν ἄνθρωπο για να ὀργίζεται κατά του κακοῦ. Ἔτσι μᾶς λέει ὁ μέγας Βασίλειος, καί εἶναι ἀληθινό. (Μέγας Βασίλειος, Ὁμιλία ι΄, Κατὰ ὀργιζομένων, MPG 31, 365, 16-21. «Ἔτι γὰρ πρὸς πολλὰ τῶν τῆς ἀρετῆς ἔργων ἐπιτήδειον ἡμῶν τῆς ψυχῆς τὸ θυμοειδές... καὶ σύμμαχος ἢ τῷ λόγῳ κατὰ τῆς ἁμαρτίας. Νεῦρον γάρ ἐστι τῆς ψυχῆς ὁ θυμός, τόνον αὐτῇ πρὸς τὴν τῶν καλῶν ἔνστασιν ἐμποιῶν.»)

     Συνεπώς, νεῦρο ψυχῆς καί πραότητα δέν ἀντιμάτονται· συνυπάρχουν κατά έναν αρμονικό τρόπο. Ο ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης λέει: «τὸ μέτριόν τε καὶ πρᾶον, οὐ τὸ παντάπασιν ἀπαθὲς ἐγκελεύεται» (Αγ. Γρηγόριος Νύσσης, Λόγος Β΄. "Μακάριοι οι προεῖς, ὅτι...", MPG 44, 1216, 15-16.). Όταν διατάσσει ὁ Κύριος τήν πραότητα, δεν σημαίνει μ' αὐτό ὅτι πρέπει να λείπει τό ἀπαθές, δηλαδή τό νὰ μὴν ἔχουμε νεύρο· κάθε ἄλλο.

     Καὶ ὁ Θεοφύλακτος μᾶς λέει τὸ ἑξῆς: «Προεῖς λέγονται οὐχ οἱ μηδόλως ὀργιζόμενοι, οἱ τοιοῦτοι γὰρ ἀναίσθητοι, ἀλλ' οἱ θυμὸν μὲν ἔχοντες κρατοῦντες δέ· καὶ ὅτε δεῖ ὀργιζόμενοι, ὡς καὶ Δαυΐδ εἶπε "όργίζεσθε, καὶ μὴ ἁμαρτάνετε"».  Πρᾶοι δέν εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ δὲν ὀργίζονται καθόλου, γιατί τέτοιοι άνθρωποι εἶναι ἀναίσθητοι, ἀλλά εἶναι ἐκεῖνοι πού ἔχουν θυμό καί τόν συγκρατοῦν. Ὅταν ὅμως κάποτε πρέπει θὰ ὀργισθοῦν, νά τό κάνουν ὅπως εἶπε καί ὁ Δαυίδ, δηλαδή "να ὀργίζονται χωρίς να ἁμαρτάνουν".

     Πράγματι το Ψαλτήρι το λέει αὐτό, «όργίζεσθε, καὶ μὴ ἁμαρτάνετε» (Βλ. Ψαλμ. 4, 5.) καὶ τὸ ἐπαναλαμβάνει και ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὁ ὁποῖος μάλιστα τό λέει ὡς ἑξῆς: «ὀργίζεσθε, καὶ μὴ ἁμαρτάνετε· ὁ ἥλιος μὴ ἐπιδυέτω ἐπὶ τῷ παροργισμῷ ὑμῶν, μηδὲ δίδοτε τόπον τῷ διαβόλω» (Ἐφεσ. 4, 26-27.), δηλαδή να οργίζεσθε χωρίς να ἁμαρτάνετε, καί νά μή βασιλεύει ὁ ἥλιος καί σεῖς νὰ εἶστε ἀκόμα θυμωμένοι. Μή δίνετε δικαίωμα στον Διάβολο.

     Καταρχάς δέν θά ἔχει μεγάλη διάρκεια ὁ θυμός μας, δηλαδή νά μή μᾶς βρίσκει θυμωμένους ἡ νύχτα. Νά μή βασιλεύει ὁ ἥλιος, χωρίς νά ἔχουμε ξαναφτιάξει τις σχέσεις μας. Καί ἀκόμη θα πρέπει νά ὀργίζεται κανείς χωρίς νά ἁμαρτάνει· δηλαδή νά μήν ὀργίζεται για πράγματα προσωπικά, γιά συμφέροντα προσωπικά, ἄν ἀδικήθηκε, ἄς ποῦμε, ἀλλά γιά πράγματα γενικότερου ἐνδιαφέροντος, καί προπαντός σέ ὅ,τι ἀφορᾶ στόν νόμο τοῦ Θεοῦ. Ὅταν βλέπουμε να γίνεται παράβαση τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ, νά ἀγανακτούμε, δηλαδή να ἔχουμε νεῦρο ψυχῆς, νά ἔχουμε θυμό, νά ὀργιζόμαστε.

     Ὁ Μωυσῆς, ξέρετε, ἔχει τήν ἐπωνυμία πρᾶος. Εἶχε να κάνει μέ δύο ἑκατομμύρια Εβραίων, πού ἦταν ἄνθρωποι σκληροτράχηλοι, καί ὅμως ἦταν πρᾶος ἀπέναντι σ' αὐτόν τόν λαό. Ωστόσο αυτό δέν τόν ἐμπόδισε ἀπό τό να πετάξει τις πλάκες του νόμου καί νά τίς σπάσει, ὅταν κατέβηκε από τό ὄρος Σινά καί εἶδε τούς Εβραίους να λατρεύουν τον χρυσό μόσχο. Τίς ἔσπασε καί εἶπε: «Σ' ἕναν λαό πού μέ τόση ευκολία μπορεῖ νά εἰδωλολατρεῖ, δέν τοῦ ἀνήκει, δέν τοῦ πρέπει νόμος Θεοῦ». (Εξοδ. 32.) Αὐτό δέν λογαριάστηκε ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ ὡς θυμός ἤ ὀργή, πού θά ἦταν ἁμαρτία. Ὄχι, κάθε ἄλλο. Συνεπῶς θά πρέπει να θυμώνουμε για τρίτα πράγματα καί ὄχι γιά τόν ἑαυτό μας, ὄχι δηλαδή γιατί ὁ ἄλλος μᾶς ἀδίκησε, μᾶς ἔβρισε, αλλά γιατί, ἄς ποῦμε, ἔβρισε τόν Θεό! Αυτός ο θυμός δέν ἀντιμάχεται τήν πραότητα· εἶναι δυο πράγματα που, ὅπως σᾶς εἶπα, συνεργάζονται.

     Ἐπίσης ὁ πρᾶος θεωρεῖται ὅτι παντοῦ καί πάντοτε ὑποχωρεῖ, καί συνεπῶς ζημιώνει. Δέν συμβαίνει ὅμως πάντοτε αὐτό, γιατί ὁ πρᾶος μπορεῖ νά ὑποχωρεῖ χωρίς να θυμώνει καί νά διατηρεῖ ἔτσι την πραότητά του. Κάποιες φορές όμως θα υποχωρήσει για το πνευματικό του κέρδος. Καί εἶναι περισσότερο και μονιμότερο τό κέρδος τό πνευματικό από το υλικό.

     Ὅταν κάποιος πάει νά τόν ἀδικήσει, προτιμάει να μή μιλήσει, προτιμάει νά ἀδικηθεί, γιατί το κέρδος που θά ἔχει θά εἶναι μονιμότερο και καλύτερο –ἐννοεῖται το πνευματικό κέρδος– ἀπό ἐκεῖνο πού ἴσως θα διεκδικοῦσε ὡς δίκαιό του.

     Μάλιστα ἐδῶ ἀναφέρεται ὁ Ἰσαάκ, ο γιός του Αβραάμ. Εἶναι τύπος πραότητος ὁ Ἰσαάκ, εἶναι θαυμάσιος ἄνθρωπος. Δεν βλέπουμε πουθενά καμία δράση ἐκ μέρους του, ὅπως ἔχουμε στο πρόσωπο τοῦ Ἰακώβ, τοῦ γιοῦ του. Ὁ Ἰσαάκ εἶναι τύπος Χριστοῦ. Θυμηθεῖτε τήν προσπάθεια του πατέρα του νά τόν θυσιάσει και λοιπά και λοιπά. (Βλ. Γέν. 22, 1-19)

     Ὅταν πιά ἔμεινε μόνος του, γιατί ὁ πατέρας του ὁ Αβραάμ εἶχε πεθάνει, ἄνοιγε ἕνα πηγάδι γιά νά ἀντλεῖ νερό καί νά ποτίζει τα κοπάδια του. Οἱ γειτονικοί λαοί ἔβλεπαν ὅτι ἀνοίχθηκε ἕνα πηγάδι, καί εἴτε διότι αὐτοί δέν μποροῦσαν νά ἀνοίξουν εύκολα ἄλλο –δέν εἶναι καί πολύ εὔκολο νά ἀνοίξεις ἕνα πηγάδι– αλλά προπαντός γιατί ἴσως δέν ἔβρισκαν νερό, πήγαιναν καί τοῦ ἔπαιρναν το πηγάδι, λέγοντάς του: «Το πηγάδι αὐτό εἶναι δικό μας»! (Βλ. Γέν. 26, 19-21) Εἶναι ἐκεῖνο πού βλέπει κανείς πολλές φορές, σε μικρογραφία βέβαια, και μεταξύ γειτόνων –τί ἄσχημο πράγμα! Ὁ Ἰσαάκ λοιπόν ποτέ δέν μαχόταν πήγαινε πιό πέρα. Επειδή ήταν εὐλογημένος, ὁ Θεός τοῦ ἔδινε ὅλα τά ἀγαθά· γι' αυτό πήγαινε παραπέρα, άνοιγε άλλο πηγάδι, καί πάλι έβρισκε πολύ νερό. Αλλά πήγαιναν καί τοῦ τό ἔπαιρναν καί αὐτό. Ποτέ ὅμως ὁ Ἰσαάκ δέν μάλωνε μαζί τους. Ὅταν τό διεκδικούσαν, τό ἔφηνε καί ἔφευγε. Κάνει εντύπωση αὐτό τό πράγμα. Καί ὁ Θεός πάντοτε τοῦ ἔδινε ὅ,τι ζητοῦσε· ὅ,τι ἔπιανε στα χέρια του ήταν με πολλή ευλογία, ὅ,τι έκανε ήταν ευλογημένο.

     Ἔτσι ὁ πρᾶος ἄνθρωπος προτιμάει να μείνει στα λιγότερα καί νά εἶναι εὐχαριστημένος, παρά να αδικήσει τήν ψυχή του μέ τήν ὀργή, τόν θυμό. Καί ὁ Θεός θά των δικαιώνει πάντοτε ἀλλοῦ, ὅπως τὸν Ἰσαάκ.

     Οἱ ἀντεκδικήσεις που βλέπουμε είναι ἰδίως γιά τά κληρονομικά. Πώ πώ, αὐτά τά κληρονομικά... τί θυμοί, τί διεκδικήσεις δικαιωμάτων υπάρχουν ἐκεῖ! Καί μάλιστα περισσότερο διεκδικοῦν ἐκεῖνοι πού δέν ἔχουν δίκαιο! Σας βεβαιώνω ὅτι δέν φοβήθηκα, ἢ μᾶλλον δέν σιχάθηκα τίποτα περισσότερο, ἀπό τό νά ἔρχεται κάποιος ἄνθρωπος να με ρωτήσει τί πρέπει να κάνει γύρω ἀπό τά θέματα τά κληρονομικά!

     Δόξα τῷ Θεῷ, ὑπάρχουν ὡραῖοι άνθρωποι, καί ἄνδρες καί γυναῖκες, που λένε: «Εἶμαι ἕτοιμος να παραιτηθῶ ἀπό ἕνα δικαίωμά μου ἀπό τά ἀδέλφια μου»! Πολλές φορές συμβαίνει για μια ζωή ολόκληρη νά μή ποῦν οὔτε καλημέρα τά ἀδέλφια, ἐπειδή νομίζουν ὅτι ἀδικήθηκαν. Φοβερό πράγμα!

     Ακόμα ή πραότητα μπορεῖ νά ὁδηγήσει περισσότερους ἁμαρτωλούς στόν Χριστό καί στήν ἀρετή, παρά ἴσως ἕνας ἔνθεος ζῆλος, μια ευγλωττία λόγου ἤ κάποια μόρφωση. Η πραότητα έχει θετικότερα αποτελέσματα.

     Γονεῖς καί παιδιά, γιά νά ζήσουν ἁρμονικά μέσα στο σπίτι, χρειάζονται τήν πραότητα. Αν γιά μιά στιγμή δέν τήν ἔχει ὁ ἕνας, πρέπει νά τήν διαθέτει ὁ ἄλλος, γιατί αλλιώτικα δέν μποροῦν νά εἶναι εὐτυχισμένοι· μεταξύ τους πάντα θά εἶναι τσακωμένοι.

     Αν πάρετε δύο στουρναρόπετρες (Είδος χαλαζία, που όταν τρίβεται βγάζει σπίθες.) και τις χτυπήσετε τή μία μέ τήν ἄλλη, βγαίνει σπίθα. Το ξέρετε αὐτό· ἔτσι; Ἄν πάρετε μία τέτοια πέτρα καί τήν τρίψετε μ' έναν φελλό, δεν βγαίνει τίποτα! Το ίδιο λοιπόν συμβαίνει καί στούς ἀνθρώπους· δηλαδή ὅταν εἶναι σκληρός ὁ ἕνας, σκληρός καί ὁ ἄλλος, και συγκρουσθοῦν, τότε θα βγάλουν σπίθες, θα βγάλουν φωτιά, θά ἀρχίσουν μάχη! Ἔτσι λοιπόν, τουλάχιστον ὁ ἕνας ἀπό τούς δύο πρέπει νά ἔχει πραότητα.

     Ακόμη τήν πραότητα τήν χρειαζόμαστε καί στίς σχέσεις μας με τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, μὲ τοὺς συνεργάτες μας, με τους γείτονες, με τους συγγενείς, με τους φίλους, μὲ τοὺς συμπολίτες μας. Με όλους χρειάζεται νά ἔχουμε πραότητα, γιατί ἔτσι διατηροῦμε ἀγαθές σχέσεις. Ἡ εὐθιξία, ὁ θυμός καί ἡ μνησικακία χαλοῦν αὐτές τίς σχέσεις, καί μάλιστα καμιά φορά ανεπανόρθωτα.

     Μέ τήν πραότητα κερδίζουμε περισσότερα, παρά μέ τόν θυμό. Μιά ξένη παροιμία λέει: Πιό πολλά πετυχαίνει κανείς μέ μία σταγόνα μέλι, παρά μέ ἕνα βαρέλι ξύδι.

     Καί ἡ ἐντολή τῆς πραότητος –γιατί ἐντολή εἶναι· ὁ Κύριος μακαρίζει,  ἀλλά εἶναι ἐντολή· ὅλοι οἱ μακαρισμοί εἶναι ἐντολές– ἔχει τό ἀντίκρυσμα της, καί αὐτό εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, πού εἶπε: «Μάθετε ἀπ' ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ». (Ματθ. 11, 29) Μάθετε ἀπό ἐμένα ὅτι εἶμαι πρᾶος καίταπεινός στην καρδιά. Πάρετε το μάθημά σας, πάρετε παράδειγμα ἀπό ἐμένα.

     Βλέπετε πῶς συνδέεται ἐδῶ ἡ πραότητα μέ τήν ταπεινοφροσύνη; Ὁ ἐγωιστής δέν μπορεῖ νά ἔχει πραότητα· μόνο ὁ ταπεινός μπορεῖ. Γι' αυτό σᾶς εἶπα προηγουμένως ὅτι συνδυάζουμε τόν πρῶτο μακαρισμό μέ τόν δεύτερο καί τόν τρίτο.

     Ακόμα ὁ Κύριος σ' αυτόν τόν μακαρισμό πρόσθεσε καί τοῦτο: «ὅτι αὐτοὶ κληρονομήσουσι τὴν γῆν». Αλλά ποιά γῆ θά κληρονομήσουν; Θα λέγαμε ὅτι, ἀντίθετα, ἐκεῖνος πού ἔχει πραότητα, ἄν τοῦ ἁρπάξει ὁ γείτονας μερικά μέτρα χωράφι, ἀκριβῶς ἐπειδή ἔχει πραότητα, δέν θά μιλήσει· ἤ θά μιλήσει τόσο, πού ὁ ἄλλος νά μή τόν λάβει υπόψη, καί ἔτσι θά ἀδικηθεῖ. Ποιά γῆ λοιπόν θά κληρονομήσει;

     Πρέπει ἐδῶ νά ποῦμε ὅτι ὅλοι οἱ μακαρισμοί ὑπόσχονται καί ἐπίγεια καί οὐράνια ἀγαθά. Ὁ ἱερός Χρυσόστομος λέει: «Ἂν τε γὰρ πνευματικὸν εἴπῃ τι, οὐκ ἀφαιρεῖται τὰ ἐν τῷ παρόντι βίω· ἄν τε τῶν ἐν τῷ βίῳ τι πάλιν ὑπόσχηται, οὐ μέχρι τούτου την υπόσχεσιν ἵστησι» (Ἅγ. Ἰωάννης Χρυσόστομος. Εἰς τὸ Κατὰ Ματθαῖον, Ὁμιλία ΙΕ΄, κεφ. γ', MPG 57, 227, 11-14.). Δηλαδή: Αν ὑποσχεθεί κάτι πνευματικό, δέν ἀφαιρεῖται τίποτα ἀπό τά παρόντα ἀγαθά· καί ἄν πάλι ὑπόσχεται κάτι ἐπίγειο, δεν σταματάει τήν ὑπόσχεση ἐδῶ, ἀλλά προχωράει παρακάτω. Με ἄλλα λόγια, ἔχουμε ἀμοιβή καί ἐπί τῶν ἐπιγείων πραγμάτων θά τό δεῖτε αὐτό καί ἐπί πνευματικῶν καί οὐρανίων.

     Παράδειγμα εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Ἀβραάμ. Ὅταν ὁ Δαυίδ λέει, στον 36ο Ψαλμό, «οἱ δὲ πραεῖς κληρονομήσουσι τὴν γῆν» (Ψαλμ. 36, 11.), ἐννοεῖ τήν γῆ τοῦ Ἰσραήλ. Καί ὁ Ἀβραάμ ἦταν ἐκεῖνος πού πραγματικά κατέκτησε αὐτή τήν γῆ εἰρηνικά.

     Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἔδειξε τό ἐνδιαφέρον τοῦ Αβραάμ γιά τήν καινούργια γῆ, τήν ὄντως γῆ. Ὅμως αὐτή ἡ γῆ –θά λέγαμε μέ γάμα κεφαλαῖο– δέν εἶναι ἡ γῆ τῆς ἐπαγγελίας· αὐτό θά λέγαμε ὅτι εἶναι ἡ πρώτη φάση. Αὐτή ἡ γῆ εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ!

     Ἀκοῦστε λοιπόν τί γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στην Πρός Εβραίους ἐπιστολή του: «Πίστει παρώκησεν εἰς τὴν γῆν τῆς ἐπαγγελίας ὡς ἀλλοτρίαν, ἐν σκηναῖς κατοικήσας... ἐξεδέχετο γὰρ τὴν τοὺς θεμελίους ἔχουσαν πόλιν, ἧς τεχνίτης καὶ δημιουργὸς ὁ Θεός». Δηλαδή: Μέ πίστη κατοίκησε στή γῆ τῆς ἐπαγγελίας σαν να ήταν ξένη χώρα, ἀλλά δέν ἔκανε σπίτι, σὰν νὰ ἐπρόκειτο να μή μείνει ἐκεῖ. Ζοῦσε ἐκεῖ σε σκηνές, γιατί περίμενε μια άλλη πόλη με θεμέλια σταθερά, τῆς ὁποίας τεχνίτης εἶναι ὁ Θεός, δηλαδή περίμενε τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

     Καί συνεχίζει ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «Κατὰ πίστιν ἀπέθανον οὗτοι πάντες, μὴ λαβόντες τὰς ἐπαγγελίαας, ἀλλὰ πόῤῥωθεν αὐτὰς ἰδόντες καὶ ἀσπασάμενοι, καὶ ὁμολογήσαντες ὅτι ξένοι καὶ παρεπίδημοί εἰσιν ἐπὶ τῆς γῆς. οἱ γὰρ τοιαῦτα λέγοντες ἐμφανίζουσιν ὅτι πατρίδα ἐπιζητοῦσι... νῦν δὲ κρείττονος ὀρέγονται, τοῦτ᾽ ἔστιν ἐπουρανίου» (Έβρ. 11, 9-16.). Δηλαδή: Ὅλοι αὐτοί πέθαναν μέ πίστη, χωρίς να πάρουν τίς ὑποσχέσεις, ἀλλά, ἀφοῦ τίς εἶδαν από μακριά, ἔδωσαν ἀσπασμό, γονάτισαν μπροστά στα αἰώνια αὐτά ἀγαθά τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, καὶ ὁμολόγησαν ὅτι εἶναι ξένοι καὶ προσωρινοί πάνω σ' αὐτή τή γῆ. Ἐκεῖνοι πού μιλᾶνε ἔτσι φανερώνουν ὅτι ζητοῦν πατρίδα... Τώρα ὅμως ἐπιθυμοῦν καλύτερη, δηλαδή ἐπουράνια πατρίδα, ἐπουράνια γῆ.

     Καί τό συμπέρασμα τοῦ Παύλου εἶναι τό ἑξῆς: «Οὐ γὰρ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν» (Ἑβρ. 13, 14.). Δέν ἔχουμε ἐδῶ μόνιμη πατρίδα, ἀλλά ζητᾶμε μέ πόθο τή μελλοντική.

     Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Εὐαγγελιστής αναφέρει: «Καὶ εἶδον οὐρανὸν καινὸν καὶ γῆν καινήν· ὁ γὰρ πρώτος οὐρανὸς καὶ ἡ πρώτη γῆ ἀπῆλθον... καὶ τὴν πόλιν τὴν ἁγίαν Ἱεροσαλήμ καινὴν εἶδον... καὶ ἤκουσα φωνῆς μεγάλης ἐκ τοῦ οὐρανοῦ λεγούσης· ἰδοὺ ἡ σκηνὴ τοῦ Θεοῦ μετὰ τῶν ἀνθρώπων, καὶ σκηνώσει μετ' αὐτῶν, καὶ αὐτοὶ λαὸς αὐτοῦ ἔσονται, καὶ αὐτὸς ὁ Θεὸς μετ' αὐτῶν ἔσται» (Αποκ. 21, 1-3.). Δηλαδή: Τότε είδα ἕναν καινούργιο οὐρανό καί μιά καινούργια γῆ. Καινούργιος οὐρανός και καινούργια γῆ εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ἐκεῖ οἱ ἄνθρωποι, ὅσοι θα σωθοῦν, θά κατοικοῦν μέ τόν Θεό, καί ὁ Θεός θα είναι μαζί τους.

     Ἔτσι λοιπόν ουσιαστικά ἡ γῆ εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, πού θα κληρονομήσουν οἱ πρῶτοι. Καί ὅπως λέει ὁ μέγας Βασίλειος, «ἐκείνη γὰρ ἡ γή, ἡ ἐπουράνιος Ἱερουσαλήμ, οὐ γίνεται τῶν μαχομένων λάφυρον, ἀλλὰ μακροθύμων καὶ πραϋπαθῶν ἀνδρῶν πρόκειται κληρονομία» (Μέγας Βασίλειος, Εἰς τὸν ΛΓ' Ψαλμόν, MPG 29, 356, 31.). Δηλαδή: Γιατί ἐκείνη ἡ γῆ, ἡ ἐπουράνιος Ἱερουσαλήμ, δέν γίνεται νά εἶναι λάφυρο ἐκείνων που μάχονται να αρπάξουν ένα μέτρο χώμα ἀπό τόν ἄλλο, αλλά είναι κληρονομιά για τους μακρόθυμους ἀνθρώπους, για εκείνους που έχουν πραότητα. Αὐτοί τελικά κερδίζουν τή γῆ τῆς ἀληθινῆς ἐπαγγελίας, τῆς ὑποσχέσεως τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

     Ἔτσι, ἀγαπητοί μου, θά ἤθελα νὰ σᾶς ρωτήσω, ἄν, μπροστά σ' αὐτή τή γῆ, τήν καινούργια γῆ, ἀξίζει στ' αλήθεια νά μαχόμαστε σε τούτη ἐδῶ τή γῆ, γιά νά ἀποκτήσουμε λίγα τετραγωνικά μέτρα, καί νά χαλάσουμε τις σχέσεις μας μέ γείτονες, μέ φίλους, ἀκόμη καί μέ στενούς συγγενεῖς, ἴσως καί γιά ὅλη μας τή ζωή! Αξίζει;

     Προσέξτε: Θα μεγαλώσετε, θα βρεθεῖτε λίγο ή πολύ μπροστά σ' αυτό το θέμα της κληρονομικῆς διεκδικήσεως ἤ σέ κάτι ανάλογο. Ἀσφαλῶς δέν μᾶς συμφέρει νά ἔχουμε τέτοιες διαμάχες μέ τούς δικούς μας. Γι' αὐτό ἂς βιαστούμε νά ἀποκτήσουμε αυτήν τή μακαριστή ἀρετή τῆς πραότητος, αὐτήν πού θα πάρουμε μαζί μας. Ὅλες οἱ ἄλλες οἱ διεκδικήσεις θα μείνουν σ' αὐτόν τόν κόσμο· δέν θά πάρουμε μαζί μας τίποτε ἄλλο! Καί τότε, καί ἐδῶ στή γῆ καί στόν Οὐρανό, τό κέρδος μας θά εἶναι αἰώνιο.

     Ἄς ἐπαναλάβουμε λοιπόν αὐτόν τόν θαυμάσιο μακαρισμό: «Μακάριοι οἱ πραεῖς, ὅτι αὐτοὶ κληρονομήσουσι τὴν γῆν»!

     Κυριακή, 3 Δεκεμβρίου 1995

3η ομιλία στην κατηγορία 
« Οἱ Μακαρισμοί ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Οἱ Μακαρισμοί " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/oi-makarismoi
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_18.html?m=1

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας : Ιερά μονή Κομνηνείου.
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Οἱ Μακαρισμοί».🔻
https://drive.google.com/file/d/1SWUXwnar9CGEWX6Ki-Kycr3hLQAyza3b/view?usp=drivesdk

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς «Οἱ Μακαρισμοί».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%9F%CE%B9%20%CE%9C%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%AF.?m=1

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Μακάριοι οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι, ὅτι αὐτῶν ἐστίν ἡ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν.

†.Αγαπητοί μου, ἄν θά θέλαμε νά εἴμαστε ὁλοκληρωμένοι πνευματικά ἄνθρωποι, ὅπως μᾶς θέλει ὁ Χριστός, θά ἔπρεπε νά μελετᾶμε, ἀλλά καί νά ζοῦμε, τήν ἐπί τοῦ ὄρους ὁμιλία τοῦ Κυρίου μας, καί εἰδικότερα τούς ἐννέα μακαρισμούς, πού νομίζω ὅτι εἶναι γνωστοί σέ ὅλους. Επί πλέον ἐδῶ, ἔχουμε ἀσφαλῶς καί τόν Νομοθέτη, πού εἶναι τό τέλειο ὑπόδειγμα, τόν Ἰησοῦ Χριστό. Καί ἐπειδή ὁ Κύριος ἔγινε τέλειος ἄνθρωπος, αυτό σημαίνει ὅτι καί ὁ ἄνθρωπος ἔχει τή δυνατότητα να κάνει πράξη ὅσα εἶπε Ἐκεῖνος.

     Ἡ ἐπί τοῦ ὄρους ὁμιλία λοιπόν εἶναι τέλειος νόμος, ἀνθρώπινα ἐφικτός, δηλαδή πραγματοποιήσιμος. Δέν μπορεῖ νά πεῖ κανείς ὅτι αὐτός ὁ νόμος ἀποτελεῖ ὑπεράνθρωπη κατάθεση εκ μέρους τοῦ νομοθέτου, και εἶναι ὑπεράνθρωπος καί ἀκατόρθωτος στήν ἐφαρμογή του. Ὄχι· εἶναι ἀνθρώπινα ἐφικτός νόμος, ἀλλά καί σωτήριος.

     Ὅταν ὁ Χριστός ὁλοκλήρωσε τους μακαρισμούς, πού περιλαμβάνονται στήν ἐπί τοῦ ὄρους ὁμιλία Του, εἶπε: «Ἔσεσθε οὖν ὑμεῖς τέλειοι, ὥσπερ ὁ πατὴρ  ὑμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς τέλειος ἐστιν». (Ματθ. 5, 48) Αὐτό πού φαίνεται πολύ μακρινό, κι ὅμως εἶναι ἀληθινό, δηλαδή ἡ τελειότητα, εἶναι δυνατόν νά ἐπιτευχθεῖ! Τό λέει ὁ Κύριος: «Να γίνετε τέλειοι, ὅπως καί ὁ Πατέρας σας ὁ οὐράνιος εἶναι τέλειος»! Αὐτό ὅμως δείχνει καί το πόσο μακριά εἴμαστε ἀπό τήν πραγματικότητα του νά βιώσουμε τό Εὐαγγέλιο.

     Μέ τόν νόμο Του αυτόν ὁ Κύριος μᾶς δίνει τή δυ-ατότητα να φτάσουμε στο καθ᾽ ὁμοίωσιν, πού, μετά ἀπό τήν πτώση μας στον Παράδεισο, δέν μπορέσαμε νά τό κάνουμε πράξη.

     Ὁ Θεός μᾶς ἔκανε κατ' εἰκόνα Του. Αυτό βέβαια εἶναι ἔξω ἀπό τή θέλησή μας, καί συνιστᾶ τήν ὕπαρξη πού λέγεται ἄνθρωπος. Αλλά τό καθ' ὁμοίωσιν μᾶς τό ἔδωσε ὡς δυνατότητα γιά νά μποροῦμε να φτάσουμε τό κατ' εἰκόνα καί νά μποροῦμε νά τό ἀξιοποιήσουμε. Αὐτό ὅμως δέν τό κάναμε. Καί ἔτσι ἔρχεται ὁ Κύριος νά μᾶς βοηθήσει να πραγματοποιήσουμε αυτό τό καθ' ὁμοίωσιν.

     Τόν λόγο Του αὐτόν τόν ἐκφώνησε ὁ Κύριος σέ κάποια πλαγιά χαμηλοῦ λόφου ή σε κάποιο χαμηλό όροπέδιο, γι' αὐτό καί δώσαμε τήν ἐπωνυμία ἐπί τοῦ ὄρους ὁμιλία.

     Στό εὐαγγέλιο τοῦ Ματθαίου ἡ ἐπί τοῦ ὄρους ὁμιλία εκτείνεται σε τρία κεφάλαια, καί ἀρχίζει μέ τούς γνωστότατους σέ μᾶς ἐννέα μακαρισμούς. Λέγονται μακαρισμοί γιατί σε κάθε πρόταση προτάσσεται ἡ λέξη ἤ ὁ χαρακτηρισμός μακάριος ἤ μακάριοι· ὅπως: «μακάριοι οἱ πενθοῦντες...», «μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι...» καί οὕτω καθ' ἑξῆς. Καί τοῦτο γιατί ἄν βιωθοῦν αὐτές οἱ ἐννέα προτάσεις πού ὁ Κύριος μᾶς εἶπε, καθιστοῦν τόν ἄνθρωπο μακάριο, δηλαδή εὐτυχή.

     Μακάριος σημαίνει ευτυχής. Παράγεται ἀπό τή λέξη μᾶκος –εἶναι δωρικός τύπος τῆς λέξεως μῆκος– πού σημαίνει μάκρος. Γιά τόν ἄνθρωπο ἀποδίδεται ὡς μέγας, ψηλός στό ἀνάστημα, καί κατ' επέκταση ἐπίσημος, ἰσχυρός, ἱκανοποιημένος, εὐτυχής. Ωστόσο ἡ ἐτυμολογία τῆς λέξεως εἶναι ἀμφισβητούμενη. Από τήν ἴδια ρίζα βγαίνει καί παράγεται καί ἡ λέξη ὁ Μακεδών, πού ἐκφράζει τόν μακρύ, δηλαδή τόν ψηλό ἄνδρα –διότι οἱ Μακεδόνες ἦταν ἄνδρες ὑψηλοί, ἰσχυροί– τόν ἰσχυρό ἄνδρα, ἀλλά καί ἡ Μακεδονία εἶναι ἡ χώρα πού κατοικεῖται ἀπό τούς Μακεδόνες, πού εἶναι ψηλοί ἄνδρες.

     Ἡ μακαριότητα ἀνταποκρίνεται στον βαθύτερο πόθο τῆς πραγματικῆς εὐτυχίας. Ὁ ἄνθρωπος πλάσθηκε γιά νά εἶναι εὐτυχής· ἔχασε ὅμως αὐτή του τή δυνατότητα ἐξαιτίας τῆς ἁμαρτίας του.

     Ὁ Χριστός λοιπόν ἔρχεται νά ἀποκαταστήσει αὐτήν τή μακαριότητα· γι' αυτό στον πρῶτο μακαρισμό συνοπτικά λέει «ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν», (Ματθ. 5, 3.) δική τους εἶναι ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν, δηλαδή ή πλήρης απολαβή τῆς ἀληθινῆς, τῆς ἄφθαρτης καί αἰώνιας ευτυχίας και μακαριότητος. Χάσαμε τον Παράδεισο, ἀλλά ἔρχεται τώρα νά ἀποκαταστήσει αὐτή τήν απώλεια ὁ Κύριος καί νά μᾶς δώσει τη Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, λέγοντας τον πρώτο μακαρισμό.

     Μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ λοιπόν, ὡς ἀρχίσουμε σήμερα με αυτόν. Λέει: «Μακάριοι οι πτωχοὶ τῷ πνεύματι, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν». Νά τό μεταφράσω: Εὐτυχισμένοι ὅσοι εἶναι πτωχοί “τῷ πνεύματι” –δεν μεταφράζω αυτή τη δοτική– γιατί σ' αὐτούς ἀνήκει ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν.

     Ἐκ πρώτης όψεως φαίνεται περίεργο το πώς μακαρίζονται οἱ «πτωχοὶ τῷ πνεύματι». Μήπως πρόκειται γιά τούς ἀνόητους, δηλαδή αυτούς πού, κατά μία ἔκφράση, είναι "φτωχοί από πνεύμα"; Αυτοί λοιπόν είναι μακάριοι, ἐπειδή πιθανῶς, μέ τήν ἀργοστροφία τοῦ πνεύματός τους, δέν θά τούς δινόταν ἡ εὐκαιρία να ἁμαρτήσουν. Ὁ Θεός να φυλάξει! Βεβαίως όχι.

     Ὁ Θεός ἔκανε τὸν ἄνθρωπο εύστροφο, καί δέν Τοῦ ἀρέσει ἡ ἀνοησία, δέν τή θέλει. Καί ἄν θέλετε, θα σᾶς ἀναφέρω, ἔτσι, δειγματοληπτικά, πῶς ὁ Κύριος ἀντιμετώπιζε τέτοιες περιπτώσεις. Κάποτε, μέ κάποια ἀφορμή, εἶπε στούς μαθητές Του: «ἀκμὴν καὶ ὑμεῖς ἀσύνετοί ἐστε;» (Ματθ. 15, 16), ὥστε κι ἐσεῖς εἶστε ἀνόητοι; Καί σέ ἄλλη περίπτωση εἶπε: «οὔπω νοεῖτε, οὐδὲ μνημονεύετε;», (Ματθ. 16, 9) δέν καταλαβαίνετε καί δέν θυμᾶστε; Καί ἀκόμα στούς δύο μαθητές πρός Ἐμμαούς εἶπε: «Ὦ ἀνόητοι καὶ βραδεῖς τῇ καρδίᾳ», (Λουκ. 24, 25) ώ άμυαλοι και βραδυκίνητοι στόν νοῦ, ἀργόστροφοι! Ὅλα αὐτά δείχνουν ὅτι ὁ Θεός δέν ἀγαπάει τόν ἀνόητο άνθρωπο. Ο Θεός ἔκανε τόν ἄνθρωπο εὐφυή, εύστροφο, τόν ἔκανε νά ἔχει γρήγορη αντίληψη.

     Τότε τί ἐννοεῖ ὅταν λέει «μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι»; Πρόκειται γιά ἐκείνους πού ἔχουν μικρή, φτωχή ιδέα για τον εαυτό τους. Προσέξτε όμως, γιατί ἔχει καί ἄλλη μια σημασία, πού θά τή δοῦμε πρός τό τέλος του θέματός μας.

     Ὁ Κύριος, ὅπως μᾶς λέει ὁ προφήτης Ησαΐας, «ἦλθε εὐαγγελίσασθαι πτωχοίς», (Ησ. 61, 1) ἦλθε για να φέρει εὐχάριστα νέα στους φτωχούς. Μήπως ἐννοεῖ στό βαλάντιο, στην τσέπη φτωχοί; Ἦλθε δηλαδή νά πεῖ: «Ξέρετε, ἐδῶ στή σύναξη πού ἔχουμε δέν δέχομαι νά ὑπάρχουν πλούσιοι. Θέλω νά ὑπάρχουν φτωχοί, γιατί ήρθα να μιλήσω και να πω χαρούμενα πράγματα στους φτωχούς»! Αὐτό εἶναι; Ὄχι!

     Ποιοί λοιπόν εἶναι αὐτοί οἱ πτωχοί; Εἶναι ἐκεῖνοι πού ἔχουν τήν αἴσθηση τῆς πνευματικῆς καί ἠθικῆς τους ανεπάρκειας, από θρησκευτικής πλευράς βέβαια, ὄχι διανοητικής! Αυτοί θά ἀποδέχονταν τό Εὐαγγέλιο. Αὐτή εἶναι ἡ φυσιολογική τοποθέτηση. Θά δέχονταν τὸ Εὐαγγέλιο, διότι, απλούστατα, θα είχαν ταπείνωση.

     Γι' αυτό οἱ Φαρισαῖοι καί οἱ Γραμματεῖς, πού αισθάνονταν πνευματική καί ἠθική επάρκεια –νόμιζαν ὅτι δέν εἶχαν ἀνάγκη, γιατί ἦταν ἐντάξει ἄνθρωποι, ἦταν φτασμένοι– αυτοί δέν δέχθηκαν τό Εὐαγγέλιο.

     Βλέπετε λοιπόν ὅτι φτωχός εἶναι ἐκεῖνος πού ἔχει φτωχή ἰδέα γιά τόν ἑαυτό του.

     Ἐδῶ ὅμως θά ἤθελα νά σᾶς πῶ ὅτι φτωχός δέν εἶναι ἐκεῖνος πού πάσχει από αισθήματα μειονεκτικότητος, γιατί αὐτό εἶναι τό ἄλλο ἄκρο στόν ἄξονα του ἐγωισμοῦ. Ὁ ἄξονας τοῦ ἐγωισμοῦ ἔχει δύο πόλους· ὁ ἕνας εἶναι τά αἰσθήματα ὑπεροχῆς καί ὁ ἄλλος πόλος εἶναι τά αἰσθήματα μειονεκτικότητος. Αλλοίμονο ἄν θα λέγαμε ὅτι ἐδῶ μακαρίζονται αὐτοί πού ἔχουν αἰσθήματα μειονεκτικότητος! Να φυλάξει ὁ Θεός! Αὐτοί εἶναι νοσηροί ἄνθρωποι. Τό ὑπογραμμίζω. Θά μακάριζε ποτέ ὁ Κύριος τούς νοσηρούς ἀνθρώπους;... Δέν είναι ποτέ δυνατόν.

     Λοιπόν, πτωχεία εἶναι ἡ αἴσθηση τῆς πνευματικῆς καί ἠθικῆς ἀνεπάρκειας, τό νά αἰσθάνομαι δηλαδή ὅτι δέν εἶμαι ἀνεβασμένος ἄνθρωπος, ὅτι ὑπολείπομαι. Αὐτό ὅμως μπορῶ νά τό κάνω μόνο ὅταν ἔχω αὐτογνωσία. Ἡ αὐτογνωσία εἶναι σπουδαῖο στοιχεῖο, καί βγαίνει ἀπό ἕνα ταπεινό καί εἰλικρινές κοίταγμα τοῦ ἑαυτοῦ μας. Ὅταν κοιτάξουμε με ειλικρίνεια τόν ἑαυτό μας, τότε θα μποροῦμε νά μιλᾶμε γιά σωστή αὐτογνωσία. Γενικά θα λέγαμε πώς αυτό εἶναι ἡ ταπείνωση. Ὅταν ἔχουμε ταπείνωση, θά βλέπουμε μέ ἀκρίβεια καί μέ ειλικρίνεια τόν ἑαυτό μας, καί δέν θά θέλουμε νά τόν δικαιολογούμε. Καί ταπείνωση βέβαια δέν εἶναι το σκυμμένο κεφάλι –μερικοί σκύβουν το κεφάλι, και νομίζουμε ὅτι εἶναι ταπεινοί!– αλλά το σκυμμένο φρόνημα· καί ἀκριβέστερα εἶναι ἡ ἀληθινή γνώση της καταστάσεως τῆς ψυχῆς μας.

     Ὁ μέγας Βασίλειος λέει ὅτι ταπείνωση εἶναι: «Η ἀπόθεσις τοῦ ματαίου φρονήματος καὶ ἡ ἀπὸ τοῦ ἐπάρματος καὶ ὕψους ἀλαζονικοῦ καὶ οἰήματος διακένου πρὸς τὴν οἰκείαν ἀξίαν ἐπάνοδος», (Μ. Βασίλειος, Λόγος εἰς τὸν προφήτην Ησαΐαν, LTC 2.86.16.) δηλαδή νά ἀποθέσεις τό μάταιο φρόνημα, να φύγεις από ἐκείνη τήν ἀλαζονική ἔπαρση, τήν οἴηση, την κούφια ὑπερηφάνεια, καί νά γυρίσεις σ' ἐκεῖνο πού εἶσαι, ἐκεῖνο πού ἀξίζεις.

     Ἐκεῖνο πού θά ἤθελα νά θυμᾶστε εἶναι οἱ τελευταῖες λέξεις: Ταπείνωση εἶναι ἡ «πρὸς τὴν οἰκείαν ἀξίαν ἐπάνοδος», τό νά γυρίσεις πίσω στον πραγματικό ἑαυτό σου, καί νά πεῖς "εἶμαι αυτό". Νά ἔχεις ἀκριβῆ γνώση τοῦ ἑαυτοῦ σου. Ἄν σου ζητήσουν να κάνεις κάτι καί τό μπορεῖς, τότε νά πεῖς "ναί, θά τό κάνω". Δέν εἶναι ὑπερηφάνεια, ἀφοῦ ξέρεις ὅτι μπορεῖς νά τό κάνεις. Ἄν πεῖς στόν ἑαυτό σου "μπορώ" καί στούς ἄλλους πεῖς "δέν μπορῶ", αυτό πολλές φορές δέν εἶναι ταπείνωση, ἀλλά αἴσθημα μειονεκτικότητος, είναι ψευτοταπείνωση!

     Καί στό βιβλίο τῶν Παροιμιῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἀναφέρεται: «οἱ ἑαυτῶν ἐπιγνώμονες σοφοί», (Παρ. Σολ. 13, 10.) σοφοί εἶναι αὐτοί πού ξέρουν τόν ἑαυτό τους.

     Καί ἀκόμη στή Φιλοκαλία ἀπό τούς Πατέρες διαβάζουμε: «Ἀρχὴ προόδου τὸ ἐπιγνῶναί τινα ἑαυτόν». Ἡ ἀρχή τῆς προκοπῆς εἶναι τό να γνωρίζει κανείς τόν ἑαυτό του. Εἶναι ἐκεῖνο τό «γνώθι σαυτόν» (Βλ. Plutarchi moralia, vol. 6, 2, Adversus Colotem, TLG 1118, C, 7 - 11. «...καὶ τῶν ἐν Δελφοῖς γραμμάτων θειότατον ἐδόκει τὸ "γνῶθι σαυτόν"· ὃ δὴ καὶ Σωκράτει τῆς ἀπορίας καὶ ζητήσεως ταύτης ἀρχὴν ἐνέδωκεν, ὡς Ἀριστοτέλης ἐν τοῖς Πλατωνικοῖς εἴρηκε...». Platonis opera, Alcibiades ii, TLG 124, a.7-b.1. «...ἀλλ᾽, ὦ μακάριε, πειθόμενος ἐμοί τε καὶ τῷ ἐν Δελφοῖς γράμματι, γνῶθι σαυτόν, ὅτι οὗτοι...»)πού ἔλεγε ὁ Σωκράτης, καί τό ὁποῖο εἶχε πάρει ἀπό τή μετώπη τοῦ ναοῦ τοῦ Ἀπόλλωνος στους Δελφούς. Ὅλη του ἡ φιλοσοφία, ἡ λεγόμενη σωκρατική φιλοσοφία, ἡ πλατωνική, ἐκεῖ κινεῖται, πάνω στό «γνώθι σαυτόν», δηλαδή στο περίφημο ανθρωπολογικό λεγόμενο πρόβλημα, στό τί εἶναι ὁ ἄνθρωπος, στο ποιός εἶμαι ἐγώ.

     Ὅταν πέθαινε ὁ Σωκράτης, ἕνας μαθητής του ἐκδήλωσε ὅλη του τη λύπη γιατί ἔβλεπε ὅτι χάνεται ἕνας φιλόσοφος πού τά γνώριζε όλα. Αλλά ο φιλόσοφος Σωκράτης τοῦ ἀπάντησε: «Εν οἶδα, ὅτι οὐδὲν οἷδα» (Epicteti, dissertationes ab Arriano digestae, Περὶ ἀνομολογίας, TLG 2, 21, 10. ἔκδ. Teubner, Leipzig 1916. «ἔχω ἣν δεῖ συναίσθησιν τὸν μηδὲν εἰδότα, ὅτι οὐδὲν οἶδα», κ.ά.) «Απατᾶσαι, ἀπατᾶσαι! Μόνο ἕνα πράγμα γνωρίζω, ὅτι δέν ξέρω τίποτα»! Ὁ Σωκράτης είχε αυτογνωσία, ἤξερε τί μποροῦσε νά μαθαίνει ἕνας ἄνθρωπος καί τί μποροῦσε νά γνωρίζει ὁ ἴδιος. Καί μόνο γιατί εἶχε αὐτή τή γνώση τῆς πνευματικῆς, τῆς διανοητικῆς ἀνεπάρκειάς του, αὐτό τόν καθιστούσε πράγματι σπουδαῖο καί σοφό. Ο Σωκράτης πάνω στο «γνώθι σαυτόν» ἔκτισε τή φιλοσοφία του.

     Καί ὁ Μένανδρος, πού ἦταν συγγραφέας θεατρικῶν ἔργων, ὅπως ὁ Σοφοκλής, ὁ Εὐριπίδης καί ἄλλοι, ἔλεγε: «γένοιο οἷος ἔσσι» (Ευστράτιος, ἀρχιεπίσκοπος Θεσ/νίκης, Ommentarii ad Homeri Odysseam, 2 vols. in 1, TLG Od 1, 277, 36-38. «Τὸ δὲ τοῖος ἐὼν οἷος ἐσσί, ὠφέλησε τον Πίνδαρον εἰπεῖν πρὸς ἀγαθὸν ἄνδρα τινὰ τὸ καλὸν νόημα ἐκεῖνο, τὸ γένοιο οἷος ἐσσί. ὡς μὴ ἔχων δηλαδὴ κρείττονα πρὸς ὃν ἂν ὅμοιος γένοιο.»), εἴθε νά γίνεις ἐκεῖνος πού πραγματικά εἶσαι· δηλαδή να ψάξεις να βρεῖς ποιός εἶσαι, καί νά γίνεις αυτό πού εἶσαι δημιουργημένος να γίνεις. Ὁ ἐγωισμός ὅμως καί ἡ ὑπερηφάνεια, δυστυχῶς, ἐμποδίζουν τόν ἄνθρωπο νά δεῖ τόν ἑαυτό του.

     Ἡ ταπείνωση θα λέγαμε ὅτι ἔχει τρεῖς πτυχές:

     Ἡ πρώτη εἶναι ἡ ἠθική αυτογνωσία, αὐτή πού δέν εἶχαν δυστυχῶς οἱ Ἀρχιερεῖς, οἱ Γραμματεῖς καί οἱ Φαρισαῖοι τῆς ἐποχῆς τοῦ Χριστοῦ. Πίστευαν γιά τόν ἑαυτό τους ὅτι εἶναι ἄμεμπτοι... Κι ὅμως εἶναι ἐκεῖνοι πού σταύρωσαν τόν Χριστό! Τέλος πάντων. Ἡ ἠθική αὐτογνωσία εἶναι τό να γνωρίζεις ποιός εἶσαι, νά δεῖς τήν ἁμαρτωλή σου κατάσταση. Νά μή λές "δέν ἔκανα τίποτα ἄσχημο στη ζωή μου, εἶμαι σπουδαῖος, εἶμαι ἠθικότατος ἄνθρωπος". Εἶναι μερικοί πού ἔτσι λένε, καί εἶναι δυστύχημα! Πρέπει να βλέπουμε τις ροπές μας, αὐτές πού ἔχουμε μέσα μας, καί πού θά ντρεπόμαστε νά τίς δημοσιοποιήσουμε. Εἶναι ροπές βρώμικες, ποικίλες ροπές, πού θα ντρεπόμαστε νά τίς πούμε! Δεν κάναμε ἴσως καμία πράξη ως πρός τις ροπές αυτές, ἀλλά ὅμως ἔχουμε μέσα μας ένα ακάθαρτο ύποσυνείδητο, καί κατ' ἐπέκταση μία ἀκάθαρτη συνείδηση. Ἔχουμε αἰσθήματα ἀκάθαρτα, ἔχουμε λογισμούς και ἐπιθυμίες ἀκάθαρτες, που βέβαια δεν φαίνονται στους πολλούς. Πῶς μποροῦμε λοιπόν να λέμε ότι είμαστε σπουδαίοι;

     Ἔλεγε ὁ Ψαλμωδός, στον 18ο Ψαλμό: «καὶ ἐκ τῶν κρυφίων μου καθάρισόν με», (Ψαλμ. 18, 13) νά μέ καθαρίσεις ἀπό ἐκεῖνα πού είναι μέσα μου κρυφά. Ἄν ἔπρεπε να μιλήσουμε μέ μία σύγχρονη γλώσσα, θα λέγαμε: «Κύριε, καθάρισέ μου τό ὑποσυνείδητο». Οἱ ἀσκητές πού πήγαιναν στήν ἔρημο γιά βαριά άσκητική, τό ἔκαναν για να καθαρίσουν το υποσυνείδητό τους. Ρωτήστε, ἄν θέλετε, ἕναν ψυχίατρο, ἕναν ψυχολόγο, ἄν εἶναι εὔκολο ή δύσκολο να καθαρίσει κανείς το υποσυνείδητό του. Θὰ σᾶς ἔλεγε πώς είναι αδύνατον! Ε, θα λέγαμε, ὄχι ἀκριβῶς, ἀλλά περίπου ἀδύνατον. Πράγματι, μπορεῖ κάποιος να καθαρίσει τόν ἑαυτό του, το υποσυνείδητό του, ἀλλά μέ πολύ βαριά ἄσκηση. Δηλαδή, μέ ἄλλα λόγια, πρέπει να ξέρουμε ότι στα μάτια τοῦ Θεοῦ δὲν εἴμαστε σπουδαῖοι καί τρανοί! Αρα λοιπόν πρέπει νά ἔχουμε αὐτογνωσία.

     Ὁ ἀπόστολος Παῦλος, κατεβαίνοντας τα τρία σκαλοπάτια τῆς ταπεινώσεως, στην αρχή ἔλεγε: «Εἶμαι ὁ ἔσχατος τῶν Ἀποστόλων». Ὅταν πέρασαν κάποια χρόνια, έλεγε: «Εἶμαι ὁ ἔσχατος τῶν ἀνθρώπων». Καί ὅταν πέρασαν πάλι μερικά χρόνια, έλεγε: «Εἶμαι ὁ ἔσχατος τῶν ἁμαρτωλών». (Α΄ Κορ. 15, 7-9. Ἐφεσ. 3, 8. Α' Τιμ. 1, 15.) Ποιός; Ο Παύλος!

     Να θυμηθούμε και τον τελώνη από την παραβολή τοῦ τελώνου καί τοῦ φαρισαίου. Θα λέγαμε "δέν εἶμαι ἅγιος". Αλλά η εντολή λέει «ἅγιοι γίνεσθε, ὅτι ἐγὼ ἅγιός εἰμι» (Α΄ Πέτρ. 1, 16. Πρβλ. Λευΐτ. 20, 6. Ματθ. 5, 48.) Ἀφοῦ λοιπόν τό λέει ἡ ἐντολή τοῦ Θεοῦ να γίνουμε ἅγιοι –δεν είμαστε βέβαια– πρέπει αναμφισβήτητα να είμαστε στον δρόμο να γινόμαστε ἅγιοι.

     Ἡ δεύτερη πτυχή τῆς ταπεινώσεως εἶναι ἡ διανοητική αυτογνωσία, εκείνη που αναφέρεται στην ακριβή γνώση τῶν διανοητικῶν προσόντων.

     Ὁ ἀπόστολος Παύλος λέει: «Μὴ ὑπερφρονεῖν παρ' ἃ δεῖ φρονεῖν, ἀλλὰ φρονεῖν εἰς τὸ σωφρονείν» (Ρωμ. 12, 3.). Δηλαδή: Νά μή φρονεί κανείς γιά τόν ἑαυτό του ὅτι εἶναι παραπάνω ἀπό ἐκεῖνο πού πρέπει να φρονεῖ, ἀλλά νά φρονεῖ ἔτσι ὥστε νά μπορεί να είναι σώφρων. Νά ἔχουμε, λέει, γνώση τῶν διανοητικῶν μας δυνάμεων και καταστάσεων.

     Καί ἄν ἀκόμη ἔχουμε προσόντα, ἄς θυμηθοῦμε ἐκεῖνο πού λέει πάλι ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «οὐχ ὅτι ἱκανοί ἐσμεν ἀφ' ἑαυτῶν λογίσασθαί τι ὡς ἐξ ἑαυτῶν, ἀλλ' ἡ ἱκανότης ἡμῶν ἐκ τοῦ Θεοῦ» (B' Kop. 3,5.). Δηλαδή: Δέν εἴμαστε ἀπό μόνοι μας ἱκανοί, ἀλλά ἄν ἔχουμε κάτι, μιὰ ἱκανότητα, ένα προσόν, αὐτό εἶναι ἀπό τόν Θεό, ὁ Θεός μᾶς τό ἔδωσε. Μάλιστα κάπου ἀλλοῦ λέεἰ: «Τί καυχᾶσαι ὡς μὴ λαβών;» (Α΄ Κορ. 4, 7.). Γιατί ὑπερηφανεύεσαι ὅτι εἶναι δικά σου αὐτά πού ἔχεις, σάν νά μήν τά ἔχεις πάρει; Τίποτα δέν ἔχουμε πού νά μή μᾶς τό ἔχει δώσει ὁ Θεός. Ὅ,τι ἔχουμε, ὁ Θεός μας τό ἔχει δώσει.

     Ας θυμηθοῦμε ἀκόμη νά τό πῶ ἔτσι τα "χαρτία τοῦ Σωκράτους". Τον ρώτησαν κάποτε: «Γιατί δεν γράφεις αὐτά τά σοφά που λές;», καί ἐκεῖνος ἀπάντησε: «Θεωρώ ότι τα χαρτιά είναι πιο ακριβά, πιο πολύτιμα ἀπό τά λόγια ποὺ θὰ ἔγραφα»! (Ioannis Stobaei anthologium, Περὶ τοῦ γνώθι σαυτόν, ΤΟ 3, 21, 9. «Σωκράτης έρωτηθεὶς διὰ τί οὐ συγγράφει, "ὅτι" εἶπεν "ὁρῶ τὰ χαρτία πολὺ τῶν γραφησομένων τιμιώτερα". ») Ακούσατε;

     Να θυμηθοῦμε καί τά "κοχύλια τοῦ Νεύτωνος", πού ὅταν τοῦ εἶπαν κάποτε ότι είναι σοφός, ἐκεῖνος εἶπε: «Ξέρετε τί εἶμαι; Είμαι σαν ἕνα μικρό παιδάκι πού εἶναι στήν παραλία ἑνός ἀπέραντου ὠκεανοῦ γνώσεων, καί παίζει μέ τά βοτσαλάκια καί μέ τά κοχύλια»! Μόνο αυτά μπορεί να γνωρίζει το μικρό παιδάκι. Αυτό λέγεται διανοητική ταπείνωση.

     Ὁ Ἀμπέρ ἐπίσης –καθηγητής Πανεπιστημίου– πήγαινε καί ἄκουγε τό κατηχητικό μάθημα πού ἔκανε ἔνας φοιτητής του. Εκπληκτος λοιπόν ὁ φοιτητής του εἶπε: «Κύριε καθηγητά, ἔρχεστε νά ἀκούσετε ἐμένα;...». Καί ὁ Ἀμπέρ τοῦ λέει: «Ναί, παιδί μου, ναί. Καταρχάς μου θυμίζεις αὐτά πού ἔμαθα μικρός· καί ὕστερα μιλᾶς τόσο όμορφα, που θα ήθελα να σε ἀκούω»! Ακούσατε; Ο πολύς Αμπέρ! Αυτό είναι δινοητική ταπείνωση.

     Καί τέλος ἔχουμε τή σωματική ή την υλική, θα λέγαμε, αυτογνωσία, που είναι να γνωρίζουμε τα σωματικά μας προσόντα, τις προσωπικές μας δυνατότητες. Να μή λέμε «Εἶμαι όμορφος –ἢ τοῦτο ἡ ἐκεῖνο– καί πρέπει να με προσέχουν ὅλοι». Να έχουμε ταπείνωση.

     Ο Κύριος, τέλος, είπε: «μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι» (Ματθ. 5, 3.). Αὐτό θά πεῖ: Μακάριοι ἐκεῖνοι ποὺ εἶναι φτωχοί μέ τή δική τους προαίρεση, ἐπειδή οἱ ἴδιοι τό θέλουν να είναι φτωχοί.

     Ὁ ἱερός Χρυσόστομος λέει: «Πνεύμα γὰρ ἐνταῦθα τὴν ψυχὴν καὶ τὴν προαίρεσιν εἴρηκεν» (Αγ. Ιωάννης Χρυσόστομος. Εἰς τὸ Κατὰ Ματθαῖον, MPG 57, 224, 15-16.). Διότι ἐδῶ ὁ Κύριος εἶπε πνεύμα τήν ψυχή καί τήν προαίρεση. Κι όπως λέει ο Ζιγαβηνός, «διότι οὐδὲν τῶν ἀπροαιρέτων μακαριστόν· πᾶσα γὰρ ἀρετὴ τῷ ἔκουσίῳ χαρακτηρίζεται». Τίποτε δέν μαχαρίζεται χωρίς προαίρεση· γιατί ἡ ἀρετή λογίζεται σ' αὐτόν πού τή θέλει. Δηλαδή: Μένω φτωχός –από χρήματα– γιατί θέλω να μένω φτωχός. Όχι γιατί δέν ἔχω τήν ίκανότητα να γίνω πλούσιος, ἀλλά θέλω να μένω χωρίς περιουσία για κάποιο σκοπό: γιά τή δόξα τοῦ Θεοῦ, γιά τήν οἰκοδομή τῆς Ἐκκλησίας Του, γιά τήν ἱεραποστολή, καί λοιπά.

     Αγαπητοί μου, ὁ καρπός αὐτῆς τῆς ἑκούσιας πτωχείας καί ταπεινώσεως εἶναι ἡ ἀπόκτηση τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἀρχίζει ἀπό μέσα μας καί ὁλοκληρώνεται στον Οὐρανό. Γιά νά βρεθοῦμε λοιπόν στη Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, πρέπει να περάσουμε ἀπό τήν πολύ-πολύ χαμηλή πορτούλα που λέγεται ταπείνωση.

Κυριακή, 19 Νοεμβρίου 1995

1η ομιλία στην κατηγορία 
« Οἱ Μακαρισμοί ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Οἱ Μακαρισμοί " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/oi-makarismoi
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_18.html?m=1

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας : Ιερά μονή Κομνηνείου.
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Οἱ Μακαρισμοί».🔻
https://drive.google.com/file/d/1SWUXwnar9CGEWX6Ki-Kycr3hLQAyza3b/view?usp=drivesdk

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς «Οἱ Μακαρισμοί».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%9F%CE%B9%20%CE%9C%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%AF.?m=1

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ἡ Σταύρωση καί τά κατ΄αὐτήν συμβάντα. Ἡ μετάνοια τοῦ ληστοῦ.

†.«Καὶ ὅτε ἀπῆλθον ἐπὶ τὸν τόπον τὸν καλούμενον Κρανίον, ἐκεῖ ἐσταύρωσαν αὐτὸν καὶ τοὺς κακούργους ὃν μὲν ἐκ δεξιῶν ὃν δὲ ἐξ ἀριστερῶν. ὁ δὲ Ἰησοῦς ἔλεγε· πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι.».

     Καί οἱ μέν «παραπορευόμενοι» (Ματθ. 27, 39. Μάρκ. 15, 29), οἱ περί τόν Ἰησοῦν, δηλαδή οἱ ἀρχιερεῖς, οἱ γραμματεῖς, οἱ πρεσβύτεροι, οἱ φαρισαῖοι, οἱ στρατιῶτες, κι αὐτοί ἀκόμη οἱ ληστές που συσταυρώθηκαν μέ τόν Ἰησοῦ, αὐτά ἔπραξαν· ἔβριζαν και χλεύαζαν πικρότατα. Ὁ Ἰησοῦς ὅμως πῶς συμπεριφέρθηκε; Μήπως με κατάρες; Μήπως μέ ὕβρεις; μέ ἀπειλές; Ζήτησε τυχόν ἀπό τόν οὐρανό να πέσει πῦρ, φωτιά, καί νά τούς κατακάψει, ὅπως κάποτε ζήτησαν οἱ Μαθητές Του Ἰάκωβος καί Ἰωάννης γιά τήν συμπεριφορά τῶν Σαμαρειτῶν; Καί θυμᾶστε τί τούς ἀπάντησε τότε ὁ Κύριος; «οὐκ οἴδατε ποίου πνεύματός ἐστε ὑμεῖς· ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε ψυχὰς ἀνθρώπων ἀπολέσαι, ἀλλὰ σῶσαι» (Λουκᾶ 9, 55-56). Ἐκεῖνος πού ἀπάντησε τότε ἔτσι δέν ἦταν δυνατόν τώρα να συμπεριφερθεί διαφορετικά. Γι' αὐτό καί ἀπευθυνόμενος πρός τόν Οὐράνιο Πατέρα λέει: «πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι» πατέρα μου, συγχώρεσέ τους, ἄφησε σ' αὐτούς τούτο τό ἔγκλημά τους, γιατί δέν ξέρουν τί κάνουν.

     Το μεγαλύτερο μέρος, ἀγαπητοί μου, τῆς παραμονῆς του ἐπί τοῦ σταυροῦ ὁ Κύριος τό πέρασε σιωπηλά μόνο κατά διαστήματα μιλοῦσε, αλλά πολύ σύντομα καί πολύ ἐπιγραμματικά.

     Επτά λόγους εἶπε ἐπί τοῦ σταυροῦ ὁ Κύριος. Οἱ τρεῖς πρῶτοι λόγοι. Του αναφέρονται στο περιβάλλον Του, δηλαδή στους εχθρούς Του, στον ἕνα ἀπό τούς δύο ληστές, στη Μητέρα Του καί τόν Ἰωάννη τον μαθητή Του. Οἱ ἄλλοι τρεῖς λόγοι του αναφέρονται σ' αὐτὸ τὸ πάθος Του, ὅπως το «διψῶ». Τέλος, ὁ ἕβδομος λόγος Του ἀναφέρεται στον Ουράνιο Πατέρα Του, πρός τόν Οποῖο καί ἐμπιστεύεται την ψυχή του. Ἐπίσης, ὁ πρῶτος  λόγος, ὅπως καί ὁ τελευταῖος, ἀναφέρονται στον Ουράνιο Πατέρα· δηλαδή ἀρχίζει καί τελειώνει ὁ Κύριος ἐπί τοῦ σταυροῦ μέ προσευχή πρός τόν Πατέρα Του.

     Οἱ ἑπτά αὐτοί λόγοι τοῦ Κυρίου, παρά τήν βραχύτητά τους, ἀποτελοῦν ἀνακεφαλαίωση ὁλόκληρης της ἠθικῆς καί δογματικῆς διδασκαλίας Του, ἀλλά καί μία ἐπιτομή τῆς ἁγίας ζωής του, τῆς μοναδικῆς ἁγιότητος πού ποτέ ἔζησε ἄνθρωπος ἐπάνω στή γῆ.

     Ὁ πρῶτος λόγος τοῦ Κυρίου, εὐθύς μετά τήν Σταύρωση, καί μέσα σε εχθρικότατο περιβάλλον, ὡς ἀπάντηση σέ ὅ,τι ἔγινε, σέ ὅ,τι ἐγίνετο καί σέ ὅ,τι ἐλέγετο γύρω του ἀπὸ τοὺς παραπορευομένους, δηλαδή τους ἀρχιερεῖς καί γραμματεῖς καὶ φαρισαίους, τους στρατιώτες καί τούς ληστές, ἦταν ἡ ἀπάντηση: «πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι.». Τί μεγαλεῖο ἔδειξε ὁ Κύριος! Ἐνῶ οἱ ἄνθρωποι ἔπεφταν ὅλο καί χαμηλότερα και κατέβαιναν ἕνα προς ένα τά σκαλοπάτια τῆς ἀνθρώπινης ἀξιοπρεπείας, ὁ Κύριος έμενε πάντοτε στο ὕψος που κατείχε. «πάτερ, ἄφες αὐτοῖς»· βραχύτατη, ἀλλά περιεκτικότατη προσευχή.

     Όπως είναι γνωστό, οἱ Ρωμαῖοι κατεδίκασαν τον Ἰησοῦ μὲ τὸ αἰτιολογικό ότι έλεγε τον Θεό δικό του Πατέρα, δηλαδή ἔλεγε ὅτι ἔχει πατέρα τόν Θεό.

     Ὁ Κύριος, μέ τόν λόγο Του αὐτόν, «πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι», συνεκεφαλαίωσε όλη τὴν ἠθική διδασκαλία Του, καί ὅσοι ὑπῆρξαν γνήσιοι μαθητές Του, τον μιμήθηκαν. Ο πρωτομάρτυς Στέφανος, λιθοβολούμενος, έκραζε: «Κύριε, μή στήσῃς αὐτοῖς τὴν ἁμαρτίαν ταύτην» (Πράξ. 7, 60), μή λογαριάσεις τήν ἁμαρτία που τώρα με λιθοβολούν. Καί ὁ ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος, λιθοβολούμενος κι αὐτός, προσευχόταν με τις ἴδιες περίπου λέξεις: «Παρακαλώ, Κύριε, Θεέ Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τι ποιούσι».

     Στὸν ὀνειδισμό τοῦ Χριστοῦ ἀπ' ὅλους, ἀπὸ ὅλο τό περιβάλλον τοῦ Κυρίου, μετεῖχαν, ὅπως θὰ θυμᾶστε, καί οἱ δύο ληστές. Ὅταν ὅμως ὁ ἕνας ἐκ τῶν δύο ληστῶν ἄκουσε αὐτόν τόν λόγο τοῦ Κυρίου, τον θαυμάσιο λόγο, να συγχωρεῖ τούς σταυρωτές Του, νὰ ἔχει μία συμπεριφορά ἐξαίρετη ὁ Κύριος ἐπί τοῦ σταυροῦ, να μὴν ὑβρίζει, νά μήν κακολογεῖ, νά μήν καταρᾶται, να μήν ἀγανακτεῖ, ἀλλά να μένει ἤρεμος καὶ ἀτάραχος, ὕστερα ἀπ' αὐτό τό φρικτό βασανιστήριο καί τοῦ σταυροῦ καί τοῦ ἐμπαιγμοῦ, ἔγινε μια μεταστροφή μέσα στην ψυχή του, ἔγινε μία ἐπανάσταση, ἕνα ἀναποδογύρισμα καί ὁ ληστής, που προ ολίγου βλασφημοῦσε, πού πρό ὀλίγου λοιδοροῦσε τὸν Κύριο, ἀμέσως ἄλλαξε.

     «Εἰς δὲ τῶν κρεμασθέντων κακούργων ἐβλασφήμει αὐτὸν λέγων· εἰ σὺ εἶ ὁ Χριστός, σώσον σεαυτόν καὶ ἡμᾶς»· ἐάν εἶσαι σὺ ὁ Χριστός, σῶσε καί τόν ἑαυτό σου κι ἐμᾶς. «ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἕτερος ἐπετίμα αὐτῷ λέγων· οὐδὲ φοβῇ σὺ τὸν Θεόν, ὅτι ἐν τῷ αὐτῷ κρίματι εἰ; καὶ ἡμεῖς μὲν δικαίως· ἄξια γὰρ ὧν ἐπράξαμεν  ἀπολαμβάνομεν· οὗτος δὲ οὐδὲν ἄτοπον ἔπραξε».

     Μένουμε, ἀγαπητοί μου, πράγματι κατάπληκτοι μ' αὐτήν τήν ἀλλαγή τοῦ ληστοῦ.

     Σημειώνει ὁ ἱερός Χρυσόστομος καί λέει: «τὸν κατηγοροῦντα ληστὴν ἐπεστόμιζε καὶ τὰ οἰκεῖα ἁμαρτήματα ἐξωμολογεῖτο καὶ περὶ ἀναστάσεως ἐφιλοσόφει· καὶ ταῦτα οὐ νεκροὺς ἰδὼν ἐγειρομένους, οὐ λεπρούς καθαιρομένους, οὐ χωλοὺς διορθουμένους, οὐ θάλατταν χαλινουμένην, οὐ δαίμονας ἐλαυνομένους, οὐκ ἄρτους πηγάζοντας, οὐ τὰ ἄλλα, ἅπερ ἐθεάσατο τῶν Ἰουδαίων ὁ δῆμος καὶ θεασάμενος ἐσταύρωσεν» (Jean Chrysostome, Sur la providence de Dieu, 14.11.7-7, Εκδ. Cerf, Paris 1961). Αὐτός ὁ ληστής ἀποστόμωνε τὸν ἄλλο πού κατηγοροῦσε τὸν Κύριο. Καί ὅμως, δὲν εἶχε δεῖ τίποτε ἀπό ἐκεῖνα πού εἶχαν δεῖ οἱ Ἰουδαῖοι· οὔτε νεκρούς εἶχε δεῖ νὰ ἀνασταίνονται, οὔτε λεπρούς να καθαρίζονται, οὔτε νὰ ἀνορθώνονται οἱ χωλοί, οὔτε να χαλιναγωγεῖται ἡ τρικυμισμένη θάλασσα, οὔτε ἀκόμη νὰ ἐκδιώκονται οἱ δαίμονες, οὔτε νὰ πολλαπλασιάζονται τα ψωμιά. Κι ὅμως, ἐκεῖνος, ποὺ δὲν τά εἶδε, καί τά δικά του αμαρτήματα ἐξομολογεῖται, καί φιλοσοφεί περί ἀναστάσεως. Ἀλλά ὁ λαὸς τῶν Ἰουδαίων, πού τά εἶδε ὅλα αὐτά, φθάνει να σταυρώσει τόν Ἰησοῦ!

     Πράγματι, βλέπουμε ἐδῶ τὸν ληστή, τόν τέως ληστή, τον μετανοημένο ληστή, να ὑπερασπίζεται τόν Ἰησοῦ, ὅταν οἱ πάντες στρέφονται ἐναντίον Του. Είναι ὁ πρῶτος καί ὁ μόνος πού ἀπολογεῖται ὑπέρ τοῦ Ἰησοῦ. Ἔτσι, ὡς ἐπιχείρημα τῆς ἐπιστομήσεως, τοῦ κλεισίματος τοῦ στόματος τοῦ ἄλλου ληστοῦ, ἔχει τον φόβο τοῦ Θεοῦ. Τί λέει; «οὐδὲ φοβῇ σὺ τὸν Θεόν;». Δεν φοβᾶσαι σύ τόν Θεό;... Ἐμεῖς μέν δικαίως πάσχουμε, γιατί ὑπήρξαμε κακοῦργοι, φόνους κάναμε, γι' αὐτό καί φόνο βρίσκουμε· αὐτός ὅμως εἶναι ἀθῶος, κανένα ἄτοπο δέν ἔπραξε. Λοιπόν, τόν βλασφημᾶς;... Δεν φοβᾶσαι τόν Θεό;... Είδατε, παρακαλώ, ποιό είναι τὸ ἐπιχείρημα τοῦ ληστοῦ γιά να κλείσει το στόμα τοῦ ἄλλου ληστοῦ; «Δεν φοβᾶσαι τόν Θεό;...». Και πάνω σ' αὐτόν τόν φόβο τοῦ Θεοῦ οἰκοδομεῖ ἡ θεία χάρη τὸ καλλιτέχνημα τῆς σωτηρίας τοῦ ληστοῦ.

     Αγαπητοί μου, ἄς προσέξουμε τους γύρω μας, καί προπαντός τά παιδιά μας, να τους βάλουμε τον φόβο τοῦ Θεοῦ. Ἐάν βάλουμε στην ψυχή τῶν παιδιῶν μας τον φόβο τοῦ Θεοῦ, ὅ,τι και να συμβεῖ στή ζωή τους, ὅσο καί νά ἀπεμπολήσουν τὸ ἀγαθό, ὅσο καί νά ξεχάσουν, ὅσο καί νά ἀπομακρυνθούν, θά 'ρθει κάποτε στιγμή –υπάρχει πολλή ἐλπίδα, ὑπάρχει πολύ μεγάλη ἐλπίδα– κάποια στιγμή αὐτός ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ να βλαστήσει.

     Ακόμη, ο ληστής αναγνωρίζει ὅτι εἶναι ἁμαρτωλός, καί συνεπῶς δικαίως τιμωρεῖται ὑπό τῆς δικαιοσύνης τῶν ἀνθρώπων. «Ἐμεῖς, λέει στον ἄλλο ληστή, ανάλογα με αυτά που πράξαμε τώρα ἀπολαμβάνουμε· αὐτοί εἴμαστε, καί αὐτήν τήν τιμωρία πρέπει νά ἔχουμε». Ακόμη, ὁμολογεῖ τὴν ἀθωότητα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τί λέει; «οὗτος δὲ οὐδὲν ἄτοπον ἔπραξε», αὐτός ὅμως δέν ἔκανε τίποτε τό ἄσχημο.

     Γράφει ὁ ἱερός Χρυσόστομος ἐπάνω σ' αὐτό. «Είδες ἐξομολόγησιν απηρτισμένην; εἶδες πῶς ἐν τῷ σταυρῶ τὰ ἁμαρτήματα απεδύσατο;». Είδες σωστή εξομολόγηση; εἶδες πῶς ἐπάνω στόν σταυρό του ὁ ληστης γδύθηκε τά ἁμαρτήματά του; «Οὐδεὶς ἠνάγκασεν, οὐδεὶς ἐβιάσατο, ἀλλ' αὐτὸς ἑαυτὸν ἐξεπόμπευσεν», ὁ ἴδιος κατέκρινε τόν ἑαυτό του καί τόν διαπόμπευσε, κανείς δέν τὸν ἐβίασε. «Οὐκ ἐτόλμησε πρότερον εἰπεῖν, Μνήσθητί μου, Κύριε, ἐν τῇ βασιλεία σου, ἕως ὅτε διὰ τῆς ἐξομολογήσεως ἀπέθετο τῶν ἁμαρτιῶν τὸ φορτίον» (MPG 49.403.34-45).

     Καί τότε, ἀφοῦ εἶπε αὐτὰ ὁ ἕνας ληστής στον άλλο καὶ τὸν ἀποστόμωσε –ὁ Ἰησούς εἶναι ἀκροατής μόνο ἀκούει· καί οἱ τρεῖς, παρακαλώ, με απλωμένα τα χέρια, ὁ καθένας στον δικό του σταυρό– τότε στρέφεται πρός τόν Ἰησοῦ καί ἀνοίγει μαζί του έναν διάλογο· ἕναν διάλογο σωτηρίας: «καὶ ἔλεγε τῷ Ἰησοῦ· μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου»· θυμήσου με, Κύριε, ὅταν θά ἔλθεις στη Βασιλεία Σου.

     Ἡ ἐπίκληση αὐτή τοῦ ληστοῦ πρός τόν Ἰησοῦ εἶναι μία προσευχή θνήσκοντος ἁμαρτωλοῦ πρὸς ἕναν θνήσκοντα Σωτῆρα πεθαίνει ὁ ἕνας, πεθαίνει καί ὁ ἄλλος –ἔτσι τουλάχιστον φαίνεται. Αλλά αὐτή ἡ ἐπίκληση, γιά νά πάρει μια διάσταση πραγματικότητας. ἀπαιτεῖ τήν ὕπαρξη πίστεως αλλιώτικα, είναι μία ούτοπία, ἂν θέλετε καί μία ἀνοησία, διότι καί ὁ ἕνας πεθαίνει, καί ὁ ἄλλος πεθαίνει. Λέει λοιπόν ὁ ἕνας στον ἄλλο: «νά μέ θυμηθείς στη Βασιλεία Σου». Ποιά βασιλεία;... Ἐάν δέν ὑπάρχει κάποια πίστη, αὐτός ὁ λόγος τοῦ ληστοῦ εἶναι ἕνας λόγος παρανοϊκός. Γι' αὐτόν ἀκριβῶς τόν λόγο ἡ πίστη τοῦ ληστοῦ –ὑπογραμμίζω– ἦταν, εἶναι καί θά εἶναι, ἡ πιό μεγάλη που ποτέ προσφέρθηκε στον Ἰησοῦ πίστη! Δὲν ὑπῆρξε ἄνθρωπος πιστότερος ἀπό τόν ληστή, οὔτε καί θά ὑπάρξει ποτέ. Ἐὰν ὁ ᾿Αβραάμ εἶναι ὁ γενάρχης τῆς πίστεως στην Παλαιά Διαθήκη, τότε ὁ ληστής εἶναι ὁ γενάρχης τῆς πίστεως στην Καινή Διαθήκη.

     Καί πράγματι, τί εἶδε ὁ ληστής; Οἱ Μαθητές εἶδαν τόσα καί τόσα θαύματα τοῦ Ἰησοῦ, καί ἔμειναν μαζί Του συναναστρεφόμενοι μ' Αυτόν τρία ολόκληρα χρόνια. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος εἶδε τὸν δοξασμένο Ίησοῦ. Οἱ μετέπειτα Χριστιανοί είδαν τὸ θαῦμα τῆς ἐξαπλώσεως τοῦ Χριστιανισμού. Σᾶς ἐρωτῶ λοιπόν, ἀγαπητοί μου: ὁ ληστής τί εἶδε; Δὲν εἶδε τίποτε ὁ ληστής. Ούτε είδε νεκρούς νὰ ἀνασταίνονται, ούτε λεπρούς να καθαρίζονται –να χρησιμοποιήσω τα λόγια τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου– οὔτε θάλασσα να χαλιναγωγεῖται, οὔτε δαίμονες νά ἀποδιώκονται, οὔτε ἄρτους νά πολλαπλασιάζονται, οὔτε τά ἄλλα θαύματα τοῦ Ἰησοῦ. Τί ἔκανε λοιπόν τόν ληστή να πιστέψει; Ἕνας μόνο λόγος· ἐκεῖνο τό «πάτερ, ἄφες αὐτοῖς». Ἦταν τόσο δυνατός λόγος, τοῦ ἔκανε τόσο μεγάλη ἐντύπωση τοῦ ληστοῦ, διότι ζοῦσε τό δρᾶμα τοῦ ἐσταυρωμένου Ἰησοῦ ὁ ἴδιος προσωπικά, ἀφοῦ καί ὁ ἴδιος ἦταν σταυρωμένος, καί βλέποντας ποιός εἶναι ὁ Ἰησοῦς, ποιά ἡ διαγωγή Του, ποιά ἡ συμπεριφορά Του ἐπί τοῦ σταυροῦ, ἐκεῖ ἄνοιξαν τα μάτια του. Καί τότε ανοίγοντας τά μάτια του, ἔφυγε αὐτό τό κάλυμμα τό δικό του, ἔφυγε καί κάποιο κάλυμμα ἀπό τόν Ἰησοῦ, ἐκεῖνο πού σκέπαζε τήν θεία δόξα Του. Αὐτήν τήν θεία φύση τήν διεῖδε μέσα ἀπό τίς χαραμάδες, θα λέγαμε, τῆς ἀνθρώπινης φύσεως ὁ ληστής, καί ὁμολόγησε ὅτι πραγματικά εἶναι Βασιλεύς, καί δέν ἔχει σημασία ἂν πεθαίνει ἐπί τοῦ σταυροῦ, γιατί εἶναι ἄλλου εἴδους Βασιλεύς.

Απόσπασμα από την 13 ομιλία στην κατηγορία " Τά Πάθη καί ἡ Ἀνάσταση Τοῦ Χριστοῦ ".

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Τά Πάθη καί ἡ Ἀνάσταση Τοῦ Χριστοῦ " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/ta-pauh-kai-h-anastash-toy-xristoy
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_95.html?m=1

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας : Ιερά μονή Κομνηνείου.
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Τά Πάθη καί ἡ Ἀνάσταση Τοῦ Χριστοῦ».🔻
https://drive.google.com/file/d/1MZHbBBM6xAVuBdrlUNHC8E90pw4P_RZb/view?usp=drivesdk

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς «Τά Πάθη καί ἡ Ἀνάσταση Τοῦ Χριστοῦ».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%A4%CE%B1%20%CE%A0%CE%AC%CE%B8%CE%B7%20%CE%BA%CE%B1%CE%AF%20%E1%BC%A1%20%E1%BC%88%CE%BD%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7%20%CE%A4%CE%BF%E1%BF%A6%20%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%E1%BF%A6.?m=1

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Равенството на двата пола.

†.«И Бог създаде човека по свой образ, по образа на Бога го създаде, мъж и жена ги създаде.» (Битие, гл. 1, 27) Тук имаме едно особено изречение, което казва, че Бог създаде човека мъж и жена.

Формулировката е впечатляваща. Че Бог създаде човека мъж и жена. Това означава, че човекът се проявява под две форми. Под два пола. Мъж и жена. Но това изразява и следното: че и мъжът е човек, и жената е човек. Така че, когато виждаме някога мъж на улицата, бихме казали: един човек. Ако виждаме жена, бихме казали отново: един човек. Така че и мъжът е човек, и жената е човек.

Това има много голямо значение, защото имаше времена, когато се поставяше под въпрос дали жената е човек. Виждате обаче тук, в чест на Светото Писание, че още през 15-ти век преди Христа се определя, че жената също е човек. Ако прочетете Историята на 15-ти век пр. Хр., за да не ви говоря и за историята на времето на Иисус Христос, 15 века след написването на тази книга, ще видите каква е била позицията на жената. Защото точно тези злоупотреби се случиха, защото човекът загуби своята цел, нямаше правилния ориентир на откровението на Бога, затова виждаше жената като предмет, а не като човек. Нещастието е, че днес, докато Християнството разкри равенството между двата пола, изхвърлихме Християнството, сякаш то казваше обратното. И все пак човек може да види как са поставени тези въпроси. Ще кажем, първият елемент, че мъжът и жената са равноправни, е това: че и двамата са хора. Това има много за казване. Вторият елемент, който няма да анализирам в този момент, но малко по-надолу, е че и мъжът и жената са образ на Бога.

Ако искате, след като споменахме тези елементи, там е равенството между мъжа и жената. Тоест, че и мъжът, и жената са хора и двамата представляват образа на Бога. Сега, тъй като половете са различни, различни ще бъдат и ролята и мястото на всеки. Това е напълно естествено. Например, ако аз, да предположим, съм учител и вие сте ученици. Това, че аз идвам и заемам това място тук на катедрата и вие заемате местата си на пейките, не означава с тази различие, че аз съм нещо повече от вас: че вие сте нещо по-долу от мен. Просто различието се отнася до една роля. До една позиция, до една задача, до една служба.

Но виждате колко сме объркали нещата? Когато нямаме ориентирания на откровението на Божието слово, стигаме до това да казваме, какво носи мъжът? Панталони. И аз, жената, панталони. Мъжът реже косата си? И аз, жената, ще отрежа косата си. Жената има причини да се различава от мъжа. Има причини. Както и мъжът има причини да се различава от жената. Объркали ли сме нещата? И виждате ли , къде искаме да наложим равенства? В неща, които са буквално незначителни. И вредни. Ако бяха просто незначителни, но те са и вредни. Това е ужасното. Защото, когато жената загуби своята роля, докато е създадена да бъде това, което е, какви последствия ще има това за нея? Една жена, която ще играе ролята на мъж, какви последствия може да има тази нейна позиция върху психологията й, върху душата й?И ако искате, разбира се, и мъжът е ощетен в тази история, но повече обаче ощетена е жената. Мъжът е ощетен от това, че накрая има жена до себе си, която е „мъжообразна “. За да не кажа, разбира се, че в нашето време има и мъже, които „женскообразни “. И ако искате, ако предположим, че имаме разстояние от два метра между мъжа и жената – това, което казвам е схематично – жената казва: ще направя една крачка напред, за да стана малко мъж. Казва една крачка, един метър. Мъжът казва: Ще направя една крачка напред, за да стана малко жена, така че те двамата се срещат едновременно. И нямаме разлика. Затова виждате и в облеклото, и в поведението дори, виждате жените да са „мъжообразни “ и мъже да „женскообразни“.

И това се нарича равенство на половете? Това не е равенство на половете.

  Това е карикатура. Това е нещо немислимо, нещо ужасно, което има последствия за живота както на мъжа, така и на жената.

Част от 15-та беседа в категорията «Християнска Космология - Антропология».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/palaia-diauhkh/xristianikh-kosmologia-anurvpologia
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_32.html?m=1

🔸Απομαγνητοφώνηση στην βουλγαρική γλώσσα : Ivanka Georgieva.

🇬🇷 Απομαγνητοφώνηση στην ελληνική γλώσσα.
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_84.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς «Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία.».🔻
https://drive.google.com/file/d/1PKTpnYb1nptUbWKH5jo6DJwk7IVel9BA/view?usp=drivesdk

🔸📜 Απομαγνητοφωνημενες ομιλίες της σειράς «Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία.».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20%CE%9A%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1%20~%20%CE%91%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%89%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1.?m=1

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Жената в пространството на Новия завет

†.Днес, скъпи мои, нашата Църква, в неделята на Мироносиците, почита по особен начин тези лица, които се погрижиха за тялото на Иисус след Неговата смърт, като Йосиф, Никодим и останалите мироносици.

За да разберем какви услуги са предоставили и при какви обстоятелства са ги оказали, трябва да се пренесем в атмосферата на тези дни, как Иисус бил възприеман от властите след разпятието Му; така че евангелист Марк пише, че съветникът Йосиф „със смелост влезе при Пилат и поиска тялото на Иисус“. Със смелост... Той събрал куража да отиде в резиденцията на Пилат и да поиска тялото на Иисус. Защо пише „със смелост“? Защото било смятано за нещо много страшно да си бил известен, съратник на Иисус Христос, осъден като престъпник на кръста.

Въпреки това, позицията на тези жени, които нашата Църква нарича „Мироносици“, защото купили миро и искали да намажат тялото на Иисус, естествено, върху погребалните пелени, този въпрос, особено днес, ще ни заеме.

Известно е, скъпи мои, какво е било положението на жената в древния свят. Дори в цивилизования свят на гърците. Въпреки това, положението на жената в Стария Завет значително надминава положението на извънбиблейската жена, жената, която не принадлежала към Божия народ. Тоест Библията, Старият Завет. Но дори и това положение на жената в Стария Завет значително надминава положението на жената в Новия Завет. Без преувеличение, положението на жената в християнството е положението на Ева в рая преди да съгреши. Още повече, достойнството на християнската жена е изразено в нейния образ на Богородица. Точно тази жена представя Новият Завет: Богородица; която, разбира се, е безкрайно по-висша от старата Ева, преди тя да съгреши. Достатъчно е да се замислим, че първият човек, който влиза в Божието Царство, е Богородица, тоест жена. Казах "влиза", защото нашата Църква вярва абсолютно, че Богородица е възкръснала, както и Нейният Син, и както Той се възнесе с плътта Си в Неговото Царство, по същия начин Богородица се възнесе, възкръсна, възнесе се с плътта Си. Докато в Божието Царство няма никой с плът. Нито Йоан Кръстител, нито апостолите, нито Павел. Единствено Богородица. Всички очакваме възкресението на мъртвите. И тогава ще влезем с плътта си, подчертавам, в Божието Царство. Чухте ли добре? С плътта си. Така, скъпи мои, единствената, която влиза в Божието Царство с плът, е Пресвета Богородица. Какво означава това? Че жената първа влиза в Божието Царство с плът, което казва много.

Но си заслужава да разгледаме исторически положението на жената спрямо мъжа, защото жената се лута в опитите си да осъзнае своето място. Наистина се лута...Една картина на истинския човек, независимо дали е мъж или жена, е човекът в Рая. Това е автентичното творение, без раните от приключението на свободата. Защото свободата, за да бъде завоювана, носи не малко рани. Понякога тези рани са и рани от кръв. Но най-вече психологически рани, емоционални рани. Свободата не се завоюва лесно. Въпреки това, там, в Рая, както мъжът, така и жената, са хора. Мъжът е човек, жената също е човек. Защото по-късно жената, след грехопадението, ще бъде разглеждана от мъжа като res, тоест нещо, предмет! Като едно "лице" , като едно същество, което просто ще задоволява и ще радва мъжа, а то няма да бъде нищо повече от един предмет. Res. Предмет.

„И каза Бог - четем в Светото писание - да сътворим човека по нашия образ и по наше подобие. И сътвори Бог човека, по образа Божи сътвори го, мъжки и женски сътвори ги“. Така че и мъжът, и жената, и мъжкият, и женският пол, са хора. Подчертавам това, защото то е критериумът за всичко, което ще разгледаме по-нататък. И мъжът е човек, и жената е човек. Жената е човек, тя не изостава от мъжа, защото ако изоставаше, тогава не би била човек. Ако изоставаше от мъжа. Но това не означава, че не съществуват някои характеристики, които различават мъжа от жената, за да изпълнят тайнството на брака, за да доведат третия човек в този свят. Детето им, третият човек. Жената произхожда от Адам. И е плът от плътта и „кост от костите“ на Адам. Каквото е Адам, такова е и жената. Повтарям: човек. Това казва всичко. Следователно, тя няма отделно сътворение. Освен , както ви казах, има някои специални характеристики, които определят мъжа като мъж, като пол, и тези, които правят жената жена като пол. Повтарям го. За целите, които ви обясних.

Жената е създадена като помощница на мъжа. Най-вече в делото на спасението. Казваме, че жената е помощница на мъжа. В какво? В спасението. Не да му помага, позволете ми да се изразя малко улично : да мие чинии и да готви. Друго е, че мъжът също трябва да помага в домакинството. Както заедно ще построят дома си, заедно ще го подредят, ще го декорират, винаги заедно ще се грижат за дома си. За да им служи. Но не мислите ли, че е много примитивно да казваме, че жената е помощница… тоест значението на „помощница“ е само и единствено да обслужва мъжа? Да го обслужва в домакинството? Абсурд ! Ако въобще е възможно ..!

Помощта трябва да бъде взаимна. Защото тя би била част от целта на човешкото съществуване, а именно общението на човека с Бога. В това жената би помагала. Но тя би помагала на мъжа да намери своята цел, възсъединението с Бога, а мъжът би помагал на жената да намери своята цел, а именно възсъединението с Бога. Защото човекът - както казва свети Йоан Дамаскин - е „същество, което се осветява“. И мъжът, и жената. Виждате, например, в светците на нашата църква .имаме както мъже, така и жени. Казваме: свети А .. свети Б ..., света А..., света Б . Виждате това. Но нещата не останаха така, както ги определи Бог, а се промениха. Жената, тук бих искал да обърна особено внимание, жената премина границите си. Да го кажа отново? Жената премина границите си; което не трябваше да прави. Но и мъжът премина и той своите граници, което и той не трябваше да прави. Защото отношението между мъж и жена е отношението между глава и тяло“, както казва апостол Павел. Така че, бихме казали, имаше граници, и те трябваше да съществуват както за жената, така и за мъжа. И тези граници са човешките граници. Не трябва да ги преминаваме, нито мъжът, нито жената. Казва свети Григорий Богослов: „В рамките на нашите граници философстваме“. Макар че това е много по-широко, което казва свети Григорий в първата си теологична беседа, което означава „вътре“, тоест в рамките, не извън границите, а в рамките човешкия разум. „Вътре“, в рамките на Божиите заповеди. Няма да преминеш нищо. Нито заповедите? Да, нито заповедите. Защото тогава ще имаме отклонение. Не е време да ви го обяснявам. Да имаме отклонения наляво, което е нарушение, и надясно, което е прекомерност. Вътре в заповедите. Вътре в природата си човекът.

Но това е много общо. Видяхте колко хубаво го казва свети Григорий? Че „в рамките на нашите граници философстваме“. Нека философстваме. В рамките на нашите граници. Както човекът не трябва да преминава тези граници, които и природата му определя. Знаете, това е много сериозен въпрос. Ето, сега говорим за клониране, говорим за такива неща, и някъде ще се получат тератогенези. Защото човекът преминава своите граници. И забележете, че това не винаги е напредък. Защото ако беше напредък, съвременните екологисти нямаше да се тревожат за бъдещето на човечеството. Но те се тревожат, защото човекът, в своята глупава любопитност и глупави действия, излиза извън своите граници. Както и да е .... Жената показа неуважение и не желание да се съгласи с мъжа. Ева с Адам. Св. Йоан Златоуст казва: „Не можеше да остане на своите собствени граници“. „Тя не можеше да остане“, казва той, „в своите граници“. И преминавайки своите собствени граници, тя стигна до точката, в която наруши ролята си на помощница в спасението, както на мъжа, така и на самата себе си. Оттогава тя приема Божието наказание. От времето на Ева, което е записано в третата глава, 16-ти стих: „Ще бъдеш подчинена на своя мъж – казва й Той – и той ще бъде твой господар“. О, какво значи това? „Завой “, нещата се извъртат. Тоест, „ще бъдеш подчинена на своя мъж и той ще стане твой господар“. Без да го иска жената, и особено съвременната жена – не и старата, дори и Сара е казвала: „Моят господар“ – за Авраам. И днес някои жени казват: „Това е моят господин (господар)“. Точно така. Защото мъжът е господар на жената. Но не е правилно когато мъжът каже: „Това е моята госпожа“. Не. „Моята съпруга“. Не „моята госпожа“, а „моята съпруга“. Защото мъжът е господар на жената. Не жената на мъжа.

Но е известно, че господството бе дадено от Бога и на мъжа, Адам, и на жената. И каза: „И ще покорите – в множествено число – цялата земя и животните, и птиците и така нататък, и рибите на морето…“. Но сега Бог добавя, че мъжът ще покори и жената. Това е нейното наказание, нейното възмездие. И жената трябва да усеща своята сигурност до мъжа.

Скъпи мои, гледайте. Може някоя дама от вас да каже: „Не мога да приема това“. Това го казва Бог. Не го казвам аз. В християнството жената се връща към състоянието си преди падението. В християнството обаче. И дори до мярката на Божията Майка. Ако спази това, което беше тогава в Рая. Тоест, своите граници, своите ограничения. Но това не се хареса на християнската жена през по-късните години. И било от нейния егоизъм не й харесваше това, било от егоизма на съпруга й, защото и той премина своите граници, като беше егоист и не се грижеше за съпругата си, забравяйки, че тя е излязла от неговата страна и че двамата са хора, и тогава, скъпи мои, нещата започват да не вървят добре. Това преминаване на границите, и от жената, и от мъжа, доведе до раждането на чудовище, наречено… -неестествено нещо, чудовище- наречено феминизъм. Всички сте чували думата феминизъм. Това е движението, което иска да даде права на жената. Но защо да дава права? Нали жената вече има своите права? Да, но мъжът е преминал границите си. Това е вярно. Казахме, че и двамата преминаха своите граници. Но жената не разбира ли, че това движение на феминизма я води към самата й осъденост? Да, да ! Към нейното понижаване, към нейното разпадане. Не искам да обиждам дамите, които работят навън. Но когато жената работи навън, докато е царица на своя дом, не е ли това понижаване? Ако го помислим добре, ако го философстваме и анализираме, когато жената излиза да работи навън, тя всъщност се понижава. Малко по-рано, няколко десетилетия назад, само жената, която имаше нужда, например, вдовица, или баща й беше болен или стар, тогава тя излизаше да работи. Беше срамно жената да излезе навън да работи. Няколко десетилетия назад. И ако жената бъде "износена", тогава, разбира се, и мъжът ще бъде "износен". Ако жената се понижи, със сигурност ще се понижи и мъжът.

И ако искате, да разгледаме нещата по следния начин. Четем едно странно място от Апостол Павел; на пръв поглед странно. Няма да правя пълно тълкуване, само това. Апостол Павел нарежда на жените, когато се молят, да носят покривало. Да носят покривало. Шал. Знаете ли защо? Както на мъжа му е забранено да служи или да се моли, казва Апостол Павел, с покрита глава. Защото това е за слава на Божия Син. Жената е за слава на мъжа си. И това показва подчинение. Това е символ. Но ако премахнем символите, тоест външните форми, тогава ще премахнем и същността. И точно това се случва. Така че това е символ. Когато жената носи покривало, когато отива в църквата, тя показва своето подчинение на мъжа.

Апостол Павел казва в първото си послание: „Защото някога и светиите жени, които се надяваха на Бога, се украсяваха така, като се подчиняваха на своите собствени мъже, както Сара се покори на Авраам, наричайки го господар“. Така, в контекста на Новия Завет, но и в църковната история, скъпи, виждаме каква е достойната жена. Първо, жените Мироносици, които имат мъжествено поведение , без да се превръщат в мъже. Мъжество . „Коя е намерила мъжествена жена“, казва последната глава от книгата на Притчи в Стария Завет, „е намерила съкровище“. Мъжествената жена. Не мъжкарана ! А мъжествена жена. Мъжествена в мисленето , а не в мускилите , да удря съпруга си. В мисленето. Ако съпругът се разболее, претърпи злополука, да каже : „Защо се тревожиш, съпруго? Аз ще отида да работя.“ -„Какво ще правиш?“- „Ще мия стълби в сградите . Какво те интересува?“ Това е мъжествената жена; която с мъжествено мислене ще отгледа и децата си и т.н. Марта и Мария, които знаят как да обичат и как да посрещат гости, които се грижат както за домакинството си, така и за слушането на Божието слово. Майката, както отбелязва Апостол Павел, на Руф, която Павел нарича и своя майка, майката на Руф го е обслужвала: „Поздравете – пише той в посланието си към Римляните – Руф, избрания в Господа, и майка му, и моята майка“. И майка му, която го е родила, „но и мен ме е подкрепяла, била ми е помощник, както и моята майка“. Видяхте ли?

Лидия, със своя динамичен характер, която превръща дома си в църква. И посреща там Павел. Хлоя, като диакониса, която служи в църквата на Коринт. И ако искате, на нея Апостол Павел е доверил посланието към Римляните. Знаете ли какво означава доверие за едно послание? Не е време да го разглеждам по-задълбочено. Прискила, тази удивителна апостолка и теолог, която поправя един велик Аполо. И която е дясната ръка на Павел. Олимпия, по-късно, известната диакониса на Константинопол и дясната ръка на Свети Йоан Златоуст в неговите благотворителни дела.

И да преминем към по-новите времена. Филотея от Атина. Госпожа и благородница на Атина; която в черните години на Османското владичество защитава атинянките от греховната лакомия на завоевателя. И всички онези жени, които са описани в писмата на Павел и Петър.

Пример за всички тях е Пресветата Богородица. Целият й живот, който е бил наистина живот на отдаване. От зачатието на Сина й в утробата й, на Сина на Бога, до Кръста и до присъствието й сред дванадесетте апостоли и 120 християни в деня на Петдесетница. Скъпи, с тези критерии ще разгледаме и ще преценим съвременния феминизъм; който е продукт на отпадналия и рушащ се човек. Феминизъм, който се движи с чисто материалистични критерии, който отрича Бога и в крайна сметка достига до отричането и на самия човек. Един феминизъм, който отрича християнската моралност и иска да проповядва еманципацията от Бога и морала, за да живее този либерализъм, е нещо много лошо. Този либерализъм, а не свобода, либерализъм, както казваме за една непристойна жена, казваме „свободни нрави“, този либерализъм ще роди Антихриста. Защото отците казват, че Антихристът ще бъде роден от блудна жена. Така че противоположностите на този феминизъм, а именно чистотата и девствеността на Богородица, носят Христос в света.

Затова е необходимо християнската жена да намери отново истинския си път и да не приема становища и въздействия от негативния феминизъм. В това има отговорност и мъжът. Не да предлага на жена си цигара, за да се научи и тя да пуши... Какво да кажа.. от къде да започна.. вие знаете. Не трябва жената да не приема феминисткото движение. Но и мъжът трябва да спре да подтиска жената. Той е главата. А главата не подтиска тялото. Тя го насочва, защитава, обича и съчувства с него.

Скъпи, вечният пример е пред нас: Христос и Църквата; която Христос обича като невеста и предаде Себе си за нея. Така днес, третата неделя след Пасха, Църквата ни посвещава този ден на тези удивителни и мъжествени жени, Мироносиците. За да покаже на християнските жени от всички времена и епохи правилния път на християнската жена.

754-а беседа в категорията
«Неделни беседи».

► Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίαι Κυριακῶν " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_25.html?m=1

🔸Απομαγνητοφώνηση στην βουλγαρική γλώσσα : Ivanka Georgieva.

🇬🇷 Απομαγνητοφώνηση στην ελληνική γλώσσα.
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2023/04/blog-post_29.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://drive.google.com/file/d/1EiDp29JkRk7OQUNh2N_NVeJL2TTZ-FsY/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40ru7w20Jp2hDAJjA7k7mq_z

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%E1%BD%89%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CE%B9%20%CE%9A%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%E1%BF%B6%CE%BD.?m=1

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.