Ἡ Ἀποστολική Παράδοσις (β΄ ἔκδοσις)

†.Σήμερα, ἀγαπητοί μου, μᾶς διηγήθηκε ὁ εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος τὸ θαῦμα τοῦ χορτασμοῦ τῶν πεντακισχιλίων. Ἕνα θαῦμα πού μᾶς τὸ διηγοῦνται καὶ οἱ τέσσερις Εὐαγγελισταί.

Ἄς δοῦμε ὅμως πῶς ὁ ἱερὸς Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος μᾶς τὸ καταγράφει, σὲ μία ἀπόδοση. «Ἐκεῖνον τὸν καιρό, ἀνεχώρησε ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ ἐκεῖ μὲ πλοῖο σὲ ἕναν ἔρημο τόπο, μόνος μαζὶ μὲ τοὺς δώδεκα μαθητάς Του. Ὅταν τὸ πληροφορήθῃ τὸ πλῆθος τοῦ κόσμου, τὸν ἠκολούθησαν πεζοπορῶντες ἀπὸ διάφορες πόλεις. Τότε ὁ Ἰησοῦς, ἐβγῆκε ἀπὸ τὸ ἔρημο καταφύγιό Του καὶ εἶδε πολὺ κόσμο. Τοὺς λυπήθηκε καὶ ἐθεράπευσε τοὺς ἀρρώστους των. Ὅταν ἄρχισε νὰ σουρουπώνει Τὸν πλησιάζουν οἱ μαθηταὶ καὶ Τοῦ λέγουν: ''Ὁ τόπος εἶναι ἐρημικὸς καὶ ἡ ὥρα περασμένη. Ἀπόλυσε τὸν κόσμο, γιὰ νὰ πᾶνε στὰ γύρω χωριὰ καὶ νὰ ἀγοράσουν κάτι γιὰ νὰ φᾶνε''. Ὁ Ἰησοῦς ὅμως τοὺς εἶπε: ''Δὲν ἔχουν ἀνάγκη νὰ πᾶνε πουθενά. Δώσατέ τους ἐσεῖς νὰ φᾶνε''. Κι ἐκεῖνοι Τοῦ ἀπαντοῦν: ''Δὲν ἔχομε μαζί μας παρὰ μόνον πέντε ψωμιὰ καὶ δύο ψάρια''. Καὶ ὁ Ἰησοῦς τοὺς λέγει: ''Φέρτε τά μου ἐδῶ''. Καὶ ἀφοῦ ἔδωσε ἐντολὴ στὸν κόσμο νὰ καθίσουν γιὰ φαγητὸ πάνω στὸ χορτάρι, ἐπῆρε τὰ πέντε ψωμιὰ καὶ τὰ δύο ψάρια, ἔστρεψε τὰ μάτια Του στὸν οὐρανό, τὰ εὐλόγησε, ἔκοψε τὰ ψωμιὰ σὲ κομμάτια καὶ τὰ ἔδωσε στοὺς μαθητάς Του καὶ ἐκεῖνοι στὸ πλῆθος. Καὶ ἔφαγαν ὅλοι καὶ χόρτασαν. Καὶ ἐσήκωσαν τὰ περισσεύματα ἀπὸ τὰ κομμάτια, δώδεκα κοφίνια γεμᾶτα. Καὶ αὐτοὶ ποὺ ἔφαγαν, ἦσαν περίπου πέντε χιλιάδες ἄνδρες, χωρὶς τίς γυναῖκες καὶ τὰ παιδιά».

Ἡ ὅλη περικοπή, ἀγαπητοί, εἶναι σπουδαιοτάτη. Καὶ εἶναι γεμάτη ἀπὸ θεολογικὲς θέσεις. Θὰ μείνομε, ὅμως, μόνο σὲ μία. Στὸ σημεῖο ποὺ λέγει: «Ἒδωκε τοῖς μαθηταῖς τοὺς ἄρτους, οἱ δὲ μαθηταὶ τοῖς ὄχλοις». Δηλαδὴ ἀφοῦ εὐλόγησε, ἔδωσε κομμένα ψωμιά, τοὺς πέντε ἄρτους ποὺ εἶχαν, εἰς τοὺς μαθητάς Του καὶ οἱ μαθηταὶ μὲ τὴν σειρὰ τοὺς εἰς τοὺς ὄχλους. Σ᾿ αὐτὸ τὸ σημεῖο θὰ μείνομε.

Παρατηροῦμε μία παράδοση τῆς τροφῆς. Ἀπὸ τὰ χέρια τοῦ Χριστοῦ στὰ χέρια τῶν μαθητῶν. Καὶ ἀπὸ τὰ χέρια τῶν μαθητῶν στὰ χέρια τοῦ πλήθους. Δηλαδὴ μεσολαβοῦν μεταξὺ τοῦ πλήθους καὶ τοῦ Ἰησοῦ, μεσολαβοῦν οἱ μαθηταί. Ἐδῶ βλέπει κανεὶς μίαν κατὰ κυριολεξίαν παράδοσιν. Παραδίδω, σὺ παραδίδεις παρακάτω. Μίαν παράδοσιν. Αὐτὸ θὰ εἶναι τὸ θέμα μας σήμερα καὶ θὰ παρακαλέσω πολὺ νὰ τὸ προσέξομε.

Αὐτὴ ἡ παράδοσις στὸ σκηνικό τοῦ χορτασμοῦ τῶν πεντακισχιλίων, ἦταν μία μικρογραφία τῆς ὅλης ἀποστολικῆς παραδόσεως, ποὺ θὰ ἐγίνετο καὶ τὸ θεμέλιον τῆς Ἐκκλησίας. Λέμε στὸ Σύμβολον τῆς Πίστεως: « ... Πιστεύω εἰς Μίαν, ἁγίαν, Καθολικὴν καὶ Ἀποστολικὴν Ἐκκλησίαν». Δηλαδὴ μίαν Ἐκκλησίαν ποὺ ἱδρύθηκε στοὺς δώδεκα Ἀποστόλους ἢ ποὺ ἔχει θεμέλιό της ἡ Ἐκκλησία τοὺς δώδεκα Ἀποστόλους. Ἡ ἀποστολικότητα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ βασικὰ θεμέλια τῆς Ἐκκλησίας. Καὶ σημαίνει ὅτι στηρίζεται στὴν διδασκαλία τῶν Ἀποστόλων ποὺ παρέλαβαν ζωντανὰ ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Χριστό. Ὁ Κύριος δὲν ἔγραψε, εἶναι γνωστό, τίποτα. Οἱ Ἀπόστολοι ἔγραψαν. Ἐδίδαξε μόνον ὁ Κύριος καὶ οἱ μαθηταὶ παρέλαβαν τὴν διδασκαλία Του, τὴν ὁποίαν καὶ κατεχώρησαν, ὅπως εἶναι τὰ λεγόμενα τέσσερα ὑπομνήματα. Ἔτσι λέγονται. Δηλαδὴ τοὺς τέσσερις Εὐαγγελιστάς. Ὅπως εἶναι καὶ οἱ ἐπιστολὲς τοῦ Παύλου καὶ τῶν λοιπῶν ἐπιστολῶν.

Οἱ μαθηταὶ κατοπινὰ διδάσκουν ὅ,τι ἐδιδάχθησαν. Μὲ βάση αὐτὰ ποὺ ἔγραψαν. Αὐτὴ ἡ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, σᾶς εἶπα, εἶναι θεμελιώδους σημασίας. Στὴν Παλαιὰ Διαθήκη διατυποῦται ὡς ἑξῆς αὐτὴ ἡ παράδοσις. Καὶ πολὺ συχνὰ μάλιστα ἀναφέρεται αὐτὴ ἡ φράση ποὺ θὰ σᾶς πῶ: «Ἐπερώτησον τὸν πατέρα σου καὶ ἀναγγελεῖ σοι, τοὺς πρεσβυτέρους σου καὶ ἐροῦσι σοι». Δηλαδὴ νὰ ρωτήσεις τὸν πατέρα σου καὶ θὰ σοῦ πεῖ. Νὰ ρωτήσεις τοὺς ἡλικιωμένους καὶ θὰ σοῦ ἀπαντήσουν.

Μάλιστα, γιὰ τὴν ἑορτὴ τοῦ Πάσχα, φυσικὰ ἐκεῖνοι ποὺ πέρασαν ἀπὸ τὴν Ἐρυθρὰ Θάλασσα, ἦσαν οἱ μάρτυρες. Λέει, λοιπόν, γράφει ἐκεῖ ὁ Μωυσῆς: «Ὅταν σὲ ρωτήσει τὸ παιδί σου». Γιατί γιόρταζαν κάθε χρόνο τὴν ἑορτὴ τοῦ Πάσχα, λέει, τὴν διάβαση τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης. Πέρασαν πάρα πολλὰ χρόνια. Μάλιστα ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Χριστοῦ, ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μωυσέως ὡς τὴν ἐποχὴ τοῦ Χριστοῦ, πέρασαν 1500 χρόνια. Λοιπὸν λέγει: «Ἐὰν σὲ ρωτήσει τὸ παιδί σου· πατέρα, γιατί τρῶμε πικρὰ χόρτα; Πατέρα, γιατί τρῶμε ἄζυμο ψωμί; Ἐσὺ θὰ ἐξηγήσεις». Συνεπῶς πῶς διετηρήθῃ αὐτὴ ἡ παράδοσις τοῦ Πάσχα τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης; Ἀπὸ γενεὰ σὲ γενεά. Ἀπὸ πατέρα σὲ παιδί. Γι᾿ αὐτὸ λέγει: «Ἐπερώτησον τὸν πατέρα σου καὶ ἀναγγελεῖ σοι, τοὺς πρεσβυτέρους σου καὶ ἐροῦσι σοι». «Καὶ θὰ σοῦ ποῦν οἱ πρεσβύτεροι».

Θὰ μποροῦσε ὁ Θεὸς βέβαια νὰ ἀποκαλύπτεται σὲ κάθε γενεά. Μιὰ γενεὰ λογαριάζεται σὲ 30 χρόνια. Θὰ μποροῦσε, δηλαδή, ὁ Θεὸς νὰ ἀποκαλύπτεται κάθε τριάντα χρόνια. Καὶ νὰ μὴν ὑπάρχει αὐτὴ ἡ παράδοσις. Ὅμως ὁ Θεὸς θέλει νὰ ὑπάρχει αὐτὴ ἡ παράδοσις. Ἄν ἐρωτήσετε, γιατί; Διότι στὴν Παράδοσιν διατηρεῖται ἕνα θεμελιωδέστατον στοιχεῖον· ποὺ λέγεται πίστις. Δηλαδὴ διατηρεῖται ἡ πίστις. Θὰ πιστέψεις. Ἐμεῖς δὲν βλέπομε στὴν ζωή μας τίποτα θαύματα ἢ ὅλα αὐτὰ ποὺ περιγράφονται στὴν Παλαιὰ Διαθήκη κ.λπ. κ.λπ. Τίποτα. Ἀλλὰ τί κάνομε; Ἀφοῦ μᾶς παρεδόθησαν, τὰ πιστεύομε. Ἔτσι διατηρεῖται, ἐπιπλέον, ὅπως σᾶς εἶπα, ἀναδεικνύεται αὐτὸ ποὺ λέγεται πίστις.

Ἐκεῖνο τὸ «Ἐπερώτησον τὸν πατέρα σου», νὰ ρωτήσεις τὸν πατέρα σου, εἶναι τὸ θεμέλιον -προσέξτε- τῆς πατερικῆς παραδόσεως. Ὄχι τῆς ἀποστολικῆς. Ἀλλὰ τῆς πατερικῆς παραδόσεως. Γι᾿ αὐτὸ καὶ στὴν ἑορτὴ τῶν οἰκουμενικῶν Συνόδων ποὺ ἔχομε κάποιες φορὲς μέσα στὸν χρόνο, χρησιμοποιεῖται ὡς ἀνάγνωσμα ἀποβραδὶς στὸν Ἑσπερινὸ ἐκεῖνο ποὺ λέγει ὅ,τι ἀφορᾷ σὲ αὐτό: «Ἐπερώτησον τὸν πατέρα σου».

Βέβαια ἡ ἀποστολικὴ παράδοσις διαφέρει ἀπὸ τὴν πατερικὴ παράδοση. Πρέπει αὐτὰ νὰ τὰ διακρίνομε. Ἡ ἀποστολικὴ παράδοσις εἶναι οἱ Ἀπόστολοι σὰν αὐτόπται καὶ σὰν αὐτήκοοι· εἶδαν μὲ τὰ μάτια τους, ἄκουσαν μὲ τ᾿ αὐτιά τους καὶ τώρα παραδίδουν ὅ,τι εἶδαν καὶ ὅ,τι ἄκουσαν. Αὐτὸ λέγεται ἀποστολικὴ παράδοσις.

Ὁ Κύριος εἶπε στοὺς μαθητὰς Του: «Καὶ ἔσεσθὲ μοι μάρτυρες ἔν τε Ἱερουσαλὴμ καὶ ἐν πάσῃ τῇ Ἰουδαίᾳ καὶ Σαμαρείᾳ καὶ ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς». «Νὰ σταθεῖτε», λέει, «μάρτυρές μου, στὴν Ἰουδαία, στὴν Σαμάρεια, σὲ ὅλη τὴν Γῆ». Ὅπου βγεῖτε, θὰ πεῖτε: «Ἐμεῖς Τὸν εἴδαμε, ἐμεῖς Τὸν ἀκούσαμε τὸν Ἰησοῦν». Θὰ γράψει δὲ ἀκόμη κάτι περισσότερο ὁ ἀπόστολος Πέτρος: «Φάγαμε καὶ ἤπιαμε μαζί Του». Κι ἂν τὸ θέλετε, ἡ αἰτία ποὺ ἐξελέγῃ ὁ δωδέκατος μαθητής, παρότι δὲν κατέλαβε βέβαια ὁ Παῦλος τὴν θέση τοῦ δωδεκάτου   μαθητοῦ, ἁπλῶς εἶναι ὁ δέκατος τρίτος μαθητής, κι αὐτὸς εἶναι αὐτήκοος καὶ αὐτόπτης, θά σᾶς τὸ πῶ μετά, διότι ἔπρεπε... τὸ λέει ἐκεῖ, εἰς τὸ πρῶτο κεφάλαιο τῶν Πράξεων: «γιὰ νὰ γίνει ἕνας μὲ μᾶς τοὺς ἕνδεκα μάρτυρας τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ».  «Ἐγὼ τὸν εἶδα τὸν Ἰησοῦν, τὸν ἀναστημένον Ἰησοῦν». Βλέπετε λοιπὸν ὅτι ἔχομε ἐδῶ τὴν αὐτοψία, ἔχομε τὴν αὐτηκοΐα. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος λέει κάπου, παρότι εἶναι μεταγενέστερος, εἶναι ὅμως ἴσος μὲ τοὺς Ἀποστόλους. Τελείως ἴσος. Τὸ λέει ὁ ἴδιος. Καὶ ἔτσι εἶναι. Ἄν δὲν ἤτανε, τότε τὰ συγγράμματά του, οἱ ἐπιστολές του, δὲν θὰ ἦσαν μέσα στὴν Ἁγία Γραφή. Καὶ θὰ ἦταν συγγράμματα δευτέρας σειρᾶς.,σειράς. Καὶ θὰ ἦταν ὁ ἴδιος ἀπόστολος δευτέρας σειρᾶς. Ὄχι αὐτήκοος καὶ αὐτόπτης. Ἀλλὰ τί λέει; «Οὐχὶ τὸν Κύριον Ἰησοῦν ἑώρακα;». «Ἐγὼ δὲν εἶδα», λέει, «τὸν Κύριον Ἰησοῦν;» Ποῦ τὸν εἶδε; Πρὸς Δαμασκὸν ποὺ πήγαινε. Μέσα σὲ ἐκείνη τὴ φοβερὴ λάμψη. Καὶ Τὸν εἶδε καὶ Τὸν ἄκουσε. Εἶναι λοιπὸν ἴσος, ἰσότιμος μὲ τοὺς ἄλλους μαθητάς.

Καὶ εἶναι ἡ τελευταία παραγγελία ποὺ ἔδωσε ὁ Χριστός: «Πηγαίνετε, πεῖτε ὅ,τι ἀκούσατε καὶ εἴδατε ἀπὸ μένα». «Καὶ ταῦτα εἰπὼν» -λέγει- «ἐπήρθη». Καὶ ἀφοῦ εἶπε αὐτά, μᾶς γράφει τὸ Βιβλίο τῶν Πράξεων, «ἐπήρθη», ἀνελήφθῃ. Ἦταν ἡ τελευταία παραγγελία. Ἐκεῖνο τὸ «ἔσεσθὲ μοι μάρτυρες» περικλείει ὅλο τὸ πνεῦμα τῆς ἀποστολικῆς παραδόσεως. Γιὰ νὰ λέμε «εἰς Μίαν, ἁγίαν, Καθολικὴν καὶ Ἀποστολικὴν Ἐκκλησίαν». Ὁ εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος γράφει: «Πορευθέντες- ποὺ τοὺς εἶπε ὁ Κύριος-  μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη διδάσκοντες αὐτοὺς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν». Ὥστε παράδοσις ἀποστολικὴ σημαίνει ἡ παράδοση- βλέπετε, ἐπιμένω νὰ τὸ ξαναλέω, ἔ;- ἡ παράδοση τῶν Ἀποστόλων, ὅ,τι εἶδαν καὶ ἄκουσαν ἀπὸ τὸν Κύριον.

Ἀντίθετα, ἡ πατερικὴ παράδοσις, ἡ παράδοσις τῶν Πατέρων, ὄχι τῶν ἀποστόλων, ὅπως τὴν σημειώνει ἡ Παλαιὰ Διαθήκη, εἶναι ἡ ἑρμηνεία σὰν γράμμα καὶ σὰν ζωὴ τοῦ Εὐαγγελίου ἀπὸ τοὺς Πατέρες καὶ τοὺς ἁγίους. Ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος εἶναι Πατὴρ καὶ συνεπῶς μᾶς διατηρεῖ τὴν πατερικὴν παράδοσιν. Εἶναι 3-4 αἰῶνες μετὰ Χριστόν. κ.ο.κ. Καὶ οἱ ἅγιοι. Οἱ πατέρες καὶ οἱ ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μᾶς διατηροῦν τὴν λεγομένην πατερικὴν παράδοσιν. Πῶς τὴν διατηροῦν; Τί ἀκριβῶς διατηροῦν; Προσέξτε, τὴν ὀρθὴν ἑρμηνείαν τοῦ κειμένου του Εὐαγγελίου. Τὴν ὀρθὴν ἑρμηνείαν· τὴν ὁποίαν ὀρθὴν ἑρμηνείαν διατηροῦν ὄχι μὲ τὸ στόμα, ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν ζωή τους· διότι ἡ ζωή τους εἶναι ἔκφρασις αὐτῆς τῆς ὀρθῆς ἑρμηνείας τοῦ γράμματος τοῦ Εὐαγγελίου.

Ἔχομε λοιπὸν δύο παραδόσεις. Τὴν ἀποστολικὴν καὶ τὴν πατερικήν. Φυσικὰ ἡ πατερικὴ εἶναι ἀπολύτως ἀπολύτως σύμφωνη, ταυτίζεται, οὕτως εἰπεῖν, μὲ τὴν ἀποστολικὴν παράδοσιν. Ἡ πατερικὴ παράδοσις εἶναι γνησία ἑρμηνεία τοῦ παραδοθέντος ἀποστολικοῦ ὑλικοῦ. Ἡ πατερικὴ παράδοσις εἶναι σημαντικὴ ὅσο καὶ ἡ ἀποστολικὴ παράδοσις, ὅπως σᾶς εἶπα. Καὶ τοῦτο φαίνεται ἀπὸ τὸ φαινόμενο τοῦ Προτεσταντισμοῦ. Οἱ Προτεστάνται πέταξαν τὴν πατερικὴν παράδοσιν, εἶπαν «δὲν ἔχει ἀξία καὶ σημασία» κι ἔγιναν κάπου 400-500 κομμάτια! Κάθε παραφυάδα διατηρεῖ μιὰ δική της παράδοση. Ἐπειδὴ πέταξαν τὴν παράδοση τῶν Πατέρων καὶ τῶν Ἁγίων. Νὰ τὸ ἀποτέλεσμα. Εἶναι πολὺ μεγάλης σημασίας, τεραστίας σημασίας.

Ὅταν ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης βλέπει τὴν Ἄνω Ἱερουσαλὴμ στὸ ὅραμά του ἐκεῖ στὴν Ἀποκάλυψη, νὰ κατέρχεται, λέγει, ἀπὸ τὸν οὐρανό, ἦτο, λέγει, τετράγωνο τὸ τεῖχος αὐτῆς καὶ ἄλλα πολλά, μεταξὺ τῶν ἄλλων ποὺ περιγράφει ἀπὸ τὰ χαρακτηριστικά της, λέει καὶ τοῦτο: «Καὶ τὸ τεῖχος τῆς πόλεως ἔχον θεμελίους δώδεκα», -εἶχε, λέει, δώδεκα θεμέλια τὸ τεῖχος της- (σημειώσατε δὲ ὅτι ἡ Ἄνω Ἱερουσαλὴμ εἶναι ἡ Ἐκκλησία) καὶ ἐπ᾿ αὐτῶν δώδεκα -ποίων; Τῶν δώδεκα θεμελίων- δώδεκα ὀνόματα τῶν δώδεκα ἀποστόλων τοῦ ἀρνίου». Σαφέστατα.

Ἀποστολικὴ παράδοσις εἶναι ἀκόμη καὶ κάτι ἄλλο, ἀγαπητοί μου. Εἶναι ἡ παράδοσις -κι αὐτὸ νὰ τὸ προσέξομε- αὐτῆς καθ᾿ ἑαυτήν τῆς Ἐκκλησίας. Δηλαδή; Δηλαδὴ ὅταν ὁ Κύριος ἐνεχειρίζετο τοὺς ἄρτους στοὺς μαθητάς Του, στὸ θαῦμα τῶν πεντακισχιλίων, ποὺ ἀκούσαμε σήμερα, ἐνεχείριζε τὸ σῶμα Του, ποὺ εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Διότι... προσέξτε, τὸ ὅλο θαῦμα τοῦ χορτασμοῦ εἶναι μία σκιαγραφία, ἀλλὰ καὶ μία πρώτη προσέγγισις καὶ βίωσις τοῦ μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Εἶναι φανερό, ἀπὸ τὴν περιγραφὴ ποὺ μᾶς κάνει ὁ Ἰωάννης, εὐθὺς τὴν ἑπομένη, ποὺ ἀναζητοῦν τὸν Χριστὸν οἱ Καπερναΐται, καὶ τοὺς λέει ὁ Χριστός: «Ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ζητεῖτέ με (:μὲ ζητᾶτε), οὐχ ὅτι εἴδετε σημεῖα (:ὄχι γιατί εἴδατε κάποιο θαῦμα), ἀλλ᾿ ὅτι ἐφάγετε ἐκ τῶν ἄρτων καὶ ἐχορτάσθητε (:φάγατε ψωμὶ καὶ χορτάσατε)». «Καλὸς εἶναι Αὐτός». Νὰ τὸ ποῦμε ἔτσι; «Νὰ τὸν κάνουμε καὶ βασιλιᾶ». Ἐκεῖ στὴν ἔρημο μάλιστα ἤθελαν νὰ τὸν ἀνακηρύξουν βασιλιᾶ, γι᾿ αὐτό - ἀκοῦστε μία λεξούλα πού μᾶς τὴν ἐξηγεῖ ὁ Ἰωάννης σήμερα εἴπαμε τὸ κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιον- ὁ Χριστός, λέει, «ἠνάγκασε» τοὺς μαθητὰς νὰ μποῦν στὸ πλοῖο. Τὸ «ἀναγκάζω» θὰ πεῖ μὲ τὸ ζόρι. Τοὺς ζόρισε. «Μπεῖτε μὲς τὸ καΐκι. Καὶ πηγαίνετε ἀπέναντι νὰ μὲ περιμένετε». Γιατί τοὺς ἠνάγκασε; Γιατί κυκλοφοροῦσε στὴν ἔρημο, πού ᾿φαγαν μόνον οἱ ἄνδρες 5000: «Νὰ τὸν ἁρπάξομε καὶ νὰ τὸν κάνομε βασιλιᾶ». Καὶ συνεπῶς καὶ τοὺς μαθητὰς ὑπουργούς. Ἄρεσε στοὺς μαθητάς. Ἄρεσε στοὺς μαθητάς. Καὶ τοὺς ἔπιασε -ἂς μοῦ ἐπιτραπεῖ ἡ ἔκφρασις- ἀπὸ τὸ αὐτὶ ὁ Χριστός, ἠνάγκασε. «Μπεῖτε στὸ πλοῖο, πηγαίνετε ἀπέναντι». Κι ὁ Κύριος πέρασε πρωινὴ ὥρα, περπατῶντας πάνω στὴ θάλασσα. Ἐκεῖνο τὸ γνωστό. Τὸ γνωστὸ θαῦμα.

Λοιπόν, εἴδατε; Εἴδατε; Ὄχι λοιπὸν γιατί εἴδατε κάποιο σημεῖο ἀλλὰ γιατί φάγατε καὶ χορτάσατε. Καὶ λέει τώρα ὁ Χριστός: «Ἐργάζεσθε μὴ τὴν βρῶσιν τὴν ἀπολλυμένην (:μὴν ἐργάζεσθε τὸ φαγητὸ ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο... ξαναπεινᾶμε πάλι καὶ ξανατρῶμε), ἀλλὰ τὴν βρῶσιν τὴν μένουσαν εἰς ζωὴν αἰώνιον (:ἀλλὰ τὸ φαγητὸ ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο θὰ σᾶς κάνει ἀθανάτους)». Καὶ συμπληρώνει: «Ἐγὼ εἰμι ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς». Εἴδατε; «Ἐγώ», λέει, «εἶμαι ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς». Ὄχι μεταφορικά. «καὶ ὁ ἄρτος δὲ ὃν ἐγὼ δώσω (:καὶ τὸ ψωμὶ ποὺ ἐγὼ θὰ δώσω), ἡ σὰρξ μου ἐστιν». «Εἶναι ἡ σάρκα μου». Τὸ μυστήριον τῆς Θείας Εὐχαριστίας.

Μάλιστα οἱ Καπερναΐται ποὺ ἦρθαν νά του τὰ ποῦν αὐτὰ ὅλα, ἀηδίασαν! Δοξάζομε τὸν Θεό, ποὺ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἐπέτρεψε νὰ καταχωρηθεῖ αὐτὴ ἡ ἀηδία τους, ἡ ἀηδία τους. Ξέρετε γιατί; «Μπά», λέει, «θὰ μᾶς δώσει νὰ φᾶμε τὴν σάρκα Του, τὸ σῶμα Του! Τίς δύναται αὐτοῦ ἀκούειν; (:Ποιός ἀντέχει νὰ ἀκούει τέτοια λόγια;)». Καὶ τὸν ἄφησαν κι ἔφυγαν. Ὁ Χριστὸς ἐπιμένει. «Ἐὰν δὲν φᾶτε τὴν Σάρκα μου καὶ δὲν πιεῖτε τὸ Αἷμα μου, δὲν ἔχετε ζωὴν αἰώνιον». Ἔφθασε νὰ πεῖ στοὺς μαθητάς Του: «Ἄν σκανδαλιστήκατε, πηγαίνετε κι ἐσεῖς μαζὶ μὲ τοὺς Καπερναΐτες. Ἐγὼ ἐπιμένω σὲ ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο σᾶς λέγω». Δηλαδὴ ἤτανε μία εἰκόνα, ἕνα σκιαγράφημα τὸ θαῦμα τοῦ χορτασμοῦ τῶν πεντακισχιλίων, τοῦ μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Καὶ ὅταν ἔδωσε ὁ Χριστὸς τὰ κομμάτια τὰ ψωμιά, ἀργότερα θὰ τοὺς δώσει τὴν σάρκα Του. Δηλαδή, τί θὰ πεῖ αὐτό; Θὰ τοὺς δώσει τὸ μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας.

Προσέξτε, ἀκόμη τίς εὐχαριστιακὲς λέξεις στὸ θαῦμα τοῦ χορτασμοῦ. Ποὺ διατηρεῖται αὐτὸ πῶς; Ξέρετε; Μὲ τὴν ἱερωσύνη. Ἀκοῦστε τί λένε οἱ εὐχαριστιακὲς λέξεις: «Λαβὼν τοὺς πέντε ἄρτους ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν εὐλόγησεν καὶ κλάσας (:ἔκοψε κομμάτια)  ἔδωκεν τοῖς μαθηταῖς Αὐτοῦ». Ἀκοῦστε τί μᾶς λέει τώρα ὁ Ματθαῖος· στὴν Θεία Εὐχαριστία, στὸ μυστήριον: «Λαβὼν ὁ Ἰησοῦς τὸν ἄρτον καὶ εὐχαριστήσας ἔκλασε καὶ ἐδίδου τοῖς μαθηταῖς καὶ εἶπε· λάβετε φάγετε· τοῦτο ἐστι τὸ σῶμα μου». Αὐταῖς λέξεσι, μὲ τίς ἴδιες λέξεις. Σᾶς κάνει ἐντύπωση αὐτό;

Ὥστε παράδοσις ἀποστολικὴ δὲν εἶναι μόνον ὅ,τι εἶδαν καὶ ἄκουσαν οἱ μαθηταί, ἀλλὰ καὶ ἡ παραλαβὴ τοῦ μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Ἄν θέλετε, κι ἄλλοι μποροῦσαν νὰ διατηρήσουν ὅ,τι εἶδαν καὶ ἄκουσαν ἀπὸ τὸν Ἰησοῦν. Ἀλλὰ δὲν παρέλαβον τὴν Ἐκκλησίαν. Ἡ παραλαβὴ τοῦ μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας εἶναι ταυτόσημη μὲ τὴν παραλαβὴ τῆς ἱερωσύνης! Καὶ συνεπῶς ταυτόσημη μὲ τὴν Ἐκκλησία. Μέγα θέμα!

Ἐκκλησία ὑπάρχει ὅπου ὑπάρχει διαδοχὴ ἱερωσύνης. Οἱ Προτεστάνται δὲν ἔχουν Ἐκκλησία. Εἶναι ἁπλῶς -προσέξτε- θρησκευτικὲς κοινότητες. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι Μία. Γιατί δὲν ἔχουν; Γιατί κατήργησαν, πέταξαν τὸ μυστήριον τῆς ἱερωσύνης. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ὅταν τελοῦν τὴν Θεία Εὐχαριστία, ξέρετε πῶς τὴν τελοῦν; Χμ, πῶς τὴν τελοῦν! Πιστεύουν πὼς εἶναι μία ἀνάμνησις καὶ ὅτι εἶναι μία ὑπενθύμησις καὶ ἕνα σύμβολον. Ἀφοῦ θὰ κοινωνήσουν οἱ πιστοί, ὅ,τι περισσέψει, τὸ χύνουν στὸν νεροχύτη! Καὶ καλὰ κάνουν ποὺ τὸ χύνουν στὸν νεροχύτη, γιατί δὲν εἶναι οὔτε σῶμα, οὔτε αἷμα Χριστοῦ. Τὸ ἀκοῦτε παρακαλῶ; Γιὰ νὰ μὴν παρασυρθοῦμε καμιὰ φορὰ ἀπὸ κάτι Προτεστάντες, Εὐαγγελικούς, Πεντηκοστιανοὺς κλπ. κλπ.  Συνεπῶς Ἐκκλησία ὑπάρχει ὅπου ὑπάρχει διαδοχὴ ἱερωσύνης. Ἱερωσύνη, μυστήριον Θείας Εὐχαριστίας καὶ Ἐκκλησία εἶναι ταυτόσημα. Αὐτὰ τὰ τρία. Γι᾿ αὐτὸ καὶ τὸ μυστήριον τῆς ἱερωσύνης τελεῖται κατὰ τὴν διάρκεια τῆς Θείας Λειτουργίας, κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ μυστήριου τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Αὐτὰ τὰ τρία διατηροῦν τὴν ὄντως παράδοση, ποὺ σώζει, ἀναγεννᾷ, εἰσάγει εἰς τὴν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ.

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γράφει στοὺς Κορινθίους· προσέξτε: «Ἐγὼ παρέλαβον ἀπὸ τοῦ Κυρίου». «Διότι ἐγὼ παρέλαβα ἀπὸ τὸν Κύριον», δηλαδὴ ἀπευθείας. Εἶναι ἐκεῖνο ποὺ εἶπε ὁ Χριστὸς εἰς τὸν μαθητὴν Ἀνανία. «Ἐσύ», λέει, «μόνον θὰ βαφτίσεις τὸν Παῦλον· δὲν θὰ τοῦ κάνεις κήρυγμα. Δὲν θὰ τοῦ κάνεις κατήχηση. Αὐτὸ εἶναι δικό μου ἔργον», λέει ὁ Χριστός. Βλέπετε; Νὰ κι ἕνα ἄλλο σημεῖο ποὺ ὁ Χριστὸς διδάσκει ἀπευθείας τὸν Παῦλον. Πῶς; Μὴν ξεχνᾶτε ὅτι ὁ Παῦλος ἀπεσύρθῃ τρία χρόνια εἰς τὴν ἔρημον τῆς Ἀραβίας. Κι ἐκεῖ εἶχε ἀποκαλύψεις. Καὶ μετὰ ἦλθε ἔξω εἰς τὸν κόσμον. Λοιπὸν γράφει: «Ἐγὼ γὰρ παρέλαβον ἀπὸ τοῦ Κυρίου -ἀπευθείας ἐννοεῖται-, ὃ καὶ παρέδωκα ὑμῖν (:Eκείνο ποὺ καὶ σᾶς παρέδωσα) -νὰ ἡ παράδοσις- ὅτι ὁ Κύριος ᾿Ιησοῦς ἐν τῇ υκτί ᾗ παρεδίδοτο, ἔλαβεν ἄρτον καὶ εὐχαριστήσας ἔκλασε καὶ εἶπε· λάβετε φάγετε· τοῦτό μού ἐστι τὸ σῶμα τὸ ὑπὲρ ὑμῶν κλώμενον». Τὸ μυστήριον τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Δηλαδή, «μοῦ παρέδωσε τὴν Ἐκκλησίαν. Κι ἐγὼ σᾶς τὴν παραδίδω».  Δηλαδὴ παράδοσις εἶναι ἐδῶ ἐπιπλέον καὶ τὸ σημαντικότατον, τὸ μυστήριον τῆς Θείας Εὐχαριστίας.

Ἀγαπητοί, γιατί τὰ εἴπαμε αὐτὰ ὅλα; Ὄχι βέβαια γιὰ νὰ σᾶς κουράσομε. Γιατί ἀποτελοῦν τὸ θεμέλιον τῆς σωτηρίας μας. Γράφει πάλι ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στοὺς Κορινθίους: Γνωρίζω δὲ ὑμῖν, ἀδελφοί, τὸ εὐαγγέλιον (:Σᾶς κάνω γνωστὸ τὸ εὐαγγέλιον - δηλαδὴ ὅ,τι εἶπε ὁ Χριστὸς καὶ ἔπραξε. Αὐτὸ εἶναι τὸ Εὐαγγέλιον) ὃ εὐηγγελισάμην ὑμῖν (:ποὺ ἐγώ σᾶς τὸ μετέδωσα), ὃ καὶ παρελάβετε (:τὸ ὁποῖον καὶ παραλάβατε), ἐν ᾧ καὶ ἑστήκατε (:ἐπὶ τοῦ ὁποίου καὶ στηρίζεστε), δι᾿ οὗ καὶ σῴζεσθε (:καὶ μὲ τὸ ὁποῖο σώζεστε)».  Εἴδατε; «Σᾶς παρέδωσα, σεῖς παραλάβατε, δεχθήκατε διὰ τῆς πίστεως τὸ περιεχόμενον τοῦ Εὐαγγελίου, τὸ ἐφαρμόσατε καὶ τώρα σωθήκατε».

Ὥστε πράγματι ἡ παράδοσις εἶναι τὸ θεμέλιον τῆς σωτηρίας μας. Εἶναι μία παράδοσις ζῶσα. Ἄν θέλετε, Αὐτὸς ὁ Ἴδιος ὁ Χριστὸς εἶναι ἡ Παράδοσις. Γιατί παραδίδεται ἀπὸ γενεὰ σὲ γενεά. Μὲ τὸ μυστήριον τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Ὅταν ὁ Κύριος παρέδιδε τὸν ἄρτον καὶ τὰ ψάρια, ἐκεῖ, στὸ θαῦμα τῶν πεντακισχιλίων, στὰ χέρια τῶν μαθητῶν Του παρέδιδε, τὸν Ἑαυτὸν Του παρέδιδε, γιατί Αὐτὸς εἶναι ὁ Ἀληθινὸς Ἄρτος, ποὺ θὰ τὸ ἔλεγε τὴν ἑπομένη, ποὺ ἦταν οἱ Καπερναΐται μαζί Του, ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς, καὶ ἦταν ἀκόμη καὶ ὁ μυστικὸς Ι.Χ.Θ.Υ.Σ. Διότι ἡ ἀκροστιχίδα τῆς ἑλληνικῆς λέξεως -κι αὐτὸ πρὸς τιμὴν τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης- Ι.Χ.Θ.Υ.Σ. Θὰ πεῖ: Ἰησοῦς Χριστὸς Θεοῦ Υἱὸς Σωτὴρ (Ι.Χ.Θ.Υ.Σ).

Τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον διὰ γραφίδος Ἀποστόλου Παύλου μᾶς παραγγέλλει: «Ἀδελφοί, στήκετε καὶ κρατεῖτε τὰς παραδόσεις ἃς ἐδιδάχθητε εἴτε διὰ λόγου εἴτε δι᾽ ἐπιστολῆς ἡμῶν». Εἴτε μὲ τὴν ἐπιστολή μας. «Στήκετε καὶ κρατεῖτε». Σημαίνει νὰ ζεῖτε καὶ νὰ βιώνετε. Τί; «Τὰς παραδόσεις ἃς ἐδιδάχθητε». Ὅποιος δέχεται τὴν ἀποστολικὴ καὶ πατερικὴ παράδοση, παίρνει στὰ χέρια του τὸν Ἀληθινὸν Ἄρτον καὶ τὸν Μυστικὸν Ι.Χ.Θ.Υ.Ν. Ἀμήν.

768η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».

Όλες οι ομιλίες της κατηγορίας " Ομιλίες Κυριακών " 🔻
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

Πηγές:
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

«Ἕκαστος βλεπέτω πῶς ἐποικοδομεῖ»

†.Ο Παύλος, αγαπητοί μου, παρομοιάζει τους πιστούς της Εκκλησίας της Κορίνθου με δύο εικόνες. Τους αποκαλεί -η πρώτη εικόνα-  «Θεοῦ γεώργιον». Δηλαδή Θεού χωράφι. Και ακόμη: «Θεοῦ οἰκοδομή». Γεωργοί, λοιπόν, και οικοδόμοι είναι οι εργάτες του Ευαγγελίου, όπως εν προκειμένω ο Παύλος και ο Απολλώς. Αυτοί επιμελούνται τον αγρόν του Θεού ή την οικοδομήν του Θεού. Αυτοί κτίζουν δηλαδή την πνευματική ζωή των πιστών.  Στην συνέχεια, και ο κάθε πιστός φροντίζει τον αγρό της ψυχής του και τον καλλιεργεί· αλλά και ακόμη φροντίζει να οικοδομεί την πνευματική του ύπαρξη.

      Πριν, όμως, προχωρήσουμε, παρατηρούμε ότι ο Παύλος στην εικόνα της οικοδομής καθορίζει το θεμέλιον της οικοδομής.  Αυτό, όπως θα δούμε λίγο πιο κάτω, είναι θεμελιώδους σημασίας. Γράφει ο Παύλος στην αποστολική περικοπή που ακούσαμε σήμερα: «Κατὰ τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ τὴν δοθεῖσάν μοι ὡς σοφὸς ἀρχιτέκτων θεμέλιον τέθεικα». «Έβαλα», λέγει, «θεμέλιον». Αλλά το θεμέλιον είναι δεδομένο. Δεν το φτιάχνει ο Παύλος το θεμέλιον αυτό. Απλώς το παίρνει και το τοποθετεί. Δηλαδή; Τι σημαίνει αυτό; Λέγει εδώ: «Θεμέλιον ἄλλον οὐδεὶς δύναται θεῖναι παρὰ τὸν κείμενον, ὅς ἐστιν Ἰησοῦς Χριστός». «Κανείς άλλος δεν μπορεί να θέσει θεμέλιον παρά από Εκείνον τον οποίον ήδη έχει τεθεί. Κι αυτός ο θεμέλιος είναι ο Ιησούς Χριστός».

      Έτσι μπορεί να τεθεί, θα λέγαμε, οιοσδήποτε θεμέλιος, την ύπαρξη του κάθε ανθρώπου; Διότι όταν λέγει «κανείς άλλος θεμέλιος δεν μπορεί να τεθεί» γεννάται το ερώτημα, είναι δυνατόν να τεθεί οιοσδήποτε άλλος θεμέλιος; Και ποιοι μπορεί να είναι αυτοί οι θεμέλιοι; Ασφαλώς ναι, αγαπητοί μου. Υπάρχουν πάρα πολλοί θεμέλιοι λίθοι της οικοδομής του κάθε ανθρώπου.  Τα θεμέλια κάθε ανθρώπου τίθενται κατά την αγωγή του. Μέσα στο σπίτι, στο σχολειό και στην κοινωνία ή την εποχή που ζει. Έτσι παίρνει το θεμέλιο της υπάρξεώς του. Δημιουργείται, λοιπόν, κτίζεται, ο κάθε άνθρωπος σύμφωνα με την εποχή του, σας είπα, την αγωγή του, σας είπα κ.λπ. Έτσι έχομε τον ιδεαλιστήν άνθρωπον, έχομε τον υλιστήν άνθρωπον, εκείνος ο οποίος οικοδομείται με υλιστικές αντιλήψεις ή ο άλλος που οικοδομείται με ιδεαλιστικές αντιλήψεις . Ακόμα είναι ο οικονομικός άνθρωπος. Κάθε εποχή διαμορφώνει τον άνθρωπον. Είναι ο τεχνικός άνθρωπος, ή ο τεχνολογικός, αν το θέλετε, είναι ο επιστημονικός άνθρωπος, είναι ακόμη ο ανθρωπιστής, είναι ο ιππότης, σε παλιότερες εποχές. Βλέπετε ότι εδώ έχομε σε κάθε εποχή ένα ιδεώδες αγωγής. Και σύμφωνα με αυτό το ιδεώδες της αγωγής, δημιουργείται ο κάθε άνθρωπος.

      Έτσι ο Παύλος καθορίζει με κάθε εντιμότητα, τι θεμέλιο θέτει στους ανθρώπους, εκείνους που βαπτίζει και τους εκχριστιανίζει, τους κάνει χριστιανούς. Είναι το θεμέλιον ΧΡΙΣΤΟΣ. Έτσι λέει. Το θεμέλιον ΧΡΙΣΤΟΣ.

     Αλλά, λέγει ο Παύλος ακόμη, άλλος θεμέλιος δεν υπάρχει. Εκτός Χριστού, είναι αυτά που αραδιάσαμε. Αλλά να αντικαταστήσομε τον Χριστόν και να βάλομε άλλον θεμέλιον, δεν υπάρχει άλλος. Λέγει ο Ζιγαβηνός: «Ὁ γάρ πειρώμενος θεῖναι οὐκ ἔστι πιστός, οὐκ ἔστι ὀρθόδοξος». «Εκείνος ο οποίος», λέει, «θα κάνει προσπάθεια να δημιουργήσει άλλον θεμέλιον, αυτός», λέγει, «δεν είναι πιστός, δεν είναι ορθόδοξος». Τελείωσε, πάει. Ένας είναι ο θεμέλιος· ο Χριστός. Και υποτίθεται ότι οι Χριστιανοί, οι χριστιανικές οικογένειες, όταν μεγαλώνουν τα παιδιά τους, βεβαίως στην αγωγή θα βάλουν τον Χριστόν. Το ακούσατε; Στην αγωγή θα βάλουν τον Χριστόν. Δεν θα βάλουν τίποτε άλλο. Μπορούμε να πάρομε ίσως κάποια στοιχεία, θα δούμε και πιο κάτω τι θα πει θεμέλιος, κάποια στοιχεία, κάποια, μόλις, παιδαγωγικά, ψυχολογικά, αλλά μόλις γιατί, προσέξατε, οι ποικίλες, ποικίλες παιδαγωγικές που κυκλοφορούν και οι ποικίλες, ποικίλες ψυχολογίες που κυκλοφορούν, απομακρύνουν από τον θεμέλιον Χριστός. Αυτό να μην το ξεχνάμε.

     Και σε τι συνίσταται αυτός ο θεμέλιος; Μας λέγει πάλι ο Ζιγαβηνός: «Ἡ κατά Χριστόν διδασκαλία, ἡ εἰς Χριστόν πίστις». Τι είναι; Λέγει. Είναι η διδασκαλία του Χριστού. Είναι η πίστις εις τον Χριστόν. Αυτό είναι το θεμέλιον. Ο Χριστός, αγαπητοί μου, είναι ο λίθος ο ακρογωνιαίος, που απερρίφθη από τους οικοδομούντας Εβραίους ως αδόκιμος. Ο ίδιος ο Κύριος το έθεσε εις αυτούς. Και μάλιστα θα πει: «Λίθον ὃν ἀπεδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες, οὗτος ἐτέθη εἰς κεφαλὴν γωνίας». Παλιότερα, οι οικοδομές, που δεν είχαμε τσιμέντα, ήταν αγκωνάρια και βάζαν τα πιο καλά αγκωνάρια σε μία γωνιά ή στις τέσσερις γωνιές της οικοδομής.  Λοιπόν, «εἰς κεφαλὴν γωνίας», αυτό θα πει «ακρογωνιαίος λίθος» αυτό θα πει· «εκείνον τον οποίον απεδοκίμασαν οι οικοδομούντες». Ότι «Εγώ είμαι ο ακρογωνιαίος λίθος. Σεις που πρέπει να κτίσετε τον λαό σας, τον εαυτό σας, εσείς αποδοκιμάσατε αυτόν τον ακρογωνιαίον λίθον». Και θα προσθέσει: «Καὶ ὁ πεσὼν ἐπὶ τὸν λίθον τοῦτον συνθλασθήσεται· ἐφ᾿ ὃν δ᾿ ἂν πέσῃ, λικμήσει αὐτόν». «Όποιος σκοντάψει», λέγει, «επάνω εις αυτόν τον λίθον» -είναι ο σκανδαλισμός, αυτό θα πει σκοντάφτω, εξάλλου κατά λέξη αυτό θα πει σκανδαλίζομαι, είναι ένα σκάνδαλον, ένα παλούκι, δεν το βλέπω, δεν το προσέχω, όπως περπατώ, εκεί μου γίνεται εμπόδιο και πέφτω κάτω… Και είναι αν σκανδαλισθώ επάνω στο θέμα της Θεανθρωπίνης φύσεως του Χριστού. Είναι ο Χριστός Θεός; Έγινε ο Θεός άνθρωπος; Αν εκεί σκανδαλισθώ, τότε θα πέσω επάνω εις αυτήν την πέτρα. Και το σπουδαίον είναι ότι τότε η πέτρα αυτή σηκώνεται σαν να είναι ζωντανό πράγμα, σηκώνεται, «ἐφ᾿ ὃν δ᾿ ἂν πέσῃ, λικμήσει αὐτόν», «θα τον κάνει», λέει, «λιώμα». «Λικμήσει αὐτόν». Θα τον κάνει λιώμα αυτόν τον άνθρωπον.

     Έτσι λοιπόν ο Χριστός είναι ο ζων θεμέλιος. Για μας τους Χριστιανούς είναι αυτά. Δεν είναι για τους απέξω. Δηλαδή για τους μη Χριστιανούς. Τι όμως εννοούμε όταν λέμε ότι ο Χριστός είναι ο θεμέλιος; Εννοούμε όλην την διδασκαλία του Ευαγγελίου στο δόγμα και στο ήθος. Δεν μπορώ να πω ότι στα δόγματα είμαι ακριβής, εις δε το ήθος δεν είμαι ακριβής. Δηλαδή στην πρακτική ζωή, στην ορθοπραξία. Δεν μπορώ να το πω αυτό. Συνεπώς θα πρέπει και εις τα δύο αυτά να είμαι εντάξει. Να ζω σύμφωνα με το ευαγγελικόν ήθος και να πιστεύω ό,τι το Ευαγγέλιον που αποκαλύπτει. Και τι αποκαλύπτει το Ευαγγέλιον; Βεβαίως πάρα πολλές σελίδες του Ευαγγελίου αναφέρονται εις το ήθος. Και βεβαίως πάρα πολλές σελίδες αναφέρονται εις το δόγμα. Έτσι θα δεχθώ την διπλή φύση του Χριστού· και την θεία και την ανθρωπίνη. Ότι δηλαδή ο Θεός Λόγος έγινε άνθρωπος. Άρα είναι Θεάνθρωπος. Δεν είναι ούτε ψιλός –το «ψι-» με γιώτα- άνθρωπος, ούτε μόνον Θεός. Όπως ακριβώς θα ήθελε ο Μονοφυσιτισμός επί παραδείγματι. Τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος. Δεν υστερεί ούτε εις την μίαν ούτε εις την άλλην φύσιν.Ακόμη θα δεχθώ τον αντιπροσωπευτικό χαρακτήρα του θανάτου Του. Για ποιον πέθανε επί του Σταυρού;

    Ακόμη θα δεχθώ την αναμαρτησία Του. Ξέρετε στην εποχή μας κυκλοφορεί μία θέσις αιρετικοτάτη και μάλιστα από κάποιον αρχιεπίσκοπον, εκτός Ελλάδος, από κάποιον αρχιεπίσκοπον, εκτός Ελλάδος, ότι ο Χριστός έγινε αυτό που είναι κατά προκοπήν. Αίρεσις, αίρεσις…! «Κατά προκοπήν» θα πει φρόντισε να διορθώνει τον εαυτόν Του και ανεγνωρίσθη από τον Θεόν. Ο Θεός Κύριος να ελεήσει… Ολκής αίρεσις. Δεν αποδέχεται την απ’ αρχής θεότητα του Χριστού.

     Ακόμα τον θάνατό Του, που είναι λυτρωτικός και την Ανάστασή Του. Ότι θα αναστηθούμε και εμείς, άξιοι συν Αυτώ, λέει ο Απόστολος Παύλος. Ο Θεός Πατήρ θα οδηγήσει κι εμάς μαζί με τον Χριστόν, κατά την ημέρα εκείνη, την μεγάλη ημέρα της Δευτέρας του Χριστού Παρουσίας και την ανάσταση των νεκρών.

     Ακόμη θα δεχθούμε την Ανάληψή Του, την εκ δεξιών του Πατρός καθέδρα.  Δηλαδή όπως είπαμε, αντιλαμβάνεσθε, για να μην πολυπραγμονώ, ολόκληρο το Ευαγγέλιο που περιγράφει την Θεανθρωπίνη φύση του Χριστού σαν σωτήρα μας. Και είναι πραγματικός Σωτήρ.

      Ο Χριστιανός αυτόν τον θεμέλιον έχει. Και λέγει ο Θεοδώρητος: «Μή τοίνυν ἐξ ἀνθρώπων ἑαυτούς ὀνομάζετε. Χριστός γάρ ἔστιν ὁ θεμέλιος». «Μη βάζετε άλλα θεμέλια». Τον επιστημονικόν άνθρωπο, τον οικονομικόν άνθρωπο. Προσέξτε. Αυτά τα θεμέλια είναι κατ’ άνθρωπον. Ένας είναι ο θεμέλιος. Ο Χριστός.

     Σήμερα, αγαπητοί μου, οι Χριστιανοί μας, με το Βάπτισμά των, έθεσαν τον Θεμέλιον ΧΡΙΣΤΟΣ. Αφού βαπτιστήκαμε, έχουμε ως θεμέλιο τον Χριστόν. Όσοι με ακούτε είστε ασφαλώς βαπτισμένοι και ετέθη ο θεμέλιος ΧΡΙΣΤΟΣ. Το θέμα δεν είναι εκεί. Το θέμα ξέρετε πού είναι; Εάν επί του θεμελίου αυτού εγώ τώρα τι οικοδομώ, τι κτίζω. Έχω τον θεμέλιον. Αλλά τι κτίζω; Όπως έχομε κάτι κυκλώπεια τείχη -όπου είναι, στην Πελοπόννησο, στην Κρήτη, όπου είναι, κυκλώπεια τείχη- και να πάω τώρα εκεί, δηλαδή θεμέλια πάρα πολύ γερά, φοβερά, ο θαυμασμός μας πώς τα σήκωναν αυτά τα θεμέλια, αυτές τις πέτρες, και πάω τώρα εγώ πάνω σ’ αυτά α θεμέλια να κτίσω το σπιτάκι μου. Πωπω, φτώχεια…! Να κτίσω το σπιτάκι μου. Ένα δύο δωματιάκια, για να πηγαίνω να παραθερίζω εκεί. Σε τέτοιον θεμέλιον πας να κτίσεις την καλύβα σου; Το σπιτάκι σου; Το παραθεριστικό σου; Είσαι με τα καλά σου, άνθρωπε; Το ερώτημα λοιπόν είναι: Επ’ αυτού του θεμελίου που λέγεται ΧΡΙΣΤΟΣ, τι κτίζει ο καθένας; Αυτό είναι το ζητούμενον.

    Το θέμα δεν ανήκει μόνον εις τον ποιμένα· θα το δούμε λιγάκι πιο κάτω. Τι θα με βοηθήσει ο ποιμήν να κτίσω εγώ. Αλλά το θέμα είναι και πώς εγώ ο ίδιος προσέχω, βλέπω να κτίσω. Ο Παύλος τι κάνει εδώ; Υλοποιεί την εικόνα του κτισίματος και απαριθμεί: «Εἰ δέ τις ἐποικοδομεῖ -είδατε το ἐποικοδομεῖ. Δηλαδή κτίζω επάνω σε κάτι που υπάρχει. Αυτό θα πει: ἐπι-οἰκοδομῶ, ἐποικοδομῶ»- ἐπὶ τὸν θεμέλιον τοῦτον (:τον καθορισμένον θεμέλιον)  χρυσόν, ἄργυρον, λίθους τιμίους -οι λίθοι οι τίμιοι δεν είναι διαμάντια και τέτοια, αυτά τα μικρά πετράδια, αλλά είναι οι πολύτιμες πέτρες, όπως είναι τα μάρμαρα επί παραδείγματι-· λίθους –λοιπόν- τιμίους,  ξύλα, χόρτον, καλάμην».  Βάζει έξι υλικά. Αυτά τα υλικά, αγαπητοί μου, τα χωρίζει σε δύο κατηγορίες. Και τι λέγει; Ότι ο καθένας τι κτίζει; Σημαίνει ότι αναλόγως διαμορφώνει την προσωπικότητά του. Λέμε: «Αυτός σπουδαίος άνθρωπος, σπουδαίος  Χριστιανός». Έκτισε επάνω στον θεμέλιον ΧΡΙΣΤΟΣ, με χρυσόν, με άργυρον κ.τ.λ. Ο άλλος… τιποτένιος, με ξύλα, λέει, με χορτάρι, έκτισε την καλύβα του. Τι μπορείς να κάνεις με ξύλα και χορτάρι και καλάμι, καλαμιά; Τι μπορείς να κάνεις;

      Αλλά το σπουδαίον είναι, όταν θα έρθει εκείνη η ημέρα… ποια ημέρα; Της Κρίσεως. Η ημέρα η μεγάλη. Η οποία ημέρα είναι πυρ. Τι θα αντέξει εις το πυρ εκείνο; Δηλαδή, τι αντέχει εις την αιωνιότητα από τα κτισίματα τα οποία έχω κάνει επάνω εις την προσωπικότητά μου; Ό,τι γίνεται και βιώνεται εν Χριστώ Ιησού, αυτό θα μείνει εις την αιωνιότητα. Και μάλιστα, λέει ο Παύλος, είναι η πίστις κ.λπ. λέει ο Παύλος «Πᾶν δὲ ὃ οὐκ ἐκ πίστεως, ἁμαρτία ἐστίν». «Οτιδήποτε έκανες, χωρίς να το δέσεις με την πίστιν, όχι μόνον θα χαθεί την ημέρα εκείνη, αλλά και είναι επιπλέον και αμαρτία». Το καταλάβατε αυτό; Δηλαδή κάνω μία ελεημοσύνη. Καθαρά καθαρά. Δεν είναι αρετή η ελεημοσύνη; Σίγουρα ναι. Εάν δεν την κάνω στο όνομα του Ιησού Χριστού αλλά στο όνομα το δικό μου, δηλαδή τι; Να ικανοποιήσω το συναίσθημά μου, να δώσω μία καλή εντύπωση εις τους γύρω μου που με βλέπουν να κάνω μία ελεημοσύνη, να γραφεί τ’ όνομά μου εις εκείνους τους πίνακες, τις πλάκες των δωρητών και των ευεργετών, δηλαδή το ελατήριο τι είναι; Η κενοδοξία είναι.  Η προβολή είναι. Δεν το έκανα λοιπόν για τον Χριστό. Αυτό πηγαίνει χαμένο. Και όχι μόνο πηγαίνει χαμένο, αλλά επιπλέον μας λέγει ο Παύλος ότι είναι και αμαρτία αυτό το πράγμα. Ας το προσέξομε λοιπόν.

     Ένα ποτήρι νερού… τι ευτελέστερον θα μπορούσε να γίνει, ένα ποτήρι νερού να δώσω κάπου. Και μάλιστα λέγει ένας Ευαγγελιστής, να είναι και δροσερόν, κρύο, «νεαρόν ὕδωρ», κρύο. Δηλαδή φρεσκοαντλημένο από το πηγάδι. Να μην βαρεθώ και πάω στην βρύση της κουζίνας μου εκεί στον νεροχύτη, γιατί κάποιος μου ζήτησε νερό και το γεμίσω ένα ποτήρι και του το δώσω. Θα πάω να βγάλω από το πηγάδι. Και λέγει ότι «αν αυτό το κάνετε εις το όνομα του Χριστού, σας βεβαιώνω», λέει ο Κύριος, «ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, η κίνησίς σας αυτή δεν θα πάει χαμένη». Αντίθετα, μπορεί να μετέλθομε έργα πολιτιστικά, λαμπρά και περίτεχνα, αλλά να μην δεθούν με το όνομα του Ιησού Χριστού, δεν αντέχουν στην αιωνιότητα. Δεν αντέχουν. Ποιος αρνείται ότι ο Ερμής του Πραξιτέλους είναι ένα θαυμάσιο άγαλμα; Ποιος αρνείται ότι η Αφροδίτη της Μήλου, έχει τέτοια συμμετρία… να είχα καιρό να σας περιγράψω την συμμετρία αυτού του αγάλματος. Καταπληκτικό! Που σήμερα μας το άρπαξαν οι Γάλλοι -οι έξυπνοι Ευρωπαίοι, πάντα έξυπνοι, πάντοτε έξυπνοι, ναι- και το έχουνε στο Λούβρο. Λοιπόν ας είναι. Το θέμα είναι τούτο. Όσα έργα πολιτιστικά καν κατασκευάσω, φτιάξω, θαυμάσω, αποκτήσω, ουδέν όφελος. Ουδέν όφελος. Εκείνο που θα κάνω, μόνον εάν δεθεί με τον Χριστόν, οτιδήποτε πολιτιστικό, δεθεί με τον Χριστόν, γίνει στο όνομα του Χριστού, αυτό θα αντέξει την ημέρα εκείνη ως πράξις. Όχι βεβαίως ως κτίριο. Κάνω ένα ορφανοτροφείο. Εάν το έκανα για να μαζευτούν τα ορφανά παιδάκια κ.τ.λ. κ.τ.λ. δεν υπάρχει αντίρρησις ότι θα καταστραφεί. Και μάλιστα, πόσα κτίστηκαν και πόσα καταστρέφονται μέχρι που να τελειώσει η ιστορία. Εάν το έκανα για το όνομα του Χριστού, θα μείνει η πράξις μου. Όχι το κτίριο. Εάν δεν το έκανα στο όνομα του Χριστού, αλλά για την δική μου την φήμη, θα πάει χαμένο.

    Ο Παύλος, λοιπόν, ανέφερε, όπως είδαμε, δύο κατηγορίες υλικών πολυτίμων και ευτελών. Τα πολύτιμα υλικά, είπαμε είναι ο χρυσός, ο άργυρος, είναι οι τίμιοι λίθοι. Τι είναι τα άλλα; Με τα οποία κτίζονται μέγαρα, παλάτια κτίζονται. Τα άλλα υλικά, ξύλα, χορτάρι, καλάμι· που κτίζονται συνήθως ευτελείς καλύβες. Το κάθε υλικό, το δοκιμάζει το πυρ, όπως σας είπα. Έτσι και τα έργα μας, που εποικοδομήθηκαν στον θεμέλιον ΧΡΙΣΤΟΣ, το πυρ της ημέρας εκείνης θα το δοκιμάσει.

      Γράφει ο Παύλος: «Ἑκάστου τὸ ἔργον φανερὸν γενήσεται (:το έργο του καθενός θα γίνει φανερό) · ἡ γὰρ ἡμέρα δηλώσει - Ποια ημέρα; Εκείνη. Η μεγάλη. Του Χριστού-· ὅτι ἐν πυρὶ ἀποκαλύπτεται (:θα περάσουν από το πυρ της δοκιμασίας)· καὶ ἑκάστου τὸ ἔργον ὁποῖόν ἐστι τὸ πῦρ δοκιμάσει.  Εἴ τινος τὸ ἔργον μενεῖ (:όποιου το έργον θα μείνει) ὃ ἐπῳκοδόμησε, μισθὸν λήψεται(:θα πάρει μισθόν)». Προσέξτε κάτι, αν θέλετε. Λέει «μισθόν λήψεται». Είναι κάτι παραπέρα από το θέμα της σωτηρίας ο μισθός. Αν ο Παύλος σώθηκε, σωθώ κι εγώ, μπορώ να συγκρίνω το δικό μου το έργο με το έργο του Παύλου; Και εκείνος σώθηκε, και εγώ ας πούμε ότι μπορώ να σωθώ. Ο μισθός είναι στο πόσο κοπίασα. Τι έκανα. «Μισθόν λήψεται». Και είναι γνωστό, από κάποιες παραβολές που μας είπε ο Χριστός, υπάρχει διαφοροποίησις στον μισθόν. Μπορώ εγώ να έχω την πρώτην θέσιν στην Βασιλεία του Θεού εγώ ο τιποτένιος, μπροστά σε έναν Παύλο; Είναι δυνατόν ποτέ; Ο Παύλος είπε: «Ἀστήρ ἀστέρος διαφέρει ἐν δόξῃ»· κ.λπ. κ.λπ.

    Ακόμη: «Εἴ τινος τὸ ἔργον κατακαήσεται(:όποιου το έργο καεί), ζημιωθήσεται (:θα ζημιωθεί), αὐτὸς δὲ σωθήσεται, οὕτως δὲ ὡς διὰ πυρός». Εδώ υπάρχουν διάφορες ερμηνείες στο τελευταίον ημιστιχίον. Ίσως η καλυτέρα ερμηνεία είναι η εξής: «Αυτός θα σωθεί, δηλαδή θα βρεθεί γυμνός»… πώς κάποια στιγμή είμαι στο σπίτι μου και κοιμάμαι. Βέβαια, είμαι με το νυχτικό μου ας το πούμε. Κάποια στιγμή λοιπόν, φωτιά, φωτιά στο σπίτι! Δεν μου λέτε, εκείνη την ώρα, τι, θα πάω να πάρω τα ρούχα μου από την ντουλάπα; Ή θα πεταχτώ έξω; Το σπίτι κάηκε. Με όλα τα υπάρχοντα. Εγώ πώς έμεινα; Γυμνός. Δηλαδή χωρίς να έχω τίποτα. Έτσι θα βρεθούν οι άνθρωποι, όταν δεν χτίσουν σωστά, με σωστά υλικά. Θα μείνουν γυμνοί, τελείως γυμνοί.

     Και όπως λέει ο Ζιγαβηνός- προσέξτε αυτό: «Δια τῶν ξύλων καί τοῦ χόρτου καί τῆς καλάμης, τά διάφορα εἴδη τῆς ἀτίμου κακίας ὅτι εἶναι ἐστίν». Δηλαδή τι είναι αυτά τα δεύτερα υλικά, ξύλα, καλάμι κ.τ.λ; Είναι, λέει, τα άτιμα έργα. Όχι τα.. ξέρω γω, μικρά. Ας πούμε, έδωσα ένα λεπτό, ένα δίλεπτο της χήρας ελεημοσύνη. Δεν είναι αυτό. Ο Χριστός είπε ωραιότατα, ότι η γυναίκα αυτή έβαλε όλη της την περιουσία. Το δίλεπτον της χήρας. Επαινείται. Είναι, λοιπόν, τα άτιμα έργα, τα ευτελή, τα τιποτένια. Και προσθέτει ο Μέγας Αθανάσιος: «Τάς πονηράς πράξεις». Τι είναι αυτό; Επάνω εις τον θεμέλιον ΧΡΙΣΤΟΣ, θέτω τις πονηρές μου πράξεις, τις πορνείες μου, τις μοιχείες μου, τις κλοπές μου. Ναι. Ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης λέει: «Ἡ τῆς κακίας φύσις ἥτις εἰς οὐδέν ἄλλο ἤ εἰς πυρός δαπάνην παρασκευάζεται». Είναι η φύσις της κακίας, τα κακά έργα. Αυτά, λέει, παρασκευάζουν…τι παρασκευάζουν; Την δαπάνη στην φωτιά. Και ο Ωριγένης λέγει: «Τήν κακίαν καί τά ἐπ' αὐτῆς πραττόμενα καί τροπικῶς λεγόμενα, ξύλα εἶναι ( :ότι είναι ξύλα, χόρτος και καλάμι)». Είναι τα κακά έργα. Αλήθεια, πώς κτίζομε την οικοδομή της υπάρξεώς μας, αγαπητοί μου; Πώς κτίζομε;

     Είναι όμως και το θέμα των ποιμένων. Όταν προσφέρουν κηρύγματα, τα οποία είναι εκκοσμικευμένα για να προσελκύουν, αλλά αυτά τα κηρύγματα τα εκκοσμικευμένα, δεν σώζουν.

      Αγαπητοί, αντιληφθήκαμε την σοβαρότητα των λεγομένων υπό του Παύλου; Αναφέρεται εις τους διακόνους του λόγου του Θεού, αλλά και στον κάθε πιστό που εποικοδομεί στην ύπαρξή του την αγιότητα ή την κακία. Μην σας θαμπώνει ένα κήρυγμα τάχα σύγχρονον και ελκυστικό. Δεν σώζει. Γιατί πολλές φορές είναι εκκοσμικευμένο. Τέτοια κηρύγματα δεν αντέχουν στην αιωνιότητα και δεν οδηγούν δηλαδή στη σωτηρία το ποίμνιο. Και το σωστό κήρυγμα, τάχα αναχρονισμένο, το βάζομε στην άκρη. «Α», λέει, «αυτά είναι παλιές αντιλήψεις». Όχι, αγαπητοί μου.

    Εύχομαι σε όλους μας να αποκτήσομε γνήσια κριτήρια οικοδομής της σωτηρίας μας. Τι θα μείνει ή τι θα καεί. Γιατί αλλιώτικα θα ζήσομε την ημέρα εκείνη την μεγάλη, μεγάλες εκπλήξεις… Είθε ο Κύριος να μας ελεήσει.

811η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».

Όλες οι ομιλίες της κατηγορίας " Ομιλίες Κυριακών " 🔻
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

Πηγές:
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.