Γνῶσις καί λατρεία τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ. (β΄ ἔκδοσις)

†. Σε όλους μας είναι γνωστός, αγαπητοί μου, ο θαυμάσιος εκείνος διάλογος που διημείφθη ανάμεσα εις τον Κύριον και την Σαμαρείτιδα γυναίκα, όπως ακούσαμε σήμερα στην ευαγγελική περικοπή, Κυριακή της Σαμαρείτιδος.

Ο διάλογος αυτός ανοίχθηκε πλάι στο πηγάδι του Ιακώβ, του προγόνου Ιακώβ, όταν ο Κύριος εκάθισε κουρασμένος από το ταξίδι του από την Ιουδαία στην Γαλιλαία. Αλλά έπρεπε, για λόγους συντομίας οδού, να περάσει από την Σαμάρεια. Ήταν Ιουδαία-Σαμάρεια-Γαλιλαία. Όπως θα λέγαμε, Πελοπόννησος-Θεσσαλία-Μακεδονία. Για να πάρομε, έτσι, μία εικόνα. Η Γαλιλαία ήταν βορεία επαρχία.

Οι μαθηταί είχαν πάει ως την πόλη για να αγοράσουν τροφές. Ο Κύριος τούς περίμενε εκεί στο πηγάδι του Ιακώβ. Στο διάστημα αυτό κατέφθασε μία γυναίκα Σαμαρείτιδα, δηλαδή καταγομένη από την πόλιν της Σαμαρείας. Και τότε ανοίχθηκε αυτός ο θαυμάσιος διάλογος, με αντικείμενον, κύριο θέμα, περί Θεού και περί Μεσσίου. Εκείνη, έκπληκτη από τους λόγους του Κυρίου, σπεύδει στην πόλη να αναγγείλει στους συμπατριώτες της περί του Μεσσίου. Ότι: «Μήπως είναι αυτός ο Μεσσίας;». Στο μεσοδιάστημα όμως επέστρεψαν οι μαθηταί από την πόλη και ετοίμασαν ένα πρόχειρο γεύμα.

Ο Κύριος όμως που ανέμενε την Σαμαρείτιδα, την ανέμενε να επιστρέψει μαζί με τους συμπατριώτες της, απαντάει εις τους μαθητάς που του είπαν να φάει: «Ἐγὼ βρῶσιν ἔχω φαγεῖν(: Εγώ έχω φαγητό να φάγω), ἣν ὑμεῖς οὐκ οἴδατε(: το οποίον φαγητό σεις δεν γνωρίζετε). Ἐμὸν βρῶμά ἐστιν ἵνα ποιῶ τὸ θέλημα τοῦ πέμψαντός με καὶ τελειώσω αὐτοῦ τὸ ἔργον(: διότι το δικό μου φαγητό είναι να κάνω, να ολοκληρώσω το έργον Εκείνου που με έστειλε, του Πατρός μου, του Θεού). Ἰδοὺ λέγω ὑμῖν, ἐπάρατε τοὺς ὀφθαλμοὺς ὑμῶν καὶ θεάσασθε τὰς χώρας, ὅτι λευκαί εἰσι πρὸς θερισμὸν ἤδη(: Να, κοιτάξτε, σηκώστε τα μάτια σας, κοιτάξτε τα χωράφια, που έχουν ασπρίσει τα στάχυα και είναι έτοιμα για θερισμό, περιμένουν τους θεριστάς τα στάχυα)».

Δηλαδή, με άλλα λόγια, ποια ήταν η βρώσις του Κυρίου Ιησού, που είπε: «Εγώ έχω να φάγω;». Ήταν η σωτηρία των ανθρώπων. Αυτό ήταν το κύριο μέλημα του Ιησού Χριστού· που εξάλλου και γι'αυτό ήρθε εις τον κόσμον αυτόν. Και όπως λέγει και ο Οίκος της εορτής -είναι ένα… να το πω χοντρικά, τροπάριον που ακούσαμε στον Όρθρον και λέγεται «οίκος» αυτό το ιδιαίτερο τροπάριο: «Ἦλθε – λέγει, εκεί - ἐκζητῶν τὴν εἰκόνα αὐτοῦ». « Ήλθε γυρεύοντας τη δική Του εικόνα». Γιατί ο άνθρωπος είναι εικόνα του Θεού Λόγου. Ακριβέστατα, δεν είναι εικών του Θεού ο άνθρωπος, αλλά είναι εικών του Θεού Λόγου του Ενανθρωπήσαντος, έστω κι αν είναι πρωθύστερον το σχήμα, ότι προϋπήρξε ο Αδάμ της Ενανθρωπήσεως του Υιού, ο δε Ιησούς Χριστός, με την ανθρωπίνη Του φύση είναι εικών του ουρανίου Πατρός. Συνεπώς ο άνθρωπος είναι εικών εικόνος. Μας το λέγει πολύ ωραία αυτό ο άγιος Ειρηναίος Λυώνος.

«Ἦλθε – λοιπόν - ἐκζητῶν τὴν εἰκόνα αὐτοῦ». «Ήλθε γυρεύοντας την εικόνα Του, τον άνθρωπο». Ειδικότερα, λέγει, ένα κεκραγάριο του Όρθρου, πάλι τροπάριο του Όρθρου είναι. Έχουν ειδική θέση, ειδική σημασία, γι'αυτό και έχουν ειδικά ονόματα αυτά όλα: «Ἐπὶ τὴν πηγὴν ἐπέστη, ἡ πηγὴ τῶν θαυμάτων, ἐν τῇ ἕκτῃ ὥρᾳ, τῆς Εὔας ζωγρῆσαι καρπόν». Λέγει: « Η Πηγή ήρθε και κάθισε στην πηγή· γιατί ο Χριστός είναι η πηγή της ζωής. Και ήρθε εκεί, που είναι η πηγή των θαυμάτων, το κεφαλάρι των θαυμάτων, ήρθε εκεί στην πηγή του Ιακώβ να καθίσει το μεσημέρι, ἐν τῇ ἕκτῃ ὥρᾳ». Ποιος; «Ζωγρῆσαι τῆς Εὔας καρπόν». Ζωγρέω-ῶ, κατά λέξη θα πει ψαρεύω. Αλλά εδώ, να μαζέψει τον καρπόν της Εύας. Ποιος ήταν ο καρπός της Εύας; Η Σαμαρείτιδα γυναίκα. Ήρθε εκεί ακριβώς για να μαζέψει τον καρπό της Εύας. Τι ωραία που είναι η Υμνογραφία και πόσο ακριβολογεί! Γι'αυτό και την χρησιμοποιούμε, αγαπητοί μου, πάρα πολλές φορές.

Ιδιαίτερα μας συγκινεί ο λόγος του Κυρίου που είπε στους μαθητάς Του: «Ἐπάρατε τοὺς ὀφθαλμοὺς ὑμῶν(:Σηκώστε τα μάτια σας να ιδείτε) καὶ θεάσασθε τὰς χώρας(: για να δείτε και δείτε τα χωράφια), ὅτι λευκαί εἰσι πρὸς θερισμὸν ἤδη». «Ότι λεύκαναν, άσπρισαν, ξεράθηκαν, έτοιμα για θέρισμα». Κι εννοούσε, εννοείται, τους πνευματικούς αγρούς, τους ανθρώπους.

Ο Κύριος ήθελε να τονίσει τις πνευματικές ανάγκες της κάθε εποχής- που πρέπει να κατανοούνται αυτές οι ανάγκες. Είναι μία ωραία εικόνα αυτών των κατάλευκων σταχυών που περιμένουν τον θερισμό. Δηλαδή, περιμένουν το Ευαγγέλιον. Να ωριμάσουν οι άνθρωποι.

Και ποιες είναι αυτές οι ανάγκες; Αγαπητοί μου, δύο θεμελιώδεις και βασικές. Όλα τα άλλα έπονται. Πρώτον: Η γνώσις του αληθινού Θεού και του Μεσσίου. Δεύτερον: Η λατρεία του αληθινού Θεού. Θα το λέγαμε ως εξής: Πολλές φορές χρησιμοποιώ τούτο το σχήμα, δεν πειράζει αν το επαναλαμβάνω. Τρία πράγματα είναι. Ο Θεός, εγώ, ο άνθρωπος, και ο τρόπος που θα προσεγγίσω τον Θεόν. Το μέσον. Έτσι, εγώ είμαι το υποκείμενο -δεν σας κάνω συντακτικό-· εγώ είμαι το υποκείμενο. Ο Θεός είναι το αντικείμενον. Και η σχέση μου με τον Θεό είναι ο τρόπος που θα πλησιάσω τον Θεό. Αν το θέλετε, και ο Θεός να πλησιάσει εμένα. Κατά το «ἔκλινεν οὐρανούς καί κατέβη». Εκείνος έρχεται και εγώ πηγαίνω και συναντούμεθα.

Έτσι, η γνώσις του Θεού είναι θεμελιωδεστάτης σημασίας. Βεβαίως. Αλλά και η οδός είναι σπουδαία. Είναι ο Μεσσίας. Ο Μεσσίας είναι η οδός. «Εγώ είμαι η Οδός», είπε ο Χριστός. Η οδός που οδηγεί πού; Προς τον Πατέρα. Αλλά και μετά, όταν γνωρίσω την οδόν –κρατήσατέ το αυτό, κάτι θα σας πω στο τέλος- και γνωρίσω και τον Πατέρα, βασικά, χοντρικά τον Θεόν, τότε δεν μου μένει παρά η λατρεία μου προς Εκείνον. Γιατί αυτός είναι ο σκοπός αυτής της γνώσεως.

Αλλά ας τα δούμε από πιο κοντά αυτά. Η γνώσις του αληθινού Θεού και του Μεσσίου. Αλήθεια, ο διάλογος που ανοίχθηκε με την Σαμαρείτιδα απέβλεπε εις την αποκάλυψιν του αληθινού Θεού. Οι Σαμαρείτες ήσαν περίπου ειδωλολάτρες. Από μία ιστορική ατυχία. Και δεν είχαν σαφή και ακριβή γνώση του Θεού. Αυτή η ιστορική ατυχία τους ήτανε, σας είπα, επαρχία ήταν, όλος ο Ισραήλ. Και μάλιστα έμεναν στο βόρειο μέρος, έμεναν οι δέκα φυλές. Από μία ιστορική ατυχία. Ε, καταληφθέντες από εχθρούς, έτυχαν μετοικεσίας. Αυτό που γίνεται σήμερα στην βόρειον Κύπρον. Να διώξομε από κει τους κατοίκους τους Έλληνας και να εποικίσομε Τούρκους.

Αυτό το πράγμα, αυτή η αλλαγή του πληθυσμού επιφέρει φοβερά αποτελέσματα. Είναι αρχαία η μέθοδος. Και την χρησιμοποιούν συνήθως οι βάρβαροι. Ναι. Ποτέ δεν την χρησιμοποιούν οι πολιτισμένοι άνθρωποι αυτήν την μέθοδο. Γι'αυτό, σας είπα, είχαν μία ιστορική ατυχία. Εν τοιαύτη περιπτώσει, σ’ αυτήν την αλλαγή των πληθυσμών, ξέχασαν τον αληθινό Θεό. Μπερδεύτηκαν με εκείνους οι οποίοι είχαν έρθει από άλλη περιοχή, από άλλη χώρα, και ήσαν σχεδόν -δεν ξέχασαν ολότελα τον αληθινό Θεό- σχεδόν είχαν καταντήσει ειδωλολάτρες. Το ίδιο συμβαίνει, είδατε, και στην εποχή μας, κατά δυστυχίαν. Η γνώσις, λοιπόν, του αληθινού Θεού φοβερά υστερεί, όπως και τότε και σήμερα, ανάμεσα εις τους Χριστιανούς μας. Ναι. Υστερεί!

Η αθεΐα δεν δέχεται καν την ύπαρξιν του Θεού. Ο πανθεϊσμός, αυτός που ταυτίζει τον Θεόν με την φύση ή θεοποιεί την φύση. Ο πανθεϊσμός συγχέει τον Θεό με τη φύση. Δηλαδή ειδωλολατρία. Ο δεϊσμός- δεϊσμός, δέλτα- δέχεται Θεόν υπερβατικόν, αδιάφορον όμως έναντι της Δημιουργίας. «Έκανε», λέγει, «ο Θεός τον κόσμον, δεν τον ενδιαφέρει πλέον τον Θεόν τίποτε. Ευρίσκεται εις την μακαριότητά Του. Τι δα;». Το λέμε. Χωρίς να το καταλαβαίνομε, είμαστε Δεϊσταί. «Τι δα; Ο Θεός θα ασχολείται μ’ εμάς τους μικρούς; Η δική Του η μεγαλοπρέπεια θα ασχοληθεί με εμάς;». Δεϊσμός είναι. Δεϊστική αντίληψις. Προσέξτε με δέλτα. Δεϊστική.

Η πολυθεΐα ακόμα, δέχεται θεωμένες τις δυνάμεις της φύσεως. Λέμε: «Τι ωραία πράγματα που δημιουργεί η φύσις! Τι πράγματα δημιουργεί ο ήλιος!». Ο ήλιος δημιουργεί; Ο ήλιος είναι δημιούργημα. Απλώς είναι όλα μέσα στο πρόγραμμα της Δημιουργίας, που ο Θεός έτσι όλα αυτά τα θέλει. Πάντως η πιο τραγική άγνοια του ανθρώπου μετά την πτώση των Πρωτοπλάστων είναι η άγνοια του Θεού. Το πρώτο σύμπτωμα. Ο Αδάμ και η Εύα Τον εγνώριζαν τον Θεόν. Τα παιδιά τους Τον εγνώριζαν τον Θεόν. Παρακάτω, παρακάτω, ελησμονούσαν τον Θεόν. Και Τον έχασαν από τον οπτικό τους ορίζοντα. Εκείνο που είχαν μπροστά τους ήτανε μόνον η φύσις. «Η φύση, ο ήλιος, όλα αυτά τα πράγματα εμένα με ζωογονούν. Αυτός λοιπόν είναι ο Θεός μου»... Αμέσως οι άνθρωποι ειδωλολάτρησαν. Είναι το πρώτο σύμπτωμα της πτώσεως. Η ειδωλολατρία. Οφειλομένη εις την άγνοιαν –υπογραμμίζω την λέξη «άγνοιαν»- του αληθινού Θεού.

Βέβαια αυτή η άγνοια του Θεού δημιουργούσε και άγνοια της αληθινής φύσεως του ανθρώπου. Ο άνθρωπος έχασε την γνώση του εαυτού του. Έτσι βλέπομε σε όλα τα φιλοσοφικά συστήματα…: «Ποιος είμαι; Εγώ, ποιος είμαι;. Δεν ξέρω...». «Ο άνθρωπος, αυτό το μυστήριο, αυτό το άγνωστον», έγραφε ο Αλέξης Καρέλ, ένας Γάλλος. Έγραψε ένα βιβλίο: «Ο άνθρωπος, αυτός ο άγνωστος». Άγνωστος. Ακόμα κι εκείνο που βλέπομε από την ανθρωπίνη φύση είναι άγνωστο. Δηλαδή ο οργανισμός του. Πόσο δε περισσότερο ο προορισμός του.

Έτσι, από τη στιγμή που ο άνθρωπος χάνει τον Θεό, χάνει και τον εαυτό του. Χάνει τη γνώση του Θεού, χάνει και την γνώση του εαυτού του. Διότι όταν πούμε ότι ο άνθρωπος είναι εικόνα του Θεού… τίνος Θεού; Αφού τον έχασα τον Θεό. Άρα λοιπόν έχασα και τον εαυτόν μου, ότι είμαι εικόνα του Θεού. Γι΄αυτό, λοιπόν, θαυμάσια λέγει ο οίκος, όπως σας είπα προηγουμένως, ο οίκος της ημέρας, ότι ο Θεός Λόγος «ἦλθε ἐκζητῶν τήν εἰκόνα αὐτοῦ». Ήλθε αναζητώντας την δική Του εικόνα.

Και τι λέγει τώρα ο Ιησούς εις την Σαμαρείτιδα; «Πνεῦμα ὁ Θεός». Πνεύμα ο Θεός. Και όπως αποκαλύπτει ο Θεός τον Εαυτόν Του στον Μωυσή και του λέγει, όταν τον ερώτησε ο Μωυσής προ της βάτου: «Τι θα πω εις τους Εβραίους όταν θα πάω στην Αίγυπτο που με στέλνεις; Ποιος Θεός σε στέλνει; Ποιο είναι το όνομά Σου;». Και απήντησε ο Θεός. -Ξέρετε Ποιος μιλούσε εκεί στην βάτον; Ο Θεός Λόγος μιλούσε. Υπογραμμίσατέ το αυτό. Δεν είναι ο Θεός Πατήρ. Είναι ο Θεός Λόγος. Όπως και εις το Σινά. Δεν είναι ο Θεός Πατήρ. Είναι ο Θεός Λόγος, ο μετά ταύτα Ενανθρωπήσας. Τι απαντάει λοιπόν ο Κύριος; «Ἐγώ εἰμι ὁ ὤν». «Αυτό θα πεις είναι το όνομα του Θεού που με στέλνει σε σας: Εγώ είμαι ο υπάρχων. Ἐγώ εἰμι ὁ ὤν». Μετοχή του εἰμί.

Εδώ έχομε μια πρώτη και μεγάλη προσέγγιση του Θεού. Ο Θεός είναι πνεύμα. Δηλαδή, είναι υπερβατικός Θεός. Πέρα από την Δημιουργία. Αυτό θα πει υπερβατικός Θεός. Και δεν συγχέεται, ούτε ταυτίζεται με την ύλη και τον κόσμο και τις δυνάμεις του. Τελείως έξω από αυτό το δημιούργημά Του. Γι'αυτό ακόμη και η λέξις Θεός είναι ανεπαρκής. Πρέπει να σας πω ότι ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός πολύ συχνά αναφέρεται σ΄ αυτό το θέμα, ότι και η λέξις Θεός είναι ανεπαρκής, επειδή λέγαμε και τον… Δία, τον λέγαμε θεό, και την φύση την λέμε θεό. Γι'αυτό ο Θεός τι είναι; Πώς θα Τον πούμε; Γι΄αυτό Τον αποκαλούμε «Ὑπέρθεον». Πάρα πολύ συχνά θα συναντήσομε αυτήν την έκφραση: «Ὑπέρθεον». Μάλιστα στις ευχές των Θεοφανίων: «Ὑπέρθεε». Τι θα πει «Ὑπέρθεε»; Δεν ξέρομε τι λέξη, Κύριε, να βρούμε και βάζουμε τη λέξη «Θεός». Αλλά επειδή η λέξις Θεός είναι κάπως πεπατημένη, γι'αυτό λέμε: «Είσαι πάνω από την έννοια Θεός». Ακόμη Τον λέμε «ὑπερούσιον». Λέμε «η ουσία του Θεού». Δεν έχει βεβαίως καμία σχέση με τη Δημιουργία, αλλά πού θα τα πούμε; Πώς θα τα ονοματίσομε; Έχομε αδυναμία ανθρωπίνης εκφράσεως, γνώσεως, ατέλειες, έχομε όρια. Και λέμε…βάζομε αυτό το «υπέρ» μπροστά και λέμε: «Ὑπερούσιε! Είσαι πάνω από όλες τις νοητές και μη νοητές ουσίες». Όλα αυτά δείχνουν ότι ο Θεός υπάρχει. Είναι ο ὢν, ο υπάρχων. Που υπάρχει πάντοτε. Γιατί λέγει: «Δεν ήμουν, ούτε θα είμαι. Υπάρχω». Και υπάρχει και εις το παρελθόν και εις το παρόν και εις το μέλλον. Είναι συνεπώς άνευ αρχής, άναρχος. Ελάτε τώρα να κατανοήσομε αυτό που λέγεται χωρίς αρχή... Και άπειρος!

Είναι Θεός ακόμη, προσωπικός. Όταν χρησιμοποιεί την μετοχή βέβαια του ρήματος εἰμί, τι σημαίνει εἰμί; Υπάρχω. Και τι σημαίνει «ἐγώ» ; Πάρα πολλές φορές συναντούμε αυτήν την φρασούλα στην Παλαιά Διαθήκη. Εκατοντάδες φορές τη συναντούμε. «Ἐγώ εἰμί Κύριος ὁ Θεός σου». «Ἐγώ εἰμί». Το «ἐγώ» εκφράζει πρόσωπον. Το «εἰμί» εκφράζει ύπαρξη. Συνεπώς μία ύπαρξις προσωπική. Πολύ σπουδαία πράγματα αυτά, αγαπητοί μου. Αρκεί να δει κανείς βυθισμένη την αρχαιότητα μέσα εις αυτήν την άγνοια. Είναι συνεπώς Θεός που διατηρεί αυτοσυνειδησία.

Απλά, πολύ απλά, αλλά δυνατά και καίρια, αυτήν την αλήθεια την αποκαλύπτει η Αγία Γραφή ως εξής: «Ὁ φυτεύσας τὸ οὖς οὐχὶ ἀκούει;». Αυτός που έκανε δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων αυτιά, όχι μόνον ανθρώπων, και στα ζώα, Αυτός δεν ακούει; «Ἢ ὁ πλάσας τὸν ὀφθαλμὸν οὐχὶ κατανοεῖ;». Εκείνος που έπλασε τα μάτια… -πόσες φορές σας το έχω πει, το ξέρετε, αγαπητοί μου, η μύγα, η μέλισσα…έξι χιλιάδες μάτια! Γιατί έχουν δύο μεγάλα σύνθετα μάτια- Εκείνος που έκανε τα μάτια, δεν βλέπει;». Αλλά εάν ακούει και βλέπει, σημαίνει ότι έχει αυτοσυνειδησία. «Ἐγώ εἰμί ὁ ὧν». «Εγώ είμαι ο υπάρχων». Ένας Θεός, ένας, μόνον ένας Θεός. Και η τελευταία αποκάλυψη που έγινε από τον Ιησούν Χριστόν, που είπε «Ἀπεκάλυψά σου τὸ ὄνομα τοῖς ἀνθρώποις» κ.λπ. «Απεκάλυψα το όνομά Σου εις τους ανθρώπους». Ποιο είναι το όνομα; Όχι εις πληθυντικόν αριθμόν, αλλά εις ενικόν, γιατί ο Θεός είναι Ένας, που τελειώνει το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο: «βαπτίζοντες αὐτούς εἰς τό ὄνομα -και όχι «εἰς τά ὀνόματα»- τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». Αυτή είναι η πλήρης και τελευταία αποκάλυψις και στην Ιστορία και στην αιωνιότητα.

Αυτή λοιπόν είναι η αλήθεια περί Θεού. Έξω της Αγίας Γραφής υπάρχει σκότος βαθύ περί Θεού. Σ’ αυτών των προγόνων μας, των σοφών μας προγόνων, των Ελλήνων, που υποτίθεται ότι ήσαν εκλεπτυσμένοι στον νουν, ρίξτε μία ματιά εις την ειδωλολατρικήν θεολογίαν, να δείτε τι πίστευαν... Ναι. Φοβερά ανόητα πράγματα. Ορθά είπε ο Πασκάλ: «Εμείς σήμερα πιστεύομε σε έναν φιλοσοφικό Θεό (Οι πιο πολλοί σήμερα, των Χριστιανών μας, όντως πιστεύουν σ΄έναν φιλοσοφικόν Θεόν) τον Οποίον πλάθομε», λέγει ο Πασκάλ, «και όχι σε έναν αποκαλυπτόμενον Θεόν». Δεν θα τον επινοήσεις. Δεν θα τον πλάσεις. Αλλά θα σου αποκαλυφθεί. Και απεκαλύφθη εν προσώπω Ιησού Χριστού. Δυστυχώς, πόσοι Χριστιανοί σήμερα δεν πιστεύουν εις τον Ιησούν Χριστόν και μένουν εις το σκοτάδι της αγνωσίας του Θεού. Και το περίεργο ότι αντιδρούμε εις τον αποκαλυπτόμενον Θεόν κι επιμένομε να πλάθομε τον δικό μας, τον φανταστικό Θεό. Προχθές ακόμα ακούστηκε από το ραδιόφωνο, «Και στον Θεό», λέει, «εκείνον, όπως ο καθένας θέλει να τον πιστεύει», από ένα στόμα πολιτικού. «Όπως ο καθένας θέλει να τον πιστεύει»…

Το πρώτο,λοιπόν, σύμπτωμα του προπατορικού αμαρτήματος ήταν η άγνοια του Θεού. Και το πρώτο σύμπτωμα της σωτηρίας είναι η αληθής γνώσις του Θεού.

Ένα δεύτερο μυστήριον είναι η γνώσις του Μεσσίου, του προσώπου του Ιησού Χριστού, του Ενανθρωπήσαντος. Είναι η γνώση Εκείνου, ξαναλέγω, του Θεού Λόγου, που γίνεται άνθρωπος. Και γιατί γίνεται άνθρωπος; Γράφει ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων… λίγο θα ερμηνεύσω: «Μή τι ἆρα μάτην Υἱὸς Θεοῦ κατῆλθεν ἐξ οὐρανοῦ, ἢ ἵνα τὸ τηλικοῦτον τραῦμα (: «Ματαίως», λέγει, «έγινε άνθρωπος ο Θεός Λόγος; Ή ένα τέτοιο τραύμα…- Ποιο είναι το τραύμα; Της αγνωσίας του Θεού- θεραπεύσῃ;(:για να θεραπεύσει αυτό το τραύμα;). Μή τι μάτην ἦλθεν ὁ Υἰός ἵνα ὁ Πατήρ ἐπιγνωσθῇ (:Για να γίνει γνωστός ο Πατήρ, ματαίως ήλθε;). Ἐπέγνως τί ἐκίνησεν(:το κατάλαβες) ἐκ δεξιῶν θρόνον κατελθεῖν τον μονογενῆ; Πατήρ κατεφρονεῖτο, ἔδει Υἱόν διορθώσαντα (:ο Υιός έπρεπε να διορθώσει την καταφρόνησιν που είχαμε εμείς, τα κτίσματα, οι άνθρωποι, προς τον Πατέραν Θεόν) τήν πλάνην. Ἔδει γάρ τον δι' οὗ ἐγένετο τά πάντα, τόν δεσπότην τῶν ἁπάντων προσενεγκεῖν τά πάντα (:Εκείνος που τα έκανε όλα, Εκείνος να έρθει, για να μας πει για τον Πατέρα, για τον αληθινό Θεό). Ἔδει θεραπευθῆναι τό τραῦμα (:Έπρεπε να θεραπευθεί αυτή η πληγή της αγνοίας του Θεού). Τί γάρ ἦν ταύτης τῆς νόσου χεῖρον; Ἤ ἵνα λίθος ἀντί Θεοῦ προσκυνηθῇ;(:Τι χειρότερη αρρώστια θα μπορούσε να υπάρξει, από του να προσκυνείται το λιθάρι αντί του αληθινού Θεού;)».

Και τώρα η Σαμαρείτισσα, αγαπητοί μου, λέγει στον Κύριον: «Οἶδα –όταν ανοίχτηκε ο διάλογος· Γνωρίζω- ὅτι Μεσσίας ἔρχεται, ὁ λεγόμενος Χριστός(Μεσσίας είναι στην εβραϊκή γλώσσα, Χριστός είναι στην ελληνική γλώσσα. Ο ορισμένος υπό του Θεού, ο κεχρισμένος, Χριστός)· ὅταν ἔλθῃ ἐκεῖνος, ἀναγγελεῖ ἡμῖν πάντα (:Όταν εκείνος, λέει, θα έλθει, Αυτός όλα θα μας τα πει, αυτά τα οποία τώρα εμείς κουβεντιάζομε)». Από πού το εγνώριζε η Σαμαρείτις; Από τον Μωυσέα. Από την Πεντάτευχο. Με την ευκαιρία σας λέγω ότι οι Σαμαρείται εδέχοντο μόνον τα πέντε πρώτα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης. Όλα τα άλλα, Προφήτες κ.λπ. και τα ιστορικά βιβλία, όλα τα άλλα τα απέρριπτον. Γι'αυτό και ο Κύριος, όπου μίλησε, μίλησε από την Πεντάτευχον. Γι' αυτόν τον λόγο.

Και είχε ορθή γνώση βεβαίως αυτή η γυναίκα περί του αναμενομένου Μεσσίου, αν και ατελή. Γι'αυτό και ο Κύριος της απαντά: «Ἐγώ εἰμι ὁ λαλῶν σοι». «Εγώ είμαι, που τώρα σου ομιλώ. Εγώ είμαι ο Μεσσίας. Ήρθα. Εγώ είμαι». Αγαπητοί μου, πιο συγκλονιστική απάντηση δεν θα μπορούσε ποτέ να δοθεί. Ποιος ήταν μπροστά της; Ο Ενανθρωπήσας Θεός Λόγος. Ο Μεσσίας! Η γυναίκα αυτή κατεπλάγη. Εκείνος που ομιλεί στο Σινά είναι. Ο άγιος του Ισραήλ. Ο Κύριος. Αυτός είναι. «Και τον Πατέρα κανείς δεν γνωρίζει, αν δεν γνωρίσει τον Υιόν. Κανείς δεν έρχεται προς τον Πατέρα παρά δια του Υιού. Και ο αρνούμενος τον Υιόν, αρνείται και τον Πατέρα». Και είναι άθεος, με την διάσταση που δίδει η Αγία Γραφή. Το λέγει σαφώς ο ευαγγελιστής Ιωάννης. «Αυτός που δεν έχει», λέει, «τον Υιόν, δεν έχει ούτε τον Πατέρα».

Και η γνώσις του αληθινού Θεού και της φύσεώς Του, μας δίδει την πρώτη φάση στην σωτηρία μας. Και ποια είναι η δευτέρα φάσις; Η λατρεία. «Καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν». «Εκείνοι που Τον προσκυνούν, πρέπει να Τον προσκυνούν –προσέξτε- ἐν Πνεύματι (με το Π κεφαλαίο) καὶ Ἀληθείᾳ (το Α κεφαλαίο)».

Τι σημαίνει αυτό; Καταρχάς, είναι η προσκύνησις. Ύστερα η προσκύνησις είναι λατρεία. Άλλο πράγμα κάνω την προσευχή μου και άλλο πράγμα ανάβω ένα κερί, ή το καντήλι μου. Αυτό είναι λατρεία. Άλλο πράγμα, ήρθαμε εδώ να προσευχηθούμε, και άλλο να τελέσομε το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Αυτό είναι λατρεία. Άλλο η προσευχή και άλλο η λατρεία. Και η λατρεία είναι η αποδοχή του Θεού, η ταπείνωση μπροστά Του, η επίγνωση του Ποιος είναι ο Θεός και ποιος είναι ο άνθρωπος. Είναι η προσφορά της πίστεως. Είναι η προσφορά της αγάπης. Και αυτά όλα, τόσον εξωτερικά, με κινήσεις, όσο και εσωτερικά. Το ένα δεν καταργεί το άλλο. Ούτε το ένα συμπληρώνει το άλλο. Και τα δύο προσφέρονται ταυτόχρονα. Και το έσω και το έξω. Ο Κύριος βέβαια τονίζει την εσωτερική λατρεία. Όχι γιατί ήθελε να παραμερίσει την εξωτερική λατρεία. Αλλά γιατί οι Εβραίοι είχαν μείνει στην εξωτερική λατρεία. Και οι Σαμαρείται μείναν στην εξωτερική λατρεία. Αυτό ήταν όλο.

Αλλά οι Πατέρες βλέπουν κάτι ακόμα βαθύτερο και προσέξατέ το. Η προσκύνησις του Πατρός γίνεται «ἐν Πνεύματι». «Προσκυνείται», λέει, «ο Πατήρ, ἐν Πνεύματι καὶ Ἀληθείᾳ». Σας είπα, με Π κεφαλαίο, ἐν Πνεύματι. Όχι μόνο το ανθρώπινον πνεύμα, αλλά με το Άγιον Πνεύμα. Αλλά «καὶ Ἀληθείᾳ» -δοτική-, το Άλφα κεφαλαίο. Και ποια είναι η Αλήθεια; Είναι ο Χριστός. Είπε ο Χριστός: «Εγώ είμαι η Αλήθεια». Συνεπώς, ο Πατήρ προσκυνείται δια του τρίτου και δευτέρου Προσώπου της Αγίας Τριάδος. Αυτό θα πει «ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν». Κανείς δεν ομολογεί, αν θέλετε να το πλατύνομε, το πλαταίνει η Αγία Γραφή, η Καινή Διαθήκη, κανείς δεν ομολογεί τον Ιησούν «Κύριον», παρά με το Πνεύμα το Άγιον. Και κανείς δεν έρχεται προς τον Πατέρα, παρά δια του Υιού. Είναι η προσκύνησις και των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδος με τη σχέση που αναφέραμε.

Αγαπητοί μου, αυτή είναι η πραγματικότητα. Έτσι, τα δύο αυτά πελώρια προβλήματα, η γνώσις του αληθινού Θεού και του Μεσσίου και η σχέση μου με τον Θεόν, δηλαδή η λατρεία, αποτελούν τα μεγάλα κεφάλαια της πίστεώς μας, που, αν το θέλετε, καταξιώνουν και αξιοποιούν το δικό μου το πρόσωπο. Γιατί από τη στιγμή που θα γνωρίσω Ποιος είναι ο Θεός, θα γνωρίσω και τον εαυτό μου.

756η ομιλία στην κατηγορία

« Ὁμιλίαι Κυριακῶν ».

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

► Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίαι Κυριακῶν " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://drive.google.com/file/d/1EiDp29JkRk7OQUNh2N_NVeJL2TTZ-FsY/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40ru7w20Jp2hDAJjA7k7mq_z

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς
«Ὁμιλίαι Κυριακῶν».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%E1%BD%89%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CE%B9%20%CE%9A%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%E1%BF%B6%CE%BD.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Περί Θείας Προνοίας καί Θείας Κυβερνήσεως.

†.Εἴδαμε πῶς ὁ Θεός ἔκανε τό σύμπαν, πού ἔγινε ἐκ τοῦ φωτός, πῶς ἔκανε τά φυτά, τά ζῶα, τά ἔνυδρα, τά πουλιά, τά χερσαῖα. Τήν ἕκτη ἡμέρα ἐδημιούργησε καί τόν ἄνθρωπο, γιά τόν ὁποῖο θά μιλήσουμε ὅλως ἰδιαιτέρως.

~ Ἡ Θεία Πρόνοια. ~

   Ἀλλά, ὅλη αὐτή ἡ δημιουργία, ὅπως ἀκριβῶς τή βλέπομε καί τήν χαιρόμαστε, δέν ἔχει ἀνάγκη συντηρήσεως; Ἐάν φτιάξουμε τό σπίτι μας, πρέπει νά τό συντηροῦμε. Ἐάν ἔχουμε τό αὐτοκίνητό μας πρέπει κι’ αὐτό νά τό συντηροῦμε. Ὁλόκληρη ἡ δημιουργία, ὅπως ἐτέθη σέ λειτουργία, σέ κίνηση, δέν ἔχει ἀνάγκη συντηρήσεως; Ἀναμφισβήτητα ναί! Καί τί εἶναι, λοιπόν, Πρόνοια τοῦ Θεοῦ, ἤ Θεία Πρόνοια; Ὅπως μᾶς λέγει ὁ Ἑμέσης Νεμέσιος, τό 450, στά μέσα δηλ. τοῦ 5ου αἰῶνος μ.Χ. «πρόνοια ἐστί ἐκ Θεοῦ εἰς τά ὄντα γινομένη ἐπιμέλεια». Εἶναι ἡ φροντίδα πού γίνεται ἀπό τό Θεό στά δημιουργήματα. Ἤ «πρόνοια ἐστί βούλησις Θεοῦ δι’ ἥν πάντα τά ὄντα τήν πρόσφορον διεξαγωγήν λαμβάνει, ἀνάγκη δέ καί τῶν αὐτῶν εἶναι ποιητήν τῶν ὄντων καί προνοητήν». Εἶναι ἡ θέληση τοῦ Θεοῦ νά ὑπάρχουν τά ὄντα καί ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἐδημιούργησε τά ὄντα, εἶναι ὁ ἴδιος ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος καί προνοεῖ διά τά ὄντα.

~ Ἡ ἀναγκαιότητα τῆς Πρόνοιας τοῦ Θεοῦ. ~

   Ἔτσι, ἡ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀναγκαιοτάτη, διότι ὑπάρχει ἡ φθορά καί ὁ θάνατος μέσα στήν δημιουργία. Ὁ Θεός δέν ἔκανε οὔτε τή φθορά, οὔτε τό θάνατο. Ἡ φθορά καί ὁ θάνατος εἶναι παρείσακτα πράγματα. Μπήκαν μές στήν δημιουργία, φυσικά ὄχι ἄκοντος τοῦ Θεοῦ, ὄχι χωρίς νά θέλει ὁ Θεός, ἀλλά ὁ Θεός ἐπέτρεψε νά εἰσέλθουν αὐτά τά δύο στοιχεῖα, ἐπειδή ἀκριβῶς ἠμάρτησε ὁ ἄνθρωπος. Τό σύμπαν ἔγινε γιά τόν ἄνθρωπο, ὁ ἄνθρωπος ἔγινε γιά τό Θεό. Ἡ ἀθανασία καί ἡ ἀφθαρσία εἶναι στοιχεῖα, τά ὁποῖα θά ἐδίδοντο στόν ἄνθρωπο καί διά τοῦ ἀνθρώπου στήν δημιουργία, ἐφόσον ὁ ἄνθρωπος θά διετηροῦσε μιά ζωοποιό σχέση μέ τό Θεό. Γιατί ὁ Θεός εἶναι ὁ μόνος ἀθάνατος. Λέγει ὁ Ἀπ. Παῦλος ὅτι ὁ Θεός εἶναι «ὁ μόνος ἔχων ἀθανασίαν». (Α΄ Πρός Τιμόθεον, κεφ.6, 16) Ἡ δημιουργία καί ὁ ἄνθρωπος δέν ἔχουν ἀπό μόνα τους τήν ἀθανασία. Οὔτε οἱ ἄγγελοι εἶναι ἀθάνατοι ἀπό μόνοι τους, ἀλλά τήν ἀθανασία τήν ἔχουνε ἀπό τό Θεό. Συνεπῶς, ἐφόσον ὁ ἄνθρωπος διέκοψε ὁλότελα τίς σχέσεις του μέ τό Θεό, εἰσήχθη ὁ θάνατος. Ἔτσι μπῆκε ἠ φθορά καί ὁ θάνατος. Ἄλλο πρᾶγμα εἶναι ἡ φθορά, ἄλλο πρᾶγμα εἶναι ὁ θάνατος. Ἡ φθορά εἶναι ὅταν ἐγώ τώρα, μεγαλώνω, γηράσκω, ἀρρωσταίνω, αὐτό λέγεται φθορά. Ὅταν πεθάνω, αὐτό λέγεται θάνατος, θνητότητα.

Ἄλλο, λοιπόν, πρᾶγμα εἶναι ἡ φθορά, ἄλλο ὁ θάνατος. 

Σημειώσατε δέ, ὅτι ἡ φθορά κατατίθεται στά ζῶντα ὄντα ἅμα τῇ δημιουργίᾳ τους.

Εἶναι φοβερό! Μέσα στόν σπόρο ὑπάρχει ἡ ζωή, ταυτόχρονα καί ἡ φθορά καί ὁ θάνατος. Ὅταν γίνεται ἡ σύλληψη στά σπλάχνα τῆς μάνας μου, ταυτοχρόνως, ὅταν ἐκεῖ ἐσπείρετο ἡ ζωή, ἐσπείρετο καί ἡ φθορά, ἐσπείρετο καί ὁ θάνατος. Ταυτοχρόνως, εἶναι φοβερό πράγμα. Εἶναι ἕνα ἀπό τά πιο παράλογα καί ἀνεξήγητα μυστήρια. Τό μυστήριο τῆς φθορᾶς καί τοῦ θανάτου, εἶναι μιά παραφωνία μέσα σέ ὅλη τήν ἁρμονία τῆς δημιουργίας. Καί εἶναι παραφωνία, γιατί ἀκριβῶς δέν εἶναι, οὔτε ἡ φθορά, οὔτε ὁ θάνατος δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ.

Ἀκόμα, ἐπειδή εἰσήχθη ἡ φθορά καί ὁ θάνατος, ὁ Θεός προνοεῖ νά μή ξαναγυρίσει, - ὄχι βέβαια στό μηδέν ἡ δημιουργία του - ἀλλά σέ μία ἀνενέργητη κατάσταση, σέ μία κατάσταση δηλ. πού δέν θά μποροῦσε αὐτή ἡ ὡραία δημιουργία νά φθάσει στόν τελικό της σκοπό. Ἄρα, λοιπόν, τί βλέπομε; Βλέπομε ὅτι ὁ Θεός προνοεῖ γιά τήν δημιουργία του, φροντίζει γιά τή δημιουργία του. Ἐκεῖνος λοιπόν πού ἔκανε τόν κόσμο, ὁ ἴδιος εἶναι καί ὁ προνοητής τοῦ κόσμου.

~ Ἡ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ στήν ἀνόργανη καί ἐνόργανη ὕλη. ~

  Ἡ συντήρηση, ἤ πρόνοια εἶναι καί στήν ἀνόργανη ὕλη, δηλ. στό σύμπαν, εἶναι καί στήν ἐνόργανη ὕλη, δηλ. τά φυτά καί τά ζῶα, ἰδιαιτέρως ὅμως εἶναι στόν ἄνθρωπο. 

  Ἔτσι ὁ Θεός προνοεῖ νά ὑπάρχουν ὄλα στή θέση τους, ὅλα στήν τάξη τους. Ὅταν ἔκανε τή γῆ, τήν ἔκανε κατά τέτοιο τρόπο, ὥστε νά μπορεῖ νά ὑπάρχει ἡ ζωή ἐπάνω στή γῆ. Εἶναι κάτι καταπληκτικό αὐτό. Δέν ἀπέχομε τόσο ἀπ’ τόν ἥλιο, παρά ὅσο νά διατηρεῖται ἡ ζωή. Ἄν εἴμεθα λίγο μακρύτερα, ὅπως εἶναι ὁ Ἄρης, δέν θά ὑπήρχε ἡ ζωή ἐπάνω στόν πλανήτη μας. Ἄν εἴμεθα κοντύτερα, ὅπως εἶναι ἡ Ἀφροδίτη, ἡ ζωή πάλι δέν θά μποροοῦσε νά ὑπάρχει, διότι θά ἦταν πολλή ζέστη.

Ἡ θέση, λοιπόν, τῆς γῆς εἶναι τόσο καί τέτοια πού νά μή καταστρέφεται ἡ ζωή.

~ Ὁ Θεός φροντίζει τήν εὐρυθμία τῶν φυσικῶν νόμων. ~

   Ἀκόμη, ἔχομε τό ἡμερονύκτιο.

  Ἔχομε τίς ἐποχές. Ὅλα αὐτά τά πράγματα δημιουργοῦν πάντοτε στήν ἐναλλαγή τους τήν διατήρηση τῆς ζωῆς. Αὐτά ὅμως γιά νά ὑπάρχουν πρέπει κάποιος νά φροντίσει. Γιατί πρέπει νά 

σᾶς πῶ, ὅτι ὁ Θεός, δέν δημιούργησε τό σύμπαν κατά ἕνα τρόπο, ὅπως ὁ ὡρολογοποιός πού φτιάχνει ἕνα ρολόϊ, τό κουρδίζει καί τό ἀφήνει, νά δουλεύει. 

Ὁ Θεός δέν ἔκανε τούς φυσικούς νόμους καί ἔπειτα ἀπομακρύνθηκε ἀπό τήν δημιουργία. Δέν εἶπε, - νά τό πῶ ἁπλά - τώρα δουλεύει τό σύμπαν μιά χαρά.

  Ἔβαλα τούς φυσικούς νόμους καί δουλεύει μιά χαρά. Ὄχι. Ὁ Θεός, ναί μέν ἔκανε τούς φυσικούς νόμους· συγχρόνως ἔβαλε ἀγγέλους σ’ ὁλόκληρη τήν δημιουργία νά τήν ἐπιτηροῦν.

(Δευτερονόμιον, κεφ. 32, 8)

Καί τήν ἐπιτηροῦν ὄχι μόνο γιά νά λειτουργεῖ καλά, ἀλλά καί νά τή φυλάττουν ἀπό τήν κακοποιό δράση καί ἐνέργεια τοῦ Σατανᾶ, τοῦ Διαβόλου. 

Ὁ ὁποῖος βεβαίως εἶναι δημιούργημα τοῦ Θεοῦ, ὡς ἀγαθός ἄγγελος, ἀλλά ἔχει πέσει καί ὁ ὁποῖος ἐπιβουλεύεται, δηλ. 

σκέπτεται καί θέλει νά καταστρέψει τή δημιουργία. 

Θυμίζω, μιά μόνη περίπτωση ἀπό τήν Ἁγία Γραφή, ὅταν ζήτησε ὁ Διάβολος νά ἐπιφέρει κακό εἰς τόν Ἰώβ. Ἀμέσως τ’ ἀναποδογύρισε ὅλα. Ἐάν ἄφηναν οἱ Ἄγγελοι τόν Διάβολο μέσα στή δημιουργία, θά τ’ ἀναποδογύριζε ὅλα μέσα σέ μερικά δευτερόλεπτα. Θά κατέστρεφε τά πάντα. Ἡ μανία του ἐναντίον τῶν δημιουργημάτων εἶναι τόσο μεγάλη καί μάλιστα ἐναντίον τοῦ ἀνθρώπου. 

  Ἔτσι μέ τήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ εἶναι ὅλα εὔρυθμα. Εἶναι καταπληκτικό, τό πῶς ἡ γῆ κινεῖται περί τόν ἥλιο, τί χάνει κατά τήν διαδρομή της μέσα σέ 100 χρόνια. 

Μπορεί νά χάνει ἕνα χιλιοστό τοῦ δευτερολέπτου, ἀπό πλευρᾶς χρόνου, καί πολύ φοβᾶμαι, μήπως τά ὄργανά μας, ὅσο κι’ ἄν εἶναι τέλεια, μήπως αὐτά στό τέλος δέν μποροῦν ν’ ἀποδώσουν τήν ἀπόλυτη ἀκρίβεια. Καί τό καταπληκτικό εἶναι, ὅτι ἐκεῖνο πού χάνει ἡ γῆ, στά 100 χρόνια, αὐτό τό κλάσμα, τό χιλιοστό τοῦ δευτερολέπτου, τό ἀναπληρώνει στά ἑπόμενα 100 χρόνια. Καί μένει ἀκριβέστατα είς τήν θέση της αὐτή. Ἡ κίνηση τῆς γῆς περί τόν ἥλιο, καταπληκτική!   Ἤ, ἡ γῆ περί τόν ἑαυτό της, καταπληκτική! Ὅλα αὐτά δέν εἶναι τυχαία. Γιατί ὁ Θεός εἶναι μέσα στή δημιουργία του. Παρ’ ὅτι ἔχει βάλει τούς φυσικούς νόμους, παρ’ ὅτι ἔχει Ἀγγέλους, πού φυλάττουν τήν δημιουργία του, εἶναι καί ὁ ἴδιος παρών. Ὁ Κύριος μᾶς εἶπε: «Ὁ Πατήρ μου ἕως ἄρτι ἐργάζεται κἀγώ ἐργάζομαι». (Κατά Ἰωάννην, κεφ. 5, 17) 

Γνωρίζομε ὅτι, ὁ Θεός ἐσταμάτησε ἀπό τά ἔργα του, ὅταν ἔκανε καί τόν ἄνθρωπο.

Ἀλλά τί θά πεῖ «ἐσταμάτησε;»

Ἐσταμάτησε νά δημιουργεῖ καινούργια πράγματα. Ἀλλά ἐδῶ, μᾶς λέγει ὁ Κύριος ὅτι ὁ πατήρ του, ἕως ἄρτι ἐργάζεται, ἕως τώρα ἐργάζεται. Ἐργάζεται καί ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Κἀγώ, λέει, ἐργάζομαι. Τί; Πολλά πράγματα ἐργάζονται. 

Ἐργάζονται τήν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά καί τή φροντίδα ὁλοκλήρου τῆς δημιουργίας. 

Ὁ Θεός εἶναι πολύ κοντά στά δημιουργήματα, τά ἀγαπᾶ. Καί σάν σύνολο τό σύμπαν, ἀλλά καί τό κάθε δημιούργημα ἀπό πολύ κοντά. 

Θυμηθεῖτε τά λόγια τοῦ Κυρίου, πού λέγει, πόση ἀξία ἔχει ἕνα σπουργίτι, ἔ, σᾶς βεβαιώνω, λέγει, ἕνα σπουργίτι δέν εἶναι ἐπιλελησμένο, δέν εἶναι ξεχασμένο στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ὁ Θεός τό γνωρίζει αὐτό. Ἄπειρα παραδείγματα ὑπάρχουν.

Σᾶς λέω ἕνα πού μοῦ ἦρθε αὐτή τήν στιγμή στό μυαλό. 

   Ξέρετε ὅτι τό νερό παγώνει. Ἐάν λοιπόν πάγωναν τά ποτάμια, οἱ λίμνες καί οἱ θάλασσες, ὅπως εἶναι στή Β. θάλασσα, τότε θά ἐπάγωνε καί ἡ ζωή ἐκεῖ μέσα.

Ὅ,τι ὑπάρχει. Τά ψάρια κλπ. Τί γίνεται ὅμως μέ τό νερό.   Ἔχει μιά ἐξαίρεση τό νερό ὅμως, ὅπως ξέρετε. Ὅταν παγώνει, ὅπως ὅλα τά σώματα, συστέλλεται. Καί τό νερό παγώνει καί συστέλλεται ἕως τούς 4' βαθμούς ἄνω τοῦ μηδενός. Μετά ἀπό τούς 4' βαθμούς ἀρχίζει νά διαστέλλεται. Δηλ. ἔχει μία συστολή καί μετά ἔχει μία διαστολή. 

Γι’ αὐτό τό λόγο τελικά ὁ πάγος ἐπιπλέει ἐπάνω στό νερό. Πού σημαίνει, εἶναι ἐλαφρύτερος ἀπό τό νερό. Τό εἰδικό βάρος τοῦ πάγου εἶναι μικρότερο ἀπό τό εἰδικό βάρος τοῦ νεροῦ, καί ἐπιπλέει ὁ πάγος, πού σημαίνει ὅτι ἄν παγώσει τό νερό, ἡ ζωή πηγαίνει κάτω -  κάτω, τα ψάρια, πάνε κάτω – κάτω, κι’ ἐκεῖ δέν παγώνουν. Εἶναι καταπληκτικό! Λέτε τυχαῖο νά εἶναι αὐτό; Εἶναι στήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ ὅλα αὐτά! Βέβαια, ή πρόνοια ἔχει τήν ἔννοια ἐδῶ, ὅτι ἀπό καταβολῆς δημιουργίας ἔγιναν ἔτσι, πού νά μήν καταστραφεῖ ἡ δημιουργία. 

Αὐτό γιατί ὁ Θεός φροντίζει καί προνοεῖ ὄχι μόνο ὅπως σᾶς εἶπα μέ τούς φυσικούς νόμους, ἀλλά καί μέ τήν προσωπική του παρουσία μέσα στή δημιουργία.

Εἶναι πολύ συγκινητικά τά λόγια, ἐκεῖνα πού γράφει ὁ θεόπνευστος Σολομών : «Ἀγαπᾶς γάρ τά ὄντα πάντα καί οὐδέν βδελύσσῃ, ὧν ἐποίησας· οὐδέ γάρ ἄν μισῶν τι κατεσκεύασας. πῶς δέ ἔμεινεν ἄν τι, εἰ μή σύ ἠθέλησας ἤ τό μή κληθέν ὑπό σοῦ διετερήθη;». «Φείδη δέ πάντων ὅτι σά ἔστι δέσποτα φιλόψυχε».

(Σοφία Σολομῶντος, κεφ. 11, 24-26) Ὅλα τά ὄντα, τά ὁποῖα ἔχεις δημιουργήσει τ’ ἀγαπᾶς καί δέν τά συχαίνεσαι. Ἐάν ὑποτεθεῖ, ὅτι τά μισοῦσες τά ὄντα, ἐκεῖνα τά ὁποῖα κατασκεύασες, τότε πῶς μποροῦσαν νά παραμείνουν; Ἀλλά, καί πῶς μποροῦσαν ἀκόμα νά ὑπάρχουν, ἐάν ἐσύ δέν ἤθελες νά ὑπάρχουν, καί δέν ἐφρόντιζες νά διατηροῦνται; 

Τά λυπᾶσαι ὅλα, γιατί εἶναι ὅλα δικά σου, Δέσποτα φιλόψυχε. 

Ἀκοῦστε χαρακηρισμό τοῦ Θεοῦ, Φιλόψυχε! Σύ, πού ἀγαπᾶς τίς ζωές, - γιατί ψυχή θά πεῖ ζωή - πού ἔχεις δημιουργήσει. Εἶναι καταπληκτικό! 

Ἀπό τήν κατασκευή τους τά ὄντα ἔχουν μέσα τους τήν Πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Τώρα τήν ἄνοιξη, δείτε, θ’ ἀρχίσουν νά βγαίνουν τά χόρτα καί τά λουλούδια τοῦ ἀγροῦ. Ὅλα αὐτά, ὅταν θά ‘ρθεῖ τό τέλος τοῦ Μαΐου, ὁ Ἰούνιος, ὅλα θἄ ἔχουνε ξεραθεῖ. Θἄ ἔχουνε κάνει τόν σπόρο τους. Ὁ σπόρος, θά πέσει βεβαίως στό ἔδαφος κι’ αὐτά θἄχουν ξεραθεῖ. Ποιές εἶναι οἱ συνθῆκες ἐκεῖνες, οἱ ὁποῖες ἔκαναν τόν σπόρο νά δημιουργηθεῖ, νά φυτρώσει; Ἡ θερμοκρασία καί ἡ ὑγρασία! 

Ὑπάρχει ἡ ἀπορία. Τό φθινόπωρο ἔχομε τήν ἴδια θερμοκρασία καί τήν ἴδια ὑγρασία ὅπως καί τήν ἄνοιξη, γιατί αὐτά δέν φυτρώνουν καί τότε; 

Πῶς δέν φυτρώνουν κι’ αὐτά τότε πού εἶναι οἱ ἴδιες συνθῆκες; 

Ἄν φύτρωναν - σημειώσατε αὐτό - δέν θά προλάβαιναν νά ρίξουν τόν σπόρο τους στή γῆ. Διότι θά τά προλάβαινε κανένα κρῦο, κανένα πρώιμο χιόνι καμμιά φορά, καί τότε τήν ἑπόμενη ἄνοιξη δέν θά φύτρωνε τίποτα. 

Γιατί φυτρώνουν ὅμως τήν ἄνοιξη καί δέν φυτρώνουν τό φθινόπωρο; Δεῖτε τή σοφία τοῦ Θεοῦ! Ἄν μπεῖ κανείς μέσα στό σπόρο. Ἄν πάρει μιά σκαλίτσα καί ἄν κατέβει στό ἄτομο τῆς ὕλης, ἄν δεῖ ἐκεῖ, τά μυστικά τῆς δημιουργίας, θά ἐκπλαγεῖ. 

Ὁ σπόρος γιά μερικούς μῆνες, ἴσως περίπου γιά ἕνα χρόνο, εἶναι ἄγονος. Γι’ αὐτό μᾶς λένε καί οἱ γεωπόνοι, ἄν βγάλετε ἀπό ἕνα φυτό ἕνα σπόρο, μήν τόν σπείρετε ἀμέσως, εἶναι ἄγονος, δέν ἔχει μέσα γονιμότητα. Πρέπει νά παλιώσει ὁ σπόρος γιά ν’ ἀποκτήσει γονιμότητα. Πόσο νά παλιώσει, ρωτοῦμε.. ἕνα χρόνο, μᾶς ἀπαντοῦν. Ὥστε, λοιπόν, παρ’ ὅτι ἔχομε τίς ἴδιες συνθῆκες τό φθινόπωρο, δέν φυτρώνουν οἱ σπόροι τῶν λουλουδιῶν τῆς ἄνοιξης.Θά ξαναφυτρώσουν πάλι τοῦ χρόνου τήν ἄνοιξη. Καταπληκτικά πράγματα!

~ Ἡ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ γιά τόν ἄνθρωπο. ~

   Ἀλλά, ἐκεῖνο πού εἶναι πολύ σημαντικό, εἶναι ἡ πρόνοια, ἡ ξεχωριστή πού ὑπάρχει γιά τόν ἄνθρωπο. Τί νά πῶ. Ὅ,τι νά πεῖ κανείς εἶναι λίγο.

Λέγει ὁ Θεός διά τοῦ Ἠσαΐου. «Μή ἐπιλήσεται γυνή τοῦ παιδίου αὐτῆς τοῦ μή ἐλεῆσαι τά ἔκγονα τῆς κοιλίας αὐτῆς;

εἰ δέ καί ταῦτα ἐπιλάθοιτο γυνή, ἀλλ’ ἐγώ οὐκ ἐπιλήσομαί σου, εἶπε Κύριος» (Ἡσαΐας, κεφ. 49, 15)

Μήπως, λέγει, ξεχνᾶ ἡ γυναῖκα τό παιδί της; Ἡ μάννα τό παιδί της τό ξεχνᾶ; Ἤ, ἀκόμη τῆς διαφεύγει νά φροντίσει γιά τούς ἀπογόνους τῆς κοιλιᾶς της; Κι’ ἄν ὑποτεθεῖ ὅτι ξεχνάει ἡ μάνα τά παιδιά της, ἐγώ δέ θά σέ ξεχάσω.

Δυστυχῶς ὑπάρχουν καί μητέρες, πού ξεχνοῦν τά παιδιά τους ἤ ἀκόμη χειρότερο τά θανατώνουν. Μιά φορά μία μητέρα εἶχε πάει στόν κινηματογράφο μέ τό παιδί της. Τὄ 'βαλε στό δίπλα κάθισμα.  Κοιμήθηκε τό μικρό, κι’ αὐτή ἀπορροφημένη ἀπό τό ἔργο, ὅταν τελείωσε τό ἔργο, ἔφυγε καί ξέχασε τό παιδί της μέσα στόν κινηματογράφο.

Μπῆκε μέσα στό λεωφορεῖο καί γιά μιά στιγμή ἔβαλε μιά κραυγή. Ὅλοι οἱ ἐπιβάτες γύρισαν νά δοῦν τί ἔπαθε. Φώναζε ὅτι εἶχε ξεχάσει τό παιδί της μέσα στόν κινηματογράφο.

Φαίνεται περίεργο. Ἄν ὑποτεθεῖ, λέγει ὁ Θεός, ὅτι ἡ μάνα ξεχνάει τά παιδιά της, ἐγώ δέν θά σε ξεχάσω, εἴδατε;

Ἐγώ δέν θά σέ ξεχάσω!

  Ἤ, ἐκεῖνο τό ὡραιότατο πού μᾶς εἶπε ὁ Κύριος: «Τίς ἐστιν ἐξ ὑμῶν ἄνθρωπος, ὅν ἐάν αἰτήση ὁ υἱός αὐτοῦ ἄρτον, μή λίθον ἐπιδώσει αὐτῷ;» (Κατά Ματθαῖον, κεφ. 7, 9-11) Ποιός ἀπό σᾶς εἶναι ἐκεῖνος πού, ὅταν τό παιδί του τοῦ ζητήση ψωμί, θα τοῦ δώσει πέτρα; «καί ἐάν ἰχθύν αἰτήσῃ, μή ὄφιν ἐπιδώσει αὐτῷ;» Ἄν τοῦ ζητήσει ψάρι θά τοῦ δώσει φίδι; «εἰ οὖν ὑμεῖς, πονηροί ὄντες, οἴδατε δόματα ἀγαθά διδόναι τοῖς τέκνοις ὑμῶν, πόσῳ μᾶλλον ὁ πατήρ ὑμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς δώσει ἀγαθά τοῖς αἰτοῦσιν αὐτόν;» Ἐάν ἐσεῖς, πονηροί ἄνθρωποι, μέ κακοήθεια ξέρετε νά δίνετε στά παιδιά σας καλά πράγματα, ἅμα σᾶς ζητήσουν, πόσο περισσότερο ὁ ἀγαθός Θεός ξέρει νά δίνει στούς ἀνθρώπους ἀγαθά πράγματα. 

 Ἔτσι, βλέπομε πραγματικά, ὅτι ὑπάρχει αὐτή ἡ ἰδιαιτέρα φροντίδα τοῦ Θεοῦ γιά τόν ἄνθρωπο. 

Ἀλλά τό ἀποκορύφωμα τῆς φροντίδος τοῦ Θεοῦ γιά τόν ἄνθρωπο ποιό εἶναι λέτε; Εἶναι ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ!

Ω! Τί νά πεῖ κανείς ἐκεῖ!  Ὅταν, ὁ ἴδιος ὁ Θεός γίνεται ἄνθρωπος καί ἔρχεται ἀνάμεσά μας. Εἶναι μικρό πρᾶγμα αὐτό; 

 Ἄν καθίσετε νά τό συλλάβετε, θά φθάσετε στά ὅρια τῆς ἀπιστίας. 

Ἀκοῦστε πῶς τό λέγει αὐτό ὁ Νεμέσιος. 

Γιά νά δεῖτε αὐτό τό «ὅρια τῆς ἀπιστίας» ἀπό τό μέγεθος τοῦ πράγματος, ὅπως ἄν σᾶς πῶ, ὁ παπποῦς σου καί ἡ γιαγιά σου, ὁ προπάππος σου καί ἡ προμάμμη σου, ἀναστήθηκαν καί εἶναι ἀπάνω στήν Ἐκκλησία καί σέ περιμένουν. 

Τό μέγεθος τοῦ πράγματος θά σᾶς ἔκανε νά πείτε : « ἄν εἶναι δυνατόν.» Βέβαια ξέρομε ὅτι θ’ ἀναστηθοῦμε, ἀλλά εἶναι τόσο μεγάλο τό πρᾶγμα, πού γιά μιά στιγμή μᾶς ἀφήνει δύσπιστους.

 Ὅπως δύσπιστοι ἦσαν καί οἱ μαθηταί, ὅταν ἄκουσαν ἀπό τίς γυναῖκες τίς μυροφόρες ὅτι ἀνεστήθη ὁ Κύριος.

Ἀκοῦστε, λοιπόν, τί λέγει ὁ Νεμέσιος : «Χριστιανούς δέ, καί ταῦτα μέν ἅπαντα διδάσκει πρόνοιαν εἶναι, μάλιστα δέ, τό θειότατον καί δι’ ὑπέρ βολής φιλανθρωπίας ἀπιστότατον.   Ἔργον τῆς προνοίας, ἡ δι’ ἡμᾶς ἐνσωμάτωσις τοῦ Θεοῦ». Αὐτό, λέγει, τό θειότατο ἔργο, πού γιά τήν ὑπερβολήν τῆς φιλανθρωπίας τοῦ Θεοῦ, φθάνει στά ὅρια τῆς ἀπιστίας. Ἀπιστότατον, λέγει, ἔργον τῆς προνοίας.

Τί;  Ὅτι, ὁ Θεός ἔγινε ἄνθρωπος! 

Αὐτό μόνο νά σκεφθεῖ κανείς, εἶναι ἀρκετό νά καταλάβει καί νά συλλάβει τό μέγεθος τῆς Θείας Πρόνοιας καί τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ.

~ Ἡ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ γιά τήν ἀνθρώπινη ἰστορία.~

   Ἀλλά, μή νομίσετε ὅτι ὁ Θεός ἁπλῶς μόνο φροντίζει γιά τήν φύση, ἤ ἁπλῶς γιά τόν κάθε ἄνθρωπο μόνον. Φροντίζει καί γιά τό σύνολο τῶν ἀνθρώπων, γιά τή σωτηρία τους. Ἀλλά εἶναι καί κάτι ἄλλο. Μπαίνει μέσα στήν Ἱστορία ὁ Θεός.

Τόν βρίσκομε, λοιπόν, προνοητή μέσα στή φύση. Τόν βρίσκομε προνοητή καί μέσα στήν Ἱστορία.  Ὁ Θεός, ὁ ἄχρονος, ἔγινε ἔγχρονος. Γιατί, Ἱστορία θά πεῖ χρόνος.

Μπῆκε μέσα στήν ἀνθρωπίνη ἱστορία, μπῆκε μέσα στήν ἱστορία τῆς δημιουργίας, γιά νά ἔρθει τόσο κοντά μας.

  Ἔτσι λοιπόν, ὁ Θεός μπαίνει μέσα στήν Ἱστορία, καί ἄν τό θέλετε, τήν κατευθύνει.

  Ἔτσι βλέπομε τόν Ἰσραήλ, τόν λαό τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεός μπαίνει μέσα στήν Ἱστορία του καί καθοδηγεῖ τό λαό. Ἄν διαβάσετε τά βιβλία τῆς Π.Δ, θά δείτε, πώς ὁ Θεός, παίρνει μετά ἀπό τήν ἐξαχρείωση τῶν ἀνθρώπων, ἀπό τούς ἀπογόνους τοῦ Νῶε, παίρνει ἕναν ἄνθρωπο. Λέγεται Ἀβραάμ. 

Τόν ἀπομονώνει ἀπό τό περιβάλλον του τό παλαιό, τῶν συγγενῶν του, τόν τοποθετεῖ σέ μιά νέα χώρα, καί ἐκεῖ, δημιουργεῖ ἕναν ὁλόκληρο λαό.

Τόν λαό αὐτό, μέσα σέ περιπέτειες, τόν φροντίζει στήν ἔρημο, ὅπως στήν Αἴγυπτο. Κι’ αὐτό, γιά νά δώσει ὁ λαός αὐτός τή Θεοτόκο, πού θά δώσει τό Σωτῆρα Χριστό, τόν ἐνανθρωπήσαντα Υἱόν τοῦ Θεοῦ.  Ὅλα αὐτά, δέν εἶναι παρά, μία πρόνοια τοῦ Θεοῦ μέσα στήν Ἱστορία.

Δέν ὑπάρχει, κανένα γεγονός ἱστορικό, πού νά ἀπουσιάζει ὁ Θεός. Λέγει· ἁμαρτάνεις; Θά σέ τιμωρήσω. Θά σοῦ στείλω ἐχθρούς νά σέ πολεμήσουν. Ἀλλά ἐγώ μετά, θά τιμωρήσω ἐκείνους πού θά σέ πολεμήσουν. Μπαίνει μέσα στά πολεμικά γεγονότα, μπαίνει παντοῦ ὁ Θεός, καί κατευθύνει πραγματικά τήν Ἱστορία. 

Ἀκόμη, καί τά ὅρια τῶν ἐθνῶν εἶναι ἔργο δικό του. Ἐάν ἡ Ἑλλάδα, ἔχει αὐτά τά ὅρια πού ἔχει σήμερα, εἶναι γιατί, ὁ Θεός τό ἐπιτρέπει νά ἔχει αὐτά τά ὅρια.  Ἐάν, πρίν ἀπό 50 ἤ 100 χρόνια, εἶχε κάποια ἄλλα ὅρια, σύνορα, ὁ Θεός εἶχε ἐπιτρέψει νά εἶναι αὐτά. Θυμηθεῖτε τί λέγει ὁ Ἀπ. Παῦλος στήν ὁμιλία του στόν Ἄρειο Πάγο. «Ὁ Θεός ...ὁρίσας προστεταγμένους καιρούς καί τάς ὁροθεσίας τῆς κατοικίας αὐτῶν». (Πράξεις, κεφ. 17, 26)

 Ὁ Μωϋσῆς ἐπίσης λέγει, ὅτι ὁ Θεός ἔβαλε τά ὅρια τῶν ἐθνῶν καί ἔβαλε καί ἀγγέλους νά φυλάσσουν τά ὅρια τῶν ἐθνῶν. (Δευτερονόμιον, κεφ. 32, 8) 

 Ἄρα δέν ὑπάρχει τίποτα πού ὁ Θεός νά μήν φροντίζει καί νά μή προνοεῖ, καί στή φύση καί στήν Ἱστορία. Ἄν, λοιπόν, φροντίζει ὁ Θεός γιά ὅλα αὐτά, πέστε μου ἀλήθεια, ἀπό πρακτικῆς τώρα πλευρᾶς νά δοῦμε τό θέμα, μέ πάρα πολύ ἐνδιαφέρον γι’ αὐτό, ὑπάρχει περίπτωση τύχης;  Ἤ θά μιλᾶμε γιά πρόνοια, ἤ θά μιλᾶμε γιά τύχη.  Ἐάν ὁ Θεός εἶναι πανταχοῦ παρών, δέν μπορεῖ νά ὑπάρχει κάποια γωνίτσα στήν ὁποία νά βασιλεύει ἡ τύχη. Δέν μποροῦμε, λοιπόν, νά πιστεύουμε στή μοῖρα, στή μοιρολατρεία, στήν τύχη, στό κισμέτ. Ὁ Θεός εἶναι πανταχοῦ παρών, δέν τοῦ ξεφεύγει τίποτε καί προνοεῖ γιά ὅλα. Ἄν ἐρωτήσετε, γιατί ὑπάρχει τό κακό; Καί γιατί ἀφήνει ο Θεός νά ὑπάρχει τό κακό; 

Τότε θά σᾶς ἔλεγα ὅτι ὁ Θεός ἐπιτρέπει νά ὑπάρχει τό κακό, ἁπλούστατα, διότι ὑπάρχει ἡ ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου, πού μέ τήν ἐλευθερία του ὁ ἄνθρωπος εἰσήγαγε τό κακό στήν δημιουργία. Ὁ Θεός θά τό καταστρέψει τό κακό μία ἡμέρα. «Δεῖ γάρ, λέει ὁ Ἀπ. Παῦλος, τό φθαρτόν τοῦτο σῶμα ἐνδύσασθαι ἀφθαρσίαν καί τό θνητόν τοῦτο σῶμα ἐνδύσασθαι ἀθανασίαν». (Α΄ Πρός Κορινθίους, κεφ. 15, 53)  Ὅλα αὐτά τά νίκησε ὁ Χριστός. Παρά ταῦτα, ἡ παρουσία τῆς φθορᾶς καί τοῦ θανάτου στόν κόσμο, δημιουργεῖ στούς πιστούς ἀνθρώπους στοιχεῖα ἀρετῆς καί ἁγιότητας. Λέγει ὁ Μ. Βασίλειος τό ἑξῆς: «Τόν ἀθλητήν - δημιουργεῖ - τό στάδιον. 

Τόν κυβερνήτην ὁ χειμών, δηλ. τόν κυβερνήτη ἑνός πλοίου, ἡ θαλασσοταραχή τόν ἀναδεικνύει. Τόν στρατηγόν ἡ παράταξη. Τόν μεγαλόψυχον ἡ συμφορά, ποῦ θά φανεῖ ὁ μεγαλόψυχος;

 Ὅταν τοῦ ἔρθει μιά συμφορά. Τόν δέ χριστιανόν ὁ πειρασμός δοκιμάζει».

Δέν θέλω ὅμως νά μείνω πιό πολύ στο σημεῖο αὐτό. Λίγο πολύ οἱ ἄνθρωποι ἔχουν τήν αἴσθηση ὅτι ὁ Θεός φροντίζει καί προνοεῖ γιά τήν δημιουργία του. 

Λίγο πιστός νά εἶναι ὁ ἄνθρωπος τό καταλαβαίνει αὐτό. Τό βλέπει. Ὁ Θεός προνοεῖ. Ὁ Θεός φροντίζει.

~ Ἡ κυβέρνηση τοῦ Θεοῦ. ~

   Ἀλλά, αὐτή ὁλόκληρη ἡ δημιουργία, πού ἔγινε, καί γιά τήν ὁποία φροντίζει ὁ Θεός, τί σκοπό ἔχει; Ποῦ πηγαίνει; 

 Ὅπως θά λέγαμε, ἔχω ἕνα αὐτοκίνητο.

Τό συντηρῶ, τό φροντίζω. Ποῦ πηγαίνει αὐτό; Πηγαίνει κάπου;  Ἔχει κάποιον σκοπό; Δηλαδή, ποιός εἶναι ὁ σκοπός τῆς δημιουργίας;  Ὁ σκοπός τῆς δημιουργίας εἶναι πολύ σπουδαῖος. Γιά νά φθάσει, σ’ αὐτόν τόν σκοπό της ἡ δημιουργία, δέν εἶναι ἀρκετό, νά ὑπάρχει ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ, πρέπει νά ὑπάρχει καί ἡ κυβέρνηση τοῦ Θεοῦ. Αὐτό εἶναι τό καινούργιο στοιχεῖο, τό ὁποῖο πάρα πολλοί ἄνθρωποι, δέν τό γνωρίζουν.

 Ὁ Θεός λοιπόν, προνοεῖ γιά τή δημιουργία του, καί κυβερνᾶ τήν δημιουργία του. Τήν κυβερνᾶ ὅμως γιά κάποιο σκοπό. Ποιός εἶναι ὁ σκοπός αὐτός; Ὅπως κυβερνᾶ τά ὄντα, κυβερνᾶ καί τό σύμπαν ὁλόκληρο, κυβερνᾶ καί τήν ἱστορία, ναί. Δέ γίνεται, τίποτα ἔξω ἀπό τήν γνώση τοῦ Θεοῦ, στήν Ἱστορία.

 Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἐλεύθερος, καί δημιουργεῖ τήν Ἱστορία, τά γεγονότα, ἀλλά στό τέλος τά κυβερνάει ὁ Θεός.

Ποιός εἶναι ὁ σκοπός, λοιπόν πού ὁ Θεός κυβερνᾶ καί τό σύμπαν καί τήν Ἱστορία;

Εἶναι ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ! Αὐτό εἶναι τό μεγάλο θέμα, ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ! 

Ὁλόκληρη ἡ δημιουργία, ἡ ἄψυχος καί ἡ ἄλογος δημιουργία, δηλ. ἡ κτίση ὁλόκληρη, δέν θά ἐξαφανισθεῖ. Ὅταν θά ξανάρθει ὁ Χριστός ἡ δημιουργία ὁλόκληρη δέν θά γίνει μηδέν. 

Οὔτε θά μπεῖ στήν ἀχρήστευση.

 Ὁ Εὐάγγ. Ἰωάννης στήν Ἀποκάλυψη λέγει:  «Κοίταξα καί είδα, ὅτι ὁ παλιός οὐρανός ἔφυγε. Καί ἡ παλιά γῆ ἔφυγε. Καινούργιο οὐρανό εἶδα, καινούρια γῆ». (Ἀποκάλυψις Ἰωάννου, κεφ. 21, 1)  Ὅταν λέει, ἔφυγε, δέν σημαίνει γίνηκε μηδέν. Γιατί ὁ Θεός ὅ,τι δημιουργεῖ ἐκ τοῦ μηδενός, τό δημιουργεῖ καλά λίαν, πολύ καλά. Αὐτό τό «καλά λίαν» εἶναι πολύ χτυπητό στήν δημιουργία, λέγεται καί ξαναλέγεται.

Δέν ἐπιστρέφει ὁ Θεός τά δημιουργήματά του στό μηδέν.  Ἐάν ἐπαλαιώθησαν ἐξ αἰτίας τῆς ἁμαρτίας, ἁπλῶς τά ἀνακαινίζει. 

 Ὥστε, λοιπόν, ἡ γῆ μας θά ἀναναινισθεῖ.

Τό σύμπαν θά ἀνακαινισθεῖ. Τά πάντα θά ἀνακαινισθοῦν. Θά πεῖ ὁ Χριστός :  «Ἰδού καινά ποιῶ πάντα».(Αποκ. 21,5) Θά ἀνακαινίσει καί τό χρόνο, θά ἀνακαινίσει καί τό χῶρο. Καί ὁ χῶρος καί ὁ χρόνος θά εἶναι ἡ αἰωνία βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

 Ἄν διαβάσετε τήν Ἀποκάλυψη, αὐτό θά τό δεῖτε. Δέν εἶναι παρά ἡ κατεύθυνση τῆς Ἱστορίας πρός τό τέρμα, πού εἶναι ἡ δευτέρα τοῦ Χριστοῦ παρουσία καί ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι ἡ δημιουργία ὁλόκληρη καί ἡ Ἱστορία ὁλόκληρη, ὁδηγοῦνται στήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

Θά σᾶς πῶ ἕνα παράδειγμα.  Ὑποθέσατε ἕνα καράβι. Τό ὁποῖο ταξιδεύει. Μές στό καράβι, ὑπάρχουν ἐπιβάτες καί ναῦτες.

 Ὅλοι ἀσχολοῦνται μέ τίς δουλειές τους. Ανεβαίνουν κατεβαίνουν στά καταστρώματα οἱ ναῦτες, οἱ ἐπιβάτες κλπ. Ἔχουν τήν ψυχαγωγία τους μέσα, τά πάντα ἔχουν μέσα στό καράβι αὐτό. Εἶναι ὅλοι πολύ εὐχαριστημένοι μέσα στό καράβι πού ταξιδεύει.  Ἔχουν ὅλους τούς  τρόπους νά ζήσουν καλά μέσα στό καράβι. Πολύ ὡραῖα! Ἔτσι μοιάζει ἡ δημιουργία.  Ὅλα εἶναι πολύ καλά. Τό καράβι ὅμως ποῦ πηγαίνει; Τό καράβι μέ ὅλο τό φορτίο του αὐτό, τούς ἀνθρώπους, τά πάντα, κάπου πηγαίνει.

Ἀπό κάποιον κυβερνᾶται, ἔχει κυβερνήτη;

Δέν εἶναι, λοιπόν θέμα, τί ἔχει μέσα τό καράβι, ἀλλά ὅτι τό καράβι κατευθύνεται κάπου. Ἔτσι ἔχομε, τήν πρόνοια καί τήν κυβέρνηση. Τό σύμπαν ἔχει τά πάντα μέσα.

 Ὅλα εἶναι εὐτυχισμένα, ἀλλά ὅλα μαζί κατευθύνονται κάπου, στό λιμάνι τῆς 

Βασιλείας τοῦ Θεοῦ! Αὐτό εἶναι πραγματικά μεγαλειῶδες! Εἶναι ή ἀπάντηση στό ἐρώτημα, ποιό εἶναι τό νόημα τῆς δημιουργίας. Γιατί ὁ Θεός ἔκανε τό σύμπαν; Αὐτή εἶναι ἡ ἀπάντηση. Διότι ὁ Θεός ἀγαποῦσε ὅλα αὐτά νά γυρίσουν στόν ἑαυτό του, καί νἆναι στή δική του μακαριότητα. Λέγει ὁ Ἀπ. Παῦλος : «τά πάντα δι’ αὐτοῦ καί εἰς αὐτόν ἔκτισται» τά πάντα, ὅ,τι ὑπάρχει. 

 Ἔμψυχο καί ἄψυχο. Ἔλλογο ἤ ἄλογο, τά πάντα, δι’ αὐτοῦ, τοῦ Θεοῦ Λόγου, ὁ ὁποῖος ἔγινε ἄνθρωπος, δι’ αὐτοῦ ἔκτισται. Δηλαδή, τά πάντα ἔχουν δημιουργηθεῖ ἀπό τόν Θεόν Λόγο πού ἐνηνθρώπησε. Ἀλλά καί τά πάντα ἔχουν κτισθεῖ γιά λογαριασμό τοῦ Θεοῦ Λόγου. Θά ξαναδιαβάσω τό χωρίον : «Τά πάντα δι’ αὐτοῦ καί εἰς αὐτόν - τό «εἰς αὐτόν» θά πεῖ γιά λογαριασμό του - ἔκτισται».  Ὅλα λοιπόν ἔγιναν ἀπ’ τόν Θεό Λόγο, καί ὅλα ἔγιναν γιά τόν Θεό Λόγο. Καί ὅλα λοιπόν γυρίζουν ξανά πίσω στή δημιουργία. Εἶπα «γυρίζουν», ναί, ἔπρεπε νά γύριζαν διά τοῦ ἀνθρώπου.  Ὁ ἄνθρωπος ὅμως ἔπεσε ἔξω, ἁμάρτησε. Καί ἐνῶ ὁ ἄνθρωπος θα΄ἔπρεπε νά ὁδηγοῦσε τήν δημιουργία στό Θεό, διότι ἡ δημιουργία  

ἀκολουθεῖ τόν ἄνθρωπο, ὁ ἄνθρωπος σκόνταψε, ἔπεσε, καί ἔρχεται ὁ ἴδιος ὁ Θεός, μπαίνει μέσα στά πράγματα, μπαίνει στή δημιουργία, γίνεται ὁ ἴδιος ἄνθρωπος καί ξαναγυρίζει τήν δημιουργία, πάλι πίσω στόν ἑαυτό του. Εἶναι μεγαλειῶδες! Αὐτό εἶναι καί τό νόημα τῆς δημιουργίας τοῦ σύμπαντος κόσμου. 

 Ἔτσι, στό σημερινό μας θέμα εἴδαμε πώς ὁ Θεός, ὄχι μόνο δημιούργησε τά πάντα, ἀλλά προνοεῖ καί φροντίζει γιά ὅλα.

Καί ὄχι μόνο, προνοεῖ καί φροντίζει γιά ὅλα, ἀλλά καί κυβερνᾶ τά πάντα. Καί ἡ κατεύθυνση πού κυβερνᾶ καί κατευθύνει τά πάντα, εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ!

 Ἄν ὅλα αὐτά, τά πολύ μεγαλειώδη, τά ἔχουμε ἀνά πᾶσα στιγμή μέσα μας, τότε δέν αἰσθανόμεθα ὅτι εἴμαστε χαμένοι, μέσα σ’ αὐτό τό ἀπέραντο σύμπαν.

Λίγο πολύ ἔχουμε μιά εἰκόνα αὐτῶν τῶν πραγμάτων.  Ὑπάρχουν ὅμως ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι δέν πιστεύουν στόν Θεό, καί συνεπῶς δέν πιστεύουν καί στήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Ἀποκαλοῦν τόν Θεό «μιά ἀνωτέρα δύναμη», συνεπῶς μία ἄψυχη, μιά ἄλογη, δέν ξέρομε πῶς τή φαντάζονται, πάντως μιά δύναμη, ἡ ὁποία δέν ἐπεμβαίνει στήν ἱστορία, δέν ἐπεμβαίνει μέσα στά ἀνθρώπινα, δέν ἐπεμβαίνει μέσα στή δημιουργία.

Αὐτοί οἱ ἄνθρωποι αἰσθάνονται φοβερά ἄσχημα. Ξέρετε γιατί; Αἰσθάνονται χαμένοι, αἰσθάνονται ὅτι εἶναι πολλοστημόριο τῆς δημιουργίας, μέσα στό σύμπαν. Χαμένοι. Καί κάθονται καί λέγουν, ποιός εἶμαι ἐγώ; Καί ὁ μέν πιστός ἄνθρωπος, βλέπει τήν μικρότητά του, ἀλλά καί τήν μεγαλειότητά του. 

Λέει· εἶμαι πολύ μικρός μέσα στό σύμπαν. 

 Ἀλλά καί πολύ μεγάλος, γιατί εἶμαι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ καί ἔφθασε ὁ Θεός νά γίνει ἄνθρωπος γιά μένα. Εἶμαι, λοιπόν, κάτι πολύ μεγάλο. Ἀλλά προπαντός δέν αἰσθάνεται ποτέ μόνος. Αἰσθάνεται τήν ἀναπνοή, τή ζεστασιά καί τήν ἀγκαλιά τοῦ Θεοῦ. Ὅπου κι ἄν βρεθεῖ, πῶς λέει ἐκεῖ ὁ θαυμάσιος ἐκεῖνος ψαλμός, «ποῦ πορευθῶ ἀπό τοῦ πνεύματός σου, ἀπό τοῦ προσώπου σου;» Ποῦ νά πάω; Νά πάω στόν οὐρανό; Εἶσαι ἐκεῖ! 

Νά κατέβω στά ἔγκατα τῆς θαλάσσης; Εἶσαι ἐκεῖ. 

Νά πάω στόν Ἅδη; Εἶσαι παρών!

Ποῦ νά πάω; Ὅπου καί νά πάω, εἶσαι παρών. Αὐτή ἡ αἴσθηση τῆς ἀπανταχοῦ παρουσίας τοῦ Θεοῦ, τῆς Πρόνοιας τοῦ Θεοῦ, τῆς κυβερνήσεως τοῦ Θεοῦ, τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, κάνει τόν ἄνθρωπο νά μήν αἰσθάνεται καθόλου μοναξιά. 

Νά βρίσκει νόημα στήν ζωή του, ν’ ἀναπτύσσει ὅλες τίς δυνάμεις του, ὅσες τοῦ ἔχει δώσει ὁ Θεός, καί νά ζεῖ μέσα στήν ἀγάπη καί τό μεγαλεῖο καί τή μακαριότητα τοῦ Θεοῦ.

   Τό μάθημα περί θείας Προνοίας και θείας κυβερνήσεως εἶναι μεγάλο. Ὅσοι τό μάθουν, ὅσοι τό ζήσουν, τότε αὐτοί εἶναι πραγματικά εὐτυχισμένοι. Ποτέ τήν πόρτα τῆς καρδιᾶς τους δέν τήν χτυπάει ἡ ἀπαισιοδοξία, ἡ ἀπογήτευση, ἤ τό αἴσθημα τῆς αὐτοκτονίας. Ποτέ!

Τί λέγει ὁ ψαλμωδός ; «Κύριος ποιμαίνει με καί οὐδέν με ὑστερήσει. εἰς τόπον χλόης ἐκεῖ μέ κατεσκήνωσεν». 

 Ὁ Κύριος εἶναι ὁ τσοπάνης μου καί ἐγώ εἶμαι τό πρόβατό του.  Ὁ Κύριος μέ ποιμαίνει καί σέ τίποτα δέν θά μέ ὑστερήσει. Τί ἔχω νά φοβηθῶ; Τί ἔχω νά πάθω; Τίποτα! Γιατί; Γιατί ὁ Θεός εἶναι ὁ πατέρας μου, καί ὁ πατέρας ὁλοκλήρου τῆς δημιουργίας.

23-1-1983

12η ομιλία στην κατηγορία
« Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/xristianikh-kosmologia-anurvpologia
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pgmRsIiRCioth8a5E4bM7r

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

«Θεός ἐγγίζων ἐγώ εἰμι» (Ἱερεμ. 23,23). Ζ΄ Λουκᾶ. (Λουκ. 8, 41-56)

†. Η σημερινή ευαγγελική περικοπή, αγαπητοί μου, μας διηγείται πώς ο Κύριος ανέστησε την θυγατέρα του Ιαείρου. Ενώ όμως ο Κύριος πήγαινε προς το σπίτι του Ιαείρου, συνέβη ένα άλλο θαυμαστό περιστατικό, που ήταν η θεραπεία μιας αιμορροούσης γυναικός. 

Η γυναίκα αυτή ήταν άρρωστη από δώδεκα χρόνια· και ξόδεψε όλη της την περιουσία στους γιατρούς, χωρίς όμως θεραπεία. Και τώρα έρχεται και εγγίζει το κράσπεδο του ιματίου του Κυρίου μας, σε μια στιγμή που ο όχλος που Τον συνόδευε, κυριολεκτικά Τον συνέθλιβε. Και τότε ο Κύριος σταμάτησε και είπε: «Τίς ὁ ἁψάμενός μου;». «Ποιος είναι εκείνος ο οποίος με άγγιξε;» Και στη διαμαρτυρία των μαθητών ότι : «Κύριε, ο όχλος εδώ σε συνθλίβει, σε συμπνίγει, σε συνέχει· ερωτάς ποιος είναι εκείνος που σε άγγιξε;».Και ο Κύριος επέμενε: «ἥψατό μού τις(:Κάποιος με άγγιξε)· ἐγὼ γὰρ ἔγνων δύναμιν ἐξελθοῦσαν ἀπ᾿ ἐμοῦ». «Γιατί εγώ», λέγει, «κατάλαβα γνωρίζω από μένα έφυγε κάποια δύναμις». 

Αυτά τα λόγια του Κυρίου μας, αγαπητοί μου, δίδουν μία ωραιότατη εικόνα του πώς ο άνθρωπος εγγίζει τον Θεό και πώς ο Θεός εγγίζει τον άνθρωπο, για να του δώσει τα αγαθά Του. Είναι δηλαδή ένα αμοιβαίο άγγιγμα. Πράγματι, είναι δυνατόν ο Θεός να εγγίζει τα δημιουργήματά Του και τον άνθρωπο; Είναι αυτό δυνατόν;Δηλαδή ο άπειρος Θεός, το τέλειο Πνεύμα, είναι δυνατό να εγγίζει τα δημιουργήματά Του; Και τον βρωμερό άνθρωπο; Είναι αλήθεια ότι τόσο πολύ έχασε ο άνθρωπος από τον οπτικό του ορίζοντα τον Θεό, ώστε φθάνει να τοποθετεί τον Θεό στον ουρανό, ψυχρό και αδιάφορο έναντι ολόκληρης της Δημιουργίας. Δεν έχουμε παρά να θυμηθούμε εκείνη τη φιλοσοφική θέση του Ντεϊσμού –Deismus- η οποία θέλει τον Θεό, Δημιουργό μεν, αλλά αδιάφορο έναντι της δημιουργίας την οποία δημιούργησε. «Ο Θεός έβαλε τους νόμους», έτσι λέγει αυτή η φιλοσοφική θεωρία, «και αυτοί ρυθμίζουν τα πάντα μέσα στον κόσμο». Δηλαδή μοιάζει, λέγει, η δημιουργία, με ένα μεγάλο ρολόι που το χόρδισε ο Θεός και τώρα πλέον δουλεύει μόνο του το ρολόι αυτό, η δημιουργία αυτή, ενώ ο Θεός μένει αδιάφορος και ψυχρός έναντι των όσων δημιούργησε. Και τούτο για να διασώσει αυτή η φιλοσοφική θέση τη μεγαλοπρέπεια, τη μεγαλειότητα του Θεού. 

Αλλά να όμως που ο ίδιος ο Θεός έρχεται να διαψεύσει αυτές τις ανθρώπινες θέσεις και να βεβαιώσει ο ίδιος δια του προφήτου Ιερεμίου 23, 23: «Θεὸς ἐγγίζων ἐγώ εἰμι , λέγει Κύριος, καὶ οὐχὶ Θεὸς πόῤῥωθεν». «Εγώ», λέγει, «είμαι Θεός που πλησιάζω, που εγγίζω. Δεν είμαι Θεός που στέκομαι από μακριά, Θεός πόρρωθεν». Είναι μία απάντηση σε αυτή τη θέση του Ντεϊσμού, αλλά και γενικότερα στον καθένα που θα πίστευε ότι ο Θεός στέκεται μακριά και δεν είναι δυνατόν να ξεπέφτει από τη μεγαλοπρέπειά Του, να προσεγγίζει την υλική δημιουργία και εμάς προπαντός τους ανθρώπους που είμαστε… σκουλήκια. 

Πώς όμως ο Θεός εγγίζει τη Δημιουργία Του; Με τις άκτιστες ενέργειές Του. Όπως είναι η άκτιστη ενέργεια της αγάπης Του, όπως είναι η άκτιστη ενέργεια της προνοίας Του, όπως είναι η άκτιστη ενέργεια της διακυβέρνησεώς Του, όπως είναι τόσες άκτιστες ενέργειές Του, οι οποίες -άκτιστες, σας το ξαναλέγω- οι οποίες κυβερνούν τον κόσμο, συντηρούν τον κόσμο, συνέχουν τον κόσμο και έτσι ο Θεός προσεγγίζει τη Δημιουργία Του δια των ακτίστων Του ενεργειών. 

Ο Θεός βέβαια δεν έκανε τους φυσικούς νόμους, ώστε να ρυθμίζουν αυτοί την κίνηση και τη συντήρηση του παντός. Πίσω από τους φυσικούς νόμους στέκεται ο Θεός. Για να το καταλάβουμε αυτό, ασφαλώς ορίζει για τη γέννηση ενός ανθρώπου καινούριου, ορίζει τους γονείς του. Θέλει ο Θεός να συντελέσουν οι άνθρωποι για τη γέννηση ενός ανθρώπου. Και ο Θεός στέκεται τρόπον τινά πιο πέρα, όταν οι άνθρωποι ρυθμίζουν τα της δημιουργίας ενός καινούριου ανθρώπου. Ποιος σας είπε ότι ο Θεός είναι πιο πέρα; Ο Θεός είναι ακριβώς πίσω από τους γονείς. Ακριβώς πίσω από τους γονείς. Και ρυθμίζει τα πάντα για τη δημιουργία ενός ανθρώπου. 

Θέλετε να δείτε κάτι πιο καταπληκτικό; Λέγει η Σοφία Σειράχ ότι «Εγώ η Σοφία(δηλαδή ο Ενυπόστατος Λόγος), Εγώ που δημιούργησα τα πάντα, Εγώ βρίσκομαι μέσα στη μήτρα της κάθε μάνας, μαζί με εκείνον που θα δημιουργηθεί». Φτάνει εκεί; Και μιλάμε για φυσικούς νόμους; Ναι. Έκανε ο Θεός τους φυσικούς και τους βιολογικούς νόμους, αλλά ο Θεός είναι μέσα στους φυσικούς και τους βιολογικούς νόμους. Ο Θεός είναι πανταχού παρών και τα πάντα πληρών. Ο Θεός γνωρίζει τα πάντα. Δεν ξεφεύγει τίποτα από τη γνώση Του. Και τίποτα δεν διαφεύγει από την αγάπη Του. Ένα σπουργίτι δεν χάνει τη ζωή του, χωρίς να το γνωρίζει αυτό ο Θεός. 

Γι’ αυτό, πάρα πολύ ωραία ψάλλει ο ψαλμωδός και λέει στον 138 Ψαλμό: «Ποῦ πορευθῶ ἀπὸ τοῦ πνεύματός σου καὶ ἀπὸ τοῦ προσώπου σου ποῦ φύγω; (:Πού μπορώ να πάω; Πού μπορώ να ξεφύγω από το βλέμμα σου, από το μάτι Σου, από την παρουσία Σου;). ἐὰν ἀναβῶ εἰς τὸν οὐρανόν, σὺ ἐκεῖ εἶ (:«εάν ανέβω», λέγει, «στον ουρανό, εκεί είσαι Εσύ»), ἐὰν καταβῶ εἰς τὸν ᾅδην, πάρει (:εάν υποτεθεί ότι κατεβαίνω στον άδη, και εκεί ακόμη είσαι παρών). ἐὰν ἀναλάβοιμι τὰς πτέρυγάς μου κατ᾿ ὄρθρον (:εάν υποτεθεί ότι είμαι ένα πουλί και πάρω τα φτερά μου και πετάξω ανατολικά) καὶ κατασκηνώσω εἰς τὰ ἔσχατα τῆς θαλάσσης(:και φθάσω δυτικά, εκεί που τελειώνει η έσχατη θάλασσα- που είναι η Μεσόγειος Θάλασσα) καὶ γὰρ ἐκεῖ ἡ χείρ σου ὁδηγήσει με, καὶ καθέξει με ἡ δεξιά σου(:ακόμα και εκεί θα με οδηγήσει το χέρι Σου, και το δεξί Σου χέρι θα με κρατάει σφικτά)». Παντού ο Θεός, παντού η αγάπη του Θεού, παντού η πρόνοια του Θεού. Θεός ἐγγίζων. Πραγματικά Θεός ἐγγίζων. 

Αλλά το καταπληκτικότερο από όλα, αγαπητοί μου, είναι ότι αυτή η προσέγγιση δεν περιορίζεται μόνο δια των ακτίστων ενεργειών αλλά και με την Ενανθρώπηση Αυτού του ίδιου του Δημιουργού. Όταν έλεγε «Ἐγώ Θεός ἐγγίζων», το έλεγε κατά κυριολεξία. Ότι «δεν εγγίζω Εγώ, το άπειρο Πνεύμα την ύλη και τα πνεύματα εκείνα που βεβαίως είναι τόσο μακριά από Εμένα, που είναι το τέλειο και άπειρο Πνεύμα, δεν τα εγγίζω μόνο δια των ακτίστων μου ενεργειών, όπως σας είπα, αλλά τώρα έρχομαι να γίνω Εγώ ο Ίδιος, άνθρωπος, να μπω μέσα στη Δημιουργία μου κατ’ αισθητόν τρόπο, να φορέσω τη Δημιουργία μου, να αποτελέσει αυτή το ένδυμά μου. Και διαλέγω τον άνθρωπο να ντυθώ. Κι έτσι να ζήσω μέσα στην ίδια μου τη Δημιουργία!». 

Και αφού το κάνει αυτό με την Ενανθρώπηση ο Υιός του Θεού, Αυτός που μας δημιούργησε, έρχεται τώρα, αγαπητοί μου, και αφήνει τους ανθρώπους, όχι να Τον εγγίζουν, αλλά να Τον συνθλίβουν και να Τον συνέχουν. Αυτό είναι το καταπληκτικό. Εγγίζει και εγγίζεται. Περιβάλλεται την ανθρώπινη φύση ο όλος Θεός. Για να μπορούμε να εγγίζουμε τον όλο Θεό. Και θέλει να εγγίζουμε την ανθρώπινή Του φύση ο όλος Θεός. Για να μπορούμε να εγγίζουμε τον όλο Θεό. Και θέλει να εγγίζουμε την ανθρώπινή Του φύση, για να αντλούμε από Αυτόν χάριτες. Ο ίδιος είπε: «Ἐγὼ γὰρ ἔγνων δύναμιν ἐξελθοῦσαν ἀπ᾿ ἐμοῦ». «Εγώ γνωρίζω· δύναμη έφυγε από μένα». Και βεβαίως ομιλεί με έναν τρόπο λίγο αυστηρό. «Ποιος με ήγγισε;» Όχι για τίποτε άλλο, αλλά γιατί ήθελε να αναδείξει και να επαινέσει εκείνη την αιμορροούσα γυναίκα που Τον ήγγισε. Και της λέγει: «Θάρσει, θύγατερ(:Πάρε θάρρος, παιδί μου, πάρε θάρρος, η πίστις σου σε έχει σώσει». Το ότι πίστεψες ότι εγγίζεις Αυτόν τον Δημιουργό, ακριβώς αυτό σε έχει σώσει. Έχεις αποσπάσει ακριβώς αυτό το σημείο επαφής, δια του οποίου δέχτηκες τη χάρη να γίνεις καλά, δέχτηκες την ευεργεσία. 

Και το ακόμη πιο καταπληκτικό είναι ότι αυτή η γυναίκα δεν ήγγισε τον Κύριο, αλλά ήγγισε αυτό το κράσπεδο του ιματίου του Κυρίου· που σημαίνει ότι ο Θεός εγγίζει όχι μόνο τους ανθρώπους, αλλά ολόκληρη τη Δημιουργία Του. Και συνεπώς μπορούμε να έχουμε με τον τρόπο αυτόν και τα λεγόμενα «αγιασμένα αντικείμενα» από τα οποία αντλούμε τη δύναμη και τη χάρη του Χριστού. Έτσι έχουμε τα λείψανα των αγίων, που ενώθηκαν με τον Θεό. Και τώρα αυτά δεν είναι παρά τα κράσπεδα του ιματίου του Ιησού. Οι εικόνες δεν είναι παρά τα κράσπεδα του ιματίου του Ιησού. Και με άλλους χίλιους τρόπους κατά μυστηριακό τρόπο δεχόμαστε τη χάρη. Διαμέσου του ελαίου, του μυστηρίου του Ευχελαίου. Διαμέσου του Βαπτίσματος, δηλαδή διαμέσου του νερού. Διαμέσου του επιτραχηλίου, δηλαδή την άφεση των αμαρτιών, στο μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως. Διαμέσου του Τιμίου Σταυρού που μπορούμε να φορούμε κ.ο.κ. Αντλούμε τη δύναμη και τη χάρη του Θεού. 

Εντούτοις, ενώ ο όχλος συνθλίβει, ο Κύριος σταματά στο απλό άγγιγμα της αιμορροούσης γυναικός. Περίεργο! Αντιφατικό για μια στιγμή, στην ενέργεια: «Κύριε, σε συνθλίβει ο κόσμος και εσύ λες: Ποιος με ήγγισε;». Ναι. Αυτό σήμαινε ότι αυτό το άγγιγμα της αιμορροούσης είχε προϋποθέσεις. Ποιες λοιπόν είναι αυτές οι προϋποθέσεις; Μια βασική προϋπόθεση είναι η πίστις. Τι είπε ο Κύριος στην αιμορροούσα γυναίκα; «Θάρσει, θύγατερ, ἡ πίστις σου σέσωκέ σε· πορεύου εἰς εἰρήνην». Α, η πίστις σου. Α, αυτό λοιπόν αποτελεί την προϋπόθεση προσεγγίσεως και εγγίσεως. Ναι. Είναι η πίστις στον θεανθρώπινο πρόσωπο του Ιησού Χριστού. 

Το ίδιο συμβαίνει και με τον Τίμιο Σταυρό. Όλοι βέβαια τον Τίμιο Σταυρό τον χρησιμοποιούν. Θέλετε; Ακόμη και οι μάγοι. Θέλετε; Ακόμη και οι μάγοι! Αλλά δεν ενεργεί παρά μόνο σε όσους πιστεύουν. Μόνο σε αυτούς ενεργεί η χάρις του Τιμίου Σταυρού. Έτσι έχουμε ένα άγγιγμα και υλικό και πνευματικό. Δεν είναι αρκετό να πω «θα εγγίσω την εικόνα, τον Σταυρό, το κράσπεδο του Κυρίου». Πρέπει να πιστεύω αυτό που θα εγγίσω. Είναι η πίστις. Έτσι έχω το άγγιγμα στο υλικό στοιχείο και έχω την πίστη που είναι στον πνευματικό χώρο. 

Για ένα λαό όμως που πιστεύει, ο Θεός είναι ἐγγίζων ακόμη. Για έναν λαό που πιστεύει. Ναι. Γράφει ο Μωυσής εκείνα τα πολύ- πολύ μεγάλα λόγια στο Δευτερονόμιο, 4,7 ότι: «ποῖον ἔθνος μέγα, ᾧ ἐστιν αὐτῷ Θεὸς ἐγγίζων αὐτοῖς, ὡς Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν ἐν πᾶσιν, οἷς ἐὰν αὐτὸν ἐπικαλεσώμεθα;». «Ποιος είναι εκείνος ο μεγάλος, ο παμμέγιστος λαός που είναι ο Θεός Του που τον εγγίζει; Ο δικός μας ο Θεός είναι ο Θεός Εκείνος που εγγίζει εμάς, είναι πολύ κοντά μας». Γι’ αυτό, ό,τι Του ζητήσουμε, σε ό,τι Τον επικαλεστούμε, μας το δίδει. 

Ώστε λοιπόν ο Κύριος είναι πολύ κοντά σε έναν λαό. Στον λαό του Ισραήλ, τότε. Αλλά και στον δικό μας τον λαό είναι πολύ κοντά ο Κύριος. Αλλά εμείς όμως, εμείς οι Έλληνες, ο λαός μας αυτήν την ιστορική στιγμή, όπως υπήρξαν κι άλλες ιστορικές στιγμές, εμείς είμεθα σε μία κατάσταση αποστασίας. Και αυτή η κατάσταση της αποστασίας υπερβάλλει κάθε προηγούμενη ιστορική στιγμή. Αυτό είναι η τραγικότητά μας. Έχουμε Θεό εγγίζοντα και απέχουμε από τον Θεό. Εκείνος μας φτάνει κι εμείς φεύγομε… Όπως και ο Ισραήλ είχε τον Θεό, τον ίδιο Θεό, ο ίδιος Θεός είναι, εγγίζει, κι εκείνος ο λαός φεύγει… Αγαπητοί μου, γεωγραφικά είμαστε ένας μικρός λαός, όπως και οι Εβραίοι ήταν μικρός λαός. Ποτέ ο Θεός τους Εβραίους δεν τους έκανε αυτοκρατορία. Όπως έκανε και επέτρεψε να γίνουν άλλοι λαοί. Ποτέ. Γεωγραφικά πάντοτε ήταν ένας μικρός λαός. Κι όμως βλέπετε πώς εδώ αποκαλείται ο λαός αυτός; «Μέγας. Έθνος μέγα». Πού είναι αυτή η μεγαλοσύνη; Η μεγαλοσύνη του λαού εκείνου, όπως και η δική μας μεγαλοσύνη, είναι στον εγγίζοντα Θεό. Εκεί είναι η μεγαλοσύνη μας, όπως και η μεγαλοσύνη τους. 

Οι άλλοι λαοί μεγαλουργούν δια του πολιτισμού, που είναι στηριγμένος επάνω στον ανθρώπινο λόγο, και που όπως είδαμε, μέσα στην ιστορική πορεία, ο πολιτισμός τελικά οδηγεί τον άνθρωπο σε ένα αδιέξοδο. Ενώ ο λαός μας, για να μεγαλουργήσει να φανεί μεγάλος, έστω κι αν γεωγραφικά είναι μικρός, θα πρέπει να μένει στην πίστη του Χριστού. Στηριγμένος όχι στον ανθρώπινο λόγο, αλλά στον θείο λόγο. Τότε εκείνο που θα ζητούσαμε στον Θεό, θα μας το έδινε. Ό,τι Του ζητούσαμε, θα μας το έδινε. Ουσιαστικά, θα είμαστε μεγάλος λαός, γιατί; Γιατί έχουμε Θεόν εγγίζοντα. 

Έχομε όμως και τις δοκιμασίες σαν λαός. Και τότε ο Κύριος είναι εγγίζων; Όταν έχουμε τις ποικίλες δοκιμασίες που περνούμε; Ναι. Διότι, όπως λέγει το βιβλίο της Ιουδήθ, 8,27 που δεν είναι παρά ένα βιβλίο μιας εθνικής περιπέτειας, συναρπαστικότατο δε βιβλίο, λέει: «εἰς νουθέτησιν μαστιγοῖ Κύριος τοὺς ἐγγίζοντας αὐτῷ». Όταν εγγίζουν οι άνθρωποι τον Κύριο, επειδή είναι ατελείς και ακάθαρτοι, είναι λίγο παρήκουα παιδιά -να το πω έτσι- ο Θεός, με δοκιμασία, με μαστίγιο, μαστιγώνει τον λαό εκείνον τον οποίο θέλει να τον νουθετήσει και να τον βοηθήσει. Αλλά και σαν άτομα ακόμη, ο Θεός είναι Εκείνος ο Οποίος προσεγγίζει δια της παιδαγωγίας. Προσεγγίζει δια της παιδαγωγίας. 

Γράφει ο Απόστολος Παύλος στην προς Εβραίους επιστολήν ότι: «Θεός ὑμῖν ὡς υἱοῖς διαλέγεται(:σαν παιδιά Του μιλάει σε σας)· υἱέ μου, μὴ ὀλιγώρει παιδείας Κυρίου, μηδὲ ἐκλύου ὑπ’ αὐτοῦ ἐλεγχόμενος(: Παιδί μου, μην αποκάμεις όταν ελέγχεσαι από τον Θεό, ούτε να ολιγωρείς, να αμελείς την παιδεία την οποία σου δίδει ο Κύριος). Ὃν γὰρ ἀγαπᾷ Κύριος παιδεύει(:όποιον αγαπά ο Κύριος, τον παιδαγωγεί), μαστιγοῖ δὲ πάντα υἱὸν ὃν παραδέχεται(:και μαστιγώνει κάθε παιδί Του, που το δέχεται δικό Του παιδί). Εἰ παιδείαν ὑπομένετε, ὡς υἱοῖς ὑμῖν προσφέρεται ὁ Θεός(:εάν υπομένετε, λέει, παιδείαν, παιδαγωγίαν, σαν παιδιά Του σας προσφέρεται ο Θεός)· τίς γάρ ἐστιν υἱὸς ὃν οὐ παιδεύει πατήρ; Εἰ δὲ χωρίς ἐστε παιδείας, ἧς μέτοχοι γεγόνασι πάντες, ἄρα νόθοι ἐστὲ καὶ οὐχ υἱοί(: εάν όμως μένετε χωρίς παιδαγωγία, στην οποία μέτοχοι βρέθηκαν όλοι οι δίκαιοι και όλοι οι άγιοι, τότε είσαστε νόθοι και δεν είσαστε παιδιά του Θεού)(Γιατί μας παιδαγωγεί;). Ο Θεός μας παιδαγωγεί, λέγει, «ἐπὶ τὸ συμφέρον, εἰς τὸ μεταλαβεῖν τῆς ἁγιότητος αὐτοῦ». Για να γίνομε μέτοχοι της αγιότητος του Θεού. 

Αλλά ακόμη, αγαπητοί μου, έχουμε και ένα άγγιγμα του Θεού, εγγίζει τις ανθρώπινες καρδιές. Κι αυτές, εγγιζόμενες από τον Θεό, πυρπολούνται. Και «αὕτη ἡ ἀλλοίωσις τῆς δεξιᾶς τοῦ Ὑψίστου.», λέγει ο Ψαλμωδός στον 76ο Ψαλμό. Ναι. Ο Κύριος άγγιξε τις καρδιές των δύο προς Εμμαούς, μετά την Ανάστασή Του, όταν τους συνοδεύει και ως το χωριό τους. Και όταν ο Κύριος εξαφανίζεται, λέγουν ανάμεσά τους: «Όσην ώρα μας μιλούσε, πώς οι καρδιές μας εκαίοντο και επυρπολούντο;». 

Ναι. Έτσι βλέπομε τόσες επιστροφές και τόσες μεταστροφές των ανθρώπων. Γιατί άραγε; Αφήνουν τον δρόμο της αμαρτίας και γυρίζουν πίσω. Τι έγινε; Και είμαστε όλοι μάρτυρες, όταν έχουμε μάτια να βλέπουμε αυτών των επιστροφών και των μεταστροφών. Τι έγινε; Το άγγιγμα της δεξιάς του Υψίστου στην καρδιά του ανθρώπου που την αλλοιώνει. Τι έκανε τον ένα ληστή, ενώ και οι δυο εβλασφήμουν τον Κύριον επί του Σταυρού, τι έκανε τον έναν ληστή να πυρποληθεί και να ομολογήσει την πίστη του στον Κύριο; Και όχι μόνο αυτό, αλλά και να θεολογήσει. «Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου». Γεμάτα από θεολογία λόγια. Ποια βασιλεία; Τον σταυρώνουν οι άρχοντες ως έσχατον ληστήν τον Κύριον, κακούργον, ως αντιποιήσαντα αρχήν. Έκανε τον εαυτό Του Θεό. Και όμως λέγει ο ληστής: «Όταν θα έλθεις στη βασιλεία Σου, θυμήσου με». Λόγια γεμάτα θεολογία. Τι έκανε τον ληστήν, αγαπητοί μου, να νιώσει αλλαγή μέσα του και να την ομολογήσει; Αυτό το άγγιγμα, αυτό το άγγιγμα στην καρδιά… 

Τι έκανε τον Παύλο προ της Δαμασκού να αλλάξει πορεία, όταν με μένος πηγαίνει να συλλάβει τους Χριστιανούς της πόλεως αυτής; Τι άλλο, παρά ο Χριστός. Εμφανίζεται και εγγίζει τον Παύλο. Τι έκανε τον Μέγα Αντώνιο, όταν άκουσε εκείνη την ευαγγελική περικοπή περί του πλουσίου νεανίσκου, που εκείνος μεν έφυγε «σκυθρωπάζων», γιατί δεν είχε όρεξη να δώσει την περιουσία του και να ακολουθήσει τον Κύριο· αλλά ο Μέγας Αντώνιος, όταν άκουσε την περικοπή αυτή… δεκαοκτώ χρονών παιδί ήταν, τόσο συγκλονίστηκε, ώστε τα πάντα έφυγε και πήγε και έγινε ασκητής. Τι έκανε τον ιερό Αυγουστίνο να επιστρέψει; Και τόσους και τόσους και τόσους, παρά αυτό το άγγιγμα στην καρδιά που κάνει Αυτός ο Θεός Λόγος και τότε τα πάντα αλλάζουν, τα πάντα πυρπολούνται… 

Αγαπητοί μου, γράφει ο άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος: «Ἐγγίσατε τῷ Θεῷ, καὶ ἐγγίσει ὑμῖν». «Εγγίσατε», λέει, «εις τον Θεόν και θα σας εγγίσει κι Εκείνος». Είναι αυτό το αμοιβαίο άγγιγμα. Ένα μόνο να προσέχουμε. Να μην εγγίζομε μόνο με τα λόγια αλλά με την καρδιά. Είναι εκείνο που παραπονείται ο Κύριος στον Ησαΐα 29,13 όταν λέγει: «ἐγγίζει μοι ὁ λαὸς οὗτος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ(:Με εγγίζει αυτός ο λαός μόνο με το στόμα του. Όχι με την καρδιά του. Μόνο με το στόμα του)». Και όταν με την καρδιά μας εγγίζομε τον Κύριο, τότε γρήγορα θα νιώσουμε ότι ο Κύριος είναι παρών, είναι παντού, είναι γύρω μας, είναι μέσα μας. Τότε θα έχουμε και ένα αίσθημα ασφαλείας· γιατί αυτό το αίσθημα το στερείται ο σύγχρονος κόσμος. Έχει αυτό το αίσθημα της ανασφάλειας, γιατί ο κόσμος δεν εγγίζει τον Θεό. Η αιμορροούσα γυναίκα, αγαπητοί, άγγιξε τον Κύριο με πίστη και σώθηκε. Αν Τον εγγίσουμε κι εμείς με πίστη και υπακοή, θα σωθούμε.

Απόσπασμα από την 339η ομιλία στην κατηγορία
« Ομιλίες Κυριακών ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ὁμιλίαι Κυριακῶν " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/omiliai-kyriakvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40r0WAxMpRb0tx6ts1zsQWMh

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

Μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: 
Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος.

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.