†.Ἀγαπητοί εὐρισκόμεθα εἰς τό βιβλίον τῆς Σοφίας Σειράχ. Εἴμεθα εἰς τό 24ον Κεφάλαιον. Ὅπως σᾶς ἔλεγα τίς δύο προηγούμενες φορές, ὅτι ὁλόκληρο τό κεφάλαιον αὐτό, εἶναι ἀφιερωμένο εἰς τήν Σοφία τοῦ Θεοῦ, δηλ. εἰς τήν Ἐνυπόστατον, δηλ. προσωπική, πρόσωπο, εἰς τήν Ἐνυπόστατον Σοφίαν τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι τό δεύτερον πρόσωπον τῆς Ἁγίας Τριάδος, εἶναι ὁ Θεός Λόγος, εἶναι ὁ μετέπειτα Ἐνανθρωπήσας Ἰησοῦς Χριστός. Ὅ,τι περισσότερο μποροῦμε νά γνωρίζομε, μέ τά ποικίλα ὀνόματα πού ἔχει τό δεύτερον πρόσωπον τῆς Ἁγίας Τριάδος, τόσο ἐμπλουτιζόμεθα περισσότερο καί περισσότερο, τόσο γινόμεθα γνῶσται καί τόσο μέσα ἡ ψυχή μας γεμίζει μέ ἐνθουσιασμό, γι’ αὐτήν τήν γνώση.
Ἐδῶ ἕνα ὄνομα, τό ἐπικρατοῦν εἰς τήν Π. Δ. εἶναι: ἡ σοφία τοῦ Θεοῦ. Εἶναι ὅμως πρόσωπον, γι’ αὐτό λέμε «Ἐνυπόστατος». Ὑπόστασις θά πῆ πρόσωπον. Καί Ἐνυπόστατο θά πῆ προσωπικόν. Δηλ. εἶναι πρόσωπο ἡ σοφία τοῦ Θεοῦ, δέν εἶναι ἀφηρημένη ἔννοια. Βέβαια ἔχει περάσει τό ὄνομα τῆς «σοφίας» καί στήν Κ. Δ. σέ πάρα πολλά σημεῖα. Ἤδη ἀνέφερα τίς δύο περασμένες φορές, κάνοντας μία εἰσαγωγή, ὅτι τό συναντοῦμε καί ἐπί πλέον εἰς τήν Π. Δ. εἰς τό βιβλίο τοῦ Βαρούχ, τοῦ Ἰώβ, τῶν Παροιμιῶν καί τῆς Σοφίας Σολομῶντος, καί βεβαίως εἰς τό βιβλίο τῆς Σοφίας Σειράχ. Διά πολλῶν μάλιστα, διά πολλῶν. Ἀλλά καί στήν Κ. Δ.
Δέν φαντάζεσθε τήν χαρά μου, ὅταν ἀντελήφθηκα ὅτι ἔχει περάσει τό ὄνομα αὐτό καί εἰς τήν ὑμνογραφία μας. Καί δέν εἶναι τίποτα ἄλλο, παρά μία κατοχύρωσις ὅτι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία τοῦ Θεοῦ
- «Ἐνυπόστατος», ἡ λέξη δέν ὑπάρχει· ἐγώ τή λέω γιά νά κατανοούμεθα - ὅτι εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός.
Ἔτσι τήν ἑβδομάδα τῆς Μεσοπεντηκοστῆς, συγκεκριμένα ἦταν Παρασκευή, - Τετάρτη Μεσοπεντηκοστής - δυό μέρες μετά στόν Ἑσπερινό πρός Σάββατο, εἶναι τό δοξαστικό τῶν ἀποστίχων τῆς τετάρτης ἑβδομάδος ἀπό τοῦ Πάσχα, βρῆκα τό ἑξῆς, τό ἄκουσα, καί μετά πῆγα καί τό βρῆκα καί τό σημείωσα γιά νά σᾶς τό πῶ. Λέγει ἐκεῖ τό δοξαστικό: «Ἐν τῷ ἱερῷ - τό ἱερόν εἶναι ὁ ναός τοῦ Σολομῶντος - ἐπέστης, ἦρθες καί στάθηκες, ἡ σοφία τοῦ Θεοῦ, μεσούσης τῆς ἑορτῆς διδάσκων καί ἐλέγχων τούς ἀπειθεῖς Ἰουδαίους <κλπ. κλπ». Καί τελειώνει τό τροπάριο: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, δόξα σοι». Σαφέστατα ὁ ἱερός ὑμνογράφος, ταυτίζει τήν σοφία τοῦ Θεοῦ, μέ τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Σαφέστατα. Μή νομίσετε πώς ἐγώ ἐπενόησα τίποτα καί σᾶς λέγω, ἀπ’ αὐτά πού σᾶς λέγω. Ἁπλῶς και ἐγώ τά ἀνακαλύπτω μέσα στόν λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἐγώ ἐνθουσιάζομαι ἀλλά καί ἐσεῖς ἐνθουσιάζεστε, ὁμολογουμένως.
Ἦρθε κάποιος κύριος προχθές ἀπό τήν Ἀθήνα, κι αὐτός εἶναι λογοτέχνης καί φιλόλογος καί ἡ σύζυγός του εἶναι λογοτέχνης, μάλιστα ἔχει γράψει πάμπολλα βιβλία, καί μοῦ ἔλεγε, ἀπ’ τό βιβλίο τοῦ Βαρούχ - εἶναι βέβαια στήν Ἐνυπόστατο Σοφία - πού λέγει ὅτι ὁ Κύριός μας, λέει στό φῶς· «πήγαινε» καί τό ἀνακαλεῖ κι ἔρχεται. Μετά ταῦτα, - πότε μετά ταῦτα; δηλ. μετά ἀπ’ αὐτό πού ἀναφέρεται βεβαίως εἰς τήν δημιουργίαν - ἦρθε ἀνάμεσά μας καί τοῖς ἀνθρώποις συνανεστράφη. Εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Μοῦ λέγει - ἤτανε καί ὄρθιος ὅπως μιλοῦσε - μοῦ λέγει: «μά δέν φαντάζεσθε συγκλονίστηκα»! Ἐκεῖ πρέπει νά φθάνωμε, ὅταν μελετοῦμε τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, κι ἀνακαλύπτωμε κάτι καινούριο. Ἐμεῖς τό ἀνακαλύπτουμε. Ἀπό τά κατατεθειμένα. Ὁμολογουμένως μᾶς συγκλονίζει. Κι αὐτό εἶναι ἐκεῖνο τό ὁποῖο μᾶς κάνει ν’ ἀλλάζη καί ἡ ζωή μας. Ναί, ναί, αὐτό εἶναι.
Λοιπόν, ὕστερα ἀπό αὐτό, ἐρχόμεθα ἀγαπητοί ἀπ’ αὐτήν τήν εἰσαγωγή τῶν δύο προηγούμενων θεμάτων μας καί ἀπό τά λίγα πού σᾶς εἶπα τώρα, ἐρχόμεθα νά μποῦμε εἰς τό κύριό μας θέμα. Γιατί ὅπως βλέπετε ἀκόμη δέν πιάσαμε κανένα χωρίο ἀπό τό 24ον κεφάλαιον.
Ὁ πρῶτος στίχος: «Ἡ σοφία αἰνέσει ψυχὴν αὐτῆς καὶ ἐν μέσῳ λαοῦ αὐτῆς καυχήσεται». Ἔτσι ἀρχίζει. Δηλ. ἡ σοφία θά ἐξυμνήση τόν ἑαυτόν της καί θά καυχηθῆ ἐν μέσω τοῦ λαοῦ της. Εἴδατε; Θά ἐξυμνήση τόν ἑαυτόν της καί θά καυχηθῆ ἀνάμεσα στό δικό της λαό. Ἐδῶ μας λέγει ὁ ἀπ. Παῦλος: «…μηδεὶς καυχάσθω ἐν ἀνθρώποις·». (Κορ. Α΄ 3, 21) Κανείς, λέει, νά μήν καυχᾶται, ἀνάμεσα εἰς τούς ἀνθρώπους. Ἐδῶ ὅμως ἡ Σοφία καυχᾶται. Καυχᾶται μέσα εἰς τόν λαό της. Ὡστόσο μπορεῖ κάποιος νά πῆ γιά μία στιγμή, ὅ,τι αὐτό εἶναι, ἄς ποῦμε, ἐγωιστικό. Δέν εἶναι. Θά τό δῆτε στήν συνέχεια. Ἄν θά ἤθελε ὁ ἄνθρωπος νά καυχηθῆ, τό καύχημά του θά εἶναι ὁ Θεός. «…ὁ καυχώμενος ἐν Κυρίῳ καυχάσθω» μᾶς λέγει ἡ Κ. Δ. Αὐτός πού καυχᾶται, ἐν Κυρίω νά καυχᾶται.
Ὁ Παῦλος ἀκόμη θά γράψη: «ὅπως μὴ καυχήσηται πάσα σὰρξ ἐνώπιόν τοῦ Θεοῦ», δέν μπορεῖ κανείς νά καυχηθῆ, «ἐξ αὐτοῦ δέ ὑμεῖς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, ὅς ἐγενήθη ἠμῖν σοφία ἀπὸ Θεοῦ», ὁ ὁποῖος, λέγει, ἐγενήθη -μέ ἕνα (ν) ἀπό τό γίγνομαι- ἔγινε σέ μᾶς ἡ σοφία ἀπό Θεοῦ. Νά τό ὄνομα «σοφία» στήν Κ. Δ. Ἡ σοφία ἀπό Θεοῦ. «δικαιοσύνη τε καί ἁγιασμὸς καί ἀπολύτρωσις, ὅλα αὐτά εἶναι, λέει, γιά μᾶς ἡ σοφία τοῦ Θεοῦ, ἵνα, καθώς γέγραπται, ὁ καυχώμενος ἐν Κυρίω καυχάσθω» (Κορ. Α΄ 1, 29-31) Ὅπως εἶναι γραμμένο - εἶναι στήν Π. Δ. τό μεταφέρει ὁ Παῦλος εἰς τήν Κ. Δ.- αὐτός πού καυχιέται νά καυχιέται ἐν Κυρίῳ. Ἔτσι, θά μπορούσαμε νά ποῦμε, ἐγώ καυχῶμαι εἰς τόν Θεόν πού πιστεύω. Τό θεωρῶ προνόμιο. Γιατί εἶναι ὁ ἀληθινός Θεός. Ὅ,τι θέλεις πές, ὅ,τι θέλεις κάνε, σύ, ὁ ἄλλος, ἐγώ καυχῶμαι ἐν Κυρίῳ. Καί καυχῶμαι γιατί εἶμαι Χριστιανός καί δή Ὀρθόδοξος Χριστιανός. Εἶναι μία καύχησις, πού δέν εἶναι ἁμαρτία. Διότι καυχῶμαι εἰς τόν Κύριό μου. Ἔτσι ὡστόσο, γιά τίποτα ἄλλο δέν μπορῶ νά καυχηθῶ. Μόνον ὁ Θεός μπορεῖ νά καυχηθῆ γιά τόν ἑαυτόν του, μόνον ὁ Θεός. Καί ἡ καύχησις τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ὁ Θεός. Γι’ αὐτό μόνη ἡ Ἐνυπόστατη Σοφία καυχᾶται καί αἰνεῖ τόν ἑαυτόν της. Καί θά καυχηθῆ ἀνάμεσα στόν λαό της πού τήν γνωρίζει. Καί ὁ λαός της εἶναι βέβαια ὁ Ἰσραήλ.
Καί καυχιέται στόν λαό της τόν Ἰσραήλ, ἐπειδή πολλάκις καί πολλαπλῶς τόν εὐηργέτησε. Προβάλλει τήν εὐεργεσίαν. Ἐκείνη, ἡ Σοφία, ἐξέλεξε τόν Ἁβραάμ, ἀνάμεσα στόν τότε κόσμο πού ὑπῆρχε. Ἐκείνη ἐξήγαγε τό λαόν της ἀπό τήν Αἴγυπτο, διά τῆς Ἐρυθράς θαλάσσης. Μάλιστα ἐκεῖνο τό, « Ἐκείνη ἐξήγαγε ». Μάλιστα, ἐκείνη μίλησε ἀπό τήν βάτο στό Μωϋσῆ στή γῆ Μαδιάμ, πού εἶναι ὁ «μεγάλης βουλῆς ἄγγελος» (Ἡσ. 9, 6)
Ὁ ἀγγελιοφόρος τοῦ Πατρός γιά τή μεγάλη του βουλή. Καί ἡ μεγάλη του βουλή εἶναι, ἡ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Ἡ σωτηρία τοῦ Ἰσραήλ καί ἐν συνέχεια ἡ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Γι’ αὐτό καί εἰκονογραφεῖται ὡς μεγάλης βουλῆς ἄγγελος, μέ φτερά. Νέος στήν ἡλικία ὁ Ἰησοῦς Χριστός καί μέ φτερά. Στόν τροῦλο τοῦ διακονικοῦ τοῦ παλιοῦ μας καθολικοῦ, ἐκεῖ σώζεται αὐτή ἡ τοιχογραφία. Ἄν θέλετε, μπορεῖτε νά πάτε νά τή δῆτε. Καί λέει ἀπό πάνω «ὁ ὤν», ὁ ὑπάρχων, γιατί ρωτήθηκε ἀπό τό Μωϋσῆ· «Ποιός εἶσαι; τί θά πῶ εἰς τούς Ἑβραίους τῆς Αἰγύπτου»; «…ἐγώ εἰμι ὁ ὤν»! ( Ἔξοδ. 3, 14) Ἐγώ εἶμαι ὁ ὑπάρχων!
Ἐκείνη ἀκόμη, ὡς Σοφία τοῦ Θεοῦ, ἐψώμισε τόν λαόν της μέ τό μάνα. Ἐκείνη τόν πότισε μέ νερό ἀπό τόν βράχο. Ἐκείνη ἔδωσε τόν νόμο στό Σινά. Ὁ Θεός Λόγος ἔδωσε τόν νόμο στό Σινά. Ἐκεῖνος μίλησε, ὄχι ὁ Πατήρ. Ἐκείνη ἐγκατέστησε τόν λαό της στή γῆ Χαναάν. Καί συνεπῶς ἔχει ὅλο τό δικαίωμα νά καυχηθῆ στό λαό της, γιά νά τοῦ ὑπενθυμίση τί τοῦ ἔδωσε καί πῶς αὐτός ὁ λαός αὐτός ἀνταπεκρίθη.
Στήν ὑμνογραφία τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος, αὐτό φαίνεται ἀνάγλυφα. «Λαός μου, τί σοῦ ἔδωσα.. τί μοῦ ἔδωσες»; Ἐκεῖ λέγει καί ἀπαριθμεῖ ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ τίς δωρεές της στόν λαό της. Καί ἡ μεγάλη της καύχηση βρίσκεται, ποῦ; στήν Ἐνανθρώπηση, πού εἶναι τό κορυφαῖον γεγονός. Γι’ αὐτό σημειώνει μετά ὁ ἀπ. Πέτρος, ὅτι ὁ Κύριος Ἰησοῦς «…διῆλθεν εὐεργετῶν…» (Πράξ. 10, 38) Ὅλη του τή ζωή τήν ἀνθρώπινη τή ζωή του ἐδῶ στή γῆ, τήν ἐπέρασε εὐεργετῶν. Ὅπως εἶχε εὐεργετήσει καί τόν λαό του τόν παλιό Ἰσραήλ. Ἡ καύχησις λοιπόν τῆς Σοφίας, ἔχει τόν χαρακτήρα ὄχι μίας ἐγωϊστικῆς προβολῆς ἀλλά τῆς ὑπομνήσεως τῶν εὐεργεσιῶν της. Τῆς ὑπομνήσεως τῶν εὐεργεσιῶν της. Διότι ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀντιληφθεῖ τίς εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ, τότε συγκινεῖται,τόν λατρεύει τό Θεό καί προσπορίζεται νέες εὐεργεσίες ἀπό τό Θεό. Αὐτό εἶναι καί στό ἀνθρώπινο ἐπίπεδο. Ἐκεῖ πού θά ποῦμε τό «εὐχαριστῶ μας» σέ μία ἀνθρώπινη εὐεργεσία, παίρνομε κι ἄλλη εὐεργεσία. Ὅταν ὅμως δείξωμε τήν ἀχαριστία μας, τότε σίγουρα δέν παίρνουμε τίποτα.
Ἀκόμη ὅτι αὐτή ἡ Σοφία ἐδημιούργησε τό πᾶν, καί ὅτι εἶναι ὁ αἰώνιος Θεός Λόγος. Ὅτι ὅλα τά χαρίσματα, ἀπό τή Θεία Σοφία προέρχονται. Κι ὅλα αὐτά λέγονται κατά τρόπον πού δημιουργοῦν ἕναν ἀπέραντο ὠκεανό δογματικῶν ἀληθειῶν. Ἄν θέλετε, Χριστολογικῶν ἀληθειῶν, πού ἀναφέρονται κυρίως εἰς τόν Χριστόν. Ὅλη λοιπόν ἡ αἴνεσις τῆς Σοφίας, εἶναι μία βαθυτάτη Χριστολογία καί Θεολογία, πού πληροφορεῖται ὁ λαός τοῦ Θεοῦ τήν ταυτότητα τοῦ Θεοῦ Λόγου, καί πιστεύει καί προσκυνᾶ καί λατρεύει. Αὐτός εἶναι ὁ σκοπός.
Καί πηγαίνομε εἰς τόν δεύτερον στίχον.
«ἐν ἐκκλησίᾳ Ὑψίστου στόμα αὐτῆς ἀνοίξει καὶ ἔναντι δυνάμεως αὐτοῦ καυχήσεται».
Δηλ. ἡ Σοφία θά ἀνοίξη τό στόμα της ἐνώπιον συναθροίσεως τοῦ λαοῦ τοῦ Ὑψίστου καί θά καυχηθῆ μπροστά στίς θεῖες ἀγγελικές δυνάμεις. Γιά νά τό δοῦμε αὐτό. Ἐδῶ τώρα ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία ἔρχεται νά ἀνοίξη τό στόμα της σέ μίαν δημοσιότητα ὑπέρ ἔννοιαν. Σέ μία δημοσιότητα ὑπέρ ἔννοιαν! Ἐνώπιόν τοῦ λαοῦ τοῦ Ὑψίστου, δηλ. ἐνώπιον τοῦ περιουσίου λαοῦ τοῦ Θεοῦ, τοῦ Ἰσραήλ, ἀλλά καί ἐνώπιον ὅλου τοῦ ἀγγελικοῦ κόσμου. Ὅλου τοῦ ἀγγελικοῦ κόσμου; Ποιός εἶναι λοιπόν, ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ; Ποιά εἶναι; Ἐνώπιόν τοῦ ἀγγελικοῦ κόσμου! Βέβαια αὐτό τό βλέπομε πολύ συχνά, ὅταν λέγει, ὁ Ἡσαΐας, «…εἶδον τόν Κύριον καθήμενον ἐπὶ θρόνου ὑψηλοῦ καὶ ἐπῃρμένου … κλπ. κλπ» ( Ἡσ. 6, 1) ὑψηλοῦ θρόνου, σηκωμένου, κλπ, κλπ. Ὅταν λέγει ἐκεῖ στήν Πεντάτευχο ὁ Μωϋσῆς, «ἔρχεται, λέει, ὁ Κύριος, μετά μυριάδων.. μυριάδων, ἀγγέλων, κλπ., κλπ». Ποιός εἶναι αὐτός ὁ Κύριος πού ἔρχεται μετά μυριάδων ἀγγέλων; Εἶναι ἡ Σοφία. Δέν εἶναι ὁ Πατήρ. Εἶναι ἡ Σοφία.
Κάποτε ἕνας.. ἄν θέλετε νά σᾶς πῶ κι ἕνα ἀκόμη παράδειγμα, εἶναι πάμπολλα μέσα στήν Π. Δ., κάποιος προφήτης, ὀνόματι Μιχαίας, ὄχι ὁ γνωστός μας ἐκ τῶν 12 προφητῶν, τήν ἐποχή πού ὁ βασιλιάς ὁ Ἀχάαβ, τοῦ βορείου βασιλείου, ἤθελε νά κάνη πόλεμο ἐναντίον κάποιου λαοῦ.. κάποιων λαῶν, ἐκεῖ ἀνατολικά, πέραν τοῦ Ἰορδάνου καί συμμάχησε μέ τόν βασιλέα τοῦ νοτίου βασιλείου καί ἐκεῖ, σκέφτηκε, μέ τήν συμμαχία αὐτή νά πολεμήση τούς ἐχθρούς. Ὅμως δέν τό ἤθελε αὐτό ὁ Θεός. Καί βέβαια πάντοτε εἶναι γνωστό, οἱ βασιλεῖς ρωτοῦσαν στόν Ἰσραήλ, ρωτοῦσαν τόν Θεόν διά τήν ἔκβαση μίας πολεμικῆς ἐπιχειρήσεως.
Οἱ ψευδοπροφῆται λέγανε «θά ἐπιτύχης καί θά νικήσης». Ἐμφανίζεται αὐτός ὁ Μιχαίας καί λέει: «Οὔτε θά ἐπιτύχης, οὔτε θά νικήσης καί ἐπί πλέον καί θά σκοτωθῆς!», εἶπε εἰς τόν Ἀχάαβ. Θύμωσε ὁ Ἀχάαβ καί τότε λέει: «θά σέ κλείσω φυλακή, κι ὅταν θα γυρίσω νικηφόρα ἀπό τόν πόλεμον, τότε θά σέ περιποιηθῶ»! Ἐκεῖ διαπλέκεται μία ἱστορία, εἶπε μία ἱστορία αὐτός ὁ Μιχαίας ,ὅτι στό στόμα τῶν ψευδοπροφητῶν ἐπέτρεψε ὁ Θεός νά εἰπωθῆ μία πλάνη, γιά νά πλανηθῆ ὁ Ἀχάαβ, ὁ ὁποῖος ἤτανε μισοειδωλολάτρης, ἐπειδή τόν εἶχε ξεγελάσει, τόν εἶχε παρασύρει ἡ γυναίκα του ἡ Ἰεζάβελ, ἡ ὁποία δέν ἦτο Ἑβραία, ἦτο Συροφοινίκισσα. Φοβερή γυναίκα! Φοβερή! Ἐν τοιαύτη περιπτώσει, σ’ αὐτά πού εἶπε ὁ προφήτης, εἶπε καί τό ἑξῆς: «εἶδον Θεόν Ἰσραὴλ καθήμενον ἐπὶ θρόνου αὐτοῦ…», ὁ Θεός Ἰσραήλ, ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ, - εἶναι ἡ Σοφία, ὁ Θεός Λόγος, (τό λέει αὐτό καί ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης «καλά εἶπε αὐτά πού εἶπε ὁ Ἠσαΐας, ὅταν εἶδε τή δόξα του» καί ὁ Ἰωάννης ἀναφέρεται εἰς τόν Ἰησοῦν Χριστόν)- «…καί πάσα ἡ στρατιὰ τοῦ οὐρανοῦ εἱστήκει περὶ αὐτὸν ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ καί ἐξ εὐωνύμων» (Βασ. Γ΄ 22, 19) Ὅλη, λέγει ἡ στρατιά τοῦ οὐρανοῦ, στεκόνταν εὐλαβείας χάριν ἀλλά καί ἑτοιμότητος, εἰκόνα πού δείχνει τήν ἑτοιμότητα καί τήν εὐλάβεια στά δεξιά του καί στ’ ἀριστερά του, ἐνῶ ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ εἶναι καθήμενος ἐπί θρόνου.
Πόσοι εἶναι οἱ ἄγγελοι; Ἡ δογματική μᾶς λέει ὅσοι ὁ ἀριθμός!!! Δηλ. ἄν βάλω μία μονάδα καί βάλω ἕνα μηδενικό, ἔχω τό 10. Ἄν βάλω δύο μηδενικά, ἔχω το100. Ἄν βάλω τρία ἔχω το1000. Τώρα συνεχίστε νά βάζετε πίσω ἀπό τήν μονάδα, δεξιά τῆς μονάδος, νά βάζετε μηδενικά. Ποῦ φθάνει αὐτός ὁ ἀριθμός; Ἀπεριόριστος. Ἔ, τόσοι λέγει, εἶναι κι οἱ ἄγγελοι. Κι ὁ Κύριος τῶν ἀγγέλων εἶναι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία. Αὐτή ἡ ἴδια εἰκόνα δίδεται καί κατά τήν Κρίσιν. Ὅταν ὁ Χριστός - ἐδῶ βλέπετε τήν ταυτότητα πάλι, τήν ταύτιση - θά ἔλθη νά κρίνη τόν κόσμον, τότε, λέγει, θά εἶναι ὅλοι οἱ ἅγιοι ἄγγελοι. Τί εἶπε ἐδῶ; «πάσα ἡ στρατιά, - εἶπε ὁ Μιχαίας - τοῦ οὐρανοῦ». Ἐδῶ τί λέγει ὁ Κύριος στό 25ο κεφ. στόν Ματθαῖον; Θά εἶναι «πάντες οἱ ἅγιοι ἄγγελοι μετ’αὐτοῦ». (Ματθ. 25, 31) Θά εἶναι μαζί του ὅταν θά γίνη ἡ Κρίσις. Ἔχομε λοιπόν μία δημοσιότητα. Μία δημοσιότητα πού ξεπερνᾶ κάθε ἔννοια. Καί ἐπιγείαν καί ἐπουρανίαν. Ἔτσι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, ἡ δημιουργός καί τοῦ οὐρανίου καί τοῦ ἐπιγείου κόσμου, ἔρχεται τώρα νά ἀνοίξη τό στόμα της καί νά καυχηθῆ γιά τά ἔργα της! Καί τά ἔργα της θά δείξουν τήν προσωπική της ταυτότητα.
Καί προχωροῦμε εἰς τόν 3ον στίχον.
«ἐγὼ ἀπὸ στόματος Ὑψίστου ἐξῆλθον καὶ ὡς ὁμίχλη κατεκάλυψα γῆν·»
Ποιός Ἐγώ; Ἐγώ ἡ Σοφία δηλ. ἐγώ ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία, ἐξῆλθα ἀπό τό στόμα τοῦ Ὑψίστου καί σάν ὁμίχλη κατεκάλυψα ὅλην τήν γῆν. Ἐδῶ πρόκειται γιά μίαν ὡραιοτάτη εἰκόνα, πού δείχνει τήν ταύτισιν τῆς Ἐνυπόστατου Σοφίας μέ τόν Θεόν Λόγον. Εἴτε πῶ, «Ἐνυπόστατος Σοφία», εἴτε πῶ «Θεός Λόγος» εἶναι τό ἴδιο, τό ἴδιο πρόσωπο. Τό ὁποῖον πρόσωπον ἐξέρχεται, λέει, ἀπό τό στόμα τοῦ Θεοῦ Πατρός. Καί ὁ Λόγος, εἶναι προαιώνιος, ὅπως καί ὁ Πατήρ. Καί ἡ Σοφία εἶναι προαιώνιος, ἀφοῦ ταυτίζονται. Κι ὅπως ὁ Πατήρ εἶναι πανταχοῦ παρών, ἔτσι καί ἡ Σοφία εἶναι πανταχοῦ παροῦσα καί περιγράφεται μέ τήν εἰκόνα τῆς ὁμίχλης. Ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ νά πῶ τό ἑξῆς. Ἡ ὁμίχλη εἶναι φορέας ὑγρασίας. Ὅλοι τό ξέρομε αὐτό. Καί πολλές φορές χρησιμοποιοῦμε τήν ἑξῆς φράση. «Μπαίνει, παντοῦ μπαίνει.. ὅ,τι μπαίνει.. σάν ὑγρασία». Γιατί ἡ ὑγρασία παντοῦ εἰσχωρεῖ, παντοῦ, καί μέσα ἀπό τά ροῦχα μας καί μεσ’ τό σπίτι μας, παντοῦ εἰσέρχεται ἡ ὑγρασία καί εἶναι κάτι πού παντοῦ τή βρίσκομε. Δέν μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι ἔξω ἔχει πολλή ὑγρασία καί τό σπίτι μας μέσα δέν ἔχει ὑγρασία. Εἰσχωρεῖ, διεισδύει παντοῦ ἡ ὑγρασία. Ἀλλά ἡ ὑγρασία εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ὁμίχλης. Κι ὅταν λέγει ἐδῶ ὅτι ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ κατακαλύπτει τήν γῆν ὡς ὁμίχλη, τί θέλει νά πῆ; Ὅτι εἶναι πανταχοῦ παροῦσα! Παντοῦ, παντοῦ, παντοῦ. Ἀλλά καί ὡς (Λ)λόγος, ἀφοῦ λέει ὅτι ἐγώ ἀπό τό στόμα τοῦ «Ὑψίστου ἐξῆλθον». Λέγει ὁ ψαλμωδός στόν 32ο ψαλμό του: «Τῷ λόγῳ Κυρίου οἱ οὐρανοὶ ἐστερεώθησαν». (Ψαλμ. 32, 6) μέ τόν (Λ)λόγον τοῦ Κυρίου ἔγινε τό σύμπαν. Ποῖος λόγος; δηλ. ἔγινε - θά τό δοῦμε καί ἀμέσως λίγο πιό κάτω - διά τοῦ Θεοῦ Λόγου, διά τῆς Ἐνυπόστατου Σοφίας. Ὁ Πατήρ δημιουργεῖ διά τοῦ Υἱοῦ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι. Τό «διά τοῦ Υἱοῦ» δείχνει ὅτι ὁ Πατήρ θέλει, ὄργανον ἐκτελέσεως εἶναι ὁ Υἱός καί πρόσωπον συντηρήσεως τῆς δημιουργίας εἶναι τό Πνεῦμα τό Ἅγιον. Νά τό δῆτε αὐτό καί σέ ἕνα ἄλλο χωρίον. Βρίθει, βρίθει ἡ Π. Δ. ἀπό τέτοιες ἐκφράσεις. Ἀρκεῖ βέβαια νά τίς δεῖ κανείς, μέ τόν προβολέα τῆς Κ. Δ. «ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν…», ὁ Θεός, ὁ ἕνας Θεός, ὁ Ἅγιος Τριαδικός Θεός καί τά τρία πρόσωπα, καί θά πῆ παρακάτω, «καὶ εἶπεν ὁ Θεός…», «εἶπεν» ἐκφράζει λόγον. Ἀλλά καθ’ ἡμᾶς ὁ λόγος, ἡ ἔννοιά του εἶναι αὐτό πού λέμε «λόγος», νά βγαίνει λόγος ἀπό τό στόμα μου. Ἐδῶ εἶναι πρόσωπον ὁ λόγος. Συνεπῶς κρύπτεται - πίσω ἀπό τό «εἶπεν» - κρύπτεται ὁ λόγος. Ὡς πρόσωπον. Ποιός; Ὁ Θεός, δηλ. ὁ Πατήρ. «… καὶ εἶπεν ὁ Θεός· γενηθήτω φῶς· καὶ ἐγένετο φῶς». Νά γίνη φῶς κι ἔγινε φῶς. Καί παρακάτω.. καί ἦταν λέει σκότος καί ἦταν ἡ ἄβυσσος: «… καὶ σκότος ἐπάνω τῆς ἀβύσσου καὶ πνεῦμα Θεοῦ ἐπεφέρετο ἐπάνω τοῦ ὕδατος» (Γέν.1, 1-3)
Ποιᾶς ἀβύσσου; Τοῦ νεροῦ, πού κατεκάλυπτεν τήν γῆν τό νερό. Ἄφθονο νερό. Ἐπεφέρετο, ἐκινεῖτο ἐπάνω.
Κι ἄλλοτε σᾶς ἔχω πεῖ αὐτήν τήν ὡραία εἰκόνα, γιατί ἐπειδή ἐμφανίστηκε τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ὡσεί περιστερά, ὡς πτηνόν, στή Βάπτιση τοῦ Χριστοῦ κλπ., γι’ αὐτό συνηθίζεται νά λέγεται ὅτι τό Πνεῦμα τό Ἅγιον, οὕτως εἰπεῖν, ἐπωάζει τήν ζωήν, μέσα στά νερά. Γι’ αὐτό ἡ πρώτη ζωή ἐμφανίστηκε μέσα στά ὕδατα, μέσα στά νερά. Εἶναι μεγαλειῶδες! Βλέπετε λοιπόν ὅτι ὁ Πατήρ διά τοῦ Υἱοῦ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι. Ὁ Πατήρ δημιουργεῖ διά τοῦ Υἱοῦ καί συντηρεῖ μέ τό Πνεῦμα τό Ἅγιον. Ἡ ἔκφρασις «λόγος» πού ἐξέρχεται λοιπόν ἀπό τό στόμα, δείχνει ὅτι αὐτό πού λέγει ἐδῶ, δηλ. ἡ Σοφία, ἐξῆλθε ἀπό τό στόμα τοῦ Ὑψίστου, γι’ αὐτό τό δεύτερον πρόσωπον τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ, λέγεται «Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ». Ὅτι ἐξ’ Αὐτοῦ γεννᾶται καί ἐξ’ Αὐτοῦ ἐξέρχεται. Μέ τή σημείωση «ἐξ’ Αὐτοῦ γεννᾶται καί ἐξ’ Αὐτοῦ ἐξέρχεται», σημαίνει ὅτι εἶναι ἀπό τήν οὐσίαν τοῦ Πατρός ὁ Θεός Λόγος, δηλ. ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ. Μέ τή σημείωση μόνον ὅτι ὁ ὅρος «(Λ)λόγος)» εἶναι εὐρύτατος. Δηλ. μή περιορίσουμε παρακαλῶ μ’ αὐτό πού λέμε «λόγος», ἁπλά ὅ,τι λέμε. Εἶναι εὐρύτατος, καί ἕνα μέγα θέμα, πού θά μποροῦσε νά ἀπασχολήση τούς θεολόγους. Γιατί ὁ Ἰωάννης ὁ Εὐαγγελιστής χρησιμοποιεῖ τό ὄνομα «Λόγος»; «Ἐν ἀρχῇ ἦν (ἦτο) ὁ Λόγος καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεὸν». ( Ἰωάν. 1, 1) Εἶναι τεράστιο θέμα, καί οἱ Πατέρες ἔχουνε ἀσχοληθεῖ πολύ μέ τό θέμα αὐτό, πού εἶναι τόσο θεολογικό. Ὁ Σοφός Σολομών κάνει προσευχή εἰς τόν Θεόν καί λέγει: «Θεέ πατέρων καί Κύριε τοῦ ἐλέους ὁ ποιήσας τὰ πάντα ἐν λόγῳ σου καί τῇ σοφίᾳ σου, κατασκευάσας ἄνθρωπον,…». (Σ. Σολ. 9, 1-2)
Προσέξτε ἐδῶ, ὁ ποιήσας τὰ πάντα ἐν λόγῳ σου, ἀλλά καί μέ τή σοφία σου ὅλα τά κατασκεύασες καί τόν ἄνθρωπον. Ἐδῶ βλέπομε, στό ἴδιο χωρίο, «λόγος» καί «σοφία» νά ταυτίζονται, γιατί ἡ Σοφία εἶναι ὁ Θεός Λόγος. Σαφῶς. Καί συνεπῶς ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ δημιουργός τῶν πάντων. Ἡ πρόθεσις «ἐν» πού λέει ἐδῶ, «ὁ ποιήσας τὰ πάντα ἐν λόγῳ σου» πού σημαίνει «μέ», μέ τό λόγο σου, πού σημαίνει, διά τοῦ Λόγου σου, δείχνει ὅτι ὁ Πατήρ δημιουργεῖ διά τοῦ Υἱοῦ. Διά τῆς Σοφίας. Πιό κάτω θά πῆ ὁ Σολομών: «δός μοι τὴν τῶν σῶν θρόνων πάρεδρον σοφίαν», πού σημαίνει ὅτι ἡ Σοφία κάθεται πλάϊ στό θρόνο τοῦ Πατρός. Ὅταν λέμε «θρόνος» ἀγαπητοί μου, βέβαια θά ἤτανε πολύ φτωχό νά πιστέψωμε ὅτι εἶναι ἕνα ξύλινο κάθισμα, στό ὁποῖον κάθεται ὁ Θεός. Εἶναι πολύ φτωχό. Ἀλλά πῶς θά παραστήσωμε πράγματα πού εἶναι ἄκτιστα; Πῶς θά τά παραστήσωμε; Δέν εἶναι δυνατόν νά ἐκφράσει κανείς διά κτιστῶν λόγων, ἄκτιστες πραγματικότητες. Ἐδῶ λοιπόν ἡ σοφία κάθεται στό θρόνο τοῦ Πατρός, εἶναι πάρεδρος, εἶναι σύνθρονος. Εἶναι αὐτό πού λέγει ὁ Ἰωάννης στό Εὐαγγέλιό του, τό θεολογικώτατον, ἀκοῦστε: «Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος», ὅταν δηλαδή μπῆκε ἡ ἀρχή τῆς δημιουργίας ὁ χῶρος καί ὁ χρόνος, ὁ Λόγος ὑπῆρχε. Ἦν, ὁ Λόγος. Πού δείχνει ὅτι ὅταν ἐτίθετο τό θεμέλιον τοῦ χωροχρόνου - ξαναλέω τῆς δημιουργίας - ἤδη ὑπάρχει ὁ Λόγος. Ὑπῆρχε ὁ Λόγος, καί συνεπῶς ὁ Λόγος εἶναι ἐκτός χώρου καί χρόνου, ἀφοῦ εἶναι πρίν ἀπό τό χῶρο καί τό χρόνο, πρίν ἀπό τήν ἀρχή εἶναι ἔξω ἀπό τό χῶρο καί τό χρόνο.
Τό ἴδιο πρᾶγμα λέγει καί τό βιβλίο τῶν Παροιμιῶν, 8, 25. «πρὸ τοῦ ὄρη ἐδρασθῆναι, πρὸ δὲ πάντων βουνῶν γεννᾶ με». «πρὸ τοῦ ὄρη ἐδρασθῆναι», πρό βουνῶν, πρίν ἀπ’ τά βουνά, ἔκφρασις πού δείχνει τόν χῶρο. «γεννᾶ με», μέ γεννάει ὁ Πατήρ. Τί εἶπε; Πρό, καί «γεννᾶ με» σημαίνει ὅτι ἡ Σοφία, ὁ Λόγος, εἶναι ὁμοούσιος μέ τόν Πατέρα. Διότι τό γεννώμενον εἶναι τῆς ἰδίας οὐσίας μέ τόν γεννήτορα. Ἡ ἔκφρασις «πάρεδρον σοφίαν», πού εἴπαμε λίγο πιό πάνω, εἶναι τοῦ Ἰωάννου ἡ φράσις, «καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεὸν». Ἔτσι δέν ἀρχίζει τό κατά Ἰωάννην Εὐαγγέλιο; Αὐτό ὡς φράσις στή Σοφία Σολομῶντος εἶναι:
«πάρεδρος σοφία». Εἶναι παρά τόν θρόνον, τοῦ Θεοῦ Πατρός. Ὅτι ὁ Λόγος προηγεῖται τῆς δημιουργίας, πάλι ἡ Σοφία Σολομῶντος γράφει: «…φωτί συγκρινομένη, εὑρίσκεται προτέρα·». (Σ. Σολ. 7, 29)
Ἐάν συγκριθῆ, λέει, μέ τό φῶς ἡ σοφία, τοῦ ὁποίου φωτός αὐτή εἶναι δημιουργός, εὑρίσκεται, λέγει νά εἶναι προτέρα, πρίν ἀπό τό φῶς. Συνεπῶς ἡ Σοφία εἶναι πρό τοῦ φωτός. Ἄρα πρίν καί ἔξω ἀπό τή δημιουργία. Καί ἡ φράσις, «ὡς ὁμίχλη κατεκάλυψα γῆν» μᾶς ὁδηγεῖ στόν Ἰώβ, ἐκεῖ πού γράφει: «ἐθέμην δέ αὐτῇ - δηλ. τή Σοφία, λέγει ὁ Θεός,- νέφος ἀμφίασιν, ὁμίχλῃ δὲ αὐτὴν ἐσπαργάνωσα». (Ιώβ 38, 9)
Τή σπαργάνωσα, λέει, μέ τήν ὁμίχλη. Πού σημαίνει, τά νέφη τοῦ οὐρανοῦ τά ἔθεσα σάν ἐνδυμασία της, δηλ. τῆς Σοφίας, μέ ὁμίχλη. Καί πού μερικές φορές, θά λέγαμε, ἁπλώνεται στή γῆ, στήν ἐπιφάνειά της. Δηλ. τήν ἐσπαργάνωσα, δηλ. ὅτι εἶναι ἡ Σοφία πανταχοῦ παροῦσα. Πανταχοῦ παροῦσα! Ὅπως εἶναι ἡ ὁμίχλη. Καί διεισδύει σέ ὅλα. Ἀλλά δείχνει ἀκόμη ἐπειδή μέ τήν ὁμίχλη δέν μποροῦμε νά δοῦμε καλά ἕνα ἀντικείμενο, δείχνει ταυτόχρονα καί τό μυστηριῶδες τῆς παρουσίας τῆς Σοφίας.
Ἔτσι σέ ὅλα αὐτά ὁ Σολομών, βγάζει τό συμπέρασμα ὅτι: «κἄν γάρ τις ᾖ τέλειος ἐν υἱοῖς ἀνθρώπων, τῆς ἀπό σοῦ σοφίας ἀπούσης, εἰς οὐδὲν λογισθήσεται». (Σ. Σολ. 9, 6)
Δηλ. ὅσο κι ἄν εἶναι τέλειος ἕνας ἄνθρωπος, ὅταν ὅμως ἀπό αὐτόν ἀπουσιάζει ἡ σοφία τοῦ Θεοῦ, δηλ. τό δεύτερον πρόσωπον τῆς Ἁγίας Τριάδος, σέ τίποτα δέν λογαριάζεται. Πράγματι, ὅσο σοφός κι ἄν γίνη ὁ ἄνθρωπος, ἄν τά πάντα κατέκτησε, πλοῦτον, δόξα, ὅμως ἄν δέν κατέχει τόν Ἰησοῦν Χριστόν - γιατί αὐτή εἶναι ἡ σοφία τοῦ Θεοῦ, στόν ὁποῖον ὑπάρχουν, ὅπως λέει ὁ ἀπ. Παῦλος, «οἱ ἀπόκρυφοι τῆς σοφίας θησαυροὶ» (Κολ. 2, 3) - δέν λογαριάζεται σέ τίποτα. Κι αὐτό ὁ σοφός καί πλούσιος καί ἔνδοξος
Σολομών, τό κατενόησε καί εἶπε: «οὐθὲν γὰρ ἀγαπᾶ ὁ Θεὸς εἰ μὴ τὸν σοφίᾳ συνοικοῦντα». (Σ. Σολ. 7, 28)
Ὁ Θεός Πατήρ δηλ. δέν ἀγαπᾶ, παρά μόνον ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος κατοικεῖ μαζί μέ τήν Σοφία, μαζί μέ τόν Υἱό του. Προσέξατέ το αὐτό. Αὐτό εἶναι πρακτικότατο. Ἐάν δέν κατοικεῖς μέ τήν σοφία, δέν ἔχεις ἐγκολπωθεῖ τή σοφία, δέν μπορεῖ νά σ’ ἀγαπάη ὁ Θεός Πατήρ. Κι αὐτό μᾶς τό βεβαιώνει ὁ Ἰωάννης, ὅταν γράφη στήν Α΄ του Ἐπιστολή: «πᾶς ὁ ἀρνούμενος τὸν υἱὸν οὐδὲ τόν πατέρα ἔχει». (Ιωάννου Α΄ 2, 23) Ἐάν ἀρνεῖσαι τόν Υἱόν, δηλ. δέν θέλεις νά εἶναι μαζί σου καί σύ μαζί Του, ἀρνεῖσαι τόν Ἰησοῦ Χριστόν - καί δέν εἶναι λίγοι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι ἀρνοῦνται τόν Ἰησοῦν Χριστόν - τότε οὔτε τόν Πατέρα ἔχεις. Βέβαια περιττό νά σᾶς πῶ, κι ἄλλοτε τό ἔχουμε πεῖ αὐτό, οἱ Ἑβραῖοι μετά τήν ἐμφάνιση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, μένοντες εἰς τήν πατρώα λεγομένην θρησκείαν των, οὐσιαστικά εἶναι ἄθεοι. Λέμε.. πῶς; Ἔχουνε τόν Θεόν τῶν πατέρων των, τήν πατρώαν θρησκείαν. Σαφῶς τό λέγει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης. Ἐφ’ ὅσον δέν ἔχουν τόν Υἱόν, οὔτε τόν Πατέρα ἔχουν. Ἀπάνω τους μόνιμα βρίσκεται ἡ ὀργή τοῦ Θεοῦ. Εἶναι φοβερόν, φοβερόν! Καί εἶναι διάχυτη αὐτή ἡ θέσις στήν Καινή τώρα Διαθήκη, ὅτι ὁ Πατήρ ἀγαπᾶ ἐκεῖνον πού ἀγαπᾶ τόν Υἱόν Του. Γι’ αὐτό καί λέει ὁ Κύριος : «Ἐκεῖνος πού τηρεῖ τίς ἐντολές μου, βεβαίως πιστεύει σέ μένα, «καὶ πρὸς αύτόν ἐλευσόμεθα, θά ἔλθωμεν, καὶ μονὴν παρ’ αὐτῷ ποιήσομεν». (Ιωάν. 14, 23) Μονή θά πῆ κατοικία, καί θά κάνωμε κατοικία εἰς αὐτόν. Θά ἔλθωμε καί θά κατοικήσωμε μέσα εἰς αὐτόν μέσα στήν ὕπαρξή του. Ἀκόμη ὁ Σολομών καταγράφει καί λέγει. Ἀκούσατέ το αὐτό: «ὑπὲρ ὑγίειαν καὶ εὐμορφίαν ἠγάπησα αὐτὴν καὶ προειλόμην αὐτὴν ἀντὶ φωτὸς ἔχειν, ὅτι ἀκοίμητον τὸ ἐκ ταύτης φέγγος». (Σ. Σολ. 7, 10) Πέρα ἀπό τήν ὑγεία, λέγει, καί πέρα ἀπό τήν ὀμορφιά, αὐτήν ἀγάπησα, προτίμησα· ἀκόμα καί από τά μάτια μου πού βλέπουν, προτίμησα, λέει, αὐτήν, ἀκόμη πιό πολύ κι ἀπό τό φῶς τῶν ματιῶν μου. Θυμηθεῖτε προχθές, πού ἦταν ἡ Κυριακή τοῦ τυφλοῦ· τί τό ὄφελος τό ὅτι οἱ κατήγοροί του, Φαρισαῖοι καί λοιποί εἶχαν τά μάτια τους; Δέν ἔβλεπαν τή Σοφία τοῦ Θεοῦ. Ὁ τυφλός δέν εἶχε τά μάτια του. Ἀλλά ἐγνώρισε τήν Σοφίαν τοῦ Θεοῦ, τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Τοῦ εἶπε «πιστεύω» - ἀργότερα ὅταν συναντήθηκαν - καί τόν προσεκύνησε τόν Κύριον. Βλέπετε ὅτι ἐδῶ προτιμᾶ κανείς περισσότερο τή Σοφία τοῦ Θεοῦ, ἀπό τά ἴδια του τά μάτια.
Ἐδῶ ἐπιτρέψατέ μου νά κάνω ἕνα μικρό σχολιασμό. Τί λέγει; Πέρα ἀπό τήν ὑγεία ἀγάπησα τή Σοφία, τόν Χριστό. Κι ὅμως οἱ Χριστιανοί μας, ὅταν κάπου ἡ ὑγεία τους δέν πηγαίνει καλά, ἐγκαταλείπουν τόν Ἰησοῦν Χριστόν καί πηγαίνουν στήν πόρτα τοῦ Σατανᾶ, σέ ἀλλοτρία πόρτα. Πηγαίνουν στή μαγεία. Ἐγκαταλείπεις τόν Κύριον καί πηγαίνεις εἰς τόν διάβολο, γιά νά σέ θεραπεύση; Ἀκοῦς τί λέγει ὁ Σολομών; Ὅτι πέρα ἀπό τήν ὑγεία, αὐτήν προειλόμην, δηλ. αὐτήν προετίμησα.
Καί τό ἄλλο, αὐτό πού λέει «εὐμορφίαν». Πάνω ἀπό κάθε ὀμορφιά. Πόσες φορές ἐπειδή, κάποιο πρόσωπο ἀγάπησε κάποιο ἄλλο πρόσωπο, καί συγκεκριμένα, ὅταν φερ’ εἰπεῖν μία κοπέλα ἀγαπήση ἕναν Μωαμεθανό, δέν δυσκολεύεται νά ἀρνηθῆ τήν πίστη της, νά γίνη μουσουλμάνα, γιά νά πάρη τόν ἀγαπημένο τῆς καρδιᾶς της. Ἀκοῦτε τί εἶπε ὁ Σολομών; Πάνω ἀπό κάθε ὀμορφιά ἀγάπησα τήν Σοφία τοῦ Θεοῦ. Πάνω λοιπόν ἀπό τήν ὑγεία, πάνω ἀπό τήν ὀμορφιά καί πάνω ἀπό αὐτό τό ἴδιο τό φῶς τῶν ματιῶν μου, Ἐκείνην ἔχω ἀγαπήσει. Ἀκόμη αὐτή ἡ θέση, τό ν’ ἀγαπᾶς τήν σοφία τοῦ Θεοῦ πιό πάνω ἀπό τήν ὑγεία, τήν ὀμορφιά καί τό φῶς τῶν ματιῶν σου, αὐτή ἡ θέσις ἔδωσε καί δίδει τούς ἁγίους καί τούς μάρτυρες, καθ’ ὅλο τό μῆκος τῆς Ἱστορίας τῆς Ἐκκλησίας. Ἐάν ἔτσι δέ σκεφθῆς, δέν μπορεῖς ποτέ νά μπής εἰς τήν περιπέτεια τοῦ μαρτυρίου. Καί μάλιστα ὅταν εἶσαι νέος ἄνθρωπος. Ναί. Πόσοι εἶναι ἐκεῖνοι πού πραγματικά γιά τόν Ἰησοῦν Χριστόν, ἑκατομμύρια, ἔδωσαν τά πάντα, καί ὀμορφιά καί ὑγεία κι αὐτήν τήν ὕπαρξη, τά πάντα ἔδωσαν, γιά τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Πέστε μου τώρα αὐτό ἄν εἶναι πρακτικό πρᾶγμα κι ἀπό ποῦ βγαίνει; Ἀκριβῶς βγαίνει ἀπ’ αὐτή τήν γνώση. Καί στό τέλος θά πῆ ὁ Σολομών: «Ταύτην ἐφίλησα καί ἐξεζήτησα ἐκ νεότητός μου καὶ ἐζήτησα νύμφην ἀγαγέσθαι ἐμαυτῶ καὶ ἐραστής ἐγενόμην τοῦ κάλλους αὐτῆς» (Σ. Σολ. 8, 2)
Αὐτή, λέει, τήν ἀγάπησα· φιλῶ θά πῆ ἀγαπῶ. Αὐτήν ἀγάπησα καί τήν ἐξεζήτησα ἀπό τήν νεότητά μου, ἀπό παιδί ἀκόμη· καί ἐζήτησα νά τήν κάνω νύμφη μου, σύζυγό μου, καί νά γίνω ἐραστής της, ὁ ἀγαπημένος της, ὁ ἀγαπημένος τῆς ὀμορφιᾶς της. Τό λέει ἡ Ἁγία Γραφή, τό λένε οἱ ψαλμοί, τό λένε τά τροπάρια τῆς Μ. Ἑβδομάδος, ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι «κάλλει ὡραῖος» - δοτική τῆς λέξης κάλλος - ἑβραϊσμός εἶναι. «κάλλει ὡραῖος», θά πῆ «ὡραῖος μέ ὀμορφιά». Τό διπλώνει, τό λέει δύο φορές γιά νά δώση ἔμφαση. Εἶναι ὁ κάλλει ὡραῖος. Καί δέν εἶναι ἐξωτερική ἡ ὀμορφιά. Ἤ ἀκόμη, τό λέει κι ὁ Ἠσαΐας. «Ποῦ εἶναι τό κάλλος σου; Ἔφυγε τό κάλλος σου», λέμε τήν Μ. Παρασκευή στά Ἐγκώμια. «Ποῦ ἔδυ σου τό κάλλος»; ποῦ βασίλεψε, δηλ. ἔδυσε ἡ ὀμορφιά σου; Ποῦ εἶναι ἡ ὀμορφιά αὐτή; Ὅλη ἡ ὀμορφιά τοῦ Θεοῦ Λόγου. Καί λέει τώρα ἐδῶ, τήν ἀγάπησα καί ἔγινα ἐραστής της, κι ἀγάπησα τήν ὀμορφιά της. Ἀγαπητοί μου αὐτό σημαίνει ὅτι τότε μόνον εἶσαι Χριστιανός καί ἔχεις ξεπεράσει τήν πίστη καί ἔφθασες στήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Ἄν μένωμε στό «πιστεύω», δέν δυσκολευόμαστε, σέ μία δυσκολία, σ’ ἕνα ἀτύχημα, σέ ἕνα κάτι, ν’ ἀρνηθοῦμε τόν Χριστό. Ἄν περάσαμε στό χῶρο τῆς ἀγάπης, δέν μποροῦμε ν’ ἀρνηθοῦμε τόν Χριστό. Γι’ αὐτό ὁ Κύριος εἶπε εἰς τόν Πέτρον μετά ἀπό τήν ἄρνησή του, καί ἡ ὁποία ἄρνησίς του ἦταν ἐκείνου τοῦ λόγου ποῦ εἶπε: «σύ εἰ ὁ Χριστὸς ο υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος». (Ματθ. 16, 13-16)
Μετά λοιπόν τήν ἀνάσταση τοῦ λέει: «Σίμων Ἰωνᾶ ἀγαπᾶς με με πλεῖον τούτων»; Μ’ ἀγαπᾶς πιό πολύ; δέν τοῦ εἶπε· «μέ πιστεύεις»; Ἀλλά εἶπε: μέ ἀγαπᾶς;
Προσέξτε αὐτό τό ρῆμα «ἐξεζήτησα». Πού σημαίνει ψάχνω, ψάχνω, ψάχνω νά βρῶ τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Ἀγαπᾶ νά κρύβεται! Καί ὅταν δεῖ νά ψάχνης, κάποια φορά σοῦ ἀποκαλύπτεται. Ἀκόμη προσέξτε αὐτό τό «ἐκ νεότητός μου». Ἄν, ἄν ἦταν δυνατόν νά βάλη κανείς σάν ἀντικείμενο, θά λέγαμε, στά χέρια τῶν παιδιῶν του τήν ἀγάπη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἄν ἦταν δυνατόν! Βέβαια βάζομε τήν ἀγάπη τοῦ χρήματος, τήν ἀγάπη τῆς δόξης, βάζομε τήν ἀγάπη τοῦ κόσμου στά παιδιά μας. Τέτοιες ἀγάπες βάζουμε. Ἀλλά τήν ἀγάπη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, δέν ξέρω πώς μποροῦμε νά τήν βάλωμε. Ἄν τήν βάζουμε καί μποροῦμε νά τήν βάλωμε. Δέν ξέρω. Καί ἐδῶ εἶναι τό δυστύχημα. Γι’ αὐτό πρέπει τό παιδί ἀπό πολύ-πολύ μικρό ν’ ἀγαπήση τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Δέν εἶναι σχῆμα λόγου, δέν εἶναι οὐτοπία αὐτό πού σᾶς λέγω. Μέσα εἰς τήν ἀγωγή τοῦ παιδιοῦ, πρέπει νά μπῆ ἡ ἀγάπη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Τότε μόνο μπορεῖ κανείς νά λέγη μαζί μέ τόν Παῦλο, «…δι’ ὅν τὰ πάντα εζημιὼθην, καὶ ἡγοῦμαι σκύβαλα εἶναι, ἵνα Χριστόν κερδήσω» (Φιλιπ. 3, 8) Τά πάντα θεωρῶ τίποτα, προκειμένου νά κερδίσω τόν Χριστόν.
Θά σᾶς πῶ μία περίπτωση, μή μέ πάρετε ἀλαζόνα, μή μέ πάρετε ὑπερήφανον δέν προβάλλομαι. Ἁπλῶς μοῦ ἔτυχε. Καί μάλιστα μπορῶ νά πῶ ὅτι.. δέν ξέρω, εἶμαι κι ἐγώ ὅπως κι ἐσεῖς μέσα σέ ἁμαρτίες. Κάποτε ἤμουν κάτω τῆς τετάρτης Δημοτικοῦ, ἴσως τρίτη Δημοτικοῦ. Ἕνας γείτονας ἔστριβε σύρμα, ἔκανε μία ἕλικα, μ’ ἕνα καρφί πού δέν ἦταν στρογγυλό ἀλλά ἦταν πεπλατυσμένο, καί ἔβαζε αὐτήν τήν ἕλικα μέσα σ’ αὐτό τό σύρμα κι εἶχε ἕναν σωληνίσκο, τό τραβοῦσε πρός τά πάνω καί αὐτή ἡ ἕλιξ, - ἤ ὁ ἕλικας ὅπως θέλετε πεῖτε την - στροβίλιζε στόν ἀέρα, ἀρκετά ψηλά. Ἦταν ἕνα παιχνίδι, πού σᾶς βεβαιώνω μέ εἶχε πολύ τραβήξει. Μ’ ἄρεσε πολύ καί ἤτανε πολύ φτηνό. Τοῦ λέω «δῶσε μου κι ἐμένα ἕνα τέτοιο». Μοῦ λέει: «βρές μου ἕνα σύρμα». Πῆρα λοιπόν ἕνα σύρμα καί λέω στή μητέρα μου: « θά τό δώσω αὐτό γιά νά μοῦ φτιάξη αὐτό τό παιχνιδάκι». Μοῦ λέει ἡ μητέρα μου: «κοίταξε νά δής - ἀκοῦστε, μιά δοκιμασία! - αὐτό, θά τό κάνωμε ἔτσι γάντζο, γιά νά κρεμάσωμε τήν εἰκόνα τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου, πού εἶναι χάρτινη». Μοῦ λέει: «διάλεξε, ὅπως θέλεις. Ἄν θέλεις νά τό βάλωμε στόν ἅγιο Ἰωάννη σάν γάντζωμα ἤ ἄν θέλης νά τό κάνης παιχνίδι». Πέρασα δοκιμασία. Τό παιχνίδι μ’ ἄρεσε πάρα πολύ. Στό τέλος εἶπα: «θά τό κάνωμε γάντζο γιά νά κρεμάσωμε τήν εἰκόνα τοῦ ἁγίου Ἰωάννου». Ἴσως γι’ αὐτό τώρα μᾶς ἀξιώνει, στήν καινούρια οἰκοδομή, νά κάνωμε μία ἐκκλησία τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου. Μικρό εἶναι ἴσως, ἴσως μικρό μοιάζει· εἶναι τί προτιμᾶς στή ζωή αὐτή. Ἡ δοκιμασία τῆς μητέρας μου ἤτανε φοβερή: «διάλεξέ μου λέει ὅτι θέλεις». Μπῆκα σέ δυσκολία. Αὐτό πρέπει ἔτσι νά γίνεται, εἰλικρινά σᾶς τό λέγω, τό θυμάμαι.. καί τό θυμάμαι, γιατί τό θυμάμαι. Δέν μποροῦσε αὐτό, μιά λεπτομέρεια, θά μοῦ πεῖτε ἀπό τή ζωή μου. Τό θυμάμαι, γιατί μοῦ εἶχε κοστίσει, μέ εἶχε πονέσει. Γιατί ἔτσι ἔπρεπε νά κάνω, νά γίνη ἔτσι. Νά μπῆ στήν χάρτινη εἰκόνα τοῦ ἁγίου Ἰωάννου.
Πρέπει νά μάθωμε λοιπόν τά παιδιά μας νά ἀγαπᾶνε τόν Ἰησοῦν Χριστόν, καί τούς ἁγίους Σου. Καί τήν Παναγία. Τέλος πάντων, τόν οὐρανό. N’ ἀγαποῦν! Καί ἀκόμη νά γράφη ὁ Παῦλος· νά ἐπανέλθω στόν Παῦλον: «τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ»; (Ρωμ. 8, 35) Πηγαίνετε ἐκεῖ νά δεῖτε ἐκεί ἕνα ὁλόκληρο κατεβατό· καί μαρτυρίου καί προνομίων πού τ’ ἀρνεῖται ὁ Παῦλος. Ἄν αὐτά, καί τ’ ἀρνητικά καί τά θετικά, θά μποροῦσαν νά τόν χωρίσουν ἀπό τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Προσέξτε πάλι ἐκεῖνο τό «ἐραστής ἐγενόμην τοῦ κάλλους αὐτῆς». Ὅτι ἔγινα ἐραστής τῆς ὀμορφιᾶς της. Καί σημαίνει ὅτι ὁ ἄνθρωπος ὅταν βλέπει τά ἔργα τῆς Σοφίας μέσα στή φύση καί μέσα στήν Ἱστορία, μένει κατάπληκτος. Ἀπό τό κοχυλάκι πού θά διαλέξη ἐκεῖ στή θάλασσα, μέχρι τό σύμπαν ὁλόκληρο, μέχρι τά φαινόμενα τῆς Ἱστορίας, γιατί ἐνῶ ἀφήνει τούς ἀνθρώπους νά κινοῦν, νά τήν γράφουν τήν Ἱστορία, ὅμως δέν βγαίνει ἀπό τήν Ἱστορία ὁ Θεός Λόγος, κι ἔτσι μένει κατάπληκτος μπροστά στήν σοφία τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί τήν ὀμορφιά της. Ἔτσι, ἀγαπητοί μου πρέπει ὅλοι νά τείνωμε.
Καί πηγαίνουμε εἰς τόν ἑπόμενον στίχον:
«ἐγὼ ἐν ὑψηλοῖς κατεσκήνωσα, καὶ ὁ θρόνος μου ἐν στύλῳ νεφέλης».
Κοιτάξτε, κοιτάξτε ἐδῶ τώρα κάτι τό καταπληκτικό. Μόνο πού ὁ χρόνος μᾶς τελείωσε· δέν πειράζει, θά τό ἀρχίσωμε τό θέμα, ἀλλά εἶναι πολύ ὡραῖο. Ἐγώ, λέγει, εἰς τά ὕψη τοῦ οὐρανοῦ ἔστησα τή σκηνή μου καί ὁ θρόνος μου βρίσκεται ἐπί στύλου νεφέλης. Ἔχετε δεῖ ἀνεμοστρόβιλο; Γυρίζει, γυρίζει κι ἀνεβαίνει ἐπάνω. Ἔ, ἐκεῖ ἐπάνω, λέει, σ’ αὐτό τό στύλο, πού δέν εἶναι παρά ἀπό σύννεφο, ἐκεῖ πάνω λέει, ἔστησα τό θρόνο μου. Ἀκοῦστε παρακαλῶ. Ἐν ὑψηλοῖς κατεσκήνωσα καί ὁ θρόνος μου εἶναι ἐπάνω στήν στήλη τῆς νεφέλης. Μοιάζει παράξενο. Ἐν τούτοις, αὐτό σημαίνει. Ὅτι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία ἔχει κατοικία της καί τόν οὐρανό καί τή γῆ. Γι’ αὐτό λέγει ὁ Σολομών: «ἑξαπόστειλον αὐτὴν ἐξ ἁγίων οὐρανῶν καὶ ἀπό θρόνου δόξης σου…». (Σ. Σολ. 9, 10) Στεῖλε μου Κύριε, λέει, τήν πάρεδρον σου σοφίαν ἀπό τόν οὐρανό· «ἐξ ἁγίων οὐρανῶν». Ὄχι ἀπό τό σύμπαν. Γιατί τό σύμπαν εἶναι οἱ οὐρανοί, ἀλλά εἶναι ὑλικοί οὐρανοί. Ἀλλά ἐξ ἁγίων οὐρανῶν. Πού σημαίνει ἔξω ἀπ’ τό σύμπαν. Στεῖλε μου, λέει, τή σοφία σου, νά ἔρθη σέ μένα. Ὅπως ὁμοίως σημειώνει, ὁ ἴδιος ὁ Σολομών: «δός μοι τὴν τῶν σῶν θρόνων πάρεδρον σοφίαν», πού εἶναι παρακαθήμενη. Μάλιστα, ἀλλά, μένοντες πάντα στή σοφία πού ἔχει ὕψιστον θρόνον γιατί παρακάτω θά δοῦμε τί εἶναι αὐτή ἡ στήλη τῆς νεφέλης, ὁ πρωτομάρτυς Στέφανος - γιά νά παίρνομε παράλληλες μαρτυρίες - σημειώνει ὁ Λουκᾶς στίς Πράξεις, : «ὑπάρχων δὲ πλήρης Πνεύματος Ἁγίου, ἀτενίσας εἰς τὸν οὐρανόν εἶδε δόξαν Θεοῦ καὶ Ἰησοῦν - Ἰησοῦν! Ἐνανθρωπήσασα τήν Σοφίαν τοῦ Θεοῦ, ἡ πάρεδρος Σοφία, ἔ; - ἑστῶτα ἐκ δεξιῶν τοῦ Θεοῦ, καὶ εἶπεν· ἰδοὺ θεωρῶ τούς οὐρανοὺς ἀνεῳγμένους καί τόν υἱόν τοῦ ἀνθρώπου, ἐκ δεξιῶν τοῦ Θεοῦ ἑστῶτα». (Πράξ 7, 55-56) Καταπληκτικό!
Ποῦ ’ναι λοιπόν ὁ θρόνος; Ἐν ὑψηλοῖς. Ὁ Μάρκος σημειώνει στό τέλος τοῦ Εὐαγγελίου του, γράφει ὅτι ὁ Ἰησοῦς ἀναληφθείς εἰς τόν οὐρανόν «…ἐκάθισεν ἐκ δεξιῶν τοῦ Θεοῦ» (Μάρκ. 16, 19)
Ὁ Παῦλος γράφει: «καὶ ἐκάθισεν ἐν δεξιᾴ αὐτοῦ ἐν τοῖς ἐπουρανίοις» . Καί τό σπουδαῖον ὅτι ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία σ’ αὐτό τό «ἐν ὑψηλοῖς» πού ἔστησε τόν θρόνο της, ὄχι μόνον ὡς Πνεῦμα ἀλλά καί ὡς ἄνθρωπος, εἶναι ἡ Ἐνανθρωπήσασα πλέον Σοφία. Καί εἶναι στά δεξιά τοῦ Θεοῦ Πατρός ὄχι ὡς Θεός Λόγος ἀλλά ὡς Θεάνθρωπος! Καί συνεχίζει ὁ Παῦλος, γιά νά κατανοηθῆ αὐτό τό «ἐν ὑψηλοῖς κατεσκήνωσε», ὅτι δέν εἶναι μόνον ὑψομετρική ἡ ὑπόθεσις ἀλλά καί ὕψους ποιότητος. Γράφει στήν πρός Ἐφεσίους: «καὶ ἐκάθισεν ἐν δεξιᾴ αὐτοῦ ἐν τοῖς ἐπουρανίοις ὑπεράνω πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας καὶ δυνάμεως καί κυριότητος καὶ παντός ὀνόματος ὀνομαζομένου οὐ μόνον ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ, ἀλλά καὶ ἐν τῷ μέλλοντι·». (Εφεσ. 1, 20) Πάνω ἀπ’ ὅλα. Ταυτόχρονα εἶναι στήν κορυφή μιάς στήλης ἀπό νεφέλη ἐδῶ στή γῆ, στό στρατόπεδο τῶν Ἑβραίων. Ἐκεῖ, λέει, κάθισε. «Καί τί ἔκανες Κύριε ἐκεῖ»; Αὐτό θά μᾶς τό πῆ, πρῶτα ὁ Θεός, τήν ἐρχομένη Τρίτη.
196η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης
« Σοφία Σειράχ ».
►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Σοφία Σειράχ " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/sofia-seirax
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oRvQcJSffpry9_VIhWtola
🔸Λίστα ομιλιών της σειράς
«Σοφία Σειράχ».🔻
https://drive.google.com/file/d/15yPd5yULQpwqBdVJzrpusJNL6wa2BczM/view?usp=drivesdk
🎥 Βιντεοσκοπημένες ομιλίες της σειράς «Σοφία Σειράχ».🔻
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40o1lCOake2wwX61iRYZNi-M
🔸📜 Απομαγνητοφωνημενες ομιλίες της σειράς «Σοφία Σειράχ».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%A3%CE%BF%CF%86%CE%AF%CE%B1%20%CE%A3%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AC%CF%87.?m=1
🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk
__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0
📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1
📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0
__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share
Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk
†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.
