Ἡ Χριστιανική Τόλμη.

†. Η σημερινή ευαγγελική περικοπή, αγαπητοί μου, είναι μία τιμητική αναφορά στα πρόσωπα εκείνα που διηκόνησαν εις την ταφήν του Κυρίου μας. Γι'αυτό και η Κυριακή αυτή, δηλαδή η μετά του Θωμά ή η τρίτη Κυριακή από του Πάσχα, λογαριασμένου του Πάσχα ως πρώτη Κυριακή, ονομάζεται «Κυριακή των Μυροφόρων». Είναι αφιερωμένη εις τα πρόσωπα, σας είπα, τιμητικώς, εκείνα, που διηκόνησαν εις την ταφήν του Κυρίου. Και αυτά είναι ο ευσχήμων Ιωσήφ -βουλευτής ήτο από Αριμαθαίας, «εὐσχήμων» θα πει «άνθρωπος αξιοσέβαστος»- ακόμη ο πλούσιος Νικόδημος, που στάθηκε βοηθός του Ιωσήφ εις την ταφήν του Κυρίου και πολλές γυναίκες, οι οποίες είχαν φέρει μύρα, γι'αυτό ακριβώς και λέγονται Μυροφόρες. Ήταν η Μαρία η Μαγδαληνή, ήταν η Μαρία, η μητέρα του Ιακώβου, η Σαλώμη, η Ιωάννα και πολλές ακόμη.

   Αλλά ας δούμε πώς μας το διηγείται το γεγονός αυτό ο ευαγγελιστής Μάρκος, από την σημερινήν ευαγγελική περικοπή. Θα σας πω το ιερόν κείμενο σε μετάφραση: «Ήταν ημέρα Παρασκευή, παραμονή του Σαββάτου. Όταν σουρούπωσε, ήλθε ο Ιωσήφ, σεβαστό μέλος του Συνεδρίου και που κατήγετο από την Αριμαθαία, που κι αυτός ανέμενε την Βασιλείαν του Θεού. Αυτός ετόλμησε και πήγε στον Πιλάτο και του ζήτησε το σώμα του Ιησού. Ο Πιλάτος απόρησε για τον τόσο σύντομο θάνατο του Ιησού. Και αφού κάλεσε τον εκατόνταρχο, ερώτησε αν ο Ιησούς από ώρα είχε πεθάνει. Και όταν βεβαιώθηκε από τον εκατόνταρχον, εδώρισε στον Ιωσήφ το νεκρό σώμα του Ιησού. Κι εκείνος, αφού αγόρασε ένα σεντόνι και κατέβασε τον Ιησούν από τον Σταυρό, τον ετύλιξε με το σεντόνι και τον τοποθέτησε σε μνημείο που είχε λαξευθεί στον βράχο. Κατόπιν κύλισε μία ταφόπετρα και έκλεισε το άνοιγμα του μνημείου. Η Μαρία η Μαγδαληνή και η Μαρία, η μητέρα του Ιωσήφ, παρακολουθούσαν πού Τον ετοποθέτησαν. Και όταν πέρασε το Σάββατο, η Μαρία η Μαγδαληνή και η Μαρία, η μητέρα του Ιακώβου και η Σαλώμη αγόρασαν αρώματα για να πάνε να αλείψουν το σώμα του Ιησού. Και πολύ πρωί την Κυριακήν, μόλις ανέτειλε ο ήλιος, ήλθαν στο μνημείο» κ.λπ. κ.λπ.

   Σας είπα ένα κύριο τμήμα της όλη ευαγγελικής περικοπής. Θα θέλαμε να μείνομε, απ’ αυτό που σας διάβασα, σε ένα σημείον, το οποίον εντυπωσιάζει· και το οποίον είναι πάρα πολύ χρήσιμο για μας. Σας διαβάζω το κείμενο: «Ἐλθὼν ᾿Ιωσὴφ ὁ ἀπὸ ᾿Αριμαθαίας, εὐσχήμων βουλευτής, τολμήσας εἰσῆλθε πρὸς Πιλᾶτον καὶ ᾐτήσατο τὸ σῶμα τοῦ ᾿Ιησοῦ». «Ήλθε ο Ιωσήφ, που κατήγετο από την Αριμαθαία, ευσχήμων, αξιοσέβαστος βουλευτής, και αφού ετόλμησε, πήγε στον Πιλάτο και εζήτησε το σώμα του Ιησού».

   Γιατί άραγε ο ευαγγελιστής Μάρκος, αγαπητοί μου, έγραψε εκείνο το «τολμήσας», «αφού ετόλμησε»; Για να κατανοήσομε αυτό το ρήμα, ότι τόλμησε ο Ιωσήφ να πάει εις τον Πιλάτον να ζητήσει το νεκρό σώμα του Ιησού, αρκεί να δούμε το κλίμα, θα λέγαμε, των ημερών εκείνων, πόσο φορτισμένο ήτο. Μπορεί ο λαός να αγαπούσε τον Ιησούν, αλλά οι άρχοντες τον φθονούσαν και τον μισούσαν θανασίμως. Αν κάποιος έδειχνε μιαν εύνοιαν εις τον Ιησούν, ο οποίος ήδη είχε καταδικαστεί με την κατηγορίαν ότι ήτο πλάνος και βλάσφημος -δεν έλεγε, κατά τους ισχυρισμούς των αρχόντων, ότι είναι ο κατεξοχήν Υιός του Θεού; Συνεπώς προσέβαλε την πατρώαν θρησκείαν και εξομοίωνε τον εαυτόν του με τον Θεόν. Πού να εγνώριζαν οι ταλαίπωροι ότι ακριβώς Αυτός ο Θεός που τους μιλούσε στην Παλαιά Διαθήκη, Αυτός ήτο! 

   Αλλά και ακόμη διότι ο Ιησούς εστρέφετο κατά των πολιτικών και στρατιωτικών αρχών, όπως τον είχαν κατηγορήσει οι άρχοντες, με το να λέγει ότι είναι βασιλιάς. Και λέγαν οι κατήγοροί του: «Εκείνος που λέγει ότι είναι βασιλιάς, αντιλέγει εις τον Καίσαρα». Δηλαδή έρχεται με επαναστατική διάθεση εναντίον του αυτοκράτορος της Ρώμης, αφού βέβαια η Παλαιστίνη ήτο κάτω από την ρωμαϊκή κατοχή. Αυτά όλα, τα δύο εγκλήματα, κατά της πατρώας θρησκείας και κατά του αυτοκράτορος, εθεωρούντο πολύ σημαντικά και συνεπώς εκείνος ο οποίος θα ζητούσε, έστω και το νεκρό ακόμη σώμα του Ιησού, έριπτε τον εαυτό του σε έναν κίνδυνο άνευ προηγουμένου. Μάλιστα να πάει εις τον Πιλάτον και να ζητήσει ο Ιωσήφ και μάλιστα ο άνθρωπος που ήτο σημαντικής θέσεως, ήτο μέλος του Συνεδρίου, δηλαδή του ανωτάτου δικαστηρίου των Εβραίων. Δεν ήτο μικρής σημασίας αυτό. Για να καταλάβομε τι θα πει ότι ετόλμησε ο άνθρωπος αυτός, ο Ιωσήφ, να πάει να ζητήσει από τον Πιλάτο το νεκρό σώμα του Κυρίου. 

   Αλλά και οι γυναίκες δεν βρέθηκαν σε λιγότερο κίνδυνο, δείχνοντας την συμπάθειά τους προς τον Κύριο. Αρκεί να σας θυμίσω μια φράση του Ματθαίου, που λέει ότι όταν εσταυρώθη ο Ιησούς, «ἦσαν δὲ ἐκεῖ καὶ γυναῖκες πολλαὶ ἀπὸ μακρόθεν θεωροῦσαι». Έβλεπαν από μακριά. Κοντά εις τον Σταυρόν μόνο δύο πρόσωπα πήγαν. Η Θεοτόκος και ο Ιωάννης ο Ευαγγελιστής. Οι άλλοι μαθηταί είχαν εξαφανιστεί. Ούτε καν από μακριά δεν ήσαν. Οι δε γυναίκες αυτές ήσαν μακριά. Γιατί; Σας είπα. Ήταν τόλμη να πλησιάσεις κάποιον που ήδη ήταν στη δυσμένεια των αρχόντων και ας πούμε, για μια στιγμή, και του λαού.

   Αυτές οι γυναίκες όταν απεφάσισαν να επισκεφθούν το μνημείον, βεβαίως αγνοούσαν ότι το μνημείον εφρουρείτο από Ρωμαίους στρατιώτες και είχαν πάει πολύ πρωί, ακριβώς για να αποφύγουν τα μάτια των πολλών. Να μην τις δουν. Ήθελαν, αλλά εφοβούντο για μια στιγμή, να μην τις δουν.

   Κάτω, λοιπόν, από αυτές τις συνθήκες, επαναλαμβάνω, έγραψε ο Ευαγγελιστής Μάρκος το ρήμα «τολμώ». Ότι ετόλμησαν. Αυτή, όμως, η τόλμη είναι σπουδαία. Και συνεπώς είναι ζητητέα. Δηλαδή πρέπει να την αναζητήσομε και για τον εαυτόν μας.

   Τι είναι η τόλμη; Τόλμη είναι το θάρρος, είναι η αφοβία, είναι το ρίψιμο εις τον κίνδυνον. Και αν μεν η τόλμη είναι επί αγαθών πραγμάτων, τότε είναι αξιοθαύμαστη και αξιέπαινη. Αν, όμως, η τόλμη αυτή είναι επί κακών πραγμάτων, τότε είναι άμυαλη και συνεπώς κατακριτέα. Πολύ θα επιθυμούσα να προσέξομε και τις δύο αυτές θέσεις της τόλμης. Την κακήν τόλμην και την καλήν τόλμην. Για να έχομε, όμως, μία καλή εικόνα και από τις δυο, ας δούμε πρώτα την ασύνετη εκείνη τόλμη, να την δούμε λίγο κοντά, όπως τουλάχιστον η Αγία Γραφή μάς την παρουσιάζει.

   Άμυαλα τολμηρός, άμυαλα τολμηρός στάθηκε ο Αδάμ και η Εύα. Ήτο πραγματικά μία ανόητη τόλμη, να φύγουν από την υπακοή του Θεού και να βρεθούν εις την παράταξη του σατανά και να τηρήσουν την εντολή του σατανά και όχι την εντολή του Θεού. Αυτό βέβαια, επειδή ήταν μία τόλμη άμυαλη, ανόητη, εγκληματική, γι'αυτό και εκόστισε πάρα πολύ εις τον Αδάμ και την Εύα, τους πρωτοπλάστους, με τις γνωστές συνέπειες, προπαντός με την συνέπεια του θανάτου· και του πνευματικού και του λεγομένου «βιολογικού θανάτου». Αυτή η τόλμη τους στάθηκε, θα λέγαμε, ταυτόσημη με την θρασύτητα, την αναίδεια και την προπέτεια. Και μια απερίσκεπτη και αλόγιστη τόλμη, λογαριάζεται σαν μία αυτοκτονία. Πράγματι οι πρωτόπλαστοι σαν να ηυτοκτόνησαν. Η «Σοφία Σειράχ» μας ειδοποιεί και μας λέγει: «Μετὰ τολμηροῦ μὴ πορεύου ἐν ὁδῷ, ἵνα μὴ βαρήνηται κατά σου. Αὐτὸς γὰρ κατὰ τὸ θέλημα αὐτοῦ ποιήσει, καὶ τῇ ἀφροσύνῃ αὐτοῦ συναπολῇ». Δηλαδή: «Με απερίσκεπτα ριψοκίνδυνον άνθρωπον, μην περπατάς στον δρόμο σου, μην πολιτεύεσαι μαζί του· για να μην πέσει πάνω σου το βάρος της αλογίστου τόλμης του. Γιατί θα κάνει ό,τι θέλει και τότε θα χαθείς μαζί με την αμυαλοσύνη του και την κακοκεφαλιά του».

   Και δυστυχώς, αγαπητοί μου, οι τέτοιοι τολμηροί ανήκουν σε κάθε εποχή, βέβαια και στην εποχή μας. Τέτοιον τολμηρό τον χαρακτηρίζει ο τυχοδιωκτισμός. Αυτόν που κυνηγά την τύχη του. Ζει τυχοδιωκτικά. Βλέπετε, οι τύποι αυτοί προτείνουν μεγαλεπήβολα σχέδια, επικίνδυνα σχέδια, πολλές φορές, ιδίως εις τον χώρον της οικονομίας. Σου ζητούν από σένα τα χρήματα, τα οποία κινδυνεύεις να χάσεις, γιατί έχουν σκοπούς να φτιάξουν…, να κάνουν…, αλλά είναι απερίσκεπτοι άνθρωποι, είναι άμυαλοι άνθρωποι. Δεν έχουν τόλμη που ξεκινά από την σύνεση. Έτσι, κυνηγάνε τα μεγάλα κέρδη. Όταν κυνηγάς τα μεγάλα κέρδη, δεν είσαι τυχο-διώκτης; Δεν κυνηγάς την τύχη; Όταν μάλιστα ξοδεύεις τα λεφτά σου απανωτά, για να παίρνεις λαχεία, δεν είσαι… -τι είναι το λαχείο, τύχη δεν είναι;- δεν είσαι τυχο-διώκτης; Ακόμη, για να βγάλουν χρήματα οι άνθρωποι αυτοί, δεν διακινούν παράτολμα, εννοείται πάντοτε, ναρκωτικά; Ζητάνε εύκολα να πλουτίσουν ακόμη με κρυμμένους τυχόν θησαυρούς. Έμαθαν ότι εκεί είναι θαμμένοι θησαυροί… ,εκεί δε αλληλοσκοτώνονται πολλές φορές... 

   Ακόμη, ο άνθρωπος ο οποίος είναι τολμηρός, αλόγιστα όμως, δεν διστάζει να κάνει και μία κλοπή και μία ληστεία. Ένας άνθρωπος ο οποίος έχει μυαλό, θα έκανε ποτέ μια κλοπή ή μία ληστεία; Ακόμη, θα τον δείτε να είναι έτοιμος, σε μία πρόταση απαγωγής, σε μία πορνεία και σε μια μοιχεία. Άνθρωπε, πώς μπαίνεις στο ξένο σπίτι; Πώς μπαίνεις μέσα στην τιμή την οικογενειακή του πλησίον σου; Τολμάς; Τολμάς; Δεν καταλαβαίνεις τι συνέπειες μπορεί να έχει αυτό; Αλλά είσαι τολμηρός και καυχιέσαι γι'αυτό, αλλά είσαι ασύνετα τολμηρός, άμυαλος και κακοκέφαλος. Γι΄αυτό τα κίνητρα κυρίως του τολμηρού, που έχει αυτήν την κακήν τόλμην, δεν είναι παρά η εγωπάθεια και η κενοδοξία. Έστω κι αν καμιά φορά προβάλλει και κάποιους τυχόν τυχόν αγαθούς σκοπούς. 

   Αυτός ο τολμηρός λέγεται «τολμητίας» και δεν έχει καμία σχέση με εκείνον που έχει μία συνετή, τολμηρή, συνετή πρωτοβουλία. Μας θυμίζει εκείνο το της παραβολής του μεγάλου Δείπνου, που κάποιος -πάνω στον εκκλησιαστικό χώρο αυτό- που μπήκε μέσα στους βασιλικούς γάμους του υιού του βασιλέως, που δεν είναι παρά ο Μυστικός Δείπνος, το Σώμα και το Αίμα του Χριστού που παρατίθεται, μπήκε μέσα «μὴ ἔχων ἔνδυμα γάμου», μας λέει η παραβολή. Δεν είχε ένδυμα γάμου. Και πάει ο βασιλιάς, ο πατέρας του υιού του βασιλέως, του λέει: «Ἑταῖρε (:Φίλε), πῶς εἰσῆλθες ὧδε μὴ ἔχων ἔνδυμα γάμου;». «Πώς ετόλμησες και μπήκες εδώ μέσα, μη έχων ένδυμα γάμου;». Και ξέρετε ποιο είναι το ένδυμα του γάμου. Η προετοιμασία για την Θεία Κοινωνία. Δηλαδή «πώς τόλμησες», να το πούμε με λόγια από την πράξη, «πώς τόλμησες να κοινωνήσεις; Αφού δεν είσαι έτοιμος. Πώς τόλμησες; Είσαι τολμητίας». Είναι η κακή αυτή, θα λέγαμε, τόλμη. Μάλιστα, λέγει εκεί στην παραβολή: «Ὁ δὲ ἐφιμώθη». «Το βούλωσε». «Ἐφιμώθη». Γιατί; Δεν είχε τίποτα να πει. Κι αυτό δείχνει ακριβώς την επικίνδυνη περιπέτειά του. Να μπει μέσα στο δείπνο, στο βασιλικό τραπέζι, χωρίς να έχει το ένδυμα του γάμου. Αλλά, όπως λέγει πάλι η Σοφία Σειράχ: «Καί ψυχή τολμηρά ἐξαρθήσεται». Δηλαδή: «Θα χαθεί μία τέτοια ψυχή η οποία κάνει παράτολμες πράξεις, άμυαλες και ασύνετες».

   Θα ήθελα να σας θύμιζα ακόμη από τις παραβολές, δύο παραβολές είναι του Κυρίου, του οικοδόμου του πύργου. «Κάποιος», λέει, «άρχισε, έβαλε θεμέλια, να κτίσει πύργον ολόκληρον». «Μὴ ἔχοντος δὲ αὐτοῦ», «δεν είχε χρήματα να ολοκληρώσει το έργον, το άφησε μισοτελειωμένο». Τόλμησες; Δεν κάθισες να λογαριάσεις; «Δεν κάθισε», λέει, να ψηφίσει την δαπάνην». Να λογαριάσει την δαπάνη. Πού πας, άνθρωπε; Τι τολμάς; Εκείνα που είναι πάνω από τις δυνάμεις σου;

   Ή του εκστρατεύοντος βασιλέως την παραβολή· ο οποίος εκστρατεύει εναντίον του άλλου βασιλέως, ενώ δεν έχει δυνάμεις. Πού πας, άνθρωπε; Τι πας να κάνεις;

   Τι είναι, λοιπόν, τόλμη; Αυτή είναι η κακή, που είπαμε. Είναι όμως και η αγαθή. Λέγει ο Πίνδαρος (η τόλμη λέγεται και «τόλμα»): «Τόλμα καλόν». Είναι το θάρρος για καλές και γενναίες πράξεις. Είναι το θάρρος που παίρνει ο τολμηρός να επιχειρήσει να υπομείνει κάτι το φοβερό ή το δύσκολο. Αυτό έκανε ο Ιωσήφ. Αυτό έκανε και ο Νικόδημος. Αυτό έκαναν και οι γυναίκες αυτές οι Μυροφόρες. Τόλμη έδειξαν, αλλά επί αγαθού πράγματος. Δεν ήσαν άμυαλοι όλοι αυτοί που ξεκίνησαν γι’ αυτήν την … προσέξτε- κηδεία του Ιησού. «Κηδεία» θα πει φροντίδα για την ταφή Του. Κι αυτή η τόλμη, στάθηκε γι’ αυτούς, αυτά τα πρόσωπα που σήμερα τιμούμε στην Εκκλησία, αιώνιον μνημόσυνον. Και εδώ εις την γην αλλά και εις τον ουρανόν. 

   Και ότι η τόλμη αυτή, θα λέγαμε, η υπέρβαση του φόβου, ξεπερνάς τον φόβο σου, δεν είναι μόνον σε κάποια έκτακτα περιστατικά της ζωής, αλλά είναι – προσέξτε αυτό το σημείο- η ανάληψις τρόπου ζωής. Δηλαδή να αναλάβεις έναν τρόπον ζωής, που αυτός ο τρόπος της ζωής, συγκεκριμένα ο χριστιανικός τρόπος της ζωής είναι μία ειρωνεία αβάστακτη, όταν οι άλλοι σε ειρωνεύονται. Είναι, ακόμη, ένας κίνδυνος να γίνεις αποσυνάγωγος, εν ευρεία εννοία. Ίσως να μην προαχθείς στη θέση σου, ίσως να μην μπεις στους κοινωνικούς κύκλους, ακόμη να διωχθείς, ακόμη και να μαρτυρήσεις. Δεν είναι ακίνδυνο. Στην δύσκολη, ιδίως, εποχή μας, το να είσαι Χριστιανός -να είσαι όμως Χριστιανός- αυτό είναι μία τόλμη. Σήμερα, ένας νέος και μια νέα, για να επιχειρήσουν να μείνουν μέσα στην εγκράτεια και την παρθενίαν, το ακούσατε; Παρθενίαν, όχι για το κορίτσι μόνο, και για το αγόρι, ακούσατε; Είναι μία τόλμη! Είναι μία μεγάλη τόλμη, όχι γιατί θα μπορούσαν οι άλλοι να κοροϊδεύουν αλλά γιατί θα έπρεπε να αντέξουν εις τον ισχυρόν πειρασμόν της εποχής. Διότι αναλαμβάνει το βάρος, με τόλμη πάντοτε, αυτής ακριβώς της εν παρθενία, της εγκρατούς ζωής.

   Γενικότερα θα λέγαμε, για να φέρεις το όνομα «Χριστιανός» με συνέπεια, χρειάζεται τόλμη. Και για να γίνεσαι ομολογητής Χριστού απαιτείται τόλμη. Σας θυμίζω από την Ιερά Ιστορία, από την Παλαιά Διαθήκη κυρίως, τους τρεις Παίδας, που τόλμησαν να μην κάμψουν γόνυ στη χρυσή εικόνα του Μαρδούχ, του πολιούχου της Βαβυλώνος. Και τότε εθύμωσε ο Ναβουχοδονόσορ, διότι αυτό ήταν μία τόλμη και τους πέταξε μέσα στα επταπλάσια πυρωμένο καμίνι. Δηλαδή φοβερά πυρωμένο καμίνι. Και ήλθε ο Κύριος και τους έσωσε. Δεν κάηκαν παρά μόνον τα σχοινιά που ήσαν δεμένα τα χέρια τους και τα πόδια τους. Ούτε η στολή τους δεν εκάηκε μέσα σε εκείνο το πυρωμένο καμίνι. 

   Μόνο, πρέπει να σας πω, ότι πριν από αυτό είχαν δείξει μίαν άλλην τόλμην. Ήσαν αιχμάλωτοι, ήσαν πανέξυπνοι. Είχαν καταλάβει σπουδαίες θέσεις. Είχαν εκπαιδευτεί μέσα στα ανάκτορα του Ναβουχοδονόσορος. Και κατ’ εντολή του έπρεπε να τρώγουν από το βασιλικό τραπέζι. Ό,τι έτρωγε ο βασιλιάς, έπρεπε να τρώγουν κι αυτοί. Ναι, αλλά τα παρατιθέμενα κρέατα, πρώτον ήσαν ειδωλόθυτα, θυσιασμένα στα είδωλα και δεύτερον, ήσαν και κρέατα που απηγορεύετο να φαγωθούν από τον νόμο. Όπως φερειπείν το χοιρινό κρέας. Και πηγαίνουν και λέγουν στον μάγειρα… ο οποίος μάγειρας ήτανε σύμβουλος του βασιλιά: «Σε παρακαλούμε δώσε μας όσπρια». Επί μονίμου βάσεως νηστεία. Το ακούσατε; «Α, δεν μπορώ», λέει, «διότι αν αδυνατίσετε, τι λόγο θα δώσω στον βασιλιά;». «Δοκίμασε δέκα μέρες και αν αδυνατίσουμε, τότε να μας δώσεις να φάμε». Και, αγαπητοί μου, όχι μόνον δεν αδυνάτισαν, αλλά ήσαν ακμαιότατοι. Και κάτι ακόμη. Όταν ήρθε ο καιρός των εξετάσεων, τους έδιωξε όλους τους άλλους ο Ναβουχοδονόσορ, διότι όταν έχεις ευημερία, τρως και πίνεις καλά, το μυαλό δεν είναι λεπτό. Γι'αυτό λέγαν οι αρχαίοι ότι «Γαστέρα παχιά -δηλαδή τρως, τρως, τρως…- δεν απεργάζεται νουν λεπτόν». Τους έδιωξε όλους και κράτησε αυτούς τους τρεις μόνον. Πριν, λοιπόν, κατέβη ο άγγελος και τους σώσει μέσα στο καμίνι, κι αυτός ο άγγελος ήταν ο μετέπειτα Ενανθρωπήσας Ιησούς Χριστός, ο Θεός Λόγος, και τους έσωσε, προηγουμένως είχαν τηρήσει τις εντολές του Θεού, που ομιλούσαν για το θέμα των φαγητών, τι έπρεπε να τρώνε.

   Ακόμα, ο Δανιήλ απετόλμησε να κάνει προσευχή από το ανοιχτό παράθυρο του δωματίου του, κι αυτό του κόστισε να τον ρίξουν στον λάκκο των λεόντων. Και τον έσωσε και εκεί ο Θεός, αδρανοποιώντας τους λέοντας.

   Ακόμη, σας θυμίζω την Εσθήρ. Προκειμένου να αποτρέψει εκείνο το βασιλικό διάταγμα του Αρταξέρξου, είπε, ως βασίλισσα που ήτο, αλλά ήταν πολύ περιορισμένες οι δικαιοδοσίες της βασιλίσσης, επρότεινε την τιμωρία του Αμάν, είναι ολόκληρη ιστορία, δεν σας την λέγω παρά μόνον έναν υπαινιγμό κάνω.

   Αλλά σε τόλμη υπερέβαλε τους πάντας η Ιουδήθ. Κυκλώθηκε η πόλη της από τους Βαβυλωνίους, με στρατηγόν τον Ολοφέρνην. Κατάφερε και μπήκε μέσα εις το στρατόπεδο των εχθρών της πατρίδος της και του πήρε το κεφάλι! Τ’ ακούτε; Η ίδια λέγει, στο βιβλίο της εκεί, έφυγαν δε πανικόβλητοι οι Βαβυλώνιοι και γλύτωσαν οι Εβραίοι. Και λέγει η ίδια: «Ἔφριξαν Πέρσαι τήν τόλμαν αὐτῆς, καὶ Μῆδοι τὸ θράσος αὐτῆς ἐρράχθησαν». Δηλαδή «Έφριξαν», λέγει, «οι Πέρσες για την τόλμη της, οι δε Μήδοι, αυτοί», λέγει, συνετρίβησαν όταν έμαθαν το γεγονός». Ολόκληρος στρατηγός, που απειλούσε τους πάντας και τα πάντα, του πήρε το κεφάλι στα γρήγορα μια γυναίκα! Τόλμη φοβερή. Με την ευκαιρία, διαβάστε, σας παρακαλώ, το βιβλίο «Ἰουδήθ» στην Παλαιά Διαθήκη. Είναι ωραιότατη ιστορία.

   Θέλετε να συνεχίσομε; Και ο Τωβίτ πέρασε τα πάνδεινα γιατί έθαψε τους νεκρούς, που τους τιμωρούσαν οι Ασσύριοι και τους πετούσαν έξω από το τείχος για να τους φάνε οι λύκοι και τα κοράκια. Αυτό του κόστισε. Αλλά πήρε την ευλογία του Θεού.

   Τόλμη έδειξαν και τα επτά παιδιά της Σολομονής, οι επτά Μακκαβαίοι, προπαντός, όμως, η μητέρα τους. Μέχρι τους μάρτυρες όλων των αιώνων και όλων των εποχών, εκεί συναντούμε την τόλμη. Ιδιαίτερα δε σε εκείνους, οι οποίοι δέχτηκαν την μουσουλμανική περιτομή, όπως είναι ο άγιος Γεδεών ο καθ’ ημάς, όπως είναι ο άγιος Κωνσταντίνος ο Υδραίος και πήγαν και είπαν: «Αρνούμαι αυτό το οποίο σεις μου κάνατε, την περιτομή, δηλαδή, την μουσουλμανική. Εγώ πιστεύω εις τον Χριστό μου». Με αποτέλεσμα το μαρτύριο.

   Αγαπητοί μου, η εχέφρων τόλμη, η μυαλωμένη τόλμη, είναι ένα χάρισμα. Είναι μια αρετή. Εκείνο που την ατσαλώνει είναι η πίστις. Όπως λέγει στην προς Εβραίους ο Απόστολος Παύλος: «Πίστει ἔφραξαν στόματα λεόντων, ἔσβεσαν δύναμιν πυρός». Και υπαινίσσεται εδώ τους τρεις Παίδας και τον Δανιήλ. Αλλά και η αγάπη στέκεται κίνητρον της τόλμης. Να πω… τι να πω; Ο Ιωσήφ, ο Νικόδημος, οι Μυροφόρες, αυτές, γυναίκες, από αγάπη επήγαν να κηδεύσουν το σώμα του Ιησού Χριστού, για να μην το φάνε τα κοράκια επάνω εις τον Σταυρόν. Πετούσαν τα σώματα να τα φάνε τα κοράκια και τα αγρίμια... Γιατί αγαπούσαν τον Κύριον. Και επεχείρησαν αυτό το τόλμημα. Όπως γράφει ο Απόστολος Παύλος: «Ἡ ἀγάπη οὐ ζητεῖ τά ἑαυτῆς -Δεν με νοιάζει τι θα γίνω εγώ. Αρκεί να κάνω αυτό που αγαπώ-, πάντα ὑπομένει». Είναι καταπληκτικό! Και η τόλμη δεν είναι μία αρετή περιστατική. Αλλά χρειάζεται μια τόλμη στην καθημερινότητα. Για να αποδώσεις το δίκαιον θέλει τόλμη. Όταν μάλιστα το περιβάλλον σου διαστρεβλώνει το δίκαιον. Για να αποδώσεις την αλήθειαν, θέλει τόλμη. Γιατί το περιβάλλον διαστρέφει την αλήθειαν. Στην εποχή μας, μάλιστα, χρειάζεται κάθε στιγμή αυτή η τόλμη, για να ζήσεις όντως χριστιανικά, αντίθετα εις το κοινόν ρεύμα.

   Τόλμη χρειάζεται,ακόμη να αποκαλύπτεις και το αληθινόν πρόσωπον της εποχής σου. Αυτό που είναι η εποχή σου. Και η τόλμη, είπαμε, είναι δώρον του Αγίου Πνεύματος. Λέει ο Απόστολος Παύλος: «Οὐ γὰρ ἔδωκεν ἡμῖν ὁ Θεὸς πνεῦμα δειλίας, ἀλλὰ δυνάμεως καὶ ἀγάπης καὶ σωφρονισμοῦ». Μόνον η τόλμη πρέπει να ξεκινά, μην το ξεχνούμε, από την φρόνησιν, από την πίστη, από την αγάπη και από την αλήθεια. Όχι από τίποτε άλλο. Τότε είναι η τόλμη αρετή και επαινετή.

   Αγαπητοί μου, ο Ιωσήφ ο ευσχήμων, ο Νικόδημος, οι Μυροφόρες γυναίκες, είναι τα σύμβολα αυτής της αγίας τόλμης.

436η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».

► Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίαι Κυριακῶν " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_25.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://drive.google.com/file/d/1EiDp29JkRk7OQUNh2N_NVeJL2TTZ-FsY/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40ru7w20Jp2hDAJjA7k7mq_z

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%E1%BD%89%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CE%B9%20%CE%9A%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%E1%BF%B6%CE%BD.?m=1

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Πίστις καί ἐμπειρία τῶν αἰσθήσεων.

†. Οφείλομε χάριτες, αγαπητοί μου, εις τον Απόστολον του Χριστού, Θωμάν, γιατί χάρις σε μια δική του φυσική δυσπιστία, η θεία πρόνοια επεφύλαξε άλλη μια βαρυσήμαντη μαρτυρία για την Ανάστασιν του Χριστού.

   Είναι γνωστή η περιπέτεια του Θωμά. Ο Θωμάς απεγοητεύθη μετά την καταδίκη του Διδασκάλου σε θάνατον. Έτσι, απεχωρίσθη από τον όμιλο των συμμαθητών του και απεχώρησε. Ίσως πήγε σπίτι του. Βαρύ πράγμα η απογοήτευσις και η διάψευσις των ελπίδων. Γιατί μετά τον θάνατον του Ιησού, όλα τέλειωσαν, όλα έσβησαν. Γι’ αυτόν, εννοείται. Κάθε άνθρωπος μπορεί να απογοητευθεί, όλοι μας. Δεν υπάρχει άνθρωπος που κάποια στιγμή δεν μπορεί να τον καταλάβει η απογοήτευση. Και όπως λέγεται, ότι η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Αλλά η ελπίδα στον Θωμά ήδη είχε και αυτή πεθάνει. Σ΄αυτούς τους τύπους που η ελπίδα πεθαίνει, είναι σαν να έχει πεθάνει και ο Θεός…

   Η είδησις όμως ότι ο Ιησούς ανεστήθη, διέτρεξε όλη την χώρα. Αστραπιαία σε όλη τη χώρα. Ο Θωμάς, βέβαια, την άκουσε την είδηση της Αναστάσεως, αλλά δεν την επίστευσε. Ωστόσο έκανε τον κόπο να επιστρέψει εις το υπερώον που ήσαν οι συμμαθηταί του να δει τι κάνουν. Τους βρήκε χαρούμενους, πολύ χαρούμενους. Γιατί ζούσαν σαν πραγματικότητα την είδηση ότι ο Διδάσκαλος ανεστήθη. Εκείνος, όμως, έμενε εις την δυσπιστία του. Του έλεγαν οι άλλοι: «Ἑωράκαμεν τὸν Κύριον». «Έχομε δει τον Κύριον». Εκείνος, όμως, αντέτεινε σ’ αυτούς, εκείνο το γνωστόν: «Ἐὰν μὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὸν δάκτυλόν μου εἰς τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὴν χεῖρά μου εἰς τὴν πλευρὰν αὐτοῦ, οὐ μὴ πιστεύσω».

   Αυτές δε οι επαναλήψεις όπως διετυπώθη ο λόγος του Θωμά, εκείνο το «ἴδω», «βάλω τόν δάκτυλόν μου», ξανά, «βάλω το χέρι μου», όλα αυτά δείχνουν μία τρανταχτή απιστία εις την Ανάσταση του Χριστού. Δεν επίστευε ούτε τους συμμαθητάς του. Θα του έλεγαν ψέματα; Δεν τους επίστευε. Το κεφάλι του, το μυαλό του, η διάνοιά του, δεν μπορούσε να χωρέσει το γεγονός ότι ο Κύριος ανεστήθη. Μα δεν θυμήθηκε τόσες φορές που ο Κύριος είπε ότι θα σταυρωθεί και θα αναστηθεί την τρίτη ημέρα;

   Αλλά γιατί αυτό μόνον δια τον Θωμά; Μήπως οι άλλοι μαθηταί το θυμήθηκαν αυτό; Ενώ επανειλημμένως ο Κύριος, μια τελευταία φορά που ανέβαιναν προς τα Ιεροσόλυμα, τους πήρε ιδιαιτέρως και τους είπε: «Ο Υιός του ανθρώπου θα παραδοθεί, θα υψωθεί, -δηλαδή θα σταυρωθεί-» κ.λπ. κ.λπ. Περίεργο, τον λόγον αυτόν τον θυμήθηκαν ποιοι λέτε; Οι αρχιερείς, οι εχθροί του Ιησού. Γιατί; Πήγαν και είπαν στον Πιλάτο: «Εκείνος ο πλάνος είχε πει ότι την τρίτη ημέρα θα αναστηθεί. Λοιπόν, επίτρεψε να ασφαλιστεί το μνημείον, να σφραγισθεί, να φυλαχθεί από στρατιώτες» κ.λπ. Αυτοί το θυμήθηκαν. Και μάλιστα έκαναν και σχόλιο επάνω σ’ αυτό. «Για να μη γίνει», λέει, «ἡ ἐσχάτη πλάνη -δηλαδή ότι ανεστήθη- χείρων τῆς πρώτης (:χειρότερη από την πρώτη)». Ποια ήταν η πρώτη πλάνη; Ότι ο Ιησούς είναι ο Μεσσίας. Αυτοί όλα τα θυμήθηκαν.

   Κάποτε ρώτησαν: «Ποια μάτια είναι εκείνα που βλέπουν καλύτερα; Τα μαύρα; Τα γαλανά μάτια;». Και πήραν την απάντηση: «Τα φθονερά μάτια βλέπουν πάρα πολύ καλά». Εξετάζουν στον εχθρόν, στον φθονούμενον, εξετάζουν κάθε του κίνηση. Εδώ είναι τώρα το σπουδαίο.

   Ωστόσο, ο Απόστολος Θωμάς υπέπιπτε σε δύο βασικά λογικά λάθη· τα οποία πρέπει να έχομε υπόψιν μας, γιατί λίγο πολύ όλοι πέφτομε ή πολλοί, εν τοιαύτη περιπτώσει, πέφτουν σ’ αυτά τα δύο λογικά λάθη. Το πρώτο λογικό λάθος είναι ότι ο Θωμάς νόμιζε ότι πραγματικότης είναι παν ό,τι υποπίπτει εις τας αισθήσεις. «Το είδα; Είναι πραγματικό. Το έπιασα; Είναι πραγματικό. Το άκουσα; Είναι πραγματικό». Εδώ συναντάμε τον ορθολογιστικό τύπο ανθρώπου. Ορθολογιστικόν τύπον. Δεν δέχεται ό,τι δεν περνά από τις πέντε αισθήσεις. «Τότε θα δεχθώ κάτι, όταν το πιάσω, το ακούσω κ.τ.λ.» ό,τι σας είπα. Αυτό πώς λέγεται; Αισθησιοκρατία. Είναι πολλοί οι αισθησιοκράται. Ότι «τίποτα δεν υπάρχει», λέει, «εις την διάνοιαν, παρά μόνον ό,τι πέσει, παρά μόνον ό,τι φθάσει διαμέσου των αισθήσεων». Το έχομε μάθει και στο σχολείο μας αυτό. Και όμως, ακόμη και σ’ αυτόν τον κόσμον του επιστητού, αυτός που είναι γύρω μας, υπάρχουν πραγματικότητες που δεν περνούν από τις αισθήσεις, προκειμένου να λάβει γνώση ο νους. Δεν περνούν. Θα πούμε ότι αυτές είναι ανύπαρκτες; Είναι φανταστικές; Λοιπόν, θα σας πω έτσι για ένδειξη κάνα δυο τρία πραγματάκια.

   Το άτομον της ύλης, γενικότερα, το ηλεκτρόνιο, αυτά δεν τα έχομε δει. Μη σας κάνει εντύπωση. Το ηλεκτρόνιο δεν το έχομε δει. Μόνο από τη συμπεριφορά του το κρίνομε. Το άτομο δεν το έχομε δει. Το άτομο της ύλης είναι τόσο μικρό. Δεν το έχομε δει. Μόνον από τη συμπεριφορά κρίνομε την ύπαρξη του ατόμου. Και πολύ περισσότερο τα λεγόμενα «υπατομικά στοιχεία». Ακόμη, η ίδια η δομή του ατόμου μας είναι άγνωστη. Απόδειξις; Υπάρχουν διάφορες θεωρίες γύρω από τη δομή του ατόμου. Οι ακτίνες Χ, λέγω αυτές, γιατί, ε, τουλάχιστον μία φορά θα πήγαμε στον γιατρό να μας ακτινογραφήσει. Είδατε πουθενά εσείς αυτές τις ακτίνες Χ; Κι όμως, έχομε κι άλλες αόρατες ακτίνες, οι λεγόμενες «κοσμικές ακτίνες». Αυτές που έρχονται από τον έξω κόσμο. Φερειπείν από τον ήλιον, όταν είναι στην πλευρά εκείνη -κι αυτό συμβαίνει κάθε ένδεκα χρόνια- που έχομε τις λεγόμενες «κηλίδες», που είναι στον ήλιο. Αυτές προξενούν μία κοσμική ακτινοβολία. Και είναι και αρκετά επικίνδυνη αυτή η κοσμική ακτινοβολία. Ωστόσο, δεν την βλέπομε αυτήν την κοσμικήν ακτινοβολία.

   Ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα, που φθάνει στο ραδιόφωνό μας, το βλέπομε; Ή στην τηλεόρασή μας. Βλέπομε αυτό το κύμα; Ασφαλώς δεν περνάει από τις αισθήσεις μας. Ούτε από τα μάτια μας, ούτε από τα αυτιά μας, ούτε μετά θορύβου έρχεται κ.τ.λ. Εντούτοις, όμως, είναι πραγματικότης αυτό. Διότι την αποκάλυψη της παρουσίας ενός ηλεκτρομαγνητικού κύματος την έχομε δει από το ραδιόφωνο. Τι κάνει το ραδιόφωνο; Αποκαλύπτει εκείνο που δεν πέφτει στις αισθήσεις μας. Το ίδιο και μια εικόνα της τηλεοράσεως. Εάν, λοιπόν, στοιχεία, έτσι απλώς, από τον γνωστό μας κόσμο σας είπα, ενδεικτικά αυτά τα παραδείγματα, εάν, λοιπόν, στοιχεία του κόσμου του επιστητού, -αυτόν που τον βλέπομε τον κόσμον, τον ζούμε, είμεθα βυθισμένοι μέσα εις αυτόν τον κόσμον- δεν γίνονται αντιληπτά δια των αισθήσεων, πόσο περισσότερο μία μεταφυσική πραγματικότης; Πόσο περισσότερο;

   Θυμηθείτε, εδώ και πολλά χρόνια πίσω, ο πρώτος αστροναύτης, ο Γκαγκάριν, επήγε… ε, επήγε στο διάστημα. Όταν γύρισε, ξέρετε τι είπε; «Δεν είδα», λέει, «πουθενά τον Θεό!». Τι θα λέγαμε; Θα λέγαμε … αφέλεια που εγγίζει την μωρίαν. Έμεινε παροιμιώδης η περίπτωση. «Δεν είδα», λέγει, «πουθενά τον Θεό»...

   Έχομε όμως και το δεύτερο λογικό λάθος, στο οποίον υπέπεσε ο Απόστολος κι εμείς υποκείμεθα εις αυτήν την πτώσιν. Είναι αυτό που διατύπωσε ο ίδιος ο Θωμάς. «Ἐὰν μὴ ἴδω, οὐ μὴ πιστεύσω». «Εάν δεν δω, δεν θα πιστέψω». Εδώ έχομε, αν το αντιλαμβάνεστε, μια λογική αντίφαση. «Πιστεύω» σημαίνει ότι «δέχομαι κάτι που δεν έχει υποπέσει εις τις αισθήσεις μου».

   Αντίθετα, όταν γνωρίσω κάτι, τότε περιττεύει η πίστις, να το πιστέψω. Γιατί απλούστατα η γνώσις καταργεί την πίστιν. Έχω κλειδιά μέσα στην τσέπη μου. Είναι ένα παράδειγμα που το έχω πει πάμπολλες φορές. Δεν πειράζει να το λέω και το ξαναλέω. Σε σας το έχω πει πολλές φορές. Τα βλέπετε; Όχι. Πιστεύετε ότι έχω κλειδιά στην τσέπη μου; Μπορεί να πει άλλος «Ναι», άλλος να πει «Όχι, δεν πιστεύω». Βγάζω τα κλειδιά από την τσέπη μου και σας τα δείχνω. Τώρα, θέλετε δεν θέλετε, όχι το πιστεύετε, αλλά τώρα το γνωρίζετε. Γιατί απλούστατα η γνώσις καταργεί την πίστιν. Παύω πια να πιστεύω ότι έχετε σεις στην τσέπη σας κλειδιά. Τώρα το γνωρίζω κι εγώ. Γιατί τα βλέπω.

   Εκείνα που γνωρίζομε, σε σχέση με εκείνα που δεν γνωρίζομε, πρέπει να σας πω, είναι ελάχιστα. Ναι, ναι! Αυτό πρέπει να το πάρομε απόφαση, για να είμεθα πραγματισταί. Είναι πάμπολλα πάμπολλα! Το μεγαλύτερο ποσοστό, το 98, το 99, το 99,1, το 99,9 -ας μην προσδιορίσω- είναι γύρω μας και μέσα μας ένας άγνωστος, άγνωστος κόσμος. Κάτι πάρα πολύ λίγο μπορούμε να γνωρίζομε. Και εφόσον είναι δυνατόν να το γνωρίσομε. Κάτι που ανήκει εις την μεταφυσική, δεν μπορούμε να το γνωρίσομε.

   Λέγει ο Απόστολος Παύλος τα εξής. Είναι στο 13ο κεφάλαιο, στην Α΄προς Κορινθίους, εκεί που μιλάει για την αγάπη. Λέει: «Βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι᾿ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι, τότε δὲ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον». «Βλέπομε», λέει- προσέξτε εδώ- «ἐν ἐσόπτρῳ». Μέσω ενός καθρέπτου. Δηλαδή να σας πω, να τοποθετηθώ. Έχω μόνον έναν καθρέπτη εδώ και βλέπω τι γίνεται από πίσω μου. Αυτό θα πει «ἐν ἐσόπτρῳ». Και βλέπω αινιγματωδώς. Εάν αυτός ο καθρέπτης είναι κοίλος κ.λπ., θα δω τα αντικείμενα που είναι πίσω μου, όπως είναι πραγματικά; Ή θα τα δω αλλιώτικα, με άλλο σχήμα; «Θα δω», λέει, «τότε, το πρόσωπον, τίνος; Του Χριστού· προσωπικά εγώ, με το δικό μου το πρόσωπο, θα δω Εκείνον». Τώρα; Εν αινίγματι βλέπομε. Εν αινίγματι. Θα έλεγα, με την εικόνα εδώ, αινιγματωδώς βλέπομε τον Χριστό. Και τόσα άλλα πράγματα. Ακόμα, αν θέλετε, και την Θεία Του Πρόνοια. Όσο κι αν είναι φανερή, κι αυτή, κατά κάποιο τρόπο, την βλέπομε αινιγματωδώς.

   Για να μη νομισθεί μόνον ότι ήταν κάτι που το είπε ο Απόστολος Παύλος αυτό, το είχε πει και ο Πλάτων! Είναι γνωστό το «σπήλαιον του Πλάτωνος». Είναι πάρα πολύ χαρακτηριστικό. Επιτρέψατέ μου κάτι να πω. «Ο άνθρωπος», λέει, «μοιάζει σαν να είναι μέσα σε ένα σπήλαιο. Αδυνατεί να γυρίσει το πρόσωπό του προς το άνοιγμα του σπηλαίου. Πάντα βλέπει στο βάθος του σπηλαίου. Αδύνατον να δει προς το άνοιγμα. Τότε», λέγει, «παρελαύνουν έξω από το στόμιον του σπηλαίου, παρελαύνουν τα αντικείμενα. Υπάρχει», λέγει, «μία φωτιά· η οποία ρίπτει τις ακτίνες της επάνω στ’ αντικείμενα, των οποίων αντικειμένων οι σκιές προβάλλονται εις το βάθος του σπηλαίου. Ο άνθρωπος, που πάντα είναι στραμμένος προς το βάθος του σπηλαίου, τι βλέπει; Βλέπει τα αντικείμενα; Όχι. Τι βλέπει; Βλέπει τις σκιές των αντικειμένων». Είναι πάρα πολύ ωραίο και χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Πλάτωνος.

   Στον κόσμον αυτόν, αγαπητοί μου, δεν ξέρομε την φύσιν των όντων. Ό,τι και να πούμε, ό,τι και να κάνομε. Λέμε, φερειπείν, «Αυτό είναι πράσινο». Αν βάλω πράσινα γυαλιά…, βεβαίως το βλέπω πράσινο. Λέμε, «Ένα αντικείμενο είναι κόκκινο». Αν βάλω κόκκινα γυαλιά…- δηλαδή οι αισθήσεις μάς εξαπατούν. Ή, αν θέλετε, δεν επαρκούν, για να μας φανερώσουν όλα τα πράγματα που υπάρχουν.

   Αυτά, λοιπόν, που είπε ο Απόστολος Θωμάς, ήταν κι αυτό ένα λάθος, αυτό που κάνομε κι εμείς καθημερινά. Ξέρετε ότι… -με συγχωρείτε, σήμερα λιγάκι τα πράγματα τα πήρα δεν ξέρω πώς- ένα πρόβλημα είναι το γνωσιολογικό εις την επιστήμη; Ένα πρόβλημα πρακτικώς ε, εφικτόν. Απόλυτα; Αδύνατον. Δηλαδή να μπορούμε να γνωρίσομε τα πράγματα, τα αντικείμενα, στη δομή τους, κ.τ.λ. κ.τ.λ. Πώς βλέπομε; Πώς κρίνομε; Λέγεται «γνωσιολογικόν πρόβλημα». Γιατί δεν μπορούμε εύκολα να προσεγγίσομε το θέμα. Έχομε πολλές μετρήσεις, αν το θέλετε, κάποιοι που ασχολούνται, πολλές μετρήσεις, να βγάλομε κάποια συμπεράσματα κ.τ.λ. κ.τ.λ., να βγάλομε ένα διάγραμμα, αλλά πάντοτε θα υπάρχει το πρόβλημα πώς βλέπομε.

   Υπάρχει, όμως, και η αναγκαιότητα της πίστεως. Υπάρχει. Και τούτο για δύο λόγους. Πρώτος λόγος: Ο νους είναι πεπερασμένος. Και επί των θεμάτων του επιστητού, της Επιστήμης, αλλά πολύ περισσότερο στα μεταφυσικά προβλήματα, στα μεταφυσικά θέματα. Δεν είναι δυνατόν ο νους μας όλα αυτά να τα χωρέσει. Διδασκόμεθα στο σχολείο, επί παραδείγματι, για πράγματα αισθητά και τα αποδεχόμεθα με την πίστη στον διδάσκοντα. Μας κάνει Γεωγραφία, ένα παράδειγμα από την εποχή εκείνη θυμάμαι, τα σχολικά χρόνια. Και μας λέει ο καθηγητής ότι η πρωτεύουσα της Ιαπωνίας είναι το Τόκιο. «Κύριε καθηγητά, δεν το πιστεύω». Και μου λέει: «Πήγαινε στην Ιαπωνία να εξακριβώσεις ότι η πρωτεύουσα της Ιαπωνίας είναι το Τόκιο». Πέστε μου, πόσες χιλιάδες χρόνια πρέπει να ζει ο κάθε άνθρωπος, πηγαίνοντας να διαπιστώνει ανά πάσα στιγμή εκείνα τα οποία διδάσκεται, για να τα εξακριβώσει, γιατί δεν είναι δυνατόν να τα πιστέψει; Ορίστε...

   Όλος ο όγκος της γνώσεως που υπάρχει και που αναφέρεται στην Επιστήμη, στηρίζεται εις την πίστιν. Ναι. Θα με διδάξει ο καθηγητής μου εκείνα τα οποία δεν θα μπορώ να ιδώ. Τα έχουν δει άλλοι, τα έχουν μελετήσει άλλοι, τα έχουν μετρήσει άλλοι. Μόνο ένα μικρό μέρος ανήκει στην πειραματική ή στην εμπειρική μας γνώση. Πολύ μικρό μέρος.

   Δεύτερον, γιατί είναι αναγκαία η πίστις. Η γνώσις καταργεί την ελευθερία. Το σκεφθήκατε αυτό ποτέ; Ενώ η πίστις την περισώζει. Τι; Την ελευθερία; Μάλιστα. Λέμε: «Ένα συν ένα, ίσον δύο». Σας παρακαλώ, μπορείτε να το αρνηθείτε αυτό; Ότι ένα και ένα κάνει δύο; Δεν μπορείτε. Γιατί δεν μπορείτε; Γιατί ένα και ένα κάνει δύο! Ο νους μου έτσι με πληροφορεί. Άρα, λοιπόν, η ελευθερία μου καταργήθηκε σ’ αυτήν την γνώσιν 1+1=; Βάζω ένα ερωτηματικό. Ίσον; Αλλά θα το δεχθώ, είτε το θέλω, είτε δεν το θέλω. Ότι 1+1=2.

   Γράφει ο Θεόφιλος Αντιοχείας… έχει πολύ ωραία πράγματα ο Θεόφιλος Αντιοχείας. Στην πρώτη του επιστολή προς Αυτόλυκον τα εξής: «Ἀλλὰ ἀπιστεῖς; - Γράφει στον Αυτόλυκον-. Ὅταν ἔσται (:Όταν θα είναι), τότε πιστεύσεις θέλων καί μή θέλων (:όταν θα δεις την πραγματικότητα, τότε θα πιστέψεις, είτε το θέλεις, είτε δεν το θέλεις. -Ακούσατε;). Καὶ ἡ πίστις σου εἰς ἀπιστίαν λογισθήσεται (:και αυτό που πίστεψες μέχρι εκείνη την ώρα, θα λογαριαστεί για σένα ως απιστία) ἐὰν μὴ νῦν πιστεύσης (:εάν τώρα δεν πιστεύσεις)». Φερειπείν, μπορείτε να λέτε ότι πιστεύω, όταν σας έδειξα τα κλειδιά που είχα στην τσέπη μου; Τώρα τα βλέπετε. Πάει η πίστις. Δεν υπάρχει. 

   Ενώ λέμε: «Ο Θεός είναι Τριαδικός». Τι σημαίνει αυτό; Ένα συν ένα συν ένα, τι; Όχι ίσον τρία. Ίσον ένα. 1+1+1=1. Αυτό τώρα είναι για μια στιγμή ανάποδο στο μυαλό μου. Είναι αντιλογικό. 1+1+1=1; Αυτό είναι ο Άγιος Τριαδικός Θεός, αγαπητοί μου. Ένας είναι ο Θεός. Τρία τα πρόσωπα. Έτσι αυτό ανήκει στον χώρο της… τον μυστικόν χώρον, τον πνευματικό, τον μεταφυσικόν χώρον. Ώστε, λοιπόν, έχω ανάγκη της πίστεως. Και αν το θέλετε, εκείνα τα οποία λέμε «επιστημονική θεωρία» -θεωρία!- δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα επιστημονικό πιστεύω. Για να ‘ρθει μία άλλη θεωρία, πληρεστέρα ίσως και να απορρίψει την πρώτη. Ή αν θέλετε, να έρθει πλήρης η αλήθεια και τότε δεν χρειάζομαι πια θεωρίες· έχω την επιστημονικήν αλήθειαν. Υπάρχει πολύ μεγάλη διαφορά μεταξύ θεωρίας επιστημονικής και αληθείας επιστημονικής. Εκεί δε, είναι γνωστό, σ’ αυτές τις θεωρίες, ως επί το πλείστον βρίσκεται το οικοδόμημα όλης της Επιστήμης και της γνώσεως. Εξάλλου, εάν η νόησις και η εμπειρία είναι ένας τρόπος υπάρξεως, αλλά και η πίστις ομοίως είναι και αυτή ένας τρόπος υπάρξεως.

   Αυτά όλα ειπώθηκαν, αγαπητοί, στην αγάπη σας, με την αφορμή του Θωμά, που ήθελε να πληροφορηθεί την Ανάσταση του Χριστού με την βοήθεια των αισθήσεων. «Εάν δεν βάλω το δάχτυλό μου, δεν πιστεύω». Γι΄ αυτό ο Κύριος απήντησε εις τον Θωμά: « Ὅτι ἑώρακάς με, πεπίστευκας· μακάριοι οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες». Αυτό, ότι «με είδες, γι'αυτό επίστευσες», ξέρετε τι είναι αυτό; Μία απάντησις επίπληξης. «Α, επειδή με είδες, γι'αυτό το πιστεύεις, ε; Και σε διορθώνω: Να γίνεις πιστός. Και να μην είσαι άπιστος. Μη στηρίζεσαι μόνον εις τις αισθήσεις σου».

   Αλλά ο Θωμάς ήταν, αγαπητοί μου, καλοπροαίρετος άνθρωπος. Εξεπροσώπει εκείνους που δεν δέχονται εύκολα την πίστιν. Αλλά τίθεται το ερώτημα: Για να γίνει ο Θωμάς μαθητής του Χριστού, δεν χρειάστηκε στο ξεκίνημά του την πίστη; Σίγουρα ναι. Πολλοί, σήμερα, Χριστιανοί μας, δεν δέχονται εύκολα την ανάσταση των νεκρών. Ένα άλλο παράδειγμα αυτό. Παρότι πιστεύουν στην Ανάσταση του Χριστού. Αν κάνω εδώ ένα δημοψήφισμα θα δείτε ότι είναι πολλοί, οι οποίοι δυσκολεύονται να πιστέψουν στην ανάσταση των νεκρών. Ενώ πιστεύουν στην Ανάσταση του Χριστού. Ο Παύλος, με πολλά επιχειρήματα θα καταγράψει εις τους Κορινθίους, που εδέχοντο μεν την Ανάσταση του Χριστού, δεν εδέχοντο, όμως, την ανάσταση των νεκρών. Και θα τους πει: «Ἀγνωσίαν Θεοῦ τινὲς ἔχουσι». Πού ήταν η αγνωσία; Στην δύναμη του Θεού. «Πρὸς ἐντροπὴν ὑμῖν λέγω». «Το λέω για ντροπή σας», λέει ο Παύλος εις τους Κορινθίους.

   Και για να ξαναγυρίσομε στο θέμα του Θωμά, ο Θωμάς ηξιώθη να πει τους μεγάλους εκείνους λόγους: «Ο Κύριός μου και ο Θεός μου»· που είναι ανώτεροι από την ομολογία του Ναθαναήλ. Οι Πατέρες λέγουν ότι τελικά ο Θωμάς… να σας πω, σε κάποια τροπάρια αναφέρεται έτσι, σε άλλα κάποια τροπάρια… χθεσινά, στον Εσπερινό, αλλιώτικα, ο Θωμάς φαίνεται ότι δεν τόλμησε να βάλει το δάχτυλό του εις τον τύπον των ήλων. Ούτε να ψαύσει, να ακουμπήσει το Σώμα του Χριστού, την πληγή στα πλευρά. Όχι. Τρόμαξε ο Θωμάς. Και είπε: «Ο Κύριός μου και ο Θεός μου».

   Αγαπητοί, «οικονομικά», λένε οι Πατέρες, «έδειξε απιστία ο Θωμάς». Τι θα πει «οικονομικά»; Κατ’ οικονομίαν της Θείας Προνοίας. Ώστε να χαρακτηρίζεται από την Υμνολογία μας «καλή απιστία του Θωμά». Ακούσατε. Υπάρχει κακή και καλή απιστία; Η κακή είναι γνωστή. Αλλά υπάρχει και καλή απιστία; Ναι. Η καλή απιστία του Θωμά. Θα λέγαμε, μάλιστα, ότι του οφείλομε, όπως σας είπα και στην αρχή, ευγνωμοσύνη. Όπως, η απουσία του Θωμά αφήνει σε μας κάποια πρακτικά συμπεράσματα από την συμπεριφορά του. Να τ’ ακούσομε. Να μάθομε. Σε έναν πειρασμό της ζωής να μην ξεκόβομε από τον όμιλο των αδελφών. Όπως το έκανε ο Θωμάς. Και την έπαθε. Να χρησιμοποιούμε την εμπειρία και την πίστη των αδελφών. Σε θέματα, μάλιστα, πνευματικής ζωής. Να μην απομονούμεθα από τους αδελφούς· αδελφούς Χριστιανούς, εννοώ. Γιατί κινδυνεύομε να μας φάει ο λύκος διάβολος. Όπως συνέβη εις τον Ιούδα. Μετενόησε, λέει, μετεμελήθη, αλλά δεν πήγε να ζητήσει συγχώρεση από τον Χριστόν ο Ιούδας. Ή να βρει τους μαθητάς, τους συμμαθητάς του. Δεν πήγε. Και κατέληξε στην αυτοκτονία. Να είμεθα ανακοινωτικοί, όπου και όπως πρέπει. Όλα αυτά μας σώζουν. Και μη λησμονούμε ότι και οι άγιοι με τα λάθη τους μας διδάσκουν. Ευλογητός ο Θεός! Αμήν.

832η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».

► Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίαι Κυριακῶν " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_25.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://drive.google.com/file/d/1EiDp29JkRk7OQUNh2N_NVeJL2TTZ-FsY/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40ru7w20Jp2hDAJjA7k7mq_z

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%E1%BD%89%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CE%B9%20%CE%9A%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%E1%BF%B6%CE%BD.?m=1

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Δύο ὄψεις τῆς ἀπιστίας.

†. Μία από τις εμφανίσεις του Αναστάντος Ιησού, αγαπητοί μου, είναι και αυτή, παρόντος του Θωμά· που έλαβε χώραν οκτώ ημέρες μετά την Ανάστασιν του Κυρίου μας. Σημειώνει ο ιερός Ευαγγελιστής: «Μεθ᾿ ἡμέρας ὀκτὼ -εννοείται συμπεριλαμβανομένων των δύο Κυριακών, έτσι γίνεται η αρίθμησις, έξι ενδιάμεσες και δύο Κυριακές, οκτώ- πάλιν ἦσαν ἔσω οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ καὶ Θωμᾶς μετ᾿ αὐτῶν».

   Αυτά σημειώνει ο ευαγγελιστής Ιωάννης. Και ο Κύριος, αποτεινόμενος εις τον Θωμάν, οκτώ ημέρες μετά, του λέγει: «Φέρε τὸν δάκτυλόν σου ὧδε καὶ ἴδε τὰς χεῖράς μου, καὶ φέρε τὴν χεῖρά σου καὶ βάλε εἰς τὴν πλευράν μου, καὶ μὴ γίνου ἄπιστος, ἀλλὰ πιστός». Εδώ, με τις ίδιες λέξεις που έλεγε ο Θωμάς, ότι «αν δεν βάλω τὸν δάκτυλόν μου εἰς τὸν τύπον τῶν ἥλων …» κ.λπ. «δεν θα πιστεύσω», με τις ίδιες λέξεις τον καλεί ο Κύριος τώρα να προβεί σε εκείνον το οποίον ήδη είχε πει.

   Ήταν, αλήθεια, ο Θωμάς άπιστος; Και τώρα ελέγχεται από τον Κύριον; Ο Θωμάς, αγαπητοί μου, δεν ήταν άπιστος. Γιατί αλλιώτικα πώς θα ακολουθούσε τον Κύριον ως Μεσσίαν; Όπως Τον ακολούθησαν και οι άλλοι μαθηταί. Ήταν η απιστία του μπροστά σε ένα απλώς περιστατικό· που δεν το χωρούσε το μυαλό του. Ήταν σαν την απιστία του Αποστόλου Πέτρου, που τον κάλεσε ο Κύριος στη λίμνη της Γενησαρέτ να περιπατήσει επί των κυμάτων. Κι εκείνος άρχισε να περιπατεί. Κάποια στιγμή όμως, είδε, λέει, τον άνεμον εναντίον, δηλαδή αντίθετον, φοβήθηκε. Και τι του είπε ο Κύριος; Εμείς είπαμε την λέξη «φοβήθηκε». Τι του είπε ο Κύριος; «Εἰς τί ἐδίστασας, ὀλιγόπιστε;». Ώστε πάλι στο θέμα της πίστεως αναφέρθηκε ο Κύριος. Λέγει ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς: «Τὸ δὲ ἀπιστῆσαι, διστάσαι ἔστι καὶ μερισθῆναι». Τι θα πει «να απιστήσεις»; Να διστάσεις. Και να μεριστείς. Αυτό το «μερισθῆναι», να μερισθείς, σημαίνει να χωριστεί κανείς από εκείνο που ήταν ηνωμένος προηγουμένως. Να μερισθεί ο λογισμός ανάμεσα στο «ναι» και στο «όχι». Αυτό είναι ένας δισταγμός. Να το κάνω ή να μην το κάνω; Να το δεχθώ ή να μην το δεχθώ;

   Στην ακολουθία της εορτής του Θωμά, χθες στον Εσπερινό, στα κεκραγάρια, ακούμε: «Ὦ καλὴ ἀπιστία τοῦ Θωμᾶ, τῶν πιστῶν τὰς καρδίας εἰς ἐπίγνωσιν ἦξε». «Ω καλή απιστία», λέει, «του Θωμά· που τις καρδιές των πιστών τις οδήγησε εις την επίγνωσιν». Όχι στην γνώσιν· εις την επίγνωσιν. Δηλαδή στην βαθυτέρα κατανόηση της Αναστάσεως και της φύσεως του αναστημένου σώματος του Χριστού. Έδωσε, δηλαδή, μία πάρα πολύ καλή ευκαιρία η απιστία του Θωμά, να συνειδητοποιήσουν και να συνειδητοποιούν οι πιστοί όλων των αιώνων και όλων των εποχών τις πραγματικές διαστάσεις του αναστημένου Σώματος του Χριστού. 

   Πάλι ένα κεκραγάριο λέγει: «Σοῦ γὰρ ἀπιστοῦντος -σαν να ομιλεί ο Χριστός, βάζει τα λόγια αυτά ο υμνογράφος στο στόμα του Χριστού- οἱ πάντες ἔμαθον (Σοῦ, τοῦ Θωμᾶ ἀπιστοῦντος οἱ πάντες ἔμαθον) τὰ πάθη καὶ τὴν Ἀνάστασίν μου κράζειν μετά σου· ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου, δόξα Σοι». «Έμαθαν», λέει, «οι πάντες, το περιεχόμενο των παθών μου, ότι ήταν εκούσιον το πάθος- αυτό ήταν το περιεχόμενον των παθών- το περιεχόμενο της Αναστάσεώς μου και να κράζουν μαζί με σένα, κατανοούντες και επιγνόντες: ‘’Ο Κύριός μου και ο Θεός μου, δόξα Σοι’’».

   Μας κάνει εντύπωση, αγαπητοί, ότι ο υμνογράφος αποκαλεί εδώ την απιστίαν του Θωμά, «καλήν». Υπάρχει και καλή απιστία; Οπωσδήποτε ναι. Για να αναφέρεται… Και ποια είναι τα γνωρίσματα αυτά της καλής απιστίας; Πρώτον, όταν αποκλείει αυτή η καλή απιστία, αποκλείει την ευπιστίαν. Χωρίς, βεβαίως, να φθάνει στο άλλο άκρο, στο να ορθολογίζει. Η ευπιστία, δηλαδή εὖ + πιστεύω, «εύκολα πιστεύω» -θα το φανταστείτε;- λυμαίνεται, καταστρέφει την ορθήν πίστιν και είναι ένα σοβαρό μειονέκτημα εις τον άνθρωπο που είναι εύπιστος. Και όχι μόνο σε θέματα θρησκείας, αλλά και εις την καθημερινότητα. Πόσες φορές βλέπομε ανθρώπους που δυστυχώς «χαύουν», ας μου επιτραπεί αυτή η λέξις, χαύουν ό,τι τους πουν, ανεξέλεγκτα. Αυτό λέγεται «ευπιστία». Ακόμη και η αίρεσις να τους προβληθεί, την αποδέχονται. Γιατί; Είναι εύπιστοι. Γι’ αυτόν τον λόγο. Να γιατί η ευπιστία λυμαίνεται την ορθήν πίστιν. Η ευπιστία είναι μία πίστις ρηχή· που δεν έχει λάβει μέρος σε αυτήν ο νους. Ο όλος άνθρωπος πρέπει να λάβει μέρος. Αλλά και ο ορθολογισμός, το άλλο άκρον, που δέχεται μόνον ό,τι κατανοεί ο νους και απορρίπτει ότι δεν κατανοεί, κι αυτό είναι μία αρρώστια της ψυχής. Ούτε ορθολογισμός, ούτε ευπιστία προφανώς. 

   Ακόμη, η καλή απιστία προϋποθέτει καλοπιστία και αγαθήν προαίρεσιν. Να είσαι ο καλόπιστος άνθρωπος. Να μην είσαι εκείνος που διαρκώς –θα το δούμε λίγο πιο κάτω- ο διαρκώς αντιρρησίας. Όχι. Να το σκεφθείς, να το νιώσεις, να έχεις αγαθήν προαίρεσιν και να το αποδεχθείς.

   Ακόμη, μπορεί να προέρχεται αυτή η καλή απιστία από μία παρανόηση. Γιατί δεν κατάλαβες κάτι. Και στο τέλος να μένεις άπιστος. Όχι από διάθεση απιστίας όμως. Ακόμη, όπως ο Θωμάς, που τι είπε; Εδώ παρενόησε τα πράγματα. «Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου», είπε. Όταν τα πράγματα τα αντελήφθη να τοποθετούνται σωστά. Χωρίς να χρησιμοποιήσει, χωρίς να χρησιμοποιήσει, παρά την προτροπήν του Κυρίου, «Έλα», λέει, «φέρε το δάχτυλό σου και βάλει εις τον τύπον των ήλων», χωρίς να χρησιμοποιήσει ούτε το δάχτυλό του, ούτε την παλάμη του, το χέρι του, να ψαύσει την λογχισμένη πλευρά του Χριστού. Αυτό το ξέρομε, διότι πιο κάτω θα του πει ο Κύριος: «ὅτι ἑώρακάς με, πεπίστευκας». Δεν είπε «ἐψηλάφησάς με», αλλά «ἑώρακάς με». Διότι μόλις είδε τον Κύριο μπροστά του ο Θωμάς, αμέσως απέρριψε την απιστία του. Δεν έμεινε στην απιστία, να πει: «Α, για στάσου, να βάλω το δάχτυλό μου εις τον τύπον των ήλων, να περάσει το δάκτυλό μου από την άλλη μεριά που άνοιξαν τα καρφιά». Όχι. Και το έχομε αυτό σαν μαρτυρία που είπε ο Χριστός: «Γιατί με είδες, επίστευσες». Δεν είπε: «Γιατί με εψηλάφησες, επίστευσες». Βλέπετε, λοιπόν, ότι εδώ έχομε μία παρανόηση των πραγμάτων.

   Μπορεί ακόμη η καλή απιστία να προέρχεται και από μίαν άγνοιαν. Όπως ο Ναθαναήλ. Θυμηθείτε τον Ναθαναήλ που έλεγε για τον Ιησού: «Δύναταί τι ἀγαθὸν εἶναι ἐκ Ναζαρέτ;». «Μπορεί κάτι καλό να βγει από την Ναζαρέτ;». Και του είπε ο Φίλιππος: «Ἔρχου καὶ ἴδε», «Έλα και θα δεις» Γιατί έδειξε αυτήν την αντίσταση ο Ναθαναήλ; Ο οποίος όταν είδε τον Χριστό ξέρετε τι είπε; «Συ είσαι ο Διδάσκαλος, ο Βασιλιάς του Ισραήλ». Πωπω! Ομολογία! Γιατί; Από μίαν άγνοια. Πού ήταν η άγνοιά του; Ότι ο Μεσσίας έρχεται από την Βηθλεέμ. Έτσι έλεγαν οι προφητείες. Άλλο τώρα ότι ο Κύριος, ναι, εγεννήθη στην Βηθλεέμ. Ναι, ήτο από την φυλή του Ιούδα. Βεβαίως, γιατί ο Δαβίδ στην Βηθλεέμ γεννήθηκε. Αλλά δεν είχε την πλήρη γνώση ότι ο Ιησούς, διωκόμενος από τον Ηρώδη, έφυγε εις την Αίγυπτο, επανερχόμενος ο Ιωσήφ, έμαθε ότι αντί του Ηρώδου εβασίλευε ο Αρχέλαος· φοβήθηκε και πήγε στη Ναζαρέτ, επάνω στη Γαλιλαία. Από μία άγνοια είπε: «Μπορεί κάτι καλό να βγει από την Ναζαρέτ;».

   Στον χώρο της αγνοίας, δυστυχώς, ευρίσκονται οι περισσότεροι Χριστιανοί μας· που όταν, όμως, διαφωτιστούν, τότε δεν απιστούν. Πόσοι άνθρωποι έμειναν στην άγνοια, κάποια στιγμή διαφωτίστηκαν και πίστεψαν. Κι έγιναν θερμοί, θερμότατοι Χριστιανοί. 

   Μπορεί ακόμη, αγαπητοί μου, η καλή απιστία να προέρχεται και από έναν ζήλον οὐ κατ’ επίγνωσιν. Να είναι κανείς κολλημένος, προσκολλημένος σε κάτι και να νομίζει αυτό ότι είναι σωστό, όχι κάτι άλλο. Εδώ σίγουρα ανήκει ο Παύλος· ο οποίος ο ίδιος ομολογεί στην προς Φιλιππησίους επιστολή του ότι «κατὰ ζῆλον διώκων τὴν Ἐκκλησίαν». «Από έναν υπερβολικό ζήλο εδίωκα την Εκκλησία και δεν μπορούσα να κατανοήσω τι ήτο ο Χριστός και η Εκκλησία Του». Τι να πούμε; Να πούμε ότι ο Παύλος έγινε θερμός Χριστιανός; Μόνο θερμός; Ο θερμότερος της Ιστορίας.

   Ακόμη, η καλή απιστία θέλει να ερευνήσει, θέλει να εμβαθύνει. Μην είμεθα έτοιμοι να πούμε… να πάρομε λίθον αναθέματος κατά του Θωμά, όταν είπε: «Να βάλω το δάκτυλό μου εις τον τύπον των ήλων». Ναι, βέβαια, για μια στιγμή ζήτησε κάτι το αντιφατικό. Ποιο ήταν το αντιφατικό; Αφού δει, να πιστέψει. Αυτό είναι το αντιφατικό. Μα πώς θα πιστέψεις όταν δεις; Όταν δεις, τότε δεν πιστεύεις· τότε γνωρίζεις. Για να πιστέψεις, πρέπει να μη δεις. Αυτό το αντιφατικό δίπολο έζησε ο Θωμάς. Ωστόσο, όμως, είχε ένα καλό στοιχείο. Ήθελε να ερευνήσει. Δεν ήταν έτοιμος να χάψει –ξαναχρησιμοποιώ το ρήμα- εκείνο το οποίο θα του προσεφέρετο. Αλλά ήθελε να ερευνήσει, ήθελε να εμβαθύνει. Γιατί; Για να εδραιωθεί. Να ξέρει σίγουρα τι πιστεύει. Για να δώσει και την ζωή του. Όπως την έδωσε την ζωή του ο Θωμάς για τον Χριστό. Γιατί; Γιατί βεβαιώθηκε.

   Έτσι, ο πιστός ή, καλύτερα, ο έχων την καλήν απιστίαν, τον βλέπετε για μια στιγμή να αμφιβάλλει για κάτι, να έχει έναν δισταγμό για κάτι, όχι από κακή προαίρεση. Τρέχει στις Γραφές, μελετάει, μελετάει, για να βρει εκείνο το οποίο ζητάει. Και όλες αυτές τις μορφές της καλής απιστίας, ο Κύριος τις ανέχεται. Και αναμένει την ωρίμανση της ορθής πίστεως. Γι'αυτό είπε: «Καὶ μὴ γίνου ἄπιστος, ἀλλὰ πιστός». Προσέξτε, αυτή η λέξις «Μὴ γίνου», που ‘ναι χρόνος παρατεταμένος, μη γίνεσαι· δείχνει ότι ο Θωμάς εβρίσκετο στον δρόμο να γίνει άπιστος. Εδώ είναι ένα επικίνδυνο σημείο. Είναι ένα κρίσιμο σημείο· που μπορούμε τελικά να φθάσομε στην απιστία. Ναι· να φθάσομε στην απιστία. Γι'αυτό του είπε: «Μὴ γίνου», δηλαδή «Μην προχωρείς στον δρόμο της διαρκούς αντιρρήσεως». Πρόσεξε, γιατί μπορείς να βρεθείς στην άλλη πλευρά. Όταν, τελικά, η κρίσις χρονίζει και δη πολύ χρονίζει, τότε μπορεί να μείνομε άπιστοι. Δυστυχώς. Κρίσιμο σημείο, σας το ξαναλέγω. Γι'αυτό απαιτείται μεγίστη προσοχή. Πρέπει όλα να διασαφίζονται μέσα εις την συνείδησή μας. 

   Άλλο πράγμα, όμως, είναι όταν κάτι δεν το κατανοώ. Προσέξατέ το. Τι έχομε κατανοήσει από την Αγία Γραφή; Αν υπάρχουν χίλια πράγματα, δεν ξέρω αν έχομε κατανοήσει τα δέκα. Τόσο πολύ; Ναι, τόσο πολύ. Μόνο εάν αρχίσομε να κατανοούμε περισσότερο και περισσότερο, τότε θα αντιληφθούμε πράγματι ότι υπάρχει μία συντριπτική διαφορά, γνώσεως και αγνοίας. Αλλά κάτι που δεν ξέρω, το αφήνω στην γνώση, σαν γνώση, αν θέλετε, εις το μέλλον. Και όχι να εξαρτάται η πίστις μου από εκείνο το οποίο αγνοώ. Δεν το ξέρω. Αλλά δεν εξαρτάται από αυτό η πίστις μου. Το ξαναλέγω. Κάποτε κάνομε, και το έχω ακούσει και από άλλους ανθρώπους αυτό και σε μένα μου συμβαίνει, κάποτε κάνομε δέκα χρόνια, είκοσι, πενήντα χρόνια, για να κατανοήσομε κάτι. Και ακόμα τελικά να μην κατανοήσομε πολλά πράγματα. Τι σημαίνει αυτό; Θα πρέπει να εξαρτάται η πίστις μας από εκείνα που δεν κατανοήσαμε; Άπαγε! Ο Θεός να φυλάξει. Η άγνοιά μας σε κάποια σημεία, δεν πρέπει να επηρεάζει την πίστη μας. Λέμε: «Δεν το ξέρω, δεν το καταλαβαίνω. Ε, αν ο Θεός κάποτε με φωτίσει, θα το καταλάβω. Εάν δεν με φωτίσει, δεν θα το καταλάβω». Αν το θέλετε, και για παρηγορία, γιατί έτσι είναι κι η αλήθεια, δεν είναι παρηγορία απλή, στην Βασιλεία του Θεού, εκεί θα τα μάθομε όλα. Τι θα μάθομε; Ό,τι πρέπει να μάθομε.

   Είναι, όμως, και η πλευρά της κακής, αγαπητοί μου, απιστίας. Εκείνης της κατακριτέας και της κολασίμου απιστίας. Τι είναι απιστία; Λέγει πάλι ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς: «Ἀπόστασις οὖσα τῆς πίστεως». «Το να απέχεις, το να έχεις μία απόσταση από την πίστη». Και πάλι ο ίδιος λέγει: «Τὸ μὲν ἀπιστεῖν τῇ ἀληθείᾳ θάνατον φέρει». Βεβαίως. «Το να απιστείς εις την αλήθεια και να επιμένεις να απιστείς εις την αλήθεια, αυτό θα σου φέρει θάνατον». Και λέει ο Ιερός Χρυσόστομος: «Τὸ ἀπιστεῖν ἀμετανόητα, κόλασις ἐστιν». «Το να απιστείς επιμένοντας και χωρίς να μετανοείς, αυτό για σένα παρασκευάζει κόλασιν». Είναι φοβερό πράγμα, αγαπητοί, η παραμονή στην απιστία και η μη δυνατότητα πίστεως. Είναι τόσο φοβερό και τόσο βασανίζεται ο άνθρωπος… 

   Έχω ένα φίλο, ο οποίος διάβασε κάποτε στα νεανικά του χρόνια αρνητική φιλολογία και του κατέστρεψε την πίστη, ό,τι διάβασε. Καλό παιδί ήταν. Μέχρι σήμερα δεν μπορεί να πιστέψει. Μου ‘γραφε κάποτε ένα γράμμα και να λέει… έλεγε εκεί: «Θεέ μου, σε παρακαλώ –σχήμα:- πάρε με από το αυτί και οδήγησέ με στην πίστη, γιατί δεν μπορώ να πιστέψω». Το ζητούσε και δεν μπορούσε. Είχα μια δασκάλα, σε ένα μουσικό όργανο. Ζει αυτή η γυναίκα. Ενενήντα τόσο ετών είναι. Πάρα πολύ μορφωμένη. Με γλώσσες, με μόρφωση ποικίλη. Και όμως αυτή η γυναίκα μέχρι σήμερα, δεν μπορεί να πιστέψει. Θυμάμαι, μου είχε πει κάποτε για τον καθηγητή τον Καρμίρη, τον Γιάννη Καρμίρη, τον μακαρίτη, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, μακαρίτης, Ακαδημαϊκός: «Θέλω να τον ρωτήσω κάποια φορά, να του πω, μα εσύ πιστεύεις αυτά τα πράγματα, ολόκληρος καθηγητής και ολόκληρος Ακαδημαϊκός;». Δεν μπορούσε να πιστέψει. Και δεν μπορεί μέχρι σήμερα να πιστέψει. Είναι φοβερό!

   Όπως είναι μυστήριον η πίστις, επιτρέψατέ μου να πω, έτσι μυστήριον είναι και η απιστία. Και δεν το αποκαλώ εγώ μυστήριον το θέμα της απιστίας. Ο Απόστολος Παύλος το αποκαλεί και το λέει αυτό για τον λαό του, τους Εβραίους. «Μυστήριον», λέει, «είναι η απιστία του λαού αυτού». Είναι μυστήριον. Είναι, λοιπόν, πολύ φοβερό πράγμα να μένει κανείς στην απιστία. Είναι κάτι περισσότερο από δαιμονικό! Σας είπα, κάτι περισσότερο. Γιατί; Διότι τα δαιμόνια και πιστεύουν και φρίττουν πιστεύοντα, όπως μας λέγει ο άγιος Ιάκωβος, ο Αδελφόθεος. Πιστεύουν ότι ο Θεός είναι όχι μόνον υπαρκτός, αλλά και αληθής. Πιστεύουν τα δαιμόνια στην αιωνία δική των καταδίκη. Ακόμη… τι έλεγαν μάλιστα, θυμηθείτε εκεί που… «Ήλθες», λέει, «προ της ώρας μας, προ καιρού -διά στόματος Γεργεσηνού-ήρθες να μας βασανίσεις προ καιρού». Ποιος είναι αυτός ο βασανισμός; «Να μας στείλεις εις την κόλαση;». Διότι στην κόλαση δεν είναι ακόμη οι δαίμονες. «Γι'αυτό, επίτρεψε», λέει, «να πάμε στους χοίρους».

   Έτσι ο άπιστος είναι χειρότερος και από τον δαίμονα. Και εμφανίζεται η απιστία, η δαιμονική αυτή απιστία, με τα εξής γνωρίσματα: Καταρχάς, σαν διαστροφή της αληθείας. Διαστροφή της αληθείας. Από μια δαιμονική διάθεση. Ξέρετε οι δαίμονες μας βάζουν να απιστούμε, οι ίδιοι δεν απιστούν. Παρά την πληροφόρηση που μπορούμε να έχομε και την κατανόηση που μπορούμε να έχομε, εμείς επιμένομε, από μια δαιμονική διάθεση, όπως σας είπα, επιμένομε να διαστρέφομε την αλήθεια. Τέτοιοι υπήρξαν οι αρχιερείς, οι Φαρισαίοι, οι Γραμματείς, οι νομικοί. Όταν επί παραδείγματι, μιλούσε ο Κύριος, ξέρετε τι έλεγαν; «Ἐν τῷ ἄρχοντι τῶν δαιμονίων ἐκβάλλει τὰ δαιμόνια». Αυτό δεν είναι διαστροφή της αληθείας; Θέλετε ακόμη; Όταν πήγαν οι στρατιώται, οι στρατιώται και είπαν: «Ἀνεστήθη ὁ Ἰησοῦς» -τρομερό πράγμα!- τους είπαν: «Σουτ! Πάρτε λεφτά και πείτε ότι δεν ανεστήθη». Πέστε μου, αυτό είναι ή δεν είναι δαιμονική διαστροφή της αληθείας; Αυτός ο άνθρωπος μπορεί να πιστέψει ποτέ; Ακούστε. Ποτέ. Γιατί; Διότι εβλασφήμησε κατά του Αγίου Πνεύματος. Είναι μία μορφή βλασφημίας κατά του Αγίου Πνεύματος.

   Ακόμη, η φοβερή αυτή απιστία εμφανίζεται σαν κακοπιστία. Κατά το «Οὐ μὲ πείσεις, κἂν μὲ πείσῃς». «Κι αν ακόμη με πείσεις, εγώ θα μένω στην απιστία μου». Πρόκειται, ακόμη, για μια εγωιστική επιμονή. Πραγματικά εγωιστική επιμονή. Ακόμη, μπορεί κανείς να κινείται στον χώρο της απιστίας από συμφέροντα. Γιατί σου λέει: «Αν ομολογήσω, χάνω κάποια συμφέροντα». Εννοείται, εδώ έχομε μια μυωπική θεώρηση των πραγμάτων. Ωστόσο ακούστε τι έλεγαν οι Φαρισαίοι στο Συμβούλιο που κάνανε και οι αρχιερείς, τι να κάνουν με τον Ιησού. «Πολλά θαύματα», λέγουν, «κάνει, τι θα γίνομε μ’ αυτόν τον άνθρωπο, τι θα γίνει; «Ἐὰν ἀφῶμεν αὐτόν (:εάν τον αφήσομε) οὕτω (:έτσι να πράττει), πάντες πιστεύσουσι εἰς αὐτόν (:όλοι θα πιστέψουν εις αυτόν). Καὶ ἐλεύσονται οἱ Ρωμαῖοι -ήταν υπό ρωμαϊκήν κατοχήν- καὶ ἀροῦσι ἡμῶν καὶ τὸν τόπον καὶ τὸ ἔθνος». Γιατί κύριοι, θα σας πολεμήσουν οι Ρωμαίοι εάν πιστεύσετε εις τον Ιησούν; Επειδή θα προεβάλλετο βασιλιάς; Και θα αντέλεγε εις τον Καίσαρα; Δεν είναι αυτό. Γιατί ο Χριστός δεν ήρθε να γίνει βασιλιάς εδώ. Βασιλιάς των καρδιών μόνον. Όχι επίγειος βασιλιάς. Τι φοβόσαστε; Τι φοβόσαστε; Κι ακόμη, εάν ήταν αληθινός Μεσσίας, δεν θα κατετρόπωνε τους Ρωμαίους; Και θα ελεύθερωνε τον λαό Του, το έθνος Του; Τι φοβόσαστε; Αλλά απλούστατα, όλοι αυτοί, με την παρουσία των Ρωμαίων ζούσανε μια χαρά, είχαν χρήματα, ήτανε φίλοι –όπως λέγαμε Γερμανόφιλοι, Ιταλόφιλοι, που λέγαμε κάποτε εμείς στην Κατοχή- έτσι και εδώ, ήσαν Ρωμαιόφιλοι. Είχαν συμφέροντα. «Τα συμφέροντα μας αυτά, αν Τον αποδεχθούμε, θα τα χάσομε». Φοβερό πράγμα…

   Εάν ακόμη εμφανίζεται η απιστία… πώς λέτε; Σαν ψυχολογία της μάζης. Ποια είναι αυτή η ψυχολογία της μάζης; Εκείνη που εμφανίζεται στα ολοκληρωτικά καθεστώτα, γιατί το κόμμα δεν πιστεύει. Δεν πιστεύω κι εγώ. Γιατί το κόμμα δεν πιστεύει. Ή γιατί είναι μόδα σήμερα να μην πιστεύομε. Και να μην αναφέρομε το όνομα του Ιησού Χριστού. Πράγμα που δείχνει ανωριμότητα προσωπικότητος, επιπολαιότητα, γιατί όχι και βλακεία;

   Ακόμη υπαγορεύει την απιστία ο διεφθαρμένος βίος. Μας πληροφορεί ο ευαγγελιστής Ιωάννης στο 3ο κεφάλαιο: «Ἦν γὰρ πονηρὰ αὐτῶν τὰ ἔργα. Πᾶς γὰρ ὁ φαῦλα πράσσων μισεῖ τό φῶς καὶ οὐκ ἔρχεται πρὸς τὸ φῶς, ἵνα μὴ ἐλεγχθῇ τὰ ἔργα αὐτοῦ». Βαθύτερο ψυχογράφημα δεν θα μπορούσε να γίνει, απ’ αυτό που μας καταθέτει ο ευαγγελιστής Ιωάννης.

   Αγαπητοί, δεινόν η απιστία. Στην παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου, όπου ο πλούσιος εζήτησε από τον Αβραάμ να σταλεί ο Λάζαρος, δηλαδή να αναστηθεί ο Λάζαρος και να τον δουν τ’ αδέλφια του, είχε, λέει, πέντε αδέλφια και να τους πει: «Ξέρετε τι φοβερός είναι ο Άδης, ξέρετε ο αδελφός σας είναι στον Άδη και βασανίζεται… γιατί άμα δουν νεκρό θα πιστέψουν». «Ω παιδάκι μου», του λέει ο Αβραάμ, «ούτε αν αναστηθεί νεκρός, θα πιστέψουν! Έχουν τις Γραφές. Δεν πιστεύουν στις Γραφές; Κι ανάστασις νεκρού να γίνει, δεν θα πιστέψουν». Θα πουν… «νεκροφάνεια», θα πουν… «πνευματιστικόν φαινόμενον», θα πουν… δεν ξέρω τι θα πουν. Δεν θα πιστέψουν.

   Η απιστία του Θωμά διορθώθηκε επειδή δεν ήταν από κακοπιστία, ούτε από πονηρή διάθεση. Γι'αυτό ήταν καλή η απιστία του, όπως προηγουμένως είπαμε! Μάλιστα λέει ένα Κεκραγάριο: «Τότε ὁ Θωμᾶς οἰκονομικῶς οὐχ εὑρέθη μετ’ αὐτῶν». Δεν βρέθηκε μαζί με τους άλλους δέκα, «οἰκονομικῶς». Τι θα πει «οἰκονομικῶς»; Το οικονόμησε η αγάπη του Θεού να λείπει, να δείξει την απιστία αυτή, ώστε η απιστία αυτή να εξασφαλίσει την πίστη των μελλοντικών πιστών μέσα εις την Ιστορία. Έτσι η πίστις και η απιστία εξαρτάται από την κακή ή την αγαθή διάθεση της προαιρέσεως του ανθρώπου. Η πίστις σαν άκτιστη ενέργεια, έρχεται έξωθεν, έρχεται από τον Θεό. Γίνεται ή δεν γίνεται αποδεκτή από τον άνθρωπο, εάν η προαίρεσίς του είναι αγαθή ή είναι κακή. Όταν γίνει αποδεκτή, τότε ανακλάται ως πίστις του ανθρώπου, πίσω στον Θεό. Είναι άκτιστη ενέργεια.

   Ωστόσο, εμείς που ζούμε είκοσι αιώνες μετά τον Θωμά, είμεθα μακαριότεροι εκείνου. Το είπε ο Χριστός: «Ὅτι ἑώρακάς με, πεπίστευκας· μακάριοι οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες». Όταν εμείς πιστέψαμε στο κήρυγμα και στη μαρτυρία των Αποστόλων, είμεθα μακαριότεροι εκείνων που είδαν και άκουσαν και ψηλάφησαν τον Αναστάντα Κύριον. Είδατε τον Απόστολο σήμερα, τον Ευαγγελιστή Ιωάννη, που λέει: «Εκείνον που ψηλάφησαν τα χέρια μας, είδαμε, ακούσαμε». Πήραμε την μαρτυρία τους. Πάντως ευχαριστούμε τον Θεό, που οικονομικά επέτρεψε την απουσία του Θωμά, για να έχομε εμείς βεβαιοτέρα την Ανάσταση. Έτσι κι εμείς μαζί με τον Θωμά αναφωνούμε στον αναστάντα Κύριον: «Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου».

599η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».

► Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίαι Κυριακῶν " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_25.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://drive.google.com/file/d/1EiDp29JkRk7OQUNh2N_NVeJL2TTZ-FsY/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40ru7w20Jp2hDAJjA7k7mq_z

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%E1%BD%89%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CE%B9%20%CE%9A%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%E1%BF%B6%CE%BD.?m=1

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ἡ οὐσία τοῦ μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας.

†. Σήμερα, Μεγάλη Πέμπτη, αγαπητοί μου, εις τον εσπερινόν -διότι η Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου συνδυάζεται μετά Εσπερινού, η Εκκλησία μας παραθέτει την αποστολικήν εκείνη περικοπή, η οποία αναφέρεται εις την παράδοσιν του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Διότι η Μεγάλη Πέμπτη είναι η ημέρα κατά την οποίαν παρεδόθη το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας. Δηλαδή το μυστήριον της ενώσεως του Χριστού μετά των ανθρώπων. Διότι πρόκειται περί της μετοχής του ανθρώπου εις το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, ώστε ο άνθρωπος να γίνεται σύσσωμος, ένα σώμα, και σύναιμος, ένα αίμα με τον Χριστόν. 

   Σημειώνει, λοιπόν, ο απόστολος Παύλος εις την Α΄ προς Κορινθίους επιστολή του, στο 11ο κεφάλαιον, ότι «Ἐγὼ παρέλαβον ἀπὸ τοῦ Κυρίου ὃ καὶ παρέδωκα ὑμῖν, ὅτι ὁ Κύριος ᾿Ιησοῦς ἐν τῇ νυκτί ᾗ παρεδίδοτο ἔλαβεν ἄρτον καὶ εὐχαριστήσας ἔκλασε καὶ εἶπε· λάβετε φάγετε· τοῦτό μού ἐστι τὸ σῶμα τὸ ὑπὲρ ὑμῶν κλώμενον· τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν. Ὡσαύτως καὶ τὸ ποτήριον μετὰ τὸ δειπνῆσαι λέγων· τοῦτο τὸ ποτήριον ἡ καινὴ διαθήκη ἐστὶν ἐν τῷ ἐμῷ αἵματι· τοῦτο ποιεῖτε, ὁσάκις ἂν πίνητε, εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν. Ὁσάκις γὰρ ἂν ἐσθίητε τὸν ἄρτον τοῦτον καὶ τὸ ποτήριον τοῦτο πίνητε, τὸν θάνατον τοῦ Κυρίου καταγγέλλετε, ἄχρις οὗ ἂν ἔλθῃ».

   Αν επροσέξατε, λέγει: «Ἐγὼ παρέλαβον ἀπὸ τοῦ Κυρίου ὃ καὶ παρέδωκα». Ο απόστολος Παύλος, πρώτης σειράς απόστολος, δεν παρέλαβε από τους αποστόλους, παρότι δεν είδε τον Κύριον κατά την παρουσία Του εδώ εις τον παρόντα κόσμον· αλλά παρέλαβε από τον Κύριον απευθείας, διότι ο ίδιος ο Κύριος είχε πει τότε εις τον Ανανία, ο οποίος εβάπτισε τον Παύλον: «Εγώ θα του διδάξω ό,τι πρέπει να του πω». Συνεπώς, ο απόστολος Παύλος δεν πήρε την διδασκαλία από δεύτερο χέρι· διαμέσου, φερειπείν, των αποστόλων, αλλά πήρε την διδασκαλία του Κυρίου από τον Ίδιο τον Κύριο. Συνεπώς λέγει, πολύ ορθά, «Εγώ παρέλαβα από τον Κύριον εκείνο που παρέδωσα σε σας». Αυτή η παραλαβή και η παράδοσις είναι ακριβώς η παράδοσις της Εκκλησίας. Διότι το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας, δυνάμει του μυστηρίου της ιερωσύνης, παραδίδεται διαρκώς μέσα εις την Εκκλησία.

   Ποια είναι η ουσία του μυστηρίου αυτού; Η ουσία του μυστηρίου είναι ότι «αυτό το κρασί μεταβάλλεται σε Αίμα Χριστού και αυτό το ψωμί μεταβάλλεται σε Σώμα Χριστού». Αυτό αποτελεί την ουσία του μυστηρίου. Δεν είναι τύπος το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας. Αυτό που λέγει εδώ «εἰς ἀνάμνησιν» · εις ανάμνησιν του Πάθους του Κυρίου. Και όχι απλώς ότι δύναται αυτό να μου υπενθυμίζει από τη μορφή του άρτου και του οίνου το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Όχι! Δεν είναι σύμβολον, ούτε τύπος, ούτε εκεί κρύπτεται ο Χριστός! Αλλά είναι Αυτός Ούτος ο Χριστός! Διότι, ο άρτος ο καθαγιασθείς είναι Αυτό τούτο το Σώμα του Χριστού· και ο οίνος ο καθαγιασθείς είναι Αυτό τούτο το Αίμα του Χριστού!

   Όπως λέγει στην ομολογία του ο άγιος Δωσίθεος Ιεροσολύμων ότι «αυτό το σώμα που κοινωνούμε και το αίμα που πίνουμε, που κοινωνούμε, δεν είναι παρά εκείνο το Σώμα και το Αίμα που πήρε ο Χριστός από τα σπλάχνα της Υπεραγίας Θεοτόκου. Είναι το ίδιο Σώμα εκείνο που εσταυρώθη επί του Σταυρού. Είναι το ίδιο Σώμα εκείνο, το οποίον ανελήφθη εις τους ουρανούς. Είναι το ίδιο Σώμα εκείνο, το οποίον κάθηται εις τα δεξιά της δόξης του Πατρός. Είναι αυτό το ίδιο Σώμα που θα έρθει να μας κρίνει κατά την Δευτέρα Παρουσία του Χριστού. Είναι Αυτός ο Ίδιος ο Χριστός». Ούτε θυμίζει τον Χριστόν. Θα το πω για δεύτερη φορά: Ούτε τύπος είναι· ούτε σύμβολον είναι· ούτε εκεί κρύπτεται ο Χριστός· αλλά είναι Αυτός Ούτος ο Χριστός.

   Γι'αυτό ακριβώς Εκείνος ο Οποίος δεν θα πρόσεχε στο θέμα αυτό, θα είχε αντί την ένωση μετά του Χριστού, θα είχε κρίση και κατάκριση, καταδίκη. Γι'αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Λέγει εδώ ο Απόστολος Παύλος τα εξής: «Ὥστε ὃς ἂν ἐσθίῃ τὸν ἄρτον τοῦτον ἢ πίνῃ τὸ ποτήριον τοῦ Κυρίου ἀναξίως, ἔνοχος ἔσται τοῦ σώματος καὶ αἵματος τοῦ Κυρίου». «Όποιος», λέγει, «τρώει και πίνει το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου αναξίως, είναι ένοχος απέναντι στο Σώμα και το Αίμα του Κυρίου».

   Ο Ιούδας, δεν γνωρίζομε εάν εκοινώνησε- οι Πατέρες λέγουν ότι δεν εκοινώνησε. Αλλά αν εκοινώνησε, απέβη εις αυτόν κρίμα και κατάκριμα· και καταδίκη. Γι'αυτό λέμε σε ένα τροπάριον: «Οὐ φίλημά σοι δώσω, καθάπερ ὁ Ἰούδας· ἀλλ' ὡς ὁ Λῃστὴς ὁμολογῶ σοι· Μνήσθητί μου, Κύριε, ἐν τῇ Βασιλείᾳ Σου». «Δεν θα Σου δώσω φίλημα όπως ο Ιούδας, προδοτικόν. Και το προδοτικόν φίλημα είναι όταν Σε αρνηθώ». Αυτό κρατήσατέ το. Και ένα άλλο, από την σημερινή ευαγγελική περικοπή. Λέγει ο Κύριος: «Εσείς είσαστε καθαροί. Αλλά όχι όλοι». Και υπενόει τον Ιούδα. Και οι καθαροί δεν έχουν ανάγκη να λουστούν, να τους πλύνουμε τα πόδια ή τα χέρια. Είναι καθαροί. «Οι μαθηταί», λέγει, «ήσαν καθαροί», είπε ο Κύριος, «αλλά όχι ο Ιούδας». Οι μαθηταί δεν είχαν αμαρτίες; Είχαν αμαρτίες. Γιατί ο Κύριος τούς λέγει «καθαρούς»; Διότι θα τους καθαρίσει αργότερα Αυτό το Σώμα και το Αίμα του Χριστού που θα κοινωνήσουν, αλλά και η Πεντηκοστή.

   Γιατί τους λέγει «καθαρούς»; Και δεν λέγει «καθαρό» τον Ιούδα; Διότι, πρωτίστως και κυρίως, αναφέρεται σε ένα κεντρικόν σημείον· και μετά, όλα τα άλλα αποτελούν την περιφέρειαν. Αυτό το πρώτιστον και το μέγιστον σημείον είναι η πίστις του τι είναι Αυτό που κοινωνώ. Δηλαδή εάν είναι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού ή δεν είναι. Αυτό αποτελεί το κεντρικόν σημείον· που θα με κάνει ή καθαρόν ή ακάθαρτον. Γι'αυτό, ακριβώς, λέγει ο απόστολος Παύλος ότι πρέπει κανείς να δοκιμάζει- τον εαυτόν του να δοκιμάζει- εάν δέχεται ότι είναι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Και να μην το θεωρεί Αυτό ότι είναι κοινό ψωμί και κοινό κρασί. «Ὁ γὰρ ἐσθίων καὶ πίνων ἀναξίως κρῖμα ἑαυτῷ ἐσθίει καὶ πίνει, μὴ διακρίνων τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου». Εκείνο το «μή διακρίνων» που σημαίνει ότι θεωρεί ότι είναι κοινό ψωμί. Ή τύπος· ή σύμβολον. Αυτό αποτελεί το κεντρικόν αμάρτημα.

   Ο Ιούδας εκεί έπεσε. Δεν πίστεψε στο θεανθρώπινον πρόσωπον του Ιησού Χριστού. Διότι αν πίστευε, θα ετρόμαζε. Και δεν θα πήγαινε να κάνει αυτήν την ενέργεια που έκανε. Αλλά και οι άρχοντες του λαού το ίδιο. Παρότι δέχεται ο Καϊάφας του Ποιος είναι ο Χριστός, ο Οποίος χρησιμοποιεί την προφητεία του Δανιήλ, ότι «ἒρχεται ἐπὶ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ» - δεν πιστεύει, το θεωρεί βλασφημία αυτό που λέγει ο Χριστός, διαρρηγνύει τα ιμάτιά του. Δεν εγνώριζε Ποιος ήταν ο Χριστός. Ή, τουλάχιστον, δεν ήθελε να γνωρίσει.

   Γι'αυτό λέγει ο απόστολος Παύλος ότι αν εγνώριζαν, δεν θα εσταύρωναν τον Κύριον της δόξης. Αλλά και η άγνοια αυτή είναι αμάρτημα. Διότι ο Χριστός ήρθε και είπε Ποιος είναι. Και συνεπώς, η άγνοια αυτή ισοδυναμεί και ισούται με απιστία. Δηλαδή το κεντρικόν αμάρτημα είναι η απιστία. Δηλαδή εάν δέχομαι ή δεν δέχομαι ότι είναι Σώμα και Αίμα Χριστού. Προσέξτε λοιπόν, ας προσέξομε πάρα πολύ. Όλα τα άλλα αποτελούν περιφέρεια. Εάν είπα ψέματα, εάν επόρνευσα, εάν εμοίχευσα, εάν έκλεψα, εάν εσκότωσα, αναμφισβητήτως όλα αυτά αποτελούν την περιφέρεια των αμαρτημάτων, που, ασφαλώς, δεν μπορώ να προσέλθω εάν δεν έχω καθαρίσει τον εαυτό μου. Αναμφισβητήτως. Μόνο ένα θα σας πω και να πάρετε μίαν αντίληψιν του πράγματος. «Μὴ ψεύδεσθε εἰς ἀλλήλους ὅτι μέλη ἀλλήλων ἐσμέν» και ότι ανήκουμε στο Σώμα του Χριστού. Δεν μπορείς, λοιπόν, να ψεύδεσαι. Ανήκεις στο Σώμα του Χριστού.

   Ένα άλλο: «Ὁ κολλώμενος τῇ πόρνῃ ἓν σῶμά ἐστιν·ὁ δὲ κολλώμενος τῷ Κυρίῳ ἓν πνεῦμά ἐστι. Ἂρας οὖν τὰ μέλη τοῦ Χριστοῦ ποιήσω πόρνης μέλη; Μή γένοιτο», λέγει στους Κορινθίους ο απόστολος Παύλος. Διότι γίνομαι κοινωνός του Σώματος και του Αίματος του Χριστού και ενούμαι μετ’ Αυτού. Πηγαίνω εις την πορνείαν, μοιχεία –σαρκικά αμαρτήματα- ενούμαι με την ανήθικη γυναίκα. Πώς, λοιπόν, να καταστήσω τα μέλη του Χριστού μέλη ανηθίκου γυναικός; «Πῶς γοὖν ποιήσω τὰ μέλη τοῦ Χριστοῦ μέλη πόρνης;», λέγει ο απόστολος, «μή γένοιτο». Βλέπετε, λοιπόν, ότι δεν είναι μόνο το θέμα της πίστεως ή της απιστίας, είναι και το θέμα και των λοιπών αμαρτημάτων.

   Και ο απόστολος Παύλος λέει το εξής, αγαπητοί μου: «Διὰ τοῦτο ἐν ὑμῖν πολλοὶ ἀσθενεῖς καὶ ἄῤῥωστοι καὶ κοιμῶνται ἱκανοί». «Γι'αυτό ανάμεσά σας υπάρχουν αδιάθετοι - ο ασθενής είναι ο αδιάθετος- άρρωστοι –αυτοί που έχουν βαριά αρρώστια- και πεθαίνουν αρκετοί». Ακούστε: «Και πεθαίνουν αρκετοί». «Εἰ γὰρ ἑαυτοὺς διεκρίνομεν, οὐκ ἂν ἐκρινόμεθα»· κ.τ.λ.

   «Και πεθαίνουν αρκετοί». Αγαπητοί μου, εγώ είμαι μάρτυς μερικών τέτοιων περιπτώσεων, θανάτου. Είναι φοβερό! Να κοινωνήσει κανείς και να πεθάνει αμέσως… Διότι δεν έπρεπε να κοινωνήσει. Έχομε, βέβαια, και δεν μπορούμε πάντα να κρίνομε περιπτώσεις που κανείς μπορεί να κοινωνήσει και να πεθάνει ηρέμως και αυτό μπορεί να συμβεί σε αγίους· αναμφισβητήτως. Δεν είναι πάντοτε κανόνας αυτό. Πλην όμως, έχουμε και τον θάνατον. Και είναι φοβερό. Σε μια περίπτωση ενός νέου, του είπε η μητέρα του -εδώ, στον τόπο μας συνέβη αυτό, προ μερικών ετών- να κοινωνήσει, αφού ο ιερεύς του είπε να μην κοινωνήσει. Ήταν Μεγάλη Πέμπτη. Και η μητέρα λέει: «Άντε εκεί που θα ακούσεις τον πνευματικό! Να πας να κοινωνήσεις!». Μόλις εκοινώνησε, αγαπητοί μου, γύρισε σπίτι και πέθανε. 25 ετών νέος… Λοιπόν, ας προσέξομε πολύ. Εάν δεν το ‘λεγε η Αγία Γραφή, θα λέγαμε ότι ήταν τυχαίος ο θάνατος αυτός. Δεν είναι όμως τυχαίο πράγμα. Το βεβαιώνει ο λόγος του Θεού.

   Λοιπόν, ας προσέξουμε. Κοινωνούντες το Σώμα και το Αίμα του Χριστού γινόμεθα καταγγελείς του θανάτου Του. [-Δυστυχώς, στο σημείο αυτό η ηχητική καταγραφή της ομιλίας διεκόπη απότομα, επειδή ενδεχομένως η κασέτα δεν είχε άλλο περιθώριο ακόμα].

11η ομιλία στην κατηγορία «Ὁμιλίες Μεγάλης Ἑβδομάδος».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" ➡️ Ὁμιλίες Μεγάλης Ἑβδομάδος " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/milies-megalis-vdomados
↕️

https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_31.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ὁμιλίες Μεγάλης Ἑβδομάδος».🔻
https://drive.google.com/file/d/16QToMUd3esa-ZBfW4m0mqpAU0TqiODL8/view?usp=drivesdk

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται.

†. Κεντρικόν σημείον, αγαπητοί μου, των τριών πρώτων ημερών της Μεγάλης Εβδομάδος είναι το τροπάριον «Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός καί μακάριος ὁ δοῦλος, ὅν εὑρήσει γρηγοροῦντα·ἀνάξιος δέ πάλιν, ὅν εὑρήσει ῥαθυμοῦντα. Βλέπε οὖν ψυχή μου, μή τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μή τῷ θανάτῳ παραδοθῇς, καί τῆς Βασιλείας ἔξω κλεισθῇς· ἀλλά ἀνάνηψον κράζουσα· Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος εἶ ὁ Θεός ἡμῶν» κ.λπ. Το τροπάριον αυτό πραγματικά έρχεται να δώσει έναν τόνον εις τους πιστούς μιας εντόνου προετοιμασίας δια την υποδοχή του Πάσχοντος Κυρίου Ιησού Χριστού, ώστε να προπαρασκευαστεί ο λαός και για την Ανάσταση. Μια πάρα πολύ σύντομη ανάλυσή του θα μπορούσε να μας βοηθήσει.

   «Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός». Ολόκληρη αυτή η φράσις είναι παρμένη από την παραβολή των δέκα παρθένων. Όταν ο ίδιος ο Κύριος μίλησε και είπε ότι μοιάζει η Βασιλεία του Θεού με ένα γάμο. Γι'αυτό και αποκαλεί τον Νυμφίον, ή μάλλον, τον εαυτόν Του, με Νυμφίον και τους πιστούς, την Εκκλησία, με νύμφη. Ο γάμος αυτός είναι άγνωστον σε ποια στιγμή θα λάβει χώρα. Γι'αυτό λέγει: «Να, ο Νυμφίος έρχεται κάπου την νύκτα», «ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός». Αυτό σημαίνει ότι ο Νυμφίος Χριστός ήρθε εις τον κόσμον αυτόν ο οποίος είναι περίοδος νύκτας. Η παρούσα ζωή, ο προ-χρόνος μέσα στον οποίο ευρισκόμεθα, είναι χρόνος νυκτός, σκοταδιού. Δεν είμεθα πλέον εις τον Παράδεισον, όπως ήτο ο Αδάμ. Είμεθα εἰς τὴν «κοιλάδα τοῦ κλαυθμῶνος». Και λέγεται η ζωή αυτή «νύκτα», γιατί εχάσαμε τον Θεό από τον ορίζοντα τον οπτικό μας. Γι'αυτό τον λόγο, ο πιστός όταν φεύγει από τον παρόντα κόσμο, φεύγει από το σκότος και έρχεται εις το φως.

   Είναι χαρακτηριστική εδώ η πρόσκλησις «Ιδού!», που σημαίνει «Να!», «Προσέξτε, ιδού, να, ο Νυμφίος έρχεται μέσα σε αυτόν τον σκοτεινό μας κόσμο – σκοτεινός γιατί υπάρχει η αγνωσία του Θεού· και όταν υπάρχει η αγνωσία του Θεού, υπάρχει σκότος στις ψυχές. Υπάρχει σκότος στα μάτια της ψυχής. Και σ’ αυτό το σκοτάδι μας έρχεται ο Υιός του Θεού, αφού ενηνθρώπησε. Και λέγεται «Νυμφίος» γιατί έρχεται να δημιουργήσει σύζευξη του λαού Του με τον εαυτό Του. Και αυτή η σύζευξις, αυτή η ζεύξις λαού και Θεού ενανθρωπήσαντος λέγεται «γάμος». Αν το θέλετε, ο γάμος αποτελεί έναν τύπο – ο γάμος, ο γνωστός γάμος που γίνεται μεταξύ δύο ανθρώπων, ενός ανδρός και μιας γυναικός- αυτός ο γάμος αποτελεί ένα τύπο, τον τύπο ενώσεως του Θεού, συγκεκριμένα, του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού μετά του λαού Του, που είναι η Εκκλησία. Γι'αυτό η Εκκλησία λέγεται «νύμφη» και Εκείνος λέγεται «Νυμφίος».

   Συνεπώς, ήρθε ο καιρός, ως να λέγεται ήρθε ο καιρός αυτής της ζεύξεως: «Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται». Η παραβολή λέγει: «Ἐξέρχεσθε πρὸς ὑπάντησιν», «βγείτε να Τον προϋπαντήσετε». Και έρχεται «ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός». «Καί μακάριος ὁ δοῦλος, ὅν εὑρήσει γρηγοροῦντα». «Ευτυχισμένος εκείνος ο δούλος που θα τον βρει να είναι ξυπνητός». Πάλι στην παραβολή των δέκα παρθένων: «Ἀναμένουσαι αἱ δέκα παρθένοι τὸν Νυμφίον, ἐνύσταξαν», λέγει, «ἅπασαι», λέγει η παραβολή. Νύσταξαν όλες· διότι αργούσε ο Νυμφίος να έρθει και έπεσαν να κοιμηθούν.

   Δέκα παρθένοι. Είναι ο θάνατος του κάθε πιστού. Κοιτάξτε, κοινή ιδιότης. Είναι και αι δέκα παρθένοι. Σε λίγο θα αποδειχθούν ότι αι πέντε είναι φρόνιμοι και αι πέντε είναι μωραί, ανόητοι, άμυαλοι. Όμως, αυτό δείχνει την κοινή ιδιότητα των Χριστιανών, ότι και εκείνοι οι οποίοι επιμελούνται τη σωτηρία τους και εκείνοι οι οποίοι δεν επιμελούνται την σωτηρία τους, έχουν κοινή ιδιότητα: την ιδιότητα του Χριστιανού. Όλοι είμεθα βαφτισμένοι. Αλλά όλοι δεν θα σωθούμε. Κατά δυστυχίαν. Όλοι φέρομε το όνομα Χριστιανός, αλλά όλοι δεν είμεθα άξιοι της κλήσεως που κληθήκαμε από τον Χριστόν.

   Συνεπώς, ευτυχισμένος εκείνος ο οποίος μένει «γρηγορῶν»· εκείνος ο οποίος μένει ξυπνητός. Όταν, στην παραβολή των δέκα παρθένων, ακούστηκε η φωνή «Ἰδού ὁ νυμφίος ἔρχεται, ἐξέρχεσθε πρός ἀπάντησιν –εις υπάντησιν-αὐτοῦ», τότε ξύπνησαν και αι δέκα παρθένοι. Είναι η ανάστασις των νεκρών. Δεν μπορούμε να περιμένουμε, αγαπητοί μου, πότε θα έρθει ο Χριστός, θα νυστάξομε, θα πεθάνομε. Και δείτε δε πώς ο θάνατος παρομοιάζεται. Παρομοιάζεται με ύπνον. «Νύσταξαν», λέγει, «και ἐκάθευδον», έπεσαν και κοιμήθηκαν. Όταν ακούστηκε η φωνή, η φωνή του αρχαγγέλου, όπως μας λέγει ο Κύριος, σαλπίζει ο άγγελος και τότε οι νεκροί εγείρονται, τότε οι νεκροί ανασταίνονται- σηκώθηκαν και αι δέκα παρθένοι. Δηλαδή ανεστήθησαν. Όλοι θα αναστηθούν. Ευσεβείς και ασεβείς. Γρηγορούντες και ράθυμοι. Όλοι θα αναστηθούν. Και τότε θα προϋπαντήσουν όλοι τον Κύριον. Ή καλύτερα, «τότε», λέγει εδώ το τροπάριον, «ευτυχισμένος εκείνος που στάθηκε γρηγορών», «ευτυχισμένος εκείνος που στάθηκε ξύπνιος». Μα πώς; Αφού όλοι νυστάζουν, αφού όλοι πέφτουν εις τον ύπνον του θανάτου;

   Η εγρήγορσις δεν αναφέρεται εις αυτόν τον βιολογικόν ύπνον. Δηλαδή στο να είμαι ξυπνητός. Απόψε, ας πούμε, δεν θα πάμε να κοιμηθούμε. Και αύριο βράδυ δεν θα κοιμηθούμε. Και μεθαύριο βράδυ δεν θα κοιμηθούμε. Δεν πρόκειται περί αυτού. Γιατί ο Κύριος μάς έκανε, από πλευράς δομής μας, όλα τα βιολογικά όντα να κοιμούνται. Όλοι κοιμούμεθα. Γίνεται η ανταλλαγή, θα λέγαμε, της ύλης μέσα στον οργανισμό μας. Δεν πρόκειται περί αυτού. Αλλά πρόκειται για την εγρήγορση την πνευματική. Δεν πέφτω δηλαδή εις τον ύπνο της αδιαφορίας. Εις τον ύπνο του να πω: «Ε, χρονίζει ο Κύριος. Και ύστερα –ποιος ξέρει;- μπορεί και να μην έρθει!». Μπορεί να πέσω και στην απιστία. Και τότε, όταν μπει το σπέρμα της απιστίας μέσα εις την καρδιά μου, τότε μπορώ να λέγω: «Δεν βαριέσαι, ποιος τα είδε αυτά και ποιος τα ξέρει…». Και τότε επόμενο είναι τα πονηρά δόγματα, όπως λέγουν οι Πατέρες, να γεννήσουν πονηρόν βίον. Και τι γίνεται; Αρχίζω να ζω την ζωή της αμαρτίας. Και την ζωή των παθών. Δεν είμαι ξύπνιος πάνω στον εαυτόν μου. Αφήνω τον εαυτόν μου να παρασύρεται. Από τα πάθη της σαρκός, από τα πάθη της ψυχής. Και τότε συμφύρομαι μέσα σ’ αυτό που λέγεται «κόσμος».

   Πρέπει να είμαι «γρηγορῶν». Ο Κύριος είπε: «Γρηγορεῖτε καὶ προσεύχεσθε, ἵνα μὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν». Βέβαια, ζήτησε κάποια στιγμή ο Κύριος από τους μαθητάς Του, όταν είπε εκείνο το «Γρηγορεῖτε» να ανταποκριθεί εις την βιολογία του ανθρώπου. Θυμηθείτε τους εννέα μαθητάς και πιο πέρα τους τρεις μαθητάς, που ο Κύριος παραλαμβάνει στον κήπο της Γεσθημανής, στο όρος των Ελαιών. Και λέγει: «Δεν ισχύσατε, δεν μπορέσατε να μείνετε λίγο ξύπνιοι;». «Γρηγορεῖτε», λέγει, «καὶ προσεύχεσθε, ἵνα μὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν». Εκεί το λέγει με την βιολογική έννοια. Δηλαδή, «Μην κοιμόσαστε. Απόψε θα συμβούν συνταρακτικά πράγματα. Και συνεπώς, μην κοιμόσαστε. Αλλά προσεύχεστε, γιατί θα πέσετε σε πειρασμό»- Ποιος ήταν ο πειρασμός; Ο πειρασμός της απιστίας- «Διότι θα με δείτε σε λίγο, παρότι σας είπα το Πάθος μου και σας ειδοποίησα ότι έτσι θα συμβούν και συνεπώς, όταν ξέρετε το Πάθος που θα υποστώ, μετά ακριβείας, θα πείτε ότι ήταν εκούσιο το Πάθος και συνεπώς δεν θα πρέπει να σκανδαλιστείτε. Όμως παρά ταύτα δεν καταλαβαίνετε αυτά που σας λέγω. Προσεύχεστε, γιατί θα πείτε: ‘’Ποιος ήταν ο διδάσκαλός μας που ακολουθήσαμε τρία ολόκληρα χρόνια; Δεν ήτο λοιπόν εκείνος που μας είπε: ‘’Θα δείτε τον Υιόν του ανθρώπου να κατεβαίνουν και να ανεβαίνουν οι άγγελοι του ουρανού’’; Να, τώρα συλλαμβάνεται, απόψε, συλλαμβάνεται σαν κοινός κακούργος. Τότε πλανηθήκαμε. Τότε τρία χρόνια ποιον ακολουθήσαμε;’’. Και θα πέσετε, λοιπόν, στον πειρασμόν της απιστίας: ‘’Μπορεί να παραδοθεί, αν είναι εκείνος που είναι, μπορεί να παραδοθεί σε ανθρώπινα χέρια;’’. Δεν μπορείτε, όμως, να κατανοήσετε ότι το Πάθος είναι εκούσιον, θεληματικόν. Γι'αυτό προσεύχεστε, για να μην μπείτε στον πειρασμό αυτόν. Στον πειρασμόν της απιστίας. Εξάλλου είναι γραμμένο: ‘’Απόψε θα πατάξω τον ποιμένα και τα πρόβατα θα διασκορπιστούν’’, λέγει η προφητεία. ‘’Θα χτυπήσω τον ποιμένα -δηλαδή θα συλληφθεί κ.λπ. κ.λπ.- και τα πρόβατα θα σκορπιστούν’’. Λοιπόν, προσεύχεστε, μένετε γρηγορούντες, διότι υπάρχει ο κίνδυνος να μπει κανείς στον πειρασμό».

   Αγαπητοί μου, σήμερα, χάσαμε πάλι από τον οπτικό μας ορίζοντα τον ερχομό του Χριστού. Μιλάμε για ερχομό του Αντιχρίστου. Μιλάμε για πολλά σημάδια. Επίσης, πίσω από όλα αυτά δεν μας κόβει το μυαλό μας να σκεφτούμε ότι έρχεται ο Κύριος. Τρέμομε και φοβόμαστε την παρουσία του Αντιχρίστου, αλλά δεν ευελπιστούμε εις την παρουσία του Χριστού. Έχει φύγει από τον οπτικό μας ορίζοντα ότι «ο Κύριος έρχεται». Και δεν είμεθα γρηγορούντες. Ας το προσέξομε.

   «Ἀνάξιος δέ πάλιν, ὅν εὑρήσει ῥαθυμοῦντα». «Ανάξιος», λέει, «πάλι εκείνος τον οποίο ο Κύριος θα βρει να ραθυμεί, να μένει εις την αναμελιά, στην ακηδία, στην ολιγωρία, και να λέγει: ‘’Δεν βαριέσαι’’». Και τότε, ο ιερός υμνογράφος, τους συνθέτει αυτό το ωραιότατο ποίημα, το τροπάριον, έχοντας, όπως σας είπα, υπόψιν του ανά πάσα στιγμή την παραβολή των δέκα παρθένων, στρέφεται ο ιερός συντάκτης αυτού του τροπαρίου προς τον εαυτό του, όπως και ο κάθε ακροατής του τροπαρίου στρέφεται προς τον εαυτό του και λέγει: «Βλέπε οὖν ψυχή μου, μή τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μή τῷ θανάτῳ παραδοθῇς, καί τῆς Βασιλείας ἔξω κλεισθῇς». «Πρόσεχε, ψυχή μου». Κάνει προσκλητήριο της ψυχής του. Όπως ακριβώς, όταν κάνομε προσκλητήριο στον στρατό, ζητούμε να δούμε τους παρόντες. «Είσαι παρούσα, ψυχή μου; Είσαι ξυπνητή, ψυχή μου; Είσαι σε εγρήγορση, ψυχή μου; Ή είσαι σε αμέλεια; Ή δεν φροντίζεις την σωτηρία σου; Σε ποια κατάσταση είσαι, ψυχή μου; Βλέπε οὖν, ψυχή μου, πρόσεχε λοιπόν, ψυχή μου». Ο Κύριος ειδοποίησε. Με την παραβολή που μας είπε. Αλλά και την πραγματικότητα την βλέπομε. Μέσα σε κάθε γενεά. Και στην γενεά μας το βλέπομε αυτό, πόσοι άνθρωποι φεύγουν μακριά από τη σωτηρία και αδιαφορούν ολότελα. «Βλέπε οὖν ψυχή μου, μή τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς- κατανεχθείς από τον ύπνο· ποιον ύπνο; Τον ύπνο της αμαρτίας. Ύπνος είναι η αμαρτία και υπνώττει τον άνθρωπο. Και τον κάνει να μην κοιμάται. Ποιος είναι εκείνος που κοιμίζει; Ο διάβολος.

   Ξέρετε, σήμερα οι λωποδύται, όταν θέλουν να κλέψουν ένα σπίτι, οι ένοικοι όμως είναι μέσα, έχω ακούσει ότι από κάποια τρύπα του σπιτιού, από την κλειδαρότρυπα, με ένα σπρέι ρίχνουν μέσα στο σπίτι υπνωτικό. Και τότε οι ένοικοι κοιμώνται βαθιά. Αυτό κάνει ο διάβολος. Γυρίζει με ένα σπρέι στο κάθε σπίτι και από την κλειδαριά των αισθήσεων, από τις τρύπες των αισθήσεων- τα μάτια, τα αφτιά, Τι θα δούμε; Τηλεόραση, ξέρω γω… Τι θα ακούσουμε; Τι μουσικές και βρωμιές θα ακούσουμε; Από την γεύση. Τι θα φάμε; Από την αφή. Τι θα πιάσομε και τι θα απολαύσομε; Μέσω αυτών των οπών έρχεται και βάζει το «σπρέι» του ο διάβολος και μας υπνώνει. Και μας λέει: «Κοιμήσου, βλακουδάκι μου! Κοιμήσου, εδώ θα σ’ έχω! Κοιμήσου!». Και κοιμάται ο ανόητος άνθρωπος, η εικόνα του Θεού… Κοιμάται…!

   «Βλέπε οὖν ψυχή μου, μή τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς», «Πρόσεχε, ψυχή μου, μην κοιμηθείς αυτόν τον ύπνο της αμαρτίας. Πρόσεξε!», «ἵνα μή τῷ θανάτῳ παραδοθῇς», «για να μην παραδοθείς εις τον θάνατον, τον αιώνιον θάνατον, εκεί που δεν υπάρχει πια παρά μόνο ο χωρισμός του ανθρώπου από τον Θεό. Αυτός είναι ο αιώνιος θάνατος. Αλλά τι; Πρόσεξε! Και φτάσεις να χάσεις την Βασιλεία του Θεού».

   «Καί τῆς Βασιλείας ἔξω κλεισθῇς». Θυμάται πάλι την παραβολή των δέκα παρθένων ο ιερός συντάκτης. Και λέγει: «Όταν έφθασε ο Νυμφίος, αι πέντε παρθένοι δεν είχαν λάδι. Αμέλησαν». Ποιο είναι το «λάδι»; Είναι οι καλές πράξεις. Και ποια είναι η θρυαλλίδα; Το φυτίλι που ανάβει μέσα στο λυχνάρι είναι το Πνεύμα το Άγιον. Το Πνεύμα το Άγιον επαναπαύεται επάνω στις αγαθές πράξεις. Όταν τελειώσει το λάδι, τότε σβήνει η θρυαλλίδα, το φυτίλι. Τι θα πει «σβήνει»; Όταν δεν έχει ο άνθρωπος πράξεις καλές, τότε πλέον το Πνεύμα του Θεού δεν αναπαύεται εις αυτόν. Γι'αυτό λέγει ο Απόστολος Παύλος: «Τὸ πνεῦμα μὴ σβέννυτε». «Το Άγιο Πνεύμα μην το σβήνετε». Πότε σβήνει; Θα το πω άλλη μία φορά, όταν δεν υπάρχει το λάδι των καλών πράξεων. Όταν δεν υπάρχει το λάδι της προθυμίας, το λάδι της αγάπης, το λάδι της μετανοίας, το λάδι της πίστεως, όταν δεν υπάρχει, τότε το πνεύμα του Θεού απέρχεται, φεύγει, δεν υπάρχει σε μας.

   Λοιπόν. Καταφθάνουν οι πέντε παρθένοι. Βέβαια δεν λέει η παραβολή αν βρήκαν ή δεν βρήκαν λάδι. Πήγαν να γυρεύουν τα μεσάνυχτα λάδι. Είναι η τελευταία στιγμή που πεθαίνουμε, αγαπητοί μου… Και τρέχομε, τι τρέχομε; Για καλές πράξεις. Μα δεν υπάρχει πια ο χρόνος. Πότε; Λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος: «Όταν τρέχομε, εκεί, όταν πεθαίνομε», λέγει, «δεν είναι ο καιρός –που πλησιάζει ο θάνατος- ο καιρός των μυστηρίων». Τότε, στην εποχή του, έσπευδαν να βαφτιστούν την ώρα που πέθαιναν. Τάχα, δήθεν, για να είναι καθαροί την ώρα που θα φύγουν από τον κόσμον αυτόν. Σήμερα εμείς σπεύδουμε να κοινωνήσουμε ενώ μια ζωή ολόκληρη δεν κοινωνούσαμε, ή κοινωνούσαμε ατελώς, ή κοινωνούσαμε και αναξίως! Και σπεύδουμε να κοινωνήσουμε- δυστυχώς, ούτε αυτό το ζητάμε εμείς, οι συγγενείς μας το φροντίζουν γιατί απ’ το μυαλό μας καν δεν πέρασε η ιδέα ότι πρέπει να φροντίσουμε γι'αυτό το θέμα. Πώς να φροντίσεις, αδελφέ μου, τελευταία στιγμή, αν σε όλη σου την ζωή δεν εφρόντισες γι’ αυτό το θέμα; Δεν ήσουνα ο κοινωνών, δεν ήσουνα μέσα στον γάμο του Χριστού- αυτό θα πει «κοινωνώ», συζευγνύομαι, ενώνομαι με τον Νυμφίον Χριστόν, γίνομαι ένα. Πώς γυρεύεις τώρα; Τι γυρεύεις τώρα; Γι'αυτό πολλές φορές έρχεται ο θάνατος και δεν προλαβαίνομε τίποτα. Λέγει, λοιπόν, ο Ιερός Χρυσόστομος: «Δεν είναι ο καιρός των μυστηρίων τότε, όταν πεθαίνεις. Είναι ο καιρός των διαθηκών…». Τότε κάνουμε την διαθήκη μας.

   Και όπως λέγει εκείνο το πολύ απογοητευτικόν, αλλά αληθές: Ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης λέγει: «Εκείνοι που τελευταία στιγμή ζητούν να κοινωνήσουν, ενώ στην ζωή τους δεν κοινωνούσαν και φρόντισαν οι συγγενείς- και μάλιστα δε πολλές φορές και οι συγγενείς γίνονται εμπόδιο, όταν λέγουν: «Α, μην του το πούμε, και πει ότι θα πεθάνει…». Ή: «Μην μας δει ο κόσμος ότι έρχεται ο ιερέας στο σπίτι μας και πουν: «Να, ετοιμοθάνατος υπάρχει στο σπίτι». Βλέπετε μέχρι τελευταία στιγμή η ανθρωπαρέσκεια! Τι θα πει ο κόσμος… Και αφήνομε τον άνθρωπό μας να πεθάνει έτσι...- Όμως», λέγει, «πηγαίνομε και κοινωνούμε αυτούς τους ανθρώπους, γιατί μας το ζήτησαν. Αλλά δεν είμεθα βέβαιοι αν αυτοί θα σωθούν…». Βλέπετε, αγαπητοί μου;

   Γι'αυτό λέγει τώρα εδώ: «Βλέπε οὖν ψυχή μου, μή τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μή τῷ θανάτῳ παραδοθῇς, καί τῆς Βασιλείας ἔξω κλεισθῇς». «Ἀμήν, ἀμήν, λέγω ὑμῖν, οὐκ οἴδα ὑμᾶς!». «Κύριε, Κύριε, ἄνοιξον ὑμῖν!». «Σας βεβαιώνω, δεν σας γνωρίζω». Έκλεισε η πύλη. Και κλείνει η πύλη με τον θάνατο. Και είναι οριστικά πλέον κλεισμένη η πύλη της σωτηρίας. Και της μετανοίας. Δεν υπάρχει πια…

   Συνεπώς, ο ιερός συντάκτης, μια τελευταία κραυγή προς τον Χριστόν: «ἀλλά ἀνάνηψον κράζουσα», «Ψυχή μου, έλα να ανανήψεις και να κραυγάσεις: Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος εἶ ὁ Θεός ἡμῶν» κ.λπ. «Έλα να ανανήψεις». Η ανάνηψις. Έλα να καθαρθείς. Νήψις –το «νη» με ήτα- από το νήφω, σημαίνει είμαι σε κατάσταση πολύ καλής φόρμας μου. Διότι, εκείνος που μεθά, φυσικά δεν είναι σε νήψη. Το ρήμα «νήφω» αναφέρεται σε εκείνον ο οποίος δεν μεθά. Είναι το αντίθετον του «μεθώ», το «νήφω», και συνεπώς έχω διαύγεια του νου. Άρα καθαρότητα του νου. Εδώ μεταφορικά στην πνευματική ζωή, νήψις θα πει καθαρότητα καρδίας.

   «Ἀνάνηψον, ψυχή μου»… Αν μέχρι τώρα στάθηκες μέσα στην μέθη των μεριμνών του βίου τούτου, μέσα στην μέθη της αμαρτίας και των παθών, ε, έλα τώρα να ανανήψεις! Έλα τώρα να καθαρίσεις τον εαυτόν σου, για να μπορέσεις να γίνεις κατοικητήριον του Θεού. Γιατί ο Κύριος είπε: «Μακάριοι οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται». «Ευτυχισμένοι εκείνοι που έχουν καθαρή καρδιά, γιατί αυτοί θα δουν τον Θεό». Και «καθαρή καρδιά» θα πει «νήφουσα καρδιά». Καρδιά, η οποία είναι καθαρή, η οποία είναι σε εγρήγορση, η οποία είναι αναμένουσα τον Κύριον, καρδιά η οποία είναι αφιερωμένη στον Κύριον, κατάλληλη για να συζευχθεί μαζί Του.

   Αυτό, αγαπητοί μου, είναι το τροπάριον «Ἰδοὺ ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός»… Και βέβαια, μια φορά τον χρόνο, η Εκκλησία μας, μας το υπενθυμίζει. Μας υπενθυμίζει αυτές τις θέσεις. Εκείνοι που κάνουν το Μεσονυκτικό, το θυμούνται και κάθε μέρα, γιατί είναι ένα τροπάριο καθημερινό, εις το Μεσονυκτικόν, «Ἰδοὺ ὁ Νυμφίος...» κ.τ.λ. Όμως, αγαπητοί μου, προσέξτε, όχι να το θυμόμαστε κάθε χρόνο, κάθε μέρα να το θυμόμαστε. Κάθε στιγμή να το θυμόμαστε! Και να νήφομε. Λέει ο απόστολος Παύλος στον Τιμόθεο: «Σὺ δέ, ὦ ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ, νῆφε ἐν πᾶσι». «Να ‘χεις νήψη σε όλα, και να είσαι πάντοτε ὁ γρηγορῶν». Τι άλλο θα θέλαμε, αγαπητοί μου, παρά να γίνουμε εκείνοι που θα προσδοκούμε τον ερχομό του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, του Νυμφίου της Εκκλησίας μας.

9η ομιλία στην κατηγορία «Ὁμιλίες Μεγάλης Ἑβδομάδος».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" ➡️ Ὁμιλίες Μεγάλης Ἑβδομάδος " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/milies-megalis-vdomados
↕️

https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_31.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ὁμιλίες Μεγάλης Ἑβδομάδος».🔻
https://drive.google.com/file/d/16QToMUd3esa-ZBfW4m0mqpAU0TqiODL8/view?usp=drivesdk

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.