†.Ο Χριστός, αγαπητοί μου, είπε εις τους μαθητάς Του και δι’ αυτών προς όλους τους πιστούς όλων των αιώνων και εποχών, έναν βαρυσήμαντο λόγο. Τους είπε: «Πᾶς ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁμολογήσω κἀγὼ ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς· ὅστις δ᾿ ἂν ἀρνήσηταί με ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ἀρνήσομαι αὐτὸν κἀγὼ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς»· που σημαίνει ότι ο Χριστός ζητά την ομολογία μας υπέρ του προσώπου Του ενώπιον των ανθρώπων.
Πώς όμως αυτή η ομολογία του Χριστού μπορεί να εκφραστεί; Με τρεις τρόπους. Ο πρώτος τρόπος, με την ορθόδοξη πίστη. Ο δεύτερος τρόπος, με την ορθόδοξη ευαγγελική ζωή, με το ευαγγελικό ήθος. Και ο τρίτος τρόπος, ως ιεραποστολή. Με αυτούς τους τρόπους μπορούμε να ομολογήσουμε τον Χριστό. Όχι με ένα μόνο, ερήμην των άλλων δύο. Αλλά και με τους τρεις τρόπους.
Ας προσπαθήσουμε μία προσέγγιση εις αυτούς τους τρόπους ομολογίας του θεανθρωπίνου προσώπου του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Αλλά πριν κάτι πούμε, θα πρέπει να σημειώσουμε τα κίνητρα εκείνα τα οποία μας ωθούν εις την ομολογίαν της Ορθοδοξίας. Είναι πρώτιστα η αγάπη του Χριστού. Αν δεν αγαπάς τον Χριστό, είναι αδύνατον, αδύνατον να τον ομολογήσεις. Η αγάπη υπερνικά ακόμη και αυτόν τον θάνατον· εξ ου και το μαρτύριον. Η αγάπη θα δώσει το θάρρος, αλλά και το άοκνον, το ατεμπέλιαστο, το άοκνον της ομολογίας του Χριστού ισοβίως.
Και όταν λέμε ότι ομολογούμε τον Χριστόν, δεν σημαίνει τίποτε άλλο παρά ότι ομολογούμε την Ορθοδοξία. Ή αν ομολογούμε την Ορθοδοξία, ομολογούμε τον Χριστό. Γιατί, απλούστατα, Χριστός και Ορθοδοξία ταυτίζονται. Τι είναι η Ορθοδοξία; Ο ορθόδοξος τρόπος αναφοράς εις το θεανθρώπινον πρόσωπον του Ιησού Χριστού. Η ορθόδοξος ερμηνεία του θεανθρωπίνου προσώπου του Ιησού Χριστού. Αυτό είναι Ορθοδοξία. Σημαίνει λοιπόν ομολογία της ανθρωπίνης και της θείας φύσεως του Ιησού Χριστού· με ό,τι μας αποκαλύπτεται στο θεανθρώπινο πρόσωπό Του μέσα στον λόγο του Θεού, μέσα στην Αγία Γραφή. Και η ομολογία προϋποθέτει κάποια γνώση, βεβαίως, του θεανθρωπίνου προσώπου του Χριστού. Αν δεν έχουμε αυτήν την γνώση, τι θα ομολογήσουμε; Τι θα δείξουμε;
Όταν ερωτήθηκε εκείνος ο τυφλός, που τον θεράπευσε ο Κύριος, αν πιστεύει εις τον Χριστόν, που ο Κύριος του το είπε αυτό, εκείνος είπε: «Ποιος είναι;». «Εγώ είμαι», λέει ο Κύριος, «Αυτός που σου άνοιξα τα μάτια». Κι εκείνος είπε: «Πιστεύω Κύριε. Πιστεύω.» και προσεκύνησε αυτόν. Τον προσεκύνησε τον Κύριο. Την ίδια στιγμή γίνεται ομολογητής του Χριστού. Και μάλιστα ομολογητής εις τους Φαρισαίους· οι οποίοι, δεν ήθελαν, αμφέβαλλαν για το θαύμα, αμφέβαλλαν δια την ποιότητα του Ιησού Χριστού. Και μάλιστα, επειδή ακριβώς επέμενε ο τυφλός και τους έλεγε «Μα σας είπα και σας το ξαναείπα, ότι Αυτός μου άνοιξε τα μάτια», εθεωρήθηκε και θεωρείται ο πρώτος ομολογητής του Χριστού. Και επειδή τον έβγαλαν έξω με λοιδορία, «Φύγε από δω» -του είπαν- «εσύ όλος ἐν ἁμαρτίαις υπάρχεις κι εσύ διδάσκεις εμάς;». Γι΄αυτό θεωρείται και ο πρώτος μάρτυς του Χριστού. Ομολογητής και μάρτυς Χριστού. Ο πρώτος.
Ακόμη, θα ήθελα να πούμε ότι η ομολογία του Χριστού είναι ένα χάρισμα. Δεν μπορείς να ομολογήσεις τον Χριστό, αν δεν έχεις αυτό το χάρισμα, το οποίο θα σου δώσει το Πνεύμα το Άγιον· το οποίον θα σου το δώσει, γιατί αυτό σου δείχνει ποιο είναι το θεανθρώπινο πρόσωπο του Χριστού, για να Τον ομολογήσεις. Εάν λοιπόν δεν έχεις το Πνεύμα του Θεού, δεν μπορείς επ’ ουδενί να είσαι ομολογητής του Χριστού.
Ο Χριστός είπε: «Πᾶς ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ» κλπ. Εκείνος ο οποίος θα ομολογήσει- προσέξτε- ἐν ἐμοὶ». Δεν είπε «ἐμέ». Παρακάτω το λέει «ἐμέ». Που αναφέρεται σε εκείνους που αρνούνται τον Χριστόν. Εκείνος που θα με αρνηθεί» Εδώ λέγει «Εκείνος που θα ομολογήσει «ἐν ἐμοὶ». Αυτό το «ἐν ἐμοὶ» σημαίνει, βοηθούμενος από μένα για να με ομολογήσει. Κι όπως λέγει σχολιάζοντας ο Ιερός Χρυσόστομος: «Δεικνύς ότι (δείχνοντας ότι) οὐκ οἰκείᾳ δυνάμει, ἀλλά τῇ ἄνωθεν βοηθούμενος χάριτι ὁμολογεῖ ὁ ὁμολογῶν». Δεν ομολογεί από δικές του δυνάμεις, αλλά από την άνωθεν χάρη, από το Πνεύμα το Άγιον. Περί δε τοῦ ἀρνουμένου οὐκ εἶπεν ἐν ἐμοὶ (Για εκείνον ο οποίος αρνείται δεν είπε «ἐν ἐμοὶ») ἀλλά ἐμέ. Ἒρημος γάρ γενόμενος τῆς τοῦ Θεοῦ δωρεᾶς, οὓτως ἀρνεῖται». Έρημος από την δωρεά του Θεού, έρημος από το Πνεύμα το Άγιον, φθάνει να με αρνηθεί. Μη μου πείτε, τότε εκείνος που αρνείται, τι φταίει αν στερείται του Αγίου Πνεύματος; Ω! Το κλειδί όλων αυτών των πραγμάτων και πλήθος άλλων, είναι η προαίρεσις. Αν η προαίρεσις, αγαπητοί μου, είναι στραβή, αυτό το βλέπει ο Θεός. Και δεν σου δίνει τη Χάρη. Δεν σου στέλνει το Πνεύμα το Άγιον. Δεν φταίει ο Θεός, για να μη σου δώσει τη χάρη Του, το Πνεύμα το Άγιον. Αλλά η δική σου η κακή προαίρεσις· η οποία αποκλίνει από τον κακό τρόπο της ζωής σου. Συνήθως, όχι απολύτως, αλλά συνήθως. Γιατί, πόρνες κάποτε ομολογούν τον Θεόν. Αλλά συνήθως, η προαίρεσις είναι το κλειδί όλης μας της ανθρωπίνης συμπεριφοράς. Όλο το κακό εκπηγάζει όχι από τον διάβολο, από μας. Και από τον διάβολο, αλλά, γιατί τάχα, δεν υπάρχει ο διάβολος και για τους ευσεβείς; Από την προαίρεσή μας, την κακή προαίρεσή μας, από εκεί πηγάζει.
Αλλά ύστερα από αυτά τα λίγα που είπαμε σχετικά με το ποιες είναι οι προϋποθέσεις να φθάσουμε να ομολογήσουμε τον Χριστό, ας δούμε τώρα αυτές τις τρεις μορφές που προηγουμένως σας ανήγγειλα.
Η πρώτη μορφή ομολογίας της ορθοδόξου πίστεως είναι η ομολογία του Χριστού ορθοδόξως. Δηλαδή η αντιμετώπισις των αιρέσεων. Τι είναι η αίρεσις; Η απόκλισις από την ορθήν πίστιν, η στραβή ερμηνεία του θεανθρωπίνου προσώπου του Χριστού. Όπως επί παραδείγματι, μπορούσε να λέγει ο Αρειανισμός ότι δεν είναι Θεός, αλλά μόνον άνθρωπος. Ή να λέει κάποια άλλη αίρεσις: «Δεν είναι άνθρωπος, αλλά είναι Θεός μόνον», κ.ο.κ. ·ότι «η Παναγία δεν είναι Θεότοκος· είναι Χριστοτόκος»· κ.λπ. κ.λπ. κλπ. Όσες ποτέ ενεφανίσθησαν αιρέσεις. Δηλαδή στον κοινόν χώρον της πίστεως, εμφανίζονται άνθρωποι, οι οποίοι έχουν διαφορετική ερμηνεία και αντίληψη για την πίστη. Όλες οι αίρεσεις γεννήθηκαν μέσα εις τον χώρον της Εκκλησίας· όχι απέξω, μέσα εις τον χώρον της Εκκλησίας.
Συνεπώς τι είναι εδώ η ομολογία του Χριστού; Είναι η ορθόδοξος ομολογία σε εκείνους που έχουν διαφορετική αντίληψη για τον Χριστόν. Και εκείνοι που αντιμετωπίζουν την αίρεσιν λέγονται ομολογηταί. Και μάλιστα αν τύχουν και μαρτυρίου, όπως είναι ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, όπως είναι ο άγιος Θεόδωρος ο Γραπτός, που του έκοψαν τη γλώσσα, όπως είναι όποιος είναι, και λοιποί τόσοι πολλοί, αυτοί ανεδείχθησαν κατά καιρούς εναντίον των αιρέσεων και των αιρετικών.
Ομολογία ακόμη λέγεται όταν ο πιστός σταθεί μπροστά στην ειδωλολατρία· η οποία στρέφεται ως διώκτης κατά της Εκκλησίας. Ο Μέγας Βασίλειος έναντι του ειδωλολατρούντος Ιουλιανού του Παραβάτου του αυτοκράτορος, στάθηκε εδραίος. Κι όταν είπε ό,τι είπε, «Ἀκούετω ταῦτα καί βασιλεύς», είπε εις τον Μόδεστον τον Έπαρχον: «Αυτά που σου είπα, να τα ακούσει και ο βασιλιάς!», «ἀκούετω ταῦτα καί βασιλεύς». Ομολογητής! Έναντι της ειδωλολατρίας. Έτσι, ο κάθε πιστός, ομολογεί τον Χριστόν. Είτε έναντι των αιρέσεων είναι, είτε έναντι της ειδωλολατρίας, ομολογεί τον Χριστόν, ως τον μοναδικό σωτήρα Θεάνθρωπον Ιησούν.
Όταν χλευάζεται ακόμη ο Χριστός από Χριστιανούς -αλίμονο, και από μη Χριστιανούς- σταθεί και υπερασπιστεί το πρόσωπο το ανθρώπινον του Χριστού. Όταν ακόμη, Χριστιανοί μας αρνούνται το Ευαγγέλιο, είτε επιλεκτικώς είτε καθ΄ολοκληρίαν, συνήθως επιλεκτικώς, «δεν συμφωνώ μ’ αυτό που λέει το Ευαγγέλιο», «δεν συμφωνώ με εκείνο που λέει το Ευαγγέλιο», ο ομολογητής θα υπερασπιστεί το Ευαγγέλιο. Παντού. Μέσα στην καθημερινότητα, μέσα στην εργασία, στο σπίτι, στο δημόσιο βίο. Όταν ο Χριστός, υποτιμάται και πρέπει να μιλήσουμε γι’ Αυτόν ή να διορθώσουμε αν δεν υπάρχει κακή προαίρεσις ή να επιτιμήσουμε εάν υπάρχει κακή προαίρεσις, κακοπιστία, θα επιτιμήσομε, θα επιπλήξομε. Όλα αυτά σημαίνουν ομολογώ τον Χριστόν. Δεν ντρέπομαι. Δεν υποστέλλω την αλήθειαν. Δεν συρρικνούμαι.
Δεν είμαι…τέκνον υποστολής, που λέει στην Προς Εβραίους ο Απόστολος Παύλος. Σιωπώ, και η σιωπή μου είναι προδοσία. Η σιωπή μου… γιατί σιωπώ; Κινείται από ανθρωπαρέσκεια. Για να μην πουν για μένα ότι…να, ότι…να. Προτιμώ να αρέσω εις τους ανθρώπους, παρά εις τον Θεόν. Αλήθεια, αδελφέ μου, αν σου ‘βριζαν τον Πατέρα, τη γυναίκα ή τον άνδρα ή το παιδί σου, θα σιωπούσες; Αν έλεγαν το παιδί σου ότι είναι νόθο, θα σιωπούσες; Αν έλεγαν ότι ο Χριστός δεν είναι ο υιός του Θεού, αλλά κτίσμα, ίδια είναι βλασφημία, μόνο εξαιρετικά μεγεθυμένη, επειδή δεν αναφέρεται στο παιδί σου αλλά αναφέρεται εις τον Υιόν του Θεού; Θα σιωπούσες; Και τότε η σιωπή σου δεν είναι προδοσία;
Ακόμη, αγαπητοί, ομολογία Χριστού ασκώ όχι μόνον με τον λόγον, αλλά και με το βίωμα, με το ευαγγελικόν ήθος, με τον ορθόν κατά Θεόν βίον. Δηλαδή, με την ορθοπραξίαν. Όχι με την ορθοδοξίαν μόνον, αλλά και με την ορθοπραξίαν, με την ορθή βιωτήν. Ο Κύριος μας είπε: «Οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν Πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς». Τι είπε; «Να ιδούν οι άνθρωποι τα καλά σας έργα, τον καλό σας τρόπο, τον σωστό σας ευαγγελικό βίο για να δοξαστεί ο Θεός». Αυτό είναι. Έτσι ομολογούμε τον Χριστόν, ζώντες την ευαγγελικήν αλήθειαν. Αν δεν ζω ευαγγελικά, δεν ομολογώ Χριστόν. Γιατί δείχνω στην πράξη την απιστία μου. Αν υποτεθεί ότι λέγω ότι είμαι ορθόδοξος Χριστιανός και η ζωή μου είναι βρώμικη, τότε είμαι ένας υποκριτής. Αν δεν ζω την εγκράτεια, αν μετέρχομαι τα σαρκικά αμαρτήματα, αυτά που οι άνθρωποι, οι χριστιανοί μας σήμερα κατά κόρον ζουν, τα σαρκικά αμαρτήματα, δεν μπορώ να λέγομαι ότι ομολογώ Χριστόν. Αν δεν είμαι ελεήμων και είμαι φιλάργυρος, δεν μπορώ να πω ότι ομολογώ τον Χριστόν. Η πρώτη εικόνα που θα δώσω εις τους απέξω, όχι βεβαίως προβάλλοντας τον εαυτόν μου, αλλά εν απλότητι ζώντας, η πρώτη εικόνα την οποία θα δώσω εις τους απέξω, θα είναι ο τρόπος με τον οποίο ζω. Λέγεται ότι οι άνθρωποι πιστεύουν περισσότερο στα μάτια τους, παρά στα αυτιά τους. Όχι τι λες, αλλά πώς ζεις. Φυσικά ο Χριστός είπε: «Μεγάλος είναι εκείνος ο οποίος θα διδάξει και θα ζήσει το Ευαγγέλιον». Δηλαδή «θα με ομολογήσει και με τη διδαχή του, αλλά και με τη ζωή του».
Σήμερα, δεν ξέρω, αλήθεια, δεν ξέρω, κατά πόσο χωλαίνει η Ορθοδοξία μας, τουλάχιστον στην πατρίδα μας. Αλλά εκεί που πάσχομε κυριολεκτικά και αρνούμεθα τον Χριστό, είναι αγαπητοί μου, η απουσία της ορθοπραξίας. Αν βρεθούμε σε μία πόλη, δούμε τους ανθρώπους πώς κινούνται, κέντρα νυκτερινής διασκεδάσεως, ποικίλα στοιχεία μεσ’ την πόλη αυτή που υπάρχουν, θα λέγαμε ότι δεν ξέρομε αν θα μπορούσαμε να πούμε ότι η πόλις αυτή είναι χριστιανική ή ειδωλολατρική. Σε τι θα διέφερε παρακαλώ η πόλις η χριστιανική, η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, η Πάτρα, δεν ξέρω ποια, η πόλις, εάν ζει κατά τρόπον, όπως ζει, από του να ήτο χριστιανική πόλις; Το ίδιο είναι. Το ίδιο ζούμε. Γι΄αυτό σας είπα, αμφιβάλλω αν και κατά πόσο στην πατρίδα μας αυτή τη στιγμή, έξω από μεμονωμένες περιπτώσεις, αν ζούμε με ορθοπραξία. Γι'αυτό διαμαρτύρεται ο Θεός και λέγει: «Δι᾿ ὑμῶν βλασφημεῖται τὸ ὄνομά μου ἐν τοῖς ἔθνεσι». «Εξαιτίας σας βλασφημείται το όνομά μου εις τους εθνικούς». Κι ακόμη θα πει ο Θεός δια του Ησαΐου: «Ὁ λαὸς οὗτος τοῖς χείλεσί με τιμᾷ». Μόνο με τα χείλη του με τιμάει. Γεμίζομε την Εκκλησία τα χείλη του με τιμά. Γεμίζομε την Εκκλησία το Πάσχα…όχι, το Πάσχα φεύγομε, πάμε να φάμε τη μαγειρίτσα μας, την Μεγάλη Παρασκευή, ε, την ώρα που κάνομε την περιφορά του Επιταφίου, σαχλαμαρίζοντες κατά τη διάρκεια της λιτανείας του ιερού κουβουκλίου. Τι φοβερό πράγμα! Αν κάποιος από μακριά έβλεπε, θα έλεγε «Κοίταξε οι Χριστιανοί…». Έστω, έστω, έστω επιφανειακά, έστω εξωτερικά, αυτό προδίδει ότι είμεθα ορθόδοξοι Χριστιανοί, με ορθοδοξία και ορθοπραξία;
Σας είπα προηγουμένως αυτά σε μικρογραφία. Αλλά οι Χριστιανοί έναντι των εθνών που δεν εγνώριζαν Χριστόν, πώς στάθηκαν; Το ίδιο. Θα περιοριστώ σε τούτο να σας πω μόνον. Όταν η λεγομένη Χριστιανική Ευρώπη ξεκίνησε την αποικιοκρατία της στις άλλες χώρες της Ασίας και της Αφρικής, μόνο εικόνα Χριστού δεν έδωσε. Είχε πει ο Γκάντι κάποτε· Είχαν δεχθεί οι Ινδοί των Άγγλων την κατοχήν και είχε πει: «Καλός είναι ο Χριστιανισμός, αλλά πολύ κακοί είναι οι Χριστιανοί». Βλέπετε λοιπόν; Βλέπετε λοιπόν τι εικόνα δίδομε εις τους άλλους για την ορθότητα του Ευαγγελίου, για το Ευαγγέλιον και δια την ορθότητα του βίου του ευαγγελικού; Πάντως είτε με ορθά λόγια, είτε με ευαγγελικόν ήθος, ο άνθρωπος γίνεται ομολογητής Χριστού.
Είναι όμως και η τρίτη μορφή ομολογίας του Χριστού. Είναι η ιεραποστολή. Κίνητρον της ιεραποστολής είναι η αγάπη στον Χριστό και στον άνθρωπο, για να σωθεί. Ο Χριστός να δοξαστεί. Ο άνθρωπος, ο συνάνθρωπος να σωθεί. Εκεί ομολογούμε τον Χριστόν και είναι κατεξοχήν ομολογία αγάπης. Όταν ο Κύριος είπε εις τον Απόστολο Πέτρο μετά την Ανάστασή Του, εκεί παρά την λίμνην της Τιβεριάδος, «Σίμων Ἰωνᾶ, φιλεῖς με πλεῖον τούτων;». Τρεις φορές το είπε: «Σίμων, παιδί του Ιωνά, με αγαπάς περισσότερο από τους άλλους;». Και ενώ ο Πέτρος είπε «Ναί, Κύριε, φιλῶ σε», «Σε αγαπώ», και μάλιστα όταν ο Κύριος το επανέλαβε και δια τρίτην φοράν, ο Πέτρος ελυπήθη. «Αμφιβάλλει ο Κύριος εάν τον αγαπώ;». Και στις τρεις περιπτώσεις ο Κύριος απήντησε κάπως διαφορετικά, αλλά το ίδιο νόημα. «Ποίμαινε τα πρόβατά μου». «Μ’ αγαπάς;». «Ποίμαινε τα πρόβατά μου». Τι σημαίνει αυτό; «Εάν μ’ αγαπάς, οφείλεις να ασκείς ποιμαντική και ιεραποστολή. Δεν μπορείς να με αγαπάς, εάν δεν ασκείς ποιμαντική εις τους άλλους, δεν ασκείς την ιεραποστολή». Ποιμαντική λέγεται -…το ίδιο πράγμα ουσιαστικά είναι- αλλά με μία διάκριση, ότι η ποιμαντική ασκείται εις τους έσω, εις τους πιστούς, ενώ η ιεραποστολή εις τους έξω, εις εκείνους που ακόμη δεν εγνώρισαν τον Χριστόν. Έτσι βλέπομε εδώ ο Κύριος να συνδέει την αγάπη με την ιεραποστολή. Και η ιεραποστολή απαιτεί πολλές θυσίες. Ακόμη και αυτής της ζωής την θυσίαν.
Κι αν όμως κανείς δεν μπορεί, έχει τον πόθο, δεν μπορεί να βγει πιο έξω, να βγει στο μέτωπο, να κηρύξει Χριστόν ως ιεραπόστολος… -αυτή την στιγμή έχομε τρία κλιμάκια εμείς οι ορθόδοξοι Έλληνες… Το ένα είναι στην Αφρική, το άλλο είναι στη Νότια Κορέα και το άλλο είναι στις Ινδίες. Κι όπου αλλού μπορεί μικρά κλιμάκια να υπάρχουν. Αυτή τη στιγμή. Είναι πολύ δύσκολο πράγμα. Δεν είναι εύκολο πράγμα να ζήσεις στις συνθήκες της Αφρικής. Κάτω από φοβερές όντως προϋποθέσεις. Δεν μπορείς. Ποθείς; Κάνε κάτι άλλο. Δώσε τα αναγκαία δια την ιεραποστολήν. Στάσου εις τα μετόπισθεν. Δεν πολεμούν όλοι στα σύνορα ενός κράτους. Είναι και τα μετόπισθεν. Είναι η τροφοδοσία. Είναι ο εφοδιασμός. Είναι όλα εκείνα που θα βοηθήσουν τους πολεμούντας εις την πρώτην γραμμήν. Δεν μπορείς λοιπόν να γίνεις ιεραπόστολος; Βοήθησε όμως τους ιεραποστόλους. Δώσε χρήματα. Δώσε σκεύη, πράγματα. Κάνε προσευχή. Κάνε προσευχή δια τους ιεραποστόλους. Κάνε προσευχή δια τους μέλλοντας να κατηχηθούν ή τους κατηχουμένους, για να φθάσουν εις το άγιον Βάπτισμα.
Αγαπητοί, όλες αυτές οι μορφές είναι ομολογία Χριστού. Κι όπως είπαμε, η ομολογία του Χριστού ξεκινά από την πολλήν αγάπη του Χριστού. Και την αγάπη του πλησίον. Ίσως… πολλά είναι τα σπουδαία και τα καλά και τα αναγκαία έργα, αλλά κορυφαίον όμως είναι η ομολογία του Χριστού. Λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος: «Πάντα δεύτερα τίθεσθε τῆς ὁμολογίας τῆς εἰς Χριστόν». Όλα μπαίνουν δεύτερα, κατοπινά, μπροστά στην ομολογία του Χριστού. Θέλετε απόδειξη; Και ο ληστής επί του σταυρού, δεν είχε περιθώρια καλών έργων. Αλλά ομολόγησε τον Χριστόν και σώθηκε. Και η ομολογία, όπως είπαμε, έχει μέσα της το μαρτυρικό στοιχείο. Δεν μπορείς να ομολογείς Χριστόν και να μη ζεις το μαρτύριον. Είτε σαν αναστεναγμός για το κακό που γίνεται, για τους ανθρώπους που απωθούν και δεν θέλουν να δεχθούν Χριστόν. Είναι το μαρτύριο των καταστεναζόντων, που λέγει ο προφήτης Ιεζεκιήλ, για ό,τι άσχημο έβλεπαν μέσα εις την πόλιν της Ιερουσαλήμ. Είναι, σε ένα κόσμο διεφθαρμένο που ζεις αδερφέ μου και αναστενάζεις που δεν δέχεται τον Χριστό, είναι σαν τον δίκαιο Λωτ. Λέγει ο Απόστολος Πέτρος: «Καταπονούμενον (Κοιτάξτε το ρήμα: «Καταπονούμενον». Κατεπονείτο. Εστενοχωρείτο, υπέφερε) ὑπὸ τῆς τῶν ἀθέσμων ἐν ἀσελγείᾳ ἀναστροφῆς». Όταν ζούσε μέσα σε εκείνη τη βρωμερή, ανήθικη πόλη των Σοδόμων, ο Λωτ ήτο καταπονούμενος.
Είτε ακόμη σαν λοιδορία του κόσμου. Όπως εκείνον τον τυφλόν που τον πέταξαν έξω. « Α, αυτός, αυτός ο χαζός, αυτός ο θρησκόληπτος». Τον θρησκευόμενον τον λένε θρησκόληπτον. Κοροϊδεύουν. «Αυτός που είναι περιθωριοποιημένος, στο περιθώριο βρίσκεται». Αυτόν ο οποίος δίδει ακόμα τον εαυτό του, την ψυχαγωγία του, δαπανάται. Αυτός που δίνει ακόμα και το αίμα Του. Είτε έτσι, είτε αλλιώς, όλα αυτά συνιστούν το μαρτυρικό στοιχείο. Ομολογητής και μάρτυρας πάνε πλάι πλάι. Το ένα δεν μπορεί να σταθεί χωρίς το άλλο. Όλοι οι μάρτυρες είχαν την ομολογία. Αλλιώτικα δεν θα ήσαν μάρτυρες. Και ο Κύριος μας είπε ότι όταν Τον ομολογήσουμε μπροστά στους ανθρώπους, με την όποια στάση τους, τότε κι Εκείνος θα μας ομολογήσει ως δικούς Του εν ημέρα κρίσεως, ενώπιον του Πατρός Του, ενώπιον των αγίων αγγέλων και των αγίων.
Αγαπητοί, είναι θέμα αγάπης η ομολογία. Ας αναπτύξουμε την αγάπη και τότε θα έλθει και η ομολογία.
†.“πάτερ Ἀβραάμ, ἐλέησόν με καὶ πέμψον Λάζαρον ἵνα βάψῃ τὸ ἄκρον τοῦ δακτύλου αὐτοῦ ὕδατος καὶ καταψύξῃ τὴν γλῶσσάν μου, ὅτι ὀδυνῶμαι ἐν τῇ φλογὶ ταύτῃ.” (Λουκ. 16,24)
Αγαπητοί μου, δεν ζήτησε τίποτα μεγάλο κ σπουδαίο ο πλούσιος τής παραβολής στον Άδη από τον Αβραάμ. Του ζήτησε κάτι, που ούτε και στη Γη αυτήν δεν θα το ζητούσαμε, σαν τόσο μικρό! Πάτερ Αβραάμ, του λέει, σε παρακαλώ πολύ στείλε τον Λάζαρο, αφού θα ‘χει βάλει το
δάχτυλό του μέσα στο ποτήρι το νερό (πόσο μπορεί να κρατήσει το δάχτυλό μας νερό; Μία σταγόνα;) Και να έλθει να το βάλει στα χείλη μου, να με καταψύξει, να με δροσίσει! Γιατί “οδυνώμαι”, υποφέρω! Στο καμίνι αυτό τής κόλασης, του Άδη. Και, όμως, αγαπητοί, αυτό, ακριβώς, δεν του δόθηκε αυτού τού πλούσιου στον Άδη. Τόσο μικρό πράγμα ζήτησε και δεν τού δόθηκε, Γιατί; Γιατί κι ο ίδιος δεν φρόντισε στη ζωή του να προσέξει να τηρεί ακριβώς αυτές τις μικρές πράξεις που συνθέτουν τη ζωή μας. Πολλές φορές νομίζουμε, αγαπητοί, ότι η ζωή μας πρέπει να είναι γεμάτη από μεγάλα έργα, που να θαμπώσουν τον Θεό και να θαμπώσουν και τους ανθρώπους. Και δεν καταλαβαίνουμε ότι δεν χρειάζεται να κάνει κανείς μεγάλα έργα αλλά αυτά τα καθημερινά έργα, τα οποία μάς προβάλλονται μέσα στη μέρα τής κάθε μέρας τής ζωής μας! Αλλά έχουμε ένα είδος πρεσβυωπίας, αν επιτρέπεται να το πω έτσι! Εν βλέπουμε τα κοντινά αλλά τα μακρινά! Κι πάντα τα μακρινά είναι τα άπιαστα! Είν’ εκείνα, που για μας μπορεί να είναι μία ουτοπία. Και, όμως, τα κοντινά είν’ εκείνα, που μας δίνουν την αφορμή αλλά και την ευκαιρία ν’ ασκήσουμε την αρετή και το θέλημα του Θεού στην ημέρα τη σημερινή. Είν’ ένα λάθος που το παθαίνουμε όλοι. Όπως μεταθέτουμε την ευτυχία στο μέλλον και λέμε “σήμερα η ευτυχία”, σ’ οποιανδήποτε κατάσταση και αν βρισκόμαστε, έτσι μεταθέτουμε και την αρετή και την εφαρμογή του Νόμου τού Θεού και τα πάντα στο μέλλον, σε μακρινές αποστάσεις και σε μεγάλο σχήμα. Είδατε, όμως, εδώ, στην παραβολή τού πλουσίου και τού Λαζάρου, ότι ζητά μια μικρή πράξη ο πλούσιος της παραβολής και δεν την βρίσκει, ακριβώς, διότι είχε περιφρονήσει αυτές τις καθημερινές, μικρές πράξεις, που έπρεπε ν’ αγιάζει την ημέρα του; Κι όμως, αγαπητοί, ας το πούμε. Το μεγαλύτερο μέρος τής ζωής μας είναι αυτές, οι μικρές πράξεις, Η μικρή υπομονή, που πρέπει να δείξουμε, περιμένοντας το λεωφορείο, χωρίς ν’ αρχίσουμε να φωνάζουμε. Η μικρή διάκριση, που πρέπει να δείξουμε στο περιβάλλον μας, χωρίς να ενοχλήσουμε τους άλλους. Η μικρή αλήθεια που θα πούμε για κάτι το τιποτένιο. Όλ’ αυτά τα πράγματα συνθέτουν τη ζωή μας την κάθε μέρα και ολόκληρη η ζωή μας αποτελείται, ακριβώς, απ’ αυτά τα μικρά πετράδια, τις μικρές περιπτώσεις, που, όλες μαζί, θα φανούν σπουδαίες και μεγάλες στα μάτια τού Θεού. Εξάλλου, αν ρωτήσουμε “η Υπεραγία Θεοτόκος τι μεγάλα έργα έκανε; Έτρεχε σε νοσοκομεία, έτρεχε και περιέτρεχε την Υφήλιο, για να βοηθήσει από ‘δω και από ‘κεί; Τι έκανε η Υπεραγία Θεοτόκος;” Ήταν στη Ναζαρέτ, στη σιωπή τής αρετής μέσα στις καθημερινές, μικρές πράξεις. Δεν έκανε τίποτα που να φαντάζει και να δημιουργεί έκπληξη, αλλά ζούσε στην καθημερινότητα, αυτήν, που τη λέμε, δυστυχώς, “πεζότητα”. Διότι, πράγματι, αν δούμε ότι η κάθε μέρα έχει αξία και περιεχόμενο σ’ εκείνα που μας προσφέρει, αυτομάτως νικήσαμε έναν φοβερό πειρασμό: την πεζότητα και τη συνήθεια, τη ρουτίνα! Για μας δεν θα υπάρχει, πλέον, ούτε η πεζότητα ούτε η ρουτίνα, που να (μας κάνει να) πούμε “πάλι τα ίδια;”. Αυτή η καθημερινότητα είναι η τριβή η καθημερινή. Η κάθε μέρα μάς παρουσιάζεται καινούργια, με ενδιαφέροντα, που καλούμαστε να αντιμετωπίζουμε και να την βγάλουμε εις πέρας όπως, ακριβώς, ο Θεός θέλει. Έτσι, η Υπεραγία Θεοτόκος δεν έκανε μεγάλα πράγματα, που να φαντάζουν ! Και, όμως! Είναι η τιμιωτέρα των Ουρανών! Και των Αρχαγγέλων! Και των Αγγέλων! Ακόμη, αν θέλετε, πόσοι και πόσοι Άγιοι κέρδισαν τη Βασιλεία τού Θεού, επειδή έκαναν αυτό το καθημερινό. Ξέρουμε τι έκαναν; Διαβάζουμε έναν βίο Αγίου. Και βλέπουμε ότι ζεί απλά την καθημερινή ζωή, απλά πράγματα. Ώστε να μας κάνει να εκπλησσόμαστε, αγαπητοί μου, όταν δούμε ότι αυτός στάθηκε Άγιος! Επί παραδείγματι, ο Άγιος Μωϋσής ο Αιθίοπας. Τι έκανε κάθε μέρα, ξέρετε; Έμενε στην έρημο! Όχι σε έρημο, έρημη από ανθρώπους, απλώς! Αλλά έρημο από νερό και από δέντρα, τόσο, που, όταν οι διαβάτες εκεί, στην ερημιά, περνούσαν, ταξιδιώτες, υπέφεραν από τη δίψα, εκεί, στην Αφρική! Και τι έκανε ο Άγιος Μωϋσής ο Αιθίοπας; Κάθε μέρα πήγαινε σ’ ένα σημείο, που περνούσαν οι ταξιδιώτες και τους προσέφερε νερό! Τίποτ’ άλλο δεν έκανε! Κάθε μέρα προσέφερε νερό! Τι έκανε ο Άγιος Χριστόφορος; Στεκόταν στο ποτάμι δίπλα και μετέφερε τους ανθρώπους που δεν μπορούσαν να περάσουν το ποτάμι, επειδή ήταν δυνατός και ψηλός, τους μετέφερε από την μία όχθη στην άλλη! Βλέπετε, μικρά πράγματα! Κ έγιναν Άγιοι! Γιατί, ακριβώς, αυτές οι μικρές πράξεις δεν πέρασαν στο περιθώριο της παρατήρησής τους και της εφαρμογής του στον Νόμο τού Θεού. Αλλά, ακόμη, ο ίδιος ο Κύριος μας απάντησε πάνω σ’ αυτό, ότι “ός εάν ποτίση ένα των μικρών τούτων ποτήριον ψυχρού ύδατος, εις όνομα Μαθητού, αμήν λέγω υμίν, ου μη απολέση τον μισθόν αυτού”. Σας βεβαιώνω, λέει, ότι εκείνος που θα ποτίσει, θα δώσει ένα ποτήρι δροσερό και ψυχρό νερό σε όνομα Μαθητού, δηλαδή ότι “αυτό το δίνω σε αυτόν τον άνθρωπο, επειδή είναι άνθρωπος του Θεού κ μαθητής τού Χριστού, Ιεραπόστολος, η Εικόνα τού Θεού”, σας βεβαιώνω, λέει, δεν θα χάσει τον μισθό του. “Εις όνομα Προφήτου, μισθόν Προφήτου λήψεται.” “Εις όνομα Μαθητού, μισθόν Μαθητού λήψεται”. Δηλαδή, αν βλέπεις τον άλλον ότι είναι Προφήτης στο Όνομα τού Θεού κ του δώσεις ένα ποτήρι νερό, θα πάρεις τον μισθό, σαν να ήσουν εσύ Προφήτης! Βλέπεις τον άλλον ως Μαθητή του Χριστού Θα πάρεις τον μισθό, σαν να ήσουν εσύ ο Μαθητής τού Χριστού! Μας το βεβαίωσε αυτό ο Κύριος, ότι και ένα ποτήρι νερό να δώσεις, αυτό δεν πάει χαμένο! Κ, όμως, αγαπητοί, τι είν’ ένα ποτήρι νερό; E, λοιπόν, ο Κύριος παίρνει αυτή τη μικρή πράξη, για να μας δείξει ότι δεν πρέπει να υποτιμούμε τις μικρές, καθημερινές πράξεις στη ζωή μας! Εκείνη η γυναίκα που άλειψε με μύρο τον Κύριο, θυμάστε; τι έκανε; Μία πράξη, έκανε, μικρή, αν συγκριθεί με όλες τις άλλες πράξεις που μπορούσε να κάνει στη ζωή της αι ήταν η εξής: αγόρασε μύρο και ήρθε να αλείψει τα Πόδια τού Κυρίου! Και τι είπε ο Κύριος; “Σας βεβαιώνω, όπου κηρυχθεί το Ευαγγέλιο, η πράξη αυτή τής γυναίκας θα μνημονεύεται!” Και, πράγματι, εκατομμύρια άνθρωποι σε 2000 χιλιάδες χρόνια που διαβάζουν την Αγία Γραφή σ’ όλον τον κόσμο διαβάζουν την πράξη, αυτήν την μικρή πράξη, αυτής της γυναίκας! Ακόμα, αν θέλετε, εκείνη η γυναίκα η οποία ήταν στο Ιερό κι έρριξε δύο λεπτά στο Ταμείο τού ναού ο Κύριος την παρατήρησε και της είπε ότι πιο πολύ απ’ όλους έρριξε! Και, αν θέλετε, δεν μιλά μόνο για το θέμα τού ποσού αλλά και για το γεγονός ότι έρριξε στο ταμείο τού ναού! Διότι ο Κύριος παρατηρούσε. Εάν ρίχνουν στον ναό χρήματα και πώς τα ρίχνουν και τι ρίχνουν. Ο ίδιος λέει ότι “δεν θα παρουσιαστείς στον ναόν Μου, με χέρια άδεια!” Μας κάνει εντύπωση, λέει σαφώς ο Ιερός Ευαγγελιστής, ότι “ήτο παρατηρών” ο Κύριος. Παρατηρούσε, πήγε στην απέναντι μεριά απ’ το ταμείο και εκεί στάθηκε και κοιτούσε “πώς έβαλλον χαλκόν” , δλδ πώς έδιναν χρήματα μέσα στο ταμείο τού ναού. Όλα, λοιπόν, τα βλέπει ο Θεός. Και τις μικρές πράξεις. Κι αυτό που έρριξες στο κουτί να πάρεις το κερί σου. Τι έρριξες; Πώς το ‘ριξες; Τι έρριξες; Τα βλέπει όλα ο Θεός. Είναι καταπληκτικό. Δεν το λέω εγώ! Ο ιερός Ευαγγελιστής μάς το καταγράφει αυτό. Γι’ αυτόν τον λόγο, θα έλεγα, όλ’ αυτά τα πράγματα δεν είν’ έξω από την πνευματική μας ζωή. Μικρά-μικρά κι, όμως, όλ’ αυτά είναι σπουδαία. Εκείνος ο λόγος, εκείνο το κάθισμα που θα καθίσουμε, εκείνο που θα ενεργήσουμε μες στην ημέρα, όλα έχουν πάρα πολλή σημασία κ αξία! Αλλά θα έλεγε κανείς : “γιατί ο Κύριος επιμένει σ’ αυτές τις μικρές, μικρές πράξεις τής ζωής μας;” Πρώτα πρώτα, γιατί, όπως σάς είπα, συνθέτουν τη ζωή μας. Και, δεύτερον, το είπε ο Ίδιος : ”ο πιστός εν ελαχίστω και εν πολλώ πιστός εστι· και ο εν ελαχίστω άδικος και εν πολλώ άδικος εστι”. Δηλαδή, εκείνος που είναι έμπιστος στο μικρό έμπιστος θα είναι και στο μεγάλο. Εκείνος που δεν είν’ έμπιστος δεν είναι έμπιστος ούτε και στο μεγάλο. Δηλαδή, τι θα πει αυτό; Από τα μικρά φαίνεσαι ποιος είσαι. Και, αν σε δει ο άλλος, πραγματικά, πώς κινείσαι, θα κρίνει και τα παρακάτω, τα μεγάλα. Μία τράπεζα προκήρυξε έναν διαγωνισμό πρόσληψης ενός υπαλλήλου και πολλοί υπάλληλοι πήγαιναν, παρουσιάζονταν στον διευθυντή, τους κοιτούσε, τους ρωτούσε κάποια πράγματα και τους έλεγε “καλά, αν είναι, θα σας ειδοποιήσω”. Ήταν και κάποιος, την ώρα που έμπαινε μέσα στο γραφείο, έσκυψε και πήρε κάτι. Του λέει ο διευθυντής : “με συγχωρείς, νέε μου, αυτό που έσκυψες και πήρες τι ήταν;” Και είπε : “μια καρφίτσα είδα κάτω και την πήρα”. “Και γιατί την πήρες;” “Ίσως χρειαστεί” είπε ο νέος αυτός. Και λέει ο Διευθυντής: “εσένα θα προσλάβω ως υπάλληλο”. Γιατί; Τι νομίζετε ότι κερδίζει η Τράπεζα δισεκατομμύρια; από τα ψηλά που μαζεύει! Από τις δεκάρες που μαζεύει -και είναι πολλές αυτές οι δεκάρες- γίνεται πλούσια. Δλδ, με άλλα λόγια, ο νέος αυτός σκεπτόταν οικονομολογικά, ακόμα και για μία καρφίτσα! Και ο Διευθυντής έκρινε ότι, αφού κρίνει ο νέος αυτός στο μικρό έτσι, πολύ παραπάνω θα κρίνει στο μεγάλο. Αυτό είναι το να μπορεί να δώσει κανείς τις εξετάσεις του στο μικρό. Αυτό που είπε ο Κύριος: “στο ελάχιστο εν είσαι πιστός, και στο πολύ θα είσαι πιστός”. Βλέπετε, στα μάτια τού Θεού δε γίνεται καμία υποτίμηση αλλά όλα έχουν τη σημασία κ την αξία τους. Ύστερα, κάτι άλλο: τι νομίζετε, είτε σταθούμε στην πνευματική ζωή είτε πέσουμε απο την πνευματική ζωή οφείλεται στα μικρά. Ο Δαβίδ ξέρετε πώς έπεσε και έμεινε περιώνυμος για το διπλό του αμάρτημα, που τού χάρισε άνευ προηγουμένου περιπέτεια στη ζωή του. Και παρά λίγο να χάσει και την επαγγελία τού Θεού ότι θα γινόταν προπάτωρ τού Μεσσία. Ξέρετε τι; Ήταν καλοκαίρι. Κοιμήθηκε και ανέβηκε πάνω στην ταράτσα το απογευματάκι με τη δροσιά να πάρει λίγο τον αέρα του. Και, όπως ήταν έτσι χαλαρές οι δυνάμεις τής ψυχής από τον μεσημεριάτικο ύπνο και την καλοκαιρινή ζέστη, πρόσεξε ότι κάποια γυναίκα έκανε μπάνιο σ’ ενα χαμηλότερο σπίτι. Και δεν απέσυρε τα μάτια του αλλά κάθισε να κοιτάξει. Αυτό στάθηκε αιτία για την παρακάτω ιστορία, τη γεμάτη περιπέτειες, πολέμους και αίμα, που πλήρωσε και αυτός και η οικογένειά του -μάλιστα σε τραγικό βαθμό- και ο λαός τού Ισραήλ. Βλέπετε; Μικρό, πολύ μικρό πραγματάκι! Και, όμως, παρακαλώ, έχασε εκεί ο Δαβίδ. Ο Ιούδας τι; Μαθητής τού Χριστού εξελέγη. Δεν πρόσεξε, όμως, όταν τού ανατέθηκε το Ταμείο, να μην κολλά την καρδιά του σε λίγες πενταροδεκάρες (εκεί κολλούσε την καρδιά του). Έβαλε τη μια φορά μια πεντάρα μέσα στην τσέπη του και είπε “ε, αυτή ας είναι για μένα”. Και πολλές φορές εκείνοι που θέλουν έτσι να κινούνται, δικαιολογούνται. “Και τι θα είπε ο Ιούδας; Εγώ έχω και κάποιον κόπο, να κρατάω το ταμείο. Ε, για τον κόπο μου, λοιπόν, βάζω και μια πεντάρα στην τσέπη μου”. Μετά έγινε δεκάρα, η δεκάρα πενηνταράκι, το πενηνταράκι δραχμή. Και, σιγά σιγά, έφθασε στο σημείο να κυριευθεί η καρδιά του από τέτοια φιλαργυρία, ώστε να φθάσει να ξεπουλήσει και να προδώσει τον Διδάσκαλό του. Ό,τι θέλετε, αγαπητοί μου, πείτε. Αυτό που λέει η Γραφή (Σοφία Σειράχ, Κεφ. 19) : “ο εξουθενών τα ολίγα κατά μικρόν πεσείται”. Δηλαδή, αυτός που δεν προσέχει τα λίγα (λέγοντας ότι αυτό είναι μικρό, το άλλο μικρό και το άλλο μικρό) σιγά σιγά αυτός θα πέσει. Και, αντίστροφα. Εκείνος που προσέχει τα λίγα και τα μικρά και τα καθημερινά αυτός θα ορθωθεί και θα φθάσει σε ύψος αρετής, που οι άλλοι θα βλέπουν κ θα λένε “πώς αυτός έφθασε;”. Διότι φρόντιζε κάθε μέρα να αξιοποιεί τις μικρές, μικρές ευκαιρίες τής ζωής. Έτσι, αγαπητοί, ας κλείσουμε. Το γεγονός είναι ότι, όταν πέφτει μια βροχή και γεμίζουν τα ποτάμια και πλημμυρίζουν οι πεδιάδες, αυτή η βροχή αποτελείται από σταγόνες. Ποιος έδωσε σημασία στις σταγόνες τής βροχής; Και, όμως, η βροχή αποτελείται από σταγόνες Έτσι κι η ζωή μας ολόκληρη! Αποτελείται -μέσα στα 50, 80, 100 χρόνια που μπορεί να ζήσει ένας άνθρωπος- αποτελείται ολόκληρη ή από κακίες ή από αρετές, αυτές που σημειώθηκαν στην καθημερινότητα της ζωής μας. Γι’ αυτόν τον λόγο, ας προσέξουμε. Όλα έχουν βαρύνουσα σημασία ή για τη Βασιλεία τού Θεού την αιώνια, ή για την Κόλαση την αιώνια . Στο χέρι μας είναι να δουν τα μάτια μας και να αξιοποιήσουμε δεόντως την καθημερινότητα της ζωής.
†.Εάν προσέξουμε την προοδευτική λύση των τεσσάρων πρώτων Σφραγίδων, αυτή είν’ η τετάρτη, θα παρατηρήσουμε ότι έχουμε μία προοδευτική κλιμάκωση. Κατ’ αρχάς κηρύσσεται το Ευαγγέλιο και είναι όλα ευοίωνα και ευχάριστα , είναι ο λευκός ίππος. Κατόπιν, αρχίζει η αντίδραση του σατανά και των οργάνων του και εγείρουν διωγμό και μαρτύριο εναντίον των κηρύκων τού Ευαγγελίου και των φορέων αυτού και έτσι, άφθονο αίμα χύνεται και έχουμε τους Μάρτυρες και τους εμφυλίους πολέμους και συρράξεις, όπως θα λέγαμε σε μία περιορισμένη ή ευρεία μορφή. Είναι ο “πυρρός ίππος”, το κόκκινο άλογο. Μετά, έρχεται ο Θεός να τιμωρήσει τούς διώκτες τού Ευαγγελίου Του και εξαπολύει λοιμόν, πένθος και κατήφεια, που είναι το μαύρο άλογο της τρίτης Σφραγίδος. Επειδή, όμως, οι διώκτες δεν συμμορφώνονται και επιμένουν στην άρνησή τους, όπως, δυστυχώς, και οι πεπτωκότες Χριστιανοί, αυτοί που απεμπόλησαν τον Χριστό, και αρχίζουν αυτοί οι πεπτωκότες Χριστιανοί να ζούν την προηγούμενη ζωή τους, και την ειδωλολατρική, όπως, επί παραδείγματι, βαπτισμένοι άνθρωποι, βαπτισμένοι Χριστιανοί, αρνούνται το Βάπτισμα τους, αρνούνται την χριστιανική τους ιδιότητα, γίνονται τέκτονες, γίνονται άθεοι, ή ό,τι άλλο, έτσι, αυτοί ομοίως επιτίθενται εναντίον των Χριστιανών κι έρχεται ως ποινή, πλέον, από τον Θεό, που είναι η τέταρτη Σφραγίδα, τη λύση τής τετάρτης Σφραγίδος, ο πόλεμος, η πείνα, η επιδρομή των κυρίων τής Γής και ο θάνατος, με την έννοια “λοιμός” (αρρώστια), αυτό που λέμε και στη γλώσσα μας “θανατικό” . Και είναι οι αρρώστιες. Στο τέταρτο του πληθυσμού τής Γης.
Όπως αντιλαμβάνεστε, η λύση των τεσσάρων πρώτων Σφραγίδων αποτελεί έναν κύκλο, διαρκώς επαναλαμβανόμενο μέσα στην Ιστορία, δηλαδή έχουμε την κυκλική μέθοδο ερμηνείας των γεγονότων τής Αποκαλύψεως, κάτι που παρατηρούμε σε ολόκληρη την ιστορία τού Ισραήλ αλλά και μέσα στην ίδια την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Προπαντός στην Παλαιά Διαθήκη βλέπουμε αυτήν την κυκλική ερμηνεία τής Αγίας Γραφής. Έχουμε τον εξής κύκλο στην Παλαιά Διαθήκη: ο Θεός δίνει τις υποσχέσεις Του. Κάνει τη Διαθήκη Του. Και λέει ότι “αν με ακούσετε, θα έχετε τ’ αγαθά τής Γης, αν δεν με ακούσετε, μάχαιρα υμάς κατέδεται” . Ο λαός ακούει. Περνάει ο καιρός, ξεφτίζει, ξεχνάει ο λαός , ειδωλολατρεί και έρχεται η τιμωρία. Συνέρχεται ο λαός, μετανοεί, συγχωρεί ο Θεός, ανανεώνει την Διαθήκη Του -με την έννοια ότι έρχονται οι Προφήτες, οι Κριτές κτλ, όσοι κυβέρνησαν τον λαό- και υπενθυμίζουν τα κρίματα κ τα δικαιώματα του Θεού και πάλι ο Λαός συνέρχεται, για να ξεχαστεί ύστερ’ από λίγο, και πάλι να ειδωλολατρήσει και πάλι να έλθει η τιμωρία. Έχουμε αυτούς τούς κύκλους. Έτσι μπορούμε να δούμε την Παλαιά Διαθήκη. Αλλά έτσι μπορούμε να ερμηνεύσουμε και ολόκληρη την Αγία Γραφή και ολόκληρη την Ιστορία. Μόνο που δεν αντιγράφουν οι αιώνες αλλήλους, όπως λέγεται έξω, βεβαίως, από την Αγία Γραφή. Αυτή είναι μια κυκλική ερμηνεία, αυτό που λέμε “οι αιώνες αντιγράφουν αλλήλους”. Δηλαδή αντιγράφει ο ένας τον άλλον. Αυτό που έγινε τον περασμένο αιώνα θα γίνει και τώρα. Όπως έγινε και τον προπερασμένο αιώνα και όπως θα γίνει και τον επόμενο αιώνα. Τα ίδια πράγματα. Δεν είν’ ακριβώς, όμως, το ίδιο. Διότι έχουμε, ταυτόχρονα, μια ελικοειδή μορφή κ έτσι αυτά που θα κάνουμε αυτόν τον αιώνα ναι μεν μοιάζουν με τα τού περασμένου αιώνα αλλά έχουμε, όμως, μιαν ειδίκευση, θα λέγαμε, μια πύκνωση αυτών των καταστάσεων και, έτσι, ναι μεν γυρίζουμε ξανά κύκλο, αλλά είμαστε λίγο πιο ψηλά από τον πρώτο κύκλο. Και έτσι ανεβαίνουμε προς τα πάνω με διαρκή πύκνωση των πραγμάτων, των γεγονότων. Έτσι, αυτές οι τέσσερις Σφραγίδες διαρκώς επαναλαμβάνονται μέσα στην Ιστορία.
Απόσπασμα από την 30η ομιλία στο βιβλίο της Καινής Διαθήκης « Ιερά Αποκάλυψις ».
