†.ἔστι πονηρευόμενος συγκεκυφὼς μελανίᾳ, καὶ τὰ ἐντὸς αὐτοῦ πλήρης δόλου· (Σοφ. Σειρ. 19,26)
Δηλαδή, υπάρχει άνθρωπος, που βαδίζει με σκυμμένο και μελαγχολικό πρόσωπο, δήθεν από λύπη, και όμως το εσωτερικό του είναι γεμάτο από δολιότητα. Πρόκειται όπως αντιλαμβανόμεθα, για την υποκρισία των ανθρώπων, που περιμένουν, καιροφυλακτούν, όπως το αγρίμι το θήραμά του. Και κάνουν παραλλαγή ξέρετε, έ, κάνουν παραλλαγή. Δείχνουν πρόσωπο θλιμμένο, δείχνουν μία αδυναμία, για να κάνουν κακό σε εκείνον που μισούν, ή απλώς δεν τον αγαπούν. Πάντως να επιφέρουν κακό. Εδώ βέβαια, μας δίνετε μία εξωτερική εικόνα, του υποκριτού ανθρώπου, που έχει πονηρές κακές διαθέσεις. Το ίδιο βιβλίο, Σοφία Σειράχ, μας συμβουλεύει τα εξής, που πρέπει να είμαστε προσεκτικοί σε αυτές τις περιπτώσεις.
«Μὴ πιστεύσεις τῷ ἐχθρῷ σου εἰς τὸν αἰῶνα» (Σοφία Σειράχ ιβ΄ καὶ ιθ΄). Ποτὲ μὴν ἐμπιστευθεῖς εἰς τὸν ἐχθρόν σου, ὅταν σοῦ ἐμφανίζεται ὡς φίλος· ποτέ, εἰς τον αἰῶνα, ποτέ. Ἄλλο πρᾶγμα βέβαια νὰ φαίνεσαι ὅτι εἶσαι ἀνεξίκακος ἀπέναντί του· καὶ ἐκβαθέων μάλιστα ἀνεξίκακος, καὶ εὐεργετικὸς μάλιστα. Αὐτὸ εἶναι ἄλλο πρᾶγμα, καὶ ἐντελλόμεθανὰ τὸ κάνουμε αὐτό, καὶ ἄλλο πρᾶγμα εἶναι νὰ ἐμπιστευθεῖς ὅ,τι ἀφορᾶ σὲ σένα, τὰ μυστικά σου, τὰ προβλήματά σου, τὴ ζωή σου, ποτέ! Καὶ νὰ γνωρίζετε ὅτι ποτέ, παλαιὸς ἐχθρός, δὲν γίνεται φίλος. Αὐτὸ νὰ τὸ ξέρετε. Μπορεῖ νὰ τὰ φτιάξουμε, νὰ λέμε καλημέρα, νὰ λέμε ἐγκαρδίως καλημέρα, ἀλλὰ νὰ γίνει φίλος μας, (αὐτὸς μπορεῖ νὰ δείξει ὅτι θὰ ἤθελε νὰ γίνει φίλος μας), ἐμεῖς οὐδέποτε θὰ ἐμπιστευθοῦμε. Θὰ ἐπαναλάβω: «Μὴ πιστεύσεις τῷ ἐχθρῷ σου εἰς τὸν αἰῶνα». Καὶ ἐξηγεῖ ἡ Σοφία Σειράχ: «Ὡς γὰρ ὁ χαλκὸς ἰοῦται, οὕτως ἡ πονηρία αὐτοῦ». Ὅπως, λέγει, σκουριάζει ὁ χαλκός, ἔτσι καὶ ἡ πονηρία του. Δηλαδή, διαρκῶς αὐξάνει ἡ πονηρία του, ὅπως καὶ ἡ σκουριὰ στὸ χαλκό, γιατὶ εἶναι κακὸς ἄνθρωπος.
«Καὶ ἐὰν ταπεινωθῇ καὶ πορεύηται συγκεκυφώς» Κι ἂν ἀκόμα ταπεινωθεῖ όχι με την έννοια να δείξει ταπεινοφροσύνη, αλλά μὲ τὴν ἔννοιαν νὰ δείξει εὐτέλεια, ἐξευτελισμὸ τοῦ ἑαυτοῦ του καὶ περπατάει καμπουριασμένα, μὲ τὸ κεφάλι κάτω, σκυμμένο·
«ἐπίστησον τὴν ψυχήν σου καὶ φύλαξαι ἀπ᾿ αὐτοῦ» πρόσεξε , πές στὸν ἑαυτό σου ὅτι δὲν πρέπει ποτὲ νὰ ἐμπιστευθεῖς, φυλάξου ἀπ’ αὐτὸν τὸν ἄνθρωπον·
«καὶ ἔσῃ αὐτῷ ὡς ἐκμεμαχὼς ἔσοπτρον» σὰν ἐκεῖνον ποὺ ἔχει καθαρίσει αὐτὸν τὸν χάλκινον, «ἐκμεμαχώς», δηλαδὴ μ’ ἕνα πανὶ καθάρισε τὴν χάλκινη ἐπιφάνειαν, τὸν χάλκινον καθρέπτη, ἀλλὰ ἡ ὀξείδωσίςτου θὰ φανεῖ γρήγορα, Γυαλίστηκε· πρόσεξε· παλιὸς ἐχθρός· ἡ ὀξείδωσή του θὰ ἀναφανεῖ πάλι.
«καὶ γνώσῃ ὅτι οὐκ εἰς τέλος κατίωσε» καὶ τότε θὰ καταλάβεις ὅτι δὲν ἔχει τελειωμὸ ἡ σκουριά.
«μὴ στήσῃς αὐτὸν παρὰ σεαυτῷ» μὴν τὸν βάλεις δίπλα σου· νὰ πεῖς· θὰ τὸνκάνω συνέταιρο, συνάδελφο, θὰ συνεργασθοῦμε, θὰ τὸν κάνω συγγενῆ μου·
«μὴ ἀνατρέψας σε στῇ ἐπὶ τὸν τόπον σου» μὴ σὲ ἀναποδογυρίσει καὶ καθίσει στὸν δικό σου τὸν τόπο. Πόσα τέτοια έχουμε δεί στην ζωή μας.
«μὴ καθίσῃς αὐτὸν ἐκ δεξιῶν σου» δηλαδὴ μὴν τοῦ δείξεις εὔνοια, «μήποτε ζητήσῃ τὴν καθέδραν σου», τὸν τόπον σου, δηλαδὴ τὴν καρέκλα σου,
«καὶ ἐπ᾿ ἐσχάτων ἐπιγνώσῃ τοὺς λόγους μου» καὶ στὸ τέλος θὰ θυμηθείς τὰ λόγια μου ποὺ σὲ συμβουλεύω,
«καὶ ἐπὶ τῶν ρημάτων μου κατανυγήσῃ» καὶ τότε θὰ λυπηθεῖς γι’ αὐτὰ ποὺ σούχω πεῖ. Προσοχή. Πρέπει νὰ προσέξουμε.
«καὶ ἐν τοῖς χείλεσιν αὐτοῦ γλυκανεῖ ὁ ἐχθρὸς καὶ ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ βουλεύσεται ἀνατρέψαι σε εἰς βόθρον» μὲ τὰ λόγια του θὰ δείξει ὅτι εἶναι πολὺ σπουδαίος ἀπέναντί σου, σ’ ἀγαπᾶ, ἀλλὰ ἀπὸ μέσα του σκέπτεται, πῶς θὰ σὲ ρίξει μέσα σὲ βόθρο. Πῶς τὸ λέγει ἐκεῖ ὁ ψαλμωδός; μιλοῦσαν λέγει, ὄμορφα, μὲ γλυκὰ λόγια, ἀλλὰ στὸ βάθος τὰ λόγια τους ἦσαν ὡσεὶ βολίδες, πέτρες. Μιλᾶνε ὡραῖα, στὴν πραγματικότητα ὅμως, σκέπτονται ἄσχημα.
«Ἐν ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ δακρύσει ὁ ἐχθρός» θὰ φτάσει ἀκόμη καὶ νὰ δακρύσει μπροστά σου,
«καὶ ἐὰν εὕρῃ καιρόν, οὐκ ἐμπλησθήσεται ἀφ᾿ αἵματος» κι ἂν εὕρει κατάλληλη στιγμή, δὲν θὰ χορτάσει ἀπὸ δολοφονικὰ αἵματα. Γι’αὐτὸ ἂς προσέχουμε· πολλάκις οἱ ἄνθρωποι δὲν ἀλλάζουν. Δὲν ἀλλάζουν.
Θὰ τὸ πῶ διὰ τρίτην φορά. Παλιὸς ἐχθρός, φίλος δὲν γίνεται εἰς τὸν αἰῶνα. Ποτέ. Νὰ τὸ ξέρετε. Δὲν σημαίνει ὅτι δὲν θὰ ποῦμε καλημέρα· θὰ ποῦμε, ἀλλὰ δὲν θὰ ἐμπιστευθοῦμε. Αὐτὸ θέλω νὰ καταλάβουμε.
Ἀλλὰ καὶ ὁ Κύριος μίλησε γι’ αὐτὴν τὴν ὑποκρισία τῶν ἀνθρώπων, ὅταν εἶπε, «μὴ γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταί» σκυθρωποί, «ἀφανίζουσι γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὅπως φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις» κλπ κλπ. Προσέξτε, λέγει, μη γίνεστε σαν αυτούς. Πάντως γενικά, επειδή υπάρχει πολύ υποκρισία εις τον κόσμον αυτόν, έστω και αν ακόμη οι άνθρωποι, μας κατηγορήσουν μας κοτσομπολεύουν, εμείς πρέπει να μην έχουμε εύκολη εμπιστοσύνη, γενικά εις τους ανθρώπους, ειδικότερα σε εκείνους, για τους οποίους θα είχαμε λόγους. Πάντως, ἂν δὲν προσέξουμε ἡ βλάβη μας θὰ εἶναι σίγουρη καὶ ἀναπόφευκτη.
Ὁ ἕνας, μπορεῖ νὰ μᾶς πλησιάζει μὲ συμπαθῆ, θλιμμένη ὄψη, όπως διαβάσαμε στην Σοφία Σειράχ, κι ὁ ἄλλος μπορεῖ νὰ μᾶς προσεγγίζει γελαστός, χαρούμενος, χωρὶς νὰ ξέρουμε τί κρύβει μέσα του. Καὶ εἰς τὴν μία περίπτωση καὶ εἰς τὴν ἄλλη χρειάζεται ἐπαγρύπνησις καὶ προσοχὴ στὶς σχέσεις μας, γιὰ νὰ μὴ λυπηθοῦμε ἀργότερα. [...]
«Συγκύφων πρόσωπον καὶ ἑτεροκωφῶν, ὅπου οὐκ ἐπεγνώσθη, προφθάσει σε καὶ ἐὰν ὑπὸ ἐλαττώματος ἰσχύος κωλυθῇ ἁμαρτεῖν, ἐὰν εὕρῃ καιρόν, κακοποιήσει» (στ. 27-28). Δηλαδή, ἔχοντας σκυμμένο τὸ πρόσωπό του καὶ κρυφακούοντας μὲ τὸ ἕνα αὐτί, ἐκεῖ ποὺ δὲν θὰ ἔχει γίνει ἀντιληπτὸς καὶ κανεὶς δὲν θὰ τον ἀντιλαμβάνεται, θὰ σὲ προλάβει γιὰ νὰ σοῦ κάνει κακό. Καὶ ἂν ἀπὸ κάποια σωματική του ἀδυναμία ἐμποδισθεῖ νὰ σὲ βλάψει, ὅμως, ὅταν βρεῖ τὴν εὐκαιρία καὶ τὸν τρόπο θὰ σὲ κακοποιήσει.
Αγαπητοί μου, χωρὶς νὰ ξεπέσουμε εἰς τὴν καχυποψία, διότι ὅπως ξέρετε ἡ καχυποψία εἶναι κακὸ πρᾶγμα καὶ μάλιστα σὲ μερικοὺς εἶναι ἀρρώστια, πάθος και αρρώστια. Την πιο μικρή κίνηση, να δούν στον άλλον άνθρωπο, την πιο αθώα κίνηση, αμέσως βάζουν στο μυαλό τους, δεν ξέρω τι βάζουν. Σε κάθε άνθρωπο! Είναι αρρώστια η καχυποψία. Και ο Θεός να μας φυλάει από αυτήν. Όμως, χωρίς να θέλουμε να πέσουμε σε αυτήν την αρρώστια, θα πρέπει ωστόσο να προσέχουμε πολύ, από αυτά όλα τα εμπαθή και υποκριτικά πρόσωπα.
Απόσπασμα από την 160η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης « Σοφία Σειράχ ».
Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Σοφία Σειράχ " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/sofia-seirax
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oRvQcJSffpry9_VIhWtola
🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk
__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0
📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1
📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0
__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share
Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk
†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.
