Ἀνάγκη νά ἐξιχνιάσωμε τήν ταυτότητα τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας. ~ 5/14 ~

†.Ἀγαπητοί μου συνεχίζομε, πάντοτε ἀπό τό βιβλίον της Σοφίας Σειράχ, τό 24ον κεφάλαιον· εὐρισκόμεθα ἤδη εἰς τόν 6ον στίχον, πού ἀναφέρεται ὁλόκληρο τό κεφάλαιον αὐτό εἰς τήν Ἐνυπόστατον Σοφίαν τοῦ Θεοῦ. Θά σᾶς ὑπενθυμίσω, βέβαια, ὅτι εἶναι λίγο δύσκολο κεφάλαιον ἀλλά εἶναι ὑπέροχο. Θά ἔλεγα εἶναι μία ἀπό τίς λίγες περικοπές της Ἁγίας Γραφῆς πού ἀποτελοῦν κορωνίδα. Γιατί ἡ περικοπή αὐτή ἀναφέρεται εἰς τήν Ἐνυπόστατον Σοφίαν τοῦ Θεοῦ - Ἐνυπόστατος θά πῆ προσωπική, ὅτι εἶναι δηλ. πρόσωπον- καί ἀφορά εἰς τό δεύτερον πρόσωπον της Ἁγίας Τριάδος, πού εἶναι ὁ Ἐνανθρωπήσας Θεός Λόγος.

Ἐκεῖνο πού παρατηροῦμε εἶναι ὅτι ἤτανε στό πρόγραμμα - αὐτό θά τό ποῦμε, πρῶτα ὁ Θεός, τήν ἐρχομένη φορά, γιά νά σᾶς ἐξηγήσω μία λέξη ἐπίμαχον - ἦτο ἐκείνη ἡ σφοδρά ἐπιθυμία τοῦ Θεοῦ Λόγου, νά περιβληθῆ τήν δημιουργία του. Ὅπως ἀκριβῶς κατασκευάζομε ἕνα ἱμάτιον, ἕνα παλτό, καί θέλομε νά τό φορέσουμε. Καί ἔχομε πολύ τήν ἐπιθυμία αὐτή νά τό φορέσωμε. Αὐτή ἡ περιβολή της δημιουργίας. Ἐξ ἄλλου, τί σπουδαιότερο μπορεῖ νά ὑπάρχει μεσ’ τήν δημιουργίαν; Ὁ ἥλιος; Σπούδαῖος εἶναι. Τ’ ἀστέρια; Σπούδαία εἶναι. Ἡ γῆ, οἱ θάλασσες, τά βουνά, ὅλα, ὅλα, ὅλα, τά ζῶα, τά φυτά, ὅλα εἶναι σπούδαῖα. Ἡ κορωνίδα ὅμως ὅλων αὐτῶν εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Καί συνεπῶς, τό ἀποκορύφωμα της δημιουργίας, τῆς αἰσθητής δημιουργίας, εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Ἔ, πῶς θά περιεβάλλετο συνεπῶς ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία τοῦ Θεοῦ τή δημιουργία της; Μέ τό νά γίνη ἄνθρωπος. Ἔτσι περιεβλήθη τήν ἀνθρωπίνη φύση, πού ἦταν θά λέγαμε, ἡ μεγίστη της ἐπιθυμία. Θά τό δοῦμε αὐτό στή συνέχεια.

Ἔτσι, διαρκῶς μᾶς ἀποκαλύπτεται. Ποιά εἶναι ἡ ταυτότητα τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας; Ἐπί τέλους, ποιός εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός, τόν ὁποῖον βεβαίως προσκυνοῦμε, λατρεύομε κλπ., κλπ.; Ποιός εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός; Καταλαβαίνετε πόσο ἀνάγκη εἶναι τοῦτο νά τό μάθωμε.

   Καί ἤδη σᾶς διαβάζω τόν 6ον στίχον, τοῦ 24ου κεφαλαίου.

«ἐν κύμασι θαλάσσης καὶ ἐν πάσῃ τῇ γῇ καὶ ἐν παντί λαῷ καὶ ἔθνει ἐκτησάμην».

Δηλ. ἔχω κτῆμα, ἔχω ἐξουσία καί κυριαρχία ἐπί τῶν κυμάτων τῆς θαλάσσης καί σέ ὅλη τή γῆ καί σέ κάθε λαό καί σέ κάθε ἔθνος. Ἔχω ἐξουσίαν. Εἶναι μία θέσις, πού ἀποκαλύπτει ἀκόμη περισσότερον καί κατά ἕναν μάλιστα καταπληκτικό τρόπο, θά τό δῆτε, τήν ταυτότητα της Ἐνυποστάτου Σοφίας. Ἔχει, λέγει, γιά νά πάρωμε λέξη-λέξη, ἔχει ἐξουσία «ἐν κύμασι θαλάσσης», δηλ. εἰς τά κύματα τῆς θαλάσσης. Δέν εἶπε «ἐπί τῶν θαλασσῶν», ἀλλά εἶπε «ἐπί τῶν κυμάτων τῶν θαλασσῶν». Ἔχει σημασία προσέξατέ το. Μή λησμονοῦμε, ὅτι ὁ Γιαχβέ, δηλ. ὁ Κύριος, αὐτό τό τετραγράμματον ὄνομα τοῦ Θεοῦ τοῦ Ἰσραήλ, ὁ Ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ, ὅπως λέγει ὁ Ἠσαΐας, δέν εἶναι τί ἄλλο, παρά τό δεύτερον πρόσωπον τ῅ς Ἁγίας Τριάδος, εἶναι ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία· εἶναι ὁ Ἐνανθρωπήσας Θεός Λόγος. Αὐτός εἶναι. Ἔτσι ἀφοῦ εἶναι δημιουργόςνά ἐπανέλθω στήν ὀνομασία «Ἐνυπόστατος Σοφία»- ἀφοῦ εἶναι ἡ Σοφία ἡ δημιουργός καί ἡ τεχνίτης τοῦ παντός, ἑπόμενον εἶναι, νά εἶναι καί Κυρία τοῦ παντός, καί νά ἐξουσιάζει τά πάντα. Ἔτσι ὅπως λέγει ἡ ἴδια, ἐξουσιάζει, καί τά κύματα της θαλάσσης.

Καί πρῶτα εἰς τόν χῶρον της Π. Δ. Ἐξουσιάζει τήν Ἐρυθρά θάλασσα, ὁπού ἀπ’ αὐτήν περνᾶ ὁ λαός της, πεζοποντοπορῶν. Σύνθετη λέξις θά πῆ περνάω μέσα ἀπό τήν θάλασσα, κατά πεζόν τρόπον· πεζοποντοπορῶ· περπατάω μέσα ἀπό τή θάλασσα, πεζός.

Πράγματι, τά κύματα τῆς Ἐρυθρᾶς θαλάσσης ἄνοιξαν ἔτσι καί πέρασε ὁ λαός τοῦ Θεοῦ, «ἀβρόχοις ποσίν», χωρίς νά βρέξη κἄν τά πόδια του. Ἔγινε ξηρά. Αὐτό τό καταπληκτικό θαῦμα, αὐτό πού ἀποτελεῖ ἕνα καίριο καί κύριο σημεῖο της Π. Δ.· θέλετε; καί στήν ὑμνογραφία μας ἀποτελεῖ ἕνα κύριο καί καίριο σημεῖο. Ὅλοι οἱ ὑμνογράφοι, κινούμενοι μάλιστα εἰς τόν χῶρο τῶν ὑμνογραφικῶν κανόνων, ἀναφέρονται εἰς αὐτό τό περιστατικό. Ἄς πούμε, «Σταυρόν χαράξας Μωϋσῆς …κλπ. κλπ». Ἀποτελεῖ κεντρικό σημεῖο. Ἐντυπωσιάζει πάρα πολύ. Ἔπιασε, λέγει, κοιλόπονος τούς γύρω λαούς, ὅταν ἄκουσαν ὅτι πέρασε ὁ λαός μέσα ἀπό τήν Ἐρυθρά θάλασσα καί ὅτι οἱ Αἰγύπτιοι ἐπνίγησαν μέσα εἰς τήν Ἐρυθράν θάλασσα. Ὅταν ὁ τελευταῖος Ἑβραῖος περνοῦσε, ἔφθανε στήν ἄλλη πλευρά, κι ἔμπαιναν μέσα οἱ Αἰγύπτιοι, ἔκλεισε ἡ θάλασσα. Κατ’ ἐντολήν τοῦ Θεοῦ, τῆς Ἐνυποστάτοῦ Σοφίας. Καί ἐπνίγησαν ὅλοι οἱ Αἰγύπτιοι. Εἶναι πασίγνωστο αὐτό τό περιστατικό.

Ἀκόμη ἐξουσιάζει τόν Ἰορδάνη, - ὕδατα κι ἐκεῖ - ὅταν ἔφθασε ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ κι ἐτέθη θέμα, «πῶς θά περάσουν τόν Ἰορδάνη ποταμόν»; Ἦτανε πολλοί, ἦταν δύο ἑκατομμύρια ἄνθρωποι οἱ Ἑβραῖοι, κι εἶπε ὁ Θεός, ὅ,τι εἶπε ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία εἰς τόν Ἰησοῦν τοῦ Ναυῆ, κι ἐκεῖ ὁμοίως, ὅπως κατέβαινε ἀπό βορρᾶ γιά νά χυθῆ μέσα εἰς τήν Νεκράν Θάλασσα, ἔκανε ἕνα τεῖχος, ἐσυσσωρεύετο τό νερό, ἀνέβαινε τό νερό χωρίς νά κυλήση. Ἀπό τήν κάτω πλευρά, ἄς ποῦμε ἀπό τήν κατηφόρα, πρός νότον, τό νερό ἔφυγε. Καί τότε πέρασε ὅλος ὁ λαός. Καί μάλιστα ἀπ’ τόν πυθμένα τοῦ Ἰορδάνου ἐπῆραν καί δώδεκα βότσαλα, δώδεκα πέτρες, σύμφωνα μέ τίς δώδεκα φυλές, κλπ. κλπ. Κι ὅταν πέρασαν ἀπό ἐκεῖ οἱ Ἑβραῖοι, τότε τό τεῖχος αὐτό πού κρατοῦσε ἀπό βορρᾶ τό νερό τοῦ ποταμοῦ, ἐκύλησε.

   Προσέξτε νά σᾶς πῶ ἐδῶ κάτι πού εἶναι πάρα πολύ σημαντικό. Στήν ὑμνογραφία μας, τήν ἡμέρα τῶν Φώτων λέμε, ἀπό τόν μεγάλο ἁγιασμό πού κάνομε, λέμε «εἴδοσάν σε ὕδατα καί ἐφοβήθησαν». Σέ εἶδαν, λέει, τά ὕδατα καί φοβήθηκαν. Σέ εἶδαν τά ὕδατα.Ποιόν; Ξέρομε τίποτα νά συνέβη τήν ἡμέρα τῆς Βαπτίσεως τοῦ Χριστοῦ; Δέν συνέβη τίποτε. Ἁπλούστατα Ἐκεῖνος πού ἐβαπτίζετο εἰς τόν Ἰορδάνη ἦταν Ἐκεῖνος πού ἔδωσε τήν ἐντολή, νά σταματήση ὁ Ἰορδάνης. Τώρα, βέβαια δέ γίνεται, γιατί ξέρετε; Θά κατηργεῖτο ἡ πίστις. Καί αὐτό δέν συνέφερε εἰς τούς ἀνθρώπους. Ἔτσι, ἐκεῖνο το «εἴδοσάν σε ὕδατα καί ἐφοβήθησαν» ἀναφέρεται εἰς τό παλαιό περιστατικό ἐπί Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ, ψάλλεται ὅμως καί λέγεται τήν ἡμέρα τῆς Βαπτίσεως τοῦ Χριστοῦ. Γιατί εἶναι τό ἴδιο πρόσωπο, δηλ. ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία Ἐνηνθρώπησε. Τότε Ἐκείνη ἐσταμάτησε τό νερό. Ἀκόμη ἡ Νεκρά Θάλασσα εἶναι στήν κυριαρχία της, ἀναφέρω ἐννοεῖται θαλάσσιες περιοχές αὐτές πού εἶναι γνωστές ἀπό τήν Ἁγία Γραφή· ὅταν καταστρέφει τήν πεντάπολιν τῶν Σοδόμων καί Γομόρας - πέντε πόλεις ἦσαν - καί ἀφήνει νά καταποντισθοῦν μέσα στό νερό της Νεκρᾶς Θαλάσσης. Ἐκτός ἀπό τή φωτιά, θεῖον καί πῦρ, κατεποντίσθησαν οἱ πόλεις αὐτές, τό ἔδαφος κατεποντίσθη· καί ἁπλώθηκε τό νερό τῆς Νεκρᾶς Θαλάσσης, στήν περιοχή πού ἦσαν αὐτές οἱ πόλεις. Σᾶς ὑπενθυμίζω ὅ,τι εἶπα προηγουμένως, ὅτι ἡ Νεκρά Θάλασσα τρέφεται, δηλ. γεμίζει ἀπό τά νερά τοῦ Ἰορδάνου ποταμοῦ.

 Ἐξουσιάζει καί τήν Μεσόγειον Θάλασσα. Δέν πάω εἰς τό ὅραμα τοῦ Δανιήλ, πού ἐκεῖ διαδραματίζονται ἐκεῖνα πού θά διαδραματισθοῦν λίγο μετά, μέ τίς κοσμοκρατορίες τοῦ Μ. Ἀλεξάνδρου, τῶν Ρωμαίων καί τοῦ Ἀντιχρίστου, γιατί ὁ Ἀντίχριστος θά ἐμφανιστῆ εἰς τήν Μεσόγειον Θάλασσαν, δηλ. στήν περιοχή μας! Ἐκεῖ πού ὁ Χριστός - κι ὁ Χριστός στήν Μεσόγειο Θάλασσα - ἐνεφανίσθη. Δηλ. ἡ Παλαιστίνη ἀνήκει εἰς τήν Μεσόγειο Θάλασσα, ἔ, κατά παρόμοιο τρόπο θά ἐμφανισθῆ καί ὁ Ἀντίχριστος. Ἐξουσιάζει ὅμως τήν Μεσόγειο Θάλασσα ὅταν ἐγείρει πελώρια κύματα, γιά νά γυρίση πίσω τόν Ἰωνᾶ. Κι ὅταν ὁ Ἰωνᾶς, μέ προφητικό πνεῦμα, ζήτησε ἀπό τούς ναῦτες νά τόν πετάξουν στή θάλασσα, ἐκεῖνοι φοβήθηκαν ὅτι θά ἔκαναν κάποιο ἔγκλημα καί εἶπαν· «ἄν εἶναι δυνατόν νά σέ πετάξουμε στή θάλασσα»! Ἐπέμενε ὅμως ἐκεῖνος, καί ἐνῶ διηγέρθη τρικυμία, τώρα, μόλις ὁ Ἰωνᾶς ἔπεσε εἰς τήν θάλασσαν, ἔγινε γαλήνη. Γιατί γιά τόν Ἰωνᾶ ἔγινε αὐτό. Καί ἔτσι ὁ Ἰωνᾶς, ὅταν πετάχτηκε στή θάλασσα, ἦταν ὁ τύπος, - πού τόν κατάπιε τό ψάρι, ἀλλά δέν ἀλλοιώθηκε τρεῖς ἡμέρες στό στομάχι του - ἦταν ὁ τύπος τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, τῆς ἰδίας  Ἐνυποστάτου Σοφίας. Γι’ αὐτό, δέν εἶναι χωρίς σημασία, ὁ Χριστός γιά τήν Ἀνάστασή του, μόνο μία προφητεία ἀνέφερε. Τό θαῦμα τοῦ Ἰωνᾶ. Μόνον αὐτό ἀνέφερε. Γιατί ὁ ἴδιος, ἡ ἴδια Σοφία, ξεσήκωσε τή θάλασσα, ἐργάστηκε τέλος πάντων, ἐργάστηκε τόν τύπο τῆς Ἀναστάσεώς της, ὅταν θά Ἐνηνθρώπιζε.

   Ἀλλά ἄς ἔλθωμεν καί στήν Κ. Δ. Ὅταν ὁ Ἰησοῦς ἔδιδε αὐτήν τήν θαυμαστή ἁλιεία - θυμηθῆτε, ἀκόμη δέν ἔχει μαθητάς - πῆγε ἐκεῖ στήν λίμνη της Γαλιλαίας, ἔκανε κήρυγμα εἰς τά πλήθη, ἀφοῦ παρεκάλεσε τόν Πέτρο νά τοῦ χορηγήση γιά λίγο τό καΐκι του, γιά νά κηρύξη ἀπό τό καΐκι, γιατί στήν παραλία δέν μποροῦσε, ἦταν ὁ κόσμος, θά τόν ἔριχνε στή θάλασσα· κι ἀπό ἐκεῖ μέσα ἐκήρυξε ὅ,τι ἐκήρυξε. Κατόπιν εἶπε εἰς τόν Πέτρο: «Πηγαίνετε τώρα νά ψαρέψετε».

«Μά, Κύριε, μεσημεριάτικα θά ψαρέψωμε»;. Ποιός ἰδιώτης, δέν ξέρει ὅτι τήν ἡμέρα δέν ψαρεύουν; «…δι’ ὅλης τῆς νυκτός, λέει ὁ Πέτρος, κοπιάσαντες, οὐδὲν ἐλάβομεν·», ὅλη τήν νύχτα ψαρεύαμε, δέν πιάσαμε τίποτα, ἀλλά τί; «ἐπί δὲ τῷ ρήματί σου χαλάσω τό δίκτυον» (Λουκ. 5, 5), ἐπειδή τό ’πες Ἐσύ, θά τό κάνω. Καί πράγματι, τόση ἦταν ἡ ἁλιεία, ὥστε τά δίκτυά τους ἐσχίζοντο ἀπό τά ψάρια. Ἐδῶ φαίνεται ὅτι εἶναι ὁ Κύριος τοῦ περιεχομένου τῶν θαλασσῶν. Ποιό εἶναι τό περιεχόμενο τῶν θαλασσῶν; Τά ψάρια. Ὅταν ἔλεγε στή θάλασσα, ὅταν κάποτε περνοῦσαν ἀπό τήν μίαν ὄχθη στήν ἄλλη, τῆς λίμνης τῆς Γενησαρέτ, κι ὁ Κύριος, λέγει, κουρασμένος, κοιμόνταν στό καΐκι, ξέσπασε θύελλα. Κατέβηκε ἄνεμος. Λέγουν οἱ σύγχρονοι, ὅτι οἱ ἄνεμοι πού πέφτουν, ὁρμοῦν πάνω στή λίμνη, εἶναι φοβεροί. Κυριολεκτικά τήν ἀνακατώνουν τή θάλασσα. Καί φοβήθηκαν οἱ μαθηταί· ἄν καί ψαράδες. «Κύριε, ἐπιστάτα, τοῦ λέγουν, χανόμαστε». Σηκώθηκε ὁ Κύριος. «Τί συμβαίνει»; Δέν βλέπεις; τρικυμία. Καί στρέφεται εἰς τήν θάλασσα καί λέει: «…σιώπα, πεφίμωσο». Σώπα μήν βγάζης, θά λέγαμε, αὐτούς τούς βόμβους τῶν κυμάτων. Βάλε φίμωτρο! Κι ἀμέσως ἔγινε γαλήνη! Ἀμέσως! Κι οἱ μαθηταί εἶπαν μεταξύ τους: «τίς ἄρα οὗτός ἐστιν, ὅτι καὶ ὁ ἄνεμος καὶ ἡ θάλασσα ὑπακούουσιν αὐτῷ»;

(Μάρκ. 4, 39-41)

Ποιός εἶναι αὐτός; πού καί οἱ ἄνεμοι καί ἡ θάλασσα τόν ὑπακούουν; Δέν ἐγνώριζαν ἀκόμη οἱ μαθηταί, τίποτε διά τό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ, γιά νά μάθουν ἀργότερα, μετά τήν Πεντηκοστή, ὅτι εἶναι ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ, ἡ Ἐνυπόστατος, πού Ἐνηνθρώπησε καί ἦταν μαζί τους.

   Ἀκόμη καί ἐπί τῶν κυμάτων περιεπάτησε, πού κατατρόμαξε τούς μαθητᾶς. Θυμηθῆτε αὐτο· ὅταν, μετά τόν χορτασμό τῶν πεντακισχιλίων ἔμεινε γιά νά ἀπολύση τούς ὄχλους, εἶπε στούς μαθητᾶς, «ἠνάγκασεν αὐτούς» νά μποῦνε στό καΐκι καί νά περάσουν ἀπό τήν ἄλλη πλευρά. Γιατί ἠνάγκασε; Διότι μπῆκανε «μπισμπίλια» ἀπό τόν ὄχλο, ὅτι «καλός εἶναι ὁ διδάσκαλός σας, νά τόν κάνωμε βασιλιά! ἀφοῦ χορτάσαμε χωρίς νά πληρώσουμε τίποτα.. ». Βλέπετε ὁ ἄνθρωπος ἔ;.. Γιατί αὐτό δέν εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἡ «βρῶσις καί πόσις», ὅπως λέει σαφῶς ὁ Παῦλος στήν πρός Ρωμαίους «οὐ γάρ ἐστιν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ βρῶσις καὶ πόσις, …» (Ρωμ. 14, 17) Κι ὁ ἴδιος τούς ἤλεγξε ἀργότερα, ὅταν πῆγαν καί τόν βρῆκαν. «Ἐπειδή, λέγει, χορτάσατε, γι’ αὐτό μέ ζητούσατε». Ταπεινό, πολύ ταπεινό. Γι’ αὐτό οἱ μαθηταί σάν ἄνθρωποι, κάπως κολακεύτηκαν. Γι’ αὐτό χρησιμοποιεῖται τό ρῆμα «ἠνάγκασεν». Μέ τό ζόρι τούς ἔβαλε μέσα εἰς τό καΐκι. Κάπου τρεῖς τήν νύχτα, «τετάρτην φυλακήν της νυκτός», εἶδαν - παλαίοντες οἱ μαθηταί μέ τόν ἄνεμο καί τήν θάλασσα, εἶχε πολύ τρικυμία - εἶδαν τόν Ἰησοῦ νά περιπατῆ ἐπί τῶν ὑδάτων! Τί καταπληκτικό! Μποροῦσαν νά φαντασθοῦν, κι ἐμεῖς, κι ὁποιοσδήποτε, ὅτι μπορεῖ νά περιπατῆ ἕνας ἄνθρωπος ἐπί τῶν κυμάτων; Προσέξτε, ἐπί τῶν κυμάτων; Δέν κολυμοῦσε, περπατοῦσε ἐπί τῶν κυμάτων! Καί νόμισαν ὅτι εἶναι φάντασμα. Σᾶς τό θυμίζω αὐτο· τό ξέρετε ὅλοι σας.

   Γιά νά δοῦμε τί λέγει ἐκεῖ εἰς τόν Ἰώβ· εἶναι στό 9ο κεφάλαιο. Κάτι τό καταπληκτικό. Ἀκοῦστε τί γράφει ἐκεῖ ὁ Ἰώβ: «ὁ τανύσας τὸν οὐρανόν μόνος…», ἐκεῖνος πού ἐτάνυσε (τανύω ~τεντώνω), τέντωσε τόν οὐρανό, μόνος. Δέν εἶχε βοηθούς, οὔτε τούς ἁγίους ἀγγέλους. Μάλιστα στό ἴδιο το βιβλίο, τοῦ Ἰώβ, θά πῆ: «ὅταν εἶδαν τ’ ἀστέρια, πού ἐγώ ἐδημιούργησα - ὁ Θεός Λόγος, ἔ; - «ἤνεσαν μέ ἄγγελοι», μέ ἐδοξολόγησαν οἱ ἄγγελοι. Δέν ἔλαβαν μέρος στήν δημιουργία οἱ ἄγγελοι. Προσέξατέ το. Σέ τίποτα, ὁ ἀγγελικός κόσμος δέν λαβαίνει μέρος στή δημιουργία. Δέν εἶναι οἱ ἄγγελοι δημιουργικά, συνδημιουργικά πρόσωπα· εἶναι διακονικά, δηλ. ὑπηρετικά, «εἰς διακονίαν ἀποστελλόμενα, διὰ τούς μέλλοντας κληρονομεῖν σωτηρίαν». ( Ἑβρ. 1, 14)

Μόνος ὁ Θεός κάνει ὅ,τι κάνει. Λοιπόν συνεχίζει ὁ Ἰώβ: «ὁ τανύσας τὸν οὐρανόν μόνος καὶ περιπατῶν ὡς ἐπ’ ἐδάφους ἐπὶ θαλάσσης·» ( Ἰώβ 9, 8) Εἶναι, λέγει, αὐτός πού περιπατεῖ σάν σέ ξηρά, ἐπί τῆς θαλάσσης. Ποιός τό πέτυχε αὐτό μέχρι σήμερα; Μόνον ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Τό λέγει ὁ Ἰώβ. Τό βλέπομε εἰς τό πρόσωπον τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ποιός εἶναι λοιπόν ὁ Ἰησοῦς Χριστός; Εἶναι ὁ Θεός Λόγος, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία. Εἶναι καταπληκτικό αὐτό τοῦ Ἰώβ! Καί θέτει τό ἐρώτημα ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ τώρα στόν Ἰώβ, καί τοῦ λέγει. Αὐτό τό περίφημο βιβλίο τοῦ Ἰώβ, τό πάρα πολύ δύσκολο καί θεολογικότατο βιβλίο. Θά ξέρετε ὅτι στήν Ἑβραϊκή γραμμένο, εἶναι ἔπος. Εἶναι ὅπως ἡ Ὀδύσσεια, ἡ Ἰλιάδα, ἔτσι εἶναι· εἶναι ποίημα δηλαδή, ἀλλά ὡς μετάφραση ἔγινε πεζό. Λέγει ἐκεῖ λοιπόν ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ εἰς τόν Ἰώβ: «…ἦλθες δὲ ἐπί πηγήν θαλάσσης,» ἐσύ κατέβηκες, λέγει, στόν βυθό τῆς θαλάσσης; «ἐν δὲ ἴχνεσιν ἀβύσσου περιεπάτησας». ( Ἰώβ 38, 16) Περπάτησες, λέει, εἰς τά ἴχνη της ἀβύσσου, δηλ. εἰς τούς πυθμένας τῶν θαλασσῶν; Εἴδαμε ἕναν προηγούμενο στίχο· στό ἴδιο κεφάλαιο. «Ἐγώ, λέει, περιπατῶ εἰς τάς ἀβύσσους», τό λέγαμε τήν περασμένη Τρίτη. Ἐσύ, λέει, περπάτησες εἰς τάς ἀβύσσους της θαλάσσης κλπ.; Δηλ. ποιός εἶσαι ἐσύ; ἄνθρωπε ποιός εἶσαι ἐσύ; Σοῦ λέω ὅμως Ἐγώ, ποιά εἶμαι Ἐγώ. Ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία. Ἔτσι ὁ Θεός τῆς Π. Δ. - δέν θά πάψω νά τό λέω καί νά τό ἐπαναλαμβάνω - ὁ Θεός Λόγος ταυτίζεται μέ τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Τόν βλέπομε νά περιπατεῖ ὁ Χριστός ἐπί τῶν κυμάτων. Αὐτός εἶναι.

    Ἔχομε πολλές περιπτώσεις ταυτότητος. Σᾶς θυμίζω ἐκεῖνο πού, ἔφτυσε ὁ Χριστός, ἔκανε πηλό καί τόν ἔβαλε εἰς τά μάτια κάποιου τυφλοῦ. Ἐκ γενετῆς τυφλοῦ. Δέν ὑπῆρχαν βολβοί. Εἶναι δυνατόν ποτέ νά δῆ ἕνας ἄνθρωπος μέ τό νά τοποθετηθῆ λάσπη στά μάτια του; Ἄν ἕνας γιατρός ἔβαζε λάσπη στά μάτια ἑνός ἀσθενοῦς, ἑνός τυφλοῦ, τί θά ἐλέγετο; Κι ἐπί πλέον, ὅταν τοῦ εἶπε νά πάη νά νιφθῆ; Δέν θά ’φευγε ἡ λάσπη; Γιατί διετηρήθη ὅλη αὐτή ἡ ἱστορία; Διά τήν πίστιν τοῦ τυφλοῦ. Ἀλλά κυριότατα, διά νά δειχθῆ ἡ ταυτότητα Ἐκείνου πού τοῦ εἶπε, πού τοῦ ἔχρισε τά μάτια μέ πηλόν. Γιά νά τοῦ πῆ δηλ. καί σέ μας, σέ ὅλη τήν ὑφήλιο, ὅπου εἴμεθα Χριστιανοί, εἶναι ὁ ἴδιος πού ἐπῆρε «χοῦν ἀπό τῆς γῆς», ὑλικά στοιχεῖα ἀπό τή γῆ καί ἔπλασε τόν ἄνθρωπο. Εἶναι ὁ ἴδιος. Εἴδατε;

    Ἀλλά προχωροῦμε σ’ ἕνα δεύτερο ἡμιστίχιον τοῦ χωρίου. «καί ἐν πάση τῇ γῇ», ἐννοεῖται «ἐκτησάμην» πού τελειώνει μέ αὐτό τό ρῆμα. Νά σᾶς τό διαβάσω ξανά. «ἐν κύμασι θαλάσσης καὶ ἐν πάσῃ τῇ γῇ καὶ ἐν παντί λαῷ καὶ ἔθνει ἐκτησάμην». Τό «ἐκτησάμην ἐν πάσῃ τῇ γῇ» θά τό δοῦμε λίγο παρακάτω ξεχωριστά.

Ἔχω ἐξουσία σ’ ὅλη τή γῆ, λέγει ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία. Εἶναι ἡ Κυρία ὅλης τῆς γῆς. Ναί, πάντα μιλάει ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία στήν Π. Δ.,ἔ; Ἐκεῖνος ὁμιλεῖ, Ἐκείνη ὁμιλεῖ. Ποιός εἶναι; Ποιά εἶναι; «ὁ ἁπτόμενος τῶν ὀρέων καί καπνίζονται». Ἐγγίζει τίς κορυφές λέει, τῶν βουνῶν καί παίρνουν φωτιά, ξεσπάει ἡφαίστειο. «ὁ ἐπιβλέπων ἐπὶ τὴν γῆν, μᾶς λέει ὁ 103ος ψαλμός, καὶ ποιῶν αὐτὴν τρέμειν». (Ψαλμ. 103ος, 32) Αὐτός πού μόνο μία ματιά ἔτσι θά ρίξη στή γῆ, καί ἡ γῆ τρέμει! Ἀλλά καί ὁλόκληρος ὁ 103ος ψαλμός, δείχνει αὐτήν τήν κυριαρχία τῆς Σοφίας τοῦ Θεοῦ.

Λέγει ὁ Μ. Βασίλειος στή θεία του Λειτουργία ὅτι: «τὰ σύμπαντα δοῦλα σά».(Ψαλμ. 118ος , 91)

Ἀπό μίαν εὐχή λειτουργική. Γιατί, λέγει, τά σύμπαντα, ὄχι ἡ γῆ, τά σύμπαντα, ὅλη ἡ δημιουργία, εἶναι δικοί σου δοῦλοι. Καί ἐξουσιάζει ὁμοίως, σέ ὅ,τι ἐπί τῆς γῆς.

  Ἀλλά ἄς δοῦμε καί τό τελευταῖον ἡμιστίχιον τοῦ χωρίου, ὅτι ἔχει ἐξουσία «καὶ ἐν παντί λαῷ καὶ ἔθνει». «Δικά μου εἶναι ὅλα», λέγει. Στήν ἐξουσία τῆς Θείας Σοφίας εἶναι καί ὁ κάθε λαός καί τό κάθε ἔθνος. Καί ἡ ἱστορία τῶν ἀνθρώπων. Εἶναι στήν ἐξουσία της. Ἀλλά κατά ἕναν τρόπον καταπληκτικόν.

   Αὐτόν τόν καιρό, στή σκέψη μου καί στήν Ἁγία γραφή, ὅ,τι διαβάζω - γιατί πολλά πράγματα βέβαια κάποτε τά πρωτοσυνάντησα, ὅπως καί ἐσεῖς ὅταν μελετᾶτε τήν Ἁγία Γραφή - πρῶτα - πρῶτα εἶχα μάθει γιά τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν. Πώ, πώ! Πελώριο θέμα. Μετά εἶχα μάθει διά τήν ἀνακαίνιση τοῦ σύμπαντος κόσμου! Μετά ἄρχισα νά ἀνακαλύπτω τήν ταυτότητα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ! Ὅλα αὐτά πού λέμε. Ἔτσι, πάντοτε μέ ἀπησχόλησε, ἀπό τήν ἐφηβική μου ἡλικία, προσέξτε τό αὐτό, ἡ Ἱστορία τοῦ ἀνθρώπου. Βέβαια στήν Ἱστορία μπαίνει ὁ Θεός Λόγος καί πρίν καί μετά τήν Ἐνανθρώπησή Του, μπαίνει στήν Ἱστορία, ἀλλά πῶς μπαίνει; Δημιουργός τῆς Ἱστορίας δέν εἶναι οἱ ἄνθρωποι; Σίγουρα. Ποῖος ὁ ρόλος θά λέγαμε, τοῦ Θεοῦ, μέσα στήν Ἱστορία; Τό παράδειγμα πού θά σᾶς πῶ, σᾶς τό ἔχω πεῖ πάμπολλες φορές, θά τό ξαναπῶ ἄλλη μία φορά. Ὅλα τά πράγματα τῆς Ἱστορίας μοιάζουν μέ τά πεπραγμένα ἀνθρώπων μέσα σ’ ἕνα πλοῖο. Ἀνεβαίνουν, κατεβαίνουν, τρῶνε, πίνουν, κοιμῶνται, παίζουν, μαλώνουν, εἰρηνεύουν.. ὅ,τι εἶναι· ὅλα τά πεπραγμένα μέσα σ’ ἕνα πλοῖο. Τό πλοῖο ὅμως ποῦ κατευθύνεται; Τό πλοῖο ταξιδεύει. Ποῦ ταξιδεύει τό πλοῖο, αὐτό εἶναι μόνο στό Θεό. Εἶναι δικαίωμά Του. Ἔτσι μπαίνει μέσα τήν Ἱστορία. Ἀφήνει τούς ἀνθρώπους, δέν τούς ἐμποδίζει. Ἀκόμη καί νά τόν σταυρώσουν. Ἀκόμη καί νά τόν διώξουν· ὅπως διώκουν τήν Ἐκκλησία Του. Δέν τούς ἐμποδίζει. Ἐν τούτοις ὁλόκληρη ἡ Ἱστορία, σάν ἕνα πλεούμενον, ὁδηγεῖται σέ κάποιο λιμάνι. Στό λιμάνι πού Ἐκεῖνος θέλει· εἶναι ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἀλλά καί ἡ κόλασις. Ἔτσι μπαίνει μέσα στήν Ἱστορία. Εἶναι δέ μυστήριον ἡ Ἱστορία. Βέβαια, ἐπεμβαίνει στήν Ἱστορία, χωρίς ὅμως νά ἐμποδίζη τίς προαιρέσεις τῶν ἀνθρώπων. Ἔτσι μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι τήν Ἱστορία τή γράφουν οἱ ἄνθρωποι. Δηλ. ἐκεῖνοι κινοῦνται, «κατά τό δοκοῦν», ὅπως θέλουν. Τελικά ὅμως μπαίνει κατά ἕναν τρόπον πού δέν ἐμποδίζεται ἡ προαίρεσις τῶν ἀνθρώπων. Ὅταν φερ’ εἰπεῖν περνάει ὁ λαός ἀπό τήν Ἐρυθρά θάλασσα, δέν εἶναι μία ἐπέμβαση στήν Ἱστορία; Κ.ο.κ. Ἔρχεται ὡς τιμωρός... μάλιστα αὐτό τό «ὡς κριτής» τό βρίσκομε ἐπανειλημμένως στό βιβλίον τῆς Ἀποκαλύψεως. Ἔρχεται καί ξαναέρχεται καί ξαναέρχεται ὡς κριτής τῆς Ἱστορίας. Καί βέβαια θά ἔλθη μετά ὡς τελικός κριτής τῆς Ἱστορίας. Ὅταν ἐπιτρέπει εἰς τά Ρωμαϊκά στρατεύματα νά κυριεύσουν τήν Ἱερουσαλήμ καί νά τήν καταστρέψουνε κατά τρόπον πού ὅπως λέγει ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, οὔτε ἔγινε, οὔτε θά γίνη τέτοια καταστροφή πόλεως ποτέ εἰς τήν Ἱστορίαν, τί ἄλλο εἶναι; Παρά ἔρχεται ὡς κριτής, γιά νά τιμωρήση αὐτόν τόν λαόν, τόν ἀτίθασο λαό. Παρά ταῦτα, δικό του λαό. Ἔτσι, πόσο ἐπεμβαίνει, πότε ἐπεμβαίνει, ἀποτελεῖ πράγματι ἕνα μυστήριο. Καί στά ἴχνη αὐτοῦ τοῦ μυστηρίου, νομίζω ὅτι πρέπει νά εἴμαστε ὅλοι. Γιά νά λέμε: «Γιατί ἐπέτρεψε αὐτό ὁ Θεός στήν Ἱστορία»; Καί νά βγάζουμε κέρδος, νά βγάζουμε ὠφέλεια.. Καί ἀκόμη προστατεύει καί πρόσωπα, ὄχι μόνο λαούς. Φερ’ εἰπεῖν τόν λαό του τόν προστατεύει, ὅπου κι ἄν βρίσκεται, εἴτε στή γῆ Χαναάν, εἴτε βρίσκεται εἰς τήν Αἴγυπτον, εἴτε βρίσκεται εἰς τήν Νινευΐ, εἴτε βρίσκεται εἰς τήν Βαβυλώνα. Ὅπου εἶναι ὁ λαός του, τόν προστατεύει. Παρ’ ὅτι ὁ ἴδιος λέγει «θά σᾶς πάγω ἐπέκεινα Βαβυλῶνος». Ξέρετε σέ ποιόν τό εἶπε; Εἰς τόν Μωϋσῆ. Ξέρετε ποιά ἐποχή; Ἐξακόσια χρόνια μετά τόν Ἁβραάμ. Εἶναι καταπληκτικά πράγματα.

  Προστατεύει τόν Ἁβραάμ καί τόν Ἰσαάκ καί τόν Ἰακώβ καί τόν Ἰωσήφ, καί τούς τρεῖς παῖδας στό καμίνι. Καί μάλιστα κατά ὁρατόν τρόπον, ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία τοῦ Θεοῦ, βρίσκεται ἀνάμεσά τους. Αὐτό πού εἶπε ὁ Ναβουχοδονόσωρ: «Ἐγώ τρεῖς ἔριξα μέσα στό καμίνι· ἐγώ βλέπω νά ὑπάρχουν τέσσερις! καί τοῦ τετάρτου, λέει, ἡ ὄψις, εἶναι ὡσεί ἀγγέλου». Ποιός εἶναι αὐτός; Ἡ Ἐνυπόστατος σοφία.

   Προστατεύει τόν Δανιήλ εἰς τόν λάκκο τῶν λεόντων. Ὅλοι οἱ λαοί κι ὅλα τά ἔθνη εἶναι στήν ἐξουσία της, καί ὑπηρετοῦν τά δικά της τά σχέδια. 

   Ἀγαπᾶ τά ἔθνη και γι’ αὐτό ἐξαποστέλλει τούς μαθητάς του εἰς τά ἔθνη. «πορευθέντες, λέει, μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη». (Ματθ.28, 19) Ἐπειδή εἶναι οἱ ἄνθρωποι, δημιουργήματα δικά Της. Δέν ὑπῆρχε ἐκείνη ἡ στενοκαρδία τῶν Ἑβραίων, - ὅπως καί οἱ Ἕλληνες τό ’λεγαν, «πᾶς μή Ἕλλην βάρβαρος» - καί πᾶς μή Ἑβραῖος δέν ἔχει καμμία δουλειά μέ μᾶς! Ἀλλά καί στήν Κ. Δ. ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, θά κρίνη τούς λαούς καί ἔθνη, ὅπως ἤδη σᾶς εἶπα, γιατί ἡ κρίσις τοῦ ἀνήκει. Τό εἶπε ὁ ἴδιος: «πᾶσαν τήν κρίσιν, λέγει, μοῦ παρέδωκε στά χέρια μου ὁ Πατήρ. Μοῦ παρέδωκε σέ μένα ὡς ἀνθρώπού!» ( Ἰωάν. 5, 22)

Γιατί φυσικά, ὁ Πατήρ καί ο Υιός καί τό Πνεῦμα τό Ἅγιον εἶναι ἕνας Θεός. Ἀλλά παραδίδει τήν κρίσιν εἰς τόν Υἱόν, ὡς ἀνθρώπου! Γι’ αὐτό λέγει: «Ὅταν ἔρθη ὁ Υἱός τοῦ

ἀνθρώπου - δέν λέγει «ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ» - νά κρίνη τόν κόσμον < κλπ. κλπ».

   Ἔχει ἀκόμη ἐξουσίαν καί πέραν τοῦ τάφου. Μέ πάσαν εὐκολίαν. Ἐπιστρέφει ψυχές ἀπό τόν Ἅδη.

«Λάζαρε …», ὡς τό φυσικότερον πρᾶγμα, «Λάζαρε, δεῦρο ἔξω», τέσσερις μέρες πεθαμένος ὁ Λάζαρος! Ἤδη, οἱ ἀδελφές του, λέγουν: «Κύριε ἤδη ὄζει·», μυρίζει, μυρίζει, βρώμισε! τέσσερις μέρες πεθαμένος. «Λάζαρε, δεῦρο ἔξω». ( Ἰωάν. 11, 43) Ἔλα ἔξω. Καί ἀνεσηκώθη ὁ Λάζαρος! Ποιός εἶναι Αὐτός πού ἡ φωνή του φθάνει μέχρι τόν Ἅδη; Ἀλλά καί στό τέλος τῆς Ἱστορίας, θά ἀναστήση πάσαν σάρκα. Ὅλοι θ’ ἀναστηθοῦν. Κι ἔχει τήν κυριαρχία ἐπί της Βασιλείας του. Καί στόν θάνατο, καί στόν Ἅδη, καί στήν κόλαση. Ὅταν λέγει στούς ὑποψήφιους μάρτυρες: «…μὴ φοβηθῆτε ἀπό τῶν ἀποκτεννόντων τὸ σῶμα …» (Λουκ. 12, 4) κλπ. κλπ. Νά σᾶς πῶ ἀπό ποιόν νά φοβηθεῖτε. Ἐκεῖνον πού ἔχει ἐξουσία νά στείλη στήν κόλαση. Αὐτόν νά φοβηθεῖτε. Εἰς τό πῦρ τό αἰώνιον. Κι αὐτή ἡ ἐξουσία, εἶναι καί ἀνήκει εἰς τόν Υἱόν. Στόν Πέτρο θά πῆ: «καὶ δώσω σοι τὰς κλεῖς τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν,» (Ματθ. 16, 19) Θά σοῦ δώσω τά κλειδιά της Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Μέ τήν ἄφεση ἤ μή ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν τῶν ἀνθρώπων. Κι εἶναι γνωστό ὅτι τό κλειδί εἶναι σύμβολον ἐξουσίας. Ὅταν κρατάω τό κλειδί ἑνός χρηματοκιβωτίου, εἶμαι κύριος τοῦ περιεχομένου τοῦ χρηματοκιβωτίου, κ.ο.κ. Θά πῆ ἐξ ἄλλου ὁ ἴδιος ὁ Κύριος: «καὶ ἔχω τὰς κλεῖς τοῦ θανάτου καί τοῦ ᾅδου». (Ἀποκ. 1, 18) Ἔχω, λέει, τά κλειδιά καί τοῦ θανάτου καί τοῦ Ἅδου. Κύριος εἶμαι, ὅ,τι θέλω θά κάνω.

Ἀκόμη θά πῆ : «Τάδε λέγει ὁ ἅγιος, ὁ ἀληθινός». (Ἀποκάλυψις 3, 7) - αὐτά εἶναι στην Ἐπιστολή πρός τόν Ἐπίσκοπόν τῆς Φιλαδελφείας καί μιλάει ὁ ἴδιος ὁ Χριστός - «ὁ ἔχων τὴν κλεῖν τοῦ Δαυΐδ..». Γιατί λέγει τοῦ «Δαυΐδ»; Γιατί ὁμιλεῖ ὡς ἄνθρωπος. Δέν εἶναι ἀπόγονός τοῦ Δαυΐδ; Βλέπετε, τό κλειδί αὐτό, τήν ἐξουσία αὐτή τήν ἔχει ὡς ἄνθρωπος. Ἐπιμένω. Ὅταν ἐπί παραδείγματι, κάνωμε προσευχή, μπορεῖ νά ποῦμε «Δόξα τῷ Πατρί καί τῷ Υἱῶ καί τῷ Ἁγίω Πνεύματι» ναί, ἀλλά σ’ ἄλλους τύπους, θά ἤτανε ἀκριβέστερο ἐάν λέγαμε: «Πατέρα μας Οὐράνιε, (προσέξτε) Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, -γιατί; γιατί βάζομε καί τήν ἀνθρωπίνη φύση- Πνεῦμα Ἅγιον». Εἴδατε; «ὁ ἔχων, λοιπόν, τὴν κλεῖν τοῦ Δαυΐδ, - ὡς ἄνθρωπος - ὁ ἀνοίγων καὶ οὐδείς κλείσει καί κλείων καὶ οὐδεὶς ἀνοίξει·» (Ἀποκ. 3, 7) πού κλείνω καί κανείς δέν μπορεῖ νά ἀνοίξη καί ἀνοίγω καί κανείς δέν μπορεῖ νά κλείση.

   Ἀκόμη ἡ ἐξουσία ἐπεκτείνεται σ’ ὅλο τό σύμπαν ἀλλά καί εἰς τούς ἀγγέλους. Ὅταν θά στείλη τούς δαίμονας εἰς τήν κόλασιν. Κι ἀκόμα ἀπό τή γῆ αὐτή. Τί εἶπαν οἱ δαιμονιζόμενοι, οἱ δαίμονες καλύτερα, διά στόματος δαιμονιζομένου Γεργεσηνῶν; «Ἦρθες νά μᾶς βασανίσεις πρό τῆς ὥρας μας, πρό καιροῦ; Σέ παρακαλοῦμε, μή μᾶς στείλης εἰς τήν ἄβυσσον, εἰς τόν Ἅδην. Τό ξέρουν αὐτό οἱ δαίμονες, τό περιμένουν· ἄλλο ὅτι δέν μποροῦν νά μετανοήσουν. Ἐπίτρεψε νά πᾶμε σέ ’κείνους τούς χοίρους». Κι ὁ Κύριος εἶπε: «Πηγαίνετε». Εἴδατε ἐξουσία; Εἴδατε; Ὥστε λοιπόν μπορεῖ νά στείλη τούς δαίμονες εἰς τόν Ἅδην καί εἰς τήν κόλασιν. Βεβαίως.

   Ἀλλά σᾶς εἶπα ἀκόμη καί τό σύμπαν, θά τό ἀλλάξη τό σύμπαν. Θά τό κάνη, ἀπό τήν μορφή πού ὑπάρχει σήμερα, σέ «…καινόν οὐρανόν καί γῆν καινήν·» (Ἀποκ. 21, 1) Καί θά πῆ ἀκόμη: «ἰδοὺ καινά ποιῶ πάντα», στό ἴδιο κεφάλαιο. Νά, ὅλα τά κάνω καινούρια. Στόν Ἡσαΐα λέγει: «…ἅ ἐγὼ ποιῶ μένει…» ( Ἡσ. 66, 22) Ἐκεῖνα τά ὁποῖα Ἐγώ δημιουργῶ, αὐτά μένουν, δέν γίνονται μηδέν. Διότι τό σύμπαν - ἀκατανόητο στήν ἀνθρώπινη διάνοια - προῆλθε ἐκ τοῦ μηδενός, δέν προῆλθε βεβαίως ἀπό τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ· ὑπῆρχε μόνο ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ, καί ἐκ τοῦ μηδενός ὁ Θεός ἔκανε τά πάντα. Ἐκ τοῦ μη-δε-νός!  Ἔλεγε ὁ Ἀριστοτέλης καί τό ἀνθρώπινο μυαλό καί ἡ φιλοσοφία: «Ἐκ τοῦ μηδενός, μηδέν». Τό μηδέν ἀγαπητοί μου δέν μπορεῖ νά τό ἀντιληφθῆ ἤ νά τό προσεγγίση ἡ ἀνθρωπίνη διάνοια. Ἐπειδή ζοῦμε μέσα στό «εἶναι». Δέν μποροῦμε νά προσεγγίσωμε τό μηδέν. Σχέση μέ τό μηδέν ἔχει μόνο ὁ Θεός Λόγος, ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία. Δέν ἐκμηδενίζει τίποτα. Γι’ αὐτό λέγει: «ἅ ἐγὼ ποιῶ μένει». Ἐκεῖνα τά ὁποῖα Ἐγώ δημιουργῶ μένουν. Ἀλλάζουν.. Ἐγώ θά τά’ ἀλλάξω. Θά τά κάνω καινούρια, ἀλλά μένουν. Ἔτσι, ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ, ὁ Γιαχβέ, ὁ Θεός Λόγος ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, ὁ Κύριος τοῦ Ἰσραήλ, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, εἶναι ἕνα καί τό αὐτό πρόσωπον. Αὐτό θά τό λέγω σά ρεφραίν, γιατί θέλω νά τυπωθῆ μέσα μας. Ἔτσι, μένομε κατάπληκτοι καί δοξολογοῦμε τόν Ἅγιον Τριαδικόν Θεόν, καί αὐξάνει μέσα μας ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ καί ἡ εὐλάβεια αὐξάνει. Ζητᾶμε τήν ἀρετή καί ἀποστρεφόμεθα τήν ἁμαρτία. Γι’ αὐτό καί ἡ γνῶσις τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ ρίζα τῆς εὐσεβείας.

   Καί προχωροῦμε εἰς τόν ἑπόμενον στίχον τόν 7ον : «μετά τούτων πάντων ἀνάπαυσιν ἐζήτησα καὶ ἐν κληρονομίᾳ τίνος αὐλισθήσομαι».

Υστερα ἀπ’ ὅλα αὐτά, πού γυρίζω τόν περίγυρον τῆς γής, τό σύμπαν, πού περπατῶ στή θάλασσα, παντοῦ, εἰς τάς ἀβύσσους τοῦ σύμπαντος καί τῆς θαλάσσης, ὕστερα ἀπ’ ὅλα αὐτά ἐζήτησα, λέγει, ἀνάπαυσιν. Νά σᾶς τό ἀποδώσω: «Μεταξύ ὅλων αὐτῶν τῶν λαῶν καί τῶν ἐθνῶν, ἐζήτησα καταυλισμόν καί κατοικίαν, γιά ν’ ἀναπαυθῶ. καί διερωτήθηκα, στή χώρα τίνος θά ἐγκατασταθῶ».

Περίεργο χωρίον! Περίεργο χωρίον! Ζητάει ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, ποῦ νά μείνη! Πολύ μεγάλη ἐντύπωση μᾶς κάνει αὐτό. Προσέξατε ὅμως. Τά πράγματα εἶναι πάρα πολύ σημαντικά. Ἀφοῦ τά πάντα, βεβαίως, ἐξουσιάζει, ζητάει τώρα, θέτει ἐρώτημα ἀναπαύσεως καί κατοικίας. Ὡς νά ἦτο «ἄοικος», νά μήν εἶχε σπίτι, καί γυρεύει σπίτι. Ὁ Θεός γυρεύει σπίτι; θά πῆ κάποιος ἴσως, πού μένει στήν ἐπιφάνεια. Ἀφοῦ εἶναι ὅλα δικά της γυρεύει σπίτι; Θά τό δοῦμε, ἀλλά γιά νά σᾶς βγάλω ἀπό τήν δυσκολία ἀπό τώρα· γυρεύει σέ ποιό λαό νά Ἐνανθρωπήση. Αὐτό γυρεύει. Ἀλλά τώρα δέν λέω τίποτε, γιατί ὁ ἑπόμενος στίχος καί ὁ μεθεπόμενος στίχος, θά μᾶς τά πῆ αὐτά. Ὡστόσο ἡ ἀνάπαυσή της βέβαια εἶναι οἱ ἄνθρωποι. Τί σημαίνει ὅμως ἐδῶ «ἀνάπαυση»; Ἀνθρωποπαθῶς σημαίνει αὐτό πού ξεκουράζει. Ἐκεῖνο πού λέγει ὁ Θεός ὅτι «κατέπαυσε» ἀπό τά ἔργα του. Ἐμεῖς τό λέμε στή γλῶσσα μας και στα σχολειά το διδασκόμεθα ὅτι ὁ Θεός την ἑβδόμην ἡμέραν ἀνεπαύθη. Ὁ Θεός ἀναπαύεται; Κουράζεται ὁ Θεός; Εἶναι περίεργο. Ἀνθρωποπαθῶς τό λέμε αὐτό. Γι’ αὐτό μᾶς λέγει ὅτι τήν ἑβδόμην ἡμέρα κι ἐσεῖς θά ἀναπαύεσθε. Κουράζεται ὁ Θεός καί τώρα θά ξεκουραστῆ ὁ Θεός; Λέει τό ρῆμα «κατέπαυσεν». Ἀπό τί «κατέπαυσεν» ὁ Θεός; ἀπό τοῦ νά δημιουργῆ. Δέ δημιουργεῖ οὔτε ἕνα ἠλεκτρόνιον. Μετά τή δημιουργία, οὔτε ἕνα ἠλεκτρόνιον. Ὅπως καί ἕνα ἠλεκτρόνιον, δέν δύναται νά καταστραφῆ. Μετασχηματίζεται, ὅτι θέλετε πεῖτε καί κάνετε, δέν μπορεῖ ὅμως νά γίνη μηδέν. Ἔτσι, δέν δημιουργεῖ πλέον ὁ Θεός ἀπολύτως τίποτε. Αὐτό σημαίνει «καταπαύει».

Ἀλλά σέ ποιούς ἀναπαύεται ὁ Θεός; Ποῦ; Εἰς τούς ἁγίους ἀνθρώπους. Ζητάει ἀνάπαυση ἐκεῖ. Προπαντός ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ

   Λέμε στή Θεία Λειτουργία: «ὁ ἐν ἁγίοις ἀναπαυόμενος». Στήν πράξη, ξέρετε πῶς τό κάνομε αὐτό; Ὅταν ἐγκαινιάζωμε ἕνα ναό, οὐσιαστικά, ἐγκαινιάζομε τήν Ἁγία Τράπεζα. Φυσικά ὅλον τόν ναόν. Ἀλλά βασικά τήν Ἁγία Τράπεζα. Ἐκεῖ γίνεται ὅλη ἡ τελετουργία τῶν ἐγκαινίων. Ὅπως εἶναι ἡ πλάκα, εἶναι στηριγμένη σέ μία κολώνα, λέγεται «κάλαμος» ἡ κολώνα αὐτή, ἤ μπορεῖ νά εἶναι περισσότερες κολῶνες,- δέν ἔχει σημασία- μπορεῖ νά εἶναι πέντε, γιά καλύτερη στερέωση, πάντως εἰς τό κεντρικόν στέλεχος εἰς τόν «κάλαμο» τόν κεντρικόν, ὑπάρχει ἐκ κατασκευῆς - ὁ κτίστης τό κάνει αὐτό - ὑπάρχει ἕνα μικρό ἀβαθές λακκάκι. Ὅπως εἶναι ἡ περιφέρεια τοῦ καλάμου, ἐκεῖ σκάβουμε δηλ. ἀφήνουμε ἕνα ἀβαθές λακκάκι. Ἐκεῖ μεταξύ ἄλλων βάζομε καί κυριώτατα σέ μία λειψανοθήκη, ἅγια λείψανα. Προσέξατε το αὐτό. Κι ἔτσι λέμε ὅτι ἐγκαινιάστηκε ὁ ναός. Ὅταν τελοῦμε τή θεία Λειτουργία ἔχουμε τό κρασί καί τό ψωμί σέ σῶμα καί αἷμα Χριστοῦ. Ποῦ ἀναπαύεται ὁ Ἐνανθρωπήσας Θεός Λόγος; Ἐπί τῶν ἁγίων· πάνω στά λείψανα τῶν ἁγίων. Γι’ αὐτό «ὁ ἐν ἁγίοις ἀναπαυόμενος …» λέμε στή θεία Λειτουργία. Σύ πού ἀναπαύεσαι ἐπάνω εἰς τούς ἁγίους! Πάρα πολύ σπούδαῖο αὐτό, πάρα πολύ σπούδαῖο. Ἄν δέν ἔχομε ἐγκαινιασμένο ναό, ἔχομε τό «ἀντιμήνσιον» - ἴσως κάποια ἀπορία νά σᾶς δημιουργήθηκε γι’ αὐτό - πού εἶναι ἕνα ὕφασμα, τό ὁποῖον ἔχει κάποιες παραστάσεις ἐπάνω καί τό ὁποῖον συνεγκαινιάστηκε, ὅταν ἔγιναν τά ἐγκαίνια κάποιου ναοῦ. Ἔχει ἅγιο μύρο ἐπάνω ἔτσι μπορεῖ νά ἐγκαινιάσουμε 10, 20, 50, ὅσα θέλωμε «ἀντιμήνσια», τά ὁποῖα μοιράζουμε στούς ναούς καί εἰς τούς ἐγκαινιασμένους - ἔχει κι ἄλλη σημασία αὐτό - καί εἰς τούς μή ἐγκαινιασμένους ναούς. Καί ἐκεῖ μπαίνει καί ἡ ὑπογραφή τοῦ Ἐπισκόπου καί ἡ σφραγίδα ὅτι εἶναι ἐγκαινιασμένο τό «ἀντιμήνσιον». «Ἀντιμήνσιον» εἶναι δύο λέξεις, εἶναι σύνθετη λέξη. Ἡ μία εἶναι Ἑλληνική καί ἡ ἄλλη εἶναι Λατινική. Τό «ἀντί» εἶναι Ἑλληνικό. «Μήνσιον» εἶναι ἀπό τή λέξη «μένσα» Λατινικά, πού θά πῆ «τράπεζα». Συνεπῶς «ἀντιμήνσιον» θά πῆ «ἀντί τραπέζης», ἀντί Ἁγίας Τραπέζης. Δέν ἔχομε τήν Ἁγίαν Τράπεζαν ἐγκαινιασμένη, βάζομε αὐτό τό ὕφασμα. Γιά λόγους ἀσφαλείας - νά λύσω καί αὐτή τήν ἀπορία σας - νά μήν τίποτα πέση ἀπό τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ κλπ., κλπ. χρησιμοποιοῦν τό «ἀντιμήνσιον» καί οἱ ἐγκαινιασμένοι ναοί. Εἶναι καί αὐτή ἀκόμη ἡ χρῆσις, ἡ λειτουργική. Ἔτσι, ὅλα αὐτά δείχνουν (τί δείχνουν;)ὅτι ὁ Θεός ὁ Κύριος ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, ὁ Κύριος, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ἀναπαύεται ἐπί τῶν ἁγίων.

Ἀκοῦστε πώς τό λέγει αὐτό παρακαλῶ ὁ Ἠσαΐας εἰς τό 57ον κεφάλαιό του: «Τάδε λέγει Κύριος ὁ Ὕψιστος,» τά ἑξῆς λέγει ὁ Κύριος, «ὁ ἐν ὑψηλοῖς κατοικῶν τὸν αἰῶνα», αὐτός ὁ ὁποῖος κατοικεῖ αἰωνίως εἰς τά ὑψηλά, «ἅγιος ἐν ἁγίοις ὄνομα αὐτῷ», τό ὄνομά του εἶναι ἅγιος ἀνάμεσα σέ ἁγίους· οἱ ἅγιοι ἄγγελοι, οἱ ἅγιοι ἄνθρωποι, «Κύριος Ὕψιστος ἐν ἁγίοις ἀναπαυόμενος …», ( Ἡσ. 57, 15) ὁ ὁποῖος ἀναπαύεται, λέγει, ἐπάνω εἰς τούς ἁγίους. Ὅταν λοιπόν ή Σοφία ζητάει ἀνάπαυση, ζητάει νά βρῆ ἁγίους ἀνθρώπους, γιά νά ἀναπαυθῆ εἰς αὐτούς. Ὅταν κοινωνοῦμε καί ἔχομε καθαρή καρδιά καί προσέχομε - προσέξατέ! - τότε ἀναπαύεται σ’ ἐμᾶς. Ὅταν ὅμως δέν ἔχομε καθαρή καρδιά τότε προσβάλλεται. Γι’ αὐτό, ἔχομε τήν θέσιν νά κοινωνήσουμε μέν ἀλλά «μή εἰς κρίμα ἤ εἰς κατάκριμα». Νά μήν κοινωνήσουμε πού νά καταντήση γιά μᾶς δίκη καί καταδίκη. Διότι ἄν κινηθοῦμε ἀκάθαρτοι ὄντες νά κοινωνήσωμε, τότε δέν μπορεῖ νά ἀναπαυθῆ ὁ Ἰησοῦς Χριστός σέ μᾶς, καί ἀφήνει τό προσκλητήριον τῆς καταστροφῆς μέσα μας καί φεύγει, καί νά μᾶς φυλάη ὁ Θεός. Γι’ αὐτό λέμε: «ὄχι ὅπως ὁ Ἰούδας, κλπ. κλπ».

Ἡ ἔννοια της ἀναπαύσεως τῆς Σοφίας, εἶναι ὅτι ἐζήτησε ἀπό τίς ἐλεύθερες προαιρέσεις τῶν λογικῶν ὄντων, δηλ. τῶν ἀνθρώπων, ἀνταπόκρισιν, ἀναγνώρισιν, εὐχαριστίαν, δοξολογίαν! Αὐτό θέλει. Μέ ἀναγνωρίζεις ἄνθρωπε; Μέ ἀναγνωρίζεις λαέ; Λαέ μου; Πού ἐγώ σέ ἐξέλεξα. Ἔτσι, ὁ Θεός Λόγος ἀναπαύεται στήν κοινωνίαν, εἴπαμε τῶν ἀνθρώπων, πού εἶναι ἡ κορωνίδα της δημιουργίας, τῶν πρωτοπλάστων. Ἀνεπαύετο. Ἐκεῖ ὁ Θεός Λόγος μιλοῦσε. Ναί. Γιά νά μή νομίζετε πῶς τά λέω ἐγώ μόνος μου, θυμηθεῖτε τό τροπάριο τῆς Κασσιανῆς. Βέβαια θυμηθεῖτε μύριες θέσεις μέσα στήν Ἁγία Γραφή, ἀρκεῖ νά τή μελετοῦμε μέ προσοχή. Τό τροπάριο της Κασσιανῆς: «Ἐκεῖνα τά πόδια, λέει, ἡ πόρνη γυναίκα ἔνιψε μέ δάκρυα καί μέ μύρα· ἐκεῖνα τά πόδια, πού τά βήματά των ἄκουσε ἡ Εὕα στόν Παράδεισο, ἐκεῖνο τό δειλινό, μετά τήν πτῶσιν καί ἐθορυβήθη». Εἴδατε; Τά ἴδια πόδια. Ἐκεῖ δέν ὑπῆρχε Ἐνανθρώπηση ἀκόμα. Ἐκ τῶν ὑστέρων τό λέμε αὐτό. Ἀλλά αὐτοί, οἱ πρωτόπλαστοι, ἔπεσαν, καί διεφθάρησαν, καί οἱ ἀπόγονοι των τό ἴδιο. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι. Καί ζητάει τώρα ὁ Θεός νά βρῆ ἀξίους τῆς κοινωνίας Του. Αὐτό θά πῆ «ζητάει ἀνάπαυση», καταλάβατε; Ζητάει νά κατοικηθῆ μεσ’ τόν ἄνθρωπο, νά ἔχει κοινωνία μαζί του, ἐκεῖνο τό περίεργο, πού εἴπαμε στήν ἀρχή. Ὁ Θεός Λόγος ζητάει σπίτι; Εἶναι ἄοικος; Δέν ἔχει σπίτι; Σημειώνει ὁ 13ος ψαλμός: «Κύριος ἐκ τοῦ οὐρανοῦ διέκυψεν ἐπὶ τούς υἱούς τῶν ἀνθρώπων,» σάν νά ἄνοιξε ἕνα πορτάκι, ἕνα παραθυράκι ἀπό τόν οὐρανό καί κοιτάζει κάτω τή γῆ· καί βλέπει τούς ἀνθρώπούς «τοῦ ἰδεῖν», γιά νά δῆ, «εἰ ἔστι συνιῶν ἤ ἐκζητῶν τόν Θεόν». Ἄν ὑπάρχει κανένας πού νά ’χει μυαλό, νά ’χει φρόνηση ἤ τουλάχιστον ἄν δέν ἔχει, νά ἀναζητᾶ τόν Θεόν. «Πάντες ἐξέκλιναν, ἅμα ἠχρειώθησαν», ἔγιναν ἀχρεῖοι, «οὐκ ἔστι ποιῶν χρηστότητα, οὐκ ἔστιν ἕως ἑνός». (Ψαλμ. 13ος, 2) Κανένας ἄνθρωπος. Αὐτός εἶναι λοιπόν ὁ θλιβερός καρπός τῆς πτώσεως. Καί ὁ Θεός βρίσκει, βέβαια μεσ’ τήν Ἱστορία βρίσκει, ἔστω σέ κάποιες ἀτέλειες βέβαια, ἀλλά διατηρημένη μία πίστη. Γιατί σᾶς εἶπα προηγουμένως ὅτι ἡ πίστις εἶναι ἡ ρίζα ὅλων τῶν ἀγαθῶν. Ἐκείνη ἡ ὁποία μᾶς φέρει κοντά εἰς τόν Θεόν Λόγον.

   Βρίσκει τόν Ἐνώχ· πού θά ξανάρθη ὁ Ἐνώχ, γιατί, λέει, εὐηρέστησε εἰς τόν Θεόν, καί μετέστησεν αὐτόν ὁ Κύριος. Στόν Νῶε, στόν Ἁβραάμ, στόν Ἠλία καί τούς δικαίους τῆς Π. Δ. Σάν ἔκφραση ὅλων αὐτῶν τῶν ὁποίων λέμε, βρίσκομε τίς ἑξῆς διατυπώσεις. 

Λέγει στό βιβλίο τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων, εἶναι παρμένο ἀπ’ τήν Π. Δ. «εὗρον Δαυΐδ, τὸν τοῦ Ἰεσσαί», βρῆκα, τό γιό τοῦ Ἰεσσαί, τόν Δαυΐδ,) «ἄνδρα κατά τὴν καρδίαν, μου», ἄνδρα πού κάνει τά θελήματά μου, κατά τήν καρδίαν μου, «ὅς ποιήσει πάντα τὰ θελήματά μου» (Πραξ. 13, 22) ὁ ὁποῖος θά κάνη ὅλα τά θελήματά μου. Γιατί καθῄρεσε ὁ Θεός τόν Σαούλ; ἐκεῖνος δέν τόν ἐξέλεξε; Τόν Σαούλ τόν ἐξέλεξε ὁ Θεός. Τόν καθαιρεῖ· γιατί δέν ἔκανε τά θελήματα τοῦ Θεοῦ, καί βρίσκει τόν Δαυΐδ. Καί εἶναι ἡ χάρις τοῦ Δαυΐδ τόση πολλή, ὥστε καί ὁ Σολομών ἀκόμη πού κάνει κάποιες ἁμαρτίες, κάποιες ἀπροσεξίες.. τοῦ εἶπε ὁ Θεός: «Δέν θά σέ τιμωρήσω χάριν τοῦ πατέρα σου, τοῦ Δαυΐδ». Εἶχε λοιπόν τόση δύναμη ὁ Δαυΐδ;

   Ὁ Δανιήλ ἀποκαλεῖται «ἀνήρ ἐπιθυμιῶν». Ὁ ἄγγελος, κάθε φορά πού θά τόν ἐπισκεφθῆ καί θά τοῦ παρουσιάση ἀποκαλύψεις, πῶς τό λέγει ἐδῶ; τόν ἀποκαλεῖ: «Δανιὴλ, ἀνὴρ ἐπιθυμιῶν… » (Δανιήλ 10, 10)

   Ἀκόμη τόν Ἰακώβ, λέγει, (Ρωμαίους 9ο κεφ.), εἶναι ὅμως καί στήν Π. Δ.: «τὸν Ἰακὼβ ἠγάπησα, τὸν δὲ Ἠσαῦ ἐμίσησα» (Ρωμ. 9, 13) Καί ἐπέτρεψε νά εἶναι δίδυμοι ὄχι ἕνας μικρότερος κι ὁ ἄλλος μεγαλύτερος, καί παρ’ ὅτι ὁ Ἠσαῦ πρῶτος γεννήθηκε ὡς δίδυμος, ἐν τούτοις τί λέγει ἐδῶ ὁ Θεός; Τόν Ἰακώβ ἠγάπησα. Γιατί; Γιατί ἐπίστεψε εἰς τήν ἐπαγγελίαν ὅτι θά’ ρθῆ ὁ Μεσσίας. Ὁ Ἠσαῦ τί ἔκανε; Ἐφαύλισε, λέει, τά πρωτοτόκιά του.

«Ἄντε ἀπό κεῖ πέρα, λέει, πρωτοτόκια.. καί θά φέρω τόν Μεσσίαν.. καί ποιός εἶναι αὐτός καί τί καί πῶς.. ». «Τόν ἐμίσησα!», λέει ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία. Ἐνῶ ἠγάπησα τόν Ἰακώβ.

Ἔτσι λοιπόν ἡ Σοφία ἀναπαύεται ἀνάμεσα εἰς τούς ἁγίους, ἀνάμεσα σέ κείνους πού τηροῦν τά θελήματά Της.

Καί τώρα ἀγαπητοί μου, ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ ἀναζητᾶ σέ ποιόν λαόν νά ἔλθη νά κατοικήση. Δηλ. ἕναν λαό πού νά τήν ἀποδεχθῆ. Ἕνα λαό πού νά τηρῆ τίς ἐντολές του. Πάντως, θά λέγαμε, αὐτή ἡ ἀνάπαυσις, φαίνεται ἀπό τόν λόγον τοῦ Χριστοῦ πού εἶπε, τί εἶπε; Τό εἶπε στούς μαθητᾶς του: «ἐάν τις ἀγαπᾶ με, τὸν λόγον μου τηρήσει, καί ὁ πατήρ μου ἀγαπήσει αὐτόν, καὶ πρός αὐτὸν ἐλευσόμεθα, θά ’ρθοῦμε, καί μονήν παρ’ αὐτῷ ποιήσομεν». (Ἰωάν. 14, 23) Καί θά κάνωμε κατοικίαν μέσα στήν ὕπαρξή 

του. Ἀλλά ποιός εἶναι αὐτός ὁ λαός πού ἀναζητᾶ ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, πρῶτα ὁ Θεός ἀγαπητοί μου, θά τό δοῦμε τήν ἐρχομένη Τρίτη.

198η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης 
« Σοφία Σειράχ ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Σοφία Σειράχ " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/sofia-seirax
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oRvQcJSffpry9_VIhWtola

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Σοφία Σειράχ».🔻
https://drive.google.com/file/d/15yPd5yULQpwqBdVJzrpusJNL6wa2BczM/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς «Σοφία Σειράχ».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40o1lCOake2wwX61iRYZNi-M

🔸📜 Απομαγνητοφωνημενες ομιλίες της σειράς «Σοφία Σειράχ».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%A3%CE%BF%CF%86%CE%AF%CE%B1%20%CE%A3%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AC%CF%87.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ἀνάγκη νά ἐξιχνιάσωμε τήν ταυτότητα τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας. ~ 4/14 ~

†.Ἀγαπητοί, εὐρισκόμεθα πάντοτε εἰς τό βιβλίον τῆς Σοφίας Σειράχ, εἴμεθα εἰς τό 24ο κεφάλαιον. Ἐκεί ὁμιλεῖ διά τόν ἑαυτό της ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία τοῦ Θεοῦ.

Λέγαμε τήν περασμένη φορά, εὑρισκόμενοι εἰς τόν 4ον στίχον, μεταξύ ἐκείνων τά ὁποία λέγει ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ὑπενθυμίζω καί θά ὑπενθυμίζω σέ κάθε βῆμα, ὅτι εἶναι πρόσωπον, εἶναι τό δεύτερον πρόσωπον τῆς Ἁγίας Τριάδος, καί λέγει λοιπόν εἰς τόν στίχον αὐτόν, τόν 4ον, «ἐγὼ ἐν ὑψηλοῖς κατεσκήνωσα, καὶ ὁ θρόνος μου ἐν στύλῳ νεφέλης». Καί ἡ ἀπόδοσή του. Ἐγώ, εἰς τά ὕψη τοῦ οὐρανοῦ ἔστησα τήν σκηνή μου καί ὁ θρόνος μου βρίσκεται ἐπί στύλου νεφέλης.

   Εἴχαμε ἀναλύσει τό μισό χωρίον, τό πρῶτον ἡμιστίχιον, πού λέγει ὅτι «ἐγὼ ἐν ὑψηλοῖς κατεσκήνωσα». Καί εἴδαμε πράγματι, ἀνέφερα ἀρκετά χωρία, γιά νά δείξωμε καί νά καταδείξωμε ὅτι ὁ θρόνος τῆς Σοφίας εἶναι ἐν ὑψηλοῖς. Δηλ. εἶναι παρά τῷ Πατρί. Καί αὐτό δείχνει ὅτι εἶναι ὁμοούσιος μέ τόν Πατέρα ὁ Υἱός, ἡ Σοφία ἡ Ἐνυπόστατος. Μάλιστα συμπληρωματικά, κάτι πού πῆρε ἐκ τῶν ὑστέρων, τό πῆρε ἐν χρόνῳ, διότι εἶναι ὁμοούσιος βεβαίως ἔξω ἀπό κάθε χρόνο, ἔξω ἀπό κάθε χῶρο, ἐκεῖνο πού συμπληρωματικά πῆρε, εἶναι ἡ ἀνθρωπίνη φύσις. Κι ἐκεῖ εἶναι πού καταπλήσσει, ὅτι μέ τήν ἀνθρωπίνη φύση τώρα, εἶναι σύνθρονος μέ τόν Πατέρα. Σᾶς ἔλεγα, ἁπλῶς κάνω μία ὑπενθύμιση, ὁ πρωτομάρτυς Στέφανος, ἐκεῖ εἶπε εἰς τό Συνέδριον (πού λιθοβολήθηκε γι’ αὐτό): «ὑπάρχων δὲ πλήρης Πνεύματος Ἁγίου, - ὁ Στέφανος - ἀτενίσας εἰς τὸν οὐρανόν εἶδε δόξαν Θεοῦ καὶ Ἰησοῦν ἑστῶτα ἐκ δεξιῶν τοῦ Θεοῦ, καὶ εἶπεν· ἰδοὺ θεωρῶ τούς οὐρανοὺς ἀνεῳγμένους καί τόν υἱόν τοῦ ἀνθρώπου, ἐκ δεξιῶν τοῦ Θεοῦ ἑστῶτα». Βλέπει λοιπόν κανείς πράγματι ὅτι ὁ θρόνος τῆς Σοφίας εἶναι ἐν ὑψηλοῖς. Καί βέβαια ὅταν ὁ Κύριος ἀνελήφθη, ἐκάθισε εἰς τά δεξιά τοῦ Θεοῦ Πατρός. Μέ τήν ἀνθρωπίνη του φύση του. Γιατί ἀφοῦ ὁ Υἱός εἶναι ὁμοούσιος μέ τόν Πατέρα, δέν ὑπάρχει κάτι.. τό ἀριστερά καί δεξιά. Αὐτό εἶναι μόνο διά τήν ἀνθρωπίνη φύση. Κατά τά ἄλλα, ὡς ὁμοούσιος μέ τόν πατέρα, εἶναι σύνθρονος. Καί μέ τόν Πατέρα καί μέ τό Πνεῦμα τό Ἅγιον. Καί οἱ ἱεροί συγγραφεῖς τῆς Κ. Δ. μᾶς σημειώνουν ὅτι ἀνερχόμενος εἰς τόν οὐρανόν, μέ τήν Ἀνάληψή του, ἐκάθισε εἰς τά δεξιά τοῦ Πατρός. Γράφει φέρ’ εἰπεῖν ὁ ἀπ. Παῦλος στούς Ἐφεσίους· «καὶ ἐκάθισεν ἐν δεξιᾴ αὐτοῦ ἐν τοῖς ἐπουρανίοις». Κι ὅπως λέγει ὁ Μάρκος: «ἐκάθισεν ἐκ δεξιῶν τοῦ Θεοῦ». Ἀφοῦ ἀνελήφθη. Κι ὄχι μόνον ἁπλῶς ἐκάθισε, δέν εἶναι, θά λέγαμε, ἕνα θέμα ὑψομετρικό, ἀλλά εἶναι καί ἕνα θέμα ὕψους ποιότητος. Γι’ αὐτό συμπληρώνει ὁ ἀπ. Παῦλος στήν πρός Ἐφεσίους Ἐπιστολή του: «καὶ ἐκάθισεν ἐν δεξιᾴ αὐτοῦ ἐν τοῖς ἐπουρανίοις ὑπεράνω πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας καὶ δυνάμεως καί κυριότητος καὶ παντός ὀνόματος ὀνομαζομένου οὐ μόνον ἐν τῷ αἰώνι τούτῳ, ἀλλά καὶ ἐν τῷ μέλλοντι·» δηλ. ὕψος δυσθεώρητον. Ἐκεῖ πού εἶναι ὁ Θεός. Ὁ πάνω καί ὑπεράνω πάντων. Ἀλλά ἐδῶ εἶναι τώρα τό καταπληκτικό, αὐτά λέγαμε τήν περασμένη φορά, ἀναλύοντες τό πρῶτον ἡμιστίχιον, ὅτι το καταπκηκτικόν εἶναι ὅτι συμπληροῦται αὐτό τό χωρίο μέ κάτι περίεργο. Καί λέγει: «καὶ ὁ θρόνος μου ἐν στύλῳ νεφέλης». Ἀπό τήν μία λέει «ὁ θρόνος μου εἶναι ἐν ὑψηλοῖς» κι ἀπό τήν ἄλλη λέει ὅτι ὁ θρόνος μου εἶναι ἐπάνω σέ μία κολώνα ἀπό σύννεφο. Μία στήλη νεφέλης, δηλ. ὄχι ἀπό κάτι ὑλικό ἀλλά ἀπό νέφος. Πῶς βλέπομε καμμιά φορά ἔτσι ἕνα σύννεφο ὄρθιο. Ἐκεῖ πάνω, λέει, εἶναι ὁ θρόνος μου. Περίεργο!

   Ἀλλά διαβάζομε εἰς τό βιβλίο τῆς Ἐξόδου τό ἑξῆς. Εἶναι γνωστό ὅτι ὅταν οἱ Ἑβραῖοι ἔφυγαν ἀπό τήν Αἴγυπτο, ἔγιναν πολλά θαυμαστα, πολλά. Ἀλλά ἕνα ἐκ τῶν θαυμαστῶν, ἴσως τό πλέον θαυμαστόν, γιατί μπροστά σ’ αὐτό πού θά σᾶς πῶ τώρα, δέν εἶναι θαυμαστό τόσο, ὅπως τό μάνα, πού ἔπεφτε κάθε μέρα καί τάϊζε τόν λαό ἤ τό νερό πού βγῆκε ἀπό τόν βράχο κ.ο.κ., ὅσο αὐτό πού θά ἀκούσετε: «ὁ δὲ Θεός ἡγεῖτο αὐτῶν, ἡμέρας μὲν ἐν στύλῳ νεφέλης, δεῖξαι αὐτοῖς τὴν ὁδόν, τήν δέ νύκτα ἐν στύλῳ πυρός». ( Ἔξοδ. 13, 21) Κατ’ ἐντολή τοῦ Θεοῦ, δημιουργήθηκε, φτιάχτηκε, κατασκευάστηκε μία σκηνή. Μία σκηνή, ἡ γνωστή «τοῦ μαρτυρίου» στήν ὁποία σκηνή - δηλ. ἀντίσκηνο μέ κάποια ὑφάσματα κλπ. - ἐφυλάσσετο ὁ νόμος, δηλ. οἱ δύο λίθινες πλάκες, πού ἦταν γραμμένος ὁ νόμος. Ἀργότερα ἐκεῖ τοποθετήθηκε καί μία χρυσή στάμνα, πού εἶχε εἰς ἀνάμνησιν τῆς ἐρήμου, μάνα, καί ἀκόμη ἐκεῖ ἦταν τοποθετημένη καί ἡ ράβδος τοῦ Ἀαρών ἡ βλαστήσασα, πού ἀνέδειξε τόν Ἀαρών ὡς πρῶτον ἀρχιερέα τοῦ λαοῦ. Αὐτά κατοπινά. Ἀρχικά ἦταν ἁπλῶς μία κιβωτός, δηλ. ἕνα ξύλινο κουτί, ὄχι πολύ μεγάλο, γύρω στά 75 ἑκατοστά ἦταν, παραλληλόγραμμο, οἱ διαστάσεις ὕψους πλάτους, βάθους, δίνονται ἀπό τήν Ἁγία Γραφή, κατασκευασμένον ἀπό ξύλον ἀκακίας, δηλ. ξύλον ἄσηπτον καί ἐπενδεδυμένο μέσα - ἔξω τό κιβώτιον αὐτό μέ καθαρό χρυσάφι, δηλ. φύλλα χρυσοῦ. Ἐκεῖ ἦταν ὁ νόμος. Ὅλα αὐτά, πρέπει νά σᾶς πῶ, ὅπως λέει καί ὁ ἀπ. Παῦλος εἰς τήν πρός Ἑβραίους Ἐπιστολή του, ἦταν ἀντίτυπα οὐρανίων πραγματικοτήτων. Ἤ ἀκόμη καί ἐπιγείων. Φερ’ εἰπεῖν οἱ πλάκες, ὁ νόμος, εἶναι αὐτός ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ. Τό κιβώτιο τό χρυσοῦν ἦτο αὐτή ἡ Θεοτόκος - τύπος αὐτά - ἡ ὁποία ἐδέχθη μέσα της κατά ζωντανό τρόπο, τόν Υἱόν καί Λόγο τοῦ Θεοῦ.

Καί ἡ Θεοτόκος - τό ξύλον, λέει ἀπό ἀκακία, ἄσηπτον, χρυσοῦν - δείχνει τήν ἁγιότητα καί τήν ἀρετή τῆς Θεοτόκου. Ἔτσι ἔχομε τύπον καί ἐπιγείων καί ἐπουρανίων πραγματικοτήτων. Ἐπιγείων, ἐννοεῖται, ὡς πρός τό μέλλον. Ἀλλά πάντα μεσ’ τήν Ἱστορία. Ἡ Θεοτόκος θά ἔλθη εἰς τόν κόσμον αὐτόν 15 αἰῶνες μετά. Ἀλλά καί οὐρανίων πραγματικοτήτων. Γι’ αὐτό λέγει στόν Μωϋσῆ ὁ Θεός: «ὅρα - ὅρα θά πῆ δές ἀλλά καί πρόσεξε - ὅ,τι εἶδες ἀπό τίς οὐράνιες πραγματικότητες, θά τίς τηρήσης ἐπακριβῶς εἰς τόν τύπον». Γι’ αὐτό βλέπετε, ὁ τύπος ἔχει ἀξία.

Πολλοί λένε καί τί εἶναι; «τύπος εἶναι..». Ἄν καταστρέψης τόν τύπον, καταστρέφεις τήν οὐσίαν. Γι’ αὐτό λέγει ὁ Θεός: «ὅρα, πρόσεξε, θά κατασκευάσης ὅ,τι εἶδες, ὅπως τά εἶδες· οὔτε παραπάνω, οὔτε παρακάτω».

Ἔτσι, ὅταν βγῆκαν ἀπό τήν Αἴγυπτο, μεταξύ τῶν πολλῶν, ὡραίων καί ἀγαθῶν καί σπουδαίων, πού ὁ Θεός δείχνει εἰς τό λαό του, ἦτο καί αὐτό τό φαινόμενον. Δηλ. ἤτανε μία στήλη νεφέλης. Βεβαίως ἀγόμεθα νά ποῦμε ὅτι δέν ἦτο ἀπό πραγματικό σύννεφο. Δέν ἦτο. Δηλ. τό σύννεφο τί εἶναι; Εἶναι σταγονίδια πολύ ψιλά, σταγονίδια ὕδατος, αὐτό εἶναι τό σύννεφο. Καί ἐπειδή εἶναι πολύ ἐλαφρά, πολύ μικρά αὐτά τά σταγονίδια, τό σύννεφο αἰωρεῖται. Τά γνωστά μας σύννεφα εἰς τόν οὐρανόν. Αὐτό δέν εἶναι σύννεφο μέ σταγονίδια ὅπως θά τό δῆτε ἀλλά εἶναι, ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ νά πῶ, ἄκτιστος ἐνέργεια. Ὅπως ὅταν ἀνελήφθη ὁ Χριστός εἰς τόν οὐρανόν «…νεφέλη, λέγει, ὑπέλαβεν αὐτόν…». (Πράξεις 1,9) Νεφέλη τόν πῆρε ἀπό κάτω. Βγῆκε ἀπό τό σύμπαν, ὁ Χριστός. Τά σύννεφα ὅμως ἔχουν ὁρισμένο ὕψος πού εἶναι ἐπάνω. Δέκα.. δεκαπέντε χιλιάδες μέτρα, πιό ψηλά δέν εἶναι τά σύννεφα. Καί τό νούμερο πού εἶπα κι’αὐτό εἶναι ἕνα ἀκρότατον. Ἔτσι, δέν ἦτο σύννεφο αὐτό σύνηθες, φυσικόν σύννεφον.

   Ἀλλά καί τό ἄλλο. Μᾶς ἀποκαλύπτει ὁ ἀπ. Παῦλος, «ἐν λόγῳ Κυρίου», ὅπως δηλ. ὁ Κύριος τοῦ ἀπεκάλυψε, ὅτι ὅταν θά γίνη ἡ δευτέρα Σου παρουσία, θά πάρη τούς δικούς Σου. Διότι στούς Θεσσαλονικεῖς, ἅμα γράφει αὐτά πού γράφει ὁ Παῦλος, ἐνδιαφέρεται μόνο διά τούς πιστούς, δέν κάνει ἀναφορά τῶν ἀνθρώπων τῶν ἐκτός σωτηρίας, θέλει νά μιλήσει μόνο διά τούς ἐν σωτηρία καί λέγει: «τότε ἐμεῖς οἱ περιλειπόμενοι, πού θά ἔχομε ἀλλαχθεῖ ἀπό τήν φθορά στήν ἀφθαρσία, ἀπό τήν θνητότητα στήν ἀθανασία, κι ἐκεῖνοι πού θά ἔχουν ἀναστηθεῖ, ἄφθαρτοι καί ἀθάνατοι, προσέξτε, λέει, ἁρπαγησόμεθα ἐν νεφέλαις εἰς ἀέρα». (Θεσσ. 4, 15-17) Δηλ. θ’ ἁρπαχθοῦμε «ἐν νεφέλαις». Ποιές εἶναι αὐτές οἱ νεφέλες, περί τῶν ὁποίων ὁ λόγος; Ἡ ἄκτιστος ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ. Ἡ ὁποία νεφέλη, ἡ φυσική νεφέλη, θεωρεῖται τύπος ἁμάξης τοῦ Θεοῦ, μεταφορικοῦ μέσου τοῦ Θεοῦ. Προσέξτε, ὁ Θεός εἶναι πανταχοῦ παρών. Κι ὅταν λέμε πανταχοῦ παρών σημαίνει ὅταν εἶμαι ἐδῶ, εἶμαι κι ἐδῶ. Ὅταν λέω «μεταφέρομαι» σημαίνει εἶμαι ἐδῶ ἀλλά δέν εἶμαι ἐδῶ. Ὅλα αὐτά εἶναι κατά τό ἀνθρώπινον, προσέξτε: «νεφέλη ἡ ἐπίβασις αὐτοῦ» μᾶς λέει ἡ Ἁγία Γραφή. «ὁ θεὸς… ἐπὶ πτερύγων ἀνέμων·» (Ψαλμ. 103, 3) περπατάει ἐπάνω στά φτερά τοῦ ἀνέμου. Μά, ὁ ἄνεμος, λέμε, ὅτι - παίρνουμε ἕνα μετεωρολογικό - ὅτι αὐτή τήν στιγμή εἶναι στά σύνορά μας, ἔρχεται βόρειος ἄνεμος. Σέ λίγη ὥρα θά ’ρθῆ ὁ βόρειος ἄνεμος ἐδῶ. Σέ κάποια ὥρα θά ρθῆ στήν Ἀττική. Κάποια ἄλλη ὥρα, στήν Κρήτη. Αὐτά εἶναι ἁπλῶς εἰκόνες. Ὁ Θεός εἶναι πανταχοῦ παρών. Γιά νά καταλάβωμε ὅτι μέ τίς εἰκόνες αὐτές θέλει νά δείξη ἡ Ἁγία Γραφή - εἶναι ἡ γλῶσσα τῆς Γραφῆς - νά δείξη τήν πραγματικότητα τοῦ Θεοῦ. Ὡστόσο, αὐτό τό σύννεφο, νεφέλη, λογαριάστε ἄν ἔχετε δεῖ, μία μικρή κίνησις κυκλική, ὁ γνωστός μας ἀνεμοστρόβιλος, μπορεῖ μεσ’ τήν αὐλή τοῦ σπιτιοῦ σας, ἐδῶ στή δική μας τήν αὐλή συμβαίνει πάρα πολλές φορές· ὅπως εἶναι τά ντουβάρια, κλειστός χῶρος, πνέει κάποιος ἄνεμος, κάποια στιγμή ὁ ἄνεμος κάνει ἕναν ἀνεμοστρόβιλο, παίρνει ὅ,τι βρίσκει στήν αὐλή, φύλλα κλπ. κι ἀνεβαίνει ἔτσι καί μετά χάνεται, πέφτει. Ἔτσι θά λογαριάσετε αὐτή τήν νεφέλη. Σάν ἕναν ἀνεμοστρόβιλο. Πού δέν κινεῖται ὅμως ἀνεμοστροβιλικῶς. Νεφέλη, αἰσθητή! Ἐδῶ εἶναι τό καταπληκτικό, αἰσθητή! Δηλ. τήν ἔβλεπαν οἱ Ἑβραῖοι τή νεφέλη αὐτή. Καί μᾶς λέει τώρα τό βιβλίο τῆς Ἐξόδου (13, 21), ὅτι «ὁ δὲ Θεὸς ἡγεῖτο αὐτῶν». Τίνι τρόπω; Ἐν στύλω νεφέλης. Ἦταν ἕνα σημάδι, πού τούς ἔδειχνε τήν ὁδόν· «δεῖξαι αὐτοῖς τὴν ὁδόν».. (Ἔξοδ. 13, 21) Ὅταν ἔπρεπε νά μείνουν στό στρατόπεδο, ἡ νεφέλη ἤτανε πλάϊ ἤ πάνω ἀπό τήν σκηνή τοῦ μαρτυρίου. Ὅταν ἔπρεπε νά ἀναχωρήσουν, ἡ νεφέλη ἔφευγε, ἐκινεῖτο. Καί τότε οἱ Ἑβραῖοι, ὁ Μωϋσῆς πού ἡγεῖτο, καταλάβαιναν ὅτι ἔπρεπε νά φύγουν ἀπό τό στρατόπεδο αὐτό, καί τά σήκωναν ὅλα, οἱ Λευΐται σήκωναν τήν σκηνή τοῦ μαρτυρίου καί ὅλα τά συμπαρομαρτοῦντα τῆς σκηνῆς, γιατί εἶχε ἕνα περίβολο, πάλι ἀπό ἱμάτιον - γι’ αὐτο, βλέπετε, ζωγραφίζομε πολλές φορές, ἄν ἔχετε δεῖ, στό ἱερό μέσα, ἔτσι, βάζομε κάποια κολωνάκια τρόπον τινά κι ἐκεῖ ζωγραφίζομε κάποιο ἱμάτιο, αὐτό εἶναι ἀπό τήν Π. Δ. - τά σήκωναν ὅλα αὐτά, τά ἐφορτώνοντο κι ἀναχωροῦσαν. Ποῦ πήγαιναν; Ὅπου ἡ στήλη τῆς νεφέλης τούς ἔδειχνε. Ἦταν ὁδηγός. Ὅταν στεκόνταν ἡ στήλη τῆς νεφέλης, ἐστέκονταν κι αὐτοί. Φυσικά ὁλόκληρο τό στρατόπεδο μετεκινεῖτο.

   Ἐδῶ νά πῶ μία παρένθεση.

Ὁ λαός, ξέρετε, ὅτι ἔμεινε 40 χρόνια εἰς τήν ἔρημο. Ἐπλανήθησαν; Ἔχασαν τόν δρόμο; Θά’ ἦταν τό λιγότερον βλασφημία νά τό πῆ κανείς. Ὁ Θεός χάνει τό δρόμο; Δέν ξέρει τόν δρόμο ὁ Θεός; Ὅπως κι ἐκεῖνο τό ἄλλο τό ἀντιλογικότατον. Τούς ὁδήγησε ὁ Θεός, ὄχι νά περάσουν ἀπό κείνη τή γνωστή διάβαση, πού σήμερα εἶναι τό γνωστό μας Σουέζ. Αὐτή ἡ ξέρα, ἡ γλῶσσα, πού ἑνώνει τήν Ἀσία μέ τήν Ἀφρική. Μοναδική αὐτή ἡ γλῶσσα, πού ἑνώνει τάς δύο Ἠπείρους. Ἀλλά τούς «εἶπε» νά περπατήσουν πρός τόν Νότον· «ἀπό ποῦ, πῶς θά περάσωμε, ποῦ θά πᾶμε»; Γιά νά δείξη τό θαῦμα τῆς διαβάσεως τῆς Ἐρυθράς θαλάσσης. Ὁ Θεός δέν κάνει λάθος, ἀγαπητοί μου. Πολλές φορές μᾶς δείχνει πράγματα πού ἡ λογική μας δέν τά καταλαβαίνει, δέν τά σηκώνει, εἶναι ἀντιλογικά. Ἀλλά ἐκεῖ φαίνεται ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτό λέει ὁ Θεός στόν Μωυσέα· «τώρα θά δεῖτε τή δόξα μου»! Ἐκεῖ δέ, ὁ μέν λαός περνᾶ τήν Ἐρυθρά θάλασσα, ὁ δέ Αἰγύπτιος λαός, οἱ στρατιῶται μέ τόν Φαραώ, ἐπνίγησαν. Εἶναι καταπληκτικόν. Ἔτσι, ἐπλανήθηκαν οἱ Ἑβραῖοι 40 χρόνια; Ξέρετε τό ρῆμα «πλανῶ», ἄν ψάξετε στήν Ἁγία Γραφή, θά τό βρεῖτε ἀρκετές φορές, καί μάλιστα ὡς ἑξῆς, μέ τήν δυναμική ἔκφραση, «ἐπλάνησεν αὐτούς 40 ἔτη». Κι αὐτό εἶναι γλῶσσα τῆς Γραφῆς. Δέν ἐπλάνησεν ὁ Θεός. Δέν ἐκρίθηκαν ἕτοιμοι πνευματικά, νά εἰσέλθουν μέσα εἰς τήν γῆ Χανααν, πού εἶναι τύπος τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

Ἔτσι, λέει ἐδῶ, ὅτι ἦτο «ἐν στύλῳ νεφέλης, δεῖξαι αὐτοῖς τήν ὁδόν, τὴν δέ νύκτα ἐν στύλω πυρός». Αὐτός ὁ στῦλος τήν νύκτα γινότανε πύρινος. Λέει παρακάτω «οὐκ ἐξέλιπε δὲ ὁ στύλος τῆς νεφέλης ἡμέρας καί ὁ στῦλος τοῦ πυρός νυκτός, ἐναντίον τοῦ λαοῦ παντός». ( Ἔξοδ. 13, 22) Δέν ἐξαφανιζόταν ὁ στύλος αὐτός τῆς νεφέλης, τήν ἡμέρα καί τήν νύκτα. Τήν ἡμέρα, ἕνα εἶδος σκέπαστρου, ὀμπρέλας, γιά νά μήν τούς καῖνε οἱ ἡλιακές ἀκτίνες. Τήν δέ νύκτα, ἕνα εἶδος φάρου, φωτός, γιά νά ἔχουνε φῶς, νά περπατοῦνε. Δηλ. θά λέγαμε ἐδῶ, δέν ξέρω ποιός δήμαρχος θά μποροῦσε νά κάνη μία πόλη, πού νά βάλη μία ὀμπρέλα πάνω ἀπό τήν πόλη καί τήν νύκτα ν’ ἀνάψη φῶτα εἰς τούς δρόμους. Εἶναι καταπληκτικά πράγματα. Κι αὐτά, λέγει, προσέξτε, «οὐκ ἐξέλιπε», 40 χρόνια κι ἀκόμη ἦτο ἐναντίον τοῦ λαοῦ αὐτοῦ. Ἐναντίον θά πῆ ἀπέναντι, δηλ. μπροστά. Δηλ. τήν ἔβλεπαν τή νεφέλη, ἦταν ὁρατή.

Κάτι ἀνάλογο βρίσκομε στόν 98ον ψαλμόν, πού λέγει: «ἐν στύλῳ νεφέλης ἐλάλει πρὸς αὐτούς·». Μιλοῦσε στόν Μωϋσῆ καί τόν Ἀαρών ἀπό τόν στύλο τῆς νεφέλης! «ὅτι ἐφύλασσον τὰ μαρτύρια αὐτοῦ καὶ τὰ προστάγματα αὐτοῦ, ἅ ἔδωκεν αὐτοῖς». (Ψαλμ. 98, 7) Ἐδῶ τί συμβαίνει; Αὐτή ἡ στήλη εἶχε λογικότητα, ὅταν ἔφευγε γιά νά εἰδοποιήση ὅτι ἔπρεπε νά φύγουν, κι ὅταν στεκόταν ὅταν ἔπρεπε νά σταθοῦν. Ἦταν ὁδηγός με μία λογικότητα. Σάν νά ἦταν ἐγκαθιδρυμένη ἐπί τῆς νεφέλης μία λογικότης. Ποιά ἦταν αὐτή ἡ ἐγκαθιδρυμένη λογικότης; Ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία τοῦ Θεοῦ. Εἶναι καταπληκτικό! Ὁπότε βλέπει κανένας, νά εἶναι ὁ θρόνος τῆς Σοφίας, «ἐν ὑψηλοῖς» ὡς ὁμοούσιος μέ τόν Πατέρα, κι ὁ θρόνος τῆς Σοφίας στήν κορυφή μιάς στήλης ἀπό νεφέλη, γιά νά ὁδηγῆ τόν λαό της. Καί ἐκεῖ θρόνος, κι ἐδῶ θρόνος.

   Καί πρίν προχωρήσουμε, κάτι νά πῶ ἐδῶ, ὅτι ὁ στίχος ἀρχίζει, - θά συμπληρώσω κι ἄλλα σ’ αὐτά πού σᾶς εἶπα, ἀλλά γιά νά μήν τά ξεχάσω - ὁ στίχος ἀρχίζει· «ἐγὼ ἐν ὑψηλοῖς κατεσκήνωσα», λέει στό πρῶτο ἡμιστίχιον. Ἡ ἀντωνυμία «ἐγώ» δείχνει ὅτι ἡ Σοφία εἶναι Ἐνυπόστατος. Ποτέ ἡ γάτα δέν λέει «ἐγώ». Οὔτε ὁ παπαγάλος λέει «ἐγώ». Ἄν τό πῆ, δέν καταλαβαίνει τί θά πῆ «ἐγώ». Πολλές φορές ἡ Γραφή ἔχει τήν φράση «ἐγώ εἰμι». Ἀναρίθμητες φορές ἡ Π. Δ. ἔχει τήν φρασούλα, ἀπό δύο λέξεις «ἐγώ εἰμί». «Ἐγὼ εἰμι Κύριος ὁ Θεός σου… κλπ. κλπ». Σέ κάθε βῆμα ὁ Θεός λέγει, «ἐγώ εἰμί». Αὐτό τό «ἐγώ» ἐκφράζει πρόσωπον. Ἡ ἀντωνυμία «ἐγώ» καί τό ρῆμα «εἰμί», ἐκφράζει ὕπαρξιν. Ἐγώ εἰμί. Εἶναι ἡ σπουδαιοτέρη φράση πού θά μποροῦσε νά πῆ ὁ Θεός καί πού θά μποροῦσε νά πῆ ὁ ἄνθρωπος. Ἀπό τί ξεχωρίζει ὁ ἄνθρωπος ἀπό τήν λοιπήν δημιουργίαν τήν ὁρατήν, ἀπ’ ὅλα τά ζῶα ὅσον εὐφυῆ κι ἄν εἶναι τά ζῶα αὐτά; Ὅτι μπορεῖ νά λέγη καί νά καταλαβαίνη αὐτό πού λέγει, «ἐγώ εἰμί». Ἐγώ εἰμί. Πρόσωπον καί ὕπαρξις. Καί συνεπῶς αὐτοσυνειδησία. Ἔτσι, ὅταν ἐρωτήθηκε ὁ Θεός ἀπό τόν Μωϋσῆ «θά πάω στήν Αἴγυπτο πού μέ στέλνεις, πές μου τ’ ὄνομα σου, τί νά πῶ»; «Ἐγὼ εἰμι ὁ ὧν». Ἐγώ εἶμαι ὁ ὑπάρχων. Καί ξέρετε ποιός ὁμιλεῖ ἐκεῖ στή βάτο. Ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία. Εἶναι ἐκεῖνο πού πολλοί νομίζουν, ἀκόμη καί θεολόγοι καί πανεπιστημιακοί θεολόγοι, ὅτι ἐκεῖ ὁμιλεῖ ὁ Πατήρ. Δέν ὁμιλεῖ ὁ Πατήρ. Ὁμιλεῖ ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, ὁ Μεγάλης Βουλῆς Ἄγγελος. Ἔχει πάρα πολλά ὀνόματα. Γι’ αὐτό, θά τό δῆτε, ἡ Ἐκκλησία, πού συνειδητοποιεῖ ὅλα αὐτά, στήν ἁγιογραφία, ἔχομε στό διακονικό δηλ. στό καθολικό μας ἀπό κεῖ, πρός Νότον - γιατί εἶναι δύο τά παρεκκλήσια, εἶναι τῆς προσκομιδῆς κι ἀπό κεῖ τό διακονικό - θά δεῖτε ἐπάνω στόν τροῦλο, τόν Μεγάλης Βουλῆς Ἄγγελον· εἶναι μέ φτερά. Μιά μικρή παρένθεση. Θυμάστε, τήν πιό - πιό πάνω φορά πού εἶχαν ἔρθει κάποιοι Ρῶσοι  δημοσιογράφοι ἐδῶ, καί τούς ὑπεδείχθη ὅτι εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός, καί δέν τό πίστευαν. Δέν τό φανταζόντουσαν. Λέει: «αὐτός εἶναι ἄγγελος». Εἶναι ὁ Μεγάλης Βουλῆς Ἄγγελος. Ἄγγελος θά πῆ ἀγγελιοφόρος. Αὐτός πού φέρνει τήν Μεγάλη βουλή τοῦ Θεοῦ. Κι ἡ Μεγάλη βουλή τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Ἡ δέ ἐπιγραφή, πηγαίνετε νά τό δεῖτε, εἶναι «Ο ΩΝ». Ὁ ὑπάρχων. Εἶναι ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία. Γι’ αὐτό εἶπε στόν Μωϋσέα· «ἐγὼ εἰμί ὁ ὧν». ( Ἔξοδ. 3, 14) ὁ ὑπάρχων. Συνεπῶς ὅπου ἔχομε πρόσωπον, ἔχομε αὐτήν τήν αὐτοσυνειδησία, καί πρόσωπο δέν εἶναι οὔτε ἡ γάτα οὔτε ὁ σκύλος εἶναι μόνον ὁ ἄνθρωπος καί οἱ ἄγγελοι. Ἐπανερχόμεθα ὅμως.

 Ὅταν λέγει ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία ὅτι ὁ θρόνος της εἶναι «ἐν στύλῳ νεφέλης», ἐνῶ προηγουμένως μᾶς εἶπε ὅτι εἶναι «ἐν ὑψηλοῖς», ὅτι «ἐν ὑψηλοῖς κατεσκήνωσε», αὐτό ἐκφράζει πολλά. Κατ’ ἀρχάς ὅτι ἡ Σοφία, ὁ Θεός Λόγος, μένει καί ἐνδιαφέρεται γιά τόν λαό της, τόν Ἰσραήλ. Ὑπάρχει μία θεωρία, εἶναι αὐτές οἱ θεωρίες στόν φιλοσοφικό χῶρο, πού μιλᾶνε γιά τόν Θεϊσμόν καί γιά τόν Δεϊσμόν.

Ὁ Δεϊσμός (Deismus) λέγει τά ἑξῆς: Ὅτι ὁ Θεός ναί, ἐδημιούργησε τόν κόσμον, ναί εἶναι ἔξω ἀπό τόν κόσμον, ἀλλά δέν ἐνδιαφέρεται διά τόν κόσμον. Εἶναι ἕνα μεγάλο κατασκεύασμα, ἕνα μεγάλο ρολόϊ, μία μεγάλη μηχανή, ἡ ὁποία χορδίζεται καί τήν ἄφησε ὁ Θεός αὐτή τή μηχανή, πού λέγεται «κόσμος», νά δουλεύη, νά κινεῖται. Δέν καταδέχεται, εἶναι ἀναξιοπρεπές, λέγει, διά τήν θεότητα - ὀρθολογισμός - νά σκύβη νά βλέπη τά τῆς δημιουργίας, τά τῶν ἀνθρώπων, τά τῆς Ἱστορίας κλπ. Γι’ αὐτό σας εἶπα, ἐκφράζει πολλά. Ἐδῶ λοιπόν δείχνει ὅτι ὁ Θεός ἐνδιαφέρεται. Κατοικεῖ εἰς τά ὑψηλά ἀλλά εἶναι κοντά. Καί δέν εἶναι ὁ Θεός μακριά. Ἰδίως ὁ Θεός Λόγος. Βέβαια ὁ Ἅγιος Τριαδικός Θεός. Ἐδῶ ὅμως ἐμφανίζεται ὁ Θεός Λόγος. Δέν εἶναι κάτι, πού ἀπό μακριά βλέπει κάτι καί λέει «αὐτό ἤ ἐκεῖνο». Εἶναι μέσα στά πράγματα. Αὐτό καταπλήσσει ἀκόμη περισσότερο.

Κατ’ ἀρχάς ἡ Σοφία, ὁ Θεός Λόγος, ἐνδιαφέρεται διά τόν λαόν της, τόν Ἰσραήλ. Αὐτό εἶναι ξεχωριστό. Αὐτό θά τό δοῦμε εἰς τά ἑπόμενα χωρία, πού ἀναφέρει διάφορες πτυχές αὐτοῦ τοῦ ἐνδιαφέροντός της. Τόν ἀκολουθεῖ τό λαό της, σέ κάθε ἱστορική περιπέτεια. Στόν Μωϋσῆ, πού εἶναι αὐτεξόριστος εἰς τήν γῆ Μαδιάμ, ξέρετε τί λέγει «ὁ ὧν» ἀπό τή βάτο; «Κατέβηκα, λέει, στήν Αἴγυπτον - ὅλα βέβαια εἶναι ἀνθρωπομορφικά, ἀνθρωποπαθῆ, γιατί πῶς νά μιλήση κανείς γιά τόν Θεόν; - καί εἶδα τόν λαόν μου νά κακοπαθῆ. Γι’ αὐτό λοιπόν σέ στέλνω νά τόν βγάλης ἀπό τήν κακοπάθεια». Ἐδῶ εἶναι κάτι τό καταπληκτικόν. Ἔτσι, βλέπετε, μπαίνει μέσα στήν Ἱστορία ὁ Θεός Λόγος.

Καί ἀπό ἐδῶ, ἀπ’ αὐτά ὅσα εἴπαμε, φαίνεται ὅτι ὁ ἐνεργῶν Θεός, ὁ Κύριος, ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ, ὁ Γιαχβέ, εἶναι ὁ Θεός Λόγος, πού ἔγινε ἄνθρωπος, ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, πού ἔγινε ἄνθρωπος· «ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο». Εἶναι τό ἴδιο πάντοτε πρόσωπον, μέ διαφορετικά ὀνόματα. Ὅπως τόν εἶδε, ἐπί παραδείγματι ἐπί θρόνου ὁ Ἠσαΐας στό 6ο κεφάλαιό του εἶναι καί πού δίνει τήν μαρτυρία ὅτι εἶναι ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ. Καί τήν μαρτυρία ὅτι εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός, τή δίνει ὁ Ἰωάννης στό Εὐαγγέλιό του, σαφέστατα, ὅτι εἶναι ὁ Κύριος, τό τετραγράμματον ὄνομά του Γιαχβέ.

   Εἶναι γνωστό ὅτι οἱ Ἑβραῖοι χρησιμοποιοῦσαν μόνο σύμφωνα στήν γραφή τους, ὄχι φωνήεντα. Τά φωνήεντα συνεπληροῦντο. Ἔπρεπε νά ὑπάρχει δέ μία παράδοσις γιά νά ξέρουμε πῶς θά διαβάσουμε μία λέξη μέ σύμφωνα. Λέξεις «σπαράγματα»· ἔτσι λέγονται. Φερ’ εἰπεῖν Ἰησοῦς Χριστός. ΙΣΧΡ. Αὐτό εἶναι ἕνα σπάραγμα. Ἔτσι λέγεται. 

Δηλ. ὅταν δῶ ΙΣ, θά τό προφέρω βεβαίως μέ φωνήεντα Ἰησοῦς, τό ΧΡ θά τό προφέρω βέβαια Χριστός, ἀλλά στήν γραφή νά εἶναι μόνο τά σύμφωνα. Κι ἐδῶ ἐν προκειμένω εἶναι ὄχι ὅλα τά σύμφωνα στό Ἰησοῦς Χριστός, ἀλλά ἔτσι καθιερώθηκε. Ἡ Βυζαντινή γραφή, μάλιστα κάνει χρήση αὐτῶν τῶν σπαραγμάτων, γιά οἰκονομία γραφικῆς ὕλης. Οἱ Ἑβραῖοι δέν χρησιμοποιοῦσαν στή γραφή, ξαναλέγω τά φωνήεντα, παρά μόνο τά σύμφωνα. Γι’ αὐτό τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ, τό τετραγράμματον, δηλ. τέσσερα σύμφωνα. Γιαχβέ, ἔτσι τουλάχιστον ἤ Ἰαχβέ, κάπως ἔτσι - αὐτό τό «Ἰεχωβάς» πού λένε οἱ Χιλιασταί εἶναι πολύ βάναυση ἐκφορά - εἶναι τό τετραγράμματον ὄνομα τοῦ Θεοῦ, ἀλλά ἐπειδή λείπουν τά φωνήεντα, δέν ξέρομε σήμερα πώς ἐπροφέρετο. Χάσαμε δηλ. αὐτήν τήν φωνητικήν ἐκφορά τοῦ ὀνόματος. Εἶναι λοιπόν ὁ Ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ, ὁ Κύριος καί Θεός, ὁ Θεός Λόγος, σᾶς εἶπα, ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία. Κι αὐτή ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία ἔδωσε τόν νόμο στό Σινά. Ἐκεῖνος ὁμιλεῖ, Ἐκείνη ὁμιλεῖ, ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία. Ὄχι ὁ Θεός Πατήρ. Αὐτή ἐνεφανίσθη εἰς τήν βάτον, πού σᾶς εἶπα προηγουμένως, «ἐγώ εἰμι ὁ ὧν». Αὐτή ἐξήγαγε ἀπό τήν Αἴγυπτο τόν λαό της. Μέ ὅλες ἐκεῖνες τίς ἐντολές πού ἔδωσε εἰς τόν Μωυσέα καί τόν Ἀαρών, πού ἐπέφερε, τίς πληγές τίς 10 εἰς τούς Αἰγυπτίους, ὅτι ἔπρεπε νά φᾶνε ἐκεῖνο τό ἀρνί, χωρίς ὀστοῦν νά συντριβῆ κλπ. γιατί αὐτά ἦταν τύποι τῆς ἰδίας Σοφίας τῆς Ἐνυποστάτου, ὅταν θά Ἐνηνθρώπιζε. Ὅλα τά ρύθμιζε Ἐκείνη. Τό αἷμα, πού εἶπαν στά ἀνώφλια τῶν θυρῶν νά μπῆ, νά χρισθῆ τό ἀνώφλιον τῆς κάθε πόρτας σπιτιοῦ, καί δέν θά ἔμπαινε ὁ ἄγγελος ὁ ὁλοθρευτής, πού πῆγε στά σπίτια τῶν Αἰγυπτίων, εἶναι τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ πού σώζει. Εἶναι ὁ ἀμνός τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτό εἶπε ὁ Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής «ἴδε,νά, ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου, κλπ. κλπ». ( Ἰωάν. 1, 29)

Ἡ ἴδια ἡ Σοφία ἐγκατέστησε τόν λαό της στή γῆ Χαναάν μέχρι τήν ἱστορική στιγμή τῆς Ἐνανθρωπήσεώς της. Ἕως τή στιγμή πού ἔγινε ἄνθρωπος.

Τώρα λοιπόν μποροῦμε νά κατανοήσωμε, ἀγαπητοί μου αὐτό πού λέει τό βιβλίο τῆς Ἐξόδου. Καί οἱ Ἑβραῖοι, ἄν πρόσεχαν.. τούς τύφλωσε - μυστήριο αὐτό - τούς τύφλωσε τί; Τί; Θά μποροῦσαν ἀμέσως νά ἀναγνωρίσουν τόν Ἰησοῦν Χριστόν καί τήν ταυτότητά του. Τώρα ὡστόσο μποροῦμε νά κατανοήσωμε «ὁ δέ Θεός ἡγεῖτο αὐτῶν», ὁ Θεός, λέει, ἡγεῖτο τοῦ λαοῦ του στήν ἔρημο, ἡμέρας μέν ἐν στύλω νεφέλης κλπ. Ἄρα λοιπόν ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία τί εἶναι; Εἶναι Θεός. Γιατί τί λέει; «ὁ δέ Θεός ἡγεῖτο αὐτῶν», ἄρα λοιπόν ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία εἶναι Θεός. Εἶναι λοιπόν ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, πού ἐν ὑψηλοῖς κατοικεῖ καί ταυτόχρονα, ὡς πανταχοῦ παροῦσα, ἐπιτηρεῖ τό λαό της ἐπάνω εἰς τήν γῆν, καί προετοιμάζεται διά τήν Ἐνανθρώπηση. Ἐκεῖνο πού διαβάζομε στή Σοφία Σολομῶντος, τήν ἀδημονία τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας, πού συνδημιουργεῖ μέ τόν Πατέρα, τήν ἀδημονία της νά Ἐνανθρωπήση, γιά νά μᾶς σώση. Καί τήν ὑπερβολική της ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο. Λέμε πολλές φορές· φιλάνθρωπος αὐτός ὁ κύριος ἔδωσε χρήματα, γιά νά ντυθοῦν ὀρφανά κλπ. Καταχρηστικῶς τό λέμε αὐτό. Ὅπως καί τό οὐσιαστικόν «φιλανθρωπία». Ἀγαπητοί μου, μόνον ὁ Θεός εἶναι φιλάνθρωπος. Κατ’ ἀπόλυτον ἐκτίμησιν. Ἔτσι λοιπόν προετοιμάζεται διά τήν Ἐνανθρώπισή της ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, κι ὅλα αὐτά ἐκφράζουν τήν Θεανθρωπίνη φύση τοῦ Θεοῦ Λόγου. Καί θυμίζει ἐκεῖνο πού βρίσκομε εἰς τούς Χαιρετισμούς. Ποιός δέν τό ξέρει; Ἰδίως οἱ κυρίες, πολλές κυρίες ξέρουν τούς Χαιρετισμούς ἀπ’ ἔξω. «Ὅλος ἦν ἐν τοῖς κάτω καί τῶν ἄνω οὐδόλως ἀπήν, ὁ ἀπερίγραπτος Λόγος». ( Ἀκαθ. ὕμνος) Ὁλόκληρος ἤτανε κάτω ἐδῶ στή Γῆ. Ποῦ; Στή στήλη τῆς νεφέλης. Καί οὐδόλως ἐγκατέλειψε τά ἄνω, τόν θρόνον τοῦ Θεοῦ. Δέν ἦταν ἀπών, ὁ ἀπερίγραπτος, αὐτός πού δέν μπαίνει μέσα σέ περίγραμμα (με τη μαθηματική ἔννοια δεν περιγράφεται, εἶναι ἔξω ἀπό κάθε περίγραμμα). 

Ἐδῶ λοιπόν, σ’ αὐτόν τόν στίχο τῶν Χαιρετισμῶν, καταλαβαίνουμε πῶς ὁ θρόνος τῆς Σοφίας εἶναι ἐν τοῖς ὑψηλοῖς καί ταυτόχρονα ὁ θρόνος της εἶναι ἐπάνω στή στήλη τῆς νεφέλης. Ἔτσι τό καταλαβαίνομε τώρα, δηλ. καί στά οὐράνια καί στά ἐπίγεια. Καί κεῖ μάλιστα ὡς ἄνθρωπος στόν Σταυρό πού ἦτο κλπ. οὐδόλως ἐγκατέλειψε τούς κόλπους τοῦ Πατρός. Οὐδόλως. Ἐν τούτοις, ὅλος ἦν εἰς τό ἀνθρώπινο σῶμα, στήν ἀνθρωπίνη ὕπαρξη. Το λέγει ὁ ἀπ. Παῦλος, ὅτι ὁλόκληρη ἡ θεότητα, σωματικῶς, ἦτο εἰς τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Ὁλόκληρη ἡ θεότητα. Ἀκατανόητα. Γιά νά καταλάβωμε αὐτόν τόν διπλόν θρόνον.

Εἶναι ἀκόμη ὁ θρόνος τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας, γιατί εἶναι ἡ βασίλισσα τοῦ λαοῦ της, πού ἡγεῖται καί δείχνει στόν λαό της τί θέλει, καί κάτι πού θά εὐχόμαστε πάντοτε πραγματικά, νά συνειδητοποιοῦμε αὐτήν τήν ταυτότητα τοῦ Ἐνανθρωπήσαντος Θεοῦ Λόγου, δηλ. τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἄν συνειδητοποιοῦμε καί ξέρουμε ποιός εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός, τό πιό χοντρό πού θ’ ἀφήσουμε, νά μήν βλασφημοῦμε τόν Χριστόν. Τό πιό χοντρό! Καί μετά θ’ ἀρχίσουμε νά διεισδύουμε εἰς τίς ἔννοιες αὐτές καί νά κατανοοῦμε ποιός εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός.

   Καί πηγαίνομε ἀγαπητοί εἰς τόν ἑπόμενον στίχο, τόν 5ον. Λέγει ὁ 5ος στίχος: 

«γῦρον οὐρανοῦ ἐκύκλωσα μόνη καὶ ἐν βάθει ἀβύσσων περιεπάτησα».

Δηλ. μόνη μου περιῆλθον καί ἐτακτοποίησα τόν γύρον τοῦ οὐρανοῦ καί περιεπάτησα εἰς τά βάθη τῶν θαλασσῶν.

Καινούργια ἀποκάλυψις ἐδῶ. Ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία δηλ. κινεῖται μεταξύ οὐρανοῦ καί γῆς, μέ τόν πιό ἄνετο τρόπο. Ἀκριβῶς ἐπειδή εἶναι ἡ δημιουργός τοῦ παντός. Ποιός εἶναι αὐτός ὁ γύρος τοῦ οὐρανοῦ; Εἶναι ὅ,τι φαίνεται ὅταν ὁ οὐρανός ἐγγίζει στόν ὁρίζοντα τή γῆ. Ὅ,τι φαίνεται. Μή λησμονοῦμε ὅτι τά περιγραφόμενα ἀπό τήν Γραφήν εἶναι πάντοτε κατά τό φαινόμενον. Ἄν βγῆτε σ’ ἕνα ἐπίπεδο χῶρο, εἴτε θάλασσα ἔχετε μπροστά σας, εἴτε πεδιάδα, ὅ,τι εἶναι, μόνο νά εἶναι ἐπίπεδος γιά νά ἔχετε καλύτερη εἰκόνα τοῦ πράγματος, θ’ ἀντιληφθεῖτε νά ὑπάρχει ἕνας κώδωνας, ὅπως λέμε στή φυσική ὁ κώδων, δηλ. ἕνα ἠμισφαίριον, ἕνας κώδων, ὁ ὁποῖος ἔχει μπεῖ πάνω ἀπό τήν Γῆ, ἀκουμπάει στή Γῆ. Δηλ. βλέπομε τόν οὐρανό ν’ ἀκουμπάει στή θάλασσα, στήν πεδιάδα, γύρω - γύρω. Αὐτός εἶναι ὁ γύρος τῆς Γῆς. Αὐτός βέβαια ὁ γύρος τῆς Γῆς προσέξτε εἶναι κατά τό φαινόμενον. Τί θά πεῖ «κατά τό φαινόμενον»; Κατά τό φαινόμενον εἶναι ὅταν ὁ ἥλιος στρέφεται περί τήν Γῆν. Ἔτσι φαίνεται. Ἡ ἐπιστημονική ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἡ Γῆ γυρίζει γύρω ἀπό τόν ἥλιον. Γι’ αὐτό οἱ ἄνθρωποι δυσκολεύτηκαν νά ἀνακαλύψουν αὐτά τά πράγματα, γιατί εἶχαν φαινόμενα κατά τό φαινόμενον. Νά θυμάστε αὐτή τή φρασούλα· φαινόμενα κατά τό φαινόμενον. Δηλ. ἐκεῖνα τοῦ «ὅπως φαίνονται».

Ἄς ποῦμε ὅτι ἀνατέλλει ὁ ἥλιος. Ὁ λαός ἀπό τήν ἐμπειρία του λέγει «ἄντε, κάνετε γρήγορα νά πᾶμε στό χωράφι, νά πᾶμε στήν ἐκδρομή, γιατί ὁ ἥλιος ἀνέβηκε μία καλαμιά». Δηλ. ὅσο ἕνα καλάμι, ἄς ποῦμε δύο μέτρα ἀνέβηκε ὁ ἥλιος στόν ὁρίζοντα. Ὁ λαός πάντοτε κινεῖται γύρω ἀπό τίς ἐμπειρίες του, ὅπως δηλ. βλέπει τά πράγματα. Κι ἐπειδή ἡ Γραφή πρέπει νά γίνη κατανοητή ἀπό τούς ἀνθρώπους, κινεῖται καί ἐκφράζεται σύμφωνα μέ τήν ἐμπειρία τῶν ἀνθρώπων. Θά ἦταν περίεργο νά μιλοῦσε μέ ἐπιστημονική γλῶσσα. Διότι ἐνῶ δέν λαθεύει ἡ Γραφή - ἐδῶ εἶναι τώρα τό σπουδαῖο - ἐν τούτοις μιλάει μέ τήν ἐμπειρική γλῶσσα, τήν γλῶσσα τῶν ἀνθρώπων, γιά νά γίνη κατανοητή ἡ Γραφή. Ὅπως ἐκεῖνο τό «ἀνεβαίνω καί κατεβαίνω τόν οὐρανό» κ.ο.κ. Αὐτό τί εἶναι; Εἶναι μία συγκατάβασις τῆς ἀνθρωπίνης ἀντιλήψεως. Ἔτσι, ὁ γύρος τοῦ οὐρανοῦ ταυτίζεται μέ ὅλη τήν ἐπιφάνεια τῆς Γῆς, βέβαια, τμῆμα, γιατί ἡ Γῆ εἶναι σφαιρική. Να, ἐδῶ, βλέπετε, δέν μποροῦμε νά δοῦμε ἐμείς τά φῶτα τῆς Θεσ/νίκης, παρ’ ὅλο πού ἔχομε θάλασσα μπροστά μας, γιατί μπαίνει ἡ καμπυλότητα τῆς Γῆς. Βλέπομε τά φῶτα ἀπό ἀνάκλαση. Ὅταν εἶναι συννεφιά, τά φῶτα τῆς Θεσ/νίκης φωτίζουν τά σύννεφα καί τότε λέμε: «κοίταξε φαίνεται ἡ Θεσ/νίκη». Ἡ Θεσ/νίκη δέν φαίνεται. Εἶναι ἡ καμπυλότητα τῆς Γῆς. Πάντως πιστεύω ὅτι ἔγινα κατανοητός μέ αὐτά τά παραδειγματάκια.

    Ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, μᾶς λέει, ἐδῶ λοιπόν τό ἱερό κείμενο, «μόνη ἐκύκλωσε» τήν γῆν. Δηλαδή τό γύρο τοῦ οὐρανοῦ πού εἶναι ὁ γύρος τῆς Γῆς. Τί σημαίνει «ἐκύκλωσε»; Σημαίνει τήν ἐπιτηρεῖ, τήν προστατεύει, τήν ἐλέγχει, τήν γνωρίζει. Εἶναι ἔκφρασις αὐτῶν τῶν ρημάτων πού σᾶς εἶπα. Οὔτε οἱ ἄγγελοι, οὔτε οἱ δαίμονες - πού εἶναι ἄγγελοι πεπτωκότες, μέ τίς ἴδιες ἰδιότητες, πλήν βεβαίως τῆς θεώσεως πού τήν ἔχασαν - εἶναι πανταχοῦ παρόντες. Ἐδῶ λοιπόν μᾶς λέγει, - γι’ αὐτό τονίζει, εἴδατε ἀκρίβεια; - Μόνη λέει, ἐκύκλωσε τήν Γῆν. Οἱ ἄγγελοι δέν μποροῦν νά κυκλώσουν τή Γῆ. Δηλ. ἕνας ἄγγελος νά ἔχει πλήρη γνώση ὅλου τοῦ χώρου. Ἔτσι, μόνος ὁ Θεός Λόγος, ἀνά πᾶσα στιγμή καί ἐν παντί τόπῳ εἶναι παρών.

   Ἀκόμη, μόνη ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ, περιεπάτησε εἰς τά βάθη τῶν ἀβύσσων. Ἔτσι μᾶς εἶπε· «καὶ ἐν βάθει ἀβύσσων περιεπάτησα». Μόνη. Ἀλλά τί εἶναι ἡ ἄβυσσος; Τό γνωρίζετε, εἶναι ἀπό τήν λέξη «βυθός» ἤ «βυσσός» εἶναι τό ἴδιο, καί τό στερητικόν «α». Συνεπῶς ἄ-βυθος ἤ ἄ-βυσσος. Δηλ. αὐτό πού δέν ἔχει βυθόν! Δέν ἔχει πυθμένα. Ψάχνεις νά βρῆς τόν πυθμένα ἀλλά δέν τόν βρίσκεις. Ἄρα τεράστιον βάθος. Καί ἄβυσσος λέγεται τό ἀχανές κατ’ ἀρχάς τοῦ οὐρανίου θόλου. Ἑκατομμύρια χρόνια νά περπατᾶς μεσ’ τό σύμπαν, ποτέ δέν μπορεῖς νά πῆς ὅτι κάπου ἔφθασες στά ὅριά του καί τώρα μπορεῖς νά βγῆς ἀπό τό σύμπαν. Ἄβυσσος! Τίποτα δέν μπορεῖ νά βγῆ ἀπό τό σύμπαν. Ὅ,τι ἀποτελεῖ χῶρο - χρόνο δέν βγαίνει ἀπό τό χωροχρόνο. Ἀδύνατον. Τῶν ἀδυνάτων ἀδύνατον. Ἀλλά καί δείχνει δεύτερον καί τό ἀπύθμενον τῆς θαλάσσης. Τό λέμε καί στή γλῶσσα μας, ὅτι εἶναι ἄβυσσος ἡ θάλασσα. Σκεφθῆτε ὅτι κάπου ἐκεῖ εἰς τόν Εἰρηνικόν ὠκεανόν, ὑπάρχουν βάθη τῆς θαλάσσης 9.000 μέτρα!Σκεφθῆτε! Δέν φθάνει τό ἡλιακόν φῶς ἐκεῖ. Τό βαθύτερον σημεῖον τῆς Μεσογείου, εἶναι κάπου ἐκεῖ εἰς τό Ταίναρον. Ὅπως καί στό Ἅγιον Ὅρος, τό βαθύτερο σημεῖο. Δηλ. δύο βαθύτατα σημεῖα, εἶναι στό Ἅγιον Ὅρος στόν Ἄθωνα καί εἰς τό Ταίναρον. Κι αὐτή τήν ἄβυσσο, τήν ἔχει, ὅπως ἐδῶ μας περιγράφει, τήν ἔχει ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ ὡς περίπατον. Περιεπάτησα, λέγει. Ἡ ἄβυσσος τοῦ σύμπαντος, ἀγαπητοί, δέν περιέχει τήν Σοφίαν, ἀλλά ἡ Σοφία περιέχει τήν ἄβυσσον! Δηλ. νά καταλάβετε, δέν περιέχει τό σύμπαν ἤ ἡ δημιουργία τόν Θεό ἀλλά ὁ Θεός περιέχει τή δημιουργία. Εἶναι πάρα πολύ σημαντικό αὐτό, θά τό δῆτε παρακάτω.

   Φερ’ εἰπεῖν, ὁ Χριστός λέγει στήν Ἀποκάλυψη: «Ἐγώ εἰμί τό Α καί το Ω, ἡ ἀρχή καί τό τέλος». Τό Α καί τό Ω εἶναι ἀπό τό Ἑλληνικό ἀλφάβητο, δηλ. τό πρῶτο καί τό τελευταῖο γράμμα, πού σημαίνει ἀκριβῶς, μέ ἄλλη εἰκόνα, ἀρχή καί τέλος. Δηλ. ἡ ἀρχή τῆς δημιουργίας καί τό τέλος τῆς δημιουργίας εἶναι, λέγει, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ἡ Σοφία, «ἐν ἐμοί». Δέν περιέχομαι στό Α 

καί τό Ω ἀλλά περιέχω τό Α καί τό Ω. Εἴδατε μεγαλοπρέπεια; Τί νά πῆ κανένας; Μεγαλοπρέπεια.

   Προχωροῦμε. Ὁ Ἰώβ γράφει: «Ἡ δὲ σοφία πόθεν εὑρέθη»; Ποῦθε βρέθηκε, λέει, ἡ Σοφία; «οὐκ οἶδε βροτὸς ὁδόν αὐτῆς». Βροτός θά πῆ ἄνθρωπος. Ἄνθρωπος λοιπόν, λέγει, δέν γνωρίζει τήν ὁδόν τῆς Σοφίας. Ποῦθε ἦρθε, πῶς, τί; Δέ γνωρίζει. Ἐρωτᾶται μετά ἡ δημιουργία. Ἐρωτᾶται ἡ ἄβυσσος. «ἄβυσσος εἶπεν·» - συνεχίζει νά λέει ὁ Ἰώβ, στό 28ον κεφάλαιον - καί ἡ ἄβυσσος ἀπαντάει· - δήλ. ἡ ἄβυσσος τώρα.. τό σύμπαν -, «οὐκ ἔνεστιν ἐν ἐμοί·», δέν εἶναι σέ μένα μέσα. Δηλ. δέν περιέχω τήν σοφία, περιέχομαι στή σοφία. Δέν περιέχω, περιέχομαι. Ρωτήθηκε μετά ἡ θάλασσα, «καὶ ἡ θάλασσα εἶπεν· οὐκ ἔστι μετ’ ἐμοῦ». (Ιώβ 28, 12-14) Δέν εἶναι μαζί μου. Δέν ξέρω. Οὔτε λοιπόν ἡ ἄβυσσος τοῦ σύμπαντος οὔτε ἡ ἄβυσσος τῆς θαλάσσης, περιέχουν τήν σοφία, ἀλλά περιέχονται.

   Θά μοῦ πῆτε, ὅλα αὐτά γιατί σᾶς τά λέω; Κατ’ ἀρχάς γιατί τά λέει ἡ Ἁγία Γραφή. Ἀφοῦ τά λέει ἡ Ἁγία Γραφή, πρέπει νά τά ποῦμε. Εἴδατε; Δέν λέω δικά μου πράγματα. Ἀλλά αὐτό πού λέμε ἐδῶ, πού λέει ἡ Γραφή, θέτει ἕνα καίριον πλῆγμα κατά τοῦ πανθεϊσμοῦ. Νά τό πρακτικό ἐδῶ πού βγαίνει ἀμέσως. Πού θέλει ὁ Πανθεϊσμός νά ταυτίζει τόν Θεό μέ τήν δημιουργία. Ὁ Πανθεϊσμός ὑπῆρχε, ὑπάρχει καί θά ὑπάρχη μέχρι πού νά τελειώση ὁ κόσμος. Οἱ Μασσῶνοι εἶναι πανθεϊσταί. Ναί. Τί θά πῆ Πανθεϊσμός;

Ὅτι ὁ Θεός εἶναι ἐντός τῆς Δημιουργίας Του, ὄχι ὡς παρουσία, ἀλλά ὡς ταυτιζόμενος μέ τήν δημιουργία. Κοροϊδεύει ὁ ἅγιος Αὐγουστίνος καί λέγει· «τότε, ἄν ταυτίζεται μέ τή δημιουργία, ἕνας χῶρος περισσότερος ἀπό ἕναν χῶρο μικρότερο, θά πρέπει νά περιέχη περισσότερον Θεό. Ἄρα, λοιπόν, ὁ ἐλέφαντας ἔχει πιό πολύ Θεό μέσα του, παρά τό ποντίκι». Κοροϊδεύει. Εἶναι στίς «Ἐξομολογήσεις» του αὐτο πού σᾶς εἶπα. Τό εἶχα διαβάσει ἔφηβος καί τό θυμάμαι ἀκόμη. Πράγματι, πράγματι, δέν περιέχεται ὁ Θεός, ὡς πανταχοῦ παρών, ἔξω ἀπό τήν οὐσία τῆς Δημιουργίας. Ὁ Θεός εἶναι ἄκτιστος· ἡ δημιουργία εἶναι κτιστή. Εἶναι ἐκεῖνο τό πολύ ἔξυπνο παράδειγμα πού ἐλέγετο, κάποτε ἐγράφετο, ὅπως ὁ ζωγράφος εἶναι ἔξω ἀπό τό μουσαμά του, πού ζωγραφίζει. Ἔτσι κι ὁ Θεός εἶναι ἔξω ἀπό τήν δημιουργία Του. Ἄρα βλέπει κανείς ἐδῶ ὅτι ὁ Θεός δέν ταυτίζεται μέ τήν δημιουργία, ἄρα δέν ὑπάρχει ὁ Πανθεϊσμός. Ὁ Πανθεϊσμός εἶναι εἰδωλολατρεία. Ἐδῶ σ’ αὐτό τό σημεῖο τουλάχιστον, γιατί ἔχουμε πλεῖστα ὅσα, πλῆγμα κατά τῆς εἰδωλολατρείας καί τοῦ Πανθεϊσμοῦ. Δηλ. ἡ Ἁγία Γραφή, ἄν καταλαβαίνομε, πλήττει ὅσα φιλοσοφικά συστήματα ὑπῆρξαν καί πού βέβαια δέν συμφωνοῦν μέ τόν λόγο τοῦ Θεοῦ. Καί μέ ἐπιχειρήματα, σαφῶς, σαφέστατα.

Ἔτσι, δέν εἶναι ὁ Θεός ἐνδοκοσμικός, ἄλλο ὅτι εἶναι πανταχοῦ παρών, ὅπως ὅλες οἱ φυσικές θρησκεῖες θέλουν τόν Θεόν ἐνδοκοσμικόν. Ὁ Βουδισμός ἐπί παραδείγματι, οἱ Ἀνατολικές θρησκεῖες, ἡ ψυχή λέει τοῦ ἀνθρώπου, πάει νά βρῆ, νά ἑνωθῆ μέ τόν Θεό. Ποῦ; Μεσ’ τό σύμπαν. Γιατί; Γιατί εἶναι ἐνδοκοσμικός ὁ Θεός. Μάλιστα παρακαλῶ. Κι ἐπειδή σήμερα ἔχομε ἀφθονοῦν στόν Δυτικόν κόσμο καί στήν πατρίδα μας, οἱ λεγόμενες «Ἀνατολικές θρησκεῖες» αὐτά πρέπει νά τά ξέρομε, γιά νά μήν μᾶς παγιδεύουν οἱ διάφοροι, μ’ ἐκεῖνες ὅλες τίς ἀνόητες καί δαιμονικές θεωρίες πού μᾶς λένε.

   Ὁ Δανιήλ λέγει: «ὁ ἐπιβλέπων ἀβύσσους». (Δανιήλ. Ὕμνος των τριῶν παίδων) Ὡραία φράσις! Αὐτός πού βλέπει. Βλέπω καί ἐπιβλέπω. Μέ τήν ἔννοια «βλέπω καί ἐπιτηρῶ». Τί; Τάς ἀβύσσους. Καί τήν θάλασσαν καί τό σύμπαν. 

Ὁ δέ Σοφός Σειράχ θά θέση τό ἐρώτημα· εἶναι στό 1ο κεφ. «ὕψος οὐρανοῦ καὶ πλάτος γῆς - τότε βέβαια δέν ξέρανε πόσο εἶναι ἡ γῆ· ἴσως νά τήν θεωροῦσαν ἀπέραντη ἤ χωρίς τέρματα - καί ἄβυσσον καί σοφίαν, τίς ἐξιχνιάσει». (Σοφ. Σειρ. 1, 3) Καί θά λέγαμε, τό ὕψος τοῦ οὐρανοῦ, μέχρι σήμερα δέν τό ἔχομε ἐξιχνιάσει. Οἱ ἀστρονόμοι βλέπουν· ἀλλά ὅταν φτιάξουν ἕνα τηλεσκόπιο ἀκόμη ἰσχυρότερον, πᾶνε πιό πέρα. Κι ἀκόμα ἰσχυρότερον καί πᾶνε ἀκόμη πιό πέρα. Καί πιό πέρα. Ποῦ εἶναι τό τέρμα; Δέν ὑπάρχει. Καί μάλιστα ὑπάρχει ἡ ἑξῆς ἀντιφατική διατύπωσις περί τοῦ σύμπαντος· λέγουν ὅτι εἶναι τό «πεπερασμένον ἄπειρον». Εἶναι ἀντιφατικό. Τό πλάτος τῆς Γῆς· αὐτό τό ξέρομε σήμερα, καί ἄβυσσον, τῶν θαλασσῶν τήν ἄβυσσον, τήν γνωρίζομε σήμερα. Τήν ἄβυσσον τοῦ σύμπαντος; «καί σοφίαν», Ἐκείνη πού τά ἐδημιούργησε ὅλα, ὁ Θεός Λόγος, «τίς ἐξιχνιάση»; Ποιός θά μπορέση νά ἐξιχνιάση, νά ἐξακριβώση, νά βρῆ, νά δώση ἕνα νούμερο;

Καί θά συμπληρώση ὁ Σοφός Σειράχ, στό 42ο κεφάλαιο: «ἄβυσσον καὶ καρδίαν ἐξίχνευσε». (Σοφ. Σειρ. 42, 18) Δηλ. ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ, καί τήν ἄβυσσο καί τήν καρδία τοῦ ἀνθρώπου - γιατί εἶναι ἄβυσσος ἡ καρδία τοῦ ἀνθρώπου, «ἄβυσσος ἄβυσσον ἐπικαλεῖται» - μόνη ἡ Σοφία ἔχει ἐξιχνιάσει. Τό ἀκοῦμε πολύ συχνά: «ἄβυσσος ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου».

   Ἔτσι ἀγαπητοί μου μένομε κατάπληκτοι, γιά τήν ἀποκάλυψιν τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας κι ἔτσι μᾶς δίδεται διαρκῶς καί διαρκῶς ὑλικόν, γιά νά δοξάζομε τόν Θεόν Λόγον, πού ἦλθε τόσο κοντά μας, τόν Κύριόν μας Ἰησοῦν Χριστόν. Εὐχαριστῶ πού μέ ἀκούσατε.

197η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης 
« Σοφία Σειράχ ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Σοφία Σειράχ " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/sofia-seirax
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oRvQcJSffpry9_VIhWtola

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Σοφία Σειράχ».🔻
https://drive.google.com/file/d/15yPd5yULQpwqBdVJzrpusJNL6wa2BczM/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς «Σοφία Σειράχ».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40o1lCOake2wwX61iRYZNi-M

🔸📜 Απομαγνητοφωνημενες ομιλίες της σειράς «Σοφία Σειράχ».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%A3%CE%BF%CF%86%CE%AF%CE%B1%20%CE%A3%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AC%CF%87.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ἀνάγκη νά ἐξιχνιάσωμε τήν ταυτότητα τῆς Ἐνυποστάτου Σοφίας. ~ 3/14 ~

†.Ἀγαπητοί εὐρισκόμεθα εἰς τό βιβλίον τῆς Σοφίας Σειράχ. Εἴμεθα εἰς τό 24ον Κεφάλαιον. Ὅπως σᾶς ἔλεγα τίς δύο προηγούμενες φορές, ὅτι ὁλόκληρο τό κεφάλαιον αὐτό, εἶναι ἀφιερωμένο εἰς τήν Σοφία τοῦ Θεοῦ, δηλ. εἰς τήν Ἐνυπόστατον, δηλ. προσωπική, πρόσωπο, εἰς τήν Ἐνυπόστατον Σοφίαν τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι τό δεύτερον πρόσωπον τῆς Ἁγίας Τριάδος, εἶναι ὁ Θεός Λόγος, εἶναι ὁ μετέπειτα Ἐνανθρωπήσας Ἰησοῦς Χριστός. Ὅ,τι περισσότερο μποροῦμε νά γνωρίζομε, μέ τά ποικίλα ὀνόματα πού ἔχει τό δεύτερον πρόσωπον τῆς Ἁγίας Τριάδος, τόσο ἐμπλουτιζόμεθα περισσότερο καί περισσότερο, τόσο γινόμεθα γνῶσται καί τόσο μέσα ἡ ψυχή μας γεμίζει μέ ἐνθουσιασμό, γι’ αὐτήν τήν γνώση.
   Ἐδῶ ἕνα ὄνομα, τό ἐπικρατοῦν εἰς τήν Π. Δ. εἶναι: ἡ σοφία τοῦ Θεοῦ. Εἶναι ὅμως πρόσωπον, γι’ αὐτό λέμε «Ἐνυπόστατος». Ὑπόστασις θά πῆ πρόσωπον. Καί Ἐνυπόστατο θά πῆ προσωπικόν. Δηλ. εἶναι πρόσωπο ἡ σοφία τοῦ Θεοῦ, δέν εἶναι ἀφηρημένη ἔννοια. Βέβαια ἔχει περάσει τό ὄνομα τῆς «σοφίας» καί στήν Κ. Δ. σέ πάρα πολλά σημεῖα. Ἤδη ἀνέφερα τίς δύο περασμένες φορές, κάνοντας μία εἰσαγωγή, ὅτι τό συναντοῦμε καί ἐπί πλέον εἰς τήν Π. Δ. εἰς τό βιβλίο τοῦ Βαρούχ, τοῦ Ἰώβ, τῶν Παροιμιῶν καί τῆς Σοφίας Σολομῶντος, καί βεβαίως εἰς τό βιβλίο τῆς Σοφίας Σειράχ. Διά πολλῶν μάλιστα, διά πολλῶν. Ἀλλά καί στήν Κ. Δ.
Δέν φαντάζεσθε τήν χαρά μου, ὅταν ἀντελήφθηκα ὅτι ἔχει περάσει τό ὄνομα αὐτό καί εἰς τήν ὑμνογραφία μας. Καί δέν εἶναι τίποτα ἄλλο, παρά μία κατοχύρωσις ὅτι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία τοῦ Θεοῦ
- «Ἐνυπόστατος», ἡ λέξη δέν ὑπάρχει· ἐγώ τή λέω γιά νά κατανοούμεθα - ὅτι εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός.

    Ἔτσι τήν ἑβδομάδα τῆς Μεσοπεντηκοστῆς, συγκεκριμένα ἦταν Παρασκευή, - Τετάρτη Μεσοπεντηκοστής - δυό μέρες μετά στόν Ἑσπερινό πρός Σάββατο, εἶναι τό δοξαστικό τῶν ἀποστίχων τῆς τετάρτης ἑβδομάδος ἀπό τοῦ Πάσχα, βρῆκα τό ἑξῆς, τό ἄκουσα, καί μετά πῆγα καί τό βρῆκα καί τό σημείωσα γιά νά σᾶς τό πῶ. Λέγει ἐκεῖ τό δοξαστικό: «Ἐν τῷ ἱερῷ - τό ἱερόν εἶναι ὁ ναός τοῦ Σολομῶντος - ἐπέστης, ἦρθες καί στάθηκες, ἡ σοφία τοῦ Θεοῦ, μεσούσης τῆς ἑορτῆς διδάσκων καί ἐλέγχων τούς ἀπειθεῖς Ἰουδαίους <κλπ. κλπ». Καί τελειώνει τό τροπάριο: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, δόξα σοι». Σαφέστατα ὁ ἱερός ὑμνογράφος, ταυτίζει τήν σοφία τοῦ Θεοῦ, μέ τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Σαφέστατα. Μή νομίσετε πώς ἐγώ ἐπενόησα τίποτα καί σᾶς λέγω, ἀπ’ αὐτά πού σᾶς λέγω. Ἁπλῶς και ἐγώ τά ἀνακαλύπτω μέσα στόν λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἐγώ ἐνθουσιάζομαι ἀλλά καί ἐσεῖς ἐνθουσιάζεστε, ὁμολογουμένως.

    Ἦρθε κάποιος κύριος προχθές ἀπό τήν Ἀθήνα, κι αὐτός εἶναι λογοτέχνης καί φιλόλογος καί ἡ σύζυγός του εἶναι λογοτέχνης, μάλιστα ἔχει γράψει πάμπολλα βιβλία, καί μοῦ ἔλεγε, ἀπ’ τό βιβλίο τοῦ Βαρούχ - εἶναι βέβαια στήν Ἐνυπόστατο Σοφία - πού λέγει ὅτι ὁ Κύριός μας, λέει στό φῶς· «πήγαινε» καί τό ἀνακαλεῖ κι ἔρχεται. Μετά ταῦτα, - πότε μετά ταῦτα; δηλ. μετά ἀπ’ αὐτό πού ἀναφέρεται βεβαίως εἰς τήν δημιουργίαν - ἦρθε ἀνάμεσά μας καί τοῖς ἀνθρώποις συνανεστράφη. Εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Μοῦ λέγει - ἤτανε καί ὄρθιος ὅπως μιλοῦσε - μοῦ λέγει: «μά δέν φαντάζεσθε συγκλονίστηκα»! Ἐκεῖ πρέπει νά φθάνωμε, ὅταν μελετοῦμε τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, κι ἀνακαλύπτωμε κάτι καινούριο. Ἐμεῖς τό ἀνακαλύπτουμε. Ἀπό τά κατατεθειμένα. Ὁμολογουμένως μᾶς συγκλονίζει. Κι αὐτό εἶναι ἐκεῖνο τό ὁποῖο μᾶς κάνει ν’ ἀλλάζη καί ἡ ζωή μας. Ναί, ναί, αὐτό εἶναι.

   Λοιπόν, ὕστερα ἀπό αὐτό, ἐρχόμεθα ἀγαπητοί ἀπ’ αὐτήν τήν εἰσαγωγή τῶν δύο προηγούμενων θεμάτων μας καί ἀπό τά λίγα πού σᾶς εἶπα τώρα, ἐρχόμεθα νά μποῦμε εἰς τό κύριό μας θέμα. Γιατί ὅπως βλέπετε ἀκόμη δέν πιάσαμε κανένα χωρίο ἀπό τό 24ον κεφάλαιον.

    Ὁ πρῶτος στίχος: «Ἡ σοφία αἰνέσει ψυχὴν αὐτῆς καὶ ἐν μέσῳ λαοῦ αὐτῆς καυχήσεται». Ἔτσι ἀρχίζει. Δηλ. ἡ σοφία θά ἐξυμνήση τόν ἑαυτόν της καί θά καυχηθῆ ἐν μέσω τοῦ λαοῦ της. Εἴδατε; Θά ἐξυμνήση τόν ἑαυτόν της καί θά καυχηθῆ ἀνάμεσα στό δικό της λαό. Ἐδῶ μας λέγει ὁ ἀπ. Παῦλος: «…μηδεὶς καυχάσθω ἐν ἀνθρώποις·». (Κορ. Α΄ 3, 21) Κανείς, λέει, νά μήν καυχᾶται, ἀνάμεσα εἰς τούς ἀνθρώπους. Ἐδῶ ὅμως ἡ Σοφία καυχᾶται. Καυχᾶται μέσα εἰς τόν λαό της. Ὡστόσο μπορεῖ κάποιος νά πῆ γιά μία στιγμή, ὅ,τι αὐτό εἶναι, ἄς ποῦμε, ἐγωιστικό. Δέν εἶναι. Θά τό δῆτε στήν συνέχεια. Ἄν θά ἤθελε ὁ ἄνθρωπος νά καυχηθῆ, τό καύχημά του θά εἶναι ὁ Θεός. «…ὁ καυχώμενος ἐν Κυρίῳ καυχάσθω» μᾶς λέγει ἡ Κ. Δ. Αὐτός πού καυχᾶται, ἐν Κυρίω νά καυχᾶται. 
Ὁ Παῦλος ἀκόμη θά γράψη: «ὅπως μὴ καυχήσηται πάσα σὰρξ ἐνώπιόν τοῦ Θεοῦ», δέν μπορεῖ κανείς νά καυχηθῆ, «ἐξ αὐτοῦ δέ ὑμεῖς ἐστε ἐν Χριστῷ  Ἰησοῦ, ὅς ἐγενήθη ἠμῖν σοφία ἀπὸ Θεοῦ», ὁ ὁποῖος, λέγει, ἐγενήθη -μέ ἕνα (ν) ἀπό τό γίγνομαι- ἔγινε σέ μᾶς ἡ σοφία ἀπό Θεοῦ. Νά τό ὄνομα «σοφία» στήν Κ. Δ. Ἡ σοφία ἀπό Θεοῦ. «δικαιοσύνη τε καί ἁγιασμὸς καί ἀπολύτρωσις, ὅλα αὐτά εἶναι, λέει, γιά μᾶς ἡ σοφία τοῦ Θεοῦ, ἵνα, καθώς γέγραπται, ὁ καυχώμενος ἐν Κυρίω καυχάσθω» (Κορ. Α΄ 1, 29-31) Ὅπως εἶναι γραμμένο - εἶναι στήν Π. Δ. τό μεταφέρει ὁ Παῦλος εἰς τήν Κ. Δ.- αὐτός πού καυχιέται νά καυχιέται ἐν Κυρίῳ. Ἔτσι, θά μπορούσαμε νά ποῦμε, ἐγώ καυχῶμαι εἰς τόν Θεόν πού πιστεύω. Τό θεωρῶ προνόμιο. Γιατί εἶναι ὁ ἀληθινός Θεός. Ὅ,τι θέλεις πές, ὅ,τι θέλεις κάνε, σύ, ὁ ἄλλος, ἐγώ καυχῶμαι ἐν Κυρίῳ. Καί καυχῶμαι γιατί εἶμαι Χριστιανός καί δή Ὀρθόδοξος Χριστιανός. Εἶναι μία καύχησις, πού δέν εἶναι ἁμαρτία. Διότι καυχῶμαι εἰς τόν Κύριό μου. Ἔτσι ὡστόσο, γιά τίποτα ἄλλο δέν μπορῶ νά καυχηθῶ. Μόνον ὁ Θεός μπορεῖ νά καυχηθῆ γιά τόν ἑαυτόν του, μόνον ὁ Θεός. Καί ἡ καύχησις τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ὁ Θεός. Γι’ αὐτό μόνη ἡ Ἐνυπόστατη Σοφία καυχᾶται καί αἰνεῖ τόν ἑαυτόν της. Καί θά καυχηθῆ ἀνάμεσα στόν λαό της πού τήν γνωρίζει. Καί ὁ λαός της εἶναι βέβαια ὁ Ἰσραήλ.
Καί καυχιέται στόν λαό της τόν Ἰσραήλ, ἐπειδή πολλάκις καί πολλαπλῶς τόν εὐηργέτησε. Προβάλλει τήν εὐεργεσίαν. Ἐκείνη, ἡ Σοφία, ἐξέλεξε τόν Ἁβραάμ, ἀνάμεσα στόν τότε κόσμο πού ὑπῆρχε. Ἐκείνη ἐξήγαγε τό λαόν της ἀπό τήν Αἴγυπτο, διά τῆς Ἐρυθράς θαλάσσης. Μάλιστα ἐκεῖνο τό, « Ἐκείνη ἐξήγαγε ». Μάλιστα, ἐκείνη μίλησε ἀπό τήν βάτο στό Μωϋσῆ στή γῆ Μαδιάμ, πού εἶναι ὁ «μεγάλης βουλῆς ἄγγελος» (Ἡσ. 9, 6)
Ὁ ἀγγελιοφόρος τοῦ Πατρός γιά τή μεγάλη του βουλή. Καί ἡ μεγάλη του βουλή εἶναι, ἡ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Ἡ σωτηρία τοῦ Ἰσραήλ καί ἐν συνέχεια ἡ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Γι’ αὐτό καί εἰκονογραφεῖται ὡς μεγάλης βουλῆς ἄγγελος, μέ φτερά. Νέος στήν ἡλικία ὁ Ἰησοῦς Χριστός καί μέ φτερά. Στόν τροῦλο τοῦ διακονικοῦ τοῦ παλιοῦ μας καθολικοῦ, ἐκεῖ σώζεται αὐτή ἡ τοιχογραφία. Ἄν θέλετε, μπορεῖτε νά πάτε νά τή δῆτε. Καί λέει ἀπό πάνω «ὁ ὤν», ὁ ὑπάρχων, γιατί ρωτήθηκε ἀπό τό Μωϋσῆ· «Ποιός εἶσαι; τί θά πῶ εἰς τούς Ἑβραίους τῆς Αἰγύπτου»; «…ἐγώ εἰμι ὁ ὤν»! ( Ἔξοδ. 3, 14) Ἐγώ εἶμαι ὁ ὑπάρχων!
Ἐκείνη ἀκόμη, ὡς Σοφία τοῦ Θεοῦ, ἐψώμισε τόν λαόν της μέ τό μάνα. Ἐκείνη τόν πότισε μέ νερό ἀπό τόν βράχο. Ἐκείνη ἔδωσε τόν νόμο στό Σινά. Ὁ Θεός Λόγος ἔδωσε τόν νόμο στό Σινά. Ἐκεῖνος μίλησε, ὄχι ὁ Πατήρ. Ἐκείνη ἐγκατέστησε τόν λαό της στή γῆ Χαναάν. Καί συνεπῶς ἔχει ὅλο τό δικαίωμα νά καυχηθῆ στό λαό της, γιά νά τοῦ ὑπενθυμίση τί τοῦ ἔδωσε καί πῶς αὐτός ὁ λαός αὐτός ἀνταπεκρίθη.
Στήν ὑμνογραφία τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος, αὐτό φαίνεται ἀνάγλυφα. «Λαός μου, τί σοῦ ἔδωσα.. τί μοῦ ἔδωσες»; Ἐκεῖ λέγει καί ἀπαριθμεῖ ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ τίς δωρεές της στόν λαό της. Καί ἡ μεγάλη της καύχηση βρίσκεται, ποῦ; στήν Ἐνανθρώπηση, πού εἶναι τό κορυφαῖον γεγονός. Γι’ αὐτό σημειώνει μετά ὁ ἀπ. Πέτρος, ὅτι ὁ Κύριος Ἰησοῦς «…διῆλθεν εὐεργετῶν…» (Πράξ. 10, 38) Ὅλη του τή ζωή τήν ἀνθρώπινη τή ζωή του ἐδῶ στή γῆ, τήν ἐπέρασε εὐεργετῶν. Ὅπως εἶχε εὐεργετήσει καί τόν λαό του τόν παλιό Ἰσραήλ. Ἡ καύχησις λοιπόν τῆς Σοφίας, ἔχει τόν χαρακτήρα ὄχι μίας ἐγωϊστικῆς προβολῆς ἀλλά τῆς ὑπομνήσεως τῶν εὐεργεσιῶν της. Τῆς ὑπομνήσεως τῶν εὐεργεσιῶν της. Διότι ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀντιληφθεῖ τίς εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ, τότε συγκινεῖται,τόν λατρεύει τό Θεό καί προσπορίζεται νέες εὐεργεσίες ἀπό τό Θεό. Αὐτό εἶναι καί στό ἀνθρώπινο ἐπίπεδο. Ἐκεῖ πού θά ποῦμε τό «εὐχαριστῶ μας» σέ μία ἀνθρώπινη  εὐεργεσία, παίρνομε κι ἄλλη εὐεργεσία. Ὅταν ὅμως δείξωμε τήν ἀχαριστία μας, τότε σίγουρα δέν παίρνουμε τίποτα.
Ἀκόμη ὅτι αὐτή ἡ Σοφία ἐδημιούργησε τό πᾶν, καί ὅτι εἶναι ὁ αἰώνιος Θεός Λόγος. Ὅτι ὅλα τά χαρίσματα, ἀπό τή Θεία Σοφία προέρχονται. Κι ὅλα αὐτά λέγονται κατά τρόπον πού δημιουργοῦν ἕναν ἀπέραντο ὠκεανό δογματικῶν ἀληθειῶν. Ἄν θέλετε, Χριστολογικῶν ἀληθειῶν, πού ἀναφέρονται κυρίως εἰς τόν Χριστόν. Ὅλη λοιπόν ἡ αἴνεσις τῆς Σοφίας, εἶναι μία βαθυτάτη Χριστολογία καί Θεολογία, πού πληροφορεῖται ὁ λαός τοῦ Θεοῦ τήν ταυτότητα τοῦ Θεοῦ Λόγου, καί πιστεύει καί  προσκυνᾶ καί λατρεύει. Αὐτός εἶναι ὁ σκοπός.

   Καί πηγαίνομε εἰς τόν δεύτερον στίχον.
«ἐν ἐκκλησίᾳ Ὑψίστου στόμα αὐτῆς ἀνοίξει καὶ ἔναντι δυνάμεως αὐτοῦ καυχήσεται».
Δηλ. ἡ Σοφία θά ἀνοίξη τό στόμα της ἐνώπιον συναθροίσεως τοῦ λαοῦ τοῦ Ὑψίστου καί θά καυχηθῆ μπροστά στίς θεῖες ἀγγελικές δυνάμεις. Γιά νά τό δοῦμε αὐτό. Ἐδῶ τώρα ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία ἔρχεται νά ἀνοίξη τό στόμα της σέ μίαν δημοσιότητα ὑπέρ ἔννοιαν. Σέ μία δημοσιότητα ὑπέρ ἔννοιαν! Ἐνώπιόν τοῦ λαοῦ τοῦ Ὑψίστου, δηλ. ἐνώπιον τοῦ περιουσίου λαοῦ τοῦ Θεοῦ, τοῦ Ἰσραήλ, ἀλλά καί ἐνώπιον ὅλου τοῦ ἀγγελικοῦ κόσμου. Ὅλου τοῦ ἀγγελικοῦ κόσμου; Ποιός εἶναι λοιπόν, ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ; Ποιά εἶναι; Ἐνώπιόν τοῦ ἀγγελικοῦ κόσμου! Βέβαια αὐτό τό βλέπομε πολύ συχνά, ὅταν λέγει, ὁ Ἡσαΐας, «…εἶδον τόν Κύριον καθήμενον ἐπὶ θρόνου ὑψηλοῦ καὶ ἐπῃρμένου … κλπ. κλπ» ( Ἡσ. 6, 1) ὑψηλοῦ θρόνου, σηκωμένου, κλπ, κλπ. Ὅταν λέγει ἐκεῖ στήν Πεντάτευχο ὁ Μωϋσῆς, «ἔρχεται, λέει, ὁ Κύριος, μετά μυριάδων.. μυριάδων, ἀγγέλων, κλπ., κλπ». Ποιός εἶναι αὐτός ὁ Κύριος πού ἔρχεται μετά μυριάδων ἀγγέλων; Εἶναι ἡ Σοφία. Δέν εἶναι ὁ Πατήρ. Εἶναι ἡ Σοφία.
Κάποτε ἕνας.. ἄν θέλετε νά σᾶς πῶ κι ἕνα ἀκόμη παράδειγμα, εἶναι πάμπολλα μέσα στήν Π. Δ., κάποιος προφήτης, ὀνόματι Μιχαίας, ὄχι ὁ γνωστός μας ἐκ τῶν 12 προφητῶν, τήν ἐποχή πού ὁ βασιλιάς ὁ Ἀχάαβ, τοῦ βορείου βασιλείου, ἤθελε νά κάνη πόλεμο ἐναντίον κάποιου λαοῦ.. κάποιων λαῶν, ἐκεῖ ἀνατολικά, πέραν τοῦ Ἰορδάνου καί συμμάχησε μέ τόν βασιλέα τοῦ νοτίου βασιλείου καί ἐκεῖ, σκέφτηκε, μέ τήν συμμαχία αὐτή νά πολεμήση τούς ἐχθρούς. Ὅμως δέν τό ἤθελε αὐτό ὁ Θεός. Καί βέβαια πάντοτε εἶναι γνωστό, οἱ βασιλεῖς ρωτοῦσαν στόν Ἰσραήλ, ρωτοῦσαν τόν Θεόν διά τήν ἔκβαση μίας πολεμικῆς ἐπιχειρήσεως.
Οἱ ψευδοπροφῆται λέγανε «θά ἐπιτύχης καί θά νικήσης». Ἐμφανίζεται αὐτός ὁ Μιχαίας καί λέει: «Οὔτε θά ἐπιτύχης, οὔτε θά νικήσης καί ἐπί πλέον καί θά σκοτωθῆς!», εἶπε εἰς τόν Ἀχάαβ. Θύμωσε ὁ Ἀχάαβ καί τότε λέει: «θά σέ κλείσω φυλακή, κι ὅταν θα γυρίσω νικηφόρα ἀπό τόν πόλεμον, τότε θά σέ περιποιηθῶ»! Ἐκεῖ διαπλέκεται μία ἱστορία, εἶπε μία ἱστορία αὐτός ὁ Μιχαίας ,ὅτι στό στόμα τῶν ψευδοπροφητῶν ἐπέτρεψε ὁ Θεός νά εἰπωθῆ μία πλάνη, γιά νά πλανηθῆ ὁ Ἀχάαβ, ὁ ὁποῖος ἤτανε μισοειδωλολάτρης, ἐπειδή τόν εἶχε ξεγελάσει, τόν εἶχε παρασύρει ἡ γυναίκα του ἡ Ἰεζάβελ, ἡ ὁποία δέν ἦτο Ἑβραία, ἦτο Συροφοινίκισσα. Φοβερή γυναίκα! Φοβερή! Ἐν τοιαύτη περιπτώσει, σ’ αὐτά πού εἶπε ὁ προφήτης, εἶπε καί τό ἑξῆς: «εἶδον Θεόν Ἰσραὴλ καθήμενον ἐπὶ θρόνου αὐτοῦ…», ὁ Θεός Ἰσραήλ, ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ, - εἶναι ἡ Σοφία, ὁ Θεός Λόγος, (τό λέει αὐτό καί ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης «καλά εἶπε αὐτά πού εἶπε ὁ Ἠσαΐας, ὅταν εἶδε τή δόξα του» καί ὁ Ἰωάννης ἀναφέρεται εἰς τόν Ἰησοῦν Χριστόν)- «…καί πάσα ἡ στρατιὰ τοῦ οὐρανοῦ εἱστήκει περὶ αὐτὸν ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ καί ἐξ εὐωνύμων» (Βασ. Γ΄ 22, 19) Ὅλη, λέγει ἡ στρατιά τοῦ οὐρανοῦ, στεκόνταν εὐλαβείας χάριν ἀλλά καί ἑτοιμότητος, εἰκόνα πού δείχνει τήν ἑτοιμότητα καί τήν εὐλάβεια στά δεξιά του καί στ’ ἀριστερά του, ἐνῶ ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ εἶναι καθήμενος ἐπί θρόνου.
Πόσοι εἶναι οἱ ἄγγελοι;  Ἡ δογματική μᾶς λέει ὅσοι ὁ ἀριθμός!!! Δηλ. ἄν βάλω μία μονάδα καί βάλω ἕνα μηδενικό, ἔχω τό 10. Ἄν βάλω δύο μηδενικά, ἔχω το100. Ἄν βάλω τρία ἔχω το1000. Τώρα συνεχίστε νά βάζετε πίσω ἀπό τήν μονάδα, δεξιά τῆς μονάδος, νά βάζετε μηδενικά. Ποῦ φθάνει αὐτός ὁ ἀριθμός; Ἀπεριόριστος. Ἔ, τόσοι λέγει, εἶναι κι οἱ ἄγγελοι. Κι ὁ Κύριος τῶν ἀγγέλων εἶναι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία. Αὐτή ἡ ἴδια εἰκόνα δίδεται καί κατά τήν Κρίσιν. Ὅταν ὁ Χριστός - ἐδῶ βλέπετε τήν ταυτότητα πάλι, τήν ταύτιση - θά ἔλθη νά κρίνη τόν κόσμον, τότε, λέγει, θά εἶναι ὅλοι οἱ ἅγιοι ἄγγελοι. Τί εἶπε ἐδῶ; «πάσα ἡ στρατιά, - εἶπε ὁ Μιχαίας - τοῦ οὐρανοῦ». Ἐδῶ τί λέγει ὁ Κύριος στό 25ο κεφ. στόν Ματθαῖον; Θά εἶναι «πάντες οἱ ἅγιοι ἄγγελοι μετ’αὐτοῦ». (Ματθ. 25, 31) Θά εἶναι μαζί του ὅταν θά γίνη ἡ Κρίσις. Ἔχομε λοιπόν μία δημοσιότητα. Μία δημοσιότητα πού ξεπερνᾶ κάθε ἔννοια. Καί ἐπιγείαν καί ἐπουρανίαν. Ἔτσι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, ἡ δημιουργός καί τοῦ οὐρανίου καί τοῦ ἐπιγείου κόσμου, ἔρχεται τώρα νά ἀνοίξη τό στόμα της καί νά καυχηθῆ γιά τά ἔργα της! Καί τά ἔργα της θά δείξουν τήν προσωπική της ταυτότητα.

   Καί προχωροῦμε εἰς τόν 3ον στίχον.
«ἐγὼ ἀπὸ στόματος Ὑψίστου ἐξῆλθον καὶ ὡς ὁμίχλη κατεκάλυψα γῆν·»
Ποιός Ἐγώ; Ἐγώ ἡ Σοφία δηλ. ἐγώ ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, ἐξῆλθα ἀπό τό στόμα τοῦ Ὑψίστου καί σάν ὁμίχλη κατεκάλυψα ὅλην τήν γῆν. Ἐδῶ πρόκειται γιά μίαν ὡραιοτάτη εἰκόνα, πού δείχνει τήν ταύτισιν τῆς Ἐνυπόστατου Σοφίας μέ τόν Θεόν Λόγον. Εἴτε πῶ, «Ἐνυπόστατος Σοφία», εἴτε πῶ «Θεός Λόγος» εἶναι τό ἴδιο, τό ἴδιο πρόσωπο. Τό ὁποῖον πρόσωπον ἐξέρχεται, λέει, ἀπό τό στόμα τοῦ Θεοῦ Πατρός. Καί ὁ Λόγος, εἶναι προαιώνιος, ὅπως καί ὁ Πατήρ. Καί ἡ Σοφία εἶναι προαιώνιος, ἀφοῦ ταυτίζονται. Κι ὅπως ὁ Πατήρ εἶναι πανταχοῦ παρών, ἔτσι καί ἡ Σοφία εἶναι πανταχοῦ παροῦσα καί περιγράφεται μέ τήν εἰκόνα τῆς ὁμίχλης. Ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ νά πῶ τό ἑξῆς. Ἡ ὁμίχλη εἶναι φορέας ὑγρασίας. Ὅλοι τό ξέρομε αὐτό. Καί πολλές φορές χρησιμοποιοῦμε τήν ἑξῆς φράση. «Μπαίνει, παντοῦ μπαίνει.. ὅ,τι μπαίνει.. σάν ὑγρασία». Γιατί ἡ ὑγρασία παντοῦ εἰσχωρεῖ,  παντοῦ, καί μέσα ἀπό τά ροῦχα μας καί μεσ’ τό σπίτι μας, παντοῦ εἰσέρχεται ἡ ὑγρασία καί εἶναι κάτι πού παντοῦ τή βρίσκομε. Δέν μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι ἔξω ἔχει πολλή ὑγρασία καί τό σπίτι μας μέσα δέν ἔχει ὑγρασία. Εἰσχωρεῖ, διεισδύει παντοῦ ἡ ὑγρασία. Ἀλλά ἡ ὑγρασία εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ὁμίχλης. Κι ὅταν λέγει ἐδῶ ὅτι ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ κατακαλύπτει τήν γῆν ὡς ὁμίχλη, τί θέλει νά πῆ; Ὅτι εἶναι πανταχοῦ παροῦσα! Παντοῦ, παντοῦ, παντοῦ. Ἀλλά καί ὡς (Λ)λόγος, ἀφοῦ λέει ὅτι ἐγώ ἀπό τό στόμα τοῦ «Ὑψίστου ἐξῆλθον». Λέγει ὁ ψαλμωδός στόν 32ο ψαλμό του: «Τῷ λόγῳ Κυρίου οἱ οὐρανοὶ ἐστερεώθησαν». (Ψαλμ. 32, 6) μέ τόν (Λ)λόγον τοῦ Κυρίου ἔγινε τό σύμπαν. Ποῖος λόγος; δηλ. ἔγινε - θά τό δοῦμε καί ἀμέσως λίγο πιό κάτω - διά τοῦ Θεοῦ Λόγου, διά τῆς Ἐνυπόστατου Σοφίας. Ὁ Πατήρ δημιουργεῖ διά τοῦ Υἱοῦ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι. Τό «διά τοῦ Υἱοῦ» δείχνει ὅτι ὁ Πατήρ θέλει, ὄργανον ἐκτελέσεως εἶναι ὁ Υἱός καί πρόσωπον συντηρήσεως τῆς δημιουργίας εἶναι τό Πνεῦμα τό Ἅγιον. Νά τό δῆτε αὐτό καί σέ ἕνα ἄλλο χωρίον. Βρίθει, βρίθει ἡ Π. Δ. ἀπό τέτοιες ἐκφράσεις. Ἀρκεῖ βέβαια νά τίς δεῖ κανείς, μέ τόν προβολέα τῆς Κ. Δ. «ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν…», ὁ Θεός, ὁ ἕνας Θεός, ὁ Ἅγιος Τριαδικός Θεός καί τά τρία πρόσωπα, καί θά πῆ παρακάτω, «καὶ εἶπεν ὁ Θεός…», «εἶπεν» ἐκφράζει λόγον. Ἀλλά καθ’ ἡμᾶς ὁ λόγος, ἡ ἔννοιά του εἶναι αὐτό πού λέμε «λόγος», νά βγαίνει λόγος ἀπό τό στόμα μου. Ἐδῶ εἶναι πρόσωπον ὁ λόγος. Συνεπῶς κρύπτεται - πίσω ἀπό τό «εἶπεν» - κρύπτεται ὁ λόγος. Ὡς πρόσωπον. Ποιός; Ὁ Θεός, δηλ. ὁ Πατήρ. «… καὶ εἶπεν ὁ Θεός· γενηθήτω φῶς· καὶ ἐγένετο φῶς». Νά γίνη φῶς κι ἔγινε φῶς. Καί παρακάτω.. καί ἦταν λέει σκότος καί ἦταν ἡ ἄβυσσος: «… καὶ σκότος ἐπάνω τῆς ἀβύσσου καὶ πνεῦμα Θεοῦ ἐπεφέρετο ἐπάνω τοῦ ὕδατος» (Γέν.1, 1-3)
Ποιᾶς ἀβύσσου; Τοῦ νεροῦ, πού κατεκάλυπτεν τήν γῆν τό νερό. Ἄφθονο νερό. Ἐπεφέρετο, ἐκινεῖτο ἐπάνω.
   Κι ἄλλοτε σᾶς ἔχω πεῖ αὐτήν τήν ὡραία εἰκόνα, γιατί ἐπειδή ἐμφανίστηκε τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ὡσεί περιστερά, ὡς πτηνόν, στή Βάπτιση τοῦ Χριστοῦ κλπ., γι’ αὐτό συνηθίζεται νά λέγεται ὅτι τό Πνεῦμα τό Ἅγιον, οὕτως εἰπεῖν, ἐπωάζει τήν ζωήν, μέσα στά νερά. Γι’ αὐτό ἡ πρώτη ζωή ἐμφανίστηκε μέσα στά ὕδατα, μέσα στά νερά. Εἶναι μεγαλειῶδες! Βλέπετε λοιπόν ὅτι ὁ Πατήρ διά τοῦ Υἱοῦ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι. Ὁ Πατήρ δημιουργεῖ διά τοῦ Υἱοῦ καί συντηρεῖ μέ τό Πνεῦμα τό Ἅγιον. Ἡ ἔκφρασις «λόγος» πού ἐξέρχεται λοιπόν ἀπό τό στόμα, δείχνει ὅτι αὐτό πού λέγει ἐδῶ, δηλ. ἡ Σοφία, ἐξῆλθε ἀπό τό στόμα τοῦ Ὑψίστου, γι’ αὐτό τό δεύτερον πρόσωπον τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ, λέγεται «Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ». Ὅτι ἐξ’ Αὐτοῦ γεννᾶται καί ἐξ’ Αὐτοῦ ἐξέρχεται. Μέ τή σημείωση «ἐξ’ Αὐτοῦ γεννᾶται καί ἐξ’ Αὐτοῦ ἐξέρχεται», σημαίνει ὅτι εἶναι ἀπό τήν οὐσίαν τοῦ Πατρός ὁ Θεός Λόγος, δηλ. ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ. Μέ τή σημείωση μόνον ὅτι ὁ ὅρος «(Λ)λόγος)» εἶναι εὐρύτατος. Δηλ. μή περιορίσουμε παρακαλῶ μ’ αὐτό πού λέμε «λόγος», ἁπλά ὅ,τι λέμε. Εἶναι εὐρύτατος, καί ἕνα μέγα θέμα, πού θά μποροῦσε νά ἀπασχολήση τούς θεολόγους. Γιατί ὁ Ἰωάννης ὁ Εὐαγγελιστής χρησιμοποιεῖ τό ὄνομα «Λόγος»; «Ἐν ἀρχῇ ἦν (ἦτο) ὁ Λόγος καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεὸν». ( Ἰωάν. 1, 1) Εἶναι τεράστιο θέμα, καί οἱ Πατέρες ἔχουνε ἀσχοληθεῖ πολύ μέ τό θέμα αὐτό, πού εἶναι τόσο θεολογικό. Ὁ Σοφός Σολομών κάνει προσευχή εἰς τόν Θεόν καί λέγει: «Θεέ πατέρων καί Κύριε τοῦ ἐλέους ὁ ποιήσας τὰ πάντα ἐν λόγῳ σου καί τῇ σοφίᾳ σου, κατασκευάσας ἄνθρωπον,…». (Σ. Σολ. 9, 1-2)
Προσέξτε ἐδῶ, ὁ ποιήσας τὰ πάντα ἐν λόγῳ σου, ἀλλά καί μέ τή σοφία σου ὅλα τά κατασκεύασες καί τόν ἄνθρωπον. Ἐδῶ βλέπομε, στό ἴδιο χωρίο, «λόγος» καί «σοφία» νά ταυτίζονται, γιατί ἡ Σοφία εἶναι ὁ Θεός Λόγος. Σαφῶς. Καί συνεπῶς ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ δημιουργός τῶν πάντων. Ἡ πρόθεσις «ἐν» πού λέει ἐδῶ, «ὁ ποιήσας τὰ πάντα ἐν λόγῳ σου» πού σημαίνει «μέ», μέ τό λόγο σου, πού σημαίνει, διά τοῦ Λόγου σου, δείχνει ὅτι ὁ Πατήρ δημιουργεῖ διά τοῦ Υἱοῦ. Διά τῆς Σοφίας. Πιό κάτω θά πῆ ὁ Σολομών: «δός μοι τὴν τῶν σῶν θρόνων πάρεδρον σοφίαν», πού σημαίνει ὅτι ἡ Σοφία κάθεται πλάϊ στό θρόνο τοῦ Πατρός. Ὅταν λέμε «θρόνος» ἀγαπητοί μου, βέβαια θά ἤτανε πολύ φτωχό νά πιστέψωμε ὅτι εἶναι ἕνα ξύλινο κάθισμα, στό ὁποῖον κάθεται ὁ Θεός. Εἶναι πολύ φτωχό. Ἀλλά πῶς θά παραστήσωμε πράγματα πού εἶναι ἄκτιστα; Πῶς θά τά παραστήσωμε; Δέν εἶναι δυνατόν νά ἐκφράσει κανείς διά κτιστῶν λόγων, ἄκτιστες πραγματικότητες. Ἐδῶ λοιπόν ἡ σοφία κάθεται στό θρόνο τοῦ Πατρός, εἶναι πάρεδρος, εἶναι σύνθρονος. Εἶναι αὐτό πού λέγει ὁ Ἰωάννης στό Εὐαγγέλιό του, τό θεολογικώτατον, ἀκοῦστε: «Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος», ὅταν δηλαδή μπῆκε ἡ ἀρχή τῆς δημιουργίας ὁ χῶρος καί ὁ χρόνος, ὁ Λόγος ὑπῆρχε. Ἦν, ὁ Λόγος. Πού δείχνει ὅτι ὅταν ἐτίθετο τό θεμέλιον τοῦ χωροχρόνου - ξαναλέω τῆς δημιουργίας - ἤδη ὑπάρχει ὁ Λόγος. Ὑπῆρχε ὁ Λόγος, καί συνεπῶς ὁ Λόγος εἶναι ἐκτός χώρου καί χρόνου, ἀφοῦ εἶναι πρίν ἀπό τό χῶρο καί τό χρόνο, πρίν ἀπό τήν ἀρχή εἶναι ἔξω ἀπό τό χῶρο καί τό χρόνο.
Τό ἴδιο πρᾶγμα λέγει καί τό βιβλίο τῶν Παροιμιῶν, 8, 25. «πρὸ τοῦ ὄρη ἐδρασθῆναι, πρὸ δὲ πάντων βουνῶν γεννᾶ με». «πρὸ τοῦ ὄρη ἐδρασθῆναι», πρό βουνῶν, πρίν ἀπ’ τά βουνά, ἔκφρασις πού δείχνει τόν χῶρο. «γεννᾶ με», μέ γεννάει ὁ Πατήρ. Τί εἶπε; Πρό, καί «γεννᾶ με» σημαίνει ὅτι ἡ Σοφία, ὁ Λόγος, εἶναι ὁμοούσιος μέ τόν Πατέρα. Διότι τό γεννώμενον εἶναι τῆς ἰδίας οὐσίας μέ τόν γεννήτορα. Ἡ ἔκφρασις «πάρεδρον σοφίαν», πού εἴπαμε λίγο πιό πάνω, εἶναι τοῦ Ἰωάννου ἡ φράσις, «καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεὸν». Ἔτσι δέν ἀρχίζει τό κατά Ἰωάννην Εὐαγγέλιο; Αὐτό ὡς φράσις στή Σοφία Σολομῶντος εἶναι: 
«πάρεδρος σοφία». Εἶναι παρά τόν θρόνον, τοῦ Θεοῦ Πατρός. Ὅτι ὁ Λόγος προηγεῖται τῆς δημιουργίας, πάλι ἡ Σοφία Σολομῶντος γράφει: «…φωτί συγκρινομένη, εὑρίσκεται προτέρα·». (Σ. Σολ. 7, 29)
Ἐάν συγκριθῆ, λέει, μέ τό φῶς ἡ σοφία, τοῦ ὁποίου φωτός αὐτή εἶναι δημιουργός, εὑρίσκεται, λέγει νά εἶναι προτέρα, πρίν ἀπό τό φῶς. Συνεπῶς ἡ Σοφία εἶναι πρό τοῦ φωτός. Ἄρα πρίν καί ἔξω ἀπό τή δημιουργία. Καί ἡ φράσις, «ὡς ὁμίχλη κατεκάλυψα γῆν» μᾶς ὁδηγεῖ στόν Ἰώβ, ἐκεῖ πού γράφει: «ἐθέμην δέ αὐτῇ - δηλ. τή Σοφία, λέγει ὁ Θεός,- νέφος ἀμφίασιν, ὁμίχλῃ δὲ αὐτὴν ἐσπαργάνωσα». (Ιώβ 38, 9)
Τή σπαργάνωσα, λέει, μέ τήν ὁμίχλη. Πού σημαίνει, τά νέφη τοῦ οὐρανοῦ τά ἔθεσα σάν ἐνδυμασία της, δηλ. τῆς Σοφίας, μέ ὁμίχλη. Καί πού μερικές φορές, θά λέγαμε, ἁπλώνεται στή γῆ, στήν ἐπιφάνειά της. Δηλ. τήν ἐσπαργάνωσα, δηλ. ὅτι εἶναι ἡ Σοφία πανταχοῦ παροῦσα. Πανταχοῦ παροῦσα! Ὅπως εἶναι ἡ ὁμίχλη. Καί διεισδύει σέ ὅλα. Ἀλλά δείχνει ἀκόμη ἐπειδή μέ τήν ὁμίχλη δέν μποροῦμε νά δοῦμε καλά ἕνα ἀντικείμενο, δείχνει ταυτόχρονα καί τό μυστηριῶδες τῆς παρουσίας τῆς Σοφίας.
Ἔτσι σέ ὅλα αὐτά ὁ Σολομών, βγάζει τό συμπέρασμα ὅτι: «κἄν γάρ τις ᾖ τέλειος ἐν υἱοῖς ἀνθρώπων, τῆς ἀπό σοῦ σοφίας ἀπούσης, εἰς οὐδὲν λογισθήσεται». (Σ. Σολ. 9, 6)
Δηλ. ὅσο κι ἄν εἶναι τέλειος ἕνας ἄνθρωπος, ὅταν ὅμως ἀπό αὐτόν ἀπουσιάζει ἡ σοφία τοῦ Θεοῦ, δηλ. τό δεύτερον πρόσωπον τῆς Ἁγίας Τριάδος, σέ τίποτα δέν λογαριάζεται. Πράγματι, ὅσο σοφός κι ἄν γίνη ὁ ἄνθρωπος, ἄν τά πάντα κατέκτησε, πλοῦτον, δόξα, ὅμως ἄν δέν κατέχει τόν Ἰησοῦν Χριστόν - γιατί αὐτή εἶναι ἡ σοφία τοῦ Θεοῦ, στόν ὁποῖον ὑπάρχουν, ὅπως λέει ὁ ἀπ. Παῦλος, «οἱ ἀπόκρυφοι τῆς σοφίας θησαυροὶ» (Κολ. 2, 3) - δέν λογαριάζεται σέ τίποτα. Κι αὐτό ὁ σοφός καί πλούσιος καί ἔνδοξος 
Σολομών, τό κατενόησε καί εἶπε: «οὐθὲν γὰρ ἀγαπᾶ ὁ Θεὸς εἰ μὴ τὸν σοφίᾳ συνοικοῦντα». (Σ. Σολ. 7, 28)
Ὁ Θεός Πατήρ δηλ. δέν ἀγαπᾶ, παρά μόνον ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος κατοικεῖ μαζί μέ τήν Σοφία, μαζί μέ τόν Υἱό του. Προσέξατέ το αὐτό. Αὐτό εἶναι πρακτικότατο. Ἐάν δέν κατοικεῖς μέ τήν σοφία, δέν ἔχεις ἐγκολπωθεῖ τή σοφία, δέν μπορεῖ νά σ’ ἀγαπάη ὁ Θεός Πατήρ. Κι αὐτό μᾶς τό βεβαιώνει ὁ Ἰωάννης, ὅταν γράφη στήν Α΄ του Ἐπιστολή: «πᾶς ὁ ἀρνούμενος τὸν υἱὸν οὐδὲ τόν πατέρα ἔχει». (Ιωάννου Α΄ 2, 23) Ἐάν ἀρνεῖσαι τόν Υἱόν, δηλ. δέν θέλεις νά εἶναι μαζί σου καί σύ μαζί Του, ἀρνεῖσαι τόν Ἰησοῦ Χριστόν - καί δέν εἶναι λίγοι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι ἀρνοῦνται τόν Ἰησοῦν Χριστόν - τότε οὔτε τόν Πατέρα ἔχεις. Βέβαια περιττό νά σᾶς πῶ, κι ἄλλοτε τό ἔχουμε πεῖ αὐτό, οἱ Ἑβραῖοι μετά τήν ἐμφάνιση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, μένοντες εἰς τήν πατρώα λεγομένην θρησκείαν των, οὐσιαστικά εἶναι ἄθεοι. Λέμε.. πῶς; Ἔχουνε τόν Θεόν τῶν πατέρων των, τήν πατρώαν θρησκείαν. Σαφῶς τό λέγει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης. Ἐφ’ ὅσον δέν ἔχουν τόν Υἱόν, οὔτε τόν Πατέρα ἔχουν. Ἀπάνω τους μόνιμα βρίσκεται ἡ ὀργή τοῦ Θεοῦ. Εἶναι φοβερόν, φοβερόν! Καί εἶναι διάχυτη αὐτή ἡ θέσις στήν Καινή τώρα Διαθήκη, ὅτι ὁ Πατήρ ἀγαπᾶ ἐκεῖνον πού ἀγαπᾶ τόν Υἱόν Του. Γι’ αὐτό καί λέει ὁ Κύριος : «Ἐκεῖνος πού τηρεῖ τίς ἐντολές μου, βεβαίως πιστεύει σέ μένα, «καὶ πρὸς αύτόν ἐλευσόμεθα, θά ἔλθωμεν, καὶ μονὴν παρ’ αὐτῷ ποιήσομεν». (Ιωάν. 14, 23) Μονή θά πῆ κατοικία, καί θά κάνωμε κατοικία εἰς αὐτόν. Θά ἔλθωμε καί θά κατοικήσωμε μέσα εἰς αὐτόν μέσα στήν ὕπαρξή του. Ἀκόμη ὁ Σολομών καταγράφει καί λέγει. Ἀκούσατέ το αὐτό: «ὑπὲρ ὑγίειαν καὶ εὐμορφίαν ἠγάπησα αὐτὴν καὶ προειλόμην αὐτὴν ἀντὶ φωτὸς ἔχειν, ὅτι ἀκοίμητον τὸ ἐκ ταύτης φέγγος». (Σ. Σολ. 7, 10) Πέρα ἀπό τήν ὑγεία, λέγει, καί πέρα ἀπό τήν ὀμορφιά, αὐτήν ἀγάπησα, προτίμησα· ἀκόμα καί από τά μάτια μου πού βλέπουν, προτίμησα, λέει, αὐτήν, ἀκόμη πιό πολύ κι ἀπό τό φῶς τῶν ματιῶν μου. Θυμηθεῖτε προχθές, πού ἦταν ἡ Κυριακή τοῦ τυφλοῦ· τί τό ὄφελος τό ὅτι οἱ κατήγοροί του, Φαρισαῖοι καί λοιποί εἶχαν τά μάτια τους; Δέν ἔβλεπαν τή Σοφία τοῦ Θεοῦ. Ὁ τυφλός δέν εἶχε τά μάτια του. Ἀλλά ἐγνώρισε τήν Σοφίαν τοῦ Θεοῦ, τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Τοῦ εἶπε «πιστεύω» - ἀργότερα ὅταν συναντήθηκαν - καί τόν προσεκύνησε τόν Κύριον. Βλέπετε ὅτι ἐδῶ προτιμᾶ κανείς περισσότερο τή Σοφία τοῦ Θεοῦ, ἀπό τά ἴδια του τά μάτια.
   Ἐδῶ ἐπιτρέψατέ μου νά κάνω ἕνα μικρό σχολιασμό. Τί λέγει; Πέρα ἀπό τήν ὑγεία ἀγάπησα τή Σοφία, τόν Χριστό. Κι ὅμως οἱ Χριστιανοί μας, ὅταν κάπου ἡ ὑγεία τους δέν πηγαίνει καλά, ἐγκαταλείπουν τόν Ἰησοῦν Χριστόν καί πηγαίνουν στήν πόρτα τοῦ Σατανᾶ, σέ ἀλλοτρία πόρτα. Πηγαίνουν στή μαγεία. Ἐγκαταλείπεις τόν Κύριον καί πηγαίνεις εἰς τόν διάβολο, γιά νά σέ θεραπεύση; Ἀκοῦς τί λέγει ὁ Σολομών; Ὅτι πέρα ἀπό τήν ὑγεία, αὐτήν προειλόμην, δηλ. αὐτήν προετίμησα.
Καί τό ἄλλο, αὐτό πού λέει «εὐμορφίαν». Πάνω ἀπό κάθε ὀμορφιά. Πόσες φορές ἐπειδή, κάποιο πρόσωπο ἀγάπησε κάποιο ἄλλο πρόσωπο, καί συγκεκριμένα, ὅταν φερ’ εἰπεῖν μία κοπέλα ἀγαπήση ἕναν Μωαμεθανό, δέν δυσκολεύεται νά ἀρνηθῆ τήν πίστη της, νά γίνη μουσουλμάνα, γιά νά πάρη τόν ἀγαπημένο τῆς καρδιᾶς της. Ἀκοῦτε τί εἶπε ὁ Σολομών; Πάνω ἀπό κάθε ὀμορφιά ἀγάπησα τήν Σοφία τοῦ Θεοῦ. Πάνω λοιπόν ἀπό τήν ὑγεία, πάνω ἀπό τήν ὀμορφιά καί πάνω ἀπό αὐτό τό ἴδιο τό φῶς τῶν ματιῶν μου, Ἐκείνην ἔχω ἀγαπήσει. Ἀκόμη αὐτή ἡ θέση, τό ν’ ἀγαπᾶς τήν σοφία τοῦ Θεοῦ πιό πάνω ἀπό τήν ὑγεία, τήν ὀμορφιά καί τό φῶς τῶν ματιῶν σου, αὐτή ἡ θέσις ἔδωσε καί δίδει τούς ἁγίους καί τούς μάρτυρες, καθ’ ὅλο τό μῆκος τῆς Ἱστορίας τῆς Ἐκκλησίας. Ἐάν ἔτσι δέ σκεφθῆς, δέν μπορεῖς ποτέ νά μπής εἰς τήν περιπέτεια τοῦ μαρτυρίου. Καί μάλιστα ὅταν εἶσαι νέος ἄνθρωπος. Ναί. Πόσοι εἶναι ἐκεῖνοι πού πραγματικά γιά τόν Ἰησοῦν Χριστόν, ἑκατομμύρια, ἔδωσαν τά πάντα, καί ὀμορφιά καί ὑγεία κι αὐτήν τήν ὕπαρξη, τά πάντα ἔδωσαν, γιά τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Πέστε μου τώρα αὐτό ἄν εἶναι πρακτικό πρᾶγμα κι ἀπό ποῦ βγαίνει; Ἀκριβῶς βγαίνει ἀπ’ αὐτή τήν γνώση. Καί στό τέλος θά πῆ ὁ Σολομών: «Ταύτην ἐφίλησα καί ἐξεζήτησα ἐκ νεότητός μου καὶ ἐζήτησα νύμφην ἀγαγέσθαι ἐμαυτῶ καὶ ἐραστής ἐγενόμην τοῦ κάλλους αὐτῆς» (Σ. Σολ. 8, 2)
Αὐτή, λέει, τήν ἀγάπησα· φιλῶ θά πῆ ἀγαπῶ. Αὐτήν ἀγάπησα καί τήν ἐξεζήτησα ἀπό τήν νεότητά μου, ἀπό παιδί ἀκόμη· καί ἐζήτησα νά τήν κάνω νύμφη μου, σύζυγό μου, καί νά γίνω ἐραστής της, ὁ ἀγαπημένος της, ὁ ἀγαπημένος τῆς ὀμορφιᾶς της. Τό λέει ἡ Ἁγία Γραφή, τό λένε οἱ ψαλμοί, τό λένε τά τροπάρια τῆς Μ. Ἑβδομάδος, ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι «κάλλει ὡραῖος» - δοτική τῆς λέξης κάλλος - ἑβραϊσμός εἶναι. «κάλλει ὡραῖος», θά πῆ «ὡραῖος μέ ὀμορφιά». Τό διπλώνει, τό λέει δύο φορές γιά νά δώση ἔμφαση. Εἶναι ὁ κάλλει ὡραῖος. Καί δέν εἶναι ἐξωτερική ἡ ὀμορφιά. Ἤ ἀκόμη, τό λέει κι ὁ Ἠσαΐας. «Ποῦ εἶναι τό κάλλος σου; Ἔφυγε τό κάλλος σου», λέμε τήν Μ. Παρασκευή στά Ἐγκώμια. «Ποῦ ἔδυ σου τό κάλλος»; ποῦ βασίλεψε, δηλ. ἔδυσε ἡ ὀμορφιά σου; Ποῦ εἶναι ἡ ὀμορφιά αὐτή; Ὅλη ἡ ὀμορφιά τοῦ Θεοῦ Λόγου. Καί λέει τώρα ἐδῶ, τήν ἀγάπησα καί ἔγινα ἐραστής της, κι ἀγάπησα τήν ὀμορφιά της. Ἀγαπητοί μου αὐτό σημαίνει ὅτι τότε μόνον εἶσαι Χριστιανός καί ἔχεις ξεπεράσει τήν πίστη καί ἔφθασες στήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Ἄν μένωμε στό «πιστεύω», δέν δυσκολευόμαστε, σέ μία δυσκολία, σ’ ἕνα ἀτύχημα, σέ ἕνα κάτι, ν’ ἀρνηθοῦμε τόν Χριστό. Ἄν περάσαμε στό χῶρο τῆς ἀγάπης, δέν μποροῦμε ν’ ἀρνηθοῦμε τόν Χριστό. Γι’ αὐτό ὁ Κύριος εἶπε εἰς τόν Πέτρον μετά ἀπό τήν ἄρνησή του, καί ἡ ὁποία ἄρνησίς του ἦταν ἐκείνου τοῦ λόγου ποῦ εἶπε: «σύ εἰ ὁ Χριστὸς ο υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος». (Ματθ. 16, 13-16)
Μετά λοιπόν τήν ἀνάσταση τοῦ λέει: «Σίμων Ἰωνᾶ ἀγαπᾶς με με πλεῖον τούτων»; Μ’ ἀγαπᾶς πιό πολύ; δέν τοῦ εἶπε· «μέ πιστεύεις»; Ἀλλά εἶπε: μέ ἀγαπᾶς;
Προσέξτε αὐτό τό ρῆμα «ἐξεζήτησα». Πού σημαίνει ψάχνω, ψάχνω, ψάχνω νά βρῶ τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Ἀγαπᾶ νά κρύβεται! Καί ὅταν δεῖ νά ψάχνης, κάποια φορά σοῦ ἀποκαλύπτεται. Ἀκόμη προσέξτε αὐτό τό «ἐκ νεότητός μου». Ἄν, ἄν ἦταν δυνατόν νά βάλη κανείς σάν ἀντικείμενο, θά λέγαμε, στά χέρια τῶν παιδιῶν του τήν ἀγάπη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἄν ἦταν δυνατόν! Βέβαια βάζομε τήν ἀγάπη τοῦ χρήματος, τήν ἀγάπη τῆς δόξης, βάζομε τήν ἀγάπη τοῦ κόσμου στά παιδιά μας. Τέτοιες ἀγάπες βάζουμε. Ἀλλά τήν ἀγάπη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, δέν ξέρω πώς μποροῦμε νά τήν βάλωμε. Ἄν τήν βάζουμε καί μποροῦμε νά τήν βάλωμε. Δέν ξέρω. Καί ἐδῶ εἶναι τό δυστύχημα. Γι’ αὐτό πρέπει τό παιδί ἀπό πολύ-πολύ μικρό ν’ ἀγαπήση τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Δέν εἶναι σχῆμα λόγου, δέν εἶναι οὐτοπία αὐτό πού σᾶς λέγω. Μέσα εἰς τήν ἀγωγή τοῦ παιδιοῦ, πρέπει νά μπῆ ἡ ἀγάπη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Τότε μόνο μπορεῖ κανείς νά λέγη μαζί μέ τόν Παῦλο, «…δι’ ὅν τὰ πάντα εζημιὼθην, καὶ ἡγοῦμαι σκύβαλα εἶναι, ἵνα Χριστόν κερδήσω» (Φιλιπ. 3, 8) Τά πάντα θεωρῶ τίποτα, προκειμένου νά κερδίσω τόν Χριστόν.
   Θά σᾶς πῶ μία περίπτωση, μή μέ πάρετε ἀλαζόνα, μή μέ πάρετε ὑπερήφανον δέν προβάλλομαι. Ἁπλῶς μοῦ ἔτυχε. Καί μάλιστα μπορῶ νά πῶ ὅτι.. δέν ξέρω, εἶμαι κι ἐγώ ὅπως κι ἐσεῖς μέσα σέ ἁμαρτίες. Κάποτε ἤμουν κάτω τῆς τετάρτης Δημοτικοῦ, ἴσως τρίτη Δημοτικοῦ. Ἕνας γείτονας ἔστριβε σύρμα, ἔκανε μία ἕλικα, μ’ ἕνα καρφί πού δέν ἦταν στρογγυλό ἀλλά ἦταν πεπλατυσμένο, καί ἔβαζε αὐτήν τήν ἕλικα μέσα σ’ αὐτό τό σύρμα κι εἶχε ἕναν σωληνίσκο, τό τραβοῦσε πρός τά πάνω καί αὐτή ἡ ἕλιξ, - ἤ ὁ ἕλικας ὅπως θέλετε πεῖτε την - στροβίλιζε στόν ἀέρα, ἀρκετά ψηλά. Ἦταν ἕνα παιχνίδι, πού σᾶς βεβαιώνω μέ εἶχε πολύ τραβήξει. Μ’ ἄρεσε πολύ καί ἤτανε πολύ φτηνό. Τοῦ λέω «δῶσε μου κι ἐμένα ἕνα τέτοιο». Μοῦ λέει: «βρές μου ἕνα σύρμα». Πῆρα λοιπόν ἕνα σύρμα καί λέω στή μητέρα μου: « θά τό δώσω αὐτό γιά νά μοῦ φτιάξη αὐτό τό παιχνιδάκι». Μοῦ λέει ἡ μητέρα μου: «κοίταξε νά δής - ἀκοῦστε, μιά δοκιμασία! - αὐτό, θά τό κάνωμε ἔτσι γάντζο, γιά νά κρεμάσωμε τήν εἰκόνα τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου, πού εἶναι χάρτινη». Μοῦ λέει: «διάλεξε, ὅπως θέλεις. Ἄν θέλεις νά τό βάλωμε στόν ἅγιο Ἰωάννη σάν γάντζωμα ἤ ἄν θέλης νά τό κάνης παιχνίδι». Πέρασα δοκιμασία. Τό παιχνίδι μ’ ἄρεσε πάρα πολύ. Στό τέλος εἶπα: «θά τό κάνωμε γάντζο γιά νά κρεμάσωμε τήν εἰκόνα τοῦ ἁγίου Ἰωάννου». Ἴσως γι’ αὐτό τώρα μᾶς ἀξιώνει, στήν καινούρια οἰκοδομή, νά κάνωμε μία ἐκκλησία τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου. Μικρό εἶναι ἴσως, ἴσως μικρό μοιάζει· εἶναι τί προτιμᾶς στή ζωή αὐτή. Ἡ δοκιμασία τῆς μητέρας μου ἤτανε φοβερή: «διάλεξέ μου λέει ὅτι θέλεις». Μπῆκα σέ δυσκολία. Αὐτό πρέπει ἔτσι νά γίνεται, εἰλικρινά σᾶς τό λέγω, τό θυμάμαι.. καί τό θυμάμαι, γιατί τό θυμάμαι. Δέν μποροῦσε αὐτό, μιά λεπτομέρεια, θά μοῦ πεῖτε ἀπό τή ζωή μου. Τό θυμάμαι, γιατί μοῦ εἶχε κοστίσει, μέ εἶχε πονέσει. Γιατί ἔτσι ἔπρεπε νά κάνω, νά γίνη ἔτσι. Νά μπῆ στήν χάρτινη εἰκόνα τοῦ ἁγίου Ἰωάννου.
Πρέπει νά μάθωμε λοιπόν τά παιδιά μας νά ἀγαπᾶνε τόν Ἰησοῦν Χριστόν, καί τούς ἁγίους Σου. Καί τήν Παναγία. Τέλος πάντων, τόν οὐρανό. N’ ἀγαποῦν! Καί ἀκόμη νά γράφη ὁ Παῦλος· νά ἐπανέλθω στόν Παῦλον: «τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ»; (Ρωμ. 8, 35) Πηγαίνετε ἐκεῖ νά δεῖτε ἐκεί ἕνα ὁλόκληρο κατεβατό· καί μαρτυρίου καί προνομίων πού τ’ ἀρνεῖται ὁ Παῦλος. Ἄν αὐτά, καί τ’ ἀρνητικά καί τά θετικά, θά μποροῦσαν νά τόν χωρίσουν ἀπό τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Προσέξτε πάλι ἐκεῖνο τό «ἐραστής ἐγενόμην τοῦ κάλλους αὐτῆς». Ὅτι ἔγινα ἐραστής τῆς ὀμορφιᾶς της. Καί σημαίνει ὅτι ὁ ἄνθρωπος ὅταν βλέπει τά ἔργα τῆς Σοφίας μέσα στή φύση καί μέσα στήν Ἱστορία, μένει κατάπληκτος. Ἀπό τό κοχυλάκι πού θά διαλέξη ἐκεῖ στή θάλασσα, μέχρι τό σύμπαν ὁλόκληρο, μέχρι τά φαινόμενα τῆς Ἱστορίας, γιατί ἐνῶ ἀφήνει τούς ἀνθρώπους νά κινοῦν, νά τήν γράφουν τήν Ἱστορία, ὅμως δέν βγαίνει ἀπό τήν Ἱστορία ὁ Θεός Λόγος, κι ἔτσι μένει κατάπληκτος μπροστά στήν σοφία τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί τήν ὀμορφιά της. Ἔτσι, ἀγαπητοί μου πρέπει ὅλοι νά τείνωμε.

   Καί πηγαίνουμε εἰς τόν ἑπόμενον στίχον:
«ἐγὼ ἐν ὑψηλοῖς κατεσκήνωσα, καὶ ὁ θρόνος μου ἐν στύλῳ νεφέλης».
Κοιτάξτε, κοιτάξτε ἐδῶ τώρα κάτι τό καταπληκτικό. Μόνο πού ὁ χρόνος μᾶς τελείωσε· δέν πειράζει, θά τό ἀρχίσωμε τό θέμα, ἀλλά εἶναι πολύ ὡραῖο. Ἐγώ, λέγει, εἰς τά ὕψη τοῦ οὐρανοῦ ἔστησα τή σκηνή μου καί ὁ θρόνος μου βρίσκεται ἐπί στύλου νεφέλης. Ἔχετε δεῖ ἀνεμοστρόβιλο; Γυρίζει, γυρίζει κι ἀνεβαίνει ἐπάνω. Ἔ, ἐκεῖ ἐπάνω, λέει, σ’ αὐτό τό στύλο, πού δέν εἶναι παρά ἀπό σύννεφο, ἐκεῖ πάνω λέει, ἔστησα τό θρόνο μου. Ἀκοῦστε παρακαλῶ. Ἐν ὑψηλοῖς κατεσκήνωσα καί ὁ θρόνος μου εἶναι ἐπάνω στήν στήλη τῆς νεφέλης. Μοιάζει παράξενο. Ἐν τούτοις, αὐτό σημαίνει. Ὅτι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία ἔχει κατοικία της καί τόν οὐρανό καί τή γῆ. Γι’ αὐτό λέγει ὁ Σολομών: «ἑξαπόστειλον αὐτὴν ἐξ ἁγίων οὐρανῶν καὶ ἀπό θρόνου δόξης σου…». (Σ. Σολ. 9, 10) Στεῖλε μου Κύριε, λέει, τήν πάρεδρον σου σοφίαν ἀπό τόν οὐρανό· «ἐξ ἁγίων οὐρανῶν». Ὄχι ἀπό τό σύμπαν. Γιατί τό σύμπαν εἶναι οἱ οὐρανοί, ἀλλά εἶναι ὑλικοί οὐρανοί. Ἀλλά ἐξ ἁγίων οὐρανῶν. Πού σημαίνει ἔξω ἀπ’ τό σύμπαν. Στεῖλε μου, λέει, τή σοφία σου, νά ἔρθη σέ μένα. Ὅπως ὁμοίως σημειώνει, ὁ ἴδιος ὁ Σολομών: «δός μοι τὴν τῶν σῶν θρόνων πάρεδρον σοφίαν», πού εἶναι παρακαθήμενη. Μάλιστα, ἀλλά, μένοντες πάντα στή σοφία πού ἔχει ὕψιστον θρόνον γιατί  παρακάτω θά δοῦμε τί εἶναι αὐτή ἡ στήλη τῆς νεφέλης, ὁ πρωτομάρτυς Στέφανος - γιά νά παίρνομε παράλληλες μαρτυρίες - σημειώνει ὁ Λουκᾶς στίς Πράξεις, : «ὑπάρχων δὲ πλήρης Πνεύματος Ἁγίου, ἀτενίσας εἰς τὸν οὐρανόν εἶδε δόξαν Θεοῦ καὶ Ἰησοῦν - Ἰησοῦν!  Ἐνανθρωπήσασα τήν Σοφίαν τοῦ Θεοῦ, ἡ πάρεδρος Σοφία, ἔ; - ἑστῶτα ἐκ δεξιῶν τοῦ Θεοῦ, καὶ εἶπεν· ἰδοὺ θεωρῶ τούς οὐρανοὺς ἀνεῳγμένους καί τόν υἱόν τοῦ ἀνθρώπου, ἐκ δεξιῶν τοῦ Θεοῦ ἑστῶτα». (Πράξ 7, 55-56) Καταπληκτικό!
Ποῦ ’ναι λοιπόν ὁ θρόνος; Ἐν ὑψηλοῖς. Ὁ Μάρκος σημειώνει στό τέλος τοῦ Εὐαγγελίου του, γράφει ὅτι ὁ Ἰησοῦς ἀναληφθείς εἰς τόν οὐρανόν «…ἐκάθισεν ἐκ δεξιῶν τοῦ Θεοῦ» (Μάρκ. 16, 19)
Ὁ Παῦλος γράφει: «καὶ ἐκάθισεν ἐν δεξιᾴ αὐτοῦ ἐν τοῖς ἐπουρανίοις» . Καί τό σπουδαῖον ὅτι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία σ’ αὐτό τό «ἐν ὑψηλοῖς» πού ἔστησε τόν θρόνο της, ὄχι μόνον ὡς Πνεῦμα ἀλλά καί ὡς ἄνθρωπος, εἶναι ἡ Ἐνανθρωπήσασα πλέον Σοφία. Καί εἶναι στά δεξιά τοῦ Θεοῦ Πατρός ὄχι ὡς Θεός Λόγος ἀλλά ὡς Θεάνθρωπος! Καί συνεχίζει ὁ Παῦλος, γιά νά κατανοηθῆ αὐτό τό «ἐν ὑψηλοῖς κατεσκήνωσε», ὅτι δέν εἶναι μόνον ὑψομετρική ἡ ὑπόθεσις ἀλλά καί ὕψους ποιότητος. Γράφει στήν πρός Ἐφεσίους: «καὶ ἐκάθισεν ἐν δεξιᾴ αὐτοῦ ἐν τοῖς ἐπουρανίοις ὑπεράνω πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας καὶ δυνάμεως καί κυριότητος καὶ παντός ὀνόματος ὀνομαζομένου οὐ μόνον ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ, ἀλλά καὶ ἐν τῷ μέλλοντι·». (Εφεσ. 1, 20) Πάνω ἀπ’ ὅλα. Ταυτόχρονα εἶναι στήν κορυφή μιάς στήλης ἀπό νεφέλη ἐδῶ στή γῆ, στό στρατόπεδο τῶν Ἑβραίων. Ἐκεῖ, λέει, κάθισε. «Καί τί ἔκανες Κύριε ἐκεῖ»; Αὐτό θά μᾶς τό πῆ, πρῶτα ὁ Θεός, τήν ἐρχομένη Τρίτη.

196η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης 
« Σοφία Σειράχ ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Σοφία Σειράχ " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/sofia-seirax
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oRvQcJSffpry9_VIhWtola

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Σοφία Σειράχ».🔻
https://drive.google.com/file/d/15yPd5yULQpwqBdVJzrpusJNL6wa2BczM/view?usp=drivesdk

🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς «Σοφία Σειράχ».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40o1lCOake2wwX61iRYZNi-M

🔸📜 Απομαγνητοφωνημενες ομιλίες της σειράς «Σοφία Σειράχ».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%A3%CE%BF%CF%86%CE%AF%CE%B1%20%CE%A3%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AC%CF%87.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.