†. Πείτε μας κάτι γιὰ τὰ βιβλία. Μποροῦμε νὰ διαβάζουμε
ὁτιδήποτε βιβλίο; ἔντυπο; ὑπάρχει κίνδυνος νὰ βλαφθοῦμε;
Κάποτε, σὲ μιὰ 15χρονη κοπέλα χάρισαν ἕνα ὡραῖο βιβλίο· καὶ ὅπως κάθε φορὰ ποὺ θὰ πέσει στα χέρια μας ἕνα πολὺ ἐνδιαφέρον βιβλίο (διήγημα, μυθιστόρημα, κάτι ξεκούραστο!) θέλουμε «σώνει καὶ καλά» αὐθημερὸν νὰ τὸ τελειώσουμε. Πήρε λοιπὸν τὸ βιβλίο, κάθησε δίπλα στην σόμπα (χειμῶνας ἦταν) καὶ εἶχε μιὰ μεγάλη χτένα στα μαλλιά της. Απορροφημένη ἀπὸ τὸ διάβασμα, ἀκούμπησε ἡ χτένα πάνω στο μπουρὶ τῆς σόμπας, ἀνεφλέγη, πῆρε φωτιά, ἄναψαν καὶ τὰ μαλλιά της, καὶ πρὶν προλάβει νὰ ἀντιδράσει, ἡ κοπέλα εἶχε ἀπανθρακωθεῖ. Αὐτὸ εἶναι ἕνα περιστατικὸ ἀπὸ τὶς εἰδήσεις στο ραδιόφωνο καὶ διαβάζουμε στὶς ἐφημερίδες.
Ἔχει ὅμως αὐτὴ ἡ ἱστορία καὶ ἕναν ἀλληγορικόν χαρακτήρα μια κοπέλα/ ἕνα ἀγόρι, ὅταν πάρουν στὰ χέρια τους ἕνα βιβλίον καὶ αὐτὸ εἶναι ἐμπρηστικόν, δηλαδή μπορεῖ νὰ πυρπολήσει την ψυχή τους, τότε τί γίνεται; -Τότε αὐτὸς ὁ ἐμπρησμὸς δὲν ἀναφέρεται στὸ σῶμα ἀλλὰ στὴν ψυχήν. Πρέπει νὰ ὁμολογήσουμε ὅτι τὸ ἔντυπον ἔχει μία τεραστία δύναμι. Μορφώνει ἀλλὰ καὶ διαφθείρει. Εξευγενίζει ἀλλὰ καὶ ἐξαχρειώνει. Γίνεται πηγὴ φωτὸς ἀλλὰ καὶ σκότους. Γίνεται τροφὴ ἐκλεκτὴ ἀλλὰ καὶ τροφὴ δηλητηριασμένη. Εἶναι γιατρικό ποὺ μπορεῖ νὰ θεραπεύσει κανεὶς πολλὰ πράγματα, ιδίως ὅταν ἔχει ἄγνοια καὶ ἔρχεται σὲ γνῶσι, ἀλλὰ ταυτοχρόνως εἶναι καὶ ἕνα δηλητήριον. Βεβαίως μιλοῦμε γιὰ τὸ κακὸ ἔντυπο, πόσο μπορεῖ νὰ καταστρέψει· ὅσο μπορεῖ τὸ καλὸ ἔντυπο νὰ ὠφελήσει.
Εἶναι ἀναμφισβήτητη ἡ ἀξία τοῦ καλοῦ ἐντύπου, γι᾿ αὐτὸ νὰ μιλήσουμε γιὰ τὸ κακὸ ἔντυπο: μοιάζει μ᾿ ἕνα χρωματισμένο χαρτί που περιέχει δηλητήριο. Μάλιστα μιλοῦμε γιὰ εἰκονογραφημένα, ἂν καὶ θὰ μοῦ λέγατε ὅτι ἔχω μείνει πολλὰ χρόνια πίσω! τώρα κυκλοφοροῦν, περιοδικὰ κυρίως, ποὺ ἔχουν μόνον φωτογραφίες. Καὶ κυκλοφοροῦν καὶ στὰ σχολεῖα! χρωματισμένο χαρτί με δηλητήριον. Κατὰ κυριολεξία
Δηλητηριάζει κατ᾿ ἀρχὴν τὴν συνείδησιν· εἶναι γνωστὸ ὅτι ὅταν κανεὶς διαβάζει ἢ βλέπει ἀνήθικες εἰκόνες, σιγά σιγὰ ἡ συνείδησι, ποὺ εἶναι ἡ φωνὴ τοῦ Θεοῦ, πνίγεται καὶ πεθαίνει αὐτὴ ἡ συνείδησι. Αφαιρείται κάθε ὡραῖο καὶ μεγάλο ιδανικό, καὶ ὁ ἄνθρωπος μεταβάλλεται σὲ ἕνα κτῆνος, ποὺ ἡ συμπεριφορά του στοὺς ἄλλους εἶναι κτηνώδης· δὲν διαθέται πιὰ εὐαίσθητη συνείδησι.
Μπορεῖ ἀκόμη τὸ κακὸ ἔντυπο νὰ δηλητηριάσει την καρδιά· ὅλα ἐκεῖνα τὰ ὡραῖα αἰσθήματα ποὺ ὑπάρχουν σὲ μιὰ καθαρή καρδιά, ἐξαφανίζονται καὶ γίνεται ἡ καρδιά «στενή». Δὲν εἶναι μόνον τὰ ἀνήθικα, μὲ τὴν στενή σημασία τῆς λέξεως· εἶναι καὶ ἐκεῖνα τὰ βιβλία ποὺ ἔχουν ιδεολογίες ὑλιστικές, ἀθεϊστικές, ἀντιανθρωπιστικές, αντικοινωνικές (ὅπως εἶναι τὰ ἀναρχικὰ κείμενα)... καὶ ὅταν ἕνας νέος διαβάζει τέτοια, ἡ καρδιά του σκληραίνει καὶ γίνεται ἕνας ὑποψήφιος ἐγκληματίας. Σὲ μιὰ δεδομένη στιγμὴ μποροῦν νὰ γίνουν ἐγκληματίες τέτοιοι ἄνθρωποι.
Ἕνα τρίτο τὸ κακὸ ἔντυπο δηλητηριάζει καὶ τὸ πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου. Ὁδηγεῖ τὸν ἄνθρωπο στὴν ἀπιστία καὶ ἀθεῖα, καὶ (μερικές φορές) στην μαγεία. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος δὲν προσέξει, μπορεῖ ἕνα βιβλίο νὰ τὸν ὁδηγήσει ἐκεῖ, ὅπως στὸν ὑπνωτισμό, πνευματισμό, ἢ ἀκόμη, σε μία αἵρεσι. Θυμοῦμαι, πρὸ ἐτῶν, ὅτι στὴ λαϊκὴ ἀγορὰ τῆς Λαρίσης πωλοῦν καὶ βιβλία· δὲν ξέρω ἂν συνεχίζουν, πάντως εἶναι ἀπὸ ἐκεῖνα, ποὺ καθαρίζουν τὰ ντουλάπια τους τὰ βιβλιοπωλεῖα, μὲ ἐκπτώσεις ποὺ δὲν τραβιοῦνται ἄλλο, καὶ πιάνουν τόπο τὰ βιβλία αὐτὰ στὰ βιβλιοπωλεία (ὅπως στα κεντρικά βιβλιοπωλεῖα τῶν Ἀθηνῶν), καὶ γι' αὐτὸ οἱ ἐκδότες τὰ πωλοῦν στὰ λεγόμενα «καροτσάκια». Τὸ ἴδιο γίνεται καὶ στὴν Ἀθῆνα, μὲ καροτσάκια στους κεντρικούς δρόμους, τὰ Χριστούγεννα καὶ τὴν Πρωτοχρονιά. Είναι φθηνότερα ἐκεῖ, καὶ πέφτουν οἱ ἄνθρωποι καὶ παίρνουν ὅ,τι θέλουν ἀπὸ τὰ περισσεύματα. Μέσα σ' ἐκεῖνα τὰ βιβλία... να ξέρατε τί ὑπάρχει... Πόσα βιβλία ποὺ ἀναφέρονται στην μαγεία, ὑπνωτισμό, αυθυποβολή... ὑπάρχουν καὶ πωλοῦνται ἐκεῖ! Κάποια λοιπὸν φορά, στὴν ἀγορὰ τῆς Λαρίσης, κάποιο παλιό κατηχητόπουλο (σήμερα παντρεμένο με παιδιά), πῆγε καὶ ἀγόρασε τέτοια βιβλία (ήταν καλός μαθητής). Δὲν μοῦ εἶπε τίποτε, καὶ ἀγόρασε μια τσάντα τῆς ἀγορᾶς βιβλία! Ἄρχισε λοιπὸν νὰ τὰ διαβάζει ἀπλήστως, καὶ λοιπόν, ἄρχισε νὰ παρουσιάζει φαινόμενα τὸ παιδὶ αὐτό! διότι, ἄρχισε νὰ πειραματίζεται ἐκεῖνα ποὺ διάβαζε. Ὅταν κάποιος ἀρχίζει νὰ πειραματίζεται, ἤδη (ἰδιαιτέρως μὲ τὰ βιβλία τῆς αὐθυποβολῆς, πνευματισμοῦ) ἀφήνει περιθώρια εισχωρήσεως τοῦ σατανᾶ! Ἐνῶ λοιπὸν ὄφειλε νὰ πεῖ· -Πῆρα, καλῶς – κακῶς αὐτὰ τὰ βιβλία! μπορῶ νὰ τὰ διαβάσω; -Θὰ τοῦ ἔλεγα ἀναμφισβητήτως «Ὄχι!», δὲν εἶπε τίποτε, καὶ ἄρχισε νὰ γίνεται σοβαρὴ ζημιά στην ψυχή του. Τρόμαξα ὅταν τὸ ἄκουσα! Καὶ φοβοῦμαι ὅτι αὐτὴ ἡ ζημία δὲν ἔχει φύγει! παρ᾽ ὅτι ἔχουν περάσει 20 χρόνια, περίπου. Τοῦ λέγω· -Θὰ τὰ κάψεις ὅλα! Δὲν εἶχε τὴν δύναμι νὰ τὰ κάψει! Τοῦ λέγω· -Θὰ μοῦ τὰ φέρεις ἐδῶ. Καὶ τότε ἦρθε ἡ τσάντα τῆς ἀγορᾶς ποὺ σᾶς ἐξήγησα.
Ἕνα ἄλλο παιδί, καὶ αὐτὸ κατηχητόπουλο, πῆρε καὶ αὐτὸς βιβλία ἀπὸ τὸ παζάρι, καὶ ἠσχολεῖτο μὲ τὴν τηλεπάθεια (δεν ξέρω τί ἀπέγινε· ὁ Θεὸς νὰ τὸν ἐλεήσει). Ἔφθασε νὰ κάνει πειράματα μὲ τὸν ἀδελφό του. Ἦταν σ' ἄλλο δωμάτιο ὁ ἀδελφός του, αὐτὸς συγκέντρωνε τὴν σκέψι του... Ξέρετε τί καταστροφὴ φέρνουν αὐτά; Περιέργεια δεν χρειάζεται! Λέγονται μάλιστα «περίεργα»! Ἡ λέξις εἶναι στις Πράξεις τῶν Ἀποστόλων· «Τῶν τὰ περίεργα πραξάντων». Αὐτὴ εἶναι μία δαιμονική περιέργεια· συνεκέντρωνε τὴν σκέψι του γιὰ νὰ ἐπιβληθεῖ στὸν ἀδελφό του ὡς δέκτην, αὐτὸς δέ, ὡς πομπός. Πήγαινε μετὰ καὶ τοῦ ἔλεγε· -Στο μυαλό σου, τί σκέψις σοῦ ἦρθε; Γιὰ νὰ δεῖ ἂν ἔπιανε ἐκεῖνο ποὺ τοῦ ἔστελνε ὡς πομπός. Δηλαδὴ πειράματα. Βεβαίως, ἔπαθε πολλὰ αὐτὸ τὸ παιδὶ ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἱστορία, καὶ τὸ χειρότερο, ὅτι δὲν ἐπείσθη, ὅσα καὶ ἂν τοῦ εἶπα. Ἔλεγε ὅτι ἔχει τὴν ἱκανότητα να στέλνει τὴν σκέψι του μακρυά, γιατί πίστευε ὅτι μὲ τὸν τρόπον αὐτὸν ἔχει τὴν ἱκανότητα.
Υπάρχουν καὶ παιχνίδια. Κάποτε πήγαμε μὲ τὸ κατηχητικό στην Πεντέλη ὅλη τὴν ἡμέρα φάγαμε, ἤπιαμε, παίξαμε... τί μπορεῖ νὰ κάνει κανεὶς σὲ μιὰ ἐκδρομή. Παίξαμε καὶ ἕνα παιχνίδι, «Ὁ μάντης». Απομακρύνουμε κάποιον ἀπὸ τὴν παρέα, καὶ λέμε ὅτι θὰ βάλουμε κάτι στὸν νοῦ μας γιὰ νὰ τὸ βρεῖ ὁ ἄλλος. Παιχνίδι ἦταν καὶ ἐμεῖς δὲν βάζαμε τίποτε. Ερχόταν λοιπὸν αὐτὸς καὶ ἔλεγε (μᾶς κοιτοῦσε πρῶτα στὰ μάτια καὶ μετὰ ἔλεγε) Αὐτό. Ἐμεῖς ἤμασταν συννενοημένοι καὶ λέγαμε· -Ἄ, τὸ ἄκουσες! (ψέματα) Αὐτὸς ἔλεγε· -Ὄχι, δὲν τὸ ἄκουσα! (Ἄρχισε λοιπὸν νὰ πιστεύει ὅτι ἔχει ἱκανότητες!) Λέγαμε· -Θὰ ξαναφύγεις τώρα πιό μακρυά! Ξαναγύριζε, καὶ ἐμεῖς πάλι τίποτε δεν βάζαμε. Ρωτοῦσαμε· -Τί βάλαμε στο μυαλό μας; -Αὐτό. -Πώ, πώ! ὅλοι τώρα νὰ θαυμάζουμε! Τελικῶς, αὐτός «τὴν εἶχε ἁρπάξει»! Ἐγὼ τὸν λυπήθηκα. Τοῦ λέγω· - Κοίταξε παιχνίδι ἦταν αὐτό! ψέματα κάναμε γιὰ νὰ παίξουμε! Μοῦ λέγει· Καλά! Γυρίζοντας πίσω, παρ' ὅτι τὸν εἰδοποίησα ὅτι ἦταν παιχνίδι καὶ ὅτι κάναμε ψέματα, μοῦ λέγει· -Ἔχω τὴν ἱκανότητα νὰ τὰ βρίσκω!
Τέτοια ἄτομα εἶναι ἐπιρρεπῆ σὲ τέτοιες περιπτώσεις· προσοχή, ἔχουμε νοσηρά περίπτωσι! Μὴν ποῦμε ποτὲ ὅτι ἔχουμε περιέργεια, ἢ ὅτι ἔχουμε τὴν ἱκανότητα νὰ μετέλθουμε τέτοια πειράματα... χαθήκαμε! Θὰ δαιμονοκρατηθοῦμε, πέρα γιὰ πέρα.
Θυμοῦμαι, τί σολομωνικὲς εἶχε τὸ παιδὶ αὐτό... Σολομωνικὴ εἶναι ἕνα βιβλίο ποὺ ἔχει μαγικές συνταγές. Ἦταν μια παλαιὰ συνήθεια· συγγραφεῖς ποὺδὲν ἤθελαν νὰ παρουσιάσουν τὸν ἑαυτόν τους γιατὶ ἦταν ἄσημος, ἔβαζαν γιὰ τίτλο σὲ βιβλία τους, ὀνόματα λαμπρὰ ἀπὸ τὴν ἱστορία. Ἔβαζαν λοιπὸν τὸ ὄνομα τοῦ Σολομῶντος τοῦ σοφοῦ, καὶ προκύπτει το βιβλίο Σολομωνική. Φυσικῶς, μόλις καὶ ἀνάγκη νὰ ποῦμε ὅτι ὁ Σολομὼν δὲν ἔγραψε τέτοια βιβλία, καὶ δὲν ἔχουν οὐδεμία σχέσι μὲ τὸν Σολομῶντα· λέγονται ψευδεπίγραφα.
Τὸ ἀποτέλεσμα, ἂν διαβάζουμε τέτοια βιβλία, εἶναι νὰ βλάψουμε την καρδιά μας, τὴν συνείδησί μας καὶ τὸ πνεῦμα μας, καὶ τοῦτο εἶναι φθοροποιόν. Μοιάζει μὲ τὴν μυίγα Τσέτσέ. Δὲν φαίνεται ἀμέσως τὸ τρομερὸ ἀποτέλεσμα τοῦ τσιμπήματός της, ὅμως ὁδηγεῖ σὲ θανατηφόρα ἀποτελέσματα. Μάλιστα, σὲ στιγμὴ πειρασμοῦ ἔρχεται καὶ θυμόμαστε ἐκεῖνο ποὺ διαβάσαμε, ἰδίως ἂν εἶναι ἱστορίες ποὺ ἀφοροῦν ἠθική, μὲ τὴν στενή σημασία τῆς λέξεως. Ὅταν ἔλθει ἕνας πειρασμός, σωρρεύεται ὅλο τὸ ὑλικὸ ποὺ γνωρίσαμε καὶ διαβάσαμε γιὰ νὰ μᾶς ἐξάψει τὴν φαντασία, μᾶς πυρπολήσει την καρδιά, καὶ στὸ τέλος νὰ μᾶς ρίξει εἰς τὴν ἁμαρτία.
Μὴν πεῖ κανεὶς ὅτι· -Ἐγὼ δὲν ἐπηρεάζομαι ἀπὸ τὸ κακὸ ἔντυπο· ἐγὼ εἶμαι μεγάλος· ἐγὼ δὲν παθαίνω τίποτε! θυμοῦμαι ἕναν φίλο μου· εἶχε πάει στρατιώτης μετὰ ἀπὸ 'μένα· μοῦ εἶχε πεῖ ὅτι ἐπειδὴ ἤθελε νὰ γνωρίσει μερικὰ πράγματα (ἦρθε ἀπὸ χωριὸ στὴν Ἀθῆνα), νὰ διάβαζε κάτι ἀπὸ αὐτὰ ποὺ κυκλοφοροῦν... Τοῦ λέγω· πρόσεξε, εἶναι προνόμιον νὰ μὴν ξέρεις! Μία βρώμικη γνώσις δὲν ἔχει νὰ σὲ ὠφελήσει σὲ τίποτε! Λέγει· -Ἄ, δὲν ἔχω νὰ πάθω τίποτε! Ἄρχισε νὰ διαβάζει... Πρόσεξε, θὰ πάθεις κακό. Τέλος, κάποια φορά, στέλνει γράμμα ἀπὸ τὴν μονάδα του μέ S.O.S. Σώσε με! Εἶχε πέσει σε μεγάλο πειρασμό! Φυσικόν! Ὅταν διαβάζω γαργαλιστικὰ καὶ ἀνήθικα περιοδικὰ καὶ βιβλία, δὲν θὰ πέσω σε πειρασμό; Εἶναι πάρα πολύ φυσικόν! Μην πεῖ κανεὶς ὅτι· -Δὲν παθαίνω τίποτε. Ἐκτὸς ἂν εἶναι φτιαγμένος ἀπὸ ντουβάρι! Το ντουβάρι δὲν παθαίνει, ἀλλὰ ἐφ᾿ ὅσον ἔχουμε κύτταρα καὶ ζωντανὸ ὀργανισμό, φυσικῶς καὶ παθαίνουμε.
Δὲν ὑπάρχει, ἀκόμη ἡλικία ασφαλείας. Ἂν τὸ διαβάσω, παιδί, ἢ γέρος, ἡ ζημία εἶναι ἰδία. Εἶναι πλάνη νὰ νομίζουμε ὅτι ἐκεῖνος ποὺ ἔχει μεγάλη ἡλικία δὲν παθαίνει τίποτε. Ακόμη, μὴν πεῖτε ὅτι αὐτὸ ποὺ θὰ διαβάσω εἶναι ἕνα ἔργον τέχνης! Ἐπὶ παραδείγματι, ἕνα λογοτέχνημα, ὅπως εἶναι τὰ βιβλία τοῦ Καζαντζάκη. Διάβαζα μία κριτική, κάποιος ποὺ πῆρε ἀποσπάσματα ἀπὸ τὰ βιβλία τοῦ Καζαντζάκη καὶ ἔκανε κριτική Τρόμαξα! Αναρωτήθηκα καὶ εἶπα· -Γράφει ἔτσι ὁ Καζαντζάκης; Μάλιστα γιὰ τὸ πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ! Τρόμαξα! Λοιπόν, θὰ μποροῦσα νὰ διαβάσω τέτοιο βρωμερό βιβλίο γιατὶ εἶναι γραμμένο λογοτεχνικῶς; γιατὶ ἀποτελεῖ μνημεῖον τέχνης;
Μὴν πεῖ κανεὶς ὅτι πρέπει να μορφωθῶ, πρέπει να διαβάσω μερικά πράγματα γιὰ νὰ ξέρω. -Ἔχετε διαβάσει ὅλα τὰ καλὰ βιβλία τοῦ κόσμου; Τὰ ἐξαντλήσατε, καὶ τώρα νὰ διαβάσω καὶ ἕνα βιβλίο ποὺ δὲν εἶναι καλό; - Όχι!
Μὴν πεῖτε ὅτι δὲν ἁμαρτάνω ὅταν διαβάζω ἕνα τέτοιο βιβλίο. Οἱ ἐφέσιοι, ὅταν πίστευσαν στὸν Χριστὸν καὶ ἄκουσαν τὰ κηρύγματα τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ἔφεραν τα μαγικά βιβλία καὶ τὰ ἔκαψαν μέσα σὲ μιὰ πλατεία· μᾶς λέγει τὴν τιμή τους 40.000 (4 μυριάδες) ἀργυρά νομίσματα! Καὶ ὅμως τὰ ἔκαψαν γιατί πίστευσαν ὅτι δὲν πρέπει νὰ εἶναι στὸ σπίτι τους. Νομίζουν μερικοὶ ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἔρχεται να στερήσει τὴν ἐλευθερία τῶν ἀνθρώπων καὶ νὰ πεῖ· -Μὴν διαβάσεις αὐτό, μὴ διαβάσεις ἐκεῖνο. Δὲν στερεῖ τὴν ἐλευθερία ἡ Ἐκκλησία· ἁπλῶς προστατεύει τὴν ἐλευθερία σας, γιατὶ θὰ γίνετε δοῦλοι τέτοιων καταστάσεων. Ἂν ὁ φαρμακοποιός εἶναι ὑποχρεωμένος νὰ γράψει ἔξω ἀπὸ ἕνα φιαλίδιο «Δηλητήριον», αὐτὸ δεσμεύει τὴν ἐλευθερία τοῦ ἄλλου νὰ πάρει τὸ μπουκαλάκι καὶ νὰ τὸ πιεῖ; Ἂν στοὺς δρόμους ποὺ διασταυρώνονται μὲ τραῖνα ὑπάρχουν πινακίδες «Προσοχὴ στὰ τραίνα», ἐμποδίζουν τὴν ἐλευθερία τῶν ὁδηγῶν τῶν αὐτοκινήτων να περάσουν; Ἂν ἡ ΔΕΗ ἔχει κωλῶνες μὲ ὑψηλὴ τάση, χιλιάδες volt, καὶ γράφει «Κίνδυνος-Θάνατος», τί σημαίνει; Σ' ἐμποδίζει νὰ ἀνεβεῖς ἐπάνω;(!) Στὸν ἠλεκτρικό σιδηρόδρομο Ἀθηνῶν - Πειραιῶς, γράφουν ἀπὸ μέσα τὰ παράθυρα «Μὴν σκύβετε ἔξω». Μια φορά (φοβερόν· δὲν ἦταν στον σιδηρόδρομο ἀλλὰ σὲ λεωφορείο), πέρασε δίπλα ἕνα ἄλλο λεωφορείο, ὅταν ἕνα παιδὶ εἶχε βγεῖ πολὺ ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο, τὸ ὁποῖο κρατοῦσε ὁ πατέρας του, καὶ ἀπεκεφαλίσθη τὸ παιδί, καὶ ἔμεινε στὰ χέρια τοῦ πατέρα μόνον τὸ σῶμα. Μὲ τό «Μὴν σκύβετε ἔξω», ἐμποδίζεται ἡ ἐλευθερία σου, ἢ σὲ προστατεύουν; Τὸ ἴδιο κάνει καὶ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ· μᾶς φωνάζει καὶ μᾶς λέγει «Προσοχή, Δηλητήριον»· ὅλα τὰ βιβλία καὶ τὰ ἔντυπα δὲν διαβάζονται!
Ἂν δὲν εἴμαστε σίγουροι γι' αὐτὸ ποὺ διαβάζουμε, πηγαίνουμε στὸν πατέρα μας, τὴν μητέρα μας, τον καθηγητή μας, τὸν πνευματικό μας, καὶ ἐκεῖνος μᾶς λέγει ἂν εἶναι κατάλληλο ἢ ὄχι. Νὰ μᾶς βοηθήσει ὁ Θεὸς νὰ διαλέγουμε πάντοτε τὸ καλὸ βιβλίο.
