VIDEO
†. Η τηλεόρασι μᾶς βλάπτει πάντα καὶ σ᾿ ὅλες τὶς ἡλικίες;
Ναί, ἡ τηλεόρασι βλάπτει πάντα καὶ σ᾿ ὅλες τὶς ἡλικίες. Δὲν μπορῶ νὰ καταλάβω γιατί κάτι νὰ ἀπαγορεύεται στην παιδικὴ καὶ ἐφηβική ηλικία, καὶ αὐτὸ τὸ κακό (γιατὶ περὶ κακοῦ πρόκειται) νὰ μὴν ἀπαγορεύεται, ἢ νὰ μὴν βλάπτει ἕναν μεγάλο. Εἶναι ἕνας στρουθοκαμηλισμός, αὐτὸ τὸ νὰ κρύβομαι καὶ νὰ λέγω ὅτι εἶμαι μεγάλος καὶ δὲν θὰ μὲ βλάψει.
Κάποιος, κάποτε, κάτι τέτοιο ἔλεγε, καὶ τοῦ ἀπήντησε ἕνας ἄλλος· Ναί, καὶ οἱ παλιὲς οἱ καπνοδόχοι πιάνουν πιὸ εὔκολα φωτιά. Μην νομίσετε ὅτι ὑπάρχει ἡλικία ἀσφαλείας· δὲν ὑπάρχει. Θὰ ἔλεγα καὶ τὸ βεβαιώνω γιατὶ τὸ ἔχω δεῖ ἐντόνως σὲ πάρα πολλοὺς ἀνθρώπους, ὅτι ἕνας νέος μπορεῖ νὰ ἀντέξει περισσότερο σ᾿ ἕναν πειρασμὸ παρὰ ἕνας μεγάλης ηλικίας. Μην σας κάνει ἐντύπωσι, παρ' ὅλο ποὺ σᾶς φαίνεται περίεργο.
Ὡστόσο νὰ δοῦμε ποῦ μπορεῖ νὰ βλάπτει γιατὶ νὰ δώσουμε γενικό χαρακτηρισμὸ δὲν εἶναι ἐπαρκές. Πρῶτον, βλάπτει ἠθικῶς· ὅταν προβάλλει ἀνήθικα πράγματα μὲ τὴν στενή σημασία τῆς λέξεως, θὰ ἐπηρεασθοῦμε. Καὶ κυρίως ἡ τηλεόρασι προβάλλει τέτοια ανήθικα πράγματα. Εἶναι ὅμως καὶ ἡ εὐρεία σημασία τῆς ἠθικῆς. Ὅταν παρουσιάζει πράγματα ποὺ εἶναι ἠθικῶς ἐπίμεμπτα, κατηγορήσιμα, δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ μὴν ἐπηρεάζουν αὐτὰ τὸν ἄνθρωπο. Κάποτε μπορεῖ νὰ πεῖ κανείς· «Ὅλοι ἔτσι κάνουν» (εὔκολο ἐπιχείρημα) «καὶ ἀφοῦ ἔτσι γίνεται, ἔτσι θὰ κάνω καὶ ἐγώ» . Ακόμη, ἡ τηλεόρασις σὲ ἔργα καὶ τέτοια... παρουσιάζει τὸ μὴ πραγματικὸ ὡς πραγματικό.
Παρεμβάλλω μιὰ δευτέρα ἀπορία· Ἔχει ἀναφερθεῖ στὴν τηλεόρασι γιὰ ἕναν ἄνθρωπο ὅτι εἶχε ἠλεκτρισμὸ στὰ χέρια του καὶ μποροῦσε νὰ θεραπεύει ἀνθρώπους ποὺ ἔπασχαν με χρόνιες παθήσεις· ἔχει αὐτὸ σχέσι μὲ τὴν μαγεία;
Βεβαίως ἔχει σχέσι μὲ μαγεία, κυρίως μὲ τὸν πνευματισμό, ὁ ὁποῖος ὑποστηρίζει ὅτι ὑπάρχει τὸ λεγόμενον «μαγνητικὸν ρευστόν» (κολοκύθια!) καὶ ὅτι αὐτὸ θεραπεύει καὶ τὰ λοιπά.
Τέτοια προβάλλει ἡ τηλεόρασις, γιατὶ γιὰ νὰ τεθεῖ τέτοια ἀπορία, σημαίνει ὅτι τὸ εἴδαμε αὐτό. Αὐτὸ ὅμως εἶναι μία κατάστασις ποὺ ἀνήκει στὸν ἀποκρυφισμό, στὸν πνευματισμό, στην παραψυχολογία. Συνεπῶς δὲν εἶναι κάτι ποὺ ἀνήκει στὸ πραγματικό, ἢ εἶναι πραγματικὸ καὶ ἐκεῖ ἐνεργοῦν δυνάμεις δαιμονικές.
Ἔτσι πολλὲς φορές, ἔχουμε την προβολὴ μιᾶς περιπτώσεως ὡς πραγματικῆς ἐνῶ δὲν εἶναι πραγματικό. Ξέρετε ἐκεῖνο τὸ φοβερὸν ποὺ ἔγινε πρὶν λίγα χρόνια, νομίζω στὴν Κοζάνη Στην τηλεόρασι, κάποιος πετοῦσε ἀπὸ μιὰ πολυκατοικία με 20 πατώματα, καὶ πετοῦσε στὸν ἀέρα, καὶ δὲν πάθαινε τίποτε... καὶ ἕνα παιδί, μὲ τὴν φαντασία που διαθέτει ἕνα παιδί, ἤθελε νὰ μιμηθεί... Πηδάει ἀπὸ τὴν ταράτσα τοῦ σπιτιοῦ καὶ βεβαίως σκοτώθηκε. Ἐδῶ ἔχουμε παρουσίασι καταστάσεων μὴ πραγματικῶν, λαμβάνονται ὡς πραγματικότητες, καὶ πολλοὶ φοβοῦνται γι᾿ αὐτά.
Ακόμη ἡ τηλεόρασις δίδει ψευδῆ προσανατολισμὸ τῆς ζωῆς, ὅπως καὶ ὁ κινηματογράφος. Ὅταν θέλουν νὰ σκαρώσουν ἕνα ἔργο, αὐτὸ δὲν ἐκφράζει τὴν ζωή (ἂν καὶ λέμε ὅτι τὴν ἐκφράζει), διότι ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖον εἶναι σκαρωμένο τὸ ἔργο, σκηνοθετημένο, μοῦ δίνει μια ψευδῆ εἰκόνα, καὶ ἂν τελικῶς θέλω νὰ μιμηθῶ ἐκεῖνα ποὺ βλέπω, θὰ ἀποτύχω! Φερ᾽ εἰπεῖν ὑπῆρχε πρὸ ἐτῶν ἕνα ρεῦμα (ἴσως καὶ τώρα νὰ ὑπάρχει· δὲν ξέρω) μιμήσεως τῶν ἠθοποιῶν, ἰδίως τῶν γυναικῶν. Πολλὲς κοπέλες προσπαθοῦσαν νὰ μιμηθοῦν, νὰ ὀνειρεύονται νὰ γίνουν ηθοποιοί. Ἀλλὰ γιὰ νὰ φθάσει μια κοπέλα νὰ γίνει ηθοποιός, ξέρετε πόσα πράγματα προδίδει; Πόσες αβαρίες κάνει στην ζωή της; Βλέπει ὅμως ἡ νέα κοπέλα τὴν ἠθοποιὸ ποὺ εἰσπράττει χειροκροτήματα καὶ δόξες καὶ δάφνες, καὶ νομίζει ὅτι αὐτὸ εἶναι κάτι πολὺ εὔκολο. Ἐκεῖ εἶναι ἡ ἀπάτη που δίδει ψευδῆ προσανατολισμὸ στὴν ζωή.
Ἀκόμη πόσες ιδέες διοχετεύονται, ποικίλης ὕλης! Πολιτικὲς ἰδέες, θρησκευτικὲς ἰδέες, γύρω ἀπὸ τὴν ζωή, γύρω ἀπὸ τόσα πράγματα, οἱ ὁποῖες ἰδέες εἶναι φθοροποιὲς καὶ δημιουργοῦν ἀποπροσανατολισμό! Δηλαδὴ ἡ τηλεόραση κάνει πλῦσι ἐγκεφάλου! Ἐκεῖνος ποὺ σοῦ προβάλλει κάτι, σοῦ ἐπιβάλλει αὐτὸ ποὺ θέλει. Μπορεῖ νὰ ἀντιδράσεις στην αρχή, ἀλλὰ μετὰ βλέποντάς το, φθάνεις νὰ τὸ κάνεις, κατὰ τρόπον ποὺ πλέον δὲν ἀντιδρᾶς. Αὐτὸ λέγεται πλῦσις ἐγκεφάλου.
Ακόμη ἡ τηλεόρασις εἶναι χρονοβόρος. Εἶσαι φοιτητής, ἢ μαθητὴς καὶ βλέπεις τηλεόρασι; -Κάηκες!
Ακόμη εἶναι ἀντικοινωνική. Ὅταν ὅλοι βλέπουν ἐκεῖνο τὸ τυφλοκούτι, γίνονται καὶ οἱ ἄνθρωποι ποὺ τὴν βλέπουν τυφλοκούτια· δὲν μιλοῦν, γίνονται μουγγοί. Ἂν κάποιος χτυπᾶ τὴν πόρτα, χωρὶς νὰ χάσουν τὸ θέαμα κουνᾶν τὰ χέρια «Ἔλα, ἔλα» , δείχνουν μὲ τὸ δάκτυλο «κάθησε ἐδῶ» , ἀλλὰ δὲν γυρίζουν κἂν νὰ τὸν δοῦν νὰ τὸν χαιρετήσουν γιὰ νὰ μὴν χάσουν τὸ θέαμα (εἴτε ποδόσφαιρο εἶναι, εἴτε ἔργο, εἴτε ὅ,τι εἶναι). Αὐτὸ ὅμως εἶναι ἀντικοινωνικὸ γιατὶ στὸ τέλος δὲν βλέπονται οἱ ἄνθρωποι, δὲν κουβεντιάζουν γιὰ νὰ ἔχουν μία κοινωνία. Μοῦ ἔκανε κατάπληξι· τώρα, μὲ τὴν ἀφορμὴ συναντήσεως τοῦ Ρώσσου καὶ τοῦ Ἀμερικάνου στὴν Ἰσλανδία, μαθεύτηκε. Κάθε Πέμπτη δὲν ὑπάρχει ἐκεῖ πρόγραμμα τηλεοράσεως «γιὰ νὰ συσφίγγονται οἱ οἰκογενειακὲς σχέσεις»! γιὰ νὰ εἶναι κανεὶς στὸ σπίτι του, μὲ τὴν γυναῖκα του, τὰ παιδιά του, νὰ βλέπονται, νὰ κουβεντιάζουν γιατὶ ἂν κάθε βράδυ θὰ εἶναι ὅλοι καρφωμένοι στην τηλεόραση, γρήγορα θὰ ἀποξενωθοῦν. Εἶναι χαρακτηριστικόν, σπουδαῖον.
Ακόμη, ἐπειδὴ προβάλλει εικόνες, βάζει σὲ ὀκνηρία τὸν νοῦν, διότι ὁ νοῦς γιὰ νὰ κάνει μία σκέψι, κάνει μία διαδικασία. Το διάβασμα κάνει καλὸ στὴν σκέψι, διότι βλέπει γράμματα καὶ ἔτσι ὁ νοῦς ἐργάζεται, κινεῖται. Ἔτσι δὲν σκουριάζει, καλλιεργεῖται νὰ σκέπτεται καὶ νὰ μαθαίνει. Ὅταν βλέπω εἰκόνες, προσφέρω ἑτοίμη τροφὴ στὸν νοῦν, ἐνῶ μὲ τὴν διεργασία (τοῦ διαβάσματος) ὁ νοῦς φτιάχνει δικές του εἰκόνες. Ὅταν ἐγὼ τοῦ προσφέρω κάτι ἕτοιμο, μπαίνει σὲ ὀκνηρία. Παράδειγμα· αὐτοὶ ποὺ πάσχουν ἀπὸ δισκοπάθεια, πρέπει νὰ βάλουν μία ζώνη (μὲ μπανέλες, σίδηρα...). Ουσιαστικῶς, δεν πρέπει νὰ βάλουν ζώνη, ἢ νὰ βάλουν γιὰ λίγο καιρό, γιατί ἡ μέση συνηθίζει καὶ μετὰ θέλει στήριγμα. Τὸ ἴδιο γίνεται καὶ μὲ τὸν νοῦ· ὅταν τοῦ προσφέρεις ἑτοίμη τροφή, δὲν εἶναι δυνατὸν ποτὲ νὰ μπορεῖ νὰ σκεφθεῖ καὶ νὰ βαθύνει. Αὐτὸς ὁ λόγος εἶναι πάρα πολύ σοβαρὸς ἀπὸ παιδαγωγικῆς πλευρᾶς, τόσο σοβαρὸς ποὺ δὲν ξέρω ἂν θὰ ἔπρεπε νὰ βλέπουμε τηλεόρασι.
Μόνον κάπου- κάπου μπορεῖ νὰ δεῖ κανεὶς κάτι, ὅπως ἕνα ντοκυμαντέρ ποὺ ἔχει ὡραῖα πράγματα. Αὐτὸ ὅμως ἐφ᾽ ὅσον θὰ ἦταν καλὴ ἡ τηλεόραση. Δυστυχῶς, ἀπεριφράστως θὰ ἔλεγα Τηλεόρασι μην βλέπετε ποτέ σας!
Ακόμη, πτωχεύει τὸ λεξιλόγιο· δὲν μιλᾶς, μόνον βλέπεις καὶ συνεννοείσαι μὲ λίγες λέξεις. Αὐτὸ ἔχει ἐπισημανθεῖ, ὅτι τὸ λεξιλόγιο των νεοελλήνων ἔχει φτωχύνει πολύ χρησιμοποιούμε γύρω στις 400 λέξεις γιὰ νὰ μιλήσουμε. Είναι ὅμως πολὺ φτωχό.
Ακόμη, ἡ τηλεόρασις βλάπτει στὰ μάτια. Πάρα πολλὰ παιδιὰ καὶ μεγάλοι ἄνθρωποι πηγαίνουν στον γιατρό γιατί παθαίνουν βλάβη. Ακόμη, ἰδίως ἡ ἔγχρωμη τηλεόρασι εἶναι πηγὴ ραδιενεργείας, καὶ βάζουμε το Τσερνομπιλ μέσα στὸ σπίτι μας. Προσέχουμε την ραδιενέργεια, καὶ τὴν ἔχουμε μέσα στὸ σπίτι μας! μάλιστα, στην τηλεόρασι, ἡ περισσοτέρα ραδιενέργεια εἶναι στὸ πίσω μέρος, γι' αὐτὸ δὲν πρέπει κανεὶς νὰ πηγαίνει ἐκεῖ. Ἀκόμη νὰ εἶναι κανεὶς σὲ μία ἀπόστασι. Ἂν κανεὶς βλέπει γιὰ ὧρες τηλεόραση, καταλαβαίνετε πόσα μπεκερέλ δέχεται στὸ σῶμα του.
Τελικῶς θὰ ἔλεγα ὅτι ὅσο μορφώνουν οἱ ἐφημερίδες, ἄλλο τόσο μορφώνει ἡ τηλεόρασι! Ἔχει πλῆθος εἰκόνες, προγράμματα, πράγματα... στὸ τέλος ἂν σκεφθείτε τί ἔχει μείνει, θὰ πεῖτε ὅτι ἦταν χαμένος χρόνος, ποὺ νομίσαμε ὅτι θὰ πάρουμε κάτι, ἐνῶ στὴν πραγματικότητα δὲν πήραμε. Γι' αὐτοὺς τοὺς λόγους δὲν πρέπει νὰ βλέπουμε τηλεόρασι, καὶ ἐφ᾽ ὅσον μιλοῦμε σὲ ἀνθρώπους μὲ πνευματικότητα, ἂν δεῖτε τηλεόρασι, ἔστω καὶ καλὸ ἔργο νὰ εἶπε αὐτό, ἂν θὰ πᾶτε νὰ κάνετε προσευχή, δὲν θὰ μπορέσετε. Τὸ μυαλὸ εἶναι φορτωμένο μὲ τὶς εἰκόνες ποὺ ἔχει δεῖ· καὶ καλὲς ἀκόμη εἰκόνες! Αὐτὸ δὲν εἶναι μικρᾶς σημασίας.