Ἀνίατες καί μακροχρόνιες ἀρρώστειες.

†. Είναι γνωστή, αγαπητοί μου, η ιστορία της θεραπείας του παραλυτικού στην δεξαμενή της Βηθεσδά. Είναι γνωστή, λοιπόν, η ιστορία της θεραπείας του παραλυτικού. Ήταν μια δεξαμενή. Γύρω της ευρίσκετο πολύ πλήθος ασθενούντων, διότι η αγάπη του Θεού έδιδε την θεραπείαν, έστω και περιορισμένη, σε όσους εισήρχοντο σ’ αυτήν, με την ταραχή του νερού, που εταράσσετο από την παρουσία ενός αγγέλου του Θεού. Έτσι βλέπομε καθαρά ότι η θεραπεία δεν ήτο φυσική, δηλαδή αποτέλεσμα, συνέπεια ιαματικών υδάτων, αλλά ήταν άμεση υπερφυσική ενέργεια του Θεού.

    Εκεί λοιπόν, στη δεξαμενή αυτή, την «κολυμβήθρα», όπως την αναφέρει ο ευαγγελιστής Ιωάννης, ευρίσκετο από χρόνια πολλά και ένας παράλυτος άνδρας, που εκεί περίμενε 38 ολόκληρα χρόνια, ώστε εάν εκινείτο το νερό από τον άγγελο, να εισήρχετο για να γίνει καλά. Σημειώνει ο ευαγγελιστής Ιωάννης: «Ἦν δέ τις ἄνθρωπος ἐκεῖ τριάκοντα καὶ ὀκτὼ ἔτη ἔχων ἐν τῇ ἀσθενείᾳ αὐτοῦ». Αισθανόμεθα, αγαπητοί μου, ίλιγγο όταν ακούμε ότι μία αρρώστια κρατούσε 38 ολόκληρα χρόνια. Και αρρώστια τι; Παράλυσις… Μπορεί, αλήθεια, να αντέξει ο άνθρωπος σε μία τόσο μακροχρονία αρρώστια, κυρίως ψυχολογικά; Έτσι βρισκόμεθα μπροστά στο φαινόμενον της ανιάτου και της μακροχρονίου ασθενείας. Είναι ένα φαινόμενο βεβαίως δυστυχέστατα μάλιστα στην εποχή μας καθόλου σπάνιο. Και υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι είναι ανίατοι και πάσχουν μακροχρόνια, είτε εκ γενετής, είτε από κάποιο ατύχημα που τους συνέβη ή από κάποια αρρώστια σε κάποια στιγμή της ζωής τους. Και όλοι αυτοί μένουν ισοβίως πλέον ανάπηροι, ανίκανοι να ζήσουν, όπως ζουν και κινούνται όλοι οι άνθρωποι. Κι αυτό μπορεί, αγαπητοί μου, να συμβεί σε όλους μας.  Και στους άλλους και σε μας. Σε όλους μας.

     Αλλά, θα λέγαμε, αν συμβαίνει στους άλλους, δηλαδή σε κάποιον, πιθανώς, συγγενή μας, οικείο μας, γείτονά μας, γνωστό μας, φίλο μας, τότε πώς θα σταθούμε απέναντι σε έναν τέτοιον άνθρωπο; Ο οποίος είναι ανίατος. Το πρώτο που έχομε να κάνομε είναι να διατηρούμε μαζί του μία ακούραστη φιλική συντροφιά. Με μία συζήτηση που θα κάνομε μαζί του όταν βρισκόμαστε, που να μην τον κουράζει. Ούτε ακόμη, προπαντός αυτό, δεν πρέπει να στρέφομε την συζήτησή μας γύρω από το θέμα της αρρώστιας του. Αν είναι δυνατόν, να παίρνομε την σκέψη του από την κατάστασή του. Θα σας πω μία παράλληλη περίπτωση. Όταν πηγαίνομε να συλλυπηθούμε έναν άνθρωπο, κάποια οικογένεια για την απώλεια, δηλαδή διότι πέθανε κάποιος οικείος των και την κουβέντα μας, την συζήτησή μας την στρέφομε γύρω από το πρόσωπό του, του κεκοιμημένου, του πεθαμένου το πρόσωπον. Το αποτέλεσμα ξέρετε ποιο είναι; Όταν εμείς θα φύγομε, οι άνθρωποι αυτοί να έχουν αρρωστήσει. Το λέγουν πολλές φορές. «Δεν θέλομε επισκέπτας, γιατί οι επισκέπται μάς αρρωσταίνουν». Γιατί; Γιατί δεν ξέρουν πώς να κινηθούν όταν πηγαίνουν να συλλυπηθούν έναν άνθρωπο. Και ήθελα να τονίσω αυτό το σημείο· ότι με την συζήτηση θα πρέπει να παίρνομε το θέμα από εκείνο που βασανίζει απ’ το μυαλό των άλλων. Όπως από τον άρρωστο, να του πάρομε από την σκέψη, έστω όσην ώρα θα μείνομε μαζί του, να του πάρομε από την σκέψη την περίπτωση της αρρώστιας του. Να μιλήσομε για ένα σωρό άλλα πράγματα. Τότε πραγματικά θα του δώσομε έστω και λίγη ώρα μια, έτσι, όαση αναπαύσεως.

      Ακόμη, μπορούμε να του προσφέρομε και πρέπει να του προσφέρομε, όταν πηγαίνομε να τον επισκεφθούμε, πάντοτε ένα κάτι. Έστω μικρό. Έστω πολύ μικρό σε χρηματική αξία. Ένα γλυκό. Ένα λουλούδι. Ένα τριαντάφυλλο, που το κόψαμε από τον κήπο μας. Ή ακόμη αν θέλετε, ένα χρήσιμο αντικείμενο. Ή, αν θέλετε, και ένα βιβλίο. Όχι χρυσοπανόδετο και δερματόδετο. Μικρά βιβλιαράκια. Φτηνό βιβλίο· που άμα το διαβάσει, θα του κάνει συντροφιά όσην ώρα εμείς θα λείπομε. Ακόμη μπορούμε να του διεκπεραιώσομε οποιαδήποτε υπόθεσή του εξωτερική, γραφειοκρατική, κάτι πιστοποιητικό του, ένα θέμα του. Να πάμε να ψωνίσομε στην αγορά για λογαριασμό του κ.τ.λ. Μπορούμε ακόμη να προσευχηθούμε μαζί του. Αλλά πάντοτε όμως και θα του το λέμε αυτό, ότι προσευχόμαστε πάντοτε γι’ αυτόν. Βλέπετε πόσα πράγματα μπορούμε να προσφέρομε σε έναν άνθρωπο, ο οποίος είναι στο κρεβάτι κατάκοιτος. Ή στην καρέκλα και δεν σηκώνεται από εκεί, από την πολυθρόνα.

       Πάντως έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία, να προσπαθήσομε, ώστε την ψυχή του να μην την καταλάβει η απελπισία· που θα πρέπει με κάθε τρόπο να του τονώνουμε αυτήν την ελπίδα. Γιατί… ποιος μας λέει ότι κάποια μέρα δεν μπορεί να βρεθεί ένα φάρμακο και ο άνθρωπος αυτός να γίνει καλά; Ή αν θέλετε και ένα θαύμα του Θεού. Δεν γίνονται θαύματα πάντοτε; Αναμφισβήτητα ναι. Θα σας έλεγα ότι ο παράλυτος της σημερινής ευαγγελικής περικοπής, αν είχε απογοητευθεί και δεν πήγαινε εκεί εις την κολυμβήθρα της Βηθεσδά, αναμφισβήτητα δεν θα τον συναντούσε εκεί ο Κύριος. Αλλά τον συνήντησε, γιατί πάντα είχε μιαν ελπίδα ότι κάτι μπορούσε να γίνει. Έστω κι αν αυτή η ελπίδα είχε παραταθεί 38 ολόκληρα χρόνια.

       Αν, όμως, η αγάπη του Θεού και η παιδαγωγία του Θεού επιτρέψει αυτή η ανίατη και μακροχρόνια αρρώστια, μπορεί να είναι μακροχρόνια κι όχι ανίατη, μπορεί όμως να είναι φυσικά μακροχρόνια, όταν είναι ανίατη, γι’αυτό βάζω και τα δυο, αν λοιπόν μπορεί να συμβεί σε μας, τότε πώς μπορούμε εμείς να σταθούμε; Το πώς πρέπει να σταθούμε θα ‘θελα να σας το εκφράσω με μια αληθινή, κοντινή μας ιστορία.

      Πριν από μερικά χρόνια, πολύ λίγα χρόνια, πέθανε στο Άσυλο Ανιάτων των Αθηνών ένας άνθρωπος. Θα πω και το όνομά του. Ελέγετο Παναγιώτης Στυλιανόπουλος. Ίσως να έχετε ακούσει τ’ όνομά του. Αυτός μάλιστα είχε πάρει στις 7 Δεκεμβρίου του 1958 και ειδικό δίπλωμα από την Ακαδημία Αθηνών, που τον είχε βραβεύσει για την ευεργετική του κοινωνική δράση. Πώς έγινε αυτό; Ακούστε να δείτε. Σε ηλικία 19 ετών έμεινε παράλυτος. Και τότε εισήχθη εις το Άσυλο Ανιάτων. Δεν ξέρω ακόμη αν λέγεται Άσυλο Ανιάτων. Αλλά είναι φοβερός τίτλος. Έτσι, όταν το παιδί αυτό των 19 ετών έμπαινε μέσα και είδε την επιγραφή απέξω «Άσυλον Ανιάτων», τον έπιασε μαύρη απελπισία: «Δηλαδή από δω δεν θα φύγω ποτέ; Μόνο πεθαμένος θα βγω από δω;». Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ήλθε αυτή η μαύρη απελπισία και κυριολεκτικά καταπλάκωσε την ψυχή του.

       Η Χάρις, όμως, του Θεού τον φώτισε. Κι άρχισε να μελετάει την Αγία Γραφή. Τότε μπήκε μέσα του η ελπίδα. Παρηγορήθηκε. Και σκέφτηκε ότι υπάρχουν κι άλλοι που είναι χειρότεροι απ’ αυτόν. Όπως επί παραδείγματι, και το επεσήμανε, πολύ ορθά, οι τυφλοί. Έτσι λοιπόν, άρχισε να σκέπτεται τι μπορούσε να κάνει, για να βοηθήσει αυτός ο παράλυτος τους τυφλούς. Άρχισε να επινοεί πώς μπορούσε να κάνει μια μηχανή, που να βγάζει βιβλία στο σύστημα «Μπράιγι» (Braille) που είναι για τους τυφλούς· που διαβάζουν οι τυφλοί με την αφή. Δεν ξέρω αν έχετε δει τα βιβλία αυτά που είναι γραμμένα για τους τυφλούς. Το επέτυχε αυτό του το μηχάνημα. Μάλιστα θεωρήθηκε μοναδικό εις τον κόσμον στην επινόηση αυτή. Το προσήρμοσε στο κρεβάτι του, εννοείται του το προσήρμοσαν στο κρεβάτι κι εκεί καθισμένος στο κρεβάτι, γιατί ήταν παράλυτος από την μέση και κάτω, δεν ήταν παράλυτα τα χέρια του, άρχισε, αγαπητοί μου, να τυπώνει βιβλία για τους τυφλούς, από το Αλφαβητάρι της Α΄ Δημοτικού για μικρά τυφλά παιδιά, μέχρι βιβλία πανεπιστημιακά, θρησκευτικά, την Αγία Γραφή, τα πάντα. Τροφοδοτούσε στην Ελλάδα 10.000 τυφλούς με βιβλία.

      Ενθυμούμαι κάποτε, εδώ και  κάμποσα χρόνια, με είχε επισκεφθεί μία κοπέλα η οποία τελείωσε, παρακαλώ, το Λύκειο, μου φαίνεται ίσως και το Πανεπιστήμιο παρακάτω, αυτή, άμα ήταν 5-6 χρονών, με μία χειροβομβίδα εκεί έπαιζαν με την αδελφή της, εδώ στη Λάρισα έγινε αυτό, τυφλώθηκε. Έσκασε η χειροβομβίδα και τυφλώθηκε. Και της λέω εγώ: «Πώς καταφέρνεις, κοπέλα μου, και μελετάς και διαβάζεις;»(Πρώτη μαθήτρια τότε στο Λύκειο. Ήταν τελευταία τάξη). Μου λέει: «Χάρις εις τον κ. Στυλιανόπουλο». «Τι είναι», λέω, «αυτός; Γιατρός;». «Δεν ξέρετε», μου λέει, «τον κ. Στυλιανόπουλο;». Είναι αυτός περί του οποίου η ιστορία.

      Έτσι, αγαπητοί μου, στάθηκε τόσο μεγάλος και ευεργετικός αυτός ο άνθρωπος. Ήρθε η Ακαδημία των Αθηνών, όπως σας είπα, να τον βραβεύσει γι’ αυτήν του την προσφορά την κοινωνική. Αυτός που προσέφερε τις υπηρεσίες του τόσο ευεργετικά εις τους ανίατα τυφλούς. Ξέχασα να σας πω ότι έκανε και φροντιστήριο στους τυφλούς εκείνους, οι οποίοι είχαν τυφλωθεί- μεγάλης ηλικίας άνθρωποι, από ένα ατύχημα, από οποιαδήποτε άλλη αιτία, που ήξεραν βέβαια, γράμματα, αλλά τώρα δεν μπορούσαν να διαβάζουν. Κι έτσι τους έκανε ειδικό φροντιστήριο αυτός, για να μάθουν έτσι να διαβάζουν. Ποιος; Αυτός ο ανίατα παράλυτος.

     Αυτή η ιστορία είναι νομίζω μια πολύ εύγλωττη απάντησις. Τι έκανε πρώτα πρώτα, είπαμε; Πήρε ελπίδα από τον Θεό. Το μεγάλο εφόδιο. Πήρε ελπίδα από τον Θεό. Έκρινε κατόπιν ότι κάποιοι άλλοι είναι σε χειρότερη κατάσταση απ’ αυτόν. Είναι αυτό που λέμε, αλλά δεν το συνειδητοποιούμε: «Μη χειρότερα». Αυτό θα πει «Μη χειρότερα». «Τι κάνεις;». «Μη χειρότερα». Δηλαδή «είθε να μην πάω χειρότερα». Αυτό θα πει το «μη χειρότερα». Κατόπιν, τι έκανε; Ενεργοποίησε τις δυνάμεις του, αυτές που είχε, ξεπέρασε τον εαυτόν του, ξεπέρασε και την αναπηρία του. Μεγάλο πράγμα αυτό. Δεν μεμψιμοιρούσε. Μελετούσε την Αγία Γραφή και ήταν πνευματικός άνθρωπος. Δεν μεμψιμοιρούσε. Δεν βαρυγκωμούσε κατά του Θεού. Είχε πολλή υπομονή. Με τον τρόπον αυτόν, είδαμε καθαρά, πώς ακριβώς εβοήθησε και τον εαυτόν του, ξεπερνώντας τον εαυτόν του, διότι είχε με κάτι να ασχολείται, δεν είχε την προσοχή του στο πάθημά του. Αλλά είχε με κάτι να ασχολείται. Και ξεπέρασε και το σκοτάδι της απελπισίας.

      Αλλά, αγαπητοί μου, όπως βλέπετε, στην μακροχρόνια ή την ανίατη αρρώστια, υπάρχει πάντοτε ένα θεολογικόν βάθος. Ένα θεολογικό βάθος πολύ σπουδαίο. Αν ερωτήσομε, τι είναι η αρρώστια, το κλειδί της απαντήσεως βλέπομε μας το δίνει στην ίδια περικοπή την ευαγγελική, μας την δίδει ο Κύριος. Όταν τον έκανε καλά αυτόν τον άνθρωπον και τον συνήντησε κατόπιν στον ναόν ο Κύριος, ύστερα από κάποιες μέρες, του λέγει ο Κύριος: «Ἲδε(:Δες) ὑγιὴς γέγονας(:έγινες υγιής)· μηκέτι ἁμάρτανε, ἵνα μὴ χεῖρόν σοί τι γένηται (: Μην ξαναμαρτήσεις, για να μη σου γίνει κάτι χειρότερο)». Α, ώστε λοιπόν, αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μία σχέσις ανάμεσα στην ασθένεια και στην αμαρτία. Γι’αυτό σημειώνει η Σοφία Σειράχ: «Ἀπόστησον πλημμέλειαν –δηλαδή «μην κάνεις αμαρτίες· στάσου μακριά από τις αμαρτίες»- καὶ εὔθυνον χεῖρας, καὶ ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας καθάρισον καρδίαν». Πρόσεξε. Να είσαι μακριά από την αμαρτία. Γιατί; «Ὁ ἁμαρτάνων – λέει η Σοφία Σειράχ στο 38 κεφάλαιο, στίχος 15- ἔναντι τοῦ ποιήσαντος αὐτὸν ἐμπέσοι εἰς χεῖρας ἰατροῦ». Γιατί «αυτός που αμαρτάνει θα πέσει στα χέρια του γιατρού». Θα έπρεπε να υπάρχουν πινακίδες, δεν ξέρω, στα νοσοκομεία μ’ αυτήν την επιγραφήν. «Ὁ ἁμαρτάνων ἔναντι τοῦ ποιήσαντος αὐτόν (:έναντι του Δημιουργού του) ἐμπέσοι εἰς χεῖρας ἰατροῦ». «Θα πέσει στα χέρια του γιατρού». Δεν νηστεύεις κατά Θεόν; Θα νηστεύσεις κάποια μέρα κατά ιατρόν. Κ.ο.κ.

     Συνεπώς η ασθένεια βλέπομε ότι αποτελεί ταυτόχρονα ένα μέσον τιμωρίας, αλλά τιμωρίας παιδαγωγικής, προς επανόρθωσιν. Αλλά, ερωτάει ένας ερμηνευτής, ο Θεοφύλακτος: «Ἀλλὰ πάντα τὰ νοσήματα ἐξ ἁμαρτημάτων;(:Όλα τα νοσήματα, οι αρρώστιες, όλες είναι από τα αμαρτήματα;). Οὐ πάντα μὲν ἀλλὰ τὰ πλείονα (: «Όχι όλα», λέγει, «αλλά τα πιο πολλά»). Τὰ μὲν γὰρ δι’ ἁμαρτήματα, ὣσπερ ἐπὶ τοῦ παραλύτου τούτου (:Υπάρχουν εκείνα που γίνονται από τα αμαρτήματα, όπως είναι στην σημερινή ευαγγελική περικοπή του παραλύτου), τὰ δὲ δι’ εὐδοκίμησιν καὶ ἀνάρρησιν ὣσπερ ἐπὶ τοῦ Ἰώβ, ἵνα δειχθῇ ἡ ἀρετὴ αὐτοῦ (:Υπάρχουν όμως και αρρώστιες οι οποίες δεν είναι γιατί υπάρχουν αμαρτήματα)». «Και παράδειγμα,» λέει ο Θεοφύλακτος, «είναι ο Ιώβ, ο οποίος δεν είχε αμαρτίες, εννοείται δεν υπάρχει αναμάρτητος, αλλά δεν είχε αμαρτίες να φθάσει να είναι ανίατα άρρωστος, δεν είχε βαριές αμαρτίες…». Γι’αυτό ακριβώς τον λόγο, αγαπητοί μου, του έδωσε ο Θεός αυτή… έδωσε άδεια εις τον διάβολον, για ευδοκίμησιν αρετής περισσοτέρας.

      Ύστερα, θυμηθείτε, από τον ίδιον τον λόγο του Κυρίου, όταν εκείνος ο τυφλός, τον οποίον θεράπευσε ο Κύριος, είναι η μεθεπομένη ευαγγελική περικοπή, τον ερωτούν οι μαθηταί: «Κύριε, ποιος αμάρτησε; -εκ γενετής τυφλό-. Οι γονείς του ή αυτός;». Τότε θα έλεγε κανείς, πότε πρόλαβε να αμαρτήσει, αφού ήταν εκ γενετής; Είναι μία άλλη ιστορία. Ελάτε την μεθεπομένη Κυριακή να την ακούσετε. Θα σας την πω. Εν τοιαύτη περιπτώσει, ο Κύριος απήντησε: «Ούτε αυτός, ούτε οι γονείς του». Αλλά αυτή η τύφλωση ήταν για την δόξα του Θεού.

      Ώστε, λοιπόν, υπάρχουν και περιπτώσεις που δεν είναι αμαρτίες; Αγαπητοί μου, εμφανέστατα να γνωρίζομε άνθρωπο που έκανε αμαρτίες, μην πούμε ποτέ: «Δες, τον τιμωρεί ο Θεός για τις αμαρτίες του». Μην το πούμε· μήπως φύγει απ’ αυτόν η αρρώστια κι έρθει σε μας. Μην το πούμε. Αλλά να λέμε: «Να ελεήσει ο Θεός. Να παιδαγωγεί δια της ασθενείας ο Θεός. Το γιατί και το πώς, τα σχέδια του Θεού δεν μπορούμε εμείς να τα αποκρυπτογραφούμε. Είναι για μας άγνωστα».

     Γι’ αυτόν τον λόγο θα πρέπει, αφού είναι ο σκοπός παιδαγωγικός, να μάθομε αυτήν την παιδαγωγία του Θεού, όταν μας έρχεται μία αρρώστια, να ανιχνεύομε, όσο μπορούμε, τα σχέδια του Θεού και να καταλήγομε στο τέλος στην δοξολογία του Θεού. Να μην λέμε δηλαδή «Και τι έπαθα και τι με βρήκε», αλλά να λέμε: «Δόξα τῷ Θεῷ». Αν δείτε κάποιον άνθρωπο και είναι στο κρεβάτι και είναι… και είναι… και είναι και δεν έχει προοπτική να σηκωθεί και τον ακούτε να λέγει: «Δόξα τῷ Θεῷ», αυτός ο άνθρωπος ωρίμασε, αυτός ο άνθρωπος έφθασε, είναι σπουδαίο.

       Ακόμη, είναι χαρακτηριστικόν ότι αυτός ο παράλυτος άνθρωπος ήτο ένας κάποιος άνθρωπος. Αλήθεια, πώς τον έλεγαν; Δεν είχε σημασία να γραφεί το όνομά του. Ένας άνθρωπος. Το λέει έτσι ο ευαγγελιστής Ιωάννης: «Ἦν δὲ τὶς ἄνθρωπος». Κάποιος άνθρωπος. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι ο κάθε άνθρωπος, ο οποιοσδήποτε, ο ανώνυμος για μας, είναι όμως επώνυμος για τον Θεό. Ο Θεός ξέρει τον καθένα μας. Ο Χριστός πήγε, ας μου επιτραπεί η ανθρώπινη έκφρασις, πήγε συστημένα γι’ αυτόν. Γιατί; Γιατί τον εγνώριζε. Από πού; Δεν ήτο Θεός; Τον εγνώριζε. Μη λέει λοιπόν κανένας: «Ο Θεός δεν με γνωρίζει, με ξέχασε». Λέει λίγο πιο κάτω, θα το ιδούμε: «Καὶ γνοὺς –Ποιος; Ο Ιησούς- ὅτι πολὺν ἤδη χρόνον ἔχει …(:ότι έχει πολύν καιρό)»– τι έκανε; Τον επεσκέφθη. Πού το ήξερε ο Χριστός; Μα αυτό θέλω να σας πω, αγαπητοί μου, ότι ο Θεός ούτε αγνοεί, ούτε λησμονεί. Μη λοιπόν λέμε: «Με ξέχασε ο Θεός». Ή  εκείνη η βλάσφημη φράση: «Δεν υπάρχει Θεός. Γιατί αν υπήρχε γιατί με έχει – προσέξτε, δεύτερη βλασφημία τώρα– και βασανίζομαι;». Ο Θεός βασανίζει τον άνθρωπο; Και τι είναι ο Θεός; Βασανιστής είναι ο Θεός;

      «Τοῦτον ἰδὼν ὁ ᾿Ιησοῦς κατακείμενον –λέει ο επόμενος στίχος-, καὶ γνοὺς ὅτι πολὺν ἤδη χρόνον ἔχει, λέγει αὐτῷ· θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι;». «Αφού τον είδε», λέει, «ο Ιησούς να είναι πλαγιασμένος, κατακείμενος, και γνωρίζοντας ότι είναι πολύς ο καιρός που πάσχει από την αρρώστια του, του λέγει: ’’Θέλεις να γίνεις υγιής;’’». Ο Ιησούς είδε τον παράλυτον «κατακείμενον». Τι θα πει «κατακείμενος»; Θα πει ότι είχε πάρει οριζοντία θέση το σώμα του. Πλαγιασμένος. Δεν είναι βεβαίως το πλάγιασμα που κάνομε όταν θέλομε να κοιμηθούμε. Αλλά ήταν το πλάγιασμα εκείνο το αφύσικο, εκείνο το διαφορετικό. Γιατί δεν μπορεί ο άνθρωπος να πάρει διαφορετική στάση, δεν μπορεί να σηκωθεί. Είναι σαν να του ΄λεγε τώρα ο Κύριος, όταν τον είδε κατακείμενον: «Εγώ, ο Δημιουργός σου, σε κατασκεύασα όρθιον. Τώρα εσύ πώς μένεις κατακείμενος, οριζοντιωμένος; Ποιος σε έριξε χάμω; Εγώ σε κατασκεύασα όρθιον». Αντιλαμβάνεσθε, αγαπητοί μου, ότι η περίπτωσις είναι ένα σύμβολο της πεπτωκυίας εικόνος του Θεού, της πεσμένης εικόνος του Θεού. Ο πεσμένος άνθρωπος. Η πεσμένη ανθρωπότητα. Εξάλλου αυτό είλκυσε τον Υιόν του Θεού· η πεσμένη ανθρωπότητα. Αυτό είλκυσε τον Υιόν του Θεού να έλθει ανάμεσά μας για να μας ανορθώσει.

     «Καὶ γνοὺς», λέγει, «ὅτι πολὺν ἤδη χρόνον ἔχει». «Και εγνώριζε ότι είχε πολύν καιρό εκεί κατακείμενος». Ποιος είναι αυτός ο χρόνος; Βέβαια, πώς το εγνώριζε, η θεία φύσις πληροφορεί την ανθρωπίνη φύση. Υπερφυσικά το εγνώριζε ο Χριστός. Είναι ο χρόνος της ανθρωπότητος ο προ Χριστού. Αυτός είναι ο πολύς χρόνος· που είναι ο άνθρωπος πεσμένος. Ο προ Χριστού χρόνος. Για την ανθρωπότητα ολόκληρη. Είναι ο χρόνος εκείνος που μετέβαλε την ανθρωπότητα σε παράλυση. Λίγο ακόμη, όπως είπε κάποιος σοφός και η ανθρωπότητα θα ήταν ένα πτώμα. Θα ήταν νεκρή. Επέλεξε, λοιπόν, ο Υιός του Θεού τον κατάλληλο χρόνο για να σαρκωθεί. Είναι εκείνο που γράφει στους Κολοσσαείς ο Απόστολος Παύλος: «Ὅτε ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου (:το γέμισμα, το πλήρωμα, αυτό το γέμισμα, τώρα ήρθε ο χρόνος) ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν Υἱὸν Αὐτοῦ, γενόμενον ἐκ γυναικός, ἵνα τὴν υἱοθεσίαν ἀπολαύωμεν». «Για να πάρομε την υιοθεσία από τον Θεό».

     Και όταν τον είδε ο Ιησούς κατακείμενον, τι έγινε; «Λέγει αὐτῷ(:Του λέγει)». Ναι, με την ενανθρώπησή Του ο Θεός ανοίγει διάλογον με τον άνθρωπο, διαλέγεται με τον άνθρωπο. Δεν καπνίζει πλέον το Σινά, ούτε πυρπολείται με την παρουσία του Θεού. Δεν ακούν πλέον οι άνθρωποι την φωνήν του Θεού από το Σινά και να αισθάνονται ότι θα πεθάνουν από τον φόβο τους. Η φωνή του Θεού γίνεται ανθρώπινη, γίνεται πολύ ανθρώπινη. Και τι λέγει τώρα ανοίγοντας διάλογο; «Θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι;». «Θέλεις να γίνεις υγιής;». Φθάνει Αυτός ο Θεός να ερωτά τον άνθρωπο αν θα ήθελε να ξαναγίνει όρθιος, να γίνει υγιής, ολόκληρος υγιής.

     Θέλει ακόμη με τον τρόπον αυτόν να δείξει τον σεβασμό του Θεού προς την ελευθερία που έδωσε στον άνθρωπο. Μπορεί να μη θέλεις να γίνεις υγιής. Διότι ίσως… η ερώτησις… μα, ερώτησις; Ερώτησις είναι αυτή; «Θέλεις να γίνεις καλά;». Ναι. Γιατί υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που δεν θέλουν να γίνουν καλά. Μα ένα πολύ απλό. Θέλεις να μην έχεις καρκίνο, να μην πάθεις καρκίνο. Τουλάχιστον σε μία περίπτωση. Σε μία περίπτωση. Μάλιστα η πρώτη. Μην καπνίζεις. Μα εσύ καπνίζεις. Άρα δεν θέλεις να μην πάθεις καρκίνο. Άρα δεν είναι άστοχη η ερώτησις: «Θέλεις να γίνεις καλά;». Λυπούμαι, δεν έχω χρόνο να σας δείξω, αγαπούν πολλοί άνθρωποι την κατάσταση που βρίσκονται και δεν θέλουν να γίνουν καλά. Περίεργο; Αλλά είναι πραγματικό, είναι αληθινό. Ωστόσο, είναι εδώ η ελευθερία που ο Θεός δίνει στον άνθρωπο και τον ερωτά: «Θέλεις να γίνεις καλά; Δεν θα σε κάνω με το ζόρι καλά».

     Θέλει ακόμη να του δείξει ο Κύριος ότι εκτός από την κολυμβήθρα, είναι και ο Ιησούς που θεραπεύει. Όχι μόνο η κολυμβήθρα. Ή μάλλον, θα λέγαμε, κυριολεκτικά ο Ιησούς είναι Εκείνος που θεραπεύει και μόνον Αυτός είναι Εκείνος που θεραπεύει. Η κολυμβήθρα; Ήταν μία «σκιά». Τώρα ο Ιησούς έρχεται, ετοιμάζει μια νέα κολυμβήθρα, που είναι το χριστιανικό βάπτισμα, που μας δίνει την ολοκληρίαν και μας δίνει και την υιοθεσίαν.

      Αγαπητοί μου, όλα αυτά που μας διηγείται σήμερα η ευαγγελική περικοπή και όσα αναφέρουν θαύματα του Χριστού στα Ευαγγέλια, με μια συνοπτική φράση ο Απόστολος Πέτρος μας είπε πώς ο Κύριος… μας είπε πώς πέρασε ο Κύριος την επίγεια ζωή Του. Πώς την πέρασε; Είναι στο βιβλίο των Πράξεων 10,38: «Διῆλθεν εὐεργετῶν καὶ ἰώμενος». «Πέρασε την ζωήν Του ευεργετώντας και θεραπεύοντας».

      Θέλει όμως ο Χριστός μια βασική προϋπόθεση. Η ανθρωπότητα από την στιγμή που γνώρισε τον Χριστόν, δεν πρέπει πια να αμαρτάνει. Οι λαοί, δυστυχώς οι χριστιανικοί λαοί, δεν πρέπει να αμαρτάνουν. Γιατί εγνώρισαν τον Χριστό. Γι’αυτό η αποστασία, η απομάκρυνσή μας από τον Χριστό, είναι βαρύτατο αμάρτημα. Κι εκείνο που είπε ο Χριστός, «ἵνα μὴ χεῖρόν σοί τι γένηται (: να μη σου γίνει κάτι χειρότερο)», δεν είναι τι άλλο, τι λέτε, το χειρότερο; Παρά η παραδοχή του Αντιχρίστου. Υπάρχει χειρότερο απ’ αυτό; Όταν αφήνεις τον Χριστό και παραδέχεσαι τον Αντίχριστον; Το ίδιο ισχύει, αγαπητοί μου, και για τον κάθε άνθρωπο προσωπικά. Ο καθένας μας μπορεί να υπήρξε, βραχυχρόνια ή μακροχρόνια, ένας παράλυτος της αμαρτίας· της αμαρτίας παράλυτος. Τώρα που γίνεται υγιής και γνωρίζει πλέον τον Χριστόν, ας προσέξει, γιατί τότε γίνονται, όπως λέει ο ίδιος ο Κύριος στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον «τὰ ἔσχατα τοῦ ἀνθρώπου ἐκείνου χείρονα τῶν πρώτων». «Τα τελευταία του είναι πιο χειρότερα από τα πρώτα του».

      Αγαπητοί μου, όποιος είναι αληθινά κατά Χριστόν έξυπνος, θέλομε να είμεθα έξυπνοι, όποιος λοιπόν είναι κατά Χριστόν έξυπνος, αληθινά έξυπνος άνθρωπος, θα γεμίσει την ψυχή του με τον φόβο του Θεού. Έναν φόβο να μην χάσει ποτέ τον Χριστόν, για να μην χάσει ποτέ τον εαυτόν του.

395η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».

► Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίαι Κυριακῶν " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_25.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://drive.google.com/file/d/1EiDp29JkRk7OQUNh2N_NVeJL2TTZ-FsY/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40ru7w20Jp2hDAJjA7k7mq_z

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%E1%BD%89%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CE%B9%20%CE%9A%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%E1%BF%B6%CE%BD.?m=1

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Οἱ Παιδαγωγίες τοῦ Θεοῦ.

†. Μια νέα καταπληκτική σελίδα μας εξιστορεί, αγαπητοί μου, ο ευαγγελιστής Ιωάννης, από τα θαύματα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.

    Είχε ανεβεί και αυτή την φορά ο Κύριος εις τα Ιεροσόλυμα. Και επεσκέφθη την κολυμβήθρα, δηλαδή τη δεξαμενή της Βηθεσδά, ή «προβατική κολυμβήθρα», όπως λέγεται επί το ελληνικότερον. Εκεί ήταν ένας τόπος πόνου και δυστυχίας. Γύρω από τη δεξαμενή που περιεστοιχίζετο από πέντε στοές, ευρίσκετο ένα πλήθος ασθενών ανθρώπων, που περίμεναν την θεραπεία τους. Βλέπετε, η αγάπη του Θεού είχε δώσει μία μικρή παρηγορία στον πονεμένο αυτόν λαόν, την εξής: Γράφει, σημειώνει ο ευαγγελιστής Ιωάννης: «Ἄγγελος γὰρ κατὰ καιρὸν κατέβαινεν ἐν τῇ κολυμβήθρᾳ, καὶ ἐταράσσετο τὸ ὕδωρ· ὁ οὖν πρῶτος ἐμβὰς μετὰ τὴν ταραχὴν τοῦ ὕδατος ὑγιὴς ἐγίνετο ᾧ δήποτε κατείχετο νοσήματι».

      Βέβαια, η κολυμβήθρα αυτή ήταν μία εικόνα του Μεσσίου· που θα εγίνετο η πηγή πάσης ιάσεως και θεραπείας. Σ’ αυτόν λοιπόν τον τόπο έφθασε κάποτε ο Ιησούς. Και προσήγγισε κάποιον ασθενή, που εγνώριζε ο Κύριος ότι ήταν πολύ καιρό εκεί κατακείμενος. Και του λέγει: «Θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι;». «Θέλεις να γίνεις καλά;». Τι όμως σημαίνει ο τονισμός ότι η ασθένεια αυτού του ανθρώπου ήταν γνωστή εις τον Ιησούν;

      Και ήταν, αλήθεια, 38 ολόκληρα χρόνια παράλυτος! Μη δυνάμενος εύκολα από κει να μετακινηθεί. Για να φανεί το μέγεθος του θαύματος. Αλλά και η παιδαγωγία του Θεού, όπως θα δούμε στην συνέχεια.

     Τι είναι η ασθένεια; Λέμε: «Είμαι ασθενής». Τι σημαίνει αυτό; Τι είναι η ασθένεια; Είναι το αποτέλεσμα μιας διαταραχής σχέσεων του ανθρώπου με τον Θεό. Θα το ξαναπώ: Είναι μία διαταραχή σχέσεως του ανθρώπου με τον Θεό. Κι εκείνο το οποίον διαταράσσει την σχέσιν ανθρώπου και Θεού είναι η αμαρτία. Μόνον η αμαρτία. Εξάλλου θα φανεί αυτό ευθύς μετά, όταν ο Κύριος θα πει εις αυτόν τον παράλυτον, που θα τον έκανε καλά και που θα τον συναντούσε εις τις αυλές του ναού του Σολομώντος λίγες μέρες μετά: «Κοίταξε, ἴδε, να, έγινες υγιής. Πρόσεξε μην ξαναμαρτήσεις, για να μη σου γίνει κάτι χειρότερο». Και τι είναι αυτό το χειρότερο; Το χειρότερο, αγαπητοί μου, είναι η πώρωση της ψυχής. Εάν ξανααμάρτανε. Και ακόμα τι άλλο είναι; Και η αιωνία κόλασις.

      Οπότε βλέπομε, αγαπητοί, την σχέσιν ασθενείας και αμαρτίας με πάρα πολλή σαφήνεια. Λέμε στην Παράκληση της Θεοτόκου (και ποιος δεν ξέρει αυτόν τον στίχον της Παρακλήσεως;): «Ἀπὸ τῶν πολλῶν μου ἁμαρτιῶν, ἀσθενεῖ τὸ σῶμα, ἀσθενεῖ μου καὶ ἡ ψυχή». «Από τις πολλές μου αμαρτίες, αρρωσταίνει, ασθενεί και το σώμα και η ψυχή».

      Και επικυρώνει εν προκειμένω αυτήν την αλήθειαν η Σοφία Σειράχ και λέγει- είναι στο 38^ον κεφάλαιο. Μία μικρή παρενθεσούλα. Προσεγγίζομε εις αυτό το κεφάλαιον εις τα κατά Τρίτη θέματά μας και θα το δούμε αυτό εκτενέστερα. Είναι πολύ σπουδαίο. Εκεί ομιλεί περί ιατρού, ιατρικής, φαρμακοποιών, φαρμάκων και αμαρτίας που αρρωσταίνουν οι άνθρωποι. Τι λέγει λοιπόν το βιβλίο της Σοφίας Σειράχ; «Ἀπόστησον», λέει,  «πλημμέλειαν καὶ εὔθυνον χεῖρας, καὶ ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας καθάρισον καρδίαν». «Πάρε τα χέρια σου μακριά και καθάρισέ τα από κάθε αμαρτία. Και έτσι να καθαρίσεις την καρδιά σου». Και προσθέτει, η Σοφία Σειράχ πάντοτε, επιγραμματικά μάλιστα: «Ὁ ἁμαρτάνων ἔναντι τοῦ ποιήσαντος αὐτὸν ἐμπέσοι εἰς χεῖρας ἰατροῦ». Δηλαδή «εκείνος ο οποίος αμαρτάνει απέναντι στον Δημιουργό του, θα πέσει στα χέρια του γιατρού». Κάποτε επισκεπτόμουν το στρατιωτικό μας Νοσοκομείο και πολύ επιθυμούσα να βάλω αυτήν την επιγραφή. Τελικά δεν τοποθετήθηκε. Δηλαδή πρόσεξε, άνθρωπε, θα αρρωστήσεις εάν παραβαίνεις τις εντολές του Θεού. Εάν, φερειπείν, πίνεις παραπάνω κρασί απ΄ό,τι πρέπει, δεν θα αρρωστήσεις; Εάν τρως παραπάνω από εκείνο που πρέπει, δεν θα αρρωστήσεις; Εάν ξενυχτάς και ασωτεύεις, δεν θα αρρωστήσεις; Βλέπετε εδώ με σαφήνεια πώς έχει το πράγμα. Μη μου πείτε ότι υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι δεν μετέρχονται αυτόν τον άτακτον τρόπον ζωής. Θα το δούμε ευθύς παρακάτω.

     Ωστόσο, σε ένα ιατρικό συνέδριο που έγινε στο Bossey της Ελβετίας προ κάποιων ετών, ειπώθηκε ότι η αρρώστια είναι κάτι περισσότερο από την παρουσία ενός μικροβίου. Κάτι περισσότερον. Είναι πράγματα που τα διαπιστώνει αυτά και αυτή ακόμα η Ιατρική. Ή η λεγομένη, αν έχετε περί αυτής ακούσει, η λεγομένη Ιατρική της προσωπικότητος. Κάποτε, ένας μαθητής του Γιουνγκ, ασκούσε το επάγγελμά του στη Γαλλία. Και πήγε ένας νεαρός με νευρωτισμόν άφθονον. Ε, τον ερώτησε το ιστορικό του, τον έψαξε από δω, τον έψαξε από εκεί, και μέσα στο ιστορικό αυτό, ανεκάλυψε ο γιατρός ότι αυτός είχε συνδεθεί με μία κοπέλα, δασκάλα μάλιστα, της έφαγε τα χρήματα που είχε και μετά την εγκατέλειψε.  «Άκου», λέγει, «θα αποκαταστήσεις την ζημία και θα την παντρευτείς». Αυτός θύμωσε. «Και τι σχέση έχει», λέει, «αυτό με την νευρωτικότητά μου;». Αν έχει σχέση; Πάρα πολύ μεγάλη σχέση έχει. Θύμωσε αυτός ο νεαρός και έφυγε, πιστεύοντας ότι δεν είχε καμία σχέση το ένα με το άλλο. Και όμως, και όμως, είχε! Και μάλιστα άμεση σχέση το ένα με το άλλο.

       Βέβαια, εάν αρρωστήσομε, τι πρέπει να κάνομε; Καλά, αρρωστήσαμε.Τι πρέπει να κάνομε; Άνθρωποι είμεθα, δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει αρρωστήσει ή λίγο ή πολύ. Πρώτα πρώτα θα φροντίσομε, αγαπητοί μου, να συμφιλιωθούμε με τον Θεό. Θα συμφιλιωθούμε με το μυστήριον της Ιεράς Εξομολογήσεως. Και κατόπιν, θα επισκεφτούμε τον ιατρόν.

     Συμβουλεύει πάλι η Σοφία Σειράχ και λέει: «Τέκνον(:Παιδί), ἐν ἀῤῥωστήματί σου μὴ παράβλεπε(δηλαδή: όταν αρρωστήσεις, μην παραβλέψεις την αρρώστια σου), ἀλλ᾿ εὖξαι Κυρίῳ, καὶ αὐτὸς ἰάσεταί σε». «Κάνε προσευχή εις τον Κύριον κι Εκείνος θα σε θεραπεύσει».

       Ο ιατρός, λοιπόν, ποιος είναι; Είναι από προσώπου Κυρίου. Επειδή κι Αυτός ο Κύριος Ιησούς εθεράπευε. Βέβαια ο κύριος σκοπός Του δεν ήτο να θεραπεύει. Ο κύριος σκοπός Του ήταν να αποκαλύψει τον Άγιον Τριαδικόν Θεόν και με την ανθρωπίνη φύση που πήρε, να είναι ο Θεός πια εις τους αιώνας των αιώνων μαζί με τους ανθρώπους. Εκείνοι οι οποίοι θα εσώζοντο βέβαια.

      Το θέμα της θεραπείας των ασθενειών, αγαπητοί μου, ήταν δεύτερο, αν το θέλετε. Δεύτερο. Εντούτοις ο Κύριος δεν παρέλειψε να θεραπεύει τους ασθενείς. Μάλιστα τι μας λέγει ο Απόστολος Πέτρος, ότι δεν έκανε τίποτε άλλο ο Κύριος όσο ήταν επάνω στη γη, παρά να θεραπεύει τους αρρώστους. Αλλά εάν ήταν αυτός ο κύριος σκοπός, τότε ο Χριστιανισμός- προσέξτε αυτό το σημείο- περιορίζεται όσο ο Χριστός ήταν επάνω εις την Γην. Δεν θα υπήρχαν εφεξής άρρωστοι; Και συνεπώς δεν θα είχε αξία ο Χριστιανισμός; Είδατε λοιπόν σαφώς ότι το να θεραπεύονται οι άρρωστοι από τον Κύριον ή γενικότερα από την Εκκλησία, αν θέλετε, δια των χειρών των Αποστόλων και των διαδόχων των Αποστόλων κ.τ.λ. θα ήτο κάτι πάρα πολύ περιορισμένον. Εκεί περιορίζεται ο Χριστιανισμός; Ο  Θεός να φυλάξει. Μη στενεύομε, εθελοτυφλούντες τα όρια και την σημασία του Χριστιανισμού.

     Λοιπόν· ωστόσο ο ιατρός είναι από προσώπου Κυρίου. Και πρέπει να έχει αυτήν την συνείδησιν ο ιατρός. Ότι είναι από προσώπου Κυρίου. Όποιος εμφανιστεί σε εμένα, φοιτητής της Ιατρικής ή ιατρός, νεόκοπος ιατρός, καινούριος, φρέσκος, του συνιστώ πάντοτε και του λέγω: «Πρόσεξε, απ’ το σπίτι σου όταν θα φεύγεις, θα κάνεις την πρωινή σου προσευχή και θα παρακαλέσεις τον Θεόν να σε φωτίζει να κάνεις μία καλή διάγνωση». Είναι γνωστό ότι η καλή διάγνωσις, η ακριβής διάγνωση είναι η μισή θεραπεία. Και ποιος δεν το ξέρει αυτό; Αλλιώτικα ο άρρωστος ταλαιπωρείται από ιατρού εις ιατρόν, γιατί ακριβώς δεν έχει γίνει αυτή η διάγνωσις. «Κι όταν έρθεις σε επαφή με τον ασθενή σου, πάλι θα κάνεις από μέσα σου μία προσευχούλα, μία νοερά προσευχή, να σε φωτίσει και να σε βοηθήσει. Γιατί μην ξεχνάς ότι είσαι από προσώπου Χριστού». Ναι. Και πρέπει να θεραπεύσεις.

      Θα ήτανε κάτι πολύ άσχημο, ο Χριστός να βρισκότανε μπροστά σε έναν άρρωστο και να μην τον θεράπευε. Μη νομίσετε, αυτό συνέβη εις τους εννέα μαθητάς. Όταν ο Κύριος ήταν επάνω εις το όρος Θαβώρ, οι εννέα ήταν κάτω στην πεδιάδα. Και τότε ένας πατέρας έφερε εκεί το παιδί του, το οποίο ήταν δαιμονισμένο σε μεγάλο βαθμό και έφερε αυτός ο πατέρας, ο ταλαίπωρος πατέρας, το παιδί του στους μαθητάς και αυτοί δεν μπόρεσαν να το θεραπεύσουν το παιδί. Παρότι επήραν αυτήν την άδειαν να θεραπεύουν. Και την εντολή μάλιστα. Αλλά κάπου απίστησαν. Κάτι έπαθαν οι μαθηταί. Θα ρωτήσουν αργότερα, όταν θα κατεβεί ο Κύριος και θα θεραπεύσει αυτό το παιδί, θα Τον ερωτήσουν: «Γιατί εμείς δεν μπορέσαμε;».

      Εν τω μεταξύ δε οι άλλοι οι γύρω, κάτι Φαρισαίοι, κάτι Γραμματείς, οι οποίοι δεν άφηναν ρούπι από κοντά τους τον Ιησούν Χριστόν, άρχισαν να καγχάζουν, να γελούν και να κοροϊδεύουν τους μαθητάς. Έτσι λοιπόν, δεν θα ήτανε μία κοροϊδία, να μην μπορεί η Εκκλησία, οι ιερείς, να θεραπεύσουν; Ξαναλέγω: Δεν είναι αυτό το κύριο στοιχείο του Χριστιανισμού. Και ύστερα, ποιος σας είπε ότι κατά κάποιον τρόπο δεν θα ήθελε ο Θεός να παραμένει μία αρρώστια; Θα δούμε και θα το σχολιάσομε αυτό λίγο πιο κάτω, ότι ο Ιησούς εγνώριζε ότι εκεί αυτός ο παράλυτος είναι 38 χρόνια εκεί. Πήγε και τον ρώτησε προηγουμένως άλλη φορά; Όχι. Όταν πήγε εκεί εις την κολυμβήθρα της Βηθεσδά, επήγε κατευθείαν εις αυτόν. Τι θα πει εγνώριζε; Εγνώριζε· που σημαίνει άφησε ο Κύριος, ο άνθρωπος αυτός, να ωριμάσει εις την αρρώστιά του. Γιατί; Γιατί απλούστατα μία αρρώστια έχει πολλάκις και κυρίως παιδαγωγικόν χαρακτήρα. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Αν λοιπόν ο Θεός δεν θέλει έναν άνθρωπο να τον θεραπεύσει, αν ο Θεός δεν θέλει να θεραπεύσει εμένα, πού το ξέρω εγώ; Κι αν έτσι με τον τρόπον αυτόν δεν με παιδαγωγεί;

     Ωστόσο συνεχίζομε τι λέει η Σοφία Σειράχ για τον ιατρόν. Λέει: Μάλιστα είναι ο πρώτος στίχος του 38^ου κεφαλαίου. Λέει: «Τίμα ἰατρὸν(:Να τιμάς τον ιατρόν) πρὸς τὰς χρείας αὐτοῦ τιμαῖς αὐτοῦ, καὶ γὰρ αὐτὸν ἔκτισε Κύριος. Παρὰ τοῦ Ὑψίστου ἐστὶν ἴασις». Δηλαδή, να τιμάς τον γιατρό. Ο Θεός έκανε τον γιατρό για τις ανάγκες σου. Βλέπετε; Προεβλέπετο ότι θα πέσει ο Αδάμ. Και θα εισρεύσουν οι αρρώστιες και τα δεινά.

     Και δια μεν τον άνθρωπο του έδωσε την δυνατότητα να αναπτύξει κάπως τον πολιτισμόν. Όχι σε υπερθετικόν βαθμόν όμως. Γιατί μετά ο πολιτισμός είναι ένας κίνδυνος εις τα χέρια του ανθρώπου. Το ξαναλέγω, κίνδυνος. Σαν να βάλεις στα χέρια ενός μικρού παιδιού σπίρτα και να του πεις: «Ε, κάνε τα ό,τι θέλεις». Θα σου βάλει φωτιά στο σπίτι. Έτσι λοιπόν εδώ ο πολιτισμός απαλύνει, γλυκαίνει κάπως την τραχιά ζωή του ανθρώπου. Να κάνει κατοικία, να κάνει ένδυμα, τέλος πάντων, πολιτισμόν.

        Αλλά έδωσε όμως και την Ιατρικήν Επιστήμην. Έδωσε και τα φάρμακα. Για να μπορεί ο άνθρωπος να βρίσκει μία, εκεί, ανακούφιση. Λοιπόν, τι; Για τις ανάγκες σου, λέει, ο Κύριος έκτισε τον ιατρόν.

     Αλλά, θα πας στον γιατρό. Προσέξτε όμως. Έλεγε ο Παράκελσος: «Ο ιατρός νοσηλεύει, ο Θεός θεραπεύει». Πόσο χαίρομαι όταν έρχονται άνθρωποι και μου λένε: «Πήγα στον γιατρό και μας είπε: ‘’Τώρα δεν μπορούμε εμείς τίποτα παρακάτω να κάνομε. Ο Θεός έχει τον λόγον’’». Το χαίρομαι αυτό. Όταν οι γιατροί μας ομολογούν ότι τα όριά τους είναι περιορισμένα. Και ότι από κει και πέρα είναι θέμα Θεού. Αλλά ακριβέστερα είναι αυτό. Ο γιατρός νοσηλεύει. Θα σε κοιτάξει, να, ετούτα θα εκείνο. Αλλά τελικά την θεραπεία θα την πάρεις από τον Θεό.

      Και θα συμπληρώσει μάλιστα ο Σοφός Σειράχ: «Καὶ ἰατρῷ δὸς τόπον -δηλαδή παραχώρησέ του την δυνατότητα να σε θεραπεύσει–, καὶ γὰρ αὐτὸν ἔκτισε Κύριος, καὶ μὴ ἀποστήτω σου, καὶ γὰρ αὐτοῦ χρεία». Δηλαδή, μην τον διώξεις τον γιατρό. Τον έχεις ανάγκη. Τον έχεις ανάγκη πραγματικά. Και μάλιστα ένα άλλο χωρίο λέει: «Υπάρχει ευόδωσις εις τον ιατρόν, να ανακαλύψει κάποια στιγμή την αρρώστιά σου και να σε βοηθήσει».

     Αποτεινόμενος ο Κύριος στον παράλυτο τον ερωτά: «Θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι;». Θέλεις να γίνεις καλά; Περίεργη, αγαπητοί μου, αλήθεια, περίεργη ερώτησις. Να πάω στον γιατρό και να με ρωτήσει ο γιατρός αν θέλω να γίνω καλά. Θα ΄λεγε κανείς, περιττεύει αυτή η ερώτησις. Μα γι΄αυτό, γιατρέ μου, ήρθα. Για να με κάνεις καλά. Και με ρωτάς εάν θέλω να γίνω καλά; Εντούτοις, όταν ο Κύριος είπε «Θέλεις να γίνεις καλά; Και υγιής;», αυτό Του το ερώτημα είχε ένα βάθος. Αποτείνεται ο Κύριος στην προαίρεση του ανθρώπου. Και υπονοεί την ολοκληρίαν της υγείας. Θα το ξαναπώ: την ολοκληρίαν της υγείας. Δηλαδή να γίνεις ο όλος άνθρωπος καλά. Διότι, πιστεύω δεν θα διαφωνήσετε μαζί μου, ότι πολλοί θα ήθελαν να γίνουν υγιείς, φερειπείν …να περάσει το στομάχι τους, να μην έχουν έλκος, να περάσει το στομάχι τους, αλλά μόνον σωματικά. Και όχι ψυχικά ή και πνευματικά. Δηλαδή να μην υπάρχει αυτή η θεραπεία, να δώσει την ολοκληρίαν εις τον άνθρωπον. Όπως το είδαμε εδώ πέρα και το είπαμε, ότι ποια είναι η ασθένεια έναντι του Θεού; Διασάλευσις της τάξεως. Μπαίνει η αμαρτία. Γιατί θέλεις μόνον, αδελφέ μου, να γίνει το στομάχι σου καλά; Για να γίνεις πάλι γαστρίμαργος; Γιατί δεν ζητάς επί παραδείγματι να είσαι ο τακτικός στην τροφή σου; Πρέπει να φάμε για να ζήσουμε, αναμφισβήτητα. Αλλά ο τακτικός όμως εις την ζωήν σου και στο φαγητό σου.Έτσι, βλέπετε, δεν ζητάμε την ολοκληρία της θεραπείας. Δηλαδή την θεραπεία και της ψυχής μας από τα πάθη μας. Αλλά ζητάμε μόνο να γίνομε καλά σωματικά, για να ξαναρίψομε αυτό το ταλαίπωρο σώμα μας εις την εκδαπάνησή του στην αμαρτία. Στην πορνεία, στη μέθη, στα ναρκωτικά και δεν ξέρω τι άλλο…

     Θέλει ακόμα να του πει, όταν τον ερωτά ο Κύριος, ότι δεν είναι μόνο το νερό της κολυμβήθρας, στο οποίο περιμένεις να μπεις μέσα και λες ότι «ἄνθρωπον οὐκ ἔχω». Άλλο μεγάλο εκείνο το θέμα. «Ἄνθρωπον οὐκ ἔχω»… Μάλιστα ο ιερός Χρυσόστομος λέει ένα χαριτωμένο: «Εγώ για σένα έγινα άνθρωπος. Και λες ότι δεν έχεις άνθρωπον;». Ώστε όταν ταράσσεται το νερό να με ρίχνει μέσα στην κολυμβήθρα κτλ.

     Αγαπητοί μου, μην πιστεύει κανείς ότι ήταν μόνον το νερό. Αλλά ήτανε και ο Ιησούς Χριστός. Δεν είναι λοιπόν μόνον η Ιατρική, αλλά είναι κι ο Θεός. Πρώτα λοιπόν ο Θεός, μετά είναι η Ιατρική. Προσέξτε, δεν θα υποτιμήσομε την Ιατρική. Αλλά πρώτα ο Θεός και μετά η Ιατρική. Γιατί κάνουν το λάθος και λένε: «Ε, θα κάνω προσευχή και δεν θα πάρω στον γιατρό». Λάθος! Αν ο Θεός έδωσε την Ιατρική σημαίνει ότι πρέπει να πας και στον γιατρό. Μόνο, θα ιεραρχήσεις τα πράγματα. Πρώτα ο Θεός και μετά η Ιατρική. Όπως μας συμβουλεύει και το βιβλίο της Σοφίας Σειράχ, όπως σας είπα προηγουμένως.

    Παρατηρούμε ένα σημαντικό σημείον. Αυτό το οποίο ήδη σας ανέφερα. Σημειώνει ο ιερός Ευαγγελιστής ότι «γνοὺς ὁ Ἰησοῦς ὅτι πολὺν χρόνον ἔχει». Εγνώριζε ο Ιησούς ότι έχει πολύν καρό εκεί εις τις πέντε στοές παρά την λίμνην, δηλαδή την δεξαμενή. Αυτό σημαίνει ότι η ασθένεια του παραλύτου, δεν είχε διαφύγει της γνώσεως και προσοχής του Θεού. Δεν είχε διαφύγει. Τότε η ασθένεια του ανθρώπου θα είχε παιδαγωγικό χαρακτήρα. Είμαι άρρωστος για να παιδαγωγηθώ. Ζούσε ο νέος αυτός… ήταν 38 χρόνια παράλυτος. Πρέπει  να τον λογαριάσομε καμιά εξηνταριά χρονώ άνθρωπο. Έζησε έκφυλη ζωή, άσωτη ζωή, μέχρι παραλυσίας.

    Έτσι, βλέπομε, έχει παιδαγωγικό χαρακτήρα η αρρώστια. Κάτσε εκεί, να ΄ρθει το μυαλό, να καταλάβεις. Αυτό θα πει παιδαγωγικό χαρακτήρα. Πάλι για τον άνθρωπο, για τη σωτηρία του. Ιδιαιτέρως αυτό πρέπει να το προσέξομε. Πολύ πρέπει να το προσέξομε. Λέγει ο Θεός, στο Δευτερονόμιο: «Πατάξω κἀγὼ ἰάσομαι». «Εγώ θα χτυπήσω, Εγώ θα θεραπεύσω».

    Πρέπει σε μία ασθένειά μας να αναζητούμε μήπως κάπου προσκρούομε στο θέλημα του Θεού. Βέβαια κάθε ασθένεια δεν είναι αποτέλεσμα της παραβάσεως των εντολών του Θεού. Αυτό είναι γνωστό. Και μάρτυς η Γραφή, αν το θέλετε. Ο Ιώβ περιέπεσε σε εκείνη την άφατη περιπέτεια, χωρίς να είναι εκείνος που πλήρωνε τις αμαρτίες του. Διότι δεν μπορούσε να δει το παρασκήνιο· που πήγε ο διάβολος και ζήτησε κ.τ.λ. κ.τ.λ. την ιστορία την ξέρετε, για να μην αργώ περισσότερο. Έτσι σήμερα εμείς πολλά πράγματα γνωρίζομε. Όπως και την ιστορία του Ιώβ τη γνωρίζομε. Ο Ιώβ όμως δεν εγνώριζε γιατί έγινε λεπρός, έχασε τα παιδιά του, άφατη δυστυχία, άφατη δυστυχία! Και σήμερα είναι το υπόδειγμα της υπομονής. Και μάλιστα, αν το θέλετε, είναι και τύπος του Ιησού Χριστού.

      Όμως το ίδιο συνέβη και με τον Τωβίτ. Δεν θα εξιστορήσω περισσότερα. Ή εκείνος ο εκ γενετής τυφλός. Ρωτούν οι μαθηταί: «Κύριε, ποιος αμάρτησε;(Γιατί έτσι λέγαν οι Εβραίοι. Ότι μπορούσε να είχε αμαρτήσει οπωσδήποτε κάποιος). Οι γονείς του ή αυτός; Μα αφού γεννήθηκε τυφλός; Πότε θα προλάβαινε να αμαρτήσει;». Και ο Κύριος είπε: «Ούτε αυτός αμάρτησε, ούτε οι γονείς του, αλλά αυτό ήτο για την δόξα του Θεού». Μπορούσε να υπηρετήσει, λοιπόν, την δόξα του Θεού. Όπως και υπηρέτησε. Και ο άνθρωπος αυτός ηκολούθησε τον Χριστόν, έγινε Χριστιανός. Ορίστε. Όριστε. Πάντως το θέμα είναι ότι έχομε πάρα πολλές περιπτώσεις, οι οποίες δεν είναι αποτέλεσμα αμαρτιών. Ο Θεός ξέρει. Πάντως με όλες αυτές τις περιπτώσεις ένα κέρδος έχομε: την παιδαγωγία του λαού.

       Αγαπητοί, στην ιστορία του Ισραήλ πάντοτε ακολουθείται τούτο το σχήμα: Αποστασία-τιμωρία- μετάνοια- σωτηρία. Και αυτό το σχήμα δεν είναι μόνον για έναν λαό. Είναι και για κάθε πρόσωπο. Και για κάθε πρόσωπο, σας το ξαναλέγω. Ο Θεός παιδαγωγεί για να μας σώσει. Πώς θα σας φαινόταν όταν ο Θεός αφήνει τον λαό Του να μείνει στην έρημο 40 ολόκληρα χρόνια! Ήταν υπόθεσις ολίγων ημερών. Περνώντας από εκεί που σήμερα είναι το Σουέζ, να περάσει ο λαός και να πάει στη γη Χαναάν. Γιατί άφησε ο Θεός τον λαό Του 40 χρόνια; Για να τον παιδαγωγήσει. Η έρημος ήταν αχμηρά. Η έρημος ήταν περιπέτεια. Κι όμως αφήνει εκεί 40 χρόνια τον λαό Του, για να παιδαγωγηθεί.

     Μην λησμονούμε εκείνον τον γραφικόν λόγον, που λέει στην προς Εβραίους ο Απόστολος Παύλος: «Ὁ Θεός ὑμῖν ὡς υἱοῖς διαλέγεται· υἱέ μου, μὴ ὀλιγώρει παιδείας Κυρίου(δηλαδή: μην αποφεύγεις την παιδαγωγία του Κυρίου), μηδὲ ἐκλύου ὑπ᾿ αὐτοῦ ἐλεγχόμενος(:ούτε να αποκάμνεις και να αγανακτείς όταν ελέγχεσαι από τον Κύριον). Ὅν γὰρ ἀγαπᾷ Κύριος παιδεύει». Δηλαδή: «Παιδαγωγεί εκείνον που αγαπά ο Κύριος, τον παιδαγωγεί». «Μαστιγοῖ δὲ πάντα υἱὸν ὃν παραδέχεται – Δεν θα πάω να δείρω το παιδί του γείτονα, όταν…, όταν… Θα δείρω το δικό μου το παιδί. Γιατί εγώ παραδέχομαι ποιο είναι το παιδί μου-«Μαστιγοῖ δὲ πάντα υἱὸν ὃν παραδέχεται· ἐπὶ τὸ συμφέρον». Κι αυτό πάντα για κάποιο συμφέρον. Ποιο είναι αυτό το συμφέρον; Ακούσατέ το: «Εἰς τὸ μεταλαβεῖν τῆς ἁγιότητος αὐτοῦ». Για να γίνομε μέτοχοι της αγιότητος του Θεού. Αμήν.

834η ομιλία στην κατηγορία
« Ὁμιλίαι Κυριακῶν ».

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

► Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίαι Κυριακῶν " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://drive.google.com/file/d/1EiDp29JkRk7OQUNh2N_NVeJL2TTZ-FsY/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40ru7w20Jp2hDAJjA7k7mq_z

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%E1%BD%89%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CE%B9%20%CE%9A%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%E1%BF%B6%CE%BD.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ἡ Ἐλεημοσύνη. Κυριακὴ Τοῦ Παραλύτου. (Πράξ. 9, 32-42)

†. Σήμερα, αγαπητοί μου, τετάρτη Κυριακή από του Πάσχα, Κυριακή του Παραλύτου, η Εκκλησία μας προβάλλει την αρετή της ελεημοσύνης, με την ευαγγελική περικοπή. Βλέπομε τον Κύριον να ελεεί τον 38 ολόκληρα χρόνια παράλυτον άνθρωπον και να τον θεραπεύει, αφού επερίμενε χρόνια ολόκληρα να ιαθεί, πεταμένος, τρόπον τινά, εκεί σε μία άκρη της κολυμβήθρας της Βηθεσδά. Αλλά και την αποστολική περικοπή που ακούσαμε από τις Πράξεις των Αποστόλων, ο απόστολος Πέτρος αναστήνει από τους νεκρούς την ελεήμονα Ταβιθά. Παντού προβάλλεται η ελεημοσύνη του Θεού στον άνθρωπο, αλλά και η ελεημοσύνη του ανθρώπου προς τον συνάνθρωπό του.

    Απέραντο κεφάλαιον είναι η ελεημοσύνη. Αυτή κατέβασε τον Θεόν Λόγον από τον ουρανό εις την γη, αυτή ανεβάζει τον άνθρωπο από τη γη εις τον ουρανό. Τόση είναι η δύναμις όντως, τόση είναι η δύναμις της ελεημοσύνης. Γιατί το φάσμα της είναι ευρύτατο. Είναι η προσφορά ελέους που είναι το πρώτο παιδί της αγάπης. Κι επειδή ο Θεός αγαπά τον άνθρωπο, γι΄αυτό προσφέρει το έλεός Του, την ελεημοσύνη Του. Αλλά και ο αγαπών άνθρωπος, πάντοτε στέκεται με διάθεση ελεημοσύνης προς τον άλλον άνθρωπον.

    Αλλά ας δούμε με πολύ λίγα λόγια την ιστορία της Ταβιθά ή της Δορκάδος, όπως μεταφράζει ο ευαγγελιστής Λουκάς, που είναι ο συγγραφεύς των Πράξεων των Αποστόλων. Σημειώνει λοιπόν ο Λουκάς: «Ἐν Ἰόππῃ δέ τις ἦν μαθήτρια ὀνόματι Ταβιθά, ἣ (η οποία) διερμηνευομένη λέγεται Δορκάς· αὕτη ἦν πλήρης ἀγαθῶν ἔργων καὶ ἐλεημοσυνῶν ὧν ἐποίει ». Ότι στην Ιόππη, η σημερινή Γιάφα είναι, το μοναδικό λιμάνι του Ισραήλ, εκεί, λέγει, ήτο κάποια μαθήτρια που την έλεγαν Ταβιθά· η οποία διερμηνεύεται Ελληνικά Δορκάς. Ζαρκάδι. Δορκάς. Ζαρκάδι. Αυτή ήταν γεμάτη από αγαθά έργα και από ελεημοσύνες που ασκούσε γύρω της. Και εκείνον τον καιρό, η ελεήμων αυτή γυναίκα, αρρώστησε και πέθανε. Και τότε προσεκάλεσαν τον Πέτρον και αυτός την ανέστησε. Μάλιστα, όταν ο Πέτρος έφθασε εις την Ιόππη, σημειώνει πάλι ο Λουκάς: «Παρέστησαν αὐτῷ πᾶσαι αἱ χῆραι (στάθηκαν μπροστά του, του ’καναν παράσταση, του επέδειξαν) κλαίουσαι καὶ ἐπιδεικνύμεναι χιτῶνας καὶ ἱμάτια ὅσα ἐποίει μετ᾿ αὐτῶν οὖσα ἡ Δορκάς». Όσον καιρόν ήταν μαζί τους, τους ελεούσε πάρα πολύ, τις χήρες γυναίκες. «Να», λέγει, «αυτό εκείνη μου το ‘φτιαξε, αυτό εκείνη μου το δώρισε». Και έκλαιγαν οι γυναίκες αυτές οι χήρες.

     Ώστε, αγαπητοί, η αρετή της ελεημοσύνης αναστήνει και νεκρούς! Ναι. Την ανέστησε και την χάρισε πάλι εις αυτό το πλήθος των ανθρώπων που ήταν οι ευεργετούμενοί της. Αυτό στέκεται μία συμβολική εικόνα, ότι ο αληθινά ελεήμων εγείρεται από την πνευματική νέκρωση εις ζωήν αιώνιον.

    Πράγματι, το περιεχόμενον του κριτηρίου είναι η ελεημοσύνη. Όταν Αυτός ο Χριστός θα πει: «Ήμουν γυμνός και περιεβάλετέ με, πεινασμένος, διψασμένος, ξένος. Δηλαδή κάνετε ελεημοσύνη σε μένα». Και με τα λόγια Του αυτά ο Κύριος θέλει να δείξει ότι η ελεημοσύνη δεν είναι απλώς μία πράξη φιλανθρωπίας ή συμπαθείας, αλλά μία πράξη αγάπης, που ουσιαστικά αποτείνεται σε αυτό το πρόσωπο του Χριστού. Τι είπε ο Κύριος; «Ἐμοί ἐποιήσατε». Σε μένα το κάνατε. Είναι μία πράξη με διάσταση οντολογική και θεολογική.

     Η ελεημοσύνη εξομοιώνει τον άνθρωπο με τον Θεό. Γιατί ο Θεός είναι ελεήμων και οικτίρμων και φιλάνθρωπος και ελεεί. Και έτσι ο άνθρωπος, όταν ασκεί την ελεημοσύνη, γίνεται παιδί του Θεού. Γνήσιο παιδί του Θεού. Λέγει ο Κύριος: «Γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες, καθὼς καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστίν». Και θα είσαστε παιδιά του Υψίστου Θεού.

     Και πρώτιστα είναι η ελεημοσύνη με υλικήν διάστασιν. Γράφει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στην Α΄του επιστολή: «Ὃς δ᾿ ἂν ἔχῃ τὸν βίον τοῦ κόσμου καὶ θεωρῇ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ χρείαν ἔχοντα καὶ κλείσῃ τὰ σπλάγχνα αὐτοῦ ἀπ᾿ αὐτοῦ, πῶς ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μένει ἐν αὐτῷ;». «Εάν κανείς έχει», λέει, «όλα τα αγαθά του κόσμου, αλλά κλείσει τα σπλάχνα του, δηλαδή δεν αφήσει να αναπτυχθούν οι δυνάμεις της ψυχής, το συναίσθημα, η βούλησις που θα ενεργήσει ό,τι το συναίσθημα, αλλά και η διάνοια έχουν σκεφθεί, έχουν αισθανθεί, πώς είναι δυνατόν», λέγει, «σε έναν τέτοιον άνθρωπο να κατοικήσει η αγάπη του Θεού;». Δεν είναι δυνατόν. Εδώ προκύπτει η ανάγκη να κάνουμε τον πεινώντα αδελφό μας συμμέτοχο των αγαθών μας. Είναι ξέρετε, ο πιο γόνιμος συνεταιρισμός. Είναι αυτή η κοινωνικότητα η καλώς πάντοτε εννοουμένη.

     Λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος: «Κοινωνία τό πρᾶγμα ἐστίν». «Το πράγμα», λέει, «είναι κοινωνία». Γίνομαι κοινωνός με τον άλλον κι ο άλλος με εμένα. Και μάλιστα μία θαυμαστή κοινωνία, όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος εις την προς Εβραίους επιστολή του: «Τῆς δὲ εὐποιΐας(εὐποιΐα είναι οι καλές πράξεις, αγαθές πράξεις) καὶ κοινωνίας μὴ ἐπιλανθάνεσθε». Μην ξεχνάτε. Να έχετε κοινωνία με τους άλλους, να τους προσφέρετε τα αγαθά σας, και τα υλικά και τα πνευματικά, όπως λίγο ευρύτερα, θα το δούμε λίγο πιο κάτω. «Τοιαύταις γὰρ θυσίαις εὐαρεστεῖται ὁ Θεός». Γιατί ο Θεός με τέτοιες θυσίες ευαρεστείται. Ναι. Διότι είναι θυσία να προσφέρεις στον άλλον κάτι, είτε έχεις πολλά, είτε δεν έχεις πολλά. Ακόμη περισσότερο γίνεται θυσία εάν δεν έχεις πολλά, έχεις λίγα αγαθά. Και ακόμη να αποδεχθείς τον άλλον άνθρωπο και να είσαι κοινωνός του. Κι εκείνος κοινωνός σου. Δεν είναι μικρό πράγμα. Ξαναλέγω, είναι μία θυσία.

     Μην ισχυριστεί κανείς ότι με την ελεημοσύνη θα φτωχύνει. Μην το πει κανείς ποτέ αυτό. Ότι αν κάνω ελεημοσύνη κάπου, θα φτωχύνω… Όχι. Λέει ο ψαλμωδός στον 36^ο ψαλμόν του: «Νεώτερος ἐγενόμην καὶ γὰρ ἐγήρασα καὶ οὐκ εἶδον δίκαιον ἐγκαταλελειμμένον». Ήμουνα παιδί, λέει, και γέρασα, και δεν είδα ευσεβή άνθρωπο, που ασκούσε την ελεημοσύνη, να εγκαταλειφτεί· «οὐδὲ τὸ σπέρμα αὐτοῦ ζητοῦν ἄρτους». Ούτε τα παιδιά του να γίνονται ψωμοζητιάνοι. Ζητοῦν ἄρτους.

    Όλη την ημέρα ελεεί και δανείζει ο δίκαιος. Δανείζει χωρίς τόκο. Κατά τον λόγο του Χριστού: «Δανείζετε μηδέν ἀπελπίζοντες». Απελπίζω θα πει από+ελπίζω· δηλαδή να πάρω τον τόκο. Η ελπίδα μου είναι ο τόκος από το κεφάλαιον. Δηλαδή δώστε χρήματα στον έχοντα ανάγκη. Θα σας τα επιστρέψει. Αλλά μη ζητήσετε τόκον. Έτσι λοιπόν όλη την ημέρα ευλογεί και δανείζει ο δίκαιος «καὶ τὸ σπέρμα αὐτοῦ -οι απόγονοί του- εἰς εὐλογίαν ἔσται». Έχουν όλη την ευλογία. Δεν στερούνται τίποτε. Έχουν όλα τα αγαθά. Και όταν βεβαιώνει η Γραφή ότι με τις Παροιμίες 19,17: «Δανείζει Θεῷ ὁ ἐλεῶν πτωχόν». Δανείζει τον Θεός εκείνος ο οποίος ελεεί τον πτωχόν. Τι έχομε να φοβηθούμε; Ότι ο Θεός αφού σε Εκείνον δανείζουμε, ότι ο Θεός δεν θα πληρώσει τα χρέη Του; Αυτό φοβόμαστε;

     Να μην πει κανείς λοιπόν ότι εγώ δεν έχω χρήματα. Τον ελέγχει η χήρα με τα δύο λεπτά που κατέθεσε εις το γαζοφυλάκιον του ναού. Και την επήνεσε ο Κύριος. Δύο λεπτά! Τον ένα πέμπτον της δεκάρας. Δύο λεπτά… Αλλά τον ελέγχει και η χήρα εις τα Σαρεπτά της Σιδωνίας, που δεν είχε τίποτε, μάλιστα όταν βγήκε να μαζέψει δύο ξυλάρια, λέγει, και να κάνει, να ψήσει ένα λίγο αλευράκι, να φάει αυτή και τα παιδιά της, κι όπως είπε εις τον προφήτη Ηλία: «Και μετά θα πεθάνουμε, δεν έχουμε τίποτε άλλο». Είχε πέσει λιμός. Κι εκείνο το φοβερόν… Της λέει ο προφήτης: «Άντε, πήγαινε, ψήσε το ψωμάκι και κοίταξε, πρώτα θα φέρεις σε μένα και μετά θα φας εσύ και τα παιδιά σου». Πρόκλησις! Πρόκλησις! Με συγχωρείτε που θα πω τη φράση. Θα μπορούσε να του αντείπει: «Α, παλιόγερε, θες να φας το ψωμί των παιδιών μου;». Δεν είπε τέτοιο πράγμα. Το έκανε. Και μέχρι που πέρασε ο λιμός, το σταμνάκι της με το αλεύρι και ο καμψάκης, λέει, εκείνο το λαδικό με το λάδι, δεν τελείωναν! Δεν τελείωναν. Όταν ευλογεί ο Θεός, όλα είναι παρόντα τα αγαθά.

     Γι΄αυτό να μην έχουμε τη δικαιολογία ότι είμεθα πτωχοί. Μάλιστα πολλοί τσιγκουνεύονται αν και η εποχή μας έχει βεβαίως πτωχούς, κάθε εποχή έχει τους πτωχούς, όχι όσους είχε κάποτε εδώ, στην πατρίδα μας. Και η Ευρώπη έχει πτωχούς και κοιμώνται κάτω από τα γιοφύρια των ποταμών. Και η Αμερική έχει πτωχούς. Ναι. Ναι. Πλούσιες χώρες, αλλά έχουν και πτωχούς. Ωστόσο μην πει κανείς ότι «να… δεν έχω πολλά». Πολλοί δεν ανάβουν το κανδήλι τους, μαλώνει φερειπείν ο σύζυγος τη σύζυγο, γιατί… , γιατί …θα τελειώσει το λάδι και είναι ακριβό. Δεν καταλαβαίνουν ότι εκεί είναι μία άλλη περιοχή. Η περιοχή της θυσίας και λατρείας. Τι είναι το κανδήλι; Είναι λατρεία στον Θεό. Και φοβάσαι να λατρεύσεις τον Θεό, ότι θα φτωχύνεις, αδελφέ; Μην το κάνεις αυτό. Μην το κάνεις.

    Λέγει ωραιότατα και χαρακτηριστικότατα ο Ιερός Χρυσόστομος σαν απάντηση: «Ἒχεις ὀβολόν; –ο οβολός είναι το ένα λεπτόν-. Ἀγόρασον τόν οὐρανόν». Με εκείνον τον οβολόν, αν τον κάνεις ελεημοσύνη, θα αγοράσεις τον ουρανόν,την βασιλείαν του Θεού. Οὐκ ἔχεις ὀβολόν;». Δεν έχεις οβολόν;  «Δός ποτήριον ψυχροῦ ὕδατος». Δώσε τουλάχιστον ένα ποτήρι κρύο νερό. Γιατί λέει «ψυχροῦ»; Μη βαρεθείς να δώσεις από τη βρύση της κουζίνας σου, πήγαινε στο πηγάδι, να αντλήσεις, σήμερα έχομε το ψυγείο, βγάλε από το ψυγείο σου ένα ποτήρι κρύο νερό και δώσε· που δείχνει φροντίδα, επιμέλεια στην προσφορά. «Ἐμπορία καί πραγματεία ὁ οὐρανός». Τι νομίζεις; Ο ουρανός; Είναι εμπορία και πραγματεία. Πραγματεύεσαι εδώ στη γη για να κερδίσεις τον ουρανόν. «Δός ἄρτον και λαβέ Παράδεισον». «Δώσε», λέγει, «ψωμί και πάρε Παράδεισον». «Δὸς µικρὰ, καὶ λαβὲ µεγάλα· δὸς θνητὰ, καὶ λαβὲ ἀθάνατα. Λύτρον ψυχῆς ἐστιν ἐλεηµοσύνη. Μὴ πενίαν προβάλλου». Μην προβάλλεις τη φτώχεια. Γι΄αυτό σας είπα, είναι η απάντηση που δίνει εδώ ο Ιερός Χρυσόστομος.

    «Μέγα οὖν πρᾶγµα ἐλεηµοσύνη· ἱκανή ἐστι καὶ ἄλλας ἁµαρτίας ἐξαλεῖψαι, καὶ τὴν κρίσιν ἀπελάσαι». Και να απομακρύνει ακόμη και την κρίσιν. Γιατί το λέει η Καινή Διαθήκη: «Ἡ γὰρ κρίσις ἀνέλεος τῷ μὴ ποιήσαντι ἔλεος». Αλλά κατανικιέται, λέει, η κρίσις του Θεού, όταν υπάρχει το έλεος εκ μέρους σου, η ελεημοσύνη. «Σοῦ σιωπῶντος ἕστηκε καὶ συνηγορεῖ». Ενώ εσύ σιωπάς, η ελεημοσύνη σου στάθηκε και γίνεται συνήγορός σου. «Μᾶλλον δὲ σοῦ σιωπῶντος µυρία στόµατα συνηγορεῖ ὑπὲρ σοῦ». «Μάλλον», λέει, «ενώ εσύ δεν λες τίποτε, κατά την κρίσιν, μύρια στόματα συνηγορούν για σένα». Ποια είναι τα στόματα αυτά; Εκείνων που εσύ ευεργέτησες και ελέησες.

     «Δός ποτήριον ψυχροῦ ὕδατος· οὐκ ἔχεις τοῦτο;». Ούτε αυτό δεν έχεις; Ούτε ένα ποτήρι κρύο νερό δεν έχεις; «Συμπένθησον τῷ θλιβομένῳ, καί ἔξεις μισθόν». Δείξε τη λύπη σου μαζί με εκείνον που λυπάται και θα έχεις μισθόν. Δηλαδή τα ελάχιστα παίρνει ο Ιερός Χρυσόστομος, γιατί και ο Χριστός πήρε τα ελάχιστα. Ένα ποτήρι νερό. Δεν έχεις ένα ποτήρι νερό; Και συμπληρώνει: «Διατί οὖν ποτηρίου ἐμνημόνευσε ψυχροῦ;». Γιατί, λέει, ο Κύριος είπε για ποτήρι κρύο νερό; «Ἀδάπανον εἶπεν τήν ἐλεημοσύνην». Γιατί η ελεημοσύνη δύναται να θεωρηθεί και αδάπανος. Μπορείς αν κάνεις ελεημοσύνη, χωρίς να ξοδεύεις τίποτα, αν δεν έχεις τίποτα.

   Καμία λοιπόν δικαιολογία δεν υπάρχει, για να μην ασκηθεί, αγαπητοί μου, η ελεημοσύνη. Πρέπει πάντοτε να ελεούμε καθ’ οιονδήποτε τρόπον. Που λέγει πάλι ο Ιερός Χρυσόστομος: «Ὣσπερ τό ἰμάτιον ἀεί μεθ’ ἡμῶν ἐστίν, οὕτω καί ἡ ἐλεημοσύνη». Όπως πάντοτε φοράμε τα ρούχα μας, δεν υπάρχει περίπτωση να μη φοράμε τα ρούχα μας. Όπως πάντοτε, λέγει, φοράμε τα ρούχα μας, έτσι πάντοτε πρέπει να ελεούμε. Ξαναλέγω, δεν είναι μόνο η υλική, δεν είναι μόνο να δώσω χρήματα. Είναι πολλά πράγματα. Να ποιήσω ἔλεος μετά τοῦ πλησίον. Να ασκήσω το έλεός μου, την αγάπη μου στον κοντινό μου.

    Ίσως να υπάρξει ο ισχυρισμός ότι αυτός που σήμερα δυστυχεί, υπήρξε άσωτος. Και τώρα πρέπει να τιμωρηθεί. Αν έτσι εσκέπτετο ο Κύριος, τότε θα έπρεπε τον σημερινό παραλυτικό στο θαύμα το καταπληκτικό αυτό, να του πει: «Δεν σε κάνω καλά. Στάθηκες παλιάνθρωπος». Πού το ξέρομε; Το είπε αργότερα ο Κύριος. Διότι όπως λέει ο Ιερός Χρυσόστομος: «Δώσε την ελεημοσύνη σου και μετά να τον θεραπεύσεις αυτόν τον άνθρωπο, αν δεν στάθηκε σωστά». Όταν τον είδε εις τον ναόν, τι του είπε ο Κύριος; «Πρόσεξε, μην ξαναμαρτήσεις, μην σου γίνει κάτι χειρότερο». Άρα λοιπόν κατέληξε να γίνει παράλυτος από την παράλυτη ζωή που έκανε, από την ασωτία που έκανε. Αλλά τι; Τον θεραπεύει. Και να πει, να σχολιάσει ο Ιερός Χρυσόστομος κάτι που και μένα με έχει βγάλει αυτή η θέση του Ιερού Χρυσοστόμου από μία δυσκολία… Φερειπείν να δώσω σε φυλακισμένους. Λαμβάνουμε πάρα πολλά γράμματα από φυλακισμένους. Ακόμα και από Μουσουλμάνους, κι από… ό,τι θέλετε, ό,τι θέλετε. Τέλος πάντων… Στέλνουν επιστολές και ζητούν χρήματα. Ακούστε τι λέει ο Ιερός Χρυσόστομος: «Μή ὃπου φιλανθρωπίας καιρός ἐξετάζωμεν πονηρίαν· μή τήν κακίαν ἀλλά τήν συμφοράν ἐλεοῦμεν». Μην εξετάζουμε, λέει, τη φιλανθρωπία, όταν έρχεται η ώρα να την ασκήσουμε. Και να πούμε… «Αυτός ήταν παλιάνθρωπος…». Όχι. Θα επαναλάβω τη φρασούλα του: «Μή τήν κακίαν (δηλαδή δεν θεραπεύουμε την κακία), ἀλλά τήν συμφοράν ἐλεοῦμεν». Ελεούμε τη συμφορά, εις την οποίαν ο άλλος τώρα αυτήν τη στιγμή βρίσκεται. Είναι καταπληκτικό!

      Ακόμη, ο Ιερός Χρυσόστομος, αυτός ο κήρυξ της ελεημοσύνης, κάπου παραπονείται και λέει: « Μου λέτε συνεχώς ότι μιλάω πάντα για την ελεημοσύνη». Ε, για τι άλλο να μιλούσε; Είναι ο ιεροκήρυξ εκείνος που δεν άφησε κανένα πράγμα επί του χώρου του επιστητού, πνευματικού χώρου, που να μην το πει, που να μην το αναλύσει. Κι όμως χαρακτηρίζεται ο ιεροκήρυξ της ελεημοσύνης. Γιατί πάντοτε, συνεχώς βέβαια μιλούσε γι’ αυτήν. «Ποίαν απόκρισιν», λέει ο Ιερός Χρυσόστομος, «θα δώσουμε στον Κριτή, όταν ντύνουμε τους τοίχους με πολύτιμα μάρμαρα και χαλιά και αφήνουμε γυμνό τον συνάνθρωπό μας;». Έτσι θα λέγαμε κι εμείς σήμερα, αγαπητοί μου. Πώς μπορούμε να τρώμε και να χορταίνουμε, είναι εποχή ευημερίας, μιλάμε για φτώχεια, αλλά είναι εποχή ευημερίας, πώς μπορούμε λοιπόν να τρώμε και να χορταίνουμε και ταυτόχρονα να αισθανόμαστε ότι άλλοι πεινούν; Άλλοι ζητούν χωνευτικά της πολυφαγίας των, σόδες και τέτοια και άλλοι ζητούν τρόπους να ικανοποιήσουν μόλις την πείνα τους. Άλλοι να ζητούν πώς θα αδυνατίσουν -και έχουν τόσο πληθύνει αυτά τα κέντρα αδυνατίσματος…- κι άλλοι κοιτάζουν πώς να σταθούν στα πόδια τους από την αδυναμία της πείνας.

     Αλλά δεν είναι μόνον η υλική πείνα. Είναι και η πνευματική πείνα, αγαπητοί. Αν υπάρχουν αδερφοί μας που πεινούν από ψωμί, υπάρχουν όμως ακόμη περισσότεροι που πεινούν από πνευματικό ψωμί. Πεινούν τον άρτον της ζωής, που είναι ο Χριστός. Πόσοι μέσα ακριβώς στα υλικά τους αγαθά κολυμπούν και ταυτόχρονα λιμοκτονούν πνευματικά! Γιατί; Γιατί ζουν το δράμα του Ταντάλου. Δεν ερμηνεύω ποιος ήταν ο Τάνταλος. Και σε αυτούς έχουμε χρέος να κάνουμε ελεημοσύνη. Προπαντός σε αυτούς έχουμε χρέος να κάνουμε ελεημοσύνη. Σε εκείνους που νομίζουν ότι έχουν πλούτη και δεν βλέπουν τη φτώχεια τους. Νομίζουν ότι τα έχουν όλα, αλλά αισθάνονται ένα κενό μεσ’ την ψυχή τους. Αλλά λένε: «Είμαι πλούσιος…Είμαι πλούσιος…». Κι όπως απαντάει ο Κύριος σε τέτοιους πλουσίους, που νομίζουν ότι είναι πλούσιοι, λέγει ο Κύριος, είναι στον 7^ο άγγελο της Εκκλησίας της Λαοδικείας, τα εξής: «Καί οὐκ οἶδας(και δεν ξέρεις) ὃτι σύ εἶ( ότι εσύ είσαι) ὁ ταλαίπωρος καί ὁ ἐλεεινός καί πτωχός καί τυφλός καί γυμνός». Δεν έχουν όμως συνείδησιν. Οὐκ οἶδας. Δεν γνωρίζεις. Γιατί υπάρχει η πνευματική φτώχεια. Γι΄αυτό, ας τους δώσουμε, αγαπητοί μου, ένα βιβλίο να διαβάσουν· την Αγία Γραφή πρώτιστα και κυριότατα. Μία συμβουλή, μία χειραγώγηση στον δρόμο του Θεού, μία συζήτηση. Τη σύσταση ακόμη να ακούσουν ένα κήρυγμα. Επιτέλους και μία προσευχή γι’ αυτούς. Εξάλλου οι άνθρωποι σήμερα θέλουν πιο πολύ την καρδιά μας, παρά το πορτοφόλι μας. Μην μου πείτε ότι υπάρχει η κρατική μέριμνα. Όσο κι αν υποτεθεί ότι σε τίποτα δεν υπολείπεται η κρατική μέριμνα, ποτέ δεν πρόκειται να καλύψει τις ανθρώπινες ανάγκες. Ποτέ. Όσο και αν είναι ευημερούν το κράτος…

    Η ελεημοσύνη είναι πάντοτε έργο της Εκκλησίας. Παντοτινό έργο της Εκκλησίας. Και των Χριστιανών. Προπαντός η κάλυψις των πνευματικών αναγκών. Αγαπητοί, οι φρόνιμοι άνθρωποι, φροντίζουν τις οικονομίες τους να τις καταθέτουν στην Τράπεζα. Ώστε εν καιρώ να μπορούν να αξιοποιήσουν το κεφάλαιο που θα χρειαστούν. Υπάρχει όμως και μία άλλη Τράπεζα· που ενώ οι καταθέσεις σε αυτήν την τράπεζα μπορεί να είναι πολύ μικρές. Όμως οι τόκοι είναι αφάνταστα μεγάλοι. Είναι η Τράπεζα των ουρανών. Καταθέσεις μας; Οι ελεημοσύνες μας. Όσο μικρές και αν είναι. Ἓν ποτήριον ψυχροῦ ὓδατος. Υπεύθυνος τραπεζίτης; Αλλά και εγγυητής; Ο Θεός. Τόκος ασφαλής; Η Βασιλεία του Θεού. Μας το βεβαίωσε ο Ίδιος ο Κύριος: «Δανείζει Θεῷ ὁ ἐλεῶν πτωχόν». Θα αποτίσει, θα πληρώσει, θα δώσει και πολύ, πολύ, πολύ παραπάνω. Ανάμεσα στις τράπεζες της γης και την Τράπεζα του ουρανού, ας κρίνει, αγαπητοί μου, ο καθένας μας πού πρέπει να καταθέτει τις οικονομίες του. Ο τρόπος της εκλογής θα αποδείξει τον αληθινά έξυπνο και φρόνιμο Χριστιανό.

675η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».

Όλες οι ομιλίες της κατηγορίας " Ομιλίες Κυριακών " 🔻
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

Πηγές:
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.