†.Σήμερα, αγαπητοί μου, η Εκκλησία μας γιορτάζει το Γενέθλιον της Θεοτόκου. Είναι γνωστόν ότι γενέθλιος ημέρα θεωρείται η ημέρα στην αυγή της με το Άγιον Βάπτισμα, στην δύση της με το άγιον τέλος, κατόπιν αγώνων του βίου τούτου. Η βιολογική γέννησις δεν έχει βεβαίως καμία σημασία δια την Βασιλεία του Θεού. Έτσι εις τους αγίους έχομε γενέθλιον ημέραν την ημέραν του θανάτου των που είναι και η τελείωσίς των. «Τελείωσις» θα πει ολοκλήρωσις · που πέραν του χρόνου τούτου του θανάτου, δεν υπάρχει άλλος χρόνος γι’ αυτήν την τελείωσιν.
Αυτό, όμως, δεν συμβαίνει εις την Υπεραγίαν Θεοτόκον. Εκείνη αποτελεί εξαίρεσιν. Όχι γιατί είχε κάποια ξεχωριστή πρόνοια από τον Θεόν. Αλλά γιατί μόνη της έφθασε εις τα μέτρα του προπτωτικού ανθρώπου και φανέρωσε τον αληθή άνθρωπον. Φανέρωσε στο πρόσωπό της, μες στην Ιστορία, τον αληθή άνθρωπον, τον γνήσιο άνθρωπο. Και όπως αναφέρεται από την Αγία Γραφή, η βιολογική δημιουργία του Αδάμ, έτσι αναφέρεται και η βιολογική γέννησις της Θεοτόκου, σαν παγκοσμίου χαράς προοίμιον. «Επήρε», λέει, «ο Θεός πηλόν και έκανε τον άνθρωπον…». Δείχνει όλη την δημιουργία του ανθρώπου. Και το τέλος του Αδάμ. «Και ο Αδάμ έζησε… τόσα χρόνια, 930! Και απέθανεν». Έτσι λοιπόν και εις την Θεοτόκον αναφέρεται η αρχή της και το τέλος της. Για να μην πω και η προϊστορία της!
Όταν ήλθε ο καιρός να λυτρωθεί η οικουμένη από την τυραννία των δαιμόνων και να εισαχθεί στη ζωή των θνητών η αθανασία, ακόμη να φυτευθεί στις ψυχές των ανθρώπων η αγγελική ζωή και γενικά να ενωθεί ο ουρανός με την γη, ο Θεός προετοίμασε το επίγειον κατάλυμά Του, που είναι η Θεοτόκος. Γράφει το βιβλίο των «Παροιμιών» εις το 9ο κεφάλαιο: «Ἡ σοφία ᾠκοδόμησεν ἑαυτῇ οἶκον καὶ ὑπήρεισε στύλους ἑπτά». Ποια είναι η Σοφία; -Παλαιά Διαθήκη, προσέξατέ το. Είναι η Ενυπόστατος Σοφία. Ενυπόστατος θα πει προσωπική. Δηλαδή αυτή που είναι πρόσωπο. Οι Έλληνες έχουν την σοφία βέβαια σαν κάτι το απρόσωπο, μία ιδέα, ένα θέμα, ένα στοιχείο, μία αξία. Αλλά δεν έχουν, όμως, ως πρόσωπο. Φυσικά την θεοποιούν.Στο πρόσωπο της θεάς Αθηνάς, την σοφία, αλλά δεν είναι, γιατί δεν υπάρχει Αθηνά. Για τους Έλληνες η σοφία δεν είναι πρόσωπο. Αλλά για τον λαό του Θεού η Σοφία είναι πρόσωπον. Και λέγεται Ενυπόστατος Σοφία. Είναι ο Θεός Λόγος· που λέγει ο ευαγγελιστής Ιωάννης: «Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος» ,Οικοδομεί Αυτός ο Θεός Λόγος, η Ενυπόστατος Σοφία, οικοδομεί τον οίκον Του, ή τον οίκον της, αν πάρομε την λέξη σοφία. Δηλαδή ο Θεός Λόγος οικοδομεί την Ενανθρώπησή Του και προετοιμάζει τα… ούτως ειπείν, τα «υλικά» με τα οποία θα περιβληθεί –«υλικά», τη λέξη την βάζω εντός εισαγωγικών- την ανθρωπίνη φύση. Κι αυτά τα υλικά που θα περιβληθεί είναι η Θεοτόκος.
Προς τούτο ετοιμάζονται και οι γονείς της Θεοτόκου, όπως είναι ο Ιωακείμ και η Άννα. Σημειώσατε εκείνο που ήδη σας είπα, ότι η Θεοτόκος έχει προϊστορία. Η προϊστορία της Θεοτόκου είναι η ρίζα του Ιεσσαί. Απ’ όπου ο Δαβίδ, απ’ όπου ο Χριστός. Συνεπώς η Θεοτόκος, που θα φέρει τον Χριστόν, έχει ως προϊστορία την ρίζα του Ιεσσαί. Και οι δίκαιοι αυτοί άνθρωποι, ο Ιωακείμ και η Άννα, ετήρησαν τον νόμον. Και ήσαν δίκαιοι περισσότερο από όλους τους δικαίους της Παλαιάς Διαθήκης. Και από τον Νώε και από τον Αβραάμ και από τον Μωυσή. Και τούτο φαίνεται από την υψίστη τιμή, να φέρουν εις τον κόσμον την Θεοτόκον. Βέβαια πολλά γράφει η Γραφή δια τον Νώε. Πιο πολλά για τον Αβραάμ. Και περισσότερα για τον Μωυσή. Αλλά οι γονείς της Θεοτόκου είναι δικαιότεροι, δηλαδή αγιότεροι, εν ησυχία! Δεν δημοσιεύεται η δικαιοσύνη τους, δηλαδή η αγιότητά τους. Όπως κι Εκείνη, ο καρπός ο δικός των, η Θεοτόκος, θα έλθει εις τον κόσμον εν ησυχία, ἐν σιγῇ.
Το ιερόν ζεύγος, Ιωακείμ και Άννα, δεν ήτο όργανον του Θεού, αλλά ήσαν συνεργοί του Θεού. Όπως και οι κάθε γονείς δεν είναι όργανον του Θεού, για να φέρουν εις τον κόσμον παιδί- παιδιά, αλλά είναι συνεργοί του Θεού· μην το ξεχνούμε αυτό εις τον γάμον. Γι΄αυτό μπορεί οι γονείς να πουν το όχι εις τον Θεόν, αλλά αν ήσαν όργανα του Θεού, δεν θα μπορούσαν να που το όχι εις την τεκνογονίαν. Δεν είναι λοιπόν όργανον του Θεού το ζεύγος το ιερόν, αλλά είναι συνεργοί του Θεού· που δείχνει την προσωπική συμμετοχή τους στο έργο του Θεού. Γι΄αυτό και ο Ιερός Δαμασκηνός υμνεί το ιερό ζεύγος και λέει: «Ὦ μακαρία συνωρίς (:Ω ευτυχισμένο ζεύγος) Ἰωακεὶμ καὶ Ἂννα, ὑπόχρεως ὑμῖν ἐστι πᾶσα ἡ κτίσις». «Είναι υποχρεωμένη όλη η δημιουργία, και των αγγέλων η δημιουργία, αγαπητοί, όλη η δημιουργία η κτιστή, έλλογος και άλογος, όλη η δημιουργία, είναι υπόχρεος σε σας». Το ιερόν ζεύγος! Σε σας την μακαρία «συνωρίδα» ή «ξυνωρίδα».
Πρέπει να τονισθεί αυτή η ιδιαιτέρα αξία της αγίας ζωής των γονέων. Πρέπει να τονισθεί, προκειμένου να φέρουν παιδιά εις τον κόσμον. Εμείς όμως σήμερα πώς εννοούμε την προετοιμασία των νέων μας για τον γάμον; Βέβαια δεν θα γίνει καμία σπασμωδική προετοιμασία, όταν κάπου αρχίσει να αναφαίνεται κάποιο πρόσωπο για το παιδί μας, γαμπρός ή νύφη. Θα ήταν αδιανόητο πράγμα αυτό. Η προετοιμασία αρχίζει από πολύ ενωρίς, πάρα πολύ ενωρίς. Εντούτοις μένομε στην έννοια της προετοιμασίας που λέγεται προίκα. Ακόμα, στην μόρφωση. Ακόμα, στο επάγγελμα. Φυσικά δεν αντιλέγομε ότι αυτά αποτελούν οπωσδήποτε μία προετοιμασία. Αλλά παθαίνομε κάτι. Δεν προετοιμάζομε το παιδί μας ή τα παιδιά μας σε ένα άλλο σπουδαίο στοιχείον, που είναι η αγιότητα, που είναι η αρετή. Λέγει μάλιστα ο Ιερός Χρυσόστομος επάνω σ’ αυτό: «Σκοτώνεσαι, άνθρωπε, να αφήσεις περιουσία στα παιδιά σου· για να σε κλωτσήσουν αύριο, κι όταν αυτά μαλώνουν αύριο πώς θα μοιράσουν την περιουσία, θα σε καταρώνται!». Και το βλέπομε αυτό, καταρώνται τον γέρο πατέρα τους, ζωντανός ή πεθαμένος, γιατί δεν μπορούν να χωρίσουν την περιουσία, επειδή ο καθένας απ’ αυτούς είναι ένας πλεονέκτης. «Κάνε τα παιδιά σου άγια και όταν γίνουν άγια τα παιδιά σου», λέγει, «τότε και μόνα τους θα αποκτήσουν περιουσία».
Δεν παραθεωρούμε αυτά που ανέφερα. Και την μόρφωση –ξαναλέγω- και την προίκα και το επάγγελμα. Δεν είναι όμως πρώτα. Είναι δεύτερα και τρίτα. Βλέπετε τι αγώνα έχουν οι γονείς για τα παιδιά τους και για την αποκατάστασή τους; Τι αγώνα όμως έχουν για την αγιότητά τους; Πρέπει, λοιπόν, τα παιδιά μας να ασκηθούν από νήπια· για να μην πω εκείνο που είπε ένας σύγχρονος παιδαγωγός, ότι η αγωγή αρχίζει πριν από εκατό χρόνια! Δηλαδή από τους προγόνους, από τους προπαππούδες αρχίζει η αγωγή. Είναι εκείνο που λέγει ένας σύγχρονος παιδαγωγός: «Παιδί μου, αν μείνεις εγκρατής, η εγκράτεια για τα παιδιά σου θα είναι ευκολότερη. Αν είσαι ηδονιστικός τύπος, τότε θα είναι δυσκολότερη η εγκράτεια για τα παιδιά σου».
Έτσι, λοιπόν, πρέπει τα παιδιά μας να ασκηθούν στην αγάπη, στην υπακοή, στην υπομονή, στην δικαιοσύνη με την ευρεία έννοια, στην αγιότητα, στην περιεκτική εγκράτεια, που λέγει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, δηλαδή σε όλο της το φάσμα η εγκράτεια· από το φαΐ μέχρι όλα τα άλλα στην ζωή. Στην βαθιά πίστη στον Θεό. Αλλά και στην βαθιά πίστη στη συζυγία. «Γιατί ο Θεός έκανε την φύση;» λέγει ο Μέγας Βασίλειος. «Για να μας διδάσκει. Έλα δω, παιδάκι μου, έλα να δεις την ζωή και την πολιτεία των πελαργών. Είναι μονόγαμα πτηνά. Τα βλέπεις; Σημαίνει ότι δεν προδίδουν την συζυγική τους πίστη». Στην εποχή μας, ίσως προβάλλεται ακόμα και το αρνητικό περιβάλλον, που είναι έξω από το σπίτι. Δηλαδή: «Δεν βλέπεις τι κάνει σήμερα η κοινωνία; Τι να σου κάνουν τα παιδιά;». Δεν έχω αντίρρηση, τις βαθιές επιδράσεις που μπορεί να έχει το εξωτερικό περιβάλλον· αρνητικές βαθιές επιδράσεις στα παιδιά μας. Αλλά θα ήθελα όμως να σας θυμίσω και το περιβάλλον της Ναζαρέτ, που εμεγάλωσε η Θεοτόκος. Και δεν είχε το περιβάλλον της Ναζαρέτ καθόλου καλή φήμη. Μάλιστα το έχομε σαν παροιμία: «Δύναται να βγει τίποτα καλό από την Ναζαρέτ; Κι εσύ μου λες ότι ο Μεσσίας κατάγεται από την Ναζαρέτ;», λέγει ο Ναθαναήλ στον Φίλιππο. «Βγαίνει τίποτε καλό από την Ναζαρέτ;».
Και η αρετή των Θεοπατόρων, αγαπητοί, εξεδηλώθη σαν απόλυτη υπακοή εις τον Θεό. Γιατί; Όπως ο Απόστολος Πέτρος έριξε τα δίχτυα πρωί, 10, 11 η ώρα, για να πιάσει ψάρια, χωρίς προσδοκία –ψαρεύουν εκείνη την ώρα;-, αλλά γιατί το είπε ο Χριστός, έδειξε υπακοή, έτσι και οι γέροντες Ιωακείμ και Άννα, συνήλθαν εις τον γάμον τους, χωρίς καμία σαρκική έλξη· ήσαν γέροντες. Ήσανε πολύ γέροντες. Όπως ο Αβραάμ, ήταν, ξέρετε, εκατό χρονών και η Σάρα ενενήντα. Μάλιστα λέει η Γραφή εκεί δια την Σάρα, εξέλειπαν τα γυναικεία της Σάρας. Εκείνα τα στοιχεία δηλαδή που συνιστούν την γονιμότητα της γυναικός. Έτσι λοιπόν δεν υπήρξε καμία έλξη ιδιαιτέρα. Υπήρξε μόνο υπακοή στον Θεό. Το είπε ο Θεός. Γι΄αυτό θα γίνει. Έτσι και η Θεοτόκος είναι καρπός της υπακοής και της σωφροσύνης. Και σαν τέλειος καρπός, και η ιδία η Θεοτόκος ξεπέρασε τα μέτρα αγιότητος κάθε ανθρώπου, προγενεστέρου της, συγχρόνου της και μεταγενεστέρου της.
Και πράγματι, λέγει ο Θεός δια του Ησαΐου: «Αἱ ἁμαρτίαι ὑμῶν διιστῶσιν ἀναμέσον ἐμοῦ καί ὑμῶν». «Οι αμαρτίες σας», λέει, «είναι εκείνες που μας χωρίζουν· εσάς κι Εμένα», λέγει ο Θεός δια του Προφήτου. Αλλά η Θεοτόκος δεν εχωρίσθη από τον Θεόν. Κατά μίαν απόλυτον εκτίμησιν. Άρα λοιπόν η Θεοτόκος, προς την οποία ήλθε και ενοίκησε ο Θεός Λόγος, ήτο χωρίς προσωπική αμαρτία!! Αγαπητοί, χωρίς προσωπική αμαρτία! Αληθινό, όντως, θαύμα. Ακατανόητο για την ανθρωπίνη διάνοια.
Γι’αυτό, μέσω αυτής, της Θεοτόκου, ο άνθρωπος γνωρίζει αληθινά τον Δημιουργό του. Μόνος του δεν μπορεί να γνωρίσει τον δημιουργό του. Δια της Θεοτόκου γνωρίζει τον δημιουργό του. Ούτε ο νόμος, ούτε οι γλώσσες των προφητών, ούτε η τέχνη, η ομορφιά της φύσεως, ούτε οι άγγελοι μπόρεσαν να αποκαλύψουν σε ένα μέτρο ικανοποιητικό τον Θεό. Μόνον ο άνθρωπος, που φέρει την εικόνα του Θεού, όταν φανερωθεί αυθεντικά, όπως η Θεοτόκος, τότε αποκαλύπτει τον Θεό. Και τέτοιος άνθρωπος, σε ύψη δυσθεώρητα, ακόμη και σε μάτια αγγελικά, εστάθη η αγιότης εις μόνην την Θεοτόκον.
Έτσι για πρώτη φορά η γη, σήμερα, που γεννάται Εκείνη, η μητέρα του Θεού Ενανθρωπήσαντος Λόγου, έδωκε καθαρά τον καρπό της. Ενώ μέχρι τώρα έδινε αγκάθια και τριβόλια… Είπε ο Θεός στον Αδάμ: «Στα χέρια σου η γη να βγάζει αγκάθια και τριβόλια». «Στα χέρια σου», ξέρετε τι θα πει; «Όταν εσύ πας να την εργασθείς, Εγώ ο Θεός δεν καταρώμαι την γην. Αλλά όταν εσύ πας να δουλέψεις την γη, ἐν τῇ ἐργασίᾳ, θα είναι καταραμένη η γη. Όχι η γη καθ’ εαυτήν. Αλλά, ἐν τῷ ἔργῳ σου. Εις το έργο των χειρών σου». Ό,τι λοιπόν κάνει ο άνθρωπος, μπορεί να έχει κάποιες ευφορίες, μπορεί να έχει τι άλλο, έχει όμως και τόσες αφορίες επάνω εις την γην, τόσες ξηρασίες, τόσες άσχημες πλευρές. Για πρώτη φορά, αγαπητοί, για πρώτη φορά η γη αποδίδει καρπόν αντάξιον του κατ’ ευδοκίαν θελήματος του Θεού. Κι αυτός ο καρπός είναι η Θεοτόκος· που είναι μόνον η ευλογία· δεν υπάρχει καμία σκιά κατάρας. Μόνο η ευλογία.
Έτσι η Θεοτόκος ονομάζεται Μήτηρ της ζωής, όπως μας λέγει ένα τροπάριο των αποστίχων, της ημέρας: «Μήτηρ τῆς ζωῆς… Ἀδάμ ἀνάπλασις, Εὔας ἀνάκλησις -ανακαλείται η Εύα, διότι η Εύα ξέπεσε· και ανακαλείται από την πτώση της. Αλλά είναι και η ανάπλασις του Αδάμ. Ο Αδάμ έχασε την φύση εκείνη, όπως την έκανε ο Θεός. Έγινε αμαρτωλή φύση. Η Θεοτόκος αναπλάθει την ουσία, θα λέγαμε, την φύση του Αδάμ – ἀφθαρσίας πηγή, φθορᾶς ἀπαλλαγῆ, δι’ ἧς ἡμεῖς ἐθεώθημεν καί θανάτου ἐλυτρώθημεν -είναι η απαλλαγή από την φθορά· γιατί ο Χριστός θα μας αναστήσει, αθανάτους και αφθάρτους, όταν έρθει η ώρα της αναστάσεως των νεκρών. Και τούτο διότι η Παναγία έφερε Εκείνον που θα μας κάνει αφθάρτους. Δια της οποίας Θεοτόκου… Ορθώς. Δεν λέγει «δια του οποίου Χριστού» αλλά λέγει «δια της οποίας Θεοτόκου» και είναι πολύ σημαντικό, διότι η σωτηρία δεν έρχεται μόνον από τον Χριστόν, αλλά και από την Θεοτόκον. Γι΄αυτό λέμε: «Ὑπεραγία Θεοτόκε –στην μονόλογη εκείνη προσευχή- Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς». Μην αντείπετε. Μόνον οι αιρετικοί αντιλέγουν. Προτεστάντες κλπ. Κι έτσι, δια της οποίας εμείς θεωθήκαμε και λυτρωθήκαμε από τον θάνατον.
«… εὐλογίας ἀντίδοσις, κατάρας ἀναίρεσις -αναιρεί την κατάρα, που ο Θεός έδωσε στον Αδάμ και την Εύα. ‘’Με πόνους’’, λέει στην Εύα, ‘’θα γεννάς τα παιδιά σου· και η ζωή σου θα είναι θλιμμένη, και η κεφαλή σου θα είναι ο Αδάμ. Και αυτός’’ -ακούστε- ‘’σοῦ κυριεύσει’’. Πριν όμως την πτώση, ξέρετε τι είπε ο Θεός; «Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και κατακυριεύσατε της γης». Κύριος της γης όχι μόνο ο Αδάμ· και η Εύα. Επειδή όμως η Εύα έγινε η αιτία να πέσει και ο Αδάμ, τώρα θα είναι υπό την κυριαρχία του Αδάμ. Δεν τα λέγω εγώ. Τα λέγει ο λόγος του Θεού. «Και αυτός σου κατακυριεύσει»· κατάντημα συνεπώς. «Και αυτός ο άνδρας θα σου κατακυριεύσει». Συνεπώς ο φεμινισμός έρχεται σε αντίθεση με το θέλημα του Θεού. Γιατί; Διότι γίνεται μία προσπάθεια αποκαταστάσεως, άθεος όμως. Θα αποκατασταθεί η γυναίκα. Στο πρόσωπο της Θεοτόκου. Αλλά τώρα ο φεμινισμός κάνει μίαν προσπάθεια αποκαταστάσεως της γυναικός ερήμην του Θεού, άθεα. Συνεπώς είναι τόλμημα και ανταρσία κατά του Θεού. Δεν τα λέγω εγώ, τα λέγει η Γραφή. Κι όλα αυτά, γιατί; Γιατί υπήρξε Υπέρ-αγία. Και ηξιώθη να γίνει, όπως λέγει πάλι ένα δοξαστικό της ημέρας, των αποστίχων «ὁ βασιλικός θάλαμος -δηλαδή εκεί που πάει το ζεύγος, η κρεβατοκάμαρα- ἐν ᾧ (:θαλάμῳ) τό παράδοξον τῆς ἀπορρήτου ἑνώσεως τῶν συνελθουσῶν ἐπί Χριστοῦ φύσεων ἐτελεσιουργήθη μυστήριον». Ποιο είναι το μυστήριο που ετελεσιουργήθη; Εις αυτόν τον βασιλικόν θάλαμον; Οι δύο φύσεις του Χριστού. Αυτό που λένε – μια άσχημη έκφραση, δεν μ’ αρέσει- «Να παντρέψομε», λέει, «την τέχνη με την ζωή». Σύγχρονη έκφρασις. Δεν είναι ωραία. Τέλος πάντων. Εδώ τι έχομε; Την συνένωση των δύο φύσεων· μέσα από τον θάλαμο· τον γαμήλιο θάλαμο. Ο Θεός Λόγος παίρνει την ανθρωπίνη φύση από την Θεοτόκο, και την συζευγνύει, την ενώνει με την θεία Του φύση. Τι ωραίο είναι αυτό, όπως το λέγει το τροπάριο!
Αγαπητοί, η Θεοτόκος είναι το κοινόν αγαθόν, όπως λέγει ο άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας, το κοινόν κτήμα ανθρώπων και αγγέλων και απάσης της κτίσεως. Διότι δι’ αυτής, της Θεοτόκου, άπασα η νοερά και αισθητή κτίσις, εγνώρισε τον Θεόν τελειότερα και ηνώθη μετ’ Αυτού, όπως λέγει κάποιος. Ενώθηκε η γη με τον ουρανό, ο άνθρωπος με τον Θεό.
Έτσι, η Γέννησις της Θεοτόκου είναι το προοίμιο της παγκοσμίου χαράς. Ότι θα έλθει ο Σωτήρ. Και ήλθε. Και εσκήνωσε ανάμεσά μας. Και εκείνη στάθηκε η οδός, η κλίμακα, η γέφυρα, η πύλη· όπως αυτά τα στοιχεία μάς τα αποκαλύπτει η Παλαιά Διαθήκη. Έτσι σήμερα, στα Γενέθλια της Υπεραγίας Θεοτόκου, ας την ευχαριστήσομε δεόντως. Ας την τιμήσομε μιμούμενοι την αγιότητά της. Και τότε η χάρη της θα μας ανοίγει νέους θεολογικούς ορίζοντες. Θεολογικούς ορίζοντες για να γνωρίσομε τον Άγιο Τριαδικό Θεό, την σοφία Του, την δύναμή Του και την αγάπη Του.
83η ομιλία στην κατηγορία « Ὁμιλίες εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον ».
†.Καθώς, αγαπητοί μου, μελετούμε το θεολογικότατον προοίμιον της προς Εβραίους επιστολής, αναγκαζόμαστε να σταματήσομε σε μία μυστηριώδη φράση: «Ὃταν δὲ πάλιν εἰσαγάγῃ τὸν πρωτότοκον εἰς τὴν οἰκουμένην, λέγει». Ποιος εισαγάγει; Εισαγάγει ο Πατήρ. Ποιον εισαγάγει; Εισαγάγει τον Υιόν. Πού τον εισαγάγει; Εις την οικουμένην, εις τον κόσμον. Αλλά ο Υιός, ως πρωτότοκος του Πατρός, είναι και Θεός βεβαίως, είναι πανταχού παρών. Τι έννοια έχει αυτό το «εισαγάγει»;
Ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης απαντά: «Τήν διά σαρκός Αὐτοῦ γένεσιν, εἴσοδον εἰς τήν οἰκουμένην ὀνομάζει ὁ Λόγος». Ότι δηλαδή «όταν ο Πατήρ», λέγει, «εισαγάγει τον Υιόν, Τον εισαγάγει με την έννοια της σαρκός, με την έννοια της Ενανθρωπήσεως». Ώστε λοιπόν η είσοδος του Θεού, του Θεού Λόγου, γίνεται εις τον κόσμον με την Ενανθρώπηση. Και το όργανον που υπηρέτησε αυτήν την είσοδον του πρωτοτόκου εις την Οικουμένην, είναι η Παρθένος Μαρία. Έτσι η Παρθένος Μαρία γίνεται η πύλη δια της οποίας ο Θεός Λόγος κοινωνεί κατά τρόπον αισθητόν και ρεαλιστικόν με τους ανθρώπους.
Ο προφήτης Βαρούχ μας λέγει -Στο 3ο του κεφάλαιο. Είναι αξιομνημόνευτα-: «Ὁ ἀποστέλλων τὸ φῶς, καὶ πορεύεται- Ποιος είναι ο ἀποστέλλων τὸ φῶς; Είναι ο Θεός Λόγος. Ως δημιουργός του φωτός και των πάντων. Στέλνει το φως: «Πήγαινε». Και πηγαίνει- ἐκάλεσεν αὐτό, καὶ ὑπήκουσεν αὐτῷ τρόμῳ (:το ανακαλεί· κι αυτό επιστρέφει τρέμοντας!)· οἱ δὲ ἀστέρες ἔλαμψαν ἐν ταῖς φυλακαῖς αὐτῶν καὶ εὐφράνθησαν- Τα δε αστέρια… ‘’ἐν ταῖς φυλακαῖς αὐτῶν’’ είναι κατά το φαινόμενον, όπως βλέπομε τ’ αστέρια να ανατέλλουν, κάποια ώρα μέσα στο 12ωρο της νύχτας· τουλάχιστον όπως βλέπομε, αυτό λέγεται φυλακή. Δηλαδή σκοπιά. Και αυτά λέει, έλαμψαν και χάρηκαν- ἐκάλεσεν αὐτοὺς -ποιους; Τους αστέρας. Ο Λόγος- καὶ εἶπον (:και Του απήντησαν) Πάρεσμεν (:Είμαστε παρόντες). Ἒλαμψαν μετ᾿ εὐφροσύνης τῷ ποιήσαντι αὐτούς (:Έλαμψαν με χαρά, μπροστά σε Εκείνον που τους κατασκεύασε). Μετά τοῦτο -ποιο «μετὰ τοῦτο»; Μετά που είπε στο φως να πηγαίνει…Αυτό είναι το «μετὰ τοῦτο». Προσέξτε να δείτε τι θεολογία υπάρχει… «Μετά τοῦτο …»,μετά δηλαδή από την Δημιουργία του φωτός, που βλέπομε εις την Γένεσιν: « Ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν… καὶ εἶπεν ὁ Θεός· γενηθήτω φῶς· καὶ ἐγένετο φῶς» - Μετά τοῦτο - μετά δηλαδή από την δημιουργία του φωτός και του σύμπαντος- ἐπὶ γῆς ὤφθη -Ποιος ὤφθη; Ποιο είναι το υποκείμενο; Ο Θεός Λόγος. Ενεφανίσθη, ὤφθη, ὤφθη, ὤφθη του ὁράω-ῶ, έγινε φανερός στη γη) καὶ ἐν τοῖς ἀνθρώποις συνανεστράφη (:και συνανεστράφη με τους ανθρώπους)». Δεν ξέρω αν καταλαβαίνετε· πιστεύω ναι. Είναι συγκλονιστικό πράγμα! Ότι Εκείνος που είπε «Γενηθήτω φῶς» ήρθε μαζί μας. Και δεν είναι άλλος από τον Ιησούν Χριστόν. Είναι εκπληκτικόν.
Στο μυστήριο λοιπόν να ενωθεί ο Θεός Λόγος με τους ανθρώπους, υπηρέτησε η Παρθένος Μαρία. Αλλά και η Παρθένος Μαρία αποτελεί ένα βαθύτατο μυστήριον. Ένα μυστήριον θαύμα. Το περιώνυμον θεομητορικόν θαύμα. Και το θαύμα αυτό συνίσταται ως εξής. Χωρίς βέβαια να προσμετρηθεί το θεολογικόν βάθος που το αποτελεί το μυστήριον αυτό. Τι να προσμετρήσομε;
Πρώτον· ο Θεός Λόγος είναι Υιός του Πατρός. Και συνεπώς έχομε την εσωτερικήν, αΐδιον γέννησιν του Υιού από τον Πατέρα. Προσέξατε αυτό. «Αΐδιος» θα πει χωρίς αρχή και χωρίς τέλος. Αυτή είναι η διαφορά της λέξεως «αΐδιος» από το «αιώνιος». Το «αιώνιος» μπορεί να μην έχει τέλος, έχει όμως αρχή. Λέμε: «Θα ζήσομε αιωνίως». Αλλά είχαμε αρχήν. Το «αΐδιος» θα πει: χωρίς αρχή και χωρίς τέλος. Γι΄αυτό καταχρηστικώς λέμε τον Θεό «αιώνιον». Θα έπρεπε να τον λέγαμε «αΐδιον» τον Θεόν. Χωρίς αρχή και χωρίς τέλος. Έτσι η γέννησις του Υιού είναι αΐδιος. Χωρίς αρχή, χωρίς τέλος. Και είναι εσωτερική. Είναι έτσι ο Υιός αμήτωρ, χωρίς μητέρα.
Πώς όμως τώρα γίνεται και υιός ανθρώπου; Πώς ο αχώρητος γίνεται χωρητός μέσα στην μήτρα της Παρθένου; Ο αρχάγγελος Γαβριήλ, αγαπητοί μου, κατά τον Ακάθιστον Ύμνον, είδε σωματούμενον τον Κύριον. Τον Κύριον του Ισραήλ! Τον είδε να σωματούται. Δηλαδή να παίρνει ανθρωπίνη μορφή. Τον οποίον άλλοτε δεν είχε δει. Ούτε εγνώριζε. Ούτε άλλη αγγελική φύσις εγνώριζε τον Υιόν. Και ο αρχάγγελος «ἐξίστατο», όπως μας λέγει ο ύμνος. Και εις τα οποία μυστήρια, που συνιστούν το μυστήριο της Θείας Οικονομίας, δηλαδή της Ενανθρωπήσεως, όπως λέγει ο Απόστολος Πέτρος, «ἄγγελοι ἐπιθυμοῦσιν παρακύψαι». «Να σκύψουν, να γνωρίσουν, να προσεγγίσουν αυτό το μυστήριον». Έτσι ο Αρχάγγελος είδε τον Θεό να «μικραίνει» για να γίνει δεκτός μέσα εις την μήτραν της Παρθένου. Αλλά είδε και την μήτρα της Παρθένου να πλαταίνει, για να μπορεί να χωρέσει τον αχώρητον.
Τι ακριβώς, αγαπητοί μου, εκυοφόρησε η Παρθένος; Λέγει ο Απόστολος Παύλος εις την προς Κολοσσαείς επιστολή του: «Ὃτι ἐν αὐτῷ -δηλαδή τῷ Χριστῷ- εὐδόκησε πᾶν τό πλήρωμα κατοικῆσαι -Ποιο πλήρωμα; Της θεότητος. Πλήρωμα θα πει γέμισμα. Κάτι που… δεν υπάρχει κάτι παραπέρα. Λέμε «ὁ πανταχοῦ παρών καί τά πάντα πληρῶν», λέμε για το Πνεύμα το Άγιον, χωρίς να έχει καμία σχέση το Πνεύμα το Άγιο με την δημιουργία ως ουσία, πληροί όμως ολόκληρη την δημιουργία. Έτσι και εδώ. Χωρίς να έχει σχέση ο Υιός με την ανθρωπίνη φύση που λαμβάνει, πληρούται η ανθρωπίνη φύσις από ολόκληρη την θεότητα. Είναι εκπληκτικό. Κι ακόμη σαφέστερα, λίγο πιο κάτω, στο δεύτερο κεφάλαιο, στην ίδια επιστολή, λέγει ο Απόστολος: «ὅτι ἐν αὐτῷ (:γιατί), λέει, (:εις Αυτόν, τον Χριστόν) κατοικεῖ πᾶν τό πλήρωμα τῆς θεότητος σωματικῶς». Το καταλαβαίνομε; Είναι εκπληκτικόν. «Πᾶν τό πλήρωμα». Όλος ο Λόγος ήτο σωματικώς εις την ανθρωπίνη φύση του Ιησού! Αυτόν που εγέννησε η Θεοτόκος.
Ώστε λοιπόν τι ακριβώς εκυοφόρησε η Παρθένος; Η Παρθένος Μαρία κυοφορεί και γεννά αληθή Θεάνθρωπον. Έτσι η Παρθένος… δηλαδή η ανθρωπίνη φύσις, θα λέγαμε, που Εκείνη δίδει εις τον Θεόν Λόγον, να είναι θεωμένη, ἅμα συλλήψει. Και αυτή η φύσις η ανθρωπίνη, που δίδει η Θεοτόκος και προσλαμβάνει ο Λόγος, είναι ηνωμένα, ηνωμένες αυτές οι δύο φύσεις, θεία και ανθρωπίνη, ασύγχυτα και αδιαίρετα με μίαν υπόστασιν. Την υπόστασιν του Θεού Λόγου. Αυτό εκυοφόρησε η Παρθένος Μαρία. Και αυτό λέγεται Θεομητορικόν θαύμα.
Ακόμη, η σύλληψις του Θεού Λόγου στην μήτρα της Παρθένου έγινε χωρίς ανδρικόν σπέρμα. Χωρίς πατέρα. Είναι αμήτωρ κατά την θεότητα, είναι απάτωρ, χωρίς πατέρα, κατά την ανθρωπότητα. Δηλαδή κατά το ανθρώπινον, ο Χριστός δεν έχει πατέρα. Κι όπως ο Αδάμ επλάσθη εκ της παρθένου γης, χωρίς προηγούμενον σπέρμα, έτσι και ο νέος Αδάμ, ο Χριστός προέρχεται εκ της Παρθένου, ώστε ο παλαιός Αδάμ να αποτελεί εικόνα του Ιησού Χριστού ως προς την γέννηση. Και η Παρθένος γεννά, συνεπώς, παρθενικά, και τέλος μένει παρθένος. Είναι αυτή η θεολογική έκφρασις, ότι η Μαρία Θεοτόκος μένει Παρθένος, είναι Παρθένος προ του τόκου, είναι Παρθένος κατά τον τόκον και μένει Παρθένος μετά τον τόκον. Γι΄αυτό λέγεται Αειπάρθενος. Γι΄αυτό και εικονογραφικά έχει τρία αστέρια. Ένα στο μέτωπο και δύο στους ώμους. Κι αυτά τα τρία αστέρια εκφράζουν το αειπάρθενον της Θεοτόκου. Και είναι εκείνη που αποτελεί την κεκλεισμένην πύλην, δια της οποίας εισέρχεται και εξέρχεται ο Θεός, και μένει και παραμένει κεκλεισμένη.
Όταν ο Κύριος υπόσχεται τον ερχομό Εκείνου που θα έρθει να αποκαταστήσει τους πεσμένους ανθρώπους, εκείνο το λεγόμενον Πρωτευαγγέλιον που είναι μία ελπίδα μέσα στην ζοφερότητα εκείνου του δειλινού στον Παράδεισον, κάνει αναφορά στο σπέρμα της Εύας! Και όχι του Αδάμ. Τι λέγει εκεί ο Θεός; Ότι «εκ του σπέρματος αυτής θα έλθει Εκείνος ο οποίος θα σου συντρίψει την κεφαλήν», λέγει στον διάβολο. Δεν λέγει «ἐκ τοῦ σπέρματος τοῦ ἀνδρός». Το σπέρμα ανήκει στον άνδρα. Πώς λέγει εδώ «ἐκ τοῦ σπέρματος αὐτῆς»; Σημαίνει έναν σαφή υπαινιγμό, ότι Εκείνος που θα ήρχετο, θα εγεννάτο εκ Παρθένου.
Μας καταπλήσσει, ωστόσο, ότι σε όλη την ανθρωπίνη Ιστορία, ανακαλύπτομε την παρουσία αυτού του θεομητορικού θαύματος. Από τον Αδάμ και την Εύα, μέχρι το ιστορικό πρόσωπό της, διαρκώς ανακαλύπτομε την Υπεραγίαν Θεοτόκον. Μας εκπλήσσει! Ένα τροπάριο του Κανόνος, του Ακαθίστου Ύμνου, λέγει: «Ἐξέστη τά σύμπαντα (:τα σύμπαντα εξέστησαν) ἐπὶ τῇ θείᾳ δόξῃ σου -Γιατί εξέστησαν;- σύ γάρ, ἀπειρόγαμε Παρθένε(:Συ, ω Παρθένε, που είσαι άπειρος γάμου, δεν έχεις εμπειρία του γάμου, δηλαδή είσαι παρθένος) ἔσχες ἐν μήτρᾳ τὸν ἐπὶ πάντων Θεὸν (:γιατί εφιλοξένησες μέσα στη μήτρα σου τον Θεόν που είναι πέρα και πάνω απ’ όλα) καὶ τέτοκας ἄχρονον Υἱόν (:και έχεις γεννήσει Υιόν άχρονον, αΐδιον- που σας έλεγα στην αρχή) πᾶσι τοῖς ὑμνοῦσι σε, σωτηρίαν βραβεύοντα».
Αλλά εάν, αγαπητοί μου, εάν η Παρθένος Μαρία αποτελεί όντως ως πρόσωπον και ως ύπαρξις το θεομητορικόν θαύμα, τότε είναι πολύ φυσικόν και η ιδία να επιτελεί θαύματα. Είναι πολύ φυσικόν. Όταν εκλήθη η Θεοτόκος και ο Ιησούς εις τον γάμον της Κανά, και ο Ιησούς επετέλεσε το πρώτο Του θαύμα, όπως σαφώς μας το χαρακτηρίζει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, ότι ήτο το πρώτον σημείον του Ιησού, το πρώτον σημείον, το πρώτο θαύμα, δηλαδή την μεταβολή του νερού σε κρασί, ταυτόχρονα αυτό το θαύμα, το πρώτο θαύμα, ήταν και θαύμα της Θεοτόκου! Πώς; Διότι Εκείνη εισηγείται το θαύμα: «Δεν έχουν κρασί». Και μετά λέγει εις τους υπηρέτες: «Ό,τι σας λέγει, να το κάνετε». Είναι λοιπόν σαφώς εισηγήτρια του θαύματος του Υιού της. Και συνεπώς ανήκει το θαύμα αυτό και εις Εκείνην. Είναι το θαύμα του Υιού, αλλά είναι και το θαύμα της μητρός. Αρχή θαυμάτων λοιπόν, δημοσίων θαυμάτων, και για την Θεοτόκο το θαύμα της Κανά.
Έκτοτε, αυτό που εγράφη δια τον Ιησούν, στον Ευαγγελιστή Ιωάννη, στο τέλος του Ευαγγελίου του, ότι «Ἔστι δὲ καὶ ἄλλα πολλὰ ὅσα ἐποίησεν ὁ Ἰησοῦς (:υπάρχουν κι άλλα πολλά που έκανε ο Ιησούς) ἅτινα ἐὰν γράφηται καθ' ἕν, οὐδὲ αὐτὸν οἶμαι τὸν κόσμον χωρῆσαι τὰ γραφόμενα βιβλία», «που όλα αυτά», λέει, «αν έπρεπε να γράφονται το καθένα ξεχωριστά, νομίζω ότι δεν θα χωρούσαν όλες οι βιβλιοθήκες του κόσμου εκείνα που ο Ιησούς επετέλεσε», αυτό θα μπορούσε να γραφεί και να ειπωθεί και δια την Θεοτόκον. Γιατί εις όλον τον χριστιανικόν κόσμον είναι γνωστά τα θαύματα της Παναγίας μας. Μεγάλα και μικρά. Αναρίθμητα, αναρίθμητα, αναρίθμητα! Και θαύματα ακόμη και αυτής της καθημερινότητος· που δεν γράφονται μεν αλλ’ είναι και ανήκουν στην προσωπική εμπειρία του κάθε πιστού. Και τα θαύματα αυτά γίνονται από τον Χριστόν, τον Υιόν της, για να δοξάζεται η μητέρα Του. Όπως και στον γάμο της Κανά. Ήθελε εκεί να την δοξάσει. Γιατί όταν λέγει στους υπηρέτες: «Κάνετε ό,τι σας πει», θα πουν οι υπηρέται: «Και τότε ποια είναι αυτή η κυρία;». Ποια είναι…
Πόσα θαύματα γίνονται, αγαπητοί μου, κάθε χρόνο στην μνήμη της… Πόσα θαύματα γίνονται σ’ όλον τον χριστιανικόν κόσμον… Όπου υπάρχει ναός της και προσκύνημά της. Η Τήνος, το νησί, η Τήνος, το νησί του Αιγαίου, το ελληνικό νησί η Τήνος, είναι το αποκορύφωμα των θαυμάτων της Υπεραγίας Θεοτόκου. Είναι παγκόσμιον προσκύνημα το νησί της Τήνου. Πόσα θαύματα γίνονται εκεί; Πόσοι χωλοί, κουτσοί, δηλαδή, εκεί περπάτησαν; Πόσοι κωφοί άκουσαν; Πόσοι μουγγοί μίλησαν; Θυμούμαι κάποτε έναν στρατιώτη στο 404 Νοσοκομείο της Λαρίσης, που μου το ομολογούσε αυτό μέσα στον θάλαμο, και μου είπε ότι έως 14 ετών δεν είχε μιλήσει! Και τον πήγε η μάνα του εις την Τήνο και εκεί ομίλησε! Πόσοι ακόμη παράλυτοι σηκώθηκαν εκεί εις την Τήνον; Πόσα θαύματα έγιναν, γίνονται και θα γίνονται;
Αλλ’ όχι μόνον εις την Τήνον, αλλά και οπουδήποτε αλλού η Παναγία τιμάται και λατρεύεται. Έχομε ένα μικρό εκκλησάκι, πολύ παλιό, στην Κηφισιά. Το λέμε το εκκλησάκι αυτό «Η Παναγίτσα». Επειδή έχομε κι άλλο ένα πολύ πολύ μικρό εκκλησάκι· βυζαντινά πρέπει να ήταν αυτά· που λέγεται «η Παναγία η Ξυδού». Υπάρχει μια παράδοση γιατί λέγεται Ξυδού· έτσι για αντιδιαστέλλονται τα εκκλησάκια της Παναγίας, λέμε αυτό: «Η Παναγία, η Παναγίτσα». Αγαπητοί μου, ήμουν αυτόπτης μάρτυς σε ένα θαύμα που έγινε. Λίγο προ του 1940. Όταν βγήκε η εικόνα της Παναγίας… ή μάλλον την είχαν απέξω απ’ τον ναό και την σήκωσαν για να γίνει η περιφορά – το θυμούμαι σαν κι αυτήν την ώρα- πίσω από την εικόνα ακολούθησε μια κοπέλα. Ήτανε κουτσή η κοπέλα αυτή. Με τα δεκανίκια της. Είχε κάνει, όπως ελέγετο, επτά εγχειρήσεις για το πόδι της. Και παρέμενε κουτσή. Κάποια στιγμή, λίγα μέτρα μετά από την αναχώρηση της εικόνος της Παναγίας μας, πέταξε τα δεκανίκια και είπε: «Περπατώ!». Ήμουν αυτόπτης μάρτυς. Αυτή παντρεύτηκε μετά, έκανε παιδιά, πιθανότατα ζει ακόμα.
Ακόμα η Υπεραγία Θεοτόκος εστάθη υπέρμαχος στρατηγός του Έθνους μας! Πού το προστατεύει, το φυλάττει. Αν επέτρεψε η σοφία της να βυθισθεί το 1940 στο λιμάνι της το αντιτορπιλικό «Έλλη», αυτό έγινε για να δοξάσει το ελληνικό έθνος, με τις νίκες που του έδωσε στα βουνά της Πίνδου. Για να δείξει- και το έδειξε- ποια ήταν η απάντησή της: «Εσείς κάνατε αυτό, στο λιμάνι το δικό μου. Να δείτε τι θα πάθετε». Ήττα τρομακτική…
Αλλά και στην καθημερινότητα που ζούμε έχομε εμπειρία των δικών της ενεργειών και της δικής της, αγαπητοί μου, παρουσίας. Αυτήν την αγρυπνία εδώ που κάνομε, κάθε χρόνο σας το λέγω, την έχομε αφιερώσει σε Εκείνην, που το 1977 διέσωσε την Ιερά μας μονή από πυρκαγιά που είχε εκραγεί σε πολλά σημεία -εμπρησμός ήταν- σε πολλά σημεία της περιοχής του Στομίου. Και ήταν τότε μία φοβερή ξηρασία. Τι έγινε; Λίγο πριν φθάσει η φωτιά στην μονή, ξέσπασε μία δυνατή, σαν φθινοπωρινή, βροχή, έπεφτε πολύ το νερό και έβγαζε φουσκάλες-πώς πέφτουν οι σταγόνες, χοντρές σταγόνες, και είναι πολύ το νερό και σηκώνονται φουσκάλες- έτσι ήταν η βροχή όλη νύχτα, και έσβησε κάθε σημείο της φωτιάς εκείνης. Προσέξατε· μόνο εδώ είχε βρέξει. Απέναντι στον Όλυμπο, πιο πέρα στον Κίσσαβο, δεν είχε βρέξει. Μόνον εδώ είχε βρέξει!!!
Εμείς εδώ, οι μοναχοί, στα δικά της σκηνώματα, που πέρασαν τόσοι αγιασμένοι μοναχοί, έχομε τόσο πλουσία, σαν εμπειρία, την αγαθή της παρουσία και την αγαθή της ενέργεια.
Ο αρχάγγελος Ραφαήλ, είχε πει στους Τωβίτ και Τωβία: «Μυστήριον βασιλέως καλόν κρύψαι (:Καλόν είναι τα μυστικά του βασιλιά να τα κρύβομε), τὰ δὲ ἔργα τοῦ Θεοῦ ἀνακαλύπτειν ἐνδόξως (:αλλά τα έργα του Θεού πρέπει να τα αποκαλύπτουμε. Για να δοξάζεται ο Θεός)». Θα μπορούσα πολλά να σας διηγηθώ, αλλά ο χρόνος δεν επαρκεί. Αυτή η ίδια η ανοικοδόμησις της ιεράς Μονής, της δικής της, τα δικά της σκηνώματα, χωρίς να υπάρχουν χρήματα, είναι ένα θαύμα δικό της, που έγινε. Εγώ προσωπικά δεν αγαπώ τις οικοδομές. Αλλά παρεκάλεσα τον Κύριον και την Θεοτόκο, και μου απήντησε όπως στον Μωυσή. Ότι θα έδιδε πνεύμα αρχιτεκτονικής εδώ για να φτιάξομε ό,τι θα φτιάχναμε. Και είπε: «Θα δώσω πνεύμα αρχιτεκτονικής εις τον Βεσελεήλ -είναι στο βιβλίο της Εξόδου στο 31ο κεφάλαιο, γιατί ο Μωυσής είπε: «Κύριε, τι θα φτιάξω απ’ όλα αυτά που μου λες; Θέματα υφαντουργίας, χρυσοχοΐας, αργυροχοΐας, ξυλουργικής… Τι θα φτιάξω από όλα αυτά; Εγώ δεν ξέρω τίποτα». «Εγώ», λέγει, «θα δώσω πνεύμα αρχιτεκτονικής κι όλα αυτά θα φτιαχτούν!». Ε, λοιπόν αυτό έγινε, αγαπητοί μου, εδώ. Κανείς δεν ήξερε τίποτα. Και δουλέψαμε και δουλεύομε, γιατί είναι δικό της το θαύμα. Αποδίδω συχνά στην Θεοτόκο την προσωνυμία: «η Φοβερά Προστασία». Πράγματι μας προστατεύει κατά τρόπον που προκαλεί φόβον. Δεν μπορώ να σας πω γιατί δεν έχω χρόνον. Άλλη φορά θα σας πω.
Αγαπητοί μου, όλοι μας ζούμε μέσα στην καθημερινότητα, την αγαθή και θαυμαστή παρουσία και ενέργεια της Υπεραγίας Θεοτόκου. Είναι η Μητέρα μας. Σ’ αυτήν προσφεύγομε κι Εκείνη μας αντιλαμβάνεται. Ας υμνούμε, λοιπόν, πάντοτε το άγιον όνομά της, για να έχομε πάντοτε την Φοβερή της Προστασία.
66η ομιλία στην κατηγορία « Ὁμιλίες εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον ».
†.«Καὶ σημεῖον μέγα ὤφθη ἐν τῷ οὐρανῷ, γυνὴ περιβεβλημένη τὸν ἥλιον, καὶ ἡ σελήνη ὑποκάτω τῶν ποδῶν αὐτῆς, καὶ ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτῆς στέφανος ἀστέρων δώδεκα,/καὶ ἐν γαστρὶ ἔχουσα ἔκραζεν ὠδίνουσα καὶ βασανιζομένη τεκεῖν.» (Αποκ. 12, 1 - 2)
Είδα, λέγει, μεγάλο σημείο επάνω στον ουρανό. Γυνή ντυμένη τον ήλιο, η σελήνη κάτω από τα πόδια της και στο κεφάλι της υπήρχε ένα στεφάνι από 12 αστέρια, και η γυναίκα αυτή εγκυμονούσε και από τους πόνους της εγκυμοσύνης της κράζει και βασανίζεται για να γεννήσει. Είναι μία μεγαλοπρεπής εικόνα.
Μιά γυναίκα που είναι ντυμένη τον ήλιο. Τί σημαίνει "σημεῖον" κατ' αρχάς, για να πάρουμε το ιερό κείμενο βήμα προς βήμα. Όταν λέγει "σημεῖον μέγα ὤφθη ἐν τῷ οὐρανῷ", σημείο είναι μία πάρα πολύ, ίσως από τις πολύ λίγες λέξεις του Ελληνικού λεξιλογίου πολυσήμαντη. Όπως και η λέξη "λόγος." Σκεφτείτε ότι υπάρχουν 38 σημασίες της λέξεως "σημείον. " Θα πεί: Ένα έκτακτο γεγονός. Θα πεί μάλιστα έκτακτο γεγονός εν προκειμένου, με μια εσχατολογική διάσταση, που σημαίνει ό,τι και στα Ευαγγελία, φερ' ειπείν ο Ματθαίος γράφει, «τότε φανήσεται τὸ σημεῖον τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου». (Ματθ. 24, 30) Τότε θα φανεί το σημείο του υιού του ανθρώπου. Δηλαδή αυτό το σημείο έχει όπως βλέπουμε μία πραγματικά εσχατολογική διάσταση. Και το σημείον αυτό χαρακτηρίζεται όπως σας είπα, ως μέγα. Σαν κάτι που έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία. Και μάλιστα εις τους εσχάτους καιρούς.
Αυτό το μέγα σημείον να εμφανίζεται εις τους ουρανούς. Δεν είναι εις τον ουρανό. Αλλά εις το εσωτερικό μέρος του ουρανού. Δηλαδή αν θέλετε, είναι στο εσωτερικό ως προς την γή, δηλαδή θα λέγαμε είναι εις την ατμόσφαιρα. Συνεπώς θα μπορούσε να το βλέπει οποιοσδήποτε άνθρωπος τοποθετημένος επάνω στην γή. Προσέξτε αυτό, διότι το προηγούμενο όραμα του Ευαγγελιστού ήταν πραγματικά στον ουρανό, με τον θρόνο του Θεού και τους 24 πρεσβυτέρους. Τώρα είναι στον ουρανό με την έννοια, στο "στερέωμα", και μπορεί οποιοσδήποτε θεατής να δεί την όλη εικόνα.
Ποιό όμως είναι αυτό το μέγα σημείον; Μιά γυναίκα. Αυτή η γυναίκα είναι η μητέρα του Μεσσίου, του Ιησού Χριστού. Η Υπεραγία Θεοτόκος. Είναι μιά εικόνα της πρώτης παρουσίας του Χριστού, ταυτοχρόνως όμως στην ίδια εικόνα υπάρχει και μία άλλη θέση με εσχατολογική διάσταση και είναι η Εκκλησία. Στην ίδια εικόνα έχουμε δύο όψεις της ιδίας εικόνος. Η μία όψις είναι η Υπεραγία Θεοτόκος η άλλη όψις είναι η Εκκλησία.
Ώς προς την πρώτη εικόνα που είναι η Υπεραγία Θεοτόκος. Να κάνουμε πρώτα την ερμηνεία σε σχέση με το πρόσωπό της Υπεραγίας Θεοτόκου, και όλοι οι ερμηνευτές συμφωνούν ότι είναι η Υπεραγία Θεοτόκος, διότι υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία ως προς τον τοκετό της και τί απέγινε αυτό που γέννησε. Τον Μεσσία. Περιβάλλεται τον ήλιο η γυναίκα αυτή.
Προσέξτε αυτήν την εικόνα. Ότι η Υπεραγία Θεοτόκος περιβάλλεται τον ήλιο. Είναι γνωστό ότι το ηλιακό φώς, αν θέλετε το άκτιστο φώς, αλλά πώς να το πούμε τώρα, το λέμε ηλιακό φως, περιβάλλεται μόνος ο Θεός. Είναι εκείνο που λέγει στον 103 ψαλμό στίχος 2 «ὁ ἀναβαλλόμενος φῶς ὡς ἱμάτιον,» αυτός που ντύνεται το φώς σαν ιμάτιο. Ιμάτιο είναι το απ' έξω των ενδυμάτων της αρχαίας ενδυμασίας. Αυτός που ντυνεται το φώς σαν ιματιον. Ωραία εικόνα.
Ακόμη όμως ο Χριστός είναι ο ήλιος της δικαιοσύνης. Και εφ' όσον η Υπεραγία Θεοτόκος κυοφόρησε τον ήλιο της δικαιοσύνης, τον Ιησού Χριστό, τον Υιόν και Λόγον του Θεού, ο οποίος περιβάλλεται ως ιμάτιον το φώς, τότε δικαιολογημένα φέρεται ως περιβαλλομένη τον ήλιον.
Η σελήνη είναι κάτω από τα πόδια της. Τί σημαίνει αυτό; Η σελήνη έχει μεταβολές στον δίσκο της. Τουλάχιστον κατά το φαινόμενο. Δέν φωτίζεται ως προς εμάς τους θεατές της Γής, δέν φωτίζεται η σελήνη πάντοτε το ίδιο, και δέν διατηρεί τον δίσκο της στρογγυλό, από πλευράς φωτεινότητος όπως ο ήλιος. Και είναι το σύμβολο της αλλοιουμένης κοσμικής ζωής. Και τώρα αυτή, η σελήνη, είναι κάτω από τα πόδια της Υπεραγίας Θεοτόκου. Ωραία εικόνα. Είναι η εικόνα, ότι η Υπεραγία Θεοτόκος, νίκησε το αλλοιούμενο κοσμικό φρόνημα. Στάθηκε πάνω από το κοσμικό φρόνημα της εποχής της. Γι' αυτό και την εξέλεξε ο Θεός. Για να γίνει μητέρα του Μεσσίου. Οι 12 αστέρες, τα 12 αστέρια είναι η πίστις και οι αρετές της Υπεραγίας Θεοτόκου, όπως λέγει ο Ανδρέας Καισαρείας. Ακόμη, δικαιώνεται η εμφάνιση της Υπεραγίας Θεοτόκου εις το στερέωμα με τόση λαμπρότητα, όπως λέγει ο Οικουμένιος, "εικότος ως καθαράν ψυχή καί σώματι ως εις άγγελον, ως ουρανοπολίτην." Είναι δηλαδή το πρόσωπο εκείνο μπροστά στο οποίο ιλιγγιούν οι ανώτερες πνευματικές δυνάμεις του ουρανού. Ιλιγγιούν τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ της Εκκλησίας μας, που θεωρούνται να ίστανται μετ' εκπλήξεως μπροστά στην Θεοτόκο, και η Υπεραγία Θεοτόκος να είναι η Πλατυτέρα των ουρανών και η Υψηλοτέρα αυτών των αγγελικών όντων, είναι όχι φιλολογία, όχι "ποιητική αδεία", υπερβολή, αλλά μία πραγματικότητα. Ο αγγελικός κόσμος ιλιγγιά προ της Υπεραγίας Θεοτόκου. Πάρα πολλές φορές έχω καθίσει και έχω σκεφτεί: "Τί είχε η Υπεραγία Θεοτόκος και στάθηκε τόσο Υψηλή;" Τί είχε; Τηρούσε τις εντολές του Θεού. Ήταν πολύ απλή. Γυναίκα ήταν και μαγείρευε όπως μαγειρεύεται εσείς οι γυναίκες. Έκανε τις δουλειές της όπως κάνετε και εσείς τις δουλειές σας. Ήρθε η ώρα να αρραβωνιαστεί και να παντρευτεί. Ο Ιωσήφ ήταν μεγάλης ηλικίας άνθρωπος, παντρεμένος με παιδιά. Είχε πεθάνει η γυναίκα του, ήτανε χήρος. Η Υπεραγία Θεοτόκος ήταν κάπου 15 ετών, όταν δόθηκε για σύζυγος, -δέν έγινε ποτέ σύζυγος- στον Ιωσήφ. Κοιτάξτε, αυτά που σας είπα είναι πολύ ανθρώπινα. Είναι πάρα πολύ ανθρώπινα. Για να σας δείξω ότι έχουμε κάτι το όχι υπερβατό. Πολύ απλά. Πολύ κοινά. Όταν εγκυμονεί μάλιστα η Θεοτόκος, ο Ιωσήφ, άνθρωπος ήταν, υποψιάζεται και λέγει, γιατί άραγε; τί συμβαίνει; Μήπως είναι κλεψίγαμος; Και πρέπει να την διώξω. Είναι όμως δίκαιος και δέν την παραδειγματίζει, και θέλει απλώς να την διώξει κρυφά. Εκείνη όμως δεν είπε τίποτα από το μυστικό της. Πώς ακριβώς είχε εν γαστρί. Προσέξτε λοιπόν. Μέσα σ' αυτήν την πεζότητα της ζωής στην οποία είμαστε όλοι οι άνθρωποι, η Υπεραγία Θεοτόκος είναι "ὕψος δυσανάβατον" να χρησιμοποιήσω φράση της ακολουθίας των χαιρετισμών, δυσθεώρητο "καὶ ἀγγέλων ὀφθαλμοῖς." Και εις τα μάτια των αγγέλων. Τί ήταν εκείνη; Τί ήταν; Είναι η εν Χριστώ απλότης. Αυτή είναι η αρετή. Η τήρησις των εντολών και η εν Θεώ απλότητα. Αλλά τι είναι αυτή η εν Θεώ απλότητα; Είναι το πρωτόκτιστο κάλλος των πρωτοπλάστων. Είναι οι πρωτόπλαστοι πριν πέσουν στην αμαρτία. Βλέπουν τα πράγματα όπως είναι. Δέν σκέφτονται κάτι διαφορετικό. Βλέπει, αυτό που άλλοτε σας έλεγα, ο άνδρας την γυναίκα και την βλέπει σαν πλάσμα του Θεού, τίποτε άλλο. Και αντιστρόφως. Βλέπεις ένα σχήμα και το μυαλό σου σκέπτεται αυτό το σχήμα που βλέπει. Όχι τίποτε άλλο. Αυτό είναι τρομακτικά δύσκολο. Τρομακτικά δύσκολο! Κι όμως αγαπητοί μου, η Υπεραγία Θεοτόκος είχε φτάσει εκεί. Γι' αυτό τώρα εμφανίζεται μ' αυτό το όραμα. Βεβαίως το όραμα, προσέξτε, είναι μεταγενέστερο του ιστορικού προσώπου της Υπεραγίας Θεοτόκου. Μήν το ξεχνάμε αυτό. Πρώτα υπήρξε η Υπεραγία Θεοτόκος και μετά έχει το όραμά του αυτό ο Ευαγγελιστής Ιωάννης. Είναι όμως αποκαλυπτικό του ποία υπήρξε η Υπεραγία Θεοτόκος. Και τι είχε να διαδραματίσει με τον τόκο της αυτόν,
τον Ιησού Χριστό, μέσα εις την Ιστορία. Γι' αυτό λοιπόν εμφανίζεται έτσι η Υπεραγία Θεοτόκος. Έτσι γεμάτη από αρετές φέρεται ως κυοφορούσα στο όραμα. Και ωδίνουσα και κράζουσα δια να γεννήσει. Βεβαίως, ο Θεός Λόγος ενανθρώπισε. Κι αφού ενανθρώπισε, κυοφορηθηκε. Και γεννήθηκε. Αυτή η έκφραση "ωδίνουσα" δηλαδή κοιλοπονούσα και βασανιζομένη, δεν υπηρετεί την εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου ως πρόσωπο. Αλλά υπηρετεί την δευτέρα η εικόνα της οπτασίας, που είναι η Εκκλησία. Διότι η Εκκλησία κυοφορεί, θα το δούμε, και έχει ωδίνες τοκετού. Θα το δούμε. Μάλιστα κατά μία θεολογική θα λέγαμε επεξεργασία, η Υπεραγία Θεοτόκος δεν είχε πόνους. Άν με ρωτήσετε, που το λέγει η Αγία Γραφή, γιατί συνήθως οι άνθρωποι ρωτούν, καλά κάνουν, το λέγουν οι αιρετικοί αυτό, εμείς καλά θα κάνουμε να ρωτούμε, που το λέγει η Αγία Γραφή; Να μάθουμε να ψάχνουμε με την Αγία Γραφή. Να μελετούμε την Αγία Γραφή.
Οταν είπε ο Θεός, κατά την καταδίκη των πρωτοπλάστων στην γυναίκα, ότι με πόνους θα γεννά τα παιδιά της. Μα, η Θεοτόκος είναι η καινούργια Εύα. Η κεχαριτωμένη, η κατά συνείδηση καινούργια Εύα, ενώ η άλλη, η παλαιά, ήταν εκείνη η οποία ήταν δυνατόν να πέσει και έπεσε με τον πρώτο πειρασμό. Και η Θεοτόκος μπορούσε να πέσει. Αλλά δεν έπεσε. Και συνειδητοποίησε την αρετή της και την πίστη της. Συνεπώς, αφού είναι η καινούργια Εύα, εκείνη που θα φέρει τη ζωή την αληθινή, διότι Εύα θα πει ζωή, την αληθινή ζωή στον κόσμο, διά του Μεσσίου, διά του τοκετού της, που είναι αυτός ο Ιησούς Χριστός, προφανέστατα δέν είχε πόνους. Γέννησε χωρίς πόνους. Απαλλαγμένη παντός πόνου. Συνεπώς το όραμα δέν υπηρετεί το πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου, αλλά την δευτέρα, όπως σας είπα, πλευρά της εικόνος. Την Εκκλησία. Θα το δούμε.
Η δευτέρα εικόνα είναι η Εκκλησία. Περιττό να σας πώ ότι σε πάρα πολλές προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης έχουμε ταύτιση και ταυτοχρόνως διάκρισή του προσώπου της Υπεραγίας Θεοτόκου και της Εκκλησίας. Σε πάρα πολλές προφητείες. Όπως και εδώ. Άν μου πείτε, γιατί ταυτίζεται, και ταυτοχρόνως διακρίνεται, η Υπεραγία Θεοτόκος με την Εκκλησία; Θα σας απαντούσα. Η Υπεραγία Θεοτόκος έδωσε την σάρκα της, την οποία δανείστηκε ο Θεός Λόγος, περιεβλήθηκε, έγινε άνθρωπος και ήλθε. Αυτήν τη σάρκα του ο Χριστός, την δίνει τώρα στον κόσμο για να σωθεί. Και λέγει: Ελάτε να φάτε την σάρκα μου• και να πιείτε το αίμα μου. Λάβετε, φάγετε. Πάρτε την σάρκα μου να την φάτε. Αλλά όταν τρώμε την σάρκα του Χριστού γινόμαστε σώμα Χριστού. Ξέρουμε όμως από την Αγία Γραφή, το λέγει δια πολλών ο Απόστολος Παύλος, ότι η Εκκλησία είναι το σώμα του Χριστού. Αλλά αυτό το σώμα του Χριστού, που είναι η Εκκλησία, που είναι οι πιστοί, και είναι οι πιστοί γιατί γίνονται κοινωνοί του σώματός του Χριστού, είναι το σώμα που πήρε ο Χριστός από την Υπεραγία Θεοτόκο. Νά γιατί η Εκκλησία ταυτίζεται με την Υπεραγία Θεοτόκο. Επιστρέψατέ μου να σας πώ: «Τα προς τρίτον τινί ίσα και αλλήλοις ίσα». Αυτό που λέμε στα Μαθηματικά. Αυτό είναι. Γι' αυτό ταυτίζεται αλλά και ταυτοχρόνως διακρίνεται.
Απόσπασμα από την 48η ομιλία στο βιβλίο της Καινής Διαθήκης
« Ιερά Αποκάλυψις ».
†.Ερχόμαστε αγαπητοί μου εις το 12ο τώρα κεφάλαιο της Αποκαλύψεως πάντοτε, το οποίο είναι σπουδαιότατο. Διότι αποτελεί το κέντρο του όλου βιβλίου και το κλειδί ακόμη προς κατανόηση του όλου βιβλίου. Το περιεχόμενο του κεφαλαίου είναι μία τριμερής οπτασία κατά την οποία παρίσταται συμβολικώς η προκριματική τρόπον τινά πάλη μεταξύ του σατανά και του Μεσσίου. Και αυτό, τόσο κατά την πρώτη παρουσία του Κυρίου όσο και κατά την δευτέρα του παρουσία. Στην πρώτη εικόνα της οπτασίας παρίσταται μία γυνή μεγαλοπρεπής και ουρανία. Στήν δευτέρα εικόνα έχουμε την μάχη του Δράκοντος - διαβόλου μετά του Αρχαγγέλου Μιχαήλ και την πτώση του Δράκοντος από τον ουρανό. Στην τρίτη εικόνα έχουμε τον θυμό του Δράκοντος, του διαβόλου που καταδιώκει την γυναίκα της πρώτης εικόνας και η οποία καταφεύγει στην έρημο. Περιληπτικά λοιπόν όλο το κεφάλαιο είναι αυτό με την τριμερή οπτασία. Και σας διαβάζω το ιερό κείμενο.
«Καὶ σημεῖον μέγα ὤφθη ἐν τῷ οὐρανῷ, γυνὴ περιβεβλημένη τὸν ἥλιον, καὶ ἡ σελήνη ὑποκάτω τῶν ποδῶν αὐτῆς, καὶ ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτῆς στέφανος ἀστέρων δώδεκα,/καὶ ἐν γαστρὶ ἔχουσα ἔκραζεν ὠδίνουσα καὶ βασανιζομένη τεκεῖν.» (Αποκ. 12, 1 - 2)
Είδα, λέγει, μεγάλο σημείο επάνω στον ουρανό. Γυνή ντυμένη τον ήλιο, η σελήνη κάτω από τα πόδια της και στο κεφάλι της υπήρχε ένα στεφάνι από 12 αστέρια, και η γυναίκα αυτή εγκυμονούσε και από τους πόνους της εγκυμοσύνης της κράζει και βασανίζεται για να γεννήσει. Είναι μία μεγαλοπρεπής εικόνα.
Μιά γυναίκα που είναι ντυμένη τον ήλιο. Τί σημαίνει "σημεῖον" κατ' αρχάς, για να πάρουμε το ιερό κείμενο βήμα προς βήμα. Όταν λέγει "σημεῖον μέγα ὤφθη ἐν τῷ οὐρανῷ", σημείο είναι μία πάρα πολύ, ίσως από τις πολύ λίγες λέξεις του Ελληνικού λεξιλογίου πολυσήμαντη. Όπως και η λέξη "λόγος." Σκεφτείτε ότι υπάρχουν 38 σημασίες της λέξεως "σημείον. " Θα πεί: Ένα έκτακτο γεγονός. Θα πεί μάλιστα έκτακτο γεγονός εν προκειμένου, με μια εσχατολογική διάσταση, που σημαίνει ό,τι και στα Ευαγγελία, φερ' ειπείν ο Ματθαίος γράφει, «τότε φανήσεται τὸ σημεῖον τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου». (Ματθ. 24, 30) Τότε θα φανεί το σημείο του υιού του ανθρώπου. Δηλαδή αυτό το σημείο έχει όπως βλέπουμε μία πραγματικά εσχατολογική διάσταση. Και το σημείον αυτό χαρακτηρίζεται όπως σας είπα, ως μέγα. Σαν κάτι που έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία. Και μάλιστα εις τους εσχάτους καιρούς.
Αυτό το μέγα σημείον να εμφανίζεται εις τους ουρανούς. Δεν είναι εις τον ουρανό. Αλλά εις το εσωτερικό μέρος του ουρανού. Δηλαδή αν θέλετε, είναι στο εσωτερικό ως προς την γή, δηλαδή θα λέγαμε είναι εις την ατμόσφαιρα. Συνεπώς θα μπορούσε να το βλέπει οποιοσδήποτε άνθρωπος τοποθετημένος επάνω στην γή. Προσέξτε αυτό, διότι το προηγούμενο όραμα του Ευαγγελιστού ήταν πραγματικά στον ουρανό, με τον θρόνο του Θεού και τους 24 πρεσβυτέρους. Τώρα είναι στον ουρανό με την έννοια, στο "στερέωμα", και μπορεί οποιοσδήποτε θεατής να δεί την όλη εικόνα.
Ποιό όμως είναι αυτό το μέγα σημείον; Μιά γυναίκα. Αυτή η γυναίκα είναι η μητέρα του Μεσσίου, του Ιησού Χριστού. Η Υπεραγία Θεοτόκος. Είναι μιά εικόνα της πρώτης παρουσίας του Χριστού, ταυτοχρόνως όμως στην ίδια εικόνα υπάρχει και μία άλλη θέση με εσχατολογική διάσταση και είναι η Εκκλησία. Στην ίδια εικόνα έχουμε δύο όψεις της ιδίας εικόνος. Η μία όψις είναι η Υπεραγία Θεοτόκος η άλλη όψις είναι η Εκκλησία.
Ώς προς την πρώτη εικόνα που είναι η Υπεραγία Θεοτόκος. Να κάνουμε πρώτα την ερμηνεία σε σχέση με το πρόσωπό της Υπεραγίας Θεοτόκου, και όλοι οι ερμηνευτές συμφωνούν ότι είναι η Υπεραγία Θεοτόκος, διότι υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία ως προς τον τοκετό της και τί απέγινε αυτό που γέννησε. Τον Μεσσία. Περιβάλλεται τον ήλιο η γυναίκα αυτή.
Προσέξτε αυτήν την εικόνα. Ότι η Υπεραγία Θεοτόκος περιβάλλεται τον ήλιο. Είναι γνωστό ότι το ηλιακό φώς, αν θέλετε το άκτιστο φώς, αλλά πώς να το πούμε τώρα, το λέμε ηλιακό φως, περιβάλλεται μόνος ο Θεός. Είναι εκείνο που λέγει στον 103 ψαλμό στίχος 2 «ὁ ἀναβαλλόμενος φῶς ὡς ἱμάτιον,» αυτός που ντύνεται το φώς σαν ιμάτιο. Ιμάτιο είναι το απ' έξω των ενδυμάτων της αρχαίας ενδυμασίας. Αυτός που ντυνεται το φώς σαν ιματιον. Ωραία εικόνα.
Ακόμη όμως ο Χριστός είναι ο ήλιος της δικαιοσύνης. Και εφ' όσον η Υπεραγία Θεοτόκος κυοφόρησε τον ήλιο της δικαιοσύνης, τον Ιησού Χριστό, τον Υιόν και Λόγον του Θεού, ο οποίος περιβάλλεται ως ιμάτιον το φώς, τότε δικαιολογημένα φέρεται ως περιβαλλομένη τον ήλιον.
Η σελήνη είναι κάτω από τα πόδια της. Τί σημαίνει αυτό; Η σελήνη έχει μεταβολές στον δίσκο της. Τουλάχιστον κατά το φαινόμενο. Δέν φωτίζεται ως προς εμάς τους θεατές της Γής, δέν φωτίζεται η σελήνη πάντοτε το ίδιο, και δέν διατηρεί τον δίσκο της στρογγυλό, από πλευράς φωτεινότητος όπως ο ήλιος. Και είναι το σύμβολο της αλλοιουμένης κοσμικής ζωής. Και τώρα αυτή, η σελήνη, είναι κάτω από τα πόδια της Υπεραγίας Θεοτόκου. Ωραία εικόνα. Είναι η εικόνα, ότι η Υπεραγία Θεοτόκος, νίκησε το αλλοιούμενο κοσμικό φρόνημα. Στάθηκε πάνω από το κοσμικό φρόνημα της εποχής της. Γι' αυτό και την εξέλεξε ο Θεός. Για να γίνει μητέρα του Μεσσίου. Οι 12 αστέρες, τα 12 αστέρια είναι η πίστις και οι αρετές της Υπεραγίας Θεοτόκου, όπως λέγει ο Ανδρέας Καισαρείας. Ακόμη, δικαιώνεται η εμφάνιση της Υπεραγίας Θεοτόκου εις το στερέωμα με τόση λαμπρότητα, όπως λέγει ο Οικουμένιος, "εικότος ως καθαράν ψυχή καί σώματι ως εις άγγελον, ως ουρανοπολίτην." Είναι δηλαδή το πρόσωπο εκείνο μπροστά στο οποίο ιλιγγιούν οι ανώτερες πνευματικές δυνάμεις του ουρανού. Ιλιγγιούν τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ της Εκκλησίας μας, που θεωρούνται να ίστανται μετ' εκπλήξεως μπροστά στην Θεοτόκο, και η Υπεραγία Θεοτόκος να είναι η Πλατυτέρα των ουρανών και η Υψηλοτέρα αυτών των αγγελικών όντων, είναι όχι φιλολογία, όχι "ποιητική αδεία", υπερβολή, αλλά μία πραγματικότητα. Ο αγγελικός κόσμος ιλιγγιά προ της Υπεραγίας Θεοτόκου. Πάρα πολλές φορές έχω καθίσει και έχω σκεφτεί: "Τί είχε η Υπεραγία Θεοτόκος και στάθηκε τόσο Υψηλή;" Τί είχε; Τηρούσε τις εντολές του Θεού. Ήταν πολύ απλή. Γυναίκα ήταν και μαγείρευε όπως μαγειρεύεται εσείς οι γυναίκες. Έκανε τις δουλειές της όπως κάνετε και εσείς τις δουλειές σας. Ήρθε η ώρα να αρραβωνιαστεί και να παντρευτεί. Ο Ιωσήφ ήταν μεγάλης ηλικίας άνθρωπος, παντρεμένος με παιδιά. Είχε πεθάνει η γυναίκα του, ήτανε χήρος. Η Υπεραγία Θεοτόκος ήταν κάπου 15 ετών, όταν δόθηκε για σύζυγος, -δέν έγινε ποτέ σύζυγος- στον Ιωσήφ. Κοιτάξτε, αυτά που σας είπα είναι πολύ ανθρώπινα. Είναι πάρα πολύ ανθρώπινα. Για να σας δείξω ότι έχουμε κάτι το όχι υπερβατό. Πολύ απλά. Πολύ κοινά. Όταν εγκυμονεί μάλιστα η Θεοτόκος, ο Ιωσήφ, άνθρωπος ήταν, υποψιάζεται και λέγει, γιατί άραγε; τί συμβαίνει; Μήπως είναι κλεψίγαμος; Και πρέπει να την διώξω. Είναι όμως δίκαιος και δέν την παραδειγματίζει, και θέλει απλώς να την διώξει κρυφά. Εκείνη όμως δεν είπε τίποτα από το μυστικό της. Πώς ακριβώς είχε εν γαστρί. Προσέξτε λοιπόν. Μέσα σ' αυτήν την πεζότητα της ζωής στην οποία είμαστε όλοι οι άνθρωποι, η Υπεραγία Θεοτόκος είναι "ὕψος δυσανάβατον" να χρησιμοποιήσω φράση της ακολουθίας των χαιρετισμών, δυσθεώρητο "καὶ ἀγγέλων ὀφθαλμοῖς." Και εις τα μάτια των αγγέλων. Τί ήταν εκείνη; Τί ήταν; Είναι η εν Χριστώ απλότης. Αυτή είναι η αρετή. Η τήρησις των εντολών και η εν Θεώ απλότητα. Αλλά τι είναι αυτή η εν Θεώ απλότητα; Είναι το πρωτόκτιστο κάλλος των πρωτοπλάστων. Είναι οι πρωτόπλαστοι πριν πέσουν στην αμαρτία. Βλέπουν τα πράγματα όπως είναι. Δέν σκέφτονται κάτι διαφορετικό. Βλέπει, αυτό που άλλοτε σας έλεγα, ο άνδρας την γυναίκα και την βλέπει σαν πλάσμα του Θεού, τίποτε άλλο. Και αντιστρόφως. Βλέπεις ένα σχήμα και το μυαλό σου σκέπτεται αυτό το σχήμα που βλέπει. Όχι τίποτε άλλο. Αυτό είναι τρομακτικά δύσκολο. Τρομακτικά δύσκολο! Κι όμως αγαπητοί μου, η Υπεραγία Θεοτόκος είχε φτάσει εκεί. Γι' αυτό τώρα εμφανίζεται μ' αυτό το όραμα. Βεβαίως το όραμα, προσέξτε, είναι μεταγενέστερο του ιστορικού προσώπου της Υπεραγίας Θεοτόκου. Μήν το ξεχνάμε αυτό. Πρώτα υπήρξε η Υπεραγία Θεοτόκος και μετά έχει το όραμά του αυτό ο Ευαγγελιστής Ιωάννης. Είναι όμως αποκαλυπτικό του ποία υπήρξε η Υπεραγία Θεοτόκος. Και τι είχε να διαδραματίσει με τον τόκο της αυτόν,
τον Ιησού Χριστό, μέσα εις την Ιστορία. Γι' αυτό λοιπόν εμφανίζεται έτσι η Υπεραγία Θεοτόκος. Έτσι γεμάτη από αρετές φέρεται ως κυοφορούσα στο όραμα. Και ωδίνουσα και κράζουσα δια να γεννήσει. Βεβαίως, ο Θεός Λόγος ενανθρώπισε. Κι αφού ενανθρώπισε, κυοφορηθηκε. Και γεννήθηκε. Αυτή η έκφραση "ωδίνουσα" δηλαδή κοιλοπονούσα και βασανιζομένη, δεν υπηρετεί την εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου ως πρόσωπο. Αλλά υπηρετεί την δευτέρα η εικόνα της οπτασίας, που είναι η Εκκλησία. Διότι η Εκκλησία κυοφορεί, θα το δούμε, και έχει ωδίνες τοκετού. Θα το δούμε. Μάλιστα κατά μία θεολογική θα λέγαμε επεξεργασία, η Υπεραγία Θεοτόκος δεν είχε πόνους. Άν με ρωτήσετε, που το λέγει η Αγία Γραφή, γιατί συνήθως οι άνθρωποι ρωτούν, καλά κάνουν, το λέγουν οι αιρετικοί αυτό, εμείς καλά θα κάνουμε να ρωτούμε, που το λέγει η Αγία Γραφή; Να μάθουμε να ψάχνουμε με την Αγία Γραφή. Να μελετούμε την Αγία Γραφή.
Οταν είπε ο Θεός, κατά την καταδίκη των πρωτοπλάστων στην γυναίκα, ότι με πόνους θα γεννά τα παιδιά της. Μα, η Θεοτόκος είναι η καινούργια Εύα. Η κεχαριτωμένη, η κατά συνείδηση καινούργια Εύα, ενώ η άλλη, η παλαιά, ήταν εκείνη η οποία ήταν δυνατόν να πέσει και έπεσε με τον πρώτο πειρασμό. Και η Θεοτόκος μπορούσε να πέσει. Αλλά δεν έπεσε. Και συνειδητοποίησε την αρετή της και την πίστη της. Συνεπώς, αφού είναι η καινούργια Εύα, εκείνη που θα φέρει τη ζωή την αληθινή, διότι Εύα θα πει ζωή, την αληθινή ζωή στον κόσμο, διά του Μεσσίου, διά του τοκετού της, που είναι αυτός ο Ιησούς Χριστός, προφανέστατα δέν είχε πόνους. Γέννησε χωρίς πόνους. Απαλλαγμένη παντός πόνου. Συνεπώς το όραμα δέν υπηρετεί το πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου, αλλά την δευτέρα, όπως σας είπα, πλευρά της εικόνος. Την Εκκλησία. Θα το δούμε.
Η δευτέρα εικόνα είναι η Εκκλησία. Περιττό να σας πώ ότι σε πάρα πολλές προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης έχουμε ταύτιση και ταυτοχρόνως διάκρισή του προσώπου της Υπεραγίας Θεοτόκου και της Εκκλησίας. Σε πάρα πολλές προφητείες. Όπως και εδώ. Άν μου πείτε, γιατί ταυτίζεται, και ταυτοχρόνως διακρίνεται, η Υπεραγία Θεοτόκος με την Εκκλησία; Θα σας απαντούσα. Η Υπεραγία Θεοτόκος έδωσε την σάρκα της, την οποία δανείστηκε ο Θεός Λόγος, περιεβλήθηκε, έγινε άνθρωπος και ήλθε. Αυτήν τη σάρκα του ο Χριστός, την δίνει τώρα στον κόσμο για να σωθεί. Και λέγει: Ελάτε να φάτε την σάρκα μου• και να πιείτε το αίμα μου. Λάβετε, φάγετε. Πάρτε την σάρκα μου να την φάτε. Αλλά όταν τρώμε την σάρκα του Χριστού γινόμαστε σώμα Χριστού. Ξέρουμε όμως από την Αγία Γραφή, το λέγει δια πολλών ο Απόστολος Παύλος, ότι η Εκκλησία είναι το σώμα του Χριστού. Αλλά αυτό το σώμα του Χριστού, που είναι η Εκκλησία, που είναι οι πιστοί, και είναι οι πιστοί γιατί γίνονται κοινωνοί του σώματός του Χριστού, είναι το σώμα που πήρε ο Χριστός από την Υπεραγία Θεοτόκο. Νά γιατί η Εκκλησία ταυτίζεται με την Υπεραγία Θεοτόκο. Επιστρέψατέ μου να σας πώ: «Τα προς τρίτον τινί ίσα και αλλήλοις ίσα». Αυτό που λέμε στα Μαθηματικά. Αυτό είναι. Γι' αυτό ταυτίζεται αλλά και ταυτοχρόνως διακρίνεται. Τώρα έχουμε την Εκκλησία μπροστά μας. Η οποία και αυτή είναι περιβεβλημένη τον ήλιο της δικαιοσύνης. Βεβαίως αφού η κεφαλή της Εκκλησίας είναι ο Χριστός, ο οποίος είναι ο ήλιος της δικαιοσύνης, προφανώς λοιπόν η Εκκλησία, περιβάλλεται, ντύνεται τον ήλιο. Δηλαδή το φώς. Την δόξα. Η σελήνη είναι κάτω από τα πόδια της Εκκλησίας. Ναί, όπως σας είπα, είναι το σύμβολο της αλλοιουμένης της κοσμικής ζωής. Και τούτο γιατί πάντοτε στην Εκκλησία το κοσμικό φρόνημα είναι κάτω από τα πόδια της. Είπα πάντοτε. Μήν ξεχνάμε ότι μέσα στην Εκκλησία υπάρχουν πολλοί μπολιασμένοι, αλλά είναι όχι όλοι δόκιμοι. Υπάρχουν και οι αδόκιμοι. Εκείνοι οι οποίοι τελικά, σαν κλαδιά άκαρπα, θα κοπούν και θα πεταχθούν.. «ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος, ὑμεῖς τὰ κλήματα», οι κληματόβεργες. Και λέγει ο Κύριος, κάθε κλήμα, κληματόβεργα, που δεν κάνει καρπό κόβεται. Και εις πύρ βάλεται. Και πετιέται έξω. «ἐὰν μή τις μείνῃ ἐν ἐμοί, ἐβλήθη ἔξω ὡς τὸ κλῆμα καὶ ἐξηράνθη, καὶ συνάγουσιν αὐτὰ καὶ εἰς τὸ πῦρ βάλλουσι, καὶ καίεται.» (Ιω. 15,6)
Συνεπώς όταν λέμε η Εκκλησία πάντοτε κάτω από τα πόδια της έχει το αλλοιούμενο κοσμικό φρόνημα, αυτό αφορά μόνο εις τους πιστούς, που αποτελούν την αληθινή Εκκλησία, το σώμα του Χριστού. Άν θέλετε αυτό να σας το στηρίξω, θα σας το πώ αμέσως.
Λέγει ο Απόστολος Παύλος ότι η Εκκλησία είναι άμωμος. Πώς είναι άμωμος; Κοιτάξτε τί γράφουν και η Εκκλησία και η Εκκλησία.. Η Εκκλησία είναι άμωμος. Δέν έχει μώμο. ή σπίλο, δεν έχει λεκέ. Ούτε καμία κατηγορία. Τίποτε δεν έχει η Εκκλησία.
Γιατί την αποτελούν οι λίγοι. Την αληθινή Εκκλησία. Το λείμμα. Και αφού λοιπόν δεν έχει μώμο, δέν έχει σπίλο, δέν έχει λεκέ, σημαίνει ότι πραγματικά κάτω από τα πόδια της έχει βάλει το κοσμικό φρόνημα. Αυτά που γράφουν οι εφημερίδες είναι πάντοτε για εκείνα και γίνονται από εκείνους που δεν έχουν συνείδηση της εκκλησιαστικής τους ζωής.
Οι 12 αστέρες είναι η διδασκαλία των 12 Αποστόλων, επί της όποιας διδασκαλίας θεμελιώνεται η Εκκλησία και εξωραΐζεται. Σε μιά άλλη εικόνα, -αυτή τη γνώμη την λέει ο Οικουμένιος- σε μιά άλλη εικόνα παρακάτω, της Αποκαλύψεως, είναι πολύ υπέροχη, στο 21ο Κεφ, εμφανίζεται η Εκκλησία ως η άνω Ιερουσαλήμ που κατέρχεται.
«καὶ τὴν πόλιν τὴν ἁγίαν Ἱερουσαλὴμ καινὴν εἶδον καταβαίνουσαν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἀπὸ τοῦ Θεοῦ,» (Αποκ. 21,2)
Η οποία είναι θεμελιωμένη επί 12 θεμελίων.
«ἔχουσα πυλῶνας δώδεκα, καὶ ἐπὶ τοῖς πυλῶσιν» (Αποκ. 21,12)
Και λέγει σαφώς εκεί ότι είναι οι 12 Απόστολοι.
«καὶ τὸ τεῖχος τῆς πόλεως ἔχον θεμελίους δώδεκα, καὶ ἐπ᾿ αὐτῶν δώδεκα ὀνόματα τῶν δώδεκα ἀποστόλων τοῦ ἀρνίου.» (Αποκ. 21,14)
Είναι αυτό που λέμε στο Σύμβολο της Πίστεως, "Πιστεύω εις Μίαν, Αγίαν (είδατε; αγίαν) Καθολικήν και Αποστολικήν Εκκλησία." Αυτό θα πεί Αποστολική Εκκλησία. Τα θεμέλια της Εκκλησίας είναι η διδασκαλία των 12 Αποστόλων, που την πήραν από τον Χριστό. Είδατε δέ και την δευτέρα της ιδιότητα; Αγία. Αυτό που σας είπα, άμωμος και άσπιλος.
Στη συνέχεια, «η γυνὴ, ἐν γαστρὶ ἔχουσα ἔκραζεν ὠδίνουσα καὶ βασανιζομένη τεκεῖν.» Εγκυμονεί, κράζει, φωνάζει, βασανίζεται να γεννήσει. Τί σημαίνει αυτό; Μπαίνουμε στην εικόνα της Εκκλησίας. Λέγει ο άγιος Ανδρέας Καισαρείας: "ώς φησιν εν Ησαΐα το πνεύμα• πρίν την ωδίνουσαν τεκείν , εξέφυγε, και έτεκεν άρσεν. Τίνα εξέφυγεν; Τίνα δε εξέφυγες; Ή πάντως τον δράκοντα, ίνα γεννήση τον λαόν, η νοητή Σιών, τον άρρενα."
Όπως λέγει στον Ησαΐα το Πνεύμα το Άγιον, πριν αυτή που κοιλοπονούσε να γεννήσει, ξέφυγε και γέννησε αρσενικό. Απο ποιον ξέφυγε; Ρωτάει ο άγιος Ανδρέας, ερμηνεύοντας τον Ησαΐα, η πάντως τον δράκοντα, οπωσδήποτε, λέγει, έχει ξεφύγει τον διάβολο, για να γεννήσει τον λαό του Θεού, τον άρρενα λαό του Θεού, τον αποκαλεί άρρενα, και πού είναι η νοητή Σιών. Η Παναγία είναι η νοητή Σιών. Δηλαδή, η Εκκλησία είναι η νοητή Σιών, που γεννά τον άρρενα λαό. Τί θα πεί τον άρρενα λαό; Είναι ο ώριμος λαός, ο γενναίος λαός του Θεού, ο τέλειος λαός του Θεού.
Προσέξτε εδώ να δείτε. Θα ξαναγυρίσω στην εικόνα του ιστορικού προσώπου της Υπεραγίας Θεοτόκου. Για να δούμε αυτό το "ξέφυγε", που λέγει ο Ησαΐας, και είναι πολύ χαρακτηριστικό, πως ξέφυγε από τον δράκοντα, τί σημαίνει αυτό; Και έχει πολύ σημασία. Γράφει ο άγιος Ιγνάτιος Αντιοχείας στην επιστολή του προς Εφεσίους στην 19η παράγραφο τα εξής: «ἔλαθεν τὸν ἄρχοντα τοῦ αἰῶνος τούτου ἡ παρθενία Μαρίας καὶ ὁ τοκετὸς αὐτῆς, ὁμοίως καὶ ὁ θάνατος τοῦ κυρίου· τρία μυστήρια κραυγῆς, ἅτινα ἐν ἡσυχίᾳ θεοῦ ἐπράχθη.» Ξέφυγε από την προσοχή του άρχοντος του αιώνος τούτου, του διαβόλου, προσέξτε, ξέφυγε από την προσοχή του. Ο διάβολος δέν είναι πανταχού παρών. Έχει τους δαίμονές του. Παρακολουθούν τα πάντα. Αλλά ξέφυγε όμως από τον διάβολο, από την προσοχή του διαβόλου. Τρία πράγματα ξέφυγαν. Η παρθενία της Θεοτόκου, ο τοκετός της, και ο θάνατος του Κυρίου. Δηλαδή ξεφυγε ότι εγκυμονούσε ως παρθένος. Αυτό ο διάβολος δέν το είδε. Προνόησε ο Θεός αυτό, ο διάβολος να μήν το δεί. Το γνώριζε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ. Αλλά ο διάβολος δέν το ήξερε αυτό. Έχει πολλή σημασία αυτό. Συνεπώς ο διάβολος, θα το δούμε και λίγο πιο κάτω, παρακολουθούσε τις εγκυμονούσες γυναίκες τί θα γεννήσουν. Άν ρωτήσετε γιατί; Θα το δούμε λίγο πιο κάτω γιατί. Περίμενε τον αντίπαλό του. Το άκουσε στον Παράδεισο. Απόγονος της γυναικός θα σου συντρίψει την κεφαλή. Τώρα, ο διάβολος, δέν μαθαίνει ότι γεννά παρθένος. Το ήξερε ο διάβολος, στον ησαΐα είναι γραμμένο. «ἰδοὺ ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει, καὶ τέξεται υἱόν». (Ησ. 7,14) Ψάχνει λοιπόν να βρει ποια μπορεί παρθένος να είναι εν γαστρί. Ψάχνει, ψάχνει, έψαχνε όλες τις παρθένες. Ξέφυγε όμως, ξέφυγε. Προσέξτε. Θα βάλει λίγο αργότερα τον Ιωσήφ να την υποπτευθεί. Θα το δούμε λίγο πιο κάτω.
Το δεύτερο μυστήριο είναι ο τοκετός. Τί ήταν αυτό που γέννησε; Τί ήταν; Θα πεί ο διάβολος στον Χριστό 30 χρόνια μετά, τον παρακολουθεί τον Κύριο ο διάβολος βήμα με βήμα. Δέν βλέπει την Θεότητα. Διότι η Θεότητα δέν είναι ορατή. Βλέπει μόνο ψυχή ανθρωπίνη και ανθρώπινο σώμα. Τίποτε άλλο. Η θεία φύσις είναι αόρατη και εις τους αγγέλους. «Θεὸν οὐδεὶς ἑώρακε πώποτε·» (Ιω. 1,18) «φῶς οἰκῶν ἀπρόσιτον, ὃν εἶδεν οὐδεὶς ἀνθρώπων οὐδὲ ἰδεῖν δύναται·» (Α Τιμ. 6,16) Ποτέ.
Και τον παρακολουθεί βήμα προς βήμα τον Κύριο. Ο Κύριος πηγαίνει στην έρημο και ο διάβολος τον παρακολουθεί τι κάνει πρώτα-πρώτα. Τον βλέπει να νηστεύει 40 μέρες. Να προσεύχεται. Αισθάνεται αντίπαλο ισχυρό. Και του λέγει: «εἰ υἱὸς εἶ τοῦ Θεοῦ,», εάν είσαι Υιός του Θεού, από πού το ξέρει αυτό; Το άκουσες στην βάπτιση «οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα· αὐτοῦ ἀκούετε·» αυτόν να ακούτε (Ματθ. 17,5) το άκουσε αυτό ο διάβολος. Και λέγει, τί είδους Υιός του Θεού μπορεί να είναι αυτός; Και πάει να τον τρικλοποδίση. Να τον κάνει να κάνει θαύμα, έτσι, προς ίδιον, κέρδος. Με τους τρεις γνωστούς πειρασμούς, δέν είναι της ώρας να τους αναλύσουμε. Και τί του είπε: «εἰ υἱὸς εἶ τοῦ Θεοῦ, εἰπὲ ἵνα οἱ λίθοι οὗτοι ἄρτοι γένωνται.» Εάν είσαι Υιός του Θεού πές οι πέτρες να γίνουν ψωμιά. Ο Κύριος δέν είπε, βεβαίως, είμαι Υιός του Θεού, τίποτα. Μιλάει με την Αγία Γραφή ο Κύριος. Για να δείξει πώς πρέπει να μιλάμε. Και πήγαινε να παγιδεύσει τον διάβολο. «γέγραπται, οὐκ ἐπ᾿ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος». Είναι γραμμένο. Δέν μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος μόνο με το ψωμί. Αλλά «ἀλλ᾿ ἐπὶ παντὶ ῥήματι ἐκπορευομένῳ διὰ στόματος Θεοῦ.» Αυτό όμως είναι γραμμένο στο "Δευτερονόμιο". Θα μπορούσε να το απαντήσει οποιοσδήποτε άνθρωπος αυτό. Έτσι απάντησε ο Κύριος αγαπητοί μου. Ο διάβολος στο τέλος έφτασε να σταυρώσει τον Χριστό, το τρίτο μυστήριο. Δέν ήξερε ποιον σταυρώνει ο διάβολος. Έβλεπε μόνον έναν φοβερό αντίπαλο. Δέν ήξερε ποιος είναι. Αλλά εκεί όμως παγιδεύτηκε. Όταν κατέβηκε η ψυχή του Χριστού κάτω στον Άδη, τότε έγινε φανερή η θεία του φύσις. Ο διάβολος αχρηστεύτηκε πια. Ο Άδης αχρηστεύτηκε πιά. Γι' αυτό εσκύλευσε τον Άδη, "Μή πειρασθείς υπ' αυτού", όπως λέγει ενα τροπάριο πολύ ωραία. Και νίκησε τον διάβολο χρησιμοποιώντας το άγκιστρο του Σταυρού, για να παγιδεύσει τον διάβολο. Αυτά τα τρία, ο άγιος Ιγνάτιος τα αποκαλεί τρία μυστήρια. Και βάζει τον χαρακτηρισμό "Τρία μυστήρια κραυγής άτινα εν ησυχία Θεού επράχθη." Έγιναν μέσα στην ησυχία του Θεού και ταυτοχρόνως στάθηκαν μυστήρια κραυγής, διότι τώρα απεκαλύφθησαν και είναι πράγματι μυστήρια κραυγής. Ώστε, αυτό σημαίνει ότι έχει εν γαστρί, ότι ξέφυγε από τον δράκοντα, που θα μας κάνει λεπτομερή ανάλυση ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, λίγο πιο κάτω, στο ίδιο κεφάλαιο.
Αλλά μας προλαβαίνει ο Ησαΐας όταν γράφει το "εξέφυγεν".
Αλλά προσέξτε όμως εδώ. Η Εκκλησία, επανέρχομαι στην εικόνα της Εκκλησίας. Εφ' εξής, κάθε πιστός του λαού του Θεού, που γεννάται από την Εκκλησία, γεννά και τον Χριστό νοητώς. Εδώ τώρα κάτι πολύ περίεργο. Σ' έναν ψαλμό βρίσκουμε την υποψήφια νύφη του βασιλέως, τη μία στιγμή σαν σύζυγο και την άλλη στιγμή, στον ίδιο ψαλμό, ως θυγατέρα. (Ψάλμ. 44) Πώς γίνεται αυτό; Ο Χριστός γεννήθηκε από την Θεοτόκο και αναμφισβήτητα η Θεοτόκος είναι η μητέρα Του. Αλλά και ταυτοχρόνως όμως η Θεοτόκος γεννήθηκε από τον Χριστό, διότι αναγεννήθηκε πνευματικά. Φέρνει τον Χριστό στον κόσμο και αναγεννάται η ιδία. Η ιδία, για να μην πώ βέβαια, από τη στιγμή της συλλήψεώς της αναγεννάται, αλλά την πληρότητα θα λέγαμε, άν επιτρέπεται να το πω έτσι, της αναγεννήσεώς της την έχει στην Πεντηκοστή. Την ημέρα της Πεντηκοστής ηταν παρούσα η Θεοτόκος, μας το λέγει ο Ευαγγελιστής Λουκάς στις "Πράξεις". Ήταν παρούσα. Κι είναι η τελευταία φορά που βρίσκουμε την Θεοτόκο στην Καινή Διαθήκη. Ετσι η Θεοτόκος γεννά τον Χριστό και γεννάται υπό του Χριστού.
Αυτό τώρα το σχήμα υπάρχει μέσα στην Εκκλησία. Ο άγιος Ανδρέας Καισαρείας το λέγει μ' έναν θαυμάσιο τρόπο. Και υπάρχει ένα ημιστίχιον αύτου που θα σας διαβάσω, που θα ήτανε καλά να το θυμόμαστε. Ακούστε τι λέγει: "Ώστε εν εκάστω γεννάσθαι τον Χριστόν νοητώς. (Ώστε στον κάθε έναν να γεννηθεί ο Χριστός νοητά) Και δια τούτο η Εκκλησία σπαργανεί και ωδίνει άχρις αν ο Χριστός μορφωθεί εν ημίν γεννηθείς. (Γι’ αυτό η Εκκλησία κοιλοπονά, έχει τους πόνους του τοκετού, έως ότου όλοι οι πιστοί αναγεννηθούν εν Χριστώ Ιησού. Γι’ αυτό πάντοτε θα κράζει, πάντα θα κυοφορεί και πάντα θα γεννά.) Και τελειώνει, όπως έκαστος, τω μετέχειν Χριστού, Χριστός γένηται." Ώστε ο καθένας μετέχοντας του Χριστού, να γίνεται χριστός. Μετέχοντας, δηλαδή να μετέχει στον Χριστό και να γίνεται χριστός. Νά γίνεται χριστοειδής. Όπως λέει ο πατήρ Ιουστίνος Πόποβιτς, να γίνεται χριστοειδής. Νά γίνεται θεοειδής. Αυτό γίνεται μ’ αυτήν την περίεργη κυοφορία. Λέγει ο Ησαΐας στην ωδή του, που ομιλεί γι’ αυτήν την πνευματική γέννηση :
«καὶ ὡς ἡ ὠδίνουσα ἐγγίζει τοῦ τεκεῖν καὶ ἐπὶ τῇ ὠδῖνι αὐτῆς ἐκέκραξεν, οὕτως ἐγενήθημεν τῷ ἀγαπητῷ σου διὰ τὸν φόβον σου, Κύριε.» (Ησ. 26, 17).
Είναι περίφημο αυτό. Είναι η καρδία της πνευματικής ζωής! Δεν είναι το να μην κλέψουμε και να μην πούμε ψέματα. Αυτά πρέπει να έχουνε τελειώσει από την ζωή μας! Δέν πρέπει να λέμε ψέματα και να κλέβουμε και δεν ξέρω τί. Αυτά πρέπει να φύγουν από τη ζωή μας. Και να μοιχεύουμε και να πορνεύουμε. Αυτά είναι ακατανόητα. Εδώ είναι ο πυρήνας της πνευματικής ζωής!
«ἐν γαστρὶ ἐλάβομεν καὶ ὠδινήσαμεν καὶ ἐτέκομεν· πνεῦμα σωτηρίας σου ἐποιήσαμεν ἐπὶ τῆς γῆς, οὐ πεσούμεθα, ἀλλὰ πεσοῦνται πάντες οἱ ἐνοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς.» (Ησ. 26,18).
Δηλαδή, όπως εκείνη που κυοφορεί, κοιλοπονάει, και στο κοιλοπόνημά της φωνάζει, «εκέκραξεν• ούτως εγενήθημεν τω αγαπητώ σου»· έτσι κι εμείς, Κύριε, γινήκαμε διά τον Μεσσίαν σου.
«διὰ τὸν φόβον σου, Κύριε, ἐν γαστρὶ ἐλάβομεν», λέγει ο Ησαΐας. «ἐν γαστρὶ ἐλάβομεν». Εγώ ο Ησαΐας, «εν γαστρί έλαβον». Εγώ ο πατήρ Αθανάσιος «εν γαστρί έλαβον». Τί θα πεί; Εγώ εγκυμονώ. Τί εγκυμονώ;
Εγκυμονώ στα σπλάχνα μου τον Σωτήρα , τον Χριστό. Αλλά η εγκυμοσύνη έχει πόνους: «και ωδινήσαμε και ετέκομεν».
Και κοιλοπονήσαμε και γεννήσανε. Τί γεννήσαμε; «Πνεύμα σωτηρίας σου εποιήσαμεν επί της γης». Γεννήσαμε την σωτηρία.
Έτσι ο Χριστός με γεννάει και μετά γεννάω εγώ τον Χριστό και γίνομαι Θεοτόκος.
Ώστε λοιπόν δεν είναι η Θεοτόκος, βέβαια η Υπεραγία Θεοτόκος, η Μαρία είναι η ιστορική Θεοτόκος, αλλά Θεοτόκος γίνεται ο κάθε πιστός. Τ' ακούσατε αγαπητοί; Θεοτόκος γίνεται ο κάθε πιστός. Νά, ο πυρήνας της πνευματικής ζωής.
«Ού πεσούμεθα». Αφού έγινα Θεοτόκος δέν θα πέσω. Θα πέσουνε μόνο αυτοί που κατοικούνε πάνω στην γή. Δηλαδή αυτοί που δεν κοιλοπόνησαν τον Χριστόν και δεν γέννησαν το πνεύμα της σωτηρίας. Αυτοί θα πέσουνε. Εμείς «ου πεσούμεθα». Εμείς δεν θα πέσουμε.
Λοιπόν αγαπητοί, σας είπα προηγουμένως, πώς μπορούμε να ψηλαφήσουμε την Υπεραγία Θεοτόκο; Τί ήταν εκείνο που την έκανε τόσο μεγάλη, τόσο μεγάλη;
Αγαπητοί μου, πρώτα - πρώτα, κατά την ωδήν του Ησαΐου, η Θεοτόκος είχε εγκυμονήσει τον αγαπητόν του Θεού «Τω αγαπητώ σου», λέγει.
Ο αγαπητός του Θεού ποιος είναι; Ακούσατέ το. «Ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός». Είναι ο Μεσσίας. Πριν ενανθρωπήσει, η Υπεραγία Θεοτόκος, τον είχε βάλει στα σπλάχνα της. Κατά την ωδήν του Ησαΐου. Η ωδή του Ησαΐου δεν είναι προφητική για να ανήκει στους μελλοντικούς. Ο ίδιος ο Ησαΐας ήδη το ζεί, αυτό. Και φυσικά είναι και για τους μελλοντικούς.
Ώστε, λοιπόν, η Υπεραγία Θεοτόκος, η οποία ήξερε την Π. Διαθήκη, από που το ξέρουμε ότι ήξερε την Παλαιά Διαθήκη; Την προδίδει η ωδή της. Η ωδή της αγίας Άννης. Και δεν είναι δυνατόν ποτέ, να γνώριζε μόνο μία ωδή. Αλλά θα εγνώριζε, όλες τις ωδές της Παλαιάς Διαθήκης, και συνεπώς και του Ησαΐου. Και συνεπώς και αυτό το χωρίο που λέμε τώρα. Πώς την προδίδει; Διότι η δική της η ωδή, της Υπεραγίας Θεοτόκου, που είπε μπροστά στην Ελισάβετ, όταν τη συνάντησε, ότι "ἀπὸ τοῦ νῦν μακαριοῦσί με πᾶσαι αἱ γενεαί."(Λουκ. 1,48), είναι αυτή η περικοπή στο Λουκά που την ακούμε στην Παράκληση, αυτή είναι η ωδή της. Μόνο στην Παράκληση σαν Ευαγγελική περικοπή είναι λιγάκι συντμημένη, στο κείμενο, μέσα στην Αγία Γραφή, θα βρείτε όλα τα στοιχεία της ωδής της. Είναι εμπνευσμένη η ωδή της, από την ωδή της αγίας Άννης. Και σημαίνει ότι διάβαζε την Αγία Γραφή. Και σημαίνει ότι η Υπεραγία Θεοτόκος ήδη είχε συλλάβει τον αγαπητόν του Θεού στα σπλάχνα της, πριν έρθει ο αρχάγγελος Γαβριήλ να της πεί ότι και σαρκικά θα εγκαθιδρύετο, θα έκανε την σκηνή του μέσα στα σπλάχνα της Υπεραγίας Θεοτόκου. Πέστε μου, είναι μεγαλειώδες; Πεστε μου είναι ή δέν είναι ο πυρήνας της πνευματικής ζωής αυτό που σας λέγω; Αυτό είναι ο πυρήνας της πνευματικής ζωής.
Αυτό το άνοιγμα προς τον ουρανό. Ένα παράθυρο στον ουρανό, που βλέπει κανείς όλα αυτά και τα ζει. Μία τηλεφωνική γραμμή, άν επιτρέπεται να πούμε, με τον ουρανό.
Προσέξτε όμως κάτι.
Αυτές οι ωδίνες, όπως ήδη σας ανέφερα, υπάρχουν στην εικόνα της Εκκλησίας και θα υπάρχουν πάντοτε. Υπάρχει δηλαδή η πνευματική γέννηση του κάθε πιστού. Ας πάρω ένα παράδειγμα για να το κάνω σαφές. Όλα αυτά που είπα να τα κάνουμε σαφή. Για μια στιγμή, -μόνο παρακολουθήστε πολύ καλά αυτό το σημείο- για μία στιγμή ένας άνθρωπος αρχίζει να γνωρίζει τον Χριστό. Γίνεται μέσα του ένα αναποδογύρισμα. Αλλοίωση της καρδιάς. Βάζει τα δυνατά του να ζήσει πνευματική ζωή. Του λέμε, ότι, ζήσε την πνευματική ζωή και θα δεις τί ειρήνη θα έχεις μέσα στη ψυχή σου. Να δείς τί χαρά θα έχεις μέσα στη ψυχή σου. Θα γίνεις άλλος άνθρωπος. Πραγματικά έτσι γίνεται. Αλλάζει η ζωή. Αυτό όμως δεν κρατάει πολύ καιρό. Εδώ τώρα θέλω να προσέξετε. Είναι αυτό, που, εκείνοι που μιλάνε για πνευματική ζωή, το παρακάτω δεν το λένε. Δεν το λένε το παρακάτω. Ούτε στα κηρύγματα μας δεν το ακούμε αυτό. Προσέξτε. Ηδη το είπα σε κάποιον κύριο προηγουμένως, που τα πράγματα αρχίζουν να αλλάζουν σ' αυτόν, είναι παρόν, θα του τα πώ βέβαια πιο πλατιά, αλλά, ας τ' ακούσει από τώρα που θα τα πώ σ' όλους να τ' ακούτε. Όλα πηγαίνουν καλά. Χαρά μέσ' στην ψυχή, ειρήνη, ειρήνη στο σπίτι, όλα πολύ καλά. Αφήνει ο Θεός να υπάρχει αυτή η κατάσταση, ακόμα ο Χριστός δέν γεννήθηκε, όμως μέσ' στην καρδιά. Πού είναι οι "κοιλόπονοι" της ψυχής; Πού είναι οι ωδίνες του τοκετού; Δεν υπάρχει τίποτα. Ακόμα υπάρχει στειρότης. Τώρα αρχίζουν οι ωδίνες. Αρχίζει να εγκαθιδρύεται ο Χριστός μέσ' την καρδιά, και αρχίζουν οι πειρασμοί. Πάει η ειρήνη, όχι του Θεού, αυτή η ειρήνη που είχαμε όταν ήταν όλα ησυχία. Όλοι με την καλημέρα τους, όλα ευτυχισμένα, κι ο ήλιος χαρούμενος, σού 'λεγε το πρωί ο δίσκος του, σού 'λεγε καλημέρα. Πάει αυτό, πάει, εξαφανίστηκε. Πειρασμοί, σκουντούφλες, δυσκολίες. Αρχίζει η γυναίκα σου, αδελφέ μου, να τα βάζει μαζί σου, και να σου λέει: ε, ε, ε, ε, τί είναι αυτή η πνευματική ζωή που έχειειεις; Πόλεμο! Κι αντίστροφα. Τον πόλεμο να τον κάνει ο άντρας εις την γυναίκα. Μετά; Ά, μετά οι άνθρωποι αρχίζουν απ' έξω. Βίαιον πόλεμον ο διάβολος. Βίαιον πόλεμον. Ακόμα δεν έχει γίνει τίποτε σπουδαίο. Η σωτηρία μέσ' την ψυχή αρχίζει να "κοιλοπονά." Βλέπει ο πιστός ότι η πνευματική ζωή είναι δύσκολη. Βλέπετε τί αγωνία έχει η γυναικά όταν θέλει να γεννήσει; Το βλέπουμε και στα ζωντανά αυτό, τί αγωνία έχουνε. Και μετά όταν γεννήσουν, βλέπετε το ζωντανό, ας πούμε, όταν γεννήσει η αγελάδα, το πρόβατο, μένει εκεί ξαπλωμένο. Δέν έχει πια δυνάμεις. Διότι είχε πολύ αγωνία για να γεννήσει. Αυτή είναι η αγωνία του πιστού. Χτυπιέται, άγρυπνος, βράδια, χτυπιέται. Κύριε, να φωνάζει, πού είσαι; Κύριε, δεν μπορώ Κύριε. Είναι οι πόνοι του τοκετού, του Χριστού, που θα γεννηθεί η σωτηρία. Θα χάσει την περιουσία του ακόμα. Τα χρήματά του. Θα χάσει τη υγεία του. Θυμηθείτε τον Ιώβ. Θυμηθείτε τον Τωβίτ. Θυμηθείτε τί πειρασμούς. Και μετά έρχεται το πνεύμα της σωτηρίας. Αυτή είναι η πνευματική ζωή. Αυτή είναι η πνευματική ζωή. Άραγε το καταλάβαμε; Αν σας πούν, ότι η πνευματική ζωή είναι χαρά και τραγούδια ή τραγουδάκια, είτε πλανώνται, είτε ψεύδονται. Αυτή είναι η πνευματική ζωή, έχει πόνο. Αλλά, υπάρχει κι άλλη μιά όψις. Η άλλη όψις δεν είναι άσχετη με αυτήν την πρώτη που σας είπα. Είναι ο λόγος του Χριστού που είπε Ματθαίος 24,8, κι έχει εσχατολογική διάσταση δια την Εκκλησία. «πάντα δὲ ταῦτα ἀρχὴ ὠδίνων.» Άμα δείτε, λέει, σεισμούς, άμα δείτε πολέμους, διωγμούς, όταν βλέπετε να μήν παραδέχεται η μάνα το παιδί, και το παιδί τη μάνα, ο πατέρας τον γιο και ο γιος τον πατέρα. Να σκοτώνει ο πατέρας τον γιο και ο γιος στον πατέρα, για την πίστη, για την πίστη. Αυτά, λέει, άμα τα δείτε, αυτά είναι η αρχή του "κοιλόπονου". Ἀρχὴ ὠδίνων. Α, αρχή, αρχή λοιπόν. Που σημαίνει θα δείτε πιο πολλά πράγματα. Πιό δύσκολα. Που; Ποιοί; Η Εκκλησία.
Ώστε λοιπόν, νά γιατί η γυνή, το μέγα σημείο που εμφανίζεται στον ουρανό είναι η Εκκλησία. Είναι η Παναγία από τη μία, η Εκκλησία από την άλλη, σας εξήγησα, που κυοφορεί τη σωτηρία της, αγωνίζεται, διώκεται, σε λίγο θα σταθεί ο διάβολος απέναντί της να της αρπάξει τον τοκετό. Το παιδί που γέννησε. Τί θα κάνει; Ξέρετε, αυτό που λέει ο Απόστολος Πέτρος. «ὁ ἀντίδικος ὑμῶν διάβολος ὡς λέων ὠρυόμενος περιπατεῖ ζητῶν τίνα καταπίῃ.» (Α Πετρ. 5,8) Ζητώντας ποιόν να καταπιεί. Ὡς λέων ὠρυόμενος. Έτσι πολλές φορές λέμε στα νέα μας παιδιά. "Παιδάκι μου, πρόσεχε την κοσμική ζωή. Πρόσεχέ την παιδάκι μου. Πίσω από εκεί είναι ο διάβολος. Σου ανοίγει παγίδες, δέν το βλέπεις; Βέβαια δέν το βλέπουμε. Αλλά πρέπει να πιστέψουμε. Γι' αυτό η πίστις είναι μεγάλο πράγμα. Τί νομίζετε ότι είναι η πίστις, μόνο η πίστις στον Θεό; Είναι και η πίστις να πιστέψεις ότι έτσι έχουν τα πράγματα. Κι άμα πιστέψεις ότι έτσι έχουν τα πράγματα, τότε μόνο μπορείς να σωθείς. Αλλά, ας προχωρήσουμε.
«καὶ ὤφθη ἄλλο σημεῖον ἐν τῷ οὐρανῷ, καὶ ἰδοὺ δράκων πυῤῥὸς μέγας, ἔχων κεφαλὰς ἑπτὰ καὶ κέρατα δέκα, καὶ ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτοῦ ἑπτὰ διαδήματα,/καὶ ἡ οὐρὰ αὐτοῦ σύρει τὸ τρίτον τῶν ἀστέρων τοῦ οὐρανοῦ, καὶ ἔβαλεν αὐτοὺς εἰς τὴν γῆν.» (Αποκ. 12, 3 - 4)
Και παρουσιάστηκε, εμφανίστηκε, άλλο σημείο στον ουρανό και να, ένας δράκοντας, φίδι τεράστιο κόκκινο με 7 κεφάλια, 10 κέρατα, 7 στεφάνια, διαδήματα, στέμματα, επάνω στα 7 του κεφάλια. Σήκωσε την ουρά του στον ουρανό. Τεράστιος δράκων. Και έριξε από τον ουρανό το ένα τρίτο των αστεριών.
Φοβερό θέαμα. Άν το βλέπαμε εμείς σαν οπτασία, τί θα αισθανόμασταν; Όταν λέει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης ότι «ὤφθη ἄλλο σημεῖον ἐν τῷ οὐρανῷ» θέλει να σημάνει, ότι μιά άλλη θα λέγαμε, κυρία μορφή, αλλά της αυτής οπτασιακής εικόνος. Το σκηνικό δέν αλλάζει. Εδώ βλέπει την γυναίκα, δίπλα βλέπει το δράκοντα, το σκηνικό είναι το ίδιο. Και έχει ταυτοχρόνως και τα δύο οράματα μπροστά του. Την γυναίκα από δώ, το μέγα σημείον, και από την άλλη μεριά το άλλο σημείον, του δράκοντος. Σας εξήγησα προηγουμένως ότι η λέξη "σημείον" είναι πολυσήμαντη. Αναφέρθηκε και το είπαμε, κι έχει μία πολύ βαθύτερα σημασία. Εδώ πάλι θα σας πώ, σημείον σημαίνει έκτακτο γεγονός. Θα επαναλάβω, δηλαδή αυτό που σημαίνει κάτι. Αυτό που αποτελεί διακριτικό γνώρισμα ενός πράγματος ή ενός γεγονότος. Αυτό που λέμε απλά "σημάδι" ή "σημαδιακό". Κάποτε παρατηρούμε κάτι και λέμε, "σημάδι" αυτό, "σημαδιακό" αυτό. Εδώ "σημείον" είναι ο διάβολος. Διότι αυτός είναι ο δράκων, όπως θα δούμε στη συνέχεια. Και είναι σημείο διότι συνιστά την άλλη όψη του μυστηρίου της γυναικός. Μυστήριον η γυναίκα. Μυστήριον και ο δράκων. Κι επειδή συνιστά την άλλη όψη του μυστηρίου της γυναικός, δηλαδή της Εκκλησίας, γι' αυτό λέγεται και αυτός "σημείον." Δηλαδή ποιός είναι; Το μυστήριον της ανομίας. Μας λέγει ο Απόστολος Παύλος: «τὸ γὰρ μυστήριον ἤδη ἐνεργεῖται τῆς ἀνομίας.» (Β Θεσ. 2,7) Και ακριβώς εννοεί αυτό που εκφράζει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης με την λέξη "σημείον." Σημείον η Εκκλησία, σημείον και ο διάβολος. Το μυστήριο της ευσεβείας η Εκκλησία. Το σημείον της ευσεβείας η Εκκλησία. Το σημείον της ανομίας ο διάβολος. Μυστήριον η Εκκλησία. Μυστήριον και η ανομία. Σας λέγω πάλι, σας υπενθυμίζω ότι, ο ουρανός δέν είναι ο θρόνος του Θεού, είναι το στερέωμα, που βλέπει, -είναι ίδια εικόνα, σας το εξήγησα- που βλέπει τον δράκοντα, ο Ευαγγελιστής Ιωάννης. Εδώ τώρα έχουμε ένα σκηνικό. Πάνω σε αυτό το σκηνικό θα διεξαχθεί μία μάχη. Μιά μάχη πέρα και πάνω από κάθε μάχη που πότε δόθηκε μέσα εις την Ιστορία. Συγκρούστηκαν φερ' ειπείν οι Έλληνες με τους Πέρσες, και λέμε "κοσμοϊστορικό" γεγονός. Δέν είναι κοσμοϊστορικά γεγονότα αυτά, είναι σχετικά κοσμοϊστορικά γεγονότα. Κοσμοϊστορικό γεγονός που συμπεριλαμβάνει ολόκληρη την δημιουργία, όχι την ανθρώπινη μόνο ιστορία, είναι η μάχη που θα δοθεί με το παιδί που θα γεννηθεί από αυτήν την γυναίκα και με δράκοντα.
«Καὶ ἰδοὺ, -ας αναλύσουμε- δράκων πυῤῥὸς μέγας.» Δράκων, φίδι. Είναι ο διάβολος όπως είπαμε. Ο διάβολος σαν φίδι επλάνησε τους πρωτοπλάστους. Και εξηγώντας ο Ευαγγελιστής Ιωάννης λίγο πιο κάτω γράφει• λίγο πιο κάτω, είναι στο 12ο κεφάλαιο στίχος 9 «ὁ δράκων, ὁ ὄφις ὁ μέγας ὁ ἀρχαῖος, ὁ καλούμενος Διάβολος καὶ ὁ Σατανᾶς, ὁ πλανῶν τὴν οἰκουμένην ὅλην.» Κοιτάξτε εδώ λεπτομερή περιγραφή που μας κάνει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης λίγο πιο κάτω. Συγκεντρώνει όλα τα ονόματα του σατανά, για να μη νομίζουμε ότι άλλο πράγμα ο διάβολος, άλλο ο σατανάς. "Σατανάς" θα πεί "αντικείμενος", είναι Εβραϊκή λέξη, σατάν. Και θα πεί "ο αντικείμενος". Δηλαδή όπως λέμε ο Αντίχριστος. Ο αντικείμενος εις τον Θεόν. Δράκων, όφις μέγας αρχαίος, διάβολος, σατανάς και πλανών. Με αυτό θέλει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης να δώσει δύο πράγματα. Την ταυτότητα του διαβόλου και το ολέθριο έργο του. Ποιός είναι και τι κάνει. Ο πλανών την οικουμένη όλη, το έργο του. Εμφανίζεται δέ ο δράκων, ώς πυρρός, ως κόκκινος. Είναι το κόκκινο χρώμα αυτό που εκφράζει, όπως λέγει ο άγιος Ανδρέας Καισαρείας, το φονικόν αυτού και αιμοχαρές. Αγαπά, να φονεύονται οι άνθρωποι. Και όπως είπε και ο ίδιος ο Κύριος, ότι «ἀνθρωποκτόνος ἦν ἀπ᾿ ἀρχῆς». (Ιω. 8,44) Ο διάβολος είναι απ' αρχής, πάντοτε, ανθρωποκτόνος. Από πού απ' αρχής; Από την αρχή του ανθρωπίνου γένους. Τί έκανε στους πρωτόπλαστους; Εισήγαγε την αμαρτία και εισήχθη ο θάνατος.
Ανθρωποκτόνος ο διάβολος. Γι' αυτό εμφανίζεται κόκκινος. Ἔχων κεφαλὰς ἑπτὰ καὶ κέρατα δέκα. Οι επτά κεφαλές αγαπητοί μου, σημαίνουν το πολυπληθές των οργάνων του, τα δέκα κέρατα το μέγεθος της δυνάμεώς του. Δηλαδή ο διάβολος είναι ο άρχων του κόσμου τούτου. Κι όπως γράφει ο Απόστολος Παύλος: «περιεπατήσατε κατὰ τὸν αἰῶνα τοῦ κόσμου τούτου, κατὰ τὸν ἄρχοντα τῆς ἐξουσίας τοῦ ἀέρος, τοῦ πνεύματος τοῦ νῦν ἐνεργοῦντος ἐν τοῖς υἱοῖς τῆς ἀπειθείας·» (Εφ. 2,2) Το πνεύμα που ενεργεί ήδη τώρα, επάνω όμως εις τους υιούς της απειθείας.
Όταν ο διάβολος επείραξε τον Κύριο στην έρημο του είπε• αφού του παρουσίασε στιγμή χρόνου, τον ανέβασε επάνω σ' ένα βουνό κι εκεί πανοραμικά, οπτασιακά, ο διάβολος έχει την δυνατότητα να το κάνει, όπως και ο άγγελος, συγκατάβαση του Θεού.. δέχτηκε να περαστεί από τον διάβολο. Αλλά είπαμε. Εδώ είναι η μεγάλη παγίδα που του στήθηκε. Έτσι το ήθελε ο Θεός να γίνει. Άνθρωπο πλάνησε; Απο άνθρωπο Θα επλανάτο. Ανθρωπο νίκησε; Από άνθρωπο θα ενικάτο. Αυτό που έκανε, από εκεί θα τό 'βρισκε. Γι' αυτό Χριστός είναι ο νέος Αδάμ. Έρχεται λοιπόν και του παρουσιάζει όλες τις βασιλείες της γής.
Προσέξτε• και τί λέει ο διάβολος για τις βασιλείες της γής; «σοὶ δώσω τὴν ἐξουσίαν ταύτην ἅπασαν καὶ τὴν δόξαν αὐτῶν, (δηλαδή πασών των βασιλείων του κόσμου), ὅτι ἐμοὶ παραδέδοται, (σ' εμένα έχουν παραδοθεί, δικά μου είναι) καὶ ᾧ ἐὰν θέλω δίδωμι αὐτήν.» (Λουκ. 4,6) Και όπου θέλω την δίνω την εξουσία αυτή. Αρχίζει λοιπόν ο διάβολος να υπολογίζει ότι ο Ιησούς είναι σπουδαίο πρόσωπο. Σπουδαίο. Και του λέγει: "Θα σου δώσω την εξουσία να κυβερνήσεις επί της Γής εάν μου δώσεις το προσκύνημά σου." Αυτό θα το κάνει αγαπητοί μου ο Αντίχριστος. Γι' αυτό ο διάβολος θα δώσει στον Αντίχριστο την εξουσία εφ' όλων των Εθνών, εφ' όλων των λαών, εφ' όλων των γλωσσών. Ο Κύριος τί του είπε; «ὕπαγε ὀπίσω μου, σατανᾶ· γέγραπται γάρ, Κύριον τὸν Θεόν σου προσκυνήσεις καὶ αὐτῷ μόνῳ λατρεύσεις.» Είδατε ότι ο διάβολος, λέγει, ότι έχει την εξουσία όλων των βασιλειών; Το ακούσατε και στην σημερινή περικοπή. Δηλαδή σαν να λέμε, ο διάβολος κυβερνάει τον κόσμο; Ο Θεός κυβερνάει τον κόσμο, αλλα παραχωρεί ο Θεός να κυβερνά ο διάβολος, ως άρχων τούτου του κόσμου, του αιώνος τούτου. Λέγει ο άγιος Κύριλλος: Ποιές βασιλείες, λέγει, έχει ο διάβολος; Ούτε οβολόν δεν έχει. Ούτε δεκάρα δεν έχει. Αν και η δεκάρα είναι δέκα οβολοί. Ούτε οβολόν δεν έχει ο διάβολος, κι έχει τις βασιλείες του κόσμου να τις δίνει όπου του αρέσει; Αλλά, εν τούτοις τις έχει. Με την έννοια ότι παραχωρήθηκε. Είδατε τι είπε; Παραδέδοται. Μού 'χουν παραδοθεί. Παραχώρησης του Θεού είναι. Εφ' όσον οι άνθρωποι θέλουν να μην κυβερνώνται από τον Θεόν, αλλά από τον διάβολο. Βλέπετε πόσο αποκαλυπτικά είναι όλα αυτά;
Δέν είσαι αδελφέ μου στις εντολές του Θεού, σε κυβερνάει ο διάβολος. Και το σπίτι σου και την πατρίδα σου και την υφήλιο ολόκληρη. Εδώ όμως έχουμε 7 κεφάλια, που σας το είπα προηγουμένως, 7 λέει κεφαλές, 7 κεφάλια. Τι σημαίνει τούτο; Είναι το πλήθος των οργάνων του διαβόλου. Αλλά ακόμα είναι και το μέγεθος της δυνάμεως του διαβόλου. Τί σημαίνει αυτό; Υπολογίσατε πόσες οργανώσεις φανερές και κρυφές υπάρχουν του διαβόλου; Μασονισμός, Σιωνισμός, Αιρέσεις, Υλισμός, Αναρχισμός, τί θέλετε και δεν υπάρχει.. Όλα αυτά είναι το πολυκέφαλο και το πολυκέρατο του διαβόλου. Που σημαίνει, πολλές οργανώσεις και σημαίνει πολύ δύναμη που ασκεί, που; Στην Εκκλησία. Ασκεί πολύ δύναμη στην Εκκλησία.
Αλλά επάνω στα κεφάλια του έχει λέει 7 διαδήματα. Τί σημαίνει ότι έχει 7 διαδήματα; Το διάδημα είναι το σύμβολο της επικροτήσεως και του επαίνου των όσων έχει αυτή η κεφαλή πάνω στην οποία είναι το διάδημα. Σημαίνει: Αξίζει το κεφάλι μου και βάζω ένα στέμμα. Αλλά είναι και το σύμβολο της εξουσίας. Τί σημαίνει; Ώς άρχων του κόσμου τούτου ο διάβολος εξουσιάζει. Αλλά και κάτι ακόμα. Ότι επικροτείται και χειροκροτείται και επαινείται και επιδοκιμάζεται το κακό και το πονηρό εις τον κόσμο, διότι «ὁ κόσμος ὅλος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται.» (Α Ιω. 5,19) Ο κόσμος όλος βρίσκεται μέσα εις το πονηρό. Γι' αυτό λοιπόν ο διάβολος έχει 7 κεφάλια και 10 κέρατα. Αλλά αγαπητοί μου θα συνεχίσουμε την ερχομένη Κυριακή.
48η ομιλία στο βιβλίο της Καινής Διαθήκης
« Ιερά Αποκάλυψις ».
