Αθανάσιος Άμβωνας: Κυριακή Ε΄ Ματθαίου.

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Κυριακή Ε΄ Ματθαίου.. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

11 Ιανουαρίου 2024

Ἡ Ψυχοσωματική μας Ὑγεία. (β΄ ἔκδοσις)

†.Όποτε, αγαπητοί μου, η ευαγγελική περικοπή αναφέρεται σε θεραπεία δαιμονιζομένων, αισθανόμεθα μία θλίψη για το φαινόμενο του δαιμονισμού. Όπως ακούσαμε σήμερα στην ευαγγελική περικοπή. Και ο δαιμονισμός είναι μία πραγματικότητα. Όσο και αν θέλομε να την αμφισβητήσομε, ιδίως άνθρωποι άπιστοι, που δεν πιστεύουν ούτε σε αγγέλους ούτε σε δαίμονες, για να μην πω δεν πιστεύουν ούτε στον Θεό, αυτοί αμφισβητούν. Κι όμως ο δαιμονισμός είναι μία πραγματικότητα. Σκληρή και φοβερή πραγματικότητα. Και εξ αντικειμένου πραγματικότητα…

Διότι όταν επνίγησαν οι χοίροι- κανένα ζώο δεν αυτοκτονεί, είναι γνωστό- τόσες χιλιάδες χοίροι να πάνε να πνιγούν στην λίμνη…,αυτό δείχνει -και το έδειξε ο Θεός εις τους Σαδδουκαίους, οι οποίοι δεν πίστευαν εις τους δαίμονες, ούτε σε αγγέλους- είναι μία πραγματικότητα. Τόσες χιλιάδες χοίροι να αυτοκτονήσουν;

Διακρίνεται δε ο δαιμονισμός -σαφώς από τους ιερούς Ευαγγελιστάς-, η δαιμονοληψία από την ασθένεια. Σαφής διάκρισις. Η δαιμονοληψία είναι κατάληψις της ανθρωπίνης προσωπικότητος από τον δαίμονα. Θυμούμαι κάποιον νεαρόν, που υπηρετούσε εδώ στρατιώτης, στη Λάρισα και κατελαμβάνετο από δαιμόνιο, ο ίδιος μου το είπε, και το δαιμόνιο του σήκωνε το χέρι και τον χτυπούσε στο πρόσωπο με γροθιές. Με το δικό του το χέρι. Γροθιές. Και να παρακαλάει τώρα, να παρακαλάει: «Μη με χτυπάς άλλο, δεν μπορώ!». Φοβερό... Παραμερίζεται εδώ η ανθρωπίνη προσωπικότης και προβάλλεται το δαιμονικό πρόσωπο, το δαιμονικό εγώ. Αυτό μπορεί να είναι περιοδικό. Όπως στην ιστορία που σας είπα τώρα. Το και συνηθέστερον. Ή και μόνιμο μπορεί να είναι.

Η κατάληψις ακόμη μπορεί να είναι και στο σώμα του ανθρώπου, και στην ψυχή δηλαδή και στο σώμα, στο εγώ και στο σώμα. Πάντως η θέα ενός δαιμονιζομένου είναι φρικτή. Συλλογίζεται κανείς το κατάντημα της εικόνος του Θεού στον άνθρωπο. Όλα αυτά ξέρετε γιατί. Γιατί παρεδόθη ο άνθρωπος εις τον διάβολον. Δεν ήκουσε τον Θεόν, όταν του είπε «Μη δοκιμάσετε από τον καρπόν». Άκουσε όμως τον διάβολο που του είπε: «Ο Θεός σας είπε ψέματα, για να μη γίνετε θεοί. Γι'αυτό σας είπε να μην δοκιμάσετε τον καρπόν». Και εδοκίμασαν. Από την στιγμή εκείνη ο άνθρωπος παρεδόθη εις την εξουσία του σατανά. Κι επειδή και η κτίσις όλη έγινε χάριν του ανθρώπου, και η κτίσις ακόμη, εν πολλοίς και σε πολλές περιπτώσεις, δαιμονοκρατείται.

Και αναρωτιέται κανείς: Γιατί; Καταρχάς πρέπει να πούμε, όπως τότε στην εποχή του Χριστού, υπάρχουν πολλοί δαιμονισμένοι και στην εποχή μας. Και δεν είναι δαιμονιζόμενοι με την ευρεία έννοια. Που λέμε κάποιον: «Αυτός είναι δαιμονισμένος άνθρωπος». Με την ευρεία έννοια το λέμε. Όταν ενεργεί αντίθετα από το θέλημα του Θεού. Αλλά δυστυχώς και με την στενή σημασία της λέξεως.

Πρέπει ακόμη να διακρίνομε την δαιμονοληψία από την τρέλα. Υπάρχει σαφής διάκρισις. Η τρέλα δεν είναι τίποτε άλλα παρά μία βλάβη του εγκεφάλου. Εκεί, εις τα κέντρα του εγκεφάλου συμβαίνει κάτι και προκαλείται το φαινόμενον που σας είπα, η τρέλα. Ακόμη και τα λεγόμενα «ψυχολογικά προβλήματα» διακρίνονται έστω με τις ποικίλες των επιπτώσεις. Δεν μπορούμε να πούμε ότι ένας άνθρωπος που έχει ψυχολογικά προβλήματα, ότι είναι δαιμονισμένος. Αυτό θα ήταν πάρα πολύ βαρύ να το πούμε αυτό.

Στο θέμα μας, δεν θα μείνομε στην δαιμονοληψία. Αλλά με αφορμή αυτήν, θα ήταν καλό να επισημάνομε την ανάγκη διατηρήσεως της ψυχοσωματικής μας υγείας· που είναι μεγάλο κεφάλαιο η ψυχοσωματική μας υγεία. Και δεν φαίνεται αυτονόητο να μιλάει κανείς για την ψυχοσωματική του υγεία. Καθόλου αυτονόητο. Αφού φθάνομε να μην την εκτιμούμε σοβαρά.

«Το κάπνισμα βλάπτει», λέμε, αλλά ποιος το λογαριάζει; «Η τηλεόρασις βλάπτει», λέμε, «ψυχικά και σωματικά». Αλλά ποιος το λογαριάζει αυτό; «Οι ποικίλες ανώμαλες ψυχικές καταστάσεις επιδρούν στον ανθρώπινο οργανισμό». Αλλά ποιος το αντιλαμβάνεται αυτό;

Το θέμα είναι ότι η ψυχοσωματική μας υγεία είναι το πρώτον φυσικόν αγαθόν που έχομε, πολύτιμο και αναντικατάστατο και πρέπει πολύ να προσέξομε. Πολλές φορές λέμε: «Καλά, άνθρωπε, δεν είδες εσύ σε πινακίδες πελωρίων διαστάσεων, που είναι διαφημίσεις τσιγάρων κ.τ.λ. ότι το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά την υγεία;». Κι όμως το κάνει. Κι όμως καπνίζει. Εδώ είναι το περίεργο, το περίεργο εις τον άνθρωπο.

Λέγει η Σοφία Σειράχ το εξής εις το 30^όν κεφάλαιον: «Κρείσσων πτωχὸς ὑγιὴς καὶ ἰσχύων τῇ ἕξει – δηλαδή: Είναι καλύτερος ο φτωχός, που είναι όμως υγιής και έχει ευρωστία -ἢ πλούσιος μεμαστιγωμένος εἰς σῶμα αὐτοῦ- παρά ο πλούσιος που έχει μάστιγες στο σώμα του, δηλαδή αρρώστιες. Ὑγεία καὶ εὐεξία βέλτιον παντὸς χρυσίου - Ποιος δεν το ξέρει αυτό; Από την πείρα το ξέρομε ότι είναι η υγεία και ευεξία καλύτερη από όλα τα χρυσάφια του κόσμου-, καὶ σῶμα εὔρωστον –υγιές- ἢ ὄλβος ἀμέτρητος- και σώμα εύρωστο, υγιές, παρά πλούτος αμέτρητος. Οὐκ ἔστι πλοῦτος βελτίων ὑγείας σώματος- Δεν υπάρχει πλούτος καλύτερος από την υγεία-, καὶ οὐκ ἔστιν εὐφροσύνη ὑπὲρ χαρὰν καρδίας- και δεν υπάρχει, λέει, ευφροσύνη, πέρα από την χαρά της καρδιάς».

Όλοι γνωρίζομε ότι εκείνο που αρρωσταίνει είναι το σώμα. Εντούτοις λίγοι γνωρίζουν ότι και η ψυχή υπόκειται στην ασθένεια και μάλιστα πολλές ασθένειες. Δεν το αντιλαμβανόμεθα αυτό. Και δεν φυλάττομε την υγείαν της ψυχής, παρά φυλάττομε την υγεία του σώματος. Ο σύνδεσμος βέβαια ψυχής και σώματος, δεν αφήνει στεγανά. Είναι ηνωμένη η ψυχή με το σώμα. Πώς συνδέεται όμως η ψυχή με το σώμα, αυτό είναι άγνωστο. Δεν το έχει βρει κανείς. Καμία επιστήμη δεν το έχει βρει. Ένα μόνο. Από τα αποτελέσματα γνωρίζομε ότι συνδέεται η ψυχή με το σώμα. Και έχομε μια αμοιβαία επίδραση. Επιδρά το σώμα στην ψυχή, όταν κανείς είναι άρρωστος σωματικά, βεβαίως είναι δύσθυμος. Δηλαδή ψυχικά δεν αισθάνεται καλά. Και αντίστροφα: Όταν η ψυχή είναι άρρωστη, τότε επιδρά επί του σώματος και τότε προκαλεί πολλές ανωμαλίες.

Λέγει ένας ωραίος στίχος και ακριβέστατος, που λέμε εις την Παράκλησιν της Παναγίας: «Ἀσθενεῖ μου τὸ σῶμα, ἀσθενεῖ μου καὶ ἡ ψυχή. Ἀπὸ τῶν πολλῶν μου ἁμαρτιῶν, ἀσθενεῖ μου τὸ σῶμα, ἀσθενεῖ μου καὶ ἡ ψυχή». Δηλαδή, ασθενεί και το σώμα, ασθενεί και η ψυχή. Όταν το σώμα λοιπόν ασθενεί, επηρεάζει και καθιστά δύσθυμον, όπως ήδη είπαμε και την ψυχή. Και αντίστροφα, να μην τα επαναλαμβάνω. Παρότι πολλές φορές πρέπει να επαναλαμβάνονται για μία ακουστική εδραίωση.

Αλλά τι αρρωσταίνει την ψυχήν; Τα πάθη και η κατεγνωσμένη συνείδηση. Ναι, ναι, ναι. Κατεγνωσμένη θα πει καταμαρτυρούσα συνείδηση. Όταν έκανες κάτι, σκότωσες έναν άνθρωπο, αδίκησες κάποιον άνθρωπο, έβλαψες κάποιον άνθρωπο και η συνείδησή σου δεν σε αφήνει. Η συνείδησή σου είναι κατεγνωσμένη. Δηλαδή σου καταμαρτυρεί.

Ας δούμε πάλι τι λέγει η Σοφία Σειράχ πάνω σ’ αυτό το σημείο, στο 30^ον πάλι κεφάλαιον. Λέγει: «Ἀγάπα τὴν ψυχήν σου καὶ παρακάλει τὴν καρδίαν σου καὶ λύπην μακρὰν ἀπόστησον ἀπὸ σοῦ-Διώξε την λύπη μακριά από σένα. Τη λύπη. Η λύπη δεν είναι παρά στην ψυχή-· πολλοὺς γὰρ ἀπώλεσεν ἡ λύπη, καὶ οὐκ ἔστιν ὠφέλεια ἐν αὐτῇ-Γιατί λέει, πολλούς κατέστρεψε η λύπη και δεν υπάρχει καμία ωφέλεια σ’ αυτή. Αμφιβάλλετε γι'αυτό; Ότι η λύπη προκαλεί αρρώστιες; Καμία αντίρρησις δεν υπάρχει. Αλλά και όχι μόνον η λύπη:- Ζῆλος καὶ θυμὸς –συνεχίζει η Σοφία Σειράχ- ἐλαττοῦσιν ἡμέρας- Αν είσαι ζηλιάρης, αν είσαι θυμώδης, σου μικραίνει η ζωή· «Ἐλαττοῦσιν ἡμέρας». Ναι, ναι, θα ζήσεις λιγότερο, εάν είσαι ζηλιάρης και θυμώδης-, καὶ πρὸ καιροῦ γῆρας ἄγει μέριμνα –Η μέριμνα. Κι αυτή είναι φοβερή. Η μέριμνα, η φροντίδα. Τι θα κάνομε; Τι θα κάνομε; Τι θα κάνομε, τι θα φάμε, τι θα πιούμε, πώς θα παντρέψομε το παιδί μας, τι επάγγελμα θα κάνομε, πόσα λεφτά θα βγάλομε. Αυτή η μέριμνα η καθημερινή… τι λέγει εδώ; Ότι άγει; Οδηγεί στο πρόωρον γήρας. Το ακούσατε;

Τέσσερα αντιπροσωπευτικά σημεία αναφέρει εδώ βλέπομε η Σοφία Σειράχ που αρρωσταίνουν την ψυχήν. Και θα πρέπει αυτά να τα προσέξομε. Πρώτον:η λύπη, που αναφέραμε. Δεύτερον: ο φθόνος, η ζήλεια. Τρίτον:ο θυμός. Τέταρτον η μέριμνα. Αυτά τα τέσσερα. Προσβάλλουν την ψυχήν. Και αρρωσταίνουν την ψυχήν.

Γεννιέται όμως το ερώτημα: Τι σχέση έχουν αυτά τα ψυχικά πάθη με την όλη σωματική μας υγεία; Αν έχουν! Έγραφε ο πολύς Μαρίνος Γερουλάνος, γιατρός διάσημος, μακαρίτης πλέον. Θα έχετε ακούσει πιθανώς το όνομά του. Γράφει, έγραφε το εξής: « Ουδεμία οργανική λειτουργία υπάρχει, το στομάχι, η καρδιά, το συκώτι, τα έντερα, η οποία να μην κατευθύνεται από την ψυχήν (Το ξέρομε). Ουδεμία λειτουργική παρεκτροπή, ως είναι η εκδήλωσις της νόσου, εις την οποίαν να μην συμμετέχει η ψυχή». Πολλοί άνθρωποι επειδή στενοχωριούνται πονάει το στομάχι τους. Δεν μπορούν να χωνέψουνε, να έχουν καλή χώνευση, όταν έχουν στενοχώρια. Μάλιστα λέγεται το εξής: «Εάν είσαι πολύ στενοχωρημένος, μην καθίσεις να φας. Πήγαινε, ξάπλωσε να σου περάσει, κάνε μία βόλτα και μετά γύρισε να φας. Γιατί αυτό που θα φας θα είναι μολύβι μέσα στο στομάχι σου». Βλέπετε;

Τα τέσσερα αυτά προηγούμενα πάθη που είπαμε, ανήκουν στην ψυχή. Και όμως επηρεάζουν κάθε λειτουργία του σώματος, όπως την καρδιά, την πίεση του αίματος… Δεν ανεβαίνει η πίεσις, παρακαλώ, όταν ο άνθρωπος είναι στενοχωρημένος,όταν είναι πιεσμένος; Κλπ. κλπ. Και τις έσω εκκρίσεις. Να σας πω μία χαρακτηριστική. Όταν στενοχωρεθείς, οι σιαλογόνοι αδένες –δεν είμαι γιατρός, αλλά απ’ ό,τι ξέρομε και διαβάζομε- οι σιαλογόνοι αδένες, οι αδένες που είναι εδώ στο στόμα μας αριστερά, δεξιά, τι είναι; Είναι εκείνοι που βγάζουν το σάλιο. Το σάλιο είναι σπουδαίον υγρόν. Και θεωρείται μάλιστα υγρόν χωνευτικόν. Δηλαδή προστίθεται εις τα υγρά του στομάχου για να γίνει η χώνευσις. Τι παρατηρούμε; Όταν στενοχωρεθούμε, αυτοί οι αδένες δεν βγάζουν σάλιο. Και τι λέμε στον συνομιλητή μας; «Στέγνωσε η γλώσσα μας». Πώς στέγνωσε η γλώσσα μας; Από την στενοχώρια μας. Βλέπετε παρακαλώ;

Λέγεται ότι το εξήντα τοις εκατό των αρθριτικών έχει ψυχικά αίτια. Κυριολεκτικά λοιπόν τα πάθη δηλητηριάζουν την ψυχή, δηλητηριάζουν και το σώμα. Πολύ συχνά βλέπομε την όψη του πάσχοντος, που είναι ο καθρέπτης της σωματικής και ψυχικής μας καταστάσεως, να εξαρτάται από τον χαρακτήρα μας. Φερειπείν, ένας που είναι ζηλιάρης, δεν έχει χρώμα στο πρόσωπο· είναι κίτρινος. «Άντε βρε ζηλιάρη!» του λέμε. «Κιτρινιάρη!». Ο λαός αυτά τα γνωματεύει. Γιατί; «Η ζήλεια», λέει, «σε έφαγε. Είσαι κιτρινιάρης». Είναι αλήθεια;

Θα επαναλάβομε τώρα τον στίχο από την Παράκληση που λέμε στην Παναγία μας: «Ἀπὸ τῶν πολλῶν μου ἁμαρτιῶν, ἀσθενεῖ μου τὸ σῶμα, ἀσθενεῖ μου καὶ ἡ ψυχή». Γι'αυτό πρέπει να προσέχομε.

Από τα τέσσερα αντιπροσωπευτικά σημεία, που αρρωσταίνουν την ψυχή, αυτά που ήδη αναφέραμε, τα ξαναλέω γρήγορα γρήγορα, η λύπη, ο φθόνος, ο θυμός και η μέριμνα, θα αναφερθούμε, από τα τέσσερα αυτά, μόνο εις την λύπην.

Η λύπη θεωρείται ένα από τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα. Το ξέρομε αυτό; Αν ανοίξετε την Φιλοκαλία, θα δείτε, μεταξύ των θανασίμων αμαρτημάτων, που είναι η πορνεία, που είναι η πλεονεξία, η φιλαργυρία κτλ. είναι και η λύπη. Θα μου πει κάποιος, «Δεν το είχα φανταστεί ποτέ ότι η λύπη είναι θανάσιμον αμάρτημα». Ναι. Μάλιστα κάπου λέει ο Απόστολος Παύλος: «Κυρώσατε ἀγάπην- σε κάποιον αιμομίκτην της Κορίνθου- κυρώσατέ του, λέει, αγάπη –δηλαδή συγχωρήσατέ τον- να του μιλάτε». Γιατί είχε δώσει ο ίδιος παραγγελία να μην του μιλάνε, αυτού του αιμομίκτη. Γιατί είχε σχέσεις με την μητριά του. Αιμομίκτης. «Κυρώσατέ του, λοιπόν, αγάπη, για να μην καταποθεί από την πολλή λύπη. Να μην το καταπιεί η λύπη». Είδατε; Να μην τον καταπιεί η λύπη. Μάλιστα η Παλαιά Διαθήκη πάρα πολύ συχνά αναφέρεται στο θέμα της λύπης. Και η Σοφία Σειράχ ομοίως.

Λέει ακόμη η Σοφία Σειράχ, ακούστε, στο 30^όνπάλι κεφάλαιον: «Λύπην μακρὰν ἀπόστησον ἀπὸ σοῦ· πολλοὺς γὰρ ἀπώλεσεν ἡ λύπη, καὶ οὐκ ἔστιν ὠφέλεια ἐν αὐτῇ». Και δεν υπάρχει ωφέλεια σε αυτήν. Ακόμη στο πένθος πολλοί λυπούνται υπερβολικά. Το να λυπηθείς είναι ανθρώπινο. Το να μη λυπηθείς είναι θηριώδες. Έτσι λένε οι Πατέρες. Το να λυπηθείς υπερβολικά, αυτό είναι παθιασμένη κατάσταση. Λοιπόν, λέει, για το θέμα του πένθους: «Πρόσεξε, θα λυπηθείς όσο πρέπει. Να μη σε κατηγορήσουν οι άνθρωποι ότι ήσουν άκαρδος. Πέθανε η μάνα σου, πέθανε ο πατέρας σου και …να πω ότι γελάς; Ότι δεν σ’ ενδιαφέρει; Θα πουν: ‘’Κοίταξε αναισθησία που έχει αυτός ο άνθρωπος’’. Όχι. Θα πενθήσεις. Και μάλιστα λέει… τρεις μέρες θα πενθήσεις· όχι περισσότερο». Ναι, ναι. Ο λαός επένθησε τον Ααρών, 30 μέρες. Και τον Μωυσή 40 μέρες. Από εκεί έχομε πάρει που έχομε τις 40 μέρες πένθους. Όχι περισσότερο. Γιατί όχι περισσότερο; «Ἀπό λύπης ἐκβαίνει θάνατος». Διότι από την λύπη βγαίνει ο θάνατος. Και: «λύπη καρδίας κάμψει ἰσχύν». Και η λύπη της καρδιάς θα λυγίσει την δύναμή σου, και την σωματική και την ψυχική.

Αυτή λοιπόν η λύπη, η κατά κόσμον λύπη, είναι κατά κόσμον λύπη αυτή, δεν είναι η κατά Θεόν λύπη, εκείνη που λέγεται χαρμολύπη· που είναι μεμειγμένη η λύπη με την χαρά. Για τις αμαρτίες μου, φερειπείν αν πενθώ, δεν έχει τίποτα κακό να μου κάνει. Και πότε είναι κατά κόσμον λύπη; Άμα λυπηθώ άμα χαθούν χρήματα, άμα χάσω κάποιες ευκαιρίες, όταν χάσω την υγεία μου. Ξέρετε μερικοί άνθρωποι πώς απογοητεύονται! Κάπου κάπου μας παρουσιάζονται τα φαινόμενα, στα νοσοκομεία. Στο αντικαρκινικό των Αθηνών, να του πει ο γιατρός ότι «είσαι ανίατος». Όπως τελευταία είπε σε κάποια κοπέλα ο γιατρός κάπου στην Ελλάδα: «Πωπωπωπω! Είσαι ανίατη!».Κι όμως έπεσε και έξω στην γνωμάτευσή του. Ας είναι. Πέφτουν από το μπαλκόνι και αυτοκτονούν. Από τι κινήθηκαν; Από την υπερβολική τους λύπη. Με πρόσωπα που πέθαναν, αγαπημένα τους κ.ο.κ. Αυτά λέγονται κατά κόσμον λύπη. Δεν υπάρχει καμία σχέση με την κατά Θεόν λύπη, θα το ξανατονίσω αυτό· που δίδει παρηγορία στην καρδιά. Και είναι η χαρμολύπη, όπως σας ανέφερα.

Λέγει ο άγιος Κασσιανός ο Ρωμαίος: «Ὦσπερ σῆς - σῆς είναι ο σκώρος- ἱμάτιον καί σκώληξ ξύλον, οὕτως ἡ λύπη την τοῦ ἀνθρώπου ψυχήν κατεσθίει». «Κατατρώει την ψυχήν του ανθρώπου, όπως», λέει, «ο σκώρος τον ιματισμό και το σκουλήκι το ξύλο».

Η λύπη λοιπόν οδηγεί στην μελαγχολία και η μελαγχολία οδηγεί στην ψυχοπάθεια και αν όχι και εις την αυτοκτονία. Τι πρέπει να κάνομε; Να ασκούμεθα, αγαπητοί μου, στην απομάκρυνση των παθών, που δημιουργούν, σαν νοσογόνοι παράγοντες, ασθένειες της ψυχής και του σώματος. Όπως είπαμε, ο φθόνος, η μέριμνα κ.ο.κ.

Και πάλι λέγει η Σοφία Σειράχ: «Ἀγάπα τήν ψυχήν σου καί παρακάλει τήν καρδίαν σου». «Να αγαπάς την ψυχήν σου και να παρηγορείς την καρδίαν σου». Που σημαίνει να έχεις πάντοτε την χαρά της ζωής. Η ζωή έχει αξία. Επειδή είναι έργο του Θεού και επεκτείνεται εις την αιωνιότητα. Θα ζήσομε στην αιωνιότητα με την ψυχήν αυτήν και με την ανάσταση του σώματος. Δεν παραλείπω πάντα να το σημειώνω αυτό.

Ακόμη λέγει: «Ἐν πᾶσι τοῖς ἔργοις σου γίνου ἐντρεχής, καί πᾶν ἀρρώστημα οὐ μή σοί ἀπαντήσει». Δηλαδή «σε όλα τα έργα σου να είσαι προσεκτικός και τότε καμία αρρώστια δεν θα έλθει να σε προσβάλει».

Η πίστις στην πρόνοια του Θεού, θα σας έλεγα, αγαπητοί μου, είναι το καλύτερο φάρμακο που μπορούμε να παίρνομε. Εκείνο που λέμε καμία φορά επιπόλαια: «Έχει ο Θεός». Και τι θα γίνει εκεί κι εκεί; Η απάντησις: «Έχει ο Θεός». Είναι φάρμακο! Η πίστις στην πρόνοια του Θεού. Είναι πολύ σπουδαίο στοιχείο.

Η αγάπη στον πλησίον, σαν εικόνα του Θεού, μετριάζει και εξαφανίζει και την ζήλεια και τον θυμό. Να τα φάρμακα, αγαπητοί μου.

Αγαπητοί, προ ετών είχε γίνει ένα Συνέδριο σε μία πόλη, το Μπόσεϋ της Ελβετίας, και μεταξύ των άλλων ειπώθηκαν και τα εξής. Αντιγράφω: «Η ασθένεια δεν οφείλεται μόνον εις την τυχαίαν συμβολήν ενός μικροβίου ή άλλων φυσικών παραγόντων. Κρύωσα κ.τ.λ. Αλλά δηλοί και την έκφρασιν μίας δυσαρμονίας της προσωπικότητος και του κόσμου την απάρνησιν της θείας τάξεως. Η υγεία σημαίνει κάτι περισσότερον από την απουσία της ασθενείας. Συνίσταται εις μίαν αρμονίαν μεταξύ σώματος και ψυχής».

Το συμπέρασμα είναι ότι η σωματική μας υγεία είναι αποτέλεσμα της ψυχικής μας υγείας. Αλλά η καλή διατήρηση της ψυχικής υγείας είναι η τήρησις των εντολών του Θεού. Όπως μας είπε ο Χριστός. Δεν θα έχομε κατεγνωσμένη συνείδηση. Όταν δεν υπάρχει αυτή η κατεγνωσμένη συνείδησις, και τα πάθη απουσιάζουν και τότε η καρδιά έχει ειρήνη. Αχ, αυτή η πολυπόθητη ειρήνη της ψυχής! Η πίστις, η αγάπη και η ειρήνη είναι ο θεμέλιος της ψυχικής μας υγείας. Είθε κάποτε να το κατανοήσομε αυτό. Αμήν.

882η ομιλία στην κατηγορία
« Ὁμιλίαι Κυριακῶν ».

► Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίαι Κυριακῶν " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://drive.google.com/file/d/1EiDp29JkRk7OQUNh2N_NVeJL2TTZ-FsY/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40ru7w20Jp2hDAJjA7k7mq_z

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%E1%BD%89%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CE%B9%20%CE%9A%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%E1%BF%B6%CE%BD.?m=1

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

23 Ιουλίου 2021

Ὁ ἄνθρωπος καί τά ὅριά του.

†. Στη σημερινή ευαγγελική περικοπή, αγαπητοί μου, ο ευαγγελιστής Ματθαίος μάς αναφέρει το περιστατικό της συναντήσεως του Κυρίου με δύο δαιμονιζομένους ανθρώπους, στην περιοχή της πόλεως των Γεργεσών. Η όλη ιστορία, αφενός με τη θεραπεία τους και την απαλλαγή τους από τους δαίμονες, αφετέρου με τον δαιμονισμό και τον πνιγμό των δύο χιλιάδων περίπου χοίρων στη λίμνη, κατετρόμαξε τους κατοίκους των Γεργεσών. Και η συμπεριφορά των κατοίκων της πόλεως εκείνης, μπροστά στο διπλούν αυτό θαύμα, εστάθη αρνητική. Αυτό περισσότερο μας καταπλήσσει από την παρουσία των θαυμάτων του Κυρίου. Δηλαδή η αρνητική στάση των Γεργεσηνών.

Αλλά ας δούμε πώς ακριβώς μας τα διηγείται ο ευαγγελιστής Ματθαίος, σε μια νεοελληνική απόδοση. «Όταν έφθασε στην πέρα όχθη ο Ιησούς, στην περιοχή των Γεργεσηνών, Τον συνήντησαν δύο δαιμονισμένοι, που έβγαιναν από τα μνήματα και ήταν τόσο φοβεροί, που κανείς δεν μπορούσε να περάσει από εκείνον τον δρόμον. Και άρχισαν να φωνάζουν και να λένε: ‘’Τι σχέσις υπάρχει ανάμεσά μας, Ιησού, Υιέ του Θεού; Ήλθες εδώ να μας βασανίσεις πριν την ώρα μας;’’. Μακριά απ’ αυτούς έβοσκε ένα κοπάδι από πολλούς χοίρους. Και οι δαίμονες Τον παρακαλούσαν και Του έλεγαν: ‘’Αν είναι να μας διώξεις, επίτρεψέ μας να πάμε στο κοπάδι των χοίρων’’. Και τους είπε: ‘’Πηγαίνετε’’. Και αυτοί εβγήκαν και επήγαν στο κοπάδι των χοίρων. Και τότε, όλο το κοπάδι των χοίρων όρμησε και γκρεμίστηκε στη λίμνη και επνίγησαν μέσα στα νερά. Τότε, οι βοσκοί έφυγαν και αφού πήγαν στην πόλη, ανήγγειλαν όλα τα διατρέξαντα και ό,τι συνέβη με τους δαιμονισμένους. Και τότε όλη η πόλις εβγήκε να συναντήσει τον Ιησού. Και όταν Τον είδαν, Τον παρεκάλεσαν να φύγει από την περιοχή τους…».

Βλέπετε ότι μας εντυπωσιάζει πραγματικά αυτή η περίεργη μεν αλλά όχι ψυχολογικά ανερμήνευτη συμπεριφορά των κατοίκων της πόλεως. Θα σας το πω στο κείμενο: «Καὶ ἰδοὺ πᾶσα ἡ πόλις ἐξῆλθεν εἰς συνάντησιν τῷ ᾿Ιησοῦ, καὶ ἰδόντες αὐτὸν παρεκάλεσαν ὅπως μεταβῇ ἀπὸ τῶν ὁρίων αὐτῶν. Καί ἐμβὰς εἰς πλοῖον διεπέρασε καὶ ἦλθεν εἰς τὴν ἰδίαν πόλιν». Δηλαδή ο Ιησούς ξαναμπήκε εις το πλοιάριο και έφυγε και πήγε εις την Καπερναούμ.

Βέβαια κάποιος φόβος κατέλαβε τις ψυχές αυτών των ανθρώπων και ο φόβος αυτός ήταν ένας περίεργος φόβος. Είναι ο φόβος του αμαρτωλού, που δεν θέλει να διορθωθεί. Διότι σκέφτηκαν και είπαν: «Και άλλα στραβά πράγματα θα βρει ο Ιησούς μέσα στην πόλη μας», διότι το να τρέφουν οι Εβραίοι χοίρους ήταν στραβό πράγμα. Ο νόμος έλεγε σαφώς ότι ούτε χοιρινό κρέας έπρεπε να φάγουν, ούτε ακόμη να βόσκουν χοίρους και να εμπορεύονται το χοιρινό κρέας. Συνεπώς σκέφτηκαν ότι «αν ο Ιησούς έλθει και δει κι άλλα πράγματα μέσα εις την πόλη, θα μας ζημιώσει υλικά». Και έτσι φοβήθηκαν μεν, αλλά όπως μας λέγουν άλλοι Ευαγγελισταί, «κατετρόμαξαν», αλλά ωστόσο όμως εκείνοι ζήτησαν ο Κύριος να φύγει.

Εμείς θα μείνομε όχι στην εξήγηση αυτής της συμπεριφοράς αυτών των ανθρώπων, όσο στην ενέργειά τους. «Ἰδόντες αὐτὸν παρεκάλεσαν ὅπως μεταβῇ ἀπὸ τῶν ὁρίων αὐτῶν». Να φύγει από τα όριά τους. Και η προσπάθειά τους και η επιθυμία τους ήταν να αποπέμψουν τον Κύριον από τα όριά τους. Υπογραμμίζω αυτό το «από τα όριά τους», γιατί ακριβώς αυτό θα αποτελέσει, πρώτα ο Θεός, το κύριο θέμα μας. Από τα όριά τους.

Είναι ο άνθρωπος που δεν δέχεται, αγαπητοί μου, την παρουσία του Θεού στον κύκλο της υπάρξεώς του. Δεν Τον αρνείται, αλλά Τον εξορίζει. Και «εξορίζω» θα πει βγάζω από τα όρια. Τον βγάζω έξω. Όμως πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο Θεός πάντοτε θέτει όρια. Μόνο που τα όρια αυτά ποικίλλουν στην ιστορία μέσα των ανθρώπων και έτσι ο άνθρωπος πρέπει να γνωρίζει τα όριά του. Ώστε αν θέλει κάτι να βγάλει από τα όριά του, να ξέρει τι θα βγάλει. Κι αν πρέπει κάτι να κρατήσει εντός των ορίων του, τι θα κρατήσει. Σε ποια περιοχή θα κρατήσει.

Η λέξις «ὃριον», να σας κάνω και μία μικρή, έτσι, γραμματική, θα έλεγα, παρατήρηση, είναι η λέξη «ὃρος»(με δασεία· όχι το «ὂρος» που θέλει ψιλή και θα πει «βουνό». Αλλά «ὁ ὃρος»). Αρσενικού γένους, με δασεία. Και είναι το ὃριον. Για να το καταλάβομε, τη λέξη αυτή τη λέμε σήμερα με την πρόθεση «συν». Λέμε «σύνορον». Σε ουδέτερο γένος. Δηλαδή αυτό που είναι…, που με περιβάλλει και τρόπον τινά με περιορίζει και κινούμαι εντός αυτού του συνόρου, εντός αυτών των ορίων, εντός αυτού του όρου. Συχνά θα χρησιμοποιήσω παρακάτω τη λέξη «ὃρος», γιατί είναι πάρα πολύ σπουδαίος.

Ο Θεός βάζει τα όρια. Θυμηθείτε ότι στην ομιλία του ο Απόστολος Παύλος είπε εκείνο που αναφέρει στο Δευτερονόμιον ο Μωυσής εις την τελευταίαν του ωδή, ότι «ο Θεός είναι Εκείνος, ο Οποίος έβαλε τα όρια των Εθνών». Δηλαδή τα σύνορα. Και ο Θεός είναι Εκείνος που ή κατ΄ευδοκίαν ενεργεί ή κατά παραχώρησιν, είναι Εκείνος ο οποίος ρυθμίζει τα όρια των Εθνών. Είχε πει εις τον Δαβίδ: «Θα σου μεγαλώσω τα όρια της πατρίδος σου». Και τα βρήκε τα ευρύτερα όρια που ποτέ είχε ο Ισραήλ στην ιστορία του,ο Σολομών. Αλλά άρχισαν όμως να συρρικνούνται τα όρια του χώρου του Σολομώντος, της πατρίδος, γιατί άρχισε να αμαρτάνει. Το είπε σαφώς ο Θεός. Και είπε ακόμη: «Θα σε τιμωρήσω -είπε στον Σολομώντα-, όχι εσένα, χάριν του πατρός σου, αλλά τους απογόνους σου». Και ήδη μόλις ο Σολομών πέθανε, όχι μόνο συρρικνώθηκαν τα όρια αλλά και αυτός ούτος ο Ισραήλ χωρίστηκε σε δύο βασίλεια. Εις το νότιον και εις το βόρειον βασίλειον. Το βασίλειο του Ιούδα και το βασίλειον του Ισραήλ.

Έτσι λοιπόν ο Θεός είναι Εκείνος ο Οποίος βάζει όρια. Τα βάζει μέσα στην Ιστορία. Τα βάζει και μέσα εις την φύσιν. Λέγει ο 103^ος ψαλμός: «Ὃριον ἔθου, ὃ οὐ παρελεύσονται, οὐδὲ ἐπιστρέψουσι καλύψαι τὴν γῆν». Εδώ ειδικά ομιλεί για την θάλασσα. Αν δείτε όμως το πιο πάνω όμως κείμενο -είναι από τον προοιμιακό Ψαλμό- θα δείτε όμως ότι δεν είναι μόνον το θέμα της θαλάσσης, που έβαλε όριον, που δεν θα περάσουν. Δεν λέει «δεν θα περάσει». Δεν θα περάσουν, ούτε θα γυρίσουν να καλύψουν την γη. Σε μία πρώτη προσέγγιση είναι η θάλασσα· η οποία ό,τι να κάνει, δεν μπορεί να προσπεράσει την ξηρά. Όσο και αν είναι τρικυμισμένη. Όμως, επειδή είναι σε πληθυντική εκφορά, θα λέγαμε, αναφέρεται και αφορά εις όλους τους φυσικούς νόμους και όλα τα φυσικά φαινόμενα. Κανένα φυσικό φαινόμενον δεν ξεπερνάει κάποια όρια. Όσο να κάνει κατακλυσμό, θα περάσει. Όσο να κάνει ζέστη, θα περάσει. Όσο να κάνει σεισμό, θα περάσει. Υπάρχουν όρια. Και ο Θεός βάζει τα όρια μέσα εις την Δημιουργία Του, διότι αν υπήρχε απεριόριστη παρουσία ενός φαινομένου, τότε θα εδημιουργείτο μία αταξία εις την φύσιν.

Μάλιστα για τη θάλασσα ο συγγραφεύς της προς Διόγνητον επιστολής λέγει: «Τὴν θάλασσαν ἰδίοις ὅροις ἐνέκλεισεν». «Κάτω από ειδικούς όρους», δηλαδή κάτω από ειδικά σύνορα, «έκλεισε ο Θεός την θάλασσαν». Και ο ίδιος ο Θεός διαμαρτύρεται για τον άνθρωπο, που ενώ η φύσις τηρεί τους όρους αυτής, ο άνθρωπος όμως δεν τηρεί τους όρους αυτού· διότι εάν η φύσις έγινε με όρους, δηλαδή με όρια, πολύ παραπάνω πρέπει να είναι ο άνθρωπος. Τα όρια δεν περιορίζουν την ελευθερία. Ποιος διενοήθη ποτέ, βάζοντας κάγκελα στην ταράτσα του ή στο μπαλκόνι του, ότι του περιορίστηκε η ελευθερία; Κι όμως εκεί είναι ένας όρος, ένα όριον. Γιατί αν το περάσεις, θα πέσεις και θα σκοτωθείς. Κανείς λοιπόν δεν διανοήθηκε ότι τα κάγκελα μιας ταράτσας είναι δέσμευση της ελευθερίας. Το λέω αυτό γιατί έχομε ένα κόμπλεξ ελευθερίας στην εποχή μας, το οποίον υπερέβαλε καθετί άλλο. Υπερέβαλε παν όριον και πάντα όρον πραγματικά.

Ακούστε λοιπόν τι λέγει ο Θεός δια του προφήτου Ιερεμίου: «Ἀκούσατε δὴ ταῦτα, λαὸς μωρὸς καὶ ἀκάρδιος(:Άκουσε, λαέ μου, συ που είσαι μωρός και ανόητος και χωρίς αισθήματα), μὴ ἐμὲ οὐ φοβηθήσεσθε;(:Εμένα δεν θα με φοβηθείτε;) λέγει Κύριος, ἢ ἀπὸ προσώπου μου οὐκ εὐλαβηθήσεσθε;(: Μπροστά μου, λέγει, δεν θα με ντραπείτε;) τὸν τάξαντα ἄμμον ὅριον τῇ θαλάσσῃ, πρόσταγμα αἰώνιον, καὶ οὐχ ὑπερβήσεται αὐτό καὶ ταραχθήσεται καὶ οὐ δυνήσεται, καὶ ἠχήσουσι τὰ κύματα αὐτῆς καὶ οὐχ ὑπερβήσεται αὐτό; (: Συ, λαέ, δεν βλέπεις; Δεν βλέπεις τη θάλασσα, που Εγώ είμαι Εκείνος ο Οποίος έθεσα το όριον, αιώνιον πρόσταγμα.- Ώστε λοιπόν ο όρος είναι πρόσταγμα. Ναι. Και δεν θα το υπερβεί η θάλασσα αυτό ποτέ- Θα ταραχθεί μέσα, θα λέγαμε, εις την κοίτην της αλλά θα ηχήσουν τα κύματά της, θα έχομε τον σάλον, αλλά δεν θα μπορέσει να υπερβεί ποτέ εκεί που την έβαλε ο Θεός τη θάλασσα). Τῷ δὲ λαῷ τούτῳ ἐγενήθη καρδία ἀνήκοος καὶ ἀπειθής καὶ ἐξέκλιναν καὶ ἀπήλθοσαν (:Αλλά σ’ αυτόν τον λαό, σ’ αυτόν τον λαό που γίνηκε καρδιά ανυπάκουη και απειθής)· καὶ οὐκ εἶπον ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῶν· φοβηθῶμεν δὴ Κύριον τὸν Θεὸν ἡμῶν(:Και δεν είπαν: ‘’Να φοβηθούμε Κύριον τον Θεό μας. Εάν βάζει όρια μέσα στη φύσιν, κι εμείς υπερβαίνομε τα δικά μας όρια, να Τον φοβηθούμε)». Δεν μετέφρασα, γιατί ήθελα αυτό το σημείο να χρησιμοποιήσω.

«Καὶ ἐξέκλιναν καὶ ἀπήλθοσαν». «Ἐκκλίνω» θα πει «τραβάω άλλο δρόμο». Και «ἀπήλθοσαν» θα πει «ἀπῆλθον», έφυγαν. Αυτές οι δύο λεξούλες εκφράζουν την υπέρβαση των όρων του λαού αυτού ή του ανθρώπου. Ξεπέρασε τα όριά του ο άνθρωπος. Και πράγματι, δυστυχώς για τον άνθρωπο, από την πρώτη στιγμή ο άνθρωπος υπερέβη τους όρους του. Ο Θεός τού έθεσε έναν πρώτον όρον. «Δεν θα δοκιμάσεις από τον καρπόν αυτόν». Υπερέβη τον όρον αυτόν. Μέσα στον Παράδεισον. Και εδοκίμασε ο Αδάμ και η Εύα τον καρπόν. Το αποτέλεσμα, ποιο ήταν; Η υπέρβασις αυτού του όρου; Ξαναλέγω, υπενθυμίζω, ὃρος θα πει σύνορον, θα πει όριον. Αλλά χρησιμοποιώ την λέξιν «ὃρος». Είναι προτιμότερος. Βγαίνοντας από τον όρο του ή από τους όρους του, βγήκε από τον Παράδεισο. Να λοιπόν ένα πρώτο αποτέλεσμα.

Ακόμη, από τότε βγαίνει από τους ὃρους της ζωής του. Και μπαίνει μέσα στον χώρο του θανάτου. Βγήκε από τον προορισμό του που είναι η θέωσις και η Βασιλεία του Θεού. Είδε τον προορισμό του ότι είναι ο θάνατος. Άκουγα προχθές μια εκπομπή για τον Μότσαρτ. Έβλεπε ότι ο προορισμός του -βέβαια ο Μότσαρτ, αν δεν το ξέρετε, ήταν τέκτων, ήταν Μασώνος. Και… συμπεράνετε και τα παρακάτω- έβλεπε ότι ο προορισμός του ανθρώπου είναι ο θάνατος. Ωραία η μουσική Μότσαρτ, αλλά ταλαίπωρε και φτωχέ… «Ο προορισμός του ανθρώπου είναι ο θάνατος, είναι να πεθάνει»… Έτσι κάπως και ο Σαρτρ. Έτσι κάπως και ο παρακάτω και ο παρακάτω, να μην αναφέρομαι σε ονόματα, εκείνοι που δηλητηρίασαν την Ευρώπη. Και η Ευρώπη με τη σειρά της δηλητηρίασε ολόκληρη την Υφήλιο. Έτσι ο άνθρωπος μπήκε εις τον χώρον της κολάσεως.

Bγήκε ακόμα από την ίδια του τη φύση. Και παρουσίασε το φαινόμενον της ομοφυλοφιλίας. Τι είναι αυτό; Υπέρβασις δεν είναι του ὃρου; Ξεπέρασες τη φύση σου. Και τι έγινες; Αυτό που δεν έπρεπε να γίνεις. Εκείνο που ο Θεός δεν ήθελε να γίνεις. Αλλά και ο πολιτισμός δεν είναι τίποτε άλλο παρά θεοποιούμενος, να είναι μια υπέρβαση των συνθηκών και των όρων της ζωής του ανθρώπου. Ένα μικρό μόνο παράδειγμα. Η καταστροφή του περιβάλλοντος που ζει ο άνθρωπος. Έκανε κάτι, το ξεπέρασε και κατέστρεψε αυτό το ίδιο το σπίτι του, τη Γη. Και την καταστρέφει διαρκώς. Τη Γη. Δεν είναι υπέρβασις αυτό; Έτσι ο σύγχρονος άνθρωπος έγινε αγνώριστα αφύσικος. Επειδή ξεπέρασε τους ὃρους του.

Αλλά ο άνθρωπος ηκολούθησε το παράδειγμα του διαβόλου. Γιατί αυτός είναι ο πρώτος που έφυγε από τους ὃρους που του έθεσε ο Θεός. Διαβάζομε εις τον ιερόν Δαμασκηνόν να μας λέγει ότι: «Πρωτοστάτης ῆς περιγείου τάξεως καί τῆς γῆς τήν φυλακὴν ἐγχειρισθεὶς παρά Θεοῦ ἐπήρθη κατὰ τοῦ πεποιηκότος αὐτὸν Θεοῦ». Ο Θεός τον έβαλε τον Εωσφόρον- ακούστε τι τον έβαλε τον Εωσφόρον…- πρωτοστάτην, δηλαδή αρχηγόν, της περιγείου τάξεως και της Γης. Ό,τι αφορά τη Γη και το περιβάλλον της Γης. Η περίγειος τάξις είναι… να το φανταστώ κάπως έτσι, να το φανταστούμε, θα λέγαμε, ο πλανητικός χώρος. Εκείνος ο χώρος που ζει και υπάρχει και κινείται η Γη· που γυρίζει γύρω από τον ήλιον και οι άλλοι πλανήται. Αυτή είναι η περίγειος. Ό,τι αφορά τον χώρον της Γης. Αλλά και την ίδια τη Γη, ήταν πρωτοστάτης να την φυλάττει. «Φυλακὴν ἐγχειρισθεὶς παρά Θεοῦ». Επήρε από τον Θεό την εντολή να φυλάττει τη Γην. Ἐπήρθη όμως, υπερηφανεύθηκε. Τι θα πει «υπερηφανεύθηκε»; Ξεπέρασε τους όρους τους και τα έχασε όλα.

Μας λέγει ο Μέγας Αθανάσιος που το παίρνει από τον Ησαΐα και από τον Ιεζεκιήλ: «Οὕτω γάρ εἲρηκεν (:Γιατί έτσι είπε) ἀναβήσομαι καί θήσομαι τόν θρόνον μου ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί ἒσομαι ὃμοιος τῷ Ὑψίστῳ». «Θα ανεβώ και θα βάλω τον θρόνο μου ενώπιον του Θεού και θα είμαι ίσος με τον Θεό». Αυτό που εμπνέει και στον ταλαίπωρο άνθρωπο. Τι; «Δεν υπάρχει Θεός»... Και μάλιστα ξεπερνάει τον διάβολο ο άνθρωπος, γιατί ο διάβολος πιστεύει, «οι δαίμονες», λέει, «πιστεύουσι και φρίττουσι», λέει η Αγία Γραφή. Ο άνθρωπος λέει: «Δεν υπάρχει Θεός». Ξεπέρασε τον διάβολο. Έγινε δαιμονικότερος του δαίμονος. Και τι λέγει ο άνθρωπος; «Εγώ είμαι ο Θεός. Δεν υπάρχει Θεός». Αυτός ο ανθρωποκεντρισμός.

Και έτσι ο Εωσφόρος υπερέβη τους όρους του και κατέληξε…, χμ, πού κατέληξε; Τι ειρωνεία! Να ζητάει να καταφύγει στην αγέλη των χοίρων! «Κύριε», λέει, «επίτρεψέ μας- ‘’Επίτρεψέ μας’’!, ακόμη κι εκεί δεν έχει δικαίωμα- να πάμε -να το πω έτσι απλοελληνικά- στα γουρούνια». Βλέπετε, από πρωτοστάτης της Γης και της περιγείου, κατέληξε να μπει, να ζητάει να μπει μέσα στους χοίρους. Είναι κατάντημα. Γι΄αυτό λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος εις τον πρώτον θεολογικόν του λόγον, στην πέμπτη παράγραφο, λέει -και προσέξατέ το πολύ αυτό-: «Εἲσω τῶν ἡμετέρων ὅρων φιλοσοφῶμεν (:Μέσα· –μέσα από τους όρους, μέσα από τα σύνορα, ένθεν, όχι εκείθεν, ή εκείσε, ένθεν, εδώ, από μέσα, από μέσα από τα σύνορα-, φιλοσοφῶμεν. Το «φιλοσοφῶμεν» εννοεί το «θεολογῶμεν», να θεολογούμε) «καί μή εἰς Αἲγυπτον ἐκφερόμεθα, μηδέ εἰς Ἀσσυρίους κατασυρόμεθα, μηδέ ἂδωμεν τήν ὠδήν Κυρίου ἐπί γῆς ἀλλοτρίας». Τι θέλει να πει αυτό; Ξέρετε ότι οι Εβραίοι, επειδή υπερέβαιναν τους όρους των, ποιοι ήταν οι όροι των; Ειδωλολατρούσαν. Και ο Θεός επέτρεπε να υπερβούν και τα όρια της πατρίδος των. Και άλλοτε μεν εσύροντο εις την Αίγυπτον, άλλοτε εσύροντο από τους Ασσυρίους και άλλοτε εσύροντο από τους Ασσυρίους και άλλοτε εσύροντο από τους Βαβυλωνίους· που λέει: «Ούτε σε ξένη γη (είναι η Βαβυλώνα) εκεί να ψάλλομε την ωδή μας», είπαν οι Εβραίοι. «Πώς να ψάλλομε ωδήν Κυρίου εις αλλοτρίαν γην;». Σε ξένη γη; Γιατί; Αυτά ο λαός; Γιατί είχε βγει τους όρους του. Και λέγει τώρα ο άγιος Γρηγόριος, μη βγούμε κι εμείς για να μην υποστούμε ό,τι υπέστησαν εκείνοι. Και τι μπορεί να είναι αυτό; Δύνασαι να φιλοσοφήσεις εφόσον δεν έχεις θεολογία; Ο αρχαίος κόσμος δεν είχε θεολογία. Να φιλοσοφήσεις αλλά κατά τις δυνατότητές σου. Δύνασαι να θεολογήσεις; Κατά τις δυνατότητές σου. Όχι παραπάνω, όχι πιο πολύ. Γιατί θα βγεις έξω και τότε πραγματικά θα βρεθείς σε αλλότριους χώρους. Όπως το βλέπομε αυτό στον χώρο της φιλοσοφίας, ανόητα πράγματα. Είδατε ο Σαρτρ. «Τι είναι», λέγει, «ο προορισμός του ανθρώπου; Ο θάνατος. Απ’ το μηδέν στο μηδέν». Τι ακριβώς μπορούσε να πει ένας θεολόγος ο οποίος υπερβαίνει τους όρους του; Να γίνει αιρετικός. Η αίρεσις δεν είναι παρά η υπέρβασις της θεολογίας, αλλά τι υπέρβασις; Όπως ο άνθρωπος θέλει και καταλαβαίνει. Ας προσέχομε λοιπόν. Γι΄αυτό λέγει: «Ἐπί τῶν ἡμετέρων ὅρων (εἲσω) ἱστάμενοι». Θα σταθούμε στους ἡμετέρους νόμους, ὃρους. Ξέρετε, είναι μία του μυαλού υπόθεση αυτή. Η υπερηφάνεια του νοός. Να θέλει ο άνθρωπος να ξεπερνάει τα όριά του.

Γι΄αυτό, ερμηνεύοντας ο Ιερός Χρυσόστομος τη συμπεριφορά και το πάθημα της Εύας, λέγει ότι «οὐκ ἀνασχομένη μήν ἐπί τῶν οἰκείων ὅρων», έφθασε να υποταγεί στον άνδρα. Δεν υπέμεινε στους δικούς της ὅρους. Αλλά έφθασε να υπερβεί τους όρους της και τελικά να υποτάσσεται εις τον άνδρα. Ενώ πρώτα, ο Θεός, δεν έκανε την Εύα να υποτάσσεται εις τον άνδρα. Τώρα την υποτάσσει υπό τον άνδρα. Αλλά και η σύγχρονη γυναίκα, για Δευτέρα φορά, μετά από εκείνο που συνέβη εις την Εύα, αποπειράται να εξέλθει των οικείων της όρων, και κατασκεύασε αυτό που λέμε «φεμινισμός». Ο φεμινισμός δεν είναι τίποτε άλλο παρά εκείνο που νομίζει ότι της δίνει αίγλη, ενώ στην πραγματικότητα την καταρρακώνει. Ναι. Δεν έχω χρόνο να σας εξηγήσω πιο πολλά. Αυτό γίνεται αντιληπτό. Και έγινε αντιληπτό. Η γυναίκα άρχισε να καταλαβαίνει ότι εξευτελίζεται, με τον φεμινισμόν. Ναι, ναι. Εξευτελίζεται. «Ενώ πάει για μαλλί, βγαίνει κουρεμένη», να πω αυτήν την λαϊκή παροιμία. Εξευτελίζεται η γυναίκα. Ήδη στην Ευρώπη, στη Γαλλία συγκεκριμένα, οι γυναίκες είπαν: «Τι κάνομε;». Και όπως λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος για την Εύα αλλά και για κάθε γυναίκα της κάθε εποχής: «Ἐμάνθανε δια τῆς πείρας αὐτῆς, μετ’ οὐ πολύ τῆς συμβουλῆς τό ὀλέθριον (:Έμαθε από πείρα πόσο ολεθρία ήταν εκείνη η συμβουλή του διαβόλου, να ξεπεράσει τα όριά της)».

Ο Απόστολος Παύλος θέλει τη γυναίκα όταν προσεύχεται στην Εκκλησία, με κάλυμμα. Μία μαντήλα. Ξέρετε γιατί; Διότι το θεωρεί ότι είναι σύμβολον της υποταγής της γυναικός εις τον άνδρα. Και αν κρατήσομε το σύμβολον, δεν θα χάσομε την ουσία. Πετώντας το σύμβολον, χάνομε την ουσία. Κάποτε στον Παράδεισο, αγαπητοί μου, ο άνθρωπος, ἐξελθών τῶν ἰδίων του ὃρων, εξήλθε του Παραδείσου, βγήκε από τον Παράδεισον. Τώρα όμως, από αγάπη, ο Λόγος του Θεού έρχεται να αναζητήσει τον άνθρωπον που είναι έξω από τους όρους του. Και ο άνθρωπος, το είδαμε στους Γεργεσηνούς, αντί να πει: «Εγώ βγήκα από τους όρους μου, ήλθες εσύ να με ξαναβάλεις μέσα», όπως ο τσομπάνης… χάθηκε ένα πρόβατο, έφυγε από τους όρους του στάβλου και φεύγει και γυρίζει τα βουνά και το παίρνει και το γυρίζει πίσω· ο ταλαίπωρος άνθρωπος να πει: «Όχι, εγώ θέλω να είμαι έξω από τους όρους μου, σε παρακαλώ, έξελθε των ορίων μου!». Τώρα καταλαβαίνετε αυτήν την ευαγγελική σημασία; «Βγες από τα σύνορά μου. Δεν σε θέλω». Το συμπέρασμα είναι ότι οπότε ο άνθρωπος… και φεύγει ο Θεός, όποτε ο άνθρωπος διώχνει τον Θεό από την ζωή του, φθάνει να βγαίνει ο ίδιος από τα όρια της δικής του ζωής. Εξορίζοντας τον Θεόν ο ταλαίπωρος άνθρωπος αυτεξορίζεται. Απομακρύνοντας τον Θεό, αλλοτριώνεται. Ξεπερνά τα όρια ακόμα και της σωματικής του αντοχής. Από τον αθλητισμό μέχρι την καθημερινή βιοπάλη. Αν ακούσετε, για να έχουν επιδόσεις οι αθληταί, τι μετέρχονται, που είναι καταστροφή του σώματος, για να έχουν ξεπέρασμα, ξεπερνούν τους όρους της αντοχής του ανθρωπίνου σώματος. Δεν έχω καιρό να σας πω παραδείγματα. Ξεπερνά ακόμα και την οικονομική του αντοχή. Και τι κάνει; Χρεωκοπεί. Ξεπερνά τα ταλέντα του. Και νομίζει ότι είναι κάτι. Και γελοιοποιείται. Γιατί περνάει τους όρους του.

Αγαπητοί, ο άνθρωπος ξεχνά ότι βρίσκεται ανάμεσα σε δύο οροθέσια, τα οποία δεν μπορεί ποτέ να ξεπεράσει. Είναι ο χώρος και ο χρόνος. Αυτά τα δυο, ποτέ δεν θα μπορέσει να τα ξεπεράσει. Θα τα ξεπεράσει όμως. Αλλά όχι ο ίδιος. Θα τον βγάλει Αυτός ο Θεός από εκεί μέσα· γιατί ο Θεός έβαλε τον χρόνο και τον χώρο. Όταν θα τον βάλει τον άνθρωπο στη Βασιλεία του Θεού. Τώρα όμως δεν μπορεί να ξεπεράσει ούτε τον χώρο ούτε τον χρόνο. Ούτε να με βάζουν στο ψυγείο και να μείνω στην κατάψυξη 192 βαθμούς υπό το μηδέν, μήπως κάποια χρόνια μερικά παρακάτω βρει κάτι η Επιστήμη να με ξανααναστήσει. Είδατε; Προσπαθούμε να βγούμε διαρκώς από τους όρους μας…

Ακόμη, οι όροι των Συνόδων, των Οικουμενικών και των Τοπικών Συνόδων, όροι λέγονται, και δεν είναι παρά οι κανόνες οι οποίοι περιορίζουν μία κατάσταση, άμα τους ξεπεράσεις, έχεις αταξία. Όταν η Εκκλησία ξεπερνάει τους ὃρους της, τους κανόνες, έχει αταξία. Το βλέπει κανείς ολοκάθαρα. Και στην εποχή μας και σε κάθε εποχή. Οι όροι λοιπόν των Συνόδων μάς περισώζουν- ακούσατε- μας περισώζουν τους όρους της φύσεως! Δεν μας αφήνουν να βγούμε από τη φύση μας. Και η ταπείνωσις της διανοίας είναι εκείνη που κάθε στιγμή θα μας εμποδίζει να ξεπερνάμε τους όρους μας. Να λέμε : «Φθάνει, έως εδώ, όχι παρακάτω». Αλλά και η λιτότητα του βίου, από πρακτικής πλευράς, δεν θα επιτρέπει ποτέ στην Τεχνική και στην Επιστήμη απεριόριστες αναζητήσεις, κατά το ψαλμικόν του 16^ου Ψαλμού: «Καὶ τῶν κεκρυμμένων σου ἐπλήσθη ἡ γαστὴρ αὐτῶν»…

474η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».

Όλες οι ομιλίες της κατηγορίας " Ομιλίες Κυριακών " 🔻
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

Πηγές:
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.