25 Σεπτεμβρίου 2025

Πόλεμος Μιχαήλ καί Δράκοντος. Πτῶσις τοῦ Διαβόλου.


†. «Καὶ ἐγένετο πόλεμος ἐν τῷ οὐρανῷ· ὁ Μιχαὴλ καὶ οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ -τοῦ πολεμῆσαι μετὰ τοῦ δράκοντος· καὶ ὁ δράκων ἐπολέμησε καὶ οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ, καὶ οὐκ ἴσχυσεν, οὐδὲ τόπος εὑρέθη αὐτῷ ἔτι ἐν τῷ οὐρανῷ.» (Αποκ. 12, 7 - 8)

   Όπως θα ενθυμείσθε από την περασμένη φορά ο διάβολος κατεδίωξε την γυναίκα η οποία είναι η Εκκλησία και κατέφυγεν εις τήν έρημον κι εκεί έμεινεν 1.260 ημέρες. 

   Συνεχίζει το ιερόν κείμενον καί μάς λέγει ο ιερός Ευαγγελιστής ότι έγινε πόλεμος εις τόν ουρανόν, μεταξύ του Μιχαήλ του Αρχαγγέλου,τών αγγέλων των υπολοίπων, καί τοῦ δράκοντος μαζί με τους δικούς του αγγέλους, τοὺς δαίμονες. Και δεν ηδυνήθη να νικήση ο δράκων, ο διάβολος και δεν ευρέθηκε πλέον τόπος γι' αυτόν εις τόν ουρανόν. 

   Είναι αξιοσημείωτον ότι λαβαίνει χώρα πόλεμος εἰς τόν ουρανόν μεταξύ τών δυνάμεων του κακού καί τού καλού. Πρέπει όμως εξ αρχής να διασαφήσωμε ότι δεν πρόκειται περί τής γνωστικής θέσεως πολέμου μεταξύ των αρχών του Καλού και του Κακού. Δηλ.μέ τήν έννοια, ότι εδώ έχομε, μέ τήν ἐννοια τήν φιλοσοφικήν, τής φιλοσοφικής αρχής, τό καλόν καί τό κακόν. Τό οποίο πίστευαν όλοι οι διαρχισταί καί οι γνωστικοί. Δεν έγινε πόλεμος στον ουρανό μεταξύ του καλού και του κακού μέ τήν έννοια τήν γνωστικής. Τό κακό δεν έχει ουσία. Καί δέν είναι δημιούργημα του Θεού. Πολύ δέ περισσότερο το κακό δεν είναι ούτε αυθύπαρκτον ούτε αιώνιον. Πρόκειται περί αγαθών κτισμάτων, των αγγέλων που μέρος αυτών, μέ τήν ίδια τους τήν προαίρεση ζήτησαν να αυτοθεοθούν και εχωρίσθησαν από τον Θεό. Τό κακόν λοιπόν δεν υπάρχει στην ουσία, αλλά υπάρχει στην προαίρεση. Κανένα δημιούργημα δέν είναι κακόν. Πάν κτίσμα Θεού καλόν καί ουδέν απόβλητον. Αλλά, υπάρχει στην προαίρεση. Μέρος λοιπόν των αγγέλων εζήτησαν να αυτοθεοθούν κι έτσι έχωρίσθησαν από τόν Θεόν. Ο χωρισμός όμως αυτός του σατανά καί τών αγγέλων του, δεν ήτο παθητικός, αλλά ήτο επιθετικός κατά του Θεού. Γι' αυτό και λέγεται ο αρχάγγελός των "Σατάν." Είναι Εβραϊκή λέξις καί θά πή ο αντικείμενος εις τόν Θεόν. Αυτός που αντίκειται εις τόν Θεόν. Ο σατανάς πλέον και οι ακολουθήσαντες αυτόν άγγελοι, έχασαν τήν θεοειδή των κατάστασιν, έμειναν σκοτεινοί καί δέν είχαν πλέον καμμίαν θέσιν εις τόν ουρανόν. 

   Αλλ' εκτός αυτού, οι φωτεινοί άγγελοι, οι θεοειδείς, που έμειναν εις τό αγαθόν, δέν μπορούσαν να υπομείνουν τών σκοτεινών αγγέλων, επειδή δεν υπάρχει μετοχή καλού και κακού, όπως λέγει ο Απ. Παύλος, Φωτός καί σκότους. Γι' αυτό και εξεδίωξαν από τον ουρανόν τόν αποστατήσαντα αρχάγγελον μαζί με τους αγγέλους του. Αυτή είναι η πρώτη πτώσις του σατανά. Καί τόπος, όπως βλέπουμε, μάς λέγει ο ιερός Ευαγγελιστής, τόπος δεν υπήρχε πλέον εις τόν ουρανόν. Καί έπεσεν εις τήν γήν.

   Υπάρχει και δευτέρα πτώσις του σατανά. Είναι αυτή που επήλθε διά του σταυρικού θανάτου του Ιησού Χριστού. Μάς λέγει πολύ ωραία ο άγιος Ανδρέας Καισαρείας:

   "Καί ταύτα τή τε πρώτη του διαβόλου εξ αλαζονείας καί φθόνου εκπτώσει τής αγγελικής τάξεως, τή τε διά τού Δεσποτικού σταυρού καθαιρέσει αρμόζειν δύναται· ότε, καθώς φησίν ο Κύριος, ο άρχων του κόσμου τούτου κέκριται, καί της αρχαίας τυραννίδος εκβέβληται." 

   Δηλ. ότι, όταν ο Χριστός εσταυρώθη πραγματικά, ο άρχων του κόσμου τούτου εβλήθη έξω. Δηλ. δευτέρα πτώσις του σατανά.

   Υπάρχει και τρίτη πτώσις, καί ήττα του σατανά, όταν θα επανέλθη ο Χριστός εις τόν κόσμον, καί όπως λέγει τό βιβλίο της Αποκαλύψεως, στο 20ο κεφ. στ. 10 «καὶ ὁ διάβολος ὁ πλανῶν αὐτοὺς ἐβλήθη εἰς τὴν λίμνην τοῦ πυρὸς καὶ τοῦ θείου, ὅπου καὶ τὸ θηρίον καὶ ὁ ψευδοπροφήτης, καὶ βασανισθήσονται ἡμέρας καὶ νυκτὸς εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.» Δηλ. οριστική πλέον πτώσις, συντριβή του σατανά,εις τούς αιώνας των αιώνων. Έχομε λοιπόν αυτές τις τρείς πτώσεις του σατανά. Η πρώτη όταν έπεσε από τόν ουρανό θέλοντας να αυτοθεοθή, η δευτέρα όταν νικάται ο θάνατος και η αμαρτία, το κεντρί τής αμαρτίας επιφέρει τον θάνατον. Ενίκησε, κατά τόν Απ. Παύλο, ο Χριστός μέ τόν Σταυρό του τον θάνατοῦ καί τόν Αδην καί τόν διάβολον, και η οριστική συντριβή του είναι στα έσχατα πλέον, όταν θα βληθή εις τήν γέεναν του πυρός. Εκεί που λέγει ο ίδιος ο Κύριος στο 25 κεφ. Ματθ. στ. 41 «πορεύεσθε ἀπ᾿ ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον τὸ ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ.» Δηλ. πηγαίνετε εις τήν κόλασιν μαζί με τον διάβολο, πού γι' αυτόν ετοιμάστηκε η κόλαση και διά τους αγγέλους του, τούς δαίμονες. Είναι η οριστική πτώση και η συντριβή του σατανά.

   Αλλά αυτή η τελευταία οριστική πτώσις αναφέρεται και από τον προφήτη Ησαΐα, κατά έναν πολύ ζωηρό τρόπον. Ησαΐας 27, 1, λέγει εκεί, μάλιστα αν θέλετε στην έκδοση της "ΖΩΗΣ" Π.Δ., που είναι, κείμενον και ερμηνευτική απόδοσις, εκεί υπάρχει και ένα σκίτσο, τού δράκοντος μέσα εις τά νερά καί πώς έρχεται η ρομφαία τού Θεού να φονεύση τον δράκοντα. Είναι μια φοβερή εικόνα. Όσοι έχετε Π.Δ. μέ ερμηνευτική απόδοση του Κολιτσάρα, αυτό θά τό δήτε εκεί. Σας διαβάζω τήν προφητεία:

   «Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἐπάξει ὁ Θεὸς τὴν μάχαιραν τὴν ἁγίαν καὶ τὴν μεγάλην καὶ τὴν ἰσχυρὰν ἐπὶ τὸν δράκοντα ὄφιν φεύγοντα, ἐπὶ τὸν δράκοντα ὄφιν σκολιὸν καὶ ἀνελεῖ τὸν δράκοντα.»

   Τότε, λέγει, την ημέρα εκείνη θα φέρη, θά καταφέρη, την αγίαν, μεγάλην και ισχυράν μάχαιραν ο Θεός, δηλ. αναλώση, όπως λέγει στην πρός θεσ/νικείς ο Απ. Παύλος, τόν Αντίχριστον καί τόν διάβολον, ο Θεός, ο οποίος δράκων θα φεύγη, λέει, θα τον κυνηγάει τροπον τινά ο Θεός τόν δράκοντα, κι αυτός θα φεύγη. Πού θα φεύγη; Όταν ο Κύριος είδε το κήρυγμά Του ν' ακούεται και να πιστεύεται εις τήν γήν, είπε, όταν οι εβδομήκοντα γύρισαν και του είπαν «Κύριε, καὶ τὰ δαιμόνια ὑποτάσσεται ἡμῖν ἐν τῷ ὀνόματί σου.» Κύριε, καί τά δαιμόνια στ' όνομά σου υποτάσσονται. Τότε ο Κύριος είπε: «ἐθεώρουν τὸν σατανᾶν ὡς ἀστραπὴν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ πεσόντα» Είδα τόν Σατανά να πέφτη σαν αστραπή από τον ουρανό. Πού θα φεύγη λοιπόν ο διάβολος; Κατ' ευθείαν γιά τήν κόλαση. "ἐπὶ τὸν δράκοντα ὄφιν σκολιὸν καὶ ἀνελεῖ τὸν δράκοντα". Και θα καταστρέψη, φονεύση τον δράκοντα. Είδατε; Οφις, σκολιός.

   Είναι αξιοπρόσεκτον ακόμα ότι ο αρχάγγελος Μιχαήλ, είναι ο προστάτης και ο πρεσβευτής υπέρ του Ισραήλ. Το βρίσκομε αυτό εις το βιβλίο του Δανιήλ, αλλά ακόμα το βλέπομε παί στήν Κ.Δ. στην επιστολή του Ιούδα του Αδελφοθέου, στιχ. 9. «ὁ δὲ Μιχαὴλ ὁ ἀρχάγγελος, ὅτε τῷ διαβόλῳ διακρινόμενος διελέγετο περὶ τοῦ Μωϋσέως σώματος, οὐκ ἐτόλμησε κρίσιν ἐπενεγκεῖν βλασφημίας, ἀλλ᾿ εἶπεν· ἐπιτιμήσαι σοι Κύριος.» Όμως εδώ βλέπομε, στο βιβλίο της Αποκαλύψεως, ότι ο αρχάγγελος Μιχαήλ, φέρεται ως υπερασπιστής καί του νέου Ισραήλ. Δηλ. τής Εκκλησίας. 

   Ακόμη είναι αξιοσημείωτον ότι ο Θεός πολεμά τόν Σατανά διά των αγγελικών του δυνάμεων. Όλα αυτά σημαίνουν ότι οι πιστοί είναι κάτω από την συνεχή προστασία των ουρανίων δυνάμεων. Γι' αυτό και ο κάθε πιστός –πιστεύουμε όλοι– ο κάθε πιστός, όπως μας το αποκάλυψε ο Κύριος, έχει τον άγγελό του τόν φύλακα. Ο Χριστός μας το είπε αυτό. Έχει τόν άγγελό του τόν φύλακα. Ο οποίος άγγελό του τόν προστατεύει. Βεβαίως δεν είναι μηχανιστική η επέμβασις του προσωπικού μας αγγέλου. Εάν θέλομε ν' αμαρτήσωμε, αμαρτάνομεν. Αλλά ο άγγελος μάς προστατεύει από κείνο που εμείς δεν θα θέλαμε.

   «καὶ ἐβλήθη ὁ δράκων, -ὁ ὄφις ὁ μέγας ὁ ἀρχαῖος, ὁ καλούμενος Διάβολος καὶ ὁ Σατανᾶς, ὁ πλανῶν τὴν οἰκουμένην ὅλην, ἐβλήθη εἰς τὴν γῆν, καὶ οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ μετ᾿ αὐτοῦ ἐβλήθησαν.» (Αποκ. 12,9)

   Εβλήθη ο δράκων, έπεσε πάνω στην γή· ο όφις ο μέγας ο αρχαίος. Προσέξτε εδώ παρακαλώ ονόματα κατά συσσώρευσιν του Διαβόλου. Λέγεται δράκων ο μέγας, διότι έτσι εμφανίζεται εις τό όραμα που βλέπει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης. Ονομάζεται ακόμη όφις αρχαίος, διότι υπαινίσσεται η παρουσία του στην ιστορία των πρωτοπλάστων. Όταν ως όφις εις τόν Παράδεισον επλάνησε τούς πρωτοπλάστους. Ακόμη ονομάζεται Διάβολος, διότι διαβάλει τόν Θεόν εις τούς πρωτοπλάστους. Τί είπε εις τούς πρωτοπλάστους; Ο Θεός σάς είπε νά μήν δοκιμάσετε από τον καρπόν τούτου τού δέντρου, διότι σάς φθονεί ο Θεός. Και δέν θέλει να γίνεται θεοί, όπως εκείνος. Από εκείνο που έπασχε αυτό και υπέβαλε στους πρωτοπλάστους. Γι' αυτό ονομάζεται Διάβολος. Διότι διαβάλλει τόν Θεόν εις τούς πρωτοπλάστους. Λέγεται και Σατανάς, διότι είναι, όπως σας είπα προηγουμένως, αντικείμενος εις τόν Θεόν. Αντίδικος, κατήγορος του Θεού. 

   Ταυτοχρόνως όμως με την έκθεση αυτών των κατά συσσώρευσιν ονομάτων του διαβόλου, αναφέρεται καί τό κύριον έργον του Σατανά, πού μέ τήν πτώση του δημιουργεί επάνω στην γή. Καί είναι η παραπλάνησις ολοκλήρου της οικουμένης από τήν θεογνωσία καί τίς άγιες αρετές.

   Θα ήθελα όμως να σάς έλεγα, ότι, λέγοντας όλα αυτά, θα παρακαλούσα να μην πτοηθήτε. Ο διάβολος είναι φοβερός, αλλά είναι νικημένος. Είναι τόσο νικημένος ώστε καί μόνο γιατί θα επικαλεσθούμε το όνομα του Ιησού Χριστού, τρέπεται εις φυγήν. Αν μου πήτε ότι μπορεί να κρατώ τόν σταυρό στα χέρια μου, καί νά μέ ανατρέψη ο διάβολος, θά σάς απαντούσα. Όπως ακριβώς πάρα πολλοί φορούν σταυρό στον λαιμό τους κι όμως παθαίνουν κακό, διότι δεν πίστεψαν στην δύναμη του Τιμίου Σταυρού. Έτσι ο διάβολος, κι αν ακόμα τον σταυρό κρατούμε, μάς εμπαίζει όταν δεν έχομε πιστέψει εις την μεγάλη υπόθεση του Τιμίου Σταυρού. Δεν έχομε πιστέψει στην θυσία του Χριστού, Όταν επί παραδείγματι λέμε ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ένας φιλόσοφος, πέστε μου τότε ο διάβολος τί θά κάνη; Μάς εμπαίζει στα χέρια του. Ας κρατούμε τον Τίμιο Σταυρό. Φοβερός είναι ο Σταυρός όταν έχομε πίστη εις τήν δύναμη, το περιεχόμενο του Τιμίου Σταυρού.

   Αλλά και κάτι ακόμη, θέλετε να δήτε πόσο ανίσχυρος είναι ο πανίσχυρος διάβολος; Μπροστά στο όνομα του Ιησού Χριστού; Λέει ο ιερός Χρυσόστομος: Δεν έχει το δικαίωμα ούτε στα γουρούνια να μπή. Γι' αυτό και ζήτησε άδεια. Και παρεκάλεσαν τον Κύριον, ο διάβολος, οι δαίμονες, παρεκάλεσαν τον Κύριον νά μήν τούς στείλη εις τον Αδην, νά μήν τούς στείλη εις την κόλαση, αλλά τί, να εισέλθουν μέσα εις τήν αγέλη τών χοίρων. «καὶ παρεκάλεσαν αὐτὸν πάντες οἱ δαίμονες λέγοντες· πέμψον ἡμᾶς εἰς τοὺς χοίρους, ἵνα εἰς αὐτοὺς εἰσέλθωμεν.» (Μαρκ. 5, 12) Εάν λοιπόν δέν έχει ο διάβολος τό δικαίωμα, ούτε στα ζώα, όπως είναι οι χοίροι να μπή και να επιφέρη ζημία, πόσο περισσότερο θα μπορούσε να μπή καί νά κάνη ζημιά εις τήν εσφραγισμένην εικόνα τού Θεού, που είναι ο άνθρωπος. Μή φοβόμαστε λοιπόν,αλλά τί, πρέπει να ετοιμαστούμε έχοντας τήν προϋπόθεση, της βαθείας συνειδήσεως του έργου του Χριστού, να πολεμήσωμε τον διάβολον. Χωρίς να σας εξηγήσω σάς διαβάζω αυτό που λέγει στην προς Εφεσίους ο Απ. Παύλος, 6, 10 - 13. «Τὸ λοιπόν, ἀδελφοί μου, ἐνδυναμοῦσθε ἐν Κυρίῳ καὶ ἐν τῷ κράτει τῆς ἰσχύος αὐτοῦ, ἐνδύσασθε τὴν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸ δύνασθαι ὑμᾶς στῆναι πρὸς τὰς μεθοδείας τοῦ διαβόλου· ὅτι οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις. διὰ τοῦτο ἀναλάβετε τὴν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ, ἵνα δυνηθῆτε ἀντιστῆναι ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ πονηρᾷ καὶ ἅπαντα κατεργασάμενοι στῆναι.»

   Αυτά αγαπητοί μου μάς παραγγέλει ο Απ. Παύλος. Νά σάς τό πώ με δυό λόγια.Να ντυθούμε τον Θεό για να παλαίψουμε τον διάβολο, πού δέν είναι άνθρωπος, δέν είναι σάρκα καί αίμα, αλλά είναι αυτές οι πονηρές δυνάμεις αυτά τα πονηρά πρόσωπα, που μετέρχονται πάσαν μεθοδείαν γιά νά μάς τρικλοποδίσουν και να μας ρίξουν κάτω. Καί συνεχίζει ο ιερός Ευαγγελιστής.

   «καὶ ἤκουσα φωνὴν μεγάλην ἐν τῷ οὐρανῷ λέγουσαν· ἄρτι ἐγένετο ἡ σωτηρία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἡμῶν καὶ ἡ ἐξουσία τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ, ὅτι ἐβλήθη ὁ κατήγορος τῶν ἀδελφῶν ἡμῶν, ὁ κατηγορῶν αὐτῶν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἡμέρας καὶ νυκτός.» (Αποκ. 12, 10)

   Ηκουσα φωνή μεγάλη στον ουρανό να λέγη: Μόλις τώρα έγινε η σωτηρία και η δύναμις και η βασιλεία του Θεού μας και η εξουσία του Χριστού, ότι πετάχτηκε αυτός που κατηγορεί τους αδελφούς μας ενώπιον του Θεού μέρα νύχτα.

   Ποιά είναι αυτή η μεγάλη φωνή; Είναι η φωνή των 24ρων πρεσβυτέρων καί τῶν δικαίων καί τῶν μαρτύρων εις τόν ουρανόν εις τήν θριαμβεύουσαν Εκκλησίαν, και αποτείνεται πρός τα θύματα του διαβόλου, πού είναι εκείνου πού εμαρτύρησαν γιά τόν Χριστόν. Καί τί λέγει αυτή η φωνή των δικαίων; Ότι μόλις τώρα, –προσέξτε– ἄρτι ἐγένετο ἡ σωτηρία. Μόλις τώρα. Πότε; Πού ο διάβολος ενικήθη εις τον ουρανόν καί επραγματώθη η σωτηρία και η δύναμις και η βασιλεία του Θεού μας και η εξουσία του Χριστού Του.

  Αυτά τα τέσσερα ουσιαστικά, σωτηρία, δύναμις, βασιλεία και εξουσία, όπως αντιληφθήκατε, εκφέρονται ενάρθρως. Με άρθρο. Γιά να δηλώσουν ότι ήσαν καταστάσεις γνωστές εις τούς αγίους του ουρανού. Και αναμενόμενες. Καί τώρα μόλις, μέ τήν πτώση του διαβόλου πραγματοποιούνται. Μην ξεχνάτε, οι προφήται και οι δίκαιοι της Π.Δ., μήν τό ξεχνάτε, ότι ήσαν θύματα του διαβόλου, του Άδου, και ανέμενον πότε θα έρθη αυτή η ημέρα, η ώρα, πότε θα έρθη αυτή η σταυρική στιγμή του Χριστού γιά νά δώση την λύτρωση σ' αυτούς που ήσαν εις τον Αδη. Εκείνοι που επροφήτευσαν γιά τόν Χριστόν, τό ολιγώτερον είχαν να περιμένουν. Επίστευαν, προσδοκούσαν. Καί τώρα που βρέθηκαν στον Παράδεισον, είδαν ότι πραγματώθηκε πλέον εκείνο το οποίο περίμεναν, γι' αυτό και ξεσπούν σ' αυτόν τον αλαλαγμόν, σ' αυτήν την ευχαριστίαν πρός τόν Θεό.

   Μας κάνει εντύπωση πώς εδώ εμφανίζεται ο διάβολος ως κατήγορος τών ανθρώπων και μάλιστα τών πιστών. Ο κατήγορος των αδελφών μας ημέρας και νυκτός. Κάνει εντύπωση. Παρακαλώ προσέξτε μας ενδιαφέρει πάρα πολύ αυτό καί ἔχει ἐν τό θέλετε και πολλή πρακτική αξία και σημασία.

   Κατ' αρχάς πρό της σταυρικής θυσίας του Χριστού, φαίνεται ότι ο διάβολος είχε είσοδον και εις αυτόν τον ουρανόν. Αυτή δέ η πτώση του από τον ουρανό, δέν ήτο ούτε απόλυτος ούτε οριστική. Διότι ακόμα καί μέ τόν σταυρό δεν είναι απόλυτος και οριστική. Η οριστική θα είναι μέ τήν δευτέρα του Χριστού παρουσία, φαίνεται λοιπόν ότι κατά τήν πρό τήν πτώση του, όταν υπερηφανεύθη και έγινε ο πόλεμος Μιχαήλ καί σατανά, εξεδιώχθη από τον ουρανό, αλλά φαίνεται ότι δεν απεκλείετο τελείως κάποια είσοδός του εις τόν ουρανό. Όλα αυτά που λέμε, μια μικρή παρένθεση, δεν καταλαβαίνομε τίποτα. Ούτε τί είναι ο ουρανός, ούτε πώς είναι ο ουρανός, ούτε αυτό που λέμε ότι είχε κάποια είσοδο στον ουρανό, αγαπητοί μου αυτά είναι τα μυστήρια του ουρανού, τα οποία εύκολα δεν μπορούμε οπωσδήποτε να κατανοήσωμε.

   Ωστόσο φαίνεται αυτό εις το βιβλίο του Ιώβ στο 1ο Κεφ. Λέγει: «Καὶ ἐγένετο ὡς ἡ ἡμέρα αὕτη, καὶ ἰδοὺ ἦλθον οἱ ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ παραστῆναι ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, καὶ ὁ διάβολος ἦλθε μετ᾿ αὐτῶν.» (Ιώβ. 1, 6)

   Καί νά λέγει, έγινε κάποια μέρα που ήλθαν οι άγγελοι του Θεού να παρασταθούν ενώπιον του Θεού, ήλθε και ο διάβολος μαζί τους. Έτσι διαβάζομε στο 1ο Κεφ. τού βιβλίου του Ιώβ.

    Αλλά πώς όμως και γιατί ο διάβολος κατηγορεί εδώ τους πιστούς, φθονεί τους πιστούς καί τούς κατηγορεί ότι μένουν πιστοί στο Θεό από ελατήρια ωφελιμιστικά. Δηλ. ατομικιστικά. Το βλέπομε εις τήν περίπτωση του Ιώβ. Έρχεται ο διάβολος και του λέγει ο Θεός. " Λοιπόν τί είδες γυρνώντας την οικουμένην; Είδες τόν δούλο μου τόν Ιώβ, πόσο με λατρεύει και πόσο μέ τιμά;" " Ναί, λέγει, φθονερά και χαιρέκακα διάβολος. Ναί, σε τιμά και σε λατρεύει γιατί τον έκανες πλούσιο και ευτυχή. Αφαίρεσέ του τ' αγαθά πού του έδωσες καὶ θὰ δής εάν θα σε λατρεύει. θά δής πού θα φθάση." Καί τί λέγει ο Θεός; "Σου δίνω τήν άδεια να του αφαιρέσης τα αγαθά." Γιά να αποκαλύψη ο καρδιογνώστης Θεός, ότι τα ελατήρια του Ιώβ ήσαν αγνά.

(Ιώβ. 1, 7)
«καὶ εἶπεν ὁ Κύριος τῷ διαβόλῳ· πόθεν παραγέγονας; καὶ ἀποκριθεὶς ὁ διάβολος τῷ Κυρίῳ εἶπε· περιελθὼν τὴν γῆν καὶ ἐμπεριπατήσας τὴν ὑπ᾿ οὐρανὸν πάρειμι.»
Ο Κυριος είπεν στον διάβολον· “από που έχεις έλθει;” Ο διάβολος απεκρίθη και είπεν· “αφού περιήλθαν όλην την γην και περιεπάτησα εις ολόκληρον την υπό τον ουρανόν, ήλθα εδώ”.

(Ιώβ. 1, 8)
«καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ Κύριος· προσέσχες τῇ διανοίᾳ σου κατὰ τοῦ παιδός μου Ἰώβ, ὅτι οὐκ ἔστι κατ᾿ αὐτὸν ἐπὶ τῆς γῆς, ἄνθρωπος ἄμεμπτος, ἀληθινός, θεοσεβής, ἀπεχόμενος ἀπὸ παντὸς πονηροῦ πράγματος;»
Ο Κυριος τον ηρώτησεν· “έστρεψες τον νουν σου και έδωσες προσοχήν στον δούλον μου τον Ιώβ, δια να ίδης ότι δεν υπάρχει άλλος άνθρωπος αρετής όμοιος προς αυτόν επάνω εις την γην, άμεμπτος, ακέραιος, ευσεβής, ξένος και αμέτοχος προς κάθε πονηρόν και αμαρτωλόν έργον;”

(Ιώβ. 1, 9)
«ἀπεκρίθη δὲ ὁ διάβολος καὶ εἶπεν ἐναντίον τοῦ Κυρίου· μὴ δωρεὰν Ἰὼβ σέβεται τὸν Κύριον;»
Ο διάβολος απήντησε και ειπέ προς τον Κυριον· “μήπως δωρεάν και χωρίς αμοιβάς αυτός σέβεται σε τον Κυριον;

(Ιώβ. 1, 10)
«οὐ σὺ περιέφραξας τὰ ἔξω αὐτοῦ καὶ τὰ ἔσω τῆς οἰκίας αὐτοῦ καὶ τὰ ἔξω πάντων τῶν ὄντων αὐτοῦ κύκλῳ; τὰ δὲ ἔργα τῶν χειρῶν αὐτοῦ εὐλόγησας καὶ τὰ κτήνη αὐτοῦ πολλὰ ἐποίησας ἐπὶ τῆς γῆς.»
Οχι βέβαια. Συ, με την παντοδύναμον προστασίαν σου, ως με ασφαλή και απαραβίαστον φραγμόν, δεν περιεφρούρησες και περιφρουρείς τα περί αυτόν και όσα υπάρχουν εις την οικίαν του και όλα τα εξωτερικά του πράγματα ολόγυρα; Και επί πλέον όλα τα έργα των χειρών του τα έχεις ευλογήσει και εις μεγάλον αριθμόν έχεις πληθύνει τα ζώα του εις την χώραν του.

(Ιώβ. 1, 11)
«ἀλλὰ ἀπόστειλον τὴν χεῖρά σου καὶ ἅψαι πάντων, ὧν ἔχει· ἦ μὴν εἰς πρόσωπόν σε εὐλογήσει.»
Αλλα άπλωσε το χέρι σου, έγγισε και αφαίρεσε όλα αυτά, που έχει, και τότε ασφαλώς θα δυσφορήση και θα σε βλασφημήση κατά πρόσωπον”.

(Ιώβ. 1, 12)
«τότε εἶπεν ὁ Κύριος τῷ διαβόλῳ· ἰδοὺ πάντα, ὅσα ἐστὶν αὐτῷ, δίδωμι ἐν τῇ χειρί σου, ἀλλ᾿ αὐτοῦ μὴ ἅψῃ. καὶ ἐξῆλθεν ὁ διάβολος ἀπὸ προσώπου Κυρίου.»
Τοτε ο Κυριος είπεν στον διάβολον· “ιδού, όλα όσα έχει, τα παραδίδω εις την εξουσίαν σου. Αυτόν όμώς τον ίδιον δεν θα τον εγγίσης καθόλου”. Ο διάβολος έφυγεν από έμπροσθεν του Κυρίου.
(Ερμηνευτική απόδοση : Ιωάννης Κολιτσάρας)

 Ώστε λοιπόν τί βλέπομε εδώ; Ότι ο διάβολος κατηγορεί τον Ιώβ επειδή φθονεί. Και λέγει στον Θεό ότι τα ελατήρια του πιστού Ιώβ είναι ωφελιμιστικά, είναι ατομικιστικά, είναι εγωιστικά. Μόνο και μόνο για να εξασφαλίση από τόν Θεόν τήν ευτυχία του. Δεν ξέρω βέβαια άν, γιά πολλούς από μάς, ο διάβολος θα μπορούσε νά τό πή αυτό. Φοβούμε ότι θα είχε δίκιο. Το φοβούμαι πολύ. Διότι πόσοι είναι εκείνοι που ανάβουν το κερί τους καί πάνε στην Εκκλησία, μόνο και μόνο γιατί θα ήθελαν από τόν Θεό νά μήν στερηθούν τ' αγαθά Του. Φτωχό ελατήριο.

   Αλλά, εκείνο που μας ενδιαφέρει είναι ότι ο διάβολος κατηγορεί τους αγίους εις τόν Θεόν. Καί λέγει ότι δεν αξίζουν τίποτε, τα ελατήριά τους είναι ψεύτικα. Κατηγορεί βεβαίως περισσότερο εκείνους οι οποίοι απομακρύνθηκαν από τόν Θεόν, μόνο και μόνο γιά νά χαρή. Γιά τήν τιμωρία τους να χαρή πραγματικά. Και να ματαιώση έτσι το έργον τής δημιουργίας του ανθρώπου. Χαίρεται. Βλέπει κάποιον που αμαρτάνει, καί λέγει τότε εις τόν Θεόν: Τόν είδες;" Πολύ δέ παραπάνω εάν αυτός είναι βαπτισμένος. Είναι πιστός. Τον είδες; Ο ίδιος τρικλοπόδισε, ο ίδιος έριξε τόν πιστόν κάτω. Και μετά λέγει εις τόν Θεόν τόν είδες;" "Νάτος ποιός είναι ο πιστός σου, ο δούλος σου." Και όταν ο Θεός τιμωρεί τον αμαρτωλόν, ο διάβολος χαίρεται γι' αυτό. Είναι δηλ. τί νά πώ; Να μιλήσω για ψυχολογία του διαβόλου; Μπορεί να μπή η ψυχολογία του διαβόλου κάτω από έρευνα; Δεν μπορούμε να την ερευνήσωμε αυτή, δέν μπορούμε νά τήν περιγράψωμε. Είναι κάτι φοβερό. Μιά εικόνα έχομε από τους χαιρέκακους καί φθονερούς ανθρώπους, πού είναι πραγματικά όργανα του σατανά.

   Ώστε λοιπόν, ο διάβολος εδώ έτσι κινείται. Αλλά, ακόμη και κάτι που είναι πάρα πολύ σοβαρό, και το οποίο όπως θα δήτε, ασφαλώς ενδιαφέρει ὁλους. Αυτό που ενδιαφέρει αγαπητοί μου όλους είναι το εξής: Όταν ο κάθε άνθρωπος φεύγει μέ τόν θάνατον από την παρούσα ζωή, η ψυχή του συναντά αυτόν τον κατήγορον διάβολον. Αυτό είναι το πολύ σημαντικό. Δέν υπάρχει κανένας άνθρωπος, μά κανένας άνθρωπος, πού νά μήν συναντήση όταν φύγη από την παρούσα ζωή η ψυχή του, τον κατήγορον διάβολον. Το βλέπομε αυτό στην περίπτωση του Μωυσέως, πού μάς αναφέρει ο άγιος Ιούδας ο Αδελφόθεος στην επιστολήν του, ότε διελέγετο, λέγει ο αρχάγγελος Μιχαήλ, όταν δηλ. συζητούσε μέ τόν διάβολον γιά τό σώμα του Μωυσέως και ο διάβολος επέμενε, δέν ξέρομε τί, διά τό σώμα του Μωυσέως, επειδή είχε, επειδή είχε, μίαν κατηγορίαν ο διάβολος. Η κατηγορία ποιά ήταν; Ακούσατε, ο δίκαιος Μωυσής, ο Μωυσής ο θεόπτης, που ουδέποτε άνθρωπος είδε τόσο κοντά τόν Θεό. Αυτός πού μιλούσε καί είχε τόν Θεό σαν φίλο. Τόν κατηγορεί ο διάβολος για ένα αμάρτημά του. Πού εσκότωσε τον Αιγύπτιο στην Αίγυπτο. Καί τόν έθαψε στην άμμο. Το ακούτε; Βεβαίως δεν δικαιώθηκε ο διάβολος, αλλά εδώ βλέπομε ότι ο αρχάγγελος Μιχήλ διασώζει την κατάσταση λέγοντας μόνο εις τον διάβολον –εξ' άλλου το παράδειγμα του αγίου Ιούδα δεν είναι παρά να σημειώση το θέμα της βλασφημίας– επιτιμήσει σε Κύριος, άντε φύγε από δω, του λέγει, να σε μαλλώση ο Κύριος. Δέν τόν υβρίζει τον διάβολον. Εκεί εξυπηρετεί το θέμα της βλασφημίας. Αλλά είδατε όμως ότι ο διάβολος είναι κατήγορος; Πιστεύετε ότι ο διάβολος θα μπορούσε να ελέγξη, να έρθη να ελέγξη τόν Χριστόν; Και τί του είπε ο Χριστός; Ιωάννης 14, 30. « οὐκέτι πολλὰ λαλήσω μεθ᾿ ὑμῶν· (δεν θα μιλήσω πολλά μαζί σας) ἔρχεται γὰρ ὁ τοῦ κόσμου ἄρχων, καὶ ἐν ἐμοὶ οὐκ ἔχει οὐδέν·» Έρχεται σε μένα ο άρχων του κόσμου. Καί τί έρχεται; Νά μέ ελέγξη. Να μου πή έκανες εκείνη κι εκείνη τήν αμαρτία. Αλλά εν εμοί ουκ έχει ουδέν. Δέν βρίσκει τίποτα. Αλλ' αυτό μόνο ο Χριστός μπορούσε να το πή. Βλέπετε λοιπόν ότι ο διάβολος έρχεται να ελέγξη τις πράξεις του κάθε ανθρώπου, όταν φεύγει από την παρούσα ζωή;

   Και κάτι ακόμη θαυμαστόν. Ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος εις τόν 7ον λόγο του μάς διασώζει το εξής περιστατικό. Ότι ένας γέροντας ασκητής, λίγο πριν πεθάνη, ήταν καλός άνθρωπος κι αγωνιστής. Γύρω από το κρεβάτι του είχαμε, λέγει ο άγιος Ιωάννης, όλοι μαζευτή. Και τότε ακούσαμε έναν φοβερό και τρομερό διάλογο. Είχε ανοίξει διάλογο ο ασκητής στο κρεβάτι του με κάποιο πρόσωπο. Η μέ κάποια πρόσωπα. Τα οποία οι άλλοι δεν έβλεπαν. Κι ακούστε τον διάλογον όπως μάς τόν διασώζει ο άγιος Ιωάννης:

   Ναι, όντως, αλήθεια, αλλ' ενήστευσα τοσούτοις χρόνοις υπερ τούτου." Είτα πάλιν." Ουχί, όντως ψεύδεσθε, τούτο ουκ εποίησα." Δηλ. Ναί πράγματι, αλήθεια είναι αυτό το έκανα, αλλά μετενόησα και ενήστευσα γι' αυτό το πράγμα. Ύστερα από λίγο. Όχι, λέτε ψέμματα. Αυτό δεν το έκανα. Καί συνεχίζει ο άγιος Ιωάννης καί λέγει: "Και ήν αληθώς θέαμα φρικτόν καί φοβερόν. Αόρατον και ασυγχώρητον λογοθέσιον,καί τό φοβερότερον ότι ά ουκ εποίησε κατηγόρουν αυτόν." 

Λόγος 7ος §50
«Ἐγώ, καθὼς σκέπτομαι τὴν ποιότητα τῆς κατανύξεως, μένω ἔκθαμβος. Πῶς αὐτὸ ποὺ   ὀνομάζεται πένθος καὶ λύπη εἶναι συμπεπλεγμένο μὲ τὴν χαρὰ καὶ τὴν εὐφροσύνη, ὅπως τὸ μελί μὲ τὸ κερί! Καὶ τί διδασκόμεθα ἀπὸ αὐτό; Ὅτι ἡ κατάνυξις εἶναι καθ᾿ ἑαυτὸ δῶρο τοῦ Κυρίου. Καὶ στὴν ψυχὴ ποὺ κατανύσσεται ὑπάρχει μία ἀληθινὴ ἡδονή, διότι ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς μὲ μυστικὸ τρόπο παρηγορεῖ τοὺς «συντετριμμένους τῇ καρδίᾳ».

Γιὰ   νὰ ἀποκτήσωμε γνήσιο καὶ καθαρὸ πένθος καὶ ὀδύνη ὠφέλιμη, (ἀφοῦ καὶ τὰ ἀντίθετα   διδάσκουν), ἂς ἀκούσωμε μιὰ ψυχωφελῆ καὶ πολὺ ἀξιοθρήνητη διήγησι:

Ἔμενε ἐδῶ κάποιος μοναχὸς Στέφανος, ὁ ὁποῖος εἶχε ἀσπασθῆ τὴν ἐρημικὴ καὶ ἡσυχαστικὴ ζωή. Ἀγωνίσθηκε πολλὰ ἔτη στὴν μοναχικὴ παλαίστρα. Ἦταν στολισμένος μὲ νηστεῖες, καὶ ἰδιαιτέρως μὲ δάκρυα καὶ μὲ ἄλλα ἐνάρετα κατορθώματα. Εἶχε τὸ κελλί του στὴν κατάβασι τοῦ ἁγίου τούτου ὄρους, (κάτω ἀπὸ τὴν Ἁγία Κορυφή), στὸ σημεῖο ποὺ εὑρίσκεται τὸ σπήλαιο τοῦ Προφήτου Ἠλιοῦ.

Αὐτὸς λοιπὸν ὁ ἀείμνηστος γιὰ πιὸ ἀκριβῆ καὶ κοπιαστικὴ μετάνοια καὶ ἄσκησι, ἐπῆγε στὸν τόπο ὅπου ἔμεναν οἱ ἀναχωρηταί, ποὺ ὀνομάζεται Σίδδης. Παρέμεινε ἐκεῖ μερικὰ χρόνια μὲ ὑπερβολικὲς στερήσεις καὶ σκληρὴ ἄσκησι, ἐφ᾿ ὅσον ὁ τόπος ἦταν «ἀπαράκλητος» καὶ ἀδιάβατος σχεδὸν ἀπὸ ἀνθρώπους – ἀπεῖχε περίπου ἑβδομήντα μίλια ἀπὸ τὸ κάστρο. Ἔπειτα, γύρω στὸ τέλος τῆς ζωῆς του, ἀνεβαίνει ὁ γέροντας αὐτὸς στὸ κελλί του, κάτω ἀπὸ τὴν Ἁγία Κορυφή. Εἶχε μάλιστα καὶ δυὸ ὑποτακτικοὺς ἀπὸ τὴν Παλαιστίνη πολὺ εὐλαβεῖς, οἱ ὁποῖοι καὶ τοῦ ἐφύλαγαν τὸ κελλὶ πρὶν ἐπιστρέψη.

Ἀφοῦ ἐπέρασαν ὀλίγες ἡμέρες ἔπεσε σὲ ἀσθένεια, μὲ τὴν ὁποία καὶ ἐτελείωσε τὴν ζωή του. Τὴν παραμονὴ τοῦ θανάτου του περιέπεσε σὲ ἔκστασι καὶ μὲ τὰ μάτια ἀνοικτὰ παρατηροῦσε δεξιὰ καὶ ἀριστερὰ τῆς κλίνης του. Σὰν νὰ τὸν ἀνέκριναν κάποιοι, ἀπαντοῦσε -τὸν ἄκουγαν ὅλοι οἱ παρευρισκόμενοι- καὶ ἄλλοτε ἔλεγε: «Ναί, πράγματι, ἀληθινά,   πλὴν ὅμως ἐνήστευσα τόσα ἔτη γι᾿ αὐτό». Ἄλλοτε: «Ὄχι. Εἶναι ψέμα. Αὐτὸ δὲν τὸ ἔκανα». Ἔπειτα ἀπὸ λίγο: «Αὐτὸ ναί, ἀληθινὰ τὸ ἔπραξα, ἀλλὰ ἔκλαυσα, ἔκανα   διακονήματα ἀγάπης». Καὶ πάλι: «Ἀληθινά μὲ κατηγορεῖτε». Μερικὲς φορὲς γιὰ ὡρισμένα   ἀπαντοῦσε: «Ναί, ἀληθινά, ναί. Γι᾿ αὐτὰ δὲν ἔχω τί νὰ ἀπολογηθῶ. Ὁ Θεὸς εἶναι ἐλεήμων».

Ἦταν ἀλήθεια ἕνα θέαμα φρικτὸ καὶ φοβερό. Ἕνα δικαστήριο ἀόρατο καὶ χωρὶς ἔλεος. Καὶ τὸ φοβερώτερο, ὅτι τὸν κατηγοροῦσαν καὶ γιὰ πράγματα ποὺ δὲν εἶχε  διαπράξει. Ὁ ἡσυχαστὴς αὐτὸς καὶ ἀναχωρητὴς γιὰ ὡρισμένα πταίσματά του -ἀλλοίμονο!- ἔλεγε: «Γι᾿ αὐτὰ δὲν ἔχω τί νὰ εἰπῶ». Καὶ εἶχε σαράντα περίπου ἔτη μοναχός, χωρὶς νὰ τοῦ λείπη καὶ τὸ δάκρυ!

Ἀλλοίμονο! Καὶ πάλι ἀλλοίμονο! Ποῦ ἦταν τότε ἡ φωνὴ ἐκείνη τοῦ προφήτου Ἰεζεκιήλ, γιὰ νὰ τοὺς εἰπῆ: «Ἐν ᾧ εὕρω σε, ἐκεῖ καὶ κρίνω σε, εἶπεν ὁ Θεός» (πρβλ. Ἰεζ. λγ´ 12-16). Ἀλλὰ δὲν κατώρθωσε νὰ χρησιμοποιήση μία τέτοια ἀπολογία. Γιατί ἄραγε; Ἄγνωστον. Ἂς ἔχη δόξα ὁ Θεός, ὁ μόνος ποὺ γνωρίζει. (Ἂς σημειωθῆ καὶ τοῦτο): Ὁ μοναχὸς αὐτός -μοῦ τὸ διηγήθηκαν ἀψευδεῖς μάρτυρες- στὴν ἔρημο (εἶχε τόσο χάρι), ὥστε νὰ τρέφη μὲ τὰ χέρια του καὶ λεοπάρδαλι.

Καὶ ἐνῷ συνεχιζόταν ἡ αὐστηρὰ αὐτὴ δικαστικὴ ἀνάκρισις, ἀποχωρίσθηκε τὸ σῶμα του, χωρὶς νὰ ἀφήση καμμία ἔνδειξι γιὰ τὴν κρίσι ἢ τὸ πόρισμα ἢ τὴν ἀπόφασι καὶ τὸ τέλος τῆς δίκης.»

   Ήταν λέγει, ένα θέαμα φρικτό καί φοβερό. Αόρατο λογοθέσιο. Σαν ένα βήμα που εδίδετο λογαριασμός. Πού δέν υπήρχε κάπου συγχώρεση εκεί. Καί τό φοβερότερο ότι κατηγορείτο η ψυχή και για εκείνα πού δέν έκανε. Πόσο μάλλον για εκείνα που έκανε. 

   Ωστε βλέπομε αγαπητοί μου, ότι πράγματι ο διάβολος κατηγορεί τους πιστούς, όλους τους ανθρώπους καί τούς πιστούς μέρα νύχτα. Αυτό το μέρα νύχτα σημαίνει αδιακόπως.

   Συνεχίζει ο ύμνος των δικαίων. «καὶ αὐτοὶ ἐνίκησαν αὐτὸν διὰ τὸ αἷμα τοῦ ἀρνίου καὶ διὰ τὸν λόγον τῆς μαρτυρίας αὐτῶν, καὶ οὐκ ἠγάπησαν τὴν ψυχὴν αὐτῶν ἄχρι θανάτου.» (Αποκ. 12, 11)

   Ωστε βλέπομε ότι εις τόν πόλεμον του Μιχαήλ του Αρχαγγέλου και τών αγαθών αγγέλων κατά του σατανά, δέν ενίκησε μόνο ο αγγελικός κόσμος αλλά και οι άγιοι. Διότι, όπως σας διάβασα προηγουμένως, ο Απ. Παύλος, και οι άγιοι ανοίγουν πόλεμο με τον διάβολον. Καί τόν νικούν τον διάβολον. «αὕτη ἐστὶν ἡ νίκη ἡ νικήσασα τὸν κόσμον,» λέγει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης (Α' Ιω. 5, 4) «ἡ πίστις ἡμῶν.» Η νίκη η νικήσασα τον κόσμον, η νικήσασα το πονηρόν, τό κακόν, ώστε λοιπόν εδώ έχουμε καί τήν νίκη των αγίων. Καί η νίκη αυτή των αγίων οφείλεται σε τρείς παράγοντες.

   Πρώτον. Μάς τό λέγει τό ιερόν κείμενον. «Διὰ τὸ αἷμα τοῦ ἀρνίου.» Είναι η νίκη του Χριστού κατά του διαβόλου, χάριν εις τήν σταυρικήν θυσίαν του, αλλά την οποία θυσία του προσοικιούντες οι πιστοί, τήν κάνουν δική τους διά τής πίστεως, εις τό θεανθρώπινο πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Και συνεπώς ο Χριστός νίκησε, αλλά όταν πιστεύει ο πιστός εις τόν Χριστόν κάνει δική του την νίκη κατά του διαβόλου, δυνάμει τού αίματος του Χριστού, που νίκησε τον διάβολον.

   Δεύτερον. «Διὰ τὸν λόγον τῆς μαρτυρίας αὐτῶν Είναι το κήρυγμα της κοσμολογίας που έχουν οι πιστοί εις τό θεανθρώπινο πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Ότι ο Χριστός απέθανε, ανέστη, θα έρθη να κρίνη ζώντας καί νεκρούς, και ότι αυτός είναι ορισμένος υπό τού Θεού Μεσσίας. «καὶ οὐκ ἔστιν ἐν ἄλλῳ οὐδενὶ ἡ σωτηρία» (δεν υπάρχει σε κανέναν άλλο η σωτηρία)
(Πραξ. 4, 12) Όπως λέγει ο Απ. Παύλος (Φιλιπ. 2, 10) 
«ἵνα ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ πᾶν γόνυ κάμψῃ ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων, καὶ πᾶσα γλῶσσα ἐξομολογήσηται ὅτι Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς εἰς δόξαν Θεοῦ πατρός.» Όποιος πιστός ομολογεί ότι αυτός είναι ο Χριστός, τότε δίδει τήν καλήν μαρτυρίαν ενώπιον του αποστάτου κόσμου.

   Και τρίτον. «Καὶ οὐκ ἠγάπησαν τὴν ψυχὴν αὐτῶν ἄχρι θανάτου Εφ' όσον δίδουν την ομολογίαν τους καί τήν μαρτυρία τους, αυτήν την καλή ομολογία και μαρτυρία ενώπιον του κόσμου περί του Ιησού Χριστού οι πιστοί, επόμενον είναι να υποστούν καί τό μαρτύριον πάσης μορφής καί φύσεως. Αυτή εξ' άλλου η φράσις ότι ουκ ηγάπησαν την ψυχήν αυτών ἄχρι θανάτου, μάς υπενθυμίζεται από τα λόγια του Χριστού που λέγει: «ὁ φιλῶν (ο αγαπών) τὴν ψυχὴν, (θα πή ζωήν) αὐτοῦ ἀπολέσει αὐτήν. (θα την χάση, αιωνίως. Δηλ. όποιος είναι φιλόζωος καί φθάνει να αρνείται τον Χριστόν γιατί αγαπάει τήν ζωούλα του.) καὶ ὁ μισῶν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ (αυτός ο οποίος δέν λογαριάζει τήν ζωήν του) ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ (στον κόσμον αυτόν) εἰς ζωὴν αἰώνιον φυλάξει αὐτήν. (Δηλ. θα ζήση την αιωνία ζωή)». (Ιω. 12, 25) Είναι τα ίδια λόγια, είναι το ίδιο περιεχόμενο. Ώστε λοιπόν ο τρίτος όρος νίκης κατά του διαβόλου, είναι η αυτοθυσία των πιστών υπέρ του ονόματος του Ιησού Χριστού, ακόμη καί μέχρι αν χρειαστή, θανάτου μαρτυρικού.

   «διὰ τοῦτο εὐφραίνεσθε οὐρανοὶ καὶ οἱ ἐν αὐτοῖς σκηνοῦντες· οὐαὶ τὴν γῆν καὶ τὴν θάλασσαν, ὅτι κατέβη ὁ διάβολος πρὸς ὑμᾶς ἔχων θυμὸν μέγαν, εἰδὼς ὅτι ὀλίγον καιρὸν ἔχει.» (Αποκ. 12, 12)

   Γι' αυτό το λόγο ευφραίνεσθε ουρανοί καί σείς πού σκηνώσατε σ' αυτούς. Αλλοίμονο στην γή και στην θάλασσα, γιατί κατέβηκε ο διάβολος σε σάς έχοντας θυμό μεγάλο, γνωρίζοντας ότι ο χρόνος του είναι λίγος.

   Με τους λόγους αυτούς τελειώνει ο ύμνος των δικαίων. Πού αποτείνεται τόσον πρός τούς εν ουρανοίς κινούντας, δηλ. λέγονται αυτά μεταξύ των, ούτως ειπείν, αλλά καί πρός τούς κατοικούντας επί τής γής. Ο λόγος γιά τόν οποίον πρέπει να έχουν χαράν αυτοί πού είναι στον ουρανό, και ευφροσύνη, είναι ότι ο κατήγορος πιά διάβολος απεβλήθη εκ τού ουρανού, και απηλλάγησαν τής κατηγορίας των. Δέν μπορεί πιά ο διάβολος νά πή τίποτα. Απηλλάγησαν. Επέρασαν στον ουρανό. Απηλλάγησαν από τον διάβολο.

   Αλλά, αλλοίμονο σ' αυτούς πού είναι στην γή. Ευσεβείς και ασεβείς, γιατί ο διάβολος έχει μεγάλο θυμό, κι ο θυμός του οφείλεται στην αποτυχία να νικήση τόν φοβερό του αντίπαλο, τόν Ιησούν Χριστόν. Αλλά και η αποπομπή του από τον ουρανό, τόν κάνει να θυμώνη. Γιατί βλέπει ότι προδικάζεται και οριστικοποιείται πλέον η συντριβή του, μέ τήν δευτέρα του Χριστού παρουσία, την οποία κατά γράμμα ο διάβολος πιστεύει. Μάς το λέγει η Αγία Γραφή. «τὰ δαιμόνια πιστεύουσι καὶ φρίσσουσι.» (Ιακ. 2, 19) Μόνο που βάζει εμάς τους ανθρώπους ο διάβολος ο διάβολος νά μήν πιστεύαμε. Αυτό είναι τό δυστύχημα, η τραγικότητά μας. Ο ίδιος πιστεύει τί τόν περιμένει. Πιστεύει. Πιστεύει στην κόλαση. Αλλά εμάς μας ψυθιρίζει "δεν υπάρχει κόλαση." Ο ίδιος πιστεύει στην δευτέρα του Χριστού παρουσία, αλλά ο ίδιος μάς λέει, "κουτά πράγματα είναι αυτά, δεν υπάρχει 2α του Χριστού παρουσία."

  «εἰδὼς ὅτι ὀλίγον καιρὸν ἔχει». Γνωρίζοντας ότι έχει λίγο καιρό. Ποιός είναι αυτός ο λίγος καιρός; Κατ' αρχάς, καί μάλιστα σαφώς γνωρίζει ο διάβολος αυτόν τόν λίγο καιρό, κατ' αρχάς είναι ο χρόνος μεταξύ πρώτης και δευτέρας παρουσίας του Χριστού. Δεν ξέρει πότε θα γίνη η δευτέρα παρουσία. Αλλά ξέρει όμως από την Αγία Γραφή, γιατί ξέρει πολύ καλά την Αγία Γραφή ο διάβολος, μόνο που την ξέρει διαβολικά καί βάζει τους αιρετικούς νὰ τὴν διαβάζουν κι αυτοί διαβολικά. Γιατί όταν διαβάζω αιρετικά την Αγία Γραφή διαβολικά τήν διαβάζω. Ξέρει λοιπόν ο διάβολος ότι ο χρόνος αυτός είναι μικρός. Αλλά είναι μικρός σε σχέση μέ τόν χρόνο που έζησε ο διάβολος από τον καιρό της δημιουργίας του. Αλλά ξέρει ο διάβολος ότι και ο εσχατολογικός χρόνος είναι μικρός, κι αυτός δέν είναι παρά μόνον 3½ χρόνια. Είναι όταν θ' αρχίση να δρά ο Αντίχριστος, τότε ο διάβολος γνωρίζει ότι ο χρόνος είναι εξαιρετικά λίγος, γι' αυτό προσπαθεί με κάθε τρόπο, όπως ακριβώς ένα θηρίο το σκοτώνομε και σφαδάζει κάτω στην τελευταία του προσπάθεια ν' αμυνθή. Είναι η τελευταία πλέον προσπάθεια του διαβόλου να νικήση τούς πιστούς, να νικήση τον ουρανό, αλλά θα είναι όμως η τελευταία και οριστικά τελευταία μέσα στην Ιστορία, προσπάθεια του διαβόλου. Τα 3½ χρόνια όπως σας είπα, θα είναι τα χρόνια του Αντιχρίστου.

  Έτσι τελειώνει αυτός ο θριαμβευτικός ύμνος των δικαίων στον ουρανό, αλλά τελειώνει μ' έναν ταλανισμό. Πού χρησιμεύει αυτός ο ταλανισμός με ένα "ουαί", μ' ένα "αλλοίμονο", τόσο διά να δημιοργήση μια εισαγωγή για ό,τι θα επακολουθήση στα επόμενα κεφάλαια, πού είναι ευθύς μετά τελειώνοντας τό 12ο κεφ. μπαίνομε στο 13ο, που αναφέρεται στον Αντίχριστον καί τά παρακάτω κεφ.τά οποία είναι φοβερά, όπως θα δήτε στην περιγραφή τους. Θα μου πήτε, ακόμα πιο φοβερά από κείνα τα οποία μέχρι τώρα έχομε αναλύσει; Ωχριούν τα προηγούμενα μπροστά σ' εκείνα τα οποία θα επακολουθήσουν στα 3½ χρόνια του Αντιχρίστου. Αλλά καί επί πλέον είναι το τρίτο "ουαί". 

   Αν ενθυμείσθε στο 1ο κεφ. πού εκείνος ο πετόμενος εν μεσουρανήματι αετός είχε φωνάξει ουαί, ουαί, ουαί. Καί παίρνει ο ιερός συγγραφεύς αυτά τα τρία ουαί καί τά αναλύει. Καί παίρνει μια πληγή και λέει, εδώ τελειώνει η πρώτη ουαί. Και φέρνει μια 2η πληγή και ομιλεί για το 2ο ουαί, την 2α ουαί, 2η πληγή, και τώρα έρχεται νά μάς μιλήση για την τρίτη ουαί. Γιά την 3η πληγή. Γιά τό τρίτο"αλλοίμονο."τό οποίο αποκλειστικά αναφέρεται στο θέμα του Αντιχρίστου.

   «Καὶ ὅτε εἶδεν ὁ δράκων ὅτι ἐβλήθη εἰς τὴν γῆν, ἐδίωξε τὴν γυναῖκα ἥτις ἔτεκε τὸν ἄῤῥενα.» (Αποκ. 12, 13)

   Όταν είδε, λέγει, ο δράκων ότι πετάχτηκε στη γή, εξεδίωξε την γυναίκα πού είχε γεννήσει το αρσενικό παιδί. Τόν άρρενα.

   Η φυγή της γυναικός αγαπητοί μου εις τήν έρημον,που ανεφέρθη εις τον στίχο 6, την περασμένη φορά είχαμε αναλύσει, ήδη εδώ εις τόν στίχο 13 έως 17, εις τους στίχους αυτούς, γίνεται μιά πιό αναλυτικωτέρα παράστασις. Καθώς διαβάζομε αυτό το 12ο Κεφ. πού τό έχομε αρχίσει καί σάς το αναλύω τώρα, και θα συνεχίσωμε ακόμη 3-4 χωρία και τελειώνει, αισθανόμεθα τόν ιερόν Ευαγγελιστή νά μάς κάνη μιά διήγηση. Από την οποία όμως έχει αφαιρέσει πρόσωπα και ονόματα και αντ' αυτών των προσώπων και των ονομάτων έχει τοποθετήσει σύμβολα. Φερ' ειπείν, δέν μάς λέγει, "η Εκκλησία", μάς λέγει, "μία γυναίκα." Δεν μάς λέγει "ο διάβολος," άν καί τό είπε, μάς λέγει "ο δράκων." Η περιγρφή που μας δίνει στο 12ο κεφ. είναι τόσο ζωηρή ώστε ο αναγνώστης, εάν κατέχει το κλειδί των συμβόλων, και η ερμηνεία που κάνομε δέν είναι παρά νά ἔχωμε το κλειδί των συμβόλων, τότε μπροστά του έχει μια ιστορία. Μια πραγματική ιστορία. Ναί, πρόκειται για μια ιστορία. Στο γενικό της διάγραμμα αλλά και στις λεπτομέρειές της. Και εδώ βλέπομε τον ιερό συγγραφέα να συνεχίζη και να λέγη η γυνή διώκεται από τόν δράκοντα, αυτή που γέννησε τόν άρρενα Ποιά είναι αυτή η γυνή; Είπαμε, η Θεοτόκος, πού γεννά τόν Χριστόν, η Εκκλησία που γεννά τόν άρρενα λαόν. Δηλ. τούς πιστούς. Το λέγαμε την περασμένη φορά, τό ενθυμείσθε. Αλλά η Εκκλησία όμως βρίσκεται στην γή. Είναι πάνω στην γή η Εκκλησία. Η στρατευομένη Εκκλησία, καί είναι στην γη γιατί δέν έπεσε από τον ουρανό όταν ο φοβερός δράκων σήκωσε την ουρά του την φοβερή και έρριψε το τρίτον των αστέρων. Όχι. Έχει την πορεία της επάνω εις τήν γή. Όταν ο δράκων είδε, ο διάβολος, όπως σας είπα, ότι απέτυχε η επίθεσίς του κατά του Μεσσίου και εματαιώθη τό έργο το δικό του, για να ματαιώση το έργο τής δημιουργίας, τότε εστράφη κατά της Εκκλησίας. Τήν είχε μπροστά του καί τήν έχει μπροστά του. Κι έτσι αρχίζει ο διωγμός. Ο απηνής διωγμός κατά της Εκκλησίας. Από την στιγμή της ιδρύσεώς της έως το τέλος της Ιστορίας.

   Υπό την λέξιν,"ἐδίωξεν ὁ δράκων," κρύπτεται αγαπητοί μου όλη η μελλοντική κακοπάθεια της Εκκλησίας, η οποία είναι αυτή η προέκτασις του ενανθρωπήσαντος Υιού του Θεού. Ακούστε τί είπα. Αυτή η προέκτασις της ενανθρωπήσεως του Υιού του Θεού. Να πώς μάς τό λέγει ο Απ. Παύλος στην πρός Κολασ. επιστολή του. Προσέξτε αυτό το σημείο. Είναι στην μυστική θεολογία. Εκείνη την οποία όταν κατανοήση ο πιστός, ζή μέσα στο πνεύμα τού Θεού. Ακούσατε το, είναι Κολασσαείς 1, 24. 

   «ἀνταναπληρῶ τὰ ὑστερήματα τῶν θλίψεων τοῦ Χριστοῦ ἐν τῇ σαρκί μου ὑπὲρ τοῦ σώματος αὐτοῦ, ὅ ἐστιν ἡ ἐκκλησία,»

   Προσέξτε το ρήμα, Ανταναπληρώ. Αντί-ανά-πληρώ. Πληρώ θα πή γεμίζω. Αντί και ανά καί πληρώ θα πή, αντί τού Χριστού γεμίζω εγώ, πού; Στό δικό μου το σώμα. Τί; Τα υστερήματα των θλίψεων τού Χριστού. Ποιές είναι οι θλίψεις του Χριστού; Είναι ο Σταυρός. Να μην πώ περισσότερα. Είναι ο Σταυρός. Ποιά είναι τα υστερήματα τῶν θλίψεων του Χριστού; Υστερήματα θα πή εκείνο το οποίο δεν έχει ο Χριστός. Δεν πρόλαβε νά τό έχη. Διότι ο Χριστός αν έμενε στήν γή θα τύχαινε ακόμη περισσοτέρας κακοπαθείας. Αλλά έφυγε. Άφησε το σώμα του κάτω στην γή. "Η Εκκλησία." Υπέρ τής Εκκλησίας, λέγει ο Απ. Παύλος, εγώ δίνω τό δικό μου σώμα. Αυτό το σώμα το αισθητό, μέ τα κύτταρά του, τα βιολογικά κύτταρα. Αυτό το σώμα μου εγώ δίνω, όπως ο Χριστός έδωσε το πραγματικό του σώμα επί τού Σταυρού, να υποστή τό μαρτύριο, όσο ζώ, διά να αναπληρώσω, αντι-ανά-πληρώσω τα υστερήματα, εκείνα που δεν πρόλαβε ο Χριστός να πάθη επί του Σταυρού. Δηλ; Δηλ. πάσχει η Εκκλησία. Αν εγώ μπορώ να έχω, όχι θεωρητικά, αλλά βιοματικά, την πληροφορία, την συνείδηση, ότι μπορεί να πάσχω διά τό σώμα του Χριστού, ό,τι εκείνος δεν πρόλαβε να πάθη επί του Σταυρού, τότε αγαπητοί μου, τα παθήματα τα λογίζω με ευτυχία. Καί χαρά. Όσο κι αν είναι φοβερός ο πειρασμός του Σταυρού, πέστε μου, ύστερα από αυτά που ξέρομε, άν σάς έλεγα να σταυρωθήτε, θά τό δεχόσαστε; Σ' έναν ενθουσιασμό θα λέγαμε ναί. Ε, λοιπόν, ιδού η Ρόδος ιδού και το πήδημα. Μπροστά μας είναι. Τά κακοπαθήματα συνεχίζονται στην σάρκα. Αυτή είναι η μυστική ζωή του Χριστιανού. Ακούσατε τί σάς είπα; Η μυστική ζωή του Χριστιανού. Συνεπώς βλέπομε, ότι έως τερμάτων αιώνος, οι πιστοί θα βαστάζουν τα υστερήματα των παθημάτων του Χριστού, διότι ο διάβολος θα διώκη πάντοτε την Εκκλησία. Έως ότου τελειώση η Ιστορία,

   «καὶ ἐδόθησαν τῇ γυναικὶ δύο πτέρυγες τοῦ ἀετοῦ τοῦ μεγάλου, ἵνα πέτηται εἰς τὴν ἔρημον εἰς τὸν τόπον αὐτῆς, ὅπως τρέφηται ἐκεῖ καιρὸν καὶ καιροὺς καὶ ἥμισυ καιροῦ ἀπὸ προσώπου τοῦ ὄφεως.» (Αποκ. 12, 14)

   Καί δόθηκαν στην γυναίκα δύο φτερούγες του αετού του μεγάλου, να πετάξη να πάη στην έρημο στον δικό της τόν τόπο, εκεί που θα την τρέφουν καιρόν και καιρούς και ήμισυ καιρού. Απέναντι από το πρόσωπον τοῦ διαβόλου που θα την κυνηγά.

   Από ποιόν εδόθησαν οι πτέρυγες αυτές στην γυναίκα; Η οποία πάντα είναι η Εκκλησία, σάς τό θυμίζω. Προφανώς από τόν Θεό. Τί είναι οι φτερούγες του αετού του μεγάλου; Είναι το σύμβολο της θείας προστασίας της Εκλησίας. Το ίδιο σύμβολο του αετού με τις φτερούγες του, χρησιμοποιείται καί εις τήν Π.Δ. διά τόν παλαιόν Ισραήλ. Πού αναλαμβάνει ο Θεός τήν προστασία του παλαιού Ισραήλ, εις τήν έρημο του Σινά. Ακούστε πώς τό λέγει αυτό: 

   Λέγει ο Θεός στόν λαόν του: «αὐτοὶ ἑωράκατε ὅσα πεποίηκα τοῖς Αἰγυπτίοις, (εσείς οι ίδιοι έχετε δή εκείνα τα οποία έχω κάνει στους Αιγυπτίους) καὶ ἀνέλαβον ὑμᾶς ὡσεὶ ἐπὶ πτερύγων ἀετῶν καὶ προσηγαγόμην ὑμᾶς πρὸς ἐμαυτόν. (Σάς πήρα και σάς σήκωσα σαν με φτερά αετών και σάς έκανα δικούς μου,σάς έφερα κοντά μου. Δηλ. σάς επροστάτευσα.)»  (Εξ. 19, 4)

   Ώστε λοιπόν οι φτερούγες του αετού του μεγάλου είναι η προστασία τού Θεού. Και λέγει του αετού του μεγάλου, για να δείξη τήν μεγάλην προστασία του Θεού, πού θα δείξη στην Εκκλησία του. Η Εκκλησία λοιπόν οδηγείται στην έρημον. Από ποιόν οδηγείται; Η Εκκλησία οδηγείται εις τήν έρημον από προσώπου δράκοντος. Αλλά προσέξτε. Η Εκκλησία οδηγείται εις τήν έρημον υπό τού Θεού. Όπως και οι Εβραίοι, βγήκαν από την Αίγυπτο και οδηγήθηκαν από τον Θεόν εις τήν έρημο, για να λατρεύσουν εκεί ανενόχλητοι τον Θεόν. Έτσι η έρημος χαρακτηρίζεται σάν ο τόπος αυτής. Ο τόπος της Εκκλησίας. Ο τόπος αυτής. Ακούστε έναρθρον εκφοράν. "ο τόπος αυτής," «εἰς τὸν τόπον αὐτῆς.» Για να δείξη ότι αυτός θα είναι ο παντοτεινός τόπος της Εκκλησίας, και ο διηνεκής της κλήρος, η έρημος, εφόσον οι διωγμοί στον κόσμο θα είναι πάντοτε ένα διαρκές γεγονός. 

   Αγαπητοί μου, άλλη μιά φορά θα σας σημειώσω. Αυτές τις θέσεις που πολλές φορές τίς ἔχομε καταδείξη, το άτοπον τού κοινωνικού καί τού πολιτικού Χριστιανισμού. Ο Χριστιανισμός δεν γίνεται ούτε κοινωνισμός, ούτε πολιτισμός, ούτε πολιτική. Η Εκκλησία καταφεύγει διωκομένη στην έρημο, καί έτσι θα λέγαμε η έρημος κατά κυριολεξία, κατά κυριολεξία η έρημος θα είναι ο τόπος της Εκκλησίας στα έσχατα. Δηλ; Αυτό που λέει η λέξις. Η Εκκλησία θα καταφύγη στην έρημο. 

   Αλλά επειδή η ώρα πέρασε θα συνεχίσωμε πρώτα ο Θεός τήν ερχομένη Κυριακή.


50η ομιλία στην κατηγορία « Ἱερά Ἀποκάλυψις ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ἱερά Ἀποκάλυψις " εδώ ⬇️

https://arnion.gr/index.php/kainh-diauhkh/iera-apokalycis
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_80.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ἱερά Ἀποκάλυψις».🔻
https://drive.google.com/file/d/1A9Q7I5lLBiBm6AUhfYsXAdHckIBgYe7j/view?usp=drivesdk

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς «Ἱερά Ἀποκάλυψις».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC%20%CE%91%CF%80%CE%BF%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%88%CE%B9%CF%82.?m=1

🔹Επιμέλεια κειμένου : "Αθανάσιος Άμβωνας".

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†. Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

04 Ιουλίου 2025

Πίστις καί Θεολογία. (β΄ ἔκδοσις)

†. Μας αφήνει καταπλήκτους, αγαπητοί μου, στη σημερινή ευαγγελική περικοπή, η θαυμασία στάσις του εκατοντάρχου προς τον Κύριον. Και βέβαια και το ενδιαφέρον του δια τον παράλυτον δούλον του, αλλά κυρίως δια την στάσιν του έναντι του Κυρίου, ως προς την θεραπείαν του δούλου του. Τι είπε; Στην πρόταση του Κυρίου -δεν ήτανε παιδί του, ήτανε δούλος του, κι αυτός ήταν, παρακαλώ, και Ρωμαίος πολίτης και στρατιωτικός, υποτίθεται σκληρός άνθρωπος- στην πρόταση του Κυρίου που του είπε: «Ἐγὼ ἐλθὼν θεραπεύσω αὐτόν», «Εγώ αφού έλθω στο σπίτι σου, θα τον θεραπεύσω», τι απαντά; «Κύριε, οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς ἵνα μου ὑπὸ τὴν στέγην εἰσέλθῃς· ἀλλὰ μόνον εἰπὲ λόγῳ, καὶ ἰαθήσεται ὁ παῖς μου». «Δεν είμαι ικανός, Κύριε, να έρθεις στο σπίτι μου, δεν είμαι ικανός. Πες μόνο έναν λόγο και ο δούλος μου θα θεραπευθεί». Και στη συνέχεια αναφέρει σαν παράδειγμα ότι και αυτός υπό εξουσίαν είναι, αλλά και εξουσιάζει τους στρατιώτες του και τους δούλους του και δίνει προφορικές εντολές και πραγματοποιούνται. 

       Ο Κύριος εθαύμασε την πίστη του εκατοντάρχου. Και είπε: «Πω, πω, πω! Τέτοια πίστη δεν ηύρα ούτε στον Ισραήλ!». Και αυτή του η πίστις εστάθη ικανή να προσεγγίζει τα κράσπεδα της θεολογίας, όπως θα δούμε. Αυτό δε, θα είναι και το θέμα μας. Ότι η πίστις εγγίζει τα κράσπεδα της θεολογίας. Και εισέρχεται εις την θεολογίαν.

      Πάντως έχομε εδώ μια αποκάλυψη: ότι η πίστις γίνεται οδός της θεολογίας. «Πώς γίνεται η πίστις οδός προς την θεολογία;», θα ερωτήσετε. Τι είπε ο εκατόνταρχος; «Μόνον εἰπὲ λόγῳ», «λόγῳ»που σημαίνει, όπως λέγει ο Ζιγαβηνός, «εἰπὲ ἕν λόγον ψιλόν, ὃν βούλῃ καὶ αὐτίκα ὁ λόγος ἔργον γενήσεται». «Μόνο μια κουβέντα πες, έναν λόγο, ψιλόν λόγον, σκέτον λόγον και τότε θα γίνει ο λόγος σου αυτός, θα γίνει έργον». Και όπως σημειώνει και προσθέτει ο Ιερός Χρυσόστομος: «Οὐδὲ γὰρ οὕτως εἶπε παρακάλεσον, οὐδὲ εἶπεν εὖξαι καὶ ἱκέτευσον, ἀλλ’ ἐπίταξον μόνον». Ότι δηλαδή δεν είπε ο εκατόνταρχος εις τον Κύριον: «Κύριε, παρακάλεσε τον Θεό, Κύριε, ευχήσου», αλλά τι; «Ἐπίταξον». «Δώσε διαταγή». Και ο Ζιγαβηνός πάλι λέγει: «Ὁρᾷς μέγεθος πίστεως;». «Βλέπεις εδώ το μέγεθος της πίστεως;». Εξάλλου ο ίδιος ο Κύριος, αγαπητοί, όπως σας είπα, εθαύμασε και είπε εις αυτούς που Τον ακολουθούσαν, αυτό που ήδη σας είπα: «Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐδὲ ἐν τῷ ᾿Ισραὴλ τοσαύτην πίστιν εὗρον». Ο Ισραήλ, ο οποίος εγνώριζε από προγόνων τον Θεόν, ο Ισραήλ που είδε πολλά θαύματα, ο Ισραήλ που στάθηκε ο επιούσιος λαός του Θεού, «τέτοια πίστη στον λαόν αυτόν δεν βρήκα». Θα ‘λεγε κανείς ότι αυτά που είπε ο εκατόνταρχος ήταν ένα προοίμιον της πίστεως των εθνών. Και ότι τα «έθνη», δηλαδή οι ειδωλολάτραι, Έλληνες, Ρωμαίοι και όλοι οι λαοί της γης, στάθηκαν, πραγματικά στάθηκαν ανώτεροι από τον Ισραήλ· που μέχρι σήμερα ακόμη δεν εννοεί να πιστέψει.

      Η πίστις, λοιπόν, βεβαιωμένη από τον Κύριον. Αυτή η πίστις όμως γίνεται οδηγός και οδός προς την θεολογία. Τι είπε; Η απάντησις ποια ήταν; «Μόνον εἰπὲ λόγῳ». Είναι σαν να έλεγε: «Συ είσαι ο Λόγος του Πατρός». Να η θεολογία αμέσως: «Συ είσαι ο Λόγος του Πατρός». Ή: «τῷ Λ(λ)όγω Κυρίου οἱ οὐρανοὶ ἐστερεώθησαν». Όπως λέγει η Παλαιά Διαθήκη. Ή: «Αὐτὸς εἶπε καὶ ἐγενήθησαν». «Αυτός είπε μόνο και έγιναν όλα». «Αὐτὸς ἐνετείλατο καὶ ἐκτίσθησαν». «Αυτός παρήγγειλε και όλα δημιουργήθηκαν». Αναγνώριζε, λοιπόν, δια της πίστεως εις το πρόσωπον του Ιησού τον Θεόν Λόγον. Εδώ είναι η Θεολογία. «Οὗ χωρὶς -του Θεού Λόγου, όπως μας λέει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης- οὗ χωρὶς -αὐτοῦ- ἐγένετο οὐδὲ ἓν ὃ γέγονεν», «τίποτα δεν έγινε απ’ ό,τι έχει γίνει». Να ο σύνδεσμος εδώ πίστεως και Θεολογίας. Η μεγάλη πίστις, η ξέχυλη πίστις οδηγεί στην Θεολογία.

      Η Θεοτόκος, βέβαια, κανένα θαύμα δεν είδε εις τον Ιησούν Χριστόν, τον Υιόν της. Δεν είδε κανένα θαύμα. Επειδή, όμως, επίστευσε Ποιος ήταν ο Υιός της, γι'αυτό με βεβαιότητα λέγει εις τους υπηρέτας, εις τον γάμον της Κανά: «Ό,τι σας πει, να το κάνετε». Διότι είχε πεποίθησιν ότι αυτό θα ήταν το σωστό. Και πράγματι σε λίγο δοκιμάζουν το νερό των υδριών να γίνεται κρασί. Δηλαδή με σαφήνεια εδώ γράφει ο Ιωάννης ότι εκεί έκανε αρχή των σημείων, όπως σημειώνει. Δηλαδή το πρώτο θαύμα. Γιατί απλούστατα δεν είχε προηγηθεί κανένα άλλο θαύμα. Πώς, λοιπόν, το εγνώριζε αυτό η Θεοτόκος; Ήταν η πίστις. Και μάλιστα ότι Εκείνον που κυοφόρησε και εγέννησε είναι ο Θεός Λόγος. Αν εκείνη δεν το εγνώριζε, ποιος θα το γνώριζε; Εγώ; Κι εσείς; Είναι η πρώτη που ανεγνώρισε ότι ο Ιησούς είναι ο Θεός Λόγος, ο Υιός του Θεού. Και η Χαναναία· της οποίας την πίστιν πάλι ο Κύριος εθαύμασε. Και αυτή δεν ήτο Εβραία. Και αυτή ήτο ειδωλολάτρης. Με πίστη παρεβίασε τον χρόνον της σωτηρίας των εθνών. Και αυτή στάθηκε προοίμιον της σωτηρίας των εθνών. 

    Η πίστη, λοιπόν, ανοίγει τα μυστήρια των βουλών του Θεού και οδηγεί εις την θεολογία. Θέλετε να μπείτε στην θεολογία; Θέλομε να μπούμε στην θεολογία; Είναι δε το ύψιστον δώρον του Ουρανού η θεολογία. Δεν είναι τα χαρίσματα εκείνα τα όποια, όποια, όποια. Ας πούμε η αγάπη, που ακούσαμε στη σημερινή αποστολική περικοπή· για την αγάπη. «Εγώ θα σας πω, θα σας δείξω», λέει ο απόστολος Παύλος, «θα σας δείξω καθ’ υπερβολήν οδόν χαρισμάτων». Και είναι η αγάπη. Πάνω και από την αγάπη είναι το χάρισμα -χάρισμα!- της Θεολογίας. Αν έχομε κι εμείς, λοιπόν, ζώσα και σταθερά πίστη, θα οδηγούμεθα πάντοτε εις τον χώρον τον δικό της. Και ο πηγαιμός μας εκεί, αποτελεί στοιχείον της σωτηρίας μας. Δεν είναι, λοιπόν, πολυτέλεια η θεολογία. Είναι ανάγκη να την γνωρίζομε. Είναι το μάτι που κατοπτεύει τα μυστήρια του Θεού. Τα μυστήρια της Βασιλείας του Θεού. Η θεολογία. Όταν μας δίνει ο Θεός την δυνατότητα να κατοπτεύουμε τα μυστήρια της Βασιλείας Του. 

       Θεολογία είναι- δεν είναι μόνον για τους θεολόγους, όπως κανείς θα πίστευε. Αυτοί μαθαίνουν μία θεολογία στο Πανεπιστήμιο, άντε, να μην πω τίποτα περισσότερο, «Όλα καλά είναι, όλα ωραία είναι», δεν είναι αυτό. Θεολογία είναι να γνωρίζεις τον Θεόν και να μιλάς για τον Θεό. Άραγε όλοι οι θεολόγοι που σπούδασαν στα Πανεπιστήμια μιλάνε για τον Θεό; Γνωρίζουν τον Θεό; Αλλά, τι να πω άλλο; Αφήνω σε σας να απαντήσετε. «Οὐδὲν γὰρ πτωχότερον –λέει ο Διάδοχος Φωτικής -  διανοίας ἐκτὸς Θεοῦ φιλοσοφούσης τὰ τοῦ Θεοῦ». «Δεν υπάρχει», λέει, πιο φτωχό πράγμα της διανοίας του να θέλει να φιλοσοφεί, να θεολογεί τα του Θεού, χωρίς τον Θεό».

     Η θεολογία ακόμη προϋποθέτει κάθαρση καρδιάς. Πρέπει να έχομε καθαρή καρδιά. Γι'αυτό πάλι ο άγιος Συμεών ο νέος Θεολόγος μας λέγει: «Οὔτε τῷ θεολογούντι ἁρμόζει μετάνοια, οὔτε τῷ μετανοοῦντι θεολογία(: Δεν ταιριάζει –λέγει- σε εκείνον ο οποίος θεολογεί, δεν ταιριάζει η μετάνοια. -Γιατί; Γιατί έχει καθαρή καρδιά. Άρα τι να την κάνει την μετάνοια;- Αλλά και ούτε εις εκείνον που μετανοεί, του ταιριάζει η θεολογία). Καθ' ὅσον γὰρ ὑψηλοτέρα ἡ θεολογία τῆς μετανοίας ἐστίν». Βλέπετε ότι η μετάνοια είναι σπουδαία. Εντούτοις,  λέγει, όσο απέχει η Ανατολή από την Δύση, έτσι υψηλοτέρα είναι η θεολογία από την μετάνοια.

       Και τώρα, αγαπητοί μου, μαζί με τον εκατόνταρχον, που ήγγισε με την πίστη του τα κράσπεδα της θεολογίας, ας προσπαθήσουμε κι εμείς κάτι να ανιχνεύσομε από τον ωκεανό της θεολογίας. Τι είπε ο εκατόνταρχος; Που εθαύμασε ο Κύριος; «Μόνον εἰπὲ λόγῳ». «Μόνον λόγο πες». Εκεί όχι μόνον έδειχνε την πίστη του, όπως ήδη είπαμε, ο εκατόνταρχος, αλλά και θεολογούσε. Έστω αμυδρώς. Εγίνετο μύστης του προσώπου του Κυρίου μας Ιησού Χριστού· που Τον είχε ήδη μπροστά του. Ωμολόγει ότι Αυτός είναι ο Θεός Λόγος, ο Υιός του Πατρός. Και ότι αυτός ο Λόγος του Πατρός δεν είναι ενδιάθετος, αλλά υποστατικός. Τι θα πει «ενδιάθετος»; Σαν κάτι που το έχομε μέσα μας. Όχι! Είναι υποστατικός. Δηλαδή, πρόσωπο. Είναι πρόσωπο. Και ο εκατόνταρχος είχε μπροστά του το πρόσωπο του Θεού Λόγου. Αφού ήταν ορατός και αισθητός με την Ενανθρώπησή Του. 

      «Ὁ γὰρ τοῦ Πατρὸς τῶν ὅλων Λόγος -λέγει ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς- οὐχ οὗτος ἐστὶν ὁ προφορικός, ἔχων καθ΄εαυτόν οἰκείαν ὑπόστασιν». Δεν είναι -αυτό που σας είπα- δεν είναι ο προφορικός λόγος, ο ψιλός, ο σκέτος λόγος. Είναι υπόστασις. Είναι πρόσωπον. Είναι πρόσωπον ο Θεός Λόγος. Όπως λέμε: «Πατήρ, Λόγος, Πνεῦμα». «Εἰ τις ἐνδιάθετον ἢ προφορικὸν λόγον λέγει τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ, ἀνάθεμα ἔστω», λέει ένα σύμβολον των αναθεμάτων του έτους 351: «Όποιος λέγει ότι ο Θεός Λόγος είναι ενδιάθετος ή προφορικός, δηλαδή δεν είναι πρόσωπον, ανάθεμα έστω. Να μην είναι μέσα στην Εκκλησία». Δηλαδή χώρια, δηλαδή αποδοκιμάζεται. Και όπως λέγει ο Μέγας Αθανάσιος: «Λόγον δὲ οὐ προφορικόν –βλέπετε εδώ συμφωνίαν όλων- (:Δεν είναι ο προφορικός λόγος)- οὐκ ἐνδιάθετον, οὐκ ἀπόρροιαν τοῦ τελείου, οὐ τμήσιν τῆς ἀπαθοῦς φύσεως, οὔτε προβολὴν ἀλλοιῶν αὐτοτελεῖ». «Τίποτα απ’ όλα αυτά δεν είναι», λέει. «Παρά είναι πρόσωπον, ξεχωριστό, αυτοτελής». 

       Και ο άγιος Ιγνάτιος μάς λέγει, ο Θεοφόρος: «Εἷς Θεὸς ἐστιν, ὁ φανερώσας ἑαυτὸν διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ Υἱοῦ Αὐτοῦ, ὃς ἐστὶν Αὐτοῦ Λόγος ἀπὸ σιγῆς προελθών». Γράφει εις τους Μαγνησιείς στην επιστολή του. Κι αυτή η σιγή, που λέει «προῆλθε ἐκ σιγῆς», είναι η κατάστασις του Υιού προ της ορατής και αοράτου Δημιουργίας. Ήταν σε σιγή. Είδατε οι Εβραίοι; Οι Εβραίοι ομιλούν περί Θεού. Δεν γνωρίζουν τον Τριαδικό Θεό. Παρότι Εκείνος έδωσε τον Νόμον επάνω εις το Σινά. Κι Εκείνος πέρασε τον λαό Του από την Ερυθρά Θάλασσα. Εκείνος πέρασε τον λαό Του από τον Ιορδάνη ποταμό.

       Ναι. Το «εἶπεν ὁ Θεός» είναι κρυπτογραφημένο στην Αγία Γραφή. Ακούστε πώς ξεκινάει: «Ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν». Έτσι δεν αρχίζει η Παλαιά Διαθήκη; Μ΄αυτά τα μεγαλόπρεπα λόγια: «Ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν». Αν ξέρατε, αγαπητοί μου, τι θεολογία κρύβει αυτή η φράσις! «Καὶ εἶπεν ὁ Θεός». «Εἶπεν ὁ Θεός». Τι λέγει εδώ; «Εἶπεν». Εδώ έρχεται τώρα ο Λόγος Του, το δεύτερον πρόσωπον, να δημιουργήσει τα πάντα. Και να φιλοτεχνήσει τα πάντα. Κι ευθύς παρακάτω θα πει: «Καὶ Πνεῦμα Θεοῦ ἐπεφέρετο ἐπάνω τῆς ἀβύσσου». «Πνεῦμα Θεοῦ»: Να το τρίτο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος. Από τον πρώτο στίχο, αγαπητοί μου, της Παλαιάς Διαθήκης, στο πρώτο της βιβλίο. Έρχεται σαν κλώσα το Πνεύμα το Άγιον, «ἐπεφέρετο». Δεν εμφανίστηκε το Πνεύμα το Άγιον ως περιστερά; Εδώ λοιπόν… πολύ αργότερα έχομε την εικόνα αυτή. Έρχεται, λοιπόν, τώρα και επωάζει τα ύδατα· και βγαίνει ζωή! Οι επιστήμονες μάς λένε ότι η πρώτη ζωή εμφανίστηκε εις τα ύδατα! Τι μεγαλοπρέπεια! Τι ακρίβεια ο λόγος του Θεού! Ναι, αγαπητοί.

     Έτσι, το «εἶπεν ὁ Θεός» δείχνει την άχρονον Γέννησιν του Λόγου και ταυτόχρονα την Δημιουργία του παντός. Ὁ Λόγος ἀεὶ γεννᾶται. Λέγει ο Αθηναγόρας: «Ἐξ ἀρχῆς δὲ ὁ Θεός, νοῦς ἀΐδιος ὤν -δηλαδή πάντοτε, εξαρχής, νους χωρίς αρχή. «Αΐδιος» θα πει κάτι που έχει αρχή, αλλά δεν έχει αρχή- εἶχεν Αὐτὸς ἐν ἑαυτῷ τὸν Λόγον (:είχεν Εκείνος, ο Πατήρ, τον Λόγον) ἀϊδίως λογικὸς ὤν». «Χωρίς αρχή Τον είχε μέσα Του». Και πάντα Τον γεννά. Και γεννώμενος ο Λόγος κάνει την παρουσία Του εις την Δημιουργίαν και εις τον κόσμον.

     Και όταν τον εγέννησε τον Θεόν Λόγον, λέει ο Ιππόλυτος: «Οὐκ ἐνωθείς Αὐτὸς τοῦ Λόγου, ἀλλὰ Λόγον γεννήσας καὶ τῷ Λόγῳ Αὐτοῦ διὰ παντὸς ὁμιλῶν». «Όταν γέννησε τον Λόγον, δεν άδειασε ο Θεός Πατήρ από τον Λόγον. Όχι. Αλλά Τον είχε πάντοτε, διὰ παντὸς ὁμιλῶν. Αλλά Τον είχε πάντα τον Λόγον ἐν ἑαυτῷ, τον Λόγον και κάνοντας –ας πούμε την λέξη αυτή- πάντα συντροφιά μαζί Του». Όταν ο Θεός Λόγος ήρθε εις τον κόσμον αυτόν, γενόμενος άνθρωπος, δεν άφησε τους κόλπους του Πατρός. Προσέξτε, δεν άφησε τους κόλπους του Πατρός. Ήταν πάντοτε εις τους κόλπους του Πατρός. Γιατί είναι μία η ουσία, ο Πατήρ, ο Υιός και το Πνεύμα το Άγιον.

      Ω αγαπητοί μου, ο Κύριος είπε στην αρχιερατική Του προσευχή: «Ὅτι ἠγάπησάς με - λέγει ο Υιός στον Πατέρα- πρὸ καταβολῆς κόσμου». «Με αγάπησες πριν γίνει ο κόσμος αυτός». Πού ήταν ο Θεός Λόγος; «Ἐν τῷ Πατρί». Πότε εκδηλούται; Όταν ο Πατήρ αποφασίζει να δημιουργήσει τον κόσμον. Γεννά τον Υιόν και δημιουργείται ο κόσμος. Και τώρα «ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν», όπως λέγει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης. «Και τώρα, χωρίς να αφήσει τους κόλπους του Πατρός, έρχεται ανάμεσά μας και σκηνώνει, βάζει την σκηνή Του, την κατοικία Του, ανάμεσά μας». Και Αυτός ο Λόγος είναι Θεός αληθινός εκ Θεού αληθινού.Τώρα μπορούμε να κατανοήσομε ότι «Ἐν ἀρχῇ- που γράφει ο Ιωάννης ο Ευαγγελιστής- ἦν (:ήτο) ὁ Λόγος -πάντοτε ήτο-, καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ Θεὸς ἦν ὁ Λόγος (:Ήταν Θεός ο Λόγος). Οὗτος ἦν ἐν ἀρχῇ πρὸς τὸν Θεόν. Πάντα δι᾿ αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδὲ ἓν ὃ γέγονεν». «Και τίποτα δεν έγινε απ΄ ό,τι έχει γίνει».

    Έτσι μπορούμε να κατανοήσουμε πολλές φράσεις στην Παλαιά Διαθήκη, αγαπητοί, που ομιλούν δια τον Λόγον σε σχέση με την Δημιουργία και την Ιστορία. Ενδεικτικώς, σας λέγω· γράφει εις τον Ψαλμόν τον 32ο ο Δαβίδ: «Τῷ λόγῳ Κυρίου οἱ οὐρανοὶ ἐστερεώθησαν». Πώς εστερεώθησαν οι ουρανοί; «Τῷ λόγῳ Κυρίου». Ποιος είναι ο Λόγος; Το δεύτερον πρόσωπον της Αγίας Τριάδος. «Ὁ λόγος σου ἀλήθεια», λέγει ο 118ος Ψαλμός. «Ἐξαποστελεῖ τὸν λόγον αὐτοῦ», λέγει ο 147ος Ψαλμός. Τον αποστέλλει. «Εἶπεν ὁ Θεὸς· γενηθήτω φῶς· καὶ ἐγένετο φῶς». Είναι όλα αυτά, αγαπητοί, εκφράσεις της Παλαιάς Διαθήκης. Κρυμμένος ο Λόγος μέσα στην Παλαιά Διαθήκη. Τι λέτε; Πρέπει να διαβάζομε την Παλαιά Διαθήκη; Αν ήξερε κανείς πόσο αδικεί τον εαυτό του, εάν δεν διαβάζει την Παλαιά Διαθήκη… Μην πείτε ότι είναι η «Παλαιά» Διαθήκη. Εκείνη ανοίγει τον δρόμο για να γνωρίσομε τον Θεόν Λόγον. Θα διαβάζομε και την Παλαιά Διαθήκη. Είναι δύσκολη. Και στην γραμματική της έκφραση ακόμη. Θα έχομε όμως βοηθήματα, θα έχομε ερμηνευτικά βοηθήματα, θα τα παρακολουθούμε και θα διαβάζουμε. Ως προς την Ιστορία, το ίδιο. Αλλά να, ο χρόνος περνά. 

      Αγαπητοί, ο εκατόνταρχος επίστευσε και θεολόγησε. Και έγινε θαυμαστός από τον Θεόν. Αφού είπε: «Δεν βρήκα σε όλον τον Ισραήλ τόσο πιστόν άνθρωπο, με μεγάλη πίστη, σαν τον εκατόνταρχο». Και έτσι, λοιπόν, του δόθηκε και η αμοιβή. Απεκαλύφθη το πρόσωπον του Θεού Λόγου, του Ενανθρωπήσαντος, εις αυτόν τον άνθρωπο, τον εκατόνταρχο. Βέβαια περιττόν να σας πω, αυτός πρέπει να έγινε Χριστιανός μετά ταύτα. Και θα έλεγε: «Εγώ είδα τον Θεόν Λόγον. Τον είδα!». Αυτά είναι τα μεγάλα και θαυμαστά. Θα μου πείτε: «Και ο Ηρώδης είδε και ο Πιλάτος είδε και οι Αρχιερείς είδαν». Αλλά σε αυτούς δεν απεκαλύφθη ο Θεός Λόγος. Αυτά είναι τα μεγάλα και θαυμαστά, αγαπητοί μου, πράγματα, που ο άνθρωπος πρέπει να αγαπήσει και να γνωρίσει. Και δεν αποτελούν, όπως είπαμε, πολυτέλεια, αλλά ζωτική ανάγκη και βασική προϋπόθεση της σωτηρίας μας. Γι΄αυτό ο σοφός Σολομών, όταν του εζητήθη, όταν του ειπώθηκε τι να ζητήσει -Πλούσιος; Ήταν! Βασιλιάς ήτανε και μάλιστα γιος ένδοξος του Δαβίδ ήταν ο Σολομών- Τι ζήτησε; Την Σοφία, την Σοφία. Την σοφίαν, κατ’ αρχάς την λεκτικήν σοφίαν. Και ύστερα, πίσω από την λεκτική σοφίαν, εζήτησε και ήθελε να δει την Σοφίαν που ήταν πάρεδρος του θρόνου του Πατρός. Δηλαδή, τον Θεόν Λόγον. Γι'αυτό έγραψε ό,τι έγραψε· που είναι θεόπνευστα. Ακούστε πώς το λέγει αυτό:

     «Θεέ πατέρων -δηλαδή «των προγόνων, Θεέ»-  καὶ Κύριε τοῦ ἐλέους, ὁ ποιήσας τὰ πάντα ἐν λόγῳ Σου(:Συ που τα έκανες όλα με τον λόγον Σου) καὶ τῇ Σοφίᾳ Σου –δηλαδή, που είναι ο Υιός Σου- κατεσκεύσασας ἄνθρωπον (:κατασκεύασες τον άνθρωπο)  δός μοι (:δώσε μου) τὴν τῶν Σῶν θρόνων πάρεδρον σοφίαν(:Δωσ’ μου Αυτήν την Σοφίαν -πάντα με κεφαλαίο αυτή η λέξη, η Σοφία, που - προσέξτε- παρεδρεύει εις τον δικό Σου θρόνο - Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα)  καὶ μή με ἀποδοκιμάσῃς ἐκ παίδων σου Σου (:Μη με αποδοκιμάσεις εκ των δούλων Σου. Εγώ είμαι αμαρτωλός. Αλλά δος μου αυτήν την Σοφίαν)».

    Γι'αυτό και μέσα στα έργα του, αν διαβάσετε στην Παλαιά Διαθήκη, στην Σοφία Σολομώντος -έχομε κι άλλα βιβλία, τα λεγόμενα «σοφιολογικά», και η «Σοφία Σειράχ» σοφιολογικό είναι, αυτή που κάνομε κάθε Τρίτη παρακαλώ, και θα παρακαλέσω, σας υπενθυμίζω να έρχεστε, θα ακούσετε και θα μάθετε πολλά πράγματα. Έτσι η Σοφία είναι πρόσωπο. Είναι πρόσωπον. Παρεδρεύει με τον Πατέρα. «Και χαιρόμουν -λέγει, το γράφει τώρα ο Σολομών αυτό· ακούστε τι γράφει) ήταν η Σοφία μαζί με τον Πατέρα και συνδημιουργούσε. Και η χαρά μου ήταν -αμέσως δίνει πρόσωπο στον Θεόν Λόγον- και η χαρά μου ήταν να βρίσκομαι ανάμεσα στους ανθρώπους». «Και δεν ησύχασε - το λέει η Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου αυτό σε μία ευχή- δεν ησύχασε ο Θεός Λόγος (δηλαδή ανυπομονούσε, ας μιλήσουμε έτσι ανθρώπινα), ανυπομονούσε πότε θα έρθει η ώρα»- Ναι! Πότε ήρθε; «Ὅτε δὲ ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου», τότε ήρθε. Για να βρεθεί ανάμεσα εις τους ανθρώπους που τους εδημιούργησε και συνεπώς τους αγαπούσε πάρα πολύ. Και ο Σολομών ζητούσε την Σοφία του Θεού, που είναι ο Λόγος του Θεού, ο Ιησούς Χριστός. 

     Εις το ανθρώπινον πρόσωπον του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, όταν, αγαπητοί μου, πιστέψομε ζωντανά και θερμά, τότε θα αρχίσει να αναβλύζει πλουσία η Θεολογία. Αμήν.


881η ομιλία στην κατηγορία « Ὁμιλίαι Κυριακῶν ».

► Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίαι Κυριακῶν " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_25.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://drive.google.com/file/d/1EiDp29JkRk7OQUNh2N_NVeJL2TTZ-FsY/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40ru7w20Jp2hDAJjA7k7mq_z

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%E1%BD%89%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CE%B9%20%CE%9A%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%E1%BF%B6%CE%BD.?m=1

🔸Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

«Τά ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος».

†. Ο Απόστολος Παύλος, αγαπητοί μου, στη σημερινή προς Ρωμαίους επιστολή του, περικοπή που ακούσαμε προηγουμένως, κάνει λόγο για την αμαρτία. Και δείχνει ότι η αμαρτία, ενώ φαίνεται ότι είναι ελευθερία, όμως στην πραγματικότητα είναι αιχμαλωσία του ανθρώπου, και κάτι χειρότερο: Η αμαρτία αποφέρει τον θάνατον. Έτσι γράφει συμπερασματικά: «Τὰ γὰρ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος». Προφανώς αυτό που γράφει είναι σπουδαιότατον και έτσι μας ενδιαφέρει να το προσεγγίσομε και να το ερευνήσουμε. Αναφέρεται το όλο χωρίον σε τρεις λέξεις: «Ἁμαρτία, ὀψώνια, θάνατος». Και δείχνουν σαφώς το αίτιον και το αποτέλεσμα: Η αμαρτία φέρει τον θάνατον.

      Αλλά τι είναι αμαρτία; Πρέπει να ομολογήσομε, αγαπητοί, ότι πολλοί μας Χριστιανοί δεν γνωρίζουν τι σημαίνει αμαρτία. Έχουν αγνωσία της αμαρτίας. Με ανείπωτα κακές συνέπειες στο θέμα αυτό. Επιπλέον η έννοια της αμαρτίας φιλοσοφικά ή όπως οι αρχαίοι Έλληνες την θεωρούσαν, είναι η αστοχία. Δηλαδή όταν αστοχεί κανείς, αυτό λέγεται «ἁμαρτία». Μάλιστα ο Όμηρος χρησιμοποιεί την λέξη και μάλιστα το ρήμα «ἁμαρτάνω» και σημαίνει -έχει σημασία πολλή- αστοχώ, αποτυγχάνω, αποπλανώμαι, χάνω, στερούμαι, αμελώ. Και το περίεργον είναι ότι και σήμερα ακόμη στους πολλούς Χριστιανούς μας και μάλιστα λογίους Χριστιανούς μας υπάρχει αυτή η έννοια, όπως στον Όμηρο, αυτή η έννοια για την αμαρτία· δηλαδή ως αστοχία.

     Στον χώρο, όμως, της Αγίας Γραφής, η έννοια της αμαρτίας έχει κάτι το πολύ βαθύτερο: Είναι βαρεία προσβολή κατά του Θεού Δημιουργού. Αυτό είναι αμαρτία. Όταν προσβάλλω τον Θεόν. Και είναι ικανή αυτή η αμαρτία να προκαλεί την πτώσιν του ανθρώπου, τον χωρισμό του από τον Θεό, τον θάνατον, τόσο τον πνευματικό, όσο και τον σωματικόν, και την αιωνία κόλαση. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, πόσο διαφέρει η έννοια της αμαρτίας στους φιλοσόφους, στους «σκεπτομένους» ανθρώπους, από την έννοια την αγιογραφικήν.

     Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι η αμαρτία έχει ένα βαθύ θεολογικό χαρακτήρα. Και γιατί είναι ο χαρακτήρας της θεολογικός; Διότι προσβάλλει τον Θεό ή έχει άμεση σχέση με τον Θεό. Γι'αυτό έχει θεολογική διάσταση. Και προφανώς και το αντίστροφο: Η άφεση των αμαρτιών ή της αμαρτίας η άφεσις, δηλαδή η συγχώρησις, έχει θεολογική διάσταση. Και προφανώς και το αντίστροφο. Η άφεση των αμαρτιών ή της αμαρτίας η άφεσις, δηλαδή η συγχώρησις, έχει πάλι θεολογικό χαρακτήρα. Γιατί ο Θεός θα είναι Εκείνος ο Οποίος θα συγχωρήσει, και μόνον ο Θεός. Και κανείς άλλος. Έτσι, είτε σαν προσβολή, είτε σαν άφεσις, έχει θεολογική διάσταση και το ένα και το άλλο, και αυτό είναι εκείνο που ολότελα διαφέρει από το πώς αντιλαμβάνονται τα πράγματα οι έξω άνθρωποι. Δεν είναι η αμαρτία καθόλου αστοχία. Προσέξατέ το γιατί κυκλοφορεί σε θεολογικούς κύκλους αυτή η αντίληψις. Γι'αυτό επιμένω. Γι'αυτό και οι Φαρισαίοι είπαν όταν άκουσαν τον λόγο του Κυρίου σε εκείνον τον παράλυτο: «Ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι», «Τὶς δύναται ἀφιέναι ἁμαρτίας εἰ μὴ εἷς, ὁ Θεός;».  Ορθώς. Ποιος μπορεί να συγχωρήσει, να αφήσει αμαρτίες, παρά μόνος ο Θεός. Ορθώς. Το λάθος τους δεν ήταν σε αυτό το σημείο. Αλλά στο ότι δεν είχαν αναγνωρίσει ήδη τον Ιησούν Χριστόν, ως τον Ενανθρωπήσαντα Κύριον του Ισραήλ. Εκεί ήταν το λάθος τους. Και συνεπώς, αφού ήταν ο Ενανθρωπήσας Κύριος του Ισραήλ, ο Γιαχβέ, ο Κύριος, είχε συνεπώς το δικαίωμα να συγχωρήσει. Αφού ήτο ο Θεός.

      Αλλά ποια είναι η φύσις της αμαρτίας; Η φύσις της αμαρτίας, κατά την Καινήν Διαθήκην, είναι η ανομία. Δηλαδή η μη τήρησις του νόμου. Δηλαδή η παράβασις της εντολής του Θεού. Γράφει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στην Α΄ του επιστολή: «Καὶ ἡ ἁμαρτία ἐστὶν ἡ ἀνομία». Όταν κάνεις εκείνο που ο Θεός δεν θέλει. Ή έρχεσαι σε αντίθεση με εκείνο που ο Θεός θέλει, τότε αναμφισβήτητα τελείς αμαρτίαν.

     Αλλά αξίζει να δούμε και πώς οι Πατέρες μιλούν για την αμαρτία, ο καθένας βλέποντάς την από μία σκοπιά. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς λέγει ότι «Αμαρτία είναι ο θάνατος της ψυχής· και η ζωή της κακίας». Ο δε άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος σημειώνει: «Ἡ δὲ ἁμαρτία ἐστὶ τοῦ καλοῦ παρεκτροπή, ὃ μὴ φύσις τε καὶ νόμος χαρίζεται». Δηλαδή είναι μία κατάστασις που βγαίνει έξω, δεν χαρίζεται ούτε η φύσις που βγαίνει έξω, δεν χαρίζεται ούτε η φύσις, δεν αφήνει περιθώρια ούτε η φύσις ούτε ο νόμος. Όταν είσαι έξω από την φύση, έξω από την φύση, έξω από τον νόμο. Επί παραδείγματι, η ανηθικότης, η πορνεία είναι έξω από τον νόμο, όχι έξω από την φύση. Η ομοφυλοφιλία είναι έξω από την φύση. Αυτή είναι η διαφορά. Έξω, λοιπόν, από τον νόμο, έξω από την φύση.

       Και ακόμη λέγει ο άγιος Γρηγόριος ότι «πτῶσις ἐστὶν ἡ ἁμαρτία». Τι είναι η αμαρτία; Πτώσις. Πέφτεις. Και ο άγιος Κύριλλος ο Αλεξανδρείας σημειώνει ότι είναι κάτι το «νόθον ἡ ἁμαρτία καὶ παρὰ φύσιν». Γιατί; Ο Θεός μάς έπλασε να ζούμε κατά φύσιν. Όταν δεν ζω όπως ο Θεός θέλει, τότε δεν ζω κατά φύσιν. Και συνεπώς αυτό είναι η αμαρτία. Είναι το παρά φύσιν η αμαρτία, γενικώς. Αν επί παραδείγματι πιω κρασί, αυτό είναι κατά φύσιν. Εάν μεθύσω, αυτό είναι έξω από την φύση, πέρα από την φύση, κ.ο.κ. Γι’ αυτό θα’ θελα να σας τονίσω και να το γνωρίζομε, πάντοτε ο Θεός δεν αντιφάσκει εις εαυτόν, όταν λέγει και ζητά κάτι που νομίζομε ότι είναι παρά φύσιν. Πάντοτε ο Θεός ζητάει το κατά φύσιν. Θέλετε; Κι ο θάνατος ακόμη δεν είναι κατά φύσιν. Είναι παρά φύσιν. Αν ερωτήσετε, γιατί ο Χριστός ανέστησε -τουλάχιστον τρεις αναγραφόμενοι στην Αγία Γραφή, στην Καινή Διαθήκη, αν όχι περισσότεροι- θα σας έλεγα: Δια να δείξει την επαναφορά του ανθρώπου εις το κατά φύσιν. Ότι ο άνθρωπος δεν πεθαίνει, δεν έπρεπε να πεθαίνει.

     Έτσι λοιπόν, τι είναι αμαρτία; Ό,τι βγαίνει έξω από την φύση. Η αμαρτία, το κακό δηλαδή η αμαρτία… -λέω το «κακό» για να σας βοηθήσω λίγο να καταλάβομε, έχει ουσία; Είναι ένα πρόβλημα που πάντοτε απησχόλησε τους φιλοσόφους. Το κακόν έχει ουσία; Η αμαρτία έχει ουσία; Αγαπητοί μου, δεν έχει ουσία η αμαρτία. Διότι όλες οι ουσίες είναι δημιουργήματα του Θεού. Όποια ουσία κι αν υπάρχει στον κόσμον αυτόν, είναι δημιούργημα του Θεού. Συνεπώς εάν υπάρχει ουσία στο κακόν, τότε δεν είναι δυνατόν παρά ο Θεός να έκανε την αμαρτία και το κακόν. Άπαγε όμως. Άρα η αμαρτία δεν έχει ουσία. 

      Τότε πού βρίσκεται; Βρίσκεται εις την προαίρεσιν. Ο διάβολος, ο οποίος είναι η φύσις, το ον εκείνο που αμαρτάνει διαρκώς, είναι δημιούργημα του Θεού. Αλλά ο Θεός δεν έκανε τον διάβολον αμαρτωλόν. Ο διάβολος ήτο άγγελος αγαθός και έπεσε. Συνεπώς πού είναι η αμαρτία; Είναι εις την προαίρεσιν. Προσέξατέ το, είναι πολύ σπουδαίο. Όποιος κανείς σκέπτεται ή διάβασε φιλοσοφικά και θεολογικά, θα καταλάβει πόσο σπουδαίο πράγμα είναι αυτό. Γι΄αυτό λέγει ο άγιος Μάξιμος ο ομολογητής: «Ἡ ἁμαρτία οὐκ ἔστι τῆς φύσεως, ἀλλὰ τῆς κακῆς προαιρέσεως». Ομοίως λέγει ο άγιος Μάξιμος: «Παρακοῆς ἔργον ἐστὶν ἡ ἁμαρτία». Είναι έργον της παρακοής. «Θέλω να ακούσω;». «Δεν θέλω να ακούσω;». Οι πρωτόπλαστοι είπαν: «Δεν θα ακούσομε τον Θεό». Και αμέσως έγινε η αμαρτία. Πού ήταν; Στο «Δεν θα ακούσομε τον Θεό». Δηλαδή εις την προαίρεσιν. 

       Το δε υλικό που αφορμάται εκ της προαιρέσεως για την αμαρτία, είναι τι λένε; Είναι τρία πράγματα που αναζητεί ο άνθρωπος και φυσικά αμαρτάνει: Είναι η φιληδονία, είναι η φιλοδοξία και η φιλαργυρία. Αυτά τα τρία, που αποτελούν κεφαλάρι όλων των άλλων παθών. Λέγει ο αββάς Δωρόθεος, ασκητικός πατήρ: «Φιληδονία -φιληδονία είναι καθετί που θα μου δώσει και θα μου παρέξει την ηδονήν· από την γαστριμαργία μέχρι τα γενετήσια κλπ. κλπ.-, φιλοδοξία καὶ φιλαργυρία, ἐξ ὧν συνίσταται πᾶσα ἁμαρτία». «Απ’ αυτά τα τρία», λέει, «συνίσταται κάθε αμαρτία».

     Η αμαρτία, πρέπει να σημειώσομε, ότι καταστρέφει την ελευθερία του ανθρώπου, όπως την έδωσε την ελευθερία αυτή ο Θεός. Και καθιστά τον άνθρωπον πραγματικά δούλον. «Πᾶς ὁ ποιῶν τὴν ἁμαρτίαν», λέγει ο Κύριος, «δοῦλος ἐστὶν τῆς ἁμαρτίας». Έχει αφεντικό την αμαρτία. Και ενώ μοιάζει ότι έχει στοιχεία ελευθερίας η αμαρτία, «Θέλω να κάνω αυτό, γιατί έτσι μου αρέσει», αυτό θα με δουλώσει. Και θα γίνει αφεντικό μου η αμαρτία. Καταστρέφει λοιπόν, λυμαίνεται την ελευθερίαν η αμαρτία. Και θα πει ο Ιερός Χρυσόστομος: «Ἐπειδὴ εἰσῆλθεν ἡ ἁμαρτία εἰς τὸν κόσμον –εννοείται-, ἐλυμήνατο τὴν ἐλευθερίαν καὶ διέφθειρε τήν ἀπὸ τῆς φύσεως δεδομένην ἀξίαν». Κατέστρεψε τον άνθρωπο, που έχει αυτή την αξία. Είναι εικόνα του Θεού λαμπρή και την ποδοπάτησε η αμαρτία την εικόνα αυτή του Θεού.

      Η ασθένεια έχει καμία σχέση με την αμαρτία; Βεβαίως ναι. Υπάρχει ένα θαυμάσιο χωρίον εις την Σοφίαν Σειράχ στο 38ο κεφάλαιο. Και λέγει εκεί: «Ὁ ἁμαρτάνων ἔναντι τοῦ ποιήσαντος αὐτόν, ἐμπέσοι εἰς χεῖρας ἰατροῦ». «Όποιος αμαρτάνει απέναντι στον Δημιουργό του, θα πέσει στα χέρια του γιατρού!». Αχ, να μπορούσαμε αυτό να το βάλομε στα νοσοκομεία μας, στα σχολειά μας, παντού, να το βλέπουν οι άνθρωποι: «Όποιος αμαρτάνει στον Θεό, θα πέσει στα χέρια του γιατρού».Αλλά κάθε αρρώστια είναι αποτέλεσμα της αμαρτίας; Όχι. Όχι! Λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος, ερωτά: «Πάντα τὰ νοσήματα ἐξ ἁμαρτημάτων;». Όλες οι αρρώστιες είναι από αμαρτήματα; Και απαντάει: «Οὐ πάντα μέν, ἀλλὰ τὰ πλείονα». «Δεν είναι βέβαια», λέει, «όλα, αλλά τα περισσότερα». Είναι από αμαρτίες.

     Πώς βρέθηκε η αμαρτία; Είπαμε ξεκίνησε από την προαίρεση. Την επενόησε ο άνθρωπος; Αγαπητοί μου, ο άνθρωπος δεν επενόησε την αμαρτία. Αλλά από μόνος του την επενόησε ο διάβολος. Γι΄αυτό και έπεσε. Ξέρετε τι συνέπεια έχει αυτό; Ο άνθρωπος, επειδή δεν επενόησε την αμαρτία από μόνος του, αλλά επλανήθη και παρεσύρθη, γι'αυτό έχει την δυνατότητα να μετανοήσει και να επανέλθει. Ενώ αντίθετα ο διάβολος, επειδή μόνος επενόησε την αμαρτία, δεν δύναται να μετανοήσει εις τον αιώνα τον άπαντα, ποτέ, ποτέ, ποτέ εις την αιωνιότητα δεν πρόκειται ο διάβολος να μετανοήσει. Η αμαρτία εις τον διάβολον είναι παγιωμένη. Όχι στον άνθρωπον. Είναι πολύ σημαντικό αυτό. 

      Γι΄αυτό ο διάβολος λέγεται από Αυτόν τον ίδιον τον Κύριον «ἀνθρωποκτόνος» ότι είναι «ἀπ’ ἀρχῆς». Πάντοτε, μόλις είδε το δημιούργημα «άνθρωπος», έσπευσε να τον φονεύσει. Τον εφόνευσε δια της αμαρτίας. Διότι ο Θεός, είπε στην παράβαση της εντολής του θα εισήρχετο ο θάνατος. Με τον τρόπον αυτόν εφόνευσε τον άνθρωπον, γι'αυτό και λέγει ο Κύριος… ο Κύριος το λέγει, ότι είναι ανθρωποκτόνος απ’ αρχής. Ακόμη τον αποκαλεί ο Κύριος «πατέρα τοῦ ψεύδους». Ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων τον αποκαλεί «ἀρχηγὸν τῆς ἁμαρτίας»  και ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής «σπορέα τῆς ἁμαρτίας». Και ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος «διδάσκαλον καὶ εἰσηγητὴν τῆς ἁμαρτίας». Διότι εισηγήθη εις τους πρωτοπλάστους την αμαρτία. Ἐξ οὗ και «διάβολος»: Διέβαλε τον Θεόν εις τους πρωτοπλάστους, ψευδόμενος. Ότι «ο Θεός θέλει το κακό σας. Δεν θέλει να γίνετε θεοί».

     Πάντως, όπως είπαμε ήδη και πρέπει να το τονίσουμε, ότι στον άνθρωπο «ἀρχὴ ἁμαρτίας ἡ προαίρεσις». Αν θέλω, αμαρτάνω. Αν θέλω, δεν αμαρτάνω. Κι όπως λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος: «Κακὸν ἔσχατον ἡ ἁμαρτία». «Είναι το τελευταίον κακόν». Και πάλι ο Ιερός Χρυσόστομος λέγει: «Οὐδὲν οὕτως ἀλόγιστον ὡς ἁμαρτία». «Δεν υπάρχει τίποτε το παράλογο, όσο η αμαρτία». Αυτό, αγαπητοί μου, μπορούμε να το δούμε, όταν έχομε μία στοιχειωδώς καθαρή καρδιά. Δεν υπάρχει μεγαλύτερος παραλογισμός από την αμαρτία. Μεγαλύτερος παραλογισμός... Να αδικήσεις τον άλλον; Να τον σκοτώσεις; Να τον κλέψεις; Να βλασφημήσεις τον Κύριον; Τι; Να μεθύσεις; Τι; Τι; Τι; Δεν υπάρχει μεγαλύτερος παραλογισμός. Αλλά κι αν σκεφθεί κανείς ότι με την αμαρτία χάνει τα πάντα, χάνει τον Θεό, σας ερωτώ, υπάρχει μεγαλύτερος παραλογισμός; «Οὐδὲν οὕτως ἀνόητον καὶ μωρὸν καὶ ῥαγδαῖον (:Δεν υπάρχει –λέει- τίποτε το πιο μανιώδες). Πάντα ἀνατρέπει καὶ συγχεῖ καὶ ἀπόλλυσι ἔνθα ἂν εἰσπηδήσῃ (:Όπου εισπηδήσει η αμαρτία, μπει η αμαρτία, εκεί όλα τα ανατρέπει, όλα τα μπερδεύει, όλα τα καταστρέφει)». Φοβερόν πράγμα η αμαρτία. 

      Θέλησε ο Ιερός Χρυσόστομος να την περιγράψει. Λέει: «Αν έπρεπε κάποιος ζωγράφος να την ζωγράφιζε την αμαρτία, σ’  έναν ζωγραφικό πίνακα, άραγε πώς θα την παρουσίαζε;». Ακούστε τι λέγει: «Ἀηδὴς ἰδεῖν (:το να την βλέπεις είναι μία αηδία), φορτικὴ καὶ ἐπαχθὴς (:φορτική και βαριά). Καὶ εἰ τις αὐτὴν ἂν ἔπλαττε ζωγράφος (:αν κανείς θα ήθελε ζωγράφος να την ζωγραφίσει) οὐκ ἂν μοὶ δοκεῖ ἁμαρτεῖν οὕτως αὐτὴν ἀναπλάττων (: νομίζω ότι δεν θα έκανε λάθος -εδώ «ἁμαρτεῖν» θα πει: θα έκανε λάθος να την αναπλάσει ως τι; ) γυναῖκα τινὰ θηριόμορφον( -λέει: «γυναῖκα», επειδή είναι θηλυκού γένους η λέξις αμαρτία- σαν μια γυναίκα που έχει πρόσωπον θηρίου, βάρβαρον), πῦρ πνέουσα (:βγάζει από τα ρουθούνια της φωτιά), ἀτερπή (:άσχημη), μέλαινα (: μαύρη)». 

      Αυτή είναι η αμαρτία με δυο λόγια. Και η αμαρτία τώρα έχει το δικό της «ὀψώνιον». Τι θα πει «ὀψώνιον»; Λέγει ο Θεοδώρητος, ένας ερμηνευτής: «Τὸν μισθὸν ὀψώνιον κέκληκε». Τι θα πει «ὀψώνιον»; Θα πει μισθός. Τι είχε πει ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής στους στρατιώτες που πήγαν να τον επισκεφθούν; «Ἀρκεῖσθε τοῖς ὀψωνίοις ὑμῶν». Να αρκείστε στον μισθό σας. Μην κάνετε εκβιασμούς, να ζητάτε περισσότερα, από τους ανθρώπους, χρήματα. Ώστε λοιπόν τι θα πει «ὀψώνιον»; Θα πει μισθός. Και ποιος είναι ο μισθός της αμαρτίας; Ο θάνατος! Κι αυτός ο θάνατος έχει ένα ευρύ φάσμα. Θάνατος σημαίνει η απομάκρυνση από τον Θεό. Και συνεπώς η απουσία του Θεού. Υπάρχει, άραγε, μεγαλύτερη δυστυχία στα ζώντα και λογικά όντα από την απουσία του Θεού;

     Είναι ακόμη η απουσία της θείας χάριτος. Είναι ο άμοιρος, του Θεού, άνθρωπος. Ο οριστικά και αμετάκλητα καταδικασμένος στην αιωνία κόλαση και καταδίκη. Θάνατος, όμως, δεν είναι ο πνευματικός μόνον. Είναι και ο βιολογικός. Και ο βιολογικός είναι συνέπεια του πνευματικού θανάτου. Πρέπει να ξέρομε: ο Θεός δεν έκανε τον θάνατον. Θα ήθελα να το μαθαίναμε κάποτε αυτό. Μη λέμε εκείνο το αθεολόγητον: «Ε, τι να κάνομε, ο Θεός έδωσε τον θάνατον και πεθαίνομε όλοι οι άνθρωποι. Φυσικό πράγμα είναι». Δεν είναι φυσικό πράγμα ο θάνατος. Ο θάνατος είναι μία μεγάλη καρικατούρα μέσα εις την Δημιουργίαν. Ο θάνατος είναι το πιο αφύσικον πράγμα. Γι’ αυτό ανέστησε ο Χριστός κάποιους, για να δείξει ότι δεν είναι φυσική κατάσταση ο θάνατος. Και ο Ίδιος ανεστήθη για να δείξει ποιος θα ήταν ο άνθρωπος εάν δεν αμάρτανε ή ποιος θα είναι εφεξής εάν προσκολληθεί εις τον Ιησούν Χριστόν. Κι όπως Εκείνος Ανεστήθη, έτσι τώρα και ο άνθρωπος θα αναστηθεί, εφόσον όμως είναι πιστός εις τον Ιησούν Χριστόν.

      Ο Θεός, λοιπόν, δεν έκανε τον θάνατον, ούτε τον πνευματικόν, ούτε τον βιολογικόν. Ακούστε τι λέγει στο βιβλίον της Σοφίας Σολομώντος: «Ὃτι ὁ Θεὸς ἔκτισε τὸν ἄνθρωπον ἐπ᾿ ἀφθαρσίᾳ (:Τον έκανε να μην πεθαίνει ποτέ).  Φθόνῳ δέ διαβόλου θάνατος εἰσῆλθεν εἰς τόν κόσμον(: Αλλά με τον φθόνο του διαβόλου εισήλθεν ο θάνατος εις τον κόσμον)». Διότι παρέσυρε ο διάβολος τους πρωτοπλάστους, τους ξεγέλασε κι έτσι αμάρτησαν και εισήλθε ο θάνατος. 

    Πρέπει να το καταλάβομε, αγαπητοί, στην πάντα πραγματικότητα και πολύ παραπάνω σήμερα όπως το βλέπομε, τον βιολογικόν θάνατον ακολουθεί ο πνευματικός θάνατος. Βλέπομε σήμερα τους ανθρώπους, ω, αλήθεια, να κάνουν χρήση όλων των ηδονιστικών στοιχείων από την ανηθικότητα, το οινόπνευμα, μέχρι τις ποικίλες καταχρήσεις του σώματος, μέχρι τα ναρκωτικά. Όλα αυτά οδηγούν και στον βιολογικόν θάνατον. Κάνω έκκληση στην νοημοσύνη μας, να προσέξομε, ιδίως οι νέοι άνθρωποι, τα νέα παιδιά, ποτέ μην αναζητούν τα ηδονιστικά στοιχεία, που οδηγούν εις τον θάνατον. Όντως «τὰ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος».

     Αγαπητοί, αφού η αμαρτία, κατά τον Ιερόν Χρυσόστομον, είναι το έσχατον κακόν, αυτήν και μόνον αυτήν πρέπει να φοβούμεθα. Τίποτε άλλο. Τίποτα μη μας τρομάζει. Ούτε απειλές ανθρώπων, ούτε αδικίες, ούτε η αφαίρεση της ζωής μας, όσο η αμαρτία. Ο Ιερός Χρυσόστομος μόνον αυτήν εφοβείτο. Γι'αυτό ήταν γενναίος σε όλες τις περιπέτειες της ζωής. Ο Κύριος είπε: «Μὴ οὖν φοβηθῆτε αὐτούς, τοὺς διώκτας σας. Φοβήθητε δὲ μᾶλλον τον δυνάμενον καὶ ψυχὴν καὶ σῶμα ἀπολέσαι ἐν γεέννῃ». Πότε αυτό θα γινόταν; Όταν θα αμαρτάναμε.

    Η αμαρτία έχει επίγειες και αιώνιες επιπτώσεις. Πολλάκις δε ο λαός του Ισραήλ από την έρημο που έμεινε 40 χρόνια, σε όλη την ιστορική του πορεία, όταν αμάρτανε, έπεφτε βαρύ το χέρι του Θεού. Αρκεί να θυμηθούμε μόνο ένα: τα λεγόμενα «μνήματα τῶν ἐπιθυμιῶν»· που πέθαναν χιλιάδες άνθρωποι, γιατί επεθύμησαν όχι το «μάννα» που τους έδινε ο Θεός αλλά τις τροφές της Αιγύπτου… Και πέθαναν από χολέρα, από δηλητηρίαση, με τα ορτύκια. Και ονομάστηκαν τα μνήματά τους, «μνήματα επιθυμιών».

      Από την αμαρτία φυλάττει μόνον ο φόβος του Θεού. Αυτόν τον φόβον του Θεού είχε ο Ιωσήφ και δεν αμάρτησε εις την Αίγυπτο με την γυναίκα του Πετεφρή. Σήμερα, αγαπητοί μου, ο φόβος του Θεού εξέλειπε. Οι πολλοί γινήκαμε α-θεόφοβοι. Και όμως: «Ἀρχὴ σοφίας φόβος Κυρίου»· και  «Ὁ φόβος Κυρίου ἁγνός». Αυτά λέγει η Αγία Γραφή. Μόνον αν συνειδητοποιήσομε τι σημαίνει αμαρτία, τι δύναμη έχει η αμαρτία και πού μπορεί να μας στείλει, τότε θα αρχίσει να γεννιέται ο αγνός φόβος του Κυρίου μέσα μας, όχι μόνο για να μας φυλάξει από την αμαρτία, αλλά και να μας ανοίξει οδούς αρετής και αγιότητος και ζωής.

    Αγαπητοί, μην ξεχνάμε ποτέ: «Τὰ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος».


569η ομιλία στην κατηγορία « Ὁμιλίαι Κυριακῶν ».

► Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίαι Κυριακῶν " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_25.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://drive.google.com/file/d/1EiDp29JkRk7OQUNh2N_NVeJL2TTZ-FsY/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40ru7w20Jp2hDAJjA7k7mq_z

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%E1%BD%89%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CE%B9%20%CE%9A%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%E1%BF%B6%CE%BD.?m=1

🔸Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

23 Ιουνίου 2025

Ἡ ταπεινοφροσύνη τοῦ Ἁγίου Ἰώαννου Προδρόμου.

†. Σήμερα η Εκκλησία μας, αγαπητοί μου, γιορτάζει το Γενέσιον του μεγάλου προφήτου και Βαπτιστού Ιωάννου, του Προδρόμου. Μεγάλη μορφή και «μείζων τῶν προφητῶν» ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος. Ανάμεσα, βέβαια, στις αρετές που τον στόλιζαν αυτόν τον τελευταίο προφήτη της Παλαιάς Διαθήκης, εκείνη που ιδιαιτέρως έλαμπε ήταν η αρετή της ταπεινοφροσύνης. Δεν ήταν μικρό πράγμα, τη στιγμή που εσημειώνετο το απόγειο της δόξης του, τη στιγμή που τα φτερά της φήμης του είχαν φτάσει σε όλη την Ιουδαία γη και Σαμάρειαν και Γαλιλαίαν, τη στιγμή που είχε φτάσει να είναι ο πιο δημοφιλής άνθρωπος, να ομολογεί συνειδητά, με όλο το βάθος μιας σωστής ταπεινώσεως, ότι «αὕτη οὖν ἡ χαρὰ ἡ ἐμὴ πεπλήρωται. Ἐκεῖνον δεῖ αὐξάνειν, ἐμὲ δὲ ἐλαττοῦσθαι.». Δηλαδή «η χαρά για μένα επληρώθη. Έχω πλήρη χαρά. Διότι Εκείνος πρέπει να αυξάνει - ποιος Εκείνος; Ο Μεσσίας- ὁ ὀπίσω μου ἐρχόμενος», λέγει, «καὶ ἔμπροσθέν μου γέγονε». «Ὁ ὀπίσω μου ἐρχόμενος», χρονικά. «Ἔμπροσθὲν μου γέγονε», ποιοτικά. «Είναι ανώτερός μου». «Ἐμὲ δὲ ἐλαττοῦσθαι». «Εκείνος να αυξάνει, εγώ δε να ελαττώνομαι, να χάνομαι μπροστά Του».

     Κι αυτή του η μεγάλη ταπείνωση, αγαπητοί μου, δεν ήταν απλώς μία κουβέντα. Ήταν λόγια που έκρυβαν μια σειρά από ενέργειες. Ήταν λόγια που έδειχναν μια ήδη παρμένη στάση. Όταν ερωτάται επισήμως από τους ιερείς: «Μήπως αυτός είναι ο Χριστός;» - «Χριστός» θα πει Μεσσίας· Εκείνος ο οποίος έρχεται να σώσει τον λαό Του· Μεσσίας είναι η εβραϊκή λέξη, ονομασία, «Χριστός» είναι η ελληνική· από το χρίω, που σημαίνει «εκείνος που εχρίσθη για κάποιον ειδικόν σκοπόν»· κι αυτός ο σκοπός είναι η σωτηρία των ανθρώπων.
      Δεν σφετερίζεται ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος ξένους τίτλους και ξένα αξιώματα. Αλλά τι λέει; «Όχι. Δεν είμαι εγώ». «Μήπως είσαι ο Ηλίας;». Διότι ήτανε καταγεγραμμένο ότι ο Ηλίας θα επανέλθει. Μάλιστα στη Σοφία Σειράχ τονίζεται αυτό, ότι ο Ηλίας θα επανέλθει. Αλλά πάλι λέγει: «Δεν είμαι εγώ». «Ποιος είσαι; Μήπως είσαι ο κατεξοχήν προφήτης που λέγει και ονοματίζει ο Μωυσής;». «Όχι, δεν είμαι εγώ». Αρκείται να σημειώσει ότι απλώς ήταν μία «φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ». Είδατε; Λέει «φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ». Δεν λέει «φωνή βοώσης», αλλά «φωνὴ βοῶντος». Δηλαδή ανθρώπου βοώντος. Εκεί πάει το «βοῶντος». Θα μπορούσε να ήτανε «φωνὴ βοῶντος», γιατί εκεί πάει το «βοῶντος». «Φωνή ανθρώπου που απλώς φωνάζει εις την έρημον». Μεγάλη ταπείνωσις. «Εγώ δεν είμαι τίποτα. Μόνο μια φωνή. Μόνο μια φωνή». Κι όμως ο Ιωάννης, κατ’ αυτήν την μαρτυρίαν του Κυρίου μας Ιησού ήτο «μείζων ἐν γεννητοῖς γυναικῶν». Και μάλιστα λέει: «Προφήτης Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ οὐδεὶς ἐστίν». Άλλος ευαγγελιστής λέει: «Οὐκ ἐγήγερται». Δηλαδή δεν βρέθηκε προφήτης μεγαλύτερος από τον Ιωάννη. «Μείζων ἐν γεννητοῖς γυναικῶν». «Ο μεγαλύτερος που ποτέ γεννήθηκε από γυναίκα». Σκεφτείτε. Κι όμως, βλέπει κανείς την ταπείνωσή του. Έτσι θα λέγαμε, αγαπητοί μου, ω, αυτή η αγία ταπείνωσις… Το βλέπουμε αυτό και από την ιερή ιστορία. Με την αρετή της ταπεινοφροσύνης κοσμούνται βέβαια όλες οι άγιες κορυφές, όλοι οι άγιοι- δεν θα μπορούσε να είναι κανείς άγιος, εάν δεν είχε ταπείνωση.
     Τι είναι, όμως, η ταπείνωσις; Μας λέει ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος ότι είναι η στολή του Θεού. Τι είναι; Η στολή του Θεού. Γιατί ο Θεός την ταπείνωσιν περιεβλήθη και ήλθε εδώ εις την γην. Αν η ταπείνωσις δεν ήτο η στολή της θεότητος, τότε ο Ιησούς δεν θα έφτανε στον Ιορδάνη να βαπτιστεί από τον Ιωάννη. Αλλά, τι λέω; Δεν θα έφτανε εις την γην, ώστε η θεότης να περιβληθεί την ταπείνωσιν, το ένδυμα, την στολή της ταπεινώσεως· διότι, επειδή ακριβώς είναι η αρετή που υπάρχει εις τον Θεόν, γι'αυτό ο Υιός και Λόγος του Θεού έκλινεν, χαμήλωσε ουρανούς και κατέβη και ήλθε εδώ εις την γην.
     Και όποιος άνθρωπος προσπαθεί να ζει ταπεινά, του Θεού μοιάζει, αναμφισβήτητα, και είναι παιδί του Θεού. Χαρακτηριστικά γράφει για τον ταπεινό άνθρωπο ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος τα εξής- σας διαβάζω σε απόδοση, σε μετάφραση: « Ο ταπεινός άνθρωπος όλους τους αγαπά και όλοι τον αγαπούν. Όλοι τον επιθυμούν, και όπου φθάνει, σαν άγγελο φωτός τον υποδέχονται. Ο σοφός και ο διδάσκαλος σωπαίνουν μπροστά του. Όλοι το στόμα του κοιτάζουν και τα λόγια του προσέχουν, σαν λόγια Θεού. Τα απλά και μετρημένα του λόγια είναι σαν τα λόγια των σοφών και είναι γλυκύτερα από το μέλι στον φάρυγγα. Απ’ όλους σαν Θεός λογαριάζεται, έστω κι αν είναι αγράμματος και άσημος στην εμφάνιση». Αυτά λέγει ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος. Έχει πολλά, γράφει πολλά.
      Ωστόσο, η ταπείνωσις, αγαπητοί, είναι μια μυστική δύναμις που κυριολεκτικά υποβάλλει το περιβάλλον. Υποβάλλει και επιβάλλεται στο περιβάλλον. Είναι μια αρετή που δίδει σε εκείνους που την επέτυχαν, προηγουμένως, όλες τις άλλες αρετές. Προηγούνται όλες οι αρετές. Θα λέγαμε, η συνισταμένη όλων των αρετών, η συνισταμένη, είναι η ταπείνωσις. Πρέπει να έχεις ζήσει όλες τις αρετές προκειμένου να έχεις ταπείνωση. Δεν είναι η πρώτη. Είναι η τελευταία· δηλαδή, έρχεται στο τέλος. Η ταπείνωση δεν είναι ο αυτοεξευτελισμός, όπως μερικοί νομίζουν. Είναι μία πραγματική γνώσις του εαυτού μας. Βαθεία γνώσις του εαυτού μας.
     Λέγει ο Μέγας Βασίλειος τι είναι ταπείνωσις και απαντά: «Ἡ ἀπόθεσις τοῦ ματαίου φρονήματος καὶ ἡ του ἐπ’ ἅρματος καὶ ὕψους ἀλαζονικοῦ καὶ οἰήματος διακένου πρὸς τὴν οἰκείαν ἀξίαν ἐπάνοδος». Να φύγεις από ψηλά, από την αλαζονεία, και να κατέβεις χαμηλά. Δεν θα ‘θελα παρά να κρατούσατε τις τρεις τελευταίες λέξεις· απ’ αυτό που λέγει ο Μέγας Βασίλειος. Τι είναι ταπείνωσις; «Πρὸς τὴν οἰκείαν ἀξίαν ἐπάνοδος».  «Να γυρίσεις πίσω στην πραγματική σου αξία». Δηλαδή, να γυρίσεις εκεί που είσαι. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι ο υπερήφανος, ο αλαζών, δεν είναι, δεν βρίσκεται στην πραγματική του αξία, είναι κάπου αλλού. Κάπου αλλού, κάπου αλλού. Τώρα καλείται να γυρίσει πίσω στην πραγματική του αξία και να δει πραγματικά ποιος είναι. Τι είναι λοιπόν, ταπείνωσις; «Ἡ ἐπάνοδος πρὸς τὴν οἰκείαν ἀξίαν». Πάρα πολύ σημαντικό. Για να μπορεί δηλαδή κανείς να βλέπει ποιος είναι ο ίδιος.
    Η ταπείνωσις διαποτίζει ολόκληρη την προσωπικότητα του ανθρώπου, ολόκληρη. Και χαρακτηρίζεται από την πληρότητα τριών πτυχών της ανθρωπίνης προσωπικότητος. Από την ηθικήν πτυχή, από την διανοητική πτυχή και από την υλική ή σωματική πτυχή. Για να τα δούμε αυτά τα τρία· για να μπορούμε επισημαίνοντες, να ξέρομε πώς θα κινηθούμε να προσπαθήσουμε να πετύχουμε ό,τι μπορούμε από αυτήν την θαυμασία αρετή, την στολή της θεότητος.
       Και πρώτα είναι η ηθική ταπείνωσις. Τι είναι αυτό; Είναι η γνώσις, η συναίσθησις της αμαρτωλότητός μας. Ταπείνωση σημαίνει συγκέντρωση της καρδιάς. Σημαίνει ότι μαζεύει η καρδιά, ενώ η αλαζονεία σκορπάει την καρδιά. Μέσα σ’ αυτήν τη συγκέντρωση της καρδιάς βλέπει ο άνθρωπος την αληθινή του αξία, την αληθινή του κατάσταση, ότι αυτός είναι. Ο απόστολος Παύλος, στην πορεία της ηθικής του ζωής, κατέβηκε, αγαπητοί μου, τρία σκαλοπάτια ταπεινώσεως. Το πρώτο σκαλοπάτι- ή καλύτερα, να σας διαβάσω τι έλεγε- το πρώτο σκαλοπάτι: «Είμαι ο έσχατος των αποστόλων». Βάζει τον εαυτόν του στη γραμμή, στον στίχο, στη γραμμή των αποστόλων- απόστολος δεν ήταν; Πώς θα το ηρνείτο αυτό. Και τι λέει; «Είμαι ο έσχατος των αποστόλων». Ο τελευταίος. Όχι χρονικά ο έσχατος, αλλά ποιοτικά ο έσχατος. Διότι και χρονικά ήταν τελευταίος. Άλλο τώρα ότι έχομε τον μέγαν Παύλον. Τον Μέγα Παύλον. Τον φωτιστή των Ελλήνων· που σήμερα ειρωνευόμεθα τον Παύλον, τον βγάζομε έξω, δεν τον θέλομε, τον λέμε: «ασκημομούρη»! Ακούτε; Έτσι τον λένε οι δωδεκαθεΐτες. Δωδεκαθεΐτες. Ποιοι είναι αυτοί; Εκείνοι που επιστρέφουν εις την ειδωλολατρία και πιστεύουν στους δώδεκα θεούς του Ολύμπου. Και πολλά άλλα…! «Ήρθε», λένε, «αυτός ο ασκημομούρης να προσβάλει την ωραία μας θρησκεία»! Μπράβο σας Έλληνες! Μπράβο σας… Δεν ντρέπεστε που μιλάτε με τον τρόπον αυτόν; Ο ΜΕΓΑΣ Παύλος…
     Δεύτερο σκαλοπάτι. Έλεγε ότι «είμαι ο έσχατος των ανθρώπων», «είμαι ο τελευταίος των ανθρώπων». Ο τελευταίος των ανθρώπων, ε; Και το τρίτο σκαλοπάτι: «Είμαι ο έσχατος των αμαρτωλών». Των αποστόλων, των ανθρώπων, των αμαρτωλών. Έτσι μιλούσε ο Παύλος, έτσι έβλεπε τον εαυτό του, είχε γυρίσει «ἐπὶ τὴν οἰκείαν ἀξίαν». Αλήθεια, «ἐπὶ τὴν οἰκείαν ἀξίαν»; Εκεί. Έτσι έβλεπε. Και καλά έκανε. Και αυτό και το γράφει αυτό σε μια του επιστολή. Όμως, άλλο τώρα ότι ήταν ο μέγας Παύλος. Και πρέπει κι εμείς να γίνομε οι τελώναι της παραβολής τελώνου και Φαρισαίου.
     Και πηγαίνομε, αγαπητοί μου, εις το δεύτερον. Εις την διανοητικήν ταπείνωσιν. Τι είναι αυτή η διανοητική ταπείνωσις; Είναι η ταπείνωσις της διανοίας. Δηλαδή του νου μας. Του μυαλού μας. Και τι είναι εδώ; Είναι η ακριβής γνώσις των προσόντων μας. Κάθε άνθρωπος έχει προσόντα. Ξέρετε ότι τα προσόντα είναι η προίκα που δίνει ο Θεός σε κάθε άνθρωπον που έρχεται εις τον κόσμον; Και βέβαια τον κάθε άνθρωπον τον προικίζει αναλόγως. Δεν υπάρχει όμως ούτε ένας άνθρωπος που να μην έχει προίκα. Μερικοί λένε: «Δεν μου έδωσε τίποτε ο Θεός. Δεν έχω τίποτα». Δεν βλέπεις καλά, αδελφέ μου. Ο Θεός και σένα σε προίκισε. Και μόνο γιατί σου έδωσε αθάνατη ψυχή, δεν είναι πελωρία προίκα; Αλλά και προσόντα. Ποιος είναι εκείνος ο οποίος μπορεί να πει ότι «δεν έχω τίποτα, τίποτα, τίποτα!». Δεν μπορείς να το πεις αυτό. Αλλά πρόσεξε όμως: Αυτά που έχεις θα πεις: «Δεν είναι από μένα. Είναι από τον Θεό. Η προίκα μου είναι από τον Θεό».
     Γι'αυτό έλεγε ο απόστολος Παύλος, στην προς Ρωμαίους έγραφε: «Μὴ ὑπερφρονεῖν παρ᾿ ὃ δεῖ φρονεῖν, ἀλλὰ φρονεῖν εἰς τὸ σωφρονεῖν» - έχει αυτήν την ομοιοκαταληξία, και είναι χαριτωμένη πρότασις. Δηλαδή, να μην υπερφρονεί κανείς- είναι το αντίθετο, γιατί, ξέρετε, έχουμε δύο καταστάσεις, θα σας τις πω παρακάτω, «να μην έχει κανείς παραπανίσιο φρόνημα για τον εαυτό του, αλλά πρέπει να φρονεί για εκείνο το οποίον πρέπει να φρονεί και να σωφρονεί, δηλαδή να έχει το μυαλό του σωστό». Γιατί, ξέρετε; Διότι εκείνος ο οποίος θα ήθελε ή νόμιζε, ό,τι ακριβώς σας είπα, να μην εκτιμήσει ότι ο Θεός, από τον Θεό πήρε κάτι, αρχίζει να πηγαίνει στο άλλο άκρο, που λέγεται, στο άλλο άκρο του άξονος, που λέγεται: «αισθήματα μειονεκτικότητος». Ο άνθρωπος που έχει αισθήματα μειονεκτικότητος, το ξέρετε ότι είναι υπερήφανος; Είναι το άλλο άκρον. Η άλλη, θα λέγαμε, πλευρά. Ναι, ναι, ναι, ναι! Ο άνθρωπος που έχει αισθήματα μειονεκτικότητος, δεν είναι ταπεινός. Ο ταπεινός ποτέ δεν έχει αισθήματα μειονεκτικότητος. Μα ποτέ! Όταν λέει: «Ε, εμείς, ε, τα φτωχαδάκια, οι κακόμοιροι, οι έτσι, οι αλλιώς…». Δεν είσαι ταπεινός άνθρωπος. Είσαι υπερήφανος. Πάσχεις μάλιστα απ’ αυτό που δεν έπρεπε να πάσχεις, από το αίσθημα της κατωτερότητος, όπως σας είπα.
        Γι'αυτό λέει ο Παύλος στην δευτέρα προς Κορινθίους επιστολή του ότι «ἡ ἱκανότης ἡμῶν ἐκ τοῦ Θεοῦ». Η ικανότητά μας είναι από τον Θεό. Ναι. Σου λέει ο άλλος: «Έχεις αυτό». «Δόξα τῷ Θεῷ». Ακούστε: «Δόξα τῷ Θεῷ. Μου το έδωσε ο Θεός για να υπηρετώ την Εκκλησία Του. Να υπηρετώ την δόξα Του. Δόξα τῷ Θεῷ! Δεν το αρνούμαι. Δεν το αρνούμαι, αλλά δοξάζω τον Θεόν, γιατί σε Εκείνον αποδίδω εκείνον το οποίον έχω».
     Ακόμη πρέπει να ενθυμούμεθα, παρότι αυτό σημειώθηκε στον προ-χριστιανικό κόσμο, τα λεγόμενα «χαρτία» του Σωκράτους. Το χαρτί δεν είναι η ύλη, απλώς αυτό που σήμερα  λέμε «χαρτί», ήτανε απλώς η ύλη που έγραφαν, αδιάφορο αν ήταν διφθέρα, αν ήταν πάπυρος, αν ήταν ό,τι… ελέγοντο χαρτία. Του λένε, λοιπόν, του Σωκράτη όπως τον έβλεπαν πολύ σοφόν άνθρωπον. Καθόταν εκεί στην αγορά και συζητούσε με τους νέους και προβλημάτιζε και έλυνε και προβλήματα… Θαυμάσιος άνθρωπος! Τον είχα αγαπήσει από την εποχή του σχολείου που μαθαίναμε γι’ αυτόν και τον διέσωσε θαυμάσια ο πολύ μεγάλος και καλός μαθητής του, ο Πλάτων. Του είπανε: «Λοιπόν, Σωκράτη, αυτά τα οποία λες και είναι σοφά πράγματα, γιατί δεν τα γράφεις; Να μείνουνε σε βιβλίο. Πόσοι γράψανε και γράψανε». Ξέρετε τι απήντησε; «Θεωρώ τα χαρτία πολυτιμότερα, με μεγαλύτερη αξία, από την δική μου σοφία». Ναι, ναι! Έτσι μίλησε ο Σωκράτης. Ο προχριστιανικός Σωκράτης.
      Όταν δε κάποτε είχαν επαινέσει τον μεγάλο Νεύτωνα, τον μεγάλο αυτόν επιστήμονα, και του είπαν ότι είναι σοφός, σπουδαίος και τρανός, ξέρετε τι είπε; «Εμείς μοιάζουμε με μικρά παιδάκια που παίζουμε με τα κοχύλια μιας παραλίας που μπροστά μας επεκτείνεται ένας απέραντος ωκεανός γνώσεως και επιστήμης». Αυτό απήντησε ο μεγάλος Νεύτων· ο οποίος, όταν έλεγε το όνομα του Θεού, και φορούσε καπέλο, απεκαλύπτετο. Οι αληθινά σοφοί είναι και ταπεινοί άνθρωποι. Και έτσι μιλούν και ορθώς μιλούν και μας εκπλήσσει αυτό. Πάντως, η διανοητική ταπείνωσις είναι πάρα πολύ σπουδαία. Πάρα πολύ...
      Και πηγαίνομε εις το τρίτο, που είναι η σωματική ή η λεγομένη «υλική» ταπείνωσις. Τι είναι αυτό; Να διαθέτομε μια αληθινή γνώση των σωματικών μας και υλικών μας προσόντων. Και των περιουσιακών μας, ακόμη, δυνατοτήτων. Ναι. Έλεγε ο Σοφός Σειράχ, είναι στο 25ον κεφάλαιον, έλεγε: «Τρία εἴδη ἐμίσησεν ἡ ψυχή μου· πτωχὸν ὑπερήφανον, καὶ πλούσιον ψεύστην, γέροντα μοιχὸν ἐλαττούμενον συνέσει». «Τρία πράγματα», λέει, «εμίσησε η ψυχή μου: Όταν ο φτωχός είναι υπερήφανος, υπερηφανεύεται ότι έχει, ότι κάνει, ότι δείχνει… Τον πλούσιο που λέει ψέματα -Γιατί, άνθρωπε, λες ψέματα; Τι έχεις να κερδίσεις περισσότερο; Δεν είσαι ευχαριστημένος με όσα έχεις; Λες ψέματα; Για να κερδίσεις περισσότερα; - Και τον γέροντα που του λείπει το μυαλό και είναι μοιχός». Κυνηγάει γυναίκες. Ο γέρος άνθρωπος… «Αυτά τα τρία», λέει, «τα μίσησε η ψυχή μου».
      Εγώ μένω στο πρώτο-γιατί αυτό είναι το θέμα μας- είναι ο υπερήφανος πτωχός. Αγαπητοί μου, δεν πρέπει να υπάρχει αυτή η αλαζονεία. Δεν πρέπει να υπάρχει. Πρέπει να ζυγίζομε πάρα πολύ καλά τι έχομε και τι δεν έχομε. Κι αν ακόμη έχομε, δεν πρέπει να υπερηφανευόμεθα. Ε, να λέει κανείς: «Είσαι πλούσιος; Μόνο θα σου θέσω ένα ερώτημα: Τα πλούτη σου πώς τα απέκτησες; Με δικαιοσύνη; Μήπως με αδικίες; Αν με αδικίες απέκτησες τα πλούτη σου, άντε κρύψε τη μούρη σου να μη σε βλέπουν οι άνθρωποι, γιατί θα σε κατηγορούν. Αν, όμως, τίμια και δίκαια απέκτησες την περιουσία σου, ε, να λες: Δόξα τῷ Θεῷ».
      Ξέρετε οι Εβραίοι πίστευαν μία πλάνη φοβερή φοβερή: Εάν κάποιος ήταν πλούσιος, πίστευε ότι είναι και ενάρετος: «Γιατί», λέει, «ο Θεός είδε την αρετή μου και μου έδωσε πλούτη». Έτσι εσκέπτοντο οι Εβραίοι! Αλίμονο, αλίμονο… Και μάλιστα, όταν βλέπει κανένας ότι η πτωχεία, και μάλιστα η θεληματική πτωχεία, η εκουσία πτωχεία είναι αρετή, και μάλιστα είναι η πρώτη αρετή -Πώς αρχίζουν οι Μακαρισμοί; «Μακάριοι», λέει, «οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν». «Μακάριοι οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι». Ξέρετε τι θα πει αυτό; Μην ερμηνεύομε στραβά και λέμε ότι είναι οι κουτοί άνθρωποι. «Πτωχός τῷ πνεύματι» θα πει αυτός που είναι πτωχός δια της ιδίας των προαιρέσεως. Δια της ιδίας των θελήσεως. Θέλω να είμαι πτωχός. Όχι ότι δεν μπορώ να είμαι πλούσιος. Δεν θέλω να είμαι πλούσιος! Για την Βασιλεία του Θεού. Όλοι οι άγιοι ήσαν πτωχοί. Θεληματικά πτωχοί. Και μάλιστα ξεκινάει έτσι ο ορμαθός των Μακαρισμών. Αυτή η πτωχεία είναι σπουδαία. Πάρα πολύ σπουδαία. Το να μην έχεις, όμως, και να υπερηφανεύεσαι, α ! Δείχνει ανόητον άνθρωπον.
      Ακόμη, είναι τα προσόντα μας. Τα σωματικά μας προσόντα. Ότι είμαι δυνατός, ότι έχω γερά πόδια, ότι τούτο, ότι έχω υγεία… Γιατί αλαζονεύεσαι, άνθρωπέ μου; Μια ριπή και έπεσες κάτω. Μια αρρώστια, ένα μικρόβιο και έπεσες κάτω. Και λες και υπερηφανεύεσαι ότι είσαι υγιής, ότι είσαι γερός, ότι είσαι… ότι είσαι… ότι είσαι… Ξέρεις τι σε περιμένει αύριο; Δεν πρέπει, λοιπόν, να υπερηφανευόμεθα ούτε για την υγεία μας, ούτε για τον πλούτο που είπαμε, ούτε για την υγεία μας, ούτε για τα προσόντα μας, τα οποιαδήποτε, γιατί είναι αλαζονεία. Να πάμε να αγοράσουμε ένα αυτοκίνητο να μας κοιτάζουν όλοι… Να πάρεις αυτοκίνητο, μιλώντας στην εποχή μου, σε συγχρόνους ανθρώπους, θα έλεγα: Δεν είναι αμαρτία να έχει κανείς ένα αυτοκίνητο. Αν μάλιστα έχει υποθέσεις, δουλειές που χρειάζεται ένα αυτοκίνητο. Πώς να το κάνουμε; Το χρειάζεται. Είναι τα συμπληρωματικά του πόδια. Να πάρεις ένα αυτοκίνητο. Πρόσεξε όμως: Μην πάρεις τέτοιο που να αλαζονεύεσαι και να λες ότι «Τόσο το αγόρασα…». Πρόσεξέ το αυτό.
      Πάντως, αγαπητοί μου, πρέπει να έχουμε αυτήν την ταπείνωση. Ξέρετε τι έπαθε ένας μαθητής του Σωκράτη, μια που τον θυμήθηκα σήμερα; Αλαζονευόταν, αλαζονευόταν ότι έχει πάρα πολλά κτήματα. Και ο πανέξυπνος Σωκράτης του λέγει: «Σε παρακαλώ, κάτω στο χώμα, φτιάξε μου τον χάρτη της Αττικής. Αυτός, λοιπόν, έφτιαξε το περίγραμμα της Αττικής. Του λέει: «Ωραία. Μπορείς να μου βρεις πού είναι τώρα τα χωράφια σου;». «Α», λέει, «είναι πολύ μικρά έναντι του χώρου της εκτάσεως της Αττικής». «Ε, καημένε», του λέει, «για τόσο μικρά χωράφια αλαζονεύεσαι;».
      Είδατε; Αγαπητοί, για να μπορέσουμε να μπούμε στην Βασιλεία του Θεού θα πρέπει να περάσουμε σκύβοντας από την πολύ χαμηλή της θύρα, που είναι η ταπείνωση. Ναι! Ένα θαυμάσιο υπόδειγμα ταπεινώσεως προβάλλεται σήμερα, ο εορταζόμενος άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος. Σημειώσατε ότι στους αγίους ποτέ δεν γιορτάζομε γενέθλια. Πότε γεννήθηκαν. Η γενέθλιος ημέρα του κάθε αγίου είναι μόνο η ημέρα που εμαρτύρησε ή έζησε, τελείωσε την ζωή του, οσιακά. Μόνο σε τρία πρόσωπα γιορτάζουμε γενέθλια: Στον Κύριό μας Ιησού Χριστόν, τα γνωστά μας Χριστούγεννα, το Γενέσιον της Θεοτόκου, ως προοίμιον της μεγάλης χαράς που θα ερχόταν εις τον κόσμον και το Γενέσιον του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου. Γι'αυτό η Εκκλησία βάζει, βάζει πλάι, δεξιά Του, στον Χριστό, βάζει την Παναγία και από εκεί βάζει τον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Μεγάλος είναι ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος. Εντούτοις, η ταπεινοφροσύνη του ήταν πάρα πολύ μεγάλη και βαθιά.
     Η ταπεινοφροσύνη να είναι για όλους μας ο ευθυγραμμιστής όλων των πράξεων της ζωής μας, να είναι το σύνθημα της ζωής μας. Ναι, το σύνθημα της ζωής μας: Ταπεινόφρονες. Αμήν.


30η ομιλία στην κατηγορία : ομιλία στην κατηγορία :
" Μνήμη Ἁγίων ".

► Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Μνήμη Ἁγίων " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/mnhmh-agivn
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_19.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Μνήμη Ἁγίων».🔻
https://drive.google.com/file/d/1X7GIQVC2zCc3Lr7tGV-Aoyp5XbofXJU3/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς «Μνήμη Ἁγίων».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40o9I2jFsY8IjMSH_yrMTqC1

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς
«Μνήμη Ἁγίων».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%9C%CE%BD%CE%AE%CE%BC%CE%B7%20%CE%91%CE%B3%CE%AF%CF%89%CE%BD.?m=1

🔸Απομαγνητοφώνηση και ηλεκτρονική επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†. Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.