Γιατί ο Χριστός εβαπτίσθη;

«Ποιος είναι ο Θεός;», έλεγε ο αρχαίος κόσμος. «Τι είναι ο Θεός;», ξαναρωτούσε ο αρχαίος κόσμος. Και οι απαντήσεις πολλές. Γιατί δεν υπήρχε απάντησις. Όμως η αγάπη και η φιλανθρωπία του όντως αληθινού Θεού, που έμενε κρυμμένος από τον αμαρτωλό άνθρωπο ή καλύτερα, η αμαρτία ετύφλωσε τον άνθρωπο και δεν μπορούσε να δει, ήλθε και έγινε φανερός. Λέγει ο Απόστολος Παύλος στη σημερινή αποστολική του περικοπή που ακούσαμε, προς Τίτον: «Ἡ χρηστότης καὶ ἡ φιλανθρωπία ἐπεφάνη τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Θεοῦ». «Ἐπεφάνη». Έγινε φανερή. Αυτό θα πει «επιφάνεια». Θα πει «φανέρωσις». Η Θεοφάνεια. Θα πει: «Φάνηκε ο Θεός».

Πώς «ἐπεφάνη»; Με την βάπτιση του Ιησού, εις τον Ιορδάνη ποταμό. Με πολύ λιτές γραμμές, ο Ευαγγελιστής Μάρκος μάς πληροφορεί: «Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἦλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἀπὸ Ναζαρὲτ τῆς Γαλιλαίας καὶ ἐβαπτίσθη ὑπὸ ᾿Ιωάννου εἰς τὸν ᾿Ιορδάνην. Καὶ εὐθέως ἀναβαίνων ἀπὸ τοῦ ὕδατος εἶδε σχιζομένους τοὺς οὐρανοὺς καὶ τὸ Πνεῦμα ὡς περιστερὰν καταβαῖνον ἐπ᾿ αὐτόν· καὶ φωνὴ ἐγένετο ἐκ τῶν οὐρανῶν· σὺ εἶ ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν σοὶ ηὐδόκησα». Έτσι έμαθε ο κόσμος, αγαπητοί, ότι ο Θεός είναι στον ουρανό, αφού απ’ τον ουρανό ηκούσθη η φωνή. Αλλά και εις την γην. Αλλά πανταχού παρών. Δεν έχει όμως καμία σχέση με την κτίσιν Του από πλευράς ουσίας. Δεν είναι δηλαδή η κτίσις ο Θεός. Τότε αντελήφθησαν οι άνθρωποι ότι δεν μπορούσαν να λατρεύουν την κτίσιν ως Θεόν. Ότι ο Θεός είναι Εκείνος που πήρε, προσέλαβε την κτίσιν Του, δεν εταυτίσθη με την κτίσιν Του, προσέλαβε την κτίσιν Του υπό το σχήμα της ανθρωπίνης υπάρξεως και ήλθε από αγάπη πολλή σε μας. Ότι ο Θεός είναι Ένας και Τριαδικός.

Ο Πατήρ τώρα, στα Θεοφάνεια, δίνει τη μαρτυρία Του για τον αγαπητόν Του Υιόν και το Πνεύμα το Άγιον δείχνει ακριβέστατα του Ποιος είναι ο Υιός. Δείχνει. Δεν γεμίζει τον Ιησούν, εννοείται την ανθρωπίνη φύση, με Πνεύμα Άγιον. Άπαγε. Δείχνει. Δηλαδή πλήρης και εκπληκτική Θεοφανεία. Έτσι ο Υιός αποκαλύπτει τον Πατέρα και ο Πατέρας συστήνει τον Υιόν και το Πνεύμα το Άγιον δείχνει τον Υιόν κατ΄εντολήν του Πατρός.

Έτσι ο κόσμος έμαθε τον αληθινόν Θεόν, που μπορούσε τώρα να Τον λατρεύει και να Τον προσκυνά. Είναι η πιο μεγάλη αποκάλυψις στην ανθρωπίνη Ιστορία, που ο άνθρωπος γνωρίζει τον Δημιουργό Του. Η πιο μεγάλη αποκάλυψις. Βέβαια είναι αληθές ότι πολλές φορές ο Θεός απεκαλύφθη, ο Άγιος Τριαδικός Θεός, όπως επί παραδείγματι εις τον Αβραάμ στο Σινά και στη βάτο είναι ο Λόγος, όμως συσκιασμένα. Εδώ έχομε με σαφήνεια την αποκάλυψη του Θεού. Και μάλιστα όταν ο Εις της Τριάδος, παίρνοντας την ανθρωπίνη μορφή, το ανθρώπινο σχήμα, ήλθε ανάμεσά μας κατά έναν ανείπωτα καταπληκτικό τρόπο.

Πλάι όμως σε αυτήν την μεγαλειώδη αποκάλυψη, γιατί έρχεται, όπως σας είπα, ο δεύτερος της Τριάδος, να βαπτιστεί εις τον Ιορδάνη ποταμό, έχομε και πλήθος άλλες αποκαλύψεις. Ώστε να ερωτούμε, γιατί ήρθε ο δεύτερος της Τριάδος να βαπτιστεί εις τον Ιορδάνην ποταμόν; Οι Πατέρες, αγαπητοί μου, αναφέρουν αρκετούς λόγους που ο Ιησούς εβαπτίσθη εις τον Ιορδάνη. Βέβαια ένας, όχι, θα λέγαμε, κατ’ αξίαν πρώτος, αλλά δεν θα τους πω κατ’ αξίαν πρώτος, δεύτερος, απλώς μερικούς, δυο, τρεις, τέσσερις λόγους να σας αναφέρω. Ήλθε για να καθαρίσει εμένα τον άνθρωπο. Βαπτίζεται δε ο Χριστός, «οὐχ ὡς Αὐτός χρήζων καθάρσεως, ἀλλά τήν ἐμήν οἰκειούμενος κάθαρσιν». Δεν ήρθε επειδή ο Ίδιος είχε ανάγκη να καθαριστεί, αλλά οικειώθηκε την δική μου την κάθαρσιν. Και επήρε το λουτρόν του βαπτίσματος εις τον Ιορδάνη ποταμό.

Το βάπτισμα του Ιωάννου ήταν βάπτισμα μετανοίας. Έχομε τρία βαπτίσματα. Είναι το βάπτισμα των Ιουδαίων, που ήταν τρόπον τινά, σαν διδασκαλία, εννοείται των Ραβίνων, υποχρεωτικό, προκειμένου κάποιος να φάει. Θυμηθείτε που είπαν στον Κύριον οι Φαρισαίοι για τους μαθητάς: «Γιατί οι μαθηταί σου με άπλυτα χέρια τρώνε τα στάχυα, τρίβοντάς τα με τα χέρια τους;». Οι Εβραίοι, σημειώνει εκεί ο Ευαγγελιστής, δεν κάθονται να φάνε εάν δεν πλυθούν εάν, εάν, εάν… Ήταν ο βαπτισμός ο ιουδαϊκός . Είναι το βάπτισμα του Ιωάννου, βάπτισμα μετανοίας. Και το βάπτισμα το χριστιανικό, που είναι βάπτισμα συγχωρήσεως και υιοθεσίας και μετοχής της ζωής του Χριστού.

Ο Χριστός λοιπόν εβαπτίσθη υπό του Ιωάννου, το μεσαίον βάπτισμα. Το βάπτισμα του Ιωάννου, το οποίον ήταν βάπτισμα μετανοίας. Αλλά πώς εγίνετο; Εβυθίζετο ο βαπτιζόμενος, έμενε βυθισμένος μέσα εις το νερό και έλεγε τις αμαρτίες του. Γι΄αυτό σημειώνει εδώ ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, ότι ο Ιησούς ανέβη ευθύς από του ύδατος. Αμέσως ανέβηκε από το νερό. Δεν βγήκε από το νερό. Αλλά ανέβηκε από το νερό. Δηλαδή δεν ήταν βυθισμένος εις το νερό, όπως ήσαν οι άλλοι. Γιατί; Δεν είχε αμαρτίες. Ήρθε τις δικές μου τις αμαρτίες να συγχωρήσει. Ήρθε εμένα να καθαρίσει, εμένα τον άνθρωπο. Γι΄αυτό λέγει αυτό το «εὐθύς», αμέσως ανέβη από του ύδατος. Ο Ιησούς βαπτίζεται, για να ανοίξει τον δρόμο στο δικό Του το βάπτισμα, δηλαδή αυτό που θα μας παρέδιδε, και το οποίον είναι βάπτισμα, όπως σας είπα, αφέσεως αμαρτημάτων, τόσο του προπατορικού, όσο και των προσωπικών μας αμαρτημάτων.

Ακόμη, εβαπτίσθη ο Κύριος εις τον Ιορδάνη ποταμό, ένας ακόμη λόγος, για να συντρίψει τις κεφαλές των δρακόντων, δηλαδή των δαιμόνων, μέσα εις το νερό του Ιορδάνου. Ίσως φαίνεται περίεργο αυτό. Η κτίσις, αγαπητοί μου, που έγινε χάριν του ανθρώπου, παρεχωρήθη στην εξουσία του Σατανά, επειδή ο άνθρωπος ήδη από τον Παράδεισον προσεκύνησε τον διάβολον· διότι έκανε το θέλημά του. Έκτοτε η κτίσις είναι δαιμονοκρατουμένη.

Έρχεται λοιπόν ο Κύριος να αγιάσει την κτίσιν, μέσα εις το νερό του Ιορδάνου. Είναι δε εκπληκτικόν, ότι το νερό εδώ είναι αντιπροσωπευτικό ολοκλήρου της κτίσεως. Θέλετε να σας πω κάτι; Όσοι μπορείτε να το συλλάβετε αυτό. Είναι εκπληκτικόν διότι… βέβαια η θεολογία του νερού είναι απέραντη και βαθυτάτη, τώρα εδώ μόνον έναν λόγο σας λέγω, που το νερό είναι H20, υδρογόνο δύο, οξυγόνο. Το υδρογόνο όμως είναι το πρώτο στοιχείο, που όταν του προστίθενται πρωτόνια εις τον πυρήνα του, γίνεται δεύτερο, τρίτο, τέταρτο, πέμπτο, πεντηκοστόν, ενενηκοστόν τόσο…στοιχείον. Όλη η κτίσις, όλος αυτός ο κόσμος, είναι, ας το πούμε, έτσι χοντρικά χοντρικά,όχι επιστημονικά, επανάληψις του ατόμου του υδρογόνου. Συνεπώς το υδρογόνο θα μπορούσε να καυχηθεί ότι είναι εκείνο που εκπροσωπεί ολόκληρη τη Δημιουργία. Αυτό δε το υδρογόνο έγινε από την ενέργεια του φωτός! Εκπληκτικόν! «Εἶπεν ὁ Θεός καί ἐγένετο φῶς». Πρώτα το φως. Μετά το υδρογόνο. Μετά όλη η κτίσις. Έτσι λοιπόν είναι, τρόπον τινά, βρίσκεται να εκπροσωπεί την κτίσιν το υδρογόνο· το οποίον άφθονο βρίσκεται μέσα στο νερό.

Έτσι, αγιάζει ο Χριστός το νερό, τα νερά του ποταμού, δηλαδή αγιάζει ολόκληρη την κτίσιν! Και αγιάζοντάς την, διώχνει τους δαίμονες, που εδαιμονοκράτουν την κτίσιν. Γι΄αυτό γράφει ο άγιος Κοσμάς ο υμνογράφος, στον σημερινό κανόνα, που ακούσαμε στον Όρθρον, στο πρώτο τροπάριο της πρώτης ωδής: «Καί δρακόντων κεφαλάς ἐμφωλευόντων, διαθλάττει, ῥείθροις Ἰορδάνου». «Και τα κεφάλια των δρακόντων, τα σπάζει, στα ρείθρα του Ιορδάνου». Τύπος δε των δαιμονικών κεφαλών ήσαν οι καταποντισθέντες Αιγύπτιοι στην Ερυθρά Θάλασσα. Οι Αιγύπτιοι, μεταφορικώς, συμβολικώς, θεωρούνται ότι είναι το κράτος και της σκιάς του θανάτου, το κράτος του Άδου, οι δαίμονες. Προσέξτε· δεν είναι οι Αιγύπτιοι οι δαίμονες. Προσέξτε, μην το μπερδέψετε, τύπος είναι. Όταν πήγαν να περάσουν κι αυτοί και επνίγησαν. Έτσι ο Ψαλμωδός λέγει στον 73ον Ψαλμόν: «Σύ συνέτριψας τάς κεφαλάς τῶν δρακόντων ἐπί τοῦ ὕδατος -Ποιων δρακόντων; Μεταφορικώς. Των Αιγυπτίων, που, τρόπον τινά, αντιπροσωπεύουν τους δαίμονες-. Σύ συνέθλασας -ευθύς παρακάτω- τήν κεφαλήν τοῦ δράκοντος». Γιατί πρώτα ακολουθεί πληθυντικός και μετά ενικός; Διότι είναι οι δαίμονες και ενικός είναι ο διάβολος, ο ένας, ο αρχηγός.

Γι΄αυτό, αγαπητοί μου, δυνάμει της βαπτίσεως του Χριστού μας στον Ιορδάνη, σε κάθε βάπτιση πιστού λέγονται ευχές. Όπως και στον ίδιον τον υπό βάπτισιν, λέγονται αφορισμοί, δηλαδή να φύγουν οι δαίμονες που τυχόν εμφωλεύουν μέσα εις αυτήν την ύπαρξη, αλλά και επί του ύδατος, προκειμένου να γίνει η βάπτισις. Ακούστε τι λέγει μία ευχή. Δυστυχώς ο χρόνος δεν επαρκεί να σας κάνω πιο πολλή ανάλυση. Ανάγνωση θα σας κάνω: «Σύ καί τά Ἰορδάνια ρεῖθρα ἡγίασας, οὐρανόθεν καταπέμψας τό Πανάγιον σοῦ Πνεῦμα, καί τάς κεφαλάς τῶν ἐκεῖσε ἐμφωλευόντων συνέτριψας δρακόντων. Αὐτός οὖν, φιλάνθρωπε Βασιλεῦ- θα τ’ ακούσετε και στην ακολουθία της Βαπτίσεως που θα ακολουθήσει τώρα εδώ- πάρεσο καί νῦν δια τῆς ἐπιφοιτήσεως τοῦ Ἁγίου σου Πνεύματος, καί ἁγίασον τό ὕδωρ τοῦτο…». «Συντριβήτωσαν – λέει ο ιερεύς- ὑπό τήν σημείωσιν τοῦ τύπου τοῦ τιμίου Σταυροῦ Σου(:με το σημάδι του Σταυρού) πᾶσαι αἱ ἐναντίαι δυνάμεις – οι δαίμονες-. Ὑποχωρησάτωσαν ἡμῖν(: ας υποχωρήσουν σε μας) πάντα τά ἐναέρια καί ἀφανῆ εἴδωλα , καί μή ὑποκρυβήτω τῷ ὕδατι τούτῳ δαιμόνιον σκοτεινόν(:και να μην κρυφτεί δαιμόνιο σκοτεινό κάτω από το νερό – εκείνο το «ὑπο-κρυβήτω». Δηλαδή στην κτίσιν, με άλλα λόγια)».Έτσι, ο Χριστός ήρθε στον Ιορδάνη να αγιάσει την κτίσιν, αφού θα συνέτριβε τας κεφαλάς των δρακόντων και την κεφαλήν του μεγάλου δράκοντος, του Διαβόλου.

Ο Χριστός, ακόμη, αγαπητοί μου, μέσα στον Ιορδάνη, απέκτεινεν την έχθραν μεταξύ Θεού και ανθρώπου. Λέγει πάλι ο άγιος Κοσμάς ο υμνογράφος στην 5η ωδή του, στον ειρμό: «Ἰησοῦς, ὁ ζωῆς ἀρχηγός λῦσαι τὸ κατάκριμα ἥκει Ἀδάμ τοῦ πρωτοπλάστου, καθαρσίων δε ὡς Θεός μὴ δεόμενος(:ο Ίδιος δεν είχε ανάγκη να καθαριστεί), τῷ πεσόντι καθαίρεται ἐν τῷ Ἰορδάνη(:έρχεται να καθαρίσει αυτόν που έπεσε, να τον καθαρίσει στον Ιορδάνη), ἐν ᾧ(:εν τω οποίω Ιορδάνη) τὴν ἔχθραν κτείνας». «Ἀπέκτεινε τήν ἔχθραν»· γι΄αυτό λέγεται ότι ο Ιορδάνης ποταμός είναι ο τάφος της έχθρας, είναι ο θάνατος του θανάτου, ο Ιορδάνης θανάτωσε τον θάνατον. Ερωτά κάποιος εκ των Πατέρων: «Πῶς μέν ὁ Παῦλος εἶπεν ὅτι ὁ Χριστός ἀπέκτεινεν τήν ἔχθραν ἐν τῷ Σταυρῷ; Ὁ δέ μελωδός λέγει ἐδῶ ὅτι ἀπέκτεινεν αὐτή ἐν τῷ Ἰορδάνῃ». Ο Παύλος λέγει «ἀπεκτάνθη», σκοτώθηκε η αμαρτία, η έχθρα ανάμεσα στον άνθρωπο και τον Θεό, «στον Σταυρό». Εδώ ο μελωδός λέγει «στο ποτάμι». Τι συμβαίνει; Βέβαια, θα λέγαμε, ο Χριστός έλυσε την έχθραν, με όλα τα μυστήρια της ενσάρκου οικονομίας Του. Όπως με τη σύλληψίν Του, την γέννησή Του, την βάπτισή Του, την Σταύρωσή Του, την Ανάστασή Του. Όλα αυτά είναι σταθμοί της ενσάρκου οικονομίας Του, που αποτελούν και τα μυστήρια, που όλα αυτά απέκτειναν την έχθραν του ανθρώπου με τον Θεό· και τα οποία αποτελούν, κατά τον άγιον Νικόλαο Καβάσιλα, τα «ποιητικά τῆς σωτηρίας μας». Εκείνα τα οποία συντελούν στη σωτηρία μας.

Και ο Παύλος λέγει: «Τοῦτο γινώσκοντες(:αυτό να ξέρετε) ὅτι ὁ παλαιός ἄνθρωπος συνεσταυρώθη – πού συνεσταυρώθη;- ἐν τῷ βαπτίσματι» -λέει ο Παύλος- τῷ Χριστῷ». Συνεσταυρώθη με τον Χριστό, μέσα εις το βάπτισμα. Γι΄αυτό γίνεται μέτοχος των παθημάτων του Χριστού ο άνθρωπος με την βάφτισή Του. Γι΄αυτό και ο Χρυσόστομος λέγει: «Σταυρόν τό βάπτισμα ὀνομάζει». Το βάπτισμα λοιπόν είναι σταυρός. Και ο Σταυρός του Κυρίου εικονίζεται μυστικώς εις το Βάπτισμα. Σταυρός και Βάπτισμα ουσιαστικά είναι ένα. Και εκφράζουν την ίδιαν αλήθεια. Σταυρός και Βάπτισμα. Ένα είναι.

Ακόμη, Αυτός ο Κύριος, όταν μπήκε εις το ποτάμι, γίνεται ο μεσίτης δύο διεστώτων οχθών. Η μία όχθη του ποταμού και η άλλη όχθη του ποταμού. Η μία από δω, η άλλη από κει. Ο Θεός και οι άνθρωποι. Μπαίνει στη μέση στο ποτάμι και ενώνει τα διεστώτα. Γι΄αυτό ο Χριστός λέγεται μεσίτης Θεού και ανθρώπων. Είναι εκπληκτικόν. Το ποτάμι λοιπόν του Ιορδάνου είναι τύπος διαστάσεως Θεού και ανθρώπων. Ο Χριστός ο μεσίτης. Προτύπωσις, αγαπητοί μου, αυτού του πράγματος είναι η μηλωτή του Ηλία, η προβιά που φορούσε ο Ηλίας, την οποία έριξε εις τον Ελισσαίον, αναλαμβανόμενος εις τον ουρανόν και εκείνος εκτύπησε την όχθην του Ιορδάνου κι έγινε ξηρά. Και πέρασε από κει ο Ελισσαίος. Η μηλωτή του Ηλία είναι τύπος της μεσιτείας του Χριστού, που ενώνει τις δύο όχθες, τις δύο πλευρές. Τον Θεό και τους ανθρώπους.

Ακόμη, γιατί εβαπτίσθη ο Χριστός; Για να «πληρώσει» τον νόμον. «Πληρῶ» θα πει «γεμίζω», δηλαδή «ολοκληρώνω, πραγματοποιώ, δεν αφήνω τίποτε που να μην το έχω πραγματώσει». Ο ίδιος ο Θεός έδωσε το βάπτισμα του Ιωάννου· έπρεπε λοιπόν και ο Ίδιος ως άνθρωπος, να τηρήσει τον νόμον, και γι΄αυτό ήρθε να βαπτιστεί. Μας σημειώνει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος: «Τότε παραγίνεται ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας ἐπὶ τὸν Ἰορδάνην πρὸς τὸν Ἰωάννην τοῦ βαπτισθῆναι ὑπ᾿ αὐτοῦ. ὁ δὲ Ἰωάννης διεκώλυεν(:τον εμπόδιζε) αὐτὸν λέγων· ἐγὼ χρείαν ἔχω ὑπὸ σοῦ βαπτισθῆναι, καὶ σὺ ἔρχῃ πρός με;(:Εγώ έχω ανάγκη να βαπτιστώ από σένα, κι εσύ έρχεσαι σε μένα;) ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπε πρὸς αὐτόν· ἄφες ἄρτι(: Άστο τώρα αυτό)· οὕτω γὰρ πρέπον ἐστὶν ἡμῖν πληρῶσαι πᾶσαν δικαιοσύνην». «Δικαιοσύνη» θα πει «όλος ο νόμος». «Πρέπει να εκπληρώσουμε όλο τον νόμον». Και με την εκπλήρωση του παλαιού νόμου στο πρόσωπο του Χριστού, ο Χριστός μάς απάλλαξε του τελετουργικού νόμου, της Παλαιάς, δηλαδή, Διαθήκης, αφού πλέον η δικαίωσις, δηλαδή η σωτηρία, δεν γίνεται με την εκπλήρωση πλέον του νόμου, αλλά με την εκπλήρωση της πίστεως. Φύγαμε από τη διαθήκη του νόμου και περάσαμε στη διαθήκη της πίστεως.

Θέλετε ακόμη; Κι άλλοι, κι άλλοι πολλοί λόγοι. Αλλά επιτρέψατέ μου έναν ακόμη λόγο, όσο μας παίρνει ο καιρός. Ένας σημαντικότατος. Είναι ότι η φανέρωσις όλου του Αγίου Τριαδικού Θεού για πρώτη φορά, όπως σας είπα ήδη εις την εισαγωγή της ομιλίας, στην Ιστορία της κτίσεως, κατά έναν τρόπο εναργή, φανερό, καθαρό, αλλά μπορούμε κάτι ακόμη να πούμε, που αφορά σε μας. Το τρίτο τροπάριο της 8ης ωδής του ιδίου υμνογράφου, του αγίου Κοσμά, λέγει: «Τριάδος ἡ φανέρωσις, ἐν Ἰορδάνῃ γέγονεν(:Έγινε η φανέρωση της Τριάδος)· αὔτη γὰρ ὑπέρθεος φύσις –άλλη φορά, να εξηγήσομε τι θα πει «ὑπέρθεος φύσις»-, ὁ Πατὴρ ἐφώνησεν(:μίλησε). Οὗτος ὁ βαπτιζόμενος, Υἱὸς ὁ ἀγαπητός μου, τὸ Πνεῦμα συμπαρῆν τῷ ὁμοίῳ». Το Πνεύμα το Άγιο ήτο συμπαρόν, μαζί παρόν, με τον όμοιό Του, δηλαδή τον Υιόν. Κ.λπ.

Στο πρώτο δε τροπάριο της Α΄ωδής λέει: «Ἀδὰμ τὸν φθαρέντα ἀναπλάττει, ῥείθροις Ἰορδάνου»(:Αναπλάττει τον φθαρέντα Αδάμ, εις τα ποταμάκια του Ιορδάνου ποταμού)».

Έχομε λοιπόν εδώ την φανέρωση του Αγίου Τριαδικού Θεού, δια να αναπλάσει τον άνθρωπο, πράγμα που δείχνει ότι του Αγίου Τριαδικού Θεού δημιούργημα είναι ο άνθρωπος! Έρχεται ο όλος Θεός να αναπλάσει τον άνθρωπο. Γιατί; Γιατί ο όλος Θεός εδημιούργησε τον άνθρωπο. Τι είπε; «Ποιήσωμεν ἄνθρωπον κατ’ εἰκόνα ἡμετέραν καί καθ’ ὁμοίωσιν». «Ποιήσωμεν». «Να κάνομε άνθρωπο». Και ρωτάει ο άγιος Γρηγόριος Θεσσαλονίκης, ο Παλαμάς: «Τίνος δέ ἕνεκεν τοῦ ἀνθρώπου πλαττομένου τε καί ἀναπλαττομένου τό τῆς Ἁγίας Τριάδος φανεροῦται μυστήριον;». «Ποιος ο λόγος που φανερώνεται η Αγία Τριάς, το μυστήριον της Αγίας Τριάδος, όταν ο άνθρωπος δημιουργείται και αναδημιουργείται τώρα, τότε εις τον Αδάμ και τώρα εις τον Ιορδάνην;». «Διότι –απαντάει ο ίδιος Πατήρ- ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὄχι μόνον μύστης καί προσκυνητής τῆς Ἁγίας Τριάδος ἐπί τῆς γῆς, ἀλλά καί ὁ ἀποκλειστικά μόνος δική της εἰκόνα». «Ο άνθρωπος αποκλειστικά εικόνα της Αγίας Τριάδος». Αποκλειστικά. Γιατί; Διότι τα ζώα δεν διαθέτουν ούτε λόγον, ούτε νουν. Και τη ζωή που έχουν, είναι ζωή ζωική, όχι ζωή που προέρχεται από τη ζωή του Αγίου Πνεύματος. Ύστερα οι άγγελοι, ο αγγελικός κόσμος, ομοίως και το ίδιο. Έχουν νουν και λόγον, αλλά δεν έχουν σώματα, για να ζωοποιηθούν από το Πνεύμα το Άγιον. Μόνος ο άνθρωπος έχει ζωοποιήσει από το Πνεύμα το Άγιον, που παίρνει τη ζωή του, η ζωή του ανθρώπου δεν είναι η ζωή των ζώων. Αλλά είναι η ζωή του Αγίου Πνεύματος. Είναι ο νους και ο λόγος. Τρία λοιπόν στοιχεία, τα οποία δίδει, ανακλούν το δόγμα της Αγίας Τριάδος.

«Ἀλλ’ οὐχί καί πνεῦμα ζωοποιοῦν –λέγει για τους αγγέλους ο άγιος Γρηγόριος- ἐπεί μηδέ σῶμα το παρ’ αὐτοῦ ζωοποιούμενον». Δεν έχουν σώμα οι άγιοι άγγελοι. Έτσι λοιπόν: «Ἂνθρωπος –λέει ο άγιος Γρηγόριος- μόνος, μοναδικότατος μόνος κατ’ εἰκόνα τῆς Τρισυποστάτου φύσεως νοῦν ἔχει καί λόγον καί πνεῦμα τοῦ σώματος ζωοποιοῦν». Νους ο Πατήρ, Λόγος ο Λόγος και Πνεύμα το Πνεύμα το Άγιον. Να λοιπόν ο άγιος Τριαδικός Θεός που έρχεται, δημιουργεί τον άνθρωπον κατ’ εικόνα Του και ανακλά τώρα η εικόνα το πρωτότυπον, διότι πράγματι η φανέρωση της Αγίας Τριάδος, δεν είναι τίποτε άλλο παρά το αρχέτυπον, το οποίον αναπλάττει τον κατ΄εικόνα Θεού δημιουργηθέντα άνθρωπον. Το πρώτον και το μεγάλο είναι αυτό. Είναι κι άλλα πολλά.

Αγαπητοί μου, η Εκκλησία μας προ τόσο μεγάλων γεγονότων, έκθαμβη αναβοά: «Ὁ Θεός ἡμῶν ἐν τῷ οὐρανῷ καί ἐν τῇ γῆ πάντα ὅσα ἠθέλησεν ὁ Κύριος ἐποίησεν(:όσα ήθελε, έκανε)». Και ψάλλει η Εκκλησία: «Τίς Θεός μέγας ὡς ὁ Θεός ἡμῶν;(:Ποιος άλλος θεός είναι μεγάλος, όπως είναι ο Θεός μας;)». «Τίς Θεός μέγας ὡς ὁ Θεός ἡμῶν; Σύ εἶ ὁ Θεός ὁ ποιῶν θαυμάσια μόνος». Ναι, αγαπητοί μου· κι ο πιστός διαισθανόμενος το μυστήριον της αγάπης του Θεού, διαρκώς δοξάζει τον Άγιον Τριαδικόν Θεόν που εργάστηκε τη σωτηρία των ανθρώπων επάνω εις τη Γη.

Εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 6-1-1991. (Γ 126)

Πηγές:

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Αὐτοῦ ἀκούετε. (Ματθ.17,5)

†.Ο σκοπός μιας εορτής, αγαπητοί μου, είναι να ξαναζωντανέψει ένα γεγονός και να δημιουργήσει, αν τούτο βέβαια είναι δυνατόν, τα ίδια βιώματα, όπως όταν το γεγονός ελάβαινε χώρα.

       Έτσι, όταν οι μαθηταί Πέτρος, Ιάκωβος και Ιωάννης είδαν το υπερφυές αυτό θαύμα της Μεταμορφώσεως του Κυρίου, εκινήθησαν ανάμεσα σε δύο ακραία αισθήματα. Αυτά που μέσα στην Ιστορία καλείται ο κάθε πιστός, όπως σας είπα, αυτός ο σκοπός των εορτών, να κινηθεί. Ήταν η γοητεία της θέας, ώστε ο Απόστολος Πέτρος να φθάσει να ζητήσει από τον Κύριο να μείνουν για πάντα στο Θαβώρ. Αλλά και ο τρομακτικός φόβος, ώστε να πέσουν πρηνείς, όπως πολύ ωραία το εκφράζει κατά δυναμικότατον τρόπον η βυζαντινή αγιογραφία, όταν άκουσαν την φωνήν του Ουρανίου Πατρός από το κέντρον της νεφέλης: «Καὶ ἰδοὺ φωνὴ ἐκ τῆς νεφέλης λέγουσα· οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα· αὐτοῦ ἀκούετε». «Και να, φωνή εκ της νεφέλης, η οποία έλεγε: Αυτός είναι ο Υιός μου ο αγαπητός -δηλαδή ο Ιησούς- εις τον Οποίον αναπαύομαι· Αυτόν να ακούτε».

     Ήτο η μεγάλη μαρτυρία του Πατρός υπέρ του Υιού, που χάριν αυτής της μαρτυρίας, όπως λέγαμε εχθές εις τον Εσπερινόν, εστήθη το σκηνικόν της φωτεινής νεφέλης. Η μαρτυρία του Πατρός έχει μία άπειρη βαρύτητα γιατί είναι μία άμεση αποκάλυψη.

    Τίνος ήτο η φωνή; Έπρεπε να δοθεί και δια την φωνήν μία μαρτυρία, δια να εξασφαλιστεί η γνησιότητα της φωνής. Αλλά η μαρτυρία της φωνής, που θα έδιδε την μαρτυρίαν δια τον Ιησούν, εδόθη από την παρουσίαν της φωτεινής νεφέλης. Το ένα δηλαδή δίδει τη μαρτυρίαν δια το άλλο. Η νεφέλη δίδει την μαρτυρίαν της γνησιότητος της φωνής και η γνησιότητα της φωνής τη μαρτυρίαν περί του προσώπου του Υιού. Γι΄αυτό ακριβώς λέγει ένας ερμηνευτής: «Νεφέλη καί φωνή, ἳνα βεβαιωθῶσιν ὃτι φωνή Θεοῦ ἐστίν». Μαζί η φωνή με τη νεφέλη, δια να βεβαιωθούν οι μαθηταί ότι πρόκειται περί της φωνής του Θεού. Και η φωνή ήτο του Πατρός, του Ουρανίου Πατρός. Εδώ πάλι βλέπομε, όπως εις την Βάπτισιν, έχομε μία πλήρη Θεοφανία. Το κέντρον της Θεοφανίας στην Μεταμόρφωσιν κατέχει ο Υιός. Όπως και εις την Βάπτισιν το κέντρον της Θεοφανίας κατέχει πάλι ο βαπτιζόμενος Υιός. Το Πνεύμα το Άγιον, εκεί, εις την Βάπτισιν ήτο ωσεί περιστερά. Το Πνεύμα το Άγιον εδώ είναι ως νεφέλη φωτεινή. Ο Πατήρ εμφανίζεται ως φωνή και εκεί εις την Βάπτισιν και εδώ και πάντοτε με την ιδίαν μαρτυρίαν. Ότι «Αυτός είναι ο Υιός μου ο αγαπητός». Ακροατής εκεί εις την Βάπτισιν ήταν κυριότατα ο Ιωάννης ο Βαπτιστής. Εδώ ακροαταί της φωνής είναι ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης. Δεν είναι τολμηρό να πούμε και ο Μωυσής και ο Ηλίας. Θα το δούμε λίγο πιο κάτω. Έτσι έχομε άλλη μία μαρτυρία εδώ του Πατρός με φωνήν. Είναι η δεύτερη μαρτυρία μέσα εις τα Ευαγγέλια.

      Έχομε όμως και μία τρίτη μαρτυρία της φωνής του Ουρανίου Πατρός. Όταν κάποτε ο Κύριος ομίλει εις τα πλήθη, έκανε μία μικράν προσευχήν εις την οποίαν εδόθη μία συγκλονιστική απάντησις: «Πάτερ, δόξασόν σου τὸ ὄνομα. ἦλθεν οὖν φωνὴ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ· καὶ ἐδόξασα καὶ πάλιν δοξάσω». «Ἀπεκρίθη ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν· οὐ δι’ ἐμὲ αὕτη ἡ φωνὴ γέγονεν, ἀλλὰ δι’ ὑμᾶς». «Πατέρα, δόξασέ μου το όνομά Σου. Ήλθε λοιπόν μία φωνή από τον ουρανό. ‘’Και εδόξασα και πάλι δοξάσω’’. Τότε απεκρίθη ο Ιησούς προς τα πλήθη και είπε: ‘’Αυτή η φωνή δεν έγινε για μένα αλλά για σας’’». Δηλαδή «να σας δοθεί μία μαρτυρία Ποιος είμαι,  πού αποτείνομαι και πώς απαντά Εκείνος προς τον Οποίον Εγώ αποτείνομαι».

     Έχομε λοιπόν τρεις μαρτυρίες σαν φωνή του ουρανίου Πατρός· στην Βάπτισιν, στην Μεταμόρφωσιν και τώρα εις τα πλήθη, υπέρ της ταυτότητος του Υιού. Και ποια είναι αυτή εν προκειμένω η μαρτυρία; Το είπαμε: «Οὗτος ἐστίν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός». Αυτή είναι η μαρτυρία, σπουδαιοτάτη μαρτυρία, που όπως είδαμε είναι η δευτέρα χρονολογικά.

    Η μαρτυρία του Αποστόλου Πέτρου, όπως θα ενθυμείσθε, όταν ο Κύριος έθεσε εκείνη την ερώτηση στους μαθητάς: «Οἱ ἄνθρωποι τίνα με λέγουσιν εἶναι τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου;(:Οι άνθρωποι για μένα τι λένε; Για μένα τον Υιόν του ανθρώπου, ποιος είμαι;)». Και τότε… -γιατί υπήρχαν ποικίλες απόψεις περί του προσώπου του Ιησού. Και τότε ο Απόστολος Πέτρος, εξ ονόματος και των άλλων μαθητών είπε εκείνα τα βαρυσήμαντα λόγια: «Σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος(: Συ είσαι ο Μεσσίας· ο κατεξοχήν Υιός του Θεού, του Θεού του ζώντος Θεού)». Βέβαια ήτο μία μεγάλη μαρτυρία, που ο Κύριος την μαρτυρίαν αυτήν επήνεσε και είπε ότι επί της μαρτυρίας αυτής θα θεμελιωθεί η Εκκλησία. Ελέγετο Σίμων ή Κηφάς ο Πέτρος. Και τον αποκαλεί εκεί, τον μετονομάζει και τον λέγει Πέτρον, πέτρα δηλαδή, βράχον και ότι επ’ αυτού του βράχου -ποιου βράχου;- αυτής της ομολογίας -ποιας ομολογίας; : ότι ο Ιησούς είναι ο κατεξοχήν Υιός του Θεού-, θα θεμελιωθεί η Εκκλησία· της οποίας τα θεμέλια δεν θα μπορέσουν αυτές οι σκοτεινές δυνάμεις του Άδου να τα κλονίσουν μέσα εις την Ιστορίαν.

    Αλλά αυτή όμως η μαρτυρία του Πέτρου ήτο μία έμμεση μαρτυρία· διότι απλώς του απεκαλύφθη. Το βεβαιώνει ο ίδιος ο Κύριος, όταν του λέγει: «Σίμων Βαριωνᾶ (:Σίμων, παιδί του Ιωνά, αυτό που είπες δεν ήταν δικό σου) ὅτι σάρξ καὶ αἷμα -δηλαδή άνθρωπος- οὐκ ἀπεκάλυψέ σοι (:Δεν σου το απεκάλυψε αυτό άνθρωπος, ότι Εγώ είμαι ο Υιός του Θεού του ζώντος), ἀλλ᾿ ὁ πατήρ μου ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς». Συνεπώς και εδώ έχομε και την αποκάλυψη και τη μαρτυρία του Πατρός, μόνο που γίνεται έμμεσα, δια της μαρτυρίας ενός μαθητού.

     Εδώ όμως στη Μεταμόρφωση έχομε άμεσον μαρτυρίαν του Πατρός δια τον Υιόν. Αλλά αυτής της μαρτυρίας του Πατρός, προηγήθηκε μια άλλη μαρτυρία δια τον Υιόν. Ήτο η μαρτυρία του Μωυσέως· ο οποίος τη στιγμή που εδίδετο η μαρτυρία του Πατρός, ο Μωυσής ήτο παρών. Και την είχε δώσει τη μαρτυρίαν αυτή 15 περίπου αιώνες προ Χριστού.

     Ακούστε πώς το λέγει ο ίδιος ο Μωυσής εις το βιβλίον του Δευτερονομίου στο 18ο κεφάλαιον, στίχος 15. Είναι η πλέον βαρυσήμαντος θέσις, όχι μόνο μέσα εις το βιβλίον του Δευτερονομίου, αλλά εις αυτήν την Πεντάτευχον, αλλά εις αυτήν ολόκληρην την Παλαιάν Διαθήκην. Τι λέγει εκεί ο Μωυσής; «Προφήτην ἐκ τῶν ἀδελφῶν σου ὡς ἐμὲ -δηλαδή «Προφήτην από τους αδελφούς σου», λέει στον λαό, «σαν εμένα», ὡς ἐμὲ, δηλαδή τι είμαι εγώ; Νομοθέτης. Προσέξτε: Υπογραμμίζω. Νομοθέτης. Θα το πω δια τρίτην φορά. Νομοθέτης- ἀναστήσει σοι Κύριος ὁ Θεός σου, αὐτοῦ ἀκούσεσθε». Θα εγείρει, θα αναστήσει, θα φέρει στην Ιστορία, έναν άλλον Νομοθέτην. Αὐτοῦ ἀκούσεσθε. Ακούστε αυτήν την φράσιν: «Αὐτοῦ ἀκούσεσθε». Αυτόν να ακούσετε. Ο Πατήρ τι είπε; «Αὐτοῦ ἀκούσεσθε». Ώστε λοιπόν είναι Αυτός ο άλλος Νομοθέτης, ο άλλος προφήτης. Και ο Θεός βεβαιώνει αυτήν την ρήσιν την προφητικήν του Μωυσέως, με τα εξής λόγια, λίγο πιο κάτω από αυτό που σας διάβασα: «Προφήτην ἀναστήσω αὐτοῖς -δηλαδή στους Εβραίους- ἐκ τῶν ἀδελφῶν αὐτῶν -δηλαδή από τον λαό τους-, ὥσπερ σε -όπως και ο Ιησούς εκ του λαού του Ισραήλ κατάγεται κατά σάρκα. Όπως κι εσένα· δηλαδή Νομοθέτην-, καὶ δώσω τὰ ῥήματα ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ(:θα του βάλω τα λόγια μου στο στόμα του), καὶ λαλήσει αὐτοῖς καθ᾿ ὅ,τι ἂν ἐντείλωμαι αὐτῷ -Ο Χριστός είπε: «Ἐγὼ ἀπ᾿ ἐμαυτοῦ οὐδέν λαλῶ: Ό,τι ο Πατήρ θέλει, αυτό λαλώ-· καὶ ὁ ἄνθρωπος, -συνεχίζει ο Θεός στην Παλαιά Διαθήκη- ὃς ἐὰν μὴ ἀκούσῃ ὅσα ἂν λαλήσῃ ὁ προφήτης ἐκεῖνος ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου, ἐγὼ ἐκδικήσω ἐξ αὐτοῦ». «Εκείνος ο οποίος θα δείξει ανυπακοή σε Αυτόν τον νέον Νομοθέτην, Εγώ θα τον τιμωρήσω».

     Και ποιο το περιεχόμενο αυτής της μαρτυρίας; Ότι «Αυτός τώρα που μεταμορφούται, όπως στην Βάπτιση, Αυτός τώρα που βαπτίζεται, ότι Αυτός που τώρα μεταμορφούται ενώπιον των τριών μαθητών, Πέτρου, Ιακώβου και Ιωάννου και ενώπιον των ουρανίων επισκεπτών, Μωυσέως και Ηλιού, Αυτός είναι ο Υιός μου ο αγαπητός». Αυτό το «Οὗτος», «Οὗτος ἐστιν», αυτό το «Οὗτος» είναι δεικτικόν(Από το δείχνω) που σημαίνει ότι Αυτός είναι και όχι κάποιος άλλος. Δεν υπάρχει κανείς άλλος παρά μόνον Αυτός. Είναι εκείνο που θα γράψει αργότερα ο Απόστολος Παύλος: «Ἐν οὐδενὶ ἑτέρῳ υπάρχει η σωτηρία». Δεν υπάρχει εις κανέναν άλλον η σωτηρία, παρά μόνον εις τον Ιησούν Χριστόν.

     «Οὗτος ἐστίν»· που σημαίνει, Αυτός είναι. Αυτός είναι πάντοτε. Δεν είναι σήμερα και δεν ήταν χθες. Αλλά Αυτός που είναι πάντοτε. Θα γράψει αργότερα ο Απόστολος Παύλος εις την προς Εβραίους επιστολήν του: «Χριστός χθές καί σήμερον ὁ αὐτός εἰς τούς αἰῶνας». Ο Ένας, ο μοναδικός, ο αιώνιος, ο παντοτινός, ο ένας μόνος Σωτήρ. Και Αυτός που Εγώ τώρα, ως να λέγει ο Πατήρ με εκείνο το «οὗτος», όταν λέμε «οὗτος», αυτός, δείχνομε, Εγώ τώρα ο Πατήρ δακτυλοδεικτώ· Αυτός είναι ο Υιός μου. Όχι υιός μου· αλλά ο Υιός μου. Έναρθρα, με ὁ μπροστά· που δείχνει ότι είναι Υιός όχι κατ’ υιοθεσίαν ή κάποιος, όπως λεγόμεθα όλοι «Παιδιά του Θεού». Όπως και οι Εβραίοι έλεγαν…- καλώς το κατενόησαν οι Εβραίοι, ξέρετε, και πήραν λίθους να λιθοβολήσουν τον Κύριον, καλώς το κατενόησαν. «Γιατί», λέει, «με λιθοβολείτε;», ερώτησε ο Κύριος. «Επειδή κάνω καλά έργα; Για ποιο καλό έργο με λιθοβολείτε;». «-Όχι, δεν σε λιθοβολούμε για κανένα καλό έργο, αλλά γιατί είπες ότι είσαι ο Υιός του Θεού».

     Δηλαδή; Κι εκείνοι δεν ήσαν υιοί του Θεού; Δεν απεκλήθησαν «Ο υιός μου ο πρωτότοκος» ολόκληρος ο Ισραήλ; Τον οποίον καλώ εξ Αιγύπτου. Άλλο ότι αυτή η προφητεία, σε δεύτερο πλάνο αφορά τον Ιησούν Χριστόν. Ναι, καλώς το κατενόησαν. «Γιατί έκανες», λέει, «τον εαυτόν σου Υιόν του Θεού;». Τι; Μοναδικόν Υιόν του Θεού. Με ιδιότητα μοναδικήν. Και όπως λέγει ο Ζιγαβηνός: «Οὐχ ἁπλῶς υἱὸς ὡς οἱ δι’ ἀρετῆς υἱοποιούμενοι μοι». «Εκείνοι οι οποίοι γίνονται παιδιά μου, επειδή αποκτούν αγιότητα». Όπως και η μαρτυρία του Πέτρου που είπε: «Σὺ εἶ ὁ Χριστὸς(:Συ είσαι ο Χριστός) ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος» κ.τ.λ. Ενάρθρως.

     Μάλιστα, όταν ο Κύριος έκανε την θάλασσα να σιγήσει, εκοιμάτο μες στο καΐκι κι έγινε ταραχή μεγάλη και Τον ξύπνησαν. «Κύριε», λέγει, «ξύπνα, γιατί χανόμαστε». Τότε σηκώθηκε ο Κύριος, είπε στον άνεμο, στη θάλασσα: «Σιώπα, πεφίμωσο», κλείσε το στόμα σου, βάλε φίμωτρο. Αμέσως γαλήνη. Ακαριαία. Και τότε πήγαν και Τον προσκύνησαν εκείνοι που ήσαν εις το καΐκι και είπαν -προσέξτε ακρίβεια- : «Ἀληθῶς Θεοῦ υἱὸς ἐστίν οὗτος». Είναι πράγματι αληθινός Υιός, όχι «ο υιός», υιός, δηλαδή πολύ καλός άνθρωπος, που τον ακούει ο Θεός. Γιατί; Ακόμη δεν εγνώριζαν Ποιος ήταν ο Ιησούς. Όταν όμως Τον εγνώρισαν, δεν ήταν υιός, αλλά ο Υιός, ο Ένας και ο μοναδικός. Και ο Υιός Αυτός είναι εκ της ουσίας του Πατρός, είναι αΐδιος, δηλαδή χωρίς αρχή, χωρίς τέλος, όπως και ο Πατήρ. Είναι το δεύτερον πρόσωπον της Αγίας Τριάδος. Είναι Εκείνος για τον οποίον εγράφη στον 2ον Ψαλμόν: «Υἱός μου εἶ σύ, ἐγώ σήμερον γεγέννηκά σε». «Συ είσαι ο Υιός μου, τον Οποίον εγώ σήμερα έχω γεννήσει». Και είναι ομοούσιος προς τον Πατέρα. Γιατί; Γιατί «Εγώ», λέει «Σε γέννησα, Εγώ, Εγώ ο Πατήρ. Συνεπώς είσαι ομοούσιος με Εμένα». Αυτό το «σήμερον» και το «γεγέννημαι» υπάρχει σε αυτά το παρόν και το παρελθόν, που εκφράζεται η προαιώνιος γέννησις του Υιού. Και ο Υιός Αυτός είναι αγαπητός. Αγαπητός ως Μονογενής, εκ της φύσεως του Πατρός. Αγαπητός και ως άνθρωπος· γιατί ευρίσκεται ενώπιον του Πατρός ως άνθρωπος, ανά πάσα στιγμή ευαρεστών. «Ἐν ᾧ εὐδόκησα»· «στον Οποίον Εγώ αναπαύομαι». Και επιμαρτυρεί ο Πατήρ.

    Γι΄αυτό το «εὐδόκησα» λέει ο Ιερός Χρυσόστομος: «Ὡσανί ἔλεγεν: Ἐν ᾧ ἀναπαύομαι, ᾧ  ἀρέσκομαι». «Σ’ αυτόν που εγώ αναπαύομαι, σε Αυτόν που εγώ αρέσω». Και όπως λέγει ο Ζιγαβηνός: «Φιλῶ γάρ ὡς υιόν μου (:Τον αγαπώ σαν παιδί μου) καί ὡς ἀγαπητόν καί ὡς ἀναπαύοντα καί ἀρέσκοντά μοι (:και σαν υιόν, σαν αγαπητόν και σαν αναπαύοντά με, με αναπαύει, γιατί κάνει το θέλημά μου· και ακόμη είναι Εκείνος που αρέσω)».

     Και συνεπώς; Συνεπώς: «Αὐτοῦ ἀκούετε». Αυτόν να ακούτε. Και τούτο διότι είναι ο άλλος προφήτης, που επροφήτευσε ο Μωυσής, όπως σας είπα, είναι ο νέος Νομοθέτης. Γιατί ο Μωυσής είπε: «Προφήτην ὡς ἐμέ». Αυτό το «προφήτην ὡς ἐμέ», το βρίσκομε εις το δεύτερον κεφάλαιον του Ησαΐου, ο οποίος λέγει το εξής καταπληκτικόν: «Ἐξελεύσεται νόμος καὶ λόγος Κυρίου ἐξ ῾Ιερουσαλήμ». Ναι, αλλά ο νόμος εξήλθε εκ Σινά. Από εκεί βγήκε ο νόμος, από το Σινά. Εδώ λέγει ο Ησαΐας, 800 χρόνια προ Χριστού, ότι θα βγει νόμος από τη Σιών, δηλαδή από την Ιερουσαλήμ. Και λόγος από τα Ιεροσόλυμα. Αλλά μόνον ο Χριστός νομοθέτησε εις τον χώρον της Παλαιστίνης. Αλλά ο Μωυσής πήρε τον νόμο εις το Σινά. Αυτό δείχνει ότι πράγματι ο Χριστός είναι ο νέος Νομοθέτης, μιας νέας τάξεως.

    Και συνεπώς, όπως λέει ο Ζιγαβηνός: «Τούτῳ οὕτω πείθεσθε(εις Αυτόν να πείθεσθε) τούτῳ πιστεύετε(:εις Αυτόν να πιστεύετε) εἰ τι ἂν καί λέγῃ καί ποιῇ(:Ό,τι κι αν σας λέγει, ό,τι κι αν κάνει· εις Αυτόν να πείθεσθε και να πιστεύετε). Αὐτοῦ ἀκούετε. Πλήρωμα γάρ νόμου καί προφητῶν ὁ Χριστός(:Γιατί ο Χριστός είναι το πλήρωμα, η εκπλήρωσις και του Νόμου και των προφητών). Καί λοιπόν ἐκεῖνα πάντα συνετελέσθησαν ἂχρι τούτου μόνον ἐκτεινόμενα». «Και όλα αυτά πραγματοποιήθηκαν», λέγει, «μέχρι Τούτου μόνον, μέχρι το πρόσωπον του Ιησού Χριστού και δεν πήγαν πιο πέρα». Στο πρόσωπον όλα του Χριστού εξεπληρώθησαν, όλες οι προφητείες.

     Και όπως λέγει ο Θεοφύλακτος: «Αὐτοῦ ἀκούετε· κἂν σταυρωθῆναι θέλῃ, μή ἐναντιοῦσθε αὐτῷ (:Αυτόν να ακούτε. Κι αν ακόμη θέλει να σταυρωθεί, μην έρχεστε σε αντίθεση)». Ο Απόστολος Πέτρος είπε: «Ἵλεώς σοι, Κύριε», «μη γένοιτο» δηλαδή, «έλεος σε Σένα να μη γίνει αυτό, να πας στα Ιεροσόλυμα, που λες ότι οι Εβραίοι θα σε φονεύσουν». Και ο Κύριος δέχεται αντίθεσιν από τον Πέτρον. Άκοντος, δεν το καταλάβαινε. Ήταν πίσω από τον Πέτρον ο διάβολος. Και τότε λέγει στον Πέτρον ο Κύριος: «Ὓπαγε ὀπίσω μου, σατανᾶ».

     Το «Αὐτοῦ ἀκούετε», το «Αὐτοῦ» γιατί το ἀκούω συντάσσεται με γενική, το «Αὐτοῦ ἀκούετε» μόνον και όχι άλλου, αποτείνεται τόσο εις τους τρεις μαθητάς, όσο και εις τους Μωυσή και Ηλία, που ήδη είχαν προφητεύσει γι’ Αυτόν και τώρα βρίσκονται μπροστά εις τον προφητευόμενον. Κι εκείνοι έπρεπε να ακούν τον Κύριον. Όλοι οι άγιοι στη Γη, έχουν ανάγκη να ακούσουν και να πειθαρχήσουν στο «Αὐτοῦ ἀκούετε».

      Αυτός ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής, αγαπητοί μου, λέει το εξής: «Κἀγὼ οὐκ ᾔδειν αὐτόν(: «Εγώ λέει δεν Τον γνώριζα». Ακούτε; «Δεν Τον εγνώριζα τον Ιησούν»), ἀλλ' ὁ πέμψας με βαπτίζειν ἐν ὕδατι, ἐκεῖνός μοι εἶπεν· ἐφ' ὃν ἂν ἴδῃς τὸ Πνεῦμα καταβαῖνον καὶ μένον ἐπ' αὐτόν, οὗτός ἐστιν(:Αυτός είναι. Αυτό το σημάδι)· κἀγὼ ἑώρακα, καὶ μεμαρτύρηκα ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ(:Είδα και δίνω τη μαρτυρία μου ότι Αυτός είναι ο Υιός του Θεού)». Δεν εγνώριζε. Είχε λοιπόν και ο Ιωάννης ανάγκη αυτού του «Αὐτοῦ ἀκούετε». Και ο Αβραάμ στη Γη όσο ζούσε, αλλά και στον Άδη, αυτό το «Αὐτοῦ ἀκούετε» είχε ανάγκη. Και περίμενε τον Ιησούν. Και ηγαλλιάσατο εις τον Άδη, όταν είδε την Ενανθρώπηση του Υιού στη Γη. Πώς την είδε…-ο Κύριος το αποκαλύπτει αυτό. Ο Κύριος γνωρίζει. Όλοι οι άγιοι στην Παλαιά Διαθήκη και όλοι οι δίκαιοι και οι προφήται, Αυτού ήκουσαν. Γιατί ο Υιός επικρατεί εις την Παλαιά Διαθήκη και εδικαιώθησαν και εσώθησαν. Γιατί τον Ιησούν, προ της Ενανθρωπήσεώς Του Τον είχαν ακούσει. Οι προφήται Αυτού ήκουσαν κλπ. Όποιος λοιπόν, Αυτού, του Ιησού ακούει, θα έχει ζωήν αιώνιον. Διότι σ’ Αυτόν θα έχει πιστεύσει και τις εντολές Του θα έχει βιώσει. Όποιος Αυτού ακούει, ποτέ δεν θα αποπροσανατολιστεί στη ζωή του. Ποτέ κανένα πρόβλημα υπαρξιακόν δεν θα τον βασανίσει. Γιατί είναι Αυτός που κρατά τα κλειδιά του θανάτου και του Άδου.

     Λέγει στο βιβλίον της Αποκαλύψεως, 1,18: «Καὶ ἔχω τὰς κλεῖς τοῦ θανάτου καὶ τοῦ ᾅδου». Όποιος Αυτού ακούει, αγαπητοί μου, θα έχει κοινωνίαν μετά του Θεού. Όπως σημειώνει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στην πρώτη του επιστολή: «Καί ἡ κοινωνία δὲ ἡ ἡμετέρα μετὰ τοῦ πατρὸς καὶ μετὰ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καὶ ταῦτα γράφομεν ὑμῖν(:κι αυτά σας τα γράφομε), ἵνα ἡ χαρὰ ἡμῶν ᾖ πεπληρωμένη(:Για να είναι η υπερπλήρης η χαρά σας για να έχετε κι εσείς κοινωνία μετά του Πατρός και του Υιού)».

     Και τέλος, όποιος Αυτού, του Ιησού ακούει, δεν ακούει του Αντιχρίστου ή των αντιχρίστων φωνών. Αν δεν θέλομε να ακούσομε τη φωνήν του Αντιχρίστου και να τον πιστέψομε, δεν έχομε παρά πάντα να ακούμε τη φωνή Εκείνου, για τον Οποίον μαρτύρησε ο Πατήρ, του Ιησού Χριστού.

      Αγαπητοί, τι να πούμε και τι να περιγράψουμε για την εποχή μας, που είναι βάραθρον, μια κοιλάδα κλαυθμώνος κι ένας Άδης. Είναι τέτοια η εποχή μας, γιατί δεν ακούει τον Κύριον Ιησούν Χριστόν. Κι όχι απλώς δεν Τον ακούει αλλά Τον υβρίζει και Τον αποκηρύττει. Εμείς όμως που πιστεύομε στον Κύριον, Αυτού ακούομεν. Κι έτσι τηρούμε και την εντολήν του Ουρανίου Πατρός που είπε να Τον ακούμε. Εμείς δεν είμεθα τέκνα απειθείας και οργής. Είμεθα τέκνα φωτός και υπακοής.

    Αγαπητοί μου, το υπερφυές αυτό θαύμα της Μεταμορφώσεως του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, μας δίνει το μήνυμα και της δικής μας μεταμορφώσεως που είναι η κορυφαία υπακοή εις τον Υιόν, κατά την εντολή του Πατρός. «Μεταμορφοῦσθε -γράφει στην προς Ρωμαίους ο Απόστολος Παύλος- τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νοός ὑμῶν, εἰς τὸ δοκιμάζειν ὑμᾶς τί τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ τὸ ἀγαθὸν καὶ εὐάρεστον καὶ τέλειον».

Ομιλία εις την Αγίαν Μεταμόρφωσιν, 6-8-1988, σειρά Γ103Β.

Πηγές:
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ἡ κτίσις ὑπὲρ καὶ κατὰ τοῦ ἀνθρώπου. ~MNHMH AΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ~

†.Σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας, ἀγαπητοί μου, τιμᾷ τὴν μνήμην τοῦ ἁγίου μεγαλομάρτυρος Παντελεήμονος. Εἶναι ὁ ἰατρὸς ἅγιος, ποὺ γίνεται δημοφιλέστατος ἀπὸ τὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ, γιατί συχνὰ τὸν ἐπικαλεῖται στὶς ποικίλες ἀρρώστιες ποὺ τὸν μαστίζουν.

Ὁ ἅγιος κατήγετο ἀπὸ τὴν πόλιν τῆς Νικομηδείας τῆς Μικρᾶς Ἀσίας. Καὶ ὁ μὲν πατέρας του, ὁ Εὐστόργιος, ἦταν εἰδωλολάτρης. Πλὴν ὅμως καλὸς ἄνθρωπος καὶ ἀργότερα, μετὰ τὸν θάνατον τῆς συζύγου του, ὁ υἱός του, ὁ ἅγιος Παντελεήμων, τὸν ἔπεισε καὶ ἔγινε Χριστιανός. Ἡ δὲ μητέρα του, ὀνόματι Εὐβούλη, ἦτο Χριστιανὴ ἐκ προγόνων. Ὁ ἅγιος Παντελεήμων γεννήθηκε εἰς τὰ τέλη τοῦ 3ου αἰῶνος. Ἦταν ἕνας νέος στοχαστικὸς καὶ πολὺ μελετηρός. Σπούδασε τὴν ἰατρικὴ τέχνη κοντὰ σὲ ἕναν φημισμένο γιατρό, τὸν Εὐφρόσυνο. Καὶ φαίνεται ὅτι ἔδειχνε πολλὴ προκοπὴ στὴν ἰατρική του ἐπιστήμη. Ταυτόχρονα ἐμάθητευσε καὶ κοντὰ εἰς τὸν εὐλαβῆ ἱερέα Ἐρμόλαον, τοῦ ὁποίου τὴν μνήμη ἐχθὲς ἑορτάσαμε, ἀπ᾿ ὅπου ἐκατηχήθῃ τὸ περιεχόμενον τῆς πίστεως.

Αἰτία τοῦ μαρτυρίου του τί λέτε ἐστάθῃ; Ἡ θεραπεία ἑνὸς τυφλοῦ. Μὲ μόνο ἕναν λόγο ποὺ εἶπε ὁ ἅγιος, νὰ γίνει καλά. Καὶ ἔγινε ὁ τυφλὸς καλά. Δηλαδὴ μὲ ἕναν λόγο... τὴν ἐπίκληση τοῦ ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ. Καὶ ὁ τυφλὸς ἐπίστευσε εἰς τὸν Χριστόν. Καὶ τότε ἐρωτηθείς, πῶς καὶ ἔγινε καλά, καὶ εἶπε ὅτι μὲ τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, εἰς τὸν Ὁποῖον ἐφεξῆς πιστεύει, τὴν ἰδίαν στιγμήν, τὸν ταλαίπωρον αὐτὸν πρώην τυφλόν, τὸν ἀπεκεφάλισαν. Τὸν δὲ ἅγιο Παντελεήμονα ἀνεζήτησαν καὶ τὸν βρῆκαν. Καὶ ἐπειδὴ ἀκριβῶς ἐθεράπευσε αὐτὸν τὸν τυφλόν, ὑπέστῃ φοβερὰ βασανιστήρια, γι᾿ αὐτὸ καὶ μεγαλομάρτυς λέγεται, ἀπὸ τὸν βασιλέα Μαξιμιανό, τὸ 304.

Ἕνας καλοπροαίρετος, ἀγαπητοί μου, ἀκροατής, θὰ ἀναλογιστεῖ καὶ θὰ πεῖ, τὸ τί κακὸ ἔκανε ὁ ἅγιος Παντελεήμων, γιὰ νὰ βρεῖ μαρτυρικὸν θάνατον; Ἀντὶ νὰ ἀνακηρυχθεῖ ἕνας εὐεργέτης τῆς κοινωνίας, καταδιώκεται σὰν ἐχθρὸς τῆς κοινωνίας; Τὸ ἴδιο παράπονο ἐκφράζεται ὑμνογραφικὰ ἀπὸ τὸν Κύριον, εἶναι παρμένο ἀπὸ μία προφητεία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, πρὸς τὸν λαό Του· ἀπὸ τὸν Κύριό μας Ἰησοῦν Χριστόν. «Λαέ μου, τί σοῦ ἔκανα καὶ μὲ σταυρώνεις; Στοὺς τυφλούς σου ἔδωκα τὸ φῶς καὶ στοὺς λεπρούς σου τὸν καθαρισμό. Λαέ μου, τί σοῦ ἔκανα καὶ μὲ σταυρώνεις;».

Βλέπει λοιπὸν κανένας ὅτι ὑπάρχει ἕνας παραλογισμός, ἕνα ἀναποδογύρισμα, θὰ λέγαμε, τῶν ἀξιῶν. Ὁ ἄνθρωπος στρέφεται ἐναντίον τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ καὶ ἐναντίον τῶν ἀνθρώπων τοῦ Θεοῦ, καὶ ἐναντίον τῶν δικαίων τοῦ Θεοῦ. Γιατί; Γιατί μέσα του κατέχεται ἀπὸ ἕνα δαιμονικὸ στοιχεῖο. Καὶ τότε -αὐτὸ θέλω νὰ προσέξετε- τότε ἀναλαμβάνει τὴν ἐκδίκησιν, οὕτως εἰπεῖν, τῆς ὑποθέσεως καὶ τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν ἀνθρώπων, τῶν δικαίων, τί λέτε; Αὐτὴ ἡ ἴδια ἡ κτίσις· ἡ ὁποία, ὅταν δεῖ -μά, θὰ μοῦ πεῖτε, εἶναι ἄλογος ἡ κτίσις- ἡ ὁποία ὅταν δεῖ νὰ ὑπάρχει αὐτὸς ὁ παραλογισμός, νὰ ἐπαινεῖται τὸ κακὸ καὶ νὰ καταδιώκεται τὸ ἀγαθό, ἀγανακτεῖ καὶ ἀναστρέφεται ἐναντίον τῶν ἀδικούντων. Ἔχομε πολλὰ τέτοια παραδείγματα.

Ἄν θέλετε, ἀπ᾿ τὸ ἁγιολόγιο, μιὰ ποὺ ἀναφερόμεθα εἰς τὸν ἅγιον Παντελεήμονα, ὅταν ὁ πατέρας τῆς ἁγίας Βαρβάρας, συνέλαβε τὴν κόρη του, ποὺ ἔτρεχε στὸ βουνὸ γιὰ νὰ γλυτώσει, ἐπειδὴ ἦτο χριστιανή, ἐκεῖνος εἰδωλολάτρης, καὶ τὴν ἔσφαξε μὲ τὰ ἴδια του τὰ χέρια, τὴν ἴδια στιγμή, μόλις ἐπετέλεσε τὸ φοβερὸ αὐτὸ ἔγκλημα τῆς παιδοκτονίας, ἔπεσε ἕνας κεραυνὸς καὶ τὸν ἐσκότωσε ἐπὶ τόπου. Νὰ πῶς ἐκδικεῖται ἡ κτίσις.  Γι᾿ αὐτὸ ἀκόμα, στὴν Σταύρωση τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἐσταυρώθῃ ὁ δίκαιος, βλέποντάς τον σὰν ἄνθρωπο, ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἐσταυρώθῃ, σ᾿ αὐτὸ τὸ πελώριο ἔγκλημα ποὺ ἔκαναν οἱ ἄνθρωποι, τότε ἡ κτίσις διαμαρτύρεται μπροστὰ σὲ αὐτοὺς τοὺς ἀναισθήτους ἀνθρώπους. Ὁ ἥλιος κρύβεται. Πέφτει βαριὰ συννεφιὰ σὰν σκότος. Καὶ σὲ λίγο γίνεται μεγάλος σεισμός. Ἦταν ἡ διαμαρτυρία τῆς κτίσεως, ἡ ὁποία εἶχε ἀγανακτήσει γιὰ ἐκεῖνο τὸ κακὸ ποὺ ἔκαναν, ἐπαναλαμβάνω, οἱ ἀναίσθητοι ἄνθρωποι.

Ἔτσι, ἀγαπητοί, στὰ ἀναγνώσματα τῆς σημερινῆς γραφῆς, ἐχθὲς στὸν Ἑσπερινό, ποὺ ἦταν τὰ δύο ἀπὸ τὴν Σοφία Σολομῶντος, ἀνεφέρετο αὐτὴ ἡ διαμαρτυρία τῆς κτίσεως, ἐναντίον τῶν κακῶν ἀνθρώπων. Ἕνα στίχο σᾶς ἀναφέρω. Λέγει: «Ὅπου ἀγανακτήσει κατ᾿ αὐτῶν ὕδωρ θαλάσσης, ποταμοὶ δὲ συγκλύσουσιν ἀποτόμως»· Σοφία Σολομῶντος, 5,22. Δηλαδὴ θὰ ἀγανακτήσει τὸ νερὸ τῆς θαλάσσης, μὲ ἐκεῖνο τὸ κακὸ ποὺ γίνεται καὶ τὰ ποτάμια ἀποτόμως θὰ πλημμυρίσουν, γιὰ νὰ τοὺς πνίξουν. Ὕστερα, μὴν ξεχνᾶτε ὅτι στὰ ἔσχατα ποὺ θὰ ἔχει πολύνει, πολύνει ἡ ἁμαρτία καὶ ἡ ἀνομία καὶ ἡ ἀποστασία, ἡ θάλασσα, μιὰ ποὺ ἀναφέρθηκα στὴν θάλασσα, σᾶς τὸ λέγω συνειρμικά, ἡ θάλασσα θὰ ἔχει τέτοιον σάλον, σάλος θὰ πεῖ νὰ σηκώνει πελώρια κύματα, ὥστε οἱ ἄνθρωποι, λέγει, θὰ γεμίσουν ἀπὸ φόβο, θὰ τρομάξουν. Καὶ ὁ φόβος των θὰ εἶναι τόσος πολύς, ποὺ θὰ φθάνει ἀκόμη καὶ τὰ ὅρια τοῦ θανάτου. «Ἀποψυχώντων», λέει ἡ Ἀποκάλυψις, ποὺ πεθαίνουν ἀπὸ τὸν φόβο τῆς θαλάσσης, τοῦ σάλου τῆς θαλάσσης. Γιατί; Ἡ ἴδια ἡ κτίσις διαμαρτύρεται ἀγανακτῶσα.

Ἔτσι, ἀγαπητοί μου, βλέπομε αὐτὸ τὸ φοβερό, ὥστε νὰ λέγει ὁ Κύριος, ὅταν ἔμπαινε μέσα στὰ Ἱεροσόλυμα, θριαμβευτικά, τοῦ εἶπαν οἱ κακεντρεχεῖς ἐκεῖνοι ἄρχοντες: «Πὲς νὰ σταματήσουν τὰ παιδιά· νὰ μὴ σὲ ὑμνοῦν, νὰ μὴν σὲ δοξάζουν». Καὶ εἶπε: «Ἄν αὐτοὶ σταματήσουν, οἱ λίθοι κεκράξονται». Τότε θὰ κράξουν οἱ πέτρες. Αὐτό τὸ «οἱ λίθοι κεκράξονται» εἶναι αὐτὸς ὁ ὑπαινιγμὸς ὅτι ἡ κτίσις θὰ ἀρχίσει νὰ διαμαρτύρεται. Προσέξατέ το αὐτό. Ἔχει πάρα πολλὴ σημασία σὲ κάθε ἐποχὴ καὶ στὴν ἐποχή μας, ὅπως θὰ δεῖτε στὴ συνέχεια.

Γι᾿ αὐτὸ ὁ Θεός, βλέποντας τὸν παραλογισμὸ τῶν ἀνθρώπων, κάποτε γιὰ τὸν λαό Του, τὸν Ἰσραήλ, τὸν παραλογισμὸ ποὺ εἶχαν νὰ στρέφονται ἐναντίον τοῦ Θεοῦ, ἀρχίζει ὁ προφήτης Ἠσαΐας τὸ προφητικό του βιβλίο ἔτσι: «Ἄκουε οὐρανὲ καὶ ἐνωτίζου γῆ (:Ἄκου, οὐρανέ, βάλε καλὰ νὰ ἀκούσεις γῆ) ὅτι Κύριος ἐλάλησεν -καὶ τί εἶπε ὁ Κύριος;- υἱοὺς ἐγέννησα καὶ ὕψωσα, αὐτοὶ δὲ μὲ ἠθέτησαν». «Ἐγώ», λέει, «ἔκανα παιδιὰ καὶ τὰ δόξασα. Αὐτοὶ δὲ δὲν μὲ ἀνεγνώρισαν. Μοῦ γύρισαν τὴν πλάτη τους καὶ μὲ ἠθέτησαν». Παραλογισμός! Καὶ ἐπικαλεῖται ὁ προφήτης τὸν οὐρανὸ καί την γῆ, σ᾿ αὐτὸ τὸ τρομερό, θὰ λέγαμε, κατάντημα τῶν ἀνθρώπων.

Καὶ πῶς ἀντιδρᾷ ἡ κτίσις; Ἀξίζει νὰ δοῦμε. Τὸ ἱερὸ κείμενο τῆς Σοφίας τοῦ Σολομῶντος ποὺ ἀκούσαμε, διαβάσαμε χθὲς τὸ ἀπόγευμα, ὅπως σᾶς εἶπα. Παίρνω ἕνα κομματάκι μόνο ποὺ ἀναφέρεται στὸ σημεῖο, στὸ θέμα μας αὐτό· πῶς ἡ κτίσις ἀντιδρᾷ. Ἀκοῦστε: «Συνεκπολεμήσει δὲ αὐτῷ ὁ κόσμος - δηλαδὴ μαζὶ μὲ τὸν Θεό, θὰ πολεμήσουν ὅλα τὰ στοιχεῖα τῆς φύσεως- ἐπὶ τοὺς παράφρονας -Εἴδατε πῶς ἀποκαλεῖ ἐκείνους ποὺ στρέφονται ἐναντίον τοῦ Θεοῦ καὶ ἐναντίον τῶν δικαίων ἀνθρώπων; Παράφρονας, τρελούς. Γιατί ἂν εἶχαν μυαλό, ἔτσι δὲν θὰ ἐκινοῦντο- . Πορεύσονται εὔστοχοι βολίδες ἀστραπῶν καὶ ὡς ἀπὸ εὐκύκλου τόξου τῶν νεφῶν ἐπὶ σκοπὸν ἀλοῦνται, καὶ ἐκ πετροβόλου θυμοῦ πλήρεις ῥιφήσονται χάλαζαι». Δηλαδὴ ἔτσι κεραυνοὶ θὰ στραφοῦν ἐναντίον των, μὲ πολλὴν ἐπιτυχία, καὶ σὰν ἀπὸ καλὰ τανισμένο τόξο, θὰ βροῦν τὸν στόχο του, ποὺ εἶναι οἱ ἀσεβεῖς. Καὶ σὰν πέτρες ποὺ ἐκσφεντονίζονται ἀπὸ καλοζυγισμένη σφενδόνη,  θὰ ἐξαπολυθεῖ πλησμονὴ χαλάζης ἐναντίον των. Στὴ συνέχεια: «Ἀγανακτήσει κατ᾿ αὐτῶν ὕδωρ θαλάσσης (:θὰ ἀγανακτήσει ἐναντίον των τὸ νερὸ τῆς θαλάσσης) ποταμοὶ δὲ συγκλύσουσιν ἀποτόμως (:τὰ ποτάμια θὰ πλημμυρίσουν ἀπότομα καὶ θὰ τοὺς πνίξουν) ἀντιστήσεται αὐτοῖς πνεῦμα δυνάμεως καὶ ὡς λαῖλαψ ἐκλικμήσει αὐτούς (:θὰ ἀντισταθεῖ ὁ δυνατὸς ἄνεμος καὶ σὰν λαίλαπα, σὰν καταιγίδα ποὺ τὰ σηκώνει ὅλα, θὰ τοὺς λιανίσει)».

Βλέπομε λοιπὸν ἐδῶ ὅτι ἡ κτίσις γίνεται ὄργανον τοῦ Θεοῦ, εἴτε προστασίας τοῦ ἀνθρώπου, εἴτε τιμωρίας του. Προσέξτε. Εἴτε προστασίας, εἴτε τιμωρίας. Μία τυπικὴ περίπτωση καὶ προστασίας καὶ τιμωρίας ταυτοχρόνως, εἶναι ὅταν οἱ Ἑβραῖοι πέρασαν ἀπὸ τὴν Ἐρυθρὰ Θάλασσα. Οἱ Ἑβραῖοι πέρασαν ἀβρόχοις ποσίν, χωρὶς νὰ βραχοῦν κἂν τὰ πόδια τους. Καὶ σώθηκαν. Ἄνοιξε ἡ θάλασσα. Ὅταν μπῆκαν οἱ Αἰγύπτιοι, ἔκλεισε ἡ θάλασσα. Καὶ πνίγηκαν μέχρις ἑνός. Τὸ ἴδιο φαινόμενο, τὸ φαινόμενο τοῦ διαχωρισμοῦ τῶν ὑδάτων τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης, αὐτὸ τὸ φυσικὸ φαινόμενο ἢ καλύτερα, τὰ φυσικὰ στοιχεῖα σὲ ἕνα ὑπερφυσικὸ φαινόμενο, οἱ μὲν προστατεύονται, οἱ δὲ τιμωροῦνται. Μὲ τὸ ἴδιο φαινόμενο.

Ἔτσι, ἀκόμα, οἱ δέκα πληγὲς στὴν Αἴγυπτο, δὲν εἶναι παρὰ ἕνα ξεσήκωμα τῆς κτίσεως ἐναντίον τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Φαραώ. Μάλιστα τοῦ ἔλεγαν οἱ δικοί του: «Μά, θέλεις νὰ φθάσεις νὰ καταστραφεῖ ἡ πατρίδα μας, ἡ χώρα μας, γιὰ νὰ τοὺς ἀφήσεις νὰ φύγουν τοὺς Ἑβραίους, νὰ λατρεύσουν τὸν Θεό τους στὴν ἔρημον; Ἐκεῖ τὸ πηγαίνεις;». Λέγεται, καὶ ἡ ἀρχαιολογικὴ σκαπάνη τὸ βρῆκε αὐτό, δὲν θὰ σᾶς πῶ πιὸ πολλὰ γιὰ νὰ μὴν ἀργήσω, ὅτι σὲ ἐκείνους ποὺ κατεδίωξαν τοὺς Ἑβραίους καὶ πνίγηκαν μέσα στὴν Ἐρυθρὰ Θάλασσα, ἀνάμεσά τους ἦταν καὶ ὁ Φαραώ· καὶ ὁ ὁποῖος καὶ αὐτὸς πνίγηκε. Εἶναι χαρακτηριστικὸ αὐτό.

Ὅταν πολεμοῦσε ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυὴ τοὺς Ἀμορραίους, τότε... ἀκοῦστε τί λέγει ἐδῶ τὸ βιβλίο «Ἰησοῦς τοῦ Ναυὴ» στὸ 10ο κεφάλαιο: «Καὶ Κύριος ἐπέρριψεν αὐτοῖς λίθους χαλάζης ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἕως Ἀζηκά, καὶ ἐγένοντο πλείους οἱ ἀποθανόντες διὰ τοὺς λίθους τῆς χαλάζης ἢ οὖς, οὕς ἀπέκτειναν οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ μαχαίρᾳ ἐν τῷ πολέμῳ». Πῆγαν οἱ Ἀμορραῖοι νὰ πολεμήσουν τοὺς Ἰσραηλίτας. Τότε ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυὴ ἐπετέθῃ ἐναντίον των. Καὶ τότε φεύγοντας αὐτοί, ἔπεσε χαλάζι, σὰν πέτρες. Καὶ ἄρχισε νὰ χτυπάει τοὺς Ἀμορραίους, σὲ βαθμὸ ποὺ πιὸ πολλοὶ εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ σκοτώθηκαν, λέει τὸ ἱερὸ κείμενον, ἀπὸ τὸ χαλάζι, παρὰ ἀπὸ τὸ μαχαίρι, τὸ σπαθὶ τῶν Ἑβραίων. Αὐτὸ θὰ πεῖ ὅτι ὁ Θεὸς συνεκπολεμεῖ, πολεμᾷ μαζὶ μὲ τὰ στοιχεῖα τῆς κτίσεως ἐναντίον τῶν κακῶν.

Εἶναι δὲ ἀξιοπαρατήρητο ὅτι ὅταν οἱ δύο προφῆται τῆς Ἀποκαλύψεως, ὁ Ἠλίας καὶ ὁ Ἐνώχ, θὰ λέγουν: «Αὐτὸς εἶναι ὁ Ἀντίχριστος» στὴν πλατεῖα της Ἱερουσαλήμ, καὶ θὰ κηρύσσουν μετάνοια καὶ δείχνοντες τὸν Ἀντίχριστον, τότε θὰ τοὺς πιάσουν. Ὁ Ἀντίχριστος θὰ δώσει ἐντολὴ νὰ τοὺς συλλάβουν καὶ νὰ τοὺς κρεμάσουν. Καὶ ὅταν τοὺς κρεμάσουν καὶ τοὺς ἀφήσουν παραδειγματικὰ 3 ½ μέρες κρεμασμένους, τότε, λέει: «Ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ -τὴν τρίτη ἡμέρα-  ἐγενέτο σεισμὸς μέγας καὶ τὸ δέκατον τῆς πόλεως ἔπεσε· καὶ ἀπεκτάνθησαν ἐν τῷ σεισμῷ ὀνόματα ἀνθρώπων χιλιάδες ἑπτά». Τὸ ἕνα δέκατο τῆς πόλεως γκρέμισε καὶ 7000 σκοτώθηκαν. Γιατί ἔγινε ὁ σεισμός; Ἠγανάκτησε ἡ κτίσις διὰ τὸν ἄδικον θάνατον τῶν δύο προφητῶν.

Ἀκόμη, τὸ ἀντίθετο τώρα, ὅταν θὰ καταφύγει ἡ Ἐκκλησία εἰς τὴν ἔρημον καὶ ὁ διάβολος, ὁ ὄφις ὁ ἀρχαῖος, θὰ τὴν καταδιώξει τὴν Ἐκκλησία, γιὰ νὰ τὴν πνίξει, λέγει μία ... εἰκόνα φοβερή, ἔβγαλε νερὸ ἀπ᾿ τὸ στόμα του -προσέξτε, αὐτὰ εἶναι εἰκόνα, τί σημαίνουν τὸ καθένα, ἔχει πολλὴ σημασία- καὶ ἐπειδὴ δὲν τὴν ἔφθανε, ἔριξε τὸ νερό, ὅπως τὸν κυνηγοῦμε ἕναν ἄνθρωπο καὶ δὲν τὸν φθάνομε, παίρνομε πέτρα καὶ τὸν χτυποῦμε, νὰ τὸν φθάσει ἡ πέτρα μας, ἔβγαλε νερὸ ἀπὸ μέσα του, γιὰ νὰ τὴν καταστήσει, λέει, ποταμοφόρητον, νὰ τὴν πνίξει τὴν Ἐκκλησία. Καὶ ἀκοῦστε τί ἔγινε. «Καὶ ἔβαλεν ὁ ὄφις ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ ὀπίσω τῆς γυναικὸς ὕδωρ ὡς ποταμόν, ἳνα αὐτὴν ποταμοφόρητον ποιήσῃ -καὶ κοιτᾶξτε- καὶ ἐβοήθησεν ἡ γῆ τῇ γυναικί -ἐβοήθησε τὴν γυναῖκα, τὴν Ἐκκλησία. Ποιός; Ἡ γῆ. Ἡ γῆ ἐβοήθησεν- καὶ ἤνοιξε ἡ γῆ τὸ στόμα αὐτῆς (:ἄνοιξε -λέει- τὸ στόμα της) καὶ κατέπιεν τὸν ποταμὸν ὅν ἔβαλεν ὁ δράκων ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ». Σκεφθεῖτε γιὰ μιὰ στιγμὴ νὰ ἀνοίγει ἕνα ὄρυγμα καὶ ὅλο τὸ νερὸ νὰ πέφτει μέσα στὸ ὄρυγμα καὶ νὰ γλυτώνουν ἐκεῖνοι ποὺ κυνηγιῶνται ἀπέναντι ἀπὸ τὸ ὄρυγμα. Τὸ ἀντιλαμβάνεσθε;

Βλέπετε λοιπὸν ἡ κτίσις, ἀπὸ τὴ μιὰ προστατεύει τοὺς εὐσεβεῖς, ἀπὸ τὴν ἄλλη τιμωρεῖ τοὺς ἀσεβεῖς. Καὶ ὅλα αὐτὰ ἂν ρωτήσετε τί σημαίνουν, θὰ σᾶς ἔλεγα τὸ ἑξῆς. Ὁ Θεὸς ἔκανε τὴν κτίσιν, γιὰ νὰ ὑπηρετήσει τὸν ἄνθρωπον. Καὶ ὁ ἄνθρωπος, μαζὶ μὲ τὴν κτίσιν, νὰ λατρεύσουν τὸν Θεό. Ἔτσι, ἡ κτίσις γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ ὁ ἄνθρωπος γιὰ τὸν Θεό. Ὅταν ὅμως ὁ ἄνθρωπος στραφεῖ ἐναντίον τοῦ Θεοῦ, τότε ἡ κτίσις στρέφεται ἐναντίον τοῦ ἀνθρώπου. Ἀκούσατε; Στρέφεται ἐναντίον τοῦ ἀνθρώπου. Καὶ ἔτσι ἐπιτελεῖται αὐτὸ τὸ κακό. Γι᾿ αὐτὸ ὁ ἄνθρωπος δὲν πρέπει νὰ ἁμαρτάνει. Θὰ λέγαμε ὅμως γιὰ τὴν ἐποχή μας, ὅτι ἡ ἀποστασία μας εἶναι ἔκτυπη, εἶναι φοβερή. Εἶναι ἴσως ἡ πιὸ ἔκτυπη περίπτωση ἀποστασίας καὶ ἀμαρτωλότητος στὴν ἐποχή μας, ποὺ βλέπομε τώρα τὴν κτίση νὰ στρέφεται ἐναντίον τοῦ ἀνθρώπου. Ὅλα τὰ σύγχρονα οἰκολογικὰ φαινόμενα εἶναι ἕνας δείκτης. Ἡ φύσις καταστρέφεται διαρκῶς. Καὶ καταστρεφόμενη, στρέφεται ἐναντίον τοῦ ἀνθρώπου. Τὸ ἀκούσατε; Στρέφεται ἐναντίον τοῦ ἀνθρώπου.

Τὸ ἐκπληκτικὸν ὅμως εἶναι, αὐτὸ θέλω νὰ προσέξετε, ὅταν διαβάζομε τὴν Ἁγία Γραφή, ὅτι «ὁ Θεὸς ἐσκλήρυνε», λέει, «τὴν καρδίαν τοῦ Φαραὼ»... Λέγει στὸν Μωυσῆ: «Ἐσὺ θὰ πᾶς. Θὰ τοῦ πεῖς αὐτά. Ἀλλὰ ἐγὼ θὰ σκληρύνω τὴν καρδίαν τοῦ Φαραὼ καὶ δὲν θὰ σοῦ δώσει ἐκεῖνο ποὺ τοῦ ζητᾷς». Αὐτό, ἐπὶ δέκα φορές. Κάνει μεγίστη ἐντύπωση, περίεργο, ὁ Θεὸς νὰ στέλνει τὸν Μωυσῆ, τὸν θεράποντά του. Νὰ ζητάει τί; Τὴν λατρεία τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τοὺς Ἑβραίους. Νὰ τὸ ἐπιτρέψει ὁ Φαραώ. Καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριὰ νὰ πηγαίνει ὁ Θεὸς νὰ σκληραίνει τὴν καρδιὰ τοῦ Φαραώ. Δὲν εἶναι περίεργο; Δὲν εἶναι ἀντιφατικό; Δὲν εἶναι παράξενο; Εἶναι ἔκφρασις, ἀγαπητοί μου, τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Δὲν ἤρχετο ὁ Θεὸς νὰ σκληρύνει τὴν καρδιὰ τοῦ Φαραώ· διότι τότε πῶς θὰ τὸν τιμωροῦσε; Δὲν θὰ ἦτο ἄδικος ὁ Θεός; Τί σημαίνει; Ὅτι ὁ Φαραὼ εἶχε ἐλευθέραν βούλησιν. Ἡ προαίρεσή του ἦτο κακή. Καὶ ἐνῶ ἔδειχνε ὅτι μετανοεῖ, ἐπανήρχετο στὴν κακή του προαίρεση. Καὶ ὅταν λέγει: «Ὁ Θεὸς σκληραίνει» θὰ πεῖ: ἐπιτρέπει ὁ Θεός, παραχωρεῖ ὁ Θεὸς νὰ σκληρύνει καὶ νὰ μείνει σκληρὴ ἡ καρδιὰ τοῦ Φαραώ. Αὐτὸ θὰ πεῖ «σκληραίνει ὁ Θεός».

Αὐτὸ ξέρετε τί σημαίνει γιὰ τὴν ἐποχή μας; Ὅ,τι, ὅ,τι πληγὲς ἔχομε, διαβάστε τὴν Ἀποκάλυψη, θὰ δεῖτε φοβερὲς πληγές, αὐτές, ὄχι θὰ ἔλθουν, ἔχουν ἔλθει. Ζοῦμε ἤδη πληγές. Φοβερὲς πληγές. Ἡ μεγαλύτερη, νομίζω, εἶναι ἡ ραδιενέργεια· ποὺ πεθαίνομε ἀπὸ αὐτήν. Θὰ πεθάνουν στὴν Ἑλλάδα, στὰ δέκα χρόνια αὐτὰ ποὺ ἔρχονται, πολλὲς χιλιάδες κ.λπ. κ.λπ. κ.λπ. Δὲν ἔχομε καθαρὸν ἀέρα. Μᾶς καίει ὁ ἥλιος. Δὲν ἔχομε νερό. Ὅλα αὐτὰ εἶναι πληγές. Προσέξτε ὅμως. Δὲν τίς δίνει ὁ Θεός. Γι᾿ αὐτό σᾶς εἶπα τὸ προηγούμενο παράδειγμα. Ἐμεῖς μὲ τὰ χεράκια μας καὶ τὸν πολιτισμό μας καὶ τὴν τεχνική μας, καταστρέφομε τὴν φύσιν. Ἐμεῖς, ἐμεῖς. Συνεπῶς... ὁ Θεὸς δὲν μᾶς ἐμποδίζει. Μᾶς ἀφήνει καὶ καταστρέφομε τὴν κτίσιν, ἡ ὁποία στρέφεται σὰν τιμωρὸς ἐναντίον μας. Καταλαβαίνετε λοιπὸν ὅτι ἐμεῖς οἱ ἴδιοι φτιάχνομε τίς πληγὲς ἐναντίον τοῦ ἑαυτοῦ μας, ὅτι αὐτὸ τὸ σπίτι μας, την γῆ, ἐμεῖς μὲ τὰ χέρια μας, τὸ καταστρέφομε; Καὶ ἂν μὲν καταστρέψεις τὸ σπίτι ποὺ ἔφτιαξες, μπορεῖς νὰ πᾶς πιὸ πέρα. Ὅταν καταστρέψεις την γῆ, ποῦ θὰ πᾶ; Ποῦ θὰ φύγεις;

Ἀγαπητοί, ὁ ἅγιος Παντελεήμων, ἦταν ἕνας ἀνθός, ἕνα λουλούδι μέσα στὴν κοινωνία ποὺ ζοῦσε. Ἀλλὰ ἡ κοινωνία τὸν ἀπέρριψε. Καὶ νά, τὸν θανάτωσε. Μὲ φοβερὸ μαρτύριο. Τὸ καλὸ ἔτσι, δὲν γίνεται ἀνεκτὸ πολλὲς φορὲς ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους. Καὶ τὸ δίκαιο τὸ ἴδιο. Δὲν γίνεται δεκτὸ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους. Μιὰ τέτοια κοινωνία, σὲ μιὰ τέτοια φοβερὴ ἐποχή, παρουσιάζει τέτοια φαινόμενα, γιατί ἔφυγε ἡ ἐποχή, οἱ ἄνθρωποι, θεληματικὰ ἀπὸ τὸν Θεό. Καὶ ὅταν ὑπάρχει αὐτὴ ἡ ἀποστασία, τότε ὁ Θεὸς ἐπιτρέπει κατὰ παραχώρηση, νὰ πέφτει ὁ ἄνθρωπος στὰ χέρια τοῦ ἑαυτοῦ του. Μὲ τὰ χέρια μας δὲν κάναμε τίς πληγές; Νὰ πέφτει ὁ ἄνθρωπος στὰ χέρια τοῦ ἑαυτοῦ του. Κυριότατος αἴτιος εἶναι αὐτὸς ὁ ἀποστατημένος ἄνθρωπος.

Καὶ μάλιστα ἐδῶ φθάνει ὁ ἄνθρωπος στὸ σημεῖο νὰ μὴν γίνεται δεκτὴ ἡ μετάνοιά του. Ἔχομε πολλὰ σημεῖα, δὲν ἔχω καιρὸ νά σᾱς τὸ δείξω, καὶ μάλιστα μία σύγχρονη περίπτωσις, ποὺ εἶναι τώρα 6-7 χρόνια... «Ὄχι, μὴν μὲ παρακαλᾷς, -εἶπε ὁ Θεὸς σὲ κάποιον ἀσκητή- μὴν μὲ παρακαλᾷς. Θὰ τοὺς τιμωρήσω!». Ξέρετε ποιούς;  Τοὺς Ἕλληνας! Τί μένει; Νὰ μετανοήσομε. Δὲν εἶναι ἀρκετὸ νὰ εὐχηθεῖ ἕνας, ὅσο ἅγιος καὶ νὰ εἶναι. Πρέπει νὰ μετανοήσομε. Γιὰ νὰ μὴν πῶ κάποτε καὶ κάποια μετάνοιά μας, ὅταν εἶναι φαραωνικὴ μετάνοια, δὲν γίνεται δεκτή. Νὰ ἀλλάξομε στάση ἀπέναντι εἰς τὸν Κύριο τῆς δόξης. Βλέπετε πόσες καταστροφές, ἔχομε σήμερα. Ποῦ θὰ πᾶμε; Πρέπει νὰ διψάσομε; Πρέπει νὰ πεινάσομε; Ἢ πρέπει νὰ πεθάνομε ὄχι ἀπὸ καθαρὸν ἀέρα; Πρέπει δηλαδὴ ἐκεῖ νὰ φθάσομε, γιὰ νὰ καταλάβομε ὅτι πρέπει νὰ μετανοήσομε; Ἐμεῖς διασκεδάζομε. Ἐμεῖς μένομε στὶς ἡδονές μας καὶ εἰς τίς ἁμαρτίες μας. Δὲν καταλαβαίνομε ὅτι κάποτε πρέπει νὰ ζήσομε μὲ μία λιτότητα; Δὲν σηκώνει ἄλλο. Ὅτι ὁ εὐδαιμονισμὸς εἶναι ὁ χειρότερος διώκτης καὶ τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῆς κοινωνίας καί τῆς καθ᾿ ὅλου φύσεως; Δὲν τὸ ἀντιλαμβανόμεθα αὐτό; Γι᾿ αὐτὸ λέγει ἡ Σοφία Σολομῶντος: «Ἐρημώνει πᾶσαν τὴν γῆν ἀνομία». Τί θὰ ἐρημώσει ὅλην τὴν γῆν; Ἡ ἀνομία. Ἡ ἀνομία θὰ ἐρημώσει τὴ γῆν. Δὲν φταίει ὁ Θεός.

Συνεπῶς; Ἄς ἐπιστρέψομε εἰς τὸν Κύριον τῶν ἁγίων. Καὶ νὰ παρακαλέσομε καὶ τὸν ἅγιο Παντελεήμονα τὸν μεγαλομάρτυρα, αὐτὸ τὸ θῦμα τῆς τότε ἐποχῆς του. Τῆς τότε κακεντρεχοῦς ἐποχῆς του.

?η ομιλία στην κατηγορία
« Μνήμη Αγίων ».

Όλες οι ομιλίες της κατηγορίας
" Μνήμη Αγίων " εδώ ↓.
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/mnhmh-agivn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40qFnx_UZ0gQ-sphclbJ6E6y

Απομαγνητοφώνηση και ηλεκτρονική επιμέλεια κειμένου:Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.