†.Ὁ Τωβίας, ὁ συνοδός του ὁ Ἀζαρίας, ὁ ἀρχάγγελος Ραφαήλ, βρίσκονται εἰς στό σπίτι τοῦ Ραγουήλ μέ τήν γυναῖκα του τήν Ἔδνα καί τήν κόρη τους τή Σάρρα. Ἐκεῖ τούς ὑπεδέχθησαν λαμπρά, ὅταν μάλιστα ἀπεδείχθη ὅτι ἦσαν ὄχι ἁπλῶς πατριῶται ἀλλά καί συγγενεῖς. Αὐτό τό συγγενεῖς βέβαια εἴτε ἐξ αἵματος, εἴτε ἐκ τῆς αὐτῆς φυλῆς. Πάντως τοῦ ἐπεφύλαξαν τοῦ Τωβία πολλή χαρά, πολύ καλή ὑποδοχή καί ἔδειξαν τήν ἀγάπη τους καθ’ ὑπερβολήν μάλιστα διά τόν Τωβίτ τόν πατέρα του πού ἔκλαυσαν ὅλοι τους, ὅταν ἄκουσαν ὅτι εἶχε τυφλωθεῖ.
Ὅταν κάθισαν νά φᾶνε τότε ἔνευσε ὁ Τωβίας εἰς τόν Ραφαήλ -τόν Ἀζαρία- καί τοῦ λέγει: «τί μοῦ ἔλεγες στό δρόμο; Τώρα πές το εἰς τόν Ραγουήλ». Τότε ὁ Ἀζαρίας «μετέδωκε τόν λόγον τῷ Ραγουήλ». Τοῦ εἶπε: «ξέρεις τό καί τό». Ὅτι «θά ἤθελα, ἄν νομίζης, νά κάνωμε ἕνα συνοικέσιο εἰς τρόπον ὥστε νά δώσης τήν κόρη σου ἐδῶ εἰς τόν Τωβία». Ὅταν τό ἄκουσε αὐτό ὁ Ραγουήλ δέν ἔδειξε οὔτε ἐνθουσιασμόν, οὔτε καί ἀποκλεισμόν. Τό ἄκουσε ἤρεμα, πού ἔδειχνε τόν ἄνθρωπο ἐκεῖνον, ὁ ὁποῖος εἶχε δοκιμάσει μίαν πικρή ἐμπειρία ἀπό τό παρελθόν τῆς κόρης του μέ ὅλα ἐκεῖνα τά περιστατικά, τά συμβάντα τά δυσάρεστα πού συνέβαιναν εἰς αὐτήν.
Καί τότε στρέφεται πρός τόν Τωβία καί τοῦ λέγει: «φάγε, πίε καί ἠδέως γίνου, σοί γάρ καθήκει τό παιδίον μου λαβεῖν. πλήν ὑποδείξω σοί τήν ἀλήθειαν». (Τωβ. 7, 10) Καλά, τοῦ λέγει παιδί μου, ἐντάξει. Φάγε, πιές καί… θά τά ποῦμε. Φάγε πιές -τώρα καθίσαμε καί στό τραπέζι- φάγε, πιές καί θά τά ποῦμε. Ἀλλά πρέπει νά σοῦ πῶ ὅμως τήν πραγματικότητα, νά μή βρεθῆς ἐξ ἀπίνης, μπροστά δηλαδή σέ κάτι τό ὁποῖον θά εἶναι πολύ δυσάρεστο γιά σένα ἤ τέλος πάντων σοῦ συμβεῖ ἐσένα ἕνα δυσάρεστο, γιατί ὁπωσδήποτε διατηρῶ ἀπέναντι σου μίαν πολλήν ἀγάπην καί πολύ ἐνδιαφέρον. Βέβαια σοῦ λέγω ὅτι «σοί γάρ καθήκει» δηλαδή σέ σένα ἁρμόζει, σέ σένα ταιριάζει, λέγει, «τό παιδίον μου λαβεῖν» νά πάρης τό παιδί μου, διότι εἴμεθα ἀπό τήν αὐτήν φυλήν. Ἀλλά θά σοῦ πῶ ὅμως καί τήν ἀλήθειαν.
Ἐδῶ θά ἤθελα νά μείνω λιγάκι. Εἶναι γνωστό ὅτι, ὅταν κανείς ἤ ἔχει ἐμπορικές συναλλαγές ἤ συνοικέσιο μετέρχεται, ὁπωσδήποτε κρύβει τήν ἀλήθεια. Καί κρύβοντας τήν ἀλήθεια καταλαβαίνετε μετά ἔχομε παρακάτω ἐκπλήξεις, διότι συνήθως τό ψεῦδος λίγο πιό κάτω θά φανῆ. Ὅταν λές σέ ἕνα ἐμπόρευμα ὅτι αὐτό εἶναι πολύ καλό καί τελικά τό πουλήσεις, ἀλλά μετά αὐτό ὁ ἄλλος τό ἀντιληφθεῖ ὅτι δέν εἶναι καλό, αὐτό θά δημιουργήση παρακάτω πολύ ἄσχημες σχέσεις.
Ἔτσι καί ἐδῶ στήν περίπτωσι ἑνός συνοικεσίου. Ὅταν καλύψης κάτι γιά νά πετύχης τό σκοπό σου, αὐτό ὁ ἄλλος σιγά σιγά θά τό ἀντιληφθῆ. Ἤ γρήγορα ἤ ἀργά θά τό καταλάβη. Καί ἅμα τό καταλάβει θά ἔχη τήν αἴσθησι ὅτι ἐξηπατήθη· καί ὅταν ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἐξηπατήθη, εἴτε ὁ ἄνδρας τό αἰσθάνεται αὐτό εἴτε ἡ γυναῖκα τό αἰσθάνεται αὐτό, τότε παιδιά, αἰσθάνεται πάρα πολύ ἄσχημα καί τόν συνοδεύει ἕνα φοβερό αἴσθημα μέχρι τέλους τῆς ζωῆς του. Θά ἔλεγα ἀνεπιφύλακτα ὅτι δημιουργεῖται μία δηλητηρίασι τῆς ζωῆς.
Ὅταν ξέρης ὅτι σοῦ δώσανε μία γυναῖκα, ἡ ὁποία εἶναι ἄρρωστη ἤ ἔχει κάτι τό ὁποῖο παθαίνει καί πού ἐσύ ὅταν τήν παντρευόσουν δέν τό ἤξερες αὐτό, καί ξέρεις ὅτι σοῦ τό ἔκρυψαν διότι τό εἶχε ἐκ τῶν προτέρων αὐτό τό πρᾶγμα, αὐτό τό πρᾶγμα, σᾶς ξαναλέγω, σπάζει τά ἀγαθά αἰσθήματα, τήν ἀγάπη τήν συντρίβει. Κι ἄν μέν ὁ ἄνθρωπος εἶναι καλός ἄνθρωπος, ἔχει φόβο Θεοῦ, δέν θά ἤθελε ποτέ νά πάρη διαζύγιο, θά ὑπομείνη τήν ὅλη αὐτήν ἀπάτην, ἀλλά θά εἶναι πικραμένος καί ἡ εὐτυχία μέσα εἰς τό σπίτι ὁπωσδήποτε θά ’χη συντριβεῖ. Καί αὐτό εἶναι δυσάρεστο.
Γι’ αὐτό τί πρέπει νά κάνωμε; Πρέπει νά λέμε τήν ἀλήθεια. Ἐδῶ τοῦ λέει θαυμάσια ὁ Ραγουήλ: «παιδί μου, θά σοῦ πῶ τήν ἀλήθεια, πῶς ἔχουν τά πράγματα». Ἐνθυμοῦμαι κάποτε μία κοπέλα, ἡ ὁποία εἶχε κάνει μία εἰδικήν ἐγχείρησιν, πού δέν θά ἔκανε παιδιά μέσα εἰς τόν γάμον. Καί ἦλθε καί μοῦ λέγει ὅτι «βεβαίως οἱ γονεῖς μου θέλουν νά μέ παντρέψουν. Ἄς ποῦμε ὅτι θέλω κι ἐγώ νά παντρευτῶ. Ἀλλά ἐγώ ὅμως εἶμαι εἰλικρινής. Θά ἤθελα νά πῶ εἰς τόν μέλλοντα σύζυγό μου ὅτι δέν μπορῶ νά κάνω παιδιά καί θέλω αὐτό νά τό ξέρη. Καί μοῦ λένε οἱ γονεῖς μου, ὅπως καί οἱ συγγενεῖς μου καί οἱ γύρω μας, ὅτι εἶμαι πάρα πολλή κουτή, ἐάν τό κάνω αὐτό. Ἐσεῖς τί λέτε;».«Παιδί μου, τῆς λέγω, σέ ἐπαινῶ μέ ὅλη μου τήν καρδιά. Διότι νά μήν ἤξερες ὅτι κάνεις ἤ δέν κάνεις παιδιά, αὐτό εἶναι ἄλλο θέμα. Παντρεύονται ἄνθρωποι καί δέν ξέρουν ἄν κάνουν ἤ δέν κάνουν παιδιά. Ἀλλά τοῦ ὅτι ἐσύ προέβης σέ μία ἐγχείρησι καί γνωρίζεις πολύ καλά ὅτι παιδί δέν θά κάνης, μπορεῖ νά φτάση ὁ σύζυγός σου νά σέ περιφρονήση καί νά σέ ἀφήση, ἀκόμη νά ζητήση διαζύγιο».
Δέν εἶναι παρά αὐτές τίς μέρες, τήν περασμένη ἑβδομάδα, ἀντιμετώπισα μία τέτοια περίπτωσι μίας κοπέλας ἀπό κάπου, ἡ ὁποία ἦρθε νά μοῦ πῆ τόν πόνο της ὅτι ὁ σύζυγός της τήν ἀφήνει ἐπειδή δέν κάνει παιδιά. Καί νά φανταστῆτε ὅτι τήν ἐγχείρησι -ἔκανε μία ἐγχείρησι ἡ γυναῖκα αὐτή- τήν ἔκανε μετά τόν γάμο της, ἀλλά ἐπειδή ἤτανε λίγο μετά τόν γάμο της, αὐτός πίστευε ὅτι ἤτανε ἐν γνώσει της ὅτι ναί μέν θά κάνη τήν ἐγχείρησι ἀλλά κάνοντας τήν ἐγχείρησι δέν θά κάνη παιδιά. Τελικά τήν ἐγκατέλειψε. Καί εἶναι στό δρόμο νά πάρουν διαζύγιο. Εἶναι προτιμοτέρα αὐτή ἡ λύσις; Δέν τό νομίζω. Γι’ αὐτό πρέπει νά ὑπάρχη μία ἀλήθεια. Φυσικά δέν θά καθίσωμε νά ποῦμε λεπτομέρειες καί ἐλαττώματα καί τά λοιπά, καί τά λοιπά, ἀλλά κάτι πού θά μποροῦσε νά ἐνοχλήση, αὐτό πρέπει νά λέγεται. Ἐκεῖνο τό ὁποῖο θά μποροῦσε ἐκ τῶν ὑστέρων νά δημιουργήση προβλήματα, αὐτό πρέπει νά λέγεται. Καί δέν εἶναι μία προσωπική γνώμη ἡ ὁποία, σᾶς λέγω, βγαίνει ἀπό μία ἐμπειρία καί τήν ὁποία ἐμπειρία τήν ἔχομε λίγο πολύ ὅλοι μας, ἀλλά θεοπνεύστως εἶναι καί καταχωρημένο μέσα εἰς τόν λόγο τοῦ Θεοῦ.
Γι’ αὐτό ἀκριβῶς καί ἐπαινεῖται ἐδῶ ὁ Ραγουήλ, ὁ ὁποῖος εἶναι εἰλικρινής καί ἕτοιμος νά πῆ τήν πραγματικότητα. Καί τί λέγει; Ἰδού ἡ πικρή πραγματικότητα. «Ἄκουσε παιδί μου, ἔδωσα τό κορίτσι μου σέ ἑπτά ἄνδρες καί ὅταν ἐγίνετο ὁ γάμος, μόλις εὑρίσκοντο μαζί, πέθαινε ἀμέσως ὁ σύζυγος. Ἑπτά ἄνδρες, ἑπτά φορές, παιδάκι μου, παντρεύτηκε ἡ κόρη μου -ἑπτά φορές!- χωρίς νά εἶναι τελικά παντρεμένη, διότι μόλις τούς παντρεύαμε, πέθαινε ὁ σύζυγος. Λοιπόν, ἐγώ σοῦ τό λέγω γιά νά μή πῆς ὅτι δέν σοῦ τό εἶπα. Πρῶτα πρῶτα δέν θά μοῦ ζητοῦσες βεβαίως εὐθύνη, ἄν ὑποτεθῆ ὅτι θά ἤσουν ἐσύ ὁ ὄγδοος πού θά πέθαινες· διότι πῶς θά μοῦ ζητοῦσες εὐθύνες τή στιγμή πού θά πέθαινες; Ἀλλά ἐπειδή σέ ἀγαπῶ, δέν θά ἤθελα ποτέ αὐτό τό πρᾶγμα νά σοῦ συνέβαινε».
Νά εἶστε δέ σίγουροι -δέν τό λέγει βέβαια ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, ἀλλά στηριζόμενοι στήν εἰλικρίνεια τοῦ ἀνθρώπου αὐτοῦ- ὁ ἄνθρωπος αὐτός πρέπει νά τό εἶπε τούς προηγούμενους γαμβρούς του, οἱ ὁποῖοι ὁπωσδήποτε θά περιφρόνησαν τό θέμα καί θά εἶπαν ὅτι «καλά, ἄν συνέβη στόν προηγούμενο, δέν σημαίνει ὅτι θά συμβῆ καί σέ μένα». Ἐδῶ ὅμως ὁ Ραγουήλ τό τονίζει ἰδιαιτέρως αὐτό εἰς τόν Τωβία.
«Ἀλλά τό νῦν ἔχον, ἠδέως γίνου» (Τωβ. 7, 11). Ἀλλά πρός τό παρόν «ἀλλά τό νῦν ἔχον», ἀλλά πρός τό παρόν, τοῦ λέγει, «ἔ, τώρα ἡσύχασε· ἄς φᾶμε ἀπόψε καί βλέπομε· ἐγώ σοῦ εἶπα τήν ἀλήθεια. Βλέπομε, βλέπομε.» Δηλαδή μέ ἄλλα λόγια εἶναι κάτι πού θά τό κουβεντιάσωμε, διότι πρέπει ἐσύ νά τό σκεφθῆς. Ἐγώ σοῦ εἶπα τήν ἄποψί μου. Ἐγώ δέν ἔχω ἀντίρρησι, σοῦ εἶπα ὅτι σοῦ ἁρμόζει σέ σένα ἡ κόρη μου, ἀλλά τό θέμα εἶναι ἐσύ τί ἀπόφασι θά πάρης. Γι’ αὐτό λοιπόν, μή σκοτουριάζεσαι τώρα, ἀπόψε ἄς φᾶμε, νά μείνης ἥσυχος, νά κοιμηθῆς καί βλέπομε παρακάτω.
«Οὐ γεύομαι οὐδέν ὧδε, ἕως ἄν στήσητε καί σταθῆτε πρός μέ». Δέν θά φάγω τίποτε, λέγει ὁ Τωβίας, ἐάν τό θέμα δέν κλείση πρῶτα. Ἴσως ἐκ πρώτης ὄψεως ἕνας πού δέν θά ἐγνώριζε τήν προϊστορία τοῦ Τωβία, τί προηγήθηκε μέ τόν Ἂγγελον Ραφαήλ, ἀλλά καί τήν ἱστορία τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ὁπωσδήποτε θά ἔλεγε ὅτι ὁ Τωβίας ἤτανε πολύ βιαστικός καί αὐτό θά δημιουργοῦσε περαιτέρω προβλήματα. Καί δέν τίθεται θέμα ὅτι ποτέ δέν πρέπει νά ἐνεργήσωμε ἔτσι. Ποτέ δέν πρέπει νά ἐνεργήσωμε ἔτσι -ἔτσι γρήγορα δηλαδή- ὅταν μάλιστα μᾶς λέγεται καί μία φοβερή πραγματικότης, ἐάν δέν πάρωμε μετρημένη ἀπόφασι.
Ἀλλά ἐδῶ τό πρᾶγμα εἶναι διαφορετικό. Πρῶτα πρῶτα ἔχει μαζί του τά ἀντίβαρα τῆς ὑποθέσεως ὁ Τωβίας. Τί τοῦ εἶπε ὁ Ραφαήλ; Κράτησε αὐτά τά ὑλικά, τό συκώτι, τήν καρδιά καί τήν χολή τοῦ ψαριοῦ, θά μᾶς χρειαστοῦν. Ὕστερα τό πρόσωπο τοῦ Ἀζαρία, ὡς συνοδοῦ, ἐνέπνεε μία βαθειά ἐμπιστοσύνη. Καί ἐφ’ ὅσον ἦταν Ἄγγελος, δέν ἦταν ἄνθρωπος, ὁπωσδήποτε δημιουργοῦσε ἕνα κάτι, μία ἀλλοίωσιν, οὕτως εἰπεῖν, μέσα εἰς τήν ψυχήν καί μέσα εἰς τήν σκέψι καί μέσα εἰς τά αἰσθήματα τοῦ Τωβία.
Κάτι ἀνάλογο, ὅταν ὁ Κύριος ἐνεφανίσθη πρός Ἐμμαούς μέ τούς δυό ἐκείνους μαθητάς, οἱ ὁποῖοι ἄν καί δέν τόν ἐγνώρισαν, ἐκ τῶν ὑστέρων ὁμολόγησαν τί συνέβαινε μέσα εἰς τήν ψυχή τους καθ’ ὁδόν, ἐνῶ τούς συνομίλει, «δέν καιγόταν ἡ καρδιά μας» λέγει, «οὐχί ἡ καρδία ἡμῶν ἤν καιομένη» (Λουκ. κδ΄, 32) «δέν ἐφλέγετο ἡ καρδιά μας, ὅταν μᾶς ἀνέλυε τούς προφήτας;» Ἔτσι ὑπάρχει μία ἐσωτερική μαρτυρία. Θά ’λέγα μία ἐσωτερική βεβαιότης. Εἶναι εἰδική περίπτωσι, αὐτό δέν πρέπει νά διακινδυνευτῆ -τό ξαναλέγω ἄλλη μία φορά- στήν ζωή μας, στή δική μας ζωή, ποτέ! Ὁ Θεός νά φυλάξη!
Ἀλλά καί κάτι ἀκόμα. Εἶναι μία μαρτυρία πού ἔρχεται ἀπό τόν Θεό. Ἐκεῖ ὁπωσδήποτε θά πρέπει νά θυμήθηκε ὁ Τωβίας τήν περίπτωσι τοῦ Ἀβραάμ, ὅταν ἔστειλε τόν Ἐλεάζαρο, ὁ ὁποῖος θά ἔκανε τό συνοικέσιο -οὕτως εἰπεῖν θά ἔβρισκε νύφη- τόν νυμφαγωγόν· καί θά ἐπήγαινε εἰς τήν Μεσοποταμία ἐκεῖ εἰς τήν περιοχήν, στήν πατρίδα τοῦ Ἀβραάμ νά βρῆ νύφη. Κι ἔβαλε ἕνα σημάδι.
Προσέξτε ἐδῶ τό θέμα «σημάδια». Εἶναι ἐπικίνδυνα. Ὅταν μέσα στήν Ἁγία Γραφή βρίσκωμε κάτι τέτοιες περιπτώσεις, ἔχουνε ἰδιάζοντα χαρακτῆρα. Δέν δυνάμεθα αὐτά νά τά γενικεύωμε. Προσέξατε πολύ! τό τονίζω. Μήν πῆτε θά βάλω ἕνα σημάδι καί θά δῶ τήν ἀπάντησι. Μήν τό πῆτε αὐτό, εἶναι ἐπικίνδυνο πρᾶγμα. Στήν Ἁγία Γραφή εἶναι ἰδιάζοντα τά σημάδια, ἔχουνε κάτι τό ἰδιαίτερο δηλαδή.
Εἶπε ὁ Ἐλεάζαρος: «ἔρχονται κοπέλες τώρα νά πάρουνε νερό» -ἦταν μία πηγή ἔξω ἀπό τόν συνοικισμό τους, ἐκεῖ πού πότιζαν τά πρόβατα- «καί θά ζητήσω στήν πρώτη κοπέλα πού θά ἔλθη, ἤ ὅποια ἔλθει τέλος πάντων, θά ζητήσω νά μοῦ δώση νερό· καί νά μοῦ δώση νά πιοῦν καί οἱ καμῆλες μου», κάπου καμμιά δεκαριά καμῆλες. «Ἐάν μοῦ δώση εἶναι καλό σημάδι. Αὐτό βάζω σημάδι». Ἀλλά τό ἔβαλε τό σημάδι κατόπιν προσευχῆς. Μήν μοῦ πῆτε πάλι καί ἐδῶ: «θά κάνω κι ἐγώ προσευχή». Ὄχι! Εἶναι ἐπικίνδυνο! πάλι σᾶς τό ξαναλέγω. Ἔκανε προσευχή καί τί εἶπε: «Κύριε, τοῦ Κυρίου μου Ἀβραάμ, δεῖξε μου μέ τό σημάδι αὐτό, ἄν ἡ κοπέλα πού θά μοῦ δώση νερό, ταιριάζει γιά νά γίνη σύζυγος τοῦ υἱοῦ τοῦ Κυρίου μου Ἀβραάμ». Γιατί ὅμως εἶναι ἰδιάζουσα ἡ περίπτωσις; Διότι ὁ Ἀβραάμ στέλλεται ἀπό τόν Θεόν εἰς τήν γῆν τῆς Ἐπαγγελίας· διότι ὁ Ἀβραάμ ἔχει σχέσεις μέ τόν Θεόν· ἔχει σχέσεις προσωπικές μέ τόν Θεόν· καί ὁ Ἀβραάμ κινεῖται πάντα καθ’ ὑπόδειξιν τοῦ Θεοῦ. Καί ὁρκίζει τόν Ἐλεάζαρο ὅτι θά φέρη γυναῖκα ἀπό τόν τόπο του, κι ὄχι ἀπό κάπου ἀλλοῦ, καί κυρίως ἀπό τήν περίχωρο, τούς Χαναναίους, καί τά λοιπά. Εἶναι δηλαδή θέλημα Θεοῦ αὐτό. Ἐπάνω σέ αὐτό στηρίζεται ὁ Ἐλεάζαρος. Εἶχε πίστι ὁ Ἐλεάζαρος ὅπως καί τό ἀφεντικό του, ὁ Κύριός του ὁ Ἀβραάμ.
Καί τότε ἐμφανίζεται ἡ Ρεβέκκα, ἡ πρώτη κοπέλα ἐκεῖ εἰς τό πηγάδι καί λέγει εἰς τή Ρεβέκκα: «παιδί μου, μπορεῖς νά μοῦ δώσης λίγο νερό νά πιῶ;» «Μπράβο, εὐχαρίστως!» λέει ἡ κοπέλα, «καί ὄχι μόνον σέ σένα ἀλλά νά δώσω καί στίς καμῆλες σου!». Τότε δέ γιά νά ἀντλήσης νερό ἀπό τό πηγάδι δέν ἦταν καί πάρα πολύ εὔκολο, καί νά ποτίσης μάλιστα δέκα καμῆλες, πού ἡ κάθε καμήλα πίνει πάρα πολύ νερό, ὅπως θά ξέρετε, γιατί ἀντέχει στήν δίψα δηλαδή στό νά μήν πιῆ νερό δέκα μέρες. Πίνει…πίνει… πίνει πάρα πολύ νερό, γι’ αὐτό εἶναι τό ζῶο πού διασχίζει ἐρήμους, ἐπειδή συγκρατεῖ νερό μέσα της καί δέν διψάει καί ἀντέχει στή δίψα. Νά ἀντλήση λοιπόν πόσους κουβάδες νερό γιά νά ποτίση δέκα καμῆλες;
Αὐτό τό ἐξετίμησε ὁ Ἐλεάζαρος καί τί τῆς εἶπε: «θά ἤθελα νά γνώριζα τό σπίτι σου» λέει. «Βεβαίως νά ’ρθης· νά ’ρθης νά σοῦ κάνωμε καί τραπέζι, νά φᾶς». Ἔδειξε δηλαδή αἰσθήματα φιλοξενίας, κι ὅταν ἔφτασε ἐκεῖ ὅλα τά εἶδε θαυμάσια ὁ Ἐλεάζαρος. Κι ὅταν τοῦ ἔκαναν τραπέζι -ὅτι εἶναι ἁπλῶς ἕνας, ἕνας περαστικός, ἕνας ξένος, δέν εἶπε πιό πολλά πράγματα- τότε λέγει: «δέν θά βάλω στό στόμα μου μπουκιά, ἐάν δέν κλείσω μία ὑπόθεσι». «Τί;» λέγουν ὁ πατέρας τῆς Ρεβέκκας κι ὁ ἀδελφός της ὁ Λάβαν, «τί θέλει ὁ Ἐλεάζαρος;» Καί τότε, ὅταν τούς εἶπε ὁ Ἐλεάζαρος «τό καί τό», τί βγῆκε; Ὅτι ἦσαν συγγενεῖς μέ τόν Ἀβραάμ. Ἐδόξασαν τόν Θεόν. Καί ἐδῶ μάλιστα εἶναι χαρακτηριστικό τό ἑξῆς· ὅτι δέν ἐπίεσαν τήν κοπέλα, δέν τῆς εἴπανε σώνει καί καλά «θά πάρης τόν Ἰσαάκ τόν γιό τῆς Σάρρας καί τοῦ Ἀβραάμ». Δέν τῆς εἶπαν αὐτό τό πρᾶγμα. Ἀλλά τί τῆς εἶπαν: «Ρεβέκκα, θέλεις νά πάρης τόν Ἰσαάκ;». Λέγει: «θέλω». «Ξέρεις ὅτι εἶναι πολύ μακριά καί θά φύγης ἀπό δῶ; Θά ἤθελες νά φύγης ἀπό δῶ καί νά πᾶς ἐκεῖ;». Λέγει ἐκείνη: «θέλω!» δηλαδή ἐρωτήθηκε. Αὐτή ἡ ἐλευθέρα προσφορά τοῦ ἀνθρώπου τοῦ ἐνδιαφερομένου, δηλαδή νά ὑπάρχη ἡ προαίρεσις, ὄχι μέ τό ζόρι ὅπως λέγει ἡ παροιμία «μέ τό ζόρι παντρειά γίνεται;» Δυστυχῶς γίνεται, γίνεται πάρα πολύ συχνά· ἕνα ζόρι φοβερό, θά ἔλεγα ἐξοργιστικό, τόσο πού θά ἔπρεπε νά δείρη κανείς ἐκείνους τούς ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι ἀσκοῦν πίεσιν καί βία γιά νά παντρέψουν δυό ἀνθρώπους.
Αὐτά ἀσφαλῶς εἶχε ὑπόψιν του ὁ Τωβίας, ὁπωσδήποτε σάν γνήσιος Ἑβραῖος πού ἐγνώριζε πολύ καλά τήν Παλαιά Διαθήκη, καί λέγει τώρα εἰς τόν Ραγουήλ ὅτι δέν θά βάλω στό στόμα μου μπουκιά, ἐάν δέν κλείσω μίαν ὑπόθεσι.
Καί τότε τοῦ λέγει θαυμάσια ὁ Ραγουήλ: «κομίζου αὐτήν ἀπό τοῦ νῦν κατά τήν κρίσιν σου». Δηλαδή πάρτην, ἀφοῦ ἔβγαλες -κρίσις ἐδῶ θά πῆ ἀπόφασι- ἀφοῦ ἔβγαλες τήν ἀπόφασι, παιδί μου, δική σου εἶναι. «Σύ δέ ἀδελφός εἶ αὐτῆς, καί αὐτή σοῦ ἐστίν» εἶσαι ἀδελφός της, σ’ ἔχει ἀδελφό δηλαδή συγγενή. (Ἐδῶ ἀδελφός θά πῆ συγγενής).
Ὅπως θά ξέρετε οἱ Ἑβραῖοι προσεφωνοῦντο πάντοτε μέ τόν τίτλον «ἀδελφός». Θυμόσαστε τόν Ἀπόστολο Παῦλο στήν Καινή Διαθήκη στάς Πράξεις; «ἀδελφοί καί πατέρες». Ἐάν μέν εἶναι πρεσβύτεροι, μεγαλύτεροι στήν ἡλικία ἀποκαλοῦνται «πατέρες». Ἐάν εἶναι ὅμως συνομήλικοι ἀποκαλοῦνται «ἀδελφοί». «Ἀδελφοί καί πατέρες».
Ἔτσι λοιπόν, ὅταν λέγει ὅτι εἶναι ἀδελφή σου, δέν ἐννοεῖ ὅτι εἶναι ἀδελφή σου μέ τήν ἔννοια ὅτι εἴμεθα τῆς αὐτῆς φυλῆς. Εἴμεθα Ἑβραῖοι καί εἰδικά τῆς αὐτῆς φυλῆς. Σοῦ ἀνήκει παιδί μου. Σοῦ ἀνήκει καί ἕνα μόνο ἔχω νά σοῦ πῶ· «ὁ δέ ἐλεήμων Θεός εὐοδώσει ὑμῖν τά κάλλιστα». (Τωβ. 7, 11) Εἴθε ὁ Θεός, εἴθε ὁ Θεός νά εὐοδώση καί νά δώση τά καλύτερα, διότι σοῦ εἶπα τίς προϋποθέσεις· σοῦ εἶπα τόν κίνδυνο, τόν φοβερό κίνδυνο τοῦ θανάτου. Ἐσύ ὅμως ἔβγαλες τήν ἀπόφασι αὐτή. Ἔ, ἄς τά ἀφήσωμε τώρα ὅλα αὐτά στό χέρι τοῦ Θεοῦ.
«Καί ἐκάλεσε Σάρραν τήν θυγατέρα αὐτοῦ καί λαβών τῆς χειρός αὐτῆς, παρέδωκεν αὐτήν Τωβίᾳ, γυναῖκα καί εἶπεν· ἰδού κατά τόν νόμον Μωϋσέως κομίζου αὐτήν καί ἄπαγε πρός τόν πατέρα σου· καί εὐλόγησεν αὐτούς». (Τωβ. 7, 12) Τί ὡραία σκηνή! μέσα σέ δυό ἁπλές γραμμές σκιαγραφεῖται ἁδρότατα τό μυστήριον τοῦ γάμου, τό ὁποῖον θά λέγαμε δίδει εἰκόνα τοῦ Χριστιανικοῦ γάμου -θά τό δοῦμε αὐτό γιατί-. Τήν ἐκάλεσε τήν Σάρρα. Ἲσως κατά τό συνοικέσιο νά μήν ἦταν παροῦσα· δηλαδή ὅταν λέμε νά μήν ἦταν παροῦσα, σέ ἄλλο δωμάτιο νά εἶχε πάη, πιθανῶς. Διότι αὐτό «τήν ἐκάλεσε» σημαίνει ὅτι κάπου πιό πέρα ἦταν. Ὁπωσδήποτε ἐρωτήθηκε. Ὁπωσδήποτε ἡ Σάρρα -ὅπως θά δῆτε στή συνέχεια- ἔχει ὅλη της τήν ἀγαθή προαίρεσι. Θέλει νά παντρευτεῖ, μόνον πού ἔχει τόν φόβον αὐτόν· τίποτε ἄλλο. Ὁ πατέρας της ὅμως ἦταν εἰλικρινής, ἔτσι μένει ἥσυχη ὅτι ὁ ὑποψήφιος γαμβρός εἰδοποιήθηκε. Καί τήν πῆρε ἀπό τό χέρι καί τήν ἔδωσε εἰς τόν Τωβία καί τοῦ εἶπε ὅτι εἶναι γυναῖκα του.
Ὅπως θά γνωρίζετε ὅτι ἱερολόγησις μυστηριακή τοῦ γάμου εἰς τήν Παλαιά Διαθήκη δέν ὑπῆρχε, ἀλλά ὑπῆρχε ὅμως μία ἐπίσημη στιγμή, ἡ ὁποία καθιστοῦσε τόν γάμον ἀδιάλυτον· δηλαδή δέν μποροῦσε νά πῆ ὁ ἄνδρας ὅτι θά ἀφήσω τήν γυναῖκα μου ἤ ἡ γυναῖκα νά ἀφήση τόν ἄνδρα. Ἀδιάλυτον τόν γάμον!
Μάλιστα γιά νά ἀναφέρω μία εἰκόνα ἡ ὁποία αὐτή κυρίως ἴσχυε εἰς τήν Παλαιά Διαθήκη καί πού τήν χρησιμοποιεῖ ὁ ἱερός Χρυσόστομος -ἄν ἐνθυμοῦμαι καλά- διά τόν χριστιανικόν γάμον καί πού εἶναι σέ ἕνα παλιό τυπικό τοῦ γάμου, λέγει: «πρόσεξε, διότι αὐτή τή στιγμή» -μάλιστα ἔβαζαν τήν νύφη μπροστά στήν εἰκόνα τῆς Παναγίας καί τό γαμβρό μπροστά στήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ χωριστά, ὁ ἕνας ἀπό δῶ καί ὁ ἄλλος ἀπό κεῖ· καί τούς ἔλεγε ὁ ἱερεύς, ἔλεγε στόν ἄνδρα γιά τήν γυναῖκα καί ἀντιστρόφως στήν γυναῖκα γιά τόν ἄνδρα- «παίρνεις τώρα αὐτή τή γυναῖκα», ἄς μιλήσω μόνο γιά τό ἕνα πρόσωπο, «τήν παίρνεις μπροστά στά μάτια τοῦ Θεοῦ, μπροστά στά μάτια τῆς Παναγίας, μπροστά στά μάτια τῶν ἁγίων καί τῶν Ἀγγέλων. Πρόσεξε! ὅλοι αὐτοί παρίστανται ἐδῶ!» Σημειώσατε δέ ὅτι ὁ γάμος ἐγίνετο κατά τήν τέλεσιν τῆς Θείας Λειτουργίας, γι’ αὐτό ἐπειδή μετά ἀπεσπάσθη, διατηρεῖ τά χνάρια του. Καί ποιά εἶναι τά χνάρια του; Εἶναι τό μόνο μυστήριο, ὅπως καί τό βάπτισμα γιατί κι ἐκεῖνο ἦτο ἐνσωματωμένο μέ τή Θεία Λειτουργία, ἀρχίζει -ὅλοι θά τό ἔχετε προσέξει αὐτό- μέ τό «Εὐλογημένη ἡ Βασιλεία». Βλέπετε σηκώνομε τό Εὐαγγέλιον ψηλά, λέμε «Εὐλογημένη ἡ Βασιλεία», πού θυμίζει Θεία Λειτουργία. Σημαίνει ὅτι ἀπεσπάσθη ἀπό τή Θεία Λειτουργία.
Κι ἀκόμη θέλετε κάτι ἄλλο; λέμε καί τό «Πάτερ Ἡμῶν» πού τό λέμε στή Θεία Λειτουργία γιά νά μή πῶ κι ἄλλα σημεῖα. Ἄς μείνω σέ αὐτά, τά ὁποῖα δείχνουν ὅτι ἀπό κεῖ ἀπεσπάσθη τό μυστήριον τοῦ γάμου. Συνεπῶς κατά τήν τέλεσι τῆς Θείας Λειτουργίας κατά μείζονα λόγο εἶναι παρόντες οἱ Ἄγγελοι…, οἱ Ἅγιοι ὅλοι… διά τό μυστήριο πού θά τελεσθῆ. Καί τονίζεται καί λέγεται εἰς τό γαμβρόν «πρόσεξε, ἐνώπιον ὅλων αὐτῶν παίρνεις τή γυναῖκα αὐτή· πρόσεξε δέν θά τήν ἀφήσης ποτέ, δέν θά τήν κακοποιήσης, δέν θά προκαλέσης ποτέ ζημίαν εἰς αὐτήν, οὔτε θά πάρης ποτέ διαζύγιον». Ἐπικαλοῦνται μάρτυρες ὁ Θεός καί οἱ Ἅγιοί Του καί οἱ Ἄγγελοι.
Ἔτσι καί ἐδῶ στήν Παλαιά Διαθήκη τό ἴδιο πρᾶγμα συνέβαινε. Ἦταν μάρτυς ὁ Θεός. Γι’ αὐτό, ὅταν κατόπιν ὁ Μωϋσῆς ἔδωσε τό διαζύγιο, τό ἐπέτρεψε, τό ἐπέτρεψε διότι ἦταν σκληροτράχηλοι, κακοί οἱ Ἑβραῖοι. Μποροῦσαν δηλαδή νά θανατώσουν τή γυναῖκα τους, ἐάν ὑποτεθῆ ὅτι σέ κάτι δέν θά συμφωνοῦσαν. Καί ἐλέγετο τό διαζύγιον «βιβλίον ἀποστασίου». Ἐρωτήθηκε ὁ Κύριος «πῶς ὁ Μωϋσῆς ἔδωσε τό βιβλίο ἀποστασίου;» δηλαδή τό δικαίωμα διαζυγίου; «καί σύ λές ὅτι εἶναι ἀδιάλυτος ὁ γάμος;» Καί εἶπε ὅτι αὐτό ὁ Μωϋσῆς τό ἔκανε ἐξ ἀνάγκης, ἕνεκα τῆς σκληροκαρδίας σας. Ἀλλά ἀπό τήν ἀρχή ὁ Θεός ἐποίησεν τόν ἄνθρωπο ἄρσεν καί θῆλυ. Καί «οὖς ὁ Θεός συνέζευξεν», λέγει ἡ Γραφή, λέγει ὁ Κύριος στούς ἀντιπάλους του, «ἄνθρωπος μή χωριζέτω». Ἐκείνους πού ὁ Θεός ἔχει συζεύξει ἐν ἐπισήμῳ στιγμῇ διά τῶν δεσμῶν τοῦ γάμου, ἄνθρωπος νά μήν ὑπάρξη πού νά σταθῆ στή μέση νά τούς διαλύση· εἴτε μάνα εἶναι αὐτή, εἴτε πατέρας εἶναι, εἴτε γείτονας, εἴτε φίλος ἤ τρίτον πρόσωπον καθ’ οἱονδήποτε τρόπον· καθ’ οἱονδήποτε τρόπον! Εἴτε ἐν ὀνόματι τῆς πονηρίας, εἴτε ἐν ὀνόματι δῆθεν τῆς καλοσύνης καί τοῦ ἐνδιαφέροντος, δέν πρέπει ποτέ νά ὑπάρξη τρίτο πρόσωπο, τό ὁποῖον νά ἐπέμβη στή διάλυσι ἑνός γάμου.
Ἔτσι λοιπόν ὑπάρχει ὁπωσδήποτε ἐδῶ πέρα μία μαρτυρία. Εἶναι ἡ ἐπίσημη στιγμή. Ὁ Θεός βλέπει. Γι’ αὐτό παρακάτω, ὅπως θά δοῦμε στήν ὅλη συνέχεια, ὑπάρχουν κάποια σημεῖα, ὄχι βεβαίως μυστηριακῆς τελετῆς, ἀλλά ὁπωσδήποτε μιᾶς τελετῆς. Ἕνα σημεῖο παρακάτω εἶναι τοῦτο: Ἐπῆρε τήν κόρη ἀπό τό χέρι. Προσέξτε αὐτό τό σημεῖο εἶναι κυριότατον! Ἐπῆρε τήν κόρη του ἀπό τό χέρι ὁ πατέρας. Εἰς περίπτωσι θανάτου ἦταν ἡ μητέρα, εἰς περίπτωσι θανάτου τῆς μητέρας ἦταν ἕνας κηδεμών. Ἦταν ἀδιανόητο, ὅπως καί μέχρι πρίν ἀπό ἐλάχιστα χρόνια, ἀδιανόητο μία κοπέλα νά παντρευτῆ μόνη της. Σήμερα οἱ κοπέλες παντρεύονται μόνες τους, δέν ἔχουν κανέναν ἀνάγκη καί οὔτε κανέναν ρωτοῦν. Ἄν τούς ἀρέσει ἔτσι, ὅπως τούς ἀρέσει, ἔτσι κινοῦνται. Ἀδιανόητο αὐτό!
Ὁ πατέρας λοιπόν θά πάρη τό χέρι τῆς κόρης, ὅπως καί τό παίρνει ἐδῶ, καί πηγαίνει καί τό ἁρμόζει στό χέρι τοῦ ἀνδρός. Ἔχετε προσέξει ὅτι αὐτό τό σημεῖο τό ἔχομε εἰς τόν μυστηριακόν πλέον, τόν Χριστιανικόν γάμον; Ὑπάρχει δέ εἰδική εὐχή, πού κύριον σημεῖον τῆς εὐχῆς λέγει τοῦτο ὁ ἱερεύς πρός τόν Θεόν: «Κύριε, ἄρμοσον αὐτούς». Ἄρμοσον, ἁρμόζω, πού σημαίνει παίρνω τά δυό χέρια καί τά βάζω μαζί, τά ὁποῖα μένουν ἑνωμένα μέχρι τήν ἀπόλυσιν τοῦ γάμου. Θά τό ἔχετε δεῖ στούς γάμους αὐτό τό πρᾶγμα. Αὐτό σημαίνει ἄρμοσον· ἓνωσον, νά ἑνώσης. Καί ἄν θά ἐρωτούσατε «σέ κάθε μυστήριον ποῖο εἶναι τό κεντρικό σημεῖον;» θά ἐλέγαμε:
-Διά τή Θεία Λειτουργία, διά τό μυστήριον τῆς Θείας Εὐχαριστίας: «καί ποίησον τόν μέν ἄρτον τοῦτον τίμιον σῶμα τοῦ Χριστοῦ σου, καί λοιπά» εἶναι τό κύριον σημεῖον.
-Στήν ἐξομολόγησι εἶναι ἡ εὐχή τό κύριον σημεῖον.-
-Εἰς τό βάπτισμα: «βαπτίζεται ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ… τάδε, εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος», εἶναι τό κύριον σημεῖον· αὐτό ἄν δέν εἰπωθῆ, δέν ἔγινε μυστήριο. Αὐτό μόνο νά εἰπωθῆ εἶναι τελειωμένο μυστήριο.
-Ποιό εἶναι τό κύριον σημεῖον εἰς τό γάμον; Ἐάν τό ἀναζητήσωμε, θά βροῦμε ὅτι εἶναι αὐτό: ἡ ἄρμοσις τῶν χειρῶν μέ τήν ἀνάλογον εὐχήν.
Ἡ ἄρμοσις τῶν χειρῶν, ἡ ἕνωσις τῆς Σάρρας μέ τόν τόν Τωβία ἀποτελεῖ τό κεντρικόν σημεῖον τοῦ χριστιανικοῦ, τοῦ μυστηριακοῦ πλέον γάμου. Εἶναι ὑπέροχο! ὑπέροχο πραγματικά. Καί πρέπει νά σᾶς πῶ γιά τήν βιβλικήν ἱστορίαν αὐτό, ὅτι εἶναι ἡ μοναδική μαρτυρία πού ὑπάρχει μέσα εἰς τήν Παλαιά Διαθήκη τελετῆς γάμου μέ τό σημεῖο μάλιστα τῆς ἀρμόσεως τῶν χειρῶν· εἶναι ἡ μοναδική μαρτυρία. Δέν ξέρομε πῶς ἐγίνετο ὁ γάμος εἰς τήν Παλαιά Διαθήκη. Αὐτή ἐδῶ ἡ μαρτυρία τοῦ βιβλίου τοῦ «Τωβίτ» μᾶς εἶναι πολυτιμότατη. Καί προφανῶς οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας προκειμένου νά συντάξουν καί νά καθορίσουν καί νά πλαισιώσουν τό μυστήριο τοῦ γάμου, ὁπωσδήποτε πρέπει νά ἐδανείσθησαν ἀπό τά σημεῖα αὐτά, τά ὁποῖα τώρα ἀναλύομε.
Μέ τό θέμα τῆς ἀρμόσεως τῶν χειρῶν νά σᾶς πῶ καί κάτι ἄλλο. Σᾶς εἶπα ὅτι μέχρι τό τέλος στόν Χριστιανικόν πλέον γάμον τά χέρια μένουν ἡνωμένα, μέχρι πού νά ποῦμε τό «δι’ εὐχῶν». Γι’ αὐτό καί τά στεφάνια, ἀπό τά ὁποῖα βεβαίως καί παράγεται καί ἡ λέξις στεφανώνω καί ὁ γάμος λέγεται στεφάνωμα. «Πότε στεφανώθηκες;» λέμε. Δέν λέμε «πότε ὑπανδρεύθης;», «πότε ἐνυμφεύφθης;» καί τά λοιπά. Τό ὑπανδρεύομαι ἐπί γυναικός, τό νυμφεύομαι ἐπί ἀνδρός· τό καταλαβαίνετε, ἔτσι; Ὁ ἄνδρας παίρνει γυναῖκα, συνεπῶς νυμφεύεται· ἡ γυναῖκα παίρνει ἄνδρα, συνεπῶς ὑπανδρεύεται. Ἄν καί σήμερα ἡ ὀνομασία εἶναι κοινή εἴτε ἄνδρας τό λέγει, εἴτε γυναῖκα τό λέγει. Τό στεφάνωμα δέν εἶναι στοιχειῶδες σημεῖον τοῦ γάμου καί ἴσως ἐπειδή εἶναι ἐντυπωσιακόν ἐπεκράτησε -κατά λαϊκόν μόνο τρόπον ὄχι κατά μυστηριακόν- ἐπεκράτησε νά λέγεται στεφάνωμα, ἀλλά δέν ἀποτελεῖ ὅμως οὐσιῶδες σημεῖον τοῦ γάμου.
Σέ μία Ἐκκλησία τῆς ἐπαρχίας μας -δέν θυμᾶμαι αὐτή τήν στιγμή ποῦ- εἶχα συναντήσει παλαιά στέφανα, δηλαδή στέφανα πού ἐχρησιμοποιοῦντο πρίν ἀπό ἑκατό ἤ διακόσια χρόνια καί εἶχαν τήν μορφή τῆς μίτρας, τῆς κορώνας, δηλαδή ὅπως εἶναι αὐτό πού φοροῦν οἱ Βασιλεῖς. Εἰδικότερα αὐτό πού φοράει ἡ Βασίλισσα πού εἶναι ἕνα πλαίσιο γύρω γύρω μέ γαρνιτούρα καί τά λοιπά, καί βάζει πάνω στό κεφάλι της. Ἐξ οὗ λέγεται καί στέψις· ἔ; στέψις τῶν Βασιλέων. Μεταλλικά, βέβαια ὄχι ἀπό χρυσάφι καί ἀσήμι, ἀλλά πάντως ὅμως ἦταν ἔ, σχετικῶς καλλιτεχνικά· σχετικῶς. Τέτοια ἐχρησιμοποιοῦντο εἰς τόν γάμον.
Καί τί ἦτο αὐτό; Ἦτο καί εἶναι ἕνα ἀπομεινάρι τῆς στεφανώσεως ἑνός ἀθλητοῦ, ὅπως ἐγίνετο εἰς τό στάδιον. Δηλαδή ὅτι -τό σημειώνει ὁ ἱερός Χρυσόστομος αὐτό κι εἶναι ὑπέροχο- ὅτι ἐφτάσατε εἰς τό τέρμα τοῦ σταδίου. Ἀφοῦ ξεκινήσατε ἀπό τήν ἀφετηρία πού σᾶς ἐδόθη τό ξεκίνημα, ὅπως οἱ δρομεῖς, ἐφθάσατε εἰς τό τέρμα. Ξεκινήσατε δηλαδή ἀπό τό σημεῖον τῆς ὑπάρξεως τῆς ζωῆς σας σάν παιδιά, σάν ἔφηβοι, σάν νέοι καί φθάνετε τώρα εἰς τό τέρμα τοῦ σταδίου. Τίνος σταδίου; Τοῦ ἀγῶνος ὑπέρ τῆς σωφροσύνης, ὑπέρ τῆς ἁγνότητος, ὑπέρ τῆς ἐγκρατείας. Καί τώρα ἡ Ἐκκλησία σᾶς τιμᾶ, διότι καί οἱ δυό σας, καί ὁ ἄνδρας καί ἡ γυναῖκα, μείνατε ἁγνοί καί ἔρχεται ἡ Ἐκκλησία νά σᾶς στεφανώση. Εἶναι δηλαδή εἰκόνα παρμένη ἀπό τούς ἀθλητάς καί τό στάδιον. Νά σᾶς ἐπαινέση ἐν ἐπισήμῳ στιγμῇ.
Αὐτά δέ πού σᾶς λέγω τώρα -καί ἔχω κοπέλες βεβαίως μπροστά μου πού ἡ καθεμία δέν ξέρω πῶς ὁ Θεός θά τήν ὁρίσει- εὐελπιστῶ γιά πολλά πράγματα, ὅτι αὐτά μένουν μέσα στήν καρδιά σας.
Νά σᾶς πῶ κι ἕνα περιστατικό. Μόλις τήν περασμένη ἑβδομάδα μέ πῆρε μία κοπέλα τηλέφωνο, μάλιστα ἐπιμόνως γιατί ξαναπῆρε τηλέφωνο καί δέν μέ βρῆκε τήν πρώτη φορά. Τί ἤθελε νά μοῦ πῆ; Μοῦ λέει: «εἶμαι ἡ τάδε, ἤμουνα μαθήτρια τοῦ ἀνωτέρου κατηχητικοῦ σχολείου στόν Ἅγιο Ἀχίλλιο ἐπί σειρά ἐτῶν. Εἶμαι τόσο ἐτῶν, ἐτελείωσα τό Γυμνάσιο, δέν πῆγα πιό πάνω, ἔμεινα στό σπίτι μου -εἶναι αὐτό πού σᾶς ἔχω πῆ πολλές φορές νά τελειώση κανείς Γυμνάσιο καί νά μείνη νοικοκυρά στό σπίτι της- ἀρραβωνιάστηκα καί σᾶς καλῶ στό γάμο μου καί σᾶς πῆρα γιά νά καθορίσω τά προσκλητήρια, τήν ὥρα καί τά λοιπά, καί τά λοιπά· πῶς θά σᾶς βόλευε ἐσᾶς. Διότι ὅταν ἐρχόμουν μαθήτρια στό ἀνώτερο κατηχητικό σχολεῖο, τόσο πολύ εἶχα βοηθηθεῖ, ὥστε εἶπα ὁ π. Ἀθανάσιος θά μέ παντρέψη ὅταν θά ἔρθη ἡ ὥρα τοῦ γάμου μου». Καί αὐτή τήν ὑπόσχεσί της τήν ἐτήρησε ἐκείνη τήν στιγμή, καί τώρα ἦρθε νά μέ πάρη τηλέφωνο νά μοῦ τό πῆ αὐτό. Τῆς εἶπα βέβαια ὅτι ἦταν ἀδύνατον νά βρεθῶ εἰς τόν γάμο της. Κράτησα τό ὄνομά της καί τή διεύθυνσί της, ἁπλῶς θά τῆς στείλω ἕνα δωράκι γιά εὐχές.
Μοῦ ἔκανε ἐντύπωσι! Αὐτό μοῦ δίνει κουράγιο νά σᾶς πῶ τοῦτο: ὅτι καί σεῖς πού τά ἀκοῦτε αὐτά ἀναλόγως θά ἐνεργήσετε. Ὅτι δηλαδή αὐτά δέν θά πᾶνε χαμένα, ἀλλά μέσα στήν καρδιά σας θά μείνουν καί θά σᾶς βοηθήσουν. Τό πιστεύω. Ἐξ ἄλλου κι ὁ σκοπός πού λέγονται εἶναι ἀκριβῶς νά βοηθηθῆτε.
Ἀλλά στή συνέχεια λέγει ὁ Ραγουήλ εἰς τόν Τωβία: «ἰδού κατά τόν νόμον Μωϋσέως κομίζου αὐτήν καί ἄπαγε πρός τόν πατέρα σου». (Τωβ. 7, 12) Κοιτάξτε! κατά τόν νόμον Μωϋσέως· ἐνεργοῦμε δηλαδή σύμφωνα μέ τόν νόμο τοῦ Μωϋσῆ, πού σημαίνει σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅτι ἐκεῖνα τά ὁποῖα αὐτή τή στιγμή μετερχόμεθα, ὅ,τι διαδικασία θά χρειασθεῖ ἤ χρειάζεται ἤ ἔγινε ἤ θά γίνη, ὅλα αὐτά εἶναι σύμφωνα μέ τόν νόμον τοῦ Μωϋσέως. Τί σήμαινε αὐτό; Σήμαινε ὅτι οἱ προηγούμενοι ἄνδρες δέν εἶχαν μέσα τους ἁγνά ἐλατήρια. Ἐπήγαιναν πιθανῶς γιά τήν προῖκα. Σᾶς τό εἶχα ἐξάλλου πεῖ αὐτό. Καί ἐφόσον πήγαιναν σάν προικοθῆραι, τό δαιμόνιον αὐτό ἔπνιγε, ἐφόνευε τούς ὑποψηφίους αὐτούς γαμβρούς. «Καί ἄπαγε πρός τόν πατέρα σου» καί πήγαινε στόν πατέρα σου. Δέν γίνεται σώγαμβρος ὁ Τωβίας! θά τό πῶ ἔτσι. Διότι ἐδῶ παρατηρεῖται τό ἑξῆς φαινόμενο: πολλοί γονεῖς πού ἔχουν μόνο μία κόρη θέλουν νά κρατήσουν τόν γαμπρόν μές στό σπίτι. Καί τί γίνεται ἐδῶ; Ἐάν μέν οἱ γονεῖς ἁπλῶς εἶναι συνδεδεμένοι συναισθηματικά μέ τήν κοπέλα καί θά ἤθελαν νά μήν φύγη μακριά τους, εἶναι ὅμως καλοί ἄνθρωποι, ἔχουν περιουσία τήν ὁποία θά μποροῦσε νά ἀναλάβη ὁ γαμπρός καί μάλιστα ἄν δέν ἔχη ἐπάγγελμα νά ἀναλάβη αὐτός τή διαχείρισι αὐτῆς τῆς περιουσίας, ἤ τό κατάστημα, ἤ τό ἐργοστάσιο, ἤ τά χωράφια ὅ,τι εἶναι, τό πρᾶγμα δέν εἶναι καί σπουδαῖο. Θά ἔλεγα εἶναι καί ὄμορφο.
Ἀλλά πολλές φορές συμβαίνει τό ἑξῆς: ὅταν οἱ γονεῖς τῆς κοπέλας, τῆς μοναχοκόρης, θά ἤθελαν γαμπρόν ἐσωτερικόν -σώγαμπρον- διατηροῦν πολλάκις ἕνα αὐταρχισμόν καί ὅταν ὁ γαμπρός μπῆ μέσα στό σπίτι -ἀλλοίμονο!- δέν κυβερνάει ὁ γαμπρός τό σπίτι. Συνεχίζει νά τό κυβερνάη ἡ μαμά καί μπαμπάς. Αὐτό εἶναι τό δυστύχημα καί ὁ γαμπρός αἰσθάνεται φοβερά ἄσχημα. Οὐδέποτε αἰσθάνεται πρωτοβουλία μέσα του, πνίγεται αὐτή ἡ πρωτοβουλία καί ἄν μέν ἔχη ζωτικότητα καί ἀνδρισμόν, τότε ὁπωσδήποτε θά συμβῆ ἐπεισόδιο παρακάτω. Καί θά γίνη ρήξις καί θά πάρη τή γυναῖκα του νά σηκωθοῦν νά φύγουν καί θά τσακωθοῦν μέ τούς γονεῖς. Ἔτσι συνήθως γίνεται παιδιά. Ἤ ἄν δέν ἔχει πολλήν βουλητικότητα θά μείνη ἐκεῖ -καί δέν σᾶς τό κρύπτω τό ἔχω δεῖ σέ πολλούς τέτοιους ἄνδρες- θά μαραζώνη καί μόνο τήν ἀνδρικήν του προσωπικότητα δέν θά ἀναπτύσση. Ἀρκεῖ νά σᾶς πῶ -τό ἔχω δεῖ πολλές φορές αὐτό κι ἔχω μείνει κατάπληκτος! Καί ὅσες φορές τό βλέπω δέν μπόρεσα νά τό συνηθίσω. Καί πάντα μέ ἀφήνει κατάπληκτον!- ὅτι ὁ μισθός τοῦ γαμπροῦ πηγαίνει στά χέρια τοῦ πεθεροῦ καί ὁ πεθερός ἤ ἡ πεθερά εἶναι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι ρυθμίζουν τήν ἀγορά, τά ψώνια· τί θά πάρωμε, τί θά ξοδέψωμε καί τά λοιπά. Δέν ἔχουν στά χέρια τους οὔτε ἡ κόρη -ἡ νύφη νά ποῦμε- οὔτε ὁ γαμπρός ἔχουν στά χέρια τους τήν διαχείρισιν. Εἶναι φοβερά πράγματα αὐτά! εἶναι φοβερά πράγματα αὐτά!
Ὅταν οἱ γονεῖς παντρέψουν τά παιδιά τους, αὐτοί πρέπει νά πᾶνε εἰς τήν ἄκρην. Ἡ διαχείρισις ἀνήκει εἰς τήν κοπέλα καί εἰς τόν ἄνδρα. Αὐτοί τώρα ξεκινοῦν τό καινούριο τους σπιτικό, αὐτοί ἔχουν τώρα τήν ἱστορία τους νά γράψουνε. Οἱ ἄλλοι, τελείωσε ἡ ἱστορία τους, θά καθήσουν στή γωνία τους. Καί ἄν πραγματικά θέλουν ἐν εἰρήνῃ νά τελειώσουν τίς ἡμέρες τους, μποροῦν νά λέγουν μία συμβουλή στά παιδιά τους. Ποτέ παρέμβασι· ποτέ! γιατί οἱ παρεμβάσεις τοῦ πεθεροῦ καί τῆς πεθερᾶς ἤ τοῦ μπαμπᾶ ἤ τῆς μαμᾶς, αὐτές οἱ παρεμβάσεις εἶναι τρομακτικά φοβερές καί πολλάκις ὁδηγοῦν καί εἰς αὐτό τό διαζύγιον.
Αὐτά ὅλα νά προσεχθοῦν παιδιά, εἶναι πτυχές περιπτώσεων πού πρέπει νά τίς λαβαίνωμε ὑπόψιν. Μήν ποῦμε: «ἔ, δέ βαριέσαι. Ναί μέν, μπορεῖ νά ἔχη ἐπεισόδια ἡ ὑπόθεσι, ἀλλά δέν πειράζει θά τά βολέψωμε». Ὄχι! Αὐτά τά πράγματα πρέπει νά ξεκαθαρίζουν ἀπό τήν ἀρχή. Γι’ αὐτό καί λέγει ὁ Ραγουήλ. «Πάρε παιδί μου, τήν κόρη» -μοναχοκόρη καί πλουσία!- ἀλλά εἶναι ὅμως εὐσεβής ἄνθρωπος, εἶναι δίκαιος, ὅ ἄνθρωπος πού στάθηκε εἰλικρινής νά πῆ, θά ἔλεγα, τό κουσούρι τῆς κόρης του, δέν μποροῦσε νά μήν φανῆ ὁ εἰλικρινής ἄνθρωπος καί στά παρακάτω καί τί λέγει: -δέν τοῦ τό ζήτησε αὐτό ὁ Τωβίας, μόνος του ὁ Ραγουήλ τό εἶπε- «παιδί μου, πάρε τήν κόρη μου γυναῖκα σου καί πήγαινε στό σπίτι σου». Γιατί εἶναι ὁ δίκαιος καί εὐσεβής Ἑβραῖος. Ξέρει αὐτό πού εἶπε ἐν πνεύματι ἁγίω ὁ Ἀδάμ -γιατί ὁ Ἀδάμ ὑπῆρξε ὁ πρῶτος προφήτης ἐπί τῆς γῆς, μήν τό ξεχνᾶτε αὐτό- «διά τοῦτο καταλείψει ἄνθρωπος τόν πατέρα αὐτοῦ καί τήν μητέρα, καί προσκολληθήσεται τῇ ἰδίᾳ γυναικί, καί ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν, καί οὕς ὁ Θεός συνέζευξεν ἄνθρωπος μή χωριζέτω». Τί θά πῆ αὐτό «καταλείψει»; Θά πῆ: ἐγκαταλείψει. Ἀλλά θά πῆτε: δέν ἔρχεται σέ ἀντίθεσι μέ ἐκεῖνο τό ἄλλο «τίμα τόν πατέρα σου καί τή μητέρα σου;» Καί λέγει «ἄνθρωπος» -βέβαια ἄνθρωπος ἀναφέρεται στόν ἄνδρα σέ σχέσι μέ τήν γυναῖκα, ἀλλά εἶναι καί στή γυναῖκα σέ σχέσι μέ τόν ἄνδρα καί τά λοιπά. Τό ἴδιο πρᾶγμα εἶναι.- δέν ἔρχεται σέ ἀντίθεσι μέ τήν ἐντολήν «τίμα τόν πατέρα σου καί τή μητέρα σου;» Σέ ὅση ἀντίθεσι ἔρχεται ἐκεῖνο πού εἶπε ὁ Χριστός «ὁ φιλῶν πατέρα ἤ μητέρα ὑπέρ ἐμέ, οὐκ ἔστί μου ἄξιος»(Μάτθ. ι΄, 37) ἄλλο τόσο καί αὐτό τό θέμα.
Τό «καταλείψει» δέν πρόκειται περί ἠθικῆς ἐγκαταλείψεως -προσέξτε ἐδῶ, καί ἄν κρατᾶτε σημειώσεις γράψτέ το- πρόκειται περί ψυχολογικῆς ἐγκαταλείψεως. Τί σημαίνει αὐτό; Τά παιδιά μας παντρεύτηκαν; δέν θά μείνουν μαζί μας! Ἤ ἄν μείνουν μαζί μας, δέν θά ἐξαρτῶνται ἀπό ἡμᾶς. Ὁ ἄνδρας θά ἐξαρτᾶται ἀπό τήν γυναῖκα του. Ἡ γυναῖκα θά ἐξαρτᾶται ἀπό τόν ἄνδρα της. Οἱ δυό αὐτοί θά εἶναι ἡνωμένοι. Πλέον ἔχουν ἀποσπασθεῖ, ὅπως τό ἔμβρυο ἀποσπᾶται ἀπό τήν μάνα του, καί ναί μέν μέχρι τότε ἐτρέφετο μέσα στά σπλάχνα τῆς μάνας του, τώρα ὅμως ἀποσπασθέν ἀπό τά σπλάχνα τῆς μάνας δέν τρέφεται πιά, εἶναι ξεχωριστή ὕπαρξι.
Ἔτσι καί ἐδῶ, τό ἀνδρόγυνο δέν θά πρέπη πλέον νά ἐξαρτᾶται ψυχολογικά -σᾶς εἶπα μπορεῖ νά συγκατοικοῦν, δέν ἔχει σημασία· ἕτερον ἑκάτερον- ἀλλά δέν θά ἐξαρτῶνται ψυχολογικά ἀπό τούς γονεῖς. Μέ ἄλλα λόγια ἐκεῖνο πού σᾶς εἶπα προηγουμένως, δέν θά ἐπεμβαίνουν οἱ γονείς στή ζωή τοῦ ζεύγους· «ἄν θά κάνουν παιδιά»…. καί «πόσα παιδιά θά κάνουν»…. «ἄν θά πρέπη νά κινηθοῦν ἔτσι»…. «ἤ νά κινηθοῦν ἀλλιῶς» … Αὐτά ἀνήκουν στό ζεῦγος, κανείς δέν μπορεῖ νά ἐπέμβη. Συνεπῶς, τό «καταλείψει ἄνθρωπος» σημαίνει ψυχολογικά θά ἐγκαταλείψη. Ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνδρός πρός τήν γυναῖκα καί τῆς γυναικός πρός τόν ἄνδρα εἶναι μία ἀγάπη πολύ διαφορετική ἀπό ἐκείνη τήν ἀγάπη πού ἔχουν τά παιδιά πρός τούς γονεῖς. Ἡ μία δέν καταργεῖ τήν ἄλλη. Ὃπως ἄν ἀγαπῶ τόν Θεό, δέν σημαίνει ὅτι δέν μπορῶ νά ἀγαπῶ τόν πατέρα μου. Καί ἄν ἀγαπῶ τόν πατέρα μου, δέν σημαίνει ὅτι δέν μπορῶ νά ἀγαπῶ τόν φίλο μου ἤ τόν συμμαθητή μου ἤ τόν συνάνθρωπό μου.
Εἶναι ἐπίπεδα ποικίλα τῆς ἀγάπης, ποικίλης ἀγάπης, πού ὅλα ξεκινοῦν ἀπό ἕνα κέντρο. Θά λέγαμε νά! αὐτά τά ποικίλα ἐπίπεδα! Ἐπίπεδο ἐδῶ… ἐπίπεδο… ἐπίπεδο… ὅλα εἶναι ὁμόκεντρα αὐτά τά ἐπίπεδα, ἀλλά εἶναι διαφορετικά ἐπίπεδα. Καί δέν σημαίνει ὅτι τό ἕνα ἐπίπεδο δύναται νά ἀντικαθιστᾶ τό ἄλλο· ὅτι ἡ ἀγάπη τῆς γυναικός ἀντικαθιστᾶ τήν ἀγάπη τῶν γονιῶν. Ὄχι! Ἕτερον ἑκάτερον!
Καί τί σημαίνει τώρα ἐδῶ; Αὐτό τό φοβερό πού γίνεται. Πολλοί ἄνδρες παντρεύονται ἀλλά ἔχουν μία φοβερή προσκόλλησι πρός τούς γονεῖς των, τήν μητέρα καί τόν πατέρα. Τό ἀποτέλεσμα; Ἡ γυναῖκα νά αἰσθάνεται ξένη, κι ὅταν λέγει κάτι νά συνεννοηθοῦν μεταξύ τους, ὁ ἄνδρας νά λέη: «ἂ! αὐτό λέγει ἡ μάνα μου!» ἤ «αὐτό λέγει ὁ πατέρας μου!». Θά μποροῦσε νά τοῦ πῆ ἡ γυναῖκα του: «ἔ, ἄντε νά ζήσης μέ τή μάνα σου καί τόν πατέρα σου». Εἶναι ἀνάποδο παιδιά! Καί ἀντιστρόφως· ἡ κόρη νά ἔχη προσκόλλησι στή μάνα καί τόν πατέρα καί τότε νά ἐξαρτᾶται ὄχι πιά ἀπό τόν σύζυγό της, ἀλλά νά ἐξαρτᾶται ἀπό τούς γονεῖς της. Ὀλέθρια πράγματα αὐτά· ὀλέθρια, καταστρεπτικότατα πράγματα αὐτά. Ὁ Θεός νά φυλάξη! Δέν θά πρέπει ποτέ ἔτσι νά κινηθοῦν. Οἱ γονεῖς πρέπει νά ἔχουν τήν πρόνοια νά ἐλευθερώνουν τά παιδιά τους ψυχολογικά. Καί νά λέγουν: «παιδάκι μου, μέ τόν ἄνδρα σου ἤ μέ τήν γυναῖκα σου. Τέλειωσε. Ἔλα ἀπό μένα νά πάρης μία συμβουλή, ἀλλά ὄχι ποτέ νά ἔχης ψυχολογική ἐξάρτησι. Ὄχι, ποτέ!». Γιά νά σᾶς πῶ καί ἄλλα φοβερότερα πράγματα, τέτοιου εἴδους ἐξαρτήσεως τοῦ ἀνδρός ἤ τῆς γυναικός ἀπό τούς γονεῖς, τά ὁποῖα βλέπομε μέσα εἰς τόν κόσμον αὐτόν, στήν κοινωνίαν αὐτήν καί ἐκπλησσώμεθα καί λέμε: «πῶς ζοῦν οἱ ἄνθρωποι καί πῶς οἱ ἴδιοι καταστρέφουν τήν εὐτυχία τους!».
Ἔτσι ἐδῶ πέρα στέλνει ὁ Ραγουήλ τήν κόρη του μαζί μέ τόν ἄνδρα της, καί σημειώνει ἀκόμη ἕνα σπουδαῖο στοιχεῖο: «καί εὐλόγησεν αὐτούς». Αὐτό τό ὁποῖον ἱερολογεῖται ὡς εὐλογία μέσα εἰς τόν γάμον, καί ἐπειδή σᾶς εἶπα ἡ ἱερολογία γάμου ὑπῆρχε στή Παλαιά Διαθήκη, ἐδῶ ὁ πατέρας εὐλογεῖ· διότι τό θέμα τῆς εὐλογίας ἀναφέρεται πλέον εἰς τούς πρεσβύτας, οἱ ὁποῖοι δύνανται νά εὐλογοῦν. Σημειώσατε ὅτι αὐτό καί σέ μᾶς ὑπάρχει, τούς χριστιανούς· ὁ μεγαλύτερος δύναται νά εὐλογῆ τόν μικρότερον πάντοτε, καί εἶναι θά λέγαμε θέσις αὐτή τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ὅτι «τό ἔλαττον εὐλογεῖται πάντοτε ὑπό τοῦ κρείττονος». (Ἑβρ. 7, 7)
Μάλιστα αὐτό τό χρησιμοποιεῖ ἡ Ἁγία Γραφή, ὁ ἀπόστολος Παῦλος εἰς τήν πρός Ἑβραίους ἐπιστολήν του γιά νά πῆ ὅτι, ὅταν εὐλογήθηκε ὁ Ἀβραάμ ἀπό τόν Μελχισεδέκ, ὁπωσδήποτε ὁ Ἀβραάμ ἦτο κατώτερος τοῦ Μελχισεδέκ· αὐτός ὁ γενάρχης τῶν Ἑβραίων ἦταν κατώτερος του Μελχισεδέκ! διότι κατά προφητικόν λόγον ὁ Μελχισεδέκ εἶναι ὁ τύπος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. «Σύ εἶ ἱερεύς εἰς τόν αἰῶνα» λέει ὁ δεύτερος ψαλμός «κατά τήν τάξιν Μελχισεδέκ».
Καί ἑρμηνεύοντας εἰς τήν πρός Ἑβραίους ὁ Ἀπόστολος λέγει ὅτι ἄνευ ἀντιλογίας «τό ἔλαττον εὐλογεῖται ὑπό τοῦ κρείττονος». Ἔτσι δέν μπορεῖ νά εὐλογήση ἕνα μικρό παιδί τούς γονεῖς του, ἀλλά δύνανται ὅμως νά εὐλογήσουν οἱ γονεῖς τό παιδί τους. «Παιδί μου, νά ἔχης τήν εὐχή μου», εἶναι ἡ εὐχή· «νά ’χης τήν εὐχή μου», «νά ’χης τήν εὐλογία μου». Δέν μπορεῖ νά καταραστῆ τό παιδί τούς γονεῖς του, εἶναι ἀνάποδο. Ἀφῆστε ὅτι ἀπαγορεύεται ἡ κατάρα· νά φυλάξη ὁ Θεός! τό λέγω τώρα μόνον σάν θέσι. Ἀλλά οἱ γονεῖς ὅμως δύνανται νά καταραστοῦν τό παιδί τους, πού σημαίνει ὅτι πιάνει αὐτό τό πρᾶγμα. Ὄχι δύνανται μέ τήν ἔννοια ὅτι μποροῦν νά καταριῶνται· νά φυλάξη ὁ Θεός! Θέλω νά πῶ δηλαδή ὅτι ἡ κατάρα τῶν γονέων ἔχει ἔρεισμα στά παιδιά, ἐνῶ ὅταν τό παιδί καταρᾶται τόν πατέρα του καί τήν μάνα του καί μάλιστα καί ἀδίκως, αὐτό δέν ἔχει καμμιά βάσι· δέν μπορεῖ.
Ἔτσι οἱ γονεῖς εὐλογοῦν τά παιδιά τους. Καί θά ἔλεγα ὅτι, ὅταν ξεκινήση κανείς γιά γάμο ἤ ὁ,τιδήποτε ἄλλο, ἀρκεῖ νά εἶναι κατά Θεόν αὐτό τό κάτι, πρέπει νά ξεκινάη μέ εὐλογία· διότι τήν εὐλογία ἄν τήν πάρης ἀπό τούς γονεῖς σου, οἱ γονεῖς σου τήν πῆραν ἀπό τούς γονεῖς των καί οὕτω καθ’ ἑξῆς, ὅπως οἱ Ἑβραῖοι, φτάνομε εἰς τόν Ἀβραάμ ὁ ὁποῖος παίρνει τήν εὐλογία ἀπό τόν Θεό. Πίσω ἀπό τήν εὐλογία τῶν γονιῶν σου εἶναι ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ, καί ἐφ’ ὅσον καί καθ’ ὅσον οἱ γονεῖς σου ἐνεργοῦν κατά Θεόν. Αὐτό νά μήν τό ξεχνοῦμε! ὅτι πίσω ἀπό τήν εὐλογία τῶν γονιῶν εἶναι ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ.
«Καί ἐκάλεσεν Ἔδναν τήν γυναῖκα αὐτοῦ» (Τωβ. 7, 13) δέν ἐτελείωσε ἀκόμη ὁ γάμος, ἐκάλεσε καί τήν γυναῖκα του, τήν Ἔδνα. Εἶναι παροῦσα καί ἐκείνη, εἶναι μάρτυς. Καί ἐκείνη συγκατατίθεται. Δέν ἔχομε ἐδῶ πέρα διαφορά γνώμης, δέν ἔχομε διχογνωμία μέσα εἰς τό ζεῦγος· νά πῆ ὁ πατέρας «ἐγώ θά τήν δώσω τήν κόρη μου» καί νά λέγη ἡ μάνα «ὄχι». Καλεῖται καί ἡ σύζυγος. Ἡ Ἔδνα δίνει καί αὐτή τήν μαρτυρία της.
Καί ἀφοῦ ὑπάρχει συμφωνία σέ ὅλους -σέ ποιούς ὅλους; προσέξτε! στόν πατέρα καί τήν μητέρα- σ’ αὐτές τίς περιπτώσεις μποροῦμε νά καλοῦμε συγγενεῖς, μπαρμπάδες, θεῖες, ξαδέλφια, κουμπάρους, κουμπάρες κι ὅλο τό συγγενολόι; Πρός Θεοῦ! ποτέ μήν καλεῖτε συγγενολόι στό σπίτι σας προκειμένου νά πάρετε ἀποφάσεις. Ὁ καθένας ἔχει τήν γνώμη του, καί τό χειρότερο τό συγγενολόι ἐπεμβαίνει στή ζωή τῆς οἰκογενείας. Ποτέ! ἱκανοί οἱ γονεῖς. Τέλειωσε! Οἱ γονεῖς καί τά παιδιά τους μεταξύ τους. Ὃ,τι κάνετε μέσα στό σπίτι σας. Ποτέ δέν θά καλέσετε εἰς βοήθειαν ἄλλους συγγενεῖς, ἐκτός ἄν δέν ὑπάρχη πατέρας καί ἡ μητέρα θά ζητήση τή βοήθεια κάποιου. Ἄν δέν ζητήση, δέν θά μπῆ κανείς. Ὑπάρχουν γυναῖκες πού θαυμάσια τά βγάζουνε πέρα. Γιατί λοιπόν νά μποῦν συγγενεῖς; Νά τά μπερδέψουν περισσότερο; Διότι εἶναι ἑπόμενον, ὅσο περισσότεροι ὑπάρχουν μέσα εἰς τήν οἰκογένειαν, στό συγγενολόι, νά ὑπάρχουν καί διαφορετικότερες γνῶμες. Ἀλλά τί θά γίνη ἐκεῖ πέρα, ψηφοφορία θά κάνωμε; Τί θά γίνη; Ἐδῶ ἔχομε μόνο δύο βασικά σημεῖα, τόν πατέρα καί τήν μητέρα. Τέλειωσε. Συμφωνοῦν λοιπόν ἐδῶ οἱ σύζυγοι.
Τότε «λαβών βιβλίον», ἀφοῦ ἔγινε ὅλη αὐτή ἡ συμφωνία, ἔγινε ὅλη αὐτή ἡ διαδικασία ἡ κατά Θεόν, «λαβών βιβλίον ἔγραψε συγγραφήν, καί ἐσφραγίσατο». (Τωβ. 7, 13) Πῆρε τό βιβλίον, εἶναι ἐκεῖνο πού λέει στήν Καινή Διαθήκη ὁ Χριστός τό βιβλίον τοῦ ἀποστασίου. Εἶναι τό βιβλίον τοῦ διαζυγίου. Ὅπως ὑπῆρχε βιβλίον διαζυγίου -δηλαδή πιστοποιητικόν θά λέγαμε, χαρτί- ἔτσι ὑπῆρχε βιβλίον γάμου. Καί τί ἔκανε; Ἔγραψε μέσα τό συμβόλαιον τοῦ γάμου. Προσέξτε, ὄχι τῆς προίκας, ὄχι τῆς προίκας, ἀλλά αὐτό τό γεγονός τοῦ γάμου. Τό θέμα τῆς προίκας εἶναι παρακάτω, εἶναι ἄλλο θέμα, εἶναι παρακάτω. Ἐδῶ μπαίνει τό θέμα μόνο τοῦ γάμου. «καί ἐσφραγίσατο» ἐμπῆκε ἡ σφραγῖδα· δηλαδή ἡ ἐπικύρωσις τοῦ γάμου ὅτι τώρα εἶναι γυναῖκα σου.
Τό θέμα τῆς προίκας θά κλείσει καί αὐτό κατά τήν διάρκεια τοῦ τραπεζιοῦ. Εἶναι χαρακτηριστικόν ὅτι ἐδῶ τίθεται ἀπό τόν πατέρα αὐθαιρέτως, αὐτοπροαιρέτως τήν ἴδια ὥρα βεβαίως εἰς τόν Τωβία, ὁ ὁποῖος δέν εἶναι κανένας προικοθήρας. Ὅ,τι τοῦ δίδουν τό παίρνει καί μάλιστα καί ἄν δέν τοῦ δίνανε τίποτα δέν θά εἶχε καί πολλήν σημασία. Ἕνα ἐνδιαφέρει τόν Τωβία νά πάρη τήν Σάρρα. Διότι, ἐνῶ ἀκόμη τοῦ διηγεῖται στό δρόμο ὁ σύντροφός του ὁ Ἀζαρίας, ἐκεῖνος τήν ἠγάπησε. Τήν ἠγάπησε πρίν ἀκόμη τήν δεῖ. Αὐτό ἔχει σημασία· ὅλα τά ἄλλα εἶναι δευτερεύοντα.
Καλή ἡ προῖκα, ἀλλά δευτερεῦον στοιχεῖο. Τό πρωτεῦον τί; ἡ φρόνησις στήν κοπέλα· ἄλλα στοιχεῖα πού νά βάζουν τήν σφραγῖδα τους στήν προσωπικότητα ἤ νά ἀποτελοῦν τήν προσωπικότητα τῆς κοπέλας.
«Καί τότε ἤρξαντο ἐσθίειν». (Τωβ. 7, 14) ἄρχισαν νά τρῶνε. Γιά τήν προῖκα θά μιλήσωμε τήν ἐρχομένη φορά. Τί εἶχε πεῖ; Δέν θά βάλω μπουκιά στό στόμα μου, ἐάν τό θέμα δέν κλείση. Ἀφοῦ λοιπόν τό θέμα ἔκλεισε, ἀφοῦ ἐτελέσθη ὁ γάμος τότε ἐκάθησαν νά φᾶνε. Ἀλλά ἐνῶ τρῶνε, -ἴσως νά τρῶνε μία ἑβδομάδα, ἤ θά δοῦμε τρῶνε δεκατέσσερις ἡμέρες. Θά γελάσετε; Ναί, παιδιά! Ὁ γάμος στούς Ἑβραίους ἦταν μία ἑβδομάδα. Ἄν θέλετε, διατηρεῖται τό ἔθιμο αὐτό καί σέ μᾶς τούς Ἕλληνες. Σέ κάποια χωριά ἀκόμη ὑπάρχει· μία ἑβδομάδα ἔχουν γάμο· διασκεδάζουν καί τά λοιπά· ἤ τρεῖς μέρες- ἐπειδή ὅμως πέθαιναν οἱ γαμπροί, ὁ Ραγουήλ ἀπό τή χαρά του διπλασιάζει τίς ἡμέρες καί τίς κάνει δεκατέσσερις. Συνεπῶς, ἄς τούς ἀφήσωμε αὐτούς νά τρώγουν, καί ἐμεῖς τήν ἐρχομένη Κυριακή θά κουβεντιάσωμε τά παρακάτω.
… Μετά ἀπό μικρή διακοπή, ἀκούγεται …
Ὄχι χωρίς δισταγμόν…, ὄχι χωρίς δισταγμόν κινοῦμαι στό θέμα αὐτό ἔχοντας στό ἀκροατήριόν μας καί νεαρώτερα παιδιά. Πλήν ὅμως, ὅταν ξέρωμε ὅτι στήν ἐποχή μας ὑπάρχει πολύ μεγάλη διαφθορά καί διαστροφή καί ἡ διαστροφή δέν εἶναι μόνο σ’ ἐκεῖνο πού λέμε κατά κυριολεξίαν διαστροφή, ἀλλά καί αὐτή αὕτη ἡ ἀνηθικότητα εἶναι μία διαστροφή. Προσέξτε! αὐτή αὕτη ἡ ἀνηθικότητα, αὐτή αὕτη ἡ πορνεία εἶναι μία διαστροφή. Τί διαστροφή; Τοῦ γάμου. Διότι, ὅταν ἕνα παιδί μαθαίνη ἀπό μικρό τήν ἁμαρτία, στήν πραγματικότητα αὐτό εἶναι ἡ διαστροφή τοῦ γάμου. Διότι δέν θά δῆ μέ καθαρό μάτι τόν μελλοντικό του γάμο. Διότι ξεκίνησε τήν ζωή του μέ βρώμικο τρόπο.
Ἄν, λοιπόν τώρα τό παιδί πού ἀκούει στό σχολεῖο, στό δρόμο, στήν τηλεόρασι, στόν κινηματογράφο ὅλον αὐτόν τόν ὀχετό τῆς βρωμιᾶς, πάρη ὑγιεῖς θέσεις γιά τό θέμα τοῦ γάμου ἀπό μικρός, τίς διατηρήσει μές στό μυαλό του, τότε ἀγαπητοί μου, θά μπορῆ νά κινηθῆ ὑγιῶς ὅταν θά ἔρθη ἡ ὥρα τοῦ γάμου. Διότι ἂν σ’ ἕναν ἄνθρωπο πού δέν ἄκουσε ποτέ τίποτε, τοῦ μιλήσεις μέ χρυσές συμβουλές γιά τό γάμο του, αὐτός ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι μορφωμένος, καλουπιασμένος, σ’ ἐκεῖνο πού ἔπρεπε νά εἶχε καλουπιαστῆ ἀπό πολλά χρόνια πιό μπροστά. Συνεπῶς τό θεωρῶ κέρδος.
Ἐγώ προσωπικά ἔχω μία μικρή ἱστορία, νά σᾶς τήν πῶ δέν πειράζει. Δούλευα κάποτε σ’ ἕνα φαρμακεῖο. Ἤμουν ἡλικίας δεκατριῶν ἐτῶν, πεῖτε καί δεκατεσσάρων γιατί ἔμεινα κάνα δυό χρόνια ἐκεῖ στό φαρμακεῖο αὐτό· πάντος δεκατριῶν χρόνων πῆγα στό φαρμακεῖο. Ἐν συνέχειᾳ, σ’ ἕνα ἄλλο φαρμακεῖο δούλευε ἕνα ἄλλο παιδί πού ἦταν δεκαοχτώ μέ δεκαεννιά χρονῶν. Αὐτό τό παιδί ἦταν ἀρκετά διεφθαρμένο παιδί. Εἶχε καί μία φιλενάδα, μία ὑπηρέτρια· καί μάλιστά μοῦ εἶχε δείξει καί τό σπίτι πού ἦταν αὐτή ἡ φιλενάδα του. Ἐγώ ἀπ’ αὐτά δέν ἔπαιρνα εἴδησι. Ἤμουνα μικρός, εἰλικρινά ὁ Θεός φώτισε, δέν ἔπαιρνα εἴδησι. Ἔβλεπα τά πράγματα κάπως ἰδεώδη, ἰδανικά, δέν ξέρω πῶς τά ἔβλεπα. Μοῦ εἶχε πεῖ δέ τό παιδί αὐτό ὅτι, σάν ὑπάλληλός του φαρμακείου, ὅτι κατεσκεύαζε μόνος του καλλυντικά γιά νά τά προσφέρη στήν κοπέλα.
Ἐγώ δέ πού εἶχε μείνει τό μυαλό μου; Δέν ἔμεινε στό θέμα τῆς ἁμαρτίας, δέν σκέφτηκα τί μποροῦσε νά εἶχε συμβεῖ, ἤ νά συνέβαινε, ἀλλά ἔμεινε στό ἕξης σημεῖο: τί ὡραῖο πρᾶγμα ὅτι αὐτός μόνος του κατεσκεύαζε τά καλλυντικά νά τά προσφέρη εἰς τήν κοπέλα! Σ’ αὐτό ἔμεινε τό μυαλό μου! Ἦταν ἡ ὑγιής θέσις αὐτή. Ἦταν ἡ προσφορά τοῦ νέου πρός τή νέα πού… τίποτε ἄλλο, ἕως ἐκεῖ· μία προσφορά μόνο! ἰδανική, ἰδεώδης, τίποτε ἄλλο. Ξέρετε αὐτό τό πρᾶγμα πόσο μέ βοήθησε εἰς τήν ζωή μου, νά μήν δῶ κάτι βρώμικο μέσα εἰς τόν γάμον; ………………
12η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης « Τωβίτ ».
►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
"Τωβίτ. (Ὁμιλίες βασισμένες στό βιβλίο τῆς Π. Διαθήκης Τωβίτ).
" εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/vivlion-tovit
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oED0GDYsRHnrDdY5_m61pt
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Καραμίντζα.
Ψηφιοποίηση και επιμέλεια κειμένου δια χειρός του αξιοτίμου κ. Γεωργίου Μαλούση.
__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0
📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1
📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0
__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share
Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk
†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.
