Ἡ ταπεινοφροσύνη τοῦ Ἁγίου Ἰώαννου Προδρόμου.

†. Σήμερα η Εκκλησία μας, αγαπητοί μου, γιορτάζει το Γενέσιον του μεγάλου προφήτου και Βαπτιστού Ιωάννου, του Προδρόμου. Μεγάλη μορφή και «μείζων τῶν προφητῶν» ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος. Ανάμεσα, βέβαια, στις αρετές που τον στόλιζαν αυτόν τον τελευταίο προφήτη της Παλαιάς Διαθήκης, εκείνη που ιδιαιτέρως έλαμπε ήταν η αρετή της ταπεινοφροσύνης. Δεν ήταν μικρό πράγμα, τη στιγμή που εσημειώνετο το απόγειο της δόξης του, τη στιγμή που τα φτερά της φήμης του είχαν φτάσει σε όλη την Ιουδαία γη και Σαμάρειαν και Γαλιλαίαν, τη στιγμή που είχε φτάσει να είναι ο πιο δημοφιλής άνθρωπος, να ομολογεί συνειδητά, με όλο το βάθος μιας σωστής ταπεινώσεως, ότι «αὕτη οὖν ἡ χαρὰ ἡ ἐμὴ πεπλήρωται. Ἐκεῖνον δεῖ αὐξάνειν, ἐμὲ δὲ ἐλαττοῦσθαι.». Δηλαδή «η χαρά για μένα επληρώθη. Έχω πλήρη χαρά. Διότι Εκείνος πρέπει να αυξάνει - ποιος Εκείνος; Ο Μεσσίας- ὁ ὀπίσω μου ἐρχόμενος», λέγει, «καὶ ἔμπροσθέν μου γέγονε». «Ὁ ὀπίσω μου ἐρχόμενος», χρονικά. «Ἔμπροσθὲν μου γέγονε», ποιοτικά. «Είναι ανώτερός μου». «Ἐμὲ δὲ ἐλαττοῦσθαι». «Εκείνος να αυξάνει, εγώ δε να ελαττώνομαι, να χάνομαι μπροστά Του».

     Κι αυτή του η μεγάλη ταπείνωση, αγαπητοί μου, δεν ήταν απλώς μία κουβέντα. Ήταν λόγια που έκρυβαν μια σειρά από ενέργειες. Ήταν λόγια που έδειχναν μια ήδη παρμένη στάση. Όταν ερωτάται επισήμως από τους ιερείς: «Μήπως αυτός είναι ο Χριστός;» - «Χριστός» θα πει Μεσσίας· Εκείνος ο οποίος έρχεται να σώσει τον λαό Του· Μεσσίας είναι η εβραϊκή λέξη, ονομασία, «Χριστός» είναι η ελληνική· από το χρίω, που σημαίνει «εκείνος που εχρίσθη για κάποιον ειδικόν σκοπόν»· κι αυτός ο σκοπός είναι η σωτηρία των ανθρώπων.
      Δεν σφετερίζεται ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος ξένους τίτλους και ξένα αξιώματα. Αλλά τι λέει; «Όχι. Δεν είμαι εγώ». «Μήπως είσαι ο Ηλίας;». Διότι ήτανε καταγεγραμμένο ότι ο Ηλίας θα επανέλθει. Μάλιστα στη Σοφία Σειράχ τονίζεται αυτό, ότι ο Ηλίας θα επανέλθει. Αλλά πάλι λέγει: «Δεν είμαι εγώ». «Ποιος είσαι; Μήπως είσαι ο κατεξοχήν προφήτης που λέγει και ονοματίζει ο Μωυσής;». «Όχι, δεν είμαι εγώ». Αρκείται να σημειώσει ότι απλώς ήταν μία «φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ». Είδατε; Λέει «φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ». Δεν λέει «φωνή βοώσης», αλλά «φωνὴ βοῶντος». Δηλαδή ανθρώπου βοώντος. Εκεί πάει το «βοῶντος». Θα μπορούσε να ήτανε «φωνὴ βοῶντος», γιατί εκεί πάει το «βοῶντος». «Φωνή ανθρώπου που απλώς φωνάζει εις την έρημον». Μεγάλη ταπείνωσις. «Εγώ δεν είμαι τίποτα. Μόνο μια φωνή. Μόνο μια φωνή». Κι όμως ο Ιωάννης, κατ’ αυτήν την μαρτυρίαν του Κυρίου μας Ιησού ήτο «μείζων ἐν γεννητοῖς γυναικῶν». Και μάλιστα λέει: «Προφήτης Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ οὐδεὶς ἐστίν». Άλλος ευαγγελιστής λέει: «Οὐκ ἐγήγερται». Δηλαδή δεν βρέθηκε προφήτης μεγαλύτερος από τον Ιωάννη. «Μείζων ἐν γεννητοῖς γυναικῶν». «Ο μεγαλύτερος που ποτέ γεννήθηκε από γυναίκα». Σκεφτείτε. Κι όμως, βλέπει κανείς την ταπείνωσή του. Έτσι θα λέγαμε, αγαπητοί μου, ω, αυτή η αγία ταπείνωσις… Το βλέπουμε αυτό και από την ιερή ιστορία. Με την αρετή της ταπεινοφροσύνης κοσμούνται βέβαια όλες οι άγιες κορυφές, όλοι οι άγιοι- δεν θα μπορούσε να είναι κανείς άγιος, εάν δεν είχε ταπείνωση.
     Τι είναι, όμως, η ταπείνωσις; Μας λέει ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος ότι είναι η στολή του Θεού. Τι είναι; Η στολή του Θεού. Γιατί ο Θεός την ταπείνωσιν περιεβλήθη και ήλθε εδώ εις την γην. Αν η ταπείνωσις δεν ήτο η στολή της θεότητος, τότε ο Ιησούς δεν θα έφτανε στον Ιορδάνη να βαπτιστεί από τον Ιωάννη. Αλλά, τι λέω; Δεν θα έφτανε εις την γην, ώστε η θεότης να περιβληθεί την ταπείνωσιν, το ένδυμα, την στολή της ταπεινώσεως· διότι, επειδή ακριβώς είναι η αρετή που υπάρχει εις τον Θεόν, γι'αυτό ο Υιός και Λόγος του Θεού έκλινεν, χαμήλωσε ουρανούς και κατέβη και ήλθε εδώ εις την γην.
     Και όποιος άνθρωπος προσπαθεί να ζει ταπεινά, του Θεού μοιάζει, αναμφισβήτητα, και είναι παιδί του Θεού. Χαρακτηριστικά γράφει για τον ταπεινό άνθρωπο ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος τα εξής- σας διαβάζω σε απόδοση, σε μετάφραση: « Ο ταπεινός άνθρωπος όλους τους αγαπά και όλοι τον αγαπούν. Όλοι τον επιθυμούν, και όπου φθάνει, σαν άγγελο φωτός τον υποδέχονται. Ο σοφός και ο διδάσκαλος σωπαίνουν μπροστά του. Όλοι το στόμα του κοιτάζουν και τα λόγια του προσέχουν, σαν λόγια Θεού. Τα απλά και μετρημένα του λόγια είναι σαν τα λόγια των σοφών και είναι γλυκύτερα από το μέλι στον φάρυγγα. Απ’ όλους σαν Θεός λογαριάζεται, έστω κι αν είναι αγράμματος και άσημος στην εμφάνιση». Αυτά λέγει ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος. Έχει πολλά, γράφει πολλά.
      Ωστόσο, η ταπείνωσις, αγαπητοί, είναι μια μυστική δύναμις που κυριολεκτικά υποβάλλει το περιβάλλον. Υποβάλλει και επιβάλλεται στο περιβάλλον. Είναι μια αρετή που δίδει σε εκείνους που την επέτυχαν, προηγουμένως, όλες τις άλλες αρετές. Προηγούνται όλες οι αρετές. Θα λέγαμε, η συνισταμένη όλων των αρετών, η συνισταμένη, είναι η ταπείνωσις. Πρέπει να έχεις ζήσει όλες τις αρετές προκειμένου να έχεις ταπείνωση. Δεν είναι η πρώτη. Είναι η τελευταία· δηλαδή, έρχεται στο τέλος. Η ταπείνωση δεν είναι ο αυτοεξευτελισμός, όπως μερικοί νομίζουν. Είναι μία πραγματική γνώσις του εαυτού μας. Βαθεία γνώσις του εαυτού μας.
     Λέγει ο Μέγας Βασίλειος τι είναι ταπείνωσις και απαντά: «Ἡ ἀπόθεσις τοῦ ματαίου φρονήματος καὶ ἡ του ἐπ’ ἅρματος καὶ ὕψους ἀλαζονικοῦ καὶ οἰήματος διακένου πρὸς τὴν οἰκείαν ἀξίαν ἐπάνοδος». Να φύγεις από ψηλά, από την αλαζονεία, και να κατέβεις χαμηλά. Δεν θα ‘θελα παρά να κρατούσατε τις τρεις τελευταίες λέξεις· απ’ αυτό που λέγει ο Μέγας Βασίλειος. Τι είναι ταπείνωσις; «Πρὸς τὴν οἰκείαν ἀξίαν ἐπάνοδος».  «Να γυρίσεις πίσω στην πραγματική σου αξία». Δηλαδή, να γυρίσεις εκεί που είσαι. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι ο υπερήφανος, ο αλαζών, δεν είναι, δεν βρίσκεται στην πραγματική του αξία, είναι κάπου αλλού. Κάπου αλλού, κάπου αλλού. Τώρα καλείται να γυρίσει πίσω στην πραγματική του αξία και να δει πραγματικά ποιος είναι. Τι είναι λοιπόν, ταπείνωσις; «Ἡ ἐπάνοδος πρὸς τὴν οἰκείαν ἀξίαν». Πάρα πολύ σημαντικό. Για να μπορεί δηλαδή κανείς να βλέπει ποιος είναι ο ίδιος.
    Η ταπείνωσις διαποτίζει ολόκληρη την προσωπικότητα του ανθρώπου, ολόκληρη. Και χαρακτηρίζεται από την πληρότητα τριών πτυχών της ανθρωπίνης προσωπικότητος. Από την ηθικήν πτυχή, από την διανοητική πτυχή και από την υλική ή σωματική πτυχή. Για να τα δούμε αυτά τα τρία· για να μπορούμε επισημαίνοντες, να ξέρομε πώς θα κινηθούμε να προσπαθήσουμε να πετύχουμε ό,τι μπορούμε από αυτήν την θαυμασία αρετή, την στολή της θεότητος.
       Και πρώτα είναι η ηθική ταπείνωσις. Τι είναι αυτό; Είναι η γνώσις, η συναίσθησις της αμαρτωλότητός μας. Ταπείνωση σημαίνει συγκέντρωση της καρδιάς. Σημαίνει ότι μαζεύει η καρδιά, ενώ η αλαζονεία σκορπάει την καρδιά. Μέσα σ’ αυτήν τη συγκέντρωση της καρδιάς βλέπει ο άνθρωπος την αληθινή του αξία, την αληθινή του κατάσταση, ότι αυτός είναι. Ο απόστολος Παύλος, στην πορεία της ηθικής του ζωής, κατέβηκε, αγαπητοί μου, τρία σκαλοπάτια ταπεινώσεως. Το πρώτο σκαλοπάτι- ή καλύτερα, να σας διαβάσω τι έλεγε- το πρώτο σκαλοπάτι: «Είμαι ο έσχατος των αποστόλων». Βάζει τον εαυτόν του στη γραμμή, στον στίχο, στη γραμμή των αποστόλων- απόστολος δεν ήταν; Πώς θα το ηρνείτο αυτό. Και τι λέει; «Είμαι ο έσχατος των αποστόλων». Ο τελευταίος. Όχι χρονικά ο έσχατος, αλλά ποιοτικά ο έσχατος. Διότι και χρονικά ήταν τελευταίος. Άλλο τώρα ότι έχομε τον μέγαν Παύλον. Τον Μέγα Παύλον. Τον φωτιστή των Ελλήνων· που σήμερα ειρωνευόμεθα τον Παύλον, τον βγάζομε έξω, δεν τον θέλομε, τον λέμε: «ασκημομούρη»! Ακούτε; Έτσι τον λένε οι δωδεκαθεΐτες. Δωδεκαθεΐτες. Ποιοι είναι αυτοί; Εκείνοι που επιστρέφουν εις την ειδωλολατρία και πιστεύουν στους δώδεκα θεούς του Ολύμπου. Και πολλά άλλα…! «Ήρθε», λένε, «αυτός ο ασκημομούρης να προσβάλει την ωραία μας θρησκεία»! Μπράβο σας Έλληνες! Μπράβο σας… Δεν ντρέπεστε που μιλάτε με τον τρόπον αυτόν; Ο ΜΕΓΑΣ Παύλος…
     Δεύτερο σκαλοπάτι. Έλεγε ότι «είμαι ο έσχατος των ανθρώπων», «είμαι ο τελευταίος των ανθρώπων». Ο τελευταίος των ανθρώπων, ε; Και το τρίτο σκαλοπάτι: «Είμαι ο έσχατος των αμαρτωλών». Των αποστόλων, των ανθρώπων, των αμαρτωλών. Έτσι μιλούσε ο Παύλος, έτσι έβλεπε τον εαυτό του, είχε γυρίσει «ἐπὶ τὴν οἰκείαν ἀξίαν». Αλήθεια, «ἐπὶ τὴν οἰκείαν ἀξίαν»; Εκεί. Έτσι έβλεπε. Και καλά έκανε. Και αυτό και το γράφει αυτό σε μια του επιστολή. Όμως, άλλο τώρα ότι ήταν ο μέγας Παύλος. Και πρέπει κι εμείς να γίνομε οι τελώναι της παραβολής τελώνου και Φαρισαίου.
     Και πηγαίνομε, αγαπητοί μου, εις το δεύτερον. Εις την διανοητικήν ταπείνωσιν. Τι είναι αυτή η διανοητική ταπείνωσις; Είναι η ταπείνωσις της διανοίας. Δηλαδή του νου μας. Του μυαλού μας. Και τι είναι εδώ; Είναι η ακριβής γνώσις των προσόντων μας. Κάθε άνθρωπος έχει προσόντα. Ξέρετε ότι τα προσόντα είναι η προίκα που δίνει ο Θεός σε κάθε άνθρωπον που έρχεται εις τον κόσμον; Και βέβαια τον κάθε άνθρωπον τον προικίζει αναλόγως. Δεν υπάρχει όμως ούτε ένας άνθρωπος που να μην έχει προίκα. Μερικοί λένε: «Δεν μου έδωσε τίποτε ο Θεός. Δεν έχω τίποτα». Δεν βλέπεις καλά, αδελφέ μου. Ο Θεός και σένα σε προίκισε. Και μόνο γιατί σου έδωσε αθάνατη ψυχή, δεν είναι πελωρία προίκα; Αλλά και προσόντα. Ποιος είναι εκείνος ο οποίος μπορεί να πει ότι «δεν έχω τίποτα, τίποτα, τίποτα!». Δεν μπορείς να το πεις αυτό. Αλλά πρόσεξε όμως: Αυτά που έχεις θα πεις: «Δεν είναι από μένα. Είναι από τον Θεό. Η προίκα μου είναι από τον Θεό».
     Γι'αυτό έλεγε ο απόστολος Παύλος, στην προς Ρωμαίους έγραφε: «Μὴ ὑπερφρονεῖν παρ᾿ ὃ δεῖ φρονεῖν, ἀλλὰ φρονεῖν εἰς τὸ σωφρονεῖν» - έχει αυτήν την ομοιοκαταληξία, και είναι χαριτωμένη πρότασις. Δηλαδή, να μην υπερφρονεί κανείς- είναι το αντίθετο, γιατί, ξέρετε, έχουμε δύο καταστάσεις, θα σας τις πω παρακάτω, «να μην έχει κανείς παραπανίσιο φρόνημα για τον εαυτό του, αλλά πρέπει να φρονεί για εκείνο το οποίον πρέπει να φρονεί και να σωφρονεί, δηλαδή να έχει το μυαλό του σωστό». Γιατί, ξέρετε; Διότι εκείνος ο οποίος θα ήθελε ή νόμιζε, ό,τι ακριβώς σας είπα, να μην εκτιμήσει ότι ο Θεός, από τον Θεό πήρε κάτι, αρχίζει να πηγαίνει στο άλλο άκρο, που λέγεται, στο άλλο άκρο του άξονος, που λέγεται: «αισθήματα μειονεκτικότητος». Ο άνθρωπος που έχει αισθήματα μειονεκτικότητος, το ξέρετε ότι είναι υπερήφανος; Είναι το άλλο άκρον. Η άλλη, θα λέγαμε, πλευρά. Ναι, ναι, ναι, ναι! Ο άνθρωπος που έχει αισθήματα μειονεκτικότητος, δεν είναι ταπεινός. Ο ταπεινός ποτέ δεν έχει αισθήματα μειονεκτικότητος. Μα ποτέ! Όταν λέει: «Ε, εμείς, ε, τα φτωχαδάκια, οι κακόμοιροι, οι έτσι, οι αλλιώς…». Δεν είσαι ταπεινός άνθρωπος. Είσαι υπερήφανος. Πάσχεις μάλιστα απ’ αυτό που δεν έπρεπε να πάσχεις, από το αίσθημα της κατωτερότητος, όπως σας είπα.
        Γι'αυτό λέει ο Παύλος στην δευτέρα προς Κορινθίους επιστολή του ότι «ἡ ἱκανότης ἡμῶν ἐκ τοῦ Θεοῦ». Η ικανότητά μας είναι από τον Θεό. Ναι. Σου λέει ο άλλος: «Έχεις αυτό». «Δόξα τῷ Θεῷ». Ακούστε: «Δόξα τῷ Θεῷ. Μου το έδωσε ο Θεός για να υπηρετώ την Εκκλησία Του. Να υπηρετώ την δόξα Του. Δόξα τῷ Θεῷ! Δεν το αρνούμαι. Δεν το αρνούμαι, αλλά δοξάζω τον Θεόν, γιατί σε Εκείνον αποδίδω εκείνον το οποίον έχω».
     Ακόμη πρέπει να ενθυμούμεθα, παρότι αυτό σημειώθηκε στον προ-χριστιανικό κόσμο, τα λεγόμενα «χαρτία» του Σωκράτους. Το χαρτί δεν είναι η ύλη, απλώς αυτό που σήμερα  λέμε «χαρτί», ήτανε απλώς η ύλη που έγραφαν, αδιάφορο αν ήταν διφθέρα, αν ήταν πάπυρος, αν ήταν ό,τι… ελέγοντο χαρτία. Του λένε, λοιπόν, του Σωκράτη όπως τον έβλεπαν πολύ σοφόν άνθρωπον. Καθόταν εκεί στην αγορά και συζητούσε με τους νέους και προβλημάτιζε και έλυνε και προβλήματα… Θαυμάσιος άνθρωπος! Τον είχα αγαπήσει από την εποχή του σχολείου που μαθαίναμε γι’ αυτόν και τον διέσωσε θαυμάσια ο πολύ μεγάλος και καλός μαθητής του, ο Πλάτων. Του είπανε: «Λοιπόν, Σωκράτη, αυτά τα οποία λες και είναι σοφά πράγματα, γιατί δεν τα γράφεις; Να μείνουνε σε βιβλίο. Πόσοι γράψανε και γράψανε». Ξέρετε τι απήντησε; «Θεωρώ τα χαρτία πολυτιμότερα, με μεγαλύτερη αξία, από την δική μου σοφία». Ναι, ναι! Έτσι μίλησε ο Σωκράτης. Ο προχριστιανικός Σωκράτης.
      Όταν δε κάποτε είχαν επαινέσει τον μεγάλο Νεύτωνα, τον μεγάλο αυτόν επιστήμονα, και του είπαν ότι είναι σοφός, σπουδαίος και τρανός, ξέρετε τι είπε; «Εμείς μοιάζουμε με μικρά παιδάκια που παίζουμε με τα κοχύλια μιας παραλίας που μπροστά μας επεκτείνεται ένας απέραντος ωκεανός γνώσεως και επιστήμης». Αυτό απήντησε ο μεγάλος Νεύτων· ο οποίος, όταν έλεγε το όνομα του Θεού, και φορούσε καπέλο, απεκαλύπτετο. Οι αληθινά σοφοί είναι και ταπεινοί άνθρωποι. Και έτσι μιλούν και ορθώς μιλούν και μας εκπλήσσει αυτό. Πάντως, η διανοητική ταπείνωσις είναι πάρα πολύ σπουδαία. Πάρα πολύ...
      Και πηγαίνομε εις το τρίτο, που είναι η σωματική ή η λεγομένη «υλική» ταπείνωσις. Τι είναι αυτό; Να διαθέτομε μια αληθινή γνώση των σωματικών μας και υλικών μας προσόντων. Και των περιουσιακών μας, ακόμη, δυνατοτήτων. Ναι. Έλεγε ο Σοφός Σειράχ, είναι στο 25ον κεφάλαιον, έλεγε: «Τρία εἴδη ἐμίσησεν ἡ ψυχή μου· πτωχὸν ὑπερήφανον, καὶ πλούσιον ψεύστην, γέροντα μοιχὸν ἐλαττούμενον συνέσει». «Τρία πράγματα», λέει, «εμίσησε η ψυχή μου: Όταν ο φτωχός είναι υπερήφανος, υπερηφανεύεται ότι έχει, ότι κάνει, ότι δείχνει… Τον πλούσιο που λέει ψέματα -Γιατί, άνθρωπε, λες ψέματα; Τι έχεις να κερδίσεις περισσότερο; Δεν είσαι ευχαριστημένος με όσα έχεις; Λες ψέματα; Για να κερδίσεις περισσότερα; - Και τον γέροντα που του λείπει το μυαλό και είναι μοιχός». Κυνηγάει γυναίκες. Ο γέρος άνθρωπος… «Αυτά τα τρία», λέει, «τα μίσησε η ψυχή μου».
      Εγώ μένω στο πρώτο-γιατί αυτό είναι το θέμα μας- είναι ο υπερήφανος πτωχός. Αγαπητοί μου, δεν πρέπει να υπάρχει αυτή η αλαζονεία. Δεν πρέπει να υπάρχει. Πρέπει να ζυγίζομε πάρα πολύ καλά τι έχομε και τι δεν έχομε. Κι αν ακόμη έχομε, δεν πρέπει να υπερηφανευόμεθα. Ε, να λέει κανείς: «Είσαι πλούσιος; Μόνο θα σου θέσω ένα ερώτημα: Τα πλούτη σου πώς τα απέκτησες; Με δικαιοσύνη; Μήπως με αδικίες; Αν με αδικίες απέκτησες τα πλούτη σου, άντε κρύψε τη μούρη σου να μη σε βλέπουν οι άνθρωποι, γιατί θα σε κατηγορούν. Αν, όμως, τίμια και δίκαια απέκτησες την περιουσία σου, ε, να λες: Δόξα τῷ Θεῷ».
      Ξέρετε οι Εβραίοι πίστευαν μία πλάνη φοβερή φοβερή: Εάν κάποιος ήταν πλούσιος, πίστευε ότι είναι και ενάρετος: «Γιατί», λέει, «ο Θεός είδε την αρετή μου και μου έδωσε πλούτη». Έτσι εσκέπτοντο οι Εβραίοι! Αλίμονο, αλίμονο… Και μάλιστα, όταν βλέπει κανένας ότι η πτωχεία, και μάλιστα η θεληματική πτωχεία, η εκουσία πτωχεία είναι αρετή, και μάλιστα είναι η πρώτη αρετή -Πώς αρχίζουν οι Μακαρισμοί; «Μακάριοι», λέει, «οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν». «Μακάριοι οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι». Ξέρετε τι θα πει αυτό; Μην ερμηνεύομε στραβά και λέμε ότι είναι οι κουτοί άνθρωποι. «Πτωχός τῷ πνεύματι» θα πει αυτός που είναι πτωχός δια της ιδίας των προαιρέσεως. Δια της ιδίας των θελήσεως. Θέλω να είμαι πτωχός. Όχι ότι δεν μπορώ να είμαι πλούσιος. Δεν θέλω να είμαι πλούσιος! Για την Βασιλεία του Θεού. Όλοι οι άγιοι ήσαν πτωχοί. Θεληματικά πτωχοί. Και μάλιστα ξεκινάει έτσι ο ορμαθός των Μακαρισμών. Αυτή η πτωχεία είναι σπουδαία. Πάρα πολύ σπουδαία. Το να μην έχεις, όμως, και να υπερηφανεύεσαι, α ! Δείχνει ανόητον άνθρωπον.
      Ακόμη, είναι τα προσόντα μας. Τα σωματικά μας προσόντα. Ότι είμαι δυνατός, ότι έχω γερά πόδια, ότι τούτο, ότι έχω υγεία… Γιατί αλαζονεύεσαι, άνθρωπέ μου; Μια ριπή και έπεσες κάτω. Μια αρρώστια, ένα μικρόβιο και έπεσες κάτω. Και λες και υπερηφανεύεσαι ότι είσαι υγιής, ότι είσαι γερός, ότι είσαι… ότι είσαι… ότι είσαι… Ξέρεις τι σε περιμένει αύριο; Δεν πρέπει, λοιπόν, να υπερηφανευόμεθα ούτε για την υγεία μας, ούτε για τον πλούτο που είπαμε, ούτε για την υγεία μας, ούτε για τα προσόντα μας, τα οποιαδήποτε, γιατί είναι αλαζονεία. Να πάμε να αγοράσουμε ένα αυτοκίνητο να μας κοιτάζουν όλοι… Να πάρεις αυτοκίνητο, μιλώντας στην εποχή μου, σε συγχρόνους ανθρώπους, θα έλεγα: Δεν είναι αμαρτία να έχει κανείς ένα αυτοκίνητο. Αν μάλιστα έχει υποθέσεις, δουλειές που χρειάζεται ένα αυτοκίνητο. Πώς να το κάνουμε; Το χρειάζεται. Είναι τα συμπληρωματικά του πόδια. Να πάρεις ένα αυτοκίνητο. Πρόσεξε όμως: Μην πάρεις τέτοιο που να αλαζονεύεσαι και να λες ότι «Τόσο το αγόρασα…». Πρόσεξέ το αυτό.
      Πάντως, αγαπητοί μου, πρέπει να έχουμε αυτήν την ταπείνωση. Ξέρετε τι έπαθε ένας μαθητής του Σωκράτη, μια που τον θυμήθηκα σήμερα; Αλαζονευόταν, αλαζονευόταν ότι έχει πάρα πολλά κτήματα. Και ο πανέξυπνος Σωκράτης του λέγει: «Σε παρακαλώ, κάτω στο χώμα, φτιάξε μου τον χάρτη της Αττικής. Αυτός, λοιπόν, έφτιαξε το περίγραμμα της Αττικής. Του λέει: «Ωραία. Μπορείς να μου βρεις πού είναι τώρα τα χωράφια σου;». «Α», λέει, «είναι πολύ μικρά έναντι του χώρου της εκτάσεως της Αττικής». «Ε, καημένε», του λέει, «για τόσο μικρά χωράφια αλαζονεύεσαι;».
      Είδατε; Αγαπητοί, για να μπορέσουμε να μπούμε στην Βασιλεία του Θεού θα πρέπει να περάσουμε σκύβοντας από την πολύ χαμηλή της θύρα, που είναι η ταπείνωση. Ναι! Ένα θαυμάσιο υπόδειγμα ταπεινώσεως προβάλλεται σήμερα, ο εορταζόμενος άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος. Σημειώσατε ότι στους αγίους ποτέ δεν γιορτάζομε γενέθλια. Πότε γεννήθηκαν. Η γενέθλιος ημέρα του κάθε αγίου είναι μόνο η ημέρα που εμαρτύρησε ή έζησε, τελείωσε την ζωή του, οσιακά. Μόνο σε τρία πρόσωπα γιορτάζουμε γενέθλια: Στον Κύριό μας Ιησού Χριστόν, τα γνωστά μας Χριστούγεννα, το Γενέσιον της Θεοτόκου, ως προοίμιον της μεγάλης χαράς που θα ερχόταν εις τον κόσμον και το Γενέσιον του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου. Γι'αυτό η Εκκλησία βάζει, βάζει πλάι, δεξιά Του, στον Χριστό, βάζει την Παναγία και από εκεί βάζει τον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Μεγάλος είναι ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος. Εντούτοις, η ταπεινοφροσύνη του ήταν πάρα πολύ μεγάλη και βαθιά.
     Η ταπεινοφροσύνη να είναι για όλους μας ο ευθυγραμμιστής όλων των πράξεων της ζωής μας, να είναι το σύνθημα της ζωής μας. Ναι, το σύνθημα της ζωής μας: Ταπεινόφρονες. Αμήν.

30η ομιλία στην κατηγορία : ομιλία στην κατηγορία :
" Μνήμη Ἁγίων ".

► Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Μνήμη Ἁγίων " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/diafora-uemata/mnhmh-agivn
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_19.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Μνήμη Ἁγίων».🔻
https://drive.google.com/file/d/1X7GIQVC2zCc3Lr7tGV-Aoyp5XbofXJU3/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς «Μνήμη Ἁγίων».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40o9I2jFsY8IjMSH_yrMTqC1

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς
«Μνήμη Ἁγίων».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%9C%CE%BD%CE%AE%CE%BC%CE%B7%20%CE%91%CE%B3%CE%AF%CF%89%CE%BD.?m=1

🔸Απομαγνητοφώνηση και ηλεκτρονική επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†. Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ὁ ἀληθινά μεγάλος. Μνήμη Ἁγίου Ἰωάννου Βαπτιστοῦ.🎥

†.Μας εκπλήσσει, αγαπητοί μου, πώς ο Κύριος ομιλεί για τον Πρόδρομόν Του, τον Ιωάννη τον Βαπτιστή. Όταν κάποτε έφτασαν από τον φυλακισμένο Ιωάννη, που τον είχε φυλακίσει ο Ηρώδης –εγγονός εκείνου του Μεγάλου Ηρώδου ο οποίος επεχείρησε να φονεύσει τον Κύριον· και λέγεται «μεγάλος» - εγκληματίας ήταν, κακούργος ήταν, όλοι οι Ηρώδαι κακούργοι ήσαν, όλη η γενεά τους και η οικογένειά τους, αλλά επειδή είχε ανοικοδομήσει τον ναόν του Σολομώντος εκ των ερειπίων, περίπου εκ των ερειπίων, γι΄αυτό ακριβώς τον ονομάζει η Ιστορία «μεγάλον» – ωστόσο έφτασαν κάποιοι άνθρωποι, απεσταλμένοι του Ιωάννου, που ήταν ήδη στη φυλακή, να ρωτήσουν τον Κύριον: «Σύ εἶ ὁ ἐρχόμενος ἤ ἕτερον προσδοκῶμεν;». «Συ είσαι ο Μεσσίας που περιμένομε, ο ερχόμενος, ή άλλον περιμένομε;». Και όχι βέβαια ότι ο Ιωάννης αμφέβαλλε, διότι θα ήταν πολύ περίεργο –και τραγικό!- εκείνος ο οποίος είδε τα της Βαπτίσεως και έδειξε τον Μεσσίαν, πρώτα πρώτα έδειξε ως δάκτυλος Πατρός το Πνεύμα το Άγιον, αλλά και ο Ιωάννης έδειξε τον Μεσσίαν και είπε: «Αυτός είναι», τώρα να στέλνει ανθρώπους να ρωτήσουν τον ίδιον τον Ιησούν «εάν Αυτός είναι ή άλλον περιμένομε».

      Μάλιστα, όταν άρχισαν να φεύγουν οι απεσταλμένοι, έπλεξε ένα καταπληκτικόν εγκώμιο ο Κύριος, ένα μοναδικό εγκώμιον εις τον Ιωάννη. Αλλά τότε γιατί; Απλούστατα. Δεν αμφέβαλλε ο Ιωάννης. Αμφέβαλλαν οι μαθητές του. Είναι εκείνο που λέμε κι εμείς στην κοινή μας γλώσσα: «Άντε πήγαινε να ρωτήσεις τον ίδιον». Κοιτάξτε τι λέμε: «Άντε πήγαινε να ρωτήσεις τον ίδιον». «Εγώ σου είπα ό,τι είχα να σου πω. Όχι ότι εγώ θα αμφέβαλλα. Αμφιβάλλουν εκείνοι που με ρώτησαν». Αντιλαμβάνεστε λοιπόν πώς έχει το πράγμα. Και φυσικά δεν θα ήταν δυνατόν ο Κύριος, σε έναν αμφιβάλλοντα Πρόδρομόν Του, να πλέξει ένα τέτοιον εγκώμιον. Ακούστε τι λέγει ο Κύριος, αφού έφυγαν οι απεσταλμένοι: «Τί ἐξήλθετε εἰς τήν ἔρημον θεάσασθαι;». «Τι βγήκατε στην ερημιά να δείτε;». «Ἄνθρωπον ἐν μαλακοῖς ἱματίοις ἠμφιεσμένον;». «Άνθρωπον ο οποίος ζει μέσα σε πολυτελή και μαλακά ρούχα;». «Ἰδού οἱ τά μαλακά φοροῦντες ἐν τοῖς οἴκοις τῶν βασιλέων εἰσίν». Να, εκείνοι οι οποίοι ζουν, φορούν πολυτελή ρούχα, είναι εκείνοι οι οποίοι κατοικούν στα παλάτια. Αλλά «τί ἐξήλθετε ἰδεῖν;». «Τότε γιατί βγήκατε στην έρημο, να δείτε ποιον; Προφήτην; «Ναί λέγω ὑμῖν καί περισσότερον προφήτην». «Ναι. Και πολύ περισσότερο από προφήτη». «Οὗτος γάρ ἐστίν περί οὗ γέγραπται». Είναι αυτός περί του οποίου έχει γραφτεί. Είναι ο προφήτης που προφητεύτηκε». Κανένας προφήτης δεν προφητεύτηκε –κανένας!- είναι ο μοναδικός ο Ιωάννης ο οποίος επροφητεύτηκε από τους προφήτες, όπως φερειπείν από τον Μαλαχίαν κ.λπ. «Ἰδού ἐγώ ἀποστέλλω τόν ἄγγελόν μου πρό προσώπου σου, ὅς κατασκευάσει τήν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου»-και αναφέρεται εδώ η προφητεία η σχετική. «Ἀμήν, ἀμήν λέγω ὑμῖν», λέγει ο Κύριος, «οὐκ ἐγήγερται ἕν γεννητοίς γυναικών μείζων τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ». «Δεν γεννήθηκε, ούτε θα γεννηθεί ποτέ, από γυναίκα, άνθρωπος μεγαλύτερος από τον Ιωάννη». Αυτό είναι. Είδατε; Είναι «μείζων ἐν γεννητοῖς γυναικῶν». «Είναι μεγαλύτερος από όσους ποτέ γυναίκες θα μπορούσαν να γεννήσουν έναν μεγάλο άνδρα». Έτσι ο Κύριος αποκαλεί τον Ιωάννη, τον αποκαλεί «μέγα».

     Αλλά και ο αρχάγγελος Γαβριήλ είπε εις τον πατέρα του τον Ζαχαρία, που ήταν στην ιερατική τάξη ο Ζαχαρίας -ενθυμείσθε πώς έγινε όλη αυτή η ιστορία, όταν μπήκε εις τα Άγια των Αγίων για να θυμιάσει και εκεί είδε άγγελον και του είπε ότι θα γεννήσει υιόν κ.λπ. προφήτην μέγα· εκείνος δεν είχε πιστέψει ο Ζαχαρίας. Του λέει: «Δεν με πιστεύεις. Καλά, σου παίρνω τη φωνή, θα μείνεις μουγκός και τότε θα καταλάβεις τα λόγια μου, όταν θα έλθει η ώρα». Ποιος θα είναι αυτός; «Ἒσται γάρ μέγας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου»· «διότι θα είναι μέγας μπροστά εις τον Κύριον». Ώστε λοιπόν τον Ιωάννη και ο άγγελος τον ονοματίζει ότι θα είναι μεγάλος.

     Και μεγάλοι ασφαλώς στάθηκαν πολλοί μέσα στην Ιστορίαν· αλλά κατά τη θεία κρίση, ο Ιωάννης είναι ο αληθινά μεγάλος. Μεγάλος εστάθη εις την κλήσιν, στο κάλεσμα. Μεγάλος εστάθη εις το κήρυγμα. Μεγάλος εστάθη και εις ολόκληρη τη ζωή του. Και εσφράγισε τη ζωή του με μαρτύριον· που τον αποκεφάλισε ο Ηρώδης.

      Είναι ο μόνος προφήτης, όπως σας είπα προηγουμένως, που προφητεύεται, και αυτό έχει πολλή σημασία· κι αυτό δείχνει πόσο μεγάλος ήταν κατά την κλήση του. Ο προφήτης Ησαΐας γράφει: «Φωνή βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ». Προσέξτε: «Φωνή βοῶντος». Αντιλαμβάνεσθε μία συντακτική ανακολουθία; Τι έπρεπε να γράφει; «Φωνή βοώσης ἐν τῇ ἐρήμῳ». Θηλυκού γένους. Η φωνή, θηλυκού γένους. «Φωνή βοώσης ἐν τῇ ἐρήμῳ» Γιατί λέει «φωνή βοῶντος»; Κάτι το οποίο είπε και ο ίδιος ο Ιωάννης για τον εαυτό του. Που σημαίνει: «Είναι ένας άνθρωπος που δεν είναι άνθρωπος, δηλαδή άνθρωπος, αλλά που είναι τόσο τιποτένιος- για τον εαυτό του, ε;- ώστε σαν να μην είναι άνθρωπος παρά μόνο μία φωνή. Μόνο μια φωνή… Ποια είναι αυτή η φωνή; Μια φωνή…». « Ἰδού ἐγώ» λέγει ο Μαλαχίας που σας ανέφερα προηγουμένως, «ἀποστέλλω τόν ἄγγελόν μου πρό προσώπου σου, ὅς κατασκευάσει τήν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου». Αυτό μόνο το χωρίον να έπρεπε να αναλύσουμε, θα λέγαμε πολλά πράγματα, αγαπητοί. Ας είναι.

    Και ο αρχάγγελος Γαβριήλ, όπως σας είπα προηγουμένως, κι εκείνος είπε: «Ἔσται μέγας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου». Και όντως ο Ιωάννης ο Βαπτιστής απεδείχθη μέγας εις την αποστολή του. Και εις τον βίο του. Το κήρυγμά του ήταν κήρυγμα ζωντανό. Πρωτότυπο. Τολμηρό. Ανδρείο. Κανέναν δεν φοβήθηκε. Ούτε τον βασιλέα δεν φοβήθηκε. Να τον ελέγξει, μάλιστα, και να του πει: «Οὐκ ἔξεστί σοι»· εκείνο το περίφημο, που έμεινε μέσα εις την Ιστορία. «Οὐκ ἔξεστί σοι»· «δεν σου επιτρέπεται να συζείς με τη γυναίκα του αδερφού σου». Είδατε; Και δεν ήταν τότε οι βασιλείς, όπως μπορεί σήμερα να είναι οι Πρόεδροι Δημοκρατιών και δεν ξέρω τι, ήταν, είχαν απόλυτη εξουσία.

    Ακόμη, βλέπομε ότι το κήρυγμα του Ιωάννου δεν έβλεπε σε πρόσωπα ανθρώπων, με σκοπιμότητες και με ελιγμούς, για να τα έχουν καλά με τους μεγάλους της γης, δεν ήταν κήρυγμα σχολαστικό, ούτε στηριζόταν στην πατραγαθία, αλλά στον προσωπικό μόχθο και στην προσωπική αρετή του κάθε ακροατού. Τι είναι η πατραγαθία;  «Πάψτε να λέτε», έλεγε, «Πάψτε να λέτε ότι είμεθα παιδιά του Αβραάμ· όπως κι αν έχει το πράγμα, όπως κι αν έχει, εφόσον ο πρόγονός μας, ο Αβραάμ, εστάθηκε αγαθός ενώπιον του Κυρίου- αυτή είναι η πατραγαθία- εστάθηκε σπουδαίος ενώπιον του Θεού, ό,τι και να κάνομε, όσο και να παραβούμε τις εντολές του Θεού, τελικά θα είμαστε εκείνοι που θα μας σώσει ο Θεός». «Όχι, κύριοι», λέγει ο Ιωάννης, «μη στηρίζεστε σε αυτήν την πατραγαθία». Όπως και εμείς πολλές φορές λέμε: «Ξέρετε ποιοι είμαστε; Τι προγόνους είχαμε;». Μπορεί να το πεις για μια στιγμή, αλλά δεν σε σώζει αυτό. Για μας, θα λέγαμε: «Αυτοί ήταν οι πρόγονοί σου, ε; Συ ποιος είσαι; Εσύ σήμερα ποιος είσαι; Ποιος είσαι σήμερα συ που λες και προβάλλεις τους προγόνους σου;». Έτσι και ο Ιωάννης εδώ τονίζει και λέει: «Λέτε ότι είστε απόγονοι του Αβραάμ· και ότι θα σωθείτε, όπως κι αν έχει το πράγμα. Τούτο σας λέγω: Ο Θεός είναι δυνατός –και έδειξε κάποιες πέτρες- από αυτούς τους λίθους ‘’ἐγεῖραι τέκνα τοῦ Ἀβραάμ’’, δηλαδή να αναδείξει παιδιά του Αβραάμ». Και πράγματι, απεδείχθη. Εμείς οι Έλληνες, και οι εθνικοί γενικά, ειδωλολάτραι, που είμεθα ειδωλολάτραι, οι εθνικοί γενικά, δεν είχαμε προγόνους ενδόξους με την έννοια «μπροστά στα μάτια του Θεού» και αυτοί μείναν ουραγοί –οι Εβραίοι- και εμάς μας ανέδειξε εκλεκτόν του λαόν ο Θεός. Αυτό δεν λέει πολλά; Και είναι μία ιστορική, θα λέγαμε, πραγματικότης;

     Και όχι μόνον αυτό, αλλά σας υποδεικνύω ότι «ἡ ἀξίνη παρά τή ρίζαν τῶν δέντρων κεῖται». «Το τσεκούρι κείται παρά τη ρίζα των δέντρων». Όταν δείτε ένα τσεκούρι κάτω από ένα δέντρο, στη ρίζα του, λέτε: «Ε, φαίνεται ότι το έχουνε για κόψιμο αυτό». Έτσι λοιπόν. Προσέξτε, «ποιήσατε οὖν καρπούς ἀξίους τῆς μετανοίας», έλεγε ο Ιωάννης, «μήπως έρθει η ώρα και κοπεί το δέντρον της υπάρξεώς σας αλλά και του λαού σας. Όχι μόνο δεν πρέπει να καυχάστε για τον πρόγονό σας τον Αβραάμ, αλλά και σας περιμένει τιμωρία. Μάλιστα είναι εκείνος ο οποίος κρατάει το φτυάρι –το πτύον- το φτυάρι, στο αλώνι μέσα- είχανε το φτυάρι, όταν εκεί τα ζώα πατούσαν τον καρπόν, και μετά εγίνετο το λίχνισμα· δηλαδή το φτυάρι εχρησίμευε για το λίχνισμα. Σήκωνε τον καρπόν μαζί με το άχυρο, το άφηνε να πέσει, ο αγρότης, έπαιρνε ο αέρας το άχυρο, και έμενε κάτω το σιτάρι- Λοιπόν, προσέξτε, λέει ο Ιωάννης εις τον λαό του, ότι το φτυάρι το κρατάει Εκείνος. Μη νομίσετε λοιπόν ότι Εκείνος είναι προσωπολήπτης. Όχι! Θα μαζέψει όποιος είναι αληθινός σίτος στις αποθήκες του, που είναι η Βασιλεία του Θεού. Το δε άχυρον; Θα το «κατακαύσει πυρί ἀσβέστῳ». Με άσβεστη φωτιά που είναι η αιωνία κόλασις. Κλπ. κλπ.

     Έτσι λοιπόν το κήρυγμα του Ιωάννου ήταν πολύ σπουδαίο. Ένα κήρυγμα προπαρασκευαστικόν για την υποδοχή του Μεσσίου. Κεντρικό σημείο ήταν: «Μετανοεῖτε· ἤγγικε γάρ ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν». «Είναι πολύ κοντά η Βασιλεία των Ουρανών». Και ποια είναι η Βασιλεία των Ουρανών; Είναι ο ίδιος ο Χριστός. Εννοείται δηλαδή χρονικώς πολύ κοντά, αλλά και ως παρουσία πολύ κοντά. Πόσο κοντύτερα θα μπορούσε να είναι εάν εδώ είναι ο Ιωάννης και δίπλα του είναι ο Ιησούς τον οποίο βαπτίζει; Και χρονικώς λοιπόν είναι πολύ κοντά, και από πλευράς αποστάσεως είναι πολύ κοντά. Προσέξτε, η Βασιλεία του Θεού, που είναι ο ίδιος ο Χριστός, σας λέω τούτο, ότι… επί θύραις· μετανοείτε λοιπόν. Γι΄αυτό και ο Κύριος όταν έφυγε από το προσκήνιο της ιστορίας ο Ιωάννης που τον αποκεφάλισε ο Ηρώδης, τότε, ο Κύριος άρχισε να διδάσκει. Ξέρετε από πού ξεκίνησε; Από το κήρυγμα του Ιωάννου. Τι έλεγε; Ό,τι έλεγε ο Ιωάννης. «Μετανοεῖτε· ἤγγικε γάρ ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν». Γιατί το έκανε αυτό; Όχι μόνο γιατί ήταν ουσιώδες το κήρυγμα του Ιωάννου που έπρεπε να προβληθεί από τον Ιησού Χριστόν, αλλά ήθελε και να δείξει με τον τρόπον αυτόν ο Κύριος ότι είναι μία συνέχεια του Ιωάννου. «Εκείνα που σας είπε, ήταν αυθεντικά. Και ο  Ιωάννης ήταν αυθεντικός. Θέλετε να δείτε πόσο αυθεντικός; Εκείνο που σας έλεγε, σας το λέω τώρα κι εγώ: «Μετανοεῖτε· ἤγγικε γάρ ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν».

     Ακόμη ήταν το κήρυγμά του νουθετικόν. Όταν ερωτούν οι τελώναι, και οι στρατιώται, τι να πράξουν, απαντά κατάλληλα και με πολλή αγάπη και πνεύμα οικοδομής. Μας κάνει πολλή εντύπωση που κατά τάξεις οι άνθρωποι πήγαιναν και τον ρωτούσαν. Εδώ οι τελώναι. Τι τους είπε; «Μη βάζετε φορολογία περισσότερη, ούτε να εκβιάζετε τους ανθρώπους»· διότι τι έκαναν οι τελώναι; Το ξέρομε αυτό, οι  τελώναι εξεβίαζαν τους ανθρώπους, μάλιστα τους εξεβίαζαν, θα πω και το σχήμα, έβαζαν το χοντρό δάχτυλο, το μεγάλο δάχτυλο εδώ στον λαιμό του φορολογουμένου και τον έπνιγαν. Υπάρχει το ρήμα «πνίγω»· είναι στην Καινή Διαθήκη. «Δώσ’ μου τόσα θέλω». Βέβαια δεν ήσαν όλα δια το κράτος, δια την πολιτεία· ήσαν και για την τσέπη τους. Καταλαβαίνετε. Όταν θα πάνε μετά στρατιώται –γιατί κι αυτοί συντελούσαν εις την συλλογή των φόρων- «μηδένα» θα τους πει, «διασείσητε». «Διασείω» ξέρετε τι θα πει; Θα πει πιάνω τον άλλο από δω, από τον ώμο, και τον κουνάω. Αυτό θα πει διασείω. Είναι κάτι που το κάνουμε κι εμείς σήμερα. Κάποιος μας χρωστάει και τον απειλούμε, τον πιάνουμε, τον κουνάμε, τον απειλούμε να τον ρίξουμε χάμω… ίδιες εικόνες. «Και κανέναν να μη συκοφαντήσετε», λέει στους στρατιώτες· «γιατί προκειμένου να πετύχετε κάτι, σίγουρα πρέπει και να συκοφαντήσετε· αυτό πρέπει να κάνετε», λέγει ο Κύριος.

    Ακόμη το κήρυγμά του ήτανε παρηγορητικό. «Πολλά μέν οὖν καί ἕτερα εὐηγγελίζετο τόν λαόν», λέει ο ευαγγελιστής Λουκάς. «Με πολλά άλλα ευηγγελίζετο» – «εὐαγγελίζομαι» θα πει φέρνω χαρούμενο μήνυμα· σε ποιον έφερε το χαρούμενο μήνυμα; Εις τον λαόν. Εκείνος ο λαός που θα υπεδέχετο τον Μεσσία του, εάν φυσικά επίστευε.

    Το κήρυγμά του, όπως είπαμε, ήταν και ελεγκτικό. Ξέρετε εδώ με αυτά που σας λέω, παρατίθεται ένας κατάλογος τρόπου παιδαγωγίας; Εδώ μεν, ενός λαού· σεις δε, τα παιδιά σας. Και θα παρηγορήσετε, και θα βοηθήσετε, αλλά και θα ελέγξετε. Σήμερα στην Παιδαγωγική τον έλεγχο δεν τον έχουν, τον έχουνε βγάλει. «Μη» λέει, «γιατί πιέζεις, είσαι πιεστικός» κ.τ.λ. Όχι αγαπητοί μου. Θα ελέγξουμε κιόλας. Λοιπόν, το κήρυγμά του ήταν ελεγκτικό. Και μάλιστα τι έλεγε; Βαρύτατος χαρακτηρισμός. Έλεγε κυρίως τους Γραμματείς και τους Φαρισαίους, οι οποίοι αυτοί δεν πήγαιναν να βαφτιστούν· Ήτανε οι έξυπνοι αυτοί· που τα ‘ξεραν όλα... Ναι, τους λέει «Γεννήματα ἐχιδνῶν»· δηλαδή «είσαστε φιδάκια που τα γέννησαν οχιές. Κι εσείς είσαστε οχιές». Ξέρετε να πείτε δημοσίως μια τάξη ανθρώπων ότι είναι οχιές, δεν είναι μικρός χαρακτηρισμός… Είναι βαρύτατος. «Ποιος σας υπέδειξε ότι θα ξεφύγετε από την κρίση που έρχεται της οργής του Θεού;». «Ώστε να θέλετε να έρθετε εδώ σε μένα». Ναι. Αλλά, βαφτίστηκαν; Όχι. Βλέπουμε δε και τη μετέπειτα ιστορία των ανθρώπων αυτών. Οι  Γραμματείς και οι Φαρισαίοι άκουγαν τον Χριστόν. Ήτανε πανταχού παρόντες. Όχι για να ωφεληθούν, αλλά για να βρουν λόγο εις τον Κύριον, για να Τον κατηγορήσουν. Έτσι και ο Ιωάννης τους λέει: «Ποιος σας υπέδειξε με το να έρχεστε εδώ, αλλά να μην τελεσφορείτε, ότι θα γλυτώσετε από την οργή του Θεού;». Και ξέρετε, η οργή του Θεού ήρθε ύστερα από τριάντα χρόνια, όταν μπήκαν οι Ρωμαίοι στα Ιεροσόλυμα και τα ισοπέδωσαν. Φοβερό πράγμα. Φοβερό, φοβερό!

      Έτσι λοιπόν ο Ιωάννης δεν έβλεπε σε πρόσωπο ανθρώπου. Μετήρχετο όλους τους τρόπους για να βοηθήσει τον λαό να προσεγγίσει τον Χριστόν. Ο Ιωάννης είχε και κάτι άλλο που τον έκανε πολύ μεγάλο και ασκούσε επιρροή στα πλήθη. Ήταν η ζωή του. Αχ, η ζωή του… Δεν είχε εμφανιστεί μέχρι τότε ασκητής στον βαθμό που ήταν ο Ιωάννης. Είχε ξεπεράσει και τον Ηλία και τον Ελισσαίο. Ο Ηλίας ήτανε με μία μηλωτήν. Μηλωτή θα πει προβιά – πρόβιο, προβιά από αμνόν, δηλαδή από πρόβατο. Το πετσί ήταν απέξω, όπως φορούσαν την προβιά αυτή, και το τρίχωμα ήταν από μέσα. Αλλά και ο Ιωάννης κάπως έτσι ήταν ντυμένος. Φορούσε λέει μια δερματίνη ζώνη, και έτρωγε, λέει, άγριο μέλι και ακρίδες. Οι «ακρίδες», εδώ υπάρχουν δύο ερμηνείες· η μία ερμηνεία είναι ότι όπως εμείς τρώμε τα σαλιγκάρια, ξέρετε αν μας δει κάποιος, Ευρωπαίος, να τρώμε τα σαλιγκάρια, εκφράζει στο πρόσωπό του ένα αίσθημα απαρεσκείας. Να ξεράσει δηλαδή… Και όμως, και όμως τα τρώμε τα σαλιγκάρια. Πιστεύω έχετε φάει κι εσείς. Κι εγώ έχω φάει. Και μας αρέσουνε μάλιστα πάρα πολύ τα σαλιγκάρια. Αλλά, αλλά, έτσι είχανε τότε τις ακρίδες, οι οποίες αφθονούσαν και μπορούσαν αυτές να τις πιάνουν, να τις σκοτώνουν –τις ακρίδες- να τις ξηραίνουν εις τον ήλιο, να τις τρίβουνε να τις κάνουν σαν αλεύρι και να ανακατεύουνε το αλεύρι αυτό από τις ακρίδες με μέλι και να το τρώνε. Σας είπα, μην αηδιάσομε… Απλούστατα, όπως εμείς έχομε τα σαλιγκάρια, είχανε τότε αυτό.

      Αλλά, υπάρχει και μία άλλη ακόμα ερμηνεία. «Ακρίδες» λέγονται οι άκριες των φυτών. Δηλαδή να πάω να τσιμπολογήσω, πώς τσιμπολογούμε τις βρούβες και τρώμε, ξέρω ‘γω… Και καμιά φορά μάλιστα και χωρίς να βράσουμε τις βρούβες και τρώμε κάποια άλλα βλαστάρια, όπως είναι κάτι σπαράγγια που είναι πολύ ωραία, βγαίνουν την άνοιξη, πηγαίνουμε τα κορφολογούμε και τα τρώμε. Και οι δύο ερμηνείες είναι δεκτές.

     Είχε ο Ιωάννης αγαπητοί μου πολύ μεγάλη ταπείνωση. Πολύ μεγάλη. Δεν οικειοποιείται τον τίτλο του Μεσσίου. Να πει: «Εγώ είμαι ο Μεσσίας». Απαπα… Αλλά δείχνει πόσο μικρός ήτανε μπροστά του. Και μας δείχνει, έλεγε στον κόσμο ότι «δεν είμαι ικανός να λύσω τον ιμάντα των υποδημάτων του. Τόσο ανίκανος και ανάξιος είμαι». Αισθάνεται πολύ μικρός· ούτε καν πρόσωπο δεν θεωρεί τον εαυτό του όπως σας είπα προηγουμένως, αλλά απλώς μία φωνή. «Φωνή βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ».  Δεν λέει κάποιος που φωνάζει στην έρημο, αλλά μία φωνή. Είχε μεγάλη αυταπάρνηση. Όλη η ζωή του ήταν δοσμένη στον Θεό και στο έργο του Μεσσίου. Δεν κρατούσε για τον εαυτό του απολύτως τίποτα. Είχε υπακοή στο θέλημα του Θεού. Δεν κάνει τίποτα διαφορετικό απ’ ό,τι ο Θεός του λέγει. Τι έλεγε; «Εκείνος που μου είπε να βγω στην έρημο και να κηρύττω το κήρυγμα της μετανοίας, Αυτός μου είπε ότι θα δείξεις Αυτόν που εγώ θα σου υποδείξω» –εννοείται με το Πνεύμα το Άγιον- γιατί Αυτός είναι ο Μεσσίας. Είδατε; Ό,τι μου είπε ο Θεός, το έκανα. Το κάνω». Ο τρόπος που ζούσε. Σας ανέφερα. Θα σας το πω και πώς το λέει το κείμενο. «Ἦν ἐνδεδυμένος τρίχας καμήλου καί ζώνην δερματίνην περί τήν ὀσφύν αὐτοῦ καί ἐσθίων ἀκρίδας καί μέλι ἄγριον».Όντως θεωρείται ένας ένσαρκος άγγελος και ουράνιος άνθρωπος.

     Αγαπητοί. Το τι και πώς να επαινέσουμε τον άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή και να δείξουμε τη μεγαλοσύνη του, αφού από Αυτόν τον Κύριο Ιησού Χριστό εγκωμιάστηκε και ονομάστηκε  μέγας. Εκείνο που μπορούμε να δούμε είναι ότι ο άγιος Ιωάννης με το κήρυγμά του και η ζωή του έγινε υπόδειγμα ζωής και προσφοράς. Κάθε του κίνηση είναι μία αποκάλυψις πρωτοτυπίας και ζωντάνιας. Είναι υπόδειγμα για κάθε ομιλητή του θείου λόγου για όλες τις εποχές και όλες τις μορφές κοινωνικού βίου. Είναι υπόδειγμα λιτότητος στη βαρυφορτωμένη υλιστική εποχή μας. Είναι υπόδειγμα ελευθερίας. Δεν δεσμεύεται ούτε από την ύλη, ούτε από τους ανθρώπους, ούτε ακόμη και από αυτήν την παρούσα ζωή. Ελευθερότερος Ιωάννου δεν ξέρω ποιος άλλος μπορεί να υπήρξε. Είναι υπόδειγμα πίστεως και αφιερώσεως στον Θεό. Είναι υπόδειγμα βαθιάς αρετής και πνευματικότητος. Όντως ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής είναι ο «μείζων ἐν γεννητοῖς γυναικῶν». Οι λαμπηδόνες λοιπόν της ζωής του ας φωτίζουν και τη δική μας ζωή στη δύσκολη και σκοτεινή εποχή στην οποία ζούμε. Αμήν.

25η ομιλία στην κατηγορία 
« Μνήμη Αγίων ».

Όλες οι ομιλίες της κατηγορίας
" Μνήμη Αγίων " εδώ ↓.
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/mnhmh-agivn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40qFnx_UZ0gQ-sphclbJ6E6y

Απομαγνητοφώνηση και ηλεκτρονική επιμέλεια κειμένου:Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.