Θυσία Δικαιωμάτων.

†.Ο Παύλος, αγαπητοί μου, αγαπούσε πολύ τους Κορινθίους. Εντούτοις, ήταν η Εκκλησία εκείνη, που της χάρισε βέβαια δύο μεγάλες επιστολές, με θέματα τέτοια όμως που έδειχναν ότι πολύ οι Κορίνθιοι τον είχαν λυπήσει. Και αιτία ήταν άλλοτε οι διχοστασίες τους , άλλοτε η στάση τους απέναντι εις τον αιμομίκτη συμπατριώτη τους, για την οποία υπόθεση είπε ο Παύλος: «Και δεν επενθήσατε; Και μένετε ψυχροί και αδιάφοροι;». Άλλοτε η υποτίμηση που του έκαναν, έναντι άλλων εργατών του Ευαγγελίου: «Ο Απολλώς; Α, είναι καλύτερος από τον Παύλο!». Άλλοτε ότι δεν ήταν ο Παύλος ἐκ τῶν ὑπέρ λίαν Ἀποστόλων. Επειδή –ακούσατε- ηργάζετο χειρονακτικά! Που είναι η σημερινή αποστολική περικοπή κ.ο.κ. Ένα σωρό θέματα, που τα καταγράφει στις επιστολές του και δείχνει πόσο εκείνος μεν τους αγαπούσε, εκείνοι δε διαρκώς τον ελύπιζαν. Γι'αυτό κάπου λέει: «Πλατύνθητε, ὦ Κορίνθιοι». «Πλατύνατε την καρδιά σας, ω Κορίνθιοι. Εγώ ένας, δεν χωρώ μες στην καρδιά σας, σεις όλοι χωράτε μες στην καρδιά μου». Με πικρία τα έγραφε αυτά και με παράπονο ο Παύλος.

Έτσι, γράφει, από τη σημερινή αποστολική περικοπή: «Εἰ ἄλλοις οὐκ εἰμὶ ἀπόστολος, ἀλλά γε ὑμῖν εἰμι (:Μπορεί σε άλλους να μην είμαι απόστολος, αλλά για σας είμαι). Ἡ γὰρ σφραγὶς τῆς ἐμῆς ἀποστολῆς ὑμεῖς ἐστε ἐν Κυρίῳ(:Γιατί η σφραγίδα της δικής μου αποστολής εσείς είσαστε εν Κυρίω). Ἡ ἐμὴ ἀπολογία τοῖς ἐμὲ ἀνακρίνουσιν αὕτη ἐστί». Και συνεχίζει παρακάτω. «Η δική μου απολογία…» ομιλεί περί απολογίας... Διότι συχνά πυκνά τον κάθιζαν στο σκαμνί του κατηγορουμένου. Τον Παύλο. Ναι! Οι Κορίνθιοι! Γι'αυτό λέγει «η δική μου απολογία, για κείνους που με ανακρίνουν και μου λέγουν τούτο ή εκείνο, αυτή είναι». Και συνεχίζει και λέει κι άλλα πολλά. Και όλα αυτά γιατί; Γιατί οι Κορίνθιοι ήσαν πεφυσιωμένοι, ήσαν υπερήφανοι. Έτσι ο Παύλος …ίσως επειδή ήταν κάτοικοι μιας πολύ μεγάλης πόλεως της Μεσογείου, ήταν κοσμοπολίτικη η Κόρινθος και είχε πάρει το μυαλό τους αέρα. Ήσαν πραγματικά φαντασμένοι άνθρωποι.

Έτσι ο Παύλος έφθασε να γράψει, σε σχέση με υλικά πράγματα, που δεν εδέχετο, χρήματα κ.λπ. θυσιάζοντας τα δικαιώματά του, χάριν της απροσκόπτου διαδόσεως του Ευαγγελίου. Και τι γράφει; «Ἐγὼ δὲ οὐδενὶ ἐχρησάμην τούτων (:Όχι· δεν έκανα χρήση απ’ όσα τυχόν θα θέλατε να μου προσφέρετε, σε τίποτα).  Οὐκ ἔγραψα δὲ ταῦτα ἵνα οὕτω γένηται ἐν ἐμοί(:Και δεν τα έγραψα αυτά, για να μου γίνουν έτσι . Δηλαδή «τώρα να μου δίνετε το σιτηρέσιό μου». Περί σιτηρεσίου ο λόγος. Περί διατροφής του Παύλου και των συνεργατών του. Ο Παύλος ηργάζετο με τα χέρια του για να βγάλει το ψωμί του. Καταπληκτικό! Και δεν τα γράφω, λέει, αυτά, για να μου δώσετε τώρα το σιτηρέσιον)· καλὸν γάρ μοι μᾶλλον ἀποθανεῖν ἢ τὸ καύχημά μου ἵνα τις κενώσῃ (:είναι προτιμότερο να πεθάνω, παρά κανείς να μου αφαιρέσει αυτό το καύχημα, ότι δεν παίρνω χρήματα από σας, δεν παίρνω το σιτηρέσιό μου)». Και το καύχημα του Παύλου τι ήταν; Να προσφέρει αδάπανον το Ευαγγέλιον του Χριστού. Χωρίς χρήματα. Αδάπανον το Ευαγγέλιον. Και οι Κορίνθιοι, αντί να αισθάνονται καύχημα για έναν τέτοιον απόστολό τους, που ήταν ανώτερος πάντων, ακριβώς για να μη γίνεται βάρος εις αυτούς ως προς τα οικονομικά, τώρα τον κατηγορούν. Τον κατηγορούν και τι λένε; «Α, για να μην παίρνει χρήματα, πρέπει να είναι δευτέρας κατηγορίας απόστολος, γιατί η πρώτης κατηγορίας απόστολος, εκ των – έτσι ελέγοντο- υπέρ λίαν αποστόλων αν ήταν, -επειδή δε συνέπεσε η περίπτωση εκ των υστέρων ο Παύλος να κριθεί από τον Χριστόν-, γι'αυτό δεν παίρνει χρήματα και δουλεύει. Είναι κατώτερος απόστολος». Ακούστε, ακούστε... Αλήθεια, θα έλεγε κανείς, θα απορούσε με τους Κορινθίους, πόσο απουσία ικανότητος υπήρχε σ’ αυτούς, ορθής εκτιμήσεως των πραγμάτων.

Eντούτοις ο Παύλος επιμένει: «Τίς οὖν μοί ἐστιν ὁ μισθός;(:Ποιος λοιπόν είναι ο μισθός μου; -λέει ο Παύλος)  ἵνα εὐαγγελιζόμενος ἀδάπανον θήσω τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ, εἰς τὸ μὴ καταχρήσασθαι τῇ ἐξουσίᾳ μου ἐν τῷ εὐαγγελίῳ». «Ποιος είναι ο μισθός μου; Να ευαγγελίζομαι», λέγει, «εγώ θέλω μισθόν από τον Χριστόν, αδάπανον το Ευαγγέλιον, χωρίς χρήματα». Πούουου, Παύλε άγιε! Πού να σ’ ακούγαμε! «Να θέσω», λέει, «αδάπανον το Ευαγγέλιον του Χριστού, στο να μη φθάσω να κάνω ενδεχομένως κατάχρησιν της εξουσίας μου εις το Ευαγγέλιον». Τι σημαίνει «ἐξουσία»; Ναι, είχε εξουσία. Η εξουσία δεν είναι τι άλλο, παρά τα δικαιώματα. Προσέξτε, η λέξις «ἐξουσία» σημαίνει δικαιώματα. Να το ενθυμείσθε, γιατί θα το χρησιμοποιήσομε πιο κάτω αρκετά. Δηλαδή ο Παύλος παραιτείται των δικαιωμάτων του, για προσωπική του συντήρηση, ακριβώς για να μη δώσει αφορμή κατηγορίας εις το Ευαγγέλιον· «ἵνα μὴ ἐγκοπήν τινα δώσῃ». «Ἐγκοπή», «ἐγκόπτω» θα πει «κάτι που σταματώ, κάτι που βλάπτω». Υπάρχουνε διάφορα συνώνυμα. Και λέει μάλιστα ο Ιερός Χρυσόστομος: «Είδες; Όχι μόνον απλώς φοβάται την ἐγκοπήν, την βλάβη αλλά κι εκείνο το ‘’τι’’, ‘’ἐγκοπήν τινά’’, τοσοδούτσικη βλάβη να μην επιφέρω εις το Ευαγγέλιον του Χριστού. Τοσοδούτσικη. Εκείνο το ‘’τι’’, το ‘’τόσο δα’’». «Ἀλλ᾿ οὐκ ἐχρησάμεθα τῇ ἐξουσίᾳ ταύτῃ, ἀλλὰ πάντα στέγομεν(:Δεν δώσαμε, λέει, δεν κάναμε χρήση σ’ αυτό μας το δικαίωμα, αλλά όλα τα υποφέρομε, ‘’πάντα στέγομεν’’, όλα τα υποφέρομε), ἵνα μὴ ἐγκοπήν τινά -τινά, ε;-  δῶμεν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ».

Εμείς τι θα λέγαμε σε όλα αυτά; Όποιος καταλαβαίνει τον Παύλο, όποιος τον ζει, θα έλεγε: «Ω αθάνατε Παύλε, γνησιότατε ερμηνευτά του Χριστού… Ω αθάνατε Παύλε!». Έτσι σήμερα, με την αποστολική περικοπή που μας δίδεται αυτή η ευκαιρία να δούμε το θέμα, ποιο θέμα; Της θυσίας των δικαιωμάτων. Της θυσίας των δικαιωμάτων… Και τα δικαιώματα, πλάι στα καθήκοντα, υπάρχουν σε πολλούς τομείς της ζωής.

Και πρώτα πρώτα στον χώρο του Ευαγγελίου. Ο Παύλος ήταν κορυφαίος στη θυσία των δικαιωμάτων του. Αναφέρεται βέβαια στα δικαιώματα που έδωσε ο Χριστός στους διακόνους Του, όπως και ο παλαιός νόμος το προέβλεπε, είναι ο μόνος απόστολος που μίλησε για τα δικαιώματα των διακόνων του Χριστού, άλλο ότι δεν έπαιρνε τίποτε- και το πόρισμα των όσων γράφει είναι τούτο- που είναι παρμένο από την Παλαιά Διαθήκη: «Ἄξιος ὁ ἐργάτης τοῦ μισθοῦ αὐτοῦ». «Άξιος είναι ο εργάτης του  μισθού του». Δούλεψε στο Ευαγγέλιο, θα ζήσει από το Ευαγγέλιο. Λέγει: «Δεν ξέρετε ότι εκείνοι που ηργάζοντο εις το θυσιαστήριον ετρέφοντο εκ του θυσιαστηρίου;». Στην Παλαιά Διαθήκη. Σήμερα, θα λέγαμε: «Να πάρει ο ιερεύς το πρόσφορο». Να. Τα πολλά πρόσφορα. Παράδειγμα. Και μάλιστα, με την ευκαιρία, μια που ανέφερα, που είπα αυτό, στο βιβλίο των Αποστολικών Διαταγών, αναφέρει πόσα πρόσφορα θα πάρει ο Επίσκοπος, πόσα θα πάρει ο πρεσβύτερος ή οι πρεσβύτεροι, ο διάκονος και πάει παρακάτω. Ώστε εκ του θυσιαστηρίου θα ζήσει ο εργάτης του Ευαγγελίου.

Μάλιστα, λέγει, το λέει η Παλαιά Διαθήκη και το ερμηνεύει ο Παύλος : «Οὐ φιμώσεις βοῦν ἀλοῶντα». «Δεν θα βάλεις φίμωτρο εις το βόδι που αλωνίζει». Είναι γνωστό, ότι όπως γυρίζει, στα παλιά αλώνια, αν ενθυμείσθε, σε εκείνα τα παλιά πέτρινα αλώνια και γύριζε γύρω γύρω ένα ή δύο βόδια μαζί, πατημένα, ξύλο, σανίδι από πίσω και λιάνιζαν εκεί το σιτάρι να βγει το άγανο και να μείνει ο σίτος. Για μια στιγμή το βόδι μπορούσε να σκύψει και κάτι να φάει. «Μην του βάλεις φίμωτρο. Δουλεύει. Άστο να φάει», έλεγε ο παλιός νόμος. Και λέει ο Παύλος: «Μὴ τῶν βοῶν μέλει τῷ Θεῷ; (:Μήπως ο Θεός ενδιαφέρεται για τα βόδια;) Οὐχί περί ἡμῶν ἐγράφη;». «Δεν εγράφησαν», λέει, «αυτά τα πράγματα για μας;». Ότι δεν θα φιμώσεις τον εργάτη του Ευαγγελίου. Θα φάει εκείνο που του ανήκει από το Ευαγγέλιο.

Ενώ κατοχυρώνει τα πράγματα έτσι, ο Παύλος δεν παίρνει τίποτα. Εδώ είναι το καταπληκτικόν. Παραιτείται από το δικαίωμά του αυτό, μόνο και μόνο για να μην πουν: «Πολλά πήρε ο Παύλος… Κατάχρηση έκανε». Χρησιμοποιήθηκε εξάλλου το ρήμα. «Ἀλλ᾿ οὐκ ἐχρησάμεθα τῇ ἐξουσίᾳ ταύτῃ». «Δεν κάναμε κατάχρηση αυτής της εξουσίας». Όμως ο Παύλος παραιτείται από το δικαίωμα μένοντας στο αξίωμά του: «Μηδεμίαν ἐν μηδενὶ διδόντες προσκοπήν, ἵνα μὴ μωμηθῇ ἡ διακονία». «Σε κανέναν καμία δεν δίνομε ‘’προσκοπήν’’, σκόνταμμα, σκάνδαλο, για να μη ‘’μωμηθῇ ἡ διακονία’’, να μην κατηγορηθεί η διακονία του Ευαγγελίου».

Ω Παύλε, τόσο πολύ αγαπούσες το Ευαγγέλιον; Ω Παύλε, τόσο πολύ αγαπούσες τον λόγο του Θεού; Που θα ήθελες να τον πάρουν οι ακροαταί σου ατόφιον και πουθενά να μην σκοντάψουν; Ω μεγάλε Παύλε…. Ο ίδιος έγραψε ακόμη στον Τιμόθεο: «Παραδιατριβαὶ διεφθαρμένων ἀνθρώπων τὸν νοῦν καὶ ἀπεστερημένων τῆς ἀληθείας(:μη έχοντας την αλήθεια ή την χάρη του Θεού), νομιζόντων πορισμὸν εἶναι τὴν εὐσέβειαν(:που νομίζουν ότι η ευσέβεια είναι πορισμός. Να πλουτίσεις, με το να είσαι ευσεβής ή να είσαι ιερεύς, να πλουτίσεις…)». Και γράφει στον Τιμόθεο: «Ἀφίστασο ἀπὸ τῶν τοιούτων (:Μακριά απ΄ αυτούς, μακριά απ’ αυτούς)»... Και αυτό είναι δυστυχώς, το ότι μέσα στην Ιστορία, διαμέσου των αιώνων, είχαμε και έχομε πάντοτε αυτούς τους «διεφθαρμένους τὸν νοῦν» ανθρώπους, οι οποίοι τίποτα δεν καταλαβαίνουν. Χοιρώδεις άνθρωποι. Εργάζονται εις την Εκκλησίαν για να κερδίσουν και για να πλουτίσουν. Και θα προσθέσει ο Παύλος στον Τιμόθεο, στην Α΄προς Τιμόθεο: « Ἒστι δὲ πορισμὸς μέγας ἡ εὐσέβεια μετὰ αὐταρκείας». «Πορισμός» θα πει πλούτος. «Είναι μέγας ο πλούτος, το να έχεις την ευσέβειαν με την αυτάρκεια». Εκείνο το … «μου φθάνει να ζήσω». Ακούστε: «Μου φθάνει να ζήσω. Δεν πρέπει να πλουτίσω».

Και θα φιλοσοφήσει ο Παύλος: «Οὐδὲν γὰρ εἰσηνέγκαμεν εἰς τὸν κόσμον, δῆλον ὅτι οὐδὲ ἐξενεγκεῖν τι δυνάμεθα· ἔχοντες δὲ διατροφὰς καὶ σκεπάσματα, τούτοις ἀρκεσθησόμεθα». «Είναι φανερό», λέει, «στον κόσμο αυτόν δεν φέραμε τίποτα. Καθένας που γεννιέται, δεν φέρνει ούτε λεφτά, ούτε κουβέρτες, ούτε παπούτσια, τίποτα. Από την κοιλιά της μάνας του φέρνει τίποτα; Γυμνός γεννιέται». Φανερόν. Και ποιος δεν το ξέρει αυτό; Κι όταν φύγομε από τον κόσμον αυτόν, δεν παίρνομε πάλι τίποτα. Έτσι φιλοσοφεί ο Παύλος. Κοινός νους· που ο καθένας μπορεί αυτό να το δει. Και βγάζει το συμπέρασμά του. Έχοντες λοιπόν διατροφάς και σκεπάσματα… -σκέπασμα είναι τα ρούχα, είναι τα παπούτσια, είναι η στέγη. Κι αυτό σκέπασμα είναι. «Έχοντες», λέει, «διατροφάς και σκεπάσματα, έχοντες να ζήσομε και να σκεπαστούμε, σ’ αυτά να αρκεστούμε». Αυτά είναι για όλους. Και για τους κληρικούς, πολλῷ δέ μᾶλλον…

Εάν όμως κανείς θέλει να προσφέρει την διακονία του στην Εκκλησία, μάλιστα εάν δεν είναι κληρικός, είναι λαϊκός, και έχει άλλοθεν έσοδα, έχει χωράφια, έχει μαγαζί, ξέρω ΄γω, ποτέ μη δεχθεί αμοιβή για την διακονία του αυτή εις την Εκκλησία. Ποτέ μη δεχθεί αμοιβή. Επίτροπος; Τι κάνεις; Ερανική επιτροπή; Μην πάρεις τίποτα! Πρόσεξε αδελφέ. Μην πάρεις τίποτα! Μιμήσου τον Παύλο. Ακόμη, μην υπάρξει σε σένα καμία υστεροβουλία, σε αυτήν την διακονία του Ευαγγελίου. Ότι… «Ε, αργότερα, εις το μέλλον, κάτι θα ζητήσω, κάπου, κάπως θα ωφεληθώ», μελλοντικά οφέλη δηλαδή. Ούτε φήμη, ούτε προνόμια, ούτε δόξα. Με ταπείνωση υπηρέτησε, διακόνησε την Εκκλησία, τον λόγο του Θεού, ό,τι είναι. Το αξίωμα του Παύλου δια ένα αδάπανον Ευαγγέλιο, πρέπει να είναι διαρκώς μπροστά στα μάτια μας. Να το ΄χουμε στον νου μας διαρκώς. Να ζούμε για την Εκκλησία και όχι από την Εκκλησία, όπως υπάρχει μία σύγχρονη έκφρασις. Σήμερα δυστυχώς πάσχομε. Πάσχομε, πάσχομε. Γιατί λησμονήσαμε τον Παύλο. Ή καλύτερα …βλέπετε κάθε χρόνο ακούγεται η περικοπή αυτή. Ποιος την προσέχει; Ποιος την θεολογεί; Ποιος την βαθαίνει; Λησμονήσαμε τον Παύλο. Ή, καλύτερα, τις επιταγές του Αγίου Πνεύματος. Και η εποχή μας έχει πολύ μεγάλη ευαισθησία. Εάν δει εσένα ή κληρικός ή λαϊκός που υπηρετεί στην Εκκλησία να αρπάζεις, το μυαλό σου, το μάτι σου να είναι στα υλικά αγαθά, πρόσεξε, γύρω σου θα σκανδαλισθούν. Γι'αυτό σήμερα είναι πολλοί οι σκανδαλιζόμενοι.

Η θυσία των δικαιωμάτων, αγαπητοί μου, είναι το αντίθετο της φιλαυτίας. Είσαι φίλαυτος; Ουδέποτε θα θυσιάσεις τα δικαιώματά σου. Θυσιάζεις τα δικαιώματά σου; Δεν είσαι φίλαυτος. Δύο ποσά αντιστρόφως ανάλογα. Δεν ζητώ τα δικά μου, αλλά των άλλων. Όπως λέει ο Παύλος, πάλι στην Α΄προς Κορινθίους, στο επόμενο κεφάλαιο το λέει: «Μηδεὶς τὸ ἑαυτοῦ ζητείτω(:Κανείς να μη ζητά το δικό του), ἀλλὰ τὸ τοῦ ἑτέρου ἕκαστος (:αλλά το κέρδος του αλλουνού)». Μέχρι ενός βαθμού, βέβαια, θα κοιτάξω και το δικό μου. Αλλά όχι διαρκώς το δικό μου. Γιατί αλλιώτικα μεταβάλλομαι σε φίλαυτον, όπως σας είπα.

Συνεπώς, κίνητρον της παραιτήσεως δικαιωμάτων ποιο είναι; Η αγάπη. Η αγάπη στον Χριστό. Η αγάπη στην Εκκλησία Του. Η αγάπη στον κάθε άνθρωπο, κατά τον τύπο της παραβολής του Καλού Σαμαρείτου. Όποιος και να είναι αυτός ο άλλος άνθρωπος, δείξε του την αγάπη σου, δείξε του την εξυπηρέτηση. Έτσι, παραιτείται ο θυσιαζόμενος από χρήματα, από προνόμια, από προσωπική ανάπαυση, ακόμη και από την σωματική του υγεία. Παραιτείται. Για να προσφέρει. Να προσφέρει προσφερόμενος. Να δαπανά εαυτόν, δαπανώμενος.

Πολλάκις ακόμη, ο άνθρωπος της θυσίας, που το έχει μέσα του ή που το διδάχτηκε από το Ευαγγέλιον, πολλάκις διαλέγει επάγγελμα που να είναι προσφορά. Όπως είναι το επάγγελμα του εκπαιδευτικού -Έπαψε να ΄ναι. Κάνουν απεργίες οι εκπαιδευτικοί. Ας είναι…-. Για να προσφερθεί. Το επάγγελμα του γιατρού. Για να προσφέρει -Έπαψε να είναι. Για να βγάζουν χρήματα σήμερα...-. Το επάγγελμα του νοσηλευτού, της νοσοκόμου, του νοσοκόμου. Ξέρετε τι προσφορά είναι αυτή; Ξέρετε ότι οι αδερφές νοσοκόμες είναι σαν άγγελοι μέσα εις το νοσοκομείο; Και με εκείνη την άσπρη στολή τους, νομίζεις ότι κατέβηκαν από τον ουρανό να υπηρετήσουν και πάλι να ξαναφύγουν.

Ακόμη, παραιτείται ο πιστός, αγαπητοί, και από κοινωνικά δικαιώματα, κοινωνικά δικαιώματα, προκειμένου να διατηρήσει την ειρήνη. Και από κοινωνικά δικαιώματα. Ο Ισαάκ, επί παραδείγματι, ο γιος του Αβραάμ, έκανε μια ανόρυξη φρέατος, έσκαβε, για να βρει νερό. Είχε ποίμνια κ.τ.λ. κάπου έκανε την εγκατάστασή του, έσκαβε για να βγάλει  νερό. Μόλις το έβλεπαν οι πλαϊνοί λαοί, πήγαιναν και του έπαιρναν το πηγάδι και λέγανε: «Α, αυτό είναι δικό μας!». Πήγαινε πιο πέρα… ποτέ δεν μάλωσε, πήγαινε πιο πέρα, ξανάσκαβε, έβρισκε νερό, πήγαιναν άλλοι…: «Α, αυτό είναι δικό μας!». Αγαπητοί μου ο Ισαάκ, τύπος του Ιησού Χριστού, πράος, ποτέ δεν στράφηκε εναντίον των ή να κάνει μία μάχη, αλλά παρητείτο από το κάθε πηγάδι που έσκαβε. Κι αυτό εγίνετο κατ’ επανάληψιν. Μόνο και μόνο για να μην έχει προστριβές με τους γειτονικούς εκεί - μικρές φυλές, μικρούς λαούς.

Ομοίως, αγαπητοί, είναι και τα λεγόμενα «κληρονομικά δικαιώματα»· που λίγο πολύ βρισκόμαστε κάτω απ’ αυτά.  Προκειμένου να διατηρήσει κανείς την ειρήνη του και την αγάπη με τα αδέλφια του και με τους στενούς συγγενείς του, δέχεται να του δώσουν ό,τι αυτοί κρίνουν. Ξέρω ΄γω, ένα οικόπεδο, το χωρίζομε στα τέσσερα, ποιος θα πάρει τη γωνία. «Να ρίξομε κλήρο». «Όχι αδερφοί, πάρτε εσείς και δώστε μου όποιο θέλετε». Ας πούμε, ένα τυφλό κομμάτι του οικοπέδου, που δεν είναι γωνιά, που δεν βλέπει σε δρόμο. Και ακόμη μπορεί να φθάσει να παραιτηθεί τελείως. Να πει: «Παραιτούμαι από την περιουσία και κάνετε ό,τι θέλετε». Ή δέχεται ό,τι του δώσουν ή παραιτείται ολότελα, όταν βλέπει ότι μαλώνουν τα αδέλφια και οι συγγενείς. Στα δικαστήρια αυτός ο άνθρωπος δεν τρέχει ποτέ. Γι'αυτό και ο Θεός τον ευλογεί. Πόσες φορές έχω πει σε σας, στην Εξομολόγηση, που το’ χω χαρεί μέχρι τον ουρανό, να μου λέτε, άνδρες, γυναίκες: «Πάτερ μου, σκέφτηκα να παραιτηθώ». «Άγιος ο Θεός!», λέγω. «Και να δεις πόσο θα σε ευλογήσει ο Θεός. Δεν θα πεινάσεις ούτε συ, ούτε τα παιδιά σου».

Αλλά και μέσα στην καθημερινότητα, αγαπητοί μου, υπάρχουν θυσιαζόμενα δικαιώματα. Όπως μια προτεραιότητα κάπου, στο αυτοκίνητο, στην τράπεζα, σε ένα μαγαζί πάμε να ψωνίσομε, και προσφέρει κανείς την προτεραιότητά του, γιατί είναι κάποιος ηλικιωμένος άνθρωπος, είναι ένας ανήμπορος άνθρωπος. Θυσιάζει ακόμη την άνεσή του στο λεωφορείο, στο τρένο, δεν ξέρω πού. Αυτά είναι καθημερινά-καθημερινά. Θυσιαζόμενα δικαιώματα. Γι'αυτό λέει ο αββάς Δωρόθεος, είναι στην πέμπτη του διδασκαλία: «Ὅταν γάρ κρατῶμεν τό ἴδιον θέλημα καί στοιχῶμεν –γιατί όταν ζητάω τα δικαιώματά μου, ζητάω το δικό μου το θέλημα- τοῖς δικαιώμασιν ἡμῶν, τότε λοιπόν ὡς καλόν πρᾶγμα ποιοῦντες ἑαυτοῖς ἐπιβουλεύομεν καί οὔτε οἴδαμεν πῶς ἀπολλύμεθα». Να σας το μεταφράσω: «Όταν μένομε δεμένοι με το θέλημά μας και ρυθμίζομε την ζωή μας με βάση τα δικαιώματά μας, υπάρχουν άνθρωποι - οι πιο πολλοί ίσως, που δεν θυσιάζουν τίποτε από τα δικαιώματά τους -‘’Τίποτε’’, σου λέει: ‘’Μου ανήκει’’, ‘’Έχω δικαίωμα’’-, τότε έχοντας την εντύπωση», συνεχίζει ο αββάς Δωρόθεος, «ότι κάνομε κάτι καλό, προετοιμάζομε άθελά μας το κακό μας και χανόμαστε χωρίς να το καταλαβαίνομε». Γιατί χωρίς να το καταλαβαίνομε; Γιατί μιλάμε για τα δικαιώματά μας εν ονόματι της δικαιοσύνης… Εκεί –επιτρέψατέ μου την λέξη- την πατάμε!

Η θυσία των δικαιωμάτων στην καθημερινότητα, αγαπητοί μου, εξορίζει, όπως σας είπα, την φιλαυτία. Και εγκαθιδρύει την αγάπη και την χριστιανική κοινωνικότητα.

Αγαπητοί, έφθασε ο Παύλος να πει κάποτε από αγάπη για τους συμπατριώτες του: «Ηὐχόμην γὰρ αὐτὸς ἐγὼ ἀνάθεμα εἶναι ἀπὸ τοῦ Χριστοῦ ὑπὲρ τῶν ἀδελφῶν μου, τῶν συγγενῶν μου κατὰ σάρκα, οἵτινές εἰσιν Ἰσραηλῖται». «Θα ευχόμουν – «ἀνάθεμα» θα πει χώρισμα- να χωριστώ από τον Χριστόν -Ποιος; Ο Παύλος· που αγαπούσε τόσο τον Χριστόν- για λογαριασμό των συμπατριωτών μου, προκειμένου να γνωρίσουν τον Χριστό οι Ισραηλίται». Είδατε κουβέντα; Όταν ο Χριστιανός θυσιάζει τα δικαιώματά του, τότε όλα αυτά, θα τα έχει εξασφαλίσει στη Βασιλεία του Θεού. Μην το πάρετε περίεργον. Στην Αποκάλυψη γράφει τα εξής: «Καὶ ἐδόθη αὐτῇ(:δόθηκε εις την Εκκλησία δηλαδή, εις την νύμφην) ἵνα περιβάληται βύσσινον λαμπρὸν καθαρόν· τὸ γὰρ βύσσινον -δηλαδή βυσσινί χρώμα χιτώνα-  τὰ δικαιώματα τῶν ἁγίων ἐστί ». Είναι  «τὰ δικαιώματα τῶν ἁγίων». Παρότι, «δικαιώματα» εδώ σημαίνει η αγιότητα, οι αρετές των αγίων, όμως μπορούμε να πούμε ότι οι άγιοι στην Βασιλεία του Θεού διασώζουν, διασώζουν τα δικαιώματά τους. Ποια; Εκείνα που θυσίασαν εις τον παρόντα κόσμον. Εκεί ακριβώς τα απολαμβάνουν. Και μάλιστα όταν φθάνουν εις το ύψιστον δικαίωμα της ζωής και εκεί να παραιτούνται, γινόμενοι μάρτυρες για την αγάπη του Χριστού, τότε εκεί βρίσκουν και την αληθινή ζωή.

Αγαπητοί, ας συνηθίζομε, με κάποιαν ευκολία, από τα μικρά, να θυσιάζομε τα δικαιώματά μας, από τα μικρά… Πρότυπό μας αιώνιον ο Παύλος, ο αιώνιος Παύλος· που κι αυτός είχε πρότυπο τον Κύριόν μας Ιησούν Χριστόν.

615η ομιλία στην κατηγορία
« Ὁμιλίαι Κυριακῶν ».

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

► Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίαι Κυριακῶν " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://drive.google.com/file/d/1EiDp29JkRk7OQUNh2N_NVeJL2TTZ-FsY/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40ru7w20Jp2hDAJjA7k7mq_z

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%E1%BD%89%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CE%B9%20%CE%9A%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%E1%BF%B6%CE%BD.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ἄς μάθωμε νά συγχωροῦμε.

†.Πάντοτε, αγαπητοί μου, στις ανθρώπινες σχέσεις θα υπάρχουν διαφορές. Και πολλές φορές ο ένας θα είναι ο αδικών και ο άλλος ο αδικούμενος. Και ἐν στενῇ και ἐν εὐρείᾳ ἐννοίᾳ. Και τίθεται το ερώτημα: Το πώς θα μπορούν αυτές οι σχέσεις να αποκαθίστανται, πράγμα πολύ αναγκαίον για την ομαλή συνύπαρξη των ανθρώπων. Πώς αλλιώς παρά με την ανεξικακία ή με την αμνησικακία, να μη θυμάται κανείς την κακία του άλλου, που εκφράζονται με την εκ βάθους καρδίας συγχωρητικότητα. Κι αν συμβαίνουν, υποτίθεται, απεριόριστες προστριβές, πόσο μπορεί να ισχύει αυτή η συγχωρητικότητα; Απεριόριστα. Αρκεί φυσικά, ο αδικών, ο πταίων, να ζητά συγνώμη.

    Κατά την εβραϊκή αντίληψη, η συγνώμη, έστω και αν εζητείτο, περισσότερο περιορίζετο ωστόσο στις τρεις φορές. Εννοείται την ημέρα. Όχι σε όλη του τη ζωή. Την ημέρα. Και ο Απόστολος Πέτρος κάποτε άκουσε τον Κύριο να λέγει: «᾿Εὰν δὲ ἁμαρτήσῃ εἰς σὲ ὁ ἀδελφός σου, ὕπαγε καὶ ἔλεγξον αὐτὸν· ἐάν σου ἀκούσῃ, ἐκέρδησας τὸν ἀδελφόν σου». Δηλαδή υποτίθεται ότι τον συγχωρείς. Και όχι μόνον αυτό αλλά τον κερδίζεις κιόλας. Και με μεγαλοψυχία ο απόστολος Πέτρος νόμιζε ότι αν ξεπερνούσε το εβραϊκόν όριον -αυτό το οποίον υπήρχε, δεν ήταν γραμμένο στην Παλαιά Διαθήκη, όχι, υπήρχε ως αντίληψις εις τους Εβραίους, ήτο διδασκαλία των Ραββίνων· ερωτά λοιπόν τον Κύριον: «Κύριε, έως επτά φορές εάν αμαρτήση σε μένα ο αδελφός μου, θα τον συγχωρήσω;». Θα επαναλάβω· την ημέρα 7 φορές. Και ο Κύριος του απαντά: «Όχι επτά φορές, όπως νομίζεις, αλλά έως εβδομηκοντάκις επτά».  Δηλαδή εβδομήντα φορές το επτά. Δεν είναι 7*7= 49=490. Αλλά σημαίνει: Είπες επτά; Εγώ σου λέω εβδομήντα φορές το επτά. Είναι έκφρασις που δείχνει το απεριόριστον. Όσες φορές και αν αμαρτήσει ο αδερφός σου, κι έρθει και σου ζητήσει συγνώμη, οφείλεις να τον συγχωρήσεις. Προσέξτε. Οφείλεις να τον συγχωρήσεις.

       Και για να εδραιώσει ο Κύριος αυτήν την σπουδαιοτάτην ηθικήν θέσιν, που καθορίζει τις σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ των, είπε την παραβολή των μυρίων ταλάντων και του χρεώστου δούλου, που ακούσαμε, αγαπητοί μου, στη σημερινή ευαγγελική περικοπή.

     Πώς άρχισε ο Κύριος τον λόγο Του, για να δείξει τη μεγάλη αυτή αλήθεια της συγχωρητικότητος; Είπε: «Διὰ τοῦτο ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν…». «Γι΄αυτό τον λόγο έμοιασε η βασιλεία των ουρανών…». Και ακολουθεί η παραβολή. Πολύ συχνά ο Κύριος αναφέρεται σε αυτή τη φράση. Δηλαδή περίπου στερεότυπη. Όπως: «Τίνι ὁμοιώσω τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν; -«Με τι να την παρομοιάσω τη Βασιλεία των Ουρανών;»- ή «ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν». «Έμοιασε, μοιάζει η βασιλεία των ουρανών», κλπ. Αυτό το «Τίνι ὁμοιώσω», «με τι να την παρομοιάσω τη βασιλεία του Θεού», δείχνει την προσπάθεια του Κυρίου να μεταφέρει μια ουράνια πραγματικότητα πάνω στη Γη. Έχει πει ο Κύριος επτά παραβολές, αποτελούν μία δέσμη αυτές οι επτά παραβολές, κι όλες αρχίζουν έτσι: «Τίνι ὁμοιώσω τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν;»· που δείχνει ότι αυτές οι επτά παραβολές δεν είναι τίποτε άλλο παρά επτά πτυχές μιας πραγματικότητος. Της βασιλείας του Θεού. Αλλά η Βασιλεία του Θεού ή η Βασιλεία των ουρανών είναι μια ουρανία πραγματικότητα. Ενώ εδώ στη Γη ζούμε μέσα σε μια γήινη πραγματικότητα. Αυτή η μεταφορά -γι΄αυτό λέει ο Κύριος «Τίνι ὁμοιώσω»- αυτή η μεταφορά ουρανίων πραγμάτων σε γήινες πραγματικότητες, με ποια γλώσσα θα γίνει; Ποια είναι η γλώσσα που θα μιλήσουμε; Και ποια αυτή η γλώσσα θα μπορεί να μεταφέρει αυτές τις ουράνιες πραγματικότητες; Είναι δύσκολο. Είναι αδύνατον. Λέει ο απόστολος Παύλος, που είδε ουράνια πράγματα, ότι δεν είναι δυνατόν να μεταφέρει κανείς τα ουράνια πράγματα εδώ στη Γη. Δεν υπάρχει περιγραφή. «Οὐκ ἐξὸν ἐστίν  ἀνθρώπῳ λαλῆσαι». Δεν είναι δυνατόν, εκφεύγουν, η περιγραφή ουρανίων πραγμάτων, δεν μπορεί να μεταφερθεί. Κι όμως αυτή η μεταφορά είναι ανάγκη να γίνει. Και πώς γίνεται; Γίνεται με παρομοιώσεις. Η γλώσσα των παρομοιώσεων. Γι΄αυτό λοιπόν μία παραβολή δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία παρομοίωσις, παρά μία εικόνα, ένας τρόπος να εκφραστούμε για πράγματα ανέκφραστα, μέσα στον χώρο των γηίνων πραγματικοτήτων. Και εν προκειμένω έχομε την παραβολή που ακούσαμε σήμερα.

     Η παραβολή, μιλώντας γενικά τώρα, θα ήθελα να το γνωρίζετε ότι έχει το μειονέκτημα της απουσίας ορισμού. Πώς να ορίσεις; Ουράνια πράγματα ορίζονται; Τι είναι η Βασιλεία του Θεού, ορίζεται; Τι υπάρχει στη Βασιλεία του Θεού, ορίζεται; Δεν ορίζεται. Δεν είναι δυνατόν δηλαδή να χρησιμοποιηθεί ορισμός. Το λέει η λέξις. Ορίζω. Ορίζω θα πει βάζω όρια. Αλλά η Βασιλεία του Θεού δεν ορίζεται, δεν έχει όρια. Δεν μπορεί να μπει λοιπόν μέσα στα καλούπια ορίων. Γι΄αυτό και δεν ορίζεται. Είναι γνωστό, και μάλιστα κατ΄ επιστήμην ομιλούντες, ότι όταν θέλομε να δώσομε ακριβή περιγραφή ενός πράγματος, δίδομε ορισμόν. Εάν δεν δώσομε ορισμόν, δεν μιλάμε κατ’ επιστήμην. Το ξέρομε αυτό το πράγμα. Αυτό λοιπόν είναι ένα μειονέκτημα, ότι απουσιάζει ο ορισμός. Αλλά εκ της φύσεως των πραγμάτων, δεν είναι δυνατόν, όπως είπαμε, να τεθεί ορισμός. Κι έτσι μιλάμε με πολλές παρομοιώσεις, με πολλές εικόνες. Αυτό είναι ένα πλεονέκτημα· διότι μπορούμε να δούμε με πολλούς τρόπους, πολλές πτυχές ενός πράγματος και συνεπώς έχομε έναν πλούτον ερμηνευτικόν. Είναι πάρα πολύ σπουδαίο αυτό. Έτσι έχομε το μειονέκτημα του ορισμού, της απουσίας του ορισμού, έχομε όμως το πλεονέκτημα μιας πληθωρικής ερμηνείας. Γι΄αυτό βλέπετε που λέμε, όταν ερμηνεύομε το Ευαγγέλιο, ένας πατήρ το ερμηνεύει έτσι, άλλος το ερμηνεύει έτσι, άλλος το ερμηνεύει έτσι. Τι σημαίνει αυτό; Αντιφάσεις; Ελλείψεις; Όχι. Ουράνιες πραγματικότητες ερμηνεύομε. Συνεπώς έχομε τη δυνατότητα να πούμε πάρα πολλά πράγματα. Τόσα πολλά, επιτρέψατέ μου να σας το πω, ανεξαντλήτως. Όσο σκάβεις, βρίσκεις. Ναι. Όσο ερευνάς, γνωρίζεις.

     Έτσι, στην παραβολή που ακούστηκε, που είπαμε σήμερα, ευαγγελική περικοπή, εδώ ξεδιπλώνεται σ’ αυτήν την παραβολή των μυρίων ταλάντων, μία πτυχή της βασιλείας των Ουρανών· που είναι η συγχωρητικότης και η αμνησικακία. Έχομε εδώ μία ωραία και βαθιά αποκάλυψη του πνεύματος της Βασιλείας του Θεού. Τι είναι η Βασιλεία του Θεού; Η Βασιλεία του Θεού είναι αγάπη. Τι είναι η Βασιλεία του Θεού; Είναι ελπίδα. Τι είναι η Βασιλεία του Θεού; Είναι η θέα του προσώπου του Χριστού. Τι είναι η Βασιλεία του Θεού; Η συγχωρητικότης και ανεξικακία. Κ.ο.κ. Βλέπετε λοιπόν ότι εδώ η παραβολή αυτή δίδει σε μία πτυχή, το πνεύμα της Βασιλείας του Θεού. Και πρέπει ακόμη να πούμε ότι η Βασιλεία του Θεού έχει δύο σκέλη. Μία, ενιαία είναι. Μία είναι, το ξαναλέγω. Έχει δύο σκέλη. Το ουράνιον σκέλος και το γήινον σκέλος. Το ουράνιον σκέλος είναι οι ουράνιες πραγματικότητες. Το γήινο σκέλος είναι εδώ στη Γη. Και ξέρετε τι είναι η Βασιλεία του Θεού; Ω, αν ξέραμε! Ξέρομε. Αλλά ποτέ δεν το σκεφθήκαμε. Είναι η Εκκλησία. Η Εκκλησία μέσα στην Ιστορία είναι η Βασιλεία του Θεού, στο γήινον σκέλος.

     Αλλά τα δύο σκέλη κρατούν ένα σώμα. Μία είναι η Βασιλεία του Θεού. Αυτός που είμαι εδώ, στο γήινο σκέλος της Βασιλείας του Θεού, αυτός θα είμαι και εκεί. Δεν μπορώ να είμαι κάτι διαφορετικό εδώ και κάτι διαφορετικό εκεί. Γι΄αυτό, αν φύγω άγιος, θα ζήσω εν αγιότητι στη Βασιλεία του Θεού. Αν δεν φύγω άγιος, αλλά μοχθηρός, κακοήθης, παραβάτης των εντολών του Θεού κλπ., δεν μπορώ να μπω στη Βασιλεία του Θεού. Δεν είναι δυνατόν. Γιατί δεν μπήκα ήδη στη γηίνη πραγματικότητα. Δεν μπήκα στα μυστήρια της Εκκλησίας, μέσα στην πνευματική ζωή, στη ζωή του Αγίου Πνεύματος, εν Χριστώ Ιησού. Ή μέσα στη ζωή του Χριστού εν Αγίω Πνεύματι. Δεν μπήκα. Δεν μπορώ λοιπόν να μπω, ούτε σε εκείνη την ουράνια πραγματικότητα.

      Με τι λοιπόν ωμοιώθη η Βασιλεία των Ουρανών; «Ἀνθρώπῳ βασιλεῖ, ὃς ἠθέλησε συνᾶραι λόγον μετὰ τῶν δούλων αὐτοῦ». «Με κάποιον βασιλέα άνθρωπον, που θέλησε να λογαριαστεί με τους δούλους του». Να του δώσουν λογαριασμό, πού βρίσκονται στα οικονομικά. Πράγματι και ενώ εδίδετο ο λόγος, βρέθηκε κάποιος δούλος, μας λέγει η παραβολή, ο οποίος χρωστούσε στο αφεντικό του, στον κύριό του μύρια τάλαντα! Ο αριθμός μύρια, όπως θα γνωρίζετε είναι ο δέκα χιλιάδες(10.000). Συνεπώς μύρια τάλαντα σημαίνει ένα ποσόν 10.000 ταλάντων. Πρέπει όμως ευθύς εξαρχής να πούμε ότι στην παραβολή αυτή βλέπομε ότι ο κάθε άνθρωπος έχει να δώσει λόγο στον Θεό για τα πεπραγμένα του. Είναι μία μεγάλη αλήθεια, είναι μία μεγάλη πραγματικότης, που δυστυχώς διαφεύγει σε πολλούς χριστιανούς μας. Όσο για κείνους που μιλάνε για ελευθερία, μία ελευθερία κατασκεύασμα του δικού τους του μυαλού, λένε ότι… «αφού είμαι ελεύθερος, γιατί θα πρέπει να δώσω λόγο των πεπραγμένων μου; Διότι αυτό θα πει είμαι ελεύθερος. Δεν έχω λόγο να δώσω λόγο πουθενά. Ούτε σε ανθρώπους ούτε στον Θεό». Αλλά θα βρεθούν προ εκπλήξεως οι άνθρωποι αυτοί, όταν αντιληφθούν ότι η έννοια της ελευθερίας δεν είναι όπως αυτοί νόμισαν, δίδοντες μία διάσταση φιλοσοφική. Αλλά όπως τη νοεί την ελευθερία ο λόγος του Θεού. Έτσι η κρίσις του Θεού, αγαπητοί μου, είναι μία φοβερή πραγματικότητα. Και είναι η κρίσις τόσο προσωπική, όσο και γενική. Ο καθένας που φεύγει από τον παρόντα κόσμον, κρίνεται. Και όταν έλθει ο Χριστός, θα κριθεί ολόκληρη η ανθρωπότητα, στη γενική κρίση.

     Και τότε εμφανίζεται, όπως λέγει η περικοπή, ένας οφειλέτης μυρίων ταλάντων. Δεν ξέρω αν γνωρίζετε τι ήταν το τάλαντο. Ήταν το μεγαλύτερο νόμισμα, το οποίον δεν είχαν μόνον οι Έλληνες, είχαν κι άλλοι λαοί και ήταν τριών ποιοτήτων. Ήταν το χρυσούν τάλαντον, ήταν το αργυρούν, ήταν και το χαλκούν. Μάλιστα όταν ο Τωβίτ στέλνει τον γιο του στους Ράγους της Μηδίας, με ένα παλιό χρέος ενός φίλου, θα του έδινε λοιπόν το χρέος αυτό, γιατί ήταν κάποια τάλαντα. Το τάλαντο το χρυσούν ήταν βεβαίως κι εκείνο που είχε τη μεγαλύτερη αξία. Είχε πολύ βάρος. Ήτο ασήκωτο. Και η αξία ενός χρυσού ταλάντου, αττικού ταλάντου, αττικού -σας είπα τον Τωβίτ, για να σας πω ότι και στην Ανατολή χρησιμοποιούσαν το τάλαντο· το αττικό τάλαντο ήταν… όχι αρχαιολογική αξία, αλλά πραγματική, εις χρυσόν, ήτο, παρακαλώ, διακόσιες σαράντα χρυσές λίρες Αγγλίας. Ήταν το τάλαντο το αττικόν. Μύρια τάλαντα σημαίνει δύο εκατομμύρια τετρακόσιες χιλιάδες χρυσές λίρες Αγγλίας! Με την πραγματική αξία, τη σημερινή. Αυτό δείχνει πόσο χρεώστης ήταν αυτός ο άνθρωπος έναντι του Θεού.

       Ναι. Το χρέος είναι οι αμαρτίες. Γι’ αυτό λέμε στην Κυριακή προσευχή: «καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν», και άφησέ μας, δηλαδή συγχώρεσέ μας, δηλαδή να διαγράψεις, τι; Τὰ ὀφειλήματα. «Ὀφείλημα» θα πει χρέος. Να διαγράψεις τα χρέη μας. Και τα οφειλήματα αυτά είναι, οφειλήματα παραβάσεων και οφειλήματα παραλείψεων. Τι παρέβην και τι έπρεπε να κάνω και δεν το έκανα. Πόσο βαθύ σκοτάδι αγαπητοί μου υπάρχει σε πολλούς που νομίζουν ότι είναι αθώοι απέναντι του Θεού! «Εγώ», λέει, «εγώ δεν έχω αμαρτίες». Κι αν βέβαια κάποιες ειπωθούν… «Και τι είναι αυτό; Όλοι οι άνθρωποι κάνουν αυτό, κάνουν εκείνο». Φοβερό πράγμα, φοβερόν! Το χρέος μένει ανεξόφλητον. Κάποτε είχα πει…, πολλές φορές το έχω πει, δεν πειράζει αν γρήγορα γρήγορα το ξαναπώ εν παρενθέσει, ότι το χρέος μεγαλώνει απέναντι στον Θεό, γιατί είναι ο Θεός. Ανάλογα με το πρόσωπο είναι και η εκτίμηση του χρέους. Δηλαδή· για να το καταλάβομε… Τι είπαμε είναι το χρέος; Παράβασις. Και ακόμη τι είναι; Παράλειψις. Να πάρω μία παράβαση εντολής. Παραβαίνω μία εντολή. Εάν σε ένα μικρό παιδί δώσω ένα χαστούκι, δεν έχει και πολλή σημασία αυτό. Θα κλάψει αυτό, το πολύ να μου διαμαρτυρηθούν οι γονείς του. Αν δώσω το ίδιο χαστούκι στον Δήμαρχο της πόλεως, το πράγμα διαφέρει. Εάν δώσω στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ένα χαστούκι δημοσίως, το πράγμα ακόμη διαφέρει. Εάν τώρα κάνω μία προσβολή στον Θεό, πόση είναι η προσβολή; Όσο είναι το πρόσωπον. Ο Θεός είναι άπειρος και η προσβολή είναι άπειρος. Ο Θεός είναι αιώνιος και η προσβολή είναι αιώνιος.

    Λέει κάποιος, ερωτά ο Ιερός Χρυσόστομος, λέει κάποιος: «Καλά, εγώ αμάρτησα για ένα λεπτό, και θα τιμωρούμαι αιώνια;». Ναι. Γιατί; Γιατί σε Εκείνον που αμάρτησες, είναι άπειρος και αιώνιος. Για να καταλάβομε, γιατί με το ποσόν αυτό ο Κύριος θέλει να δείξει πως ο κάθε άνθρωπος είναι χρεώστης. Και μη λέμε, αγαπητοί μου, εκείνο το παραμύθι κυριολεκτικά του διαβόλου παραμύθι, ότι δεν έχομε αμαρτίες και ότι δεν κάνομε τίποτα και ότι είμεθα αθώοι άνθρωποι. Έτσι, ποιος μπορεί να εξοφλήσει αυτόν τον όγκον του χρέους; Ένας μόνον. Ο Θεός. Όπως εδώ έρχεται ο δούλος και τον παρακαλεί τον Κύριό του: «Κύριε», λέει,  «μακροθύμησον ἐπ᾿ ἐμοὶ», «μακροθύμησε σε μένα, θα σου το εξοφλήσω». Τι θα εξοφλήσεις, άνθρωπε; Τι θα εξοφλήσεις; Δούλος είσαι και δεν είναι δυνατόν να δουλεύεις για να δίνεις χρήματα στο αφεντικό. Δούλος είσαι. Τι θα κάνεις; Ένας το ξόφλησε το χρέος για τον καθένα μας. Ο Ιησούς Χριστός. Λέει στους Κολοσσαείς ο Απόστολος Παύλος: «Καὶ ὑμᾶς, νεκροὺς ὄντας ἐν τοῖς παραπτώμασι -νεκροί στα παραπτώματα-, συνεζωοποίησεν ὑμᾶς σὺν αὐτῷ -μαζί με τον Χριστόν, ο Πατήρ μας εζωοποίησε-, χαρισάμενος ἡμῖν πάντα τὰ παραπτώματα -μας χάρισε όλα μας τα παραπτώματα- ἐξαλείψας τὸ καθ' ἡμῶν χειρόγραφον -Ξέρετε ότι το χρέος είναι με ένα χειρόγραφο, με μία συναλλαγματική, με ένα συμβόλαιο, με ένα χαρτί. Με ένα χαρτί, που λέμε «σε τυλίγει σε μία κόλλα χαρτί ο δανειστής σου». Χειρόγραφο χρέους. Ε, λέγει, μας  το εξάλειψε αυτό- προσηλώσας αὐτὸ -Ποιο; Το χειρόγραφο προσηλώσας, το κάρφωσε- τῷ σταυρῷ». Εκεί το χρέος. Σαν να είναι ο δανειστής στον οποίον χρωστάμε και να μας πει: «Το βλέπεις; Στο χέρι μου το κρατάω. Μου χρωστάς. Το βλέπεις;». Και να πάει μπροστά στα μάτια μας να το σχίσει. Αυτό θα πει το κάρφωσε πάνω εις τον σταυρό. Εκπληκτικόν.

     Και μη έχων ο δούλος να εξοφλήσει το χρέος στην παραβολή, τι κάνει ο κύριος; Δεν είχε. «Ἐκέλευσεν πραθῆναι». «Διέταξε να πουληθεί». «Να πουληθεί», λέει, «η γυναίκα, του…-έτσι εγίνετο στην αρχαιότητα. Το υλικό της παραβολής είναι παρμένο από την αρχαιότητα και από την πραγματικότητα-, τα παιδιά του, ό,τι είχε και δεν είχε και να προσμετρηθεί». Ξέρετε πόσο κόστιζε ένας δούλος; Πάμφθηνος. Η γυναίκα δε ακόμα πιο φθηνή. Λοιπόν; Τι να εξοφλήσεις άνθρωπε; Και τι γίνεται τώρα; Εν τω μεταξύ ο δούλος πωλούμενος… κι αυτός ακόμη θα επωλείτο ο δούλος για να εισπράξει το αφεντικό το χρέος που του όφειλε. Τι σήμαινε; Ότι θα υφίστατο αλλοτρίωσιν. Θα αλλοτριώνετο από τον κύριόν του. Τι θα πει αυτό; Αυτή η αλλοτρίωσις είναι η αιωνία κόλασις. Σε πουλάει το αφεντικό. Σε διώχνει ο Θεός. Όταν σε διώχνει ο Θεός, πού θα πας; Πού αλλού; Δεν υπάρχει πουθενά αλλού, παρά η κόλασις. Αυτή η αλλοτρίωσις.

     Ο δούλος είδε ότι δεν υπάρχει σωτηρία. «Πεσὼν οὖν ὁ δοῦλος -Και τον παρακαλούσε, Μακροθύμησε- λέει-σε μένα». Έπεσε, γονάτισε κάτω. Και το αφεντικό: «Σπλαγχνισθεὶς δὲ ὁ κύριος…». Τι ωραίες εικόνες! Είναι μία απλή πράξη αιτήσεως μακροθυμίας· που είπε ο δούλος: «Μακροθύμησον ἐπ᾿ ἐμοὶ». Και αυτό όλο επέφερε την αλλαγή, την εξόφληση του χρέους. «Λυπήσου με». «Στα χαρίζω». «Λυπήσου με». «Στα χαρίζω!». Αυτό δείχνει περίτρανα ότι η μετάνοια και η αίτησις συγχωρήσεως, αγαπητοί μου, μας απαλλάσσει από την αιώνια καταδίκη.

      Αλλά ας προσέξομε και κάτι ερμηνευτικό. Όταν ο Κύριος λέγει «ἐκέλευσεν πραθῆναι», διέταξε να πουληθεί, αυτό εκφράζει το πνεύμα της Παλαιάς Διαθήκης. Διότι «πᾶσα παράβασις καὶ παρακοὴ ἔλαβεν ἔνδικον μισθαποδοσίαν». Παρέβης; Θα τιμωρηθείς. Αντίθετα το «σπλαχνισθείς» εκφράζει το πνεύμα της Καινής Διαθήκης.  Αυτά βέβαια ως προς τις σχέσεις ανθρώπου-Θεού. Μένουν όμως και οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων.

      Και σημειώνει η παραβολή: «Ἐξελθὼν δὲ ὁ δοῦλος ἐκεῖνος…». Μόλις βγήκε από τον χώρο, το γραφείο του αφεντικού, κατεβαίνει τα σκαλοπάτια βρίσκει έναν σύνδουλό του. «Α, έλα εδώ, έλα εδώ. Μου χρωστάς 100 δηνάρια». Εκατό δηνάρια… δύο λίρες. «Έλα δω. Ξόφλησέ μου το χρέος που μου οφείλεις». Εκεί βάζει τη λέξη: «Ἒπνιγεν αὐτὸν». Αυτό που λέμε στη γλώσσα μας: «Με έπνιξε ο δανειστής μου». Αυτό είναι κυριολεξία. Δεν είναι μεταφορικό. Διότι ο δανειστής έβαλε τον αντίχειρα, το μεγάλο δάχτυλο, εδώ στο καρύδι του χρεοφειλέτου και το ζουλούσε το δάχτυλό του και κυριολεκτικά τον έπνιγε. «Δώσ’ μου αυτά που μου χρωστάς». «Ἒπνιγεν αὐτὸν».  «Σε παρακαλώ», του λέει, «μακροθύμησε σε μένα, θα σου τα πληρώσω». Τι είναι 100 δηνάρια; Δύο λίρες. Ε, εύκολο είναι. «Όχι· τώρα!». Και τον έβαλε στη φυλακή. Είδαν τη συμπεριφορά αυτή οι άλλοι σύνδουλοι, τρόμαξαν και πήγαν και διασάφησαν εις τον κύριόν των αυτά που είδαν και άκουσαν. Τότε βέβαια ο κύριος εκάλεσε τον δούλον και του λέει: «Δούλε αχρείε και πονηρέ, εγώ σου χάρισα τόσο υπέρογκο ποσόν, εσύ δεν μπορούσες να μακροθυμήσεις εις τον σύνδουλόν σου;». Εδώ όμως δείχνει την πελώρια διαφορά των όσων χρεωστούμε στον Θεό και των όσων μας χρωστούν οι άλλοι άνθρωποι σε μας. Εντούτοις, ενώ το ποσόν είναι μικρό… δηλαδή τι θα πει; Άνθρωπος και άνθρωπος. Μου δίνουν ένα σκαμπίλι… αυτό που σας είπα το παράδειγμα προηγουμένως. Το ίδιο είναι με το σκαμπίλι που θα δώσω στον Θεό και θα Τον προσβάλλω; Είναι μικρό πράγμα, είναι πολύ μικρό. Εντούτοις, δεν μπορούμε να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας, για να μπορούμε να συγχωρήσουμε τους άλλους ανθρώπους για εκείνα τα οποία μας έχουν κάνει. Πολύ δε παραπάνω όταν μας ζητούν επίμονα τη συγνώμη.

    Το συμπέρασμα της παραβολής; Ω, το συμπέρασμα της παραβολής το εξάγει ο ίδιος ο Κύριος: «Οὕτω καὶ ὁ πατήρ μου ὁ ἐπουράνιος ποιήσει ὑμῖν -Έτσι θα σας κάνει και ο Πατέρας μου ο επουράνιος-, ἐὰν μὴ ἀφῆτε ἕκαστος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ ἀπὸ τῶν καρδιῶν ὑμῶν τὰ παραπτώματα αὐτῶν». «Εάν δεν αφήσετε», λέει, «τα αμαρτήματα των άλλων από την καρδιά σας, με την καρδιά σας».

      Αγαπητοί μου, ο Θεός απεκάλυψε το πνεύμα της βασιλείας Του. Αλλά οι άνθρωποι δεν συμμορφώνονται με αυτό. Και τίθεται το ερώτημα: Μας συμφέρει; Να μην συμμορφωθούμε; Δεν θα μπούμε στη Βασιλεία του Θεού. Μας συμφέρει; Κι αν υποτεθεί ακόμη ότι ο Θεός παρά ταύτα μας συγχωρούσε, κι αν δεν συγχωρούσαμε τους άλλους ανθρώπους, εμείς, θα είχαμε ειρήνη, ερωτώ, θα είχαμε ειρήνη στην ψυχή μας, και οι σχέσεις μας θα ήταν αγαθές με τον πλησίον μας; Όχι. Μας συμφέρει; Όχι. Μήπως δημιουργεί αυτοτιμωρία ένας που δεν συγχωρεί και αυτοβασανίζεται; Και αυτοτιμωρείται; Μας συμφέρει; Όχι. Έτσι λοιπόν, δεν μας συμφέρει. Διότι ούτε ο Θεός μας συγχωρεί, ούτε αγαθές σχέσεις μπορούμε να έχουμε, να αναπτύξουμε με τους άλλους ανθρώπους, αν δεν μάθουμε να ζητούμε τόσο τη συγχώρηση του Θεού, όσο και να δίδομε συγχώρηση εις τους άλλους ανθρώπους. Εμπρός λοιπόν, αγαπητοί μου, εμπρός λοιπόν, ας μάθομε να συγχωρούμε απεριόριστα. Και εύκολο είναι και μας συμφέρει.

539η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».

Όλες οι ομιλίες της κατηγορίας " Ομιλίες Κυριακών " 🔻
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

Πηγές:
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ὀφειλέτης ποίας ὀφειλῆς εἶσαι;

†.Σεβασμιώτατε, αγαπητοί μου αδελφοί, κάθε παραβολή του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, που είναι μία όμορφη, μικρή ή μεγάλη ιστορία, γεμάτη από πλούσια διδάγματα, μοιάζει με έναν απέραντο αιγιαλό, που καθώς περπατάς βρίσκεις κοχυλάκια με μύρια σχήματα και χρώματα, που όταν τα πάρεις στα χέρια σου χαίρεσαι την αγάπη και τη σοφία του Θεού. Ένα τέτοιο κοχυλάκι ας σκύψουμε να πάρουμε σήμερα από τον αιγιαλό της παραβολής του χρεοφειλέτου δούλου.

«Εἶπεν ὁ Κύριος· ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ βασιλεῖ, ὃς ἠθέλησε συνᾶραι λόγον μετὰ τῶν δούλων αὐτοῦ. Ἀρξαμένου δὲ αὐτοῦ συναίρειν προσηνέχθη αὐτῷ εἷς ὀφειλέτης μυρίων ταλάντων…» (Ματθ. 18, 23-35) και τα λοιπά.

Το κοχυλάκι που θα πάρουμε σήμερα από την παραβολή αυτή είναι η έννοια του οφειλέτου και της οφειλής. Αυτό θα δούμε, αγαπητοί μου, γιατί, όπως θα δείτε, έχει μία ευρεία έννοια ο οφειλέτης και η οφειλή, ο χρεώστης και το χρέος. Τι σημαίνειοφειλέτης; Αυτός που οφείλει, αυτός που χρωστά κάτι σε κάποιον. Εδώ η ευαγγελική διδασκαλία εμφανίζει τον άνθρωπο ως οφειλέτη απέναντι στον Θεό. Αλλά γιατί;

Στην εβραϊκή γραμματεία ως χρέος εμφανίζεται το ποσόν των αμαρτιών. Να σας πω ένα παράδειγμα, που είναι εκπληκτικό. Όταν δεν τήρησαν την εντολή της αργίας του Σαββάτου οι Εβραίοι, όπως και της αγραναπαύσεως κάθε επτά χρόνια, μετά από τον Νόμο που πήραν, τον 15ο αιώνα π.Χ.

Κάπου τον 6ο αιώνα π.Χ, ο Θεός επιτρέπει να οδηγηθούν οι Εβραίοι του νοτίου βασιλείου αιχμάλωτοι στην Βαβυλώνα· εκεί είναι γνωστό ότι έμειναν εβδομήντα χρόνια. Ο Θεός εξηγεί: «Είναι τα χρόνια, που τα μάζεψα, όσο δουλεύατε τις αργίες και δεν τηρούσατε τις αγραναπαύσεις και τα λοιπά· όλα αυτά μαζεύονται εβδομήντα χρόνια. Εβδομήντα χρόνια θα καθήσετε στην αιχμαλωσία. Οπότε τα χωράφια σας θα δεχθούν την αγρανάπαυση, την ανάπαυση, όσο εσείς, χωρίς να λογαριάζετε την εντολή μου, τα καλλιεργούσατε». Είναι εκπληκτικό. Είναι πραγματικά εκπληκτικό, αν το σκεφθεί κανείς.

Λέμε στην κυριακή προσευχή: «καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν», και άφησε τα χρέη μας, τις οφειλές μας. Ερμηνεύει ο Ζηιγαβηνός: «ὀφείλημα γὰρ καὶ τὸ ἁμάρτημα, ὡς καὶ αὐτὸ ποιοῦν ὑπεύθυνον τὸν ἄνθρωπον, ὥσπερ καὶ τὸ χρέος». Δηλαδή: χρέος είναι και το αμάρτημα, που καθιστά υπεύθυνο τον άνθρωπο, όπως ακριβώς και το χρέος. Όλες οι παραβάσεις του καθήκοντος προς τον Θεό, αγαπητοί μου, είναι χρέη προς τον Θεό.

Θέλετε να δείτε το θέμα θεολογικότερα και βαθύτερα; Ο Θεός μας έδωσε κάτι να διαχειριστούμε, ένα κεφάλαιο· και τώρα του οφείλουμε όχι μόνο να επιστρέψουμε το κεφάλαιο, αλλά και τον τόκο του. Δανείστηκα την φράση από άλλη παραβολή του Κυρίου, την παραβολή των ταλάντων ή των δραχμών. Τι ακριβώς είναι στην πραγματικότητα; Ο Θεός μας δάνεισε το κατ’ εικόνα και μας ζητάει το καθ’ ομοίωσιν. Εάν λοιπόν το κατ’ εικόνα είναι τόσο βαρύ, μύρια τάλαντα, ένα υπέρογκο ποσό, δείχνει τι μας έδωσε ο Κύριος αλλά και τι ζητά. Θα το επαναλάβω: μας έδωσε το κατ’ εικόνα και ζητά το καθ’ ομοίωσιν, δηλαδή μας έδωσε τη δυνατότητα του αγιασμού και ζητάει την τελειότητα και τον αγιασμό.

Όταν μιλάμε όμως για καθήκον προς τον Θεό, αυτό είναι μιας δευτέρας ποιότητος αρετή προς τον Θεό. Το ακούσατε καλά; Δευτέρας ποιότητος είναι η επιτέλεση του καθήκοντος. Η πρώτης ποιότητος αρετή ως κίνητρο έχει την αγάπη. Αφού όμως η αγάπη του Θεού μέσα μας πάγωσε, κρύωσε, τότε κάθε σχέση μας με τον Θεό έγινε καθήκον, έγινε χρέος· δηλαδή ξεκίνησε από την αγάπη, και έγινε χρέος, ξέπεσε. Έστω όμως, και σαν χρέος να το πάρουμε, οφείλουμε να το αποδώσουμε, ο, τι ανήκει είς τον Θεό.

Λέμε : «Έχω χρέος να γηροκομήσω τους γονείς μου». Μα αυτό δεν είναι θέμα χρέους· είναι θέμα αγάπης. Από χρέος θα γηροκομήσουμε τους γονείς μας, ή από αγάπη προς αυτούς;… Εάν το πάρεις ως χρέος, είναι δευτέρας ποιότητος αρετή· εάν το πάρεις ώς θέμα αγάπης, είναι πρώτης ποιότητος αρετή. Και το συναντάμε αυτό, όταν βλέπουμε ανθρώπους να λένε: «Εμένα δεν μου έγραψες το χωράφι εκείνο που έχεις. Γράψε μου το χωράφι, κι εγώ θα σε πάρω στο σπίτι μου, μάνα μου, πατέρα μου». Κατάντημα!... Για το χωράφι θα πάρεις τη μάνα σου και τον πατέρα σου να τους γηροκομήσεις, όχι διότι τους αγαπάς;…

Όταν από την αγάπη ξεπέφτουμε στο χρέος, όπως είδατε, σίγουρα πέφτουμε σε μία δεύτερης ποιότητος αρετή. Εν τούτοις ο Θεός το δέχεται αυτό, δηλαδή δέχεται αυτή τη μίνιμουμ προσφορά, την ελάχιστη προσφορά. Μα αν και το καθήκον δεν εκπληρωθεί, αυτό το ελάχιστο δηλαδή που είπαμε ότι είναι δευτέρας ποιότητος, τότε δεν καθιστά τον άνθρωπο χρεοφειλέτη έναντι του Θεού; Αυτή είναι η έννοια του χρεοφειλέτου, αγαπητοί μου, όπως μας την παρουσιάζει η παραβολή.

Και το χρέος, λέει η παραβολή, ανερχόταν στο ποσόν των μυρίων χρυσών ταλάντων. Για να πάρουμε μία ιδέα αυτού του ποσού, αρκεί να σας αναφέρω ότι η Γαλιλαία και η Περαία, δύο ολόκληρες επαρχίες, στην εποχή του Χριστού, πλήρωναν ετήσιο φόρο στον Αντίπα διακόσια τάλαντα. Εδώ όμως έχουμε μύρια τάλαντα, δηλαδή δέκα χιλιάδες χρυσά τάλαντα. Και το ένα τάλαντο, με τη σημερινή αξία, την πραγματική, ως χρυσός, όχι την αρχαιολογική, το ένα τάλαντο ισοδυναμεί με διακόσιες σαράντα χρυσές λίρες Αγγλίες· συνεπώς δέκα χιλιάδες τάλαντα είναι ισοδύναμα με δύο εκατομμύρια τετρακόσιες χιλιάδες (2.400.000) χρυσές λίρες! Όχι χαρτονομίσματα· χρυσές λίρες!

Η παραβολή θέλει να δείξει το χρέος των αμαρτιών μας έναντι του Θεού. Και αν θέλετε, θέλει να δείξει, όπως σας είπα, θεολογικά, πόσο μεγάλο πράγμα είναι το κατ’ εικόναπου μας έδωσε ο Θεός, αλλά και τι πρέπει να αποδώσουμε ως προς το καθ’ ομοίωσιν, δηλαδή να ομοιάσουμε του Θεού, αφού μας δίνει την δυνατότητα προς τούτο.

Αλλά, θα μου πείτε, είναι οι αμαρτίες μας τόσο πολλές; Ναι, πάρα πολλές. Είναι οι αμαρτίες των λογισμών, οι αμαρτίες των λόγων, οι αμαρτίες των πράξεων… κι αυτές κάθε στιγμή, κάθε ώρα, κάθε ημέρα, κάθε χρόνο, για μια ολόκληρη ζωή! Τι μαζεύεται!... Και μόνη μία αμαρτία, είναι βαρύτατη έναντι του Θεού.

Αν και δεν έχω χρόνο, θα σας δείξω πόσο βαρειά είναι η αμαρτία, λίγο σύντομα, μ’ ένα παράδειγμα που κι άλλες φορές σας το έχω πει. Αν κάποιο παιδάκι ενοχλεί, μπορώ να θυμώσω και να του δώσω ένα χαστούκι. Αυτό βάζει τα κλάματα, και τίποτε άλλο· η πράξη μου δεν θα έχει παρακάτω συνέπειες. Αν ένας από σας κύριος ενοχλεί, μπορώ να θυμώσω, να σηκωθώ και να του δώσω πάλι ένα χαστούκι. Αυτό όμως θα έχει κάποιες συνέπειες, αναμφισβήτητα. Αν πάω, παρακαλώ, στον Πρωθυπουργό ή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και του δώσω ένα χαστούκι, το πράγμα διαφέρει· η πράξη μου θα έχει σοβαρές συνέπειες. Άρα οι συνέπειες της πράξεώς μου εξαρτώνται από την αξία του κάθε ανθρώπου, από το αξίωμά του. Εάν τώρα δώσω ένα χαστούκι στον Θεό, δηλαδή αμαρτήσω, τότε ποια είναι η αμαρτία μου απέναντί Του και ποιες οι συνέπειές της; Άπειρος ο Θεός, άπειρη και η αμαρτία, γι’ αυτό και αιώνια η Κόλαση. Λένε μερικοί: «Μα, μια στιγμή αμάρτησα· αιώνια θα τιμωρούμαι; Είναι δικαιοσύνη αυτή του Θεού;». Λέει ο ιερός Χρυσόστομος: «Ναι, αλλά δεν λογάριασες όμως ότι η αμαρτία σου είναι άπειρη μπροστά στον άπειρο Θεό».

Αλλά δεν είναι μόνο το χρέος της αμαρτίας, αγαπητοί μου, ως παραβάτες του θελήματος του Θεού· πρέπει να έχουμε και την αίσθηση του χρεώστου, του οφειλέτου, για κάθε τι.Είμαι χρεώστης. Είναι πολύ σπουδαίο αυτό, ξέρετε. Αν εγώ σας πω ότι είμαι χρεώστης απέναντί σας, τι θα λέγατε; Καμιά φορά, ας πούμε, μας φέρνετε ένα καρπούζι. Λέω στον μοναχό που είναι στην κουζίνα: «Δεν μου λες· ήταν υποχρεωμένος αυτός να μας φέρει το καρπούζι;». «Όχι» μου λέει. «Είδες;… Όχι!» Δηλαδή; Δηλαδή εμείς είμαστε χρεώστες, σ’ εσάς, σ’ όλη την οικουμένη, σ’ όλη την κτίση. Εμείς είμαστε χρεώστες. Εάν ο καθένας έτσι μιλά, τότε είναι πολύ σπουδαίο αυτό. Όταν σου δώσει ή ο Θεός ή ο άνθρωπος κάτι, εφόσον δεν είναι υποχρεωμένος κανείς να σου δώσει, τότε θα πρέπει να αισθανθείς μεγάλη την ευγνωμοσύνη, μεγάλη την ευεργεσία. Μην πεις ότι οι γονείς σου σε γέννησαν, σ’ έφεραν στον κόσμο, και είναι υποχρεωμένοι να σου δώσουν περιουσία. Εσύ είσαι υποχρεωμένος απέναντι στους γονείς σου, και όχι αυτοί σ’ εσένα. Έτσι πρέπει να αισθανόμαστε, ότι εμείς έχουμε το χρέος.

Μήπως αυθαιρετώ λέγοντας αυτά; Όχι. Να τι λέει ο Κύριος: «Τίς δὲ ἐξ ὑμῶν δοῦλον ἔχων ἀροτριῶντα ἢ ποιμαίνοντα, ὃς εἰσελθόντι ἐκ τοῦ ἀγροῦ ἐρεῖ, εὐθέως παρελθὼν ἀνάπεσε,ἀλλ᾿ οὐχὶ ἐρεῖ αὐτῷ· ἑτοίμασον τί δειπνήσω, καὶ περιζωσάμενος διακόνει μοι ἕως φάγω καὶ πίω, καὶ μετὰ ταῦτα φάγεσαι καὶ πίεσαι σύ;». ποιος, λέει, από σας έχει έναν δούλο που τον στέλνει στα χωράφια να οργώσει και κάνει δουλειές, όταν γυρίσει τον περιποιείται τον δούλο; Κανένας. Αλλά τι του λέει; Ετοίμασέ μου, βάλε την ποδιά σου,περίζωσε, ετοίμασέ μου να φάω και να πιω, εγώ το αφεντικό σου, και μετά από μένα θα φας και θα πιεις. «Μὴ χάριν ἔχει τῷ δούλῳ ἐκείνῳ ὅτι ἐποίησε τὰ διαταχθέντα;». Μήπως, λέει, το αφεντικό οφείλει χάρη στον δούλο εκείνον που εκπλήρωσε ό,τι του είχε παραγγείλει και διατάξει; «Οὐ δοκῶ», λέει ο Κύριος, δεν νομίζω. «Οὕτω καὶ ὑμεῖς, ὅταν ποιήσητε πάντα τὰ διαταχθέντα ὑμῖν, λέγετε ὅτι δοῦλοι ἀχρεῖοί ἐσμεν, ὅτι ὃ ὠφείλομεν ποιῆσαι πεποιήκαμεν» (Λουκά 17, 7-10) Κι εσείς, όταν τηρείτε τις εντολές, μην πείτε ότι ο Θεός σας χρωστά.

Ξέρετε, αγαπητοί μου, ότι ζούμε αυτό το κλίμα, αυτό το πνεύμα; Ξέρετε ότι οι περισσότεροι από τους χριστιανούς μας ζουν αυτό το κλίμα; Ποιο; Θα πάω να ανάψω ένα κεράκι, και θα υποχρεώνω τον Θεό να μου δώσει εκείνο που θέλω. Κάνω ένα τάμα, και υποχρεώνω τον Θεό να μου δώσει εκείνο που του ζήτησα. Όχι, λέει ο Κύριος, αλλά θα λες: «είμαστε αχρείοι δούλοι, κι εκείνο το οποίο οφείλαμε να κάνουμε το κάναμε».

Ώστε λοιπόν χρεώστες. Είναι μια ψυχολογία πολύ σπουδαία. Αν σταθούμε πάντοτε ως χρεώστες απέναντι στον Θεό, είναι μεγάλο πράγμα· πολύ μεγάλο πράγμα. Ναι, είμαστε δούλοι του Χριστού, και είμαστε χρεώστες. Ξέρετε γιατί; Όπως λέγει ο απόστολος Παύλος, «ἠγοράσθημεν γὰρ τιμῆς» (Α’ Κορ. 6, 20) γιατί αγοραστήκαμε κατόπιν αντιτίμου. Ποιο είναι το αντίτιμο; Η θυσία του Χριστού πάνω στον σταυρό. Ήμασταν δούλοι του Διαβόλου· αλλά ο Χριστός κατήργησε τον Διάβολο. Και το ρήμα καταργώ δεν θα πει τον εξαφανίζω· θα πει τον θέτω εκτός ενεργείας. Το καταργώ αυτό θα πει εδώ· ετυμολογήστε την λέξη, και θα το βρείτε. Και ο Χριστός μας εξαγοράζει στον σταυρό Του, και τώρα γινόμαστε δούλοι του Χριστού. Θυμάστε εκείνο το τροπάριο που λέει «Ἐξηγόρασας ἡμᾶς ἐκ τῆς κατάρας τοῦ νόμου τῷ τιμίῳ σου αἵματι…» (Τροπάριο των Μακαρισμών του Όρθρου της Μ. Παρασκευής, μετά την ανάγνωση του ς’ ευαγγελίου) και τα λοιπά; Και όπως γράφει στους Κολασσαείς ο Απόστολος, «χαρισάμενος ἡμῖν πάντα τὰ παραπτώματα, ἐξαλείψας τὸ καθ’ ἡμῶν χειρόγραφον τοῖς δόγμασιν ὃ ἦν ὑπεναντίον ἡμῖν, καὶ αὐτὸ ἦρεν ἐκ τοῦ μέσου, προσηλώσαν αὐτὸ τῷ σταυρῷ» (Κολ. 2, 14) Δηλαδή μας συγχώρησε όλες τις αμαρτίες μας, αφού μας ακύρωσε το εις βάρος μας χειρόγραφον, που είχε γίνει από τις διατάξεις του Νόμου. Ποιο είναι αυτό το χειρόγραφον; Είναι η συναλλαγματική, να το πω έτσι με μια σύγχρονη έκφραση. Υπογράφεις μια συναλλαγματική ότι οφείλεις στον τάδε χρόνο να πληρώσεις το τάδε ποσό· αυτό είναι το χειρόγραφον. Και αυτό το συμβόλαιο των χρεών μας και των οφειλών μας το κάρφωσε επάνω στον σταυρό Του ο Χριστός, πλήρωσε για μας! (Ακάθιστος Ύμνος, οίκος κβ’: «Χάριν δοῦναι…») Τώρα όμως η δουλειά μας στον Χριστό ουσιαστικά είναι ελευθερία, όπως το είδαμε να το λέει εδώ ο απόστολος Παύλος. (Α’ Κορ. 7, 22) Μας ελευθερώνει. Τώρα πλέον είμαστε χρεώστες, χρεοφειλέτες της αγάπης του Χριστού. Χρεοφειλέτες της αγάπης Του! Ο Παύλος ονομάζει τον εαυτό του δούλο Χριστού. (Ρωμ. 1, 1. Γαλ. 1, 10. Κολ. 4, 7. Τίτ. 1, 1. κ.ά.) Γιατί; Γιατί αισθάνεται το μεγάλο χρέος έναντι της αγάπης του Χριστού, που τον απήλλαξε από τη δουλεία του Νόμου. Λυπάμαι που δεν έχω πιο πολύ χρόνο, να σας τα κάνω αυτά πιο λιανά.

Πράγματι είμαστε χρεώστες, χρεοφειλέτες της αγάπης του Χριστού. Όταν γνωρίζουμε τι εργάστηκε η αγάπη του Θεού σ’ εμάς, τότε ἐν ἐλευθερίᾳ βέβαια γινόμαστε χρεοφειλέτες της αγάπης Του. Ο Παύλος ελευθερώθηκε, αλλά και σκλαβώθηκε. Σε τι σκλαβώθηκε; Όπως ξέρετε, ο Παύλος δεν ήταν μισθωτός· δεν έγινε Απόστολος γιατί έπαιρνε χρήματα. Ο Παύλος εκφράζει την αγάπη του στον Χριστό, και την εκφράζει με την δούλωσή του σ’ Αυτόν. Πώς; Όταν ο Κύριος ρώτησε τον απόστολο Πέτρο «Σίμων Ἰωνᾶ, ἀγαπᾷς με πλείων τούτων;», δηλαδή Σίμων Ιωνά, με αγαπάς περισσότερο από όλους αυτούς, τους μαθητές μου; Ο Σίμων είπε καταφατικά: «Σε αγαπώ, Κύριε». Και ο Κύριος του απαντά: «ποίμαινε τὰ πρόβατά μου»· αν μ’ αγαπάς, τότε ποίμαινε τα πρόβατά μου, δηλαδή να ασκείς το ποιμαντικό έργο της σωτηρίας των ανθρώπων. (Ιωάν. 21, 15-17)

Και ο Παύλος το ίδιο. Ο Παύλος καλείται από τον Χριστό, ελευθερώνεται από τη δουλεία του Νόμου, και τότε αγαπά. Κι επειδή αγαπά, στρέφεται στην διακονία του Ευαγγελίου για τη σωτηρία των ανθρώπων. Και θα τον ακούσουμε να γράφει στην Προς Ρωμαίους:«Ἕλλησί τε καὶ βαρβάροις, σοφοῖς τε καὶ ἀνοήτοις, ὀφειλέτης εἰμί»· στους Έλληνες, που είναι πολιτισμένοι, και στους βαρβάρους, που είναι απολίτιστοι, στους σοφούς και στους μη σοφούς, είμαι χρεώστης. Τι χρεώστης; Να κηρύξω το Ευαγγέλιο. Και ξέρετε γιατί είμαι χρεώστης; Γιατί ο Κύριος με εξαγόρασε από τη δουλεία του Νόμου. Του χρεωστώ λοιπόν ευγνωμοσύνη, του χρεωστώ αγάπη· γι’ αυτό είμαι χρεοφειλέτης. Και αυτή η οφειλή -προσέξτε- δεν είναι καθηκοντολογική, δεν είναι χρέος, αλλά καρπός της αγάπης.

Έτσι έχουμε και μιας δευτέρας μορφής οφειλή· είναι η οφειλή της αγάπης. Όχι των χρεών των αμαρτιών, αλλά η οφειλή της αγάπης, που μας ελευθερώνει από την οφειλή του καθήκοντος, αλλά και του χρέους εκ των αμαρτιών. Με αυτό το πνεύμα ακούμε τον Κύριο και τους Αποστόλους να μας λένε: «Εἰ οὖν ἐγὼ ἔνιψα ὑμῶν τοὺς πόδας, ὁ Κύριος καὶ ὁ Διδάσκαλος, καὶ ὑμεῖς ὀφείλετε ἀλλήλων νίπτειν τοὺς πόδας». (Ιωάν. 13, 14) Εάν, λέει, εγώ ο Κύριος, ο Διδάσκαλος, ένιψα τα πόδια σας, κι εσείς -είδατε;- οφείλετε μεταξύ σας να νίπτετε τα πόδια, δηλαδή ο ένας να υπηρετεί τον άλλο.

«Ὀφείλομεν ἡμεῖς οἱ δυνατοί, λέει ο Απόστολος Παύλος, τὰ ἀσθενήματα τῶν ἀδυνάτων βαστάζειν». (Ρωμ. 15, 1) Εμείς οι δυνατοί οφείλουμε να κρατάμε τις αδυναμίες των αδυνάτων. Ακόμη θα πει ο Παύλος: «ὀφείλουσιν οἱ ἄνδρες ἀγαπᾶν τὰς ἑαυτῶν γυναῖκας ὡς τὰ ἑαυτῶν σώματα». (Εφεσ. 5, 28) Αλλά, σ’ αυτή την παραγγελία του Παύλου, θα ήθελα να ρωτήσω το εξής: Αγαπάς τη γυναίκα σου, ω άνδρα, επειδή σου λέει ο Κύριος να την αγαπάς, ή γιατί την αγαπάς; Δηλαδή επειδή έχεις χρέος να την αγαπάς, ή γιατί πραγματικά την αγαπάς; Αν την αγαπάς από ένα χρέος, τότε είναι δευτέρας ποιότητος· αν όμως την αγαπάς από πραγματική αγάπη, τότε είναι πρώτης ποιότητος αρετή, πρώτης ποιότητος αγάπη.

Επίσης θα πει ο ευαγγελιστής Ιωάννης: «Ἐκεῖνος -ὁ Κύριος- ὑπὲρ ἡμῶν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἔθηκε· καὶ ἡμεῖς ὀφείλομεν ὑπὲρ τῶν ἀδελφῶν τὰς ψυχὰς τιθέναι». (Α’ Ιωάν. 3, 16) Εκείνος, λέει, για μας έδωσε τη ζωή Του· έτσι κι εμείς οφείλουμε για τους αδελφούς να θέσουμε τις ζωές μας. Και η οφειλή αυτή, θα το επαναλάβω άλλη μία φορά, δεν είναι καθήκον, αλλά αγάπη.

Σεβασμιώτατε και αγαπητοί μου αδελφοί, η παραβολή του Κυρίου μας εμφάνισε έναν δούλο οφειλέτη μυρίων ταλάντων, δηλαδή έναν πολύ αμαρτωλό, εφόσον οι αμαρτίες μας είναι χρέη και οφειλές στον Θεό. Όμως ποτέ μη βρεθούμε τέτοιοι οφειλέτες. Αν αμαρτάνουμε, να σπεύδουμε να ζητούμε συγγνώμη και συγχώρεση από τον Κύριο, αφού είναι αγαθός και ελεήμων και συγχωρητικός· αυτό άλλωστε είναι η διήκουσα γραμμή της παραβολής του χρεοφειλέτου δούλου, η έννοιά της. Το ίδιο και με τους αδελφούς· να ζητάμε απ’ αυτούς συγχώρεση, αλλά και εύκολα να τους συγχωρούμε όταν μας φταίνε. Τέτοιες οφειλές γρήγορα πρέπει να εξοφλούνται.

Μένει όμως μία οφειλή· η οφειλή της αγάπης προς τον Θεό και η οφειλή της αγάπης προς τον άλλο άνθρωπο. Κι η οφειλή αυτή οφείλει να αυξάνεται. Και θα αυξάνεται με τη βαθύτερη και όλο βαθύτερη επίγνωση του τι μας έδωσε ο Θεός. Η ενανθρώπηση, ο σταυρός, οι διαρκείς ευεργεσίες, υλικές και πνευματικές, η υιοθεσία, η αιώνια μακαριότητα, είναι εκείνα που όσο τα κατανοούμε, τόσο περισσότερο μεγαλώνει μέσα μας η αίσθηση της οφειλής. Όλα αυτά να βαθαίνουν μέσα μας και να αισθανόμαστε τι οφείλουμε στον Θεό. Το ίδιο και στους ανθρώπους πρέπει να κάνουμε, με την οφειλή της αγάπης. Γι’ αυτό και ο μέγας Παύλος έγραφε στους Ρωμαίους, κλείνοντας με τούτο τον λόγο μας: «μηδενὶ μηδὲν ὀφείλετε εἰ μὴ τὸ ἀγαπᾶν ἀλλήλους», (Ρωμ. 13, 8) δηλαδή: σε κανέναν τίποτα να μη χρωστάτε, παρά μόνο το να αγαπάτε ο ένας τον άλλο, που είναι το χρέος της αγάπης!

506η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίαι Κυριακῶν " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: 
Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Τί ἔχει νά πῆ ὁ Ἀπ. Παῦλος σήμερα εἰς τούς Ἕλληνες; ΙΑ΄ Ματθαίου (Α΄Κορ. 9, 2-12)

†.«Εἰ ἄλλοις οὐκ εἰμὶ ἀπόστολος, ἀλλά γε ὑμῖν εἰμι· ἡ γὰρ σφραγὶς τῆς ἐμῆς ἀποστολῆς ὑμεῖς ἐστε ἐν Κυρίῳ» [Α΄Κορ.9,2].

Με συγκίνηση, αγαπητοί μου, και παράπονο γράφει ο Απόστολος Παύλος προς τους Κορινθίους στην πρώτη του επιστολή, αλλά και δι’ αυτών των Κορινθίων προς όλους τους Έλληνας, αυτούς τους λόγους που σας είπα. Δηλαδή «εάν σε άλλους πιθανό να μην είμαι απόστολος, αλλά οπωσδήποτε είμαι σε σας απόστολος, σε σας τους Κορινθίους, σε σας τους Έλληνες· είμαι απόστολος. Διότι η δική μου η σφραγίδα, διότι η σφραγίδα της δικής μου αποστολής είσαστε εσείς οι ίδιοι εν Κυρίω».

Έτσι βλέπουμε, αγαπητοί μου, ότι πραγματικά προβάλλεται εδώ ο Απόστολος Παύλος ως ο απόστολος των Ελλήνων. Βεβαίως είναι των εθνών. Εμείς οι Έλληνες ανήκουμε εις τα έθνη. Δεν είμεθα εις τον λαόν του Ισραήλ. Αλλά όμως κατεξοχήν είναι ο απόστολος των Ελλήνων. Με τη στενή σημασία της λέξεως. Διότι τότε, όλη η οικουμένη «Έλληνες» ελέγοντο, αλλά εννοούμε εδώ την ηπειρωτικήν Ελλάδα. Γι’ αυτό και έχομε τις επιστολές του δύο προς Κορινθίους, δύο προς Θεσσαλονικείς, και μία προς Φιλιππησίους. Πέντε από τις δέκα τέσσερις επιστολές του αναφέρονται σε Έλληνες, σε ελληνικές πόλεις, δηλαδή ειδικά στην ηπειρωτική Ελλάδα. Αυτό για μας είναι μία ξεχωριστή τιμή, αλλά και ταυτοχρόνως μία ξεχωριστή υποχρέωση.

Λέγει λοιπόν ο Απόστολος ότι η σφραγίδα του δικού του έργου είμαστε εμείς. Δηλαδή με άλλα λόγια, εκείνο που θα αποδεικνύει πραγματικά ότι ο Απόστολος ειργάσθη εις τον χώρον της Ελλάδος, είναι η δική μας η χριστιανική πραγματικότητα.

Αλλά τίθεται το ερώτημα: Αυτή η σφραγίδα του Αποστόλου Παύλου, η σφραγίδα του έργου εδώ στον ελληνικόν χώρον, σήμερα, σε εμάς τους Νεοέλληνες, διατηρείται; Εάν δηλαδή ήρχετο σήμερα ο Απόστολος Παύλος στην Ελλάδα, πώς θα μας εύρισκε; Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό σημείο, διότι μας οδηγεί σε μία αυτοκριτική. Συγκρίνοντας εκείνα που γράφει με εκείνα που εργάστηκε εδώ στον χώρο τον δικό μας, με εκείνο που είμαστε εμείς σήμερα, ίσως θα μας οδηγούσε σε πολύτιμα συμπεράσματα. Πολύ ευφυώς θα μπορούσαμε να πούμε ότι παρετήρησε ο Απόστολος Παύλος ότι όταν ήρθε εδώ μας κήρυξε, βλέποντας ότι ζητούσαμε, αναζητούσαμε έναν άγνωστον Θεόν. «Είδα», λέγει, «στους Αθηναίους, γυρίζοντας στην πόλη σας έναν βωμόν αφιερωμένον ‘’τῷ ἀγνώστῳ Θεῷ’’ και αυτόν τον άγνωστο Θεόν εγώ ήρθα να σας κηρύξω».

Αλλά ερωτούν: Εάν ο απόστολος ήρθε να μας κηρύξει αυτόν τον αναζητούμενον από μας άγνωστον Θεόν, σήμερα, εμείς οι Νεοέλληνες τι αναζητούμε; Σήμερα αφήσαμε και αυτόν τον άγνωστον Θεόν και θεοποιήσαμε τον εαυτό μας. Πέφτομε μέρα την ημέρα σε έναν γνωστικισμόν, σε μία αθεΐα. Και αυτό ακριβώς είναι το δράμα μας.

Χωρίς αγαπητοί μου, να μείνουμε σε πολλές διαπιστώσεις, θα ήθελα μόνο να σημειώσουμε μερικά πράγματα, τι θα μπορούσε να μας πει ο απόστολος Παύλος, εάν ερχόταν σήμερα, στον 20ο αιώνα, στα 1984, εάν ήρχετο ο Απόστολος Παύλος ξανά στην Ελλάδα, τι θα εσημείωνε.

Θα πάρω μερικά σημεία τα οποία γράφει στον Τιμόθεον, στην πρώτη και δευτέρα του επιστολή. Και τα οποία προσιδιάζουν, αρμόζουν θαυμάσια στην ελληνική πραγματικότητα. Λέγει: «Τήν παρακαταθήκην φύλαξον». Τι είναι αυτή η παρακαταθήκη; Η παρακαταθήκη είναι ένα πολύτιμο πράγμα. Οτιδήποτε πολύτιμο, το οποίο κατατίθεται προς φύλαξιν. Και μας λέγει λοιπόν εμάς, στον Τιμόθεο το λέγει.. Ο Τιμόθεος δε, σημειώσατε, ήτο Έλληνας. Ο πατέρας του ήταν Έλληνας. «Τήν παρακαταθήκην φύλαξον». «Αυτόν τον πολύτιμο θησαυρό που σου έχω εμπιστευθεί, ω Ελλάς, φύλαξέ τον». Και πράγματι ο θησαυρός αυτός είναι το Ευαγγέλιό του. Ευαγγέλιο δεν είναι απλώς ένα βιβλίο. Ευαγγέλιο είναι το μήνυμα της Ενανθρωπήσεως του Υιού του Θεού. Αυτό είναι το Ευαγγέλιο. Πολύ συχνά ο Απόστολος Παύλος σημειώνει τούτη τη φράση: «Κατά το Ευαγγέλιόν μου…». Ξέρομε ότι ο Απόστολος Παύλος δεν έγραψε Ευαγγέλιο. Κι όμως αυτή η φράσις δείχνει ακριβώς το μήνυμα, την καρδιά του Ευαγγελίου. Σημειώσατε δε ότι η προς Ρωμαίους, επί παραδείγματι, επιστολή, θεωρείται το κατά Παύλον Ευαγγέλιον. Αυτή λοιπόν είναι η παρακαταθήκη, αγαπητοί μου. Αυτήν την οποία μας παρέδωκε με κόπο, με πόνο, με ιδρώτα, με διωγμούς, με δοκιμασίες ποικίλες. Και όμως μας την παρέδωσε σε μας τους Έλληνες αυτήν την παρακαταθήκη του Χριστιανικού Ευαγγελίου.

Ένα δεύτερο σημείο. Γράφει: «Ἐκτρεπόμενος τὰς βεβήλους κενοφωνίας καὶ ἀντιθέσεις τῆς ψευδωνύμου γνώσεως ἥν τινες ἐπαγγελλόμενοι περὶ τὴν πίστιν ἠστόχησαν»[Α΄Τιμ.6,20]. «Να εκτρέπεσαι, να φεύγεις, ω Ελλάς, από τις βέβηλες κενοφωνίες, τις κούφιες φωνές, τις ρυπαρές, βρώμικες, κούφιες, φωνές και αντιθέσεις, δηλαδή αντιφάσεις της ψευδωνύμου γνώσεως. Αυτής της γνώσεως που δεν είναι γνώσις, είναι ψεύτικο πράγμα, είναι σκάρτο, είναι νόθο· την οποίαν ψευδώνυμον γνώσιν μερικοί υπόσχονται αλλά έχουν αστοχήσει όμως περί την πίστιν». Αγαπητοί μου, η ψευδώνυμος γνώσις, σε όλους τους αιώνας αλλά και σήμερα, δεν είναι τίποτε άλλο παρά καθετί που έρχεται σε αντίθεση με το Ευαγγέλιο. Και που πρέπει να πούμε, να το ομολογήσουμε, ότι αυτή η ψευδώνυμος γνώσις δυστυχώς κυκλοφορεί σε μας τους Νεοέλληνες.

Ακόμη τονίζει ότι είναι αυτή η ψευδώνυμος γνώσις αντιφατική. Πράγματι, όταν ο άνθρωπος φύγει από το Ευαγγέλιο που είναι εκείνος ο βορράς, ο πολικός αστήρ, που δείχνει πάντοτε την αλήθεια χωρίς να μετακινείται, όταν φύγει ο άνθρωπος από αυτόν τον πολικό αστέρα του Ευαγγελίου, τότε πέφτει σε ποικίλους προσανατολισμούς και συνεπώς σε ποικίλες ιδεολογικές αντιφάσεις. Ο ένας λέγει αυτό, ο άλλος λέγει εκείνο και δεν υπάρχει πουθενά φυσικά η αλήθεια, διότι λείπει και αυτό το κριτήριον της αληθείας.

Ακόμη, η ψευδώνυμος γνώσις αναφέρεται εις τον τομέαν της αγωγής. Θα ήθελα, ιδιαιτέρως να προσέξετε αυτό το σημείο. Όταν, επί παραδείγματι, σήμερα στην αγωγή δεν δίδουμε στα παιδιά μας εκείνο που το Ευαγγέλιο λέγει, αλλά εκείνα που εμείς φιλοσοφούμε, εκείνα που εμείς νομίζουμε και εκείνα που εμείς κρίνουμε. Λέγει ο λόγος του Θεού ότι πρέπει να παιδαγωγούμε τα παιδιά μας εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου. Υπάρχει αυτή η παιδεία και η νουθεσία Κυρίου; Σήμερα στην αγωγή, αυτό το ανθρώπινο κατασκεύασμα, το οποίον επιτέλους επιτέλους δεν είναι ούτε καν ελληνικό, αλλά ξενόφερτο, σ’αυτήν την αγωγή δυστυχώς σήμερα όλα επιτρέπονται. Το παιδί να μην το κομπλεξάρουμε. Με συγχωρείτε για την λέξη, μου είναι αντιπαθητικότατη, αλλά τη λέω για να με καταλάβετε. Να μην του δημιουργήσουμε συμπλέγματα κατωτερότητας. Να μην το μαλώσουμε. Να μην το πειράξουμε. Να μην του πούμε τίποτα που τυχόν το παιδί θα νιώσει καταπίεση. Και θα του έχουμε αφαιρέσει την ελευθερία. Ενώ δεν ξέρουμε ότι η ελευθερία η πραγματική είναι η απελευθέρωση από τα πάθη. «Ἐὰν οὖν ὁ υἱὸς ὑμᾶς ἐλευθερώσῃ, ὄντως ἐλεύθεροι ἔσεσθε»[Ιω.4,36]. Εάν ο Υιός σας ελευθερώσει… Από τι; Από τη δουλεία των παθών, από την αμαρτία. Τότε θα είσαστε πραγματικά ελεύθεροι. Για να πάρετε μετά από την πνευματική και ηθική ελευθερία, να πάρετε και την οντολογική ελευθερία. Την ανάστασιν των σωμάτων. Και βρεθείτε υιοί πλέον, παιδιά του Θεού πλέον εις την βασιλείαν του Θεού.

Ακόμη, σε αυτήν την παιδεία μας πρέπει να προσέξουμε, αυτή η ψευδώνυμος γνώσις κυκλοφορεί ποικιλοτρόπως. Ποικίλες αρνητικές θεωρίες κυκλοφορούν μέσα στα σχολεία μας. Δάσκαλοι και καθηγηταί, από το Δημοτικό Σχολείο μέχρι το Πανεπιστήμιο, μέχρι τις ανώτατες σχολές, λέγουν και φλυαρούν πραγματικά βεβήλους κενοφωνίας, βρώμικες, κούφιες φωνές. Με αυτήν την ψευδώνυμο γνώση. Και καμώνονται ότι είναι σοφοί,ότι είναι η τελευταία λέξη της Επιστήμης για ό,τι λέγουν. Ότι ο άνθρωπος κατάγεται επί παραδείγματι από τον πίθηκο ή άλλα πράγματα. Κι όμως, αγαπητοί, αν κανείς έχει λίγο διαβάσει, θα δει ότι είναι θεωρίες του περασμένου αιώνος και μυρίζουν μούχλα. Και όμως βγάζουμε αυτά τα μουχλιασμένα πράγματα, τις μουχλιασμένες θεωρίες, τις βγάζουμε από το χρονοντούλαπο του περασμένου αιώνος, να τις προσφέρουμε σαν κάτι φρέσκο, καινούριο, σαν την τελευταία λέξη. Γιατί; Γιατί αυτές οι θεωρίες εξυπηρετούν τους υλιστικούς μας προσανατολισμούς. Και υπάρχει μία σκοπιμότητα. Και αυτό το πράγμα είναι το φοβερό. Κι έτσι παρασυρόμεθα σε πράγματα τραγελαφικά.

Αλλά και σε αυτές ακόμα τις κοινωνικές μας σχέσεις βλέπει κανένας να υπάρχει μία περί βίου αντίληψις αλλοπρόσαλλη. Μία αλαζονεία μέσα στον κόσμον αυτόν, μέσα στη ζωή μας.

Και τέλος στον τομέα τον ιδεολογικόν εκεί πια υπάρχει ένας προσανατολισμός ιδεολογικός, υλιστικός. Υλιστικός με την ευρεία έννοια της λέξης. Να φάμε και να πιούμε. Φάγωμεν καί πίωμεν, αὒριο γάρ ἀποθνήσκωμεν. Αυτό πια είναι το ιδανικό του Έλληνος. Αυτός είναι ο προσανατολισμός του. Αυτή είναι η ιδεολογία του, αυτά είναι τα ιδανικά του. Το Ευαγγέλιον; Αναχρονισμένο. Δε βαριέσαι. Ποιος τα είδε; Ποιος τα ξέρει αυτά;

Ω, άγιε Παύλε, αν ερχόσουν σήμερα, πώς θα έβλεπες την Ελλάδα; Αυτόν τον αγρό που σου ενεπιστεύθη ο Κύριος να τον σπείρεις με τον ευαγελικό σπόρο… Ω, πώς θα έβλεπες σήμερα αυτόν τον αγρό; Με τι αγκάθια και με τι τριβόλια σήμερα παρουσιάζεται! Είναι πραγματικά, σας είπα, το δράμα μας.

«Σὺ δέ, ὦ ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ, ταῦτα φεῦγε». Ω Έλληνα, όλα αυτά να τα αποφύγεις. Στάσου μακριά. Είναι η αρνητική θέση, θα λέγαμε, του Ευαγγελίου. Να φεύγει κανείς από όλον αυτόν τον ορμαθόν της κενοφωνίας και της βεβηλότητος.

«ὑποτύπωσιν ἔχε ὑγιαινόντων λόγων ὧν παρ᾽ ἐμοῦ ἤκουσας». Να έχεις παράδειγμα λόγων υγιών,που άκουσες από μένα. Το πιστεύετε; Το φαντάζεστε; Το έχετε συνειδητοποιήσει; Ότι εμείς οι Έλληνες από το στόμα του Παύλου, ενός Παύλου, του πρώτου μετά τον Έναν, ακούσαμε και πήραμε το Ευαγγέλιον; Το έχουμε αυτό το πράγμα νιώσει καλά; Ότι από εκείνον πήραμε το Ευαγγέλιον; Μας το σημειώνει λοιπόν. Υγιείς λόγους που πήρες,υποτύπωσιν έχεις, υπόδειγμα, που άκουσες από μένα. Ω, τέτοια μεγάλη τιμή! Σήμερα, αγαπητοί μου, η Ορθοδοξία κηρύσσεται ανά τα πέρατα της Οικουμένης. Δεν μπορούν να πουν όμως οι Αφρικανοί, οι της Ανατολικής Ασίας, ή όπου αλλού και της Αμερικής, εννοείται της Νοτίου, σε άγριες φυλές ή ακόμη οι Χριστιανοί της Αλάσκας, να πουν ότι ακούσαμε από το στόμα του Παύλου τούτα τα λόγια. Διαβάζουν το Ευαγγέλιο αυτοί «προς Κορινθίους», «προς Θεσσαλονικείς», «προς Φιλιππησίους», ελληνικές πόλεις. Από το στόμα του τα ακούσαμε αυτά, αγαπητοί μου, από το στόμα του.

Αλλά τι είναι αυτοί «οι υγιαίνοντες λόγοι»; Πολλές φορές μπορούμε να ειπούμε όταν ερωτηθούμε «τι βιβλίο να διαβάσουμε», θα μπορούσαμε να απαντήσουμε: «ένα βιβλίο υγιές». Τι είναι ένα βιβλίο υγιές; Να μην έχει κάτι το σκάρτο. Αν διαβάσω μία Γεωγραφία αν διαβάσω μία… ένα βιβλίο Φυσιογνωστικόν, αυτό είναι βιβλίον υγιές; Βεβαίως είναι υγιές. Μάλιστα λέγει ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος, αυτός ο ασκητικότατος πατήρ, και μου έχει κάνει εντύπωση που λέγει: «Άπληστα, αχόρταστα να διαβάζεις τα βιβλία των φυσιοδιφών. Γιατί εκεί μέσα θα δεις τη σοφία του Θεού, θα θαυμάσεις και θα δοξάσεις τον Θεόν Λόγον». Οτιδήποτε λοιπόν που μπορεί να οικοδομήσει, να ωφελήσει, πραγματικά να παιδαγωγήσει, να μορφώσει και να ολοκληρώσει την ανθρωπίνη προσωπικότητα, είναι υγιές. Κατεξοχήν όμως είναι το Ευαγγέλιον υγιές, είναι η ακραιφνής υγεία. Έτσι λοιπόν μπορούμε να πούμε ότι είναι αυτοί οι υγιαίνοντες λόγοι.

Και συνεχίζει ο Απόστολος: «Δίωκε δὲ δικαιοσύνην, εὐσέβειαν, πίστιν, ἀγάπην, ὑπομονήν, πρᾳότητα». Να επιδιώκεις τη δικαιοσύνη. Τι είναι η δικαιοσύνη; Η δικαιοσύνη είναι μία από τις τέσσερις ελληνικές αρετές. Μία από τις τέσσερις. Πλάι στην ανδρεία και τη σωφροσύνη είναι και η δικαιοσύνη, μία από τις τέσσερις ελληνικές αρετές· που οι Πατέρες παίρνουν αυτήν την τετράδα των ελληνικών αρετών και από εκεί δείχνουν ότι απορρέουν όλες οι αρετές του ηθικού βίου. Η δικαιοσύνη δε είναι εγκατεσπαρμένη, εν ευρεία εννοία «δικαιοσύνη», θα πει αρετή, θα πει αγιότης, με την αγιογραφική έννοια του όρου, θα πει αγιότης, που είναι εγκατεσπαρμένη σε όλες τις αρετές, σε όλο τον βίο του ανθρώπου. Να επιδιώκεις, ω Έλληνα, την αγιότητα. Αλλά και τη δικαιοσύνη, με τη στενή σημασία της λέξης. Αλλά και την ευσέβεια.

Λέει στους Αθηναίους ο Απόστολος Παύλος: «Σας βλέπω να είσαστε οι δεισιδαιμονέστεροι πάντων των Ελλήνων». Δηλαδή οι ευσεβέστεροι. Και αυτό είναι ένα εγκώμιο προς τους προγόνους μας, αγαπητοί μου.Ότι μας βλέπει ότι είμαστε οι ευσεβέστεροι από όσους χώρους, τόπους είχε γυρίσει. Γιατί δε τι; Είδε την πόλη κατείδωλον, γεμάτη από είδωλα. Αλλά αυτή η ευσέβεια κατά καιρούς έχει φύγει. Και στην περίοδο της ειδωλολατρίας ακόμη, αυτή η ευσέβεια είχε φύγει. Θυμάμαι έναν καθηγητή μας Φιλόλογο που μας έλεγε: «Δεν έχει σημασία τόσο εάν κανείς πιστεύει σε έναν ψεύτικο Θεό, όσο όταν δεν πιστεύει σε τίποτα». Γιατί… οι Αθηναίοι, επί παραδείγματι και γενικά οι Έλληνες, εμεγαλούργησαν, έκτισαν ναούς υπέρλαμπρους με ρυθμό και κάλλος, ομορφιά και μέτρο, που στέκονται κλασικά τα μνημεία αυτά. Πότε τα έφτιαξαν αυτά; Τον καιρό που ευσεβούσαν. Όταν ήρθαν οι Σοφισταί και άρχισαν να ρίχνουν τον σπόρο του αγνωστικισμού, της αμφιβολίας και άρχισε η Ελλάς να γίνεται ασεβής, τότε άρχισε να λατρεύεται πια ο Βάκχος και η Αφροδίτη. Τα πάθη. Και όχι πια η θεά Αθηνά ή ο Απόλλων κ.λπ. Βλέπετε λοιπόν ότι η ευσέβεια, έστω και σε ψεύτικο Θεό είναι σπουδαίο πράγμα. Πόσο μάλλον, πόσο μάλλον η ευσέβεια, όταν γνωρίζουμε τον αληθινό Θεό! Όταν έχουμε τεκμήρια και των προφητών και της Ιστορίας, τεκμήρια της αληθούς πίστεώς μας. Πρέπει να ξαναγυρίσουμε στην ευσέβεια, στην πίστη και στην αγάπη. Αυτά που είναι τα κίνητρα της ζωής μας.

«Ἀγωνίζου τὸν καλὸν ἀγῶνα τῆς πίστεως». Αγωνίζου. Ναι. Ω αυτή η πίστις! Αυτή η πίστις για να κρατηθεί, αυτή η παρακαταθήκη για να κρατηθεί θέλει αγώνα. Γι’ αυτό λέγει: «αγωνίζου». Μην νομίσουμε ότι αν μας παρέδωσε την πίστη ο Απόστολος, ότι αυτή μπορεί να μείνει χωρίς εμείς να κάνουμε αγώνα να την κρατήσουμε. Όπως παιδιά που κληρονομούν έναν πλούσιο πατέρα, ποτέ δεν μπορούν να πουν ότι θα μείνει αυτή η περιουσία στα χέρια τους, όταν αυτοί πάψουν να δουλεύουν. Και δεν πρέπει μόνον απλώς να καρτήσουμε αυτό που μας έδωκε αλλά πρέπει και να το αυξήσουμε. Προσέξτε αυτό. Να το αυξήσουμε. Γράφει στους Κορινθίους: «Τι να σας πω», λέγει, «νήπια είσαστε». Από πού τους παρέλαβε; Από τις αυλές της πανδήμου Αφροδίτης. Όταν ήρθε στην Κόρινθο και όταν είδε την αμαρτία να ρέει στους δρόμους,έπιασε τη μύτη του ο Απόστολος από τη βρώμα της ανηθικότητος και λέει: «Πωπώ! Πωπώ!». Πήγε στην Αθήνα… είδε κατείδωλον την πόλιν. Ήρθε στην Κόρινθο, βρωμερός βίος. Και ετοιμάζεται να φύγει. Και του λέγει ο Κύριος: «Παύλε, μείνε σε αυτήν την πόλη. Υπάρχει για μένα εκλεκτός λαός». Και έμεινε 18 μήνες ο Απόστολος. Ενώ ετοιμαζόταν να φύγει. Αλλά από πού όμως ανέσυρε τους υποψηφίους Χριστιανούς του; Από πού τους έβγαλε; Γι’ αυτό θα τους γράψει στην Επιστολή του: «Γάλα ὑμᾶς ἐπότισα(:σας πότισα με γάλα)». «Δεν σας είπα σπουδαία, μεγάλα πράγματα. Δεν είστε σε θέση να δεχθείτε τη στερεά τροφή της πίστεως». Αλλά αυτή η στερεά τροφή έπρεπε να έρθει αργότερα. Μέσα λοιπόν στους 20 αιώνες, όχι μόνον πρέπει να κρατήσουμε την πίστη, αλλά και πρέπει να αυξήσουμε την πίστη. Και μην ξεχνάμε· είναι νόμος οικονομολογικός ότι δεν κρατιέται ποτέ το κεφάλαιο εάν δεν αυξάνει. Και δεν κρατιέται ποτέ ένας θησαυρός εάν δε μεγαλώνει. Κι η πίστη δεν κρατιέται εάν δεν προκόβει και εάν δεν αυξάνει. Αυτό να μην το ξεχάσουμε ποτέ. Αγωνίζου λοιπόν τον καλό αγώνα της πίστεως.

«Ἐπιλαβοῦ τῆς αἰωνίου ζωῆς». Ἐπιλαμβάνομαι: αρπάζω και κρατώ γερά. Ἐπιλαβοῦ τῆς αἰωνίου ζωῆς. Ναι. Όταν όλα τα φιλοσοφικά συστήματα δείχνουν ότι δεν υπάρχει πουθενά να προσανατολιστεί ο άνθρωπος. Τι είναι ο άνθρωπος; Άγνωστον. Κανείς δεν μας απαντάει. Άγνωστο. Και πλέουν οι άνθρωποι στον ωκεανό της αγνωσίας του Θεού και της αγνωσίας του νοήματος της υπάρξεως. Δεν βρίσκουν νόημα. Γιατί υπάρχω; Ποιος ο λόγος να υπάρχω; Υπάρχει ο θάνατος. Και τι νόημα δίνει πια στην ύπαρξή μου, αφού υπάρχει ο θάνατος; Για ποιο λόγο υπάρχει το σύμπαν; Μόνο νόημα παίρνει η ύπαρξη η ανθρώπινη,όταν έχουμε τον δείκτη της αιωνίου ζωής. Και αυτή η αιώνιος ζωή είναι χειροπιαστή, γιατί δόθηκε με ιστορικά και προφητικά κριτήρια. Η Ανάστασις του Χριστού. Θα ζήσουμε την αιώνια ζωή. Είναι μεγάλο πράγμα. Ἐπιλαβοῦ τῆς αἰωνίου ζωῆς. Είναι το άκρον άωτον. Είναι το τέρμα πάσης προσπαθείας που μπορεί ο άνθρωπος αγαπητοί μου να έχει.

Και τελειώνει ως εξής: Με τις υποθήκες που μας λέει σε μας τους Νεοέλληνες. «Παραγγέλλω σοι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ τηρῆσαί σε τὴν ἐντολὴν ἄσπιλον, ἀνεπίληπτον μέχρι τῆς ἐπιφανείας τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ». Σου παραγγέλλω μπροστά στον Θεό να τηρήσεις άσπιλη, ανεπίληπτη την εντολή. Ποια εντολή; Την εντολή που πήρες· της πίστεως και της αγάπης, του Ευαγγελίου. Πρόσεξε. Να τηρήσεις ανόθευτη, άσπιλη, και ανεπίληπτη, ακατηγόρητη την εντολή αυτήν· το Ευαγγέλιο. Πράγματι. Ξέρετε τι σημαίνει αυτό; Παίρνουμε την παραγγελία να κρατήσουμε ανόθευτη και ακατηγόρητη την Ορθοδοξία μας. Είναι μεγάλο κεφάλαιο, αγαπητοί μου, να είναι κανείς Ορθόδοξος. Και λέγει: «Πρόσεξε, θα κρατήσεις αυτά μέχρι της δευτέρας επιφανείας του Κυρίου· έως ότου έρθει ξανά ο Χριστός». Αν θέλει η Ελλάς να ζήσει, πρέπει να κρατήσει αυτήν την παρακαταθήκη έως ότου τελειώσει η Ιστορία. Αλλιώς; Αλλιώς… φοβερό! Η Ελλάς θα πεθάνει! Δεν είναι δόγμα «η Ελλάς ποτέ δεν πεθαίνει». Πεθαίνει. Αν θέλει να μην πεθάνει πρέπει να κρατήσει αυτήν την παρακαταθήκη έως της δευτέρας του Κυρίου παρουσίας.

Αγαπητοί μου, αυτά μας παραγγέλλει ο Απόστολος Παύλος, αυτός ο Απόστολος των Ελλήνων. Και προσέξτε, μας όρκισε, όπως ορκίζει ο πατέρας το παιδί του να τηρήσει εκείνα τα οποία του αφήνει παραγγελία, ενώπιον του Θεού του ζώντος, λέγει, του ζωοποιούντος τα πάντα. Πρόσεξε, λέγει, «σου παραγγέλλω…», μας ορκίζει. Συνεπώς είμαστε οφειλέτες. Όχι στεγνοί, ξεροί οφειλέτες. Είναι το συμφέρον μας αυτό. Και έτσι, κάθε παρέκκλιση που κάνουμε, ας μας τρομάζει. Ας επιστρέψουμε λοιπόν πίσω, αν το αντιληφθούμε και το αντιλαμβανόμεθα αυτό, ότι έχουμε φύγει μακριά. Και ας παρακαλέσουμε, αγαπητοί μου, τον άγιο Απόστολό μας, τον Απόστολο Παύλο να μας βοηθήσει να ξαναγυρίσουμε πάλι κοντά στον Χριστό. Να γυρίσουμε κοντά σε Εκείνον που είναι η αιώνιος ζωή. Και να φανούμε τηρητές της μεγάλης του παρακαταθήκης.

243η ομιλία στην κατηγορία « Ομιλίες Κυριακών ».

Όλες οι ομιλίες της κατηγορίας " Ομιλίες Κυριακών " 🔻
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

Πηγές:
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.