Αθανάσιος Άμβωνας: 🔹Ὁμιλίες Μεγάλης Ἑβδομάδος.

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα 🔹Ὁμιλίες Μεγάλης Ἑβδομάδος.. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

16 Απριλίου 2025

Ἡ οὐσία τοῦ μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας.

†. Σήμερα, Μεγάλη Πέμπτη, αγαπητοί μου, εις τον εσπερινόν -διότι η Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου συνδυάζεται μετά Εσπερινού, η Εκκλησία μας παραθέτει την αποστολικήν εκείνη περικοπή, η οποία αναφέρεται εις την παράδοσιν του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Διότι η Μεγάλη Πέμπτη είναι η ημέρα κατά την οποίαν παρεδόθη το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας. Δηλαδή το μυστήριον της ενώσεως του Χριστού μετά των ανθρώπων. Διότι πρόκειται περί της μετοχής του ανθρώπου εις το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, ώστε ο άνθρωπος να γίνεται σύσσωμος, ένα σώμα, και σύναιμος, ένα αίμα με τον Χριστόν.

Σημειώνει, λοιπόν, ο απόστολος Παύλος εις την Α΄ προς Κορινθίους επιστολή του, στο 11ο κεφάλαιον, ότι «Ἐγὼ παρέλαβον ἀπὸ τοῦ Κυρίου ὃ καὶ παρέδωκα ὑμῖν, ὅτι ὁ Κύριος ᾿Ιησοῦς ἐν τῇ νυκτί ᾗ παρεδίδοτο ἔλαβεν ἄρτον καὶ εὐχαριστήσας ἔκλασε καὶ εἶπε· λάβετε φάγετε· τοῦτό μού ἐστι τὸ σῶμα τὸ ὑπὲρ ὑμῶν κλώμενον· τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν. Ὡσαύτως καὶ τὸ ποτήριον μετὰ τὸ δειπνῆσαι λέγων· τοῦτο τὸ ποτήριον ἡ καινὴ διαθήκη ἐστὶν ἐν τῷ ἐμῷ αἵματι· τοῦτο ποιεῖτε, ὁσάκις ἂν πίνητε, εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν. Ὁσάκις γὰρ ἂν ἐσθίητε τὸν ἄρτον τοῦτον καὶ τὸ ποτήριον τοῦτο πίνητε, τὸν θάνατον τοῦ Κυρίου καταγγέλλετε, ἄχρις οὗ ἂν ἔλθῃ».

Αν επροσέξατε, λέγει: «Ἐγὼ παρέλαβον ἀπὸ τοῦ Κυρίου ὃ καὶ παρέδωκα». Ο απόστολος Παύλος, πρώτης σειράς απόστολος, δεν παρέλαβε από τους αποστόλους, παρότι δεν είδε τον Κύριον κατά την παρουσία Του εδώ εις τον παρόντα κόσμον· αλλά παρέλαβε από τον Κύριον απευθείας, διότι ο ίδιος ο Κύριος είχε πει τότε εις τον Ανανία, ο οποίος εβάπτισε τον Παύλον: «Εγώ θα του διδάξω ό,τι πρέπει να του πω». Συνεπώς, ο απόστολος Παύλος δεν πήρε την διδασκαλία από δεύτερο χέρι· διαμέσου, φερειπείν, των αποστόλων, αλλά πήρε την διδασκαλία του Κυρίου από τον Ίδιο τον Κύριο. Συνεπώς λέγει, πολύ ορθά, «Εγώ παρέλαβα από τον Κύριον εκείνο που παρέδωσα σε σας». Αυτή η παραλαβή και η παράδοσις είναι ακριβώς η παράδοσις της Εκκλησίας. Διότι το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας, δυνάμει του μυστηρίου της ιερωσύνης, παραδίδεται διαρκώς μέσα εις την Εκκλησία.

Ποια είναι η ουσία του μυστηρίου αυτού; Η ουσία του μυστηρίου είναι ότι «αυτό το κρασί μεταβάλλεται σε Αίμα Χριστού και αυτό το ψωμί μεταβάλλεται σε Σώμα Χριστού». Αυτό αποτελεί την ουσία του μυστηρίου. Δεν είναι τύπος το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας. Αυτό που λέγει εδώ «εἰς ἀνάμνησιν» · εις ανάμνησιν του Πάθους του Κυρίου. Και όχι απλώς ότι δύναται αυτό να μου υπενθυμίζει από τη μορφή του άρτου και του οίνου το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Όχι! Δεν είναι σύμβολον, ούτε τύπος, ούτε εκεί κρύπτεται ο Χριστός! Αλλά είναι Αυτός Ούτος ο Χριστός! Διότι, ο άρτος ο καθαγιασθείς είναι Αυτό τούτο το Σώμα του Χριστού· και ο οίνος ο καθαγιασθείς είναι Αυτό τούτο το Αίμα του Χριστού!

Όπως λέγει στην ομολογία του ο άγιος Δωσίθεος Ιεροσολύμων ότι «αυτό το σώμα που κοινωνούμε και το αίμα που πίνουμε, που κοινωνούμε, δεν είναι παρά εκείνο το Σώμα και το Αίμα που πήρε ο Χριστός από τα σπλάχνα της Υπεραγίας Θεοτόκου. Είναι το ίδιο Σώμα εκείνο που εσταυρώθη επί του Σταυρού. Είναι το ίδιο Σώμα εκείνο, το οποίον ανελήφθη εις τους ουρανούς. Είναι το ίδιο Σώμα εκείνο, το οποίον κάθηται εις τα δεξιά της δόξης του Πατρός. Είναι αυτό το ίδιο Σώμα που θα έρθει να μας κρίνει κατά την Δευτέρα Παρουσία του Χριστού. Είναι Αυτός ο Ίδιος ο Χριστός». Ούτε θυμίζει τον Χριστόν. Θα το πω για δεύτερη φορά: Ούτε τύπος είναι· ούτε σύμβολον είναι· ούτε εκεί κρύπτεται ο Χριστός· αλλά είναι Αυτός Ούτος ο Χριστός.

Γι'αυτό ακριβώς Εκείνος ο Οποίος δεν θα πρόσεχε στο θέμα αυτό, θα είχε αντί την ένωση μετά του Χριστού, θα είχε κρίση και κατάκριση, καταδίκη. Γι'αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Λέγει εδώ ο Απόστολος Παύλος τα εξής: «Ὥστε ὃς ἂν ἐσθίῃ τὸν ἄρτον τοῦτον ἢ πίνῃ τὸ ποτήριον τοῦ Κυρίου ἀναξίως, ἔνοχος ἔσται τοῦ σώματος καὶ αἵματος τοῦ Κυρίου». «Όποιος», λέγει, «τρώει και πίνει το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου αναξίως, είναι ένοχος απέναντι στο Σώμα και το Αίμα του Κυρίου».

Ο Ιούδας, δεν γνωρίζομε εάν εκοινώνησε- οι Πατέρες λέγουν ότι δεν εκοινώνησε. Αλλά αν εκοινώνησε, απέβη εις αυτόν κρίμα και κατάκριμα· και καταδίκη. Γι'αυτό λέμε σε ένα τροπάριον: «Οὐ φίλημά σοι δώσω, καθάπερ ὁ Ἰούδας· ἀλλ' ὡς ὁ Λῃστὴς ὁμολογῶ σοι· Μνήσθητί μου, Κύριε, ἐν τῇ Βασιλείᾳ Σου». «Δεν θα Σου δώσω φίλημα όπως ο Ιούδας, προδοτικόν. Και το προδοτικόν φίλημα είναι όταν Σε αρνηθώ». Αυτό κρατήσατέ το. Και ένα άλλο, από την σημερινή ευαγγελική περικοπή. Λέγει ο Κύριος: «Εσείς είσαστε καθαροί. Αλλά όχι όλοι». Και υπενόει τον Ιούδα. Και οι καθαροί δεν έχουν ανάγκη να λουστούν, να τους πλύνουμε τα πόδια ή τα χέρια. Είναι καθαροί. «Οι μαθηταί», λέγει, «ήσαν καθαροί», είπε ο Κύριος, «αλλά όχι ο Ιούδας». Οι μαθηταί δεν είχαν αμαρτίες; Είχαν αμαρτίες. Γιατί ο Κύριος τούς λέγει «καθαρούς»; Διότι θα τους καθαρίσει αργότερα Αυτό το Σώμα και το Αίμα του Χριστού που θα κοινωνήσουν, αλλά και η Πεντηκοστή.

Γιατί τους λέγει «καθαρούς»; Και δεν λέγει «καθαρό» τον Ιούδα; Διότι, πρωτίστως και κυρίως, αναφέρεται σε ένα κεντρικόν σημείον· και μετά, όλα τα άλλα αποτελούν την περιφέρειαν. Αυτό το πρώτιστον και το μέγιστον σημείον είναι η πίστις του τι είναι Αυτό που κοινωνώ. Δηλαδή εάν είναι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού ή δεν είναι. Αυτό αποτελεί το κεντρικόν σημείον· που θα με κάνει ή καθαρόν ή ακάθαρτον. Γι'αυτό, ακριβώς, λέγει ο απόστολος Παύλος ότι πρέπει κανείς να δοκιμάζει- τον εαυτόν του να δοκιμάζει- εάν δέχεται ότι είναι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Και να μην το θεωρεί Αυτό ότι είναι κοινό ψωμί και κοινό κρασί. «Ὁ γὰρ ἐσθίων καὶ πίνων ἀναξίως κρῖμα ἑαυτῷ ἐσθίει καὶ πίνει, μὴ διακρίνων τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου». Εκείνο το «μή διακρίνων» που σημαίνει ότι θεωρεί ότι είναι κοινό ψωμί. Ή τύπος· ή σύμβολον. Αυτό αποτελεί το κεντρικόν αμάρτημα.

Ο Ιούδας εκεί έπεσε. Δεν πίστεψε στο θεανθρώπινον πρόσωπον του Ιησού Χριστού. Διότι αν πίστευε, θα ετρόμαζε. Και δεν θα πήγαινε να κάνει αυτήν την ενέργεια που έκανε. Αλλά και οι άρχοντες του λαού το ίδιο. Παρότι δέχεται ο Καϊάφας του Ποιος είναι ο Χριστός, ο Οποίος χρησιμοποιεί την προφητεία του Δανιήλ, ότι «ἒρχεται ἐπὶ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ» - δεν πιστεύει, το θεωρεί βλασφημία αυτό που λέγει ο Χριστός, διαρρηγνύει τα ιμάτιά του. Δεν εγνώριζε Ποιος ήταν ο Χριστός. Ή, τουλάχιστον, δεν ήθελε να γνωρίσει.

Γι'αυτό λέγει ο απόστολος Παύλος ότι αν εγνώριζαν, δεν θα εσταύρωναν τον Κύριον της δόξης. Αλλά και η άγνοια αυτή είναι αμάρτημα. Διότι ο Χριστός ήρθε και είπε Ποιος είναι. Και συνεπώς, η άγνοια αυτή ισοδυναμεί και ισούται με απιστία. Δηλαδή το κεντρικόν αμάρτημα είναι η απιστία. Δηλαδή εάν δέχομαι ή δεν δέχομαι ότι είναι Σώμα και Αίμα Χριστού. Προσέξτε λοιπόν, ας προσέξομε πάρα πολύ. Όλα τα άλλα αποτελούν περιφέρεια. Εάν είπα ψέματα, εάν επόρνευσα, εάν εμοίχευσα, εάν έκλεψα, εάν εσκότωσα, αναμφισβητήτως όλα αυτά αποτελούν την περιφέρεια των αμαρτημάτων, που, ασφαλώς, δεν μπορώ να προσέλθω εάν δεν έχω καθαρίσει τον εαυτό μου. Αναμφισβητήτως. Μόνο ένα θα σας πω και να πάρετε μίαν αντίληψιν του πράγματος. «Μὴ ψεύδεσθε εἰς ἀλλήλους ὅτι μέλη ἀλλήλων ἐσμέν» και ότι ανήκουμε στο Σώμα του Χριστού. Δεν μπορείς, λοιπόν, να ψεύδεσαι. Ανήκεις στο Σώμα του Χριστού.

Ένα άλλο: «Ὁ κολλώμενος τῇ πόρνῃ ἓν σῶμά ἐστιν·ὁ δὲ κολλώμενος τῷ Κυρίῳ ἓν πνεῦμά ἐστι. Ἂρας οὖν τὰ μέλη τοῦ Χριστοῦ ποιήσω πόρνης μέλη; Μή γένοιτο», λέγει στους Κορινθίους ο απόστολος Παύλος. Διότι γίνομαι κοινωνός του Σώματος και του Αίματος του Χριστού και ενούμαι μετ’ Αυτού. Πηγαίνω εις την πορνείαν, μοιχεία –σαρκικά αμαρτήματα- ενούμαι με την ανήθικη γυναίκα. Πώς, λοιπόν, να καταστήσω τα μέλη του Χριστού μέλη ανηθίκου γυναικός; «Πῶς γοὖν ποιήσω τὰ μέλη τοῦ Χριστοῦ μέλη πόρνης;», λέγει ο απόστολος, «μή γένοιτο». Βλέπετε, λοιπόν, ότι δεν είναι μόνο το θέμα της πίστεως ή της απιστίας, είναι και το θέμα και των λοιπών αμαρτημάτων.

Και ο απόστολος Παύλος λέει το εξής, αγαπητοί μου: «Διὰ τοῦτο ἐν ὑμῖν πολλοὶ ἀσθενεῖς καὶ ἄῤῥωστοι καὶ κοιμῶνται ἱκανοί». «Γι'αυτό ανάμεσά σας υπάρχουν αδιάθετοι - ο ασθενής είναι ο αδιάθετος- άρρωστοι –αυτοί που έχουν βαριά αρρώστια- και πεθαίνουν αρκετοί». Ακούστε: «Και πεθαίνουν αρκετοί». «Εἰ γὰρ ἑαυτοὺς διεκρίνομεν, οὐκ ἂν ἐκρινόμεθα»· κ.τ.λ.

«Και πεθαίνουν αρκετοί». Αγαπητοί μου, εγώ είμαι μάρτυς μερικών τέτοιων περιπτώσεων, θανάτου. Είναι φοβερό! Να κοινωνήσει κανείς και να πεθάνει αμέσως… Διότι δεν έπρεπε να κοινωνήσει. Έχομε, βέβαια, και δεν μπορούμε πάντα να κρίνομε περιπτώσεις που κανείς μπορεί να κοινωνήσει και να πεθάνει ηρέμως και αυτό μπορεί να συμβεί σε αγίους· αναμφισβητήτως. Δεν είναι πάντοτε κανόνας αυτό. Πλην όμως, έχουμε και τον θάνατον. Και είναι φοβερό. Σε μια περίπτωση ενός νέου, του είπε η μητέρα του -εδώ, στον τόπο μας συνέβη αυτό, προ μερικών ετών- να κοινωνήσει, αφού ο ιερεύς του είπε να μην κοινωνήσει. Ήταν Μεγάλη Πέμπτη. Και η μητέρα λέει: «Άντε εκεί που θα ακούσεις τον πνευματικό! Να πας να κοινωνήσεις!». Μόλις εκοινώνησε, αγαπητοί μου, γύρισε σπίτι και πέθανε. 25 ετών νέος… Λοιπόν, ας προσέξομε πολύ. Εάν δεν το ‘λεγε η Αγία Γραφή, θα λέγαμε ότι ήταν τυχαίος ο θάνατος αυτός. Δεν είναι όμως τυχαίο πράγμα. Το βεβαιώνει ο λόγος του Θεού.

Λοιπόν, ας προσέξουμε. Κοινωνούντες το Σώμα και το Αίμα του Χριστού γινόμεθα καταγγελείς του θανάτου Του. [-Δυστυχώς, στο σημείο αυτό η ηχητική καταγραφή της ομιλίας διεκόπη απότομα, επειδή ενδεχομένως η κασέτα δεν είχε άλλο περιθώριο ακόμα].

11η ομιλία στην κατηγορία «Ὁμιλίες Μεγάλης Ἑβδομάδος».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" ➡️ Ὁμιλίες Μεγάλης Ἑβδομάδος " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/milies-megalis-vdomados
↕️

https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_31.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ὁμιλίες Μεγάλης Ἑβδομάδος».🔻
https://drive.google.com/file/d/16QToMUd3esa-ZBfW4m0mqpAU0TqiODL8/view?usp=drivesdk

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

15 Απριλίου 2025

Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται.

†. Κεντρικόν σημείον, αγαπητοί μου, των τριών πρώτων ημερών της Μεγάλης Εβδομάδος είναι το τροπάριον «Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός καί μακάριος ὁ δοῦλος, ὅν εὑρήσει γρηγοροῦντα·ἀνάξιος δέ πάλιν, ὅν εὑρήσει ῥαθυμοῦντα. Βλέπε οὖν ψυχή μου, μή τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μή τῷ θανάτῳ παραδοθῇς, καί τῆς Βασιλείας ἔξω κλεισθῇς· ἀλλά ἀνάνηψον κράζουσα· Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος εἶ ὁ Θεός ἡμῶν» κ.λπ. Το τροπάριον αυτό πραγματικά έρχεται να δώσει έναν τόνον εις τους πιστούς μιας εντόνου προετοιμασίας δια την υποδοχή του Πάσχοντος Κυρίου Ιησού Χριστού, ώστε να προπαρασκευαστεί ο λαός και για την Ανάσταση. Μια πάρα πολύ σύντομη ανάλυσή του θα μπορούσε να μας βοηθήσει.

«Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός». Ολόκληρη αυτή η φράσις είναι παρμένη από την παραβολή των δέκα παρθένων. Όταν ο ίδιος ο Κύριος μίλησε και είπε ότι μοιάζει η Βασιλεία του Θεού με ένα γάμο. Γι'αυτό και αποκαλεί τον Νυμφίον, ή μάλλον, τον εαυτόν Του, με Νυμφίον και τους πιστούς, την Εκκλησία, με νύμφη. Ο γάμος αυτός είναι άγνωστον σε ποια στιγμή θα λάβει χώρα. Γι'αυτό λέγει: «Να, ο Νυμφίος έρχεται κάπου την νύκτα», «ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός». Αυτό σημαίνει ότι ο Νυμφίος Χριστός ήρθε εις τον κόσμον αυτόν ο οποίος είναι περίοδος νύκτας. Η παρούσα ζωή, ο προ-χρόνος μέσα στον οποίο ευρισκόμεθα, είναι χρόνος νυκτός, σκοταδιού. Δεν είμεθα πλέον εις τον Παράδεισον, όπως ήτο ο Αδάμ. Είμεθα εἰς τὴν «κοιλάδα τοῦ κλαυθμῶνος». Και λέγεται η ζωή αυτή «νύκτα», γιατί εχάσαμε τον Θεό από τον ορίζοντα τον οπτικό μας. Γι'αυτό τον λόγο, ο πιστός όταν φεύγει από τον παρόντα κόσμο, φεύγει από το σκότος και έρχεται εις το φως.

Είναι χαρακτηριστική εδώ η πρόσκλησις «Ιδού!», που σημαίνει «Να!», «Προσέξτε, ιδού, να, ο Νυμφίος έρχεται μέσα σε αυτόν τον σκοτεινό μας κόσμο – σκοτεινός γιατί υπάρχει η αγνωσία του Θεού· και όταν υπάρχει η αγνωσία του Θεού, υπάρχει σκότος στις ψυχές. Υπάρχει σκότος στα μάτια της ψυχής. Και σ’ αυτό το σκοτάδι μας έρχεται ο Υιός του Θεού, αφού ενηνθρώπησε. Και λέγεται «Νυμφίος» γιατί έρχεται να δημιουργήσει σύζευξη του λαού Του με τον εαυτό Του. Και αυτή η σύζευξις, αυτή η ζεύξις λαού και Θεού ενανθρωπήσαντος λέγεται «γάμος». Αν το θέλετε, ο γάμος αποτελεί έναν τύπο – ο γάμος, ο γνωστός γάμος που γίνεται μεταξύ δύο ανθρώπων, ενός ανδρός και μιας γυναικός- αυτός ο γάμος αποτελεί ένα τύπο, τον τύπο ενώσεως του Θεού, συγκεκριμένα, του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού μετά του λαού Του, που είναι η Εκκλησία. Γι'αυτό η Εκκλησία λέγεται «νύμφη» και Εκείνος λέγεται «Νυμφίος».

Συνεπώς, ήρθε ο καιρός, ως να λέγεται ήρθε ο καιρός αυτής της ζεύξεως: «Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται». Η παραβολή λέγει: «Ἐξέρχεσθε πρὸς ὑπάντησιν», «βγείτε να Τον προϋπαντήσετε». Και έρχεται «ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός». «Καί μακάριος ὁ δοῦλος, ὅν εὑρήσει γρηγοροῦντα». «Ευτυχισμένος εκείνος ο δούλος που θα τον βρει να είναι ξυπνητός». Πάλι στην παραβολή των δέκα παρθένων: «Ἀναμένουσαι αἱ δέκα παρθένοι τὸν Νυμφίον, ἐνύσταξαν», λέγει, «ἅπασαι», λέγει η παραβολή. Νύσταξαν όλες· διότι αργούσε ο Νυμφίος να έρθει και έπεσαν να κοιμηθούν.

Δέκα παρθένοι. Είναι ο θάνατος του κάθε πιστού. Κοιτάξτε, κοινή ιδιότης. Είναι και αι δέκα παρθένοι. Σε λίγο θα αποδειχθούν ότι αι πέντε είναι φρόνιμοι και αι πέντε είναι μωραί, ανόητοι, άμυαλοι. Όμως, αυτό δείχνει την κοινή ιδιότητα των Χριστιανών, ότι και εκείνοι οι οποίοι επιμελούνται τη σωτηρία τους και εκείνοι οι οποίοι δεν επιμελούνται την σωτηρία τους, έχουν κοινή ιδιότητα: την ιδιότητα του Χριστιανού. Όλοι είμεθα βαφτισμένοι. Αλλά όλοι δεν θα σωθούμε. Κατά δυστυχίαν. Όλοι φέρομε το όνομα Χριστιανός, αλλά όλοι δεν είμεθα άξιοι της κλήσεως που κληθήκαμε από τον Χριστόν.

Συνεπώς, ευτυχισμένος εκείνος ο οποίος μένει «γρηγορῶν»· εκείνος ο οποίος μένει ξυπνητός. Όταν, στην παραβολή των δέκα παρθένων, ακούστηκε η φωνή «Ἰδού ὁ νυμφίος ἔρχεται, ἐξέρχεσθε πρός ἀπάντησιν –εις υπάντησιν-αὐτοῦ», τότε ξύπνησαν και αι δέκα παρθένοι. Είναι η ανάστασις των νεκρών. Δεν μπορούμε να περιμένουμε, αγαπητοί μου, πότε θα έρθει ο Χριστός, θα νυστάξομε, θα πεθάνομε. Και δείτε δε πώς ο θάνατος παρομοιάζεται. Παρομοιάζεται με ύπνον. «Νύσταξαν», λέγει, «και ἐκάθευδον», έπεσαν και κοιμήθηκαν. Όταν ακούστηκε η φωνή, η φωνή του αρχαγγέλου, όπως μας λέγει ο Κύριος, σαλπίζει ο άγγελος και τότε οι νεκροί εγείρονται, τότε οι νεκροί ανασταίνονται- σηκώθηκαν και αι δέκα παρθένοι. Δηλαδή ανεστήθησαν. Όλοι θα αναστηθούν. Ευσεβείς και ασεβείς. Γρηγορούντες και ράθυμοι. Όλοι θα αναστηθούν. Και τότε θα προϋπαντήσουν όλοι τον Κύριον. Ή καλύτερα, «τότε», λέγει εδώ το τροπάριον, «ευτυχισμένος εκείνος που στάθηκε γρηγορών», «ευτυχισμένος εκείνος που στάθηκε ξύπνιος». Μα πώς; Αφού όλοι νυστάζουν, αφού όλοι πέφτουν εις τον ύπνον του θανάτου;

Η εγρήγορσις δεν αναφέρεται εις αυτόν τον βιολογικόν ύπνον. Δηλαδή στο να είμαι ξυπνητός. Απόψε, ας πούμε, δεν θα πάμε να κοιμηθούμε. Και αύριο βράδυ δεν θα κοιμηθούμε. Και μεθαύριο βράδυ δεν θα κοιμηθούμε. Δεν πρόκειται περί αυτού. Γιατί ο Κύριος μάς έκανε, από πλευράς δομής μας, όλα τα βιολογικά όντα να κοιμούνται. Όλοι κοιμούμεθα. Γίνεται η ανταλλαγή, θα λέγαμε, της ύλης μέσα στον οργανισμό μας. Δεν πρόκειται περί αυτού. Αλλά πρόκειται για την εγρήγορση την πνευματική. Δεν πέφτω δηλαδή εις τον ύπνο της αδιαφορίας. Εις τον ύπνο του να πω: «Ε, χρονίζει ο Κύριος. Και ύστερα –ποιος ξέρει;- μπορεί και να μην έρθει!». Μπορεί να πέσω και στην απιστία. Και τότε, όταν μπει το σπέρμα της απιστίας μέσα εις την καρδιά μου, τότε μπορώ να λέγω: «Δεν βαριέσαι, ποιος τα είδε αυτά και ποιος τα ξέρει…». Και τότε επόμενο είναι τα πονηρά δόγματα, όπως λέγουν οι Πατέρες, να γεννήσουν πονηρόν βίον. Και τι γίνεται; Αρχίζω να ζω την ζωή της αμαρτίας. Και την ζωή των παθών. Δεν είμαι ξύπνιος πάνω στον εαυτόν μου. Αφήνω τον εαυτόν μου να παρασύρεται. Από τα πάθη της σαρκός, από τα πάθη της ψυχής. Και τότε συμφύρομαι μέσα σ’ αυτό που λέγεται «κόσμος».

Πρέπει να είμαι «γρηγορῶν». Ο Κύριος είπε: «Γρηγορεῖτε καὶ προσεύχεσθε, ἵνα μὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν». Βέβαια, ζήτησε κάποια στιγμή ο Κύριος από τους μαθητάς Του, όταν είπε εκείνο το «Γρηγορεῖτε» να ανταποκριθεί εις την βιολογία του ανθρώπου. Θυμηθείτε τους εννέα μαθητάς και πιο πέρα τους τρεις μαθητάς, που ο Κύριος παραλαμβάνει στον κήπο της Γεσθημανής, στο όρος των Ελαιών. Και λέγει: «Δεν ισχύσατε, δεν μπορέσατε να μείνετε λίγο ξύπνιοι;». «Γρηγορεῖτε», λέγει, «καὶ προσεύχεσθε, ἵνα μὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν». Εκεί το λέγει με την βιολογική έννοια. Δηλαδή, «Μην κοιμόσαστε. Απόψε θα συμβούν συνταρακτικά πράγματα. Και συνεπώς, μην κοιμόσαστε. Αλλά προσεύχεστε, γιατί θα πέσετε σε πειρασμό»- Ποιος ήταν ο πειρασμός; Ο πειρασμός της απιστίας- «Διότι θα με δείτε σε λίγο, παρότι σας είπα το Πάθος μου και σας ειδοποίησα ότι έτσι θα συμβούν και συνεπώς, όταν ξέρετε το Πάθος που θα υποστώ, μετά ακριβείας, θα πείτε ότι ήταν εκούσιο το Πάθος και συνεπώς δεν θα πρέπει να σκανδαλιστείτε. Όμως παρά ταύτα δεν καταλαβαίνετε αυτά που σας λέγω. Προσεύχεστε, γιατί θα πείτε: ‘’Ποιος ήταν ο διδάσκαλός μας που ακολουθήσαμε τρία ολόκληρα χρόνια; Δεν ήτο λοιπόν εκείνος που μας είπε: ‘’Θα δείτε τον Υιόν του ανθρώπου να κατεβαίνουν και να ανεβαίνουν οι άγγελοι του ουρανού’’; Να, τώρα συλλαμβάνεται, απόψε, συλλαμβάνεται σαν κοινός κακούργος. Τότε πλανηθήκαμε. Τότε τρία χρόνια ποιον ακολουθήσαμε;’’. Και θα πέσετε, λοιπόν, στον πειρασμόν της απιστίας: ‘’Μπορεί να παραδοθεί, αν είναι εκείνος που είναι, μπορεί να παραδοθεί σε ανθρώπινα χέρια;’’. Δεν μπορείτε, όμως, να κατανοήσετε ότι το Πάθος είναι εκούσιον, θεληματικόν. Γι'αυτό προσεύχεστε, για να μην μπείτε στον πειρασμό αυτόν. Στον πειρασμόν της απιστίας. Εξάλλου είναι γραμμένο: ‘’Απόψε θα πατάξω τον ποιμένα και τα πρόβατα θα διασκορπιστούν’’, λέγει η προφητεία. ‘’Θα χτυπήσω τον ποιμένα -δηλαδή θα συλληφθεί κ.λπ. κ.λπ.- και τα πρόβατα θα σκορπιστούν’’. Λοιπόν, προσεύχεστε, μένετε γρηγορούντες, διότι υπάρχει ο κίνδυνος να μπει κανείς στον πειρασμό».

Αγαπητοί μου, σήμερα, χάσαμε πάλι από τον οπτικό μας ορίζοντα τον ερχομό του Χριστού. Μιλάμε για ερχομό του Αντιχρίστου. Μιλάμε για πολλά σημάδια. Επίσης, πίσω από όλα αυτά δεν μας κόβει το μυαλό μας να σκεφτούμε ότι έρχεται ο Κύριος. Τρέμομε και φοβόμαστε την παρουσία του Αντιχρίστου, αλλά δεν ευελπιστούμε εις την παρουσία του Χριστού. Έχει φύγει από τον οπτικό μας ορίζοντα ότι «ο Κύριος έρχεται». Και δεν είμεθα γρηγορούντες. Ας το προσέξομε.

«Ἀνάξιος δέ πάλιν, ὅν εὑρήσει ῥαθυμοῦντα». «Ανάξιος», λέει, «πάλι εκείνος τον οποίο ο Κύριος θα βρει να ραθυμεί, να μένει εις την αναμελιά, στην ακηδία, στην ολιγωρία, και να λέγει: ‘’Δεν βαριέσαι’’». Και τότε, ο ιερός υμνογράφος, τους συνθέτει αυτό το ωραιότατο ποίημα, το τροπάριον, έχοντας, όπως σας είπα, υπόψιν του ανά πάσα στιγμή την παραβολή των δέκα παρθένων, στρέφεται ο ιερός συντάκτης αυτού του τροπαρίου προς τον εαυτό του, όπως και ο κάθε ακροατής του τροπαρίου στρέφεται προς τον εαυτό του και λέγει: «Βλέπε οὖν ψυχή μου, μή τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μή τῷ θανάτῳ παραδοθῇς, καί τῆς Βασιλείας ἔξω κλεισθῇς». «Πρόσεχε, ψυχή μου». Κάνει προσκλητήριο της ψυχής του. Όπως ακριβώς, όταν κάνομε προσκλητήριο στον στρατό, ζητούμε να δούμε τους παρόντες. «Είσαι παρούσα, ψυχή μου; Είσαι ξυπνητή, ψυχή μου; Είσαι σε εγρήγορση, ψυχή μου; Ή είσαι σε αμέλεια; Ή δεν φροντίζεις την σωτηρία σου; Σε ποια κατάσταση είσαι, ψυχή μου; Βλέπε οὖν, ψυχή μου, πρόσεχε λοιπόν, ψυχή μου». Ο Κύριος ειδοποίησε. Με την παραβολή που μας είπε. Αλλά και την πραγματικότητα την βλέπομε. Μέσα σε κάθε γενεά. Και στην γενεά μας το βλέπομε αυτό, πόσοι άνθρωποι φεύγουν μακριά από τη σωτηρία και αδιαφορούν ολότελα. «Βλέπε οὖν ψυχή μου, μή τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς- κατανεχθείς από τον ύπνο· ποιον ύπνο; Τον ύπνο της αμαρτίας. Ύπνος είναι η αμαρτία και υπνώττει τον άνθρωπο. Και τον κάνει να μην κοιμάται. Ποιος είναι εκείνος που κοιμίζει; Ο διάβολος.

Ξέρετε, σήμερα οι λωποδύται, όταν θέλουν να κλέψουν ένα σπίτι, οι ένοικοι όμως είναι μέσα, έχω ακούσει ότι από κάποια τρύπα του σπιτιού, από την κλειδαρότρυπα, με ένα σπρέι ρίχνουν μέσα στο σπίτι υπνωτικό. Και τότε οι ένοικοι κοιμώνται βαθιά. Αυτό κάνει ο διάβολος. Γυρίζει με ένα σπρέι στο κάθε σπίτι και από την κλειδαριά των αισθήσεων, από τις τρύπες των αισθήσεων- τα μάτια, τα αφτιά, Τι θα δούμε; Τηλεόραση, ξέρω γω… Τι θα ακούσουμε; Τι μουσικές και βρωμιές θα ακούσουμε; Από την γεύση. Τι θα φάμε; Από την αφή. Τι θα πιάσομε και τι θα απολαύσομε; Μέσω αυτών των οπών έρχεται και βάζει το «σπρέι» του ο διάβολος και μας υπνώνει. Και μας λέει: «Κοιμήσου, βλακουδάκι μου! Κοιμήσου, εδώ θα σ’ έχω! Κοιμήσου!». Και κοιμάται ο ανόητος άνθρωπος, η εικόνα του Θεού… Κοιμάται…!

«Βλέπε οὖν ψυχή μου, μή τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς», «Πρόσεχε, ψυχή μου, μην κοιμηθείς αυτόν τον ύπνο της αμαρτίας. Πρόσεξε!», «ἵνα μή τῷ θανάτῳ παραδοθῇς», «για να μην παραδοθείς εις τον θάνατον, τον αιώνιον θάνατον, εκεί που δεν υπάρχει πια παρά μόνο ο χωρισμός του ανθρώπου από τον Θεό. Αυτός είναι ο αιώνιος θάνατος. Αλλά τι; Πρόσεξε! Και φτάσεις να χάσεις την Βασιλεία του Θεού».

«Καί τῆς Βασιλείας ἔξω κλεισθῇς». Θυμάται πάλι την παραβολή των δέκα παρθένων ο ιερός συντάκτης. Και λέγει: «Όταν έφθασε ο Νυμφίος, αι πέντε παρθένοι δεν είχαν λάδι. Αμέλησαν». Ποιο είναι το «λάδι»; Είναι οι καλές πράξεις. Και ποια είναι η θρυαλλίδα; Το φυτίλι που ανάβει μέσα στο λυχνάρι είναι το Πνεύμα το Άγιον. Το Πνεύμα το Άγιον επαναπαύεται επάνω στις αγαθές πράξεις. Όταν τελειώσει το λάδι, τότε σβήνει η θρυαλλίδα, το φυτίλι. Τι θα πει «σβήνει»; Όταν δεν έχει ο άνθρωπος πράξεις καλές, τότε πλέον το Πνεύμα του Θεού δεν αναπαύεται εις αυτόν. Γι'αυτό λέγει ο Απόστολος Παύλος: «Τὸ πνεῦμα μὴ σβέννυτε». «Το Άγιο Πνεύμα μην το σβήνετε». Πότε σβήνει; Θα το πω άλλη μία φορά, όταν δεν υπάρχει το λάδι των καλών πράξεων. Όταν δεν υπάρχει το λάδι της προθυμίας, το λάδι της αγάπης, το λάδι της μετανοίας, το λάδι της πίστεως, όταν δεν υπάρχει, τότε το πνεύμα του Θεού απέρχεται, φεύγει, δεν υπάρχει σε μας.

Λοιπόν. Καταφθάνουν οι πέντε παρθένοι. Βέβαια δεν λέει η παραβολή αν βρήκαν ή δεν βρήκαν λάδι. Πήγαν να γυρεύουν τα μεσάνυχτα λάδι. Είναι η τελευταία στιγμή που πεθαίνουμε, αγαπητοί μου… Και τρέχομε, τι τρέχομε; Για καλές πράξεις. Μα δεν υπάρχει πια ο χρόνος. Πότε; Λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος: «Όταν τρέχομε, εκεί, όταν πεθαίνομε», λέγει, «δεν είναι ο καιρός –που πλησιάζει ο θάνατος- ο καιρός των μυστηρίων». Τότε, στην εποχή του, έσπευδαν να βαφτιστούν την ώρα που πέθαιναν. Τάχα, δήθεν, για να είναι καθαροί την ώρα που θα φύγουν από τον κόσμον αυτόν. Σήμερα εμείς σπεύδουμε να κοινωνήσουμε ενώ μια ζωή ολόκληρη δεν κοινωνούσαμε, ή κοινωνούσαμε ατελώς, ή κοινωνούσαμε και αναξίως! Και σπεύδουμε να κοινωνήσουμε- δυστυχώς, ούτε αυτό το ζητάμε εμείς, οι συγγενείς μας το φροντίζουν γιατί απ’ το μυαλό μας καν δεν πέρασε η ιδέα ότι πρέπει να φροντίσουμε γι'αυτό το θέμα. Πώς να φροντίσεις, αδελφέ μου, τελευταία στιγμή, αν σε όλη σου την ζωή δεν εφρόντισες γι’ αυτό το θέμα; Δεν ήσουνα ο κοινωνών, δεν ήσουνα μέσα στον γάμο του Χριστού- αυτό θα πει «κοινωνώ», συζευγνύομαι, ενώνομαι με τον Νυμφίον Χριστόν, γίνομαι ένα. Πώς γυρεύεις τώρα; Τι γυρεύεις τώρα; Γι'αυτό πολλές φορές έρχεται ο θάνατος και δεν προλαβαίνομε τίποτα. Λέγει, λοιπόν, ο Ιερός Χρυσόστομος: «Δεν είναι ο καιρός των μυστηρίων τότε, όταν πεθαίνεις. Είναι ο καιρός των διαθηκών…». Τότε κάνουμε την διαθήκη μας.

Και όπως λέγει εκείνο το πολύ απογοητευτικόν, αλλά αληθές: Ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης λέγει: «Εκείνοι που τελευταία στιγμή ζητούν να κοινωνήσουν, ενώ στην ζωή τους δεν κοινωνούσαν και φρόντισαν οι συγγενείς- και μάλιστα δε πολλές φορές και οι συγγενείς γίνονται εμπόδιο, όταν λέγουν: «Α, μην του το πούμε, και πει ότι θα πεθάνει…». Ή: «Μην μας δει ο κόσμος ότι έρχεται ο ιερέας στο σπίτι μας και πουν: «Να, ετοιμοθάνατος υπάρχει στο σπίτι». Βλέπετε μέχρι τελευταία στιγμή η ανθρωπαρέσκεια! Τι θα πει ο κόσμος… Και αφήνομε τον άνθρωπό μας να πεθάνει έτσι...- Όμως», λέγει, «πηγαίνομε και κοινωνούμε αυτούς τους ανθρώπους, γιατί μας το ζήτησαν. Αλλά δεν είμεθα βέβαιοι αν αυτοί θα σωθούν…». Βλέπετε, αγαπητοί μου;

Γι'αυτό λέγει τώρα εδώ: «Βλέπε οὖν ψυχή μου, μή τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μή τῷ θανάτῳ παραδοθῇς, καί τῆς Βασιλείας ἔξω κλεισθῇς». «Ἀμήν, ἀμήν, λέγω ὑμῖν, οὐκ οἴδα ὑμᾶς!». «Κύριε, Κύριε, ἄνοιξον ὑμῖν!». «Σας βεβαιώνω, δεν σας γνωρίζω». Έκλεισε η πύλη. Και κλείνει η πύλη με τον θάνατο. Και είναι οριστικά πλέον κλεισμένη η πύλη της σωτηρίας. Και της μετανοίας. Δεν υπάρχει πια…

Συνεπώς, ο ιερός συντάκτης, μια τελευταία κραυγή προς τον Χριστόν: «ἀλλά ἀνάνηψον κράζουσα», «Ψυχή μου, έλα να ανανήψεις και να κραυγάσεις: Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος εἶ ὁ Θεός ἡμῶν» κ.λπ. «Έλα να ανανήψεις». Η ανάνηψις. Έλα να καθαρθείς. Νήψις –το «νη» με ήτα- από το νήφω, σημαίνει είμαι σε κατάσταση πολύ καλής φόρμας μου. Διότι, εκείνος που μεθά, φυσικά δεν είναι σε νήψη. Το ρήμα «νήφω» αναφέρεται σε εκείνον ο οποίος δεν μεθά. Είναι το αντίθετον του «μεθώ», το «νήφω», και συνεπώς έχω διαύγεια του νου. Άρα καθαρότητα του νου. Εδώ μεταφορικά στην πνευματική ζωή, νήψις θα πει καθαρότητα καρδίας.

«Ἀνάνηψον, ψυχή μου»… Αν μέχρι τώρα στάθηκες μέσα στην μέθη των μεριμνών του βίου τούτου, μέσα στην μέθη της αμαρτίας και των παθών, ε, έλα τώρα να ανανήψεις! Έλα τώρα να καθαρίσεις τον εαυτόν σου, για να μπορέσεις να γίνεις κατοικητήριον του Θεού. Γιατί ο Κύριος είπε: «Μακάριοι οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται». «Ευτυχισμένοι εκείνοι που έχουν καθαρή καρδιά, γιατί αυτοί θα δουν τον Θεό». Και «καθαρή καρδιά» θα πει «νήφουσα καρδιά». Καρδιά, η οποία είναι καθαρή, η οποία είναι σε εγρήγορση, η οποία είναι αναμένουσα τον Κύριον, καρδιά η οποία είναι αφιερωμένη στον Κύριον, κατάλληλη για να συζευχθεί μαζί Του.

Αυτό, αγαπητοί μου, είναι το τροπάριον «Ἰδοὺ ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός»… Και βέβαια, μια φορά τον χρόνο, η Εκκλησία μας, μας το υπενθυμίζει. Μας υπενθυμίζει αυτές τις θέσεις. Εκείνοι που κάνουν το Μεσονυκτικό, το θυμούνται και κάθε μέρα, γιατί είναι ένα τροπάριο καθημερινό, εις το Μεσονυκτικόν, «Ἰδοὺ ὁ Νυμφίος...» κ.τ.λ. Όμως, αγαπητοί μου, προσέξτε, όχι να το θυμόμαστε κάθε χρόνο, κάθε μέρα να το θυμόμαστε. Κάθε στιγμή να το θυμόμαστε! Και να νήφομε. Λέει ο απόστολος Παύλος στον Τιμόθεο: «Σὺ δέ, ὦ ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ, νῆφε ἐν πᾶσι». «Να ‘χεις νήψη σε όλα, και να είσαι πάντοτε ὁ γρηγορῶν». Τι άλλο θα θέλαμε, αγαπητοί μου, παρά να γίνουμε εκείνοι που θα προσδοκούμε τον ερχομό του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, του Νυμφίου της Εκκλησίας μας.

9η ομιλία στην κατηγορία «Ὁμιλίες Μεγάλης Ἑβδομάδος».