Ἐπιστολή πρός Θυάτειρα. Ἔπαινος καί κατηγορία διά τήν γυναῖκα Ἰεζάβελ.

†.Συνεχίζουμε, αγαπητοί μου, τήν ἐπιστολή πού ὁ Κύριος στέλνει στόν ἐπίσκοπο τῆς Περγάμου. Λέγαμε ὅτι ὁ Κύριος εἶχε κάποιο παράπονο έναντίον τοῦ ἐπισκόπου της Περγάμου γιά τούς Νικολαΐτες, τῶν ὁποίων τύπος ἦταν ὁ Βαλαάμ, πού ὑπέδειξε στον Βαλάκ –παλιά ἱστορία τῶν Ἰσραηλιτῶν- να κάνει τούς Ἰσραηλῖτες νά φᾶνε εἰδωλόθυτα καί νά πορνεύσουν, καί ἔτσι να πέσουν στη δυσμένεια καί τήν ὀργή τοῦ Θεοῦ.

   Λέει λοιπόν ὁ Θεός, ὁ Κύριος, στόν ἐπίσκοπο τῆς Περγάμου: «μετανόησον οὖν· εἰ δὲ μή, ἔρχομαί σοι ταχὺ καὶ πολεμήσω μετ' αὐτῶν ἐν τῇ ῥομφαίᾳ τοῦ στόματός μου» (Αποκ. 2, 16.).

   Μᾶς αἰφνιδιάζει, ἀγαπητοί, ἡ σκέψη ὅτι ὁ Κύριος ζητάει μία πληρότητα σέ ὅλες τίς εντολές Του καί σέ ὅλους τοὺς λόγους του. (Βλ. Ματθ. 5, 19. 28, 19-20. Ιωάν. 14, 15· 21· 24, 15, 10.)

   Ὁ Κύριος, γι' αὐτή τήν παράλειψη τοῦ ἐπισκόπου πού εἴδαμε, πού δέν φρόντισε να κάνει μία εκκαθάριση στην Εκκλησία ἀπό τό μίασμα τοῦ Νικολαϊτισμοῦ, ζητᾶ τή μετάνοια καί τή διόρθωση. Δηλαδή ὁ Κύριος δέν ἀνέχεται νά ὑπάρχει ἀπολύτως κανένα κακό στην Ἐκκλησία του· ἡ Ἐκκλησία του θεωρεῖται Νύμφη ἀμωμος. (Βλ. Ασμ. Ασμάτ. 4, 8-12. 5, 1. Αποκ. 21, 2· 9. 22, 17.) Σέ ἀντίθετη περίπτωση όμως βλέπουμε να υπάρχει μία ἀπειλή. Εάν δηλαδή ὁ ἐπίσκοπος δεν μετανοήσει, δέν διορθωθεῖ καί δέν φροντίσει να περιφρουρήσει τό ποίμνιό του ἀπ' αὐτές τίς ἐπιδράσεις τις νικολαϊτικές, τότε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος θα πολεμήσει εναντίον τῶν αἱρετικῶν.

   Θα πολεμήσει ὁ ἴδιος! Αυτό κάνει ἐντύπωση.

   Ἑρμηνεύοντας ὁ ἅγιος Ανδρέας Καισαρείας, λέει: «Ἐν τῇ ἀπειλῇ δὲ ἡ φιλανθρωπία. Οὐ γάρ, Μετὰ σοῦ, φησίν, ἀλλά, μετ' ἐκείνων πολεμήσω, τῶν νοσούντων ἀνίατα» (PG 106, 237C. Οικουμένιος (σ. 53) καί Αρέθας, PG 106, 537: «Ὦ βάθος πλούτου καὶ ἀγαθότητος Θεοῦ! ὅτι καὶ ἐν τῇ ἀπειλῇ ἡ φιλανθρωπία· πολεμήσω γάρ, φησίν, οὐ μετὰ σοῦ, ἀλλὰ μετὰ τῶν Νικολαϊτῶν τῶν νοσούντων τὰ ἀνίατα καὶ ἄχρηστα»). Δέν θά πολεμήσω ἐναντίον σου, αλλά θά πολεμήσω ἐναντίον τῶν αἱρετικῶν.

   Μᾶς κάνει ἐντύπωση, ἐκ πρώτης όψεως, πῶς ἀκριβῶς κινεῖται ἐδῶ ὁ Κύριος. Ενώ μέχρι τώρα, σέ ὅσες ἐπιστολές ἔχουμε ἀναλύσει, ἔλεγε θα στραφῶ ἐναντίον σου, θα μετακινήσω την λυχνία σου, θα σε τιμωρήσω καί ἄλλα τέτοια, ἐδῶ λέει ἄν ἐσύ δέν μετανοήσεις, ἐγώ θα στραφῶ ἐναντίον τῶν αἱρετικῶν· δέν λέει θα στραφῶ ἐναντίον σου. Αυτό κάνει εντύπωση. Κανονικά, καί ὡς πρός τήν σύνταξη καί ὡς πρός τήν λογική έννοια, θά ἔπρεπε, ἀφοῦ ζητάει τήν μετάνοια τοῦ ἐπισκόπου, θά ἔπρεπε νά στραφεῖ ἐναντίον τοῦ ἐπισκόπου, ἄν δέν μετανοοῦσε, καί ὄχι ἐναντίον τῶν αἱρετικῶν.

   Καί ὅμως, ἀγαπητοί

   Ὁ ἅγιος Ανδρέας Καισαρείας λέει ὅτι ὁ Κύριος αναμειγνύει τήν ἀπειλή μέ τήν φιλανθρωπία, ἐπειδή ἦταν πολύ καλός ὁ ἐπίσκοπος της Περγάμου, αλλά ἁπλῶς δέν πρόσεξε, καί ἔτσι κάποιοι Χριστιανοί από τό ποίμνιό του –ὄχι ὅλοι οἱ Χριστιανοί– εἶχαν δεχθεῖ κάποια επίδραση από την αἵρεση τοῦ Νικολαϊτισμοῦ.

   Δηλαδή, γιά νά τό καταλάβετε, είναι τό ἴδιο ὅπως ὅταν ἕνας πολύ καλός ἐπίσκοπος, ἕνας πολύ καλός ἐφημέριος, πολύ ζηλωτής, σπουδαῖος ἄνθρωπος, κυνηγάει νά μήν τοῦ ξεφύγει τίποτα, αλλά παρ' ὅλα αὐτά μερικοί ἐνορῖτες του δέχθηκαν τήν ἐπίδραση του Χιλιασμοῦ, καί ἔχει στήν ἐνορία του πέντε - δέκα Χιλιαστές. Κάτι ἐλαφρύ ήταν. Ὅμως ὁ Κύριος ἐπιμένει ὅτι δέν πρέπει να υπάρχουν οὔτε αὐτοί!

   Μᾶς τρομάζει ἡ σκέψη γιά τό τί γίνεται σήμερα! που βρισκόμαστε σήμερα! καί τί θά εἶχε νά πεῖ γιά μᾶς ὁ Κύριος σήμερα!

   Ωστόσο, γιατί λέει ἐάν δέν μετανοήσεις, ἐγώ θά στραφῶ ἐναντίον τῶν αἱρετικῶν; Μοιάζει περίεργο.

   Απλούστατα τό ὅτι τοῦ λέει ἐάν δέν μεταννοήσεις δείχνει ὅτι εἶναι ἔνοχος ὁ ἐπίσκοπος, ἔστω καί ἄν αὐτό είναι μικρό πράγμα στην Εκκλησία του. Μικρό βέβαια σε σχέση μέ τόν ὅλον ὄγκο τῆς ἐργασίας του ὄχι ὅτι ήταν μικρό πράγμα μερικοί από τους Χριστιανούς του να παρασυρθούν στην αἵρεση. Καθόλου μικρό μάλιστα

   Αλλά δείχνει καί κάτι ἄλλο. Ὅταν, ἀγαπητοί μου, ἕνας ἐπίσκοπος ἤ ἕνας πρεσβύτερος ἀμελεῖ ἤ δέν φτάνει να τελειώσει τό ἔργο τοῦ Θεοῦ, τότε τό ἔργο αὐτό τὸ ἀναλαμβάνει ὁ Θεός. Αυτό θέλει να δηλώσει ἐδῶ. Ναί, ἔχεις εὐθύνη, οφείλεις νά τήν ἀναλάβεις. Αλλά μη νομίσεις ὅτι ἐγὼ θὰ ἀφήσω τήν Ἐκκλησία μου· ἐγώ θα βοηθήσω τήν Ἐκκλησία μου. Ἐσύ εἶσαι ὁ ὑπεύθυνος, ἀλλὰ ἐγώ θά βοηθήσω τὴν Ἐκκλησία μου.

   Κάτι ανάλογο συμβαίνει καί μέ τά παιδιά σας, ἀγαπητοί. Αν υπάρχουν γονεῖς πού δέν φροντίζουν από πνευματικῆς πλευρᾶς γιά τά παιδιά τους, θα ζητήσει βεβαίως εὐθύνη ὁ Χριστός από αυτούς τούς γονεῖς, ἀλλά ὁ ἴδιος ὁ Κύριος αναλαμβάνει τήν διαπαιδαγώγηση τῶν παιδιῶν.

   Πολλές φορές βλέπουμε παιδιά ἀμελῶν γονέων να γίνονται θαυμάσια παιδιά, κι αυτό γιατί ὁ ἴδιος ὁ Κύριας αναλαμβάνει την διαπαιδαγώγησή τους. Δεν σημαίνει ὅμως μὲ αὐτό ὅτι οἱ γονεῖς ἀπαλλάσσονται τῆς εὐθύνης. Μήν πεῖ κάποιος ἀμελής γονέας: Ἐγώ, δόξα τῷ Θεῷ, ἔχω καλά παιδιά... κι ας μήν κουράστηκα καί ἄς μὴν ἔδειξα μια ἐπιμέλεια στην ανατροφή τους. Μήν τό πεῖ κανείς αὐτό, γιατί ο Κύριος λέει: Πρόσεξε: Να μετανοήσεις! Δεν σημαίνει μ' αὐτό ὅτι ἐπειδή εγώ αναλαμβάνω τήν εὐθύνη τῶν παιδιῶν σου, γιατί ἐγώ ἔτσι τό θέλω, ὅτι ἐσύ δέν ἔχεις εὐθύνη.

   Ὅπως καί τό ἀντίστροφο. Όταν ένας γονιός ἔχει φροντίσει πάρα πολύ γιά τά παιδιά του, καί εἶναι ἀνέγκλητος στη διαπαιδαγώγηση –αν υποτεθεῖ ὅτι εἶναι– τότε, ἔστω κι ἄν τα παιδιά του πήραν κακό δρόμο, δεν σημαίνει ὅτι ὁ γονιός αὐτός ἔχει ευθύνη απέναντι στον Χριστό.

   Καί συνεχίζουμε: «Ὁ ἔχων οὖς ἀκουσάτω τί τὸ Πνεῦμα λέγει ταῖς ἐκκλησίαις. Τῷ νικῶντι δώσω αὐτῷ τοῦ μάννα τοῦ κεκρυμμένου, καὶ δώσω αὐτῷ ψῆφον λευκήν, καὶ ἐπὶ τὴν ψῆφον ὄνομα καινὸν γεγραμμένον, ὃ οὐδεὶς οἶδεν εἰ μὴ ὁ λαμβάνων» (Αποκ. 2, 17). Δηλαδή. Αυτός πού ἔχει αὐτιά πνευματικά ἂς ἀκούσει τί λέει το Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ στίς Ἐκκλησίες. Σ' αυτόν που νικάει –σε σχέση μέ τό περιεχόμενο τῆς ἐπιστολῆς– σ' αυτόν θα δώσω ἀπό τό μάννα το κρυμμένο, καί θά τοῦ δώσω μία λευκή ψηφίδα, πάνω στήν ὁποία εἶναι γραμμένο ἕνα καινούργιο ὄνομα, που κανείς δεν το ξέρει, παρά μόνο ἐκεῖνος πού παίρνει τήν ψηφίδα.

   Ὁμολογουμένως ἐδῶ οἱ ἐπαγγελίες, οἱ ὑποσχέσεις πού δίνει ὁ Κύριος σ' ἐκεῖνον πού θα νικήσει είναι λίγο περίεργες, ἐκ πρώτης όψεως. Ας τις δούμε.

   Ὅπως εἴδατε, σ᾽ αὐτές τίς ἐπαγγελίες υπάρχουν δύο εἰκόνες· τό κεκρυμμένον μάννα καί ἡ γεγραμμένη ψηφίς –ψηφίδα είναι ένα βότσαλο πού ἔχει ἐπάνω ἕνα ὄνομα γραμμένο, καί εἶναι λευκή αυτή ἡ ψηφίδα. Ἔχει λοιπόν δυό εἰκόνες.

   Ὡς πρός τήν πρώτη εἰκόνα, τοῦ μάννα, ἐπιλέγεται αὐτή ἐπειδή ἐκεῖνοι οἱ ἐχθροί τῆς Ἐκκλησίας τῆς Περγάμου, οἱ Νικολαΐτες, παρέσυραν τους Χριστιανούς να τρῶνε εἰδωλόθυτα, καί τό μάννα είναι τροφή, κάτι που τρώγεται. (Ἡ ὑπόσχεση αυτή αντιδιαστέλλεται πρός τά εἰδωλολατρικά δεῖπνα καί τά ἱερόθυτα. Κατά τά ρωμαϊκά χρόνια, το μάννα ταυτιζόταν μέ τό θυμίαμα καί τή λατρεία τοῦ αὐτοκράτορα.)

   Στήν ἔρημο οἱ Ἑβραῖοι προτίμησαν να φάνε εἰδωλόθυτα, ἀπό ἐκεῖνα πού προσέφερε ὁ Βαλάκ, καί ὄχι τό μάννα πού τούς ἔριχνε ὁ Θεός κάθε πρωί, καί ἁμάρτησαν. (Βλ. Εξοδ. 16, 24. Ψαλμ. 87, 24. 78, 25. Σοφ. Σολ. 6, 20.) Ὄχι βεβαίως ὅλοι οἱ Ἑβραῖοι. Σᾶς εἶχε πεῖ τήν περασμένη φορά ότι ήταν τουλάχιστον είκοσι τέσσερις χιλιάδες ἐκεῖνοι ποὺ ἔφαγαν εἰδωλόθυτα, κρέατα θυσιασμένα στούς ψεύτικους θεούς, στον Βεελφεγώρ, δηλαδή στον Βάαλ, κι ἔτσι ἐμιαροφάγησαν, ἔφαγαν βδελύγματα, εἰδωλόθυτα.

   Με αυτό τώρα θέλει νά πεῖ ὁ Χριστός: Ἐκεῖνος πού στήν Ἐκκλησία τῆς Περγάμου δέν θά παρασυρθεῖ ἀπό τή διδαχή τῶν Νικολαϊτών, δηλαδή δεν θα πέσει στην πορνεία και δεν θα φάει εἰδωλόθυτα, σ' αὐτόν θά τοῦ δώσω να φάει από το κεκρυμμένον μάννα. (Βλ. Αρέθα, σ. 537BC: «Τῷ νικῶντι δοθῆναι φαγεῖν τοῦ μάννα, ἀντὶ τῆς ἀκαθάρτου βρώσεως τε καὶ βδελυρᾶς τροφῆς ὑπέσχετο».)

   Ποιό εἶναι αὐτό τό κεκρυμμένον μάννα; (Πίσω ἀπό τήν ἔκφραση αυτή υπάρχει ή ιουδαϊκή παράδοση πώς ὁ προφήτης Ιερεμίας, προτοῦ οἱ Βαβυλώνιοι κατακτήσουν τήν Ἱερουσαλήμ (597 π.Χ.), πῆρε τή στάμνα μέ τό μάννα ἀπό τόν ναό τοῦ Σολομῶντος καί τήν ἔκρυψε στο ὄρος Ναβαύ, γιά νά ἀποκαλυφθεῖ ἀπό τόν Κύριο μετά τήν αἰχμαλωσία (Β΄ Μακκ. 2, 4-7))

   Εἶναι ἐκεῖνο τό ὁποῖο ὁ Κύριος απεκάλυψε στο Κατά Ιωάννην ευαγγέλιο.

   Ὅταν κάποτε ἦλθαν ἐκεῖνοι ἀπό τούς πεντακισχιλίους πού χόρτασαν ψωμί –Καπερναΐτες ἦταν– καί του ζήτησαν να μείνει μαζί τους, ὁ Κύριος τούς εἶπε νά μή ζητοῦν τήν «βρῶσιν τὴν ἀπολλυμένην, αλλά την βρώσιν τὴν μένουσαν» (Ἰωάν. 6, 27.). Διότι, από τη μία μεριά, εἶδαν ὅτι μποροῦσε νά τούς δώσει τροφή να φάνε από πέντε μόνο ψωμιά, καί ἐξεπλάγησαν οἱ ἀκροατές του· ἀπό τήν ἄλλη, τούς λέει κάτι καινούργιο να μή ζητοῦν τή βρώση πού χάνεται, αλλά τή βρώση, το φαγητό, πού μένει. Μήπως δηλαδή, πέρα από την δυνατότητα τοῦ νά τούς δίνει φαγητό, μπορούσε να τους δώσει κι ἕνα φαγητό πού νά μήν πεινούν;... κάτι ανάλογο δηλαδή που είχε πεῖ καί στή Σαμαρείτισσα γυναίκα, Ἐγώ θά σοῦ δώσω τό νερό ἐκεῖνο πού ὅποιος πιεῖ δέν ξαναδιψά; (Ἰωάν. 4, 13.)

   Καί στήν ἐρώτησή τους, Ποιά εἶναι αὐτή ἡ βρώση πού μένει, ὁ Κύριος απάντησε: Εγώ είμαι ἡ ἀληθινή βρώση, τό ἀληθινό μάννα τοῦ Οὐρανοῦ. Δέν εἶναι ἐκεῖνο τό μάννα πού ἔφαγαν οἱ πρόγονοί σας στην ἔρημο, καί πέθαναν. Εγώ είμαι το αληθινό μάννα. Ὅποιος φάει ἐμένα –ἐμένα, πού εἶμαι τό ἀληθινό μάννα!– αυτός δέν θά πεθάνει ποτέ, εἰς τόν αἰῶνα. (Ἰωάν. 6, 48-51.)

   Ὥστε λοιπόν τό παλιό ἐκεῖνο μάννα, πού ἔτρωγαν οἱ Ἑβραῖοι στήν ἔρημο, ἦταν τύπος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ· συγκεκριμένα ήταν τύπος τοῦ μυστηρίου τῆς θείας Εὐχαριστίας, διότι στο μυστήριο τῆς θείας Ευχαριστίας ὑπάρχει ἡ βρώση του σώματος τοῦ Χριστοῦ καί ἡ πόση τοῦ αἵματός του.

   Αλλά γιά νά δοῦμε ὅμως τό πρωτότυπο, ἂς ἀνατρέξουμε στο αντίτυπο. Ἐκεῖνο τό μάννα πού ἔτρωγαν οἱ Ἑβραῖοι τί ἦταν;

   Ὁ Σολομών, στο βιβλίο του Σοφία Σολομώντος, στο 16ο κεφάλαιο, στίχος 21 καί ἑξῆς, μᾶς λέει: «ἡ μὲν γὰρ ὑπόστασίς σου τὴν σὴν γλυκύτητα πρὸς τέκνα ἐνεφάνισε, τῇ δὲ τοῦ προσφερομένου ἐπιθυμίᾳ ὑπηρετῶν πρὸς ὅ τις ἐβούλετο μετεκιρνᾶτο» (Σοφ. Σολ. 16, 21.). Αναφέρεται στο μάννα· ἔχει τρία - τέσσερα χωρία που αναφέρονται στο μάννα, αὐτό πού ἔτρωγαν οἱ πρόγονοί τους στήν ἔρημο, καί ἐδῶ λέει αυτά τα πολύ σπουδαία λόγια.

   Δηλαδή: Ἡ οὐσία καί ἡ ὡραία γεύση τοῦ μάννα παρουσίαζε και μαρτυροῦσε, Κύριε, τή δική σου γλυκύτητα πρός τά τέκνα σου· καί ἡ ἱκανότητά του –του μάννα– να προσαρμόζεται και να ανταποκρίνεται πρός τήν ὄρεξη ἐκείνου πού τό ἔτρωγε, τό ἔκανε να μεταβάλλεται σέ ὅ,τι ὁ καθένας ἐπιθυμοῦσε. Τί ἤθελες νὰ φᾶς; μπριζόλες; Ὅταν ἔτρωγες τό μάννα, για σένα, στη γεύση σου, ήταν μπριζόλες! Τι ήθελες να φας; ἤθελες φασόλια; Ὅταν ἔτρωγες τό μάννα, στη γεύση σου ήταν φασόλια!

   Σας κάνει ἐντύπωση αὐτό; Διότι ἴσως θα σκεφτόταν κανείς; Μά οἱ ἄνθρωποι αὐτοί για σαράντα χρόνια ἔτρωγαν τό ἴδιο φαγητό;

   Από την στιγμή όμως πού θά ἔμπαινε μια τέτοια σκέψη, ὅτι τρώω συνεχῶς τό ἴδιο φαΐ, ἀπό τήν στιγμή ἐκείνη τό μάννα ἔκανε τήν ἰδιότητά του να μεταβάλλεται στη γεύση τοῦ καθενός, σ' ἐκεῖνο πού ὁ κάθε ἕνας ἐπιθυμοῦσε.

   Καί τότε ἔχουμε ἐκεῖνο το φοβερό φαινόμενο, πού οἱ Εβραίοι διαμαρτυρήθηκαν στον Μωυσή, λέγοντας: «ἡ ψυχὴ ἡμῶν προσώχθισεν ἐν τῷ ἄρτῳ τῷ διακένῳ τούτω», δηλαδή μπούχτισε ή ψυχή μας μ' αυτό το κούφιο, δηλαδή τό ἄνοστο ψωμί! Καί ἔπεσε φοβερό και βαρύ το χέρι τοῦ Θεοῦ ἐπάνω στον λαό. (Βλ. Αριθ. 21, 5-6.)

   Ἐκεῖ δέ στήν ἔρημο ξέρετε τί ἐπιθύμησαν; Επιθέμησαν τα κρεμμύδια και τα σκόρδα τῆς Αἰγύπτου και τα πράσα! (Βλ. Αριθ. 11, 5.) Ταλαίπωροι και φτωχοί... ἐπιθύμησαν την κοσμική τροφή, καί ὄχι ἐκείνη τήν τροφή πού τούς ἔδινε ὁ Θεός ἀπό τόν οὐρανό! Καί ἔχοντας οἱ Εβραίοι αὐτήν τήν μοναδική τροφή –και ήταν στην παιδαγωγία τοῦ Θεοῦ νά ἔχουν μόνο αυτή την τροφή– θα μπορούνσαν νά αισθάνονται πάρα πολύ καλά, ἐάν ἤθελαν· θα τό ἔχαναν ὅμως αὐτό, ἐάν δέν ἤθελαν.

   Τό μάννα είναι τύπος τῆς μιᾶς, τῆς μοναδικής τροφῆς στόν ἄνθρωπο· τοῦ σώματος καί τοῦ αἵματος τοῦ Χριστοῦ! Δέν ὑπάρχει άλλη τροφή, πού νά εἶναι τροφή ἀθανασίας. (Βλ. Ρωμανοῦ τοῦ Μελωδού, Cantica 19.21.5: «... εύρον βρώσιν ἀγεώργητον, διδοῦντα τοῖς αὐτοῦσι τροφὴν ἀθανασίας». Πρβλ. ἁγ. Ἰγνατίου τοῦ Θεοφόρου, Πρὸς Ἐφεσίους, PG 5, 661Β: «Συνέρχεσθε ἐν μιᾷ πίστει καὶ ἐν Ἰησοῦ Χριστῷ... ένα άρτον κλῶντες, ὃς ἐστιν φάρμακον ἀθανασίας, ἀντίδοτον τοῦ μὴ ἀποθανεῖν, ἀλλὰ ζῆν ἐν Ἰησοῦ Χριστῷ διὰ παντὸς») Ἀλλά ὁ Κύριος εἶπε: Ὅσοι ἔφαγαν ἐκεῖνο τό μάννα –πού ἦταν τύπος– πέθαναν· ὅσοι φᾶνε τό ἀληθινό μάννα δεν πεθαίνουν ποτέ, δηλαδή ζοῦν γιὰ πάντα, ἔχουν τήν αἰώνια ζωή. «Ο τρώγων μου τὴν σάρκα καὶ πίνων μου τὸ αἷμα ἔχει ζωὴν αἰώνιον.» (Ιωάν. 6, 49-51· 54.)

   Ἀλλά δέν σᾶς κάνει εντύπωση ή περίπτωση ότι ο καθένας, τρώγοντας το μάννα αὐτό, αἰσθανόταν τήν γεύση πού ἐπιθυμοῦσε, ἀλλά καί ὅτι αἰσθανόταν μία γλυκύτητα; Ὄχι βέβαια την γλυκύτητα στο μάννα· διότι η πρώτη, η αρχική γεύση του μάννα ήταν σαν μιᾶς τηγανίτας μέ μέλι, ὅπου ἔχουμε τήν γεύση καί τοῦ λαδιού καί τοῦ μελιού. (Βλ. Αριθμ. 11, 7-8.) Αλλά, πέρα απ' αυτήν τη βασική γεύση, ήταν αυτό που λέει ὁ Σολομών. Πραγματικά, δέν σᾶς κάνει ἐντύπωση;

   Ἀκοῦστε τί λέει το Άσμα Ασμάτων: «Ως μῆλον ἐν τοῖς ξύλοις τοῦ δρυμοῦ, οὕτως ἀδελφιδός μου ἀνὰ μέσον τῶν υἱῶν· ἐν τῇ σκιᾷ αὐτοῦ ἐπεθύμησα καὶ ἐκάθισα, καὶ καρπὸς αὐτοῦ γλυκὺς ἐν λάρυγγί μου... Φάρυγξ αὐτοῦ γλυκασμοὶ καὶ ὅλος ἐπιθυμία.» (Ασμ. Ασμ. 2, 3. 5, 16.).

   Αυτά λέει ἡ νύμφη, σ' αυτό το ερωτικό ειδύλλιο, τό ὁποῖο δέν εἶναι τίποτα άλλο παρά η σχέση Θεοῦ –συγκεκριμένα Χριστοῦ, τοῦ δευτέρου προσώπου τῆς Ἁγίας Τριάδος– καί Ἐκκλησίας. Ἡ σχέση... αυτή η ερωτική σχέση! Ερωτας –όπως λέγαμε σ' ένα μάθημα στο ανώτερο κατηχητικό θηλέων σήμερα– δέν εἶναι αὐτό πού κατεβάσαμε στο πεζοδρόμιο, δέν εἶναι ἡ πορνεία. Καί ὁ Χριστιανισμός εἶναι ἕνας έρωτας! Σήμερα ὅμως ἔχουμε ἀνέραστο Χριστιανισμό, ένα Χριστιανισμό πού δέν ἔχει μέσα του έρωτα, δέν ἔχει φλόγα· είναι κρύος, παγωμένος, τόν ζούμε κατά συνθήκη, κατά σύμβαση. Βαπτιστήκαμε, λέμε· ἔ, καλά, πάμε καί στήν ἐκκλησία. Αὐτό ὅμως δέν εἶναι πραγματικά ἕνας ἔρωτας πού νά φλογίζει την καρδιά μας. (Βλ. Ψαλμ. 22, 5. Λουκά 24, 32. Ρωμ. 8, 35. κ.α.)

   Ἔτσι, ἡ νύμφη - Ἐκκλησία λέει για τον Αγαπημένο της: Σαν μηλιά γεμάτη καρπούς ανάμεσα στα δέντρα τοῦ δάσους· ἔτσι εἶναι ὁ ἀδελφιδός μου, ὁ ἀγαπημένος μου, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ανάμεσα στούς ἀνθρώπους. Επιθύμησα να καθίσω στη σκιά του. Καί ὁ καρπός του ἦταν γλυκός, ἐδῶ στον λάρυγγά μου. Και λίγο πιο κάτω συνεχίζει: Ο δικός του ο λαιμός, τα λόγια του είναι γλυκύτατα, καί ὁλόκληρος εἶναι ἐπιθυμία. Κοιτάξτε: ὁλόκληρος εἶναι ἐπιθυμία!

   Βλέπετε ὅτι ἐδῶ ἔχουμε μία πίστη γεμάτη έρωτα; Γεμάτη έρωτα!... Εἶναι αὐτό πού δέν ἔχουμε δυστυχώς, σήμερα ἐμεῖς, ὅπως σᾶς εἶπα, οἱ Χριστιανοί.

   Αὐτό λοιπόν ἤθελε νά πεῖ ὅτι ήταν το μάννα ὁ Σολομών στα δυο βιβλία του –διότι και το Άσμα Ασμάτων καί ἡ Σοφία Σολομώντος δικά του είναι–, αυτό ἤθελε νά πεῖ: Κύριε, ἐσύ είσαι ὅλος γλυκύτητα. Αὐτό πού τρῶμε εἶναι ὁ τύπος σου!

   Καί ὁ Κύριος τώρα ερμηνεύει μόνος του τον τύπο αὐτόν, καί τί λέει; Εγώ είμαι το αληθινό μάννα.

   Για σκεφθεῖτε, ἀγαπητοί, για σκεφθεῖτε τί ὑπέροχο εἶναι αὐτό!

   Αλλά γιατί ὅμως ὁ καθένας, γενόμενος το μάννα, είχε μια διαφορετική γεύση, ἐκείνη πού ἐπιθυμοῦσε; Διότι ἐκεῖνος πού παίρνει τὸ Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ παίρνει ὅ,τι χάρισμα ἐπιθυμεῖ ἡ ψυχή του. Κύριε, δῶσε μου ὑπομονή! Κύριε, δῶσε μου εἰρήνη! Κύριε, δῶσε μου χαρά! Κύριε, δώσε μου σοφία! Είναι χαρίσματα πού τά παίρνουμε ἀπό τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, καί εἶναι οἱ διαφορετικές γεύσεις. Ὁ καθένας που κοινωνεῖ, τό ἴδιο κοινωνεῖ· ὅλοι οἱ πιστοί το ἴδιο κοινωνοῦν· ὁ καθένας όμως παίρνει ἐκεῖνο τό χάρισμα πού ἐπιθυμεῖ, ὅταν παρακαλεῖ τόν Θεό νά τοῦ τό δώσει.

   Ἡ ἄλλη εἰκόνα, τῆς ψηφίδας, εἶναι ἡ ἑξῆς.

   Ὅπως θα ξέρετε, τον παλιό καιρό ψήφιζαν μέ βότσαλα. Ἐξ ἄλλου τό ρήμα ψηφίζω παράγεται ἀπό τήν ψηφίδα καί ψηφίδα εἶναι ἐκεῖνο τό βότσαλο πού εἶναι ἐκεῖ στήν παραλία· και όπως η θάλασσα το σπρώχνει πρός τά ἔξω κι αυτό ξαναπάει προς τα μέσα, πηγαινοέρχεται, κάνει ένα ψηηη... ψηηη... ἐκεῖ στήν παραλία. Γι' αὐτό ονομάστηκε ἔτσι ἀπό τόν ήχο που παράγεται. Πηγαίνετε να δεῖτε πῶς κάνουν τά βότσαλα όταν το κύμα τά μετακινεῖ, τά παλινδρομεῖ ἐκεῖ στήν αμμουδιά, να ακούσετε αὐτό τό βρουου... ψηηη... αυτό το πράγμα πού γίνεται μέ τά βότσαλα. Ηχητικά πλάστηκε ή λέξη καί ὀνομάστηκε ψηφίδα. Κι επειδή λοιπόν τό βότσαλο, ἡ ψηφίδα, ἔχει λεία επιφάνεια, καί ἔγραφαν ἐκεῖ ἐπάνω τό ὄνομα ἐκείνου πού ἤθελαν νά ψηφίσουν, νά τόν ἐκλέξουν, ἀπό ἐκεῖ βγῆκε καί τό ρῆμα ψηφίζω.

   Ἐδῶ ὁ Κύριος λέει: Σ᾽ ἐκεῖνον πού θα νικήσει, ὡς πρός τό περιεχόμενο τῆς ἐπιστολῆς, καί δέν θά παρασυρθεῖ ἀπό τούς Νικολαΐτες, θα δώσω λευκή ψηφίδα, λευκή ψήφο, δηλαδή αυτό το άσπρο βότσαλοιατί ἄσπρο; Διότι μ' αυτό θέλει να δείξει ὅτι θά τοῦ δώσει αθωωτική ψήφο. (Στα ρωμαϊκά δικαστήρια κυκλοφοροῦσαν δύο εἰδῶν πέτρες: ἡ λευκή καί ἡ μαύρη· ή λευκή συμβόλιζε τήν ἀθωότητα του κατηγορουμένου καί τήν ἐλευθερία του, ἐνῶ ἡ μαύρη σήμαινε την καταδίκη του. (Averky, Arch., Apocalypse, California: Valaam Society of America, 1985, σ. 61))

   Σημειώστε ὅτι ἡ ψῆφος χρησιμοποιεῖτο ὄχι μόνο στην εκλογή αρχηγού ενός λαού, αλλά χρησιμοποιεῖτο και στο δικαστήριο. Σας θυμίζω καί τήν περίπτωση της καταδίκης –ἢ ἀθωώσεως, ἀναλόγως– τοῦ Ἀριστείδου στην Αθήνα. Θυμάστε πού πήγε κάποιος καί εἶπε στον Αριστείδη, χωρίς να τον γνωρίζει, Γράψε μου, σέ παρακαλῶ, πάνω σ' αὐτό τό κεραμίδι, σ' αυτή την πέτρα, γράψε μου τό ὄνομα Αριστείδης; (Πλουτάρχου Βίοι παράλληλοι, Αριστείδης καὶ Κάτων, τόμ. 1.1, 7.7.1-8.3: «Γραφομένων οὖν τότε τῶν ὀστράκων, λέγεται τινα τῶν ἀγραμμάτων καὶ παντελῶς ἀγροίκων ἀναδόντα τῷ Ἀριστείδῃ τὸ ὄστρακον ὡς ἑνὶ τῶν τυχόντων παρακαλεῖν, ὅπως Ἀριστείδην ἐγγράψειε. Τοῦ δὲ θαυμάσαντος καὶ πυθομένου μή τι κακὸν αὐτὸν Ἀριστείδης πεποίηκεν, "οὐδέν” εἰπεῖν, "οὐδὲ γινώσκω τὸν ἄνθρωπον, ἀλλ᾽ ἐνοχλούμαι πανταχοῦ τὸν Δίκαιον ἀκούων". Ταῦτ᾽ ἀκούσαντα τὸν Ἀριστείδην ἀποκρίνασθαι μὲν οὐδέν, ἐγγράψαι δὲ τούνομα τῷ ὀστράκῳ καὶ ἀποδοῦναι»)

   Καί ἡ ψηφίδα αυτή είχε ἄλλοτε καταδικαστικό χαρακτήρα καί ἄλλοτε αθωωτικό. Ὅταν λοιπόν λέει ἐδῶ λευκή ψηφίδα, έννοεῖ ἀθωωτική ψήφο. Τί σημαίνει αυτό; Δέν θά ἔλθει σε κρίση ὁ ἄνθρωπος αὐτός. Ὅπως λέει θαυμάσια στο Κατά Ιωάννην ευαγγέλιο, ἐκεῖνος πού πίστεψε στον Υιό τοῦ Θεοῦ καί ζεῖ σύμφωνα με τις ἐντολές Του, αὐτός «εἰς κρίσιν οὐκ ἔρχεται, ἀλλὰ μεταβέβηκεν ἐκ τοῦ θανάτου εἰς τὴν ζωήν». (Ἰωάν. 5, 24.) Ποιοῦ θανάτου; Αὐτοῦ τοῦ θανάτου που τον λέμε βιολογικό.

   Εἴδατε; «καὶ εἰς κρίσιν οὐκ ἔρχεται»! Αὐτή εἶναι ἡ αθωωτική ψήφος. Δεν κρίνεται, δέν ἔρχεται σε κρίση. Εἶναι γνωστό ὅτι θά ἔρθουν ὅλοι σε κρίση. Αλλά θα  κριθοῦν καί οἱ ἅγιοι; Οἱ ἅγιοι δέν θά κριθοῦν, γιατί απλούστατα μεταβέβηκαν ἐκ τοῦ βιολογικού θανάτου στήν αἰώνια ζωή ἄνευ κρίσεως.

   Ἐπάνω ὅμως σ' αυτή τήν ψηφίδα, τήν αθωωτική, ὑπάρχει το καινούργιο όνομα.

   Τί εἶναι αὐτό τό καινούργιο ὄνομα; Ἄγνωστο. Μόνον ἐκεῖνος πού παίρνει τήν ψηφίδα γνωρίζει το καινούργιο ὄνομα.

   Ὁ ἅγιος Ανδρέας Καισαρείας λέει: «Ὄνομα δὲ καινὸν τῇ παρούσῃ ζωῇ ἀγνοούμενον... καὶ τὸ καινὸν ὄνομα, ὃ οἱ ἅγιοι κληρονομήσουσι»· καί ὁ Ἀρέθας Καισαρείας: «Πῶς γὰρ οἷόν τε φθαρτῇ γνώσῃ τὰ ἄφθαρτα παραδηλοῦσθαι;». Το καινούργιο ὄνομα, τό ἄφθαρτο, μόνο οἱ ἅγιοι θα το πάρουν. Αλλά πῶς εἶναι δυνατόν ποτέ να δηλωθούν, να γίνουν φανερά, τά ἄφθαρτα πράγματα μέσα σ' ἕναν κόσμο φθαρτό; Γι' αυτόν τόν λόγο τό ὄνομα αὐτό εἶναι ἀπόρρητο· τό γνωρίζει μόνον ἐκεῖνος πού παίρνει τήν ψηφίδα.

   Μέ αὐτές τίς δύο επαγγελίες, ἀγαπητοί μου, πού ὁ Κύριος ὑπόσχεται ὅτι θά δώσει στον νικώντα από το κεκρυμμένον μάννα, πού εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, καί την λευκή ψηφίδα μέ τό καινούργιο ὄνομα, τελειώνει καί ἡ ἐπιστολή πρός τόν ἐπίσκοπο τῆς Περγάμου,

   Και τώρα, με την βοήθεια τοῦ Θεοῦ, ἐρχόμαστε στην τέταρτη επιστολή, ἡ ὁποία ἀπευθύνεται πρὸς τὸν ἐπίσκοπο τῆς πόλεως τῶν Θυατείρων.

   «Καὶ τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν Θυατείροις ἐκκλησίας γράψον.» (Αποκ. 2, 18.) Καί στόν ἐπίσκοπο τῆς Ἐκκλησίας τῶν Θυατείρων γράψε, λέει στον Ιωάννη ὁ Κύριος.

   Η πόλη αυτή βρισκόταν νοτιοανατολικά της πόλεως τῆς Περγάμου. Ήταν λυδική πόλη καί κτίστηκε από τον Σέλευκο τόν Α΄. Ἦταν ή ασημότερη ἀπό τίς ἑπτά πόλεις που στέλνει ὁ Κύριος ἐπιστολή· μία πόλη πού κατοικεῖτο ἀπό βιοτέχνες καί ἐμπόρους· θα λέγαμε σήμμερα, μία βιομηχανική πόλη, μία εμπορική πόλη. Δεν εἶχε ὅμως τήν λάμψη μιᾶς Ἐφέσου ή μιᾶς Σμύρνης ἤ μιᾶς Περγάμου, μέ τίς βιβλιοθήκες τους, μέ τούς μεγάλους ναούς τους, πού ἀποτελοῦσαν κέντρα πνευματικά καί πολιτιστικά. Δέν ἦταν ἔτσι ἡ πόλη τῶν Θυατείρων· ἦταν ἄσημη καί μικρή πόλη.

   Ἐν τούτοις, ἀγαπητοί μου, σ' αυτή τήν άσημη καί μικρότερη πόλη ὁ Κύριος στέλνει τήν μακρότερη ἐπιστολή. Ἡ μεγαλύτερη ἀπό τίς ἑπτά ἐπιστολές εἶναι αὐτή πού ἀπευθύνεται πρός τήν πόλη τῶν Θυατείρων. Δέν θά σᾶς τή διαβάσω, γιατί εἶναι ἀρκετά μεγάλη, αλλά μπαίνω κατευθείαν στήν ἀνάλυση.

   «Τάδε λέγει ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ ἔχων τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ ὡς φλόγα πυρός, καὶ οἱ πόδες αὐτοῦ ὅμοιοι χαλκολιβάνω.» (Αποκ. 2, 18. Βλ. Αποκ. 1, 14-15.) Δηλαδή: Τά ἑξῆς λέει ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἐπίσκοπο, –ἐννοεῖται, τῶν Θυατείρων– αὐτός πού ἔχει τά μάτια του σαν φλόγα πυρός, αυτός πού τά πόδια του εἶναι ὅμοια με χαλκολίβανο –δηλαδή ἕνα μίγμα ἀργύρου καί χαλκοῦ, ποὺ ἔδιναν μία ξεχωριστή λάμψη.

   Το προοίμιο τῆς ἐπιστολῆς, ὅπως ἀντιλαμβάνεστε, περιέχει δυό στοιχεία. Το ἕνα είναι παρμένο από τήν εισαγωγική οπτασία τοῦ βιβλίου, (Βλ. Αποκ. 1, 13-16.) ὅπως ἐμφανίστηκε ὁ Κύριος στην Πάτμο μπροστά στα μάτια τοῦ ἔκπληκτου μαθητοῦ του, τοῦ Ἰωάννου, ὅπου καί παραμένοντας στη στάση αὐτή τοῦ ὑπαγορεύει να γράψει τίς ἐπιστολές. Ἐκεῖ δείχνει ὅτι τα μάτια του εἶναι ὅλο φλόγα, και τα πόδια του εἶναι ἀπό χαλκολίβανο. Αυτά τα δύο χαρακτηριστικά φανερώνουν τήν ἱκανότητά του, ὡς πρός τα μάτια, να διεισδύει και να διαβλέπει τά βαθέα τοῦ Σατανά (πού θα γίνει λόγος στήν ἐπιστολή αυτή) καί, ὡς πρός τά πόδια, τήν ἀποφασιστικότητά του νά μή μείνει ἐκεῖνος ποὺ ἁπλῶς ἐξακριβώνει και βλέπει τά βαθέα τοῦ Σατανᾶ, ἀλλά ἔρχεται να τα συντρίψει μέ τά χαλκολίβανα πόδια του.

   Τό ἄλλο στοιχεῖο εἶναι ἡ αὐτοσύσταση τοῦ Ἰησοῦ ὡς υἱοῦ τοῦ Θεοῦ· «τάδε λέγει ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ». Ὁ τίτλος υἱός τοῦ Θεοῦ εἶναι μεσσιακός καί ἀνταποκρίνεται πλήρως πρός τό περιεχόμενο του 2ου Ψαλμού, ὅπου ὁ Μεσσίας ἔχει τήν ἐξουσία ἐπί τῶν ἐθνῶν καί συντρίβει τούς ὑπεναντίους, τούς ἐχθρούς· τούς συντρίβει «ἐν ράβδω σιδηρᾷ», ὅπως ἀκριβῶς συντρίβει ὁ κεραμέας, ἢ ὅποιος άλλος, με σιδηρᾶ ράβδο κεραμικά σκεύη. Μέ τήν ευκολία που συντρίβει κάποιος κεραμικά σκεύη –τσουκάλια, σταμνιά...– με ένα σιδερένιο ρόπαλο, μέ τήν ἴδια ευκολία θα συντρίψει τα βαθέα του Σατανᾶ καί ὁ Κύριος. (Βλ. Εξοδ. 15, 6. Α΄ Βασ. 2, 10. Ψαλ. 89, 23. Ιερ. 13, 14, 19, 11. Θρ. Ἱερ. 3, 1. Δαν. 2, 34. 2, 44. Ησ. 30, 14. π. Αθανασίου Μυτιληναίου. Επιλογή Ψαλμών, Τόμος Α΄, Ὁμιλία 2η, ἐκδ. Ι. Μονής Κομνηνείου, Στόμιον Λαρίσης 2014.)

   Σαν να λέει στὸν ἐπίσκοπο. Ἐκεῖ ἔχεις τα βαθέα τοῦ Σατανᾶ· ἀλλά μή φοβάσαι. Εγώ τα βλέπω· ἐσύ δεν τα βλέπεις. Πῶς νά τά δεῖς, ἀφοῦ εἶναι κρυμμένα, εἶναι κρυφά... Υπογραμμίζω: είναι κρυφά τα βαθέα του Σατανά! Δεν τα βλέπεις· ὑπάρχει πέπλο. Είναι κλειδωμένα αὐτά τά βαθέα του Σατανά. Είναι κλειδωμένα στο οίκημα που λέγεται μασονική Στοά! Είναι κλειδωμένα· ποῦ νά τά δεῖς... Τα βλέπεις; Ἐσεῖς τὰ βλέπετε, ἀγαπητοί μου; Βλέπετε τίποτα; Δεν βλέπουμε τίποτα! Αλλά εγώ τά βλέπω λέει ὁ Κύριος. Μή φοβᾶσαι· θα ἔρθω νά τά συντρίψω αυτά! (Η Μασονία παραμένει ακόμα και σήμερα μια από τις πλέον Ερμητικά κλειπές και αμφιλεγόμενες σέκτες τοῦ κόσμου. Η Μασονία εἶναι ἕνα μυστικό καλά κρυμμένο στα κατάβαθα τῶν ποικιλώνυμων Στοών, ντυμένο ἐπιδέξια με χίλια δυό μυστικά σύμβολα, μνήσεις, πρωτόκολλα καί ἄλλα περίεργα. Η διείσδυση τῶν Μασόνων σὲ ὅλους τούς καίριους τομεῖς τοῦ κρατικού μηχανισμού, καί γενικότερα τῆς οἰκονομικῆς, ἐπιστημονικῆς καί κοινωνικής ζωῆς τοῦ τόπου, γίνεται με μεθοδικότητα και με πρακτικό στόχο τήν τοποθέτηση ἢ τόν ἔλεγχο ἀνθρώπων σε θέσεις-κλειδιά από τις ὁποῖες ἐπηρεάζεται ἡ λήψη αποφάσεων. Ὁ Γέροντάς μας π. Αθανάσιος δέν ἔχανε ποτέ τήν εὐκαιρία να στηλιτεύει τη Μασονία και νά τήν ξεσκεπάζει γι' αυτό καί διώχθηκε απηνῶς ἀπ' αὐτήν.)

   Πάντως εἶναι ἀξιοσημείωτο, ἀγαπητοί μου, και παμμέγιστο μαζί, ὅτι ἡ ἑρμηνεία του 2ου Ψαλμοῦ, ὡς μεσισιακού, γίνεται ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Κύριο, καί τοῦτο διότι αφορά στον εαυτό του –και φυσικά μας δίνει σε όλη τη διάστασή του τον 2ο αὐτόν Ψαλμό, πού καί οἱ Εβραίοι δέχονται ότι είναι μεσσιακός, χωρίς όμως να δέχονται το πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ὡς Μεσσία, οἱ ταλαίπωροι!

   Ὕστερα, ἀγαπητοί μου, ἀπ' αὐτή τήν εἰσαγωγή, ἤ τό εισαγωγικό προοίμιο τῆς ἐπιστολῆς, ἐρχόμαστε στο κύριο θέμα.

«οἶδά σου τὰ ἔργα καὶ τὴν ἀγάπην καὶ τὴν πίστιν καὶ τὴν διακονίαν καὶ τὴν ὑπομονήν σου, καὶ τὰ ἔργα σου τὰ ἔσχατα πλείονα τῶν πρώτων..» (Αποκ. 2, 19.)

   Τι ωραία λόγια... πολύ παρήγορα καί πολύ ἐπαινετικά! Γνωρίζω τά ἔργα σου –ώ, ἐκεῖνο τό γνωρίζω τοῦ Θεοῦ!(«Οιδά σού φησιν τὰ ἔργα καὶ τὴν ἀγάπην καὶ τὴν πίστιν καὶ τὴν διακονίαν, ὡσεὶ ἔλεγεν ἐπαινῶ σου πᾶσαν ἐπιτήδευσιν· τὸ γὰρ "οἶδα" ἀντὶ τοῦ "ἐπαινῶ" τέθεικεν, ὡς τὸ οἶδά σε παρὰ πάντας ανθρώπους εἰρημένον τῷ Μωϋσεϊ (Έξοδ. 33, 17)· καὶ γινώσκει Κύριος οδόν δικαίων.» (Οικουμένιος, σ. 55), επειδή «έγνω Κύριος τους όντας αυτού» (Β' Τιμ. 2, 19))– καί τήν ἀγάπη σου καί τήν πίστη σου καί τή διακονία σου καί τήν ὑπομονή σου· καί τά ἔργα σου τά κατοπινά είναι πιο μεγάλα πιο τρανά και πιο σπουδαῖα ἀπό τά πρώτα σου ἔργα.

   Στην επιστολή προς τον επίσκοπο τῆς Ἐφέσου, αν θυμᾶστε, ἔγραφε: «τὴν ἀγάπην σου τὴν πρώτην ἀφῆκας. 33. (Αποκ. 2, 4.) Στην παροῦσα ἐπιστολή, πρός τόν ἐπίσκοπο τῶν Θυατείρων, γράφει: «καὶ τὰ ἔργα σου τὰ ἔσχατα πλείονα τῶν πρώτων»! Τό ἀντίθετο. Ἐκείνου τά ἔργα τά τελευταία ήταν υποτονισμένα. Αντιθέτως, τὰ ἔργα τα τελευταία του επισκόπου των Θυατείρων είναι υπερτονισμένα, σε σχέση με τα πρώτα του έργα

   Με άλλα λόγια, έχουμε δύο πόλους που βρίσκονται αντιδιαμετρικά γύρω από ένα σταθμικό σημείο, μία στάθμη. Αυτό το σταθμικό σημείο –όπως είναι το μηδέν στον άξονα των αλγεβρικών αριθμών, γιὰ νὰ σᾶς βοηθήσω, που είναι η στάθμη– είναι η κατάστασή μας ὡς διάθεση και ως ενέργεια όταν πρωτοξεκινάμε την πνευματική μας ζωή. Άλλοτε κατερχόμαστε από την αρχική μας στάθμη, πάμε κάτω από το μηδέν, καὶ ἀκοῦμε αὐτό τό ἀποκαρδιωτικό πού εἶπε ὁ Κύριος στον επίσκοπο της Εφέσου, «τὴν ἀγάπην σου τὴν πρώτην ἀφῆκας», καί ἄλλοτε ανερχόμαστε απ' αυτή την αρχική στάθμη, ανεβαίνουμε, καὶ ἀκοῦμε τὸ ἐπαινετικό που είπε στον επίσκοπο των Θυατείρων, «τα ἔργα σου τα ἔσχατα πλείονα τῶν πρώτων».

   Ἔχουμε λοιπόν αυτές τις δύο θέσεις, πού δέν εἶναι τίποτε άλλο παρά οι θέσεις τῶν πιστῶν μέσα στην Ἐκκλησία, είναι ἡ ποικιλία τῶν θέσεων τῶν πιστῶν, ἡ ὡς πρόσωπα ή ως σύνολα. Συνεπώς, αγαπητοί μου, πρέπει να κάνουμε μία αυτοκριτική και να ρωτήσουμε: Προοδεύω και κατακτῶ ἔδαφος ἁγιότητος; ή μήπως γίνομαι υποτονικός και κατεβαίνω; (Περί αυτοκριτικής, βλ. Αποκ. 2, 5, και π. Αθανασίου Μυτιληναίου, Η Αποκάλυψις, Τόμος Α΄. Ομιλία 10η, εκδ. Ἱερᾶς Μονῆς Κομνηνείου, Στόμιον Λαρίσης 2013, σ 9-10.) https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2024/12/blog-post_42.html?m=1 

   Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι εἶναι ἀδύνατο να μένει κανείς στάσιμος σε μία αρχική στάθμη. Δεν υπάρχει ποτέ στασιμότητα. Πολύ δέ παραπάνω δεν υπάρχει στην πνευματική ζωή, ἐὰν σὲ ὁποιοδήποτε άλλο θέμα θα μπορούσαμε να μιλάμε για στασιμότητα. Δεν υπάρχει ποτέ και πουθενά στασιμότητα. Η ζωή του ανθρώπου είναι δυναμική, είτε τό θέλει είτε δέν τό θέλει, καί δέν μποροῦμε ποτέ νά ποῦμε γιά κάτι ὅτι θά εἶναι πάντα τό ἴδιο.

   Η θερμοκρασία του σώματός μας –πάρτε ένα άπλό παράδειγμα– είναι ποτέ δυνατόν νά ἔχει πάντοτε μία ορισμένη στάθμη, να κολλήσει το θερμόμετρο ἐκεῖ στο τριάντα επτά, ή από τριάντα έξι καί έξι, ούτε πάνω οὔτε κάτω, τίποτε, μόνο ἐκεῖ; Αφού ο άνθρωπος είναι ζωντανός οργανισμός καί μπορεῖ νά ἀρρωστήσει, τό θερμόμετρο θα ανεβαίνει και θα κατεβαίνει.

   Ἔτσι, ἀγαπητοί μου, δεν υπάρχει καμμία ενέργειά μας πού νά εἶναι καρφωμένη σέ μία ἀρχική στάθμη.

   Συνεπώς, ἀφοῦ δεν είναι τα πράγματα έτσι, εκείνος πού λέει ἐδῶ θα σταματήσω, ὅποιος καί νά εἶμαι, στην πραγματικότητα ή θά ἀνεβεῖ ἤ θά κατεβεῖ. Τό πιθανότερο είναι να κατεβεῖ, ἄν πεῖ ὅτι θέλει να σταματήσει ἐκεῖ πού βρίσκεται. Γι' αὐτό –καί νά τό θυμᾶστε– ὁ καλύτερος τρόπος πνευματικῆς διατηρήσεως εἶναι ἡ ἄνοδος. Θέλεις να διατηρεῖς τήν πνευματικότητά σου; φρόντιζε νά ἀνεβαίνεις. Ἄν ὅμως πεῖς καλά εἶναι ἐδῶ πού ἔφθασα, καλά εἴμαστε τώρα, ἀπό τήν στιγμή πού θά τό πεῖς αὐτό, θα αρχίσεις τόν κατήφορο, θα αρχίσεις να κατεβαίνεις.

   Αὐτή ἡ παρατήρηση, όπως σᾶς εἶπα, εἶναι ἐπί τοῦ συνόλου τῆς ζωῆς μας. Δέν εἶναι μόνο στην πνευματική μας ζωή, αλλά σε ολόκληρη τη ζωή μας· καί στή μόρφωσή μας και στα οικονομικά μας... Θες να διατηρείσαι; φρόντιζε να ανεβαίνεις. Γι' αυτόν τον λόγο χρειάζεται μία διαρκής επαγρύπνηση ἐπὶ τοῦ ἑαυτοῦ μας, καί, ακόμα, μία διαρκής αυτοκριτική.

   Πρέπει επίσης νά σᾶς πῶ ὅτι ἐκεῖνος πού ξεπερνάει μια στάθμη στην αγιότητα, δηλαδή αρχίζει να ανεβαίνει, τότε κάποια στιγμή θα αντιληφθεί ότι βρίσκεται σε μία κρίσιμη κατάσταση. Σας παρακαλώ προσέξτε από το σημείο.

   Αποφασίζεις να μετανοήσεις, ἀδερφέ μου, ἀποφασίζεις να ζήσεις μιά πνευματική ζωή. Ξεκινᾶς λοιπόν. Ἀρχίζεις να πηγαίνεις στην εκκλησία, αρχίζεις να ἐξομολογεῖσαι, ἀρχίζεις να συγκεντρώνεις τόν ἑαυτό σου, θέλεις να γνωρίσεις τόν Ἰησοῦ Χριστό, συμμετέχοντας στα Μυστήρια. Ὅμως, δέν ξέρω γιατί, μιλᾶμε για τα Μυστήρια κατά έναν τυπικό τρόπο, σαν να είναι ἕνα καθῆκον· ἐνῶ δέν εἶναι τά Μυστήρια καθόλου ένα καθῆκον, ἀλλά εἶναι δίαυλοι πού μᾶς ὁδηγοῦν στή ζωή· είναι κανάλια πού μᾶς ὁδηγοῦν στή ζωή, μας οδηγούν στόν Θεό. Ἔτσι, ὅταν αρχίζεις μέσα σου να ανεβαίκάποια στιγμή θα περάσεις μια κρίση θα νιώσεις ὅτι δέν μπορεῖς πιά νά ἀνεβεῖς περισσότερο, ότι κουράστηκες.

   Είναι μια κρίση –όλοι την περνούν– πού τήν συναντᾶμε σ᾽ ἐκείνους πού ξεκινοῦν μιά πνευματική ζωή. Φτάνουν, ὡριμάζουν, ἀνεβαίνουν πνευματικά... Λένε: Τί ὑπάρχει μετά; Τρομάζουν κάποτε: Πώ πώ!... Τρομάζουν! Μάλιστα οἱ γονεῖς, πολλές φορές, τρομάζουν για τα παιδιά τους. Λένε: Ὤ, τό παιδί μου... ποῦ θά φθάσει; Ποῦ θά φθάσει τό παιδί μου; Καί, τρομάζοντας, το σταματούν. Λένε στο παιδί: Κοίταξε: φτάνει, ὡς ἐδῶ· όχι παραπάνω!

   Ε, λοιπόν, νὰ τὸ ξέρουμε· όταν φθάσουμε να τρομάξουμε ή να κουραστούμε, σημαίνει ότι φθάσαμε σε ἕνα ἐπίπεδο κρίσεως. Ὅπως συμβαίνει και όταν φᾶμε κάπως πολύ φαγητό, και το στομάχι μας βρίσκεται σε μία δυσκολία να φέρει βόλτα ὅλα ἐκεῖνα πού φάγαμε. Τότε λέμε ότι το στομάχι περνάει μια κρίση. Τώρα, ή κρίση αυτή που θα καταλήξει; Η θα φθάσουμε να κάνουμε ἐμετό η θα πάθουμε συγκοπή καρδίας και το στομάχι θα σταματήσει να λειτουργεί –σ' αυτή την περίπτωση λέμε για κάποιον ότι έσκασε–, η τελικά το στομάχι μας θα χωνέψει το φαγητό, οπότε και ξεπέρασε τήν κρίση.

   Λοιπόν, προσέξτε. Συμβαίνει ὅ,τι ἀκριβῶς καί μέ ἕνα αεροπλάνο υπερηχητικό –το παράδειγμα αυτό σας το ἕνα ξαναπεί πολύ παλιά.

   Όταν ἕνα αεροπλάνο, αγαπητοί μου, ξεκινάει και αναπτύσσει ταχύτητα, όσο αυξάνεται η ταχύτητά του, τόσο ή συμπεριφορά του αέρος γίνεται ὅλο καί περισσότερο στερεή. Κάποια στιγμή, ὅταν ἡ ταχύτητα τοῦ ἀ-εροπλάνου γίνει πάρα πολύ μεγάλη καί φθάσει κοντά στην ταχύτητα τοῦ ἤχου, ὁ ἀέρας ἐκεῖ ἔχει ἀποκτήσει ιδιότητες στερεοῦ· εἶναι σάν νά πετᾶ τό ἀεροπλάνο ἐναντίον ενός βουνού... διότι ο αέρας πήρε πλέον διαστάσεις στερεοῦ! Ἐάν, τώρα, τό ἀεροπλάνο καταφέρει να περάσει αὐτήν τήν κρίσιμη στάθμη –ἡ ὁποία λέγεται φράγμα τοῦ ἤχου–, ὕστερα γλυστρά ἄνετα μέσα στόν αέρα, πετάει πολύ ωραία. Τότε το αεροπλάνο αυτό λέγεται υπερηχητικό διότι ξεπέρασε τό φράγμα τοῦ ἤχου καί ὄχι μόνο δέν κινδυνεύει να συντριβεῖ, ἀλλά πετάει ἄνετα, σάν νά μήν ὑπάρχει πιά ὁ ἀέρας μπροστά του.

   Αυτό λοιπόν τό πράγμα, ἀγαπητοί μου, συμβαίνει και στην πνευματική ζωή. Μόλις φθάσεις στο κρίσιμο σημείο, ἐάν δέν ἔχεις δειλία –είναι θέμα δειλίας, να το ξέρετε· «τοῖς δὲ δειλοῖς, λέει το βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως, τὸ μέρος αὐτῶν ἐν τῇ λίμνῃ τῇ καιομένῃ ἐν πυρὶ καὶ θείῳ, ὅ ἐστιν ὁ θάνατος ὁ δεύτερος»(Αποκ. 21, 8.)– εάν δεν δειλιάσεις, ἐάν δέν κουραστεῖς καί καταφέρεις να ξεπεράσεις αυτό το φράγμα, τότε ή παρακάτω πνευματική ζωή είναι πάρα πολύ ωραία!... δηλαδή τόσο ωραία, πού αἰσθάνεσαι ὅτι εἶναι σάν κάτι συνυφασμένο μέ τά κύτταρά σου, ότι είναι συνυφασμένο με την ύπαρξή σου, ότι είναι μία φυσική κατάσταση!

   Ἔτσι, ἄν πεῖτε σ' ἕναν πολύ πνευματικό ἄνθρωπο, σ' έναν ασκητή, ότι δεν μπορείτε να φθάσετε ἐκεῖ πού είναι αυτός, θα σας απαντήσει με έκπληξη: Μα πώς; Ἀφοῦ εἶναι πολύ εύκολο το πράγμα! Βεβαίως πέρασε καὶ ἐκεῖνος τὴν κρίσιμη στάθμη· τώρα όμως πια, αφου τήν ξεπέρασε, γι' αυτόν ἡ ζωή ή πνευματική είναι πάρα πολύ ομαλή. Το ένα είναι αυτό.

   Τό δεύτερο. Ὅταν ξεπεράσουμε αυτήν τη στάθμη, ἀγαπητοί μου, –καί στό θέμα τῆς ἐγκρατείας, και στο φαγητό, και στο γενετήσιο... παντού είναι αυτή η στάθμη– όταν την ξεπεράσουμε, τότε όλα είναι πολύ ομαλά, λές καί δέν ὑπάρχουν αὐτά τά πάθη. Ἔτσι λές, ὅτι δέν ὑπάρχουν αυτά! Καί τότε ζεῖς αὐτήν τή βαθειά εἰρήνη τοῦ Θεοῦ.

   Τί νομίζετε ὅτι εἶναι ἡ εἰρήνη; Τί νομίζετε; Ὅταν ἔχουν κατασιγάσει τα πάθη και όταν κανείς είναι πιο πάνω ἀπὸ τὸ ἐπίπεδο κρίσεως, τότε αποκτάει το αγαθό τῆς εἰρήνης· τῆς εἰρήνης τῶν λογισμῶν, τῆς εἰρήνης τῶν παθών... έχει απάθεια. (Ἡ ἀπάθεια, κατά την διδασκαλία τῶν Πατέρων, είναι «υγεία τῆς ψυχῆς» (ὅσ. Θαλάσσιος, Φιλοκαλία Β΄, σ. 211), εἶναι «ἀνάστασις ψυχῆς πρὸ τοῦ σώματος» (αγ. Ἰωάννου Σιναΐτου, Κλίμαξ, σ. 165), είναι ἡ εἴσοδος στή γῆ τῆς ἐπαγγελίας (Ηλίας Πρεσβύτερος, Φιλοκαλία Β΄, σ. 300). Ἐκεῖνος πού πλησίασε τους όρους τῆς ἀπαθείας, ανερχόμενος, ανάλογα με την καθαρότητά του, από την καλλονή των κτισμάτων προς τον Ποιητή, «δέχεται τὰς φωτοχυσίας τοῦ Πνεύματος» (Νικήτας Στηθάτος, Φιλοκαλία Γ΄, σ. 295). «Η ἀπάθεια (ὁδηγεῖ) τὸν νοῦν πρὸς τὴν γνῶσιν τῶν ὄντων» (ὅσ. Θαλάσσιος, Φιλοκαλία Β΄, σ. 224). Ἡ ἀπάθεια εἶναι «ὁδὸς ἐπὶ τὴν γνῶσιν» (αγ. Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, Φιλοκαλία Β΄, σ. 46))

   Διάβαζα στόν ἅγιο Ἰσαάκ τόν Σύρο –τό διηγεῖται ὁ ἴδιος– ότι ένας έκανε τριάντα χρόνια να νικήσει κάποιους λογισμούς. Τριάντα χρόνια! Για είκοσι χρόνια δέν εἶχε καμμία εἴδηση ὅτι μποροῦσε νά εἶχε πετύχει κάτι. Ακούτε; –να τ' ακούω κι εγώ– για είκοσι χρόνια καμμία εἴδηση δεν είχε! Μετά τά εἴκοσι, κάπου στα εἴκοσι πέντε χρόνια, κάτι άρχισε να αντιλαμβάνεται και μετά κάπως πιο γοργά. Και στα τριάντα χρόνια πλέον είχε εἰρήνη λογισμών, ξεπέρασε τη στάθμη κρίσεως. (Βλ. ἁγίου Ἰσαάκ του Σύρου, Ευρεθέντα Ασκητικά, Λόγος Γ΄, Περὶ ἀναχωρήσεως, εκδ. Β. Ρηγόπουλος, Θεσ/νίκη 1978: «Γνώθι τέκνον, ότι τριάκοντα χρόνους πόλεμον μετὰ τῶν δαιμόνων ἐποίησα, καὶ τὸν εἰκοστὸν παραδρομῶν, οὐκ ἐβοηθήθην τὸ σύνολον. Ἡνίκα δὲ καὶ τὸν πέμπτον τοῦτον παρελάσας ἐτύγχαναν, ἠρξάμην εὑρίσκειν ἀνάπαυσιν καί, ὁδῷ τοῦ χρόνου βαδίζοντας, έπληθύνετο. Τοῦ δὲ ἑβδόμου παραῤῥυέντος καὶ τοῦ μετ᾿ αὐτὸν ἐπιστάντος ὀγδόου, εἰς πλῆθος ἐπετείνετο πλείον. Παρατρέχοντας δὲ καὶ τοῦ τριακοστοῦ καὶ πρὸς τὸ τέλος καταφθάνοντος, ήδη, ούτως ἐκραταιώθη ἡ ἀνάπαυσις, ὡς μηδὲ τὸ μέτρον αὐτῆς εἰς ὅσον προέβη γινώσκειν με. Καὶ ἐπέφερεν ὅτι· Ὅτε ἀναστῆναι θελήσω εἰς τὴν λειτουργίαν μου, μίαν δόξαν λειτουργῆσαι ἀφίεμαι, εἰς δὲ τὰ λοιπά, ἐὰν στῷ τρεῖς ἡμέρας, εἰς ἔκπληξιν μετὰ τοῦ Θεοῦ γίνομαὶ καί τοῦ κόπου οὐδ᾽ ὅλως αἰσθάνομαι. Ἰδοὺ τὸ ἔργον τοῦ πολλοῦ καιροῦ, ποίαν ἀνάπαυσιν ἀπλήρωτον απεγέννησεν»).

   Θα μου πείτε: Τόσα χρόνια!

   Ναί, τόσα χρόνια! Εξ άλλου γι' αυτό μας δόθηκε η ζωή. Δέν μᾶς δόθηκε για να κάνουμε παιδιά ή να μην κάνουμε, ούτε για να αποκτήσουμε σπίτια ή να μην αποκτήσουμε, ούτε για να αποκτήσουμε χρήματα ή να μήν αποκτήσουμε· μας δόθηκε ακριβώς σαν πίστωση, για να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε αυτό το κρίσιμο πίπεδο. Φοβερό!

   Αγαπητοί μου, αὐτή εἶναι ἡ ὀρθόδοξη πνευματικότητα· δέν μπορῶ νά σᾶς πῶ κάτι διαφορετικό. Κι εγώ ἀγωνίζομαι με εσάς, κι εσείς μ' εμένα. Ακόμα δεν φτάσαμε –που να φτάσουμε! Αυτή όμως είναι η ορθόδοξη πνευματικότητα. Κρατήστε αυτό, γιατί ὅσοι σας μιλάνε για κάτι πάρα πολύ εύκολο, ίσως είναι ξένο, οθνείο, αλλότριο ως προς την ορθόδοξη πνευματικότητα.

   Καί κάτι ακόμη. Ἐκεῖνος πού είναι σ' αυτό τό ἐπίπεδο δεν θεωρεί ποτέ αγιότητα αυτό που έχει. Μπορεί οἱ ἄλλοι νά θαυμάζουν· ἐκεῖνος ὅμως δέν τό θεωρεί ποτέ ἁγιότητα αυτό. Αφού είναι κατακτημένο, το θεωρεῖ ὅτι εἶναι κάτι χαμηλό, καί ἔτσι στρέφει τα μάτια συνεχώς προς ψηλότερες κορυφές κατακτήσεως τῆς ἁγιάτητος.

   «Ἀλλὰ ἔχω κατὰ σοῦ ὀλίγα.» (Αποκ. 2, 20.) Καλά ὅλα αὐτά· εἶδα ότι τα τελευταία σου έργα είναι καλύτερα ἀπό τά πρῶτα, λέει ὁ Κύριος στόν ἐπίσκοπο τῶν Θυατείρων, ἀλλά ἔχω ἐναντίον σου ὀλίγα.

   Τί εἶναι αὐτά τά ὀλίγα πού ἔχει ἐναντίον τοῦ ἐπισκόπου τῶν Θυατείρων;

   Βλέπετε; ὅλα καλά, αλλά υπάρχουν καί ἀτέλειες. Καί σᾶς εἶπα ὅτι αὐτό μᾶς παρηγορεῖ, γιατί καί ἐμεῖς βλέπουμε τις ατέλειές μας. (Κατά τόν Οικουμένιο (σ. 55), τό «ἀλλ' ἔχω κατὰ σοῦ» τοῦ Κυρίου τίθεται γιά νά «δειχθῇ τὸ τελέως ἀναμάρτητον μόνον Θεοῦ»· ἄλλωστε οὐδείς αναμάρτητος, «εἰ μὴ εἶς, ὁ Θεός» (Ματθ. 19, 17. Μάρκ. 10, 18. Λουκά 18, 19). Βλ. Γ' Βασ. 8, 46. Ψαλμ. 129, 3. κ.ά.)

   Λέει, λοιπόν: «ὅτι ἀφεῖς τὴν γυναῖκα Ἰεζάβελ, ἢ λέγει ἑαυτὴν προφῆτιν, καὶ διδάσκει καὶ πλανᾷ τοὺς ἐμοὺς δούλους πορνεῦσαι καὶ φαγεῖν εἰδωλόθυτα». Δηλαδή, ἄφησες τήν γυναίκα Ἰεζάβελ, ἡ ὁποία λέει γιά τόν ἑαυτό της ὅτι εἶναι προφήτιδα, αλλά διδάσκει και πλανᾶ τούς δικούς μου δούλους· καί τούς πλανᾶ νά πορνεύσουν καί νά φᾶνε εἰδωλόθυτα.

   Κατά μία ἄλλη έκδοση, ἔχουμε τή διατύπωση «γυναϊκά σου». Δέν μαρτυρεῖται ὅμως ἀπό πάρα πολλούς κώδικες, πλήν τοῦ Ἀλεξανδρινοῦ καί ἀκόμη μερικῶν ἄλλων κωδίκων. Αλλά εἶναι χωρίς τό «σου»· «ὅτι ἀφεῖς τὴν γυναῖκα».

   Νέα λοιπόν πληγή, ὅπως βλέπετε, ἀγαπητοί, στην Ἐκκλησία τῶν Θυατείρων! τήν ὁποία πληγή βεβαίως ἐλέγχει ὁ Κύριος. Ὅμως περί τίνος ἐπρόκειτο;

   Σαφῶς ἐπρόκειτο για μία γυναίκα μέ ἱστορική διάσταση, ἕνα πρόσωπο ἱστορικό· ήταν πραγματικά μία γυναίκα, πού ἦταν μέλος τῆς Ἐκκλησίας. Προσέξτε, ὑπογραμμίζω, ἦταν μέλος τῆς Ἐκκλησίας! Δηλαδή, να, ἐκκλησιαζόταν, κοινωνοῦσε... Καί τή θεωρούσαν ὅλοι Χριστιανή. Αυτή ισχυριζόταν ὅτι ἦταν προφήτιδα, ότι προφήτευε, αλλά δέν ήταν παρά ψευδοπροφήτιδα, και ὁ Κύριος, στο κείμενο που θα διαβάσουμε παρακάτω, τήν ἀποκαλύπτει ὅτι εἶναι ψευδοπροφήτιδα, και μάλιστα τήν ἀποκαλεῖ Ἰεζάβελ.

   Γιά νά ἀντιληφθοῦμε ὅμως τί ἦταν αὐτή ἡ γυναίκα καί γιατί τήν ἀποκαλεῖ ὁ Κύριος Ἰεζάβελ, δέν  ἔχουμεπαρά να ρίξουμε μιά ματιά πάλι σέ μιά παλιά ιστορία, ὅπως κάναμε και στην περασμένη μας ομιλία με τον Βαλαάμ καί τόν Βαλάκ, που στάθηκαν τύποι τῶν Νικολαϊτῶν στήν Ἐκκλησία τῆς Περγάμου.

   Καί ἐδῶ μιλάει περί πορνείας καί εἰδωλοθύτων, ἔστω καί ἄν δέν είναι κυριολεκτικό το θέμα αλλά μεταφορικό. Μπορεῖ νά εἶναι καί κυριολεκτικό αλλά φαίνεται μᾶλλον ὅτι δέν εἶναι τόσο κυριολεκτικό, ὅσο ἴσως μεταφορικό· δηλαδή αυτή η πορνεία καί αυτά τα είδωλόθυτα δέν εἶναι κυριολεκτικά αλλά μεταφορικά.

   Εἶναι γνωστό ὅτι στην Αγία Γραφή πάρα πολύ συχνά οἱ λέξεις πορνεία και μοιχεία –γιατί μιλάει παρακάτω καί περί μοιχείας· καί τά τέκνα που γεννιούνται ἀπ' αὐτήν ἐγώ θά τά φονεύσω λέει ὁ Κύριος– ἔχουν αλληγορική σημασία. (Βλ. Ἰεζ. 16, 32, 23, 19. Ωσηέ 2, 23. 9, 1. Ἰερ. 3, 1· 6. Ματθ. 12, 39. 16, 4. Μαρκ. 8, 38. Ἰακ. 4, 4. κ.ά.) Δεν πρόκειται μᾶλλον περί φυσικῆς σχέσεως πορνείας ἢ μοιχείας αλλά μεταφορικῆς, δηλαδή περί ἀποστασίας ἀπό τόν ἀληθινό Θεό, ἀλλά κατά τρόπο μή ἀντιληπτό. Πρόκειται δηλαδή περί πλάνης. Αὐτό ἦταν τό σπουδαῖο. Διότι αὐτή ἡ γυναίκα ἦταν μέλος τῆς Ἐκκλησίας. Καί δέν είχε γίνει ἀντιληπτό ὅτι αυτή είναι φοβερή γυναίκα.

   Ἐν πάση περιπτώσει, αν δεχθοῦμε κατά κυριολεξίαν τήν περίπτωση «πορνεῦσαι καὶ φαγεῖν εἰδωλόθυτα», τότε θα πρέπει να ήταν γνωστικής πλάνης, καί ἄν θέλετε, ἀκόμη ειδικότερα, νικολαϊτικής. Αλλά γιά τούς Νικολαΐτες μίλησε στην προηγούμενη επιστολή ὁ Κύριος, τούς ὁποίους ἔπληξε. Ἐδῶ ὅμως ἔχει μια ιδιάζουσα περίπτωση, καί μᾶλλον είναι κατά μεταφοράν. Δηλαδή δεν πρόκειται περί πορνείας καί εἰδωλοθύτων κατά κυριολεξίαν, ἐπαναλαμβάνω, αλλά κατά μεταφοράν. Καί ἔτσι ἔρχεται ὁ Κύριος να αποκαλύψει και να πλήξει αὐτήν τή γυναίκα.

   Ποιά ήταν ὅμως ἡ ἱστορική Ἰεζάβελ, καί ἀποκαλεῖ ὁ Κύριος αὐτήν ἐδῶ τή γυναίκα με το συμβολικό όνομα Ἰεζάβελ;

   Ὅλοι θα γνωρίζετε ὅτι ἡ Ιεζάβελ ήταν μία πριγκίπισσα φοινικικής καταγωγῆς, τήν ὁποία παντρεύτηκε ὁ βασιλιάς τοῦ βορείου βασιλείου τοῦ Ἰσραήλ, ο Αχαάβ. Ήταν δαιμόνια γυναίκα, ήταν φοβερή γυναίκα!

   Καταρχάς, ὡς αὐταρχική πού ἦταν, εἶχε ἐπιβληθεῖ στον σύζυγό της, καί κυβερνούσε μᾶλλον αυτή παρά αὐτός.

   Δεύτερον, εἰσήγαγε τήν εἰδωλολατρία –της φοινικικές θεότητες– και καταδίωξε μανικῶς τή λατρεία του ἀληθινοῦ Θεοῦ, τοῦ Κυρίου τοῦ Ἰσραήλ. Λυσσωδῶς δέ καταδίωξε τον προφήτη Ηλία, στην εποχή τοῦ ὁποίου ἔζησε. Ήταν, σᾶς εἶπα, μία φοβερή γυναίκα! Εισήγαγε τήν λατρεία του Βάαλ, καί φυσικά συνετέλεσε ὥστε ὁ λαός να πορνεύσει καί νά φάει εἰδωλόθυτα.

   Ακόμα, φόνευσε καί τούς προφῆτες τοῦ Θεοῦ καί καταδίωξε και τον προφήτη Ηλία για να τον φονεύσει καὶ αὐτόν. Εἶχε δέ φονεύσει πολλούς προφῆτες, ἀπό αυτούς πού λέγονταν υἱοί τῶν προφητῶν. (Βλ. Δ' Βασ. 2, 3· 5· 7· 15· 38. 6, 1.)

   Αυτή είχε μια κόρη, πού τήν πάντρεψε –κατάφερε νά τήν παντρέψει, αὐτή ἡ δαιμόνια γυναίκα!– μέ ένα πριγκιπόπουλο του νοτίου βασιλείου τοῦ Ἰσραήλ.

   Μέχρι τότε το νότιο βασίλειο διατηρούσε τουλάχιστον τήν πίστη του στον αληθινό Θεό. Αλλά μέ τό νά εἰσαχθεῖ ἡ κόρη της Ἰεζάβελ στο νότιο βασίλειο, ὡς σύζυγος πριγκιπόπουλου και μετέπειτα βασιλιά στα Ιεροσόλυμα, κατάφερε ή φοβερή αυτή κόρη, τύπος καί ὁμοίωμα τῆς μάνας της, τῆς Ἰεζάβελ, νά εἰσαγάγει καί ἐκεῖ τήν εἰδωλολατρία, με αποτέλεσμα οι μετέπειτα βασιλεῖς, πλήν δύο-τριῶν ἐξαιρέσεων, να υπάρξουν συναγωνιζόμενοι στήν εἰδωλολατρία καί στήν ἁμαρτία τούς βασιλεῖς τοῦ βορείου βασιλείου. (Ὁ Αχαάβ καί ἡ Ἰεζάβελ απέκτησαν δύο γιούς, τον Ἰωράμ και τὸν Οχοζία, και μια κόρη, την Γοθολία, η οποία παντρεύτηκε τον Ἰωράμ, γιό τοῦ Ἰωσαφάτ, βασιλέως τοῦ νοτίου βασιλείου (Β΄Βασ. 11, Β΄ Παραλ. 22). Το βόρειο βασίλειο, αποκομμένο πολιτικά και θρησκευτικά από το εθνικό κέντρο, τήν Ἱερουσαλήμ, μετέπεσε στήν εἰδωλολατρία, στην οποία τό ὁδήγησαν οἱ βασιλεῖς του. Γιά τόν λόγο αυτό κανένας απ' αὐτούς δὲν ἐπαινεῖται γιὰ τὰ ἔργα του· ἀντίθετα όλοι κατακρίνονται. Πάνω στην ίδια περίπου γραμμή κινεῖται καί τό νότιο βασίλειο· οἱ πόλεμοι ήταν συνεχεῖς, ἡ ἀποστασία γενική, το προφητικό κήρυγμα ελεγκτικό. Από τους βασιλεῖς τοῦ νοτίου βασιλείου, μόνο ο Εζεκίας καί ὁ Ἰωσίας έγκωμιάζονται για την προσπάθειά τους να διατηρήσουν τήν ὀρθή πίστη καί νά ἀπαλλάξουν την λατρεία από ξένα στοιχεία· συγχρόνως ὅμως ἐλέγχονται, γιατί δεν κατόρθωσαν να καταργήσουν τα εἰδωλολατρικά θυσιαστήρια, ὥστε νά μή παρασύρεται ο λαός και θυσιάζει ἐκεῖ.)

   Τό ἀποτέλεσμα ήταν να τιμωρήσει ὁ Θεός καί τό βόρειο καί τό νότιο βασίλειο με αἰχμαλωσία. Τό μέν βόρειο βασίλειο να αἰχμαλωτιστεῖ ἀπό τούς Ασσυρίους, τό δέ νότιο βασίλειο, λίγο αργότερα, να αἰχμαλωτιστεῖ ἀπό τούς Βαβυλωνίους. (Το βόρειο βασίλειο καταλύθηκε το 722 π.Χ. από τον Σαργών Β΄, ἐνῶ τό νότιο ἀπό τόν Ναβουχοδονόσορα Β΄ το 586 π.Χ.) Είδατε τί ἔκανε αὐτή ἡ γυναίκα μέ τήν κόρη της; να φθάσει ἕνας ολόκληρος λαός να καταστραφεῖ ἀπό τήν παρουσία των δύο αυτῶν γυναικῶν, μάνας και κόρης!

   Τώρα ὁ Κύριος λέει: Ἔχεις αὐτήν τή γυναίκα, τήν Ἰεζάβελ, ἡ ὁποία πλανᾶ τόν λαό μου. Αυτό σημαίνει ὅτι αὐτή, κατά κάποιον τρόπο, ερχόταν να καταστρέψει τόν λαό τοῦ Θεοῦ, τήν Ἐκκλησία τῶν Θυατείρων.

   Καί ἡ δυσαρέσκεια τοῦ Κυρίου, ἀγαπητοί, ήταν ὅτι ὁ ἐπίσκοπος τῶν Θυατείρων «δὲν ἀπαλλοτριοῦσε...  –σᾶς διαβάζω ἐπί λέξει όπως ερμηνεύει ὁ Ἄνθιμος Ἱεροσολύμων στο σημείο αυτό τήν Αποκάλυψη (εἶναι τοῦ 18ου αἰῶνος)– δὲν ἀπαλλοτριοῦσε αὐτὴν τοῦ χριστιανικοῦ ὀνόματος, ἀλλὰ τὴν προσηγόρευε Χριστιανήν, καὶ τῷ τοιούτῳ ὀνόματι απατῶσα τοὺς δούλους τοῦ Θεοῦ καὶ ὑποκλίνοντας αὐτοὺς εἰς τὴν ἐκείνης πλάνην πορνεῦσαι καὶ εἰδωλόθυτα φαγεῖν» (Ἑρμηνεία εἰς τὴν ἱερὰν Αποκάλυψιν, Ἱεροσόλυμα 1856, Β΄ ἔκδ. Βασ. Ρηγοπούλου, Θεσσαλονίκη 1980, σ. 28).

   Δηλαδή, ὁ ἐπίσκοπος –αὐτό ἦταν τό λάθος του– ἔκανε τό ἑξῆς· δέν ἀπαλλοτριοῦσε, δέν ἀφαιροῦσε τό χριστιανικό ὄνομα ἀπό τήν γυναίκα αυτή· δέν ἔλεγε στο ποίμνιό του ὅτι αὐτή ἡ γυναίκα δέν εἶναι Χριστιανή, αλλά συνέχιζε να τη θεωρεί Χριστιανή. Καί εφόσον τή θεωροῦσε Χριστιανή, αυτή μπορούσε να πλανᾶ τους πιστούς μέσα στήν Ἐκκλησία. (Βλ. Ανδρέα, σ. 240C, καί Αρέθα, σ. 541Β.)

   Ἄρα καί ἀπό ἐδῶ βλέπουμε ὅτι τὰ εἰδωλόθυτα και ή πορνεία ήταν κατά μεταφορική έννοια. Διότι θά ἦταν φανερό ἂν ἦταν πράγματι εἰδωλόθυτα· θά ἦταν ὁλόκληρο νταμάρι μπροστά τους! Δέν θά τό ἔβλεπε ὁ ἐπίσκοπος καί ὁ λαός; Δέν θά ἔβλεπε δηλαδή να τρώνε τα σφάγια από τις θυσίες τῶν εἰδώλων; Αδύνατον· μεταφορικῶς εἶναι. Λοιπόν, ἀκοῦστε περί τίνος πρόκειται.

   Αὐτή ἡ γυναίκα φαίνεται ὅτι παρέμεινε ἐκεῖ στά Θυάτειρα, ἀγαπητοί μου, καί ἔγινε ὁ πρόδρομος τοῦ Μοντανισμοῦ. Λίγο αργότερα, στήν ἴδια αυτή πόλη, θα παρουσιαστεῖ κάποιος που θα λέγεται Μοντανός, καί ὁ ὁποῖος θά εἶναι Χριστιανός. Αὐτός πίστευε και δίδασκε ὅτι ὁ ἴδιος εἶναι ἡ ἐνσάρκωση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος! ὅτι ὁ Ἰησοῦς εἶναι ἡ ἐνσάρκωση τοῦ Θεοῦ Λόγου καί ἴδιος εἶναι ἡ ἐνσάρκωση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος! Προσέξτε: ἡ ἐνσάρκωση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος! (Ὁ Μοντανός ἔδρασε στο β΄ ἥμισυ του 2ου αιώνα. Τόν ἀναφέρουν ὁ Εὐσέβιος Καισαρείας (Εκκλησ. Ιστορία, V, 16 κ.έ.), ὁ ἅγ. Επιφάνιος Κύπρου (Κατὰ Αἱρέσεων, 48, 1. 49, 2. 2, 219· 220 xlviii, 4), ὁ ἅγ. Ιππόλυτος Ρώμης (Έλεγχος κατὰ Αἱρέσεων, 8, 19), ὁ Κυπριανός (Επιστ. 75, 19), ο Δίδυμος ὁ Τυφλός (Περὶ Τριάδος, ΙΙΙ, xli), κ.ά. Αρχικά ἦταν ἱερέας τῆς θεάς Κυβέλης. Εἶχε ἐκστάσεις, ὁράσεις και προφητεῖες, λέγοντας μάλιστα πώς ξεπερνούσαν τίς διδασκαλίες τῶν Ἀποστόλων σέ φωτισμό. Επίσης δίδασκε ένα εἶδος γλωσσολαλιᾶς, δίχως τάξη, σε αντίθεση με την τάξη πού περιγράφει ὁ ἀπ. Παῦλος (Α' Κορ. 14). Ήταν πολύ αυστηρός μέ τά μεγάλα ἁμαρτήματα, λέγοντας ὅτι δέν συγχωρούνται με το μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως. Παρουσίαζε τόν ἑαυτό του ὡς ὄργανο τοῦ Παρακλήτου καί ὅτι μέσω αὐτοῦ μιλοῦσε ὁ Θεός· γι' αὐτό καί μιλοῦσε σε α΄πρόσωπο ἑνικοῦ (Εγώ εἶμαι ὁ Πατέρας, ὁ Λόγος καί ὁ Παράκλητος). Οἱ Μοντανιστές ήταν υπερβολικά ασκητικοί καί ἐπιζητοῦσαν τό μαρτύριο. Ὁ Ἱερώνυμος αναφέρει ὅτι πίστευαν πώς ὁ Πατήρ, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι ἕνα πρόσωπο μέ τρία ονόματα καί ὅτι ὁ Μοντανός ἦταν τό Ἅγιο Πνεῦμα. Ὁ Μοντανός καί οἱ οπαδοί του βάπτιζαν τους πιστούς στο ὄνομα τοῦ Πατρός, τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Μοντανού!)

   Αὐτός εἶχε δυό γυναίκες που ήταν προφήτιδες, και δίδασκαν κι έλεγαν πολλές αποκαλύψεις, προφητείες... καὶ ἔλεγαν ὅτι ἐμπνέονται από το Πνεῦμα τὸ Ἅγιο! (Τά ὀνόματά τους ἦταν Πρίσκιλλα και Μαξιμίλλα. Βλ. Γεωργίου Μοναχού, Χρονικόν, ις΄. Περὶ Ἀντωνίνου, Stutgardiae: in aedibus B.G. Teubneri MCMLXXVIII, Ανατύπωση 1978, σ. 451: «...καὶ Πρίσκιλλα καὶ Μαξιμίλλα αἱ ψευδοπροφήτιδες τῶν κατὰ Φρύγας ἐγνωρίζοντο». Ἡ ὀνομασία Μοντανισμός είναι μεταγενέστερη, ἐνῶ τήν ἐποχή τῆς ἀκμῆς της ή κίνηση ονομαζόταν Κατά Φρύγας ἢ Καταφρύγια αἵρεσις ή αἵρεσις τῶν Πεπυζιτῶν.) Ὁ Κύριος ἀποκαλύπτει ότι ήταν ψευδοπροφήτιδες· ὅπως κι αὐτή ἐδῶ (ἡ Ἰεζάβελ) ἦταν ψευδοπροφήτιδα αλλά και πρόδρομος τοῦ Μοντανισμού. Η γυναίκα λοιπόν αυτή ήταν μία προφήτιδα Χριστιανή.

   Στους δέ πνευματικούς απογόνους της, όπως στον Μοντανό, βλέπουμε το χαρακτηριστικό τῆς ὑπέρ ἄγαν ἐγκρατείας, τῆς ὑπερβολικῆς ἐγκρατείας! Ὁ Μοντανός ἐπί παραδείγματι κήρυττε ὅτι ὁ γάμος είναι βρώμικος! Δεν πρέπει να παντρεύεστε! (Στά ἔργα τῶν Λατίνων Πατέρων (Κυπριανού, Αμβροσίου, Ἰερωνύμου, Αυγουστίνου κ.ά.) ή ειδική προτίμηση της αγαμίας έναντι τοῦ γάμου καί τῆς μειωμένης ἠθικῆς ἀξίας του είναι πρόδηλη, ἐνῶ οἱ ἀνατολικοί Πατέρες διατηρούν μια πολύ ἐξισορροπημένη στάση ὅσον ἀφορᾶ αὐτούς τούς δύο τρόπους ζωῆς. Οἱ Μοντανιστές, οἱ Ἐσσαῖοι καί οἱ Μανιχαῖοι κήρυτταν τήν ἀποχή από τόν γάμο γιά νά μήν ὁριστικοποιήσουν τό ἤδη ὑπάρχον κακό. Σ' αυτό συνέβαλε και ή πλατωνική και νεοπλατωνική θεωρία γιά τόν κατώτερο κόσμο τῶν αἰσθητῶν, σε σχέση μέ τόν νοητικό κόσμο, ή οποία προώθησε τήν αγαμία καί περιφρόνησε κάθε υλική καί σωματική ἐπιθυμία. Σημειώνει γι' αυτούς ὁ ἅγ. Επιφάνιος Κύπρου: «Τὸν δὲ γάμον σαφῶς τοῦ διαβόλου ὁρίζονται. Ἔμψυχα δὲ βδελύσσονται ἀπαγορεύοντες, οὐχ ἕνεκεν ἐγκρατείας οὔτε πολιτείας, ἀλλὰ κατὰ φόβον καὶ ἰνδαλμὸν τοῦ μὴ καταδικασθῆναι ἀπὸ τῆς τῶν ἐμψύχων μεταλήψεως» (Πανάριον, ΡG 41, 852Β).

   Και ο Μοντανισμός, αγαπητοί μου, απλώθηκε σε ὁλόκληρη τήν Μεσόγειο. Είχε μία αἴγλη, ἐπειδή είχε κάτι τό πολύ αυστηρό, πού βεβαίως, περιττό νά σᾶς τό πῶ, ἡ Ἐκκλησία τό καταδίκασε. (Περί το 170 μ.Χ., στην Ασία, συνῆλθαν διάφορες Σύνοδοι, οἱ ὁποῖες καταδίκασαν τόν Μοντανισμό.)

   Λοιπόν, ὁ Μοντανισμός είναι το πρώτο ξεκίνημα, ὁ πρῶτος καρπός αὐτῆς τῆς προφήτιδας, τῆς γυναίκας αὐτῆς ποὺ εἶναι μέσα ἐκεῖ στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας τῶν Θυατείρων, ἀλλά ἐπίσης εἶναι πρόδρομος καί ὅλων ἐκείνων πού λένε ὅτι ἐπικαλοῦνται τό Πνεῦμα τὸ Ἅγιο, κάνουν θαύματα, γλωσσολαλίες και άλλα πολλά.

   Αλλά, ἐπειδὴ αὐτό τό κεφάλαιο είναι πολύ μεγάλο καί ἀναφέρεται στους λεγομένους Φωτισμένους, Πεντηκοστιανούς, Χ.Ο.Ε. και λοιπά και λοιπά, που ισχυρίζονται ὅτι εἶναι Χριστιανοί, θα συνεχίσουμε, πρῶτα ὁ Θεός, τήν ἐρχόμενη Κυριακή.

   Κυριακή, 22 Φεβρουαρίου 1981

15η ομιλία στην κατηγορία « Ἱερά Ἀποκάλυψις ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ἱερά Ἀποκάλυψις " εδώ ⬇️

https://arnion.gr/index.php/kainh-diauhkh/iera-apokalycis
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_80.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ἱερά Ἀποκάλυψις».🔻
https://drive.google.com/file/d/1A9Q7I5lLBiBm6AUhfYsXAdHckIBgYe7j/view?usp=drivesdk

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς «Ἱερά Ἀποκάλυψις».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC%20%CE%91%CF%80%CE%BF%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%88%CE%B9%CF%82.?m=1

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ἡ συναγωγή τοῦ Σατανᾶ. Ὁ διωγμός τῆς Ἐκκλησίας τῆς Σμύρνης. Επαγγελίες προς αυτήν. Προοίμιο ἐπιστολῆς πρός τόν ἐπίσκοπο Περγάμου.

†.Συνεχίζουμε, ἀγαπητοί μου, τήν ἀνάλυσή μας στην ἐπιστολή αὐτήν τοῦ Κυρίου πρός τόν ἐπίσκοπο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Σμύρνης.

Εἴδαμε ὅτι ὁ Κύριος ἐπαινεῖ τόν ἐπίσκοπο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Σμύρνης –πράγματι, ἡ ἐπιστολή αὐτή δέν ἔχει κανέναν ψόγο, καμμία κατηγορία, παρά μόνο ἐπαίνους– καί τόν ἐπαινεῖ διότι εἶναι πτωχός, κατά κόσμον πτωχός, παρά τόν πλοῦτο τῆς πόλεως τῆς Σμύρνης, ἀλλά εἶναι πλούσιος κατά Θεόν.

   Καί μπαίνει τώρα σέ ἕνα καινούργιο θέμα, ἀφοῦ εἴδαμε τήν ἀνάλυση αὐτῆς τῆς κατά Θεόν πτωχείας.

   Σημειώνει ὁ Κύριος: «καὶ τὴν βλασφημίαν ἐκ τῶν λεγόντων Ἰουδαίους εἶναι ἑαυτούς, καὶ οὐκ εἰσίν, ἀλλὰ συναγωγὴ τοῦ σατανᾶ» (Αποκ. 2, 9.). Δηλαδή, γνωρίζω ἀκόμη καί τή συκοφαντία πού σᾶς ἔγινε ἀπό ἐκείνους πού λένε ὅτι εἶναι Ἰουδαῖοι, ἐνῶ δέν εἶναι, ἀλλά εἶναι συναγωγή τοῦ διαβόλου.

   Καταρχάς, ἀγαπητοί μου, προσέξτε τι χαρακτηρισμούς δίνει ὁ Κύριος! Εάν κάποτε θά ἔπρεπε νά δώσουμε ἐμεῖς αὐτούς τούς χαρακτηρισμούς, θα μπορούσε να χαρακτηριστοῦμε ὅτι εἴμαστε σκληροί, ὅτι εἶμαστε φανατικοί, ὅτι μέσα μας δέν διατηροῦμε ἀγάπη! Σήμερα δυστυχῶς αὐτό εἶναι τό κλίμα, ὅταν μάλιστα κάποιοι λένε πώς πρέπει να ενώσουμε καί νά ἀναμίξουμε τά ἄμικτα.... θέλοντας μ' αυτόν τον τρόπο τούς ὁμιλητές, ἐκεῖνοι πού τούς κατηγοροῦν ὅτι μιλᾶνε δῆθεν σκληρά, νά εἶναι θεϊκότεροι τοῦ Θεοῦ, καί ἐπιεικέστεροι τοῦ Θεοῦ, καί εὐγενέστεροι τοῦ Θεοῦ!

   Ορίστε λοιπόν! Ἐάν ὁ Χριστός μιλάει ἔτσι, ἐάν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ χαρακτηρίζει μ' αὐτόν τόν τρόπο, τότε ἐγώ, πού εἶμαι ὁ ὑπηρέτης του, μιά φωνή ἀνάμεσα στις μυριάδες φωνές πού μίλησαν τον λόγο τοῦ Θεοῦ μέσα στούς αἰῶνες, ποιός είμαι εγώ γιά να μιλήσω με διαφορετικό τρόπο ἀπό ἐκεῖνον πού μιλάει ὁ Κύριος; Ποιός εἶμαι; Θα μιλήσουμε λοιπόν μέ τό ὕφος πού μιλάει και ὁ Κύριος.

   Ὁ Κύριος χαρακτηρίζει αυτούς τούς Ἰουδαίους συναγωγή τοῦ Σατανᾶ, τοῦ διαβόλου. Καί ἀκόμη λέει ὅτι εἶναι βλασφημία τό νά λένε αυτοί ὅτι εἶναι Ἰουδαῖοι. Ἀλλά ἄς τά δοῦμε τα πράγματα μέ τή σειρά τους.

   Τί εἶναι αὐτή ἡ συναγωγή τοῦ Σατανᾶ;

   Ἡ συναγωγή τοῦ Σατανᾶ, κατά τό βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως, εἶναι αὐτή πού δέν πίστεψε στον Χριστό ἀλλά καί ἡ ἐμμένουσα στην απιστία ιουδαϊκή Συναγωγή.

   Ὁ τίτλος Ἰουδαῖος εἶναι ὁπωσδήποτε τίτλος τιμητικός. Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, κατά τήν ἀνθρώπινη φύση Του, ἦταν Ἰουδαῖος· καί γι' αυτό, όταν συνομιλούσε με την Σαμαρείτιδα γυναίκα, της είπε πώς ή σωτηρία προέρχεται από τούς Ἰουδαίους. (Βλ. Ἰωάν. 4, 22) Ἀλλά αὐτός ὁ τιμητικός τίτλος, Ἰουδαῖος, (όχι ἁπλῶς Ἑβραῖος ἡ Ἰσραηλίτης, αλλά ὁ καταγόμενος ἐκ τῆς φυλῆς τοῦ Ἰούδα, τῆς βασιλικής φυλῆς, ἀπό τήν οποία θα προερχόταν και ο Χριστός) αὐτός ὁ τίτλος, ἀγαπητοί μου, ξέπεσε, διότι απλούστατα οἱ Ἰουδαῖοι δέν πίστεψαν στον Χριστό, καί ἔτσι ἔμειναν ψιλῷ ὀνόματι, ονομαστικά μόνο, μέ τόν τίτλο Ἰουδαῖοι.

   Καί οἱ ἀληθινοί μέν Ἰουδαῖοι, ἐκεῖνοι δηλαδή πού πίστεψαν στους Προφῆτες, πίστεψαν καί στόν Χριστό, καί ἀποτέλεσαν τήν Ἐκκλησία· ἔτσι, ή Συναγωγή ἔγινε Ἐκκλησία. Ἐκεῖνοι ὅμως οἱ Ἰουδαῖοι πού δέν πίστεψαν στον Χριστό παρέμειναν ὡς ἡ Συναγωγή τῶν Ἰουδαίων.

   Αλλά γιατί δέν πίστεψαν στον Μεσσία;

   Δέν πίστεψαν διότι δεν μπόρεσαν να συλλάβουν τό νόημα τοῦ μηνύματος τῶν Προφητῶν. Ζούσαν μέσα σε μία παχυλότητα ἀντιλήψεων· θέλησαν ἕναν Μεσσία πού θά τούς ἔδινε πλοῦτο καί ἐθνική ἐλευθερία.

   Τό δυστύχημα γι' αυτούς εἶναι ὅτι ἔχουν μείνει σ' αὐτήν τήν άποψή τους μέχρι και σήμερα, μέχρι αυτήν τή στιγμή πού μιλᾶμε, ἀγαπητοί μου. Ἔτσι, αὐτή ἡ Συναγωγή τῶν Ἰουδαίων –πού δέν ἔγινε Ἐκκλησία καί παρέμεινε Συναγωγή τῶν Ἰουδαίων– περιμένει ἀκόμη τόν Μεσσία ὡς ἀπόγονο τοῦ Δαυίδ, δηλαδή έναν κοσμικό αρχηγό καί ἐξουσιαστή, ὄχι ἁπλῶς τῆς πατρίδος τους, ἀλλά ὅλων τῶν ἐθνῶν. Ἐπειδή ὅμως ὁ Ἰησοῦς εἰναι ὁ ἀληθινός Μεσσίας, καί ὁ Μεσσίας ἦλθε (εἶναι ὁ Χριστός· αὐτό σημαίνει Μεσσίας Χριστός), καί ἀφοῦ ἦλθε, τότε μάταια τόν ἀναμένουν.

   Σκεφθεῖτε ὅτι ἀπό τόν καιρό τῶν Προφητῶν, ἤ μᾶλλον ἂν βάλουμε τουλάχιστον χίλια χρόνια πρίν και πρέπει να ξεκινήσουμε ἀπό τόν Μωυσῆ –γιά νά μήν πῶ ἀπό τόν Ἀβραάμ, ἀπό τόν ὁποῖο μέχρι σήμερα πέρασαν τέσσερις χιλιάδες χρόνια– ἂν πρέπει να ξεκινήσουμε ἀπό τόν Μωυσῆ, ὁ ὁποῖος μίλησε γιά τόν μεγάλο αὐτόν Προφήτη, τον Μεσσία, πού ὅποιος δέν θά πίστευε σ᾽ Αὐτόν θά ἐξολοθρευόταν ἀπό τόν λαό τοῦ Θεοῦ, (Βλ. Δευτ. 18, 15-20.) ἔχουν περάσει τρεισήμισι χιλιάδες χρόνια ἀπό τότε. Καί τό χαρακτηριστικό εἶναι ὅτι μέχρι τόν 5ο αιώνα π.Χ. ἔχουμε μία σειρά προφητικών φωνῶν.  (Εκτός βεβαίως τοῦ Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ τοῦ Κυρίου, ὁ τελευταῖος τῶν συγγραφέων προφητῶν ὑπῆρξε ὁ προφήτης Μαλαχίας, ἕνας ἐκ τῶν δώδεκα μικρῶν προφητῶν. Ὁ χρόνος δράσεώς του προσδιορίζεται στο πρώτο μισό του 5ου π.Χ. αἰῶνος, καί συγκεκριμένα στην περίοδο μεταξύ 485-445 π.Χ. Ο Μαλαχίας ἕπεται τῶν προφητῶν Ἀγγαίου και Ζαχαρία.) Ἀπό τόν 5ο αιώνα ὅμως μέχρι σήμερα, δηλαδή δυό χιλιάδες πεντακόσια χρόνια, δέν ἔχει ἀκουστεί καμμία προφητική φωνή γιά τόν Μεσσία. Ποῦ εἶναι ὁ Μεσσίας; Απλούστατα, ὁ Μεσσίας ἦλθε.

   Εἶδαν οἱ ἄνθρωποι αυτοί ὅτι ἀργεῖ ὁ Μεσσίας να ἔρθει, καί σκέφτηκαν ὅτι θά πρέπει να ερμηνεύσουν διαφορετικά τους Προφήτες. Βεβαίως ἤδη τούς είχαν ἑρμηνεύσει διαφορετικά. Καί θά πρέπει τώρα να μεταθέσουν την έρμηνεία για το πρόσωπο του Μεσσίου, όχι ὡς προσώπου πλέον, ἀλλ' ὡς λαοῦ. Ὁ Μεσσίας πιά δέν εἶναι ἕνα πρόσωπο, αλλά ένας λαός· είναι ένας λαός πού θά διαδραματίσει τον ρόλο του Μεσσίου. Ὁ Ἰσραήλ λοιπόν, ὡς λαός, εἶναι ὁ Μεσσίας, ὁ ὁποῖος πρέπει να αναλάβει τη διεκδίκηση των δικαίων του από τα ἕθνη, που αυτά υποτίθεται ὅτι καταπάτησαν τα δίκαιά του μέχρι σήμερα. (Μερικοί ἔχουν προσπαθήσει να διερμηνεύσουν το κεφάλαιο 53 τοῦ Ἡσαΐα ὡς ἀναφερόμενο στο "υποφέρον Ἰσραήλ", τό ἔθνος, παρά στον "υποφέροντα Μεσσία". Όμως πολλά στοιχεία αποδεικνύουν πώς τό θέμα είναι ο Μεσσίας, καί ὄχι ὁ Ἰουδαϊκός λαός: (1) Αὐτή ἡ προφητεία μιλάει για ένα άτομο ἀπ' τὴν ἀρχὴ ὡς τό τέλος. (2) Ὁ στίχος 8 είναι συμπερασματικός: «ὁ ὑποφέρων τραυματίστηκε για τις παραβάσεις τοῦ λαοῦ μου (Ισραήλ), καί ἔτσι Αὐτός εἶναι ἕνα άτομο που υποφέρει αναπληρωματικά για τον λαό. Επομένως δέν μπορεῖ Αὐτός νά εἶναι ὁ λαός. (3) Αὐτός εἶναι ἕνα ἀθῶο θύμα (Ησ. 53, 7-9), πράγμα πού ποτέ δέν θά μποροῦσε νά λεχθεῖ γιά τό ἔθνος τοῦ Ἰσραήλ. (4) Εἶναι ἕνα ἐθελοντικό θύμα, που θεληματικά «παρέδωκε τὴν ψυχὴν αὐτοῦ εἰς θάνατον» (Ησ. 53, 12), εἰκονίζοντας πάλι τόν θάνατο ενός ατόμου, καί ὄχι ἔθνους. Ἐπιπλέον τό Ἰσραήλ, ὡς ἔθνος, ποτέ δέν ἔχει ὑποφέρει θεληματικά, εθελοντικά ἢ ἀναπληρωματικά. (5) Εἶναι ἕνα θύμα πού δέν ἀνθίσταται, πού δέν ἤνοιξε το στόμα αὐτοῦ» (Ησ. 53, 7), πράγμα πού δέν μπορεῖ νά λεχθεῖ γιά τό ἔθνος τοῦ Ἰσραήλ. Οἱ λέξεις δέν μποροῦν νά κάνουν καθαρότερη τήν ἔννοια σ' αυτούς πού εἶναι ἀνοιχτοί στήν ἀλήθεια. Το κεφάλαιο 53 τοῦ Ἡσαΐα περιγράφει ἕνα ἀναμάρτητο, εθελοντικό, μή ανθιστάμενο άτομο, πού ὑποφέρει, αναπληρωματικά, γιά τόν λαό τοῦ Θεοῦ, τὸ Ἰσρα-ήλ. (Tony Alamo, The Messiah According to Bible Prophecy, p. 81) Βλ. π. Αθανασίου Μυτιληναίου, Ἐπιλογή Ψαλμών, Τόμ. Γ, Ὁμιλία 19η, ἐκδ. Ι.Μ. Κομνηνείου, Στόμιον 2016, σ. 178.)

   Προσέξτε να δεῖτε πόσο σπουδαία εἶναι αὐτά καί, ἂν θέλετε, και πόσο επίκαιρα, και πόσα πράγματα μπορούν να ερμηνεύσουν. Αὐτά πού σᾶς λέω δέν εἶναι δικές μου ἑρμηνείες· ἡ ἴδια ἡ Συναγωγή, ὁ ἴδιος ὁ Ἰσραήλ εἶναι ἐκεῖνος πού δίνει αὐτή τήν ἑρμηνεία· δέν τήν δίνω ἐγώ τήν ἑρμηνεία αυτή.

   Ἀλλὰ οἱ ἄνθρωποι αυτοί, ἀφοῦ δέν πίστεψαν στον Χριστό, ὅταν βλέπουν τους χριστιανικούς λαούς σε μια προκοπή, ὅταν τοὺς βλέπουν νά ἔχουν τίς πατρίδες τους, ἐνῶ αὐτοί βρίσκονται καί ζοῦν κάτω από μίαν αράν, κατάρα, ἑπόμενο είναι να φτάσουν στο σημείο να ζηλοτυποῦν φοβερά! να ζηλοτυποῦν τούς Χριστιανούς καί τά ἔθνη!

   Αν θέλετε, ρίξτε μια ματιά πῶς τό προφητεύει αυτό ὁ Κύριος στήν παραβολή τοῦ ἀσώτου υἱοῦ. (Βλ. Λουκά 15, 11-32.) Εἶναι ἡ συμπεριφορά τοῦ μεγαλυτέρου υἱοῦ. Ξέρετε, πολλές φορές, στα κηρύγματα, ὅταν ἀναλύουμε τήν παραβολή τοῦ ἀσώτου, μένουμε πάντοτε στο πρόσωπο τοῦ ἀσώτου υἱοῦ. Δέν ξέρω γιατί· μᾶς εἶναι συμπαθέστερο τό πρόσωπο, καί δικαιολογημένα. Λέμε ὅτι ὁ ἄσωτος υἱός, ὁ ὁποῖος κινήθηκε ἔτσι κι ἔτσι, μετανόησε, ἐπανῆλθε καί λοιπά, καί συνήθως δέν ἀναλύουμε, δέν κάνουμε τομή τῆς ψυχολογίας τοῦ πρεσβυτέρου υἱοῦ.

   Αὐτός ὁ πρεσβύτερος υἱός δέν εἶναι παρά οἱ Ἐβραῖοι. Ζήλεψε ὁ πρεσβύτερος υἱός ὅταν εἶδε νά γίνεται ἀποδεκτός, νά ἀγκαλιάζεται καί νά δικαιώνεται ὁ νεότερος, ὁ ἄσωτος υἱός. Καί ὁ ἄσωτος υἱός εἶναι τά ἔθνη, πού ἔφυγαν μακριά από τον αληθινό Θεό καί ἀσώτευσαν, ξοδεύοντας την ψυχή τους, αὐτή τήν μεγάλη τους περιουσία, στήν ἁμαρτία καί στήν εἰδωλολατρία. Καί τώρα ὁ Θεός καλεῖ τά ἔθνη.

   Θυμηθεῖτε, ἱστορικά τώρα, πῶς ἀντέδρασαν οἱ Ἑβραῖοι ὅταν ὁ ἀπόστολος Παῦλος τους μίλησε στα Ἱεροσόλυμα καί τούς εἶπε ὅτι ὁ Θεός τῶν ἔστειλε στα ἔθνη. Μέχρι την ώρα εκείνη τον ἄκουγαν· αλλά μόλις ἄκουσαν τή λέξη ἔθνη, δαιμονίστηκαν... καὶ ἔπαιρναν χώμα από κάτω και το πετούσαν ἐπάνω ψηλά, κι ἔσχιζαν τα ρούχα τους και τα πετούσαν επάνω στον αέρα, και φώναζαν στον Λυσία τον χιλίαρχο: Σκότωσε τον αὐτόν τόν ἐξωμότη! Σκότωσέ τον!... (Πράξ. 22, 22.) Είδατε, αγαπητοί μου;

   Αὐτή ἡ παραβολή τοῦ Κυρίου, ὅπου περιγράφεται ἡ ψυχολογία του πρεσβυτέρου υἱοῦ, τοῦ Ἰσραήλ, έναντι τοῦ νεοτέρου υἱοῦ, τῶν ἐθνῶν, συνεχίζεται τώρα πια ἱστορικά να πραγματώνεται. Βλέπουμε τους Αποστόλους, καί συγκεκριμένα τόν ἀπόστολο Παύλο, του οποίου ἔχουμε περισσότερες βιογραφικές πληροφορίες του στίς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων, ὅταν πηγαίνει στις συναγωγές να κηρύξει Χριστό, στην Αντιόχεια τῆς Πισιδίας –ὄχι τῆς Συρίας–, στη Θεσσαλονίκη, στην Κόρινθο, ὅπου καί ἄν πῆγε, οἱ Ἑβραῖοι ἦταν ἀπό πίσω!... νά τόν κυνηγοῦν διαρκῶς, καί νά μή μπορεί πουθενά νὰ σταθεῖ ὁ ἀπόστολος Παῦλος!... διαρκῶς οἱ Ἑβραῖοι νά τόν καταδιώκουν! (Βλ. Πράξ. 13, 42-51, 17, 5-15, 18, 12-17.)

   Ὅταν κάποτε βρέθηκε στην Κόρινθο, σκόπευε να πάει διά θαλάσσης στά Ἱεροσόλυμα γιατί εἶχε τήν εὐλογία τῆς λογίας –είχε μαζέψει χρήματα για τους πτωχούς τῆς Ἱερουσαλήμ. Τότε πληροφορήθηκε ὅτι οἱ Ἐβραῖοι εἶχαν ἑτοιμάσει συνομωσία, και στον λιμένα τῶν Κεγχρεῶν θά ἔμπαιναν καί αὐτοί μέσα στο πλοῖο, καί στόν δρόμο, κάποια νύχτα, θά τόν ἅρπαζαν καί θά τόν πετοῦσαν στη θάλασσα νά τόν πνίξουν –εἶναι τά ἔργα τῶν Ἑβραίων αυτά... αυτές ὅλες οἱ δολοπλοκίες τους! Τό ἔμαθε ὁ ἀπόστολος Παῦλος, καί πῆγε διά ξηρᾶς. Δηλαδή, ἦλθε στη Μακεδονία, πέρασε από τήν Τρωάδα, ἀπό ἐκεῖ μετά πῆρε πλοῖο καί ἐρχόταν παραλιακά τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί λοιπά. Καί τελικά συνελήφθη στά Ἱεροσόλυμα καί εἶχε τήν παρακάτω περιπέτειά του. (Βλ. Πράξ. 20, 1-6. 11, 30. 12, 25. Πρβλ. Πράξ. 9, 23-25. 17, 14. 23, 12-35. κ. ά.)

   Βλέπετε πῶς σκέπτονταν οἱ Ἑβραῖοι; Βλέπετε πῶς κυνηγοῦσαν οἱ Ἑβραῖοι τόν ἀπόστολο Παύλο; Δηλαδή στην πραγματικότητα κυνηγοῦσαν τήν Ἐκκλησία, τούς Χριστιανούς. Τούς είχε καταλάβει μία φοβερή, φοβερότατη ζηλοτυπία!

   Ἔτσι, ἀφενός μέν ἡ ἀπογοήτευσή τους ὅτι ὁ Μεσσίας τους δέν ἦλθε, αφετέρου ἡ ζηλοτυπία τους, τούς ἔφθασε στη φοβερή αυτή κατάσταση, ὥστε στήν ἐποχή μας νά ἔχουν ἱδρύσει τον Σιωνισμό, δηλαδή μία κίνηση, θα λέγαμε, μέ τήν ὁποία σκοπεύουν να πάρουν πίσω τά δικαιώματά τους οἱ Ἑβραῖοι, να τιμωρήσουν τούς λαούς, κάτω ἀπό τό πέλμα τῶν ὁποίων ὡς Ἑβραῖοι τῆς διασπορᾶς δέχθηκαν ἐξευτελισμούς, καί νά ἐπικρατήσουν ἐπί ὅλων τῶν ἐθνῶν, να γίνουν κοσμοκράττορες! Εἶναι πραγματικά φοβερό αυτό. Γι' αὐτό ἀκριβῶς αὐτός ὁ Διεθνής Σιωνισμός, πού στίς ἡμέρες μας δρᾶ ἔντονα, δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά μία σκοτεινή δύναμη, ἤ, καλύτερα, μία δύναμη μέ πολλά πλοκάμια, πού ἔχει ἀγκαλιάσει ολόκληρη τήν ὑφήλιο, καί προσπαθεῖ νά ἐπιφέρει κατάπτωση τῶν χριστιανικῶν λαῶν καί ἐπικράτηση τῶν Ἑβραίων. (Ὁ Διεθνής Σιωνισμός (από το όρος Σιών στην Ιερουσαλήμ, ὡς συνεκδοχική ονομασία τῆς ἴδιας τῆς πόλης) ιδρύθηκε το 1897 στή Βασιλεία τῆς Ελβετίας, με σκοπό τόν ἐπικοισμό τῆς Παλαιστίνης με Εβραίους τῆς διασπορᾶς καί τήν ἵδρυση του κράτους τοῦ Ἰσραήλ, ὅπως καί τήν προετοιμασία τοῦ ἐρχομοῦ τοῦ ἀναμενόμενου Μεσσία (Αντιχρίστου) ως παγκόσμιου κυβερνήτη με ἔδρα τήν Ἱερουσαλήμ. Ὁ πρῶτος σκοπός πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 1948· απομένει ο δεύτερος, ή παγκόσμια κυριαρχία.)

   Αγαπητοί μου, αυτά που λέμε δέν εἶναι παραμύθια οὔτε ἀποτελέσματα ενός φανατισμού ἐναντίον των Ἑβραίων. Μόλις πριν λίγα χρόνια ὁ ἴδιος ὁ Ο.Η.Ε., ὁ Οργανισμός Ηνωμένων Εθνῶν, ἔβγαλε στην επιφάνεια τό θέμα Σιωνισμός! Ένα ή δύο χρόνια είναι δέν θυμᾶμαι πού ἔβγαλε απόφαση κατά του Σιωνισμού. Είναι φοβερό πράγμα! (Αν καί ὁ ΟΗΕ φέρεται ὡς ουραγός πίσω από το σιωνιστικό ἅρμα και εὐλογεῖ τίς ἐπιθετικές ενέργειες καί τούς παράνομους ιμπεριαλιστικούς πολέμους των ΗΠΑ καί τοῦ Ἰσραήλ, στις 10 Νοεμβρίου 1975 ἐξέδωσε μια καταδικαστική απόφαση, με αριθμό 3379, σύμφωνα μέ τήν ὁποία ὁ Σιωνισμός είναι μια μορφή ρατσισμοῦ καί ρατσιστικῶν διακρίσεων. Η απόφαση υιοθετήθηκε και ἡ πλειοψηφία τῆς διεθνούς κοινότητος τήν ὑποστήριξε. 72 χώρες ψήφισαν ὑπέρ τῆς ἀποφάσεως, καί μόνο 35 κατά , με 32 αποχές. Ἡ ἀπόφαση εμπεριείχε ἐπίσης ἄλλες δύο, ἐλάχιστα γνωστές αποφάσεις, πού εἶχαν ληφθεῖ ἀπό Διεθνεῖς Ὀργανισμούς τό ἴδιο ἔτος τήν ὑπ' ἀριθμόν 77 απόφαση τῆς Συνέλευσης τῶν Ἀρχηγῶν τῶν Κρατῶν καί τῶν Κυβερνήσεων τοῦ Ὀργανισμού Αφρικανικῆς Ενότητος, κατά τήν ὁποία το ρατσιστικό καθεστώς στην κατεχόμεννη Παλαιστίνη καί τά ρατσιστικά καθεστώτα στην Ζιμπάμπουε καί στή Νότια Αφρική ἔχουν μία κοινή ιμπεριαλιστική καταγωγή, ἀποτελοῦν μία ἑνιαία συνθήκη καί ἔχουν τήν ἴδια ρατσιστική δομή, καί τήν Πολιτική Διακήρυξη και Στρατηγική γιά τήν Ίσχυροποίηση τῆς Διεθνοῦς Εἰρήνης καί Ασφάλειας καί τήν Ενίσχυση τῆς ᾿Αλληλεγγύης καί τῆς Ἀμοιβαίας Υποστήριξης ἀνάμεσα στις Αδέσμευτες Χώρες, πού ἀποκαλεῖ τόν Σιωνισμό ρατσιστική και ιμπεριαλιστική ιδεολογία. Ὅμως, το 1991, ἡ ὑπ' ἀριθμ. 3379 απόφαση ανακλήθηκε, γιατί τό Ἰσραήλ καί οἱ ΗΠΑ τό ἀπαίτησαν, ἀπειλώντας πώς δέν θά συμμετάσχουν στη Σύνοδο Εἰρήνης τῆς Μαδρίτης. Παρ' ὅλα αὐτά, ἡ ἀπόφαση αυτή του ΟΗΕ ἄφησε ἕνα ἄσβηστο ἴχνος στήν Ἱστορία. (Ανάκτηση: 28 Απριλίου 2023 από τό https://omniatv.com/5757)

   Ἐξ ἄλλον μή ξεχνάμε ὅτι ὁ Μασονισμός, ὁ Χιλιασμός καί ὁ Οἰκουμενισμός εἶναι ἔργα καί ἡμέρες του Σιωνισμοῦ, εἶναι δικά του ἔργα. (Στα 1861, ἕνα ἑβραϊκό περιοδικό πού ἐκδίδετο στο Παρίσι, μέ τίτλο La Verite Israelite (V, 74), αποκαλύπτει πώς οἱ Μασόνοι καί οἱ Ἑβραῖοι ἔχουν παρόμοιους στόχους.) Καί προσπαθοῦν νά κατακτήσουν τον κόσμο μ' αὐτόν τόν τρόπο· να πολεμοῦν μέ ἐσωτερικούς εχθρούς, μέ τούς ἴδιους τούς Χριστιανούς, οἱ Χριστιανοί δηλαδή να στρέφονται ἐναντίον τῆς πίστεώς τους, ἐναντίον τῆς πατρίδος τους καί λοιπά. Διότι, πείτε μου, ὅταν ἕνας ἄνθρωπος γίνεται Μασόνος, γίνεται Χιλιαστής, δέν στρέφεται εναντίον τῆς πίστεώς του; δέν στρέφεται εναντίον τῆς πατρίδος του;

   Για παράδειγμα, σοῦ λένε οἱ Χιλιαστές: Γιαχβέ εἶναι τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ, Ἰεχωβά.

   Γιατί, κύριοι, τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ λέτε πώς εἶναι τό Ἰεχωβᾶ; Εἴδατε ἐσεῖς πουθενά στην Καινή Διαθήκη να γράφει, ἔστω καί μιά φορά, τό ὄνομα Ἰεχωβᾶ; Γιατί; Δέν τό ἀντιλαμβάνεστε –θα λέγαμε στους Χιλιαστές– ὅτι ὑπηρετεῖτε ξένα συμφέροντα; ὅτι ἔχει λυσσάξει ή Συναγωγή τῶν Ἰουδαίων ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας, καί προσπαθεῖ νά τήν προσβάλλει; (Ὁ Charles Russell (1852-1916), γνωστός καί ὡς πάστορας Ρώσσελ, ἦταν ὁ ἱδρυτής τῆς ὀργάνωσης τῶν Μαρτύρων τοῦ Ἰεχωβα. Το 1879 πρωτοεξέδωσε το γνωστό περιοδικό Σκοπιά μέ τήν ονομασία Ἡ Σκοπιά τῆς Σιών (Zion's Watch Tower). Στις 11-6-1911 τό μήνυμά του προς Εβραίους τοῦ Σαίντ Λιούις ἦταν ξεκάθαρο: Σιωνισμός, ἡ Ἐλπίδα τοῦ Κόσμου. Ἔλεγε: Δέν κηρύττουμε τον Ἰησού στους Εβραίους. Το μήνυμά μας σ' αυτούς εἶναι σάν Εβραϊοι προς Εβραίους –ἀπό τό Ἡσ , 1,2– "Κουράγιο, κουράγιο Λαέ μου". (Fritz Springmeier, Ρώσσελ, Ἕνας Πρώϊμος Αμερικανός Σιωνιστής, σ. 69). Ὁ Ρώσσελ ὑπῆρξε Σιωνιστής, πρίν ἀκόμη υπάρξει ή λέξη. Στα 1880 άρχισε να προβλέπει τήν ἐπιστροφή των Εβραίων στην Παλαιστίνη. Στο βιβλίο του Ἡ ἐπιστροφή τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ (1889) αφιερώνει τό 8ο κεφάλαιο στην αναβίωση τοῦ κράτους τοῦ Ἰσραήλ. Επίσης διαφήμιζε τήν σιωνιστική κίνηση τοῦ πατέρα τοῦ Σιωνισμού, Theodor (Tivadar) Herzl. Αργότερα ἔγραψε το Κουράγιο στους Εβραίους, λέγοντας πώς στη Βίβλο ὁ Θεός ὑποσχέθηκε τήν ἐπανίδρυση του κράτους τους. Τό Γιαχβέ ἀποτελεῖ ἑλληνική μεταφορά τοῦ ἑβραϊκοῦ τετραγράμματου ὅρου יהוה, και περιλαμβάνει τά σύμφωνα ΥHWH. Οἱ  Ἰουδαῖοι δέν χρησιμοποιοῦσαν φωνήεντα στα γραπτά τους. Μέ τό πέρασμα τῶν χρόνων ὅμως καί μέ τίς διάφορες προσπάθειες προσθήκης φωνηέντων στα τέσσερα σύμφωνα, δημιουργήθηκε καί ἡ τεχνητή προφορά Ἰεχωβά (Βλ. Ἰαβέ, Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 6, 1965, στ. 592), χωρίς ερείσματα σέ ἀρχαῖες μαρτυρίες, πού μάλιστα, σύμφωνα μέ τήν Ἰουδαϊκή Εγκυκλοπαίδεια, ἀπορρίπτουν καί οἱ ἴδιοι οἱ Ἰουδαῖοι))

   Αλλά το σπουδαῖο εἶναι ὅτι ὁ ἴδιος ὁ Κύριος χαρακτηρίζει αυτήν τή Συναγωγή τῶν Ἰουδαίων, που κινεῖται μ' αυτόν τον τρόπο, συναγωγή του Σατανά! Νομίζω πώς πιο καίριος και πιο εύστοχος χαρακτηρισμός απ' αυτόν πού δίνει ὁ ἴδιος ὁ Κύριος δεν θα μπορούσε να δοθεῖ· ἄν θέλετε, αποκαλυπτικότερος χαρακτηρισμός δέν θά μπορούσε να δοθεῖ. Καί θά δοῦμε στη συνέχεια γιατί εἶναι ὁ ἀποκαλυπτικότερος χαρακτηρισμός.

   Πάντως το θέμα εἶναι ὅτι αὐτοί οἱ ἄνθρωποι διεισδύουν παντου μέ κάθε μέσο! Διεισδύουν στην κρατική μηχανή κάθε λαοῦ, κάθε κράτους, καί προσπαθούν να κρατοῦν στα χέρια τους την οικονομία τῶν λαῶν, μά καί τή διοίκηση, ἀκόμη καί τόν τύπο. Αὐτό, τό ὅτι κρατοῦν καί τόν τύπο, ἀποδείχθηκε. Οἱ μεγαλύτερες έφημερίδες τοῦ κόσμου εἶναι στα χέρια τῶν Ἑβραίων! Και γράφουν ὅπως ἐκεῖνοι θέλουν να γράφουν. Πάντα! Eτσι θέλουν να γράφουν τίς εἰδήσεις; ἔτσι τίς γράφουν. Ἔ, βέβαια, ἀφοῦ ὁ Τύπος βρίσκεται στα χέρια τους! Μέ αὐτούς τούς τρόπους προσπαθοῦν, μέ κάθε μέσο, να κυριαρχήσουν πάνω σε όλο τον κόσμο. (Ὑπό τόν ἔλεγχό τους εἶναι οἱ Τράπεζες, οἱ Μεγαλοτραπεζίτες, τα Καρτέλ, το ΔΝΤ, ή Ομοσπονδιακή Τράπεζα Αποθεμάτων (FED), οἱ Ὀλιγάρχες, ή Wall Street, διάφορες ΜΚΟ, οἱ Παγκοσμιοποιητές, το Πεντάγωνο και το ΝΑΤΟ, το Συμβούλιο Εξωτερικῶν Σχέσεων, ἡ Τριμερής Επιτροπή, ἡ Λέσχη Μπίλντερμπεργκ, ἡ Διεθνής Μασονία, οἱ Μυστικές Υπηρεσίες (NSA, Echelon, M15, Mossad κ.ἄ.), ὁ Λευκός Οίκος, τα Ανάκτορα του Μπάκινχαμ, οἱ Ὑποτακτικές Κυβερνήσεις μέ τά Κοινοβούλιά τους, τά ΜΜΕ καί πολλά άλλα. (Ανάκτηση: 2-5-2013 από το https://www.newsbomb.gr/oikonomia/story/379503/apokalyptiko-arthro-poios-eleghei-pragmatika-ton-kosmo )

   Ἐξ ἄλλου βλέπει κανείς καθαρά ὅτι τά Πρωτόκολλα τῶν Σοφῶν τῆς Σιών, αὐτό τό βιβλίο που εκδόθηκε τόν περασμένο αιώνα, δέν εἶναι μύθος, γιατί βλέπει κανείς ἕνα πρός ἕνα να πραγματοποιούνται ὅλα ἐκεῖνα πού γράφτηκαν γι' αὐτούς, ἤ, καλύτερα, ἀποκαλύφθηκαν ἐκεῖνα πού αὐτοί εἶχαν ὡς σχέδιά τους εναντίον τῶν ἐθνῶν. (Πρόκειται για κείμενα τά ὁποῖα ἀποκαλύφθηκαν το 1902 από τον Ρώσο Σέργιο Νείλο. Είναι τα πρακτικά του πρώτου συνεδρίου πού διοργάνωσε ἡ Παγκόσμια Σιωνιστική Οργάνωση το 1897 στη Βασιλεία τῆς Ἐλβετίας. Ἐνδιατρίβοντας κανείς σ' αυτά, θαυμάζει τήν ευστοχία, τήν μεθοδικότητα καί τήν ἀκρίβειά τους, τά ὁποῖα από πολύ παλιά υλοποιούνται αργά και σταθερά. Σ' αὐτά ἐκτίθενται οἱ ἀντικειμενικοί σκοποί πού ἐπιδιώκονται από αρχαιοτάτων χρόνων καί οἱ λεπτομέρειες του τελικού σχεδίου δράσεως γιά τήν κατάκτηση τῆς παγκόσμιας ἐξουσίας, ὅταν τά πάντα θά φαίνονταν ἕτοιμα γιά νά ἀρχίσουν τον τελικό τους ἀγῶνα.)

   Γιατί ὅμως ὁ Κύριος χαρακτηρίζει αυτούς συναγωγή τοῦ Σατανᾶ;

   Τούς χαρακτηρίζει ἔτσι, αγαπητοί μου, διότι πλούστατα πίσω απ' αυτήν τη συναγωγή τῶν Ἰουδαίων εἶναι ὁ Σατανᾶς! Γι' αυτό σας είπα ότι είναι αποκαλυπτικός χαρακτηρισμός.

   Καί τόν ἀπόστολο Πέτρο αποκάλεσε κάποτε ὁ Κύριος σατανᾶ, απλούστατα διότι πίσω από τον απόστολο Πέτρο ἦταν ὁ Σατανᾶς. Καί ἄν κανείς κάνει το θέλημα τοῦ Σατανᾶ, ταυτίζεται μέ τόν Σατανά. Ἔτσι, ὁ Κύριος, μέ τό «ὕπαγε ὀπίσω μου, σατανᾶ» (Ματθ. 16, 23. Μάρκ. 8, 33.) πού είπε στον απόστολο Πέτρο, προέβαινε σε δύο αποκαλύψεις.

   Ἡ μία εἶναι ὅτι πίσω ἀπό τόν ἀπόστολο Πέτρο εκείνη τή στιγμή εἶναι ὁ διάβολος. Καί ὁ ὁποῖος διάβολος ἔρχεται τώρα να ξαναπειράξει τον Κύριο. Διότι την πρώτη φορά, πού Τόν πείραξε στην ἔρημο, όπως λέει το Κατά Λουκᾶν Εὐαγγέλιο, τόν ἄφησε «ἄχρι καιροῦ» (Λουκᾶ 4, 13.), για κάποιον καιρό. Νά 'τος τώρα πάλι ὁ διάβολος, ἔρχεται. Καί ὅταν λέμε ὁ διάβολος, ἐννοοῦμε τόν Εωσφόρο. Δηλαδή δέν εἶναι ἕνας δαίμονας, δέν εἶναι ἕνας πονηρός ἄγγελος, ἀλλά εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Σατανᾶς. Ἕνας εἶναι ὁ Σατανᾶς· οἱ ἄλλοι εἶναι δαίμονες. Ἕνας εἶναι, αὐτός ὁ πρῶτος, ὁ Εωσφόρος. Αὐτός εἶναι. Καί τώρα ἔρχεται νά πειράξει τόν Κύριο διά τοῦ ἀποστόλου Πέτρου. Δέν τά κατάφερε όμως, γιατί ὁ ἀπόστολος Πέτρος μετανόησε, συνῆλθε. Αργότερα ἀρνήθηκε τόν Κύριο, αλλά συνῆλθε πάλι. Ὁ Ἰούδας εἶναι ἐκεῖνος ὁ ταλαίπωρος πού ἔγινε θῦμα τοῦ διαβόλου.

   Ἔτσι, τό ἕνα εἶναι αὐτό· ἀποκαλύπτει ὁ Κύριος ὅτι ἐκείνη τή στιγμή πίσω από τόν ἀπόστολο Πέτρο ἦταν ὁ Σατανᾶς. Καί τό δεύτερο εἶναι ὅτι ὁ ἀπόστολος Πέτρος ἦταν ὄργανο τοῦ Σατανᾶ.

   Ἔτσι λοιπόν κι ἐδῶ· μέ τό νά πεῖ ὅτι αὐτοί εἶναι ἡ συναγωγή τοῦ Σατανᾶ, θέλει νά πεῖ δυό πράγματα· πρῶτον, ὅτι πίσω από τους Εβραίους δρᾶ ὁ διάβολος, καί, δεύτερον, ἐπειδή αυτοί γίνονται ὄργανα τοῦ διαβόλου, τότε ταυτίζονται μαζί του καί γίνονται καί αὐτοί διάβολοι θα λέγαμε, σατανάδες! Γι' αὐτό λοιπόν τούς ἀποκαλεῖ εὐστοχότατα συναγωγή τοῦ Σατανᾶ.

   Εἶναι φοβερός χαρακτηρισμός αυτός, ἀγαπητοί μου· συναγωγή τοῦ Σατανᾶ! Δέν τόν λέω ἐγώ τόν λέει ὁ Κύριος. Ἄς προσέξουμε.

   Αλλά... τί νά πεῖ κανείς! Ρίξτε μια ματιά στον 2ο ψαλμό, ἅμα θά πᾶτε σπίτι σας. Ἐκεῖ λέει ὅτι τά ἔθνη (καί δέν εἶναι κανείς ἄλλος παρά ὅλοι ἐκεῖνοι πού γινονται ὄργανα των Σιωνιστῶν) στρέφονται εναντίον τοῦ Θεοῦ καί ἐναντίον τοῦ «χριστοῦ αὐτοῦ» (Ψαλμ. 2, 2. Ὑπό την λέξη «έθνη» νοοῦνται οἱ Σιωνιστές καί οἱ λαοί πού παρασύρονται ἀπ' αὐτούς. Ὁ Σιωνισμός εἶναι ἐπανάσταση εναντίον τοῦ Θεοῦ ἀπό κάθε άποψη. Οι Σιωνιστές απεχθάνονται τούς θρησκευόμενους Εβραίους, καί τό σίγουρο εἶναι ὅτι ἐδῶ καί αἰῶνες δεν πιστεύουν στον Γιαχβέ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης· ἀντιθέτως, Τόν μισοῦν θανάσιμα! (Βλ. Theodor Herzl, Η παραδοσιακή Τορά ἀντίπαλος του Σιωνισμού). Απορρίπτουν καί ἐπίσημα τήν Παλαιά Διαθήκη, τη θέση τῆς ὁποίας παίρνει το Ταλμούδ. Δέν πρέπει να συγχέεται ὁ Σιωνισμός μέ τόν Ἰουδαϊσμό. Οἱ ἀνά τούς αἰῶνες ἀποστάτες, ἀνυπάκουοι κι ἀμετανόητοι Ἑβραῖοι, το διεφθαρμένο και ανήθικο τμῆμα τοῦ λαοῦ, ἡ πονηρά συναγωγή (Αριθ. 14, 27· 35), ἡ ἐξεστραμμένη γενεά (Δευτ. 32, 20), ή συναγωγή πονηρευομένων (Ψαλμ. 21, 17. 25, 5. 63, 3) εἶναι οἱ ἀρχαῖοι Σιωνιστές, οἱ ὁποῖοι εἶναι σέ ἀδιάκοπη σύγκρουση με τον Γιαχβέ καί τό ὑπόλοιπο πιστό καί ἐνάρετο τμῆμα τῶν Ἑβραίων, τό λείμμα (Ρωμ. 9, 27. 11, 5). Αυτοί λοιπόν, οἱ ἀρχαῖοι Σιωνιστές –μέ ἐπικεφαλῆς τό ἱερατεῖο, πού φαινομενικά πίστευε στὸν Ἰουδαϊσμό, αλλά πρακτικά στον Σιωνισμό– συγκρούστηκαν μέ τόν Χριστόν Κυρίου. Βλ. π. Αθανασίου Μυτιληναίου, Ἐπιλογή Ψαλμῶν, Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες, Τόμ. Α΄, Ομιλία 2η, ἐκδ. Ἱερᾶς Μονῆς Κομνηνείου, Στόμιον 2014). Κάνει σαφή διάκριση μεταξύ του Θεοῦ καί τοῦ Χριστοῦ του, για να δείξει τον Άγιο Τριαδικό Θεό και τον Χριστόν Κυρίου, δηλαδή τόν Θεάνθρωπο Ἰησοῦ.

   Καί τότε, λέει, ὁ Θεός «ἐκγελάσεται αὐτούς», αλλά καί ὁ Χριστός, αναφέρει πάλι στον 2ο ψαλμό, θα τούς συντρίψει αυτούς όπως ένας κεραμέας συντρίβει με ένα σιδερένιο ραβδί τα κεραμικά του. Με πόση ευκολία σπάζουμε ἕνα τσουκάλι, μία στάμνα, ὅταν ἔχουν με ένα σιδερένιο ραβδί; μέ τόν ἴδιο τρόπο θα τους συντρίψει αὐτούς ὁ Κύριος.

   «Εκγελάσεται αὐτούς»! Αυτό το «ἐκγελάσεται» εἶναι φοβερό να γελάσει εἰς βάρος σου ὁ Θεός, δηλαδή να σε κοροϊδέψει ὁ Θεός, καί νά πεῖ: Ταλαίπωρε, φτωχέ, ἔρχεσαι να πολεμήσεις μαζί μου...! Ξέρετε τί εἶναι να γελάσει ὁ Θεός εἰς βάρος σου; Εἶναι φοβερό πράγμα! Διότι ὁ Θεός βλέπει τα τεχνάσματα στους Εβραίους, τά δαιμονικά αυτά τεχνάσματα, τα βλέπει και λέει: Ταλαίπωροι, Ἑβραῖοι...

   Διαβάστε, παρακαλώ, αὐτόν τόν ψαλμό· εἶναι προφητικότατος· ἀναφέρεται ἀκριβῶς σέ ὅσα λέμε τώρα.

   Καί ἀπευθύνεται ὁ Κύριος, πάντα πρός τόν ἐπίσκοπο τῆς Σμύρνης, καί τοῦ λέει: «μηδὲν φοβοῦ ἃ μέλλεις παθεῖν. ἰδοὺ δὴ μέλλει βαλεῖν ὁ διάβολος ἐξ ὑμῶν εἰς φυλακὴν ἵνα πειρασθῆτε, καὶ ἕξετε θλίψιν ἡμέρας δέκα» (Αποκ. 2, 10.). Μη φοβάσαι δηλαδή γιά ἐκεῖνα πού πρόκειται να πάθεις. Νά, ὁ διάβολος πρόκειται να βάλει μερικούς από σᾶς στή φυλακή γιά νά ὑποστεῖτε δοκιμασία, καί θά ἔχετε θλίψη για δέκα ἡμέρες.

   Ἐδῶ ἐννοεῖ νέα θλίψη. Ὄχι τήν προηγούμενη, τῆς πτωχείας, πού εἶπε βλέπω τη θλίψη σου καί τήν πτωχεία σου καί τήν ὑπομονή σου. Είναι νέα θλίψη, πού θά εἶναι ὑπό τήν μορφή τοῦ διωγμοῦ καί πού προαναγγέλλεται στήν Ἐκκλησία τῆς Σμύρνης.

   Είναι χαρακτηριστικό ἐδῶ ὅτι τόν διωγμό αὐτόν πάλι τόν παρασκευάζει ὁ διάβολος· (Πρέπει να υπογραμμισθεί με πόση χριστιανική διάκριση ὁ Ἰωάννης, ἀποφεύγοντας νά ὑποδαυλίσει τόν ἀντισημιτισμό, δέν κατηγορεῖ τούς συκοφάντες Ἰουδαίους, ἀλλά ἐκεῖνον πού τούς παρακινεῖ, τόν αἰώνιο ἐχθό τοῦ ἀνθρώπου, τόν διάβολο. (Σωτ. Δεσπότη, Ἡ Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννη, ἐκδ. Ἄθως, 2008, σ. 110) αλλά ὡς ὄργανά του θά ἔχει πάλι τούς Ἰουδαίους –ἐδῶ εἶναι τό χαρακτηριστικό– οἱ ὁποῖοι ἐδῶ ἀποκαλοῦνται, ὅπως εἴδαμε, συναγωγή τοῦ Σατανᾶ, ἤ –ἄν θέλετε νά τό ποῦμε διαφορετικά, κατά τό Ἀντίχριστος– αντισυναγωγή τοῦ Θεοῦ, ἀντιεκκλησία τοῦ Θεοῦ.

   Αλλά μέ τόν σχηματικό αριθμό δέκα ὑποδηλώνεται ἐδῶ ὅτι ὁ διωγμός θά εἶναι βραχείας διαρκείας· δέν θά εἶναι δηλαδή για πολύ καιρό· δέκα ἡμέρες, πού εἶναι σχηματικός, συμβολικός αριθμός.

   Προσέξτε, παρακαλῶ· θέλω νά σᾶς βοηθήσω στο να καταλάβετε σιγά-σιγά τήν ἔννοια τῶν σχηματικῶν, τῶν συμβολικῶν ἀριθμῶν. Στήν παραβολή τῶν δέκα παρθένων λέει πώς ἦταν δέκα παρθένοι· πέντε ἦταν μωρές και πέντε φρόνιμοι. Γιατί δέκα; και μετά γιατί πέντε και πέντε; Για να μη βάλει κανείς από μυαλό του ἀριθμούς. Αυτοί είναι σχηματικοί αριθμοί, συμβολικοί.

   Ρώτησαν κάποτε τον Κύριο. «Κύριε, εἰ ὀλίγοι οι σωζόμενοι;», κι ὁ Κύριος απάντησε: «αγωνίζεσθε είσελθεῖν». Δέν εἶπε λίγοι ούτε πολλοί, αλλά αγωνιστείτε να μπείτε «διὰ τῆς στενής πύλης» (Λουκά 13, 23-24. Πρβλ. Ματθ. 7, 13.). Δεν είπε πόσοι θα σωθοῦν.

   Έτσι, στην παραβολή αυτή, βάζει οἱ μὲν νὰ σώζονται καί οἱ δέ νά μή σώζονται, οἱ μέν να εισέρχονται στη Βασιλεία τοῦ Θεοῦ καί οἱ ἄλλοι να μην εισέρχονται στη Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, για να μην πει κανείς Τί ποσοστά σωτηρίας άραγε υπάρχουν; Βάζει πέντε και πέντε, σύνολο δέκα, συνεπώς σχηματικοί αριθμοί, που σημαίνει ὅτι δέν μπορεῖ νά βγάλει κανείς ἀπὸ τὸν ἀριθμό κανένα συμπέρασμα.

  Ἔτσι καί ἐδῶ, βάζει δέκα ημέρες. Δέν εἶναι δέκα ἀκριβῶς ἡμέρες· εἶναι ἁπλῶς κάποιες ἡμέρες. Ἀλλά ὁ ἀριθμός δέκα δείχνει ὅτι δέν θά εἶναι κάτι πάρα πολύ.

   Ἐπίσης, ὅταν λέει ότι χίλια χρόνια θα βασιλεύσει ὁ Χριστός στή γῆ –πού τό παίρνουν οἱ Χιλιαστές και λένε ὅτι θά βασιλεύσει ὁ Χριστός χίλια χρόνια ἐδῶ στή γῆ καί θά γίνει ἡ ἀνάσταση τῶν νεκρῶν καί λοιπά–  (Οἱ Χιλιαστές, βασισμένοι στο Αποκ. 20, 6, πιστεύουν ὅτι ὁ Χριστός, πρίν ἀπό τήν τελική Κρίση του κόσμου, θα βασιλεύσει στή γῆ γιά χίλια ἔτη. Ἡ βασιλεία Του θά εἶναι ἐγκόσμια, με πραγματική κυβέρνηση, στην οποία θα μετέχουν ὁ Ἀβραάμ, ὁ Ἰσαάκ, ὁ Ἰακώβ καί ἄλλα Βιβλικά πρόσωπα πού θά ἀναστηθούν. Πρίν τή χιλιετή βασιλεία ὅμως, θά γίνει ἡ γενική σφαγή τοῦ ἁμαρτωλοῦ κόσμου στον Αρμαγεδώνα (Αποκ. 16, 16). Ἡ ἀνάσταση τῶν νεκρῶν θά γίνει σταδιακά, καί ὄχι γιά ὅλους τούς νεκρούς. Ἡ τελική Κρίση θα γίνει εἴτε σταδιακά, κατά τη διάρκεια τῆς χιλιετίας, εἴτε ἐφάπαξ στο τέλος της. Στο τέλος τῆς χιλιετίας θα λυθεῖ γιά λίγο ὁ σατανᾶς, γιά νά ριφθεί τελικά στήν καιόμενη λίμνη τοῦ πυρός. Τέλος, ἡ ἔσχατη Κρίση τοῦ κόσμου δέν θά γίνει ἀπό τόν Ἰησοῦ Χριστό, ἀλλά ἀπό τόν Ἰεχωβά: Στο τέλος τῆς Χιλιετίας, ὁ Ἰεχωβά θα κρίνει, καί ὄχι ὁ Ἰησοῦς Χριστός». (Σκοπιά, 15/5/1995, σ. 13) ο ἀριθμός χίλια εἶναι σχηματικός, καί δέν σημαίνει ἀκριβῶς χίλια, αλλά σημαίνει τον χρόνο τῆς Ἐκκλησίας, δηλαδή τόν χρόνο πού βασιλεύει ὁ Χριστός ἐπάνω στη γῆ πραγματικά, ἀπό τήν Α΄ Παρουσία Του ἕως τήν Β΄Παρουσία Του. Αὐτά εἶναι τά χίλια χρόνια.

   Ἐάν ὅμως μέ ρωτήσετε πότε θά ἔρθει ὁ Χριστός στή γῆ, θά σᾶς πῶ: δέν τό ξέρουμε. Λοιπόν, ὁ χρόνος πού περικλείεται ανάμεσα στις δύο Παρουσίες, Α΄ και Β΄, αὐτός εἶναι χίλια χρόνια· δηλαδή σχηματικός άριθμός, συμβολικός.

   Γιατί ἐδῶ χίλια χρόνια, κι ἐκεῖ δέκα ἡμέρες, Γιατί οἱ δέκα ἡμέρες, γιά τήν Ἐκκλησία τῆς Σμύρνης, εἶναι κάτι λίγο, ἐνῶ τά χίλια χρόνια είναι πολλές εκατοντάδες χρόνια. Καί πράγματι μέχρι αυτήν τη στιγμή ἔχουν περάσει δύο χιλιάδες χρόνια.

   Θέλω καλά να χωνέψετε το θέμα σχηματικός ἀριθμός, γιά νά μή σᾶς πλανοῦν οἱ αἱρετικοί.

   Πράγματι, ὁ διωγμός αὐτός ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Σμύρνης συνέβη το 155 μ.Χ., που μαρτύρησε ο ἅγιος Πολύκαρπος, ἐπίσκοπος Σμύρνης. Βέβαια δέν ἦταν ὁ ἅγιος Πολύκαρπος ὁ πρῶτος ἐπίσκοπος Σμύρνης, ἀλλά ὁ διωγμός αυτός ξέσπασε στην εποχή του. Λάβετε δέ ὑπ' ὄψιν ὅτι ὅταν γραφόταν ἡ Ἀποκάλυψη ὁ ἅγιος Πολύκαρπος ἦταν καί σέ μεγάλη ηλικία. Μή τό ξεχνᾶτε αυτό ήταν πολύ μεγάλης ηλικίας όταν μαρτύρησε. Αν λοιπόν ή Αποκάλυψη γράφηκε το 95 μ.Χ. και ἔχουμε το μαρτύριό του το 155 μ.Χ., τότε είχαν περά σει εξήντα χρόνια. Αλλά ο γιος Πολύκαρπος ἔζησε παραπάνω από ογδόντα χρόνια, γιατί όταν κλήθηκε να ἀρνηθεῖ τόν Χριστό ὁ ἴδιος είπε: « Ογδοήκοντα καὶ ἐξ ἔτη έχω δουλεύων αὐτῷ, καὶ οὐδέν με ηδίκησεν και πῶς δύναμαι βλασφημῆσαι τὸν βασιλέα μου, τὸν σωσαντά με;» (Μαρτύριον τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου, PG 5, 1035 CD.). Τώρα, αυτά τα ογδόντα έξι χρόνια τί ήταν; ήταν χρόνια που υπηρετούσε τον Κύριο με την εννοια τοῦ κληρικοῦ, ἤ ὅτι γεννήθηκε από Χριστιανούς καί ἔγινε ἐξ απαλών ονύχων Χριστιανός; Ὅπως και να ἔχει το πράγμα, ἦταν πολύ μεγάλης ηλικίας άνθρωπος.

   Συνεπώς, στο πρόσωπό του, ἀγαπητοί μου, βρίσκουμε τήν πραγμάτωση του διωγμού. Η θανάτωση του έγινε στις 23 Φεβρουαρίου του 155 μ.Χ. Τό δέ μαρτυρολόγιό του εἶναι τό ἀρχαιότερο μαρτυρολόγιο πού σώζεται μέχρι σήμερα. (Το Μαρτυρολόγιο τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου (MartΡol), ή αλλιώς Ἐπιστολὴ Ἐγκύκλιος τῆς τῶν Σμυρναίων Ἐκκλησίας περὶ μαρτυρίου τοῦ Ἁγίου Πολυκάρπου, γραμμένο ἀπό τόν Εὐάρεστο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Σμύρνης πρός τήν Ἐκκλησία τοῦ Φιλομηλίου τῆς Φρυγίας, εἶναι πολύ σημαντικό γιατί πρόκειται για σύγγραμμα τοῦ 2ου μ. Χ. αἰῶνος, κατά κοινή παραδοχή τῶν πατρολόγων (Πατρολογία, Α΄, Στ. Παπαδόπουλος, σ. 226), καί ἀποτελεῖ μνημεῖο χριστιανικῆς ὁμολογίας. Το κείμενο περιλαμβάνεται στον 5ο τόμο τῆς Ἑλληνικῆς Πατρολογίας τοῦ Migne, σσ. 1029-1046, στον 3ο τόμο τῆς ΒΕΠΕΣ, ὅπως καί στον 18ο τόμο της Sources Chretiennes. Αφήγηση τοῦ μαρτυρίου βρίσκουμε επίσης καί στήν Ἐκκλησιαστική Ιστορία του Ευσεβίου Καισαρείας (τοῦ Παμφίλου), Βιβλίον Δ', ΙΔ', PG 20, 337Α-340Β.)

   Εἶναι χαρακτηριστικό ότι στον διωγμό αὐτό πού ἔγινε ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Σμύρνης πρωτοστάτησαν οἱ Ἰουδαῖοι· καί ὅπως τό λέει ὁ Κύριος καί εἶδοποιεῖ, ἔτσι καί ἔγινε.

   Ἀκοῦστε τώρα τί σημειώνει ὁ βιογράφος τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου ἐκεῖ στό μαρτυρολόγιό του: «Απαν τὸ πλῆθος ἐθνῶν τε καὶ Ἰουδαίων τῶν τὴν Σμύρναν κατοικούντων, ἀκατασχέτῳ θυμῷ καὶ μεγάλῃ φωνῇ ἐπεβόα ... ὥστε τον Πολύκαρπον ζῶντα κατακαῦσαι ... Καὶ ταῦτα ὑποβαλλόντων καὶ ἐνισχυόντων τῶν Ἰουδαίων...» (PG 5, 1037C, 1041C.).

   Δηλαδή, ὅλο τό πλῆθος τῶν ἐθνικῶν καί τῶν Ἰουδαίων πού κατοικοῦσαν στη Σμύρνη, μέ ἀκράτητο θυμό καί μέ δυνατή φωνή φώναζε, ὥστε νά κάψουν τόν ἅγιο Πολύκαρπο ζωντανό... Καί αυτά γίνονταν, λέει ὁ βιογράφος, καθώς τά ὑπέβαλλαν καί τά ἐνίσχυαν οἱ Ἰουδαῖοι. Καί λέγει παρακάτω ἡ βιογραφία ὅτι ὅταν θανατώθηκε ὁ ἅγιος Πολύκαρπος –διότι ἡ φωτιά δέν τόν ἔκαιγε τόν Ἅγιο, καί διά ξίφους τόν θανάτωσαν, τό δέ αἷμα του ἔσβησε τή φωτιά– οἱ Ἑβραῖοι εἶπαν στούς εἰδωλολάτρες: Προσέξτε μην πάρουν τό σῶμα του οἱ Χριστιανοί, καί τότε δημιουργήσουν νέο Χριστό! Γι' αὐτό, ζήτησαν ἀπό τούς εἰδωλολάτρες, από τόν διοικητή τῆς πόλεως, να πάρουν αὐτοί τό σῶμα, νά τό κάψουν, σημειώνοντας ἐκεῖ ὁ ἱερός βιογράφος, ὅπως εἶναι ἡ συνήθεια τῶν Ἑβραίων να πρωτοστατοῦν σέ τέτοια ἔργα... («Ταῦτα οὖν μετὰ τοσούτου τάχους ἐγίνετο, θᾶττον τοῦ λεχθῆναι, τῶν ὄχλων παραχρῆμα συναγόντων, ἔκ τε τῶν ἐργαστηρίων καὶ βαλανείων ξύλα, καὶ φρύγανα· μάλιστα Ἰουδαίων προθύμως, ὡς ἔθος αὐτοῖς, εἰς ταῦτα ὑπουργούντων.» (PG 5, 1037D-1041Α) Εἶναι πολύ χαρακτηριστικό.

   Πάντως, ἀγαπητοί μου, να το ξέρουμε, ὁ διωγμός εἶναι πάντα ὁ κλῆρος τῆς Ἐκκλησίας στον κόσμο. Όταν η Εκκλησία διώκεται, αυτό είναι απόδειξη ότι βρίσκεται σε ορθή οδό και έχει χάρη από τον Θεό. Έκκλησία πού δέν διώκεται και συμμαχεί με τις κοσμικές δυνάμεις, ἤδη ἔχει ἀποδοκιμασθεί από τον Χριστό. Αὐτό τό βλέπουμε σαφέστατα ἐδῶ ἀπό τόν τρόπο που ὁ Κύριος ἐπαινεῖ τούς διωκόμενους Χριστιανούς.

   Καί πρέπει να ξέρουμε –να το ξέρουμε καλά αυτό! να το μάθουμε πολύ καλά!– ὅτι κάποια ημέρα –πού δέν γνωρίζω ἂν εἶναι κοντινή ή μακρινή– ετοιμάζεται ὁ μεγάλος διωγμός ἐναντίον τῆς Ὀρθοδοξίας!... ὁ μεγάλος αυτός διωγμός, πού μέ τά πιό μελανά χρώματα μᾶς τόν περιγράφει ὁλόκληρο το βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως. Ας ἑτοιμαζόμαστε.

   «Γίνου πιστὸς ἄχρι θανάτου, καὶ δώσω σοι τὸν στέφανον τῆς ζωῆς. Ὁ ἔχων οὖς ἀκουσάτω τί τὸ Πνεῦμα λέγει ταῖς ἐκκλησίαις. Ὁ νικῶν οὐ μὴ ἀδικηθῇ ἐκ τοῦ θανάτου τοῦ δευτέρου.» (Αποκ. 2, 10-11.) Ἐδῶ εἶναι ὁ ἐπίλογος τῆς ἐπιστολῆς.

   Γίνε πιστός μέχρι θανάτου, καί θά σοῦ δώσω τό στεφάνι τῆς ζωῆς. Μεῖνε πιστός, ἀφοσιωμένος! Καί πράγματι, ἀγαπητοί μου, μόνο ὁ ἀληθινός μαθητής τοῦ Χριστοῦ μένει πιστός ἕως τόν τελικό σκοπό. Καί αὐτή μάλιστα ἡ ἀφοσίωση στον Χριστό πρέπει νά εἶναι μέχρι θανάτου. («Ἀληθὲς τοῦτο· καὶ γὰρ εἴρηται ὁ ὑπομείνας εἰς τέλος, οὗτος σωθήσεται (Ματθ. 10, 22. Μάρκ. 13, 13), οὐ μὴν ὁ ρίψασπις καὶ πρὸς τοὺς ἀγῶνας μαλακισθείς.» (Οἰκουμένιος, σ. 51)

   Αὐτό τό μέχρι θανάτου σημαίνει τό νά μείνει ὁ ἄνθρωπος πιστός στον Χριστό, τόσο μέχρι τοῦ νά τερματιστεῖ ἡ ζωή του κατά φυσικό τρόπο –όπως θα λέγαμε πέθανε αὐτός ὁ ἄνθρωπος μέ φυσιολογικό θάνατο, μένοντας πιστός σε όλη του τη ζωή– ὅσο καί μέχρι να του ἀπαιτηθεῖ νά δώσει τη ζωή του στον θάνατο βίαια, για τήν ἀφοσίωσή του καί τήν ἀγάπη του πρός τόν Χριστό. Αὐτό θά πεῖ «γίνου πιστὸς ἄχρι θανάτου». Δηλαδή, μέχρι τήν τελευταία στιγμή τῆς ζωῆς σου, ἀκόμη καί ἄν αὐτή ἀπειληθεῖ μέ θάνατο, μεῖνε πιστός.

   Ἐπάνω σ' αὐτό θά γράψει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στην Πρός Εβραίους ἐπιστολή του κάτι, ἀγαπητοί μου, πού δέν ξέρω ἂν θά μπορούσαμε να αντέξουμε νά τό ἀκούσουμε, δηλαδή τί μπορεῖ νά λέει και να προτρέπει τό Εὐαγγέλιο. Πάντως ἡ περικοπή αὐτή εἶναι ἀπό ἐκεῖνες πού ἀκούγονται στήν ἐκκλησία, καί δέν μπορεῖ νά πεῖ κανείς ὅτι δέν τήν ἄκουσε. «Ούπω μέχρις αἵματος ἀντικατέστητε πρὸς τὴν ἁμαρτίαν ἀνταγωνιζόμενοι.» (Εβρ. 12, 4.) Ακόμα δέν φτάσατε στο σημείο να δώσετε τό αἷμα σας ἀγωνιζόμενοι ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας!

   Ναί, ἀγαπητοί μου, δέν φθάσαμε ακόμη! Καί ἐγώ πού σᾶς μιλάω, καί ἐσεῖς πού μέ ἀκοῦτε, δέν φθάσαμε ἀκόμη νά δώσουμε τό αἷμα μας αγωνιζόμενοι ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας! Καί αὐτό τό ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας εἶναι πολύ σοβαρό.

   Στή βιογραφία τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ ἐκ Μονεμβασίας, πού μαρτύρησε ἐδῶ στη Λάρισα καί πού ἅγια λείψανά του βρίσκονται στον ναό των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων Λαρίσης, παρατηρούμε το ἑξῆς. (Στο Νέον Μαρτυρολόγιον, πού ἔγραψε ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Αγιορείτης –20 χρόνια μετά το μαρτύριο τοῦ Μονεμβασιώτου– σημειώνει ὅτι «εὐδόκησεν ὁ Θεὸς νὰ γίνωνται οὗτοι οἱ νέοι Μάρτυρες εἰς τοὺς τωρινούς καιρούς... διὰ νὰ εἶναι παράδειγμα ὑπομονῆς εἰς ὅλους τοὺς Ὀρθοδόξους Χριστιανοὺς ὁποῦ τυραννοῦνται ὑποκάτω εἰς τὸν βαρὺν (τουρκικόν) ζυγὸν τῆς αἰχμαλωσίας» (σ. 10). Βλ. † Μητροπ. Πενταπόλεως Ιγνατίου Μαδενλίδη, Ὁ ἀνυποχώρητος νεομάρτυς Λαρίσης ἅγ. Ἰωάννης ὁ Μονεμβασιώτης (†1773), ἐκδ. Ἀδελφότητος Θεολόγων Ὁ Σωτήρ, Αθήνα 1999.)

   Ὁ Τοῦρκος πού τόν είχε δούλο τον πιέζει να φάει κρέας τόν Δεκαπενταύγουστο. Δέν τοῦ δίνει ψωμί, για νά μήν φάει το ψωμί και αφήσει το κρέας· του βάζει μόνο κρέας. Ἐκεῖνος δεν τρώει. Η μητέρα του, που ήταν κι αυτή δούλη, παρακαλεῖ καί λέει: Παιδάκι μου, δεν πειράζει, φάε κρέας. Ὄχι! ἔλεγε ἐκεῖνος, μιμούμενος πραγματικά τους επτά Μακκαβαίους, οἱ ὁποῖοι προτίμησαν να πεθάνουν μέ μαρτυρικότατο, οδυνηρότατο θάνατο –γιατί λέτε;– γιατί δέν ἤθελαν να φάνε χοιρινό κρέας. (Βλ. Β΄ Μακ. 7, 1-2.) Θά ἔλεγαν οἱ ἄνθρωποι τῆς ἐποχῆς μας: Γιά ἰδές στενοκεφαλιά! Ἐδῶ καί νά σοῦ μυρίσει λιγάκι το κρέας, πέφτεις ἀμέσως! Για κοίταξε στενοκεφαλιά!... Αὐτό ἐννοεῖ ὁ ἀπόστολος Παῦλος ὅταν λέει «ούπω μέχρις αἵματος ἀντικατέστητε», ἀκόμη δέν φθάσατε στο σημεῖο νά ἀγωνιστεῖτε ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας μέχρις αἵματος!

   Αυτός λοιπόν ὁ ἀγάς, πού εἶχε δοῦλο τόν ἅγιο Ἰωάννη, τελικά πῆγε καί τόν τρύπησε μέ τό σπαθί του. Δέν τόν βρῆκε ὅμως σέ τέτοιο σημεῖο ὥστε νά τόν φονεύσει τήν ἴδια στιγμή, κι ὁ Νεομάρτυρας πέθανε ὕστερα ἀπό δύο ἡμέρες. Καταλαβαίνετε τί πόνους θά εἶχε;

   Ε, λοιπόν, μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι ὁ ἅγιος Ἰωάννης πραγματικά αγωνίστηκε μέχρις αἵματος! Ἐμεῖς; Ὁ Θεός νά μᾶς βοηθήσει! Ὅταν σήμερα λέμε τό ὄχι στήν ἁμαρτία, δέν μᾶς ζητιέται τό αἷμα μας! Γι' αυτό, ἀγαπητοί μου, ἄς κάνουμε λίγη προσπάθεια να αγωνιζόμαστε ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας. Πάντως τό θέμα εἶναι ὅτι μόνο σ' ἐκείνους πού ἀγωνίζονται μέχρι θανάτου δίδεται ὁ στέφανος τῆς ζωῆς.

   Αὐτό τό λέει ὡραῖα ὁ εὐαγγελιστής Ιωάννης, στο ἴδιο βιβλίο, τῆς Ἀποκαλύψεως, στο 12ο κεφάλαιο, στίχο 11, ὡς ἑξῆς: «καὶ αὐτοὶ ἐνίκησαν αὐτὸν διὰ τὸ αἷμα τοῦ ἀρνίου καὶ διὰ τὸν λόγον τῆς μαρτυρίας αὐτῶν, καὶ οὐκ ἠγάπησαν τὴν ψυχὴν αὐτῶν ἄχρι θανάτου». Καί αὐτοί νίκησαν αὐτόν –τόν Σατανᾶ– χάρη στο αἷμα τοῦ Ἀρνίου καί χάρη στον λόγο τῆς μαρτυρίας τους, καί δέν ἀγάπησαν τή ζωή τους, τήν περιφρόνησαν μέχρι θανάτου! (Βλ. Ἰωάν. 12, 25. Πρβλ. Λουκά 14, 26.) Ὁ Σατανᾶς εἶχε βάλει τήν δοκιμασία αὐτή· ὄργανά του, οἱ Ἑβραῖοι –ταλαίπωροι Ἑβραῖοι... ἄξιοι πολλῶν δακρύων, ἀλήθεια!

   «Καὶ δώσω σοι τὸν στέφανον τῆς ζωῆς» (Αποκ. 2, 10.), καί θά σοῦ δώσω τόν στέφανο τῆς ζωῆς. Αὐτός ὁ στέφανος τῆς ζωῆς εἶναι ἡ ἄκτιστη δόξα.

   Το στεφάνι, ξέρετε, εἶναι πάντοτε τό σύμβολο τῆς δόξης, το σύμβολο τῆς νίκης, τῆς ἐπιτυχίας· καί ἐπειδή δίνονταν μεγάλοι αθλητικοί ἀγῶνες στη Σμύρνη, ὑπῆρχε μεγάλο στάδιο, –ἡ εἰκόνα εἶναι παρμένη ἀπό ἐκεῖ– γι' αὐτό καί μιλάει γιά τό στεφάνι. Αλλά τί στεφάνι; από ελιά, από δάφνη; Ὄχι, αλλά το στεφάνι της ζωής, το στεφάνι δηλαδή τῆς αἰωνίου ζωῆς!

   Πιθανῶς, ἐπειδή ἀκριβῶς αὐτό τό στεφάνι τῆς αἱωνίου ζωῆς εἶναι ἡ ἄκτιστη δόξα, μέσα στην οποία ζει ὁ πιστός ἤδη ἀπό τήν παρούσα ζωή, ἄν καί δέν είναι φανερή στα μάτια τῶν πολλῶν, ἴσως ἀπό ἐδῶ μπορεί να δανείστηκε καί ἡ βυζαντινή αγιογραφία την ιδέα τοῦ φωτοστεφάνου στους Αγίους. Βλέπετε ότι στους Ἁγίους, γύρω από το κεφάλι τους, βάζουμε πάντοτε ἐκεῖνο τό φωτοστέφανο. Τί είναι αυτό το φωτοστέφανο; Δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά το στεφάνι της δόξης, τῆς δόξης τοῦ ἀκτίστου φωτός, τῆς αἰωνίου ζωῆς.

   «Ὁ νικῶν οὐ μὴ ἀδικηθῇ ἐκ τοῦ θανάτου τοῦ δευτέρου.» (Αποκ. 2, 11.) Αὐτά πού γράφονται στον επίλογο τῆς ἐπιστολῆς εἶναι ἐπαγγελίες, υποσχέσεις. Δηλαδή, αυτός πού νικάει δέν θά ζημιωθεῖ ἀπό τόν θάνατο τον δεύτερο.

   Ποιός εἶναι αὐτός ὁ δεύτερος θάνατος, καί ποιός εἶναι ὁ πρῶτος θάνατος;

   Ὁ πρῶτος θάνατος, ἀγαπητοί μου, θεωρεῖται αὐτός ὁ κοινός θάνατος, τόν ὁποῖο θά ὑποστοῦμε ὅλοι· εἶναι αὐτός πού λέμε βιολογικό θάνατο, πού εἶναι ὁ χωρισμός τῆς ψυχῆς ἀπό τό σῶμα. Αὐτός εἶναι ὁ πρῶτος θάνατος. Εἶναι αὐτό τό κοινό χρέος που πρέπει να δώσουμε ὅλοι μας, πού θά πεθάνουμε ὅλοι μας. Αὐτός λέγεται πρῶτος θάνατος. Καί ὅλοι οἱ Ἅγιοι πέθαναν αὐτόν τόν πρῶτο θάνατο.

   Καί ποιός εἶναι ὁ δεύτερος θάνατος;

   Εἶναι ὁ αἰώνιος χωρισμός τῆς ψυχῆς ἀπό τόν Θεό. Προσέξτε ὅμως! Δέν εἶναι ὁ χωρισμός μόνο τῆς ψυχῆς ἀπό τόν Θεό. Βέβαια, ὥσπου νά γίνει ἡ ἀνάσταση των νεκρῶν, εἶναι ὁ αἰώνιος χωρισμός τῆς ψυχῆς ἀπό τόν Θεό· ὅταν ὅμως γίνει ἡ ἀνάσταση τῶν νεκρῶν, καί οἱ ψυχές τῶν ἀσεβῶν –ὅπως καί τῶν δικαίων– θα πάρουν πίσω τα σώματά τους, τότε αὐτές οἱ ψυχές, ενωμένες μέ τα σώματά τους, οἱ ὑπάρξεις πλέον οἱ ἀνθρώπινες, θα εἶναι αἰώνια χωρισμένες από τόν Θεό. Αὐτός εἶναι ὁ δεύτερος θάνατος. («Ακριβὲς λίαν τὸ εἰρημένον· τῷ μὲν γὰρ πρώτῳ θανάτῳ, ὅς ἐστι χωρισμὸς ψυχῆς ἀπὸ σώματος, πάντες ὁμοίως δίκαιοί τε καὶ ἁμαρτωλοὶ κάτοχοι γίνονται, ἵν᾽ ἡ θεία ἀπόφασις πέρας λάβῃ, γῆ εἶ, καὶ εἰς γῆν ἀπελεύσῃ· τῷ δὲ δευτέρῳ τῷ τῆς ἁμαρτίας ὃν ὁ Κύριος ὀνομάζει λέγων ἄφες τοὺς νεκροὺς θάψαι τοὺς ἑαυτῶν νεκρούς, οὐκ ἂν ἀδικηθεῖεν οἱ νικηταὶ τῶν πειρασμῶν» (Οἰκουμένιος, 51). «Ὁ πνευματικῶς δέ, φησίν, ἀκούων καὶ νικῶν τὰς διαβολικὰς ὑποσποράς, εἰ καὶ τὸν πρῶτον διὰ σαρκὸς ὑποστὰς θάνατον, ὑπὸ τοῦ δευτέρου τῆς γεέννης οὐ καταδικασθήσεται.» (άγ. Ανδρέας Καισαρείας, PG 106, 236CD. Αρέθας, PG 106, 533BC).

   Ὁ εὐαγγελιστής Ιωάννης μᾶς παρουσιάζει τόν δεύτερο θάνατο, στο ίδιο το βιβλίο, ὡς ἑξῆς: «τοῖς δὲ δειλοῖς καὶ ἀπίστοις καὶ ἐβδελυγμένοις καὶ πόρνοις... –καί τά λοιπά– καὶ πᾶσι τοῖς ψευδέσι τὸ μέρος αὐτῶν ἐν τῇ λίμνῃ τῇ καιομένῃ ἐν πυρὶ καὶ θείῳ, ὅ ἐστιν ὁ θάνατος ὁ δεύτερος» (Αποκ. 21, 8.). Αὐτός εἶναι ὁ δεύτερος θάνατος, δηλαδή ὁ αἰώνιος χωρισμός τοῦ ἀνθρώπου πλέον ἀπό τόν Θεό, σέ μία αἰώνια Κόλαση.

   Αλλά αυτό φαίνεται καθαρά καί ἀπό τόν λόγο τοῦ Κυρίου στο Κατά Ἰωάννην ευαγγέλιο, πού μᾶς λέει τό ἑξῆς: «ἐάν τις τὸν λόγον τὸν ἐμὸν τηρήσει, θάνατον οὐ μὴ θεωρήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα» (Ἰωάν. 8, 51.). Ἐκεῖνος πού θα τηρήσει τον λόγο μου, δηλαδή θα πιστέψει σ' ἐμένα καί θά τηρήσει τίς ἐντολές μου, αυτός δέν θά δοκιμάσει θάνατο εἰς τὸν αἰῶνα, ποτέ. Ποιόν θάνατο δέν θά δοκιμάσει; Τον δεύτερο θάνατο γιατί τον πρώτο τον δοκίμασαν όλοι αυτοί πού πίστεψαν στον Χριστό.

   Ακόμη καθαρότερα όμως μᾶς τό λέει ὁ ἴδιος ὁ Κύριος: «ὁ τὸν λόγον μου ἀκούων και πιστεύων τῷ πέμψαντί με ἔχει ζωὴν αἰώνιον, καὶ εἰς κρίσιν οὐκ ἔρχεται, ἀλλὰ μεταβέβηκεν ἐκ τοῦ θανάτου εἰς τὴν ζωήν» (Ἰωάν. 5, 24.), δηλαδή από τον θάνατο –τον πρῶτο θάνατο, τόν χωρισμό ψυχῆς καί σώματος– πέρασε στή ζωή, δηλαδή στην ἕνωση μέ τόν Θεό. (Περί τῶν δύο θανάτων καί τῶν δύο ἀναστάσεων, βλ. Ν. Σωτηροπούλου, Ἀντιχιλιαστικόν Ἐγχειρίδιον, ἐκδ. Ὁ Σταυρός, Ἀθῆναι 1978, oo. 256-265.)

   Ἐδῶ, ἀγαπητοί μου, τελειώνει ἡ πολύ ωραία, ή γεμάτη ἀπό ἐπαίνους ἐπιστολή πρός τόν ἐπίσκοπο τῆς Σμύρνης, πού μπορεῖ νά ἦταν τόσο ὁ πρῶτος ἐπίσκοπός της, ὁ ἅγιος Βουκόλος, ὅσο καί ὁ δεύτερος, ὁ ἅγιος Πολύκαρπος, πού μαρτύρησε κατά τόν διωγμό τῶν δέκαὶ ἡμερῶν, δηλαδή τόν ὀλιγοχρόνιο αυτόν διωγμό. (Πρῶτος ἐπίσκοπος αὐτῆς ἐγένετο κατὰ τὴν παλαιοτάτην έκκλησιαστικὴν παράδοσιν ὁ Βουκόλος, εἶτα δὲ ὁ κατὰ τὴν 23-2-155 μαρτυρήσας ἱερὸς Πολύκαρπος, ὅστις ὑπὸ πολλῶν παλαιῶν μάλιστα ἐξηγητῶν θεωρεῖται, οὐχὶ ἀπιθάνως, ὡς ὁ ἐπίσκοπος πρὸς ὄν ἀπευθύνεται ἡ παροῦσα ἐπιστολή. (Μπρατσιώτης, σ. 90)

   Ὁ ἅγιος αὐτός πατήρ, ὁ ἅγιος Πολύκαρπος, έπαινεῖται ἀπό τόν ἅγιο Ἰγνάτιο, ἀπό τόν ἅγιο Εἰρηναῖο καί ἀπό ἄλλους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας. Ήταν μεγάλη μορφή... υπέροχη μορφή ὁ ἅγιος Πολύκαρπος! Αν θέλετε, ρίξτε μια ματιά τόσο στη δική του ἐπιστολή που στέλνει στους Φιλιππησίους, ὅσο καί στήν ἐπιστολή τοῦ ἁγίου Ἰγνατίου πρός τόν ἅγιο Πολύκαρπο για νὰ δεῖτε πῶς τὸν ἀποκαλεῖ, ἀλλά καί τί λέει καί ὁ ἅγιος Εἰρηναῖος γιά τόν ἅγιο Πολύκαρπο. (Ἡ ἐπιστολή τοῦ ἁγίου Ἰγνατίου πρός τόν ἅγιο Πολύκαρπο –ὄπως καί οἱ ἑπτά γνήσιες και μεστές θεολογίας ἐπιστολές του– σώζεται στον 5ο τόμο τῆς Ἑλληνικῆς Πατρολογίας (PG 5, 718-728). Στὸν ἴδιο τόμο επίσης βρίσκεται καί ἡ ἐπιστολή τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου πρός τούς Φιλιππησίους (PG 5, 1005-1016). Ὁ ἅγιος Πολύκαρπος διακρινόταν γιά τήν σωφροσύνη, τη θεολογική κατάρτιση καί τήν ἀφοσίωση στη διδασκαλία τοῦ Εὐαγγελίου, καθώς μιλούσε πάντα σύμφωνα με τις Γραφές. Ήταν ὁ γνησιότατος ἐκπρόσωπος τῆς ἀποστολικῆς διδασκαλίας σέ ὅλες τίς Ἐκκλησίες τῆς Ασίας. Ὁ ἅγιος Εἰρηναῖος παρέχει τήν πληροφορία ὅτι ὁ ἅγιος Πολύκαρπος μετέστρεψε πολλούς ἀπό τίς αἱρέσεις τοῦ Βαλεντίνου καί τοῦ Μαρκίωνος στην Εκκλησία τοῦ Θεοῦ. Διηγεῖται μάλιστα καί ἕνα ἐπεισόδιο αναφερόμενο στη στάση τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου ἔναντι τοῦ Μαρκίωνος. Ὅταν ὁ αἱρεσιάρχης αὐτός τόν πλησίασε κάποτε καί τοῦ ἀπηύθυνε τήν ἐρώτηση «Ἐπιγινώσκεις ἡμᾶς;», δηλαδή μᾶς ἀναγνωρίζεις; ὁ Ἅγιος ἀπάντησε: «Ἐπιγινώσκω τὸν πρωτότοκον τοῦ Σατανά»! (ἁγ. Εἰρηναίου, Ἔλεγχος καὶ ἀνατροπὴ τῆς ψευδωνύμου γνώσεως, Βιβλ. 30, PG 7, 853)

   Και τώρα, ἀγαπητοί, ἐρχόμαστε στην τρίτη έπιστολή τοῦ Κυρίου, τὴν ἐπιστολή πρός τήν Ἐκκλησία τῆς Περγάμου. Νὰ σᾶς τήν διαβάσω:

   «Καὶ τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν Περγάμῳ ἐκκλησίας γράψον· τάδε λέγει ὁ ἔχων τὴν ῥομφαίαν τὴν δίστομον τὴν ὀξεῖαν· οἶδα τὰ ἔργα σου καὶ ποῦ κατοικεῖς· ὅπου ὁ θρόνος τοῦ σατανᾶ· καὶ κρατεῖς τὸ ὄνομά μου, καὶ οὐκ ἠρνήσω τὴν πίστιν μου καὶ ἐν ταῖς ἡμέραις ἐν αἷς Ἀντίπας ὁ μάρτυς μου ὁ πιστός, ὃς ἀπεκτάνθη παρ᾿ ὑμῖν, ὅπου ὁ σατανᾶς κατοικεῖ. ἀλλὰ ἔχω κατὰ σοῦ ὀλίγα, ὅτι ἔχεις ἐκεῖ κρατοῦντας τὴν διδαχὴν Βαλαάμ, ὃς ἐδίδαξε τὸν Βαλὰκ βαλεῖν σκάνδαλον ἐνώπιον τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ καὶ φαγεῖν εἰδωλόθυτα καὶ πορνεῦσαι. οὕτως ἔχεις καὶ σὺ κρατοῦντας τὴν διδαχὴν τῶν Νικολαϊτῶν ὁμοίως. μετανόησον οὖν· εἰ δὲ μή, ἔρχομαί σοι ταχὺ καὶ πολεμήσω μετ᾿ αὐτῶν ἐν τῇ ῥομφαίᾳ τοῦ στόματός μου. Ὁ ἔχων οὖς ἀκουσάτω τί τὸ Πνεῦμα λέγει ταῖς ἐκκλησίαις. Τῷ νικῶντι δώσω αὐτῷ τοῦ μάννα τοῦ κεκρυμμένου, καὶ δώσω αὐτῷ ψῆφον λευκήν, καὶ ἐπὶ τὴν ψῆφον ὄνομα καινὸν γεγραμμένον, ὃ οὐδεὶς οἶδεν εἰ μὴ ὁ λαμβάνων.» (Αποκ. 2, 12-17.)

   Ας σταθοῦμε στον 1ο στίχο: «Καὶ τῷ ἀγγέλω τῆς ἐν Περγάμῳ ἐκκλησίας γράψον».

   Ἡ Πέργαμος βρισκόταν βορείως της Σμύρνης, και ἦταν μία πόλη πού φημιζόταν τόσο για τον υλικό της, ὅσο καί γιά τόν πνευματικό της πλούτο. Ήταν μάλιστα ἑκατό περίπου χιλιόμετρα πιο πάνω από τη Σμύρνη.

   Κατά τούς χρόνους τῆς Ἀποκαλύψεως ή Πέργαμος ἦταν κέντρο ὄχι μόνο πολιτικό, αλλά καί ἐκπολιτιστικό καί θρησκευτικό. (Ἡ Πέργαμος (ἤ τό Πέργαμον), πρωτεύουσα τῶν Ἀτταλιδῶν, ἀπό πολύ νωρίς (4 αἰῶνες πρίν ἀπό τήν ἐποχὴ τοῦ εὐαγγελιστοῦ Ιωάννου), ἦταν ἡ πρωτεύουσα τῆς δυτικῆς Μικρᾶς Ἀσίας, στην ὁποία ἀνῆκαν οἱ Μυσία, Λυδία, Καρία και Φρυγία. Ἐκεῖ είχε την ἕδρα του ὁ Ρωμαῖος διοικητής τῆς Ἀσίας. Ὁ Στράβων τὴν ὀνομάζει «ἐπιφανῆ πόλιν» (Γεωγραφικά, 13.4.1), ἐνῶ ὁ Πλίνιος ὡς την πιο διάσημη πόλη τῆς Ἀσίας (longe clarissimum Asiae)).

   Στην πόλη αὐτή τῆς Περγάμου ἐπινοήθηκε ὁ παγκοσμίως γνωστός, περίφημος εἰδικός χάρτης, ή περγαμηνή. Χάρτης, δηλαδή χαρτί, ήταν γενική ονομασία πού ἀναφερόταν στη γραφική ύλη. Η περγαμηνή δέν ἦταν τίποτα ἄλλο παρά δέρμα επεξεργασμένο, πάνω στο ὁποῖο γράφονταν κείμενα. Ἐπειδή ἡ Αἴγυπτος, ἔχοντας τό μονοπώλιο τοῦ παπύρου, μποροῦσε ὄχι μόνο να πουλάει ἀκριβά, ἀλλά καί νά μήν πουλάει πολλές φορές για λόγους αντιζηλίας, γι' αὐτό ἐπινοήθηκε αυτός ὁ χάρτης, δηλαδή αυτό το είδος γραφικῆς ὕλης, πού ἦταν δέρμα, ὅπως εἴπαμε, πανάκριβη ὕλη, αλλά πολύ ἀνθεκτικότερη ἀπό τήν ὕλη τοῦ παπύρου. (Ἡ περγαμηνή (ή διφθέρα) διέφερε από τά ἄλλα δέρματα ὡς πρός τήν προέλευσή της καί τήν ἐπεξεργασία της. Προερχόταν ἀπό δέρματα βοειδῶν, προβάτων, αἰγῶν, καθώς καί τῶν μικρῶν τους. Τό δέρμα τῆς ἀντιλόπης θεωρεῖτο το καλύτερο για την παραγωγή καλῆς ποιότητος περγαμηνῆς. Τά δέρματα, μετά τήν κατεργασία τους μέ ασβέστη, τά άφηναν τεντωμένα για να αφυδατωθοῦν πλήρως, καί στή συνέχεια τά ἔξυναν καί τά λείαιναν, μέ ἀποτέλεσμα ἡ ἐπιφάνειά τους νά ἀποκτᾶ ἕνα ἄσπρο χρώμα καί νά εἶναι έτοιμη γιά νά δεχθεῖ τή γραφή. Την περγαμηνή ἐπινόησε ὁ βασιλιάς τῆς Περγάμου Εὐμένης, ὅταν ὁ βασιλιάς τῆς Ἀλεξανδρείας Πτολεμαῖος Α΄ ὁ Σωτήρ ανέστειλε τήν ἐξαγωγή τοῦ παπύρου, ὡς ἐπακόλουθο τοῦ ἀνταγωνισμού μεταξύ των δύο βασιλέων γιά τήν ανάδειξη τῶν βιβλιοθηκών τους. Ωστόσο, ἡ εὐρεῖα χρήση καί διάδοση τῆς περγαμηνῆς θά συνδεθεῖ μέ τήν ἐξέλιξη του σχήματος τοῦ βιβλίου, ἀπό τόν κύλινδρο στον κώδικα, καί τήν ὁριστική κυριαρχία του ἔναντι τοῦ παπύρου, τον 3ο μ.Χ. αιώνα.)

   Καί εὐτυχῶς πού γράφτηκαν πάμπολλα βιβλία πάνω σε περγαμηνές καί ὄχι πάνω σε παπύρους, διότι οἱ πάπυροι μέ τόν καιρό φθείρονται, χαλάνε. Σήμερα ἔχουν διασωθεῖ ἐλάχιστα παπύρινα βιβλία· καί τοῦτο διότι για να ξετυλιχθοῦν ἀπό τούς κυλίνδρους οἱ πάπυροι θέλουν πάρα πολλή εργασία, διότι θρυμματίζονται, σπάζουν, ἐνῶ ἀντιθέτως ἔχουμε πάρα πολλά περγαμηνα βιβλία στη μορφή του σημερινού βιβλίου.

   Οἱ πάπυροι ήταν ειλητάρια, ήταν δηλαδή σε κύλινδρο περιτυλιγμένα. Μέ περγαμηνή έχουμε βιβλία που ήταν στην μορφή του σημερινοῦ βιβλίου. Ὅπως βλέπετε αὐτό ἐδῶ τό βιβλίο, έτσι ήταν κι ἐκεῖνα τά δερμάτινα βιβλία. Καί τά βιβλία αυτά, αγαπητοί μου, σώζονται σε άριστη κατάσταση, ὅσα δέν καταστράφηκαν από πυρκαϊές και λοιπά. Υπάρχουν πάμπολλα βιβλία πάνω σε ὕλη περγαμηνῆς. (Ὑπῆρχαν δύο τύποι βιβλίων· α) τό εἰλητάριον, ἢ εἰλητόν, που ἦταν μία μακρόστενη λωρίδα παπύρου ἢ περγαμηνῆς πού τυλιγόταν καί ξετυλιγόταν γύρω από το κοντάκιο (ξύλινο άξονα) καί τό κείμενο διαβαζόταν κάθετα ἤ καί ὁριζόντια, καί β) ὁ κώδικας, πού ἀποτελεῖτο ἀπό μεγάλα κομμάτια περγαμηνής διπλωμένα δύο φορές στα δύο, τά τετράδια, πού δένονταν ὅλα σε τόμο.)

   Η ύλη αυτή ονομάστηκε περγαμηνή ἀκριβῶς ἀπό την Πέργαμο, από την πόλη αυτή, πού γιά νά ἔχει τόν τρόπο να δημιουργήσει αὐτήν τήν ὕλη, ἀντιλαμβάνεστε πόσο πλοῦτο είχε, όχι μόνο υλικό, αλλά και πνευματικό. Καί πράγματι μία από τις μεγαλύτερες βιβλιοθήκες τοῦ κόσμου ἦταν ἡ βιβλιοθήκη τῆς Περγάμου, καί συναγωνιζόταν τή βιβλιοθήκη τῆς Ἀλεξανδρείας. (Κτίστηκε το 200 περίπου π.Χ. και περιείχε περίπου 200.000 τόμους βιβλίων στην τότε συνηθισμένη κυλινδρική βιβλιοδεσία.)

   Ακόμα, ἡ Πέργαμος φημιζόταν καί ὡς θρησκευτικό κέντρο, μετά τήν Ἔφεσο.

   Στήν Ἔφεσο λατρευόταν ἡ θεά Ἄρτεμις, ἀντίστοιχη μέ τή θεά Δήμητρα, τή θεά τῆς γονιμότητος. Ἐδῶ, στην Πέργαμο, λατρευόταν ὁ Ζεύς. Ὑπῆρχε ἕνας τεράστιος βωμός τοῦ Διός ἐπάνω σ' ἕναν λόφο, στο κέντρο τῆς πόλεως –ὅπως εἶναι ἡ Ἀκρόπολη στην Αθήνα– σ' ἕναν λόφο ὕψους τριακοσίων μέτρων, καί πάνω σ' αυτόν ἦταν κτισμένο τό ἱερό του Διός. Ὁ βωμός τοῦ Διός ἦταν τεράστιος, ὁ μεγαλύτερος ἀπό ὅλους τούς βωμούς τῆς γῆς πού ὑπῆρξαν ποτέ. (Κατασκευάστηκε περίπου το 181-159 π.Χ. από τόν Εὐμένη Β΄πρός τιμήν τοῦ πατέρα του Αττάλου Α΄, μετά τη νίκη του ἐπί τῶν Γαλατῶν. Ἐνώπιον αὐτοῦ τοῦ βωμού, ὕψους 10 μέτρων, καιγόταν θυμίαμα καθ' ὅλη τή διάρκεια τῆς ἡμέρας.)

   Ἐπιπλέον, στούς χρόνους τῆς Ἀποκαλύψεως, λατρευόταν στην Πέργαμο καί ὁ Αὔγουστος, δηλαδή ὁ Καῖσαρ τῆς Ρώμης, ἀλλά καί ἡ θεά Ρώμη. Είχε θεοποιηθεῖ ἀκόμη καί αὐτή ἡ πόλη Ρώμη!

   Επίσης λατρευόταν καί ὁ Ἀσκληπιός. Ὑπῆρχε ἱερό τοῦ Ἀσκληπιού, καί πήγαιναν ἐκεῖ πάρα πολλοί ἄνθρωποι για να θεραπευτοῦν, ἐπειδή ἦταν ὁ θεός τῆς Ιατρικής. (Δέν εἶναι ἄσχετο τό ὅτι ἡ Πέργαμος ήταν πατρίδα των δύο πιό διάσημων ἰατρῶν τῆς ἀρχαιότητος, Γαληνοῦ καί Ἱπποκράτους.)

   Ἀφοῦ λοιπόν ἐκεῖ σ' αὐτή τήν πόλη λατρευόταν ή θεά Ρώμη καί ὁ ἑκάστοτε Καίσαρ, ὁ ἑκάστοτε αυτοκράτορας, θα λέγαμε ὅτι ἡ πόλη αυτή θεωρεῖτο ὄχι ἁπλῶς μόνο εἰδωλολατρική, ὄχι μόνο κέντρο μιᾶς πολλῆς καί πλατειᾶς εἰδωλολατρίας, ἀλλά καί μιας καισαρολατρίας. (Ὀνομαζόταν δίς νεωκόρος διότι διέθετε δύο ἱερά προς τιμήν τῶν αὐτοκρατόρων Αὐγούστου και Τραϊανοῦ, ἐνῶ τό 214 μ.Χ. ἀπέκτησε καί τήν τρίτη της νεωκορία, χτίζοντας ναό προς τιμήν τοῦ Καρακάλλα. Θεωρεῖτο ἡ μητρόπολη της καισαρολατρίας. Ὁ τοπικός ἱερέας του Διός ἦταν ὑπερήφανος νά εἶναι καί ἱερεύς του Αὐγούστου (C1G 3569. . ὁ ἱερεὺς τοῦ Σεβαστοῦ θεοῦ Καίσαρος, ὁ δὲ αὐτὸς... ἱερεὺς τοῦ Διός»)).

   Ἄλλοτε σᾶς εἶχα πεῖ, μου φαίνεται, το γιατί λατρεύονταν οἱ αὐτοκράτορες της Ρώμης. Αυτό γινόταν για λόγους ἐθνικῆς ἑνότητος. Γι' αυτόν τον λόγο, ὅταν οἱ Χριστιανοί δέν προσέφεραν θυσία στόν θεό αυτοκράτορα, θεωρεῖτο ὅτι ἔκαναν ἔγκλημα ἐσχάτης προδοσίας, δηλαδή έγκλημα που στρεφόταν ἐναντίον αὐτης τῆς ὑποστάσεως της ρωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας. Ἔτσι ἐξηγεῖται, ἄν δέν τό ξέρατε, τό πῶς καί γιατί στρεφόταν με τόση μανία ὁ ἐθνικός εἰδωλολατρικός κόσμος ἐναντίον τῶν Χριστιανῶν. Βέβαια κι ἄλλοι λόγοι υπηρξαν τελικά όμως κατέληξαν οἱ διωγμοί νά ἔχουν αὐτό το ελατήριο. (Στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία πολλές θρησκεῖες ἔγιναν δημοφιλεῖς καί διαδόθηκαν ευρέως, σέ ἕνα κλίμα σχετικῆς ἀνεξιθρησκίας και συγκρητισμοῦ. Ὅμως, για να παρασχεθεῖ ἀνεξιθρησκία, απαιτοῦνταν ὡς ὑποχρεωτική ή λατρεία του θεοποιημένου αυτοκράτορα, η οποία λειτουργοῦσε ὡς ὅρκος πίστεως στο κράτος. Η λατρεία αὐτή ἦταν μέν ἀποδεκτή από τίς ἄλλες θρησκείες, τίς δωλολατρικές, συναντοῦσε ὅμως ὀξεῖες ἀντιδράσεις από πλευρᾶς τῶν αὐστηρά μονοθεϊστικῶν καί μή συγκρητιστικών, Χριστιανισμοῦ καί Ἰουδαϊσμού. Η Σύγκλητος, γιά νά ἀντιμετωπίσει αὐτήν την βαθύτερη πολυδιάσπαση πίσω ἀπό τήν ἐπιφανειακή ἑλληνο-ρωμαϊκή ὁμοιογένεια ὥστε νά ἐνισχύσει τήν ἑνότητα τοῦ ἀχανους κράτους της, το 27 π.Χ. απένειμε στον Οκταβιανό τόν τίτλο του Αὐγούστου (Σεβαστοῦ), ἀναγνωρίζοντάς του ἱερές ιδιότητες, ἐνῶ παράλληλα διατάχθηκε ή θεοποίηση τοῦ Ἰουλίου Καίσαρα, μέ δικούς του ἱερεῖς καί ναούς. Ὁ Αὔγουστος δέν σταμάτησε ἐκεῖ, καί ἐπιχείρησε να συγκεντρώσει όλα τα σπουδαῖα ἱερατικά ἀξιώματα στο πρόσωπό του, ὥστε νά γίνει ἡ ὑπέρτατη αὐθεντία τῆς ἐπίσημης κρατικῆς λατρείας. Αυτός κυρίως ἦταν ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο χρησιμοποιήθηκε ή θεοποίηση τοῦ Καίσαρα ὡς ἀσπίδα προστασίας ἐνάντια στην εσωτερική φθορά τῆς ρωμαϊκής κοινωνίας.)

   Σ' ένα τέτοιο λοιπόν περιβάλλον, ἀφάνταστα είδωλολατρικό, μέ τόν μεγαλύτερο βωμό πού ὑπῆρξε ποτέ στή γῆ, τόν βωμό τοῦ Διός, σ' ἕνα κέντρο όπου λατρευόταν ὁ Καῖσαρ καί ἡ Ρώμη, σε μία κατείδωλον πόλιν, γεμάτη από εἴδωλα, στην πόλη αὐτή πού ὁ ρωμαῖος διοικητής ολόκληρης τῆς λεγόμενης Ανθυπατικῆς Ἀσίας εἶχε πιθανότατα τήν ἕδρα του, μέσα σ' αὐτή τήν πόλη τώρα γεννιέται, αναπτύσσεται καί κινεῖται ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ἡ Ἐκκλησία τῆς Περγάμου! Προς αυτήν τώρα ὁ Κύριος στέλνει τήν ἐπιστολή Του. Νά δεῖτε δηλαδή σέ τί συνθῆκες αναπτυσσόταν αὐτή ἡ Ἐκκλησία! («Κατείδωλος ἦν αὕτη ἡ πόλις, πρὸς ἣν ταῦτά φησι, τοὺς ἐν αὐτῇ πιστοὺς δι᾽ ὑπομονὴν πειρασμῶν ἀποδεχόμενος» (Ανδρέας Καισαρείας, PG 106, 236D).

   «Τάδε λέγει ὁ ἔχων τὴν ῥομφαίαν τὴν δίστομον τὴν ὀξεῖαν.» (Βλ. Αποκ. 2, 16.)

   Ἡ ἐπιγραφή τῆς ἐπιστολῆς εἶναι παρμένη ἀπό τήν εἰσαγωγική οπτασία τοῦ Χριστοῦ. (Βλ. Αποκ. 1, 13-16.) Δέν εἶναι ὅλες οἱ ἐπιγραφές τῶν ἐπιστολῶν ἴδιες· γιά κάθε επιστολή υπάρχει εἰδική ἐπιγραφή που προσιδιάζει στα χαρακτηριστικά τῆς κάθε Ἐκκλησίας.

   Τέθηκε δέ καταλλήλως αὐτό τό σύμβολο, ὅτι κρατᾶ τήν ὀξεῖα ρομφαία τή δίστομη –ἡ ὁποία, κατά τήν εἰσαγωγική οπτασία τοῦ εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου, ἐξερχόταν από το στόμα τοῦ Χριστοῦ– γιά νά δείξει μέ τόν τρόπο αὐτόν ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ἐκεῖνος πού κρατᾶ τήν κρίση. (Ἐπειδή ὁ ρωμαῖος διοικητής τῆς Περγάμου εἶχε το δικαίωμα τῆς ἐπιβολῆς τῆς θανατικῆς ποινῆς γιά ἐγκλήματα, γνωστό καί ὡς δικαίωμα τῆς μάχαιρας (jus gladii), καί πάντοτε ἔφερε μάχαιρα (Ρωμ. 13,4. Ψαλμ. 44,4), γι' αυτό ὁ Ἰησοῦς ἐμφανίζεται ἐδῶ ὡς «ό ἔχων τὴν ῥομφαίαν τὴν δίστομον τὴν ὀξείαν», συμβολίζοντας τό θεϊκό Του δικαίωμα ζωῆς καί θανάτου ἐπί τῶν ἀνθρώπων.)

   Ἡ δίστομος καί ὀξεία ρομφαία είναι το σύμβολο τῆς κρίσεως ἀλλά καί τό σύμβολο του λόγου τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος θά ἀναποδογυρίσει τον βωμό του Διός, θά καταστρέψει τά είδωλα, καί ἔτσι θα εγκατασταθεῖ ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Γι' αυτόν τον λόγο μπαίνει ἀκριβῶς ἐδῶ αὐτό τό σύμβολο.

   Μπαίνει ἀκόμη αὐτό τό σύμβολο καί γιά νά δείξει ὅτι ἔπρεπε νά πολεμηθεί ὁ διάβολος μ' αυτή την οξεία ρομφαία. («Δίστομον ῥομφαίαν φησὶ ... τὴν κατὰ τῶν ἀσεβῶν ἀπότομον ἀπόφανσιν. Πρὸς τῷ διστόμῳ δὲ καὶ ὀξεῖα αὕτη, ἔτι καὶ ταχινή, εἰς ἐκδίκησιν τῶν ἀπειθούντων τοῖς θείοις κελεύσμασι.» (Αρέθας, PG 106, 534D-536A). Πρβλ. Ἐφεσ. 6, 17.) Θυμηθείτε τί λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος για τον Αντίχριστο, στην Β΄ Πρός Θεσσαλονικεῖς ἐπιστολή του, ὅτι ὁ Κύριος θά τόν άναλώσει, θά τόν καταστρέψει μέ τήν ρομφαία τοῦ στόματός του. (Β' Θεσ. 2, 8.) Ε, λοιπόν, τώρα, ὁ διάβολος είναι πίσω από το πρόσωπο του Διός, διότι πίσω από τά πρόσωπα τῶν θεοτήτων που λατρεύονται λατρεύεται ὁ διάβολος. (Βλ. Ψαλμ. 95, 5. 105, 37. Δευτ. 32,  17. Βαρ. 4, 7. Αποκ. 9, 20. κ.ά. Ἐπίσης ἔχουμε περιπτώσεις, πού ἀναφέρονται στα συναξάρια, κατά τίς ὁποῖες διάφοροι ἅγιοι, ὅταν συνέτριβαν μέ τή δύναμη τοῦ Θεοῦ τά εἴδωλα, μέσα ἀπ' αὐτά ἔβγαιναν φωνές και κραυγές. Ηταν μιά, κατά παραχώρηση Θεοῦ, φανερή ἀπόδειξη ὅτι πίσω από τά εἴδωλα τῶν ψεύτικων θεῶν κρυβόταν ὁ διάβολος. Βλ. περίπτωση θεοῦ Δαγών (Ὁμιλία 13η, σελ. 434 κ.ε.)). Ὁ διάβολος, λοιπόν, πρέπει να πολεμηθεί.

   Αλλά, ἀγαπητοί μου, μετά τήν εἰσαγωγή αυτή τῆς ἐπιστολῆς πρός τήν Ἐκκλησία τῆς Περγάμου, μπαίνουμε στο κύριο θέμα. Επειδή ὅμως ἡ ὥρα πέρασε, θα συνεχίσουμε, πρῶτα ὁ Θεός, τήν ἐρχόμενη Κυριακή.

   Λάρισα, 1 Φεβρουαρίου 1981

12η ομιλία στην κατηγορία « Ἱερά Ἀποκάλυψις ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ἱερά Ἀποκάλυψις " εδώ ⬇️

https://arnion.gr/index.php/kainh-diauhkh/iera-apokalycis
↕️
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/blog-post_80.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Ἱερά Ἀποκάλυψις».🔻
https://drive.google.com/file/d/1A9Q7I5lLBiBm6AUhfYsXAdHckIBgYe7j/view?usp=drivesdk

🔸📜 Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες της σειράς «Ἱερά Ἀποκάλυψις».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC%20%CE%91%CF%80%CE%BF%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%88%CE%B9%CF%82.?m=1

💠Πλήρης απομαγνητοφωνημένες σειρές ομιλιών (Βιβλία).
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%92%A0%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%20%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AD%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%BD%20%28%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1%29.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

Όλες οι ομιλίες ~4.487~ του μακαριστού πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://aspalathos21.blogspot.com/2024/12/4487.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=0

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.