†.Ἤδη εὑρισκόμεθα, παιδιά, εἰς τό πρoτελευταῖον κεφάλαιο τοῦ βιβλίου τοῦ «Τωβίτ», δηλαδή εὑρισκόμεθα εἰς τό τέλος. Αὐτή ἡ τόσο, θά λέγαμε, θελκτική ἀλλά καί οἰκοδομητική ἱστορία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης παίρνει τέλος.
Ἀφοῦ ἔγινε ἡ ἀναγνώρισις, ὅπως ἐλέγαμε τήν περασμένη φορά, ἀπό τόν Ἄγγελο Ραφαήλ καί ἀπεκαλύφθη ὅτι αὐτός ὁ θαυμαστός συνοδός ὁ Ἀζαρίας δέν ἦτο ἄλλος παρά αὐτός ὁ Ἄγγελος Ραφαήλ, ὁ Τωβίτ καί ὁ Τωβίας ἔμειναν κατάπληκτοι μπροστά εἰς αὐτήν τήν ἀποκάλυψι, καί ἐπί πλέον εἰς αὐτήν τήν μεγάλην βοήθεια πού τούς ἔδωκε ὁ Θεός. Δέν ξέρω, ἐάν ἐμεῖς ἤμεθα σέ ἀνάλογη κατάστασι, τί θά κάναμε. Πάντως τό γεγονός εἶναι ὅτι ὁ Τωβίτ ἐξέσπασε εἰς μίαν δοξολογίαν πρός τόν Θεόν˙ μία προσευχή ὠδή. Δηλαδή ὅπως λέγει ἐδῶ «καί Τωβίτ ἔγραψε προσευχήν εἰς ἀγλλίασιν» (Τωβ. 13, 1)
Ἀλλά προσευχή ἀγαλιάσεως δέν εἶναι παρά εὐχαριστήριος προσευχή, καί ταυτόχρονα καί δοξολογία. Γι’ αὐτό καί τό σημερινό μας θέμα θά μᾶς ἀπασχόληση μέ τήν δοξολογικήν ἢ εὐχαριστηριακήν αὐτήν προσευχήν τοῦ Τωβίτ. Δέν εἶναι μία συνηθισμένη προσευχή. Θυμίζει ὠδή τοῦ Ἰωνᾶ, θυμίζει ὠδή τῆς Θεοτόκου ἡ ὠδή αὐτή, ἡ προσευχή αὐτή τοῦ Τωβίτ.
Ὅπως ὁ Ἰωνᾶς, ὅπως ἡ Θεοτόκος, ἔτσι καί ὁ Τωβίτ συνέθεσε αὐτό του τό ἆσμα, παίρνοντας στοιχεῖα ἀπό τούς ψαλμούς. Εἶναι λοιπόν, ἕνα πάρα πολύ ἀξιοσημείωτον ἆσμα, τό ὁποῖον πολύ ὀλίγον ὁμιλεῖ διά προσωπικήν ὑπόθεσιν καί πολύ περισσότερον ὁμιλεῖ διά μία γενικοτέραν ὑπόθεσιν. Συγκεκριμένα, ἐνῶ πιάνει νά εὐχαριστήση τόν Θεόν ὁ Τωβίτ γιά ἕνα προσωπικό του θέμα, πολύ γρήγορα μεταπηδᾶ εἰς τό ἐθνικόν θέμα· τόσο γρήγορα ὥστε σχεδόν ἡ προσωπική του ὑπόθεσις δέν φαίνεται καθόλου μέσα εἰς τήν προσευχήν αὐτήν.
Ἔτσι ἡ εὐχαριστία του, ἡ ὠδή του εἶναι μία προσευχή πρός τόν Θεόν διά τήν ὑπόθεσιν τοῦ Ἰσραήλ. Καί κάτι πολύ σπουδαῖο˙ ξεπερνάει τά ὅρια τοῦ χρόνου, κάνει ἕνα πελώριον ἅλμα καί βρίσκεται μπροστά εἰς τά χρόνια τά μεσσιανικά καί προφητεύει διά τόν Μεσσία καί διά τήν Ἐκκλησίαν. Καί συνεπῶς ὁ Τωβίτ παίρνει στό τέλος πιά τῆς ζωῆς του, ὕστερα ἀπό αὐτή τήν περιπέτεια -ὄχι ἀκριβῶς τέλος γιατί ἔζησε ὅπως θά δοῦμε, μή σᾶς ἐκπλήσσει, ἄλλα περίπου ἑκατό χρόνια, θά τό δοῦμε τήν ἐρχομένη φορά πρῶτα ὁ Θεός, ὄχι ἀκριβῶς ἑκατό πιό κάτω· πάντως πολλά χρόνια ἔζησε ἀκόμη- πάντως σάν ἐπιστέγασμα αὐτῶν του τῶν περιπετειῶν καί πού ἀπεδείχθη ὅτι ἐστάθηκε πιστός Ἰσραηλίτης, γνήσιος τοῦ Θεοῦ μαθητής, πιστός ὁπαδός, λάτρης, ἐπῆρε καί τό χάρισμα τῆς προφητείας· καί ἔτσι καί εἰς τήν προσευχή του αὐτή προφητεύει ἀλλά καί εἰς τό ἑπόμενο καί τελευταῖον κεφάλαιο, πού θά ἀναλύσωμε, πρῶτα ὁ Θεός τήν ἐρχόμενη φορά, βλέπομε ἐκεῖ νά προφητεύη ἐκεῖνο πού ἐπροφήτευσε ὁ Ἰωνᾶς˙ τήν ὁπωσδήποτε -θά σᾶς φανῆ παράξενο- καταστροφήν τῆς Νινευή. Διότι θά ἐνθυμεῖσθε ὅτι ἡ Νινευή δέν κατεστράφη ὅταν ὁ Ἰωνᾶς ἐφώναζε ὅτι ἡ πόλις θά καταστραφῆ, ἐάν δέν μετανοήση. Καί προφανῶς δέν ἐκατεστράφη διότι μετενόησαν οἱ κάτοικοι. Ἤτανε ὅρος ἐξ ἄλλου, ὅτι ἐάν μετανοήσουν ἡ πόλις δέν θά καταστραφῆ. Τελικά κατεστράφη. Κατεστράφη -διότι καί τά λοιπά… θά τά δοῦμε τήν ἐρχόμενη φορά- καί τήν καταστροφήν της τώρα αὐτή τήν προφητεύει ὁ Τωβίτ καί συμβουλεύει -βγάζει καί πρακτικά συμπεράσματα ἐκ τῆς προφητείας αὐτῆς- καί λέγει εἰς τόν γιό του τόν Τωβία νά φύγη ἀπό τήν πόλι ὁπωσδήποτε.
Συνεπῶς τό τελευταῖο κεφάλαιο ἴσως δέν ἔχει πιά -ὅπως καί τοῦτο- δέν ἔχει πιά ἐκεῖνα τά στοιχεῖα πού πήραμε μέχρι τώρα, τά οἰκογενειακά στοιχεῖα, τά γύρω ἀπό τόν γάμον, τήν οἰκογένεια καί τά λοιπά. Ἔχουν ἕνα γενικότερο θέμα, ἕνα γενικότερο πλαίσιο, ἀλλά ἄκρως σπουδαῖον καί θεολογικόν, πού βλέπει κανένας πῶς κινοῦνται οἱ λαοί, πῶς κινοῦνται τά ἔθνη καί τί ἀποτελέσματα ἔχουν ἐκ τῶν κινήσεών των αὐτῶν. Δηλαδή τά δύο τελευταῖα κεφάλαια τοῦ βιβλίου τοῦ «Τωβίτ» εἶναι ἐκτάκτως ἐνδιαφέροντα καί θεολογικά.
Ἀλλά ἄς προχωρίσωμε.Ἔγραψε αὐτήν τήν προσευχήν εἰς ἀγαλλίασιν ὁ Τωβίτ καί λέγει: «Εὐλογητός ὁ Θεός ὁ ζῶν εἰς τούς αἰῶνας καί ἡ Βασιλεία αὐτοῦ, ὅτι αὐτός μαστιγοῖ καί ἐλεεῖ, κατάγει εἰς ᾅδην καί ἀνάγει, καί οὐκ ἔστιν ὅς ἐκφεύξεται τήν χεῖρα αὐτοῦ˙» (Τωβ. 13, 1-2) «Εὐλογητός ὁ Θεός» θά πῆ: δοξασμένος ὁ Θεός. Καί βγαίνει -πόσο ἐκ βαθέων ἀλήθεια!- ὅσο πιό μεγάλη εὐεργεσία δεχόμεθα ἀπό τόν Θεόν, τόσο βαθύτερα εἶναι καί εὐχαριστία καί ἡ δοξολογία τοῦ ἀνθρώπου. Ναί. Ἴσως τώρα ἐδῶ ἁπλῶς ἀναλύομε, ἀλλά ἐάν εἴμεθα ὅπως σᾶς εἶπα ἐμεῖς ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι θά εἴχαμε δεχθεῖ αὐτήν τήν εὐεργεσίαν, τότε ἡ δοξολογία μας αὐτή θά ἦταν πραγματικά de profundis «ἐκ βαθέων;»
Προσέξτε ἕνα σημεῖον τό ὁποῖον εἶναι μέν προσωπικό -θά ’λεγα ὅτι αὐτό κι ἄλλο ἕνα παρακάτω εἶναι προσωπικά στοιχεῖα- ἐν τούτοις παίρνοντας ἕνα μεγεθυντικό φακό βλέπομε ὅτι τό στοιχεῖο αὐτό τό προσωπικό γίνεται ἐθνικόν.
«Ὅτι ὁ Θεός μαστιγοῖ καί ἐλεεῖ.» Ἐδέχθηκε ὁπωσδήποτε ὁ Τωβίτ αὐτήν τή μαστίγωσι. Ὄχι ὡς παραβάτης, ἀλλά ὡς υἱός.
Λέγει ἡ πρός Ἑβραίους ἐπιστολή ὅτι ὁ Θεός «… μαστιγοῖ δὲ πάντα υἱὸν ὃν παραδέχεται. ( Ἑβρ. 12, 6) καί λέγει ἐκεῖ ὁ Ἀπ. Παῦλος ὅτι, ἐάν δέν δέχεσθε μαστιγώσεις ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ, τότε νά ἀμφιβάλλετε ἐάν εἴσαστε παιδιά τοῦ Θεοῦ. Διότι ὁ Θεός λέγει μαστιγώνει τά παιδιά του. Ποιός μαστιγώνει τοῦ γείτονα τό παιδί; Πρέπει νά ὑπονοήσετε ὅτι εἴσαστε νόθοι, λέγει, δέν εἴσαστε παιδιά, ἐάν δέν δεχθῆτε μαστίγωμα ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά αὐτή ἡ μαστίγωσις δέν εἶναι μαστίγωσις πρός καταστροφήν, πρός ἐξουθένωσιν, εἶναι μαστίγωσις πρός ἐλεημοσύνην, πρός ἔλεος. Ὁ Θεός μαστιγώνει, ἀλλά καί μετά ἔρχεται νά ἐλεήση. Εἶναι ἀκριβῶς ὅλα ἐκεῖνα τά παιδαγωγικά τους στοιχεῖα γιά νά κάνουν τήν ψυχήν ἁγία.
«Κατάγει εἰς ᾅδην καί ἀνάγει» Σέ κατεβάζει καί σέ ἀνεβάζει. Θέλεις ν’ ἀνεβῆς; Ἄν ἀνεβῆς μόνος σου, τότε… δέν θά μπορέσης νά φθάσης ψηλά, θά γκρεμιστῆς˙ εἶναι τό ἀνέβασμα τοῦ ἐωσφόρου. Ἐάν ὅμως τότε θέλης νά ἀνεβῆς, πρέπει νά κατεβῆς. Καί ἄν ἔκανες ἐπιχειρήματα ν’ ἀνεβῆς μόνος σου, τότε θά δεχθῆς τό γκρέμισμα ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ. Θά σέ κατάξη, θά σέ κατεβάση κάτω, ἕως ἅδου. Καί ὅταν ἐκεῖ ταπεινωθῆς, ὅταν ἐκεῖ δείξης ὅτι κατάλαβες ὅτι εἶχες ὑπερηφάνεια, τότε ὁ Θεός σέ ἀνάγει, σέ ἀνεβάζει. Εἶναι τό ἀνέβασμα τοῦ Θεοῦ πού εἶναι καί ἀσφαλές.
Βλέπετε ὅτι ὁ Θεός εἶναι Ἐκεῖνος πού μαστιγώνει καί ἐλεεῖ, κατεβάζει καί ἀνεβάζει. Τίποτα ἀπό τό χέρι Του δέν εἶναι ἱκανόν νά ξεφύγη. Ὅλα ἐλέγχονται ἀπό τό χέρι Του καί πολλές φορές νομίζομε ὅτι ξεφεύγουν πολλά πράγματα ἀπό τόν Θεόν καί λέγομε «μά πῶς αὐτό καί πῶς ἐκεῖνο;», «πῶς ἐκεῖνος ξέρω ’γώ εὐτυχεῖ καί ἐκεῖνος δυστυχεῖ;», «πῶς…. καί τά λοιπά» καί νομίζομε ὅτι ὁ Θεός ὑπνώττει ὅτι ὁ Θεός ἔχει διαρροές στήν ἀντίληψί Του καί οὕτω καθ’ ἑξῆς. Εἶναι πραγματικά βλάσφημες ἀντιλήψεις καί σκέψεις αὐτές τίς ὁποῖες μποροῦμε νά κάνωμε.
Ἀλλά σᾶς εἶπα ὅμως ἀπό τό προσωπικό του θέμα -διότι ὁ Τωβίτ δέν ὑπῆρξε ἁμαρτωλός ἄνθρωπος, ὅμως ὁ Θεός δι’ αὐτῆς τῆς παιδαγωγίας τόν καθιστᾶ ἁγιότερον- ἀναφέρεται καί μεταπηδᾶ εἰς τό ἐθνικόν θέμα.
Διότι ὁ Τωβίτ ἐπιτέλους, ἐπιτέλους ἀποτελεῖ μία μονάδα ἢ ἡ οἰκογένειά του ἀποτελεῖ μία μονάδα· εἶναι ὅμως ἀπό τήν χορείαν τῶν αἰχμαλώτων τοῦ Βορείου Βασιλείου, πού ὑπέστη φοβερή δοκιμασία μέ τήν αἰχμαλωσία καί τήν μετεκεσίαν αὐτή εἰς τήν Νινευή. Γι’ αὐτό τό λόγο μεταπηδᾶ, σᾶς εἶπα, στό ἐθνικό θέμα, στήν ἐθνική συμφορά.
Καί ἀποτείνεται τώρα πρός τούς συμπατριῶτες του. Εἶναι βεβαίως δοξολογία πρός τόν Θεόν, ἀλλά εἶναι ἕνας διάλογος πού ἄλλοτε μέν στρέφεται πρός τόν Θεόν, ἄλλοτε δέ στρέφεται πρός τούς συμπατριῶτες. Καί συνεχίζει καί λέγει: «ἐξομολογεῖσθε αὐτῷ οἱ υἱοί Ἰσραήλ ἐνώπιον τῶν ἐθνῶν, ὅτι αὐτός διέσπειρεν ἡμᾶς ἐν αὐτοῖς˙ ἐκεῖ ὑποδείξατε τήν μεγαλωσύνην αὐτοῦ, ὑψοῦτε αὐτόν ἐνώπιον παντός ζῶντος, καθότι αὐτός Κύριος ἡμῶν καί Θεός, αὐτός πατήρ ἡμῶν εἰς πάντας τούς αἰῶνας» (Τωβ. 13, 3-4)
Εἶναι μεγαλόπνοο εἶναι πραγματικά ὑπέροχο! Κοιτάξτε θέσεις ὑπέροχες καί μή πῆτε ὅτι «δέν μέ ἀφοροῦν». Ποτέ ἕνας ἄνθρωπος -θά ’τανε πολύ ἀτομιστής- δέν πρέπει νά βλέπη μόνο εἰς ὅτι τόν ἀφορᾶ, ἀλλά εἶναι τά θέματα εὐρύτερα. Θά λέγατε αὐτή τή στιγμή: «ἔμενα μ’ ἐνδιαφέρει νά ἔχω ἀτμόσφαιρα ἐδῶ εἰς τήν Λάρισα ἤ εἰς αὐτόν τόν χῶρο ν’ ἀναπνέω καί δέν μ’ ἐνδιαφέρει τί γίνεται παρακάτω;» Ἄν πέφτη μία ἀτομική βόμβα γιά δοκιμή; -Αὐτές οἱ δοκιμαστικές βόμβες!- Τήν ἴδια στιγμή… τήν ἴδια στιγμή διαγράφονται ἀπό τό βιβλίο τῶν ζώντων μερικά ἑκατομμύρια ἄνθρωποι, διότι αὐτή ἡ ἀκτινοβολία θά καταστρέψη μέ καρκίνους, μέ τέτοια πράγματα, μερικά ἑκατομμύρια ἀνθρώπους. Μπορεῖτε νά πῆτε ὅτι ἐσεῖς ἐνδέχεται νά μή εἴσαστε μέσα ἐκεῖ εἰς αὐτά τά ἑκατομμύρια; Κι ὅμως αὐτή ἡ δοκιμή νά ἔγινε στήν Ἀμερική, νά ἔγινε στήν Ρωσία. Μπορεῖτε νά τό πῆτε αὐτό, ὃτι δέν σᾶς ἐνδιαφέρει; Ἔτσι καί ἐδῶ πέρα˙ μή πῆτε «ἐμένα μ’ ἐνδιέφεραν ἁπλῶς ὑποθέσεις σάν κι αὐτές πού κάναμε μέχρι τώρα καί τά εὐρύτερα αὐτά θέματα δέν μέ ἀπασχολοῦν». Μή τό πῆτε ποτέ! μή τό πῆτε ποτέ!
Λοιπόν· «κοιτάξτε ἐδῶ, ὁ Θεός εἶναι Ἐκεῖνος, λέει εἰς τούς Ἰσρηλῖτας τούς συμπατρωτές του, ὁ ὁποῖος μᾶς διέσπειρε εἰς τά ἔθνη. Μᾶς διέσπειρε, μᾶς σκόρπισε εἰς τά ἔθνη. Αὐτό γιά μᾶς ἔχει παιδαγωγικόν χαρακτῆρα. Εἴμεθα ἁμαρτωλοί»· ἐπειδή τό Βόρειο Βασίλειο εἶχε πέσει πολύ πρώϊμα στήν εἰδωλολατρία.
Σέ λίγο, θά μᾶς τό πῆ πιό κάτω, προφητεύει τί θά πάθη τό Νότιον Βασίλειον, τοῦ Ἰούδα. Γιατί ὅπως θά ξέρετε μετά ἀπό τόν Βασιλέα Σολομῶντα αὐτό τό μεγάλο κράτος τοῦ Ἰσραήλ ἐχωρίστηκε σέ δυό Βασίλεια· τό Βόρειον Βασίλειον μέ τίς δέκα φυλές εἶχε δικό του Βασιλέα καί τό Νότιον Βασίλειον μέ τίς δύο φυλές τοῦ Βενιαμίν καί τοῦ Ἰούδα μέ πρωτεύουσα τήν Ἱερουσαλήμ καί ἀπετέλεσε αὐτό -μέ δικό του Βασιλιά- τό Νότιο Βασίλειο. Τό Νότιον Βασίλειον εἶχε τήν διαδοχή τοῦ Δαυΐδ, γι’ αὐτό καί ὁ Χριστός κατά σάρκα κατάγεται ἀπό τήν φυλή τοῦ Ἰούδα ἀπό τό Νότιον Βασίλειον.
Τό Βόρειον Βασίλειον ὅμως πολύ γρήγορα ἔπεσε στήν εἰδωλολατρία˙ μετά δέ καί Νότιον Βασίλειον, ὄχι ὅσο τό Βόρειο· ἀλλά ἔκανε ὁπωσδήποτε πολλές, πολύ μεγάλες ἁμαρτίες. Πάντως κυρίως γι’ αὐτήν τήν ἀποστασία τοῦ Βορείου Βασιλείου ὁ Θεός ἔρχεται νά τιμωρήση σκληρά. Καί λέγει ὃτι «ὁ Θεός μᾶς ἐσκόρπισε εἰς αὐτά τά ἔθνη».
Μή ξεχνᾶτε παιδιά ὅτι -νά τί ἔγινε στήν Κύπρο; Δέν θέλω νά σᾶς τρομάξω, ἀλλά θέλω νά σᾶς διεγείρω τήν προσοχήν ὅτι αὐτά μᾶς ἐνδιαφέρουν πολύ- ποιός μᾶς ἐγγυᾶται ὅτι αὔριο δέν θά μποροῦν νά ἔλθουν ἐχθροί καί σεῖς οἱ νεαρές κοπέλες νά ἁρπαχθῆτε ἀπό τήν ἀγκαλιά τῆς μάνας σας καί νά ὁδηγηθῆτε…, δέν ξέρω. Ποιός μᾶς τό λέει αὐτό; Πέστε μου; Καί τότε νά ζήσετε αὐτό τό δρᾶμα ἐδῶ πέρα τό ὁποῖον βλέπομε εἰς τόν λαόν τοῦ Ἰσραηλ; Νά τό ζήσωμε τό δρᾶμα αὐτό.
Λοιπόν· Ὁ Θεός ὅμως ξέρει νά βγάζη ἀπό τό πικρό γλυκύ. Ὁ Θεός μέ μία Του ἐνέργεια ἐξυπηρετεῖ πολλά σχέδια. Ὁ προφήτης μόνο δύναται νά διακρίνη τά πολλά σχέδια τοῦ Θεοῦ ἤ μᾶλλον τούς πολλούς σκοπούς σ’ ἕνα σχέδιο τοῦ Θεοῦ, σέ μία ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ.
Καί ἐπειδή ὁ Τωβίτ ἔχει προφητικόν πνεῦμα, τί λέγει; «Ναί μέν, ὁ Θεός μᾶς διέσπειρεν εἰς τά ἔθνη, ἀλλά... ἀλλά... αὐτό δέν πρέπει νά μείνη ἀνενέργητο ἐκ μέρους σας, ὤ, Ἰσραηλῖται!». Τί; «Ἐκεῖ» -ποῦ ἐκεῖ;- «εἰς τούς λαούς πού σκορπισθήκαμε ἕνεκα πολεμικῶν γεγονότων, ὑποδείξατε τήν μεγαλοσύνην αὐτοῦ». Δηλαδή τί θά πῆ «ὑποδείξατε τήν μεγαλοσύνην αὐτοῦ»; Φανερώσατε τόν ἀληθινόν Θεόν, κάνετε… κάνετε ἱεραποστολή «ὑψοῦτε αὐτόν ἐνώπιον παντός ζῶντος» μπροστά σέ κάθε ἄνθρωπο νά ὑψώνετε τόν ἀληθινόν Θεόν.
Αὐτό ὅμως εἶναι στήν πρόνοιαν τοῦ Θεοῦ. Διότι μέ τόν τρόπον αὐτόν, ξέρετε τί ἔγινε; Τά ἔθνη ἄρχισαν νά ἀποκτοῦν γνῶσιν τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ, ἔστω καί μέ αὐτόν τόν ἀκροθιγή τρόπον, ὥστε ὅταν ἦλθε ὁ Χριστός καί κατόπιν ἔστειλε τους Ἀποστόλους Του εἰς τά πέρατα τῆς οἰκουμένης, εὑρήκαν οἱ Ἀπόστολοι ἐρείσματα διδασκαλίας τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ.
Θά σᾶς πῶ μόνο ἕνα… ἕνα πολύ χτυπητό παράδειγμα, γιά νά δῆτε πῶς ὁ Θεός ἐνεργεῖ αἰῶνες πρίν ἐμφανισθεῖ.
Βρισκόμεθα κάπου στόν 14ον… 13ον αἰῶνα π.Χ. ὅταν οἱ Ἑβραῖοι βγῆκαν ἀπό τήν Αἴγυπτο καί ἑτοιμάζονται νά εἰσέλθουν εἰς τήν γῆν τῆς ἐπαγγελίας. Οἱ Μωαβῖται εἶδαν ὅτι ἔρχεται λαός πολύς καί τούς ἔπιασε φόβος καί τρόμος. Τόσο, διότι εἶδαν ὅτι ἔγιναν καταπληκτικά πράγματα πρό σαράντα ἐτῶν εἰς τή Ἐρυθρά θάλασσα καί ταλαιπωρήθηκαν ἐξ αἰτίας τῶν Ἑβραίων πολύ οἱ Αἰγύπτιοι, ὅσο δέ καί διότι ἦταν ἕνας πολύ μεγάλος λαός -ἔγιναν δυό ἑκατομμύρια ἄνθρωποι!- καί αἰσθάνθηκαν νά ἀπειλεῖται ἡ πατρώα τους γῆ καί ἀμέσως ἔστειλαν -αὐτό πού κάνουν οἱ γυναῖκες ἅμα δοῦνε κανένα κίνδυνο, καμμιά ἀρρώστια, κανένα συνοικέσιο νά χαλάη· πᾶνε στίς μάγισσες, πᾶνε στά μάγια- ἔστειλαν στή Μεσοποταμία καί μετεκάλεσαν ἕναν σοφό -σοφό μάγο!- τόν Βαλαάμ. Κι ὅταν ἦρθε ὁ Βαλαάμ, τοῦ εἶπε ὁ Βασιλεύς τῶν Μωαβιτῶν νά καταρασθῆ τούς Ἑβραίους νά πάθουν κακό. Ἀλλά ἐκεῖ ὁ Θεός ἐμποδίζει τόν Βαλαάμ -εἶναι μία ὁλόκληρη ἱστορία πού δέν μπορῶ νά σᾶς πῶ πιό πολλά γιατί θά ἀργήσωμε πολύ- ἀντί νά καταρᾶται εὐλογεῖ.
Αὐτό ἔγινε τρεῖς φορές ἀλλάζοντας τρεῖς διαφορετικούς τόπους, καί βλέποντας ἀπό τό βουνό πού ἦσαν ἀνά πᾶσα στιγμή τόν λαόν -διότι ἔπρεπε νά βλέπουν τόν λαό, ἔπρεπε ὁ μάγος νά βλέπη τόν λαό καί νά καταρᾶται- δέν μπορεῖ ὅμως νά καταρασθῆ. Ὁ Βασιλιάς τῶν Μωαβιτῶν ἀγανακτῆ καί τοῦ λέει: «Ἐγώ σέ κάλεσα, νά σέ πληρώσω, καί σύ μοῦ εὐλογεῖς ἐκείνους τούς ὁποίους ἐγώ θέλω νά καταρασθῆς;»
Καί τοῦ λέγει: «δέν μπορῶ, ἐμποδίζομαι, δέν σοῦ εἶπα ὅτι θά σοῦ πῶ;». Γιατί στό δρόμο εἶχε ὑποστεῖ μία περιπέτεια μέ τό γαΐδαρό του πού δέν προχωροῦσε καί Ἄγγελος Κυρίου ἐμπόδιζε τό γαϊδούρι του νά περπατήση. Καί ἐκεῖ πῆρε παραγγελία ἀπό τόν Θεόν -ὁ μάγος! ἀπό τόν Θεόν!- καί τότε τοῦ λέει «δέν μπορῶ νά ἐνεργήσω διαφορετικά· μόνον τοῦτο σοῦ λέγω: Θά ἀνατείλη ἀστέρι ἀπό τόν Ἰούδα -προσέξτε!- θά ἀνατείλη ἀστέρι ἀπό τόν Ἰούδα!…» καί τά λοιπά.
Ἐκεῖ λέγει μία προφητεία. Μάγος εἶναι. Ὅπως, μή ξεχνᾶτε, κάποτε κάποτε ἔχομε προφητικόν χάρισμα καί σέ κακούς ἀνθρώπους. Ὅπως ἔχομε προφητικά ὄνειρα σέ εἰδωλολάτρας ὅπως εἶναι ὁ Φαραώ ἤ ὅπως εἶναι ὁ Ναβουχοδονόσορ · ἄλλο τώρα ποιός θά κάνη τήν ἑρμηνεία παρακάτω. Αὐτός ἤτανε Μεσοποταμίτης, ἐπῆγε στήν πατρίδα του πίσω. Ἔμεινε ἡ παράδοσις αὐτοῦ τοῦ ἀστέρος πού θά ἀνατείλη ἀπό τήν φυλή τοῦ Ἰούδα. Ἒμεινε!
Ἐπήγανε καί οἱ Ἑβραῖοι στήν Βαβυλών α, ἐνισχύθη αὐτή ἡ παράδοσις, καί τώρα τί βλέπομε; Ὅταν ἐγεννήθη ὁ Χριστός νά ἔρχωνται σοφοί ἀπό ’κείνη τήν περιοχή, βάσει τῶν ὅσων προφητειῶν εἶχαν παραδοθεῖ εἰς τήν πατρίδα τους˙ καί αὐτό σάν ἀποτέλεσμα τῆς αἰχμαλωσίας τῶν Ἑβραίων. Καί οἱ μάγοι αὐτοί -δέν ξέρομε πόσοι ἦσαν, δέν λέει ἡ Ἁγία Γραφή πόσοι ἦσαν· ἡ παράδοσις διασώζει ὅτι ἦσαν τρεῖς. Ἄς ποῦμε τρεῖς. Ἄς ποῦμε τρεῖς- οἱ μάγοι αὐτοί ἀπετέλεσαν τό πρωτοκάρπι κλήσεως εἰς τό Εὐαγγέλιον ἐκ μέρους τῶν ἐθνῶν.
Βλέπετε πῶς ἐργάζεται ὁ Θεός μέσα εἰς τήν ἱστορία; Βλέπετε πῶς ἐργάζεται! Μόνο βεβαίως ὅταν ἔχωμε ὅλα τά δεδομένα δυνάμεθα νά τά διακρίνωμε, ὄχι ὅμως πάλι χωρίς πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Ὃταν ὅμως δέν ἔχωμε τά δεδομένα, διότι ἀκόμη δέν μᾶς ἐδόθησαν τά δεδομένα, τότε χρειάζεται νά ἔχωμε ἀκραιφνῶς προφητικόν χάρισμα. Καί αὐτό τό ἔχει τώρα ὁ Τωβίτ, ὅπως καί ὅλοι οἱ προφῆται.
Γι’ αὐτό λέγει ἐδῶ: «ναί μέν δεχθήκαμε αἰχμαλωσίαν, ἀλλά θά πρέπη ὅμως -ἐν προφητικῷ πνεύματι τό λέει αὐτό- θά πρέπη ἐδῶ στή γῆ τῆς αἰχμαλωσίας μας νά ὑποδείξωμε τόν ἀληθινόν Θεόν. Διότι πρέπει νά προπαρασκευασθῆ -ὡς νά ἔλεγε ὁ Τωβίτ- πρέπει νά προπαρασκευασθῆ ἡ γῆ τῶν ἐθνῶν, νά δεχθῆ τόν Μεσσία.
Τί μεγαλόπνοα πράγματα! Πέστε μου, σᾶς παρακαλῶ, πέστε μου, ὅπως θά δητε καί λίγο πιό κάτω, πέστε μου, βγῆκε ἀπό τά θέματά του ὁ Τωβίτ; Βγῆκε ἀπό τό θέμα τῆς τυφλώσεώς του; τῆς ἀνεχείας του; -ὃλα βέβαια αὐτά θεραπεύτηκαν!- βγῆκε; Βγῆκε!
Ὁ ἀληθινός πιστός πότε δέν μένει στά μικρά στενόκαρδα καί τετριμμένα προβλήματά του· πάντα βλέπει πιό πλατιά. Βλέπει τήν πόλι πού κατοικεῖ, βλέπει τήν πατρίδα πού κατοικεῖ, βλέπει τόν φλοιό τῆς γῆς πάνω στόν ὁποῖο βρίσκονται οἱ ἄνθρωποι· ὅλα τά παγκόσμια γεγονότα καί φαινόμενα τόν ἀπασχολοῦν· ὅλα τά κάνει προσευχή του, τά κάνει δέησί του, τά κάνη εὐχαριστία του, τά κάνη δοξολογία του ὅλα αὐτά ὁ μεγαλόπνοος ἄνθρωπος. Ὁ ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος -νά πῶ ἔτσι;- ὁ οἰκουμενικός ἄνθρωπος. Ὁ οἰκουμενικός, ὄχι ὁ οἰκουμενιστικός, ὁ οἰκουμενικός ἄνθρωπος· ἐκεῖνος πού κλίνει ὁλόκληρη τήν οἰκουμένη καί ὁλόκληρη ἡ οἰκουμένη τόν πονᾶ καί τόν ἐνδιαφέρει.
«Καί μαστιγώσει ἡμᾶς» -μόνο ὁρισμένα σημεῖα θά παίρνω, διότι θά θέλαμε πολλές ὧρες νά ἀναλύσωμε τήν προσευχήν του- «καί μαστιγώσει ἡμᾶς ἐν ταῖς ἀδικίαις ἡμῶν». Βεβαίως θά μᾶς μαστιγώσει. Γιατί; Κάναμε ἁμαρτίες! «καί πάλιν ἐλεήσει καί συνάξει ἡμᾶς ἐκ πάντων τῶν ἐθνῶν, οὗ ἐάν σκορπισθῆτε ἐν αὐτοῖς» (Τωβ. 13,5) Πάλι θά μᾶς συνάξει. Μᾶς σκόρπισε καί θά μᾶς συνάξει. Ἐδῶ πέρα ἔχομε… ἔχομε, ἕνα ἱστορικόν πλαίσιον τό ὁποῖον στέκεται ἱστορικός τύπος μιᾶς ἄλλης ἱστορικῆς πραγματικότητος. Σᾶς μπέρδεψα;
Λοιπόν· Ποιό εἶναι αὐτό τό ἱστορικόν πλαίσιον; Ὅτι ἐδῶ προφητεύει ὅτι ἡ αἰχμαλωσία αὐτή δέν θά εἶναι παντοτινή, κάποτε θά λήξη. Θά ἠδύνατο νά μή λήξη. Πόσοι λαοί χάθηκαν μέσα στήν ἱστορία! Αὐτή τή στιγμή οὔτε Βαβυλώνιοι ὑπάρχουν, οὔτε Νινευῖται ὑπάρχουν, Ἀσσύριοι. Μάλιστα τήν ἐρχόμενη φορά, πρῶτα ὁ Θεός, θά σᾶς δείξω γιατί δέν ὑπάρχουν σήμερα Ἀσσύριοι καί γιατί δέν ὑπάρχουν σήμερα Βαβυλώνιοι, ὅπως αὔριο μπορεῖ νά μήν ὑπάρχουν Ἕλληνες. Φρικτόν, φοβερόν! Ναί, αὔριο μπορεῖ νά μή ὑπάρχη Ἑλλάς καί Ἕλληνες! Ναί. Πόσοι λαοί μέσα στήν ἱστορία ἄφησαν μόνον τό ὄνομά τους! μόνο τό ὄνομά τους καί τίποτα ἄλλο· κανένα ἄλλο ἴχνος, τίποτα ἄλλο. Σήμερα δέν σώζεται ἀπ’ αὐτούς τίποτε· μόνον τά τότε χνάρια τους καί αὐτό εἶναι κάτι πού ὁπωσδήποτε πάντα ἐνδιαφέρει σάν σύνολο, σάν ὁμάδα ἀνθρώπων.
Λοιπόν, προφητεύει τήν ἐπαναφορά τῶν Ἑβραίων ἀπό τήν Νινευή καί τήν ἐπανίδρυσι τοῦ κράτους τοῦ Ἰσραήλ. Ἀλλά αὐτό εἶναι τό ἱστορικόν πλαίσιον μέσα στό ὁποῖον κινεῖται ὡς τύπος ἱστορικός.
Ποιά εἶναι ὅμως ἡ ἱστορική πραγματικότης, ἡ ὁποία προτυποῦται ἀπ’ αὐτό τό ἱστορικόν πλαίσιον; Εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Διαβάζομε μία ὡραιότατη εὐχή σ’ ἕνα βιβλίο πολύ παλιό πού λέγεται «Διδαχή τῶν δώδεκα Ἀποστολῶν», ἀποτελεῖται ἀπό τρεῖς, τέσσερις σελίδες· δυό τρία φύλλα εἶναι -δυό τρία φύλλα εἶναι!- ὅλο τό βιβλίο. Βρέθηκε τόν περάσμενο αἰῶνα αὐτό -πανάρχαιο βιβλίο- λέει ἐκεῖ τό ἑξῆς θαυμάσιο. Εἶναι μία εὐχή τῆς Θείας εὐχαριστίας κατά τήν Θείαν Λειτουργία. Λέει: «Κύριε, συγκέντρωσε τά σκορπισμένα σου παιδιά ἐκ τῶν περάτων τῆς γῆς. Ὅπως… ὃπως ὁ ἄρτος αὐτός ἤτανε σιτάρι σκορπισμένο στίς πλαγιές τῶν βουνῶν, μαζεύτηκε, ἀλέστηκε καί ἀπετέλεσε αὐτό τό ἕνα ψωμί, τόν ἕναν ἄρτον. Ἔτσι νά συγκεντρώσης τήν Ἐκκλησία Σου ἀπό τῶν περάτων τῆς γῆς». Δηλαδή; Εἶναι ὁ εὐαγγελισμός τῶν ἀνθρώπων εἰς τά πέρατα τῆς γῆς καί ἡ σύναξις τῶν μελλόντων νά πιστέψουν εἰς ἕνα σῶμα, τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τήν Ἐκκλησία. Ὥστε βλέπομε… βλέπομε μέσα εἰς αὐτό τό ἱστορικόν πλαίσιον τῆς ἐπαναφορᾶς τῶν Ἑβραίων εἰς τήν γῆν Ἰσραήλ νά εἶναι ὁ ἱστορικός τύπος τῆς ἱδρύσεως τῆς Ἐκκλησίας ἐπάνω στή γῆ καί τῆς συγκεντρώσεως τῶν παιδιῶν τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι τά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, οἱ πιστοί.
«Ἐάν ἐπιστρέψητε πρός αὐτόν ἐν ὅλῃ καρδίᾳ ὑμῶν καί ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ ὑμῶν ποιῆσαι ἐνώπιον αὐτοῦ ἀλήθειαν, τότε ἐπιστρέψει πρός ἡμᾶς καί οὐ μή κρύψῃ τό πρόσωπον αὐτοῦ ἀφ’ ὑμῶν. Καί θεάσασθε ἅ ποιήσει μεθ’ ὑμῶν, καί ἐξομολογήσασθε αὐτῷ ἐν ὅλῳ τῷ στόματι ὑμῶν˙ καί εὐλογήσατε τόν Κύριον τῆς δικαιοσύνης καί ὑψώσατε τόν βασιλέα τῶν αἰώνων.» (Τωβ. 13, 6) Ἐάν γυρίσετε ἀπό τήν ἀποστασία σας, ἐάν μ’ ὅλη τήν καρδία σας ἐφαρμόσετε ἐκεῖνο πού σᾶς ἔχει παραγγείλει, τό νόμο Του, καί μέ ὁλόκληρο τό στόμα σας τόν εὐλογήσετε, -«ἐν ὅλῳ τῷ στόματι» μέ ὅλο τό στόμα σας, θά λέγαμε σήμερα «στρογγύλῳ στόματι», μέ ὅλο τό στόμα σας, τόν δοξολογήσετε, πού σημαίνει μέ ὅλη τήν καρδιά σας- τότε θά εἶναι Ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος «οὐ μή κρύψῃ τό πρόσωπον αὐτοῦ ἀφ’ ὑμῶν. Καί θεάσασθε ἅ ποιήσει μεθ’ ὑμῶν» δέν θά κρύψη τό πρόσωπόν του. Εἶναι ἡ εὐχή: «Κύριε μή ἀποστρέψης τό πρόσωπόν Σου ἀφ’ ἡμῶν» μή γυρίσης τό πρόσωπόν Σου. Διότι ὅταν ὁ Θεός στρέφη τό πρόσωπόν Του ἀλλοῦ, καί δέν μᾶς βλέπει σημαίνει -ἔκφρασις- σημαίνει ἄρσις τῆς εὐνοίας τοῦ Θεοῦ. Δέν ἔχει πλέον εὔνοια ὁ Θεός, δέν δίνει τήν εὐλογία Του. «Ἀποστρέψαντος δέ σου τό πρόσωπον, ταραχθήσονται» ὅπως λέγει ὁ προοιμιακός ψαλμός. Ὅταν ἀποστρέψης τό πρόσωπόν Σου, τά πάντα ταράσσονται, θά ταραχθοῦν. Ἔτσι ὄχι μόνον θά δῆτε πρόσωπον Θεοῦ -τό λέμε καί στή γλῶσσα μας- ἀλλά καί θά δῆτε ὅλα τά θαυμάσια πού θά κάνη σέ σᾶς «ὃ θεάσασθε ἅ ποιήσει μεθ’ ὑμῶν,» θά βλέπετε νά σᾶς κηρύσσουν πόλεμο οἱ ἐχθροί σας καί νά νικῶνται αὐτοί. Θά βλέπετε οἱ πάντες νά σᾶς ἐπιβουλεύωνται καί οἱ πάντες νά νικῶνται...
«Ἐγώ -να ἕνα προσωπικό στοιχεῖο- ἐν τῇ γῇ τῆς αἰχμαλωσίας μου ἐξομολογοῦμαι αὐτῷ καί δεικνύω τήν ἰσχύν καί τήν μεγαλωσύνην αὐτοῦ ἔθνει ἁμαρτωλῶν, ἐπιστρέψατε ἁμαρτωλοί, καί ποιήσατε δικαιοσύνην ἐνώπιον αὐτοῦ˙» (Τωβ. 13, 6) Ἐγώ λέει, δέν ἔχασα τήν εὐκαιρία νά κάνω αὐτό τό πρᾶγμα. «τίς γινώσκει εἰ θελήσει ὑμᾶς καί ποιήσει ἐλεημοσύνην ὑμῖν;» Ποιός ξέρει; ἐάν φτάσωμε σ’ ἐκεῖνο τό ἐπιθυμητόν ἐπίπεδον ἐπιστροφῆς καί μετανοίας, ὥστε τελικά ὁ Θεός νά μᾶς ἐλέηση;
Ἴσως νά μᾶς πῆ κάποιος, κάποια ἀπό σᾶς, ὅτι κατά ἕναν ἐγωϊστικό τρόπο νά ὁμιλῆ ἐδῶ ὁ Τωβίτ. Παιδιά, εἶναι μερικά πράγματα τά ὁποῖα μοιάζουν ὅτι εἶναι ἐγωϊστικά, ἀλλά δέν εἶναι ἐγωϊστικά. Πολλάκις ἔχουν αὐτό τό περίβλημα τό προφητικό καί δέν γίνεται ἀλλιώτικα νά γίνη, παρά ὅπως ἐκφέρεται.
Θά σᾶς πῶ κι ἕνα παρεμφερές εἰς τήν ὠδή τῆς Θεοτόκου, τό ὁποῖον στοιχεῖον δύναται νά παρεξηγηθῆ ὡς ἐγωϊστικό στοιχεῖον, ἀλλά πρόκειται περί λεκτικοῦ θέματος, περί φιλολογικοῦ θέματος. Ἡ Παναγία λέγει ἐκεῖ στήν ὠδή της ὅτι: «ἐπέβλεψεν ἐπί τήν ταπείνωσίν μου˙» «ἐπέβλεψεν ἐπί τήν ταπείνωσίν μου καί συνεπῶς μοῦ ἔδωσε μεγαλεῖα ὁ δυνατός»˙ ἔτσι; Αὐτό προσέξατέ το. Ἄν ἐσήμαινε ταπείνωσι, τήν ἀρετή τῆς ταπεινώσεως, πλήν ὡς νά ἔλεγε κανείς: «Ἢμουνα τόσο ταπεινός ἄνθρωπος, εἶχα τόση ἀρετή, ὥστε ὁ Θεός ἦρθε καί μοῦ ἀντάμειψε αὐτήν μου τήν ἀρετή». Ἄπαγε! ἄπαγε! τέτοιο πρᾶγμα. Ταπείνωσι δέν θά πῆ, δέν εἶναι ἡ ἀρετή τῆς ταπεινώσεως ἀλλά εἶναι τό ξεφτέλισμα. Εἶδε τό ξεφτέλισμά μου, καλύτερα, εἶδε τήν ἀσημότητά μου κι ἔκανε τό θαῦμα αὐτό, νά μέ ἀνορθώση καί νά μέ σηκώση ψηλά. Εἴδατε; Εἶδε τήν ἀσημότητά μου. Αὐτό θά πῆ: «ἐπέβλεψεν ἐπί τήν ταπείνωσίν μου». Εἶναι συνεπῶς ἕνα φιλολογικό θέμα αὐτό.
Κι ἕνα ἄλλο· λέγει ἡ Παναγία: «ἀπό τοῦ νῦν μακαριοῦσί με πᾶσαι αἰ γενεαί˙» (Λουκ. 1, 48) Ἀπό δῶ καί μπρός θά μέ εὐτυχίζουν ὅλες οἱ γενεές τῶν ἀνθρώπων. Θά λέγατε ἀμέσως: «Πώ!…πώ!…πώ! ὑπερηφάνεια!» Ἄν ἀγαπητοί μου, ἐγώ σᾶς ἔλεγα τώρα, ὅπως μέ βλέπετε: «Μέ βλέπετε ἐμένα; Ἄ! γιά μένα… θά γράψη ἡ ἱστορία. Μέ βλέπετε ἐμένα; Θά μιλοῦν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι γιά μένα.» Τί θά λέγατε; «Ὢ! τόν φτωχό ἀλαζόνα! Ὢ! τόν ταλαίπωρο ἄνθρωπο!» Αὐτό θά λέγατε, καί πολύ δικαιολογημένα. Προσέξτε λοιπόν, τί λέει ἡ Παναγία: «Θά μέ μακαρίζουν ἀπό ’δῶ καί μπρός ὅλες αἰ γενεές τῶν ἀνθρώπων». Καί ποιά εἶναι ἡ Θεοτόκος; Μία φτωχή κοπέλα τοῦ πιό ἄσημου χωριοῦ τοῦ Βορείου Βασιλείου, τῆς Ναζαρέτ. Γιατί τό λέει ὅμως αὐτό; Δέν εἶναι, παρακαλῶ, τί ἄλλο παρά προφητικός λόγος! Εἶναι προφητεία καί δέν εἶναι κομπασμός. Ἔτσι καί ἐδῶ ὁ Τωβίτ δέν κομπάζει, δέν λέγει: «ἀκοῦστε, ἐγώ εἶμαι ἐγώ». Ὄχι. Αὐτό τό «ἐγώ ἐν τῇ γῇ τῆς αἰχμαλωσίας ἐξομολογοῦμαι» ἔχει προφητικόν περίβλημα! Πιστεύω νά τό ἀντιληφθήκατε.
«Τόν Θεόν μου ὑψῶ καί ἡ ψυχή μου τόν βασιλέα τοῦ οὐρανοῦ καί ἀγαλλιάσεται τήν μεγαλωσύνην αὐτοῦ» (Τωβ. 13, 7) ὁμιλεῖ ὁ Τωβίτ, ἀλλά ὁμιλεῖ σάν μία ψυχή καί ὁ Ἰσραηλ.
«Εἰπάτῳ Ἰσραήλ»,λέει ἕνας ψαλμός. «Πόσες φορές σοῦ χτύπησαν τήν πλάτη καί πόσες φορές ἐπεχείρησαν νά σέ νικήσουν» λέει ἕνας ψαλμός ἀπό τούς ἀναβαθμούς. Εἴδατε; «εἰπάτω Ἰσραήλ». Διότι πολλές φορές χρησιμοποιεῖται ὁ Ἰσραήλ σάν ἕνα πρόσωπο ἤ ἕνα πρόσωπο δύναται νά ἐκφέρεται ὡς ἕνας λαός.
Ἔτσι ἐξυπηρετοῦνται ἐδῶ δύο πράγματα. Πρῶτον· ἡ προσωπική ὑπόθεσις τοῦ Τωβίτ καί δεύτερον· ἡ ἐθνική ὑπόθεσις. Ὁμιλεῖ σάν Τωβίτ, ὁμιλεῖ σάν Ἰσραήλ, σάν λαός. Αὐτά βέβαια θά τά καταλάβετε, ἄν πολύ καθῆστε νά μελετᾶτε σπίτι Ἁγία Γραφή.
Μέ τήν εὐκαιρία σᾶς λέγω τό ἑξῆς: Στό τραπέζι σας ἐπάνω πού εἶναι τά βιβλία σας, ὄχι στή βιβλιοθήκη σας, στό τραπέζι σας ἐπάνω νά εἶναι ἡ Ἁγία Γραφή· καί ἡ Καινή καί ἡ Παλαιά Διαθήκη, δίπλα νά εἶναι καί ἡ μετάφρασις, ἡ ἑρμηνεία. Καί μάλιστα ἐν καιρῷ νά πάρετε ἴσως καί σχόλια νά ἔχη ἀπό κάτω καί ν’ ἀρχίσετε νά μελετᾶτε, παιδιά. Σιγά, σιγά θά φτάσετε στό ἐπιθυμητόν ἐπίπεδον νά αἰσθάνεσθε ἀληθινή ἀπόλαυσι ἀπό τήν Ἁγία Γραφή, ἀληθινήν τρυφήν. Σᾶς τό συνιστῶ νά τό κάνετε. Πρίν διαβάσετε τά μαθήματά σας, δέκα λεπτά, ἕνα τέταρτο, ὅσον καιρόν ἔχετε, διαβάστε Ἁγία Γραφή καί μετά πιάστε τά μαθήματά σας. Θά τό δεῖτε ποσό αὐτό θά σᾶς βοηθήση καί εἰς τά μαθήματά σας.
«Λεγέτωσαν πάντες καί ἐξομολογείσθωσαν αὐτῷ ἐν Ἱεροσολύμοις˙» (Τωβ. 13,8) Μπά! περίεργο· κάνει ἕνα πήδημα τώρα καί ὁμιλεῖ διά τό Νότιον Βασίλειον. Ναί. Ἀμέσως θά γίνη σαφής: «Ἱεροσόλυμα πόλις ἅγια, μαστιγώσει ἐπί τά ἔργα τῶν υἱῶν σου» Ποιός; Ὁ Θεός. «Μαστιγώσει ἐπί τά ἔργα τῶν υἱῶν σου.» Ἐδῶ προσωποποιεῖται ἡ πόλις, εἶναι θυγάτηρ, πολύ συχνά αὐτό εἰς τήν Ἑβραϊκήν φιλολογία. Συνεπῶς τά παιδιά τῆς πόλεως, αὐτῆς τῆς θυγατρός εἶναι οἱ κάτοικοι τῆς πόλεως. Θά μαστιγώση λέγει διά τά ἔργα, τίς πράξεις τῶν κατοίκων σου. «καί πάλιν ἐλεήσει τούς υἱούς τῶν δικαίων» (Τωβ. 13, 9) Προφητεία! Τί σημαίνει αὐτό; Αὐτό πού βρῆκε τό Βόρειον Βασίλειον, καί πού εἶναι βεβαίως τετελεσμένο γεγονός γιά τόν Τωβίτ, θά πραγματοποιηθῆ καί διά τό Νότιον Βασίλειον, τό ὁποῖον ἀκόμη δέν ἔχει ἔλθει, καί συνεπῶς εἶναι προφητεία.
Καί πράγματι τό 586 π.Χ. ὑπεδουλώθη τό Νότιον Βασίλειον ὄχι πλέον ἀπό τούς Ἀσσυρίους ἀλλά καί ἀπό τούς Βαβυλωνίους˙ οἱ ὁποῖοι Βαβυλώνιοι ἐν τῷ μεταξύ κατέστρεψαν τήν Νινευή, ὅπως θά δοῦμε πρῶτα ὁ Θεός τήν ἐρχόμενη φορά. Ἀλλά μετά ὃμως λέγει ἀπό τήν αἰχμαλωσίαν αὐτήν καί τήν καταστροφήν, μετά πάλι θά ἐπανέλθουν. Καί αὐτό τό προφητεύει!
«Καί πάλιν ἐλεήσει τούς υἱούς τῶν δικαίων». Ἐδῶ ἀφήνει νά φανῆ τό ἑξῆς: Ὅτι οἱ ἀσεβεῖς ἀπωλοῦνται, οἱ δίκαιοι μένουν, τυχαίνουν προστασίας. Διότι ὁ ἴδιος, ἐνῶ εἶναι αἰχμάλωτος, ἐνῶ ὑφίσταται ἀπό κοινοῦ τήν ἐθνικήν συμφοράν -δέν ἐξαιρεῖται, ὑφίσταται καί ὁ Τωβίτ τήν ἐθνικήν συμφοράν- ὅμως παρά ταῦτα εἰς τήν γῆν τῆς ἐξορίας εἰς τήν γῆν τῆς αἰχμαλωσίας ἀπολαμβάνει τήν πρόνοιαν τοῦ Θεοῦ˙ πρᾶγμα τό ὁποῖον ἄφησε νά φανῆ πολύ σαφῶς σ’ ὁλόκληρο τό βιβλίο, πού ἔγραψε ὁ ἴδιος, πῶς ὁ Θεός τόν εἶχε προστατέψει.
«Ἐξομολογοῦ τῷ Κυρίῳ ἀγαθῶς -σύ ὁ Ἰσραήλ, ὁ λαός- καί εὐλόγει τόν βασιλέα τῶν αἰώνων, ἵνα πάλιν ἡ σκηνή αὐτοῦ οἰκοδομηθῆ ἐν σοί μετά χαρᾶς,» (Τωβ. 13, 10) Πώ! πώ! πώ! «ἵνα πάλιν ἡ σκηνή αὐτοῦ οἰκοδομηθῆ ἐν σοί μετά χαρᾶς»! Ποιά εἶναι ἡ σκηνή τοῦ Θεοῦ; Εἶναι ὁ ναός. Ἀλλά ὅταν λέγη νά οἰκοδομηθῆ πάλιν, τί προϋποθέτει; Γκρέμισμα! ἄλλο σημεῖο προφητείας: ὅτι ὁ ναός τοῦ Θεοῦ, ὁ ναός τοῦ Σολομῶντος θά καταστραφῆ. Ὅπως καί κατεστράφη. Ἔ, διότι ἅρπαξε ὅλα του τά ἱερά σκεύη ὁ Ναβουχοδονόσορ , διά τό ὁποῖον τιμωρήθηκε ἕνας ἀπόγονός του, ὁ Βαλτάσαρ. Τιμωρήθηκε φοβερά! Φοβερά τιμωρήθηκε ἀπό τούς Μηδοπέρσες, ὅταν μπῆκαν καί τόν ἔσφαξαν κι αὐτόν καί τά λοιπά, γιατί χρησιμοποιοῦσε τά ἱερά σκεύη τοῦ ναοῦ.
Εἶναι μία πλοκή μέσα στήν ἱστορία καταπληκτική. Οἱ Ἀσσύριοι βρίσκουν τόν δάσκαλό τους ἀπό τούς Βαβυλωνίους καί οἱ Βαβυλώνιοι ἀπό τούς Μηδοπέρσας καί οἱ Μηδοπέρσαι ἀπό τούς Ἕλληνες καί οἱ Ἕλληνες ἀπό τούς Ρωμαίους. Αὐτά εἶναι μία ἁλυσίδα, αὐτά τά βλέπετε μέσα στίς προφητεῖες τῶν προφητῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης κατά ἕνα καταπληκτικό τρόπο.
Ἡ μελέτη αὐτῆς τῆς ἱστορίας ἀπό κοσμικῆς πλευρᾶς λέγεται φιλοσοφία τῆς ἱστορίας˙ ἀπό θρησκευτικῆς πλευρᾶς λέγεται θεολογία τῆς ἱστορίας.
Δέν ὑπάρχει γλυκύτερον πρᾶγμα ἀπό τήν θεολογίαν τῆς ἱστορίας. Πιό διδακτικό πρᾶγμα πιό πλούσιο, πιό σπουδαῖο, ἀπό τήν θεολογία τῆς ἱστορίας. Εἶναι ἕνας χῶρος, μία περιοχή -ἐγώ μάλιστα θά ἔλεγα ἄν θά γίνετε θεολόγοι ἤ ἔστω ἔτσι ὅπως εἴσαστε δέν ἔχει σημασία, αὐτά τά πράγματα πού μαθαίνετε, αὐτόν τόν χῶρον τοῦ νά θεολογῆτε τήν ἱστορίαν καί πού εἶναι ἀνεκμετάλευτος χῶρος μπῆτε μέσα καί ὀργώσετε- εἶναι ἕνας χῶρος μία περιοχή θαυμασία.
«Θεολογεῖτε ἐπί τῆς ἱστορίας!» ὅπως θά ἔλεγαν οἱ κοσμικοί ἄνθρωποι «φιλοσοφεῖτε ἐπί τῆς ἱστορίας!». Ὅταν ἐπί παραδείγματι ὁ καθηγητής ὁ φιλόλογος στό σχολεῖο σας, σᾶς λέγει: «τί συνέπειες θά μποροῦσε νά ἔχη ἡ μάχη τοῦ Μαραθῶνος, ἐάν τελικά οἱ Ἕλληνες ἐνικῶντο ἀπό τούς Πέρσες καί ἡ Ἑλλάς ὑπέκυπτε εἰς τόν ζυγόν τῆς Περσίας;» Τί συνέπειες θά μοροῦσε νά ἔχη; Ἡ ἔρευνα «τί συνέπειες θά μποροῦσε νά ἔχη», αὐτό λέγεται φιλοσοφία τῆς ἱστορίας. Ἤ κάτι τό ὁποῖον δέν ἔχει ἔλθει μέ προβλέψεις, μέ δεδομένα, μέ προηγούμενα, «ποῖον τό μέλλον τῆς Εὐρώπης;» Προσέξτε! «ποῖον τό μέλλον τῆς Εὐρώπης;» Ἕνας παρατηρητής μέ βάσει τά δεδομένα, τά μέχρι τώρα δεδομένα, βγάζει συμπεράσματα, φιλοσοφεῖ ἐπί τῆς ἱστορίας.
Ἀλλά πέραν ἀπό τήν φιλοσοφία τῆς ἱστορίας εἶναι ἡ θεολογία τῆς ἱστορίας. Ὁλόκληρη ἡ Παλαιά Διαθήκη ἀπό μιάν ἄποψιν εἶναι ἕνα ἐγχειρίδιον θεολογίας τῆς ἱστορίας. Ὅταν ὁ Ἑβραῖος λέγει: «ὁ Θεός μᾶς τιμωρεῖ διότι παραβήκαμε ἐκείνη τήν ἐντολήν Του καί ὑφιστάμεθα αὐτήν τήν α΄ ἤ β΄ ταλαιπωρία», ὁ Ἑβραῖος, ὁ Ἰσραηλίτης θεολογεῖ ἐπί τῆς ἱστορίας.
Ἔτσι ἐδῶ ὁμιλεῖ διά τήν καταστροφή τοῦ ναοῦ. Διότι λέγει ὅτι θά οἰκοδομηθῆ πάλι ὁ ναός. Ἄρα; Ἄρα θά γκρεμίση ὁ ναός.
«Καί εὐφράναι ἐν σοί τούς αἰχμαλώτους καί ἀγαπῆσαι ἐν σοί τούς ταλαιπώρους εἰς πάσας τάς γενεάς τοῦ αἰῶνος» (Τωβ. 13, 10) Ὥστε, τί θά γίνη τώρα; ἀφοῦ θά ξανακτισθῆ ὁ ναός; Οἱ αἰχμάλωτοι θά ἐπιστρέψουν καί θά χαροῦν˙ πού σημαίνει ἐπιστροφή. Καί πράγματι, ὁ Ἱερεμίας προφητεύει ἑβδομήντα χρόνια ὅτι θά εἶναι αὐτή ἡ αἰχμαλωσία. Εἴδατε; σαφής ἀριθμός; Ὀχι ἑξήντα ἐννέα, ὄχι ἑβδομήντα ἕνα· ἑβδομήντα χρόνια!
Στή συνέχεια ὁ Δανιήλ παρακαλεῖ νά τοῦ ἀποκάλυψη ὁ Θεός «τί εἶναι αὐτά τά ἑβδομήντα χρόνια; Εἰκονικά ἤ πραγματικά;» Ὁ Δανιήλ εἶναι ἕνας ἀπό τούς αἰχμαλώτους τοῦ Νοτίου Βασιλείου -πώ! πώ! Θεέ μου, αὐτή ἡ πλοκή τῆς ἱστορίας!- καί ὁ Δανιήλ παρακαλεῖ τόν Θεόν: «Κύριέ μου» μέ δάκρυα, μέ προσευχή καί νηστεία, «ἀποκάλυψε μέ τί εἶναι αὐτά τά ἑβδομήντα χρόνια τοῦ Ἱερεμίου;» Καί ὁ Θεός τοῦ ἀποκαλύπτει καί τοῦ λέγει: «Δέν εἶναι εἰκονικά τά χρόνια αὐτά, εἶναι πραγματικά. Δηλαδή εἶναι αὐτό πού λέμε· ἑβδομήντα χρόνια».
Ἀλλά εἰς ἀμοιβήν αὐτῆς του τῆς πύρινης καί ὡραίας καρδιᾶς -αὐτός ὁ ἀνήρ ἐπιθυμιῶν, ὅπως ἐλέγετο ὁ Δανιήλ!- ὁ Θεός τοῦ ἀποκαλύπτει κάτι ἄλλο. Τοῦ λέγει: «ἡ αἰχμαλωσία θά εἶναι ἑβδομήντα χρόνια. Ἀλλά ὕστερα ἀπό ἑβδομήντα ἑβδομάδες -ἑβδομήντα χρόνια, σάν ἕνα λογοπαίγνιο, ἀλλά εἶναι ἱστορικό καί πραγματικό, ἑβδομήντα ἑβδομάδες· ἡ ἑβδομάς εἶναι ἑπτά χρόνια, οἱ ἑβδομήντα ἑβδομάδες τετρακόσια ἐνενήντα χρόνια- ἀπό τόν καιρό πού θά ἀρχίση νά οἰκοδομῆται ὁ ναός -Βαβέ!- θά ἔλθη ὁ Μεσσίας». Καί εἶναι ὁ μόνος προφήτης πού μᾶς λέγει ἀκριβῶς πότε θά ἔλθη ὁ Μεσσίας.
Καί ὁ Δανιήλ δέν ζήτησε παρά μόνον τοῦτο: «Ἐάν τά ἑβδομήντα χρόνια τοῦ Ἱερεμίου τοῦ προφήτου εἶναι πραγματικά ἤ εἰκονικά». Δηλαδή ἀλληγορικά μήπως εἶναι ἑπτακόσια χρόνια· μήπως εἶναι ἑπτακόσια χρόνια· κι ὁ Θεός τοῦ ἀποκαλύπτει κάτι πολύ περισσότερο ἀπό τήν Βαβυλωνιακήν αἰχμαλωσία -ἡ ὁποία Βαβυλωνιακή αἰχμαλωσία πού κράτησε ἑβδομήντα χρόνια ἦταν ἀπελευθέρωσις- καί τώρα ὁ Θεός τοῦ ἀποκαλύπτει τήν μεγάλην ἀπελευθέρωσιν, τό μεγάλο Ἰωβηλαῖον. Ποῖον; Τήν λύτρωσιν πού θά δώση ὁ Μεσσίας ἀπό τά δεσμά τῆς δουλείας, τῆς ἁμαρτίας. Νά, γιατί αὐτά εἶναι παρά πολύ μεγαλόπνοα πράγματα. Μεγαλόπνοα πράγματα!
Εἴδατε πῶς βγαίνει ὁ Τωβίτ ἀπό τήν προσευχή του, βγαίνει ἀπ’ τά ἀτομικά του θέματα; Πάει στά εὐρύτερα αὐτά θέματα καί θά δῆτε λίγο παρακάτω, ἀμέσως θά πῆ: «ἔθνη πολλά μακρόθεν ἥξει πρός τό ὄνομα Κυρίου τοῦ Θεοῦ δῶρα» ὄνομα Κυρίου τοῦ Θεοῦ εἶναι αὐτός ὁ Θεός. «ἔθνη πολλά μακρόθεν» πολλά ἔθνη! Τό πολλά στήν Ἁγία Γράφη σημαίνει ὅλα. Σημαίνει ὅλα. «Μακρόθεν» ἀπό πολύ μακριά, ἀπό τά πέρατα τῆς οἰκουμένης, «ἥξει» θά ἔρθη καί θά προσφέρουν δῶρα εἰς τόν Θεόν «ἐν χερσίν ἔχοντες καί δῶρα τῷ Βασιλεῖ τοῦ οὐρανοῦ, γενεαί γενεῶν δώσουσί σοι ἀγαλλίαμα.» (Τωβ. 13, 11) Μεσσιανικός, παρακαλῶ, στίχος. Εἶναι τά ἔθνη πού θά προσκυνήσουν τόν Μεσσία, πού θά ἀκουστῆ τό κήρυγμα, τό Εὐαγγέλιον, τό κήρυγμα τοῦ Μεσσίου, τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τότε οἱ λαοί θά προσφέρουν τήν λατρευτική τους προσκύνησι.
«Ἐπικατάρατοι πάντες οἱ μισοῦντες σέ,» διά τήν Ἱερουσαλήμ «εὐλογημένοι ἔσονται πάντες οἱ ἀγαπῶντές σε εἰς τόν αἰῶνα.» (Τωβ. 13, 12) Αὐτό τό «εἰς τόν αἰῶνα» -μία πόλις δέν μπορεῖ νά κρατάη αἰωνίως- τί εἶναι; Ἡ Ἱερουσαλήμ εἶναι εἰκόνα, ἱστορικός τύπος τῆς Ἐκκλησίας. Διότι λέει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης στήν Ἀποκάλυψί του: «εἶδα τήν καινούρια -τήν καινήν- τήν καινούρια Ἱερουσαλήμ νά κατεβαίνη ἀπό τόν οὐρανό». Εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Ὥστε ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι καταρῶνται τήν Ἐκκλησία στρέφονται ἐναντίον της· διῶκται, συκοφάνται! Αὐτοί λέγει, εἶναι καταραμένοι. Ἐκεῖνοι ἀντιθέτως πού εὐλογοῦν τήν Ἐκκλησίαν, αὐτοί πού τήν ἀγαποῦν, αὐτοί εἶναι εὐλογημένοι. Ἡ ἱστορία τό ἀπέδειξε αὐτό.
Λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος -καί ποῦ εὑρισκόμεθα; εἰς τόν πέμπτον αἰῶνα· σήμερα εἴμαστε στόν εἰκοστόν αἰῶνα, μετά πολλῆς περισσοτέρας βεβαιότητος μποροῦμε νά τό ποῦμε αὐτό-: «Ποῦ εἶναι οἱ διῶκται; Ποῦ εἶναι οἱ τύραννοι; Ποῦ εἶναι οἱ Νέρωνες; Ποῦ εἶναι οἱ Διοκλητιανοί; Ποῦ εἶναι τά τήγανα; Ποῦ εἶναι τά ξίφη, ποῦ εἶναι τά ὄργανα τοῦ μαρτυρίου; Ποῦ εἶναι ὅλα αὐτά; Ποῦ εἶναι οἱ διῶκται; Ποῦ εἶναι οἱ τύραννοι; Πάντες σεσίγηνται, ὅλοι ἔχουν σιγήσει ἀπό τήν σιγή τοῦ θανάτου. Ἡ Ἐκκλησία ὅμως ποῦ εἶναι; Λάμπει! λέγει, ὑπέρ τόν ἥλιο. Αὐτή εἶναι ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ».
Τύπος της εἶναι ἐκεῖνο τό καΐκι τῶν μαθητῶν πού ἄγεται καί φέρεται στά κύματα τῆς λίμνης τῆς Γαλιλαίας τῆς Τιβεριάδος. Ἀπό ’δῶ κι ἀπό ’κεῖ· ἀπό ’δῶ κι ἀπό ’κεῖ, δέν πνίγεται ὅμως. Φωνάζουν ἀπό μέσα: «Κύριε» κοιμᾶται ὁ Ἰησοῦς «ἐπιστάτα, ἀπολλύμεθα!» (Λουκ. η΄, 24) χανόμαστε! Κι ὁ Κύριος, δῆθεν κοιμᾶται! φαινομενικῶς κοιμᾶται. Καί λέγει: «Τόσο ἄπιστοι εἴσαστε;»
Ὅταν λέμε: «Κύριε, χάνεται ἡ Ἐκκλησία Σου, Κύριε, χανόμαστε», ἡ Ἐκκλησία δέν χάνεται· δέν χάνεται ἡ Ἐκκλησία, ἀγαπητοί μου. Βεβαίως ἄνθρωποι χάνονται, ἀλλά ποιοί χάνονται; Ἐκεῖνοι πού εἶναι, ὄχι σῖτος, ἀλλά ἄχυρο. Καί ὁ ἄνεμος, ὅταν γίνεται τό λίχνισμα, τόν σῖτον δέν τόν παίρνει, πέφτει στό ἁλώνι· ἀλλά παίρνει ὅμως τό ἄχυρο γιατί εἶναι ἄχυρο. Καί δέν φταίει ὁ ἄνεμος, ἀλλά φταίει τό ἄχυρο πού εἶναι ἄχυρο καί πού τό παίρνει ὁ ἄνεμος.
«Χάρηθι καί ἀγαλλίασαι ἐπί τοῖς υἱοῖς τῶν δικαίων, ὅτι συναχθήσονται καί εὐλογήσουσι τόν Κύριον τῶν δικαίων. Ὦ! μακάριοι οἱ ἀγαπῶντές σε, χαρήσονται ἐπί τῇ εἰρήνῃ σου. Μακάριοι ὅσοι ἐλυπήθησαν ἐπί πάσαις ταῖς μάστιξί σου,» Εὐτυχισμένοι αὐτοί πού λυπήθηκαν σ’ ὅλες τίς μάστιγιές σου· εἶναι οἱ μάστιγες τῆς Ἐκκλησίας, οἱ ἐξωτερικοί της ἐχθροί, ἀλλά καί οἱ ἐσωτερικοί πού εἶναι οἱ αἱρετικοί. Εἶναι εὐτυχισμένοι ἐκεῖνοι πού λυποῦνται γιά σένα ὅ,τι περνᾶς. «ὅτι ἐπί σοί χαρήσονται θεασάμενοι πᾶσαν τήν δόξαν σου καί εὐφρανθήσονται εἰς τόν αἰῶνα» (Τωβ. 13, 14) Γιατί, λέγει, θά χαροῦν, ὅταν θά δοῦν ὅλη Σου τή δόξα. Καί θά χαροῦν -ἀκοῦστε!- «εὐφρανθήσονται εἰς τόν αἰῶνα». Σέ ποιόν μποροῦμε νά ποῦμε ποτέ πῶς εὐφρανθήσεται εἰς τόν αἰῶνα; Μόνο γιά πράγματα πού ἀνήκουν εἰς τόν πέραν κόσμον. Ἄρα λοιπόν, θά εὐφρανθοῦν εἰς τήν αἰωνιότητα, εἶναι ἡ Ἐκκλησία.
«ἡ ψυχή μου εὐλογείτω τόν Θεόν τόν Βασιλέα τόν μέγαν, ὅτι οἰκοδομηθήσεται Ἱερουσαλήμ» (Τώβ. 13,15) Προσέξτε τώρα ἐδῶ τί λέγει, καί νά μοῦ πῆτε πώς γίνεται προφητεία παρακάτω ἀπό ἄλλον συγγραφέα: «ὅτι οἰκοδομηθήσεται Ἱερουσαλήμ σαπφείρῳ» θά οἰκοδομηθῆ, λέγει, ἡ Ἱερουσαλήμ, τά τείχη της μέ σάπφειρο; Εἴδατε ποτέ ἤ τήν Ἱερουσαλήμ ἤ καμμιά ἄλλη πόλι νά οἰκοδομηθῆ μέ σάπφειρον; Ὁ σάπφειρος εἶναι πολύτιμη πέτρα πού βάζομε στά δαχτυλίδια καί τά λοιπά. «καί σμαράγδῳ» μέ σμαράγδια «καί λίθῳ ἐντίμῳ» μέ πολύτιμα πετράδια «τά τείχη σου καί οἱ πύργοι καί οἱ προμαχῶνες ἐν χρυσίῳ καθαρῷ» ὅλα αὐτά θά εἶναι μέ χρυσάφι καθαρό καί μέ πολύτιμες πέτρες. Εἴδατε ποτέ ἐσεῖς τείχη πόλεως μέ χρυσάφι καθαρό καί πολύτιμες πέτρες;
Ἀλλά προχωρῶ· «καί αἱ πλατεῖαι Ἱερουσαλήμ ἐν βηρύλλῳ καί ἂνθρακι καί λίθῳ ἐκ Σουφείρ ψηφολογηθήσονται.» Θά μποῦνε ψῆφοι, δηλαδή ψηφίδες· δηλαδή θά γίνουν μωσαϊκό ἀπό πολύτιμα πετράδια «καί ἐροῦσι πᾶσαι αἱ ρύμαι αὐτῆς, ἀλληλούϊα» καί θά ποῦν ὅλοι οἱ δρόμοι τῆς πόλεως αὐτῆς ἀλληλούϊα, αἰνεῖτε τόν Θεόν «καί αἰνέσουσι λέγοντες˙ εὐλογητός ὁ Θεός, ὅς ὕψωσε πάντας τούς αἰῶνας.» (Τωβ. 13, 15-18) Καί οἱ δρόμοι της θά ποῦν: ἀλληλούϊα!
Παιδιά σᾶς θυμίζει τίποτε; Ἡ Ἱερουσαλήμ δέν χτίστηκε μέ πολύτιμα πετράδια οὔτε μέ «ποιητικῇ ἀδείᾳ» μία ὑπερβολή. Εἶναι αὐτό πού λέει εἰς τό βιβλίο τῆς «Ἀποκαλύψεως» ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης στό 21ο κεφάλαιο, στίχος 18 καί πέρα, πού ἐκεῖ ὁμίλει διά τήν νέαν Ἱερουσαλήμ, πῶς εἶναι χτισμένη ἡ Ἱερουσαλήμ.
«Καί εἶδα λέγει ὅτι ἦταν τετράγωνη. Ὁ Ἄγγελος μοῦ ’δωσε ἕνα καλάμι καί μέτρησα καί ἦταν τετράγωνη, ὅσο τό μῆκος καί τό πλάτος ἀλλά καί τό ὕψος». Εἴδατε καμμία πόλι ἐσεῖς νά εἶναι ὅσο τό μῆκος καί τό πλάτος καί τό ὕψος; ἕνας κύβος; Διότι ἄν μία πόλις ἔχει, ξέρω ’γώ, ἕνα μῆκος δέκα χιλιομέτρων, τό ὕψος τῶν τειχῶν θά εἶναι πέντε, δέκα, εἴκοσι μέτρα. Δέν μπορεῖ νά εἶναι καί δέκα χιλιόμετρα τό ὕψος. Ὑπερβολή; Ὄχι. Εἶναι ὁ κύβος! καί ὁ κύβος, τό τετράγωνο, ὁ κύβος, εἶναι τό τέλειον σχῆμα. Συνεπῶς μέ τήν εἰκόνα τοῦ τελείου σχήματος ἔχομε τήν εἰκόνα τῆς τελειότητος τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Οἱ πολύτιμες πέτρες καί τό χρυσάφι καί τά λοιπά εἶναι ὁ πλοῦτος καί ἡ δόξα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Φυσικά δέν εἶναι οὔτε χρυσάφι, οὔτε πολύτιμες πέτρες γιατί αὐτά εἶναι γήϊνα πράγματα, ἀλλά εἶναι εἰκόνα: «ποιά θά εἶναι ἡ Βασίλεια τοῦ Θεοῦ».
Βλέπετε ποσό λίγη εἶναι ἡ ἐπίγειος Ἱερουσαλήμ; Βλέπετε μέ τό ἅλμα αὐτό ἀπό τήν ἐπίγειο Ἱερουσαλημ -ἡ ὁποία θά οἰκοδομηθῆ, λέγει, θά κτισθῆ κι ὁ ναός- πηδάει ὅμως, κάνει ἕνα ἅλμα καί βρίσκεται εἰς τήν οὐράνιον Ἱερουσαλήμ, εἰς τήν Βασίλειαν τοῦ Θεοῦ.
Παιδιά, οἱ δίκαιοι καί οἱ Ἅγιοι καί οἱ προφῆται τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἔβλεπαν τόν Μεσσίαν. Εἶναι ἐκεῖνο τό ἀπόρρητο τό ἀπίθανο τό καταπληκτικό πού εἶπε ὁ Χριστός. Ὅταν… ὅταν τούς εἶπε ὅτι «πρίν Ἀβραάμ γενέσθαι, ἐγώ εἰμί». Πρίν γίνει ὁ Ἀβραάμ ἐγώ ὑπάρχω. Ὄχι ἐγώ ὑπῆρχον ἤ θά ὑπάρξω. «Ἐγώ εἰμί». Ἐγώ ὑπάρχω. Γιατί; Ὁμίλει στούς Ἑβραίους ὁ «Ὤν». «Ποῖο τό ὄνομά σου λέγει ὁ Μωϋσῆς εἰς τόν Θεόν;» «Ἐγώ εἰμί ὁ Ὤν». Ἐγώ εἶμαι ὁ ὑπάρχων.
Καί τότε ἔγινε τό ἑξῆς, καί τοῦ λέγουν οἱ Ἑβραῖοι: «δέν ἔχεις πενήντα χρόνια ἀκόμη ζωῆς, καί λές ὅτι σέ εἶδε ὁ Ἀβραάμ; Ὅτι ὑπάρχεις πρό τοῦ Ἀβραάμ; ὁ ὁποῖος ἔζησε δυό χιλιάδες χρόνια πρό Χριστοῦ;» Κι ὁ Κύριος λέγει τοῦτον τόν ἀπίθανο λόγο: «Σᾶς βεβαιώνω ὁ Ἀβραάμ ἐζήτησε νά δῆ τή δίκη μου ἡμέρα, τήν εἶδε καί χάρηκε». Ζήτησε νά δῆ τή δίκη μου ἡμέρα! Ποία εἶναι ἡ ἡμέρα τοῦ Χριστοῦ; Εἶναι ἡ ἡμέρα τῆς ἐνανθρωπήσεως, τό μεγάλο γεγονός, ἡ μεγάλη ὑπόσχεσις. Ἐκεῖνο πού περίμενε ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα· ἡ μεγάλη ὑπόσχεσις ὅτι θά γίνη ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, θά γίνη ἄνθρωπος. Μεγάλη ἐπαγγελία, ἡ μεγάλη βουλή τοῦ Θεοῦ. Αὐτή λέει τήν ἐζήτησε τήν ἡμέρα νά τήν δῆ, νά τήν ἀπόλαυση. Τήν εἶδε· ἐπληροφορήθη ὁ Ἀβραάμ ὅτι ἐγώ ἐνηνθρώπησα καί ἐχάρη ἀπό ’κεῖ πού βρίσκεται. Χάρηκε! Οἱ δίκαιοι τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, οἱ προφῆται καί τά λοιπά εἶδαν τόν Μεσσία. Δέν εἶχαν πολύ σαφῆ ἰδέα καί εἰκόνα, διότι ἡ ἀποκάλυψις τοῦ Τριαδικοῦ τῆς Θεότητος ἔγινε ἀπό τόν Ἰησοῦν Χριστόν εἰς τούς μαθητάς Του καί διά τῶν μαθητῶν Του, ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ καί διά τῆς Ἐκκλησίας εἰς τόν κόσμον ὅλον.
Ἀλλά ὅμως εἶχαν κάποιαν γεῦσιν. Ὅπως ἀκριβῶς περνᾶμε ἀπ’ ἔξω -πεζό τό παράδειγμα ἀλλά δέν πειράζει- ἔξω ἀπ’ ἕνα σουβλατζίδικο, ἀντιλαμβανόμεθα ὅτι ἐκεῖ ψήνονται σουβλάκια, δέν τά τρῶμε, ἀλλά τά ὀσφρανθήκαμε. Ἔτσι καί οἱ δίκαιοι ὀσφράνθηκαν τήν ἡμέρα τοῦ Κυρίου˙ καί ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου εἶναι ὁ Μεσσίας.
Ἔτσι καί ὁ Τωβίτ˙ καί ἐν πνεύματι ἁγίῳ, αἰσθανόμενος τό μεγαλεῖο τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ προφητεύει δι’ αὐτήν τήν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ.
Εἶναι μεγαλειώδη αὐτά; πέστε μου. Εἶναι μεγαλειώδη; Καί θά παρακαλέσω πολύ τελειώνοντας σήμερα αὐτό τό κεφάλαιο νά σᾶς ἔλεγα τά ἐξῆς: -Εἶπα στήν ἀρχή, σᾶς λέω καί τοῦτο καί μ’ αὐτό κλείνω παιδιά- «Μή μείνετε στά στενόκαρδα πλαίσια τῆς δικῆς σας τῆς προσωπικῆς σας, τῆς ἀναζητήσεως τῆς δικῆς σας προσωπικῆς σας εὐτυχίας. Μή πῆτε, τί μέ νοιάζει τί θά γίνη παρακάτω, τσιμέντο νά γίνουν ὅλα. Ἐμένα μέ νοιάζει νά ἀποκατασταθῶ, νά παντρευτῶ, νά κάνω ἕνα σπιτάκι, νά ’χω ἕνα νοικοκυριό, νά ’χω τίς κατσαρόλες μου, ἄν μπορούσαμε νά ’χωμε καί κανένα αὐτοκινητάκι, τί μέ νοιάζει παρακάτω».
Ἄχ, παιδιά, πρός Θεοῦ, ποτέ μή μείνετε ἔτσι στενόκαρδες γυναῖκες, στενόκαρδες κοπέλες. Ποτέ! Ἐχομε -δέ λέω στήν Ἑλληνική ἱστορία, δέν πάω· πηγαίνω στήν ἱστορία τῆς Ἁγίας Γράφης- ἔχομε θαυμάσιες γυναῖκες, μεγαλόπνοες γυναῖκες πού πραγματικά στάθηκαν μέ πολύ εὐρεία καρδιά, εὐρεία σκέψι.
Νά σᾶς ἔλεγα γιά τήν Ρούθ, πού ἄν θέλη ὁ Θεός τοῦ χρόνου θά πάρωμε τό βιβλίο αὐτό. Ὅ,τι εἶναι ὁ Τωβίτ… ὃ,τι εἶναι ὁ Τωβίτ σέ μιά οἰκογενειακή ἱστορία, εἶναι καί ἡ Ρούθ ἀπό πλευρᾶς γυναικός πλέον. Εἶναι ἕνα γλυκύτατο διήγημα καί ἡ Ρούθ στάθηκε πρόγονος αὐτοῦ τοῦ Χριστοῦ· πρόγονος αὐτοῦ τοῦ Χριστοῦ! Ναί. Ἢ νά σᾶς πῶ γιά τήν Ἰουδείθ; τήν κριτήν; Ἢ γιά νά σᾶς πῶ γιά τήν Ἐσθήρ; ἡ ὁποία δέν ξέχασε, παρ’ ὅλο πού ἔγινε Βασίλισσα, γυναῖκα τοῦ Πέρσου Βασιλέως, δέν ἐξέχασε τήν πατρίδα της κι ἀγωνίζεται γι’ αὐτήν; Ἀλλά τόσες καί τόσες γυναῖκες μέσα στόν Ἰσραήλ ὑπῆρξαν μεγάλες γυναῖκες.
Θά σᾶς μιλήσω γιά τήν Θεοτόκον, πού γιορτάσαμε χθές τόν Εὐαγγελισμό Της, δηλαδή τόν Εὐαγγελισμό τῆς ἀνθρωπότητος γιά τό μεγάλο γεγονός. Ἡ Θεοτόκος ἦτο ἄσημος, ἦτο στή Ναζαρέτ, ἦτο ἄγνωστη, ἀλλά εἶχε ὅμως μεγάλη καρδιά …
17η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης « Τωβίτ ».
►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
"Τωβίτ. (Ὁμιλίες βασισμένες στό βιβλίο τῆς Π. Διαθήκης Τωβίτ).
" εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/vivlion-tovit
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oED0GDYsRHnrDdY5_m61pt
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Καραμίντζα.
Ψηφιοποίηση και επιμέλεια κειμένου δια χειρός του αξιοτίμου κ. Γεωργίου Μαλούση.
__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0
📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1
📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0
__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share
Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk
†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.
