Ὁ διωγμός τῶν εὐσεβῶν.

†.Ο Απόστολος Παύλος, αγαπητοί μου, περνά τις τελευταίες του ημέρες στη φυλακή στη Ρώμη. Από εκεί γράφει τις τελευταίες του υποθήκες στην δευτέρα του επιστολή στον Τιμόθεο. Του αναφέρει τις περιπέτειες της ζωής του, τους διωγμούς του, τους κατατρεγμούς του. Αλλά από όλα αυτά τον απήλλαξε ο Κύριος και τον γλύτωσε, γι'αυτό και Τον ευχαριστεί. Του σημειώνει:

«Σύ δέ παρηκολούθηκάς μου τῇ διδασκαλίᾳ, τῇ ἀγωγῇ, τῇ προθέσει, τῇ πίστει, τῇ μακροθυμίᾳ, τῇ ἀγάπῃ, τῇ ὑπομονῇ, τοῖς διωγμοῖς, τοῖς παθήμασιν, οἷά μοι ἐγένοντο ἐν ᾽Αντιοχείᾳ, ἐν ᾽Ικονίῳ, ἐν Λύστροις· οἵους διωγμοὺς ὑπήνεγκα καὶ ἐκ πάντων με ἐρρύσατο ὁ Κύριος. Καὶ πάντες δὲ οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ ᾽Ιησοῦ διωχθήσονται». Του κάνει έναν έμμεσον υπαινιγμό. «Είδες, Τιμόθεε, αγαπητό παιδί, τι διωγμούς έχω υποφέρει. Είδες τι δυσκολίες έχω περάσει. Αλλά δεν είμαι εγώ μόνο. Καὶ πάντες δὲ οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ ᾽Ιησοῦ διωχθήσονται: Και όλοι εκείνοι που θα ‘θελαν να σταθούν ευσεβείς εν Χριστώ Ιησού, θα διωχθούν». Ως να του λέει: «Εάν μείνεις ευσεβής, και σε προτρέπω να μείνεις ευσεβής εν Χριστώ Ιησού, έχε το υπόψη σου, θα διωχθείς».

     Είναι λοιπόν κανόνας αυτό; Αγαπητοί μου, είναι κανόνας. Δεν υπάρχει εξαίρεσις. Δεν υπάρχει ούτε μία εξαίρεσις. Οι διωγμοί είναι το κριτήριο της αληθούς, ευσεβούς ζωής. Βέβαια, υπάρχουν και διωγμοί που αναφέρονται οι ταλαιπωρίες, οι πειρασμοί, που αναφέρονται σε μία ψευδοευσέβεια. Εκεί δεν φταίγουν άλλοι παρά ο ίδιος εκείνος που φέρει αυτήν την ψευδοευσέβεια. Τι είναι αυτό; Η αδιακρισία του. Λέγει κάπου ο Απόστολος Πέτρος: «Μην πάσχει ανάμεσά σας κανείς από πάθη και ελαττώματα. Γιατί τότε, αν υφίσταται ό,τι υφίσταται, τότε δεν φταίει κανείς άλλος παρά φταίει αυτός». Αν κανείς σαν Χριστιανός είναι επιπόλαιος άνθρωπος, δεν έχει διάκριση να κρίνει ανά πάσα στιγμή πώς πρέπει να ενεργεί, τότε κάθε κατατρεγμό που μπορεί να νιώσει, δεν φταίει κανείς άλλος παρά ο ίδιος.

    Λέγουν πολλοί και δεν αντιλαμβάνονται ότι είναι οι ίδιοι αίτιοι αυτής της καταστάσεώς των, όταν λέγουν: «Εγώ το κάνω το καλό προς πάντας, εγώ αγαπώ τους πάντας, εγώ δεν πατάω μυρμηγκάκι, γιατί όλοι με κατατρέχουν;». Αδελφέ μου, ερεύνησε τον εαυτό σου να δεις, μήπως φταις και σε τι μπορεί να φταις. Να έχεις μεν κάποια αρετή. Δεν σου την αμφισβητεί κανείς αυτήν. Αλλά αυτή σου η αρετή να είναι χωρίς διάκριση. Οποιαδήποτε αρετή, εάν είναι χωρίς διάκριση, τότε μπορεί ακόμη και σε κακία να μεταβληθεί. Αν είσαι ελεήμων, αν αγαπάς, τι ωραιότερο, τι καλύτερο; Αλλά δεν ξέρεις πώς θα ασκήσεις αυτήν την αγάπη σου και αυτήν την ελεημοσύνη σου, στο τέλος μπορεί να αποβεί σε κακό σου. Και όταν παραπονείσαι…- μα όταν φθάνεις να παραπονείσαι, ακριβώς σημαίνει κι αυτό είναι ένα έμμεσον, μία έμμεση πληροφορία και για σένα αν καταλαβαίνεις και δια το περιβάλλον σου, ότι δεν είχες μεστωμένη ευσέβεια, σωστά τοποθετημένη ευσέβεια.

     Αλλά ας έλθομε στην αληθινή ευσέβεια. Λέγει ένας εκκλησιαστικός συγγραφεύς: «Αὕτη μόνη εὐσεβὴς ζωή, ἡ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ». «Αυτή μόνη είναι η ευσεβής ζωή· εκείνη η οποία είναι εν Χριστώ Ιησού». Είναι πολύ περιεκτικός ο λόγος. Αν έπρεπε να αναλυθεί, ίσως πολλά πράγματα θα έπρεπε να ειπωθούν, τι ακριβώς είναι η ευσεβής εν Χριστώ ζωή. Δεν είναι όμως της ώρας, γιατί θα ‘θελα να δω κάτι άλλο, μια άλλη πλευρά. Την πλευρά εκείνη που λέγει ο Απόστολος: «Και όσοι θα θελήσουν να ζήσουν την ευσεβή ζωή, αυτοί θα διωχθούν».

      Αλλά τίθεται εύλογο το ερώτημα: «Γιατί; Ποιον πειράζουν; Γιατί να διωχθούν; Και γιατί να αποτελεί κριτήριον της ευσεβείας των ο διωγμός; Και, αν θέλετε, και της γνησιότητός των. Αν δηλαδή πραγματικά έχουν μίαν γνησιότητα ευσεβείας. Γιατί απλούστατα πίσω από εκείνους που τον διώκουν, πίσω από τους πειρασμούς είναι ο μεγάλος εχθρός, ο μέγας αντίπαλος, ο διάβολος. Ο διάβολος δεν αγαπά τον Χριστόν. Είναι ο αντίπαλος του Χριστού. Όταν ο Χριστός ήλθε εις τον κόσμον, ο διάβολος Τον κοίταξε κι αναρωτήθηκε: «Ποιος τάχα να είναι Αυτός, βλέπω πολλή αγιότητα εις Αυτόν, Ποιος να είναι;». Άκουσε στην βάπτιση: «Συ είσαι ο Υιός μου ο αγαπητός, σε Σένα έχω ευδοκήσει». «Περίεργο...». Τον καιροφυλακτεί. Τον βλέπει στην έρημον. Νηστεύει. Αμφιβάλλει, ποιος να είναι; Βεβαίως ο διάβολος δεν εγνώριζε το Τριαδικόν του Θεού. Βεβαίως ο διάβολος δεν είχε υποπτευθεί την Ενανθρώπηση του Υιού του Θεού, παρότι πλήθος, πλησμονή υπήρχαν προφητειών στην Παλαιά Διαθήκη. Και ο διάβολος, κατά τον άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό, γνωρίζει την Αγία Γραφή. Αλλά οι προφητείες ήσαν κεκαλυμμένες. Και έπρεπε να ξεγελαστεί ο διάβολος. Αγνοεί λοιπόν ο διάβολος. «Ποιος είναι αυτός;».

     Και όταν ο διάβολος ενικήθηκε, αφού ο ίδιος πήγε να προκαλέσει τον Κύριον, με εκείνον τον τριπλούν πειρασμόν και ξανανικήθηκε οριστικά και συντριπτικά, τουλάχιστον για τον παρόντα χρόνον, για τον παρόντα αιώνα, στον Σταυρό του Χριστού, αλλά ολοτελώς συντριπτικά, όταν θα ξανάρθει ο Χριστός στον κόσμον και τον αναμένει κόλασις αιωνία, αντιλαμβάνεσθε, ο διάβολος βλέπει τον Ιησούν Χριστόν ως φοβερόν του αντίπαλο. Γι'αυτό και ο διάβολος φθονεί και μισεί όλα τα έργα του Θεού και ιδιαιτέρως το έργο του Χριστού επάνω εις την γην.

    Πίσω, λοιπόν, από κάθε διωγμό είναι ο διάβολος. Αλλά και πίσω από τα όργανά του, τους διώκτες, είναι ο διάβολος. Αυτό είναι κάτι πάρα πολύ σπουδαίο, το οποίο αναμφισβήτητα πρέπει να γνωρίσομε. Βέβαια εδώ υπάρχει και μία ψυχολογία του πράγματος. Δεν είναι τελείως ξεκάρφωτο. Ο ευσεβής γίνεται ο στόχος και το αντικείμενον ελέγχου, εκείνου ο οποίος αμαρτάνει ασύστολα. Αν εγώ λέγω την αλήθεια, σου γίνομαι έλεγχος, έστω σιωπηρώς, χωρίς να σου πω τίποτε. Απλώς η παρουσία μου, σε σένα που λες ψέματα. Αν εγώ είμαι αγνός κι εσύ είσαι ανήθικος, η παρουσία μου, η μόνη παρουσία μου, σου γίνεται έλεγχος. Έτσι λοιπόν ο ασεβής δεν μπορεί να δει τον ευσεβή. Ελέγχεται. Πώς να το κάνομε; Υπάρχει συνείδησις. Όσο και αν ζητήσαμε να την καυτηριάσουμε, υπάρχει συνείδησις. Και αφού υπάρχει η συνείδησις, επόμενον είναι αυτή να ελέγχει, έστω και αμυδρά.

    Και πώς η συνείδησις ξυπνά; Μόνον εάν υπάρχει στοιχείον συγκριτικόν. Και εν προκειμένω είναι ο ευσεβής άνθρωπος. Γι'αυτό, θαυμάσια μας λέγει η Σοφία Σολομώντος, μας σκιαγραφεί, αδρογραφεί αυτήν την ψυχολογία των ασεβών μπροστά στον ευσεβή. Και τι λέγουν;  «Ἐνεδρεύσωμεν δὲ τὸν δίκαιον(: Να του στήσομε παγίδα), ὅτι δύσχρηστος ἡμῖν ἐστι(: γιατί μας είναι δυσκολομεταχείριστος) καὶ ἐναντιοῦται τοῖς ἔργοις ἡμῶν(: έρχεται σε αντίθεση- έστω και σιωπηρά, όπως σας είπα- στα έργα μας). Ἐγένετο ἡμῖν εἰς ἔλεγχον ἐννοιῶν ἡμῶν(:Ό,τι συλλαμβάνομε, ό,τι σκεφτόμαστε, ό,τι θέλομε, αυτός μπροστά μας γίνεται έλεγχος ζωντανός). Βαρύς ἐστιν ἡμῖν καί βλεπόμενος(: Είναι βαρύς ακόμα να τον βλέπομε. Δηλαδή και να τον δούμε μόνο… Γιατί; Βαρύς! Γιατί είναι βαρύς, βαρίδι στην συνείδησή των),  ὅτι ἀνόμοιος τοῖς ἄλλοις ὁ βίος αὐτοῦ, καὶ ἐξηλλαγμέναι αἱ τρίβοι αὐτοῦ». Να το αίτιο. «Γιατί είναι», λέγει, «διαφορετικός ο βίος του απ’ τον δικό μας τον βίο και παρηλλαγμέναι αι μέθοδοι της ζωής του. Ζει αλλιώτικα, ζει διαφορετικά. Δεν ζει όπως ζούμε εμείς)». Είναι, λοιπόν, πάρα πολύ ψυχολογικό, πάρα πολύ να αισθάνεται ο ασεβής την παρουσία του ευσεβούς σαν κάτι που τον τσακίζει.

      Δεν έχομε παρά να θυμηθούμε, αγαπητοί μου, πολλές, πάρα πολλές τέτοιες περιπτώσεις, ιστορικές περιπτώσεις, που βεβαιώνουν αυτήν την πραγματικότητα. Γιατί ο Κάιν εφόνευσε τον Άβελ; Τι ήταν εκείνο που τον έκανε μέσα του να υποφέρει; Διότι είδε τον αδελφό του να στέκεται με ευσέβεια και να αποδέχεται την ευσέβειά του ο Θεός. Αυτό τον έκανε να μην μπορεί μέσα του να αισθανθεί καλά. Εκινήθη από φθόνο και έφθασε εις το σημείο να φονεύσει με δόλο τον αδελφό του. Θυμηθείτε, ακόμη, τον Ιωσήφ. Γιατί τον εφθόνησαν τα αδέλφια του; Έφθασαν να θέλουν να τον σκοτώσουν. Τον επώλησαν! Γιατί δεν μπορούσαν να ανεχθούν την αρετή του Ιωσήφ. Υπάρχει ένα χωρίον εκεί εις το βιβλίον της Γενέσεως, που λέγει ότι κάτι κάνανε μεταξύ τους, άσχημο, πονηρό. Ίσως καμία ανήθικη πράξη να κάνανε μεταξύ τους. Ίσως. Κάπως έτσι φαίνεται το πράγμα να είναι. Και ο Ιωσήφ το αντελήφθη. Και πήγε και το είπε στον πατέρα του τον Ιακώβ. Ε, αυτό στάθηκε η πρώτη αφορμή. Και μετά και μερικές άλλες. Δεν ησθάνοντο καλά με την παρουσία του Ιωσήφ.

      Αλλά θυμηθείτε ακόμη, αγαπητοί μου, τον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Πώς ελέγχει τον Ηρώδη. Η Ηρωδιάς, εκείνη η μοιχαλίδα γυναίκα, που άφησε τον άνδρα της για να πάρει τον αδελφό του ανδρός της, αυτή η φοβερή γυναίκα, πόσο άσχημα ησθάνετο! Σκεφθείτε ότι μπορούσε να επωφεληθεί πολλά, που ο ανόητος Ηρώδης, ο δεύτερος σύζυγός της, έφθασε, μπροστά στον χορό της κόρης του, που δεν ήταν κόρη του, ανιψιά του ήταν, κόρη του αδελφού του, γιατί με αυτόν είχε γεννηθεί η Σαλώμη, έφθασε, αγαπητοί μου, να πει: «Δίνω το μισό μου βασίλειο!». Και το πάθος του μίσους και της κακίας μες στην ψυχή της Ηρωδιάδος, έφθασε στο σημείο να μην ζητήσει ούτε μία δραχμή. Αλλά τι; Μόνο το κεφάλι του Ιωάννου «ἐπί πινάκι»· μέσα σε ένα πιάτο! Βλέπετε ο έλεγχος τι φοβερό πράγμα είναι; Γιατί; Γιατί ο Ιωάννης έλεγε: «Οὐκ ἔξεστί σοι ἔχειν τὴν γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ σου». «Δεν σου επιτρέπεται να έχεις την γυναίκα του αδελφού σου».  

     Αλλά, ο Κύριος δεν έπεσε θύμα αυτών των Φαρισαίων; Δεν μας λέγει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης ότι «διά φθόνον παρέδωκαν αὐτόν;». Οι Ιουδαίοι δεν εδίωκον διαρκώς τους Αποστόλους και τους Χριστιανούς, διότι δεν ησθάνοντο καλά; Και μάλιστα και στον εθνικόν κόσμον. Έξω δηλαδή από τα όρια της Ιερουσαλήμ, έξω από τα όρια της Ιουδαίας. Δεν εδίωκον τους Χριστιανούς; Διότι έβλεπαν τους ειδωλολάτρας να γίνονται χριστιανοί και εζήλευαν φοβερά και ησθάνοντο άσχημα, ησθάνοντο μειονεκτικά. Οι ειδωλολάτραι κατόπιν δεν θα διώξουν τους Χριστιανούς;

     Αλλά η Ιστορία συνεχίζει και θα συνεχίζει μέσα στους αιώνες. Είτε ομαδικούς έχομε διωγμούς, είτε ατομικούς διωγμούς. Και αν θέλετε, και στην καθημερινότητα συμβαίνουν αυτά. Μήπως μία ευσεβής γυναίκα, σύζυγος, δεν μπορεί να υφίσταται τα πάνδεινα από έναν σύζυγο ασεβή; Και το αντίστροφο. Μήπως, σ’ αυτό το ίδιο το σχολείο, δεν μπορεί να υπάρχει ένας μαθητής ευσεβής και οι άλλοι να τον διώκουν με κάθε τρόπο και να τον προγκίζουν, μόνο και μόνο γιατί είναι ευσεβής και χριστιανός; Και τόσα και τόσα και τόσα. Καθημερινά.

     Αγαπητοί μου, το πώς διώκουν; Ένα φοβερό όπλο στα χέρια του διαβόλου είναι η ειρωνεία. Όταν ειρωνεύεται ο διώκτης. Η ειρωνεία είναι διωγμός. Τσακίζει κόκαλα. Είναι φοβερό πράγμα η ειρωνεία, φοβερό πράγμα είναι. Έχετε προσέξει ότι πάρα πολλοί χριστιανοί μας δεν μπορούν να αντέξουν την ειρωνεία, η οποία μπορεί να στραφεί εναντίον των;

    Ακόμη είναι το να σε γελοιοποιήσει ο άλλος. Πολλές φορές συμβαίνει αυτό. Η καταπίεσις. Ένας παραγκωνισμός, μία διαβολή, μια συκοφαντία. Όλα αυτά είναι διωγμοί. Θέλετε; Και το μαρτύριον του σώματος. Και αυτός ο θάνατος. Κάποτε, μαρτύριον συνειδήσεως, κάποτε μαρτύριον σώματος. Και αυτός ο θάνατος. Όλα αυτά είναι τρόποι με τους οποίους οι διώκται διώκουν.

      Πώς μπορούμε να σταθούμε μπροστά σ’ αυτήν την πραγματικότητα; Διότι όταν πρέπει να είμαι χριστιανός και μου λέγει ο λόγος του Θεού ότι δεν είναι δυνατόν να είμαι χριστιανός, εάν δεν περάσω από το καμίνι των διωγμών, πώς πρέπει να σταθώ; Τι πρέπει να κάνω; Όταν γνωρίζομε ότι ο διωγμός αποτελεί στοιχείο της ζωής του πνευματικού ανθρώπου, λαμβάνομε τα μέτρα μας. Διότι ένα όπλο του διαβόλου είναι ο αιφνιδιασμός. Νομίζουν πάρα πολλοί χριστιανοί μας ότι η ζωή του Χριστιανού είναι ανθόσπαρτη. Είναι μία ζωή γεμάτη από ευλογίες και ευτυχίες. Πολλές φορές ο Θεός, στην αρχή του πνευματικού βίου, ακριβώς για να αφήσει να δυναμώσει λίγο ο άνθρωπος, να μην πέσει, του δίνει πολλές τέτοιες ευλογίες, από υλικά αγαθά και από επιτυχίες. Όταν αρχίζει να ωριμάζει πνευματικά, τότε αρχίζουν οι πειρασμοί. Τότε αρχίζει η επίθεσις του σατανά. Η επίθεσις του σατανά… Είναι φοβερό. Αυτό πρέπει να το ξέρομε. Πρέπει να το έχομε συνειδητοποιημένο.

     Γι'αυτό και ο Κύριος είπε: «Μακάριοι οἱ δεδιωγμένοι ἕνεκεν δικαιοσύνης». Δικαιοσύνη θα πει, εν ευρεία εννοία, θα πει αγιότης, θα πει αρετή. «Ευτυχισμένοι εκείνοι οι οποίοι διώκονται ένεκα της αγιότητός των».  «Ὃτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν». Α, ώστε λοιπόν είμαι ευτυχής αν με διώξουν. Αυτό πρέπει να το συνειδητοποιήσω. «Μακάριοί ἐστε ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς καὶ διώξωσι καὶ εἴπωσι πᾶν πονηρὸν ῥῆμα καθ᾿ ὑμῶν ψευδόμενοι ἕνεκεν ἐμοῦ». «Ευτυχισμένοι θα είσαστε όταν σας ονειδίσουν». Είδατε ο ονειδισμός; «Και όταν σας διώξουν και πουν εναντίον σας κάθε πονηρή κουβέντα», εννοείται, «ψευδόμενοι», δηλαδή συκοφαντική, σας βγάλουν ρετσινιές και σας πουν ότι είσαστε τέτοιοι και τέτοιοι. Αλλά προσέξτε. Όπως λέγει ο Απόστολος Πέτρος, όχι αν κάποιος πάσχει σαν φονιάς ή σαν κλέφτης. Αλλά μόνο γιατί είναι Χριστιανός. Μόνο γιατί είναι Χριστιανός. Μόνο και μόνο γι’ αυτό τα τραβάει όλα αυτά. «Χαίρετε», λέγει ο Κύριος, «καὶ ἀγαλλιᾶσθε, ὅτι ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρανοῖς· οὕτω γὰρ ἐδίωξαν τοὺς προφήτας τοὺς πρὸ ὑμῶν». Γιατί κατά παρόμοιο τρόπο εδίωξαν και τους προφήτας που έζησαν πιο μπροστά από εσάς. Αυτό πρέπει να το ξέρομε. Πρέπει, λοιπόν, να συνειδητοποιήσομε ότι είναι στοιχείο που θα το ζήσομε. Να το πάρομε απόφαση. Ένας που ξεκινάει για πνευματική ζωή, πρέπει να το πάρει απόφαση.

     Δεύτερον. Πρέπει να έχει υπομονή και επιμονή. Ο διάβολος έχει επιμονή στο κακό. Υπομονή όμως δεν έχει. Γι'αυτό πολλές φορές, όταν δει την υπομονή του ευσεβούς, αυτός, ας μου επιτραπεί να το πω με μια λαϊκή έκφραση, «σκάει». Και πολλές φορές σκάει και το όργανό του, ο κακός άνθρωπος. Όταν δει την υπομονή του ευσεβούς. Γι'αυτό λέγει ο Κύριος: «Ὁ ὑπομείνας εἰς τέλος, οὗτος σωθήσεται». « Αυτός που θα υπομείνει έως το τέλος, αυτός θα σωθεί». «Και ἐν τῇ ὑπομονῇ ὑμῶν κτήσασθε τάς ψυχάς ὑμῶν». «Κερδίστε τις ψυχές σας στην υπομονή σας».

    Ένα τρίτον. Ο ευσεβής άνθρωπος, παντού και πάντα και ιδιαίτερα στους πειρασμούς, προσεύχεται. Ο Κύριος είπε: «Προσεύχεσθε, ἵνα μὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν». «Προσευχηθείτε πριν μπείτε στον πειρασμό. Και αν μπείτε στον πειρασμό, πάλι να προσεύχεστε. Παντού και πάντα να προσεύχεστε. Είναι όπλο πολύ φοβερό εναντίον του εχθρού».

     Τέταρτον. Είδατε τι ακριβώς είπε ο Κύριος: «Οὕτω γὰρ ἐδίωξαν τοὺς πρὸ ὑμῶν προφήτας». Ότι εδίωξαν τους πιο μπροστά από σας προφήτας; Δηλαδή τι σημαίνει αυτό; Ε, αγαπητοί μου, δεν είμαστε μόνοι μας. Αν το θέλετε, η ιστορία του Χριστιανισμού έχει να παρουσιάσει μέχρι σήμερα εκατομμύρια μάρτυρες.Εκατομμύρια μάρτυρες… Ο Κύριος γνωρίζει τον αριθμόν. Βγάζουν από στατιστικές κάποια νούμερα. Αλλά εγώ θα σας έλεγα, ο Κύριος ξέρει τον αριθμόν. Και μέχρι τέλους της Ιστορίας, πόσοι ακόμη θα μαρτυρήσουν για το όνομα του Χριστού. Αν είμαστε κι εμείς ανάμεσα σ’ αυτούς… Βέβαια τιμή. Αλλά για να αποκτήσει κανείς την τιμή, πρέπει να κοπιάσει, πρέπει να ιδρώσει, πρέπει να σταθεί σωστά.  Πρέπει να δώσει και το αίμα του ενδεχομένως. Γι'αυτό λοιπόν τον λόγο θα πρέπει να μάθομε ότι το παράδειγμα των αγίων και των μαρτύρων πρέπει να είναι μπροστά μας.

      Ο Απόστολος Παύλος που σημειώνει αυτά στον Τιμόθεο και του λέγει: «Και συ, Τιμόθεε, θα διωχθείς». Και πράγματι εδιώχθη. Και μάλιστα εφονεύθη με λιθοβολισμό. Τον σκότωσαν στην Έφεσον. Που είχε ελέγξει μία παρανομία που είχε γίνει· ένα είδος καρναβάλου, θα λέγαμε. Και ξέρετε σήμερα, αρχή του Τριωδίου, αντί που είναι μία προφωνήσιμος περίοδος, δηλαδή έρχεται να προαναγγείλει την ερχομένη Σαρακοστή, τον ερχόμενο αγώνα, το ερχόμενο στάδιο, κι έρχεται να προετοιμάσει σιγά σιγά, κι εμείς κάνομε το ακριβώς αντίθετο. Ετοιμαζόμαστε σε ξεφαντώματα αμαρτωλά. Κάτι τέτοιο λοιπόν είχε ελέγξει ο άγιος Τιμόθεος, που τελικά λιθοβολήθηκε. Αλλά τι του λέγει ο Απόστολος Παύλος; «Σὺ δὲ μένε ἐν οἷς ἔμαθες καὶ ἐπιστώθης, εἰδὼς παρὰ τίνος ἔμαθες». «Να μένεις σταθερός σε εκείνα τα οποία έχεις μάθει, ξέροντας από ποιον τα έμαθες». Δηλαδή από εμένα τον Παύλο. Έτσι θα μπορούσαν να πουν οι άγιοι: «Σταθείτε επόμενοι Χριστιανοί. Εμείς οι προηγούμενοι Χριστιανοί σταθήκαμε. Δείτε εμάς. Δείτε το παράδειγμά μας». «Ἒχοντες», λέει ο Απόστολος Παύλος στην προς Εβραίους, «νέφος μαρτύρων, ὄγκον μέγα», μεγάλο νέφος μαρτύρων, πλήθος μάρτυρες». Όλοι αυτοί μας καλούν να ακολουθούμε το παράδειγμά τους.

    Είναι και η άλλη πλευρά όμως αν το θέλετε. Είναι το κακό τέλος των διωκτών. Έχει μάι απαράμιλλη εικόνα ο Ιερός Χρυσόστομος, όταν λέγει ότι: «Ποῦ οἱ Νέρωνες; Ποῦ οἱ Διοκλητιανοί; Ποῦ τα τήγανα; Ποῦ τὰ ὄργανα μαρτυρίου; Τὰ πάντα σεσίγηνται. Ἡ δὲ Ἐκκλησία λάμπει ὑπὲρ τὸν ἥλιον». Αυτό είναι το μέλλον, αυτή είναι η τύχη, αυτή είναι η μοίρα των διωκτών. Γι'αυτό λέγει και ο Απόστολος Παύλος, αγαπητοί μου: «Πονηροὶ δὲ ἄνθρωποι καὶ γόητες προκόψουσιν ἐπὶ τὸ χεῖρον, πλανῶντες καὶ πλανώμενοι». Αυτό είναι το μέλλον των κακών ανθρώπων και των διωκτών.

    Αλλά τέλος, είναι και η γνώσις της Αγίας Γραφής. Λέει στον Τιμόθεο ο Απόστολος Παύλος: «Καὶ ὅτι ἀπὸ βρέφους τὰ ἱερὰ γράμματα οἶδας, τὰ δυνάμενά σε σοφίσαι εἰς σωτηρίαν διὰ πίστεως τῆς ἐν Χριστῷ ᾽Ιησοῦ». «Τά δυνάμενά σε σοφίσαι». «Να σε κάνουν σοφό τα γράμματα του Θεού, τα λόγια του Θεού». Η Αγία Γραφή. Πρέπει να μελετούμε. Πρέπει να εντρυφούμε. Είναι γνωστό το μυστικό του Μεγάλου Αλεξάνδρου που τον έκανε γενναίο και νικητή. Ξέρετε ποιο είναι. Είχε κάτω από το μαξιλάρι του και διάβαζε κάθε μέρα την Ιλιάδα, το βιβλίο των ηρώων. Και ενεπνέετο από την Ιλιάδα και έγινε ο Μέγας Αλέξανδρος. Αγαπητοί μου, εμείς έχομε κάτι πολύ πέρα από την Ιλιάδα. Έχομε το βιβλίο των αγίων. Και το βιβλίο του Θεού. Ζώντος Θεού, που ενισχύει και δυναμώνει τον κάθε πιστό στον αγώνα. Ο ίδιος ο Κύριος λέγει: «Εἰ ἐμὲ ἐδίωξαν, καὶ ὑμᾶς διώξουσιν». «Εάν εμένα με εδίωξαν, και εσάς θα διώξουν». Τι κι αν; Τον έφθασαν μέχρι τον Σταυρό. Τι κι αν; Ανεστήθη ο Χριστός. Κι εμείς θα αναστηθούμε. Ναι, αγαπητοί μου, κι εμείς θα αναστηθούμε. Όπως λέγει ο Απόστολος Πέτρος στην πρώτη του επιστολή: «Ἀγαπητοί», λέγει, «μὴ ξενίζεσθε(:μην παραξενεύεστε) τῇ ἐν ὑμῖν πυρώσει(: για την πύρωση του πειρασμού που υπάρχει μέσα σας) πρὸς πειρασμὸν ὑμῖν γινομένῃ, ὡς ξένου ὑμῖν συμβαίνοντος(:σαν κάτι το ξένο, το άλλο, το αλλότριο, το παράξενο, που σας συμβαίνει ο πειρασμός) ἀλλὰ καθὸ κοινωνεῖτε τοῖς τοῦ Χριστοῦ παθήμασι (:όπως γίνεστε κοινωνοί των παθημάτων του Χριστού), χαίρετε(:να έχετε χαρά), ἵνα καὶ ἐν τῇ ἀποκαλύψει τῆς δόξης αὐτοῦ χαρῆτε ἀγαλλιώμενοι(: και όταν θα αποκαλυφθεί η δόξα Του, θα χαρείτε κι εσείς, γιατί κι εσείς θα δοξαστείτε). Εἰ ὀνειδίζεσθε(: εάν σας ειρωνεύονται) ἐν ὀνόματι Χριστοῦ(:γιατί είστε Χριστιανοί), μακάριοι(:ευτυχισμένοι), ὅτι τὸ τῆς δόξης καὶ δυνάμεως καὶ τὸ τοῦ Θεοῦ Πνεῦμα ἐφ' ὑμᾶς ἀναπαύεται(: γιατί εσείς έχετε το Πνεύμα του Θεού μέσα σας)». «Γι'αυτό σας κοροϊδεύει ο κόσμος. Γιατί ο κόσμος δεν έχει το Πνεύμα του Θεού αλλά το πονηρό πνεύμα».

     Λέει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης ότι «ὁ κόσμος ὅλος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται». «Μέσα στο πνεύμα του σατανά κείται όλος ο κόσμος». Εν εννοία πάντοτε ηθική. Αν λοιπόν ο κόσμος μας διώκει, σημαίνει ότι αναπαύεται σε μας το Πνεύμα του Θεού. Τι χρειάζεται; Ω τι χρειάζεται! Ανδρεία! Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν την ανδρεία μία από τις τέσσερις μεγάλες αρετές. Και οι Πατέρες της Εκκλησίας μας θεωρούν την ανδρεία μία μεγάλη αρετή. Και αναφέρεται και στον νου και στην καρδιά αλλά προπαντός στην βούληση. Αγαπητοί μου, η ανδρεία είναι σπουδαία αρετή. Αυτή που μας λείπει. Γι'αυτό θα σημειώσει στον Τιμόθεο ο Απόστολος Παύλος: «Οὐ γὰρ ἔδωκεν ἡμῖν ὁ Θεὸς Πνεῦμα δειλίας, ἀλλὰ δυνάμεως καὶ ἀγάπης καὶ σωφρονισμοῦ». «Δεν μας έχει δώσει ο Θεός πνεύμα δειλίας αλλά μας έχει δώσει πνεύμα δυνάμεως». Και συνεπώς αυτήν την δύναμη που μας δίνει το Πνεύμα το δικό Του, πρέπει να την αξιοποιήσομε. Και πρέπει να σταθούμε. Μην μας πυρώνει λοιπόν, ο πειρασμός και λέμε «γιατί και πώς». Απλούστατα, αδελφέ, από την στιγμή που ανέλαβες να γίνεις Χριστιανός, πάρε το είδηση· θα μπεις στον χώρο των δοκιμασιών, του πειρασμού και των διωγμών.

219η ομιλία στην κατηγορία
« Ὁμιλίαι Κυριακῶν ».

► Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίαι Κυριακῶν " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://drive.google.com/file/d/1EiDp29JkRk7OQUNh2N_NVeJL2TTZ-FsY/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40ru7w20Jp2hDAJjA7k7mq_z

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%E1%BD%89%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CE%B9%20%CE%9A%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%E1%BF%B6%CE%BD.?m=1

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Τί είναι η πνευματική ζωή;

Η παρουσία σας, αγαπητοί μου – τόσο πλήθος λαού – ειλικρινά μας συγκινεί, όταν σεις ζητάτε να ξεκινήσετε με μίαν αγιαστικήν πράξιν τη μελέτη του Λόγου του Θεού μέσα στη χρονιά που έρχεται. Βεβαίως, το να επιδιώξουμε να μελετήσουμε τον Λόγο του Θεού, όπως ελέγαμε και το πρωί, είναι εκτάκτως σημαντικό και σπουδαίο. Αλλά τίθεται όμως ένα ερώτημα: τι θέλομε να επιδιώξουμε όταν μελετούμε τον Λόγο του Θεού;

Η απάντησις είναι ότι πρέπει να αναπτύξουμε την πνευματική ζωή. Συνεπώς, η μελέτη του λόγου του Θεού δεν είναι ένας σκοπός, αλλά είναι ένα μέσον για να αναπτυχθεί αυτή η πνευματική ζωή. Αλλά όπως θα δούμε στη συνέχεια, και αυτή η ιδία η πνευματική ζωή δεν αποτελεί αυτοσκοπόν. Και αυτή, δηλαδή, δεν είναι ένας σκοπός, αλλά είναι ένα μέσον, είναι ένας δρόμος, ένας  τρόπος για να συναντήσομε τον Ιησού Χριστόν, να έχομε την Αιωνία Κοινωνία μαζί Του, αυτό που το λέμε: να θεωθούμε. Να δούμε δηλαδή το πρόσωπον του Ιησού Χριστού. Το λέγει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, όλα αυτά που σας είπα ή θα σας πω, με τα εξής πολύ σύντομα και απλά λόγια:

Είναι στην πρώτη του επιστολή, ότι: Τεκνία, οὕπω ἐφανερώθη τί ἐσόμεθα. Ακόμη, λέγει, δεν φανερώθηκε τι θα γίνουμε, αλλά γνωρίζουμε, είδαμε ότι ὅμοιοι αὐτῷ ἐσόμεθα, ὅτι ὀψόμεθα αὐτὸν καθώς ἐστι. Θα είμεθα όμοιοι με εκείνον, τον Ιησού Χριστόν, γιατί θα τον δούμε όπως είναι. Και ὁ ἔχων τὴν ἐλπίδα ταύτην –και αυτός που έχει αυτή την ελπίδα– ἁγνίζει ἑαυτόν, καθὼς ἐκεῖνος ἁγνός ἐστιν. Δηλαδή, θα δούμε το πρόσωπο του Χριστού όπως είναι, αλλά για να τον δούμε πρέπει να αγνίσομε τον εαυτόν μας, όπως εκείνος, λέγει, είναι αγνός. Πώς είναι δυνατόν να είμαι όμοιος με Εκείνον μόνο εις το να ίδω την δόξαν Του, έχοντας κι εγώ την δόξαν, αν ταυτοχρόνως δεν έχω και την αγνότητα του Χριστού, την καθαρότητα του Χριστού, ώστε λοιπόν η αγνότητα, η καθαρότητα, που είναι η πνευματική ζωή, είναι ο τρόπος, είναι το μέσον δια να ίδω τον Ιησού Χριστόν ώστε… θα τα ξαναπώ άλλη μία φορά.

Ο σκοπός της μελέτης μας, που θα κάνουμε είτε κατ’ ιδίαν στο σπίτι μας είτε σε κοινούς κύκλους είτε κήρυγμα θα ακούγεται ό,τι είναι, αποσκοπεί στο να αναπτυχθεί η πνευματική ζωή. Να γίνουμε καινούριοι άνθρωποι, να αναγεννηθούμε, να ανακαινισθούμε· αλλά και αυτό δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά αποβλέπει εις το να ίδωμεν το πρόσωπον του Ιησού Χριστού, να συναντήσομε τον Χριστό, να έχομε Κοινωνία μαζί Του εις τους αιώνας των αιώνων.

Κάποτε ο Κύριος ερωτήθηκε: Κύριε, εί πολλοί οἱ σωζόμενοι; Κύριε, είναι πολλοί αυτοί που θα σωθούν; Ο Κύριος δεν απήντησε με αριθμόν, εάν θα είναι λίγοι ή πολλοί, αλλά είπε τον τρόπο της σωτηρίας, και είπε: Ἀγωνίζεσθε εἰσελθεῖν διὰ τῆς στενῆς πύλης· ὅτι πολλοί, λέγω ὑμῖν, ζητήσουσιν εἰσελθεῖν καὶ οὐκ ἰσχύσουσιν. Ο Κύριος εδώ παρουσιάζει δύο όψεις του θέματος, δύο όψεις της σωτηρίας ή της μη σωτηρίας. Και η μία δηλαδή είναι η σωστή όψις, η άλλη είναι η λανθασμένη όψις· και μας καλεί να προσέξουμε να διαλέξομε όχι τη λανθασμένη φυσικά, αλλά τη σωστή όψη. Ποια είναι; Ἀγωνίζεσθε εἰσελθεῖν διὰ τῆς στενῆς πύλης. Αυτή η φράση του Κυρίου, θα μπορούσαμε να την πούμε με άλλα λόγια: αγωνισθείτε – που έχει το στοιχείον του αγώνος – να γίνετε πνευματικοί άνθρωποι, να ζήσετε πνευματική ζωή διά του αγώνος. Η άλλη όψις είναι ότι πολλοί θα ζητήσουν να μπουν, άλλα πού; Στη Βασιλεία του Θεού· αλλά δεν θα μπορέσουν. Είναι δυνατόν κανείς να ζητήσει και να μην μπορέσει; Εάν θα ρωτούσαμε τον οποιονδήποτε άνθρωπον: θα ήθελες να εισέλθεις στη Βασιλεία του Θεού; Θα σου πει: βεβαίως. Θα το θεωρούσες πολύ σπουδαίο αυτό; Θα απαντούσε: αναμφισβήτητα, κορυφαίον. Και όμως, αγαπητοί μου, ενώ έτσι το θέτει το θέμα, τελικά να μην εισέλθει στη Βασιλεία του Θεού. Αυτός είναι ο Λόγος του Κυρίου· πολλοί, και κοιτάξτε, πολλοί, ποπό, πολλοί θα ζητήσουν να μπουν στη Βασιλεία του Θεού αλλά δεν θα μπορέσουν. Τι είναι εκείνο που τους κάνει να μην μπορέσουν; Γιατί δεν θα έχουν ζήσει την πνευματική ζωή. Στα ίδια λόγια παρακάτω λέγει: Οὐ πᾶς ὁ λέγων μοι Κύριε Κύριε, εἰσελεύσεται εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. Θα μου πουν πολλοί: Κύριε δεν φάγαμε μαζί σου; Δεν ήπιαμε μαζί σου; Δεν ακούσαμε το κήρυγμά σου στις πλατείες μας; Θα σας πω, θα τους πω: δεν σας ξέρω. Που σημαίνει, αγαπητοί, ότι εις αυτούς τους πολλούς, παρά την επιθυμία τους, δεν ανεπτύχθη πνευματική ζωή, ή ανεπτύχθη μία πνευματική ζωή κατ’ επίφασιν.  Νόμισαν ότι ανέπτυξαν πνευματική ζωή. Νόμισαν· και ξέρετε τι οικτρή πλάνη είναι αυτή; Ξέρετε, στο τέλος της ζωής σου να δεις ότι διάλεξες λανθασμένο δρόμο; Τι να κάνεις πια· είναι φοβερό· όταν βρεθείς στη φοβερή εκείνη τρομακτική πραγματικότητα… Ποια πραγματικότητα; Ότι για σένα δεν υπάρχει Βασιλεία του Θεού· αληθινός οδυρμός είναι. Για να αποφύγουμε όμως εμείς αυτήν την πλάνη θα πρέπει να τονίσουμε αυτές τις δύο όψεις, την μίαν όψι που είναι ποια θεωρείται πνευματική ζωή αλλά δεν είναι, και τι είναι πραγματικά πνευματική ζωή. Γι’ αυτό σας καλώ την προσοχή, για να δούμε και να ωφεληθούμε.

Τι δεν είναι πνευματική ζωή:

Πρώτον, πολλές φορές σε εκείνους που μαθαίνουν γράμματα ή ασχολούνται με τα γράμματα, με την ποίηση, με τη λογοτεχνία, ή ακόμη εκείνοι που μετέρχονται τις καλές τέχνες, τη ζωγραφική, τη γλυπτική, τη μουσική, αυτοί λέγονται πνευματικοί άνθρωποι, και όλες οι κινήσεις που γίνονται γύρω από τέτοιες εκδηλώσεις καλών τεχνών ή πολιτιστικές εκδηλώσεις, θεωρούνται ότι είναι πνευματικές κινήσεις – προσέξτε αυτό το σημείο γιατί στην εποχή μας – δεν ξέρω γιατί, απλώς λέγω τι συμβαίνει – υπάρχει ένας πληθωρισμός, μια πληθωρικότητα πολιτιστικών εκδηλώσεων. Βέβαια, περιττό να σας πω ότι στο βάθος ούτε καν πολιτιστικές εκδηλώσεις είναι, απλώς είναι ένα γλεντοκόπημα· στην πραγματικότητα δεν είναι ούτε καν πολιτιστικές εκδηλώσεις αλλά εν τοιαύτη περιπτώσει έτσι τις ονομάζουν και θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ότι είναι πνευματικές εκδηλώσεις· και πολλοί άνθρωποι που ασχολούνται με αυτές τις πνευματικές εκδηλώσεις, πολιτιστικές, να θεωρούν και ότι είναι ανώτεροι άνθρωποι, ότι πράγματι έχουνε μία πνευματική ζωή, ή συντελούν στην ανάπτυξη της πνευματικής ζωής του τόπου. Περιττό να σας πω ότι αυτό δεν έχει καμία σχέση με την πνευματική ζωή.

Δεύτερον, είναι η τυπολατρία. Πάρα πολλοί άνθρωποι μένουν σε ένα σχήμα ευσεβείας. Νομίζουν ότι αν εκκλησιαστούνε, αν κάνουν το σταυρό τους, εάν πάνε το πρόσφορό τους – και για τα οποία μάλιστα αγωνίζονται πολλάκις να το κάνουν – να κοινωνήσουνε δύο, τρεις φορές τον χρόνο, αλλά η ζωή τους όμως είναι στατική. Δεν έχει καμία προκοπή, μένουν μόνο σ’ αυτά. Αυτοί οι άνθρωποι μένουν σε έναν τύπο, τον οποίον τύπο επειδή πολλοί προσέχουν, μεταβάλλονται σε τυπολάτρες. Ο τύπος είναι σπουδαίος στην πνευματική ζωή, μην το ξεχνούμε, είναι πολύ σπουδαίος ο τύπος. Αλλά δεν πρέπει να μείνουμε ποτέ εις τον τύπον. Ο τύπος είναι ένας φορέας μιας ουσίας. Δεν μπορούμε να δεχθούμε μια ουσία αν δεν έχουμε τον τύπον. Αλλά όμως, αγαπητοί μου, δεν πρέπει να μείνομε εις τον τύπον. Αν μείνω στον τύπο τότε δεν λατρεύω την ουσία που είναι πίσω από τον τύπο, αλλά λατρεύω τον τύπο και γίνομαι τυπολάτρης. Πάρα πολλοί άνθρωποι δυστυχώς απ’ τους χριστιανούς μας είναι εκείνοι οι οποίοι μένουν στην τυπολατρία και έχουν την ψευδαίσθηση ότι ζουν πνευματική ζωή.

Μετά απ’ αυτούς είναι εκείνοι οι οποίοι θα ’θελαν να μένουν στις θεολογικές αναζητήσεις, χωρίς βέβαια έναν βίον ανάλογον πνευματικής ζωής, και ζουν φυσικά ένα κοσμικό φρόνημα. Τους βλέπετε· μελετούν βαθιά θεολογικά βιβλία, μιλάνε για τη θεολογία, ακόμη δίνουν και διαλέξεις θεολογικές, αλλά η ζωή τους όμως δεν είναι πνευματική. Είναι μία ζωή μάλλον κοσμική. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί μπορούν να λέγονται ή από τους άλλους ή αυτοί στον εαυτό τους να το λέγουν, ότι είναι πνευματικοί άνθρωποι. Αλλά είναι μία πλάνη το να νομίζουν ότι είναι πνευματικοί άνθρωποι, ότι έχουν αναπτύξει πνευματική ζωή η οποία τελικά και θα τους σώσει.

Στην εποχή μας έχουμε και τον ηθικιστικόν άνθρωπο, της ανθρωπιάς, θα λέγαμε, και της αξιοπρεπείας. Είναι εκείνος ο οποίος κοιτάζει μερικά – πέντε – πραγματάκια να εφαρμόζει από το Ευαγγέλιο, έχει ένα αίσθημα αξιοπρεπείας, ένα αίσθημα, θα λέγαμε, μιας ανθρωπιάς, μιας αρχοντιάς, θέλει να μην του πουν τίποτε – από εγωισμό εννοείται – να μην του πουν τίποτε που να τον κατηγορήσουν, μη βρουν κανένα ψεγάδι, τίποτα επάνω του, και αυτός και η οικογένειά του, όλα να είναι πολύ σπουδαία, να ’ναι πολύ έτσι αξιοπρεπή· αλλά οι άνθρωποι αυτοί δεν ζούνε τη μυστική ζωή, δεν τη ζουν… ούτε τη μυστηριακή ζωή ούτε τη μυστική ζωή ζουν. Απλώς μένουν σε μία ετικέτα, θα λέγαμε, θρησκευτικότητος· δεν αρνούνται τίποτα από τον Λόγο του Θεού, δεν αρνούνται τίποτα από την Εκκλησία, αλλά μένουν εκείνοι οι άνθρωποι οι στεγνοί. Ούτε αυτό φυσικά είναι πνευματική ζωή.

Ακόμη υπάρχουν εκείνοι οι οποίοι έχουν ένα αίσθημα επαρκείας πνευματικής· δηλαδή, αν ακούσουν πέντε-δέκα πράγματα, πάνε ν’ ακούσουν Λόγο Θεού πέντε, ξέρω ’γώ, ένα, δυο, τρία, πέντε χρόνια, μετά αισθάνονται ότι επήλθε μία πληρότης μέσα τους. Δεν έχουν, δεν αισθάνονται την ανάγκη ν’ ακούσουν κάτι περισσότερο. Ότι αυτά που έμαθαν είναι αρκετά· ότι όλα αυτά μπορούν να τους κάνουν πνευματικούς ανθρώπους και συνεπώς έχουν το αίσθημα μιας πνευματικής επαρκείας. Βέβαια σε αυτούς δημιουργείται ένα στάσιμο, δεν έχουν καμία προκοπή, είναι πολύ φυσικό· αν και πάνω σε αυτό λέγει ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος: στην πνευματική ζωή μηδαμού ίστασθαι, πουθενά δεν πρέπει να σταθείς και να πεις ότι έχω μία πνευματικήν πληρότητα. Δηλαδή οι άνθρωποι αυτοί ζητούν ένα μίνιμουμ χριστιανισμού, και επειδή η εποχή μας έχει μια ιδιαίτερη προτίμηση στα μίνιμουμ, στα μίνι, να το πω έτσι, στα μίνι, όλο μίνι – μίνι θα πει κάτι το μικρό, κάτι το λίγο – έτσι, θέλουν να έχουν και έναν μίνι χριστιανισμόν. Δεν θέλουν κάτι πιο πολύ, είναι εκείνο που λέγουν: μα κι εγώ χριστιανός είμαι αλλά όχι σαν κι εσένα που είσαι υπερβολικός. Αρνούνται την αύξησιν, αρνούνται – προσέξτε γιατί εδώ αγαπητοί μου φοβάμαι μήπως κι ανάμεσά μας υπάρχουν αδελφοί… Αρνούνται την αύξηση· αν δουν κάποιον να ζει πνευματική ζωή με αύξηση, να θέλει να γίνει μοναχός, να θέλει να γίνει κληρικός, να θέλει να, να ζήσει, να κλειστεί και να ζήσει πιο πολύ, λέγουν οι άλλοι, ανησυχούν και λέγουν: για στάσου κι εμείς χριστιανοί είμαστε, όχι δα και έτσι να κάνεις. Είναι χριστιανισμός μίνι – ας το προσέξουμε, είναι πολύ αμαρτία· αυτό βεβαίως δεν είναι πνευματική ζωή.

Ακόμα έχομε μία δραστηριοποίηση της πίστεως. Ξεγελιόμαστε – προσέξτε αυτό το σημείο – εάν δοθεί ένα σύνθημα, Κυριακή απόγευμα θα πάμε να δούμε τους αρρώστους στο νοσοκομείο· την Πέμπτη το απόγευμα θα πάμε στο ορφανοτροφείο· ή θα βγούμε σε πέντε-δέκα σπίτια να τα επισκεφθούμε, να κάνομε μία, θα λέγαμε, ποιμαντική, φιλανθρωπίας, ξέρω ’γώ συμβουλών κλπ. Μέσα σ’ αυτή τη δραστηριοποίηση της πίστεως έχομε την ψευδαίσθηση ότι ήδη έχουμε αναπτύξει πνευματική ζωή. Όχι ότι δεν πρέπει να κάνουμε δράση πνευματική, άλλα εάν μένουμε μόνο σ’ αυτό δεν μπορούμε να μιλάμε και να λέμε ότι έχομε μία πνευματική ζωή.

Άλλοι πάλι εκλογικεύουν την πίστιν· βλέπετε ότι μιλούν πολύ ωραία, θαυμάσια, αλλά μένουν πάντοτε μέσα σε λογικά σχήματα της πίστεως και τίποτε άλλο, και άλλοι παρακάτω άλλα και άλλα πολλά. Υπάρχουν αναρίθμητες μορφές που δίνουν την ψευδαίσθηση, την απάτη ότι πρόκειται περί πνευματικής ζωής.

Αλλά τότε τι είναι πνευματική ζωή;

Θα ήθελα να προσέξουμε, αγαπητοί μου, τι ακριβώς είναι η πνευματική ζωή. Λέγει ο Απόστολος Παύλος: οἱ δὲ τοῦ Χριστοῦ –δηλαδή αυτοί που ανήκουν στον Χριστό, οι άνθρωποι του Χριστού, οι χριστιανοί – τὴν σάρκα ἐσταύρωσαν σὺν τοῖς παθήμασι καὶ ταῖς ἐπιθυμίαις. Σταύρωσαν, λέγει, τη σάρκα τους μαζί με τα πάθη τους, μαζί και με τις επιθυμίες που είναι η αφετηρία των παθών, η γενεσιουργός αιτία των παθών. Εἰ ζῶμεν πνεύματι, πνεύματι καὶ στοιχῶμεν. Εάν ζούμε μέσα στη ζωή του Αγίου Πνεύματος, σύμφωνα με τις επιταγές του Αγίου Πνεύματος και να πολιτευόμεθα. Αυτό, λέγει ο Απόστολος Παύλος, είναι η πνευματική ζωή. Ο Άγιος Ιγνάτιος Αντιοχείας λέγει σε μια του επιστολή: μένητε ἐν Ἰησοῦ Χριστῷ σαρκικῶς καὶ πνευματικῶς. Να μένετε, να είσαστε μέσα στον Ιησού Χριστόν – κοιτάξτε μια διάκριση που κάνει: και σαρκικά και πνευματικά.

Στην πνευματική ζωή συγκαταλέγεται και το σώμα. Θα μου πείτε: πνευματική ζωή είναι και το σώμα – μήπως είναι κάτι αντιφατικό; Όχι δεν είναι αντιφατικό. Μέσα σ’ αυτή την πνευματική ζωή είναι ο όλος άνθρωπος. Για να μη νομίσει λοιπόν κανένας ότι θα εξαιρεθεί η σάρκα επειδή οι Έλληνες διέκριναν, ξεχώριζαν το σώμα, τη σάρκα, την ύλη, από το πνεύμα – γι’ αυτό μιλάει έτσι ο Άγιος Ιγνάτιος. Στην πραγματικότητα, αγαπητοί μου, δεν υπάρχει ξεχώρισμα σαρκός και πνεύματος· είναι ο όλος άνθρωπος. Θα μπορούσαμε λοιπόν να το πούμε αυτό του Αγίου Ιγνατίου έτσι, ο όλος άνθρωπος να μένει μέσα εις τον Ιησούν Χριστόν. Ένας άλλος εκκλησιαστικός συγγραφεύς λέγει: πνευματικῶς καὶ σωματικῶς χριστιανίζειν. Να χριστιανίζομε και πνευματικά και σωματικά. Ο ίδιος λέγει κάτι πολύ ωραίο: ἀνακέκραται τῷ Ἁγίω Πνεύματι ἡ ἑκάστου ψυχὴ, καὶ γέγονεν ἓκαστος τῶν σωζομένων πνευματικός. Αυτή η ανάκρασις – ανακέκραται – αυτή η ανάκρασις, δηλαδή, ας το πούμε, λέμε κρασί – να σας βοηθήσω σ’ αυτό – λέμε κρασί κρασί είναι από το κεράννυμι, που θα πει ανακατεύω· δηλαδή, δώσ’ μου ένα ποτήρι κεκερασμένου οίνου, δώσ’ μου ένα ποτήρι με κρασί που έχει ανακατευτεί με νερό. Και επειδή το λέγανε συγκομμένο, ας το πούμε, δώσ’ μου ένα ποτήρι κεκερασμένου, σιγά σιγά το κεκερασμένο έγινε κρασί. Κρασί, λοιπόν, θα πει κάτι που είναι ανακατεμένο. Έτσι, εκεινού η ύπαρξη που ανακατεύτηκε με το Άγιο Πνεύμα, αυτός λέγεται πνευματικός άνθρωπος. Αυτός που ζυμώθηκε με το Άγιο Πνεύμα, και έτσι, είναι μαζί αυτές οι δυο ουσίες – αλλά φυσικά διακρινόμενες η μια από την άλλη – αυτός λέγεται πνευματικός άνθρωπος· δηλαδή με άλλα λόγια, αν καταλάβατε, ποιος είναι  ο πνευματικός άνθρωπος; Αυτός που έχει το Άγιον Πνεύμα. Αυτός που είναι κάτω από τις επιταγές του Αγίου Πνεύματος, αυτός που έγινε ναός του Αγίου Πνεύματος, αυτός που δεν είναι κάτω από τους φυσικούς νόμους, όπως κάπου αλλού λέγει ο Απόστολος Παύλος και λέγει αυτόν τον άνθρωπον ψυχικόν άνθρωπον, δεν είναι κάτω από τους βιολογικούς νόμους, αλλά κάτω από την παρουσία και την επιταγή και το θέλημα του Αγίου Πνεύματος. Αντιλαμβάνεστε, είναι πολύ σπουδαίο αυτό. Εάν, αγαπητοί μου, στη ζωή μας ολόκληρη δεν καταφέρουμε να αποκτήσουμε το Άγιο Πνεύμα, δεν κάναμε τίποτα απολύτως. Αυτός λοιπόν λέγεται ο πνευματικός άνθρωπος.

Πάρα ταύτα, για να δούμε πώς ακριβώς θα επιτύχω να γίνω πνευματικός άνθρωπος. Διότι, είναι μια κουβέντα να έχω το Άγιο Πνεύμα· πώς μπορώ να έχω το Άγιο Πνεύμα; Είναι πολλά εκείνα που μπορεί να πει κανείς, αλλά μέσα σε τόσο λίγη ώρα τι να πρωτοπεί κανείς. Ωστόσο, ένα γρήγορο, έτσι, ένα γρήγορο διάγραμμα του πράγματος είναι η διαρκής νήψις. Το να ’χομε διαρκή νήψη. Η νήψις, το νη με ήτα και περισπωμένη. Δηλαδή είναι εκείνος ο οποίος μετέρχεται την νήψιν. Νήφει, του ρήματος νήφω. Κατά λέξη το ρήμα νήφω θα πει εγκρατεύομαι από κρασί, και συνεπώς είμαι νηφάλιος. Έχω δηλαδή καθαρό νου. Διότι, αν πιω κρασί, δεν έχω καθαρό νου, έχω ζαλιστεί. Έτσι, αν νήφω, είμαι νηφάλιος. Δηλαδή, αν εγκρατεύομαι από κρασί – αυτό θα πει νήφω – άρα είμαι νηφάλιος, έχω καθαρή σκέψη, καθαρό νου. Ε λοιπόν, αυτή η λέξις υπάρχει και στην Καινή Διαθήκη. Λέγει ο Απόστολος Παύλος στον Τιμόθεο, σὺ δὲ νῆφε ἐν πᾶσι, να νήφεις σε όλα, λέει στον Τιμόθεο ο Απόστολος Παύλος.

Οι Πατέρες, και ιδίως οι λεγόμενοι από αυτή τη λέξη Νηπτικοί Πατέρες – αυτό θα πει νηπτικός. Από το νήφω. Οι νηπτικοί πατέρες ιδιαιτέρως τονίζουν το θέμα της νήψεως. Τι είναι λοιπόν η νήψις; Λέγει ο Άγιος Ησύχιος – προσέξατε, είναι πολύ σπουδαίο αυτό το σημείο, είναι το κλειδί – τι είναι; Φυλακή νοός καὶ καθαρότης καρδίας ὃ ἐστι καὶ λέγεται νήψις. Τι είναι, και ονομάζεται, νήψις; Το φύλαγμα του νου, να μην αφήσω να σκεφθεί κάτι που δεν πρέπει ο νους μου, και η καθαρότητα της καρδιάς μου. Αυτό λέγεται νήψις. Είναι αυτό που είπε ο Κύριος, μακάριοι οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ ὅτι αὐτοί τόν Θεόν ὄψονται. Κοιτάξτε συμφωνία Αγίας Γραφής, αυτό που είπε ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στην πρώτη του επιστολή: μακάριοι οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ· τι είναι η καθαρή καρδιά; Είναι η αγνότης, δηλαδή είναι η πνευματική ζωή. Γιατί αυτοί θα δουν τον Θεό· ὅτι ὀψόμεθα αὐτὸν, λέει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, καθώς ἐστι. Όπως είναι.

Η νήψις είναι μια μέθοδος καθάρσεως· είναι ένας τρόπος δηλαδή να καθαρίσουμε τον εαυτό μας για να φτάσουμε ακριβώς σ’ αυτή τη θέωση. Σ’ αυτή τη συνάντηση με τον Θεό. Σε τούτο θα μας βοηθήσουν πολλά πράγματα. Η μελέτη της Αγίας Γραφής, βεβαίως, η μυστηριακή ζωή, η εξομολόγησις, η Θεία Κοινωνία, αυτά τα πολύ συχνά, η προσευχή, κατ’ εξοχήν η προσευχή, η άσκησις που θα κάνομε, όλα αυτά, αγαπητοί μου, οδηγούν εις την νήψιν. Και εκεί, βεβαίως, και πρέπει να οδηγούν. Ο Άγιος Ησύχιος μας λέγει κάτι πολύ ωραίο, συνεχίζοντας πάνω σ’ αυτό που μας είπε προηγουμένως. Νήψις ἐστι μέθοδος. Μέθοδος, λοιπόν. Είναι ένας τρόπος. Μέθοδος πνευµατική, ἐµπαθῶν νοηµάτων καὶ λόγων καὶ πονηρῶν ἔργων, πάµπαν τὸν ἄνθρωπον, σὺν Θεῷ, ἀπαλλάττουσα. Είναι μια μέθοδος που απαλλάσσει τον άνθρωπο καθ’ ολοκληρίαν από τους πονηρούς λογισμούς, από τις πονηρές, συγγνώμη, από τους εμπαθείς λογισμούς, από τους εμπαθείς λόγους, και από τα πονηρά έργα. Ολότελα τον άνθρωπο τον καθαρίζει αυτή η μέθοδος της νήψεως. Ακόμη, έχει και κάτι άλλο. Δεν έχει μόνο μιαν αρνητική πλευρά, έχει και μία θετική: γνῶσίν τε ἀσφαλῆ Θεοῦ χαρίζεται. Χαρίζει την ασφαλή και βεβαία γνώση του Θεού. Δίδει τα μυστικά της Βασιλείας του Θεού, αποκαλύπτει τα μυστικά της Βασιλείας του Θεού. Υπάρχει τε πάσης εντολής ποιητική, είναι η ποιητική αυτή που σε κάνει να φτιάχνεις, να εφαρμόζεις όλες τις εντολές του Θεού. Όχι, αυτή μ’ αρέσει, εκείνη δεν μ’ αρέσει. Και παντός αγαθού του μέλλοντος αιώνος περιεκτική. Είναι περιεκτική, περιέχει όλα τα αγαθά της μελλούσης ζωής, του μέλλοντος αιώνος. Τούτο και επίβασις θεωρίας. Αυτή η νήψις είναι εκείνη που θα με κάνει να ανεβώ στη θεωρία. Τι θα πει θεωρία· από το βλέπω, θεωρώ, δηλαδή θα ίδω το πρόσωπο του Θεού. Είναι η σκάλα, πράξις, το λέγουν όλοι οι Πατέρες, από τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο, τον Μέγα Αθανάσιο, και τα λοιπά, μέχρι τους Νηπτικούς, όλοι το λέγουν: πράξις επίβασις θεωρίας. Τι είναι η πράξις; Είναι η σκάλα που θα με ανεβάσει στη θεωρία. Τούτω και τας γενικάς τέσσαρας αρετάς εν τω μετόχω αυτής καθ' ημέραν αυξει. Εκείνος που την έχει, αυτή την νήψιν, αποκτάει τέσσερις αρετές, και οι οποίες τέσσερις αρετές κάθε μέρα μεγαλώνουν. Ποιες είναι αυτές; Μας κάνει εντύπωση ότι αυτές τις τέσσερις αρετές, αγαπητοί μου, τις αναφέρουν όλοι οι Πατέρες της Εκκλησίας μας και ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός. Και τις έχουνε πάρει από τους Αρχαίους Έλληνες. Και αυτές οι τέσσερις αρετές είναι εκείνες που γεννούν όλες τις άλλες. Το φαντάζεστε ποιες μπορεί να είναι; Η ανδρεία, η φρόνησις, η σωφροσύνη, και η δικαιοσύνη. Και λέγουν οι Πατέρες, λέγει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ότι από αυτές τις τέσσερις γεννιέται η πίστις, η ελπίς, η αγάπη κι όλες οι άλλες αρετές. Αυτές οι τέσσερις αρετές είναι το θεμέλιο. Τι είναι η ανδρεία; Αναφέρεται στο θυμικόν. Δηλαδή στη βούληση αναφέρεται η ανδρεία. Και δεν είναι παρά, ό,τι λέμε ανδρεία, δηλαδή φρόνημα ανδρείον και η υπομονή· το να αντέχω σε έναν πειρασμό, σε μια δυσκολία, σε οτιδήποτε, στα δεινά της ζωής. Εάν δεν έχω αυτήν την ανδρεία, μαζί με τον Χριστό δεν ανεβαίνω στον Σταυρό. Μαζί με τον Χριστό δεν ακολουθώ τραβώντας τον δικό μου τον Σταυρό. Θα σας έλεγα ότι η αρετή που λείπει από την εποχή μας, ιδίως στις γυναίκες, τις νεότερες γυναίκες, είναι η ανδρεία. Λέγει η Παλαιά Διαθήκη: όποιος βρήκε ανδρεία γυναίκα, βρήκε θησαυρό. Είναι η γυναίκα που θα πει στον άνδρα της: τι φοβάσαι; Δόξα τω Θεώ, θα τα βγάλουμε πέρα. Σε σταμάτησαν από τη δουλειά σου, ή αρρώστησες, ή τούτο ή εκείνο το δυστύχημα, ή έπεσε το σπίτι μας με τον σεισμό, ή ό,τι άλλο· μη φοβάσαι, θα τα βγάλουμε πέρα· ο Θεός βοηθός. Ή μας κυνηγούν γιατί έχομε χριστιανικήν ιδιότητα; Μη φοβάσαι, θα τα βγάλουμε πέρα. Αυτή είναι η ανδρεία. Μαρτύριο χωρίς ανδρεία είναι ουτοπία.

Η δευτέρα αρετή, αγαπητοί μου, είναι η φρόνησις· δηλαδή, είναι στο λογιστικόν, στον νου. Και είναι η σύνεσις και η σοφία. Έχετε δει ότι πολλάκις η Εκκλησία μας εγκωμιάζει κάποιους Αγίους ως σοφούς; Και πολλές φορές οι άνθρωποι αυτοί να μην έχουνε μάθει ούτε γράμματα. Τι είναι ακριβώς αυτή η σοφία; Αυτή η σοφία δεν έχει καμία σχέση με την κοσμική σοφία. Είναι όταν ο νους βρίσκει τρόπους πάντοτε να λέγει και να πράττει το ορθόν. Αυτό λέγεται σοφία· είναι μεγάλο πράγμα ο σοφός και συνετός άνθρωπος.

Η τρίτη είναι η σωφροσύνη, και αναφέρεται εις το συναίσθημα, σ’ αυτά τα τρία μέρη της ψυχής· και εδώ αναφέρεται η αγάπη, η σωφροσύνη με την έννοια της αγνότητος από τα σαρκικά αμαρτήματα, και γενικά η εγκράτεια. Όχι εγκράτεια μόνο στο θέμα των σαρκικών αμαρτημάτων, σ’ οτιδήποτε, σ’ οτιδήποτε.

Και τέλος, η δικαιοσύνη είναι η αρετή η εγκατεσπαρμένη, κατά τους Πατέρες, σε όλες τις άλλες τρεις αρετές.

Έτσι έχομε αυτές τις τέσσερις μεγάλες, θεμελιώδεις αρετές, επί των οποίων στηρίζεται όλο, θα λέγαμε, όλο το ρεπερτόριο των αρετών. Όλη η πνευματική ζωή.

Ένα διάγραμμα μιας πνευματικής, θα λέγαμε, πορείας, μας δίδει ο Άγιος Θεόδωρος ο Εδέσσης. Μας λέγει: πίστις ορθή και ενδιάθετος γεννά τον του Θεού φόβον. Ο δε φόβος του Θεού τήρησιν εντολών ημάς εκδιδάσκει εκ της των εντολών τηρήσεως συνίσταται η πρακτική αρετή, αρχή ούσα της θεωρητικής, τούτων δε καρπός εστίν η απάθεια. Δι’ απαθείας δε γίνεται ημίν η αγάπη, και ο μένων εν τη αγάπη εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ. Δηλαδή· ξεκινάμε από την πίστη την ορθή. Έχει σημασία η ορθή πίστις; Αναμφισβήτητα, διότι ο αιρετικός άνθρωπος ποτέ δεν μπορεί να αναπτύξει πνευματική ζωή. Δηλαδή, δεν μπορεί να ’χει το Πνεύμα το Άγιον. Μην μου πείτε ότι έχουμε δει χιλιαστάς, που τους βλέπετε να ’χουν υπομονή και λοιπά· είναι αρετές που μπορεί να αποκτήσει κανείς – προσέξτε – και με τον Διάβολο.  Ο Διάβολος ξέρετε τι υπομονή έχει, για να σε φτάσει να σε ρίξει; Μεγάλη υπομονή. Ξέρετε τι σοφία έχει ο Διάβολος; Μεγάλη σοφία· αλλά είναι διαβολική. Είναι χωρίς το Πνεύμα του Θεού. Και η υπομονή του, και όλα αυτά που έχει ο Διάβολος, λογίζονται για μια στιγμή αρετές· αλλά αρετές χωρίς τον Θεό, χωρίς το Πνεύμα του Θεού. Μην βλέπετε στους αιρετικούς αρετή. Είναι αρετή, αλλά δεν είναι από τον Θεό. Ή δεν οδηγεί στον Θεό. Ή δεν είναι μέσα στο Πνεύμα του Θεού. Λοιπόν· ορθή πίστις, και ενδιάθετος: από μέσα μου θα πιστεύω και σωστά. Αυτό, λέγει, γεννά τον του Θεού φόβον. Από τη στιγμή που θα πιστέψω, μέσα μου θα γεννηθεί ο φόβος του Θεού. Ο δε φόβος του Θεού τήρησιν εντολών ημάς εκδιδάσκει. Όταν θ’ αρχίσω να έχω τον φόβο του Θεού, θ’ αρχίσω να ρωτώ: τι θέλει ο Θεός από μένα; Θ’ αρχίσω να τηρώ τις εντολές του Θεού. Όταν αρχίσω να τηρώ τις εντολές του Θεού, τότε θ’ αρχίσει να γεννιέται η πρακτική αρετή· δηλαδή, είναι τα έργα, η άσκησις, η πρακτική αρετή. Αλλά η πρακτική αρετή, το τέλος της πρακτικής αρετής, είναι η αρχή της θεωρητικής. Ποια είναι η θεωρητική; Ο άνθρωπος που καθαρίζει την καρδιά του, αγαπητοί μου, αρχίζει να βλέπει· αρχίζει να βλέπει μέσα του· να βλέπει τους άλλους ανθρώπους· να βλέπει την κτήσιν, και να ανάγεται στον Θεό. Θεωρητικός λέγεται, σε μια πρώτη φάση, ο άνθρωπος που αρχίζει να σκέπτεται και να βλέπει τα έργα του Θεού, τόσο μέσα στην ιστορία όσο και μέσα στη φύση, και να τα μελετά. Αυτός λέγεται θεωρητικός άνθρωπος. Αυτό δεν μπορεί να το πετύχει αν δεν καθαρίσει την καρδιά του· είναι αδύνατο να το πετύχει. Θα μου πείτε, ο επιστήμων δεν κάνει το ίδιο πράγμα; Ναι, αλλά δεν μπορεί να έχει καθαρή καρδιά ο επιστήμων – εκτός αν είναι χριστιανός. Δεν έχει καθαρή καρδιά και τελικά δεν θα μπορέσει να συλλάβει τους Λόγους των Όντων. Και πίσω από τους Λόγους των Όντων, τις Αίτιες των Όντων, να βρει τον Λόγον. Αδύνατον. Είναι αυτό που λέει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στο πρώτο κεφάλαιο: ο Λόγος, λέει, ήταν εις τον κόσμο, αλλά δεν τον γνώρισαν οι άνθρωποι. Είναι ακριβώς αυτό. Γιατί – ούτε έγινε δεκτός. Διότι ήταν πονηρά τα έργα τους. Εις τα ίδια ήρθε. Και οι άνθρωποι δεν τον εδέχθησαν, γιατί: ἦν γὰρ πονηρὰ τὰ ἔργα αὐτῶν. Εάν δεν καθαρίσει η καρδιά, δεν καθαρίσει ο νους, είναι αδύνατο να ιδεί κανείς αυτά τα πράγματα. Γι’ αυτό σας είπα: το τέλος της πρακτικής ζωής είναι η αρχή της θεωρητικής ζωής.

Καρπός δε της θεωρητικής ζωής είναι η απάθεια. Τι θα πει απάθεια; Απάθεια, αγαπητοί μου, είναι το α-πάσχω, α-πάσχω· δηλαδή: δεν πάσχω, δεν έχω κάτι, δεν έχω πάθη. Αυτό θα πει απάθεια. Είναι μεγάλο πράγμα να είναι κανείς απαθής. Ξέρετε πόσο δύσκολο πράγμα είναι, να φτάσει κανείς στην απάθεια; Όταν δε, φτάσουμε στην απάθεια, λέγει, τότε γεννιέται μέσα μας η αγάπη. Η αγάπη, ναι. Θα μου πείτε, αγαπούμε; Αγαπούμε. Αλλά αγαπούμε απαθώς ή εμπαθώς; Πρώτα πρώτα αγαπούμε, αγαπητοί μου, συμφεροντολογικά. Δηλαδή εμπαθώς. Ύστερα, αγαπούμε σαρκικά. Δηλαδή εμπαθώς. Όταν βλέπω εγώ έναν άνθρωπο, μπορώ να πω «α, είναι ωραίος άνθρωπος»· γεννιέται μέσα μου κάποιο πάθος; Μπορεί. Τότε, είναι μια αγάπη εμπαθής. Αυτή η αγάπη δεν είναι δυνατόν ποτέ να είναι αγάπη. Είναι μια αγάπη βρόμικη. Έχει πέσει μέσα στη λάσπη. Πρέπει να την καθαρίσω αυτή την αγάπη. Για να τη καθαρίσω, πρέπει να είναι απαθής. Να βγει από έναν άνθρωπο ο οποίος έχει απάθειαν. Μόνο τότε μπορώ να μιλώ για σωστή αγάπη. Ξέρετε λοιπόν, ξανά λέγω, πόσο δύσκολο πράγμα είναι; Ο Χριστός μας είπε να αγαπάμε, αλλά αυτό έχει μεγάλη κλιμάκωση· φυσικά, στην αρχή θα προσφέρομε μιαν αγάπη, η οποία δεν θα είναι καθαρή, θα είναι βρόμικη. Τη δέχεται ο Χριστός, εν όψει ότι θα προβαίνομε διαρκώς σ’ ένα καθάρισμά της. Και όταν προβαίνομε σ’ αυτό το καθάρισμα διά της απαθείας, τότε θα προσφέρομε μίαν αγάπη περισσότερον και περισσότερον ευπρόσδεκτη εις τον Θεό. Και ο μένων εν τη αγάπη, εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ. Κι εκείνος που έχει φτάσει πια σ’ αυτή την αγάπη, την απαθή αγάπη, τότε μένει μες στο Θεό και ο Θεός μένει μέσα σ’ αυτόν. Δηλαδή, πλέον έχουμε αποκτήσει την πνευματική ζωή.

Αυτή είναι η πορεία της πνευματικής ζωής. Ξεκινάμε από την πίστη, από κείνο το «πιστεύω». Πιστεύω είναι τον Ιησούν τον Υιόν του Θεού, που είπε ο Αιθίοπας: πιστεύω ότι ο Ιησούς είναι ο Υιός του Θεού. Από εκεί αρχίζει μετά ο φόβος του Θεού, αρχίζει η τήρηση των εντολών – κάνω μια σύνοψη πάλι – μετά, από κει προχωρούμε στην πρακτική αρετή και στη θεωρητική, από κει πάμε στην απάθεια, από την απάθεια στην αγάπη και πια είμεθα κατ’ ενώπιον του Θεού. Αυτή είναι η πορεία της πνευματικής ζωής.

Ο Απόστολος Παύλος διακρίνει τους ανθρώπους σε τρεις κατηγορίες: στους ψυχικούς, στους σαρκικούς και εις τους πνευματικούς. Φερ’ ειπείν, εις την προς Κορινθίους επιστολήν του, Α’ Κορινθίους 3.1, λέγει: Καὶ ἐγώ, ἀδελφοί, οὐκ ἠδυνήθην ὑμῖν λαλῆσαι ὡς πνευματικοῖς, ἀλλ᾿ ὡς σαρκικοῖς, ὡς νηπίοις ἐν Χριστῷ. Δεν μπόρεσα, λέγει, να σας μιλήσω, έχοντας μπροστά μου πνευματικούς ανθρώπους, δεν μπόρεσα. Αλλά μίλησα απέναντί σας σαν να είχα σαρκικούς ανθρώπους, νήπια εν Χριστώ, νήπια. Δηλαδή, είσαστε μόλις στα πρώτα βήματά σας στην πνευματική ζωή. Βέβαια, θα μου πείτε, για να ’χω τον άντρα τον τέλειον, πρέπει να ξεκινήσω από το νήπιο. Βλέπετε, δεν τους λέγει ότι δεν αξίζετε τίποτα. Τους λέγει «είσαστε νήπια». Αλλά θα αυξηθείτε όμως. Είδατε τι λέγει: ψυχικός, σαρκικός και πνευματικός άνθρωπος. Ποιος είναι ο ψυχικός άνθρωπος; Ο ψυχικός είναι ο άνθρωπος ο οποίος, αγαπητοί μου, είναι κάτω από τους νόμους μόνο της ζωής και της βιολογίας, και τους φυσικούς νόμους, τίποτε άλλο. Είναι ο ζωώδης άνθρωπος. Που σου λέει ότι, αν δεν φάω, δεν θα ζήσω. Που σου λέει, αν βλέπω να περνάν τα χρόνια μου – με συγχωρείτε που θα μιλήσω έτσι – αν βλέπω να περνάνε τα χρόνια μου και να μην έχω γενετήσιες σχέσεις, η ζωή μου χάθηκε· με συγχωρείτε γι’ αυτό που λέγω. Είναι ο ζωώδης άνθρωπος. Είναι, όπως ακριβώς βλέπομε να κυβερνιέται ο άνθρωπος μόνο από τους βιολογικούς νόμους. Τι κρίμα. Ο σαρκικός άνθρωπος είναι αυτός που γνώρισε τις επιταγές του Αγίου Πνεύματος αλλά δεν τις έχει φτασμένες. Γι’ αυτό, δεν τους λέγει τους Κορινθίους ο Απόστολος Παύλος ψυχικούς, γιατί – α, να το ερμηνεύσω – ψυχή, θα πει ζωή· γι’ αυτό είναι ζωικοί άνθρωποι, δηλαδή οι άνθρωποι οι βιολογικοί· αλλά τους λέγει σαρκικούς· ότι ξεκινήσατε να γίνετε πνευματικοί, αλλά ακόμα επικρατεί και ο νόμος της σαρκός· δηλαδή, με άλλα λόγια, δεν είσαστε βέβαια ψυχικοί, αλλά ούτε και πνευματικοί άνθρωποι. Και τέλος, ομιλεί για τους πνευματικούς ανθρώπους. Ο πνευματικός άνθρωπος είναι εκείνος ο οποίος έχει ξεφύγει πια κι από τον ψυχικό κι από τον σαρκικό. Είναι ό,τι λέγαμε σ’ όλη αυτή την ώρα που αναπτύξαμε, αγαπητοί μου, το θέμα αυτό. Πώς θα ξεκινήσουμε όμως, αγαπητοί μου, πώς θα ξεκινήσουμε· εμείς είμεθα σαρκικοί άνθρωποι, δεν είμαστε ψυχικοί· εδώ τώρα που ακούμε τον Λόγο του Θεού, κατά τεκμήριον τουλάχιστον είμεθα ψυχικοί άνθρωποι. Πώς θα ξεκινήσουμε να γίνουμε πνευματικοί άνθρωποι; Πώς θα μπορέσουμε να αυξηθούμε εν Κυρίω; Και να μην είμεθα νήπια; Ποια θα είναι η αφετηρία μας; Θα είναι η αυτογνωσία μας. Θα βάλομε τον εαυτό μας κάτω και θα πούμε: ποιος είμαι. Προσέξτε· ακούσαμε πέντε πραγματάκια σήμερα. Αν αυτά δεν τα δουλέψετε μέσα σας, τότε δεν μπορούμε να καλλιεργήσουμε την αυτογνωσία. Αν τα δουλέψουμε αυτά μέσα μας που πήραμε, και αρχίσουμε να σκεφτόμαστε, γιατί αυτά που ειπώθηκαν αναμφισβήτητα δεν εξαντλούν το θέμα, αλλά τι; Δίνουν μόνο αφορμές, ερεθίσματα· να αρχίσουμε να λέμε για στάσου, ποιος είμαι εγώ; Τι κάνω εγώ; Κι αρχίζω, το υλικό που πήρα να το δουλεύω μέσα μου, ως αυτογνωσία. Να καθρεπτίζω, με άλλα λόγια, τον εαυτόν μου σ’ εκείνα που πήρα, τότε μπορώ να λέγω ότι αρχίζω να έχω μίαν αυτογνωσία. Και όταν κάνω, κάνω επισήμανση του πραγματικού μου εαυτού, τότε θ’ αρχίσω να γίνομαι πνευματικός άνθρωπος. Με όλην εκείνη τη διαδρομή που σας είπα και την πορεία που σας είπα προηγουμένως.

Γι’ αυτό τον λόγο, μη φοβηθούμε, ξέρω· ότι, αν όχι όλοι, πολλοί αδελφοί πρέπει να αισθάνθηκαν μέσα τους πολύ άσχημα με το θέμα αυτό. Κι εγώ αισθάνομαι άσχημα, αγαπητοί μου, όταν σας τα λέγω. Πού αισθάνομαι άσχημα; Να, είναι αυτό που σας είπα· διαθέτομε τη στοιχειώδη αυτογνωσία. Εγώ, ποιος είμαι, πού μπορώ να φτάσω; Κι όμως, όπως λέγει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, αυτά, λέγει, δεν είναι για τους αγγέλους, είναι για τους ανθρώπους. Το ακούσατε; Δεν είναι για τους αγγέλους, είναι για τους ανθρώπους. Που σημαίνει ότι: πρέπει να ξεκινήσουμε· όσο μπορούμε. Αρκεί να ξεκινήσουμε, και να ανεβαίνουμε, και να αυξανόμαστε, να μεγαλώνουμε πνευματικά. Ξέρετε ποιο είναι, ο τύπος μας, το καλούπι μας, το μοντέλο μας; Ο Ιησούς Χριστός. Τι λέγει ο Απόστολος Παύλος; Να αυξηθούμε εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού. Ηλικία θα πει ανάστημα. Πρέπει, δηλαδή, να αρχίσουμε να μεγαλώνουμε, να φτάσουμε στο ανάστημα του Χριστού. Ο Χριστός έγινε εκείνο που πρέπει να γίνουμε. Μη σας κάνει εντύπωση αυτό. Αλλά, εάν κάποια στιγμή έρθει ο Χριστός να μας πάρει από τον παρόντα κόσμον και είμεθα σε κάποιο σημείο αναπτύξεως, όπως ακριβώς και εις τον βιολογικόν αυτόν κόσμον πεθαίνουν και τα νήπια, πεθαίνουν και οι έφηβοι, πεθαίνουν και οι νέοι, όχι μόνο οι γέροι, έτσι κι εδώ στην πνευματική ζωή θερίζει ο Θεός και επιστρατεύει στη Βασιλεία του σ’ οποιοδήποτε σημείο αναπτύξεως κι αν βρίσκεται κανείς. Μόνο να είμεθα στην πορεία της αναπτύξεως. Μόνον αυτό αγαπητοί μου. Κάθε μέρα να λέμε: πώς μπορώ να αυξηθώ; Τι μπορώ να κάνω; Και τότε, αναμφισβήτητα, θα φτάσω στο πλήρωμα του μέτρου, της ηλικίας δηλαδή, του Χριστού. Έχοντας αυτά υπ’ όψιν, μας δίνει ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος μια πολύ ωραία προσευχή, που έρχεται να μας βοηθήσει σ’ αυτόν μας τον αγώνα. Λέγει: αλλ', ω Χριστέ, ο μόνος δυνατός, μακάριος ου η αντίληψις αυτού παρά σοι και αναβάσεις εν τη καρδία αυτού διέθετο. Σύ, Κύριε, απόστρεψον τα πρόσωπα ημών εκ του κόσμου εν τη επιθυμία σου. Κάνε να γυρίσουμε τα πρόσωπά μας, να μην βλέπουμε τον κόσμο και τις επιθυμίες του, αλλά να επιθυμούμε εσένα. Έως αν ίδωμεν αυτόν όπερ εστί, έως ότου τον δούμε τον κόσμον όπως είναι. Είναι μεγάλη βοήθεια να δει κανείς την απάτη του κόσμου. Για να το καταλάβετε· εάν αγαπητοί μου είχατε αντιληφθεί ότι κυκλοφορούν χρυσαφικά στα χρυσοχοεία τα οποία είναι κάλπικα, κι έχετε την δυνατότητα να τα διακρίνετε, θα ψωνίσετε ποτέ ένα χρυσό κόσμημα για χρυσό ενώ δεν είναι; Αν κάποτε δούμε ότι ο κόσμος –κοσμικό φρόνημα, εν εννοία κοσμική κόσμος, εν εννοία ηθική– είναι κάλπικος ο κόσμος, δεν τον επιθυμούμε πια. Παρακαλώ, κοιτάξτε σε μια διασκέδαση που κάνουνε σήμερα οι άνθρωποι. Σ’ ένα λεγόμενο πάρτι. Τι κραιπάλη εκεί, πώς χορεύουν, σαν δαιμονισμένοι. Θα πείτε· μπα, αυτό είναι καλό πράγμα; Είναι ωραίο πράγμα; Δεν μ’ αρέσει, το σιχαίνομαι, δεν μ’ αρέσει· βλέπω την απάτη του πράγματος. Εάν εκτιμήσουμε, δούμε με καθαρά μάτια την απάτη του κόσμου, δεν μπορούμε ποτέ να τον αγαπήσουμε. Τότε τι θα κάνουμε; Τότε θα στραφούμε εις τον Χριστόν. Γι’ αυτό λέγει: έως αν ίδωμεν αυτόν – τον κόσμον – όπερ εστίν, όπως είναι, και μη πιστεύσωμεν τη σκιά, ώσπερ τη αληθεία. Και να μη πιστέψουμε στα φευγαλέα πράγματα όπως θα πιστεύαμε στην αλήθεια, ότι είναι αληθινά αυτά. Καινοποιήσας, εγκαίνισον εν τη διανοία ημών, Κύριε, σπουδήν προ του θανάτου. Όπως εν τη ώρα της εξόδου ημών γνώμεν, πώς ην η είσοδος ημών και η έξοδος είς τον κόσμον τούτον, έως αν τελειώσωμεν το έργον, είς ο εκλήθημεν κατά το θέλημά σου εν τη ζωή ταύτη πρώτον, και μετά ταύτα ελπίσωμεν εν διανοία πεπληρωμένη πεποιθήσεως δέξασθαι τα μεγάλα, κατά την επαγγελίαν των Γραφών, α ητοίμασεν η αγάπη σου εν τη δευτέρα καινουργία ων η μνήμη αυτών φυλάττεται εν τη πίστει των μυστηρίων. Εύχομαι κι εγώ, αγαπητοί μου, μ’ όλη μου την καρδιά, στο ξεκίνημα αυτής της καινούργιας χρονιάς που θα καλλιεργήσει τα χωράφια των καρδιών σας ο Λόγος του Θεού, να αρχίσει να φυτρώνει το ωραίον φυτόν της πνευματικής ζωής. Κι αυτό να αυξάνει, και να αυξάνει έως ότου κάποτε βρεθούμε στη Βασιλεία του Θεού, αμήν.

25-09-1983

?η ομιλία στην κατηγορία
« Ὁμιλίες εἰς προσκυνητὰς ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίες εἰς προσκυνητὰς " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omilies-eis-proskynhtas
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pcaJFSqeP8BhtiUyk-htJ9

Απομαγνητοφώνηση : «Κάλαμος ὀξυγράφου»

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Συνέπεια εἰς τήν πνευματικήν ζωήν.

†.Στην σημερινή αποστολική περικοπή, αγαπητοί μου, ο απόστολος Παύλος θέλει να μας δείξει ότι ανάμεσα σε έναν σπουδαίο προορισμό, σε μία σπουδαία κλήση που μας κάνει ο Χριστός και στην δική μας την στάση πρέπει να υπάρχει μία συνέπεια. Ότι δηλαδή Εκείνος θα δώσει αυτά·  εμείς ποιοι πρέπει να σταθούμε έναντι εκείνων που Εκείνος θα μας δώσει; Συγκεκριμένα: «Ὃταν ὁ Χριστὸς φανερωθῇ, ἡ ζωὴ ἡμῶν, τότε καὶ ὑμεῖς σὺν αὐτῷ φανερωθήσεσθε ἐν δόξῃ». «Όταν ο Χριστός θα φανερωθεί, κατά την Δευτέρα Του παρουσία, που ο Χριστός είναι η ζωή μας, τότε κι εσείς μαζί με Εκείνον θα φανερωθείτε ένδοξοι».

    «Νεκρώσατε οὖν τὰ μέλη ὑμῶν τὰ ἐπὶ τῆς γῆς». «Ώστε λοιπόν, προκειμένου να φθάσετε σε εκείνη την ένδοξη κατάσταση, νεκρώσατε τα μέλη σας, τα μέλη του σώματός σας και ό,τι αφορά στην ψυχή σας, νεκρώσατέ τα αυτά, που υπηρετούν την αμαρτία επάνω εδώ εις την γη».

      Ώστε υπάρχει μια συνέπεια, αγαπητοί. Ναι. Διότι το θέμα της σωτηρίας δεν είναι ένα θέμα που προσφέρεται κατά παθητικό τρόπο στον άνθρωπο. Ο άνθρωπος δεν θα δεχθεί να σωθεί, απλώς αν πει ένα «ναι» ή ίσως κι αυτό το «ναι» να μην είναι και δικό του. Αλλά ο άνθρωπος θα σωθεί εάν πει το «ναι», δηλαδή πιστέψει, αποδεχθεί και αγωνισθεί. Φυσικά εκείνα τα οποία ο άνθρωπος έχει να προσφέρει έναντι εκείνων που πρόκειται να του προσφερθούν είναι πολύ λίγα. Γι'αυτό λέγει ο Απόστολος Παύλος ότι δεν είναι άξια τα παθήματα τούτου του καιρού, αυτής της παρούσης ζωής, μπροστά στην «μέλλουσαν ἀποκαλυφθῆναι δόξαν».  Μπροστά σε εκείνη την δόξα που πρόκειται να μας αποκαλυφθεί. Συνεπώς είναι σαν να μην προσφέρομε τίποτε. Αλλά σαν να  μην προσφέρομε τίποτε. Στην πραγματικότητα πρέπει να προσφέρομε. Συγκριτικά σαν να μην προσφέρομε τίποτε.

     Αλήθεια, έχετε σκεφθεί αυτόν τον μεγάλο προορισμό μας; Όχι απόλυτος προορισμός. Όχι, θέλομε δεν θέλομε θα γίνει αυτό. Αλλά εκείνο που ο Θεός έχει ετοιμάσει για μας κι εφόσον εμείς αποδεχθούμε αυτό το κάτι; Το έχετε σκεφθεί; Το ξαναδιαβάζω: «Ὃταν ὁ Χριστὸς φανερωθῇ, ἡ ζωὴ ἡμῶν, τότε καὶ ὑμεῖς σὺν αὐτῷ φανερωθήσεσθε ἐν δόξῃ». Πράγματι. Η ζωή του πιστού είναι κρυμμένη μέσα στην ζωή του Χριστού. Και δεν φαίνεται η ζωή του πιστού. Και η ζωή του πιστού είναι καταρχάς πνευματική. Βεβαίως η πνευματική ζωή φαίνεται, αλλά μόνον ένα μικρό της μέρος. Όπως ένα παγόβουνο στο μεγαλύτερό του μέρος είναι βυθισμένο μέσα στον ωκεανό. Έτσι, η ζωή του πνευματικού ανθρώπου φαίνεται, αλλά όχι ολόκληρη. Δεν μπορεί να προσμετρηθεί η ζωή η πνευματική του ανθρώπου. Αλλά πλάι στην πνευματική ζωή είναι και η ζωή εκείνη που θα είναι ζωή οντολογική. Δηλαδή ολόκληρος ο άνθρωπος θα ξαναζήσει! Αυτό το «θα ξαναζήσει ολόκληρος ο άνθρωπος, με ολόκληρη την ύπαρξή του, την οντολογία του», αυτό είναι ολότελα κρυμμένο μέσα στην ζωή του Χριστού. Και δεν φαίνεται. Έτσι ο πιστός τον βλέπομε να πεθαίνει, όπως και ο άπιστος, να θάπτεται, όπως και ο άπιστος, και να διαλύεται μέσα στο χώμα της γης, όπως και ο άπιστος. Έτσι αν δούμε τα οστά του πιστού και του απίστου, θα δούμε ότι δεν υπάρχει καμία διαφορά ανάμεσα εις τα πρώτα και εις τα δεύτερα. Και όμως υπάρχει τρομακτικά μεγάλη διαφορά. Διότι η ζωή του πιστού είναι κρυμμένη μέσα στη ζωή του Χριστού.

    Ο Χριστός είναι η ζωή μας. Η ζωή μας όχι η πνευματική μόνο. Αλλά και η οντολογική ζωή μας. Δηλαδή αυτό που λέμε «ύπαρξη». Όχι απλώς μία αφηρημένη, ιδεατή κατάσταση. Αλλά αυτό που λέμε ύπαρξη. Αν το θέλετε, είναι αυτό που τόσο πεινάει και διψά πάντοτε ο άνθρωπος, ιδιαίτερα στην εποχή μας που, επειδή δεν δέχτηκε την παρουσία του Χριστού και δεν δέχτηκε το πρόσωπό Του και την Θεανθρωπίνη Του φύση, κατασκευάζει με το μυαλό του φιλοσοφικά συστήματα, για να λύσει ακριβώς αυτό το πρόβλημά του. Το λεγόμενον «υπαρξιακόν». Γι'αυτό τα σύγχρονα φιλοσοφικά ρεύματα είναι υπαρξιακά, είναι υπαρξιστικά. Γιατί αυτό θέλει ο άνθρωπος να επιτύχει· να διατηρήσει την ύπαρξή του. Άλλο ότι αυτά τελικά, τα κατ’ επίνοιαν ρεύματα, τα κατ’ επίνοιαν συστήματα, τελικά οδηγούν σε έναν μηδενισμόν. Άλλη παράγραφος. Γιατί ο άνθρωπος είναι σκοτισμένος και δεν γνωρίζει ακριβώς εκείνο που θα τον κάνει να διατηρηθεί στην ύπαρξη. Όχι όμως σε μια ύπαρξη αιωνίου κολάσεως, αλλά σε μια ύπαρξη ζωής, αληθινής ζωής, μακαριότητος.

      Αυτή λοιπόν η ζωή, η μακαρία ζωή, η οντολογική, που αφορά, θα το ξαναπώ άλλη μία φορά, σε ολόκληρη την ύπαρξη του ανθρώπου, είναι κρυμμένη μέσα στην ζωή του Χριστού· στην ζωή του Χριστού. Προσέξτε αυτό. Ο Χριστός ζει. Ο Χριστός ζει με την ανθρωπίνη Του φύση. Όχι απλώς γιατί ο Θεός ζει. Αλλά και η ανθρωπίνη φύσις του Χριστού ζει. Ο Χριστός στον ουρανό ανέβηκε με την ανθρωπίνη Του φύση. Και η ζωή η δική μου είναι κρυμμένη μέσα στην Θεανθρωπίνη δική Του φύση. Πώς είναι; Όταν κοινωνώ το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Τότε, τότε η ζωή η δική μου είναι μέσα εις την ζωή του Χριστού. Κι επειδή ακριβώς έγινα μέλος Του και το σώμα του Χριστού αυξάνει, ο Χριστός, Αυτός καθ’ εαυτόν, είναι η κεφαλή ενός μεγάλου σώματος, του σώματος της Εκκλησίας. Η Εκκλησία είναι το σώμα Του. Όχι το ηθικόν σώμα Του, όχι το πνευματικόν σώμα Του, αλλά το οντολογικόν σώμα Του, το πραγματικό Του σώμα. Είμαι εγώ, είσαι εσύ, είσαι εσύ, είσαι εσύ. Είμαστε όλοι μαζί. Όλοι μαζί αποτελούμε το σώμα Του. Γιατί ο καθένας είναι μέλος του σώματος του Χριστού.

      Όπως λέγει ο Απόστολος, είμεθα «μέλη ἐκ μέρους». Συνεπώς η ζωή μας είναι κρυμμένη μέσα στον Χριστό. Πραγματικά. Όταν ο Χριστός θα ξανάρθει και θα φανερωθεί, κατά την Δευτέρα Του παρουσία, θα φανερωθεί ως υιός ανθρώπου,ε; «Ὅταν ἔλθῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ», λέγει εις το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον, θα έρθει με την ανθρωπίνη Του φύση, τότε θα αναστηθώ κι εγώ, θα αναστηθείτε κι εσείς. Και τότε η ύπαρξίς μας, που δέχτηκε το σώμα Του και το αίμα Του και είμεθα μέλη Του αδιάσπαστα, τόσο αδιάσπαστα, όπως λέει ο Καβάσιλας, ότι τα πάντα μπορεί να τα χάσουμε - κι ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός το λέγει αυτό, λέγει: «μπορεί να σας πάρουν τα ρούχα, τα σπίτια, την περιουσία, να σας βγάλουν και το πετσί, να σας συντρίψουν τα κόκαλα, τον Χριστό δεν μπορούν να σας Τον βγάλουν». Η ένωση με τον Χριστό είναι ακατανόητα ισχυρά. Τότε, όταν εγώ θα αναστηθώ και θα σταθώ μπροστά Του, θα μου πει: «Ευλογημένο παιδί… δεύτε οι ευλογημένοι του Πατρός μου, έλα στην Βασιλεία μου». Και θα ζήσω στην μακαριότητά Του. Να πού είναι η ζωή μου κρυμμένη και πώς θα φανερωθεί.

     Μπροστά σε αυτόν τον θαυμάσιον προορισμόν που έχει ο άνθρωπος, έρχεται τώρα ο Απόστολος Παύλος να μας πει: «Εσείς, τι πρέπει να κάνετε; Πώς πρέπει να ανταποκριθείτε μπροστά σε εκείνο που ο Χριστός εργάστηκε για σας;». «Νεκρώσατε οὖν τὰ μέλη ὑμῶν τὰ ἐπὶ τῆς γῆς, πορνείαν, ἀκαθαρσίαν, πάθος, ἐπιθυμίαν κακήν, καὶ τὴν πλεονεξίαν, ἥτις ἐστὶν εἰδωλολατρία». «Αυτά», λέγει, «όλα αφήσατέ τα. Νεκρώσατέ τα. Όχι αφήσατέ τα· νεκρώσατέ τα». Στη συνέχεια: «Νυνὶ δὲ ἀπόθεσθε καὶ ὑμεῖς τὰ πάντα, ὀργήν, θυμόν, κακίαν, βλασφημίαν, αἰσχρολογίαν ἐκ τοῦ στόματος ὑμῶν(:Αποθέσατε –λέει- όλα αυτά. Την οργή, τον θυμό, την κακία, την βλασφημία, την αισχρολογία από το στόμα σας)· μὴ ψεύδεσθε εἰς ἀλλήλους(:μη λέτε ψέματα ο ένας με τον άλλον), ἀπεκδυσάμενοι τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον σὺν ταῖς πράξεσιν αὐτοῦ(:γδυθείτε τον παλαιόν άνθρωπο μαζί με τις πράξεις του) καὶ ἐνδυσάμενοι τὸν νέον τὸν ἀνακαινούμενον εἰς ἐπίγνωσιν κατ' εἰκόνα τοῦ κτίσαντος αὐτόν(:και ντυθείτε τον καινούριο άνθρωπο, αυτόν που θα σας οδηγήσει στη βαθιά γνώση του Ιησού Χριστού, που είμαστε φτιαγμένοι κατά την εικόνα τη δική Του)».

      Τρία ρήματα: «Νεκρώσατε», «ἀπόθεσθε», «ἀπεκδύσασθε». Το «νεκρώσατε» αναφέρεται στα σαρκικά αμαρτήματα. Ο άνθρωπος, ο ζωικός άνθρωπος, ο άνθρωπος ο οποίος βρίσκεται κάτω μόνον από τους βιολογικούς νόμους και όχι από τον νόμο του Αγίου Πνεύματος, ο άνθρωπος αυτός, μόνο που θα ακούσει «νέκρωση» των δυνάμεών του αυτών, και δη των σαρκικών του δυνάμεων, συγκεκριμένα το «Νεκρώσατε οὖν τὰ μέλη ὑμῶν τὰ ἐπὶ τῆς γῆς, πορνείαν, ἀκαθαρσίαν, πάθος» και μόνον γιατί θα ακούσει την νέκρωσιν των εδρών της ηδονής όπου εδράζει η ηδονή, μόνο γιατί θα το ακούσει, ταράσσεται και απορρίπτει το Ευαγγέλιο. Είναι ο άνθρωπος της σάρκας. Ο άνθρωπος αυτός δεν έχει… δεν στοιχεί τῷ Πνεύματι τῷ Ἁγίῳ. Δεν έχει γνώση, γεύση του Αγίου Πνεύματος. Ο άνθρωπος αυτός είναι βιολογικός άνθρωπος, ζωικός άνθρωπος. Όπως λέει ο Απόστολος, «ψυχικός». «Ψυχικός» θα πει ζωικός άνθρωπος.

     Το πρώτο λοιπόν είναι το «Νεκρώσατε». Το άλλο είναι το «ἀπόθεσθε». Αποθέτω. Κάτι που με βαραίνει και το βγάζω και το αφήνω κάπου αλλού. «Ἀποθέσασθε». Τι «ἀποθέσασθε»; Τα ψυχικά τώρα αμαρτήματα: θυμόν, οργήν, κακίαν κ.τ.λ. Και το τρίτο. «Ἀπεκδύσασθε». «Γδυθείτε, βγάλετε, ολόκληρον τον παλιόν άνθρωπο και ντυθείτε τον καινούριον».

     Επειδή, αγαπητοί μου, είναι πολλά και σπουδαία όλα αυτά και ο χρόνος πρέπει να είναι πολύς για όλα αυτά, επιτρέψατέ μου να πούμε λίγα λόγια πάνω στο «ἀπόθεσθε», αναφερόμενοι στα ψυχικά αμαρτήματα· τα οποία, όπως μας λέγει εδώ ο Απόστολος, είναι η οργή, ο θυμός, η κακία, η βλασφημία και η αισχρολογία. Με πάρα πολύ σύντομη ματιά, θα τα δούμε αυτά, γιατί είναι ανάγκη να τα δούμε.

     Και πρώτα είναι ο θυμός. Ο θυμός είναι καρπός του εγωισμού. Γιατί θυμώνει ο άνθρωπος; Ο άνθρωπος θυμώνει γιατί δεν γίνεται αυτό που θέλει. Βέβαια πρόκειται περί μιας παρεκτροπής. Ποιας παρεκτροπής; Ότι ο θυμός είναι ιδιότητα της ψυχής φτιαγμένη από τον Θεό. Με σκοπό ο άνθρωπος να θυμώσει, θα πει: «να τανύσει το νεύρο της ψυχής», να γίνει νευρώδης η ψυχή του, νευρώδης, όταν θα σταθεί μπροστά του το κακό, να πει το «όχι». Δηλαδή όταν ήρθε ο διάβολος μέσα στον Παράδεισον και αρχίζει την απάτη του με μαεστρία, αντιλαμβανόμενοι οι πρωτόπλαστοι την απάτη, θα έπρεπε να ορθώσουν το ανάστημά τους, να θυμώσουν, κατά τον Μέγα Βασίλειον, να θυμώσουν, δηλαδή να τανύσει το νεύρο της ψυχής και να του πουν, ό,τι είπε ο Χριστός, ο νέος Αδάμ, εις τον διάβολον, που πήγε να τον πειράξει στην έρημον. «Ὕπαγε ὀπίσω μου, σατανᾶ». Τι θα πιστεύατε, ο πράος Κύριος, που είπε «Μάθετε ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ» στη φράση αυτή όπως είναι διατυπωμένη στην Αγία Γραφή, το «Ὕπαγε ὀπίσω μου, σατανᾶ» το είπε ήρεμα-ήρεμα; Η διατύπωσις της φράσεως δείχνει το νεύρο. Δεν θα είπε ασφαλώς «Ὕπαγε ὀπίσω μου, σατανᾶ» (ο γέροντας μιλάει αργά-αργά). Όχι τέτοιο πράγμα. Με νευρώδη τρόπο το είπε ο Κύριος. «Ὕπαγε ὀπίσω μου, σατανᾶ!». Το ξανάπε ο Κύριος αυτό, στον απόστολο Πέτρο- καλύτερα, στον διάβολο πάλι, που εμφανίζεται στο πρόσωπο του Αποστόλου Πέτρου. Και του λέγει: «Κύριε, μην πας στα Ιεροσόλυμα να σταυρωθείς». «Σατανά», του λέει ο Κύριος, «οὐ φρονεῖς τὰ τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ τὰ τῶν ἀνθρώπων. Ὕπαγε ὀπίσω μου, σατανᾶ». Άλλη μία φορά το είπε ο Κύριος. Το είπε με νεύρο εκεί. Λοιπόν; Ο θυμός; Έπαθε διαστροφή. Αντί να θυμώσουμε εναντίον της αμαρτίας, θυμώνομε εναντίον των αδελφών, εναντίον των αντικειμένων της δημιουργίας, εναντίον του Θεού. Αυτό είναι μία παρεκτροπή του θυμού. Δεν τον χρησιμοποιούμε εκεί που πρέπει να τον χρησιμοποιήσουμε και τον χρησιμοποιούμε εκεί που δεν πρέπει να τον χρησιμοποιήσουμε. Συγκεκριμένα, έρχεται να υπηρετήσει τον εγωισμό μας και όχι την σωτηρία μας.

      Η οργή. «Αποθέσατε», λέει, «τον θυμόν, την οργήν…». Τι είναι η οργή; Η οργή είναι ο παρατεταμένος θυμός. Ο θυμός που δεν έχει ξεθυμάνει· που παραμένει. Ο άνθρωπος ο οποίος μπορεί να έχει μέσα του θυμό, όχι με την έννοια της εξάψεως αλλά με την έννοια της μνήμης. Να κάνει τις δουλειές του ήρεμα, να κοιμάται ήρεμα, αλλά να μην ξεχνάει ένα ζήτημα. Και όταν το ζήτημα αυτό αναζωπυρούται, επανέρχεται, τότε να γίνεται θηρίο. Ώστε να λέει κανείς: «Ο άνθρωπος αυτός ξεθύμανε;». Αυτό λέγεται οργή. Δηλαδή ο χρονισμένος θυμός είναι η οργή. Η οργή, καταλαβαίνετε, είναι ένα πάθος της ψυχής δεμένο με την μνησικακία, δεμένο με πολλά πράγματα και που είναι φοβερόν, όταν έχει κανείς μπροστά του έναν άνθρωπο, ο οποίος έχει οργήν.

     Κατόπιν η κακία. Βέβαια όλα αυτά κακίες είναι. Με μία ονομασία, θα λέγαμε, «η αρετή και η κακία». Παρά ταύτα έχει και μία ειδική σημασία, όταν λέγει εδώ ο Απόστολος «κακία». Και εννοεί τα πάθη του νου και της καρδιάς. Ακούσατέ τα πολύ πολύ γρήγορα, εκείνα που στο τέλος λέμε τον άλλον ότι είναι «κακός άνθρωπος». Το λέμε αυτό. Τον πόρνο τον λέμε κακόν άνθρωπο; Τον μπεκρή τον λέμε κακόν άνθρωπο; Τον φιλάργυρο τον λέμε κακόν άνθρωπο; Δεν τους λέμε κακούς ανθρώπους αυτούς. Λέμε «αμαρτωλός άνθρωπος, έχει τα πάθη του». Αλλά πότε λέμε έναν άνθρωπο ότι είναι κακός; Λέμε «είναι κακός». Ή λέμε πολλές φορές, «θυμώνει, αρπάζεται, φωνάζει, αλλά δεν είναι κακός». Άρα λοιπόν η έννοια του κακού, της κακίας έχει μία διαφοροποίηση εδώ. Δεν είναι γενικά ό,τι είναι αμαρτία.

    Τι είναι λοιπόν αυτή η κακία, όπως εδώ μας την λέγει στην επιστολή του ο Απόστολος Παύλος; Είναι πρώτα πρώτα η στρεβλότης της ψυχής. Αυτός που είναι θυμώδης άνθρωπος, μπορεί να είναι ευθύς. Ο στρεβλός άνθρωπος μπορεί να μην είναι θυμώδης. Αλλά  είναι αυτός που έχει στραβή ψυχή, τεθλασμένη ψυχή, στραβωμένη ψυχή. Ο άνθρωπος που αντιδρά, ο άνθρωπος ο οποίος κινείται ανάποδα απ’ ό,τι πρέπει, ανά πάσα στιγμή ανάποδα, εσύ λες άσπρο, εγώ μαύρο, εσύ λες μαύρο, εγώ άσπρο, στραβή ψυχή. Παράξενο πράγμα, παράξενο πράγμα! Είναι κάτι φοβερό! Μάλιστα η εποχή μας έχει αυτό το θέμα εις υπερθετικόν βαθμόν. Βλέπετε τους ανθρώπους πώς αντιδρούν. Και αντιδρούν με πάθος. Έτσι που να πούμε: «Είναι κακός άνθρωπος αυτός».

     Μετά είναι η υποψία, η καχυποψία. Όταν πάντοτε λέμε: «Αυτός τι σκέπτεται για μένα;». Και είμαι ο περίεργος, να πάω να μάθω, τι λέει, τι σκέπτεται. Και βάζω με το μυαλό μου πράγματα, που ο άλλος ούτε καν τα εσκέφτηκε για μένα. Και αυτό είναι στην κατηγορία της κακότητος.

    Ακόμα είναι η ανυπομονησία. Σας φαίνεται παράξενο; Δεν είναι η ανυπομονησία που καμία φορά βιαζόμαστε για κάτι. Είναι ο άνθρωπος ο οποίος, όταν τον πειράξουν, δεν μακροθυμεί. Και πάει αμέσως να εκδικηθεί. Έχω προσέξει και έχω τρομάξει: υπάρχουν άνθρωποι ή θα γράψουν γι’ αυτούς στην εφημερίδα κάτι ή θα τους πουν κάτι προσωπικά ή θα μάθουν κάτι, θα πάρουν το τηλέφωνο αμέσως να βρίσουν! Θα πάρουν το μολύβι αμέσως να γράψουν επιστολή, να απαντήσουν! Και θα μιλήσουν με βρασμό ψυχής! Άνθρωποι, περιμένετε λιγάκι, δείξατε μία μακροθυμία λιγάκι, μια… έτσι, άνεση ψυχής έναντι των άλλων. Όχι! Δεν χαρίζουν στον άλλον τίποτα. Και θέλουν ό,τι θα κάνουν, τώρα, τώρα, τώρα, τώρα! Αυτό λέγεται ανυπομονησία. Αλλά είναι κακότητα της ψυχής.

     Και η κακοβουλία. Ο άνθρωπος που κακώς σκέπτεται, κακώς επιθυμεί, κακώς ενεργεί. Δηλαδή μέσα του ελατήριο και κίνητρο έχει το κακό. Γιατί; Έτσι. Κοιτάξτε τι είπα: Έτσι. Δηλαδή όπως πολλές φορές λέμε: «Αγαπώ να είμαι καλός άνθρωπος, γιατί αγαπώ να είμαι καλός άνθρωπος». Και ο κακός: «Θέλω να είμαι κακός». Σκοπός σου, ποιος; «Έτσι».

«Δηλαδή;». «Έτσι, θέλω να είμαι κακός!». Δηλαδή είσαι διάβολος. Μόνο ο διάβολος το λέει αυτό. «Έτσι. Θέλω εγώ έτσι». Φοβερό πράγμα. Αγαπητοί μου, βάθος δυσθεώρητον το της ανθρωπίνης ψυχής το βάθος, όταν έχει κακία. Είναι φοβερό πράγμα. Γι΄αυτό λέγει ο Απόστολος «ἀπόθεσθε». «Αποθέσατέ τα όλα αυτά τα πάθη της ψυχής· την οργήν, τον θυμόν, την κακίαν, την βλασφημίαν, την αισχρολογία από το στόμα σας».

     Α, είναι και η βλασφημία! Χμ. Ποια είναι η βλασφημία; Η βλασφημία, αγαπητοί μου, δεν είναι μόνον εκείνο που οι άνθρωποι βλασφημούν. Η ρίζα «βλασ-»  είναι από το ρήμα βλάπτω. Βλασφημία είναι το «βλάπτω την φήμη του άλλου». Και βλάπτω την φήμη του άλλου…πολλά πράγματα σημαίνει: συκοφαντώ, κατηγορώ, διαστρέφω… Κι έτσι τον άλλον τον σκοτώνω με κάθε τρόπο. Βλασφημώ ακόμη τον Θεόν. Πώς; Τίνι τρόπω; Οι κοινές βλασφημίες; Ναι, αναμφισβήτητα είναι και οι κοινές βλασφημίες. Είναι ανατριχιαστικό να ακούς έναν άνθρωπο να βλασφημά τα θεία. Σημαίνει δεν ξέρει ποιος είναι ο Θεός. Πωπω! Φρίκη! Φρίκη! Να βλασφημάς Ποίον; Συ ποιος είσαι; Και βλασφημάς Ποίον, αδελφέ μου; Ποίον; Συνέλαβες Ποιος είναι ο Θεός και ποιος είσαι εσύ; Αλλά καθετί που αποδίδεται στην κακή φήμη του Θεού… όταν πω «ο Θεός δεν είναι δίκαιος», όταν πω ότι «ο Θεός μεροληπτεί», όταν πω ότι «ο Θεός είναι αδύναμος», ότι «ο Θεός δεν είναι αγαθός», είναι βλασφημία. Γιατί; Του αφαιρώ εκείνα που είναι. Και Του αποδίδω εκείνα που δεν είναι. Συνεπώς βλάπτω, προσβάλλω την φήμη Του, το όνομά Του. Είναι βλασφημία.

     Και η αισχρολογία από το στόμα σας. Γιατί λέγει «ἐκ τοῦ στόματος ὑμῶν»; Αισχρολογούμε μήπως και με τα φρύδια μας; Αγαπητοί μου, εδώ υπάρχει ένας υπαινιγμός. Καταρχάς είναι βεβαίως η αισχρολογία όλα εκείνα τα σόκιν που θα πούμε, είναι όλες εκείνες οι αθυροστομίες που μπορούμε να πούμε, εκείνα τα χοντρά πράγματα, τα χοντρά, τα βρώμικα. Εκείνα που πολλές φορές κοιτάζομε μήπως μας άκουσε η μάνα μας, η γυναίκα μας, το παιδί μας, για να τα πούμε στην παρέα μας. Δηλαδή που φοβόμαστε να μην μας ακούσει κάποιος που δεν θα θέλαμε. Όλη αυτή η αισχρολογία βγαίνει σαν οχετός από το στόμα. Γιατί λέγει «από το στόμα σας»; Γιατί αυτό το στόμα είναι εκείνο που δέχεται το σώμα και το αίμα του Χριστού.

       Το λέγει πιο σαφέστερα ο άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος. «Από το στόμα», λέει, «αυτό που υμνείς και ευλογείς τον Θεόν, βγάζεις και βόρβορον; Είδες πουθενά καμία πηγή να ρέει και γλυκό και αλμυρό νερό; Αλλά τι; Ενώ δεν υπάρχει στη φύση αυτό, εσύ μετέβαλες το στόμα σου που ρέει από κει και το αγαθόν και το κακόν». Αν θέλετε, δέχεσαι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού και βγάζεις από μέσα ό,τι βρώμικο, ό,τι βορβορώδες.  «Όχι», λέει ο απόστολος Παύλος σε μία άλλη του επιστολή, «πᾶς λόγος σαπρὸς (: κάθε σάπιος λόγος) ἐκ τοῦ στόματος ὑμῶν μὴ ἐκπορευέσθω - σάπια είναι τα λόγια τα βρώμικα- (: κάθε σάπιος λόγος απ’ το στόμα σας να μην βγαίνει) ἀλλ᾿ εἴ τις ἀγαθὸς (:μόνο καλά λόγια να βγαίνουν) πρὸς οἰκοδομὴν τῆς χρείας(:για να οικοδομήσει, να ωφελήσει την στιγμή εκείνη, την ανάγκη της παρούσης εκείνης στιγμής) ἵνα δῷ χάριν τοῖς ἀκούουσι(:για να δώσει χάρη, να δώσει ωφέλεια, να δώσει ομορφιά, ευχαρίστηση σε εκείνους που ακούν)». Διότι εκείνος που θέλει να ακούει βρώμικα πράγματα, δεν έχει μόνο διεστραμμένο στόμα· και διεστραμμένα αυτιά. Κάποτε οι ίδιοι οι άνθρωποι που λένε βρώμικα πράγματα, έχουν διεστραμμένα αυτιά και θέλουν να ακούν τα ίδια τους τα λόγια. Έτσι, χοντρά χοντρά. Χοντροί άνθρωποι που -σκέπτεται κανείς-  λείπει κάθε καλλιέργεια. Είναι φοβερό πράγμα. Αγαπητοί μου, είτε μόνοι μας είμαστε, είτε με πολύ οικείους μας, είτε με ευρύ κοινό, να έχομε καθαρό στόμα. Και έτσι το στόμα μας, όταν είναι καθαρό θα βγάζει και πάντοτε αγαθά πράγματα. Απ΄ την καρδιά μας, όταν κι αυτή είναι καθαρή, θα βγαίνουν από το στόμα πάντοτε καθαρά πράγματα.

      Αλλά ας κλείσουμε, αγαπητοί. Λέει ο Κύριος, λέγει εδώ ο απόστολος Παύλος, «ἀπεκδυσάμενοι τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον σὺν ταῖς πράξεσιν αὐτοῦ». «Ελάτε, λοιπόν», λέγει, «ελάτε να γδυθούμε τον παλιόν άνθρωπον μαζί με τις πράξεις του. Μην κοιτάζομε να διορθώσουμε αυτό ή εκείνο, σε ένα ρούχο που είναι βρώμικο, έχει τρύπες. Δεν καθόμαστε εκεί να το πλύνομε σε μιαν ακρίτσα. Το βγάζομε ολόκληρο. Έτσι, βγάλτε τα όλα αυτά, βγάλτε τα όλα. Γίνετε καινούριοι άνθρωποι. Όχι μπαλωμένοι, αλλά καινούριοι άνθρωποι». Και «εἴ τις ἐν Χριστῷ καινὴ κτίσις», λέγει ο Απόστολος Παύλος. «Όποιος είναι μες στον Χριστό είναι καινούρια δημιουργία». Έτσι, αν κάποτε συνειδητοποιήσομε ότι η ζωή μας είναι κρυμμένη μες στον Χριστό και ότι θα φανερωθεί όταν κι Εκείνος θα φανερωθεί, τότε αναμφισβήτητα, αγαπητοί μου, θα καθαρίζομε τον εαυτόν μας, θα νεκρώνομε τα σαρκικά μας πάθη, θα αποθέτομε τα ψυχικά μας αμαρτήματα και θα γδυνόμαστε διαρκώς τον παλιόν άνθρωπο, για να ντυνόμεθα τον καινούριο, τον ανακαινισμένο, τον ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ.

213η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».

Όλες οι ομιλίες της κατηγορίας " Ομιλίες Κυριακών " 🔻
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

Πηγές:
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Τά ὅπλα τοῦ ἀγῶνος μας.

†.Και πάλιν ο Παύλος, αγαπητοί μου, εις το μέσον. Μας είπε σήμερα: «Συνιστῶντες ἑαυτοὺς ὡς Θεοῦ διάκονοι, διὰ τῶν ὅπλων τῆς δικαιοσύνης τῶν δεξιῶν καὶ ἀριστερῶν». «Διὰ τῶν ὅπλων τῆς δικαιοσύνης». Δια των όπλων της αγιότητος. Των δεξιών όπλων και των αριστερών.

    Όπως βλέπομε, μας αναφέρει εδώ μία εικόνα πολεμική. Και για να το κατανοήσομε ας δούμε ποιος ήταν ο οπλισμός ενός στρατιώτου, που μπορούσε την ώρα της μάχης να χρησιμοποιήσει. Με το δεξί του χέρι κρατούσε το δόρυ ή την σπάθην, το σπαθί. Και με αυτά επετίθετο. Έτσι τα δεξιά όπλα ήταν τα επιθετικά. Με το αριστερό χέρι χρησιμοποιούσε την ασπίδα· που ήταν όπλο αμυντικό. Τα αριστερά, λοιπόν, όπλα είναι τα αμυντικά.

      Και ο Παύλος παίρνει την εικόνα του πολεμιστού για να μας δείξει τον πνευματικό αγώνα του πώς πρέπει να πολεμούμε. Δεν υπάρχει αντίρρησις ότι ο πιστός έχει διαρκή πόλεμο και αγώνα. Και μάλιστα πόλεμο εσωτερικό, πόλεμο πνευματικό.

      Και ο αντίπαλος… αυτός ανήκει εις τον πνευματικό χώρο. Είναι οι δαίμονες. Αλλά και ο διεφθαρμένος εαυτός μας. Γράφει ο Απόστολος Παύλος ότι: «Οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις». Πόλεμον λοιπόν έχει ο πιστός ατερμάτιστον, ατέρμονα πόλεμον.

     Πώς όμως, τίθεται το ερώτημα, θα πολεμήσει; Αυτό μας το περιγράφει κατά θαυμάσιον τρόπον ο όσιος Ησύχιος ο πρεσβύτερος. Μας λέγει: «Δεῖ τόν ἀγωνιζόμενον ἔνδον, κατά στιγμήν χρόνου ἔχειν τά τέσσερα ταῦτα(:Εκείνος που αγωνίζεται, κάθε στιγμή, πρέπει να έχει υπόψιν του τούτα τα τέσσερα): ταπείνωσιν, προσοχήν τε ἄκραν, ἀντίρρησιν καί προσευχήν». Και όπλα αμύνης είναι η προσοχή και η ἀντίρρησις. Θα δούμε τι είναι αυτή η ἀντίρρησις. Όπλα επιθέσεως είναι η ταπεινοφροσύνη και η προσευχή. Κι επειδή όταν μαχόμεθα, ούτε συνεχώς επιτιθέμεθα, ούτε συνεχώς αμυνόμεθα, αλλά κατά έναν εναλλασσόμενον τρόπον, γι’ αυτό και η σειρά τους είναι: Πρώτον: ταπείνωσις· δεύτερον: προσοχή· τρίτον: ἀντίρρησις· τέταρτον: προσευχή.

    Πρέπει όμως αυτά να τα αναλύσουμε. Πρέπει ακριβώς να δούμε τι είναι. Για να μπορούμε να τα χρησιμοποιήσομε καταλλήλως. Και πρώτα η ταπείνωσις. Η ταπείνωσις είναι το θεμέλιον του πνευματικού αγώνος. Ματαιοπονούμε αν υπάρχει αγώνας χωρίς να υπάρχει ταπείνωση. Κυριολεκτικώς ματαιοπονούμε. Η ταπείνωση ανοίγει τα μάτια να δεις τον ακριβή σου στόχο, που είναι οι δαίμονες. Έτσι, μην ψάχνομε αλλού. Είναι ακόμη και ο ακριβής καθορισμός των παθών μας. Δηλαδή το κοίταγμα του εαυτού μας. Ο υπερήφανος ποτέ δεν βλέπει τα πάθη του, ούτε βεβαίως και τα αναγνωρίζει. Η ταπείνωση κάνει διάφανη όχι μόνον την συνείδηση, αλλά και αυτό το υποσυνείδητο.

     Το υποσυνείδητο που απέκτησε ο Αδάμ μόλις στάθηκε ένοχος και απώθησε την ενοχή του σε έναν χώρο που δεν υπήρχε πρώτα, που λέγεται σήμερα υποσυνείδητο, όταν δικαιολογήθηκε εις τον Θεόν: «Όχι εγώ, η γυναίκα που μου έδωσες με παρέσυρε και παρέβην την εντολήν Σου, όχι εγώ». Αλλά και η Εύα απέκτησε εκείνη την ώρα  υποσυνείδητο. «Όχι εγώ. Ο όφις». Έτσι, λοιπόν, το υποσυνείδητον είναι ο χώρος όλων των απωθήσεων. Των απωθήσεων των ενοχών. Αλλά και όλων εκείνων των κρυφών, ακαθάρτων επιθυμιών· που πολλάκις αναδύονται αυτά από το υποσυνείδητο στον ύπνο του καθενός μας. Δηλαδή όλος ο παλαιός άνθρωπος, όλες οι κλίσεις και οι ροπές των προγόνων, που προκαλούν ντροπή. Δεν θα θέλαμε ποτέ να ανακαλύψομε τι υπάρχει μέσα στο υποσυνείδητό μας. Ό,τι τουλάχιστον μπορούμε να βλέπομε. Γιατί δεν μπορούμε να βλέπομε. Και όλα αυτά έρχονται στο φως όταν υπάρχει η ταπείνωσις. Γι'αυτό ο ψαλμωδός έλεγε, στον 18ο Ψαλμό του: «Ἐκ τῶν κρυφίων μου καθάρισόν με». Ποια είναι τα κρύφια; Αυτά που σας ανέφερα. «Από τα κρύφιά μου», λέει, «Κύριε, καθάρισέ με».

     Είναι και κάτι ακόμα πολύ σοβαρό, που πρέπει να το έχομε υπόψιν μας. Η ταπείνωση καθιστά τον άνθρωπο σύμμαχο του Θεού. Διότι ο Θεός αγαπά τον ταπεινό άνθρωπο. Ποτέ τον υπερήφανο. Δηλαδή δεν υπάρχει καμία συμμαχία με τον Θεό, όταν υπάρχει υπερηφάνεια. Αλλά δεν είναι δυνατόν ποτέ κανείς να πετύχει κάτι χωρίς την βοήθεια του Θεού. Αδύνατον! Αδύνατον! Λέγει η Γραφή στο βιβλίο των Παροιμιών: «Ὁ Θεὸς ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δὲ δίδωσι χάριν». Κλωτσάει τους υπερήφανους. Στους ταπεινούς δίδει χάρη. Ακόμη λέγει δια του προφήτου Ησαΐου, στο 66ον κεφάλαιον: «Ἐπί τίνα ἐπιβλέψω, ἀλλ' ἤ ἐπί τόν ταπεινόν καί ἡσύχιον καί τρέμοντα τούς λόγους μου;». «Σε ποιον», λέγει, «θα επιβλέψω, παρά στον ταπεινό άνθρωπο, που τρέμει μήπως παραβεί τις εντολές μου;». Έτσι ο πιστός έχει αμέριστη την βοήθεια του Χριστού. Αμέριστη. Όταν βέβαια διαθέτει, όπως είπαμε την ταπείνωση, την οποία ασφαλώς δεν διαθέτουν οι δαίμονες.

    Το δεύτερο είναι η προσοχή. Η προσοχή, όπως είδαμε, ανήκει στα αμυντικά όπλα. Επανειλημμένως η Γραφή συνιστά την προσοχή. Δηλαδή θα έλεγα κατά κόρον. Και εις την Παλαιά και εις την Καινή Διαθήκη. Εάν οι πρωτόπλαστοι είχαν την προσοχή, δεν θα έπεφταν. Εάν επρόσεχαν. Γι'αυτό η Γραφή τονίζει στο Δευτερονόμιο, ενδεικτικώς πήρα αυτό, γιατί σας είπα, υπάρχουν πάμπολλα σημεία που αναφέρονται εις το θέμα της προσοχής: «Πρόσεχε σεαυτῷ καί φύλαξον τήν ψυχήν σου σφόδρα». Δεν λέγει: «Πρόσεχε τον γείτονά σου». Δεν λέει: «Πρόσεχε τον γείτονά σου». Δεν λέει «Πρόσεχε τον φίλο σου, τον εχθρό σου». Δεν λέγει τίποτα απ’ όλα αυτά. Αλλά τον εαυτόν σου πρόσεχε. Πρόσεχε και φύλαξε την ψυχή σου καθ’ υπερβολήν. Σφόδρα.

     Η προσοχή, αγαπητοί μου, παντού μας χρειάζεται. Το παιδί μας να στείλομε στον μπακάλη, θα του πούμε «Πρόσεχε στον δρόμο τ’ αυτοκίνητα» κ.ο.κ. Τώρα, αυτές τις μέρες, κάθε Σαββατοκύριακο που βγαίνουν οι άνθρωποι έξω και γίνονται τόσα δυστυχήματα, λέμε: «Προσέχετε, προσέχετε». Η προσοχή λοιπόν παντού μας είναι χρήσιμη. Προπαντός όμως εις τον πνευματικόν αγώνα. Εκεί που πραγματικά μπορούμε να διακινδυνεύσουμε αναμφισβήτητα. Προσέχω σημαίνει γρηγορώ, γρηγορέω-ῶ. Δηλαδή μένω ξύπνιος. Κι ο Κύριος πολλές φορές μας είπε: «Γρηγορεῖτε». Ακριβώς γιατί ήθελε να μας επιστήσει την προσοχή. Βλέπετε πώς είναι η προσοχή στην Καινή Διαθήκη; Τι λέει ο Κύριος; «Γρηγορεῖτε καί προσεύχεσθε». Μάλιστα λίγο πριν είχανε φθάσει ήδη στον κήπο της Γεσθημανή, λίγο πριν ο Κύριος παραδοθεί … «Γρηγορεῖτε καί προσεύχεσθε ἵνα μή εἰσέλθετε εἰς πειρασμόν». Συνδέει εδώ την εγρήγορση, την προσοχή με την προσευχή. «Για να μην μπείτε», λέει, «σε πειρασμό». Τι πειρασμό; «Όταν θα ‘ρθουν να με συλλάβουν, θα περάσετε κρίση. Θα πείτε: ‘’Ο Ιησούς ποιος ήταν, που τον ακολουθήσαμε τρία χρόνια; Δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του; Τι είδους Μεσσίας είναι;’’». Σε αυτόν τον πειρασμό έπεσαν και οι σταυρωταί Του, οι άρχοντες. «Εάν», λέγει, «είσαι Υιός του Θεού, εάν σε θέλει ο Θεός, να σε κατεβάσει από τον Σταυρό τώρα». Και μάλιστα εκείνο το ανόητο: «Κι έτσι να πιστεύσομε». Δηλαδή ζητούσαν πρώτα την γνώση και μετά την πίστη. Ενώ δεν είναι έτσι τα πράγματα.

     Η προσοχή λοιπόν προϋποθέτει την ταπείνωση. Γιατί ο υπερήφανος θεωρεί τον εαυτόν του άτρωτον και άπτωτον, απλήγωτο και που δεν πέφτει. Σημειώνει ο όσιος Ησύχιος, που πήραμε την περικοπή του και θα πάρομε κι άλλα σημεία του: «Προσοχήν δέ, ἳνα ἀεί τήν ἑαυτοῦ καρδίαν ποιῇ μηδένα λογισμόν ἔχειν, κἄν δῆθεν ἀγαθός φαίνηται». Τι είναι η προσοχή; Αναλύοντας εκείνα τα τέσσερα που μας είπε, τι άλλο είναι παρά να φυλάει κανείς την καρδιά του από κάθε λογισμό. Εννοείται την σκέψη του, από κάθε λογισμό. Κι αν ακόμη δήθεν ένας λογισμός φαίνεται ότι είναι αγαθός. Αγαπητοί μου, αυτό το «δήθεν αγαθός»  -τι πονηρός που είναι ο διάβολος-  κάθομαι και σκέφτομαι και λέω: «Αλήθεια, πώς με φύλαξε ο Θεός από την πορνεία;». Προσέξτε. Τον δοξάζω τον Θεό, Τον ευχαριστώ. Αγαθός λογισμός δεν είναι αυτό; Αλλά κάποια περιστατικά που δεν υπάρχει άνθρωπος, εκτός αν πέθανε ενός έτους, κάποια περιστατικά που μας έτυχαν, μπορούσαμε να είχαμε πέσει εις την πορνείαν. Αυτά, με την ευχαριστία μας στον Θεό, γίνεται ανακύκλησις της μνήμης και κάπου εκεί σκαλώνει η μνήμη, σκαλώνει, κι αρχίζει να αναζωγραφίζει εκείνους τους πειρασμούς και δημιουργεί πειρασμόν. Γι’ αυτό ακριβώς λέγει εδώ, σωστά, πολύ σωστά, ορθότατα, πρέπει κανείς να φυλάγει τον λογισμό του «κἄν δῆθεν ἀγαθός φαίνηται λογισμός».

     Η προσοχή είναι στον ένδον χώρον των λογισμών. Εκεί πρέπει να προσέχομε. Βέβαια θα φυλάμε τα μάτια μας. Βέβαια θα φυλάμε τα αυτιά μας. Αλλά τούτο, παντελώς είναι αδύνατον. Εφόσον ζούμε σε ένα κόσμο, και θα ακούσουμε και θα δούμε. Συνεπώς «πάσῃ φυλακῇ -λέγει η Γραφή- τήρει σήν καρδίαν». «Με κάθε φύλαγμα, να φυλάγεις την καρδιά σου, τον νου σου». Πρόσεξε. Γιατί αλλιώτικα, θα έπρεπε ουδεμίαν κοινωνίαν να έχομε με τους ανθρώπους, τίποτα να μην ακούμε από αυτούς, να βάλομε βύσματα εις τ’ αυτιά μας και να βάλομε ένα τυφλοπάνι στα μάτια μας. Είναι δυνατόν; Θα δούμε… δεν θα επιδιώξομε, όχι, όταν πάω στην τηλεόραση, επιδιώκω να δω· εκεί, δεν θα με φυλάξει ο Θεός, δεν θα με φυλάξει και θα επιτρέψει η αγάπη Του να πέσω στο βάραθρο. Τώρα αυτό το βάραθρο έχει ποικίλα βάθη. Ο νοών νοείτω. Τι μπορεί να πάθω.

     Λοιπόν, τι θα πρέπει εδώ; Μόλις δεχθώ την προσβολήν, αμέσως να προστατευτώ να μην κατεβεί στην καρδιά μου, δηλαδή στον νου μου. Να μην καλλιεργήσω τίποτα. Διότι οι κακοί λογισμοί θα έρθουν και θα γκρεμίσουν το κάστρο της υπάρξεώς μου, της πνευματικής μου, αλλά και της σωματικής μου υπάρξεως.

     Ο ίδιος πατήρ, ο όσιος Ησύχιος, σημειώνει τα εξής: «Τήν φαντασίαν πυκνά σκοπεῖν (: Πολύ πυκνά να εξετάζεις την φαντασία σου). Ἤγουν τήν προσβολήν». «Δηλαδή την προσβολήν». Εκεί πρέπει να προσέξομε. Ακόμη λέγει:«Τό παρακαλεῖν -τρόπους δηλαδή να αμυνθεί κανείς. «Τό παρακαλεῖν τόν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν εἰς βοήθειαν συνεχῶς ἐν ταπεινώσει». Με ταπείνωση να παρακαλείς συνεχώς στην προσευχή τον Κύριον Ιησούν Χριστόν. Ναι. «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με».

      Ένα τρίτο σημείο μας αναφέρει. «Τήν μνήμην ἔχειν θανάτου ἀδιάλειπτον τῇ            ψυχῇ». Άνθρωπε, πεθαίνεις. Δεν έχει σημασία αν πεθάνεις ύστερα από πενήντα χρόνια. Μπορεί και σήμερα. Γιατί; Και νέοι πεθαίνουν και παιδιά πεθαίνουν και από αρρώστιες και από ατυχήματα. Άνθρωπε, πεθαίνεις… Το έχεις υπόψιν σου αυτό το πράγμα; Έχεις αυτή την μνήμη του θανάτου; Λέγει η Γραφή πάλι: «Μνήσθητι τά ἔσχατά σου καί οὐχ ἁμαρτήσεις εἰς τόν αἰῶνα». «Θυμήσου ότι θα πεθάνεις και δεν θα αμαρτήσεις ποτέ».

      Όλα αυτά, ο όσιος πατήρ μάς λέγει ότι στέκονται «δίκην πυλωρῶν». «Πυλωρός» είναι ο πορτιέρης, αυτός που στέκεται στην πόρτα και φυλάει μια πόρτα. Όλα αυτά λοιπόν είναι «πυλωροί», είναι σκοποί, για να μην μπούνε μέσα στον νου μας, στην καρδιά μας. Εμποδίζουν δηλαδή.

     Ερχόμεθα εις το τρίτο. Την αντίρρηση. Ἀντίρρησις θα πει αντιλογία, αντίδρασις, αντιλογία ακριβέστερα. Συνηθίζει ο διάβολος, αγαπητοί μου, σε όλους μας -αν το προσέξομε, θα το διαπιστώσουμε- να ανοίγει διάλογο, όπως άνοιξε και με την Εύα. Από την στιγμή που η Εύα εδέχθη διάλογον με τον διάβολον, έκτοτε οι άνθρωποι δέχονται τον διάλογον αυτόν. Ένας τέτοιος διάλογος είναι θανάσιμος. Επειδή ο λόγος του Θεού έγινε Υιός ανθρώπου, κι Εκείνος εδέχθη διάλογον με τον διάβολον. Θυμηθείτε το, στην έρημο, που ο διάβολος πήγε να ανοίξει διάλογον με τον Κύριον. Διότι έβλεπε βεβαίως έναν άνθρωπο, βέβαια υπερβολικά καλλιεργημένον, αλλά δεν μπορούσε να υποπτευθεί  Ενανθρώπηση Θεού. Έτσι, από την αρχή χρειάζεται αυτή η αντίρρησις, αυτή η αντιλογία. Ποτέ δεν πρέπει να έχομε διάλογο με το κακό και με τον σατανά. Ο Κύριος τι είπε στον σατανά; «Ὕπαγε ὀπίσω μου,σατανᾶ». Το «ὕπαγε ὀπίσω μου», αυτό θα το πούμε απλοελληνικά «άι χάσου». «Άι χάσου».  «Πήγαινε πίσω μου», σημαίνει δεν σε βλέπω. Γιατί μόνο εκείνο που είναι μπροστά μου βλέπω. Εκείνο που είναι από πίσω μου δεν το βλέπω. «Να μη σε βλέπω». «Άι χάσου». Βλέπετε; Και το είπε αυτό… πώς το είπε; Για λογαριάστε την πρόταση.

      «Ὕπαγε ὀπίσω μου,σατανᾶ». Το είπε. «Σας παρακαλώ, σε παρακαλώ, μη σε βλέπω». Έτσι; Με την οργήν. Γι’ αυτό λέγει ο άγιος Ησύχιος: «Εὐθύς μετ' ὀργῆς ἀντιλογηθείη τῷ πονηρῷ». Αμέσως. Χωρίς να αφήσεις χρόνο. Εγώ δε χρησιμοποιώ την εξής εικόνα. Όταν παίζομε βόλεϊ, αν κρατήσομε την μπάλα 2-3 δευτερόλεπτα, λάθος. Μόλις την πάρομε την στέλνομε πίσω. Ε, πόσος θα ναι ο χρόνος; Όπως ακριβώς ο χρόνος είναι εις το βόλεϊ που παίζομε κρατώντας την μπάλα. Σχεδόν τίποτα. Στέλνομε αμέσως πίσω την πάσα. Έτσι κι εδώ. Πρέπει ευθύς. Και τι λέγει ο όσιος Ησύχιος; Μετ΄οργής. Με οργή. Με αγανάκτηση. Λέγει ο Μέγας Βασίλειος: «Γι'αυτό μας έβαλε την οργή μέσα μας ο Θεός, όχι κατά του αδελφού, αλλά κατά του σατανά και του κακού».

     Η αντιλογία λοιπόν με οργή. Εκεί μόνον είναι χρήσιμη, επιτρεπτή, σωτήρια αλλά και επιβεβλημένη. Η Εύα δεν οργίσθη κατά του διαβόλου. Πήγε να της πει μία «καλημέρα». Είναι εκείνο που λένε μερικοί για τον αιρετικό, για τον ανήθικο. «Μία καλημέρα», λέει, «θα πω. Η καλημέρα δεν είναι του Θεού;». Όχι. Υπάρχει και η καλημέρα του διαβόλου. Γιατί ο διάβολος ήρθε να πει «καλημέρα» εις τους πρωτοπλάστους. Για να δημιουργήσει το ανύποπτον του πράγματος. Όχι. Θα φθάσω, εάν ξέρω ότι μπορώ να πειραχθώ, ούτε καλημέρα. Δεν μου λες κυρά μου, όταν ξέρεις ότι η γειτόνισσα πειράζει τον άνδρα σου, θα της λες «Καλημέρα»; Και αντίστροφα. Αν ξέρεις, αγαπητέ μου, ότι ο γείτονας πειράζει και βλέπει παράξενα την γυναίκα σου, θα του λες «καλημέρα»; Δεν είναι από κακία. Αλλά είναι από προστασία. Είναι από πρόνοια.

     Η αντίρρησις λοιπόν είναι σπουδαία. Ανήκει στα αμυντικά όπλα. Και ερχόμεθα εις το τελευταίον, την προσευχή. Η προσευχή. Ναι. Είναι το δεύτερο επιθετικό όπλο. Σπουδαιότατο. Ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ. Η προσευχή δημιουργεί καταφύγιο από τα μαστίγματα του πονηρού. Σε μαστίζει ο διάβολος; Κάνε προσευχή. Είναι όπλο αήττητο. Άμεσα έχει ο άνθρωπος βοηθό του με την προσευχή τον Θεό. Λέγει πάλι ο όσιος Ησύχιος ότι: «Μέ τήν προσευχή κραυγάζει πρός Χριστόν στεναγμῷ ἀλαλήτω». Και τότε αυτός, ο αγωνιζόμενος «βλέψεται(:θα δει) τόν ἐχθρόν λυόμενον (:να διαλύεται ο εχθρός) ἤ διωκόμενον τῷ προσκυνητῷ ὀνόματι τοῦ Ἰησοῦ (:να διώκεται, να φεύγει, να εξαφανίζεται με το προσκυνητόν όνομα που αναφέρεται, του Ιησού Χριστού) ὡς χοῦν ὑπό ἀνέμου (:σαν το χώμα που το σηκώνει ο άνεμος) ἤ ὡς καπνόν ἐκλειπόντα μετά τῆς φαντασίας αὐτοῦ». Είναι απορίας άξιον, αγαπητοί μου, πως πάμπολλοι χριστιανοί μας, εγώ ξέρω ανθρώπους που χρόνια τους το λέω και δεν το διορθώνουν και μου κάνει εντύπωση· είναι αδιόρθωτοι. Πάμπολλοι χριστιανοί μας, χριστιανοί μας, εξομολογούμενοι χριστιανοί μας, ναι, δεν χρησιμοποιούν την προσευχή. Αν θέλετε, ούτε τους τακτούς χρόνους. Το πρωί και το βράδυ. Απορώ. Πόσο περισσότερο σε μία έκτακτη περίπτωση που υπάρχει ανάγκη.

     Αγαπητοί, πρέπει να μάθομε να πολεμάμε. Για να μην ματαιοπονούμε. Να μάθομε την πολεμική τέχνη. Ο Παύλος γράφει: «Οὐ γάρ αὐτοῦ(:του διαβόλου)τά νοήματα ἀγνοοῦμεν». «Δεν αγνοούμε», λέει, «τα νοήματα του σατανά, του διαβόλου». «Και τούτο γιατί διαθέτομε -λέγει ο ίδιος- νουν Χριστού». Και ο νους Χριστού αποκτάται με την ενοίκηση του Αγίου Πνεύματος. Να είσαι δηλαδή πνευματικός άνθρωπος. Να ζεις τη ζωή του Αγίου Πνεύματος. Να έχεις μεταμορφωθεί. «Τῇ ἀνακαινώσει ὑμῶν – όπως λέει ο Παύλος- τοῦ νοὸς».  Η ανακαίνωσις του νοός. Δηλαδή της νοοτροπίας σου η ανακαίνιση. Να αποκτήσεις άλλη νοοτροπία «εἰς τὸ δοκιμάζειν ὑμᾶς τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, τὸ ἀγαθὸν καὶ εὐάρεστον καὶ τέλειον». Λέει στην προς Ρωμαίους επιστολή του. Χρειάζεται κατά τον Παύλον, ο μη συσχηματισμός μας, που είναι τόσο εύκολος, εις την εποχή μας, ο συσχηματισμός μας. Να μπαίνομε στη νοοτροπία του κόσμου, να μπαίνομε στο σχήμα του κόσμου, να συσχηματιζόμαστε, να γινόμαστε ένα. «Καί μή συσχηματίζεσθε- λέει- τῷ αἰῶνι τούτῳ».  Όταν έτσι έχομε το Πνεύμα το Άγιον, τότε με ευκολία, ναι, με αρκετή ευκολία θα μπορούμε να μάθομε να πολεμάμε. Να πολεμάμε με την ταπείνωση, την άκρα προσοχή, την αντίρρηση και την προσευχή. Με τα όπλα τα αριστερά και τα δεξιά, που μας υποδεικνύει το Πνεύμα το Άγιον δια γραφίδος Παύλου.

693η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».

Όλες οι ομιλίες της κατηγορίας " Ομιλίες Κυριακών " 🔻
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

Πηγές:
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.