Καθώς ο Κύριος διηγείται, αγαπητοί μου, τα μέλλοντα να συμβούν, ανερχόμενος εις τα Ιεροσόλυμα, παθαίνομε ό,τι έπαθαν και οι μαθηταί. Μας διηγείται πάλι ο Μάρκος ότι «῏Ησαν ἐν τῇ ὁδῷ ἀναβαίνοντες εἰς ῾Ιεροσόλυμα· καὶ ἦν προάγων αὐτοὺς ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ ἐθαμβοῦντο καὶ ἀκολουθοῦντες ἐφοβοῦντο». Δηλαδή, «ενώ ήσαν αναβαίνοντες εις τα Ιεροσόλυμα, ο Κύριος Ιησούς προπορευόταν και οι μαθηταί ακολουθούσαν σε κάποια απόσταση· και ἐθαμβοῦντο, δηλαδή έμενον έκπληκτοι και πώς είχε ο Κύριος τόσο θάρρος και δεν εφοβείτο».
Εξάλλου, είχε προηγηθεί ένα μικρό επεισόδιο μεταξύ του Κυρίου και του Αποστόλου Πέτρου, που του είπε ο Απόστολος Πέτρος: «Κύριε, ἵλεώς σοι, πού πηγαίνεις; Πηγαίνεις στα Ιεροσόλυμα; Εσύ δεν μας είπες ότι θα σε υποβάλουν σε μαρτύρια και σε θάνατο οι άρχοντές μας; Πού πηγαίνεις;». Και του είπε ο Κύριος: «Ὕπαγε ὀπίσω μου, σατανᾶ». Γιατί; Διότι δια του στόματος του Πέτρου εμπόδιζε ο σατανάς την άνοδο του Ιησού εις τα Ιεροσόλυμα δια να μη σταυρωθεί και έτσι να μη σωθούν οι άνθρωποι. Έτσι, λοιπόν, οι μαθηταί τώρα εθαμβούντο. Έμεναν έκπληκτοι δια την αφοβίαν του Κυρίου. Οι ίδιοι, όμως, εφοβούντο. «Καὶ ἀκολουθοῦντες», λέει ο Ευαγγελιστής, ἐφοβοῦντο». Δηλαδή ο θαυμασμός. Πώς; Τόσο θάρρος…! Ήταν μία ανάβασις του Κυρίου, που προκαλούσε σε Εκείνον, τον Ιησούν, το θάρρος, στους μαθητάς τον φόβον. Και το απέδειξαν μέχρι και την ημέρα της Αναστάσεως αυτό οι μαθηταί για τον εαυτό τους, πόσο εφοβούντο.
Αλλ’ εκείνη η ανάβασις που ήταν τοπική… ανήρχοντο. Είδατε, τα Ιεροσόλυμα ήσαν ψηλότερα από τον χώρο που ευρίσκοντο. Ενώ ήταν τοπική, γι'αυτό λέει «ἀναβαίνομεν εἰς Ἱεροσόλυμα», έμελλε να γίνει αυτή η ανάβασις τροπική. Ασφαλώς, ήταν μία ανάβασις μαρτυρική. Αλλ’ ακριβώς γι’ αυτήν την «ανάβαση», -τώρα την λέξη «ανάβαση» θα την έβαζα εντός εισαγωγικών -ήλθε από τους ουρανούς. Ακριβώς γι'αυτό. Ήλθε από τους ουρανούς, για να επιτελέσει την ανάβαση στα Ιεροσόλυμα, δηλαδή την θυσίαν, και πάλι να ανέλθει εις τους ουρανούς.
Πράγματι, ο Κύριος Ιησούς, ο Θεός και Λόγος του Θεού, κατέρχεται από τους ουρανούς, γίνεται άνθρωπος, αναβαίνει στα Ιεροσόλυμα, για να θυσιαστεί υπέρ των ανθρώπων, και δια του θανάτου, δια του σταυρικού δη θανάτου και της Αναστάσεως και της Αναλήψεως, να ανέλθει πάλι εις τους ουρανούς, αφού θα είχε επιτελέσει το λυτρωτικόν Του έργον.
Όταν κάποτε, μετά τον χορτασμόν των πεντακισχιλίων, αρκετοί από τον ευρύ κύκλο των μαθητών, ηγανάκτησαν που άκουσαν ότι έπρεπε να φάγουν το σώμα Του και να πιουν το αίμα Του. Είπαν μάλιστα: «Τὶς δύναται αὐτοῦ ἀκούειν;». Τότε ο Κύριος τούς απεκάλυψε το εξής: «Τοῦτο ὑμᾶς σκανδαλίζει; (: Αυτό σας σκανδαλίζει; Που σας είπα: ‘’Εάν δεν φάτε το Σώμα του Υιού του ανθρώπου και δεν πιείτε το Αίμα Του, δεν θα έχετε την αιώνιον ζωήν;’’). Ἐὰν οὖν θεωρῆτε τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἀναβαίνοντα ὅπου ἦν τὸ πρότερον; (:Εάν θα βλέπατε τον Υιόν του ανθρώπου να ανεβαίνει εκεί που ήταν πρώτα;)». Και το είδαν. Την ημέρα της Αναλήψεως. «Καὶ βλεπόντων αὐτῶν ἐπήρθη ἀπ’ αὐτῶν». «Κι ενώ έβλεπαν, ‘’ἐπήρθη’’, σηκώθηκε και ανήλθε στους ουρανούς». Βραδέως.Για να τυπώσουν την εικόνα. Και να πάρουν και την βεβαίωση από δύο αγγέλους, ότι κατά τον ίδιο τρόπο ο Κύριος θα ξαναέλθει εις τον κόσμον αυτόν, δια να κρίνει τον κόσμον. Και τότε όπως ο ίδιος ο Χριστός είπε: «Θα ξανάρθω και θα σας παραλάβω μαζί μου και τότε θα ανέλθομε στον ουρανόν». Και όπως λέει ο Απόστολος Παύλος: «Καὶ τότε πάντοτε σὺν Κυρίῳ ἐσόμεθα». «Και θα είμεθα πάντοτε μαζί με τον Κύριο».
Και μετά την Ανάστασή Του είπε -μάλιστα το είπε πρώτα εις τις μαθήτριες: «Ἀναβαίνω πρὸς τὸν Πατέρα μου καὶ Πατέρα ὑμῶν» κ.λπ. «Ἀναβαίνω».
Τέλος, μετά την Ανάληψή Του εις τους ουρανούς, σημειώνει ο Λουκάς ότι ο Κύριος ανέβη και άγγελοι υμνούσαν την άνοδόν Του. Θα μου πείτε, αυτό δεν το γράφει ο Ευαγγελιστής. Ναι. Αλλά λέγεται προφητικά και ενδεικτικότατα από έναν ειδικόν ψαλμόν. Ανερχόμενος ο Κύριος, λέγουν μεταξύ των οι άγγελοι: «Ποιος είναι Αυτός που έρχεται; Που ανεβαίνει; Ο Κύριος της δόξης!». Διότι ήταν πρωτόγνωρο, πρωτοφανές, να βλέπουν άνθρωπον, διότι με την ανθρωπίνη Του φύση ο Κύριος ανέβηκε, να ανέρχεται εις τους ουρανούς. «Άνθρωπος; Ανθρωπίνη φύσις εις τους ουρανούς;». Εμάς πόσο μας κατέπληξε, όταν άνθρωποι, επίγειοι, μπήκαν σε ένα σκάφος κι άρχισαν να περιφέρονται εις τους αιθέρες… Κι αυτή η άνοδος του ανθρώπου με τα διαστημόπλοια κ.λπ. είναι τίποτα. Είναι τίποτα... Είναι ένα πήδημα, τολμηρόν βέβαια, ωστόσο ένα πήδημα στην παραπάνω γειτονιά μας. Ο Κύριος, όμως, ανήλθε εις αυτούς τους ουρανούς. Έξω από το σύμπαν. Και… βρείτε την άκρια του σύμπαντος… Δηλαδή, τι βλέπομε εδώ; Ο Κύριος Ιησούς να κατέρχεται και να ανέρχεται. Να κατέρχεται εις την Γη και να ανέρχεται εις τον ουρανόν. Αφού, βεβαίως, πρώτα ανήλθε εις τα Ιεροσόλυμα. Και μάλιστα είπε: «Ἰδοὺ ἀναβαίνομεν». Όχι «ἀναβαίνω». «Ἀναβαίνομεν». Αυτό έχει πάρα πολλή σημασία.
Αυτή, ωστόσο, την διαδρομή της αναβάσεως του Χριστού στα Ιεροσόλυμα και μετά ταύτα τις λοιπές αναβάσεις, οφείλει κάθε πιστός να τις ακολουθήσει. Μόνο μία ανάβασις ανήκει στην θέληση του ανθρώπου. Οι άλλες, όχι στην θέλησή του. Και αυτό τι είναι; Όταν γίνει συναναβάτης του Χριστού εις το Πάθος. Να πάρει κανείς την απόφαση να ζήσει τον Σταυρόν του Χριστού. Να ανέβει εις τον Γολγοθά του. Το είπε σαφώς ο Χριστός: «Όποιος θέλει να με ακολουθήσει, τότε να σηκώσει τον σταυρό του και να με ακολουθήσει».
Οι άλλες οι αναβάσεις δεν είναι θεληματικές μας. Δεν ανήκουν στην θέλησή μας. Θέλετε να το δείτε; Λέει ο Απόστολος Παύλος στους Θεσσαλονικείς: Ότι «τότε εμείς- Πότε; Κατά την Δευτέραν του Χριστού Παρουσία- θα μας παραλάβει ο Κύριος υπό νεφέλην και θα ανέλθομε εις τους ουρανούς». Θα μας παραλάβει, λοιπόν, Εκείνος. Θέλομε δεν θέλομε -εννοείται θέλομε- διότι θα παρθούμε, θα ανυψωθούμε εις την Βασιλείαν του Θεού. Αλλά εκεί θα μας πάρει Εκείνος. Τώρα οφείλομε εμείς να ανεβούμε στα «Ἱεροσόλυμα» - τη λέξη «Ιεροσόλυμα» την βάζω εντός εισαγωγικών. Να περάσομε δηλαδή, από την τοπικότητα στην τροπικότητα.
Αλλά γιατί ο Κύριος θέλει συναναβάτας εμάς, τότε τους μαθητάς Του και τους όποιους μαθητάς Του εις το Πάθος Του; Διότι γενόμενος άνθρωπος, γίνεται αρχηγός της σωτηρίας μας. Και πρέπει έτσι να μετέλθομε κι εμείς τα στάδια εκείνα που μετήλθεν Εκείνος. Λέγει ο Παύλος: «Ἢ ἀγνοεῖτε ὅτι ὅσοι ἐβαπτίσθημεν εἰς Χριστὸν Ἰησοῦν, εἰς τὸν θάνατον Αὐτοῦ ἐβαπτίσθημεν; Συνετάφημεν οὖν αὐτῷ διὰ τοῦ Βαπτίσματος εἰς τὸν θάνατον». Κοιτάξτε. Βαπτισθήκαμε και βαπτισθήκαμε στον θάνατο του Χριστού. Και συνταφήκαμε, μπήκαμε κι εμείς εις τον τάφον. Το νερό της κολυμβήθρας έχει πολλές σημασίες. Εδώ έχει τη σημασία της γης. Και όταν γίνεται η τριπλή κατάδυσις και ο βαπτιζόμενος είναι υπό το νερό, υπό το ύδωρ, δηλοί συμβολικά τον τάφον. Η κολυμβήθρα, λοιπόν, γίνεται ο τάφος του πιστού. Ο τάφος του Χριστού, που τώρα γίνεται και ο τάφος του πιστού. «Συνετάφημεν οὖν αὐτῷ διὰ τοῦ βαπτίσματος εἰς τὸν θάνατον, ἵνα ὥσπερ ἠγέρθη Χριστὸς ἐκ νεκρῶν διὰ τῆς δόξης τοῦ Πατρός, οὕτω καὶ ἡμεῖς ἐν καινότητι ζωῆς περιπατήσωμεν. Εἰ γὰρ σύμφυτοι γεγόναμεν τῷ ὁμοιώματι τοῦ θανάτου Αὐτοῦ -Είδατε; Ομοίωμα θανάτου. Η κολυμβήθρα δεν είναι θάνατος. Είναι ομοίωμα θανάτου. Είναι σύμβολον δηλαδή. Αλλά γινήκαμε όμως με το σύμβολον, σύμφυτοι. Αυτό το «σύμφυτοι» έχει πάρα πολλή σημασία. Σύμφυτος-, ἀλλὰ καὶ τῆς ἀναστάσεως ἐσόμεθα (:θα είμεθα σύμφυτοι και της αναστάσεως. Θα έχομε φυτευθεί σ’ αυτήν την ύπαρξή Του. Θα έχομε εμβολιαστεί σε αυτήν την ύπαρξή Του. Γιατί αποτελούμε μέλη Του. Όχι συμβολικά, αλλά οργανικά μέλη Του). Εἰ δὲ ἀπεθάνομεν σὺν Χριστῷ, πιστεύομεν ὅτι καὶ συζήσομεν αὐτῷ». Λέγει στους Ρωμαίους: «Εάν πιστεύομε ότι πεθάναμε μαζί με τον Χριστό, πιστεύομε ότι και θα ζήσομε μαζί με τον Χριστό».
Πρέπει να σας πω ότι όλα τα γεγονότα που συνιστούν τον ανθρώπινον βίον του Χριστού, από την Ενανθρώπηση μέχρι την Ανάληψη, αυτά όλα τα γεγονότα –προσέξτε, γεγονότα- να το ξαναπώ;- γεγονότα, Ιστορία, γεγονότα, δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά να συνιστούν την πορεία του πιστού· την οποία πορεία βαδίζει ο πιστός στην παρούσα ζωή, αρχηγός δε είναι ο Χριστός. Εκείνος ανοίγει τον δρόμο.Έτσι, αν ανεβώ στα «Ιεροσόλυμα», πεθάνω, αίροντας τον σταυρό μου, πιστεύοντας εις τον Ιησούν Χριστόν, θα αναστηθώ εις ζωήν αιώνιον. Γιατί δεν θα μπορούσε να αναστηθεί το σώμα μου, εάν ο Χριστός δεν είχε αναστηθεί. Και, όπως λέει ο άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας, αυτά που εργάστηκε ο Χριστός, τα γεγονότα Του, γι'αυτό ο Χριστιανισμός δεν είναι, όπως λέει ο Απόστολος Πέτρος «σεσοφισμένοι μῦθοι», «επινοημένα παραμύθια», τότε, ακολουθούμε, όπως λέγει ο άγιος Νικόλαος ο Θεσσαλονίκης ο Καβάσιλας ότι είναι τα «ποιητικά τῆς σωτηρίας μας».
Ρίξτε μια ματιά στη Θεία Λειτουργία για να το καταλάβετε αυτό. Πέστε μου, σε ποιο σημείο της Θείας Λειτουργίας αναφέρονται τα θαύματα του Χριστού; Πουθενά. Η παρατήρηση δεν είναι δική μου. Είναι του αγίου Νικολάου του Καβάσιλα. Αλλά τι αναφέρονται; Όλα εκείνα που συνιστούν τα γεγονότα της ζωής της επιγείου του Χριστού, διότι αυτά είναι τα «ποιητικά»- από το ρήμα «ποιῶ» - «τῆς σωτηρίας μας». Αν έκανε θαύματα ο Χριστός, έδωσε μίαν πίστωσιν του Εαυτού Του, ανέστησε νεκρούς κ.τ.λ., για μένα αυτά δεν έχουν σημασία, παρά έχουν σημασία αυτή αύτη η Ενανθρώπησις, αυτός ούτος ο θάνατος επί του Σταυρού, αυτή αύτη η Ανάστασις, αυτή αύτη η Ανάληψις. Αυτά είναι τα «ποιητικά τῆς σωτηρίας» μου. Πότε θα έφθανα στον ουρανό; Θα μπορούσα ποτέ να φθάσω εγώ; Ανθρωπίνη φύσις; Πού; Και όμως, επειδή ο Χριστός κατέβηκε και ανέβηκε, κι εγώ θα ανέβω. Εγώ ο άνθρωπος, θα ανέβω στους ουρανούς. Είναι καταπληκτικά πράγματα. Δεν πειράζει αν κάνω επαναλήψεις. Θυμάμαι ότι το είπα. Αυτά όλα δεν είναι «σεσοφισμένοι μῦθοι», δεν είναι παραμύθια που τα επινοούν, όπως στα ποικίλα θρησκεύματα που υπάρχουνε, τα λεγόμενα «φυσικά θρησκεύματα». Και είναι αποτελέσματα μιας επινοήσεως αυτών των ιδρυτών των θρησκειών. Είναι γεγονότα. Γεγονότα. Χειροπιαστά. Ο Χριστιανισμός είναι γεγονότα.
Απέθανε ο Χριστός; Κι εμείς. Ανέστη ο Χριστός; Κι εμείς. Ανελήφθη ο Χριστός; Κι εμείς. Εισήλθε ο Χριστός στον ουρανόν; Κι εμείς. Ό,τι ο Χριστός και εμείς. Εδώ βρίσκεται το μυστήριον και το βάθος της σωτηρίας μας. Ευτυχής εκείνος που το έχει καταλάβει αυτό.
Αγαπητοί, κι αυτό γίνεται, αλήθεια, πότε; Μέσα στην καθημερινότητα. Ο Χριστός είπε, στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιον είναι, που προσθέτει κάτι που δεν το βάζουν οι άλλοι Ευαγγελισταί: «Εκείνος που θα σηκώσει τον καθ’ ἡμέραν σταυρόν». Άλλοι Ευαγγελισταί λέγουν: «Τον σταυρόν του». Αυτό δεν είναι εφάπαξ, δεν είναι μία φορά. Ο Λουκάς μας το αποκαλύπτει αυτό: «Τὸν καθ’ ἡμέραν σταυρόν». Και ποιος είναι ὁ «καθ’ ἡμέραν σταυρός;». Ό,τι μπορεί κανείς να περνά δύσκολα, στην παρούσα ζωή, αν αυτή η δυσκολία προέρχεται γιατί πιστεύει στον Ιησούν Χριστόν. Αλλά είναι και οι άλλες περιπέτειες της ζωής, οι άλλες περιπέτειες. Είμαι στο καροτσάκι του πόνου, δεν ξέρω πού βρίσκομαι, δεν έχω να φάω εάν δείξω υπομονήν. Είναι, λοιπόν, δύο οι άξονες. Θα το ξαναπώ. Να με συγχωρείτε που κάνω τις επαναλήψεις. Ο ένας άξων είναι πάσχω γιατί πιστεύω στον Χριστό. Με κοροϊδεύουν οι άλλοι, με βάζουν στο περιθώριο. Γιατί πιστεύω. Ο άλλος άξων είναι η καθημερινότητα, στην οποία θα δείξω την υπακοή μου, την υπομονή μου. Είναι η ταλαιπωρία της ζωής ἐν ὑπομονῇ Χριστοῦ.
Ενήστευσεν Εκείνος; Κι εμείς. Γιατί, μην ξεχνάτε ότι η νηστεία δεν είναι τι άλλο παρά μια μικρογραφία και επανάληψη μιας κακοπαθείας. Η νηστεία είναι εικόνα μιας κακοπαθείας της ζωής. Όταν έχω όλα τα αγαθά και λέγω «Όχι, δεν θα φάγω». Γι’ αυτό η Σαρακοστή είναι μία μικρογραφία της δικής Του νηστείας εις την έρημον. Ενήστευσε, λέγει, ο Ιησούς 40 ημέρες. Επείνασε Εκείνος; «Ο Ιησούς», λέει, «επείνασε». Κι εμείς. Έστω αρνούμενοι να λάβομε τροφή. Δηλαδή ο Κύριος δεν είχε κάτι να φάει. Ενθυμηθείτε την συκιά, για να μην λέγω πιο πολλά. Εδίψασε Εκείνος; Είπε στη Σαμαρείτιδα: «Δώσ’ μου να πιω νερό». Τελικά δεν Του έδωσε νερό στη σαστιμάρα της για ό,τι είχε προηγηθεί. Και στον Σταυρό ο Κύριος είπε: «Διψῶ». Εδίψασε λοιπόν Εκείνος; Κι εμείς να διψάσομε για το έργο το δικό Του. Επόνεσε Εκείνος; Κι εμείς να πονέσομε για την αγάπη τη δική Του. Κουράστηκε Εκείνος; Κι εμείς για την δική Του διακονία. Εχλευάσθη Εκείνος; Κι εμείς, σαν δικοί Του.
Όλα αυτά τι είναι; Αν συμβούν; Γινόμαστε αυτό που είπαμε: «Σύμφυτοι» γινόμαστε του Χριστού. Ό,τι Εκείνος κι εμείς. Και για να πω εκείνο που λέει ο Παύλος ότι η ζωή μας θα είναι κρυμμένη μέσα στην δική Του ζωή.«Ἀπεθάνετε γάρ –προς Κολοσσαείς- καὶ ἡ ζωὴ ὑμῶν (:η ζωή σας) κέκρυπται (:είναι κρυμμένη) σὺν τῷ Χριστῷ ἐν τῷ Θεῷ. Ὅταν ὁ Χριστὸς φανερωθῇ, ἡ ζωὴ ἡμῶν (:που είναι η ζωή μας), τότε καὶ ὑμεῖς (:τότε και σεις) σὺν αὐτῷ φανερωθήσεσθε ἐν δόξῃ (:Θα φανερωθείτε κι εσείς τότε με δόξα)». Όλα αυτά συνιστούν το βαθύ μυστικό και νόημα μυστικόν: «Ἰδοὺ ἀναβαίνομεν εἰς Ἱεροσόλυμα». Σε πληθυντικό σχήμα. Γιατί δείχνει συνανάβαση στο Πάθος Του, αλλά και εις την Ανάστασή Του. Και «ανάβαση» σημαίνει αυτοθυσία, άρνηση του εαυτού μας, κόπος, ιδρώτας.
«Ανάβαση», ακόμα, σημαίνει να στέκεσαι πιο πάνω από κάθε μικρότητα της ζωής.«Εἰ οὖν συνηγέρθητε –λέει πάλι ο Παύλος- τῷ Χριστῷ, τὰ ἄνω ζητεῖτε, οὗ ὁ Χριστὸς ἐστίν, ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ καθήμενος· τὰ ἄνω φρονεῖτε, μὴ τὰ ἐπὶ τῆς γῆς». Το μυστήριον του Χριστού, σαν μυστικές, ιστορικές αναβάσεις, έζησαν όλοι οι δίκαιοι, μην σας κάνει εντύπωση, και της Παλαιάς Διαθήκης. Ο Αβραάμ είχε μαρτυρική ανάβαση στο όρος που ανέβηκε για να θυσιάσει τον Ισαάκ, σαν πατέρας, το μονάκριβο παιδί του· ο οποίος βεβαίως, είναι τύπος, ο Ισαάκ, του Ιησού Χριστού. Ο λαός του Θεού ανέβηκε από την Αίγυπτο, την χώρα της δουλείας, της σκιάς και του θανάτου, στη Γη της Επαγγελίας, περνώντας από την δοκιμασία της ερήμου 40 ολόκληρα χρόνια!
Ο Μωυσής ακολούθησε την πορεία του λαού του Θεού, λέει στην «προς Εβραίους» κάτι καταπληκτικό, «μᾶλλον ἑλόμενος (:μάλλον προτιμών) συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ Θεοῦ -Είδατε; Να συγκακουχείται με τον λαό του Θεού στην έρημο- ἢ πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν μείζονα πλοῦτον ἡγησάμενος τῶν Αἰγύπτου θησαυρῶν –είχε υιοθετηθεί από την κόρη του Φαραώ- (:θεώρησε ότι αυτά είναι τίποτα, ο πλούτος της Αιγύπτου) τὸν ὀνειδισμὸν τοῦ Χριστοῦ». «Προτίμησε τον ονειδισμόν του Χριστού». Ποιον «ὀνειδισμὸν τοῦ Χριστοῦ»; 1500 χρόνια πριν! Ναι. Ζήσαν όλοι οι άγιοι, οι δίκαιοι της Παλαιάς Διαθήκης, το πάθος και τον ονειδισμόν του Χριστού. Ένα μυστήριο.
Ο μαρτυρικός προφήτης Ηλίας ανέβηκε στο Καρμήλιον όρος για να δείξει και αποδείξει τον αληθινό Θεό. Πράγμα που του κόστισε την φυγή από προσώπου Ιεζάβελ. Και όμως αυτός ο προφήτης πρώτα έπρεπε να ανέλθει το Καρμήλιον όρος και μετά να αναληφθεί εις τον ουρανόν. Είναι τύπος ο προφήτης Ηλίας τι θα γίνομε όλοι εμείς. Και το καταπληκτικόν είναι ότι μετά την επανεμφάνισή του με τον Ενώχ, που κι αυτός ανελήφθη, στις ημέρες του Αντιχρίστου θα συλληφθούν και οι δύο και θα κρεμαστούν στην κεντρική πλατεία της ιστορικής Ιερουσαλήμ. Από το Καρμήλιον στο ικρίωμα και από το ικρίωμα στον ουρανόν.
Αγαπητοί, πρέπει να ζήσομε αυτές τις μυστικές, μαρτυρικές αναβάσεις, μαζί με τον Χριστό, για να φθάσομε στην τελική ανάβαση στον ουρανό. Και το σπουδαίον· με τα σώματά μας. Και το σπουδαίον; Με τα σώματά μας! Να το τυπώσετε καλά αυτό, αδελφοί μου. Όταν ο Χριστός είπε: «Ἰδού, ἀναβαίνομεν εἰς Ἱεροσόλυμα», όπου επρόκειτο να πάθει, έδωσε μία περίληψη, μία επιτομή του πνεύματος του Ευαγγελίου. Αυτό είναι το Ευαγγέλιον. Ότι ο Χριστιανισμός είναι μία πορεία, μία ανάβαση, ένα πάθος. Αυτό και αποτελεί το βαθύ του μυστήριον. Πάντα θεμελιωμένο εις τα γεγονότα. Δεν υπάρχει, το λέω τρίτη φορά, «σεσοφισμένος μῦθος». Κι ευτυχής εκείνος που μπόρεσε αυτό να το αντιληφθεί, γιατί συνιστά αυτήν την ίδια του την σωτηρία.
†. Η Εκκλησία μας, αγαπητοί μου, την Ε΄ Κυριακή των Νηστειών, την έχει αφιερωμένη εις την οσία Μαρία την Αιγυπτία. Δεν είναι η μνήμη της σήμερα. Είναι την 1η Απριλίου. Αλλά την τοποθετεί, όπως τοποθετεί και τις μνήμες άλλων, τις προηγούμενες Κυριακές, του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, του αγίου Ιωάννου της Κλίμακος, έχει μία Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως και μία Κυριακή της Ορθοδοξίας, ακριβώς γιατί θέλει κάτι να προβάλει. Και αυτό που θέλει να προβάλει η Εκκλησία, είναι τούτο: Ότι ο βίος της οσίας μητρός ημών Μαρίας της Αιγυπτίας υπήρξε πανάθλιος. Ο καρπός της μετανοίας της και των δακρύων της, όμως, την εισήγαγε εις την Βασιλείαν του Θεού και έγινε αγία. Συνεπώς θέλει να πει με αυτό η Εκκλησία μας: «Μην απογοητεύεστε. Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι ένα σκάμμα, είναι ένα στάδιον, είναι ένα πεδίον αγώνος. Αγωνιστείτε, μετανοήσατε, δακρύσατε, κλάψατε και θα συγχωρηθείτε· όχι μόνο θα συγχωρηθείτε, αλλά και θα αγιασθείτε. Όχι μόνο θα αγιασθείτε, αλλά και θα δικαιωθείτε. Δηλαδή θα αναγνωριστείτε παιδιά του Θεού αγαπημένα, ζώντας μέσα στην αιωνιότητα, μαζί με Εκείνον».
Πράγματι, αγαπητοί, αν ερωτήσετε τι ακριβώς ήταν εκείνο που έκανε την οσίαν Μαρίαν να μετανοήσει, είναι τούτο: Κατά τον βίο της -έζησε επί Ιουστινιανού του Μεγάλου, τον 6ο αιώνα- ήτο Αιγυπτία, ήτο ακόλαστος, ζούσε πολλά χρόνια στην αμαρτία και κάποτε με τους φίλους της, τους εραστάς της, ήλθε στα Ιεροσόλυμα κι αυτή να προσκυνήσει. Όπως ακριβώς βλέπουμε και σήμερα αγαπητοί, στον Επιτάφιο, επί παραδείγματι, πηγαίνουνε οι νέοι με τις φιλενάδες τους, πορνικές φιλενάδες εννοείται, ανήθικες φιλενάδες, με την κακή σημασία της λέξεως «φιλενάδες», πηγαίνουν, παρακολουθούν τον Επιτάφιο, πηγαίνουν στην περιφορά, πηγαίνουν στα πανηγύρια, στις περιφορές αγίων εικόνων κ.λπ. κ.λπ. Μη σας φαίνεται παράξενο, είναι ένα ξέφτισμα αυτό πια των Χριστιανών, που ζουν μια ασυνέπεια. Διότι αν έπρεπε λίγο να σκεφθούν, θα έπρεπε να πουν: «Τι κάνω τώρα; Ακολουθώ τι; Τι ακολουθώ; Τον Επιτάφιον του Χριστού; Κι έχω δίπλα μου την φίλη μου, τον φίλο μου, και αμαρτάνω;». Είναι αδιανόητο πράγμα.
Έτσι λοιπόν κάπως εκινείτο και η οσία Μαρία. Πήγε με τους εραστάς της στα Ιεροσόλυμα να προσκυνήσει. Ήταν η ημέρα της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, 14 Σεπτεμβρίου. Πήγε να μπει μέσα, αλλά ένα αόρατο χέρι την κρατούσε στην πόρτα και δεν μπορούσε να μπει. Προσπαθούσε, αδύνατον. Προσπαθούσε, αδύνατον! Κατάλαβε. Άρχισε να συνέρχεται. «Είμαι αμαρτωλή! Είμαι πόρνη! Παναγία μου», λέγει, «βοήθησέ με να μπω μέσα και θα σταματήσω τον ακόλαστο βίο μου». Και μόλις το είπε αυτό, κατενύγη. Δάκρυα ήρθαν στα μάτια της και τότε σταμάτησε να εμποδίζει εκείνο το αόρατο χέρι. Μπήκε μέσα, προσεκύνησε. Βγήκε μετά έξω, όταν τελείωσε η Λειτουργία και εξαφανίστηκε. Επέρασε τον Ιορδάνη κι εκεί στην έρημο του Ιορδάνου, αγαπητοί μου, ησκήτευσε μόνη προς μόνον τον Θεόν 41 ολόκληρα χρόνια. Και τότε κάποτε εκεί, στο τέλος της ζωής της επέρασε ο όσιος Ζωσιμάς, ιερεύς, προς τον οποίον είπε τον βίο της, την εκοινώνησε και του λέγει: «Έλα και του χρόνου να με κοινωνήσεις». Αλλά την ίδια ημέρα που κοινώνησε η οσία Μαρία, προαισθανθείσα το τέλος της, απέθανε. Βρήκε το λείψανό της και το έθαψε ο Ζωσιμάς ύστερα από ένα χρόνο.
Αυτήν λοιπόν προβάλλει η Εκκλησία μας. Είναι μεγάλο πράγμα, αγαπητοί. Τι ήταν το προκαταρκτικόν της σωτηρίας της; Η κατάνυξις και τα δάκρυα. Πράγματι, ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος λέγει ότι ο γέροντάς του, ο όσιος Συμεών ο ευλαβής, έλεγε: «Ποτέ μην κοινωνήσετε, εάν δεν έχετε δακρύσει». Είναι πολύ μεγάλο αυτό, ότι πρέπει να προσεγγίζει κανείς τον Θεόν με κατάνυξη. Η κατάνυξις είναι η αφετηρία να προσεγγίσει κανείς τον Θεόν, αλλά είναι και ακόμη, αν θέλετε, και ένας καρπός. Όπως καρπός της κατανύξεως είναι τα δάκρυα.
Πράγματι, θα λέγαμε, ότι η κατάνυξις… -Τι θα πει κατάνυξις, αλήθεια; Πολλές φορές το λέμε. Ξέρετε, πρέπει να το εξηγήσομε. Πολλές φορές νομίζομε κατάνυξη ότι είναι ένα ημίφως, ένας μικρός χώρος, ένας χώρος, ένα περιβάλλον που υποβάλλει. Λέμε: «Κατανυκτικός ναός αυτός· κατανυκτικός ναός»· ή: «Κατανυκτική Θεία Λειτουργία»· ή: «Κατανυκτικοί ήσαν οι ψάλτες». Όλα αυτά αλήθεια τι σημαίνουν; Δεν ξέρω αν προσεγγίζουν την πραγματικότητα. «Κατανύσσω» θα πει κατά+νύττω, νύσσω. Θα πει: κατά+τρυπώ. «Νύττω» θα πει τρυπώ. Κατατρυπώ λοιπόν θα πει κατανύσσω. Δηλαδή είναι το κατατρύπημα της καρδιάς. Όταν η καρδιά, με άλλα λόγια, τρυπηθεί. Από τι τρυπηθεί; Από κάτι. Αυτό το κάτι που θα την τρυπήσει, θα την πληγώσει. Και το πλήγωμα θα επιφέρει τα δάκρυα. Αυτό θα πει κατάνυξις. Τρύπημα και πλήγωμα της καρδιάς, με αποτέλεσμα τα δάκρυα.
Έτσι, η αφετηρία της κατ΄αίσθησιν πνευματικής ζωής, είναι, αγαπητοί μου, η κατάνυξις. Και ο καρπός της, όπως σας είπα, τα δάκρυα. Πράγματι, εγώ προσωπικά είμαι μάρτυς κάπου κάπου τέτοιων ψυχών, που βλέπει κανένας ότι σε αυτούς τους ανθρώπους ήδη επεσκέφθη την καρδιά τους η χάρις του Θεού και έχουν ήδη κατανυγεί. Και το βλέπει κανείς να δημιουργεί στο πρόσωπό τους, γιατί ήδη έχει γίνει στην καρδιά τους, στην ψυχή τους, μία αλλοίωσις. Και αυτή η αλλοίωσις είναι «ἡ ἀλλοίωσις τῆς δεξιᾶς τοῦ Ὑψίστου». Όταν το χέρι το δεξί του Θεού ακουμπήσει επάνω στην ψυχή και η ψυχή πυρπολείται, πληγώνεται, κατανύσσεται. Τότε έρχονται και τα δάκρυα. Κι όταν δει κανείς αυτό σε μία ψυχή, τότε λέγει: «Αυτή η ψυχή μετενόησε». Επιστρέφει κατ΄αίσθησιν. Δηλαδή κατά συνείδησιν. Καταλαβαίνει, νιώθει. Πιστέψτε με, αγαπητοί μου, δεν ξέρω αν είναι φοβερός ο λόγος που θα πω, φοβάμαι ότι στους εκατό ανθρώπους που μετανοούν, μόνον ο ένας ξεκινάει με κατάνυξιν. Οι πιο πολλοί, ψυχροί έρχονται να μετανοήσουν και ψυχροί φεύγουν… Είναι σαν την κατσαρόλα που την βάλαμε στη φωτιά, αλλά φωτιά από κάτω δεν υπάρχει. Και δεν μπορεί να γίνει μαγείρεμα. Έτσι ακριβώς, όταν δεν υπάρχει το πυρ της θείας, θα λέγαμε, πληγώσεως, δεν μπορεί να υπάρξει πνευματική ζωή. Δεν είναι δυνατόν.
Γι΄αυτό βλέπει κανείς τους Χριστιανούς μας, ενώ ξεκίνησαν ή ξεκινούν να εξομολογούνται και να κοινωνούν και να πηγαίνουν στην Εκκλησία, στην πραγματικότητα είναι περιφερόμενα ψυγεία. Και είναι φοβερό αυτό το πράγμα… Γι’ αυτό και είναι έτοιμοι σε κάθε περίπτωση πειρασμού, να εγκαταλείψουν την πνευματική τους ζωή, διότι επιτέλους δεν τους εκόστισε… Δεν θ’ αφήσεις ποτέ κάτι που σου έχει κοστίσει. Ένα παιδί που το γέννησες, δεν το εγκαταλείπεις. Γιατί δεν το εγκαταλείπεις; Γιατί πόνεσες. Και μια πνευματική ζωή που βγήκε μέσα από μία πνευματική γέννηση, από έναν πόνο πνευματικό, από ένα πλήγωμα της καρδιάς, δεν την αφήνεις. Γιατί απλούστατα σε έχει πονέσει. Έχεις προκαλέσει πνευματικόν τοκετόν. Λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης ένα θαυμάσιο: Ότι «ο Θεός Πατήρ είναι ο τοξότης· ο Υιός είναι το βέλος. Και τοξεύει με το τόξο Του ο Θεός Πατήρ τις ανθρώπινες καρδιές, ρίπτοντας το βέλος «Ιησούς Χριστός». Και όταν η καρδιά τρωθεί, πληγωθεί, τότε… ω, τότε…!». Πληγωθεί από το βέλος, δηλαδή Ιησούς Χριστός, τότε, αγαπητοί μου, είναι άλλο πράγμα. Είναι πραγματικά άλλο πράγμα…
Θυμηθείτε τον Απόστολο Πέτρο όταν είχε αρνηθεί τον Χριστόν. Τον ηρνήθη με κάποια ευκολία. Όπως με κάποια ευκολία Του είπε ότι δεν θα Τον αρνηθεί. Και μόλις Τον ηρνήθη ο Πέτρος, ο Κύριος ήτο λίγα μέτρα πιο πέρα, ως υπόδικος. Τότε Τον αρνείται ο Πέτρος, φωνάζει ο πετεινός και γυρίζει ο Κύριος και βλέπει τον Πέτρον. Κοιτάξτε· μόνον εγύρισε και Τον κοίταξε. Α, εκείνο το μάτι! Α, εκείνο το μάτι ήταν βέλος. Με κέντρον, στόχο, την καρδιά του Πέτρου. Τόσο επληγώθη, ώστε αμέσως εβγήκε έξω, όπως μας λέει το Ιερόν Ευαγγέλιον, και έκλαυσε πικρώς.
Θυμηθείτε ακόμη εκείνη την πόρνη γυναίκα, όταν ο Κύριος επήγε στο σπίτι κάποιου Φαρισαίου, Σίμωνος ονόματι, και εκείνη εμπήκε μέσα και με δάκρυα Τού έπλενε τα πόδια, με δάκρυα. Γιατί; Γιατί είχε κατανυγεί από την παρουσία του Κυρίου, αισθανομένη την αμαρτωλή της ζωή. Γι'αυτό και ο Κύριος είπε… αξίζει να το πούμε, στον Σίμωνα, που του λέγει: «Δεν μου λες, Σίμων, να σε ρωτήσω κάτι -Γιατί ο ίδιος διενοήθη και είπε… «Αν ήταν προφήτης»- ούτε καν προφήτη δεν τον είχε ο Σίμων· απλώς έναν διδάσκαλον τον είχε: «θα έπρεπε να ξέρει ποια είναι αυτή τώρα που του πλένει τα πόδια και θα ‘πρεπε να της δώσει μία κλωτσιά και να την αποδοκιμάσει». - «Σίμων, θα σου πω μια ιστορία. Δύο άνθρωποι χρωστούσαν σε ένα αφεντικό χρήματα. Ο ένας χρωστούσε 50 και ο άλλος 500. Επειδή, όμως, ούτε ο ένας, ούτε ο άλλος είχαν να δώσουν, τους εχάρισε και στους δύο το ποσόν. Πες μου, από τους δυο ποιος θα είναι πιο ευγνώμων;». «Ε, προφανώς», λέγει, «εκείνος που του χαρίστηκε το μεγαλύτερο ποσόν, τα 500 νομίσματα». -«Ε, λοιπόν, αυτή είναι εδώ τώρα που της χαρίστηκαν τα 500 νομίσματα. Αυτή είναι η πόρνη που συγχωρήθηκε. Γι'αυτό κλαίει. Εσύ καημένε, ταλαίπωρε, είσαι των 50. Σου χαρίστηκαν οι αμαρτίες, αλλά δεν έχεις αίσθηση, δεν έχεις αίσθηση…». Είναι καταπληκτικό!
Θυμηθείτε ακόμη, αγαπητοί μου, τα πλήθη την ημέρα της Πεντηκοστής. Όταν ο Απόστολος Πέτρος βγήκε στον εξώστη του υπερώου για να πει ότι αυτό που ακούν και βλέπουν είναι η επιφοίτησις του Αγίου Πνεύματος, που ήρθε να μαρτυρήσει ότι ο Ιησούς δεν ήταν εγκληματίας, δεν ήταν πλάνος του λαού, δεν ήταν ψευδομεσσίας. Έρχεται να δώσει την μαρτυρία Του ο ουρανός. Διότι εάν ο Ιησούς ήτο πλάνος και ψευδόχριστος, τότε πώς ήρθε η Πεντηκοστή; Το είχε πει ο Χριστός. «Εγώ θα φύγω και θα στείλω το Πνεύμα το Άγιον». Γιατί ο Ίδιος είπε: «Εμένα θα με δείτε εγκληματία, λαοπλάνο, αλλά Εκείνος, ο Παράκλητος, το Πνεύμα το Άγιον, θα μαρτυρήσει περί Εμού Ποιος είμαι». Η μαρτυρία του Ποιος είναι ο Ιησούς Χριστός είναι η Πεντηκοστή. Και βγήκε ο Απόστολος Πέτρος στον εξώστη· ακριβώς τέτοια τους έλεγε. Και το πλήθος εκείνο που συγκεντρώθηκε, κατενύγη, πληγώθηκε η καρδιά του. «Καί ἀκούσαντες», λέει το ιερόν κείμενον, «κατενύγησαν τῇ καρδίᾳ». Πληγώθηκαν στην καρδιά τους. Και είπαν: «Αδελφοί, τι πρέπει να κάνομε, για να σωθούμε;».
Πάντως, όπως αντιλαμβάνεσθε, το θέμα της κατανύξεως είναι ένα έργο του Θεού. Ένα έργο της δεξιάς του Υψίστου. Αλλά δεν είναι μόνον έργο του Θεού. Είναι ένα έργο και της αγαθής προαιρέσεως. Αν ο άνθρωπος δεν διαθέτει αγαθή προαίρεση, τότε ο Θεός δεν μπορεί τίποτα να κάνει. Ακριβώς γιατί μπροστά Του έχει το θέμα της προαιρέσεως, δηλαδή της ελευθερίας. Και βλέπετε, ούτε Αυτός ο Θεός επεμβαίνει στην ανθρώπινη καρδιά, αν ο ίδιος ο άνθρωπος δεν ανοίξει. Τι λέγει εκεί στο βιβλίο της Αποκαλύψεως; «Ἰδού, ἕστηκα ἐπί τήν θύραν καί κρούω». «Να, στάθηκα στην πόρτα και χτυπώ». Τι θα πει «χτυπώ»; Πληγώνω, έρχομαι να πληγώσω. «Αλλά, αλλά, εάν κανείς ακούσει την φωνή μου, τότε θα μου ανοίξει. Αν δεν ακούσει την φωνή μου, τότε αναμφισβήτητα δεν θα μου ανοίξει».
Λέγει ο άγιος Εφραίμ ο Σύρος κάτι πραγματικά θαυμάσιο, το οποίον, παρακαλώ, ακούσατέ το. Μας ενδιαφέρει: «Επειδή ο Θεός μάς αγαπάει όλους και θέλει όλοι να σωθούμε, τότε έρχεται η Χάρις Του και από πάνω υπερίπταται απ’ την καρδιά μας. Υπερίπταται. Η καρδιά είναι ακάθαρτη, είναι γεμάτη πάθη. Τότε πετάει ένα βέλος. Έρχεται και τρυπά την καρδιά, λίγο. Και δημιουργεί μία κατάνυξη, αλλά χωρίς εμείς να έχομε ίσως αγαθήν προαίρεσιν. Τίποτα. Είμεθα αμαρτωλοί άνθρωποι. Ο Θεός, λοιπόν, πληγώνει λίγο την καρδιά. Από ένα κήρυγμα, από ένα περιβάλλον, από έναν λόγο, από ένα περιστατικό, από μια κατάσταση. Και πληγώνεται η καρδιά, δηλαδή κατα-νύσσεται και τότε αισθάνεται μία γλυκύτητα. Και δίνει ο Θεός ένα δείγμα και σου λέει: ‘’Αυτό θα νιώθεις, όταν καθαρίσεις την καρδιά σου. Εγώ τώρα έριξα το βέλος και φεύγω. Το αποσύρω το βέλος μου. Εσύ, αν θέλεις, να διαθέσεις την προαίρεσή σου και τότε θα δημιουργήσεις προϋποθέσεις και καταστάσεις που θα έχεις μόνιμη γλυκύτητα’’». Δηλαδή, με άλλα λόγια, μας δίνει ένα δείγμα. Ένα δείγμα της δικής Του αγάπης και της δικής Του παρουσίας. Ποιο είναι το έργο το δικό μας παρακάτω; Να καθαρίσομε την καρδιά μας.
Αλλά ας πούμε και δυο λόγια, αγαπητοί μου, και δια τα δάκρυα. Λέγει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος στον 7ο του λόγο: «Ὁ περί τῶν δακρύων λόγος ἐκ πολλῶν καί διαφόρων τρόπων τίκτεσθαι λέγεται (ότι τα δάκρυα, λέει, από διάφορες αιτίες δημιουργούνται)· λέγω δή, ἐκ φύσεως(είναι κάποιος άνθρωπος ο οποίος έτσι έχει εύκολα τα δάκρυα από την φύση του. Είναι μία κυρίως χαλάρωση του νευρικού συστήματος πολλές φορές και με το παραμικρό ο άλλος δακρύει. Με το παραμικρό), ἐκ Θεοῦ, ἐκ θλίψεως ἐναντίας(από μία στενοχώρια), ἐξ ἐπαινουμένης -όταν επαινεθεί ένας άνθρωπος, αμέσως συγκινείται και δακρύζει· όταν τον επαινέσουν, τον ανεβάσουν, του δώσουν ένα παράσημο, δακρύει, κλαίει-, ἐκ κενοδοξίας (μπορεί να δακρύσει), ἐκ πορνείας(μπορεί να δακρύσει), ἐξ ἀγάπης(μπορεί να δακρύσει), ἐκ μετανοίας, ἐκ μνήμης θανάτου (όταν ενθυμείται τον θάνατον. Όχι με την παθητική έννοια. Αλλά με την έννοια ότι: «Τι κάνω εγώ; Τι κάνω εγώ; Αδικώ, αμαρτάνω, σαν να ζήσω στην ζωή αυτή αιώνες αιώνων... Τι κάνω εγώ;». Αυτή είναι η μνήμη του θανάτου, η γόνιμη μνήμη του θανάτου) καί ἑτέρων πολλῶν», λέγει ο άγιος Ιωάννης.
Βλέπετε ότι είναι πολλές οι αιτίες των δακρύων. Ποιες όμως από αυτές είναι οι νόμιμες; Ποιες είναι εκείνες οι οποίες θα καθαρίσουν την καρδιά, οι καταστάσεις; Εκείνες που πραγματικά θα μου δώσουν πνευματικότητα; Είναι τρεις. Είναι τα δάκρυα της μετανοίας, τα δάκρυα της μνήμης του θανάτου και τα δάκρυα της αγάπης του Θεού. Και τα δάκρυα της μετανοίας, αγαπητοί μου, είναι τα δάκρυα εκείνα τα οποία κανείς χύνει, όταν καταλάβει την κατάστασή του την φοβερή. Ότι υπήρξε αμαρτωλός. Φθάνει να πει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος έναν τολμηρόν λόγον. Το λέγει ο ίδιος. Λέγει: «Τολμηρός είναι ο λόγος, αλλά κάπως έτσι είναι. Ότι τα δάκρυα αποτελούν ένα δεύτερο βάπτισμα!». Διότι με το βάπτισμα, το νερό του βαπτίσματος, καθαριζόμεθα από τον ρύπον της αμαρτίας. Και με τα δάκρυα καθαριζόμεθα από τον ρύπον, την βρωμιά της αμαρτίας.
Αλλά είναι και τα δάκρυα από το κατά Θεόν πένθος, από την μνήμη του θανάτου. Όταν ο άνθρωπος βλέπει τις αμαρτίες του και πενθεί για τον εαυτόν του και οδύρεται. Αν κάποιος δει έναν τέτοιον άνθρωπο, θα πει ότι είναι δυστυχισμένος, ότι είναι μελαγχολικός. Δεν είναι. Είναι ευτυχισμένος. Αγαπητοί, μπορείτε να φανταστείτε, πίσω από ένα κατά Θεόν πένθος ότι υπάρχει ευτυχία; Ότι υπάρχει ειρήνη; Αν γνωρίζατε ότι όταν ο άνθρωπος δει τις αμαρτίες του και κλάψει και κλαίει γι’ αυτές, έχει μία ανείπωτη ειρήνη, την ειρήνη του Θεού… Το συλλαμβάνετε αυτό; Νομίζει κάποιος που είναι άγευστος τέτοιων καταστάσεων, ότι μπορεί αυτός ο άνθρωπος να είναι δυστυχισμένος. Αλλά είναι μία ελπιδοφόρος μνήμη του θανάτου. Δηλαδή είναι τούτο· προσέξατέ το. Αυτό που λέγει ο γέρων Σιλουανός: «Έχε τον νου σου εις τον άδη και μην απελπίζεσαι». Τι θα πει «Έχε τον νου σου στον άδη»;. Γιατί ο άδης είναι ο τόπος των κολασμένων ψυχών, για την ώρα. Μέχρι να ξανάρθει ο Χριστός και να γίνει η ανάστασις των νεκρών. Ο άδης είναι η πρόγευσις της κολάσεως. Όχι κόλασις. Η πρόγευσις της κολάσεως. «Έχε λοιπόν τον νου σου στον άδη» θα πει, «έχε τον νου σου εκεί στον τόπο των τιμωριών και της βασάνου». Να λες: «Δεν θα σωθώ». Είναι μεγάλο πράγμα αυτό. Κλαις και οδύρεσαι για τις αμαρτίες σου. «Δεν θα σωθώ. Είμαι πολύ αμαρτωλός…».
Προσέξτε· μερικοί το λένε υποκριτικά: «Δεν θα σωθώ». Δεν το πιστεύουν στο βάθος. Να το πιστέψει κανείς: «Δεν θα σωθώ». Και ταυτοχρόνως, να μην χάσει την ελπίδα του ότι μπορεί να σωθεί. Διότι αν πενθεί τις αμαρτίες του και χάσει την ελπίδα της σωτηρίας του, τότε πράγματι είναι δυστυχισμένος άνθρωπος. Τότε πράγματι κινδυνεύει ακόμη και από αρρώστια ψυχική να πάθει. Ο άνθρωπος όμως ο οποίος πενθεί, έχει το κατά Θεόν πένθος, αλλά υπάρχει η ελπίδα της σωτηρίας, τότε είναι μακάριος. Είναι εκείνο που λέει ο Κύριος στους Μακαρισμούς: «Μακάριοι οι πενθούντες, γιατί αυτοί θα γελάσουν». Είδατε; Ευτυχίζει τους πενθούντας. Δεν εννοεί βέβαια να σου πεθάνουν οι συγγενείς σου, να χάσεις τα υπάρχοντά σου. Δεν το λέει αυτό. Δεν εννοεί αυτό ο Κύριος. Αλλά εννοεί να πενθήσεις μια κατάστασή σου αμαρτωλή. Τότε αναμφισβήτητα θα έχεις την ειρήνη. Βλέπετε; Μέθοδοι αντίθετοι από εκείνες τις μεθόδους που εισηγείται ο κόσμος. Ο κόσμος τι εισηγείται; «Ρίχ΄το έξω, διασκέδασε, γλέντησε, μην αφήνεις τίποτα που να μην το δοκιμάσεις! Και θα δεις πόσο χαρά θα έχεις!». Εκεί θα αποκτήσεις την κατάθλιψη και την απουσία της ειρήνης… Βλέπετε μέθοδοι; Αντίθετοι! Αντίθετοι αι μέθοδοι του Θεού από τας μεθόδους του κόσμου. Εντελώς αντίθετα πράγματα!
Και τέλος είναι τα δάκρυα από την αγάπη του Θεού. Εκείνος ο οποίος αγαπάει τον Θεό, αγαπάει και τα δημιουργήματά Του. Και τους ανθρώπους και τα πουλιά και τα φυτά και τις πέτρες. Τ’ αγαπάει όλα. Γιατί είναι όλα δημιουργήματα του Θεού και ανακλούν την σοφία Του, την αγάπη Του και την θεία Του δύναμη. Έτσι εκείνος που έχει πραγματικά αγαπήσει τον Θεό, είναι άλλο πράγμα. Λέγει μάλιστα ο Ιερός Χρυσόστομος: «Κοίταξε, όταν προσκρούσεις τον Θεό με μια αμαρτία, να λυπηθείς· όχι γιατί θα τιμωρηθείς, αλλά γιατί ελύπησες τον Θεό». Αυτό μπορεί να το λέγει κανένας μόνο όταν αγαπάει τον Θεό. Όταν Τον αγαπάει πραγματικά τον Θεό. Και τότε, όπως λέγει ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος, σε μία θαυμασία του ομιλία: «Και όταν έχει κανείς αυτήν την θεωρία της κτίσεως(«θεωρία» δηλαδή το να βλέπει την δημιουργία) καί ἐκ τῆς μνήμης αὐτῶν τῶν κτισμάτων καί τῆς θεωρίας αὐτῶν (με το να τα βλέπει) ῥέουσι ὀφθαλμοί αὐτοῦ δάκρυα!». Και είναι αυτή η αγάπη η ανείπωτη. Η ανείπωτη αγάπη. Η αγάπη προς τον Θεό και τα δημιουργήματά Του. Ημερώνει τον άνθρωπο, τον κάνει Άνθρωπο με Α κεφαλαίο.
Αν έπρεπε να δούμε πρότυπον ανθρώπου, ποιο είναι αυτό το Η Εκκλησία μας, αγαπητοί μου, την Ε΄ Κυριακή των Νηστειών, την έχει αφιερωμένη εις την οσία Μαρία την Αιγυπτία. Δεν είναι η μνήμη της σήμερα. Είναι την 1η Απριλίου. Αλλά την τοποθετεί, όπως τοποθετεί και τις μνήμες άλλων, τις προηγούμενες Κυριακές, του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, του αγίου Ιωάννου της Κλίμακος, έχει μία Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως και μία Κυριακή της Ορθοδοξίας, ακριβώς γιατί θέλει κάτι να προβάλει. Και αυτό που θέλει να προβάλει η Εκκλησία, είναι τούτο: Ότι ο βίος της οσίας μητρός ημών Μαρίας της Αιγυπτίας υπήρξε πανάθλιος. Ο καρπός της μετανοίας της και των δακρύων της, όμως, την εισήγαγε εις την Βασιλείαν του Θεού και έγινε αγία. Συνεπώς θέλει να πει με αυτό η Εκκλησία μας: «Μην απογοητεύεστε. Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι ένα σκάμμα, είναι ένα στάδιον, είναι ένα πεδίον αγώνος. Αγωνιστείτε, μετανοήσατε, δακρύσατε, κλάψατε και θα συγχωρηθείτε· όχι μόνο θα συγχωρηθείτε, αλλά και θα αγιασθείτε. Όχι μόνο θα αγιασθείτε, αλλά και θα δικαιωθείτε. Δηλαδή θα αναγνωριστείτε παιδιά του Θεού αγαπημένα, ζώντας μέσα στην αιωνιότητα, μαζί με Εκείνον».
Πράγματι, αγαπητοί, αν ερωτήσετε τι ακριβώς ήταν εκείνο που έκανε την οσίαν Μαρίαν να μετανοήσει, είναι τούτο: Κατά τον βίο της -έζησε επί Ιουστινιανού του Μεγάλου, τον 6ο αιώνα- ήτο Αιγυπτία, ήτο ακόλαστος, ζούσε πολλά χρόνια στην αμαρτία και κάποτε με τους φίλους της, τους εραστάς της, ήλθε στα Ιεροσόλυμα κι αυτή να προσκυνήσει. Όπως ακριβώς βλέπουμε και σήμερα αγαπητοί, στον Επιτάφιο, επί παραδείγματι, πηγαίνουνε οι νέοι με τις φιλενάδες τους, πορνικές φιλενάδες εννοείται, ανήθικες φιλενάδες, με την κακή σημασία της λέξεως «φιλενάδες», πηγαίνουν, παρακολουθούν τον Επιτάφιο, πηγαίνουν στην περιφορά, πηγαίνουν στα πανηγύρια, στις περιφορές αγίων εικόνων κ.λπ. κ.λπ. Μη σας φαίνεται παράξενο, είναι ένα ξέφτισμα αυτό πια των Χριστιανών, που ζουν μια ασυνέπεια. Διότι αν έπρεπε λίγο να σκεφθούν, θα έπρεπε να πουν: «Τι κάνω τώρα; Ακολουθώ τι; Τι ακολουθώ; Τον Επιτάφιον του Χριστού; Κι έχω δίπλα μου την φίλη μου, τον φίλο μου, και αμαρτάνω;». Είναι αδιανόητο πράγμα.
Έτσι λοιπόν κάπως εκινείτο και η οσία Μαρία. Πήγε με τους εραστάς της στα Ιεροσόλυμα να προσκυνήσει. Ήταν η ημέρα της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, 14 Σεπτεμβρίου. Πήγε να μπει μέσα, αλλά ένα αόρατο χέρι την κρατούσε στην πόρτα και δεν μπορούσε να μπει. Προσπαθούσε, αδύνατον. Προσπαθούσε, αδύνατον! Κατάλαβε. Άρχισε να συνέρχεται. «Είμαι αμαρτωλή! Είμαι πόρνη! Παναγία μου», λέγει, «βοήθησέ με να μπω μέσα και θα σταματήσω τον ακόλαστο βίο μου». Και μόλις το είπε αυτό, κατενύγη. Δάκρυα ήρθαν στα μάτια της και τότε σταμάτησε να εμποδίζει εκείνο το αόρατο χέρι. Μπήκε μέσα, προσεκύνησε. Βγήκε μετά έξω, όταν τελείωσε η Λειτουργία και εξαφανίστηκε. Επέρασε τον Ιορδάνη κι εκεί στην έρημο του Ιορδάνου, αγαπητοί μου, ησκήτευσε μόνη προς μόνον τον Θεόν 41 ολόκληρα χρόνια. Και τότε κάποτε εκεί, στο τέλος της ζωής της επέρασε ο όσιος Ζωσιμάς, ιερεύς, προς τον οποίον είπε τον βίο της, την εκοινώνησε και του λέγει: «Έλα και του χρόνου να με κοινωνήσεις». Αλλά την ίδια ημέρα που κοινώνησε η οσία Μαρία, προαισθανθείσα το τέλος της, απέθανε. Βρήκε το λείψανό της και το έθαψε ο Ζωσιμάς ύστερα από ένα χρόνο.
Αυτήν λοιπόν προβάλλει η Εκκλησία μας. Είναι μεγάλο πράγμα, αγαπητοί. Τι ήταν το προκαταρκτικόν της σωτηρίας της; Η κατάνυξις και τα δάκρυα. Πράγματι, ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος λέγει ότι ο γέροντάς του, ο όσιος Συμεών ο ευλαβής, έλεγε: «Ποτέ μην κοινωνήσετε, εάν δεν έχετε δακρύσει». Είναι πολύ μεγάλο αυτό, ότι πρέπει να προσεγγίζει κανείς τον Θεόν με κατάνυξη. Η κατάνυξις είναι η αφετηρία να προσεγγίσει κανείς τον Θεόν, αλλά είναι και ακόμη, αν θέλετε, και ένας καρπός.Όπως καρπός της κατανύξεως είναι τα δάκρυα.
Πράγματι, θα λέγαμε, ότι η κατάνυξις… -Τι θα πει κατάνυξις, αλήθεια; Πολλές φορές το λέμε. Ξέρετε, πρέπει να το εξηγήσομε. Πολλές φορές νομίζομε κατάνυξη ότι είναι ένα ημίφως, ένας μικρός χώρος, ένας χώρος, ένα περιβάλλον που υποβάλλει. Λέμε: «Κατανυκτικός ναός αυτός· κατανυκτικός ναός»· ή: «Κατανυκτική Θεία Λειτουργία»· ή: «Κατανυκτικοί ήσαν οι ψάλτες». Όλα αυτά αλήθεια τι σημαίνουν; Δεν ξέρω αν προσεγγίζουν την πραγματικότητα. «Κατανύσσω» θα πει κατά+νύττω, νύσσω. Θα πει: κατά+τρυπώ. «Νύττω» θα πει τρυπώ. Κατατρυπώ λοιπόν θα πει κατανύσσω. Δηλαδή είναι το κατατρύπημα της καρδιάς. Όταν η καρδιά, με άλλα λόγια, τρυπηθεί. Από τι τρυπηθεί; Από κάτι. Αυτό το κάτι που θα την τρυπήσει, θα την πληγώσει. Και το πλήγωμα θα επιφέρει τα δάκρυα. Αυτό θα πει κατάνυξις. Τρύπημα και πλήγωμα της καρδιάς, με αποτέλεσμα τα δάκρυα.
Έτσι, η αφετηρία της κατ΄αίσθησιν πνευματικής ζωής, είναι, αγαπητοί μου, η κατάνυξις. Και ο καρπός της, όπως σας είπα, τα δάκρυα. Πράγματι, εγώ προσωπικά είμαι μάρτυς κάπου κάπου τέτοιων ψυχών, που βλέπει κανένας ότι σε αυτούς τους ανθρώπους ήδη επεσκέφθη την καρδιά τους η χάρις του Θεού και έχουν ήδη κατανυγεί. Και το βλέπει κανείς να δημιουργεί στο πρόσωπό τους, γιατί ήδη έχει γίνει στην καρδιά τους, στην ψυχή τους, μία αλλοίωσις. Και αυτή η αλλοίωσις είναι «ἡἀλλοίωσις τῆς δεξιᾶς τοῦὙψίστου». Όταν το χέρι το δεξί του Θεού ακουμπήσει επάνω στην ψυχή και η ψυχή πυρπολείται, πληγώνεται, κατανύσσεται. Τότε έρχονται και τα δάκρυα. Κι όταν δει κανείς αυτό σε μία ψυχή, τότε λέγει: «Αυτή η ψυχή μετενόησε». Επιστρέφει κατ΄αίσθησιν. Δηλαδή κατά συνείδησιν. Καταλαβαίνει, νιώθει. Πιστέψτε με, αγαπητοί μου, δεν ξέρω αν είναι φοβερός ο λόγος που θα πω, φοβάμαι ότι στους εκατό ανθρώπους που μετανοούν, μόνον ο ένας ξεκινάει με κατάνυξιν. Οι πιο πολλοί, ψυχροί έρχονται να μετανοήσουν και ψυχροί φεύγουν… Είναι σαν την κατσαρόλα που την βάλαμε στη φωτιά, αλλά φωτιά από κάτω δεν υπάρχει. Και δεν μπορεί να γίνει μαγείρεμα. Έτσι ακριβώς, όταν δεν υπάρχει το πυρ της θείας, θα λέγαμε, πληγώσεως, δεν μπορεί να υπάρξει πνευματική ζωή. Δεν είναι δυνατόν.
Γι΄αυτό βλέπει κανείς τους Χριστιανούς μας, ενώ ξεκίνησαν ή ξεκινούν να εξομολογούνται και να κοινωνούν και να πηγαίνουν στην Εκκλησία, στην πραγματικότητα είναι περιφερόμενα ψυγεία. Και είναι φοβερό αυτό το πράγμα… Γι’ αυτό και είναι έτοιμοι σε κάθε περίπτωση πειρασμού, να εγκαταλείψουν την πνευματική τους ζωή, διότι επιτέλους δεν τους εκόστισε… Δεν θ’ αφήσεις ποτέ κάτι που σου έχει κοστίσει. Ένα παιδί που το γέννησες, δεν το εγκαταλείπεις. Γιατί δεν το εγκαταλείπεις; Γιατί πόνεσες. Και μια πνευματική ζωή που βγήκε μέσα από μία πνευματική γέννηση, από έναν πόνο πνευματικό, από ένα πλήγωμα της καρδιάς, δεν την αφήνεις. Γιατί απλούστατα σε έχει πονέσει. Έχεις προκαλέσει πνευματικόν τοκετόν. Λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης ένα θαυμάσιο: Ότι «ο Θεός Πατήρ είναι ο τοξότης· ο Υιός είναι το βέλος. Και τοξεύει με το τόξο Του ο Θεός Πατήρ τις ανθρώπινες καρδιές, ρίπτοντας το βέλος «Ιησούς Χριστός». Και όταν η καρδιά τρωθεί, πληγωθεί, τότε… ω, τότε…!». Πληγωθεί από το βέλος, δηλαδή Ιησούς Χριστός, τότε, αγαπητοί μου, είναι άλλο πράγμα. Είναι πραγματικά άλλο πράγμα…
Θυμηθείτε τον Απόστολο Πέτρο όταν είχε αρνηθεί τον Χριστόν. Τον ηρνήθη με κάποια ευκολία. Όπως με κάποια ευκολία Του είπε ότι δεν θα Τον αρνηθεί. Και μόλις Τον ηρνήθη ο Πέτρος, ο Κύριος ήτο λίγα μέτρα πιο πέρα, ως υπόδικος. Τότε Τον αρνείται ο Πέτρος, φωνάζει ο πετεινός και γυρίζει ο Κύριος και βλέπει τον Πέτρον. Κοιτάξτε· μόνον εγύρισε και Τον κοίταξε. Α, εκείνο το μάτι! Α, εκείνο το μάτι ήταν βέλος. Με κέντρον, στόχο, την καρδιά του Πέτρου. Τόσο επληγώθη, ώστε αμέσως εβγήκε έξω, όπως μας λέει το Ιερόν Ευαγγέλιον, και έκλαυσε πικρώς.
Θυμηθείτε ακόμη εκείνη την πόρνη γυναίκα, όταν ο Κύριος επήγε στο σπίτι κάποιου Φαρισαίου, Σίμωνος ονόματι, και εκείνη εμπήκε μέσα και με δάκρυα Τού έπλενε τα πόδια, με δάκρυα. Γιατί; Γιατί είχε κατανυγεί από την παρουσία του Κυρίου, αισθανομένη την αμαρτωλή της ζωή. Γι’αυτό και ο Κύριος είπε… αξίζει να το πούμε, στον Σίμωνα, που του λέγει: «Δεν μου λες, Σίμων, να σε ρωτήσω κάτι -Γιατί ο ίδιος διενοήθη και είπε… «Αν ήταν προφήτης»– ούτε καν προφήτη δεν τον είχε ο Σίμων· απλώς έναν διδάσκαλον τον είχε: «θα έπρεπε να ξέρει ποια είναι αυτή τώρα που του πλένει τα πόδια και θα ‘πρεπε να της δώσει μία κλωτσιά και να την αποδοκιμάσει». –«Σίμων, θα σου πω μια ιστορία. Δύο άνθρωποι χρωστούσαν σε ένα αφεντικό χρήματα. Ο ένας χρωστούσε 50 και ο άλλος 500. Επειδή, όμως, ούτε ο ένας, ούτε ο άλλος είχαν να δώσουν, τους εχάρισε και στους δύο το ποσόν. Πες μου, από τους δυο ποιος θα είναι πιο ευγνώμων;». «Ε, προφανώς», λέγει, «εκείνος που του χαρίστηκε το μεγαλύτερο ποσόν, τα 500 νομίσματα». -«Ε, λοιπόν, αυτή είναι εδώ τώρα που της χαρίστηκαν τα 500 νομίσματα. Αυτή είναι η πόρνη που συγχωρήθηκε. Γι’αυτό κλαίει. Εσύ καημένε, ταλαίπωρε, είσαι των 50. Σου χαρίστηκαν οι αμαρτίες, αλλά δεν έχεις αίσθηση, δεν έχεις αίσθηση…». Είναι καταπληκτικό!
Θυμηθείτε ακόμη, αγαπητοί μου, τα πλήθη την ημέρα της Πεντηκοστής. Όταν ο Απόστολος Πέτρος βγήκε στον εξώστη του υπερώου για να πει ότι αυτό που ακούν και βλέπουν είναι η επιφοίτησις του Αγίου Πνεύματος, που ήρθε να μαρτυρήσει ότι ο Ιησούς δεν ήταν εγκληματίας, δεν ήταν πλάνος του λαού, δεν ήταν ψευδομεσσίας. Έρχεται να δώσει την μαρτυρία Του ο ουρανός. Διότι εάν ο Ιησούς ήτο πλάνος και ψευδόχριστος, τότε πώς ήρθε η Πεντηκοστή; Το είχε πει ο Χριστός. «Εγώ θα φύγω και θα στείλω το Πνεύμα το Άγιον». Γιατί ο Ίδιος είπε: «Εμένα θα με δείτε εγκληματία, λαοπλάνο, αλλά Εκείνος, ο Παράκλητος, το Πνεύμα το Άγιον, θα μαρτυρήσει περί Εμού Ποιος είμαι». Η μαρτυρία του Ποιος είναι ο Ιησούς Χριστός είναι η Πεντηκοστή. Και βγήκε ο Απόστολος Πέτρος στον εξώστη· ακριβώς τέτοια τους έλεγε. Και το πλήθος εκείνο που συγκεντρώθηκε, κατενύγη, πληγώθηκε η καρδιά του. «Καί ἀκούσαντες», λέει το ιερόν κείμενον, «κατενύγησαν τῇ καρδίᾳ». Πληγώθηκαν στην καρδιά τους. Και είπαν: «Αδελφοί, τι πρέπει να κάνομε, για να σωθούμε;».
Πάντως, όπως αντιλαμβάνεσθε, το θέμα της κατανύξεως είναι ένα έργο του Θεού. Ένα έργο της δεξιάς του Υψίστου. Αλλά δεν είναι μόνον έργο του Θεού. Είναι ένα έργο και της αγαθής προαιρέσεως. Αν ο άνθρωπος δεν διαθέτει αγαθή προαίρεση, τότε ο Θεός δεν μπορεί τίποτα να κάνει. Ακριβώς γιατί μπροστά Του έχει το θέμα της προαιρέσεως, δηλαδή της ελευθερίας. Και βλέπετε, ούτε Αυτός ο Θεός επεμβαίνει στην ανθρώπινη καρδιά, αν ο ίδιος ο άνθρωπος δεν ανοίξει. Τι λέγει εκεί στο βιβλίο της Αποκαλύψεως; «Ἰδού, ἕστηκα ἐπί τήν θύραν καί κρούω».«Να, στάθηκα στην πόρτα και χτυπώ». Τι θα πει «χτυπώ»; Πληγώνω, έρχομαι να πληγώσω. «Αλλά, αλλά, εάν κανείς ακούσει την φωνή μου, τότε θα μου ανοίξει. Αν δεν ακούσει την φωνή μου, τότε αναμφισβήτητα δεν θα μου ανοίξει».
Λέγει ο άγιος Εφραίμ ο Σύρος κάτι πραγματικά θαυμάσιο, το οποίον, παρακαλώ, ακούσατέ το. Μας ενδιαφέρει: «Επειδή ο Θεός μάς αγαπάει όλους και θέλει όλοι να σωθούμε, τότε έρχεται η Χάρις Του και από πάνω υπερίπταται απ’ την καρδιά μας. Υπερίπταται. Η καρδιά είναι ακάθαρτη, είναι γεμάτη πάθη. Τότε πετάει ένα βέλος. Έρχεται και τρυπά την καρδιά, λίγο. Και δημιουργεί μία κατάνυξη, αλλά χωρίς εμείς να έχομε ίσως αγαθήν προαίρεσιν. Τίποτα. Είμεθα αμαρτωλοί άνθρωποι. Ο Θεός, λοιπόν, πληγώνει λίγο την καρδιά. Από ένα κήρυγμα, από ένα περιβάλλον, από έναν λόγο, από ένα περιστατικό, από μια κατάσταση. Και πληγώνεται η καρδιά, δηλαδή κατα-νύσσεται και τότε αισθάνεται μία γλυκύτητα. Και δίνει ο Θεός ένα δείγμα και σου λέει: ‘’Αυτό θα νιώθεις, όταν καθαρίσεις την καρδιά σου. Εγώ τώρα έριξα το βέλος και φεύγω. Το αποσύρω το βέλος μου. Εσύ, αν θέλεις, να διαθέσεις την προαίρεσή σου και τότε θα δημιουργήσεις προϋποθέσεις και καταστάσεις που θα έχεις μόνιμη γλυκύτητα’’». Δηλαδή, με άλλα λόγια, μας δίνει ένα δείγμα. Ένα δείγμα της δικής Του αγάπης και της δικής Του παρουσίας. Ποιο είναι το έργο το δικό μας παρακάτω; Να καθαρίσομε την καρδιά μας.
Αλλά ας πούμε και δυο λόγια, αγαπητοί μου, και δια τα δάκρυα. Λέγει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος στον 7ο του λόγο: «Ὁ περί τῶν δακρύων λόγος ἐκ πολλῶν καί διαφόρων τρόπων τίκτεσθαι λέγεται (ότι τα δάκρυα, λέει, από διάφορες αιτίες δημιουργούνται)· λέγω δή, ἐκ φύσεως(είναι κάποιος άνθρωπος ο οποίος έτσι έχει εύκολα τα δάκρυα από την φύση του. Είναι μία κυρίως χαλάρωση του νευρικού συστήματος πολλές φορές και με το παραμικρό ο άλλος δακρύει. Με το παραμικρό), ἐκΘεοῦ, ἐκ θλίψεως ἐναντίας(από μία στενοχώρια), ἐξἐπαινουμένης -όταν επαινεθεί ένας άνθρωπος, αμέσως συγκινείται και δακρύζει· όταν τον επαινέσουν, τον ανεβάσουν, του δώσουν ένα παράσημο, δακρύει, κλαίει-, ἐκκενοδοξίας (μπορεί να δακρύσει), ἐκπορνείας(μπορεί να δακρύσει), ἐξἀγάπης(μπορεί να δακρύσει), ἐκμετανοίας, ἐκμνήμης θανάτου (όταν ενθυμείται τον θάνατον. Όχι με την παθητική έννοια. Αλλά με την έννοια ότι: «Τι κάνω εγώ; Τι κάνω εγώ; Αδικώ, αμαρτάνω, σαν να ζήσω στην ζωή αυτή αιώνες αιώνων… Τι κάνω εγώ;». Αυτή είναι η μνήμη του θανάτου, η γόνιμη μνήμη του θανάτου) καί ἑτέρων πολλῶν», λέγει ο άγιος Ιωάννης.
Βλέπετε ότι είναι πολλές οι αιτίες των δακρύων. Ποιες όμως από αυτές είναι οι νόμιμες; Ποιες είναι εκείνες οι οποίες θα καθαρίσουν την καρδιά, οι καταστάσεις; Εκείνες που πραγματικά θα μου δώσουν πνευματικότητα; Είναι τρεις. Είναι τα δάκρυα της μετανοίας, τα δάκρυα της μνήμης του θανάτου και τα δάκρυα της αγάπης του Θεού. Και τα δάκρυα της μετανοίας, αγαπητοί μου, είναι τα δάκρυα εκείνα τα οποία κανείς χύνει, όταν καταλάβει την κατάστασή του την φοβερή. Ότι υπήρξε αμαρτωλός. Φθάνει να πει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος έναν τολμηρόν λόγον. Το λέγει ο ίδιος. Λέγει: «Τολμηρός είναι ο λόγος, αλλά κάπως έτσι είναι. Ότι τα δάκρυα αποτελούν ένα δεύτερο βάπτισμα!». Διότι με το βάπτισμα, το νερό του βαπτίσματος, καθαριζόμεθα από τον ρύπον της αμαρτίας. Και με τα δάκρυα καθαριζόμεθα από τον ρύπον, την βρωμιά της αμαρτίας.
Αλλά είναι και τα δάκρυα από το κατά Θεόν πένθος, από την μνήμη του θανάτου. Όταν ο άνθρωπος βλέπει τις αμαρτίες του και πενθεί για τον εαυτόν του και οδύρεται. Αν κάποιος δει έναν τέτοιον άνθρωπο, θα πει ότι είναι δυστυχισμένος, ότι είναι μελαγχολικός. Δεν είναι. Είναι ευτυχισμένος. Αγαπητοί, μπορείτε να φανταστείτε, πίσω από ένα κατά Θεόν πένθος ότι υπάρχει ευτυχία; Ότι υπάρχει ειρήνη; Αν γνωρίζατε ότι όταν ο άνθρωπος δει τις αμαρτίες του και κλάψει και κλαίει γι’ αυτές, έχει μία ανείπωτη ειρήνη, την ειρήνη του Θεού… Το συλλαμβάνετε αυτό; Νομίζει κάποιος που είναι άγευστος τέτοιων καταστάσεων, ότι μπορεί αυτός ο άνθρωπος να είναι δυστυχισμένος. Αλλά είναι μία ελπιδοφόρος μνήμη του θανάτου. Δηλαδή είναι τούτο· προσέξατέ το. Αυτό που λέγει ο γέρων Σιλουανός: «Έχε τον νου σου εις τον άδη και μην απελπίζεσαι». Τι θα πει «Έχε τον νου σου στον άδη»;. Γιατί ο άδης είναι ο τόπος των κολασμένων ψυχών, για την ώρα. Μέχρι να ξανάρθει ο Χριστός και να γίνει η ανάστασις των νεκρών. Ο άδης είναι η πρόγευσις της κολάσεως. Όχι κόλασις. Η πρόγευσις της κολάσεως. «Έχε λοιπόν τον νου σου στον άδη» θα πει, «έχε τον νου σου εκεί στον τόπο των τιμωριών και της βασάνου». Να λες: «Δεν θα σωθώ». Είναι μεγάλο πράγμα αυτό. Κλαις και οδύρεσαι για τις αμαρτίες σου. «Δεν θα σωθώ. Είμαι πολύ αμαρτωλός…».
Προσέξτε· μερικοί το λένε υποκριτικά: «Δεν θα σωθώ». Δεν το πιστεύουν στο βάθος. Να το πιστέψει κανείς: «Δεν θα σωθώ». Και ταυτοχρόνως, να μην χάσει την ελπίδα του ότι μπορεί να σωθεί. Διότι αν πενθεί τις αμαρτίες του και χάσει την ελπίδα της σωτηρίας του, τότε πράγματι είναι δυστυχισμένος άνθρωπος. Τότε πράγματι κινδυνεύει ακόμη και από αρρώστια ψυχική να πάθει. Ο άνθρωπος όμως ο οποίος πενθεί, έχει το κατά Θεόν πένθος, αλλά υπάρχει η ελπίδα της σωτηρίας, τότε είναι μακάριος. Είναι εκείνο που λέει ο Κύριος στους Μακαρισμούς: «Μακάριοι οι πενθούντες, γιατί αυτοί θα γελάσουν». Είδατε; Ευτυχίζει τους πενθούντας. Δεν εννοεί βέβαια να σου πεθάνουν οι συγγενείς σου, να χάσεις τα υπάρχοντά σου. Δεν το λέει αυτό. Δεν εννοεί αυτό ο Κύριος. Αλλά εννοεί να πενθήσεις μια κατάστασή σου αμαρτωλή. Τότε αναμφισβήτητα θα έχεις την ειρήνη. Βλέπετε; Μέθοδοι αντίθετες από εκείνες τις μεθόδους που εισηγείται ο κόσμος. Ο κόσμος τι εισηγείται; «Ρίχ΄το έξω, διασκέδασε, γλέντησε, μην αφήνεις τίποτα που να μην το δοκιμάσεις! Και θα δεις πόσο χαρά θα έχεις!». Εκεί θα αποκτήσεις την κατάθλιψη και την απουσία της ειρήνης… Βλέπετε μέθοδοι; Αντίθετοι! Αντίθετοι αι μέθοδοι του Θεού από τας μεθόδους του κόσμου. Εντελώς αντίθετα πράγματα!
Και τέλος είναι τα δάκρυα από την αγάπη του Θεού. Εκείνος ο οποίος αγαπάει τον Θεό, αγαπάει και τα δημιουργήματά Του. Και τους ανθρώπους και τα πουλιά και τα φυτά και τις πέτρες. Τ’ αγαπάει όλα. Γιατί είναι όλα δημιουργήματα του Θεού και ανακλούν την σοφία Του, την αγάπη Του και την θεία Του δύναμη. Έτσι εκείνος που έχει πραγματικά αγαπήσει τον Θεό, είναι άλλο πράγμα. Λέγει μάλιστα ο Ιερός Χρυσόστομος: «Κοίταξε, όταν προσκρούσεις τον Θεό με μια αμαρτία, να λυπηθείς· όχι γιατί θα τιμωρηθείς, αλλά γιατί ελύπησες τον Θεό». Αυτό μπορεί να το λέγει κανένας μόνο όταν αγαπάει τον Θεό. Όταν Τον αγαπάει πραγματικά τον Θεό. Και τότε, όπως λέγει ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος, σε μία θαυμασία του ομιλία: «Και όταν έχει κανείς αυτήν την θεωρία της κτίσεως(«θεωρία» δηλαδή το να βλέπει την δημιουργία) καί ἐκ τῆς μνήμης αὐτῶν τῶν κτισμάτων καί τῆς θεωρίας αὐτῶν (με το να τα βλέπει) ῥέουσι ὀφθαλμοί αὐτοῦ δάκρυα!». Και είναι αυτή η αγάπη η ανείπωτη. Η ανείπωτη αγάπη. Η αγάπη προς τον Θεό και τα δημιουργήματά Του. Ημερώνει τον άνθρωπο, τον κάνει Άνθρωπο με Α κεφαλαίο.
Αν έπρεπε να δούμε πρότυπον ανθρώπου, ποιο είναι αυτό το πρότυπον του ανθρώπου; Που προβάλλονται μέσα στην Ιστορία και από τα διάφορα κοινωνικά και φιλοσοφικά συστήματα, πρότυπα ανθρώπων. Θα λέγαμε: Αυτό είναι το πρότυπον του ανθρώπου: Ο αληθινός άνθρωπος· που έχει την χάρη του Θεού και έχει την αγάπη του Θεού, την αγάπη όλων των δημιουργημάτων και είναι αληθινός παράδεισος…
Ω αγαπητοί, η Εκκλησία μας έβαλε την μνήμη της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας σήμερα, για να μας πει ότι η κατάνυξις και τα δάκρυα είναι η αφετηρία της πνευματικής μας ζωής.
†. Το τέλος, αγαπητοί μου, της επιγείου ζωής και δράσεως του Κυρίου μας Ιησού Χριστού είναι κοντά. Ήδη οι εχθροί Του έχουν δείξει φανερά πια τις διαθέσεις τους τις φονικές. Και ο Κύριος γνωρίζει πλέον ποια είναι η πορεία. Εξάλλου γι’ αυτήν την πορεία ήλθε εις τον κόσμον αυτόν.Την πορείαν της θυσίας.
Ο Κύριος όμως, λίγο πριν το πάθος Του, που το γνωρίζει πολύ καλά, αποκαλύπτει τα πάντα εις τους μαθητάς Του, το τι επρόκειτο να συμβεί. Δηλαδή προφητεύει το άμεσο μέλλον, που αφορά στο πρόσωπό Του.
Ας δούμε όμως το ιερόν κείμενο στην απόδοσή του· σε μία του απόδοση: «Ανηφόριζαν προς τα Ιεροσόλυμα και ο Ιησούς προχωρούσε μπροστά από τους μαθητάς Του, που ήσαν γεμάτοι από δέος. Τον ακολουθούσαν, αλλά είχαν φόβο, τόσο δια τον Ιησούν, όσο και δια τον εαυτόν τους, το τι τους περίμενε στην πόλη. Τότε, εκάλεσε κοντά Του τους δώδεκα και άρχισε να τους λέγει για όσα επρόκειτο να τους συμβούν. ‘’Δηλαδή, να, τους έλεγε, αναβαίνουμε στα Ιεροσόλυμα και ο Υιός του ανθρώπου, δηλαδή Εγώ ο Μεσσίας, θα παραδοθεί στους αρχιερείς και στους γραμματείς, που θα Τον καταδικάσουν σε θάνατον και θα Τον παραδώσουν στους ειδωλολάτρας. Θα Τον περιγελάσουν, θα Τον μαστιγώσουν, θα Τον φτύσουν και θα Τον θανατώσουν. Ύστερα όμως από τρεις ημέρες, θα αναστηθεί’’».
Τίθεται όμως εύλογο το ερώτημα: Γιατί ο Κύριος αποκαλύπτει αυτό το άμεσο μέλλον; Τόσο άμεσο, που ήταν θέμα ημερών· διότι ήτο η τρίτη πρόρρησις του Κυρίου αυτή. Είχαν προηγηθεί άλλες δύο προρρήσεις του Κυρίου, προφητείες, για το ίδιο θέμα. Αυτή λοιπόν είναι η τρίτη πρόρρησις. Και είναι επί θύραις του μαρτυρίου Του. Γιατί λοιπόν ο Κύριος αποκαλύπτει αυτό το άμεσο μέλλον; Δεν θα εθορυβούντο οι μαθηταί ακούγοντάς το εκ των προτέρων; Δηλαδή τι σκοπό θα μπορούσε να εξυπηρετήσει μία τέτοια προφητεία; Κι αν ακόμη αν θέλετε, και ποια είναι η αξία μιας τέτοιας προφητείας; Αυτό το θέμα θα δούμε, αγαπητοί μου.
Καταρχάς να δούμε ποιο είναι το πρόσωπον που προφητεύει. Εν προκειμένω, είναι ο Ιησούς Χριστός. Ο Ιησούς προεφητεύθη από όλους τους προφήτας της Παλαιάς Διαθήκης. Οι προφητείες όλων των προφητών συγκλίνουν μόνον σε ένα πρόσωπον. Το πρόσωπον το δικό Του. Όταν ο Κύριος προφητεύει, ουσιαστικά, αναγνωρίζει σε όλους τους παλαιούς προφήτας, τους επικυρώνει, τους επαληθεύει, τους ανανεώνει ό,τι εκείνοι είπαν, με τη βασική όμως θέση ότι αυτό το πρόσωπο, είναι το πρόσωπο το δικό Του. Εκείνοι ωμίλουν και έλεγαν για ένα πρόσωπο. Ο Κύριος τούς επικυρώνει, όπως σας είπα, λέγοντας τώρα ότι «το πρόσωπον αυτό είμαι Εγώ». Συνεπώς είναι προφήτης, όπως και ο Ιωάννης ο Βαπτιστής είναι προφήτης και μάλιστα ο μέγιστος των προφητών. Ξέρετε, δεν έγραψε τίποτα ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής. Μόνο μία κίνηση έκανε. Εμαρτύρησε περί του Ιησού. «Είναι Αυτός». Διότι, μεταξύ του να πεις για κάποιο πρόσωπο και να δείξεις αυτό το πρόσωπο, υπάρχει πάρα πολύ μεγάλη διαφορά. Και το να δείξεις το πρόσωπο, αν δεν είσαι αληθινός προφήτης, δεν μπορείς ποτέ αυτό να το κάνεις. Έτσι, ο Ιωάννης είναι ο μείζων των προφητών, σε αυτό το σημείο. Και ο Κύριος ταυτίζει τώρα το πρόσωπο του Μεσσίου των προφητών, με το πρόσωπό Του: «Ἐγώ εἰμί». «Είμαι Εγώ».
Ας θυμηθούμε τον προφήτη Ησαΐα, με πόση παραστατικότητα περιγράφει το πάθος του Μεσσίου στο 53 του κεφάλαιον. Όταν τώρα ο Κύριος προφητεύει το ίδιο Του το πάθος – θα δούμε εκεί με πόση ζωηρότητα το προφητεύει ο Ησαΐας- ο Κύριος, θα έλεγα με λιγότερη ζωηρότητα και τραγικότητα, ταυτίζει όμως το προφητικό πρόσωπο του Ησαΐου, θα επαναλάβω, με το δικό Του. Για να κατοχυρώσει πρώτα-πρώτα την αλήθεια που προφητεύει ο Ιησούς, τι πρόκειται τώρα να Του συμβεί στα Ιεροσόλυμα. Μην ξεχνάμε ακόμα ότι το θεμελιωδέστερο στοιχείο της αληθείας της Αγίας Γραφής, είναι η προφητεία. Θα ήθελα να σας έλεγα ότι δεν είναι το θαύμα. Το θαύμα μπορεί για μια στιγμή να σταθεί και ψεύτικο. Και το επιτελεί επιτέλους και ο σατανάς το θαύμα. Έστω και ψεύτικα. Έστω και κατ’ επίφασιν.Ο σατανάς όμως δεν γνωρίζει το μέλλον. Και συνεπώς ο σατανάς δεν μπορεί ποτέ να εκφέρει προφητεία. Και την προφητεία ακόμη, αν θέλετε, ο σατανάς δεν μπορεί ούτε καν -την υπάρχουσα προφητεία- ούτε καν να την ερμηνεύσει σωστά, διότι απαιτείται η παρουσία του Αγίου Πνεύματος. Αλλά ο σατανάς δεν έχει το Πνεύμα το Άγιον. Και συνεπώς ούτε την ερμηνεία μπορεί να κάνει.
Λέγει ο Απόστολος Πέτρος ότι καμία προφητεία δεν λύθηκε, δηλαδή δεν ερμηνεύτηκε, παρά μόνον άνδρες που έφεραν το Πνεύμα το Άγιον. Έτσι, για να γράψεις προφητεία, πρέπει να σου βάλει στο στόμα την προφητεία το Πνεύμα το Άγιον. Για να λύσεις προφητεία, δηλαδή να ερμηνεύσεις προφητεία, πρέπει πάλι το Πνεύμα το Άγιον να σου βάλει την λύσιν, την ερμηνείαν της προφητείας εις το στόμα σου το Πνεύμα το Άγιον. Θα επαναλάβω λοιπόν, ο σατανάς δεν έχει το Πνεύμα το Άγιον. Θαύματα κάνει. Προφητεία δεν μπορεί να κάνει. Γι΄αυτό, η σιγουριά της πίστεως της αληθείας του λόγου του Θεού και του προσώπου του Ιησού Χριστού, δεν βρίσκεται εις το θαύμα ή εις τα θαύματα. Αυτά συμπληρώνουν, αλλά δεν είναι το κύριον σημείον. Το κύριον σημείον είναι η προφητεία. Το λέγω γιατί μέσ’ την Ιστορία πολλοί πολλά θαύματα έκαναν. Βέβαια, δαιμονικά ενεργούμενοι. Ο Απολλώνιος ο Τυανεύς επί παραδείγματι, μάγος ήταν, στην αρχαιότητα. Μπορούσε να βλέπει μακριά, να κάνει θαύματα καταπληκτικά. Αλλά προφητεία δεν έκανε ποτέ κανένας. Και μάλιστα προφητεία που να είναι 500 χρόνια πριν, 1000, 2000 χρόνια ή, αν θέλετε, προφητεία από την εποχή του Αδάμ και της Εύας. Κανείς, μα κανείς!
Έτσι, θα λέγαμε, όλες οι προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης, ενώ ήταν στην διάθεσή του -τίνος στην διάθεση; Του σατανά-, όμως ήταν σφραγισμένες. Δεν μπορούσε να τις ερμηνεύσει ο διάβολος. Δεν μπορούσε να καταλάβει. Διάβαζε. Μάλιστα, την ξέρει απέξω και ανακατωτά τη Γραφή. Όπως την ξέρουν και οι αιρετικοί. Άμα δεν έχεις το Πνεύμα του Θεού, δεν καταλαβαίνεις τίποτα. Όχι το γράμμα. Το Πνεύμα. Και για να καταλάβεις το πνεύμα του Ευαγγελίου, πρέπει να έχεις το πνεύμα το Άγιον. Έτσι, δεν έγραφαν οι προφητείες ποιος είναι ο Ιησούς; Δεν άκουσε ο διάβολος: «Συ είσαι ο Υιός μου ο αγαπητός, εις τον Οποίον Εγώ έχω ευδοκήσει», κατά την Βάπτισιν; Τ’ άκουσε όλα ο διάβολος. Εξάλλου, βάσει αυτού του τελευταίου δεν ήρθε να πειράξει τον Κύριον; «Εάν είσαι Υιός του Θεού- του λέγει εκεί στην έρημο– πες οι πέτρες να γίνουν ψωμιά» με τον τριπλόν εκείνον πειρασμόν. Τελικά αμφιβάλλει ο διάβολος ποιος είναι ο Ιησούς. Γιατί; Διότι… θα το πω άλλη μία φορά, δεν είχε το Πνεύμα το Άγιον. Και τότε εσταύρωσε τον Κύριον. Δηλαδή ο διάβολος εσταύρωσε τον Κύριον. Ναι. Διότι όργανά του στάθηκαν οι άρχοντες του λαού. Και στάθηκαν όργανα του σατανά, επειδή του έμοιαζαν, είχαν φθόνο. Και ο διάβολος έχει φθόνο και τους χρησιμοποίησε σαν όργανά του.
Έτσι βλέπει κανένας, αγαπητοί, ότι τελικά η προφητεία δεν μπορεί να γίνει κατανοητή, έξω από τον χώρον του Αγίου Πνεύματος.Μόνον όταν ο διάβολος έλαβε πείραν από την κάθοδο του Χριστού στον Άδη. Τότε αντελήφθη με Ποιον είχε να κάνει. Αλλά γι’ αυτόν ήταν πια πολύ αργά. Ήδη είχε καταβληθεί. Τον είχε ήδη νικήσει ο Κύριος.
Ποίοι όμως είναι οι αποδέκται μιας προφητείας; Τότε, στην Παλαιά Διαθήκη, ήταν όλος ο λαός του Θεού. Τώρα είναι οι Απόστολοι και η Εκκλησία. Μόνο μεσ’ την Εκκλησία υπάρχει η γνήσια προφητεία. Αν υπάρχουν εκτός της Εκκλησίας άνθρωποι που προφητεύουν και… -προσέξτε- βγαίνει η προφητεία τους, είναι εκτός Εκκλησίας. Είναι γνωστό, όπως αναφέρει η Παλαιά Διαθήκη, ότι το επιτρέπει αυτό ο Θεός, ώστε εκείνοι που θα πιστέψουν σε αυτούς να αποκτήσουν το πνεύμα της πλάνης. Είναι η τιμωρία τους. Κι αυτό είναι το φοβερό. Αν θα πας να σου πει η χαρτορίχτρα, η καφετζού ή το μέντιουμ το μέλλον σου, που δύναται να θεωρηθεί για μία στιγμή ότι είναι μία προφητεία, αν θα βγει…, ξέρετε, δεν ξέρει τίποτε ο διάβολος, ε; Αν θα βγει, το επιτρέπει ο Θεός. Κι όταν εσύ λες: «Μα εμένα μου βγήκε», ναι, σημαίνει… ω αλίμονό σου, επέτρεψε ο Θεός να έρθει επάνω σου το πνεύμα της πλάνης. Και είναι φοβερό. Είναι, θα έλεγα, η έσχατη τιμωρία που μπορεί να δώσει ο Θεός εις τον υπερήφανον άνθρωπον.
Πάντως οι άπιστοι δεν μπορούν να δεχθούν την προφητεία. Διότι, θα επαναλάβω, δεν έχουν το Πνεύμα το Άγιον και την απωθούν. Και δεν την καταλαβαίνουν και την απωθούν. Γι΄αυτό γράφει ο Απόστολος Παύλος: «Ἡ δὲ προφητεία οὐ τοῖς ἀπίστοις, ἀλλὰ τοῖς πιστεύουσιν σημεῖον ἐστίν», Α΄Κορ. 14,22. «Η δε προφητεία», λέγει, «δεν είναι για τους απίστους αλλά είναι για εκείνους που πιστεύουν σημάδι, θαύμα, σημείον». Για ποιους; Για κείνους που πιστεύουν. Έτσι, προηγείται η πίστις της Εκκλησίας και ακολουθεί η προφητεία, πάντοτε μέσα εις την Εκκλησίαν.Πιστεύεις στον Χριστό, μετά βλέπεις πόσο φοβερά πειστική είναι η προφητεία που αφορά στο πρόσωπο το Θεανθρώπινο του Χριστού. Αλλά πρώτα θα πιστέψεις. Και μετά θα δεις δια της προφητείας Ποιος είναι ο Ιησούς Χριστός. Έτσι έχουμε, αγαπητοί μου, πάντοτε μέσα εις την Εκκλησίαν, για τους άλλους απέξω δεν έχει καμία σημασία, έτσι έχουμε τις χριστολογικές προφητείες, δηλαδή εκείνες που αφορούν στο πρόσωπο του Χριστού, που κυριολεκτικά στηρίζουν στην πίστη. Αν πίστεψες, αδελφέ μου, στον Χριστό και τώρα ασχοληθείς με τις προφητείες, ειλικρινά θα αποκτήσεις την πιο σίγουρη πίστη για το θεανθρώπινον πρόσωπον του Χριστού. Ο δε σκοπός αυτής της χριστολογικής προφητείας είναι να κατοχυρωθεί πάντοτε και μεσ’ την Εκκλησία και στον κάθε πιστό η ταυτότητα του Ιησού Χριστού. Γι’ αυτόν τον λόγο γράφουν οι ιεροί Ευαγγελισταί, παίρνουν, χρησιμοποιούν από την Παλαιά Διαθήκη προφητείες, γι΄αυτό τον σκοπό επισφραγίζουν την ταυτότητα του Ιησού Χριστού.
Υπάρχει όμως και η προφητεία που αναφέρεται στην Εκκλησία. Εκτός από τις χριστολογικές προφητείες. Λέγει ο Θεοφύλακτος: «Τίνος ἕνεκεν προλέγει τά μέλλοντα αὐτῷ συμβαίνειν;(:Για ποιον λόγο -λέγει– ο Κύριος αναφέρει στους μαθητάς Του εκείνα που θα Του συμβούν;) Διά τό προομαλῖσαι τῶν μαθητῶν τήν διάνοιαν(:να την προλειάνει τη διάνοιά τους)ὡσάν ἀκούσαντες εὐφορώτερον ἀνέγκωσι καί μή τῷἀθρόῳ καταπλαγῶσι(:ώστε επειδή θα έχουν προακούσει, να μπορούν να φέρουν καλύτερα, ώστε να μην μείνουν έκπληκτοι από το ξαφνικόν, από το αθρόον, από το ξαφνικόν)».
Ώστε η προφητεία που αφορά στην Εκκλησία, προετοιμάζει τον κάθε πιστό, μα και την Εκκλησία, με μία προετοιμασία ψυχολογική. Κατά το «ἡτοιμάσθην καὶ οὐκ ἐταράχθην». Ετοιμάστηκα, γι΄αυτό και δεν ταράχτηκα.
Ακόμη, ετοιμάζει η προφητεία ένα ενδεχόμενο μαρτύριον. Ώστε να γνωρίζει η Εκκλησία και ο πιστός πού ανήκει. Για να φανεί συνεπής στο βάπτισμά του. Μην πει: «Μα δεν ήξερα». Ακόμα, τον προετοιμάζει η προφητεία για την εμφάνιση ημερών πνευματικής παρακμής. Ώστε να μείνει όρθιος και να μην παρασυρθεί. Να μην πει: «Όλοι έτσι κάνουν». Όχι. Ειδοποιεί το Πνεύμα το Άγιον. Λέγει ο Απόστολος Παύλος στον Τιμόθεο: «Τοῦτο δὲ γίνωσκε(οφείλεις να το γνωρίζεις), ὅτι ἐν ἐσχάταις ἡμέραις ἐνστήσονται (θα σταθούν) καιροὶ χαλεποί (δύσκολοι καιροί)· ἔσονται γὰρ οἱἄνθρωποι (Γιατί οι άνθρωποι θα είναι) φίλαυτοι, φιλάργυροι, ἀλαζόνες, ὑπερήφανοι, βλάσφημοι, γονεῦσιν ἀπειθεῖς(Πάρτε το θέμα των παιδιών που αντιδρούν και αφήνουν τα σπίτια τους…), ἀχάριστοι(όσα θέλεις λεφτά δώσε στους ανθρώπους, θέλουν κι άλλα… Έχει μπει το μικρόβιο της αχαριστίας. Κανείς δεν φτάνει να πει: ’’Φτάνει, είμαι ευχαριστημένος’’. Φοβερό!), ἀνόσιοι, ἄστοργοι, ἄσπονδοι, διάβολοι, ἀκρατεῖς, ἀνήμεροι, ἀφιλάγαθοι, προδόται, προπετεῖς, τετυφωμένοι, φιλήδονοι μᾶλλον ἢ φιλόθεοι (χαρακτηριστικό του 20ού αιώνος είναι η φιληδονία. Είναι το σήμα κατατεθέν της),ἔχοντες μόρφωσιν εὐσεβείας, τὴν δὲ δύναμιν αὐτῆς ἠρνημένοι(έχουν βέβαια ένα σχήμα ευσεβείας. Δηλαδή πρόκειται περί Χριστιανών. Όχι περί ανθρώπων μη χριστιανών. Αλλά την δύναμιν της πίστεως, την δύναμιν της πνευματικής ζωής δεν την έχουν)».
Ακόμη προετοιμάζει η προφητεία για την εμφάνισιν αιρετικών και αιρέσεων εις τον γύρω χώρον. Λέει στους πρεσβυτέρους της Μιλήτου ο Απόστολος Παύλος: «Ἐγὼ γὰρ οἶδα τοῦτο(Αυτό ξέρω και αυτό σας λέγω. Προφητεία), ὅτι εἰσελεύσονται μετὰ τὴν ἄφιξίν μου λύκοι βαρεῖς εἰς ὑμᾶς( οι λύκοι βαρεῖς είναι οι αιρετικοί) μὴ φειδόμενοι τοῦ ποιμνίου καὶἐξ ὑμῶν αὐτῶν ἀναστήσονται ἄνδρες λαλοῦντες διεστραμμένα(και από σας τους ίδιους, τους χριστιανούς δηλαδή, θα σηκωθούν άνθρωποι, άνδρες που μιλάνε διεστραμμένα. Δηλαδή έξω απ΄ την αλήθεια του Ευαγγελίου) τοῦἀποσπᾶν τοὺς μαθητὰς ὀπίσω αὐτῶν. διὸ γρηγορεῖτε(ώστε να αποκτούν μαθητάς, να τους αποσπούν από τον Χριστόν και να τους κάνουν δικούς των. Μένετε ξυπνητοί)». Ώστε λοιπόν ο σκοπός της προφητείας, να μένω ξυπνητός, να ξέρω τι θα γίνει. Να μην καταληφθώ, σας είπα, από έναν αιφνιδιασμόν.
Προφητεύει ακόμα η Εκκλησία και τον Αντίχριστο. Και οι Πατέρες μάλιστα αναλύουν το θέμα για να βοηθήσουν τους πιστούς.Ο σκοπός όμως της προφητείας του Αντιχρίστου δεν είναι να τρομάξουν ή να θορυβηθούν οι πιστοί. Το υπογραμμίζω αυτό. Αλλά να οπλιστούν και να αναμένουν όχι παθητικά, αλλά ενεργητικά. Είδατε τελευταία πόσος θόρυβος έγινε γύρω από το θέμα αυτό. Έφθασαν να λένε γονείς σε εκπαιδευτικούς, σε ιερείς: «Μα τα παιδιά μας, οι άνθρωποί μας, δεν μπορούν να κοιμηθούν το βράδυ». Γιατί; Θα το δούμε παρακάτω. Θέλει λοιπόν μία χαρούμενη, θα λέγαμε, αγωνιστικότητα. «Έλα. Σε περιμένουμε. Θα αγωνιστούμε». Ό,τι δηλαδή έκαναν οι 300 του Λεωνίδα, αναμένοντας τους Πέρσες στα στενά των Θερμοπυλών. Όταν οι Πέρσες έστειλαν κάποιους κατασκόπους των να δουν τι κάνουν οι 300, γύρισαν και είπαν ότι «χτενίζονται, χορεύουν και ασκούνται!». Δηλαδή μία χαρούμενη αντιμετώπισις, μία χαρούμενη αγωνιστικότης. Έτσι ήσαν, αγαπητοί μου, και οι μάρτυρες της Εκκλησίας μας· χαρούμενοι. Δεν κλαίγαν όταν πήγαιναν στο μαρτύριο. Είχαν χαρά. Γιατί λοιπόν πρέπει να θορυβηθούμε όταν ακούσουμε την προφητεία του Αντιχρίστου; Μήπως κάτι λείπει; Ναι. Μήπως δεν έχουμε το Πνεύμα του Θεού; Φοβάμαι…
Προετοιμάζει με όλα αυτά την ενατένισιν των εσχάτων. «Οὐἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν». Ακόμα, αυτοί οι πειρασμοί της Εκκλησίας, δεν είναι ατελείωτοι. «Ἀρχομένων δὲ τούτων γίνεσθαι -Λέει ο Κύριος: Όταν αρχίσουν οι πειρασμοί, οι μεγάλοι πειρασμοί- ἀνακύψατε καὶἐπάρατε τὰς κεφαλὰς ὑμῶν -κοιτάξτε επάνω, στον ουρανό-, διότι ἐγγίζει ἡἀπολύτρωσις ὑμῶν -γιατί πλησιάζει η απολύτρωσή σας-». Έτσι, υπάρχει η χαρά ότι όλοι οι πειρασμοί θα περάσουν και θα βρεθούμε στη Βασιλεία του Θεού.
Έχουμε και προφητείες, αγαπητοί μου, που αφορούν σε εντελώς συγκεκριμένα πρόσωπα ή σε τοπικές Εκκλησίες, όπως προφητεύει για τον Απόστολο Παύλο ο Κύριος, το Πνεύμα το Άγιον για τον Απόστολο Πέτρο, για τις επτά Μικρασιατικές Εκκλησίες κ.ο.κ. Έχομε όμως και προφητείες που δεν αναφέρονται μόνον στο μέλλον. Αλλά και εις το παρόν και εις το παρελθόν. Προσέξτε αυτό το σημείο. Στην Αποκάλυψη λέει ο Κύριος στον Ιωάννη: «Γράψον οὖν ἃ εἶδες -εκείνα τα οποία είδες-, καὶἅ εἰσι -εκείνα που υπάρχουν- καὶἃ μέλλει γίνεσθαι μετὰ ταῦτα -και εκείνα που πρόκειται να γίνουν μετά ταύτα-». Δηλαδή τα παρόντα και τα μέλλοντα. Η προφητεία του παρόντος είναι η αποκάλυψις, ό,τι αφορά στο παρόν που είναι κρυμμένο. Κι αυτό το βλέπομε στη ζωή των αγίων, σε πλείστες όσες περιπτώσεις. Να προφητεύουν το παρόν οι άγιοι.
Αλλά υπάρχει όμως και η προφητεία του παρελθόντος, αγαπητοί μου. Αυτό προσέξατε λιγάκι. Δυνάμει αυτής της προφητείας του παρελθόντος έγραψε ο προφήτης Μωυσής τη δημιουργία του κόσμου και τη δημιουργία του ανθρώπου. Όπως λέγει ένας πατήρ της Εκκλησίας μας: «Τό προφητικόν ἃπαν εἶδος τριχῇ τέμνεται· εἰς τε τό μέλλον, τό ἐνεστώς καί τό παρεληλυθός». Η προφητεία αναφέρεται σε κάτι που ανήκει στο μέλλον, στο παρόν και στο παρελθόν. Πού είναι η αξία του πράγματος; Ότι πάντα για τους πιστούς είναι η γνώσις του παρελθόντος ορθή και σωστή· που δεν επιτρέπει να παρασυρθεί ο πιστός από θεωρίες που υπάρχουν στην κάθε εποχή, που καθορίζουν το παρελθόν. Έτσι έχουμε την θεωρία περί της αιωνιότητος της ύλης. Υλισμός δηλαδή. Έχομε περί της αυτομάτου γενέσεως της ζωής. «Η ζωή, λέει, μόνη της έγινε»… Έχομε τη θεωρία του Δαρβίνου, την καταγωγή των ειδών. Ο πιστός θα πει: «Έχω προφητεία. Και η προφητεία μού λέγει ο Θεός έκανε τον κόσμον και τον άνθρωπον». Να η αξία. Βλέπετε ποια είναι η αξία της προφητείας μέσα στην Εκκλησία;
Αγαπητοί μου, η αξία της προφητείας διά την Εκκλησία είναι πολύ μεγάλη. Αλλά και στις ημέρες μας υπάρχει το προφητικόν χάρισμα· που ποτέ δεν θα λείψει, μέχρι τέλους της Ιστορίας. Μόνο προσοχή σε μερικούς που έχουν υπερήφανη ψυχή, πυρήνα περίεργον της ψυχής, που είναι σφετερισταί των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος και δήθεν προφητεύουν, για να προσπορίζουν δόξαν στον εαυτό τους. Αυτοί δεν είναι λίγοι, σε κάθε εποχή. Και φαίνεται στην εποχή μας είναι αρκετοί. Πολλή προσοχή. «Αλίμονο σε εκείνον», λέγει η Παλαιά Διαθήκη, «που προφητεύει, χωρίς να του βάλει ο Θεός την προφητεία στο στόμα. Αυτός είναι ένας ψευδοπροφήτης». Το γνήσιον προφητικόν χάρισμα διαρκώς διαμαρτύρεται ότι έρχονται ημέρες μέσα εις την Εκκλησία, ότι έρχονται ημέρες δύσκολες διά την Εκκλησίαν. Και πρέπει να το ξέρομε. Όχι για να απογοητευτούμε. Αλλά για να οπλιστούμε με χαρά. Κι αυτή η χαρά είναι η χαρά του Χριστού που πήγαινε στα Ιεροσόλυμα για να σταυρωθεί! Και προλέγει το πάθος Του. Είναι η χαρά του Παύλου, είναι η χαρά των αγίων μαρτύρων.Δεν μας μένει παρά να έχομε μόνον το Πνεύμα το Άγιον για να τοποθετηθούμε σωστά έναντι της προφητείας και τότε θα ανακαλύψουμε την αξία της μέσα εις την Εκκλησία.
